Cyfrol 29 . Rhif 19 . Ionawr 19 . 2017
‘Cyhoeddi mawredd’ Pantycelyn
Eady yn camu o gysgod Kizzy
Helgard Krause
Brwydro dros swyddi treth
cawres y byd cyhoeddi
Y postmon sy’n artist “old hat”
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
Steil
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG am Hyderus 100%MAG -0.40BWR Abertawe dan Clement
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
Osian GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
C
a
n
d GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
e
l GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
a GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
s GOLWG CYF GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG 100%MAG -0.40BWR
Llenwch y ffurflen ffurflen ddebyd uniongyrchol i dderbyn golwg i’ch tŷ bob wythnos am ddim ond £7.50 y mis!
ticiwch EICH eich DEWIS dewis TICIWCH Taliad MISOL misol TALIAD
monthly MONTHLY payment PAYMENT
£7.50
Taliad CHWARTEROL chwarterol TALIAD
quarterly QUARTERLY payment PAYMENT
£22.50
NODER: Ni allwn dderbyn ffurflenni ffurflenni wedi’u llungopio
Taliad BLYNYDDOL blynyddol TALIAD ^ Llenwch y ffurflen ddebyd *uniongyrchhol i gael golwg£85.00 i’ch ty bob wythnos (50 *copi) £75 y flwyddyn. CYNNIG am ARBENNIG danysgrifiad blynyddol trwy trwy ddebyd ddebyd uniongyrchol uniongyrchol ac ac fe fe – prynwch danysgrifi ad taliad blynyddol Y postio yngewch rhad ac am ddim. am ddim am y flwyddyn hefyd! am ddim am y flwyddyn hefyd! annual ANNUAL payment PAYMENT
(gwerth £74.99) £74.99) (gwerth
7 2 4 0 9 8
cynnwys ionawr 19 . 2017
Wythnos hanesyddol arall
W
rth i Golwg fynd i’r wasg, roedd aelodau’r Cynulliad yn bwrw pleidlais ar ôl cael cyfle i drafod a dweud eu barn am y Mesur newydd i Gymru – y cam dadleuol diweddara yn y broses o ddatganoli grym o Lundain i Gymru. Mae Golwg heddiw yn trafod arwyddocâd penderfyniad y pleidiau ar sut i bleidleisio. Am y tro cyntaf erioed roedd aelodau Plaid Cymru yn bwriadu gwrthwynebu’r Mesur oherwydd diffygion yn y drefn o gadw pwerau yn ôl yn San Steffan. Yr honiad yw bod y setliad diweddara yn gam yn ôl i ddatganoli. Ond roedd disgwyl i’r mesur gael ei dderbyn gyda chefnogaeth Llafur yn y Cynulliad a’r Ceidwadwyr gan ystyried fod yr hawliau newydd ar drethi, ynni a materion cyfansoddiadol yn well na dim. Daeth y bleidlais ar ddiwrnod pan oedd y berthynas rhwng gwledydd Prydain ag Ewrop hefyd yn y fantol. Yn sgil y bleidlais o
blaid Gadael yr Undeb Ewropeaidd roedd hen ddisgwyl am ddatganiad ac esboniad o ddehongliad y Prif Weinidog Theresa May o beth yn gwmws oedd Brexit. Ac mae bellach yn amlwg mai’r bwriad yw gadael y farchnad sengl er mwyn troi cefn ar y polisi sy’n caniatáu hawl i bobol symud yn rhydd o fewn gwledydd Ewrop. Ond datgelodd hefyd y bydd gan Dŷ’r Cyffredin a Thŷ’r Arglwyddi gyfle i bleidleisio ar y cytundeb terfynol rhwng y Deyrnas Unedig a’r Undeb Ewropeaidd. Er bod ei llywodraeth yn bwriadu tanio Erthygl 50 erbyn mis Mawrth, mae rhybudd gan eraill y gallai gymryd deng mlynedd i sicrhau cytundeb masnachu rhwng Prydain a gwledydd eraill Ewrop. Cyn diwedd yr wythnos dros Fôr Iwerydd fe fydd seremoni fawreddog yn digwydd yn yr Unol Daleithiau i dderbyn yr Arlywydd newydd Donald Trump. Beth bynnag am yr hawl i bleidleisio, mae’n amlwg bod 2017 yn dechrau gydag ansicrwydd mawr am y dyfodol.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
6
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
6 ‘Cyhoeddi mawredd’ Pantycelyn 6 Brwydro dros swyddi treth 12 Helgard Krause – cawres y byd cyhoeddi 15 Steil Osian Candelas 20 Y postmon sy’n artist “old hat” 22 Eady yn camu o gysgod Kizzy 27 Hyder yn Abertawe dan Clement
14
STRAEON ERAILL 10 Dathlu’r Hen Galan 13 Cofio’r Per Ganiedydd 14 Y cwmni bach sy’n “gwerthu pleser” 18 Tri ar y tro – My Body Welsh gan Steffan Donnelly Byd llên Cymru ers y 1990au yn “gyfoethog”
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau
16
9
Cartŵn
Cen Williams
10 Llythyrau 12
Portread
16
20-1
Helgard Krause Sian Harries
17-18 Gwaith
Y Babell Roc
20
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
AR Y CLAWR
22 Clocsio, canu a chanŵio 24 Y
Colofnau
22 26
Calendr
8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y soffa – Huw Onllwyn 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 ‘Yr Elyrch ddim yn mynd lawr!’
Llun Clawr: Osian Huw Williams Ffotograffydd: Dafydd Owain