มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย [บทที่ ๔) by แสงตะวัน ยามอัสดง

8/19/2014

ิ ธิ์ กิตติพงษ์ วีระโพธิป ์ ระสท

บทที่ 4 การต่อลงดิน(Grounding)

ํ หร ับประเทศไทย พ.ศ. 2556 มาตรฐานการติดตงทางไฟฟ ั้ ้ าสา (กิตติพงษ์ วีระโพธิประสิ ์ ทธิ ์ มาตรฐาน ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ิ ธิ์ ประว ัติ นายกิตติพงษ์ วีระโพธิป ์ ระสท การศึกษา

ป. ตรี วิศวกรรมศาสตร์ สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า (KMITT) • ป. โท โ การจัดั การภาครัฐั และเอกชน (NIDA) • Graduate Level programs in Power Engineering in Electrical Power Distribution ;Pennsylvania State University ที่ทํางาน ผู้อํานวยการไฟฟ้าเขตสมุทรปราการ การไฟฟ้านครหลวง •

ประสบการณ์ทํางาน • • • •

คณะอนุกรรมการและผู้ชํานาญพิเศษในการทดสอบความรู้ความชํานาญผู้ประกอบวิชาชีพ ระดับภาคีพเิ ศษ สามัญ วิศวกร และวุฒิวิศวกร สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า ของสภาวิศวกร(2547-ปัจจุบัน) คณะกรรมการสาขาไฟฟ้าและคณะอนุกรรมการร่างมาตรฐาน ของ ว.ส.ท.( ตั้งแต่ ปี 2537- ถึงปัจจุบัน) วิทยากรบรรยายเรื่อง “มาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสําหรับประเทศไทยและการออกแบบระบบไฟฟ้า” ของ ว.ส.ท (ตั้งแต่ปี 2544-ปัจจุบนั ) ประธานสาขาวิศวกรรมไฟฟ้า วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) ประจําปี พ.ศ. 2557 2559 (กิตติพงษ์ วีระโพธิประสิ ์ ทธิ ์ มาตรฐาน ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

บทที่ 1 นิยามและข้อกําหนดทว่ ั ไป

บทที่ 2 มาตรฐานสายไฟฟ้าและบริภ ัณฑ์ไฟฟ้า บทที่ 3 ต ัวนําประธาน สายป้อน วงจรย่อย บทที่ 4 การต่อลงดิน บทที่ 5 การเดินสายและว ัสดุ

เป็นมาตรฐานหล ักสําหร ับ งานออกแบบและงาน ติดตงทางไฟฟ ั้ ้า

บทที่ 6 บริภ ัณฑ์ไฟฟ้า บทที่ 7 บริเวณอ ันตราย บทที่ 8 สถานทีเ่ ฉพาะ บทที่ 9 อาคารชุด อาคารสูงหรืออาคารขนาดใหญ่พเิ ศษ บทที่ 10 บริภ ัณฑ์เฉพาะงาน บทที่ 11

มาตรฐานการทนไฟของสายไฟฟ้า

บทที่ 12

วงจรไฟฟ้าช่วยชีวต ิ

บทที่ 13

อาคารเพือ ่ การสาธารณะใต้ผวิ ดิน

บทที่ 14 การติดตงไฟฟ ั้ ้ าชว่ ั คราว

ํ หร ับงาน ใชเ้ ป็นมาตรฐานเสริมสา ออกแบบและงานติดตงทางไฟฟ ั้ ้ าที่ เพิม เพมเตมจากบทท ่ เติมจากบทที่ 1 ถง ถึง 6

EIT Standard 2556

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

บทที่ 4 การต่อลงดิน 4.1 วงจรและระบบไฟฟ้าทีต ่ อ ้ งต่อลงดิน 4.2 วงจรและระบบไฟฟ้าทีห ่ า้ มต่อลงดิน 4.3 การต่อลงดินของหม้อแปลงไฟฟ้า 4.4 การต่อลงดินของระบบประธาน 4.5 การต่อฝากของระบบประธานแรงตํ ฝ ป า ่ 4.6 ขนาดสายดินของบริภ ัณฑ์ไฟฟ้า

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

มาตรฐานการต่อลงดิน



ว.ส.ท. 2001-51 บทที่ 4 “ การต่อลงดิน ”



NEC Article 250 “ Grounding ”



IEC 60364-5-54 60364 5 54 “ Earthing Arrangement and Protective Conductors ”

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

การต่ การ ต่อลง ลงดิ ดินหมายถึง ???? การต่อลงดิน คือ...... “การนํ การนาตวนาในวงจรบางสวนตอลงดนทพนโลก าตัวนําในวงจรบางส่วนต่อลงดินที่พื้นโลก (EARTH) หรือต่อเข้ากับจุดต่อลงดิน ซึ่งทําเพื่อใช้ อ้างอิงเป็ นจุดต่อลงดินของระบบไฟฟ้า” ตัวอย่างการต่อลงดิน “ของระบบป้องกันฟ้าผ่า ของระบบไฟฟ้ า ของเสาส่งไฟฟ้า ที่หม้อแปลงไฟฟ้ า ของระบบคอมพิวเตอร์ และการต่อลง ดินของระบบไฟฟ้ าแรงตํา่ ในอาคาร” (กิตติพงษ์ พงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

การต่อลงดินของระบบต่างๆ • การต่อลงดินทีส ่ ถานีไฟฟ้ าย่อย • การต่อลงดินทีเ่ สาสง่ ไฟฟ้ า • การต่อลงดินทีห ่ ม ้อแปลงไฟฟ้ า • การต่อลงดินของระบบป้ องกันฟ้ าผ่า • การต่อลงดินของระบบคอมพิวเตอร์ •การต่อลงดินของระบบไฟฟ้ าแรงตํา่ ใน อาคาร

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

จุดประสงค์ของการต่อลงดิน 1)

เพือ เพอความปลอดภย ่ ความปลอดภัย

เพือ ่ ให้ระบบไฟฟ้ามีคุณภาพ

เพือ ่ ให้อุปกรณป ่ เกิด ์ ้ องกันทํางานเมือ ลัดวงจรลงดิน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

อันตรายจากไฟฟ้ า อันตรายจากไฟฟ้ า...แบ่งเป็ น

ไฟฟ้าดด ไฟฟาดู ด (เป็นอ ันตรายต่อบุคคล) • สัมผัสโดยตรง(Direct contact) • สัมผัสโดยอ ้อม(Indirect contact)

ไฟฟ้าล ัดวงจร ั ิ ) (เป็นอ ันตรายต่อบุคคลและทร ัพย์สน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

การต่ อลงดิ เพือ ่ ต่ ความปลอดภ ัย 1. กรณี ไม่มส ี นายดิ น อทีอ ่ ป ุ กรณ์ เพือ ่ ให้อป ุ กรณ์ป้องก ันทํางานอย่างถูกต้อง N L

กรณีอป ุ กรณ์ไม่ตอ ่ ลงดิน จะเกิดอันตรายต่อ บุคคลกรณีเกิดไฟรั่ว

10 (กิ ตติ พงษ์ วีระโพธิ์ ประสิ ทธิ์ มาตรฐาน ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

การต่อลงดินเพือ ่ คุณภาพไฟฟ้าทีด ่ ี การต่อลงดินระบบแรงตํา ่ (N ลงดิน) เพือ ่ ลดแรงด ันเกิน,แรงด ันตกกรณีโหลดไม่สมดุลย์

11 (กิ ตติ พงษ์ วีระโพธิ์ ประสิ ทธิ์ มาตรฐาน ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ั ผัสสว่ นทีม การป้ องกันการสม ่ ไี ฟฟ้ า

สัมผัสโดยตรง

สัมผัสโดยอ้ อม



หุ ้มฉนวนสว่ นทีม ่ ไี ฟฟ้ า



่ ู้ ทีก ่ น ั ้ หรือใสต



มีสงิ่ กีดขวางหรือทํารัว้ กัน ้



้ ั้ เครือ ่ งใชไฟฟ้ าชนิดฉนวน 2 ชน



ติดตัง้ อยูใ่ นระยะทีเ่ อือ ้ มไม่ถงึ



้ ใชแรงดั นตํา่ พิเศษ ( ≤ 50 V)



ใชอุ้ ปกรณ์ป้องกันภัยสว่ นบุคคล



ป้ องกันเสริมด ้วยเครือ ่ งตัดไฟรั่ว



การต่อลงดินและมีเครือ ่ งปลด วงจรอัตโนมัต ิ

(PPE)

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ั ผัสสว่ นทีม การป้ องกันการสม ่ ไี ฟฟ้ า

IP2X or IPXXB

้ หุ ้มฉนวนส่วนทีม ่ ไี ฟฟ้ าที่กัน (insulation)

หรือใส่ ต้ ู

ติดตัง้ อยู่ในระยะที่ เอือ้ มไม่ ถงึ

+ การต่อลงดินและมีเครือ ่ งปลด วงจรอัตโนมัต ิ

< 50V

ใช้ แรงดันตํ่าพิเศษ

+ ป้ องกันเสริมด ้วยเครือ ่ งตัดไฟรั่ว

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

เครือ ่ งห่อหุ ้มหรือทีล ่ ้อม(Enclosure)

มีรวั ้ กัน้

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ใชอุ้ ปกรณ์ป้องกันภัยสว่ นบุคคล

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.1 วงจรและระบบไฟฟ้ากระแสสล ับทีต ่ อ ้ งต่อลงดิน (Grounding Service-Supplied AC. Systems

วงจรและระบบไฟฟ้ากระแสสลับตามทีก่ ําหนดไว้ในข้อ 4.1.1 ถึง 4 1 2 ตองตอลงดน 4.1.2 ต้องต่อลงดิน  ส่วนวงจรและระบบอื่นนอกจากนี้อาจต่อลงดินก็ได้ 

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ทําไมต ้องต่อระบบไฟฟ้ าลงดิน ?? ( System Grounding ) จํากัดแรงดันเกิน เนือ ่ งจาก.....

1))   

ฟ้ าผ่า (Lightning) เสริ จ ์ ในสาย (Line Surge) ั ผัสกับสายแรงสูงโดยบังเอิญ (Accidental สายแรงตํา่ สม Touching)

ทําให ้แรงดันเทียบกับดินมีเสถียรภาพ ทาใหแรงดนเทยบกบดนมเสถยรภาพ

เครือ ่ งป้ องกันกระแสเกิน(Ground fault) ทํางานได ้ รวดเร็วขึน ้ (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

พืน้ ฐานการต่อลงดิน

การต่อลงดินในทางไฟฟ้ าแยกออกเป็ น • 1.การต่อลงดินของอุปกรณ์ ไฟฟ้ า (EQIUPMENT GROUNDING) • 2. การต่อลงดินของระบบไฟฟ้ า (SYSTEM GROUNDING) • 3. การต่อลงดินของระบบป้ องกันฟ้ าผ่า (LIGHTNING PROTECTION GROUNDING) (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

พืน้ ฐานการต่อลงดิน 1. การต่อลงดิ นของอุปกรณ์ไฟฟ้ า(EQUIPMENT GROUNDING) • อุปกรณ์ไฟฟ้ าที่มีเปลือกนอกเป็ นโลหะซึ่งอาจมีแรงดันไฟฟ้ าได้ (เกิ ดจากการ รัวหรื ่ อจากการเหนี่ ยวนํา) ต้องต่อลงดิ นเพื่อเพิ่ มความปลอดภัยต่อบุคคล และให้อปุ กรณ์ป้องกันทํางานได้อย่างถูกต้อง

2. การตอลงดนของระบบไฟฟา(SYSTEM การต่อลงดิ นของระบบไฟฟ้ า(SYSTEM GROUNDING) • คือการนําสาย NEUTRAL ลงดิ น เพื่อทําให้อปุ กรณ์ป้องกันทํางานได้ตาม วัตถุประสงค์ กรณี เกิ ด single line to ground fault และลดแรงดันเกิ นหรือ แรงดันตกกรณี โหลดไม่สมดุล (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

พืน ้ ฐานการต่อลงดิน กรณีไม่มส ี ายดินต่อทีอ ่ ป ุ กรณ์ คนจะไม่ปลอดภ ัยกรณีเกิด ไฟฟ้ารว่ ั และอุปกรณ์ป้องก ัน อาจไม่ทา ํ งาน อาจไมทางาน

G N

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

้ ฐานการต่อลงดิน พืน กรณีมก ี ารต่อหลักดินทีอ ่ ป ุ กรณ์ อาจ เกิดอันตรายต่อบุคคลกรณีเกิดไฟรั่ว โดยเฉพาะกรณี R ดินมีคา่ สงู

G N

คตท.(R) ดินอาจสูง (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

พืน้ ฐานการต่อลงดิน ้ ายนิวทร ัลเป็นสายดิน กรณีใชส หากสาย N ขาด อาจเกิดอันตรายต่อ บุคคล เพราะทีเ่ ปลือกอุปกรณ์จะมี แรงดัน ั

G N

้ ดังนัน ้ จึงห ้ามใชสาย N แทนสายดิน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

พืน ้ ฐานการต่อลงดิน G N

การต่อลงดินตามมาตรฐาน วสท. คน ปลอดภ ัย เพราะอุปกรณ์ถก ู ต่อลงดิน จึง ไม่เกิดอ ันตรายต่อบุคคลกรณีเกิดไฟรว่ ั และอุปกรณ์ป้องก ันทํางาน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

้ ฐานการต่อลงดิน พืน ิ ไม่ คนจะปลอดภ ัยและทร ัพย์สน ี หาย!! เสย เสยหาย!! อุปกรณ์ป้องก ันกระแสเกิน ต้องทํางาน !

G N

ถ้ามี RCD เสริม คนจะปลอดภ ัย เพราะอุปกรณ์ป้องก ันทํางานขณะไฟ ดูดหรือรว่ ั

สงิ่ สําค ัญ... การต่อสายดินทีแ ่ ผนเมนสวิตช ์ ต้องถูกต้อง!! มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 4

4.1 วงจรและระบบไฟฟ้ากระแสสล ับ ทีต ่ อ ้ งต่อลงดิน ข้อ ้ 4.1.1 ระบบไฟฟ ไฟฟ้ าทีม ี่ แ ี รงด ันไฟฟ ไฟฟ้าเกิน 50 โวลต์ แต่ไม่เกิน 1,000 โวลต์ ต ้องต่อลงดินเมือ ่ มี สภาพตามข ้อใดข ้อหนึง่ ดังต่อไปนี้ • • • •

ก) เป็ นระบบ 1 เฟส 2 สาย ข)) เป็ นระบบ 1 เฟส 3 สาย ค) เป็ นระบบ 3 เฟส 3 สาย ง) เป็ นระบบ 3 เฟส 4 สาย

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.1 วงจรและระบบไฟฟ้ ากระแสสลับ วงจรและระบบไฟฟ้ ากระแสสลับทีต ่ ้องต่อลงดิน แบ่งออกเป็ น 2 กลุ แบงออกเปน กล่มคอ คือ 1. ระบบไฟฟ้ าทีม ่ แ ี รงดันตัง้ แต่ ≥ 50 และ < 1000 V 2. ระบบไฟฟ้ าทีม ่ แ ี รงดัน ≥ 1000 V ขึน ้ ไป

3 เฟส 4 สาย

3 เฟส 3 สาย

1 เฟส 3 สาย

1 เฟส 2 สาย

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ระบบการต่อลงดินในประเทศไทย

สายนิวทร ัล(N) ของหม้อแปลงใน จําหน่ายแรงตํา่ ของ กฟน. และ กฟภ. เป็นสายทีถ ่ ก ู ต่อลงดิน

ขวั้ N และ G ของบริภ ัณฑ์ประธาน (MDB) มาตรฐาน กําหนดให้ถก ู ต่อลงดิน (ตามทีม ่ าตรฐาน วสท. บทที่ 4)

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

การต่อลงดินทีห ่ ม ้อแปลงจําหน่ายไฟฟ้ าแรงกลาง 22 kV หรือ 33 kV 3 เฟส 3 สาย ของ กฟภ. Overhead Ground Wire

N A 33 kV

3 เฟส 4 สาย B

33 kV

33kV C

19 kV 1 เฟส 2 สาย สายนิวทร ัล(N) ของหม้อแปลงในจําหน่ายแรงกลางของ กฟภ.

จะถูกต่อลงดินโดยตรง( Solidly Grounded System) EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 )

การต่อลงดินทีห ่ ม ้อแปลงจําหน่ายไฟฟ้ าแรงตํา่ 400/230V 3 เฟส 4 สาย ของ กฟภ. A 400 V 230 V B

22 kV หม้อแปลงระบบ หรือ จําหน่าย 3 เฟส 33 kV

แรงตํา่

3 เฟส 4 สาย

400 V 400 V 230 V

แรงสูง

C 230 V N

ทีข ่ วสายนิ ั้ วทร ัล(N) ของหม้อแปลงในจําหน่ายแรงตํา่ ของ กฟภ.

จะถูกต่อลงดินโดยตรง( Solidly Grounded System) EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 )

8/19/2014

วงจรทีไ่ ม่บงั คับให ้ต่อลงดิน (ข ้อยกเว ้น) 

ระบบฯ ทีม ่ ต ี วั จ่ายแยกต่างหาก (Separately Derived Systems)



ระบบฯ ทีร่ ับไฟจากเครือ ่ งกําเนิดไฟฟ้ า หม ้อแปลง ไฟฟ้ า คอนเวอร์เตอร์ทม ี่ ข ี ดลวด มีจด ุ ประสงค์เพือ ่ จ่ายไฟให ้ระบบไฟฟ้ าพิเศษและไม่มก จายไฟใหระบบไฟฟาพเศษและไมมการตอทางไฟฟา ี ารต่อทางไฟฟ้ า กับวงจรระบบอืน ่



หากต่อลงดินจะต ้องปฏิบต ั ต ิ าม ข ้อ 4.6 (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ระบบจ่ายพลังงานไฟฟ้ าสํารองฉุกเฉิน G

เครื่อวัดฯ การไฟฟ้ า

)

หม้อแปลงไฟฟ้ า

เครื่องกําเนิ ด Control Panel

EMDB

MDB

) ) ) ) ) ) ) ) ) ) )

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ATS ) ) ) ) ) ) ) )

8/19/2014

ระบบทีไ่ ม่ถอ ื ว่าเป็ นระบบจ่ายไฟแยกต่างหาก

3-P Transfer Switch

N เนือ ่ งจากไม่ใช่ระบบจ่ายไฟ แยกต่างหากจึงไม่อนุญาตให ้ ต่อหลักดินแยกต่างหาก

Load

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

กรณีเป็ นระบบจ่ายไฟแยกต่างหาก ( Separately Derived System )

4 P Transfer Switch 4-P

Load

เนือ ่ งจากเป็ นระบบจ่ายไฟ แยกต่างหาก จึงอนุญาตให ้ ต่อหลักดินแยกต่างหากได ้ การต่อลงดินต ้องปฏิบต ั ต ิ าม ข ้อ 4.6

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

4.2 วงจรและระบบไฟฟ้ าทีห ่ ้ามต่อลงดิน 



้ ้ ข ้อ 4.2.1 วงจรของปั น ้ จั่นทีใ่ ชงานอยู เ่ หนือวัสดุเสนใยที อ ่ าจลุกไหม ้ ได ้ ซงึ่ อยูใ่ นบริเวณอันตราย  เนือ ่ งจากอาจเกิดความไม่ปลอดภัยจากอุบต ั เิ หตุได ้ ่ ข ้อ 4.2.2 วงจรในสถานดูแลสุขภาพ (health care facility) เชน วงจรในห ้องผ่าตัดสําหรับโรงพยาบาล หรือ คลินก ิ  เนื่องจากไฟฟ้าดับอาจมีผลตอชี ิ ได้ ่ วต

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ต.ย.วงจรไฟฟ้ าทีห ่ ้ามต่อลงดิน

Medical IT Systems

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.3 การต่อลงดินของหม ้อแปลงไฟฟ้ า 

ข้อ 4.3.1 ระบบไฟฟ้ าของผูใ้ ช้ไฟฟ้ าที่ต้องต่อลงดิ นตามข้อ 4.1 จะต้องต่อลงดิ น ที่บริ ภณ ั ฑ์ประธานแต่ละชุด จุดต่อลงดิ นต้องอยู่ในจุดที่เข้าถึงสะดวกที่ปลายตัวนํา ประธาน หรือบัส หรือขัว้ ต่อที่ต่อเข้ากับตัวนํานิ วทรัลของตัวนําประธานภายใน บริ ภณ ั ฑ์ประธาน ในกรณี หม้อแปลงไฟฟ้ าติ ดตัง้ ภายนอกอาคารจะต้องต่อลงดิ นเพิ่ ม อีกอย่างน้ อย 1 จุด ทางด้านไฟออกของหม้อแปลงไฟฟ้ า ณ จุดที่ติดตัง้ หม้อแปลงหรือ จุดอื่นที่เหมาะสม ห้ามต่อลงดิ นที่จดุ อื่นๆ อีกทางด้านไฟออกของบริ ภณ ั ฑ์ประธาน ทีข ่ วั ้ N ของหม ้อแปลงด ้านไฟ ออก(Y ) แรงตํา่ ต ้องต่อลงดิน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

4.3 การต่อลงดินของหม ้อแปลงไฟฟ้ า ภายนอกอาคาร กรณีหม ้อแปลงทีต ่ ด ิ ตัง้ ภายนอกอาคาร - ทีข ่ วั ้ N ต ้องถูกต่อลง ดินเพิม ่ ด ้วย

ภายในอาคาร

สาย N จากหม้อแปลง

MDBNeutral

Ground

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.3 การต่อลงดินของหม ้อแปลงไฟฟ้ า การต่อระบบไฟฟ้ าลงดินของระบบประธานแรงตํา่ ข ้อยกเว ้นที่ 1

ี ระธานมีม ี ากกว่า่ 1 ชุด ทีี่ •กรณีป อยูใ่ นเครือ ่ งห่อหุ ้มเดียวกันหรือ ติดกัน •สายต่อหลักดินใช ้เพียง 1 ชุดก็ได ้

ข ้อยกเว ้นที่ 2

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

•เมือ ่ มีการต่อฝากระหว่างขัว้ N และขัว้ G • การต่อหลักดินจะต่อเข ้า กับขัว้ G หรือขัว้ N ก็ได ้ 41

ข ้อควรระวัง ! G N

ข้อ 4.3.2 ระบบไฟฟ้ากระแสสล ับทีม ่ ี แรงด ันไฟฟ้าไม่เกิน 1,000 โวลต์ ทีม ่ ก ี าร ต่อลงดินทีจ ่ ด ุ ใดๆ จะต้องเดินสายทีม ่ ก ี ารต่อ ลงดินนนไปย ั้ ังบริภ ัณฑ์ประธานทุกชุด และ ต้องต่อฝากเข้าก ับสงิ่ ห่อหุม ้ ของบริภ ัณฑ์ ประธาน สายด ังกล่าวจะต้องเดินร่วมไปก ับ ้ ไฟด้วย สายเสน สายเสนไฟดวย

ระหว่างขัว้ N และ ขัว้ G ที่แผงไฟฟ้ าย่อย อื่นๆ ห้ามมีการต่อถึงกันอีกในอาคาร ขัว้ N และ ขัว้ G ต้องมีการต่อถึง กัน ที่แผงบริ ภณ ั ฑ์ประธานแรงตํา่

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ความต่อเนือ ่ งของระบบสายดิน 



การต่อฝากมีจด ุ ประสงค์เพือ ่ ให ้แน่ใจว่ามีความต่อเนือ ่ ง ทางไฟฟ้ า และสามารถรบกระแสลดวงจรใดๆ ทางไฟฟา และสามารถรับกระแสลัดวงจรใดๆ ที ทอาจ อ ่ าจ เกิดขึน ้ ได ้ สว่ นทีเ่ ป็ นโลหะซงึ่ ไม่ได ้เป็ นทางเดินของกระแสไฟฟ้ า ของบริภัณฑ์ไฟฟ้ าต่อไปนีต ้ ้องมีการต่อฝากถึงกันอย่าง ้ ้ผลดี เชน ่ ชอ ่ งเดินสาย กล่อง ตู ้ เครือ ใชได ่ งประกอบ และเครือ และเครองหอหุ ่ งห่อหม้มที ทเปนโลหะ เ่ ป็ นโลหะ ต ตองตอลงดน ้องต่อลงดิน

(กิตติพงษ์Code วีระโพธิHandbook วว..ส.Edition ท. 2556 บทที่ 4 ) ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน Ref. National Electrical 2002

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.4 การต่อลงดินของระบบประธานแรงตํา่ ในอาคารทัว่ ไป

การต่อลงดินระบบแรงสูง ระบบทมแรงดนไฟฟา ระบบที ม ่ แ ี รงดันไฟฟ้ า ≤ 1,000V. 1 000V (≥ 50V) ทขว ที่ขั้ว N ของหม ้อแปลง ต ้องมีการต่อลงดินเพือ ่ ให ้แรงดันแต่ ละเฟสมีเสถียรภาพ

ทีบ ่ ริภัณฑ์ประธาน ต ้องต่อลงดินระหว่างขัว้ N และขัว้ G ไม่อนญาต ไมอนุ ญาต หลังจากบริภัณฑ์ประธานห ้ามต่อลงดินระหว่างขัว้ N และขัว้ G ในวงจรไฟฟ้ า อีก - เพือ ่ ให ้ตรวจสอบได ้ง่ายเมือ ่ มีกระแสรั่วลงดิน - เพือ ่ ไม่ให ้กระแสของโหลดปกติไหลกลับมาทางสายดิน จะทําให ้สายดินมีแรงดันได ้ (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

4.4 การต่อลงดินของบริภณ ั ฑ์ประธาน ทีม ่ อ ี าคาร ตัง้ แต่ 2 หลังขึน ้ ไป

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

กรณีท1 ี่ ข ้อ 4.4.1 การต่อลงดินของบริภณ ั ฑ์ประธาน มีอาคาร ตัง้ แต่ 2 หลังขึน ้ ไป...ต ้องมีหลักดิน สายเฟสและสาย N (ไม่ต้องเดิ นสายดิ นมาด้วย)

อาคารที่ 2

อาคารที่ 1

แผงประธาน 1

แผงประธาน 2

มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 3

กรณีท1 ี่ ข ้อ 4.4.1 การต่อลงดิน ของบริภณ ั ฑ์ประธานฯ ตัง้ แต่ 2 หลังขึน ้ ไป

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ข ้อยกเว ้น กรณีท2 ี่ ข ้อ 4.4.2.1 มีประธานหลายชุด... อนุญาตไม่ต ้องมีหลักดิน! มีวงจรย่อยเพียงชุดเดียว

อาคารลักษณะนี้ ไม่ จําเป็ นต้องมีหลักดิ น ทีอ่ าคารหลังที ่ 2 ก็ได้ มีสายดิ นบริ ภณ ั ฑ์(EGC) Ref. National Electrical Code Handbook 2008 Edition(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์

มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ข ้อยกเว ้น กรณีท2 ี่ ข ้อ 4.4.2.2 การต่อลงดินของบริภณ ั ฑ์ประธานฯ ไม่จา ํ เป็นต้องมีหล ักดินก็ได้ หากมีหล ักดิน ห ้ามต่อระบบไฟฟ้ าลงดิน(ห ้าม ต่อ ่ ระหว่า่ ง G-N) G N)

สายเฟส + N + G (G ต้องเดินสายดินมาด้วย)

อาคารที่ 2

อาคารที่ 1

แผงประธาน 1

แผงประธาน 2 มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 3

8/19/2014

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

4.5 การต่อลงดินของระบบประธานแรงตํา่ LP2

่ งึ ไไมมี่ ีการตอถึ กันระหว่าง N และ G ต่่อระหว่่าง N และ G

ต่อฝาก N และ G ลงดินเฉพาะที่ บริภณ ั ฑ์ประธานเท่านัน ้ LP1 N

MDB N

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

4.5 การต่อลงดินของระบบประธานแรงตํา่ LP2 N

ห้หามมการตอ ามมีการต่อ ถึงกันระหว่าง N และ G ต่ตอระหวาง อระหว่าง N และ G

ห ้ามต่อฝากลงดินที่ จุดอืน ่ อีก ??

LP1 N

MDB

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

4.5 การต่อลงดินของระบบประธานแรงตํา่ ไม่มีการต่อถึง กันระหว่าง N และ G ภาวะปกติ ต้องไม่มี ตองไมม กระแสไหลใน สาย G

LP2 N G

LP1 N

ทําไมต ้องต่อลงดิน เฉพาะทีบ ่ ริภณ ั ฑ์ ประธาน ???? MDB

ดังนัน้ จึงห้ามต่อฝากลงดิ นที่จดุ อื่นอีก!!! (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ขนาดสายต่อฝาก ของระบบประธานแรงตํา่ (4.15.6) สายต่อฝากหล ัก(System Main Bonding Jumper) 4.15.6 (ก-ค) ้ าม T 4-1 • ขนาดใชต

• กรณีีสายประธานใหญ่ ป ใ ก ่ ว่า ่ ทีก ่ี า ํ หนด ใน T 4-1 ต้อง ≥ 12.5% ของสาย ประธาน

สายนิวทรัล(N)  ขนาด ≥ ทีค ่ ํานวณ ตามข ้อ 3.2.4 สายตอฝากดานไฟออก สายต่ อฝากด้านไฟออก ของบริภ ัณฑ์ประธาน 4.15.6(ง) สายต่อฝากของบริภ ัณฑ์

• ขนาดใช้ตาม T 4-2

(Bonding Jumper) 4.15.6(ค) • ขนาดใช้ตาม T 4-1 55

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ตารางที่ 4.1 ขนาดสายต่อระบบไฟฟ้าลงดิน ขนาดสายประธานเข้าอาคาร (ตัวนําทองแดง) ตร.มม. ไม่เกิ น 35 เกิิ น 35 แต่่ไม่่เกิิ น 50 เกิ น 50 แต่ไม่เกิ น 95 เกิ น 95 แต่ไม่เกิ น 185 เกิ น 185 แต่ไม่เกิ น 300 เกิ น 300 แต่ไม่เกิ น 500 เกิ น 500 เกน

ขนาดสายต่อหลักดิ น (ตัวนําทองแดง) ตร.มม. 10 16 25 35 50 70 95

ขนาดสายต่อฝากและสายต่อหลักดิ นจะต้องไม่เล็ก กว่าตารางที่ 4-1 และ ไม่เล็กกว่า 12.5% ของตัวนํา ประธานแรงตํา่ (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

บริ ภณ ั ฑ์ประธานแรงตํา่

8/19/2014

ตย.4-1 หาขนาดสายทีม ่ ก ี ารต่อลงดิน โจทย์ จงหาขนาดสายต่อฝากระบบไฟฟ้ าลงดินทีภ ่ ัณฑ์ ้ ประธาน กําหนดให ้แต่ละเฟสใชสาย 1x500 mm2

630kVA

วิ ธีทาํ หาขนาดสายต่อฝากระบบไฟฟ้ า ลงดิ น  จากตาราง 4-1  สายเฟส 300-500 mm2 ้ ายดินขนาด ≥ 70 mm2 ใชสายดนขนาด ใช ส

1000A

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ตัวอย่างที่ 4.2 หาขนาดตัวนํ าลงหลักดิน โจทย์ จงหาขนาดสายต่อฝากของบริภัณฑ์ประธานแรงตํา่ ้ 400/230V. 3 เฟส 4 สาย กําหนดให ้แต่ละเฟสใชสาย 3x500 mm2



วธทา วิ ธท ี ํา ้  แต่ละเฟส ใชสาย 3x500 mm2 2,000kVA  ขนาดสายรวม = 3 x 500 = 1500 mm2  เนือ ่ งจากสายเฟส ≥ 500 mm2  ตามข ้อ 4.15.6 ขนาดสายต่  อฝากลงดิน ≥ 0.125 x 1500 = 187.5 mm2 ้  ดังนัน ดงนนใชสายตอฝากขนาด ้ ใชสายต่ อฝากขนาด ≥ 240 mm2



(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ระบบหลักดิน หรือรากสายดิน ( Grounding Electrode System) 

จุดประสงค์ เพือ ่ ....  เป็ นจุดต่อลงดินของ“ระบบไฟฟ้ า”

้ อสว่ นทีเ่ ป็ นโลหะต่างๆ  ใชต่ หรือเป็ นศูนย์

 รองรบกระแสทรวไหล รองรับกระแสทีร่ ั่วไหล

่ น ลงสูพ ื้ โลก



ั ดาไฟฟ้ าเท่ากับดิน ให ้มีศก

หรอกระแสทเกดจากไฟฟาสถต หรือกระแสทีเ่ กิดจากไฟฟ้ าสถิต

่ น เป็ นทางผ่านของกระแสไฟฟ้ าลงสูพ ื้ โลกในกรณีทเี่ กิด ฟ้ าผ่าหรือแรงดันเกิน (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ชนิดและขนาดของสายต่อหล ักดิน • ตัวนํ าทองแดง ต ้องเป็ นชนิดตัวนํ าเดีย ่ วหรือ ตีเกลียวหุุ ้มฉนวน ้ ยวยาวตลอด • ต ้องไม่มก ี ารต่อและเป็ นเสนเดี • ถ ้าเป็ นบัสบาร์ อนุญาตให ้มีการต่อได ้

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

มาตรฐานหลักดิน ( Ground Electrode ) 

แทงโลหะ ขนาด 16 มม. ยาว 2.40 ม. ่



แผนโลหะพื น ้ ที่ 1800 ตร.มม. หนา 6 มม. ่ (1.5 มม.) ฝังลึก 1.6 ม.



โครงสรางอาคารโลหะ ้



หลักดินอืน หลกดนอนๆ ่ ๆ ที ทไดรบการรบรอง ไ่ ดรั ้ บการรับรอง คาความต ่ ้านทานของหลักดิน ≤ 5 โอหม ์



(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ระบบรากสายดินแนวดิง่

อาคารชุด อาคารสูง และ อาคารขนาดใหญ่พิเศษ

สําหรับอาคารทัวไป ่

พื้นดิน 0 75 ม. 0.75 ม

45O

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

0 3 ม. 0.3 ม

0.6 ม.

8/19/2014

ระบบรากสายดินแนวดิง่ สําหรับอาคารทัวไป ่ LP1 G

200 N

0.3 ม.

400

MDB G

0.6 ม. (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ระบบรากสายดินแนวราบ LP1

สําหรับอาคารทัวไป ่ G

200

MDB N

400

รากสายดินแนวราบ โดยทัว่ ไปจะ ยาวเป็ นสองเท่าของรากสายดิน แนวดิง่ และฝั งลึกจากผิวดิน ้ ประมาณ 0.75 ม. ใชในบริ เวณ ดินแข็งหรือเป็ นหินกรวด

0.75 ม. (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตารางที่ 4.1 ขนาดสายต่อหลักดิน(4.19) ขนาดสายต่อหลักดิ น (ตัวนําทองแดง) ตร.มม. 10 16 25 35 50 70 95

ขนาดสายประธานเข้าอาคาร (ตัวนําทองแดง) ตร.มม. ≤ 35 เกิิ น 35 แต่่ไม่่เกิิ น 50 เกิ น 50 แต่ไม่เกิ น 95 เกิ น 95 แต่ไม่เกิ น 185 เกิ น 185 แต่ไม่เกิ น 300 เกิ น 300 แต่ไม่เกิ น 500 เกิ น 500 เกน

บริภ ิ ัณฑ์ ั ์ ประธาน

ํ หร ับระบบไฟฟ้าแสสล ับ ข้อ 4.19 สายต่อหล ักดินสา จะต้องไม่เล็กกว่าตารางที่ 4-1

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ตย. 4-3 ขนาดสายต่อหลักดิน โจทย์ บ ้านหลังหนึง่ รับไฟฟ้ าด ้วยเครือ ่ งวัดฯ แรงตํา่ 15(45)A 400V. 3 เฟส 4 สาย จงกําหนดขนาดสายต่อหลักดิน บริ ภณ บรภณฑประธานแรงตา ั ฑ์ประธานแรงตํา่

4 x 16 SQMM

วิ ธีทาํ • จากตารางท จากตารางที่ 4-1 41 • สายเมนขนาด 16 mm2 • ใช้สายต่อหลักดิ น = 10 mm2

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตย.4-4 ขนาดสายต่อหลักดิน โจทย์ โรงงานแห่งหนึง่ รับไฟฟ้ าด ้วยเครือ ่ งวัดฯ 400 A 400/230V 3 ้ เฟส 4 สาย ใชสาย ขนาด 2 ( 4 x 150 mm2 ในท่อ IMC 2 x 80 mm ( 3” ) จงกําหนดขนาดสายต่อหลักดิน MDB 2(4x 150 mm2)In IMC 2x80mm

วิธท ี ํา ้ขนาด 2 x 150 = 300 mm2  สายเฟสใช สายเฟสใชขนาด  จากตารางที่ 4-1

 สายประธานขนาด 300-500 mm2  ใช ้สายต่อหลักดินขนาด 70 mm2

1x 70 mm2 (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

การต่อลงดินของเครือ ่ งบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า ( Equipment Grounding )

จุจดประสงค์ ดประสงค คอ คือ   

เพื่อให้ส่วนโลหะที่ต่อถึงกันตลอดมีศกั ดาไฟฟ้ าเท่ากับ ดิน เพื่อให้อปุ กรณ์ป้องกันกระแสเกินทํางานได้รวดเร็วขึน้ เป็็ นทางผ่านให้กระแสรัวไหล ่ ไ และ กระแสเนื่ องมาจาก ไฟฟ้ าสถิตลงดิน (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

เครือ ่ งบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ าทีต ่ ้องต่อลงดิน 

ประเภทของบริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ าที่จะต้องต่อลงดิ นมี ดังต่อไปนี้ เครือ ่ งห่อหุ้มที่เป็ นโลหะของ สายไฟฟ้ า แผง

บริภณ ั ฑ์ประธาน โครง และ รางปัน้ จันที ่ ่ใช้ ไฟฟ้ า โครงของตู้ลิฟต์ และลวดสลิงยกของ ที่ใช้ไฟฟ้ า สิ่งกัน ้ ที่เป็ นโลหะรวมทัง้ เครือ่ งห่อหุ้มของ เครือ่ ง บริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ าในระบบแรงสูง (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

เครือ ่ งบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ าทีต ่ ้องต่อลงดิน •สว่ นของโหลดทีเ่ ป็ นโลหะ ั ผัสได ้ เปิ ดโล่งทีบ ่ ค ุ คลอาจสม และอาจมีไฟฟ้ ารั่วถึงได ้ และอาจมไฟฟารวถงได •หากติดตัง้ อยูส ่ งู จากพืน ้ ไม่ เกิน 2.40 เมตร • ต ้องมีการต่อลงดินทีโ่ หลด ด ้วย

≤ 2.4 2 4 ม. ม

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

้ เครือ ่ งใชไฟฟ้ าทีต ่ ้องมีสายดิน 



้ ้ เครือ ่ งใชไฟฟ้ าทีม ่ โี ครงเป็ นโลหะ หรือ เครือ ่ งใชไฟฟ้ าที่ ่ ั เกีย เกยวของกบนา ่ วข ้องกับนํ้ า หรอ หรือ ความรอน ความร ้อน เชน เชน ตู ตเ้เย็ ยนเตาไฟฟา นเตาไฟฟ้ า เครองซก เครือ ่ งซก ผ ้า เครือ ่ งทํานํ้ าอุน ่ เป็ นต ้น ี บทีใ่ ชงาน ้ เต ้าเสย จําเป็ นต ้องมีขวั ้ สายดิน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

้ ชนิดเครือ ่ งใชไฟฟ้ าทีไ่ ม่ต ้องมีสายดิน 

้ เครือ ่ งใชไฟฟ้ าทีม ่ ก ี ารป้ องกันไฟดูด โดยมีโครงหุ ้มด ้วยฉนวน 2 ั ้ เชน ่ พัดลม โทรทัศน์ หรือ วิทยุ เป็ นต ้น ดังนัน ชน ้ ไม่จําเป็ นต ้อง มีขวั ้ สายดิน มขวสายดน ้ ทีไ่ ม่ต ้องมี เครือ ่ งหมายฉนวนสองชัน สายดิน

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

วิธต ี อ ่ ลงดินของบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า

ทาไดโดยเดนสายดนจากแผงจายไฟยอย ทํ าได้โดยเดินสายดินจากแผงจ่ายไฟย่อย ไปย ังบริภ ัณฑ์ไฟฟ้าทีต ่ อ ้ งต่อลงดิน สายดินต้องเดินร่วมไปก ับสายเฟส และสาย นิวทร ัลของวงจรในท่อเดียวก ัน (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ชนิดของสายดินบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า(EGC) • ตัวนํ าทองแดง หุ ้มฉนวนหรือไม่ หุุ ้มฉนวนก็ได ้ • เปลือกโลหะของสายเคเบิล ชนิด AC, MI และ MC ้ • บัสเวย์ทไี่ ด ้ระบุให ้ใชแทนสาย สําหรับต่อลงดิน ี องสายดิน ิ ถ ้าขนาดไม่ ้ ไ เ่ กิน ิ • สข 10 ตร.มม. ฉนวนต ้องมีสเี ขียว หรือเขียวแถบเหลือง

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ขนาดสายดินของบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า (ข้อ 4.19) ขนาดสายต่อหลักดิ นของบริ ภณ ั ฑ์ประธาน ( GEC) ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่าที่กาํ หนดในตารางที่ 4-1

(ข้อ 4.20) ขนาดสายดิ นของบริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า (EGC) ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่าที่กาํ หนดในตารางที่ 4-2 (ข้อ 4.20) ขนาดสายดิ นของบริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า (EGC) ต้องมีขนาดไม่เล็กกว่าที่กาํ หนดในตารางที่ 4-2

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตย.4-5 หาขนาดสายดินบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า โจทย์ ระบบไฟฟ้ าประกอบด้วย บริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า และ แผงจ่ายไฟ ดังรูป จง หาขนาดสายดิ นของบริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า(EGC) ที่เดิ นจากบริ ภณ ั ฑ์ประธาน บริ ภณ ั ฑ์ประธาน

CB = 300AT EGC ≥ 25 SQMM.

300 AT

CB = 100AT EGC ≥ 10 SQMM.

แผงจ่่ายไฟ ไฟ

แผงจ่ายโหลด G

100 AT

20 AT

CB = 20AT EGC ≥ 2.5 SQMM. บริ ภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า LOAD

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ตย.4-6 ขนาดสายดินบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า 400A

400

LP2 G

200A

200

LP1

200 N

1-16

LP1 LP2

1-25

400

MDB พิจารณาจากตารางที่ 4-2

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตย.4-6 ขนาดสายดินบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า(ต่อ) 150AT 20AT LP2 G

1-2.5

40AT 1-4 100AT

LP1

1-16

3 240 1-150 3-240, 1 150 MDB

ตารางที่ 4-1

1-50

200 400

1-10 G

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ขนาดสายดิน เมือ ่ ดินสายควบ 

การเดินสายควบ แยกไปหลายท่อ ขนาดสายดินในแต่ ละท่อกําหนดจากพิกด ั เครือ ่ งป้ องกันกระแสเกิน ตาม ตารางที่ 4-2 ((ห ้ามลดขนาด))

Fault, Phase to grounding conductor อุปกรณ์ ไฟฟ้ า L

ท่ออโลหะ

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตย.4-7 หาขนาดสายดินของบริภัณฑ์ไฟฟ้ า ั ฑ์ประธานมีเครื่องป้ องกันกระแส โจทย์ บริ ภณ เกิ น 500 A ต่อกับวงจร ซึ่งประกอบด้วย สายควบ 2 ชุุด เดิ นในท่อร้อยสายท่อละ 1 ชุด ดังรูป จงหาขนาดสายดิ นของบริ ภณ ั ฑ์ ไฟฟ้ า วิ ธีทาํ o วงจรประกอบด้วยสายควบ 2 ชุด เดิ นใน ท่อร้อยสายท่อละ 1 ชุด o ดังั นััน ้ จะต้้องเดิิ นสายดิิ น 2 เส้้นใในแต่่ละท่่อ โดยเลือกตามขนาดเครื่องป้ องกัน

500 AMP

จากตาราง 4-2 กรณี เครื่องป้ องกัน 500 A ใช้ขนาดสายดิ น 35 mm2 (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

้ การใชสายดิ นร่วมกัน ้ สายดินและสายทุกวงจรทีใ่ ชสายดิ นร่วมกัน ่ งเดินสายเดียวกัน ต ้องเดินในชอ

สายดินกําหนดจาก CB ตัวใหญ่สด ุ (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตย.4-8 หาขนาดสายดินของบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า ทีใ่ ชร่้ วมกันในท่อสาย โจทย์ วงจรระบบแรงตํา่ 4 วงจร ที่ต้องการเดิ นในท่อสายร่วมกัน โดยแต่ละ วงจรมีเครื่องป้ องกันกระแสเกิ น 20 A , 40 A , 15 A และ 20 A จงหาขนาดสายดิิ นของบริิ ภณฑ์ ั ไ์ ฟฟา ฟฟ้ ทีี่ใชรวมกนในทอสาย ้่ ั ใ ่ วิธท ี ํา o ขนาดสายดินทีใ ่ ช ้ร่วมกันจะต ้องเลือก ตามเครือ ่ งป้ องกันทีม ่ ข ี นาดใหญ่ทส ี่ ด ุ คือ 40 A o จากตารางท จากตารางที่ 4-2 4 2 เครองปองกน เครือ ่ งป้ องกัน 40 AT ต ้องใช ้สายดินไม่น ้อยกว่า 4 mm2

20 AMP 40 AMP 15 AMP 20 AMP

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ขนาดสายดินของบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า (สายดินของมอเตอร์) กําหนดจากขนาดปรับตัง้ ของเครองปองกนโหลดเกน ของเครื อ่ งป้ องกันโหลดเกิ น

225A

115A

100A กําหนดจาก 115A (ตารางที่ 4-2)

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

สรุป การกําหนดขนาดสายดิน ของระบบประธานแรงตํา่ สายต่อฝากหลัก(Main Bonding Jumper) • ขนาดใช ้ T 4-1 • ต ้อง ≥ 12.5% ของสายประธาน

N สายนิวทรัล(N) ขนาดต ้อง ≥ ทีค ่ ํานวณ ตามข ้อ 3.2.4

ขนาดสายดินของบริภณ ั ฑ์ ไฟฟ้ า ขนาดใช ้ตาราง 4-2

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

บทที่ 4 การต่อลงดิน 4.2 วงจรและระบบไฟฟ้าทีห ่ า้ มต่อลงดิน 4.3 การต่อลงดินของหม้อแปลงไฟฟ้า 4.4 การต่อลงดินของระบบประธาน 4.5 การต่อฝากของระบบประธานแรงตํา ่ 4.6 6 ขนาดสายดิน ิ ของบริภ ิ ัณฑ์ ั ไ์ ฟฟ้า 4.7 การต่อลงดินของระบบประธานแรงสูง

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

์ รงสูง การต่อลงดินของแผงสวิตชแ 

ตัวตู ้ต ้องต่อลงดินร่วมกับ กราวด์บส กราวดบส ั



บานประตูตอ ่ ฝากกับตัวตู ้ด ้วย สายขนาด 10 ตร.มม.

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

10 ตร.มม.

การต่อลงดินทีห ่ ม้อแปลง ก ับด ักฟ้าผ่าทีม ่ าพร้อมก ับหม้อแปลง

สายดินของแรงตํา่

สายดินของ L/A รวมกับตัวถังหม ้อแปลง 88

8/19/2014

้ ฐานการต่อลงดิน พืน การต่อลงดินระบบแรงสูง เพือ ่ ลดระด ับแรงด ันไฟฟ้าให้อป ุ กรณ์สามารถทนได้

กรณีท ี่ 1 การต่อลงดินทีห ่ ม ้อแปลง สายดินของ L/A แยกกับตัวถังหม ้อแปลง V1 = 5.3 kV/m. V2 = 46 kV V3 = 5.3 kV/m V = V1+V2+V3 = 56.690 kV

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

กรณีท ี่ 2 การต่อลงดินทีห ่ ม ้อแปลง สายดินของ L/A รวมกับตัวถังหม ้อแปลง V1 = 5.3 kV/m. V2 = 46 kV V3=5.3 kV/m V = V1+V2-V3 = 46 kV (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

การต่อลงดินทีห ่ ม้อแปลง การต่อลงดินระบบแรงสูง

สายยาว, Vdrop มาก

ั้ Vdrop น้อย สายสน,

8/19/2014

บทที่ 4 การต่อลงดิน 4.5 การต่อฝากของระบบประธานแรงตํา ่ 4.6 ขนาดสายดินของบริภ ัณฑ์ไฟฟ้า 4.7 การต่อลงดินของระบบประธานแรงสูง 4.8 การต่อลงดินอืน ่ ๆ

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ระบบสายดินในบริเวณอันตราย ในบริเวณอันตราย สว่ นทีเ่ ป็ นโลหะของบริภณ ั ฑ์ ไฟฟ้ าและไม่ได ้เป็ นทางเดินของกระแสไฟฟ้ าทีท ่ ก ุ ระดับแรงดันไฟฟ้ า ซงึ่ อยูใ่ นบริเวณอันตรายต ้องต่อ ถึงกันทางไฟฟ้ าตามวิธท ถงกนทางไฟฟาตามวธทไดกาหนดไวในขอ ี ไี่ ด ้กําหนดไว ้ในข ้อ 4.15.2.2 - 4.15.2.5

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

้ กดินร่วมกัน (4.13) การใชหลั หลักสายดิ นของระบบประธานแรงตําระบบสายดิ ่ น

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ด้วยความปรารถนาดี

กิ ตติ พงษ์ วีระโพธิ์ ประสิ ทธิ์ (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ตารางที่ 4-1 ขนาดตํา่ สุดของสายต่อหลักดิ นของระบบไฟฟ้ ากระแสสลับ

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

ตารางที่ 4-2 ขนาดตํา่ สุดของสายดินของบริภณ ั ฑ์ไฟฟ้ า

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

8/19/2014

ึ ษา กรณีศก

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

เครือ ่ งทํานํา้ แข็งไฟฟ้ารว่ ั …… ตาย ตาย!!!!! !!!!! ไม่ได้ตด ิ ตงระบบ ั้ สายดินและ เครือ ื่ งต ัดไฟร ั ไฟ ่ ััว

อุปกรณ์ไฟฟ้าในเครือ ่ งทํานํา้ แข็งชํารุด ไฟฟ้ารว่ ั (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

100

8/19/2014

สาเหตุ......ไฟฟ้ารว่ ั ทีเ่ ครือ ่ งทํานํา้ อุน ่ •

ื้ คอนโดใหม่ ก่อนเข ้า ซอ ไปอยูไ่ ด ้ให ้ชา่ งไฟฟ้ า ติดตัง้ เครือ ่ งทํานํ้ าอุน ่

•

หลังติดตัง้ เสร็จ เจ ้าของ ห ้อง ได ้เข ้าไปอาบนํ้ า มือ จับฝั กบัวถูกไฟฟ้ าดูดจน ี ชวี ต เสย เสยชวต ิ !!!!

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

101

ตรวจสอบ สายดินทีจ ่ ด ุ ต่อสายไม่ได ้ต่อ

ส่วนทีเ่ ป็ นโลหะ มีไฟวัดได ้ 110 V

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

102

8/19/2014

เครือ ่ งต ัดวงจรไฟฟ้า เมือ ่ กระแสรว่ ั ลงดิน(RCD)

(มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

103

104

เครื่ องตัดไฟรั่ว (RCD, RCCB, RCBO, GFCI) L

main coils trip coil

ไฟเข้ า N G

magnetic circuit L

amplifiler

test push

search coil

ไฟออก N R

8/19/2014

ต ัวอย่างการใช ้ RCBO & RCCB RCCB 25 A 30 mA RCBO 16 A 30 mA

105

(มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2001 2001--51 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2555

เครือ่ งตัดไฟรัว่ (RCD) RCBO or RCCB?? RCBO = RCCB + Overcurrent 500 mA RCBO = (short-circuit + overload protection) IEC 61008,IEC61009 หรือ มอก.909-2548 RCD(HS): 6– 10– 30 mA (for direct-contact / life injury protection),

RCCB 30 mA

RCD(MS): 100– 300– 500– 1000 mA (for fire protection),

RCD(LS): 3 – 10 – 30 A (typically for protection of machines).

มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 3

RCCB = Residual current circuit-breakers 106

8/19/2014

หล ักการทํางานของเครือ ่ งต ัดไฟรว่ ั :RCD RCD: operating current  30 mA operating time  0.04 s 15 - 30 mA

15 - 30 mA

107

มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 3

ผลของกระแสไฟฟ้ าทีม ่ ต ี อ ่ ร่างกายมนุษย์ 230 V

230 V 1100 + 10 

207 mA Cardiac fibrillation

1100 

10 

มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 3

108

8/19/2014

ผลของกระแสไฟฟ้ าทีม ่ ต ี อ ่ ร่างกายมนุษย์ (Critical current thresholds IEC 60479) 10

5%V.F 50%V.F > 50%V.F 0% Ventricular Fibrillation

5 2

ไม่ รู้ สึก

คลายมือได้

ระยะเวล ลา (วินาที)

0.5

AC-1

0.2

AC-2

AC-4

AC-3

กล้ ามเนือ้ หดตัว หายใจลําบาก หายใจลาบาก

0.1 .05

30 mA

.01 0.1 0.2

0.5 1

100 200 500 1000 2000 5000 10000

กระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกาย (mA) (มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

109

ผลของกระแสไฟฟ้ าทีม ่ ต ี อ ่ ร่างกายมนุษย์ 

มีผลต่อการควบคุมกล ้ามเนือ ้ เฉลีย ่ ≥30mA

Critical current thresholds IEC 60479

DURATION

0.5mA

10mA

40 mA 90mA

ขนาดกระแสทีท ่ ําให ้หัวใจ หยุดทํางานได ้ เฉลีย ่ 50 100mA

instantaneous 30 mA RCD

100 ms 40 ms 20 ms 0.5mA

30mA

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ),IEC60479 ,IEC60479

150mA

500mA

1.2 A

CURRENT

110

8/19/2014

ขนาดแรงดันไฟฟ้ าทีม ่ ผ ี ลต่อร่างกาย 

Safety Curve (dry premises) IEC 60364

Duratio on of contact

Continuous

0.2 s

0.1 s 0.03 s

50 V EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) ,IEC60479 ,IEC60479

110 V

220V

300V

Touch voltage

111

ความต ้านทานภายในของร่างกาย Resistance of body Hand-to-hand

500 ohms 100 ohms

500 ohms

= 500+500 ohms = 1000 ohms

Foot-to-foot

= 500+500 ohms = 1000 ohms

Hand-to-foot

500 ohms

(มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

= 500+100+500 ohms = 1100 ohms

112

8/19/2014

ความต ้านทานภายในของร่างกาย Current magnitude

500 ohms

100 ohms

500 ohms

I (amps) =

(volts)

(ohms)

Energy

J 500 ohms

500 ohms

(joules)

I R t

(second)

(มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

113

ความต ้านทานภายในของร่างกาย

H d t f t currentt fl Hand-to-foot flow path th

100 ohms

500 ohms I

= =

500 ohms

230 (volts) 1100 (ohms) 209 mA

Source

Ground (มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

114

8/19/2014

ผลของกระแสไฟฟ้ าที่มีต่อร่างกายมนุษย์ (1-loop) 230 V 0V

230 V 1100 + 10 

207 mA

Cardiac fibrillation

1100 

10 

(มาตรฐาน ว. ว.ส.ท. 2556 บทที่ 2.) กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ 2556

115

ห ัวข้อ ้ ฐานการต่อลงดิน พืน มาตรฐานการต่อลงดิน การว ัดค่า ρ และการลดค่า R

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

116

8/19/2014

มาตรฐานการต่อลงดินตาม IEC60364-3  กําหนดวิธีเรียกชือ ่ ของระบบการต่อลงดินด้วยอักษร

3 ตัว หรือื 4 ตัวั ไว้ ไ ้ในมาตรฐาน IEC 60364-3 เช่่นระบบ TN-C, TN-S,TN-C-S, IT และ TT เป็ นต้น

 อักษรตัวแรก

เป็ นความสัมพันธ์ระหว่างระบบไฟฟ้ า กับดิน

= มีกี ารต่อจุดใดจุ ใ ดหนึึง่ ของระบบไฟฟ ไ ้ าลงดินโดยตรง โ  I = แยกจากดิน(Isolated) หรือมีการต่อลงดินผ่าน Impedance T

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ), IEC60364 IEC60364--3

117

TT System ; TT = Terre- Terre แหล่งจ่ายไฟฟ้า L1 L2 L3 N มีหลักดิ นเพื่อความ ปลอดภัยแยกจาก หลักดิ นของระบบ ไฟฟ้ า

ที่นิวทรัลของหม้อ แปลงต่อลงดิ น โดยตรง PE Rn

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

118

8/19/2014

TT system; Earth-fault study Uo = 230 V

400 V/230 V If = Uo / (Rn + Ru)

If = 23 A

Exposed conductive part

Uf = Ru x If Uf = 115V

Rn =5Ω

Ru =5Ω EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

119

TN-S System TN-S = Terre Neutral- Separate = สายนิ วทรัลและสายดิ นป้ องกันแยกออกจาก กันตลอดทัง้ ระบบ L1 L2 L3 N PE

มีการต่อเปลือก โลหะเข้ากับสาย ดิ นป้ องกัน

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

120

8/19/2014

TN-C System E56892

TN-C = Terre Neutral- Combined = สายนิ วทรัล(N)และสายดิ นเพื่อความปลอดภัย (PEN)ร่วมเป็ นตัวนําเดียวกันตลอดทัง้ ระบบ

T N-C

L1 L2 L3 PEN

MDB

มีการต่อเปลือก โลหะเข้ากับ Neutral ของ ระบบไฟฟ้ า

มีการต่อลงดินเป็นระยะเพื่อลดแรงดัน EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

121

TN-C-S System TN-C-S = Terre Neutral- Combined Separate = สายนิ วทรัลและสายดิ นป้ องกันร่วมกันที่ต้นทาง(TN-C) และ ปลายทางแยกออกจากกัน(TN S) ปลายทางแยกออกจากกน(TN-S)

T N-C-S MDB

TN-C สายนิ วทรัล และสายดิ นป้ องกัน ร่วมกัน

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

TN-S สายนิ วทรัล และสายดิ นป้ องกัน แยกกัน L1 L2 L3 N PE

122

8/19/2014

TN-C-S system

TN-S สายนิ วทรัล และสายดิ นป้ องกัน แยกกัน

TN-C สายนิ วทรัล และสายดิิ นป้ องกันั ร่วมกัน MDB

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

123

IT System L1 L2 L3 N PE

MDB

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

124

8/19/2014

IT system; Earth-fault study

EIT Standard 2001 2001--51 (บทที่ 4 ) , IEC IEC60364 60364--3

125

ห ัวข้อ ้ ฐานการต่อลงดิน พืน มาตรฐานการต่อลงดิน การว ัดค่า ρ และการลดค่า R

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

126

8/19/2014

้ ฐานการต่อลงดิน พืน Voltage Around Ground Rod

R  1/A R R = Resistance A = Surface Area  = Resistivity

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

127

สภาพการนํ าไฟฟ้ าของดิน  ขึน ้ อยู่กบั องค์ประกอบต่างๆ ดังต่อไปนี้  สดสวนของเกลื ั ่ ือแรที่ ี่ละลายในดน ใ ิ ( Saline S li Water W )

องค์ประกอบของดิ น ( Compositions )  ขนาดของอนุภาคดิ น ( Size of Particles )  ความหนาแน่ นของดิ น ( Compactness )  อุณหภูมิ ( Temperature )  ความชื้น ( Moisture )  เงื่อนไขของสภาพภูมิอากาศ ( Weather Conditions ) 

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

128

8/19/2014

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ) 

ความต้านทานจําเพาะของดิ น 10 โอห์ม-เมตร คือ???? 1 เมตร 1 เมตร

10 Ω



หมายถึงความต้านทานของดิ น ที่มีขนาด 1 ลูกบาศก์เมตร วัด ค่าได้ 10 โอห์ม (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

129

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ) การว ัด R จําเพาะของดิน (ปัจจุบ ันใชว้ ธ ิ ี Wenner) ohm h

6-10 m 0.3-0.5 m ่ a=3 ระยะ a เป็นต ัวกําหนดความลึกของดินทีต ่ อ ้ งการว ัด R จําเพาะของดิน เชน เมตร คือการว ัด R จําเพาะของดินลึก 3 เมตร (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

130

8/19/2014

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ) การว ัด R จําเพาะของดิน (ปัจจุบ ันใชว้ ธ ิ ี Wenner)

b = 0.3-0.5 m a = 66-10 10 m b

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

131

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ) ค่า R ทีน ่ ําไปแทนใน สมการเพือ ่ หาค่า ρ

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

132

8/19/2014

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ) ต ัวอย่าง ความต้านทานจําเพาะของดินชนิด ต่างๆ ด ังแสดงในตาราง

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

133

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ)

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

134

8/19/2014

การวัดความต ้านทานดินจําเพาะของดิน (ρ)

การว ัดความต้านทานของแท่งหล ักดิน แบบ 3 จุด

ohm

a > 50m

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

135

การต่อสายดินเข ้ากับรากสายดิน 

ใชวิ้ ธ ี Exothermic Welding



ใช ้ Connector ,หูสาย , หัวต่อแบบบีบอัด



ห ้ามใชวิ้ ธบ ี ด ั กรีเป็ นหลัก



้ ห ้ามต่อสายมากกว่า 1 เสนเข ้ากับหลักดิน เว ้นแต่จะ ใชอุ้ ปกรณ์ตอ ่ ทีเ่ หมาะสม

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

136

8/19/2014

ื่ มด ้วยความร ้อน ตย. การเชอ (Exothermic Welding) ตัวนํ าลงดิน

การตอสายเข ากั ่ ้ บหลัก ดินตองใช ดนตองใช ้ ้ - วิธเี ชือ ่ มดวยความร ้ ้อน Exothermic Welding)

• หลักดินทําตามขอ ้ 2.4.1 • ทําดวยทองแดง ้

ปลายสุด

ตองฝั งดินลึก ไมตํ ้ ่ า่ กวา่ 0.3 m.

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

137

Exothermic welding

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

138

8/19/2014

Typical Substation Connection Exothermic Weld

CADWELD® Connections (กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

139

Types of Connections 

Mechanical (Bolted, Wedge, C Compression) i ) 



Rely on Physical Pressure to Maintain Connection

Exothermic Welding 

Permanent Molecular Bond

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

140

8/19/2014

CADWELD vs. MECHANICAL CONNECTIONS

CADWELDED JOINTS

MECHANICAL JOINTS

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

141

MECHANICAL / BOLTED CONNECTOR

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

142

8/19/2014

CLAMP TYPE CONNECTOR

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

143

CADWELD TYPE CONNECTION

(กิตติพงษ์ วีระโพธิ ์ประสิทธิ ์ มาตรฐาน วว..ส.ท. 2556 บทที่ 4 )

144

8/19/2014

Protective earthing and protective equipotential bonding interactions

EIT Standard 2556 (บทที่ 4 )

145

Earthing Arrangement

EIT Standard 2556 (บทที่ 4 )

146

8/19/2014

Earthing Arrangement

EIT Standard 2556 (บทที่ 4 )

147