Cyfrol 28 . Rhif 11 . Tachwedd 12 . 2015
Nofel newydd basydd Plant Duw Dim digon o newyddion am Gymru
Plu
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
yn e hang u ac arbrofi
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Amnesia, trwyn gwaed a chystadlu ar un goes
– pencampwraig moto beic Prydain
Ifor Davies yn 80 oed
Y cynghorwyr Endaf Edwards a Brendan Somers (gyda’r torch o babi gwyn)
Sul y Cofio yn Aberystwyth trwy gamera Marian Delyth
Roedd torch o babi gwyn yn rhan o’r seremoni swyddogol i gofio yn Aberystwyth eleni yn dilyn trafodaeth rhwng y Grŵp Heddwch a Chyfiawnder lleol a’r Lleng Prydeinig.
Mae’r pabi gwyn yn symbol o heddwch ac er cof am bawb a laddwyd mewn rhyfeloedd ac nid er cof am y milwyr yn unig.
Roedd y seremoni yn nhre Aberystwyth yn un hanesyddol gan mai dyma’r tro cyntaf i dorch o babi coch a thorch o babi gwyn gael eu gosod gyda’i gilydd yn rhan o’r Cofio.
cynnwys tachwedd 12 . 2015
AR Y CLAWR
Cynllunio at y dyfodol
W
rth i brifysgol Aberystwyth ddechrau ar gyfnod o ymgynghori ar gynlluniau i ddatblygu Neuadd Pantycelyn mae cwestiynau’n codi am natur y drafodaeth ar ei dyfodol. Yn Golwg heddiw mae’r mudiad Cylch yr Iaith yn galw ar yr awdurdodau i sicrhau bod y broses yn un ddidwyll ac nad yw’n cael ei defnyddio i roi sêl bendith ar benderfyniadau sydd eisoes wedi cael eu gwneud yn unol â gofynion ariannol a dyheadau’r sefydliad. Er mai cynllun i adnewyddu’r neuadd ar ei ffurf bresennol o fewn dwy flynedd oedd ar y bwrdd wrth drafod gyda myfyrwyr Cymraeg, meddai’r llythyr, mae’n awgrymu bod ail gynllun yn cael blaenoriaeth y brifysgol a fydd yn golygu dyblu’r amser a’r gost. Mae’r brifysgol wedi comisiynu cwmni ymgynhorol Old Bell 3 sydd â swyddfeydd yn Llwydlo a Llandeilo i baratoi adroddiad annibynnol ar ddyfodol y neuadd ac i ymchwilio a “holi beth y mae pobol yn dymuno ei weld mewn llety dynodedig Cymraeg.” Mae holiadur ar gael ar lein tan ddiwedd mis Tachwedd ac mae’n fwriad “ymgynghori’n helaeth â myfyrwyr presennol, darpar-fyfyrwyr a chyn-fyfyrwyr, staff y Brifysgol a’r
gymuned ehangach.” Yn ôl Cylch yr Iaith, roedd dymuniad y myfyrwyr yn amlwg eisoes gan eu bod wedi ymgyrchu’n gryf yn erbyn y bwriad i gau’r neuadd breswyl Gymraeg ac yn dymuno iddi barhau fel canolfan i’r myfyrwyr Cymraeg yn y dyfodol fel y bu ers diwedd y 1970au. Mae disgwyl y bydd yr adroddiad ar sail y dystiolaeth ar gael cyn y Nadolig. Ond cam cyntaf yw hwn yn y broses o drafod y dyfodol gan y bydd angen i’r Bwrdd Prosiect ddefnyddio’r casgliadau i baratoi ‘briff dylunio ar gyfer llety a gofod cymdeithasol cyfrwng-Cymraeg o’r radd flaenaf’ ac mae disgwyl i Gyngor y Brifysgol ei drafod erbyn diwedd y flwyddyn academaidd yn 2016. Yn ei lythyr agored at y Bwrdd Prosiect mae Cylch yr Iaith yn gofyn i’r Bwrdd Prosiect weithredu’n annibynnol ar awdurdodau’r brifysgol. Mae cael eu gweld yn dilyn y trywydd iawn yn bwysig yn yr achos hwn gan gofio y bydd llygaid y myfyrwyr a Chymry ar y penderfyniadau a fydd yn ddylanwad ar ddyfodol y ddarpariaeth Gymraeg mewn prifysgol sy’n denu dros 12,000 o fyfyrwyr i astudio bob blwyddyn.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
12
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Gareth Hughes Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
STRAEON ERAILL 10 Y Gymraeg yn ‘ffasiynol’ ym Mhatagonia 13 Dianc rhag y Natsïaid 14 Dylanwadau Gwyn Thomas Gwobrwyo awdur o Gymru 17 Golwg ar lyfrau 18 “Helter sgelter” emosiynol Hunangofiant un o gewri tawel y Gymraeg
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 10 Llythyrau
16
9 Cartŵn Cen Williams 12 Portread Elidir Jones 16 20-1 – Bethan Williams 17 Gwaith
20
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
6
7 Dim digon o newyddion am Gymru 12 Nofel newydd basydd Plant Duw 20 Ifor Davies yn 80 oed 26 Amnesia, trwyn gwaed a chystadlu ar un goes – pencampwraig moto beic Prydain
22
26
Y Babell Roc 22 Albym newydd Huw M Plu yn tyfu ac ehangu 24 Y
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 11 Gwilym Owen Cris Dafis 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon 26 Pencampwr Beicio Enduro Prydain
Clawr: Plu Ffotograffydd: Kristina Banholzer