* BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *
9 YAŞINDAKİ FIRAT’IN KATLİ VAHŞİ BİR CİNAYET OLARAK LANETLENİP GEÇİŞTİRİLEMEZ! BU CİNAYETİN ARDINDAKİ ASIL GERÇEK:
TÜRKİYE’NİN GÖRÜNMEZ ÇOCUKLARI TÜRKİYE’DE, FIRAT GİBİ NÜFUSA KAYDI OLMADAN BÜYÜYEN 2 MİLYON ÇOCUK VAR! ARKA PLAN Öldürülmesyedi kimse onu farketmeyecekti. İstanbul’da iki gün önce ortadan kaybolan 9 yaşındaki Fırat Sezer’in üvey anne ve anneannesi tarafından bıçakla öldürüldüğü ve cesedinin parçalandığı ortaya çıktı. İki kadın, ceset parçalarını bebek arabasıyla sokak sokak dağıtırken yakalandı. Ancak - 9 yaşındaki Fırat’ın 7 ay öncesine kadar nüfus kaydı yoktu. - Nüfus kaydı olmadığı, okula gitmediği ve şiddete uğradığı muhtara ihbar edilmiş olmasına rağmen bir gelişme olmadı. - Fırat sürekli şiddet görüyordu ve bu çevresindeki herkesçe biliniyordu. Polise yapılan şikayetlerden sonuç çıkmadı. - Ebeveynleri boşanmış olan Fırat bu süreçte hiçbir destek görmedi. - Okula gitmeyen Fırat 9 yaşında, amcasnın fırınında çalışmaya zorlanıyordu.. FIRAT ÖLDÜRÜLDÜ, YA DİĞERLERİ? TÜRKİYE’NİN “GÖRÜNMEZ ÇOCUKLAR”I... Görünmez çocuklar var hala ülkemizde. Nüfusa kayıtları olmadan büyüyorlar. Okula da gidemiyorlar, hastaneye de. Öldürüldüğünü bile neredeyse kimse farketmeyecekti. Fırat iki gün önce ebeveynlerince öldürüldü. Ölü bedeninin parçaları İstanbul’da sokak sokak gezdirilirken bir ihbar ile ele geçirildi. İnsanın kanını donduran vahşetin altında çok da dikkat çekmeyen bir gerçek gözden kaçtı. 9 yaşındaki Fırat’ın nüfusa kaydı 29 Eylül 2010’da yapıldı. Bu tarihe kadar nüfusa kaydı da kimliği de yoktu. O güne kadar tamamen görünmez olan Fırat 7 aylık vatandaşlığında da devlet tarafından görmezden gelindi. Okula gönderilmediğini, zorla çalıştırıldığını farkedemedik. Fırat’ı görmemek için polisi ile muhtarı ile elbirliği ile direndik. Ve iki gün önce kardeşlerinin gözü önünde öldürüldü, Fırat. UNICEF’in açıkladığı TÜİK rakamlarına göre ülkemizde nüfusa kaydı olmayan yaklaşık 2 milyon çocuk var. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 7. Maddesi tüm çocukların “doğumlarından itibaren nüfusa kayıt, isim ve vatandaşlık” hakkına sahip olduğunu söyler. Bu hakkın bu kadar net bir şekilde vurgulanmasının bir anlamı var. Nüfusa kaydı olmayan çocuk devlet için de toplum için de görünmezdir. Nüfusa kaydı olmayan çocuk okula gidemez; * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *
* BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *
gidemediği fark edilip müdahale edilemez, hastaneye gidemez, mecbur kaldığında başkasının kimliği ile gider. Sağlık kaydı olmaz, takibi yapılamaz. Sosyal hizmetler ve sosyal yardımlardan faydalanamaz. Kısacası görünmezdir bu çocuklar. Fırat’ın hikayesi bu kadar basit de değil. “Yüzü gözü mor gezerdi” diyen komşuları polisi aradı; ilgilenen olmadı. Okula gitmediğini farkeden komşusunun uyardığı muhtar görevini yapıp Fırat’ı nüfusa kaydettirmedi. Eğer birinde birisi görevini yapmış olsaydı Fırat bugün morgda değil belki de devlet koruması altında okulunda olacaktı. Doğumundan öldürülmesine kadarki sürede Fırat sistemin içine sıkışmış, ısrarla görmezden gelinmiş ve zincirleme olarak pek çok hakkı ihlal edilmiştir. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi için çocuk haklarının hayata geçmesi için asli sorumlunun devlet olduğunu belirler.
Bu ihlallerin ortaya çıkmasına sebep olan asli sorumlu devlet ve bu sorumluluğu hakkıyla yerine getirmek için devleti harekete geçiremeyen hükümettir. Fırat için artık çok geç ama bu ihlallerin görünür olması onun gibi nüfusa kaydı olmayan çocukların durumunu ortaya koyması açısından önemlidir: BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin açıkça ihlal edilen maddelerinden bazıları: BM ÇHS Madde 3 ihlal edilmiştir: Bu Madde çocuklarlar ilgili bütün faaliyetlerde devletin çocuğun yararı için gerekli tedbirleri alması gerekliliğini düzenler: • 9 yıllık yaşamı boyunca Fırat’ın yararı hiç bir zaman öncelikli tutulmamıştır. Devlet Fırat’a ulaşmayı bile başaramamıştır. Devlet Fırat’a bakmakla yükümlü kişilerin sorumluluklarını Fırat’ın yararı çerçevesinde denetlememiştir. Fırat’ın durumunun ihbar edildiği muhtar gerekli girişimde bulunmayarak ihlali sürdürmüştür. BM ÇHS Madde 4 ihlal edilmiştir: Bu madde devletin çocukların haklarının uygulanması için gerekli tüm yasal, idari ve diğer önlemleri alması yükümlülüğü düzenlenir. • Fırat nüfusa kaydı olmayan çocuklardan birisiydi. İstanbul’da devletin gözü önünde 9 yıl yaşadı. Devlet onu farkedemedi. Açıkça görünmektedir ki nüfusa kaydı olmayan çocuklarla ilgili alınan tedbirler gözü önündeki bir çocuğu öldürülene kadar farkedemeyecek kadar yetersizdir. BM ÇHS Madde 6 ihlal edilmiştir: Bu madde çcoukların yaşam hakkını tanımlar ve devletin çocukların hayatta kalması için “azami çaba göstermesi gerektiği”ni belirler. • Fırat’ın durumunda bu madde tümden ihlal edilmiştir. Fırat’ın hayatta kalması için devlet hiçbir özel tedbir almamıştır, hiçbirşey yapmamıştır. BM ÇHS Madde 7 ihlal edilmiştir: Bu madde tüm çocukların doğumlarından hemen sonra nüfusa kaydedilme ve doğumdan itibaren isim ve vatandaşlık hakkına sahip olduğunu tanımlar • Fırat’ın öldürülmesine kadar giden hak ihlallerinin başladığı nokta burasıdır. Milyonlarca TL harcanarak kurulan adrese dayalı nüfus kayıt sistemi Fırat’ı da onun gibi nüfusa kaydı olmayan çocukları da görmekte başarısızdır. BM ÇHS Madde 9 ihlal edilmiştir: Bu madde aile birliğini düzenler. Ancak çocuğun yüksek yararına karşı bir durum ortaya çıktığında korumaya alınması gerekliliği belirler. • Fırat yaşamı boyunca şiddete maruz kalmasına rağmen, nüfusa kaydı olmadığından görünmez kalmış ve korumaya alınamamıştır. BM ÇHS Madde 9 ihlal edilmiştir: Bu madde ailenin sorumluluklarını ve devletin bu sorumluluklarını gerçekleştirilmesi için aileyi destekleme yükümlülüğünü tanımlamaktadır. • Yaşanan olayı vahşi bir cinayet olarak görüp geçmek kolaya kaçmak olacaktır. Bu olayı ardına baktığımızda dikkatle incelenmesi gereken bir diğer konu da ailenin durumudur. Fırat’ın ailesi maddi, psikolojik ve sosyal olarak Fırat’a bakabilecek durumda mıydı? Öyle olup olmadıkları tespit edildi mi? Eğer değillerse ki olmadıkları görülüyor Fırat’a iyi bakabilmesi için ne şekilde desteklendiler. Belli ki böyle bir inceleme de destek de * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *
* BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *
söz konusu olmamış. Devlet aileyi destekleme görevini savsaklamıştır. Fırat, ailesi ile devlet arasında kalmış ve ihmal edilmiştir. BM ÇHS Madde 32 ihlal edilmiştir: Bu madde çocukların ekonomik sömürüye uğmasının engellenmesini düzenler. * Eğitim hakkından mahrum bırakılan Fırat’ın amcasının fırınında çalıştırılıyor olması ekonomik sömürüdür ve bunun devletçe engelenmemiş olması devletin bu sömürüye göz yummuş olması anlamına gelir. SONUÇ: Bunlar ihlal edilen maddelerden sadece bazıları. Bunların dışında eğitim hakkı, sağlık hakkı vb. pek çok hak ihlalinden bahsedilebilir. Fırat’ı kaybettikten sonra bunları sıralamanın bir tek anlamı var:
-
Bu ihlaller sadece Fırat için değil, Fırat gibi Türkiye’de nüfusa kaydı olmayan 2 milyon çocuk için de geçerli.
-
Fırat’ın öldürülmesi vahşi bir cinayet olarak lanetlenip geçiştirilmemeli. Bu zincirleme bir çocuk hakları ihlalidir. Fırat’ın 9 yıl önce AKP iktidarı ile başlayan hak ihlalleri ile dolu kısa yaşamı iki gün önce sona erdi.
-
Çocuklarının nüfusa kaydını bile yapamayan, kayıt dışı çalıştığı fırında onu bulamayan, şiddete uğradığında müdahil olamayan devlet Fırat’ın ölümünden sorumludur.
-
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde verilen taahhütlere uymayıp, gerekli tedbirleri almayarak Fırat’ı çaresiz, zincirleme hak ihlallerini görünmez bırakan, yaşam hakkı elinden alınana kadar onu göremeyen hükümet Fırat’ın ölümününün siyasi sorumlusudur.
-
Türkiye’nin bir çocuk politikası yoktur. Bunun sonucu mevcut devlet sistemi çocukları görememekte/görmezden gelmektedir. Sonuç olarak Fırat’ın başına gelen gibi zincirleme çocuk hakları ihlalleri dahi engellenememektedir. Bu da 28 milyon çocuğun haklarının gerçekleşmesini riske sokmaktadır. Nüfusa kaydı olmayan 2 Milyon çocuk en kötü durumda olanlardır. Fırat’ın öldürülmesi sadece bunun acı bir örneğidir. HEPİMİZ ARTIK BİRŞEYİ FARKETMELİYİZ: “ÇOCUKLARI SEVİYORUZ” DEMEK YETMİYOR. ONLAR İÇİN HAREKETE GEÇMEK GEREK!
Gündem:Çocuk! Çocuk Haklarını Tanıtma, Yaygınlaştırma, Uygulama ve Uygulamaları İzleme Derneği İncesu Cad. No: 10/3 Kolej/ ANKARA * Tel: 0312 431 50 13 * Faks: 0312 430 26 22 www.gundemcocuk.org * info@gundemcocuk.org
Bilgi için: 536 9566426, 533 3225671, 535 6450952
* BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ * BASIN BİLDİRİSİ* BASIN BİLDİRİSİ *