Golwg Mai 1 2014 by Golwg Cyf

GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR

Beth wnaeth yr Arsyllfa?

Caryl Lewis

Nel

benfelen

y mwrddrwg sy’n dysgu plant

NEGESYDD cefn GWLAD

GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR

Troi llechi taid yn dlysau tlws

GOLWG CYF 100%MAG -0.40BWR

Cyfrol 26 . Rhif 33 . Mai 1 . 2014

£1.75

Holi ceffylau blaen Ewrop

RHOI AREN YN RHODD I FFRIND

Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg sydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg sydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg sydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg sydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Theatr Felinfach Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Theatr Y Negesydd Y Negesydd 30YEbrill 1–2 Mai 19.30 ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Genedlaethol theatrfelinfach.com Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Cymru 01570 470697 Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Theatr Mwldan Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd 6–7 Mai 19.30 Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd mwldan.co.uk ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg 01239 621200 Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Drama newydd ganY Negesydd Theatr y ShermanY Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Caryl LewisY Negesydd Y Negesydd 13 Mai 19.30 ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg shermancymru.co.uk Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Cyfarwyddwr 029 2064 6900 ydd Y Negesydd Y Dafis Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Ffion Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Clwyd Theatr Cymru ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Cast 16–17 Mai 19.45 Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Sara Lloyd-Gregory clwyd-theatr-cymru.co.uk Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd LisaYMarged 0845 330 3565 Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg ydd Y Negesydd Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Geraint Morgan Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Aled Galeri ydd Y Negesydd Y Pedrick Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg 19–20 Mai Y 19.30 Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd galericaernarfon.com ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg 01286 685222 Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Canolfan y Celfydyddau Aberystwyth Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd theatr.com Y Negesydd Y Negesydd 24 Mai 19.30 ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg @theatrgencymru aberystwythartscentre.co.uk Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd #ynegesyddY Negesydd Y Negesydd 01970 623232 ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd ydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Negesydd Y Neg

Darlith Odonell lecture_Layout 1 25/04/2014 10:15 Page 1

FFORWM BEIRDD YR UCHELWYR 17 MAI 2014, 10.00 y.b. Ystafell Seminar y Ganolfan

Canolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd mewn cydweithrediad â Phrifysgol Abertawe

DARLITH O’DONNELL ‘Language geography and the mapping of Celtic Britain and Ireland’ gan yr Athro Charles W.J. Withers

Siaradwyr: Cynfael Lake, Hanna Hopwood, Spencer Gavin Smith, Lowri Morgans, Dafydd Johnston

Nos Fawrth, 6 Mai 2014 – Derbyniad am 5.30yp a’r ddarlith am 6.00yp, Siambr y Cyngor, Abaty Singleton, Prifysgol Abertawe

Am fanylion pellach gweler www.cymru.ac.uk/canolfan ( (01970) 636543

Am ragor o wybodaeth cysylltwch â Nia Besley: n.e.besley@abertawe.ac.uk

Croeso cynnes i bawb

Y LLYS

Allwch chi fyw yn Oes y Tuduriaiad? Mae Cynhyrchwyr cyfres ‘Y Plas’ yn rhoi cyfle i chi gamu nôl bump canrif i Oes y Tuduriaid. Rydym yn chwilio am deuluoedd ac unigolion o bob oed sydd am adael yr 21ain Ganrif a symud i fyw a gweithio yn y Llys. Bydd byw yn y Llys yn golygu gwisgo, gweithio, bwyta a chwarae yn union fel yr oedd hi yn oes y Tuduriaid, a bydd ein camerau ni yn dilyn bob dim sy’n digwydd ar gyfer cyfres fydd yn cael ei darlledu ar S4C. Peidiwch a cholli cyfle i fod yn rhan o brofiad bythgofiadwy ddaw a hanes yn fyw. Am fwy o wybodaeth cysylltwch â’r tîm cynhyrchu ar yllys@yllys.co.uk neu 029 20 671545 Dyddiad Cau: Dydd Sul 1 o Fehefin 2014

Croeso i bawb ac mae mynediad am ddim Traddodir y ddarlith hon yn Saesneg

cynnwys mai 1 . 2014

w y t h n o s g o lwg

Llunio polisi o’r newydd

n o’r rhesymau sy’n cael ei rhoi am benderfyniad llywodraeth Prydain i holi am farn ar gladdu gwastraff niwclear yw gofyniad gan Ewrop i lunio polisi cyn haf 2015. Mae’r Gweinidog Cyfoeth Naturiol newydd gyhoeddi y bydd yn casglu barn ar y mater dros yr wythnosau nesaf gan annog pobol i gysylltu â nhw cyn diwedd Mehefin. Hyd yn hyn does gan Lywodraeth Cymru ddim polisi ar waredu ar wastraff ymbelydrol er bod Llywodraeth Prydain o blaid ei gladdu mewn creigiau o dan ddaear ers 2008. Ond ers hanner canrif mae’r diwydiant niwclear wedi bod yn creu gwastraff ymbelydrol yn sgil ei waith milwrol, yn cynhyrchu trydan a deunydd ymbelydrol sy’n rhan o ddiwydiant, meddygaeth ac ymchwil. Nawr gyda sôn am greu ail cenhedlaeth o atomfeydd, mae mwy o angen cael safbwynt clir ar sut i ddelio â’r gwastraff. Mae’r Gweinidog Cyfoeth Naturiol, Alun Davies yn disgwyl y bydd yr alwad am dystiolaeth yn ysgogi trafodaeth cyn iddo

AR Y CLAWR

benderfynu a oes angen adolygu’r polisi. Mae’n pwysleisio na fyddai o reidrwydd yn arwain at gladdu gwastraff yng Nghymru gan fod angen i gymuned estyn gwahoddiad gwirfoddol i hynny. Ond mae hefyd yn gofyn a oes yna ffyrdd eraill o waredu ar wastraff yn hytrach na’i gladdu. Gyda’r corff sy’n gyfrifol am wastraff ymbelydrol dan bwysau i ddod o hyd i ffordd ddiogel o’i storio neu ei gladdu, mae’n bwysig bod y dystiolaeth a’r farn yn cael ei fynegi yn eglur.

6 Holi’r ceffylau blaen yn Ewrop 15 Beth wnaeth yr Arsyllfa? 20 Nel benfelen – y mwrddrwg sy’n dysgu plant 25 Troi llechi taid yn dlysau tlws

STRAEON ERAILL

4 Rhodd i ffrind 5 Cofio Glyn Evans 13 Jacha – joch o awyr iach 14 Mae’r brand yn bwysig 20 ‘Troi ymhlith y meirw’

BOB WYTHNOS – pigion newyddion golwg360 Bwrlwm y Bae Llun newyddion yr Wythnos 9 Byd y blogiau

Cartŵn

Cen Williams

Bwrw pleidlais dros Ewrop

Portread – Alwyn Elis

16 20-1 – Marc Haynes

Tu ôl i’r llenni

22 Y

Calendr

24 Y

Babell Roc

Llythyrau

Ymhen tair wythnos fe fydd disgwyl i bobol Cymru fwrw pleidlais i ddewis eu cynrychiolwyr yn Senedd Ewrop. Mae Golwg heddiw yn cael y cyfle cyntaf i holi’r prif ymgeiswyr dros y pleidiau sy’n brwydro am bedair sedd yng Nghymru. A fydd cyfle i Gymru bwyso a mesur y manteision ac anfanteision o fod yn aelod o gymuned Ewropeaidd er waethaf, neu yn ogystal â, yr holl sylw drwy Brydain i’r etholiad?

Yr Wythnos

– Talmai

25 Pobol

a diwylliant

– Anna Fôn

Colofnau

8 Dylan Iorwerth 10 Cris Dafis Gwilym Owen 22 Manon Steffan Ros 23 Ar y bocs – Dylan Wyn Williams 24 Jac Codi Baw 26 Leighton Andrews 27 Phil Stead 17

Gwaith

Chwaraeon

26 Cwpan Cymru

Blwch Post 4 Llanbedr Pont Steffan Ceredigion SA48 7LX Ffôn 01570 423 529 Ffacs 01570 423 538 e-bost ymholiadau@golwg.com safwe www.golwg360.com Golygydd Gyfarwyddwr Dylan Iorwerth Cyfarwyddwr Busnes Enid Jones Rheolwraig Hysbysebion Helen Sweeney

Cysylltiadau Golygydd Siân Sutton Dirprwy Olygydd Barry Thomas Gohebydd Celfyddydau Non Tudur Gohebydd y Cynulliad Gareth Pennant Gohebydd Cyffredinol Siân Williams Newyddiadurwraig Gwasanaethau Golwg Llinos Dafydd

Dylunio Dyfan Williams Swyddog Marchnata Lowri Steffan Swyddog Cyllid Rhiannon Lloyd Williams Swyddog Gweinyddol Wendy Griffiths Swyddog Tanysgrifiadau Mair Jones

Cyhoeddir Golwg gan Golwg Cyf gyda chymorth ariannol gan Gyngor Llyfrau Cymru. Nid yw ein noddwyr o angenrheidrwydd yn cytuno gyda’r farn yn y cylchgrawn. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost fel papur newydd. Argraffwyd gan Argraffwyr Cambrian.

Llun Clawr: Caryl Lewis Ffotograffydd: Betsan Haf Evans