ئاداری 2013
1
2
هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
به‌ره‌و هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکان ل ه عێراقدا
سپێك ده
ئ������ه‌م ژماره‌یه‌ی گۆڤاری (هه‌ڵب������ژاردن) تایبهته به هه‌ڵبژاردن������ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکانی عێراق ،که بڕیار‌ه له ()٢٠١٣/٤/٢٠دا له ١٤پارێزگای عێراق ،جگه له هه‌رێمی کوردس������تان و که‌رکووک بهڕێوه بچێت. ناواخنی ئهم ژماره تایبهته بۆ ناس������اندن و باڵوکردنه‌وه‌ی بهرنامه و دروش������می (لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌ت������ی و پێکه‌وه‌ژیان) ،هه‌روه‌ها ناو و په‌یامی پاڵێوراوانی پارتی دیموکراتی کوردس������تان بۆ ده‌نگ������ده‌ران ل������ه پارێزگاکانی (نه‌ین������ه‌وا)( ،دیاله) و (س������ه‌الحه‌دین) باڵو ده‌کاته‌وه. به‌شێکی تری بابه‌ته‌کان ،په‌یوه‌ندییان به (یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ،قه‌زا و ناحییه‌کانی عێراق)ـه‌و‌ه ههیه( .په‌یڕه‌وه‌کانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکان له عێراق)، هه‌روه‌ها (په‌یڕه‌وی ده‌نگدان ،ژماره و جیاکردنه‌وه) به‌شێکی تر له بابه‌ته‌کان پێک دێنن. لیس������تی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان که له ٨حزب و الیه‌نی سیاس������یی هه‌رێمی کوردس������تان بۆ ناوچه کوردستانییه‌کانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم پێکهاتووه ،لهو هه‌ڵبژاردنه‌دا له‌ژێر چه‌تری لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان به‌شداری له هه‌ڵبژاردنه‌کاندا ده‌که‌ن. لیس������تی هاوپه‌یمانی������ی برایه‌ت������ی و پێکه‌وه‌ژی������ان ( )٤٦٩له‌م حزب و الیه‌ن سیاس������ییانه پێکهاتووه -١ :یه‌کێتیی نیش������تمانیی کوردس������تان -٢ ،بزووتنه‌وه‌ی گ������ۆڕان -٣ ،یه‌کگرتووی ئیس���ل��امیی کوردستان -٤ ،کۆمه‌ڵی ئیسالمیی کوردستان -٥ ،حزبی شیوعی کوردستان-٦ ، حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان -٧ ،حزبی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان -٨ ،پارتی دیموکراتی کوردستان. سه‌رنووسه‌ر
ئاداری 2013
3
هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکان ٢٠١٣/٤/٢٠ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکانی عێراق ل ه ()٢٠١٣/٤/٢٠دا ،ل ه ١٤پارێزگا به‌ڕێوه‌ده‌چێت.
ده‌سپێکی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن: کۆتایی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن: ماوه‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن: ڕۆژی ده‌نگدان: ژماره‌ی پاڵێوراوان: کۆی لیستی به‌شداربوو: ژماره‌ی کورسییه‌کان:
٢٠١٣/٣/١ ٢٠١٣/٤/١٨ ٤٨ڕۆژ ٢٠١٣/٤/٢٠ 8.275پاڵێوراو ١٣٩لیست ٤٤٧
لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان ()٤٦٩ لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان ،له‌م حزب و الیه‌ن ه سیاسییان ه پێکهاتووه: -١پارتی دیموکراتی کوردستان، -٢یه‌کێتیی نیشتمانیی کوردستان، -٣بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان، -٤یه‌کگرتووی ئیسالمیی کوردستان، -٥کۆمه‌ڵی ئیسالمیی کوردستان، -٦حزبی شیوعی کوردستان، -٧حزبی سۆسیالیست دیموکراتیکی کوردستان -٨حزبی زه‌حمه‌تکێشانی کوردستان.
4
هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ب��� ه گوێره‌ی ئام���اری کۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خ���ۆی هه‌ڵبژاردنه‌کانی عێراق ،دابه‌ش���کردنی کورسیی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکان ب ه پێی یاسای ٣٦ی ساڵی ( )٢٠٠٨ده‌بێت ،هه‌روه‌ها ب ه گوێره‌ی دوایین ئاماری سه‌رژمێری ،دانیشتووانی عێراق ٣٤،٢٠٧،٢٤٨ملیۆن که‌سه.
پارێزگا مووسڵ دیاله ئه‌نبار به‌غدا بابل که‌ربه‌ال واست سه‌الحه‌ددین نه‌جه‌ف قادسیه موسنه زیقار میسان به‌سرا
ژماره‌ی كورسی ٣٩ ٢٩ ٣٠ ٥٨ ٣١ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٢٩ ٢٨ ٢٦ ٣١ ٢٧ ٣٥
ژماره‌ی دانیشتووان به‌پێی دوایین سه‌رژمێری ٣،٣٥٣،٨٧٥ ١،٤٧٧،٦٨٤ ١،٥٩٨،٨٢٢ ٧،٢٥٥،٢٧٨ ١،٨٦٤،١٢٤ ١،٠٩٤،٢٨١ ١،٢٤٠،٩٣٠ ١،٤٤١،٢٦٦ ١،٣١٩،٦٠٨ ١،١٦٢،٢٨٥ ٧٣٥،٩٠٥ ١،٨٨٣،١٦٠ ٩٩٧،٤١٠ ٢،٦٠١،٧٩٠
لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێکه‌وه‌ژیان ( )٤٦٩ل ه سێ پارێزگای مووسڵ ،سه‌الحه‌ددین و دیال ه به‌شداری ل ه هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکاندا ده‌کات.
ئاداری 2013
5
به‌رنامه‌ی لیست ی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ()469 بۆ هه‌ڵبژاردن ی ئه‌نجومه‌ن ی پارێزگاكان ()2013 ی ی ئاشتیان‌ه له چوارچێوه ی و پێكهوهژیان ی برایه‌ت ی و پێكهوهژیان ،هه‌وڵده‌دات بۆ چه‌سپاندنی بنه‌ماكان ی برایه‌ت لیس������ت ی ی پرنسیپ ی هه‌میشه‌یی واڵت و په‌سندكردن ی ده‌ستوور ی و فیدراڵ له‌سای‌هی ڕێزگرتن و جێبه‌جێكردن ی دیموكراس������ عێراق یو ی و خۆش������گوزه‌ران ی عیراق له ئازاد ی گه‌الن ی و ده‌س������ته‌به‌ركردنی مافه‌ڕه‌واكان هاوواڵتیبوون ،دادپه‌روه‌ری ،یه‌كس������ان ی مافی نهتهوه و ی مرۆڤ و زامنكردن ی واڵت ،له‌پێناو ده‌سته‌به‌ركردنی سه‌رجه‌م مافه‌كان ی ئاسایش و سه‌قامگیری پاراستن ی زمان و كولتووری نهتهوه و پێكهاته‌كان تێده‌كۆشێت. ی و ئایینزاكان ،ڕێزگرتن و په‌ره‌پێدان ئایین
ی و پێكهوهژیان ژمار ه ( )469خه‌بات ده‌كات له‌پێناو: ی برایه‌ت لیست ی و چاره‌نووسسازه‌كان : یه‌كه‌م :پرس ه سیاس
ی و سیاسی بكرێت و هه‌موو ی فره‌یی ،نه‌ته‌وه‌یی ،ئایین ی و فیدراڵی ،تێیدا ڕه‌چاو ی حوكمڕانیی دیموكراس -1سیسته‌مێك پێكهاته‌كان له به‌ڕێوه‌بردنیدا به‌شداربن. ی ی خه‌ڵك ی ( )140كه زۆرینه ی عیراق به تایبه‌ت مادده ی هه‌میش������هی ی ته‌واوی به‌نده‌كانی ده‌س������توور -2جێبه‌جێكردن ی بۆ داوه. عیراق ده‌نگ -3كاراتركردنی داواكاریی گشتی و پاراستنی بێالیه‌نیی دادگا ،په‌ره‌پێدانی ده‌زگاكانی چاودێریی دارایی ،یاسایی و نه‌زاهه. ی پارێزگاكان. ی دیموگرافیا ی گۆڕینی سیما -٤هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌و یاسا و بڕیارانه‌ی كه بوونه‌ته هۆ ی سوپا له ملمالنێ سیاسییه‌كاندا. ی پارێزگا و بێالیه‌نكردن ی و ئیداریی ئه‌نجومه‌ن ی دهسهاڵتی مه‌ده‌ن -٥به‌هێزكردن ی خۆیدا. ی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی قه‌زا و ناحیه‌كان له كاتی یاسای -٦ئه‌نجامدان ی گشتی له عێراقدا ده‌كات. ی له‌سه‌ر ئه‌نجامدانی سه‌رژمێری -٧پێداگر
ی ی ئاسایش و سه‌قامگیر دووه‌م :پرس
ی ی بۆ ته‌واوی هاوواڵتیان و پاراس������تنیان له كردهوه تیرۆریستییه‌كان ،به‌بێ جیاوازی ی ئاس������ایش و ئارام -1دابینكردن نهتهوه و ئایین.
6
هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ی ی خول و ده‌سته‌به‌ركردن ی كه‌س������انی ش������اره‌زا و كردنه‌وه ی ده‌زگا و پێكهاته‌كانی پۆلیس و دامه‌زراندن -2به‌هێزكردن پێداویستیی هاوچه‌رخ و پێشكه‌وتوو بۆیان. ی پارێزگاكان. ی دانیشتووان ی یاسا و ڕێنمایییه‌كان بۆ پارێزگاریكردن له ئاسایش و ئارامی -3جێبه‌جێكردنی ته‌واو ی 2003دا تا ئێستا زه‌ره‌مه‌ندبوونه. ی له ساڵ ی باری ئه‌من ی ناجێگیری -٤قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی ئه‌و خێزانه‌ی به‌هۆ
ی و ئاوه‌دانكردنه‌و ه ی ئابوور سێیه‌م :پرس
-1باشتركردنی ژیان و گوزه‌رانی چین و توێژه‌كان ،له ڕێگای چاودێریكردنی الیه‌نی كه‌می هاوسه‌نگی له‌نێوان بازاڕ و داهاتدا. ی ی (كش������توكاڵ ،پیشه‌س������ازی ،كاره‌با ،گه‌شتوگوزار ،كه‌رتی نه‌وت و گاز) به‌چاودێری -2بنیادنانه‌وه‌ی ژێرخانی ئابوور حكوومه‌ت و به‌هه‌ماهه‌نگی كه‌رتی تایبه‌ت. ی پارێ������زگا بۆ خزمه‌تكردن به هاوواڵتیان ،هه‌وڵدان بۆ ی ش������ه‌فافیه‌ت له‌داهات و بوودج‌ه و خه‌رجییه‌كان -3په‌یڕه‌وكردن دابه‌شكردنی به‌شێك له‌داهاتی نه‌وت به‌سه‌ر هاوواڵتیاندا. ی پێداویستییه كشتوكاڵییه‌كان. ی جوتیاران به دابینكردن ی گونده‌كان به هاریكاریكردن -4بوژاندنه‌وه ی و به‌خێوكردنی په‌له‌وه‌ر و ماسی ...هتد. -5به‌كارهێنانی ته‌كنه‌لۆژیای سه‌رده‌میانه له كشتوكاڵ و ئاژه‌ڵدار ی بۆ ی ده‌ره‌ك ی سه‌رمایه ی بانك و ،هه‌وڵدان بۆ ڕاكێشان ی تازه ی سیس������ته‌م ی بانكه‌كان به‌پێ -6په‌ره‌پێدان و ڕێكخس������تن ی پارێزگا. پڕۆژ‌ه ستراتیژییه‌كان
ی و كۆمهاڵیهتی ی خزمه‌تگوزار چواره‌م :پرس
-1دابینكردنی هه‌لی كار و داڕشتنی به‌رنامه‌ی زانستی بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی بێكاری له هه‌ردوو كه‌رتی گشتی و تایبه‌تدا. ی ی بیمه ی تێیدا و ،ده‌سته‌به‌ر ی خزمه‌تگوزار ی ئاست -2گرینگیدان به‌سیسته‌می نه‌خۆشخانه گشتییه‌كان و به‌رزكردنه‌وه ی درێژخایه‌نیان ههیه. ی و چاودێریی به‌رده‌وامی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌نه‌خۆشی ته‌ندروست ی پارێزگا بۆ ی تایب������ه‌ت و چاودێریكردن ی كه‌رت ی نیش������ته‌جێبوون بۆ هه‌موو خێزانێ������ك به‌هاوكار ی ش������وێن -٣دابینكردن ی خانوو و شوق‌ه بۆ كه‌سانی كه‌م ده‌رامه‌ت. دروستكردن ی پهروهرده ،به‌سوودوه‌رگرتن ی كه‌رت ی ئاست ی خوێندن له ڕووی سیسته‌م و بینا و به‌رزكردنه‌وه ی بهرنامه -4پێشخستن ی نوێ و هاوچه‌رخی جیهان. له‌سیسته‌م ی الوان له‌هه‌موو پێگ‌ه و نێوه‌نده‌كان و گرینگیدان به به‌هر‌ه و توانایان. ی هه‌لی به‌شداریكردن -5ڕه‌خساندن ی ناو كۆمهڵگه. ی توندوتیژییه‌كان ی هۆشیاركردنه‌و‌هی كۆمهڵگه بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه -6به‌‌رنامه‌سازی ی ڕاده‌ربڕین و كۆڕ و كۆبوونه‌وه ی ئازادی ی مرۆڤ و ئازادییه تاكه‌سییه‌كان و فه‌راهه‌مكردن ی ماف -7ڕێزگرتن له‌بنه‌ماكان و ڕه‌خساندن و ڕێزگرتن له‌ئه‌نجامدانی هه‌موو ڕێوڕه‌سمێكی ئایینی. ی پێكردنیان له‌هه‌موو كایه‌كانی كۆمهڵگه. ی ژنان و به‌شدار -8ده‌سته‌به‌ری مافه‌كان ی و پێكهوهژیان. ی ته‌بای ی گیان ی بۆ فراوانكردن -٩بایه‌خدان به كاری سه‌ندیكا و ڕێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌ن
ی ئاو و ژینگ ه پێنجه‌م :گرینگیدان ب ه بوار
-١دروستكردنی به‌نداو بۆ گلدانه‌وه‌ی ئاو و به‌كارهێنانی له‌بواری كشتوكاڵ و ده‌ستكه‌وتنی ته‌زووی كاره‌با و كه‌رتی گه‌شتوگوزار. ی ڕۆژانه. ی ئاو له پێداویستی ی تاك له به‌كارهێنان ی وشیاری -٢به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاست ی به‌كارهاتوو. ی پاكژكردنه‌وه‌ی پاشماوه‌كانی ئاو ی وێستگه ی و دروستكردن و دانان -٣گرینگیدان به ئاودێر ی ی وه‌به‌رهێنان له بوار -4گرینگیدان به سه‌وزكردنی شار و شارۆچكه‌كان و ناوچه ئاوه‌دانییه‌كان و هه‌موو چاالكییه‌كان ی ژینگه. ی و پیشه‌وه‌ری ،پابه‌ند بكرێت به پاراستن ی و پیشه‌ساز بیناساز ی ڕێگرتن له پیسبوونی ژینگه و ناساندن و خستنه‌ڕووی گرفته ژینگه‌یییه‌كان ی به‌مه‌به‌ست ی یاسای ی ڕێوش������وێن -5دانان ی ژینگه. ی تاك بۆ پاراستن ی و ڕۆشنبیری ی وشیار و به‌رزكردنه‌وه‌ی ئاست -6كاراكردنی فه‌رمانگه‌كانی كۆنتڕۆڵی جۆری ،بۆ ڕێگرتن له به‌كاربردنی كااڵ و ده‌رمانی زیانبه‌خش بۆ مرۆڤ و ژینگه.
ئاداری 2013
7
دروشمه‌كانی لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان
469
-١لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،زامنی پێكه‌وه‌ژیانی ئایین و نهتهوه جیاوازه‌كانه. -٢جێبه‌جێكردنی ماده‌ی ( )140زامنی پێكه‌وه‌ژیانی خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌یه.
-٣ده‌نگدان ب ه لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،ده‌نگدان ه بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی گه‌ندڵی و به‌فیڕۆدانی
سامانی سروشتی.
-٤لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،كار بۆ دابینكردنی ژیانێكی خۆشگوزه‌ران بۆ هاوواڵتیان ده‌كات. -٥له پێناو پاشه‌ڕۆژێكی پرشنگدار بۆ نه‌وه‌ی ئێستا و داهاتوو ،ده‌نگ به لیستی ( )469بده.
-٦بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر و تۆقاندن ،ده‌نگ به‌لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ( )469بده.
-٧لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،لیستی سهروهریی یاسایه.
-٨ده‌نگدان به لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،هه‌وڵێكه بۆ به‌گژداچوونه‌وه‌ی تیرۆر.
-٩لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،هه‌وڵێكه‌بۆ بنبڕكردنی هه‌موو ش���ێوازه‌كانی جیاكاریی ئایینی
و نه‌ته‌وه‌یی.
-١٠ده‌نگدان به لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،ئه‌ركێكی نیشتمانییه.
-١١ده‌نگدان به لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،دابینكردنی ژیانێكی هاوچه‌رخه بۆ هاوواڵتیان. -١٢لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،كار بۆ نه‌هێشتنی بێكاری ده‌كات.
-١٣لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،كار بۆ ده‌سته‌به‌ركردنی شوێنی نیشته‌جێبون بۆ هاوواڵتیان ده‌كات.
-١٤لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،كار بۆ ئاوه‌دانكردنه‌وه‌و گه‌یاندنی خزمه‌تگوزاری بۆ سه‌رجه‌م
گونده‌گان ده‌كات.
-١٥لیستی هاوپه‌یمانیی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،خه‌بات ده‌كات ل ه پێناو بنبڕكردنی گه‌نده‌ڵیی ئیداری ،دارایی،
سیاسی و به‌هێزكردنی ڕۆڵی چاودێریی دارایی. 8
هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ناو ،زانیاری ،په‌یامی پاڵێوراوانی پارتی دیموكراتی ه مووسڵ ،سه‌الحه‌دین و دیاله كوردستان ل
469
به‌شار حه‌مید مه‌حموود كیكی
6
469
9
عه‌بدولقادر عه‌بدوڵاڵ به‌توش یوسف
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :به‌شار حه‌مید مه‌حموود عه‌بدولغه‌فوور كیكی نازناو :به‌شار كیكی له‌دایكبووی1973 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆمی په‌روه‌رده‌ی وه‌رزشی چ��االك��ی :س �ه‌رۆك��ی ئه‌نجوومه‌نی ق���ه‌زار تلكێف-بواری ڕاگه‌یاندن و كارگێڕی و ڕێكخراوه‌كان شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی (مامناوه‌ند) ناوونیشان :مووسڵ /تلكێف زنجیره‌ی پاڵێوراو6 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر چه‌ند پێشكه‌شی نیشتمان بكه‌ین، شایسته‌ی زیاتره لێمان
ناو :عه‌بدولقادر عه‌بدوڵاڵ به‌توش یوسف نازناو :خدر خه‌ڵه‌ف له‌دایكبووی1971 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس یاسا چاالكی :كادری لق شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-تاخی شه‌هیدان زنجیره‌ی پاڵێوراو9 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر كارك������ردن بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵیی كارگێڕی ودارایی له ده‌زگاكانی حكوومه‌تدا. چاودێری������ی ده‌زگا حكوومیی������ه‌كان و هاندانی������ان بۆپێشكهشكردنی باشترین خزمه‌تگوزاری بۆ گشت خه‌ڵكی پارێزگای مووسڵ. ئاداری 2013
9
469
سێڤی بابا شێخ
12
469
14
روقيه محه‌مه‌د ساڵح عه‌بدولڕه‌حمان
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریێن كه‌سێتیا كاندیدی
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :سێڤی بابا شێخ نازناو :بابا شێخ له‌دایكبووی1966 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆم-خانه‌ی مامۆستایان ئه‌ندامی ده‌س������ته‌ی بااڵی ناوه‌ندی ڕۆش������نبیری وكۆمهاڵیهتیی اللش. 26ساڵ خزمه‌تی مامۆستایه‌تی.شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شێخانی-ناحییه‌ی ئه‌لقوش زنجیره‌ی پاڵێوراو12 :
ناو :ڕوقیه محه‌مه‌د ساڵح عه‌بدولڕه‌حمان له‌دایكبووی1957 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس ئه‌ندازیاری شارستانی زانكۆی سه‌اڵحه‌دین چاالكی -له 1984به ئه‌ندازیار له لقی ئاودێریی هه‌ولێر دامه‌زراوه. سه‌رپه‌رش������تیاری ئیش������پێكردن و چاككردنه‌وه‌ی پڕۆژهیئاودێریی ئاسكی كه‌ڵه‌ك 1987-1985 به‌ڕێوه‌به‌ری ئاودێریی هه‌ولێر 1995 به‌رپرسی به‌شی ئه‌ندازه له وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و ئاودێری 2000-1996 سه‌رپه‌رشتیاری پرۆژه‌كانی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و ئاودێریله ڕێكخراوی فاو 2003-1997 به‌ڕێوه‌به‌ری شاره‌وانیی مه‌خموور 2010-2007 به‌ڕێوه‌به‌ری شاره‌وانیی شه‌مامك 2013شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی ناوونیشان :هه‌ولێر /مه‌نتیكاوه زنجیره‌ی پاڵێوراو14 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
نه‌هێشتنی بێكاری له ڕێگه‌ی وه‌به‌رهێنان له پارێزگاو هاندانی پیشه‌سازیی ناوخۆیی. دابینكردنی خزمه‌تگوزارییه‌كان له ناوچهكه و كار بۆجێبهجێكردنی مادده‌ی 140ده‌كه‌م ،له‌پێناو ئارامیی ناوچهكه و كۆتاییهێنان به دۆگمایی كه ناوچه‌كه‌مان پێوه‌ی ده‌ناڵێنی.
هه‌وڵدان بۆ باشتركردنی باری گوزه‌ران و نه‌هێشتنی بێكاری. گێڕانه‌وه‌ی ئه‌و مافانه‌ی تا ئێس������تا له‌الیه‌ن حكوومهتیعیراقی و پارێزگای مووسڵه‌و‌ه بۆمان دابین ناكرێت. هه‌وڵدان بۆ ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی گونده‌كان و دابینكردنیسووتهمهنی بۆ برا جووتیاره‌كان و خه‌ڵكی ناوچهكه. گرنگیدان به پهروهرده و دروس������تكردنی قوتابخانه ودابینكردنی پێداویستییه‌كان.
10هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
469
15
هاشم محه‌مه‌د عه‌لی ته‌ها بریفكانی كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
469
18
سه‌یدۆ چه‌تۆ حه‌سۆ ئیبراهیم
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :هاشم محه‌مه‌د عه‌لی ته‌ها بریفكانی نازناو :بریفكانی له‌دایكبووی1970 : پله‌ی خوێندن :بكالوریوس ب كارگیری و ئابوری و دیپلوم ته‌كنیكی چاالكی :بواری كارگێڕی و ئابووری شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی ناوونیشان :مووسڵ /فایده-دۆمیز زنجیره‌ی پاڵێوراو15 :
ناو :سه‌یدۆ چه‌تۆ حه‌سۆ ئیبراهیم نازناو :ئال دۆخی له‌دایكبووی1969 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆمی ته‌ندروستی ئه‌ندامی لیژنه‌ی ناوخۆی لقی 17له سنونی ئه‌ندامی ده‌س������ته‌ی كارگێڕیی ناوه‌ندی ڕۆش������نبیری وكۆمهاڵیهتیی اللش له سنونی 2007-2005 ئه‌ندامی ده‌سته‌ی كارگێڕیی سه‌ندیكای ڕۆژنامهنووسانیكوردستان /لقی دهۆك ئه‌ندامی ڕێكخراوی كه‌س������كه س������ۆر بۆ لێبورده‌یی وپێكهوهژیان له سیمێل ئه‌ندامی ڕێكخراوی مافه مه‌ده‌نییه‌كان له دهۆكشارهزایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-سنون خان‌ه سۆر زنجیره‌ی پاڵێوراو18 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر كاركرن بۆ بنه‌جه بوونا پێكڤه ژیانا ئاش������تیانه و برایه‌تی ناڤبهراههم������وو پێكهاتێن پارێزگه‌ها نه‌ین������ه‌وا ،و ئه‌ڤ ئارمانجه ژی ب ڕێكا بنه‌جه كرنا بنه‌مایا داد په‌روه‌ری و یه‌كسانیی د ئه‌رك و مافان دا. نه‌هێالن������ا دیاردا بێكاریی یا هه‌یی ل پارێزگه‌ها نهینهوا ،ب ڕێكاڕاكێشان و ئینانا س������ه‌رمایه‌گوزاریێ بۆ پارێزگه‌ها نهینهوا و بلند كرنا ئاس������تێ ژی������ارا هاوه‌التیێن پارێزگه‌ها نه‌ین������ه‌وا لگور حه‌ز و ئاره‌زوویا وه‌التیێن پارێزگه‌هێ. پێشكێش كرنا خزمه‌تگوزاریێن پێدڤی بۆ خه‌لكێ پارێزگه‌ها نهینهواو ڕاكێشانا باشترین پروژه‌یێن ژێرخانا ئابوری بۆ پارێزگه‌هێ گرنگ������ی پێدان������ه‌كا مه‌زن ب ته‌خا گه‌ن������ج و الوان و كار كرن بۆئاڤا كرن و چێكرنا س������ه‌نته‌ر و بنگه‌هێن ڕه‌وشه‌نبیری و وه‌رزشی (بتایبه‌ت یاریگه‌هێن گرتی) و ڕوخساندنا ده‌رفه‌تێن كاریێن یه‌كسان بۆ گه‌نجان.
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر پااڵوتن������م بۆ ئه‌نجومه‌ن������ی پارێزگا له‌پێن������او هه‌وڵدان و به‌رده‌وامیی له خزمه‌تكردنی حزب و خه‌ڵك له‌ناوچه‌كه‌دا، هه‌روه‌ه������ا گه‌یاندن������ی ئازاره‌كانی������ان ب������ۆ الیه‌نه‌كان������ی په‌یوه‌ندیدار و به‌دواداچوونی بۆ به‌ده‌ستهێنان و گه‌یاندنی خزمه‌تگوزاری به‌پێی ڕیزبه‌ندیی گرنگی ،وه‌ك ئاس������ایش، ته‌ندروستی ،ئاو و كاره‌با و نه‌هێشتنی بێكاری. هه‌ڵمبژێرن بۆ ئه‌وه‌ی خزمه‌تتان بكه‌م.. ئاداری 2013
11
469
20
عه‌بدولكه‌ریم محه‌مه‌د حه‌سه‌ن عه‌بدولاڵ كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو ناو :عه‌بدولكه‌ریم محه‌مه‌د حه‌سه‌ن عه‌بدولاڵ. نازناو :شیدانی. له‌دایكبووی1959 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس ئه‌ندازیاری. چاالكی :بواری ئه‌ندازیاری. شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی. ناوونیشان :مووسڵ. زنجیره‌ی پاڵێوراو20 :
په‌یامم بۆ ده‌نگده‌ر بواری سیاسیی خۆی له ڕێگه‌ی جه‌ختكردن له‌سه‌ر به‌ش������داریی ڕاس������ته‌قینه‌دا ده‌بینێت������هوه و په‌راوێز نه‌خستنی هیچ پێكهاته و الیه‌نێكی سیاسی. ب������واری كارگێڕی������ی خۆی له ڕێگ������هی جهختكردنلهسهر پێشكه‌شكردنی باشترین خزمه‌تگوزارییه‌كان ده‌بینێته‌وه ،كه له‌گه‌ڵ ویسته‌كانی جه‌ماوه‌ری مووسڵ بگونجێ������ت ،بۆی‌ه پێكهوه كار ده‌كه‌ی������ن بۆ عێراقێكی دیموكراتی فیدراڵی یه‌كگرتوو. 12هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
469
23
سالم محه‌مه‌د جه‌میل ئیبراهیم
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو ناو :سالم محه‌مه‌د جه‌میل ئیبراهیم نازناو :قه‌ساب له‌دایكبووی1966 : پله‌ی خوێندن :كۆلێژی سه‌ربازی چاالكی :ئه‌فسه‌ری خانه‌نشین شاره‌زایی زمان :عه‌ره‌بی-توركی ناوونیشان :مووسڵ /ته‌له‌عفه‌ر-تاخی نور زنجیره‌ی پاڵێوراو23 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر له‌پێن������او پێشكه‌ش������كردنی باش������ترین خزمه‌تگ������وزاری و كارك������ردن ب������ۆ چه‌س������پاندنی ئارامی و ئاس������ایش و سهروهریی یاسا ،ئامانجمان‌ه ئه‌زموونه شارستانییه‌كه‌ی سه‌ركردایه‌تیی كورد له هه‌رێمی كوردستان بگوازینه‌و‌ه بۆ شار‌ه خۆشه‌ویسته‌كه‌مان (مووسڵ).
469
24
سعيد سلو شريف عمر كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریێن كه‌سێتیا كاندیدی ناو :سعید سلو شریف عمر نازناو :ئال عومه‌ر له‌دایكبوون1966 : ئاس������تێ خوێندن������ێ :دیپلۆم-بڕێڤه‌بردن������ا ب������وارێ گه‌شتوگوزار. چاالكڤانه :جێگرێ س������ه‌رۆكێ ده‌ستا باڵندا ناوه‌ندا ڕۆشنبیری و كۆمه‌اڵیه‌تیا اللش. سه‌رنڤیسه‌رێ گۆڤارا اللش. شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی. ناڤونیشان :ناحیه‌ی ئه‌لقوش /كۆمه‌ڵگه‌ها شێخان. زنجیرا پاڵێوراوێ24 :
په‌یاما من بۆ ده‌نگده‌ری دێ ه������ه‌ول ده‌ین مادده‌ی 140بێت������ه جێبه‌جێكرن و قه‌ره‌بووكردنا زه‌ره‌رمه‌ندا و نه‌هێالنا بێكاریێ.
469
فه‌هیم ه عه‌باس قاسۆ فریز
27
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو ناو :فه‌هیمه عه‌باس قاسۆ فریز نازناو :به‌با له‌دایكبووی1964 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس پهروهرده چاالكی :كارگێڕی ناوچه شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-تاخی ڕۆژهه‌اڵت زنجیره‌ی پاڵێوراو27 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر كاركردن ب������ۆ پێشخس������تی پرۆس������هی په‌روه‌رده‌یی له پارێزگای مووس������ڵ به شێوه‌یه‌كی گش������تی و له شنگال به‌تایبه‌ت������ی و هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ لیژنه‌ی ته‌ندروس������تی و لیژنه‌ی خزمه‌تگوزارییه‌كان و كاركردن له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵه‌كانی هاوكاری و كش������توكاڵی له‌پێناو پێشخستنی كشتوكاڵ و گه‌شه‌كردنی ژینگه له شنگال.
ئاداری 2013
13
469
28
ته‌حسین حه‌سه‌ن حه‌مۆ خه‌ڵه‌ف
469
30
عه‌بدولكه‌ریم مه‌دلول سلێمان ئه‌لجاره‌ڵاڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :ته‌حسین حه‌سه‌ن حه‌مۆ خه‌ڵه‌ف نازناو :سۆفی له‌دایكبووی1955 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس كارگێڕی و ئابووری چاالكی :ئه‌ندام ناوچه شاره‌زایی زمان :كوردی-عربی ناوونیشان :مووسڵ /تلعفر-عیازیه زنجیره‌ی پاڵێوراو28 :
ناو :عه‌بدولكه‌ریم مه‌دلول سلێمان ئه‌لجاره‌ڵاڵ نازناو :ئه‌لجاره‌ڵاڵ له‌دایكبووی1969 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی پیشه‌سازی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-گوندی ئه‌لجاره‌ڵاڵ زنجیره‌ی پاڵێوراو30 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
خزمه‌ت������ی ن������ه‌وه‌ی هاوواڵتییانی ناوچه‌ك������ه‌م له ناحیه‌ی زومار ده‌كه‌م ،له‌رێگه‌ی كاركردن گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ژێرخانی ئابووری������ی ناوچهكه و دابینكردنی هه‌لی كار بۆ بێكاران، هه‌روه‌ه������ا كاركردن بۆ فراوانكردن������ی تۆڕی په‌روه‌رده‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت������ی ،به‌تایبه‌ت������ی بێوه‌ژن و بێ سه‌رپه‌رش������ت و په‌ككه‌وته‌كان.
خزمه‌تگوزاری بۆ هه‌مووان
14هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
469
31
جه‌مال محه‌مه‌د حه‌سه‌ن محی
469
33
سوبحی ئه‌حمه‌د خه‌ڵه‌ف ئه‌لجه‌رجه‌ری
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :جه‌مال محه‌مه‌د حه‌سه‌ن محی نازناو :زێدك له‌دایكبووی1961 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی چاالكی :كاری سیاسی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شێخان زنجیره‌ی پاڵێوراو31 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر خزمه‌تی نه‌وه‌ی ناوچه‌كه‌م ده‌كه‌م ،له ڕێگه‌ی دڵسۆزیم بۆ پێشكه‌شكردنی باشترین ئه‌و خزمه‌تگوزارییانه‌ی په‌یوه‌ستن به ژیانی ڕۆژانه‌ی هاوواڵتییانی ناوچه‌كه‌م و گه‌یاندنیان به ئاستی توێژه‌كانی دیكه‌ی میلله‌تانی عیراق .بۆی‌ه ده‌س������تپاك ده‌بم ل������ه گه‌یاندنی ده‌نگ و پێداویستییه‌كانیان به ناوه‌نده گرنگه‌كانی ده‌وڵه‌ت به مه‌به‌ستی جێبه‌جێكردنیان. سه‌ركه‌وتن پشت به یه‌زدان.
ناو :سوبحی ئه‌حمه‌د خه‌ڵه‌ف ئه‌لجه‌رجه‌ری نازناو :سوبحی عه‌لالف له‌دایكبووی1953 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی چاالكی :كاری خزمه‌تگوزاری شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ زنجیره‌ی پاڵێوراو33 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر به‌پێی ئه‌و ش������اره‌زاییانه‌ی له بواری خزمه‌تگوزاریدا هه‌مه ،كار بۆ پێشخس������تی پارێزگاكه‌م ده‌كه‌م ،به‌پێی یاسا بۆ گشت چین و توێژه‌كانی كۆمهڵگه.
ئاداری 2013
15
469
به‌ره‌كات شه‌مۆ نایف قه‌تۆ
35
469
خدر ئیالس ئدی كجۆ
37
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :به‌ره‌كات شه‌مۆ نایف قه‌تۆ نازناو :عه‌مێ له‌دایكبووی1966 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی چاالكی :كادری ناوچه شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-سنون زنجیره‌ی پاڵێوراو35 :
ناو :خدر ئیالس ئدی كجۆ نازناو :كجۆ له‌دایكبووی1967 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆم هونه‌ری چاالكی :به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-ته‌ل قه‌سه‌ب زنجیره‌ی پاڵێوراو37 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
خۆم بۆ ئهم لیس������ته پ������ااڵوت وه‌ك باوه‌ڕبوونم به چوون‌ه ناو لیس������تی برایه‌تی و پێكهوهژیان ،بۆ ئه‌وه‌ی ببم‌ه جێی ب������اوه‌ڕی ده‌نگ������ده‌ری ناوچه‌كه‌م له ش������نگال ،بۆ ئه‌وه‌ی باش������ترین خزمه‌تگوزارییه‌كانی������ان پێش������كه‌ش بكه‌م و به‌خش������ینی ڕیزبه‌ندی گرنگیی بده‌م به كێشه گرنگه‌كان و به‌ره‌نگاربوون������ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی������ی كارگێ������ڕی و دارایی، هه‌روه‌ها دابینكردنی هه‌لی كار بۆ بێكاران و كاراكردنی ڕۆڵی پ������ه‌روه‌رده‌ی كۆمهاڵیهتی و به‌هێزكردنی ئارامی و ئاسایش له ناوچهكه.
هه‌وڵدان ب������ه هه‌موو توانام له‌پێناو نه‌هێش������تنی بێكاری و دابینكردن������ی ئ������اوی خواردنهوه و پێشكه‌ش������كردنی باشترین خزمه‌تگوزاریی ش������اره‌وانی له‌ڕێگه‌ی هه‌وڵدان بۆ كردنه‌وه‌ی به‌ش������ه‌كانی ش������اره‌وانی ل������ه ناوچه‌كانی نیش������ته‌جێبوون له قه‌زای شنگال ،هه‌روه‌ها گرنگیدان به الیه‌نی په‌روه‌رده‌یی.
16هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
469
خه‌لیل شه‌مۆ خدێدا خدر
38
469
سیدۆ حسێن خدر ئوسی
41
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :خه‌لیل شه‌مۆ خدێدا خدر نازناو :ختاری له‌دایكبووی1968 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس ئه‌ندازیاریی مه‌ده‌نی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی-سریانی ناوونیشان :مووسڵ /شێخان -تاری زنجیره‌ی پاڵێوراو38 :
ناو :سیدۆ حسێن خدر ئوسی نازناو :تاتا له‌دایكبووی1961 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆمی پهروهرده چاالكی :له 2003تا ئێستا ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی ناحیه‌ی باكوور له مووسڵ شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-ستون دوهوال زنجیره‌ی پاڵێوراو41 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
دادوه‌ری و هاوس������ه‌نگی له دابه‌ش������كردنی (موازنه) و(نفق������ات)ی پارێزگا به‌پێی ڕێ������ژه‌ی دانیش������تووان له پێناو پێشكه‌ش������كردنی باش������ترین خزمه‌تگوزاری ب������ۆ هاوواڵتییان و پێویس������تیی دابه‌ش������كردنی به‌ش������ێك له داهاته‌كانی نه‌وت به‌سه‌ریاندا. دابینكردن������ی هه‌ل بۆ گه‌نجان ،بۆ به‌ش������داریكردن لهبوارهكان������ی داموده‌زگاكانی ده‌وڵه‌ت و گه‌ش������ه‌پێكردنی تواناكانیان و دابینكردنی پێداویستییه‌كانیان. به‌رگریك������ردن له مافه ڕه‌واكانی هاوواڵتییان ،له ڕوویههمهڕهنگی������ی نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و مه‌زهه‌بی و ڕێزگرتنی زمان و كولتووره‌كانیان.
ه������ه‌وڵ ده‌ده‌م بۆ بردنه‌وه‌م له هه‌ڵبژاردنه‌كاندا ،بۆئه‌وه‌ی ببم������ه ئه‌ندامێكی كارا له پێشكه‌ش������كردنی باش������ترین خزمه‌تگوزاری بۆ هاوواڵتیان له كۆمه‌ڵگاكانی ش������نگال، وه‌ك������و كۆمه‌ڵگ������هی (دوهوال-بۆرك-كهبل-زۆراڤ������ا) كه س������ااڵنی ڕابردوو لێی بێبه‌ش بوون و پاش ڕاگواستنیان له گونده‌كانیانه‌و‌ه بۆ ئهم زیندانه به‌كۆمه‌اڵن‌ه زه‌ره‌رمه‌ند بوون و ،ئێستا پێویستییان به ساده‌ترین خزمه‌تگوزاری مرۆیی ههیه ،به‌تایبه‌تی ئاوی خواردنهوه و خزمه‌تگوزاریی ته‌ندروستی و ڕێگاوبان و كاراكردنی پڕۆژه‌ی گه‌یاندنی ئاوی خواردنهوه له ڕووباری دیجله‌و‌ه بۆ ئهم كۆمه‌ڵگایان‌ه و به‌ئاگاهێنانه‌وه‌ی واقیعی ژیانیان لهو تاڵییه. ئاداری 2013
17
469
42
ئیسماعیل عیدۆ خه‌ڵه‌ف له‌وی
469
44
گولستان حه‌سه‌ن عه‌لی سلێمان
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :ئیسماعیل عیدۆ خه‌ڵه‌ف له‌وی نازناو :عومه‌ر له‌دایكبووی1973 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆمی كشتوكاڵ چاالكی :مامۆستا و ئه‌ندام په‌یوه‌ندییه‌كان له ناوه‌ندی ڕۆشنبیری و كۆمه‌اڵیه‌تیی اللش شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-گرزه‌رك زنجیره‌ی پاڵێوراو42 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر چاككردن������ی خزمه‌تگوزاریی������ه‌كان وه‌ك قیرتاوكردنیجادهكان ،دابینكردنی ئ������اوی خواردنهوه (له‌به‌ر ئه‌وه‌ی بۆت‌ه كێشه‌ی خه‌ڵكی ناوچهكه). دابینكردنی هه‌لی كار ،پشتگیریی ته‌واوی قوتابییان وخوێندكاران له ڕێگه‌ی پێشخستنی پرۆگرامی خوێندن.
18هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ناو :گولستان حه‌سه‌ن عه‌لی سلێمان نازناو: له‌دایكبووی1982 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆم – و خوێندكاری كۆلێژی ئاداب چاالكی :بواری پهروهرده و مافی مرۆڤ شاره‌زایی زمان :كوردی -عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ -باشیك زنجیره‌ی پاڵێوراو44 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر پشتگیری و هاوكاریی گشت هه‌ژار و كه‌مده‌رامه‌تان، چ ئافره‌ت ،چ گه‌نج������ان .به‌رگریكردن له مافه‌كانی مرۆڤ.
469
45
زێن ئه‌لعابدين غانم جومع ه سه‌عيد
469
46
نه‌ریمان مسته‌فا خالید مه‌حموود
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :زێن ئه‌لعابدین غانم جومعه سه‌عید نازناو :ئه‌بو حه‌یده‌ر له‌دایكبووی1971 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی -وێژه‌یی چاالكی :كاری حزبی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /نه‌مرود زنجیره‌ی پاڵێوراو45 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر دابینكردنی ئاسایش. دابینكردنی خزمه‌تگوزاری. -دابینكردنی هه‌لی كار.
ناو :نه‌ریمان مسته‌فا خالید مه‌حموود نازناو :تورنان له‌دایكبووی1962 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی شاره‌زایی له به‌ڕێوه‌بردن و كارگێڕی شاره‌زایی زمان :كوردی-عربی ناوونیشان :مووسڵ /تلعفر-زوار زنجیره‌ی پاڵێوراو46 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر كاركردن له پێناو دواڕۆژێكی باش������تر بۆ مووس������ڵ وپێشكهشكردنی خزمه‌تگوزاری باشتر بۆ ناوچهكه. كاركردن به گڕ و تینێك������ی به‌رزه‌وه له‌پێناو مافهكانیئافرهتان ،به‌تایبه‌تی بێوه‌ژن و بێ سه‌رپه‌رشتان ،چونكه پێویس������تیی زیاتریان به ده‌س������تگرتن هه‌ی������ه ،هه‌روه‌ها كاركردن له‌پێناو گه‌نجانی بێكار و خاوه‌ن بڕوانامه‌كان و دۆزینه‌وه‌ی هه‌لی كار بۆیان ،چونكه هه‌وێنی كۆمه‌ڵگان.
ئاداری 2013
19
469
48
469
2
د .عامر عه‌بدولمه‌وجود جاروڵاڵ ئه‌لعیسا
لوقمان عه‌لی به‌گ عيسا
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -مووسڵ
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -دیاله
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :د .عامر عه‌بدولمه‌وجود جاروڵاڵ ئه‌لعیسا نازناو :مه‌تیوتی له‌دایكبووی1981 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆسی پزیشكی به‌یته‌ری چاالكی بواری ته‌ندروستی-به‌یته‌ری شاره‌زایی زمان :عه‌ره‌بی-ئینگلیزی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-ناحیه‌ی قه‌یره‌وان زنجیره‌ی پاڵێوراو48 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر به‌ره‌نگاربوون������ه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵ������ی و پێشكه‌ش������كردنی خزمه‌تگوزاری بۆ خه‌ڵكانی پارێزگای مووسڵ به گشتی و ناحیه‌ی قه‌یره‌وان به تایبه‌تی ئامانجمان ته‌نها پل‌ه و پای‌ه نییه ،به‌ڵكو زۆر له‌و‌ه قووڵتره ،چونكه دروشممان برایه‌تیی‌ه و ئامانجم������ان خزمه‌تكردن������ی خه‌ڵك������ه و به‌خته‌وه‌رییان ش������انازییه بۆم������ان ،هه‌ربۆیه ده‌نگ������ت بڕوانامه‌یه ،بیك‌ه بڕوانامه‌ی هه‌ق بۆ ئه‌وه‌ی شایه‌نییه‌تی.
20هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ناو :لوقمان عه‌لی به‌گ عیسا له‌دایكبووی1965 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس زانستی بایۆلۆژی چاالكی :كاری حزبی-به‌رپرسی ناوچه شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :دیاله /خانه‌قین زنجیره‌ی پاڵێوراو2 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر خزمه‌تكردنی هاوواڵتیان به‌بێ جیاوازی (نه‌ته‌وه‌یی وئاینی). پشتیوانی و هاوكاری كه‌مئه‌ندام و هه‌ژاران. پشتیوانی وه‌رزش و الوان و به‌ره‌وپێشچوونی. دامه‌زراندنی ده‌رچوانی كۆلێژ و په‌یمانگا. -نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵی له هه‌موو بوارێكدا.
469
ئازاد حه‌مید شفی
13
469
ئه‌مه‌ل عومران غێدان
14
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -دیاله
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -دیاله
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :ئازاد حه‌مید شفی له‌دایكبووی1970 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس زانستی ئیسالمی چاالكی :كاری حزبی شاره‌زایی زمان :كوردی -عه‌ره‌بی -فارسی ناوونیشان :مه‌نده‌لی /قه‌ره‌لووس زنجیره‌ی پاڵێوراو13 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر ناساندنی دۆزی گه‌له‌كه‌م وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌كی زوڵملێكراو. ئاشتی و پێكه‌وه‌ژیانی پێكهاته كۆمهاڵیهتی و نه‌ته‌وه‌یی ،ئاین و ئاینزاكان. هه‌وڵدان ب������ۆ جێبه‌جێكردنی م������ادده‌ی 140و گهڕانهوهیخهڵكی ناوچه كوردس������تانییه‌كان بۆ سه‌ر زێدی باپیرانیان و دروستكردنی یه‌كه‌ی نیشته‌جێبوون بۆیان. ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی و پش������تگیری خه‌ڵكانی ههژارو كه‌مده‌رامه‌ت ده‌بم. بڕین������ه‌وه‌ی مووچ‌ه ب������ۆ خانه‌واده‌ی ئ������ه‌و هاوواڵتیانه‌ی بهدهستی تیرۆرستان شه‌هید بوون. پشتگیری مافی ئافره‌تان ده‌كه‌م و دژی توندوتیژیم به‌رامبه‌ر به ژنان. پشتگیری خواستی الوان ده‌بم له گشت بواره‌كاندا لهگهڵڕهخساندنی هه‌لی كار بۆیان. * نوێنه‌رێكی ڕاستبێژ و ڕاستگۆ ده‌بم به‌رامبه‌ر به جه‌ماوه‌ر و ده‌نگده‌رانم.
ناو :ئه‌مه‌ل عمران غێدان له‌دایكبووی1961 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆم چاالكی: شاره‌زایی زمان :كوردی – عه‌ره‌بی -توركمانی ناوونیشان :دیاال خانه‌قین زنجیره‌ی پاڵێوراو14 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر خزمه‌تكردنی شاره‌كه‌م و ئیشم كردوه له شاره‌وانی. پشتیوانی هه‌ژاران و كه‌مده‌رامه‌ت. دابه‌شكردنی زه‌وی له‌سه‌ر ئه‌و هاوواڵتیانه‌ی مادده‌ی 140دهیانگرێتهوه. به‌ناوكردنی خانووی تجاوز له سنوری پارێزگای دیاله. -نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵیی ئیداری.
ئاداری 2013
21
469
عه‌لی حه‌سه‌ن عۆدل ساڵح
5
469
11
شێرزاد كه‌ریم محه‌مه‌د نه‌شمی
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -سه‌الحه‌دین
كانديدی پارتی دیموكراتی كوردستان -سه‌الحه‌دین
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :عه‌لی حه‌سه‌ن عۆدل ساڵح نازناو :عه‌لی موهه‌ندیس له‌دایكبووی1972 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس ئه‌ندازیاری چاالكی :به‌ڕێوه‌ب������ه‌ری به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی ئاودێریی دوبز شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی-توركمانی ناوونیشان :سه‌اڵحه‌دین /دوزخورماتو زنجیره‌ی پاڵێوراو5 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر دانان������ی نه‌خش������ه‌یه‌كی گونج������او (پێنجه‌ك������ی) ب������ۆجێبهجێكردنی پڕۆژه‌كان و گرنگی به پڕۆژ‌ه گرنگه‌كانی وه‌ك كاره‌با و خزمهتگوزارییه بنه‌ڕه‌تییه‌كان بدرێت. گرنكیدان به كه‌رتی تایبه‌ت و پش������ت نه‌به‌ستنی %100له‌سه‌ر دامه‌زراندنی گشت هاوواڵتییان له‌به‌ر ڕوونه‌دانی (بێكاریی قه‌ناعه‌ت پێكراو). گرنگیدان به توێژی گه‌نجان و دانانی به‌رنامه‌ی تایبهتبۆ پێشخستنی تواناكانیان. -هێنانه‌دیی ئاسایش و پێشخستنی ده‌زگا ئه‌منییه‌كان.
22هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ناو :شێرزاد كه‌ریم محه‌مه‌د نه‌شمی نازناو :كه‌ریم نه‌شمی له‌دایكبووی1969 : پله‌ی خوێندن :دپلۆم چاالكی :كاری حزبی شاره‌زایی زمان :كوردی -عه‌ره‌بی -توركمانی ناوونیشان :كه‌ركووك /دوزخورماتو زنجیره‌ی پاڵێوراو11 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
خزمه‌تگوزاری بۆ هه‌مووان
538
1
538
2
عه‌لی محه‌مه‌د فه‌تحی ئه‌سكه‌نده‌ر
غه‌زوان حامد حه‌مید
مرشح قائمة مجلس أحرار الشبك -مووسڵ
مرشح قائمة مجلس أحرار الشبك -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
ناو :عه‌لی محه‌مه‌د فه‌تحی ئه‌سكه‌نده‌ر نازناو: له‌دایكبووی1967 : پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس ئاداب جوگرافیا چاالكی كاری :حزبی شاره‌زایی زمان :عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /به‌رته‌له زنجیره‌ی پاڵێوراو1 :
ناو :غه‌زوان حامد حه‌مید نازناو: له‌دایكبووی1980 : پله‌ی خوێندن :به‌الۆریۆس یاسا چاالكی :كاری سیاسی-یاسایی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /باشیك زنجیره‌ی پاڵێوراو2 :
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
كاركردن بۆ :دابینكردنی ئاسایش و خزمه‌تگوزاری دابینكردنی هه‌لی كار هاوكاركردنی خێزانه ڕاگوێزراوه‌كان هاوكاریكردنی خێزانه كه‌مده‌رامه‌ته‌كان و بێوه‌ژنان وبێ سه‌رپه‌رشتان.
دابینكردنی ئاس������ایش و ئارامی بۆ ناوچه‌ی شه‌به‌ك ،به هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ هه‌ردوو حكوومه‌تی ناوه‌ند و هه‌رێمی كوردس������تان ،كاركردن ب������ۆ گه‌یاندن������ی خزمهتگوزارییه ڕاس������ته‌قینه‌كان بۆ ناوچه‌ی ش������ه‌به‌ك ،له ئاو و كاره‌با و خزمهتگوزارییه سه‌ره‌كییه‌كانی دیكه.
ئاداری 2013
23
519
فوئاد عه‌لی ئه‌كبه‌ر فه‌یلی
1
كانديدی لیستی برایه‌تیی كورده فه‌یلییه‌كان -به‌غداد
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو ناو :فوئاد عه‌لی ئه‌كبه‌ر نازناو :فه‌یلی له‌دایكبووی1961 : پله‌ی خوێندن :ماسته‌ر -زانستی بۆماوه‌یی پزیشكی چاالكی -:ئه‌ندامی یه‌كێتیی نووسه‌رانی عیراق له تاراوگه ئ�ه‌ن��دام��ی ك��ۆم�ه‌ڵ�هی ئه‌كادیمی سویدییه‌كان ب��ۆ زانستیسروشتی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی-ئینگلیزی-فارسی-سویدی ناوونیشان :به‌غدا /الكفاح
زنجیره‌ی پاڵێوراو 1 :به‌غدا
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر بۆ ئه‌وه‌ی كاره‌س������اتی كورد و كوردانی فه‌یلی دووباره نه‌بێته‌و‌ه و نه‌وه‌كانیان به ئاش������تی بژین ،تێده‌كۆشین بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی مافه زه‌وتكراوه‌كان������ی كورده فه‌یلییه‌كان له عیراقدا و ،گه‌ڕانه‌وه‌ی موڵك و سامانه داگیركراوه‌كانیان و قه‌ره‌بووكردن������ه‌وه‌ی خێزانی ش������ه‌هیدان و زیندانییان و گه‌ڕان������ه‌وه‌ی ڕه‌گه‌زنامه و ناس������نامه لێس������ه‌ندراو و شاردراوه‌كانیان ،به‌خشینی ئاشتی بۆیان له‌پێناو ژیانێكی ئاشتی و ئارامی له‌گه‌ڵ پێكهاته‌كانی دیكه‌دا.
24هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
519
حيدر هشام الفيلي
1
كانديدی لیستی برایه‌تیی كورده فه‌یلییه‌كان -واست
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو ناو :حيدر هشام الفيلي ناوونیشان :كوت
زنجیره‌ی پاڵێوراو 1 :كوت
پله‌ی خوێندن :به‌كالۆریۆس -زانستی بیۆلۆژی چاالكی :ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی كه‌سایه‌تییه‌كانی كوت -ئه‌ندامی ژووری بازرگانیی كوت -ئه‌ندامی ناوه‌ندی پێشخستنی كاروباری - SBDCئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی عێراقی ب��ۆ چاكسازیی ئ��اب��ووری -ئه‌ندامی ده‌زگ���ای ئینبثاق ب��ۆ گه‌شه‌سه‌ندن و پێشخستنی ئ��اب��ووری -ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی عێراقی بۆ ئاشتی و پشتگیری -ئه‌ندامی ناوه‌ندی ڕۆشنبیریی فه‌یلی- وه‌ك ڕێكخه‌ری گروپی(المنجم االستثمارية الكويتية) كارم كردووه ،وه‌ك ڕێكخه‌ری پرۆژه‌ی كۆمیسیۆنی ئه‌ورووپی بۆ پێشخستنی دیوانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران كارم كردووه.
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر دامه‌زراندنی نووسینگه‌یه‌ك بۆ به‌دواداچوونی كاروباری كورده فه‌یلییه‌كان له كوت -هه‌ڵگرتنی كێشه‌كانی ناوچه داماوه‌كان له كوت وه‌گه‌ڕخستنی وه‌به‌رهێنان له پارێزگا و ڕاكێشانی سهرمایهدارانیجیهانی -دامه‌زراندنی ئه‌نجومه‌نی شورایه‌كی پاڵپشت بۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگا -كاركردن له‌سه‌ر بنه‌مای (كه‌سی شیاو بۆ شوێنی شیاو) له ده‌زگاكانی حكوومه‌تدا -وه‌گه‌ڕخستنی ڕۆڵی به‌ره‌كان چاودێری له پارێزگا بۆ نه‌هێشتنی گه‌نده‌ڵی -دروستكردنی ناوه‌ندی تایبه‌ت به گه‌شه‌سه‌ندنی مرۆیی و پێشخستنی كارگێڕی -پشتبه‌ستن به پ��رۆژه‌ی یه‌ك په‌نجه‌ره و حكوومه‌تی ئه‌لیكترۆنی بۆ نه‌هێشتنی بێكاری -گرنگیدان به واقیعی ته‌ندروستی و گه‌شتوگوزار و ڕۆشنبیری و وه‌رزشی و په‌روه‌رده‌یی .دواجار (ئه‌و چاوه كوێربێ نایه‌وێ وه‌ك چاودێرێ بتبینێ).
535
1
535
2
هادی جردۆ عه‌لی
یوسف حامۆ تاتار عه‌لی
كانديدی به‌ره‌ی دیموكراتی ئێزیدی -مووسڵ
كانديدی به‌ره‌ی دیموكراتی ئێزیدی -مووسڵ
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
زانیاریی كه‌سێتیی پاڵێوراو
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
په‌یامی بۆ ده‌نگده‌ر
س������ه‌ره‌تا و كۆتای������ی خزمه‌تكردنی هاوواڵتی������ان ،هه‌روه‌ها كاركردن بۆ پێشخس������تی خزمه‌تگوزارییه‌كانی شاره‌وانی و گه‌یاندنیان به گوند و كۆمهڵگه گوندنش������ینه‌كان ،هه‌روه‌ها كار بۆ هه‌ڵس������انه‌وه‌ی واقیعی په‌روه‌رده‌یی ده‌كه‌م له ڕووی زۆركردن������ی ژماره‌ی قوتابخانه‌كان و مامۆس������تایان ،له‌به‌ر گرنگیی ئهم كه‌رته له ژیانی هاوواڵتیدا. به‌شداربه ..له‌پێناوت به‌شداربووم ده‌نگ بده ..ئه‌بم به ده‌نگی تۆ -خزمه‌تكردنت مهبهسته ..سه‌ركه‌وتنمان هۆیه
گرنگی������دان به پ������ه‌روه‌رده و خوێن������دن و خوێندكاران وگهنجان ،به كردنه‌وه‌ی كۆلێژ و په‌یمانگه له شنگال. ڕێزگرتن������ی پیاوان و زانایان������ی ئایینی و نۆژهنكردنهوهیشوێنه ئایینییه‌كان. گرنگیدان به بریندار و خاوه‌ن پێداویستییه تایبهتییهكانو بنه‌ماڵه‌ی شه‌هیدان و بێوه‌ژن و بێ سه‌رپه‌رشتان و پیر و خانه‌نشینان و دابینكردنی ژیانێكی شایسته بۆیان.
ناو :هادی جردۆ عه‌لی نازناو :قیران له‌دایكبووی1975 : پله‌ی خوێندن :ئاماده‌یی پیشه‌سازی چاالكی :كاری سیاسی شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-سیبا شێخ خدر زنجیره‌ی پاڵێوراو1 :
ناو :یوسف حامۆ تاتار عه‌لی نازناو :زندینا له‌دایكبووی1950 : پله‌ی خوێندن :دیپلۆم-په‌یمانگه‌ها مامۆستا له هه‌ولێر. چاالكی :به‌ڕێوه‌به‌ری قوتابخانه‌ی قه‌حتانی3- شاره‌زایی زمان :كوردی-عه‌ره‌بی ناوونیشان :مووسڵ /شنگال-گر عزێر زنجیره‌ی پاڵێوراو2 :
ئاداری 2013
25
یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌کان له عێراق به‌پشتبه‌ستن به‌وه‌ی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران بڕیاری له‌سه‌ر داوه و ئه‌نجومه‌نی سه‌رۆكایه‌تی په‌سه‌ندی كردووه ،هه‌روه‌ها ئام������اژه به حوكمه‌كانی به‌ندی (یه‌كه‌م) له مادده‌ی ()61 و به‌ندی سێیه‌م له مادده‌ی ( )73و به‌ندی چواره‌م له مادده‌ی ()122ی ده‌س������توور ،ئه‌نجومه‌نی سه‌رۆكایه‌تی له دانیشتنی خۆی������دا له ڕێکه‌وتی 2008/10 /8بڕیاری دا ئهم یاس������ایه‌ی خوارهوه ده‌ر بكات:
یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌کان ل ه عێراق ژمار ه ( )36بۆ ساڵی 2008 فه‌سڵی یه‌كه‌م ه و كاراكردن و ئامانجه‌كان پێناس مادده‌ی ( )1مه‌به‌ست له‌م ده‌سته‌واژانه‌ی خوارهوه ،بۆ مه‌به‌سته‌كانی ئهم یاسایه ،ئه‌و واتایانه‌ی‌ه كه له به‌رامبه‌ریاندا ڕوونكراونه‌ته‌وه: كۆمیسیۆن :كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردن. ده‌نگده‌ر :هه‌ركه‌سێك مافی ده‌نگدانی هه‌بێت. پاڵێوراو :ئه‌و كه‌س������هیه ،ك‌ه‌مه‌رجی ڕه‌زامه‌ندی له‌س������ه‌ر پااڵوتنه‌كه‌ی نیش������ان درابێت بۆ ئه‌ندامیه‌تیی ئهنجومهنیپارێزگا ،قه‌زا یا ناحییه.
26هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ر :ئه‌و تۆماره‌یه ،كه ناو و زانیارییه‌كانی ده‌نگده‌رانی تێدایه و له‌الیه‌ن كۆمیسیۆن ئامادهو باڵو ده‌كرێته‌وه ،بۆ ئه‌وه‌ی هه‌موو الیه‌نه‌كان لێی ئاگاداربن و له‌باره‌یه‌وه تانه‌كانیان پێشكه‌ش بكه‌ن. تۆماری كۆتایی ده‌نگده‌ران :ئه‌و تۆماره‌یه ،كه ناو و زانیارییه‌كانی ده‌نگده‌رانی تێدایه و ش������یاوی تانه‌دان نییه وپاش كۆتایی هاتنی ماوه‌ی ناڕه‌زایه‌تییه‌كان ،باڵو ده‌كرێته‌وه. لیستی كراوه :ئه‌و لیسته‌یه ،كه ناوی پاڵێوراوه ڕاگه‌یێندراوه‌كان له‌خۆ ده‌گرێت ،به مه‌رجێك له ژماره‌ی كورسییهكانیتایبهت به بازنه‌كه تێپه‌ڕ نه‌كات. لیستی تاك :ئه‌و لیس������ته‌یه ،كه یه‌ك كه‌س مافی ئه‌وه‌ی ههیه خۆی پێی بپاڵێوێت ،به‌مه‌رجێك له‌الیه‌ن كۆمیس������یۆنهوهتۆمار كرابێت. بازنه‌ی هه‌ڵبژاردن :هه‌موو ئه‌و ده‌ڤه‌ر‌ه دیاركراوانه‌ی كه ژماره‌یه‌ك كورس������ی بۆ ته‌رخان كراوه ،به پێی بهندهكانیئهم یاسایه. ناوه‌ندی هه‌ڵبژاردن :ئه‌و ش������وێنهیه ،كه كۆمس������یۆن له چوارچێوه‌ی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردن دیاری ده‌كات ،بۆ ئهوهیپرۆسهكهی تێدا ئه‌نجام بدرێت. ده‌نگده‌ری كۆچپێكراو :ئه‌و عێراقییه‌یه ،كه به‌زۆر له ش������وێنی هه‌میش������ه‌یی خۆی بۆ شوێنێكی تری ناو عێراق پاش 2003/4/9له‌به‌ر هه‌ر هۆیه‌ك ،كۆچی پێ كراوه. مادده‌ی ( :)2ئهم یاسایه به‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نه‌كانی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌کان جێبه‌جێ ده‌بێت. مادده‌ی ( :)3ئامانجی ئهم یاسایه بریتییه له: یه‌كه‌م :به‌شداریكردنی ده‌نگده‌ران له ده‌ستنیشانكردنی نوێنه‌رانیان له ئه‌نجومه‌نه‌كانی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌کان. دووه‌م :یه‌كسانی له به‌شداریكردنی هه‌ڵبژاردندا. سێیه‌م :ده‌سته‌به‌ركردنی مافه‌كانی ده‌نگده‌ر و پاڵێوراو له به‌شداریكردنی هه‌ڵبژاردندا. چواره‌م :ده‌سته‌به‌ركردنی دادپه‌روه‌ریی هه‌ڵبژاردن و ئازادی و بێگه‌ردییه‌كه‌ی. پێنجه‌م :فه‌راهه‌مكردنی پاراستنی یاسایی بۆ قۆناغه‌كان و ڕێوشوێنه‌كانی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن.
فه‌سڵی دووه‌م مافی هه‌ڵبژاردن
مادده‌ی (:)4 یه‌ك���ه‌م :هه‌ڵب������ژاردن مافی هه‌موو عێراقییه‌كه ،به هه‌ردوو ڕه‌گه‌زی نێر و مێیه‌وه ،ئه‌و مه‌رجانه‌ی تێدابێت كه ده‌قه‌كه‌یان له‌م یاس������ایه‌دا هاتووه؛ بۆ به‌كارهێنانی ئهم یاسایه ،به‌بێ جیاوازیكردن به‌هۆی ڕه‌گه‌ز ،نهتهوه ،ڕه‌سه‌نایه‌تی ،ڕه‌نگ ،ئایین، ئایینزا ،بیروباوه‌ڕ ،ڕا ،بارودۆخی ئابووری یا كۆمهاڵیهتی. دووه‌م :هه‌موو ده‌نگده‌رێك مافی ده‌نگدانی به‌ش������ێوه‌یه‌كی ئازاد ،ڕاس������ته‌وخۆ ،نهێنی و تاكه‌كه‌سی له هه‌ڵبژاردن به‌كار ده‌هێنێت و ،ده‌نگدانیش به هۆی بریكاره‌و‌ه ڕێگای پێ نادرێت. مادده‌ی ( :)5ده‌نگده‌ر ده‌بێت ئهم مه‌رجانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدابێت: یه‌كه‌م :ڕه‌گه‌زنامه‌ی عێراقی بێت. دووه‌م :ته‌واو شیاو بێت. سێیه‌م :هه‌ژد‌ه ساڵی ته‌مه‌نی ته‌واو كردبێت لهو ساڵه‌ی هه‌ڵبژاردنی تێدا ئه‌نجام ده‌درێت. چواره‌م :له تۆماری ده‌نگده‌ران به‌پێی حوكمه‌كانی ئهم یاس������ایه‌و ئه‌و ڕێنمایییانه‌ی دواتر له كۆمسیۆنهوه ده‌رده‌چێت، تۆمار كرابێت. مادده‌ی ( :)6یه‌كه‌م :هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان له قۆناغی یه‌كه‌مدا ئه‌نجام ده‌درێت ،به مه‌رجێك هه‌ڵبژاردنی
ئاداری 2013
27
ئه‌نجومه‌نی قه‌زا و ناحییه‌کان له قۆناغی دووه‌م و له‌ماوه‌ی شه‌ش مانگ له مێژووی ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردنی قۆناغی یه‌كه‌م ئه‌نجام بدرێت. دووه‌م :چه‌ند ناوه‌ندێكی هه‌ڵبژاردن تایبه‌ت ده‌كرێت بۆ كۆچپێكراوه‌كان لهو ش������وێنانه‌ی تێیدا نیشته‌جێن ،به مه‌به‌ستی ده‌نگدان به پاڵێوراوه‌كانیان لهو ش������وێنانه‌ی لێی كۆچ پێكراون و كۆمیس������یۆن ئه‌ركی دیاریكردنی میكانیزمی تۆماركردنیان به‌پێی ڕێنمایییه‌كان له ئه‌ستۆ ده‌گرێت.
فه‌سڵی سێیه‌م مافی خۆپااڵوتن مادده‌ی ( :)7پش������ت ده‌به‌سترێت به مه‌رجه‌كانی خۆپااڵوتن ،كه له مادده‌ی ()5ی یاسای پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان له هه‌رێمێكدا ژماره ( )21بۆ ساڵی 2008هاتووه.
مادده‌ی (:)8
یه‌كه‌م :كۆمسیۆن لیسته‌كانی پاڵێوراوان بۆ ده‌سته‌ی نیشتمانی بۆ لێپرسینهوه و دادپه‌روه‌ری ده‌نێرێت بۆ هه‌اڵوێركردنیان له ماوه‌ی ( )10ڕۆژ له مێژووی وه‌رگرتنی لیسته‌كان. دووه‌م :پاڵێوراوه‌كان ملكه‌چ ده‌بن بۆ بڕیاری كۆمسیۆن. مادده‌ی ( :)9پااڵوتن به‌پێی سیسته‌می لیستی كراوه ده‌بێت. م���ادده‌ی ( :)10ژماره‌ی پاڵێوراوانی لیس������تێك زیاتر نه‌بێت له دوو ئه‌وه‌نده‌ی ژماره‌ی كورس������ییه ته‌رخانكراوه‌كانی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردن. مادده‌ی ( :)11هیچ كیانێكی سیاس������ی بۆی نییه كورس������ی له پاڵێوراوی سه‌ركه‌وتووی خۆی وه‌رگرێته‌وه ،جا له‌هه‌ر كاتێك بێت. مادده‌ی ( :)12یه‌كه‌م :ده‌نگدان تاكه‌كه‌سی و نهێنی ده‌بێت. دووه‌م :ده‌نگده‌ر بۆی نییه دووجار له هه‌ڵبژاردندا ده‌نگ بدات. سێی���ه‌م :ڕێگا به ده‌نگده‌ر ده‌درێت ده‌نگ بۆ لیس������تێكی ك������راوه ،یا خود یه‌ك پاڵێوراوی لیس������ته كراوه‌كه‌ی بازنه‌كه‌ی بدات. مادده‌ی (:)13 یه‌كه‌م :ژماره‌ی دهنگه ڕاس������ته‌كانی هه‌ر لیس������تێك دابه‌ش������ی ژماره تاكه‌كانی (.... 9،7،5،3،1هتد) به ئه‌ندازه‌ی ژماره‌ی كورس������ییه‌كانی هه‌ر بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن ،دواتر بۆ ته‌رخانكردنی كورس������ییه‌ك ،به‌رزترین ژماره له ئه‌نجامه دابه‌ش������كراوه‌كان ده‌دۆزرێته‌وه .تا ئه‌و كاته‌ی گشت كورس������ییه‌كانی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردن ته‌واو ده‌بن ،ئهم هاوكێشه‌یه دووباره ده‌كرێته‌وه. دووه‌م :كورس������ییه‌كان به‌س������ه‌ر پاڵێوراوه‌كانی لیس������تی كراوه‌دا دابه‌ش ده‌كرێن ،دواتر به‌پێی ئه‌و ده‌نگانه‌ی پاڵێوراو به‌ده‌س������تیهێناوه ،دووباره ڕیزبه‌ندیی پاڵێوراوان ڕێكده‌خرێته‌وه .س������ه‌ركه‌تووی یه‌كه‌م ئه‌و پاڵێوراوه ده‌بێت كه له‌ناو لیستی كراوه‌دا زۆرترین ده‌نگی بهدهستهێناوه. ئهم میكانیزم‌ه بۆ گش������ت پاڵێوراوه‌كانی تر به‌كارده‌هێنرێت و پێویسته سێیه‌م پاڵێوراوی سه‌ركه‌وتوو ئافره‌ت بێت ،به‌بێ له‌به‌رچاوگرتنی پیاو‌ه سه‌ركه‌وتووه‌كان (واته ئه‌گه‌ر یه‌كه‌م و دووه‌م سه‌ركه‌وتوو پیاو بوون ،پێویسته سێیه‌م سه‌ركه‌وتوو ئه‌و ئافره‌ته‌بێت كه زۆرترین ده‌نگی له‌ناو ئافره‌تانی لیسته‌كه‌دا به‌ده‌ستیهێناوه ،ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر ژماره‌ی ده‌نگی ئه‌و ئافره‌ته له ژماره‌ی ده‌نگی پیاوه‌كانی ناو لیسته‌كه كه‌متریش بێت).
28هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
مادده‌ی (:)14 یه‌كه‌م :ئه‌گه‌ر دوو پاڵێوراو یان زیاتر له لیس������ته‌كانی هه‌ڵبژاردن دهنگه ڕاس������ته‌كانیان یه‌كسان بوون و كه‌وتن‌ه كۆتایی لیس������تی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه ،ئه‌وا كۆمیس������یۆن تیروپش������ك له‌نێوانیاندا ئه‌نجام ده‌دات و ئه‌و‌كه‌س������ه براو‌ه ده‌بێت كه له تیروپشكه‌كه‌د‌ا ده‌یباته‌وه. دووه‌م :ئه‌گه‌ر دوو پاڵێوراو یان زیاتر له هه‌مان لیستی هه‌ڵبژاردندا ،ده‌نگه‌ڕاسته‌كانیان یه‌كسان بوون و كه‌وتن‌ه كۆتایی لیس������تی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه ،ئه‌وا پش������ت به‌و ڕیزبه‌نده ده‌به‌سترێت كه قهواره سیاسییهكه له لیستی هه‌ڵبژاردندا پشتی پێ به‌ستووه ،بۆ دیاریكردنی براوه‌ی كورسییه‌كه‌ی هه‌ڵبژاردن.
مادده‌ی (:)15
یه‌كه‌م :ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌ن كورسییه‌كه‌ی له‌ده‌ستدا جا له‌به‌ر هه‌رهۆیه‌ك بێت ،ئه‌وا پاڵێوراوی دوای ئه‌و ،كه ژماره‌ی ده‌نگه‌كانی له چوارچێوه‌ی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردنی خۆیدا به‌ده‌س������تی هێناوه ،جێگه‌ی ئه‌و ده‌گرێته‌وه؛ هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌ندامه‌كه له لیستێكی تاكه‌كه‌سیدا بوو ،ئه‌وا هه‌ڵبژاردنێكی ته‌واوكاری له چوارچێوه‌ی هه‌مان بازنه‌ی هه‌ڵبژاردندا پێشنیار ده‌كرێت. دووه‌م :ئه‌گه‌ر هاتوو كورسییه به‌تاڵ ماوه‌ك‌ه تایبه‌ت بوو به ئافره‌تێكه‌وه ،ئه‌وا مه‌رج نییه ئافره‌تێكی تر جێگای بگرێته‌وه، ته‌نها له حاڵه‌تێكدا نه‌بێت كه كاربكات‌ه سه‌ر ڕێژه‌ی نوێنه‌رایه‌تیی ئافره‌تان.
فه‌سڵی چواره‌م تۆماری ده‌نگده‌ران
مادده‌ی (:)16 یه‌كه‌م :له‌س������ه‌ر كۆمیس������یۆن پێویس������ته ئه‌و ده‌نگده‌ران‌ه تۆمار بكات ،كه‌وا ئه‌و مه‌رجانه‌یان تێدایه كه له‌م یاس������ایه‌دا هاتوون. گرێته ئه‌ستۆ؛ به هاوكاری و دووه‌م :كۆمیس������یۆن ئه‌ركی ئاماده‌كردن و نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران ده هه‌ماهه‌نگیكردن له‌گه‌ڵ نووسینگه‌ی هه‌رێمه‌كان و پارێزگاكانی سه‌ر به كۆمیسیۆن. سێیه‌م :هه‌ر كه‌س������ێك مه‌رجه‌كان������ی هه‌ڵبژاردنی تێدابێت ،بۆی ههیه داوای تۆماركردنی ناوی له تۆماری س������ه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران بكات ،هه‌روه‌ها بۆی ههیه له‌ناوه‌كه‌ی بكۆڵێته‌وه ئه‌گه‌ر له لیسته‌كه‌دا نه‌بوو. چواره‌م :تۆماركردن به خودی خۆی یان به‌پێی ڕێنمایییه‌كانی كۆمیسیۆن ده‌بێت. پێنجه‌م :ناكرێت ده‌نگده‌ر له زیاتر له بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن تۆمار بكرێت. مادده‌ی (:)17 یه‌كه‌م :بۆ دیاریكردنی ژماره‌ی كورسییه‌كانی بازنه‌ی هه‌ڵبژاردن ،كۆمسیۆن پشت به نوێترین داتاكانی ده‌زگای ناوه‌ندی بۆ سه‌رژمێری ده‌به‌ستێت. دووه‌م :بۆ ئاماده‌كردنی توماری ده‌نگده‌ران ،كۆمسیۆن پشت به نوێترین بنكه‌ی داتاكانی توماری ده‌نگده‌ران ده‌به‌ستێت كه به‌پێی بنكه‌ی داتاكانی كۆبوونی خۆراك ئامادهكراوه ،له‌گه‌ڵ نوێكردنه‌وه‌یان له بنكه‌كانی تۆماركردنی ده‌نگده‌ران. مادده‌ی ( :)18تۆماری ده‌نگده‌رانی هه‌ر بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن كه تیایدا ناوی ده‌نگده‌ران به‌پێی پیته ئه‌بجه‌دییه‌كان ڕیز ده‌كرێت له بنكه‌كانی تۆمار و له شوێنێكی دیار هه‌ڵداوه‌سرێت ،بۆ ئه‌وه‌ی بۆ سه‌یركردن ئاسان بێت.
مادده‌ی (:)19
یه‌كه‌م :هه‌ر كه‌سێك ناوی له تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران نه‌هاتبێت یا هه‌ركه‌سێك هه‌ڵه‌یه‌ك له زانیارییه تۆماركراوه‌كانیدا هه‌بێت ،بۆی ههیه ناڕه‌زایه‌تییه‌ك بدات به نووسینگه‌ی سه‌ره‌كیی كۆمیسیۆنی بااڵ یا لقه‌كانی له پارێزگاكان ،بۆ چه‌سپاندنی ناوه‌كه‌ی یا ڕاستكردنه‌وه‌ی زانیارییه‌كانی له تۆماره‌كه‌دا.
ئاداری 2013
29
دووه‌م :ناڕه‌زایییه‌ك‌ه به‌پێی ئهم یاس������ایه‌و به نووسراو پێشكه‌ش ده‌كرێت ،له‌ماوه‌یه‌ك كه كۆمسیۆن دیاری ده‌كات ،كه له مێژووی خستنه‌ڕووی تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران له بازنه‌كانی هه‌ڵبژاردن ،ده‌ست پێ ده‌كات. سێیه‌م :نووس������ینگه‌ی كۆمسیۆن له‌ماوه‌یه‌ك كه كۆمس������یۆن دیاری ده‌كات له ناڕه‌زایه‌تییه‌ك‌ه ده‌كۆڵێته‌وه ،بڕیاره‌كه‌شی شیاوی ناڕه‌زایی ده‌بێت له‌به‌رده‌م ئه‌نجومه‌نی كۆمیسیاران ،هه‌روه‌ها بڕیاره‌كه‌ی به‌پێی یاسا شیاوی تانه‌لێدا ن ده‌بێت. مادده‌ی ( :)20تۆماری سه‌ره‌تایی پاش كۆتاییهاتنی ماوه‌ی ناڕه‌زایی یا یه‌كالییكردنه‌وه‌ی ناڕه‌زایییه پێشكه‌شكراوه‌كه ،ده‌بێته تۆماری كۆتایی و باڵوكردنه‌وه‌ی له بنكه‌كانی تۆمار دهكهوێته ئه‌ستۆی كۆمیسیۆن ،پاش ئه‌و ماوه‌یه‌ی بڕیاری له‌سه‌ر ده‌دات.
فه‌سلی پێنجه‌م بازنه‌كانی هه‌ڵبژاردن م���ادده‌ی ( :)21هه‌م������وو ده‌نگده‌رێك مافی هه‌ڵبژاردنی خۆی ب������ه‌كار ده‌هێنێت لهو بازن������ه هه‌ڵبژاردنه‌ی له تۆماری ده‌نگده‌ران تۆماركراوه ،له‌گه‌ڵ ڕه‌چاوكردنی حوكمه‌كانی مادده‌ی ()18ی ئهم یاسایه.
مادده‌ی (:)22
یه‌كه‌م :هه‌موو پارێزگایه‌ك به‌پێی س������نووری كارگێڕیی فه‌رمی ،بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن ده‌بێت له هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان. دووه‌م :هه‌موو قه‌زا و ناحییه‌یه‌ك به‌پێی سنووری فه‌رمی ،بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن ده‌بێت له هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی قه‌زا و ناحییه‌کان.
مادده‌ی :23
یه‌كه‌م :هه‌ڵبژاردن له كه‌ركووك و قه‌زا و ناحییه‌کانی ،له دوای جێبه‌جێكردنی پڕۆسه‌ی دابه‌شكردنی دهسهاڵتی ئیداری و ئه‌منی و پۆس������ته گش������تییه‌كان ،لهوانه پۆس������تی س������ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و پارێزگار و جێگری پارێزگار ،له‌نێوان پێكهاته‌كانی كه‌ركووك به‌ڕێژه‌ی یه‌كسان ،ئه‌نجام ده‌درێت. پێكهاته‌ی خاوه‌ن زۆرینه‌ش له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگادا ،سه‌رپش������ك ده‌بێت له‌هه‌ڵبژاردنی یه‌كێك له‌بااڵترین س������ێ پۆستی پارێزگار و جێگری پارێزگار و سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا. دووه‌م :لێژنه‌یه‌ك پێكده‌هێندرێت كه بریتی ده‌بێت له دوو نوێنه‌ری هه‌ریه‌ک له س������ێ پێكهاته س������ه‌ره‌كییه‌كه‌ی پارێزگای كه‌رك������ووك ،كه ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران بن له‌س������ه‌ر پارێزگای كه‌ركوك و نوێنه‌ران������ی پێكهاته‌كان له ئه‌نجومه‌نه‌ك‌ه ده‌ستنیش������انیان ده‌كه‌ن ،له‌گه‌ڵ نوێنه‌رێكی پێكهاته‌ی مه‌س������یحی تا ()1ی تش������رینی دووه‌می .2008لیژنه‌كه بۆی ههیه به مه‌به‌ستی ئامۆژگاریكردن و ڕاوێژ ،كه‌ڵك له یارمه‌تیی دوو پسپۆر له هه‌ر یه‌كێك له پێكهاته‌كان و نوێنه‌رانی فراكسیۆنه‌كانی په‌رله‌مان و وه‌زاره‌ت������ه په‌یوه‌ندیداره‌کان وه‌ربگرێت ،وێڕای یارمه‌تیی ته‌كنیكی له‌الی������ه‌ن نهتهوه یه‌كگرتووه‌كانه‌وه؛ لێژنهكه بڕیاره‌كانیش������ی به‌ته‌وافوق ده‌دات و كاره‌كانی له‌گه‌ڵ هیچ مادده‌یه‌كی ده‌س������تووری عێراق كه په‌یوه‌ندییان به‌كه‌ركووكه‌و‌ه ههیه ،ناكۆك نابێت. ئهم لێژنه‌یه له‌باره‌ی ئهم بابه‌تانه‌ی خوارهوه ،ڕاپۆرتی خۆی پێشكه‌ش به‌ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران ده‌كات: أ -میكانیزمی دابه‌شكردنی ئه‌و ده‌سه‌اڵتانه له كه‌ركووك ،كه له خاڵی یه‌كه‌م له‌سه‌ره‌وه‌دا هاتوون. ب -ده‌ستنیش������انكردنی زیاده‌ڕۆیییه‌كان له‌سه‌ر موڵكه گشتی و تایبه‌تییه‌كان له پارێزگای كه‌ركووك ،پێش و دوای ()9ی نیسانی .2003حكوومه‌تی عێراق ڕاستکردنه‌وه‌ی به میكانیزم و به‌پێی یاسا په‌یڕه‌وكراوه‌كان له عێراقدا ،ئه‌و زیاده‌ڕۆییان‌ه ده‌سته‌به‌ر ده‌كات. ج -پێداچوونه‌و‌ه و وردبینیکردنی سه‌رجه‌م به‌ڵگه‌نامه‌و تۆماره‌كانی په‌یوه‌ندیدار به بارودۆخی دانیشتووان ،به تۆماری
30هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
ده‌نگده‌رانیش������هوه و ڕاسپارد‌ه ئیلزامییه‌كانی خۆی به‌ته‌وافوق پێشكه‌ش������ی كۆمیسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كا ن ده‌كات ،به‌پێی ئه‌و ئه‌نجامانه‌ی پێی گه‌یشتووه. د -لێژنه‌ك������ه له‌واده‌یه‌كدا كه له ()31ی ئاداری 2009تێپه‌ڕ نه‌كات ،ڕاپۆرتی خۆی پێش������كه‌ش به ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران ده‌كات ،ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانیش به‌دواداچوون بۆ كاره‌كانی لێژنهكه ده‌كات و ده‌سته‌به‌ریان ده‌كات. سێیه‌م :هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ركووك دوای پێشكه‌ش������كردنی ڕاسپارده‌كانی لێژنه‌كه‌و ئه‌و ئه‌نجامانه‌ی پێیگه‌یش������توو‌ه به‌ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران ئه‌نجام ده‌درێت ،به‌و پێیه‌ش ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران یاس������ایه‌كی تایبه‌ت بۆ یه‌ك خولی هه‌ڵبژاردنی تایبه‌ت به ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ركووك داده‌نێت. چواره‌م :حكوومه‌تی مه‌حه‌للی و حكوومه‌تی فیدرالی به یه‌كسانی و به هاوكاریی له‌گه‌ڵ الیهنه په‌یوه‌ندیداره‌كان به‌پێی ده‌ستوور ،هه‌موو پێداویستییه‌كان بۆ سه‌رخستنی ئه‌ركه‌كانی لێژنهكه ده‌سته‌به‌ر ده‌كات. پێنجه‌م :ئه‌نجومه‌نی ئێس������تای پارێزگای كه‌ركووك له کاره‌کانی به‌رده‌وام ده‌بێت ،به‌پێی یاس������ا كارپێكراوه‌كانی به‌ر له کارپێکردنی یاسای ژماره 21ی ساڵی 2008و بارودۆخی پارێزگای كه‌ركووكیش كه به‌پێی ده‌ستوور ئاماژه‌ی پێكراوه ،تا ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردن تێیدا ،وه‌كو خۆی ده‌مێنێته‌وه. شه‌ش���ه‌م :حوكمه‌كانی بڕگه‌ی دووه‌م له‌مادده‌ی ()55ی یاس������ای ژماره ()21ی ساڵی ،2008به‌سه‌ر ئه‌نجومه‌نه‌كانی پارێزگای كه‌ركووكدا جێبه‌جێ ده‌كرێت. حه‌وته‌م :ئه‌گه‌ر لێژنهكه نه‌یتوانی ڕاسپارده‌كانی خۆی پێشكه‌شی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق بكات ،ئه‌وا ئه‌نجومه‌ن یاس������ایه‌كی تایبه‌ت بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ركووك ده‌رده‌كات ،له حاڵه‌تێكیش������دا ئه‌گه‌ر نه‌تواندرا ئهم كاره بكرێت ،سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه (ئه‌نجومه‌نی سه‌رۆكایه‌تی و سه‌رۆكایه‌تیی وه‌زیران و سه‌رۆكایه‌تیی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران) و به‌یارمه‌تیی نێوده‌وڵه‌تی له ڕێگه‌ی نهتهوه یه‌كگرتووه‌كانه‌وه ،مهرجه گونجاوه‌كان بۆ ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردن له كه‌ركووكدا دیاری ده‌كات. مادده‌ی ( :)24ئه‌نجومه‌نی پارێزگا له ( )25كورس������ی پێكدێت ،بۆهه‌ر ( )200.000دووس������ه‌د هه‌زار كه‌س كورس������ییه‌ك زیاد ده‌كرێت ،ئه‌گ������ه‌ر هاتوو له( )500.000پێنج س������ه‌د هه‌زار كه‌س تێپه‌ر ب������كات؛ ئه‌مه‌ش به‌پێی نوێترین ئاماری پش������ت پێبه‌ستراو به‌پێی پسووله‌ی خۆراك ،كه‌له‌سه‌ر بنچینه‌ی ئهم پسووله‌یه تۆماری دنگده‌ران داندراوه. مادده‌ی ( :)25ئه‌نجومه‌نی قه‌زا له ( )10ئه‌ندام پێكدێت و بۆ هه‌ر ( )50.000په‌نجاهه‌زار كه‌س كورسییه‌ك زیاد ده‌كرێت به‌پێی نوێترین ئاماری پش������ت پێبه‌س������تراو ،كه‌له‌س������ه‌ر بنچینه‌ی ئهم ئام������اره تۆماری ده‌نگده‌ران داندراوه. مادده‌ی ( :)26ئه‌نجومه‌نی ناحییه له ( )7كورس������ی پێكدێت بۆ هه‌ر ( )25.000بیست و پێنج هه‌زار كه‌س كورس������ییه‌ك زیاد ده‌كرێت ،به‌پێی نوێترین ئاماری پش������ت پێ به‌ستراو ،كه له س������ه‌ر بنچینه‌ی ئهم ئاماره تۆماری ده‌نگده‌ران داندراوه.
فه‌سڵی شه‌شه‌م پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن م���ادده‌ی ( :)27پڕوپاگه‌ن������ده‌ی هه‌ڵبژاردنی ئازاد ،به‌پێی حوكمه‌كانی ئهم یاس������ای‌ه مافێكی پاڵێوراوه كهله ڕێكه‌وتی په‌سه‌ندكردنی پااڵوتنی ده‌ست پێ ده‌كات و پێش ( )24كاتژمێر له ڕێكه‌وتی ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردن كۆتایی دێت. مادده‌ی ( :)28پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن له هه‌موو باجێك ده‌به‌خشرێت.
ئاداری 2013
31
مادده‌ی (:)29 یه‌كه‌م :ئه‌مینداریه‌تیی به‌غدا و شاره‌وانیی‌ه په‌یوه‌ندیداره‌كانی پارێزگاكان به هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ كۆمیسیۆن ئه‌و شوێنانه دیاری ده‌كات ،كه تێی������دا به‌كارهێنانی پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژادن و ڕاگه‌یاندنی ئاگادارییه‌كانی هه‌ڵبژاردن قهدهغهیه ،ئه‌مه‌ش به درێژایی ماوه‌ی پێش ڕۆژی دیاریكراوی هه‌ڵبژاردن ،هه‌روه‌ها باڵوكردنه‌وه‌ی هه‌ر ئاگادارییه‌ك یا پڕۆگرامێگ یا وێنه له ناوه‌نده‌كانی ده‌نگدان قهدهغه ده‌كرێت. دووه‌م :له‌سه‌ر قهواره سیاس������ییه‌كانی به‌شداربووی هه‌ڵبژاردن پێویسته هه‌ڵواس������راوه‌كانی پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن الببه‌ن ،ئه‌مه‌ش به‌پێی ڕێنمایییه‌ك كه كۆمیسیۆن ده‌ری ده‌كات. مادده‌ی ( :)30ڕێكخس������تنی كۆبوونه‌وه‌كانی هه‌ڵبژاردن كه پاڵێوراو یا الیه‌نگره‌كانی سازی ده‌ده‌ن ،لهو بااڵخانانه‌ی باره‌گای وه‌زاره‌ته‌كان و فه‌رمانگ‌ه جۆاروجۆره‌كانی تێدایه ،قهدهغه ده‌كرێت ،كه مه‌به‌س������ت له‌م كۆبوونه‌وان‌ه بریتی بێت له پڕوپاگه‌ند‌ه كردن بۆ پاڵێوراوه‌كه ،لهو ماوه‌یه‌ی ئهم یاسایه دیاری كردووه.
مادده‌ی (:)31
یه‌كه‌م :به‌كارهێنانی دروش������می فه‌رمیی ده‌وڵه‌ت له كۆبوونه‌وه‌كان و ڕاگهیاندنهكان و باڵوكراوه‌كانی هه‌ڵبژاردن و لهو نووسراو و تابلۆیانه‌ی له هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن به‌كاردێن ،قهدهغهیه. م���ادده‌ی ( :)32فه‌رمانبه‌ران������ی ده‌وڵ������ه‌ت و ده‌س������ه‌اڵت‌ه خۆجێییه‌كان بۆی������ان نییه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی������ی خۆیان یا هه‌ر پاڵێوراوێك ،خه‌سڵه‌ت‌ه فه‌رمییه‌كانیان یا هێزیان یا ده‌رامه‌ته‌كانی ده‌وڵه‌ت یان كه‌ره‌سه‌كانی یان ده‌زگایه‌كانی به ئاسایش و سه‌ربازییه‌كانیشه‌وه له پێناو پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن و كارتێكه‌ری به‌سه‌ر ده‌نگده‌رانه‌و‌ه به‌كار بهێنن.
مادده‌ی (:)33
یه‌كه‌م :به‌كارهێنانی هه‌ر جۆرێك له جۆره‌كانی گوش������ار ،ترس������اندن ،به‌كافركردن ،خیانه‌ت دانه‌پاڵ ،سه‌ره‌نجڕاكێشان، یاخود به‌خش������ینی یا به‌ڵێندانی ده‌سكه‌وتی ماددی یا مه‌عنه‌وی ،له‌الیه‌ن هه‌ر حزبێك ،كۆمه‌ڵه‌یه‌ك ،ڕێكخستنێك ،قه‌واره‌یه‌ك، تاكه‌كه‌سه‌كان ،یان هه‌ر الیه‌نێك بێت ،قهدهغهیه. دووه‌م :هه‌ر حزبێك یا قه‌واره‌یه‌كی سیاسی ،كه خاوه‌نی میلیشیای چه‌كدار بێت ،له به‌شداریكردن له هه‌ڵبژاردن بێبه‌ش ده‌كرێت. سێیه‌م :هه‌ر كیانێكی سیاسی له به‌شداری له هه‌ڵبژاردن و ده‌نگه‌كانی بێبه‌ش ده‌كرێت ،له حاڵه‌تێكدا ئه‌گه‌ر هه‌ڵبستێت به داخستنی ناوچه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن ،له ڕێگه‌ی هێز ،یان به هه‌ڕه‌شه‌كردن به به‌كارهێنانی هێز بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی خۆی یان له دژی الیه‌نێكی تر. م���ادده‌ی ( :)34به‌كارهێنانی فه‌رمانگه‌كانی ده‌وڵه‌ت جا به‌هه‌ر ڕێگایه‌ك بێت بۆ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن قه‌ده‌غه‌یه‌و ناكرێت شوێنه‌كانی خواپه‌رستی بۆ ئهم كاره به‌كار بهێندرێت. مادده‌ی ( :)35بۆ پاڵێوراوان قهدهغهیه به‌هه‌ر پڕوپاگه‌نده‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن هه‌ڵبس������تن كه فێڵكردن له ده‌نگده‌ران یان ته‌فره‌دانیان یان به‌كارهێنانی شێوازی برینداركردن یان بوختانهه‌ڵبه‌ستن بۆ كه‌سانی تر له‌خۆ بگرێت. مادده‌ی ( :)36خه‌رجكردنی دارایی گش������تی یان بودجه‌ی وه‌زاره‌ته‌كان ی������ان داراییی‌ه وه‌قفكراوه‌كان یان هاوكاریی ده‌ره‌كی بۆ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن قهدهغهیه.
مادده‌ی (:)37
یه‌كه‌م :هیچ پاڵێوراوێك بۆی نییه له ڕۆژی ده‌نگداندا پڕۆگرامی كار یان باڵوكراوه‌كان یا پسووله‌كان یان شتێكی تر له به‌ڵگه‌نامه‌كان به‌خۆی یان به‌هۆی كه‌سێكی ترهوه دابه‌ش بكات. دووه‌م :له‌وانه‌ی که له فه‌رمانگه‌كانی ده‌وڵه‌ت كار ده‌كه‌ن ،یا ئه‌ندامانی ده‌س������ه‌اڵتی خۆجێیی نین بۆیان نییه له ڕۆژی ده‌نگداندا پڕۆگرامی كار به‌خۆی یان به‌هۆی كه‌سێكی ترهوه دابه‌ش بكات. سێیه‌م :ناكرێت ڕاگهیاندنهكان یا پڕۆگرامه‌كانی كار یا باڵوكراوه‌كان یا پسووله‌كان ،به‌ناوی پاڵێوراوێك هه‌ڵبواسرێت، كه ناوی له تۆماری باڵوكراوه‌ی پاڵێوراواندا نه‌بێت.
32هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
فه‌سڵی حه‌وته‌م تاوانه‌كانی هه‌ڵبژاردن مادده‌ی ( :)38به زیندانیكردن به‌ماوه‌یه‌ك كهله( )6ش������ه‌ش مانگ زیاتر نه‌بێت و به پێبژاردنێك كه له ()100.000 سه‌د هه‌زار دینار كه‌متر نه‌بێت و له ( )500.000پێنج سه‌د هه‌زار دینار زیاتر نه‌بێت ،هه‌ر كه‌سێك سزا ده‌درێت: یه‌كه‌م :به ئه‌نقه‌س������ت ناوێك یان چه‌ند ناوێك یان چه‌ند خه‌س������ڵه‌تێكی س������اخت‌ه له خش������ته‌كانی ده‌نگده‌راندا دابنێت یا به‌ئه‌نقه‌ست ناوێك دانهنێت كه پێچه‌وانه‌ی حوكمه‌كانی ئهم یاسایه‌یه. دووه‌م :ناوی خۆی یان ناوی كه‌س������ێكی تر دابنێت به‌بێ هه‌بوونی مه‌رجی یاس������ایی پێویس������ت ،دوایش ده‌ركه‌وێت كه زانیاریی لهو بارهیهوه هه‌بووه؛ یا به ئه‌نقه‌ست ناوی كه‌سێكی تر دانهنێت یا بیسڕێته‌وه. سێیه‌م :له هه‌ڵبژاردن ده‌نگ بدات و بش������زانێت ناوی به نایاس������ایی له تۆماری ده‌نگده‌راندا داندراوه ،یا مه‌رجه‌كانی یاسایی پێویست بۆ ده‌نگدان له هه‌ڵبژاردنی تێدا نه‌بووه. چواره‌م :به ئه‌نقه‌ست به‌ناوی كه‌سێكی ترهوه ده‌نگ بدات. پێنجه‌م :به‌بێ ڕزامه‌ندیی ده‌نگده‌رێك ،نهێنیی ده‌نگدانه‌كه‌ی ئاشكرا بكات. شه‌شه‌م :مافی خۆی له یه‌ك هه‌ڵبژاردندا ،جارێك زیاتر به‌كار بێنێت. حه‌وته‌م :خواس������تی ده‌نگده‌رێكی نه‌خوێنده‌وار بگۆڕێت یا ناوێك بنووس������ێت یا ئه‌و الیهنه نیش������انه بكات كه ده‌نگده‌ر مه‌به‌ستی نه‌بووه ،یا له‌مپه‌ر بخاته به‌رده‌م ده‌نگده‌رێك بۆئه‌وه‌ی له مافی ده‌نگدان بێبه‌شی بكات. هه‌شته‌م :خۆی له زیاتر له بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن یان لیستێكی هه‌ڵبژاردن بپاڵێوێت. مادده‌ی ( :)39به زیندانیكردن به ماوه‌یه‌ك كه له ساڵێك زیاتر نه‌بێت ،هه‌ر كه‌سێك سزا ده‌درێت: یه‌ك���ه‌م :هێ������ز یان هه‌ڕه‌ش������ه‌كردن به‌كاربهێنێت بۆ ڕێگه‌گرتن ل������ه ده‌نگده‌رێك بۆ به‌كارهێنانی ماف������ی بۆ ئه‌وه‌ی ده‌نگ به‌شێوه‌یه‌كی دیاریكراو بدات یا له ده‌نگدان به‌شداری نه‌كات. دووه‌م :س������وودێك بدات یان بیخاته‌ڕوو ،به‌ڵێن بدات كه بیدات به ده‌نگده‌رێك یان كه‌س������ێكی تر بۆ ئه‌وه‌ی ناچاری بكات به شێوه‌یه‌كی دیاریكراو ده‌نگ بدات یان هه‌ر ده‌نگ نه‌دات. سێیه‌م :ڕه‌زامه‌ندی یان داوای س������وودێك بكات بۆ خۆی یان بۆ كه‌سێكی تر ،كه ڕاپه‌ڕاندنی خزمه‌تگوزارییه‌كی گشتی پێ سپێردراو‌ه له پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردندا. چواره‌م :هه‌واڵێكی ناڕاس������ت ده‌رباره‌ی ڕه‌فتار یان ئابڕووی یه‌كێك له پاڵێوراوه‌كان له نێوان ده‌نگده‌ران باڵو بكاتهوه به مه‌به‌ستی كاریگه‌ری له ڕای ده‌نگده‌ران ،له ده‌ره‌نجامی هه‌ڵبژاردن. پێنجه‌م :به چه‌كی گه‌رم یا‌بڕێنه‌ر بچێته ناو باره‌گای تایبه‌ت به هه‌ڵبژاردنه‌وه ،كه پێچه‌وانه‌ی حوكمه‌كانی ئهم یاسایه‌یه. شه‌شه‌م :جنێو بدات یان بدات به لێژنه‌ی هه‌ڵبژاردن یا یه‌كێك له ئه‌ندامه‌كانی له كاتی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن. حه‌وته‌م :ده‌س������تێوه‌ردان له س������ندووقه‌كانی ده‌نگدان یا خش������ته‌كانی هه‌ڵبژاردن یا هه‌ر به‌ڵگه‌نامه‌یه‌كی په‌یوه‌ست به پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن. مادده‌ی ( :)40به زیندانیكردن به ماوه‌یه‌ك كه له ساڵێك كه‌متر نه‌بێت و به پێبژاردنێك كه له ( )100.000سه‌د هه‌زار دینار كه‌متر نه‌بێت و له ( )500.000پێنج سه‌د هه‌زار دینار زیاتر نه‌بێت ،سزا ده‌درێت هه‌ر كه‌سێك: یه‌كه‌م :ده‌س������ت بگرێت به‌سه‌ر پسووله‌كانی ده‌نگدان یان خشته‌كانی ده‌نگده‌ران یان بیشارێته‌وه ،یان له‌ناوی ببات یان بیان شێوێنێت ،یا به‌هه‌ر ڕێگایه‌ك له ڕێگاكان ئه‌نجامیان بگۆڕێت. دووه‌م :ته‌گه‌ره بخاته ئازادیی هه‌ڵبژاردن یا سیسته‌مه‌كه‌ی ،ئه‌مه‌ش به به‌كارهێنانی هێز یان هه‌ڕه‌شه‌كردن. مادده‌ی ( :)41به زیندانیكردن به ماوه‌یه‌ك كه له مانگێك زیاتر نه‌بێت سزا ده‌درێت ،هه‌ر كه‌سێك زانیاری و وێنه و باڵوكراوه‌كانی هه‌ڵبژاردن لهو شوێنانه هه‌ڵبواسێت كه تایبه‌ت نین بۆ ئهم مهبهسته.
ئاداری 2013
33
مادده‌ی ( :)42به زیندانیكردن به‌ماوه‌یه‌ك كهله مانگێك كه‌متر نه‌بێت و له س������اڵێك زیاتر نه‌بێت ،س������زا ده‌درێت هه‌ر كه‌سێك: یه‌كه‌م :به ئه‌نقه‌ست ده‌ستدرێژی بكاته سه‌ر وێنه و پڕۆگرامه هه‌ڵواسراوه‌كانی پاڵێوراوان لهو شوێنانه‌ی بۆیان ته‌رخان كراوه ،ئه‌مه‌ش بۆ به‌رژه‌وه‌ندی كه‌سێكی تر یان الیه‌نێكی دیاریكراو به مه‌به‌ستی زیان گه‌یاندن به‌و پاڵێوراوه یا كاریگه‌ری خستنه سه‌ر ڕێره‌وی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن. دووه‌م :كشانه‌وه‌ی پاڵێوراوێك یا زیاتر له پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن ڕابگه‌یێنێت و بشزانێت كه ئه‌م‌ه ڕاست نییه ،ئه‌مه‌ش به مه‌به‌ستی كاریگه‌ری خستنه سه‌ر ده‌نگده‌ران یا گواستنه‌وه‌ی ده‌نگه‌كانی پاڵێوراو. سێیه‌م :ده‌س������تدرێژیكردن‌ه س������ه‌ر هۆیه‌كانی پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن كه یاس������ا ڕێگای پێداون ،جا له‌به‌ر هۆیه‌ك بێت؛ ئه‌مه‌ش به شێواندن یان دڕاندن یا هه‌ر هه‌ڵسوكه‌وتێكی له‌م بابه‌ته بێت.
مادده‌ی (:)43
یه‌كه‌م :به‌زیندانیكردن بۆماوه‌یه‌ك كه له مانگێك كه‌متر نه‌بێت و له شه‌ش مانگ زیاتر نه‌بێت و پێبژاردنێك كه له ملیۆنێك كه‌متر نه‌بێت و له پێنج ملیۆن دینار زیاتر نه‌بێت ،سزا ده‌درێت هه‌ركه‌سێك پێچه‌وانه‌ی مادده‌كانی ( 30و 31و 32و 35 و 36و )37ی ئهم یاسایه بێت. دووه‌م :ب������ه زیندانیكردن������ی كاتی و به پێبژاردنێك كه له ده ملیۆن دینار كه‌متر نه‌بێت و له بیس������ت و پێنج ملیۆن زیاتر نه‌بێت ،سزا ده‌درێت هه‌ر كه‌سێك پێچه‌وانه‌ی حوكمی هه‌ردوو مادده‌ی ( 33و )34ی ئهم یاسایه بێت. مادده‌ی ( :)44هه‌ر كه‌س������ێك ده‌س������ت بكات به‌م تاوانانه‌ی له‌م یاس������ایه‌دا هاتوون ،به س������زای تاوانی ته‌واو س������زا ده‌درێت. مادده‌ی ( :)45یه‌كه‌م :له حاڵه‌تێك ئه‌گه‌ر س������ه‌لمێندرا ئه‌و قهواره سیاس������ییه به‌شداره له ئه‌نجامدانی تاوانێك لهو تاوانانه‌ی لهو یاسایه‌دا هاتوون ،ئه‌وا به پێبژاردنێك كه ئه‌ندازه‌كه‌ی ( )50.000.000په‌نجا ملیۆن دیناره ،سزا ده‌درێت. دووه‌م :قه‌واره‌ی سیاس������ی لهو ده‌نگانه‌ی له ناوه‌ندێكی هه‌ڵبژاردن به‌ده‌س������تی هێناوه بێبه‌ش ده‌كرێت ،ئه‌گه‌ر هاتوو به یه‌كێك لهو تاوانانه‌ی وا ده‌قه‌كه‌یان له به‌نده‌كانی (یه‌كه‌م ،پێنجه‌م ،شه‌ش������ه‌م ،حه‌وته‌م)ی مادده‌ی ( )41و مادده‌ی ()42ی ئهم یاسایه هه‌ڵبستێت؛ بۆ ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆنیش ههیه بڕیاری پێویست له‌مباره‌یه‌و‌ه ده‌ر بكات.
فه‌سڵی هه‌شته‌م مادده‌ی (:)46
ه گشتی و كۆتایییه‌كان حوكم
یه‌كه‌م :واده‌ی هه‌ڵبژاردن به بڕیارێكی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران دیاری ده‌كرێت ،به پشتبه‌ستن به پێشنیاری كۆمیسیۆن ،كه له هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن باڵوده‌كرێته‌وه ،پێش واده‌ی دیاریكراو بۆ ئه‌نجامدانی به ()60رۆژ. دووه‌م :ده‌نگدان له یه‌ك ڕۆژدا ده‌بێت بۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان. سێیه‌م :له حاڵه‌تی دواخس������تنی هه‌ڵبژاردن ،ئه‌وا ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌كانی ئێس������تا به‌رده‌وام ده‌بن له به‌ڕێوه‌بردنی كاروباره‌كانیان ،تا كاتی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌ن‌ه نوێیه‌كان.
مادده‌ی (:)47
یه‌ك���ه‌م :ده‌نگدانی تایبه‌ت بۆ س������ه‌ربازه‌كان و هێزه‌كانی ئاس������ایش و ئه‌و كه‌س������انه‌ی بارودۆخی������ان ڕێگره له‌به‌رده‌م به‌شداریكردنیان له ده‌نگدانی گشتیدا ،به‌پێی ئه‌و ڕێنماییان‌ه به‌ڕێوه‌ده‌چێت كه له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه ده‌رده‌چن ،به شێوه‌یه‌ك نابێت ده‌نگدان له یه‌كه سه‌ربازییه‌كاندا ئه‌نجام بدرێت. دووه‌م :له‌س������ه‌ر كۆمسیۆن پێویسته ئه‌و ڕێكارانه بگرێته به‌ر كه دڵنیایی ده‌دات له باره‌ی البردنی ناوی ئه‌و كه‌سانه‌ی ده‌نگدانی تایبه‌ت دهیانگرێتهوه له توماری كۆتایی ده‌نگده‌راندا.
34هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
م���ادده‌ی ( :)48كۆمیس������یۆنی بااڵ بۆی ههیه ڕێنمایی ده‌رب������كات ،بۆ ئاس������انكردنی جێبه‌جێكردنی حوكمه‌كانی ئهم یاسایه. مادده‌ی ( :)49كار به‌هیچ ده‌قێكی پێچه‌وانه‌ی ئهم یاسایه ناكرێت. مادده‌ی ( :)50ئهم یاسایه له مێژووی په‌سه‌ندكردنی له‌الیه‌ن ئه‌نجومه‌نی سه‌رۆكایه‌تییه‌و‌ه جێبه‌جێ ده‌كرێت. مادده‌ی ( :)51كۆمیس������یۆن به‌پێی ئیمكانیاتی ته‌كنیكیی خۆی ،واده‌یه‌ك بۆ ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردن دیارده‌كات ،كه له 2009/1/31تێپه‌ڕ نه‌كات. مادده‌ی (:)52 یه‌كه‌م :له كورس������ییه‌كانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان ،ئهم كورسییانه‌ی خوارهوه بۆ ئه‌و پێكهاتانه‌ی به‌رامبه‌ریان ته‌رخان ده‌كرێن: ا -چوار كورسی بۆ هه‌ریه‌ك له مه‌سیحییه‌كان ،سابیئه‌ی مه‌ندائی ،كوردی فه‌یلی و توركمانه‌كان له به‌غدا. ب -سێ كورسی بۆ هه‌ریه‌ك له مه‌سیحییه‌كان و ئێزیدی و شه‌به‌ك له نهینهوا. ج -كورسییه‌ك بۆ مه‌سیحییه‌كان له به‌سره. د -كورسییه‌ك بۆ كوردی فه‌یلی له واست. دووه‌م :ل������ه كورس������ییه‌كانی ئه‌نجومه‌نی قه‌زاكان ،ئهم كورس������ییانه‌ی خوارهوه بۆ پێكهاته‌كان������ی به‌رامبه‌ریان ته‌رخان ده‌كرێن: ا -كورسییه‌ك بۆ سابیئه‌ی مه‌ندائی له هه‌ریه‌ك له به‌سره ،عه‌ماره ،ڕه‌ساف‌ه و كه‌رخ. ب -كورسییه‌ك له مووسڵ بۆ هه‌ریه‌ك له ئێزیدی و شه‌به‌ك. ج-كورسییه‌ك بۆ مه‌سیحییه‌كان له هه‌ریه‌ك له به‌سره ،مووسڵ ،عه‌مماره ،ڕه‌ساف‌ه و كه‌رخ. سێیه‌م :كورسییه‌ك بۆ ئه‌و لیسته دیاری ده‌كرێت كه زۆرترین ده‌نگی بهدهستهێناوه و ،له‌ناو لیسته‌كه‌شدا به‌و پاڵێوراوه ده‌درێت كه زۆرترین ده‌نگی بهدهستهێناوه (واته به‌و پاڵێوراوه ده‌درێت كه له‌ناو پاڵێوراوه سه‌رنه‌كه‌وتووه‌كانی لیسته‌كه‌دا زۆرترین ده‌نگی بهدهستهێناوه)*.
مادده‌ی (:)6
به‌پێی یاسای هه‌مواری دووه‌م ژماره 54بۆ ساڵی 2012زیادكراوه. پرۆسه‌ی ژماردن و لێكجیاكردنه‌وه‌ی ده‌نگه‌كان ڕاسته‌وخۆ دوای ته‌واوبوونی پرۆسه‌ی ده‌نگدان له بنكه‌كانی هه‌ڵبژاردن به‌ڕێوه‌ده‌چێت .له‌سه‌ر كۆمسیۆن پێویسته ڕێژه‌ی په‌سه‌ندكراوی ئه‌نجامه‌كانی ژماردن و لێكجیاكردنه‌وه‌ی ده‌نگه‌كانی هه‌ر بنكه‌یه‌ك به بریكارانی قهواره سیاسییه‌كان بدات.
مادده‌ی(:)2
به‌پێی یاسای هه‌مواری چواره‌م ژماره 114بۆ ساڵی 2012زیادكراوه. بڕگه‌ی یاس������ایی(كۆڵه‌كه‌ی هه‌ڵبژاردن) له هه‌ر شوێنێكی یاس������ای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحییه‌کان ژماره( )36بۆ ساڵی 2008ی هه‌مواركراودا هاتبێت ،الببرێت.
هۆیه‌كانی دانانی ئهم یاسایه
به مه‌به‌ستی ئه‌نجامدانی هه‌ڵبژاردنێكی ئازاد و بێگه‌رد بۆ گشت پارێزگاو قه‌زا و ناحییه‌كان و بۆ ئه‌وه‌ی ئهم هه‌ڵبژاردنان‌ه ب������ه ش������ێوه‌یه‌كی دیموكراتی ئه‌نجام بدرێن و دووربن ل������ه كاریگه‌ریی ده‌ره‌كی ،هه‌روه‌ها به‌مه‌به‌س������تی به‌رزكردنه‌وه‌ی ئهم هه‌ڵبژاردنان‌ه بۆ ئاستێكی شاییسته ،ئهم یاسایه داندرا.
ئاداری 2013
35
په‌یڕه‌وه‌كانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان ل ه عێراق 2013 وه‌رگێڕانی :ڕزگار مه‌جید
36هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی كیانه سیاسییه‌كان و هاوپه‌یمانییه‌تییه‌كان بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجوومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌كان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پشتبه‌ستن ب ه هه‌ردوو به‌ندی (دووه‌م و هه‌شته‌م) ل ه مادده‌ی ()4ی یاسای كۆمسیۆنی بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌ك���ان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007هه‌مواركراو و ،یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگ���ا و ق���ه‌زا و ناحیه‌كان ژم���ار ه ( )36بۆ ساڵی 2008و ،فه‌رمان���ی دهسهاڵتی هاوبه‌ند ه هه‌ڵوه‌شاو ه ژمار ه ( )97بۆ ساڵی 2004بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )1بۆ ساڵی 2012
په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی كیان ه سیاسی و هاوبه‌ندییه‌كان كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌پێی یاس������ای ژماره ( )11ب������ۆ س������اڵی 2007ی هه‌مواركراو دروس������تبووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م ده‌س������ه‌اڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمس������یۆن ده‌سته‌یه‌كی پیش������ه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌س������ایه‌تی مهعنهوییه و ملكهچه بۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
به‌شی یه‌كه‌م (زاراوه‌كان) مادده‌ی 1
مه‌به‌ست له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتیه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ه‌كان :یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ی ئه‌نجومه‌ن������ی پارێزگا و ق������ه‌زا و ناحیه‌كان ژماره ( )36بۆ ساڵی 2007ی هه‌مواركراو. -٤ده‌نگ������ده‌ری ش������یاو :ئ������ه‌و كه‌س������هیه ك������ه مهرجه یاس������ایییه‌كانی هاوواڵتیبوون و شیاوبوونی بۆ ده‌نگدان له هه‌ڵبژاردنه‌كان تێدایه.
-٥نووس������ینگه‌ی نیش������تمانی :نووس������ینگه‌ی سه‌ره‌كیی كۆمسیۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردنه‌كان له به‌غدا. -٦نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن������ی پارێزگا :نووس������ینگه‌ی كۆمس������یۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردن������ه‌كان له پارێزگا په‌یوه‌ندیداره‌كان. -٧كیانی سیاسی :ڕێكخراو یا حزبێكی سیاسییه ،كه‌وا له چه‌ند ده‌نگده‌رێكی شیاو پێك دێت و پێكهوه كار ده‌كه‌ن له‌سه‌ر بنچینه‌ی هزر و به‌رژه‌وه‌ندیی هاوبه‌ش به ئامانجی ده‌ربڕین������ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان و به‌ده‌س������تهێنانی هێز و به‌خشینی توانست به نوێنه‌ره‌كانیان بۆ خۆهه‌ڵبژاردنیان بۆ پله‌یه‌كی گش������تی ،به مه‌رجێك ئه‌و ڕێكخراوه یا حزبه وه‌كو كیانێكی سیاس������ی له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه په‌سند كرابێت، له هه‌مان كاتدا ده‌س������ته‌واژه‌ی كیانی سیاس������ی یه‌ك تاكه كه‌سیش به ته‌نها ده‌گرێته‌وه. -٨هاوبه‌ن������دی :كۆبوون������ه‌وه‌ی دوو كیانی سیاس������ی یا زیاتره به مه‌به‌ستی پێشكه‌شكردنی لیستێكی یه‌كگرتوو بۆ هه‌ڵبژاردنێكی دیاریكراو. -٩س������ه‌رۆكی كیان������ی سیاس������ی :ئ������ه‌و كه‌س������هیه كه س������ه‌رۆكایه‌تیی كیانی سیاس������ی ده‌كات به‌پێ������ی په‌یڕه‌وی ناوخۆی كیانه‌كه‌و ،به س������ه‌رۆكیش پێناس������ه ده‌كرێت لهو داواكارییه‌ی كه پێشكه‌ش به كۆمسیۆن ده‌كرێت.
ئاداری 2013
37
-١٠س������ه‌رۆكی هاوبه‌ن������دی :ئه‌و كه‌س������هیه ك������ه كیانه سیاسییه هاوبه‌نده‌كان ڕێك ده‌كه‌ون كه به سه‌رۆكی ناوزه‌د بكه‌ن و بهرپرسه له هاوبهندییهكه له به‌رامبه‌ر كۆمسیۆندا و ،به س������ه‌رۆكیش پێناسه ده‌كرێت لهو داوایه‌ی پێشكه‌شی كۆمسیۆن ده‌كرێت. -١١هه‌ڵبژاردنه‌كان������ی پێش������وو :هه‌ڵبژاردنی كۆمه‌ڵه‌ی نیش������تمانی ،2005هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراقی ،2005هه‌ڵبژاردنه‌كان������ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان ،2009هه‌ڵبژاردن������ی په‌رله‌م������ان و س������ه‌رۆكی هه‌رێم������ی كوردستان -عێراق ،هه‌روه‌ها هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق 2010ده‌گرێته‌وه. -١٢ده‌سته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردن :ئه‌و ده‌سته‌یه‌ی‌ه كه له س������ێ دادوه‌ری دیاریكراو پێك دێ������ت و له‌الیه‌ن دادگای ته‌می������زه‌وه دیاری ده‌كرێن بۆ ڕامان ل������ه‌و تانانه‌ی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه یا زیانلێكه‌وتووان������ی بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌ن ڕاسته‌وخۆ ئاڕاسته‌یان كراوه.
( )2.000.000دوو ملی������ۆن دیناری عێراقیه بۆ كیانی تاكه كه‌س������ی ئه‌گه‌ر ئافره‌ت بێت و )10.000.000( ،ده ملیۆن دین������اری عێراقیه بۆ كۆمهڵه (حزب ی������ا ڕێكخراو) ئه‌گه‌ر هاتوو كیانه سیاسییهكه تایبه‌ت بوو به ئافره‌تان. -٣پێشكه‌ش������كردنی لیس������تێك به ن������اوی دهنگدهره شیاوه‌كان كه له ( )500پێنج سه‌د ده‌نگده‌ر كه‌متر نه‌بێت، كه ناو و مێژوو و ش������وێنی له‌دایكبوونیان و ناونیشانیان و ئیم������زا یا په‌نجه‌مۆریان له‌خ������ۆ گرتبێت ،له گه‌ڵ ژماره و مێ������ژووی ڕه‌گه‌زنامه‌یان و پێویس������ته له هه‌مان كاتدا ئیمزایان بۆ كیانێكی تری سیاس������ی بۆ هه‌مان مه‌به‌ست نه‌كردبێت. -٤پێشكه‌ش������كردنی وێنه‌یه‌كی ئه‌لكترۆنی و سه‌ركاغه‌ز له په‌ی������ڕه‌وی ناوخۆ ك������ه چاالكیی كیانی سیاس������ی ڕێك ده‌خات جگه له كیانی تاكه كه‌سی ،به‌شێوه‌یه‌ك په‌یڕه‌وه‌ك‌ه میكانزمی ده‌ستنیشانكردنی سه‌رۆكی كیان و هه‌یكه‌لیه‌ت و سه‌رچاو‌ه دارایییه‌كانی كیانه‌كه له‌خۆی بگرێت. -٥پێشكه‌شكردنی وێنه‌یه‌كی ئه‌لكترۆنی و سه‌ر كاغه‌ز له دروش������می كیانی سیاس������ی و وێنه‌یه‌ك له ڕێس������اكانی ڕه‌فتار. -٦ئه‌و كیانه سیاس������ییانه‌ی له هه‌ڵبژاردنه‌كانی پێشوو په‌س������ن ده‌كرێن حوكم������ی بڕگه‌ی ()3ی س������ه‌ره‌وه نایان گرێته‌وه ،به‌اڵم له حاڵه‌تی گۆڕینی ناوی كیانی سیاسی یا س������ه‌رۆكی كیان یا دروشمه‌كه‌ی ،ئه‌وا ملكه‌چ ده‌بن بۆ ئه‌و مه‌رجانه‌ی دیاریكراون بۆ په‌س������ندكردنی كیانی سیاسیی نوێ.
پێویسته كیانه سیاسییه‌كان كه داواكاری په‌سندكردنیان پێشكه‌ش كردووه ،ڕه‌چاوی ئهم خاالنه‌ی خوارهوه بكه‌ن: -١پێشكه‌ش������كردنی داواكاریی������ه‌ك به كۆمس������یۆن بۆ په‌سندكردنی وه‌كو كیانێكی سیاسی به پێی ئه‌و نموونه‌یه‌ی له‌الی������ه‌ن كۆمس������یۆنهوه ئاماده‌ك������راوه ،هه‌روه‌ها ده‌كرێت داواكارییهكه ئاڕاس������ته‌ی نووسینگه‌ی هه‌ڵبژاردنی پارێزگا یا نووسینگه‌ی نیشتمانی بكرێت. -2أ -دانانی گوژمه‌یه‌ك له حس������ابی كۆمس������یۆن كه بڕه‌كه‌ی ( )5000.000پێنج ملیۆن دیناری عێراقیه بۆ كیانی تاكه كه‌سی و ( )25.000.000بیست و پێنج ملیۆن دیناری عێراقیه بۆ كۆمهڵه (حزب یا ڕێكخراو) كه بیانه‌وێت وه‌كو كیانی سیاسی په‌سند بكرێن. ب -دانانی گوژمه‌یه‌ك له حسابی كۆمسیۆن كه بڕه‌كه‌ی
یه‌كه‌م: ئه‌گه‌ر هاتوو كیان یا هاوبه‌ندی تووشی ڕێوشوێنی سزای دارایی بوونه‌و‌ه (له ئه‌نجامی سه‌رپێچیكردنیان له یاسا یا په‌یڕه‌وی كۆمسیۆن یا هه‌ڵس������ا به كردارێك كه كاریگه‌ری هه‌بێت له‌س������ه‌ر ڕێچكه‌ی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن) ،ئه‌وا لهو گوژمه‌ی‌ه داده‌شكێندرێت كه له الیه‌ن كۆمسیۆنهوه دانراوه، ئه‌گه‌ر به‌ش������ی نه‌كرد ئه‌وا پێویس������ته كیانه سیاس������ییهكه له‌سه‌ری ته‌واو بكات. دووه‌م: پاش هه‌ڵبژاردنه‌كان گوژمه دانراوه‌كه بۆ كیانه سیاسییهكه یا هاوبهندییهكه ده‌گه‌ڕێته‌وه به مه‌رجێك ،كیانه سیاسییهكه یا هاوبهندییهكه ده‌نگی پێویستی بۆ كورسییه‌ك به‌الی كه‌مه‌وه به‌ده‌ست هێنابێت ،هه‌روه‌ها بۆ ئه‌و كیان یا هاوبه‌ندییانه‌ش
به‌شی دووه‌م (په‌سندكردنی كیان ه سیاسییه‌كان) مادده‌ی 2
كۆمس������یۆن ماوه‌یه‌ك دیاری ده‌كات بۆ پێشكه‌ش������كردنی داواكارییه‌كان������ی په‌س������ندكردنی كیان������ه سیاس������ییه‌كان، هی������چ داواكارییه‌كیش پێ������ش یا پاش م������اوه‌ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت.
مادده‌ی 3
38هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
مادده‌ی 4
ده‌گه‌ڕێته‌وه كه لیستی كاندیده‌كانی پێشكه‌ش نه‌كردووه به مه‌رجێك ڕێوشوێنه‌كانی سزادانی دارایی نه‌یانگرێته‌وه .له حاڵه‌تی به‌ده‌س������ت نه‌هێنانی ده‌نگی پێویستی یه‌ك كورسی له‌الیه‌ن كیان ی������ا هاوبه‌ندییه‌وه ،ئه‌وا گوژمهكه وه‌كو داهات له گه‌نجینه‌ی ده‌وڵه‌ت تۆمار ده‌كرێت.
مادده‌ی 5
كیانی سیاس������ی له الیه‌ن كۆمسیۆنهوه په‌سند ده‌كرێت ئه‌گه‌ر ئه‌و مه‌رجانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدا بوو: -١ئه‌گ������ه‌ر هاتوو داواكارییهكه ئه‌و مه‌رجانه‌ی تێدا بوو كه له مادده‌ی سێی ئه‌و په‌یڕه‌وه‌دا دیاری كراون. -٢ده‌بێت ناوی كیان یا دروش������مه‌كه‌ی له یه‌كچووی یا هاوش������ێوه‌ی ناو یا دروش������می كیانێكی سیاسی تر نه‌بێت. -٣نابێت ناو و دروش������می كیانی سیاس������ی ببێته هۆی ڕق و كینه‌و توندڕه‌وی یا س������ه‌رپێچیی سیسته‌می گشتی، هه‌روه‌ها نابێت وێنه‌ی كه‌س������ایه‌تی یا سونبولی ئایینی یا سه‌ربازی به‌خۆیه‌و‌ه بگرێت. -٤ئه‌و كیانه سیاس������ییه تاكه كه‌س������ییانه‌ی كه وێنه‌ی كه‌سی خۆیان وه‌كو دروشم به‌كار ده‌هێنن ،حوكمی بڕگه‌ی ()3ی سه‌ره‌و‌ه نایانگرێته‌وه.
مادده‌ی 6
له حاڵه‌تێكدا ئه‌گه‌ر هات������وو داواكارییهكه مه‌رجه‌كانی په‌س������ندكردنی تێدا نه‌بوو ،ئه‌وا كۆمس������یۆن هه‌ڵده‌ستێ به پێڕاگه‌یاندن������ی بڕیاره‌كه‌ی به كیانی سیاس������ی ،هه‌روه‌ها ده‌كرێ������ت الیه‌نی پێشكه‌ش������كاری داواكارییهكه هه‌موار یا ته‌واوی ب������كات به مه‌رجێك كۆمس������یۆن داواكارییهكه لهو ماوه‌یه‌دا وه‌ربگرێت كه بۆ په‌سندكردنی كیانه سیاسییه‌كان دیاری كراوه.
مادده‌ی 7
كۆمس������یۆن هه‌ڵده‌س������تێ به پێڕاگه‌یاندنی له‌سه‌ر داواكارییه‌ك������ه ب������ه كیان������ی سیاس������ی و ل������ه پێگه‌ی ئه‌لكترۆنی������ی كۆمس������یۆن و تابل������ۆی ئاگادارییه‌كانی نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن باڵو ده‌كرێت������هوه ،به‌اڵم له حاڵه‌ت������ی ڕه‌تكردن������ه‌وه‌ی داواكارییهكه ،كۆمس������یۆن هه‌ڵده‌ستێ به ئاگاداركردنه‌وه‌ی كیانه سیاسییهكه له ڕێگه‌ی باڵوكردنه‌وه‌ی بڕیارهكه له پێگه‌ی ئه‌لكترۆنیی كۆمس������یۆن ،هه‌روه‌ها له س������ێ ڕۆژنامه‌ی ڕۆژانه له
ماوه‌ی (س������ێ ڕۆژ) به‌الی كه‌مه‌وه به هه‌ردوو زمانی عه‌ره‌بی و كوردی.
مادده‌ی 8
هه‌ر كیانێكی سیاسی بۆی ههیه: أ -س������كااڵ پێش������كه‌ش به ئه‌نجومه‌ن بكات ،له‌مه‌ڕ هه‌ر بڕیارێكی كۆمسیۆن ،كه ده‌رده‌كات به‌پێی ئه‌و پهیڕهوه. ب -تیاهه‌ڵچوون������ه‌وه‌ی بڕی������اری ئه‌نجوم������ه‌ن به‌رامبه‌ر ده‌س������ته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردنه‌كان له ماوه‌ی سێ ڕۆژ له دوای ڕۆژی باڵوكردنه‌وه‌ی بڕیارهكه.
مادده‌ی 9
كۆمس������یۆن تۆمارێكی تایبه‌ت به كیانه سیاسییه په‌سند كراوه‌كان الی خۆی هه‌ڵده‌گرێت.
مادده‌ی 10
ناكرێ������ت داواكارییه‌كانی په‌س������ندكردن له‌الیه‌ن كیانی سیاسی پاش پێشكه‌شكردنی به كۆمسیۆن هه‌موار بكرێن، ته‌نه������ا ئه‌گه‌ر كۆمس������یۆن داوای هه‌موارك������ردن بكات بۆ مه‌به‌ستی جێیه‌جێكردنی ئه‌و پهیڕهوه.
مادده‌ی 11
كیانی سیاس������ی بۆی نییه پاشه‌كشه بكات له پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن پاش كۆتاییهاتنی ماوه‌ی په‌س������ندكردنی لیستی كاندیده‌كان.
مادده‌ی 12
هه‌ر دوو كیانی سیاسی یا زیاتر بۆیان ههیه هاوبه‌ندییه‌ك پێك بهێنن به مه‌به‌ستی پێشكه‌شكردنی لیستێكی هاوبه‌ش له كاندیده‌كانیان ،ئه‌ویش به‌م شێوه‌یه‌ی خوارهوه: -١پێشكه‌ش������كردنی داواكاری به‌پێ������ی نموون������هی ئاماده‌كراوی كۆمسیۆن به مه‌رجێك له‌الیه‌ن سه‌رۆكی گشت كیانه سیاسییه هاوبه‌نده‌كان ئیمزا كرابێت و ناو و ئیمزای سه‌رۆكی هاوبه‌ندییه‌كه‌ی له‌خۆ گرتبێت. -٢پێشكه‌شكردنی وێنه‌یه‌كی ئه‌لكترۆنی و سه‌ركاغه‌ز له دروشمی هاوبهندییهكه. -٣ناكرێت كیانی سیاس������یی تاكه كه‌سی هاوبه‌ندی له گه‌ل كیانێكی تری تاكه كه‌سی پێك بهێنێت.
مادده‌ی 13
گش������ت داواكارییه‌كان������ی تایب������ه‌ت به په‌س������ندكردنی هاوبه‌ندییه‌كان پێشكه‌شی نووسینگه‌ی هه‌ڵبژاردن له پارێزگا
ئاداری 2013
39
یا نووسینگه‌ی نیشتمانی ده‌كرێن ،هه‌روه‌ها ماوه‌یه‌ك له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه دیاری ده‌كرێت بۆ وه‌رگرتنی داواكارییه‌كانی په‌سندكردنی هاوبه‌ندییه‌كان ،هیچ داواكارییه‌كیش پێش یا پاش ئه‌و ماوه‌یه وه‌رناگیرێت.
مادده‌ی 14
هاوبه‌ندی له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه په‌سند ده‌كرێت ئه‌گه‌ر هاتوو ئه‌و مه‌رجانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدا بوو: -١نه‌بوونی كه‌موكوڕی له ناوه‌ڕۆكی داواكارییه‌كه‌دا. -٢نه‌بوونی له‌یه‌كچوون و هاوشێوه‌بوون له نێوان ناوی هاوبهندییهكه و دروشمه‌كه‌ی له‌گه‌ڵ ناو و دروشمی كیانێكی سیاسی یا هاوبه‌ندییه‌كی تر كه پێشتر تۆمار كرابێت یا له حاڵه‌تی تۆمار كردندا بێت. -٣نابێت ناو و دروشمی هاوبه‌ندیی سیاسی ببێته هۆی ڕق و كینه‌و توندڕه‌وی یا س������ه‌رپێچی سیسته‌می گشتی، هه‌روه‌ها نابێت وێنه‌ی كه‌س������ایه‌تی یا س������ونبولی ئایینی یا سه‌ربازی به‌خۆیه‌و‌ه بگرێت.
مادده‌ی 15
كیان������ی سیاس������یی هاوپه‌یمان ب������ۆی نییه لیس������تێكی كاندیده‌كانی به ته‌نیا پێش������كه‌ش ب������كات و له هه‌مان كاتدا كاندی������د له چوارچێوه‌ی هاوبه‌ندییه‌ك پێش������كه‌ش بكات له یه‌ك بازنه‌ی هه‌ڵبژاردندا ،هه‌روه‌ك كیانی سیاسی بۆی نییه به‌ش������داری له هاوبه‌ندییه‌ك زیات������ر بكات له هه‌مان بازنه‌ی هه‌ڵبژاردندا.
مادده‌ی 16
كیانی سیاس������ی بۆی نییه پاشه‌كش������ه له هاوبه‌ندییه‌ك بكات پاش كۆتاییهاتنی ماوه‌ی دیاریكراو بۆ پێشكه‌شكردنی لیستی كاندیده‌كانی كیانه سیاسییه‌كان یا هاوبه‌ندییه‌كان.
مادده‌ی 17
ئه‌گه‌ر هاتوو كیانێكی سیاس������ی پێش كۆتایی هاتنی ماوه‌ی دیاریكراو بۆ پێشكه‌ش������كردنی لیستی كاندیدی كیانه سیاس������ییه‌كان یا هاوبه‌ندییه‌كان له هاوبه‌ندییه‌ك كش������ایه‌وه ،ئه‌وا كیانه به‌جێماوه‌كانی نێو هاوبهندییهكه ێ پێش������كه‌ش ده‌كه‌ن .هه‌روه‌ه������ا كیانی لیس������تێكی نو ێ سیاس������یی پاشه‌كش������ه كردوو بۆی نییه لیستێكی نو وه‌ك������و كیانێكی سیاس������ی پێش������كه‌ش ب������كات و ئه‌گه‌ر هاوبهندییهكه له دوو كیانی سیاسی پێك هاتبوو و دواتر
40هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
هه‌ڵوه‌شایه‌وه ،هه‌ردوو كیانه‌كه بۆیان ههیه دوو لیستی جیاواز پێشكه‌ش بكه‌ن.
مادده‌ی 18
ماوه‌ی������ه‌ك دی������اری ده‌كرێت بۆ ئه‌نجامدانی تیروپش������ك له كۆتایی ماوه‌ی دیاریكراوی پێشكه‌ش������كردنی لیس������تی كاندیده‌كان بۆ گش������ت كیانه سیاس������ییه‌كان و هاوبهندییه په‌سند كراوه‌كان و لیستی كاندیده‌كانیان بۆ به‌ده‌ستهێنانی ژماره‌ی ده‌نگدان كه بۆ كیان یا هاوبه‌ندی دیاری ده‌كرێت له كاغه‌زی ده‌نگداندا.
مادده‌ی 19
گشت ئه‌و هاوبه‌ندییانه‌ی كه له هه‌ڵبژاردنه‌كانی پێشوودا كۆمسیۆن په‌س������ندی كردوون ،هه‌ڵده‌وه‌شێنه‌وه .هه‌روه‌ها ێ په‌س������ند ئه‌گه‌ر ئه‌و هاوبه‌ندییانه بیانه‌وێت س������ه‌ر له نو ێ داواكاریی نوێ پێشكه‌شی ێ سه‌ر له نو بكرێن ،ئه‌وا ده‌ب كۆمسیۆن بكه‌ن.
مادده‌ی 20
أ -ناكرێت هاوبه‌ندییه‌ك به ناوی هاوبه‌ندییه‌كی هه‌ڵوه‌شاو‌ه به‌شداری بكات كه له هه‌ڵبژاردنه‌كانی پێشوودا به‌شداری كردبێت كه به‌ش������داربووانی ئه‌و هاوبهندییه هه‌مان كیانه سیاسییه‌كانی پێشوو نه‌بن. ب -له حاڵه‌تی پێشكه‌شكردنی داواكاریی هاوبه‌ندی به هه‌مان ناوی پێش������وو كه تۆمار كرابێت له هه‌ڵبژاردنه‌كانی پێشوودا ،پێویسته به شێوه‌یه‌ك پێشكه‌ش بكرێت كه كیانه سیاس������ییه‌كانی ئه‌و هاوبهندییه له نیوه‌ی به‌شدارانی ئه‌و كاتی هاوبهندییهكه زیاتر بێت.
مادده‌ی 21
كۆمسیۆن میكانزمی جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌وه‌كان به‌رامبه‌ر هه‌ر كیانێكی سیاس������ی یا هاوبه‌ندییه‌ك دیاری ده‌كات ،كه پێك دێت له سزای دارایی و كێشانه‌وه‌ی متمانه له كیانی سیاسی یا هاوبه‌ندی.
به‌شی سێیه‌م (مێژووی جێبه‌جێكردن) ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/8 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی كیانه سیاسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پشتبه‌ستن ب ه هه‌ردوو به‌ندی (دووه‌م و هه‌شته‌م) ل ه مادده‌ی ()4ی یاسای كۆمسیۆنی بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌ك���ان ژمار ه ( )11بۆ ساڵی 2007هه‌موارك���راو و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگ���ا و ق���ه‌زا و ناحیه‌ك���ان ژمار ه ( )36ب���ۆ ساڵی 2008و فه‌رمان���ی دهسهاڵتی هاوبه‌ند ه هه‌ڵوه‌شاو ه ژمار ه ( )97بۆ ساڵی 2004بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )2بۆ ساڵی 2012 په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی كیان ه سیاسی و هاوبه‌ندیی پێكهاته‌كان كۆمسیۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به پێی یاسای ژماره ( )11بۆ ساڵی 2007ی هه‌مواركراو دروست بووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م دهسهاڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمس������یۆن ده‌س������ته‌یه‌كی پیشه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌س������ایه‌تیی مهعنهوییه و ملكهچه بۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
به‌شی یه‌كه‌م (زاراوه‌كــــان) مادده‌ی 1
مه‌به‌ست له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتیه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ه‌كان :یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ی ئه‌نجومه‌ن������ی پارێزگا و قه‌زا و ناحی������ه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ ساڵی .2007 -٤كورسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان :ئه‌و كورسییانه‌ن كه تایبه‌تن ب������ه ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان بۆ ئه‌و پێكهاتانه‌ی له مادده‌ی ()52ی یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا
و قه‌زا و ناحیه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ س������اڵی ،2008هاتوون. -٥كورس������ییه گش������تییه‌كان :ئه‌و كورس������ییانه‌ن كه له مادده‌ی ()24ی یاس������ای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ س������اڵی ،2008هاتوون. -٦لیستی كورسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان :بریتین له لیستی ئه‌و كاندیدانه‌ی ده‌یانه‌وێت خۆیان تۆمار و كاندید بكه‌ن بۆ كورس������ییه‌كانی تایبه‌ت ب������ه پارێزگاكانی به‌غدا، نهینهوا ،به‌سرا و واست. -٧لیستی كورسییه گشتییه‌كان :بریتین له لیستی كیانه سیاسییه‌كان و هاوبهندییه په‌سندكراوه‌كان به‌پێی په‌یڕه‌وی ژماره ( )1بۆ ساڵی 2012
به‌شی دووه‌م (كورسیی پێكهاته‌كان) مادده‌ی 2
ئ������ه‌و پێكهاتانه‌ی خوارهوه ژماره‌یه‌ك كورس������ییان له‌ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان پێ ده‌درێت ئه‌ویش به‌و ش������ێوه‌یه‌ی خوارهوه: أ -به‌غدا :یه‌ك كورسی بۆ مه‌سیحییه‌كان ،یه‌ك كورسی
ئاداری 2013
41
بۆ سابیئه‌ی مه‌ندائی و یه‌ك كورسی بۆ كوردی فه‌یلی ب -نه‌ین���ه‌وا :یه‌ك كورس������ی بۆ مه‌س������یحییه‌كان ،یه‌ك كورسی بۆ ئێزدییه‌كان و یه‌ك كورسی بۆ شه‌به‌ك. ج -به‌سرا :یه‌ك كورسی بۆ مه‌سیحییه‌كان. د -واست :یه‌ك كورسی بۆ كورده فه‌یلییه‌كان
مادده‌ی 3
ئه‌و كیانه سیاس������ییانه‌ی ك������ه نوێنه‌رایه‌تیی پێكهاته‌كان ده‌كه‌ن و له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه په‌سند كراون ،دوو بژارده‌یان له‌پێش������ه :خۆكاندیدكردن بۆ كورسییه گشتییه‌كان یان ئه‌و كورسیانه‌ی تایبه‌تن به پێكهاته‌كان (كۆتا).
به‌شی سێیه‌م په‌سندكردنی كیان ه سیاسییه‌كانی پێكهاته‌كان مادده‌ی 4
كه ده‌یانه‌وێ كێبڕكێ له‌س������ه‌ر كورسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان بكه‌ن.
مادده‌ی 5
* حوكمی مادده‌كانی ( )21-3له په‌یڕه‌وی ژماره ()1ی تایبه‌ت به په‌سندكردنی كیانه سیاسییه‌كان بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێ������زگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل������ه هه‌رێمێكدا بۆ كێبڕكێكردن له‌س������ه‌ر كورس������ییه گش������تییه‌كانی تایبه‌ت به كیانه سیاسییه‌كان كه داواكاریی په‌سندكردنیان پێشكه‌ش ده‌كه‌ن ب������ۆ كێبڕكێكردن له‌س������ه‌ر كورس������یی پێكهاته‌كان ێ ده‌بێت. جێبه‌ج
به‌شی چواره‌م (جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌و)
ێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی * ئهم پهیڕهوه جێبه‌ج له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/8
كۆمس������یۆن ماوه‌یه‌ك������ی كاته‌كی دی������اری ده‌كات بۆ وه‌رگرتنی دواكاریی په‌س������ندكردنی كیانه سیاسییه‌كان
ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
په‌یڕه‌وی بریكاری كیانه سیاسییه‌كان بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پشتبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خشراو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل ه یاس���ای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌ك���ان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007 هه‌مواركراو و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ( )36بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )3بۆ ساڵی 2012 په‌یڕه‌وی بریكاری كیان ه سیاسییه‌كان كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به پێی یاس������ای ژم������اره ( )11بۆ س������اڵی 2007ی هه‌مواركراو دروس������ت بووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م ده‌س������ه‌اڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمسیۆن ده‌سته‌یه‌كی پیشه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌س������ایه‌تیی مه‌عنه‌ویی������ه و ملكهچه ب������ۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
42هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
به‌شی یه‌كه‌م (زاراوه‌كــــان)
مه‌به‌ست له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتیه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن
-٣بریكاری كیانی سیاس������ی :كهسێكه له الیه‌ن كیانی سیاس������ییه‌و‌ه ن������اوزه‌د ده‌كرێ������ت ب������ۆ چاودێریكردنی پاك به‌ڕێوه‌چوونی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن له گشت قۆناغه‌كاندا، هه‌روه‌ها له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ڕێگه‌ی پێ ده‌درێت به‌پێی ڕێوشوێنه ده‌رچووه‌كانی كۆمسیۆن. -٤ڕێس������اكانی ڕه‌فت������ار :بریتییه له كۆمه‌لێك ڕێس������ا و پابه‌ندبوون كه له كۆمسیۆنهوه ده‌رچووون بۆ ده‌سته‌به‌ركردنی ڕێڕه‌وی به‌ڕێوه‌چوونی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن به‌پێی یاسا و په‌یڕه‌وه‌كانی كۆمسیۆن و له‌سه‌ر بریكاری كیانی سیاسیش پێویسته پێیانه‌وه پابه‌ند بێت. -٥نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن������ی پارێزگا :نووس������ینگه‌ی كۆمس������یۆنه ب������ۆ به‌ڕێوه‌بردن������ی هه‌ڵبژاردنه‌كان������ه ل������ه پارێزگاكاندا.
به‌شی دووه‌م (ڕێگه‌دان ب ه بریكاری كیان ه سیاسییه‌كان)
-١بری������كاری كیانی سیاس������ی ڕه‌گه‌زێك������ی گرنگ‌ه له ڕه‌گه‌زه‌كان������ی پرۆس������هی هه‌ڵبژاردن كه ڕۆڵ������ی بریتییه له چاودێریكردن������ی به‌ڕێوه‌چوون������ی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن له گشت قۆناغه‌كانیدا به مه‌به‌ستی پێشكه‌شكردنی ڕاپۆرتێك ده‌رباره‌ی بێالیه‌نی و پ������اك به‌ڕێوه‌چوونی هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌و كیانه سیاسییه‌ی نوێنه‌رایه‌تی ده‌كات ،هه‌روه‌ها مافی ئه‌وه‌ی ههیه سكااڵ ئاڕاسته‌ی كۆمسیۆن بكات. -٢كیانه سیاس������ییه تۆماركراو و په‌سنكراوه‌كان مافی ئه‌وه‌یان ههیه ئه‌و كه‌س������انه به بریكاری خۆیان دابنێن كه مهرجه پێویس������ته‌كانی تێدا دێته دی ب������ۆ چاودێریكردنی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن. -٣كۆمس������یۆن ته‌نها پش������ت به‌و بریكارانه ده‌به‌ستێت ك������ه به پێی بنه‌ماكان ڕێگه‌یان پ������ێ دراوه و له‌الیه‌ن كیانه سیاس������ییه‌كانه‌وه بۆ چاودێریكردنی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن كاندید كراون.
به‌شی سێیه‌م (بنه‌ماكانی كاركردنی بریكاری كیان ه سیاسییه‌كان)
-١كۆمس������یۆن به‌رپرس نییه له گش������ت ڕێوشوێنه‌كانی تایبه‌ت به گواستنه‌وه‌و گه‌یاندن ،ته‌ندروستی و سه‌المه‌تیی بریكاری كیانه سیاسییه‌كان و هیچ هاوكارییه‌كی ماددیان پێشكه‌ش ناكات.
-٢هه‌م������وو كیانێكی سیاس������ی به‌رپرس������ه له گش������ت ڕێوش������وێنه‌كانی هاوكاریك������ردن و خه‌رجی������ی پێویس������ت ل������ه گواس������تنه‌وه‌و گه‌یان������دن و حه‌وانه‌و‌ه ب������ۆ كاركردنی بریكاره‌كانی و كۆمسیۆن هیچ خه‌رجییه‌ك له‌م خه‌رجییان‌ه ناخات‌ه ئه‌س������تۆی خۆی ،هه‌روه‌ك بریكاری كیانی سیاسی بۆی نییه هیچ كه‌ره‌س������ه‌یه‌كی كۆمسیۆن وه‌كو كه‌لوپه‌له‌كان و ئۆتۆمبیله‌كان به‌كار بهێنێت. -٣كیانه سیاس������ییه‌كان به‌رپرس������ن له چاودێریكردنی ته‌واوی بریكاره‌كانیان له‌س������ه‌ر ڕێوش������وێنه‌كانی پڕۆسه‌ی هه‌ڵب������ژاردن و حوكمی ڕێس������اكانی ڕه‌فت������ار پێش ئه‌وه‌ی ێ بدرێت ده‌ست به چاالكییه‌كانیان بكه‌ن. ڕێگه‌یان پ -٤له‌س������ه‌ر كیانه سیاس������ییه‌كان پێویس������ته پابه‌ند بن به تۆماری ڕێس������اكانی ڕه‌فتار كه له الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ده‌رچووه‌و پێشێلی نه‌كه‌ن. -٥له‌سه‌ر بریكاری كیانی سیاسی پێویسته ئیمزا له‌سه‌ر پسووله‌ی ڕێگه‌پێدانی بكات له‌كاتی وه‌رگرتنه‌وه‌ی ،هه‌روه‌ها پێویسته له‌س������ه‌ری ناسنامه‌ی پێناسه‌كردنی هه‌ڵبگرێت كه وێنه‌ی خۆی پێوه‌ی‌ه بۆ ئه‌وه‌ی كارمه‌ندانی كۆمسیۆن بتوانن دڵنیا بن له ناسنامه‌كه‌ی. -٦له هیچ حاڵه‌تێكدا بریكاری كیانه سیاسییه‌كان بۆیان نییه ده‌ست بخهنه نێو پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن و كار بكه‌ن‌ه س������ه‌ر به‌ڕێوه‌چوونی ،بۆیان ههیه ئ������اگاداری كارمه‌ندانی كۆمسیۆن بكهنهوه لهو پرسانه‌ی له‌كاتی ئاماده‌بوونیان ڕوو ده‌ده‌ن و ده‌یانه‌وێت بیورووژێنن و كه‌رمه‌ندانی كۆمسیۆنیش پابه‌ند نین به ڕه‌چاوكردنی حاڵه‌ته‌كه. -٧بری������كاری كیان������ه سیاس������ییه‌كان تێبینییه‌كانیان بۆ سه‌رۆكی كیانی سیاس������ی یا نوێنه‌ر‌ه ڕێپێدراوه‌كه‌ی به‌رز ده‌كه‌نه‌و‌ه یا سكااڵیه‌كی نوسراو به‌پێی ڕێوشوێنی تایبه‌ت به سكااڵكان له‌سه‌ر هه‌ر پێش������ێلكارییه‌ك یا زیاده‌رۆییه‌ك كه له كاتی به‌ڕێوه‌چوونی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن ڕوو ده‌ده‌ن پێشكه‌ش به به‌رپرس������ی بنكه‌ی هه‌ڵبژاردن یا نووسینگه‌ی پارێزگا ده‌كه‌ن.
به‌شی چواره‌م (جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌و)
ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/8 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
43
په‌یڕه‌وی چاودێره‌كانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پش���تبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خش���راو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیس���ه‌ران ل ه مادده‌ی ()4 بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل ه یاسای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ( )11بۆ ساڵی 2007هه‌موارك���راو و یاس���ای هه‌ڵبژاردن���ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و ق���ه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ( )36بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )4بۆ ساڵی 2012 چاودێره‌كانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به پێی یاس������ای ژم������اره ( )11بۆ س������اڵی 2007ی هه‌مواركراو دروس������ت بووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م ده‌س������ه‌اڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمسیۆن ده‌سته‌یه‌كی پیشه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌س������ایه‌تیی مه‌عنه‌ویی������ه‌و ملكهچه ب������ۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
به‌شی یه‌كه‌م (زاراوه‌كــــان)
مه‌به‌س������ت له‌م زاراوان������هی خ������واره‌وه بریتیه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردنی پارێزگا :نووسینگه‌ی كۆمس������یۆنه ب������ۆ به‌ڕێوه‌بردن������ی هه‌ڵبژاردنه‌كان������ه له پارێزگاكاندا -٤تیم������ی چاودێره‌كانی هه‌ڵب������ژاردن :كۆمه‌ڵێكی تۆماركراوه له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه بۆ چاودێریكردنی
44هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
پڕۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌رانی گشت جۆره‌كانی هه‌ڵبژاردنی فیدڕاڵی ،هه‌رێمی و ناوخۆیی، به ئامانجی هه‌ڵسه‌نگاندنی و به‌رزكردنه‌وه‌ی ڕاپۆرت له بارهیهوه. -٥چاودێریی هه‌ڵبژاردنه‌كان :كه‌سێكی تۆمار كراوه له چوارچێوه‌ی تیمی چاودێره‌كان كه كۆمسیۆن ڕێگه‌ی پێ ده‌دات بۆ چاودێریكردنی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن له گشت قۆناغه‌كانیدا ئه‌مه‌ش نوێنه‌رایه‌تی تیمه‌كه. -٦ڕێساكانی ڕه‌فتار :كۆمهڵه بنه‌ما و پابه‌ندییه‌كه كه له كۆمس������یۆنهوه ده‌ركراون بۆ ده‌سته‌به‌ركردنی كاری چاودێریكردن������ی هه‌ڵب������ژاردن به‌پێی یاس������ا و په‌یڕه‌وه‌كانی كۆمسیۆن.
به‌شی دووه‌م (ڕێگه‌دان ب ه چاودێره‌كانی هه‌ڵبژاردن)
-١كۆمس������یۆن چه‌ند تیمێكی عێڕاق و نێوده‌وڵه‌تی تۆمار ده‌كات ،بۆ چاودێریكردنی قۆناغه‌كانی پڕۆسه‌ی هه‌ڵب������ژاردن و تیم������ه تۆمارك������راوه‌كان ب������ه چاودێر ده‌ستنیش������ان ده‌كرێن ب������ۆ ئه‌وه‌ی تیمه‌ك������ه بتوانێت كاره‌كانیان به‌ڕێكی ئه‌نجام بده‌ن.
-٢كۆمس������یۆن ڕێگه ده‌دات به تیمی چاودێران و ڕێگه به هیچ چاودێرێكی تاكه كه‌سی نادات ،هه‌روه‌ها ڕێگه‌ی چاودێریكردن ته‌نها ب������ه‌و تیمانه‌ی چاودێری ده‌دات كه كۆمسیۆن ده‌ستنیشانی كردوون. -٣بۆ ڕێگ������ه‌دان به تیم������ه‌كان و چاودێره‌كانیان پێویس������ته ئیمزا له‌سه‌ر ڕێس������اكانی ڕه‌فتار بكه‌ن و پێی������هوه پابه‌ند بن ،هه‌روه‌ه������ا تیمه‌كانی چاودێریی هه‌ڵبژاردن������ه‌كان به‌رپرس������ن ل������ه پابه‌ندبوون������ی چاودێره‌كانیان ب������ه بنه‌ماكانی ڕه‌فتاره‌وه ،هه‌روه‌ها كۆمس������یۆن بۆی ههیه تۆماركردن ی������ا ڕێگه پێدانی تیمه‌كانی چاودێری یا چاودێره‌كان بكێش������ێتهوه كه سه‌رپێچی ڕێساكانی ڕه‌فتار ده‌كه‌ن. -٤تیمی چاودێری ماف������ی ئه‌وه‌ی ههیه تانه بدات ل������ه بڕیاری كێش������انه‌وه‌ی ڕێگه پێدان ل������ه به‌رامبه‌ر ئه‌نجومه‌ن ،ئه‌مه‌ش له ڕێگه‌ی نووس������ینگه‌ی پارێزگای په‌یوه‌ندی������داره‌وه له‌م������اوه‌ی ( )3س������ێ ڕۆژی پاش باڵوكردن������ه‌وه‌ی بڕیاره‌ك������ه ،له حاڵه‌ت������ی ده‌رچوونی بڕیاری ئه‌نجومه‌ن به ڕه‌تكردنه‌وه‌ی تانه‌كه ئه‌وا تیمه‌كه ده‌توانێت تانه بگرێت له به‌رامبه‌ر ده‌سته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردن به پێی یاسای كۆمسیۆنی ژماره ()11ی هه‌موار كراو بۆ ساڵی .2007
به‌شی سێیه‌م (بنه‌ماكانی كاری چاودێران)
-١كۆمس������یۆن به‌رپ������رس نیی������ه ل������ه گه‌یاندن و گواستنه‌وه و سه‌المه‌تیی تیمه‌كانی چاودێران یا هه‌ر هاریكاریه‌كی تر. -٢هه‌موو تیمێكی تۆماركراو له الیه‌ن كۆمسیۆنهوه به ته‌نها خۆی به‌رپرس������ه له گش������ت ڕێوشوێنه‌كانی هاوكاری و تێچوونه‌كانی چاودێریكردن (له گواستنه‌وه و گه‌یان������دن و حه‌وان������ه‌وه‌و س������ه‌المه‌تی) هه‌روه‌ها كۆمسیۆن به‌رپرس نییه له هیچ یه‌كێك له‌م تێچوونانه، هه‌روه‌ك هیچ تیمێكی چاودێران و چاودێره‌كانی بۆیان نییه هیچ كه‌لوپه‌لێكی كۆمس������یۆن به‌كار بهێنێت وه‌كو ئامێر و ئۆتۆمبیله‌كان.
-٣پێویس������ته تیمه‌كانی چاودێ������ری به‌دواداچوون ب������ۆ كاری چاودێره‌كانی بكه‌ن ب������ۆ پابه‌ندبوونیان به‌و په‌یڕه‌و و ڕێوش������وێنه‌كان و ڕێس������اكانی ڕه‌فتار كه له كۆمس������یۆنهوه ده‌رچ������ووون پێش ئه‌وه‌ی ده‌س������ت به چاالكییه‌كانیان بكه‌ن. -٤له‌س������ه‌ر هه‌ر چاودێرێك پێویسته ئیمزا له‌سه‌ر پس������ووله‌ی ڕێگه پێدانی بكات له‌كاتی وه‌رگرتنه‌وه‌ی، هه‌روه‌ها له‌سه‌ر چاودێره‌كان پێویسته به‌ڵگه‌نامه‌كانی پێناس������ه‌كردنی زیاده‌ی ئیمزاكراو و وێنه‌دار هه‌ڵبگرن بۆ ئه‌وه‌ی كارمه‌ندانی كۆمس������یۆن بتوانن دڵنیا بن له ناسنامه‌كانیان. -٥چاودێ������ره‌كان له هیچ حاڵه‌تێك������دا بۆیان نییه ده‌س������ت بخهنه نێو پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن یا سكااڵ ده‌رب������اره‌ی به‌رز بكه‌ن������هوه ،هه‌روه‌ه������ا بۆیان ههیه ئ������اگاداری كارمه‌ندانی كۆمس������یۆن بكه‌ن������هوه لهو پرس������انه‌ی له‌كات������ی ئاماده‌بوونی������ان ڕوو ده‌ده‌ن و ده‌یانه‌وێت بیورووژێنن و كارمه‌ندانی كۆمس������یۆنیش پابه‌ند نین به ڕه‌چاوكردنیان. -٦چاودێره‌كان تێبینییه‌كانیان بۆ سه‌رۆكه‌كانیان به‌رز ده‌كه‌ن������هوه و تیمه‌كانیش ئه‌و كات بۆیان ههیه ڕاپۆرتێكی گش������تیی فه‌رمی ده‌ر بك������ه‌ن كه هه‌موو ئ������ه‌و تێبینییانه له‌خ������ۆ بگرێت ،هه‌روه‌ها پێویس������ته تیمه‌كه ئام������اده بێت بۆ پێشكه‌ش������كردنی ڕاپۆرتی كۆتای������ی بۆ كۆمس������یۆن س������ه‌باره‌ت ب������ه ئه‌نجامی چاالكییه‌كانی������ان كه پشتئه‌س������توور بێت به به‌ڵگه‌ی به‌هێزكه‌ری گریمانه‌كانیان له‌كاتی پێشكه‌ش������كردنی ئه‌و ڕاپۆرتانه.
به‌شی چواره‌م (مێژووی جێبه‌جێكردن)
ئ������ه‌م پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌س������ند كردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/8 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
45
په‌یڕه‌وی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پش���تبه‌ستن ب ه چوار /هه‌ش���ته‌م ل��� ه یاسای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007هه‌موارك���راو و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌ك���ان ژمار ه ( )36بۆ ساڵ���ی 2008ی هه‌مواركراو و فه‌رمانی دهسهاڵتی هاوبه‌ندیی كاتی ( )66بۆ ساڵی 2004بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )5بۆ ساڵی 2012 هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن مادده‌ی 1 زاراوه‌كان
مه‌به‌ست له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣هه‌ڵمه‌تی ڕاگه‌یاندن :بریتییه له پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن که كی������ان و هاوبه‌ندی و كاندیده‌كان پێی هه‌ڵده‌س������تن له م������اوه‌ی پێش هه‌ڵبژاردندا و پێش ( )24كاتژمێر له واده‌ی كردنه‌وه‌ی بنكه‌كانی ده‌نگدان ده‌وه‌ستێندرێت. -٤نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن������ی پارێزگا :نووس������ینگه‌ی كۆمس������یۆنه ب������ۆ به‌ڕێوه‌بردن������ی هه‌ڵبژاردنه‌كان������ه ل������ه پارێزگاكاندا. -٥ڕاگه‌یان������دن :بریتیی������ه له چه‌ن������د هۆكارێكی تایبه‌ت ب������ۆ فه‌راهه‌مكردنی ده‌نگوباس یا زانیاری یا كه‌ره‌س������هی كاتبه‌سه‌ربردن بۆ خه‌ڵك ،ئه‌مه‌ش به به‌كارهێنانی هۆكاری بینراو و بیسراو و خوێنراو جا خه‌رجییه‌كانی ئهم هۆكاران‌ه چ له دارایی گشتی یاخود تایبه‌تی بكرێت. -٦ڕێس������اكانی ڕه‌فتار :بریتییه له ڕێساكانی ڕه‌فتاری ڕاگه‌یاندنكاران كه له كۆمسیۆنهوه ده‌رده‌چن.
46هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
مادده‌ی 2 ڕۆماڵكردنی ڕاگه‌یاندنێكی پاك
-١به پشتبه‌س������تن به مافی ڕاده‌ربڕی������ن كه ده‌قه‌كه‌ی له ده‌س������تووردا هاتووه‌و گه‌یشتن به زانیارییه‌كان ده‌بێت هۆكاره‌كانی ڕاگه‌یاندن ورد و پاك بن له كاركردنیاندا و له كاتی گواستنه‌وی هه‌ردوو پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران و ده‌نگداندا بێالیه‌ن بن. -٢ده‌بێت هۆیه‌كان������ی ڕاگه‌یاندن پابه‌ند بن به وردی و پاكی ل������ه كاره‌كانیاندا و له كاتی گواس������تنه‌وه‌ی هه‌ردوو پرۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران و ده‌نگداندا بێالیه‌ن بن. -٣أ -له‌س������ه‌ر هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن پێویسته به ڕوونی ئاماژ‌ه بده‌ن به زانیارییه فه‌رمییه‌كان و داتا و ڕێوش������وێن و په‌یڕه‌وه‌كانی هه‌ڵبژاردن كه له كۆمس������یۆنهوه ده‌رده‌چن و تایب������ه‌ت به هه‌ردوو پرۆس������هی نوێكردن������ه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگ������ده‌ران و ده‌نگدان ،هه‌روه‌ها نابێت پێش ئه‌وه‌ی دڵنیا بن له ڕاستییان ،باڵوی بكهنهوه. ب -له‌س������ه‌ر هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن پێویس������ته خۆیان ب������ه‌دوور بگرن له هه‌ر ش������ێواندن و به‌الڕێدابردنی هه‌ر زانیارییه‌ك������ی ده‌رچوو له كۆمس������یۆنهوه كه تایبه‌تن به هه‌ردوو پرۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران و
ده‌نگدان ،جا ئ������ه‌و زانیارییان‌ه چ ئه‌وان‌ه بن كه پاره‌یان ێ خه‌رج كراوه وه‌كو ئ������اگاداری و داتاكان یا ئه‌وان‌ه ل������ بن ك������ه پاره‌یان لێ خه‌رج نه‌كراوه وه‌كو ده‌نگوباس������ی ڕاگه‌یاندنی گشتی.
مادده‌ی 3 هاوكاریی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن
به‌هه‌ن������د وه‌رگرتن������ی هاوكاریكردن له‌گ������ه‌ڵ هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن له ڕێگای: -١ڕۆش������نبیركردنی ده‌نگ������ده‌ران و زانیاری پێ به‌خش������ینیان ده‌رباره‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان له هه‌رێمێكدا به به‌كارهێنانی باڵوكراوه‌ی ده‌نگوباسه‌كان و پڕۆگرامی ته‌له‌فزیۆنی و ڕادیۆی������ی و فه‌راهه‌مك������ردن و به‌كارهێنان������ی ده‌نگه‌كانیان. -٢فه‌راهه‌مكردنی ماوه‌یه‌ك بۆ په‌خش������ی ته‌له‌فزیۆن و ڕادیۆ كه له‌س������ه‌ری ڕێك ده‌كه‌ون و دابینكردنی ستۆدیۆ و س������ه‌رچاوه‌ی هونه‌ری له پارێزگاكان������دا بۆ كاندیده‌كان به شێوه‌یه‌كی یه‌كسان. -٣فه‌راهه‌مكردنی ماوه‌یه‌ك بۆ په‌خش كه له سه‌ری ڕێك بكه‌ون بۆ هه‌ڵمه‌ته‌كانی هۆشیاریی هه‌ڵبژاردن كه كۆمسیۆن پێی هه‌ڵده‌ستێت.
مادده‌ی 4 ئاماده‌بوونی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن
-١ڕێگه ده‌درێ������ت به هۆیه‌كان������ی ڕاگه‌یاندن كه بچن‌ه نێو باره‌گاكانی كۆمس������یۆن و بنكه‌كان������ی بۆ ڕووماڵكردنی گش������ت قۆناغه‌كانی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن ،ئه‌مه‌ش پاش به‌ده‌س������تهێنانی ڕێگه‌پێدانی فه‌رمی له‌الیه‌ن كۆمسیۆنه‌وه‌و به‌پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی لێیه‌و‌ه ده‌رچووون. -٢پێویس������ته له‌س������ه‌ر هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن كه له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ڕێگه‌یان پێ دراوه له كات������ی ڕووماڵكردنی قۆناغه‌كانی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن له باره‌گاكانی كۆمسیۆن و بنكه‌كانی پابه‌ند بن به مانه‌ی خوارهوه: أ -ده‌ست نه‌خستن‌ه نێو كاری كارمه‌ندانی كۆمسیۆن و پابه‌ندبوون به ڕێنماییه‌كانه‌وه. ب -وێنه نه‌گرتنی هه‌ر كه‌سێك له نێو بنكه‌ی كۆمسیۆن به‌بێ ڕه‌زامه‌ندیی ڕاسته‌وخۆی كه‌سه‌كه. ج -پابه‌ندب������وون ب������ه نهێنی������ی ده‌نگ������دان و ئاش������كرا
نه‌كردنی نیازی ده‌نگده‌ر ل������ه كاتی ده‌نگداندا یا زانیارییه كه‌سییه‌كانی. ێ هۆیه‌كان������ی ڕاگه‌یاندنی نێو بنكه‌كانی ده‌نگدان د -ده‌ب نه‌بن‌ه هۆی ڕێگه گرتن له چوون‌ه ژووره‌وه‌ی ده‌نگده‌ران بۆ نێو بنكه‌كانی ده‌نگدان.
مادده‌ی 5 پابه‌ندییه‌كانی تۆڕی ڕاگه‌یاندنی عێڕاقی
تۆڕی ڕاگه‌یاندنی عێڕاقی به سیفه‌تی ئه‌وه‌ی ده‌سته‌یه‌كی په‌خش������ی گش������تیی‌ه و خه‌رجییه‌كانی له ده‌وڵه‌ته‌و‌ه دابین ده‌كرێن ،ده‌بێت پابه‌ندی ئه‌مانه‌ی خوارهوه بێت: -١ڕۆشنبیركردنی ده‌نگده‌ران و پێ ڕاگه‌یاندنی بیسه‌ران و بینه‌ران ده‌رباره‌ی هه‌ردوو پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگ������ده‌ران و ده‌نگ������ده‌ران به به‌كارهێنان������ی باڵوكراوه‌ی ده‌نگوباس������ه‌كان و پڕۆگرام������ی ته‌له‌فزیۆن������ی و ڕادیۆی������ی په‌یوه‌ندیدار. -٢فه‌راهه‌مكردن������ی زانیاری������ی پڕاكتیكی بۆ ده‌نگده‌ران ێ كردنه‌وه‌ی ل������ه كاتی چوونیان بۆ بنكه‌كان������ی تۆمار بۆ نو زانیاریه‌كانیان و یا چوونیان بۆ بنكه‌كانی ده‌نگدان بۆ ده‌نگدان و ڕێوش������وێنی پێویس������ت ده‌گرێته‌به‌ر بۆ ده‌سته‌به‌ركردنی گه‌یشتنی به گشت چینه‌كانی كۆمه‌ڵگا. -٣فه‌راهه‌مكردن������ی ماوه‌یه‌ك بۆ په‌خش������ی ته‌له‌فزیۆنی خۆڕای������ی و تایبه‌تكردن������ی س������تۆدیۆكان و س������ه‌رچاو‌ه هونه‌رییه‌كانی بۆ ڕۆش������نبیركردنی ده‌نگ������ده‌ران له گرنگی چوونی������ان بۆ بنكه‌كانی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران و بنكه‌كان������ی ده‌نگدان و كاریگ������ه‌ری به‌كارهێنانی مافیان له ده‌نگداندا. -٤فه‌راهه‌مكردن������ی ده‌رفه‌تی په‌خش������ی به خۆڕایی بۆ زانیاری و پڕۆگرام و زانیارییه‌كان كه كۆمس������یۆن ده‌ریان ده‌كات ،ئه‌مه‌ش وه‌كو هاوكارییه‌ك له هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندنه‌و‌ه بۆ هه‌وڵه‌كانی كۆمس������یۆن و هه‌ڵمه‌ت‌ه ڕۆش������نبیرییه‌كه‌ی له كاتی هه‌ردوو پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌و‌ه و ده‌نگداندا.
مادده‌ی 6 سه‌رپێچیه‌كان
-١كۆمس������یۆن بۆی ههیه متمانه له ڕێگه پێدان له هه‌ر ڕاگه‌یاندنكارێك بكێش������ێتهوه كه پابه‌ند نه‌بێت به په‌یڕه‌و و ڕێنمایییه‌كانی كۆمسیۆنهوه.
ئاداری 2013
47
-٢كۆمس������یۆن ب������ۆی هه‌ی������ه س������ه‌رپێچییه‌كانی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن ڕه‌وانه‌ی ده‌س������ته‌ی گه‌یاندن و ڕاگه‌یاندن بكات بۆ گرتنه‌به‌ری ڕێوش������وێنی پێویست ده‌رباره‌یان. -٣ئه‌و سه‌رپێچییانه‌ی له‌الیه‌ن هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندنه‌و‌ه ده‌كرێ������ن و دهچنه قالب������ی تاوانی هه‌ڵب������ژاردن ،له الیه‌ن كۆمسیۆنهوه ڕه‌وانه‌ی دادگا تایبه‌تمه‌نده‌كان ده‌كرێن. -٤كۆمس������یۆن بۆی ههیه داوا له ده‌س������ته‌ی گه‌یاندن و
ڕاگه‌یاندن بكات ،تۆماركراوی بینراو یا بیسراوی پڕۆگرامی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندنی پێ ببه‌خشێت.
مادده‌ی 7 جێبه‌جێكردن
ێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سند كردنی ئهم پهیڕهوه جێبه‌ج له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/11 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
په‌یڕه‌وی سكااڵ و تانه‌كانی هه‌ڵبژاردن بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌ن پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان ل ه هه‌رێمێكدا ب ه پشتبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خشراو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل��� ه یاسای كۆمسیۆن���ی بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌ك���ان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007 هه‌مواركراو بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )6بۆ ساڵی 2012 په‌یڕه‌وی سكااڵ و تانه‌كانی هه‌ڵبژاردن مادده‌ی ()1 (زاراوه‌كان)
مه‌به‌س������ت ل������ه‌م زاراوانه‌ی خ������واره‌وه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمسیۆن :كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣ده‌ست����هی دادوه‌ری����ی هه‌ڵب����ژاردن :ئ������ه‌و ده‌س������ته‌یه‌یه كه له سێ دادوه‌ری دیاریكراو پێك دێت و له‌الی������ه‌ن دادگای ته‌میزه‌وه دیاری ده‌كرێن بۆ ڕامان
48هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
لهو تانانه‌ی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه یا زیانلێكه‌وتووانی بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌ن ڕاسته‌وخۆ ئاڕاسته‌یان كراوه. -٤كیان���ی سیاس���ی :ڕێكخراو ی������ا حزبێكی سیاس������ییه ،كه‌وا ل������ه چه‌ند ده‌نگده‌رێكی ش������یاو پێ������ك دێت و پێكهوه كار ده‌كه‌ن له‌س������ه‌ر بنچینه‌ی ه������زر و به‌رژه‌وه‌ندی������ی هاوب������ه‌ش ب������ه ئامانجی ده‌ربڕین������ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان و به‌ده‌س������تهێنانی هێز و به‌خش������ینی توانس������ت به نوێنه‌ره‌كانیان بۆ خۆهه‌ڵبژاردنیان بۆ پله‌یه‌كی گش������تی ،به مه‌رجێك ئ������ه‌و ڕێكخراوه یا حزبه وه‌كو كیانێكی سیاس������ی
له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه په‌س������ند كرابێت ،له هه‌مان كاتدا ده‌س������ته‌واژه‌ی كیانی سیاس������یی یه‌ك تاكه كه‌سیش به ته‌نها ده‌گرێته‌وه. -٥هاوبه‌ندی :كۆبوونه‌وه‌ی دوو كیانی سیاس������ی یا زیاتره به مه‌به‌س������تی پێشكه‌ش������كردنی لیستێكی یه‌كگرتوو بۆ هه‌ڵبژاردنێكی دیاریكراو. -٦ده‌نگده‌ر :ئه‌و كه‌سه‌یه كه مهرجه یاسایییه‌كانی هاوواڵتیب������وون و ش������یاوبوونی ب������ۆ ده‌نگ������دان ل������ه هه‌ڵبژاردنه‌كان تێدایه. -٧نووس������ینگه‌ی ده‌س������ته‌ی هه‌رێم :نووس������ینگه‌ی كۆمس������یۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵب������ژاردن له هه‌ریمی كوردستاندا. -٨نووسینگه‌ی هه‌ڵبژاردن :نووسینگه‌ی هه‌ڵبژاردنه له پارێزگای په‌یوه‌ندیدار. -٩بریكاری كیانی سیاس������ی :كهسێكه له الیه‌ن كیانی سیاسییه‌وه ناوزه‌د ده‌كرێت بۆ چاودێریكردنی پاك به‌ڕێوه‌چوونی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن له گش������ت قۆناغه‌كان������دا ،هه‌روه‌ه������ا له‌الی������ه‌ن كۆمس������یۆنهوه ڕێگه‌ی پێ ده‌درێت به‌پێی ڕێوشوێنه ده‌رچووه‌كانی كۆمسیۆن. -١تیم������ی چاودێره‌كان������ی هه‌ڵب������ژاردن :كۆمه‌ڵێك������ی تۆماركراوه له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ب������ۆ چاودێریكردنی پڕۆس������هی نوێكردن������ه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌رانی گش������ت جۆره‌كان������ی هه‌ڵبژاردنی فیدڕاڵ������ی ،هه‌رێمی و ناوخۆیی، به ئامانجی هه‌ڵسه‌نگاندنی و به‌رزكردنه‌وه‌ی ڕاپۆرت له بارهیهوه.
مادده‌ی ()2
یه‌ك����ه‌م :ئه‌نجوم������ه‌ن ده‌س������ه‌اڵتی یه‌كالكردنه‌وه‌ی س������كااڵكانی تایبه‌ت به پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردنی ههیه، هه‌روه‌ها بۆی ههیه به‌ش������ێك له ده‌سه‌اڵته‌كانی بدات به به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردن به‌پێی ئه‌و ڕێوش������وێنانه‌ی كۆمسیۆن دیاری ده‌كات. دووه‌م :له س������ه‌ر ئه‌نجومه‌ن پێویس������ته هه‌موو پرس������ێكی دادگایی ڕه‌وانه‌ی دادگا تایبه‌تمه‌نده‌كان ب������كات ئه‌گ������ه‌ر هات������وو به‌ڵگه‌یه‌ك هه‌بوو له‌س������ه‌ر ئه‌نجامدان������ی ه������ه‌ر تاوانێ������ك له كاتی پرۆس������هی هه‌ڵبژاردندا.
مادده‌ی ()3
یه‌ك���ه‌م :ته‌نه������ا بۆ ده‌نگ������ده‌ران و بری������كاری كیانه سیاس������ییه‌كان هه‌ی������ه س������كااڵی تایبه‌ت به پڕۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران پێشكه‌ش بكه‌ن ،ئه‌مه‌ش به پێی فۆڕمێك كه بۆ ئهم مهبهسته ئامادهكراوه. دووه‌م :ته‌نه������ا بۆ ده‌نگ������ده‌ران و بریكاری كیانه سیاس������ییه‌كان ههیه س������كااڵی تایبه‌ت به پڕۆس������هی ده‌نگدان پێشكه‌ش بكه‌ن ،ئه‌مه‌ش به‌پێی فۆڕمێك كه بۆ ئهم مهبهسته ئاماده كراوه. سێیه‌م :بۆ كیانه سیاسییه‌كان و كاندیده‌كان ههیه س������كااڵی س������ه‌لمێنراو به به‌ڵگه‌وه پێشكه‌ش بكه‌ن له هه‌ر قۆناغێ������ك له قۆناغه‌كانی پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردن ل������ه چوارچێ������وه‌ی م������اوه‌ی دیاریك������راو و به‌پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی كه كۆمسیۆن دایده‌نێت. چواره‌م :ئه‌نجومه‌ن بۆی ههیه ڕێوشوێنی سزادان بس������ه‌پێنێت له كاتی ڕوودانی هه‌ر س������ه‌رپێچییه‌ك له پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردندا ئه‌گه‌ر هاتوو هیچ سكااڵیه‌كیش له سه‌ر ئهم سه‌رپێچییه نه‌بێت.
مادده‌ی ()4
پێویس������ته س������كااڵ ئه‌و مه‌رجانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدا بێت: یه‌ك����ه‌م :پێویس������ته نووس������را بێ������ت و ل������ه الیه‌ن پێشكه‌شكاره‌كه ئیمزا كرا بێت. دووه‌م :سكااڵكانی تایبه‌ت به پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران له بنك������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگ������ده‌ران ی������ا نووس������ینگه‌ی ده‌س������ته‌ی هه‌رێم یا نووسینگه‌ی هه‌ڵبژاردن پێشكه‌ش ده‌كرێن ،له قۆناغی ده‌نگدانیش������دا پێش������كه‌ش به به‌ڕێوه‌به‌ری وێستگه یا به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌ی ده‌نگدان یا نووسینگه‌ی ده‌سته‌ی هه‌رێم یا نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن یان نووس������ینگه‌ی نیشتمانی ده‌كرێن. سێی����ه‌م :س������كااڵكانی تایب������ه‌ت به س������ه‌رپێچییه ئه‌نجامدراوه‌كانی پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌وه‌ی ده‌نگده‌ران له ماوه‌ی ( )48كاتژمێردا پێش������كه‌ش ده‌كرێن كه له مێژووی ڕوودانی سه‌رپێچییه‌كه ده‌ست پێ ده‌كات. چ����واره‌م :س������كااڵكانی تایبه‌ت به س������ه‌رپێچییه ئه‌نجامدراوه‌كان������ی پڕۆس������هی ده‌نگدان ل������ه ماوه‌ی
ئاداری 2013
49
( )48كاتژمێردا پێش������كه‌ش ده‌كرێن ،كه له كاتژمێری ده‌ستپێكی دهنگدانهوه ده‌ست پێ ده‌كات. مادده‌ی ()5 یه‌كه‌م :ئه‌نجومه‌ن بۆی ههیه ئه‌و سكااڵیه‌ی به‌ڵگه‌ی ته‌واوی نییه یا س������كااڵیه‌كی الوازه ی������ا مه‌رجه‌كانی سكااڵی تێدا نییه ،ڕه‌ت بكاتهوه. دووه‌م :ئه‌نجوم������ه‌ن بۆی ههیه داوای ئاماده‌بوونی شاهێد یا الیه‌نی تر بكات. سێیه‌م :ئه‌گه‌ر هاتوو س������كااڵ له س������ه‌ر بنچینه‌ی یاسایی بوو ،ئه‌وا س������كااڵلێكراو به نووسراو ئاگادار ده‌كرێته‌وه ،هه‌روه‌ها ئه‌ویش ده‌رفه‌تی پێ ده‌درێت كه س������كااڵكه ڕه‌ت بكاتهوه له ماوه‌یه‌كدا كه كۆمس������یۆن دیاری ده‌كات. چواره‌م :وه‌اڵمی س������كااڵلێكراو به نووسین ده‌بێت و له‌الیه‌ن خۆیه‌وه یا بریكاره یاس������ایییه‌كه‌یه‌وه ئیمزا ده‌كرێت. پێنجه‌م :ڕه‌تكردنه‌وه‌كه پێشكه‌ش������ی نووسینگه‌ی نیش������تمانی ده‌كرێت و پێویسته به شێوه‌یه‌كی خێرا و نهێنی ڕاده‌ستی ئه‌نجومه‌ن بكرێت. شه‌ش����ه‌م :ئه‌نجومه‌ن به‌رده‌وام ده‌بێت له تێڕامانی س������كااڵكه پ������اش وردبینیكردن������ی به‌ڵگ������ه‌كان له گه‌ڵ دس������ته‌به‌ربوونی نهێنی������ی زانیارییه‌كانی جگه له‌وه‌ی ك������ه په‌یوه‌ندیداره به الیه‌نه‌كانی س������كااڵكه بۆ زانینی بابه‌ته‌كه‌ی. حه‌وت����ه‌م :كۆمس������یۆن لێكۆڵینه‌وه له س������كااڵكان ده‌كات پاش وردبینیكردنی به‌ڵگ‌ه پێشكه‌ش������كراوه‌كان له گه‌ڵ ده‌س������ته‌به‌ر كردنی نهێنیی زانیارییه‌كانی جگه له‌وه‌ی كه پهیوهسته به الیه‌نه‌كانی سكااڵكه بۆ زانینی بابه‌ته‌كه‌ی. هه‌ش����ته‌م :ئه‌نجوم������ه‌ن ب������ۆی ههیه بڕی������ار بدات ب������ۆ ئ������ه‌وه‌ی لێكجیاكردنه‌وه و ژماردن������ی ده‌نگه‌كانی دووباره بكرێت������هوه پێش په‌س������ندكردنی ده‌ره‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كان.
مادده‌ی ()6
یه‌ك����ه‌م :ئه‌نجومه‌ن بۆی ههیه هه‌ندێ ڕێوش������وێنی سزایی بسه‌پێنێت له كاتی ڕوودانی هه‌ر سه‌رپێچییه‌ك
50هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
له پڕۆس������هی هه‌ڵبژاردندا یا له كاتی الدان له په‌یڕه‌و و ڕێنمایییه‌كانی كۆمسیۆن. دووه‌م :هاوبه‌ندی و كیانه سیاسییه‌كان به‌رپرسن له هه‌ر س������ه‌رپێچییه‌ك كه له‌الیه‌ن ئه‌ندامه‌كانیانه‌وه یا كاندیده‌كانی یا بریكاره‌كانی ئه‌نجام ده‌درێن. سێی����ه‌م :ئه‌نجوم������ه‌ن بۆی ههیه ئه‌و ڕێوش������وێنه س������زایانه‌ی خوارهوه بس������ه‌پێنێنت له كاتی ڕوودانی سه‌رپێچییه‌كی دیاریكراودا. أ -گه‌ڕاندنه‌وه‌ی واقعه‌ك������ه بۆ پێش كاتی ڕوودانی سه‌رپێچییه‌كه ئه‌گه‌ر بكرێت. ب -لێبڕینی دارایی ج -هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی په‌س������ندكردنی هاوبه‌ندی یا كیان یاخود كاندید. د -هه‌ڵوه‌ش������اندنه‌وه‌ی په‌س������ندكردنی ڕێگه‌دان به بریكاری كیانێكی سیاسی. ه -هه‌ڵوه‌ش������اندنه‌وه‌ی په‌س������ندكردنی تۆماركردنی ڕێكخراوی چاودێری یا هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ڕێگه‌پێدانی چاودێرێك.
مادده‌ی ()7
یه‌ك����ه‌م :بریاره‌كانی ئه‌نجومه‌ن كه په‌یوه‌س������تن به سكااڵكان له سێ ڕۆژنامه‌ی ڕۆژانه به هه‌ردوو زمانی عه‌ره‌بی و كوردی باڵو ده‌كرێنه‌وه. دووه‌م :زیانلێكه‌وتوو بۆی ههیه تانه له بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌ن بدات ،ئه‌مه‌ش له پێش ده‌سته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردنه‌كان له ماوه‌ی سێ ڕۆژ كه له ڕۆژی دوای باڵوكردنه‌وه‌ی بڕیارهكه ده‌ست پێ ده‌كات. سێیه‌م :تانه‌كه پێشكه‌شی نووسینگه‌ی نیشتمانی یا نووسینگه‌ی هه‌رێم یا نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن یا ڕاسته‌وخۆ پێشكه‌شی ده‌سته‌ی دادوه‌ری ده‌كرێت. چ����واره‌م :بڕیاره‌كانی ئه‌نجوم������ه‌ن ده‌رده‌كرێن له گه‌ڵ ئاگادارییه‌ك بۆ الیهنه په‌یوه‌ندیداره‌كان كه مافیان ههیه تانه بده‌ن.
مادده‌ی ()8
ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌س������ند كردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/14 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
په‌یڕه‌وی نوێكردنه‌وه‌ی ده‌نگده‌ران و خستنه‌ڕوو و تانه‌كانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان ب ه پشتبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خشراو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل��� ه یاس���ای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007 هه‌موارك���راو و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ()36 بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژماره ( )7بۆ ساڵی 2012 په‌یڕه‌وی نوێكردنه‌وه‌ی ده‌نگده‌ران و خستنه‌ڕوو و تانه‌كانی هه‌ڵبژاردن مادده‌ی 1
مه‌به‌س������ت له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمسی���ۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣نووسینگ���هی هه‌ڵبژاردنی پارێزگا :نووسینگه‌ی كۆمس������یۆنه ب������ۆ به‌ڕێوه‌بردن������ی هه‌ڵبژاردنه‌كان������ه ل������ه پارێزگاكاندا -٤بنك���هی تۆماركردن���ی ده‌نگ���ده‌ران :ش������وێنێك‌ه له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه دیاری ده‌كرێ������ت و بهڕێوه ده‌برێت، كه ده‌نگده‌ر له ڕێگه‌یه‌وه ده‌توانێت دڵنیا بێت له ڕاس������تیی زانیاریی������ه تاك������ه كه‌س������ییه‌كانی له تۆماری س������ه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران و ئه‌نجامدان������ی گۆڕانكاری تیایدا (زیادكردن، گۆڕین ،ڕاستكردنه‌وه ،سڕینهوه و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران) -٥تۆم���اری ده‌نگده‌ران :تۆمارێك������ه ناوی دهنگدهره ش������یاوه‌كانی تێدایه كه ده‌توانن له هه‌ڵبژاردنه‌كاندا ده‌نگ بده‌ن. -٦تۆم���اری سه‌ره‌تای���ی ده‌نگده‌ران���ی :تۆمارێك‌ه ناوی دهنگدهره شیاوه‌كان له‌خۆ ده‌گرێت پێش ئه‌نجامدانی
پڕۆسه‌كانی (زیادكردن ،گۆڕین ،ڕاستكردنه‌وه ،سڕینهوه و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران) -٧تۆم���اری كۆتای���ی ده‌نگ���ده‌ران :تۆمارێك‌ه ناوی ده‌نگ������دهره ش������یاوه‌كان له‌خۆ ده‌گرێت پ������اش ئه‌نجامدانی پڕۆسه‌كانی (زیادكردن ،گۆڕین ،ڕاستكردنه‌وه ،سڕینهوه و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران) -٨خستن���ه‌ڕووی تۆم���اری ده‌نگ���ده‌ران :بریتییه له توانس������تی ده‌نگده‌ران بۆ پش������كنینی تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران له ماوه‌یه‌كدا كه كۆمسیۆن دیاری ده‌كات. -٩تان���ه‌دان ل��� ه تۆم���اری ده‌نگ���ده‌ران :بریتییه له تانه‌دان له وردی������ی زانیارییه تۆماركراوه‌كانی نێو تۆماری سه‌ره‌تایی له الیه‌ن ئه‌و كه‌سانه‌ی كه مافی تانه‌دانیان ههیه به‌پێی ئهم پهیڕهوه. -١٠ده‌نگ���ده‌ری كۆچبه‌ر :ئه‌و عێڕاقیی‌ه كه به زۆری كۆچ������ی پێ كراوه له ش������وێنی دانیش������تنی به‌رده‌وامی بۆ شوێنێكی تر له ناو عێراق پاش 2003/4/9
مادده‌ی 2 شیاوبوون بۆ ده‌نگدان
پێویس������ته ده‌نگده‌ر ئه‌و مهرجه یاسایییانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدا بێت بۆ ئه‌وه‌ی به‌شداریی هه‌ڵبژاردن بكات:
ئاداری 2013
51
ێ عێڕاقی بێت. -١ده‌ب -٢ته‌واو شیاو بێت. -٣هه‌ژد‌ه س������اڵی ته‌مه‌نی ته‌واو كردبێت لهو ساڵه‌ی كه هه‌ڵبژاردنی تیادا ئه‌نجام ده‌درێت. -٤ده‌بێت تۆمار كرابێ������ت له تۆماری ده‌نگده‌ران به‌پێی په‌یڕه‌و و ڕێوشوێنه ده‌رچووه‌كانی كۆمسیۆن.
مادده‌ی 3 نوێكردنه‌وه‌ی تۆماركردنی ده‌نگده‌ران
-١تۆم������اری ده‌نگ������ده‌ران كه له الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ئاماده‌ك������راوه ،پش������ت ده‌به‌س������تێت ب������ه دات������ا به‌یس������ی سیس������ته‌می دابه‌شكردنی گشتیی پس������ووله‌ی خۆراك كه له هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی گش������تیی عێراق 2010پش������تی پێ به‌س������تراوه ،دواتر به‌پێی ئه‌و پهیڕهوه و به‌پێ������ی ئه‌و ڕێوش������وێنانه‌ی كۆمس������یۆن دایده‌نێت نوێ ده‌كرێت������هوه ،ئه‌مه‌ش به به‌كارهێنان������ی فۆڕمێك كه بۆ ئه‌و مهبهسته ئاماده كراوه -٢هه‌موو ئه‌و كه‌س������انه‌ی مه‌رجی یاسایییان تێدایه بۆ به‌ش������داریكردن له هه‌ڵبژاردنه‌كاندا و ناوی له ڕیزبه‌ندیی تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌راندا نه‌هاتبوو ،بۆیان ههیه داوا له بنك������هی تۆماركردن بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی ن������اوی له تۆماری ده‌نگده‌ران������دا دابنرێت پاش ئه‌وه‌ی به‌ڵگ‌ه س������ه‌لمێنه‌ره‌كان نیشان ده‌دات. ئه‌و ده‌نگه‌ر‌ه ش������یاوانه‌ی ناویان له تۆماری سه‌ره‌تایی ده‌نگده‌راندا هاتووه ،پێویسته زانیارییه‌كانیان نوێ بكهنهوه به‌پێی فۆڕمی نوێكردنه‌وه‌ی تۆمارهكه ،كه بۆ ئه‌و مهبهسته ئاماده كراوه به به‌كارهێنانی ش������وێنی (زیادكردن ،گۆڕین، ڕاستكردنه‌وه ،سڕینهوه و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران) -٤بۆ ده‌نگ������دهره كۆچبه‌ره ش������یاوه‌كان ههیه كه ناوی������ان له تۆماری س������ه‌ره‌تایی ده‌نگده‌راندا هاتووه، زانیارییه‌كانیان نوێ بكه‌ن������هوه به‌پێی تۆمارێك كه بۆ ئه‌و مه‌به‌س������ته ئاماده كراوه به به‌كارهێنانی شوێنی ده‌نگدانی كۆچبه‌ران. -٥كۆمسیۆن هه‌ڵده‌ستێ به كردنه‌وه‌ی بنكه‌كانی تۆمار به مه‌به‌س������تی نوێكرنه‌وه‌ی تۆم������اری ده‌نگده‌ران كه دواتر ده‌س������ت ب������ه كاره‌كانیان ده‌كه‌ن و لهو ش������وێن و ماوه‌یه‌ی له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه دیاری ده‌كرێت. -٦داوكاریی نوێكردنه‌وه‌ی زانیارییه‌كان (زیادكردن،
52هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
گۆڕین ،ڕاستكردنه‌وه ،سڕینهوه و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران) پێش یا پ������اش م������اوه‌ی دیاریك������راوی نوێكردنه‌وه‌ی تۆمارهكه وه‌رناگیرێن ،ئه‌و ماوه‌یه‌ش كۆمسیۆن دیاری ده‌كات. -٧جگه لهو كه‌سانه‌ی كه له تۆماری كۆتایی ده‌نگده‌ران تۆمار كراون ،كه‌سی تر بۆی نییه له هه‌ڵبژاردنه‌كاندا ده‌نگ بدات. -٨پش������ت به هه‌موو ئ������ه‌و زانیارییانه‌ی نێ������و تۆماری ده‌نگده‌ران ده‌به‌س������ترێت كه له پڕۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماردا ده‌ستكاری نه‌كراون. -٩پرۆس������هی نوێكردن������ه‌وه‌ی زانیارییه‌كانی تۆمارهكه تاكه كه‌س������ی یا له جیاتی ده‌بێت به‌پێی چه‌ند شوێنێك كه كۆمسیۆن دیاری ده‌كات.
مادده‌ی 4 خستنه‌ڕووی تۆماری ده‌نگده‌ران
-١تۆم������اری ده‌نگده‌ران و چه‌ند وێنه‌یه‌ك لهو فۆڕمانه‌ی زانیاری نوێیان له‌خۆ گرتوو‌ه له بنكه‌كانی تۆمار ده‌خرێنه‌ڕوو لهو ماوه‌یه‌ی كه كۆمسیۆن دیاری ده‌كات. -٢بۆ ده‌نگده‌ران و بریكاری كیانه سیاس������ییه‌كان ههیه سه‌ردانی بنكه‌كانی تۆماری ده‌نگده‌ران بكه‌ن لهو ماوه‌یه‌ی بۆ پڕۆس������هی نوێكردنه‌و‌ه دیاری كراوه له پێناو دڵنیابوون له ڕاس������تیی زانیارییه خراو‌ه ڕووه‌كان و ،پێشكه‌شكردنی تانه‌كان به‌پێی ئه‌و ڕێوش������وێنانه‌ی كۆمسیۆن دایده‌نێت لهو ماوه‌یه‌ی بۆی دیاری كراوه -٣چاودێ������ره ناوخۆی������ی و نێوده‌وڵه‌تیی������ه‌كان و ڕاگه‌یاندن������كاره‌كان و بریكاری كیانه سیاس������ییه‌كان بۆیان هه‌ی������ه چاودێریی پڕۆس������هی نوێكردنه‌وه‌و خس������تنه‌ڕووی تۆماری ده‌نگده‌ران بكه‌ن.
مادده‌ی 5 تانه‌دان ل ه تۆماری ده‌نگده‌ران
-١بۆ ده‌نگده‌ران ههیه تان������ه له زانیارییه‌كانیان بده‌ن، هه‌روه‌ك ب������ۆ ده‌نگده‌ران و بریكاری كیانه سیاس������ییه‌كان ههیه تانه له تۆماری ده‌نگده‌ران بده‌ن س������ه‌باره‌ت به‌وه‌ی پهیوهسته به زانیاریی كه‌سانی تر. -٢له‌ماوه‌ی خس������تنه‌ڕووی تۆماری ده‌نگده‌راندا بۆ هه‌م������وو ده‌نگده‌رێك ههیه به نووس������ین تانه له وردیی
تۆمار بدات یا تانه له هه‌ر گۆڕانكارییه‌كی تۆمار بدات، ئه‌مه‌ش به‌پێی فۆڕمێك كه بۆ ئهم مهبهسته ئاماده كراوه، به مه‌رجێك به‌ڵگه‌ی سه‌لمێنه‌ریان هه‌بێت و پێشكه‌شی به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌ی تۆمار ده‌كرێت كه ئه‌ویش ڕه‌وانه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری نووس������ینگه‌ی پارێزگای ده‌كات بۆ ئه‌وه‌ی لێی ورد ببێته‌وه جگه له‌وانه‌ی په‌یوه‌س������تن به زانیاری كه‌س������انی تر ،ئه‌مه‌ش له ماوه‌یه‌ك ك������ه به‌الی زۆره‌وه س������ێ ڕۆژه پاش كۆتایی ماوه‌ی خستنه‌ڕووی تۆمار و پێشكه‌شكردنی تانه‌كان. -٣بۆ ده‌نگده‌ران و بریكاری كیانه سیاس������ییه‌كان ههیه به نووس������ین تانه بده‌ن ،ئه‌مه‌ش به‌پێی فۆڕمێك كه بۆ ئه‌و مهبهسته ئامادهكراوه ده‌رباره‌ی دانانی كه‌سێك له تۆماری ده‌نگده‌ران له‌سه‌ر بنچینه‌ی: أ -نا عێراقی ب -کۆچ كردوو (مردوو) ج -هه‌ژد‌ه س������اڵی ته‌مه‌نی ته‌واو نه‌كردبێت لهو ساڵه‌ی كه هه‌ڵبژاردنی تیادا ئه‌نجام ده‌درێت. -٤هیچ تانه‌یه‌ك به‌بێ به‌ڵگه‌ی س������ه‌لمێنه‌ر وه‌رناگیرێت، ئه‌ركی سه‌لماندنیش������ی دهكهوێته ئه‌س������تۆی ئه‌و كه‌سه‌ی پێشكه‌شی كردووه. -٥تانه‌كان لهو ماوه‌یه‌دا پێش������كه‌ش ده‌كرێن كه بۆ ئه‌و پڕۆسهیه دیاریكراوه‌و به پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی كۆمسیۆن دای ده‌نێت.
-٦بڕی������اری به‌ڕێوه‌به‌ران������ی نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردنی پارێزگاكان كه په‌یوه‌ستن به پڕۆسه‌ی نوێكردنه‌وه‌ی تۆماری ده‌نگده‌ران شیاوی تانه لێ گرتنن له به‌رامبه‌ر ئه‌نجومه‌نی ێ ڕۆژدا ،كه ل������ه ڕۆژی دوای كۆمیس������ه‌ران له ماوه‌ی س������ مێژووی باڵوكردنه‌وه‌ی بڕیارهكه له نووس������ینگه‌ی پارێزگا ێ ده‌كات ،هه‌روه‌ها ده‌كرێت تانه و بنكه‌ی تۆمار ده‌س������ت پ بدرێت ل������ه بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌ن له به‌رامبه‌ر ده‌س������ته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٧تۆمارهكه ش������ێوه‌ی كۆتایی وه‌رده‌گرێت و ده‌نگدانی پ������ێ ده‌كرێت پاش وردبوونه‌و‌ه به‌ش������ێوه‌یه‌كی كۆتایی به‌و بڕیاران������هی ده‌رباره‌ی تان������ه‌دان له تۆماری س������ه‌ره‌تایی ده‌نگده‌ران و فۆڕم‌ه نوێكراوه‌كان ده‌درێن.
مادده‌ی 6 كارابوونی په‌یڕه‌و
كار ب������ه هیچ ده‌قێك ناكرێت كه پێچه‌وانه‌ی حوكمه‌كانی ئهم پهیڕهوه بێت
مادده‌ی 7 مێژووی جێبه‌جێكردن
ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/10/16 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
53
په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی لیستی كاندیده‌كان
ب ه پش���تبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خش���راو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل ه یاسای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ()11 ب���ۆ ساڵی 2007هه‌مواركراو و یاسای هه‌ڵبژاردن���ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ()36ی هه‌موار كراو بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی په‌سندكردنی لیستی كاندیده‌كان
په‌یڕه‌وی ژماره ( )8بۆ ساڵی 2012 كۆمسیۆنی بااڵی سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به پێی یاس������ای ژماره ( )11بۆ ساڵی 2007ی هه‌مواركراو دروست بووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م دهسهاڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمسیۆن ده‌سته‌یه‌كی پیشه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌سایه‌تیی مهعنهوییه و ملكهچه بۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
به‌شی یه‌كه‌م (زاراوه‌كــــان) مادده‌ی 1
مه‌به‌س������ت له‌م زاراوانه‌ی خ������واره‌وه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریان دیاری كراوه: -١كۆمسیۆن :كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣ده‌نگ����ده‌ر :ئ������ه‌و كه‌س������هیه ك������ه مه‌رج������ه یاسایییه‌كانی هاوواڵتیبوون و شیاوبوونی بۆ ده‌نگدان له هه‌ڵبژاردنه‌كان تێدایه. -٤یاسای هه‌ڵبژاردنه‌كان :یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زاو ناحیه‌كان ژماره ( )36بۆ ساڵی 2007ی هه‌مواركراو. 54هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
-٥كاندی����د :هه‌موو ئه‌و كه‌س������انه‌ی كه به فه‌رمی كاندیدكردنه‌كه‌ی په‌س������ند ده‌كرێت ب������ۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگا یا قه‌زا یا ناحیه. -٦بازن����هی هه‌ڵب����ژاردن :هه‌موو ئ������ه‌و ناوچه دیاریكراوانه‌ن كه به‌پێی یاس������ا ژماره‌یه‌ك كورسی بۆ دیاری كراوه. -٧نووسینگ����هی نیش����تمانی :نووس������ینگه‌ی سه‌ره‌كیی كۆمسیۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردن كه باره‌گاكه‌ی له به‌غدایه. -٨نووسینگ����هی هه‌ڵبژاردن����ی پارێزگ����ا: نووسینگه‌ی كۆمسیۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردنه‌كان له پارێزگا په‌یوه‌ندیداره‌كان. -٩كیانی سیاسی :ڕێكخراو یا حزبێكی سیاسییه، كه‌وا له چه‌ند ده‌نگده‌رێكی شیاو پێك دێت و پێكهوه كار ده‌كه‌ن له‌سه‌ر بنچینه‌ی هزر و به‌رژه‌وه‌ندیی هاوبه‌ش به ئامانجی ده‌ربڕینی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان و به‌ده‌ستهێنانی هێز و به‌خش������ینی توانس������ت ب������ه نوێنه‌ره‌كانیان بۆ خۆ هه‌ڵبژاردنیان بۆ پله‌یه‌كی گشتی ،به مه‌رجێك ئه‌و ڕێكخراوه یا حزبه وه‌كو كیانێكی سیاس������ی له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه په‌س������ند كرابێت ،له هه‌مان كاتدا ده‌س������ته‌واژه‌ی كیانی سیاسی تاكه كه‌سیش به ته‌نها ده‌گرێته‌وه.
-١٠هاوبه‌ندی :كۆبوونه‌وه‌ی دوو كیانی سیاسی یا زیاتره به مه‌به‌س������تی پێشكه‌ش������كردنی لیستێكی یه‌كگرتوو بۆ هه‌ڵبژاردنێكی دیاریكراو. -١١سه‌رۆكی كیانی سیاسی :ئه‌و كه‌سه‌یه كه به‌پێی په‌یڕه‌وی ناوخۆی كیانه‌كه سه‌رۆكایه‌تیی كیانی سیاسی ده‌كات و به سه‌رۆكیش پێناسه ده‌كرێت لهو داواكارییه‌ی كه پێشكه‌ش به كۆمسیۆن ده‌كرێت. -١٢سه‌رۆكی هاوبه‌ندی :ئه‌و كه‌سه‌یه كه كیانه سیاسییه هاوبه‌نده‌كان ڕێك ده‌كه‌ون كه به سه‌رۆكی ناوزه‌د بكه‌ن و بهرپرسه له هاوبهندییهكه له به‌رامبه‌ر كۆمس������یۆندا و به سه‌رۆكیش پێناس������ه ده‌كرێت لهو داوایه‌ی پێشكه‌شی كۆمسیۆن ده‌كرێت. -١٣هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی پێش����وو :هه‌ڵبژاردن������ی كۆمه‌ڵ������هی نیش������تمانی ،2005هه‌ڵبژاردنه‌كان������ی ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌رانی عێراقی ،2005هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان ،2009هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان و سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردس������تان -عێراق ،هه‌روه‌ها هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق 2010 ده‌گرێته‌وه. -١٤ده‌ست����هی دادوه‌ری����ی هه‌ڵب����ژاردن :ئه‌و ده‌س������ته‌یه‌یه كه له سێ دادوه‌ری دیاریكراو پێك دێت و له‌الیه‌ن دادگای ته‌میزه‌وه دیاری ده‌كرێن بۆ ڕامان لهو تانانه‌ی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه یا زیانلێكه‌وتووانی بڕیاره‌كان������ی ئه‌نجومه‌ن ڕاس������ته‌وخۆ ئاڕاس������ته‌یان كراوه.
مادده‌ی 2 (جێبه‌جێكردن)
• حوكمه‌كان������ی ئهم پهیڕهوه به‌س������ه‌ر پاڵێوراوانی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌ن������ی پارێزگا ڕێكنه‌خراوه‌کان له هه‌رێمێكدا جێبه‌جێ ده‌كرێن ،ئه‌مه‌ش به پشتبه‌س������تن به حوكمه‌كانی یاسای هه‌ڵبژاردن.
مادده‌ی 3 (كیان ه سیاسییه‌كان و كاندیده‌كان)
-١ب������ۆ ئه‌و كیانه سیاس������ییانه نیی������ه كه له الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه په‌سند نه‌كراون ،لیس������تی كاندیده‌كان پێشكه‌ش بكه‌ن.
-٢بۆ دوو كیانی سیاسی یا زیاتر ههیه هاوبه‌ندییه‌ك پێك بهێنن و لیستێك به ناوی پاڵێوراوه‌كانیان پێشكه‌ش بكه‌ن. -٣بۆ كیانه سیاسی و هاوبه‌ندییه‌كان ههیه لیستی كاندیده‌كانیان پێش������كه‌ش بكه‌ن بۆ به‌شداریكردن له بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن یا زیاتر ،له‌هه‌مان كاتدا بۆیان ههیه هاوبه‌ندی هاوبه‌ندی له‌گه‌ڵ كیانێكی سیاسی تر پێك بهێنن بۆ پێشكه‌ش������كردنی لیستی كاندیده‌كان بۆ بازنه‌كانی تری هه‌ڵبژاردن جگه لهوانه نه‌بێت كه وه‌كو تاكه كه‌س به‌شداریان كردووه. -٤له‌س������ه‌ر ئه‌و كیانه سیاس������ی و هاوبه‌ندییانه‌ی ده‌یانه‌وێت به‌ش������داریی هه‌ڵبژاردنه‌كان بكه‌ن له چه‌ند بازنه‌یه‌كی جۆراوجۆری هه‌ڵبژاردن ،پێویسته له هه‌ر بازنه‌یه‌كی هه‌ڵب������ژاردن لیس������تێكی كاندیدی جیاواز پێشكه‌ش بكه‌ن.
مادده‌ی 4 (لیستی كاندیده‌كان)
-١ده‌بێ������ت لیس������تی كاندیده‌كان ئ������ه‌و مه‌رجانه‌ی خواره‌وه‌ی تێدا بێت: أ -پێویسته ژماره‌ی كاندیده‌كانی لیسته‌كه له سێ كه‌س كه‌متر نه‌بێت ب -كیان������ی سیاس������ی ده‌بێ������ت پابه‌ن������د بێ������ت به ده‌س������ته‌به‌ركردنی ڕێ������ژه‌ی نوێنه‌رایه‌تیی ئافره‌تان له لیستی كاندیده‌كان به شێوه‌یه‌ك که له ( )%٢٥كه‌متر نه‌بێت. ج -ئه‌و دوو بڕگه‌ییه‌ی س������ه‌ره‌وه كیانی سیاسیی تاكه كه‌سی ناگرێته‌وه. -٢پێویسته هاوبه‌ندیی سیاسی ئینتیمای كاندیدان بۆ هه‌ر كیانێكی سیاسی نێو هاوبهندییهكه ڕابگه‌یه‌نێت، ئه‌مه‌ش ل������ه‌و كاته‌ی كه فۆڕمی پااڵوتن پێشكه‌ش������ی كۆمسیۆن ده‌كات. -٣له‌س������ه‌ر ئ������ه‌و كیان������ه سیاس������ییانه‌ی ك������ه په‌س������ندكردنه‌كه‌یان تایبهته بۆ نوێنه‌رایه‌تی ئافره‌تان، پێویس������ته لیستی كاندیده‌كانیان ته‌نها له ئافره‌ت پێك هاتبن. -٤بۆ كیانه سیاس������ییه‌كان یا هاوبه‌ندییه‌كان نییه كش������انه‌وه یا گۆڕین له لیستی كاندیده‌كانیان ئه‌نجام بده‌ن یا لیس������تێكی جی������اواز پێش������كه‌ش بكه‌ن پاش ئاداری 2013
55
كۆتاییهاتنی ماوه‌ی دیاریكراو بۆ په‌سندكردنی لیستی كاندیده‌كان ،ته‌نها له حاڵه‌تێكدا نه‌بێت كه كۆمسیۆن داوای ئهم������ه بكات ،ئهم������ه‌ش بۆ ئه‌وه‌ی لیس������ته‌كه مه‌رجه‌كانی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی تێدا بێت ،لهو حاڵه‌ته‌شدا پێویسته ئه‌و لیس������ته‌ی گۆڕانكارییه‌كانی تیادا كراوه پێش كۆتای������ی هاتنی ئه‌و ماوه‌یه بێ������ت ،كه له الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه بۆ په‌سندكردنی لیس������تی كاندیده‌كان دیاری كراوه. -٥پێویسته كیانه سیاسی و هاوبه‌ندییه‌كان لیستی كاندیده‌كانیان له نووسینگه‌ی هه‌مان پارێزگا پێشكه‌ش بكه‌ن ،كه ده‌یانه‌وێت خۆیانی تێدا كاندید بكه‌ن.
ده‌س������ته‌ی نیشتمانی بۆ لێپرس������ینه‌وه و دادپه‌روه‌ری بۆ ئه‌وه‌ی بزانێت ئایا ڕێوش������وێنه‌كانی لێپرسینهوه و دادپ������ه‌روه‌ری دهیانگرێتهوه ،ئه‌مه‌ش له ماوه‌ی ()10 ڕۆژ له مێژووی وه‌رگرتنی لیسته‌كان به پێچه‌وانه‌وه‌ش ناوه‌كان له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه به په‌سند داده‌نرێن، ئه‌گه‌ر پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌ش ده‌رچوو ،ئه‌وا ئه‌نجومه‌نی پارێزگا بۆی ههیه له ڕاستیی ئه‌ندامێتیی كاندیده‌كان بكۆڵێته‌وه -٣كاندیده‌كان ملكه‌چن بۆ په‌سندكردنیان له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه.
مادده‌ی 5 (شیاوبوونی پاڵێوراوان)
-١كۆمس������یۆن ماوه‌یه‌كی كاته‌ك������ی دیاری ده‌كات كه تیای������دا داواكارییه‌كانی په‌س������ندكردنی لیس������ی كاندیده‌كان������ی كیانه سیاس������ییه‌كان و هاوبه‌ندییه‌كان وه‌رده‌گرێت ،هیچ داواكارییه‌كی په‌سندكردنیش پێش یا پاش ئه‌و ماوه‌یه وه‌رناگیرێت. -٢ده‌بێت داواكارییهكه به‌و شێوه‌یه بنووسرێت كه كۆمسیۆن دایده‌ڕێژێت. -٣زانیارییه داواكراوه‌كانی گش������ت لیس������ته‌كان ئه‌مانه‌ی خوارهوه له‌خۆ ده‌گرێت: أ -ناوی كیانی سیاس������ی یا هاوبه‌ندی و ژماره‌ی په‌س������ندكردن و ژماره‌ی نوێن������ه‌ری ڕێپێدراوی و ئه‌و هۆیانه‌ی ده‌توانرێت په‌یوه‌ندی پێیه‌و بكرێت. ب -ناوی ئه‌و بازنه هه‌ڵبژاردنه‌ی كه هه‌ر لیس������تێك ده‌یه‌وێت تیایدا به‌شداریی هه‌ڵبژاردن بكات. ج -ن������اوی چوارینه ،ڕه‌گه‌ز ،ش������وێنی له‌دایكبوون، ش������وێنی نیش������ته‌جێبوون و پێكهاته ئه‌گه‌ر هه‌بوو بۆ هه‌موو كاندیدێك له‌س������ه‌ر هه‌موو لیستێك و هۆیه‌كانی په‌یوه‌ندی پێكردنی و ئیمزای. د -به‌ڵێننامه‌یه‌ك له هه‌ر كاندیدێكه‌وه به‌و شێوه‌یه‌ی كۆمسیۆن دایده‌ڕێژێت. -٤هه‌ر كاندیدێك ش������یاوبوونی كاندیدایه‌تی خۆی له ده‌س������ت ده‌دات ،ئه‌گه‌ر هاتوو زانیاریی نادروست پێش������كه‌ش بكات ،دواتریش تووش������ی لێپرسینه‌وه‌ی یاسایی ده‌بێته‌وه. -٥ئه‌گه‌ر هاتوو كۆمسیۆن لیستی كاندیده‌كانی به ته‌واوی ڕه‌ت كردهوه ،ئه‌وا كیانی سیاسی یا هاوبه‌ندی
-١مه‌رج������ه ،پاڵێ������وراو ده‌نگده‌رێكی ش������یاو بێت سه‌ره‌ڕای بوونی ئه‌و مه‌رجانه‌ی خوارهوه: أ -ده‌بێت عێراقییه‌كی ته‌واو شیاو بێت و سی ساڵی ته‌مه‌نی ته‌واو كردبێت له كاتی خۆ كاندید كردنیدا. ب -ده‌بێ������ت به‌الی كه‌م������هوه خ������اوه‌ن بڕوانامه‌ی به‌كالۆریۆس یا هاوتاكه‌ی بێت. ج -ده‌بێت خاوه‌ن ڕێچكه ،ئابڕو و ڕه‌فتارێكی باش بێت و به هیچ كه‌تنێكی له‌كه‌داركردنی شه‌ره‌ف حوكم نه‌درابێت. د -ده‌بێ������ت له ڕۆڵه‌كانی بازن������هی هه‌ڵبژاردن بێت به‌پێی تۆماری كه‌س������ێتی یا به‌ش������ێوه‌یه‌كی به‌رده‌وام تیایدا نیش������ته‌جێ بێت بۆ ماوه‌یه‌ك كه له ده س������اڵ كه‌مت������ر نه‌بێت ،به مه‌رجێك ئه‌و نیش������ته‌جێبوونه‌ی به مه‌به‌ستی گۆڕینی دیمۆگرافی نه‌بووبێت. ه -ده‌بێت سه‌ر به هێزه چه‌كداره‌كان و دامه‌زراوه ئه‌منیی������ه‌كان نه‌بێت له كات������ی خۆپااڵوتنی ،به‌اڵم ئه‌و كارمه‌نده مه‌ده‌نییانه ناگرێت������هوه كه له دامه‌زراوه‌و وه‌زاره‌ته ئه‌منییه‌كاندا كار ده‌كه‌ن. و -ده‌بێ������ت له‌وان������ه نه‌بێ������ت كه حوكمی یاس������ای لێپرسینه‌وه‌و دادپه‌روه‌ری دهیانگرێتهوه. ز -ده‌بێت به شێوه‌یه‌كی ناشه‌رعی له‌سه‌ر حسابی نیشتمانی یا دارایی گشتی ده‌وله‌مه‌ند نه‌بووبێت ،كه ئه‌مه‌ش به حوكمێكی دادوه‌ری سه‌لمێنرا بێت. -٢كۆمس������یۆن ن������اوی كاندی������ده‌كان ده‌نێرێت بۆ 56هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
مادده‌ی 6 (په‌سندكردنی لیستی كاندیده‌كان)
لێ ئ������اگادار ده‌كرێته‌وه تاكو بتوانێت لیس������تێكی تر پێش������كه‌ش بكات ،به مه‌رجێك له‌ماوه‌ی س������ێ ڕۆژ له به‌رواری ئاگاداركردنه‌وه‌كه ،لیسته نوێیه‌كه ڕاده‌ست بكات. -٦ئه‌گه‌ر هاتوو كۆمسیۆن ناوی چه‌ند كاندیدێكی له‌نێو لیس������ته‌كه‌دا ڕه‌ت كردهوه ،ئه‌وا هه‌ڵده‌ستێت به ئاگاداركردنه‌وه‌ی كیانی سیاس������ی ی������ا هاوبه‌ندی به بڕیاری ڕه‌تكردنه‌وه‌كه ،دواتر لیستی پاڵێوراوه‌كانی تر كه مه‌رجه‌كانیان تێدایه به لیستێكی دروستی كیانی سیاس������ی یا هاوبه‌ندی داده‌نرێت ،ته‌نها له‌حاڵه‌تێكدا نه‌بێت كه كیانه سیاسییهكه یا هاوبهندییهكه له ماوه‌ی سێ ڕۆژدا گۆڕانكاری له لیسته‌كه‌دا بكات. -٧ئه‌گه‌ر هاتوو ناوی كاندیده‌كان له ئاستی بااڵی ڕێپێ������دراو زیاتر بوو له ه������ه‌ر بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن، ئه‌وا كۆمس������یۆن هه‌ڵده‌س������تێ به ئاگاداركردنه‌وه‌ی كیانی سیاسی بۆ سڕینه‌وه‌ی پاڵێوراوه زیاده‌كان له ماوه‌ی (س������ێ ڕۆژدا) ،به پێچه‌وانه‌وه‌ش كۆمس������یۆن بۆی ههیه ئه‌و ناوانه بس������ڕێته‌وه ك������ه له دوا ناوه‌وه ده‌س������ت پێ ده‌كات ،بۆ ئه‌مه‌ش كیانه سیاس������ییهكه ی������ا هاوبه‌ندییه‌كه‌ی لێ ئ������اگادار ده‌كاته‌وه .به‌مه‌ش لیسته‌كه به دروست داده‌نرێت. -٨ئه‌گه‌ر هاتوو ناوی یه‌كێك له كاندیده‌كان له لیستی كیان و هاوبه‌ندیی سیاس������ی بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردنی دیاریكراو پاش كۆتایی ماوه‌ی خۆپاالوتن س������ڕایه‌وه، له‌به‌ر چه‌ند هۆكارێكی وه‌كو مردن یا په‌ككه‌وتن ،ئه‌وا پاشماوه‌ی لیسته‌كه به لیستێكی دروستی كاندیده‌كانی كیانه سیاس������ییهكه یا هاوبهندییهكه ده‌مێنێته‌وه لهو پارێزگایه. -٩ئه‌گ������ه‌ر هات������وو كاندیدێك ناوی ل������ه زیاتر له لیس������تێكدا یا بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن هاتبوو ،یا ئه‌گه‌ر كیانه‌كه له‌مه به‌شدار بوو ،ئه‌وا كۆمسیۆن بۆی ههیه ڕێوشوێنی پێویست بگرێته‌به‌ر دژی كیانه سیاسییهكه
ی������ا كاندیده‌كه كه یه‌كێك لهو ڕێوش������وێنانه بریتییه له كشانه‌وه‌ی ناوی كاندید. -١٠بۆ هیچ كیانێكی سیاس������ی ی������ا هاوبه‌ندییه‌ك نیی������ه له هه‌ڵبژاردن بكش������ێتهوه له ه������ه‌ر بازنه‌یه‌كی هه‌ڵبژاردن پ������اش كۆتایی هاتنی ماوه‌ی دیاریكراو بۆ بڕیاردان له‌سه‌ر په‌س������ندكرددنی كاندیده‌كان له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه. -١١له‌س������ه‌ر كۆمسیۆن پێویس������ته ناوی پاڵێوراوه په‌سندكراوه‌كان باڵو بكاتهوه ئه‌مه‌ش له ماوه‌یه‌ك كه كه‌متر نه‌بێت له ( )30ڕۆژ پێش ڕۆژی ده‌نگدان. -١٢كیان������ه سیاس������ییه‌كان و كاندی������ده‌كان مافی ئه‌وه‌ی������ان ههیه تانه له بڕیاری كۆمس������یۆن تایبه‌ت به ڕه‌تكردنه‌وه‌ی په‌س������ندكردنی لیستی پاڵێوراوان بده‌ن له‌پێش ده‌سته‌ی دادوه‌ریی هه‌ڵبژاردنه‌كان و له‌ماوه‌ی ( )3ڕۆژدا كه له ڕۆژی دوایی دوا ڕۆژی باڵوكردنه‌وه‌ی له ڕۆژنامه‌كان ده‌ست پێ ده‌كات.
مادده‌ی 7 بڕیاره‌كانی كۆمسیۆن
• كۆمس������یۆن میكانیزمه‌كان������ی جێبه‌جێكردن������ی په‌یڕه‌وه‌كان������ی داده‌نێ������ت له به‌رامبه‌ر ه������ه‌ر كیانێكی سیاسی یا هاوبه‌ندییه‌ك كه پێكدێت له شیاونه‌بوونی كاندیده‌كان ،كێشانه‌وه‌ی په‌سندكردنی كیانی سیاسی یا هاوبه‌ندی.
مادده‌ی 8 جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌و
ئ������ه‌م په‌ی������ڕه‌وه جێبه‌ج������ێ ده‌كرێت ل������ه مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/11/21 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
57
په‌یڕه‌وی كاندیده‌كانی كورسیی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان ب ه پشتبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خشراو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل��� ه یاس���ای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ( )11ب���ۆ ساڵی 2007 هه‌مواركراو و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ()36ی هه‌موار كراو بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژمار ه ( )9بۆ ساڵی 2012
په‌یڕه‌وی كاندیده‌كانی كورسیی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان مادده‌ی 1 (زاراوه‌كان)
مه‌به‌ست له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریاندا دیاریكراوه: -١ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن. -٢كورسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان :ئه‌و كورسییانه‌ن كه تایبه‌تن ب������ه ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان بۆ ئه‌و پێكهاتانه‌ی له مادده‌ی ()52ی یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و ق������ه‌زاو ناحیه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ س������الی 2008هاتوون. -٣كورسییه گشتییه‌كان :ئه‌و كورسییانه‌ن كه له مادده‌ی ()24ی یاسای هه‌ڵبژاردنی یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ ساڵی 2008هاتوون. -٤لیستی كورسییه‌كانی تایبه‌ت به پێكهاته‌كان :بریتین له لیستی ئه‌و كاندیدانه‌ی ده‌یانه‌وێت خۆیان تۆمار و كاندید بكه‌ن بۆ كورس������ییه‌كانی تایبه‌ت ب������ه پارێزگاكانی به‌غدا، نهینهوا ،به‌سرا و واست. -٥لیستی كورسییه گشتییه‌كان :بریتین له لیستی كیانه سیاسییه‌كان و هاوبهندییه په‌سندكراوه‌كان به‌پێی په‌یڕه‌وی ژماره ( )1بۆ ساڵی .2012
58هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
مادده‌ی 2 كورسیی تایبه‌ت ب ه پێكهاته‌كان و كاندیده‌كان
-١ئه‌و پێكهاتانه‌ی خوارهوه ژماره‌یه‌ك كورسییان له ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان پێ ده‌درێت ،ئه‌ویش به‌و شێوه‌یه‌ی خوارهوه: أ -به‌غدا :یه‌ك كورسی بۆ مه‌سیحییه‌كان ،یه‌ك كورسی بۆ سابیئه‌ی مه‌ندائی و یه‌ك كورسی بۆ كوردی فه‌یلی ب -نهینهوا :یه‌ك كورسی بۆ مه‌سیحییه‌كان ،یه‌ك كورسی بۆ ئێزدییه‌كان و یه‌ك كورسی بۆ شه‌به‌ك. ج -به‌سرا :یه‌ك كورسی بۆ مه‌سیحییه‌كان. د -واست :یه‌ك كورسی بۆ كورده فه‌یلییه‌كان -٢ئه‌و كیانه سیاسییانه‌ی كه نوێنه‌رایه‌تی پێكهاته‌كان ده‌كه‌ن و له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه په‌سند كراون ،دوو بژارده‌یان له‌پێشه :خۆ كاندیدكردن بۆ كورسییه گشتییه‌كان یان ئه‌و كورسیانه‌ی تایبه‌تن به پێكهاته‌كان (كۆتا).
مادده‌ی 3 جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌و
ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/11/21 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
په‌یڕه‌وی هه‌ڵمه‌ته‌كانی هه‌ڵبژاردن ب ه پش���تبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خش���راو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیس���ه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌ش���ته‌م) ل ه یاسای كۆمسیۆنی ب���ااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ()11ی هه‌موارك���راو بۆ ساڵ���ی 2007و یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و قه‌زا و ناحیه‌كان ژمار ه ()36ی هه‌موار كراو بۆ ساڵی 2008بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژمار ه ( )10بۆ ساڵی 2012
په‌یڕه‌وی هه‌ڵمه‌ته‌كانی هه‌ڵبژاردن كۆمس������یۆنی بااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌پێی یاسای ژماره ()11ی هه‌مواركراو بۆ ساڵی 2007دروست بووه بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌نیا ببێته یه‌كه‌م دهسهاڵتی هه‌ڵبژاردن له عێراقدا ،هه‌روه‌ها كۆمس������یۆن ده‌س������ته‌یه‌كی پیشه‌یی و بێالیهنه كه خاوه‌ن كه‌س������ایه‌تیی مهعنهوییه و ملكهچه بۆ چاودێریی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران.
مادده‌ی 1 (زاراواكان)
مه‌به‌س������ت له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتییه لهو مانایه‌ی له به‌رامبه‌ریاندا دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢ئه‌نجومه‌ن :ئه‌نجومه‌نی كۆمسیۆن -٣یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ه‌كان :یاس������ای هه‌ڵبژاردن������ی ئه‌نجومه‌ن������ی پارێزگا و قه‌زا و ناحی������ه‌كان ژماره ()36ی هه‌مواركراو بۆ ساڵی .2007 -٤هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن :بریتییه له هه‌ڵمه‌تی ڕاگه‌یاندن و ڕازیكردنی ش������ه‌رعی ك������ه له‌الیه‌ن كیانی سیاس������ی یا
هاوپه‌یمانی������ی سیاس������ی یا كاندیده‌و‌ه به‌ڕێ������وه ده‌برێت بۆ ڕازیكردنی ده‌نگده‌ران ،بۆ ئ������ه‌وه‌ی ده‌نگ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی ئه‌وان بده‌ن. -٥ڕێس������اكانی ڕه‌فتار :ئه‌و ڕێس������ایانه‌ن ك������ه له‌الیه‌ن كۆمس������یۆنهوه ده‌رده‌چ������ن و تایبه‌تن به ڕه‌فت������اری كیانه سیاسییه به‌شداربووه‌كانی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن. -٦كیانی سیاس������ی :ڕێكخراوێك یا حزبێكی سیاس������ی یا كه‌س������ێك‌ه كه نی������ازی خۆكاندیدكردنی به ته‌نها ههیه بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كان ،به‌مه‌رجێك به فه‌رمی له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه وه‌كو كیانێكی سیاسی په‌سند كرابێت. -٧هاوبه‌ن������دی :كۆبوون������ه‌وه‌ی دوو كیانی سیاس������ی یا زیاتره به مه‌به‌ستی پێشكه‌شكردنی لیستێكی یه‌كگرتوو بۆ هه‌ڵبژاردنێكی دیاریكراو. -٨كاندی������د :هه‌م������وو ئه‌و كه‌س������انه‌ی كه ب������ه فه‌رمی كاندیدكردنه‌كه‌ی په‌سند ده‌كرێت بۆ ئه‌نجومه‌نی پارێزگا یا قه‌زا و یا ناحیه. -٩نووس������ینگه‌ی هه‌ڵبژاردن������ی پارێزگا :نووس������ینگه‌ی كۆمس������یۆنه بۆ به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ڵبژاردن������ه‌كان له پارێزگا په‌یوه‌ندیداره‌كان.
ئاداری 2013
59
مادده‌ی 2 (ماوه‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن)
یه‌ك������ه‌م :ب������ۆ كیان������ه سیاس������ی ،هاوپه‌یمان������ی و كاندید‌ه په‌سندكراوه‌كان ههیه ده‌ست به هه‌ڵمه‌ته‌كانی هه‌ڵبژاردن بكه‌ن له مێژووی په‌س������ندكردنی كاندیده‌كانیانه‌وه ،به مه‌رجێك پێش ( )24كاتژمێر له كاتی كردنه‌وه‌ی ده‌نگده‌ران ڕابگیرێت. دووه‌م :هه‌ڵمه‌ته‌كانی هه‌ڵبژاردن بۆ گشت كیانه سیاسی، هاوپه‌یمانی و كاندید‌ه په‌سندكراوه‌كان ئازاد‌ه و ئه‌مه‌ش له چوارچێوه‌ی یاسا و په‌یڕه‌وه‌كانی كۆمسیۆن.
مادده‌ی 3 (مه‌رجه‌كانی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن)
یه‌ك������ه‌م :ئه‌مینداریه‌تی������ی به‌غ������دا و ش������اره‌وانیی‌ه په‌یوه‌ندی������دداره‌كان له پارێزگاكان ب������ه هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ كۆمس������یۆن ،ئه‌و ش������وێنانه دیاری ده‌كه‌ن كه به‌كارهێنانی پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن و هه‌ڵواس������ینی ئاگاداریی هه‌ڵبژاردنی تیایدا قهدهغه ده‌كرێت ،ئه‌مه‌ش ب������ه درێژایی م������اوه‌ی پێ������ش ڕۆژی هه‌ڵبژاردنه‌كان، هه‌روه‌ها باڵوكرنه‌وه‌ی هه‌ر ئاگادارییه‌ك و پڕۆگرامێك و وێنه‌ی كاندیده‌كان له بنكه‌كانی ده‌نگداندا قهدهغه ده‌كرێت. س������ێیه‌م :به‌كارهێنانی كه‌ره‌سه‌ی هه‌ڵواسین یا نووسین له‌س������ه‌ر دی������واره‌كان قهدهغهیه ل������ه كات������ی پروپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردندا. چ������واره‌م :ناكرێت فه‌رمانگه‌كان������ی ده‌وڵه‌ت و خانه‌كانی خواپه‌رس������تی و س������امان و مولكه‌كانی ت������ری وه‌كو ده‌زگا ئه‌منی و سه‌ربازییه‌كان بۆ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن به‌كار بهێنرێن. پێنجه‌م :خۆ به‌دوور ده‌گیردرێت له به‌كارهێنانی دروشمی فه‌رمیی ده‌وڵه‌ت له كۆبوونه‌وه و ڕاگه‌یاندن و باڵوكراوه‌كانی هه‌ڵبژاردن ،هه‌روه‌ها لهو نووس������ین و وێنانه‌ی له هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردندا به‌كار ده‌هێندرێن. شه‌شه‌م :كارمه‌ندی فه‌رمانگه‌كانی ده‌وڵه‌ت و دهسهاڵتی خۆجێییه‌كان به گش������تی بۆیان نییه پله‌وپای‌ه وه‌زیفییه‌كان بقۆزنه‌وه بۆ هه‌ڵسان به هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی خۆی������ان یا ه������ه‌ر كاندید یا كیانی سیاس������ی یا كاریگه‌ری خستنه‌سه‌ر ده‌نگده‌ران. حه‌وت������ه‌م :پێویس������ته كیان������ه سیاس������ییه‌كان و
60هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
هاوپه‌یمانییه‌تییه‌كان و كاندی������ده‌كان خۆیان به‌دوور بگرن له ده‌رخستنی به‌یاننامه‌ی هه‌ڵبه‌س������تراو یا ته‌شهیركردن به كاندیدێك یا كیانێكی سیاس������ی به‌شداربووی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن و یا دژی كۆمسیۆن. هه‌ش������ته‌م :پێویس������ته هه‌موو كیانێكی سیاس������ی و هاوپه‌یمانیه‌کی به‌ش������داربووی هه‌ڵبژاردنه‌كان خۆیان به دوور بگ������رن له‌وه‌ی هه‌ڵمه‌ت������ی هه‌ڵبژاردنیان ببێته هۆی ورووژاندنی هه‌س������تی نه‌ته‌وایه‌تی ،ئایینی ،تایفی، هۆزایه‌تی یاخود هه‌رێمی له‌نێو هاوواڵتیاندا ،جا چ له ڕێگه‌ی دروش������مه‌كان یا وێنه‌كان یا هه‌ڵواسراوه‌كانی س������ه‌ر دیوار یا په‌خش������ی ته‌له‌فزیۆنی و ڕادیۆ و یا به هه‌ر هۆیه‌كی تری ڕاگه‌یاندن و گه‌یاندنی جۆراوجۆری تر بێت. نۆیه‌م :هیچ كیانێكی سیاس������ی ی������ا هاوپه‌یمانییه‌ك بۆی نییه له ماوه‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردندا هه‌ڵسێ به به‌خشینی دیاری و هاوكاری یا هه‌ر سوودێكی تر بۆ ئه‌وه‌ی كاریگه‌ری بخاته سه‌ر ده‌نگده‌ران. ده‌ی������ه‌م :له‌س������ه‌ر كیان������ه سیاس������ییه‌كان و هاوپه‌یمانییه‌تیی������ه‌كان و كاندیده‌كان پێویس������ته خۆیان به‌دوور بگرن ل������ه به‌كارهێنانی توندڕه‌وی و ڕق و كینه و تۆقاندن یا هاوكاریكردن������ی تیرۆر و ئه‌نجامدانی ،یا هاندان بۆ ئهم كارانه له كاتی هه‌ڵمه‌ته‌كانی هه‌ڵبژاردن، ئهم������ه‌ش له ڕێگ������هی ده‌ربڕینیان له ڕوانگ������ه و وتار و هه‌ڵواسراوه‌كانیان یا له ڕێگه‌ی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندنی بینراو و بیستراو یا هه‌ر هۆیه‌كی ترهوه. یازده‌هه‌م :هیچ الیه‌نێك بۆی نییه خه‌رجی پروپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن له دارایی گش������تی یا له بودجه‌ی وه‌زاره‌ته‌كان ی������ا وه‌قفه‌كان دابین بكات ،هه‌روه‌ه������ا بۆی نییه هاوكاریی ده‌ره‌كی بۆ ئهم مهبهسته وه‌ربگرێت. دوازده‌هه‌م :پابه‌ندبوون به ده‌س������تدرێژینه‌كردن‌ه س������ه‌ر هه‌ر پروپاگه‌نده‌یه‌كی تری هه‌ڵبژاردن كه تایبه‌تن به كیانه سیاسی و هاوپه‌یمانی و كاندیده‌كانی تر. سێزده‌هه‌م :ناكرێت ئاگاداریی هه‌ڵواسین یا دابه‌شكردنی كارنامه یا پس������وول‌ه به ن������اوی كاندیدێكه‌وه بكرێت ،كه له ده‌رخسته‌ی كاندیده‌كان تۆمار نه‌كرابێت. چوارده‌هه‌م :هیچ كارمه‌ندێك������ی فه‌رمانگه‌كانی ده‌وڵه‌ت یا ئه‌ندامانی ده‌س������ته‌ی خۆجێیه‌تی بۆی������ان نییه له ڕۆژی ێ به دابه‌شكردنی كارنامه‌كه‌ی یا به‌هۆی ده‌نگداندا هه‌ڵبست كه‌سێكی ترهوه ئه‌م‌ه بكات.
پازده‌هه‌م :هه‌موو كیانێكی سیاسی یا هاوپه‌یمانییه‌تییه‌كی په‌سندكراو له سه‌ری پێویسته خه‌رجی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی خۆی دابین بكات ،به مه‌رجێك داهاته‌كانی شه‌رعی بن. ش������ازده‌هه‌م :بۆ هه‌موو كاندی������ده‌كان قهدهغهیه وێنه‌و ناوی سه‌رۆكی هاوپه‌یمانی و كیانه سیاسییه‌كانی تر به‌كار بهێنن له پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردندا.
مادده‌ی 4 (ئاسه‌واره‌كانی سه‌رپێچیكردن ل ه مه‌رجه‌كانی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن)
یه‌ك������ه‌م :لیژنه‌ی چاودێریكردن گرفتی نووس������ینگه‌كانی هه‌ڵبژاردن������ی پارێزگاكان ده‌گرنه ئه‌س������تۆ به هه‌ماهه‌نگی له‌گ������ه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان و فه‌رمانگه‌كانی ش������اره‌وانی ب������ۆ چاودێریكردنی س������ه‌رپێچییه‌كانی تایبه‌ت به هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن. ێ به‌سه‌ر دووه‌م :كۆمس������یۆن بۆی ههیه سزا بس������ه‌پێن هه‌ر كیانێكی سیاس������ی ی������ا هاوپیمانییه‌تییه‌ك یا كاندیدێك كه س������ه‌رپێچی ئهم پهیڕهوه یا ڕێس������اكانی ڕه‌فتار بكات، ئه‌م‌ه جگه له خس������تنه‌به‌ری ڕێوش������وێنی یاسایی تایبه‌ت به پراكتیزه‌كردنی ئه‌و س������زایانه‌ی ده‌قه‌كه‌یان له یاس������ای هه‌ڵبژاردندا هاتووه. س������ێیه‌م :كیانه سیاسییه‌كان له س������ه‌رپێچی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵب������ژاردن ئاگادار ده‌كرێنه‌وه ،ئه‌مه‌ش به به‌رزكردنه‌وه‌ی له م������اوه‌ی ( )3ڕۆژ ل������ه مێ������ژووی ئاگاداركردنه‌وه‌كه به پێچه‌وانه‌ش سزایه‌كه دوو ئه‌وه‌نده ده‌بێته‌وه ،له حاڵه‌تێكدا ئه‌گه‌ر كیانی سیاسی خۆی بێ خاوه‌ن نه‌زانی ،ئه‌وا ناوی
كیانه س������ه‌رپێچیكردووه‌كان له هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن باڵو ده‌كرێته‌وه. چواره‌م :له‌سه‌ر كیانه سیاسییه‌كان پێویسته كه‌لوپه‌لی پڕوپاگه‌ن������ده‌ی هه‌ڵبژاردن له ماوه‌ی ( )30ڕۆژ پاش ڕۆژی هه‌ڵب������ژاردن كۆ بكهنهوه ،به پێچه‌وان������هوه ده‌بێت تێچووی كۆكردن������ه‌وه‌ی ئه‌و كه‌لو‌په‌الن‌ه بگرێته ئه‌س������تۆ ،كه له‌الیه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت������ی و فه‌رمانگه‌كان������ی ش������اره‌وانی دی������اری ده‌كرێت. پێنج������ه‌م :بارمت������ه داراییه‌كان������ی كیان������ه سیاس������ییه س������ه‌ركه‌وتووكان بۆی������ان ناگه‌ڕێته‌و‌ه ته‌نه������ا له پاش دانی گوژمه‌ی البردنی سه‌رپێچییه‌كان به شاره‌وانی نه‌بێت ،به‌الم ئه‌گه‌ر هاتوو بارمت‌ه داراییه‌كان به‌ش������ی نه‌كرد یا له كیانه سیاسییه س������ه‌رنه‌كه‌وتووه‌كان بوو ،ئه‌وا له‌سه‌ری پێویسته گوژمهكه ل������ه ماوه‌ی ( )10ڕۆژ بدات ،ب������ه پێچه‌وانه‌وه‌ش تووشی ڕێوشوێنی یاسایی ده‌بێت. شه‌شه‌م :سكااڵكانی تایبه‌ت به پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن ئاڕاس������ته‌ی نووسینگه‌ی نیشتمانیی نووسینگه‌ی كۆمسیۆن له پارێزگاكان ده‌كرێن به‌پێی په‌یڕه‌وی س������كااڵ و تانه‌كانی هه‌ڵبژاردنی ژماره ( )6بۆ ساڵی .2012
مادده‌ی 5 (جێبه‌جێكردنی په‌یڕه‌و)
ئهم پهیڕهوه جێبه‌جێ ده‌كرێت له مێژووی په‌سندكردنی له‌الیه‌ن ئهنجومهنهوه له .2012/12/18 ئه‌نجوومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
61
په‌یڕه‌وی ده‌نگدان و ژماردن و جیاكردنهوه ب ه پشتبه‌ستن ب ه دهسهاڵتی به‌خشراو ب ه ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران ل ه مادده‌ی ( )4بڕگه‌ی (هه‌شته‌م) ل ه یاسای كۆمسیۆنی بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان ژمار ه ()11 ب���ۆ ساڵ���ی 2007هه‌مواركراو و یاس���ای هه‌ڵبژاردن���ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا و ق���ه‌زا و ناحیه‌ك���ان ژمار ه ()36ی هه‌موار بۆ ساڵ���ی 2008كراو بڕیارماندا ب ه ده‌ركردنی ئهم په‌یڕه‌وه‌ی خوارهوه:
په‌یڕه‌وی ژمار ه ( )11بۆ ساڵی 2013
په‌یڕه‌وی ده‌نگدان و ژماردن و جیاكردنهوه به‌شی یه‌كه‌م (زاره‌وه‌کان)
مه‌به‌س������ت له‌م زاراوانه‌ی خوارهوه بریتییه لهو مانایه‌ی که له به‌رامبه‌ریاندا دیاری كراوه: -١كۆمس������یۆن :كۆمس������یۆنی ب������ااڵی س������ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان. -٢كارمه‌ندی ده‌نگدان :ئه‌و كه‌س������هیه كه گرێبه‌ستی له گه‌ڵ ده‌كرێت به مه‌به‌ستی كاركردن له گه‌ڵ كۆمسیۆن لهو ماوه‌یه‌ی كۆمسیۆن دیاری ده‌كات ،به‌پێی مه‌رج و ڕێكاری و ڕێساكانی ڕه‌فتار كه له كۆمسیۆنهوه ده‌رده‌چن و خۆیشی ئیمزای له‌سه‌ر ده‌كات. -٣بنكه‌ی ده‌نگدان :ئه‌و ش������وێنهیه كه تیایدا پڕۆسه‌ی ده‌نگدان بهڕێوه ده‌چێت كه وێستگه‌یه‌كی ده‌نگدان یا زیاتر له خۆی ده‌گرێت. -٤وێستگه‌ی ده‌نگدان :شوێنێك‌ه له چوارچێوه‌ی بنكه‌ی ده‌نگداندا ك������ه تیایدا تیمێكی كارمه‌ن������دان كار ده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی ده‌نگ������ده‌ره‌كان بتوانن ده‌نگ بده‌ن .هه‌روه‌ها تیایدا پڕۆس������هی تۆماركردن و جیاكردنه‌وه‌ی ده‌نگی ده‌نگده‌ران ئه‌نجام ده‌درێت. -٥بنكه‌ی ژم������اردن و جیاكردنهوه ل������ه پارێزگادا :ئه‌و ش������وێنهیه كه له پارێزگاكاندا ئامادهكراوه بۆ ئه‌نجامدانی
62هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
پڕۆس������هی ژماردن و جیاكردنه‌وه‌ی كاغه‌زه‌كانی ده‌نگدانی تایبه‌ت به س������ه‌ربازه‌كان و هێزه‌كانی ئاسایش������ی ناوخۆ، ده‌نگدان������ی كۆچب������ه‌ران ،زیندانیان ،ده‌ستبه‌س������ه‌ره‌كان و نه‌خۆشه‌كانی له نه‌خۆشخانه‌كان خه‌وێنراون. -٦بنك������هی تۆماركردنی زانیارییه‌كان :ئه‌و ش������وێنهیه له نووس������ینگه‌ی نیش������تمانی كه تایبهته ب������ه تۆماركردن و كۆكردن������ه‌وه‌ی ده‌نگی كاندید و كیانه سیاس������ییه‌كان له هه‌ڵبژاردندا. -٧تۆماری ده‌نگده‌ران :لیس������تێك‌ه ل������ه ناوی دهنگدهره ش������یاوه‌كان پێك دێ������ت ،ئه‌مه‌ش ب������ه پێی دوا پڕۆس������هی نوێكردنه‌وه‌ی تۆمارهكه كه كۆمسیۆن ئه‌نجامی داوه.
به‌شی دووه‌م (به‌پرسیاریه‌تیی به‌ڕێوه‌بردنی بنكه‌ی ده‌نگدان و پڕۆسه‌ی ژماردن و جیاكردنهوه)
-١بنكه‌كانی ده‌نگدان له ش������وێنی گونجاو داده‌نرێن له گشت شوێنه‌كانی عێراق. -٢به‌رپرس������یاریه‌تی هه‌ر بنكه‌یه‌كی ده‌نگدان دهكهوێته ئه‌س������تۆی ڕێكخه‌رێ������ك (به‌ڕێوه‌ب������ه‌ر) كه هه‌ڵده‌س������تێ به ڕێكخستنی كاره‌كانی بنكه‌كه‌و كارمه‌نده‌كانی به هه‌ماهه‌نگی له گه‌ڵ هێزه‌كانی ئاس������ایش بۆ پاراستنی بنكهكه ته‌رخان
كراون .هه‌روه‌ها بهرپرسه له به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌ی لق كه سه‌ر به خۆیه‌تی. -٣به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ر وێس������تگه‌یه‌كی ده‌نگدان دهكهوێته ئه‌ستۆی كارمه‌ندێك (به‌ڕێوه‌به‌ری وێستگه) كه سه‌رپه‌رشتی كارمه‌ندانی هه‌ڵبژاردن لهو وێستگه‌یه‌د‌ا ده‌كات. -٤پرۆس������هی جیاكردن������هوه و ژماردن������ی ده‌نگ������ی هه‌ڵبژاردنه‌كان له وێس������تگه‌ی ده‌نگ������دان ئه‌نجام ده‌درێت، ئهم������ه‌ش له گ������ه‌ڵ كۆتاییهاتنی پڕۆس������هی ده‌نگدان ،ته‌نها ده‌نگدانی تایب������ه‌ت و ده‌نگدانی كۆچب������ه‌ران نه‌بێت كه له بنكه‌كانی ژماردن و جیاكردنه‌وه‌ی سه‌ر به نووسینگه‌كانی هه‌ڵبژاردنی پارێزگاكان بهڕێوه ده‌چێت. -٥به‌ڕێوه‌بردن������ی جیاكردن������هوه و ژماردنی ده‌نگه‌كان ده‌كه‌وێت������ه ئه‌س������تۆی كارمه‌ندی به‌رپرس������ی وێس������تگه‌ی ده‌نگدان ،هه‌روه‌ها كارمه‌ندانی وێستگه‌كه به ئه‌نجامدانی ئهم پڕۆسهیه هه‌ڵده‌ستن.
به‌شی سێیه‌م (ئه‌و كه‌سانه‌ی ڕێگه‌یان پێ ده‌درێت بچن ه نێو بنكه‌كانی دهنگدانهوه)
-١ئه‌و كه‌س������انه‌ی خوارهوه ڕێگه‌یان پێ ده‌درێت بچن‌ه نێو بنكه یا وێستگه‌ی دهنگدانهوه و له‌وێش بمێننه‌وه: أ -كارمه‌ندانی ده‌نگدان. ب -كارمه‌ندی كۆمسیۆن كه ڕێگه‌یان پێ دراوه. ج -ئه‌ندام‌ه ڕێپێدراوه‌كانی نهتهوه یه‌كگرتووه‌كان. د -بریكاره‌كانی كیان و هاوپه‌یمانییه سیاسییه‌كان. ه -چاودێران������ی هه‌ڵبژاردنی ناوخۆیی و نێوده‌وڵه‌تی كه ڕێگه‌یان پێ دراوه. و -نوێنه‌رانی هۆیه‌كانی ڕاگه‌یاندن كه ڕێگه‌یان پێ دراوه. -٢كۆمسیۆن ژماره‌یه‌ك بریكاری كیانه سیاسییه‌كان و چاودێری هه‌ڵبژاردن دیاری ده‌كات ،كه بۆیان ههیه بوونیان هه‌بێت له هه‌ر وێستگه یا بنكه‌یه‌كی ده‌نگداندا. -٣ڕێگه نادرێت به بردنه ژووره‌وه‌ی ئامێری وێنه‌گرتن و وێنه‌كێش������انی فۆتۆگراف������ی بۆ ناو بنكه یا وێس������تگه‌ی ده‌نگدان به‌بێ ڕه‌زامه‌ندیی پێشتری كۆمسیۆن ،كۆمسیۆن چه‌ند بنكه‌یه‌ك دیاری ده‌كات بۆ هه‌ڵسان به‌م چاالكییانه و ناكرێت وێنه گرتنه‌كه نیازی ده‌نگده‌ر ئاشكرا بكات ،ئه‌گه‌ر بێت و خۆیش������ی ڕازی بێت هه‌روه‌ك ناكرێت چاوپێكه‌وتنی ڕۆژنامه‌وانی له نێو بنكه‌ی ده‌نگداندا ئه‌نجام بدرێت. -٤هه‌موو ئه‌وانه‌ی دهچنه نێو بنكه‌ی ده‌نگدان ،ملكه‌چن
بۆ پشكنین ،هیچ كه‌سێك بۆی نییه هیچ جانتا یا شتی تری لهو شێوه‌یه ببات‌ه نێو بنكه‌ی ده‌نگدان جگه له كارمه‌ندانی كۆمس������یۆن نه‌بێت ،ك������ه كه‌لوپه‌لی تایبه‌ت ب������ه ده‌نگدان و جیاكردنهوه ده‌گوازنه‌وه. -٥له‌سه‌ر ئه‌ندامانی هێزه‌كانی ئاسایش پێویسته له ده‌ره‌وه‌ی بنكه یا وێس������تگه‌ی ده‌نگدان یا بنك������هی ژماردن و جیاكردنهوه بمێنێته‌وه ،جگه له حاله‌تانه نه‌بێت كه پێویس������ت ده‌بێت ئه‌وان بێنه ژوورهوه ،ئه‌مه‌ش له سه‌ر داواكاریی كارمه‌ندێكی ڕێگه پێ دراوی كۆمسیۆن و هۆیه‌كانیش دیار بن.
به‌شی چواره‌م (مافی ده‌نگدان)
-١هه‌م������وو ده‌نگده‌رێك كه ناوی له تۆماری ده‌نگده‌رانی وێستگه‌یه‌كدا هه‌بێت بۆی ههیه ته‌نیا یه‌ك جار ده‌نگ بدات، به‌پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی كۆمسیۆن دایده‌نێت. -٢ده‌نگ������دان تایبهته به ده‌نگده‌ره‌ك������ه خۆی و ناكرێت ده‌نگدان به هۆی كه‌سێكی تر یا نوێنه‌ره‌وه بێت. -٣له‌س������ه‌ر ده‌نگده‌ری نێو تۆماری ده‌نگده‌ران پێویسته به‌ڵگه‌نامه‌یه‌كی فه‌رمی ناس������اندان له‌گه‌ڵ خۆی بهێنێت كه وێنه‌ی خۆی پێو‌ه بێت و ناسنامه‌كه‌ی بسه‌لمێنێت. -٤ئه‌وان������هی ده‌كه‌ون������ه ڕی������زی ده‌نگدان������ی تایبه‌ت و كۆچبه‌ران و كارمه‌ندانی ده‌نگدان به پێی ئه‌و ڕێوشوێنان‌ه ده‌نگ ده‌ده‌ن ،كه كۆمسیۆن دیاری ده‌كات.
به‌شی پێنجه‌م (پڕۆسه‌ی ده‌نگدان)
-١پڕۆس������هی ده‌نگدان له كاتژمێ������ر حه‌وتی به‌یانییه‌و‌ه ده‌س������ت پێ ده‌كات و تاكو كاتژمێر پێنجی ئێواره‌ی هه‌مان ڕۆژ به‌رده‌وام ده‌بێت ،هه‌روه‌ها ڕێگه به‌و كه‌س������انه ده‌درێت ك������ه له بنكه‌كان������ی ده‌نگدان ل������ه كاتژمێر پێن������ج ڕیزكانی چاوه‌ڕوانكردن پێش داخستن وه‌س������تاون بێنه ژوورهوه و ده‌نگ بده‌ن. -٢ده‌نگدان به‌پێی سیس������ته‌می لیستی كراوه ده‌بێت و ئه‌ویش به‌پێی دوو هه‌ڵبژارده: أ -دانانی نیشانه‌یه‌ك له چوارگۆشه‌ی تایبه‌ت به یه‌كێك له كیانه سیاسییه‌كان. ب -دانانی نیشانه‌یه‌ك له چوارگۆشه‌ی تایبه‌تی یه‌كێك له كیانه سیاس������ییه‌كان و دانانی نیشانه‌یه‌كی تر له به‌رامبه‌ر ئه‌و كاندیده‌ی ده‌نگده‌ر ده‌یه‌وێت ده‌نگی بۆ بدات. -٣هه‌موو ده‌نگده‌رێك كاغه‌زی ده‌نگدان به نهێنی نیشان‌ه
ئاداری 2013
63
ده‌كات ،ئه‌و ده‌نگده‌ره‌ی كه نه‌خوێنده‌واره یا نابینه‌یه یا به هه‌ر هۆیه‌ك������ی تر په‌ككه‌وته‌یه و پێویس������تی به یارمه‌تیدان ههیه ،ده‌كرێت كه‌س������ێكی نزیكی ی������ا هاوڕێیه‌كی كه خۆی دیاری ده‌كات یا كارمه‌ندی به‌رپرس������ی وێستگه‌ی ده‌نگدان یارمه‌تی بدات ،بۆ هیچ كه‌سێك جگه له كارمه‌ندی به‌رپرس نیيه یارمه‌تی زیاتر له دوو كه‌س بدات. -٤له‌س������ه‌ر هه‌م������وو ده‌نگده‌رێك پێویس������ته ڕێگه بدات په‌نج������هی ش������ایه‌تمانی به ڕه‌نگی تایب������ه‌ت ڕه‌نگ بكرێت و ڕێگه‌ی پێ نادرێت ده‌نگ بدات ئه‌گه‌ر هاتوو ڕێگری كرد له ڕه‌نگكردنی په‌نجه‌ی. -٥ڕێگه به‌و كه‌س������ه نادرێت جارێكی تر ده‌نگ بدات كه په‌نجه‌ی ڕه‌نگ كراوه.
به‌شی شه‌شه‌م (پڕۆسه‌ی جیاكردنه‌و ه و ژماردنی ده‌نگه‌كان)
-١پرۆس������هی جیاكردن������هوه و ژماردن������ی ده‌نگ������ه‌كان و دروس������تكردنی فۆڕم������ی تایب������ه‌ت به‌م پرۆس������هیه له‌گه‌ڵ كۆتاییهاتنی پڕۆس������هی ده‌نگدان له هه‌ر وێس������تگه‌یه‌ك له وێس������تگه‌كانی ده‌نگدان ئه‌نجام ده‌درێت ،جگه له ده‌نگدانی تایب������ه‌ت و ده‌نگدانی كۆچبه‌ران كه له بنكه‌كانی ژماردن و جیاكردنه‌وه‌ی پارێزگاكان ئه‌نجام ده‌درێت. -٢له كۆتایی پرۆسه‌ی ده‌نگداندا ،به‌ڕێوه‌به‌ری وێستگه ێ ب������ه ئه‌نجامدانی پرۆس������هی ئام������اری دهنگه هه‌ڵده‌س������ت ڕاسته‌كانی هه‌ر لیستێك و كاندیدێك به‌پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی له‌الیه‌ن كۆمسیۆنهوه دیاری ده‌كرێن. -٣گشت بڕیاره‌كانی تایبه‌ت به دروستیی كاغه‌زه‌كانی ده‌نگدانی یا تایبه‌ت به س������ه‌المه‌تیی ژماردنیان بۆ هه‌ردوو هه‌ڵب������ژارده‌ی (لیس������ت و كاندید) له الی������ه‌ن به‌ڕێوه‌به‌ری وێس������تگ‌ه ده‌درێن ،كه پێویسته گشت ڕێساكانی كۆمسیۆن له بڕیاره‌ك������ه بێننه‌جێ ،بڕیاری به‌ڕێوه‌به‌ری وێس������تگه‌ش كۆتایی ده‌بێت ئه‌گه‌ر هاتوو هیچ كارمه‌ندێك له كارمه‌ندانی ژماردن و جیاكرنه‌و‌ه تێبینی له‌س������ه‌ر بڕیارهكه نه‌بێت ،له‌م حاڵه‌ته‌ش������دا كارمه‌ندانی ژماردن و جیاكرنه‌و‌ه به زۆرینه ده‌ن������گ ده‌ده‌ن و ده‌نگی یه‌كالكه‌ره‌وش ه������ی به‌ڕێوه‌به‌ری وێستگه ده‌بێت ،ئه‌گه‌ر هاتوو ده‌نگه‌كان یه‌كسان بوون. -٤كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگی كیانه‌كان و هاوپه‌یمانییه‌تییه‌كان له وێستگه‌كانی بنكه‌ی ده‌نگدان به فۆڕمی تایبه‌تی بنكهكه ده‌بێ������ت و ،ئه‌مه‌ش ب������ه به‌رێوه‌به‌رایه‌تی������ی ڕێكخه‌ری بنكه
64هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت
له ڕێگ������هی به‌ڕێوه‌به‌رانی وێس������تگه‌كان ده‌بێت به‌پێی ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی كۆمسیۆن ده‌ری ده‌كات.
به‌شی حه‌وته‌م (كۆكرنه‌وه‌ی ئه‌نجامه‌كان)
-١به‌ڕێوه‌به‌ری وێستگه هه‌ڵده‌ستێ به ڕاگه‌یاندنی به‌رایی بۆ ئاماده‌بووانی نێو وێستگه‌ی ده‌نگدان پاش كۆتاییهاتنی پرۆسه‌ی جیاكردنهوه و ژماردنی ده‌نگه‌كان ئه‌مه‌ش به هه‌ڵواسینی وێنه‌ی چواره‌م له فۆرمی ئه‌نجامه‌كان له سه‌ر دیواری وێستگه‌كه. -٢ڕێكخه‌ری بنكه‌ی ده‌نگدان و به‌ڕێوه‌به‌رانی وێستگه‌كانی بنكهكه هه‌ڵده‌ستن به كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگی كیانه‌كان له گشت وێس������تگه‌كانی بنكه‌كه‌و تۆماركردنی له فۆڕمی ئه‌نجامه‌كانی بنكهكه ،پاش كۆتاییهاتنی ئهم������ه‌ش ده‌ره‌نجامه به‌رایییه‌كان نیش������انی ئاماده‌بووان ده‌درێن ئه‌مه‌ش به هه‌ڵواسینی وێنه‌ی چواره‌می فۆڕمی ئه‌نجامه‌كان له دیواری بنكه‌كه‌وه ،دواتر ئهم ئه‌نجامانه (وێستگه‌و بنكه‌كان) به‌پێی دیاریكردنی كۆمسیۆن ده‌گوازرێنه‌وه بۆ شوێنێكی مه‌ركه‌زی . -٣به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌ی ژماردن و جیاكردنهوه له پارێزگا ێ پاش كۆتاییهاتنی پڕۆسه‌ی ده‌ره‌نجامی به‌رایی ڕاده‌گه‌یه‌ن ژم������اردن و جیاكردنه‌وه‌ی كاغه‌زی تایبه‌ت و نائاماده‌بووان ئه‌مه‌ش به هه‌ڵواسینی وێنه‌ی چواره‌می فۆڕمی ئه‌نجامه‌كان له بنكه‌ی ژماردن و جیاكردنهوه. -٤بریكاری كیانه سیاسییه‌كان وێنه‌یه‌كی په‌سندكراویان ل������ه ئه‌نجامه‌كانی ژماردن و جیاكردن������ه‌وه‌ی هه‌ر بنكه‌یه‌ك پارێزگادا پێ ده‌درێت. -٥تۆماركردن������ی ئه‌نجام������ی هه‌ڵبژاردن������ه‌كان و بنكه‌ی تۆماركردنی زانیارییه‌كان ده‌بێت له نووسینگه‌ی نیشتمانی به پێی فۆڕمی وێستگه‌كان. -٦پاش گه‌یشتن به ئه‌نجامی كۆتایی ،تێكڕای ژماره‌ی ده‌نگه‌كانی هه‌ڵبژاردنه‌كان و پاش یه‌كالكردنه‌وه‌ی گشت سكااڵكانی په‌یوه‌ست به پرۆس������هی دهنگدانهوه ،به‌پێی سیسته‌می دابه‌شكردنی كورسییه‌كان، كورسییه‌كان به‌سه‌ر كیانه سه‌ركه‌وتووه‌كاندا دابه‌ش ده‌كرێن.
به‌شی هه‌شته‌م (مێژووی جێبه‌جێكردن)
حوكمه‌كانی ئهم پهیڕهوه له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان بۆ س������اڵی 2013جێبه‌جێ ده‌كرێن ،هه‌روها له مێژووی په‌س������ندكردنی له‌الیه‌ن ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌رانه‌و‌ه ێ ده‌كرێت. له 2013/1/28جێبه‌ج ئه‌نجومه‌نی كۆمیسه‌ران
ئاداری 2013
65
66هه‌ڵبژاردن ژماره تایبه‌ت