GOLWG CYF GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR 100%MAG -0.40BWR Cyfrol 27 . Rhif 38 . Mehefin 4 . 2015
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
yn mentro i ‘MERICA
+
Beirdd a llenorion yr Urdd
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
JINX YN GADAEL CWMDERI
TîM HOYW YN TORRI TIR NEWYDD
- CERDDI OFN Pennod gan Karen Owen sy’n trafod yn onest ei alcoholiaeth, ei ofnau dyfnaf, ei ddefodau dyddiol a’i ffydd – a’r effaith a gafodd y rhain i gyd ar ei gerddi.
Cystadleuaeth golwg
Cwblhewch y grid chwilair isod trwy greu cyfuniad clyfar o eiriau (isafswm 5 gair newydd) a llythrennau llenwi yn y bylchau. Yna
mewn cyd-weithrediad â chwmni Seld
Pererindod Patagonia 2015 – Taith y dathlu
danfonwch y grid yn ôl i’r cyfeiriad isod gan gofio cynnwys eich manylion Defnyddir personol a rhif ffôn ar ddarn o bapur ar wahan. Bydd un enillydd lwcus Dyma gyfle i’ch dyluniad unigryw chi elw’r daith yn derbyn set o 4 o’r mygiau newydd a Thocyn Rhodd gwerth £50 gael ei ddefnyddio ar gyfres o fygiau i hyrwyddo Cynnigir 1 29 Hydref - 12newydd Tachwedd 2015 (15 diwrnod) chwilair sbon gan gwmni Seld! 0% Cynllun yr Iaithi’w wario yn Seld, Aberaeron neu ar-lein yn www.seld.co.uk www.nantgwrtheyrn.org i ffwrdd wrt h grybwyll Gymraeg yn • Am Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, yr hy Cafodd y bennodsbhon ysebeiyma. • Maes Priodasau, partion a chynadleddau Chubut Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL thraddodi’n ddarlith yng • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn S E L D yng nghanol Cystadleuaeth 01974 202052 . ElveyMac@aol.com • . Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau Ngŵyl Golwg yn Llanbedr
Gwyliau Fferm
Crugeran
• Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
Ffôn: 01758 750334 / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org
I Ch
Ff
Ar werth o safle we Gŵyl Golwg am £1.80 Neu sganiwch eich grid C W Dewis T oC5 H Byd yr (cynnwys pris postio): bwthyn holl gorffenedig a’idebostio elw o
werthian tat: chwaethus i gysgu gyda’ch manyion yn mynpersonol d i eluse Ewch i: gwylgolwg.com/newyddion n ymholiadau@golwg.com y S tafell Fyw 4,5,7,10 neu 14 ,
A A
Llanbedr Pont Steffan. Ceredigion SA48 7LX
Pen Lly^ n
R
C
Seld Pont Steff an ym mis Blwch MediPost 2014 4,
cefn gwlad godidog
A
R
T
R
E
‘GOLWG GOPatagonia 2015 Pererindod – Taith y dathlu WHITH’ www.nantgwrtheyrn.org
• Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Hydref - 12 Tachwedd 2015 (15 diwrnod) • 29 Priodasau, partion a chynadleddau www.nantgwrtheyrn.org • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn • • Am Tˆ y Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau • • Maes Priodasau, partion a chynadleddau Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn . Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau . Ebost: post@nantgwrtheyrn.org 01974 • Ffôn: 01758202052 750334 / ElveyMac@aol.com • Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
gyda
• Gary Slaymaker • • Eirlys Bellin • • 01758 Ifan750334 Gruffydd • Ffôn: / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org • Ifan Jones Evans • • Heledd Cynwal • • Aeron Pugh • • Iwan John •
Caerd Dyddiad cau: ydd. Neuwcysylltwch â Karen Owen: m post@crugeran.com www.crugeran.com Rh dimondkaren@hotmail.com Dydd Llun Mehefin 15 2015
F
c 01758730375 O 07891389143
Defnyddir elw’r daith i hyrwyddo Cynllun yr Iaith Gymraeg yn Chubut
Gwyliau Fferm Gwyliau Fferm Crugeran
10
Cynnigir % i ffwrdd wrt h gryb yrChysbyseb wyll ynnigir yma. % i ffwrdd wrt h grybwyll yr hysbyseb yma.
Crugeran
10
yng nghanol cefn gwlad yng nghanol godidog cefn gwlad Pen Lly^ n godidog
BENJAMIN BRITTEN
stori am ddim!
Pen Lly^ n cyffrous ar gyfer yr iPad DewisAp o5 bwthyn
Ap add ysgiadol sy’n hybu chwaethus i gysgu llythrenn
allan ^an! edd, rhife ddrwa chreadigrwydd Dewis 5abwthyn Dewc h i ddarlolen 4,5,7,10 neu gwran14 do ar anturiaethau Rw chwaethus i gysgu dlan a’i ffrindiau
w www.crugeran.com m post@crugeran.com 4,5,7,10 14 h g t a i 01758730375 O 07891389143 e r e dd a w www.crugeran.com m post@crugeran.com t Gw 5 n MEDI Camp 01758730375 O 07891389143 u Pla ws Cymr £8 u y D Prifysgol rin ‘GOLWG GO Nyth Wcw Taith Genedlaethol HydrefS2013 ant, L dod Dew i lanbe d ‘GOLWG GO WHITH’ Gwyliau Fferm Dydd 10 I WHITH’ hysbysebu yn Golwg gyda^ Crugeran S ul I hysbysebu yn Golwg NOS IAU 7:30
c
neu
Opera ddigrif gyda geiriau gan Eric Crozier c Cerddorfa Siambr Opera Canolbarth Cymru
Llwyfan Amserlen
Theatr Felinfach
11:00 Stori a hwyl gydag Wcw a’i FFrindiau HAFREN, Y DRENEWYDD www.thehafren.co.uk 01686 614555 12:00 Amser stori Na Nel! gyda Meleri Wyn James Iau 5 a Sadwrn 7 Medi am 7.30pm yng nghanol 12:45 Canu a dawnsio gyda Dona Direidi a Ben Dant THEATR Y PAFILIWN, RHYL cefn gwlad www.rhylpavilion.co.uk godidog 01745 330000 13:30 Amser stori gyda Caryl Lewis ^ Iau 12 Medi, 2013 am 7.30pm
www.nantgwrtheyrn.org
• • • • •
Cynhyrchiad newydd yn agor yn Hafren, Y Drenewydd, ar y 5ed a’r 7fed o Fedi 2013, ac yna’n teithio trwy’r DU, gan gynnwys:
GIG GWYL GOLWG 01570 423529
Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Priodasau, partion a chynadleddau Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
Y LYRIC, CAERFYRDDIN Cynnigir www.theatrausirgar.co.uk % i ffwrdd wrt h gryb 0845 226 3510 yr hysbyseb wyll Iau 3 Hydref, 2013 am 7.30pmyma.
14 M Y CELFYDDYDAU • Gary Slaymaker • â Heledd Evans gyda cysylltwch CANOLFAN e 10www.aberystwythartscentre.co.uk cysylltwch â Heledd Evans • Eirlys Bellin • • :30 – di • Gary Slaymaker 19:00 01970 623232 • 01758 Gruffydd • Ffôn: 750334 / Ebost:• post@nantgwrtheyrn.org •Ifan Eirlys Bellin Mercher 23 Hydref, 2013 • Ifan Jones Evans• • Pen Llyn am 7.30pm Cowbois Rhos • •Ifan Gruffydd • Heledd Cynwal Rhagor o fanylion ar gael ar 14:30 Stori a Hwyl gydag Wcw a’i Ffrindiau Botwnnog • •• • Ifan Jones Evans Oedo www.midwalesopera.co.uk lio • Aeron Pugh •• • • Bob Delyn a’r Ebillion • Heledd Cynwal Castell Bownsio £6 n Dewis o 5 bwthyn 13 – 1 15:00 Canu a dawnsio gyda Ben Dant a Dona Direidi 8 oed •• Aeron John • •Iwan Elin Fflur • Pugh • Plant d £3 Sgiliau Syrcas chwaethus i gysgu •NOS Bromas • Mellt• • AM DDan 13 IAU 7:30 4,5,7,10 neu 14 • Iwan John
BENJAMIN BRITTEN BENJAMIN BRITTEN
01570 423529 IM
15:30 Amser Stori Na Nel! gyda Meleri Wyn James
MEDI ei5thgaredd w G MEDI au 56 NOS IAU WENER NOS 7:307:00 Gweithd
£y8Dyla
nwad 10
Helfa Drysor Wcw
w www.crugeran.com m post@crugeran.com mis MehefinStondinau cynnyrch plant Opera ddigrif gyda geiriau gan Eric Crozier
01758730375 O 07891389143 + mwy t lf e C i a d h n it e allan nawr! C 2013 PGlwa mp Taith Genedlaethol Hydref a c Cerddorfa Siambr Opera Canolbarth Cymru Opera ddigrif gyda geiriau gan Eric Crozier a Dylunio, Siambr Opera Canolbarth Cymru fCerddorfa el C an dr A ws myfyrwyr annog
Bydd gw eith eleni, gy dy Dylanwad TdhaeGa 100 wet nnr nt yn an Evan yn ymweld â G ewi SaCynhyrchiad Bydd staff a newydd yn agor yn Hafren, Y Drenewydd,^ ar y 5ed s yn did wyl Golw Felinfpahc y Drindod D ru d i celf llawn ym a g C la da n h ol n th u t ei sg a chreu o bob o WeNe Mwy o fanylion W yl Prify di T t gyda gw a’r 7fed o Fedi 2013, ac yna’n eu e g an teithio trwy’r DU,am ganyrgynnwys: ua d pl y ra hye d y dd h l a n sb y a go . t di rydor li g Tho lwyfan ochr grea sbri.
££8
‘GOLWG GO
0
Nyth
Cymr
u
Prifys gol od
y Drin Taith Genedlaethol Hydref 2013 d S
cynnwys mehefin 4 . 2015
AR Y CLAWR
Er mwyn y cleifion
Y
r adroddiadau damniol dros ofal mewn ward yn ysbyty Glan Clwyd Bodelwyddan yw’r diweddara i daro’r penawdau newyddion a chael sylw yng Nghymru a thu hwnt. Bu’n rhaid i’r Gweinidog Iechyd ohirio ei ddatganiad ar y mater yn ystod yr wythnos a chyhoeddodd y Prif Weinidog y byddai Llafur Cymru yn cefnogi cais y ceidwadwyr i gynnal dadl arbennig yn y Senedd. Roedd hefyd yn addo y byddai camau disgyblu yn cael eu cymryd yn erbyn y rhai sy’n gyfrifol am yr helynt ar ward Tawel Fan. Roedd ymchwiliad annibynnol i’r sefyllfa wedi darganfod “camdriniaeth sefydliadol” yn yr uned iechyd meddwl. Roedd rhai o berthnasau’r cleifion oedrannus, rhai oedd yn dioddef o ddementia, wedi dweud bod eu hanwyliaid yn cael eu trin fel anifeiliaid. Mae galwadau eisoes wedi cael eu gwneud i ddiswyddo penaethiaid Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr ac am roi’r bwrdd mewn mesurau arbennig. Nid dyma’r tro cyntaf i gwynion ddod i’r amlwg am driniaeth cleifion mewn ysbytai yng Nghymru a’r pwnc eisoes wedi cael ei ddefnyddio fel pêl-droed wleidyddol cyn etholiad. Mae’n amlwg bod y problemau
sy’n wynebu’r gwasanaeth iechyd yn rhy niferus ac yn rhy fawr i’w datrys drwy roi rhagor o arian ar ei ben ei hun. Mae angen ail ystyried holl drefniadaeth y gwasanaeth drwyddi draw. Ac er mwyn gwneud hynny mae’n rhaid tynnu’r gwasanaeth o ddwylo gwleidyddion yn unig. Coleg Brenhinol y Meddygol yw’r arbenigwyr diweddaraf i gynnig cyngor i’r llywodraeth. Mae’n mynnu bod angen gweithredu’n fuan a gwneud newidiadau sylfaenol i’r gwasanaeth iechyd drwy roi’r claf yn ganolog i’r holl ffordd o weithio, buddsoddi heddiw er mwyn sicrhau gofal yn y dyfodol, datblygu a chefnogi’r gweithwyr meddygol gan gynnwys hyfforddi mwy o feddygon yng Nghymru a gwella iechyd cyhoeddus. Does dim gwadu bod angen gweledigaeth wleidyddol i drefnu gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru, ond mae’n rhaid wrth barodrwydd hefyd i wrando ar gyngor a syniadau bobol brofiadol yn y maes. Mae hyn yn cynnwys meddygon, nyrsys a’r undebau ond yn fwy na dim y cleifion a’u teuluoedd sydd â’r profiad uniongyrchol o ddefnyddio’r gwasanaethau hynny. Y gobaith yn y dyfodol yw y bydd y profiadau hynny yn fwy cadarnhaol.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Beirdd a llenorion buddugol yr Urdd Jinx yn gadael Cwmderi Calan yn mentro i ‘Merica Tîm hoyw yn torri tir newydd
STRAEON ERAILL
6 11 16
10 Gwell cael y cyfle i gydweithio ar ddrama Dan ddylanwad ‘athrylith’ y bardd Iwan Llwyd Casglu ei Goron ar ôl Gŵyl Cannes 11 Trafod yng Ngŵyl y Gelli 13 Canolbwyntio ar weithredu’r ‘setliad datganoli’ 14 Codi gwydryn mewn Ginhaus Clwb Mynydda Cymru ‘awesome outfit’ 17 Blwyddyn “rwystredig” awdur Tir na n’Og 18 Gwreichion 19 Brad 20 Cywaith cyntaf – a thairieithog – theatrau cenedlaethol Cymru 21 Yr ardd yn ffynnu drwy’r flora
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams
22
20
11
Llythyrau
12
Portread
Emlyn Dole 16 20-1 – Mark Flanagan 17 Gwaith
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
10 16 24 26
22 Y
Calendr
24 Y
Babell Roc
Wwwww Capten!
Colofnau 8 11 22 23 26 27
26
Dylan Iorwerth Cris Dafis Manon Steffan Ros Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw Phil Stead Aled Samuel
Chwaraeon 26 Tîm hoyw yn torri tir newydd
Llun Clawr: Calan Ffotograffydd: Richard P Walton