100%MAG -0.40BWR
100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 29 . Rhif 34 . Mai 4 . 2017 GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Cydnabod cyfraniad y bêl gron dros y Gymraeg Ffieidd-dra a ffyddlondeb
– nofel newydd am gefn gwlad
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Iolo
Dewis gwaith o Gymru i’r Southbank
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
– a bywyd gwyllt y dref
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
Ca Am lend ae r S 20 thyd ioe 17 do au l
GOLWG CYF 100%MAG GOLWG-0.40BWR CYF 100%MAG -0.40BWR
LOLFA • CEGIN • Tair YSTAFELL WELY
SAD W SAD RN I WRN
M i l d r e d ‘ E l s i ’ E l d r i d g e R . W. S . ( 1 9 0 9 - 1 9 9 1 ) Paentiadau a Dar luniau Ebrill 20 - Mai 13
PORTHLLECHOG, AMLWCH, MÔN LL69 9SW
www.ycabin.cymru
Manylion cyswllt: R. T. Pritchard Cae’r Weun Farm, Waunfawr, Caernarfon, Gwynedd LL55 4EJ
ABBOTT and HOLDER w w w. a b b o t t a n d h o l d e r. c o . u k
Ffôn: 01286 650435 • tudurpritchard123@btinternet.com
Print Advert 3.indd 1
Cystadleuaeth Golwg
Chwech o 6
Mae Gŵyl Rhif 6 yn chwech oed ac yr un mor unigryw ag erioed. Mae’n unigryw oherwydd y lle – gyda’r perfformiadau’n digwydd o amgylch pentre’ Eidalaidd Clough Williams-Ellis ym Mhortmeirion, hyd yn oed yn rhai o’r adeiladau. Mae’r cynnwys yn unigryw hefyd oherwydd y gymysgedd o gerddoriaeth, a hynny’n cynnwys elfen gre’ o fandiau a cherddorion Cymraeg a Chymreig. Eisoes ar gyfer eleni, mae’r perfformwyr
yn cynnwys amrywiaeth mor eclectig â Band Pres Llareggub, Côr Meibion y Brythoniaid a Charlotte Church’s Late Night Pop Dungeon. Mae’r cyfranwyr o’r tu allan i Gymru yr un mor amrywiol ac eleni’n cynnwys dathliad arbennig – 50 mlwyddiant cyhoeddi albym Sergeant Pepper y Beatles a ‘Haf Cariad’ 1967, a oedd yn cynnwys ymweliad y band o Lannau Mersi â Bangor. Fe fydd y dathliad hwnnw’n gweld rhai fel y Bootleg Beatles a Cherddorfa Philarmonig Lerpwl yn cymryd rhan ochr yn ochr â rhes o enwau mawr o’r byd cerddoriaeth annibynnol – o Laura Mvula i The Flaming Lips a Mogwai. Mae’r ŵyl eleni’n digwydd rhwng 7 a 10 Medi gyda threfniadau newydd sbon ar gyfer parcio a mynd – ar dir uchel ar fferm ar gyrion Porthmadog.
31/03/2017 15:25
Cyfle i ennill pâr o docynnau penwythnos gyda gwersylla i Ŵyl Rhif 6 2017. I fod â chyfle i ennill y wobr, y cyfan sydd angen i chi wneud ydy ateb y cwestiwn canlynol: Pa gôr meibion o’r Gogledd sydd wedi selio eu lle fel un o uchafbwyntiau blynyddol Gŵyl Rhif 6? Anfonwch eich atebion, ynghyd â manylion cyswllt i ymholiadau@golwg.com neu Golwg, Blwch Post 4, Llanbedr Pont Steffan, SA48 7LX
Noson Sgwrs a chân Gwesty’r Heliwr
porthmadog I gychwyn am 6.30y.h.
Dylan Iorwerth Liz Saville-Roberts ac eraill yn trafod Porthmadog Treflyn a Dion yn canu ambell gan
cynnwys mai 4 . 2017
4
Cynnal yr hen drefn?
E
rbyn i Golwg ddod o’r wasg, fe fydd pobol Cymru yn dechrau bwrw pleidlais yn yr etholiad cyntaf eleni ar gyfer dewis cynghorwyr lleol. Mae’r arolygon barn yn darogan y bydd y Torïaid yn ennill tir a phleidlais Llafur yn cael ei rhannu rhwng yr ymgeiswyr eraill ac fe allai gynnig patrwm llywodraethu ychydig yn wahanol eleni. Ond mae pryder hefyd am y nifer o ardaloedd na fydd yn cael y cyfle i bleidleisio wrth i gynghorwyr gadw eu seddi yn ddiwrthwynebiad ac am y diffyg amrywiaeth ymhlith y cynrychiolwyr o safbwynt, oed, rhyw a chefndir ethnig. Mae sylw i hyn yn Golwg heddiw wrth i un arbenigwr alw am benodi llai o gynghorwyr lleol a mwy o Aelodau Cynulliad ac un arall feirniadu’r diffyg gweithredu ar ran y pleidiau i sicrhau gwell cynrychiolaeth gan ferched yn y sefydliadau gwleidyddol.
Cynnal yr hen ffordd Gymreig o fyw
Wrth i Gymru wynebu ansicrwydd mawr ynglŷn â’i dyfodol yn Ewrop ac yn ei pherthynas â Gwledydd eraill Prydain, mae rhyw gysur i’w gael yn rhai o’r hen draddodiadau unigryw sy’n parhau.
Mae’r Eisteddfod Genedlaethol heddiw’n cyhoeddi enwau’r bobol a fydd yn cael eu hanrhydeddu gan yr Orsedd ar yn Ynys Môn eleni am eu cyfraniad arbennig dros yr iaith a’r diwylliant Cymraeg. Mae’r sefydliad wedi ceisio bod yn decach a mwy cytbwys wrth liwio’r gwisgoedd gyda’r glas, gwyrdd a gwyn yn cydnabod y cyfraniadau penodol ac mae’r rhestr yn amrywio o’r enwogion lleol i bobol sydd wedi rhoi twrn da o waith i’r Brifwyl. Rhai yn gwerthu tocynnau ac yn stiwardio ym mhob eisteddfod dros ddegawdau, eraill yn gweithio dros y Gymraeg mewn gwledydd eraill yn y byd gan gynnwys Seland Newydd ac eraill yng Nghymru yn gweithio drwy’r Gymraeg a thros y diwylliant. Un o’r campau sy’n cael ei gydnabod yw llwyddiant tîm pêl-droed Cymru i roi’r Gymraeg yn hyderus ar lwyfan cyhoeddus yn ystod cystadleuaeth yr Ewros yn Ffrainc 2016. Ac yn unol â’r hen ffordd Gymreig, fe fydd yn siŵr o fod hen drafod ar y dewis a’r dethol, natur yr anrhydedd a pharodrwydd neu amharodrwydd rhai i wisgo’r goban a’r wellingtons ar y maes ar Ynys Môn.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.cymru Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Mared Ifan Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
AR Y CLAWR 4 Cydnabod cyfraniad y bêl gron dros y Gymraeg 11 Ffieidd-dra a ffyddlondeb – nofel newydd am gefn gwlad 16 Iolo – a bywyd gwyllt y dref 20 Dewis gwaith o Gymru i’r Southbank
STRAEON ERAILL 4 5 6 13 14 18
12
20
“Anhygoel” nifer y newydd ddyfodiaid i’r Orsedd Cystadleuaeth newydd i’r cobiau sipsi “Morâl” isel ymhlith cynghorwyr Tair cenhedlaeth a’u gofal am y cŵn Cymreig Geid i’r sioeau amaethyddol ‘Peintio ar ei delerau ei hun’
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos
16
– pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae 9 Llun newyddion yr Wythnos Byd y blogiau 9
Cartŵn
Cen Williams
10 Llythyrau 12
Portread
16
20-1
Ali Abdi Iolo Williams
Y Babell Roc 22 Y Tabla a’r Trwmped jazz 24 Y
Calendr
Colofnau
22 26
8 10 24 25 26 27
Dylan Iorwerth Cris Dafis Gwilym Owen Manon Steffan Ros Ar y soffa – Huw Onllwyn Phil Stead Aled Samuel
Chwaraeon 26 3 copa ucha’ Cymru o fewn 15 awr
Llun Clawr: Iolo Williams Ffotograffydd: S4C