FLORA SEPTEMBER/OKTOBER 2011 jaargang 45, nr. 5
AGE DA Wo 21 september Lezing door Cor van Gelderen (van kwekerij Esveld) over kleur in de herfsttuin, o.a. over acers. Za 8 oktober
Ruilbeurs bij fam. Reus, Kernhemseweg 18, Ede.
Wo 19 oktober
Lezing door Wim Willemsen.
Di 25 oktober
Bloemschikworkshop door Anke Pols.
Di 8 november
Bloemschikworkshop door Anke Pols.
Wo 16 november Workshop onderhoud klein tuingereedschap. Wo 23 november Lezing door Reinier van den Berg. Wo 21 december Kerstworkshop door Anke Pols.
VA HET BESTUUR Het kan zijn dat deze Flora er heel anders uitziet dan je gewend bent. Dat komt omdat Lucie, onze redacteur, midden in een verhuizing zit die niet gaat zoals ze gehoopt had. Waarschijnlijk is het een Flora met tekst die gewoon domweg achter elkaar gezet is. Zonder leuke accenten, foto’s en andere dingen die het lezen aangenamer maken. Onze excuses hiervoor. Mocht het toch wat beter uitvallen dan we gevreesd hebben, dan is dat meegenomen. Het winterseizoen is weer begonnen en dat deden we met een lezing over herfstkleuren. Heel toepasselijk. We gaan verder met twee heel bekenden van ons. Eerst een lezing door Wim Willemsen in oktober en FLORA 5 – 2011 1
dan in november de bekende weerman Reinier van den Berg. Het zijn bij wijze van spreken “buren”. Wim uit Veenendaal en Reinier uit Bennekom. De ruilbeurs is in de vorige Flora ook al aangekondigd maar misschien komt deze Flora al zo vroeg uit dat we toch nog de aandacht hiervoor vragen. Dan zijn er 3 bloemschikworkshops gepland. Doe mee en beleef een paar heel gezellige en leerzame uurtjes.
IEUW! In samenwerking met Bassa Tuingereedschappen bieden we een avond aan voor onderhoud aan ons kleine tuingereedschap. Meer informatie staat in deze Flora. En dan is er al weer bijna een jaar voorbij. De organisatie voor 2012, ons jubileumjaar, is in volle gang. We zullen regelmatig een beroep doen op onze leden om bij de een of andere activiteit te helpen. We hebben er alle vertrouwen in dat jullie een handje willen helpen.
2 FLORA 5 – 2011
Het bestuur heeft ook structurele hulp nodig in de vorm van medebestuursleden. Als je denkt dat je een steen(tje) kunt bijdragen, laat het ons dan weten. Alle beetjes helpen en vele handen (en hoofden) maken licht werk. Wacht niet tot je gevraagd wordt, maar laat weten dat je interesse hebt. Namens alle bestuursleden een heel hartelijke groet van Anneke Florijn.
LEZI GE Woensdag 19 oktober in De Open Hof, Hoflaan 2 in Ede. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis! Wie van ons kent Wim Willemsen niet. Voor onze vereniging heeft hij al vele lezingen gegeven en dat tot grote tevredenheid van iedereen. Gemakkelijk pratend, bijzonder grote kennis van planten en altijd met groot gevoel voor humor. Ook als reisleider naar bekende en minder bekende tuinen is hij geliefd. Deze avond vertelt hij niet alleen over planten die kunnen staan op het kleine stukje grond rondom ons eigen huis maar ook over de grond in het openbare groen. Je weet welCCC, grote en kleine stukken waar ieder van ons wel een mening over heeft en meestal niet in positieve zin. Wim laat ons vanavond zien dat het ook anders kan. Maar de basis voor alles is in de eerste plaats de soort grond. Hoe verbeteren we onze zandgrond. Planten zomaar in de aarde zetten en dan denken dat met twee maal bijmesten het verder wel goed komt, dat is niet de manier om jaren plezier te hebben van onze vaste planten. Ook het combineren van heesters, bomen en planten komt uitgebreid aan bod. Een avond om niet te missen. Woensdag 23 november. De Open Hof, Hoflaan 2 in Ede. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis.
FLORA 5 – 2011 3
WAAR PRATE E KLAGE WE ALTIJD OVER? HET WEER We zijn niet gauw tevreden en enthousiaste werkers in de tuin al helemaal niet Je kunt ook met andere ogen naar het weer kijken en daar inspiratie uit halen om spannende dingen te doen. De bekende weerman Reinier van den Berg, werkzaam bij Meteo Consult, vertelt over zijn werk en zijn boeiende en spannende belevenissen met extreem weer. Zoals we de laatste jaren ge(ver)wend zijn om te doen met de laatste lezing, proberen we wat lekkere hapjes te maken die aansluiten op het onderwerp van deze avond. Laat je verrassen door onze creatieve baklustigen.
DE RUILBEURS Welkom bij familie Reus, Kernhemseweg 18, Ede. Zaterdag 8 oktober is het weer zover. Onze overtollige planten gunnen we graag een plekje in een andere tuin. Na een groeizaam seizoen zijn veel planten te groot geworden. Steek er een stuk af en een ander is er blij mee. Zo veel mogelijk de naam vermelden. Als je dat niet weet dan de hoogte, kleur en bloeitijd aangeven. Er is altijd
4 FLORA 5 – 2011
iemand die wèl weet wat de naam is. Zet de plant in een oude pot of rol hem in een krant zodat hij/zij gemakkelijk te vervoeren is. Om 9.30 uur planten brengen en kijken wat er voor moois binnenkomt. Koffie staat klaar. 10.00 uur welkomstwoord en dan kan het ruilen beginnen. Na een half uur is alles van eigenaar gewisseld en dan is er ruim tijd om een ommetje door de tuin te maken. Iedereen met liefde voor tuinen is van harte welkom. Neem dus gerust een tuinvriend mee.
KLEURRIJKE HERFSTKUBUSSE BLOEMSCHIKWORKSHOP VA A KE POLS Een kleurrijke herfstdecoratie bestaande uit twee kubussen van verschillend formaat. De buitenzijde van de kubussen bestaat uit bruin en zwart gevlamd bananenblad, de bovenzijde wordt royaal gevuld met allerlei herfstvruchten, zoals bessen, rozenbottels, zachtrode malusappeltjes, lampionnetjes, mispels, noten of sierkomkommers. Eventueel aangevuld met toefjes groen, hortensia, sedum of enkele chrysantjes om de gaten op te vullen. De twee decoraties staan garant voor wekenlang kijkplezier. U kunt zelfs de basis later nogmaals gebruiken. Datum: dinsdag 25 oktober 2011, van 19.30 tot 21.30 uur. Locatie: Kwekerij De Hessenhof te Ede Kosten: € 5,- voor KMTP leden afd. Ede niet leden € 10,Basismaterialen: € 6,50 (kubussen, oasis, bananenblad, draad). U brengt zelf de groene materialen mee. Een brief met informatie wordt toegezonden. Opgeven bij: Anke Pols, 0318-633992 (graag inspreken) of anke@jardimages.nl
FLORA 5 – 2011 5
WORKSHOP O DERHOUD TUI GEREEDSCHAP Woensdag 16 november. Gooien we de snoeischaren, -messen, kleine snoeizaagjes, heggenscharen e.d. met een zucht van opluchting in oktober in de schuur? En beginnen we het nieuwe seizoen met een meer of minder verroest stukje gereedschap? En vragen we ons dan af waarom het zo lastig knipt, zaagt of wat dan ook? We nodigen jullie uit om op woensdag 16 november te komen bij de firma Bassa Tuingereedschappen, Goorsteeg 19, 6741 TB in Lunteren. Je kunt dan je kleine tuingereedschappen meenemen om te horen wat je er zelf aan kunt doen om het soms best kostbare gereedschap beter te kunnen onderhouden. Misschien kun je op deze avond zelf al het een en ander doen. Soms is het meer specialistisch werk en moet de vakman er aan te pas komen. Deelname max. 12 personen Kosten € 3 per persoon; exclusief evt. benodigde materialen, inclusief koffie. Aanvang 19.30 Goorsteeg 19, Lunteren. Opgave voor 1 november bij Anneke Florijn, tel. 0318 48 40 63, mail: lflorijn@tiscali.nl
KRUIDE TUI Het werk op de kruidentuin loopt op z’n eind. Het was een groeizaam jaar en behalve in het voorjaar hebben we weinig water hoeven geven. Ja, natuurlijk als we iets moesten verplanten, dan moest de gieter er
6 FLORA 5 – 2011
FLORA 5 – 2011 7
aan te pas komen. Verder groeide alles weelderig. Vaak ook op plaatsen waar het minder gewenst was, want je wilt toch een beetje soort bij soort houden. En dan moest het weer uitgerukt worden en eventueel op de goede plaats bi jgeplant worden. Toch komt dan nog veel op de composthoop terecht. Jammer, jammer.
In verband met het jubileumjaar van onze vereniging en het 20 jaar onderhouden van de kruidentuin hebben we besloten dat we, als het even kan, deze overtollige kruiden gaan oppotten. Tijdens de grote “Kruidendag”, volgend jaar 23 juni, gaan we deze potjes verkopen. Willen jullie in verband met deze actie helpen door de bekende vierkante 9 cm plasticpotten te bewaren en op een van onze avonden mee te nemen? Je kunt ze ook brengen op Welgravenlaan 23 in Lunteren. Zet ze maar op de oprit. Alvast bedankt.
TWEE DAGE AAR LIMBURG I CLUSIEF FLORIADE Nú al kondigen we onderstaande excursie aan, hoewel hij pas volgend jaar is. Misschien wilt u kunnen sparen voor dit fantastische uitje, of wil uw baas al zo spoedig mogelijk in het nieuwe jaar uw vrije dagen weten. U kunt er op tijd rekening mee houden met deze vroege aankondiging. 8 FLORA 5 – 2011
Woensdag 18 juli Vertrek uit Ede (lokatie) om 08.00 uur. Naar Lottum voor een bezoek aan de tuin van de familie Verheggen. Een grote (3.800 m2), kleurrijke, gevarieerde, sfeervolle tuin met gezellige zitjes en borders. Een vierkleuren tuin, een loofgang, een schaduwtuin en een rozentuin. We drinken hier koffie/thee met Limburgse vlaai. De volgende stop is in Hout-Blerick. De nog wat jonge maar al wel heel mooie tuin van Loek en Anne-Marie Gubbels: Brookergarden. De tuin is 5500m2 groot en heeft o.a. drie grote vijvers in verschillende stijlen. De tuin is heel gevarieerd van opzet, maar men probeert de verschillende sferen geleidelijk in elkaar over te laten lopen. Ideeën zijn altijd welkom. Er is koffie/thee. We rijden verder naar Zuid-Limburg en gaan naar Klimmen voor een bezoek aan ‘De Carishof’. Een prachtig in het landschap gelegen vergezichtentuin, met hagen-structuren rondom een monumentale carree-boerderij. Het eerste wat opvalt aan de tuin van ‘De Carishof’ is de vloeiende overgang van tuin naar landschap. Dichtbij huis is de tuin klassiek, maar verder weg wordt de tuin informeler. Een fruitgaard en een meidoornhaag zorgen voor een natuurlijke aansluiting op het ZuidLimburgse landschap. Hans, Henk en Mattijs zullen ons ontvangen, wat over de boerderij vertellen en ons rondleiden. Daarna is er koffie/thee. Van Klimmen naar Aalbeek. Daar bezoeken we de kwekerij van Bastin met veel kruiden en mediterrane planten. De Nederlandse Planten Collecties van Lavandula, Rosmarinus, Salvia, Santolina en Thymus zijn hier aanwezig. In Zuid-
FLORA 5 – 2011 9
Limburg zijn meerdere kwekerijen. We hebben voor deze bijzondere gekozen omdat er een aparte, wat zuidelijke sfeer heerst en omdat we Roger en Linda aardige mensen vinden. www.bastin.nl Zo, plantjes gescoord, nu op naar ons Hotel in Valkenburg. Op 5 minuten lopen van het centrum, met ’s avonds een mooi 4-gangen menu. Donderdag 19 juli Na het ontbijt vertrekken we naar de Floriade in Venlo. We verblijven hier de rest van de dag. Op de Floriade zorgt u zelf voor de lunch. Kosten voor deze tweedaagse reis voor: De bus, de entrees van de tuinen, koffie/thee in de tuinen, logies met ontbijt, een 4-gangenmenu in het hotel, de reisleiding en op donderdag het verrassingsmenu. Ook zijn flesjes gekoeld water op de bus inbegrepen. Prijs € 147,50 p.p. op basis van een 2-persoonskamer. Toeslag voor 1persoonskamer (5 stuks) is € 17,50. Dit is exclusief de entree van de Floriade. Dat zal circa € 25,00 p.p. zijn (is in september bekend). Onze reisleider geeft de deelnemers op de Floriade ook haar kaartje met het mobiele nummer, zodat ze voor iedereen te bereiken is. De eerste dag zelf een lunchpakketje meenemen. Voor eigen rekening komen de drankjes bij de diners en de lunch op de Floriade. En voor we naar huis gaan een aangename verrassing! Wim Willemsen 0318 - 551749
VERGETE DOE WE DIT IET MEER: DE TUI E , DE KWEKERIJ, DE GROE TE Een verslag van een onvergetelijke nazomer tuinexcursie in NoordLimburg, dd. 26 augustus 2011. De weersvoorspelling was niet goed, maar toch stonden er ’s morgens 6 mannen en 27 vrouwen te trappelen om de bus in te gaan. Allemaal 10 FLORA 5 – 2011
met een veel jongere hoorleeftijd dan men in jaren is. Dit keer op weg naar twee tuinen en twee kwekerijen rondom Venlo. Het was genieten, de hele dag, met als hoogtepunt de lunch bij de Historische Groentehof in Beesel. Men had een lunch gemaakt van vergeten groenten: een heerlijk soepje van gele wortel met pompoenbrood, daarna een broodje van bladerdeeg gevuld met palmkool naast een bedje van oer- en
molsla met een ingelegde aardpeerschijfje, Oost-Indische kers en een soort piccalilly van koolsoorten, met als nagerecht rabarberappelcrumble met een vlierbessapje. Zo konden we weer tegen een regenbuitje. Daarvoor hadden we genoten van de prachtige zogenaamde kijk- en wandeltuin, De Anfratuin in Grashoek. Annie en Frans (Anfra), beiden niet meer piep, onderhielden zelf deze ruime tuin met 1000 kuipplanten. Dus wekelijks mesten, ’s winters de boel naar binnen brengen en in de lente verpotten en weer naar buiten brengen en ingraven. De tuin lag er prachtig bij, geen grassprietje scheef, en wat een verscheidenheid aan planten. Ik heb mijn ogen uitgekeken. De lijst met plantennamen is te
FLORA 5 – 2011 11
lang voor deze Flora. Het huis met tuin schijnt nu ook in de verkoop te gaanC Dus moet je snel wezen om hier nog van te kunnen genieten. Bij de kwekerij van Marcel de Wagt in Ven-Zelderheide konden we ons verlekkeren aan heel wat Phloxen (de Peppermint twist gescoord!), Kniphofia’s (Marcel’s hobby) en vele andere soorten. Marcel als parttime kweker vertelde dat hij op deze plek eigenlijk pas goed één jaar open is! En het stond al werkelijk helemaal vol. Beladen met allerlei planten stapten we de bus weer in. Daarna kwamen aan bij de Tuinvilla van Fried en Lilly Fredrix in de Ooijpolder. Op het eerste oog zagen we een mooie tuin met twee oude appelbomen (Goudreinet en de Notaris), maar toen we verder door liepen kwamen we in de nieuwe grassentuin, die werkelijk overweldigend was: de combinatie tussen grassen, Monarda’s, Phloxen, Persicaria’s, Anemonen en ook de Selina (die we bij Hans Kramer als cadeautje hadden geregen ter ere van zijn 30-jarig bestaan) was zeer goed gekozen. Daarnaast was er ook een groententuin, een boomgaard en een zogenaamde ‘knotgarden’. Dit alles zeer idyllisch gelegen, met uitkijk op een plas en weilanden. Deze tuin getuigt van gevoel voor de waarde van de omgeving, met respect voor oude rassen en een royale knipoog naar kunst, getuige de mooi ingelijste gedichten en goed geplaatste beelden. Al met al, een prima georganiseerde, om nooit te vergeten, excursie! Yvonne en Annemarie, bedankt hiervoor! Marjo Gruisen
GROEI & BLOEI EDE STROOMT AAR DE HESSE HOF! Het was de hele dag stralend weer op 25 augustus 2011. De voorspellingen voor de avond waren niet zo best maar de zon bleef schijnen. Dus togen we vol goede moed met Heleen Wolters en Liesbeth van der Hart als taxigasten naar het 30-jarig jubileum van kwekerij De Hessenhof. En we waren niet alleen!!! Hans en Miranda, of moet ik zeggen Miranda en Hans, hadden een speciale avond georganiseerd voor de leden van
12 FLORA 5 – 2011
Groei & Bloei Ede en hun introducés. Ze rekenden op een man of zestig en hadden flink wat koffie gezet en cake gesneden. Echter, de stroom auto’s en fietsen die de inrit van Hessenweg 41 opdraaide, hield nooit meer op! Snel werden meer stoelen aangesleept en toen Anneke als voorzitter van Groei & Bloei en introductiewoordje sprak, zaten en stonden er welgeteld 120 mensen in de ontvangstruimte.
Wij zitten echter nergens mee, dus met vereende krachten snel koffie bijgezet terwijl Hans een inleidend praatje hield. MaarC zowel hij als wij stonden te springen om de tuin in te gaan. Verdeeld in twee groepen met rondleiders Hans en Miranda aan het hoofd, keken we wel wat bezorgd naar de lucht waar donkere wolken zich snel samenpakten. Al snel waren alle zorgen vergeten door de boeiende verhalen over alles wat groeit en bloeit en ons toch altijd weer boeit. Zelfs de eerste druppels konden de ‘doorgewinterde’ groeienbloeiers niet van de wijs brengen. Miranda had als eerste met haar groep een droog heenkomen gezocht en vertelde enthousiast verder. Hans FLORA 5 – 2011 13
daarentegen bleef, blootshoofds en zonder paraplu, stand houden tegen de ondertussen in stromen vallende regen.
Uiteindelijk moesten zelfs de sterksten capituleren voor het natuurgeweld en stroomde de ontvangstruimte opnieuw vol met min of meer doorweekte tuinliefhebbers. Gauw nieuwe koffie gezet en allemaal een plaatsje gevonden. Hans, die altijd genoeg interessants te vertellen heeft, stelde voor een vragenuurtje te houden en zorgde daarmee voor een leerzame afsluiting van een druk bezochte en heel gezellige Groei & Bloei avond. Hans en Miranda, heel hartelijk dank voor deze uitnodiging en de hartelijke ontvangst. De rondgang over de prachtig in bloei staande kwekerij hebben we niet kunnen afmaken, maar gelukkig zou er op 3 en 4 september een tweede kans volgen. En velen zullen die grijpen! Yvonne van Geel Foto’s Theo van Liempt
14 FLORA 5 – 2011
KWEKERIJ “DE BOSBEEK” I BE EKOM GAAT SLUITE Om diverse, soms voor òns zelfs onduidelijke redenen, moeten we het veld ruimen. Er is geen nieuw stuk grond beschikbaar. Daarom stoppen we helemaal en hebben we inmiddels de Nederlandse Referentiecollectie van de struikachtige Spiraea verhuisd naar Arboretum “la Tuillière” in Ayen in de Corrèze (Limousin) in Frankrijk. Samen met de Spiraea zijn veel andere interessante planten uit ons arboretum meeverhuisd. Ook deze staan in Frankrijk inmiddels al flink te groeien en voelen zich daar prima!
Arboretum “la Tuillière” Uiteraard zijn er nog diverse planten op de kwekerij en in het arboretum achtergebleven die toch zeer de moeite waard zijn. Het zou erg jammer zijn als die allemaal door de bosfrees in stukjes worden vermalen tot organische stof. Daarom willen wij iedere belangstellende tuin- en plantenliefhebber in de gelegenheid stellen om iets (of veel) van zijn/haar gading te komen zoeken, oprooien en voor een klein prijsje mee te nemen. Ook zijn er diverse gereedschappen, plastic potten in veel maten, tegels 30x30 en 40x60, en diverse andere materialen voor weinig te koop. FLORA 5 – 2011 15
Wij zorgen dat alle mee te nemen planten goed gelabeld zijn. Uiteraard zijn er ook nog veel planten in pot/container beschikbaar. Het geschikte moment om de planten op te rooien, is begin november. Daarom nodigen wij u uit om op de zaterdagen 5, 12 en 19 november van 10.00 – 16.00 uur naar Bosbeekweg 11 (weg achter de Panoramahoeve) te komen om uw slag te slaan. Breng een schop of spade en zakken of kisten mee, voldoende handen en spierkracht om alles te dragen of te kruien en maak uw keuze. Hoe meer er weg is, hoe beter wij ons voelen want we hebben de planten niet voor niets gekweekt en verzorgd. Heesters, kleine bomen, vaste planten in vele bekende of zeldzame soorten en cultivars. Anneke en Wout Kromhout
kopij inleveren kan t/m 21 november
ADRESSE E TELEFOO UMMERS Anneke Florijn, W. Welgravenlaan 23, 6741 ZH Lunteren, 0318-484 063 Dien Giltjes, Commandeursweg 21, 6721 TW Bennekom, 0318-418 557 redactie Flora: Liesbeth van der Hart / liesbethvdhart@gmail.com; Lucie Heuterman / lucie.heuterman@sanomamedia.nl; Rob van Geel (eenmalig) website: ede.groei.nl Opgeven excursies (per e-mail of telefonisch): Yvonne van Geel, yvonnevangeel@gmail.com / 0318-650102, 0627262440 Annemarie de Leeuw, praktijk@adleones.nl / 0318-610240 Betalen excursies: rek.nr. 43.72.63.142, t.n.v. KMTPexcursierekening, Ede, o.v.v. datum betreffende excursie Ledenadm. KMTP, Postbus 485, 2700 AL Zoetermeer, 0793681212
16 FLORA 5 – 2011