flora JUNI / JULI 2008
JAARGANG 42, N° 3
AGENDA di. 17 en wo. 18 junitweedaagse excursie naar Belgisch Limburg za. 5 juli rond 10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur
Open-Tuinen-Fietstocht - pag. 4 Drie Seizoenen
do. 17 juli vanaf 19.00 uur
Kijken in andermans tuin - pag. 11 3 tuinen aan de Zassenkamp in Bennekom
do. 8 augustus
Avondexcursie - pag. 12
19.30 uur
(beelden)tuin "Aan de Rijn", Renkum
ma. 22 september
Dialezing De Kijktuinen van Nunspeet een impressie van alle seizoenen door Leen Goedegebuure
De Driesprong en 5 extra tuinen in Lunteren
VAN HET BESTUUR Het was weer een echte "april doet wat hij wil". Regelmatig een nachtvorstje. Volgens de weerberichten niet echt hard maar in onze tuin zijn toch mooi alle hortensia's naar de knoppen. Vandaag heb ik nog eens de dode uiteinden afgeknipt en gekeken of er nog goede knoppen in zitten. Er zal nog wel iets bloei komen en daar moeten we dan maar tevreden mee zijn. In de voortuin staat heel veel bloeiende akelei in allerlei kleuren en vormen. De papavers staan op springen en het zijn er dit jaar heel veel. Heel spannend om te zien welke kleuren zich deze keer het best hebben uitgezaaid. Het vingerhoedskruid is ook royaal aanwezig. De meeste rodo's hebben goed gebloeid en de late soorten komen nog. Al met al een heerlijk rommelige voorjaars/bostuin. Helemaal naar eigen smaak.
Flora 2008 - 3
Iedereen heeft zo zijn eigen manier van tuinieren maar toch is het altijd weer mooi om ook bij anderen in de tuin te gaan kijken. U heeft daartoe volop de gelegenheid in de maand juli. Op zaterdag 5 juli bent u allemaal van harte welkom in 6 tuinen rond De Driesprong. Op 29 maart hebben al veel belangstellenden de tuinen bezocht en nu kunt u ze nog eens bewonderen en nu zullen ze volop in bloei staan. Door de samenwerking met afd. Barneveld kunt u ook nog vijf tuinen in Luisteren bezoeken. In deze Flora Albert van Weerdenburg (l) en leest u hierover meer Nog meer tuinen kunt u zien Anneke Florijn (r) bezochten op 29 maart "de Heidehut", de op donderdag 17 juli. Vanaf 19.00 uur is iedereen tuin van Heleen en Willem van harte welkom in de Zassenkamp in Bennekom. Wolters (midden) Daar zijn 3 tuinen open. Mevr. Oosterbaan schrijft over haar tuin in dit blad. Heerlijk is het om in de lente en zomer te kunnen genieten van alles wat we in de winter hebben uitgedacht. En altijd weer die spanning of het een beetje lijkt op wat we droomden. Het harde werken nemen we op de koop toe want het met elkaar genieten van al dat moois geeft geweldig veel voldoening. Dat zal ook de reden zijn dat zoveel enthousiaste tuiniers hun tuin willen openstellen om samen ervaringen uit te wisselen. Komt u ook? Namens het bestuur, Anneke Florijn.
OPEN TUINEN FIETSTOCHT - ZATERDAG 5 JULI Deel II Van Drie seizoenen rond De Driesprong ...en nog véél meer adressen!!! In ons project "Drie tuinen in drie seizoenen" zijn wij dit keer bij enkele tuinliefhebbers rondom de Driesprong te gast. Bij de eerste openstelling in maart werden deze tuinen - twee aan de Deelweg en één aan de Hessenweg - door een flink aantal leden van Groei & Bloei afdeling Ede bezocht. Op 5 juli is het vervolg hierop en kunnen we met zijn allen deze tuinen opnieuw bezoeken en ongetwijfeld vaststellen dat er in ruim twee maanden tijd heel veel kan veranderen. Deze dag blijft het echter niet bij deze drie tuinen alleen... In samenwerking met Groei & Bloei afdeling Barneveld zijn er nog een aantal tuinjuweeltjes te bezoeken. 2
Flora 2008 - 3
Alle tuinen liggen rond de Driesprong en in Lunteren. Ze zijn allemaal met de auto bereikbaar, maar de opzet van deze dag is dat we gebruik maken van een fietsroute welke zal worden uitgewerkt onder het motto: "Samen op de fiets, ja geweldig." De lengte van de tocht is maximaal 20 km. Een beschrijving van de tuinen rond De Driesprong vindt u op de volgende pagina. Vanaf 10 uur bent u welkom in "onze tuinen". Het is handig om te beginnen bij mevr. van de Hee, Apeldoornseweg 16 (aan de parallelweg achter het tankstation), vervolgens aan te gaan bij Rob en Yvonne van Geel, Deelweg 7 (hier ontvangt u een consumptiebon) en de buurtuin van Willeke Moleman, Deelweg 5. Het volgende adres is Heleen Wolters, Hessenweg 44 en even verderop vindt u kwekerij De Hessenhof van Hans Kramer, Hessenweg 41. Hans zal om 11.00 uur en om 14.00 uur een rondleiding langs zijn moederbedden geven. Op vertoon van de consumptiebon of van de fiets/autoroute is dit gratis en krijgt u ook nog een kopje koffie of thee.
3
Flora 2008 - 3
4
Flora 2008 - 3
Dan kunt u verder naar fam. Wittendorp, Peteweg 8. Deze tuin ligt al een eind richting Lunteren en als u vanaf hier verder gaat sluit de route aan op de open tuinen die afd. Barneveld heeft. Kunt u alleen 's middags dan kunt u starten op Peteweg 8 en van daaruit richting Lunteren gaan. LET OP! De tuinen in Lunteren zijn open van 13.00 - 17.00 uur. Het belooft een dag te worden met een pracht aan tuinen dus u doet er goed aan de datum van 5 juli a.s. met grote letters op uw kalender of agenda te noteren.
WAT U ZOAL KUNT VERWACHTEN Apeldoornseweg 16 Van boerenerf en schapenwei is mevrouw van de Hee gekomen tot een zelfaangelegde tuin. Veel grote coniferen en Rododendrons zijn hier te vinden. Achter de voormalige kippenschuur ligt een grote groentetuin. Strak geknipte hagen en pergola's helpen om de grote collectie fuchsia's te presenteren. In de serre is het goed toeven onder de weelderig bloeiende passiebloem. In het naast gelegen weiland lopen paarden met veulentjes en heb je een weids uitzicht. Deelweg 5 De tuin van familie Kooi-Moleman is een hele jonge tuin. Deze tuin is recent aangelegd door tuinarchitect Henk Hup in samenspraak met de bewoners. Het is een modern ogende tuin met strakke lijnen en veel leefruimte. De grote vijverpartij met stapstenen en de mooie sierbestrating trekken de aandacht. De klassieke 'buxus en beuk' inrichting van de voortuin past zeer goed bij het traditionele voorhuis. Natuurlijk is de beplanting nog erg jong, maar het ontwerp belooft veel en de tuin zal 'eenmaal uitgelopen in het groen' een metamorfose ondergaan. Deelweg 7 De tuin van Rob en Yvonne van Geel is vijf jaar geleden ontworpen op een volledig kaal stuk grond rond het huis. Het is hun eigen ontwerp en bestaat uit een aantal verschillende borders rond een groot glooiend gazon. Vorig jaar is de beekloop met waterval die aansluit op de vijver, gerealiseerd. Het vierkante stenen labyrint in de voortuin is ontworpen naar een oorspronkelijk rond voorbeeld uit Dublin. In de tuin worden veel gebruikte materialen toegepast en veel van de planten en 5
Flora 2008 - 3
Rob en Yvonne genietend van het zonnetje bij hun vijver. Niet het vroege voorjaarszonnetje in maart, maar zoals de beplanting duidelijk laat zien, later in het jaar.
struiken zijn gekregen. De ruilbeurs van Groei & Bloei is steeds weer een bron van mooie nieuwe aanwinsten. Omdat er niets zo lekker is als eten uit eigen tuin, is er ook een besloten moestuin aangelegd met een klein kasje waarin de perzikboom, de tomaten, komkommers en paprika's het prima doen. Hessenweg 44 De naam 'de Heidehut', van het huis van de familie Wolters geeft al aan op wat voor grond de tuin is aangelegd. Jarenlang is aan grondverbetering gewerkt en het resultaat is een parkachtige tuin met oude bomen. Eén van de oudjes is tot aan de top begroeid met een uitbundig bloeiende rambler. Met een beetje mazzel staat hij in bloei. In bepaalde delen van de tuin kan de natuur ogenschijnlijk haar gang gaan. Achter het huis een groot gazon met borders die mooi overgaan in het omliggende landschap. Peteweg 8 Een heel aparte plaats neemt de tuin van de familie Witten-dorp in. Oorspronkelijk was dit 2 ha. schapenwei maar 15 jaar geleden besloten zij er een fraaie coniferentuin aan te leggen. Een slingerpad voert langs een enorme afwisseling in vormen, kleuren en naalden. Daartussen verscholen ligt een fraaie natuurvijver met o.a. kikkers en verschillende vissen. In de zomer krijgt de tuin nog extra kleur door de hier en daar verspreid staande daglelies en dahlia's. Hoewel deze tuin zomer en winter groen is, beleef je hem in elk seizoen anders. 6
VAN ZEESTER NAAR TULPENBOL
Flora 2008 - 3
excursieverslag Noord-Oostpolder, 23 april 2008 Precies om 08.30 uur vertrok de bus van de Arnhemseweg in Ede richting NO-polder. We werden welkom geheten door de buschauffeur Ernst; door Yvonne van Geel die tevens de reis nader toelichtte en Anneke Florijn die prachtige tijdschriften van groei en bloei uitdeelde, met pen en notitieboekje waar door sommigen al dankbaar gebruik van werd gemaakt om namen van bepaalde planten te noteren. Het weer zag er goed uit, de zon scheen en de sfeer in de bus was ook prima. Het was een mooie rit en we konden volop genieten van het prachtige jonge groen, de tere blaadjes van de berkenbomen de bloeiende heesters en ook broedende zwanen. Het is lente! Yvonne vertelde dat we in de polder het grootste arsenaal aan bloembollen in Nederland hebben. Ook attendeerde ze ons er nog eens op dat we op de bodem van de zee reden De zeesterren waren nu ingeruild voor tulpen Het eerste bezoek gold de Engelse landschapstuin Alfheim in Ens. In een sfeervolle ambiance dronken we koffie en genoten we van een heerlijk stuk Engels appelgebak. Daarna volgde de rondleiding door de tuin van Mariëtte van Hees. De tuin is 25 jaar geleden aangelegd en is uitgegroeid tot een Engelse landschapstuin met verschillende kunstobjecten er in. Mariètte ontwerpt o.a. karaktertuinen. Van hieruit reden we een stuk bollen route richting Creil, naar het Tulpeninformatiecentrum. Naast informatie over de tulp bezochten we de tulpenshowtuin. Hier zijn meer dan 500 soorten tulpen gerangschikt zijn op kleur en grootte. De heel fijne nuances in de kleuren en combinaties zijn een schitterend gezicht. Met een smakelijke lunch, bestaande uit heerlijke champignonsoep en lekkere belegde broodjes was het ook hier goed toeven. Naast het informatiecentrum bevindt zich nog een heuse wijnproeverij Groot Vertroue. Zomaar in de polder. We zijn er echter niet aan toegekomen. We vervolgden onze route naar het meest noordelijk gelegen dorp in de Noord-Oostpolder en wel Rutten. Hier bevindt zich de gespecialiseerde kwekerij in Hemerocallis (daglelie) en Iris Germanica (baardiris) van Joosten. 1050 soorten Hemerocallis en zo'n 1250 soorten Irissen wel en niet geurend: het was een heel gesnuffel om de mooiste en de lekkerste geur er uit te vissen. De prijskaartjes die er aanzaten waren divers, begrijpelijk. 7
Flora 2008 - 3
Op naar onze laatste stop waar we met zijn allen aan het tulpenplukken gingen. Ontzettend leuk met of zonder bol, het gaf allemaal niet, natuurlijk zal Yvonne proberen om haar bolletjes nog aan de praat te krijgen, maar er zijn er meer die dat uit willen proberen. Het was een geweldige dag!!! En om nog even de sfeer in de bus aan te halen: op weg naar Emmeloord zongen de mensen voor in de bus ...en aan de horizon ligt Emmeloord. Rest ons nog dank aan de organisatoren die alles tot in de puntjes hadden verzorgd. Het was een hele mooie fijne leerzame dag! Dank jullie wel. Truus en Diny
KIJKEN IN ANDERMANS TUIN Tuin Zassenkamp 5 Sinds 1967 werden huizen gebouwd op de akkers van de Zassenkamp op percelen van 2000 - 2500 m2. In 1968 lieten de eerste bewoners van ons huis een zgn. snelgroeiende, onderhoudsarme tuin aanleggen met veel bomen. Toen wij in 1978 als vierde eigenaar dit huis betrokken kreeg de volgroeide tuin een geheel andere bestemming. Het werd een proeftuin voor langzaam groeiende coniferen en heesters zoals rododendrons. In de vrijgemaakte borders werden nieuwe, onbekende vaste planten en een- en tweejarigen uitgeprobeerd die meer kleur moesten geven aan het geheel. Om geen chaos te krijgen werd gekozen voor kleurenborders. De vrij arme zandgrond werd jarenlang met eigen compost en met stalmest van naburige boeren verrijkt. Veel bolgewassen en stinzenplanten doen het hier geweldig. Verder planten we hier al 30 jaar dahlia's, zodat ook in het najaar, samen met herfstasters van veel kleur valt te genieten. Er is in onze tuin een gevarieerde fauna met groene kikkers, padden, eekhoorns, glimwormen en veel vogels. De aanleg van een tweetal vijvers draagt hier ook aan bij. Nieuwsgierig geworden door het stukje van mevrouw Oosterbaan? Op donderdagavond 17 juli kunt u deze en nog twee andere tuinen komen bekijken in Bennekom. Donderdag 17 juli vanaf 19.00 uur. Drie tuinen aan de Zassenkamp in Bennekom 8
Flora 2008 - 3
JUBILARISSEN GEZOCHT Elk jaar tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst huldigen we de jubilarissen van onze afdeling: 25 jaar en 40 jaar lidmaatschap. Nu hebben we niet van iedereen het juiste jaar van inschrijving, ooit ging er iets mis bij het landelijk bureau tijdens de grote automatiseringsgolf. Daarom het verzoek (als u het nog weet) om uw inschrijfjaar, naam en lidmaatschapsnummer aan uw secretaris door te geven. Dit kan per post, email of telefonisch (zie hiervoor de laatste pagina onder "adressen en telefoonnummers"). Zo voorkomen we dat we iemand vergeten te huldigen. Dank voor de moeite, Liesbeth van der Hart-Miltenburg
ZOMERAVONDEXCURSIE NAAR RENKUM Vrijdagavond 8 augustus om 19.30 uur zijn we welkom bij de beeldentuin "Aan de Rijn 2" te Renkum. Mevr. José Dalhuisen zal ons iets vertellen over deze paradijselijke tuin aan de Rijn. José en haar man Ton hebben deze tuin, gelegen op een terp in de uiterwaarden aan de Rijn, zelf ontworpen en aangelegd. In de tuin en de serre wordt werk geëxposeerd van verschillende kunstenaars. De bordertuin ligt maar enkele meters van de Rijn verwijderd en biedt via een opening in de meidoornhaag een prachtig uitzicht over de rivier. Deze excursie gaat door bij minimaal 15 deelnemers. U kunt zich opgeven tot 15 juli bij Yvonne van Geel of Annemarie de Leeuw. Deze avond gaan we met eigen vervoer, dus als u zich opgeeft, wilt u dan ook aangeven of u zelf bereid bent te rijden of dat u mee wilt rijden? De entree is € 5 bij een deelname van 20 personen, dit is inclusief koffie/thee of frisdrank met een koekje (voor bosvruchtengebak erbij betaalt u € 2 extra, van tevoren even doorgeven); Degenen die met iemand meerijden, dragen bij aan de kosten van de autorit. Yvonne van Geel (0318 - 650 102 of email: v.geel@quicknet.n1) of Annemarie de Leeuw (0318 - 610 240 of email: praktijk@adleones.nl).
9
Flora 2008 - 3
AFSCHEID VAN MIJN TUIN EN AFSCHEID VAN JULLIE. Voorjaar 2008. Het is al weer mei. Nu ik dit typ schijnt de zon en er staat een zacht fris voorjaarsbriesje. Ik maakte vanochtend het dagelijkse wandelingetje door mijn tuin en zag, wat ik natuurlijk al weken zie, dat de vaste planten zich met grote haast en enorme kracht en geldingsdrang de grond uit groeien, alsof ze bang zijn straks geen plek meer te zullen krijgen in de border. (Ze hebben gelijk; voor sommige zal er té weinig plek zijn om goed tot hun recht te komen.) Elk voorjaar weer raak ik tijdens die dagelijkse wandelingetjes onder de indruk van die levenslust, die drang om te groeien en weer mee te doen in het spektakel van het fenomeen dat natuur heet. Ik word er blij van. Blij van bloeiende bolletjes, lieve longkruidbloemetjes en knikkende clematisklokjes. Opgewonden kan ik worden van de stoere puntneuzen van de Hosta's en vertederd door de tere stengeltjes van de elfenbloem. Mijn voorjaarstuin doet me voelen dat ik leef door alle emoties die ze bij me oproept. Dit voorjaar is het echter ánders, heftiger nog en bij al die emoties die ik zeker ook nu weer ervaar, beleef ik nog een ándere: weemoed! Weemoed omdat ik tijdens het kijken ook afscheid aan het nemen ben van al m'n planten; ik laat ze in de steek, ik ga verhuizen!! Ze zullen het zonder me moeten stellen, maar ik ook zonder hen. Ja,.. ik wéét het; ik krijg wéér een tuin, een veel grotere zelfs, maar toch... Deze heb ik zelf bedacht en gemaakt, elk plantje er eigenhandig in gezet, soms gekocht, soms zelfgekweekt, maar heel vaak ook gekregen; van iemand op een ruilbeurs bijvoorbeeld. Op één van die gezellige zaterdagochtenden bij iemand van Groei en Bloei thuis, met koffie en zelfgebakken lekkernijen... en met jullie allemaal die ook van plantjes houden! Mirlijk, daar waar ik naar toe ga is ook Groei en Bloei en vast óók een ruilbeurs, maar toch... Ik dacht dat ik, zelfs na 27 jaar, niet zo "vast" zat aan Ede en dat is ook wel zo, maar dat gaat over winkels en huizen en straten. Straten met verkeer, heel veel verkeer. Maar waar je na 27 jaar natuurlijk wél "aan vast" zit zijn de dingen die je hier heb belééfd, de mensen waar je iets mee hébt en die je niet meer (of hopelijk toch nog wel eens!?) zult ontmoeten. Nu de verhuisdag nadert (2 juni a.s.!) begint dat besef akelig tot me door te dringen. Een troost is, dat je herinneringen mee kunt laten verhuizen en dat zal ik zeker doen. 10
Flora 2008 - 3
Ik wil, mocht dat nog niet duidelijk zijn, hiermee laten weten, dat ik on der de Groei en Bloei-leden héél veel aardige, leuke en lieve mensen ken, die ik wil bedanken voor fijne samenwerking, hulp en/of vriendschap die in al die jaren dat ik bij hen hoorde, heb ondervonden. Blijf genieten van alles wat groeit en bloeit en het ga jullie goed! ik ga naar Drenthe, naar een rustige groene plek aan het Oranjekanaal, waar ik samen met mijn nieuwe partner Jan, een nieuw leven ga beginnen, óók een nieuw tuinleven, héérlijk, met 20 groene vingers!! En mócht er eens iemand in de buurt zijn, jullie zijn allemaal (niet allemaal tegelijk) hartelijk welkom. (Wél een oude broek meenemen, want we hebben voor jaren wiedwerk!) Veel liefs, Marijke Marijke Lubberts (en Jan Noorlander), Zuidzijde 22, 7874 TE Odoomerveen, T 0591 532179
Foto's die u meestuurt om bij een ingezonden stukje te plaatsen zijn altijd welkom. Voorwaarde is wel dat u ze los als jpg, tiff of eps aanlevert en niet alvast in een tekstdocument plaatst. Helaas was hierdoor de bijgeleverde foto bij het excursieverslag van de Noord-Oostpolder niet te gebruiken.
Adressen en telefoonnummers Anneke Florijn, W. Welgravenlaan 23, 6741 ZH Lunteren, 0318-484063 Liesbeth v.d. Hart, Witte de Withstraat 66, 6712 HE Ede, 0318-478463 Redactie Flora: Liesbeth v.d. Hart / e-mail: KMTPsecretariaat@pfvanderhart.demon.nl Lucie Heuterman / e-mail: l.heuterman@Sanoma-uitgevers.n1 Website: www.ede.groei.nl Opgeven excursies: Yvonne van Geel, 0318-650102 / e-mail: v.geel@quicknet.n1 Annemarie de Leeuw, 0318-610240 / e-mail: praktijk@adleones.nl Betalen excursies: rek.nr. 43.72.63.142, t.n.v. KMTP-excursierekening, Ede, o.v.v. datum betreffende excursie Ledenadm. KMTP, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer, 079-3681212
KOPIJ FLORA 4 INLEVEREN VÓÓR 20 JUNI 11