F
lora 2017 nummer 2
Afdeling Ede
∗
Planten ∗ ∗
Fa
GRAANHANDEL
- Tel. 0318 - 456588 Dorpsstraat 86-88 -Harskamp Edeseweg 63 - Wekerom - Tel. 0318 - 461118 VOOR ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT IN KAMER EN TUIN GAAT U NAAR: Goorsteeg 19 Tuinen Kamerplanten centrum 6741 TB Lunteren Klinkenbergerweg 29 Ede Tel.: 0318 - 482726
•
t Hofke
HARKES
• •
Tel.: 0318 - 61 26 94
JAAP DUIJS
AARWEG 2 31 SE OTTERLO EL.: 0318-591777
openingstijden: di t/m zat. 13.30 - 17.00
www.jaapbol.nl
•
,
t Hofke
Goorsteeg 19
Op vertoon van deze advertentie 10% korting op uw aankopen Welkoop Wekerom, Edeseweg 103 6733AD Wekerom Tel. 0318-461645
2
Bloe
•
,
K
Dorpsstra Edesew
VOOR
• •
6741 TB Lunteren • Tel.: 0318 - 482726
Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren 0318 - 482726 06 - 20749849 www.bassalunteren.nl
TuinKli
De eerste activiteiten van dit jaar zijn alweer geweest: een interessante lezing van Brian Kabbes en de ALV, gevolgd door een presentatie over tuincoaching. Van de voorzitter
Op de ALV zijn de volgende besluiten genomen: Dien Giltjes was terugtredend, maar herkiesbaar als algemeen bestuurslid met de taken Flora, Dwarrelblad en Website. Liesbeth van der Hart neemt de taak van het secretariaat van haar over. Beide voordrachten zijn met algemene instemming aangenomen. Er hadden zich nog geen nieuwe bestuursleden gemeld; wel hebben Ellen Klinken * berg en Marlia Vloemans aangegeven ter oriëntatie mee te willen lopen met het bestuur. De ALV heeft het bestuur mandaat gegeven om deze leden mee te laten draaien in het bestuur. Het bestuur is hier heel blij mee. Verder is besloten de bibliotheek op te heffen. We zijn nog maar een paar keer per jaar in de Open Hof, waar alle boeken staan. Er worden maar weinig boeken geleend. De ALV heeft ingestemd met het opheffen van de bibliotheek. Er is nog een voorstel gedaan om een “top-tien” van boeken te houden, maar het bestuur heeft daar uiteindelijk van afgezien. Er zal een lijst van boeken op de website komen, met prijzen erbij. De leden krijgen dan de eerste keus. In Flora nr. 3 leest u hier meer over. Na de ALV was er een presentatie over tuincoaching en over meer vogels in de tuin. Dit was de start van de actie “tuincoaching”. Een aantal leden en niet-leden hebben zich hiervoor ingeschre ven en een aantal van hen is al bezocht door tuincoach Ellen Klinkenberg. Naar aanleiding van het bericht in het DB volgden nog meer aanmeldingen, maar u kunt zich nog steeds aanmelden. Er is nog plaats voor zowel leden als niet-leden. Lees voor meer informatie het artikel “Tuincoaching, een jubileumactiviteit!” in Flora 2017 nr. 1, op p. 7. Tenslotte hebben we nog twee “korte excursies” georganiseerd, die niet vermeld zijn in het jaarpro ook gramma – zie elders in dit blad. Graag nog uw aandacht voor de “Duurzame Tuinmarkt Ben nekom”. Wilt u informatie over de Tuinmarkt in uw netwerk bekend maken? Hoe meer bekendheid er aan gegeven wordt hoe beter het is! Annemarie de Leeuw
TOURINGCARBEDRIJF
DE GROOT - EDE
∗ Bloemen ∗ & ∗ Planten ∗ ∗
Fa GRAANHANDEL Enige tijd geleden bereikte ons het trieste bericht, dat Theo de Groot op 29 januari geheel onver In memoriam Theo de Groot
wacht in zijn slaap is overleden. Theo was van grote betekenis voor het organiseren van de excursies van Groei & Bloei Ede. Als spil van touringcarbedrijf De Groot, samen met zijn broer Adrie, dacht hij vele jaren mee bij het invullen van de handigste of mooiste routes naar onze bestemmingen en de juiste tijdschema’s. Ruim de tijd nemend om alles uit te puzzelen en enorm flexibel wat betreft een eventuele annuleringsdatum voor een bus. Als chauffeur was hij uitermate vaardig, behulpzaam, betrouwbaar én gezellig. Theo had altijd een gemoedelijk praatje voor iedereen en een ijzeren geheugen voor namen. Kwinkslagen om de sfeer wetenswaardigheden er in te houden tijdens een lange rit of file. Hij wist bovendien allerlei te ver tellen over plaatsen waar we langs kwamen. Viel de reistijd mee dan was er wel een extra mooi weggetje om langs te rijden en van te genieten. We hebben veel goede herinneringen aan hem en zullen zijn gezelschap dan ook enorm missen. Anke Pols
AAP DUIJS
K
Bloe
Dorpsstra Edesew
3
VOOR
Agenda Afdeling Ede Zaterdag 27 mei Duurzame Tuinmarkt Bennekom (zie p. 5) Vrijdag 9 juni Ochtendexcursie De Briellaard (zie p. 8) Zaterdag 17 juni Open tuinenweek met thema kruiden (zie p. 6) Vrijdag 23 juni Excursie naar vier tuinen in Utrecht en Zuid-Holland (zie p. 5)
Vrijdag 19 mei Donderdag 6 juli Avondexcursie Arboretum Belmonte Kijken in andermans tuin door Theo Damen (zie p. 8) kunt doen Arboretum Belmonte Wat je al niet met dahlia’s Foulkesweg 94 een avond Vrijdag juli Net als 21 vorig jaar stond er dit najaar Gen. een doe-avond gepland, Wageningen Zomerworkshop waarop we niet alleen naar een lezing komen luisteren, maar ook niet bekend (zie p.aan 9) de slag gaan. Was het vorigKosten: zelf jaar niet nog zo heel moeilijk om te be denken wat je allemaal van pompoenen en courgettes kunt maken, dit Donderdag 15enjuni Donderdag 17 augustus jaar was de keuze gevallen op een bloem, de dahlia, dat was Busexcursie naar Bedburg-Hau, Excursie naar tuinen wat lastiger. Nietvier zozeer wat hetinfotograferen en bloemschikken betrof, Persingen en Demen Noord-Holland maar wel voor het koken, dat ook één van de activiteiten was waar voor nadere informatie zie: (zie p. aan 9) kon deelnemen. men website Om geheel in de ban van de dahlia te komen, wageningen.groei.nl begon de avond met een lezing van Hennie van Weerdenburg. Zij toonde ons enthousiast Zaterdag juni terwijl ze Afdeling Wageningen een groot scala aan dahlia’s in allerlei vormen en17 kleuren, Open tuinendag hun kenmerken, maar ook haar eigen voorkeuren besprak. Tuinen Dinsdag mei Voor een16 groot deel van de mooie foto’s had in zeWageningen-Hoog kunnen putten uit de en in Bennekom Moerastuinen en tuinen van voorraad van Jannie van Hensbergen. Meergemaakt info volgt WUR door Wieger Wamelink Na de lezing had ieder al snel een keuze voort.z.t. één op vanwebsite de wageningen.groei.nl Harnjesweg 18, Wageningen activiteiten. Toen er na de pauze gewisseld kon worden van activiteit Aanvang 20.00 uur, kosten €3,-
Klein bollentuintje Naar aanleiding van de actie “bollen in de tuin”, deze foto’s van het kleine voortuintje (5 x 4 m) van mijn buurman. In dit stukje tuin plant ik ieder jaar 100 tulpenbollen in novem ber. En zie hier het resultaat. Hij is ook gek op dahlia’s, houdt van felle kleuren, dus worden er na de tulpen dahlia’s geplant. Daarvan ook het resultaat. Deze foto’s zijn van 2015, helaas was het in 2016 minder geslaagd. Zo zie je wat je met een klein tuintje kan doen. Hennie Groeneveld-v.d. Brink
Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren 0318 - 482726 06 - 20749849 www.bassalunteren.nl
Aanvulling op artikel "Slakken in de tuin"
WWW.EDE.GROEI.NL
9
In dit artikel (zie Flora 2017, nr. 1) schrijf ik, dat je, om een slakkenplaag in de zomer te voorkomen, in maart al moet beginnen met bestrijden. Hans Luiten wees me erop, dat je al in januari moet beginnen -als het niet sneeuwt uiteraard- met het strooien van slakkenkorrels en het spuiten van knoflookextract. Strooi de slakkenkorrels dun over de bedden en herhaal dat regelmatig en spuit het knoflookextract om de 2 à 3 weken. Ik ben dus alweer te laat begonnen. Daarom vang ik de slakken met legmeel. Gaat heel goed. Over het algemeen zijn de slakken nog klein, maar ze storten zich enthousiast op het legmeel. `s Avonds om ca 9 uur zet ik hier en daar een schoteltje klaar bij de hosta’s en andere planten die gevoelig zijn voor slakkenvraat. Rond 11 uur doe ik mijn rondje en haal ik de slakjes weg die op, onder en in de buurt van het schoteltje te vinden zijn. Lees ook de Tip van de tuinman en het knoflookrecept in Flora nr. 2 uit 2016 op blz. 7 en 8. Annemarie de Leeuw 4
Duurzame Tuinmarkt Bennekom: alles voor de levende tuin Ter gelegenheid van het 55-jarig jubileum van Groei & Bloei Ede organiseert de afdeling gezamen lijk met kwekerij Dependens de Duurzame Tuinmarkt Bennekom. Op deze gezellige markt kunt u alles vinden voor een tuin met een rijk dierenleven, diversiteit in beplanting, een gezonde bodem, goed waterbeheer, verantwoorde bestrijding van plaagdieren en het gebruik van duurzaam ge reedschap. Op de markt worden o.a. bijen- en vlinderplanten, hosta’s, varens, biologische rozen, seringen, rhododendrons en bollen aangeboden en informatie over diverse onderwerpen gegeven. Kars Veling van de Vlinderstichting geeft een lezing over vlinders in de tuin. Een overzicht van alle standhouders en het tijdstip van de lezing staat binnenkort op de website van kwekerij Dependens: www.dependens.nl en op ede.groei.nl . De markt valt tijdens de open Irisdagen van de kwekerij en in de borders van de kwekerij kunt u de Iris sibirica bewonderen. Datum: zaterdag 27 mei 2017 Tijd: 10.00 – 16.00 uur Locatie: kwekerij Dependens, Langesteeg 11, Bennekom Toegang: gratis. N.B. We proberen deze markt zo breed mogelijk bekendheid te geven. U helpt ons door er bekendheid aan te geven in uw vrienden- en kennissenkring!
Excursie naar vier tuinen in Utrecht en Zuid-Holland Vrijdag 23 juni bezoeken we een viertal plaatsen. Onze eerste bestemming is Langbroek. Hier is de tuin van kasteel Lunenburg. De glorie van deze tuin zijn de prachtige bomen, die in de 18de eeuw zijn geplant. De huidige tuin werd opnieuw aangelegd in 1985. De vijverpartij in Yin en Yang-vorm slingert zich door de verschillende gedeelten: o.a. een grijze en een blauwe tuin, een filosofenhoekje en een varentuin. De gerestaureerde woontoren uit de 12de eeuw weerspiegelt zich in de vijver. Door het hek achterin bereikt men een natuurproject, ontwikkeld voor het be houd van weidevogels, een indrukwekkend geheel. Hierna bezoeken we de Dieptetuin in de Zeister wijk Valkenbosch. Het is een uniek voorbeeld van een verzonken tuin. Hij is in 1909 aangelegd in de zogenaamde formele Engelse stijl door tuinar chitect C. Smitskamp uit Zeist. Deze tuin is tegenwoordig een rijksmonument. Na de lunch gaan we naar de tuin op de kwekerij van Rein en Mark Bulk. De kleine tuin achterin is ontworpen door Piet Oudolf. Op de kwekerij is een aanbod van loofhoutgewassen, klim- en vaste planten, die te zien zijn op de moederbedden. De laatste tuin die we bezoeken is in Vleuten bij Utrecht. Hier ligt de Vlinderhof in het Maximapark. Dit is een bijzondere tuin: bijzon der, omdat hij ontworpen is door Piet Oudolf èn bijzonder, omdat het hier gaat om een bewonersinitiatief. De tuin is niet alleen ontworpen in samenspraak met de bewoners, maar wordt ook door de bewoners beheerd. Datum: vrijdag 23 juni 2017 Tijdstip en locatie: vertrek 8.15 uur vanaf Arnhemseweg 94, Ede Kosten: Leden €44,-- niet-leden €48,--, incl. reiskosten, entrees, rondleidingen en consumpties. Wilt u zelf uw lunch meebrengen? Aanmelden en betalen excursie: zie colofon van dit blad N.B. Wilt u zich vóór 23 mei opgeven i.v.m. reserveren van de bus? De excursie gaat door bij minimaal 25 deelnemers
Tuin Lunenburg
Dieptetuin
Tuin in Boskoop
Vlinderhof
5
Open tuinenweek Groei & Bloei met thema kruiden
25 jaar kruidentuin! Zoals u op bovenstaande foto kunt zien, was het weer erg ge zellig: de officiële opening van het tuinseizoen met een etentje bij pannenkoekenboerderij Kern hem. Dit jaar bestaat de kruidentuin bij Huize Kernhem 25 jaar en dat maakte deze keer extra speci aal. Een flink deel van de groep Groei & Bloei-vrijwilligers is er al vanaf het begin van de tuin bij en dat betekent 25 jaar van maart tot oktober op maan dagochtend gezellig samen de tuin bijhouden, uiteraard met koffie en koek toe. Dat schept hechte banden, zowel met el kaar als met dit prachtige plek je Ede. De laatste jaren schuift de ge meentelijke beheerder van landgoed Kernhem ook aan bij het pannenkoeken eten en de toegenomen waardering van uit de gemeente wordt enorm op prijs gesteld. Vorig jaar kwam wethouder Willemien Vreugenhil zelfs een keertje meewerken. Komend seizoen krijgen de krui den extra aandacht, omdat het thema van de Nationale tuinen week ‘kruiden’ zal zijn. Een mooie bijkomstigheid, nu er extra aandacht geschonken zal worden aan een kwart eeuw kruidentuin bij Kernhem, een mooi stukje Ede, dat al die tijd verzorgd wordt door trouwe vrijwilligers. Annemarie Wolferink
6
Het thema van de landelijke open tuinenweek is dit jaar “kruiden”. Groei & Bloei afdeling Ede verzorgt al 25 jaar de kruidentuin bij Huis Kernhem, dus dat sluit mooi aan bij het thema van de tuinen week. We organiseren daarom een “afternoon tea” met kruiden theeën en kruidencakejes en -taart en ook hartige hapjes. Omdat er bij de kruidentuin niet voldoende faciliteiten zijn om deze afternoon tea te realiseren, zal die plaatsvinden bij “In Goede Aarde”. Wanneer het weer onverhoopt niet meewerkt, wordt er bij In Goede Aarde voldoende mogelijkheid gecreëerd om droog te zitten, maar we hopen natuurlijk op mooi, zonnig weer. Wat wordt er aangeboden? U kunt van de kaart uw keuze maken, maar ook een “thé complet” bestellen: 2 x een kopje thee en een keuze uit 3 cakejes of hapjes à €5,-. Er is de mogelijkheid om kruidenplanten, kruidenjam en andere “kruidenzaken” te kopen en er is een informatiestand van Groei & Bloei. Uiteraard is de tuin van "In Goede Aarde" te bezichtigen.
Theekruidenmélange
De thee staat te trekken U bent van harte welkom om te komen genieten van al het lekkers, dat de koks Hennie van Weerdenburg en Annemarie de Leeuw deze keer maken. Net als bij de bloemenlunch is het het plan om hier weer een leuk receptenboekje van samen te stellen! Om ook de kruidentuin bij Huis Kernhem onder de aandacht te brengen organiseren we een quiz, die op de website komt te staan of die in papieren vorm bij “In Goede Aarde” is af te halen. De antwoorden kunnen gemaild worden of bij “In Goede Aarde” in een bus gedeponeerd worden. Uiteraard worden voor de drie beste inzendingen prijzen uitgeloofd. De kruidentuin zelf kunt u die dag op eigen gelegenheid bezoeken op elk gewenst moment. Datum: zaterdag 17 juni 2017 Tijdstip “afternoon tea”: 14.00 – tot 17.00 uur Locatie: In Goede Aarde, Doesburgermolenweg 8, Ede Toegang: gratis, u betaalt alleen de kosten van de consumpties Opgeven: U kunt zich opgeven tot en met woensdag 14 juni bij Annemarie de Leeuw, annemarie@adleones.nl of 0318-610240
Modeste Herwig: Theetuin U bent van plan zich op te geven voor de afternoon tea op 17 juni om kennis te maken met kruidenthee en wellicht bent u nader hand zo enthousiast voor deze drank geworden, dat u zelf krui denthee wilt gaan maken; of, u drinkt regelmatig kruidenthee, misschien zelfs van planten uit eigen tuin, maar u wilt weten van welke planten er allemaal thee gemaakt kan worden. Dan is er
nu het boek, waar dat allemaal –en nog veel meer- in staat. “Theetuin, zelf planten kweken, oogsten en mengen” van Modeste Herwig is de ultieme leidraad voor de kruidenthee-liefhebber, die wil ontdekken hoe je thee maakt van verse en gedroogde planten en van welke planten –vaste planten, eenjarigen en heesters- je het blad, de stengels of juist de bloemen of vruchten gebruikt; hoe je je niet hoeft te beperken tot één soort, maar hoe je thee mengsels kunt maken. Er zijn planten die een stevige smaakbasis vormen voor een mélange, maar ook die van zichzelf erg goed smaken. Eigenlijk moet ik niet spreken van “thee”, want dat is het aftreksel van de “zwarte thee” van de theestruik (Carmellia sinensis). Beter is het te spreken van “tisane”, wanneer het gaat om een brouwsel, dat van andere planten getrokken is, maar ik volg hier toch maar de terminologie uit het boek. In het boek worden van een 40-tal planten de kenmerkende ei genschappen beschreven; ook wordt vermeld hoe de plant het beste opgekweekt kan worden, in een pot of in de volle grond. Bij elke plant wordt vermeld welke delen geschikt zijn voor een thee, wanneer ze geoogst moeten worden, hoe de smaak is en hoe de thee bereid moet worden. En ten slotte met welke smaken van andere planten en toevoegingen, zoals stevia of honing, de thee te combineren is. Het boek is rijk geïllustreerd en een lust voor het oog. Dien Giltjes
Tip van de tuinman: keukenkruiden Heel vroeger was er geen of duur zout om voedsel minder flauw te maken. Door de arme bevolking werd dit dan ook niet gebruikt. Veel mensen hadden vroeger een lapje grond. Daar werd voedsel op verbouwd, mede om de armoede wat dragelijker te maken. Er werden aardappels, groente en krui den op geteeld. Er werd door mond op mond bevindingen doorverteld welke planten, krui den, in het voedsel gebruikt konden worden om het eten meer smaak te geven. Dit ging veelal van moeder op dochter over. In de natuur zochten krui dendokters en natuurmensen die planten op, die als toekruid konden dienen. Nu noemen wij het smaakversterkers. Denk bij voorbeeld aan molsla. Dat zijn de bladeren van de paarden bloem (Taraxacum officinale). De nerven werden er meestal
uitgehaald vanwege hun bitte re smaak. Zevenblad (Aegopodium po dagraria) is een sterk woeke rend onkruid. Toch kan men het jonge blad goed gebruiken om b.v. thee mee te maken. Of zelfs pesto kan men er van maken. Vroeger werd het ook wel medi cinaal gebruikt tegen jicht en reuma. Wilde tijm (Thymus vulgaris). De jonge blaadjes worden ge bruikt bij vis en vlees. Wel met mate. Zij hebben een sterk aroma en smaken bij overvloe dig gebruik erg scherp. Rozemarijn (Rosmarinus offici nalis). De jonge blaadjes wor den gebruikt in vleesgerechten en sauzen. Niet te royaal. Bij overvloedig gebruik overheerst de sterke smaak van rozema rijn. Bij regelmatig toppen krijgt men tevens een mooi gedron gen groei. Snoeit men te weinig, dan worden de planten houte rig en kaal van onderen. Basilicum (Ocimum basilicum).
Theetuin,zelf theeplanten kweken,oogsten en mengen door Modeste Herwig Baarn, Forte, 2016 2e druk, €14,95 ISBN 978 94 6250 112 6
Deze 1-jarige warmte-minnen de kruidenplant is makkelijk zelf te zaaien. De gewone of grote Basilicum is de meest voorko mende. Ook is er de kleine Ba silicum en ook de rode vorm is volop te koop. Het is een echte smaakmaker in salades. Ook bij vlees en eiergerechten is het een aanrader. Meestal staat de Basilicum in het keukenraam. Hij kan slecht tegen de kou. Kervel (Anthriscus cerefolium). Van deze plant kan men van de bladeren kervelsoep maken. Wordt ook wel in de kruidenbo ter gebruikt en in vleessauzen. Het is aangenaam aromatisch en ook wat zoet van smaak. Maggiplant of Lavas (Levisti cum officinale). Sterk aroma tisch. Meekoken bij soepen en sauzen, maar niet te veel, an ders gaat de smaak overheer sen. Hans Luiten wordt vervolgd in Flora 3 7
Veranderingen bij Van de Lagemaat Eén van de advertenties in de Flora is van het tuincentrum Van de Lagemaat en is bij velen van ons wel bekend. Na zes jaar bezig te zijn geweest, is nu het buitengedeelte van het tuincentrum van Marcel en Janneke van de Lagemaat met 350 m² uitgebreid. Er kan nu een volwaardig aanbod aan vaste planten worden aangeboden en er is nu ook meer ruimte voor aanverwante buitenartikelen. Naast de uitbreiding buiten is de sfeerafdeling binnen meer verfraaid. Het tuincentrum is toegan kelijker geworden voor mensen met een rolstoel of met kinderwa gens. De paden zijn aanzienlijk breder geworden. Kortom, een echte aanrader om er eens binnen te lopen.
Marcel en Janneke van Van de Lagemaat
Ochtendexcursie naar Hovenierscentrum de Briellaerd Op het voormalig landgoed de Briellaerd (Barneveld) ligt het hovenierscentrum de Briellaerd. De oprijlaan van de Briellaerd leidt langs grote zuilen van beuken en buxus naar de tuingalerie met ontwerpatelier, de tuinwinkel en de bezoekerstuinen. Hier is ook de Nationale Planten Collectie tuingeraniums. Alle reden dus om hier eens een bezoek te brengen! Na aankomst om 9.30 uur krijgen we een inleiding over het hovenierscentrum en de collectie geraniums (meer dan 100) onder het genot van een kopje koffie met een Gelderse verleiding. Daarna kunnen we rondkijken in de bezoekerstuinen, de tuinwinkel en kunnen we vragen stellen. Datum: vrijdag 9 juni 2017 Tijd: 9.10 uur, vertrek van Arnhemseweg 94, Ede Kosten: €2,50 Aanmelden en betalen excursie: zie colofon in dit blad Vervoer: eigen vervoer. Wilt u bij opgave opgeven vermelden of u met eigen auto rijdt of mee wilt rijden.
Nieuwe leden – welkom Mw. K. Damstra, mw. G.M.G. M.M. Scholte en dhr. P. Schotsman. Allen uit Ede
Kijken in andermans tuin We gaan een kijkje nemen in de tuinen van Eric Meijer (tuinont werper) en Greet Steenhuis, beiden bestuursleden van Groei & Bloei afd. Wageningen. De tuinen liggen vlak bij elkaar; de ene aan de Veerweg -met van uit huis zicht over de Rijn-, de andere aan de Veerstraat, vlak bij het begin van het Bergpad, dat over de Wageningse Berg, hoog achter de tuinen van de Veerweg loopt tot in het Arbore tum Belmonte. Datum: donderdag 6 juli 2017 Locatie: Veerweg 95, Wageningen Tijdstip: 13.30 uur Vertrek van Arnhemseweg 94: 13.10 uur Vervoer: eigen vervoer Kosten: € 1,00 voor een attentie voor de gastheer/vrouw, con tant te betalen aan Annemarie. Opgeven bij: Coranne van Kampen: zie colofon Wilt u bij opgave vermelden of u met eigen auto rijdt of mee wilt rijden en of u van de Arn hemseweg vertrekt of niet
De PR-stand staat in Bennekom op 20/5 op de Midlentemarkt en op 27/5 op de Duurzame Markt
8
Excursie naar vier tuinen in Noord-Holland Op 17 augustus vertrekken we weer westwaarts. Deze keer willen we met de bus naar Noord-Holland. We bezoeken daar eerst de Tuin aan het Weeltje in Zwaagdijk. Dit is een weelderige tuin van ca. 3.800 m², ontworpen door Piet Oudolf, met borders van grote groepen vaste planten en siergras sen. De natuurlijke beplanting zorgt voor een rustige en harmoni euze sfeer; de grassen passen goed bij het riet van het Weeltje, waardoor de tuin prachtig in het landschap overgaat. Het kleu renpalet is typisch van Oudolf: subtiel op elkaar afgestemd, maar niet monotoon of strikt op kleur. Achterin is een boomgaard met oude soorten, appels, peren en pruimen Na deze tuin gaan we naar kwekerij Liefhebbersplanten in Winkel. Bij deze kwekerij worden bijzondere vaste planten op een natuur vriendelijke manier gekweekt. Nadat we van onze zelf meegebrachte lunch hebben genoten, vertrekken we naar de Kunsttuin Nederlands Kremlin, die even eens in Winkel ligt.. Hier gaan we de kasteelachtige toegangspoort door en we zijn in een andere wereld. Ger Leegwater begon vanaf zijn veertigste met de bouw van een follypark van 1 hectare in zijn achtertuin. Met antieke bouwmaterialen vormt hij bijzondere bouwwerken, geïnspireerd door de Italiaanse en Russische Barok. Het hoogste bouwwerk is 10 meter. Bij Ger moet alles groot zijn, zo ook de beelden, die een plaats hebben gekregen in en om de bouwwer ken. De laatste tuin die we bezoeken is de tuin van de familie Meeuwes aan de rand van het pittoreske dorpje Twisk. Een tuin van 3500 m² achter het houten boerenhuis. Een pad voert van een scha duwgedeelte met hoge bomen naar een oude boomgaard, omringd door diverse bloemrijke borders, ingedeeld op kleur. Er zijn twee grote natuurlijke vijvers in de tuin en een waterval. Datum: donderdag 17 augustus 2017 Tijdstip en locatie: vertrek 8.15 uur vanaf Arnhemseweg 94, Ede Kosten: Leden €43,--, niet-leden €47,--, inclusief reiskosten, entrees, consumpties. Wilt u zelf uw lunch meebrengen? Aanmelden en betalen: zie colofon in dit blad N.B. Wilt u zich vóór 17 juli opgeven i.v.m. reserveren van de bus? De excursie gaat door bij minimaal 25 deelnemers
Tuin aan het Weeltje
Kwekerij Liefhebbersplanten
Kunsttuin Nederlands Kremlin
Tuin van Fam, Meeuwse
Zomerworkshop Groei & Bloei/KMTP Ede Een gezellige middag voor plantenliefhebbers, bloemschik kers en smulpapen. We starten de middag met een rondleiding door de tuinen van kwekerij De Boschhoeve, die eind juli vol in bloei zullen staan. In de grote pluktuin kan ieder een vervolgens een royaal tuin boeket naar eigen keuze pluk ken.
Deze tuin bestaat uit vaste plan ten voor de snij, dahlia’s in ver schillende kleuren en allerlei kleurrijke eenjarigen. Er is een lang hekwerk met lathyrusplan ten en (nieuw!) een lang rek met clematissen voor de snij. Tenslotte kunt u genieten van een Engelse ‘tea’ met diverse lekkernijen.
Datum: vrijdag 21 juli Tijd: 14.00 -16.30 uur Locatie: kwekerij/tuin De Bosch hoeve, Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze. Kosten: €17,50 voor leden KMTP en VAT, €20,- voor niet-leden. Interesse? U kunt zich opgeven via e-mail pols.nl@tiscali.nl of telefonisch via 0318 - 633992, evt. voicemail inspreken.
9
Een kleine impressie van de ruilbeurs
Wat een gure wind
Uitleg bij de plantjes
Bezichtiging tuin Kasteel Amerongen We hadden geluk! Het was prachtig zonnig voorjaarsweer op donderdag 20 april, zonder de koude noorderwind, die de dagen ervoor voor onaangena me guurheid zorgde. Na de koffie in de voormalige paardenstal kregen we van onze gids, mevrouw Marja Heet haar, een presentatie met uit leg over de geschiedenis van kasteel Amerongen, haar be woners en natuurlijk veel plaat jes over de tuin. Het kasteel werd verwoest in het
10
rampjaar 1672 en herbouwd in 1673. De tuin is 10 ha. groot. De eerste invulling van de tuin had vooral een nutsfunctie met moestuin, boomgaard en een deel bosgebied. Daarna volg de een Barokke architectuur met buxus-broderies en symme trische arabesk-patronen. Begin 1800 kwam de Engelse land schapsstijl in zwang, geken merkt door een natuurlijke vormgeving. Eind 19de eeuw werd tuinarchitect Hugo Poort man aangetrokken. Onder zijn leiding werd een deel van de moestuinen omgevormd tot neo-renaissance en neo-barok ke siertuinen. Na al het moois, dat we op de plaatjes gezien hebben, zijn we natuurlijk erg nieuwsgierig om ook fysiek in de tuin rond te gaan lopen! Na eerst nog de imposante bloemstukken in de hall bewon derd te hebben (Pasen was af gelopen weekend) gaan we de tuin in, onder leiding van de deskundige gids Marja. En natuurlijk komen we voor de tulpenborders van Jacqueline de Kloet, maar eerst wandelen we door het landschapsge deelte, ook heerlijk! De hele tuin is omringd door een gracht met daarachter een dijk, die het kasteel moet beschermen tegen overstromingen. We zien een stokoude berceau, die met een hoogwerker ge snoeid wordt! Indrukwekkend! Marja vertelt, dat sommige bomen in de berceau overle den zijn. Er zijn beuken her plaatst, helaas, beuken kunnen niet buigen. Je ziet dan ook dat die recht naar de hemel wij zen.....jammer. En dan, ineens, staan we bij zes grote, rechthoekige plantvak ken, uitgespaard in het gazon. Er is een explosie aan kleur, rood, oranje, geel, paars, van de tulpen, heerlijk wanordelijk door elkaar. Vooral de parkiet
tulpen zijn schitterend. Langs de randen grote groepen blau we druifjes, in een heel lichte kleur blauw. Wauw! Tussen al die tulpen en blauwe druifjes komen de vaste planten op, die met hun prachtige, frisse groen een mooi tegenwicht vormen. Op de achtergrond een paar bloeiende appelbo men. Een perfect plaatje.
Een vrijwilligster, die daar net bezig is, vertelt enthousiast over aanleg en onderhoud van de borders. Na de voorjaarsbollen komen de zomerbollen en de dahlia’s. Nog een wetenswaar digheid: de vaste planten komen van ‘onze’ Hans Kra mer... Deze borders zijn absoluut het hoogtepunt van de bezichti ging. Nog vermeldenswaard is de 300 jaar oude tamme kastanje. De stam is voor een groot deel ingescheurd en plaatselijk zon der bast; wonderlijk dat hij nog weer uitloopt. Verder was ik erg onder de in druk van de buxussen, die in een gedeelte van de tuin als ornamenten langs het pad staan. Met een voet van ruim 5 meter doorsnede(!), strak cirkel vormig gesnoeid tot een hoog te van ongeveer 2 meter, met daarop nog eens, een even hoge, bolvormige hoed. Prach tig! Niet voor mijn tuin, maar in die omgeving schitterend en groots. Ik denk dat ik voor iedereen spreek, als ik zeg dat we geno ten hebben. Gerda van Bemmel
Tuinplantenrubriek door Wout Kromhout Hydrangea serrata -- Lage, smalbladige tuinhortensia Op één van mijn verre reizen, die ik vakmatig af en toe kon ondernemen, was ik in 2008 op het eiland Cheju-do ten zuiden van Zuid-Korea in de Oost Chinese zee. We werden rondgeleid door een professor in de biologie van de Universiteit van Seoul die heel het eiland op zijn duimpje kende. Ondanks zijn hoge functie werden we steeds op de hielen gezeten door wantrouwende parkwach ters die ons groepje maar een stelletje vreemdelingen vond. We keken naar alles waar de regel matige toerist nauwelijks oog voor had en dat is in zo’n land kennelijk verdacht. Waar ik mij o.a. over verbaasde, was de prachtige onderbeplanting in de loofbossen van laagblij vende hortensia’s in vele kleurschakeringen, prachtig in bloei met grote, platte bloemschermen en kleurend tussen lichtroze en dieppaars. Ik had graag een flinke hoeveelheid jonge planten mee willen nemen, maar daar was, vanwege die oppassers, geen kans op. Stiekem heb ik toch nog heel wat zaad kunnen verzamelen en dat heeft tot mooie resultaten geleid. De hortensia waar het hier over gaat, behoort tot de smalbladige Hydrangea serrata. Dit zijn be scheiden groeiers die nooit hoger worden dan 1 meter en dan ook zo breed. De bloei is een gega randeerd jaarlijks terugkomend feest met altijd platte bloemschermen (lacecaps) met lokbloemen aan de buitenrand en de echte (fertiele) bloemetjes in het centrum. Het blad is vaak mooi getekend door kleurverschil in de nerven en de bladstelen. Een speciaal aspect, dat bij andere Hydrangea’s niet voorkomt, is de herfstkleur. Die is meestal prachtig bordeaux-rood met geel of oranje. Het zijn gemakkelijke tuinplanten die jaarlijks alleen licht gesnoeid hoeven worden (dode bloemen is devragen nieuwe naam Bomenland Schiphorst , uitdrogen plus een klein beetje van de stengels is voldoende). Ze eenvan voedzame, niet sterk gewoon op het oude adres aan de Langesteeg 11 in Bennekom. de bodem in de volle zon of halfschaduw. Ze zijn volledig winterhard, ondanks de subtropische herkomst. voor bijzondere, gewone, mooie , sterke planten en bomen De volgende drie cultivars zijn favoriet: collectie (vlinderstruiken) en Irisdunne sibirica takjes en kleine, Hydrangea serrata ´Impératrice Eugénie´: ditvan is Buddleja een bossige plant met groene bladeren met roodverkleuring; de bloemschermen geven eenvan lilaoftot kleurindruk; rijk voor kennis en informatie en begeleiding overroze planten en uw tuin bloeiend in de nazomer en herfst; hoogte 1 meter. duurzame kwekerij onder Skal keur Hydrangea serrata ‘Benigaku’: deze selectie groeit smal op tot ruim 1 meter; de smalle bladeren voor lezingen en kennisoverdracht en fijne twijgen geven de plant een fragiele uitstraling; bloemen roze tot blauw met helder roze randbloemen. Bloeit door de hele struik. Herfstkleur purper. Hydrangea serrata ‘Forgetmenot’: compact en breed uitstoelend; ook als bladplant opvallend en www.dependens.nl www.buddleja.nl fraai; wordt maximaal 70 cm hoog;info@dependens.nl randbloemen licht roze, fertiele bloemen donkerroze in juni – september; herfstkleur fraai donkerrood. het gehele jaar geopend, behalve op zon—en feestdagen
van 8.00 tot 17.00 uur Langesteeg 11, 6721 NB Bennekom 0318—430726
‘De Boschhoeve’ Een kwekerij met een eigentijds assortiment vaste planten, heesters en bollen en knollen
Kwekerij open op: do., vr. en zat. 1 maart - 1 okt. Tuin- en theeschenkerij: do. en vr. 1 mei - 1 okt.
Hydrangea serrata 'Impératrice Eugenie'
Hydrangea serrata 'Benigaku' www.boschhoeve.nl
tuincentrum HANS ROZEBOOM
bruidsboeketten - bloemarrangementen kamerplanten - snijbloemen - afd. potterie
ONTWERP - ONDERHOUD AANLEG VAN TUINEN
Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze T 026 - 4821231
van Balverenweg 50
*
6721 ZW Bennekom
T 0318 - 418076
Hydrangea serrata 'Forgetmenot'
JAAP DUIJS De Boschhoeve
Een kwekerij met een eigentijds assortiment vaste planten, heesters, bollen en knollen Kwekerij, tuin en theeschenkerij geopend: en zat. 1 mrt.1 okt. HAARWEG 2 do., vr.,openingstijden : 6731 SE OTTERLO TEL.: 0318-591777 Boshoeve
di t/m zat. 13.30 - 17.00
3, 6874 NB Wolfheze www.jaapbol.nl www.boschhoeve.nl
11
Indien onbestelbaar: Commandeursweg 21, 6721 TW, Bennekom
Colofon Voorzitter: Annemarie de Leeuw annemarie@adleones.nl 0318-610240 Secretaris: Liesbeth van der Hart info@ede.groei.nl 06-11741569 Redactieleden Flora: Coranne van Kampen cent106@hotmail.com en Dien Giltjes Dwarrelblad: Dien Giltjes diengiltjes@hetnet.nl Kopij en foto’s Sluitingsdatum kopij: 26 juni Artikelen en/of digitale foto’s aanleveren met de hoogste resolutie van de camera, in jpgformaat (dus niet in een Worddocument) S.v.p. samen met de tekst sturen aan: cent106@hotmail.com Website en Facebook Website: ede.groei.nl Facebook: KMTP-Groei-Ede Webmaster: Erik Erkelens webmastergroeienbloeiede@g mail.com Opgeven excursies (liefst per e-mail evt. telefonisch) Coranne van Kampen: cent106@hotmail.com 0318-636477 Betalen excursies Rek.nr. NL 88 ABNA 0437263142 t.n.v. KMTP-excursierekening Ede o.v.v. datum betreffende excursie