Τεύχος 3, Μάιος 2009
Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ν
« α
ὁ ἥλιος…νέος ἐφ' ἡμέρῃ ἐστίν (Ηράκλειτος ο Εφέσιος)
μιλάς ελεύθερα είναι καλό. Να μιλάς σωστά είναι καλύτερο.» Φίλες ελληνίδες γεια σας, Αυτό το μήνα σκέφτηκα να μοιραστούμε λίγες σκέψεις του κ. Ιωσήφ Σηφάκη, διευθυντή Ερευνών στην Πληροφορική στο Εργαστήριο VERIMAG του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας (CNRS). Άκουσα την ομιλία του στο Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Πολιτισμική Σύγκλιση & Ψηφιακή Τεχνολογία» αλλά αφουγκράστηκα και στάθηκα στις σκέψεις του που αφορούν εμάς τους Έλληνες. Ο τιμημένος με το βραβείο 2007 διακεκριμένος Έλληνας είπε λοιπόν για τα παρακάτω: H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση; Είναι αίσθημα που καθορίζεται από την κοινή γλώσσα, την παράδοση και την Ιστορία. Είναι και συνείδηση μιας κοινής ιστορικής κληρονομιάς και συνεπώς μιας ευθύνης για το τι είμαστε και πού πηγαίνουμε. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους Έλληνες ζουν στο εξωτερικό, επειδή η ανάγκη να αυτοπροσδιορίζονται σε σχέση με ξένα πολιτισμικά πρότυπα είναι μεγαλύτερη. Βλέπουν πιο ξεκάθαρα πως η ελληνικότητα όχι βέβαια σαν στείρα πατριδολατρία αλλά σαν βίωμα στηριγμένο στις πνευματικές και πολιτισμικές μας αξίες- είναι δύναμη και προστασία ιδιαίτερα σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα. Αρχαίες πέτρες στο φως του καλοκαιριού: αυτό που λέω «μυστική μουσική της μνήμης». Η υπέροχη εκδοχή του Έλληνα. Ανοικτό μυαλό και φιλότιμο. Συγκινούμαι ιδιαίτερα όταν στα κρητικά χωριά απλοί άνθρωποι μου προσφέρουν ανοιχτόκαρδα μια ρακή ή όταν συζητούν με πάθος, έχοντας άποψη για τη διεθνή πολιτική. Αυτό που με χαλάει. Οι κενές και φλύαρες συζητήσεις για τα γνωστά και άλυτα προβλήματα. Επίσης, η φτωχή και φθαρμένη γλώσσα, που είναι ξεκομμένη από τις ρίζες της, ο καταναλωτισμός, το ποδόσφαιρο-θρησκεία, ο φανατισμός, ο ενικός από αγνώστους. Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Έλληνας σήμερα; Λόγω «αίγλης» των προγόνων, οι Έλληνες συχνά αντιμετωπίζονται με συμπάθεια σε κάποιες χώρες. Πιστεύω πως, αν η ελληνική παιδεία εντασσόταν σωστά στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, θα αποτελούσε ένα
εφόδιο για τον σύγχρονο Έλληνα, που θα τον βοηθούσε να καταλαβαίνει και να αξιοποιεί καλύτερα την πραγματικότητα στην εξέλιξή της. Οι αρετές είναι πάντα θέμα μέτρου και ισορροπίας. Ορισμένα στοιχεία του χαρακτήρα μας μπορεί να είναι πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα. Παραδείγματος χάριν, το κριτικό πνεύμα των Ελλήνων είναι προϋπόθεση για να εμβαθύνουμε στην κατανόηση του κόσμου, ενώ η στείρα κριτική μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Να μιλάς ελεύθερα είναι καλό. Να μιλάς σωστά είναι καλύτερο. Παράγει πολιτισμό ο Έλληνας της νέας εποχής ή μένει κολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα; Είναι πολύ θετικό ότι μπορέσαμε ως ένα βαθμό να διασώσουμε τις πολιτιστικές μας αξίες. Διατηρούμε τις παραδόσεις μας, διατηρούμε ισχυρούς τους οικογενειακούς δεσμούς, ακούμε και παράγουμε ελληνική μουσική, αγαπούμε τη ζωή. Σ' αυτό ξεχωρίζουμε από πολλούς λαούς της Δυτικής Ευρώπης. Όμως, οι πολιτιστικές αξίες για να επιζήσουν πρέπει να ανανεώνονται και ταυτόχρονα να προσαρμόζονται σ' έναν κόσμο που αλλάζει. Αυτό που με ανησυχεί είναι η επίδραση ενός εισαγόμενου τεχνικού πολιτισμού, η άκριτη αποδοχή από την ελληνική κοινωνία μοντέλων και αντιλήψεων που αντίκεινται στις θεμελιώδεις αξίες μας. Οι αντιδράσεις σ' αυτή την κατάσταση είναι σχετικά μικρές κι ανοργάνωτες. Με ποια ταυτότητα οι Έλληνες περιέρχονται στον σύγχρονο κόσμο; Ευρωπαίοι του Νότου, Βαλκάνιοι ή μετανάστες λίγο-πολύ αφομοιωμένοι κι επιτυχημένοι - πολλοί ξένοι μάς βλέπουν
μέσα από τουριστικά/φολκλόρ στερεότυπα. Σήμερα, η ελληνική μας ταυτότητα περνά μάλλον απαρατήρητη. Θυμάμαι σαν Έλληνας του εξωτερικού, επί δικτατορίας είχαμε κάτι να πούμε, ο λόγος μας έβρισκε απήχηση και ανταπόκριση. Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα. Άπειρα «γιατί» που συγκλίνουν σε ένα: γιατί πέσαμε τόσο χαμηλά; Όσον αφορά τα «πρέπει», θέλω, όσο γίνεται, να είναι λιγότερα. Πέταξα αυτά που κάνουν τη ζωή πολύπλοκη και δεν απορρέουν από τις βασικές μου αρχές και ανάγκες. Ο Έλληνας ποιητής μου. Φοιτητής ήμουν παθιασμένος με την ποίηση. Δεν ξεχώριζα μικρούς και μεγάλους. Ο Σολωμός είναι εκείνος που με αγγίζει πιο πολύ. Ο Σεφέρης σαν διανοητής με βοήθησε να ξεπεράσω ορισμένα ψευτοδιλήμματα και να καταλάβω τη συνέχεια του ιστορικού μας γίγνεσθαι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου. Να μη χάσω την ψυχή μου: Σκέψη ελεύθερη και άγρυπνη - πράξη σωστή και δίκαια. Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη - ορίστε την. Ένας μακρύς δρόμος που χάνεται στα βάθη της Ιστορίας. Σημάδεψε την πορεία της ανθρωπότητας. Είχε δύσκολες καμπές, κρατήθηκε μέσα από Συμπληγάδες και δράκοντες. Η πολιτιστική και πνευματική μας κληρονομιά ήταν δύναμη και ασπίδα μας. Σήμερα, ο δρόμος ολοένα και στενεύει. Ποια μπορεί να είναι η ιστορική μας συνέχεια; Δεν θέλω να πιστεύω πως τα σημερινά μας αδιέξοδα σημαδεύουν το τέλος του δρόμου. Της Άννας Γριμάνη, Καθημερινή (15/309)
Είμαστε Ελληνίδες φίλες μου. Αγαπάμε όλες την πατρίδα μας αναμφισβήτητα. Μπορούμε όλες μας να προσθέσουμε κι αλλά στα όλα όσα ήδη έχουμε κάνει. Αλλά να θυμόμαστε «Σκέψη ελεύθερη και άγρυπνη - πράξη σωστή και δίκαιη» Με αγάπη Φλώρα
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ▪ Στις 12 Απριλίου, την Κυριακή των Βαΐων διεξήχθη το ετήσιο πασχαλινό παζάρι στην εκκλησία στην Σουεφίε. Ο Σύλλογος Ελληνίδων Ιορδανίας θα ήθελε να ευχαριστήσει τα μέλη του που προσέφεραν τα νοστιμότατα εδέσματα τους. Στο παζάρι συμμετείχαν, ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων Τμήματος Μητρικής Γλώσσας και ο Σύλλογος Νεολαίας. ▪ Τον μήνα που μας πέρασε, την 1η Μαΐου, διοργανώθηκε από το Δ.Σ. στο οίκημα του συλλόγου μας γεύμα για τον εορτασμό του Πάσχα. Έδωσαν το παρόν τους νέα και παλαιά μέλη μας με τις οικογένειες τους. Το γλέντι στέφθηκε με επιτυχία και έπειτα από παράκληση των μελών μας θα διεξαχθούν κι άλλες παρόμοιες συνεστιάσεις στο μέλλον. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 1. Πρόγραμμα υποτροφιών Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για μεταπτυχιακές σπουδές: Προκήρυξη υποτροφιών για Μεταπτυχιακές σπουδές σε ελληνικά πανεπιστήμια, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. Οι αιτήσεις και τα πλήρη δικαιολογητικά θα πρέπει να κατατεθούν στην Ελληνική Πρεσβεία έως τις 29/05/2009. 2. Πρόγραμμα υποτροφιών ΙΚΥ για σεμινάρια ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού: Προκήρυξη υποτροφιών για την χορήγηση θέσεων, για παρακολούθηση οκτάμηνης διάρκειας σεμιναρίων ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού σε ελληνικά πανεπιστήμια κατά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010. Οι αιτήσεις και τα πλήρη δικαιολογητικά θα πρέπει να κατατεθούν στην Ελληνική Πρεσβεία έως τις 29/05/2009. 3. Πρόγραμμα φιλοξενίας παιδιών, νέων και ατόμων 3ης ηλικίας ομογενών ελλήνων στην Ελλάδα. Το Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης και το Υπουργείο Εξωτερικών - Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού συνδιοργανώνουν και συγχρηματοδοτούν Πρόγραμμα φιλοξενίας για παιδιά, νέους και άτομα Γ΄ ηλικίας της ελληνικής διασποράς σε διάφορες περιοχές ανά την Ελλάδα. Περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης www.eetaa.gr, τηλ. επικοινωνίας: 210 5214600, 210 5214659 κα Ξένη Μπαλωτή. Fax: 210 5214733. Και στην ιστοσελίδα της ΓΓΑΕ www.ggae.gr Αιτήσεις παιδιών & νέων www.eetaa.gr/apodimoi/neoi_09/prosklisi.htm Αιτήσεις 3ης ηλικίας www.eetaa.gr/apodimoi/trith-hlikia_09/prosklisi.htm ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ▪ Ο Σύλλογος Ελληνίδων Ιορδανίας εύχεται υγεία και ευτυχία στο νέο μέλος της οικογένειας της Μύριαμ Μπαρχάμε Χούρη. ▪ Τα μέλη του συλλόγου μας, εκφράζουν τα ειλικρινή τους συλλυπητήρια στην κ. Δώρα Καραιν για τον χαμό της μητέρας της.
Χρήσιμοι σύνδεσμοι: www.greek-learning.gr το πρώτο επίσημο πρόγραμμα απομακρυσμένης εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unesco. www.sae.gr ιστοσελίδα του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού www.mathitiada.gr επίσημη ιστοσελίδα της πανελλήνιας μαθητιάδας που άνοιξε τις πύλες της φέτος στις 8/5 με τίτλο «Ελλάδα… μάνα γης»
Επιμέλεια εφημερίδας: Νικολίνα Σολωμού (09762556255)
greek_ladies_jordan@hotmail.com
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Αμοργός Η Αμοργός, το νησί του ''Απέραντου Γαλάζιου'', βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυκλάδων, σε απόσταση 136 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά. Είναι μακρόστενο νησί με απότομη ορεινή μορφολογία εδάφους. Διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια τα Κατάπολα στο κέντρο και την Αιγιάλη. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα Αμοργού. Η Αμοργός ξεχωρίζει για τον αρχαιολογικό της πλούτο, τη λαϊκή αρχιτεκτονική και τέχνη, και τα τοπικά έθιμα. Διάσπαρτα σε όλη την Αμοργό ερείπια και αξιόλογα ευρήματα μαρτυρούν την συνεχή κατοίκηση από την προϊστορική εποχή. Από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης ύπαρξης στην Αμοργό. Ενώ κατά την αρχαιότητα η Αμοργός γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Κυκλαδικού πολιτισμού. Αργότερα κατά την μινωική εποχή στο νησί καταφθάνουν πολλοί μινωίτες ιδρύοντας μία από τις πρώτες πόλεις του νησιού, την Μινώα. Αργότερα Ναξιώτες ιδρύουν την Αρκεσίνη, στη σημερινή περιοχή Καστρί και την ίδια εποχή, Μιλήσιοι εγκαθίστανται στην Αιγιάλη, το σημερινό χωριό Θολάρια. Αυτές ήταν κατά την αρχαιότητα οι σπουδαιότερες πόλεις του νησιού. Η Αμοργός είχε την ίδια τύχη με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων και μετά την επανάσταση του 1821 ενώθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Παναγία η Χοζοβιώτισσα ▪ Βορειοανατολικά της Χώρας βρίσκεται ένα σημαντικότατο εκκλησιαστικό μνημείο, το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας που ίδρυσε το 1088 ο Αλέξιος Κομνηνός. Λιτό και απέριττο, δένει απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον του, με τα απότομα και απειλητικά βράχια που το προφυλάσσουν και το κάνουν ορατό μόνο από το πέλαγος. Πήρε το όνομά του από την περιοχή Χόζοβα των Αγίων Τόπων από όπου μεταφέρθηκε η εικόνα της Παναγίας. H κάτασπρη, απέριττη όψη του κτιρίου εναρμονίζεται θαυμαστά με τον πολύχρωμο απειλητικό γκρεμό. Μόνο από κοντά διαγράφονται οι λευκοί γεωμετρικοί όγκοι και τα αυστηρά γραμμικά περιγράμματα που, με τη συνεργεία του φωτός, δημιουργούν την αίσθηση πολυεπίπεδης επιφάνειας μήκους 40 μ. Εξαιτίας του μικρού πλάτους -δεν ξεπερνά τα 5 μ.- τα οκτώ επίπεδα - «όροφοι», δεν συναντώνται σχεδόν σε κανένα σημείο. Στους «ορόφους» οδηγούν κλίμακες στενές, πέτρινες, κτιστές ή λαξευμένες στον βράχο. Kαμάρες, τόξα, βυζαντινού τύπου ή οξυκόρυφα των χρόνων της Ενετοκρατίας (1296-1537), κτισμένα με πέτρες ή πωρόλιθο από τη Mήλο, ξυλοδόκαρα και ξυλοδεσιές, χαρακτηρίζουν τον περίπλοκο, δαιδαλώδη εσωτερικό χώρο. Τα πολυάριθμα κελιά των μοναχών, η τράπεζα, τα μαγειρεία, οι φούρνοι, οι αποθήκες, τα πατητήρια, οι στέρνες και τα πηγάδια, όλα σφηνωμένα μέσα στον φυσικό βράχο που μεταμορφώνεται σε λειτουργικό οικοδομικό στοιχείο, συνθέτουν ένα θαυμαστό δείγμα ανώνυμης λαϊκής αρχιτεκτονικής. H χρονολόγηση της μονής, άρρηκτα δεμένη με το όνομα Xοζοβιώτισσα, εν πολλοίς, στηρίζεται και στην προφορική παράδοση. O συσχετισμός των διηγήσεων με τις πληροφορίες των βυζαντινών χρονογράφων, κυρίως του Θεοφάνους, η συνεξέταση των ιστορικών γεγονότων, των αναταραχών στον γεωγραφικό χώρο της Μεσογείου και της Παλαιστίνης, καθώς και των μεταγενεστέρων γραπτών μαρτυριών που παραδίδουν οι Kώδικες και τα πατριαρχικά Σιγίλια της μονής, επιτρέπουν τη χρονολόγηση του πρώτου κτιριακού πυρήνα στον 9ο αι., στα χρόνια της άφιξης της εικόνας. Τη σύνδεση της μονής με τον Αυτοκράτορα Αλέξιο τον A΄ Κομνηνό (1081-1118), στηρίζουν μεταγενέστερες γραπτές, πληροφορίες, όπως οι πατριαρχικές επιστολές, οι οποίες προφανώς ανάγονται στην πρώτη βασιλικήν χρυσόβουλλον γραφήν του έτους 1088, που εκχωρούσε σταυροπηγιακά δικαιώματα στη μονή. Πρόσθετο τεκμήριο για τον συσχετισμό της μονής με τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου αποτελεί και ένα ενεπίγραφο ασημένιο εξαπτέρυγο, που αναφέρει ότι «ανεκενίσθη παρ' Αλεξίου βασιλέως του μεγάλου Κομνηνού». (πληροφορίες: εφημερίδα καθημερινή, ιστοσελίδα Αμοργού, wikkipedia)
ΑΜΟΡΓΟΣ (Απόσπασμα , Νίκος Γκάτσος) .....Τι να μου κάμει η σταλαγματιά που λάμπει στο μέτωπο σου; Το ξέρω πάνω στα χείλια σου έγραψε ο κεραυνός τ' όνομα του Το ξέρω μέσα στα μάτια σου έχτισε ένας αητός τη φωλιά του Μα εδώ στην όχτη την υγρή μόνο ένας δρόμος υπάρχει Μόνο ένας δρόμος απατηλός και πρέπει να τον περάσεις Πρέπει στο αίμα να βουτηχτείς πριν ο καιρός σε προφτάσει Και να διαβείς αντίπερα να ξαναβρείς τους συντρόφους σου Άνθη πουλιά ελάφια Να βρεις μιαν άλλη θάλασσα μιαν άλλη απαλοσύνη Να πιάσεις από τα λουριά του Αχιλλέα τ' άλογα Αντί να κάθεσαι βουβή τον ποταμό να μαλώνεις Τον ποταμό να λιθοβολείς όπως η μάνα του Κίτσου. Γιατί κι εσύ θα' χεις χαθεί κι η ομορφιά σου θα' χει γεράσει. Μέσα στους κλώνους μιας λυγαριάς βλέπω το παιδικό σου πουκάμισο να στεγνώνει Πάρ' το σημαία της ζωής να σαβανώσεις τον θάνατο Κι ας μη λυγίσει η καρδιά σου Κι ας μην κυλήσει το δάκρυ σου πάνω στην αδυσώπητη τούτη γη Όπως εκύλησε μια φορά στην παγωμένη ερημιά το δάκρυ του πιγκουίνου Δεν ωφελεί το παράπονο Ίδια παντού θα' ναι η ζωή με το σουραύλι των φιδιών στη χώρα των φαντασμάτων Με το τραγούδι των ληστών στα δάση των αρωμάτων Με το μαχαίρι ενός καημού στα μάγουλα της ελπίδας Με το μαράζι μιας άνοιξης στα φυλλοκάρδια του γκιώνη Φτάνει ένα αλέτρι να βρεθεί κι ένα δρεπάνι κοφτερό σ' ένα χαρούμενο χέρι Φτάνει ν' ανθίσει μόνο Λίγο σιτάρι για τις γιορτές λίγο κρασί για τη θύμηση λίγο νερό για τη σκόνη..... ...Πόσο πολύ σε αγάπησα εγώ μονάχα το ξέρω Εγώ που κάποτε σ' άγγιξα με τα μάτια της πούλιας Και με τη χαίτη του φεγγαριού σ' αγκάλιασα και χορέψαμε μες στους καλοκαιριάτικους κάμπους Πάνω στη θερισμένη καλαμιά και φάγαμε μαζί το κομμένο τριφύλλι Μαύρη μεγάλη θάλασσα με τόσα βότσαλα τριγύρω στο λαιμό τόσα χρωματιστά πετράδια στα μαλλιά σου.....
Ψημένη Ρακή. Η Αμοργός είναι ο μοναδικός τόπος που παράγει την ψημένη ρακή. Η ψημένη ρακή προσφέρεται άλλοτε σαν ορεκτικό και άλλοτε σαν χωνευτικό, συνήθως όμως σαν κέρασμα στις γιορτές και στις συνάξεις. Υλικά: 1 κιλό ρακή, 1 ποτήρι μέλι, ½ ποτήρι ζάχαρη, 2-3 Φλούδες κανέλα, γαρίφαλο ή 1 κ. γλυκού γλυκάνισο Εκτέλεση: Βάζω την ρακή, το μέλι και τη ζάχαρη να πάρουν μια βράση σε μια κατσαρόλα. Σε ένα άλλο κατσαρολάκι βάζω ένα ποτήρι νερό, γαρίφαλο ή ένα κουταλάκι του γλυκού γλυκάνισο και τις φλούδες κανέλα και τα βράζω για αρκετή ώρα. Σουρώνω τα μυρωδικά και το προσθέτω στη ρακή αφήνοντας να πάρει μία βράση. Μερικοί προσθέτουν κι ένα ποτηράκι κονιάκ. Όταν κρυώσει, τη βάζω σε μπουκάλι και σε κάθε μπουκάλι βάζω λίγη κανέλα σε φλούδα. Προσφέρεται στο μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας και σε όλα τα σπίτια του νησιού.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Νίκος Γκάτσος Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε το 1911στα Χάνια Φραγκόβρυσης (κάτω Ασέα) της Αρκαδίας, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Τις γυμνασιακές του σπουδές έκανε στην Τρίπολη, όπου γνώρισε τα λογοτεχνικά βιβλία, αλλά και τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας ξένων γλωσσών. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα όπου φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήξερε ήδη αρκετά καλά αγγλικά και γαλλικά και είχε μελετήσει τον Παλαμά, τον Σολωμό, το δημοτικό τραγούδι, όπως και τις νεωτεριστικές τάσεις στην ευρωπαϊκή ποίηση. Στην Αθήνα, όπου εγκαταταστάθηκε με την οικογένειά του, άρχισε να έρχεται σε επαφή με τους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του, μικρά σε έκταση και με κλασικό ύφος, στα περιοδικά "Νέα Εστία" το 1931 και "Ρυθμός" το 1933. Την ίδια περίοδο έγραψε κριτικά σημειώματα στα περιοδικά "Μακεδονικές Ημέρες", "Ρυθμός" και "Τα Νέα Γράμματα" (για τον ποιητή Κωστή Μπαστιά, την ποιήτρια Μυρτιδιώτισσα και τον Θ. Καστανάκη αντίστοιχα). Το 1943 εξέδωσε από τις εκδόσεις "Αετός" (σε 308 αντίτυπα) το βιβλίο του "Αμοργός" με το ομώνυμο ποίημα, που έμελε να σημαδέψει τη σύγχρονη ελληνική ποίηση. Αυτό ήταν και το μοναδικό βιβλίο του. Το έργο, που αποτελείται από μόνον 20 μόνον σελίδες, εκφράζει τις διαθέσεις της νεότερης ποίησης και θεωρείται σαν κορυφαίο ποιητικό έργο του ελληνικού υπερρεαλισμού. Στην πρώτη κυκλοφορία του μάλιστα προκάλεσε δυσμενείς κριτικές και αντιδράσεις, αλλά πολύ σύντομα, το 1947, το κλίμα αντιστράφηκε και η "Αμοργός" με τις ευμενείς ελληνικές και ξένες κριτικές κατατάχτηκε στην κορυφή της ελληνικής ποίησης. Η "Αμοργός" επανεκδόθηκε το 1963, το 1969 και το 1987. Από τότε ο ποιητής δημοσίευσε μόνον τρία ακόμη ποιήματα: το "Ελεγείο" (1946, "Φιλολογικά Χρονικά"), το "Ο Ιππότης και ο Θάνατος" ( 1947, "Μικρό Τετράδιο") και το "Τραγούδι του παλιού καιρού" (1963, "Ο Ταχυδρόμος"), αφιερωμένο στο Γ. Σεφέρη. Έγραψε επίσης πολλές μελέτες και σχόλια πάνω στην ποίηση. Με το τέλος του πολέμου ο Ν. Γκάτσος συνεργάστηκε με την "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" ως μεταφραστής και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως ραδιοσκηνοθέτης, για βιοποριστικούς λόγους. Παράλληλα άρχισε να γράφει στίχους πάνω στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, ανοίγοντας έτσι μια λαμπρή θητεία στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Αργότερα θα συνεργαζόταν και με άλλους αξιόλογους συνθέτες, όπως με τον Θεοδωράκη και τον Ξαρχάκο. Ο Ν. Γκάτσος, εκμεταλλευόμενος την εκφραστική του δεινότητα, ασχολήθηκε διεξοδικά με τη μετάφραση έργων, κύρια για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και του Λαϊκού Θεάτρου. Πολλές μεταφράσεις του θα παραμείνουν έκτοτε κλασικές με πρώτη αυτή του "Ματωμένου Γάμου". Μετέφρασε πολλούς συγγραφείς και συγκεκριμένα από τα ισπανικά τους Λόρκα, Λοπε δε Βέγα και Ραμόν δελ ΒάλιεΙνκλάν, από τα γαλλικά, τον Ζενέ και από τα αγγλικά τον Τ. Ουιλλιαμς, Ε. Ο΄Νηλ, Α.Μακ Λης, Σων Ο΄Κέιζυ, Αύγουστο Στρίντμπεργκ, Κρίστοφερ Φράυ και άλλους. Το 1944 μετέφρασε ("Φιλολογικά Χρονικά") το ποίημα "Νυχτερινό Τραγούδι" του Λόρκα. Μετέφρασε επίσης τα έργα: "Ματωμένος Γάμος" (1948), "Το σπίτι της Μπερνάντα Αλμπα" (1945) του Φ. Λόρκα, "Ο πατέρας" του Στρίνμπεργκ (1962) και "Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα" του Ο' Νηλ (1965). Όλα τα έργα αυτά ανεβάστηκαν από το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης. Συνεργάστηκε επίσης με τα περιοδικά "Νέα Εστία", "Τράμ", "Μακεδονικές Ημέρες", "Μικρό Τετράδιο", "Τα Νέα Γράμματα", "Φιλολογικά Χρονικά", "Ρυθμός" και "Καλλιτεχνικά Νέα". Επίσης, σε συνεργασία του με την ελληνική ραδιοφωνία, σκηνοθέτησε διάφορα θεατρικά έργα. Μεγάλη προσφορά έχει ο ποιητής σαν στιχουργός στο ελληνικό τραγούδι, στο οποίο αφιερώθηκε σε μεγάλο βαθμό μετά την "Αμοργό". Συνεργάστηκε στενά με κορυφαίους Έλληνες συνθέτες. Στίχους του μελοποίησαν οι Μ. Χατζιδάκις, Μ. Θεοδωράκης, Στ. Ξαρχάκος, Δ. Μούτσης, Λ. Κελαηδόνης, Χ. Χάλαρης κ.α. σε κορυφαίες δημιουργίες και επιτυχίες ("Αθανασία", "Της γης το χρυσάφι", "Ρεμπέτικο", "Αρχιπέλαγος", "Πήρες το μεγάλο δρόμο", "Πορνογραφία", "Λαϊκή Αγορά", "Η μικρή Ραλλού", "Μια γλώσσα μια πατρίδα", "Αν θυμηθείς τ' όνειρό μου", "Η νύχτα", "Στο Σείριο υπάρχουνε παιδιά", "Αντικατοπτρισμοί", "Τα κατά Μάρκον", "America America" κ.α.). Ιδιαίτερη σχέση και συνεργασία
ανέπτυξε ο ποιητής με τον Μ. Χατζιδάκι και μάλιστα για μεγάλο διάστημα μέχρι και το θανατό του ήταν επίλεκτο μέλος της ομάδας Χατζιδάκι, Ελύτη, Τσαρούχη, Mποσταντζόγλου και Αργυράκη. Με της υψηλής ποιότητας και μεστή ποίησή του, ο Ν. Γκάτσος καθιερώθηκε σαν κορυφαίος στιχουργός της ελληνικής έντεχνης μουσικής. Χαρακτηριστικά, αξέχαστοι θα μείνουν οι στίχοι του, που μελοποιήθηκαν από τον Μ. Χατζηδάκη, από το "Ματωμένο Γάμο", "Χάρτινο το Φεγγαράκι" και "Πάει ο καιρός": "Πάει ο καιρός πάει ο καιρός που ήταν ο κόσμος δροσερός και καθ' αυγή ξεκινούσε μια πληγή για να ποτίσει όλη τη γη..." Μάλιστα, το γεμάτο νόημα αυτό τραγούδι, απαγορεύτηκε από τη δικτατορία. Μετά την πτώση της, το 1974, ο ποιητής όμως θα απαντήσει: "Ήρθε ο καιρός ήρθε ο καιρός πάνου στου κόσμου την πληγή ήρθε ο καιρός ήρθε ο καιρός να ξαναχτίσετε τη γη..." Ο Ν. Γκάτσος πέθανε στις 12 Μαΐου 1992 και τάφηκε στην Ασέα. Θα μείνει για πάντα σαν ο κατ' εξοχήν εκφραστής του ελληνικού ποιητικού υπερρεαλισμού και σαν μια εξέχουσα μορφή του ελληνικού ποιοτικού τραγουδιού. Αυτή ήταν η ζωή μας Λίγα δένδρα λίγα σπίτια κι ένας άδειος ουρανός είταν όλος μας ο κόσμος είταν όλο μας το βιός. Το κανάτι στο πρεβάζι το πηγάδι στην αυλή το κουράγιο της μητέρας του πατέρα η συμβουλή Αυτή ήταν η ζωή μας κι όχι άλλη μικρή και ταπεινή μα και μεγάλη κι αν κάποτε μας πίκρανε - χαλάλι! Με το κρύο με το χιόνι με το δάκρυ στην καρδιά Το ψωμάκι μετρημένο το προσφάϊ λιγοστό και στη γη την πρώτη μάνα το μεγάλο ευχαριστώ Αυτή ήταν η ζωή μας κι όχι άλλη μικρή και ταπεινή μα και μεγάλη κι αν κάποτε μας πίκρανε - χαλάλι!
Ασε τον καιρό Ασε τον καιρό να γίνει χάδι δροσερό (http://arcadia.ceid.upatras.gr/)
πάνω στη πληγή σου. Ασε να φανεί στην άδεια θάλασσα πανί κι ύστερα θυμήσου. Θυμήσου κείνο το πρωί που μες του κόσμου τη βοή άνοιξες δρόμο στη ζωή και χάθηκες και χάθηκες. Ασε τα παιδιά που 'χουν σπίθα στην καρδιά να 'ρθουνε κοντά σου. Ασε τη φωτιά να σου χαϊδεύει τη ματιά κι ύστερα στοχάσου. Στοχάσου κείνο το πρωί που μες του κόσμου τη βοή άνοιξες δρόμο στη ζωή και χάθηκες και χάθηκες.
ΙΣΤΟΡΙΑ: 29 Μαΐου 1453, Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ Και η κερκόπορτα άνοιξε. Ο εχθρός ρημαξε. Λεηλάτισε. ‘Εσφαξε. Τι κι αν η ρωμιοσύνη σφάδαξε. Ο βασιλιάς μαρμάρωσε. Η Πόλις Εάλω Ιστορική αναδρομή: Βρισκόμαστε στις αρχές του 1453, όπου έμελε να γίνουν οι τελευταίες στιγμές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η λαμπρή αυτή αυτοκρατορία έχει συρρικνωθεί στην Κωνσταντινούπολη, στις περιοχές της Θράκης που βρίσκονται κοντά στην Βασιλεύουσα και σε ένα μεγάλο κομμάτι της Πελοποννήσου. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είναι αυτοκράτορας. Ο τελευταίος, όπως έδειξε η ιστορία, αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Εδώ και δυο χρόνια, κεφαλή των Τούρκων είναι ο Μωάμεθ ο δεύτερος, όπου σε ηλικία μόλις 21 ετών, έχει κάνει σκοπό της ζωής του την εξάπλωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τροχοπέδη στα σχέδια του είναι η Κωνσταντινούπολη και έτσι όλες του οι προσπάθειες συγκεντρώνονται στην κατάληψη της. Ήδη, μετά από εντολές του, έχει χτιστεί ένα φρούριο στα βόρεια της Πόλης, στο πιο στενό σημείο του Βοσπόρου. Το φρούριο αυτό ονομάστηκε Ρούμελι- Χισάρ. Η θέση του φρουρίου αυτού, το καθιστά χρήσιμο στον Μωάμεθ για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι μέσω αυτού ελέγχει την διέλευση των πλοίων από τον Βόσπορο και έτσι έχει την δυνατότητα, όποτε θελήσει, να απαγορεύσει την προσέγγιση πλοίων στην Πόλη από την Μαύρη Θάλασσα. Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο του είναι χρήσιμο το Ρούμελι- Χισάρ, είναι ότι από αυτό εφορμούν Τούρκοι στις περιοχές γύρω από την Κωνσταντινούπολη, τις λεηλατούν και τρομοκρατούν τους κατοίκους αυτών. Αυτές οι ενέργειες των Τούρκων ανάγκασαν τον Παλαιολόγο να μαζέψει τους κατοίκους των περιοχών αυτών, μέσα από τα τείχη της Βασιλεύουσας και να ξεκινήσει τις ετοιμασίες για την πολιορκία που θα υφίσταντο η Πόλη, όπως διαφαινόταν στον ορίζοντα. Ανάμεσα στις ετοιμασίες αυτές ήταν η συγκέντρωση όσο περισσοτέρων τροφίμων μπορούσαν να μαζευτούν, η επισκευή των τειχών, το κλείσιμο του Κεράτιου με την αλυσίδα και η αποστολή επιστολών στην Δύση με τις οποίες ζητούσε βοήθεια. Μια βοήθεια που, δυστυχώς, δεν στάλθηκε ποτέ στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι ετοίμασε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος την Πόλη. Αξιοσημείωτο είναι ότι πολλά από τα εκκλησιαστικά κειμήλια χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή νομισμάτων. Με τα νομίσματα αυτά έγινε η πληρωμή των στρατιωτών και η κάλυψη των εξόδων προετοιμασίας της Βασιλεύουσας. Ο Μωάμεθ, που στην ιστορία έμεινε με το όνομα Μωάμεθ ο Πορθητής, έκανε τις δικές του ετοιμασίες. Εκτός από την κατασκευή του Ρούμελι- Χισάρ, το φθινόπωρο του 1452, λίγους μήνες δηλαδή πριν την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, έστειλε μέρος του στρατού του στην Πελοπόννησο. Σκοπός αυτού του στρατού, ήταν να απασχολήσει τους εκεί Έλληνες ώστε να μην μπορούν να στείλουν βοήθεια στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και στους υπερασπιστές της Πόλης. Ο Μωάμεθ, όμως, δεν σταμάτησε εδώ. Την ίδια εποχή που έστειλε στρατό στον Μοριά, προσέλαβε ένα Ούγγρο τεχνίτη και του ανάθεσε την κατασκευή ενός τεράστιου, για την εποχή, κανονιού. Διάφορες πηγές αναφέρουν ότι αυτό το κανόνι μπορούσε να εκτοξεύσει βλήματα βάρους 544 κιλών. Ενδεικτικό του μεγέθους του, είναι το ότι για να συρθεί χρησιμοποιούνταν 30 βοϊδάμαξες και 500 άντρες. Στις αρχές του 1453 αρχίζουν να συγκεντρώνονται τα τουρκικά στρατεύματα γύρω από την Πόλη. Τον αποκλεισμό της από την θάλασσα, αναλαμβάνουν 400 τουρκικά πλοία. Το δε μεγάλο κανόνι στήνεται απέναντι από την Πύλη του Ρωμανού. Επίσημα η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης ξεκίνησε στις αρχές Απριλίου του 1453. Μέσα στην Πόλη βρίσκονται 50.000 ψυχές. Οι στρατιώτες είναι 7.000, και σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται 2.000 ξένοι. Έξω από την Κωνσταντινούπολη έχει συγκεντρωθεί πολλαπλάσιος αριθμός Τούρκων στρατιωτών. Ακριβής αριθμός δεν υπάρχει, αλλά πιθανολογείτε ότι ήταν μεταξύ 250.000 και 400.000. Μαζί τους έχουν πολιορκητικές μηχανές, πύργους, σκάλες και φυσικά κανόνια. Κανόνια που ξεκινούν να σφυροκοπούν τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Οι υπερασπιστές της Βασιλεύουσας με την βοήθεια του άμαχου πληθυσμού της, επισκευάζουν κάθε βράδυ, τις ζημιές στα τείχη που έχουν κάνει τα κανόνια του Μωάμεθ, κατά την διάρκεια της ημέρας. Αυτό όμως
είναι κάτι που γίνεται όλο και πιο δύσκολα και ταυτόχρονα όλο και πιο αναποτελεσματικά. Έτσι κυλούν οι μέρες ως τις 21 Μαΐου, όπου ο Μωάμεθ ο Πορθητής, προτείνει στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να παραδώσει την Πόλη. Ο Κωνσταντίνος δεν αποδέχεται την πρόταση και από το σημείο αυτό, για οκτώ συνεχής ημέρες, τα Τούρκικα κανόνια βάλουν ακατάπαυτα τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Το μεγάλο κανόνι έχει καταστρέψει τα τείχη στην Πύλη του Ρωμανού σχεδόν ολοκληρωτικά. Αυτό το σημείο των τειχών υπερασπίζεται μεταξύ άλλων και ο ίδιος ο Παλαιολόγος. Την 28η Μαΐου τελείται Θεία Λειτουργία στην Αγία Σοφία. Ο Αυτοκράτορας, όπως και άλλοι υπερασπιστές της Πόλης, λαμβάνουν την Θεία Κοινωνία. Το ίδιο βράδυ, και πιο συγκεκριμένα τις πρώτες ώρες της Τρίτης 29 Μαΐου του 1453, αρχίζει η μεγάλη επίθεση του Μωάμεθ. Ο Παλαιολόγος θα αφήσει την τελευταία του πνοή πάνω στα τείχη, υπερασπιζόμενος την Βασιλεύουσα. Η Κωνσταντινούπολη, την ημέρα αυτή έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Για τρία μερόνυχτα, όπως τους είχε υποσχεθεί ο Μωάμεθ, οι Τούρκοι λεηλάτησαν την Πόλη. Έκαψαν, κατάστρεψαν, βίασαν και δολοφόνησαν μέχρι που ελάχιστα πράγματα έμειναν στην Πόλη που να θυμίζουν την προηγούμενη αίγλη και ομορφιά της. Ενδεικτικό των τουρκικών βιαιοπραγιών είναι ο σφαγιασμός των Ελλήνων που είχαν καταφύγει στην Αγιά Σοφιά τις ώρες εκείνες. Οι Τούρκοι στρατιώτες, έσπασαν τις πόρτες του ναού και μέσα στον ιερό αυτό χώρο αφαίρεσαν τις ζωές δεκάδων αμάχων. Μια παράδοση αναφέρει ότι την ώρα που εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Αγιά Σοφιά τελούνταν Θεία Λειτουργία. Ο τοίχος, τότε, πίσω από την Αγία Τράπεζα άνοιξε και μέσα του εξαφανίστηκε ο Ιερέας. Όταν η Πόλη επιστρέψει σε χέρια Χριστιανών, ο Ιερέας θα ξαναβγεί από εκεί και θα συνεχίσει την Θεία Λειτουργία που άφησε στην μέση. Ο Μωάμεθ, ξαναέκτισε την Κωνσταντινούπολη και μετέφερε εκεί την πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που μέχρι τότε ήταν η Ανδριανούπολη. Στην Πόλη, που οι Τούρκοι από τότε ονομάζουν Ινσταμπούλ, μεταφέρθηκαν και εγκαταστάθηκαν άνθρωποι διαφόρων εθνικοτήτων. Όσο λαμπερά κι αν ήταν όμως τα οικοδομήματα του Μωάμεθ, η Κωνσταντινούπολη δεν απέκτησε ποτέ πια την αίγλη των Βυζαντινών χρόνων. Και αυτό γιατί στολίδια της δεν ήταν ποτέ τα κτίρια. Στολίδι της ήταν το Φως του Χριστιανισμού και το Φως του Ελληνικού πνεύματος που την περιέβαλαν. (www.matia.gr) Πάρθεν η Ρωμανία Το ανακάλημα της Κωνσταντινούπολης (Δημοτικό απόσπασμα) (Δημοτικό τραγούδι του Πόντου) Έναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν' από την Πόλην Θρήνος κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και ° λύπη, ουδέ στ' αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια, Θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις. επήγεν και-ν εκόνεψεν α σου Ηλί' τον κάστρον. Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλιν την αγία, Εσείξεν τ' έναν το φτερόν σο αίμα βουτεμένον, το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν εσείξεν τ' άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον, τους. Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ' ο μητροπολίτης° Τις το 'πεν; Τις το μήνυσε; Πότε 'λθεν το έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει. μαντάτο; Σίτ' αναγνώθ' σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την Καράβιν εκατέβαινε στα μέρη της Τενέδου καρδίαν. και κάτεργον το υπάντησε, στέκει και αναρωτά το: "Αλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!" -"Καράβιν, πόθεν έρκεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;" Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μοναστήρια -"Ερκομαι ακ τα' ανάθεμα κι εκ το βαρύν το κι ο Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπιέται, σκότος, -Μη κλαίς, μη κλαίς Αϊ-Γιάννε μου, και ακ την αστραποχάλαζην, ακ την ανεμοζάλην° δερνοκοπισκάσαι απέ την Πόλην έρχομαι την αστραποκαμένην. -Η Ρωμανία πέρασε, η Ρωμανία 'πάρθεν. Εγώ γομάριν Δε βαστώ, αμέ μαντάτα φέρνω -Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι κακά δια τους χριστιανούς, πικρά και δολωμένα άλλο.
Οδυσσέα Ελύτη ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη κι άπαρτος μες στη λύπη του Μακριά του κόσμου που η ψυχή του γύρευε να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου Και σκληρός πιο κι απ' την πέτρα που δεν τον είχανε κοιτάξει τρυφερά ποτέ - κάποτε τα στραβά δόντια του άσπριζαν παράξενα Κι όπως περνούσε με το βλέμμα του λίγο πιο πάνω απ' τους ανθρώπους κι έβγανε απ' όλους Έναν που του χαμογελούσε τον Αληθινόν που ο χάρος δεν τον έπιανε Πρόσεχε να προφέρει καθαρά τη λέξη θάλασσα έτσι που να γυαλίσουν μέσα της όλα τα δελφίνια Κι η ερημιά πολλή που να χωρά ο Θεός κι η κάθε μια σταγόνα σταθερή στον ήλιο ν' ανεβαίνει Νέος ακόμα είχε δει στους ώμους των μεγάλων τα χρυσά να λάμπουν και να φεύγουν Και μια νύχτα θυμάται σ' ώρα μεγάλης τρικυμίας βόγκηξε ο λαιμός του πόντου τόσο που θολώθη μα δεν έστερξε να τού σταθεί Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε. II Θεέ μου και τώρα τι Που 'χε με χίλιους να παλέψει χώρια με τη μοναξιά του ποιος αυτός που 'ξερε μ' ένα λόγο του να δώσει ολάκερης της γης να ξεδιψάσει τι Που όλα τού τα 'χαν πάρει Και τα πέδιλά του τα σταυροδετά και το τρικράνι του το μυτερό και το τοιχίο που καβαλούσε κάθε απομεσήμερο να κρατάει τα γκέμια ενάντια στον καιρό σαν ζόρικο και πηδηχτό βαρκάκι Και μια φούχτα λουίζα που την είχε τρίψει στα μάγουλα ενός κοριτσιού μεσάνυχτα να το φιλήσει (πως κουρναλίζαν τα νερά του φεγγαριού στα πέτρινα τα σκαλοπάτια τρεις γκρεμούς πάνω απ' τη θάλασσα...) Μεσημέρι από νύχτα Και μήτ' ένας πλάι του Μονάχα οι λέξειςτου οι πιστές που 'σμιγαν όλα τους τα χρώματα ν' αφήσουν μες στοχέρι του μια λόγχη από άσπρο φως Και αντίκρυ σ' όλο των τειχών το μάκρος μυρμηκιά οι χυμένες μες στο γύψο κεφαλές όσο έπαιρνε το μάτι του «Μεσημέρι από νύχτα - όλ' η ζωή μια λάμψη!» φώναξε κι όρμησε μες στο σωρό σύρνοντας πίσω του χρυσή γραμμή ατελεύτητη Και αμέσως ένιωσε ξεκινημένη από μακριά η στερνή χλωμάδα να τον κυριεύει. III Τώρα καθώς του ήλιου η φτερωτή ολοένα γυρνούσε και πιο γρήγορα οι αυλές βουτούσαν μέσα στο χειμώνα κι έβγαιναν πάλι κατακόκκινες απ' τα γεράνια Κι οι μικροί δροσεροί τρούλοι όμοια μέδουσες γαλάζιες έφταναν κάθε φορά και πιο ψηλά στ' ασήμια που τα ψιλοδούλευε ο αγέρας γι' άλλων καιρών πιο μακρινών το εικόνισμα Κόρες παρθένες φέγγοντας η αγκαλιά τους ένα θερινό ξημέρωμα φρέσκα βαγιόφυλλα και της μυρσίνης της ξεριζωμένης των βυθών σταλάζοντας ιώδιο τα κλωνάρια Του 'φερναν Ενώ κάτω απ' τα πόδια του άκουγε στη μεγάλη καταβόθρα να καταποντίζονται πλώρες μαύρων καραβιών τ' αρχαία και καπνισμένα ξύλα όθε με στυλωμένο μάτι ορθές ακόμη Θεομήτορες επιτιμούσανε Αναποδογυρισμένα στις χωματερές αλόγατα σωρός τα χτίσματα μικρά μεγάλα θρουβαλιασμός και σκόνης άναμμα μες στον αέρα Πάντοτε με μια λέξη μες στα δόντια του άσπαστη κειτάμενος Αυτός ο τελευταίος Έλληνας! (1969)
Στον επόμενο τόνο η μέρα θα είναι… ΠΡΑΣΙΝΗ? Πριν από λίγα χρόνια οι επιστήμονες μας κτυπούσαν το καμπανάκι και μας ενημέρωναν αν συνεχίσουμε να καταστρέφουμε τη φύση αυτή θα μας εκδικηθεί αλλά μιλούσαν στο βρόντο. Συνεχίσαμε με «απαράμιλλο» ζήλο να μολύνουμε την κάθε μας μέρα όλο και περισσότερο. Οικολόγοι: Κάποιοι αρχικά το θεώρησαν μόδα, άλλοι είπαν είναι trendy να δηλώνεις οικολόγος… κάνει καλό και στο life style!!! Πόσοι όμως αναρωτηθήκαμε για το μέλλον των παιδιών μας; των εγγονιών μας; Μπορεί εμείς να ευχαριστηθήκαμε τα μπάνια μας στις υπέροχες παραλίες του Αιγαίου, να μυρίσαμε τέτοια εποχή τα γεράνια και τα γιασεμιά στις αυλές των σπιτιών στην Πλάκα, να παίξαμε σαν παιδία με το χιόνι στο Μέτσοβο, να κοιμηθήκαμε κάτω από πεύκους τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού στο δάσος του Σειχ Σου, να χαρήκαμε όταν είδαμε τις αγέλες των κόκκινων ελαφιών στην Πάρνηθα, να κολυμπήσαμε δίπλα από δελφίνια στην Ρόδο… Γιατί όμως να θέλουμε να στερήσουμε απ’ τα παιδιά μας τις ομορφιές της Ελλάδας αλλά και κάθε άλλης χώρας. Ας μην ξεχνάμε η φύση είναι η Ιστορία κάθε τόπου. Ακόμη και αν υπάρχουν ενδείξεις ευαισθησίας, σε κάθε κάλεσμα των οικολόγων, για την προστασία του πλανήτη που μας φιλοξενεί, μόλις το πρόσταγμα κοπάσει, η «αμνησία» επανέρχεται, να σου και πάλι σκουπίδια σε δρόμους, πάρκα, θάλασσες... 50 Απλές συμβουλές για την σωτηρία του πλανήτη. (www.greenpeace.org) 1. Αποφεύγετε τις συσκευασίες μιας χρήσης. 2. Αποφύγετε όλα τα προϊόντα αμιάντου. 3. Χρησιμοποιήστε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. 4. Αντικαταστήστε τους κοινούς λαμπτήρες πυρακτώσεως µε νέους λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης. 5. Προτιμήστε ανεμιστήρες οροφής αντί των ενεργοβόρων κλιματιστικών. 6. Χρησιμοποιήστε στα ψώνια σας µία πάνινη τσάντα αντί για πλαστική. 7. Αντικαταστήστε το συμβατικό σας ντους µε ένα μοντέλο μικρότερης ροής νερού. 8. Ανακυκλώστε το λάδι μηχανής του αυτοκινήτου σας. Δώστε το στο συνεργείο και µην το ρίχνετε στην αποχέτευση. 9. Προτιμάτε να αγοράζετε αναψυκτικά σε επιστρεφόμενα γυάλινα μπουκάλια. 10. Αν χρειάζεστε είδη ξυλείας απαιτείστε πιστοποιητικά που να βεβαιώνουν ότι δεν προέρχονται από αρχέγονα δάση. 11. Χρησιμοποιήστε απορρυπαντικά που δεν περιέχουν φωσφορικά άλατα. 12. Τοποθετήστε ένα πλαστικό μπουκάλι στο καζανάκι της τουαλέτας σας, για να μειώσετε την ποσότητα νερού που κατακρατείται στο καζανάκι. 13. Τοποθετείστε ηλιακό θερμοσίφωνα.
Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης: λεωφορεία, τρένα, μετρό, τραμ, τρόλεϊ, ποδήλατα ή ...περπάτημα. 15. Υποστηρίξτε τις τοπικές αγορές αγροτικών προϊόντων. 16. Χρησιμοποιήστε µη λευκασμένα φίλτρα καφέ. 17. Πειραματισθείτε µε τα χορτοφαγικά γεύματα κατά προτίμηση βιολογικής προέλευσης. 18. Μειώστε τα απορρίµµατα προτού ακόμη αγοράσετε τα προϊόντα, προτιμώντας αυτά με μικρή και φιλική προς το περιβάλλον συσκευασία. 19. Προτιμήστε τα οικονομικά “πράσινα” ψυγεία. Σώστε το όζον και το κλίμα της Γης. 20. Εάν σχεδιάζετε ένα καινούργιο σπίτι, συμπεριλάβετε στα κατασκευαστικά σχέδια συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας. 21. Αναζητήστε το λογότυπο της ανακύκλωσης στα προϊόντα που αγοράζετε. 22. Αποφύγετε τα χλωριωμένα πλαστικά PVC. 23. Μαζέψτε το νερό της βροχής σε κουβάδες και χρησιμοποιήστε το για πότισμα των φυτών σας. Έτσι, εξοικονομείτε νερό είτε από το δημοτικό δίκτυο είτε από πηγάδια. 24. Προτιμήστε τα καταστήματα που προωθούν συγκεκριμένα προγράμματα ανακύκλωσης. 14.
Μην αγοράζετε προϊόντα που προέρχονται από ζώα ή φυτά που κινδυνεύουν µε εξαφάνιση (www.cites.org). 26. Τα βράδια του χειμώνα κλείνετε τα πατζούρια και τις κουρτίνες για να κρατήσετε τη ζέστη στο χώρο σας. 27. Χρησιμοποιήστε επαναχρησιμοποιούμενα δοχεία για την αποθήκευση τροφών στο ψυγείο σας αντί να τις καλύπτετε µε αλουμινόχαρτο. 28. Η ποδηλασία βοηθάει στη διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης, συμβάλλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και επιβραδύνει το “φαινόμενο του θερμοκηπίου”. 29. Φυτέψτε ένα δέντρο. 30. Ανακυκλώστε τις εφημερίδες και τα περιοδικά. 31. Εάν αποφασίσετε να φάτε σε εστιατόρια γρήγορου φαγητού (fast food), ζητάτε πάντα επαναχρησιμοποιούμενα πιάτα και ποτήρια. Ούτως ή άλλως πάντως, ξανασκεφτείτε το αν βρίσκεστε στον κατάλληλο χώρο. 32. Χρησιμοποιήστε λεβάντα για το σκώρο. Αποφύγετε τα τοξικά εντομοκτόνα. 33. Επιλέξτε, όπου είναι δυνατόν, υδροχρώματα και όχι λαδομπογιές. 34. Μειώστε, επαναχρησιμοποιήστε, ανακυκλώστε. 35. Αποφύγετε τα χημικά εντομοκτόνα. Χρησιμοποιείστε λεβάντα για την καταπολέμηση του σκώρου. 36. Μη ξεχνάτε να σβήνετε όσα φώτα δεν σας χρειάζονται. 37. Αντί για κλιματιστικές συσκευές, αξιοποιήστε τις δυνατότητες φυσικού δροσισμού. 25.
Ανακύκλωση στην Ιορδανία: The Friends of Environment Society - FOE τηλ. 065514430
38.
Προτιμάτε χαρτιά που δεν έχουν προηγουμένως υποστεί λεύκανση µε χλώριο. 39. Προτιμάτε να αγοράζετε πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα. 40. Μην αφήνετε άσκοπα τις εστίες της ηλεκτρικής κουζίνας ανοιχτές. 41. Μην αφήνετε την τηλεόραση, το στερεοφωνικό ή άλλες ηλεκτρικές συσκευές σε κατάσταση αναμονής (stand-by). Θα εκπλαγείτε εάν μάθετε πόση ενέργεια καταναλώνουν σε αυτή την κατάσταση. 42. Μην αγοράζετε ψάρια πολύ μικρού μεγέθους. Δώστε µία ευκαιρία στη φύση να αναπαραχθεί. 43. Φροντίστε για τη συντήρηση του λέβητακαυστήρα στο σπίτι σας δυο φορές το χρόνο. Εξοικονομήστε ενέργεια και χρήματα. 44. Προτιμήστε «έξυπνα» παράθυρα με διπλά τζάμια για εξοικονόμηση ενέργειας. 45. Μειώστε, όσο αυτό είναι δυνατό, την κατανάλωση χαρτιού και υλικών συσκευασίας. 46. Προτιμήστε το ντους από το μπάνιο στην μπανιέρα. 47. Αν ασχολείστε µε την καλλιέργεια της γης, αποφύγετε τη χρήση του βρωµιούχου μεθυλίου. 48. Αποφύγετε όλα τα προϊόντα που περιέχουν χλώριο ή παράγωγά του. 49. διαμαρτυρηθείτε και μποϋκοτάρετε τις εταιρίες που προβάλλουν οικολογικό προσωπείο, συχνά διαφημίζοντας δήθεν «πράσινα» προϊόντα, ενώ η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. 50. Υποστηρίξτε τη Greenpeace.
ΥΓΕΙΑ: Δελτίο Τύπου Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Τι είναι ο νέος ιός της γρίπης; Ο νέος ιός της γρίπης Α(Η1Ν1) που απομονώθηκε για πρώτη φορά πρόσφατα είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων σε ένα συνδυασμό που δεν είχε εμφανιστεί ποτέ έως τώρα. Επίσης, είναι πλέον βέβαιο ότι ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και η νόσηση έχει περιγραφεί ως πολύ σοβαρή σε ορισμένες περιπτώσεις στο Μεξικό, παρότι η βαρύτητα της νόσου εμφανίζεται μικρότερη σε άλλες περιοχές. Τι είναι η γρίπη των χοίρων; Η γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος των χοίρων που προκαλείται από ιό γρίπης τύπου Α. Ο ιός μεταδίδεται σε άγρια πτηνά, πουλερικά, άλογα και ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο είναι σπάνια. Έως τώρα έχουν απομονωθεί σε χοίρους τρεις υπότυποι του ιού της γρίπης: ο A(Η1Ν1), ο A(Η1Ν2) και ο A(Η3Ν2). Μπορούν να μολυνθούν και οι άνθρωποι από γρίπη των χοίρων; Ναι. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχαν αναφερθεί μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους που είχαν άμεση επαφή με τα ζώα (π.χ. εργαζόμενοι σε φάρμες με χοίρους). Στην Ευρώπη, έχουν αναφερθεί 17 κρούσματα γρίπης των χοίρων από το 1958. Στις ΗΠΑ, μία επιδημία γρίπης των χοίρων αναφέρθηκε σε στρατιωτικό προσωπικό στο Fort Dix του New Jersey το 1976, αν και δεν αποδείχθηκε ποτέ επιδημιολογική σχέση με χοίρους. Υπήρχε, όμως, μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο, γεγονός που οδήγησε σε περισσότερα από 200 κρούσματα, εκ των οποίων 12 νοσηλεύθηκαν και ένα απεβίωσε. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της γρίπης των χοίρων και της γρίπης από το νέο ιό; Σε αντίθεση με τον «τυπικό» ιό της γρίπης των χοίρων, ο νέος ιός της γρίπης Α(Η1Ν1) περιέχει γονίδια από ιούς γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων. Επιπλέον, ο «τυπικός» ιός της γρίπης των χοίρων μεταδίδεται συνήθως μέσω άμεσης επαφής με χοίρους. Δευτερεύοντα κρούσματα με μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο έχουν περιγραφεί στο παρελθόν αλλά θεωρείται πολύ σπάνιο ενδεχόμενο. Από την άλλη πλευρά, ο νέος ιός της γρίπης μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και καταλήγει, μερικές φορές, σε σοβαρή νόσηση. Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης από το νέο ιό; Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη πυρετού και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, πόνος στους μυς, πονοκέφαλος), ενώ μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα συμπτώματα, όπως ρίγη, αίσθημα κόπωσης, διάρροια και έμετοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, παρατηρείται σοβαρή νόσηση σε κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους που μολύνονται με τον ιό. Πώς μολύνονται οι άνθρωποι με το νέο ιό της γρίπης Α(Η1Ν1); Οι άνθρωποι μολύνονται με τον ιό με τον ίδιο τρόπο όπως και στην εποχική γρίπη. Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φτερνίζεται. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια που προέρχονται από ασθενή εγκαθίστανται στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες που μπορεί στη συνέχεια να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους που τις ακουμπούν και, στη συνέχεια, ακουμπούν τη μύτη ή το στόμα τους. Μπορεί ο νέος ιός να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω κατανάλωσης χοιρινού κρέατος και παραγόντων του; Όχι. Ο νέος ιός της γρίπης δεν μεταδίδεται με την κατανάλωση καλά μαγειρεμένου χοιρινού κρέατος ή παραγόντων του. Αυτός ο νέος ιός δεν έχει απομονωθεί μέχρι σήμερα σε ζώα και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός βρίσκεται στην αλυσίδα παραγωγής χοιρινού κρέατος. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) δεν είναι ενήμερα για απολύτως κανένα επιστημονικά τεκμηριωμένο δεδομένο που να συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι οι ιοί της γρίπης μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο μέσω κατανάλωσης κρέατος, όπως είναι το χοιρινό κρέας και τα παράγωγά του. Στη θεωρητική περίπτωση που ο νέος ιός απομονωθεί και στους χοίρους, η σωστή
θερμική επεξεργασία (μαγείρεμα ώστε η θερμοκρασία σε όλο το τμήμα του μαγειρευμένου κρέατος να φθάσει τους 70oC) θα σκότωνε τον ιό, πράγμα που συμβαίνει και για άλλους ιούς και βακτήρια. Παρόλο που σε πολλούς ανθρώπους αρέσει να καταναλώνουν ωμό κρέας, οι οδηγίες που πάντα ήταν και είναι σε ισχύ προτρέπουν σε καλό μαγείρεμα όλων των ειδών κρέατος για την αποφυγή μετάδοσης στον άνθρωπο πολλών τροφιμογενών νοσημάτων. Πάντα συνιστάται η τήρηση καλών πρακτικών υγιεινής στις κουζίνες, καθώς και το πλύσιμο των χεριών, των επιφανειών και του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού με σαπούνι μετά το χειρισμό ωμού κρέατος. Τι εννοούμε με τον όρο «πανδημία γρίπης»; Πανδημία γρίπης χαρακτηρίζεται μία επιδημία με παγκόσμια εξάπλωση που προκαλείται από ένα καινούριο ιό της γρίπης που προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ανοσία στον ιό. Κατά τον εικοστό αιώνα, υπήρξαν 3 πανδημίες (το 1918, το 1957 και το 1968). Υπάρχει εμβόλιο για το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1); Παρότι υπάρχει εμβόλιο που προστατεύει τους χοίρους από τη γρίπη των χοίρων, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή εμβόλιο που να προστατεύει τους ανθρώπους από το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1). Γίνονται όμως προσπάθειες να παρασκευαστεί τέτοιο εμβόλιο. Το υπάρχον εμβόλιο για την εποχική γρίπη προστατεύει τον άνθρωπο από το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1); Παρότι ο νέος ιός έχει κάποιες ομοιότητες με την κοινή εποχική γρίπη, δεν φαίνεται ότι το εμβόλιο της εποχικής γρίπης προστατεύει από το νέο ιό Α(Η1Ν1). Ενδεχομένως να προσφέρει μόνο μερική προστασία, και γίνονται έρευνες για να εξακριβωθεί αυτό, οι οποίες όμως θα χρειαστούν αρκετό χρόνο Μπορεί να θεραπευτεί η γρίπη από το νέο ιό Α(Η1Ν1) στους ανθρώπους; Από τα διαθέσιμα φάρμακα, ο νέος ιός γρίπης A(H1N1) είναι ευαίσθητος στους αναστολείς νευραμινιδάσης (οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη) αλλά ανθεκτικός στην αμανταδίνη και ριμανταδίνη. Πάντως η θεραπεία για τη γρίπη είναι κυρίως συμπτωματική. Είναι ασφαλές να ταξιδέψω σε περιοχές όπου έχουν παρατηρηθεί κρούσματα; Σύμφωνα και με τις οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ και των διεθνών οργανισμών, συνιστάται τα άτομα που σχεδιάζουν να ταξιδέψουν σε περιοχές με τεκμηριωμένη συνεχή μετάδοση του νέου ιού γρίπης Α(Η1Ν1) να αποφύγουν να ταξιδέψουν εάν αυτό δεν είναι απαραίτητο. Όσοι παρ' όλα αυτά αποφασίσουν να ταξιδέψουν εκεί, μπορούν να απευθύνονται στο δικτυακό τόπο του ΚΕΕΛΠΝΟ (www.keelpno.gr), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (www.who.int) ή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ecdc.europa.eu) για τις τελευταίες πληροφορίες. Σε περίπτωση που ασθενήσουν, θα πρέπει να αναζητούν ιατρική βοήθεια. Όλοι γενικά οι ταξιδιώτες θα πρέπει να τηρούν με σχολαστικότητα μέτρα προσωπικής υγιεινής, όπως αναφέρονται πιο κάτω. Πως μπορώ να προστατευτώ από τη νόσο; • Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει. Εάν αρρωστήσετε, κρατείστε απόσταση από τους άλλους για να μην τους μεταδώσετε τη νόσο • Μην πηγαίνετε στη δουλειά ή στο σχολείο εάν αρρωστήσετε, αλλά μείνετε στο σπίτι σας για να μην μεταδώσετε την ασθένεια και στους άλλους • Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με μαντήλι όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε το μαντήλι στα σκουπίδια μετά τη χρήση του. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε τους άλλους • Το συχνό πλύσιμο χεριών θα σας προστατέψει από τα μικρόβια. Πλύνετε τα χέρια σας συχνά, ειδικά μετά το βήχα ή το φτέρνισμα. Τα καθαριστικά χεριών που περιέχουν αλκοόλ είναι επίσης αποτελεσματικά. Αποφύγετε να ακουμπάτε τα μάτια σας, τη μύτη ή το στόμα σας, γιατί με αυτόν τον τρόπο εξαπλώνεται η μόλυνση. Μόλις επέστρεψα από περιοχή με τεκμηριωμένη συνεχή μετάδοση του νέου ιού γρίπης. Τι θα πρέπει να κάνω; Όσοι ταξιδιώτες επέστρεψαν από περιοχή με τεκμηριωμένη συνεχή μετάδοση του νέου ιού γρίπης Α(Η1Ν1), θα πρέπει να είναι σε επιφυλακή για 7 ημέρες μετά την επιστροφή τους. Αν στο διάστημα αυτό παρουσιάσουν πυρετό ή άλλα συμπτώματα γρίπης (βλ. παραπάνω), συνιστάται να παραμείνουν στο σπίτι προκειμένου να μη μεταδώσουν τον ιό σε άλλα άτομα. Ακόμη θα πρέπει να απευθυνθούν αμέσως στον ιατρό τους.
Γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε ‘Έλληνες!!! (και δεν παρεξηγούμαστε) - Γιατί έχουμε θάλασσα να την πιεις στο ποτήρι - Γιατί μπροστά στο ρaβανί τι να μας πει το μιλφέιγ - Γιατί το καρπούζι το αγοράζουμε ολόκληρο και όχι σε φέτες - Γιατί τους μεζέδες που συνοδεύουν το τσιπουράκι δεν τους φτάνει κανένα "τσιπς" - Γιατί στην Ελλάδα κάθε νύχτα τελειώνει το επόμενο πρωί - Γιατί "λουλουδοπόλεμος" δεν υπάρχει σε καμιά άλλη χώρα - Γιατί πίνουμε κι ένα ποτηράκι παραπάνω χωρίς να μας πίνει - Γιατί μπορούμε να απολαύσουμε τον καφέ μας με τσιγάρο. Όχι να τον πιούμε σφηνάκι και να πάμε να καπνίσουμε κρυφά στο σπίτι μας - Γιατί στην Ελλάδα όλοι βρίζουμε το Δημόσιο και ταυτόχρονα σκοτωνόμαστε για μια θέση εκεί - Γιατί έχουμε δεν έχουμε λεφτά, ένα μπουζουκάκι όμως θα το πάμε - Γιατί έχουμε νοοτροπία "και αύριο μέρα είναι" - Γιατί είμαστε πρώτοι στο φανάρι και κορνάρουμε τον εαυτό μας από συνήθεια - Γιατί ξέρουμε καλύτερα να ξοδεύουμε παρά να αποταμιεύουμε - Γιατί δεν κάνουμε ποτέ επίσκεψη "με άδεια χέρια" - Γιατί στην Ελλάδα η οικογένεια έχει ακόμα αξία - Γιατί τα καταφέρνουμε πάντα...έστω και την τελευταία στιγμή - Γιατί δε "μασάμε" από 400 χρόνια σκλαβιάς - Γιατί για τα μάτια μιας γυναίκας κάναμε 10 χρόνια πόλεμο - Γιατί όταν οι ξένοι δεν έβρισκαν λέξεις έκλεβαν τις δικές μας - Γιατί καλή η κιθάρα και το όμποε αλλά το μπουζούκι βγάζει άλλο ήχο - Γιατί όποια πέτρα κι αν σηκώσεις Έλληνες θα βρεις από κάτω - Γιατί ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης και ο Περικλής ήταν Έλληνες - Γιατί η Μερκούρη, ο Χατζιδάκις και ο Ελύτης ήταν Έλληνες - Γιατί όταν εμείς φτιάχναμε τον Παρθενώνα οι άλλοι κοιμόντουσαν πάνω στα δέντρα - Γιατί η φέτα και το ελαιόλαδο μεταφράστηκαν σε ελληνικό ταμπεραμέντο - Γιατί "Ένα γλυκό χωρίς"! Και όλοι καταλαβαίνουν πως πρόκειται για φραπέ - Γιατί στη γλώσσα μας διακρίνουμε μεταξύ έρωτα και αγάπης - Γιατί όταν οι άλλοι φορούσαν προβιές λύκων εμείς υφαίναμε αραχνοΰφαντους χιτώνες - Γιατί οι Έλληνες δεν πολεμούν σαν ήρωες αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες (W.Churchill- 1941)
- Γιατί δε βάζουμε κέτσαπ στο φαγητό μας. Έχει από μόνο του υπέροχη γεύση - Γιατί όταν πονάμε ξέρουμε να κλαίμε και να χορεύουμε ζεμπέκικο με περηφάνια - Γιατί κανένας άλλος δεν χαίρεται για την καταγωγή του όσο εμείς - Γιατί το 95% των αστεριών και των πλανητών έχουν ελληνική ονομασία - Γιατί δουλεύουμε για να ζούμε και δε ζούμε για να δουλεύουμε - Γιατί αν η χώρα μας δεν ήταν η ομορφότερη, θα τη διάλεγαν για σπίτι τους οι θεοί του Ολύμπου; - Γιατί όταν φωνάζουμε «αδελφέ» και «μ*****» στο δρόμο, όλοι γυρνάνε - Γιατί όταν συζητάμε για δίαιτα είμαστε πάντα στο τραπέζι και τρώμε - Γιατί είμαστε οι μόνοι που ξεκινάμε το μεσημέρι για καφεδάκι και καταλήγουμε να πίνουμε ούζο μέχρι πρωίας - Γιατί με μια φλόγα καταφέραμε να ενώσουμε ολόκληρο τον κόσμο - Γιατί κυκλοφορούμε στο δρόμο στις δύο το βράδυ και δε νιώθουμε ότι είμαστε σε στοιχειωμένη πόλη - Γιατί σουβλάκι, σουτζουκάκι, πατσάς και λοιπές «ελαφριές» γεύσεις είναι η αδυναμία μας - Γιατί είμαστε περήφανοι για το παρελθόν μας - Γιατί ξέρουμε να "κλέβουμε" αλλά και να μην "καρφώνουμε" αυτόν που "κλέβει" στις εξετάσεις - Γιατί το αντιπροσωπευτικότερο ελληνικό σύνθημα είναι: "Για την Ελλάδα, ρε ******το!" - Γιατί οι Ολυμπιακοί Αγώνες γεννήθηκαν εδώ - Γιατί όταν θέλουμε να λιαστούμε, έχουμε αμμουδιά και θάλασσα. Δεν ξεχυνόμαστε στα γρασίδια ούτε βουτάμε στα σιντριβάνια - Γιατί βλέπουμε τον ουρανό γαλάζιο κι όχι μολυβί - Γιατί εδώ που ζούμε όλο το χρόνο, ο ξένος το έχει σκοπό ζωής να έρθει μία εβδομάδα - Γιατί η Ελλάδα είναι η πιο φτωχή χώρα με τους πιο πλούσιους κατοίκους - Γιατί είχαμε μάγκες προγόνους - Γιατί εμείς γράφουμε την Ιλιάδα, και οι ξένοι την κάνουν έργο χιλιάδες χρόνια μετά. - Γιατί μας αρέσει τα λεφτά και τα ψάρια να τα τρώμε πάντα φρέσκα. - Γιατί η μάνα μου κάθε Αύγουστο απλώνει τραχανά. Οι άλλοι τι απλώνουν; - Γιατί όταν φοράμε πέδιλα, δεν τα φοράμε με κάλτσες. - Γιατί το σύνθημα Ελευθερία 'η Θάνατος ήταν ελληνικό. - Γιατί πληρωνόμαστε Παρασκευή και Κυριακή πρωί δεν έχουμε λεφτά ούτε για τσιγάρα. - Γιατί μόνο στην Ελλάδα ο σουβλιτζής ρωτάει κατάμουτρα "τι να σου βάλω μέσα κοπελιά" και αυτή όχι μόνο δεν παρεξηγείται αλλά του λέει με θράσος "απ’ όλα βάλε μου" και τον ευχαριστεί από πάνω.