Cyfrol 28 . Rhif 43 . Gorffennaf 7 . 2016
Ffracas yn Gnarfon
Byw ar eiriau
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
cyfrol newydd Aneirin Karadog
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Ein gwrol ryfelwyr, gwladgarwyr tr a mad!
“yn mynd o nerth i nerth”
Sesiwn Fawr Dolgellau
Roedd 36,500 o bobol yn rhan o ŵyl gymunedol fwyaf Cymru – y nifer fwyaf erioed. “Mae Tafwyl yn wych a’r awyrgylch yn ffantastig,” meddai Kliph Scurlock, cyn-ddrymiwr y Flaming Lips sy’n dysgu siarad Cymraeg yn y brifddinas.
Aduniad Eden
Lluniau: Kristina Banholzer
cynnwys gorffennaf 7 . 2016
AR Y CLAWR
Trafod Ewrop P
rin fod Ewrop wedi cael cymaint o sylw ar y newyddion ers blynyddoedd lawer – y da a’r drwg. Ac mae Cymru yn ei chanol hi wrth i 4% yn fwy o bobol Prydain bleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd nag oedd i aros yn rhan o’r sefydliad ond wrth iddi hefyd gael lle amlwg ar y map a’r llyfrau hanes. Ar wahân i’r anrhefn wleidyddol sydd wedi cael ei chreu ers y refferendwm, y paratoadau at adael sy’n mynd â’r sylw gydag ‘ansicrwydd’ yn air sydd ar wefusau pobol o bob maes wrth drafod y dyfodol. Yn Golwg heddiw y byd teledu Cymreig sy’n ymateb i’r bleidlais ac yn trafod y cyfraniad sylweddol a wnaed gan arian o Ewrop yn y gorffennol i gynnal eu rhaglenni a gwaith eu cwmnïau. Un llwyddiant yn y maes yw’r nifer o bobol a drodd i wylio rhaglen chwaraeon wythnos yn ôl gan dorri pob record o ran gwylwyr i gêm fyw, yn ôl y BBC. Roedd 1.27 miliwn o bobol yn gwylio Cymru’n curo Gwlad Belg o 3-1 yn Ewro 2016 nos Wener diwethaf gan ennill lle yn y rownd gynderfynol am y tro cyntaf erioed. Mae’n gyfnod hanesyddol i
Gymru wrth i filoedd o gefnogwyr y bêl gron oresgyn bob math o rwystrau er mwyn cyrraedd y gemau - o’r streic gan reolwyr awyr a’r effaith ar 200 o deithiau awyren, cau twnnel y sianel, gohirio trenau, bysiau hwyr a tramiau yn dod i stop o fewn awr i gemau pwysig! Mae’r mis diwethaf wedi bod yn gyfle i Gymru wneud ei marc ar lwyfan rhyngwladol a rhai mudiadau a chyrff eisoes yn manteisio ar y cyhoeddusrwydd i ddenu ymwelwyr i Gymru, i roi fwy o hyder a statws i’r Gymraeg ac i roi hwb i hyder pobol y wlad wrth iddi wynebu’r dyfodol. Mae’n gyfle prin i Gymru ddangos ei bod yn wahanol i wledydd eraill Prydain a’i diwylliant a’u hiaith yn fodd i ddenu cyfeillion o bob man. Mae iwfforia’r mis diwethaf a’r llwyddiannau ar y cae pêl-droed wedi uno pobol o bob man a chefndir yn ystod cyfnod sydd wedi gweld rhaniadau enfawr ymhob maes. A fydd arweinwyr a gwleidyddion Cymru yn gallu dilyn esiampl y tîm o chwaraewyr disglair sy’n amlwg yn falch iawn o gynrychioli eu gwlad ac i arddel ei hiaith, er mwyn torri cwys newydd sbon a chadarnhaol i Gymru at y dyfodol?
20 22 23 26
4
Byw ar eiriau – cyfrol newydd Aneirin Karadog Sesiwn Fawr Dolgellau “yn mynd o nerth i nerth” Ffracas yn Gnarfon Ein gwrol ryfelwyr, gwladgarwyr tra mad!
STRAEON ERAILL
12
2 Lluniau Tafwyl 4 Y diwydiant teledu – marchnadoedd Ewropeaidd “yn y fantol” 6 Galw ar fyd ffermio i gydweithio 7 Pam gadael Ewrop? – y farn yng Nghaerffili 10 Cerdd er cof am Gymry coll Mametz 11 Cofio Gwynfor ‘66 13 Prynu Gwesty’r Gwyll 14 Addysg Llandysul yn ‘arloesi’ 15 Pedlo ar draws America 18 Creu sioeau cerdd cwta 20 Tri ar y tro – Haf o hyd?
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos
13
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams 11 Llythyrau
20
12 Portread Huw Bryant 16 20-1 – Eirian Jones 17 Gwaith
Y Babell Roc 22 Sesiwn Fawr Dolgellau a Ffracas yn Gnarfon
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Gareth Hughes Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
24 Y
Cysylltiadau
22 26
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 11 Gwilym Owen 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Gweld ‘ysbryd’ y Cymry Llun Clawr: Chwaraewyr Cymru Ffotograffydd: Propaganda / FAW