ලලිංගික එක්වීම වවේදනනාකනාරීද? (Dyspareunia) වමමොකක්ද වමේ Dyspareunia? එනමේ ලලිංගික එක්විමකදි , එම ක්‍රියනාවත් සමඟ කනාන්තනාවට ඇති වන තදබල වවේදනනාව.වමවසසේ සරලව පපැවසුවද වමය විශනාල ගපැටළු ඇති වන තත්ත්වයක්.කනායිකව වමන්ම මනානසිකවත් දපැඩිව පීඩනාකනාරී සස්වභනාවයක් ඇති කරවන වමේ “වවේදනනාව“ , කනාන්තනාවන්වගන් වබමොවහමොමයක් තම ජීවිතවයේ යමේ අවසස්ථනාවකදි අත්විඳිිනවනා.සමහර විට වමය තනාවකනාලක තත්ත්වයක් විය හපැක.ඒත් සමහර අවසස්ථනාවලදි එය නිසි ප්‍රතිකනාරයක් ගන්නනා තුරු දිග කනාලීනව පපැවතිය හපැක. සස්ත්‍රී ප්‍රජනන පද්ධතිය (බනාහිර සස්වරූපය) වමේ පද්ධතිවයේ බනාහිරින් පටන් ගත්විට අපිට එහි ප්‍රධනාන විවර වදකක් හඳුන ගන්නට පුළුවන් , ඒ Urethra නමින් මුතනා විවරයත් Vaginal Opening නමින් වයයෝනි මනාර්ගවයේ විවරයත්.වමේ අතරින් ලලිංගික එක්වීමකට වමන්ම දරුවවක් බිහි කිරීමටත් වඩනාත් වපැදගත් වන්වන් Vaginal opening.ඒ වවගේම අපි වමේ කතනා කරන Despareunia තත්ත්වයට ප්‍රධනාන වහසේතු පවතින්වනත් වමම Vaginal opening සහ ඊට ආශ්‍රිතවයි. වමම විවරය Vestibule නමිනුත් හඳුන්වනු ලපැවබ. වමම විවර වදක වට කරමින් පවතින Labia minora සහ labia majora නමේ සවමේ නපැමුමේ වදක ඉහළට ගමන් කර හමුවන සිමනාවවේ Clitoris නමින් හදුන්වන සස්නනායු බහුල පටක වකමොටස පවති , ලලිංගික තතෘප්තිය ඇති කිරීවමේ ද වපැදගත් කනාර්යයක් වමම වව්‍යුහය විසින් සිදු කරයි.වමම ලලිංගික අවයව එක්ව වප්‍රද්ශය වපමොදුවවේ Vulva නමින් හදුන්වන අතර එය සහ ගද විවරය (Anus) අතර ප්‍රවද්ශය නමේ කරන්වන් Perineum නමින් . Vaginal opening එවක් ඇතුළත Vagina වහවත් වයයෝනි මනාර්ගයත් ඉන් ඇතුළට වන්නට Cervix නමේ ගපැබ වගලත් තවත් ඇතුළට වන්නට ගර්භනාෂයත් (Uterus ) එහි ඉහළට වන්නට වදපසට විහිද ගිය Fallopian tube වවේ. අවසනානවයේ Ovaries වහවත් ඩිමේබවකයෝෂ වවනත් පපැත්තකින් ගර්භනාෂය සමඟ සමේබන්ධවවේ. වමම වවේදනනාව ඇතිවීමට වහසේතු වමම “වවේදනනාව“ ඇති වීමට ඉහත පපැවසූ යමේ සස්ථනානයක වවනසක් , වරයෝග තත්ත්වයක් වහයෝ මනානසික වහසේතුවක් බලපනාන්නටත් පුළුවන්. වමේ වරයෝග පිළිබඳ විසස්තර කිරීවමේ පහසුව සඳහනා “වවේදනනාව සඳහනා සනාධක“ කිහිපයක් හදුනනාවගන තිවබනවනා . 1. ලලිංගික කනාර්යය ආශ්‍රිත ගපැටළු - Sexual response problem 2. එම පද්ධතිය ආශ්‍රිත වරයෝග තත්ත්ව (නනාරි වරයෝග තත්ත්ව -Gynecological problems) වමමොනවද වමේ ලලිංගික කනාර්යය ආශ්‍රිත ගපැටළු ? වවදද්‍ය විදද්‍යනාත්මකව ගත්කළ සනාර්ථක ලලිංගික කනාර්යයක්( Intercourse) ඇති වන්නට නමේ වදවදනනාවගේ කනායික වමන්ම මනානසික වපර සූදනානමක් අවශද්‍ය වවේ.වමේ සඳහනා ඒකවිය යුතු ජීව පද්ධති ගණනනාවක් ඇත. රුධිර සලිංසරණය , සස්නනායු ආවවේග , විවිධ සනාවීන් නිපදවන ග්‍රන්ථි වල ක්‍රියනාකනාරීත්වය.වමේ හපැමවද්ම පනාළනය කරන වමමොළවයේ නිසි ක්‍රියනාකනාරීත්වය.වමේ කරුණු සියල්ල එක්ව ගත් කළ එය Desire and Arousal වලස හඳිු න්වනවනා.එනමේ ලලිංගික එක්විමකට ඇති බලවත් කපැමපැත්ත සහ ඒ වවනුවවන් ඇතිවන කනායික පිබිදම . වමේ තත්ත්වය එක්වන වදවදනනාටම යහපත් මට්ටමකින් ඇතිවීම අතශද්‍යවශයි , එවසසේ වනමොවීවමේ එක් ප්‍රථිපලයක් තමයි Dypareunia තත්ත්වය ඇති විම . එනමේ කනාන්තනාව එම ලලිංගික එකිවීම සඳහනා ප්‍රමනාණවත් කපැමපැත්තක් උපදවනා ගපැනීමට වපර වහයෝ අවශද්‍ය ලලිංගික පිබිදම සිදුවීමට වපර ,වහයෝ වමේ අවසස්ථනා වදකම යහපත් මට්ටමකට ඇති වන්නට වපර එක්වීමක් සිදුවවනමොත් එය වවේදනනාකනාරී විය හපැකිය.එයට වහසේතුව කනාන්තනාවවගේ ශරීරය වමේ වවනුවවන් ප්‍රමනාණවත් පරිදි සූදනානමේ වී වනමොමපැතිවීම .
කනාන්තනාවකවගේ මනානසික සහ කනායික සූදනානම ඇති වීම පිරිමිවයක්ට සනාවප්ක්ෂව වපැඩි වවලනාවක් ගත වවේ. එවමන්ම එහිදි Emotional status වහවත් චිත්තවවේගීය සනාධක ඉහළ තපැනක් ගන්නවනා. ඇය ආතතිය (stress) සහිත තත්ත්වයක නමේ මනානසික අවපිඩනයක (depression) තත්ත්වයක නමේ එය වමේ Desire and Arousal ඇතිවිමට බනාධනාවක්. විවශසේෂවයන්ම වමේ සූදනානමේ වීවමේදි වයයෝනි මනාර්ගය ලසස්සන සුළු ( lubricant) වප්‍රයෝටීනමය තරලයකින් වතත් වීම ඉතනා වපැදගත්.එමගින් පුර්ෂ ලලිංගික අවයවය නිසි පරිදි වයයෝනි මනාර්ගය තුළ ගමන් කරන්නට වහමොඳ පරිසරයක් ඇති කිරීම සිදුවවේ. එවමන්ම පුරුෂයනා යමේ ලලිංගික දුබලතනාවයකින් වපවළනවනා නමේ (Erectile dysfunction වහවත් පුරුෂ ලලිංගික අවයවය ප්‍රමනාණවත්ම ප්‍රනාණවත් වනමොවීම) එයත් වමේ වවේදනනාවත්මක ඒක්විමට වහසේතුවක් විය හපැක “ලලිංගික ආශනාව“ අඩුවන අවසස්ථනා ඇය ලබනා ගන්නනා සමහර ඖෂධ වල බලපපෑවමන් “ලලිංගික ආශනාව“ Sexual desire අඩුවිය හපැක. විවශසේෂවයන්ම Depression කියන මනානසික අවපිඩන තත්ත්වයට වදන ඖෂධ , අධි රුධිර පිඩනයට වදන සමහර ඖෂධ වවගේම ඉරුවනාරදය වවගේ තත්ත්ව වලට වදන ඖෂධ නිසනාත් ලලිංගික ආශනාව අඩුවිය හපැක. එවමන්ම ගර්භනාෂවයේ වරයෝග තත්ත්ව සඳහනා වදන ප්‍රතිකනාර සහ උපත්පනාලන ඖෂධ මගිනුත් සමහර පිළිකනා නනාශක ඖෂධ මගිනුත් වමේ sexual desire අඩුවිය හපැක. දියවපැඩියනාව , පිළිකනා තත්තව , තයිවරයෝයිඩ් ග්‍රන්ථිවයේ වරයෝග (Hypothyroidism )වහයෝ සන්ධි ආශ්‍රිත වරයෝග තත්ත්ව( Arthritis) ඇයට පවතී නමේ ලලිංගික කනාර්යයන් සඳහනා ඇයවගේ කපැමපැත්ත වවගේම , ඒ සඳහනා විය යුතු පිබිදමත් අඩුවිය හපැක. Gynecological problems - සස්ත්‍රී ප්‍රජනක පද්ධතිය ආශ්‍රිත වරයෝග 1. ආසනාත්මිකතනා වබමොවහමොම සරල ප්‍රධනාන තත්ත්වයක් තමයි Vulva ප්‍රවද්ශවයේ ඇති වන සවමේ ආසනාදන (Dermatitis) භනාවිත කරන සබන් වර්ග , වහයෝ වවනත් ආවල්පන වර්ගයක් සඳහනා එම ප්‍රවද්ශවයේ සවමේ අසනාත්මික ලක්ෂණ මතුවීම. වමේ ආශ්‍රිත සවමේ ඇති වන තුවනාල , වහයෝ වවනත් ආසනාදන නිසනාත් “එක්වීවමේ වවේදනනාව “ඖෂධ වවගේම එම අසනාත්මික සබන් වහයෝ ආවල්පනවයන් ඉවත් වීම වපැදගත්. 2. වයයෝනි මනාර්යවයේ වතතමනය නිසි පරිදි වනමොපපැවතීම ඒ වවගේම අපි Vagina වලසින් හදුන්වනා දුන් වයයෝනි මනාර්ගය ආශ්‍රිතව ඇති වන වවේදනනාවත් වමේ තත්ත්වයන් අතවර් ප්‍රමුඛයි , වමේ සඳහනා ප්‍රධනානතම සනාධකය වයයෝනි මනාර්ගවයේ වතතමනය අඩුවීම , ඒ සඳහනා වහමොවමයෝනමය බලපපැමක් (විවශසේෂවයන්ම Menopause වහවත් ආර්තවහරණයට පසුව) වවගේම මනානසික බලපපෑමත් තිවබනවනා . නමුත් වමේ තත්ත්වයත් වවදද්‍ය උපවදසස් මත ඊසස්ට්‍රජන් වහයෝවමයෝනමය සහිත ප්‍රතිකනාර භනාවිතවයන් වලක්වනා ගතහපැකි තත්ත්වයක්.එවමන්ම ලලිංගික එකවීමට වපර කරන සිප වපැළඳගපැනීමේ , සස්පර්ශ කිරීමේ වවගේ වපර ක්‍රියනාකනාරකමේ (foreplay) කරන කනාල සීමනාව දර්ඝ කරගපැනීවමනුත් වමේ වියළියනාවමේ ගපැටළුවවන් මිවදන්නට පුළුවන්. 3. ක්ෂුද්‍ර ජීවී ආසනාදන ඒ වවගේම යීසස්ට් වපැනි ක්ෂූද්‍ර ජීවින් මගින් පහසුවවන් ආසනාදනය විය හපැකි සස්ථනානයක් තමයි වයයෝනි මනාර්ගය. ඒ වවගේ ක්ෂුද්‍ර ජීවින්වගන් ආසනාදනය වී ඇති වන Vaginitis කියන තත්ත්වවයේදිත් හරිම වවේදනනාකනාරී අත්දපැකීමක් ලපැවබන්වන් , වමමොකද ඒ ප්‍රවද්ශවයේ පටක Candida මගින් වහයෝ වවනත් බපැක්ටීරියනා මගින් ආසනාදනය වවලනා , තුවනාල වවලනා තිවබන නිසනා. වමේ සදහනා ඔවබ පවවල් වවදද්‍යවරයනා මගින් ලබනා ගන්නට
පුළුවන් සරළ දිලීර නනාශක Anti fungal cream එකකින් වහයෝ ප්‍රතිජීවක ඖෂධ දින කිහිපයක් භනාවිත කිරීවමන් වහයෝ වමේ ආසනාදනය සුව කරගන්නට පුළුවන්. 4. Vaginismus වමේ අවසස්ථනාවවදි වවන්වන් , මනසිකව ඇති වන කපැළඹීඹත් එක්ක Vaginal opening එවක් සිදුර වටනා පවතින වප්ශී තද වවන එක. එවිට පුරුෂ ලලිංගිය අවයවය (Penis) , වයයෝනි මනාර්ගය තුලට ඇතුළු කිරීමට අපහසු වීම.වමම අපහසුවත් සමග “බවලන්“ එය කරන්ට ගිවයමොත් සිදු වන්වන් ඇයට ඉවසිය වනමොහපැකි වවේදනනාවක් විඳින්නට සිදුවීම.සමහර විට ඉන් එහනාට ගිය දරුණු තුවනාල , පටක ඉරීමේ වවගේ තත්ත්වත් ඇති වවන්න පුළුවන්. වමේ නිසනා ඊළඟ අවසස්ථනාවවේ දිත් පපැරණ සිදු වීම මතක් වීවමන් “බය නිසනා“ නපැවතත් Vaginismus ඇති වවනවනා. වමේ තතත්වවයේද වබවහත් වදනවනාට වඩනා මනානසික වශවයන් ඇයට උදවේ කිරීම සුදුසුයි. මනානසික වශවයන් ලලිංගික උපවද්ශනය ලබනා දම , Relaxation therapy වපැනි ක්‍රම වමන්ම , විවශසේෂීත උපක්‍රම මගින් Vaginal opening එක තරමක් විශනාල කිරීමක් (Vaginal dilators නමේ උපකරණ භනාවිත කරමින්) 5. අභද්‍යන්තර ගපැටළු ගර්භනාෂය සහ අභද්‍යන්තර අවයව ආශ්‍රිතව ආසනාදන , පිළීකනාමය වහයෝ පිළිකනාමය වනමොවන වගඩි වමන්ම බඩවපැල් වල ඇති වන ගපැටළු නිසනාත් වමේ Dyspareunia තත්ත්වය ඇති වන්නට පුළුවන්. වමේ වවේදනනාත්මක අත්දපැකීමකට එක්වරක් පත් වනනානමේ ඒ ගපැන කළබල විය යුතු නපැත.නමුත් දිගින් දිගටම වමවන් තත්ත්ව ඇති වවේනමේ , බිරිඳත් සස්වනාමි පුරුෂයනාත් යන වදවදනනාම වමේ තත්ත්වය ගපැන කතනා කරන්න , වදවදනනා වවනුවවන් කළ යුතු කපැප කිරීමේ වමමොනවනා දපැයි හදුනනාගන්න. ප්‍රතිකනාර කරනා වයමොමුවීම වමේ වවගේ තත්ත්ව වලට බටහිර රටවල නමේ නිසි ප්‍රතිකනාර කරනා වයමොමු වනත් අවප් රවට් පවතින “අසනාමනානද්‍ය ලපැජ්ජනාව “ සහ තම වසසෞඛද්‍ය පිළිබඳව වනමොදපැනුවත් කම නිසනා වමේ වවගේ තත්ත්වයකට ප්‍රතිකනාර ගන්නට වපළවඹන අවසස්ථනා අඩුයි . නමුත් වමේ වසසෞඛද්‍ය ගපැටළුවවන් මිවදන්න නමේ ගපැටළුව සහිත කනාන්තනාවවගේ වජව විදද්‍යනාත්මක තත්ත්ව , වවනත් වරයෝග තත්ත්ව , ඖෂධ වමන්ම ඇවගේ මනානසික තත්ත්වය පිළිබඳවත් දිග විමර්ශණයක් කරන්නට වවනවනා . ඔබ වදවදනනාම යන්න පවවල් වදවද්‍යවරයනා මුණ ගපැවසන්නට , තත්ත්වය විසස්තර කරන්න , වවේදනනාව ඇති වන අවසස්ථනාව , වවේදනනාවවේ සස්වභනාවය , පවතින කනාළ සීමනාව වවගේ වතමොරතුරු වනමොසඟවනා කියන්න , එය ඔහුට වවදද්‍ය නිර්ණයක් ගපැනිමට වපැදගත් වවේවි වබමොවහයෝ අවසස්ථනාවල පවල් උපවද්ශනය Family counselling ලබනා වදන්නටත් වවනවනා , හපැකියනාවත් තිවබ නමේ සුදුසුකමේ ලත් Sex educator වරවයක් මගින් නිසි දපැනුවත් වීමක් ලබන්නටත් අවශද්‍යයි. වපැදගත් වද් වමේ වවගේ වරයෝගයින් නිසි සනාර්ථක ප්‍රතිපල ලබන්නට ඇය වමන්ම ඔහුත් වමම ප්‍රතිකනාර , උපවද්ශන සියල්ල නිසි පරිදි ලබනා ගන්නට කපැමති වවන්නට ඕනපැ. අවප් රවට් වලමොකුම බනාධකය මතුවන්වන් වමතපැනදි.