Czy malowanka może edukować? Powtarzanie kolorów po rysowniku, kształtów i brył może mieć wpływ na poszerzenie wiadomości? Oddając tę malowankę w ręce najmłodszych mieszkańców Ziemi Kamiennogórskiej liczymy, że tak właśnie jest. Na kartkach wydawnictwa umieszczone zostały ważne dla regionu postacie historyczne i zabytki kultury. Na ich tle pojawiły się również wydarzenia z nimi związane. Każdy z rysunków jest krótko i przystępnie opisany. Malowanka powstała w trakcie realizowanego przez Gminę Kamienną Górę projektu pt.: „Poznaj region wspólnie z Dąbrówką. Edukacja regionalna dla najmłodszych”. Ale nie jest jedynym elementem projektu. Począwszy od marca do końca czerwca na stronie portalu informacyjnego Powiatowa.info, w każdy czwartek umieszczane były krótkie opowiastki związane z regionem i ilustrowane postacią Dąbrówki – bohaterki pierwszego przewodnika dla dzieci wydanego dwa lata temu. Do rąk najmłodszych trafi również gra planszowa, na której znajdzie się nie tylko Dąbrówka, ale wiele innych postaci z terenu Ziemi Kamiennogórskiej. Będą krasnale, tkacze i cystersi, ale też ukryte skarby, tajemnice historii i charakterystyczne dla regionu miejsca. Pomysłodawcą projektu realizowanego przez Gminę Kamienną Górę jest Patryk Straus, ilustracje do malowanki, a także część ilustracji do gry planszowej wykonał Krzysztof Olszak, a wszystkie teksty pojawiające się w powyższych wydawnictwach są autorstwa piszącej te słowa Sławomiry Klijanowicz-Marciniec. Miłej zabawy przez edukację życzy Gmina Kamienna Góra.
3
Bolko II Mały, książę świdnicko-jaworski – ostatni niezależny książę na Śląsku. Urodził się około 1309 r., a zmarł w 1368 r. Ze wszystkich książąt śląskich najdłużej utrzymał niezależność od władców czeskich. Był dobrym gospodarzem i zdolnym politykiem. Przydomek Mały wziął się od niskiego wzrostu, co nie przeszkodziło mu być mądrym władcą. 4
Księżna Anna (ur. ok. 1201 r., zm. 23.06.1265 r.) – królewna czeska z rodu Przemyślidów, księżna śląska, żona Henryka II Pobożnego. W 1242 r. ufundowała klasztor benedyktynów w Krzeszowie. 5
Cystersi – zakonnicy noszący biały habit z czarnym szkaplerzem przepasanym płóciennym pasem. Nazywani byli białymi mnichami. Cystersi wprowadzali postęp w rzemiośle i rolnictwie. Zajmowali się oni także kulturą, nauką i medycyną. To oni zagospodarowali między innymi Ziemię Kamiennogórską, a klasztor w Krzeszowie był ich siedzibą. 6
Bazylika w Krzeszowie – typ chrześcijańskiej budowli wielonawowej. Słowo pochodzi z języka greckiego. Krzeszowska utrzymana jest w stylu barokowym i jest jedną z najbardziej efektownych w Europie Środkowej. 7
Pawilon na Wodzie – drewniana budowla na środku małego stawu, do której prowadzi pomost. Powstał w XVIII w. i służył jako miejsce odpoczynku opata Bernarda Rosy. Znajduje się w krzeszowskim lesie, w miejscu zwanym Betlejem. 8
Fragment fresku z kościoła pw. św. Józefa w Krzeszowie pt.: Święty Józef, szukając gościny w Betlejem, nie znajduje jej. Fresk to technika malarska polegająca na malowaniu na mokrym tynku. Mistrzem tej trudnej sztuki był Michał Willmann, który uwiecznił się na tym fresku jako karczmarz. 9
Przydrożna kapliczka – niewielka budowla kultowa, wznoszona przy drogach i rozdrożach w celach wotywnych, dziękczynnych i obrzędowych. Tu w okolicy znajduje się wiele kapliczek i przydrożnych krzyży. Przez region wiodły też drogi pielgrzymkowe. 10
Św. Jan Nepomucen – patron Pragi, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy i tonących. Chroni przed powodzią. W ręku ma palmę męczeńską; niekiedy trzyma palec na ustach. Jego figura ustawiana była najczęściej na mostach. 11
Domy Tkaczy – zespół drewnianych domów wybudowany w 1707 r. dla sprowadzonych na Dolny Śląsk tkaczy lnu z Bawarii. W nich znajdowały się warsztaty, magazyny, ale służyły także jako mieszkania. Większość domków jest wciąż zamieszkała. W dwóch znajdziemy Izbę Regionalną, a w innym kawiarnię. Domki znajdują się w Chełmsku Śląskim. 12
Kołowrotek – urządzenie mechaniczne do wytwarzania przędzy z włókien. Dawniej powszechne w wytwórstwie chałupniczym. Len – roślina zielna, krótkowieczna. Na całej długości rośliny występują włókna. Len ma szerokie zastosowanie w przemyśle. 13
Tkaczka – kobieta pracująca przy krośnie, snująca osnowę. Krosno jest urządzeniem ręcznym lub mechanicznym do wytwarzania tkanin. Krosna i różnice między nimi można zobaczyć w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze i Izbie Regionalnej w Chełmsku Śląskim, gdzie również można spróbować swoich sił w tkaniu. 14
Diabelska Maczuga – znajdująca się w Gorzeszowie skała, zbudowana z piaskowca ciosowego o wysokości ośmiu metrów o kształcie przypominającym maczugę. Na skale znajduje się tablica upamiętniająca bitwę pod Lipskiem z roku 1813. Z Maczugą wiąże się też kilka legend. 15
Krasnal – pojawiająca się w legendach, przyjazna ludziom niewielka istota. Najczęściej występuje w czerwonym kubraku i czapce. Krasnale zapewne mieszkały pośród Gorzeszowskich Skał, które ciągną się na długości 1,1 km na skraju gór Zaworów i stanowią obecnie rezerwat przyrody. 16
Krzyż pokutny – monolityczna, prosta forma kamienna w kształcie krzyża, stawiana przez zabójców jako forma zadośćuczynienia za popełnioną zbrodnię. Krzyż ustawiany był często w miejscu popełnienia zbrodni. W naszym regionie znajduje się ich kilka, również w Krzeszowie. 17
Stół sądowy – zestaw kamiennych mebli sądowych, który służył sędziom zarówno sądów wiejskich jak i kościelnych. Relikt prawa średniowiecznego z Kochanowa. 18
Kobiece epitafium całopostaciowe – ozdobna tablica ku czci zmarłego, zawierająca poświęcony mu napis i portret figuralny. To epitafium znajduje się w Raszowie. 19
Wapiennik – piec szybowy do wypalania wapna i skał wapiennych, w celu uzyskania wapna palonego. W Leszczyńcu, na prywatnej posesji znajduje się odnowiony wapiennik, pozostałe dwa znajdują się w Jarkowicach i Ciechanowicach. 20
Fragment witraża z kamiennogórskiego ratusza – ozdobne wypełnienie okna za pomocą kolorowych kawałków szkła wprawianych w ołowiane ramki. Ten fragment przedstawia kupców oraz handel suknem w Kamiennej Górze. 21
Rycerz – przedstawiciel uprzywilejowanej grupy społecznej w średniowieczu. Jest symbolem odwagi, szlachetności, prawości i uczciwości. Jego postać umieszczona została w herbie Kamiennej Góry. 22
Pruski i austriacki żołnierz. W 1760 roku pod Kamienną Górą miała miejsce największa bitwa wojsk austriackich i pruskich, która przeszła do historii pod nazwą „Pruskie Termopile”. Zwyciężyła armia austriacka. 23
Kolorowe Jeziorka – trzy jeziorka zabarwione na purpurowo i turkusowo. Powstały w wyrobiskach po kopalni łupków pirytonośnych. Ich niezwykły kolor pochodzi od rozpuszczonych w wodzie związków mineralnych. Jeziorka znajdują się w okolicy wsi Wieściszowice. 24
Dziewięćsił – dwuletnia roślina należąca do rodziny astrowatych. Kwitnie od lipca do września. Jego piękny kwiatostan otwiera się na słońcu, a zamyka w okresie wilgotności, co jest zwiastunem nadchodzącego deszczu. Jest pod ochroną. 25
Bocian czarny – rzadki ptak lęgowy. Jego upierzenie jest negatywem upierzenia bociana białego. Jest płochliwy, unika siedzib ludzkich i rzadziej klekocze niż bocian biały. 26
Hinduski. Kobiety ubrane są w tradycyjny strój indyjski czyli sari, które jest pasem tkaniny o długości około 6 metrów, udrapowanej w charakterystyczny sposób. Tkanina nie jest zszywana. W Czarnowie znajduje się najbardziej znany ośrodek Towarzystwa Świadomości Kryszny, gdzie można dowiedzieć się wiele o Indiach, poznać obyczaje, tradycje i spróbować indyjskich potraw. 27
Cerkiew – w języku staropolskim słowo to oznaczało kościół. Jest świątynią wyznawców prawosławia i grekokatolików. Jedna z niewielu na Dolnym Śląsku znajduje się w Sokołowsku. 28
Dworzec kolejowy w Marciszowie. W XIX w. Marciszów był jednym z ważniejszych węzłów kolejowych w Sudetach. Budynek dworca powstał w 1867 roku i jest budowlą o konstrukcji szachulcowej. 29
Dom przysłupowy – łączy zalety słowiańskiej konstrukcji zrębowej i niemieckiej techniki szachulcowej. Izba zrębowa jest otoczona stojącymi przy niej słupami, na których spoczywa górna kondygnacja lub więźba dachowa. 30
Rusałka – w mitologii słowiańskiej to istota żyjąca na polach, w lasach i nad stawami. Ta legendarna postać jest także bohaterką przewodnika dla dzieci z Dąbrówką. 31