F
lora 2018 nummer 3
Afdeling Ede
∗
Planten
∗ ∗
TOURINGCARBEDRIJF
DE
Fa
GRAANHANDEL
∗ Bloemen ∗ & ∗ Planten ∗ ∗
AARWEG 2 31 SE OTTERLO EL.: 0318-591777
openingstijden: di t/m zat. 13.30 - 17.00
Fa
GRAANHANDEL
,
Kraak
Bloemsierkunst •
• •
duurzame kwekerij onder Skal keur voor lezingen en kennisoverdracht
www.dependens.nl www.buddleja.nl Op vertoon van deze advertentie 10% korting op uw aankopen info@dependens.nl Welkoop Wekerom, Edeseweg 103 het gehele jaar geopend, behalve op zon—en feestdagen 6733AD Wekerom Tel. 0318-461645 Dorpsstraat 86-88 - Harskamp - Tel. 0318 - 456588
63 - Wekerom - Tel. 0318 - 461118 van 8.00 tot 17.00 uur Langesteeg 11, 6721Edeseweg NB Bennekom 0318—430726
‘De Boschhoeve’ •
Een kwekerij met een eigentijds assortiment•vaste planten, heesters en bollen en knollen
t Hofke
•
open op: do., vr. en zat. 1 maart - 1 okt. Kwekerij Tuin- en theeschenkerij: do. en vr. 1 mei - 1 okt. Goorsteeg 19
6741 TBBoshoeve Lunteren 3, 6874 NB Wolfheze T 026• - 4821231 Tel.: 0318 - 482726 www.boschhoeve.nl
tuincentrum HANS ROZEBOOM
bruidsboeketten - bloemarrangementen kamerplanten - snijbloemen - afd. potterie Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren 0318 - 482726 06 - 20749849 www.bassalunteren.nl
2
Dorpsstra Edesew
VOOR
•
t Hofke
,
is de nieuwe naam van Bomenland Schiphorst ,
gewoon op het oude adres aan de Langesteeg 11 in Bennekom. voorbijzondere, gewone, mooie , sterkeGoorsteeg planten en19 bomen collectie van Buddleja (vlinderstruiken)6741 en Iris TBsibirica Lunteren Tel.: 0318 - 482726 voor kennis en informatie en begeleiding van of over planten en uw tuin
www.jaapbol.nl
Bloe
GROOT - EDE
JAAP DUIJS
K
ONTWERP - ONDERHOUD AANLEG VAN TUINEN van Balverenweg 50
6721 ZW Bennekom
T 0318 - 418076
VOOR ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT IN KAMER EN TUIN GAAT U NAAR:
HARKES Tuin- en Kamerplanten centrum Klinkenbergerweg 29 Ede Tel.: 0318 - 61 26 94
JAAP Taxi DUIJS
Touringcar Autoverhuur
HAARWEG 2 6731 SE OTTERLO TEL.: 0318-591777
openingstijden: di t/m zat. 13.30 - 17.00
www.noot.nl www.jaapbol.nl
TuinKli
Van de voorzitter Een zomer met - als het goed is - veel tuinplezier is bijna achter de rug. Hopelijk heeft uw tuin de zeer droge en warme zomermaanden goed doorstaan. We hebben als Groei & Bloei Ede twee busexcursies in het voorjaar, een korte excursie naar de botanische tuin De Dreijen en in augustus nog een avondexcursie en een busexcursie naar tuinen in Gelderland en een kwekerij, die gespecialiseerd is in phloxen, georganiseerd. Misschien heeft u ook op eigen gelegenheid mooie tuinen bezocht? In september beginnen de lezingen weer, maar in september is het juist nog een goede maand om in de tuin te werken en te planten en te verplanten. In september gaan we ook weer hard aan de slag met het nieuwe jaarprogramma voor 2019. Als u tips of wensen heeft voor excursies of le zingen dan horen we het graag! In de vorige Flora meldde ik, dat we een nieuwe penningmeester hadden gevonden. Deze was ook in de ALV als zodanig benoemd; helaas heeft ze zich op een later tijdstip, voor ons onverwachts en tot onze grote teleurstelling, teruggetrokken. Daarom zijn we opnieuw op zoek naar een pen ningmeester. Annemarie Wolferink, die vanaf de ALV penningmeester af is, handelt op dit moment de lopende zaken nog af. Daar zijn we natuurlijk erg blij mee, maar deze situatie mag niet te lang duren! We roepen u op om eens serieus na te denken of u of uw eventuele partner deze taak niet zou willen vervullen. We hebben op zichzelf niet zo’n moeilijke boekhouding en we vergaderen ca. 5 x per jaar. Neemt u contact op met Annemarie de Leeuw: annemarie@adleones.nl of 0318 – 610240, voor een eerste gesprek. Vorige keer zochten wij ook iemand voor de excursiecommissie. Inmiddels heeft Lucie Heuterman zich bereid verklaard dit, om te beginnen voor een jaar, te doen. We hopen u vanaf september weer te verwelkomen op de lezingen. Annemarie de Leeuw
Agenda Afdeling Ede Woensdag 26 september Combineren van planten door Eric Meijer De Open Hof, Hoflaan 2, Ede (zie p. 5) Donderdag 4 oktober Basiscursus bloemschikken door Anke Pols Hessenhof, Hessenweg 41, Ede vervolg op 1/11,6/12 en in 2019 (zie: p. 4) Zaterdag 6 oktober Najaarsruilbeurs Kernhemseweg 7, Ede (zie p. 5) Maandag 15 oktober De magie van tuinieren door Wim Paul van der Ploeg De Brink, Brinkstraat 38, Bennekom (zie p. 5)
Woensdag 17 oktober Najaarsworkshop bloemschikken door Anke Pols Hessenhof, Hessenweg 41, Ede (zie: p. 4) Woensdag 7 november Niet zonder elkaar: planten en insecten door Louis Schoonhoven De Open Hof, Hoflaan 2, Ede (zie: p. 10) Afdeling Wageningen Dinsdag 18 september Bijzondere bol- en knolgewas sen, gebruik en sortiment, lezing door Geert Borgonje Vredenhorst, Tarthorst 1, Wageningen Zaterdag 6 oktober Stekken – en plantenbeurs Arboretum Belmonte, Gen. Foulkesweg 94, Wageningen 9.00-10.30 uur
Maandag 15 oktober De magie van tuinieren Dinsdag 23 oktober Middagexcursie Paddenstoelen Startpunt: Scheidingslaan 1 , Wageningen 14.00-16.00 uur Dinsdag 13 november Geneeskrachtige kruiden en planten door Ab Vreeman en na de pauze prijsuitrijking tuinkeuringen Vredehorst, Tarthorst 1, Wageningen
Hinkeloord - zie: verslag excursie naar arboretum De Dreijen op p. 10
3
Basiscursus bloemschikken Voor beginnende bloemschikkers start er dit najaar weer een basiscursus bloemschikken.Tijdens deze creatieve cursus maak je kennis met de eerste kneepjes van het bloemschikken. Je leert welke materialen goed te gebruiken zijn, zowel van de bloemist als van eigen tuin, bos of berm. We werken met de seizoenen mee, te weten 2 avonden in de herfst, één avond rond kerst en 3 avonden in het voorjaar. Daardoor kun je kennis maken met heel afwisselend bloemwerk. Je leert een boeket in de hand te binden, een kleurrijke herfstkrans te maken met blad, vruchten, bessen en bottels. Maar ook een sfeervolle kerstversiering te wikkelen voor binnen of buiten. In het voorjaar werken we met bloeiende voorjaarsbolletjes, maken een mooie bloementaart en een ronde vaasschikking vol vrolijke bloemen. Zelf zorg je voor de bloemen en de groene materialen; suggesties en informatie hierover worden van tevoren in een brief, mail of in de les aangeleverd. Benodigdheden als steekschuim, kransen, bloemistendraad, prikkers en krammen zullen door de docente meegebracht worden. Locatie: De cursus wordt gegeven in de werkschuur van kwekerij De Hessenhof, Hessenweg 41 te Ede, van 19.30 tot 21.30 uur. De data zijn: do. 4 okt., 1 nov., 6 dec. 2018 en do. 14 febr., 14 mrt. en 11 april 2019. De cursuskosten bedragen voor leden van Groei & Bloei en de VAT € 45,= , de eerste avond contant te betalen. Niet-leden betalen voor de 6 lessen € 60,= Heb je interesse? Voor meer informatie of opgave kun je bellen met Anke Pols, tel 0318 – 633992 of mailen pols.nl@tiscali.nl
Herfstworkshop bloemschikken: Krans met hoptwijgen Een royale krans van kale hoptwijgen vormt het uitgangspunt op deze bloemschikavond. Met materialen uit eigen tuin of van de bloemist is de krans om te toveren tot een prachtige herfstcreatie. Kies je bijvoorbeeld voor steeneik, eucalyptus, tijm, lavendel en dadels dan krijg je een kruidige, Mediterrane krans. Neem je echter hortensiabollen, rozenbottels, lampionnetjes en malusap peltjes dan wordt het een pure Hollandse krans. Een mix van genoemde materialen kan natuurlijk ook, aan ieder de keus. Deze krans kan prima indrogen, zodat je er lang plezier van kan hebben. En de basis zelf kan vele keren opnieuw gebruikt worden in een ander seizoen. Voor de krans en het benodigde binddraad wordt gezorgd, zelf breng je de groene materialen mee. Een brief met suggesties hiervoor wordt van tevoren toegestuurd of gemaild. Datum: woensdag 17 oktober, van 19.30 tot 21.30 uur. Locatie: Kwekerij De Hessenhof, Hessenweg 41 te Ede. Kosten: materiaal krans €6,50 en lesgeld voor leden KMTP-Ede en VAT €7,50 (niet-leden €10,-) Opgave: bij Anke Pols per mail pols.nl@tiscali.nl of tel. 0318-633992 (evt. voicemail inspreken)
De Boschhoeve Een kwekerij met een eigentijds assortiment vaste planten, heesters, bollen en knollen Kwekerij, tuin en theeschenkerij geopend: do., vr., en zat. 1 mrt.- 1 okt. Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze www.boschhoeve.nl
4
*
Najaarsruilbeurs bij de Kruidentuin Zal het dit najaar een ruilbeurs worden, die ons lang zal heu gen? Met veel minder aanbod dan gewoonlijk en weinig diver siteit, omdat veel tuinen in de zomer verdroogd zijn? Of heeft ieder toch nog voldoende gele genheid gehad om in septem ber wat planten te scheuren? Of wordt er – bij gebrek aan plan ten- alleen overtollig gereed schap en potten aangeboden? We zullen het zien op zaterdag 6 oktober. Ieder is welkom, ook niet-leden. En ook als u niets te ruilen heeft, kunt u komen voor de gezellig heid. Natuurlijk is er weer koffie en thee met iets lekkers om de gezelligheid te vergroten. Tussen 13.30 en 14.00 uur kunt u de planten en andere te ruilen artikelen brengen en rondkijken wat door anderen geleverd is. Na een welkomstwoord om 14.00 uur kan het ruilen begin nen. Meestal is daar niet veel tijd mee gemoeid, zodat er tijd overblijft om de tuin te bekijken en vragen te stellen. En om alles waar geen belangstelling voor was weer in te pakken en mee terug naar huis te nemen. We
kunnen natuurlijk geen rommel achterlaten. Datum: 06-10-2018 Tijd: 13.30-circa 15.30 uur Locatie: Kruidentuin, Kernhem seweg 7, Ede
Combineren van planten: 1+1=3 Vorig jaar bezochten we de tuin van Eric Meijer in Wageningen. Daarbij viel op hoe boeiend hij kon vertellen en toen bleek, dat hij ook lezingen geeft, was het besluit snel genomen: we willen meer van hem horen. Hij heeft een tuinontwerp- en adviesbureau en zijn specialis me is plantcombinaties, met name prairieplanten. Een goed ontwerp of beplantingsplan geeft aandacht aan rust, ruim te, ritme, geborgenheid, zicht assen, ecologie. Het resultaat van de combinatie van planten moet meer zijn dan de som der delen, vandaar in de titel: 1+1=3 Datum: 26-09-2018 Locatie: De Open Hof, Hoflaan 2, Ede Tijd: 20.00-circa 22.00 uur Kosten: Niet-leden €3,--
Ruilbeurs voorjaar 2018
De magie van tuinieren Zoals gebruikelijk is, werd de oktoberlezing uitgekozen door Floralia Bennekom i.s.m. Groei & Bloei Wageningen. Wij, afd. Ede, sloten ons daarbij aan. In deze lezing neemt Wim Paul van der Ploeg ons mee op een reis door de tuin en tegelijkertijd een reis door het leven. Het is een uitnodiging om anders naar je tuin en ook anders naar je leven te kijken, om je tuin mooier te maken en je leven rijker. Van der Ploeg zal over tuinen en planten vertellen en daar voor beelden van laten zien. Hij toont ons niet alleen de verandering van beeld maar ook van bele venis in het proces van een tuinverandering, van beginsitu atie naar eindresultaat. Hij houdt van interactie met de zaal en zal af en toe vragen stellen. Datum: 15-10-2018 Locatie: De Brink, Brinkstraat 38, Bennekom Tijd: 20.00-circa 22.00 uur Kosten: Niet-leden €3,--
5
Dagexcursie naar Boskoop Op 25 mei, een stralende dag, vertrekt de comfortabele tou ringcar met precies 25 deelne mers naar Boskoop. De reis ver loopt voorspoedig. We worden bij kwekerij Esveld verwelkomd met koffie en een geanimeerd verhaal van Cor van Gelder.
Cor verhaalt over de geschie denis van de kwekerij: Opgezet door zijn opa, vervolgens over genomen door zijn moeder (volgens Cor de eerste vrouwe lijke boomkweker van Neder land!). Zij trouwde met een kweker. Volgens Cor las zij haar man ’s avonds voor uit plant boeken, helemaal te gek, Cor wilde er niets mee te maken hebben! Tot z’n 24ste … ; Cor liep in het Trompenburg, Rotter dam, hij rook een bepaalde rododendron….en wist dat hij de kwekerij over wilde nemen! Hij veranderde het karakter van een handelskwekerij in bomen en struiken naar een meer ge mengde kwekerij met bomen, struiken en vaste planten. En met verkoop aan particulieren op de kwekerij. Inmiddels heeft het bedrijf zo’n 300.000 soorten in het assortiment. Na dit verhaal splitst het gezel schap zich. De ene helft gaat varen met een gids door de sloten die tussen de kwekerijen liggen; de andere helft krijgt door een andere gids een rond leiding over kwekerij Esveld. Ik ga eerst met de boot mee. De gids vertelt dat de kwekerijen ong. 1 ha. groot zijn. Dat is te zien ook; steeds kleine, langwer 6
pige landjes, doorsneden door sloten, nu met meerkoeten op hun nesten. Leuk! Het is heel slappe veengrond, ontwaterd door drainagesystemen. Heel oneconomisch werken. Tegen woordig wordt de grond veelal afgedekt met plastic of beton en wordt daarop in potten ge kweekt. Vroeger ging al het vervoer per water. Toen voeren er rond 1000 boten, nu zijn er nog ongeveer 400 over. Tegen woordig wordt er veelal met vrachtwagens vervoerd. Een boot heet een ‘bok’, de ei genaar heet ook een ‘bok’, een leerling van de middelbare tuinbouwschool heet een ‘geit’. Er werd aan elkaar gevraagd hoeveel ‘geiten’ men rond had lopen. Een jongen die in het gebied bleef, b.v. door huwelijk, heette een ‘hanggeit’. (Overi gens is er, door bezuiniging, geen tuinbouwschool meer in het gebied). Ook in dit gebied hebben de Poolse werknemers nu hun intrede gedaan.
De maand mei is erg druk voor de kwekers. Er moet geleverd worden. Tegenwoordig in steeds grotere hoeveelheden. Zeker 100.000 tot 500.000 van dezelf de soort. Zeker Intratuin is zo’n grote afnemer. Deze keten vraagt bovendien elke week
een levering, wat de nodige druk op het kweken geeft. 20% is bestemd voor de Neder landse markt, 80% gaat naar het buitenland. Vroeger hoofd zakelijk naar Duitsland (vervoer per boot). Nu wordt aan heel Europa, en ver daarbuiten, ge leverd. Na de informatieve bootreis krijgen we nog een rondleiding op de kwekerij. We zien als eer ste een ‘windakker’, een smalle strook land met hakhout. Zo’n akker is al eeuwenoud. Hij dient om de kwekerij te beschermen tegen wind. Bovendien werd het hout gebruikt als geriefhout. Nu worden de windakkers on derhouden door vrijwilligers.
Op kwekerij Esveld staan rond de 1000 acers. Opvallend zijn de vele roodtinten. Het is maar goed dat ze namen hebben, want de eenvoudige aandui ding: “ik wil een donkerrode acer”, levert meteen een pro bleem op: “welke dan”? Na de rondleiding is er tijd om die planten te bemachtigen, waar je je zinnen op gezet hebt. Het aanbod is heel groot, de planten staan opgesteld vol gens alfabet, wat het zoeken vergemakkelijkt. Als we ons met onze buit verzamelen bij de bus, blijkt er flink ingekocht te zijn. De chauffeur doet de buik van de bus open en gelukkig past alles daar ruim in. De bus brengt ons vervolgens naar de kwekerij van Herman Geers. Daar worden we ontvan gen met een zelfgemaakte groentensoep. Herman Geers vertelt ons over de herkomst van zijn wel heel bijzondere assorti
ment! Bomen en heesters van voornamelijk de Noordpool. Door de duizenden jaren van barre omstandigheden aldaar, hebben de bomen zich aange past en worden veelal niet hoger dan 1 tot 1,5 meter! En dan gaat het over eiken, beu ken, kastanjes etc.. De heesters en coniferen blijven kruipend of worden niet hoger dan 20 tot 40 cm. Vooral leuk voor de rotstuin of het balkon. We kijken onze ogen uit en er wordt menig kreet van verbazing geslaakt. Hier wordt wat minder gekocht; zijn de tuinen van mijn reisgenoten misschien te groot voor al dit minigeboomte?
Na dit bezoek lopen we naar de kwekerij van Kingfisher, die ach ter de kwekerij van Herman Geers ligt. Hier zijn weer volop (en vaak bloeiende) planten te zien en wordt weer flink inge kocht. Vermeldenswaard is de heel uitgebreide collectie hosta’s. Een heel bijzondere plant is de hemelsblauw bloeiende cory dalis, nog nooit eerder gezien. Een beauty! Terug bij de bus gaat het luik weer open en, dankzij ordelijk stouwen, past al het gekochte erbij. Ons laatste bezoek is aan de tuin Klein Rietveld in Arkel. Om er te komen was een beetje een zoekplaatje. Verkeerd rijden, de grote bus draaien op een smal le weg, met water ernaast…… weer verkeerd rijden, en nog eens, afijn, de rit duurt langer dan gepland. Bij aankomst worden we eerst getrakteerd op koffie en thee met gebak. Daarna krijgen we in groepjes een rondleiding door de zeer
grote tuin rondom het huis. Al het tuinwerk wordt door het echtpaar gedaan; het gazon wordt door de broer gemaaid.
Mevrouw heeft een voorliefde voor zaaddozen en heeft mede om die reden vele soorten dis tels aangeplant. Het schijnt dat er veel fazanten op bezoek komen, deze worden ook ge voerd, maar helaas zien wij er niet één. Er is ook een grote groentetuin, maar helaas is het nog te vroeg in het seizoen om daar al veel groen(te) te zien. We zijn hier niet heel lang geble ven, want om 18.00 zullen we weer in Ede zijn. En dat lukt, wonder boven won der, ook heel aardig! Tijdens de busreis vertelt Annemarie de Leeuw nog over de komende activiteiten van ‘operatie Steen breek’ en krijgen we een zakje pluksla-zaad aangereikt. Aangekomen op de Arnhemse weg, haalt ieder zijn inkopen uit de buik van de bus en vertrekt met hoofd en handen vol moois naar huis. Hartelijk dank aan de excursie commissie voor deze meer dan geslaagde dag!
staan van de tuin, eerst als hobby, daarna een dag minder werken en na aankoop van weiland van de buren verder uitgebreid. Omdat ze tuinieren steeds leuker vond is ze gestopt met werken. Steeds op zoek naar speciale planten en mooie rozen, (in de tuin staan 1.100 exemplaren). Er werden overal aparte kleurencombina ties gecreëerd, die verschillen de reacties oproepen, zoals bij de ingang opvallende, paarse floxen met rode rozen; niet ie dereen vond dit mooi. Bij mij roept dit iets van agressie op. Verder was paars veel aanwe zig ook in andere combi’s. Via de rozen-berceau langs zonni ge oranje borders met Hemero callissen, rozen en vuurpijlen.
Rozenberceau Gerda van Bemmel
Excursie naar Noord Brabant Op een warme dag in Juni ver trokken we om 9.15 uur richting Noord-Brabant. Eerst naar “De tuinen” in Demen. Hier werden we ontvangen met koffie en thee en lekker gebak. De eige nares gaf uitleg over het ont
Het Wim-Willemsenpad was dit jaar weggedaan. Ook was er een rand met lichtgele en blau we bloemen, teer en baby-ach tig. In een nieuw gedeelte paars-lila-achtige borders, wat melancholie en treurigheid op roept. Binnen een ronde taxus haag een verrassende, witte border om een rond grasveld. Dit straalde een serene rust uit, versterkt door de achtergrond van de taxus. Je miste hier wel
7
een bankje. Verder nog een mooi aangelegde moestuin en een kas met planten voor de verkoop. Dus gingen er planten mee de bus in. Ook had de ei genares een boek geschreven over beleving van kleur in de tuin. Al met al een prachtige tuin. Op naar de volgende tuin: ”De Lievendael”, waar de lunch ge bruikt werd onder een scha duwrijk prieel, met een lekkernij van Annemarie. Deze tuin is een klein landgoed. Eerst werd een oud vervallen boerderijtje ge kocht en gerenoveerd, daarna werden er paarden gefokt en pas veel later werd de tuin aan gelegd, een grote natuurlijke vijver gegraven met talud, er achter veel vlinderstruiken. Uit liefhebberij werden veel dieren gehouden: kippen van verschil lende rassen, duiven en een pauw. Mevrouw maakt kera miek, overal in de tuin aanwe zig, er is een “B&B”. De voortuin met een cottage-achtige uit straling en een ronde border op de stapmolenplaats van de paarden. Het geheel vond ik wat onrustig met weinig struc tuur. Ook was er nog een mooie moestuin met veelbelovende dahlia’s.
bouwd en privétuin aangelegd. Een weiland met paarden voor de kinderen, tot ze het huis uit gingen. Inmiddels met pensi oen, nieuwe tuin aangelegd, grote vijver gegraven met gazon erom, dat er geweldig uitzag. Grote borders met hor tensia’s en grote vaste planten. Een bankje in de schaduw was
weer is funest voor planten. Ge lukkig was er airco in de bus en waren we weer op tijd in Ede. Het was ondanks de warmte een geslaagde tuindag, hulde aan de organisatoren. Hennie Groeneveld
Nieuwe leden – welkom!
Bennekom: Mevr. H. van der Beek Wat je al niet met dahlia’s doen Dhr. W. kunt van Bruxvoort Net als vorig jaar stond er dit najaar Ede: een doe-avond gepland, een avond waarop we niet alleen naar een lezing komen luisteren, maar ook Dhr. J. van den Bergh zelf aan de slag gaan. Was het vorigDhr. jaar niet heel moeilijk om te beA.J.zo van Dam denken wat je allemaal van pompoenen en courgettes kunt maken, dit Mevr. R. van Grootheest jaar was de keuze gevallen op een bloem, de dahlia, en dat was Mevr. J. Joersen-Verhof wat lastiger. Niet zozeer wat het fotograferen en bloemschikken betrof, Mevr. T. Koolen-Froentjes Demaar Eendenpoel wel voor het koken, dat ook één van de was waar Mevr. E. activiteiten Koster men aan kon deelnemen. erg in trek. Langs de oprijlaan Mevr. M. van Nimwegen Om brede geheel inborder de ban van dahlia te komen, begon de avond met Dhr. A. Rietkerk een metdeforse een lezing van Hennie van Weerdenburg. Zij toonde ons enthousiast Mevr. M. v.d. Slijk planten. Meneer doet het snoei Mevr. A. ter Stege een groot scala aan dahlia’s in allerlei vormen en kleuren, terwijl ze werk en maait het gazon en Dhr. A. Stigter hun kenmerken, maar haar eigen voorkeuren besprak. mevrouw verzorgt deook borders. Ederveen: Voor een groot deel de mooie had ze kunnen putten uit de Het afgelopen jaarvanwaren er foto’s voorraad van Jannie van Hensbergen. gezondheidsproblemen en is Dhr. M. van den Brink Lunteren: Na geheel de lezing had ieder al snel gemaakt voor één van de het verkocht, dus een in keuze Mevr. J.kon Zandsteeg activiteiten.isToen na de pauze worden van activiteit september de er laatste opengewisseld Wekerom: tuin. Ja zo gaat dat dan. Mevr. S. Bauman-Persoon
Tuin van M.Graat
Lunch bij Lievendael Er werden nog zaailingen ge kocht van “Kissis over the gar dengate”; die komen ieder jaar weer terug als je niet te fanatiek wiedt, want de kiemplantjes lij ken op gras. Daarna naar de volgende tuin “De Eendenpoel”. Ook hier weer hetzelfde verhaal: een oud huis gekocht, zelf ver 8
De laatste tuin was een kwekerij met liefhebberstuin. Eerst naar de rotstuin, een rusttuin, hier komen planten mooi uit. Daar na een lange tuin met vele Goorsteeg 19 bogen en weelderige beplan 6741 TB Lunteren ting, alles door elkaar met op 0318 - 482726 vallend veel gele bloemen, vlin 06 - 20749849 derstruik met vlinders, een www.bassalunteren.nl echte zomertuin. In de loop der tijd aparte planten verzameld en vermeerderd. Er werd dus veel aangeschaft en de bus ingesleept, hopelijk slaan ze thuis goed aan, want dit warme
WWW.EDE.GROEI.NL
9
Tip van de tuinman Een zucht van verlichting na deze hete en zeer droge zomer. Wat een schade aan bomen en struiken! Alleen de prairy planten staan er geweldig mooi bij. Veel mensen hebben uitgebreid gesproeid. Toch ging ook daardoor niet alles goed in de tuin. Sproeien moet namelijk gedoceerd gebeuren. Te weinig is niet goed, maar teveel zeker ook niet. Iemand vertelde mij dat hij -met behulp van een regenautomaat- elke nacht wel 3 keer 1 uur sproeide op dezelfde plek. Hij had 4 secties. Dus per etmaal 3 x 4 = 12 uur sproeien. En toch wist hij niet hoe het kwam dat het resultaat niet naar wens was. Het onkruid groeide heel hard, maar de planten deden niet wat hij verwachtte. Ik vertelde hem dat ook hier overdaad schaadt. Ik stelde hem voor om niet meer dan 20 minuten i.p.v. 1 uur water te geven en na een week eens te kijken of er verandering optreedt. Nu wordt de grond vochtig en niet kledder nat en heeft tijd om het water op te nemen en vast te houden. Dit had hij nog nooit gehoord, maar hij volgde mijn advies op en stuurde mij na twee weken een mail met de vraag waarom ik dit niet eerder gezegd had. Ik liet hem weten dat ik de meeste antwoorden wel weet, maar de vragen niet. Hij begreep het. Voor gazons gelden andere regels. Beter 2 maal per week kleddernat dan elke avond sproeien. Het water zakt door de grasmat heen en de wortels van het gras gaan er achter aan. Wortels van graszoden kunnen wel 50 cm diep gaan, behalve als u elke avond een beetje sproeit. Dan wordt het gras lui en de wortels gaan niet naar beneden. En dus verdrogen ze met hitte toch. Van de struiken die veel hebben geleden van de hitte kunt u de dode takken en bladeren afknip pen. Dan ziet de tuin er in ieder geval beter uit. Zeker als u ook de opengevallen plaatsen opvult met planten die dit najaar bloeien, bijvoorbeeld een bolchrysant. Kost bovendien weinig. Later in het najaar kan dan beter bekeken worden wat er nog leeft van de gesnoeide planten en of het de
moeite waard is om deze planten een kans te geven zich te herstellen. Vergeet ook niet om de oude bloemen van de rozen in uw tuin eruit te halen. Liefst zo snel mogelijk. Dan heeft u nog in het najaar bloemen. De bottelroos natuurlijk niet knippen. De bottels hebben sierwaarde en zijn ook voeding voor de vogels. Voor tuinliefhebbers die een renovatie van de border gepland hebben, is het nu een uitgelezen kans om de plannen uit te voeren. Alles groeit dan nog vast voor de winter. De planten die u nu aanschaft staan meestal in pot. Kijk op het plantenlabel naar wat er staat over het plantadvies. De grondsoort die bijgevoegd moet worden is belangrijk. Rododendron bijvoorbeeld heeft zure grond nodig. Dat kan tuinturf en direct bijmesten zijn, of rododendrongrond. Daar zit voeding in. Zelf gebruik ik bij voorkeur tuinturf en compost. Dat meng ik zelf. 1 zak tuinturf en 1 zak compost door elkaar mengen. Heel mooie grond, ook geschikt voor Hortensia, Camellia, Skimmia. Er zijn nog meer zuur minnende planten. Let dus op het plantlabel voor u gaat planten. Denk niet, dat doe ik later wel. Dat wordt dus vergeten. Tot de volgende Flora, Hans Luiten - j.m.luiten@hccnet.nl 9
Niet zonder elkaar: planten en insecten Deze lezing wordt gegeven door Louis Schoonhoven, oud-hoogleraar entomologie in Wageningen. Hij schreef samen met een aantal andere kenners uit de wereld van de bloembiologie, bijenhou derij, landbouw en natuurbescherming een boek met de gelijknamige titel. Doel van de schrijvers was een moderne en waardige opvolger presenteren van het boek “De bloemen en haar vrienden” van Jac.P. Thijsse. Dat is gelukt: het boek kreeg de Jan Wolkers prijs (prijs voor een boek met natuur in de hoofdrol). Bloembestuiving: geen proces laat zich gemakkelijker bekijken in een tuin met bloemen, een wegberm in de polder, een plantenkas of een zomerweide in de bergen. Insecten, verschillend in uiterlijk en gedrag, haasten zich van bloem naar bloem. Dat er onder dit idyllisch schouwspel een harde strijd schuil gaat met verleiding, concurrentie en bedrog, zou je op het eerste gezicht niet verwachten. In het bestuivingsproces raken de plantenwereld en het dierenrijk elkaar niet alleen, maar zijn ze met elkaar verstrengeld. Het belang is immens: 70% van onze voedselgewassen is aangewezen op insectenbestuiving. 'Niet zonder elkaar' is een breed opgezet, handzaam en toegankelijk boek over bloembiologie in al haar facetten: de vele ontdekkingen, evolutie, dierge drag, natuurbescherming en toepassingen in land- en tuinbouw. De zeer diverse bestuivingsme chanismes komen aan de orde, waarbij flora en teeltgewassen, bijen & hommels, vlinders, kevers en zweefvliegen prominent in beeld zijn. Het blikveld is mondiaal, maar de meeste voorbeelden liggen in West-Europa. Datum: 07-11-2018 Locatie: Hoflaan 2, Ede Tijd: 20.00-ca. 22.00 uur Kosten: Niet-leden €3,--
Excursie naar arboretum De Dreijen Op 3 mei zijn we met een groep Groei&Bloeiers naar het arbore tum De Dreijen geweest, waar we werden rondgeleid door één van de tuinmannen, die al meer dan 30 jaar verbonden is aan het Arboretum. Hij vertelde allereerst over de lange be staansgeschiedenis. De aanleg in 1895 was een initiatief van de Rijkslandbouwschool, een voor loper van wat nu Wageningen University is. Leonard Springer, één van de bekendste land schaps- en tuinarchitecten van zijn tijd en een groot kenner van bomen en heesters, kreeg de opdracht voor de aanleg. Hij liet zich inspireren door de toenma lige, Engelse landschapsarchi tectuur, wat nog steeds herken baar is: kronkelpaden tussen de gazons, borders met hortensia’s en een fraaie rotstuin met vijver. Ook het in 2013 aangelegde Pinetum is in deze stijl ontwor pen. Hierna leidde hij ons langs de hoogtepunten van het arbore 10
tum De Dreijen, met ook een uitstapje naar het aan de over kant gelegen arboretum Hinke loord. We zagen o.a. de prikkel draadboom, waarbij aan de stam vele vervaarlijke stekels zitten, een Viburnum ter grootte van een boom en een prachti ge zakdoekjesboom. Bij het Pi netum een prachtige vijver en
Vijver met zonnewijzer een fraaie zonnewijzer, waarbij je zelf als “wijzer” fungeert. Vel den van wilde hyacintjes ge mengd met daslook en vlak daarbij de steen waar je door heen kan kijken…. Ook heel bijzonder was de bloeiende Cercis, waarvan de bloemen
Cercis, tweede bloei op het kale hout bloeien. Elk jaargetijde heeft weer zijn eigen hoogtepunten, er is altijd iets bijzonders te zien! Heeft u deze excursie gemist? U kunt zich opgeven voor een rondleiding door De Dreijen die op donderdag, in de even weken van het jaar, van 13.30 – 15.00 uur wordt gehouden. Kos ten bedragen € 5,- p.p. ( https://www.hetdepot.nl/nl/ Arboreta/Rondwandeling-met- gids-in-Arboretum-de-Dreijen). U kunt aansluitend ook het Depot bezoeken, een fraaie beelden galerij. De toegang is gratis. In het restaurant van het Depot kunt u gezellig koffie of thee drinken of lunchen. Annemarie de Leeuw
Tuinplantenrubriek door Wout Kromhout: Vlinderstruik – ook in geel verkrijgbaar! In de zomer bloeit de welbekende en zeer geliefde Vlinderstruik met lange trossen aan het einde van de takken in vaak opvallen de kleuren van wit via roze, blauw, lila tot diep purper. Er is een grote keuze aan cultivars (>75!) met uitéénlopende ei genschappen, van laag tot hoog en van fijn tot grof. Vooral als solitairstruik is hij heel geschikt. De Nederlandse Planten Collectie van Buddleja is vlakbij te be wonderen bij Kwekerij ‘Dependens’ in Bennekom. Vooral de laatste jaren is er een interessante aanvulling op het sortiment ontstaan met veel lage tot bodembedekkende vormen, allen in de kleurstelling als boven vermeld. Bijzonder kenmerk is dat deze nieuwelingen vrijwel geen zaad produceren en daar door geen uit de hand lopende plaag kunnen vormen. Buddleja globosa en Buddleja x weyeriana ‘Honeycomb’ Veel minder bekend is dat er ook geelbloeiende Vlinderstruiken zijn die een plek in onze tuin meer dan waard zijn, mits u van geel houdt.
Kleine impressie van de Moestuinenroute
Foto voorblad: Buddleja globosa van Wout Kromhout
Buddleja globosa
Buddleja x weyeriana 'Honeycomb
Bovengenoemde twee gele Vlinderstruiken zijn de moeite van het proberen zeker waard. Het zijn beide grote struiken die in hoogte en breedte de 2,5 meter halen. Het blad van beide is groenachtig grijs en contrasteert mooi tegen groenblijvende heesters of groene en blauwe coniferen. De struiken zijn ’s winters kaal. Buddleja globosa komt uit het Andes-gebergte in Chili, Peru en Argentinië. De twijgen zijn grijsviltig behaard. Het blad is smal en lang (tot 20 cm) en grijsgroen gekleurd. Tijdens de bloei in juni is de struik dicht bezet met helder oranjegele bolronde bloemhoofd jes in grote, losse trossen. Hierdoor ontstaat er een regen van oranjegele balletjes aan de toppen van de twijgen. De bloemen geuren aangenaam. Omdat de bloemen ontstaan aan twee-ja rig hout kan de struik pas gesnoeid worden na de bloei! Vanwege de oorsprong moet de struik in strenge winters wel tegen bevriezen worden beschermd. Een goed beschutte groeiplaats in de volle zon kan daarbij helpen. De cultivar ‘Lemon Ball’ bloeit enkele weken later dan de soort met limoen-gele bloemen. Buddleja x weyeriana ‘Honeycomb’ is een selectie uit een Engel se kruising tussen de boven beschreven B. globosa en B. davidii var. magnifica. Anders dan B. globosa heeft B. x weyeriana ‘Honeycomb’ een bijna volle tros met dicht op elkaar staande bloembollen. Hierdoor is het kleureffect veel opvallender en forser. De bloemtrossen zijn helder geel zonder andere kleurinmenging. ‘Honeycomb’ bloeit zeer rijk aan iedere twijg en ook aan de vertakkingen hiervan. Hierdoor is de struik vol bezet met prachtige trossen bloemen in juni-juli. De bloemen geuren goed en worden volop door vlinders bezocht. Ook hier geldt dat er pas gesnoeid kan worden na de bloei. De winterhardheid is veel beter dan B. globosa. Alleen bij strenge vorst dient er geschermd te worden. Voorlopers van “Honeycomb’ zijn ‘Golden Glow’ met lichtgele bloemen met een lila zweem, ‘Moonlight’ lichtgeel met mauve en ‘Sungold’ met geeloranje bloemen. 11
Indien onbestelbaar: Commandeursweg 21, 6721 TW, Bennekom
Colofon Voorzitter: Annemarie de Leeuw annemarie@adleones.nl 0318-610240 Secretaris: Ellen Klinkenberg info@ede.groei.nl 0318-614745 of 06-18487915 Redactieleden Flora: Coranne van Kampen cent106@hotmail.com en Dien Giltjes Dwarrelblad: Dien Giltjes diengiltjes@hetnet.nl Kopij en foto’s Sluitingsdatum kopij: 29 okt. Artikelen en/of digitale foto’s aanleveren met de hoogste resolutie van de camera, in jpgformaat (dus niet in een Worddocument) S.v.p. samen met de tekst sturen aan: cent106@hotmail.com Website en Facebook Website: ede.groei.nl Facebook: KMTP-Groei-Ede Webmaster: Erik Erkelens webmastergroeienbloeiede@g mail.com Opgeven excursies (liefst per e-mail evt. telefonisch) Annemarie de Leeuw: annemarie@adleones.nl 0318-610240 Betalen excursies Rek.nr. NL 88 ABNA 0437263142 t.n.v. KMTP-excursierekening Ede o.v.v. datum betreffende excursie