Cofio Harri Pritchard Jones
Diffyg twf cenedlaetholdeb – Ysgrifennydd Cymru yn rhyfeddu GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
o Steps yn camu i fyd celf GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Codi ofn ar Status Quo
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Y Tad a’r ddau fab – byw’n greadigol ym Mhen Llŷn GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 27 . Rhif 27 . Mawrth 19 . 2015
H
Shostakovich, Haydn, Arutiunian & Tchaikovsky Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth
Iau 26.03.15 – 7.30pm Neuadd Prichard-Jones, Bangor
Gwener 27.03.15 – 7.30pm
Copland, Hummel & Dvorˇák Neuadd William Aston, Wrecsam
Sadwrn 28.03.15 – 7.30pm Venue Cymru, Llandudno
Sul 29.03.15 – 3pm
- CERDDI OFN -
Arweinydd Ben Gernon Utgorn Philippe Schartz
Pennod gan Karen Owen sy’n trafod yn onest ei alcoholiaeth, ei ofnau dyfnaf, ei ddefodau dyddiol a’i ffydd – a’r effaith a gafodd y rhain i gyd ar ei gerddi.
0800 052 1812 bbc.co.uk/now
Pererindod Patagonia 2015 – Taith y dathlu 29 Hydref - 12 Tachwedd 2015 (15 diwrnod) www.nantgwrtheyrn.org • • • • •
Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Am fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, Priodasau, partion a chynadleddau Maes Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn . Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau 01974 202052 . ElveyMac@aol.com
Defnyddir elw’r daith i hyrwyddo Cynllun yr Iaith Gymraeg yn Chubut
Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
Ffôn: 01758 750334 / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org
Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC
Golwg tud lawn Sioe Caneuon_Layout 1 17/05/2013 15:19 Page 1
Gwyliau Fferm
10 Dwy Ysgoloriaeth PhD Crugeran
Cynnigir % i ffwrdd wrth grybwyll yr hysbhon Cafodd y bennod ysebeiyma. thraddodi’n ddarlith yng yng nghanol Dyma gyfle i astudio ar gyfer gradd uwch mewn canolfan ragoriaeth Ngŵyl Golwg yn Llanbedr cefn gwlad Pont Steff an ym mis ryngwladol ym maes Astudiaethau Celtaidd. Gwahoddir ceisiadau godidog Medi 2014
gan fyfyrwyr sy’n dymuno gweithio yn unrhyw un o feysydd Pen Lly^ n ymchwil y Ganolfan. Bydd yr ysgoloriaethau yn cynnwys costau cynhaliaeth a ffioedd llawn-amser am dair blynedd. Ar werth o safle we Gŵyl Golwg am £1.80
d yr holl (cynnwys pris postio): o5 bwthyn Am ragor oDewis wybodaeth am ymchwil y Ganolfan i wneud elwaosut werthian t chwaethus i gysgu yn mynd Ewch i: gwylgolwg.com/newyddion cais ewch at http://www.cymru.ac.uk/canolfan i elusen
4,5,7,10 neu 14
www.nantgwrtheyrn.org
• Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Hydref - 12 Tachwedd 2015 (15 diwrnod) • 29 Priodasau, partion a chynadleddau www.nantgwrtheyrn.org • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn • • Am Tˆ y Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau • • Maes Priodasau, partion a chynadleddau Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn . Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau . Ebost: post@nantgwrtheyrn.org 01974 • Ffôn: 01758202052 750334 / ElveyMac@aol.com • Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
gyda
• Gary Slaymaker • • Eirlys Bellin • • Ifan750334 Gruffydd • Ffôn: 01758 / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org • Ifan Jones Evans • • Heledd Cynwal • • Aeron Pugh • • Iwan John •
£
Fyw,
c 01758730375 O 07891389143
Defnyddir elw’r daith i hyrwyddo Cynllun yr Iaith Gymraeg yn Chubut
Gwyliau Fferm Gwyliau Fferm Crugeran
10
Cynnigir % i ffwrdd wrth gryb yrChysbyseb wyll ynnigir yma. % i ffwrdd wrth gryb yr hysbyseb wyll yma.
Crugeran
10
yng nghanol cefn gwlad yng nghanol godidog cefn gwlad Pen Lly^ n godidog
BENJAMIN BRITTEN
Pen Lly^ n
eithgaredd w G au Plant MEDI 5 8 NOS IAU 7:30
y Stafell
Neuwcysylltwch â Karen Dyddiad cau:Owen: 24 Ebrill 2015 Caerdydd. www.crugeran.com m post@crugeran.com dimondkaren@hotmail.com
Y D aith
‘GOLWG GOPatagonia 2015 Pererindod – Taith y dathlu WHITH’
Byd
cyffrous ar gyfer yr iPad DewisAp o5 bwthyn
stori am ddim!
Ap addy sgiadol sy’n hybu chwaethus i gysgu llythrenne
allandrwa ^an! dd, rhifed chreadigrwydd Dewis o 5 bwthyn Dewc h i ddarll 4,5,7,10 en a neu gwran14 do ar anturiaethau Rw chwaethus i gysgu dlan a’i ffrindia
u w www.crugeran.com m post@crugeran.com 4,5,7,10 neu 14 c 01758730375 O 07891389143 w www.crugeran.com m post@crugeran.com Opera ddigrif gyda geiriau gan Eric CaCrozier c 01758730375 O 07891389143 m
pws Cerddorfa Siambr Opera Canolbarth Cymru Cymr
uy
Prifys
go
cynnwys mawrth 19 . 2015
Bond yn tanio’r Cynulliad
G
yda’r holl drafod a fu am ddiffyg presenoldeb James Bond yn y Cynulliad, dychmygwch yr hw-ha petai sbei enwoca’ Brenhines Lloegr wedi cael mynediad i Senedd y Cymry. Anaml y gwelwn ni drafodaeth danbaid i danio dychymyg y cyhoedd yn deillio o Fae Caerdydd. Ond dyna gafwyd wedi iddi ddod i’r amlwg fod y Cynulliad wedi gwrthod cynnig i ddod â 007 i grud democratiaeth ein gwlad. Aeth sawl un o’r gwleidyddion ati i gwyno bod cyfle wedi ei golli i roi’r Cynulliad, ac yn wir Cymru, ar y map. Ar yr olwg gynta’ roedd Dafydd Êl wedi mynd dros ben llestri braidd trwy lefain ei fod yn “devastated” nad oedd y “lleoliad mwya’ eiconig yng Nghymru ar gael i’r ffilm fwya’ deniadol yn rhyngwladol”. Ond nid ar chwarae bach y mae’r Arglwydd craff yn defnyddio gair megis “devastated”. Mae’n gwybod yn iawn bod angen achub ar bob cyfle – boed hynny’n wên fêl i groesawu’r Cwîn neu’n agor
y drysau led y pen i giamocs Bond – i godi proffeil y Cynulliad Cenedlaethol. Hynny ydy, yn y bôn, tynnu sylw at y ffaith fod Cymru yn wlad ar wahân sy’n torri ei chwys ei hun. Fel y mae Ysgrifennydd Cymru, Stephen Crabb, yn sôn ar dudalen 10 y cylchgrawn hwn, mae digon o Gymry y tu hwnt i swigen Caerdydd yn amheus o’r Cynulliad ac yn ansicr o’r hyn mae wedi ei gyflawni. Mi fyddai ‘James Bond Yn Y Cynulliad’ wedi bod yn fachyn handi i drafod agweddau mwy difrifol ar waith y lle, ac yn gyfle i wyntyllu’r hyn sy’n dda ... a’r hyn sy’n dda i ddim. Mewn gwlad lle mae talp rhy helaeth yn derbyn eu newyddion beunyddiol o Loegr, heb amgyffred go-iawn o’r hyn ydy Cynulliad, mi fyddai’r sylw wedi bod yn amhrisiadwy. Fel y cwrw enwog hwnnw, Heineken, mi fyddai James Bond wedi mynd â’r Cynulliad at y Cymry hynny sy’ tu hwnt i’r teledu, y radio a’r Wasg Gymraeg a Chymreig.
AR Y CLAWR 7 Cofio Harri Pritchard Jones 10 Diffyg twf cenedlaetholdeb – Crabb yn rhyfeddu 18 Ymaelodi â’r ymylon – byw’n greadigol ym Mhen Llŷn 20 H o Steps yn camu i fyd celf 24 Codi ofn ar Status Quo
4
STRAEON ERAILL
13
4 Cymru “ar y llwybr cywir” 5 Pryderon am gynllun Fit for Work 6 Llygru Llyn Padarn – pwyso am atebion Disgwyl Canolfan Gymraeg yng nghalon y brifddinas 13 Rhyfeddu at harddwch y ‘cerrig plastig’ 14 Dod i ben â dod yn ôl – Claire Jones 17 Dathlu 400 mlynedd Ysgol Botwnnog 25 Blwyddyn fawr Calan
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau
20
9 Cartŵn Cen Williams 10
Llythyrau
12 Portread – Arfon Wyn
22
16 20-1 – Owen John 17
Gwaith
22 Y
Calendr
24 Y
Babell Roc
Pobl y Bryn
Colofnau Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
25
8 Dylan Iorwerth 11 Gwilym Owen Cris Dafis 22 Manon Steffan Ros 23 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Post Mortem rygbi Cymru
26
Llun Clawr: H o Steps Ffotograffydd: Alan Dop