Antonio Zambujo Š Rita Carmo
Vaak krijgen vrouwen – vol strekt onterecht – minder aandacht dan mannen, maar in de wereld van fado en flamenco lijkt er wel omge keerd seksisme mee gemoeid. Een pleidooi voor mannen met saudade in het bloed. Is fado zingen iets voor vrouwen? Kunnen mannen flamenco dansen? Als een genre meer een manier van leven is dan ‘enkel’ muziek, steken er wel vaker onredelijke vooroordelen de kop op. Dat enkel vrouwen fado zingen en dansen in de flamenco is een misvatting die zo goed als uitgeroeid lijkt, bij ons mede dankzij cantaores als José Ligero. Het hardnekkige misverstand dat fado zingen voor vrouwen weggelegd zou zijn, is wel te verklaren: de sleutelfiguur van de fado is de jong gestorven, flamboyante Maria Severa Onofriana (1820-1846) uit Lissabon. Haar faam groeide via een populaire roman, waar uit de eerste Portugese lang speelfilm (1931) voortkwam. Naar verluidt dragen vrouwe lijke fadistas de bekende zwarte sjaaltjes zelfs als eerbetoon aan ‘A Severa’. De fado kent bovendien de figuur van Amália Rodrigues (1920-1999), veruit de invloedrijkste fadista ooit. Zij is meer dan een rolmodel: waar ook ter wereld beschouwt men haar als ‘gelijk aan de fado’, even superieur door haar perfecte techniek en intensiteit als in andere genres Billie Holiday of Edith Piaf. Maar voor de ontwikkeling van de fado zijn heren als Alfredo Duarte Marceneiro, José Alfonso (alias Zeca) en Jorge Fernando net zo goed sleutel figuren. En bovendien zijn er pakweg evenveel mannelijke als vrouwelijke fadista’s. Maar de rauwe emotie van de vrouwelijke fadista geniet in België blijkbaar nog altijd de voorkeur.
echte mannen zingen fado / Antoine Légat
De Handelsbeurs wil dit voor oordeel de wereld uit helpen. Zo komt de immens populaire António Zambujo langs. De man verrijkt zijn fado met invloeden uit de aloude cante alentejano uit zijn jeugd. In 2006 was hij laureaat van de Amalia Rodri gues Prijs voor beste manne lijke fadista. Komen we toch weer bij een vrouw uit. En de flamenco? Jesús Méndez, in december in de Handels beurs, is goed op weg om zich een plaatsje aan het firmament te verzekeren.
Het abonnement fado en flamenco biedt een reeks concerten vol passie, sen sualiteit, ontroering en virtuositeit. Het zijn dan ook twee muziekgenres die zielenroerselen als middelpunt hebben – duende bij Flamenco en saudade bij Fado. Een reeks grote namen uit Spanje en Portugal die je in één ruk meevoeren naar mediterrane sferen.
Adela Campallo © Annemiek Rooymans
1 8.1 0. 2 0 1 4
António Zambujo (fado) 4.1 2. 2 0 1 4
Jesús Méndez (flamenco) 6.0 2. 2 0 15
Adela Campallo (flamenco) 6.0 3. 2 0 1 5
Gisela João (fado) 2 4.0 4. 2 0 15
Pedro Cordoba (flamenco)
Jesus Mendez © Fran Villena
“Heren als Alfredo Duarte Marceneiro, José Alfonso en Jorge Fernando zijn sleutel figuren.”
17