4
Maria Faust
Blues with a different beat / Joachim Ceulemans
Scandinavische folk, Vlaamse polyfonie, Afrikaanse ritmes: jazz is rijker dan ooit. Al die invloeden hoor je tijdens een opmerkelijke jazzavond die begint bij de Belgische zanger Sander De Winne en eindigt bij de Estse saxofoniste Maria Faust. Een double bill die vraagt om een dubbelinterview. Waar halen jullie je inspiratie? De Winne: ‘De religieuze muziek van polyfone componisten als Josquin des Prez, Gombert en Lassus is voor mij essentieel. Het is prachtig hoe zij de span ning tussen stemmen plaatsen bovenop de teksten van de klassieke misdelen. Daar heb ik eigenlijk meer affiniteit mee dan met de klassieke jazzmuziek.’ Faust: ‘Een belangrijke invloed voor mijn album Sacrum Facere is de meer dan duizend jaar oude zangstijl runo. Die hoort bij de Seto-cultuur uit het noorden van Estland, een oude gemeenschap die onherstelbare schade opliep tijdens het Sovjet-tijdperk. ‘Sacrum facere’ is Latijn voor ‘heilig maken’, maar ook voor opoffe ren. De plaat gaat dan ook over dat verlies en het verlies van identiteit in het algemeen. Voor dit project gebruik ik geen zangers, maar muzikanten binnen een soort kamerjazzensemble.’ Jullie hebben ook allebei veel Scandinavische invloeden. De Winne: ‘Voor mijn album Traekfugle heb ik beroep gedaan op IKI, een vocaal improvisatie-ensemble. De zangeressen komen uit Denemarken, IJsland, Noor wegen en Finland, en beschikken over heel wat bagage binnen de volksmuziek. Niet dat het project daardoor per se Scandina visch zal klinken; die invloeden zijn eerder subtiel aanwezig. Dat geldt ook voor de Afrikaanse muziek die me beïnvloedt. Ik houd gewoon van bepaalde eigenschappen ervan, die ik dan oppik.’ Faust: ‘Ik woon al jaren in Kopenhagen, dat heeft natuurlijk invloed op mijn doen en laten. Maar muzikaal is die invloed min der: my blues has a different beat. Ik heb een intens en vurig karakter en daardoor
5
Sander De Winne (links)
ben ik zowat het tegenovergestelde van de gemiddelde Scandinaviër: ik ben luid, emo tioneel, ongeduldig en slechtgemanierd.’
Desondanks komen je composities strak en gedisciplineerd over. Hoe komt die muziek dan tot stand? Faust: ‘Het is een mysterie. Eigenlijk heb ik er geen idee van hoe ik mijn muziek schrijf. Het komt gewoon. Het begint stee vast met een geluid in mijn hoofd en dat geluid koppel ik aan een instrument. Dat instrument link ik dan weer aan een speci fieke muzikant en zo bouw ik laag per laag mijn muziek op.’ De Winne: ‘Ik houd bij het schrijven ook graag rekening met de muzikanten die het zullen uitvoeren. Ik richt me op hun sterk tes, maar ook op wat hen uitdaagt. Ik pro beer stukken te schrijven die ook ruimte laten voor spontane wendingen, voor een ander idee, een andere ontwikkeling. Muzi kanten en zangers mogen mijn composi ties spontaan herkneden.’
‘Ik verlang van de muziek dat ze eerlijk is, geduldig en zonder angst’ Stel: een groepje aliens landt in je tuin. Hoe omschrijf je je muziek voor hen? Faust: ‘Ik maak kamerjazz. Zonder bas en drums, maar met blazers, kannel (een folkharp) en piano. Voor mij voelt mijn muziek heel sacraal aan, melancholisch maar tegelijk ook krachtig. Ik laat veel ruimte voor improvisatie.’ De Winne: ‘Dat is belangrijk. Met mijn composities geef ik muzikanten aankno pingspunten om verder mee te improvise ren. Ik verlang van muziek dat ze eerlijk is, geduldig en zonder angst. Hopelijk hoor je hier en daar echo’s van de oude polyfone muziek, van de Afrikaanse en Scandina vische cultuur én van de jazztraditie. Hoe we met die invloeden elke avond opnieuw omgaan, laat ik graag over aan de inspiratie van het moment.’ D o 2 1.0 4.1 6
Sander De Winne ft. IKI / Maria Faust