cmy k
Direne direne kazanaca¤›z ‹ki y›ll›k süreç, ilerici emek örgütlerinin ve sosyalistlerin 1 May›s mücadelesindeki ›srarc› tutumlar›n›n hakl›l›¤›n› gösterdi. ‹ktidar emekçilerin taleplerini bir bir hayata geçirmek zorunda kal›yor. fiimdi s›ra 1 May›s Meydan›’nda
1 May›s 2008’de D‹SK binas›n›n önünde iflçiler direniyor
ABD’li iflçiler “8 saatlik iflgünü” hakk›n› fiili olarak kazanmak için 1 May›s 1886 tarihini seçtiklerinde burjuvazinin ve devletin tüm öfkesini üzerlerine çektiler. Yüz binlerce iflçinin kat›l›m›yla gerçeklefltirilen eylem ve grevlere polisin azg›nca sald›r›s› pek çok devrimci iflçinin hayat›na mal oldu. ‹flçi önderleri idam edildi ancak burju-
vazinin iflçileri sindirme planlar› tutmad›. Yüz binlerce iflçinin, önderlerinin cenazesine kat›lmas› da engellenemedi. “8 saatlik iflgünü”nün s›n›f›n en önemli kazan›mlar›ndan birine dönüfltürülmesi de. Türkiye’de de emekçiler 1 May›s’› 1 May›s Meydan›’nda yani Taksim’de kutlamak için
emin ad›mlarla ilerliyor. ‹lerici emek örgütlerinin ve sosyalistlerin ›srarl› mücadelesi, iktidara 1 May›s’la ilgili taleplerini birer birer kabul ettiriyor. 1 May›s tatili kazan›mlar hanesine yaz›ld› bile. fiimdi ise s›ra emekçilere ait olan 1 May›s Meydan›’n›n yeniden kazan›lmas›nda. Direne direne kazan›yoruz!
15 Günlük Siyasi Gazete
Y›l 3 • Say› 78 • 16 Nisan 2009 • 1 TL
GUN BIZIM MEYDAN BIZIM
Daha geçen hafta gelmifllerdi, 32 tekmil difllerinde sahte bir gülümsemeyle, oy istiyorlard›. Y›k›m ne demek, hemen tapu bile vereceklerdi. Arnavutköy’de Ahmet Haflimi Baltac›, Ümraniye’de Hasan Can, ikisi de AKP’li, ikisi de rantç›. Yoksul halk›n iki göz evine göz koydular. Lüks siteler dikerek, yandafllar›na rant sa¤lamak u¤runa bir kez daha geldiler. Bu kez jandarmalar›, zab›talar›, polisleri vard›
yanlar›nda. Plastik mermileri, gaz bombalar›yla sald›rarak 30 Arnuvutköylüyü yaralad›, 12 evi de y›kt›lar. Ama ne ‹mrahorlular ne de Kocatepeliler zalimin zulmüne boyun e¤diler. Tafllar›, sopalar›yla karfl› koydular. Binlerce jandarma ve polisi püskürttüler. Hem Arnavutköy’de hem de Ümraniye’de AKP’li belediyeler karfl›s›nda halk evlerini savunmak için difle difl direnmeye devam ediyor.
Tufan Sertlek
Tanr› kapitalizmi korusun
Ender Büyükçulha
‘Ergenekon’da resmin eksik parçalar›’
‹lkur Birol
Kad›nlar›n orkestras› 1 May›s’ta sahnede
Biz baflka dünya isteriz 4. Uluslararas› ‹flçi Filmleri Festivali bafll›yor. Farkl› ülkelerden 50 film eme¤in öyküsünü beyaz perdeye yans›tacak. Bafltan sona gönüllülerin örgütledi¤i festivalde gösterimler her y›l oldu¤u gibi bu y›l da ücretsiz
Sayfa 11’de cmy k
Yasa¤›, sömürüyü ve zulmü püskürtmek için...
Sayfa10’da
Ergenekon K›br›s’ta
Sayfa 2’de
Fakat seçim biter bitmez AKP h›zla geleneksel ›rkç› faflist çizgiye döndü. Çocuklara yönelik a¤›r yarg›lama ve iflkence haberleri, Kürt yay›nlar› için art arda ç›kan yasaklama kararlar›, AKP’nin gerçek yüzünü ortaya koydu. DTP’ye yönelik operasyonlar da egemenler seçim intikam› m› al›yor, sorusunu akla getirdi.
Sayfa 9’da
Seçim geçti y›k›m bafllad›
Münür Rahvanc›o¤lu
Sayfa 4’de
‘Ya sev ya terk et’e seçim molas› bitti
AKP’nin, egemenler blo¤unun genifl mutabakat›na yaslanarak seçimlerde Kürt illerinden güçlenerek ç›kma hayalleri sand›kta kald›. Amerikan patentli gerici, iflbirlikçi çözüm paketiyle bölgeye seferler düzeneyen AKP, TRT fiefl ve BOTAfi kuyular›n› açmaya dönük ad›mlarla bölgeye demokrasi götürmekle övünmüfltü.
Bizi iflsiz, güvencesiz, sa¤l›ks›z, e¤itimsiz, susuz ve sessiz yaflamaya zorlayan bu düzene karfl› meydanlarda bulufluyoruz. ‹nsanca yaflamay›, özgürce konuflmay›, kardeflçe kucaklaflmay› ve meydanlar›m›z› bize yasaklayan AKP’ye meydan okuyoruz
Sayfa 7’de
Dünyay› yaratan biziz. Bafl›m›za y›k›lan evleri yapan, patronlar› zengin eden çarklar› döndüren, u¤runa savafl›lan saraylar› saltanatlar› yaratan biziz. Biz iflçiler, emekçiler, köylüler, kad›nlar, yoksullar yani k›saca ‘ayak tak›m›’ 1 May›s’› alanlarda kutluyoruz
fiimdi Frans›zca konuflma zaman› Fransa’da krizin etkilerinin günden güne artmas› ve neoliberal y›k›m programlar› nedeniyle grev ve iflgaller artarak devam ediyor. ‹flçiler maafl alacaklar› ve ifl güvenli¤i için patronlar› rehin almaya bafllad›. Fransa’da 68 hareketlerinden bu yana böyle bir hareketlili¤in yaflanmad›¤› ifade ediliyor. Sayfa 8’de
cmy k
16 Nisan 29 Nisan
2 GÜNDEM
Ümraniye’de iflyeri iflgali Ümraniye'de Sinter, Gürsafl, Ünsa fabrikalar›ndaki iflgal ve direnifllerinden sonra iflçi eylemleri devam ediyor. Ümraniye’de bulunan Halil Tekstil iflçileri, patron birikmifl alacaklar›n› ödemeden ortadan kaybolunca fabrikay› iflgal etti ‹flçi havzas› Ümraniye’de, iflçilerin birikmifl alacaklar›n› ödemeden ortadan kaybolan tekstil patronu Kemal Kanl›, icra bahanesiyle iflyerindeki makineleri kaç›rtmaya çal›fl›nca iflçiler direnifle geçti. Halil Tekstil’in patronu Kemal Kanl› iflçilere 4 Nisan Cumartesi gününe kadar ifl olmad›¤› için izin verdi¤ini ve alacaklar› olan iki buçuk ayl›k maafllar›n› ve yedi ayl›k mesai ücretlerini de o gün verece¤ini söyledi. Cumartesi iflyerine giden iflçiler iflyerinin kap›lar›n›n kilitli oldu¤unu ve sorumlu kimsenin olmad›¤›n› görünce durumu anlamaya ve patrona ulaflmaya çal›flt›. Daha sonra tekrar iflyerine gelen iflçiler, pahal› ifl makinelerinin ve bilgisayarlar›n tafl›nm›fl oldu¤unu gördü. ‹flçiler daha sonra alacaklar›n›n takipçisi olmak için arkdafllar›ndan baz›lar›n› atölyede nöbetçi b›rakarak patrona ulaflmaya çal›flt›. Cumartesi-pazar atölyede nöbet tuttu. Pazartesi patronunu en
yak›n arkadafl› ve gizli orta¤› olarak bilinen Ahmet fiahin, Halil Tekstil’den alacaklar› oldu¤u iddias›yla Kamil Kanl›’y› icraya göndererek makineleri almaya geldi. Bu yaflanan olay›n makineleri götürmek için Kamil Kanl›’n›n bir oyunu oldu¤unu anlayan iflçiler, makineleri polis eflli¤indeki almaya gelen icra memurlar›na vermedi. Pazartesi günü birlikte hareket eden iflçiler makineleri vermeyerek ve gecede atölyede nöbet tuttu. ‹kinci gün icra memurlar›yla birlikte tekrar gelen polis, icra ifllemlerinin yap›laca¤›n› ifade etti. ‹cra ifllemlerinin yap›lmas› için polisle birlikte gelen icra memurlar›na karfl› ço¤unlu¤u kad›nlardan oluflan bir grup iflçi kamyonun önüne oturarak direniflte geçti. Di¤er iflçiler de çat›ya ç›karak, patron gelene ve alacaklar› ödenene kadar icra ifllemlerinin durdurulmas›n› istedi. ‹flçilerin eylem yapt›¤›
alana gelen polis Türkiye’de hukukun, kanunun ve polisin patronun arkas›nda oldu¤unu hat›rlat›rcas›na, iflçilere seslenerek “icra için gelen avukat bey ve memur arkadafl›m›z (Patronun alacaklar› için gelen icra memuru), buraya hukuku, kanunu arkas›na alarak gelmifl” dedi. Sözlerine, hukuk ne emrediyorsa onu yapacaks›n›z diyerek devam eden polis, iflçilerin ikna olmad›¤›n› anlay›nca “buraya yeterince çevik kuvvet ekibi geliyor’ diyerek üstü kapal› bir biçimde iflçileri tehdit etti. Polis tekrar iflçilere bu yapt›klar›n›n do¤ru olup olmad›¤›n› sorunca iflçiler, haklar›n› arad›¤›n› söyledi. Eve gidecek yol paralar›n›n dahi olmad›¤›n› söyleyen iflçiler, “biz sadece hakk›m›z› ar›yoruz” dedi. ‹flçilerle polisin tart›flt›¤› s›rada oraya gelen bir kad›n, “ben çocu¤uma komflumun bahçesinden toplad›¤›m sebzelerden yemek yap›yorum” dedi. Polis, so-
‹flçilerden bir bölümü iki gün sonra 9 Nisan Perflembe günü Halkevinde, belgeselci Metin Ye¤in, avukat Mehmet Ümit Erdem ve Dev Sa¤l›k-‹fl’ten Kamil Kartal’›n kat›l›m›yla söylefli düzenledi. ‹flçiler toplant›da haklar› için hukuki ve fiili mücadele yöntemlerini tart›flt›
ka¤›n girifli iki polis otosuyla ve makineleri götürmeye gelmifl iki kamyonla kapal› oldu¤u halde iflçilere, “trafi¤i açt›ktan sonra hakk›n›z› aray›n” dedi. Polisin bu ülkede hukuk var, ifl hukuku var, ifl kanunu var sözlerine iflçiler, “kaleme gidiyoruz; 'burada dilekçe yaz›lmaz' diyor, polise gidiyoruz, polis diyor ki; 'biz ne yapaca¤›z, icraya gidin', icraya gidiyoruz; 'ifl mahkemesine gidin', ifl mahkemesine gidiyoruz… bizi bir oraya bir buraya gönderiyorlar” diye cevap vererek dava açmak için avukatlar›n yüz lira dosya masraf› istedi¤ini ama ceplerinde on lira bile bulunmad›¤›n› söyledi. Daha sonra yemekhanede toplant› yapmaya karar veren iflçilerin toplant›s›na Halk›n Sesi olarak biz de kat›ld›k. ‹flçilerin yemekhanedeki toplant›s› bundan sonra nas›l bir mücadele prati¤i izlenmesi gerekti¤i üzerine konuflulmaya çal›fl›lsa da, net fikirler ortaya ç›kmad›. Top-
lant›ya daha sonra komiser ve icra avukatlar› da kat›ld›. Afla¤›da bir yandan iflçilere hak veren bir yandan iflçileri tehdit eden polis toplant›da da, flimdi burada bir hukuksuzluk yapmayal›m. Ben de inan›yorum ki bu konuda ma¤dursunuz, ama ben arabay› göndermem ben makineyi indirmem, buradan bir sonuca varamay›z” diyerek iflçileri bir kez daha tehdit etti. Toplant›da, iflçi temsilcilerinin makineleri almaya gelen haciz avukatlar› ile anlaflmas› sonucu iki gün sü-
ren direnifl sona erdi. Haciz avukatlar› iflçilere tutanaklarda iflçilerin de patrondan alaca¤› bulundu¤una dair not düflülece¤ini taahhüt etti. Bu taahhüt üzerine iflçiler makinelerin haczedilmesine izin vererek direnifli sonland›rd›. Herhangi bir sendikal örgütlülü¤ün bulunmad›¤› iflyerinde direnifl süresince sendikal ve hukuki destekten yoksun kalan iflçiler, mücadele prati¤i de olmay›nca direnifli daha ileriye götüremeyerek geri bir anlaflmay› kabul etmek zorunda kald›.
Yasa¤›, zulmü ve sömürüyü geri püskürtmek için 1 May›s’a…
O
bama Türkiye’ye bir ‘hofl’ geldi. Herkesin derdine deva bir kurtar›c› gibi geldi, bir konuflma yapt› herkes kendinden bir fley buldu. Kimi, belli ki ‘nemaland›r›lm›fl’ taife, gerek köfle yaz›lar›ndan gerek ekranlar›ndan bize Obama’n›n geliflinin ‘iyiliklerini’ anlata anlata bitiremedi. Cengiz Çandar, “Dürüst, Duyarl›, Dost” diyerek 3 D ile tan›mlad› Obama’y›. Herkes Obama’n›n konuflmas›ndan kendi siyasetlerini destekleyebilecek yönler ç›kartabildi. AKP’liler “Müslüman” vurgusundan, ulusalc›lar “laiklik” vurgusundan, milliyetçiler “Atatürk” vurgusundan hareket ederek ABD’nin önümüzdeki dönem siyasetini tahlil etmeye çal›flt›. Obama baflka ne söyledi? “Anahtar Ülke” yerine “Köprü Ülke”, “Stratejik Ortakl›k” yerine “Model Ortakl›k”, “Il›ml› ‹slam” yerine “Laik ve Müslüman Ülke” dedi. Bu tan›mlar›n bir anlam› Bush döneminin y›pranm›fl kavramlar›ndan kurtulmak olsa da, di¤er yan› bir dönem BOP’a yönlendirilen Türkiye’yi Güney Asya’da ve Kafkasya’da yeni roller biçmektir. Irak’›n yerini Afganistan almaktad›r. Obama’n›n ziyaretinin ard›ndan ABD’den yap›lan aç›klamalarda, halihaz›rda Afganistan’da 800 muharip askeri bulunan ve iki dönem Kabil’deki iflgal güçlerinin komutas›n› ve NATO’nun Afganistan temsilcili¤ini yürüten Türkiye’den 1000 kadar muharip asker daha istendi¤i belirtilmifltir. NATO zirvesinde, Türkiye’ye Genel Sekreter Yard›mc›l›¤›, Silahs›zlanmadan Sorumlu Sekreter Yard›mc› Vekilli¤i ve Afganistan Özel Temsilcili¤inin önerilmesi Türkiye’ye Afganistan iflgalinde çok daha etkin görevler verilmesinin altyap›s›n› oluflturmaya dönük ad›mlard›r. Ermenistan’a ilgi ise Kafkas politikalar›n›n parças›d›r. Azerbaycan’›n tepkisi ve Ermenistan konusundaki AKP güvencelerini yeterli bulmamas›, Aliyev’in Moskova’y› ziyaret edece¤ini söyleyerek rest çekmesi ABD’nin, Türkiye’yi de içine alan yeni Kafkasya tasar›mlar›n›n ç›kmaz›n› göstermektedir. ABD Kafkasya’ya ve Orta Asya’ya dair projelerini yenilemek zorundad›r, çünkü ABD önceki mevzilerini kaybederken Gürcistan savafl›ndan sonra Rusya bölgede toparlanmaya bafllad›. ABD stratejisinin Gürcistan aya¤› çökmek üzere, 2005 y›l›nda Özbekistan, 2009 fiubat’›nda K›rg›zistan ABD üslerini kapatt›, Tacikistan ve Türkmenistan ABD’ye üs izni vermedi. Bu koflullar alt›nda Trabzon’da veya Karadeniz’de bir üs ihtiyac› ve ‹ncirlik’in Afganistan iflgaline yönelik kullan›m potansiyeli hayati bir önem arz etmeye
cmy k
do¤ru gidiyor. AKP bu tablo içinde Obama’dan rol almaya çal›fl›rken seçim sonuçlar› nedeniyle ABD’ye daha muhtaç olarak pazarl›k masas›na oturuyor. Ergenekon operasyonu ile ABD stratejilerine uyum yetene¤ini art›ran TSK, beliren askeri talepleri de görerek bu süreçte daha fazla inisiyatif almaya çal›fl›yor. Genelkurmay Baflkan› Orgeneral ‹lker Baflbu¤’un ''Y›ll›k De¤erlendirme Konuflmas›''nda, Türkiye halk›' tan›m›n› ilk kez kullanmas› ve "Türkiye sözünün yerine ‘Türk’ koyun, etnik bir tan›m olur" vurgusunu yapmas›, “Amerikanc› çözüm” sürecinde “biz de var›z” ifadesi olarak dikkat çekiciydi. Baflbu¤’un geleneksel devlet politikalar›n› yans›t›r biçimde “bireysel kültürel kimlikler Anayasa’ya giremez” fleklindeki sözleri de, Anayasa de¤iflikli¤i tart›flmalar›nda TSK’n›n k›smen esnetilmifl k›rm›z› çizgilerle pazarl›k masas›na oturmas› anlam›na geliyor. Baflbu¤’un cemaatlere dair sert vurgular› ise Fethulah Gülen’in ekranlara ç›k›p “bize yönelik komplolar olabilir” alarm› vermesinin alt›n›n çok da bofl olmad›¤›n› gösterdi. AKP’nin seçim yenilgisinden sonra Ergenekon operasyonunun geniflleyerek sürmesi ve Kürt illerinde bask›n›n art›r›lmas› önümüzdeki dönemin çat›flmal› süreçlere gebe oldu¤unu gösterdi. Ergenekon operasyonunun “akademik” dalgas›nda, AKP’nin kavgal› oldu¤u eski rektörlerin ve akademisyenlerin hedef al›nmas› ve Cumhuriyet mitinglerinin soruflturmaya dahil edilmesi iktidar›n bat›daki yenilgiden kimleri sorumlu gördü¤ünün ifadesidir. ÇYDD’ye yap›lan operasyonla, e¤itim aln›nda “STK’c› yard›mseverlik” faaliyetlerinin cemaatler d›fl›, nadir laik ayaklar›ndan biri çökertilmektedir. Operasyonun düzen içi muhalefetin kitle temelinin ba¤lant› noktalar›nda bulunan kifli ve kurumlara yönelmesi toplum içerisinde AKP’ye her türden karfl› ç›k›fl›n “terör suçu” olarak tan›mlanaca¤› bir ortam yaratmaktad›r. Gülen cemaatine yak›n yay›nlarda, DESA’da sendika hakk› için mücadele eden Emine Arslan’›n ve Halkevleri’nin Ergenekon ba¤lant›lar› gibi rezilce z›rvalardan bahsedilmesi dikkat çekicidir. Daha önceden kimi devrimci örgütlerin ve Kürt hareketinin de Ergenekon ba¤lant›s›ndan bahsedildi¤i hat›rlanmal›d›r. Gücünü yitiren ve demokrasicilik barutu da giderek tükenen AKP için düzen içi ve düzen d›fl› tüm muhaliflerini sindirmenin yol ve yöntemleri Ergenekon sürecinde fazlas›yla a盤a ç›km›flt›r. Bu noktada seçimlerin hemen ard›ndan hükümetin “ya sev ya terk et”
molas›n›n bitmesi de dikkat çekicidir. A¤r› olaylar›, Amara sald›r›s›, çocuklar›n tutuklanmas› ve DTP’nin 3 genel baflkan yard›mc›s›yla bafllayan operasyon ile AKP Kürt halk›ndan seçimin intikam›n› almay› planlamaktad›r. *** Yerel seçimlerin sonuçlar› ve olas› siyasal geliflmeler üzerine çok fley yaz›ld›. Ancak kal›c› bir bilincin oluflmas› için kendimize dair (parça parça yap›lan) de¤erlendirmelerin bütünlüklü olarak bir kenara yaz›lmas›nda yarar var. ‹lk olarak, tüm seçim süreci boyunca, y›llard›r sürdürdü¤ümüz “halk›n haklar›” söyleminin yayg›n bir kabulüne tan›k olduk. Kamusal haklardan yoksunluk ve bu haklar›n tekrar elde edilmesinin gereklili¤ine iliflkin zorunluluk egemenlerin d›fl›ndaki tüm kesimler için elzem. Bu nesnel durum sa¤c› adaylar›n bile seçim propagandalar›na yans›d›. E¤itim, sa¤l›k, bar›nma, su, enerji, ulafl›m gibi bafll›klarda sürdürülen hak mücadeleleri art›k çok daha “meflru”. Muhtarl›klara verdi¤imiz önem ise basitçe birer mevzi kazanal›m ya da “bir partimiz yok, seçimlerde iflsiz kalmayal›m” gibi nedenlerden kaynaklanmad›. Hak bilincinin oluflturulmas›n›n ve mücadelesinin verilmesinin en afla¤›dan yani mahallelerden bafllamas› tercihinden kaynakland›. Muhtarlar›n konumlar› gere¤i yani do¤rudan seçim ve temsil yetene¤ine sahip olmalar›, mahallede verilen hak mücadelesini daha ileri götürmekte kullan›lacak bir araç olmalar›n› sa¤l›yor. Mahalle çal›flmas›n›n temel bafll›klar› olarak; hak mücadelesi, demokratik/yönetsel kurumlar›n oluflmas›, yaflan›labilir bir çevrenin kurulmas›, kad›n mücadelesi ve sosyal/kültürel faaliyetlerin yayg›nlaflt›r›lmas› konular›nda muhtarl›klar›n katacaklar› çok fley var. Ayr›ca neredeyse tüm siyasi aktörlerin bir genel seçim havas›na sokmaya çal›flt›¤› yerel seçim sürecini, biz yerelden politika üreterek ve müdahale etmeye çal›flarak geçirdik. Nas›l muhtarl›k tercih etti¤imiz politik çizgiye uygun bir “araç” ise bu durumda ayn› çizgiye uygun bir “tarz” idi. Kuflkusuz bu durum ayn› zamanda genel düzlemde çok “görülmememize” neden oldu. Sand›k tavr› konusunda ise tek bir genel tutum (tek bir partinin desteklenmesi ya da boykot gibi) almad›k. ‹lin, bölgenin özelli¤ine ve aday›n niteli¤ine (hak mücadelesi karfl›s›nda ald›¤› tutum, sol de¤erlere ne ölçüde sahip olup/olmamas› vb.) göre gösterdi¤imiz esnek tutum ise sol gruplar›n ço¤u taraf›ndan ya anlamad›klar› ya da art niyetli bir tarzda elefltirdikleri bir durum yaratt›.
Ço¤u yerde ba¤›ms›z sol adaylar› ya da DTP’li adaylar› desteklememize ra¤men birkaç yerde CHP’li adaylara oy verilebilece¤i fleklindeki tutumumuz polemik konusu yap›lmaya çal›fl›ld›. Bunlara yan›t verme ihtiyac› bile hissetmedik çünkü y›llard›r sürdürdü¤ümüz mücadeleyi az buçuk bilen herhangi biri bile bizlerin CHP karfl›s›ndaki tutumumuzun ay›rd›na varabilir. Tüm bunlar›n yan›nda seçim süreci ilginç/çarp›c› sonuçlar da do¤urdu. Özellikle “genç” arkadafllar›n, politik bir araç olarak “sand›k” ile tan›flmalar› oldu. Devrimciler için çok bir anlam› olmayan o “oy pusulas›”na, halk›m›z›n ne kadar büyük önem verdi¤i “keflfedildi”. Mahalledeki h›s›m-akraba, hemflerilik, komfluluk, mezhepçilik ve cemaat gibi iliflkilerin ne ölçüde belirleyici oldu¤u a盤a ç›karken, politik mücadelenin bu biçimleri “yaran” içeri¤i bir kez daha fark edildi. Sonuç olarak, politik söylemimizin yayg›n kabul gördü¤ü ve büyüdü¤ü, iliflkilerimizin geniflledi¤i, önemli deneyimler kazand›¤›m›z ancak k›smi baflar›lar sa¤lad›¤›m›z bir seçim dönemi geçirdik. fiimdi önümüzde 1 May›s var! Kuflkusuz söylenebilecek ilk fley, sürdürdü¤ümüz politik mücadelenin bir parças› olarak de¤erlendirilebilece¤idir. 1 May›s bizim için sadece iflçi s›n›f›n›n “bayram›” de¤ildir. Ülkedeki siyasal mücadelenin içeri¤inin iflçiler ve emekçiler için belirlendi¤i bir gündür de. Ayr›ca 1 May›s, bir güç göstergesidir, dünyada ve ülkemizde. Ezilenlerin, sömürülenlerin; ezenlere ve sömürenlere karfl› bir güç gösterisi. Bu gücün gösterilmesi sadece say›sal sonuçlarla oluflmaz. ‹steklerini, tercihlerini ve yapacaklar›n› da ortaya koyar. Bu y›lki 1 May›s’›n içeri¤ini belirleyecek olan ana gündem elbette ekonomik krizin iflçi s›n›f› ve halk üzerinde yaratt›¤› y›k›c› sonuçlar›n ortadan kald›r›lmas› talebi olacakt›r. AKP hükümetinin, krizin etkilerini sözde ortadan kald›rmak için yürürlü¤e soktu¤u önlemlerin tamam› sermayenin ihtiyaçlar›n› gidermek üzerine kurulu. Onlar›n krizinin bizim krizimizle bir alakas› yok ancak onlar›n krizinin sonuçlar›n› bize yaflat›yorlar. Bizler bu sonuçlar› yaflamamak için kendi “flartlar›m›z›” en güçlü bir biçimde egemenlere karfl› hayk›rmak zorunday›z. Krize karfl› ezilenlerin program›n› duymal›lar. Çünkü 1 May›s, egemenlere karfl› halk›n sesinin en güçlü ç›kt›¤› gündür. 1 May›s, ayn› zamanda bir y›ll›k dökümüdür. Tüm bir y›l içinde yap›lanlar›n
ve yap›lamayanlar›n dökümdür. Yani bir öz denetim ve iç hesapt›r. Neredeyse her y›l oldu¤u gibi bu y›l da 1 May›s gündemi, Taksim meydan› ile birlikte ilerliyor. Neden Taksim sorusunu bir kez daha yan›tlamak gerek. 1. Tekrar kazanmak için. Taksim 1 May›s alan›yd›, 1 May›s 1977’de Kemal Türkler’in a¤z›ndan Taksim 1 May›s alan› ilan edilmiflti. Katliamlarla ve darbeyle gasp edildi, geri al›nmal›. * 1988-92 aras›ndaki dört y›l boyunca Taksim zorlanarak, kutlanmas› yasak olan 1 May›s’›n yasal mitinglerle kutlanma hakk› elde edilmifltir. * 2004 y›l›nda Saraçhane’den Taksim zorlanarak 8 y›l boyunca mitinglere yasakl› Kad›köy meydan› tekrar miting alan› haline getirilmifltir. * 2007 ve 2008 y›llar›nda Taksim tüm teröre ra¤men zorlanarak bugün 1 May›s’ta tatil hakk› kazan›lm›flt›r. 2. Taksim sembolik de olsa yeni bir bafllang›ç noktas›d›r. 3. Egemen s›n›flar›n zulmünü ve kirli tezgahlar›n› tekrar hat›rlatmak için… 4. Bu kirli tezgahlar›n a盤a ç›kar›lmas›n› istemek, 1 May›s’ta yitirdiklerimizin hesab›n› sormak için... 5. Dünyan›n her yerinde oldu¤u gibi en önemli günü flehrin en önemli meydan›nda kutlamak için… 6. Alan tart›flmas›n› sonland›rmak için... 7. Di¤er flehirlerin di¤er yasakl› meydanlar›n› 1 May›s’a kazand›rmak için... 8. Yasa¤›, zulmü ve sömürüyü geri püskürtmek için... Bu 1 May›s’ta Hükümet Türk-‹fl ve Hak-‹fl’i de yan›na alarak, 1 May›s’›n AKP karfl›t› (iki y›ld›r öyleydi) bir “birlik mücadele dayan›flma” günü olmamas› için D‹SK’e ve sola karfl› bir operasyon gerçeklefltirmeye çal›flmaktad›r. ‹zlenecek kararl› bir çizgi bu operasyonu bofla ç›kartabilir. Bu operasyonu anlamakta güçlük çeken kimi sol çevrelerden de Taksim’in önemsizli¤ine dair sendikalar içinden manevralar bafllad›. Bu akl›evvellere kal›rsa Taksim’e tak›lmak, iflçi s›n›f›n› bölmektir, meydan›n bir önemi yoktur. Birileri de ç›k›p “1 May›s günün de bir anlam› yoktur her gün mücadele günüdür” derse bunlar›n mant›¤›na göre hakl› olurdu. Bilinmelidir ki ‹stanbul 1 May›s’›n› Taksim’de kutlama kararl›l›¤›n› k›rmaya dönük her çaba Türk-‹fl ve Hak‹fl’in tafleronlu¤unu yapt›¤› AKP plan›na destek ç›kmakt›r. Devrimciler, her yerde krize karfl› emekçilerin taleplerini kentin en merkezi meydanlar›na, en kitlesel biçimde tafl›mal›d›r.
2009
‹ngiliz gizli servisini isyan korkusu sard›! Federica Matteoni Jungle World
‹ngiltere’de ekonomik krizin sonucu olarak protestolar›n artmas› üzerine ‹ngiliz gizli servisi “toplumsal huzursuzluk”lar›n isyana dönüflebilece¤i uyar›s›nda bulundu. Bu y›l yaz mevsimi erken bafllayabilir. En az›ndan ‹ngiltere için Londra polisi bunun böyle olaca¤›ndan emin. Londra polis birimi kamusal olaylar amiri David Hartshon’un Guardian gazetesine ülkede geliflen protesto hareketleri ile ilgili olarak aç›klamalar yapmas›ndan bu yana, ‹ngiltere’de toplumsal huzursuzluklardan duyulan korku artt›. Hartshon, finans sektörü ve ekonomideki krizin kurbanlar›n›n öfkelerinin fliddetli bir protesto dalgas›na neden olaca¤›n› söylüyor. Di¤er yandan polis flefi, ‹ngiliz güvenlik güçlerinin bu duruma haz›rl›kl› olmad›¤›ndan da emin. Hartshon’un tahminleri geçti¤imiz haftalarda ortaya ç›kan gizli servis MI5’in raporlar›na dayan›yor. Bu raporlar yaln›zca polis için bir top-secret plan yapma zorunlulu¤u de¤il ayn› zamanda içerdeki ordu güçleri için de bir uyar› alarm›na neden oluyor. Kamusal alanlar›n tümüyle gözetlenmesinin -‹ngiltere kamera ile en yo¤un gözetlemelerin yap›ld›¤› Avrupa ülkesidir- polisin “antisosyal tutum” olarak ortaya koydu¤u davran›fllarda askerlerin “toplumsal öfke”ye karfl› mücadelesinde onlar›n en büyük yard›mc›lar›ndan biri olacak gibi görünüyor. “Öfke yaz› Londra’da G20 zirvesinin yap›laca¤› hafta içerisinde 1 Nisan’dan itibaren bafllayabilir.” Hartshon, her fleyden önce baflköflede ulus ötesi flirketlerin ve finans kurumlar›n›n temsilcilerinin yer alaca¤› bu zirvenin “fliddet kullanmay› hedefleyen göstericileri hedefleri” aras›nda bulunabilece¤ine dikkat çekiyor. Asl›nda ‹ngiltere’deki bu zirveye karfl› geliflen seferberlik çok üst düzeyde. Protesto ça¤r›s› yapan farkl› gruplar özellikle sert mücadele ça¤r›s› yap›yorlar. “Nisan’›n ilk haftas› dünyadaki siyasi liderlerin unutamayaca¤› bir protesto haftas› olacak.” Bu örne¤in “Dünya Koalisyonunu Durdurun” ça¤r›s›ndan hissedilebiliyor. Bu birlik yaln›zca bar›flç›l hareket eden Hamas sempatizanlar›, Sosyalist ‹flçi Partisi’nden Troçkistler, ‹ngiliz ‹slam toplulu¤una yak›n Müslüman kardeflli¤i gibi yap›lardan oluflmuyor. Ayn› zamanda ekoloji aç›s›ndan küreselleflme karfl›tl›¤› gelifltiren say›s›z grup, protestolara kat›lacak. ‹ngiliz gizli servisi bu gruplar›n çok da tehlikeli olaca¤›n› düflünmüyor. Ama örne¤in huzursuz toplumsal kesimleri içeren anarflistler, “s›n›f savafl›” internet sitesi üzerinden örgütlenenler gizli servisin dikkat çekti¤i gruplar. Gizli servise göre özellikle internet gazetelerinin son say›lar›ndaki flu manflet dikkat çekici: “Kredi k›skac›na karfl› nas›l davranabilirsin? Bir banka yak!” Anarflist gruplar›n asl›nda yay›nlar›nda her zaman buna benzer “zenginlere karfl›” aç›klamalar yapt›¤›n› belirten gizli servis raporuna göre bu dönemde bunu tehlikeli hale getiren “toplumsal huzursuzluk”lar›n da hat safhaya ulaflm›fl olmas›. Bu öyle önemsenen bir durum ki bir ulusun güvenli¤i için alarm veren bir tehlike olarak görülüp üzerine raporlar haz›rlanmas› gerekiyor. Yani gizli servisin as›l korktu¤u s›radan insanlar›n öfkesinin soka¤a yans›mas›. fiimdiye kadar hiçbir toplumsal protesto gösterine kat›lmam›fl olan orta tabaka da krizden etkilendi¤i için daha fazla radikalleflecek ve belki de bu y›l barikatlar›n bafl›nda onlar yer alacakt›r. Ve belki de gerçekten bankalar yakacakt›r. Gizli servisi bu korku sarm›fl durumda: Bankalar› yakarlar m›? ‹ngiliz makamlar› sorunlar›n kolayca çözülebilece¤ini düflünmüyorlar çünkü “burada yaln›zca göçmenlerin sorunlar›ndan ya da ‹ngiliz iflçileri için ‹ngiliz ifllerinden bahsetmiyoruz. Burada kitlesel iflsizlikten bahsediyoruz.” Rapor böyle yorumluyor. Milyonlarca iflsiz ‹ngiltere’yi barikatlar ve külle donatmaya haz›r bir grup anarflist taraf›ndan eyleme ça¤r›l›yor. Bu korku politikas›yla krizin daha iyi yönetilebilece¤i düflünülüyor. Ama ‹ngiltere’de büyük çöküfl as›l flimdi bafllayabilir. Çeviri: Bülent Özçelik
16 Nisan 29 Nisan
2009
GÜNDEM 3
I Musa Anter dosyas› yeniden aç›ld›
I ODTÜ’de “özgürlük günleri” bafllad›
I Hrant’› anmak suç kapsam›na al›nd›
Diyarbak›r'da 17 y›l önce J‹TEM taraf›ndan öldürüldü¤ü iddia edilen gazeteci yazar Musa Anter cinayeti faili meçhul dosyalar aras›ndan indirildi. Cumhuriyet Baflsavc›l›¤›’n›n faili meçhul dosyalar› aras›nda bulunan Anter dosyas›, savc› taraf›ndan yeniden incelemeye al›nd›.
ODTÜ’de ö¤renci topluluklar› üniversitede son zamanlarda fliddetini art›ran sansür ve bask› uygulamalar›na karfl› “Özgürlük Günleri” düzenliyor. “Bask›ya boyun e¤me, özgürlük ellerimizde” slogan›yla 13-21 Nisan tarihlerinde devam edecek olan özgürlük günlerinde ö¤renci topluluklar› etkinlikler düzenleyecek.
Hrant Dink'in katlediliflinin y›l dönümünde düzenlenen anma nedeniyle, ÖDP Mersin Merkez eski ‹lçe Baflkan› Ali Sesal'a 1 y›l 3 ay hapis cezas› verildi. Cezan›n 'hükmünün aç›klamas›n›n geri b›rak›lmas›na' karar verilerek, Sesal'›n 'befl y›l süreyle denetime tabi tutulmas›na' karar verildi.
Talih kuflu de¤il akbaba Obama’n›n ziyareti yeni dönem ABD d›fl politikas›nda Türkiye’ye yeni roller biçildi¤i fleklinde yorumland›. Obama’n›n ilk denizafl›r› ikili temas› için Türkiye’yi seçmesi ve ziyaretin yeni baflkan›n görevdeki ilk yüz günü içinde gerçekleflmesi Türkiye’nin Obama dönemde aktif rol oynamas›n›n öngörüldü¤üne iliflkin önemli bir iflaret olarak de¤erlendirildi.
ABD Baflkan› Obama’n›n Türkiye’ye yapt›¤› iki günlük ziyaret, Obama döneminde Türkiye’nin bölgede büyük rol üstlenece¤i fleklinde yorumlan›rken bu rolün karfl›l›¤›nda ABD’nin emperyalist ç›karlar› için bol bol kan dökmek üzere asker verilmesi gündeme geldi ABD Baflkan› Barack Obama Türkiye’yi 6-7 Nisan tarihlerinde ziyaret etti. Ziyaretin ard›ndan kamoyuna daha çok ziyaretin magazinsel k›s›mlar› yans›t›ld›. Obama’n›n Erdo¤an’la samimi pozlar›, Gökçek ile flakalaflmas›, top at›fl›ndan korkmas›, cami ziyaretinde ayakkab› ç›karmas› ve üniversitelilerle yapt›¤› toplant›da ezan saatini dikkate almas› gibi. Obama’n›n An›tkabir ziyareti, Meclis’teki konuflmas›, ‹stanbul’daki gezilerinin en ufak ayr›nt›s› an an medya kanal›yla yans›t›ld›. Adeta tüm medyada halk›n Obama’ya karfl› sempati duymas› için u¤rafl›ld›. Obama’n›n ilk ziyaretini Türkiye’ye yapmas›n›n as›l nedenleri hep arka planda b›rak›ld›. Ancak Obama’n›n ziyaret süresince dile getirdi¤i baz› konular ABD’nin Türkiye’den beklentilerine iliflkin önemli ipuçlar› içeriyordu. Nitekim Obama’n›n Tayyip Erdo¤an’› niye öptü¤ü,
elini hiç b›rakmamas›n›n nedeni ziyaretinden birkaç gün sonra kamoyuna sunulmaya baflland›. Obama asker istedi Obama’n›n ziyaretinden birkaç gün sonra Türk-Amerikan Konseyi'nin (ATC) Baflkan› James Holmes, ABD Baflkan› Barack Obama'n›n öncelikli tercihinin, Afganistan'da 800-1000 kadar yeni Türk muharip asker oldu¤unu söyledi. Eli kanl› Obama kendi savafl› için Türk askerini feda etmek istiyor. Ayr›ca, son NATO zirvesinde Türkiye’nin NATO içindeki görevleri art›r›lm›fl, ABD’nin Orta Asya’daki son askeri üssü olan K›rg›zistan’daki Manas üssünün kapat›lmas› ile Adana’daki ‹ncirlik üssü Afganistan iflgali aç›s›ndan da kritik bir pozisyona yükselmiflti. Ayn› NATO zirvesinde Rasmussen’in Genel Sekreter olmas› karfl›s›nda Türkiye’ye Afganistan’da kritik görevler verilmiflti. Türkiye, NATO Genel Sekreter Yard›mc›l›¤›’n›n yan›s›ra Silahs›zlanmadan Sorumlu Sekreter Yard›mc› Vekilli¤i ve NATO'nun Afganistan Özel Temsilcili¤i’ne önerilmiflti. Obama TSK’ya da göz k›rpt› Irak konusunda da Türkiye’den yard›m bekleyen Obama, Bush yönetiminin aksine PKK’yi El Kaide ile ayn› kefeye koyarak düflman ilan etti. Böylece Obama TSK’ya da göz k›rpm›fl oldu. Türkiye’nin Irak iflgalinde ABD’ye daha genifl kapsaml› bir destek vermemesinin temel gerekçesi, Irak Kürdistan’›ndaki PKK varl›¤› idi. ABD PKK’ye karfl› do¤rudan tav›r almaktan kaç›n›yordu ancak Bush döneminin so-
Kral ç›plak demek yine devrimcilere kald› Ziyareti boyunca Ankara ve ‹stanbul halk›n› kendi memleketlerinde esir eden Obama’ya tek ses ç›karan yine devrimciler oldu. Obama, geliflinden önce bafllayan eylemlerle devrimciler ve anti emperyalistler taraf›ndan çeflitli eylemlerle protesto edildi. Polisin vahfli sald›r›lar›na u¤rayan protestocular, medyan›n son dönemdeki genel e¤iliminin aksine, yine “ortal›k kar›flt›r›c›” olarak nitelendirildi. Obama büyük kurtar›c› olarak göklere ç›kar›ld›. ‹stanbul Ba¤›ms›z Milletvekili Ufuk Uras ise Obama’n›n Meclis’te konufltu¤u saatlerde Meclis önünde gözalt›na al›nan partililerin aksine ortalarda görünmedi.
nu ile birlikte durum de¤iflmifl oldu. Obama’n›n bir mesaj› da Ermeni soyk›r›m› konusundayd›. Obama, Ermeni soyk›r›m›n› “soyk›r›m” sözcü¤üyle telaffuz etmedi ve seçim kampanyas›nda verdi¤i yaz›l› taahhüdün aksine 24 Nisan’da soyk›r›m tasar›s›n›n onaylanmayaca¤›n›n iflaretini verdi. Ancak Obama Türkiye-Ermenistan iliflkilerinin
ilerletilmesini istedi¤inin alt›n› çizdi. Çünkü Hazar petrolünün Rusya kontrolü d›fl›nda Bat›’ya tafl›nmas› aç›s›ndan tek geçifl niteli¤inde olan Gürcistan, geçti¤imiz yaz Rusya ile girdi¤i savafltan büyük yara alm›fl ve yeni hatlar›n oluflturulmas› ihtiyac› a盤a ç›km›flt›. Türkiye-Ermenistan s›n›r› da olas› tek yol olarak görünüyor.
AKP koalisyonu zorlanmaya bafllad› Yerel seçimlerde Kürt illerinde ortaya ç›kan tabloyu Baflbakan Erdo¤an ve yard›mc›s› Çiçek’in farkl› flekillerde de¤erlendirdi¤i görülüyor. Bu, önümüzdeki dönemde Kürt sorununda izlenecek politikan›n parti içinde sars›nt›lara yol açabilece¤inin bir iflareti Türkiye’yi 6 y›ld›r ‘tek parti iktidar›yla’ yöneten AKP, as›l olarak farkl› görüfl gruplar›n›n ortak ç›karlar etraf›nda bir araya geldi¤i bir ‘koalisyon’. Bu koalisyonun yerel seçim sonuçlar›yla birlikte y›prand›¤› görülüyor. Zorlanman›n odak noktas›nda ise AKP’nin Kürt politikas› var. Yerel seçimlerin hemen ard›ndan Cemil Çiçek’in seçim sonuçlara dair yapt›¤› de¤erlendirme parti içerisinde Kürt
politikas›na dair ‘d›flar›ya taflan’ bak›fl farkl›l›klar› oldu¤unu ortaya koyuyor. Baflbakan Yard›mc›s› ve Hükümet Sözcüsü Çiçek, seçim sonuçlar›na dair “Türkiye'nin belirli bir bölgesinde DTP'den baflka parti kalmad›. I¤d›r'› da ald›lar, yani Ermenistan s›n›r›ndalar” de¤erlendirmesinde bulunarak bunun bir güvenlik sorunu yaratt›¤›n› söyledi. Baflbakan Erdo¤an ise konuya dair kendi-
sine yöneltilen soruya verdi¤i cevapta, bu yaklafl›m›n “hofl ve do¤ru olmayan” bir yaklafl›m oldu¤unu ve Çiçek’in böyle bir fley söyledi¤ini sanmad›¤›n› ifade etti. Erdo¤an ve Çiçek aras›ndaki bu yaklafl›m farkl›l›¤› bu konunun AKP koalisyonu aç›s›ndan bir fay hatt› oldu¤unu ve önümüzdeki dönemde izlenecek politikan›n parti içerisinde sars›nt›lara yol açabilece¤ini gösteriyor.
Tecrübe konufluyor
Sand›k kokuyor
Geliflmelerin kokusunu önceden alma konusunda tecrübeli olan Gülen’in son dönemde yapt›¤› ‘ilginç’ aç›klamalar dikkat çekiyor
Yerel seçimlerin ard›ndan seçim günü yap›lan birçok hile ortaya ç›karken, Türkiye’nin birçok yerinde çöplerde oy pusulas› bulundu
Fethullah Gülen son dönemde yapt›¤› iki aç›klamayla gündeme geldi. Bunlardan birisi Muhsin Yaz›c›o¤lu’nun ölümü di¤eri ise ‘irtica oyunu’nun yeniden sahnelenebilece¤i ile ilgiliydi. Siyasi kariyerine Komünizmle Mücadele Dernekleri’nde bafllayan Gülen, Yaz›c›o¤lu’yla ilgili olarak “davas› u¤runda ç›kt›¤› yolda flehit düflmüfltür” diyerek ve kazadaki komplo ihtimalinin araflt›r›lmas›n› isteyerek ülkücü-faflist lidere vefa borcunu ödemifl oldu. Gülen’in as›l dikkat çekici aç›klamas› ise ‘irtica faaliyetleri’ ile ilgili olan›yd›. AKP iktidar› süresince cemaati iyice serpilen ve oldukça sa¤lam bir siyasi pozisyon elde eden Gülen, ayaklar›n›n alt›ndaki topra¤›n o kadar da sa¤lam olmad›¤› konusunda müritlerine uyar›da bulundu. Gülen, evlerine Said-i Nursi foto¤raflar› as›lm›fl kiflilerin ellerine kalaflnikof-
Ankara’da seçim günü Dikmen ve Afla¤› Ayranc›’da meydana gelen elektrik kesintilerinin “trafolara yap›lan müdahaleler sonucu” oldu¤u tespit edildi. Dikmen’de elektrik kesintilerinin yafland›¤› anda bir kifli sahte oy pusulalar› ile yakalanm›flt›. Mamak’ta ise vatandafllar›n görmesi üzerine kaçan baz› kiflilerin düflürdü¤ü yan›k pusulalarda oylar›n CHP’ye verilmifl oldu¤u ortaya ç›kt›. Kocaeli’nde ise AKP ad›na müflahitlik yapan bir kifli, kendisine verilen talimat do¤rultusunda CHP’ye ait oylar› yakt›¤›n› ifade etti. A¤r›’da ço¤unlu¤u DTP’ye ait 3 bine yak›n oyun iptal edildi¤i iddias› üzerine halk sokaklara dökülmüfltü. Polisin protestoculara sald›rmas› sonucu onlarca kifli yaralanm›flt›. A¤r›’da kentin çeflitli yerlerinde oy pusulalar› da bulun-
lar tutuflturularak kendilerinin terörist ilan edilebileceklerini söyledi. Gülen’in aç›klamas›, de¤iflen dünya konjonktürüyle birlikte ABD’nin Türkiye’de yeni iktidar alternatifi aray›fllar›na girebilece¤i ve cemaatin bu konuda haz›r olmas› gerekti¤ini telkin eder nitelikteydi.
mufltu. Bingöl’de DTP’nin itiraz› üzerine incelenen 3 sand›kta DTP’ye ait 254 oyun baflka partilere aitmifl gibi gösterildi¤i ortaya ç›kt›. Mardin’de bir çöp konteyn›r›nda DTP'ye ait yak›lm›fl oy pusulalar› bulundu. Elaz›¤'›n A¤›n ilçesinde bir kiflinin baflkalar›n›n yerine oy kulland›¤› tespit edilerek seçim iptal edildi. Adana ‹l Seçim Kurulu Müdürü’nün, daha önce Yüre¤ir ‹lçe Seçim Kurulu Müdürlü¤ü yapt›¤› dönemde seçimlere hile kar›flt›rd›¤› iddias›yla yarg›land›¤›, 1 y›l 11 ay ceza ald›¤› ortaya ç›kt›. Ayr›ca seçim kurulu üyelerinin seçim öncesinde AKP ve CHP adaylar›nda destek karfl›l›¤› rüflvet istedi¤i iddia edildi. ‹stanbul'un Çekmeköy ilçesinde ‹l Seçim Kurulu'na gelen oy çuvallar›n›n a¤z›n›n mühürsüz oldu¤u iddia edildi.
Ergenekon’da yeni dalga akademiye Etkili bir tasfiye ve yeniden infla arac›na dönüflen Ergenekon’da 12. dalga da karaya vurdu. Daha önce medya, siyaset ve TSK’y› kapsayan operasyon bu sefer akademiye yöneldi Yerel seçimlerin ard›ndan AKP yoluna h›z kesmeden devam ediyor. Etkili bir tasfiye ve yeniden infla arac›na dönüflen Ergenekon’da 12. dalga da karaya vurdu. Daha önce yazarlar, gazeteciler, siyasi partiler, medya ve TSK’ya dönük gözalt› ve tutuklamalar›n yafland›¤› Operasyonda yeni dalga akademiyi kaps›yor. 13 Nisan sabah› 18 kentte 120 adrese yap›lan eflzamanl› bask›nlarla gözalt›na al›nan veya evi aranan isimler aras›nda 3’ü emekli olmak üzere 5 rektör, Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤i yöneticileri ve ‘Baba Beni Okula Gönder’ kampanyas› ile iliflkili isimler yer al›yor. Gözalt›na al›nan 3 emekli rektörden birisi Veli Küçük’le görüflmeleri deflifre olan Giresun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Metin Öztürk. Darbe girifliminin konufluldu¤u öne sürülen toplant›lara ev sahipli¤i yapan Bafl-
kent Üniversitesi’nin halen görev bafl›ndaki Rektörü Prof. Dr. Mehmet Haberal da gözalt›nda. 12. dalgada eski ‹nönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmio¤lu, Ondokuz May›s Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ferit Bernay ve eski Uluda¤ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Yurtkuran da gözalt›na al›nd›. Operasyon yoksul bölgelerde k›z çocuklar›n›n okula gönderilmesi için ‘ça¤dafll›k’ vurgusu ile yürütülen ‘Baba Beni Okula Gönder’ kampanyas›n›n iki örgütçü kurumuna da yöneldi Operasyon kapsam›nda ÇYDD - Milliyet iflbirli¤i ile yürütülen kampanyan›n sorumlusu olan Do¤an Gazetecilik ‹cra Kurulu Üyesi Tijen Mergen gözalt›na al›n›rken ÇYDD Baflkan› Prof. Dr. Türkan Saylan’›n evi arand›. ÇYDD'nin 14 flubesi arand›, yöneticileri de göz alt›na al›nd›.
16 Nisan 29 Nisan
4 GÜNDEM SES VE ‹HD’DEN ORTAK EYLEM
ATILIM GAZETES‹’NE KAPATMA
ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜ⁄Ü
Necati Ayd›n’› unutmad›k
‹flkence serbest haberi suç
‹nsan Haklar› Derne¤i (‹HD) ve Sa¤l›k ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikas› (SES) 11 Nisan’da Ankara’da yapt›klar› eylemle “kay›plar›n ve faili belli cinayetlerin” katillerinin bulunmas›n› ve cezaland›r›lmas›n› istedi. Yüksel Caddesi’nde yap›lan eylemde 1994 y›l›nda J‹TEM taraf›ndan kaç›r›larak kaybedilen SES üyesi Necati Ayd›n cinayetinin ayd›nlat›lmas› için mücadele edilece¤i belirtildi.
At›l›m gazetesi, Bursa’da Ender Bulhaz Aktürk’ün maruz kald›¤› iflkenceyi haber yapt›¤› için 1 ay süreyle kapat›ld›. At›l›m’›n internet sitesine de eriflimin engellenmesi karar› verildi. Karar At›l›m çal›flanlar›n›n düzenledi¤i bir bas›n toplant›s›yla protesto edildi. Toplant›da konuflan At›l›m çal›flanlar› iflkenceye de¤il, iflkenceyi haber yapanlara s›f›r tolerans gösterildi¤ine dikkat çektiler.
MET‹N GÖKTEPE ÖDÜLLER‹ VER‹LD‹
B‹R FA‹L‹ MEÇHUL C‹NAYET DAHA
A‹HM Türkiye’yi mahkum etti
Grevci gazetecilere ödül
Cesedi 14 y›l sonra bulundu
Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi (A‹HM), Irak'a asker gönderilmesine karfl› ç›kt›klar› için Taksim Meydan›'nda gözalt›na al›nan Halkevleri üyeleri ve 1993’te gözalt›nda kaybolan Harun Çetin’in ailesinin baflvurular›n› kabul ederek Türkiyeyi mahkum etti. Mahkeme Halkevi davas›nda polis müdahalesinin örgütlenme özgürlü¤ünü engelledi¤ine hükmetti
12. Metin Göktepe Gazetecilik Ödülleri, Göktepe'nin do¤um gününde düzenlenen törenle sahiplerine verildi. 1997 y›l›ndan bu yana Metin Göktepe Ödül Komitesi taraf›ndan verilen ödüller, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde düzenlenen törenle da¤›t›ld›. Jüri, Atv ile Sabah’ta greve ç›kan bas›n emekçilerine “Dayan›flma Ödülü”nü verdi.
1995'te fi›rnak'›n Silopi ilçesinde hastaneye götürdü¤ü o¤luyla birlikte geri dönerken, telsizli sivil giyimli kifliler taraf›ndan kaç›r›lan ve bir daha kendisinden haber al›namayan Hasan Ergul’un cesedi bulundu. Eski PKK'li, J‹TEM tetikçisi Abdülkadir Aygan'›n beyanlar› üzerine, ‹HD’ye baflvuran aile Hazar Gölü k›y›s›nda 14 y›l önce bulunan Ergur’un cesedini foto¤raf›ndan teflhis etti.
Aç›l›ma devam...
Ergenekon K›br›s’ta Münür Rahvanc›o¤lu Baraka Kültür Merkezi Aktivisti
Seçimlerde Kürt illerinde a¤›r bir yenilgi alan AKP hükümetinin “Kürt aç›l›m›”, çocuklara iflkence ve hapis, yay›n durdurma, demokratik eylemlere polis sald›r›s› ve askeri operasyonlarla devam ediyor Seçimlerin ard›ndan Kürtlere sistematik sald›r›lar h›zland›. Bu sald›r›lar askeri operasyonlardan demokratik kitle eylemlerine polis sald›r›s›na, yay›n durdurma cezalar›ndan yayg›n gözalt›lara ve tutuklamalara, seçim hilelerinden çocuklara iflkenceye var›ncaya kadar flimdiye dek tan›k oldu¤umuz biçimlerde gelifliyor. Seçim hilesi A¤r›’da DTP’ye ait 3 bin oyun geçersiz say›ld›¤›n› ve oylar›n çal›nd›¤›n› iddia eden DTP’liler, seçimin iptal edilmesi ya da oylar›n tekrar say›lmas› için protesto gösterileri düzenledi. Polisin ve askerin seçimin yenilenmesini isteyen Kürtlere sald›r›s› sonucunda yüzden fazla kifli gözalt›na al›nd›. Gözalt›na al›nanlardan elli ikisi ise “Örgüt üyesi olmak, Devlet mal›na zarara vermek ve yasad›fl› gösteri yapmak” suçlar›yla tutukland›. Amara yürüyüflü Tutuklu Hükümlü Aileleri, Hukuk Dayan›flma Dernekleri Abdullah Öcalan’›n 60’›nc› do¤um günü nedeniyle Urfa’n›n Amara köyü-
ne yürüyüfl düzenlemek istedi. Yürüyüfle izin vermeyen jandarma ve polis cop, kalas, gaz bombas› ve plastik mermilerle sald›rarak iki kiflinin ölümüne, altm›fltan fazla kiflinin de yaralanmas›na neden oldu. Kafas›na at›lan gaz bombas›yla kafatas› parçalanan Mustafa Da¤ ile Dicle Üni-
ri olmak üzere birçok flehirde protesto edildi. Yap›lan protesto gösterilerine polisin çok sert müdahaleleriyle bafllayan çat›flmalar gece yar›lar›na kadar sürdü. Hakkâri’de polis baz› evlerin camlar›n› k›rd›, evlerin içlerine gaz bombas› att›. Kürt gençleri polis sald›r›s›na barikatlar kurarak, molo-
tof ve tafllarla karfl›l›k verdi. Polis tehdidi Amara Yürüyüflü’nde öldürülen Dicle Üniversitesi ö¤rencisi Mahsun Karao¤lan’›n arkadafllar› da üniver-
‹stanbul’un farkl› üniversitelerinde yo¤unlaflan faflist sald›r›larda ilerici, sosyalist ö¤renciler hedef haline geliyor. Üniversiteliler sald›r›lara devrimci dayan›flmay› büyüterek karfl› duruyor
merminin de kullan›ld›¤› sald›r›da iki ö¤renci yaraland›. Ö¤renciler Mimarl›k Fakültesinde barikat kurdu. YTÜ’deki olaylar›n ard›ndan okuldan ç›kan 25 kiflilik faflist grup Beyo¤lu ‹stiklal Caddesinde ‹Ü ö¤rencisi üç ö¤renciye demir sopalarla sald›rd›. Ö¤rencilerden birinin eli k›r›l›rken ikisinin ise bafl›na ona yak›n dikifl at›ld›. Üniversitelerde son sald›r› dalgas› ‹Ü’de ülkücü-alperenci faflistler eliyle gerçeklefltirildi. Muhsin Yaz›c›o¤lu ile ilgili bildiri da¤›tmaya bafllayan faflistler solcu ö¤rencileri tehdit ettiler. ‹ki gün boyunca (6 ve 7 Nisan) ö¤rencileri taciz ve tehdit etmeye devam eden faflistler 8 Nisan Çarflamba günü okuldan toplu ç›kan 15 solcu ö¤renciye Unkapan›’ndaki otobüs duraklar›nda sat›r, döner b›ça¤› ve sopalarla sald›rd›lar.
liyoruz, buras› Diyarbak›r, görüflürüz” gibi ifadelerle tehdit etti. Gözalt›na al›nan ö¤rencilerden 11 tanesi ç›kar›ld›klar› mahkemece tutukland›.
Yay›n yasaklar› son sürat ‹stanbul 13. A¤›r Mahkemesi Türkiye’de yay›n yapan ilk Kürtçe gazete olan Azadiya Welat’a ve yay›n hayat›na 10 Nisan’da bafllayan haftal›k Özgür Mezopotamya gazetesine, ‘örgüt propagandas›’ yapt›klar› gerekçeyle birer ayl›k kapatma cezas› verdi. Bu kararlarla 2008’den beri Kürtlerin yay›nlar›na 32 kez yay›n durdurma cezas› verilmifl oldu. Hak ihlalleri Siirt Sulh Ceza Mahkemesi, Kürtçe ve Arapça konufltuklar› için DTP PM üyesi Selim Özalp ve DTP Siirt ‹l Baflkan› Abdurrahman Taflç›’ya 5 ay hapis cezas› verdi. Erzurum H Tipi Cezaevi’nde bulunan siyasi hükümlü ve tutuklular, hukuk d›fl› ve kötü muameleye karfl› 23 fiubat’ta açl›k grevine bafllad›. ‹HD’nin Adana fiubesi’nin 2009’un ilk üç ay›na iliflkin haz›rlad›¤› hak ihlalleri raporuna göre, kentte 33 çocu¤a ‘örgüt üyeli¤i ve propagandas›ndan’ 130 y›l hapis cezas› verildi. Gözalt›na al›nan ve tutuklanan çocuklar, cezaevine giriflte
soyunmad›¤› için copla bay›lt›lana kadar dövülmekten ve üzerine su dökülmesine, üzerlerine oturulmas›ndan saçlar›ndan sürüklenmeye kadar birçok iflkenceye maruz kal›yor. fi›rnak’›n Cizre ilçesinde TRT 6 protestosuna kat›ld›klar› ve polis ile askere tafl att›klar› iddias›yla iki çocuk hakk›nda 20’fler y›l hapis cezas› istendi. Son olarak 14 Nisan’da DTP’ye, Asr›n Hukuk Bürosu’na ve Gün Tv’ye eflzamanl› operasyon düzenlenerek yetmifl kifli gözalt›na al›nd›. Tayyip Erdo¤an’›n “Tehditle kazand›lar” ve Cemil Çiçek’in “Ermenistan s›n›r›na dayand›lar” sözlerinin ard›ndan yap›lan operasyonlarda gözalt›na al›nanlar aras›nda DTP Genel Baflkan Yard›mc›s› Bayram Altun ve Kamuran Yüksek de bulunuyor. DTP Genel Baflkan› Ahmet Türk, operasyonlara çok sert tepki göstererek, "Hiçbir güç DTP'ye diz çöktürtemeyecektir" dedi. Yaflanan bu olaylar AKP hükümeti aç›l›m›n›n sadece “havuçtan” ibaret olmad›¤›n› “sopay›” da içerdi¤ini gösterdi.
Polisten vur patlas›n çal oynas›n
Umuda düflmanlar
Üniversitelerde seçimden sonra solcu ö¤rencilere yönelik sald›r›lar yayg›nlaflmaya bafllad›. ‹stanbul’da yaklafl›k bir buçuk haftaya yay›lan sald›r›larda onlarca ö¤renci yaraland›. Üniversitelerdeki ilk gerginlik 1 Nisan’da Ö¤renci Kolektifleri’nin, da¤›tt›¤› bildirinin, “Müslüman Gençlik” isimli gerici örgüt taraf›ndan “inançlar›na hakaret edildi¤i” gerekçesiyle engellenmeye çal›fl›lmas›yla bafllad›. Ö¤renciler sald›r›ya u¤rad›. 4 ö¤renciyi yaralad›. Ertesi gün ‹Ü’de gericilerle gerginlik devam ederken ‹flçi Partisi’yle ba¤lant›l› Türkiye Gençlik Birli¤i (TGB) isimli faflist örgütün Y›ld›z Teknik Üniversitesinde polis deste¤iyle masa açmas› üzerine gerginlik yaflan›rken 3 Nisan’da yeniden okula gelen TGB’liler masa açarken polis devrimci ö¤rencilere sald›rd›. Plastik
sitede ders boykotu yapt›. Polis ders boykotu yapan ö¤rencilere sald›rarak baz› ö¤rencileri gözalt›na ald›. Gözalt›lara tepki gösteren Dicle Üniversitesi Ö¤retim Görevlisi Ersin Vedat Elgür de polisler taraf›ndan tehdit edildi. Polisler Elgür’ü, “Diyarbak›r’› ö¤reneceksin, Senin nas›l hoca oldu¤unu biA¤r› Valisi Halil ‹brahip Akp›nar, polis ve askerin A¤r› caddelerinde “Her fley vatan için” slogan›yla yürümesi ve demokratik gösterilere çok sert müdahalelerde bulunmas›yla ilgili görüflme isteyen DTP millet vekillerine, “Siz bundan sonra göreceksiniz, bundan sonra neler yapaca¤›z” diyerek tehdit etti
versitesi Matematik Bölümünde okuyan Mahsun Karao¤lan kald›r›ld›klar› hastanede hayatlar›n› kaybetti. ‘Amara Yürüyüflü’ne yap›lan sald›r› baflta Kürt ille-
Emniyet teflkilat›n›n 164. y›l› baflta yasakl› meydan Taksim olmak üzere tüm ülkede kutland›. Polislerin dayak ve iflkenceli kutlamalar› da cabas› Emniyet Teflkilat› 164. y›l›n› görkemli törenlerle kutlad›. Türkiye’nin farkl› kentlerinde valiler ve il mülki erkan›n›n kat›ld›¤› kutlamalar yap›l›rken ‹stanbul’da iflçiye emekçiye kapat›lan Taksim Meydan› polis kutlamalar›na aç›ld›. Polisler kendi kutlamalar› için kapat›lan alanlar› yeterli bulmayarak sokaklarda estirdikleri terörle de kendi bildikleri biçimde kurulufl kutlamalar› yapmay› ihmal etmedi. 10 Nisan’da 164. kurulufl y›ldönümünü kutlayan polis teflkilat› ayn› hafta yine iflkence, dayak, sald›r› ve hak ihlalleri ile gündeme geldi. 29 Mart’ta polis, yaralama
olay›na kar›flt›¤› düflünülen bir flüpheliyi ararken Tarlabafl›’nda bir eve bask›n yaparak evde bulunan Hakim Adl›¤’› öldüresiye dövdü. Uyudu¤u s›rada evde aniden polis bask›n›na u¤rayan Adl›¤’›n aranan zanl› olmad›¤› ortaya ç›kt›. 4 Nisan Cumartesi günü tak›mlar›n› desteklemek için Y›ld›z Yokuflu’ndan Dolmabahçe’ye kadar meflaleli yürüyüfl yapmak isteyen Befliktafll› taraftarlar polisin amans›z sald›r›s›na u¤rad›. Coplu gazl› sald›r›da binlerce taraftar›n yan›nda yoldan geçenler de zarar gördü. 12 Nisan günü Van’›n Mu-
Eskiflehir Gültepe Halkevi’ne sald›r› Eskiflehir Gültepe Halkevi kundaklanmak istendi. 1 Nisan gecesi yaflanan sald›r›da Halkevi’nin pencere ve duvarlar› yanarken mahalle halk›n›n itfaiyeye haber vermesi üzerine yang›n söndürüldü. Ertesi gün baflta mahalle halk› olmak üzere sendikalar,
2009
demokratik kitle örgütleri ve siyasi parti temsilcilerinin kat›l›m›yla sald›r›y› k›nayan bir bas›n aç›klamas› yap›ld›. Halkevciler yapt›klar› eylemle sald›r›n kendilerini y›ld›rmayaca¤›n› hak mücadelesini kararl›l›kla sürdüreceklerini belirtti.
radiye ilçesinde polis ö¤renci dostluk maç› ise lise ö¤rencilerinden birinin arkadafl›ndan Kürtçe pas istemesiyle kabusa
dönüfltü. Polis dostluk maç› oynad›¤› ö¤rencilerin 4’ünü döverek yaralad›, bununla da yetinmeyerek gözalt›na ald›.
MHP bildi¤imiz gibi... Antalya’n›n Kemer ilçesinde eski belediye baflkan› taraf›ndan heykelt›rafl Zafer Sar›’ya yapt›r›lan “aflk heykeli” yeni seçilen MHP’li belediye Mustafa Gül taraf›ndan kald›r›ld›. Yeni belediye baflkan›n›n ilk icraat› kentte tepkiyle karfl›land›.
Türkiye kamuoyunu bir süreden beri meflgul eden Ergenekon soruflturmas› Nisan ay› bafl›ndan itibaren K›br›s gündeminde de yerini ald›. Türk-Metal Sendikas› eski baflkan› Mustafa Özbek’in evinde bulunan ve do¤rudan K›br›s’la iliflkili belgelerde UBP Genel Baflkan› Dervifl Ero¤lu ve eski Cumhurbaflkan› Rauf Denktafl’›n da isimlerinin geçmesi nedeniyle, K›br›s’taki seçim süreci daha da bir hareketlilik kazand›. (…) Asl›nda etraf›nda k›yametler kopar›lan belgeler pek de fazla bir detay içermiyor. (…) Bu belgelerde; 1998 genel seçimleri ve 2000 Cumhurbaflkanl›¤› seçimlerinde Ergenekon isimli örgütün K›br›s içinde etkin bir çal›flma yürüttü¤ü, Ergenekon’un art›k Denktafl yaflland›¤›ndan, duygusallaflt›¤›ndan davaya hizmet edemeyece¤i için yerine Ero¤lu’nu getirmeye karar verdi¤i, 1998 genel seçimlerinde UBP’nin güçlü bir iktidar kurabilmesi için, K›br›s’›n kuzeyinin bölgelere ayr›larak çeflitli timler oluflturuldu¤u ve bu timlerin para da¤›tt›¤› konular›na de¤inilmifl. Görüldü¤ü gibi Ergenekon konusunun K›br›s’la da iliflkili oldu¤undan öte hiçbir noktaya aç›kl›k getirmeyen belgeler, sadece düzen siyasetçilerinin birbirleri aleyhine kullanabilecekleri kadar s›¤ alanlara nüfuz etmekle yetiniyor. Öyle ki, belgeler Rauf Denktafl’› neredeyse Ergenekon’un “ma¤duru” pozisyonunda servis eder durumda. Zaten Rauf Denktafl da belgelerin yay›nlanmas›ndan hemen sonra yapt›¤› aç›klamada; 1998 ve 2000 seçimlerinde kendisine ve o¤lunun partisine karfl› bir komplo sezinledi¤ini ancak bu kadar kapsaml› bir operasyon oldu¤unu tahmin etmedi¤ini, belgelerin kendisini suçlar mahiyette de¤il aksine olay›n ana ma¤duru oldu¤unu gösterir kapsamda oldu¤unu söyledi. Bu öylesine bir çeliflki ki, 2000 y›l›ndaki Cumhurbaflkanl›¤› seçimlerinde Denktafl karfl›s›nda ikinci tura kald›¤› halde evinin önünde bombalar patlat›l›p pefline adam takt›r›l›nca seçimlerden çekildi¤ini aç›klayan Ero¤lu Ergenekoncu, bu sayede seçimleri “kazanan” Denktafl da ma¤dur olmufl oluyor. Denktafl ailesi bununla da yetinmiyor ve 12 Nisan tarihli Yenidüzen gazetesine demeç veren DP Genel Baflkan› Serdar Denktafl, 1989’da bir trafik kazas› sonucu ölen Raif Denktafl’›n ölümünün de kendileri için her zaman flüpheli oldu¤unu söyleyebiliyor. Böylece en az›ndan seçilere kadar Ergenekon soruflturmas›n›n Denktafl’lara dokunmayaca¤›n›, ama Ero¤lu ile fazlas› ile ilgilenece¤ini anlam›fl oluyoruz. Ne de olsa Ero¤lu’nun UBP’si, AKP’nin CTP’sinin en büyük rakibi... Ergenekon ismi alt›nda 1990 sonras›n›n bir parças› gibi lanse edilen yeralt› faaliyetlerinin, K›br›s’tan bafllayan ve 1990’lar›n çok öncesine uzanan bir tarihi oldu¤u ise reddedilemeyecek bir olgu. 1950’li y›llar›n bafl›ndan itibaren gerçekleflen bombalama, cinayet, katliam vb. her türlü kontrgerilla faaliyetinin çekirde¤i olan iliflki a¤lar›n›n merkezinde ise Rauf Denktafl’›n ta kendisi var. Denktafl, 1957 y›l›nda Özel Harp Dairesi taraf›ndan kurdurulan yeralt› teflkilat› TMT’nin de K›br›s’taki bir numaral› adam›yd›. TMT bir yer alt› teflkilat› oldu¤u ve hiçbir üye kayd› tutulmad›¤› halde, TMT’de görev yapm›fl olmak KKTC yasalar›na göre hala emeklilikte avantaj say›lyor. Bunun için flimdilerde “yasal” olan TMT Derne¤i’nden yaz›l› bir belge almak yeterli kabul ediliyor. K›br›s’ta yasad›fl›l›¤›n yasa haline geldi¤i koflullar alt›nda sürdürdü¤ümüz yaflamlar›m›za, flimdilerde bir de Ergenekon kat›ld›. Asl›nda ad›na bugün Ergenekon denilen bu yeralt› faaliyetleri ve kontrgerilla operasyonlar› K›br›s için hiç de yeni de¤il. Tam tersine bizim buralardan do¤mufl has be has kendi mahsülümüz. Ancak e¤er sözü edilen “hukuki süreç” bir siyasi hesaplaflma düzeyini aflar da geçmifl cinayetlerin, adam dövmelerin, parti, gazete, araba bombalamalar›n faillerinin bulunup a盤a ç›kar›ld›¤› bir zemine dönüflürse iflte o zaman yeni birfley ile karfl› karfl›yay›z demektir. Böylesi bir yenilik ise sadece ve sadece ba¤›ms›z bir K›br›s’ta, özgür ve kardefl halklar›n hesap sorma mekanizmalar› ile yarat›labilir.
16 Nisan 29 Nisan
2009
1 MAYIS 5
Tatil hakk› al›nd› Taksim Meydan› da al›nacak
Direne direne kazan›yoruz! ‹lerici emek örgütlerinin ve sosyalistlerin ›srarl› mücadelesi tabular› birer birer y›k›yor. Geçti¤imiz y›l 1 May›s'› 'Emek ve Dayan›flma Günü' ilan eden hükümet bu y›l 1 May›s'›n tatil olmas›n› Meclis gündemine getirdi. Emekçiler 12 Eylül’le kaybettikleri tatil haklar›n› geri al›yorlar. Gündemdeki 'meydan' tart›flmalar›nda ise söz emekçilerin. Onlar 'kendi' günlerini 'kendi' meydanlar›nda kutlayacaklar 2008 1 May›s’› öncesinde AKP hükümeti kendini matematik ve iktisat bilimlerine vermiflti. ‹lerici emek örgütleri ve sosyalistlerin y›llad›r ›srarla sürdürdükleri mücadele sonucu 1 May›s’› ‘Emek ve Dayan›flma Günü’ ilan etmek zorunda kalan hükümet tatil talepleri karfl›s›nda ise ilginç bir hesap-kitap ifline giriflmiflti. Türkiye’nin milli geliri, iflgünü say›s›na bölünerek ülkenin ‘bir günde’ ne kadar büyük bir ekonomik kayba u¤rayaca¤› hesapland› ve tatil talebi kesin bir dille reddedildi. Taksim Meydan› yasa¤› ise tart›fl›lmad› bile. AKP, 12 Eylül darbecilerinin mirasç›s› oldu¤unu gösterdi. Taksim Meydan›’n›n ‘1 May›s Meydan›’ oldu¤unu söyleyenler ise 2007 y›l›nda oldu¤u gibi 2008 y›l›n-
da da istikameti Taksim olarak belirlediler. Hükümetin icazetine gerek duymadan kendi programlar›n› aç›klad›lar. Bas›n›n ‘gazc› kardefller’ ad›n› takt›¤› ‹stanbul Valisi Muammer Güler ve Emniyet Müdürü Ce-
lalettin Cerrah yönetimindeki binlerce polisin emekçilere yöneltti¤i teröre karfl› sokak sokak direnifller örgütlendi. ‹stanbul, 1 May›s alan› oldu. Baflta Ankara ve Adana olmak üzere
Vali Muammer Güler, Taksim Meydan›’n›n 1 May›s kutlamalar› için uygun olmad›¤›n› söylüyor. Ancak 2004 y›l›nda Saraçhane’de kutlanan 1 May›s’la bafllayan süreç nas›l uygun olmayan alanlar›n bir bir aç›ld›¤›n› gösteriyor
di¤er illerdeki kutlamalarda da polis terörü k›nand›. Taksim direnifli selamland›. Hediye de¤il kazan›m Bu y›lki tart›flmalar ise Baflbakan’›n '1 May›s talimat›yla' hareketlendi. Ekonomik kay›p hesaplar›n› unutan hükümet 1 May›s’›n tatil ilan edilmesi sürecini bafllatt›. Y›llard›r ›srarla sürdürülen 1 May›s mücadelesi, tatille birlikte en önemli kazan›mlar›ndan birisini elde etmifl oldu. 1 May›s tatili AKP’nin demokrasi karnesine de¤il Türkiye s›n›f mücadelesinin kazan›m hanesine yaz›ld›. Tatil tart›flmalar›n›n ard›ndan ise gündeme Taksim yasa¤› geldi. Hükümetin tatil karar›n› Taksim yasa¤›n› sürdürmek aç›s›ndan bir koz olarak kullanaca¤› dile getirildi. Hükümet yanl›s› Hak-‹fl’ten iddialar› do¤rularcas›na “Önemli olan tatildi. Taksim önemli de¤il” aç›klamas› geldi. Türk‹fl’in AKP’ye yak›nl›¤› ile bi-
Türkiye’de ilk 1 May›s 1900’lerin bafllar›nda kutland›. Cumhuriyet’in ilan›ndan sonra ise iflçilerin 1 May›s’› kutlamalar›nda zorluklar ç›kar›ld›. 1925 y›l›nda ç›kar›lan Takrir-i Sükun kanunuyla birlikte iflçi s›n›f›n›n tüm örgütlenme haklar›yla birlikte 1 May›s da rafa kald›r›ld›. 1935’te 1 May›s devlet taraf›ndan ‘Bahar Bayram›’ ve tatil ilan edildi. 60’l› y›llardaki devrimci yükselifl döneminde 1 May›s’lar mücadelenin ana gündemi de¤ildi. Yar›m as›r süren sessizlik D‹SK taraf›ndan 1976 y›l›nda Taksim Meydan›’nda örgütlenen ve on binlerce emekçinin kat›ld›¤› mitingle bozuldu. Bu tarihten itibaren 1 May›s Meydan› olarak an›lmaya bafllanan Taksim’de 77 ve 78 y›llar›nda da yüz binlerce emekçinin kat›l›m›yla kutlamalar yap›ld›. 79’da ise ‹stanbul’da ilan edilen
s›k›yönetim nedeniyle kutlamalar ‹zmir’e tafl›nd›. 12 Eylül darbecileri 1 May›s’› takvimlerden silmeye çal›flt› ancak emekçiler 87’de yapt›klar› salon kutlamalar›n›n ard›ndan 88’de soka¤a ç›kt›. 89 y›l›nda ise Taksim zorland›. ‹flçi s›n›f›n›n en militan unsurlar›n›n direngenli¤iyle 1 May›s, 1992 y›l›nda yasallaflt›. 93, 94 ve 95 y›llar›nda Türkiye’nin farkl› illerinde çeflitli meydanlarda yap›lan mitinglerin ar›ndan 1996 y›l›nda Kad›köy’de 150 bin kiflinin kat›l›m›yla 12 Eylül’den sonra yap›lan en kitlesel miting gerçeklefltirildi. 2000’li y›llar›nda bafllar›nda ise ‹stanbul’daki mitingler ‹stanbullulardan yal›t›k olan Ça¤layan Meydan›’na s›k›flt›r›ld›. 2004’te Saraçhane, 20052006’da Kad›köy’de kutlanan 1 May›s’lar›n ard›ndan ise Taksim direniflleri yeninden bafllad›.
kutlanan 1 May›s, 2005 y›l›nda 9 y›ld›r yasakl› olan Kad›köy Meydan›’n›n kilidinin k›r›lmas›n› sa¤lam›flt›. Emekçiler meydanlara Bu y›l Türkiye'nin dört bir yan›nda kutlanacak olan 1 May›s’›n önceki y›llara göre çok daha kitlesel gösterilere sahne olmas› bekleniyor. Krizin kapitalist sistemi sallamaya bafllad›¤› bir dönemde soka¤a ç›kacak olan emekçiler taleplerini çok daha gür bir sesle dile getirecekler. Patronlar›n yol
açt›¤› krizin faturas›n›n patronlar taraf›ndan ödenmesi istenecek. Kriz için ay›r›lan bütçenin sermaye için de¤il baflta iflsiz kalan on binlerce emekçinin ma¤duriyetlerinin giderilmesi ve halk›n temel haklar› olan e¤itim, sa¤l›k, bar›nma, enerji ve su için harcanmas› talep edilecek. Kürt sorununda demokratik çözüm istenecek. Emekçiler ‘kendi’ günlerinde ‘kendi’ meydanlar›na akacak ve 1 May›s meydan›nda haklar›n› hayk›racak.
Katiller hesap verecek
Türkiye’nin 1 May›s tarihi Osmanl› döneminde bafllayan 1 May›s kutlamalar› Cumhuriyet döneminde uzun süre yasakl› kald›. ‹lk kitlesel 1 May›s ise 76’da Taksim’deydi
linen Genel Baflkan› Mustafa Kumlu ise tatil karar›n› olumlu karfl›lad›klar›n›, 1 May›s’› Taksim’de kutlamak istediklerini ancak izin verilmedi¤i taktirde Taksim’i ‘tak›nt› haline getirmeyeceklerini’ belirterek ikircikli bir tutum tak›nd›. D‹SK ve KESK ise yapt›klar› aç›klamalarla kutlamalar› Taksim’de yapma konusundaki kararl›l›klar›n› dile getirdiler. TMMOB, Devrimci 1 May›s Platformu, Halkevleri, Devrimci 78'liler Federasyonu gibi örgütler 1 May›s'ta Taksim'de olacaklar›na dair aç›klamalar yapt›. D‹SK, Avrupa'dan sendikac›lar›n da 1 May›s'› Taksim'de kutlamak için Türkiye'ye geleceklerini aç›klad›. Taksim’in Polis Günü kutlamalar› için kapat›ld›¤› 10 Nisan günü aç›klama yapan Vali Güler ise Taksim’in kutlamalar için uygun olmad›¤›n› söyledi. Ancak ‘kutlamaya uygun olmayan alanlar›n’ emekçilerin mücadeleleri sonucunda uygun hale gelebildi¤i biliniyor. 2004 y›l›nda yasad›fl› ilan edilmesine karfl›n Saraçhane’de
1 May›s’a yönelik içinde resmi görevlilerinin de bulundu¤u faflist tezgahlar sonucu alanlarda 41 kifli katledildi Faflist tezgahlar ve devletin kolluk güçlerinin sald›r›lar› sonucu 1977, 1989 ve 1996 y›llar›nda 1 May›s’› kutlamak isteyen emekçilerin kan› ak›t›ld›. Tarihe ‘Kanl› 1 May›s’ olarak geçen 1977’de Taksim’de yüz binlerce kiflinin kat›l›yla yap›lan miting, resmi ve sivil faflist güçler taraf›ndan kana buland›. Sular ‹daresi ve Intercontinental Oteli üzerinden aç›lan atefller, kitlenin üzerine sürülen panzerler ve siren sesleriyle yarat›lan panik sonucu 37 kifli katledildi. Sald›r›ya dair pek çok delil elde edilmesine karfl›n bugüne kadar katliam›n failleri yarg› önüne ç›kar›lmad›. 12 Eylül darbesinin bask›c› faflist uygulama-
lar›na karfl› mücadelelerinde ad›m ad›m ilerleyen emekçiler 1989 y›l›nda Taksim’i zorlad›lar. Polisle eylemciler aras›nda yaflanan çat›flma s›ras›nda 17 yafl›ndaki iflçi Mehmet Akif Dalc›, polis kurflunuyla vurularak hayat›n› kaybetti. 1996 y›l›nda ise ‹stanbul Kad›köy Meydan›’nda 150 bin emekçinin kat›ld›¤› miting öncesinde arama noktas›nda ç›kan arbedede polisin açt›¤› atefl sonucu Hasan Albayrak, Dursun Odabafl› ve Levent Yalç›n isimli 3 iflçi hayat›n› kaybetti. Medyada yer alan haberlerde 1 May›s’›n polis taraf›ndan kana bulanmas› de¤il bir göstericinin lalelere sopayla vurmas› ön plana ç›kar›ld›.
78 yol gösteriyor 1 May›s 1978, 1 May›s ve Taksim Meydan›’na dair yap›lan tart›flmalarda üzerinde yeterince durulmayan bir konu. Ancak 78 1 May›s’›n›n emekçiler için önemi bir hayli büyük. Yükselen devrimci hareketi sindirmek için 1977 y›l›nda kontrgerilla taraf›ndan gerçeklefltirilen katliama en iyi cevab›n yine Taksim’de verilece¤ini
düflünen yüz binlerce emekçi ertesi y›l da ‘1 May›s Meydan›’nda buluflmufltu. Katliam›n›n sorumlular›n›n bulunmas›n›n istendi¤i mitingle halk›n faflizmin y›ld›rma politikalar›na boyun e¤meyece¤i gösterilmifl oldu. 1 May›s’›n Taksim’de kutlan›lmas› ancak ertesi y›l ‹stanbul’da ilan edilen s›k›yönetimle engellenebildi.
‹flçi s›n›f› gücünü 1 May›s’ta farketti ABD’li iflçiler 1886 1 May›s’›nda ‘8 saatlik iflgünü’ talebiyle ifl b›rakt›lar. Yüz binleri içine alan bu hareket Avrupa’da da karfl›l›k bularak 1 May›s’› emekçilerin uluslararas› günü haline getirdi ABD’de 1873 y›l›nda bafllayan resesyon iflçileri ücretlerin düflürülmesi, çal›flma saatlerinin uzat›lmas› ve örgütlenmenin yasaklanmas› gibi sald›r›larla karfl› karfl›ya b›rakt›. 18 saate kadar uzayabilen çal›flma saatleri karfl›s›nda gizli birlikler ve sendikalar etraf›nda örgütlenen iflçiler mücadeleye bafllad›. Hem kalifiye hem kalifiye olmayan iflçileri örgütleyen, siyah iflçileri saflar›na katan ve çok say›da militan kad›n örgütçüye
sahip olan Emek fiovalyeleri adl› etkili iflçi örgütü 1878’de iflgününün 8 saat ile s›n›rland›r›lmas› talebini dile getirdi. ‘8 saatlik iflgünü’ talebi di¤er örgütler taraf›ndan da sahiplenilerek yayg›nlaflt›. 1886 y›l› Nisan’›nda 8 saatlik ifl günü mücadelesi iyice yo¤unlaflm›flt›. 1 May›s 1886 günü ise iflçiler fiilen 8 saat çal›flacak ve karara uymayan fabrikalar fiilen engellenecekti. Bu mücadele, iflçi s›n›f› içerisindeki farkl› politik e¤ilimleri
de bir araya getiren bir ortaklaflma görevi de görmüfltü. 1 May›s’ta ABD’nin pek çok kentinde on binlerce iflçinin kat›l›m›yla eylemler ve grevler örgütlendi. Hareketin merkezi konumunda bulunan Chicago’da ise yüz binlerce iflçi harekete dahil olmufltu. Chicago’daki gösteriyi sabote etme planlar›n› hayata geçiren polisse, ifle önce iflçileri taciz etmekle bafllad›. 5-6 bin kiflilik bir iflçi toplulu¤unun üzerine atefl açan po-
lisler, iki iflçiyi öldürdüler. May›s’›n ilerleyen günlerinde polis sald›rganl›¤›n›n yol açt›¤› çat›flmalar devam etti. 7 polis ile 9 iflçi daha polis kurflunlar›na hedef olarak hayat›n› kaybetti. Üzerlerine polisleri öldürme suçu at›lan iflçi liderleri idam edildi. ‹flçilerin cenazesine yar›m milyon kifli kat›ld›. II. Enternasyonel 1889’da ABD’li iflçilerin ayaklanmas›n›n bafllad›¤› 1 May›s gününü uluslararas› eylem günü olarak ilan etti.
16 Nisan 29 Nisan
6 EMEK
Eski tas eski hamam Dünyadaki “geliflmifl ve geliflmekte olan” 20 ülke lideri, küresel ekonomiyi nas›l canland›racaklar›n› tart›flmak amac›yla Londra'da topland›. Toplant› sonuçlar› ‹ngiltere Baflbakan› Gordon Brown taraf›ndan “Yeni bir dünya düzeni bafllad›. Washington mutabakat›, zincirlerinden boflanm›fl bir küreselleflme dönemi bitmifltir” denilerek sunuldu. Aç›klanan sonuçlarla ve kat›l›mc› her ülkenin memnuniyet ifadeleriyle zirvenin olumlu geçti¤i havas› yarat›lmaya çal›fl›ld›. Oysa ki aç›klanan sonuçlar hakk›nda yap›lan yorumlar, sert bir kayaya çarp›p da¤›lan kapitalist ülkelerin ekonomistlerinin, ne yapacaklar›n› bilmez bir halde gerçekleri maskeleyerek, her fley kontrol alt›ndaym›fl gibi davrand›klar›n› ifade ediyordu. Zirvenin lideri konumundaki ABD Baflkan› Barack Obama, küresel krizin sonunun göründü¤ünü ve yeni bir dönemin bafllad›¤›n› kürsüden belirtti¤i saatlerde ABD’de aç›klanan mart ay› iflsizlik istatistikleri adeta onu yalanl›yordu. Aç›klanan rakamlara göre ABD’de iflsizlik oran› yüzde 8,5’e yükselmifl, 680 milyon emekçi daha iflsiz ordusuna kat›lm›flt›. Önümüzdeki dönemde krize karfl› ne yap›labilece¤ine dair net mesajlar veremeyen zirve bir yandan da Almanya-Fransa ekseninin ABD ‘nin kimi taleplerini bloke etmeyi baflard›¤› ama genel olarak emperyalistler aras› bir uzlaflmaya sahne
Üç ay sonra ne olacak? Gelecek aylardaki ekonomik canl›l›¤›n göstergelerinden biri olan imalat sanayiinde kapasite kullan›m› martta geçen y›l›n ayn› ay›na göre 16.5 puan azalarak yüzde 64.7’ye indi. Kapasite kullan›m› ocakta yüzde 63.7, flubatta yüzde 63.8 olmufltu. Geçen y›la göre önemli ölçüde düflen kapasite kullan›m›na iliflkin verilerin bütününü göz ard› ederek sadece marttaki k›l pay› k›p›rdanmaya ümit ba¤layan Sanayi ve Ticaret Bakan› Zafer Ça¤layan bunu, “gerilemenin durdu¤una iflaret” olarak yorumlad›. Türkiye ‹statistik Kurumu, ‹malat Sanayiinde E¤ilimler Mart 2009 verilerine göre, tam kapasite ile çal›fl›lamamas›n›n nedenleri aras›nda ilk s›ray› yüzde 52.7 ile iç pazarda talep yetersizli¤i ald›.
Kriz sanayi kentlerini vurdu Birleflik Metal ‹fl taraf›ndan yap›lan araflt›rmada, kriz sürecinde iflten at›lmalar›n en yo¤un olarak yafland›¤› il oransal olarak Bilecik olurken, iflten at›lan iflçi say›s›nda ‹stanbul ise birinci s›rada. Birleflik Metal ‹fl'in yapt›¤› aç›klamaya göre, krizin yo¤un bir biçimde hissedilmeye baflland›¤› Eylül 2008 tarihinden, fiubat 2009 tarihine kadar iflten at›lmalar›n en yo¤un yafland›¤› il oransal olarak Bilecik olurken, Bilecik’i Tekirda¤, Bursa, K›rklareli, Ni¤de, Denizli, Uflak, Manisa, Kayseri, Kütahya ve Kocaeli gibi a¤›rl›kl› olarak sanayi kentleri izledi.
Sert bir kayaya çarp›p da¤›lan kapitalistler, kontrollerinden ç›km›fl durumdaki krizi kontrol ediyormufl gibi davranarak kapitalist sistemin yap›s›ndan kaynaklanan nedenleri maskelemeye çal›fl›yorlar
oldu. Almanya ve Fransa destek paketleri aç›klamaya yanaflmayarak, ihracat fazlalar›n› güvence alt›na almaya çal›flt›. ABD, kendi iç piyasas›n›n canlanmas› sonras› di¤er ülkelerin ABD pazar›na ak›m›n› engellemek için baz› taleplerde bulundu. Sonuçta bu çat›flmadan ortak bir uzlaflma ç›kt›. IMF ile yola devam Zirve sonunda emperyalist ülkeler IMF’nin güçlendirilerek, maliyetin ortaklaflt›r›lmas› konusunda uzlaflt›. IMF bütçesi 3 kat art›r›ld›.
Daha önce Asya krizi s›ras›nda kriz yönetiminde baflar›s›z olan IMF, bir kez daha görev verilerek umut haline getirilmeye çal›fl›ld›. Bütçesi 1.1 trilyon dolara ç›kart›lan IMF’nin krizle bo¤uflan ülkelere yard›m edece¤i belirtildi. Fakat IMF’nin yap›s›nda herhangi bir de¤ifliklik yap›lmad›. Ayr›lan kaynak ise yine eflitsiz bir biçimde da¤›t›l›rken, öncelikli olarak finansal kay›plar› kurtarmaya yönelik kullan›lmas› konusunda ortak bir mutabakata var›ld›.
Kim neyi denetleyecek Zirvede finans piyasalar›ndaki denetimsizlik krizin bafl sorumlusu ilan edildi. Bununla ilgili “vergi cennetleri” denen gizli bölgelere yapt›r›m uygulanmas› ve mali piyasalar›n küresel düzeyde denetlenmesi üzerine anlaflma sa¤lanm›fl gibi görünse de asl›nda zirve sonunda konuyla ilgili, “Önemli olan finansal kurulufllar›n, piyasalar›n ve bunlar›n enstrümanlar›n›n uygun derecede denetlenmesi gerekti¤i” aç›klamas›yla denetleme iflinin ucunun aç›k b›rak›ld›¤› görüldü.
Finansal ‹stikrar Kurumu kuruldu Zirve sonunda Finansal ‹stikrar Forumu kurumsallaflt›r›ld›. Kurumun görevi, koordinasyonu sa¤lamak, finans piyasas›n› etkileyen k›r›lganl›klara karfl› oyuncular› uyarmak ve oyunculara rehberlik sunmak olarak belirlendi. Böylece Finansal ‹stikrar Kurumu ad› alt›nda herhangi bir yapt›r›m ya da düzenleyici gücü olmayan bofl bir kurum daha yarat›lm›fl oldu. Yani kurumun yeni bir yap›lanma ya da çözüm yaratma gibi bir ifllevi yok. Zirvenin kaybedeni olarak banka yöneticileri sunuldu. Yüklü miktarlarda ikramiyeler almaya al›fl›k banka yöneticilerinin maafllar› zirve sonunda getirilen denetim ve uzun dönemli performans sistemiyle belirlenecek. Yani bu banka yöneticilerinin gelirlerinin düflece¤i anlam›na geliyor. Kriz reçetesi yerine emperyalist uzlaflma G20 zirvesi sonucunda ortak bir kriz reçetesi sunulamad›. Sadece emperyalist ülkeler aras›nda k›smi uzlaflmalar sa¤land›¤› bir zirve oldu. K›sa zamanda gelecek olan yeni bir kriz dalgas›nda dünya ekonomisi yine çaresiz kalacak. Washington mutabakat› sona erdi denilirken yerine hangi modelin oluflturulaca¤› k›sm› belirsiz b›rak›ld›. G20 zirvesi sadece ifllevini ve inand›r›c›l›¤›n› yitiren kurumlar›n yeniden hortlat›ld›¤› bir zirve olarak ak›llarda kalacak.
IMF anlaflmas› flekilleniyor AKP, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n ba¤›ms›zl›¤›ndan vazgeçmeye haz›rlan›rken IMF’de “Nerden buldun” sistemini dayatmayacak G20 ülkelerinin Londra’da yapt›¤› zirvenin ard›ndan, IMF ile Türkiye’nin anlaflmak üzere bir mutabakat sa¤lad›klar› yönünde haberleri yap›ld›. Daha önce iki madde üzerinde anlaflmazl›k oldu¤u konusunda bilgiler verilmiflti. G20 zirvesinden güçlenerek ç›kan IMF’in daha önce dayatt›¤› baz› maddelerde esnemesi, AKP’nin de daha önce kesinlikle olmaz dedi¤i konularda taviz vermesi bekleniyor. KEP toplant›s›nda bir aç›klama yapan Devlet Bakan› Mehmet fiimflek, IMF ile görüflmelerin devam edece¤ini fakat görüflmelerin tarihinin ve yap›la-
ca¤› yerin henüz netlik kazanmad›¤›n› söyledi. fiimflek, G20 zirvesine at›fta bulunarak, flartlar de¤iflti¤i için makro çerçevede bir tak›m çal›flmalar yap›laca¤›n› belirtti. AKP ciddi harcama k›s›tlamas› getirmeyen ve ihtiyaç duyuldukça kaynak al›nacak üç y›l vadeli stand-by üstünde duruyor. Anlaflmazl›k içeren maddelerle ilgili; AKP’nin, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n ba¤›ms›zl›¤› dayatmas›ndan vazgeçmesi, IMF’nin de “nerden buldun” sisteminden taviz vermesi ve çapraz denetimin yo¤unlaflt›rmas›n› kabul etmesi bekleniyor.
yerel seçimleri öncesi herYoksul yine pas geçildi 29günMart bir hediye ile kap›lar› çal›nan yoksullar, seçimlerin ard›ndan unutuldu. Yerel seçimler öncesi ard› ard›na aç›klanan tüm teflvik paketlerinde yer alan hediye çeki uygulamas›, seçimler geçince programlardan kald›r›ld›. Seçimler öncesi iç talebi art›rmas› için 200-300 TL tutar›nda hediye çeki da¤›t›laca¤›n› duyuran AKP, seçimlerin ard›ndan böyle bir uygulaman›n ekonomiye çok k›s›tl› bir etkisi olabilece¤ini ve sosyal adalet aç›s›ndan da sorun yarataca¤›n› savunarak vazgeçti. Böylece yoksullar yine pas geçilmifl oldu. Hazine, Maliye ve Devlet Planlama Teflkilat› bürokratlar› taraf›ndan teknik çal›flmalar› sürdürülen ekonomik programda yine patronlara yönelik flirket birleflmelerine vergi teflviki, KOB‹’lerin sorunlu kredileri yeniden yap›land›r›lmas› gibi maddeler yer ald›.
Rekor üretim kayb› Sanayi üretimi rekor seviyede düflüfl yaflarken bankac›l›¤›n kar oran›n› art›rmas› yeni tart›flmalar yaratacak Son sekiz ayd›r düflmeye devam eden sanayi üretimi endeksi, fiubat ay›nda yüzde 23,7’lik düflüflle rekor k›rd›. Gazetelerin sanayi dibe vurdu bafll›klar›yla verdi¤i sanayi üretim endeksi yüzde 84,8’e indi. Sanayinin alt sektörleri incelendi¤inde, üretim düflüflünde zirveyi yüzde 25.9 ile imalat sanayi çekerken, üretim madencilik ve taflocakç›l›¤›nda yüzde 16.8, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 9.7 düfltü. Sanayi rekor seviyede düflüfl yaflarken bankac›l›k sektörü de tam tersine kar
oranlar›n› art›rd›. Reuters'›n, BDDK’dan ald›¤› verilere göre, bankac›l›k sisteminin geçen y›l Ocakfiubat döneminde 2.316 milyar lira olan net kâr›, bu y›l ayn› dönemde 3.204 milyar liraya yükseldi. Böylece, bu iki ayl›k dönemde bankac›l›k sektörünün net kâr› yüzde 38 oran›nda art›fl gösterdi. Sanayi üretimi düflerken bankac›l›¤›n kar›n› art›rmas› önümüzdeki dönemde sermaye kesimlerinin aras›nda ciddi çat›flmalar olaca¤›n›n habercisi olarak yorumland›.
2009
AKP’nin yumuflak karn› belli oldu Mustafa EBERL‹KÖSE eberli@sendika.org
Uygulad›¤› neo liberal dönüflüm politikalar›yla adeta halk› can›ndan bezdiren AKP, 29 Mart yerel seçimlerinde kuruldu¤undan bu yana ilk oy kayb›na u¤rad›. Halk, iflsizlikle birlikte krizin yaratt›¤› di¤er y›k›c› etkilere sokakta göstermedi¤i tavr› seçim sand›klar›nda gösterdi. Özellikle krizin y›k›c› etkilerini, iflsiz kalarak do¤rudan hisseden illerde AKP oy kayb›na u¤rad›. Krizin y›k›c› etkileriyle henüz do¤rudan karfl› karfl›ya kalmayanlar aç›s›ndan ise “istikrar” sa¤lanmas› ad›na AKP’ye destek devam etti. AKP’nin kendi iç dengelerini dahi sarsan bu kayb›n nedenleri incelemek, önümüzdeki dönem daha da derinleflecek olan krizin etkileri ve neo liberal sald›rganl›klar karfl›s›nda oluflacak tepkileri do¤ru kanallara aktarabilmemiz aç›s›ndan faydal› olacakt›r. Bu amaçla Birleflik Metal-‹fl Sendikas› uzmanlar› taraf›ndan yap›lan bir çal›flmadan faydalanarak AKP’nin sanayi üretimi yapan iller baz›nda kaybetti¤i oy oran› ile kriz döneminde ayn› illerde istihdamdaki azalma oranlar›n› karfl›laflt›rd›k. Ortaya ç›kan sonuçlar›, kesin nedenler olarak almam›z mümkün de¤il. Fakat bize ›fl›k tutacak veriler oldu¤unu da görmeliyiz.
Yapt›¤›m›z çal›flmada sanayi üretimini baz ald›k. Oransal olarak en fazla istihdam kayb›na u¤rayan 9 ilde AKP’nin ‹l Genel Meclisi seçimleri baz al›narak 2007 Genel seçimlerine göre oy kayb›n› oransal olarak ç›kard›k. Ortaya ç›kan tabloda AKP’nin tüm bu illerde istihdam kayb› oranlar›na yaklafl›k biçimde oy kayb›na u¤rad›¤›n› tespit ettik. Bir baflka tespitimizde AKP’nin oy kayb›n›n nereye do¤ru kayd›¤› üzerine oldu. ‹nceledi¤imiz 9 ilde AKP’nin ortalama yüzde 8 oy kayb›na u¤rad›¤›n› gördük. Bu kayb›n yüzde 4,60’› MHP’ye, yüzde 3,40’›n›n da CHP’ye kayd›¤›n› tespit ettik. AKP’ye karfl› oluflan bu tepkinin neden emek yönlü politika üreten sola akmad›¤› sorusunu kendimize sormam›z gerekiyor. Çünkü krizin etkileri daha da derinleflmekte, buna karfl› AKP’nin ald›¤› tedbirler sertleflirken, halka yönelik sald›rganl›¤› daha da artmaktad›r. E¤er AKP’nin halkla çat›flmas› karfl›s›nda oluflacak tepkileri ak›tacak kanal› emekten yana sol güçler üretemezse, sistem mimarlar› bu tepkilerin, yaratacaklar› yeni bir sa¤ e¤ilimli partiye akmas›n› sa¤layacaklard›r. Bugün krizi aflma konusunda AKP hükümeti de kendine güvenmiyor. fiimdiye kadar krizi inkar eden ya da te¤et geçece¤ine inand›rmaya yönelik aç›klamalar yapan AKP’li Bakanlar, haz›rlad›klar› Kat›l›m Öncesi Ekonomik Program çal›flmas›nda oldukça umutsuzdular. Devlet Bakan› ve Baflbakan Yard›mc›s› Naz›m Ekren, Devlet Bakan› Mehmet fiimflek ve Maliye Bakan› Kemal Unak›tan'›n aç›klad›¤› rapora göre AKP hükümeti sanayi de yüzde 9,7 küçülme beklerken, hizmetler sektöründe yüzde 1,7, tar›mda ise yüzde 2,6 küçülme beklemektedirler. Önümüzdeki 3 y›lda çal›flma ça¤›na gelen nüfusta art›fl beklenirken iflgücüne kat›l›m oran› sabit tutulmufltur. Bu da asl›nda AKP’nin yeni istihdam alan› yarat›lmas› konusunda umutlu olmad›¤›n› göstermektedir. 29 Mart yerel seçimlerinin sonuçlar›n› AKP’nin zay›f karn› belli oldu diye okumakta ve bu eksende AKP’ye ve neo liberal dönüflüm programlar›na yönelik sol bir program yaratmakta fayda var. Sars›lmaz gibi görünen AKP, titremeye bafllad›, flimdi bize düflen görev bu titreme an›nda onu tarihin bofl sayfalar›na do¤ru itmektir.
Bölgeleraras› eflitsizlikte lider ülke
Ekonomiye Bakan, iflsizli¤e Kör
‹fl kazas›na kurban keserek önlem
Türkiye, bölgeleraras› eflitsizlikte lider ülke oldu. Geliflmifllik göstergelerinin karfl›laflt›r›ld›¤› Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Örgütü (OECD) raporunda, Türkiye bölgeler aras›ndaki uçurumlardan kad›n istihdam›na kadar birçok aç›dan s›n›fta kald›. OECD’nin her y›l yay›mlad›¤› “Bir Bak›flta Bölgeler” raporuna göre, Türkiye, bölgeler aras›ndaki büyüme farkl›l›klar› aç›s›ndan OECD ülkeleri aras›nda birinci s›raya oturdu. 1995-2005 aras›nda Türkiye’deki azgeliflmifl ve geliflmifl bölgeler aras›nda ölçülen gayri safi yurtiçi has›la (GSY‹H) büyüme fark› yüzde 8 büyüme ve yüzde 8 küçülme aras›nda de¤iflti. Güvenlikte de olumlu tablo çizmeyen Türkiye, ABD ile birlikte 2005’te kifli bafl›na en fazla cinayetin ifllendi¤i ülke oldu.
Yaflanan ekonomik krize sadece Bakan’lar, bir sorun yok diye bak›yor. “Halk›n durumu iyi” diyen Bakan fiimflek’ten sonra Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakan› “iflsizlik abart›l›yor, krizi rahat atlataca¤›z” dedi. Daha önce iflsizli¤in nedenini kad›nlara ba¤layan Devlet Bakan› Mehmet fiimflek bu kez de Anadolu Aslanlar› ‹fladamlar› Derne¤i'nin yeme¤inde "halk›n durumu iyi korkulacak birfley yok" dedi. Bakan Faruk Çelik ise, 2008 iflflizlik rakamlar›n›n önceki y›la oranla yüzde 0,8 art›flla yüzde 10,7 olmas›n› beklediklerini belirterek, ''istihdamda panik havas›nda bir daralma yok” dedi. Bakanlar›n bu söyzleri “Bakanlar baflka bir ülkede yafl›yor herhalde” diye yorum-
Trabzon'un Kaflüstü Beldesi’nde TOK‹ taraf›ndan yap›lan 400 yatakl› E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi inflaat›nda iki gün içinde iki ölümlü kaza meydana geldi. Elektrik döflerken merdiven bofllu¤una düflen iflçi Ayd›n Özkelefl'in ard›ndan, Halim Ertu¤ral adl› iflçi iskelenin y›k›lmas› sonucu 3'üncü kattan düflerek hayat›n› kaybetti. ‹nflaat› gerçeklefltiren tafleron Genç ‹nflaat yetkilileri ise yaflanan kazalar karfl›s›nda koruyucu ekipman kullan›m› ve ifl güvenli¤i tedbirlerini art›rmak yerine inflaatta kurban kesti. Gericilikle korunan güvencesiz çal›flt›rma biçimi Trabzon’da gerçek yüzünü ve dayanaklar›n› en net biçimiyle göstermifl oldu.
16 Nisan 29 Nisan
2009
EMEK 7
Diyarbak›r’da fabrika iflgali
‘Ben yok biz var›z’
Örgütlenen iflçi iflçen at›l›yor
Diyarbak›r'›n Lice ilçesinde Toprak Mermer Fabrikas›'nda, bir süre önce kap› önüne konulan yüz iflçi, tazminatlar›n›, ödenmeyen prim ve maafllar›n› alabilmek için 12 Nisan'da fabrika binas›n› iflgal etti. ‹flçiler kap›lar› kapatarak girifl ç›k›fllara izin vermedi. Bunun üzerine olay yerine gelen fabrika avukat› Kutbettin Odabafl›, patronun isteklerini iflçilere iletti. Avukat›n sözlerini yeterli bulmayan iflçiler eylemlerini sürdürdü. Fabrikan›n ortaklar›ndan Erdo¤an Demirören, iflçi temsilcisini arayarak ödemeleri 4 taksitle yapacaklar›n› söyledi. Ancak iflçiler teklifi kabul etmeyerek eylemlerine devam etti.
Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde tafleron temizlik flirketi patronu Tamer Endüstriyel 10 Nisan Cuma günü iflçilerle toplant› yapt›. fiirket patronu, toplant›da iflçilere söz hakk› vermeden ve iflçilerin sorunlar›n› dinlemeden, tehditkar söylemler ve davran›fllarla, iflçilerin hastane kurallar›na uymalar›n›, aksi takdirde iflten ç›kar›lacaklar›n› söyledi. Temizlik iflçilerini bask› alt›na almaya çal›flan patrona, Dev Sa¤l›k-‹fl'te örgütlü iflçiler de "Ben yok, biz var›z" dedi. ‹flçiler emeklerine, kifliliklerine ve örgütlülüklerine hakaret edilmesine karfl› tepkilerini hastane bahçesinde toplanarak alk›fllarla devam ettirdi.
Türk-‹fl, üye sendikalar›n›n ifl yerlerinde yaflad›klar› sorunlardan yola ç›karak örgütlenmede yaflanan engellerle ilgili bir rapor haz›rlad›. Rapora göre, farkl› ifl kollar›nda sendikal örgütlenme konusunda yaflanan engellerden baz›lar› flöyle s›ralan›yor: Örgütlenen iflçilerin iflten at›lmas›, tespit üzerine aç›lan davalar›n 1-3 y›l sürmesi, yetki ifllemlerinin bakanl›k taraf›ndan yavafl yürütülmesi, sendikal nedenlerle iflten at›lmalarda ifle iade kararlar›n›n uygulanmamas›, kay›t d›fl›l›¤›n yo¤unlu¤u, sendikal haklar›n kullan›lmas›n›n engellenmesine karfl› verilmesi gereken cezalar›n ka¤›t üzerinde kalmas›.
Çiftçiler borç bata¤›nda Ürünlerini de¤erinden satamayan çiftçiler, ald›klar› kredileri ödeyemeyerek borç bata¤›na girdi. Kap›lar›na dayanan alacakl›lara ödeme yapamayan üzüm üreticileri, haciz memurlar› ile karfl› karfl›ya kald›. Egeli çiftçiler, ürettikleri üzümü de¤erinden satamad›klar› için kredi borçlar›n› ödeyemiyor. 2002 y›l›nda AKP hükümetinin göreve gelmesiyle birlikte ürünlerinin de¤ersizleflti¤ini belirten çiftçiler, ekonomi 'belki düzelir' umuduyla ald›klar› borçlar› ödeyemedikleri için evlerine giremez hale geldi. Haciz memurlar› evdeki eflyalara el koymas›n diye çiftçiler, ka¤›t üzerinde boflanarak mal varl›klar›n› efllerine devrediyor.
Ayak tak›m› aya¤a kalk›yor S›n›f hareketi bu y›l 1 May›s’a çal›flma yaflam›n›n her alan›nda yükselen eylemlerle giriyor. Metal, lastik, tekstil, biliflim, bas›n, e¤itim ve sa¤l›k ifl kollar›ndaki emekçilerin talepleri iflsizli¤e ve güvencesizli¤e karfl› ortaklaflt› S›n›f hareketi bu y›l farkl› ifl kollar›ndaki eylemlere sahne oldu. Metal iflkolu baflta olmak üzere lastik, tekstil, bas›n, biliflim, sa¤l›k ifl kollar›nda ve Türkiye’nin neredeyse her yerinde yap›lan “Krizin bedelini ödemeyece¤iz” eylemleri ilk akla gelenler. Geçti¤imiz 1 May›s’tan bu 1 May›s’a iflçi s›n›f› yaflanan hak gasplar›na, güvencesiz çal›flmaya, esnek çal›flmaya ve krizin etkilerine karfl› yapt›¤› eylemlerle yeni bir s›n›f hareketinin umut veren nüvelerini oluflturdu. Özellikle metal, lastik ve tekstildeki genç iflçilerin direniflleri iflten at›lmaya karfl› do¤rudan eylem biçimleri olarak karfl›m›za ç›kt›. Kriz karfl›s›nda yaflanan hak gasplar›na karfl› direnifl ilk olarak metal iflkolundan yükselmeye bafllad›. Birleflik Metal-‹fl öncülü¤ünde bafllayan eylemler iflçi s›n›f› hareketinde yeni bir öncü-militan iflçi kufla¤›n›n habercisi oldu. Krizle birlikte, yaflam hakk› sald›r›ya u¤rayan bir s›n›f oldu¤unu hissetmeye ve bu hissiyat› d›fla vurmaya bafllayan genç metal iflçileri, esnek çal›flmaya, iflten ç›kar›lmalara ve krizin etkilerine karfl› aç›klad›klar› talepler ile sonradan birçok iflkolunda yaflanan hak kay›plar›na karfl› bafllayan militan eylemlere öncülük etti. Lastik iflkolunda Goodyear, Pirelli ve Brisa fabrikalar›nda yaz aylar›ndaki toplu sözleflme sürecin-
Dev Sa¤l›k-‹fl Sendikas›, Türkiye’nin bir çok ilindeki örgütlenme faaliyetleriyle sa¤l›k iflçilerinin güvencesi oluyor
de bafllayan hareketlilik daha sonra baz› fabrikalarda iflgallere dönüfltü. Brisa iflçileri aral›k ay›nda kriz bahanesiyle iflten at›lmalara fabrika iflgaliyle yan›t verdi. Esnek ve güvencesiz çal›flman›n en yayg›n oldu¤u iflkollar›ndan biri olan tekstilde de, son aylarda fabrika ve atölye iflgalleri yafland›. Sendikas›z çal›flmak kan›m›za dokunuyor Güvencesiz çal›flma koflullar›na karfl› örgütlenebilmenin en güzel örneklerinden olan Dev Sa¤l›k-‹fl oldukça hareketli bir y›l geçirdi.
TTB ve SES ile birlikte sa¤l›k alan›n›n sorunlar›na karfl› ortak hareket ederek emek ve haklar mücadelesinde önemli deneyimler ortaya ç›kard›. ‹stanbul’da K›z›lay Kan Merkezi ve Kad›köy Belediyesi poliklini¤i çal›flanlar›, ifl güvencesi ve iflten at›lmalara karfl› sendikalaflma mücadelesi veriyor. Dev Sa¤l›k-‹fl, Kocaeli, Bursa, Antalya, Diyarbak›r, Sivas, Adana ve Mersin’de örgütlenmesini ve mücadelesini sürdürerek yeni oluflan s›n›f hareketinin önemli bir mevzisi oldu.
Akademik özgürlük için ifl güvencesi Üniversitelerin piyasalaflt›r›lmas›na ve güvencesiz çal›flmaya karfl› araflt›rma görevlilerinin ‹stanbul Üniversitesi’nde bafllatt›klar› 50/d eylemleri tüm Türkiye’ye yay›larak, üniversiteye ve kendi sorunlar›na duyarl› yeni bir asistan kufla¤›n›n oluflmas›n› sa¤lad›. Plaza eylemleri Krizden en fazla etkilenerek proleterleflen ‘Beyaz yakal›lar’ IBM Türk’te sorunlar›n› IBM yönetimine tafl›yarak çözülmesini is-
Sabah-ATV emekçileri bas›n ifl kolunda 29 y›l aradan sonra greve giderek ‘özgür bas›n ifl güvencesiyle olur’ dedi
Asistanlar 50/d yasas›na karfl› bafllatt›klar› mücadele di¤er üniversitelere yay›larak devam ediyor
Ankara Üniversitesi yemekhane iflçileri, ifllerini geri alabilmek için verdikleri mücade örnek bir deneyim oluflturdu
tedi. Biliflim çal›flanlar› daha sonra sorunlar›n› IBM yönetimiyle de¤il Türk-‹fl’e ba¤l› Tez Kop-‹fl’te örgütlenerek çözmeye karar verdi. Biliflimcilerin bu karar› mühendislerin di¤er çal›flanlarla birlikte örgütlenmesinin yan›nda meslek odas› ve sendikalarla birlikte örgütlenmesini sa¤layabilece¤i yeni dinamikleri beraberinde getirdi. ‹flten at›lan iflyeri temsilcilerinin yerine yenilerinin seçilememesi eylemlerin geliflmesini engelledi. 29 y›l sonra grev pankart› ‹ki y›l› aflk›n süre sendikalaflma mücadelesi veren Sabah-ATV emekçileri, yirmi dokuz y›l aradan sonra bas›n iflkolunun ilk grevine ç›kt›. Sabah-ATV’de örgütlendikten sonra yetki alan TGS, Turkuaz Medya Grubu’yla anlaflamayarak greve gitme karar› ald›. Bas›n emekçileri her cumartesi ‹stiklal Caddesi’nde yürüyüfl yaparak grevlerini kararl›l›kla sürdürüyor. ‹zmir’deki tafleron belediye iflçileri, Ankara ve ‹zmir’de yemekhane iflçileri, Mersin’de liman ve k›rk yafl›na geldi¤i için iflten at›lan sa¤l›k iflçileri ve onlarca eylem ve direniflin ortak noktas› ifl ve ifl güvencesi. Çeflitli konularda yap›lan mitinglerde hepsinde ifl güvencesi isteyen pankartlar›n a¤›rl›¤› iflçi s›n›f› 1 May›s’a da bu taleplerle alanlara ç›kaca¤›n› gösteriyor. Türkiye’de s›n›f hareketi ifl ve ifl güvencesi temelli bir seyir izleyecek.
Emine Arslan’›n iflini geri alabilmek ve sendikalaflmak için tek bafl›na vermifl oldu¤u direnifl s›n›f hareketindeki yerini ald›
Hilton iflçisi greve ç›kt›
Sa¤l›k iflçilerinden yemek eylemi
OLEY‹S’e üye iflçiler Ankara Hilton Otel’de haklar› için greve ç›kt›
Uluda¤ Üniversitesi yemekhanesinde Devrimci Sa¤l›k ‹flçieri Sendikas›’na üye iflçiler, eflit, nitelikli ve sa¤›kl› yemek talebiyle eylem yapt›
D‹SK’e ba¤l› Türkiye Otel Lokanta ve E¤lence Yerleri ‹flçileri Sendikas›, (OLEY‹S) Ankara Hilton Oteli’ne grev karar› ast›. Otel önünde toplanan sendika üyesi iflçiler, “Hilton iflçisi köle de¤ildir” sloganlar› att›. Grev karar›n›n otel kap›s›na as›lmas›ndan sonra aç›klama yapan OLEY‹S Genel Baflkan› Seyfettin Bafl, Ankara Hilton Oteli iflvereni ile yaklafl›k befl ayd›r devam eden T‹S görüflmelerinin uyuflmazl›kla so-
nuçland›¤›n› ifade etti. Resmi arabulucu gözetiminde yap›lan görüflmelerde de herhangi bir ilerleme sa¤lanamad›¤›ndan grev aflamas›na gelindi¤ini belirtti. En önemli anlaflmazl›k konular› olarak, 280 kiflinin çal›flt›¤› iflyerindeki kapsam d›fl› olan 77 çal›flan›n 19’a indirilmesini istediklerini söyleyen Bafl, flimdiye kadar ücret, sosyal yard›mlar ve di¤er konularla ilgili müzakerelere geçilemedi¤ini ifade etti.
Dev Sa¤l›k-‹fl, eflit, nitelikli ve sa¤l›kl› yemek talebiyle Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi yemekhanesi önünde bir eylem yapt›. Tafleron flirket yetkililerinin iflçilerin üzerine yürümesi ve iflçileri tehdit etmesine ra¤men gerçeklefltirilen eyleme 200'den fazla iflçi kat›ld›.
‹flçiler ad›na Dev Sa¤l›k‹fl iflyeri temsilcisi Fikret Sar›gül, okudu¤u bas›n aç›klamas›nda tafleronlaflt›rman›n çal›flanlar aras›nda eflitsizli¤e yol açt›¤›n› belirtti. ‹flçilerin ayn› iflyerinde, benzer ifllerde çal›flt›klar›n› ifade eden Sar›gül, buna ra¤men, farkl› yemekhane-
lerde, sa¤l›ks›z ve niteliksiz yemek yemek zorunda kald›klar›n› söyledi. Tafleron sa¤l›k iflçileri olarak eflit ifle karfl›l›k eflit çal›flma koflullar› talep ettiklerini belirten Sar›gül, tüm sa¤l›k çal›flanlar›n›n ayn› koflullarda çal›flma hakk›na sahip oldu¤unu ifade etti.
Sa¤l›kta y›k›ma karfl› eylem
Özbek hanedanl›¤› son buldu
Sa¤l›k hakk›n›n ticarileflmesinin ad›m› olarak 1 Ekim'de yürürlü¤e giren Sosyal Güvenlik Yasas›'na karfl› hastanelerde yap›lacak eylemlerin ilki Taksim ‹lk Yard›m Hastanesi'nde Herkese Sa¤l›k Güvenli Gelecek Platformu (HSGGP) taraf›ndan yap›ld›. ‹stanbul Tabip Odas› Sekreteri Hüseyin Demirdizen taraf›ndan yap›lan bas›n aç›klamas›nda ‘Sosyal güven(cesiz!)lik Yasa Tasar›s›'yla beraber sa¤l›k hakk›n›n nas›l ticari bir metaya dönüfltürüldü¤ü ve paras› olmayan›n sigortas› dahi olsa bu haktan yararlanmas›n›n güçlefltirildi¤i’ vurguland›. Aç›klama, emekçilere HSGGP taraf›ndan yürütülen mücadeleye kat›lma ça¤r›s›yla bitti.
Yaklafl›k 34 y›ld›r Türk Metal Sendikas› Genel Baflkanl›¤›n› yürüten ve 22 Ocak'tan beri Ergenekon soruflturmas› kapsam›nda Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunan Mustafa Özbek, Ankara'da yap›lan Türk Metal Sendikas›'n›n 13. Ola¤an Genel Kurulu'na gönderdi¤i mektupla istifa etti¤ini aç›klad›. Türk-‹fl Genel Baflkan› Mustafa Kumlu, T‹SK Yönetim Kurulu Baflkan› Tu¤rul Kudatgobilik ve CHP Genel Baflkan Yard›mc›s› Cevdet Selvi'nin de kat›ld›¤› genel kurulun aç›l›fl›nda Özbek’in gönderdi¤i veda mektubu okundu. ‹flçilerin haklar›na karfl›l›k patronlar›n haklar›n› savunan Özbek'in Türk Metal'deki hanedanl›¤› sona erdi.
Tanr› kapitalizmi korusun! Tufan SERTLEK Dev Sa¤l›k-‹fl Genel Sekreteri
Güneri Civao¤lu Milliyet Gazetesi’ndeki köflesinde böyle dua ediyor. Kriz nedeniyle ma¤dur edilen iflçi kitleleri Fransa’da iflyeri iflgallerine bafllam›fl ve patronlar› rehin alma eylemleri bafllatm›fl. Civao¤lu Fransa’daki kitle hareketlerinin “bulafl›c›” olma özelli¤inden korkuyor. 1789 devrimini ve ’68 olaylar›n› örnek veriyor. “Tanr› korusun” diyor. “¨Kriz nedeniyle iyice k›r›lganlaflan Türkiye’ye de bu olaylar bir s›çrarsa…” Daha ortal›kta bir fley yok. Ancak olas›l›¤› bile kabus gibi çöküyor patronlar›n ve temsilcilerinin üzerine. Ya iflçiler kitlesel olarak hareket etmeye bafllar ve sermayeye yönelirse… Seçim sonuçlar› bize bu yönde ipucu vermiyor. Krizin seçim sonuçlar›na etki yapt›¤› do¤rudur. Ancak bunun hem s›n›rl› etkisini görmek hem de tepkinin “yanl›fl adreslere” yöneldi¤ini tespit etmekte fayda var. Peki Civao¤lu’nu bu kadar korkutan ne? Hiç kuflkusuz tarih ve s›n›f bilinci. Çünkü s›n›fsal tepkiler bazen göstere göstere gelir bazen de o güne de¤in hiç görünmeyen pek çok çaban›n ortaya ç›kard›¤› bir enerjiyle ortal›¤a dökülüverir. Adnan Menderes iktidardan düflürülmeden önce müthifl kalabal›klara hitap etmeye devam ediyordu. Söylentiye göre darbeden k›sa bir süre önce ‹zmir’de 1 milyon kifliye hitap etmiflti. O günlerde Türkiye toplumuna bakt›¤›n›zda dinsel gericili¤in toplumun her yan›n› sard›¤› ve etkisizlefltirdi¤i bir tabloyu görürdünüz. Menderes’in devrilmesinin ard›ndan muhafazakar kitleler silah zoruyla etkisizlefltirilip ilk genel seçimlerde (1965 seçimlerinde Adalet Partisi tek bafl›na iktidar olmufltu) bunun hesab›n› sormak üzere geri çekilirken k›rdan kente f›rlat›lan yo¤un iflçi kitleleri ve hatta pek çok yöredeki topraks›z köylüler farkl› bir yöne do¤ru k›p›rdanmaya bafllam›flt›. D‹SK’i ve Türkiye ‹flçi Partisi’ni do¤uran Kavel direnifli, Ege, Marmara ve Bat› Karadeniz’deki toprak iflgalleri bir anda Türkiye’nin gündemine girmiflti. Sonras› malum… Önümüzdeki süreç benzer fleylerin yaflanmas› için o günlerden çok daha fazla veriye sahip. Sanayinin çökertilmesi, tar›m›n alt üst oluflu milyonlarca insan›n hayatlar›n› alt üst etti. Bu kadar genifl bir kitlenin salt bir partinin-hükümetin-devletin sadaka ve dinsel söylemleriyle etkisizlefltirilmesi mümkün de¤ildir. Türkiye gibi pek çok birikmifl sosyal, ekonomik sorunlar› bar›nd›ran ve de¤iflken bir jeo-politik zeminde hareket etmeye zorlanan bir ülkede bu kadar devasa proleterleflmifl bir kitleyi idare edemezsiniz. Kapitalizmi y›kmay› ve hayat› dönüfltürmeyi arzu edenler gözlerini hep ileriye dikmek zorunda. Türkiye kapitalizminin en yumuflak yerlerine küçük ama sürekli darbeler vurarak buralarda mevzilenmek için iddial› ve büyük ifllere giriflmek gerekir. Bu yolda proleterlefltirilen kitlelerin s›n›fsal talepleriyle orta-orta alt s›n›flar›n ekonomik endifleleri ve ça¤dafl yaflam tarzlar›na yönelen tepkilerini birbirine yaklaflt›ran bir hatt›n örülmesi kaç›n›lmazd›r. Bu hatt›n hangi araç ve söylemlerle örülece¤i ve bunun pratik karfl›l›¤›n›n nas›l olaca¤›na iliflkin kafa yormaya bafllamak için geç bile kald›¤›m›z söylenebilir. Bu; giderek çetrefilli bir sürece girmeye bafllayan Kürt meselesiyle güçlü bir flekilde iliflkilenmek için de önemli. Bunun baflar›lamamas› halinde gerçekten de Civao¤lu’nun duas› kabul görecektir.
16 Nisan 29 Nisan
8 DÜNYA
2009
Fransal›lar neo-liberal y›k›mlara karfl› aya¤a kalk›yor
Fransa kayn›yor Fransa'da krizin etkilerinin artmas› ve neo-liberal y›k›m programlar› nedeniyle grev ve iflgaller devam ederken, patronlar›n rehin al›nmas› gibi baz› eylemler tepkilerin artt›¤›n› gösteriyor Uzmanlar›n, 68 hareketlerinden bu yana böyle bir sosyal hareketlili¤in yaflanmad›¤›n› ifade etti¤i Fransa, 29 Ocak ve 19 Mart'ta ülkedeki hayat› durduran genel grevlerin ard›ndan yeni grevler ve iflgallere sahne olacak
gibi görünüyor. ‹flgaller ve grevler devam ederken, patronlar›n rehin al›nmas› gibi baz› eylemler tepkinin giderek artt›¤›n› gösteriyor. Fransa'da son günlerde Sony, 3M, Caterpillar gibi büyük küresel firmalar›n yöneticileri iflçiler taraf›ndan rehin al›nd›. Genel ‹flçi Konfederasyonu (CGT) Genel Sekreteri Bernard Thibault, iflçilerin seslerini duyurmak için baflka çarelerinin olmad›¤›n› söyledi. Le Parisien gazetesi taraf›ndan yap›lan bir araflt›rmaya göre halk›n yüzde 45'i rehin alma eylemlerini "kabul edilebilir" olarak görüyor. Paris'te bulunan FCI Microconnections fabrikas› iflçileri, ifllerini
savunmak amac›yla greve gitti ve fabrika 45 gündür iflgal edilmifl durumda. CGT yetkilileri, üretimin büyük ço¤unlu¤unun Singapur'daki fabrikaya kayd›r›ld›¤›n› ve bunun da kesinlikle iflten ç›karmalara yol açaca¤›n› belirtti. Sendika temsilcilerinin 30 Mart'ta flirket yöneticileriyle müzakere yapt›¤› s›rada toplant› salonuna giren yaklafl›k 100 kadar grevci iflçi üç flirket yöneticisini dört saat boyunca rehin alarak flirketin planlar›n› aç›klamalar›n› istedi. Yöneticiler, 2009 ve 2010 y›llar› için fabrikan›n kapat›lmayaca¤›n› belirtse de, bunun haricinde herhangi bir garanti vermekten kaç›nd›. Paris'in sembolü Eyfel kulesi çal›flanlar› ise greve
giderek kuleyi ziyaretçilere kapatt›. ‹flçiler, kendileri ve ziyaretçiler için daha fazla güvenlik ve ifl güvencesi talep ediyor. Kulede çal›flan yaklafl›k 500 iflçinin eylemi nedeniyle kule iki gün boyunca ziyarete kapand›. Öte yandan, hükümetin üniversiteleri özellefltirme ve ö¤retim kadrolar›n› azaltma plan›na karfl› ö¤retim görevlileri ve üniversite ö¤rencilerinin ders boykotlar› devam ediyor. Krizin etkileri derinlefltikçe Fransal›lar tepki göstermek için baflka ilginç yöntemlere de baflvuruyor. Kendilerini "L'Appel et la Pioche" (Ça¤r› ve Kazma) olarak
adland›ran bir grup anarflist, "süpermarket pikni¤i" yap›yor. Grup, bir süpermarkete girip, yanlar›nda getirdikleri portatif masalar› kurarak raflardan istedikleri yiyecekleri al›p pikni¤e bafll›yor. Piknik, güvenlik elemanlar› gelene kadar devam ediyor. Eylemcilerin lideri Leila Chaibi, amaçlar›n› "bu sadece süpermarketlerle ilgili de¤il, bu sisteme karfl› savaflmakla ilgili" sözleriyle ifade ediyor.
Morales halk›n oyunu savunuyor
Çinli köylüler polisle çat›flt›
Morales, kongrenin seçim yasas›n› onaylamamas› üzerine halk›n oy hakk›n› savunmak için açl›k grevine bafllad›
Çin'in do¤usunda bulunan Anhui bölgeside 5 bin kölünün 6 Nisan pazartesi günü Gubei madenine sald›rarak madeni iflgal etti¤i bildirildi. Yetkililer bin kadar polisin köylüleri madenden ç›karmak ve olaylar› yat›flt›rmak amac›yla bölgeye sevk edildi¤ini ve köylülerin 9 Nisan itibariyle hala madende oldu¤unu ifade etti. Protestocu köylüler madenin bölgedeki 8 bin hektarl›k tar›m alan›na zarar verdi¤ini ve 50 bin kifliyi olumsuz etkiledi¤ini belir-
Bolivya lideri Evo Morales, kongrenin seçim yasas›n› onaylamamas›n› protesto etmek için açl›k grevine bafllad›. Morales'in açl›k grevine, iflçi ve köylü gruplar›n›n liderleri ve ülke çap›nda yaklafl›k bin kiflinin kat›ld›¤› bildiriliyor. Morales, amac›n›n "halk›n seçme ve seçilme hakk›n›" savunmak oldu¤unu ifade etti. Halk›n yüzde 60'›n›n onay›yla kabul edilen anayasan›n Kongre'ye geçici seçim sistemi ile ilgili bir yasa teklifini onaylamak için 60 gün süre verdi¤ini söyleyen Bolivya lideri, parla-
mentodaki baz› neo-liberal gruplar›n onaylama sürecini yavafllatmaya çal›flt›¤›n› belirtti. Morales baz› senatörlerin parlamentoya tek bir yerli bile sokmak istemediklerini ifade etti. Nüfusun üçte birini oluflturan ve do¤u eyaletlerde yaflayan zengin melez nüfus yeni seçim yasas›na fliddetle karfl› ç›k›yor. Yeni anayasa, 25 Ocak'ta yap›lan referandumda yüzde 60 oyla kabul edilmiflti. Yeni anayasaya göre, 9 Nisan'a kadar yeni seçim yasas› kongre taraf›ndan onaylanacak, seçimler ise 6 Aral›k'ta yap›lacakt›.
ABD’de rekor savafl bütçesi ABD'nin askeri bütçesi, en son ek bütçe talebi ile, 2. Dünya Savafl›'ndan beri en yüksek miktara ulaflt› ABD Baflkan› Barack Obama, Irak ve Afganistan'daki askeri operasyonlarda kullan›lmak üzere kongreden 83 milyar dolar ek ödenek istedi. Obama, Temsilciler Meclisi Baflkan›'na gönderdi¤i ek bütçe talebinde, Taliban'›n güç kazanmas›n›n ve El Kaide örgütünün Afganistan – Pakistan s›n›r›nda bar›nmas›n›n tehdit yaratt›¤›n› ifade ederek, bütçenin yüzde 95'inin Irak'ta, Afganistan'da ve Pakistan'da askeri çabalar›n desteklenmesi için kullan›laca¤›n› belirtti. ABD savunma bütçesinin, aç›klanan ek ödene¤in ard›ndan, örtülü ödenekle birlikte 885 milyar dolarla II. Dünya Savafl›'ndan
Çin'de 6 Nisan pazartesi günü yaklafl›k 5 bin köylü, tarlalar›na zarar veren bir madeni iflgal ederek polisle çat›flt›
bu yana aç›klanan en büyük askeri bütçe oldu¤u belirtiliyor. Rekor bütçenin Afganistan savafl›n› derinlefltirecek olmas›n›n yan› s›ra, küresel krizden ç›k›fl yolu arayan ABD'nin askeri harcamalar yoluyla ekonominin canland›r›lmas›n›n amaçland›¤› ifade ediliyor.
Sofya'da iflçiler ve köylüler sokakta n Bulgaristan'›n baflkenti Sofya'da, çelik iflçileri ve köylüler, ücretlerin ve destek primlerinin ödenmemesini protesto etmek için yürüdü. Bulgaristan'›n en büyük çelik üreticisi olan Kremikovtzi iflçileri üst üste her gün Sofya merkezinde düzenledikleri eylemlerin alt›nc› gününde baz› bulvarlar› trafi¤e kapatarak, befl ayd›r ödenmeyen maafllar›n›n acilen ödenmesini talep etti. Baz› iflçiler eylem s›ras›nda kendilerini zincirlerken, baz› iflçiler de hükümetin çözüm bulmamas› durumunda açl›k grevine bafllayacaklar›n› duyurdu. ‹flçilerin yan› s›ra, süt üreticisi çiftçiler de Sofya – ‹stanbul karayolunu koyunlar› ile birlikte keserek destek primlerinin ödenmemesini protesto etti.
tiyor. Çin'de, çal›flmak için k›rsal kesimlerden flehirlere giden yaklafl›k 225 milyon göçmen iflçi bulunuyor. "Köylü iflçi" olarak tan›mlanan bu iflçilerin 23 milyonunun küresel
krizin etkisiyle iflini kaybetti¤i belirtiliyor. K›rsal kesimin önemli bir gelir kayna¤› olan göçmen iflçilerin son dönemde iflsiz kalmas› k›rsal kesimde huzursuzlu¤u art›r›yor.
Moldova’da anti-komünist provokasyon Moldova’da seçimi protesto eden “anti-komünist”ler meclisi ve kamu binalar›n› iflgal etti. Yüzde elli oy alan iktidardaki Komünist Parti’nin ise isminin aksine, ülkede neoliberal politikalar uygulad›¤› belirtiliyor Moldova'da 5 Nisan'da yap›lan genel seçimlerin ard›ndan, seçimleri Komünist Parti'nin kazanmas›n› protesto eden binlerce kifli soka¤a ç›kt›. Protestocular, Komünist Partisi'nin seçimlerde hile yapt›¤›n› iddia ederek meclis binas›n›n da içinde bulundu¤u bir çok kamu binas›n› iflgal etti. Meclis binas›nda ç›kan yang›nda bir kiflinin öldü¤ü bildirilirken, ç›kan çat›flmalarda yüzlerce gösterici gözalt›na al›nd›. ‹nternet ve SMS arac›l›¤›yla kat›l›m ça¤r›s› yap›lan gösteriler, Gürcistan'daki "Gül Devrimi" ve Ukrayna'daki "Turuncu Devrim" gibi "renkli" devrimlere benzetiliyor. Moldova Devlet Baflkan› Vladimir Voronin, "gözü dönmüfl bir avuç faflistin darbe yapmaya çal›flt›¤›n›" ifade ederek, yaflananlar› darbe giriflimi olarak nitelendirdi. Ülke bütünlü¤ünü faflistlerden koruyacaklar›n› söyleyen Voronin, Bat›l› ülkelerden yard›m talebinde bulundu. ‹ktidar partisi yetki-
lileri protestolardan Romanya'y› sorumlu tutarken, ülkede bulunan Romanya Büyükelçisi "istenmeyen adam" ilan edildi. Moldova Baflbakan› Zinaida Greceanii, polisin silah kullanmak dahil, anayasal düzeni korumak için her yolu kullanaca¤›n› ifade ederek, "e¤er gösterilere izin verirsek kay›plardan kaç›n›lmas› zor
Londra'da fabrika iflgali n ‹ngiltere'de Visteon otomobil fabrikas›nda iflten at›lan iflçiler üç fabrikay› iflgal etti. ‹ngiltere'de bulunan tesisleri Türkiye'ye tafl›may› planlayan ABD merkezli Ford'a ba¤l› Visteon yönetimi yüzlerce iflçiyi hiçbir tazminat ödemeden iflten ç›kard›. Belfast, Essex ve Londra'da bulunan üç fabrikada çal›flan iflçiler, kriz bahane edilerek ifllerine son verilmesinin ard›ndan iflgal karar› ald›. Londra'daki iflçiler 31 Mart'ta flirket yönetimi taraf›ndan ifllerine son verildi¤ini ve maafllar›n› alamayacaklar›n› ö¤rendiler. Di¤er flehirlerdeki iflçilerle de irtibata geçen iflçiler, ertesi gün kiflisel eflyalar›n› almak üzere fabrikaya geldiklerinde, fabrikan›n kilitli oldu¤unu görünce zorla içeri girerek fabrikay› iflgal etti.
olacak" diye konufltu. Muhalefet liderlerinden Vlad Filat, oylar›n tekrar say›lmas› konusunda anlaflmaya varamad›klar›n› belirterek, sokakta kalacaklar›n› söyledi. Nüfusun yüzde 65'inden fazlas›n› Rumenlerin oluflturdu¤u eski Sovyetler Birli¤i üyesi Moldova'da baz› kesimler AB üyesi olan Romanya'yla birleflmeyi savunuyor. Ekonomisi tar›ma dayanan 4,5 milyon nüfuslu Moldova, ayl›k 250 dolar›n alt›nda ortalama ücretle Avrupa'daki en yoksul ülke. Moldova'da 2001 y›l›ndan bu yana iktidarda bulunan Komünist Parti, son seçimleri yüzde 50 oy alarak kazanm›flt›. AB yanl›s› 3 muhalif partinin oluflturdu¤u ittifak ise yüzde 34 oran›nda oy ald›. ‹ktidardaki Komünist Parti'nin sadece isim olarak "komünist" oldu¤u ve ülkede neo-liberal programlar› uygulad›¤› belirtiliyor. Olaylar›n, ülkede rejim de¤iflikli¤ine yol açmayaca¤› tahmin ediliyor.
Protestocular Asya Zirvesi'ni bast› n Tayland'›n Pataya kentinde düzenlenen Asya Zirvesi, protestolar nedeniyle iptal edildi. Tayland’da, Güneydo¤u Asya Ülkeleri Birli¤i'ne (ASEAN) üye ülkelerle Japonya, Çin ve Güney Kore'nin kat›ld›¤› Asya Zirvesi, hükümet karfl›t› protestocunun zirvenin yap›ld›¤› binaya girmesi nedeniyle iptal edldi. Eski Baflbakan Taksin Shinawatra yanl›s› yüzlerce protestocular›n binan›n kap›lar›n› k›rarak içeri girdikleri bildirildi. Zirveye kat›lan liderler bulunduklar› binadan helikopterle tahliye edildi. Tayland bir süredir, erken seçim talep eden muhalefet mensubu göstericilerin eylemlerine sahne oluyor. Geçen Aral›k ay›nda Taksin Shinawatra karfl›t› göstericilerin havaalanlar›nda bir hafta süren eylemi sonras›, Abhisit Vejjajiva iktidara gelmiflti.
“Öfkeli yaz” erken bafllad›! Federica Matteoni Jungle World D›fl Haberler Editörü
‹ngiltere’de ekonomik krizin sonucu olarak protestolar›n artmas› üzerine ‹ngiliz gizli servisi “toplumsal huzursuzluk”lar›n isyana dönüflebilece¤i uyar›s›nda bulundu. Bu y›l yaz mevsimi erken bafllayabilir. En az›ndan ‹ngiltere için Londra polisi bunun böyle olaca¤›ndan emin. Londra polis birimi kamusal olaylar amiri David Hartshon’un Guardian gazetesine ülkede geliflen protesto hareketleri ile ilgili olarak aç›klamalar yapmas›ndan bu yana, ‹ngiltere’de toplumsal huzursuzluklardan duyulan korku artt›. Hartshon, finans sektörü ve ekonomideki krizin kurbanlar›n›n öfkelerinin fliddetli bir protesto dalgas›na neden olaca¤›n› söylüyor. Di¤er yandan polis flefi, ‹ngiliz güvenlik güçlerinin bu duruma haz›rl›kl› olmad›¤›ndan da emin. Hartshon’un tahminleri geçti¤imiz haftalarda ortaya ç›kan gizli servis MI5’in raporlar›na dayan›yor. Bu raporlar yaln›zca polis için bir topsecret plan yapma zorunlulu¤u de¤il ayn› zamanda içerdeki ordu güçleri için de bir uyar› alarm›na neden oluyor. Kamusal alanlar›n tümüyle gözetlenmesinin -‹ngiltere kamera ile en yo¤un gözetlemelerin yap›ld›¤› Avrupa ülkesidir- polisin “antisosyal tutum” olarak ortaya koydu¤u davran›fllarda askerlerin “toplumsal öfke”ye karfl› mücadelesinde onlar›n en büyük yard›mc›lar›ndan biri olacak gibi görünüyor. “Öfke yaz› Londra’da G20 zirvesinin yap›laca¤› hafta içerisinde 1 Nisan’dan itibaren bafllayabilir.” Hartshon, her fleyden önce baflköflede ulus ötesi flirketlerin ve finans kurumlar›n›n temsilcilerinin yer alaca¤› bu zirvenin “fliddet kullanmay› hedefleyen göstericileri hedefleri” aras›nda bulunabilece¤ine dikkat çekiyor. Asl›nda ‹ngiltere’deki bu zirveye karfl› geliflen seferberlik çok üst düzeyde. Protesto ça¤r›s› yapan farkl› gruplar özellikle sert mücadele ça¤r›s› yap›yorlar. “Nisan’›n ilk haftas› dünyadaki siyasi liderlerin unutamayaca¤› bir protesto haftas› olacak.” Bu örne¤in “Dünya Koalisyonunu Durdurun” ça¤r›s›ndan hissedilebiliyor. Bu birlik yaln›zca bar›flç›l hareket eden Hamas sempatizanlar›, Sosyalist ‹flçi Partisi’nden Troçkistler, ‹ngiliz ‹slam toplulu¤una yak›n Müslüman kardeflli¤i gibi yap›lardan oluflmuyor. Ayn› zamanda ekoloji aç›s›ndan küreselleflme karfl›tl›¤› gelifltiren say›s›z grup, protestolara kat›lacak. ‹ngiliz gizli servisi bu gruplar›n çok da tehlikeli olaca¤›n› düflünmüyor. Ama örne¤in huzursuz toplumsal kesimleri içeren anarflistler, “s›n›f savafl›” internet sitesi üzerinden örgütlenenler gizli servisin dikkat çekti¤i gruplar. Gizli servise göre özellikle internet gazetelerinin son say›lar›ndaki flu manflet dikkat çekici: “Kredi k›skac›na karfl› nas›l davranabilirsin? Bir banka yak!” Anarflist gruplar›n asl›nda yay›nlar›nda her zaman buna benzer “zenginlere karfl›” aç›klamalar yapt›¤›n› belirten gizli servis raporuna göre bu dönemde bunu tehlikeli hale getiren “toplumsal huzursuzluk”lar›n da hat safhaya ulaflm›fl olmas›. Bu öyle önemsenen bir durum ki bir ulusun güvenli¤i için alarm veren bir tehlike olarak görülüp üzerine raporlar haz›rlanmas› gerekiyor. Yani gizli servisin as›l korktu¤u s›radan insanlar›n öfkesinin soka¤a yans›mas›. fiimdiye kadar hiçbir toplumsal protesto gösterine kat›lmam›fl olan orta tabaka da krizden etkilendi¤i için daha fazla radikalleflecek ve belki de bu y›l barikatlar›n bafl›nda onlar yer alacakt›r. Ve belki de gerçekten bankalar yakacakt›r. Gizli servisi bu korku sarm›fl durumda: Bankalar› yakarlar m›? ‹ngiliz makamlar› sorunlar›n kolayca çözülebilece¤ini düflünmüyorlar çünkü “burada yaln›zca göçmenlerin sorunlar›ndan ya da ‹ngiliz iflçileri için ‹ngiliz ifllerinden bahsetmiyoruz. Burada kitlesel iflsizlikten bahsediyoruz.” Rapor böyle yorumluyor. Milyonlarca iflsiz ‹ngiltere’yi barikatlar ve külle donatmaya haz›r bir grup anarflist taraf›ndan eyleme ça¤r›l›yor. Bu korku politikas›yla krizin daha iyi yönetilebilece¤i düflünülüyor. Ama ‹ngiltere’de büyük çöküfl as›l flimdi bafllayabilir. Bu yaz›, büyük protesto gösterilerinin yafland›¤› G20 zirvesinden önce yaz›lm›flt›r. çeviri : Bülent Özçelik
‹flçiler patronlar› rehin al›yor n Patronlar›n, ekonomik krizi bahane ederek iflten ç›karma ve ücret kesintisi gibi baz› yöntemlere baflvurmas› iflçilerin daha sert tepkiler vermesine yol aç›yor. Fransa'da yaflanan patronlar›n rehin al›nmas› eylemlerinin ard›ndan Belçika'n›n baflkenti Brüksel'de, uluslararas› otomotiv flirketi Fiat'›n yöneticileri 9 Nisan'da sendika yetkilileri ile yapt›klar› görüflmeler sonras›nda iflçiler taraf›ndan 5 saat boyunca rehin al›nd›. Baz› çal›flanlar›n ifline son verilmesi ile ilgili sendikac›larla yürütülen görüflmeler s›ras›nda toplant› salonuna giren iflçiler, flirketin biri ‹talyan ikisi Belçikal› üç yöneticisini rehin ald›.
16 Nisan 29 Nisan
2009
‹NSANCA YAfiAM 9
Eczac›dan Zapsu protestosu Zapsu ailesine ait olan For You ma¤azalar›na, yasad›fl› olmas›na karfl›n ma¤azalardan ilaç sat›fl›na bafllanaca¤›n› ça¤r›flt›ran afifller as›ld›. Eczac›lar ise Zapsular›n bu yasad›fl› ata¤›n› yapt›klar› eylemlerle protesto ediyor 29 Mart yerel seçimlerinin ertesi günü, Baflbakan Erdo¤an’›n eski dan›flman› olan Cüneyt Zapsu’nun ailesine ait ‘For You’ adl› ma¤azalara as›lan büyük afifller dikkat çekti. Afifllerde “Drugstore For You çok yak›nda yeniden geliyor” yaz›yordu. ‹ngilizce olan ‘Drugstore’ kelimesinin Türkçe’deki karfl›l›¤› ‘eczane’. Yani Zapsu ailesi çok yak›nda ‘Sizin ‹çin Eczane’ler açaca¤›n› ilan etmifl oldu. Türkiye Cumhuriyeti yasalar›na göre ilaç sat›fl› yaln›zca eczanelerde ve eczac›lar taraf›ndan yap›labiliyor. Bir eczac›n›n birden fazla eczaneye sahip olmas› ise yasal de¤il. ‘Eczane zincirlerinin’ yasad›fl› oldu¤unu belirten ve yasa¤a ra¤men For You ma¤azalar›na eczane zincirlerini ça¤r›flt›ran afifller as›lmas›ndan rahats›z olan eczac›lar ise Zapsu ailesinin AKP hükümeti ile olan yak›nl›¤›n› da gözeterek flu sorular› s›ral›yor: “Hangi yasaya dayanarak ‘ge-
liyorsunuz’? Yoksa bir mevzuat de¤iflikli¤i garantisi mi ald›n›z?” Unak›tan ailesi baflta olmak üzere AKP’ye yak›nl›¤› ile bilinen ‘ailelerin’ çeflitli ticari konularda mevzuat de¤iflikliklerinden hemen önce yapt›klar› ataklarla nas›l ‘yasalara uygun’ ticari avantajlar sa¤lad›klar› biliniyor. Bu durum, eczac›lar›n flüphelenmekte ne kadar
hakl› oldu¤unu gösteriyor. Halk›n sa¤l›¤› tehlikede Zapsu ailesinin bu ata¤› eczac›lar› oldu¤u kadar halk› da ilgilendiriyor. ‹laç sat›fl›n›n For You gibi market zincirlerinden yap›labilir olmas› halk sa¤l›¤›n› iki flekilde tehdit ediyor. Bunlardan birisi eczac›l›k hizmetlerinin ticarilefltirilmesiyle halk›n ilaçlara
ulaflmas›n›n iyice güçleflmesi. Eczane zincirlerinin yasal hale getirilmesi durumunda sosyal güvence kapsam›ndaki baz› ilaçlar›n ödeme listesinden ç›kar›lmas› gündeme gelebilir. Tehditlerden ikincisi ise ‘sa¤l›k dan›flman›’ görevi de gören eczac›lar›n aradan ç›kart›lmas›n›n yol açaca¤› ölümcül sonuçlar. ‹laç tüketiminin reklamlar yoluyla
40 iflçi öldükten sonra kot tafllama yasakland› Bakanl›k, silikozis hastal›¤›na yol açan kot tafllama iflleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri kullan›lmas›n› yasaklad›. Kararda geç kal›nd›¤›n› belirten iflçiler haklar›n› istiyor Kot tafllama iflinde çal›flt›klar› için ölümcül bir akci¤er hastal›¤› olan silikozise yakalanan ve iki y›ld›r seslerini duyurmak için kampanya yürüten kot tafllama iflçilerinin mücadelesi sonuç verdi. Sa¤l›k Bakanl›¤› geçti¤imiz günlerde bir genelge yay›mlayarak her türlü kot giysi ve kumafllara uygulanan püskürtme iflleminde kum, silis tozu veya silika kristalleri içeren herhangi bir madde kullan›lmas›n› yasaklad›. Silikozis hastal›¤›n›n, günün t›bbi koflullar›nda etkili bir tedavi yönteminin bulunmad›¤› belirtilen Sa¤l›k Bakanl›¤› aç›klamas›nda “Daha önce
bu ifllerde çal›fl›p da, sa¤l›k durumlar› hakk›nda güncel kay›t bulunmayan di¤er vatandafllar›m›z, kendilerine en yak›n sa¤l›k kurum ve kurulufllar›nda de¤erlendirilerek ihtiyac› olanlar›n tedavilerine süratle bafllanacakt›r” denildi. Kararda geç kal›nd› Kot Tafllama iflçileri, Sa¤l›k Bakanl›¤›’n›n karar›n› olumlu bulmakla birlikte karar›n al›nmas›nda geç kal›nd›¤›n› belirtiyor. Kot Kumlama ‹flçileriyle Dayan›flma Derne¤i öncülü¤ünde iki y›ld›r seslerini duyurmak için mücadele eden iflçiler bugüne kadar 40 iflçinin hayat›n› kaybetti¤ini yüzler-
Kriz ö¤renciyi vuruyor harçlar ödenemiyor
cesinin ise ölümü bekledi¤ini belirtiyorlar. ‹flçiler haklar›n› istiyor Kot kumlama iflleminin yasaklanmas›n›n tek bafl›na yetmeyece¤ini dile getiren iflçiler Sa¤l›k Bakanl›¤› ile Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›’ndan haklar›n› istiyorlar. Sektörde çal›flan iflçilerin yüzde 95’i kay›t d›fl› olarak çal›flt›¤› için çal›flanlar iflçi olarak tan›nm›yor, sa¤l›k hizmetlerinden faydalanam›yor ve emekli olam›yor. Bu çerçevede çal›flanlar›n ilk talebi silikozis hastal›¤› teflhisi koyulan kiflilerin iflçi olarak tan›n-
mas› ve gerekli haklar›n verilmesi. Kot tafllama iflçileri sosyal güvenceleri bulunmad›¤› için tedavi masraflar›n›n bakanl›k taraf›ndan karfl›lanmas›n› istiyor. Silikozis hastas› çal›flanlar, iflyerlerinin gerekti¤i gibi denetlemedi¤i için kabahatli olan vali, kaymakam, belediye ve di¤er görevliler hakk›nda açt›klar› davalara Çal›flma Bakanl›¤›’n›n engel oldu¤unu belirterek davalar›n önündeki engellerin kald›r›lmas›n› ve davalar›n ‘iflçilerin hayatlar›ndan’ daha k›sa sürede tamamlanmas›n› istiyor.
teflviki ve tüketimin kontrol d›fl›na ç›k›fl› zehirlenme ve ölüm vakalar›n› da beraberinde getirebilir. Eczac› sözünü sokakta söylüyor For You ma¤azalar›na as›lan afifllerin ‘suç iflleme’ ilan› oldu¤unu belirten ve gidiflata dair endifle duyan eczac›lar ise tepkilerini yapt›klar› eylemlerle gösteriyor. ‹stanbul Eczac›lar Odas› üyeleri 4 Kas›m’da fiiflli ve Kad›köy’deki For You ma¤azalar› önünde bir araya gelerek Zapsu’yu protesto ettiler ve as›lan afifllerin “ruhsats›z olarak ilaç satma suçunun ifllenece¤ini önceden haber verdi¤ini” söylediler. Eczac›lar 11 Kas›m günü ise Tünel’den Taksim Meydan›’na yapt›klar› bir yürüyüflle For You ma¤azalar›na as›lan afifllere tepkilerini gösterdiler. Eczac›lar ilaçlar›n ‘drugstore’lara, sa¤l›¤›n ise piyasaya teslim edilmesine izin vermeyeceklerini söylediler. Eczac›lar›n eyleminin ard›ndan ma¤azalardaki afifller indirildi.
1 Nisan’da Topbafl’a üniversiteli flakas› ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’nin (‹BB) ö¤renci burslar›n› mahkeme kararlar›n› bahane ederek ödememesine ve ulafl›m ücretlerinde indirime gitmemesine karfl› mücadele eden Ö¤renci Kolektifleri yerel seçimlerin hemen ard›ndan 1 Nisan’da yine ‹BB önündeydi. Saraçhane’deki belediye binas› önüne gelen ö¤renciler Topbafl’›n yerel seçimlerde yeniden seçilmesine atfen “Kadir Topbafl’› tebrik ediyoruz” yaz›l› bir pankart açt›. “Topbafl kaç kaç ö¤renciler geliyor”, “Tüccar Topbafl bursumuzu geri ver” ve “Akbilim bofl Topbafl” sloganlar› atan ö¤renciler ellerindeki pankart› yere b›rakarak “1 Nisaaaaaannnn yakan› b›rakmayaca¤›z Topbafl” yaz›l› baflka bir pankart açt›lar.
Dikmen Vadisi’nden Gökçek’e mesaj
Uflak Üniversitesi Rektörü Adnan fiiflman, akademik y›l›n ikinci kay›t döneminde ö¤rencilerinden 328’inin para bulamad›¤› için kayd›n› yenileyemedi¤ini aç›klad›. Kay›t yapt›ramayan ö¤renci say›s›n›n bafllang›çta 700 oldu¤unu, kay›t tarihlerini iki kez uzat›p ö¤rencilerle görüflme yapt›ktan sonra bu say›y› düflürdüklerini söyleyen fiiflman, 328 ö¤rencinin tüm çabalara ra¤men kayd›n› yenileyemedi¤ini aç›klad›. Krizin ö¤rencileri olumsuz etkiledi¤ini belirten fiiflman, sorunun sadece harçlar olmad›¤›n› söyledi. Harç kredisi alan ö¤rencilerden 20-50 TL’lik fark› ödeyemeyecek durumda olanlar›n›n bile bulundu¤unu kaydeden fiiflman, as›l sorunun ise velilerin çocuklar›n›n okumalar› için ayl›k harcad›klar› paray› temin edememeleri oldu¤unu ifade etti. Üniversitelerinde 8 bin ö¤renci bulundu¤unu belirten Rektör, büyük üniversiteler düflünüldü¤ünde durumun ürkütücü hale gelece¤ini söyledi.
Gökçek, yeniden seçilmesinin ard›ndan Vadi halk›na yönelik y›k›m tehditlerini kald›¤› yerden sürdürüyor. Vadi halk› ise direniflte kararl› Bir önceki seçimlere göre önemli miktarda oy kaybetmesine karfl›n Melih Gökçek, Ankara’da yeniden Belediye Baflkan› seçildi. Gökçek’in seçimlerin ard›ndan yapt›¤› ilk ifllerden biri ise art›k bir tak›nt› haline getirdi¤i Dikmen Vadisi halk›n› tehdit etmek oldu. Çeflitli TV kanallar›na konuk olan Gökçek, önümüzdeki yaz aylar›nda okullar›n kapanmas›yla birlikte Vadi’de toplu y›-
k›mlara bafllanaca¤›n› ileri sürdü. 1 fiubat 2007 tarihinde yap›lan önceki y›k›m sald›r›s›nda yaflanan olaylar nedeniyle vadide yaflayan kimi kiflilerin ceza ald›¤›n› belirten Gökçek, bir y›k›mda daha direnifl olursa direnenlerin bu sefer daha a¤›r cezalar alaca¤›n› öne sürdü. Gökçek’in gözda¤› vermeye çal›flt›¤› Vadi halk› ise y›k›m tehditlerine karfl› bir aç›klama yapt›. Gökçek’in yeniden seçilmesi nedeniyle Ankara’y› ve Ankaral›lar› hak ve kazan›mlar›n›n her an tehdit alt›nda
olaca¤› zorlu bir befl y›l›n daha bekledi¤i belirtilen aç›klamada Gökçek’in kaybetti¤i oylar›n Gökçek’in yoksul halka düflman, tüccar belediyecilik uygulamalar›na ve kirlenmifl saltanat›na Ankaral›lar›n tepkisi olarak ele al›nmas› gerekti¤i belirtildi. Vadiye yönelecek sald›r›lara karfl› halk›n kararl› duruflunun de¤iflmeyece¤inin ifade edildi¤i aç›klamada yerel seçimlerde Ankaral›lar›n Gökçek’e “Art›k adam ol, insan ol, ak›l ve vicdan sahibi ol!” mesaj› verdi¤i dile getirildi.
“Ergenekon’da resmin eksik parçalar›” Önümde, Ahmet Taflgetiren’in Bugün Gazetesi’nde yer alan 14 Nisan 2009 tarihli köfle yaz›s›; uzaydan gelen garip bir mahlukat› görmüflçesine bak›yorum saatlerdir. Anlamaya; neresi a¤z›, neresi gözü, kavramaya çal›fl›yorum ama nafile. Bir ço¤unuz okumufltur ama yine de k›sa bir özet geçersem; “Ergenekon’da Resmin Eksik Parçalar›” bafll›kl› bu yaz›s›nda say›n köfle yazar›, Halkevleri’ni de malum karanl›k iliflkiler a¤›n›n içerisinde zikretmifl. Yani adam dolayl› olarak, “Ey Ergenekon soruflturmas›n›n savc›lar›, flu Halkevleri’ne de bir el atsan›z; hükümetimiz ve Müslüman alemi için ne de hay›rl› bir ifl oluverir!” demifl. Ayn› gazetenin di¤er pek say›n yazarlar› da, di¤er sayfalarda, a¤›zlar›ndan salyalar akarak Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤i (ÇYDD) baflkan› Prof. Dr. Türkan Saylan’a sald›rmakla meflgul. Me¤er Türkan han›m H›ristiyan misyoneri imifl, nice Müslüman evlad›n› dinden ç›karmaya çabalam›fl, ayr›ca ÇYDD’nin verdi¤i burslarla PKK sempatizanlar›n›n tahsil görmesi sa¤lanm›fl, üniversiteler PKK’lilerle dolmufl. Demek ki AKP hükümetinin devlet okullar›n› kendi kaderine terk edip, e¤itim hizmetlerini piyasalaflt›r›p, okul kap›lar›n› yoksul çocuklara kapatmas›nda bilmedi¤imiz bir hay›rl› taraf varm›fl!? Bütün bu haberlerde, kanser hastal›¤›n›n pençesinde, belki de ömrünün son anlar›n› yaflayan Saylan’›n, belliki hastal›¤›n›n tarifsiz ac›lar›n› yans›tan, o kurumufl ve kararm›fl yüz ifadesini resmeden foto¤raf› da var. “Allah vermifl cezas›n›!” dercesine konmufl malum gazetelerin sayfalar›na. Bugün Gazetesi’nin kankas› Samanyolu TV’nin de, Desa direniflindeki iflçilere ve sendikaya “Aha! Bunlar da Ergenekon!” dedi¤i haf›zan›zdad›r san›r›m. Bugün Gazetesi, Samanyolu TV, Zaman, Vakit, Yeni fiafak, Sabah diye uzay›p giden bu “yandafl medya” listesi, belli ki bütün ahlak ve insaniyet s›n›rlar›n› çoktan aflm›fl durumda; Mc Carthy ABD’sinin bir “cad› av›”na dönüflen solcu ayd›n av› dönemlerine rahmet okutmakta. (…) Gelin, köfle yazarl›¤› dayan›flmas› yapal›m; “Resmin Eksik Parçalar›”n›, biraz da biz tamamlayal›m. Adamlar fazlas›yla meflgul ne de olsa oraya buraya havlamaya. Resmin, ne yaz›k ki kimselerin görmedi¤i bir yerlerinde; bu topraklarda eflitlik, özgürlük, bar›fl ve kardefllik düflleyen insanlar›, karanl›k pusularda, kör kuyularda, iflkence tezgahlar›nda susturan eli kanl› katillerin ve o katillerin tasmalar›n› tutanlar›n, bir gün gelip de hak etti¤i cezay› almas› için yürekleri çarpanlar var. “Cumartesi anneleri” var mesela, ah o anneleri yüzlerce kez coplat›p gözalt›na ald›rmak yerine, bir kez olsun feryatlar›na kulak verseydi zaman›nda o savc›lar, iflte o zaman çok daha önceden yaz›l›rd›, gerçek ve adil iddianameler. Resmin fazlaca gözümüze sokulan bir yerin de ise, “bak iflte ben flimdi ne güzel yap›yorum” diyerek caka satanlar s›r›tmakta; bütün denizlerin görmedi¤i bollukta bir “sazan” sürüsü de onlar›n peflinde kuyruk sallamaktad›r. Ama kaz›rsan›z e¤er boyay›, gerçekte flimdi de kendi pusular›n›, kuyular›n›, iflkence tezgahlar›n› yaratmay› ve üstelik kendi toy katillerini hemencecik yormadan, bin bir kurnazl›k ve karalama ile yine eflitlik, özgürlük, bar›fl ve kardefllik için çabalayanlar› susturmak isteyenler ç›kar alt›ndan. Tasmay› tutanlarda ise dünden bu güne hiç bir de¤ifliklik görmemekteyim ben. “Ben Ergenekon’un avukat›y›m!”, “Hoflt oradan ! O zaman ben de savc›s›y›m!” kavgas›n›n gölgesinde; görülen o ki bize de “hem ma¤duru, hem de san›¤›” olma seçene¤i b›rak›lm›fl gibi. ‹kinci Emperyalist Paylafl›m Savafl› y›llar›nda Nazi Ölüm Kamplar›’nda Yahudileri, “uzun bir yol geldiniz, flimdi s›cak bir banyo yap›p, temizlenin” diye sokarlarm›fl gaz odalar›na. Bütün yetiflkinler, bu mizansenin bir gere¤i olarak ellerine tutuflturulmufl bir parça sabun ve havlu ile güle oynaya gaz odalar›na giderken; bir tek çocuklar m›zm›zlan›rm›fl, bilmeden de olsa ac› sonlar›na gitmemek için çabalarlarm›fl. Çocuklar sevmez y›kanmay›. Çünkü onlar›n kiri, yüreklerinde de¤il de ellerinde ve yüzlerindedir; oyunlar›n›n, kavgalar›n›n, hayallerinin kiridir. Halkevcilerin kiri de, iflsizli¤in ve açl›¤›n kol gezdi¤i yoksul mahallelerde bulaflt› ellerine yüzlerine. O kir, ne paran›n kiri, ne de insan kan›d›r; memleketimizin topra¤›, havas›, suyudur; emekçinin teridir, sefaletin gözyafl›d›r misal, çamur olup akar tozun topra¤›n içinde kalm›fl yorgun yüzlerden, biz o kiri kavgam›z›n süsü belleriz. Siz temiz olun, biz y›kanmayaca¤›z. Ve y›k›lmayaca¤›z. Öyle ya; ne iftiralar, ne savc›lar, ne davalar gördük biz! Bunu da yaz›n, e mi?
Samsun’da ekmek zamm›na protesto Samsun’da seçimlerin üzerinden 24 saat bile geçmeden ekme¤e yüzde 25 oran›nda zam yap›ld›. Ekmek zamm› Halkevcilerin kurdu¤u Halk Kürsüsü’nde protesto edildi Samsun’da, yerel seçimlerin hemen ard›ndan yüzde 25 oran›nda zam yap›lan ekme¤in fiyat› 75 kurufla ç›kt›. Seçimlerin üzerinden 24 saat bile geçmeden yap›lan bu zamma Halkevcilerin kurdu¤u ‘Halk Kürsüsü’nde tepki gösterildi. Çiftlik Süleymaniye Geçidi’nde kurulan Kürsü’de yaflanmakta olan kriz herkesi açl›¤a sürüklerken, halk›n en temel
besin kayna¤› olan ekme¤e zam yap›lmas›n›n anlafl›lamaz bir durum oldu¤u ifade edildi. Sermaye sahiplerini kurtarmak için aç›klanan paketlerden halka ç›kan›n ard› arkas› kesilmeyen zamlar oldu¤u söylenen kürsüde, AKP’nin uygulad›¤› neo-liberal politikalar nedeniyle, yaflanmakta olan krizin etkilerinin halka yans›mas›n›n daha da
a¤›r olaca¤› dile getirildi. Halkevciler AKP’ye ve para babalar›na seslenerek: “Krizin sorumlusu biz de¤iliz! Faturas›n› da biz ödemeyece¤iz. Krizin de krizden kaynaklanan y›k›m›n da faturas›n›, bu durumun sorumlular›na ödetece¤iz” dedi. Halkevciler, zamlar geri al›nana kadar mücadeleye devam edeceklerini söylediler.
www.halkinsesigazetesi.net iletisim@halkinsesigazetesi.net 15 günlük Yayg›n, Süreli, Türkçe yay›nd›r.
n
Sahibi ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Umar KARATEPE n
Telefon-Faks 0 212 245 90 37 n
Adres Tomtom Mah. Örtmealt› Sk. 6/3 BEYO⁄LU/‹STANBUL n
Bas›ld›¤› Yer Taflbask› Matbaac›l›k Yay. ve Amb. San. Tic. Ltd. fiti. Bask› Tesisleri Kocaeli/‹zmit (0 262 335 45 29)
16 Nisan 29 Nisan
10 K‹BELE
2009
AKP’nin kad›n sorunu için çözümü dini e¤itim Aile ve Sosyal Araflt›rmalar Genel Müdürlü¤ü’nün düzenledi¤i ‘Aile Hizmetlerinde Sivil Toplum Kurulufllar› ile ‹stiflare Toplant›s›’ sonunda yay›nlanan raporda aile içi sorunlar için dine dayal› çözüm önerileri sunuldu. Baflbakan’›n, “Genç nüfusumuzu aynen korumal›y›z. Genç
nüfusumuzun azalmamas› için en az üç çocuk yap›n” sözlerinden sonra iktidar kurumlar›n›n da konuya bak›fl aç›s›n›n ne denli çarp›k ve gerici oldu¤u ortaya ç›kt›. Baflbakanl›¤a ba¤l› kurumun raporunda, ‘töre cinayet’leri bir sorun olarak ele al›nd›. Çözüm önerileri aras›nda ise ‘Medyada
töre cinayetlerine iliflkin kullan›lan feminist dilin de¤ifltirilmesi, do¤ru dini bilgilerin medyada yer almas›n›n teflvik edilmesi’ ifadeleri dikkat çekti. Ayr›ca din e¤itiminin kapsam›n›n art›r›lmas›, kad›nlara özel din e¤itimi kurslar›n›n aç›lmas› ve bu sorunlara yönelik müdahale
için içinde ilahiyatç›lar›n da bulundu¤u bir acil müdahele grubunun oluflturulmas› yönünde de görüfl ol›flturuldu. Aile ve Sosyal Araflt›rmalar Genel Müdürlü¤ü’nün, “Do¤uda Aile Yap›s›n› Korumak” bafll›¤› ile sundu¤u raporda yer alan gerici referanslar ve kad›n haklar›n›n
geriletilmesine dönük öneriler Halkevci kad›nlar taraf›ndan tepki ile karfl›land›. 12 Nisan günü Adana Halkevi’nde düzenlenen bas›n toplat›s›nda AKP’nin giderek pervas›zlaflan kad›n düflman› uygulamalar› protesto edilirken, Devlet Bakan› Nimet Çubukçu da istifaya davet edildi.
‘1 May›s’a gelin derim’ Sendika hakk› için 9 ayd›r direnen Emine Arslan 1 May›s için tüm k›zkardefllerine seslendi: “Gelin derim bu gün bizim bayram›m›z, sorunlar›m›z› hep birlikte hayk›ral›m ” DESA’da 8 y›l çal›flt›ktan sonra sendikal› oldu¤u için iflten at›lan Emine Arslan geçen temmuzdan beri Sefaköy’de bulunan iflyeri önünde tek bafl›na direniflini sürdürüyor. Arslan, sendika hakk› için sürdürdü¤ü direniflte 280’li günleri geride burak›rken kad›n iflçi mücadelesinin birikimine en umut verici katk›-
KTÜ’de kad›nlar istedi, ald› Karadeniz Teknik Üniversitesi Ö¤renci Kolektifi Kad›n Atölyesi, üniversiteye ait konferans salonunun kendilerine ücretsiz tahsis edilmesi için bafllatt›klar› mücadeleyi kazand› KTÜ Ö¤renci Kolektifi Kad›n Atölyesi, 8 Mart Dünya Kad›nlar Günü kapsam›nda etkinlik yapmak istemifl fakat üniversite yönetimi daha önce söz vermesine ra¤men üniversiteye ait AKM salonunu vermemiflti. Bunun üzerine Rektörlük önünde oturma eylemi bafllatan Kolektifçi Kad›nlar, imza kampanyas› bafllatm›fl-
t›. 14 gün boyunca aral›ks›z rektörlük önünde ya¤mur demeden çamur demeden oturan Kolektifçi Kad›nlar, 1800 imza toplam›flt›. Kad›nlar›n inatlar› ve dirençleri sonunda zaferle sonuçland›. Rektörlük yap›lan eylemler karfl›s›nda salonu üniversitelilere tahsis etmek zorunda kald›. KTÜ’lü Kad›nlar kendilerine tahsis edilen salonda 23 Nisan’da Yeni Türkü konseri düzenleyecek. Daha sonra 29 Nisan ve 6 May›s’ta “Kad›nl›k Bizde Kals›n” adl› tiyatro oyunu sergileyecek.
lardan birisini sundu. 1 May›s ‹flçi Bayram› yaklafl›rken kad›n iflçilerin direniflteki k›zkardefllerinin ça¤r›s›na kulak vermesini istedik. Merhaba bafllad›¤›n›z günden bugüne bize eyleminizi anlatabilir misiniz? 3 Temmuz’da bafllad›m bugün 280’inci gün. Sizlerin de bildigi gibi devam ediyoruz. ‹flveren masaya (görüflme masas›) oturdu hiçbir olumlu yan›t vermedi. Dün söyledi¤ine bugün uymad›. Mahkeme kurallar›na da uymad›. Temyize gönderdi. Beklemeye devam ediyoruz. En sonunda bizi Ergenekonla da karalad›. Ama karalamacayla falan olmaz bu ifller. Her zaman söylüyorum Deri-‹fl veya di¤er sendikalar›n tarihini araflt›rs›n. Sendikalar zaten çetelere h›rs›zlara karfl›. Biz burada bir ekmek mücadelesi veriyoruz. Hakk›m›z›n gasp edilmemesini istiyoruz. Çünkü y›llard›r benim hakk›m› gasp etti. Bir an önce gelsin bizimle masaya otursun bizim sorunumuz masada çözülür diyorum. 280 gündür burada direniyorsun çok zor günler geçirdin. Yeri geldi sald›r›ya ug¤rad›n, yeri geldi karda k›flta sogukta burada bekledin. Bu 280 günün sende ne de¤ifltirdi¤ini hissettin? Benim dünyam çok de¤iflti, farkl›laflt›. Çünkü biz içerideyken hani derler ya, böyle at gözlüklerini takm›-
Milyonlarca kad›n için 52 s›¤›nma evi
Meclis’e verilen soru önergesiyle her iki kad›ndan birinin fliddete maruz kald›¤› Türkiye’de, s›¤›nma evi say›s›n›n sadece elli iki tane oldu¤u ortaya ç›kt›. Geçen hafta Meclis’e verilen bir soru önergesi ile Türkiye’de fliddet gören kad›nlar için en elzem ihtiyaçlardan biri olan s›¤›nma evlerinin say›s›n›n sadece 52 tane oldu¤u ortaya ç›kt›. Kad›n ve Çocuktan Sorumlu Devlet Bakan› Nimet Çubukçu’nun, CHP Milletvekili Gaye Erbatur’un soru önergesine verdi¤i cevap ,Türkiye’de belediyeler, SHÇEK, Valilikler ve özel kurulufllara ba¤l› 52 kad›n s›¤›nma evi oldu¤unu ve bu evlerin sadece 1297 kiflilik kapasiteye sahip oldu¤unu gösterdi. 81 il ve 900’e yak›n il-
çenin bulundu¤u Türkiye’de, Baflbakanl›k Kad›n Statüsü Genel Müdürlü¤ü’nün verilerine göre her iki kad›ndan birisi fliddet görüyor. fiiddet gören kad›nlar›n ülke nüfusunun dörtte birini oluflturdu¤u göz önüne al›nd›¤›nda 1297 say›s›n›n ne kadar yetersiz oldu¤u anlafl›labiliyor. fiiddete maruz kalan kad›nlar›n sadece %8’i dayak ve fliddetten kurtulmak için bir kuruma baflvuruyor. fiiddet gören kad›nlar›n çok büyük bir k›sm› gidecek baflka yerleri olmad›¤› için evliliklerini sonland›ram›yor veya kocalar›ndan uzaklaflam›yor. S›¤›nma evlerinin say›s›n›n
yetersiz olmas› gidecek baflka yeri ve geliri olmayan kad›nlar›n daya¤a ra¤men kocaya ve evlili¤e mahkûm olmas› sonucunu do¤uruyor. Kad›n örgütleri her ilçede fliddete u¤ayan kad›nlara gerekli hukuki ve psikolojik deste¤i sa¤layacak nitelikte ve kad›nlar›n ihtiyaç duyduklar› anda eriflebilecekleri biçimde s›¤›nma evleri aç›lmas› ve yayg›nlaflt›r›lmas› talep ediyor. Hükümetler bu denli acil bir ça¤r›y› ›srarla görmezden geliyor. Bununla da yetinmeyip Beyo¤lu S›¤›nma evinde çal›flan Mor Çat› gönüllülerinin kap› d›flar› edilmesini savunabiliyor.
fl›z. Hiç dünyadan haberimiz yok kafesdeki bir kufl gibi hiçbir fley bilmiyorduk. Yani ne hakk›m›z var, d›flar›da neler olup bitiyor... Ne bir komfluya gitme ne bir sosyal ortama girme imkan› bulam›yorduk ki bir bilgilenelim bir fley yapal›m. Onu için buraya ç›k›nca herfleyi ö¤rendim. Kendime özgüvenim de artt›. Cesaretlendim. ‹flçi emekçi haklar›n› tam olarak ö¤rendim Eyleminin d›flar›daki etkisini nas›l degerlendiriyorsun? Tüm Türkiye’de emekçi kad›nlar için senin eyleminin ne ifade etti¤ini düflünüyorsun Tabii çok gururlan›yorum. Bu direnifllerin birleflti-
rilmesini istiyorum. Direniflteki arkadafllara da diyorum; ben tek bafl›ma burada 280 gün durabiliyorsam arkadafl›m sizler kalabal›ks›n›z. Ama sak›n zavalamay›n, tek yürek tek yumruk olun. Sa¤lam durun diyorum. Hepsine birden bunu söylüyorum yani. fiimdi biliyorsun iflçi s›n›f›n›n bayram› yaklafl›yor. ‹flçiler tek yürek tek yumruk oluyor 1 May›s’ta alanlara ç›k›yor. Peki sen bu sene 1 May›s’a gidecek misin? Evet gidece¤im k›smet olursa Daha önce gitmifl miydin? Maalesef hiç k›smet ol-
mam›flt›. Hiç gidememifltim. Ama bu sene gidece¤im birde flunu söylüyorum: Y›llar önce Taksim Meydan›’nda kaç kiflinin öldürüldügünü de biliyorum. Neden öldürüldü bu insanlar? Ne yapt›lar? Suçlar› ne idi de öldürüldü? Orada o insanlar emekçilerin haklar› için canlar›n› feda ettiyse, bu 1 May›s’›n da Taksim olmas›n› istiyorum. 1 May›s’›n bizim iflçi bayram›z olmas›n› istiyorum. Neden yurt d›fl›nda 1 May›s tatil olurken bizim Türkiye’de olmas›n. Emine Arslan olarak kad›nlar› 1 May›s’a ça¤›rsan ne dersin onlara? “Gelin” derim “bu gün bizim bayram›m›z bugün yaflad›klar›m›z›, sorunlar›m›z› hep birlikte hayk›ral›m. Yaflas›n 1 May›s, yaflas›n iflçi bayram›” derim
Direniflteki kad›n iflçiler bulufltu Kad›n mücadelesi Novamed grevinin izinde büyüyor. Meha Tekstil, ATV-Sabah ve DESA greviyle beraber kad›n iflçi mücadelesine yeni bir halka eklendi ATV-Sabah, Desa grevcisi kad›nlar ve direniflteki Meha Tekstil iflçileri seslerinin daha güçlü ç›kmas› için biraraya geldi. ‹stanbul Desa Direnifliyle Kad›n Dayan›flma Platformu’nun öncülü¤ünde biraraya gelen 3 farkl› direniflten kad›nlar, 23 Mart’ta MMO ‹stanbul fiubesi’nde bir bas›n toplant›s› düzenleyerek direniflleri kazan›mla sonuçlanana kadar mücadeleye devam edeceklerini ifade etti. 4 Nisan Cumartesi günü ise direniflçi kad›nlar sokakta bulufltu. DESA grevine destek amac›yla 15 günde bir ‹stiklal Cadde-
si’nde bulunan Desa ma¤azas› önünde eylem yapan kad›nlar aras›nda bu hafta ATV-Sabah grevcileri ve Meha Teksilt iflçileri de vard›. Kad›nlar, ayn› gün akflam saatlerinde ise ATV Sabah Grevi için her hafta ‹stiklal Caddesi’nde
gerçeklefltirilen meflaleli eyleme birlikte kat›ld›. Eylem ve aç›klamada söz alan kad›nlar›n yapt›klar› konuflmalarda ortak vurgu Emine Arslan’›n grevinden güç alarak haklar› için mücadele konsunda cesaret gösterebildikleriydi.
Kad›nlar›n orkestras› 1 May›s’ta sahnede ‹lknur Birol Halkevleri Genel Baflkan› Krizin ortas›nda bir yerel seçim süreci geçirdik. Günlerdir profesyonel analistlerin Türkiye haritas›na bak›p yapt›¤› analizleri izliyoruz. Bu analizlerin her birinde gerçek bir bafll›k olarak “kad›nlar” ne yapt›lar diye bir soruya cevap verilmedi. Biz cevap verelim. Kad›nlar, bu seçimlerde yaflad›klar› s›k›nt›lara örgütlü olduklar› yerlerde en anlaml› cevaplar› verdiler. Kad›nlar hak mücadelelerinin yükseldi¤i her yerde gece gündüz çal›flarak “halk›n haklar›”n› savundu. Kad›nlar yaflamlar›n› her gün yeniden bask› alt›na almaya çal›flan toplumsal dokuya itirazlar›n› yükseltiyorlar. ‹flyerlerinde yok say›lmaya, iflten at›lmaya ve örgütlenme aray›fllar› karfl›s›nda yaflad›klar› bask›ya karfl› inatç› direnifller a盤a ç›kart›yorlar. DESA’dan sendikaya üye oldu¤u için at›lan Emine gerçek bir ders veriyor herkese. Aylard›r fabrika önünde sürdürdü¤ü direnifl tüm kad›n emekçilerin yürüyece¤i yolun tafllar›n› döflüyor. ATV-SABAH grevinde grev önlü¤ünü giymifl onurlu bas›n emekçisi kad›nlar ö¤retiyor. Haklar›m›za sahip ç›k›yoruz, asla geri durmayaca¤›z. E¤itim, sa¤l›k, ulafl›m ve bar›nma gibi en temel haklar›n› kullanamad›klar› için gazetelere geçmeyen, televizyon kameralar›n›n olmad›¤› binlerce iflyeri, okul, hastane, kent merkezi her gün kad›nlar›n isyanlar›na, direnifllerine sahne oluyor. Ekonomik kriz ile birlikte krizin etkilerini en çok hisseden kad›nlar sokaklar› süslemeye, seslerini yükseltmeye bafllad›lar. Kaynatmakta zorland›klar› tencereler kapaklar›yla birlikte eylemlerin ön s›ralar›nda orkestra enstrüman› olmaya bafllad›. Su bidonlar›ndan, tencere kapaklar›ndan, sapl› tavalardan ve kocaman terliklerden oluflan büyük bir orkestra, direniflin ve kararl›l›¤›n flark›lar›n› söylemeye bafllad›. Bu flark›dan korkun. Bu flark› ezilmiflli¤i tarihin derinliklerinde b›rak›p gün yüzüne ç›kmaya karar vermifl olanlar›n bestesini çal›yor. S›rt›ndan sopas›, karn›ndan s›pas› eksik edilmesin diye yüz y›llarca karanl›kta b›rak›lmaya çal›flanlardan geliyor. Kad›nlardan geliyor. Bu orkestra ve bu koro da¤lar› delerek, flehirleri aflarak geliyor. Uzun saçl›, k›sa saçl›, kara, beyaz, sar›, bafl›nda pufli ile, elinde de¤nek ile topuklu topuksuz ayakkab›lar›, zay›f, fliflman fark etmeden eme¤ine, bedenine ve özgürlü¤üne sahip ç›kmak için geliyor. Yollara dökülen kad›nlar eme¤in birlik mücadele ve dayan›flma gününde, yani 1 May›s’ta sesleriyle, renkleriyle ve emekçi kimlikleriyle alanlarda olacaklar. Yasakl› tüm alanlar› özgürlefltirmeye gieliyoruz. ‹flçi s›n›f›n›n mücadele gününde emeklerimizi görünmez k›lanlara karfl› yedek iflçi ordusunun neferleri olarak de¤il sahici emekçiler olarak yerimizi al›yoruz. Saflar› s›klaflt›r›yor, cesareti biliyor ve haklar›m›z› almaya geliyoruz. ‹nsanca bir yaflam için en önlerde yürümeye, engelleri aflmaya yasaklar› y›kmaya geliyoruz. Bütün hayat› yasaklarla geçenler, E¤itim hakk›m›za, sa¤l›k hakk›m›za, bar›nma hakk›m›za, ifl hakk›m›za dokunanlara DOKUNMAYA GEL‹YORUZ. Eme¤imizi çalanlar›n ellerini KIRMAYA GEL‹YORUZ. Taciz, tecavüz ve dayaklar karfl›s›nda terliklerimizi ald›k, HESAP SORMAYA GEL‹YORUZ. Savafla ve düflmanlaflt›rmaya karfl› k›zkardeflli¤in BARIfiI ile GEL‹YORUZ. 1 May›s’› yasaklayanlara, alanlar› k›s›tlayanlara karfl› KENTLER‹ VE ALANLARI ÖZGÜRLEfiT‹RMEYE GEL‹YORUZ. Gericilikle u¤raflmaya, kapitalizmle hesaplaflmaya BAfiKA B‹R DÜNYA KURMAYA GEL‹YORUZ. 1 MAYIS’A GEL‹YORUZ.
P›nar Selek davas› yeniden Feminist yazar P›nar Selek’in yarg›lan›p beraat etti¤i M›s›r Çarfl›s› davas›, Yarg›tay›n, karar› ile yeniden görülecek. Yarg›tay Selek’in beraatine itiraz etti. Feminist yazar ve insan haklar› savunucusu P›nar Selek, yeniden yarg›lan›yor. 1998’de M›s›r Çarfl›s›’nda patlayan bomba ile ilgili yarg›lanan ve 2.5 y›ll›k mahpuslu¤un ard›ndan serbest b›rak›lan Selek 2008 y›l›nda ‹stanbul 12. A¤›r Ceza Mahkemesi’nde görülen davada beraat etmiflti. Mahkeme, beraat karar›n› “patlaman›n sebebinin bomba
m› LPG mi oldu¤u anlafl›lamamas›na” dayanarak vermiflti. Dava yerel mahkemenin karar›na yap›lan itiraz sonucu Yarg›tay 9. Ceza Dairesi’ne tafl›nd›. Yarg›tay davan›n yeniden görülmesine karar verirken Selek’in 36 y›l hapis cezas›na çarpt›r›lmas›n› istedi. Selek’in dostlar›, birlikte mücadele yürüttü¤ü yol arkadafllar›, ayd›nlar ve sanatç›lar 9 Nisan gü-
nü Amargi Kitabevi’nde biraraya gelerek karar› de¤erlendirdi. Toplant›ya kat›lan 200’ü aflk›n kifli Selek’le dayan›flma mesajlar›n› dile getirdi. Kat›l›mc›lar Selek’in a¤›rlaflt›r›lm›fl müebbet hapis cezas›na çarpt›r›lmas›na yol açacak herhangi bir suç ifllemedi¤ini ve üniversite y›llar›ndan beri sokaklarda ezilenlerin yan›nda yer ald›¤›na dikkat çektiler.
cmy k
4. ULUSLARARASI ‹fiÇ‹ F‹LMLER‹ FEST‹VAL‹ Uluslararas› ‹flçi Filmleri Festivali 'Biz Baflka Dünya ‹steriz' temas›yla, dünyan›n dört bir yan›ndan 50 filmle, eme¤in öyküsünü 4. kez beyazperdeye yans›tmaya haz›rlan›yor. Festival, 1-7 May›s tarihleri aras›nda ‹stanbul, Ankara ve ‹zmir’de bafllayacak y›l boyunca Türkiye’yi dolaflacak 4. Uluslararas› ‹flçi Filmleri Festivali bafll›yor. Festival, 1-7 May›s tarihleri aras›nda Ankara, ‹stanbul, ‹zmir'de eflzamanl› olarak bafllayacak. Festival yolculu¤una y›l içerisinde Türkiye'nin farkl› kentlerine u¤rayarak devam edecek. Gösterimlerin ücretsiz oldu¤u, ‹flçi Filmleri Festivali bu y›l, Halkevleri, SineSen (D‹SK), Dev Sa¤l›k-‹fl (D‹SK), Birleflik Metal-‹fl (D‹SK), Hava-‹fl (TÜRK-‹fi), Petrol-‹fl (TÜRK-‹fi), SES (KESK), Sendi-
16 Nisan 29 Nisan
ka.Org ve Türk Tabipleri Birli¤i taraf›ndan düzenleniyor. 'Biz baflka dünya isteriz" temas›yla dünyadan 50 film izleyicilerle buluflacak. Britanyal› usta sinemac› Ken Loach'un son filmi '‹flte Özgür Dünya', ‹ranl› yönetmen Bahman Gobadhi'nin 'Sarhofl Atlar Zaman›', Finlandiyal› yönetmen Aki Kaurismaki'nin iflçi üçlemesinin ikincisi olan 'Ariel', Özcan Alper'in yönetti¤i 'Sonbahar' bu seneki filmlerden sadece
baz›lar›. Gösterimler ‹stanbul'da, Frans›z Kültür Merkezi, Beyo¤lu Yeflilçam Sinemas›, Halkevi ‹stanbul Merkez fiubesi, Kaz›m Koyuncu Kültür Merkezi'nde gerçeklefltirilecek. Ankara'daki gösterimler Alman Kültür Merkezi'nde ve Ça¤dafl Sanatlar Merkezi'nde düzenlenecek. ‹zmirli izleyiciler ise festivali, Dr. Selahattin Akçiçek Kültür Merkezi'nden, Alsancak Kültür Merkezi'nden, Gültepe Halke-
2009
vi'nden ve Çi¤li Halkevi'den takip edebilecek. Ayr›ca üç kentte de birçok mahalle, sendika ve iflyerinde özel gösterimler gerçeklefltirilecek. Festival kapsam›nda geçen senelerde oldu¤u gibi bu sene de film gösterimleri d›fl›nda atölye çal›flmalar›, paneller ve yönetmenlerin kat›l›mlar›yla gerçeklefltirilecek söylefliler düzenlenecek. Festivalle ilgili ayr›nt›l› bilgi için internet adresi: www.festival.sendika.org
KÜLTÜR/SANAT 11
Sahneden umut yükseliyor 23 Nisan Çocuk Bayram› yaklafl›yor. Koltuklar, kürsüler bir günlü¤üne çocuklar›n olacak. Oysa çocuklar›n ç›kt›¤› ‘baflka’ kürsüler de var. Dikmen Vadisi Çocuk Korosu y›k›mlara karfl› evlerine sar›lan ve birbirilerine kenetlenen Vadi halk›n›n öyküsünü türkü yap›p söylüyor. Sahneden umut yükseliyor
Yaz› Tura U¤ur Yücel’in senaristi ve yönetmeni oldu¤u film 1999 Türkiye’sinde askerden ‘gazi’ olarak dönen Hayalet Cevher ve fieytan R›dvan’›n öykülerini anlat›yor. 2003 yap›m› film askerden döndükten sonra birisi ‹stanbul’da di¤eri Göreme’de yaflad›klar› travmaya ra¤men hayata tutunmaya çal›flan iki genç adam›n öyküsünü, savafl, askerlik ve erkekli¤e dair elefltirel bir bak›fl aç›s›yla anlat›yor.
Toranj
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram› yaklafl›yor. Siyasiler, idareciler, mülki erkan bir günlü¤üne kürsüyü çocuklara b›rakacak. Çocuklar bu mizansende sevimli aç›klamalar ve 'bilgece' demeçlerle kameralara gülümseyecek. Sonra koltuklar, kürsüler onlar› yok sayan asli sahiplerine geri b›rak›lacak. Halk›n Sesi olarak biz de çocuklar›n ç›kt›¤› 'baflka bir' kürsüyü sayfalar›m›za tafl›d›k. Halkevleri’nin 20. Ola¤an Genel Kurulu'nda yüzlerinde gülümsemeleri ve heyecan dolu sesleri ile umudun türküsünü söyleyen çocuk korosu, bizlere kendilerini anlatt›. Bar›nma hakk› mücadelesinin tek bafl›na bir konut ya da ev talebi olmaktan ç›k›p, hayat› istemek üzerine bir hareket oldu¤u noktada, Dikmen Vadisi'nde Çocuk Korosu çal›flmalar› bafll›yor. Çal›flmalara ön ayak olan Bar›nma Hakk› Bürosu çocuklar›n özgüvenli, sözünü söyleyebilen, tart›flabilen, kendini her yerde ifade edebilen bireyler olmas›n› istiyor. Bugüne kadar 15 flark›l›k repertuar oluflturan ve 8 konse-
Fatma: 3. s›n›fa gidiyorum. Bafl›ndan beri koroday›m. Abim yaz›lm›fl. Onun arkas›ndan ben de gittim. Koroda flark›lar söylüyoruz. fiark›y› kimin söyleyece¤ine oy vererek karar veriyoruz.
R›za: 12 yafl›nday›m. Koroyu çok seviyorum. Burada flark›lar ö¤reniyoruz, sonra konserlere ç›k›yoruz. Ö¤retmenimiz bize de¤iflik flark›lar getiriyor. Be¤enirsek söylüyoruz, be¤enmezsek söylemiyoruz. Biz karar veriyoruz yani.
Medve: Koroda yeni arkadafllar›m oldu. Birlikte konserlere ç›kt›k. fiark›lar söyledik. Herkes bizi be¤endi, alk›fllad›. Koroyla birlikte pikni¤e gidiyoruz, top oynuyoruz, basket oynuyoruz.
re ç›kan koronun e¤itmeni Denizer fianl›'n›n anlatt›¤›na göre ilk çal›flmalar›na 2008 ilkbahar›nda bafllad›lar ve o günden bu yana bir gecekonduda derslerine devam ediyorlar. fianl›, koro fikrinin ‘Fatsa deneyimi’nden bir an›msama olmakla birlikte bugüne dek çok da örne¤i olmad›¤›n› hat›rlat›yor. "‹lk bafllad›¤›m›z günden bu yana mahallenin çocuklar› bu koroyu kurmak ve devam ettirmek konusunda hevesli davrand›lar. Kat›l›m hep yo¤un oldu. Çok büyük bir istekle bu ifle
girdiler" diyen fianl›, bu ilgiyi çocuklar›n›n tüm yaflam›n›n vadide bafllay›p bitmesine, okullar›n›n, oyun alanlar›n›n ve tüm sosyal alanlar›n›n ayn› mahallede olmas›na ve koronun çocuklara çok farkl› gelmesine ba¤l›yor. Denizer hoca, koronun çal›flma biçiminin farkl› ve özgürlükçü yanlar›n› flu sözlerle anlat›yor; "Çocuklar›n aile yaflamlar›nda ve okulda ne tür bir iliflkiye maruz kald›klar›n› biliyoruz. Otoriter davran›fl biçimleri hatta fliddet bizim memle-
kette yayg›nd›r. Ö¤retmenleriyle kurduklar› iliflki de özgürlefltirici bir e¤itim çerçevesinde kurulmufl bir iliflki de¤il. Koroda mümkün oldu¤unca eflit, her fleyi konufltu¤umuz, tart›flt›¤›m›z, paylaflt›¤›m›z bir zemin yaratt›k. Hangi flark›lar› söyleyece¤imize beraber karar verdik. Çocuklar aras›ndaki anlaflmazl›klar›, kavgalar› baflka bir zeminde çözmeye çal›flt›k." fianl›'n›n aktard›¤›na göre bu özyönetim deneyiminin çocuklar›n özgüvenlerini gelifltirdi¤i, davran›fl bi-
Naz›m ödülü sahibini buldu Nâz›m Hikmet Kültür ve Sanat Vakf› taraf›ndan verilen Uluslararas› Nâz›m Hikmet fiiir Ödülü’ne bu y›l Danimarkal› flair Erik Stinus lay›k görüldü. Vak›f taraf›ndan Naz›m’›n an›s›n› yaflatmak üzere 1995’ten bu yana verilen ödül dünya çap›nda ‘toplumcu bak›fl aç›s›na sahip flairlerin” yaflam boyu verdikleri yap›tlar göz önüne al›narak de¤erlendiriliyor. Daha önce Suriyeli flair Adonis ve Filistinli büyük ozan Mahmud Dervifl‘e verilen Uluslararas› Naz›m Hikmet fiiir Ödülü, bu y›l “yaflam boyu bütün yap›tlar›nda ortaya koydu¤u insanc›l öz ve sanatsal baflar›” nedeniyle Erik Stinus’a verildi. Danimarkal› flair Stinus ödülünü 26 Nisan Pazar günü, ‘Uluslararas› ‹stanbul Beyo¤lu fiiir Festivali’nin Aya ‹rini’deki kapan›fl gecesinde alacak. John Berger (‹ngiltere), Henrik
cmy k
Nordbrandt (Danimarka), Titos Patrikios (Yunanistan), Cevat Çapan, Turgay Fiflekçi ve Tar›k Günersel’den oluflan seçici kurul taraf›ndan ödüle lay›k görülen Erik Stinus, henüz 17 yafl›ndayken 1951 Berlin Dünya Gençlik Fuar›’nda Naz›m Hikmet’le bizzat tan›flt›. Naz›m’›n fliirleri Danca’ya Stinus taraf›ndan kazand›r›ld›. 20 fliir, 4 öykü, 4 gezi kitab› ve bir de roman› bulunan Stinus, Melih Cevdet Anday, Faz›l Hüsnü Da¤larca’n›n fliirlerini de Dancaya çevirdi.
çimlerini de¤ifltirdi¤i gözleniyor. Koronun çocuklar için de¤iflim yaratmas›n›n yan› s›ra sol muhalefet aç›s›ndan da farkl› bir alg› yaratt›¤› düflünülüyor. Solun derinlikli, toplumsal yaflam›n içine girme yetene¤inden yoksun oldu¤u bir dönemde, bu deneyim muhalefet ederken genifl ve toplumsal yaflam› derinli¤ine kavrayan ifller yap›labilece¤ini gösteriyor. Bu yönüyle solda ufuk aç›c› rolü oldu¤u da söylenebilir. Koro çal›flmas› politik olarak bir etki yaratsa da, bu etki çal›flman›n içeri¤ini elbetteki belirlemiyor. fianl›, "Parçalar›m›z› seçerken bunlar›n dar politik mesajlar veren flark›lar olmamas›na özellikle dikkat ediyoruz. Politikay› da dar anlamda tan›mlamad›¤›m›z için çocuklar›n o dar mesajlar›n tafl›y›c›s› olmamalar›na özellikle dikkat ediyoruz. Bu çünkü tersten bizi sistemle buluflturan bir nokta haline gelebilir. Çocuklar bafll› bafl›na bir öznedir. Yapt›klar› ifl bafll› bafl›na güzeldir. Onlar istedikleri fleyi kendi yafllar›na, duyarl›l›klar›na uygun flekilde söyleyeceklerdir" diyor.
Cansever’in ard›ndan dergilerde kalanlar Toplumsal gerici yazarlara tepki olarak ortaya ç›kan ‹kinci Yeni ak›m›n›n en baflar›l› isimlerinden birisi olan Edip Cansever’in dergilerde yay›nlanan fliiirleri ‘Öncesi de Kal›r’ adl› kitapta toplanarak yay›nland›. Kendi fliirlerine karfl› titizli¤i ve seçicili¤i ile tan›nan Edip Cansever’in kitaplar›nda yer almayan ve dergilerde kalan fliirleri edebiyatç›, akademisyen Mehmet Can Do¤an taraf›ndan derlendi. Cansever’in kitaplar›na koymad›¤› eserlerinin yay›nlanmas› do¤ru bulunmasa da ‘Öncesi de Kal›r’ flairin eserlerinin kaybolup gitmesini engelliyor.
Çukurova’da Sanat Günleri Türkiye ve Suriye’de eflzamanl› düzenlenen Çukurova Sanat Günleri’nin üçüncüsü bu y›l 24-27 Nisan tarihleri aras›nda gerçekleflecek. Türkiye Yazarlar Sendikas› ile Arap Edebiyatç›lar-Yazarlar Birli¤i'nin öncülü¤ünde Türkiye ve Suriye’de düzenlenecek sanat günlerine Türkiye, Afrika, Ortado¤u ve Kafkaslardan 50'nin üzerinde flair, yazar ve bilim insan› kat›lacak. Sanat günleri Adana, Mersin, Silifke, Tarsus, Yenice, Antakya, ‹skenderun, Harbiye, Gaziantep ve Halep’te efl zamanl› yap›lacak.
‹ranl› müzisyen Mohsen Namjoo, Fars müzi¤ini blues/caz motifleri ile yorumlayan özgün bir tarz yaratt›. 2005 yap›m› Toranj’da yer alan 9 ayr› parça Pers müzik gelene¤inin en güncel ve baflar›l› örneklerini oluflturuyor. Sanatç›n›n bundan önce ç›kartt›¤› dört albümün ‹ran hükümeti taraf›ndan da¤›t›m›n›n yasakland›¤› biliniyor.
Marifetler Fantastik bilimkurgunun baflar›l› ve muhalif örneklerine imza atan Ursula Leguin’in Türkçeye kazand›r›lan son serisi Bat› Sahili Y›ll›klar› yay›nda. ‘Marifetler’, 3 kitapl›k serinin ilki. Leguin; ›rkç›l›k ve düflmanl›k histerisine esir olmufl bir toplumda yaflayan; sahip oldu¤u marifetlere hükmedememekten korkan ve bu yüzden gözlerini mühürleten Orrec ile marifetini "kötüye" kullanmay› reddeden Gry’in öyküsünü anlat›yor.
Duble Duman Rock grubu duman 4 y›ll›k bir aran›n ard›ndan yeni flark›lardan oyuflan Duman I-II albümlerini ç›kartt›
Rock grubu Duman, dört y›l aradan sonra iki albüm birden ç›kartt›. 20 flark›dan oluflan Duman-I ve DumanII albümleri mart ay›n›n son haftas› ç›kt›. Türkiye’nin baflar›l› Rock gruplar›ndan biri olan Duman parçalar›ndaki arabesk motifler ile özgün bir tarza sahip. Albümün en h›zl› tan›nan parçalar› “Senden daha güzel” ve “Dibine kadar” olurken “Sor bana piflman m›y›m” “Ya¤murun sabah›nda” gibi parçalar da baflar›l› çal›flmalar olarak niteleniyor. Albümde yer alan ‘‹yi de bana ne’ ise sözleri ile Duman’›n memleket manzaralar› hakk›nda yorumunu ortaya koyuyor: “...Alt›nlar›m›z› çald›lar / Topraklar›m›z› verdiler / Tarihi bafltan yazd›lar / ‹yi de bana ne / ‹nsanl›¤›n›z› ezdiler / Ayd›nl›¤›n›z› kestiler / Ülkeyi çoktan satt›lar / ‹yi de sana ne”
cmy k
Strasburg / Fransa
Baden Baden / Almanya
Londra / ‹ngiltere
Moskova / Rusya
Emperyalizmin savafl örgütü NATO, kuruluflunun 60. y›l›nda tüm dünyada protesto edildi. NATO zirvesinin düzenlendi¤i Strasburg kentinde 23 farkl› ülkeden 30 bin savafl karfl›t› dünya halklar›n›n emperyalizme karfl› mücadelesini alanlara tafl›d› NATO’nun (Kuzey Atlantik Pakt›) kuruluflunun 60. y›l›nda Fransa ve Almanya'da uluslararas› zirve düzenlenirken, tüm dünyada yüz binlerce savafl karfl›t› NATO'nun da¤›t›lmas› talebiyle sokaklardayd›. Almanya'n›n Kehl ve Baden-Baden ile Fransa'n›n Strasburg kentlerinde düzenlenen zirveyi protesto etmek için 23 ayr› ülkeden gelen on binlerce savafl karfl›t› "NATO da¤›t›ls›n" slogan›yla sokaklara ç›kt›. ‹ki gün boyunca ola¤anüstü güvenlik önlemlerinin al›nd›¤› Almanya ve Fransa aras›ndaki s›n›r geçiflleri kapat›ld›. Zirve için Almanya'da 15 bin, Fransa'da ise 9 bin polis görevlendirildi. Strasburg ile Kehl aras›ndaki Ren nehri polis botlar›yla ablukaya al›nd›. Strasburg kentinin güneyinde kurulan "Anti-NATO Köyü"nden eylemciler polisin sald›rgan bir tutum sergiledi¤ini, birçok insan›n s›n›rlarda tutukland›¤›n› ve
ENTERNASYONAL Uyan art›k uykudan uyan Uyan esirler dünyas› Zulme karfl› h›nc›m›z volkan Bu ölüm-dirim kavgas› Y›kal›m bu köhne düzeni Biz baflka alem isteriz Bizi hiçe sayanlar bilsin Bundan sonra herfley biziz Bu kavga en sonuncu Kavgam›zd›r art›k Enternasyonal’le Kurtulur insanl›k protesto kamp›n›n sürekli kontrol alt›nda tutuldu¤unu söyledi. Strasburg'daki protesto gösterilerine yaklafl›k 30 bin kiflinin kat›ld›¤› belirtildi. Polisin 10 bin kiflinin bulundu¤u protesto kamp›na sald›rmas› sonucu ç›kan çat›flmalarda 140 kifli gözalt›na al›n-
d›. Polisin göstericilere plastik mermi ve gaz bombalar› ile sald›rmas›yla, yaklafl›k 50 kiflinin yaraland›¤› bildirildi. NATO 60. kurulufl y›ldönümü Türkiye’de de, Ankara, ‹stanbul, Adana, Eskiflehir, Gaziantep, Ni¤de, Antalya ve Trabzon'da yap›lan miting ve
bas›n aç›klamalar›yla protesto edildi. ‹stanbul Kad›köy'de gerçeklefltirilen mitinge aralar›nda Afflar Timuçin, Cahit Berkay, ‹lkay Akkaya, Eflber Ya¤murdereli, Hilmi Yaray›c› ve Mihri Belli'nin de bulundu¤u çok say›da ayd›n ve sa-
natç› destek verdi. Mitinge çok say›da parti, sendika, meslek odas› ve demokratik kitle örgütü kat›ld›. Bo¤aziçi Köprüsü'nde Sosyalist Dayan›flma Platformu üyesi dört kifli kendilerini köprünün korkuluklar›na zincirleyerek NATO'yu protesto etti. Anka-
ra'da Kolej Meydan›'nda gerçeklefltirilen mitingde yaklafl›k bin kifli "Savafl örgütü NATO da¤›t›ls›n" diyerek yürüdü. Adana'da düzenlenen eylemde savafl karfl›tlar›, ABD Konsoloslu¤u'na siyah çelenk b›rakarak, ‹ncirlik Üssü'ne yürüdü. ‹ncirlik Üssü'nde yap›lan bas›n aç›klamas›nda Türkiye'nin NATO'dan ç›kmas› gerekti¤i dile getirildi. Trabzon'da Karadeniz Teknik Üniversitesi ö¤rencileri yapt›klar› bas›n aç›klamas›nda NATO'nun dünya halklar›na kan ve gözyafl›ndan baflka bir fley vermedi¤ini belirtti. Eskiflehir'de Adalar'da gerçeklefltirilen bas›n aç›klamas›nda NATO'nun kontrgerillan›n kurulmas›nda önayak oldu¤u hat›rlat›ld›. Eskiflehir'de üniversite ö¤rencileri flehrin d›fl›nda bulunan NATO üssü önünde bir bas›n aç›klamas› gerçeklefltirdi. Antalya'da "Savafl örgütü NATO da¤›t›ls›n, Türkiye NATO'dan çekilsin" pankart›yla bir yürü-
yüfl gerçeklefltirildi. Gaziantep ve Ni¤de'de de düzenlenen bas›n aç›klamalar›yla NATO protesto edildi. Sosyalist dünyaya ve yükselifle geçen komünist hareketlere karfl› kapitalist dünyay› korumak için, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri taraf›ndan kurulan NATO'nun, Varflova Pakt›'n›n da¤›lmas›n›n ard›ndan kapsam› geniflletilerek savunma d›fl›nda da askeri güç kullanma seçene¤i devreye sokuldu. Türkiye, 1950 y›l›nda Kore Savafl›'na BM komutas› alt›nda asker gönderilmesi sonras›nda, 1951 y›l›nda Yunanistan ile birlikte NATO üyeli¤ine kabul edildi. ‹lk genifl kapsaml› askeri müdahalesini 1999'da Kosova'da gerçeklefltiren NATO, 2001'de Afganistan'› iflgal etti. NATO son olarak Somali aç›klar›ndaki korsanlarla mücadele gerekçesiyle Aden Körfezi'ne savafl gemileri gönderme karar› ald›.
Sosyalistler 'Obama Go Home' dedi ABD Baflkan› Barack Obama'n›n Türkiye'ye gelifli ‹stanbul, Ankara, ‹zmir, Mersin, Denizli ve Trabzon'da protesto edildi. Ankara'da meclise yürümek isteyen ÖDP üyesi 20 kifli gözalt›na al›nd›. Obama, ‹stanbul'da Taksim tramvay dura¤›nda eylemlerle protesto edildi. Obama'n›n üniversite ö¤rencilerine konuflma yapaca¤› Tophane'de eylem yapan ÖDP üyesi 15 kifli gözalt›na al›nd› Obama Ankara'da Sakarya Caddesi'nde yap›lan bir eylemle protesto edildi. Halkevleri’nin etkin kat›l›m gösterdi¤i eylemde, Obama'n›n baflkanl›¤›n›n ABD'nin sald›rgan yüzünü yenileme giriflimi oldu¤u vurguland›. Obama'n›n TBMM'de konuflma yapt›¤› s›rada Akay kavfla¤›nda toplanan ÖDP üyeleri meclise do¤ru yürümek isteyince polis barikat› ile karfl›laflt›. ÖDP üyeleri "Obama Meclis'e giriyor da, biz niye giremiyoruz" diyerek meclise do¤ru yürüyüfle geçti. Polisin ÖDP üyelerine sald›rmas› sonucu 20 kifli gözalt›na al›nd›. Obama'n›n Türkiye'ye gelifli ‹stanbul'da, Galatasaray Meydan›'ndan Taksim tramvay dura¤›na yürüyüflle protesto edildi. Obama'n›n üniversite ö¤rencilerine konuflma yapaca¤› Tophane'ye gelmesinin hemen öncesinde eylem yapan ÖDP üyesi 15 kifli gözalt›na al›nd›. ‹zmir'de Konak Meydan›'nda üzerinde Dev-Genç yazan tiflörtler giyen dört Dev-Lis'li kendilerini saat kulesine zincirleyerek Obama'y› protesto etti. Dört eylemci polis taraf›ndan tartaklanarak gözalt›na al›nd›.
cmy k
G-20’ye protesto ‹ngiltere'nin baflkenti Londra'da binlerce kifli G-20 zirvesini protesto etmek amac›yla soka¤a döküldü. Londra'n›n finans merkezlerinin yo¤un oldu¤u yerlerde gerçeklefltirilen gösterilerde, hükümetlerin banka kurtarma planlar› protesto edilerek, bu amaçla kullan›lan paralar›n istihdam yaratmak ve sosyal güvenli-
¤i gelifltirmek için kullan›lmas› talep edildi. Ülke genelinde gerçeklefltirilen eylemlerde 5 bin polis görev al›rken, polis sald›r›lar› sonucu çok say›da eylemci yaraland›. Gösteriler s›ras›nda, gösterilere kat›lmayan 47 yafl›nda bir kiflinin polis coplar› nedeniyle kalp krizi geçirerek hayat›n› kaybetti¤i bildirildi.