Cyfrol 28 . Rhif 10 . Tachwedd 5 . 2015
Nofel am dor-priodas Llwyfannu ‘llên y gwter’
B ryn Te rfe l
Dw i’n 50 ifanc
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
“
“
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
I’w Barc o’r Bae – holi Ieuan Wyn Jones
Ni fyddai'n
Nadolig HEB Ffair Nadolig Llanerchaeron 5 - 6 Rhagfyr 11am - 4pm
Llanerchaeron, SA48 8DG Plant ac aelodau'r YG am ddim
Dihangwch rhag y stryd fawr y Nadolig hwn ac ymunwch â ni am benwythnos o fins peis, gwin cynnes a mwy na 70 o stondinau bwyd a chrefftau lleol. Addurnir y ty^ ar gyfer y Nadolig a bydd Siôn Corn yn ymweld a bydd helfa drysor i'r plant.
ar yr ail Sadwrn yn fisol
Neuadd Ogwen, Bethesda 9.30 - 1.30
Bwydydd a Chrefftau Lleol www.marchnadogwen.co.uk Facebook a Twitter @MarchnadOgwen
Nadolig Plas yn Rhiw Ymunwch â ni am ddiwrnod o hwyl Nadoligaidd
Cyfle i weld Sion Corn yn y goedwig 5ed-6ed o Ragfyr £4 y plentyn 11yb - 3yp 01758 780219 Facebook.com/ YG Plas yn Rhiw NT
l Sion Corn a’i geffyl yn cyrraedd am 12.00 l Gemau Nadolig a chrefftau i’r plant l Ystafell De a llawr gwaelod y ty^ ar agor l Gwydriad o win cynnes i’ch croesawu
Po r t m e i r i o n Ar y 5ed a’r 6ed o Ragfyr,
bydd pentref Eidalaidd Portmeirion yn fwrlwm o stondinau o bob math yn gwerthu cynnyrch Cymreig o’r safon uchaf. Meddai Robin Llywelyn, Rheolwr Gyfarwyddwr Portmeirion, “Eleni, mae gennym dros 100 o stondinau sy’n gwerthu pob math o gynnyrch megis cawsiau, cwrw lleol, cigoedd a chrefftau gan rai o gynhyrchwyr nwyddau mwyaf blaenllaw Cymru. Mae’r ŵyl hon bellach yn cael ei chydnabod fel un o wyliau bwyd a chrefft gorau Cymru ac rydym yn edrych ymlaen yn eiddgar i groesawu pawb yma.”
Ategodd Gwynedd Roberts, Rheolwr Stad Portmeirion, “Gŵyl deuluol i bobl leol a thu hwnt ydy’r ŵyl hon. Mae gennym raglen eang o adloniant gwerth chweil ac mae hwn yn gyfle euraidd i wneud eich siopa Nadolig ymhell o brysurdeb y stryd fawr!”
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â Gwynedd Roberts ar 01766 772450 neu gwynedd.roberts@portmeirion-village.com
cynnwys tachwedd 5 . 2015
AR Y CLAWR 13 I’w Barc o’r Bae – holi Ieuan Wyn Jones 14 Bryn Terfel – “Dw i’n 50 ifanc” 18 Llwyfannu ‘llên y gwter’ 20 Nofel am dor-priodas
Neges i’r Cymry Y
n ystod yr wythnos fe fydd meddyg blaenllaw yn cynnig sylwadau pwysig ynglŷn ag agweddau tuag at heneiddio a gofal. ‘Rydym yn wlad o feirdd ‘a chantorion, enwogion o fri’, ond a ydym yn rhy bwysig neu’n rhy brysur i geisio cefnogi’r henoed?’ yw cwestiwn Dr Mari Lloyd-Williams, arbenigwr ar ofal lliniarol yn Ysgol Feddygol Prifysgol Lerpwl. Fe fydd yn dadlau yn ei hanerchiad yn y Drwm y Llyfrgell Genedlaethol bod angen newid agwedd tuag at heneiddio gan gyfeirio at bwysigrwydd cadw cenedlaethau o bobol gyda’i gilydd mewn cymunedau a bod angen bod ‘yn ddigon gwylaidd ac agored i sylweddoli bod gan yr henoed gymaint i’w ddysgu a’i rannu gyda ni, dim ond inni roi’r cyfle iddynt wneud hynny.’ Ar sail ei phrofiad yn gweithio gyda theuluoedd a chleifion canser a dementia, mae’n mynnu bod angen newid agweddau a ffordd o fyw wrth wynebu’r dyfodol. Gan dderbyn bod pobol yn byw yn hŷn ac angen bod mwy o wasanaethau iechyd a gofal yn rhan o’u bywyd
bob dydd, mae hefyd o’r farn bod unigrwydd yn mynd i fod yn fwy o broblem yn y dyfodol. Mae newidiadau cymdeithasol wedi newid natur y cymunedau gwledig a theuluol sydd wedi arwain at fwy o ddisgwyliadau ar y gwasanaethu lleol sydd eisoes dan straen a mudiadau gwirfoddol yn cael eu tynnu fwy fwy i wneud gwaith gyda phobol fregus. Ond mae’r gwasanaethau lleol yr un mor bwysig i’r henoed â’r ieuenctid er mwyn eu cadw yn eu cynefin ynghanol eu cymdeithas a bod cyfrifoldeb ar y cymunedau hynny i’w ddarparu. ‘Ni allwn edrych tua’r gwasanaethau iechyd a’r cynghorau sir i roi’r atebion,’ meddai, ‘nid yw’r cyllid ganddynt’. Ei neges yn blwmp ac yn blaen yw bod angen i bawb fod yn rhan o’r ymdrech i greu gwell dyfodol. Ond a fydd digon yn gwrando ar ei neges? ‘Rydym wedi troi’n gymuned diofal, digymwynas, sy’n dibynnu ar ‘rywun arall’ i roi gofal. Nid sôn am ofal proffesiynol, ond gofal cymdogol sy’n gallu cadw pobol yn eu cynefin.’
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
12
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Gareth Hughes Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
4 ‘Uchelgeisiau allweddol’ S4C 6 Trafod dyfodol gwasanaethau merched y gogledd 6 Dysgu’r gwersi o Gwpan Rygbi’r Byd 10 Popeth Cymraeg am byth! Llythyr o Batagonia 21 Gwylio’r ferch ar y fainc
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 11 Llythyrau 9 Cartŵn Cen Williams
14
12 Portread Arfon Jones 16 20-1 – René Griffiths 17 Gwaith
Y Babell Roc 22 Ghazalaw Gwyneth Glyn 22 Atgyfodi Elfyn Presli
20
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
4
STRAEON ERAILL
22 26
24 Y
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 11 Cris Dafis 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Uchelgais, er gwaetha’r rhwystredigaeth
Clawr: Bryn Terfel Ffotograffydd: Adam Barker