Cyfrol 29 . Rhif 7 . Hydref 13 . 2016
Adolygiad Merch yr Eog “Wnes i ddim mwynhau”
“Talent spotter” y byd llên “Cymeriad sylweddol a hudolus” Jan Morris yn 90
Ffasiwn Gwilym Bowen Rhys
Dafydd Êl yn 70
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
– ei dweud-hi am BREXIT, GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR y CYFB l a i d a ’ r GOLWG 100%MAG -0.40BWR Cynulliad
C E F N O GW C H ‘ L LY F R A U L L A FA R C Y M R U ’
PENWYTHNOS YM MHEN LLY N ^
– GWYLIAU FFERM CRUGERAN
Cyfle i dreulio penwythnos ym mwthyn ‘Deri Llyn’ ar fferm ^ Crugeran ym Mhen Lly n – bwthyn moethus, modern gyda sauna preifat sy’n cysgu 10 mewn 4 ystafell wely. OCSIWN DAWEL – y cynnig ariannol ucha’ am y penwythnos (3 noson) fydd yn mynd â hi gyda’r arian i gyd yn mynd at waith Llyfrau Llafar Cymru.
Diolch i Gwyliau Fferm Crugeran ...
www.crugeran.com am eu rhodd
– fersiwn digidol ar gael ar ap Golwg Mae’r app yn cynnwys darlleniadau sain o bob erthygl – adnodd gwych i diwtoriaid a dysgwyr
Chwiliwch am ap Golwg ar iOS ar App Store, ac ar Android ar Google Play
Amodau: l Ni dderbynir swm is na £500 l Petai mwy nac un yn cynnig yr un pris uchaf yna tynnir enw’r enillydd o ‘het’. l Dyddiad cau i’r cynigion: 5 o’r gloch, 1 Rhagfyr 2016 l Mae’r bwthyn ar gael tan Pasg 2017 ag eithrio cyfnodau’r Nadolig a’r flwyddyn newydd.
Cynigion os gwelwch yn dda i: 01267238225/ neu e bost. llyfraullafarcymru@carmarthentown.com Trydar neu Facebook Am wybodaeth pellach am waith Llyfrau Llafar ewch i:
llyfraullafarcymru.org.uk
cynnwys hydref 13 . 2016
AR Y CLAWR
Pen-blwydd hapus
M
ae Golwg heddiw yn rhoi sylw i ddau berson amlwg yng Nghymru sy’n dathlu pen-blwyddi
arbennig. Cyfraniad disglair i lenyddiaeth o Gymru drwy lyfrau taith a newyddiaduraeth sy’n cael ei gysylltu â’r awdur sydd wedi ymgartrefi yn Llanystumdwy yn Eifionydd, Jan Morris sy’n 90 oed. A’i gyfraniad at wleidyddiaeth Cymru a’i syniadau blaengar wrth sefydlu’r Cynulliad fel Y Llywydd rhwng 1999 – 2011, sy’n gysylltiedig â’r Arglwydd Dafydd Elis-Thomas ers iddo gael ei ethol i gynrychioli Meirionnydd dros Blaid Cymru yn 1974 ag yntau’n ‘Fabi’r Tŷ’ yn 27 oed. Mewn cyfweliad arbennig â Golwg, mae’r gwleidydd dadleuol a lliwgar yn dweud ei farn am Brexit a’r angen am gryfhau’r Cynulliad, am fwy o gydweithio rhwng y pleidiau a llai o ‘gega’ gan aelodau ei blaid ei hun. Wrth drafod ei weledigaeth at y dyfodol, mae’n dadlau bod angen cynyddu’r nifer o Aelodau yn y Cynulliad i 87 wrth i ffiniau’r etholaethau newid. Ond mae angen canolbwyntio hefyd, meddai,
ar wella neu wneud y gorau o Fesur Cymru sydd wedi cael ei feirniadu’n hallt gan Arglwyddi o bob plaid ac sydd, yn ôl AC Dwyfor Meirionnydd, yn “rhwystr” i ddatganoli. Dafydd Elis-Thomas a fydd yn agor arddangosfa pen-blwydd arbennig i’r awdur Jan Morris ym Mhlas Glyn-y-Weddw, Llanbedrog, dydd Sadwrn. A hithau’n 90 oed mae 15 o artistiaid Cymreig yn cynnig golwg newydd ar yr awdur drwy eu hadnabyddiaeth bersonol nhw ohoni. Ei llyfrau a ddaeth i feddwl yr artist Christine Mills a’r papur brown yn glawr yn lapio anrheg a Jan Morris yn anrheg arbennig iawn i Gymru. Drwy lygaid un sydd wedi teithio gan sylwi ar bobol a hanes gwledydd y byd, mae’n cynnig dealltwriaeth a golwg o’r newydd ar fywyd Cymru. Ond gyda’i mab Twm Morys y mae’r disgrifiad mwyaf hynod wrth gael ei holi am y profiad o gael ei fagu yn fab i’r awdur sydd hefyd wedi arloesi wrth gael llawdriniaeth i fod yn fam iddo. “Mae o fel bod yn fab i ryw gymeriad chwedlonol fel Ungorn, cymeriad sylweddol a hudolus!”
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
6
Dafydd Êl yn 70 – ei dweud hi am Brexit, Y Plaid a’r Cynulliad Adolygiad Merch yr Eog – “Wnes i ddim mwynhau” “Talent spotter” y byd llên Steil Gwilym Bowen Rhys “Cymeriad sylweddol a hudolus” – Jan Morris yn 90
STRAEON ERAILL 13 Ffynhonnau drewllyd Seland Newydd 15 Prif safleoedd Pokemon Cymru 19 Adfer enw da Tad y Nofel Gymraeg 20 Cofiant Gwenallt 21 ABC Byd Natur
12
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos
16 16 21
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
4 10 12 14 18
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau 9
Cartŵn
11
Llythyr
12
Portread o Esyllt Maelor
16
20-1 – Huw Chiswell
17
Gwaith
Cen Williams
Y Babell Roc 22 ‘Y Rod Stewart Benywaidd’ 24 Y
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis Gwilym Owen 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y soffa – Huw Onllwyn 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Y ras i Rwsia drwy Vienna Abertawe – “gôls yw’r broblem”
26
Llun Clawr: Dafydd Elis-Thomas Ffotograffydd: Plaid / Keith Morris