GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF Cyfrol 29 . Rhif 28 . Mawrth 23 . 2017 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Gweriniaeth Iwerddon v Cymru ‘Y Gwyddelod yw’r ffefrynnau’
Deddf iaith arall yn y gwynt GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Abermandraw ‘Llyfr y Flwyddyn yn ddi-os’
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Cefin Roberts GOLWG CYF “Mae fy c h CYF wa e t h 100%MAG GOLWG-0.40BWR 100%MAG -0.40BWR wedi meirioli dros y b ly n y d d o e d d . ”
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
ap Golwg – fersiwn digidol o’r cylchgrawn ar eich dyfais symudol
cynnwys mawrth 23 . 2017
AR Y CLAWR
Deddf iaith newydd arall?
Y
n Golwg heddiw mae Gweinidog newydd y Gymraeg yn datgelu ei fod yn bwriadu cyflwyno Deddf Iaith newydd cyn diwedd y flwyddyn nesaf a’i gwneud yn gyfraith erbyn 2019. Yn ôl Alun Davies, fe fydd cyflwyno Papur Gwyn ar y mesur a fydd yn cynnwys effeithiolrwydd Safonau’r Gymraeg, y broses o’u creu, rôl Comisiynydd y Gymraeg a chreu asiantaeth i hybu’r Gymraeg. Ac mae’r cyhoeddiad yn siwr o greu trafodaeth frwd eto dros y Gymraeg ac yn codi cwestiynau o’r newydd ai deddfwriaeth sydd ei angen er mwyn gwarchod yr iaith wrth i’r llywodraeth anelu at ei nod o greu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050. Mae’r gweinidog hefyd wedi penodi cyn-Aelod Cynulliad i ymchwilio i agwedd y cynghorau lleol tuag at addysg drwy’r Gymraeg ac mae’r pwnc yn siwr o gynhyrfu’r dyfroedd ar drothwy’r etholiadau lleol ym mis Mai. Ym maes yr iaith eto, mae’r gweinidog wedi dweud nad ei gyfrifoldeb e bellach yw cynnal y Canolfannau Iaith. Daw’r ymateb ar ôl i ganolfan Caerdydd, Yr Hen Lyfrgell, gydnabod eu bod yn
wynebu trafferthion ariannol. Er bod creu canolfannau iaith yn un o gonglfeini polisi’r llywodraeth wrth geisio gwarchod a hyrwyddo’r Gymraeg a £400,000 wedi cael ei fuddsoddi i addasu’r adeilad yng nghanol y ddinas, cyfrifoldeb y Cyngor Sir a Menter Iaith Caerdydd yw sicrhau ei bod yn gynaliadwy. Ond mae’r drafodaeth yn tynnu sylw at sawl penderfyniad diweddar am ddefnydd yr arian cyhoeddus a gwerth y buddsoddiadau. Ai gwario ar adeiladau sydd orau neu geisio cynnal gweithgareddau, digwyddiadau a swyddi a fydd yn cynnal ac yn gwarchod y Gymraeg? Digon tebyg yw’r cyhoeddiad am fenthyciad o £10miliwn i S4C er mwyn hwyluso symud i bencadlys newydd yng Nghaerfyrddin ac i ddatblygu’r dechnoleg yn adeilad (newydd arall) y BBC ger gorsaf reilffordd Caerdydd. Yn yr achos hwnnw, mae’r cwestiwn eisoes wedi codi; “£10m tuag at frics a mortar, neu £10m ar gyfer rhaglenni newydd gwreiddiol?” Mae’n drafodaeth sydd ei hangen yn enwedig wrth i arian cyhoeddus brinhau.
4 Deddf Iaith Arall yn y Gwynt 5 Gweriniaeth Iwerddon v Cymru – ‘Y Gwyddelod yw’r ffefrynnau’ 15 Steil Cefin Roberts –‘mae fy chwaeth wedi meirioli dros y blynyddoedd’ 18 Abermandraw – ‘Llyfr y Flwyddyn yn ddi-os’
4
STRAEON ERAILL
12 15
7 Cymru yn dilyn Lloegr yn hytrach na’r Alban ac Iwerddon 10 Gorymdeithio trwy’r Strydoedd 13 Lluniau priodas mewn llefydd salw 14 Adfywio’r diwydiant gwymon yng Nghymru 17 Rhoi’r “seiat” mewn drama 18 Dysgu “dim rheolau” i blant 19 Un o leisiau newydd Ewrop 20 Baneri defnyddiol mewn protestiadau
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams 10 Llythyrau
16
12
Portread
16
20-1
17
Gwaith
Joanna Marston Luned Aaron
Y Babell Roc 22 Gigio ar gwch Disney Nôl i Nefyn gyda’i gitâr 24 Y
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
20
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 11 Gwilym Owen 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon
26
26 Post Mortem Rygbi
Llun Clawr: Cefin Roberts Ffotograffydd: Iolo Penri