Tom Jones ac adfywiad Bae Colwyn
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Effaith y Gymraeg ar Dylan Thomas GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 26 . Rhif 35 . Mai 15 . 2014
£1.75
Gobaith newydd i ferched Cymru siarad cYMRAEG TU HWNT I’R YSGOL BARN BOBOL IFANC AR EWROP
Delwedd ffynci
Rogue Jones
elin llwyd
Eisteddfod Genedlaethol Sir Gâr 1–9 Awst 2014
0845 4090 800 www.eisteddfod.org.uk @eisteddfod Nifer cyfyngedig o docynnau ar gael am brisiau gostyngol drwy’r we neu’r linell docynnau. Ewch ar-lein am yr amodau a thelerau. Cynnig yn cychwyn ar 23.04.14
r a n n y g n e g o £20 chwch far
Ba
Tocyn teulu / 0 1 £ o n yn oedoly
Toc
Cynhadledd Ryngwladol Mae’r broses gofrestru ar gyfer Cynhadledd Ryngwladol gyntaf y Coleg Cymraeg Cenedlaethol ar agor.
‘Pa Le I’n Hiaith mewn Addysg Uwch’ 1-3 Gorffennaf 2014 | Canolfan y Mileniwm, Caerdydd. Yn ystod y gynhadledd, ceir cyfraniadau gan • Carwyn Jones AC, Prif Weinidog Cymru • Dr Jan Roukens, gynt o’r Comisiwn Ewropeaidd • Yr Athro Colin Williams, Prifysgol Caerdydd
• Yr Athro Jasone Cenoz, Prifysgol Gwlad y Basg • Yr Athro Durk Gorter o Ikerbasque, Gwyddorau Gwlad y Basg
Bydd nifer o baneli trafod aml-ddisgyblaethol gydag academyddion o bob cwr o Gymru a thu hwnt yn trafod nifer o bynciau. Gwybodaeth lawn ar colegcymraeg.ac.uk I gofrestru, e-bostiwch eich enw / swydd at cynhadledd@colegcymraeg.ac.uk cyn 30 Mai 2014. Mae cofrestru yn rhad ac am ddim a darperir lluniaeth.
cynnwys mai 15 . 2014
w y t h n o s g o lwg
Clywed ... a gwrando
AR Y CLAWR
7
R
oedd y Gweinidog Iechyd, Mark Drakeford, wedi’i ‘syfrdanu’ gan rai o’r pethau a ddarllenodd am y gofal i gleifion mewn dau ysbyty yn Ne Cymru. Gofynnodd am yr adroddiad ar ôl i deulu gwyno am y driniaeth a gafodd gwraig oedrannus yn yr ysbyty cyn iddi farw yn eu gofal. Er bod casgliad yr ymchwiliad annibynnol hwnnw yn cadarnhau ofnau a phrofiad y teulu, mae wedi bod yn gyfnod hir ac anodd i’r teulu. Hyd yn hyn hawdd dychmygu eu bod yn teimlo nad oedd neb yn clywed nac yn gwrando ar eu cwyn. Mae’r adroddiad annibynnol wedi tynnu sylw at bryderon difrifol am natur y gofal a diogelwch cleifion yn Ysybytai Tywysoges Cymru ym Mhen-y-bont ar Ogwr ac Ysbyty Castell Nedd a Porth Talbot. Yn sgil y diffygion o dan ofal Bwrdd Iechyd Abertawe Bro Morgannwg fe fydd y llywodraeth yn gweithredu ar frys. Wrth ymateb roedd y Gweinidog Iechyd yn pwysleisio nad oedd sail i honiadau bod y sefyllfa yn debyg i’r profiad yn Stafford yn Lloegr. Ac roedd yn benderfynol nad oedd lle i gynnal ymchwiliad cyhoeddus gan mai gweithredu buan ar y 18 o argymhellion yn yr adroddiad sydd ei angen nawr bod y gwendidau wedi dod i’r golwg. Fe fu’n gyfnod hir a phoenus i gleifion a’u gofalwyr a theuluoedd
4 Ymchwilio i’r Gymraeg y tu hwnt i’r ysgol 6 Barn bobol ifanc am Ewrop 12 Tom Jones ac adfywiad Bae Colwyn 20 Effaith y Gymraeg ar Dylan Thomas 24 Delwedd ffynci Rogue Jones 26 Gobaith newydd i ferched Cymru
STRAEON ERAILL
4 ‘Dryswch’ Safonau’r Gymraeg 7 Bwrw golwg ar Restr Fer Llyfr y Flwyddyn 2014 19 Arlunydd yn ôl yn ei harbwr diogel 21 Jim yn rhannu llwyfan gyda Dylan 24 Trafod trawma rhyfela
12
BOB WYTHNOS Yr Wythnos
8
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau
16 yn ogystal â staff yr ysbytai dan sylw ac mae croeso i’r argymhellion sydd wedi mynd at wraidd y problemau mewn dau ysbyty. Ond fe fydd y profiad yno hefyd o werth drwy Gymru wrth i’r llywodraeth ofyn am archwilio mwy manwl o’r gwasanaeth ymhob un o’r ysbytai. Wrth ymddiheurio, mae’r Gweinidog Iechyd, wedi cydnabod nad yw popeth yn iawn o bell ffordd o fewn yr ysbyty a’r gwasanaeth iechyd. Er bod sawl cwyn a rhybudd wedi’u clywed dros y blynyddoedd... yn aml pan mae’n rhy hwyr i’r claf... mae’n ymddangos fel petai’r awdurdodau erbyn hyn wedi cael eu gorfodi i wrando.
Cartŵn
9
Cen Williams 11
Llythyrau
12 Portread
– Vaughan Hughes
16 20-1 – Elin Llwyd
20
18 Tu
ôl i’r llenni
22 Y
Calendr
24 Y
Babell Roc
– Rogue Jones
25
Pobol a diwylliant
– Amy Jones
Colofnau
24
8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis Gwilym Owen 22 Manon Steffan Ros 23 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams 24 Jac Codi Baw 26 Leighton Andrews 27 Phil Stead 17-18
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones Rheolwraig Hysbysebion Helen Sweeney
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Newyddiadurwraig Gwasanaethau Golwg Llinos Dafydd
Gwaith
Chwaraeon
26 Gobaith newydd i ferched Cymru
Dylunio Dyfan Williams Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.
Llun Clawr: Rogue Jones