Capten Cymru yn trechu’r Crysau Duon
1953 GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
r y r a he a Hak GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
G a l l i ogz
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 27 . Rhif 12 . Tachwedd 20 . 2014
Hunangofiant Eric Jones y dringwr
ATOMFA ARBROFOL TRAWSFYNYDD? Hunangofiant John Davies yr hanesydd
Coleg drama i actorion anabl
Cyrsiau Hyfforddi Cyfieithu TILT Prifysgol Bangor Modiwlau Rhan Amser mewn Astudiaethau a Thechnolegau Cyfieithu Cyrsiau Hyfforddi Cyfieithu yn y Gweithle Cyfle ichi ddilyn modiwlau academaidd mewn cyfieithu yn rhad ac am ddim Dau fodiwl i bobl mewn gwaith yn dechrau ym mis Ionawr Os ydych chi’n byw yn yr ardaloedd cydgyfeiriant (Amcan Un – gorllewin Cyfle ac ichi ddilyn modiwlau academaidd cyfieithu Cymru a’r cymoedd) yn gweithio i gwmni preifat neu ar mewn eich liwt eich hun, Cyfieithu TILT Prifysgol Bangor gallwch ddilyn un o ddau fodiwl academaidd gyfieithu yn rhad acaram ddim yn rhad ac am ddim.
Cyrsiau HyfforddiCyfieithu Cyrsiau Hyfforddi Cyrsiau Hyfforddi Modiwlau Rhan Amser mewnCyfieithu TILT Prifysgol Bangor TILT Prifysgol Bangor Dauarfodiwl mewn Modiwl gwaith yn dechrau ym misaIonawr ByddModiwlau dau fodiwl gaelRhan ymi bobl mis Ionawr, Portffolio Cyfieithu Modiwl Amser mewn Astudiaethau a Thechnolegau Cyfieithu Cyfieithu ar Waith (30 credyd yr un), a gallwch ddewis dilyn y naill fodiwl Cyrsiau Cyfieithu y ydych Gweithle byw yn yr ardaloedd cydgyfeiriant (Amcan Un – gorllewin Cymru Modiwlau RhanHyfforddi Amser mewn neu’r llall.yn Os Astudiaethau achi’nThechnolegau Cyfieithu a’r cymoedd) ac yn gweithio i gwmni preifat neu ar eich liwt eich hun, gallwch ddilyn Astudiaethau a Thechnolegau Cyfieithu un o ddau fodiwl academaidd ar gyfieithu yn rhad ac am ddim. Cyrsiau Cyfieithu y Gweithle Am fwymewn oHyfforddi wybodaeth cysylltwch â: ac yn Cyfle ichi ddilyn modiwlau academaidd cyfieithu yn rhad
tilt@bangor.ac.uk Bydd dau fodiwl ar gael ym mis Ionawr, Modiwl Portffolio Cyfieithu a Modiwl ddim Cyrsiau Hyfforddi Cyfieithu yn yam Gweithle Cyfieithu ar Waith (30 credyd yr un), a gallwch ddewis dilyn y naill fodiwl neu’r llall. +44(0)1248383870 Cyflegwaith ichi ddilyn modiwlau academaidd mewn cyfieithu yn rhad ac Dau fodiwl i bobl mewn yn dechrau ym mis Ionawr
am ddim
Os ydych chi’n byw yn yr ardaloedd (Amcan Un – gorllewin Daucydgyfeiriant fodiwl i bobl mewn gwaith yn dechrau ym mis Ionawr Am Cymru fwy o wybodaeth cysylltwch â: a’r cymoedd) ac yn gweithio i gwmni preifat neu ar eich liwt eich hun, gallwch ddilyn un o ddau fodiwl academaidd ar gyfieithu yn rhad ac am ddim. tilt@bangor.ac.uk
Os ydych chi’n byw yn yr ardaloedd cydgyfeiriant (Amcan Un – gorllewin +44(0)1248383870 a’r cymoedd) ac yn gweithio preifat neu ar eich liwt eich hun, Bydd dau fodiwl ar gael ymCymru mis Ionawr, Modiwl Portffolio Cyfieithui gwmni a Modiwl gallwch ddilyn un oddewis ddau fodiwl academaidd Cyfieithu ar Waith (30 credyd yr un), a gallwch dilyn y naill fodiwl ar gyfieithu yn rhad ac am ddim. neu’r llall.
C
Bydd dau fodiwl ar gael ym mis Ionawr, Modiwl Portffolio Cyfieithu a Modiwl
o wybodaeth cysylltwch â: ar Cyfieithu Y SAmTfwy AD LEUA E TH NWaith A D(30Ocredyd L I Gyr un), G aOgallwch L Wddewis G dilyn y naill fodiwl tilt@bangor.ac.uk neu’r llall. +44(0)1248383870
Cyfle i ennill taleb gwerth
£249
i’w gwario ar nwyddau gwlanen Cymreig Jane Beck
Am fwy o wybodaeth cysylltwch â: tilt@bangor.ac.uk +44(0)1248383870
CWESTIWN 2:
Mae Jane Beck wedi datblygu ei busnes oherwydd ei chariad at y garthen draddodiadol Gymreig. Mae hi bellach yw arbenigwr yn y maes ac yn cynghori yn rhyngwladol ar hanes y diwydiant nyddu yng Nghymru. A hithau’n byw ym mhentref Llwynygroes ger Tregaron, ail-adeiladodd Jane Beck hen Dŷ Sinc traddodiadol ac yno mae modd chwilota trwy ei chasgliad o filoedd o garthenni, blancedi ac anrhegion mân. Mae’n bosib archebu o’i safle gwe neu alw am sgwrs a chyngor cyfeillgar yn yr Emporium
Am gyfle i ennill taleb gwerth £249 i’w gwario ar unrhyw nwyddau o’r siop neu’r safle gwe, atebwch y cwestiwn isod a’r cwestiwn a ymddangosodd yn rhifyn Tachwedd 13 a danfonwch y DDAU ateb gyda’i gilydd ynghyd â’ch manylion personol at: CYSTADLEUAETH NADOLIG, GOLWG, BLWCH POST 4, LLANBEDR PONT STEFFAN. SA48 7LX neu ebostiwch ymholiadau@golwg.com
www.welshblankets.co.uk
Yn draddodiadol, pa ddeunydd a ddefnyddir i wneud carthen Gymreig? Dyddiad cau:
01570 493241
Llun, Rhagfyr 1
info@welshblankets.co.uk
Jane Beck Welsh Blankets, Emporium, Llwynygroes, Tregaron. Ceredigion. SY25 6QB
cynnwys tachwedd 20 . 2014
Creu o’r newydd
F
e ddaeth y dadleuon o blaid ac yn erbyn codi atomfa newydd ar Ynys Môn yn lle’r Wylfa yn hen gyfarwydd erbyn hyn. Ac wrth i’r drafodaeth barhau am sut i gynhyrchu digon o drydan at y dyfodol, fe ddaeth cynllun newydd i sylw Golwg. Mae adroddiad gan Sefydliad y Peirianwyr Mecanyddol yn awgrymu arbrofi gyda math newydd o adweithydd ar dir hen Atomfa Trawsfynydd ym Meirionnydd. Mae’n ddyddiau cynnar ar y dechnoleg SMR, neu’r adweithyddion modwlar bychain, ac mae angen lle addas i roi cynnig ar y gwaith. Yn ôl yr adroddiad, un safle sy’n cael ei ystyried yn ddelfrydol ym Mhrydain a hynny yn Nhrawsfynydd. Gan fod yno eisoes safle anghysbell gyda’r isadeiledd sydd ei angen i gynhyrchu trydan a lle mae hanes o gael pwerdy yn y gorffennol. Yn ôl y Sefydliad mae trafodaethau eisoes wedi cael eu cynnal gyda rhai pobol leol gan gynnwys Aelodau Cynulliad sy’n gefnogol i’r syniad. Wrth i Golwg fynd i’r wasg doedd dim ymateb wedi dod
AR Y CLAWR
gan Lywodraeth Cymru, ond mae’n siŵr y bydd y pwnc yn codi cwestiynau unwaith eto am y diwydiant wrth i un cynghorydd lleol ofyn a yw hi’n briodol i’r ardal gael ei defnyddio i arbrofi a’i phobol gael eu trin fel ‘guinea pigs’ i’r diwydiant niwclear.
5 Atomfa arbrofol i Drawsfynydd? 14 Hunangofiant Eric Jones 20 Hunangofiant John Davies Coleg drama i actorion anabl 26 Gogzilla a her yr Haka
8
STRAEON ERAILL
7 Pwy gipiodd crys Gareth Bale? 11 Darn Barn Simon Brooks Cyfrol pobol Y Pethe 17 Broc Môr 18 Cofio Nansi – stori fuddugol Eisteddfod yr Ffermwyr Ifanc 19 Cael plentyn yn “ysgogiad creadigol”
Canmol safon
Dros y penwythnos, roedd y beirniaid yn canmol safon cystadleuaeth y Gadair yn Eisteddfod y Ffermwyr Ifanc a gafodd ei chynnal ym Mhontrhydfendigaid eleni. Dyma un o’r cystadlaethau gorau ers blynyddoedd medden nhw sy’n argoeli’n dda at y dyfodol. Roedd y ddau feirniad, Eurig Salisbury a Dylan Iorwerth, yn argymell creu dwy gystadleuaeth genedlaethol bellach – Cadair a Choron, i’r cerddi a’r rhyddiaith. Yn Golwg heddiw mae cyfle i ddarllen rhan gyntaf stori’r llenor buddugol, Elain Llwyd. A’r wythnos nesaf, ynghyd a’r ail a’r drydedd ran, y gerdd a ddaeth yn agos at y brig yn seiliedig ar ddyddiadur mam-gu sy’n byw gyda dementia.
13
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 9 Cartŵn Cen Williams
20 24
10-11 13
Llythyrau
Portread
Claire Warlow 16
20-1 – Christine Pritchard
Gwaith 17 Tu ôl i’r llenni 17
Cofio Nansi – Tud 18
22
Y Calendr
24
Y Babell Roc
Brigyn
24 Pobol
a diwylliant
Marged Rhys
Colofnau
28
8 Dylan Iorwerth 11 Cris Dafis 11 Leighton Andrews 22 Manon Steffan Ros 23 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon
26 Post Mortem Rygbi
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams
Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Llun Clawr: George North Ffotograffydd: Huw Evans
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.