GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 26 . Rhif 36 . Mai 22 . 2014
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Golwg ar Gelf a GOLWG CYF Chrefft 100%MAG -0.40BWR yr Urdd
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR Cynlluniau
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Nôl i fyd
Y Gwylliaid Cochion
gapten Cymru
Cŵn yn tywys Konrad i fywyd gwell
tai dadleuol Caerdydd a Coetmor
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
£1.75
Hir oes i
Llongyfarchiadau i’r rhai sydd wedi eu henwebu ar gyfer Prif Ysgoloriaeth y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gychwyn ym mis Medi 2014. Mae’r ysgoloriaeth yn werth £3,000 ac ar gael i fyfyrwyr sy’n astudio o leiaf 66% o’u cwrs trwy gyfrwng y Gymraeg ar draws prifysgolion Cymru. Enw
Ysgol
Enw
Ysgol
Arddun Rhiannon Arwel
Ysgol Dyffryn Nantlle
Alex Jeffrey Loy
Ysgol Gyfun Cwm Rhymni
Carys Olwen Jayne Cleaton
Ysgol Gyfun Rhydywaun
Fiona Ann Phillips
Ysgol Gyfun Gymraeg Bro Myrddin
Morgan Tomos Cordiner
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd
Lowri Wyn Pritchard
Ysgol Gyfun Llangefni
Rhys Maelor Dafis
Ysgol Maes y Gwendraeth
Garin David Roberts
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd
Rhodri Eugene Davies
Ysgol Uwchradd Caereinion
Heledd Roberts
Ysgol Gyfun Tre-Gib
Tomas Taylor Davies
Ysgol yr Olchfa
Catrin Mair Rowlands
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd
Marged Gwenllian Edwards
Ysgol Y Berwyn
Charlotte Louise Thomas
Ysgol Dyffryn Aman
Alice Rose Eklund
Ysgol Gyfun Rhydywaun
Lowri Ffion Thomas
Ysgol Morgan Llwyd
Aled Rhys Evans
Ysgol Gyfun Llanhari
Manon Ifan Thomas
Ysgol Gyfun Dyffryn Teifi
Lois Angharad Evans
Coleg Meirion Dwyfor
Elin Haf Tomos
Ysgol Brynrefail
Mererid Haf Evans
Ysgol Maes y Gwendraeth
Alyssa Williams
Ysgol Dyffryn Aman
Bethan Louise Griffin
Ysgol Gyfun Gwynllyw
Elen Mair Williams
Ysgol Gyfun Dyffryn Teifi
Amelia Jade Gulliford
Ysgol Gyfun Gwynllyw
Meinir Olwen Williams
Ysgol Gyfun Gymunedol Penweddig
Huw Tomos Harvey
Ysgol David Hughes
Rhiannon Lloyd Williams
Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf
Thomas Edward Hopkins
Ysgol Gyfun Rhydywaun
Abigail Martha Williams-Clement Ysgol Gyfun Rhydywaun
Elen Mererid Osmond Hughes
Ysgol Dyffryn Conwy
Ifan Emyr Hughes
Ysgol Uwchradd Bodedern
Eilir Owen Huws
Ysgol Gyfun Gymunedol Penweddig
Arianwen Catrin Johnson
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd
Caryl Jones
Ysgol Maes y Gwendraeth
Gwenno Lloyd Jones
Coleg Meirion Dwyfor
Iolo Kars Jones
Ysgol Tryfan
Kayleigh Marie Elaine Jones
^ yr, Abertawe Coleg Gw
Meleri Gwyndaf Jones
Coleg Meirion Dwyfor
Nicola Louise Jones
Ysgol Gyfun Llangefni
Steffan Huw Jones
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd
Elen Mair Fôn Lewis
Coleg Meirion Dwyfor
Bydd y manylion ymgeisio ar gyfer 2015 ar gael ar wefan y Coleg Cymraeg fis Medi colegcymraeg.ac.uk @colegcymraeg fb.com/colegcymraeg
cynnwys mai 22 . 2014
w y t h n o s g o lwg
Coch, gwyn a gwyrdd...
AR Y CLAWR
7
G
“
wisg genhinen yn y dy gap a gwisg hi yn dy galon”. Efallai mai dyna oedd y sbardun i un o bêl-droedwyr gorau Cymru a Lloegr, Aaron Ramsey, estyn am faner y ddraig ar ôl buddugoliaeth ei dîm, Arsenal, yng Nghwpan FA Lloegr. Roedd yr ymateb ar Twitter yn ferw a’i lun yn ymddangos yn y papurau newydd drannoeth... ac yn Golwg heddiw. Roedd yn tynnu sylw at un o lwyddiannau mawr Cymru heddiw – i gael o leiaf dau beldroediwr yn cystadlu ar lwyfan byd gan y bydd un arall yn rhan o ffeinal yn Ewrop dros y penwythnos nesaf – Gareth Bale. Ac yn yr un wythnos cyhoeddodd seren arall y bêl gron, Ryan Giggs, ei fod yn rhoi’r gorau i chwarae ac am ddilyn gyrfa yn hyfforddi gyda tîm Manchester United. Ac ar hyn o bryd mae baneri lliwgar y ddraig a’r lliwiau coch, gwyn a gwyrdd yn hedfan ym Meirionnydd wrth i bobol y sir baratoi i groesawu Eisteddfod yr Urdd. Ar drothwy’r brifwyl, mae llywydd anrhydeddus y mudiad yn canu clodydd yn Golwg ac yn rhyfeddu nad yw’r eisteddfod yn cael mwy o sylw a mwy o arian i’w chynnal. Fe fydd yr wythnos yn gyfle i holi unwaith eto sut y mae hyrwyddo mwy o ddefnydd o’r Gymraeg y tu hwnt i’r ysgolion. Yn sgil Cyfrifiad 2011, ac wrth i’r llywodraeth barhau i drafod a chynadledda am yr iaith, mae’n gyfle i wneud rhywbeth
ymarferol i sicrhau y bydd y Gymraeg yn cael ei throsglwyddo i genhedlaeth newydd.
Bwrw pleidlais
Ond mae’n bosib mai diffyg brwdfrydedd fydd yn amlwg wrth i etholiad gael ei gynnal dydd Iau. Dyw’r sylwebydd gwleidyddol, Gareth Hughes, ddim yn rhagweld y bydd pobol yn rhuthro am y blychau pleidleisiau ac na fydd fawr o newid ar ôl y bleidlais dros gynrychiolwyr Cymru yn Ewrop. “Does dim brwdfrydedd dros Etholiad Ewrop. Dyw pobol ddim yn credu ei fod yn cael unrhyw effaith ar eu bywydau bob dydd a dydyn nhw ddim yn gwneud yr un cysylltiad ag y maen nhw gydag Aelod Seneddol neu Aelod Cynulliad. “Does gan yr etholiadau yma ddim record dda o turnout a dydw i ddim yn disgwyl i’r etholiad yma fod yn wahanol.” Dim ond y canlyniadau dydd Sul nesaf fydd yn brawf a fydd pobol yn barod i fynnu’r hawl i roi croes ar bapur a dewis pwy fydd yn codi llais drostyn nhw yn Ewrop.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones Rheolwraig Hysbysebion Helen Sweeney
14
16
STRAEON ERAILL 4 Pryder am hawliau plant 10 Angen newid ‘radical’ i dreth cyngor 13 Ail danio ysbryd Beca yn yr Efailwen 16 Arian a dŵr yn cylchdroi yng Nghymru 18 Gwireddu breuddwyd y saer 19 Coron y gwanwyn 22 Neges i blant y Bala 23 Pererindod bell i eglwys RS 26 Blwyddyn brysur Branwen 28 Cip ar lyfrau’r ifanc 33 Trwbz yn tanio
BOB WYTHNOS Yr Wythnos
8
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau
Cartŵn
9
Cen Williams 11
33 34
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Newyddiadurwraig Gwasanaethau Golwg Llinos Dafydd
4+ 6 Cynlluniau tai Caerdydd a Coetmor 8+35 Hir oes i gapten Cymru 14 Cŵn yn tywys Konrad i fywyd newydd 24 Celf a chrefft yr Urdd 26 Nôl i fyd y Gwylliaid Cochion
Dylunio Dyfan Williams Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.
Llythyrau
12 Portread
– Mari Williams
20 20-1 – Jolene Barton 21 Tu
ôl i’r llenni
30 Y
Calendr
32 Y
Babell Roc
– Llwybr Llaethog
33
Pobol a diwylliant
– Shan Llŷr Evans
Colofnau
8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 30 Manon Steffan Ros 31 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 34 Leighton Andrews 35 Phil Stead 21
Gwaith
Chwaraeon
34 Campau awyr agored Eryri
Llun Clawr: Clawr y nofel Gwylliaid gan Bethan Gwanas. Llun o waith Brett Breckon.