GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 27 . Rhif 13 . Tachwedd 27 . 2014
Cofiannau gwleidyddol y flwyddyn
Rocar yn chwythu ei drwmped... a’i drombÔn
Gwersi o Wlad y Basg
Yr Artist yn 80 oed
Gwaith buddugol Eisteddfod y Ffermwyr Ifanc
r y n y lf e g s ro d u h c r y g m Y
h
g n e
g e l o
Y Cwtsh l l
caffi
anrhegion
l
llyfrau Cymraeg
l
gemwaith Clogau a llawer mwy
Siop Lyfrau
11-17 Heol Coalbrook Pontyberem Llanelli SA15 5HU Rhif ffôn 01269871300
Lewis
Dewis gwych o gardiau a llyfrau Cymraeg, ag anrhegion arbennig!
post@y-cwtsh.co.uk www.cwtshgloyn.co.uk
Agored: Llun – Sadwrn 9 tan 5 Ffôn a ffacs: 01492 641329 ebost: berry@bysabawd.com 29 Stryd Ddinbych, Llanrwst, LL26 0LL Perchennog: Dwynwen Berry Nadolig Llawen i’n cwsmeriaid oll
Nadolig Llawen i bawb!
Siop y Smotyn Du Stryd Fawr Llanbedr Pont Steffan Dewis eang o lyfrau Plant, Ieuenctid ac Oedolion Cardiau i bob achlysur hefyd Cardiau Gwaith Llaw Fideos, CD-Romau, Cryno-ddisgiau Cofiwch alw mewn, neu am wybodaeth
Ffoniwch 01570 422587
Siop y Felin Llyfrau Cymraeg a Chymreig Dewis eang o gardiau a chryno-ddisgiau Cyflenwyr Ysgolion Uned 3, Tŷ Codas, Cyfarchion y Nadolig 54-60 Heol Merthyr
Yr Eglwys Newydd, Caerdydd Ffôn 02920 692999 Ffacs 02920 619855 e-bost siopyfelin@btconnect.com
Croesawir archebion gan ysgolion a llyfrgelloedd
Dilynwch ni ar Drydar a’n hoffi ni ar Facebook Galwch heibio i’r Cwtsh am baned a llymaid ag i weld ein siop ar ei newydd wedd.
Trystan a Llinos Lewis 21 Stryd Madoc, Llandudno, LL30 2TL 01492 877700 Ebost: trystanlewis@aol.com
Llyfrau Cymraeg a Chymreig Cryno Ddisgiau a DVDau, Cardiau, Anrhegion ac Offer Swyddfa
Croeso cynnes i bawb
Awen Teifi
23 Stryd Fawr, Aberteifi SA43 1HJ 01239 621370
Arddangosfa arbennig o waith Aneurin Jones. Hefyd ar gael, ei lyfr newydd ‘Harvest Moon’ o’r 6ed o Ragfyr ymlaen.
Croeso cynnes i bawb.
Siop
Siân
London House Crymych Sir Benfro SA41 3QE Ffôn: 01239 831230
Agor o 9-5 Llun – Gwener 9-1 Dydd Sadwrn
eg Llyfrau Cymra Anrhegion, n Crefftau a mâ ol bethau addurn
Siop y Siswrn Yr Wyddgrug • Marchnad y Bobl, Wrecsam
Llyfrau • Cardiau • CDs • Nwyddau Cymreig Llyfrau lleol Cymraeg a Saesneg Gwasanaeth Post Cyflym 6-8 Stryd Newydd, Yr Wyddgrug, Sir y Fflint, CH71NZ % (01352) 753200 siopysiswrn@aol.com • www.siopysiswrn.com
cynnwys tachwedd 27 . 2014
Codiad cyflog?
W
rth i Golwg fynd i’r wasg, roedd Prif Weinidog Cymru wedi cyfrannu at y drafodaeth ynglŷn â chodiad cyflog i Aelodau Cynulliad. Roedd awgrym y panel annibynnol y dylai’r Aelodau ym Mae Caerdydd gael 18% yn fwy o gyflog, neu £10,000 ychwanegol am eu gwaith, yn “gymaint o syndod i mi ag i neb”, meddai, mewn datganiad. Roedd yn cydnabod ei bod yn gyfnod anodd ac yn deall beth fyddai ymateb pobol ac oherwydd hynny, doedd Carwyn Jones, ddim yn gweld sut y gallai gefnogi’r argymhellion. Ond roedd yn pwysleisio bod y Bwrdd yn annibynnol o’r Llywodraeth a’r Cynulliad a bod y broses wedi cael cefnogaeth pob plaid yn y Cynulliad. “Mae’n gyfle nawr i bobol ymateb i’r broses ymgynghori,” meddai, “mae Grŵp Llafur eisoes wedi mynegi pryderon am y prif argymhellion ac fe fydd yn ymateb yn ffurfiol i’r adroddiad llawn maes o law.” Er mai tawedog fu unrhyw rai sy’n cefnogi’r argymhellion sy’n dod ar gyfnod o doriadau llym a chwtogi nid cynyddu ar wariant heb sôn am godi cyflogau pawb arall yn y sector cyhoeddus, mae ambell un wedi codi llais. Roedd yr adroddiad yn cyfeirio at gynyddu cyfrifoldebau’r Aelodau Cynulliad yn ystod tymor nesaf y Cynulliad pan fydd gan y sefydliad mwy o rym
AR Y CLAWR
deddfu a hawliau i godi trethi. Un nod yw ceisio denu’r ymgeiswyr gorau posib at y gwaith ac mae’r broses o ddewis ymgeiswyr ar ran y pleidiau ar gyfer Etholiad y Cynulliad ymhen dwy flynedd eisoes ar waith. Ac mae cwestiwn dilys arall yn codi wrth drafod swyddogaeth a chyflogau’r Aelodau sy’n cynrychioli pobol Cymru yn y Cynulliad neu yn San Steffan. Ar hyn o bryd mae Aelodau Seneddol yn ennill mwy na’r Aelodau Cynulliad er mai gyda’r Cynulliad y mae’r cyfrifoldebau mwyaf am y meysydd sy’n effeithio ar fywyd pobol Cymru - gan gynnwys addysg ac iechyd. Ac mae cwestiynau yn codi am eu swyddogaeth a’r cyfiawnhad dros y cyflog mwy yn y dyfodol Yn ôl y cyn AC Cynog Dafis yn Golwg heddiw, fe fydd “cyfrifoldeb helaeth iawn a llwyth gwaith trwm” yn y Cynulliad nesaf felly mae cyfiawnhad dros godi cyflogau’r Aelodau ond gan bwyll dros gyfnod o bump neu ddeng mlynedd. Ac fe fydd angen edrych yn ehangach na chyflog yn unig wrth ystyried y dyfodol a phwyso a mesur natur y gwaith sy’n cael ei gyflawni gan aelodau etholedig a gweision cyhoeddus ac fe fydd yr etholiad yn gyfle i ddewis y bobol orau at y gwaith hwnnw. Hen ddigon o gyfle i drafod a chodi cwestiynau dros y flwyddyn a hanner nesaf.
4 12
12 Ymgyrchu dros gelf: Mary Lloyd Jones yn 80 oed 13 Gwersi o Wlad y Basg 14 Gwaith buddugol Eisteddfod y Ffermwyr Ifanc 20 Cofiannau gwleidyddol y flwyddyn
STRAEON ERAILL
11 Rhoi hwb i’r Gymraeg yn Llanelli 13 Eskerrik asko, Euskal Herria 14 Llwybrau 15 Cofio Nansi 19 Dal bwa yn bedair oed 25 Chwythu ei drwmped ei hun... a’i drombôn
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau
20
9 Cartŵn Cen Williams 10
Llythyrau
12
Portread
Mary Lloyd Jones
24
16
20-1 – Siôn Hughes
17-18 Gwaith 17
Tu ôl i’r llenni
22
Y Calendr
24
Y Babell Roc
Estrons
25 Pobol
a diwylliant
Dafydd Lake
Colofnau
26
8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis 11 Gwilym Owen 22 Manon Steffan 23 Ar y bocs JCB 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Chwaraeon
26 Post mortem Alun Wyn Bevan
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams
Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Llun Clawr: Mary Lloyd Jones Ffotograffydd: Keith Morris
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.