ATÖL YE5-M40 1 AKYAKA/ AZMAKÇ AYI E KOL OJ İ KYE RL E Şİ ML E R
Pr o f . Dr .F i g e nBE YHAN Ög r .Gö r .Bo z k u r tGÜRSOYTRAK Öğ r .Gö r .Dr .İ d i lAYÇ AM Ög r .Gö r .Ya k u pHAZAN Ar ş .Gö r .Me r v eE RTOSUN
GUŞE FBAGE1 2 1 0 6 0 0 1 0
Bö l g e y eDa i rAr a ş t ı r mav eAr a z iYa k l a ş ı mı AKYAKAkonumu,c o ğ r a f iö z e l l i k l e r i ,mi ma r id o k u s uv ef a u n a s ı
Ak y a k a ,Gö k o v a( Ke r me )k ö r f e z i n i n k u z e yd o ğ u s u n d a ,Mu ğ l a ’ y a2 8Km, Ma r ma r i s ’ e3 2Kmu z a k l ı k t a ,Ul a i l ç e s i n eb a ğ l ıb i rb e l d eme r k e z i d i r . Ku z e y i n d e1 0 0 0my ek a d a ry ü k s e l e n o r ma n l a r l ak a p l ıd a ğ l a r ,d o ğ u s u n d a t a t l ıs u l a r ı nk a y n a d ı ğ ıKa d ı nv e Ak ç a p ı n a ra z ma k l a r ıa r a s ı n d ae ş s i z o v a s ıy e ra l ma k t a d ı r Ön c e l e r iMu ğ l ai l i n i nd e n i zk a p ı s ı o l a ni s k e l eç e v r e s i n d eb a s i te v l e r d e n o l u ş a nKo z l u k u y u( Gö k o v a )k ö y ü n e b i rb a ğ l ıb i rma h a l l ei k e n ,1 9 7 1y ı l ı n d a mu h t a r l ı kv e1 9 9 2y ı l ı n d ad aBe l e d i y e t e ş k i l a t ık u r u l a r a kBE L DEme r k e z i o l mu ş t u r .1 9 7 0 l iy ı l l a r d a nb a ş l a y a r a k h ı z l ag e l i ş e nb i rt u r i z mme r k e z i h a l i n ed ö n ü ş mü ş t ü r .1 9 8 8y ı l ı n d a Tü r k i y e ’ d ei l a ne d i l e ni l k“ Ç e v r e Ko r u maBö l g e s i ”i ç i n ed a h i le d i l mi ş t i r .
Ak y a k aş e h r i n d es ı c a kv eı l ı ma ni k l i m g ö r ü l me k t e d i r .Kı şa y l a r ı n d ay a za y l a r ı n d a n ç o kd a h af a z l ay a ğ ı şd ü ş me k t e d i r . Kö p p e n Ge i g e r ' eg ö r ei k l i mC s a ' d i r .Ak y a k a i l i n i ny ı l l ı ko r t a l a mas ı c a k l ı ğ ı1 8 . 6 ' d ı r . Yı l l ı ko r t a l a may a ğ ı şmi k t a r ı :9 0 5mm 2mmy a ğ ı ş l aAğ u s t o sy ı l ı ne nk u r a k a y ı d ı r .Or t a l a ma2 0 6y a ğ ı şmi k t a r ı y l ae n f a z l ay a ğ ı şAr a l ı ka y ı n d ag ö r ü l me k t e d i r . 2 8 . 2s ı c a k l ı k l aTe mmu zy ı l ı ne ns ı c a ka y ı d ı r . Oc a ka y ı n d ao r t a l a mas ı c a k l ı k1 0 . 1o l u p y ı l ı ne nd ü ş ü ko r t a l a ma s ı d ı r .
i l eç o kç e ş i t l ik a t ma n l a r as a h i p t i r .Kö r f e z ,Az ma kÇ a y ı ,v e e t r a f t a k id a ğ l a ra r a s ı n d ak a l a nk ü ç ü kb i rk a s a b a d ı r .Pr o j e n i ni l k a d ı mı n d ap a r s e le t r e f ı n d ab u l u n a nd o ğ a ,mi ma r id o k uv e y e r ş e k i l l e r ia y r ıa y r ıi n c e l e n mi ş t i r .Bu n ad a y a n a r a kp r o j e y l e i l g i l ib i rv i z y o no l u ş t u r u l mu ş t u r .
İ d y maİ l k ç a ğk e n t ib u g ü n k üMu ğ l a s ı n ı r l a r ıi ç i n d eKo z l u k u y u( Gö k o v a ) k ö y ü n ü nk u z e y i n d ek a l a nKü ç ü k As a r t e p e s i ’ n i ny a ma ç l a r ı n d a k u r u l mu ş t u r .Şe h r i na k r o p o l i s i k u z e y d es ı r t ı n ıSa k a rg e ç i d i n e v e r mi ş t i r .Ka r i a ’ d a k ib i r ç o k ş e h i rg i b ib i rd a ğy e r l e ş i mi i z l e n i mi n iv e r me k t e d i r ;a n c a k g ü n e y i n d e ng e ç e nÇ a y d e r e ’ d e nv e d e n i z d e nu z a ko l ma ma s ıo n u n ç e v r e s i n id ek o n t r o la l t ı n aa l ma s ı n ı s a ğ l a mı ş ,h a t t az o r u n l uk ı l mı ş o l ma l ı d ı r . Ta r i h ik a y n a k l a ro n d a ni l k d e f aM. Ö. 5 . YYı no r t a l a r ı n d a b a h s e d e r l e r .At t i k a De l o sDe n i zBi r l i ğ i Ve r g il i s t e l e r i n d e45 2y ı l ı n d aö d e me s i g e r e k e nt u t a r1Ta l e n t8 9 0Dr a h mi o l a r a kt e s p i te d i l mi ş t i r .At i n a l ı l a r ı n b uy ı l d aİ d y maç e v r e s i n d e k iş e h i r l e r e k ü ç ü kb i rf i l og ö n d e r e r e k ,b uş e h i r l e r i z o r a k ib i r l i ğ ev ed o l a y ı s ı y l av e r g i y e d â h i le t mi şo l d u k l a r ık a b u le d i l me k t e d i r . Ha l e tÇ a mb e l-Na i lÇ a k ı r h a nç i f t i , Na i lÇ a k ı r h a n ' ı nb o z u l a n s a ğ l ı ğ ın e d e n i y l e d o k t o r l a r ı nt a v s i y e s i ü z e r i n e1 9 7 0 ' d e Ak y a k a ' y ay e r l e ş t i . Na i lÇ a k ı r h a nb u r a d a g e l e n e k s e lmi ma r i ö z e l l i k l e r i n ig ü n ü mü z ş a r t l a r ı y l av eç e v r ev ed o ğ a y l a b ü t ü n l e ş t i r e nb i re vi n ş a a t ıg e r ç e k l e ş t i r d i . Ar d ı n d a na r k a d a ş l a r ı n d a n ,ö z e lk i ş i l e r d e nv e t u r i z mi ş l e t me l e r i n d e nb e n z e re v l e ry a p ma s ı i ç i nt e k l i f l e ra l d ıv ea l a n ı n d ab u g ü nAk y a k a E v l e r id i y eb i l i n e ne k o l üo l u ş t u r d u .
Bö l g ef a u n aa ç ı s ı n d a nd ao l d u k ç az e n g i n . He me nh e me nh e rk e s i md eü v e y i k ,b ı l d ı r c ı n , t a h t a l ık e k l i k ,k a r a b a t a k ,b a l ı k ç ı l , ç o b a n a l d a t a n ,k ı r l a n g ı ç ,a ğ a ç k a k a n , s ı ğ ı r c ı k ,k a r a t a v u k ,b a t a k l ı k ,k a r g a , ç a y l a k ,ç i l ,y a b a nö r d e ğ i ,y a b a nk a z ı , d a ğs e r ç e s i ,k a r t a l ,ş a h i n ,a t ma c av e b a y k u şb u l u n u y o r . Bö l g e n i nb a r ı n d ı r d ı ğ ı k u şt ü r l e r ia ç ı s ı n d a np o t a n s i y e l iy ü k s e k .
Bun e d e n l eAk y a k ah a v z a s ıKu şAt l a sç a l ı ş ma s ı b a ş l a t ı l d ı .Buç a l ı ş maö z e l l i k l ek u şg ö z l e m me r a k l ı l a r ı n aı ş ı kt u t u y o r .Ku şg ö z l e mc i l e r i b ö l g e d eg ö ç me nk u ş l a r ı nd ı ş ı n d a , h a n g ik u şt ü r l e r i n i nü r e d i ğ i n i v eg ö r ü l e b i l e c e ğ i n ib uy o l l a ö ğ r e n i y o r . Yö r es u l a r ı n d a b ö l g e d eb u l u n a nb a l ı kt ü r l e r i i l ed i ğ e rd e n i zü r ü n l e r i n i n( Ah t a p o t , i s t a k o z ,k a r a b i d e )h e p s ib u l u n u y o r . Ak d e n i zf o k u( Mo n a c h u s mo n a c h u s ) ,Ku m k ö p e k b a l ı ğ ı( C a r c h a r i n u s p l u mb e u s )v ey u n u s b a l ı ğ ıd a h i ln a d i rv ez e n g i nd e n i z e l f a u n a s ı n ı ny a n ı n d as u c u le k o s i s t e ml e r d e y a ş a y a nSus a mu r u( L u t r al u t r a )g i b in a d i r t ü r l e rf a u n a s ı n ı nö n e mi n ia r t t ı r ma k t a d ı r .
Ak y a k ac o ğ r a f ik o n u muv ek o n u mu nk e n d i s i n ek a z a n d ı r d ı ğ ıa v a n t a j l a r l a me r a k l ı l a r ı n ab i rç o kd o ğ as p o r u n us u n ma k t a d ı r .Ak y a k a ’ d ah e r me v s i mb ua k t i v i t e l e ri ç i n d ey e ra l ma kmü mk ü n .Ko y u n t ü mmo t o r l us us p o r l a r ı n ak a p a l ıo l ma s ıs ö r f ç ü l e r i ç i ng ü v e n l ib i ro r t a my a r a t ı y o r .Ha v ad u r u mu , Ni s a n Ma y ı sa y l a r ı n d a nKa s ı ma y ıd a h i lo l ma k ü z e r eh e rs e v i y e d e k is p o r c u n u nk e y i fa l a c a ğ ı k o ş u l l a rs u n u y o r .Be l d e d eh i z me tv e r e ns ö r f o k u l u n u nu z ma n l ı ka l a n ıi s ek ü ç ü k l e r ee ğ i t i m. Ak y a k a ’ n ı na z ma k l a r ı n d av et a r i h l ek u c a k l a ş a n t ü r k u a zk ı y ı l a r ı n d as a k i nb i rb i rg e z i n t i ,b e l d e y eg e l e n h e rt u r i s t i nt e r c i h i .Pı r ı lp ı r ı lt e r t e mi zs u y u nh e me nü s t ü n d e d e n i zk a n o l a r ıi l ey a p ı l a ng e z i l e rAk y a k a ’ y ag e l e nh e rz i y a r e t ç i n i n mu h a k k a kk a t ı l d ı ğ ıa k t i v i t e l e r d e nb i r i .Gü n ü b i r l i kg e z i l e r i nd ı ş ı n d a Bo d r u mDa t ç a Ak y a k aü ç g e n i n d ef a r k l ır o t a l a r d a3 5 7g ü n l ü kt u r l a r d ü z e n l e n me k t e .Kı ş ı n b i l eE g eg ü n e ş i n i ns ı c a c ı kp a r l a k l ı ğ ı n d ag ü n ü b i r l i k g e z i l e ry a p ı l ı y o r .
Tü mb i l g i l e rı ş ı ğ ı n d aAk y a k a ’ n ı nd o ğ a lo l a n a k l a r ı n ı b u r a d a k iy a ş a ml ab i r l e ş t i r me s i n ei mk a n s a ğ l a y a c a ky e n ib i rb i s i k l e tr o t a s ı ö n e r i l mi ş t i r .Ay r ı c ab ua k sAk y a k a ’ n ı n s o s y a ly a ş a mı n ı np r o j ep a r s e l i n i ni ç i n e a k ma s ı n ıs a ğ l a y a c a kv es p o r a k t i v i t e l e r i n i n a r a ş t ı r mame r k e z i n e b a ğ l a y a c a k t ı r .
Pa r s e l4k ö ş e s i n ib i r b i r i n eb a ğ l a y a c a ka k s l a rt a r a f ı n d a n b ö l ü n ü p , a r t ak a l a nme k a n l a rp a r k ,l o j ma nv ee n s t i t üi ç i n a y r ı l mı ş t ı r .Ku z e yd o ğ uk ı s ı md ae n s t i t üb i s i k l e tr o t a s ı n ı n me r k e zt a r a f ı n ab a k a rv ey a y aa k ı mı n ıi ç i n ed a v e te d e r k e n g ü n e y b a t ı d ak a l a nl o j ma nk ı s mıv a r o l a ne v l e r i na r k a s ı n a s a k l a n ı r .a y r ı c aa k s l a r ı na z ma k l ab u l u ş t u ğ uk ı s ı md aa s a n s ö r v ek a n og i r i ş ik o n u ml a n ı r .