Cyfrol 29 . Rhif 24 . Chwefror 23 . 2017
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Dafydd Êl yn cyhuddo PLAID CYMRU o “chwarae plant” Daniel Lloyd a Mr Pinc yn ôl
“Ddim yn hollol siŵr GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF da!” os ydi o’n syniad 100%MAG -0.40BWR
O Gymru i Gyprus i gystadlu am gwpan Celf ymbelydrol
Artistiaid yn cribinio GOLWG CYF tir Yr Wylfa
100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Trystan
Pawb a’i Farn y ddrama am Wylfa
Llŷr Griffiths Steil Zurich
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
ST. DAVID’S DAY DYDD GWYL DEWI
1/3/17 | 7.30pm
16/3/17 | 7.30pm 17/3/17 | 7.30pm
M ENDELS SO HN ’ S V I O LI N CONCERTO FFI DI L BBC National Orchestra and Chorus of Wales Cerddorfa a Chorws Cenedlaethol Cymreig y BBC
ST DAVID’S DAY
ˆ YL DEWI DYDD GW
Wednesday Mercher 1/3/17 | 7.30pm St David’s Hall, Cardiff Neuadd Dewi Sant, Caerdydd
MENDELSSON’S VIOLIN CONCERTO FFIDIL Thursday Iau 16/3/17 | 7.30pm Aberystwyth Arts Centre Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth Friday Gwener 17/3/17 | 7.30pm Prichard-Jones Hall, Bangor University
Neuadd Prichard-Jones, Prifysgol Bangor
0800 052 1812 bbc.co.uk/now @bbcnow
4 SDD and OTR 155x220 ad.indd 1
21/02/2017 13:13
ap Golwg – fersiwn digidol o’r cylchgrawn ar eich dyfais symudol
cynnwys chwefror 23 . 2017
AR Y CLAWR 4 Dafydd Êl yn cyhuddo Plaid Cymru o “chwarae plant” 18 Celf ymbelydrol – Artistiaid yn cribinio tir Yr Wylfa 22 Daniel Lloyd a Mr Pinc yn ôl – “Ddim yn hollol siŵr os ydy o’n syniad da!” 27 O Gymru i Gyprus i gystadlu am gwpan
Cyfraniad byd amaeth Mae adroddiad newydd yn trafod gwerth ariannol ffermwyr i’r economi a chymunedau gwledig. Yn ôl ‘Cyfraniadau Amaeth y DU’, mae gwariant amaethwyr yn rhoi £868 miliwn i economi Cymru. Mae sefydliad ‘Development Economics’ yn ei ystyried yn gam pwysig yn y drafodaeth dros yr Undeb Ewropeaidd gan mai dyma’r tro cyntaf iddyn nhw gasglu ffigyrau am bwysigrwydd ffermio sy’n dangos pam y dylai llywodraethau rhoi blaenoriaeth i’r sector wrth drafod Brexit. Y llynedd tynnodd undeb ffermwyr, yr NFU, sylw at tua 60 o fusnesau gwledig yng Ngheredigion a Morgannwg sy’n dibynnu ar fyd amaeth ac mae’r ffigyrau yn awgrymu bod busnesau amrywiol yn elwa o’r arian sy’n cael ei wario gan ffermwyr ar nwyddau a gwasanaethau. Mae’r adroddiad yn sôn am fwyd anifeiliaid, hadau, milfeddygon, contractwyr i godi ffensys, torri silwair a chlymu perthi yn ogystal â chwmniau yswiriant, cyfreithwyr, cyfrifwyr, trydanwyr ac adeiladwyr… Mae llywydd yr undeb yng Nghymru hefyd yn cyfeirio at y cysylltiadau clos rhwng ffermio, yr amgylchedd a thwristiaeth. Mae dros 80% o gefn gwlad yn cael ei rheoli gan ffermwyr a’r tirlun yn denu ymwelwyr drwy ddiwydiant sy’n werth £2.5biliwn i Gymru. Mae’r adroddiad yn pwyso a mesur dylanwad amaethyddiaeth
hyd yn hyn, meddai, “ond mae angen i ni sicrhau bod y cyfraniad hanfodol yn parhau i fywyd cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol Cymru.” Mae’n rhoi cyfrifoldeb ar lywodraethau San Steffan a Bae Caerdydd i sicrhau’r cytundebau masnach gorau posib wrth drafod dyfodol Cymru heb Ewrop ac wrth drafod polisi amaethyddol at y dyfodol. Yn Golwg heddiw, mae Steven James yn dweud mai gadael y farchnad sengl fyddai’r golled fwyaf i ffermwyr ac economi Cymru nid colli’r cymorthdaliadau y bu cymaint o sôn amdanyn nhw. Ac wrth i Dŷ’r Arglwyddi drafod y cam diweddara’ yn y broses o adael yr Undeb Ewropeaidd, mae’r Arglwydd Dafydd Elis-Thomas yn sôn am bwysigrwydd sicrhau nad yw Cymru yn colli hawliau dros yr amgylchedd wrth iddyn nhw gael eu trosglwyddo yn ôl i Wledydd Prydain. Yn ôl un amcancyfrif mae 5,000 o hawliau sydd wedi’u datganoli a allai fynd yn syth at lywodraeth San Steffan yn hytrach na Chaerdydd ac fe allai gymryd degawd eto i ddatrys yr holl faterion cyfreithiol. Wrth i’r trafodaethau gwleidyddol a chyfreithiol barhau a dwysau dros y cyfnod fe fydd cenhedlaeth newydd yn paratoi at fywyd mewn gwlad wahanol iawn i’w cyndeidiau.
6
STRAEON ERAILL 6 7 13 14 15 17 20 21
12 15
Ar dy feic – cymharu seiclo yng Nghaerdydd a Copenhagen Gwarchod y gwenynen gynhenid Ffermwr sydd wrth ei fodd â gwaith papur Cyfle i’r ifanc ym myd ffasiwn Steil Trystan Llŷr Griffiths Elwa ar y Flwyddyn Chwedlau ‘Dangos gorwelion eang y Cymry’ Pen Llŷn yn ysbrydoli artistiaid
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau 9
Cartŵn
Cen Williams
10 Llythyrau
16
22
13
Portread
16
20-1
17
Gwaith
Peter Jenkins Mirain Fflur
Y Babell Roc 22 Daniel Lloyd a Mr Pinc yn ôl Penwythnos pop Wrecsam 24 Y
Calendr
Colofnau Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
8 10 11 24 25 26 27
Dylan Iorwerth Cris Dafis Gwilym Owen Manon Steffan Ros Ar y soffa – Huw Onllwyn Jac Codi Baw Phil Stead Aled Samuel
Chwaraeon
26
26 Breuddwydio am ailadrodd cyffro 1971
Llun Clawr: Trystan Llŷr Griffiths Ffotograffydd: Mei Lewis