s m i e m o t Pan
g i l o yD
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR
Cyfrol 28 . Rhif 14 . Rhagfyr 3 . 2015
Y chwyldro ffrydio ar ei ffordd i Gymru
Cofio’r llais Â’r awdurdod tawel Sian Pari Huws Tynged yr iaith: lle i Blaid Cymru wneud mwy ar lefel sirol?
Buzz ad golwg .qxp_Buzz Q page 23/11/2015 14:48 Page 1
Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd National Museum Cardiff
Myn am ediad ddim
Gemdy
FFRWYDRAD TAWEL Ifor Davies a Dinistr Creadigol
Arddangosfa flaenllaw gan un o artistiaid cyfoes amlycaf Cymru.
56 Stryd y Brenin, Caerfyrddin, SA31 1BD
14.11.15_ 20.03.16
gemdytrysor@hotmail.co.uk
www.trysorjewellery.co.uk
Cefnogir y rhaglen gelf gyfoes gan
I hysbysebu yn golwg cysylltwch â Heledd Evans
01570 423 529
Anatomic Explosions, 1966 Ffotograff: Michael Broom
amgueddfacymru.ac.uk
hysbysebion@golwg.com
y
y
Llyfrau gwreiddiol i blant! y £3.95 £2.99
£5.99
y £2.99 am un
mis Rhagfyr
allan nawr!
£2.95
Desg A4 £6.95 Amaeth A4 £6.95 Addysg A5 £5.95 Poced £4.95 Ffeiloffaith £6.95
£12.99 am becyn
Cyfres i ddechrau dysgu darllen
y
Mae rhestr o holl lyfrau y Lolfa ar www.ylolfa.com
Mae’r wefan newyddion Gymraeg fwya’ poblogaidd wedi cymryd cam arall ymlaen.
h yn eic llaw
£2.99
Mae Golwg360 bellach yn gweithio’n llawn ar ddyfeisiadau symudol a ffonau, yn addasu i siâp eich sgrîn.
Mae mwy na 50,000 o ymwelwyr bob wythnos yn defnyddio Golwg360 am straeon gwreiddiol o Gymru, yr holl brif straeon newyddion o Gymru a’r byd ... ac am flogiau, fideos a phodlediadau newyddion.
Beth am ymuno â nhw? www.golwg360.cymru
cynnwys rhagfyr 3 . 2015
AR Y CLAWR
Colli newyddiadurwraig a darlledwraig ‘heb ei hail’
Y
n Golwg heddiw mae teyrngedau diffuant i ddarlledwraig a newyddiadurwraig ddisglair. Roedd Sian Pari Huws yr un mor gyfforddus yn ei dwy iaith sy’n dalent brin yng Nghymru. Er iddi gyfrannu’n gyson at raglenni amrywiol Cymraeg ar Radio Cymru, cafodd ei chyfle i ddarlledu yn ddyddiol am flynyddoedd yn gyflwynydd ar raglenni Radio Wales, Good Morning Wales o Gaerdydd. Ac ar ôl symud nôl i’r gogledd yn nes at ei theulu, cafodd gyfnod gyda Good Evening Wales o Fangor cyn penderfynu mynd ar ei liwt ei hun yn cyflwyno amrywiaeth o raglenni o faterion cyfoes i gerddoriaeth glasurol ac yn hyfforddi eraill i ddilyn ôl ei thraed yn newyddiadurwraig a holwr medrus o’r eitemau ysgafn i’r gwleidyddol. Yn ôl un o’i chyfeillion, fe gyrhaeddodd y brig mewn maes sy’n draddodiadol wrywaidd ym
mha bynnag iaith. Ac mae sawl un yn canmol ei gallu i ‘fentora’ newyddiadurwyr ers ei dyddiau cynnar gydag adran newyddion Radio Cymru yng Nghaerdydd yn yr 1980au. Roedd yn “athrawes dda”, yn ôl un ac yn trosglwyddo ei phrofiad a’i chrefft i eraill, yn ôl un arall sydd wedi elwa o’i chyngor a chefnogaeth. Ac er ei llwyddiant roedd yn “anhunanol ac yn anghystadleuol” yn ei gwaith. A’i gallu i wrando wrth holi a wnaeth argraff ar un arall oedd yn ei hadnabod drwy ei diddordeb mawr yn y môr. Roedd yr heli yn ei gwaed a’r hwylio yn ddihangfa ac yn gysur ar sawl achlysur. Mae cenedlaethau o newyddiadurwyr sydd wedi troedio llwybr tebyg drwy’r un cyfnod yn gwerthfawrogi ei chyfraniad dros dri degawd ac fe fydd colled enfawr ar ôl y llais tawel cynnes a’r bersonoliaeth gadarn nad oedd yn tynnu sylw at ei hun.
Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones
4
STRAEON ERAILL
12
Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur, Bethan Gwanas Gohebydd y Cynulliad Gareth Hughes Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Dylunio Dyfan Williams Swyddog Hysbysebion Heledd Evans Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones
10 I Botany Bay gyda Bethan Gwanas 11 Beicio dros gytundeb ar yr hinsawdd 12 Atgyfodi Abertawe 15 Llên yn codi’r llen ar oes a fu 19 Golwg ar lyfrau – Chwynnu gan Sioned Wiliam 20 Tymor y pantomeim
BOB WYTHNOS 8 Yr Wythnos – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau 10 Llythyrau
14
9 Cartŵn Cen Williams 14 Portread Steff yr Arweinydd 16 20-1 – Helen Prosser 17-19 Gwaith
Y Babell Roc
20 22
22 Blwyddyn brysur Batogonaidd Brigyn Carol gyfoes Arfon Wyn 24 Y
Calendr
Colofnau 8 Dylan Iorwerth 11 Cris Dafis 24 Manon Steffan Ros 25 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams Jac Codi Baw 26 Phil Stead 27 Aled Samuel
Cysylltiadau
Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian
4 Cofio’r llais â’r “awdurdod tawel” – Sian Pari Huws 6 Y Chwyldro ffrydio ar ei ffordd i Gymru 7 Tynged yr Iaith: Lle i Blaid Cymru wneud mwy ar lefel sirol 20 Pantomeims y Nadolig
Chwaraeon
26
26 Sêr tawel y Gwobrau Chwaraeon
Llun Clawr: Dacw Mam yn Dŵad