DE BADKAMERGIDS Speciaal dossier: Renovatie in de schijnwerpers !
Aangeboden door Hansgrohe en Axor
De badkamergids is een publicatie van de uitgevers Vision Graphique
Vero badkamermeubels - Design by Kurt Merki Jr.
© Vision Graphique bvba
Théodore Rooseveltstraat 13 1030 Brussel Tel.: +32 2 732 33 97
Vero.
e-mail info@visiongraphique.com
Elke reproductie van een fragment uit dit boek door welk procédé dan ook, en elke adaptatie of vertaling zijn verboden zonder schriftelijke toestemming van de uitgever
Redactie Marie-Claire Regniers mc.regniers@me.com
Layout Patrick Anthonis patrick@visiongraphique.com
Leben im Bad Living bathrooms
nstleistungsmarke
P. 70
D.2 RANGE HAPPY BATHROOM ing an Reinterpret archetype
P. 158
FOR WAS HLYING FRES FEEL
E PROGRAMM FURNITURE X-LARGE space, Extra storage extra flexible extra light,
y We reserve the right to make technical improvements
rance of the the appea and enhance improvements make technical the right to We reserve Germany ·
Edition 4
Best.-Nr. 001274/22.12.13.14.1
· Printed in
CREATI NG
YOUR
HR OO M DR EAM BAT
Outstandin
Ed Edition dition 6
ASH ET SOW TOIL SEN WER SHO THAT HED
P. 122 products shown.
®
new n ewss
and enhance the appea rance of the products shown.
badmagazin
badmagazin
Duravit maakt het verschil. Door de liefde voor detail waarmee wij onze badkamerproducten ontwerpen en produceren. Daartoe maken we gebruik van hoogwaardige materialen, meesterlijke vakkennis en innovatieve technologieën. Een voorbeeld daarvan is de optionele onder de console geplaatste LEDverlichting bij de nieuwe Vero badkamermeubels. Meer informatie over Vero vindt u op www.duravit.be
Edition 4
der Apple Inc.
Leben im Bad Living bathrooms
Sales Manager Patrick Anthonis patrick@visiongraphique.com
from the entry-leve g design ranging
bathroom l to the luxury
Inhoudsopgave Speciaal dossier Renovatie in de schijnwerpers ! Hoofdstuk 1 Hoe een nieuwe badkamer ontwerpen?
4
19
1. Inrichting overeenkomstig de gezins- 19 samenstelling en de leeftijd van de bewoners 2. Inrichtingen in functie van de architecturale 24 ruimte 3. Een beetje technische info 28
Hoofdstuk 2 Kranen
34
1. Mengkranen en eengreepsmengkranen voor de wastafel 2. Tal van mogelijkheden voor de douche 3. Badkranen
34
Hoofdstuk 3 Tendenzen
39
1. Herteken uw douche 2. Wellnessruimte
39 41
Hoofdstuk 4 Waterontharder
42
Hoofdstuk 5 Keuze van de sanitaire voorzieningen
44
1. Wastafel of waskom? 2. De douche 3. Het bad
44 46 47
Hoofdstuk 6 Een wandtoilet installeren
48
36 37
Editie 11.545 • N/2014/11.545/1 3
Speciaal dossier Renovatie in de schijnwerpers ! Zin in een andere sfeer ? Uw oude sanitair beu ?
4. Desco
Zin in een andere sfeer? Dat oubollige sanitair beu? Het is niet altijd eenvoudig om de juiste oplossing te vinden om een badkamer te moderniseren. Eenmaal je concrete doelstellingen hebt bepaald, begin je best met het opmeten van de badkamer en het noteren van de verschillende onderdelen: deur(en), venster(s), plaats van de sanitaire uitrustingen en precieze plaats van de toe- en afvoerpunten van het water. Ga vervolgens een kijkje nemen bij badkamerspecialisten met een ruim aanbod. Enkele mogelijkheden die je alvast kunnen helpen bij het doorhakken van belangrijke knopen: de standaard wastafel kan een goed uitgekiend meubel worden met een grote waskom. Het gietijzeren of stalen bad kan een balneosysteem of genereuze douche worden. Het mistroostige toilet kan worden vervangen door een wandtoilet met spaarknop. Daarnaast kun je ook spelen met kleuren en bekleding om een persoonlijke sfeer te creëren. Nog meer details vind je in het volgende hoofdstuk ‘Hoe een nieuwe badkamer ontwerpen?’ waarin je tal van oplossingen vindt, naargelang van de beschikbare ruimte en je behoeften.
1. Roca
4
De Badkamergids
1. Een grote, ruime douche ter vervanging van het bad Tegenwoordig zijn er erg sympathieke doucheruimtes beschikbaar met tal van mogelijkheden: lage douchebakken (foto 1), Raindance Select douches met meer-dere jets (foto 2), monolitische beschermwanden Silestone (foto 3). De combinatie van de Newfins-douchebak van Fins met de muren van Passpartoe zorgt voor een zeer waterdichte douchecabine (foto 4). Er bestaan douchebakken van dezelfde omvang als een bad zoals het Daiquiri-model (foto 5), dat 1,70 m lang is en 70 cm breed. De smalle vorm kan echter voor problemen zorgen als het bad verwijderd wordt omdat het verouderd of defect is. Ook bij betegelde douches is het opletten want ze kunnen evenveel gevaren inhouden als een bad als ze slecht ontworpen zijn. Had je een onge-
3.Cosentino
2. Raindance Select E 300 3jets Showerpipe
5. Roca
val, ben je beperkt in je mobiliteit of snak je gewoon naar iets anders, dan kun je met de Schlüter-Systems-oplossingen een bad vervangen door een Italiaanse douche zonder de badkamer uit te breken (Schlütter-Systems foto 6 en wedi foto 7).
7. wedi
6. Schlüter-Systems
5
Procedure : • Verwijder het bad. • Plaats het sifonsysteem. • Breng een dichtingsmat aan op de vloer voor een dichte bekuiping om insijpelen te voorkomen en zorg voor de nodige uitsnijdingen ter hoogte van de waterafvoer. • Breng de tegels aan en voeg ze. Het is belangrijk om op de vloer van een dergelijk type douche antisliptegels of een klein formaat tegels (mozaïek en 5/5 of 10/10) te voorzien. • Snij de tegels eventueel uit met een schuine hoek en plaats ze tegen een speciaal hoekprofiel. • Plaats een verbindingsprofiel tussen de nieuwe tegels van de douche en de tegels die behouden worden. Andere oplossingen: kies voor een prefab douchecabine met de omvang van een bad zoals de volledig uitgeruste prefab douchecabine Vidrio (foto 7). Dergelijke modules, die erg uiteenlopend zijn qua comfort, afmetingen en opties (massagejets, stoombad, verlichting, muziek), moeten nog enkel worden aangesloten, zonder enige afwerking (foto 8).
2. Een multimassagejetmodel ter vervanging van een badmengkraan Om grote werken te vermijden, is het raadzaam de watertoevoer- en afvoerpunten te behouden door te kiezen voor een douchekolom die aangesloten wordt op de reeds bestaande uitrusting. De Showerpipe kan aangesloten worden op de plaats van de oude kranen zonder dat een inbouw vereist is. De Showerpipe bestaat uit een handdouche, een hoofddouche en het kraanwerk. (foto 9) De Raindance Select S 240 2jet Showerpipe heeft een grotere hoofddouche (foto 10). Bovendien kunt u dankzij de Select-technologie met één druk op de knop van straal wisselen. Hetzelfde geldt voor de handdouche waar u zelfs over 3 verschillende straalsoorten beschikt. De Raindance Select E 360 1jet ShowerTablet Showerpipe (foto 11) heeft de zeer grote hoofddouche van 360x190mm voor optimaal comfort onder de douche. Dankzij het tablet in veiligheidsglas kunt u gemakkelijk uw shampoo en andere voorwerpen op neerleggen. Ten slotte heeft de ShowerTablet 2 Select-knoppen om gemakkelijk van de hoofddouche naar de handdouche te schakelen of zelfs de 2 tegelijkertijd te gebruiken.
7. Vidrio
9. Croma Select E 180 2jet Showerpipe 8. Hoesch
6
De Badkamergids
10. Raindance Select S 240 2jet Showerpipe
11. Raindance Select E 360 1jet ShowerTablet Showerpipe
7
Waarom een thermostatische mengkraan ? De thermostatische mengkraan bereikt snel de gewenste watertemperatuur en houdt die aan zelfs als er drukverschillen optreden, een must voor een comfortabele douche. De thermostatische mengkraan Ecostat kan worden ingebouwd in de muur. De afwerkingsset bevat ook een stopknop en eventueel een omschakelaar voor als er meerdere douches zijn. Ecostat Select combineert elegantie met een intuïtief gebruiksgemak en bestaat uit een compact element met een vlak oppervlak. In een Raindance Select Showerpipe verbergt deze thermostatische mengkraan perfect de aansluitingen. Ze biedt daarnaast aangename bijkomende functies, bvb. om je douchegel op neer te zetten (foto 12). Het ontwerp van mengkranen en douches wordt verrijkt met nieuwe processen zoals (ongeveer 5 l/min in plaats van 12 l/min). De ecodouche beperkt de hoeveelheid water die door de douchekop loopt. Bepaalde doorstroombegrenzers passen zich automatisch aan eventuele drukverschillen aan. De EcoSmart technologie
12. Hansgrohe
daard begrenzers die geen constant zuinig debiet garanderen) in vergelijking met traditionele douches, ongeacht de waterdruk. Raindance EcoSmart hoofddouches en handdouches verbruiken slechts 9,5 l/min en het maximumdebiet bij de douche Crometta 85 Green is 6 l/min (foto 13). En omdat er minder water opgewarmd moet worden, spaart deze slimme technologie niet alleen water uit maar ook energie – dag na dag. Coolstart technologie Zonder enig verlies aan comfort voor de gebruiker. Bij het openen van de greep in de middenpositie stroomt er enkel koud water. CoolStart kranen, 3 voordelen: • energiebesparend • waterbesparend • lagere slijtage van de verwarmingsinstallatie Hansgrohe ComfortZone Test Een passende kraan voor elk wasbekken. Voor tevreden klanten. De irritante waterspatten die ontstaan wanneer het wasbekken en de mengkraan niet samen passen en de ergernis bij uw klant als gevolg, zijn verleden tijd. Hansgrohe heeft een betrouwbare testmethode ontwikkeld: onder realistische omstandigheden testten we hoe onze eigen mengkranen met bestaande wasbekkens van de populaire en leidinggevende fabrikanten samengaan.* Meer dan 7.000 combinaties zijn reeds getest in het Testcentrum van Hansgrohe. U kan gratis de PDF met de testaanbevelingen downloaden op de website van Hansgrohe. De resultaten zijn ingedeeld per wasbekkenfabrikant.
13. Hansgrohe EcoSmart
*Een PDF met de details van de Hansgrohe testprocedures is verkrijgbaar op: www.hansgrohe.be/comfortzone-test
Deze regeltechnologie beschikt over een O-ring die reageert op de waterdruk. Al naargelang de druk hoog of laag is, maakt de ring de opening kleiner of groter en zorgt zo voor een constant waterverbruik. Hierdoor wordt er ongeveer 50% minder water verbruikt (in tegenstelling tot stan-
8
De Badkamergids
9
3. Bad of wellnessruimte? Heb je toch liever een bad voor het extra comfort, weet dan dat er baden van allerlei afmetingen en voor alle smaken bestaan! (foto 14) Geen ingrijpende werken op het vlak van leidingen. Nadat het bad geplaatst is - als het dezelfde afmetingen heeft als het oude bad, dat beschadigd was door slijtage, kalk of detergenten - hoef je alleen nog de randen te dichten met silicone. De designers ontwierpen modellen die zowel esthetisch als comfortabel zijn en toelaten om het waterverbruik te beperken. Dankzij de bijzondere vorm die vernauwt aan de voeten biedt het trapeziumvormige bad (één plaats of twee plaatsen) Paiova van Duravit (foto 15) veel bewegingsvrijheid, zelfs in kleine badkamers. Beetje bij beetje vervangt balneotherapie het traditionele bad nu is gebleken dat het luchtsysteem veel efficiënter is om te ontspannen.
Eerst moet je nagaan of het model voldoet aan de veiligheidsnormen inzake elektrische apparatuur, hygiëne (geen ontwikkeling van bacteriën door restwater in de circuits) en gebruik (desactivering van de pomp bij verstopping). De beschikbare ruimte bepaalt de vorm aan de buitenzijde en de afmeting van het bad, maar ook de opbouw. De opstelling moet het best mogelijke comfort bieden. De kwaliteit van de massagestromen hangt grotendeels af van het aantal en de verdeling van de sproeiers en de efficiëntie ervan houdt rechtstreeks verband met de drijfkracht. De eenvoudigste toestellen bieden vaak slechts één soort massage aan en niet meer dan 6 buizen om ze te verspreiden. De meest gesofisticeerde modellen zijn uitgerust met een elektronische bediening met vaste of mobiele console met touchscreen... wat een diversiteit aan functies en programma’s mogelijk maakt. Anderzijds is er veel vooruitgang geboekt om de werking zo geluidloos mogelijk te laten verlopen, zeker in de baden van goede kwaliteit. Goeie keuzes zijn onder meer de Soft Silence Mixa (foto 16) of de nieuwe Happy D.2 (foto 17). 4. Nieuwe waskommen en nieuwe krachtige kranen Ook de waskom, ingebouwd of op een meubel gemonteerd, is een belangrijk onderdeel voor de modernisering van je badkamer. Weg met de banaliteit van een wastafel met kolom, welkom persoonlijke toets! De fabrikanten worden alsmaar ingenieuzer en creatiever op het vlak van kleuren en samenstellingen met erg ruime en moduleerbare meubelen zoals de modellen Via Veneto (foto 18), XLarge (foto 19) of Essentiel (foto 20).
14. Teuco
15. Duravit
18. Falper 16. Aquamass
10
De Badkamergids
19. Duravit
20. Sanijura
17. Duravit
11
22. Axor
Trendy kranen die comfort doen rijmen met zuinigheid. Voor kranen bestaan er heel wat manieren om het water- en energieverbruik te verminderen, en comfort en zuinigheid hand in hand te laten gaan. Door een EcoSmart beluchter in de wastafelmengkraan te voorzien, wordt lucht aan het water toegevoegd. Deze beluchter reageert automatisch op de druk van het water en beperkt, door de vorm ervan te wijzigen, voortdurend het debiet. Het verbruik daalt 5 l/min, goed voor een besparing van 60 % bij hetzelfde comfort (photo 21). Een verdere stap werd gezet met de Axor Starck Organic, een op-en-top innovatieve kraan die werd ontwikkeld door Axor en Philippe Stark. Om het water op een verstandigere manier te gebruiken wordt de temperatuur van de mengkraan persoonlijk vooraf geregeld, voordat de handen worden natgemaakt. Bovendien biedt het normale debiet van 3,5 l/min (ruim onder het verbruik van gewone mengkranen) een unieke en uitzonderlijke ervaring met een laag verbruik: de 90 openingen in de
beluchter zorgen voor een echt gevoel van welzijn (foto’s 22 & 23). Focus : Elektronische kranen Elektronische kranen waren om hygiënische redenen tot nog toe voorbehouden aan openbare sanitaire voorzieningen maar worden ondanks hun hogere kost nu steeds vaker voor privégebruik aangeworven. (foto 24) Waarom? Omdat ze zorgen voor een kleiner waterverbruik en beletten dat water te lang blijft lopen als dat niet nodig is. Dit zorgt voor een aanzienlijke besparing bij kinderen, met name bij toepassing van de EcoSmart-technologie. De kraan verbruikt maar 5 l/ min door toevoeging van lucht en een dynamische doorstroombegrenzer (foto 25). In dit systeem zijn de hoeveelheid water en de temperatuur van het water vooraf ingesteld (maar er bestaat een variant waarmee men zelf de temperatuur kan regelen aan de hand van een kleine hendel). Een infraroodsensor zorgt ervoor dat het water begint te lopen wanneer men met de handen binnen enkele centimeters van de mengkraan komt; het systeem stopt automatisch als de handen zich ervan verwijderen. De elektronica werkt op batterijen in het kraamlichaam of via het net (foto’s 26 & 27).
24. Axor Starck Organic
25. Hansgrohe elektronische mengkraan PuraVida
26. Axor Uno2
Het komt erop neer water beter te gebruiken. 21. Hansgrohe 23. Axor
12
De Badkamergids
27. Axor Uno2
13
aangebracht (foto 28). 6. Bestaande bekleding vervangen De mogelijkheden zijn legio, of je nu versleten tegels wilt vervangen of de hele badkamer onder handen wilt nemen omdat het bad vervangen wordt (het is vaak moeilijk dezelfde referentie te vinden). Beslis je om de oude tegels te verwijderen, dan beschik je over alle referenties van de nieuwbouw. In het andere geval kun je opteren voor tegelstrips die beperkt zijn qua dikte en waarvoor de afmetingen van het lijstwerk niet veranderd moeten worden. Dunne tegels Tegels in dun keramiek zijn niet alleen dunner, lichter en even waterdicht maar ook ideaal als je wilt verbouwen. De technische kenmerken en de prestaties zijn te vergelijken met die van traditioneel keramiek. Hoewel ze makkelijk te hanteren, af te snijden en te doorboren zijn, is er een perfect vlakke ondergrond nodig om een goede hechting te verzekeren. Voorbeeld: de Kerlite van Cotto d’Este bij Carimar. Het product kan zowel op de muur als op de vloer op bestaande tegels worden
Sierpleister Omdat de traditioneel gladde bekleding op basis van kalk (tadelakt) moeilijk aan te brengen is, hebben de fabrikanten pleisters ontwikkeld die visueel erg dicht in de buurt komt van tadelakt en perfect waterdicht zijn. Met Mortex kun je oude tegels (vloer en muur) bedekken en douches en wastafels bekleden. Voor een dergelijke bekleding is echter de nodige technische kennis en knowhow vereist (foto 29). 29. Beal
Kurk Kurk is comfortabel, voelt warm aan en is van nature waterafstotend. Het is dus heel geschikt voor een gebruik op vochtige plaatsen (vloer en muur). Tegenwoordig ziet kurk er ook heel eigentijds uit. Mozaïek in kurk met het effect van natuursteen dat speciaal ontwikkeld werd door Santana is ideaal voor een verbouwing en voelt warm aan: kurk neemt onmiddellijk de temperatuur van het douchewater op (foto 30). Verf Met verf kunt u een badkamer snel en goedkoop renoveren of zorgen voor een nieuwe look. De makkelijke plaatsing en de oneindige keuze aan kleuren bieden de mogelijkheid bepaalde tonen aan te brengen die voor andere bekledingen sowieso uitgesloten zijn. Vroeger werden enkel glycerineproducten (met glyptaalhars als bindmiddel) geschikt bevonden. Vandaag zijn die zo goed als vervangen door waterige verven (Acryl) zonder of bijna zonder geur, die snel drogen. Merk op dat natuurlijke verf bestaande uit plantaardige olie, natuurlijke harsen, krijt of caseïne doordringbaar zijn door waterdamp. Dat zorgt voor een interessant gebruik in de badkamer (foto 31).
30. Santana
31. Levis
28. Cotto d’Este
14
De Badkamergids
15
Tegels en moza誰eken Tegels zijn nog altijd de eerste keuze voor de badkamer. Hedendaagse betegeling heeft oog voor materiaaleffecten, het aanvoelen en de horizontale plaatsing van lange smalle stukken (foto 32). Gres, geglazuurd aardewerk (voor muren), keramiek, retro of avant-garde, handgemaakt moza誰ekwerk, supermatte of hoogglanzende tegels zijn allemaal mogelijk. Bovendien wagen tegels zich aan allerhande imitaties (foto 33) waaronder beton, bamboe, marmer, linnen, geoxideerde metalen en zelfs hout. Om op bepaalde plekken het uniforme karakter van grote eenvormige zones te doorbreken, is het tegenwoordig in om kleinere formaten met dezelfde tint of met contrasterende kleuren subtiel in te voegen. Moza誰eken in glas zijn door hun ambachtelijke productie bijzonder luxueus en kunnen eventueel met een paar kleine toetsen een plek opwaarderen die te sober wordt geacht (foto 34).
33. Porcelanosa
32. hansgrohe
34. sicis
T.02-389.01.90 I F.02-387.05.13 I www.carimar.be I info@carimar.be Namur carrelages I Chauss辿e de Marche 796 I 5100 Naninne T. 081-40.05.71 I F. 081-40.10.00 I www.namurcarrelages.be I info@namurcarrelages.be
16
De Badkamergids
Hoofdstuk 1 Omdat er geen hout wordt gebruikt, zwelt het lami-
naat niet op en vervormtbadkamer het niet onder ontwerpen? invloed van Hoe een nieuwe water (foto 35). Hoewel we ons in de magazines vaak kunnen vergapen aan grote ruimtes is de realiteit vaak anders! Tegenwoordig worden eengezinswoningen vaak uitgerust met twee badkamers van gemiddelde omvang, maar er zijn nog heel wat huizen die maar één badkamer hebben. De ruimte inrichten voor het hele gezin? Kinderen? Of oudere personen? Al naargelang de omvang en de bestemming van de ruimte en de gezinssamenstelling kan de badkamerinrichting erg verschillen. Maar er is in elk geval een belangrijk budget voor nodig en er moet een beroep worden gedaan op erkende vakmensen.
32. Cosentino
1. Inrichting overeenkomstig de gezinssamenstelling en de leeftijd van de bewoners Grote tegels in composiet De grote tegels in composiet bestaan in tal van kleuren en bieden het voordeel dat er door de grote omvang weinig voegen nodig zijn. Dat is aangeraden om waterinsijpeling nabij het sanitair te voorkomen. In deze categorie, die vooral bestaat uit natuurlijk kwarts (94%) dat zorgt voor de nodige hardheid en waterdichtheid, kan Silestone by Cosentino (foto 32) worden gebruikt om muren te bekleden, perfect afgestemd op de waskommen of de douche. Andere voorbeelden in acryl: Acrylwand van Paspartoe bij Desco (foto 33). Vloeren Soepele bekledingen kunnen eenvoudig en snel geplaatst worden. Ze bieden een zuinige oplossing bij renovatie en huurwoningen. Hoogwaardig vinyl is bestand tegen strepen, schokken en UV en is beschikbaar in imitaties van hout, steen en tegels en in originele motieven. Net zoals bij de tegels bieden gestructureerde afwerkingen meer veiligheid (foto 34). Het is verre van altijd zo, maar bepaalde laminaten vervaardigd uit hoogwaardige composieten (vinylhars) zijn 100% waterdicht.
33. Paspartoe
18
De Badkamergids
34. Forbo
35. Santana
De gezinsbadkamer verbeteren Een perfect overdachte ruimte met een weloverwogen inrichting vereenvoudigt het samenleven van het gezin. Elk inrichtingsproject vereist een uitgekiend programma, ook de badkamer. Al van bij het ontwerp moet men rekening houden met leefgewoontes, gebruikstijden en het aantal personen die de badkamer gelijktijdig gebruiken. Hoe kunnen we deze unieke ruimte uitbouwen tot een praktische en gemoedelijke plek waar dagelijks het hele gezin langskomt? • Kies voor twee waskommen (of een erg grote) en een grote spiegel waar meerdere
1. Burgbad
gebruikers de tanden kunnen poetsen, zich kunnen scheren of opmaken. Een model met geïntegreerde kasten onderaan geeft iedereen meer plaats. (foto 1) • Stelt de hoogte van het wastafelvlak in op het grootste gezinslid. • Hou een ruime passage vrij als er veel gezinsleden zijn en voorkom op die manier gedrang. • Maak gebruik van duurzame uitrustingen van onberispelijke kwaliteit. • Investeer in antikalksystemen voor glas en sanitair porselein. Zeep en kalk koeken daar niet makkelijk en zichtbaar op aan en het onderhoud is eenvoudiger.
2. Bette
19
• Als er geen plaats is voor een bad en douche geef dan de voorkeur aan een bad, zeker als er jonge kinderen zijn. Dit bad kan een model zijn met een doeltreffend douchescherm waarin veilig staand gedoucht kan worden. (foto 2) • Kies een digitale thermostatische douchekraan die de voorkeur van vijf gebruikers onthoudt. (foto 3) • Breid de inrichting rond de waskom uit met kleine meubels en rekken, zorg voor mobiele meubels en – waarom niet – creëer meteen twee omgevingen, één voor de kinderen en één voor de volwassenen. (foto 4) • Voeg een radiator toe die de handdoeken droogt, een ideale oplossing om tegelijk meerdere handdoeken te drogen. (foto 5) • Geef de voorkeur aan materialen die gemakkelijk te onderhouden zijn. • Vermijd hydrotherapiesystemen – de bediening daarvan is niet geschikt voor kinderen – en plaats geen toilet in dit soort badkamer.
3. Hansgrohe, PuraVida
20
De Badkamergids
4. Burgbad
5. Radson
Reserveer een ruimte voor de kinderen Als het mogelijk is een ruimte te voorzien die uitsluitend voor de kinderen bedoeld is, kunnen de ouders een hedendaagse badkamer maken voor zichzelf en die naar persoonlijke smaak inrichten, eventueel zelfs een badkamer die rechtstreeks opent op hun kamer. Hierdoor kan het hele gezin erg comfortabel leven. Het ontwerp hangt in grote mate af van de leeftijd van de kinderen en moet aangepast kunnen worden aan de wijzigende lengte en behoeften. Welke piste kunnen we best volgen voor deze juniors? • Vermijd kinderlijke ensembles en speel met levendige kleuren (foto 6) of tijdelijke accessoires die door kinderen gewaardeerd worden naar het voorbeeld van de verwijderbare siliconen bekleding van de handdouche “Froggy” (foto 7a) of de Joco handdouche (foto 7b). • Bouw de waskommen in een vlak waarvan de hoogte eenvoudig versteld kan worden. Zorg ervoor dat u soepele en voldoende lange aansluitingen gebruikt. • Plaats een stapje of een platform als er gekozen wordt voor een bad. Als het bad enigszins ingebouwd is, kunnen jonge kinderen er makkelijker in en uit. • Zorg voor een bekleding die perfect afgedicht is en makkelijk onderhouden kan worden. Plastieken matten of antisliptegels zijn een heel goed idee tegen spatten en de onvermijdelijke stortvloed bij het uit bad komen. • Beveilig de kranen en geef de voorkeur aan thermostatische kranen voor de douche. (foto 8) • Een douchescherm is doeltreffender dan een douchegordijn in plastiek. (foto 9) • Voorkom uitstekende hoeken die dikwijls ongelukken veroorzaken.
6. Laufen
7. Hansgrohe
7b. Hansgrohe
Plastieken matten of antisliptegels zijn een heel goed idee tegen spatten en de onvermijdelijke stortvloed bij het uit bad komen.
8. Hansgrohe
9. Duscholux
21
10. Roca
11. Kermi
12. Duscholux
22
De Badkamergids
De plek herdenken voor de babyboomers. De badkamer is samen met de keuken de gevaarlijkste plek voor oudere mensen. Door hun beperkte mobiliteit, het feit dat obstakels die voor andere mensen geen probleem zijn, voor hen soms wel gevaar inhouden, en de moeite die het soms kost om objecten vast te nemen, hebben ze aparte noden. Voor de hedendaagse senioren en voor actieve mensen die, nu hun kinderen het huis uit zijn, hun oude badkamer willen vernieuwen, zijn ergonomie en veiligheid cruciale criteria. De fabrikanten hebben het belang hiervan goed begrepen en bieden heel wat modellen aan met een aangepaste vormgeving. • Vermijd hoogteverschillen en vloerbekledingen die glad kunnen worden als ze nat worden (kies eerder voor materiaal dat enigszins ruw is). • Kies een grote douchebak met antisliplaag die geen rand heeft (foto 10) of beter nog een betegelde Italiaanse douche (zonder douchebak) die een ruimtelijke indruk wekt. (foto 11) • Wie graag een bad neemt, kiest best geen ingebouwd model dat te hoog is of te brede zijkanten heeft. Beperk de hoogte tot 45 cm voor klassieke modellen of kies een model dat de toegang voor senioren vereenvoudigt zoals de Piccolo Step In, met een deur in voorgespannen glas die naar boven toe opent. (foto 12)
Merk op dat we het hier niet hebben over zware handicaps want daarvoor moeten de inrichtingen beantwoorden aan precieze normen en dat vereist heel specifi eke producten.
14. Hansgrohe 13. Hansgrohe 15. Hansgrohe
16. Duravit
• Voor een vlotte toegang tot de wastafel in zittende houding: maximale hoogte van 85 cm voor de bovenrand en van 70 cm onder het vlak. Kleine opbergmeubels op rollen kunnen omgevormd worden tot stoel. • Kies bij voorkeur langere hendels voor de kranen die eenvoudiger te gebruiken zijn (Talis Care foto 13), een knop om vlot de straal van de handdouche te veranderen (Croma Select, foto 14), elektronische mengkranen en thermostatische mengkranen met grotere cijfers en letters die goed leesbaar zijn (Ecostat Select foto 15), vulling van het bad via de overloop, doucheschermen (op zijn Italiaans) die volledig tegen de muur kunnen geschoven worden zonder rails op grond, ergonomische handvatten voor meubels of opening door eenvoudig drukken. • Voorzie duurzame en tegelijk goed vormgegeven handvatten naast de toiletten en de badkuip die dienst kunnen doen als handdoekenhanger. (foto 16) • Voeg een wc-pot toe als dat in het lokaal mogelijk is en rust hem uit met een deksel met infrarooddetectie dat automatisch sluit. (foto 17)
17. Pressalit
23
2. Inrichtingen in functie van de architecturale ruimte. Net zoals een grote! De gemiddelde badkamer meet ongeveer 5 m2. In nogal wat gevallen moet de badkamer zich aanpassen aan het hele gezin. Er is dan geen plaats voor inrichtingsfouten of ruimteverspilling! Om de ruimte ten volle te benutten is een degelijke planning op voorhand absoluut nodig. Geen hoekje mag onbenut blijven. Voor echt kleine oppervlakken van minder dan 3,50 m2 bestaan er aangepaste producten die speciaal ontworpen zijn om ook in kleine ruimtes reëel comfort te bieden. Onze adviezen? • Geef de voorkeur aan een grote douche in plaats van een klein bad en kies voor meubels en sanitaire uitrustingen die opgehangen zijn om de vloer vrij te houden. Dit geeft het geheel een luchtigere aanblik. (foto 18) • Kies een smallere waskom als de ruimte echt heel klein is. (foto 19)
• Gebruik voor vloer- en muurbekledingen monochrome kleuren of een ‘total look’ die de ruimte er groter doet uitzien. • Plaats een grote spiegel om dezelfde reden. • Kies voor een douchebak op vloerniveau die voorzien is van een scherm dat, eens weggevouwen, het kraanwerk verstopt en tegelijk de ruimte verdubbelt door het spiegeleffect. (foto 20) • Kies een schuivend douchescherm dat de externe ruimte niet aantast. • Maak gebruik van verborgen hoeken en nissen om er opbergmeubels te plaatsen of een wasmachine waar u nergens anders plaats voor vindt. • Vermijd de zichtbare opeenstapeling van handdoeken, toiletartikelen en toestellen allerhande. Geef de voorkeur aan afgesloten bergingen.
Kies een grote douche in plaats van een klein bad.
18. Duravit
24
De Badkamergids
19. Burgbad/Axor
20. Duravit
21. Axor
Een badruimte die overgaat in de kamer De open keuken die aansluit op de woonkamer heeft al heel wat liefhebbers. Een slaapkamer en badkamer in één kan ook. Zoals in een loft is er geen scheidingsmuur die het waardevolle ruimtegevoel wegneemt. Een avant-gardistische visie? Terug naar de bron, naar de tijd dat een houten of zinken kuip in de kamer werd geplaatst wanneer men zich wilde wassen en vervolgens naar een ander lokaal werd verplaatst? Deze configuratie is voorbehouden aan vrijgezellen of koppels. Deze inrichting kan in geen geval dienen als gezinsbadkamer. Onze adviezen? • Denk na over de ruimte als geheel. • Stem de kleuren en de vloerbekleding op elkaar af door de link te leggen of versterk visueel de grens tussen de twee zones met verschillende bekledingen of een hoogteverschil. (foto 21) • Hou een afgesloten ruimte voor de toiletten
en scheid de badzone van de andere installaties. (foto 22) • Zorg voor een goede overgang tussen twee soorten vloerbekleding (parket en tegels). In de lijm worden speciale profielen gedrukt voor de tegels worden geplaatst. Met sommige van die profielen kunnen hoogteverschillen van ongeveer 1 tot 20 mm tussen twee vloerbekledingen worden gecompenseerd. • Hou er rekening mee dat de verluchting bijzonder doeltreffend moet zijn om het vocht weg te werken. • Voorzie een krachtige verwarming, radiator of handdoekdroger in de badkamerhoek. • Plaats eventueel schuifpanelen. Die zorgen voor meer intimiteit, breken de ruimte niet en laten het licht circuleren door het vertrek. Of plaats overeenkomstig het idee van Patricia Urquiola (foto 23) een grote radiator als tochtscherm dat de grens afbakent. 25
Inrichtingen onder het dak Bij plaatsgebrek elders in huis kan de badkamer soms best onder het dak geplaatst worden. Of misschien wil u bij een renovatie de zolder vernieuwen of een tweede badruimte creëren. Het ontwerp kan hier niet zomaar in twee dimensies uitgedacht worden maar moet terdege rekening houden met werken in de hoogte. De configuratie moet zich aanpassen aan variabele hoogtes overeenkomstig de ruimte. Bovendien moeten bepaalde vereisten nageleefd worden. • Voorzie zo mogelijk een inplanting recht boven de badkamer op de lagere verdieping want dat vereenvoudigt de loodgieterswerken. • Plaats het wastafelvlak en de douches in het 22. Duravit
23. Axor
26
De Badkamergids
hoogste gedeelte. De wastafel kan ook onder de schuine zijde van het dak geplaatst worden als de hoek toelaat om de wastafel rechtstaand te gebruiken zonder dat men zich hoeft te bukken. De traditionele spiegel wordt dan vervangen door uitschuifbare, verstelbare spiegels die onder de schuine zijde van het dak zijn aangebracht. • Zet het bad aan de lage zijde van het dak als die tenminste 120 cm hoog is. Als die afmeting kleiner is, zal men het bad moeten verplaatsen en in de plaats bergkasten moeten voorzien. • Zorg met een dakvenster voor natuurlijk licht. Aarzel niet te kiezen voor grote formaten die de ruimte erg licht maken. (foto 24)
Hou er rekening mee dat de verluchting bijzonder doeltreffend moet zijn om het vocht weg te werken.
24. LG Himacs
27
3. Een beetje technische info De badkamer vereist een uitstekende installatie van buizen en ander loodgieterswerk, een omgevingstemperatuur die hoger is dan in de rest van het huis en de nodige luchtverversing. Door de sterke aanwezigheid van water en elektriciteit is dit altijd een risicoruimte en moeten er heel wat voorzorgen getroffen worden. De leidingen De buizen voor warm en koud water zijn meestal van koper of verzinkt staal. Gezien ze gevoelig zijn voor corrosie, vereisen ze adequate uitrustingen en moeten de installateurs specifieke competenties hebben. Ze worden in kring aangesloten. Steeds vaker wordt er gebruik gemaakt van synthetische materialen in plaats van metaal. Die materialen zijn speciaal ontworpen om de hygiëne te verzekeren tijdens het watertransport, hebben geen last van corrosie of kalkafzettingen en kunnen makkelijk geknipt en terug verbonden worden. • Hiervoor kan bijvoorbeeld pvc gebruikt worden. Er bestaan aansluitingen tussen koper en pvc om een nieuwe installatie op een oude aan te sluiten. • Vernet polyethyleen (PEX of VPE) wordt momenteel het meest gebruikt. Deze leidingen bevatten een interne leiding met een aluminiumlaag waardoor ze duurzamer zijn en beter afdichten. Ze kunnen geknipt en makkelijk geplaatst worden, ook in het metselwerk of de ondervloer. Systemen met meerlagige leidingen en snelkoppelingen garanderen een veilige en snelle installatie. (foto 25) De keuze van de diameter van de leidingen gebeurt in functie van het gewenste debiet maar voor een privéwoning schommelt dit gewoonlijk tussen 16 mm (wastafel, bidet, wc, douche of klein bad) en 20-25 mm voor toepassingen
28
De Badkamergids
die een hoger debiet vereisen (groot bad of douche met meerdere stralen). Voor het verwijderen van het water wordt gewoonlijk een pvc-leiding gebruikt. De diameter is 32 mm voor wastafels, 50 mm voor de douche en 100 mm voor de toiletten. De leiding bestaat uit rechte en gebogen stukken en koppelingen die worden geassembleerd door ze te lijmen (speciale lijm voor harde pvc).
Advies van de vakman Gebruik buizen en koppelingen van hetzelfde merk en van dezelfde leverancier zodat ze gegarandeerd perfect aansluiten en de installatie 100% veilig gebeurt.
25. Geberit
Bijzondere gevallen • Een frame installeren Technische wanden en panelen zijn bedoeld om alle leidingen weg te moffelen, een wastafel, bidet, wc of kranen te ondersteunen en de aansluiting ervan te vereenvoudigen. (foto’s 26 & 27) Bijkomende voordelen zijn de keuze van de hoogte van opgehangen toiletten, geluidsisolatie van het ingebouwde waterreservoir en gemakkelijk onderhoud van de vloer. Als de muur dunner is dan 10 cm of bestaat uit gipsplaten, moet de constructie zelfdragend zijn. Het gewicht rust dan op een versterkte basis. De nieuwe frames kunnen bijzonder dun zijn. Uiterst dunne bedieningspanelen zoals de Sigma 60 integreren zich naadloos in de wand. (foto 28) • Een douchecabine met meerdere stralen installeren Een verticaal hydromassagesysteem vereist een minimale druk van 1 tot 2 bar en koperen toevoerleidingen van minstens 16/18, ongeacht de optie waarvoor u kiest (laterale massagestralen die afzonderlijk zijn ingebouwd of onder de vorm van een compacte kolom). De waterafvoer moet een voldoende groot debiet aankunnen (komt overeen met een systeem zonder douchebak). • Een inloopdouche installeren De plaatsing van een douche zonder douchebak veronderstelt een perfect afgedichte bekuiping. Omdat de vloer het waterafvoersysteem integreert, moet de bodem eerst volledig waterdicht gemaakt worden en vervolgens bedekt met een decoratieve bekleding. Hiervoor zijn eenvoudige systemen beschikbaar, in het bijzonder platen in gewapend, geëxtrudeerd polystyreen dat makkelijk aangepast kan worden aan elke configuratie (foto 29). Een vloersifon met een hoog debiet is noodzakelijk om elk risico op overstroming te voorkomen. Het afvoergat moet minstens een diameter hebben van 90 mm, zeker bij een hemeldouche met een debiet van 50 l/m. Het Geberit-frame kan vlot geïnstalleerd worden en past zich aan de dikte van de wand aan. Hiermee blijft de vloer vrij en hoeven er geen sifons onder. De montage gebeurt volgens hetzelfde principe als een frame voor een toilet. Het systeem kan een hoger debiet aan dan de norm, met name tot 0,85 l per seconde, met een snelle en geruisloze afvoer. (foto 30)
26. Geberit
27. Geberit
28. Geberit
29. wedi
30. Geberit
29
Elektrische installatie De elektrische geleidbaarheid van een menselijk lichaam stijgt sterk wanneer het ondergedompeld of gewoon nat is. De plaatsing van elektrische uitrustingen in de badkamer is bijgevolg onderworpen aan tal van veiligheidsregels. De installatie van een differentieel en een aardleiding is onontbeerlijk voor de volledige woning, maar voor de badkamer wordt een differentieel aangeraden met een hoge gevoeligheid (30 mA) die tegelijkertijd de veiligheid van de elektrische uitrustingen garandeert en elektrocutie voorkomt omdat bij het minste probleem de stroom wordt afgesloten. De mate van bescherming van de elektrische uitrusting wordt aangegeven door de IP-beschermingsgraad. Die bestaat uit twee cijfers en geeft weer hoe goed de uitrusting beschermd is tegen penetratie van vaste lichamen en water. Het eerste cijfer betreft de bescherming tegen vaste lichamen (0 = geen bescherming, 6 = volledige bescherming tegen stof); het tweede cijfer betreft de bescherming tegen vloeistoffen (0 = geen bescherming, 8 = bescherming tegen de effecten van een verlengde onderdompeling onder de opgegeven omstandigheden). Veiligheidsruimtes Niet zomaar elk toestel kan overal aangesloten worden. De veiligheidszones voor de inplanting van diverse uitrustingen (elektrische verwarming en andere toestellen) moeten nageleefd worden ongeacht of het een nieuwe installatie betreft of een renovatie. • De zone 0 komt overeen met het bad of de douche. In deze ruimte is geen enkel elektrisch apparaat toegelaten (al bestaan
er bubbelbaden en douchecabines met geïntegreerde spots). • Zone 1 komt overeen met een afstand van 2,25 m vanaf de achterste kant van het bad of de douchebak. Boven deze sanitaire voorzieningen worden enkel verlichtingstoestellen en schakelaars met een zeer lage veiligheidsspanning van 12 V aanvaard die beschermd zijn tegen spatten van water of een elektrische boiler die werkt op ac-
cumulatie en met een voldoende beschermingsindex (minstens IP44).
en verlichtingsapparaten met een IP 44 zijn hier toegelaten.
• Zone 2 is 3 m hoog en strekt zich horizontaal uit tot 0,60 m vanaf de buitenkant van zone 1. In die zone moeten de elektrische verwarmingstoestellen en de verlichtingsapparatuur van klasse II zijn en beschermd tegen neerslag. Enkel zogenaamde scheerapparaatstopcontacten met een scheidingstransformator, verwarmingstoestellen
• Zone 3 komt overeen met de volledige badkamerzone die meer dan 60 cm verwijderd is van zone 0. Hier mogen elektrische toestellen en uitrustingen van klasse I en stopcontacten van type 2P + T geïnstalleerd worden die beschermd worden door een differentieel met een hoge gevoeligheid van 30 mA.
Verlichting De ideale oplossing is een verlichting die het licht gelijkmatig verdeelt over de volledige ruimte en toelaat om in het hele vertrek duidelijk te zien (bv. krachtige muurverlichting die niet verblindt), eventueel gedempt blauw licht dat een relaxerend gevoel geeft en gerichte verlichting op een bepaalde zone, met name rond de spiegel. (foto 31) Hiermee kunt u alles in detail zien. Dit biedt het nodige comfort maar is niet te inspannend voor de ogen. De verlichting kan zich boven, aan beide kanten, achter of aan de binnenkant van de spiegel bevinden.
Advies van de vakman Een bewegingssensor die de lampen uit- en aandoet vergroot het comfort en bespaart energie. Een dimmer op de schakelaar zorgt wanneer nodig voor aangenaam gedempt licht.
31. Antonio Lupi
30
De Badkamergids
31
Verluchting Een doeltreffende luchtverversing beperkt het risico op schimmels, zorgt ervoor dat de uitrustingen minder last hebben van waterdamp en garandeert een langere levensduur. De installatie van een gestuurde verluchting is vaak onontbeerlijk. De implementatie gebeurt overeenkomstig specifieke criteria (oppervlakte van de ruimte, aantal gebruikers, aantal keren dat er wordt gedoucht of een bad genomen…) maar volgt altijd enkele belangrijke basisregels.
grotere ruimtes. Uiteraard gelden voor deze installaties ook de veiligheidsregels voor elektriciteitsaansluitingen. De afzuiginstallatie moet altijd buiten veiligheidszone 1 geplaatst worden. Bepaalde afzuiginstallaties hebben een hogere beschermingsgraad en kunnen geïnstalleerd worden in zone 2, maar als dat niet specifiek vermeld wordt moet u ze installeren in zone 3. • De MV met enkelvoudige stroom functioneert continu met een constant luchtdebiet dat kan geregeld worden overeenkomstig de relatieve vochtigheidsgraad van de ruimte. • De MV met dubbele stroom maakt het mogelijk verse lucht te laten binnenkomen die op zijn beurt verwarmd wordt door een warmtewisselaar die de vervuilde lucht filtert.
Keuken
Badkamer
Woonkamer - slaapkamers
Vanaf April 2012 wordt een thermodynamische boiler (Aéraulix ) aangeboden die gebruik maakt van de afgezogen lucht en zo de mechanische ventilatie combineert met de productie van warm sanitair water. Dankzij de geïntegreerde warmtepomp kan het systeem de calorieën recupereren van de afgezogen lucht en ze gebruiken om warm water te produceren. (foto 32)
32. Atlantic
33. Atlantic
Zelfregelende luchttoevoer Openingen onder de deuren Zelfregelende afvoermonden Afzuiginstallatie Luchtuitblaas
• Natuurlijke ventilatie Als de badkamer een opening heeft met de buitenwereld, gebeurt de aanvoer van verse lucht en de afvoer van vochtige lucht op natuurlijke wijze door middel van ventilatieroosters die geplaatst worden op strategische plekken zoals muren of schouwen. De roosters worden 32
De Badkamergids
over het algemeen voorzien van een instelbare automatische klep die zorgt voor een constante aanvoer van lucht. Mechanische ventilatie is onontbeerlijk als natuurlijke luchtverversing onmogelijk is. • Mechanische ventilatie Mechanische ventilatie of MV omvat een aantal voorzieningen die bedoeld zijn om op gepaste wijze de lucht te verversen. Het vermogen van de afzuiginstallatie varieert van 80 m3/u voor ruimtes kleiner dan 5 m2 en tot 165 m3/u voor
Als de plaatsing van een MV om één of andere reden onmogelijk is, kunnen rechtstreeks op de muur kleine luchtafzuigers geplaatst worden met een korte afvoerleiding of op het venster. Bijkomende opties kunnen de doeltreffendheid vergroten, bv. een terugvloeiklep, een vertrager (het toestel werkt met andere woorden nog enige tijd na uitschakeling), een vochtigheidsdetector die het apparaat inschakelt. (foto 33) Bepaalde toestellen zijn uitgerust met een vochtigheidsmeter die verzekert dat de ventilatie in verhouding tot de vochtigheid van de lucht in de ruimte gebeurt.
Advies van de vakman Om ervoor te zorgen dat de inschakeling van een afzuiginstallatie niet alle geurtjes van het hele huis naar de badkamer trekt, is het van groot belang overal hetzelfde type installatie te voorzien, met name in de keuken. 33
Hoofdstuk 2 Kranen
Water is een dynamische materie die langs onuitgegeven objecten kan lopen. Dat is zo’n beetje het idee van de designers met hun nieuwste collecties kranen. Avant-gardistisch? Tijdloos? Klassiek? Elke stijl komt overeen met een specifieke persoonlijkheid. Functies en techniek worden steeds verweven met esthetiek. “We hebben geen behoefte aan kranen maar aan water”, benadrukte Philippe Grohe, verantwoordelijke van het merk Axor bij Hansgrohe, op de presentatie van de lijn Axor Massaud. In alle collecties verbergen de kranen op een slimme manier hun technische snufjes zodat de volledige aandacht naar het water kan gaan. 1. Mengkranen en eengreepsmengkranen voor de wastafel De mengkraan Bij een gewone kraan moet men beide handen gebruiken. Door aan de kraan links of rechts te draaien krijgt men warm of koud water en voor gemengd water moet men aan beide grepen tegelijkertijd draaien. Bij de eengatsmengkraan (foto 1) en de driegatsmengkraan (foto 2) verschilt enkel de plaatsing van de elementen. In het tweede geval zijn de grepen voor warm water en voor koud water en de uitloop gescheiden. Dergelijke systemen passen door hun traditioneel imago perfect in klassieke badkamers, met name bij brugsystemen waarbij
de uitloop zich in het midden bevindt tussen de zichtbare aansluiting van het warm en koud water (foto 3). De eengreepsmengkraan Één enkele greep regelt tegelijk het warm water, het koud water en het debiet. De positie die intuïtief gekozen wordt, produceert over het algemeen het ideale mengsel. De kwantiteit en de temperatuur van het water worden geregeld door de hendel naar links of rechts en naar boven of beneden te richten en het water heeft snel de gewenste temperatuur. Wat stijl betreft kan de eengreepsmengkraan één of twee gaten hebben (foto 4) met een een-
4. Axor Citterio E
9. Axor Urquiola
5. Hansgrohe, Logis
6. Hansgrohe, PuraVida
7. Axor Massaud
1. Axor Starck
34
De Badkamergids
2. Axor Citterio E
3. Axor Montreux
8. Axor Starck
10. Hansgrohe
voudige en ergonomische vorm (foto 5), bediend worden met een hendel of joystick (foto 6), een platte en brede uitloop hebben (foto 7), de vorm krijgen van een vat waardoor hij lijkt op een oude pomp (foto 8) of zelfs samensmelten met een bekerhouder (foto 9). Verhoogde kranen zijn meestal eengreepsmengkranen met een hoger kraanlichaam dan bij de eengreepsmengkraan van een traditionele wastafel. Dit systeem is nodig wanneer de kranen niet rechtstreeks op de waskom geplaatst kunnen worden maar op het vlak waarop de wastafel komt te staan. Om het water op een comfortabele afstand te laten vloeien, moet het kraanlichaam beduidend hoger zijn dan de boord van de waskom. Verschillende hoogtes van eengreepsmengkranen (ComfortZone) komen overeen met verschillende hoogtes van wastafels. (foto 10)
Goed om te weten: een gewone mengkraan verbruikt meer water dan een thermostatische mengkraan. De gewenste temperatuur wordt immers minder snel bereikt doordat er twee handgrepen moeten worden bediend. 35
2. Tal van mogelijkheden voor de douche Krachtige douchekoppen en performante stralen zijn de ingredi谷nten van een zogenaamde welzijnsdouche. Door de opgezogen lucht (AirPower systeem) voelt het water aan als een streling en vloeit het water in fijne druppeltjes van de huid. Een grote module die ge誰ntegreerd is in het plafond zorgt voor stimulatie en de verschillende stralen die in de muur zijn ingebouwd revitaliseren de nek en de schouders. Er zijn heel wat opbouw- en inbouwmodellen. Kraan-lichamen die ge誰ntegreerd zijn in een opbergsysteem voor producten en accessoires, zijn een nieuwe tendens (foto 11). Hoogwaardige douchekoppen kunnen eenvoudig ge誰nstalleerd worden zonder dure inrichting.
Kiest men voor een minimaal systeem dan ziet men enkel wat nodig is om de kranen te bedienen, met name de hendels, de douche en eventueel de bediening van de thermostaat. De technische elementen van het kraanwerk verdwijnen achter de tegels in de muur. Modellen die zijn opgesplitst in modules krijgen vaak de voorkeur van ontwerpers omdat ze op verschillende manieren opgesteld kunnen worden. De plaatswinst in kleine ruimtes en het beperkte risico zich aan de bedieningselementen te stoten, zijn bijkomende voordelen. (foto 12) In de spotlight: XXL hoofddouches Grote hoofddouches kunnen tot een meter breed zijn en zorgen voor een intens plezier omdat ze het water over het hele lichaam verdelen en het volledig omhullen. De installatie moet echter altijd gebeuren door een specialist want het vereist een specifieke afdichting en een gepaste afvoer om de grote hoeveelheid water weg te werken. Door de lucht die op intelligente wijze wordt vermengd met de AirPowertechnologie kan men minder water verbruiken en tegelijk een uitzonderlijk douchecomfort behouden. Dit beperkt de water- en verwarmingskosten.
Advies van de vakman De driegatsmengkraan voor muurmontage zorgt ervoor dat de wastafel en de keramische onderdelen makkelijker gereinigd kunnen worden. De lengte van de uitloop moet bij het ontwerp gekozen worden overeenkomstig de wastafel.
12. Axor Citterio E
3. Badkranen Net zoals bij de wastafel zijn er voor het bad gewone mengkranen, mengkranen en thermostatische eengreepsmengkranen. Ze kunnen op de muur, op de
11. Hansgrohe ShowerTablet 300
36
De Badkamergids
37
badrand of op een betegeld oppervlak naast het bad worden gemonteerd. Bij een opbouwmodel kan men het kraanwerk volledig zien, met uitzondering van de watertoevoer die in de muur wordt verborgen. (foto’s 13 & 14) Alle technische elementen worden geïntegreerd in het kraanlichaam. Deze versie is over het algemeen goedkoper dan een ingebouwde installatie. De viergatsmengkraan is beschikbaar met een decoratieve afdekplaat waarbij alle elementen zijn afgelijnd of met rozetten (de afstanden tussen de handdouche en de kraanhendels zijn niet op voorhand vastgelegd) en omvat een kraan voor warm water, een kraan voor koud water, een uitloop en een aansluiting voor de handdouche. Met deze afwerkingselementen kunnen kleine foutjes of kleine onregelmatigheden verborgen worden. (foto 15) De driegatsversie is ook beschikbaar. Die bestaat uit een hendel, een uitloop met omschakelaar en een handdouche. (foto 16) Als het bad wordt geplaatst als afzonderlijk geheel of tegen een venster is een toevoer langs de muur onmogelijk. Het kraanwerk moet dan op de grond gemonteerd worden. (foto 17) De hendels, de uitloop en de aansluiting voor de handdouche bevinden zich op ongeveer een meter boven het kraanlichaam dat op de grond is aangebracht. Voorafgaand moeten leidingen en een in de vloer ingebouwd kraanlichaam worden voorzien.
Hoofdstuk 3 Tendenzen
13. Axor Bouroullec
14. Hansgrohe
15. Axor Massaud
De Badkamergids
1. Herteken uw douche De belangrijkste innovatie is dat de traditionele douchebak (80x80 cm of 90x90 cm) plaats maakt voor grotere en gevarieerde modellen. Hedendaagse douchebakken kunnen tot 180 cm groot zijn en bieden ongeziene configuratiemogelijkheden. Een voorbeeld is de installatie van twee kraanensembles (foto 1). De extra vlakke douchebak (hoofdzakelijk in sanitair acryl) garandeert tegelijk gebruiksgemak en een waterdicht oppervlak (foto 2). De inloopdouche is een van de XXL douches die bij de architecten en toekomstige gebruikers steeds meer in trek raakt (foto 3). De douchebak wordt in dat geval vervangen door een vloerbekleding die afhelt naar de afvoer. Een dergelijke opstelling vergroot de badkamer
visueel. Dit is tevens de ideale oplossing voor personen met een beperkte mobiliteit. Wat de kranen betreft zijn er twee tendenzen. Enerzijds is er de douchekolom die makkelijk geïnstalleerd en gedemonteerd kan worden bij een verhuis en die ondanks beperkte afmetingen een hoofddouche en een handdouche verbonden met een leiding omvat (foto 4). De kolom kan eenvoudig of complex zijn en wordt vaak uitgerust met meerdere stralen (foto 5). Anderzijds is er het modulaire systeem dat is samengesteld uit afzonderlijke elementen, ontwikkeld in samenwerking met getalenteerde designers. De Fransman Philippe Starck is momenteel zowat de bekendste designer en tekent met de Axor ShowerCollection voor een
16. Hansgrohe, PuraVida
17. Axor Citterio
38
De trends van 2012 staan in het teken van waterpret met revitaliserende XXL douches, nieuwe hemeldouches, bubbelbaden die lucht met water mengen en stoomcabines van de nieuwe generatie met een digitale bediening. De badkamer is een ontspannende en tegelijk opwekkende omgeving met oog voor een verantwoorde omgang met grondstoffen. De nieuwste kranen verbruiken minder water en energie en verzoenen op die manier comfort met zuinigheid.
1. Hansgrohe
2. Duravit
3. Kermi
39
4. Hansgrohe
compleet programma voor de douche op basis van afzonderlijke vierkante elementen met zijden van 12 cm (foto’s 3 & 6). Douchekoppen, eengreepsmengkranen, thermostaatbedieningen, debietregelaars en omschakelaars, handdouches, rekken, verlichtingsmodules en luidsprekers kunnen conform een zelfde strikte vormgeving in alle vrijheid geïnstalleerd worden. Dit geeft het systeem heel wat flexibiliteit bij de configuratie. De combinaties kunnen horizontaal of verticaal zijn of op een berekende manier asymmetrisch zijn waardoor zowel designer als installateur een absolute vrijheid hebben.
2. Wellnessruimte Al sinds de Oudheid worden water en damp erkend om hun positieve invloed op de gezondheid. Tegenwoordig worden de weldaden ervan geassocieerd met wellness, de kunst om zorg te dragen voor het lichaam. Al naargelang de verlangens en het budget kan die oase van ontspanning thuis verschillende vormen aannemen. Het is de beste manier om zich te ontdoen van gifstoffen, stramme spieren en stresssymptomen. Draaiende stralen, in de wand geïntegreerde spuitstukken, onderwaterverlichting, nieuwe badkuipen met hydromassage stimuleren de zintuigen. De spieren ontspannen en de huidtoestand verbetert merkbaar. Bepaalde programma’s zijn gebaseerd op handmatige technieken die door kinesitherapeuten worden toegepast. Één van de uitstekende keuzes is de badkuip Soft Silence Mixa, een geruisloos hydromassagesysteem dat bestaat uit een grote hoeveelheid waterstralen, ministralen en luchtstralen. Het Vivo Turbo systeem is dan weer uitgerust met een exclusief ledlichtconcept. Mondstukken met een speciale vormgeving richten het water onder de vorm van krachtige stralen op de gewenste delen van het lichaam en doen het badwater en de directe omgeving baden in een rustgevende, lichte sfeer (foto 7).
7. Duscholux
8. Hoesch
De cabine die stoom genereert aan 50 °C is gebaseerd op de oosterse hammam en is in de eerste plaats een plek om zich te ontspannen en zich te ontdoen van gifstoffen en onzuiverheden. De stoomcabine heeft de afmetingen van een douche en voldoet aan de voorwaarden voor kleine ruimtes. De versie tegen een muur of in een hoek kan eenvoudig geïnstalleerd worden en door zijn configuratie probleemloos elders worden ingeplant bij een verhuis. De meeste modellen zijn multifunctioneel, met name uitgerust met handdouche, een hoofddouche en/of meerdere stralen die zorgen voor ontspanning, massage en revitalisering. Het esthetische en weinig plaats innemende model SenseEase is beschikbaar in acht versies en formaten en past zich aan alle bestaande badkamers aan, zelfs aan de kleinste ruimtes (foto 8). Of kies voor de super uitgeruste St Trop van Philippe Starck met handdouche of grote hoofddouche, stoombad, Kneipp massage, sfeervolle verlichting enz. (foto 9).
Advies van de vakman Een montageprofiel zorgt ervoor dat de ruwe componenten achter de muur en de verschillende afwerkingselementen aan de buitenkant perfect op elkaar aansluiten en versnelt en vereenvoudigt de installatie van het modulair kraanwerk enorm. Alles kan vlot aangesloten worden en de ruimte tussen de onderdelen is steeds gelijk.
9. Duravit
Bad Leben im s Living bathroom
Veränderungen
an den abgebildeten
Produkten
behalten
w
badmagazin
TZE, NEN, BÄDER, WASCHPLÄ KOMPLETT DUSCHWAN , WANNEN, -SYSTEME. BADMÖBEL ES, WELLNESS ACCESSOIR
und optische Verbesserungen Germany
De Badkamergids
001244/46.08.1
Edition 3
1.145.1 ·
Printed in
40
6. Axor ShowerCollection with Philippe Starck
Best.-Nr.
5. Hansgrohe
Meer info? www.duravit.be
VOM ERTEIG EINS ZUM ! BIS SBAD LUXU
· Technische
Raadpleeg steeds een sanitaire vakman voor een dergelijke meer uitgebreide installatie.
Zin in een Nieuwe badkamer?
in
badmagaz
www.badm
agazin.de
08.08.11
11:35:20
U
RZ_BELUX_Banner_Kundenmagazin_2012.indd 1
01.02.12 41 10:39
Hoofdstuk 4 Over het onderhoud
De perfecte oplossing voor een vlekkeloze badkamer
Iedereen weet dat kalk een van de grootste vijanden is van badkamers. Douches raken vol kalkaanslag, in toiletpotten blijven sporen achter, keramiek wordt dof en op het glas van doucheschermen blijven vlekken achter. Heel wat producten zijn beschermd tegen die last. Het QuickClean antikalksysteem verwijdert afzettingen in een handomdraai. (foto 1) De straalopeningen van de douches en de perlators zijn namelijk uitgerust met siliconen. Licht wrijven met de vinger volstaat voor de reiniging. Producten die goed onderhouden worden, blijven zonder kalk goed werken en gaan langer mee. Optionele behandelingen voor keramiek zorgen ervoor dat sanitaire apparaten hun glans behouden en ze er langer proper uitzien. Het water maakt grote druppels die alle residu’s weghalen; het vuil en de kalk kunnen zich niet meer aan het oppervlak hechten. (foto 2) Hetzelfde geldt voor de bescherming van het glas van doucheschermen. De beschermingslaag is het resultaat van een industriële behandeling (KermiClean, Betteechtglas® Plus, EverClean van Hoesch of Cleartec van Duscholux). Het water parelt aan het oppervlak waardoor de afzetting van kalk wordt belet. Scharnieren op het niveau van het glas zorgen eveneens voor een makkelijker onderhoud. (foto 3)
1. Hansgrohe
In de badkamer zorgen kalk en zeepresten ervoor dat de glans van uw wastafel, kranen, douche en bad verdwijnt. Zonde, u wilt uw sanitair graag mooi houden! Toch wilt u niet te veel tijd steken in het onderhoud van uw badkamer. Daarom is het belangrijk dat u het juiste product kiest. Hansgrohe beveelt Bref bad, met citroenkracht, aan voor het onderhoud van uw badkamer. En dat is niet zomaar… Bref maakt het u mogelijk om op een snelle en veilige manier uw badkamer schoon te houden. De zachte formule van Bref Bad lost niet alleen kalk op, maar verwijdert eveneens ook vuil en zeepresten. Zo bespaart u gegarandeerd tijd en energie, die u dan kunt gebruiken om te genieten van een heerlijke douche of een ontspannend bad.
De producten Het gebruik van reinigingsmiddelen in de badkamer is aan tal van voorwaarden onderhevig. De oppervlakken van diverse sanitaire apparaten vereisen een verschillend onderhoud. Keramiek is bestand tegen zuur, oplosmiddelen en bleekwater die aanwezig zijn in de klassieke onderhoudsproducten (met uitzondering van fluorwaterstofzuur en de bestanddelen ervan) maar acryl, marmer, steen en sommige soorten email vereisen een andere aanpak. Gebruik daarvoor uitsluitend een spray zonder zuur. Aangepaste producten doen de bekledingen lange tijd glanzen.
2. Bette
3. Wondergliss
4. Axor
42
De Badkamergids
Pas ook op met de kranen. De kranen in verchroomd messing en de douches in ABS-plastiek zijn gevoelig voor schuurmiddelen en bijtende zuren. Agressieve detergenten tasten het volledige product aan (spleten in kunststof materialen en onherstelbare schade aan de chroomlaag). Met name reinigingsmiddelen met zoutzuur of azijnzuur vallen te vermijden. Als het dagelijkse onderhoud met een zachte doek en badwater niet volstaat, kan een zacht reinigingsmiddel onder de vorm van een nevel of een mousse hardnekkig vuil verwijderen tot in de kleinste hoekjes. Het product moet goed afgespoeld worden om alle sporen van detergent te verwijderen en moet vervolgens goed afgedroogd worden. Op die manier zullen uw kranen er lange tijd als nieuw uitzien! (foto 4)
bij aankoop van 1 Bref Bad Citroenkracht
9 820353 300500
Bref lost het wel op 43
Hoofdstuk 4
resulteert een zekere dynamiek die een eenvoudige en snelle montage mogelijk maakt. (foto 3)
Keuze van de sanitaire voorzieningen
De keuze van de uitrustingen is niet vanzelfsprekend. Ze wordt in de eerste plaats bepaald door de behoeften van de toekomstige gebruikers. Een rationele overweging en doeltreffende keuze zijn daarom van belang. Het uitzicht is belangrijk maar mag niet al te zeer gebaseerd zijn op vluchtige trends. We merken in dat kader dat er in de collecties soms gebruik wordt gemaakt van zwart om het ongerepte wit te doorbreken. Keramiek blijft een topper bij sanitaire uitrustingen hoewel composietmaterialen van het type Corian® terrein winnen. Voor de douche en het bad is dat hoofdzakelijk geëmailleerd staal en acryl waarvan de kwaliteit bij de grote merken wezenlijk is verbeterd. De producten worden aanhoudend aangepast om ze een nieuwe dynamiek te geven en zelfs aan wie maar een heel klein budget beschikbaar heeft, zin te geven in iets nieuws. Flexibele complete gamma’s bieden oplossingen die aangepast zijn aan alle ruimtes, van de meest eenvoudige tot de meest geraffineerde. 1. Wastafel of waskom? Ze vervullen beide dezelfde functie. De wastafel die bevestigd is aan de muur en voorzien is van een kolom in keramiek die de sifon en de leidingen verbergt, is grondig geëvolueerd. Moderne modellen hebben nieuwe lijnen die soms geïnspireerd zijn op het verleden maar vaker erg hedendaags aanvoelen. (foto 1) De wastafel valt eenvoudig te installeren. Bij een volle muur kan de bevestiging gebeuren aan de hand van tapeinden, moeren en bescher-
4. Duravit
mingsrondellen. Op een wand moet een draagstructuur geïnstalleerd worden. Brede zijkanten verdoezelen het belangrijkste ongemak, namelijk dat er weinig plaats is voor potjes en flacons. Voor veeleisende inrichtingen bestaan er wastafels van 80 of 100 cm breed. (foto 2) Dit kan aangevuld worden met een badkamermeubel. Of de structuur kan zoals bij het model Onto een console ondersteunen die langs voren zacht afloopt. Hieruit
5. Axor Massaud
6. Clou
1. Duravit
44
De Badkamergids
2. Laufen
3. Duravit
De waskom is erg in trek bij architecten maar vereist minstens een draagvlak dat is uitgesneden op maat. De waskom wordt er dan ingebouwd (foto 4) of op neergezet (foto 5).
7. Axor Bouroullec
De waskom is erg in trek bij architecten maar vereist minstens een draagvlak dat is uitgesneden op maat waar ze ingebouwd (foto 4) of op gezet kan worden (foto 5). Dit biedt een erg praktisch vrij oppervlak. De fabrikanten hebben de materialen en met name de composieten (foto 6), samen met de vormen en de meubels herdacht en bieden waskommen aan voor elk type badkamer, elke smaak en elk budget. De nieuwe Axor Bouroullec waskommodellen bieden verschillende opties voor de plaatsing van het kraanwerk. (foto 7) In bepaalde gevallen vormen waskom en vlak een geheel, met name bij composietmaterialen.
45
2. De douche De traditioneel erg praktische functies van de douche worden tegenwoordig aangevuld met een heleboel gepersonaliseerde uitrustingen. Douchebakken met heel verschillende vormen en afmetingen kunnen geplaatst worden: in een hoek, ingebouwd of tegen de muur of wand (foto 8). De vierkante modellen hebben vaak zijden van 70-100 cm en de rechthoekige modellen zijn tot 180 cm lang. Douchebakken zijn over het algemeen 12-15 cm diep maar worden tegenwoordig vaak vervangen door vlakkere, trendy modellen (foto 9) die soms uitgerust zijn met een antislipsysteem (foto 10). Deuren en wanden met discrete profielen zijn in toenemende mate gesofisticeerd en zorgen voor een absolute afdichting. Veiligheidsglas is tegenwoordig beschikbaar binnen een brede prijsvork. De transparante variant zorgt ervoor dat het gevoel van ruimte behouden blijft en de muurbekleding tot haar recht komt, zeker wanneer een douche zonder douchebak wordt gekozen (foto 11). Een intiemere keuze is matglas met een beperkte transparantie of versierd met zeefdruk. Bij grote badkamers kan men kiezen
voor een enkele grote wand verstevigd met een of meerdere stabiliteitsstangen. (foto 12) Schermen met onzichtbare profielen en zonder kader zijn momenteel in. Er is ook een ruim aanbod van douchecabines (een geheel van douchebak, wanden in acryl en deur). Ze wor-
9. Bette
10. Kaldewei
3. Het bad Dat bestaat in tal van verschillende afmetingen, materialen en kleuren die al dan niet kunnen gecombineerd worden met andere sanitaire elementen en kan zowel in de grootste als in de kleinste ruimte worden geplaatst. De inplanting en installatie van het bad zijn een kwestie van smaak, rekening houdend met de architectuur
den klaar voor montage geleverd en hebben enkel een aansluiting nodig voor de aanvoer en afvoer van water. Voor stoomdouches worden cabines gebruikt die volledig afgesloten zijn.
11. Kermi
12. Duscholux
tegen een wand, tussen 2 of 3 muren, alleenstaand in het midden van het vertrek en al dan niet ingebouwd. De klassieke modellen zijn rechthoekig, eenvoudig of geavanceerd (foto 13). Lengtes van 160-180 cm en breedtes van 70-80 cm komen het vaakst voor maar er bestaan uiteraard ook grotere modellen. Hou dan rekening met de inhoud want het volume water
Advies van de vakman Draag zorg bij de installatie van de extra vlakke douchebak die een specifieke afvoer vereist.
13. Duravit 8. Duravit
46
De Badkamergids
47
Geberit DuoFresh geurextractie
Een frisse bries.
14. Axor Massaud
wordt snel groter. Andere opties zijn hoekbaden die tegen de muur rusten (130 x 130 cm tot 150 x 150 cm) of asymmetrische modellen (foto 14)
die voldoende plaats en comfort bieden voor echt badplezier. Ronde en ovale baden komen pas tot hun recht in een grote ruimte.
Hoofdstuk 6 Een wandtoilet installeren
1. Duravit
2. Villeroy &Boch
Qua design en functionaliteit gaat er niets boven een wandtoilet om een badkamer te moderniseren. Hoewel het eerste voordeel van een wandtoilet vooral van esthetische aard is, zijn de praktische aspecten niet te verwaarlozen (foto 1). Het ontbreken van een voet vergemakkelijkt het onderhoud van de closetpot en van de vloer. Daarnaast kan een wandtoilet ook op de gewenste hoogte worden gehangen naargelang de behoeften van de gebruikers. Voor de montage bieden de leveranciers vasthechtingskits, al voorgeboorde bekledingen en makkelijk te assembleren 48
De Badkamergids
Geberit DuoFresh zorgt voor zuivere lucht. Kies voor een geïntegreerde oplossing in plaats van open ramen en dus energieverlies of spuitbussen die de stank enkel verhullen. → www.geberit.be/duofresh
← Geurvrije lucht wordt naar de ruimte gevoerd. ← Geurextractie in de wc-pot.
4. Duravit
aansluitingen aan. “De Omnia Architectura DirectFlush van Villeroy & Boch (foto’s 2 & 3), een hangtoiletpot zonder spoelrand, is uitgerust met een nieuwe, centrale waterverdeler die een bijzonder vlotte, snelle en grondige reiniging mogelijk maakt. Verbruik: 4,5 liter water.” De closetpot van het randloze wandtoilet DuraStyle rimless (6/4,5 liter) is trouwens uitgerust met een vernieuwende en performante spoeltechniek: alle energie van het water wordt symmetrisch over de closetpot verdeeld (foto 4).
Het toilet doorspoelen is goed voor ongeveer 20 % van het huishoudelijke drinkwaterverbruik. Daarom is de dubbele spoelknop (3 of 6 liter) een onmisbaar element om water te besparen. De bedieningsplaten met dubbele stroming, die verbonden zijn met de in de wand ingebouwde reservoirs, gaan er technologisch steeds meer op vooruit. Zo heeft Geberit zijn Danceline-assortiment uitgebreid met de Bolero, die wordt gekenmerkt door rechte vormen, in overeenstemming met de huidige kraantrends, of de Sigma40, die bij de verdeler voor toiletblokken past. Infraroodbedieningsplaten, die tot nu toe voor openbare plaatsen bestemd waren, worden voortaan ook in woongebouwen en woningen van particulieren geïnstalleerd. Met de nieuwe Geberit Sigma80-plaat (foto 5) kunnen de twee knoppen contactloos worden bediend. Door de geïntegreerde aanwezigheidsdetector licht de plaat op wanneer de gebruiker nadert. De hand naar de plaat brengen is voldoende om het toilet door te spoelen. Dankzij de automatische stand-bystand wordt een minimaal elektriciteitsverbruik gegarandeerd.
bij aankoop van 1 Bref WC Blue Activ’ 5. Geberit
50
De Badkamergids
Geldig tot 30/06/2016. Onmiddellijk aftrekbaar aan de kassa. Niet-cumuleerbaar aanbod. Bon kan slechts één maal gebruikt
worden. Enkel geldig in België. Bericht aan de HH. Handelaars: De terugbetaling van deze bon door Henkel Belgium NV p/a HighCo DATA Benelux NV, Kruiskouter 1 – 1730 Asse, zal alleen plaatsvinden indien deze overhandigd werd bij aankoop van de aangeduide producten zoals verkocht door Henkel Belgium NV en indien deze ontvangen werd door HighCo DATA uiterlijk 6 maanden na het verstrijken van de geldigheidsdatum. Henkel Belgium NV behoudt zich het recht voor deze bon niet uit te betalen indien niet voldoende aankopen kunnen worden bewezen of indien de bon niet binnen 6 maanden na het verstrijken van de geldigheidsdatum werd ontvangen. / Immédiatement déductible à la caisse. Offre non cumulable. Ce coupon ne peut être utilisé qu’une seule fois. Valable uniquement en Belgique. Avis à MM. les Détaillants: Ce bon est remboursé par Henkel Belgium SA c/o HighCo DATA Benelux SA, Kruiskouter 1 – 1730 Asse, pour autant qu’il ait été présenté à l’achat des produits tels que vendus par Henkel Belgium SA et soit reçu par c/o HighCo DATA Benelux SA endéans les 6 mois après l’expiration de la date de validité. Henkel Belgium SA se réserve le droit de ne pas rembourser ce bon si des achats suffisants ne peuvent être prouvés ou si ce bon n’est pas reçu endéans les 6 mois après l’expiration de la date de validité. V.U./E.R.: Henkel Belgium Havenlaan 16 Avenue du Port – Brussel 1080 Bruxelles.
9 820353 290504
SELECT YOUR SHOWER PLEASURE
CROMA SELECT: Comfort met één druk op de knop aan een aantrekkelijke prijs!
Rain
IntenseRain
Croma Select S Vario handdouche
TurboRain
• Eenvoudig van straalsoorten wisselen met één druk op de Select-knop. • Eenvoudige reiniging dankzij QuickClean. • Ergonomische greep.
Main Sponsor of
Ontdek het volledige Croma Select assortiment op:
www.hansgrohe.be/newselect
Eveneens beschikbaar in EcoSmart versie om water en energie te besparen