BAHAR 2016 SAYI 1
مجموعة دراسات الشرق األوسط في جامعة غازي مديرة التحرير Zeynep HOT رئيسة التحرير C. Özge ERTİT
المتساهم Ayşe ALKAN M. Said KARAMAN
...مجلة البدو الف اقدين زمام جمالهم من نحن؟ من قبل تجمع طالب ال2016 المجلة التي ستقرؤونها هي نشرت بدايات عام اجتمعوا لمغامرة الكتابة عن الفن واالدب والثق افة من دون،يعرفون حدودهم .االستيحاء من انفسهم حاملين سذاجة الكتابة عن اللغة العربية ،إذا كنتم تبحثون عن كتابات دقيقة مكتوبة بخبرة ترضي أنفسكم وتسر ق لوبكم فنحن لسنا العنوان المناسب
. Devesinin ipini kaybetmiş bedevilerin dergisi…
Biz kimiz? Okuyacağınız dergi 2016 yılının ilk aylarında bir avuç kendini bilmez öğrencinin toplanıp kültür, sanat ve edebiyat alanlarında utanmadan Arap Dilini de kullanarak ve bol kelime israfıyla edebiyat parçalamaya kalkışmış öğrencilerin densizliğini taşımaktadır. Ruhunuzu şad edecek profesyonellik ve bundan daha fazlasını arıyorsanız BİZ O DEĞİLİZ!
ﻣﺤﺘﻮﻳﺎﺕ ﻣﻦ ﻧﺤﻦ؟ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ............................................................................... ﺍﻓﻮﻝ....................................................................................... ﺣﻔﻨﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻄﻌﺎﻡ ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ.................................................................. ﻫﺬﺍ ﺃﻧﺎ..................................................................................... ﻧﻔﻌﻲ...................................................................................... ﺍﻟﻘﺎﺩﻱ ﺍﻟﻌﺎﺩﻝ.............................................................................. ﺍﻟﻜﺎﺭﻳﻜﺎﺗﻮﺭ............................................................................... ﺍﻟﻌﻮﺍﺻﻢ.................................................................................. ﺍﻟﻜﺎﺭﻳﻜﺎﺗﻮﺭ ﺍﻟﺜﺎﻧﻲ......................................................................... ﺭﺣﻠﺔ ﻣﻔﺎﺟﺌﺔ............................................................................... ﺍﻟﻔﻴﻞ ﺍﻷﺯﺭﻕ................................................................................ ﻓﻬﻤﺎ....................................................................................... ﺃﺧﻲ........................................................................................ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﺍﻟﻤﻮﺳﻴﻘﻰ......................................................................... ﻛﻞ ﻋﺎﻡ ﻭ ﺃﻧﺎ ﺑﺨﻴﺮ.......................................................................... ﺭﺳﻮﻣﺎﺕ ﺍﻟﻔﺤﻢ............................................................................
ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ
) ١٩١٩ﻓﻲ ﺟﻤﺮﻙ ﻛﺎﺭﺍﻛﻮﻱ ﻓﻲ ﺇﺳﻄﻨﺒﻮﻝ( ﺗﻢ ﺍﻟﺘﻮﻗﻴﻊ ﻋﻠﻰ ﺍﻹﺗﻔﺎﻗﻴﺔ )ﻣﻌﺎﻫﺪﺓ ﻣﻮﻧﺪﺭﻭﺱ ﻟﻮﻗﻒ ﺇﻃﻼﻕ ﺍﻟﻨﺎﺭ( ﻭﺍﺣﺘﻠﺖ ﺍﻟﻘﻮﺍﺕ
ﺍﻟﺒﺮﻳﻄﺎﻧﻴﺔ ﺇﺳﻄﻨﺒﻮﻝ.ﻭ ﻓﻲ ﻳﻮﻡ ﻣﻦ ﺍﻷﻳﺎﻡ ،ﺑﻴﻨﻤﺎ ﻫﻮ ﺟﻨﺮﺍﻝ Harringtonﻣﺎﺭ ﻣﻦ ﺃﻣﺎﻡ ﺟﻤﺮﻙ ﻛﺎﺭﻛﻮﻱ ﺭﺃﻯ ﺟﻨﺮﺍﻝ ﺍﻟﺒﺮﻳﻄﺎﻧﻲ ﺍﻟﺬﻱ ﺣﻤﻞ ﺍﻟﺤﻤﺎﻝ ﺟﻮﺍﻟﻖ ﺣﺮﺑﺎﺝ ﻭ ﻫﻮ ﺭﺟﻞ
ﺑﻄﺎﺧﻲ.ﻭ ﻫﻮ ﻟﻔﺖ ﺇﻧﺘﺒﺎﻫﻪ ﻭ ﻋﻠﻲ ﺗﻔﻴﺌﺔ ﺫﻟﻚ،ﺑﺤﺚ ﻣﻨﻪ.ﺳﺄﻝ ﺟﻨﺮﺍﻝ ﻣﻦ ﻣﻘﺮﺑﻮﻧﻪ" :ﻣﻦ ﻫﻮ؟" ﻓﺄﺟﺎﺏ ﺟﻨﺪﻳﻪ":ﻫﻮ ﺭﺟﻞ ﻣﻦ ﺍﻟﺴﻮﺩﺍﻥ ﻭ ﺇﺳﻤﻪ ﻣﻮﺳﻰ ،ﻫﻮ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ…
ﻭﺇﺧﺘﻄﻒ ﻣﻮﺳﻰ ﺛﻼﺙ ﻣﺌﺔ ﺃﻟﻒ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻣﻦ ﺫﻫﺐ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ،ﻣﻦ ﺍﻟﺴﻌﻮﺩﻳﺔ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻴﻤﻦ
ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺮﻏﻢ ﺑﺮﻳﻄﺎﻧﻴﻮﻥ.
ﻭ ﺑﻌﺪ ﺫﻟﻚ ﺫﻫﺐ ﺟﻨﺮﺍﻝ ﺇﻟﻰ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ ﻋﺮﺽ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﻤﺴﺎﻋﺪﺓ ﺃﺳﺎﺳﺎ ﻋﺮﺽ ﺟﻨﺮﺍﻝ ﺍﻟﻌﻤﺎﻟﺔ
ﻋﻠﻲ ﺃﺣﺪ ﻭ ﻗﺎﻝ ﺟﻨﺮﺍﻝ ":ﺇﺫﺍ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺗﻜﻠﻴﻔﻲ ﻭ ﺳﺄﻋﻄﻴﻚ ﻣﺎﻻ ﻛﺜﻴﺮﺍ ".ﻭﺃﺟﺎﺏ ﻣﻮﺳﻰ
ﻟﺠﻨﺮﺍﻝ ﻛﻤﺎ ﺻﻔﻌﺔ ﺗﺄﺭﻳﺨﻴﺔ .ﺛﻢ ﺇﺑﺘﻌﺪ ﻋﻦ ﻫﻨﺎﻙ.
][2
" ﻻ ﻳﻌﺮﺽ ﻛﻞ ﺍﻗﺘﺮﺡ ﻋﻠﻰ ﻛﻞ ﺷﺨﺺ .ﻳﺠﺮﺣﻨﻲ ﻛﻼﻣﻚ ﻓﻘﻂ.ﻋﻨﺪﻱ ﻭﻭﻟﺔ ﻭﺍﺣﺪﺓ
ﻭ ﻫﻲ ﺩﻭﻟﺔ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺔ ،ﻭﻋﻨﺪﻱ ﻋﻠﻢ ﻭﺍﺣﺪ ،ﺍﻟﻌﻠﻢ ﺍﻟﺬﻱ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﻬﻼﻝ ﻭ ﺍﻟﻨﺠﻤﺔ .ﻭﻋﻨﺪﻱ
ﻗﻌﺪ ﺃﻳﻀﺎ' ﻛﻮﺵ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻲ ﺃﺷﺮﻑ ' ﺑﺎﻱ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻧﺘﻬﻰ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﻣﺮ ﻫﻨﺎ! ﻭﻧﻀﺎﻟﻨﺎ ﻳﺴﺘﻤﺮ ﻟﻜﻢ ﺑﻜﻞ ﺇﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺎ".
ﻫﻮ ﺭﺟﻞ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ،ﻭﻫﻮ ﺟﻨﺪﻱ ﻛﻮﺵ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻲ ﺃﺷﺮﻑ ﻭﻫﻮ ﺷﺨﺺ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻋﻠﻰ ﺩﻭﻟﺔ
ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺔ .ﻭﻫﻮ ﺣﺮ ﻭﺍﻓﺮﻳﻘﻲ ،ﻫﻮ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻭﻫﻮ ﺳﻮﺩﺍﻧﻲ…
ﺃﺛﻨﺎﺀ ﺍﻟﺤﺮﺏ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﺔ ﺍﻷﻭﻟﻰ؛ ﺃﺣﺪ ﻣﻤﻦ ﻳﺠﻮﻥ ﻣﻦ ﺍﻟﺠﺒﻬﺔ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺠﺒﻬﺔ ﺍﻷﺧﺮﻯ .ﻭﻓﻲ
ﻋﺎﻡ ١٩١١ﻛﺎﻥ ﺍﺣﺘﻼﻝ ﻃﺮﺍﺑﻠﺲ ﺍﻟﻐﺮﺏ ﻟﺬﻟﻚ ﺫﻫﺐ ﻣﻮﺳﻰ ﺇﻟﻰ ﻟﻴﺒﻴﺎ ﻭ ﺇﻧﻀﻢ ﺇﻟﻰ ﻣﻘﺎﻭﻣﺔ ﻣﻊ ﺿﺒﺎﻁ ﺍﻟﻌﺜﻤﺎﻧﻲ .ﻭﺗﻌﺮﻑ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﻘﺎﻋﺪﻩ ﻫﻨﺎﻙ .ﻭﺑﻌﺪ ﺫﻟﻚ ﺫﻫﺐ ﻣﻮﺳىﻰ ﺍﻟﻰ
ﺗﺮﺍﻗﻴﺎ ﺍﻟﻐﺮﺑﻴﺔ ﻭ ﺃﺩﺭﻧﺔ.
ﻭﺃﺳﺘﺪﺍﻋﺎﺀ ﻭﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﺃﺣﺪ ﻣﻦ ﺃﺑﻄﺎﻝ .ﻭﺃﺛﻨﺎﺀ ﺇﺷﺘﺒﺎﻛﺎﺕ ﻋﻨﻴﻔﺔ ،ﻫﻮ ﺍﻟﺬﻱ ﻧﻔﻊ
ﺑﺎﻟﺤﺮﺏ ﻭ ﻛﺎﻥ ﻣﻮﺳﻰ ﺟﻨﺪﻱ ﻛﻮﺵ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻲ ﺃﺷﺮﻑ ﻭﻳﺤﺮﻙ ﺑﺄﻣﺮﻩ ﺩﺍﺋﻤﺎ .ﻛﺄﻧﻪ ﻇﻠﻪ
ﻭﻓﻲ ﻫﺬﻩ ﺃﺳﻔﺎﺭ ،ﻛﺄﻧﻪ ﻣﻐﻴﺮﺍ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎ .ﻭﺑﻌﺪ ﺫﻟﻚ ﺫﻫﺐ ﻣﻮﺳﻰ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﺴﻮﺩﻳﺔ )ﺑﻼﺩ
ﺍﻟﻌﺮﺏ( ﺑﻮﺍﺟﺐ ﺳﺮﻱ ﻭﺗﺴﻠﻢ ﺃﺫﻫﺎﺏ ﻭﻧﻘﻞ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻴﻤﻦ .ﻭﻟﻜﻦ ﻓﻲ ﺃﺛﻨﺎﺀ ﺫﻟﻚ ،ﺑﻴﻦ ﻗﺘﻴﻞ ﻭﺃﺳﻴﺮ ﻭﻭﻗﻊ ﺃﺳﻴﺮﺍ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻛﻮﺵ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻲ ﺃﺷﺮﻑ.
ﻭﻣﺎ ﻗﺪﺭ ﺃﻥ ﻳﻠﺘﻘﻲ ﻣﻊ ﺃﺷﺮﻑ ﺑﺎﺷﺎ ﺍﻟﺬﻱ ﻭﻗﻊ ﺃﺳﻴﺮﺍ. ﻭﺑﻌﺪ ﻧﻬﺎﻳﺔ ﺍﻟﺤﺮﺏ ,ﺟﺎﺀ ﻣﻮﺳﻰ ﺇﻟﻰ ﺇﺳﻄﻨﺒﻮﻝ ﺑﺴﺒﺐ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺍﻟﻌﻢ ﺍﻟﺬﻱ ﺑﺪﺃ ﺍﻟﺤﺮﺏ
ﻧﻀﺎﻝ ﻭﻃﻨﻲ .ﻭﻣﺎ ﻛﺎﻥ ﻟﺪﻳﻪ ﺷﻲﺀ .ﻻ ﺑﻴﺖ ﻭﻻ ﻧﻘﻮﺩ .ﻭﻛﺎﻥ ﻳﻌﺮﻑ ﻋﻠﻲ ﺳﻌﻴﺪ ﺑﺎﺷﺎ ﻣﻮﺳﻰ ﻣﻦ ﺍﻟﻴﻤﻦ.
ﻭﻓﻲ ﺍﻟﻤﺴﺪ ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ ،ﺭﺃﻯ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺣﺎﻟﻪ ﻭ ﺃﺭﺍﺩ ﺃﻥ ﺃﻧﺠﺰ ﺣﺎﺟﺘﻪ ﻭﺇﻗﺘﺮﺏ ﻣﻨﻪ ﻭﻗﺎﻝ ﻟﻪ:
"ﺃﻋﻄﻨﻲ ﻋﺮﻳﻀﺔ ﻟﺘﻘﺎﻋﺪﻯ .ﻭﺃﻧﺎ ﺳﺄﺻﺪﻕ ﻭﻳﻌﻄﻴﻚ ﺭﺍﺗﺐ ﺗﻘﺎﻋﺪﻯ ".ﻭﻟﻜﻦ ﻗﺎﻝ ﺯﻧﺠﻲ
ﻣﻮﺳﻰ ":ﻻ ،ﻟﻢ ﺃﺳﻄﻴﻊ ﺃﻥ ﺃﺧﺬ ﺭﺍﺗﺐ ﺗﻘﺎﻋﺪﻯ ﻣﻦ ﺍﻟﺸﻌﺐ ﺍﻟﻔﻘﺮﺍﺀ .ﻭﺑﻌﺪ ﺫﻟﻚ ﺫﻫﺐ ][3
ﻋﻠﻲ ﺑﺎﺷﺎ ﺇﻟﻰ ﺃﻣﻴﻦ ﺍﻟﺤﻤﺎﻟﺔ ﻭﻃﻠﺐ ﻣﻨﻪ ﺍﻟﻨﺠﺪﺓ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﻷﺟﻞ ﻣﻮﺳﻰ .ﻭﻋﻨﺪﻣﺎ ﺇﺟﺘﻤﻊ
ﻋﺮﺽ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﺍﻟﺨﺎﺩﻡ.
ﻭﻟﻜﻦ ﺭﻓﺾ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻓﺄﺟﺎﺏ ﻋﻨﻪ ﺑﺄﺧﻼﻕ ﻣﺆﺭﺏ ﻭ ﻗﺎﻝ" :ﻻ ﺃﻋﻤﻞ ﺍﻟﺨﺎﺩﻡ ﻭ ﺇﻥ ﻭﺟﺪ ﺷﻴﺎﻟﺔ ﺇﺫﻥ ﺃﻋﻤﻞ ﻭ ﺃﻋﻂ ﻋﻤﻞ ﺍﻟﺨﺎﺩﻡ ﻟﻤﺴﻠﻢ ﻣﺴﻦ ".ﻭﺃﺧﺬ ﻳﻔﻌﻞ ﻣﻮﺳﻰ ﺷﻴﺎﻟﺔ.ﻫﺎ
ﻫﻮ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻫﻮ ﺟﻨﺪﻱ ﺑﻄﻞ ،ﺑﻄﻞ ﻗﻮﻣﻲ .ﻛﺎﻥ ﺟﻨﺮﺍﻝ Harringtonﻳﺮﻯ ﻓﻲ
ﻫﺬﻩ ﺍﻷﺛﻨﺎﺀ .ﻭﻓﻲ ﺍﻟﻨﻬﺎﻳﺔ ،ﻧﻔﺪ ﻗﻮﺓ ﺑﺪﻧﻪ ﻭﻧﻀﺐ ﺍﻟﻌﻤﺮﻩ .ﻭﺃﺻﺎﺏ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﺑﺎﻟﻤﺮﺽ
ﺍﻟﺴﻞ .ﺃﻟﺢ ﻋﻠﻲ ﺑﺎﺷﺎ ﻓﻲ ﺗﺪﺍﻭﻱ ﻭﻟﻜﻦ ﺭﻓﺾ ﻣﻮﺳﻰ ﻭﺃﺧﺬ ﺣﻘﻴﺒﺘﻪ ﻭﺫﻫﺐ ﺇﻟﻰ
ﺃﺳﻜﻮﺩﺍﺭ .ﺃﺧﺬ ﻳﻌﻴﺶ ﻓﻲ ﺍﻟﺘﻜﻴﺔ ﺃﻭﺯﺑﻜﻴﺔ ﻭ ﺗﻘﺪﻡ.
ﻣﺮﺿﻪ ،ﻣﺮﺽ ﺍﻟﺴﻞ.ﻛﺄﻧﻪ ﻳﺮﻳﺪ ﺃﻥ ﻳﻤﻮﺕ .ﻭﺑﻌﺪ ﺃﻥ ﺃﻣﻀﻰ ﻓﺘﺮﺓ ﻗﺼﻴﺮﺓ ﻣﺎﺕ ﺯﻧﺠﻲ
ﻣﻮﺳﻰ ﻓﻲ ﺃﺳﻜﻮﺩﺍﺭ .ﻭﺑﻌﺪ ﻣﺎﺕ ﻣﻮﺳﻰ ،ﺧﺮﺝ ﻣﻦ ﺣﻘﻴﺒﺘﻪ؛ ﺧﺮﻳﻄﺔ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺔ ،ﻭﻗﺮﺁﻥ
ﺍﻟﻜﺮﻳﻢ ،ﻭﺻﻮﺭﺓ ﻛﻮﺵ ﺟﻮ ﺑﺎﺷﻲ ﺃﺷﺮﻑ ،ﻭ ﻛﻔﻨﻪ.
ﻭﻗﺎﻝ ﺃﺷﺮﻑ ﺑﺎﺷﺎ ﻷﺟﻠﻪ؛ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺃﺗﺤﺮﺭ ﻣﻦ ﻣﺎﻟﻄﺔ ﻭ ﻟﻤﺎ ﺃﻓﺘﺢ ﻋﻠﻤﻨﺎ،ﻋﻨﺪﻱ ﻋﺮﺏ ﺑﻄﻞ ﻣﺎﺕ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﺮﺽ،ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ.ﻭ ﻛﺎﻥ ﻳﻌﺮﻑ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﺃﻛﻒ ﺃﺭﺻﻮﻱ ﻣﻦ
ﺍﻟﺴﻮﺩﻳﺔ.ﻭ ﻳﺒﺤﺚ ﻋﻨﻪ ﺷﻌﺮﻩ.
"ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻫﻮ ﺟﻨﺪﻱ ﺃﺷﺮﻑ ﺑﺎﻱ،
ﺃﻗﺮﺽ ﺃﻛﺘﺎﻓﻪ ﺇﻟﻰ ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ)ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ(
ﻭﻳﻤﻜﻦ ﺃﻥ ﻳﺴﻠﻖ ﺍﻟﻨﺒﻲ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ ﺑﻔﻀﻠﻪ". ﻋﺎﺵ ﺯﻧﺠﻲ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻣﺎﺕ ﻫﺎﻛﺬﺍ...ﺭﺿﻲ ﺍﷲ ﻋﻨﻪ ﻭ ﺭﺣﻢ ﺍﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ
Hazırlayan: Esma ÖZİLİK ][4
Kardeşim
أﺧﻲ
Kardeşim! Batılı savaştan sonra yaptıklarıyla ortalığı velveleye verirse
َ ب ْ ! أﺧﻲ َ إن ﻲ ﺑﺄﻋﻣﺎ ِﻟ ْﮫ ِ ﺿ ﱠﺞ ﺑﻌ َد اﻟﺣر ﻏ ْر ِﺑ ﱞ
Ölülerinin anılarını kutsayıp, kahramanlarının barbarlığını yüceltirse
ش أﺑطﺎ ِﻟ ْﮫ َ ﱠس ِذﻛ َْر َﻣ ْن ﻣﺎﺗوا و َ ﻋ ﱠظ َم َﺑ ْط َ وﻗَد
Yenenler içim şarkı söyleme, yenilenleri hor görme
ﻓﻼ ﺗﮭز ْج ﻟﻣن ﺳﺎدوا وﻻ ﺗﺷﻣتْ ِﺑ َﻣ ْن دَاﻧَﺎ
Hayır, secde et benim gibi, kanayan ve huşu içinde bir kalp ile
دام ﺑل ِ ب ﺧﺎ ْ ٍ ﺷ ٍﻊ ٍ ارﻛﻊ ﺻﺎﻣﺗﺎ ً ﻣﺛﻠﻲ ﺑﻘﻠ ﻟﻧﺑﻛﻲ َﺣ ﱠظ ﻣوﺗﺎﻧﺎ
Ağlayalım ölülerimizin kara bahtına
Kardeşim! Bir asker savaştan sonra döner vatanına
ْ ! أﺧﻲ ﻧدي ﻷوطﺎﻧِ ْﮫ ِ إن ﻋﺎ َد ﺑﻌ َد اﻟﺣر ب ُﺟ ﱞ
Ve takatsiz bedenini dostlarının kucağına atarsa
أﺣﺿﺎن ِﺧﻼّﻧِ ْﮫ وأﻟﻘﻰ ﺟﺳ َﻣﮫُ اﻟﻣﻧﮭوكَ ﻓﻲ ِ ﻟﻸوطﺎن ﺧﻼّﻧَﺎ َﻋدْت ﻓﻼ ُ ﺗطﻠب إذا ﻣﺎ ْ ِ
Sen dost isteme dönersen yurduna Çünkü açlık, bize sesleneceğimiz dost bırakmadı
ْ ﯾﺗرك ﻟﻧﺎ ﺻَﺣْ َﺑﺎ ً ﻧﻧﺎﺟﯾﮭم ع ﻟم َ ﻷنﱠ اﻟﺟو
Ölülerimizin hayaletleri dışında
ْ ﺳوى أ ﺷﺑَﺎح َﻣ ْوﺗَﺎﻧﺎ
Kardeşim, Çiftçi toprağını sürmek ve ekmek için dönerse
ْ ! أﺧﻲ َ إن ﻋﺎ َد ﯾﺣرث أر ْ ﯾزر ع ُ ّﺿﮫُ اﻟﻔَﻼ َ ح أو
Bunca ayrılıktan sonra güllenin yıktığı kulübeyi tekrar yaparsa Derelerimiz kurudu ve sığınaklarımızı aşağılık duygusu harab etti Düşmen, toprağa dikecek bir fidan bırakmadı
ُ وﯾﺑﻧﻲ ﺑﻌ َد اﻟﻣ ْدﻓَ ْﻊ ِ طو ِل اﻟﮭَﺟْ ِر ﻛُو َﺧﺎ ً َھ ﱠد ُه ﺳ َواﻗِﯾﻧﺎ َو َھ ﱠد اﻟذّ ﱡل َﻣﺄ ْ َواﻧﺎ َ ْﻓﻘد ﺟَ ﻔﱠت َ ﯾﺗرك ﻟﻧﺎ اﻷﻋدا ُء ْ أراﺿﯾﻧﺎ ﺳﺎ ً ﻓﻲ وﻟم َ ﻏ ْر ِ
Ölülerimizin leşi dışında
ﺳوى أﺟْ ﯾَﺎف َﻣ ْوﺗَﺎﻧﺎ
Kardeşim! İstesek gerçekleşmezdi, gerçekleşti
أﺧﻲ ! ﻗد ﺗَ ﱠم ﻣﺎ ﻟو ﻟم ﻧَﺷَﺄْهُ ﻧَﺣْ نُ َﻣﺎ ﺗَ ﱠﻣﺎ
Her yeri sardı istesek yayılmayacak olan bela
ﻋ ﱠﻣﺎ َ ﻋ ﱠم اﻟﺑﻼ ُء وﻟو أ َ َر ْد َﻧﺎ ﻧَﺣْ نُ َﻣﺎ َ وﻗد
Şikayetimizi başka kulaklar duymaz, ağıt yakma
ﺷﻛ َْواﻧَﺎ َ ﺻ ِﻐﻲ ِﻟ ﻓﻼ ْ ُ ﺗﻧدب ﻓﺄ ُ ْذن اﻟﻐﯾر ﻻ ﺗ ْ
Hayır, takip et beni, kazma kürekle hendek kazalım
ْ ً ﺑل اﺗﺑﻌﻧﻲ ﻟﻧﺣﻔر ﺧﻧدﻗﺎ واﻟﻣ ْﻌ َول ﺑﺎﻟرﻓ ِش ِ
Gömelim ölülerimizi
ﻧواري ﻓﯾﮫ َﻣ ْوﺗَﺎﻧَﺎ
Kardeşim! Kimiz biz? Ne vatan kaldı, ne aile ne komşu
َﺎر ُ أﺧﻲ ! َﻣ ْن ﻧﺣنُ ؟ ﻻ َو َطنٌ وﻻ أ َ ْھ ٌل وﻻ ﺟ
Uyuruz, uyanırız, utançtır giysimiz
ﺎر ِ إذا ﻗُ ْﻣﻧَﺎ ِردَاﻧَﺎ، إذا ﻧِ ْﻣﻧَﺎ ُ ي واﻟ َﻌ ُ اﻟﺧ ْز
Dünya, ölülerimizi çürüttüğü gibi bizi de çürüttü
ﻟﻘد َﺧ ﱠﻣتْ ﺑﻧﺎ اﻟدﻧﯾﺎ ﻛﻣﺎ َﺧ ﱠﻣتْ ِﺑ َﻣ ْوﺗَﺎﻧَﺎ
Küreğini kap ve takip et beni, bir hendek daha kazalım
ش وأﺗﺑﻌﻧﻲ ﻟﻧﺣﻔر ﺧﻧدﻗﺎ ً آ َﺧر َ اﻟر ْﻓ ّ ﻓﮭﺎت
Gömelim dirilerimizi
ﻧُ َو ِاري ﻓﯾﮫ أ َ َﺣﯾَﺎ َﻧﺎ [30]
Mihail Nuayme Çeviri: Mehmed Said Karaman
"ﺣﻔﻨﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻄﻌﺎﻡ ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ" ﻫﻨﺎﻙ ﺍﻟﻜﺜﻴﺮ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﻄﻂ ﻭﺍﻟﻜﻼﺏ ﻭﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻓﻲ ﺃﻧﻘﺮﺓ .ﻟﻬﺎ ﺍﻷﺯﻗﺔ ﻭﺍﻟﺸﻮﺍﺭﻉ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻌﻴﺶ ﻭﺗﺘﻐﺬﻯ ﻭﺗﺠﻮﻝ ﻓﻴﻬﺎ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺤﻴﻮﻧﺎﺕ .ﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻫﻲ ﺍﻷﻛﺜﺮ ﺍﻟﺤﻴﻮﺍﻧﺎﺕ ﺣﻤﺎﻳﺔً ﺑﻴﻦ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺤﻴﻮﺍﻧﺎﺕ .ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﺧﺎﺻﺔ ﻓﻲ ﻗﻠﻮﺏ ﺍﻷﺗﺮﺍﻙ .ﻋﻨﺪﻣﺎ ﻓﺘﺢ ﺃﺻﺤﺎﺏ ﺍﻟﺪﻛﺎﻛﻴﻦ ﺃﺑﻮﺍﺑﻬﻢ ،ﻳﻀﻌﻮﻥ ﺣﻔﻨﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻄﻌﺎﻡ ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ ﻟﺘﺄﻛﻠﻬﺎ .ﻫﺬﻩ ﻫﻲ ﺍﻟﻠﺤﻈﺔ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻨﺘﻈﺮﻫﺎ ﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻛﻞ ﺻﺒﺎﺡ. ﺃُﻧْﺸِﺌَﺖْ ﺃﻭﻗﺎﻑ ﻟﺤﻤﺎﻳﺔ ﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻓﻲ ﺍﻟﻔﺘﺮﺓ ﺍﻟﻌﺜﻤﺎﻧﻴﺔ .ﻭﻗﻒ ﺗﻐﺬﻳﺔ ﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻣﻦ ﺇﺣﺪﻯ ﻫﺬﻩ ﺍﻷﻭﻗﺎﻑ .ﻛﺎﻥ ﻫﺪﻑ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﻮﻗﻒ ﻫﻮ ﺍﻟﺰﻳﺎﺩﺓ ﻣﻦ ﺍﻟﺒﺬﻭﺭ ﻭ َﺛْﺮُﻫﺎ ﻟﻤﻨﻊ ﺍﻟﻄﻴﻮﺭ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﻮﺕ ﺟﻮﻋﺎً ﻓﻲ ﻣﻮﺳﻢ ﺍﻟﺸﺘﺎﺀ .ﺃُﻧْﺸِﺌَﺖْ ﺃﻳﻀﺎً ﺃﻋﺸﺎﺵ ﻣﻦ ﺍﻟﺤﺠﺮ ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ ﺑﻄﺮﻳﻖ ﻫﻨﺪﺳﻴﺔ ﺭﺍﺋﻌﺔ. ][6
ﺍﻣﺘﺪ ﻫﺬﺍ ﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﺎﻟﻄﻴﻮﺭ ﻭ ﺍﻟﺮﻓﻖ ﺑﻬﺎ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻔﻦ .ﺍﻟﻄﺎﻭﻭﺱ ﻭﺍﻟﻠﻘﻠﻖ ﻭﺍﻟﺤﻤﺎﻣﺔ ﻭﺍﻹﻭﺯ ﻭﺍﻟﻨﺴﺮ ﻫﻲ ﺍﻟﺮﻣﻮﺯ ﺍﻷﺳﺎﺳﻴﺔ ﻟﻠﻔﻨﻮﻥ ﺍﻟﺘﻘﻠﻴﺪﻳﺔ .ﺍﻟﺘﻘﺎﺀ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﺤﺐ ﻭﺍﻻﻫﺘﻤﺎﻡ ﺑﺎﻟﻔﻦ ﺳﺎﻫﻢ ﺍﻟﻔﻨﺎﻧﻴﻦ ﺍﻟﻤﺤﺘﺮﻓﻴﻦ ﻓﻲ ﺗﺰﻳﻴﻦ ﺍﻟﺤﺰﻑ ﺍﻟﺼﻴﻨﻲ،ﺍﻟﺘﻤﺜﺎﻝ ،ﻭﺍﻟﺒﺴﺎﻁ ﺑﺎﻟﻄﻴﻮﺭ .ﻫﺬﻩ ﺍﻟﻌﺎﺩﺓ ﺟﺎﺭﻳﺔ ﻓﻲ ﺍﻟﻔﻦ ﺍﻟﻌﺼﺮﻱ. ﻫﻨﺎ ،ﻻ ﺑﺪ ﻣﻦ ﺃﻥ ﺃﺗﺤﺪﺙ ﻋﻦ ﻣﺪﻳﻨﺘﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻴﺎ ﻭ ﻫﻲ ﺩﺍﺭ ﻭﺍﺳﻊ ﻟﻸﻋﻤﺎﻝ ﺍﻟﺤﺰﻓﻴﺔ. ﻫﻲ ﻣﻌﺮﺽ ﻫﺬﻩ ﺍﻟﺠﻤﺎﻻﺕ ﻟﻜﻞ ﺳﻨﺔ .ﺇﻥ ﻛﻨﺘﻢ ﺗﻤﺮﻭﻥ ﻋﻠﻰ ﻛﻮﺗﺎﻫﻴﺎ ﻳﻮﻣﺎً ﻓﻼ ﺗﻨﺴﻮﺍ ﺯﻳﺎﺭﺓ ﺍﻟﻤﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺍﻟﻤﺘﺎﺣﻒ ﻭﺍﻷﺳﻮﺍﻕ ﻟﻸﻋﻤﺎﻝ ﺍﻟﺤﺮﻓﻴﺔ ﻓﻴﻬﺎ ﻭ ﻻ ﺗﻨﺴﻮﺍ ﺃﻳﻀﺎً ﺇﻋﻄﺎﺀ ﺣﻔﻨﺔ ﻣﻦ ﺍﻟﻄﻌﺎﻡ ﻟﻠﻄﻴﻮﺭ! Münevver Özrenk
][7
ٍ إﻧﺴﺎن ﻻ ﺗﻌﺮﻓُﻪ ﻪ ﺗﻌﺮﻓ إﻧﺴﺎن ﻛﻞ ﻓﻔﻲ ُ ٌ Tanıdığın her insanda tanımadığın biri vardır.
ﻧﻔﻌﻲ اﺳﻤﮫ اﻟﺤﻘﯿﻘﻲ ﻋﻤﺮ.وﻟﺪ ﻓﻲ ﻟﺮﺳﻮم ﺣﺴﻦ ﻗﻠﺔ.و وﻟﺪ ﻓﻲ ﺳﻨﺔ . ۱٥۷۰و ﻣﺎت ﻓﻲ ﺳﻨﺔ ۱٦۳٥م .أول ﻟﻘﺒﮫ "ﺿﺮي" أي ﻣﻀﺮ .ﺛﻢ ﻗﺮأ ﻣﻮرح ﻋﻠﻰ أﺷﻌﺎر ﻧﻔﻌﻲ و رﻏﺐ أﺷﻌﺎره. و أﻋﻄﺎه ﻟﻘﺐ "ﻧﻔﻌﻲ" اي ﻣﻔﯿﺪ. ﻧﻔﻌﻲ ﻣﺎھﺮ اﻟﻘﺼﺎﺋﺪ و إﺿﺎﻓﺔ إﻟﻰ ذﻟﻚ ﻣﺎھﺮ اﻟﮭﺠﺎء. ﻋﺎش ﻧﻔﻌﻲ ﻓﻲ ﻋﮭﺪ أﺣﻤﺪ اﻻول،ﻣﺼﻄﻔﻰ اﻻول،ﻋﺜﻤﺎن اﻟﺜﺎﻧﻲ و ﻣﺮاد اﻟﺮاﺑﻊ .ﻛﺎن ﻧﻔﻌﻲ ﯾﺤﺐ أﻛﺜﺮ أﺣﻤﺪ اﻻول و ﻣﺮاد اﻟﺮاﺑﻊ .و ﺑﮭﺬا اﻟﺴﺒﺐ ﻗﺪم إﻟﯿﮭﻤﺎ ﻗﺼﺎﺋﺪ ﻛﺜﯿﺮة. ﯾﻮم ﻣﻦ اﻻﯾﺎم ﻓﻲ ﺳﻨﺔ ،۱٦۳۰ﻛﺎن ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺮاد ﯾﻘﺮأ ﻛﺘﺎب ﯾﺤﺘﻢ ﻗﻈﻲ ﻓﻲ ﻗﺼﺮ ﺑﺸﻜﺘﺎش .ﻓﻲ ھﺬه اﻻﺛﻨﻲ ﻧﺰﻟﺖ اﻟﺼﺎﻋﻘﺔ ﺑﺠﺎﻧﺐ رﺟﻠﮫ .وﻣﻊ ذﻟﻚ ﻏﻀﺐ ﺳﻠﻄﺎن و ﻣﺰق اﻟﻜﺘﺎب .ﯾﻨﻔﻲ ﻧﻔﻌﻲ إﻟﻰ ادرﻧﺔ .و ﻋﻠﻰ ھﺬه اﻟﻤﻮﺿﻮع ﻗﺎل ﻣﺎدﻣﺖ: "ﻧﺰﻟﺖ اﻟﻨﻈﺮﯾﺔ ﻣﻦ اﻟﺴﻤﺎء إﻟﻰ ﯾﺤﺘﻢ ﻗﻈﻲ أﺻﺎب ﻧﻔﻌﻲ ﺑﻠﺴﺎﻧﮫ إﻟﻰ ﻣﺼﯿﺒﺔ اﻟﺤﻖ. ﺛﻢ ﻗﺪم ﻧﻔﻌﻲ إﻟﻰ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺮاد ﻗﺼﺎﺋﺪ ﻛﺜﯿﺮة و اﻋﺘﺬر ﻋﻨﮫ. ﻧﻔﻌﻲ ﻗُﺘﻞ ﺑﺴﺒﺐ اﻧﺘﻘﺎده ﺑﯿﺮام ﺑﺎﺷﺔ.و ﻏﻀﺐ ﺑﺎﺷﺔ ﻛﺜﯿﺮا .ﺛﻢ ][8
ﺗﻜﻠﻢ ﻣﻊ ﺳﻠﻄﺎن ﻟﻘﺘﻠﮫ ،وإذن ﺳﻠﻄﺎن .ﻗﺘﻞ ﺑﺎﺷﺔ ﻧﻔﻌﻲ و أﻟﻘﻰ ﺟﺴﺪه إﻟﻰ اﻟﺒﺤﺮ.ﻛﺎن ﻧﻔﻌﻲ ﯾﻨﺘﻘﺪ ﺣﺘﻰ ﻓﻲ أﺛﻨﺎء وﻓﺎﺗﮫ. و ﯾﻮم ﻣﻦ اﻷﯾﺎم ،ﺳﯿﺪ طﺎھﺮ ﯾﻘﻮل إﻟﻰ ﻧﻔﻌﻲ "ﻛﻠﺐ" و ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺳﻤﻊ ﻧﻔﺌﻲ ھﺬه اﻟﻜﻠﻤﺔ،ﻗﺎل ھﺬا اﻟﺒﯿﺖ: "ﺳﻤﻌﺖ أﻧﮫ ﻗﺎل أﻧﻨﻲ ﻛﻠﺐ ﻣﺪﺣﮫ واﺿﺢ ﻓﻲ ﻗﻮﻟﮫ و ﻣﺬھﺒﻲ ﻣﺎﻟﻜﻲ اﻟﻜﻠﺐ طﺎھﺮ ﺑﻨﺴﺒﺔ اﻋﺘﻘﺎدي". ﻛﺎن ﻧﻔﻌﻲ ﯾﻨﺘﻘﺪ ﻓﻲ اﺷﻌﺎره أﺑﺎه ،وزرا,رﺋﯿﺲ اﻟﻮزراء، واﻟﺸﻌﺮاء و ﻛﻞ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﺮوف. و ﻛﺎن ﯾﻤﺪح ﻧﻔﺴﮫ ﻓﻲ أﺷﻌﺎره داﺋﻤﺎ. آﺛﺎره دﯾﻮان اﻟﺘﺮﻛﻲ دﯾﻮان اﻟﻔﺎرﺳﻲ ﯾﺤﺘﻢ ﻗﻈﻲRabia Demiryürek
][9
11
ADİL KADI 1. Abdullah kulübesinde yiyecek birşeyler aradı ama bir parça bayat ekmekten başka bir şey bulamadı. Abdullah bayat ekmeği kemirmeye başladı ama içinden onu yemek hiç gelmiyordu. Ekmeğini batırıp yiyebileceği bir yemek bulma umuduyla ekmeğini cebine alarak kulübesinden çıktı. 2. Abdullah bir lokantanın önünde durdu; bu sırada lokantanın aşçısı lokantanın önünde kırmızı et ve tavuk kızartıyor; kızarmış etlerin kokusu her yere yayılıyordu. Abdullah kızarmış etlerden çıkan dumanı içine çekti, ağzı sulanmıştı. 3. Cebindeki bayat ekmeğini çıkardı ve bir parça kopardı. Koparttığı parçayı kızartmanın dumanına tuttu ve afiyetle yedi. Bu sırada aşçı onu seyrediyor ve hiçbir şey söylemiyordu. Abdullah bayat ekmekten küçük küçük parçalar koparıyor, koparttığı parçaları etin dumanına tutuyor ve daha sonra iştahla yiyordu. Abdullah bu şekilde bayat ekmeğinin tümünü bitirdi. Tam lokantanın önünden ayrılmaya niyetlenmişti ki aşçı Abdullah’ı yakaladı ve yediği yemeğin parasını istedi. 4. Abdullah: Ben senin lokantandan hiçbir şey yemedim ve sana hiçbir zararım da olmadı, ben sadece kendi ekmeğimi havaya yayılan kızartma kokusuyla yedim. Ama aşçı Abdullah’ ı bırakmadı ve yüksek bir sesle ‘Hakkımı isterim! Yediğin yemeğin ücretini istiyorum!’ diye bağırdı. 5. İnsanlar aşçıyla konuşarak Abdullah’ı bırakmasını istediler ama aşçı ikna olmadı. En sonunda biri dedi ki: ‘İkiniz arasında hüküm verecek olan şehrin kadısından başkası değildir.’ Bunun üzerine aşçı ve Abdullah kadıya gittiler. Kadı adaletli olması ve insanların sorunlarını güzellikle çözmesiyle tanınırdı. İnsanlar bu özelliklerinden dolayı onu çok severdi. 6. Aşçı ve Abdullah kadının huzuruna çıktılar. Olayı önce aşçı anlatmaya başladı daha sonra ise Abdullah konuştu. Kadı onların konuşmalarını yüzünde bir tebessümle dinledi. Sonra Abdullah’ a dedi ki; ‘Ekmeğini kızartmanın dumanına tutarak yediğin için ücretini istemekte aşçı haklıdır.’ Abdullah kadının bu sözlerine çok şaşırmıştı; aşçı ise çok mutlu olmuştu. Kadı daha sonra: ‘Kararım dumanın ücretinin aynı şekilde ödenmesidir.’ Dedi. Kadı cebinden birkaç dinar çıkardı ve aşçıya ‘ hakkın olan ücreti almak için yaklaş’ dedi. 7. Aşçı parayı almak için elini uzattı, bu sırada kadı güldü ve ‘hayır öyle değil, kulağını yaklaştır’ dedi. Kadı aşçının kulağının yakınında paraları şıkırdatmaya başladı. Abdullah şaşırmıştı, aşçı ise şaşkınlıkla paraların şıkırtısını dinliyordu; bir dinar, iki dinar, üç dinar. 8. Sonunda kadı dedi ki ‘paraların şakırtısını iyice duydun mu?’ Aşçı cevap verdi ‘Evet efendim çok iyi duydum’. Kadı: ‘ İşte bu duyduğun şakırtılar bu adamın içine çektiği kızartma dumanının bedelidir. Böylelikle hakkını tam olarak almış oldun.’ Orada bulunanlar kadının kararını ve adaletini çok beğendiler, Abdullah ve aşçı da hükme razı bir şekilde huzurdan ayrıldılar.
Çeviren: Duygu Harman Özbek
[12]
13
ﺍﻟﻔﻴﻞ ﺍﻷﺯﺭﻕ ﻧﻮع اﻟﻔﯿﻠﻢ :درام ،ﻏﻤﻮد، رﻋﺐ ،ﺗﻮﺗﺮ ﺑﻠﺪ :ﻣﺼﺮ ﻣﺪﯾﺮ :ﻣﺮوان ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺎﺗﺐ :أﺣﻤﺪ ﻣﺮاد ﻟﻐﺔ :اﻟﻌﺮﺑﯿﺔ اﻟﻨﺠﻮم: ﻛﺮﯾﻢ ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰﯾﺰ ﺧﺎﻟﺪ اﻟﺼﺎوي ﻧﯿﻠﻠﻲ ﻛﺮﯾﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻤﺪوح ﻣﻮﻗﻊ اﻟﺘﺼﻮﯾﺮ:اﻟﻘﺎھﺮة ،ﻣﺼﺮ ﱠ ﺑﻌﺪﺓ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺻﻌﺒﺔ ﻓﻲ ﻳﺘﺤﺪﺙ ﺍﻟﻔﻴﻠﻢ ﻋﻦ ﺣﻴﺎﺓ ﻃﺒﻴﺐ ﻧﻔﺴﻲ ﻳﺪﻋﻰ ﻳﺤﻴﻰ ﺭﺍﺷﺪ ،ﻣﺮ ﺣﻴﺎﺗﻪ ﺍﻟﺸﺨﺼﻴﺔ ﻭﺍﻟﻤﻬﻨﻴﺔ .ﻭﺑﻌﺪ ﻣﺮﻭﺭ ﺧﻤﺲ ﺳﻨﻮﺍﺕ ﻏﺎﺏ ﻓﻴﻪ ﻋﻦ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﻳﻌﻮﺩ ﺇﻟﻰ
ﻣﺴﺘﺸﻔﻰ ﺍﻟﻌﺒﺎﺳﻴﺔ ﻟﻸﻣﺮﺍﺽ ﺍﻟﻨﻔﺴﻴﺔ ﻣﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﻟﻠﻌﻤﻞ .ﻭﺗﺮﺳﻠﻪ ﻣﺪﻳﺮﺓ ﺍﻟﻤﺴﺘﺸﻔﻰ -ﻟﻴﻨﻬﻲ
ﺗﻘﺮﻳﺮﻩ -ﺇﻟﻰ "٨ﻏﺮﺏ" ﺍﻟﻘﺴﻢ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﻘﺮﺭ ﻣﺼﻴﺮ ﻣﺮﺗﻜﺒﻲ ﺍﻟﺠﺮﺍﺋﻢ .ﻭﻛﺎﻧﺖ ﺍﻟﻤﻔﺎﺟﺄﺓ ﺍﻟﺘﻲ ﺗﻨﺘﻈﺮﻩ ﻣﻘﺎﺑﻠﺔ ﺻﺪﻳﻖ ﻗﺪﻳﻢ ﻟﻪ ،ﻫﻮ ﺍﻟﺪﻛﺘﻮﺭ ﺷﺮﻳﻒ ﺍﻟﻜﺮﺩﻱ ﺍﻟﺬﻱ ﻳﺘﻬﻢ ﺑﺠﺮﻳﻤﺔ ﻗﺘﻞ
ﺯﻭﺟﺘﻪ .ﻭﻳﺠﺪ ﺍﻟﺪﻛﺘﻮﺭ ﻳﺤﻴﻰ ﻧﻔﺴﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺃﺣﺪﺍﺙ ﺧﻄﻴﺮﺓ ﻟﻤﺴﺎﻋﺪﺓ ﺻﺪﻳﻘﻪ.
ﻳُﻨﺼَﺢ ﺑﻤﺸﺎﻫﺪﺓ ﺍﻟﻔﻴﻠﻢ ﺣﺘﻰ ﻧﻬﺎﻳﺘﻪ ﺑﺎﻧﺘﺒﺎﻩ ،ﻷﻥ ﺍﻷﺣﺪﺍﺙ ﻭﺍﻟﺸﺨﺼﻴﺎﺕ ﺗﺮﺗﺒﻂ ﻣﻊ ﺑﻌﻀﻬﺎ
ﺍﻟﺒﻌﺾ.
ﺇﻧﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻄﻔﻮ ﻓﻴﻪ ﺃﺣﺪﺍﺙ ﻗﺪﻳﻤﺔ ﻭﺁﻻﻡ ﻣﻨﺴﻴﺔ ﺇﻟﻰ ﺍﻟﻮﺍﻗﻊ.
ﻣﺎﺫﺍ ﻛﻨﺖ ﺗﻔﻌﻞ ﻟﻮ ﻛﻨﺖ ﻓﻲ ﻧﻔﺲ ﺍﻟﻤﻮﻗﻒ ،ﻫﻞ ﺗﺼﺪﻕ ﺻﺪﻳﻘﻚ ﺍﻟﻘﺪﻳﻢ؟
27
IMDB:8.3
ﺍﻟﻔﻴﻞ ﺍﻷﺯﺭﻕ
28
Gün Batımı Acaba Nereye gidecek bu güvercin? İki kanadı da ağardığında Ve sesi yaşlandığı vakit. Genç kuşların aynadaki aksinin Ardına mı gizlenecek Düşmek için vehme Yoksa sağır bir pencere Fırsat verecek mi şarkı söylemesine? Nasıl af dileyecek Tüylerini okşamak isteyen turistten Sürüsü kaçarken? Nasıl meydandan geçecek salınarak Veya baştan çıkaracak otları? Temiz kalpli bir çocuk mu arayacak Yiyebilsin diye Ona buğday tanesi öğütecek Veya eski bir aşık mı Yıllanmış sevdasını paylaşacak? Belki Dul bir kadın ortak olacak Hüznüne Ve demir kafes. Belki meslek edinecek Ağıt yakmayı kuşların cenazesinde. Acaba Nereye gidiyor bu güvercin Bahşettiğinde ona ağaç Alçakta bir yuva Ve civarındakiler evvelini umursamadığında?
أفول تُرى ؟.... أين ستذهب هذه الحمامة حين يشيب جناحاها ويشيخ منها الهديل هل تلوذ بمرايا العصافير الفتية لتسقط في الوهم أم أن نافذة صماء ؟...ستمنحها فرصة للغناء كيف ستعتذر لسائح يفلح في تمشيط ريشها حين يفر السرب كيف لها أن تتهادى في الساحة ؟... او تتمادى في اغواء العشب هل ستفتش عن ولد صالح يطحن لها حبة القمح لتأكل او عاشق قديم يطارحها ماتقادم من وله ربما ستقاسم أرملة حزنها والقفص المعدني وقد تمتهن النواح في مآتم الطيور ترى ؟... اين تذهب هذه الحمامة حين يمنحها الشجر عشا خفيضا وجيران اليحفلون بتأريخها
Abboud al Jabiri Çeviren: Mehmed Said Karaman
رﺣﻠﺔ ﻣﻔﺎﺟﺌﺔ ﻓﻲ اﻟﺼﺒﺎح ﻗﺎﻟﺖ زوﺟﺘﻲ :ﻻ ﺗﻨﺲ اﻟﺬھﺎب ﻟﻮداع ﺧﺎﻟﻚ. ْ ذﻛﺮت ھﺬا ﻛﺜﯿﺮاً ،ﻓﺨﺎﻟﻲ ﻣﺴﺎﻓﺮ إﻟﻰ اﻟﺤﺞ ھﺬا اﻟﻌﺎم ﻋﻦ طﺮﯾﻖ ﺟﻤﻌﯿﺔ ﺧﯿﺮﯾﺔ ﺑﺎﻹﺳﻜﻨﺪرﯾﺔ ،ھﻮ ﻋﻀﻮ ﺑﺎرز ﻓﯿﮭﺎ .واﻟﺴﯿﺎرة اﻟﺘﻲ ﺳﺘﻘﻠﮭﻢ إﻟﻰ اﻟﻘﺎھﺮة ،ﺳﺘﺘﺤﺮك ﻣﻦ أﻣﺎم ﻣﺒﻨﻰ اﻟﺠﻤﻌﯿﺔ ﻓﻲ اﻟﺴﺎﺑﻌﺔ ﺻﺒﺎﺣﺎً .وﻷﻧﮫ ﺧﺎﻟﻲ وواﻟﺪ زوﺟﺘﻲ ﻓﻲ اﻟﻮﻗﺖ ﻧﻔﺴﮫ؛ ﻓﮭﻲ ﻻ ﺗﻜﻒ ﻋﻦ ﺗﺬﻛﯿﺮي ﺑﻀﺮورة ﺗﻮدﯾﻌﮫ ﻗﺒﻞ ﺳﻔﺮه. ذھﺒﺖُ إﻟﻰ ھﻨﺎك ،ﻛﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻤﺴﻜﺎ ً ﺑﻤﯿﻜﺮﻓﻮن ﯾﺪوي ﯾﺼﯿﺢ ﻓﯿﮫ ،واﻟﺤﺠﺎج ﺑﻌﻀﮭﻢ ﯾﺮﺗﺪي ﻣﻼﺑﺲ اﻹﺣﺮام، واﻟﺒﻌﺾ ﯾﺮﺗﺪي اﻟﻤﻼﺑﺲ اﻟﻌﺎدﯾﺔ. ﺻﺎﻓﺤﺘﮫ ،ووﻗﻔﺖ ﻓﻲ اﻧﺘﻈﺎر اﻧﻄﻼق اﻟﺴﯿﺎرة ،وإذ ﺑﮫ ﯾﺼﯿﺢ ﻓﻲ اﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن: ھﻨﺎك ﺳﯿﺪة ﻟﻢ ﺗﺄت إﻟﻰ ﻵن.وأﺧﺬ ﯾﻨﺎدي ﺑﺎﺳﻤﮭﺎ ،وظﻠﻮا ﻓﻲ اﻧﺘﻈﺎرھﺎ ﻟﺪﻗﺎﺋﻖ ،ﺛﻢ اﻧﻄﻠﻘﻮا ﺑﺎﻟﺴﯿﺎرة ﻷﻧﮭﻢ ﻣﺮﺗﺒﻄﻮن ﺑﻤﻮﻋﺪ اﻧﻄﻼق اﻟﻄﺎﺋﺮة ﻣﻦ اﻟﻘﺎھﺮة. ْ وﺧﺮﺟﺖ ﻣﻨﮫ ﺳﯿﺪة ﺗﻤﺴﻚ ﺻﺮة ﺗﺎﺑﻌﺖ اﻟﺴﯿﺎرة ﺣﺘﻰ اﺑﺘﻌﺪت .ﻓﺈذا ﺑﺘﺎﻛﺴﻲ ﻗﺪﯾﻢ ﯾﺄﺗﻲ إﻟﻰ ﻣﻘﺮ اﻟﺠﻤﻌﯿﺔ، ﻣﻼﺑﺲ ﻣﺮﺑﻮطﺔ ﺑﻼ ﻋﻨﺎﯾﺔ ،وﺗﺘﺤﺮك ﻓﻲ ھﻠﻊ ،ووراءھﺎ رﺟﻞ ﯾﺮﺗﺪي ﺟﻠﺒﺎﺑﺎً ،ﺑﻜﺖ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﻟﻢ ﺗﺠﺪ اﻟﺴﯿﺎرة أﻣﺎﻣﮭﺎ ،وﺻﺎﺣﺖ ﻓﻲ اﻟﺮﺟﻞ: أﻧﺖ اﻟﺴﺒﺐ ﯾﺎ ﺣﻨﻔﻲ ،اﻟﺴﯿﺎرة ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺟﻮدة.ﻧﻈﺮ ﺣﻮﻟﮫ وﻟﻢ ﯾﺠﺐ ،واﻗﺘﺮﺑﺖُ ﻣﻨﮭﻤﺎ ،ﻗﺎﺋﻼً: ﺖ اﻟﺤﺎﺟﺔ اﻟﺘﻲ ﺗﺮﻛﺘﻚ اﻟﺴﯿﺎرة؟ أﻧ ِ ﻧﻌﻢ ﯾﺎ اﺑﻨﻲ. ﻟﻘﺪ ﺗﺤﺮﻛﺖ اﻟﺴﯿﺎرة ﻣﻨﺬ دﻗﺎﺋﻖ ﻣﻌﺪودة ،ﺗﺴﺘﻄﯿﻌﺎن اﻟﻠﺤﺎق ﺑﮭﺎ ﺑﺎﻟﺘﺎﻛﺴﻲ.ْ ﻓﺎﻗﺘﺮﺑﺖ ﻣﻦ اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ وھﻲ ﺗﺘﻮﺳﻞ إﻟﻰ ﺳﺎﺋﻘﮫ: وﺣﯿﺎﺗﻚ ﯾﺎ اﺑﻨﻲ ،اﻟﺤﻖ ﺑﺎﻟﺴﯿﺎرة.ﺻﺎح اﻟﺴﺎﺋﻖ اﻟﺬي ﻟﻢ ﯾﻜﻦ ﻗﺪ أﺧﺬ أﺟﺮﺗﮫ:
][19
وﻛﯿﻒ ﺳﺄﻋﺮﻓﮭﺎ ،اﻟﺴﯿﺎرات ﻛﺜﯿﺮة ﻓﻲ اﻟﻄﺮﯾﻖ.ﻗﻠﺖُ وﻗﺪ ھﺰﻧﻲ ﻣﻨﻈﺮ اﻟﻤﺮأة اﻟﺘﻲ ﺗﺘﺤﺮك ﻣﻠﺘﺎﻋﺔ ﺗﺮﯾﺪ أن ﺗﺴﺘﻨﺠﺪ ﺑﺄي ﺷﻲء: ﺳﺄرﻛﺐ ﻣﻌﻚ ﻷﻋﺮﻓﻚ ﺑﮭﺎ.وﺟﻠﺴﺖُ ﺑﺠﻮاره ،واﻧﻄﻠﻖ اﻟﺮﺟﻞ ،واﻟﺴﯿﺎرة اﻟﻜﺒﯿﺮة ﻟﯿﺲ ﻟﮭﺎ أي أﺛﺮ ﻋﻠﻰ اﻟﻄﺮﯾﻖ .وﻋﻨﺪﻣﺎ ﺑﺪأ اﻟﻄﺮﯾﻖ اﻟﺼﺤﺮاوي ،ﺻﺎح: ﻻ أﺳﺘﻄﯿﻊ أن أﺳﯿﺮ أﻛﺜﺮ ﻣﻦ ھﺬا.ﻗﻠﺖُ : ھﺎ ھﻲ اﻟﺴﯿﺎرة أﻣﺎﻣﻨﺎ ،ﻟﻮ أﺳﺮﻋﺖ ﻗﻠﯿﻼً ﺳﻨﻠﺤﻖ ﺑﮭﺎ. ﺑﻨﺰﯾﻦ اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ ﻟﻦ ﯾﻜﻔﻲ ﻟﻠﻄﺮﯾﻖ.وأﺳﺮع إﻟﻰ ﻣﺤﻄﺔ اﻟﺒﻨﺰﯾﻦ اﻟﻘﺮﯾﺒﺔ ،وﺻﺎح اﻟﺴﺎﺋﻖ ﻓﻲ زوج اﻟﻤﺮأة: ادﻓﻊ ﺛﻤﻦ اﻟﺒﻨﺰﯾﻦ ،ﻓﻠﯿﺲ ﻟﺪي ﻧﻘﻮد ،أﻧﺖ أول زﺑﻮن أﻗﺎﺑﻠﮫ ھﺬا اﻟﺼﺒﺎح.وﺗﺤﺮك اﻟﺮﺟﻞ ووﺿﻊ ﯾﺪﯾﮫ ﻓﻲ ﺟﯿﻮب ﺟﻠﺒﺎﺑﮫ وأﺧﺮﺟﮭﺎ ﺧﺎوﯾﺔ ،ﻓﺪﻓﻌﺖُ ﺛﻤﻦ اﻟﺒﻨﺰﯾﻦ ،واﻧﻄﻠﻘﻨﺎ. اﻟﻮﻗﺖ ﯾﻤﺮ ،واﻟﺴﯿﺎرة ﻻ أﺛﺮ ﻟﮭﺎ ،واﻟﺴﺎﺋﻖ ﯾﺮدد ﻣﻦ وﻗﺖ ﻵﺧﺮ: ﻟﻘﺪ ﺑﻌﺪﻧﺎ ﻛﺜﯿﺮاً ،وﻟﺴﺖ ﻣﺴﺘﻌﺪا ً ﻟﻠﺴﻔﺮ ،ﻛﻤﺎ أن اﻟﺴﯿﺎرة ﻻ ﺗﺘﺤﻤﻞ ﻣﺸﻮارا ً ﻛﮭﺬا.ﻗﻠﺖُ ﻣﺘﻮﺳﻼً: ﺳﻮف ﻧﻘﺎﺑﻠﮭﻢ ﻓﻲ اﻟﻘﺮﯾﺐ.ْ أﺳﺮﻋﺖ اﻟﻤﺮأة وﺳﻂ اﻟﺠﻤﻮع اﻟﻤﺰدﺣﻤﺔ ،ﻗﻠﺖ ﻟﻠﻀﺎﺑﻂ اﻟﻮاﻗﻒ أﻣﺎﻣﻲ: وﺻﻠﻨﺎ اﻟﻤﻄﺎر ﺑﻌﺪ ﻋﻨﺎء، ﺣﺎ ّﺟﺔ ﺗﺄﺧﺮت ﻋﻦ اﻟﻔﻮج اﻟﻤﺸﺘﺮﻛﺔ ﻓﯿﮫ.ﻓﺴﺄل اﻟﻀﺎﺑﻂ ﻋﻦ اﻟﻤﺪﯾﻨﺔ ،وﻋﻦ ﺷﺮﻛﺔ اﻟﺴﯿﺎﺣﺔ ،واﺳﺘﻄﻌﻨﺎ أن ﻧﻠﺤﻘﮭﺎ ﺑﺎﻟﻔﻮج. وﺟﺪت ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻤﺴﻜﺎ ً ﺑﺎﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن .ﻋﻨﺪﻣﺎ رآﻧﻲ اﻧﺪھﺶ ،ﻓﺤﻜﯿﺖ ﻟﮫ ﻣﺎ ﺣﺪث ،ﻓﻘﺎل: ﻛﻞ ﺷﻲء ﻗﺴﻤﺔ وﻧﺼﯿﺐ ،وﻗﺪ ﺟﺌﺖ ﻟﻜﻲ ﺗﺄﺧﺬ ھﺬا اﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن وﺗﻌﯿﺪه ﻹدارة اﻟﺠﻤﻌﯿﺔ.][20
وأﺧﺬت اﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن ،وﺧﺮﺟﺖ إﻟﻰ اﻟﻄﺮﯾﻖ ،ﻗﻠﺖ ﻟﻠﺴﺎﺋﻖ: ْ ﻟﺤﻘﺖ ﺑﻔﻮج اﻟﺤﺞ. اﻟﺤﻤﺪ � أنﻟﻢ ﯾﻌﻠﻖ زوﺟﮭﺎ ﺑﺸﻲء ،ﻟﻢ ﯾﺸﻜﺮﻧﻲ ﻟﻤﺎ ﻗﺪﻣﺘﮫ ﻟﺰوﺟﺘﮫ. رﻛﺒﻨﺎ اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ واﻧﻄﻠﻘﻨﺎ ،ﻗﺎل اﻟﺴﺎﺋﻖ: ﻻﺑﺪ ﻣﻦ ﺗﻨﺎول اﻟﻄﻌﺎم ،ﻓﻠﻢ أﻓﻄﺮ ﻟﻶن.ودﺧﻠﻨﺎ ﻣﻄﻌﻢ ،وﻋﻨﺪ اﻟﺤﺴﺎب ،وﻗﻒ زوج اﻟﻤﺮأة ،وأﺳﺮع إﻟﻰ اﻟﺼﻨﺒﻮر ﻟﯿﻐﺴﻞ ﯾﺪﯾﮫ وھﻮ ﯾﻨﻈﺮ ﺑﻄﺮف ﻋﯿﻨﯿﮫ إﻟﯿﻨﺎ .ﻓﻠﻢ أﺟﺪ ﺳﻮى أن أدﻓﻊ ﺛﻤﻦ اﻟﻄﻌﺎم. ھﻤﺲ اﻟﺴﺎﺋﻖ ﻓﻲ أذﻧﻲ: ھﺬا اﻟﺮﺟﻞ ﺳﯿﺘﻌﺒﻨﻲ .ﻓﺄﻧﺎ أﻋﺮف ھﺬا اﻟﻨﻮع ﻣﻦ اﻟﻨﺎس. وﻣﺎذا ﺳﺘﻔﻌﻞ؟ ﺳﺂﺧﺬ ﺣﻘﻲ ﻣﻨﮫ ﺑﻤﻌﺮﻓﺘﻲ.ﺟﻠﺴﻨﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﻘﮭﻰ ،ﻓﻘﺎل اﻟﺴﺎﺋﻖ: ﯾﺎ ﻣﻌﻠﻢ ﺣﻨﻔﻲ ،أﻧﺎ ﻣﻌﻚ ﻣﻨﺬ اﻟﺼﺒﺎح اﻟﺒﺎﻛﺮ ،وأرﯾﺪ أﺟﺮﺗﻲ ﻣﻨﻚ ..ﻣﺌﺔ وﺧﻤﺴﯿﻦ ﺟﻨﯿﮭﺎً.ﻓﺼﺎح اﻟﺮﺟﻞ وﻛﺄن ﻋﻘﺮﺑﺎ ً ﻟﺪﻏﺘﮫ: ھﻞ ﺟﻨﻨﺖ؟!ﻓﺘﺪﺧﻠﺖ ﻣﮭﺪﺋﺎً :اھﺪأ ،ﻣﺎذا ﺗﺮﯾﺪ أن ﺗﺪﻓﻊ؟ ﺳﺄدﻓﻊ ﺧﻤﺴﺔ وﻋﺸﺮﯾﻦ ﺟﻨﯿﮭﺎً ،ھﺬا ھﻮ أﺟﺮة اﻟﺴﻔﺮ إﻟﻰ اﻟﻘﺎھﺮة.ﻓﮭﺐ اﻟﺴﺎﺋﻖ ﻓﺰﻋﺎً: أﺟﺮة ﯾﻮم ﺑﺄﻛﻤﻠﮫ ،وﺳﺄﻋﻮد إﻟﻰ اﻹﺳﻜﻨﺪرﯾﺔ ﺑﻜﻤﺎ.واﻟﺘﻒ رواد اﻟﻤﻘﮭﻰ ﺣﻮﻟﻨﺎ ،ﺗﺪﺧﻞ ﺑﻌﺾ ﺳﺎﺋﻘﻲ اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ ،ﻓﺤﻜﻰ اﻟﺴﺎﺋﻖ ﻟﮭﻢ ﻣﺎ ﺣﺪث ،أﺣﺪھﻢ ﺛﺎر وأرد أن ﯾﻀﺮب اﻟﺮﺟﻞ. ][21
ﻓﻮﻗﻔﺖُ ﺑﯿﻨﮫ وﺑﯿﻦ ﺣﻨﻔﻲ ،وﻗﻠﺖ: ﻣﺎ دام اﻟﺤﺴﺎب ھﻜﺬا ،ﻓﺎدﻓﻊ ﺛﻤﻦ اﻟﻄﻌﺎم.أﺧﺮج ﺧﻤﺴﺔ وﻋﺸﺮﯾﻦ ﺟﻨﯿﮭﺎ ً أﺧﺮى ﺑﺼﻌﻮﺑﺔ ،ﻓﺄﻋﻄﯿﺘﮭﺎ ﻟﻠﺴﺎﺋﻖ ﻗﺎﺋﻼً: ﺣﺎول أن ﺗﻌﻮد ﺑﻌﺪد ﻣﻦ اﻟﺮﻛﺎب ﻟﻜﻲ ﺗﻌﻮض ﺧﺴﺎرﺗﻚ.أﻣﺴﻚ ﺑﯿﺪي ﻗﺎﺋﻼً: ﻻﺑﺪ أن أوﺻﻠﻚ ﺣﺘﻰ ﺑﺎب ﺑﯿﺘﻚ. ﻻ ﺗﮭﺘﻢ ﺑﻲ ،ﻓﺴﺄذھﺐ ﻷرﻛﺐ اﻟﻘﻄﺎر.ﺳﺮتُ ،وﺟﻠﺴﺖُ ﻓﻲ اﻟﻘﻄﺎر ،وﺗﻌﺐ اﻟﯿﻮم ﻛﻠﮫ ﺣﻞ ﺑﺠﺴﺪي ،وﻓﺠﺄة ﺻﺤﺖ: اﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن.ﻓﻠﻘﺪ وﺿﻌﺘﮫ ﻓﻲ )ﺣﻘﯿﺒﺔ( اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ وﻧﺴﯿﺖ أن آﺧﺬه ﻣﻌﻲ. اﻟﻤﯿﻜﺮﻓﻮن ﺑﻤﺒﻠﻎ ﻛﺒﯿﺮ ،وﻋﮭﺪة ﻋﻠﻰ ﺧﺎﻟﻲ. ﺗﺤﺮك اﻟﻘﻄﺎر ،وﻟﻢ أﺳﺘﻄﻊ اﻟﻨﺰول ،وﻟﻮ ﻧﺰﻟﺖ ﻓﻲ اﻟﻤﺤﻄﺔ اﻟﻘﺎدﻣﺔ ،وﻋﺪت ﻟﻠﻘﺎھﺮة ﺛﺎﻧﯿﺔ ،ﻟﻦ أﺟﺪ اﻟﺴﺎﺋﻖ وﻻ اﻟﺘﺎﻛﺴﻲ.
اﻟﻜﺎﺗﺐ :ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻧﺼﺮ)ﻣﺼﺮ(
][22
SÜRPRİZ YOLCULUK Sabah karım bana "Dayını uğurlamaya gitmeyi unutma" dedi. Bunu daha önce de çok söylemişti. Dayım bu sene kendisinin önde gelen elemanlarından biri olduğu İskenderiye'deki bir hayır kurumu vasıtasıyla hacca gidiyor. Onları Kahire'ye götürecek olan araç sabah 7'de kurum binasının önünden hareket edecek. Dayım aynı zamanda eşimin babası olduğu için yolculuğa çıkmadan önce onu uğurlamamın gerekliliğini hatırlatmayı bırakmıyor. Oraya gittim. Dayım eline mikrofonu almış, hacılara sesleniyordu. Hacıların bazıları ihram giysileri giymiş kimi ise normal giysiler giymişlerdi. Dayımla tokalaştım. Arabanın kalkışını beklemeye koyuldum. O esnada dayım mikrofondan seslendi: -Henüz gelmemiş olan bir hanımefendi var! Kadının ismini seslenmeye başladı. Birkaç dakika onu beklediler ama daha sonra arabaya binip gittiler. Çünkü uçağın Kahire'den kalkış vaktine yetişmeleri gerekiyordu. Uzaklaşana kadar arabayı izledim. O esnada kuruma eski bir taksi geldi. İçinden özensizce bağlanmış bir elbise bohçası taşıyan ve panik içinde hareket eden bir kadın, arkasından da cellabiye giyen bir adam indi. Kadın arabayı göremeyince ağlamaya başladı ve adama bağırdı: -Senin yüzünden araba yok Hanefi! Adam etrafına bakındı ve cevap vermedi. Şöyle diyerek onlara yaklaştım: -Arabanın geride bıraktığı hacı sen misin? -Evet oğlum. -Araba birkaç dakika önce hareket etti, taksiyle yetişebilirsiniz. Kadın taksi şoförüne yalvararak taksiye yaklaştı: -N'olursun oğlum arabaya yetiş. Ücretini almamış olan taksici bağırdı: -Hangi araba olduğunu ben nasıl bileyim? Yolda bir sürü araba var! Yanıp tutuşan kadının hali beni sarsmıştı. Nasıl yardım bulacağını bilmiyordu. Şöyle dedim: [23]
-Arabayı göstermek için seninle birlikte geleceğim. Taksi şoförünün yanına oturdum, şoför yola çıktı. Büyük arabanın yol üzerinde hiçbir izi yoktu. Çöl yolu başlayınca adam bağırdı: -Bundan daha fazla süremem! Şöyle dedim: -İşte araba önümüzde. Biraz hızlanırsan ona yetişiriz. -Taksinin benzini yol için yeterli değil. Hızlıca yakındaki benzin istasyonuna gitti ve kadının kocasına bağırdı: -Benzin parasını öde. Benim param yok. Bu sabah aldığım ilk müşteri sensin. Adam harekete geçti, ellerini elbisesinin ceplerine soktu ve boş bir şekilde çıkardı. Benzinin ücretini ben ödedim ve yola çıktık. Zaman geçiyor ama arabadan bir iz yok ve taksi şoförü ara ara tekrarlıyor: -Mesafemiz çok fazla, yolculuk yapacak durumda değilim zaten araba da böyle yorucu bir yolculuğa dayanamaz. Yalvararak şöyle dedim: -Yakında onlarla karşılaşacağız. Bunca meşakkat sonrası havaalanına ulaştık. Kadın yoğun kalabalığın ortasına doğru koştu. Önümde duran güvenlik görevlisine şöyle dedim: -Hacı kafilesine geç kaldı. Görevli gideceği şehri ve turizm şirketinin adını sordu. Ve kafileye yetişmeyi başardık. Dayımı mikrofonu tutarken buldum. Beni görünce çok şaşırdı. Ona olanları anlattım. Şöyle dedi: -Her şey nasip, kısmet. Bu mikrofonu alıp kurum idaresine geri götürmek için gelmişsin. Mikrofonu aldım ve yola çıktım. Şoföre şöyle dedim: -Çok şükür Hac kafilesine yetiştim.
[24]
Kadının kocası hiçbir yorum yapmadı. Eşine sağladıklarım için bana teşekkür etmedi. Taksiye bindik ve yola çıktık. Şoför: -Yemek yememiz lazım, henüz kahvaltı bile etmedim. Bir lokantaya girdik. Sıra hesap ödemeye gelince adam durdu ve göz ucuyla bize bakarak ellerini yıkamak için hızlıca lavaboya doğru gitti. Yemeğin ücretini kendim ödemekten başka çare bulamadım. Şoför kulağıma fısıldadı: -Bu adam beni bezdirecek. Ben bu tip insanları iyi bilirim. -Peki ne yapacaksın? -Ben ondan hakkımı nasıl alacağımı bilirim. Kafede oturduk. Şoför şöyle dedi: -Hanefi Hoca, sabahın erken saatlerinden beri seninleyim ve senden ücretimi istiyorum…150 Cüneyh… Adam akrep sokmuş gibi bağırdı: -Çıldırdın mı sen? Yatıştırmak için araya girdim: -Sakin ol, ne kadar ödemek istiyorsun? -25 Cüneyh ödeyeceğim. Kahire'ye gitmenin ücreti budur. Şoför dehşete düşerek atıldı: -Bir günün ücretinin hepsi bu mu? Üstelik İskenderiye'ye sizinle birlikte döneceğim. Kafenin müşterileri etrafımızda toplandı. Bazı taksi şoförleri de konuşmaya dahil oldular. Şoför onlara olanları anlattı. İçlerinden birisi hiddetlendi ve adamı dövmek istedi. Adamla Hanefi'nin arasına girdim ve dedim: -Madem öyle, o zaman yemeğin parasını öde. Güçlükle diğer 25 Cüneyh'i çıkardı. Onu şöyle diyerek sürücüye verdim: -Zararını karşılamak için birkaç yolcuyla dönmeye çalış. Şoför şöyle diyerek elimi tuttu: -Seni evinin kapısına kadar götürmeliyim. [25]
-Beni boşver, ben trene binmeye gideceğim. Yürüdüm ve trene bindim. Günün tüm yorgunluğu bedenime çökmüştü. Birdenbire bağırdım: -Mikrofon! Onu taksinin bagajına koymuştum ve yanıma almayı unutmuştum. Mikrofon pahalı ve dayımın bana emanetiydi… Tren hareket etti ve inemedim. Gelecek durakta inmiş olsam ve Kahire'ye geri dönsem bile ne şoförü ne de taksiyi bulacaktım…
Çeviren: Sümeyye İmamoğlu
[26]
Ayşegül AYHAN Tayyibenur POLAT
اﻟﻌواﺻم ﻋﻠﻣﺗﮫ أﺳﻣﺎء اﻟﻌواﺻم و اﻟدول و ﻓﮭﻣﺗﮫ أن اﻟﻌواﺻم ھﻲ ﻛﺑرى اﻟﻣدن ﻓﻲ اﻟدوﻟﺔ و ﻟﮭﺎ أھﻣﻣﯾﺗﮭﺎ اﻹﻗﺗﺻﺎدﯾﺔ و اﻟﺳﯾﺎﺳﯾﺔ و اﻟدﺑﻠوﻣﺎﺳﯾﺔ .ﻓﺎﻟرؤﺳﺎء و اﻟوزراء ﯾﺟﺗﻣﻌون ﻓﯾﮭﺎ ...اﻟﺦ ﻧﻌم ،ﺑدأت أﻋﻠﻣﮫ ﻓﻲ وﻗت ﻓراﻏﮫ ﺗﻘرﯾﺑﺎ ﻛل ﻣﺎ اﻋﻠﻣﮫ ،ﺣﺗﻰ أﺻﺑﺢ ﯾﺣﻔظﮭﺎ ﻋن ظﮭر ﻗﻠب ،ﻓﺄﺳﺄﻟﮫ ﻋن ﻋﺎﺻﻣﺔ ﺳورﯾﺎ؟ ـ ﯾﺟﯾب ﻣﺑﺎﺷرة :دﻣﺷﻖ. ـ ﺗرﻛﯾﺎ...؟ ـ ﻋﻧﻘرة ﻓﺎﺑﺗﺳم و أﻗول ﻟﮫ ﺑﺎﻷﻟف وﻟﯾس اﻟﻌﯾن أﻧﻘرة. ـ اﻟﻌراق...؟ ـ ﯾرﻓﻊ رأﺳﮭﺎ و ﯾﻧظر إﻟﻰ اﻟﺳﻘف و ﺑﺎﺑﺗﺳﺎﻣﺔ ﺗﺑﺳط ﻓﯾﮫ ﺣﯾث ﺗﺗﺑﯾن أﺳﻧﺎﻧﮫ اﻟﻠﺑﻧﯾﺔ. ـ ﺗـــــــذﻛرت ...ﯾﺑـــــــــدأ ﺑﺣــــــرف اﻟﺑــــــــﺎء ...ﻧﻌم ...ﺑﻎ..ﺑﻎ ...ﺑﻐداد. أﻣﺳد ﺷﻌره ﺣﯾث ﯾﺷدﻧﻲ ﻣن اﻟداﺧل ﻣوﺟﺔ ﻓرح و أﻗول :ﻏدا إن ﺷﺎء ﷲ ﺳﻧﺗﻌرف ﻋﻠﻰ ﺛﻼث ﻋواﺻم أﺧرى ھﻛذا ﺑدأﻧﺎ اﻟﻣﺷوار .أﻧﺎ و آزاد .إﻟﻰ إن ﺟﺎءﻧﻲ ذات ﻣرة و ﻗﺎل: ـ ﺑﺎﺑﺎ ،ﻟﻘد ﻋرﻓت ...؟ ـ ﻣﺎذا ﻋرﻓت ﯾﺎ ﺑﻧﻲ...؟! ـ ﻋرﻓت إن ﻛل دوﻟﺔ ﻟﮭﺎ ﻋﺎﺻﻣﺔ... ﻗﺎطﻌﺗﮫ :وھل اﻏﻧﻲ ﻓﻲ اﻟطﺎﺣوﻧﺔ؟ أﻟم أﻋﻠﻣك ﺑذﻟك؟ ـ دﻋﻧﻲ أﻛﻣل ﺑﺎﺑﺎ ..ﻟﮭﺎ ﻋﺎﺻﻣﺔ وﻟﮭﺎ أﯾﺿﺎ ﻟﻐﺔ .أﻟﯾس ﻛذاﻟك؟ ـ ﺻﺣﯾﺢ ،وﻟﻛن ﻣن أﯾن ﺗﻌﻠﻣت ھذا؟ ﻣن اﻟﻣدرﺳﺔ ام ﻣن زﻣﻼﺋك؟ ـ ﻻ ...ﻟﻘد ﺗﻌﻠﻣﺗﮭﺎ ﻣن اﻟﺗﻠﻔزﯾون ...اﻟﻘﻧﺎة اﻟﺳورﯾﺔ ﻟﮭﺎ ﻟﻐﺔ واﻟﺗرﻛﯾﺔ ﻟﮭﺎ ﻟﻐﺔ .ﺣﺗﻰ اﻧﻧﻲ اﺻﺑﺣت اﻓﮭم ﺑﻌض ﻛﻠﻣﺎت اﻟﻠﻐﺔ اﻟﺗرﻛﯾﺔ. ][14
ـ ﻧﻌم ﺻدﻗت ...ﻛل دوﻟﺔ ﻟﮭﺎ ﻟﻐﺔ واﺿف إﻟﻰ ﻣﻌﻠوﻣﺎﺗك ﯾﺎ ﻋزﯾزي اﻟﻠﻐﺔ اﻹﻧﻛﻠﯾزﯾﺔ و ...اﻟﻠﻐﺔ اﻟﮭﻧدﯾﺔ ...اﻟﻠﻐﺔ اﻷﻟﻣﺎﻧﯾﺔ ...ﺛﻼث ﻟﻐﺎت ...ﻛﻔﻰ اﻵن و ﻏدا ﻟﻐﺎت أﺧرى. ﻓﺟﺄﻧﻲ ﺑﺣدﯾث اﺧر: ﺻدﯾﻘﻲ ﻓﻲ اﻟﻣدرﺳﺔ ﻻ ﯾﻌرف ﻣﺛﻠﻲ ﻟﻐﺗﯾن ،ﻓﻘط ﯾﺗﻛﻠم ﻟﻐﺔ واﺣدة ﻓﻲ اﻟﺑﯾت و اﻟﻣدرﺳﺔ .أﻣﺎ أﻧﺎ ﻓﻠﻲ ﻓﻲ اﻟﺑﯾت ﻟﻐﺔ و ﻓﻲ اﻟﻣدرﺳﺔ ﻟﻐﺔ ،أﻧﺎ أﺷطر ﻣﻧﮫ ...أﻟﯾس ﻛذاﻟك...؟ ـ أﻧت وﻟد ﺷﺎطر و ذﻛﻲ؟! ﺗوﻗف ﺑرھﺔ ،وﺿﻊ ﺳﺑﺎﺑﺗﮫ ﻓﻲ ﻓﻣﮫ ،أدرﻛت ﺑـﺎﻧﮫ ﯾرﯾد أن ﯾﺑوح ﺑﺷﻲء اﺧر ﺗﻧﺣﻧﺢ ﺛم ﻗﺎل: ـ ﺑﺎﺑﺎ ...ﻟﻐﺔ ﺑﯾﺗﻧﺎ ﻣﺎ ھﻲ ﻋﺎﺻﻣﺗﮭﺎ؟ أدھﺷﻧﻲ ﺳؤاﻟﮫ اﺣﺳﺳت ﺑﻘﺷﻌرﯾرة ﻣن رأﺳﻲ إﻟﻰ أﺧﻣص ﻗدﻣﻲ ،ﺣﺎوﻟت أن أﺧرج ﻧﻔﺳﻲ ﻣن ھذا اﻟﻣﺄزق اﻟذي ﻟم اﺣﺳب ﻟﮫ ﯾوﻣﺎ ﺑﺄﻧﮫ ﺳﯾﺳﺄﻟﻧﻲ و ﻻ أن اﻗف ﻋﺎﺟزا أﻣﺎم ﺳؤاﻟﮫ. ـ ﻋﺎﺻﻣﺔ ﻟﻐﺗﻧﺎ ...ھﻲ ...ﻻ ...اﺑدا ﯾﺎ ﺑﻧﻲ ،ﻟﮭﺎ ﻋواﺻم ﻋدﯾدة ﻷن ﻣدﻧﮭﺎ ﻛﺛﯾرة و ﻛﺑﯾرة ﺟدا ...أرﺑﯾل ...دﯾﺎرﺑﻛﯾر ...ﻣﮭﺎﺑﺎت ...ھذه ﻛﻠﮭﺎ ﻋواﺻم.
ﻣﺎھﯾن ﺷﯾﺧﺎﻧﻲ اﻟﻌواﺻم ﻣن ﻛﺗﺎﺑﻲ ﻋﻠﻰ ﺿﻔﺎف اﻟﺧﺑور ][15
BAŞKENTLER Başkentlerin ve ülkelerin isimlerini öğrendim. Başkentlerin, ülkelerin en büyük şehirleri olduğunu; ekonomik, siyasal, diplomatik önemlerinin bulunduğunu ve bu ülkelerin içinde cumhurbaşkanı, bakanların toplandığını öğrendim. Evet, bildiklerimin neredeyse hepsini boş vakitlerimde öğrenmeye başladım. Hatta onları ezbere bilir oldum. O zaman soruyorum Suriye’nin başkenti? - Hemen yanıtladı: Şam. - Türkiye..? - Angara. Samimi bir şekilde gülümseyerek, g ile değil k ile dedim. - Irak..? - Başını kaldırdı ve tavana doğru baktı. Dişlerini ayırarak hafifçe gülümsemesi sararmış dişlerinin arasındaki boşluğu ortaya çıkardı. - Haatırladımmm…. Bbb.. bb..bbee harfi ile başşlıyooorrr… Evet..bağ.. bağ.. Bağdat. Başını kaşırken içine ferahlık çöküyordu. Dedim ki : Yarın İnşallah üç başkent daha öğreneceğim. Böylece başladık. - Baba, biliyordum… - Neyi biliyordun oğlum? - Her ülkenin bir başkenti olduğunu biliyordum.. Sözümü kesti : - Eklememe izin ver baba. Başkentleri var. Aynı zamanda dilleri de, değil mi? - Doğru. Fakat bunu nerden öğrendin? Okuldan mı yoksa arkadaşlarından mı? - Hayır.. Televizyondan öğrendim.. Suriye kanalının bir dili, Türk kanalının da başka bir dili var. Hatta ben bazı Türkçe kelimeleri bile anlıyorum. - Evet, Haklısın.. Her devletin bir dili vardır. Ayrıca bilgilerine İngilizceyi de ekle sevgili oğlum. Hintçeyi de, Almancayı da.. Üç dil.. Şimdilik yeter. Yarın başka diller. Konuyu değiştirdi : [16]
- Okuldan bir arkadaşım benim gibi iki dil bilmiyor. Evde ve okulda aynı dili konuşuyor ama ben evde bir dil, okulda başka bir dil konuşuyorum. Ben ondan daha yetenekliyim. Öyle değil mi? - Sen zeki ve yeteneklisin oğlum! Duraksadı. İşaret parmağını dudağına koydu. Bir şeyi ortaya çıkarmak istediğini anladım. Hafifçe öksürdü. Şöyle dedi : - Baba.. Evimizdeki dilin başkenti neresidir? Sorusu beni dehşete düşürdü. Tepeden tırnağa bir ürperti hissetim. Kendimi bir gün soracağını bildiğim o sorunun karşısında aciz olmaktan korktuğum andan çıkarmaya çalıştım. - Dilimizin başkenti… O.. Hayır… Asla oğlum…Birçok başkenti vardır. Çünkü çok şehirleri vardır ve çok büyüktür. Erbil.. Diyarbakır.. Mahabat.. Hepsi başkentleridir..
Çeviren: Zeynep Hot
[17]
Nobody can destroy your dreams.
Anlamak
ﻓﻬﻤﺎ
Bazen anlıyorum Bazen anlamıyorum
ﺃﻓﻬﻢ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ
Annemi
ﻻ ﺍﻓﻬﻢ ﺍﺣﻴﺎﻧﺎ
Babamı Ninemi
ﺍﻣﻲ
ﺟﺪﺗﻲ، ﺍﺑﻲ
Annem şöyle der
ﺗﻘﻮﻝ ﺃﻣﻲ ﻫﻜﺬﺍ
Göstererek beni -Cin gibi maşallah
ﻭ ﻫﻲ ﺗﺸﻴﺮ ﺍﻟﻰ ﱠ
ﻛﺎﻟﺠﻦ ﻣﺎﺷﺎﺀﺍﷲ
Cin ne demek Gibi ne demek
ﻣﺎ ﻣﻌﻨﻰ ﺟﻦ
Babam diyor ki
ﻣﺎ ﻣﻌﻨﻰ ﻙ
Bana bakarak
ﻳﻘﻮﻝ ﺍﺑﻲ
-Altını üstüne getirmiş evin
ّﻭ ﻫﻮ ﻳﻨﻈﺮ ﺍﻟﻰ
ﻭ ﻗﺪ ﻧﻜﺲ ﻓﻲ ﺍﻟﺒﻴﺖ
Hiç yapabilir miyim
ﺍﺳﺘﻄﻴﻊ ﻻ ﺷﻲ
Dediklerini Tek başıma
ﻭ ﻫﻢ ﺗﻘﻮﻟﻮﺍ
Ninemse der bana
ﺍﻣﺎ ﺟﺪﺗﻲ ﻓﺘﻘﻮﻝ ﻟﻲ
-Topaç gibi
ﻛﺎﻟﺪﻭﺍﻣﺔ
Bir dedem
ﺟﺪﻱ ﺇﻧﺴﺎﻥ ﻣﻔﺘﻮﺡ ﻓﻘﻂ
Açık insan
ﺫﻛﻴﻪ ﺟﺪﺍ
Pek de zeki Dilinden bal akar
ﺗﺠﺮﻱ ﻋﺴﻞ ﻣﻦ ﻟﺴﺎﻧﻪ
Attaya gidelim der
ﻳﻘﻮﻝ ﺟﺪﻱ ﻫﻴﺎ ﺑﻨﺎ ﻧﺬﻫﺐ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﺨﺎﺭﺝ
Al sana şeker der
ﺧﺬ ﺍﻟﺴﻜﺮ ﻟﻚ
Göz kırpar Okşar
ﻳﻐﺎﺿﻨﻨﻲ
Sever
ﻳﻠﺒﻠﺒﻨﻲ
Birde gıdıklar Dedemi çok anlıyorum..
ﻳﺤﺒﻨﻲ
ﻳﺪﻏﺪﻏﻨﻲ
.. ﺍﻓﻬﻢ ﺟﺪﻱ ﺟﺪﺍ
Cahit Zarifoğlu Çevirmen : Hayriye Okumuş
[29]
HAPPY BIRTHDAY TO ME Vanity ignites the love like dry tods Feed your darkness with my grief and sorrow Feel my pain and nakedness your inside Bleak souls’re praying Lust of acrimonious makes their minds spin They’re witnesses of sins You, father of darkness! A demon and an angel are making love on the fire All the eyewitnesses, Confessing their sins and begging All the things happened is not a painting Feed yourself with my blood, Purify your soul with my tears. You’re standing on the edge of my sorrow It’s sharp an gory. Candles are melting and dropping amoung my fingers This is the gift that i’m creating for my madness
Oh, my one and only love. I’m eager for sharing with you my sadness! I’m singing my song for all nebbish lovers. After the song, everyone’s standing up and spilling curses from their lips And the fear’s stoving their spirits A demon and an angel are still making love on the fire No coming back no regrets no fears They’re just pure realities With satanic melodies, They become ashes. Who’s winner? Neither darkness nor rebellious souls Planting seeds of darkness on the hearts of fools This love will be remembered just like a maledictory lulaby No one will dare to mention it But it will be scratched on human’s mind. C.Özge ERTİT
كل عام و أنا بخير الخف اج يجح العشق مثل األضغاث اِ ربب ظالمك مع حزني و كأبي ْ
اَ ِ س في داخلك ألمي وعريتي حس ْ تدعو األرواح الصوارم تدر شهوة الق ارص أرآسهم وإنك أب الظالم! يتحاب شيطان و مالك في النار كل شهود العيان، إنهم يعترفون و يبتهلون في آثامهم جميع األحداث ليست تصويرهم و اِ ب نفسك مع دمي ثم أطْ ِه ْر روحك مع دموعي رب َْ أنت واقف ا على حافة غمومي وانهم صارم و موحش تذوب الشموع فتقطر بين شناتري ها هي الهدية التي أفتطر لحزني
يا حبيبي وصيد ،أنا تواقة إلى مشاطرة ألمي معك. و أغني أغنيتي لكل مود بائس فبعد األغنية ينتصب كل الناس و تتسرب اللعنات من شفتانهم ثم الخوف يجتمر أرواحهم و ما برح يتحاب شيطان و مالك في النار ال رجوع ال ندامة و ال مخاوف انهم حق ائق صافية فقط باألنغام اإلبليسي واصبحتم أرمدة من الذي ف ائز؟ ال ظالم و ال أرواح ثورية ويبزر حبوب الظالم على بديلين الق لوب سيتم هذا الحب مثل ترنمية ملعونة ال احد سيبهس بحث فيها و لكن ستتم منطبع في ذهن البشر. C. Özge ERTİT
. ال يمكن إفساد من كانت شخصياته قوية Karakteri sağlam olan yoldan çıkarılamaz. William SHAKESPEARE
صندوق الموسيقى مشروع ليلى هي فرقة موسيقى روك بديل ) (alternative rockلبنانية مكونة من خمسة أعضاء. أصدرت الفرقة أربعة ألبومات استوديو حتى اآلن.
ألبومات اإلستديو
مشروع ليلى ()2009 الحل الرومانسي ()2011 رقّصُوك ()2013 إبن الليل ()2015
ياسمين حمدان هي مغنية و شاعرة ملحنة و ممثلة لبنانية بدأت مسيرتها الفنية عام .1997
ألبومات اإلستديو مع فريقة سوب كيلز )(Soap Kills Bater (1999) Cheftak (2001) Enta Fen (2005) مع Y.A.S Arabology (2009) التسجيالت منفردا يا الناس ()Ya Nass
جدل هي فرقة موسيقى “الروك عربي” األردنية . قام محمود الردايدة (مؤلف موسيقي ،عازف جيتار ومنتج موسيقي) بتشكيلها في عام 2003 تعد جدل من أولى فرق الروك العربي في المنطقة ،حيث بدأت طريقها بإعادة توزيع أغنية “كل ما أقول التوبة” للفنان الراحل عبد الحليم حافظ وذلك بأسلوب الروك الخاص بفرقة جدل .وكانت هذه الخطوة بمثابة جذب المستمعين ألسلوب الروك عربي المبتكر.
ألبوم جدل الروك عربي )( Arabic Rocks
موضب :ــــ النباش ــــ
37