Gwarchod y Winllan
– llywydd newydd UMCA GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
– Rhoi stamp ar y sÎn
Y MELLT
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 26 . Rhif 50 . Awst 28 . 2014
£1.75
‘MAC lipstic ffanatics’
– chwiorydd Solera
Yr Alban yn ysbrydoli
Bywyd yn y Cwm
Aur y byd yn Abertawe
NATIONAL THEATRE WALES
GYDA/WITH MIGRATIONS & LOUISE ANN WILSON COMPANY
THE GATHERING/ YR HELFA
WEDI’I GREU GAN/CREATED BY LOUISE ANN WILSON WEDI’I YSGRIFENNU GAN/WRITTEN BY GILLIAN CLARKE
ERYRI/SNOWDONIA
12-14 MEDI/SEPTEMBER, 12PM £15/ £12
NATIONALTHEATREWALES.ORG SIOP TYˆ ISAF SHOP, BEDDGELERT 029 2063 6464
Taith Rhys Meirion i Budapest Hydref 3ydd - 8fed • • • • • • •
Hediad o Fanceinion ac yn ôl 5 noson mewn gwesty 3 seren Brecwast 3 swper Taith dywys breifat o amgylch Budapest Cerdyn teithio 4 diwrnod Cyngerdd The Bards of Wales Karl Jenkins • Derbyniad arbennig yn dilyn y cyngerdd gyda’r artistiaid
£685 y person I gofrestru eich diddordeb neu am fwy o wybodaeth, cysylltwch â ni yn syth ar 01970 631731 www.cambriatours.co.uk | info@cambriatours.co.uk
Tanysgrifiwch i gylchgrawn wythnosol
golwg Soar y Mynydd – Wy n n e M e lvill e Jo n e s
am £85 y flwyddyn a bydd eich enw yn mynd i’r het am gyfle i ennill y print hardd hwn wedi’i fframio
Am fwy o wybod aeth am y cynnig hw n, cysylltwch â
marchnata@g
olwg.com
01570 423529
cynnwys awst 28 . 2014
Y dyfodol yn eu dwylo
5
AR Y CLAWR
5 David Datblygu yn galw am gefnogaeth i ‘leoliadau roc a rol’ Yr Alban yn ysbrydoli 11 Gwarchod y winllan - llywydd 12 newydd UMCA Andrew Teilo - Bywyd yn y Cwm 16 ‘MAC lipstic ffanatics’ - chwiorydd 18 Solera 24 Rhoi stamp ar y sîn - Y Mellt Aur y Byd yn Abertawe 27
STRAEON ERAILL
G
yda llai na mis cyn i bobol yr Alban fwrw pleidlais yn y Refferendwm dros annibyniaeth, mae’r drafodaeth yno yn dwysau. Roedd y ddadl deledu rhwng arweinwyr y ddwy garfan yn agoriad llygad i bobol sy’n gwylio o bell ond heb roi troed ar dir y wlad i ddeall yn iawn beth sy’n digwydd. Yn ôl ymateb y bobol, o bob rhan o’r wlad, a gafodd ei holi’n gryno am eu barn, mae’r ddadl dros ddyfodol yr Alban wedi cydio yn y dychymyg ac etholwyr yn pwyso a mesur yn ofalus ac yn gwrando ar ddadleuon yr ymgyrchwyr dros bleidlais ‘Ie’ a ‘Na’ cyn rhoi croes yn y blwch tyngedfennol. Mae pwyslais yr ymgyrchu gwleidyddol wedi tynnu sylw at y cyfrifoldeb sydd ar bob un a fydd â’r hawl i bleidleisio – gyda disgwyl y gallai cymaint ag 80% droi mas ar Fedi 18. Mae’r penderfyniad hanesyddol yn eu dwylo nhw. Ac er bod grwpiau o Gymry
wedi teithio i’r Alban i ymgyrchu dros y naill garfan a’r llall, mae’r teimlad o fod ar drothwy datblygiad gwleidyddol hanesyddol yn cryfhau wrth ddod yn nes at y dyddiad. Ac ar Fedi 19 fe fydd hi’n bryd i wleidyddion gwledydd eraill Prydain rhoi sylw o ddifri i’r hyn sydd wedi digwydd. Dyfalu sydd ar hyn o bryd am yr effaith a gaiff pleidlais o blaid annibyniaeth ar ddyfodol Cymru. A fydd y berthynas â’r Undeb newydd llai yn tynnu’r wlad ddatganoledig yn nes at Loegr? Ac os bydd yr Albanwyr yn pleidleisio yn erbyn annibyniaeth, pa effaith fydd hynny yn ei gael ar y berthynas rhwng y gwledydd â’i gilydd ac ar y broses o ddatganoli. Wrth wylio’r drafodaeth frwd gan wleidyddion a chynulleidfa yn y ddadl rhwng Alastair Darling ac Alex Salmond, y gobaith yw y bydd trafodaeth fwy aeddfed ac ystyrlon yn codi yn ei sgil i weddill gwledydd Prydain hefyd.
6 ‘Hawl dynol sylfaenol’ i fyw yn y Gymraeg Ar drywydd etholwyr America 7 Golwg arall o Lanelli – Gareth Wyn 11 Jones 13-15 Gŵyl Golwg Troi tractor yn geffyl Iwan Llwyd – datgelu pennod sydd wedi ei sensro Dinoethi dulliau dyn y lens 19 Arlunydd y Mynd a’r Dod 20 Baledwr ar ben ei ddigon Cofio’r Rhyfel Byd Cyntaf 21 – Llŷr Gwyn Lewis 25 Does dim ond un Dai Tarannau
9 12
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos
25
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams 10
Llythyrau
12
Portread
– Miriam Williams
16 17
26
20-1 – Andrew Teilo Tu ôl i’r llenni
22 Y
Calendr
24 Y
Babell Roc
– Y Mellt
25
Pobol a diwylliant
– Owain Llŷr
Colofnau
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams
Dylunio Dyfan Williams Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.
8 10 22 23 27
Dylan Iorwerth Cris Dafis Manon Steffan Ros Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw Phil Stead Iwan Edgar
17
Gwaith
Chwaraeon
26
“Y Pencampwriaethau gorau erioed” – Gemau Abertawe Ar bensiwn ond yn dal i bedlo – taith feics i Baris
Llun Clawr: Andrew Teilo