Kippenvelmoment op de Kouter
“ Wie niet kan zingen, kan fluiten�
Schraap de keel, oefen de stembanden en stem de violen: op 10 mei is het samen zingen en spelen geblazen op de Gentse Kouter. Roland Van Campenhout schrijft (samen met Peter Vermeersch) de compositie; Wim Opbrouck zal het samenspel live aanvuren tot ongekende hoogtes en onpeilbare dieptes. Een dubbelinterview met twee melomanen. Jeroen Struys
E
© MEYER originals
r hangt muzikale chemie tussen Wim Opbrouck, acteur en artistiek directeur van NTGent, en Roland Van Campenhout, veel méér dan Vlaanderens beste bluesman. ‘Great minds think alike’, dat geldt zeker voor deze twee. Inhoudelijk zijn ze het opvallend vaak eens, vormelijk zijn er verschillen: terwijl Wim zijn enthousiasme breedvoerig de vrije loop laat, gooit Roland er af en toe een snedige krachtterm tussen – op zijn 68 nog altijd 100 procent rock-‘n-roll. Verschillende keren in het gesprek beginnen ze samen luid te zingen. Een interviewer komt er nauwelijks aan te pas. Ze hebben ook allebei zowel een liefde voor samenspel, als een afkeer. En toch scharen ze zich met volle goesting achter Radio Crochet, het publieksproject voor Ha’fest. “Wat is de deadline ook alweer? 10 mei? Dan hebben we nog even hé.”
mijn goede vriend Christoph Homberger, de tenor, aan zeshonderd mensen tegelijk het ‘Hallelujah’ uit de Messiah van Händel aangeleerd. In een uur tijd kon iedereen dat meezingen, ongelooflijk.”
Maar je hebt toch al een idee hopelijk? Waar mogen we ons aan verwachten? Blues? Roland: “Maar nee, niet noodzakelijk! Ik ben lang niet zo bluesy als de mensen denken. Ik hou net zo goed van modernklassieke, atonale elektronische klanken. Ideeën genoeg. Wat nu al vaststaat, is dat ik samen met Peter Vermeersch van Flat Earth Society iets ga maken dat makkelijk in de mond ligt. Misschien wel in het Gents, waarom niet? In elk geval niet in het Latijn. Het is immers de bedoeling dat de mensen meedoen. Geen paniek, we krijgen steun van een koor.” Wim: “Hoewel, Latijn kan wel hoor. Aan het NTGent heeft
Wim: “Een volksmenner?? Dat nooit! Zoiets moet spontaan gaan. Ik presenteer ook niet graag.” Roland: “Nee, presenteren, of prijzen uitreiken, bah! De Gouden Kust Mijn Kloten, of de Zamu Awards, de schijterij krijg ik daarvan.” Wim: “Prijzen zijn als aambeien: op een gegeven moment heeft iedereen er wel eens last van.”
En Wim, jij speelt op Ha’fest dan voor volksmenner?
zei: ‘And now it’s time for some audience participation’. Het is tegelijk liefde en afkeer. Als ik als toeschouwer vanop het podium de opdracht krijg dat ik moet meezwaaien of meezingen, kruip ik al onder mijn stoel. Langs de andere kant zit het nu eenmaal in mij om een zaal op sleeptouw te nemen. Op het festival Odegand hebben we 10.000 mensen op de Gras- en Korenlei de triomfmars van Aïda aangeleerd. Misschien komt het wel net doordat ik het zelf niet graag doe, dat mensen het makkelijker van me aannemen.”
Duvel Heeft samenzang geen fout, nationalistisch imago? Wim: “Dit is net een goede tegenkracht tegen dat soort toestanden als het Vlaams Nationaal Zangfeest of Vlaanderen Zingt, ik hou daar niet van (‘Ja,
Roland: " De Gouden Kust Mijn Kloten of de Zamu Awards, de schijterij krijg ik daarvan." Wim: " Prijzen zijn als aambeien."
Maar Wim, we kunnen je intussen toch specialist in publieksparticipatie noemen. Vorig jaar toerde je nog met het Singalong songbook. Wim: “Zoals Frank Zappa
kust de kloten allemaal’, bromt Roland). Gelukkig is samen zingen intussen weer wat verlost van dat foute vendelzwaaiimago. Tien jaar geleden was dat veel erger: toen was het volstrekt not done om op rockfestivals een publiek te laten zingen en meewuiven, zoals groepen als Elbow nu wel weer doen. Dat heeft ook altijd bij muziek gehoord, Pete Seeger is daar mee begonnen.” Roland: “Ah, Pete Seeger, kiekenvel is dat! En die gast is nog altijd bezig hé, een taai beest.” Van waar komt dan toch die liefde voor het samen zingen? Wim: “In de lagere school
moesten we naar Vuile Mong en zijn Vieze Gasten gaan kijken.” (Beginnen allebei te zingen: “Het school dat is een apekot, parlez-vous.”) En? Wim: “Wel, dat was in een tent, waar ze de woorden aanwezen met een stok. Ge-wel-dig! Ik smelt daarvoor. Of als Gilbert Bécaud in L’Olympia ‘Quand il est mort, le poète’ zong. Er bestaat daar een live-opname van, héél die zaal zingt mee.” Dus Roland, je bent inderdaad veel meer dan een bluesman. Roland: “Natuurlijk. Heb je die laatste film van de Coens gezien, Inside Llewyn Davis? Zo schoon! Het is het verhaal van de folkzanger Dave Van Ronk, daar moét je naartoe, Wim. Ik ben te laat geboren, ik had dat graag meegemaakt: de geboorte van de jazz, de bebop, Greenwich Village in New York, Kerouac. Ik had dus al lang dood moeten zijn!” (lacht) Wim: “Nochtans, zo veel te laat ben je dan toch ook niet geboren?” Roland: “Nee, maar ze hebben fout gemikt, de locatie zat niet helemaal juist.” Wim: “Ik ben ook nog op bedevaart geweest naar New York: Village Vanguard, Washington Square, Bleeker Street.” Roland: “Ja, Bleeker Street, daar is een Belgisch café dat Duvel serveert.” (droomt weg) Wim: “Er gebeuren nu ook nog altijd interessante dingen, met name in de elektronische muziek, maar die echte eerste shock moet geweldig zijn geweest, van de jonge Elvis en Little Richard, of Dylan die plots elektrisch speelde. Toen ik jong was, was alles al een beetje ‘vermainstreamd’. Behalve punk dan.” Roland: “Ik zie die punkers nog toekomen op het festival in Bilzen. Toen al die gasten met hanekammen en gescheurde jeans uit de bus kropen, keken de mensen ernaar alsof het om monsters ging. En dan liep daar één ernstige vent in kostuum tussen, precies de boekhouder: Elvis Costello.” Lees verder op p.8
7
geleerd. Van elektronische muziek moest Wannes niets hebben, dat vond hij maar lawaai. Tot hij eens een keertje op mijn elektrische gitaar met versterker speelde: hij was er onmiddellijk mee vertrokken. En maar op die wah-wah-pedaal duwen! Wannes was trouwens een fantastische jazz-gitarist.” Wim: “Zijn nummer ‘Er zijn soldaten uit Beverlo vertrokken’ is prachtig. Of ‘Jong soldaatje’.” Roland: “’Jong soldaatje’, dat wil ik nog eens opnemen. Kiekenvlees krijg ik daarvan.” (Beginnen allebei weer te zingen, met enig Antwerps accent: “Ik ben een jong soldaatje.”) Is dat de kracht van muziek: over de (taal)grenzen en tijden heen? Wim: “Dat zie je ook in een prachtige documentaire van Jan Vroman over de sluiting
Wadest? Ha’Fest!
© Dimitri Van Zeebroeck
VERVOLG VAN p.7 Wim, vanaf september 2015 neemt Johan Simons het van je over als artistiek leider van NT Gent. Hoe ga je afscheid nemen? Wim: “Ik wil eindigen met een voorstelling met protestliederen. ‘Le déserteur’ van Boris Vian, of ‘La java des bombes atomiques’; en ‘Jaurès’ van Jacques Brel. Ik moet bekennen dat ik tot vrij recent niet wist wie die Jaurès was. Het was een beroemde socialistische politicus, een pacifist, die probeerde op diplomatische wijze de Eerste Wereldoorlog te stoppen. En dus hebben ze hem zo snel mogelijk uit de weg geruimd: die oorlog moést er komen. Maar ik wil ook Vlaamse liedjes brengen, van Willem Vermandere tot Wannes Van de Velde.” Met Wannes heb jij nog twee jaar gespeeld, Roland? Roland: “Ik heb daar veel van
8
Komt dat zien, komt dat zien: voor de allereerste keer zet de Handelsbeurs een driedaags festival op poten. Van 8 tot 10 mei kun je naar een zevental concerten in eigen huis en daarbuiten. Liesa Van der Aa maakte speciaal voor de gelegenheid een compositie voor 42 stemmen, vanuit een fascinatie voor de renaissancemuziek. Het resultaat zie je in de stemmige setting van de Sint-Jacobskerk, op 9 mei. Op de laatste festivaldag is heel Gent en omstreken uitgenodigd aan de kiosk op de Kouter. Omdat het goed is om minstens één keer per jaar allemaal samen te musiceren en alles te geven wat er in je zit. Niemand minder dan de Vlaamse blueslegende Roland Van Campenhout maakte samen met Peter Vermeersch van Flat Earth Society een compositie. Acteur Wim Opbrouck is de geknipte man om dat alles live in goede banen te leiden. Iedereen welkom, want samen muziek maken, is gezond.
van de Boelwerf. Op een bepaald moment gaan er arbeiders van de fabriek Les Forges de Clabecq naar de Boelwerf om de arbeiders te steunen in hun strijd. Je ziet de Vlamingen zingen: ‘Ontwaak, verworpenen der aarde.’ En dan komen de arbeiders van Clabecq en die zingen de Internationale in het Frans. Op het moment dat die twee groepen bij elkaar komen, ontstaat er totale verwarring. En wat doen ze? Ze beginnen te fluiten. Onwaarschijnlijk. Dat is de kracht van muziek: als je het niet meer met taal kunt, doe je het desnoods met ‘lalala’. Iedereen kan dat zingen. Ik vind ‘lalala’ de mooiste tekst mogelijk.” Roland: "Voilà, onze tekst voor Ha'fest is al geschreven."
Programma
Ha’fest 7.05 — De Piepkes (Roland, Sioen, Pieter-Jan De Smet) kindervoorstelling 8.05 — Roland, Mauro Pawlowski & Guests rock/jazz — The Bureau of Atomic Tourism jazz
9.05 — Liesa Van der Aa & 42 voices: The Hall (creatie) 42-stemmig werk, uitgevoerd in de St.-Jacobskerk 10.05 — Radio Crochet Kom meespelen op de Kouter met Roland & Wim Opbrouck — Baba Zula feat. Fred Frith Turkse psychedelica — De Dolfijntjes XL pop/rock