F
lora 2018 nummer 4
Afdeling Ede
∗
Planten
∗ ∗
TOURINGCARBEDRIJF
DE
Fa
GRAANHANDEL
∗ Bloemen ∗ & ∗ Planten ∗ ∗
AARWEG 2 31 SE OTTERLO EL.: 0318-591777
openingstijden: di t/m zat. 13.30 - 17.00
Fa
GRAANHANDEL
,
Kraak
Bloemsierkunst •
• •
duurzame kwekerij onder Skal keur voor lezingen en kennisoverdracht
www.dependens.nl www.buddleja.nl Op vertoon van deze advertentie 10% korting op uw aankopen info@dependens.nl Welkoop Wekerom, Edeseweg 103 het gehele jaar geopend, behalve op zon—en feestdagen 6733AD Wekerom Tel. 0318-461645 Dorpsstraat 86-88 - Harskamp - Tel. 0318 - 456588
63 - Wekerom - Tel. 0318 - 461118 van 8.00 tot 17.00 uur Langesteeg 11, 6721Edeseweg NB Bennekom 0318—430726
‘De Boschhoeve’ •
Een kwekerij met een eigentijds assortiment•vaste planten, heesters en bollen en knollen
t Hofke
•
open op: do., vr. en zat. 1 maart - 1 okt. Kwekerij Tuin- en theeschenkerij: do. en vr. 1 mei - 1 okt. Goorsteeg 19
6741 TBBoshoeve Lunteren 3, 6874 NB Wolfheze T 026• - 4821231 Tel.: 0318 - 482726 www.boschhoeve.nl
tuincentrum HANS ROZEBOOM
bruidsboeketten - bloemarrangementen kamerplanten - snijbloemen - afd. potterie Goorsteeg 19 6741 TB Lunteren 0318 - 482726 06 - 20749849 www.bassalunteren.nl
2
Dorpsstra Edesew
VOOR
•
t Hofke
,
is de nieuwe naam van Bomenland Schiphorst ,
gewoon op het oude adres aan de Langesteeg 11 in Bennekom. voorbijzondere, gewone, mooie , sterkeGoorsteeg planten en19 bomen collectie van Buddleja (vlinderstruiken)6741 en Iris TBsibirica Lunteren Tel.: 0318 - 482726 voor kennis en informatie en begeleiding van of over planten en uw tuin
www.jaapbol.nl
Bloe
GROOT - EDE
JAAP DUIJS
K
ONTWERP - ONDERHOUD AANLEG VAN TUINEN van Balverenweg 50
6721 ZW Bennekom
T 0318 - 418076
VOOR ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT IN KAMER EN TUIN GAAT U NAAR:
HARKES Tuin- en Kamerplanten centrum Klinkenbergerweg 29 Ede Tel.: 0318 - 61 26 94
JAAP Taxi DUIJS
Touringcar Autoverhuur
HAARWEG 2 6731 SE OTTERLO TEL.: 0318-591777
openingstijden: di t/m zat. 13.30 - 17.00
www.noot.nl www.jaapbol.nl
TuinKli
Van de voorzitter In de vorige Flora meldde het bestuur nog dat we (opnieuw) op zoek waren naar een penning meester. Nu zijn we verheugd u te kunnen melden dat we een kandidaat voor het penningmees terschap hebben gevonden! In de bestuursvergadering van 16 oktober 2018 heeft het bestuur een volmacht getekend waarbij we Peter Schotsman machtigen om namens het bestuur de functie en taken van penningmeester te vervullen. Bij de eerstkomende Algemene Leden Vergadering in maart 2019 zal hij voorgedragen worden als penningmeester en, als u met die voordracht instemt, als zodanig benoemd worden. We zijn hier uiteraard heel blij mee en verheugen ons op een prettige samenwerking. Annemarie Wolferink willen we hartelijk bedanken voor het werk dat ze, nadat ze in de Algemene Leden Vergadering van maart 2018 is afgetreden als penningmeester, in de tussen liggende periode alsnog voor het bestuur heeft gedaan. Het bestuur wenst haar veel succes met haar vele andere activiteiten op het gebied van “groen” en “food” toe. Liesbeth van der Hart, algemeen bestuurslid met als specifieke taak de Rayonvergaderingen en de Algemene Vergadering van het Groei & Bloei Landelijk, heeft met ingang van 1 december haar taak als bestuurslid noodgedwongen, om gezondheidsredenen, neergelegd. We bedanken haar hartelijk voor haar werk en wensen haar het allerbeste toe. Bijna alle activiteiten van Groei & Bloei Ede voor 2018 zijn voorbij als u deze Flora leest. Maar we zijn al inmiddels weer heel druk met de voorbereidingen voor het jaarprogramma 2019. Er komen weer interessante lezingen, mooie excursies en leuke workshops. Het jaarprogramma 2019 wordt gepre senteerd tijdens de nieuwjaarsreceptie. Uw tips, suggesties of wensen voor lezingen, excursies of workshops zijn altijd welkom en worden waar mogelijk gerealiseerd. U kunt ze doorgeven aan An nemarie de Leeuw, annemarie@adleones.nl of 610240. Het bestuur wenst u prettige feestdagen en een goed, gezond en groen 2019! Annemarie de Leeuw
Agenda Afdeling Ede Dinsdag 18 december Workshop bloemschikken o.l.v. Anke Pols De Hessenhof, Hessenweg 41, Ede 13.30-15.30 uur of 19.30-21.30 uur Woensdag 16 januari 2019 Nieuwjaarsbijeenkomst voor leden De Open Hof, Hoflaan 2, Ede Aanvang 20.00 uur
Donderdag 14 februari Iran, een land met veel gezichten Lezing, i.s.m. afdeling Wagenin gen en Floralia Bennekom De Brink, Brinkstraat 38, Bennekom Donderdag 14 februari Basiscursus bloemschikken (vervolg) o.l.v. Anke Pols De Hessenhof, Hessenweg 41, Ede
met op donderdag 14 maart en 11 april de laatste lessen eveneens o.l.v. Anke Pols Afdeling Wageningen Maandag 10 december Lezing Tuinfotografie door Hans van Horrsen Vredehorst, Tarthorst 1, Wageningen Aanvang: 20.00 uur
We hebben hier alweer de laatste Flora van dit jaar. Tijd om ons te verheugen op de feestdagen van de maand december. Wellicht ook ruimte voor wat mijmeringen over het afgelopen jaar en wat momenten van bezinning. Moeten er ook nog goede voornemens gemaakt worden? Wie weet … In ieder geval wenst de redactie u prettige feestdagen, een uitbundige jaarwisseling en een goed begin van een bloeiend nieuw jaar. Coranne en Dien
3
Ruilbeurs-impressie
Voor de fietsen is een plaatsje gevonden en de fietstassen zijn uitgeladen; straks kunnen zij met nieuwe aanwinsten gevuld worden
Dit najaar hebben we het ge troffen met het weer tijdens de ruilbeurs. Er was weer van alles om te ruilen en we genoten van de koffie en de gezelligheid op het terrein bij de kruidentuin op Kernhem.
Als iedereen gearriveerd is en de ruilartikelen zijn uitgestald, volgt een welkomstwoordje
De planten voor de ruilbeurs worden hier aangevoerd; nu een plaatsje zoeken om ze uit te stallen.
De keus is nog niet gemaakt; nog even verder kijken Maar er werd niet alleen ge ruild; er waren ook andere acti viteiten; hier treft Hans voorbe reidingen voor zijn demonstra tie snoeien De planten zijn geëtaleerd; nu eerst even tijd voor een kopje koffie; en zoals altijd is daar iets lekkers bij
Voordat er geruild mag wor den, moeten de artikelen goed bekeken worden; zal er iets van mijn gading bij zijn?
4
Dit lijkt me wel wat; wat vind jij ervan? zal ik het dan maar meenemen?
Op de ruilbeurs van zaterdag 6 oktober j.l. is door een mis verstand een hoge rood ste nen pot met daarin een oran je knol Begonia terecht geko men en meegenomen. Wil die pot heel graag terug! Zou diegene zich bij mij willen melden? Ook een rode knol Begonia in een lage rood stenen pot wil ik graag terug. Met het vertrouwen dat die gene zich wil melden: Heleen Reus Kernhemseweg 18, Ede Tel.: 0318 610144
Toestemming gevraagd
Bloemschikworkshop KMTP Ede, o.l.v. Anke Pols Kerstworkshop: Kerstloper Voor de kerst maken we een schikking in de vorm van een tafel loper, smal en langwerpig. Deze kerstversiering staat vooral prachtig op een lange tafel, een laag kastje, de vensterbank of een schoorsteenmantel. Behalve mooi kerstgroen, dennenappels, kerstballen e.d. kunnen er ook heel goed waxinelichthouders en bloemen in verwerkt worden. Je brengt zelf het groen en de versieringen mee; van tevoren ontvang je nadere informatie. Voor de steekschuimbasis en de andere bloemschikbenodigdheden (zoals bloemistendraad, prikkers, krammen e.d.) wordt gezorgd. Je kunt kiezen uit de middag- of de avondworkshop. Datum: dinsdag 18 december, 13.30-15.30 uur of 19.30-21.30 uur Locatie: Kwekerij De Hessenhof, Hessenweg 41 te Ede Cursusgeld: leden KMTP Ede of VAT Ede € 7,50, niet-leden € 10,Kosten basismaterialen: € 6,50 euro. Alle kosten ter plekke te voldoen Voor informatie of aanmelding kun je terecht bij Anke Pols, tel. 0318-633992 (evt. voicemail inspreken) of per e-mail: pols.nl@tis cali.nl Leden dienen hun lidmaatschapsnummer te vermelden.
Op 25 mei j.l. is de Algemene Verordening Gegevensbescher ming (AVG) van de Europese Unie van kracht geworden. Op de site van Groei & Bloei is te vinden hoe KMTP/Groei & Bloei uw privacy beschermt en daar uit vloeit voort het beleid van uw afdeling. Dat betekent, dat er voor het gebruik van uw e-mail adres toestemming gevraagd moet worden. Met het verzen den van het Dwarrelblad heb ik die toestemming gevraagd. Helaas heeft niet iedereen ge antwoord, zodat ik het DB niet meer aan deze personen kan sturen. Wilt u het DB blijven ont vangen, reageer dan a.u.b. op deze oproep en stuur mij een mailtje. Tevens verzoek ik de nieuwe leden van dit jaar, die het Dwar relblad nog niet ontvangen, mij te laten weten of u er belang stelling voor heeft. En uiteraard kunnen ook leden, die niet eer der het DB ontvingen mij ken baar maken, dat zij geïnteres seerd zijn. Vermeld daarbij dan wel expliciet dat ik uw email adres mag gebruiken. diengiltjes@hetnet.nl
*
5
Twee zussen mee op Dag excursie in Gelderland Verheugd, dat we een dag samen konden doorbrengen, ging mijn zus vanuit Leiden al vroeg op pad om op tijd in Ede te zijn. Alles keurig geregeld, zoals we gewend zijn van onze eigen Groei en Bloei Excursie organi satie, werden we geïnventari seerd en afgestreept op de lijst. Alle 34 deelnemers in de bus van Noot en daar gingen we met de jeugdige chauffeur Ger ben aan het stuur.
Coranne van Kampen heette ons welkom en hoopt met ons een heel prettige dag te bele ven. Kan niet missen, want tuin liefhebbers zijn meestal harmo nie zoekende lieden, die alleen fanatiek worden als er planten te koop en/of te geef zijn. De eerste stop was de Privétuin van Reggy Horsthuis in Elspeet aan de heel smalle Maatweg. Een hartelijk welkom door de eigenaresse. Intussen vroeg Coranne aan mijn zus of ze het verslag wilde schrijven van de dag. “Ik ben gast van jullie Clublid Grietje” was het ant woord. Ja jullie snappen dat ik toen niet meer nee kon zeggen op het verzoek van de vriende lijke reisleidster.
6
Reggy gaf toelichting op het ontwerp met zichtassen naar de open weilanden. Door hagen en borders, allen in vier kanten opgezet, ontstond er vanuit elke zitplaats een ander beeld van de tuin. Een oude perenboom heeft een centrale ereplaats in dit geheel. Veel tuinliefhebbers vonden het jam mer dat de peren niet eetbaar waren. Mispelbomen en tamme kastanjes verzorgden hoogte in de beplantte vakken. Een paar denwei begrensde aan de ach terkant de tuin. Daarnaast ver hoogde een groep appelbo men met een kippenren de landelijke sfeer. Overal kunst werken van Keramiek en Cor tenstaal die te koop waren. Fa voriet was een eivorm van kera miek met 2 gaatjes waarin je een droogbloem kan steken, bijv. een kaardenbol. Toen we vertrokken waren deze kleine kunstwerkjes uitverkocht.
Onder het terras-dak een zit ruimte met op tafel tuinboeken en het zeer volle en gevarieerde beplantingsplan van de tuin. In de stal koffie en thee en stel je voor: een super gebakje voor iedereen van de plaatselijke banketbakker Piet; zelfs met een dieet was rekening gehouden. Het werd wat donkerder en er viel een drupje regen toen we weer in de bus stapten.
Op naar Hulshorst waar het tuincentrum ’t Binnenland ons verwachtte. Specialist in Phloxen en Salvia’s. Enthousiaste verwel koming in een geïmproviseerde lunchgelegenheid waar we de meegebrachte lunch konden opeten. Quiche werd aange boden, cake, worteltjes en to maatjes, melk en karnemelk, het kon niet op en dat alles boven op het gebakje!
Er werden heel veel planten gekocht en telkens opnieuw vertelde de kweker dat “Een plantgat altijd diep gemaakt moest worden i.p.v. van breed; om oppervlakkige wortelgroei te voorkomen.” Dit mantra bleef hij herhalen totdat we weer ver trokken. De spectaculaire Sal via Uliginosa met de opvallend blauwe kleur was zeer in trek. Onze buschauffeur moest de bagageruimte onderin de bus open maken voor de lading aangeschafte planten. Zeer tevreden werd de tocht voortgezet. Ditmaal naar een privé-tuin, die nog niet zo oud was. Een nieuw opgetrokken boerderijhuis met een rieten kap. De tuin was low budget beplant via facebook en internet. Geheel met eigen handen aangelegd. We waren de eerste bus, die er ontvangen werd.
Perfectionistisch onderhouden met een echte zwemvijver, een tuin-terras met overkapping, waar men eieren, uien etc. kon kopen en het geld gewoon in een busje doen. Kippetjes in een ren, een boomhut. Het en thousiasme spatte van de eige naren af.
Een hele aanhanger vol met eigen stekken kon van eigenaar veranderen, tegen een geringe vergoeding, en dat gebeurde ook. De tuin was minder spannend dan onze eerste tuin van de dag, maar de ervaring van een ontwerper is ook veel groter dan die van een startende liefheb ber. Daarin herkennen vast veel van onze clubleden zich. Hoe zou deze tuin er over 10 jaar bij liggen? Koffie en thee. napra ten en de bus startte weer op weg naar “Het Polhuis” aan de Zeeweg in Ermelo.
Wat een trouvaille van kleuren en planten. Na de introductie van de gastvrouw verspreidden we ons over de tuin met in het midden het gerestaureerde en tot woonhuis gemaakte boer derij uit 1913 met daarnaast het Bakhuisje dat ingericht was als horeca gelegenheid voor de bezoekers, die in grote getale deze tuin op het programma hadden staan. De kwekerij van
hortensia’s was rondom de hoeve. Er werden duizenden planten gekweekt voor de de tailhandel en de tuin was een prachtig “Public Relations”-ge noegen voor veel mensen. Om het huis een potplanten-verza meling.
Borders op regenboogkleuren gerangschikt, vaste planten en veel bolgewassen ertussen. Dahlia’s op dit moment, om in de herfst vervangen te worden door voorjaarsbollen. Een tafel met oranje-kleurige begonia’s als een vuurwerk naast de vijver. Kosten nog moeite zijn er ge spaard. In het bakhuis werd de koffie geserveerd in de Engelse bon echina kopjes van onze moe ders en grootmoeders en we smulden alweer van een super gebakje, speciaal voor het Pol huis gemaakt. De tijd leek te kort, want er was ook een looproute achter de borders langs waar we veel schaduwplanten aantroffen van de ons welbekende Hans Kra mer.
In Ede aangekomen was het dringen voor het bagageluik en ieder ging huiswaarts met de verworven schatten.
Mijn zus en ik vonden de opzet van de bezoeken erg goed. A. Ontwerpen, B. Kweken, C. Pio nieren en D. De groothandel met PR. Dank voor deze leuke tuintaartjesdag in goed gezel schap. Uw verslaggever van de dag, Grietje Valkenburg
Een berceau, die nog niet ge heel begroeid was met de aan geplante blauwe regen. De bus stond weer klaar met geopend bagageluik. Er kon nog wat bij. 7
Lezing van (oud- hoogleraar entomologie) Louis Schoonhoven. De lezing was eerst gepland op 7 november, maar toen was de heer Schoonhoven verhinderd door ziekte. Toen de lezing dan toch op 21 november kon plaatsvinden, waren er een kleine 30 mensen op af gekomen onder wie een paar niet-leden. Nadat de heer Schoonhoven door de voorzitter was geïntrodu ceerd, begon hij tijdens het vertonen van dia’s te vertellen over planten die zich voortplanten door de bloemen zelf, bestuiving via de wind en door insecten. Wat hij vertelde is ook na te lezen in het boek dat hij samen met anderen heeft geschreven; het boek, dat in 2015 winnaar van de Jan Wolkersprijs werd. In zijn lezing verbaasde hij ons vaak met zijn verhaal over de bij zondere natuur. Zo is de hommel speciaal voor de bestuiving van o.a. de Aconitum (monnikskap). Andere bijensoorten zijn weer voor de bestuiving van ‘open’ bloemen. Wist u dat insecten kunnen ruiken en kleuren kunnen waarnemen, zelfs uv - licht? Ook de bloemen hebben een bijzondere eigenschap, nl. als een bloem bestoven is, verkleurt deze. Dit is o.a. te zien bij het longkruid. De verse bloemen zijn rood en als de bloem geen nectar of stuifmeel meer heeft, verkleurt zij naar blauw. In de pauze waren de gebruikelijke loten verkocht en na afloop van de boeiende lezing werden de prijzen verloot. Na de spreker bedankt te hebben, gaf de voorzitter nog de ko mende activiteiten door: in december het bloemschikken van Anke Pols, de Flora die eraan zit te komen, de nieuwjaarsreceptie en het Dwarrelblad, zodat iedereen dat in de gaten kan houden. Anneke Florijn was er ook weer met haar welbekende lekkere jams, die we weer mochten proeven en kopen. Al met al een boeiende en gezellige G&B avond, waarbij het jammer was dat er zo weinig mensen waren, maar waarschijnlijk was dat te wijten aan het feit dat de datum verzet moest worden. Ton en Coranne van Kampen
De Boschhoeve Een kwekerij met een eigentijds assortiment vaste planten, heesters, bollen en knollen Kwekerij, tuin en theeschenkerij geopend: do., vr., en zat. 1 mrt.- 1 okt. Boshoeve 3, 6874 NB Wolfheze www.boschhoeve.nl
8
Groei & Bloei winter 2018 – Het praatje van de tuinman
Gisteren heb ik er drie gezien.
Mijn vriendin had vorig najaar een heggetje gemaakt van haar snoeihout. Dat wordt ook wel een takkenril genoemd. Toevallig had zij een oud stuk Pasgeboren egels holle boomstam liggen. Deze heeft zij op de aarde gelegd. eerste contact. Nu blijken er in het hol ook nog nakomelingen te zitten. Nog niet gezien, maar wel gehoord. De natuur op deze manier helpen geeft wel vol doening. Zelf ben ik in maart 2018 ver huisd naar het buitengebied van Klarenbeek, gemeente Takkenril Apeldoorn. De tuin is ruim 5000 m2 groot met flink achterstallig Daar overheen snoeiafval. Zij onderhoud. Een mooie uitda maakte op die manier een ging!! Ongeveer 20 jaar gele schuilplaats voor een egel. Ook den moet het een mooie tuin trok de takkenril insecten en geweest zijn. Een uitdaging om vogels aan. dit te herstellen met een moder Dit voorjaar stond zij in de tuin ne twist. Ongeveer 1/3 is een water te geven en wat hoort en ziet zij? Ja hoor, een egel was daar op zoek naar eten. Het diertje zag er armetierig uit. Een schaaltje water en een schaal tje met wat kattenbrokjes wer den daar in de buurt neergezet. Accia bloesem bos van Acacia (Robinia) en Vlier (Sambucus). Ook hier veel achterstallig onderhoud.
Gewone egel Beslist geen melk geven, dat is heel slecht voor egels. De ande re morgen was er flink gegeten en gedronken door de egel. Zij herhaalde dit elke dag. De egel maakte er dankbaar gebruik van. Na een week zag de egel er veel beter uit dan bij hun
Vlierbessen Al snel kwam ik er achter, dat ik heel regelmatig reeën in de tuin op bezoek had en nog heb. Zij slapen in het stukje bos. En nog steeds overnachten zij daar.
Ree Alle takken en stronken die weg moeten, heb ik met behulp van vrienden ook in takkenrillen ver werkt. De vogels zijn er ook blij mee. Zo nu en dan een opening gelaten voor in- en uitgang voor de reeën. Groot was half sep tember de verrassing toen mijn visite twee jonge egeltjes in het bos zag lopen. Eén jong komt heel regelmatig egelvoer nutti gen. Ook die voerbak wordt regelmatig bijgevuld. Wij noe men deze egel Henkie, naar zijn ontdekker. Ik weet waar Henkie zich verstopt, maar elke avond komt hij op zijn eten af. Langzaam worden de contou ren van de tuin meer zichtbaar. Ook de bomen, struiken en vaste planten krijgen een plaats in de tuin. Alles gaat op gevoel. Ook de paden worden door ons zelf aangelegd. Als alles meezit wordt de afdeling Groei en Bloei Ede in de zomer van 2019 uitge nodigd om te komen kijken hoe ver de tuin gevorderd is. Dat gaat alleen als de winter niet te veel roet (sneeuw) in de tuin gooit. Dan komt het voor elkaar. Wij zijn trots en dankbaar dat wij dit nog mogen meemaken. Een droom komt uit. Dat willen wij graag met jullie delen. De volgende Flora gaat weer over het tuinieren met tips van de tuinman. Wij wensen jullie fijne kerstda gen, een mooie jaarwisseling en een goede gezondheid. Hans Luiten j.m.luiten@hccnet.nl
9
Rosa Groei & Bloei In het mei-nummer van Groei & Bloei heeft u het artikel over de nieuwe roos kunnen lezen, die ter ere van het 5-jarig bestaan van de Nationale Tuinweek naar Groei & Bloei is vernoemd. Het is een witte rambler met een aantal bijzondere eigenschap pen: ziektevrij, geurt heerlijk, lokt bijen, is rijkbloeiend, heeft oran jerode bottels, is een sterke groeier en bloeit zelfs tweemaal per jaar, eerst in juni/juli, vervol gens in september/oktober, bereikt een hoogte van 2-3 m. Wat u in dat mei-nummer nog niet heeft kunnen lezen, is dat de Rosa Groei & Bloei tijdens het Internationale Rozenconcours
op donderdag 12 juli in het Haagse Westbroekpark de titel Gouden Roos van Den Haag heeft gewonnen. Het Internatio nale Rozenconcours vindt jaar lijks plaats en er doen honder den rozenrassen uit de gehele wereld mee. Winnaar zijn van de Gouden Roos van Den Haag mag bijzonder heten. In een artikel, dat gepubliceerd is in het tijdschrift Gardeners World wordt gewag gemaakt van deze winnaar. Het artikeltje heb ik in het Dwarrelblad ge plaatst, maar omdat het DB niet iedereen bereikt, leek het me aardig om het hier te herhalen.
Rosa Groei & Bloei Ook heeft niet iedereen de be schikking over het internet, zodat het laatste nieuws over hoe de roos te verkrijgen is, niet voor iedereen is weggelegd. Kwekerij Belle Epoque in Aals meer heeft de roos, die Marco Braun heeft veredeld, opge kweekt. De planten die nu wor den aangeboden zijn in twee groeiseizoenen opgekweekt en dankzij zomersnoei zijn de plan ten al mooi vertakt. De roos in pot is inmiddels uitverkocht. Het is wel mogelijk een bestelling te plaatsen, dan krijgt u de roos met kale wortel toegestuurd. Groei & Bloei-leden (vermeld het lidnummer bij de bestelling) betalen €22,95 bij verzending binnen Nederland of €11,95 bij ophalen op de kwekerij. Dien Giltjes
Nieuwe leden - welkom Bennekom: Mevr. G. van Bruggen Ede: Mevr. M.E. van den Ende-Selders, Mevr. M. van der Graaf, Mevr. J.J. Hettinga, Mevr. G.P. Kolk, Mevr. A.C. Pater Lunteren: Mevr. M. Lyklema, Mevr. S.M.Meijerink
10
Cornus mas
KMTP Tuinplantenrubriek door Wout Kromhout Cornus mas - een winterse bloeiexplosie Dit keer wil ik het hebben over de Gele Kornoelje die vooral in de winter één van de weinige struiken is die dan vol in bloei kan staan. Cornus mas is geen struik voor de kleine tuin. Het wordt een grote struik tot 5 meter hoogte met stugge takken en een dichte vertakking van dunne, groene twijgen. In de zomer is het een groene struik met glanzend, vrij groot blad. In de (na)zomer sieren de felrode vruchten de struik. De gele kornoelje is een struik uit onze omgeving. Hij groeit in Midden- en Zuid-Europa en mogelijk ook nog op enkele plaatsen in Zuid-Limburg. Hij is reeds lang in cultuur en tegenwoordig een re gelmatige vertegenwoordiger in openbare parken en tuinen. Ook in de grotere, particuliere tuinen is het een gewilde plant. Langzaam groeiend; even hoog als breed wordend met op latere leeftijd een in kleine schilfers afbladderende grijsbruine stam. De twijgen zijn helder groen en sterk vertak kend. De bladeren zijn tot 10 cm lang en geven in de herfst een mooie gele tot oranjerode kleur. In de winter is de plant kaal en dat is precies het moment dat de bloei zich duidelijk kan laten zien. Die bloei is waarvoor je Cornus mas in de tuin wilt hebben. In kleine, bolronde schermen staan de bloemen helder geel te glanzen in de winterzon. Die bloei is tegenwoordig soms al in december aanwezig, maar zeker in eind januari en februari tot soms zelfs in maart toe! De hele struik is ermee bezet en de bloei houdt lang aan. Alleen strenge vorst kan roet in het eten gooien. Uit deze rijke bloei ontstaat in de nazomer een rijke dracht van felrode, ovaal-eivormige steenvruch ten die eetbaar zijn als de felrode kleur verandert in dieprood. De smaak is wrangzuur als ze al wel erg aantrekkelijk lijken, maar eigenlijk nog niet eetbaar zijn. “Het glazuur springt dan van je tanden” zegt men daarover en zo ervaar je het ook. Af en toe kan er een beurtjaar zijn, vrijwel zonder vruchten. Het is een waardevolle vrucht met hoge voedingskwaliteiten. Per 100 gram bevatten ze 70-125 mg vitamine-C en dat is zeer hoog te noemen. Verder ook veel natuurlijke suikers: 7,5-10(20) gram per 100 gram, vruchtzuren 3,8-7,2 gram per 100 gram, pectinen, geur- en kleurstoffen (anthocyaan). Marmelade, sap en vruchtenwijn worden van de vruchten van Cornus mas gemaakt. Het is een plant voor kalkrijke bodems. Door de stugge, sterk vertakkende groei is hij in veel vormen te gebruiken of te snoeien. Het meest wordt hij als solitairstruik toegepast in lagere, groenblijvende borders of plantvakken. Prachtig is het gebruik als strak geknipte haag die ’s winters helemaal geel kleurt, maar ook als bol of zuil is hij een opvallende plant. Boomkwekers maken er ook boompjes van en snoeien die dan ook weer als bol of kubus. Er zijn enkele cultuurvariëteiten bekend met gekleurde bladeren: Cornus mas ‘Aurea’ heeft gele bladeren in de zomer en herfst. Cornus mas ‘Aurea Elegantissima’ heeft bladeren met roomwitte en roze vlekken; in de herfst rood. Cornus mas ‘Golden Glory’ is vrij nieuw en heel geschikt als een goede boomvorm met rechte stam. Cornus mas ‘Variegata’ heeft wit-gerande bladeren. Al deze variëteiten hebben eveneens een goede vruchtdracht. Uit het bovenstaande blijkt dat deze min of meer inheemse plant een zeer bijzonder moment kiest om op te vallen in onze tuinen. Winterhard, gemakkelijk te snoeien en een rijke bloei en vruchtdracht zijn de waardevolle elementen die Cornus mas in zich bergt.
Cornus mas 'Aurea Elegantissima'
Cornus mas als haag
Cornus mas 'Variegata' 11
Indien onbestelbaar: Commandeursweg 21, 6721 TW, Bennekom
Colofon Voorzitter: Annemarie de Leeuw annemarie@adleones.nl 0318-610240 Secretaris: Ellen Klinkenberg info@ede.groei.nl 0318-614745 of 06-18487915 Redactieleden Flora: Coranne van Kampen cent106@hotmail.com en Dien Giltjes Dwarrelblad: Dien Giltjes diengiltjes@hetnet.nl Kopij en foto’s Sluitingsdatum kopij: 7 jan. Artikelen en/of digitale foto’s aanleveren met de hoogste resolutie van de camera, in jpgformaat (dus niet in een Worddocument) S.v.p. samen met de tekst sturen aan: cent106@hotmail.com Website en Facebook Website: ede.groei.nl Facebook: KMTP-Groei-Ede Webmaster: Erik Erkelens webmastergroeienbloeiede@g mail.com Opgeven excursies (liefst per e-mail evt. telefonisch) Annemarie de Leeuw: annemarie@adleones.nl 0318-610240 Betalen excursies Rek.nr. NL 88 ABNA 0437263142 t.n.v. KMTP-excursierekening Ede o.v.v. datum betreffende excursie