dans in Limburg, nieuwsbrief, 2009, nummer 3

3 | 2009 provincie limburg, universiteitslaan 1, b-3500 hasselt

Vincent Dunoyer â&#x20AC;&#x201C; Encore ÂŠ Mirjam Devriendt

www.dansinlimburg.be

Discours

Het oude helemaal nieuw Pieter T’Jonck

Vincent Dunoyer startte zijn carrière als danser. Hij danste zowel bij Wim Vandekeybus’ Ultima Vez als bij Anne Teresa De Keersmaekers Rosas. In dat laatste gezelschap was hij de publiekslieveling bij uitstek omdat hij virtuoze gratie koppelde aan een sterk theatrale aanwezigheid. Zo bracht hij het dansmateriaal, hoe abstract ook, op een unieke manier tot spreken. In 1997 besloot Dunoyer echter een eigen carrière uit te bouwen. Hij maakte daarbij meteen een ongewone keuze. Hij choreografeerde immers niet zelf, maar bracht drie solo’s die anderen voor hem choreografeerden. De merkwaardigste van de drie was ‘Carbon’. Het oorspronkelijke materiaal hiervoor was een improvisatie die de Amerikaanse choreograaf Steve Paxton ooit op camera vastlegde. Paxton wilde aanvankelijk helemaal geen werk voor Dunoyer creëren, maar stemde er wel in toe dat hij deze improvisatie zou instuderen, als was het een choreografie. De titel verwijst naar het gevolg van die verdubbeling van de oorspronkelijke solo door een andere danser: het is een doorslag van de oorspronkelijke actie, en net als bij een ouderwetse getikte doorslag met carbonpapier ontstaan er allerlei kleine wijzigingen, schaduwen die het oorspronkelijke beeld veranderen. Er ontstaat een nieuwe choreografie, al lijkt die dan als twee druppels water op de oorspronkelijke. In volgende projecten als ‘Vanity’ en ‘The Princess Project’ onderzocht Dunoyer op een heldere manier de ambigue relatie die een danser onderhoudt met de kijker. De vraag die zich bij elke choreografie immers stelt is wat de toeschouwer ziet en hoeveel van wat hij ziet ook intentioneel door de danser in zijn werk gelegd is. Dezelfde vragen duiken ook op wanneer een choreograaf niet zelf zijn werk danst. Hij beheerst dan niet langer het spel, maar moet beroep doen op anderen om zijn ideeën te belichamen. Die overgang is nooit zonder rest, is nooit zuiver, omdat de uitvoerder vaak een grote bijdrage levert aan de uiteindelijke vorm van een choreografie. Het is een centraal thema voor Dunoyer: de dans ontstaat natuurlijk door de ideeën en de actie van een choreograaf, maar vooral in (post-)moderne dans is de inbreng van de uitvoerder vaak zo groot dat hij ook ten dele de auteur ervan is, al wordt dat zelden erkend. Dunoyer ging met al deze overwegingen verder aan de slag in werken als ‘Solos for others’ of ‘Cadavre Exquis’ en uiteindelijk ‘Sister’. Het is niet verwonderlijk dat Vincent Dunoyer zo een grote belangstelling ontwikkelde voor de manier waarop dans in andere media verschijnt. Het is een manier om dans te objectiveren. In een interview zei hij ooit: ‘Ik vind dans en beweging heel belangrijk, maar als het alleen maar ‘pure dans’ is, zegt het mij niets meer. Daarom incorporeer ik andere media in mijn werk. Met behulp van een camera kan ik bemiddelen, kan ik een derde element inbrengen dat uitwendig is aan zowel de dansers als de toeschouwers. Dat element laat toe je aanwezigheid op een scène te duiden’. Fotografe Mirjam Devriendt is al jaren zijn vaste partner in dat onderzoek. Samen met haar maakte hij de installatie ‘Etude # 31’. Devriendt fotografeerde Dunoyer naakt in verschillende poses, die herinneren aan de gipsen naakten in academies. Die dia’s werden met negen carrousselprojectoren snel achter elkaar, op het staccatoritme van Conlon Nancarrows ‘Study for player piano # 31’, op de kijker afgevuurd. In ‘Solos for others’ speelden foto’s weer een hoofdrol. Dunoyer stelde zich voor dat stuk al de vraag hoe hij met en voor andere dansers een choreografie zou kunnen maken. Hij besloot hen bij wijze van vertrekpunt foto’s te geven van zijn 2

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

vroegere werk, een beetje alsof je iemand enkele objecten zou geven met de vraag om zich daar een personage bij voor te stellen. Het bijzondere hier was dat het alweer niet om registraties van echte voorstellingen ging, maar om studio-opnamen. Bij die foto’s probeerde Dunoyer zich kernmomenten van zijn eigen werk te herinneren. Zo dwong hij zichzelf niet alleen om keuzes te maken, maar moest hij ook terugblikken op zijn herinneringen aan dat werk. Hij bracht zijn dansers, in dit geval één danser, nl. Etienne Guilloteau, zo in de positie die hij zelf innam tijdens ‘Vanity’ en ‘The Princess Project’. In beide voorstellingen is de live gebrachte dans reeds de reconstructie van een op vooraf op video vastgelegde performance. Tijdens de voorstelling interfereert die film dan met de concrete dans op een verwarrende manier. Verdere stappen in die richting waren ‘Cadavre Exquis’ en ‘Sister’. In beide gevallen gaf hij aan andere dansers telkens twee foto’s met de vraag om een overgang te bedenken tussen de twee poses die ze weergaven. Bij ‘Cadavre Exquis’ ging het om de foto’s die ook al bij ‘Solos for others’ gebruikt werden. Studenten van de dansschool P.A.R.T.S. lieten hun creativiteit los op die overgangen. De samenvoeging van hun voorstellen leverde een choreografie op die Dunoyer dan weer op het podium bracht, samen met filmopnames van die studenten. Bij ‘Sister’ ging het om een reeks foto’s van Fumiyo Ikeda, een centrale figuur binnen Rosas. Die foto’s weerspiegelen herinneringen die Ikeda heeft aan de voorstellingen die zij mee creëerde. Dunoyer vroeg vervolgens aan andere (voormalige) dansers van het gezelschap om alweer een verbindingsdans te maken tussen telkens twee foto’s. In de voorstelling bracht hij de resulterende dans zelf, maar vervolgens werd ze ook geïnterpreteerd door De Keersmaeker. De voorstelling maakte zo een complexe cirkel rond, van de oorspronkelijke choreografe over de dansers, met hun geschiedenis, naar één danser in het bijzonder en zo terug naar de choreografe. Nu is er dus ‘Encore’. De voorstelling betekent in vormelijk opzicht een keerpunt voor Dunoyer, omdat hij hier voor het eerst niet zelf op het podium aanwezig is, maar een stuk creëert voor vijf jonge dansers. Toch zijn er ook nu veel raakpunten met zijn eerdere werk. Dunoyer vertrekt immers weer van werk dat hij ooit danste voor andere choreografen. Alsof hij ook nu weer een cirkel wou rondmaken? Dunoyer: ‘Voor mij is het geen cirkel die ik rondmaak, maar eerder een spiraal. Je keert terug naar een beginpunt, maar dat beginpunt is ondertussen onherroepelijk veranderd. Na ‘Sister’ voelde ik de behoefte om mijn horizon te verbreden naar de anderen waarmee ik in het verleden werkte, zoals Steve Paxton, Wim Vandekeybus, Liz LeCompte van de Wooster Group, Raimund Hoghe en Etienne Guilloteau. Ik voelde ook de behoefte om met een groep te werken. Ik had natuurlijk al de vorm van het duet geprobeerd. ‘Sarah, Vincent et moi’ was zelfs een trio met Sarah Chase en Raimund Hoghe, maar daar was niet ik, maar Raimund Hoghe, de choreograaf. In mijn eigen stukken ontbrak het contrapunt bij duetten echter: ik werkte met de nevenschikking van dansen om verschillen zichtbaar te maken. ‘Sister’ is daar een voorbeeld van. Ik vroeg mij af hoe ik wel tot een contrapuntische vorm kon komen in een groepstuk, en welk materiaal ik daarvoor kon gebruiken. Het basisidee kwam door een woordspelletje. Ik bedacht mij dat een groepswerk ook een groep werken kan zijn. Ik besloot dansfragmenten van de choreografen die ik noemde, en waar ik zelf aan meegewerkt had bij de creatie, als materiaal te gebruiken. Op die manier bevraag ik het parcours van een danser’. De kwestie van het auteurschap van een choreografie staat hier dus weer centraal. Dunoyer: ‘In de realiteit van het maken van een voorstelling is er voor de danser altijd een spanning tussen creatie en uitvoering. Het lichaam van de danser is in zekere zin de tekst van het werk. Het is een tekst-lichaam. Je kan die tekst niet loskoppelen van dat lichaam. Toch is dat precies wat ik hier doe: ik maak de tekst los van mijn lichaam en zijn oorspronkelijke context en breng ze over op andere lichamen in een andere context. In zekere zin doe ik daarmee niet bijster veel, maar met nog een woordspelletje; ‘je ne fais rien mais je fais lien’ (‘ik breng niets maar ik breng samen’ zou je dit kunnen vertalen, nvdr). Misschien denk je dat ik zo inspeel op de huidige ‘sampling’ rage, maar daar heeft het niets mee te maken, want wat ik toon staat niet buiten mijzelf zoals in ‘sampling’ het geval is. Ik heb alles zelf mee vorm gegeven’. Dunoyer: ‘Ik selecteerde fragmenten die niet al te opmerkelijk waren. Ik heb steeds de toelating gevraagd en gekregen om ze te hergebruiken. Je kan ze nochtans niet gemakkelijk thuiswijzen. Ik koos bijvoorbeeld eerder voor duetten en groepsbewegingen, omdat mijn eigen persoon daar minder op de voorgrond treedt. Het probleem van dit stuk is dan de vraag hoe ik de dansers kan laten voelen wat er toen in het geding was. Daarbij verlies je altijd een stuk van het dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

oorspronkelijke werk, en er sluipen ook andere dingen binnen. Ik dacht daarbij vaak aan een uitspraak van Trisha Brown. Zij zegt: ‘I am only interested in the unknown’. Dat is haar verlangen. Ik grijp daarentegen naar dingen die al een bestaan hebben gehad. Voor mij geldt dat het onbekende niet dat is wat niet bestaat, maar datgene wat nog geen naam heeft. In zekere zin is het dat wat ik hier doe. Ik geef een naam aan materiaal dat geen naam had. Dat is, vind ik, op zich al een choreografische daad’. Speelt daar dan een zekere frustratie mee over de ondergewaardeerde rol van de danser in de creatie van een werk? Dunoyer: ‘In zekere zin eis ik hier inderdaad mijn recht op die fragmenten op. Ik was ook altijd diep geraakt door het feit dat men de plaats van de danser in de creatie vaak vergeet. Het is een probleem van hiërarchie. Sommige mensen dragen een werk als choreograaf, maar anderen doen dat als danser. Belangrijker is echter dat ik via de omweg van een choreografie voor anderen iets van mezelf kan verstaan. Als een dans buiten jezelf komt te staan, kan je er over nadenken, op voorwaarde tenminste dat je dat binnen hetzelfde medium doet. Het is iets anders dan schrijven over een dans bijvoorbeeld.’ Een vraag die meteen opduikt is of ‘Encore’ dan een soort zoekspelletje wordt? Wie herkent wat? Dunoyer ontkent echter formeel dat hij daar op uit is. Hij hecht er zelfs geen belang aan dat mensen de signatuur van een fragment al dan niet herkennen. Hij maakt van alle ontleende delen een nieuw geheel dat echt op zich staat. Dunoyer: ‘Ik wil zeker geen cryptische voorstelling maken waar alleen kenners iets aan hebben. Ik ben gewoon vertrokken van een oude realiteit, en heb daar iets nieuw uit gecreëerd. Het belang van het stuk zit in de idee die er aan ten grondslag ligt, niet in de namen die opduiken. Om te beginnen ging ik ervan uit dat het sowieso onmogelijk zou zijn om iets anders dan de vorm op zich op de dansers over te brengen. De inhoudelijke lading van een dans overbrengen, of verwachten dat daar plots 5 Vincent Dunoyers zouden staan is onzin. Bovendien heb ik vijf dansers gekozen die helemaal niet op mij lijken. Twee ervan zijn trouwens vrouwen. Ze komen ook uit alle hoeken van Europa. Op een Vlaming na die in Brussel woont, leeft geen van hen nog in zijn geboorteland. ’Carbon’ stond centraal in de ontwikkeling van de ideeën rond dit werk. Ik had in ‘Carbon’ een dans gedupliceerd die oorspronkelijk als een momentaan, uniek gebeuren bedoeld was. Voor mij roept dat stuk nog steeds de band op die ik toen met Steve had. De vijf dansers die ik nu aangetrokken heb, kunnen nooit datzelfde beleven. Dat is trouwens vaak een conflict tussen een choreograaf en een danser. De choreograaf merkt vaak, tot zijn frustratie, dat zijn dansers niet kunnen vatten en voelen wat er bedoeld wordt, wat de emotionele lading van een gebaar is. Wat ik echter merkte, was dat mijn dansers zich, los van die geschiedenis tussen Steve en mij, bijzonder aangetrokken voelden door het materiaal uit ‘Carbon’. Het ging hen dan zeker niet om de grote naam ‘Paxton’, maar om de sensualiteit die in die bewegingen besloten ligt. Dat is wat hen boeit. Vandaar dat het meteen duidelijk was dat ik niet zou proberen om hen Steve Paxton te laten belichamen, maar dat materiaal gewoon als choreografische vorm zou gebruiken. Plots openen er zich dan heel andere mogelijkheden. Eens je het ziet als een choreografische schriftuur kan je ermee gaan werken. Je kan bijvoorbeeld twee dansers vragen om de dans unisono uit te voeren. Dat brengt heel andere kwaliteiten van exact hetzelfde materiaal aan het licht. Zo ga je uiteindelijk een nieuwe compositie maken met bouwstenen die van elders komen, maar door hun nieuwe verband en door de nieuwe uitvoerders nieuwe betekenissen opnemen. Ik vorm de verbinding tussen het oorspronkelijke materiaal en de nieuwe vorm die het krijgt. De collage van vrij ongelijksoortige dingen heeft echter wel een belangrijk gevolg. Het dwingt de dansers er toe om zich op te splitsen in veel verschillende soorten dansers, met andere kwaliteiten. Ze moeten zich verveelvoudigen. Dat proces is een versnelde versie van wat ik zelf doorgemaakt heb in al die jaren. Zij leren op korte tijd al de verschillende mogelijkheden om als danser te performen die ik geassimileerd heb. De uitdaging voor hen, net als voor mijzelf destijds, wordt de vraag welke aspecten van jezelf je in stelling moet brengen om Paxton, Vandekeybus of de Keersmaeker te dansen’. Een opmerkelijk facet van ‘Encore’ is dat er vaak gedanst wordt met de rug naar het publiek. Dunoyer vertelt hoe het toeval hier een verbazende rol speelde. Ooit was fotografe Mirjam Devriendt er bij ‘Etude #31’ al toe gekomen om Dunoyer vooral ruggelings te fotograferen, wat haast academische lichaamsstudies opleverde. Zij vond dat die foto’s de kern van de zaak raakten. Door een vreemd toeval bleek net zo’n ruggelingse foto de hoes van ‘Material for the spine’ te sieren. Dat is een studie op DVD die Steve Paxton maakte rond de fundamentele uitgangspunten van zijn werk. Daarin 4

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Encore ÂŠ Mirjam Devriendt

speelt de rug een centrale rol. ‘De rug’, merkt Dunoyer op, ’speelt een kapitale rol in de dans, maar toch kan je dat deel van je lichaam nooit waarnemen. Je gezicht ook niet, maar daar heb je nog de spiegel. Ik heb nochtans geleerd dat de rug bijzonder expressief is. Daarom krijgt die hier een centrale plaats. Dit is trouwens maar een voorbeeld van de manier waarop de fragmenten in de voorstelling elkaar gingen aantasten en beïnvloeden. Alles raakt elkaar, begint door elkaar te lopen. Maar dat vind ik net goed. Liever dat dan een heel expliciet rijtje van helder afgebakende fragmenten’. Waarom ‘Encore’ de titel van het stuk werd, is een verhaal apart. Uiteraard verwijst het simpelweg naar het feit dat oude fragmenten hernomen werden. Misschien gaat het ook over het genot om dat te doen (De psychoanalyst Jacques Lacan merkte ooit op dat bij genot maar één woord opkomt, en dat is ‘encore’!). Dunoyer schuift echter nog een andere verklaring naar voren: ‘De ‘encore’ is een bijzonder moment in een voorstelling. De artiest komt terug maar neemt tegelijk afscheid. ‘A revoir’ en ‘Au Revoir’ tegelijk. Dat stelt een andere verhouding met de toeschouwers in, meer ontspannen, intiemer ook. De artiest toont zich meer zoals hij is. Dat ‘tussenin’, dat is waar het hier om draait’.

Vincent Dunoyer - E Vincent Dunoyer - Encore Belgische première coproductie dans in Limburg

dans in Limburg zet gedurende het hele seizoen choreograaf Vincent Dunoyer in the picture. Zijn nieuwe productie Encore gaat in Belgische première in ccmaasmechelen en Encore wordt bij alle partners van dans in Limburg getoond. Op elke locatie wordt er een randprogramma voorzien dat in samenspraak met de choreograaf werd opgesteld. Op basis van deze gezamenlijke inspanningen staat het werk van Vincent Dunoyer centraal in het dans in Limburg programma 2009-2010 en krijgt de choreograaf de kans verschillende aspecten van zijn werk te tonen. Vincent Dunoyer startte zijn carrière in 1989 als danser bij Wim Vandekeybus. Van 1990 tot 1996 maakte hij deel uit van Rosas. In 1997 toerde hij internationaal met 3 solos for Vincent, drie solo’s voor hem gechoreografeerd door Liz LeCompte van The Wooster Group, Steve Paxton en Anne Teresa De Keersmaeker. Sinds 1998 werkt Vincent Dunoyer als freelance danser en choreograaf. Hij creëerde Etude #31 (1999), Vanity (1999), The Princess Project (2001), Solos for others (2003), Cadavre Exquis (2005) en Sister (2007), een duet met Anne Teresa De Keersmaeker. Een ‘encore’ is een bisnummer, een extra stuk muziek aan het einde van een concert. Encore kan in het Frans ook verstaan worden als ‘en corps’, letterlijk ‘in het lichaam’ of vrijer vertaald als ‘binnendringen in het lichaam’. Vincent Dunoyer is gefascineerd door beweging en hoe bewegingen worden doorgegeven en veranderen afhankelijk van lichaam/verhaal/tijd/context. In Encore wil hij het traditionele begrip van het repertoire verschuiven naar het standpunt van de danser. Voor Encore wil hij niet één maar vijf andere dansers vragen om zijn repertoire als danser dat voor hem gechoreografeerd werd door Steve Paxton, Anne Teresa De Keersmaeker, Wim Vandekeybus, Raimund Hoghe e.a. aan te leren. Encore representeert hiermee een dubbele rolverandering: een groep van vijf jonge dansers nemen Dunoyers rol van danser over, terwijl Dunoyer op zijn beurt de rol van de choreograaf op zich neemt. Een unieke en verfrissende duik in het geheugen van de dans!

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Encore in Limburg Encore in Limburg

Deux danses d’ameublement

Donderdag 22 oktober 2009 om 20.15u. Belgische première

Zondag 27 september 2009 vanaf 14u. – Sint-Maternuskerk – Cottalaan – Tongeren

ccmaasmechelen - www.ccmaasmechelen.be

De Velinx – i.k.v. Bewogen Tongeren

Zaterdag 24 oktober 2009 om 20.15u.

Deux Danses d’ambeulement zijn twee korte choreografieën van Vincent Dunoyer op Cheap Imitation, een compositie voor piano van John Cage. De choreografieën vertrekken van 23 foto’s van danseres Fumiyo Ikeda – die als het ware een levend archief zijn van het dansgezelschap Rosas van Anne Teresa de Keersmaeker-, en een solo Primary Accumulation van Trisha Brown uit 1972. Deux danses d’ameublement zijn een hommage gecreeërd door transformatie en manipulatie. Ze zijn een muzikale stoelendans, een choreografisch ritueel op het snijvlak tussen mannelijk- en vrouwelijkheid, de herinnering en het heden, verbeelding en incarnatie.

Cultuurcentrum Genk - www.cultuurcentrumgenk.be Donderdag 29 oktober om 20.30u.

De Velinx Tongeren - www.develinx.be Vrijdag 19 februari 2010 om 20.00u.

Cultuurcentrum Hasselt - www.ccha.be

Randprogramma Piano Mémoire - Jan Michiels Donderdag 22 oktober 2009 om 22u. ccmaasmechelen

Masterclass met Vincent Dunoyer

Piano Mémoire en bestaat uit een pianorecital van Jan Michiels, die een reis maakt door drie eeuwen klaviermuziek, van Bach, over Beethoven en Schumann, tot Kurtág, Ligeti, Cage en Tenney. Werken door Vincent Dunoyer persoonlijk uitgekozen, muziek van componisten die hem nauw aan het hart liggen en inspireren.

Zaterdag 6 & zondag 7 februari 2010 van 10 tot 17u.

Etude #31 (installatie) Zaterdag 24 oktober 2009 om 20.15u. Cultuurcentrum Genk

In 1999 maakte Vincent Dunoyer in samenwerking met fotografe Mirjam Devriendt de dansinstallatie Etude#31 gebaseerd op de gelijknamige studie voor mechanische piano van de Mexicaanse componist Conlon Nancarrow. Etude#31 is een installatie/choreografie van een 50-tal dia’s in negen carrousselprojectoren.

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Cultuurcentrum Hasselt

Na een zelfstandige opwarming, haalt Vincent een aantal stukken uit repertoires en frases uit voorstellingen aan, zowel van hemzelf als Vandekeybus en De Keersmaeker. Het is vooral zijn laatste voorstelling Encore die het uitgangspunt van deze masterclass vormt. Hij zal werken rond dezelfde compositietechnieken. Danservaring vereist. Maximaal 16 deelnemers. Tickets: www.ccmaasmechelen.be, www.cultuurcentrumgenk.be; www.develinx.be, www.ccha.be credits Encore: concept & choreografie Vincent Dunoyer - gedanst door Eva Baumann, Helena Golab, Veli Lehtovaara, Tuur Marinus & Guillem Mont-de-Palol - choreografisch materiaal Anne Teresa De Keersmaeker, Etienne Guilloteau, Raimund Hoghe, Wooster Group, Steve Paxton & Wim Vandekeybus - productie: Mokum vzw - kostuumontwerp Ane-Catherine Kunz - lichtontwerp Hans Meijer - coproductie Kaaitheater Brussel, PACT Zollverein/Choreographisches Zentrum NRW Essen & dans in Limburg samenwerking Rosas - © Mirjam Devriendt - www.mokum.be - www.dansinlimburg.be

Akram Khan Company & Nationaal Ballet van China - Bahok

Inleiding om 19.15u.

is en met elkaar in contact komt, met alle problemen en misverstanden van dien. Khan verbindt de meer theatrale, soms humoristische scènes met betoverende, ensembledansen, waarin zijn kathak-achtergrond hier en daar nog doorschemert.

> € 25 > € 22.5 > € 20

Perscommentaar

Wie wil er níet met Akram Khan samenwerken? Wie de Brits-Bengaalse kathak-choreograaf en -danser de laatste jaren heeft gevolgd, weet dat maar weinigen zo’n kans voorbij laten gaan. Na intieme duetten met Sidi Larbi Cherkaoui (Zero degrees), balletsuperster Sylvie Guillem (Sacred monsters) en filmster Juliette Binoche (In-I) maakte Akram Khan re-

“Een typische Khan-productie (…) belachelijk goede dansers die respect afdwingen voor hun virtuositeit (…) De muziekscore van Nitin Sawhney overrompelt. (…) De verschillende ritmische patronen kregen van Khan een waardige choreografische pendant.” (De Standaard, 27 september 2008) “Khan weet zowel de vrolijke opwinding als de treurigheid te laten zien van een wereld in beweging.” (The Guardian) “Een successtuk dat naadloos ballet, moderne dans en folklore aan elkaar last.” (Het Parool, 14 juli 2008)

Zaterdag 19 september 2009 om 20.00u.

Cultuurcentrum Hasselt - grote schouwburg

Heike Schmidt - Prayer, A Human Function Zaterdag 19 september 2009 om 20.15u.

Cultuurcentrum Genk - Auditorium Limburghal > € 10 > € 8 > € 7

De Berlijnse kunstenares Heike Schmidt is geen onbekende in Vlaanderen. Ze toonde haar werk in prestigieuze huizen in België zoals Bozar, DeSingel, Vooruit en het Stuk. Met haar nieuwe voorstelling gaat ze op zoek naar de betekenis van rituelen bij het bidden. Ze interviewde daarvoor mensen in Genk en de mijnstreek maar ook inwoners van Leuven, Parijs, Athene, Berlijn en Beijing. Ze filmde de interviews en gebruikte het materiaal om er een muzikale dansvoorstelling van te maken. Een samenwerking tussen Cultuurcentrum Genk, Erfgoedcel Mijnerfgoed, Stuk Leuven.

Akram Khan Company & Nationaal Ballet van China - Bahok © Hugo Glendinning

Dans.art - hedendaagse dansdagen - workshop Tarek Halaby Zondag 11 oktober 2009 van 10.30 tot 16.30u.

cent ook opnieuw een werk voor een groter ensemble: vijf dansers van zijn eigen moderne kathakgezelschap en drie klassiek getrainde dansers van het Nationaal Ballet van China. Bahok (Bengaals voor ‘drager’) borduurt verder op de thematiek van Zero degrees, waarin Khan en Cherkaoui hun biculturele identiteit onder een vergrootglas legden. Hij plaatst de zeer internationale ploeg dansers in de vertrekhal van een vliegveld; een plek waar iedereen ontheemd 8

Cultuurcentrum Hasselt - max.16 deelnemers > 29 euro

Je hebt een passie voor hedendaagse dans en zoekt naar intensieve workshops onder begeleiding van professionele dansers en choreografen? Dan is dans.art een formule die jou vast interesseert! Op 11 oktober dans je met Tarek Halaby, een AmerikaansPalestijnse performer die in New York het dansgezelschap Miguel Gutierrez and the Powerfull People oprichte. Hij dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

S20 / Hiroaki Umeda - While going to a condition / Accumulated layout © Laurent Phillip

Heike Schmidt - Prayer, A Human Function

vervolgde zijn studies aan P.A.R.T.S. van 2004 tot 2006 en maakte er verschillende voorstellingen. Hij geeft ook les bij o.a. Rosas en Cie Michel Noiret. Schrijf je snel in! (cursusnummer KD01) S20 / Hiroaki Umeda - While going to a condition / Accumulated layout

Umeda combineert in zijn choreografieën de verfijning en introversie van de Japanse dans met de virtuositeit van veel extrovertere westerse dansvormen zoals breakdance, hiphop en klassieke dans. Dankzij zijn perfecte lichaamsbeheersing vloeien de verschillende vormen samen tot een indrukwekkend geheel. Perscommentaar

“Twee solo’s die op een fascinerende manier de intensiteit van de Aziatische grootstad evoceren. (…) Een stedelijke, hypernerveuze versie van de oosterse schijngevechten.” (De Morgen, 9 mei 2007)

Dinsdag 27 oktober 2009 om 20.00u.

Cultuurcentrum Hasselt - kleine schouwburg

Les Ballets C de la B - Ashes

> € 16 > € 14.5 > € 13

donderdag 5 november en vrijdag 6 november 2009 om 21.00u.

De voorstellingen van de jonge Japanse danser en choreograaf Hiroaki Umeda houden het midden tussen pure dans en installatiekunst. Umeda is dan ook video-, licht- en geluidsontwerper. Die disciplines komen samen in het tweeluik While going to a condition / Accumulated layout, dat al eerder te zien was tijdens het Kunstenfestival desArts 2008. In zijn werk speelt Umeda met de perceptie van de toeschouwers en onderwerpt die aan voortdurende manipulatie. Het bijzondere lichtplan verandert het gevoel voor ruimte, reliëf en diepte; elektronische ritmes brengen de ervaring van tijd in de war en de bewegingen, die steeds wisselen tussen langzaam en snel, groot en klein, vloeiend en staccato, maken het gevoel van desoriëntatie compleet. Telkens wordt de toeschouwer op het verkeerde been gezet en gedwongen zijn ogen en oren aan de nieuwe situatie aan te passen; eigenlijk zoals de moderne mens dat dagelijks doet in het hectische, hedendaagse bestaan. dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Provinciaal Domein Dommelhof Neerpelt - sporthal Dommelhof i.k.v. Internationaal circustheaterfestival - 6de editie - www.theateropdemarkt.be > 10 €

In Ashes smelten moderne dans, acrobatie, theater en muziek samen tot een onvergetelijke ervaring. Live uitgevoerde muziek begeleidt dansers door het moment na een vulkaanuitbarsting. Wat doen mensen na zo’n ingrijpende gebeurtenis? Zal alles uiteindelijk tot stof en as vergaan? Dansers bewegen alsof ze elastisch zijn en daar waar woorden tekort schieten neemt het lichaam het over. Ashes drijft op contrasten: uiterst fysieke bewegingen en theatrale passages, het sobere decor en de kleurrijke personages, ingetogen aria’s en de dynamische ritmes van Händel. Harmonie en schoonheid duelleren voortdurend met lelijkheid en dreiging. 9

Ashes maakt van beweging een staat van pure extase waarbij acht dansers hun lichaam in de meest verbluffende bochten wringen. Een voorstelling die aantoont wat mensen al niet doen om wat ze bereikt hebben niet te verliezen. Over de constante tweestrijd tussen vasthouden aan iets en de kunst en de moeilijkheid van het loslaten. Niets is voor eeuwig, alles is vergankelijk. Kopergietery - Solar city Woensdag 11 november 2009 om 20.00u. Cultuurcentrum Hasselt - grote feestzaal > € 12 > € 10.5 > € 9

Solar city Een muzikaal, dansant en theatraal evenement met vier getalenteerde performers, enkele volleybalspelers en het koor Vivente Voce. Een samenwerking tussen choreograaf/danser Randi de Vlieghe singer-songwriter Frederik Sioen en Johan De Smet (theatermaker en artistiek leider van Kopergietery).

Yasmeen Godder - Singular sensation © Tamar Lamm

naar de politieke en culturele actualiteit. De heftige dans van Godder, die heen en weer slingert tussen gekunsteldheid en authenticiteit, nu eens verleidelijk, dan weer grimmig, opent een wereld van sensaties en interpretaties die de toeschouwer terugwerpen op zijn eigen vooringenomen kijk.

Dans.art - hedendaagse dansdagen - workshop Roberto Olivan

Kiev Modern Ballet - Carmen.TV

Zondag 15 november 2009 van 10.30 tot 16.30u.

Woensdag 25 november 2009 om 20.00u.

Cultuurcentrum Hasselt - max.16 deelnemers

Cultuurcentrum Hasselt - grote schouwburg

> 29 euro

> € 27 > € 24.5 > € 22

Op 15 november neemt danser-choreograaf Roberto Olivan je mee op sleeptouw. Deze Spanjaard studeerde aan het Institut del teatro in Barcelona en P.A.R.T.S. in Brussel. Hij danste bij Rosas en toerde de wereld rond voor hij choreograaf in residentie werd in Het Net in Brugge. Hij werkte samen met Josse De Pauw, Anne Teresa de Keersmaeker, Tom Jansen en Robert Wilson. Hij heeft een eigen gezelschap, Enclave dance company. Schrijf je snel in! (cursusnummer KD02)

De droom van danser en choreograaf Radu Poklitaru (1972), bekend om zijn persoonlijke stijl van choreograferen waarin hij verschillende dansstijlen mengt, werd in 2006 werkelijkheid toen hij dankzij de Oekraïense zakenman en mecenas Volodymyr Filipov zijn eigen gezelschap Kiev Modern Ballet kon oprichten. Het nieuwe gezelschap was in korte tijd maar liefst acht maal laureaat tijdens internationale festivals en wedstrijden in Oekraïne, Roemenië, Italië, Bulgarije, Rusland en WitRusland en komt nu voor het eerst naar Vlaanderen. De zigeunerin uit de novelle van Prosper Mérimée is overal bekend uit de opera Carmen van Georges Bizet. Choreograaf Radu Poklitaru geeft het verhaal nu een eigentijdse invulling maar slaagt er in de sfeer van het 19de-eeuwse Spanje te behouden. Dat resulteert in een van begin tot einde intrigerende, dynamische en sensuele balletvoorstelling.

Yasmeen Godder - Singular sensation Donderdag 19 november 2009 om 20.15u. Théatre de la Place (Luik) > € 16 > € 16 > € 16 - te bestellen via Cultuurcentrum Hasselt

gratis bus naar Luik - inleiding op de bus - gratis consumptie - vertrek Cultuurcentrum Hasselt om 18 u.

Na een verblijf van tien jaar in New York keerde Yasmeen Godder in de jaren ’90 terug naar haar geboorteland Israël. Daar ontwikkelde ze een vlijmscherp choreografisch oeuvre dat via een zeer fysieke benadering van het lichaam verwijst 10

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Kiev Modern Ballet - Carmen.TV

Union Suspecte - Carnival of Guilt

Damien Jalet & Christian Fennesz - Three spells

trekt vanuit zijn eigen strijd met zijn religie en afkomst (geboorteplek: Bagdad) en brengt dit naar de dagelijkse realiteit. De voorstelling is een ultieme afrekening met het verleden. Op scène ontstaat een carnaval in de hel, een eeuwigdurende manifestatie van schuld. De personages lijden, dansen, zingen, slepen zich voort ten koste van hun geluk. Ongeziene krachten brengen hen samen in een grotesk gebeuren.

Vrijdag 27 november 2009 om 20.00u.

Cultuurcentrum Hasselt - grote schouwburg Inleiding om 19.15u. > € 16 > € 14.5 > € 13

Het drieluik Three spells, dat in 2008 in première ging op het Tokyo International Arts Festival, bestaat uit drie korte stukken (twee solo’s en één duo) gedanst door Damien Jalet en Alexandra Gilbert. Three spells gebruikt elementen uit de folklore (o.m. van de Balkan, Japan en Vietnam), uit mythologische verhalen en andere archetypes om drie merkwaardige rituelen neer te zetten. Damien Jalet studeerde theater en dans in Brussel en New York. Zijn danscarrière startte in 1998 bij Wim Vandekeybus en sinds 2000 werkt hij intens samen met Sidi Larbi Cherkaoui. Jalet werkte eerder ook al met Erna Omarsdóttir en Gabriela Fridriksdóttir. Alexandra Gilbert studeerde aan het Centre Nationale de Danse Comtemporaine en danste in 2004 in Foi van Les Ballets C. de la B. Beide dansers worden op het podium bijgestaan door de Oostenrijkse muzikant Christian Fennesz.

Dans.art - hedendaagse dansdagen - workshop Mioko Yoshihara Zondag 6 december 2009 van 10.30 tot 16.30u. Cultuurcentrum Hasselt - max.16 deelnemers > 29 euro

Op 6 december ga je dansen met Mioko Yoshihara. Zij werkte in Tokyo samen met Golgi Worx en Leni-Basso. Sinds 2000 woont ze in Europa en studeerde bij P.A.R.T.S. en in Arnhem. Zij danste o.a. in voorstellingen van Maria Clara Villa-Lobos, Salva Sanchis, David Zambrano en Sanne van Rijn (NTGent). Schrijf je snel in! (cursusnummer KD03)

Union Suspecte - Carnival of Guilt

Ultima Vez / Wim Vandekeybus - nieuwZwart

Dinsdag 1 en woensdag 2 december 2009 om 20.15u.

Woensdag 9 december 2009 om 20.00u.

Cultuurcentrum Genk - Auditorium Limburghal > € 12 > € 10 > € 9

Carnival of Guilt is een danstheatervoorstelling met op scène mensen die falen in vroomheid, eerlijkheid, kuisheid en geloof. Regisseur en choreograaf Haider Al Timimi verdans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

Cultuurcentrum Hasselt - grote schouwburg > € 22 > € 20 > € 18

Voor nieuwZwart gaat Wim Vandekeybus aan de slag met een nieuwe ploeg van zeven jonge dansers, vier mannen en drie vrouwen. Na eerdere samenwerkingen voor Scratching the inner fields, Blush en Sonic boom kruipt Peter Verhelst op11

nieuw in zijn pen voor de teksten. Voor de vertolking hiervan vervoegen rasperformers Kylie Walters (Menske) en Gavin Webber (In spite of wishing and wanting, Inasmuch as life is borrowed…) afwisselend de danserskern. Het publiek krijgt dus een vrouwelijke of een mannelijke versie van de productie te zien!

Mauro Pawlowski tekent voor de muziek en brengt zijn eigen universum mee op het podium: samen met twee muzikanten begeleidt hij de voorstelling live. Onder impuls van hun stimulerende sound wordt de toeschouwer meegesleept in een wereld van wilde, ontembare energie. Kasja Sandström & David Bergé - I Need a Witness to Perform - Noted Appearance (working title) Woensdag 9 december 2009 om 20.15u.

Cultuurcentrum Genk - Casino Modern > € 12 > € 10 > € 9

De Belgische kunstenaar/fotograaf David Bergé en de Zweedse danseres Kasja Sandström hebben mekaar ontmoet via internet. Kasja Sandström zette elke dag een korte choreografie op internet en David Bergé – een Vlaamse kunstenaar die vanuit Berlijn opereert – reageerde op wat hij zag. De twee ontmoetten elkaar uiteindelijk en gingen samen aan de slag. In I Need a Witness tot Perform gaan ze op zoek naar de verschillende manieren van kijken. Hoe kijkt iemand naar een danseres als ze in haar eigen keuken danst en dat via camera te zien krijgt. Kasja Sandström danst tussen film en camera, voor een live publiek. Noted Appearance (working title) is gemaakt vanuit een gedeelde fascinatie voor wat beelden kunnen bereiken, hoe

Kasja Sandström & David Bergé - I Need a Witness to Perform - Noted Appearance (working title)

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

beelden effect kunnen hebben op zowel fotograaf, model als publiek. In deze live installatie bent u getuige van de interactie tussen de fotograaf en de performer. Wie beïnvloedt wie? Rosas / Tim Etchells & Fumiyo Ikeda - in pieces Donderdag 10 december 2009 om 20.30u.

De Velinx Tongeren I Inleiding om 20.00u. > € 13 > € 11 > € 9

in pieces is een samenwerking tussen Tim Etchells en Fumiyo Ikeda, een solo door Ikeda. in pieces is afwisselend grappig, raadselachtig, ontroerend, intiem en verhullend, en brengt beweging, geschreven tekst en geïmproviseerde taal samen in een onderzoek naar de werking van het geheugen, naar de herinnering en het vergeten, en hoe beide ervaren en getoond worden door het lichaam en tot uiting komen in de taal. De voorstelling is opgebouwd uit fragmenten - één betekenis achter de titel in pieces - die samen een wispelturige, ab-

gratis bus naar Maastricht - inleiding op de bus - gratis consumptie - vertrek Cultuurcentrum Hasselt om 19u.

Onder de dynamische leiding van artistiek directeur Anders Hellström is het Nederlands Dans Theater één van de meest vooraanstaande dansgezelschappen ter wereld. Het gezelschap wordt geroemd om zijn eigen repertoire van huischoreografen Jirí Kylián en Lightfoot León. De dansers van het Nederlands Dans Theater voeren dit uitdagende repertoire virtuoos en met een unieke expressiviteit uit. Het Nederlands Dans Theater omvat twee ensembles die twee generaties dansers vertegenwoordigen. De dansers in volle bloei vormen ND T I en de prille talenten, allen niet ouder dan drieëntwintig jaar, die aan het begin van hun carrière staan zijn NDT II. Challenging dance kent enorm veel variatie in dans waardoor de dansers hun veelzijdigheid, tomeloze energie en verbluffende techniekmaximaal kunnen tonen. Op het programma: 27’52”, Minus 16 en nieuw werk. 27’52” van Kylián ademt een bepaalde soberheid en mysterie

surde, verrassende, poëtische en soms genummerde catalogus vormen van zinnen, bewegingen, verhalen, stemmingen, muziek en liedjes uit het geheugen. Ergens in de ruimte tussen al deze dingen - tussen beweging en taal, tussen herinneringen uit het verleden en het heden zoals het zich ontvouwt op het podium - vindt de voorstelling plaats. Nederlands Dans Theater II - Challenging dance Zaterdag 12 december 2009 om 20.15u. Theater aan het Vrijthof (Maastricht) > € 15 > € 15 > € 15 : te bestellen via Cultuurcentrum Hasselt dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

uit die de kijker bezig blijft houden. Minus 16 van Ohad Naharin is fenomenaal werk voor alle dansers op een zinderende muziekcollage van cha-cha, mambo en traditionele Israëlische muziek. Swingend, verrassend en vol humor! Het geroemde choreografenpaar Lightfoot León, heeft al diverse succesvolle dansstukken op hun naam staan en bewijst keer op keer hun kwaliteiten. In dit programma brengen ze in wereldpremière nieuw werk.

De voorstelling wordt een spannende, grappige en herkenbare voorstelling om naar uit te kijken! HETPALEIS - Danske (4+) Zondag 22 november 2009 om 15.00u. De Velinx Tongeren >€6>€4

Zondag 28 november 2009 om 15.00u. Cultuurcentrum Genk - Auditorium Limburghal

FAMILIEVOORSTELLINGEN Laika, Inti & Cultuurcentrum Hasselt - Nu (8+) Zaterdag 19 september 2009 om 15.00u. Cultuurcentrum Hasselt - grote feestzaal >€8>€7>€6

Nu gaat over familie, relaties, generaties, leeftijden. Over het leven dat zichzelf in een oneindige cirkel altijd opnieuw uitvindt. inti houdt ervan de ruimte te bespelen. Dus geen voorstelling in de theaterzaal, maar dansers die lopen, springen en bewegen tussen het publiek in. Jong en minder jong kan hun energie inademen, het zweet zien parelen op hun voorhoofd, intens meeleven met de bewegingen.

>€6>€5

Danske is een bewegingsvoorstelling geïnspireerd op verhalen en avonturen die zich al spelende aandienen op het schoolplein. Situaties die ontstaan en weer oplossen. Huilen en lachen. Vriendschap en haat. Danske is een voorstelling naar een idee van Birgit Kersbergen (W.A.C.K.O-collectief, 1994-1999). Eind jaren negentig was Kersbergen bewegingsdocente bij de Kleinkunstopleiding van Studio HermanTeirlinck en regisseerde daar tal van bewegingsprojecten. Tijdens één van deze projecten werkte ze samen met Riet Muylaert en Wannes Capelle. Geïnspireerd door deze ontmoeting heeft zij hen gevraagd voor Danske. De professionele Catalaanse choreograaf en danser Marc De Pablo biedt als laatste schakel een interessant tegengewicht voor de cast. Manou Kersting (W.A.C.K.O., de Factorie, Podium Modern, Matroesjka’s en LouisLouise) staat in voor de eindregie. Voor de muzikale ondersteuning zorgt Scale alias Kris Strijbos. Hij is ook frontman van Sint-Andries MC’s. De Kolonie MT - Meneer Grijs (4+) Zaterdag 28 november 2009 om 15.00u. Cultuurcentrum Hasselt - kleine schouwburg >€8>€7>€6

Voorjaar 2009 verscheen het mooie kinderboek Meneer Grijs, een liefdesverhaal in kleur van Paul Verrept en Riske Lemmens. Dit poëtische prentenboek over een onbeantwoorde liefde en de zoektocht naar een plek waar je thuishoort wordt door De Kolonie MT, voorheen de Vikingen, omgezet in ontroerend en intimistisch muziektheater.

Laika, Inti & Cultuurcentrum Hasselt - Nu (8+)

dans in Limburg - nieuwsbrief 3 - 2009

de coördinatie van dans in Limburg gebeurt door

info & reservaties

provincie Limburg Universiteitslaan 1, B–3500 Hasselt tel.: 011 23 75 34 | fax: 011 23 75 10 dansinlimburg@limburg.be www.dansinlimburg.be

Cultuurcentrum Hasselt Kunstlaan 5, B–3500 Hasselt – tel.: 011 22 99 33 plaatsbespreking@ccha.be | www.ccha.be Cultuurcentrum Genk Dieplaan 2, B–3600 Genk – tel.: 089 65 38 70 cultuurcentrum@genk.be | www.genk.be/cultuur Cultureel Centrum Maasmechelen Koninginnelaan 42, B–3630 Maasmechelen – tel.: 089 76 97 97 info@ccmaasmechelen.be | www.ccmaasmechelen.be Cultuurcentrum de Velinx Tongeren Dijk 111, B–3700 Tongeren – tel.: 012 39 38 00 info@develinx.be | www.develinx.be

antwoordkaart

word gratis lid van dans in Limburg – –

Nieuwe leden ontvangen een gratis ticket voor een voorstelling uit de selectie aangeduid met ‘ ’ (Er is slechts een beperkt aantal kaarten beschikbaar.). Het ticket ligt klaar aan de kassa. Als lid ontvang je de driemaandelijkse nieuwsbrief met alle info over de voorstellingen, workshops, speciale acties en kortingen.

ja, ik wil gratis lid worden van dans in Limburg! naam |

voornaam |

adres | postcode |

gemeente |

tel |

e-mail |

geboortedatum | keuzevoorstelling (enkel voor nieuwe leden) |

–

Conform de bepalingen van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van uw privéleven zullen uw gegevens enkel gebruikt worden om u op de hoogte te houden van de activiteiten van dans in Limburg. U hebt het recht jaarlijks uw persoonlijke gegevens op te vragen en eventuele fouten te laten verbeteren.

antwoordkaart word gratis lid van dans in Limburg

gelieve voldoende te frankeren

provincie Limburg, Directie Cultuur t.a.v. Eef Proesmans Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT

dans in Limburg Een initiatief van de provincie Limburg Universiteitslaan 1, B–3500 HASSELT limburg.be/dansinlimburg