In verbinding by PPBB

laat in dit boek zien hoe belangrijk het is om een levende verbinding met God te hebben. Hij legt uit hoe zo’n verbinding tot stand kan komen. Maar ook wat het voor je doet om met God verbonden te zijn en hoe je met hem verbonden blijft. De Bijbel is daarbij voor

in verbinding

Steve Case

hem het belangrijkste uitgangspunt, want daarin richt God zich ook tot ons in de 21e eeuw. Voor de manier waarop Steve Case zijn onderwerp behandelt heeft hij zich vooral laten inspireren door een boekje dat in 1892 voor het eerst in de Engelse taal verscheen en nu al in meer dan honderd talen is vertaald. Steps to Christ (De Weg naar Christus) bepaalt de grote lijn van dit boek. Wat mevrouw Ellen G. White – een van de belangrijkste christelijke schrijfsters uit de negentiende en van het begin van de twintigste eeuw – in de taal van haar tijd op sublieme wijze onder woorden bracht, wordt in dit boek glashelder in taal van nu weergegeven. En daarbij zijn vooral jonge mensen de doelgroep.

nen de Adventkerk. Hij beschikt zowel over een grote hoeveelheid theoretische kennis als over internationale, praktische ervaring – als organisator, spreker, trainer en schrijver. Steve is Amerikaan en is getrouwd met een Nederlandse vrouw, Marit Balk.

Uitgave: Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten Advent Jeugd Verbond www.adventist.nl / www.adventjeugdverbond.nl In samenwerking met de Belgisch-Luxemburgse Federatie van Adventkerken

steve case

Steve Case is al sinds zijn tienerjaren betrokken bij jeugdwerk bin-

verbinding Hoe krijg je een relatie met God?

in verbinding

Steve Case

verbinding Hoe krijg je een relatie met God?

Een uitgave van afdeling Jeugd van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten

in verbinding

Dit boek is een vertaling van Connection: How to Have a

Relationship with God, dat in 2009 werd uitgegeven door de Pacific Press Publishing Association, Nampa, Idaho (VS). De Bijbelcitaten in de Nederlandse editie zijn afkomstig uit de Nieuwe Bijbelvertaling (2005), Groot Nieuws, en enkele andere bijbelvertalingen en parafrases ÂŠ Kerkelijke Publicaties, Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten, 2013 Deze uitgave kwam tot stand in samenwerking met de BelgischLuxemburgse Federatie van Adventkerken ISBN 978-90-816345-0-2 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet, of op welke wijze dan ook, zonder voorgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Vertaling: MariĂŤlle van der Kamp Grafische vormgeving: Pre Press Buro Booij, Huis ter Heide Druk: Klomp Grafische Communicatie, Amersfoort

Inhoud 13

Hoofdstuk 1. Startpunt

Hoofdstuk 2.

Je kunt het niet zelf

Hoofdstuk 3.

Het spijt me (en ik meen het)

Hoofdstuk 4. Ik kom er voor uit

Hoofdstuk 5. Focus

109

Hoofdstuk 6. Wel waar!

127

Hoofdstuk 7. Bewijs

147

Hoofdstuk 8. En nu?

165

Hoofdstuk 9. Naastenliefde in de praktijk

181

Hoofdstuk 10. God ontdekken

199

Hoofdstuk 11. Praten met God (en luisteren)

217

Hoofdstuk 12. Twijfelen mag

235

Hoofdstuk 13. Een realistische optimist of een optimistische realist?

in verbinding

Aanbevelingen “Steve Case laat ons zien hoe we Jezus kunnen leren kennen. Hij gebruikt het soort warme taal dat we van een coach verwachten. Ik ben van plan het boek te geven aan alle tieners en jongvolwassenen in mijn omgeving.” Bill Knott, hoofdredacteur Adventist Review “Steve heeft een verrassende prestatie geleverd door ons uit te leggen dat een verbinding met God niet alleen wenselijk, maar ook mogelijk is.“ Jerry D. Thomas, auteur van o.a. Messiah “Mijn vriend Steve Case richt op het hart en treft zijn doel. Ontdek in dit boek hoe je een intieme en sterke verbinding met God kunt ontwikkelen en die je leven lang in stand kunt houden.“ Doug Batchelor, directeur Amazing Facts “Dr. Steve Case slaagt erin de essentie van De Weg naar Christus van Ellen G. White in dit belangrijke boek weer te geven en hij helpt ons daarmee God beter te leren kennen.“ Cindy Tutsch, stafmedewerker Ellen G. White Estate “Mijn vriend Steve Case heeft een oude klassieker ‘vertaald’ op een frisse, aansprekende manier. De boodschap van dit boek veranderde mijn leven. Dat kan het ook voor jou doen.“ Dwight Nelson, predikant Pioneer Memorial Church, Andrews University “Steve Case heeft Ellen White’s bekendste boek in een taal gegoten die hedendaagse, postmoderne jonge mensen kan helpen om de verbinding met God tot stand te brengen.” Reinder Bruinsma, emeritus predikant en auteur

in verbinding

“In In Verbinding bespreekt Steve Case de belangrijkste aspecten van praktisch christen-zijn op een aantrekkelijke, gemakkelijk te begrijpen manier.“ Paul Tompkins, coördinator jeugdwerk Trans-Europese Divisie van de Kerk van de Zevende-dags Adventisten “Steve Case heeft in zijn werk met jongeren ontdekt hoe cru ciaal een hechte verbinding met God is. Het boek dat hij heeft geschreven kan veel levens veranderen.“ Jon Dybdahl, professor, auteur

Woord Vooraf Al duizenden jaren zijn mensen op zoek naar manieren om met het goddelijke in contact te komen. Maar hoe kan het alledaagse in contact komen met het bovennatuurlijke? Of is het juist omgekeerd en moeten we de vraag stellen hoe God met mensen in contact kan komen? Dit boek stelt dat het mogelijk is en dat het nog steeds gebeurt, ook vandaag. Toen ik nog jong was, was er een moment in mijn leven waarop ik zelf de keuze moest maken of God ook mijn God zou zijn. Veel mensen zijn mij hierin in de afgelopen eeuwen voorgegaan en hebben voor dezelfde keuze gestaan. Zelfs de mensen die in een gelovig milieu zijn opgevoed moeten op een gegeven moment de keus maken of zij God als hun eigen God aanvaarden of dat zij hem als een soort cultureel fenomeen zien. Ieder mens, iedere nieuwe generatie, moet God weer opnieuw ontdekken — het spreekwoord over ‘oude wijn in nieuwe zakken’ gaat hier zeker op. En wanneer zij God zelf hebben ontdekt, verandert dat hun leven, tenminste in een aantal opzichten. Het lijkt alsof zij met dit nieuwe inzicht een grens hebben doorbroken en er een nieuw, onbekend, gebied voor hen ligt. Er breekt een nieuwe tijd aan en zij hebben behoefte aan nieuwe woorden, nieuwe klanken en nieuwe teksten. En terwijl wij druk bezig zijn het wiel opnieuw uit te vinden, kijkt de oudere generatie toe. Misschien is niet alles uit het verleden de moeite waard om te behouden voor een nieuwe tijd. Maar dat neemt niet weg dat we nog veel kunnen leren van de mensen die ook op zoek waren naar een verbintenis met God. Toen ik nog een puber was, kwam ik een boek tegen dat mij enorm heeft geholpen in mijn contact met God. Dit boek, Steps

to Christ, (een boek dat in meer dan honderd talen is vertaald; in het Nederlands is de titel De Weg naar Christus), is een belangrijke leidraad voor mij geweest. Het werd geschreven door

in verbinding

Ellen White, meer dan een eeuw geleden, maar het is een boek dat mij ook in deze tijd nog steeds aan het denken zet. Toch merk ik dat maar weinig mensen, en zeker jongeren, dit boek hebben gelezen. Misschien zijn ze nog steeds bezig om zelf het wiel uit te vinden of hebben ze moeite met het wat ouderwetse taalgebruik. Omdat ik vermoedde dat het laatste wel eens het geval kon zijn, en omdat ik de basisprincipes van het boek over hoe wij met God in contact kunnen komen met iedereen wilde delen, heb ik de structuur van het boek overgenomen en het herschreven alsof ik met iemand van onze tijd in gesprek was. Het zou niet geheel juist zijn om wat hier nu voor je ligt een parafrase te noemen, omdat ik in dit boek ook mijn eigen achtergrond, ervaring en kennis heb verwerkt. Maar het zou plagiaat zijn om de bron waarop ik mijn boek heb gebaseerd niet te noemen. Je kunt dit boek van kaft tot kaft doorlezen of een hoofdstuk per keer. Maar je kunt het ook in kleine stukjes lezen, iedere keer een stukje van twee bladzijden. Schrijf je gedachten op binnen de kaders van Om over na te denken en schrijf er een datum bij, zodat je er later nog eens op terug kunt komen — maar je kunt ze natuurlijk ook gewoon overslaan. Gebruik de kopjes Mijn

gebed om je eigen gesprek met God te beginnen. Ondanks het feit dat God zich nooit heeft beperkt tot alleen maar het christendom, zal de lezer snel merken dat Jezus en God voor mij dezelfde zijn en dat verbonden zijn met Jezus voor mij gelijk staat aan verbonden zijn met God. Ik baseer mij in dit boek alleen op de Bijbel als enige Bron van gezag, maar ik onderneem verder geen pogingen om te bewijzen dat de Bijbel waar is. Ik citeer vaak uit de Bijbel of verwijs ernaar in uitspraken en verhalen. De teksten die ik heb gebruikt vind je in de voetnoten onder aan de bladzijde. In dit boek heb ik vrijelijk gebruik gemaakt van allerlei vertalingen, variërend van heel letterlijk tot zeer vrij — ik ben ervan overtuigd dat dezelfde God die de schrijvers van de Bijbel heeft geïnspireerd ook in onze tijd

aanwezig is — niet alleen wanneer wij de Hebreeuwse of Griekse tekst lezen, maar ook wanneer een vertaler Gods woorden in onze taal probeert door te geven. Ik heb dit boek geschreven om je te helpen een eigen relatie met God op te bouwen. Mocht blijken dat dit boek je daarin kan helpen, dan zeg ik ‘God zij dank!’ en ‘Geweldig, fijn voor je!’ Mocht het niet helpen, dan zeg ik ‘Sorry, het spijt me’ en ‘Blijf het proberen!’ Tenslotte blijft God ook proberen om met jou in contact te komen.

Steve Case

in verbinding

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v UNT P RT A ST

in verbinding

Toen ik in het tweede jaar van de middelbare school zat, volgde ik ook een vak samen met de brugklas. Ik zat achter in het lokaal en had zo alle gelegenheid de meisjes uit de klas goed te bekijken. Omdat ik een jaar ouder was dan de andere jongens uit de klas was het voor

mij misschien wat gemakkelijker om de aandacht van mijn klasgenotes te trekken. Je zou kunnen zeggen dat God de klas dat jaar goed had bedeeld. Mijn oog viel op één meisje in het bijzonder. God is goed! En toen bleek dat zij ook nog een tweelingzus had, die in dezelfde klas zat. Een

dubbele zegen!

Gelukkig weerhield mijn onzekerheid me ervan iets anders te doen dan me te vergapen aan deze twee meisjes. Ik had graag een afspraakje willen hebben met één van de zusjes, maar een verhaal over een tweeling die halverwege een afspraakje van plek hadden gewisseld zorgde ervoor dat ik te bang was om zelfs maar een poging te wagen. Ik was er niet zeker van of zij — of haar zus — ook tot zoiets in staat zou zijn, en dus bleef ik op veilige afstand. Ik had best het initiatief willen nemen, maar

Ik wilde niet voor schut staan voor de hele school. ik was te bang.

Toen het Sadie Hawkins-weekend werd aangekondigd,1 vervoor een date. Maar tot mijn stomme verbazing deed ze dat dus wel. ‘Tuurlijk,’ stamelde ik nog, ‘maar, wie van de twee ben jij?’ Ik was er toen nog van overtuigd dat ik deze date te danken had aan het feit dat het meisje mij aantrekkelijk vond. Ik besefte nog niet dat niet ik het startpunt zou zijn, maar dat zij dat was.

1 Dit is een weekend waarin de rollen worden omgedraaid, en de meisjes de jongens mee uit vragen.

startpunt

wachtte ik dus niet dat zij — of de andere zij — mij zou vragen

gods liefde is normaal

in verbinding

God houdt van ons.

Het maakt niet uit of wij ook

van hem houden, hem juist haten of hem gewoon negeren; God houdt van ons. Wat vind jij van deze vier woorden — God houdt van jou? Een overdreven, uitgekauwd cliché of een levende waarheid die je overdondert en verandert? In plaats van deze uitspraak vanuit jouw eigen perspectief te bekijken, zou je ook eens naar de wereld om je heen kunnen kijken. Bewijs in overvloed. Leven, wijsheid en vreugde komen van God. Als je bewijs zoekt, kijk dan ook eens naar de natuur of de Bijbel. In de wereld van de natuur zorgt leven voor ander leven. En het zijn niet alleen biologen die zich hierover verbazen. In de schoonheid, het aanpassingsvermogen, de overlevingsstrategieën, de eenvoud, de voortplanting en de consistentie van de natuur kunnen wij Gods aanwezigheid en zijn liefde voor de wereld die hij heeft geschapen terugvinden. Kunstenaars proberen een afbeelding van het origineel vast te leggen. Maar waar is de oorsprong van dit origineel? En wat drijft de kunstenaar om door te gaan met scheppen?

Kijk eens naar de verscheidenheid

en de

complexheid in de natuur. Soms lijkt het wel dat, hoe meer wij bestuderen, hoe meer wij erachter komen dat er nog heel wat te ontdekken valt. Wij weten niet alles — en wij zullen nooit

Kijk ook eens naar de wereld om je heen

alles weten. Boeken waarin de natuur wordt uitgelegd, moeten worden herzien en achterhaalde theorieën worden vervangen door nieuwe. Hoe nauwkeurig zijn onze weersvoorspellingen? Het is wel duidelijk dat er iets bestaat dat ons verstand verre te boven gaat. Waarom bestaat een regenboog niet alleen maar uit zwart en wit? Waarom

smaakt ieder soort eten weer anders? Wie heeft het mysterie van de romantiek bedacht? Wie laat dartelende puppies met elkaar spelen? Wie heeft ervoor gezorgd dat muziek en gevoel met

elkaar zijn verbonden? Het antwoord is God — en dat heeft hij voor ons gedaan. Is dat niet fantastisch? En wat betreft de zorg voor de natuur — ook hierin doet God wat voor ons onmogelijk zou zijn. De Bijbel zegt het als volgt: ‘Alle ogen zijn op u gericht, vol verwachting; U geeft hen hun maaltijden op tijd. U rekent het kwaad niet toe, u stort uw gunst uit over alle schepselen.

Alles wat God doet is

goed — liefde kenmerkt al zijn daden.’2 Psalmen 145:15-17.

‘Wandelaars, natuurfotografen en boeren; zij komen God wel tegen in de natuur. Maar hoe zit het met de mensen die zo net kritisch zijn als ik? Ik zou graag wat meer bewijs willen zien. Of iemand die mij op andere gedachten brengt.’

Om over na te denken

Mijn gebed

Ben jij wel eens dingen in de natuur tegengekomen die een bewijs zouden kunnen zijn voor het goddelijke?

wat gebeurde er?

in verbinding

Toen God de aarde schiep was alles volmaakt. De mensen waren eerlijk, onzelfzuchtig, recht door zee en vriendelijk en het resultaat was blijheid en geluk. Zij hadden een directe en constante verbinding met God. De schepping toonde geen enkel teken van de chaos, de wreedheid, het verval en de sterfte die we nu overal zien.

Wat veroorzaakte die verandering? Het wezenlijke probleem begon toen de mensen Gods ideaal voor hen loslieten. Adam en Eva namen een fatale beslissing en de gevolgen spreken voor zichzelf — achteruitgang en verderf stapelen zich op totdat ten slotte de dood alle leven verslindt. Je ziet het in de mensen, maar ook in bij de dieren en zelfs bij de planten — je ziet het overal in de schepping. Ja, het had fatale resultaten! God zei tegen Adam: ‘Als gevolg van wat je hebt gedaan, ligt de aarde onder een vloek. Je zult je gehele leven hard moeten werken om voldoende te hebben om in leven te blijven. En er zal onkruid groeien en planten zullen doornen hebben, en je zult wilde planten moeten eten.’ Iedereen die ooit een tuintje heeft gehad weet dat je een continue gevecht moet leveren tegen het onkruid. Maar

Gods liefde is onveranderd

zelfs nadat er

zo’n radicale verandering over deze volmaakte wereld is gekomen. De wereld is inderdaad in chaos veranderd, maar God

De vraag is of wij een verschil uitmaken

nodigt ons uit een bijdrage te leveren om iets positiefs uit het negatieve te doen voortkomen. Wat een kans! We kunnen niet alles om ons heen veranderen, maar wij kunnen een verschil uitmaken. God nodigt ons uit om daarbij betrokken te raken. Daarbij moeten we allereerst inzien dat we niet aan God gelijk zijn, maar dat we wel de mogelijkheid hebben om met

hem samen te werken bij wat hij doet.

De natuur om ons heen laat zien hoe chaotisch veel dingen zijn geworden. We zien op grote schaal verwoesting als gevolg van orkanen, branden, droogten en overstromingen. We proberen ons ertegen te beschermen, maar vaak lijken we machteloos en zijn wij aan de genade van de natuurkrachten overgeleverd. Maar elke ontluikende bloem, elke zonsondergang, elke boom in het bos en elke verse sneeuwvlok blijft ons erop wijzen dat God

De natuur om ons heen is vol van belofte en nieuw leven. De verwoesting die we zien herinliefde is.

nert ons eraan dat de dingen fout zijn gegaan, maar de mooie dingen in de natuur laten ons zien dat God bij ons is. Zijn liefde voor ons houdt niet op, net zo min als de rivieren ophouden

â&#x20AC;&#x2DC;Als de mooie dingen in de natuur me over uw goedheid vertellen, wat moet ik dan denken van de lelijke dingen? Bent u zowel goed als slecht, of is er een andere speler in dit spel?â&#x20AC;&#x2122;

Om over na te denken

Mijn gebed

hun water naar de zee te vervoeren.

Waaraan kun je merken dat de dingen in deze wereld radicaal in de war zijn gestuurd?

hoe ziet god eruit?

in verbinding

Iedereen heeft wel een mening over God. Die meningen lopen uiteen van:

God is mijn beste vriend,

tot: God

is een soort super-agent die alles ziet; God is machtig of hij bestaat eigenlijk niet; hij is een boze uitvoerder of de vergeetachtige opa. Maar wat zegt de Bijbel? Als Mozes op de berg Sinaï staat, vraagt hij of hij een glimp van God mag zien. ‘De Heer ging voor hem langs en riep uit: ‘De Heer! De Heer! Een God die liefdevol is en genadig, geduldig, trouw en waarachtig, die duizenden geslachten zijn liefde bewijst, die schuld, misdaad en zonde vergeeft.’3 Dit is dus wat God over zichzelf zegt. Honderden jaren later herhaalt een profeet dit beeld nadat het volk Israël weer eens is afgeweken van Gods pad. ‘Er is geen God zoals u. Zondaren vergeeft u, het kwaad dat uw volk heeft gedaan, rekent u hen niet aan. U blijft niet eeuwig boos, omdat u er genoegen in heeft om goed te doen. U zal ons weer genadig zijn, u zal het kwaad dat wij hebben gedaan overwinnen. U zal onze zonden in het diepste van de zee gooien.’4 Volgens sommigen is de God van het Nieuwe

Testament

vingsgezind,

‘Nu is mijn kennis nog beperkt’

genadig

liefdevol, en

verge-

vriendelijk.

Bovenstaande citaten (en zo zijn er veel meer te vinden) tonen aan dat hij dit ook in het Oude Testament was. God houdt van ons. Hij blijft altijd in ons investeren. In het begin heeft hij de wereld geschapen en hij gaat hiermee door. De aarde vernieuwt zich iedere keer

En het goddelijke blijft ons verbazen. weer.

Wanneer mensen goed met elkaar omgaan, is dit een afspiegeling van hoe God met ons wil omgaan. Vriendschap, samen delen, ontdekken, er voor elkaar zijn, blijdschap, begrip, ver-

3 Exodus 34:6-7. 4 Micha 7:18-19.

geving, opwinding, hoop — het zijn allemaal kenmerken van sterke familiebanden of hechte vriendschappen. Deze eigenschappen verwijzen naar God. Het zijn manieren waarop wij zijn liefde kunnen ervaren. Wij denken dat het resultaten zijn van positieve menselijke interacties, maar God schenkt ons dit alles als een voorbeeld van zijn goddelijke liefde. Geniet! Wees blij! Wees dankbaar — erken

alles is!

wie de Bron van dit

Echter, alles wat wij tot nu toe hebben gezegd, is slechts een klein gedeelte van het verhaal. Gods liefde gaat ons verstand te boven. In het beroemde hoofdstuk over de liefde zegt Paulus dat wij het niet kunnen begrijpen totdat wij God ‘van aangezicht tot aangezicht’ zullen zien. ‘Nu is mijn kennis nog beperkt, maar dan zal ik volledig kennen. Zoals ikzelf door God gekend word.’5 1 Korintiërs 13:12 (GN).

‘God, het is zo gemakkelijk alleen de dingen te zien die niet goed zijn. Ik besef vaak niet hoeveel positieve dingen ik negeer of simpelweg niet zie. Misschien heb ik ook wel heel veel dingen van u gemist!’

Om over na te denken

Mijn gebed

Hoe zou je God willen omschrijven?

vader en zoon

in verbinding

Satan haat God.

En omdat God van jou houdt, heeft

Satan ook een hekel aan jou. Een van de manieren waarop hij God kan kwetsen is door jou te kwetsen. Soms vertelt hij je dat God helemaal niet van jou houdt. Satan zegt je, dat God niet in jou is geïnteresseerd of dat hij kwaad op je is, dat hij je wel zal krijgen, dat hij op de loer ligt, wachtend totdat je iets fout doet. Satan vertelt dat God een strenge rechter is, een onverbiddelijke schuldeiser en een wraakzuchtige tiran. Satan verdraait ons beeld van God door hem af te schilderen als onvoorspelbaar en onbetrouwbaar, net als de heidense goden. Hoe reageert God op deze voortdurende lastercampagne? In plaats van mee te gaan in de scheldpartij doet hij iets heel anders. Hij komt naar de aarde in de persoon van Jezus Christus en gaat bij de schepselen wonen die hij heeft geschapen. In de Bijbel wordt dit beschreven als de relatie tussen ‘vader’ en ‘zoon’, maar dat betekent niet dat God een vader voor Jezus is zoals een man een vader voor zijn kinderen is. De Bijbel gebruikt de woorden vader en zoon, zodat wij een idee kunnen krijgen van hoe hecht deze ideale relatie tussen God de Vader en God de Zoon is. Jezus zegt het zo:

‘De Vader heeft mij alle dingen gegeven. Dit is een unieke missie die voortkomt uit de band tussen de Vader en de Zoon en hun wijsheid.

God deed iets heel radicaals

Niemand kent de Zoon zoals de Vader en niemand kent de Vader zoals de Zoon doet. Maar ik houd dit niet voor mijzelf; ik ben bereid dit woord voor woord te vertellen aan iedereen die wil luisteren.’6 Maar dat de mensen iets horen, wil nog niet zeggen dat zij het ook begrijpen. Jezus vertelt zijn eigen leerlingen: ‘Als jul-

lie hadden geweten wie ik ben, zou je ook geweten hebben wie mijn Vader is.’ Waarop de leerling Filippus antwoordt: ‘Heer, toon ons wie de Vader is en het is ons genoeg.’7 Jezus zal zich ongetwijfeld gefrustreerd hebben gevoeld: Iedere 6 7 22

Matteüs 11:27. Zie ook Johannes 1:18. Johannes 14:7-8.

keer dat hij wil laten zien wie God is, stuit hij op onbegrip, dommigheid en gebrek aan geloof. Hij antwoordt Filippus: ‘Ik ben nu al zo lang bij jullie, en nog ken je me niet, Filippus? Wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien. Waarom vraag je dan om de Vader te mogen zien? Geloof je niet dat ik in de Vader ben en dat de Vader in mij is? Ik spreek niet namens mezelf als ik tegen jullie spreek, maar de Vader die in mij blijft, doet zijn werk door mij. Geloof me: ik ben in de Vader en de Vader is in mij. Als je mij niet gelooft, geloof het dan om wat hij doet.’8 Het kan zijn dat Jezus’ unieke openbaring van Gods liefde sommige mensen boven de pet gaat. Misschien begrijpen wij het beeld van de vader-zoon relatie niet goed, omdat het zoveel beter is dan wat wij in het dagelijks leven tegenkomen. Maar ondanks het feit dat Jezus als mens naar de aarde is gekomen, kunnen wij nog steeds het goddelijke in hem ontdekken. Jezus is God; niet iemand die naar Gods beeld is gemaakt zoals wij.

‘God, ik laat me gemakkelijk leiden door verkeerde beelden over u. Ik weet eigenlijk niet of het beeld van Vader-Zoon mij voldoende zegt. Zou u me iets meer kunnen laten zien?’

Om over na te denken

Mijn gebed

8 Johannes 14:9-11.

Is de band die jij met je vader hebt van invloed op de manier waarop jij de relatie tussen Vader en Zoon in de Bijbel ervaart? Kun je dit uitleggen?

Jezus laat het ons zien

in verbinding

Is er een manier om God beter te kunnen begrijpen dan door Jezus? Soms maken iemands daden veel meer duidelijk dan een beschrijving van zijn persoonlijkheid doet. Als Jezus zijn taak op aarde aankondigt, gebruikt hij werkwoorden, woorden van daden — dezelfde werkwoorden die God in de tijd van het Oude Testament gebruikte. Jezus citeert bijvoorbeeld de profeet Jesaja: ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’9 En dat is precies wat Jezus doet.

Hij helpt de armen,

onderwijst en geneest, en verlost zieken van hun demonen. Hij opent de ogen van blinden en de oren van doven. Hij doorbreekt de gevestigde orde door de geldwoekeraars uit de tempel te jagen, door met mensen van alle rangen en standen om te gaan, door met kinderen te spelen. En omdat hij zo dicht bij de mensen staat, wordt hij omringd door het beste en het slechtste uit de samenleving. Jezus is naar de aarde gekomen om te laten zien wie God is. In zijn leven laat hij zien wat liefde is. De conclusie ligt dus voor de hand: God is liefde en God houdt van jou! Denk niet dat Jezus een soort ‘rattenvan-

Omringd door het beste en het slechtste

ger van Hamelen’ is, een soort Sinterklaas

Liefde is veel meer dan alleen maar een fijn gevoel. Liefde maakt ons die cadeautjes weggeeft.

verantwoordelijk. Het betekent dat je degenen helpt die gekwetst zijn, maar ook dat je een halt toeroept aan mensen die anderen kwetsen. Liefde betekent herstellen en verhelderen, vriendelijk-

heid tonen en verbeteren. Liefde maakt dat mensen belangrijker zijn dan dingen, relaties belangrijker dan regeltjes. Liefde 9

Lucas 4:18-19. Jezus citeert hier Jesaja 61:1-2.

zoekt het beste, en dat houdt in dat het alles uit de weg wil ruimen dat mensen belemmert in hun ontwikkeling. Jezus sprak de waarheid, maar altijd vanuit liefde. En omdat de waarheid soms pijnlijk kan zijn, sprak hij met tact en voorzichtigheid, met oog voor de persoon die tegenover hem stond, de situatie en het moment. Hij had zeker begrip voor menselijke zwakheden, maar sprak de mensen wel aan op hun hypocrisie, hun ongeloof en hun egoïsme. Maar zelfs in deze situaties klinkt in zijn manier van spreken de hoop door dat zij zullen veranderen.

Jezus huilde om Jeruzalem,

de stad die hem zo

dierbaar was, omdat de mensen die er woonden hem niet wilden accepteren. En omdat zij hem verwierpen, verwierpen zij God. Met medelijden en vriendelijkheid bleef Jezus echter proberen de mensen te bereiken. Voor hem is ieder mens een kind van God die een Verlosser nodig heeft. Hij was gekomen om hen

‘Jezus is eigenlijk best oké. En u wilt mij vertellen, God, dat Jezus heeft laten zien wie u bent? Dat zou te gek zijn!’

Om over na te denken

Mijn gebed

te redden.

Hoe zouden de mensen reageren als Jezus vandaag zou leven?

Gods liefde geeft alles

in verbinding

God heeft in de prijs die hij voor ons betaalde laten zien hoeveel hij van ons houdt.

gegeven.

Hij heeft zijn Zoon voor ons

Jezus, Gods Zoon, heeft ook zichzelf gegeven. In

onderling overleg verliet Jezus de hemel, de onbeschrijflijke plaats waar hij door de engelen werd aanbeden, om ergens te gaan wonen waar ‘goed en kwaad elkaar bestreden.’10 Hij nam vrijwillig alle kwaad op zich en stond toe dat hij werd behandeld alsof hij voor alles verantwoordelijk was. En daarom stierf hij — Gods Zoon. De Bijbel beschrijft het als volgt: ‘Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens. En als mens verschenen, heeft hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood — de dood aan het kruis.’11 Deze tegenstelling gaat ons begrip te boven. Van almachtige God tot een onbetekenende menselijke misdadiger — alleen omdat hij van ons houdt. Het Oude Testament zegt het al: ‘Er was niets aantrekkelijks aan hem, niets dat ons deed opkijken. Men keek op hem neer, hij werd overgeslagen, een man die leed en die zelf had ondervonden hoe het was om pijn te lijden. Een blik was voldoende om weg te willen kijken. Wij verachtten hem, dachten dat hij tuig was. Maar het was onze pijn die hij droeg — onze gebreken,

God gaf zijn goddelijk heid op om de mens te redden

alle dingen die aan ons niet klopten. Wij dachten nog dat hij het aan zichzelf te danken had en dat hij vanwege zijn eigen fouten door God werd gestraft. Maar het was vanwege onze zonden dat dit met hem gebeurde, dat hij verscheurd en verdrukt werd — onze zonden! Hij droeg de straf die ons weer heel maakte.’12 Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar

10 2 Korintiërs 5:21. 11 Filippenzen 2:6-8. 12 Jesaja 53:2-5. Eigen vertaling van Message, de parafrase van Eugene H. Peterson.

Gods gave blijkt pas goed wanneer Jezus aan het kruis roept:

‘Mijn God, mijn God, waarom heb je mij verlaten?’13 Op het einde van zijn leven, ervaart God de Zoon de last van onze zonden. Het verwijdert hem van zijn Vader. En dat is logisch, want het kwaad zorgt ervoor dat er scheiding komt tussen God en de mens. Met de dood als resultaat.14 Jezus stierf niet door de kruisiging; hij stierf omdat hij werd verpletterd door de last van al het kwaad dat de mens had gedaan. Een soldaat kan zijn kameraad redden door de kogel voor hem op te vangen of hem te beschermen tegen een explosie. De een geeft zijn leven voor de ander. Maar God schonk zijn goddelijkheid, zodat de mensheid gered zou worden.

zonder iets achter te houden.

Hij gaf alles,

‘Dit is geweldig! God, heeft u Jezus aan ons gegeven? En heeft Jezus zichzelf voor mij opgeofferd? Dank, dank, dank u wel!’

Om over na te denken

Mijn gebed

13 Matteüs 27:46. Jezus citeert hier Psalmen 22:1. 14 Zie Romeinen 3:23 en Jacobus 1:13-18.

Wat heeft God aan jou gegeven? Wanneer?

Tot het uiterste

in verbinding

Raak maar niet in de war. God de Vader koos niet de gemakkelijkste weg toen hij alleen leed. Iedere ouders zal liever zelf het

God de Vader ervoer de angst even hevig als God de Zoon. lijden op zich nemen dan zijn kind te laten lijden.

Gods liefde voor ons bood zowel de Vader als de Zoon de beste kans die wij ons konden wensen. God de Zoon werd gescheiden van God de Vader, zodat wij dat niet meer behoeven te ervaren. Het was hun gezamenlijke project om ons terug te winnen. ‘Het is God die door Christus de wereld met zich heeft verzoend: hij heeft de wereld haar overtredingen niet aangerekend. En ons heeft hij de verkondiging van de verzoening toevertrouwd.’15 Wanneer gezinnen uiteenvallen of voortdurend met elkaar in conflict zijn, raken mensen gekwetst. Maar door elkaar steeds maar weer de schuld toe te schuiven en elkaar te beschuldigen, wordt het niet beter. En net doen alsof er niets aan de hand is, leidt eerder tot nog meer verwijdering. Meningen verharden dikwijls doordat mensen krampachtig aan hun eigen standpunt vasthouden. Alleen

God verliet de hemel en gaf zichzelf in Jezus

door liefde kan een dergelijk gezin nog tot elkaar worden gebracht — maar ook dat heeft een prijs. Genezing is echter sterker dan de pijn en zal vreugde brengen.

Niemand kan doen wat God voor ons heeft gedaan; jij, noch je ouders of je kinderen, of je baas, geen kerk of regering, geen held of toevallige omstandigheid. Alleen God kan mensen genezen. Alleen hij is in staat om

iedereen te redden die zijn aanbod aanvaardt. En alleen Jezus kan ons laten zien wie God werkelijk is. Er zijn verschillende redenen waarom mensen elkaar een cadeautje geven. Omdat ze het gevoel hebben dat ze iets terug moeten geven voor iets dat zij hebben gekregen, of omdat ze 15 2 Korintiërs 5:19.

hopen dat de ander hen zo ook iets zal geven. Probeer eens te bedenken waarom iemand jou een duur cadeau zou willen geven terwijl jij geen enkele mogelijkheid hebt om een verge-

Gods liefde past niet in een maatbeker of een bak, zelfs niet in alle lijkbaar cadeau terug te geven.

zeeën van de aarde. God verliet de hemel en gaf zichzelf in de persoon van Jezus. Hij gaf het grootst mogelijke geschenk, omdat iets anders geen recht kon doen aan zijn liefde voor ons. In het misschien wel bekendste vers uit de Bijbel staat het allemaal: ‘Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.’16 Daarmee is eigenlijk alles gezegd.

‘God, u hoefde het niet te doen, en toch deed u het! Ik ben compleet overdonderd door wat u aan mij, en aan iedereen die het wil aanvaarden, hebt gegeven.’

Om over na te denken

Mijn gebed

16 Johannes 3:16.

Staat wat jij God hebt gegeven in verhouding tot wat hij jou heeft gegeven?

Gods kinderen

in verbinding

Toen God een mens werd en het beeld van de Zoon van God gebruikte, was dit een teken van zijn liefde voor ons. In de Bijbel staat: ‘Bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! Wij worden kinderen van God genoemd, en dat zijn we ook.’17 Als Jezus Gods Zoon is en jij bent één van Gods kinderen, dan is Jezus jouw broer! De Bijbel zegt het ook: ‘Want hij die de mensen aan God wijdt, en allen die door hem aan God gewijd worden, hebben dezelfde Vader. Daarom schaamt hij zich er ook niet voor hen zijn broers te noemen.’18 Als Jezus met zijn leerlingen bidt, begint hij zijn gebed met de woorden: ‘Onze Vader...’19 En Paulus schrijft dat wij God mogen aanspreken zoals kinderen hun vader roepen: ‘Abba,

Vader!’20

Wanneer we tot ons laten doordringen wat dit allemaal betekent, kunnen we dat niet goed bevatten. God is tegelijkertijd vader en broer, machtig en nabij, wijs en speels, ondersteunend en trouw. Toen Jezus mens werd, verbond God zich met de mensheid en die band kan nooit meer worden verbroken. Dat

Wij mogen God ‘Vader’ noemen!

betekent dus dat jij nu ook een broer in de hemel hebt. Kijk je uit om weer met je familie herenigd te worden? Is de hemel jouw werkelijke thuis?

Wie ben jij? — hoe

zou jij jezelf

om schrijven? Aantrekkelijk? Slim? Vrien delijk? Rijk? Muzikaal? Sportief? Nerd? Onruststoker? Kluns? Ben je de weg kwijt? Jezus geeft je een nieuwe identiteit — kind van God!21 Hoe denk jij over jezelf? Positief? Negatief? Een combinatie van beide, zodat je netjes op nul uitkomt? Ben je steeds iemand anders, afhankelijk van wat iemand als laatste over jou heeft gezegd? Ben je iemand die zijn zelfbeeld door anderen laat 17 1 Johannes 3:1. 18 Hebreeën 2:11 (GN). 19 Matteüs 6:9-13. 20 Romeinen 8:14-15. 21 Zie ook 2 Korintiërs 5:17, 1 Johannes 3:1.

bepalen? Laat je je beïnvloeden door hielenlikkers? Als je je realiseert hoeveel God van jou houdt, ontdek je dat je zoveel meer waard bent! Wanneer je blijft steken in het gemodder van de wereld om je heen, loop je het risico steeds verder af te glijden. Maar als je je vasthoudt aan Gods liefde voor jou, zul je kunnen leven als een koningskind. Je hoeft je ogen niet te sluiten voor de problemen die er zijn. Maak jezelf geen illusies over de menselijke neiging tot egoïsme. Maar sta Gods liefde voor jou niet in de weg. Geef toe dat jij een Verlosser nodig hebt. Maar dit alles is totaal zinloos als je niet het juiste vertrekpunt kiest.

‘God, u heeft de eerste stap gezet. U heeft alles voor mij opgegeven. Ik aanvaard uw aanbod om voortaan uw kind te zijn. Help mij, zodat uw liefde in mij kan groeien.’

Om over na te denken

Mijn gebed

Wat dat is? GOD HOUDT VAN JOU!

Ben jij er echt van overtuigd dat God van je houdt?

in verbinding

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v t t n u k je niet

he f l e z 33

in verbinding

Ik zou die dag de proefwerken teruggeven aan mijn leerlingen van de eindexamenklas en ik besloot mij dit keer als een echte docent te kleden — strak in het pak, overhemd gestreken, stropdas, gepoetste schoenen en sokken die bij elkaar pasten.

Omdat een aantal leerlingen het proefwerk uitstekend had gemaakt, wilde ik er een feestelijk tintje aan te geven. De leerlingen waren dan ook stomverbaasd toen ze mij het klaslokaal zagen binnenkomen. Het verschil met mijn dagelijkse spijkerbroek was wel erg groot, maar ik had dan ook iets bijzonders te vertellen. Ik voelde de spanning in de klas stijgen, stapte dus achter mijn tafel vandaan en ging op de hoek van de voorste bank zitten spanning uit de lucht zou halen. Maar de twee meisjes keken weg, ze wilden mij niet eens aankijken. Ik deed nog eens extra mijn best om aardig te zijn, maar tevergeefs. Uiteindelijk durfde één leerling het te vragen: ‘Meneer, is er een bijzondere reden waarom u zo gekleed bent?’ Opgelucht dat mijn leerlingen mijn non-verbale boodschap hadden opgepikt, zei ik: ‘Alles wat ik doe heeft een reden.’ Toen viel mij oog op een leerling achter in de klas. Hij gebaarde naar mij, maar ik begreep er niets van. Ik had nooit gebarentaal geleerd en het leek mij zo toe dat dit ook voor hem gold. Andere jongens begrepen het kennelijk wel en uiteindelijk was ik de laatste die het door had — mijn rits was niet dicht.

JE KUNT HET NIET ZELF

waar twee meisjes zaten. Ik wist uit ervaring dat dit de ergste

De slechtste deal ooit

in verbinding

In het begin was de mens volmaakt.

Dat is

nu overduidelijk niet meer het geval. Toen God Adam en Eva schiep, was de mens van nature op God gericht — op alles wat waar, goed, zuiver, positief en heilig is. En dat is ook logisch! Dit is het soort mens dat een perfecte God maakt. Maar zowel Adam als Eva kozen ervoor God ongehoorzaam te zijn en de gevolgen waren rampzalig. Vanaf het moment dat zij die vreselijke keuze maakten, ging het alleen nog maar bergafwaarts. Zonder dat zij het in de gaten hadden, hadden zij hun kern van liefde ingeruild voor een kern van egoïsme. Dat gebeurt er namelijk wanneer je God inruilt voor jezelf of Satan en wanneer je Gods ideaal inwisselt voor de leugens van het kwaad. Aftakeling, verzwakking, kleurloosheid, misvorming, vernietiging en dood kwamen in de wereld, omdat de eerste mensen ervoor kozen God links te laten liggen. Zij waren ongehoorzaam. Omdat God de bron van leven is, van alles dat mooi en volmaakt is, leidt ongehoorzaamheid tot de dood, het kwaad, falen en leegheid. En nu zijn wij dus, in plaats van in principe goed, van nature kwaad.22 Zo is het sinds het moment dat Adam en Eva ervoor kozen God te verlaten en er zijn voldoende redenen om aan te nemen dat er sindsdien weinig is veranderd.

in met

In de Hof van Eden stond de mens

rechtstreeks God. Let eens

In het begin was de mens volmaakt

contact

op het grote verschil

vanaf het moment dat zij ervoor kozen God ongehoorzaam te zijn: ‘Maar God, de Heer, riep de mens: “Waar ben je?” Hij antwoordde: “Ik hoorde u in de tuin en werd bang omdat ik naakt ben; daarom verborg ik me”.’23 En dit beeld bepaalt sindsdien de situatie — God roept ons en wij verbergen ons voor God.

22 Efeziërs 2:3. 23 Genesis 3: 9-10.

In spelprogramma’s krijgen mensen soms de mogelijkheid om wat ze hebben gewonnen in te zetten om iets beters te winnen. Als ze geluk hebben, winnen ze en hebben ze de kans hun winst nog te vergroten. Voor Adam en Eva gold het omgekeerde;

zij waren verliezers, ze raakten alles kwijt.

In plaats van slechts met lege handen achter te blijven, waren ze zichzelf helemaal kwijtgeraakt, op de vlucht en voorgoed verbonden met het kwaad. Zij ruilden het eeuwig leven in voor de

‘Sommige mensen lijken erger dan andere. Ik weet dat ik beter ben dan sommige mensen in mijn omgeving. Maar ik maak toch ook nog steeds een puinhoop van mijn leven. Ik moet eerlijk toegeven dat ik wel een beetje hulp kan gebruiken.’

Om over na te denken

Mijn gebed

eeuwige dood. Zij werden in alle opzichten losers.

Welke totaal foute keuzes heb jij in je leven gemaakt?

Wil je echt eeuwig leven?

in verbinding

Veel mensen zeggen dat zij eeuwig willen leven. Dat betekent dat je altijd bij God bent, want hij is de bron van het leven.

Maar er zijn ook mensen die eeuwig willen leven zonder God. Zij zijn absoluut niet geïnte-

resseerd in God. Deze beschrijving geldt eigenlijk voor ons allemaal in onze oorspronkelijke, egocentrische staat. Wij hebben geen zin in God. Het zou een kwelling zijn wanneer God ons nu mee zou nemen naar de hemel. We zouden er totaal gek van worden de gehele dag maar met God bezig te moeten zijn. En er zou helemaal niemand zijn die wil doen waar wij zin in hebben. Wie zou er met ons plezier willen maken? Wie zou er om onze grappen lachen? Met wie zouden we kunnen feesten tot diep in de nacht? Als je het hebt over ‘niet op je plek zijn’, dan is het dat wel! We maken er soms wel eens grappen over: Op vakantie gaan met familie of vrienden die de gave hebben om alle leuke dingen te veranderen in iets vervelends, doms of zelfs iets waarvoor je je schaamt. Vakantie zou een leuke tijd moeten zijn, een moment om spannende dingen te doen of je juist heerlijk te ontspannen; te lachen en nieuwe dingen te ontdekken. Maar als dat allemaal niet lukt, kun je het dan wel nog vakantie noemen? Is een mislukte eeuwigheid nou echt zoveel beter dan een mislukte vakantie? Kort door de bocht gezegd: Als we niet bij God willen zijn, is de hemel eigenlijk een soort hel. Maar omdat iedereen op aarde gedoemd is

Echt gelukkig zijn in de hemel

te sterven, lijkt het aanbod van een eeuwig leven op het eerste gezicht heel aangenaam. Maar

hoe zou het zijn als je eeuwig moet leven met een handicap? Als je met een enorme zeurkous op een onbewoond eiland zou aanspoelen, zou dat een marteling betekenen. Maar wat als dat voor altijd en eeuwig zo zou blijven?

We kunnen gerust stellen dat alleen die mensen naar de hemel gaan, die daar ook echt gelukkig zullen zijn. Door Gods liefde kan iedereen die graag in de hemel wil zijn daar ook komen. God zal de keuze van de mensen die niet in de hemel bij hem willen zijn respecteren. De magische ‘bron van de jeugd’ is nog niet gevonden en er is nog niemand die de toverdrank heeft ontdekt die de boom des levens uit de hof van Eden24 kan vervangen. Ons verlangen naar een eeuwig leven vormt er tegelijkertijd het bewijs voor dat wij gemaakt zijn om bij God te zijn, de bron van het leven.25 Het is

twee voor de prijs van één — God

en de eeuwigheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

‘Ik dacht altijd dat ik eeuwig zou leven. Ik vermoed dat dit echter meer met u dan met mij te maken heeft. Klopt dat?’

Om over na te denken

Mijn gebed

24 Genesis 3:22-24. 25 1 Johannes 5:11-12.

Waarom zou jij het eeuwig leven willen hebben?

Kijk goed in de spiegel!

in verbinding

Altijd bij God willen zijn is niet mogelijk als we zelfs niet één

Dit probleem raakt de kern van wie wij zijn. Helaas hebben moment met God kunnen doorbrengen.

we nog steeds te lijden onder de erfenis van de eerste zonde die teruggaat tot Adam en Eva. En daarbij hebben ook nog eens onze eigen keuzes gevoegd. Wij denken van nature nu eenmaal alleen maar aan onszelf. Zo zijn we geboren en het lijkt erop alsof wij onszelf niet kunnen helpen. De Bijbel herinnert ons hier regelmatig aan. ‘De Heer kijkt vanuit de hemel naar de mensen om te zien of er één verstandig is, één die God zoekt. Allen zijn afgedwaald, allen ontaard, geen van hen deugt, niet één.’26 ‘Kan een Nubiër zijn huid veranderen, of een panter zijn vlekken? Zouden jullie, vergroeid met het kwaad, dan iets goeds kunnen doen?’27

Maar we doen zo ons best!!

We zorgen voor een

goede opvoeding. We zijn gehoorzaam en we leren hoe het hoort. We ontwikkelen ons tot goede werknemers. We doen nog meer ons best. Wat zullen mijn ouders zeggen? Ik moet mezelf bewijzen. Positief blijven denken. Zie ik er wel goed uit? Altijd blijven lachen! Wees beleefd. Lees boeken om aan jezelf te werken. Gedraag je zoals het hoort. We gaan in therapie of gaan te rade bij een personal trainer of een mentor. Het heeft allemaal nut. Maar in het beste

Het antwoord ligt niet in jou, maar buiten jou

geval helpen ze ons de schijn hoog te houden. In feite is het niets anders dan het oppoetsen van de schil van een rotte appel. Wellicht lukt het ons om met behulp van heel veel regeltjes ons netjes te gedragen, maar ze raken niet de kern — wie wij werkelijk zijn. Ze kunnen ons inperken of ons verfijnen. Maar wat wij nodig hebben is een complete verandering, geen oplapbeurt.

Maar hoe diep je ook bij jezelf te rade gaat, je zult nooit te weten komen wat je echt nodig hebt. Want hoe dieper je graaft, 26 Psalmen 14:2, 3. Zie ook Psalmen 53:2-3 en Romeinen 3:10-18. 27 Jeremia 13:23. 40

hoe erger het wordt. En waarom zou je nog meer egoïsme willen ontdekken? Dat dient toch immers nergens toe! Maar er is ook nog een andere manier. Het antwoord ligt niet in jou, maar buiten jou. God

is het antwoord.

Er zijn mensen die denken dat in elk mens goede en kwade elementen zitten. ‘Voed het goede en laat het slechte afsterven,’ lijkt hun mantra. Dat zou best, oppervlakkig gezien, kunnen werken. Maar God kent het hart. Goede daden kunnen uit slechte motieven voortkomen. En zelfs mensen die erin slagen een perfect plaatje op te bouwen, weten dat hun gedachten niet altijd helemaal zuiver zijn. Je hoeft niet lang na te denken om iemand te noemen die een geweldige reputatie had, totdat zijn/haar geheim werd ontdekt. Mensen maken fouten. Niemand is volmaakt. En dat is precies de reden dat ook ‘goede mensen’ God nodig hebben. Je kunt niet gedeeltelijk heilig zijn — alleen maar

‘Jezus, ik voel me op dit moment een beetje voor schut staan. Ik weet dat ik niet volmaakt ben, maar zo slecht ben ik toch ook al weer niet? Misschien hangt het ervan af met wie ik mezelf vergelijk. Maar volgens mij is dat ook alleen maar buitenkant.’

Om over na te denken

Mijn gebed

helemaal heilig.

Ben jij goed of fout? Aan de buitenkant of aan de binnenkant?

een nieuwe start

in verbinding

Hoe kan iets onheiligs toch heilig worden? Het antwoord is: door God. In een gesprek met één van de belangrijkste religieuze leiders van zijn tijd zegt Jezus: ‘Alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.’28

Niemand komt er zonder een nieuwe start te maken. En de allereerste stap is hulp te vragen. Wij hebben geen behoefte aan een zetje in de rug om over een hobbel te komen, een lik verf om een grauwe muur op te vrolijken of een leuk behangetje om de oneffenheden te verdoezelen. De verandering waaraan wij behoefte hebben begint binnenin ons en komt dan langzaam naar buiten. ‘Daarom ook is iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping. Het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.’29 Als je denkt dat je er wel komt door je gedrag te veranderen, door het goede meer nadruk te geven dan het kwade, of door je vooral op het goede richten, dan vergis je je. Al het goede in ons is afkomstig van wat God oorspronkelijk heeft bedoeld. Maar dit kan pas tot zijn recht komen wanneer Christus de spil van ons leven wordt. Pas dan kan het goede dat God in ons heeft geschapen tot ontplooiing komen.

Het begint binnenin en komt dan langzaam naar buiten

Al het andere ‘goede’ dat niet van Christus komt, is een valse goedheid, een façade die op zoek is naar zijn ware kern. Maar door er alleen over te lezen, te spreken of na te denken gebeurt er niets. Of, zoals één van de schrijvers van de Bijbel het verwoordt: ‘Innerlijk stem ik vol vreugde in met de wet van God, maar in alles wat ik doe, zie ik die andere wet. Hij voert strijd tegen de wet waarmee ik met

mijn verstand instem en maakt van mij een gevangene van de wet van de zonde, die in mij leeft.’30 Dit gaat ons verstand te boven. Het is niet iets wat we ons inbeelden. Het doet een beroep op onze gehele persoon, inclu28 Johannes 3:3. 29 2 Korintiërs 5:17. 30 Romeinen 7:22-23. 42

sief de psychologische, de emotionele en de fysieke kanten van ons leven. Als wij blijven denken dat wij het wel alleen kunnen, als wij niet ophouden met te denken dat we de opperbaas zijn over onze eigen kleine wereld, als wij niet ten einde raad de handdoek in de ring gooien, zal de zorg voor ons eigenbelang zijn macht blijven uitoefenen in ons eigen koninkrijkje. Wij kunnen anderen voor de gek houden, of in ieder geval een tijdje. Het kan zelfs zo zijn dat wij in ons eigen toneelstukje gaan geloven. Maar God kent het hart en God weet dat ons hart een ander ijkpunt moet krijgen — niet langer op onszelf gericht maar op God. Alleen op deze manier kan ons leven zijn ware bestemming vinden — een leven dat niet langer ten koste gaat van anderen. Pas dan kunnen we mensen worden zoals God ons

‘Is dit nu wat mensen bedoelen met een paradigma-verandering? God, ik wil graag met u verbonden zijn. Ik wil een echt goed mens zijn, ook van binnen. En niet alleen maar af en toe. God, kunt u me daarbij helpen?’

Om over na te denken

Mijn gebed

heeft bedoeld. Dan hebben we ten slotte contact met God.

Wanneer had jij behoefte aan een nieuwe start?

Vanuit de diepte omhoog

in verbinding

De mensen die lid worden van de Anonieme Alcoholisten (AA) beginnen met toe te geven dat zij machteloos staan — hun dagelijks leven wordt zo door de alcohol beheerst dat een normaal leven niet meer mogelijk is. Alleen op die manier kunnen zij geloven in een ‘hogere macht’ buiten henzelf en kunnen zij beginnen aan de weg naar herstel. Het twaalf-stappenplan van de AA wordt ook gebruikt door mensen met andere verslavingen. En het kan ons ook helpen bij ons egoïsme. Ben jij zover dat je durft toe te geven dat het je niet lukt de neiging om in de eerste plaats aan jezelf te denken

Durf jij jezelf toe te vertrouwen aan een Hogere Macht, buiten jezelf? Als je deze te overwinnen?

vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden, sta je op de drempel van een nieuw leven — een leven zoals God dat vanaf het begin voor jou in petto had! De Bijbel herkent zowel de frustratie als de remedie ertegen. ‘Wie zal mij bevrijden van dit bestaan ten dode? Dank aan God, die dat doet door Jezus Christus onze Heer.’ 31 Deze roep om hulp is van alle tijden en al die tijd heeft hetzelfde antwoord geklonken — een antwoord dat voor iedereen geldt, dus ook voor jou. Ben jij zover dat je het opgeeft? Je kunt Jezus alleen maar aannemen als jezelf durft over te geven. Als je nog niet in de goot bent beland (letterlijk of figuurlijk), dan zal het idee dat je hulp nodig hebt en dat je het niet alleen kunt, je misschien niet zo aanstaan. Misschien lijkt het alsof

Jezus aan nemen door jezelf over te geven

alles goed gaat — je hebt familie en vrienden, je bent gezond en welvarend, je hebt een goede baan en je hebt veel bereikt. Waarom zou je hulp nodig hebben? En trouwens, je hebt een groot verantwoordelijkheidsgevoel en een ‘ik-red-me-wel’ mentaliteit, waardoor je anderen niet snel om hulp zal vragen. Doordat je een goede

31 Romeinen 7:24-25 (GN).

opvoeding hebt gekregen en doordat je hebt geleerd positieve keuzes te maken, lijk je een ideale burger te zijn. Je zou bijna gaan geloven dat jij niemand nodig hebt.

Pas op voor die valkuil! Wanneer één van de succesfactoren wegvalt, zul je zien dat de andere ook gaan wankelen. Men zegt wel dat iedereen een zwakke plek heeft. Misschien is jouw zwakke plek nog nooit aan de oppervlakte gekomen. Maar je zou bijna wensen dat het gebeurde, als dit ertoe zou leiden dat je toe zou geven dat jij het niet alleen kan. ‘Het begin van alle kennis is ontzag voor de Heer; een dwaas veracht de wijsheid en weigert elk onderricht.’32 Wees geen dwaas! Uiteindelijk zal iedereen ontzag hebben voor God. Het is alleen de vraag wanneer. En voor jou geldt ‘hoe eerder, hoe beter.’ Het maakt niet uit wat je nu aan het doen bent of wat je denkt, nu is het moment om God te erkennen!

‘Hier draait het dus om, toch? Ik moet respect tonen voor iets of iemand die groter is dan ik. Goed dan, ik ga voor het grootste en het beste wat er bestaat. God, ik erken u!’

Om over na te denken

Mijn gebed

32 Spreuken 1:7.

Waarom heb je God eigenlijk nodig?

De link leggen

in verbinding

Jong als hij is heeft Jacob het al helemaal gemaakt. Hij staat op het punt alles te erven dat zijn rijke vader hem na zal laten. Op aandringen van zijn moeder doet hij wat zij heeft bedacht om Isaaks laatste wens te vervullen. Maar al snel wordt het complot ontdekt en het einde van het liedje is dat Jacob moet vluchten. Hij heeft alles verloren dat binnen handbereik scheen. Eenzaam, op de vlucht om zijn leven te redden, op weg naar een ver land waar hij familie had wonen die hij nog nooit had gezien, slaapt Jacob in het open veld. Een steen is zijn kussen. Die nacht droomt hij over een ladder die de aarde met de hemel verbindt en engelen die tussen aarde en hemel op en neer gaan.

God wil Jacob iets duidelijk maken — een

boodschap geven over wie hij is, over geborgenheid, wat hij van God kan verwachten en hoe God in zijn leven aanwezig kan zijn. Jacobs ontdekking zou ook de onze kunnen zijn wanneer hij zegt: ‘Dit is zeker (…) op deze plaats is de Heer aanwezig. Dat besefte ik niet.’33 Meer dan duizend jaar later verwijst Jezus naar Jacobs visioen van de ladder wanneer hij tegen zijn

Wat God jou wil zeggen gaat over wie jij bent

nieuwe en nieuwsgierige leerlingen zegt: ‘Waarachtig, ik verzeker jullie, dat jullie de hemel geopend zullen zien, en de engelen van God zien omhooggaan en neerdalen naar de Mensenzoon.’34 Wanneer we ons realiseren hoe erg we er werkelijk aan toe zijn, is de kans groot dat we het bijltje erbij neergooien. De grote kloof tussen God en ons maakt onze kans

om daadwerkelijk te veranderen vrijwel nihil. Het is niet voor niets dat de Bijbel zegt: ‘Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God.’35

Maar er is ook goed nieuws!! Jacob, de vluchteling, ziet hoe de ladder hem met de hemelse wezens en de 33 Genesis 28:16. 34 Johannes 1:51. 35 Romeinen 3:23.

hemel verbindt. Jezus presenteert zichzelf aan de nieuwe leerlingen als de link waardoor de engelen, de mens en de hemel met elkaar worden verbonden. Direct nadat de Bijbel verklaart dat iedereen gezondigd heeft, gaat het verder: ‘. . . en iedereen wordt uit genade, die niets kost, door God als een rechtvaardige aangenomen, omdat hij ons door Christus Jezus heeft verlost.’36 Door het slechte nieuws raken wij in de put. Maar het goede nieuws is veel meer dan alleen maar een tweede kans.

Gods

goede nieuws is als een raket die ons ver buiten

het bereik van de duisternis en de ellende projecteert. Door je te verbinden met God ben je gelinkt met de Bron van leven, licht en liefde. Laat je eigen ik achter en klamp je aan God vast!

‘Dit kan niet waar zijn! Ben ik nu met u verbonden? Heb ik nu toegang tot de hemel? Cool!’

Om over na te denken

Mijn gebed

36 Romeinen 3:24.

‘Laat je eigen ik achter je en klamp je aan God vast.’ Is dat moeilijk of juist gemakkelijk?

geen schijn van kans?

in verbinding

Als gevolg van de foute keuze van Adam en Eva zijn wij van

Wanneer we mogen kiezen, zullen we steeds voor onszelf kiezen. Door Jezus hebben we nu rechtstreeks toegang nature op ons eigen belang gericht.

tot de hemel en tot al het moois dat de hemel ons te bieden heeft. Wanneer wij onszelf achterlaten, met al het goede en het slechte en alles wat er tussenin zit, kunnen wij onszelf aan God overgeven. Wij ruilen onze eigen god in voor God. Mensen die het op hun eigen manier proberen te doen, proberen het onmogelijke. ‘Ik heb niemand nodig’ — het is een leugen die alleen nog wordt geloofd door mensen die zichzelf wat wijs proberen te maken. Want ook met een goed team, invloedrijke vrienden of een beetje geluk kom je er niet. Misschien denk je dat je vooruitkomt, maar het is een illusie. Simpel gezegd komt het hier op neer: ‘Door niemand anders kunnen wij worden gered, want zijn naam [Jezus] is de enige op aarde die de mens redding biedt.’37 Mocht je het eerste gedeelte van de zin niet goed begrijpen, probeer dan het tweede gedeelte eens. En als het dan nog niet duidelijk is, probeer het dan nog eens in zijn geheel. Honderden jaren lang heeft het volk Israël God keer op keer verworpen. En toch stuurt God hen deze boodschap: ‘Keer terug, Israël, naar de Heer, je God! Door je eigen wandaden ben

Jezus is de enige die de mensen kan verlossen

je ten val gekomen.’38 En een paar verzen later wordt beschreven wat God zal doen wanneer het volk aan zijn oproep gehoor zal geven: ‘Ik zal hen genezen van hun afkeer, ik zal hen van harte liefhebben, mijn woede is bedaard.’39 God stuurt ons ook nog een andere boodschap: ‘De Heer, je God, zal in je midden zijn, hij is de held die je bevrijdt. Hij zal

37 Handelingen 4:12. 38 Hosea 14:2. 39 Hosea 14:5 (GN).

vol blijdschap zijn, verheugd over jou, in zijn liefde zal hij zwijgen, in zijn vreugde zal hij over je jubelen.’40 De menselijke behoefte aan hulp van boven wordt er in de tijd van het Nieuwe Testament niet minder op. Maar dat geldt

‘Maar wij zegevieren in dit alles glansrijk dankzij hem die ons heeft liefgehad. Ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, ook voor Gods liefde.

engelen noch machten noch krachten, heden noch toekomst, hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer.’41

‘Het slechte nieuws is echt slecht nieuws. Maar het goede nieuws is veel belangrijker. Geweldig! Door u als mijn God te kiezen, gaat er een geheel nieuwe wereld voor mij open!’

Om over na te denken

Mijn gebed

40 Sefanja 3:17. 41 Romeinen 8:37-39.

Wat zijn jouw mogelijkheden om met God verbonden te worden?

Aan de grond

in verbinding

Kijk eens goed naar al je keuzemogelijkheden. Aan de ene kant kun je proberen om voortdurend de neiging te bevechten om jezelf op de eerste plaats te zetten. Maar hoe mooi je het ook

het zal niets veranderen aan wie je werkelijk bent. Hetzelfde geldt voor alle probeert te verpakken,

andere afleidings manoeuvres of geraffineerde trucjes. En trots rondbazuinen hoe onafhankelijk je wel niet bent, vergroot alleen maar de onaangename werkelijkheid. Sommigen van ons slagen erin uiterlijk aan de norm van ‘goedheid’ te voldoen. Maar dit versterkt eigenlijk alleen maar de tegenstelling die zij in zichzelf ervaren. Waardering van anderen heeft nu eenmaal geen enkele invloed op de manier waarop God ons waardeert, dus daarop kunnen we niet vertrouwen. Maar ons voortdurende egoïsme negeren leidt onherroepelijk tot onze ondergang. Voor zover het dus van onszelf afhangt, hoeven we niets te verwachten! We kunnen ook kiezen om ons falen toe te geven — wij doen ons masker af en komen in contact met God. Als je dat doet krijg je toegang tot

Het grootste obstakel in onze relatie met God

de oneindige liefde en almacht, rust, vreugde, vooruitgang, overvloed, eerlijkheid, avontuur, een eeuwigdurend contact met God, in gesprek zijn met al die gelovigen die jou zijn voorgegaan, voortdurende ontwikkeling, creativiteit — zonder spijt. De keus lijkt voor de hand te liggen. Toch gebeurt het maar al te vaak dat wij niet willen erkennen dat wij hulp nodig heb-

ben. Het niet eerlijk durven bekennen van onze tekortkomingen vormt het grootste obstakel in onze relatie met God. We glimlachen om een peuter die zijn vader nadoet als deze het gras maait. Zijn plastic maaimachine haalt het natuurlijk niet bij de elektrische maaimachine van zijn vader. Onze beste pogingen om onszelf te helpen stellen nog minder voor dan de ‘hulp’ van de peuter. Het is niet om te lachen en het is niet grappig. Het is een slechte deal om op ons plastic speelgoed te vertrouwen, terwijl echte hulp voorhanden is.

Dit doet mij denken aan het sprookje over een keizer die niets liever deed dan zich zo mooi mogelijk aankleden. Een paar handige kleermakers verkochten hem een pak dat alleen maar gezien kon worden door slimme mensen. De keizer vond zichzelf uiteraard heel erg slim en wilde niet toegeven dat hij het kostuum niet zag. Hetzelfde gold voor zijn onderdanen, die hem alleen maar verzekerden hoe ontzettend exclusief zijn nieuwe pak was en hoe goed het hem stond. Uiteindelijk durfde een kind de zo voor de hand liggende waarheid te vertellen — dat de keizer in zijn blootje stond. De moraal van het verhaal komen we ook in onze tijd nog op veel manieren tegen, zoals bijvoorbeeld in onze bewering: ‘Met mij gaat alles goed.’ Door te blijven geloven dat we het alleen kunnen, zijn we in feite net als de keizer.

Wij hebben hulp nodig. God biedt de enige oplos-

sing die er werkelijk toe doet. Dus laat je masker vallen en klamp je aan God vast. Hij staat klaar om je op te

‘God, ik wil er niet langer omheen draaien of proberen om me beter voor te doen dan ik ben. Ik vertrouw mezelf aan u toe.’

Om over na te denken

Mijn gebed

vangen, zodra je hem om hulp vraagt.

Wat heb je nodig om jezelf los te laten en je aan God toe te vertrouwen?

in verbinding

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v e

t mt) e spij h t e h meen k i n e ( 53

in verbinding

We waren met een stel jongens. Het was een warme zomermiddag en we verveelden ons. Honderden gezinnen waren samengekomen in tenten en campers voor een ouderwetse camp-meeting die een week zou duren. Om toch iets te doen, pakten we een steentje en gooiden dat in de dichtstbijzijnde struiken.

handvol steentjes. Uiteindelijk gooiden we twee handen vol steentjes die toevallig ook op het dak van een camper terecht kwamen. Het geluid van de steentjes die op het metalen dak van de camper kletterden bezorgde ons een hoop lol — totdat twee sterke mannen uit de camper stormden, op zoek naar de daders. Ik rende alsof mijn leven ervan af hing en op de een of andere manier wist ik te ontsnappen. Maar ik was nog niet uit de problemen. Die camper stond pal naast de onze. Ik had de mannen herkend en ik was er vrijwel zeker van dat zij mij ook hadden herkend. Maar ik kon me toch niet voor de rest van de week blijven verstoppen? Het lukte me ongezien in onze camper terug te keren waar mijn moeder mij het hele verhaal wist te ontfutselen. En toen kwam het moeilijkste gedeelte; ik moest mijn excuses aanbieden aan de buren. Mijn moeder kondigde mijn komst al aan met de woorden: ‘Mijn zoon wil u graag iets zeggen.’ Echt niet!! Maar nadat ik mijn excuses had aangeboden (ik moest het zelfs nog een keer herhalen omdat niemand mijn gemompel had verstaan), was alles anders — ik was bevrijd van een loodzware last. Als sorry zeggen niet zo moeilijk was, zou ik het beslist vaker doen.

het spijt me (en ik meen het)

Maar één steentje werd een paar steentjes en vervolgens een

Wie heeft Bekering nodig?

in verbinding

Hoe komen on-heilige mensen in contact met een heilige God? God doet de eerste stap. Hij laat voortdurend zien dat hij van ons houdt. Maar wat antwoorden wij hierop? Hoe zouden we hierop moeten reageren? Hoe kunnen wij hierop reageren? Een heel menselijke reactie is alles te ontkennen: Wij hebben God niet nodig en er is geen scheiding tussen hem en ons. ‘Alles gaat goed,’ zeggen we, in de hoop dat wij, door dit maar vaak genoeg te herhalen, onszelf en anderen ervan kunnen overtuigen dat dit inderdaad het geval is. Een andere voor de hand liggende reactie is iemand anders de schuld in de schoenen te schuiven. ‘Het is niet mijn schuld,’ zeggen we dan. ‘Het ligt aan mijn ouders.’ Of aan een broer, zus of vriend(in) die zei dat wij het ‘moesten’ doen. Misschien geven we de omstandigheden de schuld of hadden we ‘gewoon pech’. Iemand anders de schuld geven gebeurt al sinds Adam en Eva, en kennelijk is het voor ons maar al te gemakkelijk om op deze voet door te gaan.42 En natuurlijk is er ook

de neiging om dingen te

verbergen. We denken dat we een fout kunnen verbergen. Helaas moeten we hierdoor vaak alleen maar meer moeite doen om ook weer andere dingen te verbergen. Uiteindelijk blijven we dus zitten met de schuld van de oorspronkelijke misstap plus daarbij de angst dat alle andere fouten ook aan het licht zullen komen.

Ontkennen dat wij hulp nodig hebben is menselijk

Als wij er een puinhoop van hebben gemaakt is er eigenlijk maar één manier waarop wij weer in contact met God kunnen komen. De Bijbel noemt dat berouw. Misschien zegt ‘het spijt me’ ons meer. Maar alleen wanneer we dit echt menen, heeft het wat te betekenen — niet het oppervlakkige ‘sorry,’ in de hoop dat het vanzelf wel over zal gaan.

42 Genesis 3:11-13.

Wanneer we ons realiseren dat we er een puinhoop van hebben gemaakt, is het beste dat we kunnen doen berouw tonen. Johannes houdt dit de mensen voor die naar hem kwamen luisteren en gebruikt daarbij het symbool van de doop als teken voor een nieuwe start.43 Petrus geeft mensen hetzelfde advies.44 En aan het einde van zijn leven hier op aarde geeft Jezus de leerlingen het gebod: ‘In mijn naam zullen alle volken opgeroepen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven. Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen, te beginnen in Jeruzalem.’45

‘God, ik zal er niet langer omheen draaien. Ik heb het vaak genoeg verknald. Het spijt me, echt waar.’

Om over na te denken

Mijn gebed

43 Marcus 1:4; Lucas 3:3. 44 Handelingen 2:28; 3:19. 45 Lucas 24:47.

Wat houdt je tegen om berouw te tonen?

Oprecht berouw

in verbinding

Wat is berouw? Wat betekent het om oprecht spijt te hebben? Oprecht berouw heeft twee kanten: het leed dat je hebt veroorzaakt en de bereidheid om te veranderen, zodat het niet nog een keer gebeurt. Mensen die oprecht berouw hebben, hebben spijt van hun daden, omdat deze schadelijk zijn geweest voor iemand anders en niet in de eerste plaats vanwege de gevolgen die zij zelf ondervinden. Kun je je nog een situatie herinneren waarbij je had gewild dat je iets niet had gedaan? Misschien ging het over een leugentje om bestwil dat veel groter bleek uit te pakken dan je had gedacht. Misschien heb je iets achter iemands rug om doorverteld, dat zich later als een lopend vuurtje bleek te hebben verspreid. Vroeger of later word je altijd weer met je eigen fouten geconfronteerd. En dan geef je jammerend toe dat jij dat hebt gedaan. Je hebt spijt van wat je in het verleden hebt gedaan, omdat de dingen nu verkeerd uitpakken. Maar dat is geen spijt. Toen Judas Jezus had verraden, voelde hij zich zo schuldig dat hij uiteindelijk zelfmoord pleegde.46 Hij had spijt, maar hij veranderde zijn leven niet. Ezau had zoâ&#x20AC;&#x2122;n honger dat hij zijn eerstgeboorterecht voor een bord eten verkocht. Hij had geen spijt, totdat zijn vader op zijn sterfbed lag en hij onder ogen moest zien dat de erfenis naar zijn jongere broer

Berouw gaat over het leed dat je hebt veroorzaakt

ging. Hij had spijt dat hij het had verkocht, maar dat veranderde zijn gedrag niet.

Integendeel,

gebeurtenissen

wakkerden zijn woede alleen nog maar meer aan, en hij vroeg zich af hoe hij zijn broer zou kunnen doden.47 Toen hij de engel met het zwaard ontdekte, gaf Bileam onmiddellijk toe dat hij fout had gehandeld en hij stopte.48 Maar zodra de dreiging wegviel, verviel hij in

46 MatteĂźs 27:3-5. 47 Genesis 25:29-34; 27:38,41. 48 Numeri 22:31-34.

zijn oude gedrag. Had Bileam spijt? Het antwoord ligt voor de hand: nee. De farao die het volk Israël in slavernij gevangen hield, is misschien wel het beste voorbeeld van spijt zonder te veranderen. Zijn levensverhaal ziet er ongeveer zo uit. Mozes vertelt de farao dat hij het volk moet laten gaan. Farao weigert. God stuurt een plaag. Farao geeft het volk toestemming te vertrekken op voorwaarde dat Mozes de plaag laat ophouden. Mozes vraagt aan God of hij de plaag wil stoppen en zo gebeurt het ook. Farao vertelt aan Mozes dat hij het volk niet zal laten vertrekken. Enzovoort.49

‘God, ik heb wel gezegd dat het mij spijt. Maar het lijkt erop dat er meer aan de hand is. U wilt dat ik ook van binnenuit verander, en niet maar uit ben op een mooiere buitenkant. Help me alstublieft!’

Om over na te denken

Mijn gebed

49 Zie ook Exodus 8:28-32; 9:27-35; 10:16-20.

Waarom is het zo moeilijk om te veranderen, zelfs als je oprecht spijt hebt van wat je hebt gedaan?

Een beetje spijt

in verbinding

Natuurlijk hebben we spijt als dingen verkeerd lopen. ‘Als ik mijn partner maar niet had bedrogen!’ ‘Had ik mijn rekeningen maar op tijd betaald!’ ‘Op dat moment leek het een goed idee om hem te vermoorden, maar nu ik bedreigd word door zijn vrienden, was het misschien toch niet zo handig!’ ‘Die paar extra vrije dagen waren heerlijk, maar daardoor heb ik nu wel een belangrijke deadline gemist.’ ‘Het was fantastisch om dronken te worden, totdat mijn beste vriend het slachtoffer werd van een verkeersongeluk.’

‘Ik heb alleen maar gestolen wat ik echt nodig had, maar de politie en de rechter willen me niet geloven.’ Spijt? Spijt van de gevolgen die het voor jou heeft? Spijt van de gevolgen die het voor anderen heeft? Voldoende spijt om te veranderen? Sommigen proberen een deal te sluiten.

Berouw gaat over spijt voor wat fout is gegaan

Ze denken dat, als ze een aantal dingen toegeven, de overige dingen hen niet zo erg kwalijk zullen worden genomen. Anderen geven alleen die dingen toe die al ontdekt zijn, in de hoop dat de rest niet ontdekt zal worden. En weer anderen bijten op hun tanden en zitten hun straf uit, hopend dat zij hun schuld hebben ingelost, wanneer zij genoeg hebben geleden.

Maar probeer maar eens de nabestaanden ervan te overtuigen dat de moordenaar die hun dierbare heeft vermoord nu wel lang genoeg in de gevangenis heeft gezeten. Zou jij je partner weer vertrouwen wanneer hij/zij zegt dat dit ‘echt de laatste keer’ was dat hij/zij verliefd op een ander was geworden?

Men probeert met de gevolgen van de fouten te leven, zonder daarbij de oorzaak aan te pakken. Het is

In geen van de voorbeelden is sprake van echt berouw.

niet voldoende om alleen maar spijt te hebben vanwege de gevolgen van je fout. Het ligt dan immers voor de hand dat je weer in de fout zult gaan. Alleen maar zeggen: ‘Sorry dat ik je kamer onder water heb gezet,’ heeft weinig zin als je niet tegelijkertijd de kraan dichtdraait.

maar ook over een verandering van je gedrag, zodat je Berouw gaat over spijt voor wat fout is gegaan,

‘God, vergeef wat ik fout heb gedaan en help mij te veranderen. Ik kan het niet alleen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

niet nog eens in dezelfde fout zult vervallen.

Welke excuses gebruik jij wanneer je geconfronteerd wordt met de gevolgen van jouw fouten?

Het gaat om God

in verbinding

Het leed dat wordt veroorzaakt door het kwaad dat mensen doen reikt verder dan alleen maar de overtreder en degenen die

Het kwaad (een ander woord voor ‘zonde’), was de reden van Jezus’ dood. We praten vaak zo gemakerdoor worden gekwetst. Het raakt God ook.

kelijk over zonde, alsof het niet zoveel voorstelt. Maar zolang wij niet toegeven dat het kwaad wat wij doen eigenlijk een zonde tegen God zelf is, hebben wij geen echt berouw. Als Potifars vrouw Jozef probeert te verleiden, antwoordt hij dan ook: ‘Hoe zou ik dan zo’n grote wandaad kunnen begaan en zo kunnen zondigen tegen God?’50 Het zou tegelijkertijd een zonde tegenover Potifar betekenen. Het zou zelfs een zonde zijn tegenover de verleidster en Jozef zelf.51 Want zonde kent alleen maar verliezers. Er is een soortgelijk verhaal over koning David. Hij voelt de last van het kwaad doordat hij met Batseba naar bed is geweest en haar man in een oorlog heeft laten sneuvelen. Als dit uitkomt toont David berouw, in de eerste plaats tegenover God. ‘Tegen u, tegen u alleen heb ik gezondigd, ik heb gedaan wat slecht is in uw ogen.’52 Hij begint bij het begin — bij God. Uiteraard heeft hij ook gezondigd tegenover Batseba en haar echtgenoot. En tegenover het volk dat hij regeert. Je kunt gerust stellen dat David een enorme fout heeft gemaakt. Maar

Berouw is een geschenk van God

zijn berouw begint bij wat hij fout heeft gedaan ten opzichte van God. Het blijft een oppervlakkig soort spijt wanneer ons berouw over het leed dat wij anderen aandoen niet samenvalt met berouw over wat wij God aandoen. Berouw kan ons alleen aansporen om te veranderen als wij het verankeren in God.

50 Genesis 39:9. 51 Vergelijk 1 Korintiërs 6:15-20. 52 Psalmen 51:6.

Om deze reden bidt David dan ook: ‘Schep, o God, een zuiver hart in mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig, verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw heilige geest niet van mij weg. Red mij, geef mij de vreugde van vroeger, de kracht van een sterke geest. Dan wil ik verdwaalden uw wegen leren, en zullen zondaars terugkeren tot u.’53 Denk nu niet dat je om deze stap te zetten genoeg hebt aan

Het gaat verder dan alleen maar een paar mooie woorden. Berouw is een een flinke dosis moed.

geschenk van God. Net zo goed als dat je je hart niet kunt reinigen door je borstkas goed te wassen, is het ook niet mogelijk om op eigen kracht berouw te tonen.

‘Dat zonde-gedoe is echt overal! Ik had geen idee dat al het kwaad dat wij doen, u ook treft. Komt hier dan nooit een einde aan?’

Om over na te denken

Mijn gebed

53 Psalmen 51:12-15.

Wat is gemakkelijker: berouw tonen tegenover God of tegenover je medemens? Kun je uitleggen waarom?

Maak de verbinding

in verbinding

Veel mensen verspillen hun tijd door te denken dat pas ze de stap naar God kunnen maken als zij zichzelf weer op de rails

Zij zijn ervan overtuigd dat zij rein moeten zijn, voordat zij voor God (die immers heilig en hebben.

volmaakt is) kunnen verschijnen. Maar Jezus zegt ons iets anders: ‘Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven.’54 Zelfs het verlangen naar God is van hem afkomstig. Het is iets dat wij niet zelf kunnen bedenken of kunnen bereiken door een vijf-stappenplan te volgen. Wij hebben hem lief, omdat hij ons eerst heeft liefgehad.55 God stelt ons in staat om spijt te hebben. En als je ooit al eens de neiging hebt ervaren om de stap naar God te maken en je af te keren van je verleden, dan kun je dat ook zien als een geschenk van God. God heeft ons geschapen met een geweten. Daarom kunnen mensen zich, ook zonder zich van een God bewust te zijn, van het kwaad afkeren. Invloeden vanuit opvoeding en jeugd kunnen een rol spelen bij de keuze voor het goede en tegen het kwade. Maar ook door die invloeden word je niet volmaakt.

Door goed te kiezen komen we in contact met Gods macht

Anderen gebruiken de rampzalige gevolgen van het kwaad — gebrek aan energie of doel in hun leven, de frustratie over slechte gewoonten en de verveling die zelfzuchtigheid met zich meebrengt — als

En het lukt sommigen daadwerkelijk om te veranderen, zonder

motivatie om te veranderen.

dat ze echter beseffen dat God de enige bron is van de kracht die ware verandering mogelijk maakt. God geeft ons het verlangen en de kracht om te veranderen en het goede te doen. Maar het is aan ons om te reageren. Mensen zijn nu eenmaal

54 Matteüs 11:28. 55 1 Johannes 4:19.

geen voorgeprogrammeerde robots. Ons geweten kan er wel gevoelig voor zijn. De fouten van het verleden staren ons aan. En omdat Christus ons een afkeer geeft voor het kwade in ons hart, moeten wij dus op dat gevoel reageren. Anders verhardt het geweten zich verder en verdrukt het onze groeiende afkeer voor het kwaad. Maar wanneer wij ons tot God blijven wenden en ons blijven afkeren van ons bedenkelijke verleden, kan God met zijn kracht onze gedachten, onze gevoelens en onze daden in de goede richting sturen.

Wanneer wij onze aandacht op God richten, kunnen we verbinding maken met het goddelijke. Door te kiezen voor het goede kunnen wij in contact komen met Gods kracht en met zijn kennis. En of

‘Nog een geschenk — het verlangen om me te bekeren. Dank u wel!!’

Om over na te denken

Mijn gebed

het een kleine of een grote verandering is, het blijft een wonder!

Welke rol speel jij in de worsteling tussen het goede en het kwade in jezelf?

Er mist iets

in verbinding

Misschien heb je wel eens een leeg gevoel ervaren — het gevoel dat er iets miste, zonder goed onder woorden te kunnen brengen wat dat nu precies was. Dit kan iedereen overkomen; mensen die helemaal de weg kwijt zijn, maar ook mensen die alles lijken te hebben. De filosofen waren niet de eersten die zeiden dat iedereen een leegte in zich heeft die alleen door God kan worden gevuld. Jezus Christus zelf zegt het zo: ‘Zonder mij kun je niets doen.’56 Dezelfde God die actief aanwezig is in ons dagelijks leven is ook aanwezig in de geestelijke wereld. Hij probeert je aandacht te

Hij zoekt mogelijkheden om je hart op sleeptouw te nemen. Heb je het gevoeld? Ben je trekken.

er voor weggelopen? Heb je geprobeerd het te negeren? Wat deze wereld je ook wellicht kan bieden, het verdwijnt in het niets vergeleken bij wat God voor je heeft. Hoeveel iemand ook kan bereiken, het is niet genoeg. Geen wonder dat er zoveel mensen gefrustreerd raken. Met de hulp van de heilige Geest probeert Jezus onze aandacht van de vluchtige genoegens van

God trekt aan je, ook al stribbel je tegen

de zonde weg te nemen en het te vestigen op het goede en eeuwige dat God ons kan bieden. ‘Ja’ zeggen tegen God geeft rust en een gevoel van vreugde; het geeft een doel en hoop, acceptatie en een bijzondere liefde. Maar deze zegeningen kunnen we alleen ervaren als we ons eerst hebben bekeerd — als we een totale ommekeer hebben gemaakt. Voor wie hiervoor

openstaan, biedt deze weg een welkome verandering. Maar wie niet willen veranderen, gaan door op de ingeslagen weg. Maar zo hoeft het niet te gaan.

rend aan ons.

Jezus trekt voortdu-

Het is net als de golven die aan de kust

blijven aanspoelen, ongeacht of er nu wel of niet iemand naar kijkt. Of als de koppige grassprietjes die op de een of andere 56 Johannes 15:5.

manier door het asfalt heen weten te groeien. Het lijkt op de dauw die niet kan worden gestopt. Tenzij je dat echt niet wilt, blijft God aan je trekken. Jezus zegt: ‘Wanneer ik van de aarde omhoog geheven word, zal ik iedereen naar mij toe halen.’57

Je mag weigeren. Er zijn velen die dat doen. Maar waarom zou je? Zodat je door kunt gaan met je blinde zoektocht? Zodat je kunt proberen om met God in het reine te komen zonder hem? Om te laten zien dat je je mannetje staat? Omdat je te koppig bent om je ongelijk toe te geven? Kan trots zo dwaas zijn? Zoek je naar verlichting, maar weiger je het Licht te aanvaarden? Denk jij dat je sterker bent dan de Almachtige? Waarom stribbel je tegen?

‘God, ik geef het op. Ik geef me over aan u.’

Om over na te denken

Mijn gebed

57 Johannes 12:32.

Wat is het beste dat je kunt doen — of worden — zonder God?

Doe je ogen open

in verbinding

Dagelijks krijgen er mensen een bril aangemeten omdat zij niet meer goed kunnen zien. In het geloof bestaat een soortgelijke behoefte en gelukkig is ook hier een recept beschikbaar. ‘U zegt dat u rijk bent, dat u alles hebt wat u wilt en niets meer nodig hebt. U beseft niet hoe ongelukkig u bent, hoe armzalig, berooid, blind en naakt. Daarom raad ik u aan:

van mij zalf voor uw ogen,

...koop

zodat u weer kunt

zien. Iedereen die ik liefheb wijs ik terecht en bestraf ik. Zet u dus volledig in en breek met het leven dat u nu leidt. Ik sta voor de deur en klop aan. Als iemand mijn stem hoort en de deur opent, zal ik binnenkomen, en we zullen samen eten, ik met hem en hij met mij.’58 Misschien heb je jezelf wijsgemaakt dat je het best redelijk goed doet. Je hoefde waarschijnlijk niet al te lang te zoeken om voorbeelden te vinden waarbij jij heel gunstig afsteekt in vergelijking tot anderen. Maar het hangt er maar vanaf met wie je je vergelijkt. Uiterlijke goedheid kan een overtuigend plaatje opleveren, zeker als het om een korte periode gaat. De meeste mensen kunnen goed toneelspelen. Maar wat gebeurt er voorafgaand en na afloop van de scène? Wat tref je aan als je iets dieper gaat dan alleen de laklaag? Wat gebeurt er als de diepere motieven worden ont-

Neem Gods medi cijn zodat je weer kunt zien

dekt? Wanneer Jezus terugkomt ‘zal hij wat in het duister verborgen is, aan het licht brengen en wat er in de harten van de mensen omgaat, openbaar maken. En dan zal iedereen van God de lof krijgen die hem toekomt.’59 Wanneer je naar jezelf of naar anderen kijkt, is de kans groot dat je jezelf zult misleiden of jezelf zult rechtvaardigen. Alleen wanneer je naar Jezus kijkt zal je

58 Openbaring 3:17-20. 59 1 Korintiërs 4:5 (GN).

de unieke combinatie van heiligheid en aanvaarding kunnen zien. Wanneer wij ons met Christus’ heiligheid vergelijken, blijkt waar we behoefte aan hebben. In vergelijking met deze volmaaktheid komen wij veel tekort. Anderzijds lijkt Christus’ aanvaarding te mooi om waar te zijn — maar het is wel waar! Heb jij Jezus gezien? Lijkt hij op de afbeeldingen op schilderijen? Kan hij in woorden worden beschreven? Welke ervaring heeft jou de ogen geopend voor zijn werkelijkheid? Hoe heeft hij zich aan jou laten zien — in kracht, schoonheid, vreugde,

‘Ik was blind, maar nu kan ik weer zien. Ik voelde me verstoten, maar nu ervaar ik dat ik door u word geaccepteerd.’

Om over na te denken

Mijn gebed

vrede, pracht, majesteit en liefde?

Wat zie je wanneer jij je met anderen vergelijkt? En wat als je je met God vergelijkt?

Nu zie ik het ook

in verbinding

Er zijn mensen die het feit dat Christus zijn leven voor hen heeft gegeven beschouwen als het grootste geschenk dat iemand kan geven. ‘Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden.’60 God gaat nog een stap verder: ‘Maar God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.’61 Christus

is voor jou gestorven, hoe ‘slecht’ je ook mag zijn. Anderen zijn meer geboeid door het leven van Christus. De won-

deren, de gelijkenissen, het leven in een andere werkelijkheid, de manier waarop hij de geleerden te slim af was, de zondaren die werden gered en de manier waarop hij mensen hun leven in vrijheid weer teruggaf, maken hem voor hen tot een held. Heb je een goed en compleet beeld van Jezus’ leven? Weer anderen voelen zich meer aangetrokken tot de huidige werkelijkheid van Christus. Hoewel hij niet langer zichtbaar op aarde aanwezig is, kunnen we op momenten en plekken waar we het niet verwachten soms nog een glimp van hem zien. Misschien in de glimlach van een kind,

Zeg ja tegen God, hij heeft al ja tegen jou gezegd

in een moment van ‘geluk,’ een fout die toch nog goed uitpakt, de onverwachte hulp die wij krijgen wanneer wie iemand anders hebben geholpen, een jongere die ‘zegt waar het op staat,’ of het gevoel dat we onze gedachten helder onder woorden kunnen brengen. Sommigen worden dus gestimuleerd door Christus’ voorbeeld, anderen ervaren het tegenovergestelde en willen hem juist vermijden, omdat zij zich overdonderd en minderwaardig voelen.

Hoe kunnen we ooit een heilige God onder ogen komen wanneer wij zelf het toonbeeld van onheiligheid zijn? Satan is er snel bij om ons dit in te fluisteren en hij heeft een punt. Maar trap er niet in! In de Bijbel lezen we: ‘Christus Jezus is in de wereld gekomen om zondaars te redden. Van alle zondaars mag ik wel als eerste genoemd worden.’62 En dat is nog niet alles!!

60 Johannes 15:13. 61 Romeinen 5:8. 62 1 Timotheüs 1:15 (GN).

‘We treden dus op als gezanten van Christus. Het is God zelf die door ons een oproep doet. Voor Christus smeken wij u: laat u met God verzoenen. Christus heeft geen zonde gekend, maar om ons heeft God op hem de zondelast gelegd, om ons door onze eenheid met Christus rechtvaardig te maken.’63 Vergeet niet waar we zijn begonnen — God

houdt van jou! En dat

overtreft alles. Daarom kunnen we naar God toe gaan, in plaats van voor hem weg te lopen. Wanneer wij dit tot ons laten doordringen, ons omdraaien en naar het licht toegaan (in plaats van ons ervoor te verstoppen), wordt alles anders. Dat is berouw. Wij verstoppen ons niet langer voor God, wij negeren hem niet langer, maar we zetten een eerste stap en vragen of hij voor ons wil zorgen. Deze radicale verandering geeft vrede, vreugde, doorzettingsvermogen wanneer het moeilijk is, het maakt ons sterker en geeft ons een blik op de eeuwigheid. Wij ervaren Gods liefde en zijn aanwezigheid in ons leven.64

‘God, u heeft alle obstakels uit de weg geruimd. Door u kan ik weer met u in contact komen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

63 2 Korintiërs 5:20-21 (GN). 64 Zie ook Romeinen 5:1-5.

Wat heb jij nodig om de eerste stap naar God te zetten?

Wie heeft er berouw?

in verbinding

Wie zal er eerder berouw tonen: iemand die aan alcohol is verslaafd of een succesvolle predikant? Aangezien beiden mensen zijn, is inkeer voor beiden noodzakelijk. Maar de alcoholicus zal waarschijnlijk voldoende commentaar krijgen om duidelijk te maken dat hij zijn leven echt moet veranderen. De succesvolle predikant daarentegen moet het gevecht aangaan met trots, zijn ego, afgunst en eigenbelang. Een talentvolle jonge, rijke man heeft het gevoel dat zijn leven niet compleet is. Hij gaat naar Jezus om raad. Hij verklaart dat hij al Gods geboden trouw opvolgt. Voor iemand met een sterke wil is het niet zo moeilijk om zich aan de letter van de wet te houden. Als je daar in slaagt, levert dit immers een flinke dosis aanzien op. Maar deze man voelt dat er meer is. Wanneer je God wel met je hoofd maar niet met je hart volgt, levert dit, ondanks alle vrome woorden, een leeg gevoel op. Jezus’ antwoord geeft ons een kijkje in de geest van de wet, want hij begint met Gods eerste gebod: ‘Vereer naast mij geen andere goden.’65 En hij vervolgt: ‘Nog één ding ontbreekt u. Verkoop alles wat u hebt en verdeel de opbrengst onder de armen, dan zult u een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij!’66 Dit blijkt teveel gevraagd. Wanneer de jongeman geconfronteerd wordt met een bekering in de

Wie zal er eerder berouw tonen?

geest van Gods wet, verlaat hij Jezus. In plaats van zijn eigen onvolmaakte god te verlaten, verlaat hij de Zoon van God.67 Wie zal er eerder tot inkeer komen? Iedere samenleving kent een eigen rangorde van het kwaad. Maar het is heel goed mogelijk dat deze rangorde niet overeenkomt met die van God. Weliswaar bestaan er geen ‘kleine zonden,’ maar de weige-

ring om tot inkeer te komen staat hoog op de lijst. Misschien staat trots wel op nummer één, omdat dit neerkomt op regel-

65 Exodus 20:3. 66 Lukas 18:22. 67 Zie voor een ander voorbeeld Lukas 18:9-14. 72

recht verzet tegen God.68 Zelfzucht, afgunst en gemeen zijn strijden om de tweede plaats op Gods lijst. Deze eigenschappen zijn de personificatie van alles wat tegengesteld is aan God. Vloeken, dronkenschap, seksuele uitspattingen en vandalisme kunnen ons kwetsen. Wanneer iemand hierop wordt betrapt, kan dit zo’n gevoel van schaamte oproepen dat dit leidt tot een verlangen om te veranderen. Maar waarom zou iemand veranderen als trots, zelfzucht, afgunst en gemeenheid niet worden opgemerkt, of zelfs op korte termijn leiden tot een beloning? Op het moment dat je je bewust bent geworden van wat je mist, op het moment dat je hebt ervaren dat God aan je trekt, ga dan direct naar hem toe. Aanvaard zijn geschenk van berouw en het verlangen te veranderen. Vertel hem over je verdriet en leef voortaan voor hem in plaats van voornamelijk voor jezelf.

‘Ik dacht altijd dat mijn sociaal aanvaardbare zonden niet zo erg waren — misschien soms wel goed. Nu denk ik daar anders over en heb ik spijt van wat ik heb gedaan.’

Om over na te denken

Mijn gebed

68 Zowel Jacobus 4:6 en 1 Petrus 5:5 citeren hier Spreuken 3:34, waarin gesproken wordt over God als tegenovergestelde van de trots. Zie ook 2 Petrus 2:10.

Welke zonden die je hebt gedaan zijn niet zo erg? Voor wie?

Waar wacht je nog op?

in verbinding

Wacht niet totdat je steviger in je schoenen staat. Als je voor God staat, kun je jezelf echt niet beter voordoen dan je bent. Ga naar hem zoals je bent. Alleen hij is in staat om je te veranderen. Aanvaard zijn gave van bekering en zeg: ‘Het spijt mij; verander mij alstublieft!’ En geef hem de gelegenheid dat te doen.

Ga nu niet twijfelen! Stel je inkeer niet uit. Er zijn al zoveel mensen die deze fout hebben gemaakt. Als je weet dat je zijn hulp nodig hebt, ga er dan voor! Het zijn tekenen van domheid en onvoorzichtigheid als je blijft wachten totdat je ouder bent, of totdat God je bij je nek grijpt. Je kunt gewoontes aanwennen die de kracht van het evangelie teniet doen. God dwingt je tot niets. Maar het uitstellen van de keuze om Christus aan te nemen verhoogt alleen maar je verzet tegen hem. Waarom zou je dat allemaal op het spel zetten?69 Je komt maar zelden iemand tegen die zegt dat hij blij was dat hij niet meteen gehoor had gegeven aan Gods oproep. Daarentegen kom je veel meer mensen tegen die het jammer vinden dat zij God niet veel eerder in hun leven hebben toegelaten. De Bijbel heeft het eerder over ‘vandaag’ en ‘nu’ dan over een vaag punt ergens in de verre toekomst.70 Waarom zou je koppig vasthouden aan je eis het op je eigen manier te doen?

Waarom zou je nog langer wachten om deel uit te maken van het beste wat God te bieden heeft?

De mensen die het gevoel hebben dat

Hoe eerder, hoe beter

ze tot het uiterste moeten gaan voordat ze tot God kunnen komen, weten dat het dwaasheid is. Toch hebben ze daar tegelijkertijd vrede mee. Salomo, volgens sommigen de wijste man die ooit heeft geleefd, schrijft hierover: ‘Maar denk wel aan de God die je gemaakt heeft, ook als je nog jong bent. Eens komen de

slechte dagen en breekt de tijd aan dat je zult zeggen: “Ik kan niet meer genieten van het leven.”’71 God heeft ons geschapen

69 Zie bijvoorbeeld Galaten 6:7-8; Spreuken 5:22-23. 70 Zie bijvoorbeeld 2 Korintiërs 6:2; Hebreeën 3:7-8. 71 Prediker 12:1 (GN).

met de bedoeling dat wij samen met hem kunnen leven. Een leven zonder hem doet dus geen recht aan wie wij zouden kunnen zijn. Er zijn mensen die bang zijn dat zij niet alles uit hun leven halen. Maar vreemd genoeg verdoen zij juist hun leven door geen contact te maken met de Bron van alle leven. Stel je voor dat je een nieuwe sportwagen zou kopen en hem vol zou tanken met melk of water, of vol zou gooien met prachtig wit zand van een tropisch strand. Dat je de banden eronder weg zou halen om alleen op de wielen te rijden. Aangezien jij de eigenaar bent, heb je het volste recht om dat te doen, toch?!

Natuurlijk heb je dat recht, maar wie zou

er zo stom zijn om zoiets te doen?! Waarom zou je wat je hebt kapot maken, terwijl je er ook optimaal van zou kunnen profiteren? De mensen die echt alles uit hun leven willen halen, kunnen dus maar beter ‘ja’ zeggen tegen hem die het

‘God, ik stel het niet langer uit. Ik geef mij aan u over. NU!’

Om over na te denken

Mijn gebed

leven heeft geschapen. Hoe eerder, hoe beter.

Wat win je en wat verlies je als je ja zegt tegen God?

Krediet beschikbaar

in verbinding

Sommige mensen zeggen: ‘God is oneindig in zijn liefde, goedheid, barmhartigheid en genade. Daarom zal iedereen worden

Het klopt dat Christus’ dood verlossing voor iedereen heeft gebracht, maar niet gered.’

iedereen accepteert deze gave.72 Adam en Eva waren de eersten die in opstand kwamen en al hun nakomelingen hebben deze eigenschap geërfd. Christus’ dood vergoedt de schade die deze opstandigheid heeft veroorzaakt en doorbreekt deze macht voor iedereen die zijn geschenk aanvaardt. Maar het feit dat Christus de remedie heeft gebracht, betekent nog niet dat iedereen deze gave accepteert. Bekijk het eens anders. Als je de schulden van jouw ouders erft en je doet er zelf nog een schepje bovenop, kan je ernstig in de problemen komen. Vervolgens komt er iemand die je een grote som geld aanbiedt waarmee je al jouw schulden in één keer kunt aflossen. Dat klinkt alsof je daarna van alles af bent. Nu hoef je het geld alleen nog maar naar de bank te brengen. Het geld om je schuld af te lossen ligt er, het is alleen nog een kwestie van doen! Een kleine moeite, maar zolang je dat niet hebt gedaan, blijft de schuld staan. Het klinkt misschien vreemd, maar er zijn mensen die weigeren het geld naar de bank te brengen. Ze zijn te trots, ze willen

Zonde is wel degelijk belangrijk!

het zelf doen, ze zijn koppig, of blijven twijfelen. Welke reden het ook mag zijn, het weerhoudt hen ervan alles te krijgen dat hen toekomt. Zij gaan niet naar de bank om het geld te storten. Zij komen niet tot inkeer. Waarom zouden Adam en Eva uit het paradijs zijn verdreven, als het kwaad niet bestond of zonde niet belangrijk zou

zijn? Waarom is Jezus voor onze zonden aan het kruis gestorven? Waarom is er scheiding tussen God en ons zolang we niet tot inkeer komen? Waarom speelt het kwaad zo’n grote rol in onze relaties en in ons leven? Zonde is wel degelijk belangrijk! En dat is precies de reden waarom berouw en inkeer zo belangrijk zijn!

72 Zie Romeinen 5:17. Volgens Johannes 3:16 zullen allen die geloven het eeuwig leven hebben, de anderen zullen verloren gaan.

Wanneer wij een stukje van God zien, kijken wij ook anders naar onszelf. Wij schrikken van onze eigen lelijkheid en bewonderen zijn volmaaktheid. Wij beseffen onze hulpeloosheid en geven hem de regie van ons leven. Wij laten ons oude leven achter ons en starten een nieuw leven in hem. Wij stoppen met het recht praten van wat krom is en aanvaarden zijn gave die alles goed maakt. We hebben berouw en komen tot inkeer. Hoe beter we God leren kennen, des te duidelijker zien we de ongelijkheid die er tussen God en ons bestaat. Maar toch mogen wij erop vertrouwen dat wij in hem geborgen zijn. Alleen de mensen die God niet goed kennen, plaatsen zichzelf op het krakkemikkig voetstuk met de leus: ‘Geen hulp nodig.’ Zij

God leren kennen — hem leren kennen zoals hij is kunnen de gave van berouw niet accepteren.

en onszelf leren zien als wie wij werkelijk zijn; ‘het spijt me’ zeggen en het oprecht menen; een nieuwe weg inslaan. Dat is beke-

‘Jezus, naast alles dat u al voor mij heeft gedaan, heeft u mij ook nog eens de mogelijkheid gegeven om mij te bekeren. Ik neem dat aan. Het spijt mij. Dank u dat u “ja” tegen mij hebt gezegd!’

Om over na te denken

Mijn gebed

ring. Dat is een nieuw leven!

Wat heb jij van God gekregen? En wat zou hij nog meer voor jou in petto kunnen hebben?

in verbinding

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v r e m o t i k ik oor u v 79

in verbinding

‘De zedeloosheid die op dit moment onze samenleving overwoekert, zal uiteindelijk ons land ten gronde richten,’ riep de tv-predikant met luide stem. ‘We moeten hier onmiddellijk een halt aan toeroepen.’ En de hele zaal knikte instemmend. ‘Dat klopt!’ riep iemand anders. ‘Wij staan voor een zuiver leven,’ riep weer een ander.

En toen kwam de klapper. Iemand had de media op de hoogte gebracht van het recente overspel van dezelfde televisiedominee. In eerste instantie negeerde de predikant de berichten. Maar er kwamen steeds meer meldingen en er verschenen filmpjes op het internet. Ontkennen was niet meer mogelijk en het enige dat hij nog kon doen was de schade zoveel mogelijk binnen de perken houden. Mensen waren boos en teleurgesteld, zij schaamden zich, terwijl anderen het prachtig vonden dat stonden. Hoe zouden we moeten reageren als onze zwakheden zo publiekelijk bekend worden gemaakt? Is bekering iets dat je alleen doet? Hoe lang kan je iets voor de buitenwereld verborgen houden? Hoe lang wil je je geheim voor jezelf houden?

IK KOM ER VOOR UIT

de kerk en haar vertegenwoordigers nu ook eens in hun hemd

‘Ik ben de schurk’

in verbinding

Aan wie ligt het?

In de rechtszaal bepaalt de rechter

wie er schuldig is. De politie doet verslag, rechercheurs hebben onderzoek gedaan en advocaten proberen de rechter van hun kijk op de zaak te overtuigen. Buiten de rechtszaal zijn we allemaal rechters. Op basis van weinig of geen bewijs geven wij, bijna instinctmatig, de schuld aan de één of de ander. Het ‘ik kon er niets aan doen’ ligt ons voor in de mond. Het is zo gemakkelijk om naar iemand anders te wijzen. Een prachtig voorbeeld van een staaltje zelfbescherming. Het elkaar de schuld geven gaat net zolang door totdat de fout aan iemand of iets kan worden toegerekend — een persoon, een organisatie, een instantie, of iets anders. En of er nu wel of geen schuld wordt bekend, het oordeel ligt al klaar. Iedereen weet al wiens fout het is en dat zal altijd zo blijven.

Totdat er een bekentenis volgt.

Soms komt de bekentenis pas aan het einde van iemands leven. Je hebt vast wel eens gehoord van bekentenissen die pas op het sterfbed worden afgelegd. En na zo’n bekentenis kan de geschiedenis worden herschre-

Heel veel meningen blijken opeens achterhaald

ven. Veel meningen, al dan niet openlijk geuit, blijken na een bekentenis opeens achterhaald. Een bekentenis verandert de richting. In plaats van alle energie aan het oplossen van de schuldvraag te besteden, laat een bekentenis alle stoom ontsnappen en is het niet meer nodig elkaar de schuld te geven. Door een bekentenis zijn lange procesdagen in een rechtszaal overbodig

geworden; en dat geldt ook voor steeds weer beroep aantekenen en voor de zoektocht naar aanvullende informatie. Niet langer behoeft het publiek regelmatig te worden bijgepraat.

Een bekentenis is de manier waarop berouw zich laat zien. Hier spreekt het hart dat veroordeeld is zich uit. ‘Ik ben schuldig.’ ‘Het spijt mij,’ en ‘Ik ben bereid om vanaf nu mijn leven te beteren,’ zijn zinnen die we

regelmatig tegenkomen. Bekennen is berouw onder woorden brengen. Een bekentenis zegt: ‘Het is mijn schuld, het ligt aan mij.’ Een bekentenis zegt: ‘Houd op met anderen de schuld te geven. Hier is de zondebok.’ Of, om het in straattaal te zeggen: ‘Ik ben de

‘God, ik geef alles toe.’

Om over na te denken

Mijn gebed

schurk.

Heb jij wel eens meegemaakt dat alles veranderde na een bekentenis?

Ik schaam me dood!

in verbinding

Wij voelen ons soms ongemakkelijk als mensen ons een compliment geven. Maar het voelt nog veel ongemakkelijker wanneer wij aan anderen een fout moeten opbiechten. Bijvoorbeeld: iemand bekent dat hij een groot geldbedrag achterover heeft gedrukt of dat zijn seksleven behoorlijk afwijkt van de moraal die hij in het openbaar predikt. Dit soort bekentenissen leidt tot een ongemakkelijkheid die wij ook wel schaamte noemen. En misschien is dat ook wel een van de redenen waarom wij zo vaak de voorkeur geven aan ontkenning of een smoes, in plaats van het eerlijk te bekennen.

Het is waar, bekennen is pijnlijk.

Sommigen

noemen het vernederend. Maar als je niet bekent, blijf je zitten met de last van het kwaad en de voortwoekerende rancune. Een bekentenis zorgt ervoor dat berouw wordt omgezet in daden. Misschien zijn er pijnlijke momenten op de weg naar herstel, maar die vallen in het niet vergeleken bij het vertrouwen dat de verhouding tussen ons en God en zijn wereld weer wordt hersteld. Wanneer vernedering tot nederigheid leidt, staan mensen weer open voor God. Geen wonder dat de Bijbel zegt: ‘Wie zijn fouten verbergt, zal geen voorspoed kennen, wie ze toegeeft en vermijdt, krijgt vergeving.’73

Wat een geweldig geschenk! Je kunt alleen Gods vergeving krijgen als

Een bekentenis zorgt voor daden

je die nodig hebt — niet als je niet wilt (of kunt) toegeven dat je vergeving nodig hebt. Evenals berouw dat in daden wordt omgezet, zorgt een bekentenis ervoor dat God zijn vergeving schenkt aan degenen die erom vragen. Je hoeft Gods vergeving niet te verdienen door een pelgrimstocht te maken of door een andere manier van boetedoening.

Alleen wanneer je bekent, kun je verlost worden van het kwaad. Je zegt: ‘Ik ben schuldig. Ik aanvaard Gods uitspraak over het kwaad dat ik heb begaan.’ Pas dan kan je aanspraak maken op 73 Spreuken 28:13. 84

Gods belofte dat hij je vergeeft. ‘Als we zeggen dat we de zonde niet kennen, misleiden we onszelf en is de waarheid niet in ons. Belijden we onze zonden, dan zal hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en ons reinigen van alle kwaad.’74 Hoe zal God reageren? We kunnen zijn reactie zien in het verhaal dat Jezus vertelt over ‘de verloren zoon’. Als deze zoon naar huis terugkeert met een bekentenis en vraagt of hij misschien als knecht bij zijn vader kan werken, herstelt de vader hem in ere en organiseert hij een feest voor hem!75 Dat betekent echter niet dat een oppervlakkige bekentenis genoeg is — iets dat we even moeten doen voordat we het van ons lijstje kunnen afstrepen. Een betekenis is het in praktijk brengen van de radicale breuk met het kwaad. De bekentenis onthult wie de schuldige is. Maar het laat ook zien dat God de zondaar vergeeft — het laat zien wie God weer als zijn kind heeft aangenomen.

‘Jezus, dit kost mij heel veel moeite. Maar het levert mij aan de andere kant ook heel veel op.’

Om over na te denken

Mijn gebed

74 1 Johannes 1:8-9. 75 Lucas 1511-24.

Kan je ‘klein voelen’ ook voordelen hebben? Zo ja, welke? Heb jij dat ook zo ervaren?

Opbiechten aan anderen

in verbinding

Wanneer wij iets aan God opbiechten volgt vergeving. Maar mensen onderling zijn meestal niet zo vlug om elkaar te vergeven. Zij voelen zich gekwetst en hebben gevoelens van wraak. Ze hebben meestal meer tijd nodig om de ander te vergeven. De wond moet eerst genezen. Als ik je zou vertellen dat ik een goede vriend van je heb vermoord, zou je mij dan vergeving schenken of koester je wraakgevoelens? Wanneer ik zou opbiechten dat ik je huis in brand heb gestoken, je voor veel geld heb opgelicht of gemene roddels over je heb verspreid, zou je me dan vergeven of zou je me het betaald willen zetten? Zou je iedereen die iets fout heeft gedaan willen straffen? Maar wees eerlijk! We dwingen anderen tot een bekentenis, maar ontkennen vaak dat we het zelf ook moeten doen! God daarentegen biedt ons genade. Hij heeft het oordeel al uitgesproken. ‘God heeft hem die de zonde niet kende voor ons één gemaakt met de zonde, zodat wij door hem rechtvaardig

Een bekentenis leidt de schuldigen naar Gods genade. voor God konden worden.’76

Wanneer we iets opbiechten, springen we eigenlijk in het diepe. Natuurlijk, een bekentenis zuivert het geweten en maakt een einde aan de zoektocht naar een zondebok. Maar dan? Wanneer we de schade kunnen vergoeden, moeten we dat zeker doen.77 Maar dat kan niet

Wanneer wij iets aan God opbiechten volgt vergeving

altijd. Iemand die vermoord is, blijft dood. Wanneer iets is vernietigd waar wij een mooie herinnering aan hebben, kan dat niet meer worden gemaakt. Geld dat is gestolen, is waarschijnlijk allang uitgegeven. En hoe kunnen we een roddel ongedaan maken? Het wordt nooit meer als vroeger. Door te bekennen stellen we ons open voor het oordeel en de genade van anderen. Dat maakt ons kwetsbaar. Geen

Ontkenning zorgt voor scheiding — er wordt een hindernis opge-

wonder dat wij dit liever willen vermijden!

76 2 Korintiërs 5:21. 77 Zie bijvoorbeeld Numeri 5:5-8 en Lucus 19:8. 86

worpen. Maar een bekentenis nodigt uit om dichterbij te komen, omdat het ons kwetsbaar maakt. Te veel mensen kiezen liever voor de scheiding omdat ze bang zijn zich kwetsbaar op te stellen. En daarom ervaren zij een verwijdering in plaats van samenzijn. Mensen die iets opbiechten zijn niet trots of betweterig en ze doen zich niet beter voor dan ze zijn. Integendeel, zij zijn berouwvol en nederig. Welke eigenschappen heb je liever? Welke eigenschappen zijn op jou van toepassing? ‘Beken dus aan elkaar uw zonden en bid voor elkaar. Dan zult u genezen. Want het gebed van iemand die de wil van God doet, bezit een krachtige uitwerking.’78 Door te bekennen, blijven wij met God in contact. Het zorgt ervoor dat wij voor anderen openstaan. We leven in een sfeer van genade waardoor wij ook naar anderen toe milder zullen zijn, in plaats van hen te veroordelen. Bekennen is het tegengif voor mensen die altijd hun oordeel klaar hebben — het is berouw dat onder woorden is gebracht.

‘Ik weet niet wat er zal gebeuren wanneer ik mijn fouten aan anderen opbiecht. Ik ben bang. Maar u wilt echt dat ik mij kwetsbaar opstel, toch?’

Om over na te denken

Mijn gebed

78 Jacobus 5:16 (GN).

Waarom zou je iets bekennen als je er niet zeker van kunt zijn dat anderen je zullen vergeven?

Openbaar of privé?

in verbinding

Natuurlijk moet je

je fouten bekennen aan God.

Elke verkeerde daad is ook tegen hem gericht. Schep geen ontsnappingsclausules omdat je bang bent voor je reputatie. Onze normen en waarden zeggen ons dat we ook berouw moeten tonen tegenover degenen die door onze fouten zijn getroffen. Privézaken kunnen privé worden afgehandeld; publieke zaken vragen om een openbare bekentenis. Maar voor mensen in leidinggevende functies kan het nodig zijn voor een privézaak toch een openbare bekentenis af te leggen, omdat zij een belangrijke en zichtbare rol in de maatschappij vervullen. Degenen die in de schijnwerpers leven zullen ook volgens strengere morele normen moeten leven, of ze dat nu willen of niet. Wij hebben de neiging hen op een voetstuk te plaatsen, omdat we geïnspireerd willen worden door wat zij hebben bereikt. Maar wat zijn we teleurgesteld als blijkt dat zij ook maar gewone mensen zijn! En dus verwachten wij van deze personen dat zij in het openbaar vertellen wat zij fout hebben gedaan. Maar hoe zit het dan met het bekennen van overspel? Bij wie kan ik mijn schuldbekentenis kwijt wanneer ik mijn partner heb bedrogen? Bij God? Natuurlijk. Bij degene met wie ik ben vreemdgegaan? Jazeker. Bij mijn partner? Misschien. Misschien ook niet. Maar wie kan er voorspellen wanneer een dergelijke geheime zonde ontdekt zal worden? En wat is beter: je

Een beken tenis schept een nieuwe werkelijkheid

eigen schuld dragen of je partner (die nog van niets weet) ermee te belasten? Bij mijn kinderen? Waarschijnlijk niet. Bij de mensen in onze buurt? Waarom zou ik? Omdat overspel iets in de privésfeer is, is een bekentenis in principe ook privé. Maar als er meer mensen op de hoogte zijn, zou de bekentenis ook voor een grotere groep moeten gebeuren.

Zonde maakt kapot.

Berouw stopt het kwaad, maar

het stopt niet automatisch alle gevolgen van het kwaad. Door te bekennen nemen we verantwoordelijkheid voor onze daden, maar het geeft geen garantie dat alles nu ook goed gaat komen. 88

We hoeven ons echter niet bezig te houden met allerlei mogelijke uitkomsten. Met een bekentenis doen we een beroep op Gods barmhartigheid, ongeacht of er nu wel of geen zekerheid is dat wij die ook van onze medemensen zullen ontvangen. Een bekentenis schept een nieuwe werkelijkheid. Zonder excuses, zonder ontsnappingsclausules, zegt een bekentenis: ‘Ik ben degene die er een puinhoop van heeft gemaakt.’ Of zoals een oudere predikant tegen zijn jongere collega zei: ‘Het is een waarheid die wij volledig moeten geloven en accepteren: Christus is naar deze wereld gekomen om de zondaren te redden. En ik ben de grootste zondaar van allemaal.’ In plaats van in een verkrampte pose op een wankel voetstuk te staan, worden wij door onze bekentenis van dat voetstuk gehaald en komt iemand anders in de schijnwerpers te staan — degene die op de troon zit. Deze nieuwe werkelijkheid haalt ons uit de schijnwerpers en plaatst Christus in het middelpunt. En dat geldt voor privézaken zowel als voor

‘God, ik weet dat u barmhartig bent. Daar ben ik wat mijn medemens betreft niet zo zeker van. Maar nu ik er zo over nadenk, zie ik dat ik zelf ook niet altijd even barmhartig ben geweest. Maar daar ga ik verandering in brengen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

dingen die openbaar zijn.

Geeft een bekentenis je meer of juist minder vrijheid? Kun je uitleggen waarom?

En wat dan?

in verbinding

Een bekentenis laat zien wie de schuldige is. Of, om het met de

‘It’s me, it’s me, it’s me, oh Lord; standing in the need of prayer.’ Gelukkig is Gods vergeving ruim voldoende voor woorden van de bekende spiritual te zeggen:

iedereen die bereid is zijn zonden te belijden. Maar hoe zullen anderen op onze schuldbelijdenis reageren? Zullen zij ons, net als God, vergeven? Of willen zij eerst hun gram halen en zijn ze gericht op vergelding? Mensen die door God zijn vergeven, zullen anderen die hen kwaad hebben gedaan ook vergeven. Wanneer zij wat anderen hen hebben aangedaan vergelijken met het kwaad dat zij tegen God hebben gedaan, zal het niet veel moeite kosten deze mensen te vergeven. Maar mensen die Gods vergeving niet hebben aanvaard hebben ook geen vergeving die zij aan anderen kunnen doorgeven. Wanneer wij alleen maar gericht zijn op het kwaad dat anderen ons hebben

Een beken tenis laat zien wie de schuldige is

aangedaan, is het erg lastig om zelfs de mensen die hun schuld wel bekennen te vergeven. Maar de rekensommetjes van hoeveel vergeving wij anderen kunnen geven en het inschatten van de oprechtheid van de ander zullen verdwijnen als wij ons richten op de vergeving die God

Je bent dan gul in het vergeven van anderen.

ons schenkt.

In plaats van bezig te zijn met de mogelijke scenario’s van wat het ons zou kunnen opleveren wanneer wij onze fouten tegenover anderen erkennen, zal ons berouw zich willen uiten — in de vorm van het belijden van onze schuld. Mensen die berouw hebben en die hun schuld hebben bekend ontvangen Gods vergeving en stellen zichzelf open voor de barmhartigheid van anderen, ongeacht wat de reactie van de buitenwereld mag zijn. En omdat zij weten welke genade zij van God hebben ontvangen, weigeren zij vooraf te bepalen hoe genadig anderen moeten zijn.

Wanneer wij ons berouw in praktijk willen brengen en onze zonden belijden, gaat er een geheel nieuwe wereld open — zowel

‘God, ik belijd mijn schuld. Ik stel mij zelf open voor de barmhartigheid van anderen. Ik vertrouw op uw barmhartigheid, of anderen mij nu wel of van hun kant barmhartigheid tonen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

voor ons als voor anderen.

Wat zijn volgens jou de voordelen van het eerlijk bekennen van je schuld? Zijn er ook nadelen? Zo ja, welke?

in verbinding

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v s u c fo

in verbinding

Op de een of andere manier kwamen ze elkaar altijd weer tegen — alsof ze voor elkaar waren bestemd. Blair en Betty hadden zoveel gemeenschappelijk — ze woonden in dezelfde stad, gingen naar dezelfde scholen en dezelfde kerk, ze kwamen uit hetzelfde milieu en ze waren ongeveer even oud. Dat ze verkering kregen was eigenlijk vanzelfsprekend.

Toen zij hun verloving aankondigden keek niemand daarvan op. Ze hadden een prachtig trouwfeest zonder grote verrassingen. Maar het leek wel alsof hun huwelijk geen méérwaarde gaf aan hun leven. Hun baan bood hun voldoende uitdaging en met de komst van de kinderen hadden beiden hun handen vol. Op een dag durfde Betty die ene vraag te stellen: ‘Is dit nu alles?’ Maar in plaats van deze vraag op te vatten als een uitnodiging om hier samen over na te denken, ervoer Blair de vraag als een persoonlijke aanval. Hij noemde op wat hij allemaal voor zijn gezin had gedaan en liep toen boos naar de garage om daar aan zijn auto te sleutelen.‘Waarom zijn vrouwen nooit tevreden?’ dacht hij. ‘Zij willen altijd maar alles veranderen. Waarom accepteren ze het leven niet gewoon zoals het is?’ ‘Waarom willen mannen wel aan hun auto knutselen, maar niet aan hun relaties?’ vroeg Betty zich af. ‘Waarom kunnen wij niet eens een keer iets heel anders gaan doen in plaats van gewoon

focus

door te gaan met ons leven van alledag?’

Iemands aandacht trekken

in verbinding

Sporters trainen zich erop. Soldaten moeten het zien te bewaren. Studenten verliezen het vaak. Ambtenaren zijn het allang kwijt. Marketingmanagers zijn ernaar op zoek. Trend watchers signaleren het. Verliefden zoeken het voortduren in elkaar. Een crisis kan het verscherpen of juist vernietigen. Camera’s doen het automatisch. Gezonde relaties vernieuwen het.

Heb je al enig idee waarover dit gaat? Focus! God zegt: ‘Jullie zullen mij zoeken en ook vinden, als jullie mij tenminste met hart en ziel zoeken.’79 Een beetje zoeken werkt

dus niet. En het gaat je ook niet lukken als je je door iemand anders op sleeptouw laat nemen. Je kunt je niet echt met God verbonden voelen als je hem alleen maar een klein plekje in je overvolle agenda gunt. Sommigen vragen wel eens: ‘Maar God doet toch de eerste stap?’80 Dat klopt. Maar dat wil niet zeggen dat het met een halfslachtige reactie van onze kant wel zal lukken om deze rela-

tie in stand te houden. Hierom gaat het dus als je met God verbonden wilt blijven: Focus!

Er zijn mensen die het lastig vinden om zich op God te richten, omdat zij een verkeerd beeld van hem hebben. Zij denken dat God alles regelt zoals hij het wil. Anderen denken juist precies het tegenovergestelde — dat God zich helemaal niet met het wel en wee op aarde bemoeit. Weer anderen associëren God met lijden, dwang, verve-

Een beetje zoeken werkt dus niet

ling, beperkingen, woede, zwakheid of argwaan. Heb medelijden met de volwassenen die zo’n kinderachtig beeld van God hebben.81 Laten we bidden voor de mensen voor wie Gods naam met een traumatische gebeurtenis in het verleden is verbonden. Verwacht dus niet meteen dat

79 Jeremia 29:13. Zie ook Deuteronomium 4:29. 80 Bijvoorbeeld: Genesis 3:9; Deuteronomium 7:7-8; Lucas 15:4-7; 1 Johannes 4:19. 81 Met ‘kinderachtig’ bedoelen we hier onvolwassen, onvolgroeid,. Dit in tegenstelling tot het positieve ‘kinderlijk’ in de zin van onvoorwaardelijk vertrouwen en onbevangenheid zoals in Matteüs 18:3-5.

alles helder is. Wij zijn beschadigd en hoewel God niet verandert, veranderen de beelden die wij van hem hebben wel degelijk.82 Hij verwacht van de geestelijke leiders dat zij ‘mijn volk leren wat heilig is en wat niet, en hun het onderscheid leren tussen rein en onrein.’83 Net zoals een beeldhouwer het beeld stukje bij beetje uit een klomp steen tevoorschijn haalt, zo zijn ook onze ideeën over wie en hoe God is voortdurend in beweging. Een focus op God betekent niet dat ons beeld van hem in het wilde weg en van dag tot dag kan veranderen. Integendeel, het vereist geduld, maar het zal uiteindelijk tot meer duidelijkheid leiden. Neem wat je hebt gehoord, leg dat naast jouw eigen ervaringen met God, zoek hem op plekken waar anderen hem ook hebben gevonden, stel jezelf open en vraag hem om zich aan je te laten zien. Wacht niet af totdat er iets gebeurt.

Neem zelf het initiatief en FOCUS!

‘God, in plaats van u het plekje te gunnen dat toevallig nog leeg was, zal ik voortaan met u beginnen. Van nu af aan focus ik op u.’

Om over na te denken

Mijn gebed

82 God verandert niet, zie Hebreeën 13:8. 83 Ezechiël 44:23.

Waarop ben jij op dit moment gericht? Wat is belangrijk in jouw leven?

Verandering

in verbinding

De mens is Gods bekroning van de schepping.84

een soort robot?

Zijn we

Welnee, zo heeft God het nooit

bedoeld! Maar zoals het lichaam van een kind verandert wanneer het groeit, mogen wij dit ook op andere terreinen verwachten. Intelligentie is niet alleen erfelijk bepaald, wij kunnen het ook ontwikkelen. Sociale vaardigheden leren wij door voorbeelden, reacties van anderen en positieve rolmodellen. Maar hoe zit het dan met de ontwikkeling van ons geloofsleven? Jezus gebruikt het beeld van een graankorrel om aan een samenleving die voor het grootste gedeelte uit boeren bestond te laten zien wat geestelijke ontwikkeling is. Nadat het zaadje in de grond is gevallen, gebeurt er heel veel. Maar het heeft tijd nodig. Zelfs als je ervan overtuigd bent dat er helemaal niets gebeurt, gebeurt er toch iets! Als je er alleen maar naar blijft kijken, wachtend totdat het eindelijk gaat groeien, is de kans klein dat je iets zult zien. Maar wanneer je het zaadje in goede aarde poot, het genoeg water geeft en het op een zonnige plek neerziet, dan zal het uiteindelijk gaan groeien.85

En ja, dat is een wonder.

Maar het gebeurt overal

om ons heen, elke dag weer. Sommigen begaan de vergissing dat zij de groei van hun geloofsleven aan het toeval overlaten. Maar net zoals bij mensen die geen aandacht aan het onderhoud van hun

Het maakt een groot verschil of je openstaat voor groei

tuin besteden, is het resultaat meestal bedroevend. De kans dat je tuin aan het einde van de zomer vol onkruid staat is dan vele malen groter dan dat je een tuin hebt vol bloemen of groenten. De kans dat je geloofsleven zich zal ontwikkelen is veel groter als je je er actief mee bezighoudt. En hoewel goede voornemens niet de enige factor zijn, maakt het wel degelijk een groot verschil of je

openstaat voor groei in jouw geloofsleven. Evenals bij een plant, kan het soms lijken alsof er geen ontwikkeling is. Maar als je het 84 Genesis 1:26-28. 85 Kijk voor andere voorbeelden uit het boerenleven bijvoorbeeld naar: Matte端s 13:3-9 en de uitleg in vs. 18-23. 98

over een langere periode bekijkt, zul je wel degelijk veranderingen zien. En niet alleen jij, maar anderen ook! Je bent echter geen plant. Je kunt zelf het initiatief nemen. Je kunt keuzes maken, iets nieuws proberen en achteraf bekijken of het heeft gewerkt. Je kunt veranderen! Daarvoor heb je zelfdiscipline en doorzettingsvermogen nodig. Het kan zelfs een risico inhouden. Maar het is een veel groter risico om niet aan de slag te gaan. Je kunt verandering ook tegenhouden. Een plant verandert alleen door invloeden van buitenaf. Denk je eens in wat er zou kunnen gebeuren wanneer Gods kroonstuk van de schepping actief reageert op de veranderingen die God voor ons in petto heeft! Je woordenboek zou vol moeten staan met woorden als grenzeloos, uniek, groeien, het beste, verande-

â&#x20AC;&#x2DC;God, verander in mij wat u wilt. En ik zal er ook aan werken.â&#x20AC;&#x2122;

Om over na te denken

Mijn gebed

ren, creatief, uitstekend, verbazingwekkend en bovennatuurlijk.

Welke ervaringen hebben jouw geloofsleven veranderd?

Geef God de eerste plaats

in verbinding

Jij bent niet goddelijk.

Jij bent geen God.

En toch

nodigt God ons uit om een verbinding aan te gaan met het goddelijke — een verbinding met hem. Om dit te kunnen, moeten we ons focussen. Het is aan ons om voor God te kiezen. We moeten God de eerste plaats in ons leven geven. Alleen dan kunnen wij ons helemaal op hem richten. Het eerste gebod luidt: ‘Houd er geen andere goden op na. Ik ben er immers.’86 Je kunt niet volledig op God zijn gericht als je hem als slechts één van de vele mogelijkheden beschouwt, een optie. God is nummer één in je leven. Anders is hij geen God voor je. Hij accepteert geen tweede plaats en hij is niet bereid zijn eerste plaats met iemand te delen.87 Het is alles of niets. Als wij onze god tot ons huisdier maken, hebben we een god die eigenlijk te klein is. Wanneer we weinig tijd aan God besteden, moeten we niet gek opkijken wanneer we het gevoel hebben dat hij erg ver weg is.

Je betekent alles — en meer — voor God. En

hij verwacht (en eist) dat jij net zoveel om hem geeft.88 Betekent God alles — en meer — voor jou? Wanneer je het gevoel hebt dat je in een puinhoop leeft, is het gemakkelijk om de méérwaarde van God te zien. Maar wanneer het je voor de wind gaat, kan het een grote opoffering lijken. Wees niet verbaasd als je afleidingen en misverstanden tegenkomt. Wanneer je wordt afgeleid, is het lastig om je goed te focussen. Misverstanden kunnen tot verkeerde keuzes leiden. In een samenleving waarin je zo veel keus hebt, is een goede

God is nummer één in je leven

focus ontzettend belangrijk. En in een wereld waarin alles wordt gerelativeerd, zijn goede keuzes schaars. Veel mensen zeggen geen ‘ja’ tegen God, omdat ze er gewoon niet aan toekomen. In hun schijnbaar volmaakte leven zetten zij God onderaan de waslijst van dingen die ze nog moeten doen, in plaats van

100

86 Exodus 20:3 (GN). Dit is het eerste gebod uit de Tien Geboden. 87 Jesaja 42:8. 88 Lucas 14:33.

aan het begin van een werkelijk ‘gevuld’ leven. God verbiedt niet wat het beste voor je is. Hij geeft je de kennis en het inzicht zodat je je volledig kunt richten op wat de moeite waard is, zodat je niet door een proces van steeds maar vallen opstaan hoeft te gaan. Er zijn mensen die geen ‘ja’ tegen God zeggen, omdat ze bang zijn dat ze daarna geen plezier meer in het leven kunnen hebben. Zij zien God als de strenge bewaker van een snoepwinkel in plaats van de eigenaar van de heerlijke delicatessenzaak. Zij hebben liever een kleffe toffee dan een uitgebreid vijfgangen diner. Ze verhongeren zichzelf liever met lege calorieën dan te genieten van een leven vol gezonde, smakelijke en gevarieerde voeding. Om de een of andere reden geven zijn de voorkeur aan hun eigen ondeskundigheid boven Gods wijsheid, inzicht en

‘Oké God, u staat voor mij op de eerste plaats. En dat is niet alleen omdat u dat wilt. Ik wil het ook!’

Om over na te denken

Mijn gebed

leiding.

Wie of wat staat er in jouw leven op de eerste plaats?

101

Kies voor God

in verbinding

Hoe kan iemand met God in contact komen en met hem verbonden blijven? Door voor hem te kiezen en voor hem te blijven kiezen, iedere keer weer opnieuw! Toen God Adam en Eva schiep, schiep hij hen

met een

vrije wil om te kunnen kiezen. Door voor het kwaad te kiezen, werden zij echter onderworpen aan de wet van het kwaad en van de zonde. En sindsdien wordt iedereen geboren met dezelfde neiging tot het kwade. Wij zijn van nature op ons eigen belang gericht en we kiezen daar iedere keer weer voor. In principe kan al het kwaad herleid worden tot egoïsme — het ik dat zichzelf ten koste van alles bovenaan plaatst. Door Jezus hebben wij weer de mogelijkheid gekregen om te kiezen. ‘Hij [Jezus] is gestorven om een einde te maken aan de zonde, voor eens en altijd; en nu hij leeft, leeft hij voor God. Zo moet u ook uzelf zien: dood voor de zonde, maar in Christus Jezus levend voor God.’89 ‘Maar God zij gedankt dat u geen slaven meer bent van de zonde; u onderwerpt u

We moeten voortdurend keuzes maken

nu van harte aan die vorm van onderricht die u door overlevering hebt ontvangen.

U bent bevrijd uit de macht van de zonde en staat nu in dienst van de goddelijke gerechtigheid.’90 Door Jezus kunnen wij ervoor kiezen dat God ons ook geestelijk levend maakt of dat we zullen terugkeren naar onszelf en ons eigen belang. Wanneer wij

voor God kiezen, maakt het menselijke contact met het goddelijke, het aardse met het bovenaardse. Jezus vertaalt dat met de term ‘wedergeboren worden.’91 En dit geldt voor iedereen. ‘Wat geboren is uit een mens is menselijk, en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden.’92 En aangezien 89 Romeinen 6:10-11. 90 Romeinen 6:17-18 (GN). 91 Johannes 3:3. 92 Johannes 3:6-7.

102

een pasgeborene nog een heleboel moet leren en ontdekken, moeten wij ook een massa dingen leren en nieuwe ervaringen opdoen wanneer wij het geestelijk leven ontvangen. God wil graag dat wij steeds met hem in contact staan in plaats van dat wij in de veronderstelling leven dat wij het ook best zonder hem kunnen. Wij kunnen niet zonder God leven, net zo min als diepzeeduikers zonder zuurstof kunnen duiken. Ze kunnen misschien een tijdje zonder adem, maar zelfs als ze zuurstofflessen bij zich hebben, zullen ze na verloop van tijd toch weer terug naar de oppervlakte moeten gaan. En ook als ze onder water zijn, moeten ze nog steeds ademhalen. Kiezen voor God is net als ademhalen — het geeft ons leven. Wij moeten blijven ademhalen, net zoals we keuzes moeten blijven

‘God, vandaag kies ik voor u. Opnieuw. Alweer.’

Om over na te denken

Mijn gebed

maken.

Hoe vaak kies jij ervoor om met God in contact te staan?

103

Hoeveel?

in verbinding

Er zijn mensen die denken dat zij in verbinding met God staan zolang zij maar hard genoeg hun best doen, genoeg tijd aan

Zij denken dat zij het met God op een akkoordje kunnen gooien: ‘Als ik mijn deel doe, dan zal God wel zijn deel de kerk besteden of genoeg geld geven.

doen.’ Maar zij richten hun aandacht op het verkeerde punt. God werkt van binnenuit. In zijn plan kunnen wij alleen voor hem kiezen wanneer onze geest en ons hart in staat zijn om te zien wat echt waarde heeft. Hij richt onze aandacht op Jezus, het toonbeeld van de liefde. Vanuit deze kern veranderen ons gedrag en onze vragen. In plaats van te vragen: ‘Is dit voldoende?’ vragen we nu: ‘Wat kan ik nog meer doen?’ In plaats van streefgetallen te bepalen, stoppen we met tellen. In plaats van te vragen: ‘Betekent dit, dat ik niet langer kan doen wat ik graag zou willen?’ vragen we:

willen dat ik doe?’

‘Wat zou u

In plaats van voortdurend in een kringetje rond te draaien, ontdekken we nieuwe vergezichten. In plaats van te vragen: ‘Wat ga ik nu missen?’ vragen we: ‘Wat krijg ik nu?’ In plaats van bijeen te grissen wat we kunnen krijgen, uit angst iets te missen,

Je mag veel meer van God verwachten

delen we omdat we ons gezegend voelen. In plaats van het minimum te accepteren, gaan we met een blij gevoel voor het maximum. Wanneer je de lat niet zo hoog legt, zeg je eigenlijk dat je geen idee hebt wat er allemaal mogelijk is wanneer je je eenmaal hebt verbonden met het goddelijke. Door meer te verwachten dan menselijk

gesproken mogelijk is, maak je jezelf steeds afhankelijker van God. En dat is precies de manier waarop een kind van God leeft. God heeft nog nooit iemand gevraagd iets op te geven dat goed

104

voor hem of haar was. Hij zal dat dus ook niet aan jou vragen. Maar dat betekent nog niet dat dit basisprincipe altijd meteen duidelijk voor je zal zijn. Je mag veel meer van God verwachten dan een beperkte onmiddellijke bevrediging van je verlangens of een zweverig gevoel van blijheid. Hij zal je een nieuw hart geven, je gedachten veranderen en je wil omvormen tot wat hij van het begin af aan voor je had bedacht. Zonder zijn goddelijke tussenkomst zou je dit pad nooit hebben gekozen. Tegenslag en succes, onrechtvaardigheid en beloning, verdriet en vreugde — het zijn allemaal instrumenten in Gods handen.

Je Schepper en Verlosser eist je op als zijn schepsel. Hij is op jou gericht. Het is nu aan jou om je volle

‘Hoe kon ik zo dom zijn te denken dat ik, door voor u te kiezen, alle mooie dingen in het leven zou mislopen!’

Om over na te denken

Mijn gebed

aandacht op hem te richten.

Wat geef je op en wat win je wanneer je je met God verbindt?

105

De grootste afleider

in verbinding

Waarom is niet iedereen op God gericht? Waarom lijkt het alsof gelovige mensen net zo met zichzelf overhoop liggen als andere mensen? Waarom verliezen sommigen hun contact met God? De strijd met je eigen ‘ik’ is waarschijnlijk de grootste strijd die je ooit zult aangaan. Het lijkt soms wel een wedstrijd touwtrekken; ook wanneer er ogenschijnlijk geen beweging is, blijft de spanning voelbaar. Het kan je uitputten en er zijn momenten dat je je voor jezelf schaamt en dat je wilt opgeven. Een klein kind komt nog ongeremd voor zijn eigen belang uit. Naarmate we ouder worden leren we (van onze ouders en onze omgeving) dit enigszins te verbergen. Maar, o wee, o wee, wanneer we niet kunnen krijgen wat we willen hebben! Manipulatie, roddel, slachtoffertje spelen, woede-uitbarstingen, fysiek en verbaal geweld, wraak en zelfs moord — ze komen allemaal voort uit zelfzucht.93 Velen bezwijken ervoor en accepteren het als iets onvermijdelijks.

‘Zo gaat het nu eenmaal,’

zeggen ze en ze

leggen zich erbij neer. En omdat ze niet voorbij de horizon van hun eigen ik kunnen kijken, missen ze het bovennatuurlijke aspect. Wij hebben alle-

Ga met God de strijd tegen egoïsme aan

maal een aangeboren neiging tot zelfzucht die wij zonder God niet kunnen weerstaan. Wij zijn geschapen om met God verbonden te zijn. Wanneer we dus de strijd met onze zelfzucht aangaan zonder hem daarbij te betrekken, is dat bij voorbaat al een verloren strijd. Door zijn kracht zijn wij in staat om ons tegen ons egoïsme te verzetten. We moeten dit echter niet

verwarren met zelf-haat. Een zelfzuchtig mens plaatst zichzelf in het centrum van zijn eigen universum. En het stuitende hieraan is dat het God van de plek houdt die hem toekomt.94 En daarmee wordt alles teniet gedaan. 93 Zie ook Matteüs 5:21-22. 94 In Jesaja 14:12-15 wordt iemand beschreven die Gods plek betwist. Dit kan van toepassing zijn op de koning van Babylon, of op Satan, maar ook op ieder mens die God de plaats ontzegt die hem toekomt. 106

Jezus vatte waar het in het leven om draait samen met de woorden: ‘Heb God lief met alles wat je hebt en heb je naaste lief als jezelf.’95 Let ook hier op de volgorde: Heb in de eerste plaats God lief. Dit betekent dat wij hem tot middelpunt van onze wereld moeten maken. Daarna komt de liefde voor anderen die, samen met een gepaste liefde voor onszelf, het geheel completeert. Maar tot het moment dat God deze aarde zal herscheppen, zullen we tegen onszelf blijven vechten. Wanneer je dus de tweestrijd in je hart voelt, is dit een goed teken — een teken dat je met Gods kracht bent verbonden.96 Geef dus niet op! Als je niet met God verbonden zou zijn, zou je in alle opzichten worden geregeerd door egoïsme. Door je op God te richten, ben je in staat je hiertegen te verzetten. Daarom is het zo belangrijk om je aandacht te focussen!

‘God, ik was bang dat ik in de strijd tegen mijn egoïsme het contact met u had verloren. Nu snap ik dat dit juist het bewijs is dat wij met elkaar verbonden zijn. Ik zal mijn best doen u te blijven zoeken.’

Om over na te denken

Mijn gebed

95 Zie het ‘grootste gebod’: Marcus 12:28-34. 96 Zie ook Romeinen 6:20-22.

Wat helpt jou om op God gericht te blijven?

107

in verbinding

108

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v !! r waa l e w

109

in verbinding

110

Een sprookje. Na drie jaar gevangen te hebben gezeten, schrijft een gevangene aan zijn vrouw dat hij binnenkort vrij zal komen. Hij vraagt haar of zij een geel lint aan de oude eikenboom op het stadsplein wil binden, als teken dat hij weer welkom is.

De bus nadert het stadje en de man vraagt de buschauffeur wat langzamer te rijden, zodat hij kan zien of het gele lint er hangt. Als het er niet zou hangen, zou hij gewoon blijven zitten. Hij zou dan wel zien waar de bus naartoe zou rijden. Als ze bij het stadsplein aankomen, barsten de overige reizigers in gejuich uit. De ex-gevangene kijkt uit het raam en hij kan zijn ogen amper geloven — aan de oude eikenboom hangen wel honderd gele linten! Dit gebeuren haalt meteen het nieuws en het inspireert twee mensen om er een liedje over te schrijven dat prompt bovenaan de hitlijst staat. Maar is dit alleen maar een sprookje, te mooi om waar te zijn? Of zit er ook een kern van waarheid in? Kunnen wij echt naar huis gaan? Soms is iets dat te mooi lijkt om waar te zijn, toch

wel waar!!

echt waar. Echt waar!

111

Hoe kun je het weten?

in verbinding

Kinderen kunnen over alles ruzie maken, over elk onderwerp, elke gebeurtenis, elke belofte. ‘Ik ga met mijn pappa naar de kermis.’ ‘Niet waar!’ ‘Wel waar’ ‘Nietes!’ ‘Welles!’ Dit gekibbel zal waarschijnlijk niet eerder afgelopen zijn dan dat uiteindelijk blijkt of pappa het kind inderdaad mee naar de kermis heeft genomen of niet. Er zijn legio verhalen waarin kinderen te maken krijgen met beloftes die niet worden nagekomen. De meeste ouders dragen een behoorlijke rugzak schuldgevoel mee, vol beloftes die zij uiteindelijk niet hebben kunnen waarmaken. De onrealistische verwachtingen van een kind kunnen echter ook een bron van teleurstelling zijn. En op basis van een flink aantal redenen, gevoegd bij de ervaringen uit het verleden, leren we zo om dingen en mensen te wantrouwen.

Op welke manier beïnvloedt dit onze relatie met God? Geconfronteerd met onze eigen zondigheid en onze eigen verantwoordelijkheid voor het ontkennen of negeren van God, kunnen er al snel aanleidingen zijn om alle hoop maar te laten varen. Voor we het weten zit de schuld

Wij leren anderen te wantrouwen

zo diep in ons, dat de hoop er niet meer doorheen kan komen. ‘Niet waar!’ ‘Wel waar’ ‘Nietes!’ ‘Welles!’ Misschien zou aan alle onzekerheid een einde komen als er een duidelijk bewijs was — heeft God ons echt vergeven?

Volgens de Bijbel hoeven we niet te twijfelen: ‘In hem zijn wij door zijn bloed verlost en zijn onze zonden vergeven, dankzij de rijke genade.’97 97 Efeziërs 1:7. 112

Wanneer we dit goed tot ons laten doordringen, zullen we vrede

Het is niet met woorden te beschrijven, maar de verandering heeft echt plaatsgevonen vreugde ervaren.

den en het is te zien — zowel voor onszelf als voor anderen. Zonder dit besef is ons leven rusteloos en monotoon — een rusteloze zoektocht, in de hoop ergens de oplossing te vinden. Alhoewel er mensen zijn die geloven dat het niet kan, kan alleen

‘Jezus, ik vertrouw op uw belofte dat u mij heeft vergeven.’

Om over na te denken

Mijn gebed

God ons van het kwaad bevrijden. Hij kan het echt! Wel waar!

Welke hoop heb jij dat God je zonden heeft vergeven?

113

Echt bewijs

in verbinding

In Jezus’ tijd geloofden de mensen dat er een oorzakelijk verband bestond tussen zonde en ziekte — als je ziek werd, was dat een bewijs dat je had gezondigd. Wat zou erger zijn, lichamelijk ziek zijn of belast zijn met de schuld die bij de ziekte hoorde? Jezus gebruikt dit idee om te laten zien dat hij God is en dat hij zonden kan vergeven. Onder de neus van de religieuze leiders van die tijd geneest hij een verlamde man. Er komen een paar mannen die een verlamde man op een draagbed met zich meedragen. Ze willen hem naar binnen brengen om hem voor Jezus neer te leggen, maar het lukt hen niet om door de mensenmassa heen te komen. En dus gaan ze het dak op en laten hem op het bed door een opening in het tegeldak naar beneden zakken, tot vlak voor Jezus. Als Jezus hun geloof ziet, zegt hij tegen de man:

den zijn u vergeven.’

‘Uw zon-

De schriftgeleerden en de farizeeën beginnen zich af te vragen: ‘Wie is die man dat hij deze godslasterlijke taal spreekt? Wie kan zonden vergeven dan God alleen?’ Jezus weet wat ze denken en zegt tegen hen: ‘Waarom toch al die bedenkingen? Wat is gemakkelijker, te zeggen: “Uw zon-

Alleen God kan de zonden vergeven

den zijn u vergeven” of: “Sta op en loop? Ik zal u laten zien dat de Mensenzoon volmacht heeft om op aarde zonden te vergeven.” En hij zei tegen de verlamde: “Ik zeg u, sta op, pak uw bed en ga naar huis”.’98

Hier stoppen we het verhaal even. Heb je de confrontatie opgemerkt? Jezus staat op het punt de

verlamde man zijn zonden te vergeven. Als hij daar werkelijk toe in staat is, betekent dit dat hij God is en dat de verlamde man zal genezen. Als jij een kritische toeschouwer was (net zoals de farizeeën en de schiftgeleerden) en je had gehoord dat Jezus op 98 Vrij naar Lucas 5:18-24.

114

het punt stond iemands zonden te vergeven, zou je de dialoog uit het vorige hoofdstuk kunnen herhalen:

‘Wel waar!’ ‘Niet waar!’ ‘Welles!’ Maar laten we niet op de zaken vooruitlopen en terugkeren naar het verhaal. ‘En onmiddellijk staat hij voor de ogen van alle aanwezigen op, pakt het bed waarop hij altijd heeft gelegen en vertrekt naar huis, terwijl hij God looft. Iedereen staat versteld en ze loven God, en zeggen, vervuld van ontzag: “Vandaag hebben we iets ongelooflijks gezien”!’99 Wat is hier zo ongelooflijk? Is het dat de verlamde man weer gaat staan of is het dat Jezus zijn zonden vergeeft? Eigenlijk zijn de twee niet van elkaar te scheiden. Wanneer je zonden worden vergeven, verandert je leven!

‘Dank u wel God, dat u mij heeft vergeven.’

Om over na te denken

Mijn gebed

99 Vrij naar Lucas 5:25-26.

Op welke manier is je leven veranderd sinds het moment dat je zonden zijn vergeven?

115

Nog een keer

in verbinding

Er is nog een ander verhaal waarin Jezus het veronderstelde verband tussen zonde en ziekte aan de orde stelt. En ook dit keer laat hij zien dat hij de macht heeft over kwaad en ziekte. Het verhaal gaat over een man die al achtendertig jaar lang ziek is.100 Veel zieken gingen in die tijd naar het bad in Betzata, omdat zij geloofden dat eens in de zoveel tijd een onzichtbare engel het water in beweging bracht. Wie

dan als eerste in het water was, zou genezen worden. Hoe oud ben je? Hoe lang is 38 jaar? Hoe lang zijn mensen bereid te geloven in iets dat hen ziek houdt in plaats van gezond maakt? Waarom blijven mensen zitten in een hopeloze situatie? Jezus heeft slechts één vraag voor de man: ‘Wil je beter worden?’101 Over belangrijke vragen gesproken! En toch klinkt in het antwoord van de man iets van een nederlaag door. Hij zegt: ‘Niemand wil mij

Jezus laat zien dat hij goddelijke macht heeft

helpen. Ik ben niet goed genoeg.’ We zouden hem kunnen vragen: ‘Joh, wat is dat nou voor een antwoord? Begrijp je dan niet dat Jezus je beter kan maken?!’ ‘Niet waar!’ ‘Wel waar’ ‘Nietes!’ ‘Welles’ Laten we weer terugkeren naar het verhaal: ‘Jezus zei: “Sta op, pak uw mat op

en loop.” En meteen werd de man gezond: hij pakte zijn slaapmat op en liep.’102 In plaats van nog verder met Jezus in discussie te gaan, gelooft de man Jezus op zijn woord. Dat is geloof.

Geloof brengt

mensen in beweging — zij willen doen wat Jezus hen opdraagt. Discussie staat daden in de weg. Nadenken is zonde

van de tijd. Doen wat ogenschijnlijk onmogelijk is, dat is geloof. Handelen naar Gods wil — of het nu uit wanhoop is of uit een diep vertrouwen — verbindt de mens met God. 100 Het hele verhaal kun je vinden in Johannes 5:1-15. 101 Johannes 5:6. 102 Johannes 5:8-9. 116

Ook in dit verhaal speelt de kwestie van de zonde. Het is niet moeilijk je in te denken hoe de vreugde en de vrijheid in contrast staan met 38 jaar ziekte. ‘Later kwam Jezus hem tegen in de tempel en toen zei hij tegen hem: “U bent nu gezond; zondig daarom niet meer, anders zal u iets ergers overkomen”.’103 Weer iemand die heeft ervaren hoe het is om genezen en vergeven te worden. God heeft deze gave gegeven; en de man accepteert het. Wat hij moest doen was die gave aanvaarden, en het resultaat was vrede en vreugde.

‘God, omdat u mij heeft vergeven, kan ik opnieuw beginnen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

103 Johannes 5:14.

Wat heb jij concreet gedaan naar aanleiding van wat God jou heeft gezegd?

117

Is het echt waar?

in verbinding

Gods belofte dat hij je je zonden vergeeft lijkt haast te mooi om waar te zijn. Misschien vraag je jezelf af:

Mag ik dit echt geloven?’

‘Is het waar?

In de tijd van het Oude Testament, gaf God de mensen bepaalde rituelen die hen konden helpen zijn vergeving ook daadwerkelijk te aanvaarden. Deze rituelen bestonden vaak uit een belijdenis gevolgd door een ruil — het kwaad werd symbolisch overgedragen van de zondige mens op een onschuldig dier.104 Elk ritueel sloot af met de woorden: ‘Het is u vergeven.’105. Vergeving kun je niet verdienen. Het wordt je geschonken. Daarom zal degene die vergeving zoekt altijd uitkomen bij de genade van degene die vergeving kan schenken. Is God een gierigaard of is hij vol van barmhartigheid? Zal hij jou je zonden vergeven?

Dit zegt de Bijbel erover. Als wij onze zonden belijden, zal hij onze zonden vergeven, omdat wij erop mogen vertrouwen dat God doet wat goed is.106 Johannes [de Doper] ziet Jezus naar zich toekomen en hij zegt: ‘Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt.’107 ‘Prijs de Heer, mijn ziel, vergeet niet één van zijn weldaden. Hij vergeeft u alle schuld, hij geneest al uw kwalen, hij redt

Vergeving is niet iets dat je kunt verdienen

uw leven van het graf, hij kroont u met trouw en liefde.’108 ‘Ik zal hun zonden vergeven en nooit meer denken aan wat ze hebben misdaan.’109 ‘Laat hij terugkeren naar de Heer, die zich over hem zal ontfermen; laat hij terugkeren naar onze God, die hem ruimhartig zal vergeven.’110

104 Zie ook Leviticus 4 waarin een aantal rituelen wordt beschreven. In Leviticus 16 wordt de uiteindelijke verzoening beschreven. 105 Zie bijv. Leviticus 4:20,26,31,35. En ook Leviticus 5:10,14,16,18. 106 1 Johannes 1:9. 107 Johannes 1:29. 108 Psalmen 103:2-4. 109 Jeremia 31:34. 110 Jesaja 55:7. 118

‘U, Heer, bent goed en tot vergeving bereid, uw trouw is groot voor ieder die u aanroept.’111 ‘Wie is een God als u, die schuld vergeeft en aan zonde voorbijgaat? U blijft niet woedend op wie er van uw volk nog over zijn; liever toont u hun uw trouw. Opnieuw zult u zich over ons ontfermen en al onze zonden tenietdoen.’112 ‘Zo ver als het oosten is van het westen, zo ver heeft hij onze zonden van ons verwijderd.’113 Deze voorbeelden uit de Bijbel laten ons een God zien die graag wil vergeven.

Hij is overvloedig in zijn genade.

Is dat waar? Wanneer we ons baseren op deze uitspraken en beloftes mogen wij erop vertrouwen dat, als wij onze schuld belijden, God ons al het kwaad zal vergeven dat wij gedaan en gedacht hebben.

‘God, u heeft mij herhaaldelijk gezegd dat uw belofte van vergeving echt is. Ik weet niet wat ik hierop moet antwoorden.’

Om over na te denken

Mijn gebed

111 Psalmen 86:5. 112 Micha 7:18-19. 113 Psalmen 103:12.

Wat is er nodig om vergeving te krijgen voor je zonden?

119

Gevoelens

in verbinding

Misschien is het één van de redenen waarom je niet kunt geloven dat God jou echt heeft vergeven: Je voelt je niet vergeven. Weliswaar laat de Bijbel niets aan duidelijkheid te wensen over, maar je gevoelens kunnen best iets heel anders zeggen.

Gevoelens! Wat moeten we ermee aan? Ontkennen en zorgen dat het verstand ons onverstandige gedrag weer ‘redelijk’ maakt? Of volgen we ons gevoel met het risico dat we in een emotionele achtbaan terechtkomen? Er zijn ook andere mogelijkheden. Ken je gevoelens. Ga op zoek naar de bron en de intensiteit van je gevoelens en onderzoek of ze terecht zijn. Gevoelens maken deel uit van onze persoonlijkheid, ook al bepalen ze niet voor honderd procent wie wij zijn. Hetzelfde geldt voor ons verstand. Soms is er een duidelijk verband tussen gevoelens en verstand, maar er zijn ook momenten dat zij elkaars tegenpolen zijn.

Is liefde een gevoel of een feit? Misschien is het wel beide. Als gevoel ligt liefde ten grondslag aan positieve en krachtige daden. Als feit is liefde gebaseerd op bewijs en zorgt het voor de basis van het gevoel. Een gevoel zonder feiten leidt tot waanbeelden of stupide gedrag. Maar

Gevoelens maken deel uit van onze persoonlijk heid

feiten zonder gevoelens maken mensen tot machines. Maak een pas op de plaats als je gevoelens niet overeenkomen met je verstand. Check je gedachten. Kijk kritisch naar je gevoelens. Luister naar je intuïtie. Onderzoek de feiten. Gevoelens moeten de tijd kunnen doorstaan. Nieuwe feiten kunnen onze gedachten veranderen. In de Psalmen vinden we een heel scala

aan gevoelens. David schrijft: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten? U blijft ver weg en redt mij niet, ook al schreeuw ik het uit.’114 En later in dezelfde psalm schrijft hij: ‘Hij veracht de zwakke niet, verafschuwt niet wie wordt vernederd, hij wendt zijn blik niet van hem af, maar hoort zijn hulpgeroep.’115 114 Psalmen 22:2. 115 Psalmen 22:25. 120

David ontkent zijn gevoelens niet, maar hij volgt ze ook niet blindelings, zelfs niet wanneer ze buitengewoon heftig zijn. Hij vertelt God hoe hij zich voelt en vergelijkt zijn gevoelens met de werkelijkheid van Gods daden en beloftes. Pas dan zet hij zijn gevoelens om in daden. Geen wonder dat zoveel mensen hulp vinden in de Psalmen. Misschien zijn er negatieve gevoelens die hardnekkig blijven hangen, of heb je het gevoel dat God je niet heeft vergeven nadat je je zonden aan hem hebt beleden — ga

naar de Bijbel

dan terug

en je zult daar troost, bemoediging en

kracht vinden. ‘Wat ben je bedroefd, mijn ziel, en onrustig in mij. Vestig je hoop op God, eens zal ik hem weer loven, mijn God die mij ziet en redt.’116 Nadat hij zijn gevoelens heeft benoemd, besluit de psalmist op God te vertrouwen en vanuit dit vertrouwen te leven. Is dat een feit of een gevoel? Het is beide!

‘God, soms raak ik de weg kwijt in mijn gevoelens, gedachten en wat ik moet doen. Ik heb iemand nodig die mij helpt ze weer op orde te brengen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

116 Psalmen 43:5.

Op welke manier beïnvloeden feiten en gevoelens je geloof in God?

121

Op zoek naar voorbeelden

in verbinding

Vergeving is in onze maatschappij nogal zeldzaam geworden. Dat is één van de redenen waarom mensen moeilijk kunnen geloven dat zij werkelijk zijn vergeven. Iemand kan wel tegen je zeggen: ‘Oké, ik vergeef het je,’ maar het lijkt er vaak meer op dat zij met deze uitspraak nog iets van je tegoed hebben dan dat het je daadwerkelijk van iets bevrijdt. Misschien ben jij degene die het slachtoffer was en krijg jij de vraag:

‘Wil je het mij vergeven?’

Wat antwoord je

dan? Hoe weet je of de dader er werkelijk spijt van heeft? Wil jij die persoon het gevoel geven dat wat hij/zij heeft gedaan niets voorstelt? Zou je het daarmee niet bagatelliseren? Wanneer iemand een fout heeft begaan, kan hij door vergeving een nieuwe kans krijgen. Maar ons gezonde verstand zegt ook dat het misschien beter is om een proeftijd in te stellen. Door iemand een tijdje in de gaten te houden, kan voorkomen worden dat die persoon weer de fout in gaat. Wanneer iemand weer dezelfde fout begaat, kan hij direct een straf verwachten. Misschien is het ook handig om een lijstje bij te houden, waarop de vooruitgang wordt genoteerd. Zo kunnen we er later nog eens op terugkomen. Je kunt het zien als een vorm van ‘het zekere voor het onzekere nemen.’

Maar niet iedereen geeft deze beperkte genade. Als antwoord op Gods overvloedige genade, schonken de Joden een overtreder tot drie maal toe vergeving. Waarschijnlijk is dit al vaker dan de meeste mensen iemand zouden

God vergeeft uitbundig

vergeven. Als Petrus ziet hoe Jezus met vergeving omgaat, komt hij bij hem staan en vraagt hij: ‘Heer, als mijn broeder of zuster tegen mij zondigt, hoe vaak moet ik dan vergeving schenken? Tot zevenmaal toe?’ Jezus antwoordt: “Niet tot zevenmaal toe, zeg ik je, maar tot zeventig maal zeven”.’117

Christus wil ons laten zien dat wij niet eens moeten proberen te tellen. ‘Want mijn gedachten zijn niet uw gedachten en uw 117 Matteüs 18:21-22. 122

wegen zijn niet mijn wegen, luidt het woord des Heren.’118 ‘God heeft ons uitgekozen; wie zal ons dan beschuldigen? God verklaart ons onschuldig; wie zal ons dan veroordelen? Christus is gestorven, meer nog, hij is opgewekt uit de dood en zit nu aan de rechterhand van God. Hij pleit voor ons. Wie kan ons scheiden van Christus, die ons liefheeft? Leed of ellende, vervolging, honger of armoede, levensgevaar of de dood?’ En zijn antwoord luidt: ‘Niets in de hele schepping kan ons scheiden van God, die ons liefheeft in Christus Jezus onze Heer.’119 Als de kleinzielige, lijstjes bijhoudende, ik-heb-nog-wat-vanje-tegoed-achtige mensen je rolmodellen zijn, ruil ze dan nu in! ‘Laten we zien wie er in zijn recht staat. Al zijn je zonden rood als scharlaken, ze worden wit als sneeuw, al zijn ze rood als purper, ze worden wit als wol.’120 Ruil ze in! God wil jou vergeven. Je bent echt beter af, en dat geldt ook voor iedereen die een rol speelt in je leven.

‘God, ik wil stoppen met het bijhouden van lijstjes van wat u nog van mij tegoed heeft en wat ik van anderen tegoed heb. Ik wil alleen nog maar meer op u lijken.’

Om over na te denken

Mijn gebed

118 Jesaja 55:8 (NBG ’51). 119 Rom. 8:33-35, 39. (GN). 120 Jesaja 1:18.

Waar zie je voorbeelden van vergeving?

123

Op deze manier

in verbinding

Een van de kritiekpunten op Jezus gaat over de onverstoorbare manier waarop hij vergeving biedt. Allerlei mensen die duidelijk vergeving nodig hadden, voelden zich hierdoor aangetrokken. ‘Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar wie ziek is wel; ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen.’121

Jezus laat zien dat God actief alle mensen opzoekt. Dat zijn de mensen die zich nog niet realiseren dat ze zonde-ziek zijn, de mensen die verzwakt zijn door hun zonde en mensen die gewoon in opstand zijn gekomen tegen God.122 Zelfs aan het kruis toont Jezus Gods vergeving door te bidden voor de mensen die hem hadden gekruisigd: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’123 Vergeving vormt de kern van het Onze Vader: ‘Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.’124 Wanneer je dit bidt, vraag je God om jou te vergeven, net zoals jij anderen hebt vergeven. Een belangrijk leider roept Jezus sma-

Iemand die weinig is ver geven, laat ook weinig liefde zien

lend ter verantwoording omdat hij heeft gesproken met een vrouw met een slechte reputatie. Als antwoord hierop vertelt Jezus het eenvoudige verhaal van twee mannen. Beiden hebben schulden. De ene man heeft weinig schuld, de andere veel. Van beide mannen wordt hun schuld volledig kwijtgescholden. Dan vraagt Jezus: ‘Wie van de twee zal hem de meeste liefde betonen?’125 Natuurlijk was

het antwoord dat dit degene is die het meeste was kwijtgescholden. Dan geeft Jezus de uitleg: ‘Haar zonden zijn haar vergeven, al waren het er vele, want ze heeft veel liefde betoond; 121 Lucas 5:31-32. 122 Lees in Lucas 15 de gelijkenissen over het verloren schaap, de verloren munt en de verloren zoon en zijn vader. 123 Lucas 23:34. 124 Matteüs 6:12. 125 Lucas 7:42.

124

maar wie weinig wordt vergeven, betoont ook weinig liefde.’ Toen zei hij tegen haar: “Uw zonden zijn u vergeven”.’126 Alsof hij tegen haar zei: ‘Wel waar.’ Je hebt je bekeerd en je zonden voor God beleden. Heeft hij je vergeven? Je mag erop vertrouwen dat het antwoord een ondubbelzinnig ‘ja’ is. Maar blijf niet te lang bij deze vraag hangen. Handel ernaar! Want omdat hij jou heeft vergeven, is het nu jouw beurt om anderen te vergeven. Vergeet niet dat God degene is die je tot bekering en het belij-

Hij doet dit omdat hij graag met ons verbonden wil zijn. Hij wil

den van je zonden heeft aangezet.

niets liever dan je vergeven. En omdat je hem de mogelijkheid hebt gegeven, heeft hij je vergeven — rijkelijk. Er staat niets meer tussen jou en God. Integendeel, hij omarmt je! Wel waar!

‘God, ik wil anderen ook vergeven, overvloedig, net zoals u dat bij mij hebt gedaan.’

Om over na te denken

Mijn gebed

126 Lucas 7:47-48.

Waarom twijfel jij nog om anderen te vergeven?

125

in verbinding

126

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v JS I W BE

127

in verbinding

128

In het clubhuis vergeleken de golfers hun scores. Vervolgens komen de stoere verhalen los. ‘Vandaag heb ik mijn beste ronde ooit gemaakt,’ kraaide Ben. ‘Ach, wat je op de golfbaan scoort, is niet

echt belangrijk,’ piepte Julio. ‘Ik ben eigenlijk veel meer een all-round sporter. Ik kan meer dan alleen maar golfen.’ ‘Gewoon lekker spelen, dat is voor mij voldoende,’ grapte Matt. ‘Als het alleen maar over de eerste negen holes was gegaan, had ik jullie vandaag allemaal verslagen,’ zei een gefrustreerde Jordan. ‘En die laatste negen, die hebben mij juist gered,’ grinnikte Dan. ‘Als ik maar niet hoefde te putten, dan zou ik zo met de profs mee kunnen doen,’ verklaarde Jeremy. ‘Weten jullie wel dat ik vorige jaar de beker heb gewonnen,’ pochte Ronnie. ‘Dat was alleen maar omdat jij toevallig in het beste team zat,’ herinnerde Pete zich. ‘Op 18 maart 2004 sloeg ik een hole-in-one,’ mijmerde Arnie. ‘Wel jammer dat niemand het zag,’ merkte Marcus fijntjes op. ‘Ik heb meer sterke dan zwakke punten,’ stelde Mike, ‘jammer alleen dat die zwakke punten me altijd de das omdoen.’ ‘Zeg vriend, volgens mij moest jij de bal vandaag een paar keer opnieuw aanleggen!’ plaagde Tony. Ze konden allemaal een aardig potje golfen maar niemand beperkt zich niet alleen tot golf. Mensen kunnen op soortgelijke manier vertellen over hun relatie met God.

BEWIJS

haalde het niveau van een professional. Dit soort gesprekken

129

Onvergetelijke momenten

in verbinding

Een relatie met God is iets bovennatuurlijks. Indrukwekkende, ongewone ervaringen zijn hoogtepunten die je leven kunnen veranderen. In de Bijbel staat het verhaal over Paulus die door een verblindend licht op de grond valt, terwijl een onzichtbare persoon hem aanspreekt. Er zijn mensen die dergelijke ervaringen verwachten. Helaas blijken dit soort gebeurtenissen eerder uitzondering dan regel te zijn. Door een gebeurtenis als ‘wonderbaarlijk’ te bestempelen, geven we aan hoe uitzonderlijk het is. Johannes doopte Jezus in de rivier de Jordaan. ‘Op het moment dat Jezus uit het water omhoogkwam, zag hij de hemel openscheuren en de Geest als een duif op zich neerdalen, en er klonk een stem uit de hemel: “Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde”.’127 Maar dit gebeurde niet iedere dag. Deze dag was heel anders dan de meeste andere dagen. Stel je eens voor hoe deze uitspraak de spotters tijdens de kruisiging het zwijgen had kunnen opleggen. Zij spraken honend: ‘Hij heeft zijn vertrouwen in God gesteld, laat die hem nu dan redden, als hij hem tenminste goedgezind is. Hij heeft immers gezegd: “Ik ben de Zoon van God”.’128 Was dit dan niet het ultieme moment voor God om een lichtflits naar de aarde te sturen en zijn boodschap met donderende stem te doen weerklinken? ‘Toen de centurio en de mannen die met hem Jezus bewaakten de aardbeving voelden en merkten wat er gebeurde, werden ze door

Nog geen bewijs van een relatie met God

een hevige angst overvallen en zeiden

“Hij was werkelijk Gods Zoon”.’129

ze:

Het is waar dat wonderbaarlijke gebeurtenissen direct effect kunnen hebben. Mensen hebben nu eenmaal behoefte aan kant-en-klare oplossingen om houvast te vinden in hun geloof. Maar de effecten van dit soort wonderen zijn niet altijd

even blijvend. De Israëlieten ervaren Gods kracht bij de berg Sinaï, 127 Marcus 1:10-11. 128 Matteüs 27:43. 129 Matteüs 27:54. 130

maar al een paar dagen later hebben ze God ingewisseld voor een gouden kalf.130 Jona maakt de wonderbaarlijkste reis van zijn leven, maar in plaats van God te loven om zijn miraculeuze redding, zit hij pruilend onder zijn boom en overweegt hij zelfs een einde aan zijn leven te maken.131 Judas verricht samen met de andere leerlingen allerlei wonderen, en toch verraadt hij Jezus.132 Misschien ken je iemand die een wonderbaarlijke ervaring heeft gehad. Misschien heb je zelf wel zoiets meegemaakt. Het kan goed zijn dat dit je leven voorgoed heeft veranderd. Je getuigenis kan heel overtuigend hebben geklonken. Maar na verloop van tijd gaat het nieuwtje eraf, vervagen de onvergetelijke momenten en keren we weer terug naar de gewone werkelijkheid van alle dag. Hoewel spirituele ervaringen echt kunnen zijn, zijn ze nog geen bewijs van een relatie met God.

‘God, ik wil op u vertrouwen, ook wanneer het wonder niet zo duidelijk is.’

Om over na te denken

Mijn gebed

130 Het verhaal van het gouden kalf vind je in Exodus 20:18-21 en 32:1-8. 131 Vergelijk Jona 1:9-17 met Jona 4:1-9. 132 Vergelijk Matteüs 10:1-4 met Matteüs 26:14-16, 47-50.

Waarom gebeuren er soms wonderen, maar op andere momenten weer niet?

131

Onmerkbaar veranderd

in verbinding

We kunnen niet altijd het exacte moment aanwijzen waarop we zijn bekeerd of de eerste stappen ertoe hebben gezet. Maar dat betekent niet dat ze er niet zijn geweest. Het wonder gebeurt

Vaak beseffen we het pas als het al is gebeurd. Als Jezus dit aan Nicodemus probeert vaak onopgemerkt.

uit te leggen, omschrijft hij het als volgt: ‘De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.’133 De verandering kan beginnen in een gebedsruimte, maar ook in een speeltuin, of in een café. Het kan in gang gezet zijn door een persoon, een plek, een idee. God laat zich niet beperken door plaatsen, invloeden of omstandigheden. Omdat de heilige Geest altijd bezig is om mensen met God in contact te brengen, is het niet mogelijk een vast patroon te ontdekken. De Geest voegt zich niet naar regels, beleidsplannen of vaste afspraken. Een vaste volgorde zou kunnen leiden tot een soort dwangmatige manipulatie. En aan de andere kant kan een onbeholpen, gebrekkige manier van verkondiging leiden tot een opleving van het geloof.134 Laat je verrassen. Verwacht het onverwachte. ‘Vaste’ evangelisatiemethodes kunnen tot niets leiden, en wat niets lijkt te zijn kan uitlopen op een nieuw Pinksteren.

Het wonder vindt vaak onopgemerkt plaats

De manier waarop God mensen verandert is vaak onzichtbaar, zelfs voor hun beste vrienden. Je kunt het vergelijken met de ontwikkeling van een kind. ‘Wat ben jij gegroeid zeg!’ is een uitspraak die je vaak hoort bij grootouders die hun kleinkinderen niet zo vaak zien. Soms is er een bijzondere gebeurtenis nodig, bijvoorbeeld het halen van het rijbewijs, afstuderen of

trouwen, om iedereen wakker te schudden en te doen beseffen dat het kind veranderd is. Behoorlijk veranderd is zelfs! 133 Johannes 3:8. 134 Handelingen 2:1-4, 37-42. 132

Veranderingen die het gevolg zijn van onze relatie met God worden vaak pas opgemerkt wanneer zij daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Want God werkt van binnenuit. Wij zien vaak alleen de uiterlijke veranderingen, maar innerlijke veranderingen kunnen heel verschillend zichtbaar worden. Sommige zijn direct zichtbaar, andere werken meer als een soort smaakmaker — zij zijn niet per definitie nadrukkelijk op de voorgrond aanwezig, maar zij zorgen ervoor dat andere smaken beter tot hun recht komen. Jezus sprak over deze dingen als ‘het zout der aarde.’135 Mensen die een bijzondere, radicale verandering in hun leven hebben meegemaakt, hebben alle reden om dit te vieren en anderen hierover te vertellen. Maar zij moeten ook oppassen. Het bijzondere heeft vaak weinig te maken met de dagelijkse plichten van een gelovige. De vele mensen die maar een kleine verandering hebben ervaren, hebben minstens evenveel redenen om dit te vieren en ervan te getuigen.

‘Heer, verander mij wanneer, waar en op de manier zoals u dat wilt.’

Om over na te denken

Mijn gebed

135 Matteüs 5:13.

Wanneer en op welke manier heeft God je leven veranderd?

133

Buitenkant en binnenkant

in verbinding

Omdat onze daden zichtbaar zijn, vinden wij deze erg belang-

Maar God vindt het karakter belangrijker en hij weet meer dan wij mensen. rijk.

Natuurlijk, beide zijn belangrijk. Ons karakter is onze innerlijke identiteit, gevormd door een groot aantal gewoontes, gedachten, motieven en normen. Maar door onze daden laten wij zien wie we zijn. Wanneer wij een relatie met God aangaan, verandert de heilige Geest ons karakter. Daarom veranderen onze houding, onze motieven, gedachten en daden. Het is werk in uitvoering, geen kant-en-klaar product. Zelfs een oude auto kan worden opgeknapt. En zijn wij mensen niet meer waard dan een oude auto? Zouden wij dan ook niet door God kunnen worden veranderd? Oordeel niet over iemands karakter op basis van een enkele daad of uitspraak. Je hebt echt meer informatie nodig, bijvoorbeeld over iemands motieven, zijn verleden, zijn doelen en gewoontes. Een trend laat meer zien dan een enkele daad. Een goede daad is op zichzelf nog geen garantie voor een goed karakter, net zoals een enkele fout niet betekent dat iemand een slecht mens is. Als je zeker wilt weten of iemand met God verbonden is, kun je beter kijken of hij een christelijk karakter heeft in plaats van sociaal wenselijk gedrag of een op zichzelf staande uitspraak. Zelfs Christus werd beschuldigd van verkeerde daden en van ketterijen: ‘Zeggen we soms ten onrechte dat u een Samaritaan bent,

Niet op jezelf gericht, maar focus op God

en dat u bezeten bent?’’ wordt hem door de Joden toegeroepen.136

Hoe weten wij dat wij met God zijn verbonden? Natuurlijk uit zich dat in goede daden. Maar iedereen kan een goede daad verrichten — ook mensen die een goede opvoeding hebben gehad of graag door anderen aardig willen worden gevonden. De vraag zou

136 Johannes 8:48. Zie ook Johannes 5:16-18; 10:31-33.

134

dus moeten zijn: ‘Waar is mijn hart?’ Of, anders gezegd, ‘Wat gebeurt er in mij?’ Wij moeten dus kritisch naar onze gedachten, gevoelens, interesses, verwachtingen en wensen kijken. Mensen die een relatie met God zijn aangegaan, zijn niet meer op zichzelf gericht, maar hebben hun focus op God. Zij handelen dus niet langer vanuit een egoïstisch motief dat verstopt zit

Mensen die zich verbonden weten met God, hebben hem tot hun middelpunt gemaakt.

‘God, maak mijn binnenste in overeenstemming met uw karakter, en laat mij van hieruit leven.’

Om over na te denken

Mijn gebed

achter een mooi imago.

Op welke manier kan je zien of iemand echt is of nep?

135

Hopeloze lijstjes

in verbinding

Mensen en groepen hebben verwachtingen van anderen. Een ouder heeft verwachtingen ten aanzien van zijn kind, een club verwacht dat de leden zich aan de regels zullen houden, de kerk streeft bepaalde normen en waarden na — op zich allemaal goede zaken. Maar dat wil nog niet zeggen dat deze regels in ons innerlijk verankerd zijn. God kan zijn Geest alleen in iemand doen wonen die met hem verbonden wil zijn. En dan laat God zich zien. Op heel veel verschillende manieren.

Pas op

dat je de leiding door de Geest niet inwisselt voor

een lijst met verwachtingen. Bijvoorbeeld: • wees vriendelijk • ga naar de kerk • bied je aan als vrijwilliger bij alle activiteiten van de kerk • wees rustig • lees elke dag de Bijbel en bid • geef aan goede doelen • wees beleefd • onderwerp je aan gezag • vermijd ‘werelds gedrag’

Maak dus niet je eigen lijst.

Dit soort lijstjes zijn

vaak gebaseerd op dingen die je kunt doen (doe dit) en/of die je moet vermijden (doe dat niet). Hoewel iedereen natuurlijk zijn eigen lijstje kan maken, gaat het voornamelijk om de bui-

Wissel de Geest niet in voor een lijstje

tenkant. Het doet geen recht aan wat de heilige Geest in jouw leven kan betekenen. Zo zou een lijstje eruit kunnen zien van iemand die zeer vastberaden is. • rook en drink niet • gok niet • wees niet brutaal • wees beschaafd in je kleding • vloek niet

• spreek veel over God • wijs alle wereldse zaken af • luister naar volwassenen en mensen met gezag.

136

Mocht deze lijst niet op jou van toepassing zijn, dan kan je elk willekeurig item vervangen door iets dat jij wel kunt behappen. Als het je niet lukt om te stoppen met roken, maar het zou je wel kunnen lukken om je seksuele gevoelens te beheersen, dan kan je gewoon het moeilijke item laten vallen en het vervangen door een doelstelling die je wel kunt halen. Pas de lijst aan en noem het ‘het werk van God.’137 Wellicht dat je er anderen (en misschien ook wel jezelf) mee om de tuin kan leiden, maar het is God in de eerste plaats te doen om wat er achter zit. Wanneer er water stroomt uit een lekke wasbak, vindt God het belangrijker om de kraan dicht te draaien dan de vloer te dweilen.

‘Heer, red mij van de lijstjes, zelfs als het mijn eigen lijstje is.’

Om over na te denken

Mijn gebed

137 Zowel in het leven van tegenwoordig als in de Bijbel zijn er vele voorbeelden te vinden. In het Oude Testament is het verhaal van Jerobeam een mooi voorbeeld (1 Koningen 12:25-33). Een voorbeeld in het Nieuwe Testament vind je in Matteüs 15:1-9, waar Jezus antwoordt op de beschuldiging van de farizeeën dat hij zich niet aan de wetten zou houden.

Wat staat er op jouw lijstje?

137

van-binnen-naar-buiten-lijstje

in verbinding

Wanneer je God in je leven toelaat, wordt er onder invloed van de heilige Geest een nieuw proces in je leven in gang gezet. Stukje bij beetje verandert hij jou en je karakter naar Christus’ voorbeeld. Deze innerlijke verandering heeft ook uiterlijke veranderingen tot gevolg. Het is net als bij het opknappen van een huis — de verandering gaat niet overal even snel en het karwei is ook niet van het ene op het andere moment klaar. Maar er verandert iets — zeker als je het over een langere periode bekijkt. Maar wat is dat eigenlijk: zijn zoals Christus?

Bijbel erover:

Dit zegt de

• naastenliefde • levensvreugde • rust • de bereidheid om vol te houden • een gevoel van mededogen • de overtuiging dat iedereen en alles doordrongen is van een zekere heiligheid • loyaliteit • geen behoefte om zaken af te dwingen • het vermogen om energie en kracht verstandig te gebruiken.138 Er zijn mensen die een zodanig duidelijke verandering meemaken dat deze door anderen al snel wordt opgemerkt: een dronkenlap wordt nuchter, een botterik wordt vriendelijk, een depressieve persoon hervindt zijn levensvreugde, een boze man vergeeft anderen, een carrièrejager kijkt om naar zijn medemens, een roddelaar wordt iemand aan wie je een geheim kunt toevertrouwen, een

gierigaard wordt vrijgevig.

Maar wat, als je al een respectabel leven leidde voordat de heilige Geest in jou aan het werk ging? Is er dan nog steeds sprake van een radicale ommekeer? Of worden positieve eigenschappen dan opeens negatief? Wordt de vriendelijke opeens achterbaks; wordt iemand die zich om anderen bekommert opeens onverschillig; verandert een betrouwbaar mens in een valsspeler? Natuurlijk niet! Doen zoals Christus komt niet altijd voort uit 138 Vergelijk Galaten 5:22,23. Ik hoop dat degenen die al bekend zijn met wat in de Bijbel de ‘vruchten van de Geest’ wordt genoemd, deze vrije vertaling kunnen waarderen. Soms zet dat meer tot nadenken aan dan een gewone herhaling.

138

een christelijk karakter. ‘Aardige’ mensen die God in hun leven toelaten ervaren een verandering in de motivatie die aan hun daden ten grondslag ligt. Zij zijn er niet langer op uit een goede indruk op anderen te maken, of sociaal wenselijk gedrag te vertonen. Zij worden gestimuleerd door de Geest om hun leven te leven zoals Jezus ons dat heeft voorgedaan.

De vrede, de vreugde, de liefde en de genade die wij van God hebben ontvangen, sijpelt langzaam maar zeker door, om uiteindelijk door te breken in ons gedrag. In plaats van ons te verzetten tegen God, worden wij nu tot hem aangetrokken. Jezus vertelt zijn volgelingen: ‘Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’139 Wanneer wij God in ons leven toelaten, wordt het onmogelijke niet alleen mogelijk — het wordt zelfs waarschijnlijk.

‘God, vorm mij, zodat ik in mijn doen en laten steeds meer op u ga lijken.’

Om over na te denken

Mijn gebed

139 Matteüs 11:29-30.

Uit welke aspecten van uit jouw persoonlijkheid blijkt dat je Jezus’ voorbeeld wilt navolgen?

139

Blijf op de weg!

in verbinding

Door op de weg te blijven, raakt de bestuurder niet in de berm. Wegen hebben vaak aan beide kanten een berm. Door op de weg te blijven, raak je niet in de berm verzeild. En dat geldt ook voor je relatie met God. Mensen die God voor het eerst in hun leven toelaten, lopen vaak het gevaar in één van de twee

bermen terecht te komen. De eerste is het idee dat wij zelf ook iets kunnen doen om God in ons leven toe te laten. Maar verbonden zijn met God is geen zaak van elk de helft — wij de ene en God de ander helft. Het is honderd procent God. Het enige dat een mens kan doen is ‘ja’ zeggen tegen God in plaats van continu ‘nee’ te blijven zeggen. Zelfs de besten of de slimsten onder ons hebben niets van waarde om aan deze optelsom toe te voegen. ‘Wij zijn allen bevuild, smerig zijn onze beste daden, smerig als met bloed bevlekte kleren.’140 Vergis je dus niet: De impulsen komen van God, niet van jou! Aan de andere kant van de weg ligt een berm die minstens zo verraderlijk is.

uiterste.

Dit is de berm van het andere

Immers, als alles van God afhankelijk is, hoeven

wij niets meer te doen. Deze visie gaat er vanuit dat uiteindelijk iedereen op de een of andere manier toch wel in de hemel komt. Als onze keuze er toch niet toe doet, wordt de keuze om God in ons leven toe te laten iets theoretisch. En in plaats

God wil in je leven komen

van te leven vanuit de innerlijke verandering, gaan we gewoon door met ons leven van alledag. Dat is te gek voor woorden! Waarom zou Gods vergeving alleen van toepassing zijn op de hemelse boeken? Waarom zouden wij doorgaan met ons oude leven, terwijl hij al in ons leven aanwezig is en bezig is ons te veranderen?

De twee aspecten van de verbinding die God ons geeft, zien er als volgt uit: Op het moment dat God in je leven treedt en je voor hem leeft, wordt de verlossing je direct geschonken. ‘Door

140

140 Jesaja 64:6 (GN).

zijn genade bent u nu immers gered, dankzij uw geloof. Maar dat dankt u niet aan uzelf; het is een geschenk van God en geen gevolg van uw daden, dus niemand kan zich erop laten voorstaan. Want hij heeft ons gemaakt tot wat wij nu zijn: in Christus Jezus geschapen om de weg te gaan van de goede daden die God heeft voorbereid.’141 Om niet in de berm verzeild te raken maar midden op de weg te blijven, moeten wij volledig op God vertrouwen. In plaats van op onze eigen kracht te vertrouwen of het volledig aan God over te laten zonder dat wij daaraan deelnemen, moeten wij ons in de eerste plaats richten op de band die God met ons wil aangaan. ‘Aan hen heeft God bekend willen maken hoe rijk en heerlijk dit geheim is... en dat luidt: Christus woont in u; hij is uw hoop op de eeuwige heerlijkheid.’142 Zo eenvoudig is het!

‘God, ik wil u danken voor wat u hebt gedaan, nog steeds doet en van plan bent te doen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

141 Efeziërs 2:8-10. 142 Kolossenzen 1:26. (GN).

Welke rol speel jij in de relatie tussen God en jou?

141

Ik begrijp het

in verbinding

‘Waardoor weten we dat we hem kennen? Doordat we ons aan zijn geboden houden. Wie zegt: Ik ken hem, en zich niet aan zijn geboden houdt, is een leugenaar en de waarheid woont niet in hem. Maar wie zijn woorden ter harte neemt, heeft God oprecht en volmaakt lief. Hieraan kunnen we zeker weten of we met hem verbonden zijn. Wie zegt dat hij in God blijft, moet leven zoals Jezus heeft geleefd.’143

God heeft zich aan de mensen geopenbaard. Wij hebben dit teken gemist – vaak zelfs met opzet. Van nature zijn wij geneigd ons tegen God te verzetten. Maar wij kunnen weer met hem in contact komen. En wanneer dat gebeurt, is het niet langer tegenstrijdig om hem te gehoorzamen. Zelfs het verlangen om zijn wil te volgen is door hem gegeven — de regels die hij ons heeft gegeven, omdat hij het beste met ons voorheeft. Dus in plaats van ons tegen God te verzetten, zijn we nu bereid alles te doen wat hij van ons vraagt, gebiedt, ons adviseert of van ons verlangt. Wij doen niet langer ons ‘eigen ding’, maar zijn nu bezig met ‘Gods ding’. Wij zijn

Van nature zijn wij geneigd ons tegen God te verzetten

net als kinderen die hun ouders gehoorzamen, sporters die de aanwijzingen van hun coach opvolgen, soldaten die hun commandant gehoorzamen, werknemers die doen wat er van hen wordt verwacht, dansers die in hetzelfde ritme dansen, leerlingen die doen wat hun docent van hen vraagt. God volgen, gehoorzamen, nadoen, overdenken en zoeken — het

zijn allemaal tekenen dat er iets is veranderd.

Gehoorzaam zijn aan de regels die hij ons heeft gegeven wordt mogelijk door de heilige Geest die in ons leeft. Het is dus niet een kwestie van zelf ons gedrag veranderen. Je kunt het hiermee vergelijken. Stel, je ziet een plaatje met een bepaald kapsel dat je ook graag zou willen hebben. Maar het 143 1 Johannes 2:3-6 (GN). 142

plaatje zorgt er niet voor dat jouw haar ook zo zit. Het toont alleen het verschil tussen jouw kapsel en het kapsel dat je graag zou willen hebben. Je zult dus naar de kapper moeten, want die kan wat een plaatje niet kan. Hetzelfde geldt voor Gods regels — zij tonen het verschil tussen God en ons. Ga naar God. Wanneer hij in je leven komt, gebeurt er iets heel bijzonders met je.

Gods belofte geldt nog altijd: ‘Ik

zal mijn wet in hun

binnenste leggen en hem in hun hart schrijven. Dan zal ik hun God zijn en zij mijn volk.’144 Ons geloof in God scheidt ons niet af van zijn regels; het stelt ons juist in staat om ons deze regels eigen te maken. ‘Stellen wij door het geloof de wet buiten werking? Integendeel, wij bevestigen de wet juist.’145 Alleen wanneer wij Jezus vertrouwen kunnen wij echt gehoorzamen.

‘God, zorg ervoor dat de veranderingen die u in mij heeft gestart zullen doorgaan.’

Om over na te denken

Mijn gebed

144 Jeremia 31:33. 145 Romeinen 3:31.

Zijn Gods regels slecht of goed? Kan je uitleggen waarom?

143

Vertrouw op mij

in verbinding

Er zijn mensen die zich tegen God verzetten. Anderen kiezen ervoor hem te vermijden of te negeren. Zij zien verbondenheid met God als een zwakheid, een onvolwassen afhankelijkheid, iets voor mensen die niet op eigen benen kunnen staan. Maar we kunnen ook niet stellen dat de mensen die God wèl erkennen of zeggen in hem te geloven, dat ook daadwerkelijk doen. ‘U gelooft dat God de enige is? Daar doet u goed aan. Maar de demonen geloven dat ook, en ze sidderen.’146 Satan is geen ongelovige! Hij weet dat God bestaat. Maar hij zal zich niet aan hem onderwerpen. Je kunt God niet vastgrijpen als je je vuisten gebald houdt. Je hoeft je niet langer tegen hem te verzetten. Hij staat immers aan jouw kant! Je kunt hem vastpakken, net zoals hij jou heeft vastgepakt. ‘Ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij. Mijn leven hier op aarde leef ik in het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft prijsgegeven.’147 Stel je voor — jij mag vertrouwen op de God van het universum! Er zijn mensen die hun relatie met God beëindigen omdat zij niet ogenblikkelijk een volwassen relatie ervaren op het moment dat zij een verbond met hem aangaan. Zij hebben het

God staat aan jouw kant!

gevoel dat ze eerder achteruit dan vooruit gaan. Hoe kunnen zij dan nog steeds met hem verbonden zijn?

‘Je hebt niet meer dan mijn genade nodig, want kracht wordt zichtbaar in

God zelf zegt hierover:

zwakheid.’148 Waarom zouden wij opeens minder afhankelijk van God zijn wanneer wij met hem verbonden zijn? Alleen wanneer wij op God vertrouwen, kunnen we zeggen: ‘In mijn zwakheid ben ik sterk.’149 Laat je relatie met God niet kapotmaken door frustraties of door dezelfde fouten te blijven maken. Hoewel er geen excuus is om te zondigen zullen we vaak moeten terugvallen op God, omdat 146 Jacobus 2:19. 147 Galaten 2:20. 148 2 Korintiërs 12:9. 149 2 Korintiërs 12:10. 144

we er weer een puinhoop van hebben gemaakt. Maar wanneer wij God in de steek laten, wil dat nog niet zeggen dat hij ons in de steek laat. Vergeet niet dat hij ons veel steviger vasthoudt dan wij hem. ‘Kinderen, ik schrijf u dit opdat u niet zondigt. Mocht een van u echter toch zondigen, dan hebben wij een pleitbezorger bij de Vader: Jezus Christus, de rechtvaardige. Hij is het die verzoening brengt voor onze zonden, en niet alleen voor die van ons, maar voor de zonden van de hele wereld.’150 Als je naar je eigen vooruitgang blijft kijken, ontwikkel je uiteindelijk een verkeerd zelfbeeld. Maar als je je steeds op God richt, blijf je gefocust op het ideaal en mag je erop vertrouwen dat hij jou niet uit het oog verliest. Hoe duidelijker ons godsbeeld is, des te beter begrijpen wij dat wij hem nodig hebben. Onze afhankelijkheid van God is tegelijkertijd het bewijs dat wij met hem zijn verbonden.

Laat anderen maar

lachen en zeggen dat jij zonder je God dus niets voorstelt. Antwoord ze maar: ‘Je hebt helemaal gelijk!’

‘God. Ik vertrouw op u.’

Om over na te denken

Mijn gebed

150 1 Johannes 2:1-2.

Wat is het verschil tussen God nodig hebben en weten dat je God nodig hebt?

145

in verbinding

146

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v ? u n en

147

in verbinding

148

De bijen zoemden van de ene bloem naar de andere. Maar toen het bloempje eenmaal in een vrucht was veranderd, besloot het van de boom te vallen. Om de een of andere reden was de vrucht nooit helemaal rijp geworden.

De kleine adelaar wilde het nest maar niet verlaten. Pogingen van moeder adelaar om hem met lekkere hapjes uit het nest te lokken, waren allemaal op niets uitgelopen. Hoewel zijn broertjes en zusjes allemaal het goede voorbeeld hadden gegeven en waren uitgevlogen, bleef de adelaar aan het nest gekluisterd. Uiteindelijk verlieten ook zijn ouders het nest. Maar de jonge adelaar ondernam geen pogingen om te vliegen. De leden van de toneelclub oefenden hun rollen en worstelden zich door eindeloze repetities. Ze waren er helemaal klaar voor. Mensen kochten kaartjes voor de voorstelling. Maar op de avond van de première verschenen de acteurs niet op het toneel. Hun verkeringstijd leek wel een sprookje. Twee mensen, verliefd en elkaar toegewijd, leken voorbestemd voor een prachtige bruiloft en een ‘en-ze-leefden-nog-lang-en-gelukkig.’ Maar allebei waren ze nooit eerder getrouwd geweest. En dus besloten ze niet met elkaar verder te gaan. Want hoe zouden ze kunnen weten hoe het verder moest nadat ze ‘ja, ik wil’ hadden gezegd? Hoe kan iets zo mislopen als succes voor de hand lijkt te liggen?! Waarom durven mensen de volgende stap niet te zetten? Is het

en nu?

dan echt zo moeilijk om door te gaan?

149

Groeien in je geloof

in verbinding

Je bent met God verbonden. En nu? Krijg je nu boodschappen uit de hemel? Ga je nu beter presteren? Zal je nu eindelijk een keer geluk hebben? Of moet je nog harder je best gaan doen om een goed mens te worden? Moet je vanaf nu verplicht naar de kerk? Zal je nooit meer boos worden? Verwacht je dat anderen je nu als volmaakt beschouwen? Veel mensen vinden een baby volmaakt, maar niemand zal iemand van vijentwintig die zich als een baby gedraagt als volmaakt beschouwen. Van baby’s verwachten wij dat zij opgroeien, net zoals een puppy zich ontwikkelt tot een hond, zoals kleine poesjes grote katten worden, een rups uitgroeit tot een vlinder, een zaadje zich ontwikkelt tot een plant en een beukennootje uiteindelijk een beukenboom wordt. Dit geldt ook voor Gods geestelijke koninkrijk. Natuurlijk mag je verwachten dat je je zult ontwikkelen, maar vergeet niet dat geloofsontwikkeling zich moeilijk in cijfers laat meten. Dit zijn twee belangrijke elementen voor geloofsontwikkeling: • Wanneer je niet in verbondenheid met God leeft, zal je geloof niet groeien. • Wanneer je in verbondenheid met God leeft, groeit je geloof. ‘U hebt Christus Jezus aanvaard als de Heer; leef dan in verbondenheid met hem. Wees in hem geworteld, bouw op

Van baby’s verwachten wij dat zij opgroeien

houd onwankelbaar vast aan het geloof zoals het

hem,

u onderwezen is, en laat uw hart overvloeien van dankbaarheid.’151 Als Jezus met de mensen die op het land werken spreekt, gebruikt hij vaak beelden uit het boerenleven om uit te leggen wat hij bedoelt.152 Goed zaad is nog geen

151 Kolossenzen 2:6-7. 152 Als Jezus had gesproken tot mensen die in de stad woonden, zou hij vast beelden hebben gebruikt die uit hun leefwereld afkomstig zouden zijn, zoals vervoersmiddelen, sporten of verschillende manieren om af te vallen, het zoeken naar een baan, etc.

150

garantie voor een goede oogst. Verschillende bodemsoorten laten zien op welke manieren een zaadje zich kan ontwikkelen. Naast het zaad dat in de goede aarde valt, beschrijft Jezus ook het zaad dat op arme, rotsige bodem met stekelig onkruid en zelfs op de weg terecht komt.153 Hij geeft daarbij twee basis-

goede aarde nog geen garantie is voor een goede oogst. Niet alle

principes. Het eerste is dat

zaadjes leveren dezelfde opbrengst op, zelfs niet wanneer ze in dezelfde goede grond zijn gezaaid. Verwacht dus niet dat iedereen die in verbondenheid met God leeft, dezelfde ontwikkeling zal doormaken. Ten tweede zijn er ook andere oorzaken waardoor goed zaad niet tot ontwikkeling kan komen. De voorbeelden die Jezus laat zien gaan over mensen die God niet begrijpen, die op een zeer oppervlakkige manier met God verbonden zijn, of op de wereld gericht blijven in plaats van op God.154

‘God, ik vraag u dat mijn hart een goede bodem voor uw Woord mag zijn, zodat ik in mijn geloof kan groeien.’

Om over na te denken

Mijn gebed

153 Matteüs 13:3-9. 154 Matteüs 13:18-23.

Ben jij in de afgelopen jaren veranderd? Zo ja, op welke manier?

151

De banden aanhalen

in verbinding

Om zich goed te kunnen ontwikkelen heeft een baby rust en voedsel nodig. Een plant heeft water, zon en aarde nodig om te groeien. En voor onze geloofsontwikkeling is het noodzakelijk dat wij in verbondenheid met God leven. ‘Wat uit de mens geboren wordt, is menselijk; wat uit de Geest geboren wordt, is geestelijk.’155

Geloofsgroei komt altijd van God

en hij gebruikt de heilige Geest hiervoor. Jezus illustreert dit met het beeld van de wijngaard: ‘Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen. Maar zonder mij kun je niets doen.’156 Er kunnen alleen maar druiventrossen groeien als de takken met de stronk verbonden blijven. Zo eenvoudig is het! Herhaal het als een mantra: ‘Zonder mij kun je niets doen.’ Jezus spreekt in eenvoudige beelden, en hij vergelijkt zichzelf met de basiselementen van het menselijk voedsel — brood en water. ‘‘Ik ben het brood dat leven geeft,’ zegt Jezus. ‘Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in mij gelooft zal nooit meer dorst hebben.’’157 De enige manier om te groeien in het geloof is door met Jezus verbonden te blijven en al je aandacht en energie op hem te richten. Er zijn mensen die Gods uitnodiging aannemen, maar later de mist in gaan door

‘Zonder mij kun je niets doen.’

te proberen in hun eentje voor God te leven. Zij denken dat beginnende volgelingen van God meer behoefte aan God hebben dan zij. Zij denken dat ze geestelijk volwassen en dus onafhankelijk van God kunnen zijn. Daarbij vergeten ze dat ook volgroeide volwassenen nog steeds behoefte aan eten en lucht hebben en

Zij doen hun uiterste best om goed te zijn. Zij zijn voortdurend op dat ook altijd zullen hebben.

zoek naar manieren om hun zelfdiscipline te verbeteren. Zij 155 Johannes 3:6. 156 Johannes 15:5. Maar het omgekeerde is ook waar — wanneer wij met Christus verbonden zijn, zijn wij tot alles in staat. Zie hiervoor Johannes 15:78, Filippenzen 4:13. 157 Johannes 6:35. Zie ook Johannes 4:13,14. 152

zijn altijd maar bezig en houden anderen voortdurend in de gaten. Gewoonlijk schiet dit soort mensen hopeloos te kort als het gaat om liefde, acceptatie, vergeving, levensvreugde en zelfvertrouwen. Let goed op het onderstaande gesprek dat Jezus met een groep nieuwsgierige mensen had. ‘Ze vroegen: ‘Wat moeten we doen? Hoe doen we wat God wil?’ ‘Dit moet u voor God doen: geloven in hem die hij gezonden heeft,’ antwoordde Jezus.’158

Verbondenheid met God is niet gebaseerd op onze goede daden en het wordt ook niet in stand gehouden door een lijstje van gedragsregels als ‘huiswerk’. Deze verbondenheid is gebaseerd op een vertrouwensrelatie met God. Zoals jij op een bepaald moment met God werd verbonden, zo blijf je vanaf nu bij hem. Richt je op de relatie in plaats van op het doen. Als je een workaholic bent, maak dan je relatie met God tot je ‘werk’.

‘God, help mij niet te vergeten dat, terwijl dit om mij gaat, u het bent die zorgt dat het gebeurt.’

Om over na te denken

Mijn gebed

158 Johannes 6:28-29.

Is geloofsontwikkeling gemakkelijk of moeilijk? Kun je dit uitleggen?

153

Geven en nemen

in verbinding

Toen God voor het eerst in je leven kwam, was het een zaak van geven en nemen. Jij gaf hem jouw puinhoop, jouw egoïsme, jouw ego, de fouten uit het verleden, en zelfs de geheime fouten die je nog nooit aan iemand had verteld. Je gaf hem ook wat je had bereikt, de beloningen, de status, je talenten en zelfs alle dingen waar je op hoopte en al je dromen.

Maar het is geven en nemen. Dus wat ontvang je van God, nadat je hem alles hebt gegeven? Vergeving, vrijheid, een doel in je leven, geborgenheid, nieuwe perspectieven, naastenliefde, de wil om het goede te kiezen en te doen, mededogen, vreugde, rust, dankbaarheid, onbaatzuchtigheid, hoop, verdieping van je leven, gezegend zijn in de breedte en in de diepte. Je hebt ook de zekerheid gekregen dat je met God verbonden blijft en je hebt een opdracht om anderen lief te hebben en te dienen en daarbij de verplichting dat je alles zult doen dat God van je vraagt. Dat was het ‘geven-en-nemen’ toen je je leven met God verbond. Dus wat doe je nadat je met God verbonden was? Precies hetzelfde! De tekst die we eerder al hebben geciteerd, geldt ook hier: ‘Volg de weg van Christus Jezus, nu u hem als uw Heer aanvaard hebt.’159 Het is een geweldige manier om de dag te beginnen — iedere dag! Gebruik het iedere

‘Ik wil vandaag uw aan wezigheid ervaren’

Zeg tegen God: ‘Mijn dag begint met u. Ik wil vandaag uw aanwezigheid keer weer als je startpunt.

ervaren en heel dicht bij u zijn, ongeacht of dat de plannen die ik heb gemaakt verandert. Zie mij als uw vertegenwoordiger die uw opdrachten uitvoert.’ En let dan maar eens op wat er gebeurt! Je zult merken dat je vrede en vreugde zult voelen, waar je je ook bevindt. Je

manier van de wereld bekijken maakt dat je bepaalde situaties als mogelijke goddelijke interventies zult interpreteren. Omdat

159 Kolossenzen 2:6. 154

mensen nu belangrijker zijn dan winst of eigen voordeel zullen er mogelijkheden zijn om de genade die je hebt ontvangen door te geven. Nu gelijkheid belangrijker is geworden dan jouw eigen ego en je geloof je zelfvertrouwen heeft gegeven, kun je spontaan op mensen reageren. Een verbinding met God betekent een radicale verandering in de manier waarop je naar God, naar jezelf en naar je medemens kijkt. Mensen die God niet kennen, zullen dit niet begrijpen. Je bent bevrijd van geheime afspraakjes, achterbaks geroddel

Je bent er oprecht naar op zoek om het beste voor anderen te bewerkstelen ander gekonkel.

ligen, zonder hierbij jezelf tekort te doen. Je wilt het beste voor anderen en dat is het enige dat telt. Het is duidelijk: Je staat

‘Verfris mijn manier van naar de wereld kijken, zodat dit een afspiegeling wordt van de manier waarop u tegen de wereld aankijkt. Ik wil anderen ook met u in verbinding brengen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

aan Gods kant.

Beschrijf in je eigen woorden het ‘geven-ennemen’ dat jij met God hebt ervaren.

155

Met de stroom mee

in verbinding

Wat zou er gebeuren als je de dag zou beginnen met God te vertellen dat je je wilt openstellen voor zijn aanwezigheid en zijn wil zult doen, ook al komt dat niet overeen met wat je zelf in gedachten had? Er zijn twee mogelijkheden: Je ervaart zijn aanwezigheid en je ontdekt dat dingen anders lopen dan je had gepland. De meeste mensen zouden dan aan het einde van zo’n dag zeggen: ‘Jammer,

had gepland.’

het liep niet zoals ik het

Maar jij kunt dit met vreugde zeggen.

Door je open te stellen voor Gods aanwezigheid, doe je eigenlijk precies hetzelfde als Jezus heeft gedaan. Natuurlijk! Je ervaart de kracht van de heilige Geest, omdat je in verbondenheid met God leeft. ‘Welnu, u bent het lichaam van Christus en ieder van u maakt daar deel van uit.’160 Je hoeft niet meteen gefrustreerd te zijn als de zaken anders lopen dan je had gepland. Je kunt het ook zien als een mogelijkheid om de situatie met nieuwe ogen te bekijken en te bedenken wat Jezus in een dergelijke situatie zou hebben gedaan — om dat vervolgens ook te doen! De verbinding met God zal je leiden. Door zijn wil te volgen, wordt deze verbinding alleen maar sterker. Bid (ook schietgebedjes mogen)

Het kan elke dag feest zijn wanneer je met God ver bonden bent

dat Gods Geest je zal leiden. Wees bereid om op te staan of juist een stapje terug te doen, het woord te nemen of juist te zwijgen, te handelen of juist af te wach-

Laat je gedrag afhangen van wat God je ingeeft. Wees

ten.

erop voorbereid dat het iedere keer weer anders is. Het is geen vast patroon dat zich iedere keer op dezelfde manier herhaalt. Je verbinding met God is levend en in

beweging, niet stilstaand of doods. En vergeet niet: Morgen is er een nieuwe dag. Begin op dezelfde manier, maar verwacht niet dat deze dag hetzelfde zal zijn als gisteren. Wanneer onze aandacht in de eerste plaats op God is gericht zal al het andere — familie, vrienden, werk, opleiding en alle andere activiteiten — nooit hoger staan dan op de tweede 160 1 Korintiërs 12:27. 156

plaats. Aanvaard in vertrouwen alle gevolgen van deze keuze. Mensen die zichzelf staande proberen te houden of voortdurend gestrest zijn om alles te laten lopen zoals zij hadden bedacht, ervaren veel onrust in hun leven. Wanneer je echter op God vertrouwt, zal hij je helpen en de vrede geven die je nodig hebt. Jezus zegt ons: ‘Maak je niet teveel zorgen over het dagelijks leven.’ Hij noemt daarbij de vogels en de bloemen als voorbeeld die voor hun levensonderhoud van God afhankelijk zijn. Hij vervolgt: ‘...dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben. Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.’161 Niet lui achteroverleunend, noch overbezorgd, loop je voortaan op de maat van een ander ritme. Het kan elke dag feest zijn wanneer je met God verbonden bent en je danst op de maat van zijn muziek.

‘God. U geeft mij het gevoel een adelaar te zijn, hoog zwevend in de lucht, of een vriendelijk kabbelende beek. Wat een verschil met de stress die ik voelde toen ik nog zonder u leefde.’

Om over na te denken

Mijn gebed

161 Johannes 6:25, 32-33.

Welke veranderingen zijn jou opgevallen nadat je je openstelde voor Gods aanwezigheid en bereid was gehoor te geven aan zijn wensen?

157

Afleidingen

in verbinding

Wat zijn zoal de dingen die ons van God afleiden? Sommigen raken afgeleid door de plezierige ‘wereldse’ zaken. Gods gaven van voedsel, drinken, muziek, schoonheid, welzijn, seksualiteit en menselijke relaties kunnen misvormd worden tot vraatzucht, drankzucht, afgestompt zijn, oppervlakkigheid, gierigheid, ontucht, zelfzucht en manipulatie. Sommige mensen zijn alleen maar nieuwsgierig, maar er zijn ook mensen voor wie dit een manier van leven wordt waar ze uiteindelijk aan ten onder gaan.162 De verhalen van mensen die zich hieraan hebben weten te ontworstelen vormen indrukwekkende getuigenissen van Gods kracht. Een verbinding met God stelt ons in staat om optimaal te genieten van de gaven die hij ons heeft gegeven. Anderen raken tijdens een moeilijke periode in hun leven van God verwijderd.

Sinterklaas

Zij zien God als een soort

of magisch meesterbrein en zijn geschokt en

teleurgesteld als ze met moeilijkheden worden geconfronteerd. Maar Jezus zegt dat hij ook in moeilijke perioden in ons leven aanwezig zal zijn. Een ander veel voorkomend probleem is dat wij door anderen worden afgeleid, bijvoorbeeld wanneer wij mensen op een voetstuk plaatsen. Dat is vragen om problemen. De mensen die in de belangstelling staan zijn maar al te vaak een verleidelijk doelwit. Het is immers zo gemakkelijk om kritiek te hebben als je maar een deel van het verhaal kent.

Een druk leven is ook een veel voorkomende afleiding, zelfs voor de mensen die voor God

werken. Zij gaan zo op in hun werk, dat het hen niet meer lukt om tijd voor God vrij te maken. De twee zussen Marta en Maria zijn hier een mooi voorbeeld van. Terwijl Marta druk bezig is om een maaltijd voor Jezus klaar te maken, zit Maria aan zijn voeten en luistert naar hem. Wanneer de stress Marta teveel dreigt te worden, vraagt zij Jezus Maria naar de keuken te sturen om haar te helpen. Uit het antwoord dat Jezus geeft, blijkt hoe belangrijk een verbinding met God is. ‘Marta, Marta, je bent zo bezorgd 162 Zie ook 1 Johannes 2:15-17.

158

en je maakt je veel te druk. Er is maar één ding noodzakelijk. Maria heeft het beste deel gekozen, en dat zal haar niet worden ontnomen.’163

Zelfzucht is echter zonder twijfel het grootste gevaar voor onze relatie met God. Het doet zich op vele manieren voor: de angst om iets te missen, het verlangen naar roem en macht, jezelf vergelijken met anderen, het nadoen van iemand die het beter lijkt te doen dan jij of het naar beneden halen van anderen en jezelf. Er is maar één tegengif voor al die afleidingen en dat is een focus op God. Paulus schrijft uit de gevangenis: ‘ ...daarom moet ik dit alles ondergaan. Maar ik schaam mij niet, want ik weet in wie ik mijn vertrouwen heb gesteld en ben ervan overtuigd dat hij bij machte is om wat mij is toevertrouwd te bewaren, tot de grote dag aanbreekt.’164

‘God, ik heb voor u gekozen. En niet voor de dingen die mij van u weghouden. Zelfs niet als het om dingen gaat die op zich goed lijken.’

Om over na te denken

Mijn gebed

163 Lucas 10:41-42. 164 2 Timoteüs 1:12.

Onze relatie met God kan dus verzwakt worden wanneer wij ons laten afleiden. Voor welke afleidingen ben jij gevoelig?

159

Blijf bij je beslissing

in verbinding

Toen God mens werd in de persoon van Jezus, heeft hij een hechte band met de mensheid tot stand gebracht. Zelfs de machten van het kwaad kunnen deze band niet verbreken. Al het kwaad wordt volledig door God uitgeschakeld en overvleugeld. Alleen de mens is in staat om de verbinding met God te verbreken. God heeft de mens een vrije wil gegeven. Maar hij heeft ons ook laten zien dat hij met ons verbonden wil zijn. ‘Het Woord [= Jezus] is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid.’165 Wij hebben geen enkele geldige reden om de verbinding die God met ons tot stand heeft gebracht te verbreken. Maar we kunnen er wel voor kiezen om deze relatie voort te zetten.

Dit is precies wat Jezus’ volgelingen hebben gedaan. Want hoewel ze fout op fout stapelden en het een flinke tijd duurde voordat ze eindelijk door hadden waar het om draaide, en hoewel ze de grootste moeite hadden om hun ego te beheersen, bleven zij in verbinding met God. Als Jezus door de meeste mensen wordt verlaten, biedt hij zijn leerlingen de mogelijkheid om ook te vluchten. Maar zij antwoorden: ‘Naar wie zouden we moeten gaan, Heer? U spreekt woorden die eeuwig leven geven, en wij geloven en weten dat u de heilige van

Er is geen reden om de verbinding met God te verbreken

God bent.’166 En met iedere keuze werd hun beslissing om met God verbonden te blijven verder verstevigd. Dit kan ook ons verhaal worden. Met iedere keuze die wij voor God maken, groeit ons vertrouwen in hem. Misschien zullen er ook momenten zijn dat wij de kracht van onze verbinding met God niet meer voelen en wij het uitschreeuwen: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij

verlaten? U blijft ver weg en redt mij niet, ook al schreeuw ik het uit. ‘167 Maar er zullen ook momenten zijn waarop wij het uit165 Johannes 1:14. 166 Johannes 6:68-69. 167 Psalmen 22:1. Op het moment dat Jezus aan het kruis hangt, herhaalt hij deze woorden (zie Marcus 15:34). 160

zingen van vreugde: ‘Daarom bent u groot, Heer, mijn God. Het is zoals ons altijd is voorgehouden: zoals u is er geen, er bestaat geen andere god dan u.’168

Hoe kunnen wij tussen zulke uitersten leven? In de Bijbel staat een lange lijst van helden. Zij hielden vast aan hun verbinding met God, wat er ook gebeurde. Wanneer je vasthoudt aan je verbinding met God leef je voor God, nog meer dan voor jezelf. Wanneer je beseft dat alles wat je hebt van God afkomstig is, leef je vanuit dankbaarheid voor deze gave. Paulus schrijft: ‘...ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij. Mijn leven hier op aarde leef ik in het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft prijsgegeven. Ik verwerp Gods genade niet; als we door de wet rechtvaardig zouden kunnen worden, zou Christus voor niets gestorven zijn.’169

‘God, u heeft mij gekozen en u bent mij trouw gebleven. Dat wil ik ook doen van mijn kant.’

Om over na te denken

Mijn gebed

168 2 Samuel 7:22. Zie ook Jesaja 64:4; 1 Koningen 8:23. 169 Galaten 2:20-21.

Wat heb jij nodig om je verbinding met God in goede en moeilijke tijden in stand te houden?

161

De verandering

in verbinding

Johannes en Jacobus werden door Jezus de ‘zonen van de donder’170 genoemd. Deze naam hadden zij gekregen omdat zij hadden gevraagd of er vuur uit de hemel kon komen om een groep mensen te vernietigen die hen niet had willen ontvangen. Jezus wees hen terecht en zei:

‘U beseft niet wat

voor geest u hebt, want de Zoon des mensen is niet gekomen om zielen van mensen te gronde te richten, maar om ze te behouden.’171 Na jaren met God geleefd te hebben, verandert Johannes (een van de ‘zonen van de donder’) zijn leven radicaal. Let maar eens op wat hij aan zijn medegelovigen schrijft: ‘Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefheb-

ben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde.’172 En even verderop schrijft hij: ‘Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons ten volle werkelijkheid geworden.’173 Johannes’ woorden lijken opvallend veel op wat Jezus over zijn volgelingen zegt: ‘Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn.’174 Dit is dus

Jezus ver andert de wereld van nu door zijn volgelingen

de ultieme test waaraan we kunnen zien of wij al dan niet met God verbonden zijn. Jezus laat zijn volgelingen achter met een belofte: ‘Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.’175 En hij heeft ons ook beloofd dat hij ons niet als wezen achter zal laten. Hij komt terug.176 Hij legt uit dat hij naar de hemel terug zal keren, en dat hij de heilige Geest zal sturen die in ons zal komen wonen.

Dus, hoewel Jezus niet met ons hier op aarde is, wordt de verbinding tussen God en mensen niet verbroken. Door de heilige

170 Marcus 3:17. 171 Lucas 9:55-56 (De Herziene Statenvertaling. Deze vertaling is de enige recente vertaling die deze tekst heeft opgenomen.). Voor het gehele verhaal, zie Lucas 9:51-56. 172 1 Johannes 4:7-8. 173 1 Johannes 4:12. 174 Johannes 13:35. 175 Matteüs 28:20. 176 Johannes 14:18. 162

Geest is God hier op aarde bij ons. En door Jezus zijn wij — in zekere zin — bij God in de hemel.177 De heilige Geest bemiddelt voor ons op aarde en Jezus bemiddelt voor ons in de hemel.178 Wij leven nu op aarde, maar wij zijn door God met de hemel verbonden. Christus bad dat wij ook dezelfde eenheid zouden mogen ervaren die hij met God ervoer. ‘Ik [ben] in hen en u [bent] in mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden, en dat u hen liefhad zoals u mij liefhad.’179 Jezus heeft tijdens zijn leven op aarde de wereld laten zien dat het anders kan. Nu doet hij dat door zijn volgelingen over

Door met God verbonden te blijven, wordt onze band met hem sterker en sterker. Wij gaan steeds meer op hem lijken en in ons

de gehele wereld.

gedrag laten we aan de gehele wereld zien wie hij is. De tijden veranderen — en het wordt alleen maar beter!

‘God, gebruik mij om aan de rest van de wereld te laten zien hoe groot uw liefde is.’

Om over na te denken

Mijn gebed

177 Zie Johannes 14:16-26. 178 Zie Romeinen 8:26-27, 34. 179 Johannes 17:23.

Op welke manier ben je vriendelijker geworden sinds je God in je leven hebt toegelaten?

163

in verbinding

164

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v e d f e i l k n ij te akt r p naas e d in 165

in verbinding

166

De film Het Feest van Babette speelt in een dorpje aan de Deense kust, aan het einde van de negentiende eeuw. Het is een verhaal waarin verrukkelijk voedsel en stugge vroomheid tegenover elkaar staan. Babette is de huishoudster van twee oude, ongetrouwde zussen die in hun jonge jaren allebei de kans hadden

om met een perfecte echtgenoot te trouwen. Maar in plaats van voor een nieuwe toekomst te kiezen, kozen zij ervoor godsdienstige opvattingen van hun bejaarde vader en waarbij al het plezierige angstvallig werd vermeden. De tijd verstrijkt en de vader van de zussen (tevens de oprichter van een zeer orthodoxe geloofsgemeenschap) overlijdt. De zusters hebben nu de taak de geloofsgemeenschap voort te zetten. Het is echter een gemeenschap die niemand meer aanspreekt en de zusters blijven gevangen in een verzameling van dogmaâ&#x20AC;&#x2122;s die snel achterhaald zullen zijn. Dan wint de huishoudster Babette de hoofdprijs in een loterij in Parijs. Zij besteedt al het geld dat ze heeft gewonnen aan de voorbereidingen voor een feest ter ere van de stichter van de geloofsgemeenschap. Dit plaatst zijn volgelingen voor een groot dilemma. Kunnen ze wel deelnemen aan het feest? Of moeten ze de uitnodiging afslaan, hoewel het feest ter ere van hun grote voorganger wordt georganiseerd? Uiteindelijk komen ze tot een compromis. Ze nemen de uitnodiging wel aan, maar ze spreken af dat zij zich van elk commentaar op het voedsel zullen onthouden. Zo kunnen ze niet in verleiding worden gebracht door iets kwaadaardigs. Maar Babettes feestmaal doorbreekt alle barriĂ¨res. Door het overvloedige eten (dat als een echt feestmaal wordt geserveerd) wordt de deur geopend naar verbroedering en vernieuwing, naar een echte gemeenschap. Evenals de vrouw met de olie uit de albasten kruik, gaf Babette alles wat zij had en liet zo, op haar manier, zien waar het in het geloof ten diepste om gaat.

NAASTENLIEFDE IN DE PRAKTIJK

trouw te blijven aan de sobere levensstijl die paste binnen de

167

Geef het door

in verbinding

God is de bron van alle leven.

Wanneer je in

verbondenheid met hem leeft, stroomt zijn leven in jou en door jou. Het schenkt niet alleen jou het leven, maar het maakt anderen ook levend. Leven vanuit God gaat veel verder dan alleen maar het kloppen van ons hart of het feit dat we ademhalen zonder erbij te hoeven nadenken. Leven vanuit God gaat over zingeving en doel, kwaliteit en kwantiteit, geven en nemen. Dat is precies de reden waarom sommigen ‘levend’ zijn en anderen ‘dood.’ Maar het tegengestelde kan ook waar zijn — de mensen die wij als ‘dood’ beschouwen, kunnen heel goed ‘levend’ zijn!180 Als God Abram roept, belooft hij hem niet alleen een talrijk nageslacht. Zijn belofte bevat ook zegeningen, de toezegging dat hij beroemd zal worden en de ondergang van zijn vijanden zal zien. Deze belofte beperkt zich echter niet alleen tot Abram en zijn nakomelingen. God wil de gehele wereld zegenen. Abram is slechts een kanaal om deze zegen door te geven. God zegt hem: ‘Door jou zullen alle volken op aarde gezegend worden.’181 Ondanks het feit dat Abram de zegeningen aan ons heeft doorgegeven, zijn deze in werkelijkheid van God afkomstig. Wanneer wij zeggen: ‘De Heer zij gezegend’, is dit in feite een erkenning van God als onze Levensbron. Wanneer wij de zegeningen niet doorgeven, verhinderen wij eigenlijk dat

Neem het aan, geniet ervan en geef het door!

God zijn doel bereikt. Als Jezus de twaalf leerlingen roept, geeft hij hen de kracht om mensen te genezen. Hij wil dat zij zijn instrumenten worden om zijn zegeningen over de gehele wereld te verspreiden.182 De boodschap luidt: ‘Het koninkrijk van de hemel is nabij.’ En hun opdracht is: ‘Om niet hebben jullie ontvangen, om niet moeten jullie geven!’ 183

180 Toch kan ‘dood’ heel goed ‘levend’ zijn! In Johannes 11 lees je hoe Gods visie op leven en dood contrasteert met onze menselijke opvattingen hierover. 181 Zie Genesis 12:3. 182 Zie bijv. Matteüs 10:1. 183 Matteüs 10:7-8.

168

In zijn zegen laat God zien dat hij omkijkt naar wie hij zegent. Maar het is tegelijkertijd een verrijking, zodat zij zijn zegen aan anderen kunnen doorgeven. Zegenen is geen kwestie van billijkheid, het is geen afrekening of een zorgvuldige berekening van wat toekomt. Het wordt ons geschonken. Neem het aan, geniet ervan en geef het door!

Wat een tegenstelling met ons egoïsme! Egoïstische mensen beantwoorden zegeningen met opschepperij. Zij willen het voor zichzelf houden en hopen op meer. In plaats van te delen met mensen die minder hebben, houden egoïstische mensen de ander juist op afstand. Zij zoeken de mensen op die op dezelfde manier zijn gezegend en zouden maar wat graag bij degenen horen die nog meer hebben. Dit is de natuurlijke reactie van mensen die niet verbonden zijn met

‘Goede God in de hemel, die ons op aarde zegent. Dank u wel!’

Om over na te denken

Mijn gebed

de Levensbron.

Welke zegeningen heb jij ontvangen? Hoe heb je die doorgegeven aan anderen?

169

Steeds meer

in verbinding

Zodra je je leven inricht zoals God dat heeft bedoeld, zul je anders in het leven staan dan de meeste mensen. ‘Is het een verdienste als je liefhebt wie jou liefheeft?

Doen de tol-

lenaars niet net zo? En als jullie alleen je broeders en zusters vriendelijk bejegenen, wat voor uitzonderlijks doe je dan? Doen de heidenen niet net zo? Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is.’184 Maar omdat we bang zijn dat God niet goed voor ons zal zorgen, bewaren we wat we hebben of besteden we het aan onszelf. God bestempelt deze manier van doen als ‘dwaas.’ ‘Zo vergaat het iemand die schatten verzamelt voor zichzelf, maar niet rijk is bij God.’185 Jezus zegt echter: ‘Maar ik ben gekomen om jullie het leven te geven in al zijn volheid.’186 Wanneer wij met God zijn verbonden, leven wij een leven zoals Jezus ons dat heeft voorgeleefd. ‘Als een

Wie de armen helpt, leent uit aan de Heer

broeder of zuster nauwelijks kleren heeft en elke dag eten tekort komt, en een van u zegt dan: “Het ga je goed! Kleed je warm en eet smakelijk!” zonder de ander te voorzien van de eerste levensbehoeften – wat heeft dat voor zin?’187 Gods bronnen zijn eindeloos en omdat wij met hem zijn verbonden, hoeven we geen toneelstukje op te voeren om zijn goed-

keuring te krijgen en gaan we niet om complimentjes bedelen. In plaats daarvan delen we in wat wij hebben ontvangen, zonder daarvoor iets terug te verwachten. Dit zegt Jezus erover. Het is zowel een opdracht als een belofte. ‘Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. Want de maat die je voor anderen gebruikt, zal ook voor jullie worden gebruikt.’188 Heb je ooit wel eens gehoord van een manier van leven waarbij je God probeert te overtreffen in vrijgevigheid? Het werkt als 184 Matteüs 5:46-48. 185 Lucas 12:21. 186 Johannes 10:10. 187 Jacobus 2:15-16. Zie ook Jacobus 2:17 en 1 Johannes 3:17-18. 188 Lucas 6:38. 170

volgt: Geef meer dan God jou heeft gegeven en kijk dan eens wat er gebeurt. ‘Wie de armen helpt, leent uit aan de Heer: de Heer zal hem rijk belonen.’189 In plaats van alleen maar aan te vullen, doet God er vaak nog een schepje bovenop. Je vraagt je af waarom we dat niet meer doen, zeker wanneer je de verhalen hoort van mensen die zich gezegend voelen, omdat zij met God en anderen hebben gedeeld. Met een gesloten hand kan je immers niets ontvangen.

Moed is niet het middel tegen angst, maar vertrouwen. Jezus vertelt zijn volgelingen: ‘Vrees niet, kleine kudde, want jullie Vader heeft jullie het koninkrijk willen schenken. Verkoop je bezittingen en geef aalmoezen. Maak voor jezelf een geldbuidel die niet verslijt, een schat in de hemel die niet opraakt, waar een dief niet bij kan en die door geen mot kan worden aangevreten. Waar jullie schat is, daar zal ook jullie hart zijn.’190

‘Vader, vergeef mij wanneer ik alles voor mezelf heb willen houden. Leer mij om vrijgevig te zijn, zoals u vrijgevig voor mij bent geweest.’

Om over na te denken

Mijn gebed

189 Spreuken 19:17 (GN). 190 Lucas 12:32-34.

Wat houd je tegen om nog meer te geven?

171

Nu en later

in verbinding

Veel ouders weten uit ervaring hoe het voelt om iets op te offeren voor het welzijn van iemand anders. De meesten van hen doen het regelmatig voor hun kinderen. Zij stellen hun kinderen boven alles, soms tegen elke prijs. Mensen die in verbondenheid met God leven ervaren vaak hetzelfde gevoel. Zij leven vanuit het besef dat God iedereen liefheeft. ‘Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God.

Wie niet

liefheeft kent God niet, want God is liefde.’191

Wanneer liefde in ons hart woont, toont zij zich in de manier waarop wij in het leven staan en in wat wij doen. Als Jezus de leerlingen terechtwijst vanwege hun verlangen naar meer macht en status, stelt hij zichzelf als voorbeeld en zegt: ‘De Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen.’192 ‘Ik heb een voorbeeld gegeven; wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen ... Je zult gelukkig zijn als je dit niet alleen begrijpt, maar er ook naar handelt.’193 Jezus’ woorden laten zien waarom zijn volgelingen anderen willen dienen. Zij voelen zich geborgen bij God en voelen zich vrij de dingen te doen die God van hen vraagt, ongeacht de moeite die het kost. Jezus

was het toonbeeld van onbaatzuchtige naastenliefde. Deze liefde zullen wij ook in de hemel terugvinden. Wanneer we dit soort liefde op aarde al in praktijk brengen, is het eigenlijk een voorproefje van hoe het er in de hemel aan toegaat. En wanneer wij het ervaren, vormt het tevens het bewijs dat de hemel bestaat. Hoewel wij nog niet in de hemel zijn, is deze liefde toch al zichtbaar op aarde. Jezus verwijst hiernaar, als hij zegt: ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’194 191 1 Johannes 4:7-8. 192 Matteüs 20:28. 193 Johannes 13:15-17. 194 Lucas 4:18-19. Jezus citeert hier de profeet Jesaja (zie Jesaja 58:6; 61:1-2). 172

Dit was de manier waarop Jezus in het leven stond en hij heeft zijn volgelingen de kracht gegeven om hetzelfde te doen.195 Mensen die zich met God verbonden weten, zijn bereid dingen op te geven om de wereld een stukje beter te maken. Vooruitlopend op de dag dat God alles zal herscheppen, geeft dit ons een idee van wat wij later (in de hemel) zullen ervaren. Jezus heeft immers gezegd dat hij de mensen die aan anderen dienstbaar zijn geweest met zich mee naar de hemel zal nemen.196 Mensen die leven vanuit hun verbondenheid met God, laten hun manier van leven hier niet zo nu en dan daardoor beïnvloeden, alleen wanneer het hen uitkomt. Integendeel, zij

laten zien dat de hemel werkelijkheid voor hen is, zowel nu als later.

‘God, ik wil graag deel uitmaken van uw hemel. Vanaf nu.’

Om over na te denken

Mijn gebed

195 Zie Johannes 14:12 en Efeziërs 4:7-8. 196 Zie ook Matteüs 25:31-36.

Waar zie jij stukjes hemel?

173

Gebruik het

in verbinding

Op het moment dat we God in ons leven toelaten, ontstaat er een behoefte om anderen ook over hem te vertellen. We zijn net kinderen die een verstopt snoepje vinden of een puber die opeens smoorverliefd wordt — we kunnen het niet voor ons houden! Evenals de leerlingen die Christus net hadden ontmoet, zullen wij ook manieren moeten vinden om anderen uit te nodigen diezelfde ervaring mee te maken.197 Wij halen adem door in en uit te ademen. Dit geldt ook voor God — wij

ademen hem in en delen hem met anderen. Een verbinding met God is de inademing; een verbinding met anderen is de uitademing. Via ons stroomt God naar anderen. Wanneer wij anderen met God in contact brengen, groeit ons verlangen naar hem. Door dienstbaar te zijn aan anderen krijgen we een steeds grotere behoefte aan zijn Geest. Aan de ene kant geldt het spreekwoord: ‘Je kunt een paard naar de beek leiden, maar je kan er niet voor zorgen dat hij gaat drinken.’ Aan de andere kant geldt ook dat je door veel activiteit extra dorst krijgt. Wanneer een verbinding met God jouw dorst lest, dan is hulpvaardig

Als je nooit iets uit geeft, kun je ook niets ontvangen

zijn het soort oefening waardoor je weer dorst krijgt. Als we echter proberen iets door te geven wat wijzelf niet hebben, zijn we net als de godsdienstige leiders uit Jezus’ tijd. Zijn woorden gelden nog steeds: ‘Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie lijken op witgepleisterde graven, die er van buiten wel fraai uitzien, maar vol liggen met doodsbeende-

ren en andere onreinheden. Zo lijken ook jullie voor de mensen uiterlijk op rechtvaardigen, terwijl jullie innerlijk vol huichelarij en wetsverachting zijn.’198 197 Zie Johannes 1:46. 198 Matteüs 23:27-28.

174

Doorgeven is dus erg belangrijk om onze verbinding met God levend te houden. Zonder die input heb je niets te geven. Maar als je nooit iets aan anderen geeft, kun je ook niets ontvangen. De rivier de Jordaan loopt uit op het meer van Galilea en stroomt daar aan de andere kant weer uit. Het meer heeft dus een instroom en een uitstroom en is daardoor vol leven. Maar diezelfde rivier de Jordaan stroomt in het zuiden uit in de Dode Zee. De Dode Zee kent geen uitstroom en, zoals de naam al aangeeft, er bevindt zich dan ook geen leven in deze ‘zee’. Input van God is niet voldoende. Voor een levend geloof moet je God de gelegenheid geven om door jou heen te stromen. God geeft en wil je blijven geven. Zet je dus in voor anderen en vertel hen over God. Anders zal je niet alleen niet meer groeien, maar zal je ook verliezen wat God jou heeft gegeven.199

‘God, u bent goed, barmhartig en vol vreugde. Gebruik mij om anderen te bereiken.

Om over na te denken

Mijn gebed

199 Zie bijvoorbeeld Matteüs 13:12; 25:29 en Marcus 4:25.

Wat vind je gemakkelijker: het ontvangen van God of anderen over hem vertellen? Kun je uitleggen waarom?

175

Maar waar dan?

in verbinding

In de Bijbel lezen wij verhalen over Jezus’ leven en werk op aarde. Maar bedenk dat hij het grootste gedeelte van zijn leven in een timmerwerkplaats heeft doorgebracht. Wat is dan het beste voorbeeld van dienstbaarheid — zieken genezen of het gereedschap even neerleggen om te luisteren en een bemoedigend woord te spreken? Vijfduizend hongerige mensen te eten geven of een eettafel voor de buren maken? Een geldstuk in de bek van een vis leggen of afspraken nauwgezet nakomen? Bij dienstbaarheid gaat het om trouw en niet om de hoeveelheid of de bekendheid die je ermee verwerft. In Gods ogen is de dienstbaarheid die Jezus als timmerman laat zien net zo belangrijk als zijn dienstbaarheid toen hij mensen genas en wonderen verrichtte. Dienstbaarheid beperkt zich niet tot een georganiseerde gebeurtenis, een datum op de kalender of een taak die je moet uitvoeren. Beperk het niet tot alleen maar leuke dingen, waarmee je in de schijnwerpers komt te staan. Voor mensen die leven vanuit hun verbinding met God is er altijd wel een manier om anderen van dienst te zijn — altijd,

manier dan ook.

overal, op wat voor

Met de talenten en gaven die God jou bij je geboorte heeft meegegeven, kan je iets voor anderen te betekenen. Je hoeft er niet voor te studeren,

Er is altijd een manier om iets voor anderen te betekenen

geen jarenlange ervaring voor te hebben of te wachten tot het moment daar is. God geeft je de dingen die je nodig hebt terwijl jij iets voor een ander doet! Er zijn mensen die God ontdekken terwijl zij anderen helpen. Opeens begrijpen zij die onverklaarbare vreugde die je voelt als je iets voor iemand kan doen — ze beseffen dat God door hen werkt. Wat een verrassing voor degenen die dachten

dat Gods aanwezigheid alleen in een kerkgebouw kon worden ervaren. Weten ze dan niet dat hij in mensen woont en niet in gebouwen?200 200 Zie Johannes 14:21,23. 176

Verwacht geen simpele formule. Christus geeft de rijke jongeman de raad om alles te gaan verkopen dat hij bezit, het aan de armen te geven en vervolgens huis en haard achter zich te laten en hem te volgen.201 Iemand anders vertelt Jezus dat hij hem wil volgen en Jezus antwoordt hem dat hij naar zijn huis moet terugkeren.202 Weer iemand anders verdeelt de helft van zijn bezit onder de armen, maar de Bijbel zegt er niet bij of hij ook zijn huis en familie achterlaat om Jezus te volgen.203 Jezus geeft deze drie mannen drie verschillende opdrachten mee. Maar zij hebben één ding met elkaar gemeen: om Jezus’ opdracht te vervullen hebben zij zijn kracht nodig. En dat geldt ook voor jou. Wanneer je met God verbonden bent, zal zijn goddelijke kracht ook door jou stromen!

‘Heer, maak mij een instrument van uw vrede, overal waar ik ga.’

Om over na te denken

Mijn gebed

201 Het verhaal over de rijke jongeman vind je in Lucas 18:18-23. 202 Lucas 8:38-39. 203 Het verhaal van Zacheüs vind je in Lucas 19:1-9.

Zijn er momenten in je leven geweest waarin God je heeft gebruikt om anderen te bereiken?

177

Resultaten bijhouden

in verbinding

Wij mensen hebben de neiging om resultaten bij te houden. Onze manier komt echter totaal niet overeen met Gods manier.

Wij zijn geneigd vooral bij te houden wie ons kwaad doet en die persoon dat vervolgens met gelijke munt betaald te zetten. God niet. Hij vergeeft en hij zegt dat de liefde het kwaad niet aanrekent.204 Mensen hechten veel waarde aan hoe wij eruit zien, maar Jezus zegt: ‘Ga in uw oordeel niet op de schijn af, maar laat uw oordeel rechtvaardig zijn.’205 God nodigt ons uit om zijn voorbeeld te volgen. En dat is alleen maar mogelijk zolang wij met hem zijn verbonden. In de gelijkenis over de talenten zit een aantal verrassende elementen.206 God vraagt ons onze talenten zoveel mogelijk te ontwikkelen, nu, hier op aarde. Wij zijn geneigd anderen te beoordelen op welke talenten ze hebben en hoeveel ze hebben. Maar God beoordeelt ons niet naar wat ons is gegeven, maar naar wat wij ermee doen! ‘Op dat moment kwamen de leerlingen Jezus vragen: ‘Wie is eigenlijk de grootste in het koninkrijk van de hemel?’’ Ongetwijfeld gingen zij ervan uit dat Jezus’ antwoord gebaseerd zou zijn op prestaties, leeftijd of status. Maar Jezus roept een kind en geeft daarna een verrassend antwoord: ‘Ik verzeker jul-

God beoor deelt ons niet naar wat ons is gegeven

lie: als je niet verandert en wordt als een kind, dan zul je het koninkrijk van de hemel zeker niet binnengaan.’207

Dit maakt elk vergelijkingsspelletje overbodig. De Bijbel zegt er het volgende over: ‘We zijn niet zo overmoedig ons te vergelijken met degenen die zichzelf zo aanprijzen, laat staan ons aan hen gelijk te stellen. Zij tonen hoe dom ze zijn door zichzelf als maatstaf en

norm te

nemen.’208

Het is niet langer belangrijk wie de meeste

vrienden of het meeste geld heeft, wie het slimst is of wie de beste resultaten heeft behaald. Dat is een heel ander verhaal! 204 1 Korintiërs 13:5. 205 Johannes 7:24. 206 De gehele gelijkenis vindt je in Matteüs 25:14-30. 207 Matteüs 18:1,3. 208 2 Korintiërs 10:12. 178

We zullen pas later weten hoe God iedereen heeft beoordeeld. Je er nu al druk over maken, is net zoiets als in de roos proberen te schieten terwijl je een blinddoek voor hebt en geen idee hebt waar de schietschijf is. Hulpvaardig zijn is veel belangrijker dan wat we bezitten. Een jongetje geeft zijn eenvoudige lunch aan Jezus en deze voedt

Wie weet wat God zal doen met wat jij hem kunt geven! er duizenden mensen mee.209

Wacht niet op het perfecte moment, op meer ervaring of op een maatschappelijke positie met aanzien. Natuurlijk kun je extra training gebruiken om de talenten die God je heeft gegeven beter te benutten, maar je kunt anderen nu ook al van dienst zijn. Je bereidheid om anderen te helpen gaat door tot in de hemel. Verbonden zijn met God betekent verbonden zijn met de liefde, en door de bereidheid om anderen te helpen kun je deze liefde in praktijk brengen.

‘Heer, help mij de talenten die u mij heeft gegeven te ontwikkelen zodat ik u en anderen van dienst kan zijn.’

Om over na te denken

Mijn gebed

209 Het verhaal van de vijf broden en de twee vissen vind je in Johannes 6:5-11.

Waarom houden mensen allerlei lijstjes bij?

179

in verbinding

180

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v n

e k k e d t n o d o g

181

in verbinding

182

Aan de kust waren twee stukken grond te koop — het één bovenop een klif, het andere pal aan het strand. Er hingen ook twee verschillende prijskaartjes aan — het ene duur, het andere onbetaalbaar. Twee verschillende kopers — de ene wilde een huis met een mooi uit-

zicht, de andere wilde een huis dat iedereen zou kunnen zien. De twee kopers hadden een verschillende levensovertuiging — de eerste geloofde in God, de ander was een uitgesproken atheïst. Beide kopers waren tevreden over hun aankoop. Totdat er een hevige storm opstak. Dagenlang kwam de regen met bakken naar beneden. Het water steeg. De villa op het klif stond veilig, maar de villa pal aan het strand stroomde onder en werd uiteindelijk door het water verwoest. Toen de storm was geluwd, wilde de atheïst op hetzelfde stuk grond een nieuwe villa bouwen. Hij nam contact op met de verzekeringsmaatschappij om de schade te claimen. Met het geld huis laten bouwen. Maar de verzekeringsmaatschappij weigerde. En dus spande de atheïst een rechtszaak aan. De verzekeringsmaatschappij verklaarde dat zij de schade niet konden vergoeden omdat de storm een ‘daad van God was.’ ‘God bestaat niet,’ antwoordde de atheïst. ‘Waarom verschuilen jullie je achter dit soort domme verzinsels van achterlijke mensen?’ De rechter gaf de atheïst gelijk. ‘God bestaat niet en dus kan er ook geen sprake zijn van een daad van God. En logischerwijze volgt daaruit dat deze overstroming niet is gebeurd. En dus bent u de enige die voor uw villa verantwoordelijk is.’ De atheïst kon zijn oren niet geloven. Maar ja, geloven was toch al niet zijn sterkste punt...

god ontdekken

dat hij van de verzekering zou terugkrijgen, kon hij zijn nieuwe

183

Op zoek naar de bron

in verbinding

Hoe kunnen wij God leren kennen?

Kan een

wezen of een kracht die wij ‘God’ noemen het product zijn van onze verbeelding? Misschien projecteren wij onze wensen en noemen we die vervolgens ‘de Almachtige’. Of misschien baseren wij ons nog steeds op mythen uit lang vervlogen tijden — mythen die nu nogal primitief en naïef op ons overkomen. Natuurlijk moet iedereen dit voor zichzelf uitmaken, maar wanneer je je blik beperkt tot wat je eigen verstand kan bevatten, krijg je een uiterst beperkt godsbeeld. Of je loopt het risico dat je jezelf tot god maakt. Maar waar kunnen wij dan het bovennatuurlijke vinden? Misschien is de natuur wel de beste plek om God te ontdekken. Sinds mensenheugenis zijn er overal ter wereld mensen die de natuur hebben aanbeden. Zij waren zich bewust van hun afhankelijkheid en dus vereerden zij de zon, de regen, de bomen, het graan, de maan en vele andere dingen. Zij wisten (intuïtief en uit ervaring) dat er meer moest zijn tussen hemel en aarde en dat dit groter was dan zijzelf.210 Paulus legt het zo uit: ‘Ze kunnen weten wat er over hem te weten is; hij heeft het hun zelf duidelijk gemaakt. Want sinds hij de wereld heeft geschapen, kunnen ze met hun verstand uit de schepping opmaken wat niet gezien kan worden: zijn eeuwige macht en zijn

Er moet meer zijn tussen hemel en aarde

Te verontschuldigen zijn ze dus niet! Zij kennen God

God-zijn.

wel, maar geven hem niet de eer die hem toekomt en brengen hem geen dank. Hun gedachten lopen op niets uit en het is donker geworden in hun onverstandige harten. Zij beweren de wijsheid in pacht te hebben maar zij zijn arme dwazen. De glorie van de onsterfelijke God hebben zij vervangen door beelden van sterfelijke

mensen en van beesten die vliegen, die lopen en die kruipen.’211 Geloof jij in God om alles wat hij heeft geschapen, of weiger 210 Zie bijv. Psalmen 8:2. 211 Rom. 1:19-23 (GN). 184

je dit? De huidige trend om niet meer in God te geloven, vindt zijn oorsprong in een theorie waarin wordt beweerd dat wij niet van God afstammen, maar van de apen. Deze visie verschuilt zich achter de ontdekkingen van de zogenaamde wetenschap. Maar misschien is er wel veel meer geloof voor nodig om een dergelijke theorie te accepteren, dan geloven in de schepping vereist. Bovendien baseert deze theorie zich op dusdanig lange tijdsperioden dat alleen een eeuwige God aan de wetenschappelijke eis zou kunnen voldoen om dit proces in zijn geheel te kunnen observeren. Dit is wat God zelf zegt: ‘Op zijn bevel is de hemel ontstaan, door zijn woord de sterren. Het water van de zee damde hij in, de oceanen sloeg hij op in bekkens. Heel de aarde moet voor hem beven, al haar bewoners moeten voor hem ontzag hebben. Want één enkel woord van hem en hemel en aarde waren er; slechts één bevel en ze stonden vast.’212

‘Heer, het lukt me vaak niet om de planten in mijn tuin te laten groeien. Ik heb grote bewondering voor de boer wanneer ik naar zijn akkers kijk. Ik kijk naar de wereld en ik ben verbijsterd over uw macht.’

Om over na te denken

Mijn gebed

212 Psalmen 33:6-9.

Waar heb je meer geloof voor nodig: voor een geloof in God of voor geloven in de evolutietheorie? Kan je uitleggen waarom?

185

God in de natuur

in verbinding

God openbaart een stukje van zichzelf in zijn schepping. Van het sterrenstelsel tot een eenvoudige cel zien we eenvoud en

Voor God is schoonheid belangrijk — van binnen en van buiten. Waardeer complexiteit.

de uiterlijke pracht van een bloem, een boeket of een weide vol met bloemen. Ontdek de innerlijke schoonheid in de trouw van een huisdier, de oogst van een fruitboom, de fantastische complexiteit en de efficiëntie van ons bloedvatenstelsel. Het is prachtig! Open je ogen en realiseer je hoe mooi Gods schepping is. Zeg dan vanuit het diepst van je hart: ‘O, mijn God!’ De natuur laat zien hoeveel verscheidenheid er is. Let maar eens op hoeveel verschillende gezichten er zijn. De mens heeft de rivieren gebruikt om grenzen aan te geven, maar rivieren blijven hun eigen weg zoeken. Het regent, maar niet overal op hetzelfde moment en niet overal evenveel, zelfs niet in hetzelfde gebied. Pogingen om Gods schepping in kaart te brengen moeten steeds weer worden herzien. De planeten en het universum laten zien dat zij van God afhankelijk zijn. Daarom weten wij dat wij in zijn hand veilig zijn geborgen. In de natuur vinden wij ook belangrijke eigenschappen als vertrouwen en gehoorzaamheid. De voorspelbaarheid van zwaartekracht, energie, beweging en kracht hebben wij ‘natuurwetten’ genoemd. Wat gebeurt er als je een gewicht van een toren laat vallen? Je weet zeker dat dan de wet van de zwaartekracht in werking

De natuur blijft een teken voor hen die willen zien

treedt. Het is een natuurwet. God heeft

Daar mag je op vertrouwen.

het zo gemaakt.

Wanneer de mens door de natuur wordt overweldigd noemen we dat een ‘natuurramp’. Hoe kun je een tornado of een orkaan van richting doen veranderen, een tsunami stoppen, een aardbeving kalmeren, een bosbrand blussen of een overstroming laten leeglopen? Maar zelfs

de natuur is onderworpen aan een hogere Macht. ‘God is voor ons een veilige schuilplaats, een betrouwbare hulp in de nood.

186

Daarom vrezen wij niet, al wankelt de aarde en storten de bergen in het diepst van de zee. Laat de watervloed maar kolken en koken, de hoge golven de bergen doen beven.’213 Jezus gebruikt de natuur als voorbeeld om te laten zien hoe God voor ons zorgt.214 Hij laat zien dat hij de natuur in zijn macht heeft, bijvoorbeeld door over water te lopen of door een storm het zwijgen op te leggen. En de mensen zijn vol verbazing: ‘Wat is dit toch voor iemand, dat zelfs de wind en het water hem gehoorzamen?’215 Ondanks de verwoesting die door het kwaad in de wereld is gekomen, blijft de natuur een teken van God voor hen die het willen zien, horen en ervaren. Stel je eens voor hoeveel meer de natuur zal laten zien wanneer het kwaad er niet meer zal zijn!

‘Heer, leer mij te zien hoe ik u in de natuur kan ontdekken, zodat mijn geloof in u kan groeien.’

Om over na te denken

Mijn gebed

213 Psalmen 46:2-4. 214 Lees bijvoorbeeld Matteüs 6:25-34; 7;16-20; Marcus 4:1-9, Lucas 13:18-21; Johannes 15:1-8. 215 Het gehele verhaal vind je in Matteüs 8:23-27.

Waar of hoe zie je God in de natuur?

187

Toevallig?

in verbinding

In de Bijbel vinden we deze wijsheid: ‘Ik heb onder de zon opnieuw gezien dat niet altijd een snelle hardloper de wedloop wint, een sterke held de oorlog, dat hij die wijs is niet altijd zijn brood heeft, en hij die inzicht heeft de rijkdom, hij die bekwaam is het respect. Zij allen zijn afhankelijk van tijd en toeval.’216

Echt waar? Misschien wel. Misschien ook niet.

In het bekende verhaal van Jozef, die door zijn jaloerse broers als slaaf wordt verkocht, wisselen hoogte- en dieptepunten elkaar af. Wanneer de broers naar Egypte komen om eten te kopen, weten zij nog niet dat Jozef als eerste minister regeert. De rollen zijn nu omgedraaid. Zij weten niet wat ze moeten antwoorden wanneer hij zegt: ‘Ik ben Jozef, jullie broer, die jullie verkocht hebben en die naar Egypte is meegevoerd. Maar wees niet bang en maak jezelf geen verwijten dat jullie mij verkocht hebben en dat ik hier ben terechtgekomen, want God heeft mij voor jullie uit gestuurd om jullie leven te redden... Niet jullie hebben mij dus hierheen gestuurd maar God; door hem ben ik de belangrijkste raadsman van de farao geworden, de bestuurder van zijn hele hof en heerser over heel Egypte... Ik zal u daar onderhouden, want de hongersnood zal nog vijf jaar duren. Dan hoeft u geen gebrek te lijden, u niet en ook uw familieleden en uw dieren niet.’217

Toeval? Of Gods voorzienigheid?

Daniël geeft

God alle eer als hij hem Nebukadnessars geheime droom onthult. Niemand anders had dit gekund.218 Jona wist absoluut zeker dat zowel de storm als de grote vis door God waren gestuurd.219 Simson vertrouwt erop dat God hem zal redden nadat hij de Filistijnen heeft vernietigd.220 Elia gehoorzaamt God en tijdens de hongersnood wordt hij door de vogels gevoed.221 Elisa ziet hoe de zichtbare vijand die hen belegert door Gods onzichtbare leger wordt omsingeld.222 Een kreupele bedelaar die in de poort van de tempel zit, wordt genezen door een leerling van de gekruisigde en opgestane Christus.223 216 Prediker 9:11. 217 Genesis 45:4-11. 218 Het verhaal van Daniël vind je in Daniël 2:10-23. 219 Lees Jona 1:9-17; 2:6. 220 Rechters 15:18-19. 221 1 Koningen 17:2-6. 222 2 Koningen 6:14-17. 223 Handelingen 3:1-6. 188

Sommige mensen gaan pas in God geloven als er een wonder gebeurt, iets dat te mooi is om waar te zijn, een gebeurtenis die precies op het goede moment plaatsvindt. Wanneer ze opeens met de dood geconfronteerd worden, een onverklaarbare ontmoeting hebben, een onwaarschijnlijke timing of een onverwachte doorbraak ervaren — gebeurtenissen waardoor ze het gevoel krijgen dat er misschien wel iets meer aan de hand is. En dat ‘meer’ is God. Jona loopt weg voor Gods opdracht. Paulus wilde Gods werk teniet doen. De inwoners van Efeze komen ertegen in opstand. Wees dus alert voor Gods manier om met ons in contact te komen door ‘stom toeval’ of door ‘geluk’.224 Dit betekent dus niet dat alles zal gaan zoals jij dat hebt gepland. Maar God zal alles zo leiden dat het op zijn tijd ten goede zal keren. ‘Vertrouw op de Heer met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. Denk aan hem bij alles wat je doet, dan baant hij voor jou de weg.’225

‘God, ik kan niet altijd uw hand in de gebeurtenissen herkennen. Maar ik vertrouw op u, want ik weet dat u goed bent en dat u alle dingen onder controle hebt.’

Om over na te denken

Mijn gebed

224 Zie Jona 1:3, Handelingen 8:3; 9:1-4; 19:23-24. 225 Spreuken 3:5-6.

Heb je je wel eens afgevraagd of iets gewoon stom toeval of geluk was, of misschien toch een teken van God?

189

God spreekt nog steeds

in verbinding

Door de gehele geschiedenis heen heeft God met mensen gesproken. Hij kijkt uit naar de dag dat onze directe face-toface gesprekken weer mogelijk zullen zijn — wanneer

het

kwaad niet meer bestaat en wij in de hemel zullen

zijn. Tot dat moment kunnen we alleen maar stukjes van hem zien. ‘Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben.’226 In het Oude Testament staat beschreven wat God aan een aantal profeten heeft verteld en in het Nieuwe Testament kunnen we in de woorden, daden en levenshouding van Jezus terugvinden wie God is. Voordat Jezus naar de hemel terugkeert, zegt hij tegen zijn volgelingen: ‘Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, want ze ziet hem niet en kent hem niet. Jullie kennen hem wel, want hij woont in jullie en zal in jullie blijven.’227 In het boek Handelingen staan verhalen over de bijzondere manier waarop God in het leven van mensen aanwezig is; door tot hen te spreken, door hen te veranderen of door direct in te grijpen. Toen Christus naar de hemel terugkeerde, stopte God

En ook vandaag zwijgt hij niet. ‘Wat uzelf betreft:

niet met praten.

Verwacht niet dat alles blijft zoals het is

de zalving die u van hem ontvangen hebt is blijvend, u hebt geen leraar nodig. Zijn zalving leert u alles naar waarheid, zonder bedrog. Blijf daarom in hem, zoals zijn zalving u geleerd heeft.’228 Er zijn mensen die steeds naar de volgende tekst verwijzen om aan te geven dat wat God voor ons in de hemel heeft voorbereid, onze stoutste verwachtin-

gen zal overtreffen: ‘Wat het oog niet heeft gezien en het oor niet heeft gehoord, wat in geen mensenhart is opgekomen, dat

226 1 Korintiërs 13:12. 227 Johannes 14:16-17. 228 1 Johannes 2:27. 190

heeft God bestemd voor wie hem liefheeft.’229 Maar als ze even verder zouden lezen, zouden ze erachter komen dat deze dingen juist door Gods Geest worden openbaard: ‘God heeft ons dit geopenbaard door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van God.’230 Als ze dus geen idee hebben van wat hen te wachten staat, kan je je afvragen of zij wel Gods Geest hebben! God spreekt nog steeds met ons. En ook de heilige Geest is nog steeds actief — hij spreekt met ons, hij vormt ons, hij geeft, hij daagt ons uit en hij verandert ons. ‘Maar iemand die opgaat in deze wereld, weigert wat van de Geest van God komt. Voor hem is het dwaasheid, hij kan het niet begrijpen, want het kan alleen beoordeeld worden in het licht van de Geest.’231 Maar verwacht niet dat alles blijft zoals het is of dat God tegenwoordig zwijgt.

‘God, ik ben een gezegend mens dat ik nu mag leven, op dit moment in de geschiedenis. Ik kan in de Bijbel lezen wat u in het verleden heeft gezegd en gedaan. En ik heb uw Geest, zodat ik kan begrijpen wat u mij wilt zeggen. Dank u wel!’

Om over na te denken

Mijn gebed

229 1 Korintiërs 2:9. 230 1 Korintiërs 2:10. 231 1 Korintiërs 2:14 (GN).

Heeft God onlangs nog met je gesproken? Op welke manier?

191

De Bijbel

in verbinding

God heeft, naast de natuur, en behalve de kracht van de heilige Geest en zijn voorzienigheid, ons nog iets gegeven — een

boek waarin zijn daden, aanwijzingen, wijsheid en beloftes zijn opgeschreven. Dat boek heet de Bijbel. Het bestaat uit 66 geschriften en het omvat de geschiedenis van de mensheid. Het laat zien op welke manier God steeds weer probeert de relatie tussen de mens en hemzelf te herstellen, ondanks al onze fouten en gebreken. Wanneer Paulus over de geschiedenis van Gods volk schrijft, zegt hij het volgende: ‘Wat hun overkomen is, moet ons tot voorbeeld strekken; het is geschreven om ons, voor wie de tijd ten einde loopt, te waarschuwen.’232 Wanneer we het van de positieve kant bekijken, bevat de Bijbel veel verhalen over mensen — helden die op God vertrouwden.233 De verhalen over bekende personen als Noach, Abraham en Mozes worden breed uitgemeten. Maar

Besef wat God in het verleden allemaal heeft gedaan

ook minder bekende namen passeren de revue, zoals Abel, Henoch, Barak en Jefta.

Kijk wat God in het verleden allemaal heeft gedaan en laat je hierdoor inspireren. ‘Te midden van zo’n grote kring van geloofsgetuigen moeten we dan ook elke zondelast, die ons zo gemakkelijk hindert, afleggen en met volharding de renbaan aflopen die voor ons ligt. Laten we

het oog gericht houden op Jezus, die ons op de weg van het geloof is voorgegaan en ons naar de volmaaktheid brengt. Om de vreugde die voor hem in het verschiet lag, heeft hij het kruis op zich genomen en de schande niet geteld. Nu zit hij aan de rechterzijde van de troon van God. Denk aan hem die zoveel tegenwerking van zondaars heeft verduurd. Dat zal u helpen de moed niet te verliezen en de strijd niet op te geven.’234 232 1 Korintiërs 10:11. 233 De complete lijst vind je in Hebreeën 11:4-40. 234 Hebreeën 12:1-3 (GN).

192

‘De richtlijnen van de Heer zijn volmaakt, ze geven levenskracht. Wat de Heer afkondigt, is betrouwbaar, het maakt de onervarene wijs. Wat de Heer beveelt, is juist; het is een bron van vreugde. Wat de Heer gebiedt, is zonneklaar, de ogen gaan ervan stralen. Het woord van de Heer is zuiver, altijd blijft het gelden. De uitspraken van de Heer zijn betrouwbaar, hun juistheid valt niet te betwisten … Heer, ik ben uw dienaar, door uw wet laat ik mij voorlichten; wie haar naleeft, wordt rijk beloond.’235 Aan het einde van zijn evangelie, vertelt Johannes de reden waarom hij zijn ‘boek’ heeft geschreven: ‘Maar deze [dingen] zijn opgeschreven

opdat u gelooft dat Jezus de

Messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door zijn naam.’236

‘God, wat een geweldig hulpmiddel, wat een schat! Ik wil u leren kennen door het boek dat u ons heeft gegeven, de Bijbel.’

Om over na te denken

Mijn gebed

235 Psalmen 19:8-10,12 (GN). 236 Johannes 20:31.

Welke stukken uit de Bijbel hebben jou vooral laten zien wie God is?

193

Hoe lees je de Bijbel?

in verbinding

De Bijbel wil je met God in verbinding brengen. Gebruik het dus niet als een boek dat je voor je boekenlijst moet lezen. Gebruik het als middel bij uitstek om met God in contact te komen. Anders loop je het risico dat je het doel van het boek mist. Evenals de professionele bijbellezers deden toen ze bij Jezus in de buurt kwamen. Hij zei tegen hen: ‘Jullie onderzoeken de Schrift omdat jullie daarin eeuwig leven denkt te vinden. Maar ook de Schrift getuigt over mij! En toch willen jullie niet bij mij komen om leven te vinden.’237 Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar het is inderdaad mogelijk om de Bijbel van kaft tot kaft te lezen en toch niet te begrijpen waar het eigenlijk over gaat. De boodschappen zijn door Gods Geest aan de schrijvers doorgegeven. Je hebt dus diezelfde Geest nodig om de Bijbel tot leidraad te maken van je denken en doen.

Zoek de vertaling waar jij je prettig bij voelt en ver-

Er zijn veel vertalingen van de Bijbel gemaakt.

trouw erop dat Gods Geest je zal helpen. Misschien heb je niet veel tijd. Neem dan een zin of een vers, iets uit Psalmen of Spreuken, een regel uit een toespraak van Jezus of een herinnering aan een bekend bijbelverhaal. Onthoud het en probeer het gedurende de dag te herhalen. Sommige teksten zijn eenvoudig, andere teksten vragen meer moeite om ze te

De Bijbel spreekt ook jou persoon lijk aan

begrijpen. De Bijbel is er voor gewone mensen, niet alleen voor mensen die ervoor hebben gestudeerd. Maar verwacht niet dat je alles meteen zult snappen. Het gaat over God, dus jij wordt ook aangesproken, al zal je misschien niet alles direct begrijpen. Onderstreep, markeer, schrijf in de kantlijn, stop briefjes achterin, vergelijk de ene paragraaf met de

andere, lees ook wat er verder staat geschreven dan alleen die ene tekst of dat ene hoofdstuk, lees over de historische achtergrond en probeer wat je leest dan toe te passen in jouw eigen 237 Johannes 5:39-40 (GN). 194

leven. Laat je verrassen door de gedachten die bij je bovenkomen als je het herleest.

Vraag of de heilige Geest je wil leiden om de dingen die je hebt gelezen te gebruiken in je gesprek met God. Het zal je liefde voor God laten groeien, maar je ook berouw en bekering geven om de fouten die je in het verleden hebt gemaakt, uitbundige vreugde, energie om aan de slag te gaan, een gevoel van vrede omdat je weet dat je mag zijn wie je bent, hoop voor de toekomst, naastenliefde en de behoefte om God nog beter te leren kennen. Het maakt je vergevingsgezind naar anderen en helpt je anderen te begrijpen. Het geeft je de moed om de strijd tegen het kwaad aan te gaan. Je durft God te vragen om een wonder, om kracht en doorzettingsver-

‘God, ik ben bang. Wat zal er gebeuren als ik voor u kies en het blijkt allemaal niet waar te zijn? Is dit soms een trapezenummer in het circus? En is er dan ook een vangnet?

Om over na te denken

Mijn gebed

mogen — noem maar op. Je bent tenslotte verbonden met God!

Waarom lees je de Bijbel? En hoe?

195

Go for it!

in verbinding

Het kan zijn dat je God hebt leren kennen omdat je ouders of andere belangrijke mensen uit je omgeving je zo hebben opgevoed. Maar als je dit boek zelf leest, ben je waarschijnlijk ook oud genoeg om zelf een relatie met God aan te gaan. Het kan zijn dat je God door anderen hebt ontmoet, maar nu moet je hem zelf leren kennen. Dat betekent natuurlijk niet dat je alles wat je geleerd hebt overboord moet zetten en weer van voren af aan moet beginnen. Maar het betekent wel dat je, als je een eigen geloof wilt opbouwen, nu moet gaan werken aan

eigen, directe relatie met God.

een

Lees zelf je Bijbel. Vertrouw niet meer alleen op wat anderen zeggen. Neem geen genoegen met het feit dat je iemand kent die in verbondenheid met God leeft, wanneer je ook de mogelijkheid hebt om je eigen relatie met hem op te bouwen. Leer en spreek met anderen over God, maar zorg er ook voor dat je zelf tijd met hem doorbrengt. Lees wat hij jou te zeggen heeft. Bespreek met

Nu moet je God zelf leren kennen

hem wat jou bezighoudt. Luister naar wat hij je wil vertellen. Stel je open voor zijn aanwezigheid. Door de Bijbel te bestuderen, verruim je je geest — het geeft je meer diepgang. De omgang met God maakt je een beter mens, het maakt duidelijk wat je doel in het leven is. Wanneer je je openstelt voor zijn aanwezigheid, zul je merken dat

je hem steeds beter gaat begrijpen en hem steeds meer gaat waarderen — om wat hij voor jou heeft gedaan, om wat hij nu voor je doet en om wat hij in de toekomst nog voor je zal doen. Je zult merken dat je je steeds meer aan zijn wil zult conformeren in plaats van te vragen of hij jouw ideeën wil zegenen.

Er komt een moment dat je in het diepe moet springen. Vertrouwen is gebaseerd op eerdere ervaringen of op blinde wanhoop. In de Bijbel vind je beide aspecten terug. God wil dat ons vertrouwen in hem groeit. Je zou dat geloof kunnen noemen. God kan ervoor zorgen dat het

196

gebeurt, maar jij moet het aandurven. ‘Zonder geloof is het onmogelijk God vreugde te geven; wie hem wil naderen moet immers geloven dat hij bestaat, en wie hem zoekt zal door hem worden beloond.’238 Deze aanmoediging om God te vertrouwen komt rechtstreeks uit de Bijbel: ‘Dus, vrienden, wij kunnen nu dus — vol vertrouwen — het heiligdom binnengaan tot God.’ Jezus heeft met zijn bloed het pad voor ons vrijgemaakt en staat als onze priester voor God.

Laten we dus gaan — vol vertrouwen, in de veronderstelling dat we zonder iets te hoeven verbergen voor God kunnen verschijnen. Laten we vasthouden aan de beloftes die ons tot steun zijn geweest. Hij zal zijn belofte nakomen.’239 Kunnen we God leren kennen? Natuurlijk! Kunnen we hem helemaal begrijpen? Nog niet. Is het de moeite waard? Absoluut!

‘God, ik wil met u verbonden zijn. Niet als een verplicht boek op mijn boekenlijst. Ik wil u!

Om over na te denken

Mijn gebed

238 Hebreeën 11:6. 239 Vrij naar Hebreeën 10:19-23.

Wanneer heb jij serieus geprobeerd om rechtstreeks met God verbonden te zijn?

197

in verbinding

198

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v d

o g t ) e n e m r n e e t t is a u r p en l ( 199

in verbinding

200

Op de ĂŠĂŠn of andere manier kon het verliefde stelletje niet genoeg van elkaar krijgen. Wat ze aan elkaar vertelden scheen niet bijzonder interessant of diepzinnig te zijn, maar voor hen had het betekenis. De rest van de wereld bestond niet meer voor ze. Alles wat de

ander deed of zei was geweldig. Voorbijgangers die hen zagen zoveel openlijke genegenheid, maar dat scheen het verliefde stel niet te deren. Het ging niet om de woorden die zij spraken. De klank van hun stem was natuurlijk ook belangrijk, maar vaak leek het wel alsof ze maar wat voor zich uit bazelden. Het ging om iets anders, iets waar je maar moeilijk je vinger op kon leggen. Het was meer dan alleen maar dan een romantisch gevoel hoewel dat natuurlijk wel meespeelde. Op de momenten dat zij niet bij elkaar konden zijn, waren de kaartjes, de briefjes en de cadeautjes waardevoller dan het geld of de tijd die het kostte om die te maken Het was alsof zij een eigen leven leidden. En gelukkig was er de technologische vooruitgang! Nu waren er zoveel meer mogelijkheden om met elkaar te praten, ook als ze niet bij elkaar waren. Er gaat niets boven bij elkaar zijn. En wanneer je even niet bij je geliefde kan zijn, zijn er altijd wel creatieve manieren te vinden om elkaar te laten weten wat je voor elkaar voelt. Zo werkt het nu eenmaal in de liefde. Verbaast het je dan dat het beeld van een geliefde de meest gebruikte metafoor is in de Bijbel om de relatie tussen God en zijn volk te beschrijven? Laten we het daar eens over hebben!

praten met god (en luisteren)

keken enigszins gegeneerd de andere kant op bij het zien van

201

Voortdurend in gesprek

in verbinding

God heeft altijd met ons in contact gestaan. Hij spreekt tot ons door de natuur, door de Bijbel, door ‘toevallige gebeurtenissen’, door het getuigenis van anderen en niet in de laatste plaats door Jezus. God blijft voortdurend met ons in gesprek. De heilige Geest verfrist Gods boodschappen in onze geest en maakt dat wij en de wereld om ons heen ze kunnen verstaan. God wil met ons in contact staan — nu! Al zolang er mensen zijn, is de mens op zoek naar manieren om met het bovennatuurlijke in contact te komen. Bedevaarts tochten en offers, gezangen en rituelen, spirituele bijeenkomsten en astrologie; het zijn allemaal wanhopige pogingen om gehoor te vinden bij de Almachtige. Maar wij hebben toegang tot God zonder omwegen. Het gebed stelt ons in staat rechtstreeks met hem te spreken. Zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament wordt van God gezegd dat hij liever dichtbij ons is dan in een verre hemel, aan de andere kant van een oceaan of van ons afgesneden door Christus’ dood. God laat zich kennen als een God van nabijheid, binnen handbereik, zelfs op onze lippen en in onze harten.240 Misschien zijn er mensen die beweren dat ons gebed echt niet door het plafond heen kan breken. Wees dan gerust. Dat is ook niet nodig — God

vlakbij jou.

In gebed onverbre kelijk verbonden met God

is immers

Misschien vind je het idee dat het gebed eigenlijk net zoiets is als tegen een goede vriend praten nogal onrealistisch. Een face-to-face gesprek met een onzichtbare God vraagt immers veel meer van ons geloof dan een gesprek met een menselijke vriend die je kan zien en aanraken. God is weliswaar mens geworden, maar dat was tweeduizend jaar geleden en toen waren wij er nog niet. De Bijbel

nodigt ons dan wel uit om God ‘vader’ te noemen, maar de voorbeelden van zijn macht en gezag geven toch een beeld van hoe ver boven de mens is verheven.241 Wanneer je immers met 240 Deuteronomium 30:11-14. Zie ook Romeinen 10:6-8. 241 Zie o.a. Romeinen 8:15. Abba is het Hebreeuwse woord voor vader of pappa. 202

een vriend in gesprek bent, verwacht je zo nu en dan een hoorbare reactie, toch? Het gebed mag dan wel een realiteit zijn, begrijpen hoe het werkt blijft een fikse opgave. Maar eigenlijk is bidden veel meer dan een gesprek voeren met een goede vriend. Het gebed gaat namelijk over de nabijheid van God. Wij kunnen op elk moment tot God

Menselijke vrienden zijn niet altijd beschikbaar, maar God wel. In het gebed worden gaan.242

God en de mens op onverbrekelijke manier met elkaar verbonden. Daar kan geen modern communicatiemiddel tegenop. Dat is nu precies wat ‘een gebed zonder einde’ betekent.243 Wil je graag dat God met je spreekt? Lees dan in de Bijbel wat hij je te zeggen heeft. Kijk naar de natuur. Stel je open voor de aanwezigheid van de heilige Geest. Die leidt je tot de waarheid en zorgt ervoor dat jij altijd naar God kunt komen. En zo ben je veel nauwer met God verbonden dan met welke menselijke vriend ook.244

‘God, waar bent u? Ik wacht tot ik zeker ben van uw aanwezigheid en van uw antwoord.’

Om over na te denken

Mijn gebed

242 Johannes 16:23. 243 1 Tess. 5:17. 244 Johannes 16:7-15.

Hoe lijkt praten met God op praten met een ‘gewone’ vriend? Zijn er ook verschillen?

203

Jezus’ voorbeeld

in verbinding

Jezus bidt. Dat lijkt misschien raar — God

spreekt.

die met God

Maar is het niet logisch dat ‘God op aarde’ con-

tact houdt met ‘God in de hemel’? Geen wonder dat Jezus tot zijn vader bidt: ‘Uw wil geschiede, zowel in de hemel als op aarde.’245 Omdat je een kind van God bent, bevat de communicatie tussen jou en God dat unieke, goddelijke element van de heilige Geest, waardoor je, terwijl je nog op aarde bent, verbonden kunt zijn met de hemel. ‘En daarbij komt ook de Geest onze zwakheid te hulp. Want wij weten niet wat en hoe we moeten bidden, maar de Geest zelf pleit voor ons bij God met verzuchtingen waarvoor geen woorden te vinden zijn. En God, die ons hart doorgrondt, weet wat de Geest zeggen wil. Want de Geest pleit bij God voor de gelovigen in overeenstemming met Gods wil.’246 Het gebed functioneert als een lijn waardoor de communicatie tussen de hemel en de aarde (en vice versa) plaatsvindt. Wanneer Jezus voor een moeilijke opgave stond of een belangrijke beslissing met verstrekkende gevolgen moest nemen, trok hij zich terug om

Het gebed is twee richtings verkeer

te bidden.247 Het gebed had een vaste plek in zijn leven. De Bijbel vertelt ons ook over de keren dat Jezus zijn leerlingen meeneemt om te bidden.248 Voordat hij Lazarus uit de dood opwekt, bidt Jezus in het openbaar voor het welzijn van de toehoorders. ‘Hij [Jezus] keek omhoog en zei: “Vader, ik dank u dat u mij hebt verhoord. U verhoort mij altijd, dat weet ik, maar ik zeg dit ter wille van al die men-

sen hier, opdat ze zullen geloven dat u mij gezonden hebt”.’249 Jezus maakte het gebed tot een vast onderdeel in zijn leven en 245 Matteüs 6:10. 246 Romeinen 8:26-27. 247 Bijvoorbeeld, toen hij zijn leerlingen koos (Lucas 6: 12-16), toen hij moest reageren op de menigte die hem tot koning wilde kronen (vergelijk Matteüs 14:22-23 met Johannes 6:15), en vlak voordat hij gekruisigd zou worden (Marcus 14:35-38). 248 Lees bijvoorbeeld Lucas 9:28; 22:39-46. 249 Johannes 11:41-42. 204

wij zouden er goed aan doen zijn voorbeeld te volgen. Hij is immers ons Voorbeeld. Het gebed maakt Gods verbinding met ons tot tweerichtingsverkeer. En wij hebben deze verbinding net zo hard nodig als Jezus. Het maakt niet uit of je ‘goed’ kunt bidden; Jezus vond bidden en samen bidden belangrijk om de duivel op afstand te houden. Wanneer wij bidden ‘in Jezus’ naam’, zeggen we eigenlijk

‘ik ben familie van Jezus.’ En wanneer wij deel

uit maken van zijn familie, geeft ons dat bepaalde rechten en plichten. Of we nu vragen om kracht, wijsheid, inzicht, een doel, barmhartigheid, acceptatie, hoop of geborgenheid — wanneer wij het bidden ‘in Jezus’ naam’ beklemtonen we even dat we bij Jezus horen. We laten zien dat wij graag deel van deze familie willen zijn, dat wij die willen vertegenwoordigen, eren en dienen. Gebruik het ‘in Jezus’ naam’ alleen als je ook echt als

‘Heer, leer mij hoe ik kan bidden.’

Om over na te denken

Mijn gebed

zijn volgeling herkend wilt worden.

Op welke manier is Jezus jouw voorbeeld als het om bidden gaat?

205

Het ‘Onze Vader’

in verbinding

‘Onze Vader die in de hemel is. Uw naam worde geheiligd.’250

Ken je ook de rest van het gebed uit je hoofd? Hier volgt een verkorte versie: ‘God. U bent geweldig. Uw wil staat op de eerste plaats. Zorg alstublieft voor ons. Maak ons een instrument van uw vergeving. Wij hebben uw hulp nodig. God, u bent geweldig.’251 Hier volgt een andere, moderne en meer traditionele vertaling van het Onze Vader: ‘Onze Vader in de hemel. Help ons uw naam hoog te houden. Kom en maak uw koninkrijk zichtbaar, zodat iedereen op aarde u zal gehoorzamen, net zoals u in de hemel wordt gehoorzaamd. Geef ons ons dagelijks voedsel. Vergeef wat wij verkeerd hebben gedaan, net zoals wij anderen zullen vergeven. Bewaar ons voor verleidingen en bescherm ons tegen het kwaad. Want van u is het koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen.’252 We kunnen dit gebed opzeggen zonder erbij na te denken. Maar dan hebben we Jezus eigenlijk niet goed begrepen toen hij ons dit gebed gaf: ‘Bij het bidden moeten jullie niet eindeloos voortprevelen zoals de heidenen, die denken dat ze door hun

Zeggen wat we op ons hart hebben

overvloed aan woorden verhoord zullen worden.’253 Misschien moeten we maar gewoon zeggen wat we op ons hart hebben. Jezus zegt: ‘Jullie Vader weet immers wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen’254 Maar als God al weet wat

waarom zouden we dan nog moeten bidden? Allereerst we nodig hebben,

helpt het gebed degene die bidt. En als je verder nadenkt, zul je ontdekken dat het gebed een voortzetting is van het gesprek tussen God en jou. Net zoals de slagaders het lichaam van voedingsstoffen voorzien, zo voedt het gebed je relatie met God. 250 Het gehele ‘Onze Vader’ vind je in Matteüs 6:9-13. 251 Een eigen, verkorte parafrase van de schrijver. 252 Overgenomen van Matteüs 6:9-13. 253 Matteüs 6:7. 254 Matteüs 6:8. 206

In het gebed zijn kwaliteit en kwantiteit niet belangrijk. Het gaat er niet om hoe vaak je bidt of hoe lang. Het doet er niet toe hoeveel mensen er bidden of op welke manier dit gebeurt. Vergeet niet dat hij al weet wat ons bezighoudt. Hij denkt al aan ons voordat wij het hem hebben gevraagd! Ons gebed komt echt niet opeens bovenaan één of andere denkbeeldige lijst terecht door bijzondere vormen van gebed te gebruiken of door te proberen indruk op anderen te maken met onze mooie woorden. De heilige Geest ontfermt zich over onze gebeden en maakt ze hemels op een manier die ons nooit zou lukken.255 En dan zal, uiteindelijk, ons gebed ons eigen ‘Onze Vader’ worden!

‘Jezus, hoewel u al weet wat ik u ga vertellen, toch hoop ik dat mijn gebed mij helpt om te zien wat waar is.’

Om over na te denken

Mijn gebed

255 Zie Romeinen 8:26-28.

Wanneer heb jij het ‘Onze Vader’ gebeden? Wanneer is je gebed ook het gebed van jouw Vader geworden?

207

Waar? Wanneer?

in verbinding

Wanneer kunnen we bidden? Wat zorgt ervoor dat we bidden? Wanneer zouden we moeten bidden? Het verlangen om te bidden komt van God. Ieder gebed is eigenlijk een reactie op een initiatief van zijn kant. Gebeden kunnen beleefd zijn, of boos, smekend, onderhandelend, rustig, wanhopig, welsprekend of zonder woorden. God hoort ze allemaal.

De meest voorkomende gebeden zijn onze dagelijkse gebeden — voor het eten, voordat we gaan slapen, of als we opstaan. En er zijn natuurlijk ook de ‘SOSgebeden’ wanneer we in nood zitten en we niet meer kunnen uitbrengen dan een vorm van ‘Help!’ Een overvolle agenda is de grootste vijand van het gebed. Het berooft ons van onze communicatie met God en het verstoort zijn nabijheid. Dat we God boven aan ons lijstje zetten van dingen die onze aandacht moeten hebben, wil nog niet zeggen dat we daar dan ook mee beginnen. Goede voornemens vallen opeens weg wanneer ‘dringende zaken’ onze aandacht opeisen en voorrang krijgen boven zaken die echt belang-

Wanneer we vervolgens aan God geven wat er nog over is, is dat meestal bar weinig. rijk zijn.

Wanneer

alleen

maar

vaste

momenten bidden, missen we Gods

Een over volle agenda is dé v ijand van het gebed

voortdurende aanwezigheid in ons leven. Maar wanneer we alleen maar met God spreken als we daar behoefte aan hebben, missen we zijn constante nabijheid. Bidden hoeft niet een kwestie te zijn van: of alleen op vaste tijden of alleen maar in een opwelling. De echte waarde van het gebed ervaar je pas als het een zaak wordt van en – en. Hetzelfde geldt ook voor persoonlijke

gebeden en bidden met een groep mensen, op een plek waar niemand je hoort en bidden in het openbaar — we hebben beide vormen nodig. Er zijn mensen die regelmatig zelf bid-

208

den, maar die geen behoefte voelen hun gebed in het bijzijn van anderen uit te spreken, althans, niet hardop. Misschien zijn ze bang dat mooie woorden hun oprechtheid in de weg staan of durven ze niet voor hun persoonlijke relatie met God uit te komen. Maar op deze manier wordt God beperkt tot iets clandestiens, zoals een heimelijke affaire met een geliefde. Zoek plekken die je in de sfeer brengen om te kunnen bidden; maak je eigen gebedsplek, ga naar een plek waar een groepje gelovigen samenkomt om te bidden of ga naar een kerk waar het gebed een belangrijke rol speelt.

bidden. Een

Je kunt overal

gebed kan de meest ‘goddeloze’ plek omto-

veren tot een ‘hemelse’ plek, want God is daar aanwezig en je

‘Jezus, ik vind rust in uw vrede, lach om uw gevoel voor humor, verbaas me over uw timing, voel me beroerd als ik de ellende om me heen zie, verzet mij tegen het onrecht, zing om u te eren, en sla een arm om iemand heen die troost nodig heeft. Het is goed om met u verbonden te zijn.

Om over na te denken

Mijn gebed

bent met hem verbonden.

Bid jij op vaste tijden? Wanneer? Waar bid jij?

209

Probeer het eens zó

in verbinding

Wanneer we nadenken over wat we willen bidden, hebben de meeste onderwerpen te maken met deze twee werkwoorden — vragen en bedanken. Er zijn zelfs mensen die een lijstje maken. Die lijst is dan verdeeld in twee kolommen: ‘gebedsvragen’ en ‘antwoorden.’ Weer anderen bidden in de vorm van een dagboek. Aan welke kolom besteed jij het meeste tijd — vragen of bedanken? Mensen die kritiek hebben op een dergelijke vorm, vergeten dat God als geen ander kan voorzien in onze vragen en behoeftes. (Zelfs het Onze Vader kan verdeeld worden in vragen en dank-

Een kabouter of Sinterklaas zal misschien alles geven wat we vragen, maar zeggingen.)

God maakt bewuste keuzes wanneer en op welke manier hij onze gebeden beantwoordt. Daarbij komt dat God (in tegenstelling tot allerlei denkbeeldige wensvervullers), weet wat het beste voor ons is. ‘Wees over niets bezorgd, maar vraag God wat u nodig hebt en dank hem in al uw gebeden. Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren.’256 Soms kan het helpen om tijdens het bidden een bepaalde volgorde aan te houden, zoals hier in het Engelse anagram ACTS:

Adoration — prijs God om zijn goedheid en grootheid. Confession — vertel God wat er niet goed gegaan is en vraag of hij je wil vergeven.

Thanksgiving — vertel God waar je dankbaar voor bent. Supplication — vertel God wat je nodig hebt.

Of probeer anders deze eens:

Wow! — vertel God hoe hij jou steeds versteld doet staan; in een adembenemende storm of door de verschillende smaken die hij heeft geschapen.

Help — vraag om goddelijke hulp zoals zijn leiding bij een moeilijke keuze die je moet maken of bij het breken met een ongezonde, maar o zo hardnekkige, gewoonte.

Please — vertel hem wat je nodig hebt; misschien een nieuwe brommer, een andere houding jegens iemand die je niet kunt uitstaan, meer geduld of een kans om van Jezus te getuigen. 256 Filippenzen 4:6-7. 210

Er zijn ook mensen die het gemakkelijker vinden om met God te praten wanneer zij een tekst of een tekstgedeelte uit de Bijbel lezen als Gods boodschap aan hen. Vervolgens bidden zij hun antwoord aan God in de vorm van een overdenking. Weer anderen nemen bestaande gebeden en voegen daar hun eigen opmerkingen, vragen en momenten van stilte aan toe. Muziek kan een functie hebben: het kan een middel zijn om Gods boodschap beter te begrijpen maar het kan ook een manier zijn om tot God te bidden.

Je kunt ook een eindje gaan wandelen. Stel je open voor de energie die een gesprek tussen jou en God kan losmaken. Bid voor de mensen die je onderweg tegenkomt, voor wat er zich afspeelt in de huizen die je passeert, of bedank God gewoonweg voor alles wat er is. Let goed op de dingen om je

â&#x20AC;&#x2DC;God, u bent geweldig! Ik weet dat ik gisteren weer in mijn oude fouten ben vervallen. Wilt u mij alstublieft vergeven? Ik wil u bedanken voor de manier waarop ons voetbalteam reageerde toen we gisteren onze wedstrijd verloren. Help mij om opnieuw te bepalen wat belangrijk is in mijn leven, want als ik mijn partner mag geloven, heb ik het weer veel te druk. Ik vertrouw op u!â&#x20AC;&#x2122;

Om over na te denken

Mijn gebed

heen en vertel God welke gedachten bij je opkomen.

Iemand komt naar je toe en vraagt je uit te leggen hoe je eigenlijk moet bidden. Wat zeg jij?

211

Antwoorden

in verbinding

Er is niets dat ons zo blij maakt als een antwoord op onze gebeden — tenminste, als we krijgen wat we hebben gevraagd. Bijvoorbeeld: iemand bidt om een nieuwe scooter en dan,

Zo iemand zal zeggen dat zijn gebed verhoord is. op een onverwacht moment, krijgt hij ook een scooter.

In de Bijbel vinden we veel manieren waarop een gebed kan worden verhoord. ‘Daniël ging naar huis, bracht zijn vrienden Chananja, Misaël en Azarja op de hoogte en vroeg hun de God van de hemel te smeken zich barmhartig te tonen en het mysterie [de droom van Nebukadnessar] te onthullen, zodat hij en zijn vrienden niet met de rest van de wijzen van Babylonië ter dood zouden worden gebracht. Het mysterie werd aan Daniël onthuld in een nachtelijk visioen. Daarop prees hij de God van de hemel.’257 De profeet Elisa bidt dat de ogen van zijn dienstknecht geopend zullen worden, zodat hij kan zien hoe Gods onzichtbare leger de vijand heeft omsingeld en de soldaten van het vijandelijke leger verblindt. Zijn gebed wordt verhoord. Even later bidt hij voor de genezing van de vijandelijke soldaten en ook dat gebeurt!258 We horen nog echo’s van dit verhaal in het leven van Jezus, wanneer hij de blindgeboren man geneest en vervolgens op de farizeeën en

Er is niets dat ons zo blij maakt als een antwoord

schriftgeleerden reageert: ‘Ik ben in de wereld gekomen om het oordeel te vellen. Dan zullen zij die niet zien, zien en zij die zien, zullen blind worden.’259 Er zijn maar weinig dingen die werkelijk een antwoord op ons gebed kunnen zijn. Maar wat gebeurt er als er helemaal geen antwoord komt? Hoe kunnen we het uitblijven van een reactie verklaren, zeker als er dan ook nog mensen getuigen dat

God hun gebeden wel heeft verhoord? Bijzondere voorbeelden genoeg. Een dierbare kan, ondanks de vele gebeden, toch over-

212

257 Daniël 2:17-19. Het hele verhaal vind je in Daniël 2:1-49. 258 Je vindt dit wonderbaarlijke verhaal in 2 Koningen 6:8-23. 259 Johannes 9:39.

lijden aan een slopende ziekte, terwijl een warhoofd die, op het moment dat hij een goede vriend wil bezoeken en voor de zoveelste keer zijn sleutels kwijt is, bijna sentimenteel kan verklaren: ‘En toen bad ik tot God en toen vond ik ze weer!’ Het voor de hand liggende antwoord is dat God ieder gebed beantwoordt, maar dat hij soms ook ‘nee’ zegt, of ‘niet nu.’ Maar dat antwoord bevredigt eigenlijk niet. In de bekende Bergrede zegt Jezus:

‘Vraag en er zal je

gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan.’

260

Wanneer je dit vers vluchtig

doorleest en niet nadenkt over de context waarin het staat, zou je denken dat hier de garantie wordt gegeven dat God ons alles geeft wat we vragen. Maar in de voorgaande verzen wordt gesproken over hypocrisie. God wil dat wij ons verlanglijstje veranderen in zijn verlanglijst. Dat vereist een voortdurende verbinding met God. En dat is precies waar het in het gebed over gaat.

‘Ik ben blij met de antwoorden op mijn gebeden. Er zijn gebeden die nog niet zijn verhoord, of die niet op de manier zijn verhoord die ik had gehoopt. Maar ik vertrouw op u. Ook al is dat soms best even slikken...’

Om over na te denken

Mijn gebed

260 Matteüs 7:7.

Heb je wel eens ervaren dat je gebed werd verhoord op de manier waarop je had gehoopt? Zijn er ook gebeden geweest die op een andere manier zijn verhoord dan dat je had gevraagd? Wil je daar iets over vertellen?

213

Het grote geheel

in verbinding

Een onvolwassen kijk op het gebed gaat vaak niet verder dan: ‘Geef mij ...’ en misschien af en toe een: ‘Dank

u wel.’ In

een volwassen gebed hoor je vaker woorden als: ‘Verander mij’ en een veelvuldig: ‘Dank u wel.’ Daarbij spreek je in een sfeer van afhankelijkheid waarbij God alle eer krijgt voor de dingen die zijn gelukt. Jezus gaat hierin tot het uiterste als hij, vlak voor zijn kruisiging, bidt: ‘Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt.’261 Tijdens de laatste momenten van zijn leven op aarde bidt Jezus op een andere manier dan hij gewoonlijk deed. Hij bidt voor de mensen die hem aan het kruis hebben geslagen: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’262 Als hij de zonde van de gehele wereld op zich neemt, bidt hij: ‘Mijn God, mijn God, waarom heeft u mij verlaten?’263 En zijn laatste gebed toont ons het ideaalbeeld. Jezus roept: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest,’ en dan blaast hij de laatste adem uit.264 In ons gebed kunnen wij spreken over alles wat ons bezighoudt. Maar als we alleen maar voor onszelf bidden, zijn we snel door onze gebedsstof heen. Wanneer wij ons

Het gebed kan ons een andere wer kelijkheid laten zien

leven in dienst van onze naasten stellen, kan dat veel aan onze gebeden toevoegen. Het ontwikkelen van onze sociale vaardigheden helpt niet alleen de relaties met onze medemens te verbeteren, maar kan ook ons gebedsleven verrijken! Het gebed kan ons dus een andere werkelijkheid laten zien.

Twijfel je nog?

Lees dan eens wat de Bijbel hierover zegt: ‘Trek de wapenrusting van God aan om

stand te kunnen houden tegen de listen van de duivel. Onze strijd is niet gericht tegen mensen maar tegen hemelse vorsten, de heersers en de machthebbers van de duisternis, tegen de kwade geesten in de hemelsferen. Neem daarom de wapens 261 Matteüs 26:39. 262 Lucas 23:34. 263 Marcus 15:34. 264 Lucas 23:46. 214

van God op om weerstand te kunnen bieden op de dag van het kwaad, om goed voorbereid stand te kunnen houden.’ 265 God geeft ons geen raketten of machinegeweren. Hij wapent ons met waarheid, rechtvaardigheid, vrede, geloof, verlossing, de Bijbel en de heilige Geest.266 ‘Bid en smeek voortdurend en bij elke gelegenheid, geleid door de Geest. Daartoe moet u waakzaam zijn en zonder ophouden God smeken voor allen die hem toebehoren.’267 Pieker niet langer over hoe gebrekkig je gebedsleven is; bid gewoon! Het wordt er zeker niet beter op als je niet bidt. Begin het gesprek en blijf in gesprek. Probeer niet op een manier te bidden die eigenlijk niet bij je past; bid gewoon zoals jij bent. Hoe vaker je bidt, des te beter leer je het en des te meer wil je het doen. Gods boodschap voor jou is: ‘Zeg het maar.’

‘Heer in de hemel, kom in mijn leven, in mijn omgeving, in de grote wereld, en ver daarbuiten! ‘Uw koninkrijk kome, uw wil geschiede’ — overal!’

Om over na te denken

Mijn gebed

265 Efeziërs 6:11-13. 266 Zie Efeziërs 6:14-17. 267 Efeziërs 6:18 (GN).

Zijn er ook dingen buiten jouw eigen wereldje waarvoor je bidt? Voor wie en/of voor wat dan?

215

in verbinding

216

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v g

a m n e l e f twij

217

in verbinding

218

‘Jongens, de lessen beginnen altijd als de bel heeft geklonken,’ zei de leraar tegen zijn leerlingen. ‘Ik garandeer u vijf procent meer winst dan u normaal zou krijgen,’ pochte de sluwe zakenman.

‘Morgenochtend vallen er enkele zware regenbuiten, die in de loop van de middag wat minder zullen worden,’ voorspelde de weerman op het journaal. ‘Ik zal je nooit kwetsen,’ fluisterde de loverboy in het oor van zijn nieuwe vriendin. ‘Als je je leven aan Jezus geeft, zul je ontdekken dat alles veel beter gaat. Je zult veel meer vrienden krijgen,’ beloofde de predikant. ‘Ik heb nooit van je verlangd dat jij net als je oudere broer bent,’ verzekerde de teleurgestelde ouder. ‘Als je ook maar één stap verdergaat, schiet ik je kop eraf,’ dreigde de bendeleider. ‘Natuurlijk ben je altijd welkom in ons huis,’ zei de moeder op

Welke van bovenstaande uitspraken geloof je? Aan welke twijfel je? Wat heb je nodig om het zeker te weten? Wat moet er gebeuren voordat je de belofte, die zo veel mensen hebben gedaan, kunt geloven — ‘Ik kom terug’?

twijfelen mag

afgemeten toon tegen het nieuwe vriendinnetje van haar zoon.

219

Ben jij het echt?

in verbinding

Hoeveel geloof heb je nodig om te geloven dat jij zelf bestaat?

Hoeveel geloof heb je nodig om te geloven dat je beste vriend bestaat? Dat kan afhan-

gen van hoe vaak jullie elkaar zien of spreken. Als je elkaar net hebt gesproken, is het gemakkelijker te geloven dat je beste vriend leeft. Maar als jullie elkaar uit het oog zijn verloren, kan het zijn dat je aan zijn bestaan twijfelt. Maar dat hoeft nog niet te betekenen dat je beste vriend niet meer bestaat. Je bent er alleen minder zeker van, omdat je geen direct bewijs meer hebt. En hoe zit het dan met geloven dat God bestaat? Heb je nog steeds contact met hem? En zo ja, hoe vaak dan? En hoe weet je zeker dat het God is? Het kan zijn dat je aan Gods bestaan twijfelt, maar dat betekent nog niet dat hij niet bestaat. Misschien ben je minder zeker van je zaak, omdat je geen direct bewijs hebt dat hij er daadwerkelijk is.

Er zijn mensen die denken dat geloof en twijfel elkaar uitsluiten. Als je het een hebt, kunt je niet het andere hebben. Geloof heeft een bepaalde hoeveelheid bewijs nodig, anders leef je in een droomwereld. Door te twijfelen zet je vraagtekens bij iets dat misschien waar gebeurd is of wat nog moet komen. Is de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog echt gebeurd? Zijn er werkelijk mensen op de maan geweest? Is God echt wel naar de aarde gekomen in de

Geloof zon足 der twijfel is geen geloof meer

persoon van Jezus? Er is genoeg bewijs om deze vragen bevestigend te beantwoorden, maar als je goed zoekt, zullen er zeker ook argumenten zijn te vinden die het tegendeel lijken te bewijzen.

Je hebt geloof nodig om, ondanks je twijfel, toch te blijven geloven. Geloven zonder twijfel is geen geloof meer, dat is zeker

weten. Misschien moet je hier even over nadenken, maar als iets boven alle twijfel is verheven, is er ook geen reden meer om te geloven.

220

Een voorbeeld. Je krijgt een brief waarin staat dat een vriend die je al heel lang niet meer hebt gezien morgen bij je op bezoek wil komen. Geloof je dat dit zal gebeuren? Je hebt voldoende aanleiding om te twijfelen. Jullie hebben immers al tijden niets meer van elkaar gehoord. En stel nu dat deze brief niet van je vriend afkomstig is? Tussen nu en morgen kan nog van alles gebeuren. Maar om te denken dat het ook werkelijk gaat gebeuren, moet je erin geloven. Als je vriend de volgende dag inderdaad bij je op de stoep staat, heb je dat geloof niet langer nodig; de veronderstelling is werkelijkheid geworden — een feit. Maar als je vriend niet komt, dan zal het best lastig zijn om zijn brief een volgende keer wel te geloven. Om te blijven geloven als de twijfel groeit, heb je een groeiend geloof nodig. Geloof kan niet zonder twijfel.

‘God, ik geloof in u, maar ik heb ook mijn twijfels. Ik waag het er echter toch op u te vertrouwen, omdat er genoeg redenen zijn om het wel te doen. Ik zou wel gek zijn om u te laten lopen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

Integendeel, geloof en twijfel gaan samen.

Is het je wel eens overkomen dat je in iemand of iets geloofde, en toch ook je twijfels had?

221

God: ja of nee?

in verbinding

Stel dat God je een boodschap stuurt waarin hij zegt dat hij je wil ontmoeten. Zou je dat dan geloven? Je zult waarschijnlijk zo je twijfels hebben. Maar heb je ook redenen om het te geloven? Weliswaar sluit geloof twijfel niet uit, maar het is niet zo dat twijfel automatisch tot geloof leidt.

Sceptici lijken aan alles te twijfelen.

Helaas

stopt hun onderzoek vaak wanneer zij op bewijs stuiten dat eerder hun geloof dan hun ongeloof ondersteunt. Zij zijn tevreden met hun twijfel. Zij wijzen het geloof, dat hun ongeloof zou kunnen overtroeven, af. Wanneer wij al onze vragen beantwoord willen hebben voordat wij ons aan God overgeven, zullen we nooit een geloofsrelatie met God hebben. ‘Voordat een mens tot God nadert, moet hij twee dingen geloven: allereerst dat God bestaat en ten tweede dat het de moeite waard is om hem te zoeken.’268 Ooit zullen we God zelf zien.269 Je hoeft dan niet meer te geloven dat hij bestaat — hij staat dan immers vlak voor je neus! Maar je hebt geloof nodig om nu een verbinding met hem aan

Er is reden tot geloof en tot twijfel

te gaan. Dat betekent dat je moet geloven tegen alle twijfel in. Onderzoek dus alles en pas op voor mensen die je alleen maar één kant van de zaak willen laten zien.

Op deze aarde bestaan goed en kwaad naast elkaar. Daarom is er reden tot geloof en tot twijfel. Is er in jouw leven bewijs

om in God te geloven? En als je verder kijkt dan alleen jouw leven? Er zijn mensen die genoeg redenen hebben om in God te geloven en dat toch niet doen. Anderen hebben weer een groot aantal redenen om aan zijn bestaan te twijfelen en toch geloven zij — misschien wel met een heel groot geloof.270 En zal de

268 Vrij naar Hebreeën 11:6: ‘Zonder geloof is het onmogelijk God vreugde te geven; wie hem wil naderen moet immers geloven dat hij bestaat, en wie hem zoekt zal door hem worden beloond.’ 269 Zie o.a. Romeinen 14:10; 1 Korintiërs 13:12; 2 Korintiërs 5:10. 270 In Hebreeën 11 vind je een aantal voorbeelden van mensen met een groot geloof, vooral in vs. 8-10. 222

optimist altijd in God blijven geloven en zal de pessimist hem altijd betwijfelen? Een wonder, een persoonlijke ontmoeting met God of een inspirerende omgeving; het zouden allemaal redenen kunnen zijn om in God te geloven. Daarentegen kunnen natuurrampen, het niet ervaren van God in je leven of een goddeloze omgeving, ertoe leiden dat je denkt dat God niet bestaat. In beide gevallen is dus geloof nodig — en in beide gevallen is er ruimte voor twijfel. Tot welke conclusies leiden de bewijzen die jij in handen hebt? Waar geloof jij in? Wanneer God ons vraagt in hem te geloven doet hij dat niet zonder ons daarbij voldoende bewijs te geven. Maar er zal altijd ruimte zijn om te twijfelen. Geloven in God zonder ooit te twijfelen, is geen geloof. Een gelovige zal altijd ook zijn twijfels

‘God, zelfs als het moeilijk is, wil ik u vragen mijn geloof te laten groeien. Zo kan ik een volwassen gelovige worden.’

Om over na te denken

Mijn gebed

hebben. En dat is ook niet gek: want twijfelen mag!

Wat vind je gemakkelijker: geloven in geloof of geloven in twijfels? Leg eens uit?

223

Ik snap het... bijna

in verbinding

Wees niet verbaasd als je God niet helemaal begrijpt.

tenslotte God en jij niet.

Hij is

Hoe meer je van hem

weet, des te meer besef je dat er nog zo heel veel is dat je niet weet. Wanneer je in een klein zwembadje zit, kan je je niet voorstellen hoe het is om in een oceaan te zwemmen. Wantrouw mensen die zeggen dat ze alles weten. Vaak weten ze maar bar weinig. Ze hebben het alleen niet door! Je kunt best waarderen wat je weet en toch doorgaan met het vergaren van kennis. Een dergelijke levenshouding hoort bij iemand die openstaat voor meer, in tegenstelling tot een arrogante insteek. ‘Mijn plannen zijn niet jullie plannen, en jullie wegen zijn niet mijn wegen – spreekt de Heer. Want zo hoog als de hemel is boven de aarde, zo ver gaan mijn wegen jullie wegen te boven, en mijn plannen jullie plannen.’271 Is het niet logisch dat God ons bevattingsvermogen te boven gaat? Als hij dat niet zou doen, zou hij maar een kleine god zijn. Wie zou er zo’n miezerige god willen aanbidden? Waarschijnlijk alleen maar degenen die hun god voor hun karretje willen spannen. We moeten zelf ervaren hoe God alles overstijgt en tegelijkertijd ook heel erg persoonlijk is!272

Het bizarre verhaal van Job laat zien hoe wij kunnen blijven geloven in momenten van twijfel.273 Kennelijk is niet alles te verklaren uit oorzaak en gevolg. Maar uiteindelijk begrijpt Job wie God is en zegt hij: ‘Ik weet dat niets buiten uw macht ligt en geen enkel plan voor u onuitvoerbaar is. Wie was ik dat ik, door mijn onverstand, uw besluit wilde toedekken? Werkelijk, ik sprak zonder enig begrip, over wonderen, te groot voor mij om te bevatten.’274 Job dacht dat God hem had verlaten. Hij worstelde met zijn twijfels met als resultaat dat zijn geloof groeide. 271 Jesaja 55:8-9. 272 Zie Job 38 en 39 voor een God die alles overstijgt. Voorbeelden van een persoonlijke God, lees 1 Koningen 19:3-13; Johannes 1:47-51. 273 Het verhaal van Job neemt een heel bijbelboek in beslag. Het verhaal staat vol met zegeningen en rampen. De discussies met God en de discussies over God lopen uit op Jobs verklaring dat hij onschuldig is, waarna hij God persoonlijk ter verantwoording roept. 274 Job 42:2-3.

224

Verwacht dus niet dat je van het ene op het andere moment een heldere, duurzame verbinding met God hebt. God geeft zich niet zomaar. Hij wil met je in verbondenheid leven, zoals in een huwelijk. Het is een verbond voor langere tijd, heilig, groeiend, veeleisend, dat leeft en zich ontwikkelt. Het is iets serieus en geen hobby of spelletje. God zegt: ‘Jullie zullen mij zoeken en ook vinden, als jullie mij tenminste met hart en ziel zoeken.’275 Je hoeft geen groot scepticus te zijn om vragen te vinden waarop geen antwoord is en details te ontdekken die niet met elkaar lijken te kloppen. Maar

afschrikken.

laat je daardoor niet

Kleine kinderen weten niet alles en toch

geloven zij. Zij vertrouwen op wat ze weten en niet op wat ze niet weten. ‘Wat verborgen is, behoort de Heer, onze God, toe; wat openbaar is, komt ons toe. Wij en onze kinderen dienen ons altijd te richten naar alle bepalingen van deze wet.’276

‘Ik geloof toch niet in een nep-god? Hoe goed moet ik u begrijpen om oprecht in u te geloven? In hoeverre kan ik hierbij op mijn gevoel vertrouwen?’

Om over na te denken

Mijn gebed

275 Jeremia 29:13. 276 Deuteronomium 29:28.

Hoeveel kennis moet je over God hebben om in hem te kunnen geloven? Hoe goed moet je God kennen om hem te kunnen vertrouwen?

225

Op zoek naar meer

in verbinding

Een kind kan God zelf ontdekken en in hem gaan geloven, maar dat is nog maar de eerste stap van een lange reis. Wanneer mensen God pas op latere leeftijd in hun leven toelaten, kunnen zij het gevoel hebben in geestelijk opzicht achter te lopen. Maar zij kunnen beter blij zijn dat er nu een verbinding is in plaats van te treuren over het feit dat die verbinding zo laat

groeit ook onze relatie met God niet gelijkmatig maar met sprongen. Daarbij komt dat dit leven tot stand is gekomen. Evenals in de meeste relaties,

niet meer dan een druppel in een emmer is vergeleken met het leven dat wij in de hemel zullen hebben. Er is dan genoeg tijd om bij te spijkeren en er zal altijd meer zijn om te ontdekken. Gelukkig is er meer, want anders zou de eeuwigheid erg veel op het aardse leven lijken. ‘Ik doe dat om hen te bemoedigen en in liefde bijeen te houden, en hen rijk te maken met een volledig inzicht. Dan zullen ze Gods geheim leren kennen, namelijk Christus. In hem liggen alle schatten van wijsheid en kennis verborgen.’277 Het maakt dus niet uit wat je fysieke leeftijd is, of

Een groeiend bewustzijn leidt eerder tot meer geloof

dat je geloof al volgroeid is; je bent nog maar net begonnen. Ga door! Je bent op de goede weg! Wie heeft er nooit een boek voor de tweede keer gelezen en was verrast door wat je bij de eerste keer allemaal over het hoofd had gezien? En wie heeft er nooit een belangrijke gebeurtenis herhaald en kwam tot de ontdekking dat het nu compleet anders was dan de eerste keer? Dit

geldt ook voor onze relatie met God. Een ander moment kan leiden tot een heel ander resultaat. Jij verandert tenslotte ook, dus sta niet verbaasd te kijken wanneer je visie op God en je ervaringen met hem ook veranderen. Door terug te keren naar je kindertijd — door ernaar te kijken vanuit het perspectief van een ouder iemand — kun je een heel nieuw idee over God krijgen. Sommige ouders ervaren dit als zij 277 Kolossenzen 2:2-3 (GN). 226

hun kinderen over God vertellen. De eenvoud van een kind, in combinatie met de verdieping van een volwassene, kan onvermoede gevoelens wakker maken en tot nieuwe inzichten leiden.

God biedt ons voldoende bewijs om in hem te kunnen geloven. Een groeiend bewustzijn van zijn aanwezigheid leidt er eerder dat we hem uitbundiger zullen loven dan dat we meer aan hem gaan twijfelen. ‘Zo heeft God alle mensen de gevangenen van hun eigen ongehoorzaamheid gemaakt om zich over allen te kunnen ontfermen. Hoe onpeilbaar is toch Gods rijkdom, wijsheid en kennis! Hoe ondoorgrondelijk zijn zijn beslissingen, hoe onnaspeurlijk zijn wegen! Want: Wie kent de gedachten van de Heer? Wie kan hem raad geven? Of wie kan vergoeding vragen voor wat hij God heeft gegeven? Want alles komt van God en alles bestaat door hem en voor hem. Aan hem de eer in eeuwigheid! Amen.’278

‘Toon me meer, verdiep mijn kennis, verbreed mijn horizon, vergroot mijn blijdschap, laat mijn vertrouwen groeien en versterk mijn geloof in u.’

Om over na te denken

Mijn gebed

278 Romeinen 11:32-36 (GN).

Wanneer maakte je relatie met God een groeispurt door?

227

hulpmiddel of hindernis?

in verbinding

De grote onderwerpen in de Bijbel vereisen geloof — onderwerpen zoals de schepping, hoe het kwaad in de wereld kwam, Gods leven op aarde in de persoon van Jezus, de wedergeboorte, de Drie-eenheid, eeuwigheid, genade, opstanding, de dood van Christus enzovoort. Omdat een aantal van deze onderwerpen moeilijk te begrijpen is, hebben mensen ervoor

Want zelfs het atheïsme vereist een zekere mate van geloof. Er zijn immers genoeg redenen om te twijfelen en te gekozen hun geloof op iets anders te baseren.

denken dat God niet bestaat. Wetenschappelijke ontdekkingen en doorbraken verbazen ons en sporen ons aan tot verder onderzoek. Lang gekoesterde ‘feiten’ worden als achterhaald beschouwd en vervangen door nieuwe feiten, die op hun beurt ook niet altijd even hard blijken te zijn als eerder werd gedacht. De wetenschap heeft niet het laatste woord; het is een tijdelijke, voorlopige conclusie. De Bijbel stelt ons voor vergelijkbare mogelijkheden en beperkingen. Hij is over een periode van meer de 1500 jaar en door verschillende schrijvers geschreven. We moeten de Bijbel dus niet lezen als een geloofsbelijdenis die nooit verandert. Er waren mensen die het Oude Testament als het Woord van God beschouwden en desondanks Jezus niet als de Messias herkenden. Ook wat de Bijbel betreft doen we dus ontdekkingen

Ga aan de slag met wat je wel begrijpt

en zijn er ontwikkelingen die in de loop van de tijd tot een beter verstaan van de tekst hebben geleid. Mensen die denken dat de ze de Bijbel niet kunnen vertrouwen, omdat er teveel dingen in staan die in hun ogen niet kloppen, zouden eens moeten nadenken over de bedrieglijke gevolgen van trots. Het feit dat we niet alles kunnen begrij-

pen wat in de Bijbel staat, betekent nog niet dat wij ons onzeker of aangevallen hoeven te voelen. Sommige gedeeltes gaan ons verstand te boven, in ieder geval op dit moment. Het is

228

mogelijk dat we op Gods Geest moeten wachten totdat hij de betekenis van deze teksten zal openbaren.279 Dit besef zou ons nederig moeten maken — als we dat tenminste toelaten. Mensen met een groot ego die weigeren zich aan God over te geven zullen altijd op zoek zijn naar mogelijkheden om de Bijbel te bekritiseren en in diskrediet te brengen. Eigenlijk zijn zij slechter af door de Bijbel te hebben gelezen! Verzot op hun eigen stemgeluid en diep onder de indruk van hun eigen argumenten, vernietigen zij hun geloof. Uiteindelijk rest hun niets anders dan hun eigen twijfels te verheerlijken. In hun zelfvoldaanheid zijn ze alsmaar op zoek naar ‘tegenstrijdigheden’ in de Bijbel en vinden ze het heerlijk anderen op hun blunders te wijzen. Alsof dat zo moeilijk is!

Waag het erop en geloof in God. In plaats van

stil te blijven staan bij wat je niet begrijpt, kun je ook aan de slag gaan met wat je wel begrijpt.

‘God, waarom Xxxxxxx zou ik in u geloven, als ik de Bijbel niet helemaal begrijp? Aan de andere kant, zou ik u wel begrijpen als ik de gehele Bijbel zou snappen? Om hier uit te komen heb ik meer tijd nodig en de leiding van uw heilige Geest.’

Om over na te denken

Mijn gebed

279 Zie ook Johannes 16:7-13.

Welke gedeeltes uit de Bijbel helpen jou om verbinding te maken met God? Zijn er ook gedeeltes die deze verbinding in de weg staan?

229

Wat een verschil!

in verbinding

Zoals het aardse en het goddelijke in Jezus samenkwamen, zo geldt dit ook voor de Bijbel. ‘Vergeet vooral dit niet: geen enkele profetie uit de Schrift kan door iemand eigenmachtig worden

Een profetische boodschap ontstaat niet omdat mensen het willen. Mensen verklaard.’280

die namens God spreken, worden altijd gedreven door de heilige Geest. Er zijn mensen die ontkennen dat Jezus echt mens is geweest en er zijn velen die zijn goddelijkheid hebben ontkend. De Bijbel is eenzelfde lot beschoren. Is het een menselijk boek? Ja. Is het een goddelijk boek? Ja. Hoe kan het alle twee tegelijk zijn? Dat is het wonder! Als je niet in wonderen gelooft, zul je de Bijbel zien als een gewoon leesboek. Maar daarmee blokkeer je wel die fantastische mogelijkheid om met God verbonden te worden. De Bijbel is meer dan alleen maar literatuur — veel meer! Hoe kunnen wij dan dat ‘meer’ in de Bijbel terugvinden? Door met een open geest te lezen. Het gaat niet om intelligentie, noch om afkomst, rijkdom, leeftijd, taal, waar je geboren bent of ervaring. Het geheim van het ‘meer’ ontdekken is Gods heilige Geest.281 Zonder de Geest is de Bijbel niets meer dan een gewoon boek met mooie verhalen, een geschiedenisboek, een boek waar je iets in kunt opzoeken, een codeboek of een leerboek. Met de heilige Geest wordt de Bijbel Gods stem voor mensen die zich ervoor openstellen.

Zonder de Geest is de Bijbel een gewoon boek

Het bestuderen van de Bijbel kan je kracht geven en kan je geest verrijken. Je komt met God in contact — de God van het universum, die niet alleen deze planeet heeft ontworpen, maar ook ervoor heeft gezorgd dat jij kunt denken en voelen. De uitdrukking ‘het is belangrijker wie je kent dan wat je kent’ is in dit geval zeker van toepassing. Misschien dat jouw

280 2 Petrus 1:20-21. 281 Zie Jozua 14;10-14; 1 Samuel 3;7-14 en Marcus 1:16-20.

230

intellectuele vermogens je net een stapje verder brengen dan iemand anders. Maar door je geest open te stellen voor de Bron van leven, kan jouw leven naar een heel ander niveau worden gebracht. En

het houdt niet op.

Een van de leerlingen beschrijft zijn ontmoeting met God als volgt: ‘Wat we hebben gezien en gehoord, maken we ook u bekend, want we willen dat ook u met ons verbonden bent. En onze verbondenheid is een verbondenheid met de Vader en met zijn Zoon Jezus Christus. Wij schrijven deze dingen om onze vreugde volledig te maken.’282

‘Jezus, ik was nog niet geboren in de tijd dat de Bijbel werd geschreven. Maar uw Geest is er nog steeds, dus vertel me wat u te zeggen hebt!’

Om over na te denken

Mijn gebed

282 1 Johannes 1:3-4 (GN).

Op welke manier is de Bijbel voor jou meer dan zo maar een boek?

231

Ontdek het zelf

in verbinding

Ga niet alleen af op de woorden van anderen. Lees het niet zonder het vervolgens in praktijk te brengen. Baseer je niet op het getuigenis van iemand anders, maar ga op zoek naar eigen ervaringen. ‘Proef, en geniet de goedheid van de Heer, gelukkig de mens die bij hem schuilt.’283 God heeft je tot een uniek individu gemaakt. Dus, ook al lijkt de verbinding die jij met hem hebt op wat anderen hebben, het blijft een unieke verbinding. Je kunt niet proeven hoe druiven smaken door alleen maar te luisteren naar de ervaring van iemand anders. Je weet niet wat liefde is door naar een romantische film te kijken. Je kunt alleen maar ervaren wat vreugde is als je je hart ervoor openstelt. Je moet God zelf ervaren om er achter te komen hoe goed hij is. ‘Heb ontzag voor de Heer, hem behoren jullie toe; wie ontzag voor hem heeft, lijdt geen gebrek.’284 Je zegt dat je nogal timide bent? Maar op zoek gaan naar God is niet te vergelijken met het uitproberen van een spannende drug. Je hebt niets te verliezen en alles te winnen. Heb je geen puf? Kom op, schraap al je

Je moet God ervaren om er achter te komen hoe goed hij is

energie bij elkaar en geef het nog één kans. Je vindt dat je het zelf wel kunt? Word wakker, voordat je met je kop tegen de muur loopt. Rijk? Wat neem je straks mee en hoe denk je dat daar allemaal te krijgen?

Ben je bang je status te verliezen? Je zult het op een dag

toch allemaal kwijtraken, dus waarom zou je het nu niet opgeven, nu je er nog zelf voor kunt kiezen? Om God in je leven toe te laten heb je geloof nodig en geloof betekent ook twijfel. Maar er is bewijs genoeg om de stap te wagen en te gaan geloven. De eerste kus van een verliefd stelletje is gebaseerd op geloof. Wanneer een man een huwelijks-

283 Psalmen 38:9. 284 Psalmen 38:10 (GN). 232

aanzoek doet, laat hij zich niet weerhouden door het feit dat het antwoord misschien wel ‘nee’ zal zijn. Hij gaat voor het ‘ja’. Er is bewijs. Er is twijfel. Er is geloof. ‘Wie zijn verklaring wel aanvaardt, bevestigt daarmee dat God waarachtig is. Want wie door God is gezonden, spreekt de woorden van God. Zo overvloedig geeft God hem zijn Geest. De Vader heeft zijn Zoon lief en heeft hem alle macht gegeven. Wie in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven; wie de Zoon afwijst, zal niet leven; integendeel, Gods toorn blijft op hem rusten.’285 Je kunt in het donker blijven of in het licht leven. Er zijn argu-

Erken het donker, maar wees niet bang om in het licht te stappen. menten voor alle twee.

‘Jezus, ik ga ervoor!’

Om over na te denken

Mijn gebed

285 Johannes 3:33-36 (GN).

Op welke manier hebben ervaringen van anderen jouw ervaringen met God beïnvloed?

233

in verbinding

234

k u t s d f o o h

v g inindindingd b rbin bin b e ver ver ing in in v n ing ing d bindg i r din nd inerbi v e

h isc t n e is e l a f e e o r h t n is ee ptim istiscist? o optim real 235

in verbinding

236

Alex K. Miller, een voormalig vlieginstructeur die nog in de Tweede Wereldoorlog had gevochten, werd achtervolgd door het idee dat de staat teveel belasting van zijn burgers eiste. Daarom verhuisde hij met zijn vrouw naar het platteland waar zij, weliswaar in armoede, ongestoord hun leven konden leiden.

Alex was een groot fan van oude Volkswagens. Zelfs wanneer ze niet meer konden worden gerepareerd dacht hij er niet aan om echter al snel meer op een autokerkhof voor Volkswagens dan op een gewone tuin. Toen de arme man uiteindelijk in 1993 overleed, organiseerde de dorpsgemeenschap een collecte voor hem om zijn begrafenis te betalen. Drie jaar later overleed ook zijn vrouw en weer werd er een collecte gehouden om haar begrafenis te bekostigen. Zij hadden geen kinderen en dus verviel hun bezit aan de staat, die op deze manier toch nog iets terugkreeg voor al die jaren dat het echtpaar geen belasting had betaald. Toen de sheriff het huis inspecteerde, vond hij een envelop die achter een spiegel was geplakt. In de envelop zaten obligaties, waardepapieren die in geld konden worden omgewisseld. En toen men vervolgens de schuren opende, vond men daar een aantal zeer zeldzame klassieke auto’s en auto-onderdelen. In de kranten werd het ‘de opening van de graven van koning Miller’ genoemd. Daarnaast lag er op het erf voor meer dan een miljoen dollar aan goud en zilver opgeslagen en met de verkoop van de auto’s werd dit bedrag nog eens verdubbeld. Alex was in zijn leven talloze mogelijkheden misgelopen om te vieren, te genieten en met anderen te delen, omdat hij alleen maar bezig was geweest met het verbergen van zijn schat. En uiteindelijk ging de schat toch nog naar de instantie voor wie hij het al die tijd had verborgen. Wanneer je in verbondenheid met God leeft, is de hemel al begonnen. Laten we dus blij zijn! En er komt nog veel meer aan!

EEN REALISTISCHE OPTIMIST OF EEN OPTIMISTISCHE REALIST?

ze weg te doen. Hij stalde ze gewoon in de voortuin. De tuin leek

237

Er is iets veranderd

in verbinding

Hoe kunnen andere mensen weten dat jij een verbinding met God hebt? Trek je je terug uit de maatschappij en vermijd je de mensen (vooral de ‘slechte’) om zo je tijd met God te beschermen? En wanneer je altijd een Bijbel bij je hebt en kwistig met christelijke citaten strooit — betekent dat dan dat je een uitstekende band met God hebt? Zijn liefdadigheidswerk, goede daden en hulpvaardigheid tekenen dat jij en God op dezelfde golflengte zitten? Moeten anderen een radicale ommekeer in je leven kunnen zien als bewijs dat je relatie met God oprecht en

echt is? Maar hoe zit het dan als je altijd al fatsoenlijk hebt geleefd? Door de manier waarop wij in het leven staan — onze levens-

overtuiging en de doelen die wij ons stellen — laten we zien dat we in verbondenheid met God leven. Wanneer wij altijd zonder doel hebben geleefd, zullen we dat gaan ontwikkelen. En wanneer we wel een doel hadden, zullen we ons nieuwe doelen stellen. ‘Want we zijn gegrepen door de liefde van Christus, omdat wij hebben ingezien dat één mens gestorven is voor allen. Daaruit volgt dat allen zijn gestorven. En hij stierf voor allen met de bedoeling dat zij die leven, niet langer voor zichzelf leven maar voor hem die voor hen is gestorven en door God is opgewekt.’286

Met God leven zet alles op zijn kop

Wanneer je in verbondenheid met God leeft, zal je niet meer van nature geneigd zijn om in de eerste plaats aan jezelf te

Je wordt onzelfzuchtig en de buitenwereld ziet dat. Je zult nog steeds op zoek zijn naar denken.

het belangrijkste in je leven, maar het belangrijkste is nu niet meer jezelf, maar God. En dat verandert alles. Natuurlijk

kan God heel goed voor zichzelf zorgen, maar hij nodigt ons uit om met hem verbonden te zijn — om zowel zijn kind als zijn vriend te worden.287 En omdat Christus al koning is, hoeven wij niet meer ons best te doen om zijn koningschap te realiseren.288

238

286 2 Korintiërs 5:14-15 (GN). 287 Zie Johannes 15:15, 1 Johannes 3:1,2. 288 Zie bijv. Psalmen 24; Lucas 19:36-40; Johannes 18:33-38; 19:19; Handelingen 2:32-36;7:48-56.

Wij mogen nu al in zijn rijk leven — en dat is geweldig nieuws! Het is niet meer nodig om iets te bevechten of te verdedigen, om iets af te breken of te ondermijnen, om te promoten of te pretenderen. Jij mag je verheugen in de gedachte dat jij een koningskind bent! Wanneer je besluit om met God te leven, wordt alles op zijn kop gezet. Vanuit een nieuwe motivatie word je aangezet om Jezus’ voorbeeld in jouw leven na te volgen. Je zult naar je medemens omkijken. Je laat je niet langer afleiden door de typische valkuilen en zijpaden waardoor anderen zijn ontspoord. Gods kinderen staan anders in de wereld, ze lopen op een ander ritme, ze dansen op een andere melodie. Dus ja, mensen kunnen aan je zien dat je in verbinding met God leeft. Anders gezegd: Je leeft wel in deze wereld maar je bent verbonden met een wereld die veel groter is.289

‘Heer, ik voel me vrij en bevoorrecht maar tegelijkertijd ook afhankelijk. Mijn leven ziet er echt anders uit wanneer ik de wereld vanuit uw perspectief bekijk.’

Om over na te denken

Mijn gebed

289 Zie Johannes 17:15-26.

Wat betekent het voor jou dat je een ‘koningskind’ bent?

239

Een glimp van God

in verbinding

Er zijn veel mensen die zeggen dat ze God graag zouden willen ontmoeten. Maar wanneer ze een glimp van hem opvangen, vinden ze dat maar niks, omdat hij anders is dan zij dachten. Ze blijven liever in de relatieve geborgenheid van hun routine en negeren God, in de hoop dat ze ooit wel een godsbeeld zullen vinden dat beter in hun straatje past. Jezus verwoordt het als volgt:

de wereld.

‘Ik ben het licht voor

Wie mij volgt loopt nooit meer in de duister-

nis, maar heeft licht dat leven geeft.’290 En even later voegt hij daaraan toe: ‘Zolang ik in de wereld ben, ben ik het licht voor de wereld.’291 Echter, Jezus loopt hier niet meer op aarde rond zoals hij dat 2000 jaar geleden deed. Als je niet in de Bijbel leest, zul je zijn licht dus ook niet opmerken. Zo zijn er veel mensen die blind zijn — zij zijn te druk met zichzelf bezig en staan zover van de natuur af dat zij ook daarin Gods aanwezigheid niet meer opmerken. Het kan zo eenvoudig zijn om zelf een licht te zijn dat een stukje van God laat zien — niet omdat je God zelf bent of zelfs maar een stukje van hem, maar

Verbonden heid met God brengt nieuw leven in de wereld

omdat jij, door je verbinding met God, de mogelijkheid hebt om mensen te laten zien wie God is. Jezus zegt: ‘Jullie zijn het licht in de wereld. Een stad die boven op een berg ligt, kan niet verborgen blijven. Men steekt ook geen lamp aan om hem vervolgens onder een korenmaat weg te zetten, nee, men zet hem op een standaard, zodat hij licht geeft voor ieder die in huis is. Zo moet

jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.’292 Het feit dat wij een doel in ons leven hebben, is een bewijs dat we in verbondenheid met God leven. In de manier waarop wij in het leven staan, laten we zien op welke manier wij zijn voorbeeld willen volgen. En dat kan heel aanstekelijk zijn voor anderen! 290 Johannes 8:12. 291 Johannes 9:5. 292 Matteüs 5:14-16. 240

Paulus zegt het met andere woorden, maar bedoelt hetzelfde:

‘U bent zelf een brief van Christus, door ons opgesteld, niet met inkt geschreven maar met de Geest van de levende God, niet in stenen platen gegrift maar in het hart van mensen.’293 Jij bent een personage in het verhaal, een acteur op het toneel, de ster in Gods film. Dat betekent niet dat je op je tanden moet bijten en doorzetten, oefenen totdat het er eindelijk professioneel uitziet. Het gaat erom dat je je concentreert op God, met hem verbonden blijft en je door hem laat gebruiken om anderen te bereiken. Als je in verbondenheid met God leeft en hem als de bron van je leven ervaart, breng je nieuw leven in de wereld.294 En op deze manier laat je anderen een stukje van God zien.295

‘Jezus, laat uw licht op mij schijnen. Geef dat ik uw licht mag doorgeven aan anderen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

293 2 Korintiërs 3:3 294 De tegenstelling hiervan vind je in 1 Johannes 2:9-11. 295 Zie ook 1 Johannes 4:7, 11-13.

Wanneer heb jij God in anderen gezien? Hebben anderen wel eens God in jou gezien?

241

Optimist of pessimist?

in verbinding

Waar zou jij jezelf plaatsen op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 een 100% optimist is en 10 een 100% pessimist? En hoe zouden anderen jou inschalen? Staat iemand die in verbondenheid met God leeft dichter bij de 1 of bij de 10? Zijn mensen die van nature optimistisch zijn eerder geneigd zich naar God te keren? Of is het juist het tegenovergestelde?

Een leven met God geeft reden genoeg tot optimisme. We kunnen onze moeite, pijn of verdriet niet ontkennen. Maar God blijft. Hij steunt ons en verandert zelfs het negatieve. â&#x20AC;&#x2DC;Dit heb ik jullie gezegd om jullie vrede te doen vinden bij mij. In deze wereld krijgen jullie het zwaar te verduren. Maar houd moed! Ik heb de wereld overwonnen!â&#x20AC;&#x2122;296 God zorgt ook voor positieve dingen. Een verbinding met hem geeft ons een directe, persoonlijke toegang tot hem. Het geeft ons hoop, vreugde, vrede, ontwikkeling, liefde, de heilige

Waar op de schaal van optimist-pessimist bevind jij je? Je kunt Geest en doorzettingsvermogen.297

natuurlijk alleen maar naar de negatieve dingen kijken (die er zeker zullen zijn!), en er vervolgens in blijven hangen en bij de pakken neerzitten. Maar als je blijft

God steunt ons en verandert zelfs het negatieve

hangen in je fouten, blunders en teleurstellingen (en je zult er vast een aantal hebben), zul je alleen maar gezelschap krijgen van mensen die net zo somber zijn als jij. En dat wordt vast geen vrolijk feestje. In het verleden, het heden en de toekomst zijn genoeg redenen te vinden om optimistisch te zijn. Ooit heeft God deze planeet volmaakt geschapen.298 De mens maakte er vervolgens een puinhoop van,

maar toen kwam Jezus en hij herstelde wat de mens had verknoeid.299 Op dit moment regeert God, Jezus is onze vertegenwoordiger in de hemel en de heilige Geest voert Gods opdrachten 296 Johannes 16:33 (GN). 297 Een complete opsomming vind je in Romeinen 5:1-5. 298 Het scheppingsverhaal vind je in Genesis 1 en 2. 299 Zie Galaten 4:3-7. 242

op aarde (en in ons) uit.300 En wat betreft de toekomst? Jezus heeft beloofd ons te herscheppen, en hij zal terugkomen om ons mee naar de hemel te nemen.301 Dit zijn onderwerpen die op iedereen een positieve invloed kunnen hebben.

Sta even stil bij wat God in het verleden voor je heeft gedaan, wat hij op dit moment voor je doet en wat je in de toekomst van hem kunt verwachten. Praat hierover met anderen, en wees blij met de verhalen die zij jou vertellen. Omdat het om God gaat, kun je optimistisch en realistisch tegelijkertijd zijn — en dan ben je pas een echte optimist!

‘Heer, vandaag voel ik me... Maar zonder mijn gevoelens te bagatelliseren en met oog voor het goede en het kwade, begin ik de dag met een goed gevoel, omdat ik weet wat u mij heeft gegeven. Dank u wel!’

Om over na te denken

Mijn gebed

300 God regeert: zie Psalmen 8 en 24; Romeinen 11:33-36; Openbaring 1:8,17-18. Jezus is onze vertegenwoordiger: zie Johannes 16:28; Hebreeën 4:14-16; 8:1, 6. Over de heilige Geest: zie Johannes 16: 7-8; Handelingen 1;8;2:32-33. Over onszelf: zie Johannes 14;26; 16:13-15. 301 Zie Romeinen 12:2; Filippenzen 1:6; Johannes 14;1-3; 1 Tessalonicenzen 4:16-17.

Waardoor wordt jouw optimisme gevoed? Zijn er ook dingen die je pessimistisch maken?

243

Een ongelofelijk voorbeeld

in verbinding

Wanneer we nadenken over Jezus’ geboorte, komen er vaak blije gedachten bij ons op — gedachten aan nieuw leven, nieuwe hoop, nieuwe mogelijkheden, onschuld, hulpeloosheid en ultieme vreugde. En inderdaad, er was een hemels engelenkoor dat zong en wijze mannen die Jezus kwamen aanbidden. Maar vanaf het moment dat hij werd geboren werd Jezus ook geconfronteerd met armoede, vervolging, en zelfs bedreigingen.302 Tijdens zijn werk op aarde werden er aanslagen op zijn

leven beraamd, werd hij verstoten en belachelijk gemaakt.303 Er

waren momenten dat hij op handen werd gedragen om even later door iedereen te worden verla-

ten.304 Voortdurend voelde hij de hete adem van spionnen in zijn nek.305 De last van de zonden van de wereld en het afgesneden zijn van God overschaduwde zelfs zijn kruisiging.306 Als er dus iemand reden had om moedeloos, pessimistisch en depressief te zijn, was het Jezus wel. Maar ondanks alle negatieve dingen, straalt Jezus vooral vreugde uit. Sommigen kunnen de humor er wel van inzien als hij spreekt over iemand die een splinter uit andermans oog probeert te halen, terwijl hij zelf een balk in zijn oog heeft.307 En hoe maakt Jezus aan de rijke jongeman duidelijk dat hij alles achter zich moet laten als hij daadwerkelijk God wil volgen? Door diens pogingen om met al zijn rijkdom in de hemel te komen te vergelijken met een kameel die door het oog van een naald probeert te kruipen!308 Maar waaraan we echt kunnen zien dat Jezus gevoel voor humor heeft, is iets dat volgens zijn leerlingen een groot probleem was:

kinderen houden van Jezus. Zij verzamelen zich

rondom hem, met als gevolg dat hij geen aandacht meer heeft voor de zorgen van de volwassenen. Maar Jezus kiest voor leuke 302 Lees Matteüs 2;13-18; Lucas 2;34-35. 303 Lees Lucas 4:28-30; Johannes 6:66; 8:41; 12:37; 10-31-32; 11:47-48, 53-54, Marcus 3:22. 304 Vergelijk Matteüs 21:8-11 met Matteüs 27:20-26. Lees ook Johannes 6:14-15, 30, 60-66. 305 Zie Marcus 12:13; Lucas 10:25; Johannes 8:3-11. 306 Zie Marcus 15:34; Lucas 22:42-48. 307 Zie Matteüs 3:4. 308 Het hele verhaal vind je in Lucas 18:18-25.

244

mensen.309 Hij vindt het een probleem als mensen niet als een kind willen worden in hun relatie met hem.310 Misschien zou het beter zijn als wij onszelf niet al te serieus zouden nemen. Mensen die denken dat zij de verhalen van Jezus goed kennen, hebben misschien behoefte aan een nieuwe manier van kijken om te zien hoeveel plezier Jezus met de leerlingen heeft en hoe zij elkaar soms plagen. Natuurlijk moeten we onze ogen niet sluiten voor de moeilijkheden en de manier waarop Jezus de leerlingen probeert te onderwijzen. Maar er waren zeker ook momenten van vrolijkheid, verrassingen, blijdschap, creativiteit en plagerijtjes. Lees de verhalen maar door; eerst met een serieuze blik, en dan nog eens met oog voor de humor. En vergeet niet, God heeft ons geaccepteerd zoals wij zijn — wij hoeven dus niet meer ons best te doen om hem te imponeren (als we dat al zouden kunnen). Hij

is de Schepper!

‘Jezus, door met mij van plaats te ruilen, heeft u al mijn negatieve dingen overgenomen. Ik wil een nieuwe start maken en de positieve dingen, die nu van mij zijn, omarmen.’

Om over na te denken

Mijn gebed

309 Lees Matteüs 19:13-15. 310 Matteüs 18:1-10.

Op welke momenten zou jij wat minder serieus kunnen zijn?

245

De harde werkelijkheid

in verbinding

Er gebeuren dingen die niet leuk zijn. Het heeft weinig zin dat

Maar wat doe je met het nare gevoel dat een vervelende gebeurtenis met zich meebrengt? te ontkennen.

Krop je het op, zodat het als een ziekte kan voortwoekeren? Of lucht je je hart, met het risico dat je er anderen mee kwetst? Je kunt er rustig vanuit gaan dat het leven niet altijd over rozen zal gaan. Het overkwam Jezus. En het kan jou dus ook overkomen.311 Maar hoe vreemd het ook lijkt, het is goed mogelijk dat je in tijden van moeilijkheden juist blijdschap zult ervaren, omdat je met God verbonden bent.312 ‘Gelukkig zij die vervolgd worden omdat ze Gods wil doen: voor hen is het hemelse koninkrijk.’313 Er zijn mensen die denken dat iedere moeilijkheid voor mensen die in God geloven een vorm van vervolging is. Zo kunnen we natuurlijk allemaal onze eigen zorgen creëren. We hoeven onze levensvreugde niet te laten vergallen doordat anderen ons niet netjes behandelen, zelfs al zouden ze dat zonder reden doen. Iedereen heeft leuke en minder leuke kanten. Als je alleen maar de minder leuke kanten wilt zien, zal het niet alleen lastig voor je zijn om van anderen te houden, maar kun je er zelfs van overtuigd raken dat God ook niet van hen houdt! Vergeef hen, want God vergeeft hen ook. Tenslotte heeft God ook jouw ontelbare fouten vergeven. Trek het je dus niet zo aan! Totdat Jezus terugkomt zullen er moeilijke en minder leuke periodes in ons leven zijn. Laten we deze moeilijkheden dus vooral als tegenstelling zien met de blijdschap en vreugde die wij ook kunnen ervaren. ‘Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden.’314 Geef alles over aan God, doe wat je kunt doen en aanvaard in blijdschap de resultaten. Je mag erop vertrouwen dat God het op zijn tijd ten goede zal keren. ‘Maar u bent … Gods eigen volk, gekozen om de heilsdaden te verkondigen van hem die u uit de duisternis geroepen heeft naar zijn wonderbaar licht. 311 Lees Matteüs 10:16-39. 312 Zie bijv. Handelingen 5:41; Filippenzen 3:7-11; 1 Petrus 3:9-17. 313 Matteüs 5:10 (GN). 314 Matteüs 5:4.

246

Vroeger was u Gods volk niet, nu wel; vroeger heeft God u zijn barmhartigheid onthouden, nu heeft hij u zijn barmhartigheid getoond.’315 Net zoals we de moeilijkheden niet moeten ontkennen, moeten we ook de goede dingen die er gebeuren niet verzwijgen. Door te getuigen over de zegeningen die je in je leven ervaart, word je ook weer herinnerd aan de blijdschap die deze zegeningen hebben gebracht. Wanneer onze blik vertroebeld dreigt te worden door alle dagelijkse beslommeringen kunnen we door aan Gods goedheid te denken weer het grotere geheel zien. Lees in de Bijbel de verhalen over hoe God in het verleden aanwezig is geweest en let op de manier waarop God in jouw leven en in dat van anderen aanwezig is. God is ook nu nog actief aanwezig!

‘God, wanneer ik het goede en het kwade vanuit uw perspectief bekijk, dan is dit de conclusie: dit is de enige manier. Jezus’ voorbeeld in mijn leven te volgen, maakt een wereld van verschil.’

Om over na te denken

Mijn gebed

315 1 Petrus 2:9-10 (GN).

Hoe ga jij met je frustraties om? Waar kun je terecht?

247

Blijdschap of vreugde?

in verbinding

Voor veel mensen is blijheid een nogal vaag doel. Maar door blijheid als belangrijkste levensdoel te bestempelen, wordt de kans dat het je ontglipt alleen maar groter. Wanneer je een klein vogeltje te stevig vasthoudt, stikt het. Wanneer je het vrijlaat, zal het waarschijnlijk weer naar je toekomen. Het Engelse woord voor blijdschap (happiness) komt van dezelfde stam als het woord happen, gebeuren. En inderdaad, blijdschap is vaak afhankelijk van wat er gebeurt. Wanneer er dingen gebeuren die in ons voordeel zijn, zijn we blij, maar het omgekeerde is ook waar. Geen wonder dus dat blijdschap vaak niet zo lang duurt. Zoals bij een verslaving hebben mensen die volledig gericht zijn op blijdschap alles over voor een vleugje van deze nectar. Maar wanneer onze blijdschap afhankelijk is van een probleemloos leven dat op zichzelf is gericht, zal de blijdschap snel verdampen, ons teleurgesteld achterlatend. Mensen met het levensmotto: ‘op naar het pretpark’ of: ‘het leven is een feest,’ zullen als snel gefrustreerd en teleurgesteld afhaken.

In tegenstelling tot blijheid, heeft vreugde een duurzame basis. Vreugde houdt stand, ongeacht wat er gebeurt. Wanneer een kind wordt geboren, is dit aanleiding voor blijdschap. Maar wanneer blijkt dat het kind gehandicapt is, wordt de

Gods daden hebben te maken met blijdschap

verbondenheid tussen de ouders en het kind gevoed door de vreugde. Blijdschap is oppervlakkig, vreugde is fundamenteel. Blijdschap kan ophouden, maar vreugde blijft. Zoals een indrukwekkende waterval blijft stromen, jaar na jaar, zo is ook de vreugde blijvend. ‘Met tranen slapen we ’s avonds in, ’s morgens staan we juichend op.’316 Gods eigenschappen en

daden hebben eerder te maken met vreugde dan met blijdschap. ‘Want de vreugde die de Heer u geeft, is uw kracht.’317 ‘Hij liet zijn volk in vreugde vertrekken, zijn uitverkoren volk jubelend gaan.’318

248

316 Psalmen 30:6. 317 Nehemia 8:10. 318 Psalmen 105:43.

‘De Heer, je God, zal in je midden zijn, hij is de held die je bevrijdt. Hij zal vol blijdschap zijn, verheugd over jou, in zijn liefde zal hij zwijgen, in zijn vreugde zal hij over je jubelen.’319 Het kan gebeuren dat het zoeken naar blijdschap het belangrijkste in je leven dreigt te worden. Probeer dan eens met muziek God je dankbaarheid te tonen voor alles wat hij voor je heeft gedaan. Muziek kan een geweldig middel zijn om je zorgen tot rust te brengen en je nieuwe energie te geven.320 Veel van de psalmen gaan hierover. 321 ‘Verheugen zullen zich allen die schuilen bij u, aan hun gejuich komt geen einde, omdat u hen beschermt. Wie u beminnen, uw naam in ere houden, zullen u toejuichen. Heer, u zegent wie zich richt naar u, liefdevol beschermt u hem, als een schild.’322 ‘U wijst mij de weg naar het leven: overvloedige vreugde in uw nabijheid, voor altijd een lieflijke plek aan uw zijde.’323

‘God, ik heb de achtbaan van de blijdschap geprobeerd, maar ik heb eigenlijk meer behoefte aan iets blijvends — iets dat van u komt, in plaats van iets waarvan ik niet weet wanneer of hoe het zal komen, wat het is of waarom of hoe lang het zal blijven.’

Om over na te denken

Mijn gebed

319 Sefanja 3:17. 320 Zie 1 Samuel 16:16; Kol. 3:15-17. 321 Lees bijv. Psalmen 33, 47, 63, 84, 96-98, 100, 148. 322 Psalmen 5:12-13 (GN). 323 Psalmen 16:11.

Ervaar jij in je eigen leven het verschil tussen blijvende vreugde en het blije gevoel dat snel weer verdwijnt? Zo ja, op welke momenten?

249

Reken maar!

in verbinding

Monumenten en vieringen zijn tekenen van vreugde.324Of je nu een monument maakt met een hoop stenen of één heel grote kei — het herinneren van overwinningen uit het verleden helpt ons het heden en de toekomst in een breder perspectief te zien.325 In de tijd van het Oude Testament herinnerde het paasfeest de Israëlieten eraan hoe God hen uit Egypte had bevrijd. In het Nieuwe Testament wordt het heilig avondmaal het teken dat God ons met Christus’ dood heeft bevrijd van onze zonden.

Voor sommige mensen is het verleden een positieve inspiratiebron voor hun dagelijks leven. Anderen hebben behoefte aan hoop voor de

toekomst omdat het verleden en het heden hun weinig reden tot vreugde geven. Gelukkig biedt de hemel ons de opening die wij nodig hebben, net als Gods beloftes: ‘Jullie zijn door mijn Vader gezegend, kom en neem deel aan het koninkrijk dat al sinds de grondvesting van de wereld voor jullie bestemd is.’326 ‘Wij weten dat God alles tot een goed einde brengt voor wie hem liefhebben, voor hen die hij besloten heeft te roepen. Want wie het zijn, weet God van tevoren, en hij heeft ze voorbestemd om het evenbeeld van zijn Zoon te zijn, zodat die de eerste zou zijn van een groot aantal broeders en zusters. En wie hij heeft voorbestemd, heeft hij ook geroepen, en wie hij geroepen heeft, heeft hij ook

‘Als God vóór ons is, wie kan dan tegen ons zijn?’

gerechtvaardigd, en wie hij heeft gerechtvaardigd, heeft hij ook laten delen in zijn

Als God vóór ons is, wie kan dan tegen ons zijn? Hij heeft

glorie. Wat valt er nog te zeggen?

zijn eigen Zoon niet gespaard, maar hem uitgeleverd om ons te redden. Als hij zelfs zijn Zoon heeft gegeven, zal hij ons al het andere dan ook niet geven? God heeft ons

324 Naast de wekelijkse viering van de sabbat kenden de Israëlieten vele jaarlijks terugkerende feesten en andere festiviteiten. Zie o.a. Genesis 2:1-3; Leviticus 23. 325 Zie Jozua 4:4-7 en 1 Samuel 7:12. 326 Matteüs 25:34.

250

uitgekozen; wie zal ons dan beschuldigen? God verklaart ons onschuldig; wie zal ons dan veroordelen? Christus is gestorven, meer nog, hij is opgewekt uit de dood en zit nu aan de rechterhand van God. Hij pleit voor ons. Wie kan ons scheiden van Christus, die ons liefheeft? Leed of ellende, vervolging, honger of armoede, levensgevaar of de dood? Het is zoals de Schrift zegt: Om onze trouw aan u zijn we voortdurend in levensgevaar; we worden behandeld als slachtvee. Maar

dat alles komen we zegevierend te boven, dankzij hem die ons liefheeft. Ik ben er zeker van dat niets ons van God kan scheiden: dood of leven, engelen of boven-

aardse krachten, heden of toekomst, machten boven of beneden ons, niets in de hele schepping kan ons scheiden van God, die ons liefheeft in Christus Jezus onze Heer.’327

‘Eeuwige God, wanneer ik aan u denk zijn er redenen genoeg om het verleden, het heden en de toekomst te vieren!’

Om over na te denken

Mijn gebed

327 Romeinen 8:28-39 (GN).

Beschrijf enkele vieringen die belangrijk voor jou zijn geweest. Wat werd er gevierd?

251

in verbinding

TOT SLOT God houdt van je. Ja, de almachtige en wonderbaarlijke God die hemel en aarde heeft gemaakt wil in je leven komen — hij wil met jou verbonden zijn! Dat is niet veranderd en dat zal ook nooit veranderen. Wat er wel is veranderd? Dat God niet alleen van jou houdt, maar dat jij nu ook van hem houdt!

252

Woord van dank Hoewel mijn naam op de voorkant van dit boek staat vermeld, heb ik voor dit boek gebruik gemaakt van heel veel bronnen. Als eerste is er natuurlijk Ellen White en haar boek Steps to

Christ (De Weg naar Christus). Ik wil hierbij de Ellen White Estate bedanken voor hun steun en hun adviezen bij het ontwikkelen van mijn eigen versie van dit basisboek over het geloof. Daarnaast wil ik iedereen bedanken die mij heeft gesteund tijdens het schrijven van dit boek. Zonder volledig te kunnen zijn, wil ik in ieder geval de volgende personen bedanken: Marit Case, Katie Case, Marvin en Billie Ann Case, Jana Aagaard, Camrie Ackerman, Kara Ackerman, Michelle Bergman, Scott Cady, Harold Crook, James Dick, Dwain Esmond, Ed Fargusson, Tim Lale, Dale en Anne Lamberton, Carol Moses, Don Noble, Don en Gwen Oliver, Bud Roberts en de medewerkers van uitgeverij Pacific Press. Ik dank ook iedereen die mij een paar woorden, zinnen, gebeden of adviezen heeft gegeven. Voel je vrij om je eigen naam hier in te vullen als je bent vergeten: Doug Batchelor, Skip Bell, James Black, Chris Blake, Reinder Bruinsma, Ron Clouzet, James Cress, Manny Cruz, Des Cummings, Japhet De Oliveira, Bonnie Dwyer, John Dybdahl, Mark Finley, Troy Fitzgerald, Tim Gillespie, Claude Harris, Roy Ice, Fred Kinsey, Bill Knott, Rob Lang, Rick Lawrence, Sam Leonor, A. Allan Martin, Justin McNeilus, Derek Morris, David Neff, Dwight Nelson, John Nixon, Jon Paulien, JosĂŠ Rojas, Charles Scriven, Colin Stewart, Jerry D. Thomas, Halvord Thomsen, Paul Tompkins, Sergio Torres, Allan Walshe, Ron Whitehead en Steve Yeagley. Het noemen van al die mensen die mij op de een of andere manier hebben geholpen bij de totstandkoming van dit boek, doet mij denken aan de opdracht die we vinden aan het einde

253

in verbinding

van de lange rij geloofsgetuigen: ‘Te midden van zo’n grote kring van geloofsgetuigen moeten we dan ook elke zondelast, die ons zo gemakkelijk hindert, afleggen en met volharding de renbaan aflopen die voor ons ligt. Laten we het oog gericht houden op Jezus, die ons op de weg van het geloof is voorgegaan en ons naar de volmaaktheid brengt. Om de vreugde die voor hem in het verschiet lag, heeft hij het kruis op zich genomen en de schande niet geteld. Nu zit hij aan de rechterzijde van de troon van God. Denk aan hem die zoveel tegenwerking van zondaars heeft verduurd. Dat zal u helpen de moed niet te verliezen en de strijd niet op te geven’ (Hebreeën 12:1-3, GN).

254

in verbinding

Steve Case

Uitgave: Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten Advent Jeugd Verbond www.adventist.nl / www.adventjeugdverbond.nl In samenwerking met de Belgisch-Luxemburgse Federatie van Adventkerken

steve case

Steve Case is al sinds zijn tienerjaren betrokken bij jeugdwerk bin-

verbinding Hoe krijg je een relatie met God?