Cyfrol 29 . Rhif 23 . Chwefror 16 . 2017
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Steil. Kathy Gittins
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
ANTHEM NEWYDD BRYN FÔN A BRYN TERFEL
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Bywyd newydd i ‘far cefn y Royal’ Caerfyrddin yn Gymreiciach nag erioed?
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
MACBETH y n G y m r aeg “ p r o f i a d a n h yg o e l”
Golwg tud lawn Sioe Caneuon_Layout 1 17/05/201
Hong Kong
Dau ar daith i Sianel PUMP Portread o Sam Rhys a Cai Morgan – Tud 12
Kiev
Pererindod Patagonia 2015 – Taith y dathlu
Chernobyl
29 Hydref - 12 Tachwedd 2015 (15 diwrnod) www.nantgwrtheyrn.org • • • • •
Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Am fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, Priodasau, partion a chynadleddau Maes Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL . Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn 01974 202052 . ElveyMac@aol.com Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau
Defnyddir elw’r daith i hyrwyddo Cynllun yr Iaith Gymraeg yn Chubut
Lapland
Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
Ffôn: 01758 750334 / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org
G
C
yn ce go
P
A
Lluniau: Cai Morgan
‘GOLWG GOPatagonia 2015 Pererindod – Taith y dathlu WHITH’ www.nantgwrtheyrn.org
• Tˆy Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth Hydref - 12 Tachwedd 2015 (15 diwrnod) • 29 Priodasau, partion a chynadleddau www.nantgwrtheyrn.org • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn • • Am Tˆ y Cyfnod, Caffi Meinir a’r atyniadau treftadaeth fanylion cysyllter ag Elvey MacDonald, Haulfan, Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau • • Maes Priodasau, partion a chynadleddau Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth Carrog, LLANRHYSTUD, Ceredigion. SY23 5AL • Cyrsiau i ddysgwyr trwy’r flwyddyn . Bythynnod a llety i deuluoedd a grwpiau . Ebost: post@nantgwrtheyrn.org 01974 • Ffôn: 01758202052 750334 / ElveyMac@aol.com • Maes parcio am ddim a llwybr newydd i’r traeth
gyda
• Gary Slaymaker • • Eirlys Bellin • • 01758 Ifan750334 Gruffydd • Ffôn: / Ebost: post@nantgwrtheyrn.org • Ifan Jones Evans •
Defnyddir elw’r daith i hyrwyddo Cynllun yr Iaith Gymraeg yn Chubut
G G C
C
yn ce yn go ce P go
P
cynnwys chwefror 16 . 2017
Angen sicrwydd W
rth i Golwg fynd i’r wasg roedd trafodaeth yn y Cynulliad am ddyfodol y cynlluniau uchelgeisiol i greu Morlyn ym Mae Abertawe. Mae’r cynlluniau, sydd wedi cael cefnogaeth eang yn lleol, wedi bod ar y gweill ers blynyddoedd lawer ond mae’r ansicrwydd yn parhau a fydd yn cael cefnogaeth llywodraeth Prydain i fwrw ymlaen. Gohirio penderfyniad wnaeth David Cameron wrth sefydlu adolygiad o dan Charles Hendry a gyhoeddodd adroddiad annibynnol oedd yn gweld gwerth yn y fenter arloesol wrth sicrhau modd o greu ynni yn y dyfodol. Byddai’n rhoi Cymru ar y blaen wrth ddatblygu dull o greu ynni o donnau’r môr ac yn gyfle i greu rhwydwaith o fentrau tebyg yn y dyfodol. Roedd Plaid Cymru am weld partneriaeth rhwng llywodraeth San Steffan a’r Cynulliad er mwyn dechrau ar y gwaith yn Abertawe cyn mentro ar forlynnoedd y llanw ar hyd arfordir Cymru a Phrydain. A’r galw oedd ar i lywodraeth Cymru fuddsoddi’r un swm yn Abertawe a wnaed wrth brynu maes awyr yn y Fro.
Ers blynyddoedd bu rhybuddion am y goleuadau’n diffodd oni bai i Brydain ddod o hyd i ffynhonnell drydan newydd. Mae Cymru eisoes yn cael ei hystyried yn lleoliad addas ar gyfer gorsaf niwclear newydd er bod ansicrwydd o’r newydd am fuddsoddiad gan wledydd tramor yn y dechnoleg ar hyn o bryd. Ac er waetha’r caniatâd i godi ffermydd gwynt enfawr, mentrau trydan dwr bychain a’r sôn am ail atomfa yn yr Wylfa ar Ynys Môn, mae’r ansicrwydd yn parhau. Ar drothwy dyfodol ar wahân i wledydd Ewrop, oni ddylai dod o hyd i ffynhonnell ddibynadwy o drydan ar gyfer dyfodol yr ynysoedd hyn fod yn flaenoriaeth? Mae’n gyfle hefyd i Gymru fod ar flaen y gad wrth ddatblygu dull amgylcheddol newydd o gynhyrchu trydan ac i fod yn gyfrifol am fenter arloesol yn y byd. Yn y gorffennol bu Cymru yn rhan o ddatblygiadau diwydiannol mawr y byd ac mewn cyfnod o ansefydlogrwydd ac ansicrwydd gallai fod yn un ffordd o fanteisio ar un o’r adnoddau naturiol prin a allai ddod ag elw a ffyniant yn y dyfodol.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
AR Y CLAWR
4
11 Caerfyrddin yn Gymreiciach nag erioed? 14 Bywyd newydd i ‘far cefn y Royal’ 15 Steil Kathy Gittins 18 Macbeth yn Gymraeg – “profiad anhygoel” 23 Anthem Newydd i Bryn Fôn a Bryn Terfel
14
STRAEON ERAILL 13 Cofio ‘Ymfudwyr y Mynydd Bach’ 14 Dwy dafarn, un syniad 18 Tri ar y tro – Macbeth yn Gymraeg 19 ‘Mynd ar daith’ gyda’r gerddoriaeth 20 Nofel newydd Rhys Iorwerth
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau
16
9
Cartŵn
Cen Williams
10 Llythyrau
19
12
Portread
16
20-1
17
Gwaith
Sam Rhys a Cai Morgan Dafydd Evans Y Blew
Y Babell Roc 22 Bendithio Pobol y Cwm 24 Y
Calendr
Colofnau
23 26
8 10 24 25 26 27
Dylan Iorwerth Cris Dafis Manon Steffan Ros Ar y soffa – Huw Onllwyn Phil Stead Aled Samuel
Chwaraeon 26 Post Mortem rygbi
Llun Clawr: Macbeth Ffotograffydd: Mark Douet