Zoenen voor Zorn
/ Dirk Steenhaut
Juicht! Altsaxofonist en ongrijpbaar jazz icoon John Zorn blaast 65 kaarsjes uit. Om dat te vieren stuurt hij dit najaar zijn muzikale zonen en dochters uit. Freejazz op een bedje van joodse muziek, gebracht door het beste van wat de Amerikaanse avantgarde te bieden heeft: zet die feestneus maar op.
Mister Zorn
Naast uiterst productief is Zorn ook van vele muzikale markten thuis. Hij zette de filmsound tracks van Ennio Morri cone naar zijn hand, speelde hardcore punk met Naked City en Pain killer, stoeide met metal, ambient en surfrock en groeide uit tot een sleutelfiguur uit het New Yorkse improen avantgardemilieu. Masada, waarmee hij de klezmertraditie de 21ste eeuw binnen loodst, behoort tot zijn bekendste projecten. Hij schreef er tot dus
ver ruim zeshonderd composities voor, gebundeld in drie ‘Boeken’. Alleen al het tweede Book of Angels telt 32 platen, en op ieder onderdeel van de reeks buigt een andere grote naam uit de premier league van de jazz zich over het materiaal. Zorn beschikt dan ook over een schijnbaar grenzeloos netwerk van gelijkgestemde muzikanten.
Muziek, niets dan muziek
Pat Metheny, Marc Ribot, Uri Caine, Joe Lovano, … Masada lijkt wel een feestdis voor giganten en met zijn tegendraadse compo neertalent sluit John Zorn gezellig aan in de rij. Op zijn niveau kun je je als muzikant wel wat vrijheden permit teren. Zo lanceert hij in 2005 bijvoorbeeld zijn muziekclub The Stone. De boodschap die hij via dit bescheiden zaaltje in Downtown Manhattan
4
meegeeft, is duidelijk: alleen de muziek telt. Je vindt er geen bar of uitgebreide merchstand, je komt er vooral om te luisteren. De opbreng sten van de toegangs kaarten gaan integraal naar de muzikanten en onkosten betaalt Zorn uit eigen zak. Hij is curator van het programma en geeft zo een spreekbuis aan honderden artiesten die graag buiten de lijntjes kleuren. Zorn doet duidelijk zijn zin, het liefst samen met artistieke zielsverwanten. Al in 1995 richt hij zijn non-profit en coöpe ratieve platenlabel Tzadik op. Sindsdien staan er al meer dan 400 langspelers op de teller, van jazz tot noise en klezmer. Uiteraard heeft ook zijn eigen Masadacollectie er onderdak gekregen.
The Stone on tour Voor zijn verjaardag stuurt Zorn zijn club
“Marsella is as versatile and talented a pianist as you will find. There’s plenty of room here to enjoy the playing of all three musicians as well as this fantastic collection of compositions.” — DOWNBEAT OVER BUER Brian Marsella © Jill Steinberg
op verplaatsing. Vanaf september steekt er maandelijks een bands met een Masadaplaat de oceaan over voor een mini-tournee. In de Handelsbeurs houdt de karavaan twee keer halt. Pianovirtuoos Brian Marsella nam met zijn Trio het album Buer (2017) voor zijn rekening, deel 31 van het Book of Angels. Zelf was hij een wonderkind dat op zijn veertiende al een operaproductie van Mozart dirigeerde, om daarna verder op te klimmen in de wereld van r&b, funk en fusion. Zijn beide handlangers waren al vaker te horen op Zorns label en hun alchemie staat garant
voor een genuanceerde interpretatie van ’s mans werk. Secret Chiefs 3 uit San Francisco toont zich al twintig jaar lang even veelzijdig als John Zorn zelf. Met opzienbarende precisie combineert dit steeds muterende ensemble demonische metal met filmische grandeur of flirt het trefzeker met esoteri sche filosofieën en Perzische, Arabische en Indiase tonaliteiten. Voor Tzadik namen de Chiefs, als onderdeel van Book of Angels het album Xaphan (2008) op. Zorns wereld wordt bevolkt door boeiende figuren en de artiest
5
schept er plezier in al die talenten zoveel mogelijk uit te dagen. Het resultaat fascineert en prikkelt, want zijn motto is al jaren het zelfde: een beetje por ren kan nooit kwaad.
DO 11.10
Brian Marsella Trio Brian Marsella (piano), Trevor Dunn (bas), Kenny Wollesen (drums) VR 09.11
Secret Chiefs 3 Trey Spruance (gitaar), Jason Schimmel (gitaar), Matt Lebofsky (keyboards), Eyvind Kang (viool), Shanir Blumenkranz (bas), Ches Smith (drums), Kenny Grohowski (drums) Masada combitickets, zie p. 15