Tri chynnig i Roughion
Achub bywydau yng Ngwlad Groeg
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 28 . Rhif 26 . Mawrth 10 . 2016
Plaid Cymru a’r dyfodol
Cip y tu Ôl i ddrws Rhif
Port Talbot – safle sydd byth yn cysgu
Prifardd yn prifio
– penodi bardd cenedlaethol newydd
Blogio drwy’r boen – gobaith Dave Edwards dros Gymru
Al Lewis Gildas
Dathlu ar strydoedd Abertawe Lluniau: Betsan Haf Evans
Caws Pob Dolgellau Gyda Chwrw Llŷn Digon i 4-6 dafell o fara
l
l l
l l l l l l
250g caws cryf Cheddar wedi’i gratio (Mae Hafod erbyn hyn yn un o’r gorau ym Mhrydain) 25g menyn 125g bacwn wedi’u fygu wedi torri’n giwbiau bach (Neu 30gm caprys (capers) yn lle’r bacwn) 125g cennin wedi torri’n fân 2 lwy de saws Worcester 1 llwy de mwstard Pommery 1 llwy fwrdd blawd plaen 80ml Cwrw Llŷn Brenin Enlli 4 tafell bara
1 Ffriwch y bacwn yn y menyn am rai munudau. 2 Ychwanegwch y cennin a’i goginio tan mae’n feddal. 3 Ychwanegu’r caws, saws Worcester, mwstard. 4 Ychwanegu’r blawd tra yn troi’r cymysgedd yn gyson tan mae’r caws wedi toddi. 5 Ychwanegu’r cwrw gan barhau i droi i mewn i’r cymysgedd. 6 Blaswch, ac os oes angen, rhowch halen neu bupur ynddo. 7 Tostiwch y bara. Gwasgarwch y cymysgiad caws yn eithaf tew arno a pobwch o dan y gril nes yn frown. 8 Torrwch yn ddarnau fel yr ydach yn hoffi a’i fwyta gyda tsytni a salad.
Gwin Mae’r caws yn llawn saim, a blasau cryf ynddo, felly dewisiwch win eithaf cryf ei flas gydag elfen sych i dorri ar draws y braster a blas mwg o’r bacwn. Gallwch ystyried Chablis neu wrth gwrs, byse Rioja’n gweddu’n dda hefyd!
“Bwyd efo’r gwin nid gwin efo’r bwyd” – Hanes Dylanwad Da Dolgellau – Tud 18
cynnwys mawrth 10 . 2016
AR Y CLAWR 4 Achub bywydau yng Ngwlad Groeg 6 Dyfodol Plaid Cymru 13 Cip y tu ôl i ddrws Rhif 10 16 Prifardd yn brifio – bardd cenedlaethol newydd 22 Tri chynnig i Roughion 26 Blogio drwy’r boen – gobaith Dave Edwards dros Gymru
Osgoi’r gwrthdaro
A
droddiad gan gymdeithas feddygol y BMA yw’r diweddar i dynnu sylw at beryglon y gêm rygbi heddiw. Cafodd ei gyhoeddi ddyddiau wedi i un arall o gyn-chwaraewyr Cymru gyhoeddi ei fod yn ymddeol o’r gêm ar gyngor meddygon. Penderfynodd Dwayne Peel, sydd bellach yn chwarae dros Fryste ar ôl cyfnod gyda Sale a Llanelli, rhoi’r gorau iddi ar ôl cael trafferth i wella o anaf i’w ysgwydd ag yntau ond yn 34 oed. Daeth ei yrfa ddisglair i ben yn gynt na’r disgwyl er y bydd y 79 o gapiau dros Gymru yn gysur. Efallai nad yw gweld pobol yn cael eu hanafu ar gaeau chwarae – ac ymhob camp - yn ddim byd newydd. Ond mae natur y niwed heddiw yn codi cwestiynau am ddiogelwch chwaraewyr ac am effaith yr anafiadau i gyrff ifanc heddiw ar eu bywyd wrth iddyn nhw heneiddio. Mae’r meddygon yn disgrifio rhai o’r anafiadau mwyaf difrifol i blant yn eu harddegau fel rhai sy’n digwydd mewn damweiniau ffordd. Ac maen nhw’n galw am newid y rheolau yn ymwneud â thaclo a’r nifer o chwaraewyr sy’n rhan o’r gêm er mwyn osgoi “anafiadau a allai fod yn ddinistriol”. Erbyn hyn mae 70 o feddygon ac arbenigwyr iechyd wedi ysgrifennu at Lywodraethau Cymru a San
Steffan yn galw am newid y gêm yn yr ysgolion. Maen nhw’n cyfeirio’n benodol at brofiad uniongyrchol wrth drin anafiadau gyda phlant mor ifanc â 13 ac 16 oed yn torri esgyrn, neu ddatgymalu ysgwyddau neu gluniau. Gyda phwyslais y gwasanaeth iechyd heddiw ar geisio osgoi gorfod cael triniaeth – neillai drwy fynd at y fferyllfa yn hytrach na’r meddyg teulu – neu ymwrthod ag ysmygu, yfed alcohol neu fwyta gan achosi gordewdra – mae cwestiynau hefyd yn codi am y pwysau ar yr adrannau brys a’r gwasanaeth iechyd sgil digwyddiadau ar y caeau chwarae. Mae’n destun amserol gan ein bod ar ganol pencampwriaeth y chwe gwlad a’r gêm erbyn hyn, yn ôl tystiolaeth Alun Wyn Bevan yn Golwg, yn cynnig llai o adloniant a gwefr na fuodd hi yn y gorffennol pan oedd traed chwim yn gallu osgoi’r taclo yn fwy aml na mynd ben ben â’i gilydd. Os nad oes gobaith osgoi’r gwrthdaro yng ngêm nesaf Cymru yn erbyn yr hen elyn dydd Sadwrn, mae’n hen bryd rhoi sylw i’r sefyllfa ar y cae. Gallai newid agwedd ymhlith hyfforddwyr y gêm ar bob lefel sicrhau llai o anafiadau difrifol a denu mwy i chwarae’r gêm yn ddiogel a sicrhau gwell profiad i gefnogwyr.
11
STRAEON ERAILL
14
4 Cân i Gymru – “jôc”? 5 Englyna at achos da 10 Galw am gymorth i ynni dŵr 14 Triniaeth harddwch gan y deintydd Angen meithrin cogyddion y dyfodol 17 Golwg ar lyfrau – Fy nghariad cyntaf 18 Troi o Gerdd Dant at Opera 19 “Bwyd efo’r gwin, nid gwin efo bwyd” 21 Lluniau warden y parc
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos
16
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams 10 Llythyrau 11 Byd trydar 12 Portread
20
Jonathan Simcock 16 20-1 – Ifor ap Glyn 17 Gwaith
Y Babell Roc
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Gareth Hughes Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
22 Prysur yn codi Cestyll Tri chynnig i Roughion
22 26
24 Y
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Blogio drwy’r boen – cyfweliad Dave Edwards Llun Clawr: Ifor ap Glyn