Cyfrol 29 . Rhif 20 . Ionawr 26 . 2017
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Pawb yn Fwrn ar Pawb a’i Farn
Steil. Menna Elfyn
Cyhuddo’r Cyngor Celfyddydau o “amddifadu Cefn Gwlad”
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Dai Llanilar
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
‘Trysor’ cefn gwlad GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Dave Datblygu yn Saesneg
Steil. Dylanwad tramor ar Steil Menna Elfyn – Tud 15 Lluniau: Aled Llywelyn
cynnwys ionawr 26 . 2017
Dros y cownter M
ae un arall o fanciau’r stryd fawr wedi cyhoeddi y bydd rhagor o’i ganghennau’n cau eleni. Yn ôl banc yr HSBC y bwriad yw cau 62 o ganghennau lleol ar ben y 55 oedd eisoes wedi’u cyhoeddi mewn trefi a phentrefi drwy Brydain gan haneru’r nifer o fanciau ers 2011. Maen nhw’n cynnwys Rhydaman, Caerdydd, Abergwaun, Caergybi, Treffynnon, Llanrwst, Maesteg, ac Arberth yng Nghymru. Mae’r banc hwn eto yn rhoi’r bai ar boblogrwydd eu gwasanaethau ar lein, dros y we neu ar y ffôn. “Diwrnod du”, yw disgrifiad yr undebau gan y bydd 180 o swyddi yn cael eu dileu ac eraill yn y fantol gan alw ar y diwydiant i ail ystyried torri ar y banciau lleol, “sy’n gwneud dim i sicrhau cwsmeriaid na staff bod bancio ar gael ac ar agor i bawb.” Ond ofer yw’r rhybudd gan fod cynifer o’r trefi a phentrefi eisoes wedi colli gwasanaeth y banciau a fu, ac sy’n dal yn bwysig i fywyd bob dydd busnesau a phobol leol ac i’r gymdeithas a’r economi. Heb sôn am gwsmeriaid sy’n ei chael yn haws a gwell delio â’u materion ariannol a phersonol yn breifat ac wrth drafod wyneb yn wyneb.
Ar yr un pryd daeth cyhoeddiad bod Swyddfa’r Post wedi cael yr hawl i ddelio â materion ariannol cwsmeriaid y banciau a fydd yn eu galluogi i gael at eu harian a’u cyfrifon dros y cownter o hyn ymlaen. Fe fydd Swyddfa’r Post yn delio gyda 99% o gwsmeriaid banciau Prydain a dros 75% o’r busnesau. Wrth groesawu hynny mae’r cwmni preifat yn dweud y bydd yn lleihau “effaith cau canghennau ar y cymunedau”. Ond daw hyn gan gwmni sydd eisoes wedi torri nôl a gorfodi cannoedd o swyddfeydd traddodiadol i gau gan symud staff a gwasanaethau yn groes i’r ewyllys yn lleol i leoliadau eraill llai hwylus ac urddasol. Wrth i’r gwasanaethau lleol ddiflannu o’r stryd fawr, maen nhw wedi ymbellhau oddi wrth eu gwir bwrpas yn hanesyddol ac yn cael eu rhoi yn nwylo sefydliadau sydd â’u blaenoriaeth ar wneud elw nid cynnig y parch a’r gwasanaeth gorau posib i gwsmeriaid. Tybed a yw hi’n hen bryd troi nôl at weledigaeth wreiddiol cyfnod y Porthmyn ac adfer y gwasanaeth banciau bychain drwy Gymru?
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
6
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
5 Cyhuddo’r Cyngor Celfyddydau o ‘amddifadu cefn gwlad’ 10 Pawb yn Fwrn ar Pawb a’i Farn 15 Steil. Menna Elfyn 16 + 25 Dai Llanilar – ‘Trysor’ cefn gwlad 22 Dave Datblygu yn Saesneg
14
STRAEON ERAILL 10 13 14 18 19 20 21
Deddf Iaith arall? Dim diolch! Urddo’r Arlywydd Trump – Cai Wilshaw Paratoi at y diwrnod mawr Artistiaid yn y dosbarth Lle mae Dyffryn Nantlle ar fap Croeso Cymru? Drama i ‘gynrychioli menywod o bedwar ban byd’ Cloddio am aur
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau
16
22
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
AR Y CLAWR
9
Cartŵn
Cen Williams
10 Llythyrau
20
12
Portread
16
20-1
Steffan Jones-Hughes Dai Jones
17-18 Gwaith
Y Babell Roc 22 Dave Datblygu yn brysurach nag erioed 24 Y
Calendr
Colofnau 8 10 24 25 26 27
Dylan Iorwerth Gwilym Owen Cris Dafis Manon Steffan Ros Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw Phil Stead Aled Samuel
Chwaraeon 26 Trysorfa i’r ffaith-garwyr pêl-droed
26
Llun Clawr: Dai Jones