Szkoła podstawowa Temat: Wyszukiwanie informacji w rożnych źródłach cyfrowych prawa autorskie. Czas trwania: 2 godziny Cele poznawcze: Zapoznanie uczniów z metodami wyszukiwania informacji w rożnych źródłach cyfrowych i internetowych oraz związanych z tym prawami autorskimi. Cele kształcące: Uczniowie po lekcji powinni: Umieć wyszukać informację w cyfrowych słownikach, zbiorach bibliotecznych i w zasobach Internetu umieć określić dopuszczalny zakres i sposób wykorzystania odnalezionej informacji Cele wychowawcze: Kształtowanie poszanowania własności intelektualnej Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, prezentacja Przebieg lekcji: 1. Sprawy organizacyjne m.in. podanie tematu oraz uświadomienie celów lekcji 2. Pogadanka wstępna Celem tego elementu lekcji jest uświadomienie uczniom znaczenia terminów własność intelektualna i dzieło. Aby to osiągnąć można zadać następujące pytania: • Co to jest własność ? • Co oznacza pojęcie dysponowania własnością ? • Co to jest dzieło ? • Czy wypracowanie szkolne jest dziełem ? • Czy autor wypracowania szkolnego jest jego właścicielem ? • Czy autor wypracowania chciałby podpisać się pod swoim dziełem ? • Czy autor wypracowania chciałby aby ocenę za nie dostał ktoś inny ? 3. Opis pokaz prezentacji Celem tego elementu lekcji jest przedstawienie uczniom pojęcia dzieła, prawa do jego podpisania i prawa do osiągania z niego korzyści, ograniczenia autorskich praw majątkowych, poprzez możliwość korzystania z dzieła w szkole lub w domu. Należy także krotko omówić licencje użytkowania dzieł. Ten element lekcji można także zrealizować w formie notatki do zeszytu. 4. Zadanie Korzystając z tablicy interaktywnej przedstawić uczniom rozsypankę przygotowaną w wybranej formie. Znaleźć się w niej powinny pojęcia: dzieło oraz wypracowanie szkolne, obraz, zdjęcie na stronie internetowej, obrazek ze strony internetowej, lampka, samochód i zeszyt. Zadaniem uczniów jest połączenie słowa dzieło i pojęcie, które ono obejmuje. 5. Pogadanka podsumowująca Celem tego etapu zajęć jest utrwalenie wiedzy z zakresu prawa autorskiego. Aby to osiągnąć można zadać uczniom następujące pytania: • Podaj przykłady dzieł ? • Kto ma prawo umieścić swój podpis pod dziełem ? • Czy prawo umieszczenia podpisu można sprzedać ? • Kto ma prawo zarabiać na korzystaniu z dzieła ? • Czy mamy prawo do bezpłatnego korzystania z utworu muzycznego ? • Czy mamy prawo do bezpłatnego korzystania z programu Microsoft Office Word ? • Kiedy należy zapoznać się z licencją ? Przerwa 6. Opis pokaz witryn internetowych
Celem tego elementu lekcji jest przekazanie uczniom wiadomości na temat korzystania z cyfrowych źródeł informacji: słownika, encyklopedii, zbiorów bibliotecznych i zasobów internetowych. W trakcie opisu należy prezentować przykłady omawianych źródeł informacji. 7. Zadanie praca z tablicą interaktywną Uczniowie łączą się z Biblioteką Narodową i wyszukują książki z zakresu hasła przedmiotowego: "powieść młodzieżowa polska" a następnie określają czy wolno im wykorzystać tę listę do stworzenia swojej listy ulubionych książek Uczniowie łączą się z przeglądarką Google i wpisują hasła: muzyka, gimnazjum i podstawówka. Po otrzymaniu odpowiedzi zapisują liczbę wyników. Uczniowie łączą się z witryną Wikipedii i szukają opisu swojego miasta, patrona a następnie ustalają czy wolno im skorzystać z tego opisu do stworzenia wypracowania. 8. Pogadanka podsumowująca Celem tego etapu zajęć jest utrwalenie wiedzy z zakresu metod wyszukiwania informacji w różnych źródłach cyfrowych. Aby to osiągnąć można zadać uczniom następujące pytania: • Gdzie można znaleźć wykaz interesujących nas książek ? • Gdzie można znaleźć opisy interesujących nas pojęć, zdarzeń, miejsc ? • Gdzie można odnaleźć adresy interesujących Nas witryn www ?
Gimnazjum Temat: Wyszukiwanie informacji w różnych źródłach cyfrowych prawa autorskie. Czas trwania: 2 godziny Cele poznawcze: Zapoznanie uczniów z metodami wyszukiwania informacji w rożnych źródłach cyfrowych i internetowych oraz związanych z tym prawami autorskimi. Cele kształcące: Uczniowie po lekcji powinni: Umieć wyszukać informację w katalogach cyfrowych, bazach danych i w zasobach Internetu Umieć określić dopuszczalny zakres i sposób wykorzystania odnalezionej informacji Cele wychowawcze: Kształtowanie poszanowania własności intelektualnej Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, prezentacja Przebieg lekcji: 1. Sprawy organizacyjne m.in. podanie tematu oraz uświadomienie celów lekcji 2. Pogadanka wstępna Celem tego elementu lekcji jest przypomnienie uczniom wiedzy z zakresu prawa autorskiego. Aby to osiągnąć można zadać następujące pytania: • Podaj przykłady dzieł ? • Kto ma prawo umieścić swój podpis pod dziełem ? • Czy prawo umieszczenia podpisu można sprzedać ? • Kto ma prawo zarabiać na korzystaniu z dzieła ? • Czy mamy prawo do bezpłatnego korzystania z utworu muzycznego? • Czy mamy prawo do bezpłatnego korzystania z programu Microsoft Office Word? • Kiedy należy zapoznać się z licencją? 3. Opis pokaz prezentacji Celem tego elementu lekcji jest przybliżenie uczniom aktu prawnego ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych a także zaprezentowanie pojęć: autorskie prawo osobiste, autorskie prawo majątkowe, dozwolony użytek osobisty, dozwolony użytek publiczny, licencja i open content. Ten element lekcji można także zrealizować w formie notatki do zeszytu. 4. Zadanie Korzystając z tablicy interaktywnej przedstawić uczniom rozsypankę przygotowaną w formie plików np. tekstowych. Każdy z plików zawiera jedno z pojęć prezentowanych w opisie oraz pojęcia opisujące ich najważniejsze cechy charakterystyczne np. autorskie prawo osobiste niezbywalne, prawo do podpisu dzieła itp. oraz inne niezwiązane z nim. Zadaniem uczniów jest połączyć kreskami pojęcia i jego cechy charakterystycznych. 5. Pogadanka podsumowująca Celem tego etapu zajęć jest utrwalenie wiedzy z zakresu prawa autorskiego. Aby to osiągnąć można zadać uczniom następujące pytania: • Podaj przykłady dzieł ? • Co umożliwia autorskie prawo osobiste ? • Czy można odsprzedać swoje autorskie prawa osobiste ? • Co umożliwia autorskie prawo majątkowe ? • Jak można korzystać z autorskiego prawa majątkowego ? • Jakie są ustawowe ograniczenia autorskiego prawa majątkowego ? • Co to jest Open Content ? • Jakie znasz licencje Open Content (wymień dwie) ?
Przerwa 6. Opis pokaz witryn internetowych Celem tego elementu lekcji jest przekazanie uczniom wiadomości na temat korzystania z rożnych cyfrowych źródeł informacji: zasobów internetowych (przeglądarka Google, Altavista), katalogów stron internetowych (katalog.onet.pl, www.dmoz.org) oraz baz danych (Biuletyny Informacji Publicznej, Biblioteka Narodowa). W trakcie opisu należy prezentować przykłady omawianych źródeł informacji. 7. Zadanie praca z tablicą interaktywną Uczniowie łączą się z Biblioteką Narodową i wyszukują książki z zakresu hasła przedmiotowego: "powieść młodzieżowa polska" a następnie określają czy wolno im wykorzystać tę listę do stworzenia swojej listy ulubionych książek Uczniowie łączą się z przeglądarką Google i wpisują hasła: muzyka, gimnazjum i podstawówka. Po otrzymaniu odpowiedzi zapisują liczbę wyników. Następnie korzystając z rozszerzonego wyszukiwania eliminują część stron np. z konkretnym rodzajem muzyki. Uczniowie łączą się z witryną katalog.onet.pl i szukają stron o swoim ulubionym piosenkarzu. Uczniowie powinni także określić zakres możliwości wykorzystania informacji zawartych na wyszukanych stronach w kontekście praw autorskich. Uczniowie łączą się z witryną Biuletynu Informacji Publicznej miejscowości lub gminy, w której mieszkają a następnie ustalają godziny przyjęć interesantów oraz sposoby kontaktu. 8. Pogadanka podsumowująca Celem tego etapu zajęć jest utrwalenie wiedzy z zakresu metod wyszukiwania informacji w rożnych źródłach cyfrowych. Aby to osiągnąć można zadać uczniom następujące pytania: • Gdzie można znaleźć wykaz interesujących nas stron www ? • Jak można prowadzić wyszukiwanie tych stron ? • Gdzie można znaleźć informacje na temat interesującego nas urzędu ? • Gdzie można odnaleźć informacje na temat interesujących nas książek ?