BOUWEN AAN EEN AANSTEKELIJKE KERK
Inhoud Woord vooraf 7 Inleiding 11 Deel 1 Een aanstekelijk plan 14 1. Evangelisatie tegen alle weerstand in 17 2. Waarden voor evangelisatie in een onkerkelijke wereld 36 3. Een strategie om onkerkelijke mensen te bereiken 79 Deel 2 Een aanstekelijk veranderingsproces 106 4. Fase 1: De waarden voor evangelisatie aannemen en vormgeven 109 5. Fase 2: Mensen doordringen van de waarde van evangelisatie 144 6. Fase 3: Een voortrekker voor de evangelisatie aanstellen 171 7. Fase 4: Iedere gelovige in vrijheid stellen en toerusten 198 8. Fase 5: Een veelzijdig evangelisatieteam opzetten 235 9. Fase 6: Evangelisatieprojecten bedenken die een grote uitwerking hebben op onze omgeving 267 Deel 3 Aanstekelijke verscheidenheid 310 10. De confronterende stijl maximaal benutten 313 11. De intellectuele stijl maximaal benutten 323 12. De getuigende stijl maximaal benutten 337 13. De persoonlijke stijl maximaal benutten 349
14. De uitnodigende stijl maximaal benutten 357 Deel 4 Aanstekelijke bediening 386 15. De dienende stijl maximaal benutten 373 16. Geen water bij de wijn 389 17. De visie: aanstekelijke kerken en een aanstekelijke epidemie 402
In dit boek worden de woorden ‘kerk’ en ‘gemeente’ zonder onderscheid gebruikt. Met beide wordt het Lichaam van Christus bedoeld.
Inleiding
A
Als u er vurig naar verlangt om verloren mensen te bereiken met de liefde en waarheid van Jezus Christus, als u dit verlan gen wilt laten groeien, als u met uw hele hart de zendingsop dracht wilt uitvoeren en als u uw kerk of organisatie wilt hel pen effectiever te worden in het nastreven van dit doel, dan is dit boek voor u! Het doet er niet toe of uw kerk groot of klein is, of oud of nieuw. Het maakt niet uit of het een stadskerk of een dorpskerk is, of dat de gemeenteleden uit de hogere of uit de lagere krin gen komen. Misschien bent u heel erg begaan met de zoeken den, of hooguit een klein beetje. Het kan ook zijn dat u er nooit bij stilstaat dat er zoekende mensen zijn, of dat u niet houdt van dat woord zoekende. Misschien bent u behoudend, of juist ei gentijds, of iets er tussenin. Misschien bent u reformatorisch of evangelisch, wel of niet kerkelijk gebonden, conservatief of progressief. Misschien hebben de mensen u een van de hon derd andere etiketten opgeplakt. Maar het zou ook kunnen zijn dat uw kerk helemaal niets van etiketten wil weten. Misschien bent u voorganger, oudste of jeugdleider. Mis schien maakt u deel uit van de zondagsschoolleiding of leidt u een huiskring. Misschien bent u een vader of moeder en vindt u het moeilijk uw kinderen gelovig op te voeden. Misschien bent u een trouw gemeentelid dat zich zorgen maakt over de geringe
Bouwen aan een aanstekelijke kerk
12
aantrekkingskracht van uw kerk. Het allerbelangrijkste is dat u God liefhebt, dat u gelooft in de waarheid van de Bijbel, en dat u meer bewogenheid krijgt voor de mensen in uw omgeving die Christus nog niet kennen. Als u zich hierin herkent, als u meer liefde wilt krijgen voor verloren mensen en deze liefde in praktijk wilt brengen, lees dan vooral verder! Dit boek biedt u beproefde methoden en overdraagbare principes om uzelf en uw hele gemeente in vuur en vlam te zetten voor evangelisatie. Het behandelt methoden om al uw gemeenteleden te leren hoe ze hun geloof op een natuurlijke manier kunnen uitdragen. Het helpt u om gemeenteleden bij wie de gave voor evangelisatie in aanleg aanwezig is, te stimu leren hun talent tot ontwikkeling te brengen en te gebruiken. Er staan ook talrijke ideeën in over de krachtige bedieningen die zullen voortkomen uit de grote verscheidenheid aan per soonlijkheden en vormen van evangelisatie die God in uw ge meente heeft gelegd. Wat uw beginsituatie ook mag zijn, ik ben ervan overtuigd dat u in de kracht van de Heilige Geest belangrijke stappen kunt zetten om uw bediening meer op de buitenwereld te richten en uw evangelisatiemethoden vruchtbaarder te maken. Mijn ge bed voor u is wat de apostel Paulus tweeduizend jaar geleden, in Kolossenzen 4:5, schreef aan de eerste discipelen van Chris tus: Gedraagt u als wijzen ten opzichte van hen die buiten staan, maakt u de gelegenheid ten nutte. Laten we gezamenlijk doen wat in onze eigen woonplaats gedaan moet worden, en laten we daarbij gebruik maken van alle gaven, hulpmiddelen en gemeenteleden waarin God heeft voorzien, om een zeer aanstekelijke gemeente te bouwen. Mark Mittelberg
1 Evangelisatie tegen alle weerstand in Wat proberen we te bereiken?
M
‘Moet u horen, ik ben met mijn vragen naar een dominee, een priester en een rabbijn gegaan. Geen van hen was in staat mij een goede reden te geven om in God te geloven. Ze gaven me alleen maar een compliment, omdat ik zo goed over de dingen had nagedacht. Een van hen vertelde me zelfs dat ik hém stof tot nadenken had gegeven! Ik heb hier veel tijd en energie aan besteed, dus denk maar niet dat u mij gemakkelijk kunt overha len uw ideeën te geloven.’ De jonge Joodse zakenman en de predikant, een vriend van mij, waren zo hevig aan het discussiëren dat de koster tussen beide kwam om een eind te maken aan de ‘ruzie’. Maar zodra hij hen uit elkaar probeerde te halen, protesteerden ze allebei. ‘Niets aan de hand,’ zei mijn vriend geruststellend tegen de koster, ‘dit onderwerp raakt ons hart.’ ‘Dat niet alleen,’ voegde deze serieus zoekende jongeman eraan toe, ‘ik kan gewoon niet zeggen hoe verfrissend het is om eindelijk een plek te vinden waar mensen zich werkelijk lijken te interesseren voor de logica en de waarheid. Ik vind het ge weldig.’ Deze man verlangde er hevig naar de realiteit van de geestelijke wereld te ontdekken, zoals zoveel mensen, en hij wilde er heel graag over praten. We zien het overal om ons heen. Van de voorpagina’s van opiniebladen tot bestsellers in de boekwinkels, van de thema’s
18
Bouwen aan een aanstekelijke kerk
in televisieprogramma’s en films tot de hitlijsten van de pop muziek… mensen smachten ernaar meer over God te weten te komen. Er bestaat in de westerse cultuur een grote belangstelling voor het geestelijk leven, maar er is ook veel verwarring over wat je wel of niet moet geloven en wie je wel of niet kunt ver trouwen. Hoewel religieuze organisaties steeds meer worden gewantrouwd, zijn er nog altijd veel mannen en vrouwen, zo als deze Joodse zakenman, die bereid zijn naar een willekeurige kerk te gaan, zoals die van u of van mij, in de hoop daar – mis schien – enige antwoorden te vinden. De vraag is: Zijn wij er klaar voor om hen te helpen? Zullen wij en onze kerken in staat zijn hen te helpen om een geeste lijke reis te ondernemen die hen uiteindelijk tot Christus zal leiden?
d Binnen de kerk wordt grote waarde gehecht aan evangelisatie. Toch komt er in de praktijk maar weinig van terecht. We vinden het allemaal belangrijk. Ik denk dat ik nog nooit iemand heb ontmoet die oprecht in de Bijbel geloofde, maar geen belang hechtte aan evangelisatie. Als je de waarheid van Gods Woord aanvaardt, kun je niet om de oproep heen dat we verloren mensen moeten bereiken. Deze oproep klinkt in ons kerkblaadje, in onze christelijke liederen en in onze geloofsbe lijdenis. Hij staat geschreven op onze evangelisatietenten en in de kerkelijke statuten. We staan erbij stil in de theologische literatuur, op de theologische hogescholen en vanaf de preek stoel. De meeste christelijke leiders geven aan deze oproep een hoge prioriteit. Evangelisatie behoort zonder twijfel een cen trale plaats in te nemen in ons christelijk leven. De ironie wil dat, hoewel velen van ons lid zijn van kerken en kerkgenootschappen met een rijk evangelisatie-verleden, er tegenwoordig vaak bitter weinig gebeurt. Laten we eerlijk zijn: de meeste activiteiten en bedieningen bereiken slechts weinig mensen voor Christus.
1. Evangelisatie tegen alle weerstand in
19
Toch staat de zendingsopdracht van Jezus in onze gedachten gebrand: ‘Gaat dan henen, maakt al de volken tot mijn discipe len en doopt hen in de naam des Vaders en des Zoons en des Heiligen Geestes en leert hen onderhouden al wat Ik u bevolen heb. En zie, Ik ben met u al de dagen tot aan de voleinding der wereld’ (Matteüs 28:19-20). Hij heeft aan alle kerken van alle eeuwen deze opdracht gegeven, dus ook aan ieder van ons die lid is van een kerk. Als we het met elkaar eens zijn dat we de zendingsopdracht moeten uitvoeren, waarom doen we er dan niet meer aan? Stu dies hebben aangetoond dat de meeste christenen weinig of geen vrienden hebben die geen christen zijn. De meerderheid van de kerkleden slaagt er niet in om de woorden uit Johannes 3:16, over de grote liefde van God voor de wereld, uit het hoofd op te zeggen. Slechts een kleine minderheid kan het evange lie duidelijk uitleggen. Niet meer dan veertien procent van de predikanten en voorgangers beweert dat hun gemeenten nauw betrokken zijn bij evangelisatieactiviteiten. Slechts één op de drie gemeenten geeft evangelisatiecursussen voor haar leden. 1 We kunnen het misschien wel mooi zeggen, maar onze da den zeggen meer dan onze woorden. Trek ken wij ons er werkelijk iets van aan dat men Trekken sen verloren gaan? Geloven we met ons hele wij ons er hart dat het kennen van Jezus Christus de werkelijk beste manier van leven is en de enige manier iets van aan dat mensen om gerust te kunnen sterven? Zijn we ervan verloren overtuigd dat iedereen, zonder uitzondering, gaan? de vergeving en vriendschap van Jezus nodig heeft – dat iedereen het leven en de leiding nodig heeft die Jezus ons wil geven? Geloven we werkelijk in het bestaan van een hel, en dat onze vrienden en familieleden daar terecht zullen komen, als ze niet in Christus geloven voor dat ze sterven? Geloven we dat echt? Zo ja, zijn we dan bereid onze nek uit te steken en hen te waarschuwen? En zijn we bereid tijd en energie te investeren in het vormen van gemeenten die hen zullen aantrekken, uit
20
Bouwen aan een aanstekelijke kerk
dagen en onderwijzen om over de drempel te stappen en in Je zus te geloven? Jezus heeft ons opgedragen om zijn liefde en waarheid met overtuigingskracht op anderen over te brengen. Met andere woorden: Hij vraagt ons om aanstekelijke christenen te wor den en aanstekelijke gemeenten te vormen die, door de leiding en de kracht van de Heilige Geest, al het noodzakelijke zullen doen om steeds meer mensen tot Hem te leiden. Als u Christus kent en Hem liefhebt, weet ik zeker dat u in uw hart zegt: ‘Ja, dat is juist. Ik verlang ernaar zo’n christen te worden en bij zo’n kerk te horen. Ik wil werkelijk invloed hebben op het leven van mensen en op hun eeuwige bestemming!’ We zijn gemaakt om de zendingsopdracht uit te voeren. Ik geloof dat God ons in de eerste plaats op deze planeet heeft achtergelaten om het evangelie te brengen. Wij kunnen tot in alle eeuwigheid God aanbidden, leren uit zijn Woord, met Hem spreken, en elkaar bemoedigen en opbouwen. Maar alleen hier en nu hebben wij de kans de verloren mensen voor Christus te winnen. Wat een voorrecht en wat een avontuur!
Er zijn heel veel aanstekelijke kerken nodig Wat is ervoor nodig om de verstrekkende invloed te krij gen die wij zouden moeten hebben? Persoonlijke, relationele evangelisatie is hiervoor van essentieel belang. Daarom heb ik samen met Bill Hybels het boek Zo word je een aanstekelijk christen geschreven, en later met Lee Strobel en Bill Hybels het Handboek Aanstekelijk Christen.2 We wilden de gewone gelo vigen toerusten om hun geloof op een natuurlijke en effectieve manier te kunnen uitdragen. Mensen komen één voor één tot Christus, en meestal door de invloed van één of twee betrouw bare christenen die een oprechte relatie met hen hebben opge bouwd. Alle gelovigen zouden zo’n invloed op hun omgeving moeten en kunnen hebben. Maar we hebben niet alleen enthousiaste en toegeruste ge