Tai lieu boi huan tram Lao Cai

C«ng ty truyÒn t¶I ®iÖn 1

truyÒn t¶I ®iÖn T¢Y B¾C -------------o0o-------------

Lµo Cai, th¸ng 01 n¨m 2010

Lêi më ®Çu §Ó ®¸p øng nhu cÇu sö dông ®iÖn ngµy cµng cao, Tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai ®­îc x©y dùng vµ ®­a vµo ho¹t ®éng ngµy 25 th¸ng 09 n¨m 2006; Víi nhiÖm vô ®Æc biÖt quan träng lµ mua ®iÖn cña Trung Quèc qua cöa khÈu Hµ KhÈu cung cÊp cho c¸c tØnh phÝa T©y B¾c vµ trong thêi gian tíi sÏ cÊp thªm cho c¸c tØnh Lµo Cai (cÊp ®iÖn ¸p 110 kV). Do ®ã, l­íi truyÒn t¶i ®iÖn Quèc gia 220 kV khu vùc tØnh Lµo Cai sÏ trë thµnh mét ®iÓm nót rÊt quan träng kh«ng chØ ®¬n thuÇn vÒ mÆt kinh tÕ mµ cßn mang ý nghÜa chÝnh trÞ rÊt lín, thÓ hiÖn mèi quan hÖ ngo¹i giao gi÷a n­íc ViÖt Nam vµ n­íc b¹n Trung Quèc ngµy cµng tèt ®Ñp.

Tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai (E20.3) ®­îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ ®ång bé vµ rÊt hiÖn ®¹i, bao gåm: 07 m¸y c¾t kiÓu LTB245E1 cña h·ng ABB - s¶n xuÊt; 02 m¸y c¾t cña h·ng AREVA - s¶n xuÊt; 07 m¸y biÕn dßng ®iÖn kiÓu IMB cña h·ng ABB - s¶n xuÊt; 09 m¸y biÕn ®iÖn ¸p kiÓu CPA cña h·ng ABB - s¶n xuÊt; §Æc biÖt ngµy 12 th¸ng 05 n¨m 2007, Tr¹m ®· ®­a 02 dµn tô bï däc cña h·ng CEPRI - Trung Quèc vµo lµm viÖc nh»m t¨ng kh¶ n¨ng truyÒn t¶i c«ng suÊt trªn ®­êng d©y; Cïng hÖ thèng §K&BV hiÖn ®¹i vµ nhiÒu thiÕt bÞ kh¸c. Do c¸c thiÕt bÞ trong tr¹m ®Òu lµ thiÕt bÞ míi vµ l¾p ®Æt ®ång bé nªn xÐt cho tíi thêi ®iÓm hiÖn t¹i toµn hÖ thèng tr¹m lµm viÖc rÊt hiÖu qu¶ vµ tin cËy.

Tuy hiÖn nay tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai chØ lµ tr¹m c¾t nh­ng trong thêi gian tíi Tr¹m sÏ l¾p ®Æt m¸y biÕn ¸p vµ më réng khu vùc c¸c ng¨n lé cÊp ®iÖn ¸p 110 kV, 22 kV; Do ®ã s¬ ®å kÕt d©y, sè l­îng vµ chñng lo¹i thiÕt bÞ trong tr¹m còng nh­ hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ sÏ cã nhiÒu thay ®æi lín.

Tuy vËy, nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ tr¹m ®èi víi yªu cÇu nhiÖm vô vµ ph¸t triÓn cña toµn hÖ thèng ®iÖn, d­íi sù h­íng dÉn cña Phßng KÕ ho¹ch kü thuËt - TruyÒn t¶i ®iÖn T©y B¾c, Phßng Kü thuËt tr¹m C«ng ty TruyÒn t¶i ®iÖn 1, tËp thÓ CBCNV tr¹m 220 kV Lµo Cai ®· t×m hiÓu vµ nghiªn cøu hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ tr¹m 220 kV Lµo Cai ®Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c vËn hµnh ®¶m b¶o an toµn thiÕt bÞ.

Qua thêi gian nghiªn cøu, chóng t«i ®· x©y dùng tµi liÖu: “HÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai”.

Tµi liÖu gåm cã 8 ch­¬ng: ch­¬ng I: Giíi thiÖu s¬ ®å tæng thÓ cña tr¹m 220 kV Lµo Cai. ch­¬ng II: C¸c thiÕt bÞ nhÊt thø cã t¹i tr¹m. ch­¬ng IIi: HÖ thèng ®iÒu khiÓn tr¹m. ch­¬ng IV: HÖ thèng b¶o vÖ tr¹m. ch­¬ng V: Giíi thiÖu hÖ thèng tô bï l¾p ®Æt t¹i tr¹m. ch­¬ng VI: Giíi thiÖu hÖ thèng AC/DC vµ tñ n¹p. ch­¬ng VII: Giíi thiÖu hÖ thèng cøu ho¶ l¾p t¹i tr¹m. ch­¬ng VIII: §iÒu kiÖn Logic gi÷a c¸c thiÕt bÞ cña tr¹m.

Do míi biªn so¹n lÇn ®Çu, kiÕn thøc tÝch luü ch­a nhiÒu nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, chóng t«i rÊt mong ®­îc chØ dÉn thªm cña c¸c quý phßng ban, c¸c c¸ nh©n trong C«ng ty TruyÒn t¶i ®iÖn 1 vµ b¹n ®äc ®Ó chóng t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n.

Qua ®©y, chóng t«i còng xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o, c¸c quý phßng ban, c¸c c¸ nh©n trong C«ng ty truyÒn t¶i ®iÖn 1 ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn gióp ®ì chóng t«i hoµn thµnh tµi liÖu nµy.

Tr¹m biÕn ¸p 220 kv lµo cai

Phô lôc: Lêi më ®Çu ch­¬ng I:

Giíi thiÖu s¬ ®å tæng thÓ cña tr¹m 220 kV Lµo Cai.

ch­¬ng II:

C¸c thiÕt bÞ nhÊt thø cã t¹i tr¹m.

ch­¬ng IIi:

HÖ thèng ®iÒu khiÓn tr¹m.

ch­¬ng IV:

HÖ thèng b¶o vÖ tr¹m.

ch­¬ng V:

Giíi thiÖu hÖ thèng tô bï l¾p ®Æt t¹i tr¹m.

ch­¬ng VI:

Giíi thiÖu hÖ thèng AC/DC vµ tñ n¹p.

ch­¬ng VII: Giíi thiÖu hÖ thèng cøu ho¶ l¾p t¹i tr¹m. ch­¬ng VIII: §iÒu kiÖn Logic gi÷a c¸c thiÕt bÞ cña tr¹m.

ch­¬ng I Giíi thiÖu s¬ ®å tæng thÓ cña tr¹m 220 kv lµo cai I.1- S¬ ®å tæng thÓ toµn tr¹m: Toµn bé thiÕt bÞ cña tr¹m 220 KV Lµo Cai (tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i) gåm cã 7 m¸y c¾t 220 kV cña ABB, 2 m¸y c¾t 220 kV cña AREVA; 09 TU pha 220 kV, 07 TI pha 220 kV, dao c¸ch ly cña Italia vµ AREVA, 01 m¸y biÕn ¸p tù dïng 250 kVA - 35/0,4 kV cña ViÖt Nam. S¬ ®å kÕt d©y c¬ b¶n nh­ sau: - PhÝa 220 kV: VËn hµnh theo s¬ ®å hai thanh c¸i C21, C22 lµm viÖc song song, bao gåm: + Ng¨n lé 271 (F08): Lé ®­êng d©y Lµo Cai - Hµ KhÈu. + Ng¨n lé 272 (F07): Lé ®­êng d©y Lµo Cai - Hµ KhÈu. + Ng¨n lé 273 (F06): Lé ®­êng d©y Lµo Cai - Yªn B¸i. + Ng¨n lé 274 (F05): Lé ®­êng d©y Lµo Cai - Yªn B¸i. + Ng¨n lé 212 (F04): Lé liªn l¹c gi÷a hai thanh c¸i. + Ng¨n lé 232 (F03): Ng¨n lé tæng MBA phÝa 220 KV (V× ch­a cã MBA nªn ch­a ®­a vµo lµm viÖc). + Ng¨n lé 275 (F02): Lé ®­êng d©y Lµo cai - Nµ Le (V× ch­a cã ®­êng d©y nªn ch­a ®­a vµo lµm viÖc).

Ngoµi ra, cßn cã: + TBD 203: Dµn tô bï däc ®­îc l¾p ®Æt trªn lé 273 (F06). + TBD 204: Dµn tô bï däc ®­îc l¾p ®Æt trªn lé 274 (F05).

I.2- S¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh cña tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai:

I.3- Th«ng sè chÝnh c¸c thiÕt bÞ trong tr¹m: I.3.1- C¸c thiÕt bÞ nhÊt thø: I.3.1.1- M¸y c¾t: I.3.1.1.1- Máy cắt 3 pha 1 bộ truyền động: Néi dung

Pha A

Pha B

Pha C

LTB 245 E1

LTB 245 E1

LTB 245 E1

BLG 1002A

BLG 1002A

BLG 1002A

N­íc s¶n xuÊt

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

4.000

4.000

4.000

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

I ®ãng ®m (kA)

79

79

79

Khèi l­îng (kg)

865,3

865,3

865,3

1.050

1.050

1.050

460

460

460

3

3

3

50

50

50

P®m 20 °C (bar)

7,0

7,0

7,0

Pc¶nh b¸o (bar)

6,2

6,2

6,2

PthÊp (kho¸ thao t¸c) (bar)

6,0

6,0

6,0

Pcao (kho¸ thao t¸c) (bar)

9,0

9,0

9,0

KiÓu lo¹i

§iÖn ¸p xung sÐt chÞu ®­îc (kV) §iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp Thêi gian chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch (s) f ®m (Hz) ¸p lùc khÝ SF6:

I.3.1.1.2- Máy cắt 3 pha 3 bộ truyền động: Néi dung

Pha A

Pha B

Pha C

LTB 245 E1

LTB 245 E1

LTB 245 E1

BLK222

BLK222

BLK222

N­íc s¶n xuÊt

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

4000

4000

4000

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

I ®ãng ®m (kA)

79

79

79

Khèi l­îng (kg)

917

917

917

1.050

1.050

1.050

460

460

460

3

3

3

50

50

50

P®m 20 °C (bar)

7,0

7,0

7,0

Pc¶nh b¸o (bar)

6,2

6,2

6,2

PthÊp (kho¸ thao t¸c) (bar)

6,0

6,0

6,0

Pcao (kho¸ thao t¸c) (bar)

9,0

9,0

9,0

KiÓu lo¹i

§iÖn ¸p xung sÐt chÞu ®­îc (kV) §iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp Thêi gian chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch (s) f ®m (Hz) ¸p lùc khÝ SF6:

I.3.1.2- M¸y biÕn dßng ®iÖn (TI): * TI gåm cã: 21 TI 1 pha/ 07 ng¨n lé (271, 272, 273, 274, 275, 232, 212): B¶ng th«ng sè kü thuËt

H¹ng môc

Pha A

Pha B

Pha C

KiÓu lo¹i

IMB

IMB

IMB

U®m (kV)

245

245

245

Dung l­îng (VA)

30

30

30

Tû sè biÕn

400-800-1200/1 A

400-800-1200/1 A

Tû sè biÕn dïng

800/1 A

800/1 A

800/1 A

ChiÒu cao (m)

6,738

6,738

6,738

Khèi l­îng (kg)

1.045

1.045

1.045

N­íc s¶n xuÊt

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

400-800-1200/1 A

* TI cña dµn tô bï däc gåm cã: 42 TI 1 pha/ 02 dµn tô TBD203; TBD204 (07 qu¶/1pha): Rated

Name

Unbalance

Rated transformer Loop secondary Accuracy Hightest Factory class voltage Buden ratio 1,2

5 VA

5P6

3,6 kV

CEFRI

1000 A/1 A 1,2

5 VA

5P40

3,6 kV

CEFRI

1000 A/1 A 1,2

5 VA

TPY

3,6 kV

CEFRI

1000 A/1 A 1,2

100 VA

TPY

3,6 kV

CEFRI

1000 A/1 A 1,2

5 VA

5P40

3,6 kV

CEFRI

Line current CT 1000 A/1 A 1,2

5 VA

5P40

3,6 kV

CEFRI

Get energy CT 1000 A/1 A 1,2

100 VA

5P40

3,6 kV

CEFRI

current CT Series capacitor current CT MOV 1 current CT MOV 2 current CT Spark gap of an arrester CT

5 /0,1 A

I.3.1.4- Dao c¸ch ly: * Dao c¸ch ly ®­êng d©y: + Lo¹i SDC, SDCT, SDCTT (Ng¨n lé 271, 272, 273, 274).

B¶ng th«ng sè kü thuËt Pha A Pha B Pha C H¹ng môc KiÓu lo¹i

SDC

SDC

SDC

N­íc s¶n xuÊt

ITALY

ITALY

ITALY

N¨m s¶n xuÊt

2005

2005

2005

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

1.600

1.600

1.600

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

+ Lo¹i CBD, CBD-E, CBD-EE (Ng¨n lé 232, 212, 275).

B¶ng th«ng sè kü thuËt H¹ng môc

Pha A

Pha B

Pha C

KiÓu lo¹i

CBD

CBD

CBD

N­íc s¶n xuÊt

ITALY

N¨m s¶n xuÊt

2005

ITALY 2005

ITALY 2005

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

1600

1600

1600

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

* Dao c¸ch ly dµn tô: B¶ng th«ng sè kü thuËt H¹ng môc

Pha A

Pha B

Pha C

KiÓu lo¹i

S2DAT

S2DAT

S2DAT

N­íc s¶n xuÊt

AREVA - Ph¸p

AREVA - Ph¸p

AREVA - Ph¸p

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

1.600

1.600

1.600

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

I.3.1.5- Tô bï däc: B¶ng th«ng sè kü thuËt Pha A

Pha B

Pha C

CAM6-675-

CAM6-675-

CAM6-675-

1THW

1THW

1THW

60,9

60,9

60,9

(ABB)

(ABB)

(ABB)

Trung Quèc

Trung Quèc

Trung Quèc

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

Rphãng bªn trong

1,8

1,8

1,8

U®m 1b×nh (KV)

6

6

6

I®m (A)

900

900

900

Khèi l­îng 1 b×nh (Kg)

91

91

91

C«ng suÊt (KVAr)

675

675

675

Sè b×nh/ 1pha

48

48

48

H¹ng môc KiÓu lo¹i IC®m (μF) 20°C N­íc s¶n xuÊt

I.3.1.6- Chèng sÐt van: * Chèng sÐt van thanh c¸i gåm 06 qu¶ 1pha.

B¶ng th«ng sè kü thuËt Pha A

Pha B

Pha C

Pexlim Q192 -

Pexlim Q192 -

Pexlim Q192 -

XH245

XH245

XH245

Ur (kV)

192

192

192

UHT (kV)

245

245

245

Iphãng ®m (kA)

50

50

50

Sè phÇn tö (tÇng)

2

2

2

N­íc s¶n xuÊt

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

(ABB) Sweden

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

H¹ng môc KiÓu lo¹i

* Chèng sÐt van ®­êng d©y gåm 06 qu¶ 1 pha/ 02 ng¨n (273, 274).

B¶ng th«ng sè kü thuËt Pha A

Pha B

Pha C

Y10W2-

Y10W2-

Y10W2-

192/500

192/500

192/500

Ur (kV)

192

192

192

UMax vËn hµnh liªn tôc (kV)

154

154

154

UHT (kV)

245

245

245

Iphãng ®m (kA)

10

10

10

Sè phÇn tö (tÇng)

2

2

2

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

Trung Quèc

Trung Quèc

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

H¹ng môc KiÓu lo¹i

* M¸y biÕn ¸p tù dïng TD32 §P 35/ 0,4 kV: B¶ng th«ng sè kü thuËt Th«ng sè

§¬n vÞ

Gi¸ trÞ

KiÓu lo¹i

MBA

TM 35/0,4 kV

§iÖn ¸p ®Þnh møc (U®m)

KV

35 ± 2 x 2,5%/ 0,4

Dßng ®iÖn ®Þnh møc (I®m)

A

13,74/ 360,75

TÇn sè ®Þnh møc (f®m)

Hz

50

S¬ ®å ®Êu d©y

S¬ ®å

Δ/ Yo - 11

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

ViÖt Nam

N¨m s¶n xuÊt

N¨m

2005

I.3.2- THIÕT BÞ NHÞ THø: I.3.2.1- R¬ le b¶o vÖ c¸c ng¨n lé: * B¶o vÖ kho¶ng c¸ch R¬le REL531:

H¹ng Môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REL531

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

03

Ur

V

120

Ir

A

1

f

Hz

50/60

EL

VDC

48 - 250

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271, 272, 274

* B¶o vÖ kho¶ng c¸ch R¬le REL521: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REL521

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

01

Ur

V

120

Ir

A

1

f

Hz

50/60

EL

VDC

48 - 250

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 275

* B¶o vÖ so lÖch däc ®­êng d©y R¬le REL551: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REL551

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

02

Ir

A

1

f

Hz

50/60

EL

VDC

48 - 250

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 274, 275

* B¶o vÖ qu¸ dßng vµ ®iÒu khiÓn REF 545: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REF545

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

11

Uaux

VAC

110-240

Uaux

VDC

110-220

fn

Hz

50/60

Un

VDC

100 - 120 (U, Uo)

In

A

1/5; 0,2/1 (Io, Iob)

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

271; 272; 273; 274; 212; 232; 275 + tñ RTU

* B¶o vÖ kho¶ng c¸ch Rowle REL670: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REL 670

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

01

fr

Hz

50/60

EL

VDC

90 - 250

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 273

* B¶o vÖ So lÖch däc ®­êng d©y R¬le 7SD522: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

7SD522

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

SIEMENS

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

§øc

Sè l­îng

Bé

01

IN

A

1

FN

Hz

50/60

UN

VDC

100 - 125

IL

A/VAC

5/240

UH

VDC

110 - 250

tºVH

ºC

70

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 273

* B¶o vÖ so lÖch thanh c¸i R¬le REB500: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le sè

REB500

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

Bé

08

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

I.3.2.2- R¬ le trung gian c¸c ng¨n lé: * R¬ le trung gian trong c¸c m¹ch liªn ®éng: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le trung gian

C3-A30 DX/…V

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

RELECO MR-C

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SPAIN

Sè l­îng

C¸i

204

U®m cña cuén d©y

VDC

220

C«ng suÊt

W

1,3

Tiªu chuÈn chÕ t¹o

Tiªu chuÈn

IEC/ EN 60947-4/-5

I®m tiÕp ®iÓm

A/V

Sè tiÕp ®iÓm

CÆp

10A/120V 4A/300V 3

Sè ch©n/ cÆp tiÕp ®iÓp

Ch©n

3

* R¬ le trung gian liªn ®éng tiÕp ®Þa vµ DCL (K1): H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le trung gian

Finder

S¶n xuÊt

Lo¹i

EC-01

Sè l­îng

C¸i

U®m cña cuén d©y

VDC

220

C«ng suÊt

W

1,3

Tiªu chuÈn chÕ t¹o

Tiªu chuÈn

IEC/ EN 60947-4/-5

I®m/U®m cña tiÕp ®iÓm

A/V~

16/250

Sè tiÕp ®iÓm

CÆp

03

Sè ch©n/ cÆp tiÕp ®iÓp

Ch©n

03

* R¬ le trung gian gi¸m s¸t m¹ch c¾t: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le trung gian

SPER 1B1C4

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

Finland

Sè l­îng

C¸i

42

Uc

VDC

40…265

Ic

mA

1,5

Uaux

VDC

40…265

VÞ trÝ l¾p

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le lockout

RXMVB2

H·ng SX

H·ng

ABB

N­íc SX

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

7

U®m cña cuén d©y

V

220

Sè cuén d©y

Cuén

2

Sè cÆp tiÕp ®iÓm 2 ch©n

CÆp

10

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

* R¬ le lock out (KJ1):

* R¬ le lùa chän ®iÖn ¸p thanh c¸i (KF1): H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

R¬ le

RXMD1

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

07

U®m cña cuén d©y

V

220

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

I.3.2.3- Bé biÕn ®æi quang/®iÖn: * Bé biÕn ®æi quang/®iÖn SPA-ZC 400: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch SPA-ZC 400

KiÓu lo¹i

Bé biÕn ®æi

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

9 (Háng 01)

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

ETHERNET ADAPTER

* Bé biÕn ®æi quang/®iÖn SPA-ZC 402 : H¹ng môc

§¬n vÞ

KiÓu lo¹i

Bé biÕn ®æi

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

SPA-ZC 402 ETHERNET ADAPTER ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

19

Uexternal

VDC VAC VDC

110 - 220 100 - 240 24 - 60

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 212; 232; 275

U®m

Quy c¸ch

* Bé biÕn ®æi quang/®iÖn 7XV5662-0AA00/E: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

Bé biÕn ®æi

7XV5662-0AA00/E

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

SIEMENS

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

§øc

Sè l­îng

C¸i

01 (háng)

Uexternal

VDC

24 - 60

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 273

U®m

* Bé biÕn ®æi quang/®iÖn cña tñ laser (ThiÕt bÞ cña dµn tô): H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

CEFRI

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

Trung Quèc

Sè l­îng

C¸i

04

Unguån

VDC

220

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Nhµ kièt cña dµn tô TBD203, TBD204

I.3.2.4- C«ng t¬ ®o ®Õm: * C«ng t¬ ®o ®Õm EMH: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

C«ng t¬

EMH

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

05

f

Hz

50

TØ sè biÕn dßng

A

3x400/1

TØ sè biÕn ¸p

kV

CÊp chÝnh x¸c

ChÝnh x¸c

0,5

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Ng¨n 271; 272; 273; 274; 275

3x

225 0,11 3

/

3

* C«ng t¬ ®o ®Õm Landis + Gyr: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

C«ng t¬

Landis + Gyr

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

4

f

Hz

50

TØ sè biÕn dßng

A

3x800/1

TØ sè biÕn ¸p

kV

Hµng sè c«ng t¬

Hµng sè

0,0306

CÊp chÝnh x¸c

ChÝnh x¸c

0,2

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Tñ c«ng t¬ 271; 272 trong nhµ

3x

225 0,11 3

/

3

* C«ng t¬ ®o ®Õm Landis + Gyr: H¹ng môc

§¬n vÞ

Quy c¸ch

KiÓu lo¹i

C«ng t¬

Landis + Gyr

H·ng s¶n xuÊt

H·ng

ABB

N­íc s¶n xuÊt

N­íc

SWEDEN

Sè l­îng

C¸i

1

f

Hz

50

TØ sè biÕn dßng

A

3x5 (10)

TØ sè biÕn ¸p

V

3x 220/380

Hµng sè c«ng t¬

Hµng sè

10000

CÊp chÝnh x¸c

ChÝnh x¸c

0,5

VÞ trÝ l¾p ®Æt

Ng¨n lé

Tñ c«ng t¬ MBA tù dïng TD 3§P

ch­¬ng II C¸c thiÕt bÞ nhÊt thø cã t¹i Tr¹m II.1- M¸y c¾t: II.1.1- Giíi thiÖu chung vÒ m¸y c¾t SF6: - M¸y c¾t ®iÖn cao ¸p lµ lo¹i thiÕt bÞ dïng ®Ó ®ãng, c¾t m¹ch khi cã dßng phô t¶i vµ c¶ khi cã dßng ng¾n m¹ch.

- M¸y c¾t cao ¸p lµ c¬ cÊu ®ãng më c¬ khÝ cã kh¶ n¨ng ®ãng, dÉn liªn tôc vµ c¾t dßng ®iÖn trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng vµ c¶ trong thêi gian giíi h¹n khi x¶y ra ®iÒu kiÖn bÊt th­êng trong hÖ thèng (vÝ dô nh­ ng¾n m¹ch).

- MC SF6 ®­îc chÕ t¹o kÝn chøa khÝ SF6 víi ¸p lùc kho¶ng 4 - 7 bar, th­êng lµ 6 bar. Do c«ng nghÖ chÕ t¹o tiªn tiÕn nªn c¸c m¸y c¾t ngµy nay ®¶m b¶o ®é kÝn rÊt tèt (cho phÐp rß rØ 1% trong mét n¨m).

- C¸c MC ®­îc l¾p r¸p hîp bé vµ thö nghiÖm xuÊt x­ëng ®¶m b¶o tiªu chuÈn vËn hµnh vµ n¹p ¸p lùc khÝ SF6 tõ 0,3 - 1 bar ®Ó chi tiÕt bªn trong MC kh«ng bÞ nhiÔm Èm trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n ë kho. Do ®ã khi l¾p ®Æt, nÕu ¸p lùc d­ cßn ®¶m b¶o (0,3 - 0,5 bar) th× kh«ng cÇn lµm c¸c thÝ nghiÖm dù phßng l¹i.

- MC dïng khÝ SF6 ®Ó c¸ch ®iÖn vµ dËp hå quang, buång dËp hå quang cã 2 ng¨n, nguyªn lý dËp hå quang theo kiÓu tù ®éng ®iÒu chØnh ¸p lùc thæi.

- MC ®­êng d©y cã 1 cuén ®ãng 1 m¹ch ®ãng, 2 cuén c¾t 2 m¹ch c¾t lµm viÖc song song. MC tô bï cã 2 cuén ®ãng, 2 m¹ch ®ãng, 1 cuén c¾t 1 m¹ch c¾t.

- MC cã m¹ch chèng ®ãng l¹i nhiÒu lÇn: tr¸nh cho MC ®ãng l¹i khi ®ãng vµo ®iÓm sù cè (MC c¾t do b¶o vÖ mµ lÖnh ®ãng vÉn duy tr×).

- Mçi pha cã 1, 2, 3 hoÆc 4 chç c¾t tuú theo ®iÖn ¸p ®Þnh møc vµ yªu cÇu chÞu qu¸ ®iÖn ¸p cña MC. C¸c MC tõ 220 kV trë xuèng th­êng cã mét chç c¾t, cßn c¸c MC ®iÖn ¸p cao h¬n vµ cÇn chÞu qu¸ ®iÖn ¸p cao h¬n th× cã thÓ cã tõ 2, 3, 4 chç c¾t. HÖ thèng tiÕp ®iÓm t¸ch riªng tiÕp ®iÓm dËp hå quang vµ tiÕp ®iÓm lµm viÖc nªn ®¶m b¶o ®iÖn trë tiÕp xóc nhá vµ kh«ng biÕn ®æi trong qu¸ tr×nh vËn hµnh.

- Bé truyÒn ®éng (BT§) dïng cho MC SF6 gåm c¸c lo¹i (ph©n theo nguån n¨ng l­îng thao t¸c): + BT§ lß xo. + BT§ kh«ng khÝ nÐn. + BT§ thuû lùc. + BT§ kÕt hîp gi÷a lß xo vµ kh«ng khÝ nÐn hoÆc thuû lùc.

C¸c MC tõ 110 kV trë xuèng th­êng dïng 1 BT§ cho c¶ 3 pha, c¸c MC tõ 220 kV trë lªn cã lo¹i 1 BT§ cho c¶ 3 pha vµ lo¹i mçi pha mét BT§ riªng rÏ. NÕu dïng lo¹i BT§ kh«ng khÝ nÐn th× cã mét m¸y nÐn ®i kÌm riªng cho tõng MC. - Mçi MC cã 1 hoÆc 3 ®ång hå ¸p lùc khÝ SF6 ®Ó kiÓm tra ¸p lùc khÝ SF6 v× ®é c¸ch ®iÖn vµ kh¶ n¨ng dËp hå quang cña MC phô thuéc vµo ¸p lùc khÝ SF6 nªn MC cã tÝn hiÖu chu«ng cßi b¸o ¸p lùc khÝ SF6 thÊp cÊp 1, chèng ®ãng MC khi ¸p lùc khÝ SF6 thÊp cÊp 2 vµ tù ®éng c¾t hoÆc chèng c¾t khi ¸p lùc SF6 thÊp cÊp 2.

- MC cã 2 m¹ch c¾t song song cã thÓ lµm viÖc ®éc lËp nhau ®Ó t¨ng ®é tin cËy cho MC lµm viÖc.

- MC cã trang bÞ sÊy ®Æt t¹i tñ BT§ (d­íi c¸c trô cùc), tù ®iÒu khiÓn vµ tù ®éng c¾t sÊy khi t0m«i tr­êng ≥ 100C. - Do kÕt cÊu kÝn nªn MC cã thÓ lµm viÖc tin cËy, ®¶m b¶o ë mäi m«i tr­êng kÓ c¶ trong sa m¹c vµ khÝ hËu nhiÔm bÈn nÆng.

II.1.2- §Þnh nghÜa mét sè th«ng sè chÝnh cña m¸y c¾t: - §iÖn ¸p ®Þnh møc (kV): lµ ®iÖn ¸p mµ m¸y c¾t cã thÓ lµm viÖc mét c¸ch æn ®Þnh, liªn tôc vµ l©u dµi.

- Dßng ®iÖn ®Þnh møc (A): lµ dßng ®iÖn mµ m¸y c¾t cã thÓ lµm viÖc mét c¸ch æn ®Þnh, liªn tôc vµ l©u dµi.

- Dßng ®iÖn c¾t ®Þnh møc (kA): Lµ dßng ®iÖn lín nhÊt mµ m¸y c¾t cã thÓ c¾t ®­îc mét c¸ch tin cËy ë ®iÖn ¸p ®Þnh møc.

- Dßng ®iÖn ®ãng ®Þnh møc (kA): Lµ gi¸ trÞ xung kÝch lín nhÊt cña dßng ®iÖn ng¾n m¹ch m¸y c¾t cã thÓ ®ãng thµnh c«ng mµ tiÕp ®iÓm cña nã kh«ng bÞ hµn dÝnh vµ kh«ng bÞ nh÷ng h­ háng kh¸c.

- M¸y c¾t chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch trong thêi gian 3 gi©y.

- M¸y c¾t cã thÓ chÞu ®­îc ®iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp trong thêi gian 1 phót.

- M¸y c¾t cã thÓ chÞu ®­îc ®iÖn ¸p sung sÐt (kV).

- Thêi gian ®ãng riªng cña m¸y c¾t: lµ thêi gian kÓ tõ khi cã xung ®ãng cho tíi khi tiÕp ®iÓm ®éng b¾t ®Çu tiÕp xóc víi tiÕp ®iÓm tÜnh.

- Thêi gian ®ãng toµn bé cña m¸y c¾t: Lµ thêi gian tÝnh tõ khi cã xung ®ãng cho ®Õn khi tiÕp ®iÓm ®éng ®I hÕt hµnh tr×nh.

- Thêi gian c¾t riªng cña m¸y c¾t: Lµ thêi gian tÝnh tõ khi cã xung c¾t cho ®Õn khi tiÕp ®iÓm ®éng t¸ch khái tiÕp ®iÓm tÜnh.

- Thêi gian c¾t toµn bé cña m¸y c¾t: lµ thêi gian kÓ tõ khi cã xung c¾t cho ®Õn khi tiÕp ®iÓm ®éng ë vÞ trÝ c¾t hoµn toµn vµ dËp hå quang hoµn toµn.

II.1.3- CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y c¾t SF6: Trªn m¸y c¾t ®­îc chia thµnh 3 khèi chÝnh: + Trô cùc. + Bé truyÒn ®éng. + Khung gi¸.

II.1.3.1- Chøc n¨ng cña trô cùc: * Cã 03 chøc n¨ng: - C¸ch ®iÖn gi÷a phÇn dÉn ®iÖn vµ khung gi¸ cña m¸y, c¸ch ®iÖn gi÷a tiÕp ®iÓm chÝnh vµ tiÕp ®iÓm ®éng khi MC c¾t (KiÓm tra c¸ch ®iÖn).

- Mang (dÉn) dßng ®iÖn khi m¸y c¾t ®ãng (KiÓm tra ®iÖn trë tiÕp xóc).

- Thõa hµnh lÖnh thao t¸c (®ãng, c¾t) tõ bé truyÒn ®éng vµ dËp hå quang khi c¾t (KiÓm tra thêi gian ®ãng, c¾t. KiÓm tra m«i tr­êng dËp hå quang).

Chó ý: BÊt kú chøc n¨ng nµo cña trô cùc kh«ng ®¹t yªu cÇu ®Òu ph¶i t¸ch MC ra khái vËn hµnh ®Ó söa ch÷a.

II.1.3.2- Chøc n¨ng bé truyÒn ®éng: Ph©n lo¹i bé truyÒn ®éng theo nguyªn lý lµm viÖc cña khèi thao t¸c trong BT§ ®ã (C¬ khÝ, thuû lùc, khÝ nÐn). BÊt kú BT§ nµo còng bao gåm 05 chøc n¨ng chÝnh sau:

- Khèi tÝch tr÷ n¨ng l­îng: (B»ng lß xo, khÝ nÐn...).

- Khèi thao t¸c (®ãng, më) m¸y c¾t: b»ng c¬ khÝ, thuû lùc, khÝ nÐn).

- Kho¸ liªn ®éng (®iÖn, c¬ khÝ, thuû lùc, khÝ nÐn...).

- C¸c dông cô chØ thÞ: chØ thÞ tr¹ng th¸i tiÕp ®iÓm, tr¹ng th¸i khèi tÝch n¨ng l­îng, bé ®Õm sè lÇn thao t¸c...

- C¸c thiÕt bÞ phô: SÊy, bé ®Õm, chiÕu s¸ng.

Chó ý: Trong 5 chøc n¨ng trªn, 3 chøc n¨ng ®Çu ®­îc gäi lµ chøc n¨ng chÝnh (nÕu h­ háng th× ph¶i t¸ch MC ra khái vËn hµnh ®Ó söa ch÷a), 2 chøc n¨ng sau ®­îc gäi lµ chøc n¨ng phô. * Nguyªn lý lµm viÖc cña bé truyÒn ®éng m¸y c¾t:

Chó thÝch : (1) : Cuén ®ãng.

(2) : §Üa cam.

(3) : Tay ®ßn.

(4) : Trôc nèi.

(5) : Trôc nèi cña lß xo ®ãng.

(6) : Trôc nèi cña lß xo c¾t.

(7) : Lß xo ®ãng.

(8) : TÝch n¨ng b»ng tay.

(9) : §Üa tÝch n¨ng.

(10) : Trôc tÝch n¨ng.

(11) : §Üa hµnh tr×nh.

(12) : Gi¶m chÊn ®ãng.

(13) : Tay ®ßn vËn hµnh.

(14) : Gi¶m chÊn c¾t.

(15) : Cuén c¾t.

(16) : Thanh ®Þnh vÞ lß xo.

(17) : Lß xo c¾t.

A, Qu¸ tr×nh ®ãng: Khi m¸y c¾t c¾t --> lß xo ®ãng (7) ®ang ®­îc tÝch n¨ng, lß xo c¾t (17) ch­a ®­îc tÝch n¨ng. Khi cã tÝn hiÖu ®ãng vµo cuén ®ãng (1) --> hót chèt --> ®Üa cam (2) quay theo chiÒu kim ®ång hå --> ®Üa hµnh tr×nh (11) quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå --> tay ®ßn vËn hµnh (13) quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå --> kÐo trôc nèi (4) sang tr¸i --> ®Èy tay ®ßn (3) quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå --> ®ãng m¸y c¾t. §ång thêi víi sù quay cña tay ®ßn vËn hµnh (13) --> lß xo c¾t (17) còng ®­îc tÝch n¨ng. Sau khi qu¸ tr×nh ®ãng xong --> ®Üa tÝch n¨ng (9) còng quay hÕt hµnh tr×nh vµ khÐp tiÕp ®iÓm cÊp nguån cho ®éng c¬ tÝch n¨ng -> lß xo ®ãng (7) ®­îc tÝch n¨ng.

B, Qu¸ tr×nh c¾t: Khi m¸y c¾t ®ãng --> lß xo ®ãng (7) vµ lß xo c¾t (17) ®· ®­îc tÝch n¨ng. Khi cã tÝn hiÖu c¾t vµo cuén c¾t (15) --> hót chèt --> ®Üa hµnh tr×nh (11) quay cïng chiÒu kim ®ång hå --> tay ®ßn vËn hµnh (13) quay cïng chiÒu kim ®ång hå --> kÐo trôc nèi (4) sang ph¶i --> ®Èy tay ®ßn (3) quay cïng chiÒu kim ®ång hå --> c¾t m¸y c¾t.

Trong qu¸ tr×nh ®ãng/ c¾t m¸y c¾t cã 02 bé gi¶m chÊn ®ãng vµ gi¶m chÊn c¾t gi÷ cho bé truyÒn ®éng cña m¸y c¾t kh«ng bÞ chÊn ®éng m¹nh.

II.1.3.3- Khung, gi¸ ®ì m¸y c¾t: Dïng ®Ó g¸ l¾p c¸c trô cùc, bé truyÒn ®éng cña m¸y c¾t. Khung gi¸ m¸y c¾t ph¶i ®ñ ch¾c ch¾n ®Ó t¹o liªn kÕt æn ®Þnh gi÷a c¸c bé phËn cña m¸y c¾t trong vËn hµnh. §Æc biÖt khi thao t¸c cã xung lùc lín tõ bé truyÒn ®éng tíi c¸c trÞ cùc, m¸y c¾t ph¶i h¹n chÕ tèi ®a ®é rung, l¾c cña c¶ m¸y vµ trô cùc, ®¶m b¶o ®­îc ®é bÒn trong c¸c bé phËn cña m¸y.

II.1.3.4- M«i tr­êng dËp hå quang (khÝ SF6): a. Gíi thiÖu vÒ khÝ SF6: * TÝnh chÊt ho¸ häc: - KhÝ SF6 (sulfur Hexafluorur) lµ 1 chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, kh«ng ®éc h¹i, tû träng 64 kg/m3 (nÆng gÊp 5 lÇn kh«ng khÝ) ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn (20°C vµ 1 bar).

- Ho¸ láng ë 22 bar/20°C hay 28 bar/30°C, tû träng: 1.910 kg/m3.

- RÊt bÒn vÒ ho¸ häc: ë nhiÖt ®é m«i tr­êng SF6 ®­îc coi nh­ mét khÝ tr¬.

- RÊt bÒn vÒ nhiÖt: ë nhiÖt ®é h¬n 500°C cã thÓ bÞ ph©n huû, s¶n phÈm ph©n huû phÇn lín ë thÓ khÝ (fluorua l­u huúnh chøa Ýt fluo, hçn hîp l­u huúnh, fluo vµ oxigen) vµ ë thÓ r¾n (fluoru vµ sulfua kim lo¹i). HiÖn t­îng ph©n huû cã tÝnh thuËn nghÞch, c¸c s¶n phÈm sau khi ph©n huû cã kh¶ n¨ng kÕt hîp trë l¹i thµnh khÝ SF6. * TÝnh chÊt lý häc (vÒ ®iÖn):

C¸c ion Fluor sinh ra do ph©n huû SF6 thu gi÷ nhanh chãng c¸c ®iÖn tö tù do vµ trë thµnh ion ©m chuyÓn ®éng chËm lµm gi¶m kh¶ n¨ng ion ho¸ do va ch¹m vµ gi¶m l­îng ®iÖn tö trong th©n hå quang. Do ®ã, n¨ng l­îng hå quang ch¸y trong khÝ SF6 nhá nªn dÔ dËp t¾t.

II.1.3.5- Nguyªn lý dËp hå quang:

(A)

(B)

(C)

(D)

(A): Tr¹ng th¸i m¸y c¾t ®ang ®ãng, tiÕp ®iÓm lµm viÖc vµ tiÕp ®iÓm dËp hå quang ®ang khÐp.

(B): M¸y c¾t ®ang trong qu¸ tr×nh c¾t: TiÕp ®iÓm lµm viÖc ®· më, tiÕp ®iÓm dËp hå quang ®ang khÐp.

(C): M¸y c¾t ®ang trong qu¸ tr×nh c¾t: TiÕp ®iÓm lµm viÖc ®· më, tiÕp ®iÓm dËp hå quang ®· më vµ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn hå quang.

(D): M¸y c¾t ®· ®­îc më ra, tiÕp ®iÓm lµm viÖc vµ tiÕp ®iÓm dËp hå quang ®· më hÕt vµ hå quang ®· ®­îc dËp t¾t.

Chó thÝch: (1): Thanh dÉn ®iÖn vµo.

(2): Thanh dÉn ®Õn tiÕp ®iÓm lµm viÖc tÜnh.

(3): TiÕp ®iÓm lµm viÖc tÜnh.

(4): TiÕp ®iÓm dËp hå quang tÜnh.

(5): Buång dËp hå quang.

(6): TiÕp ®iÓm lµm viÖc ®éng.

(7): Xi lanh nhiÖt.

(8): Thanh dÉn ®iÖn ra. ë ®iÒu kiÖn b×nh th­êng, ¸p lùc SF6 ë trong vµ ë ngoµi buång thæi b»ng nhau.

Trong qu¸ tr×nh c¾t, ¸p lùc chªnh lÖch ®­îc t¹o ra gi÷a trong vµ ngoµi buång thæi nhê chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi cña hÖ thèng pit t«ng, xi lanh vµ nhiÖt l­îng cña chÝnh hå quang.

Khi m¸y c¾t ®ãng --> dßng ®iÖn ch¹y qua c¶ 02 cÆp tiÕp ®iÓm lµm viÖc vµ tiÕp ®iÓm dËp hå quang (chñ yÕu lµ ®I qua cÆp tiÕp ®iÓm lµm viÖc).

Trong qu¸ tr×nh c¾t --> tiÕp ®iÓm lµm viÖc ®éng (6) ®­îc t¸ch ra khái tiÕp ®iÓm lµm viÖc tÜnh (3) --> CÆp tiÕp ®iÓm dËp hå quang vÉn ®ãng --> dßng ®iÖn tËp trung ®i qua cÆp tiÕp ®iÓm dËp hå quang nªn ch­a xuÊt hiÖn hå quang. Qu¸ tr×nh c¾t tiÕp tôc --> cÆp tiÕp ®iÓm dËp hå quang (5) më ra --> sinh hå quang. §ång thêi víi qu¸ tr×nh c¾t --> xi lanh nhiÖt (7) chuyÓn ®éng xuèng phÝa d­íi vµ nÐn khÝ SF6 gi÷a xi lanh vµ van th­êng ®ãng phÝa d­íi ®¸y cña xi lanh nhiÖt --> khÝ SF6 sÏ thæi ng­îc l¹i h­íng chuyÓn ®éng cña tiÕp ®iÓm qua van mét chiÒu vµo xi lanh nhiÖt (7) vµ th«ng qua khe hë gi÷a tiÕp ®iÓm dËp hå quang ®éng víi vßi dËp hå quang ®Ó dËp t¾t hå quang.

Khi c¾t víi dßng ®iÖn lín, khÝ ga xung quanh tiÕp ®iÓm dËp hå quang (4) trong buång dËp hå quang bÞ ®èt nãng bëi n¨ng l­îng hå quang vµ bÞ dån vµo xi lanh nhiÖt (7) ë ¸p lùc cao. Khi dßng ®iÖn qua ®iÓm kh«ng, khÝ SF6 ®­îc thæi trë l¹i tõ xi lanh qua vßi vµ dËp t¾t hå quang. Khi ®iÒu nµy x¶y ra, van 1 chiÒu trong xi lanh nhiÖt (7) ng¨n ngõa ¸p lùc cao khi nÐn gi÷a pit t«ng vµ khèi van 1 chiÒu d­íi cïng.

II.1.4- C¸c lo¹i m¸y c¾t l¾p ®Æt t¹i tr¹m: HiÖn nay, Tr¹m 220 kV Lµo Cai ®­îc l¾p ®Æt 03 lo¹i m¸y c¾t SF6: - M¸y c¾t 3 pha 1 bé truyÒn ®éng.

- M¸y c¾t 3 pha 3 bé truyÒn ®éng.

- M¸y c¾t tô bï 3 pha 3 bé truyÒn ®éng.

II.1.4.1- M¸y c¾t 3 pha 1 bé truyÒn ®éng: * VÞ trÝ l¾p ®Æt vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt: - Lo¹i m¸y c¾t 3 pha 1 bé truyÒn ®éng ®­îc l¾p t¹i ng¨n lé liªn l¹c 212 (F04) vµ ng¨n lé m¸y biÕn ¸p tæng 232 (F03).

- MC LTB 245 E1 cã 3 pha chung 1 BT§ (BT§ lo¹i BLG-1002A) n»m ë bªn pha A, gi÷a pha A-B, B-C vµ gi÷a pha A víi BT§ cã c¸c thanh truyÒn chuyÓn ®éng tõ BT§ ®Õn c¸c trô cùc MC. - MC cã lß xo ®ãng n»m trong BT§, lß xo c¾t n»m trong hép c¬ khÝ ë ®Õ trô cùc. §Ó ®ãng ®­îc MC cÇn tÝch n¨ng lß xo ®ãng b»ng tay hoÆc b»ng ®éng c¬ n»m trong BT§. Lß xo c¾t ®­îc tÝch n¨ng trong qu¸ tr×nh ®ãng.

- Trªn ®Õ trô cùc cña MC cã l¾p khèi van dïng ®Ó n¹p khÝ SF6 cho trô cùc MC vµ cã ®ång hå ¸p lùc ®Ó theo dâi ¸p lùc khÝ SF6 trong trô cùc MC. Tõ ®ång hå ¸p lùc cã ®Çu c¸p tÝn hiÖu tíi BT§ ®Ó b¸o tÝn hiÖu ®i xa vÒ ¸p lùc SF6 trong MC. B¶ng th«ng sè kü thuËt Néi dung Pha A Pha B Pha C KiÓu lo¹i

LTB 245 E1

LTB 245 E1

LTB 245 E1

BLG 1002A

BLG 1002A

BLG 1002A

N¨m s¶n xuÊt

(ABB) Sweden 2006

(ABB) Sweden 2006

(ABB) Sweden 2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

4.000

4.000

4.000

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

I ®ãng ®m (kA)

79

79

79

Khèi l­îng (kg)

865,3

865,3

865,3

1.050

1.050

1.050

460

460

460

3

3

3

50

50

50

P®m 20 °C

7,0

7,0

7,0

Pc¶nh b¸o

6,2

6,2

6,2

PthÊp (kho¸ thao t¸c)

6,0

6,0

6,0

Pcao (kho¸ thao t¸c)

9,0

9,0

9,0

N­íc s¶n xuÊt

§iÖn ¸p sung sÐt chÞu ®­îc (kV) §iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp (kV) Thêi gian chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch (s) f ®m (Hz) ¸p lùc khÝ SF6 (bar):

II.1.4.2- M¸y c¾t 3 pha 3 bé truyÒn ®éng: * Bao gåm 05 m¸y c¾t 3 pha 3 bé truyÒn ®éng (ng¨n 271; 272, 273; 274; 275): B¶ng th«ng sè kü thuËt Néi dung Pha A Pha B Pha C KiÓu lo¹i N­íc s¶n xuÊt N¨m s¶n xuÊt

LTB 245 E1

LTB 245 E1

LTB 245 E1

BLK222

BLK222

BLK222

(ABB) Sweden 2006

(ABB) Sweden 2006

(ABB) Sweden 2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (A)

4.000

4.000

4.000

Ic ®m (kA)

31,5

31,5

31,5

I ®ãng ®m (kA)

79

79

79

Khèi l­îng (kg)

917

917

917

1.050

1.050

1.050

460

460

460

3

3

3

50

50

50

P®m 20 °C

7,0

7,0

7,0

Pc¶nh b¸o

6,2

6,2

6,2

PthÊp (kho¸ thao t¸c)

6,0

6,0

6,0

Pcao (kho¸ thao t¸c)

9,0

9,0

9,0

§iÖn ¸p sung sÐt chÞu ®­îc (kV) §iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp (kV) Thêi gian chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch (s) f ®m (Hz) ¸p lùc khÝ SF6 (bar):

II.1.4.3- M¸y c¾t tô 3 pha 3 bé truyÒn ®éng: * 02 M¸y C¾t By-pass 3 pha 3 bé truyÒn ®éng (MC tô bï däc TBD203; TBD204): B¶ng th«ng sè kü thuËt Néi dung Pha A Pha B Pha C 1HSB0619007-

1HSB0619007-

1HSB0619007-

A1

B1

C1

GL314 BPS

GL314 BPS

GL314 BPS

(AREVA) -

(AREVA) -

(AREVA) -

Ph¸p

Ph¸p

Ph¸p

N¨m s¶n xuÊt

2006

2006

2006

U®m (kV)

245

245

245

I®m (kA)

31,5

31,5

31,5

Sè m¸y KiÓu lo¹i N­íc s¶n xuÊt

INg¾n m¹ch chÞu ®­îc (kA)

5.000

5.000

5.000

Khèi l­îng (kg)

1.111

1.111

1.111

1.050

1.050

1.050

650

650

650

3

3

3

50

50

50

P®m 20 °C

7,5

7,5

7,5

Pc¶nh b¸o

6,5

6,5

6,5

P thÊp (kho¸ thao t¸c)

6,1

6,1

6,1

§iÖn ¸p sung sÐt chÞu ®­îc (kV) §iÖn ¸p t¨ng cao ë tÇn sè c«ng nghiÖp (kV) Thêi gian chÞu ®­îc dßng ng¾n m¹ch (s) f ®m (Hz) ¸p lùc khÝ SF6 (bar):

II.1.2.4- C¸c l­u ý trong vËn hµnh: * Kiểm tra MC trong vận hành: - Sau mỗi lần thao t¸c MC bằng kho¸ điều khiển hoặc do bảo vệ cần kiểm tra tại chỗ MC c¸c hạng mục sau: + MC đ· đãng/ cắt tốt đóng vị trÝ đ· thao t¸c (ON: đãng ; OFF: cắt). + Áp lực khÝ SF6 kh«ng cã biến động bất thường hoặc cã hiện tượng x× khÝ ở trụ cực. + Lß xo đãng đ· ở vị trÝ tÝch năng. + Ghi số lần thao t¸c trªn bộ đếm.

- Mỗi ngày 1 lần vào giờ qui định nh©n viªn vận hành phải kiểm tra t×nh trạng làm việc b×nh thường của MC c¸c hạng mục sau: + T×nh trạng sứ: Xem cã vết phãng điện, sứt mẻ hay kh«ng. + T×nh trạng c¸c đầu cực chắc chắn kh«ng bị ph¸t nhiệt, nªn kiểm tra ph¸t nhiệt c¸c đầu cực MC vào ban đªm. + T×nh trạng tiếp địa: chắc, đủ. + T×nh trạng lß xo đãng đ· ở vị trÝ tÝch năng. + Áp lực khÝ SF6: đủ theo nhiệt độ m«i trường lóc kiểm tra. + Tủ BTĐ đãng kÝn.

- Ghi chÐp đấy đủ số lần đãng/ cắt MC, số lần MC nhảy do sự cố vào sổ theo dâi MC. * Bảo dưỡng sửa chữa MC: A, Kiểm tra bằng mắt (bảo dưỡng loại A): Sau 1 - 2 năm tại nơi đặt MC, tiến hành kiểm tra bằng mắt và làm c¸c c«ng việc sau:

- C¸c sứ kh«ng bị bẩn, bị nứt vỡ, nếu bẩn phải dïng giẻ lau sạch.

- C¸c bộ phận kim loại (trụ đỡ, mặt bÝch, bu l«ng, ống khÝ, vỏ BTĐ,...) lau sạch và sơn lại c¸c chỗ rỉ nếu có.

- C¸c chỗ nối bu l«ng phải xiết chặt, xiết lại c¸c chỗ bị hỏng.

- C¸c khớp truyền động, ổ trục.

- Kiểm tra cửa tủ BTĐ, c¸c chỗ đậy phải kÝn, c¸c gioăng hỏng phải thay thế.

- C¸c chỗ đấu nối đầu cực phải chặt, tiếp xóc tốt.

- Áp lực khÝ SF6, cã rß rỉ hay kh«ng, kiểm tra c¸c khối van.

- Số lần thao t¸c m¸y cắt ghi ở bộ đếm.

- Sự làm việc của bộ sấy trong tủ BTĐ. + Kiểm tra điện trở sấy tốt. + Kiểm tra mạch sấy tốt. + Kiểm tra rơ le nhiệt làm việc tốt.

- Xiết chặt c¸c chỗ đấu d©y trong tủ BTĐ cho chặt, thay c¸c ốc vÝt bị rỉ.

- Xiết chặt c¸c bu l«ng mặt bÝch, bu l«ng nối (Trừ c¸c bu l«ng cã đ¸nh dấu sơn đỏ).

Chó ý: Khi làm c¸c c«ng việc cã trÌo lªn trụ cực xiết mặt bÝch trụ cực, phải xả bớt ¸p lực khÝ SF6 xuống dưới 1,25 bar ( 0,125 MPa).

B, Trung tu m¸y c¾t (Bảo dưỡng loại B): C«ng việc bảo dưỡng cã thể tiến hành tại chỗ hoặc trong xưởng, bao gồm c¸c c«ng việc sau: * Kiểm tra sứ c¸ch điện: - Kiểm tra bằng mắt và vệ sinh: Sau 15 năm hoặc 5.000 lần thao t¸c đãng/ cắt cơ khÝ (hoặc khi cần thiết kiểm tra sứ theo điều kiện m«i trường, khÝ hậu). Tiến hành lau sứ bằng xịt hoặc bằng kh¨n lau, kiểm tra c¸c bu l«ng, ®Çu bắt trụ cực.

- Kiểm tra bằng m¸y siªu ©m: Sau 30 năm hoặc 10.000 lần đãng/ cắt cơ khÝ: Tiến hành kiểm tra sứ c¸ch điện bằng m¸y siªu ©m để ph¸t hiện ra rạn, nứt sứ. * Kiểm tra khÝ SF6: - Nạp khÝ SF6 khi cần thiết, sö dông dụng cụ nạp chuyªn dông.

- Kiểm tra độ ẩm khÝ SF6: sau 2 - 4 tuần sau khi nạp khÝ và sau 15 năm hoặc 5.000 lần thao t¸c đãng/ cắt cơ khÝ, th¸o đồng hồ đo tỷ trọng, nối dụng cụ đo điểm ngưng sương của khÝ SF6, kết quả đo điểm ngưng sương <= - 5°C. * Đo điện trở tiếp xóc: - Khi số lần thao t¸c ®ãng/ cắt MC < 100 lần / 1 năm: Sau 15 năm phải tiến hành đo Rtx của MC, dßng điện đo > 200 A DC. - Khi số lần thao t¸c ®ãng/ cắt MC > 100 lần / 1 năm: Sau 6 năm, hoặc sau 2.500 lần thao t¸c ®ãng/ cắt kh«ng ®ång thời, hoặc 5.000 lần thao t¸c ®ãng/ cắt đồng thời, phải tiến hành đo Rtx của MC, dßng điện đo > 200 A DC, nếu Rtx đo được cao hơn Rtx cho phÐp th× cho phÐp vận hành MC với dßng điện thường xuyªn nhỏ (<= 400 A).

* Đo nhiệt độ ở c¸c đầu cực m¸y cắt: Sau 6 năm hoặc 2.500 lần thao t¸c ®ãng/ cắt cơ khÝ, dïng m¸y đo nhiệt độ đo tại c¸c đầu cực của m¸y cắt, phải chó ý đến dßng tải trong khi đo cũng như sự thay đổi dßng tải 3- 4 giê trước khi đo. * Kiểm tra cơ cấu cơ khÝ ở vị trÝ mở: Sau 15 năm hoặc 5.000 lần thao t¸c ®ãng/ cắt cơ khÝ, kiểm tra c¸c lỗ kiểm tra của tay đßn bªn ngoài thẳng hàng với lỗ ở khoang cơ khÝ trªn đế trụ cực. * Kiểm tra thời gian thao t¸c: Sau 15 năm hoặc 5.000 lần thao t¸c ®ãng/ cắt cơ khÝ, đo thời gian đãng, thời gian cắt, thời gian đãng - cắt. * C¸c kiểm tra kh¸c: Sau 15 năm hoặc 5.000 lần thao t¸c ®ãng/ cắt cơ khÝ: - Kiểm tra c¸c hệ thống thanh kÐo, c¸c m« men vặn chặt của c¸c bu l«ng, ªcu trong hệ thống thanh kÐo.

- Kiểm tra thao t¸c m¸y cắt ở điện ¸p thấp, x¸c định gi¸ trị điện ¸p nhỏ nhất mà MC vẫn thao t¸c được: + Khi đãng thử ở điện ¸p thao t¸c < 85% gi¸ trị Uđm + Khi cắt thử ở điện ¸p thao t¸c < 70% gi¸ trị Uđm - Kiểm tra rơ le chống đãng lại nhiều lần: Khi MC cắt cho đồng thời xung đãng và xung cắt trong 30s, MC đãng và cắt ra ngay, kh«ng đãng lại. Đo điện ¸p vận hành nhỏ nhất của rơ le.

- Đo dßng điện của động cơ tÝch năng lß xo đãng, thời gian tÝch năng của động cơ phải < 15s, động cơ phải tÝch năng được ở điện ¸p thấp = 85%Uđm.

- Kiểm tra giảm chấn cắt, kiểm tra mức dầu, rß rỉ dầu trong qu¸ tr×nh vận hành.

- Kiểm tra bộ số đãng, bộ số cắt, và tiếp điểm phụ của MC. - Kiểm tra hệ thống sấy, đo điện trở sấy.

- Kiểm tra bộ gi¸m s¸t mật độ khÝ SF6, kiểm tra sự làm việc của c¸c cặp tiếp điểm b¸o tÝn hiệu và kho¸ mạch thao t¸c MC khi mật độ khÝ SF6 thấp.

- Kiểm tra trong vận hành: Sau 5 năm hoặc theo quy định riªng của người vận hành, cã thể đo thời gian thao t¸c của MC (thời gian đãng, thời gian cắt, thời gian đãng - cắt).

- Kiểm tra hệ thống mạch nhị thứ, c¸c rơ le bảo vệ, hàng kẹp..., thử đãng cắt bằng điều khiển và bảo vệ.

C, Đại tu m¸y cắt (Bảo dưỡng loại C): Theo 1 trong c¸c điều kiện sau: - Sau 30 năm vận hành.

- Sau 10.000 lần thao t¸c ®ãng/ cắt cơ khÝ.

- Khi dßng cắt ngắn mạch thoả m·n c«ng thức sau: Σ n x I2 = 20.000 (kA)2 - Theo quan hệ giữa số lần cắt ngắn mạch cho phÐp với gi¸ trị dßng điện cắt ngắn mạch tại n¬i đặt MC. * Khối lượng c«ng việc đại tu MC: 1. T¸ch MC khỏi lưới, làm c¸c biện ph¸p an toàn.

2. Xem sổ theo dâi vận hành về những khuyết tật cßn tồn tại trong thời gian vận hành để cã biện ph¸p khắc phục.

3. Rót khÝ SF6.

4. Mở buồng cắt và th¸o c¸c chi tiết trong buồng. Kiểm tra bằng mắt c¸c tiếp điểm và xi lanh thổi. Nếu cã bất kỳ chi tiết nào bị mßn hoặc hồ quang đ¸nh ch¶y phải thay thế.

5. Thay bộ lọc.

6. Lắp lại buồng cắt, vệ sinh sứ.

7. Rót ch©n kh«ng và nạp lại khÝ SF6.

8. Kiểm tra đồng hồ ¸p lực khÝ, trong qu¸ tr×nh nạp khÝ SF6 kiểm tra và hiệu chỉnh ¸p lực làm việc của tiếp điểm điện của đồng hồ.

9. Kiểm tra độ ẩm khÝ SF6.

10. Kiểm tra rß rỉ khÝ SF6 11. BTĐ: - Kiểm tra tất cả c¸c chi tiết trong BTĐ, c¸c chi tiết kh«ng bị mßn, han rỉ. Nếu rỉ phải khử và b«i mỡ chống rỉ mới.

- Kiểm tra c¸c khớp truyền động, ổ trục. B«i mỡ vào c¸c ổ trục.

- Kiểm tra cơ cấu nhả lẫy đãng, nhả lẫy cắt, cơ cấu tÝch năng.

- Kiểm tra giảm chấn cắt.

- Kiểm tra hoạt động của c¸c bộ sấy chống ngưng tụ.

- Kiểm tra tất cả c¸c hàng kẹp, c¸c đầu nối mạch trong tủ BTĐ.

12. Kiểm tra bề mặt nhị thứ, mạch điều khiển, bảo vệ và tÝn hiệu, c¸c rơ le điều khiển bảo vệ ...

13. Kiểm tra bề mặt tiếp xóc của đầu ra m¸y cắt, nếu bề mặt kh«ng s¸ng phải làm sạch và bôi bề mặt tiếp xóc bằng một lớp Vaserline kh«ng axÝt.

14. Sơn lại c¸c chỗ sơn bị bong.

15. ThÝ nghiệm kiểm tra MC trước khi đưa vào vận hành.

Chó ý: - Nếu đại tu MC và BTĐ để nhằm đạt tới mục đÝch 10.000 lần vận hành đãng - cắt tiếp theo th× phải thay thế tất cả c¸c phần động của MC. - Nếu đại tu MC và BTĐ để nhằm đạt tới mục đÝch 2.000 lần vận hành đãng - cắt tiếp theo th× chỉ thay thế một số chi tiết đ· mßn, hỏng.

D, ThÝ nghiệm m¸y cắt trước khi đưa vào vận hành: MC sau lắp đặt, đại tu phải thực hiện c¸c hạng mục thÝ nghiệm sau và so s¸nh với c¸c gi¸ trị xuất xưởng hoặc tiªu chuẩn: 1. Đo điện trở c¸ch điện c¸c cực với đất và giữa 2 cực khi MC cắt.

2. Đo điện trở tiếp xóc c¸c cực khi MC đóng.

3. Đo thời gian đãng/ cắt của MC, thời gian tiếp xóc trong chu kỳ đãng - cắt và thời gian kh«ng tiếp xóc trong chu tr×nh đãng lại của MC. 4. Đo thời gian tÝch năng lß xo ®ãng của MC. 5. Đo điện trở 1 chiều cuộn đãng, cuộn cắt.

6. Đo điện trở 1 chiều và điện trở c¸ch điện cuộn d©y động cơ MC. 7. Đo điện ¸p thao t¸c nhỏ nhất của MC khi đãng, cắt.

8. Kiểm tra c¸c chức năng tÝn hiệu ¸p lực khÝ SF6 khi xuống thấp cấp 1, cấp 2.

9. Kiểm tra chức năng chèng đãng lặp lại MC vào điểm sự cố.

10. Kiểm tra mạch sấy và điện trở sấy.

11. Đo điện trở c¸ch điện mạch nhị thứ m¸y cắt.

12. Đo độ ẩm khÝ SF6 vµ ®o hàm lượng kh«ng khÝ trong khÝ SF6.

II.2- M¸y biÕn ®iÖn ¸p (TU) lo¹i cpa; cpb - 245: II.2.1- §Æc ®iÓm kü thuËt: - BiÕn ®iÖn ¸p lo¹i CPA - 245 do h·ng ABB chÕ t¹o lµ c¸c biÕn ®iÖn ¸p cao ¸p kiÓu tô dïng trong l­íi ®iÖn, cã hoÆc kh«ng cã thiÕt bÞ t¶i ba. BiÕn ®iÖn ¸p ®­îc dïng ®Ó cÊp tÝn hiÖu ®iÖn ¸p cho m¹ch b¶o vÖ, ®o l­êng, tÝn hiÖu.

- S¬ ®å nguyªn lý nh­ h×nh vÏ (h×nh vÏ 02).

- M¸y biÕn ®iÖn ¸p (B§A) bao gåm nh÷ng phÇn chÝnh sau: + Bé chia ®iÖn ¸p b»ng tô (CVD): Bao gåm mét hoÆc nhiÒu khoang sø vµ ®­îc l¾p phÝa trªn cña B§A. Mçi khoang cã chøa nhiÒu phÇn tö tô m¾c nèi tiÕp víi nhau, c¸c tô nµy ®­îc ng©m tÈm trong sø chøa ®Çy dÇu tæng hîp. Tô C2 cã ®iÖn dung lín h¬n nhiÒu so víi tô C1, tû sè cña bé chia ®iÖn ¸p b»ng tô lµ: Víi B§A 220 kV: 178/18 = 9,889.

Víi B§A 110 kV: 92/18 = 5,111.

Sø ®­îc chÕ t¹o víi kho¶ng c¸ch phãng ®iÖn bÒ mÆt lín: 25mm/kV vµ cã thÓ chÞu ®ùng tèt trong m«i tr­êng bÞ « nhiÔm nÆng. PhÝa trªn cña sø lµ mÆt bÝch b»ng nh«m. Mçi khoang cã buång gi·n në ë trªn ®Ønh. + Khèi ®iÖn tõ (EMU): Chøa dÇu tù nhiªn theo tiªu chuÈn IEC296 lo¹i 2.

Cuén d©y s¬ cÊp gåm cuén d©y chÝnh vµ 5 cuén d©y ®iÒu chØnh nhá l¾p ë phÝa ®Çu trung tÝnh. Khèi ®iÖn tõ ®­îc thiÕt kÕ ë møc ®iÖn ¸p trung ¸p: tõ 18-24 kV. Cã 2 cuén d©y nhÞ thø víi ®iÖn ¸p: Cuén a-n: 110/ 3 V vµ cuén da-dn: 110 V. + ThiÕt bÞ t¶i ba: Gåm cuén d©y, khe hë phãng ®iÖn vµ dao nèi ®Êt.

Chó ý: - Trong tr­êng hîp kh«ng dïng thiÕt bÞ t¶i ba th× ®Çu ®iÖn ¸p thÊp L ph¶i ®­îc nèi ®Êt (L- §Çu nèi tíi thiÕt bÞ t¶i ba).

II.2.2- Th«ng sè kü thuËt: * TU ®­êng d©y gåm: + 26 qu¶ TI 1 pha lo¹i CPA 245/ 07 ng¨n lé (ng¨n 212: 06 qu¶ 1 pha, ng¨n 273 vµ 274 mçi ng¨n: 04 qu¶ 1 pha).

B¶ng th«ng sè kü thuËt TU CPA 245 Th«ng sè §¬n vÞ KiÓu lo¹i CPA - 245

STT 1

Nhµ chÕ t¹o

ABB (Sweden)

2

Tiªu chuÈn

IEC - 186

3

§iÒu kiÖn lµm viÖc

Ngoµi trêi

4

TÇn sè ®Þnh møc

5

§iÖn ¸p s¬ cÊp ®Þnh møc cña l­íi

Hz

50

kV

225

6

§iÖn ¸p lín nhÊt cña l­íi

kV

245

7

§iÖn ¸p ®Þnh møc phÝa s¬ cÊp

kV

225/ 3

kV

8

Th«ng sè c¸c cuén thø cÊp Cuén 1a-1n - §iÖn ¸p ®Þnh møc - CÊp chÝnh x¸c - C«ng suÊt ®Þnh møc Cuén 2a-2n - §iÖn ¸p ®Þnh møc - CÊp chÝnh x¸c - C«ng suÊt ®Þnh møc

VA

0,11/ 3 0,5 75

TØ sè biÕn ¸p

kV

9

10

11

§iÖn dung cña tô - Toµn phÇn (total capacitan C) - C1/C2 - C1 + C2 Khèi l­îng

kV VA

0,11/ 3 3P 75 225 0,11 0,11 3

/

3

/

3

0,0075 µF

Kg

0,0837 0,0075 450

+ 06 qu¶ TI 1 pha lo¹i CPB 245/ 02 ng¨n lé 271, 272 (dïng cho ®o l­êng) B¶ng th«ng sè kü thuËt TU CPB 245 Th«ng sè §¬n vÞ KiÓu lo¹i CPB - 245

STT 1

Nhµ chÕ t¹o

ABB (Sweden)

2

Tiªu chuÈn

IEC - 186

3

§iÒu kiÖn lµm viÖc

Ngoµi trêi

4

TÇn sè ®Þnh møc

5

§iÖn ¸p s¬ cÊp ®Þnh møc cña l­íi

Hz

50

kV

225

6

§iÖn ¸p lín nhÊt cña l­íi

kV

245

7

§iÖn ¸p ®Þnh møc phÝa s¬ cÊp

kV

225/ 3

kV

8

Th«ng sè c¸c cuén thø cÊp Cuén 1a-1n - §iÖn ¸p ®Þnh møc - CÊp chÝnh x¸c - C«ng suÊt ®Þnh møc Cuén 2a-2n - §iÖn ¸p ®Þnh møc - CÊp chÝnh x¸c

0,11/ 3 0,2 75

VA kV

0,11/ 3

- C«ng suÊt ®Þnh møc 9

10

11

TØ sè biÕn ¸p §iÖn dung cña tô - Toµn phÇn (total capacitan C) - C1/C2 - C1 + C2 Khèi l­îng

VA kV

3P 75 225 0,11 0,11 3

/

3

/

3

0,0075 µF

Kg

0,0837 0,0075 625

II.2.3- VËn hµnh vµ b¶o d­ìng m¸y biÕn ®iÖn ¸p: A, Tr­íc khi ®­a B§A vµo vËn hµnh cÇn kiÓm tra: - Sù l¾p r¸p hoµn chØnh cña B§A. - KiÓm tra bªn ngoµi B§A: Kh«ng bÞ søt mÎ biÕn d¹ng, kh«ng cã hiÖn t­îng rß rØ dÇu.

- C¸c chç nèi ®Çy ®ñ vµ ch¾c ch¾n.

- C¸c h¹ng môc thÝ nghiÖm B§A ®¹t tiªu chuÈn vËn hµnh.

- PhÇn ®Êu nèi c¸c m¹ch thø cÊp ®ñ, ®óng, c¸c ®Çu nèi b¾t ch¾c ch¾n.

- §Êu nèi cao ¸p ch¾c ch¾n, ®¹t yªu cÇu kü thuËt.

- KiÓm tra møc dÇu qua kÝnh b¸o møc dÇu.

B, KiÓm tra B§A trong vËn hµnh: Mçi ca trùc vËn hµnh cÇn kiÓm tra c¸c h¹ng môc sau: - T×nh tr¹ng c¸c vá sø tô ®iÖn - Sù rß rØ dÇu ë c¸c tô ®iÖn, hép ®Õ B§A. - KiÓm tra møc dÇu ë kÝnh b¸o møc dÇu trªn hép ®Õ.

- Nghe tiÕng kªu cña B§A b×nh th­êng, m¸y B§A kh«ng bÞ rung.

- KiÓm tra c¸c chç ®Êu nèi s¬ cÊp, thø cÊp cña B§A. - KiÓm tra c¸c vÞ trÝ tiÕp ®Êt ®Çy ®ñ, ch¾c ch¾n.

- KiÓm tra dao nèi ®Êt ë thiÕt bÞ t¶i ba ®óng vÞ trÝ vËn hµnh.

- KiÓm tra n¾p hép ®Êu d©y thø cÊp b¾t chÆt, kÝn.

- Th­êng xuyªn kiÓm tra ®iÖn ¸p thø cÊp ®Çu ra æn ®Þnh, kh«ng bÞ dao ®éng khi ®iÖn ¸p l­íi æn ®Þnh.

NÕu B§A bÞ rß rØ hoÆc ch¶y dÇu, møc dÇu thÊp, ®iÖn ¸p thø cÊp ®Çu ra kh«ng æn ®Þnh hoÆc cã c¸c hiÖn t­îng bÊt th­êng kh¸c th× ph¶i b¸o c¸o cÊp trªn ®Ó t¸ch B§A ra söa ch÷a.

C, ThÝ nghiÖm m¸y biÕn ®iÖn ¸p: * C¸c thÝ nghiÖm khi xuÊt x­ëng ë nhµ m¸y chÕ t¹o: - ThÝ nghiÖm cao ¸p b»ng ®iÖn ¸p xoay chiÒu tÇn sè 50 Hz: + Gi÷a cuén s¬ cÊp vµ ®Êt: 460 kV. + Gi÷a cuén thø cÊp vµ ®Êt : 3 kV. + Gi÷a cuén ®Çu d­íi cña khèi tô (®Çu L) vµ ®Êt: 10 kV. - §o ®iÖn dung vµ trÞ sè tgδ cña c¸c tô ®iÖn ë cÊp ®iÖn ¸p 10 kV. - §o tû sè cña bé chia ®iÖn ¸p b»ng tô.

- §o tû sè cña m¸y B§A. - §o tû sai sè gãc cña m¸y B§A. - §o ®iÖn trë mét chiÒu c¸c cuén d©y nhÞ thø.

- §o ®iÖn trë mét chiÒu ®Çu d1 - d2. * ThÝ nghiÖm tr­íc khi ®­a vµo vËn hµnh vµ thÝ nghiÖm ®Þnh kú: - §o ®iÖn trë mét chiÒu c¸c cuén d©y 1a-1n, 2a-2n.

- §o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn c¸c cuén d©y thø cÊp víi nhau vµ víi vá.

- §o tgδ vµ ®iÖn dung cña mçi khèi tô.

- KiÓm tra sù ®óng ®¾n cña m¹ch B§A theo s¬ ®å.

- §o tû sè biÕn ¸p.

- Kh«ng cÇn lÊy mÉu dÇu v× m¸y B§A lµ lo¹i kÝn.

- Chó ý: Sau khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, tr­íc khi ®­a vµo vËn hµnh ph¶i ®Êu nèi l¹i ®Çu nèi ®Êt L hoÆc ®Êu nèi l¹i víi thiÕt bÞ t¶i ba (nÕu cã).

- ChØ nh÷ng ng­êi ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ an toµn míi ®­îc tiÕn hµnh c«ng viÖc thÝ nghiÖm. Tr­íc khi thÝ nghiÖm cÇn xem xÐt kü s¬ ®å ®Êu d©y cña B§A. II.3- M¸Y BiÕN DßNG ®iÖN (TI): 1- ĐẶC TÝNH kü THUẬT: Biến dßng điện cao ¸p loại IMB là sản phẩm mới của h·ng ABB. Nã được thiết kế để biến đổi dßng điện xoay chiều 50Hz từ trị số lớn xuống trị số nhỏ để cung cấp tÝn hiệu cho c¸c mạch bảo vệ, đo lường.

Biến dßng gồm cã hộp đấu biến dßng bằng nh«m ở phÝa trªn, trụ sứ c¸ch điện bªn trong chứa đầy dầu và phần đế biến dßng ở ch©n phÝa dưới. Liªn kết giữa đầu nh«m, sứ và đế bằng EPoxi.

Biến dßng cã phần ứng (cuộn d©y sơ cấp, thứ cấp và lâi thÐp) nằm trong hộp đấu biến dßng. C¸ch điện bªn trong bằng giấy tẩm dầu và dầu c¸ch điện và được làm kÝn hoàn toàn. Sự gi·n nở dầu do nhiệt được bï bằng lồng xếp bằng thÐp kh«ng rỉ trªn đầu biến dßng.

Vỏ sứ được làm bằng gốm C110 cã độ bền, độ c¸ch điện cao và chịu được c¸c t¸c động của m«i trường.

PhÝa ngoài, trªn hộp đấu biến dßng cã c¸c đầu cực bằng nh«m để đấu d©y sơ cấp và cã thể thay đổi đầu nối sơ cấp nhằm tạo ra c¸c tỷ số biến kh¸c nhau. Cã cửa thăm dầu ở bªn cạnh, cã chỗ bổ sung dầu ở trªn đỉnh: PhÝa trªn còng cã nắp chụp đậy.

Bªn trong trụ sứ chứa đầy dầu c¸ch điện và c¸c đầu d©y thứ cấp nối từ c¸c cuộn d©y thứ cấp tới hộp đấu d©y thứ cấp ở phần đế biến dßng. Ở khoang đế biến dßng cã hộp đấu d©y thứ cấp, chỗ bắt tiếp đất, van xả (lấy mẫu) dầu, c¸c chỗ mãc cẩu biến dßng.

Trong hộp đấu d©y thứ cấp cã c¸c hàng kẹp để đấu d©y ra. Cũng cã thể thay đổi c¸ch đấu d©y thứ cấp biến dßng để tạo ra c¸c tỷ số biến kh¸c nhau.

Hình 1 cho thấy hình dạng và các bộ phận của biến dòng.

2- TH«NG SỐ KỸ THUẬT CỦA BiÕN DßNG

M¸y biến dßng điện phia 220 kV: - Nhà chế tạo: ABB. - Kiểu loại : IMB - 245.

- Điều kiện làm việc: ngoài trời, tºmội trường = - 10/50ºC. - Điện ¸p định mức Uđm = 245 kV. - Tần số định mức: fđm = 50 Hz. - Dßng điện sơ cấp: 400 - 800 - 1.200 A. - Dßng điện thứ cấp: 1 A. - Th«ng số c¸c cuộn d©y thứ cấp (xem bảng 1).

- Cấp chÝnh x¸c: + Đo lường: 0,5. + Bảo vệ: 5P20.

- Dßng điện bền cơ: Ibc = 79 kA. - Dßng điện bền nhiệt trong thời gian 03 gi©y: Ibn = 31,5 kA. - Khối lượng: 1.045 kg.

3- NGUYªN Lý LµM VIỆC CỦA M¸Y BiÕN DßNG: Biến dòng có cuộn dây sơ cấp, lõi thép và 6 cuộn thứ cấp. Dòng điện chạy trong cuộn sơ cấp tạo từ thông trong lõi thép và cảm ứng sức điện động thứ cấp ở các cuộn thứ cấp. Biến dòng điện làm việc ở chế độ ngắn mạch thứ cấp, tức là cuộn dây thứ cấp phải có phụ tải có trở kháng nhỏ hoặc được nối tắt. Nếu cuộn thứ cấp hở mạch, dòng điện Io lớn, lõi từ của biến dòng bị bão hoà từ tạo ra các xung dạng nhọn đầu ở phía thứ cấp có biên độ lớn sẽ gây cháy lõi thép và phá huỷ cách điện biến dòng.

Khi thay đổi cách đấu dây thứ cấp ta cũng được các tỷ số biến khác nhau.

Mỗi cuộn thứ cấp có 3 nấc tỷ số biến: 400- 800 - 1.200/1 Tỷ số biến dòng phụ thuộc cách đấu nối được thể hiện trong bảng 1.

Đầu ra sơ cấp 1S1 – 1S2 1S1 – 1S3 1S1 – 1S4 2S1 – 2S2 2S1 – 2S3 2S1 – 2S4 3S1 – 3S2 3S1 – 3S3 3S1 – 3S4 4S1 – 4S2 4S1 – 4S3 4S1 – 4S4

Tỉ số 400/1 800/1 1200/1 400/1 800/1 1200/1 400/1 800/1 1200/1 400/1 800/1 1200/1

Bảng 1: Công suất (VA) Cấp chính xác

20 VA

0,5

30 VA

5P20

30 VA

5P20

30 VA

5P20

ALF

5S1 – 5S2 5S1 – 5S3 5S1 – 5S4 6S1 – 6S2 6S1 – 6S3 6S1 – 6S4

400/1 800/1 1200/1 400/1 800/1 1200/1

30 VA

5P20

30 VA

5P20

5- CÁC HẠNG MỤC KIỂM TRA MBD 5.1- Kiểm tra MBD trước khi đưa vào vận hành: - Kiểm tra độ chắc chắn của các đầu nối nhất thứ.

- Kiểm tra độ chắc chắn của các đầu nối nhị thứ, có bị hở mạch và có đúng sơ đồ đấu nối không.

- Vệ sinh bề mặt sứ cách điện và các hộp kim loại.

- Kiểm tra mức dầu có đủ không.

- Kiểm tra độ kín của van lấy mẫu dầu.

- Kiểm tra các đầu nối đất có an toàn và chắc chắn không.

- Kiểm tra độ kín của nắp hộp đấu nối nhị thứ.

- Kiểm tra các điểm bắt bu lông đế trụ có chắc chắn không.

- Kiểm tra bề mặt của sứ cách điện có sạch không.

- Kiểm tra các nắp đậy điểm đảo nối cuôn dây chất thứ có chặt không.

- Kiểm tra trụ đỡ MBD có bị nghiêng , có chắc chắn, đã được nối với hệ thống tiếp địa trạm.

- Kiểm tra các MBD có bị nghiêng so với phương thẳng đứng.

5.2- Kiểm tra MBD trong vận hành:

Vá MBD là loại kÝn hoàn toàn, nªn yªu cầu sửa chữa rất Ýt. Bình thường, yêu cầu kiểm tra bằng mắt là đủ.

- Kiểm tra dò dỉ dầu: MBD sẽ được kiểm tra sự dò dỉ dầu ở những nơi sau: + Kính báo mức dầu, mặt bích để đổ dầu và van để lấy dầu thí nghiệm . + Đầu nối sơ cấp. + Chỗ làm kín sứ ở cả phía trên và phía dưới. + Chỗ làm kín giữa nắp đậy và đáy thùng. + Hộp đấu nối cuộn thứ cấp và đấu nối tụ điện.

- Kiểm tra hư hỏng bên ngoài MBD: + Kiểm tra phần kim loại, sứ và phần Êpôxi. + Sứ phải được lau sạch. Hư hỏng nhỏ của sứ có thể được sửa chữa bằng nhựa Êpôxi.

- Kiểm tra mức dầu: + Kính báo mức dầu sẽ có mầu tối theo mọi nhiệt độ môi trường.

+ Nếu phía trên của kính sáng màu hoặc mức dầu nhìn thấy tại kính thì đã có sự dò dỉ dầu. Cần xác định và được sửa chữa ngay để tránh sự xâm nhập của hơi ẩm từ bên ngoài vào MBD. - Nối đầu sơ cấp: Kiểm tra sự xiết chặt của tất cả các bu lông.

- Mạch nhị thứ: +Hộp nối thứ cấp phải được kiểm tra sự dò dỉ. Tránh nước mưa dò vào trong hộp. + Kiểm tra các bu lông ở đầu nối xem có được xiết chặt không. + Cuộn nhị thứ phải được nối tắt nếu không sử dụng.

- Kiểm tra sự xiết chặt của dây nối đất và đầu nối đất tại vỏ MBD. - Kiểm tra mẫu dầu: Sau chu trình vận hành dài ( 15- 20 năm ) hoặc khi có hư hỏng, phải kiểm tra mẫu dầu để kiểm tra độ ẩm và hàm lượng ga.

- Qui định về kiểm tra Tgδ%: +Góc tổn hao điện môi Tgδ% của chất cách điện đo tính dẫn điện của chất cách điện. Cách điện tốt – Tính dẫn thấp, Tgδ% thấp. Cách điện xấu Tính dẫn cao - Tgδ% cao. + Sự thay đổi giá trị Tgδ% báo hiệu tính cách điện bị thay đổi. +Cả sự già hoá và sự xâm nhập hơi ẩm sẽ ảnh hưởng tới cách điện và giá trị Tgδ%. + Qui định tại 20 độ C: Với MBD 130 KV : Tgδ% < 1,5%.

Với MBD 230 KV : Tgδ% < 1%. + Sự tăng đột ngột của Tgδ% có thể báo hiệu của sự bắt đầu hỏng nặng chất cách điện. +Việc đo Tgδ% được thực hiện với khoảng cách thời gian từ 3 – 5 năm, hoặc nếu giá trị Tgδ% quá cao thì phải thực hiện đo Tgδ% hàng năm.

- Tuỳ theo yêu cầu, MBD có thể được cung cấp thêm nhánh điện dung, nhánh này được lấy ra từ lá ngoài cùng của lớp EKRAN ( tấm chắn ) của cuôn sơ cấp. Nhánh này được đưa ra vỏ và được lót Êpôxi, bình thường nó được nối đất tại vỏ. Nhánh này có thể được dùng để kiểm tra Tgδ% phần ngoài của cách điện sơ cấp. * Chú ý: MBD phải được ngắt điện trước khi mở nhánh điện dung. Đừng quên nối đất nhánh điện dung sau khi đo. Điện áp khoảng từ 3 – 5 KV sẽ xuất hiện trên nhánh điện dung nếu không nối đất nó.

II.4, Chèng sÐt van 1, Giíi thiÖu chung Chèng sÐt ®iÖn cao ¸p kiÓu laäi PEXLIM Q lµ thiÕt bÞ ®iªn cao ¸p vµ siªu cao ¸p do h·ng ABB s¶n xuÊt, dïng b¶o vÖ MBA vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c trong m¹ng ®iÖn cao ¸p vµ siwu cao ¸p , ng¨n chÆn qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn vµ qu¸ ®iÖn ¸p néi bé.

Chèng sÐt sö dông ­u viÖt trong c¸c tr­êng hîp sau: - Trong vïng c­êng ®é sÐt ®¸nh cao - Cho c¸c ®­êng d©y dµi

- Nh÷ng n¬i ®iÖn trë suÊt cña ®Êt kÐm.

- Nh÷ng n¬i cã ®é « nhiÔm m«i tr­êng cao.

C¸c sè liÖu kü thuËt chung: §iÖn ¸p hÖ thèng cùc ®¹i (Um): 52-420 kV §iÖn ¸p danh ®Þnh (Ur) : 42- 360 kV Dßng phãng b×nh th­êng: 10 kA Dßng sÐt thiÕt kÕ: 10 kA §é lín dßng phãng chÞu ®­îc: Dßng cao 4/10 μ s: 100 kA Dßng thÊp 2400 μ s: 700 kA Dßng cao 2000 μ s: 900 kA Dung l­îng n¨ng l­îng: Líp phãng ®­êng d©y: class 3 (2 xung : 7,4 kJ/ kV Dung l­îng dßng ng¾n m¹ch: 50 kA §iÒu kiÖn vËn hµnh: NhiÖt ®é m«i tr­êng: -50 ®Õn +45ºC §é cao max so víi mùc n­íc biÓn: 1000 m TÇn sè : 15-62 Hz * C¸c ®Þnh nghÜa cña chèng sÐt: + §iÖn ¸p hÖ thèng cùc ®¹i (Um): lµ ®iÑn ¸p cùc ®¹i gi÷a c¸c pha trong ®iÒu kiÖn vËn hµnh binh th­êng + Dßng phãng ®Þnh møc: Lµ gi¸ trÞ ®Ønh cña dßng xung sÐt, sö dông ®Ó ph©n lo¹i chèng sÐt. + §iÖn ¸p danh ®Þnh (Ur) : lµ ®iÖn ¸p tiªu chuÈn chèng sÐt chÞu ®­îc ë ®iÖn ¸p danh ®Þnh trong thêi gian 10 gi©y, sau khi lµ nãng chèng sÐt tr­íc lªn 60ºC. + §iÖn ¸p vËn hµnh liªn tôc: lµ ®iÖn ¸p cho phÐp cùc ®¹i ë tÇn sè c«ng nghiÖp, chèng sÐt liªn tôc chÞu ®ùng. §iÖn ¸p nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm. + MCOV: Lµ ®iÖn ¸p vËn hµnh cùc ®¹i cho tÊt c¶ chèng sÐt ®­îc sö dông trong b¶ng + Qu¸ ®iÖn ¸p ng¾n h¹n (TOV) : Qu¸ ®iÖn ¸p ng¾n h¹nh ë tÇn sè c«ng nghiÖp + §iÖn ¸p d­ cña ®iÖn ¸p phãng (Ures): Lµ gi¸ trÞ ®Ønh cña ®iÖn ¸p xuÊt hiÖn gi÷a c¸c ®Çu cùc cña chèng sÐt trong thêi gian chèng sÐt cã dßng phãng ®i qua nã. Gi¸ trÞ cña Ures phô thuéc vµo ®é lín vµ d¹ng sãng cña dßng phãng. * §Æc tÝnh cÊu t¹o cña chèng sÐt ®iÖn: - §Æc ®iÓm cÊu t¹o chèng sÐt: Chèng sÐt cã cÊu t¹o gåm mét hoÆc nhiÒu phÇn tö (tÊng) chèng sÐt (bé phËn t¸c ®éng) ghÐp nèi tiÕp chång lªn nhau. Sè l­îng phÇn tö phô thuéc vµo cÊp ®iÖn ¸p vËn hµnh cña chèng sÐt.

C¸c khèi ZnO ®­îc xÕp chång lªn nhau vµ ®­îc nÐn trong buång kÝn lµm b»ng sø c¸ch ®iÖn. Trong buång kÝn kh«ng cã kh«ng khÝ nh»m tr¸nh c¸c dßng phãng néi bé.

Xen kÏ gi÷a c¸c ®iÖn trë ZnO lµ c¸c l¸ nh«m máng dÉn h­íng. C¸c ®iÖn trë «xit kim lo¹i vµ c¸c l¸ nh«m ®­îc Ðp chÆt nhê c¸c lß xo Ðp b»ng thÐp.

C¸c ®Õ kim lo¹i cã g¾n kÏm vµ c¸c vßi thæi khÝ ga næ ®­îc lµm b»ng hîp kim cã ®é bÒn cao, cã n¾p ®Ëy b»ng plystyren. §Çu cèt cao ¸p cña tÇng trªn cïng ®­îc chÕ t¹o tõ hîp kim nh«m (hoÆc ®ång).

- CÊu t¹o bªn trong cña chèng sÐt (xem h×nh 4) a, Nguyªn lý lµm viÖc.

C¸c ®iÖn trë «xit kim lo¹i lµ c¸c ®iÖn trë cã ®Æc tÝnh phi tuyÕn cao vµ rÊt nh¹y.

Trong tr¹ng th¸i b×nh th­êng, gi¸ trÞ ®iÖn trë cao cña chèng sÐt ®¹t ®­îc vµi tr¨m mª ga «m vµ dßng ®iÖn ®i qua rÊt nhKhi cã sÐt ®¸nh vµo hoÆc cã qu¸ ®iÖn ¸p néi bé, xuÊt hiÖn xung cã gi¸ trÞ lín ®Æt lªn bé chèng sÐt, khi ®ã gi¸ trÞ ®iÖn trë phi tuyÕn gi¶m xuèng d­íi vµi «m, bëi thÕ dßng phãng dÔ dµng ®i qua chèng sÐt vµ truyÒn xuèng ®Êt, lµm cho gi¸ trÞ cña qu¸ ®iÖn ¸p gi¶m xuèng tíi gi¸ trÞ cña ®iÖn ¸p h·m (®iÖn ¸p d­).

Dßng phãng ®i qua chèng sÐt cã gi¸ trÞ lªn ®Õn 1 KA – víi qu¸ ®iÖn ¸p néi bé, cã gi¸ trÞ lªn ®Õn 20 kA víi qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn.

Mçi phÇn tö cña chèng sÐt ®­îc ®iÒn ®Çy c¸c c¸c mµng ch¾n an toµn vµ cã 2 vÊu (vßi tho¸t ga) trªn d­íi ®èi nhau. Trong tr­êng hîp danh ®Þnh, nÕu chèng sÐt bÞ qu¸ dßng, lóc nµy c¸c mµng ng¨n sÏ më tai mét ¸p lùc phï hîp (tíi 20% ¸p lùc nÐn c¸c ®iÖn trë phi tuyÕn trong buång sø), lóc nµy vßi thæi khÝ ga nhanh chãng cho tia löa phun theo h­íng vÒ phÝa vßi ®èi diÖn.

Bëi vËy hå quang bÞ mang ra ngoµi cña buång sø, kh«ng lµm h­ h¹i ®Õn c¸c phÇn tö bªn trong cña chèng sÐt.

IV. Chèng sÐt ®iÖn cao ¸p nhiÒu phÇn tö.

1. Nguyªn lý ghÐp tÇng.

Víi chèng sÐt cÊp ®iÖn ¸p thÊp, ch«ng sÐt thõ¬ng ®­îc chÕ t¹o mét bé chèng sÐt gåm mét phÇn tö (tÇng).

Víi chèng sÐt cÊp ®iÖn ¸p cao >110 kV, ch«ng sÐt thõ¬ng ®­îc chÕ t¹o mét bé chèng sÐt gåm nhiÒu phÇn tö gièng nhau ghÐp nèi tiÕp chång lªn nhau. §Ó ®iÖn ¸p ph©n bè ®Òu trªn c¸c phÇn tö, trªn ®Çu cña bé chèng sÐt ph¶i g¾n mét vßng qu©n b×nh ®iÖn ¸p, ®­îc chÕ t¹o b»ng kim lo¹i.

VÝ dô- XÐt mét chèng sÐt 500 kV gåm cã 3 phÇn tö (h×nh 3a) V× ®¸y cña chèng sÐt ®­îc nèi víi ®Êt nªn ta coi mçi phÇn tñ cña chèng sÐt t­¬ng ®­¬ng nh­ mét tô ®iÖn dung víi ®Êt (h×nh 3b) Nh­ng gi÷a c¸c tÇng ®­îc ghÐp nèi víi nhau nhê c¸c mÆt bÝch kim lo¹i, nªn gi÷a c¸c ®ai kim lo¹i ghÐp nèi so víi ®Êt còng t¹o thµnh c¸c ®iÖn dung C1, C2.

Sù tham gia cña thµnh phÇn c¸c tô ®iÖn dung C1, C2 lµm cho ®iÖn ¸p ph©n bæ gi÷a c¸c tÇng lµ kh¸c nhau. §iÖn dung víi ®Êt cña tÇng nµo nhá th× chÞu ®iÖn ¸p cµng lín vµ phÇn tö nµy sÏ lµm c¸c phÇn tö kh¸c còng bÞ qu¸ ®iÖn ¸p vµ ®¸nh

thñng theo. ChÝnh v× lý do ®ã, viÖc l¾p thªm vßng qu©n b×nh ®iÖn ¸p b»ng kim lo¹i, lµm xuÊt hiÖn c¸c tô ®iÖn dung Cb gi÷a vßng b×nh qu©n víi c¸c ®ai s¾t d­íi, Ca víi ®ai s¾t trªn. Sù tham gia cña Ca vµ Cb kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm ®ã vµ lµm c©n b»ng ®iÖn ¸p trªn mçi phÇn tö tû lÖ thuËn víi ®iÖn ¸p ®­îc chÕ t¹o cña tõng phÇn tö (Xem h×nh 5) * Nguyªn lý cña bé ®Õm sÐt. §Ó kiÓm so¸t ®­îc tÇn sè sÐt ®¸nh vµo tõng khu vùc cã l¾p thiÕt bÞ ®iÖn, ng­êi ta sö dông c¸c bé ®Õm sÐt, l¾p nèi tiÕp vµo ®­êng ®i cña dßng sÐt t¶n xuèng ®Êt. * Bé ®Õm sÐt kiÓu lo¹i kh«ng cã ®ång hå ®o dßng rß (h×nh 6): Bé ®Õm sÐt lo¹i nµy bao gåm mét ®iÖn trë «xit kÏm, mét tô ®iÖn phôc vô cho qu¸ tr×nh phãng - n¹p, mét ®ång hå chØ thÞ. Ba bé phËn nµy ®­îc nèi song song víi nhau vµ ®­îc m¾c nèi tiÕp trªn ®­êng tho¸t cña dßng sÐt xuèng ®¸t.

(Xem h×nh vÏ) Khi cã dßng sÐt ®i xuèng tíi bé ®Õm sÐt, ®Çu tiªn tô C ®­îc n¹p n¨ng l­îng bëi dßng sÐt, tiÕp theo ®i qua ®iÖn trë ZnO. Sau khi dßng sÐt phãng hÕt xuèng ®Êt, n¨ng l­îng l­u tr÷ trong tô C b¾t ®Çu phãng khÐp vßng qua cuén ghi T vµ bé ghi T ®­îc t¸c ®éng vµ ®ång hå chØ sè t¨ng lªn mét gi¸ trÞ. * Bé ®Õm sÐt lo¹i cã ®ång hå ®o dßng rß (h×nh 7) Bé ®Õm sÐt lo¹i nµy cßn cã thªm mét ®ång hå ampe, dïng ®Ó chØ thÞ dßng rß qua chèng sÐt d­íi c¸c ®iÒu kiÖn vËn hµnh b×nh th­êng. * Mét sè l­u ý trong vËn hµnh: 1, KiÓm tra chèng sÐt tr­íc khi ®­a vµo vËn hµnh - KiÓm tra ®é ch¾c ch¾n cña ®Çu nèi lÌo cao ¸p - VÖ sinh bÒ mÆt sø vµ c¸c phô kiÖn - KiÓm tra ®é ch¾c ch¾n cña c¸c ®iÓm nèi cña c¸p nèi ®Êt - KiÓm tra bé ®Õm sÐt ®Êu ®óng s¬ ®å, c¸c ®iÓm nèi ch¾c ch¾n - KiÓm tra trô ®ì sÐt vµ chèng sÐt cã ch¾c ch¾ vµ th¼ng ®øng kh«ng?

- KiÓm tra ®ång hå ®Õm sÐt vµ vßng b×nh qu©n ®iÖn ¸p cã ch¾c ch¾n kh«ng?

2, KiÓm tra chèng sÐt trong vËn hµnh - KiÓm tra bÒ mÆt sø vµ c¸c phô kiÖn - KiÓm tra b»ng m¾t c¸c ®iÓm nèi ch¾c ch¾n kh«ng?

- KiÓm tra b»ng m¾t c¸c ®iÓm nèi ch¾c ch¾n kh«ng, bé ®Õm sÐt cã ngay ng¾n kh«ng?

- KiÓm tra ®ång hå ®Õm sÐt, vßng b×nh qu©n ®iÖn ¸p - KiÓm tra tiÕng kªu bÊt th­êng cña chèng sÐt 3, C¸c c¶nh b¸o an toµn khi vËn hµnh chèng sÐt Khi chèng sÐt ®ang vËn hµnh, nghiªm cÊm : - Kh«ng lµm hë m¹ch c¸c nèi ®Êt cña chèng sÐt, v× chèng sÐt cã dßng rß g©y ®e do¹ tÝnh m¹ng cña con ng­êi

- Kh«ng ch¹m vµo m¹ch nèi ®Êt cña chèng sÐt cã thÓ g©y nguy h¹i cho con ng­êi - Kh«ng ®øng lªn bé ®Õm sÐt, cã thÓ g©y nguy h¹i cho thiÕt bÞ.

4, B¶o d­ìng chèng sÐt §Þnh kú h»ng n¨m ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c b¶o d­ìng sau: - VÖ sinh bÒ mÆt chèng sÐt - XiÕt l¹i c¸c ®iÓm ®Êu nèi cao ¸p, ®Çu cèt mèi ®Êt - KiÓm tra sù th«ng m¹ch cña d©y nèi ®Êt víi hÖ thèng nèi ®Êt - ThÝ nghiÖm chèng sÐt: TT

H¹ng môc

1 2

KiÓm tra bªn ngoµi §o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn

3

§o dßng ®iÖn rß tæng ë ®iÖn ¸p vËn hµnh

4 5 6

§o ®iÖn ¸p mét chiÒu t¹i IDC KiÓm tra thiÕt bÞ ®Õm sÐt KiÓm tra m¹ch nèi ®Êt tõ ch©n chèng sÐt xuèng ®Êt

ThÝ nghiÖm sau ®¹i tu X X X

ThÝ nghiÖm ®Þnh kú X X + Sau gi«ng b·o

X X

X

X

X

ghi chó

Kh«ng ®o nÕu cã l¾p ®ång hå ®o dßng rß Gi¸ trÞ theo nhµ s¶n xuÊt

ch­¬ng IIi: HÖ thèng ®iÒu khiÓn Tr¹m HÖ thèng ®iÒu khiÓn tr¹m Lµo Cai ®­îc thiÕt kÕ gåm cã 4 cÊp : CÊp ®iÒu khiÓn t¹i chç, cÊp ®iÒu khiÓn møc ng¨n lé, cÊp ®iÒu khiÓn tr¹m vµ cÊp ®iÒu khiÓn SCADA. I- CÊp ®iÒu khiÓn t¹i chç : 1. §iÒu khiÓn DCL: T¹i tñ truyÒn ®éng cña mçi DCL ®Òu cã kho¸ ®iÒu khiÓn ®Ó ®iÒu khiÓn thiÕt bi t¹i chç b»ng ®iÖn hoÆc ®iÒu khiÓn b»ng tay . Trong ®iÒu kiÖn liªn ®éng cho phÐp nÕu muèn ®iÒu khiÓn ®ãng hoÆc më thiÕt bÞ th× ph¶i chuyÓn kho¸ ®iÒu khiÓn vÒ ®óng vÞ trÝ.

NÕu muèn ®iÒu khiÓn t¹i chç b»ng tay th× ph¶i chuyÓn kho¸ lùa chän thao t¸c vÒ vÞ trÝ manual råi Ên nót “For manual operation of main blades” (PSS) khi nµo nghe tiÕng hót chèt gi¶i trõ cho phÐp thao t¸c b»ng tay th× ®ót tay quay vµo sao cho khíp giíi h¹n cña tay quay thao t¸c ch¹m vµo miÖng lç (t¹i tñ truyÒn ®éng). Lóc ®ã ta cã thÓ thùc hiªn thao t¸c ®ãng hoÆc më DLC b»ng c¸ch quay tay.

NÕu muèn thao t¸c t¹i chç b»ng ®iÖn th× vÆn kho¸ lùa chän thao t¸c (selector swich) sang vÞ trÝ Local råi Ên nót thao t¸c ®ãng hoÆc më (Open hoÆc Close) ®Ó thùc hiÖn thao t¸c ®ãng h¬ä¨c më DCL. 2. §iÒu khiÓn MC: §èi víi MC thao t¸c t¹i chç chØ cã thao t¸c b»ng ®iÖn. Còng gièng nh­ DCL tr­íc hÕt muèn thao t¸c t¹i chç th× ph¶i chuyÓn khãa lùa chän chÕ ®é thao t¸c sang vÞ trÝ Local sau ®ã vÆn kho¸ thao t¸c vÒ vÞ trÝ ®ãng hoÆc më (Trip hoÆc Close) ®Ó thao t¸c ®ãng hoÆc c¾t MC Chó ý: trong qu¸ tr×nh thao t¸c nÕu tr­êng hîp ph¶i thao t¸c ®ãng c¾t thiÕt bÞ t¹i chç th× sau khi thao t¸c ph¶i chuyÓn l¹i vÞ trÝ Remote, c¸c tay quay ph¶i ®­îc rót ra sao cho ®¶m b¶o c¸c thiÕt bÞ lu«n ë chÕ ®é s½n sµng thao t¸c ®­îc b»ng ®iÒu khiÓn tõ xa.

II-

CÊp ®iÒu khiÓn møc ng¨n lé: Tõ c¸c tñ §K & BV cña c¸c ng¨n lé ta ®Òu cã thÓ thao t¸c MC hay DCL th«ng qua m¸y tÝnh hoÆc b¶ng ®iÒu khiÓn khÈn cÊp EMERGENCY .

1, §iÒu khiÓn b»ng r¬ le REF 545 Muèn ®iÒu khiÓn trªn r¬ le ta thao t¸c nh­ sau : Trªn b¶ng ®iÒu khiÓn chÕ ®é kho¸ thao t¸c ®Ó ë vÞ trÝ Remote, trªn r¬ le REF 545 dïng phÝm di chuyÓn chän môc Mimic, s¬ ®å kÕt d©y cña ng¨n lé cÇn ®iÒu khiÓn sÏ hiÓn thÞ trªn mµn h×nh giao tiÕp cña r¬ le, Ên nót tr¹ng th¸i ®iÒu khiÓn vÒ vÞ trÝ L (Local) sau ®ã Ên nót lùa chän gi÷ trong kho¶ng 2s s¬ ®å ®iÒu khiÓn trªn mµn h×nh r¬ le sÏ xuÊt hiÖn con trá, Ên nót lùa chän ®Ó di chuyÓn con trá vÒ vÞ trÝ thiÕt bÞ cÇn thao t¸c vµ thùc hiÖn thao t¸c. Dïng nót I ®Ó thùc hiÖn thao t¸c ®ãng vµ nót O ®Ó thùc hiÖn thao t¸c c¾t.

2, §iÒu khiÓn b»ng b¶ng ®iÒu khiÓn khÈn cÊp (EMERGENCY).

Trªn b¶ng ®iÒu khiÓn vÆn kho¸ lùa chän vÒ vÞ trÝ EMER, x¸c ®Þnh ®óng thiÕt bÞ cÇn thao t¸c vµ vÆn kho¸ thao t¸c vÒ vÞ trÝ s½n sµng thao t¸c (chê) sao cho ®Ìn cña kho¸ ®iÒu khiÓn s¸ng lªn, dïng tay Ên kho¸ ®iÒu khiÓn xuèng vµ vÆn vÒ vÞ

ch­¬ng V: Giíi thiÖu hÖ thèng tô bï l¾p ®Æt t¹i Tr¹m.

I_ Giíi thiÖu chung vÒ c¸c thiÕt bÞ bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng : I.1_ ý nghÜa viÖc bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng : Tæn thÊt ®iÖn ¸p cña l­íi ®iÖn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c«ng suÊt truyÒn t¶i vµ th«ng sè ®­êng d©y. Khi vËn hµnh ph¶i ®¶m b¶o sao cho sù thay ®æi ®iÖn ¸p t¹i tõng vÞ trÝ trªn l­íi so víi ®Þnh møc n»m trong ph¹m vi ®iÖn ¸p cho phÐp.

Trong l­íi truyÒn t¶i ®iÖn, chóng ta sö dông c¸c thiÕt bÞ bï (tô bï ngang, tô bï däc, kh¸ng bï ngang) nh»m môc ®Ých c¶i thiÖn ®iÖn ¸p t¹i c¸c nót, ngoµi ra viÖc bï c«ng suÊt cßn cã c¸c ý nghÜa sau : - T¨ng kh¶ n¨ng t¶i cña ®­êng d©y.

- C¶i thiÖn tÝnh æn ®Þnh cña ®iÖn ¸p c¸c nót.

- Ph©n bè l¹i c«ng suÊt ph¶n kh¸ng trong hÖ thèng dÉn ®Õn gi¶m tæn thÊt hÖ thèng.

- T¨ng ®é dù tr÷ æn ®Þnh cña hÖ thèng.

I.2_ Nguyªn lý bï : S¬ ®å m« pháng ®­êng d©y truyÒn t¶i nh­ sau :

P, Q U

R

-JX

Tæn thÊt ®iÖn ¸p trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i ®­îc tÝnh theo c«ng thøc : δU = (P.R + Q.X)/ U Trong ®ã : - P : Lµ c«ng suÊt t¸c dông ®­îc truyÒn t¶i trªn ®­êng d©y.

- R : Lµ thµnh phÇn ®iÖn trë cña ®­êng d©y.

- Q : Lµ c«ng suÊt ph¶n kh¸ng ®­îc truyÒn trªn ®­êng d©y.

- X : Lµ thµnh phÇn ®iÖn kh¸ng cña ®­êng d©y.

- U : Lµ ®iÖn ¸p t¹i ®Çu ®­êng d©y.

C¨n cø c«ng thøc trªn, chóng ta thÊy r»ng : NÕu thay ®æi P th× δU thay ®æi nh­ng P lín hay nhá lµ do phô t¶i quyÕt ®Þnh nªn kh«ng thÓ thay ®æi tuú tiÖn ®­îc.

NÕu thay ®æi tham sè R b»ng c¸ch t¨ng tiÕt diÖn ®­êng d©y hoÆc t¨ng sè ®­êng d©y lµm viÖc song song th× kh«ng hîp lý vÒ mÆt kinh tÕ.

V× vËy ng­êi ta t×m c¸ch thay ®æi Q (c«ng suÊt ph¶n kh¸ng) hoÆc thay ®æi X (tham sè ®­êng d©y) ®Ó gi¶m tèi thiÓu δU : - C¸c biÖn ph¸p thay ®æi Q ®­îc gäi lµ bï ngang : Dïng c¸c thiÕt bÞ ®Ó ph¸t hoÆc tiªu thô c«ng suÊt ph¶n kh¸ng nh­ ®éng c¬ ®ång bé, tô ®iÖn, kh¸ng

®iÖn. ThiÕt bÞ bï sÏ ®­îc m¾c rÏ nh¸nh víi l­íi ®iÖn, th«ng qua viÖc t¨ng gi¶m c«ng suÊt ph¶n kh¸ng trªn l­íi ®Ó thay ®æi tæn thÊt ®iÖn ¸p trªn ®­êng d©y.

- C¸c biÖn ph¸p thay ®æi X ®­îc gäi lµ bï däc: Tô bï ®­îc m¾c nèi tiÕp trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i lµm cho tæng trë ®­êng d©y nhá ®i (XΣ = X - Xbï).

Trë kh¸ng trong hÖ thèng truyÒn t¶i bao gåm phÇn lín lµ thµnh phÇn ®iÖn kh¸ng vµ phÇn nhá lµ thµnh phÇn ®iÖn trë ( Zht = R + j.XΣ).

Bëi vËy, sù thay ®æi ®iÖn ¸p ë phÝa t¶i ®­îc g©y nªn bëi thµnh phÇn XΣ nhiÒu h¬n lµ thµnh phÇn ®iÖn trë R. I.3_ ThiÕt bÞ bï ngang : I.3.1_ Tô bï ngang : - Tô bï ngang ®­îc t¹o thµnh tï c¸c b¶n cùc tô ®iÖn th­êng lµm b»ng c¸c l¸ kim lo¹i ®­îc c¸ch ®iÖn bëi c¸c mµng giÊy máng tÈm dung m«i vµ ®­îc cuèn l¹i víi nhau thµnh c¸c líp xen kÏ vµ ®­îc nhóng trong dÇu c¸ch ®iÖn. §Ó cã c¸c bé tô ®iÖn cao ¸p, ng­êi ta ghÐp nèi nhiÒu tæ tô nhá ®Ó chia ®Òu ®iÖn ¸p ®Æt lªn mçi tæ tô.

- Khi tô bï lµm viÖc: VÐc t¬ dßng ®iÖn ®i qua tô bao giê còng v­ît tr­íc vÐc t¬ ®iÖn ¸p, do vËy tô ®iÖn lu«n ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng Q, cung cÊp cho phô t¶i, gi¶m l­îng c«ng suÊt ph¶n kh¸ng truyÒn t¶i tõ l­íi vÒ cã t¸c dông n©ng cao ®iÖn ¸p t¹i cuèi ®­êng d©y. Nh­ vËy, víi c¸c ®­êng d©y truyÒn t¶i cã ®iÖn dung pha - ®Êt nhá th× viÖc nèi rÏ nhµnh tô bï ngang t¹i ®Çu vµo t¶i hoÆc tr¹m ph©n phèi sÏ gi¶m ®­îc ®é sôt ¸p vµ gi÷ æn ®Þnh ®iÖn ¸p t¹i c¸c nót phô t¶i.

S¬ ®å thay thÕ :

Pt¶i , Qt¶i

P, Q U

R

-JX Qbï

Lóc nay, tæn thÊt ®iÖn ¸p trªn ®­êng d©y lµ : δU = [P.R + (Q - Qbï).X]/ U Nh­ vËy, δU sÏ gi¶m khi cã Qbï, trong tr­êng hîp t¶i P nhá hoÆc kh«ng t¶i mµ Qbï lín th× δU < 0, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ sÏ x¶y ra sù d©ng qu¸ ¸p t¹i c¸c nót cã l¾p ®Æt c¸c bé tô bï ngang.

Do ®ã, ®Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt tô bï ngang lµ : - ChØ ph¸t Q nªn cã t¸c dông t¨ng ®iÖn ¸p.

- §iÒu chØnh ®iÖn ¸p theo tõng cÊp cè ®Þnh tuú theo dung l­îng bï.

- L­îng Qbï = U2.ω.C ph¸t ra phô thuéc vµo ®iÖn ¸p l­íi. * S¬ ®å nghuyªn lý cña 01 dµn tô bï ngang :

A

B

C

MC

TI

Tô bï ngang

TI

* Chó ý khi vËn hµnh : - B¶o vÖ qu¸ dßng cña dµn tô kh«ng chÞu ®­îc dßng liªn tôc v­ît qu¸ dßng ®Þnh møc theo hÖ sè quy ®Þnh.

- B¶o vÖ kÐm dßng : §Ò phßng ®iÖn dung cña tô bÞ gi¶m qu¸ møc dÉn tíi sù cè.

- B¶o vÖ dßng kh«ng c©n b»ng : kh«ng v­ît qu¸ 20% gi¸ trÞ dßng vËn hµnh.

NÕu dßng kh«ng c©n b»ng ®Õn 50% gi¸ trÞ c¾t tô th× cÇn ph¶i ®o ®iÖn dung c¸c b×nh tô, nÕu tô nµo cã ®iÖn dung thay ®æi 10% gi¸ trÞ ban ®Çu th× cÇn ph¶i thay thÕ c¸c b×nh tô ®ã. Sau khi ®Êu nèi l¹i,dßng kh«ng c©n b»ng ph¶i nhá h¬n 20% gi¸ trÞ t¸c ®éng cña b¶o vÖ.

- B¶o vÖ qu¸ ¸p : Kh«ng v­ît qu¸ 110% ®iÖn ¸p ®Þnh møc.

- KiÓm tra b»ng m¾t c¸c b×nh tô kh«ng bÞ bÈn, h­ háng, ch¶y dÇu,... CÇn vÖ sinh ®Þnh kú hµng n¨m.

- Tr­íc khi ch¹m vµo b×nh tô cÇn nèi t¾t tô vµ nèi ®Êt.

I.3.2_ Kh¸ng bï ngang : - Kh¸ng bï ngang lµ thiÕt bÞ chØ tiªu thô c«ng suÊt ph¶n kh¸ng nªn nã cã t¸c dông triÖt tiªu, ®iÒu chØnh l­îng c«ng suÊt ph¶n kh¸ng d­ thõa do l­íi ®iÖn sinh ra, gi¶m ®iÖn ¸p vµ gi÷ æn ®Þnh ®iÖn ¸p hÖ thèng.

Trªn c¸c ®­êng d©y siªu cao ¸p cã ®é dµi lín, ®iÖn dung pha – ®Êt vµ pha – pha lµ rÊt lín. §iÖn dung nµy ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng (Qc) lín (cã t¸c dông nh­ tô bï ngang), v× vËy trong tr­êng hîp ®­êng d©y kh«ng t¶i hoÆc t¶i nhá l­îng c«ng suÊt ph¶n kh¸ng d­ thõa lín th× ®iÖn ¸p ë cuèi ®­êng d©y sÏ n©ng cao h¬n ®Çu ®­êng d©y. §Ó gi¶m ¶nh h­ëng bÊt lîi cña ®iÖn dung nµy, ng­êi ta m¾c rÏ nh¸nh mét kh¸ng ®iÖn ®Ó tiªu thô bít c«ng suÊt ph¶n kh¸ng (Qc). §èi víi ®­êng d©y siªu cao ¸p 500 KV, kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a 2 ®iÓm ®Æt kh¸ng lµ 500 km.

S¬ ®å nguyªn lý cña kh¸ng ®iÖn trªn l­íi ®iÖn :

P, Q U

Pt¶i , Qt¶i R

-JX Cpha - ®Êt

Kh¸ng ®iÖn

* Nguyªn lý cÊu t¹o : Cuén kh¸ng cã thÓ ®­îc coi nh­ mét m¸y biÕn ¸p mµ trong ®ã kh«ng cã cuén thø cÊp, tÊt c¶ dßng ch¹y vµo cuén kh¸ng trë thµnh dßng kÝch tõ (dßng kh«ng t¶i).

CÊu tróc nguyªn lý cña cuén kh¸ng t­¬ng tù nh­ cña m¸y biÕn ¸p, nh­ng v× tÊt c¶ dßng ch¹y vµo cuén kh¸ng lµ dßng kÝch tõ (dßng kh«ng t¶i) nªn nÕu dïng khung tõ nh­ m¸y biÕn ¸p th«ng th­êng, nã sÏ b·o hßa rÊt nhanh, trë kh¸ng cña cuén kh¸ng sÏ rÊt lín vµ dßng ch¹y qua cuén kh¸ng sÏ nhá.

Trong cuén kh¸ng, ®­êng khÐp m¹ch tõ kh¸c so víi m¸y biÕn ¸p. M¹ch tõ ®­îc khÐp kÝn qua khe hë kh«ng khÝ (tõ th«ng ®­îc khÐp vßng qua kh«ng khÝ) nh»m tr¸nh b·o hßa nhanh cho khung tõ. Muèn ®­îc nh­ vËy trong phÇn øng cña cuén kh¸ng b»ng thÐp, ng­êi ta t¹o rÊt nhiÒu nh÷ng kho¶ng trèng b»ng c¸c nªm chÌn vµo trong lâi thÐp.

V× cuén kh¸ng lµm viÖc trong m«i tr­êng ®iÖn tõ rÊt m¹nh, nªn yªu cÇu cao vÒ sù ch¾c ch¾n cña khung tõ vµ vá ®Ó chèng ®é rung lín h¬n so víi m¸y biÕn ¸p. * VD Cuén kh¸ng t¹i tram 500KV Hµ TÜnh : + C«ng suÊt bï : 128 MVAr. + Trë kh¸ng : 30,5 Ω

A

B

C

Kh¸ng trung tÝnh

* C¸c l­u ý trong vËn hµnh : - §èi víi kh¸ng bï ngang cã 02 th«ng sè rÊt quan träng lµ : C«ng suÊt ph¶n kh¸ng mµ cuén kh¸ng tiªu thô (Q) vµ Trë kh¸ng cña cuén kh¸ng (X).

- Th­êng xuyªn kiÓm tra bÒ mÆt bªn ngoµi cña kh¸ng, lµm s¹ch bôi bÈn.

- KiÓm tra rß dÇu t¹i c¸c ®iÓm nèi trong hÖ thèng dÉn dÇu, nÕu cÇn ph¶i xiÕt l¹i.

- KiÓm tra b×nh xilicagen : khi 2/3 l­îng xilicagen ®æi mµu thif ph¶i thay thÕ.

- KiÓm tra møc dÇu trªn b×nh dÇu phô cã phï hîp víi b¶ng chØ thÞ kh«ng.

- KiÓm tra nhiÖt ®é cña dÇu c¸ch ®iÖn vµ cuén d©y.

- Th­êng xuyªn kiÓm tra vµ lµm s¹ch bÒ mÆt cña bé phËn lµm m¸t, nÕu cÇn thiÕt ph¶i phun n­íc víi ¸p lùc cao.

- Víi sø cao ¸p : Th­êng xuyªn lµm s¹ch bôi bÈn. §Ó tr¸nh t¨ng nhiÖt ®é t¹i chç tiÕp xóc ®iÖn, cÇn kiÓm tra vµ xiÕt l¹i c¸c bu l«ng, ®ai èc t¹i ®Çu cèt.

I.3.3_ Tô bï däc: * Chøc n¨ng t¸c dông: - Trªn c¸c ®­êng d©y siªu cao ¸p cã ®é dµi lín, ®iÖn dung pha – ®Êt vµ pha – pha lµ rÊt lín, do ®ã khi kh«ng t¶i hoÆc t¶i nhá th× ®iÖn ¸p ë cuèi ®­êng d©y sÏ cao h¬n ë ®Çu ®­êng d©y. V× vËy, kh¸ng bï ngang cã t¸c dông gi¶m sù t¨ng ¸p nµy, gi÷ ®iÖn ¸p t¹i cuèi ®­êng d©y æn ®Þnh b»ng ®iÖn ¸p ®Þnh møc. §èi víi tô bï däc chØ cã t¸c dông gi¶m ®iÖn ¸p gi¸ng trªn ®­êng d©y (gi¶m tæn thÊt ®iÖn ¸p vµ c«ng suÊt trªn ®­êng d©y) dµn ®Òu ®iÖn ¸p trªn ®­êng d©y b»ng víi ®iÖn ¸p cho phÐp vµ t¨ng kh¶ n¨ng truyªn t¶i ®èi víi ®­êng d©y.

- M« h×nh hÖ thèng ®iÖn ®¬n gi¶n cã tô ®iÖn m¾c nèi tiÕp trªn ®­êng d©y ®­îc cho ë h×nh 1.

xc

1

xL

U1

2

U2

H×nh 1. M« h×nh hÖ thèng ®iÖn ®¬n gi¶n khi cã tô bï nèi tiÕp.

- C«ng suÊt t¸c dông truyÒn t¶i trªn ®­êng d©y khi cã tô bï däc:

P 

U 1U 2 X L  X

sin  C

(1)

- Khi cã tô bï däc m¾c nèi tiÕp vµo ®­êng d©y cã dung kh¸ng XC th× sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng t¶i cña ®­êng d©y do ®iÖn kh¸ng cña ®­êng d©y gi¶m xuèng.

Pgh  Pmax  - Khi cã tô bï däc th× tr÷ æn ®Þnh tÜnh t¨ng lªn.

U1U2 X L  XC

sÏ t¨ng lªn do ®ã ®é dù

- Kh¶o s¸t c¸c ®­êng ®Æc tÝnh c«ng suÊt P(δ) nh­ ë h×nh 2.

P

P

Pmax Pmax

1

1

3 PT

3

a2

a2

PT a1

a1

2

2

0

o c

max



0

o

c

max



(a) (b) H×nh 2. §Æc tÝnh P(δ) øng víi tr­êng hîp kh«ng cã tô bï däc (a) vµ cã tô bï däc (b) - Tõ (1) nhËn thÊy r»ng khi (XL - XC) gi¶m th× c¸c ®­êng ®Æc tÝnh c«ng suÊt P(δ) khi x¶y ra sù cè (2) vµ sau khi x¶y ra sù cè (3) sÏ ®­îc n©ng cao. Khi 2 ®­êng ®Æc tÝnh nµy n©ng cao th× diÖn tÝch t¨ng tèc A1 sÏ gi¶m xuèng, cßn diÖn tÝch h·m tèc A2 sÏ t¨ng lªn. Nh­ vËy ®é dù tr÷ æn ®Þnh ®éng sÏ ®­îc t¨ng lªn khi ®­êng d©y cã tô bï däc [1, 2].

- Tô bï nèi tiÕp cßn cã kh¶ n¨ng bï l¹i sù gi¶m ¸p do ®iÖn c¶m nèi tiÕp trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i g©y ra. Khi t¶i nhá, tæn thÊt ®iÖn ¸p trªn ®­êng d©y nhá vµ t¹i thêi ®iÓm nµy ®iÖn ¸p bï nèi tiÕp do tô bï däc sinh ra còng nhá (v× c«ng suÊt ph¶n kh¸ng do tô bï däc sinh ra tû lÖ thuËn víi b×nh ph­¬ng dßng ®iÖn QC=3.I2 .XC). Khi t¶i t¨ng cao tæn thÊt ®iÖn ¸p sÏ lín h¬n, nh­ng lóc nµy ®iÖn ¸p thanh c¸i vÉn kh«ng bÞ sôt gi¶m m¹nh do xuÊt hiÖn l­îng c«ng suÊt ph¶n kh¸ng cña tô bï däc tØ lÖ thuËn víi b×nh ph­¬ng dßng ®iÖn.

- §å thÞ ®iÖn ¸p theo däc ®­êng d©y nh­ sau:

U (KV)

1

2

D (Km)

Chó ý :

§­êng (1) : Khi kh«ng cã tô vµ kh¸ng bï. §­êng (2) : Khi cã tô bï vµ kh¸ng bï.

* Nguyªn lý bï: Tô bï däc ®­îc m¾c nèi tiÕp trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i lµm cho tæng të ®­êng d©y nhá ®i: ( X∑ = X – Xbï). Trë kh¸ng trong hÖ thèng truyÒn t¶i bao gåm phÇn lín lµ thµnh phÇn ®iÖn kh¸ng vµ phÇn nhá lµ thµnh phÇn ®iÖn trë (Zht = R + j X∑). Do ®ã, nÕu chóng ta thay ®æi ®­îc X∑ th× sÏ thay ®æi ®­îc ®iÖn ¸p ë phÝa t¶i bëi v× sù sôt ¸p trªn ®­êng d©y ®­îc g©y nªn bëi dßng ®iÖn ®iÖn kh¸ng nhiÒu h¬n lµ dßng ®iÖn ®iÖn trë.

Sau khi bï, ®iÖn kh¸ng trªn ®­êng d©y lµ: X∑ = X – Xbï . Vµ ®iÖn ¸p r¬i trªn ®­êng d©y lµ: δU = [ P.R + Q.(X – Xbï)]/U. Nh­ vËy δU sÏ gi¶m khi l¾p thªm tô bï däc.

I.3.4_ Kh¸ng trung tÝnh, Cuén dËp hå quang: * C«ng dông: - Lµ cuén d©y ®iÖn c¶m, dïng ®Ó h¹n chÕ dßng ®iÖn hå quang t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch ch¹m ®Êt. Khi hÖ thèng cã trung tÝnh nèi ®Êt ch¹m ®Êt, xuÊt hiÖn dßng thø tù kh«ng tØ lÖ thuËn víi dßng ®iÖn ®iÖn dung Ic = 3.Io b»ng c¸ch tÝnh to¸n dung l­îng IL hîp lý, nã cã thÓ gi¶m dßng phãng ®iÖn côc bé vµ chèng l¹i hiÖn t­îng phãng ®iÖn lÆp l¹i cña hå quang trong thiÕt bÞ b¶o vÖ. Nh­ vËy, nã cã t¸c dông c¶i thiÖn chÕ ®é lµm viÖc cña thiÕt bÞ ®ãng c¾t b¶o vÖ trong chÕ ®é lµm viÖc kh«ng ®èi xøng cña l­íi ®iÖn * Nguyªn lý lµm viÖc: - §èi víi l­íi ®iÖn, tõng pha d©y dÉn h×nh thµnh víi ®Êt mét tô ®iÖn, ®iÖn dung cña nã cµng lín khi ®­êng d©y cµng dµi. Khi l­íi ®iÖn bÞ ch¹m ®Êt mét pha, dßng ®iÖn ®iÖn dung Ic ®i qua ®iÓm ch¹m ®Êt ®Ó truyÒn xuèng ®Êt. T¹i ®iÓm trung tÝnh cña l­íi, n¬i cã ®Æt cuén dËp hå quang xuÊt hiÖn ®iÖn ¸p thø tù kh«ng Uo,

d­íi t¸c dông cña Uo khi ®ã, cuén dËp hå quang sinh ra dßng ®iÖn ®iÖn c¶m IL cã chiÒu ng­îc dßng Ic. - §å thÞ vÐc t¬ dßng ®iÖn khi cã sù cè vµ cuén dËp hå quang lµm viÖc nh­ sau: il

Ic

- Cuén dËp hå quang ®­îc nèi tõ trung tÝnh cña l­íi ®iÖn ®Ó gi¶m dßng ch¹m ®Êt Ic tíi trÞ sè mµ hå quang kh«ng thÓ sinh ra hoÆc tíi møc hå quang kh«ng thÓ duy tr× ®­îc. Khi l­íi ®iÖn lµm viÖc b×nh th­êng, sÏ kh«ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua cuén dËp hå quang.

- Khi cã sù cè ch¹m ®Êt mét pha (trong chÕ ®é trung tÝnh c¸ch ®iÖn, hai pha cßn l¹i cã ®iÖn ¸p t¨ng lªn 3.Upha = Ud©y. C¸c sø c¸ch ®iÖn cña hai pha nµy ph¶i chÞu ®iÖn ¸p d©y, sø nµo kh«ng chÞu næi sÏ bÞ ph¸ háng. §iÖn ¸p d©y cµng t¨ng lín cµng cã søc ph¸ hñy m¹nh c¸c sø cã ®é c¸ch ®iÖn kÐm, do ®ã sù cè lan réng tõ mét ®iÓm thµnh nhiÒu ®iÓm, tõ sù cè ch¹m ®Êt mét pha thµnh sù cè ng¾n m¹ch hoÆc sù cè ng¾n m¹ch nèi ®Êt cña hai hay ba pha.

- Cuén dËp hå quang cã t¸c dông h¹n chÕ t¸c h¹i vµ ng¨n chÆn kh«ng cho sù cè lan réng. * C¸c chÕ ®é lµm viÖc: Cuén dËp hå quang cã 3 chÕ ®é lµm viÖc: - ChÕ ®é céng h­ëng: IL = Ic - ChÕ ®é bï thõa: IL > Ic - ChÕ ®é bï thiÕu: IL < Ic + ChÕ ®é céng h­ëng : NÕu chØnh ®Þnh cuén dËp hå quang sao cho IL= Ic th× dßng qua ®iÓm ch¹m ®Êt b»ng kh«ng, nh­ng ®ång thêi lóc ®ã xuÊt hiÖn ®iÖn ¸p céng h­ëng t¹i ®iÓm trung tÝnh. §iÖn ¸p nµy sÏ rÊt lín, ph¸ hñy hµng lo¹t sø c¸ch ®iÖn trªn l­íi. V× vËy, trong vËn hµnh ph¶i tuyÖt ®èi tr¸nh chÕ ®é nµy. + ChÕ ®é bï thõa : NÕu chØnh ®Þnh cuén dËp hå quang sao cho IL > Ic th× gäi lµ chÕ ®é bï thõa. NÕu trªn l­íi ®iÖn cã mét ®iÓm ch¹m ®Êt, lóc ®ã sÏ cã dßng ®iÖn bï thõa ®i qua. Dßng ®iÖn nµy nhá ë møc g©y t¸c h¹i nhá kh«ng ®¸ng kÓ, võa ®¶m b¶o kh«ng cã kh¶ n¨ng dÉn tíi céng h­ëng diÖn ¸p khi mét ®­êng d©y nµo ®ã khi bÞ sù cè tù ®éng c¾t ra. Trong vËn hµnh, th­êng chØnh ®Þnh cuén dËp hå quang thõa bï lµ 5% - 10%, ®Æc biÖt cã thÓ 10% - 20%. + ChÕ ®é thiÕu bï: Khi chØnh ®Þnh cuén dËp hå quang mµ IL < Ic gäi lµ chÕ ®é thiÕu bï. Tiªu chuÈn vËn hµnh thiÕu bï quy ®Þnh tõ 5% - 20%. ChÕ ®é thiÕu bï chØ ¸p dông khi dung l­îng cuén dËp hå quang ®ñ ®¸p øng yªu cÇu cña chÕ ®é thõa bï. VËn hµnh l­íi ®iÖn ë chÕ ®é thiÕu bï cã nh÷ng nh­îc ®iÓm sau: NÕu mét ®­êng d©y nµo ®ã bÞ sù cè tù ®éng c¾t ra, dßng ®iÖn dung tæng céng cña l­íi ®iÖn sÏ gi¶m ®i, cã thÓ tíi møc b»ng dßng ®iÖn c¶m, sÏ dÉn tíi chÕ ®é céng h­ëng, rÊt nguy hiÓm. V× vËy, mçi khi c¾t bít mét bé ®­êng d©y hoÆc nh¸nh d©y cña l­íi ®iÖn ra khái vËn hµnh, ®Òu ph¶i tÝnh to¸n c©n nh¾c, chØnh ®Þnh l¹i nÊc cuén dËp hå quang.

II_ Giíi thiÖu dµn tô bï däc tr¹m 220 KV Lµo Cai : II.1_ Giíi thiÖu chung : §Ó t¨ng kh¶ n¨ng truyÒn t¶i c«ng suÊt h÷u c«ng (P) cho ®­êng d©y vµ gi¶m tæn thÊt ®iÖn ¸p, Tr¹m 220 KV Lµo Cai ®· ®­îc l¾p ®Æt thªm hÖ thèng 02 dµn tô bï däc TBD 203 vµ TBD 204 t¹i ng¨n lé 273 vµ ng¨n lé 274. Hai dµn tô chÝnh thøc ®ãng ®iÖn ®­a vµo vËn hµnh ngµy 12 th¸ng 05 n¨m 2007.

Mçi dµn tô cã 2 hÖ thèng ®iÒu khiÓn, b¶o vÖ riªng biÖt nh­ng gièng hÖt nhau lµm viÖc song song, ®éc lËp vµ dù phßng cho nhau (HÖ thèng A vµ hÖ thèng B). Ngoµi hai hÖ thèng b¶o vÖ cßn cã thªm hÖ thèng ghi sù cè, ghi nhËn tÝn hiÖu sù cè tõ 2 hÖ thèng ®iÒu khiÓn b¶o vÖ A, B vµ l­u vµo m¸y tÝnh ghi sù cè. HÖ thèng ®iÒu khiÓn cã thÓ ®iÒu khiÓn ®­îc ë m¸y tÝnh t¹i phong ®iÒu khiÓn trung t©m vµ nhµ kièt. §a sè c¸c lÇn sù cè x¶y ra b¶o vÖ ®Òu ho¹t ®éng tèt.

Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh nh×n chung dµn tô vËn hµnh ªm vµ cã t¸c dông râ rµng cho kh¶ n¨ng t¨ng c«ng suÊt h÷u c«ng truyÒn t¶i trªn ®­êng d©y. HÖ thèng ®iÒu khiÓn b¶o vÖ kh¸ ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh, tÝn hiÖu ®o l­êng vµ b¶o vÖ giao tiÕp b»ng tÝn hiÖu quang nªn tèc ®é xö lý nhanh.

II.2_ Th«ng sè c¬ b¶n cña c¸c thiÕt bÞ trªn dµn tô: II.2.1- Th«ng sè tô ®iÖn: Th«ng sè cña 01 b×nh tô NéI DUNG

TT

H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

KiÓu lo¹i

CAM6-675-1THW

2

C®m (μF) 20 oC

60,9

3

R phãng bªn trong (M )

1,8

4

C«ng suÊt Qn ( kVAR)

675

5

U®m ( kV)

6

I®m (A )

900

7

K.l­îng 1 b×nh ( Kg )

91

8

N¨m s¶n xuÊt

2006

9

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

6

GHI CHó

10

Tiªu chuÈn

IEC 601431 (2004) Th«ng sè cña tæ hîp tô 3 pha

TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

C«ng suÊt 3 pha( kVAr )

2

ChiÒu cao sµn tô ( m )

04

3

Sè nh¸nh song song / pha

02

4

Sè b×nh nèi tiÕp / nh¸nh

24

5

U®m( kV )

220

6

I®m ( A )

900

7

Sè b×nh song song / pha

24

8

Sè b×nh / tæ hîp

144

GHI CHó

97.200

II.2.2_ Th«ng sè MOV (Metal Oxicle Varistor): TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

2

§iÖn ¸p Ur (KV)

60

3

§iÖn ¸p Uc (KV)

42

4

N¨ng l­îng Q (KJ/MOV)

5

Sè MOV trong 1 nhãm

06

6

Träng l­îng 1 MOV (kg)

235

7

N¨m s¶n xuÊt

2006

8

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

GHI CHó

Y4CR- 60/1400

1400

II.2.3- Th«ng sè c¸c TI tõ ®­êng d©y vµo: Dµn tô T203-7 1

2

3

4

- Th«ng sè c¸c TI (1), (2), (3): TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

2

§iÖn ¸p (KV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

C«ng suÊt (VA)

6

Träng l­îng (kg)/ TI

7

N¨m s¶n xuÊt

2006

8

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

GHI CHó

LMZPN- 3.6 3,6 1000/1A 1000/1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 100 100 40

- Th«ng sè c¸c TI (4): TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

LMZP- 3.6

2

§iÖn ¸p (KV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

C«ng suÊt (VA)

6

CÊp chÝnh x¸c

7

Träng l­îng (kg)/ TI

8

N¨m s¶n xuÊt

2006

9

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

3,6 1000/1A 1000/1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 2,5 2,5 5P40 5P40 40

GHI CHó

II.2.4- Th«ng sè TI c©n b»ng gi÷a 2 nhµnh cña 01 bé tô ®iÖn: TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

2

Voltage class (KV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

Träng l­îng (kg)/ TI

6

N¨m s¶n xuÊt

2006

7

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

GHI CHó

LZZB- 35W3 35 5 / 0,1A 5 / 0,1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 86

II.2.5_ Th«ng sè TI bé tô ®iÖn: TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

2

§iÖn ¸p (kV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

C«ng suÊt (VA)

6

CÊp chÝnh x¸c

7

Träng l­îng (kg)/ TI

8

N¨m s¶n xuÊt

2006

9

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

II.2.6- Th«ng sè TI nèi sµn tô:

LMZP- 3.6 3,6 1000/1A 1000/1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 2,5 2,5 5P40 5P40 40

GHI CHó

TT

NéI DUNG H¹NG MôC

Gi¸ TRÞ

1

Chñng lo¹i

2

§iÖn ¸p (KV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

C«ng suÊt (VA)

6

CÊp chÝnh x¸c

7

Träng l­îng (kg)/ TI

8

N¨m s¶n xuÊt

2006

9

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

GHI CHó

LMZP- 3.6 3,6 1000/1A 1000/1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 2,5 2,5 5P40 5P40 40

II.2.7_ Th«ng sè TI qua nhµ má phãng (GAP): TT

NéI DUNG H¹NG MôC

1

Chñng lo¹i

2

§iÖn ¸p (KV)

3

TØ sè biÕn (Ip / Is)

4

Cùc tÝnh

5

C«ng suÊt (VA)

6

CÊp chÝnh x¸c

7

Träng l­îng (kg)/ TI

8

N¨m s¶n xuÊt

Gi¸ TRÞ

LMZP- 3.6 3,6 1000/1A 1000/1A 1S1 – 1S2 2S1 – 2S2 2,5 2,5 5P40 5P40 40 2006

GHI CHó

9

N­íc s¶n xuÊt

Trung Quèc

II.2.8_ Th«ng sè bé Triger cña nhµ má phãng (GAP): * S¬ ®å nguyªn lý bé triger : Thanh dÉn

GAP A Uc® Tñ Trigering control

B

Thanh dÉn 8

1

2

3

4

5

6

(1) : Voltamp : Type : CG3 – 40.5/ 1000Z – 4.

Ur : 40.5 KV. f : 50 Hz. Ir : 1000 A. Cr : 117 pF. Träng l­îng : 35 kg.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(2) : Voltamp : Type : JFM 27.5 – 3000.

Ur : 27.5 KV. f : 50 Hz. Ir : 1000 A. 3599 pF. Cr : 3000 pF. N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

7

(3) : Voltamp : Type : JFM 27.5 – 3000.

Ur : 27.5 KV. f : 50 Hz. Ir : 1000 A. Cr : 3000 pF. 3568 pF. N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(4) : Impulse transformer : Ur : 2,5 KV N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(5) : Voltamp trigatron : Type : KCMX 8070.1.

Ur : 80 KV. f : 50 Hz. Fault current : 0,1 KA 20ms.

Trigger voltage : 46KV Träng l­îng : 63 kg.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(6) : Resister : R : 5.1 ± 0.5 kΩ.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(7) : Voltamp : Type : CG3 – 72.5/ 2000Z – 4.

Ur : 72.5 KV. f : 50 Hz. Ir : 2000 A. Cr : 82 pF. Träng l­îng : 65 kg.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

(8) : HV impulse : Ur : 60KV insulation level.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

II.2.9_ Th«ng sè Damping Resistor: Type : ZZ1 – 4/ 1330.

Rated resistance : 4 Ω.

Referrence voltage : 9,5 KV. Thermal capacity : 1330 Kj. Dynamic stability current : 25 KA. Träng l­îng : 65 kg.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

II.2.10_ Th«ng sè Damping Reactor: Type : ZKK – 220 – 1250 – 0.6.

I®m = 1250A. Rated short time : 40KA duration 3s.

Mechanical peak 100KA. Rated inductance 0.6mH thermal class B air-cooling duty : Continous System voltage : 220 KV Bil 250KV. Träng l­îng : 65 kg.

N¨m s¶n xuÊt : 2006.

N­íc s¶n xuÊt : Trung Quèc.

II.3_ S¬ ®å nèi ®iÖn vµ t¸c dông c¸c bé phËn cña tô bï däc : II.3.1_ S¬ ®å nèi ®iÖn tô bï däc :

273-0 T203-1

T203-7 MOV

TI

Tô

Plasfomt

TI TI

TI

GAP L

R

TI

MOV T203

II.3.2_ T¸c dông c¸c bé phËn cña tô bï däc : * T¸c dông cña bé tô ®iÖn (thµnh phÇn chÝnh): - Khi ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng cña dµn tô, DCL 273-0 më, DCL T203-1 vµ T203-7 ®ãng, MC T203 më. Lóc ®ã, luång c«ng suÊt (P, Q) sÏ ch¹y qua bé tô bï hay bé tô bï ®· ®­îc m¾c nèi tiÕp trªn ®­êng d©y, nghÜa lµ th«ng sè trong hÖ thèng truyÒn t¶i bao gåm th«ng sè ®­êng d©y vµ th«ng sè tô (th«ng sè gåm phÇn lín lµ thµnh phÇn ®iÖn kh¸ng vµ phÇn nhá lµ thµnh phÇn ®iÖn trë : Zht =

R + j.X∑). Bé tô ®iÖn sÏ ph¸t ra mét l­îng Xbï : (X∑ = X - Xbï) lµm cho tæng trë trªn ®­êng d©y truyÒn t¶i nhá ®i vµ ®iÖn ¸p r¬i trªn ®­êng d©y sÏ gi¶m : δU = [P.R + Q.(X - Xbï)]/ U Tøc lµ tæn thÊt ®iÖn ¸p sÏ gi¶m khi m¾c tô bï däc.

- Ngoµi ra, khi l¾p thªm tô bï däc, cã thÓ : + T¨ng kh¶ n¨ng truyÒn t¶i c«ng suÊt h÷u c«ng (P) trªn ®­êng d©y. + C¶i thiÖn tÝnh æn ®Þnh cña ®iÖn ¸p nót. + T¨ng ®é dù tr÷ æn ®Þnh cña hÖ thèng. * T¸c dông cña MOV (Metal Oxicle Varistor) : - Mét tæ hîp MOV trªn 01 dµn tô bï bao gåm 06 MOV ®Æt song song vµ cã cÊu t¹o hoµn toµn gièng nhau. MOV lµ tæ hîp ®iÖn trë phi tuyÕn ®­îc ®Êu song song víi tæ hîp tô bï.

- ë ®iÖn ¸p lµm viÖc, MOV cã ®iÖn trë rÊt cao vµ kh«ng cho dßng lµm viÖc chay qua. Khi cã qu¸ ®iÖn ¸p tíi ng­ìng cña MOV, ®iÖn trë cña nã gi¶m xuèng rÊt thÊp (≈ 0) vµ dßng sÏ ch¹y qua nã do ®ã h¹n chÕ ®iÖn ¸p ®Æt lªn tæ hîp tô qu¸ trÞ sè tíi h¹n (khi ng¾n m¹ch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn ch¹y qua tô sÏ v­ît gÊp nhiÒu lÇn so víi dßng ®Þnh møc cña tô g©y ra qu¸ ®iÖn ¸p ®ét biÕn ®èi víi c¸c b×nh tô). *T¸c dông cña hÖ thèng GAP : - HÖ thèng GAP cã khe hë phãng ®iÖn lµm viÖc dùa trªn sù qu¸ ®iÖn ¸p khe hë, dïng ®Ó b¶o vÖ qu¸ ¸p dµn tô.

- ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng, ®iÖn tr­êng ®Æt lªn 2 cùc cña má phãng GAP b»ng nhau tøc lµ ®iÖn thÕ t¹i 2 ®Çu cùc cña má phãng GAP b»ng nhau (UA = UB) nªn hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt lªn 2 ®Çu cùc má phãng gÇn b»ng 0 (ІUAB І = ІUA – UBІ = 0) (xÐt ë ®iÒu kiÖn lý t­ëng).

- Khi cã qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn hoÆc qu¸ ®iÖn ¸p néi bé lan truyÒn vµo dµn tô, ®iÖn tr­êng ®Æt lªn ®Çu cùc B rÊt lín dÉn ®Õn ІUAB І = ІUA – UBІ rÊt lín : + NÕu UAB = Up® > Uc® cña má phãng GAP th× sÏ x¶y ra phãng ®iÖn gi÷a 02 ®Çu cùc cña má phãng mµ kh«ng cÇn bé trigger t¸c ®éng vµ sù phãng ®iÖn nµy sÏ kÕt thóc khi ®iÖn thÕ cña 02 ®Çu ®iÖn cùc nµy gÇn b»ng nhau tøc lµ Up® < Uc®. + NÕu UAB = Up® ≤ Uc® cña má phãng GAP th× má phãng ch­a thÓ thùc hiÖn phãng ®iÖn ®Ó gi¶m qu¸ ®iÖn ¸p nh­ng ®ång thêi khi cã qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn hoÆc qu¸ ®iÖn ¸p néi bé th× bé MOV còng nhËn ®­îc tÝn hiÖu vµ lµm viÖc.

Trong c¬ chÕ lµm viÖc cña MOV khi th¸o dßng th× ®ång thêi göi tÝn hiÖu sang tñ ®iÒu khiÓn kÝch ho¹t bé Triger cña nhµ má phãng GAP, lóc ®ã c¸c bé tô vµ m¸y biÕn ¸p xung cña bé Trigger sÏ g©y ra c¸c tia phãng ®iÖn côc bé t¹i ®Çu ®iÖn cùc phô cña má phãng d­íi (B) dÉn ®Õn t¹o ra mét gi¸ trÞ ®iÖn tr­êng hay mét ®iÖn thÕ t¹i ®Çu cùc B rÊt lín nªn : ІUAB І = ІUA – UBІ = Up® ≤ Uc® cña má phãng GAP vµ qu¸ tr×nh phãng ®iÖn sÏ x¶y ra gi÷a 02 ®Çu cùc cña má phãng. * T¸c dông cña m¹ch c¶n dÞu (Damping cicuit) :

- M¹ch c¶n dÞu bao gåm 1 cuén d©y m¾c song song víi 1 bé ®iÖn trë vµ ®iÖn trë phi tuyÕn. Nã dïng ®Ó giíi h¹n vµ dËp t¾t hå quang phãng qua khe hë tíi gi¸ trÞ ®¶m b¶o an toµn cho c¸c thiÕt bÞ kh¸c cña tæ hîp tô.

- Ngoµi ra, m¹ch c¶n dÞu sÏ dËp t¾t c¸c dao ®éng phãng sao cho biªn ®é dßng phãng lÇn thø 2 nhá h¬n 50% dßng phãng lÇn thø nhÊt. * T¸c dông cña m¸y c¾t tô : - M¸y c¨t tô ®­îc ®Êu song song víi dµn tô. ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng cña dµn tô th× m¸y c¾t tô më. Vµ khi m¸y c¾t ®ãng, dµn tô bÞ nèi ng¾n m¹ch vµ t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh.

II.4_ C¸c lo¹i b¶o vÖ cña tô bï däc : Mçi dµn tô cã 2 hÖ thèng ®iÒu khiÓn, b¶o vÖ riªng biÖt nh­ng gièng hÖt nhau lµm viÖc song song, ®éc lËp vµ dù phßng cho nhau (HÖ thèng A vµ hÖ thèng B). Ngoµi hai hÖ thèng b¶o vÖ cßn cã thªm hÖ thèng ghi sù cè, ghi nhËn tÝn hiÖu sù cè tõ 2 hÖ thèng ®iÒu khiÓn b¶o vÖ A, B vµ l­u vµo m¸y tÝnh ghi sù cè. §Ó t¨ng ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn, hÖ thèng b¶o vÖ cho phÐp ®ãng m¸y c¾t tô tõng pha vµ kÝch ho¹t chøc n¨ng tù ®ãng l¹i (re-insert).

II.4.1_ B¶o vÖ MOV : B¶o vÖ MOV nhËn tÝn hiÖu tõ TI ®Çu vµo cña MOV vµ ®­a c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra tíi c¸c chøc n¨ng : * B¶o vÖ qu¸ dßng (MOV over- current protection): Khi cã sù cè, nÕu dßng sù cè Isc ≥ 3300 A (thêi gian tÝnh tõ khi TI göi tÝn hiÖu sù cè vÒ card MOV ®Õn khi card MOV ph©n tÝch vµ ®­a ra c¸c ®Çu output lµ 500ms) th× MOV sÏ göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t. §ång thêi víi tÝn hiÖu ®ã MOV sÏ göi tÝn hiÖu sang bé Trigger cña hÖ thèng b¶o vÖ GAP ®Ó kÝch ho¹t má phãng lµm viÖc vµ göi tíi chøc n¨ng tù ®ãng l¹i (re-insert) ®Ó kho¸ t¹m thêi chøc n¨ng re-insert. Khi chøc n¨ng re-insert kho¸ t¹m thêi th× bé time còng ®­îc kÝch ho¹t ®Ó ®Õm thêi gian, nÕu sau 1500ms chøc n¨ng re-insert kiÓm tra dßng ch¹y qua MOV : - NÕu dßng ch¹y qua MOV < 1600A th× chøc n¨ng re-insert gi¶i phãng kho¸ t¹m thêi ®Ó thùc hiÖn më l¹i m¸y c¾t tô pha bÞ sù cè ®ã vµ ®­a dµn tô vµo lµm viÖc.

- NÕu dßng ch¹y qua MOV > 1600A th× chøc n¨ng re-insert chuyÓn kho¸ t¹m thêi sang kho¸ vÜnh viÔn ®ång thêi kÝch ho¹t ®ãng 2 pha cßn l¹i cña m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh. * B¶o vÖ qu¸ n¨ng l­îng (MOV high- energy protection): Khi cã sù cè, nÕu n¨ng l­îng ®i qua MOV ®o ®­îc > 4800 KJ nh­ng <6000KJ (thêi gian tÝnh tõ khi TI göi tÝn hiÖu sù cè vÒ card MOV ®Õn khi card MOV ph©n tÝch vµ ®­a ra ®Çu output high-energy protection lµ 1200ms) th× MOV sÏ göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t. §ång thêi víi tÝn hiÖu ®ã MOV sÏ göi tÝn hiÖu tíi chøc n¨ng tù ®ãng l¹i (re-insert) ®Ó kho¸ t¹m thêi chøc n¨ng re-insert. Khi chøc n¨ng re-insert kho¸ t¹m thêi th× bé time còng ®­îc kÝch ho¹t ®Ó ®Õm thêi gian, nÕu sau 1500ms chøc n¨ng re-insert kiÓm tra n¨ng l­îng qua MOV :

- NÕu n¨ng l­îng qua MOV < 4800KJ th× chøc n¨ng re-insert gi¶i phãng kho¸ t¹m thêi ®Ó thùc hiÖn më l¹i m¸y c¾t tô pha bÞ sù cè ®ã vµ ®­a dµn tô vµo lµm viÖc.

- NÕu n¨ng l­îng qua MOV > 4800KJ th× chøc n¨ng re-insert chuyÓn kho¸ t¹m thêi sang kho¸ vÜnh viÔn ®ång thêi kÝch ho¹t ®ãng 2 pha cßn l¹i cña m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh.

- NÕu khi sù cè mµ n¨ng l­îng qua MOV > 6000KJ th× chøc n¨ng re-insert sÏ kho¸ vÜnh viÔn ngay vµ ®ång thêi kÝch ho¹t ®ãng 2 pha cßn l¹i cña m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh. * B¶o vÖ qu¸ nhiÖt ®é (MOV high- temperature protection): Khi cã sù cè, nÕu nhiÖt ®é mµ MOV ®o ®­îc > 76oC nh­ng < 124oC th× MOV sÏ göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t. §ång thêi víi tÝn hiÖu ®ã MOV sÏ göi tÝn hiÖu tíi chøc n¨ng tù ®ãng l¹i (re-insert) ®Ó kho¸ t¹m thêi chøc n¨ng re-insert.

Khi chøc n¨ng re-insert kho¸ t¹m thêi th× bé time còng ®­îc kÝch ho¹t ®Ó ®Õm thêi gian, nÕu sau 1500ms chøc n¨ng re-insert kiÓm tra nhiÖt ®é qua MOV : - NÕu nhiÖt ®é qua MOV < 76oC th× chøc n¨ng re-insert gi¶i phãng kho¸ t¹m thêi ®Ó thùc hiÖn më l¹i m¸y c¾t tô pha bÞ sù cè ®ã vµ ®­a dµn tô vµo lµm viÖc.

- NÕu nhiÖt ®é qua MOV > 76oC th× chøc n¨ng re-insert chuyÓn kho¸ t¹m thêi sang kho¸ vÜnh viÔn ®ång thêi kÝch ho¹t ®ãng 2 pha cßn l¹i cña m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh.

- NÕu khi sù cè mµ nhiÖt ®é qua MOV > 124oC th× chøc n¨ng re-insert sÏ kho¸ vÜnh viÔn ngay vµ ®ång thêi kÝch ho¹t ®ãng 2 pha cßn l¹i cña m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh. * B¶o vÖ kh«ng c©n b»ng MOV (MOV unbalance protection) : Tæ hîp MOV trªn 01 dµn tô cã cÊu t¹o hoµn toµn gièng nhau vµ ®­îc m¾c song song nªn trong tr­êng hîp c¸c MOV lµm viÖc b×nh th­êng th× dßng ®i qua sÏ ®­îc chia ®Òu 02 nh¸nh tæ hîp 3 MOV vµ ph©n ®Òu cho 06 MOV. ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng, dßng ®iÖn ®i qua 2 TI cña 2 nh¸nh MOV lµ b»ng nhau vµ ≈ 0 (v× lóc ®ã ®iÖn trë cña c¸c MOV rÊt lín).

Khi x¶y ra h­ háng mét hoÆc nhiÒu MOV trªn mét nh¸nh th× lóc b×nh th­êng còng nh­ lóc sù cè, dßng ®iÖn ®i qua 2 TI cña 2 nh¸nh tæ hîp MOV lµ kh«ng b»ng nhau. VËy nÕu dßng ®iÖn qua nh¸nh 01 vµ dßng ®iÖn qua nh¸nh 02 lÖch nhau 20% th× b¶o vÖ MOV sÏ göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh.

II.4.2_ B¶o vÖ Capacitor : * B¶o vÖ qu¸ t¶i dµn tô (capacitor overload protection) : * B¶o vÖ kh«ng c©n b»ng tô (Capacitor unbalance protection) : Tæ hîp c¸c b×nh tô trªn 01 dµn tô cã cÊu t¹o hoµn toµn gièng nhau vµ ®­îc m¾c rÏ nh¸nh song song nªn trong tr­êng hîp c¸c b×nh tô lµm viÖc b×nh th­êng th× dßng ®i qua c¸c b×nh tô sÏ ®­îc chia ®Òu 02 nh¸nh tæ hîp tô vµ ph©n ®Òu cho 48 b×nh tô /dµn.

ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng, dßng ®iÖn ®i qua TI cña 2 nh¸nh tæ hîp tô bï lµ gÇn b»ng nhau vµ ≈ 0.

Khi x¶y ra h­ háng mét hoÆc nhiÒu b×nh tô trªn mét nh¸nh hoÆc mét tæ hîp b×nh tô th× lóc b×nh th­êng còng nh­ lóc sù cè, dßng ®iÖn ®i qua TI gi÷a 2 nh¸nh tæ hîp tô bï lµ kh«ng nhá. + NÕu dßng ®iÖn ®i qua TI gi÷a 2 nh¸nh tæ hîp tô bï > 1889 A th× sau 2000ms b¶o vÖ kh«ng c©n b»ng tô sÏ göi tÝn hiÖu ®i c¶nh b¸o. + NÕu dßng ®iÖn ®i qua TI gi÷a 2 nh¸nh tæ hîp tô bï > 3200 A th× sau 200ms b¶o vÖ kh«ng c©n b»ng tô sÏ göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh.

II.4.3_ B¶o vÖ Platform: * B¶o vÖ chèng ch¹m sµn (Platform flashower protection) : - ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng dßng qua TI xuèng sµn cña dµn tô rÊt nhá (≈0A).

TI

thanh dÉn

ics Tô TI

ics Sµn tô

- Khi cã vËt nèi t¾t tõ bé tô xuèng sµn th× xuÊt hiÖn Ics ®i tõ thanh dÉn xuèng sµn qua vËt nèi t¾t ®ã lªn l­íi rÊt lín.

- NÕu Ics ≥ 375 A th× sau kho¶ng thêi gian t = 100 ms b¶o vÖ chèng ch¹m sµn göi tÝn hiÖu ®i ®ãng m¸y c¾t tô ®Ó t¸ch dµn tô ra khái vËn hµnh. * B¶o vÖ chèng h­ háng m¸y c¾t (Breaker failure protection) : Chøc n¨ng b¶o vÖ nµy ®­îc sö dông trong tr­êng hîp : Khi cã sù cè, c¸c b¶o vÖ nh­ MOV protection, Capacitor protection, Platform protection göi tÝn hiÖu ®i ®ãng pha bÞ sù cè m¸y c¾t tô nh­ng v× lý do nµo ®ã m¸y c¾t tô pha bÞ sù cè kh«ng ®ãng ®­îc

II.5_ C¸c l­u ý trong vËn hµnh: - C«ng viÖc kiÓm tra, b¶o d­ìng dµn tô : Thùc hiÖn 3 n¨m mét lÇn.

- Tr­íc khi thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm tra, b¶o d­ìng cÇn ph¶i nèi ®Êt vá tô, sau ®ã nèi t¾t c¸c ®Çu tô råi míi ®­îc tiÕn hµnh c«ng viÖc. * B¶o d­ìng c¸c b×nh tô : + §o ®iÖn dung : §iÖn dung cña mçi b×nh tô kh«ng ®­îc thay ®æi qu¸ ± 5% gi¸ trÞ xuÊt x­ëng cña nhµ chÕ t¹o. + KiÓm tra ®é kÝn : C¸c b×nh tô kh«ng bÞ rß rØ dÇu. + KiÓm tra vµ thay thÕ cÇu ch× bÞ ®øt. + Lau chïi s¹ch sø ®Çu vµo vµ xiÕt l¹i c¸c ®Çu cèt nèi d©y. * B¶o d­ìng c¸c khe hë phãng ®iÖn : + KiÓm tra b¾ng m¾t c¸c khe hë, sø ®ì. Nõu cã vÕt ch¸y trªn ®iÖn cùc th× ph¶i lµm s¹ch b»ng v¶i vµ dòa. KiÓm tra kü c¸c chç nèi b»ng bu l«ng t¹i c¸c ®iÖn cùc trªn, ®iÖn cùc d­íi vµ ®iÖn cùc phô. + §o l¹i kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÖn cùc, ®¶m b¶o gi÷ nguyªn gi¸ trÞ ban ®Çu. * M¹ch c¶n dÞu : + KiÓm tra b»ng m¾t cu«n d©y vµ ®iÖn trë, lau chïi sø ®ì. * B¶o d­ìng ®iÖn trë phi tuyÕn MOV (Varistor «xit kim lo¹i) : + KiÓm tra xem MOV cã bÞ phãng ®iÖn, ch¸y hoÆc h­ háng bÒ mÆt kh«ng. Trong tr­êng hîp nµy ph¶i thay thÕ. + KiÓm tra ®é bÈn cña c¸c vá sø : Nõu nhiÔm bÈn cao cÇn ph¶i lau s¹ch.

ch­¬ng VI: Giíi thiÖu hÖ thèng AC/DC vµ tñ n¹p.

VI.1_ Giíi thiÖu chung : HiÖn nay, Tr¹m biÕn ¸p 220 kV Lµo Cai ®ang lµ tr¹m c¾t nªn hÖ thèng tù dïng xoay chiÒu cña tr¹m hiÖn nay chØ ®­îc cung cÊp nguån tõ m¸y biÕn ¸p tù dïng ®Þa ph­¬ng TD32 §P 35/0,4KV qua ¸ptom¸t h¹ ¸p vµ ¸ptom¸t ph©n nh¸nh ®­a vÒ 2 thanh c¸i lµm viÖc song song qua c¸c ¸ptom¸t tæng cña hÖ thèng xoay chiÒu, c¸c ¸ptom¸t nµy ®­îc liªn ®éng 2/3. Nguån tù dïng xoay chiÒu dïng ®Ó cung cÊp cho chiÕu s¸ng, ®iÒu hoµ, b¬m n­íc, bé n¹p, m¸y tÝnh, sÊy, nguån cho ®éng c¬ DCL … HÖ thèng mét chiÒu ®­îc lÊy nguån qua 02 tñ n¹p vµ hÖ thèng ¾c quy (lµm viÖc theo chÕ ®é phô n¹p th­êng xuyªn) vµ còng ®­îc ®Êu víi 2 thanh c¸i mét chiÒu lµm viÖc song song qua c¸c ¸ptom¸t tæng, hai thanh c¸i liªn l¹c víi nhau b»ng apt«m¸t liªn l¹c, c¸c ¸ptom¸t nay còng ®­îc liªn ®éng 2/3.

Nguån ®iÖn 1 chiÒu dïng ®Ó cung cÊp cho nguån nu«i cña b¶o vÖ r¬le, ®iÒu khiÓn, nghÞch l­u m¸y tÝnh, chiÕu s¸ng sù cè, ®éng c¬ tÝch n¨ng m¸y c¾t… * S¬ ®å tæng thÓ cña hÖ thèng AC/DC:

VI.2_ HÖ thèng ®iÖn xoay chiÒu (AC): VI.2.1_ ChÕ ®é lµm viÖc cña hÖ thèng: Trong chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng cña hÖ thèng th× 2 thanh c¸i lµm viÖc song song nguån ®iÖn ®­îc lÊy tõ ®iÖn lùc ®Þa ph­¬ng qua ¸ptom¸t tæng (QF03), c¸c thanh c¸i ®­îc liªn l¹c víÝ nhau qua ¸pt«m¸t liªn l¹c (QF02), c¸c ¸ptom¸t nµy ®­îc liªn ®éng 2/3 ( chØ bËt/ t¾t 2 trªn 3 ¸ptom¸t QF01, QF02, QF03), dïng ®Ó cung cÊp cho c¸c phô t¶i xoay chiÒu. ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng th× ¸ptom¸t QF03, QF02 ®ãng, QF01 ®ang më (tr¹m ch­a cã MBA chÝnh).

VI.2.2_ §o l­êng vµ b¶o vÖ cho hÖ thèng xoay chiÒu : * HÖ thèng ®o l­êng: Trªn mçi pha ®­îc m¾c 1 ampekÕ ë ®Çu ra cña c¸c aptom¸t QF01 vµ QF03 t­¬ng øng víi thanh c¸i 1 vµ thanh c¸i 2 ®Ó ®o gi¸ trÞ dßng cña tõng pha. C¸c ampekÕ lÊy tÝn hiÖu dßng qua TI cã tû sè biÕn 400/5A. V«nkÕ còng ®­îc m¾c trùc tiÕp ë ®Çu ra cña c¸c aptom¸t QF01 vµ QF03 ®Ó ®o ®iÖn ¸p pha vµ ®iÖn ¸p d©y cña hÖ thèng. C«ng suÊt cña hÖ thèng xoay chiÒu ®­îc ®o tai hai ®iÓm: §iÓm ®o thø nhÊt lµ t¹i tñ h¹ ¸p cña MBA tù dïng TD32, tÝn hiÖu dßng cña c«ng t¬ ®iÖn ®­îc lÊy qua TI cã tû sè biÕn 100/5A; Vµ ®iÓm ®o thø hai lµ t¹i tñ ph©n phèi xoay chiÒu, tÝn hiÖu dßng cña c«ng t¬ ®iÖn ®­îc lÊy qua TI cã tû sè biÕn 100/5A. * HÖ thèng b¶o vÖ: Mçi ¸pt«m¸t võa lµm nhiÖm vô ®ãng c¾t m¹ch ®iÖn võa cã t¸c dông lµm b¶o vÖ cho m¹ch ®iÖn ®ã khi cã sù cè ng¾n m¹ch x¶y ra, ngoµi ra trªn mçi thanh c¸i cña hÖ thèng xoay chiÒu cã c¸c r¬ le b¶o vÖ qu¸ ¸p, kÐm ¸p ®­îc tÝch hîp trong r¬ le K31, khi r¬ le t¸c ®éng sÏ ®­a tÝn hiÖu ®i c¾t c¸c ¸pt«m¸t tæng QF01 hoÆc QF03 (tuú vµo nguån ®iÖn ®ù¬c cÊp qua ¸ptom¸t nµo).

VI.2.3_ S¬ ®å ®Êu nèi cña hÖ thèng ®iÖn xoay chiÒu:

VI.2.4_ Th«ng sè kü thuËt cña c¸c aptom¸t vµ c¸c phô t¶i ®­îc cÊp nguån trªn hÖ thèng : HÖ thèng cung cÊp cho c¸c phô t¶i qua c¸c aptom¸t: + Q02 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 125A): nguån DCL 220 KV ( lé F02, F03, F04 ). + Q03 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : nguån tñ laser, ®iÒu hoµ, chiÕu s¸ng lé 273. + Q04 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 63A) : Bé n¹p 01. + Q07 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 40A) : ChiÕu s¸ng ngoµi trêi. + Q09 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : Nguån DCL, MC lé 273, 274. + Q11 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : SÊy, chiÕu s¸ng, qu¹t c¸c lé. +Q14 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 25A) : Bé n¹p 48V. + Q17 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 32A) : Nguån tñ laser lé 274. + Q26 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : Tñ c«ng t¬ Hµ khÈu. + Q28 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : Tñ ghi sù cè Hµ khÈu. + Q30 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : B¬m cøu ho¶. + Q32 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 32A) : Nguån tñ laser lé 273. + Q36 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 50A) : Nguån tñ laser lé 274. + Q37 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 63A) : Bé n¹p 02. + Q38 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 40A) : ChiÕu s¸ng t­êng rµo. + Q39 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 40A) : ChiÕu s¸ng ngoµi trêi. + Q40 (3 pha, Tmax T2S160, Italy, 40A) : ChiÕu s¸ng trong nhµ.

Ngoµi ra c¸c aptom¸t cßn l¹i cña hÖ thèng ®ang dù phßng VI.2.5_ C«ng t¸c kiÓm tra trong vËn hµnh.

Mçi ca 1 lÇn vµo giê quy ®Þnh nh©n viªn vËn hµnh ph¶i kiÓm tra t×nh tr¹ng lµm viÖc b×nh th­êng cña hÖ thèng ®iÖn xoay chiÒu c¸c h¹ng môc sau: - KiÓm tra s¬ ®å cña hÖ thèng thanh c¸i vµ chØ thÞ tr¹ng th¸i cña c¸c ¸p t« m¸t trong tñ ®óng vÞ trÝ vËn hµnh.

- KiÓm tra t×nh tr¹ng c¸c c¸p, c¸c ®Çu cèt b¾t c¸p vµ d©y dÉn ra vµo cña c¸c tñ.

- KiÓm tra vµ lµm c«ng t¸c vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ trong tñ.

- KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé sÊy.

- Theo dâi ®iÖn ¸p , dßng t¶i trªn ®ång hå ®o cña tñ.

- KiÓm tra tiÕp ®Þa ch¾c ch¾n.

VI.2.6_ KiÓm tra , b¶o d­ìng ®Þnh kú.

Sau 01 n¨m vËn hµnh cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra hÖ thèng tñ b¶ng cña hÖ thèng xoay chiÒu theo c¸c h¹ng môc sau : + KiÓm tra tiÕp ®Þa cßn ®ñ, ch¾c ch¾n. + KiÓm tra ®é b¾t chÆt cña c¸c ®Çu nèi, hµng kÑp. + KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña cña c¸c ®ång hå chØ thÞ, c¸c thiÕt bÞ r¬le b¶o vÖ tñ. + VÖ sinh, kiÓm tra toµn bé thiÕt bÞ trong tñ xoay chiÒu. + KiÓm tra ®é b¾t chÆt cña c¸c chi tiÕt. + KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé sÊy. + KiÓm tra sù t¸c ®éng cña c¸c ¸p t« m¸t trong tñ.

VI.3_ HÖ thèng ®iÖn mét chiÒu (DC): VI.3.1_ ChÕ ®é lµm viÖc cña hÖ thèng: HÖ thèng mét chiÒu ®­îc lÊy nguån qua 02 tñ n¹p vµ hÖ thèng ¾c quy (lµm viÖc theo chÕ ®é phô n¹p) vµ còng ®­îc ®Êu víi 2 thanh c¸i mét chiÒu lµm viÖc song song qua c¸c ¸ptom¸t tæng (QF01 vµ QF02), c¸c thanh c¸i ®­îc liªn l¹c víi nhau qua ¸pt«m¸t liªn l¹c (QF02), c¸c ¸ptom¸t nµy ®­îc liªn ®éng 2/3 ( chØ bËt/ t¾t 2 trªn 3 ¸ptom¸t QF01, QF02, QF03. ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng th× ¸ptom¸t QF01, QF03 ®ãng, QF02 ®ang më, dïng ®Ó cung cÊp cho c¸c phô t¶i mét chiÒu.

VI.3.2_ §o l­êng vµ b¶o vÖ cho hÖ thèng mét chiÒu : * HÖ thèng ®o l­êng: Trªn c¸c thanh c¸i mét chiÒu cã m¾c 01 ampekÕ ë ®Çu ra cña QF01 vµ QF03 ®Ó ®o gi¸ trÞ dßng ®iÖn trªn tõng thanh c¸i. V«n kÕ còng ®­îc m¾c ë ®Çu ra cña QF01 vµ QF03 ®Ó ®o gi¸ trÞ ®iÖn ¸p trªn tõng thanh c¸i. * HÖ thèng b¶o vÖ: HÖ thèng ®­îc b¶o vÖ b»ng c¸c r¬le chèng ch¹m ®Êt.

VI.3.3_ S¬ ®å ®Êu nèi cña hÖ thèng ®iÖn mét chiÒu:

VI.3.4_ Th«ng sè kü thuËt cña c¸c aptom¸t vµ c¸c phô t¶i ®­îc cÊp nguån trªn hÖ thèng : HÖ thèng cung cÊp cho c¸c phô t¶i qua c¸c aptom¸t: + F02 : Nguån cÊp REL 521, REL 531. + F03 : Hót chèt dao tiÕp ®Þa. + F12 : Nguån ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ hÖ thèng mét chiÒu. + F13 : Nguån ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ hÖ thèng xoay chiÒu. + F14 : Nguån nu«i bé ghi sù cè. + F15 : Nguån §K vµ BV dµn tô lé 273 ( F06 ). + F16 : Nguån §K vµ BV dµn tô lé 274 ( F05 ). + F17 : Nguån bé nghÞch l­u m¸y tÝnh - bé 01. + F20 : Nguån cÊp REB 500. + F21 : Nguån cÊp cho REL 561, REL 551, REF 545. + F22: TÝch n¨ng lß xo vµ ®éng c¬ DCL (F:05, 06, 07, 08). + F23: Nguån nghÞch l­u m¸y tÝnh - bé 02. + F24 : Nguån tñ RTU vµ HT Emergency cña dµn tô. + F25 : ChiÕu s¸ng sù cè. + F26 : Nguån ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ dµn tô lé 274 ( F05 ). + F27 : Nguån ®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ dµn tô lé 273 ( F06 ).

Ngoµi ra c¸c aptom¸t cßn l¹i cña hÖ thèng ®ang dù phßng.

VI.3.5_ C«ng t¸c kiÓm tra trong vËn hµnh.

Mçi ca 1 lÇn vµo giê quy ®Þnh nh©n viªn vËn hµnh ph¶i kiÓm tra t×nh tr¹ng lµm viÖc b×nh th­êng cña hÖ thèng ®iÖn mét chiÒu c¸c h¹ng môc sau: - KiÓm tra s¬ ®å cña hÖ thèng thanh c¸i vµ chØ thÞ tr¹ng th¸i cña c¸c ¸p t« m¸t trong tñ ®óng vÞ trÝ vËn hµnh.

- KiÓm tra t×nh tr¹ng c¸c c¸p, c¸c ®Çu cèt b¾t c¸p vµ d©y dÉn ra vµo cña c¸c tñ.

- KiÓm tra vµ lµm c«ng t¸c vÖ sinh c¸c thiÕt bÞ trong tñ.

- KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé sÊy.

- Theo dâi ®iÖn ¸p, dßng t¶i trªn ®ång hå ®o cña tñ vµ 02 tñ n¹p.

- KiÓm tra tiÕp ®Þa ch¾c ch¾n.

VI.3.6_ KiÓm tra , b¶o d­ìng ®Þnh kú.

Sau 01 n¨m vËn hµnh cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra hÖ thèng tñ b¶ng cña hÖ thèng mét chiÒu theo c¸c h¹ng môc sau : + KiÓm tra tiÕp ®Þa cßn ®ñ, ch¾c ch¾n. + KiÓm tra ®é b¾t chÆt cña c¸c ®Çu nèi, hµng kÑp. + KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña cña c¸c ®ång hå chØ thÞ, c¸c thiÕt bÞ r¬le b¶o vÖ tñ. + VÖ sinh, kiÓm tra toµn bé thiÕt bÞ trong tñ mét chiÒu. + KiÓm tra ®é b¾t chÆt cña c¸c chi tiÕt. + KiÓm tra sù ho¹t ®éng cña c¸c bé sÊy. + KiÓm tra sù t¸c ®éng cña c¸c ¸p t« m¸t trong tñ.

VI.4_HÖ thèng tñ n¹p (tñ chØnh l­u): *Sè liÖu kü thuËt: TT

Th«ng sè kü thuËt

Gi¸ trÞ

Ghi chó

- ELDACO 1

- Thyrotronic D400 G216/100 - Serial no: 7276111 §Çu vµo

1

§iÖn ¸p s¬ cÊp

400VAC

2

Pha vµ tÇn sè

3 pha

3

Dßng ®iÖn s¬ cÊp

50 A

4

Ng­ìng dßng cña cÇu ch×

63 A

50 Hz

§Çu ra 1

§iÖn ¸p thø cÊp

220VDC

2

Dßng ®iÖn thø cÊp

3

ChÕ ®é phô n¹p

234VDC

100A

4

ChÕ ®é n¹p c­ìng bøc

257VDC

100A

5

ChÕ ®é n¹p c©n b»ng

257VDC

20A

6

¾c quy

100A

180

7

C¸c c¶nh b¸o

8

§iÖn ¸p DC thÊp

162 V

9

§iÖn ¸p DC cao

288 V

ch­¬ng VII: Giíi thiÖu hÖ thèng cøu ho¶ l¾p t¹i Tr¹m.

VII.1_ C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng n­íc: HÖ thèng b¬m bao gåm: 1. B¬m ®iÖn ch÷a ch¸y: - Sè l­îng : 02 - C«ng suÊt :20KW/ m¸y - TÝnh n¨ng, t¸c dông: T¹o ¸p lùc n­íc trªn ®­êng èng ®Ó ch÷a ch¸y.

- VÞ trÝ: Trong nhµ b¬m.

2. §­êng èng: - §é dµi: §­êng èng dy=150 dµi 336,3m; dy=200 dµi 30,0m.

- KÝch cì: §­êng èng cã kÝch th­íc dy=150 vµ dy=200.

- VËt liÖu tõng ®o¹n: ThÐp ®en s¬n phñ.

- §i næi hay ®i ch×m: + §­êng èng dy=150 ®i næi dµi 285,3m vµ ®i ch×m dµi 51,0m. + §­êng èng dy=200 ®i næi dµi 7,0m vµ ®i ch×m dµi 21,0m.

5. Van trªn ®­êng èng: - Van 2 chiÒu: + Sè l­îng: 03 van dy=200 (bao gåm 01 van liªn l¹c, 02 van x¶ ®¸y).

04 van dy= 150 (bao gåm V3, V4, V5, V6).

04 van dy= 50 (bao gåm 01 van d­íi giÕng khoan, 01 van lªn 02 bÓ cøu ho¶, 02 van cÊp n­íc cho häng sè 10). + VÞ trÝ l¾p ®Æt: Trong nhµ b¬m cã: 04 van dy= 150.

Ngoµi trêi cã: 03 van dy=200.

04 van dy= 50.

+ T¸c dông: §ãng/ më cho n­íc th«ng qua gi÷a c¸c ®­êng èng, c¸c bÓ, c¸c hè tho¸t n­íc; Vµ ®iÒu chØnh ¸p lùc n­íc, l­u l­îng n­íc ch¶y qua c¸c ®­êng èng.

- Van 1 chiÒu: + Sè l­îng: 02 + VÞ trÝ l¾p ®Æt: Van V1, V2 trong nhµ b¬m (h×nh vÏ sè 2). + T¸c dông: §ãng/ më van khi ch¹y m¸y b¬m vµ ng¨n kh«ng cho n­íc ch¶y ng­îc trë l¹i.

- C«n: + Sè l­îng: 02. + VÞ trÝ l¾p ®Æt: Trªn ®­êng èng phÝa sau 02 b¬m cøu ho¶ (ë trong nhµ b¬m). + T¸c dông: B¶o vÖ ®éng c¬ b¬m cøu ho¶ khi ¸p lùc n­íc ch¹y qua b¬m qu¸ lín.

- Khíp gi¶m rung: + Sè l­îng: 02. + VÞ trÝ l¾p ®Æt: Trªn ®­êng èng phÝa tr­íc 02 b¬m cøu ho¶ (ë trong nhµ b¬m). + T¸c dông: Gi¶m ®é rung cho ®éng c¬ b¬m cøu ho¶ trong qu¸ tr×nh b¬m.

6. Trô (häng) n­íc ch÷a ch¸y: - Sè l­îng:

09 KÝch cì: dy= 100.

01 KÝch cì: dy= 50.

- VÞ trÝ l¾p ®Æt: 09 häng ®­îc l¾p xung quanh c¸c m¸y biÕn ¸p; 01 häng ®­îc l¾p ®Æt gÇn 02 bÓ chøa n­íc cøu ho¶.

- T¸c dông: §Ó lÊy n­íc ch÷a ch¸y khi cã sù cè ch¸y næ.

7. BÓ n­íc ch÷a ch¸y: - Sè l­îng: 02.

- Dung tÝch: 2 x 100m3 /bÓ = 200m3.

- Nguån cÊp n­íc bæ sung: Häng lÊy n­íc c«ng céng.

8. B¬m cÊp n­íc cho bÓ n­íc ch÷a ch¸y: - Sè l­¬ng: 01.

- N¬i n¾p ®Æt: C¸ch tr¹m 150m.

- C«ng suÊt: 3,0 KW. - Thêi gian ho¹t ®éng b¬m liªn tôc ®Ó cÊp ®Çy bÓ: 02bÓ x 10giê/bÓ=20 giê.

9. Vßi, l¨ng ch÷a ch¸y: - Sè l­îng: 09.

- KÝch cì: dy=65.

- N¬i bè trÝ: Trong c¸c tñ cøu ho¶ ®Æt t¹i c¸c vÞ trÝ thuËn lîi trong qu¸ tr×nh ch÷a ch¸y.

VII.2_ Nguyªn lý ho¹t ®éng hÖ thèng b¬m cøu ho¶: HÖ thèng b¬m cøu ho¶ tr¹m Lµo Cai ®­îc thiÕt kÕ ®Ó ch÷a ch¸y chñ yÕu khi x¶y ra sù cè ch¸y MBA AT1, AT2, T1, T2. HÖ thèng cøu ho¶ bao gåm c¶ hÖ thèng ®­êng èng ®­îc bè trÝ bao quanh c¸c MBA (h×nh vÏ sè 2).

C¸c bÓ cøu ho¶ ®­îc lÊy n­íc tõ giÕng khoan, l­u l­îng n­íc khai th¸c Q ≥ 10m3/giê. Trong giÕng ®Æt m¸y b¬m ngÇm cã ®Æc tÝnh : Q = 2,3- 13m3/giê, N=3,0kW. ChÕ ®é b×nh th­êng c¸c bÓ lu«n ®Çy n­íc (trõ khi vÖ sinh bÓ). HÖ thèng b¬m cøu ho¶ ph¶i lu«n ë tr¹ng th¸i s½n sµng lµm viÖc. C¸c van hai chiÒu VLL, V3 - V8, van mét chiÒu V1, V2 lu«n më.

Khi cã sù cè ch¸y ë bÊt kú MBA nµo x¶y ra (ChÕ ®é vËn hµnh hÖ thèng b¬m cøu ho¶ tr¹m Lµo Cai cã thÓ ch¹y 1 b¬m lµm viÖc vµ 1 b¬m dù phßng hoÆc ch¹y c¶ 2 b¬m) sau khi bè trÝ lùc l­îng s·n sµng vËn hµnh hÖ thèng b¬m cøu ho¶, Ên nót khëi ®éng B¬m 1 d­íi ¸p lùc c¸nh qu¹t cña b¬m n­íc ®­îc hót tõ 2 bÓ chøa n­íc qua c¸c van V1, V3, V5, V6, t¹o ¸p lùc trong ®­êng èng dÉn ®Õn häng n­íc ®­îc më vµ l¾p vßi l¨ng (§· triÓn khai s½n) t¹o thµnh dßng n­íc phun vµo ®¸m ch¸y nh»m dËp t¾t ®¸m ch¸y theo ph­¬ng ph¸p h¹ nhiÖt (Tr­êng hîp nµy thiÕt bÞ ®· ®¶m b¶o an toµn vÒ ®iÖn). MÆc dï trong ®­êng èng ¸p lùc rÊt lín nh­ng nhê van V1,V2 lµ van mét chiÒu nªn sÏ ng¨n chÆn viÖc n­íc ch¶y qua B¬m 1 hoÆc B¬m 2 vÒ bÓ trong tr­êng hîp ch¹y 1 b¬m.

VII.3_Tr¹ng th¸i s½n sµng ch÷a ch¸y cña hÖ thèng cøu ho¶: 1. Tñ ®iÒu khiÓn trung t©m: C¸c Aptomat cÊp nguån cho tñ ®iÒu khiÓn b¬m vµ cho ®éng c¬ b¬m (Q30) ®ang ë tr¹ng th¸i ®ãng (HÖ thèng thanh c¸i xoay chiÒu lu«n ®­îc cÊp tõ nguån tù dïng xoay chiÒu qua MBA TD32§P).

2. B¬m ®iÖn ch÷a ch¸y: - Tñ b¶ng ®iÖn: C¸c ®Ìn chØ thÞ pha ®Òu s¸ng, c¸c nót Ên bËt/ t¾t ®éng cb¬m lu«n s½n sµng lµm viÖc, c¸c ®ång hå chØ thÞ dßng, ¸p vµ ®Ìn chØ thÞ tr¹ng th¸i ®Òu tèt.

- Aptomat trong tñ b¶ng ®iÖn ®ang ë tr¹ng th¸i ®ãng.

3. C¸c van: V1, V2, V3, V4, V5, V6, V7, V8, VLL ®ang ë tr¹ng th¸i më s½n sµng lµm viÖc (®©y lµ tr¹ng th¸i c¸c van khi ë chÕ ®é lµm viÖc b×nh th­êng) 4. Trô (häng): TÊt c¶ van cña c¸c häng ®Òu ®­îc ®ãng (chÕ dé lµm viÖc b×nh th­êng); 5. BÓ n­íc ch÷a ch¸y: ®Çy theo thiÕt kÕ (100m3 /BÓ) VII.4_ Quy tr×nh vËn hµnh cña hÖ thèng cøu ho¶: 1. Yªu cÇu chung: - §Ó ®¶m b¶o an toµn tuþªt ®èi cho ng­êi vµ thiÕt bÞ, hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng n­íc chØ ®­îc phÐp ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn khu vùc ch÷a ch¸y ®· ®­îc c« lËp vÒ ®iÖn, c¸c khu vùc xung quanh khu vùc ch÷a ch¸y còng cÇn thiÕt ph¶i c« lËp vÒ ®iÖn nÕu cã nguy c¬ mÊt an toµn trong qu¸ tr×nh ch÷a ch¸y.

- Khi triÓn khai ch÷a ch¸y b»ng vßi l¨ng ch÷a ch¸y th× chØ ®­îc khëi ®éng hÖ thèng b¬m sau khi ®· triÓn khai ®ñ sè l¨ng vßi theo thiÕt kÕ, vßi kh«ng ®­îc gÊp xo¾n, ng­êi gi÷ l¨ng vßi ®· cÇm ch¾c l¨ng phun, ®øng ë t­ thÕ s½n sµng ch÷a ch¸y.

- Ng­êi chØ huy ch÷a ch¸y, nh÷ng ng­êi gi÷ l¨ng phun, ng­êi ®iÒu khiÓn b¬m ch÷a ch¸y ph¶i liªn l¹c ®­îc víi nhau ( b»ng tÝn hiÖu hoÆc qua m¸y bé ®µm), nÕu kh«ng cã ®ñ m¸y bé ®µm th× ng­êi chØ huy ch÷a ch¸y ph¶i chän vÞ trÝ ®øng ®Ó cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng ng­êi cÇm l¨ng phun, ng­êi trong nhµ b¬m mµ ra hiÖu lÖnh, hiÖu lÖnh ph¶i thèng nhÊt tõ tr­íc; Tr­êng hîp kh«ng liªn l¹c ®­îc vµ do kho¶ng c¸ch qu¸ xa, cã nhiÒu gãc khuÊt th× ng­êi chØ huy ch÷a ch¸y ph¶i ph©n

c«ng ng­êi ®Ó truyÒn hiÖu lÖnh tíi nh÷ng ng­êi phô tr¸ch b¬m vµ ng­êi gi÷ l¨ng phun.

- Nh÷ng ng­êi ®­îc ph©n c«ng ch¹y b¬m kh«ng ®­îc rêi khái vÞ trÝ trong suèt qu¸ tr×nh ch÷a ch¸y ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ dõng b¬m ®­îc ngay. Sau khi dõng b¬m còng ph¶i ®îi lÖnh cña ng­êi chØ huy ch÷a ch¸y hoÆc khi biÕt ch¾c c¸c häng n­íc ®· ®­îc kho¸ th× míi ®­îc rêi vÞ trÝ.

- Nh÷ng ng­êi gi÷ l¨ng ph¶i gi÷ ch¾c l¨ng phun trong suèt qua tr×nh ch÷a ch¸y. Sau khi ch÷a ch¸y xong chØ ®­îc rêi l¨ng khi ng­êi chØ huy ra lÖnh hoÆc khi biÕt ch¾c c¸c van, häng n­íc ch÷a ch¸y ®· ®­îc kho¸ chÆt.

2. C¸c chÕ ®é vËn hµnh: * ChÕ b×nh th­êng: HÖ thèng b¬m cøu ho¶ tr¹m Lµo Cai cã thÓ vËn hµnh mét b¬m ®éc lËp vµ mét b¬m dù phßng hoÆc vËn hµnh song song c¶ hai b¬m cøu ho¶. ë chÕ ®é b×nh th­êng c¸c van V1 ÷ V8 lu«n më (C¸c van V1,V2 lµ van 1 chiÒu, van V3-V8 lµ van 2 chiÒu). Hai b¬m B1, B2 lu«n s½n sµng ch¹y. * ChÕ ®é sù cè: Khi ®ang trong qu¸ tr×nh ch¹y 1 b¬m ®Ó cøu ho¶ mµ b¬m ®ã bÞ sù cè kh«ng b¬m ®­îc n÷a th× ph¶i kho¸ 02 van hai ®Çu cña m¸y b¬m bÞ háng ®ã vµ bËt b¬m cßn l¹i ®Ó ®¶m nhËn tiÕp viÖc ch÷a ch¸y. * T×nh huèng ch÷a ch¸y gi¶ ®Þnh: Gi¶ sö cã sù cè ch¸y MBA AT1 - Trùc ca vËn hµnh khi ph¸t hiÖn cã sù cè ch¸y MBA ph¶i thËt b×nh tÜnh kiÓm tra c¸c m¸y c¾t nµo ®· ®­îc c¾t vµ c¾t nèt c¸c m¸y c¾t cßn l¹i cã liªn quan ®Õn MBA sù cè, c¾t c¸c thiÕt bÞ gÇn thiÕt bÞ sù cè nÕu c¶m thÊy cÇn thiÕt. §ång thêi b¸o cho trùc b¶o vÖ ®¸nh kÎng b¸o ®éng cho ®éi ch÷a ch¸y c¬ së cã mÆt kÞp thêi ®Ó thùc hiÖn ch÷a cøu.

- Trong lóc chê lùc l­îng ch÷a ch¸y c¬ së ®Õn trùc ca vËn hµnh thùc hiÖn c¾t c¸c DCL ®Ó c« lËp thiÕt bÞ sù cè vµ nhanh chãng t×m c¸ch cøu ng­êi bÞ n¹n (nÕu cã).

- Khi lùc l­îng ch÷a ch¸y c¬ së cã mÆt ph¶i tËp hîp l¹i vµ thµnh lËp ®éi ch÷a ch¸y.Trùc ca vËn hµnh phæ biÕn l¹i néi dung cña hiÖn t­îng ch¸y cho ®éi ch÷a ch¸y c¬ së n¾m râ: C¸c thiÕt bÞ nµo ®· ®­îc c¸ch ly vÒ ®iÖn, c¸c thiÕt bÞ nµo ®ang cßn ®iÖn.

- Sau khi ®éi ch÷a ch¸y c¬ së th¶o luËn vµ thµnh lËp xong ®éi h×nh. §éi h×nh tuú thuéc vµo sè l­îng ng­êi cã mÆt cã thÓ chia thµnh 3 nhãm. Nhãm 1 cøu tµi s¶n vµ cÊp cøu ng­êi bÞ n¹n (nÕu cã) (cÇn 2- 4 ng­êi), nhãm 2 chuÈn bÞ trang bÞ ch÷a ch¸y ®Ó tiÕp øng (cÇn 1- 3 ng­êi), nhãm 3 ch÷a ch¸y b»ng hÖ thèng b¬m cøu ho¶ (cÇn Ýt nhÊt 5 ng­êi). + Nhãm 1: ChØ thµnh lËp khi cã ng­êi bÞ n¹n cÇn cÊp cøu hoÆc khi cã tµi s¶n cÇn di chuyÓn. Nhãm nµy cã nhiÖm vô ®­a ng­êi bÞ n¹n ra khái vïng nguy hiÓm vµ thùc hiÖn s¬ cøu ng­êi bÞ n¹n cho ®Õn khi håi phôc hoÆc cã ®éi cøu th­¬ng chuyªn nghiÖp ®Õn hç trî. Ngoµi ra nhãm nµy cßn ph¶i thùc hiÖn di chuyÓn tµi s¶n ra khái vung nguy hiÓm, di chuyÓn c¸c chÊt dÔ ch¸y c¸ch ly khái vïng cã nguy c¬ ch¸y lan sang. + Nhãm 2: Cã nhiÖm vô chuÈn bÞ c¸c trang thiÕt bÞ cøu ho¶ hiÖn cã nh­ c¸c lo¹i b×nh ch÷a ch¸y….®Ó kÞp thêi øng cøu. + Nhãm 3: Lµ nhãm rÊt cÇn thiÕt cho viÖc ch÷a ch¸y ban ®Çu b»ng ph­¬ng ph¸p h¹ nhiÖt (ë ®©y xÐt tr­êng hîp ch÷a ch¸y víi ®éi h×nh 5 cuén vßi). XÐt nhãm cã 6 ng­êi. Mét ng­êi ®­îc ph©n nhiÖm vô bËt b¬m ph¶i lu«n tóc trùc trong nhµ b¬m cã bé ®µm ®Ó liªn l¹c víi tr­ëng nhãm (tiÓu ®éi tr­ëng). 5 ng­êi cßn l¹i bÇu ra 1 ng­êi lµm nhãm tr­ëng (gäi lµ TiÓu §éi Tr­ëng) ®­îc bè trÝ 1 bé ®µm ®Ó liªn l¹c víi ng­êi bËt b¬m. Nh÷ng ng­êi cßn l¹i lÇn l­ît lµ sè 1, sè 2, sè 3, sè 4.

Nhãm 3 sau khi tËp trung c¸c cuén vßi t¹i vÞ trÝ häng n­íc thuËn lîi cho c«ng t¸c ch÷a ch¸y (th­êng c¸ch ®¸m ch¸y kho¶ng h¬n 3 cuén vßi). TiÓu §éi Tr­ëng h« “®éi h×nh 1 l¨ng A h­íng löa tiÕn” ®ång thêi ch¹y ®Õn c¸ch ®¸m ch¸y kho¶ng 5 ÷ 7m th× dõng l¹i. Sè 1 khi nghe khÈu lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng th× cÇm 1 l¨ng A vµ 1 cuén vßi ch¹y theo TiÓu ®éi tr­ëng ®Õn vÞ trÝ TiÓu §éi Tr­ëng th× quay l¹i h­íng häng n­íc r¶i vßi, l¾p l¨ng A vµo cuén vßi ®· ®­îc r¶i, cÇm vßi l¨ng ë t­ thÕ s½n sang ch÷a ch¸y. Sè 2 khi nghe khÈu lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng th× v¸c 1

cuén vßi ch¹y theo Sã 1 ®Õn c¸ch sã 1m vÒ bªn tay tr¸i, quay vÒ phÝa häng n­íc r¶i vßi, l¾p mét ®Çu vßi víi vßi cña Sè 1, mét ®Çu víi vßi cña Sè 3, l¾p xong th× cïng Sè 1 gi÷ vßi l¨ng s½n sµng ch÷a ch¸y. Sè 3 khi nghe khÈu lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng th× v¸c 1 cuén vßi ch¹y theo Sè 2, ®øng c¸ch Sè 2 kho¶ng mét cuén vßi th× dõng l¹i h­íng vÒ Sè 2 r¶i vßi, r¶i vßi xong ch¹y vÒ vÞ trÝ xuÊt ph¸t v¸c thªm mét cuén vßi ®Õn vÞ trÝ cò ®Æt xuèng lµm vßi dù phßng, sau ®ã tiÕp tôc ®i chØnh söa l¹i c¸c vßi sao cho kh«ng cã nÕp gÊp, xo¾n. Sè 4 khi nghe khÈu lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng th× ®øng t¹i vÞ trÝ häng n­íc tËp kÕt r¶i lÇn l­ît 2 vßi, nèi 2 vßi l¹i víi nhau, cÇm mét ®Çu cña vßi kÐp ch¹y lªn l¾p vµo mét ®Çu vßi cña Sè 3 ®ang r¶i s½n sau ®ã ch¹y vÒ l¾p ®Çu cßn l¹i vµo häng n­íc tËp kÕt, më häng n­íc ®Ó s½n sµng bËt b¬m cøu ho¶. Sau khi triÓn khai lùc l­îng vµ thèng nhÊt ng­êi bËt b¬m sÏ cho khëi ®éng b¬m theo lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng. Trong qu¸ tr×nh phun n­íc cøu ho¶ nhiÖm vô cña TiÓu §éi Tr­ëng lµ chØ huy viÖc ch÷a ch¸y, Sè 1 vµ Sè 2 cÇm vßi l¨ng, Sè 3 ®iÒu chØnh vßi vµ s½n sµng l¾p vßi dù phßng khi cã sù cè vì hoÆc háng mét vßi nµo ®ã, Sè 4 ®øng ë vÞ trÝ häng n­íc ®iÒu chØnh kho¸ häng n­íc theo hiÖu lÖnh cña TiÓu §éi Tr­ëng VII.5- ChÕ ®é kiÓm tra vµ vËn hµnh hÖ thèng ch÷a ch¸y: 1. ChÕ ®é kiÓm tra hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng n­íc: HÖ thèng ch÷a ch¸y ph¶i ®­îc th­êng xuyªn kiÓm tra t×nh tr¹ng ho¹t ®éng vµ chu kú b¶o d­ìng ë 5 møc: hµng tuÇn, hµng th¸ng, hµng quý, hµng n¨m vµ 3 n¨m. C«ng t¸c kiÓm tra, b¶o d­ìng ®èi víi m¸y b¬m, ®éng c¬ m¸y b¬m, tñ ®iÒu khiÓn tiÕn hµnh theo chØ ®Én cña nhµ s¶n xuÊt, trong ®ã: * KiÓm tra hµng tuÇn: - KiÓm tra møc n­íc cña bÓ n­íc ch÷a ch¸y, kiÓm tra tÊt c¶ c¸c van trªn ®­êng èng, ®¶m b¶o vÞ trÝ cña c¸c van ®ãng hoÆc më ®óng theo yªu cÇu thiÕt kÕ.

- KiÓm tra c¸c trô ch÷a ch¸y, van trµn ®¶m b¶o lµm viÖc ®óng yªu cÇu.

- KiÓm tra c¸c cuén vßi, l¨ng ch÷a ch¸y ®¶m b¶o ®ñ sè l­îng vµ sö dông t«t.

- KiÓm tra m¸y b¬m ch÷a ch¸y ®éng c¬ ®iÖn:

+ Khëi ®éng b¬m ch÷a ch¸y ch¹y ®éng c¬ ®iÖn kho¶ng 5 phót víi c¸ch thøc khëi ®éng nh­ khi cã ch¸y x¶y ra, trong qu¸ tr×nh ch¹y thö kiÓm tra dßng ®iÖn c¸c pha, b¶o ®¶m dßng pha ph¶i ®ång ®Òu, ®éng c¬ kh«ng qu¸ nãng, kh«ng bÞ rung hoÆc cã tiÕng kªu l¹. NÕu cã bÊt th­êng ph¶i xö lý ngay. + Trong qu¸ tr×nh ch¹y b¬m ghi nhËn ¸p lùc ®­êng èng ®Èy cña b¬m, nÕu cã thÓ th× ghi nhËn c¶ ¸p lùc ®­êng èng hót cña b¬m. + Nguån cÊp ®iÖn l­íi n¹p ¾c quy. + §é rung vµ nhiÖt ®é cña ®éng c¬. + Tèc ®é vßng quay cña ®éng c¬. + §Æt chÕ ®é vËn hµnh cña m¸y b¬m vÒ chÕ ®é s½n sµng ho¹t ®éng ch÷a ch¸y. * KiÓm tra, b¶o d­ìng hµng, quý: - TiÕn hµnh tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kiÓm tra hµng tuÇn.

- B¬m th«ng n­íc ®Õn häng xa nhÊt.

- KiÓm tra ¸p lùc khëi ®éng, ¸p lùc dõng vµ chu tr×nh khëi ®éng cña hÖ thèng ch÷a ch¸y.

- KiÓm tra sù lµm viÖc cña c¸c l¨ng, vßi, häng, trô n­íc ch÷a ch¸y.

- L¾p tÊt c¶ c¸c vßi, l¨ng ch÷a ch¸y vµo häng, khëi ®éng b¬m ch÷a ch¸y ®Ó kiÓm tra ¸p lùc lµm viÖc cña c¸c cuén vßi ch÷a ch¸y (Tr×nh tù thao t¸c, l¾p vßi, khëi ®éng b¬m thùc hiÖn theo §iÒu 9 Quy tr×nh nµy). Vßi ch÷a ch¸y sau khi thö cã n­íc ph¶i ph¬i trong n¬i r©m m¸t tíi khi kh«, cuén ®óng kü thuËt vµ cÊt vµo tñ (L­u ý c¸ch cuén vßi ch÷a ch¸y: ph¶i lËt cuén vßi vµ cuén tr¸i chiÒu so víi kú tr­íc ).

- KiÓm tra sù liªn ®éng cña c¸c tñ ®iÒu khiÓn b¬m ch÷a ch¸y.

- KiÓm tra van mét chiÒu.

- KiÓm tra cÇu dao, cÇu ch×, aptomat cña tñ ®iÒu khiÎn.

- VÖ sinh toµn hÖ thèng. * KiÓm tra b¶o d­ìng hµng n¨m: - TiÕn hµnh tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc b¶o d­ìng hµng quý.

- KiÓm tra møc ®é phun cña c¸c l¨ng, vßi, häng ch÷a ch¸y.

- KiÓm tra ®­êng èng vµ c¸c van trªn hÖ thèng: Lµm s¹ch c¸c vÕt han rØ vµ s¬n l¹i (s¬n l¹i nÕu bÞ bong trãc s¬n); kiÓm tra ®é kÝn cña c¸c gio¨ng vµ mèi hµn.

- Tra dÇu mì c¸c tay van trô, häng ch÷a ch¸y.

- §èi víi hÖ thèng b¬m: + B¶o ®¶m tñ ®iÒu khiÓn b¬m khëi ®éng b¬m trong vßng 30 gi©y sau khi nhËn tÝn hiÖu khëi ®éng (kh«ng tÝnh thêi gian më van ) + KiÓm tra, lµm s¹ch rØ vµ hiÖu chØnh ¸p lùc ®ãng c¾t cña c¸c c«ng t¾c ¸p lùc. + TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ cña tñ ®iÒu khiÓn ph¶i ®­îc lµm s¹ch, nÕu cã dÊu hiÖu hoen rØ ph¶i lµm s¹ch hoÆc thay thÕ. + §èi víi b¬m ch÷a ch¸y ®iÖn: Sau khi tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc trªn cho ch¹y m¸y b¬m trong vßng 10 phót ®Ó kiÓm tra dßng gi÷a c¸c pha vµ hiÖu chØnh, söa ch÷a nÕu cã dÊu hiÖu sai lÖch so víi yªu cÇu kü thuËt. KiÓm tra ®é ån xem m¸y cã tiÕng kªu l¹ hay kh«ng, c¸c gi¨ng, phít cã bÞ rß rØ hay kh«ng. * KiÓm tra, b¶o d­ìng 03 n¨m: - TiÕn hµnh tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kiÓm tra, b¶o d­ìng hµng n¨m.

- KiÓm tra ¸p lùc vµ l­u l­îng n­íc t¹i c¸c trô, häng ch÷a ch¸y.

- KiÓm tra ®é kÝn c¸c mèi hµn trªn ®­êng èng, c¸c van trªn ®­êng èng, c¸c gio¨ng trô, häng n­íc.

- KiÓm tra sù ®ãng më cña c¸c van chÆn.

- KiÓm tra sù ®ãng më cña c¸c van mét chiÒu.

Sau khi kiÓm tra b¶o d­ìng ®Þnh kú nh­ng thÊy hÖ thèng bÞ h­ háng cÇn ph¶i ®¹i tu söa ch÷a th× cÇn lËp kÕ ho¹ch vµ tr×nh C«ng ty duyÖt theo quy ®Þnh chung. * L­u ý: §èi víi c¸c hÖ thèng ch÷a ch¸y b»ng n­íc t¹i c¸c tr¹m biÕn ¸p khi ch¹y thö kiÓm tra ph¶i lu«n nhí r»ng trong tr¹m vÉn cßn ®iÖn, v× vËy cÇn cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi vµ thiÕt bÞ nh­: T¹m thêi ®ãng van ®­êng èng dÉn n­íc tíi m¸y biÕn ¸p, më van håi n­íc vÒ bÓ n­íc ch÷a ch¸y, më häng ch÷a ch¸y t¹i khu vùc an toµn nh»m lµm gi¶m ¸p lùc n­íc trªn ®­êng èng, …

Nh÷ng tr­êng hîp kh¸c nÕu ch­a lËp ®­îc ph­¬ng ¸n thö an toµn vµ ch­a ®­îc duyÖt th× tuyÖt ®èi kh«ng ch¹y thö.

2. Tr×nh tù ch¹y thö b¬m ch÷a ch¸y: - Kho¸ c¸c van t¹i c¸c häng kh«ng cho n­íc b¾n ra khái ®­êng èng ch÷a ch¸y; chän 01 häng ë vÞ trÝ xa m¸y biÕn ¸p vµ c¸c thiÕt bÞ mang ®iÖn nhÊt (Häng sè 01 hoÆc häng sè 09) ®Ó më van vµ tiÕn hµnh l¾p vßi l¨ng: Vßi kh«ng ®­îc gÊp xo¾n, ng­êi gi÷ l¨ng vßi ®· cÇm ch¾c l¨ng phun, ®øng ë t­ thÕ s½n sµng ch÷a ch¸y nh­ng chän h­íng phun n­íc ë vïng kh«ng g©y nguy hiÓm tíi c¸c thiÕt bÞ mang ®iÖn vµ lµm ¶nh h­ëng tíi c¸c c«ng tr×nh kh¸c (h­íng ra phÝa Taluy ngoµi tr¹m). Nh÷ng ng­êi gi÷ l¨ng ph¶i gi÷ ch¾c l¨ng phun trong suèt qua tr×nh ch¹y thö b¬m ch÷a ch¸y.

- Khëi ®éng lÇn l­ît c¸c b¬m - KiÓm tra, ghi nhËn kÕt qu¶ vµo sæ theo dâi - §­a hÖ thèng trë l¹i tr¹ng th¸i s½n sµng ch÷a ch¸y - KiÓm tra bÓ n­íc ch÷a ch¸y, nÕu thiÕu ph¶i b¬m bæ sung - NÕu b¬m trôc trÆc, háng ph¶i söa ch÷a ngay, b¸o c¸o ng­êi cã thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt.

3. C¸c b­íc vËn hµnh hÖ thèng b¬m cøu ho¶: Khi x¶y ra ho¶ ho¹n ch¸y næ thiÕt bÞ trong tr¹m thùc hiÖn vËn hµnh hÖ thèng b¬m cøu ho¶ theo quy tr×nh sau: - C¾t ®iÖn khu vùc x¶y ra ho¶ ho¹n vµ c¸c chç n­íc cã thÓ phun tíi. Dïng tay më n¾p häng n­íc, l¾p èng n­íc, vßi cã s½n trong tñ cøu ho¶ gÇn n¬i x¶y ra ho¶ ho¹n (Häng H1, H2, H3, H4, H5, H6, H7, H8, H9 tuú theo vÞ trÝ ch¸y vµ häng H10 cÊp n­íc cho xe cøu ho¶).

- KiÓm tra c¸c van V1, V2, V3, V4, V5, V6, V7, V8 s½n sµng lµm viÖc.

C¸c van VLL ®ang më. ChÕ ®é vËn hµnh nµy khi ë chÕ ®é b×nh th­êng.

- L¾p vµ r¶i vßi n­íc theo h­íng sù cè, 2 ng­êi gi÷ 1 vßi, ph¶i cÇm ch¾c ch¾n chèng tôt, chèng quay ra h­íng kh¸c.

- Ên nót ®ãng ®éng c¬ b¬m B1 hoÆc B2 sau khi ®· s½n sµng phun n­íc (khi sö dông 1, 2 hoÆc 3 häng chØ ch¹y 1 b¬m. Tr­êng hîp khi sö dông trªn 3 häng míi ch¹y c¶ 2 b¬m).

- Khi ®éng c¬ B1 háng ®ãng van V1, V3.

- Khi ®éng c¬ B2 háng ®ãng van V2, V4.

- Khi mét trong c¸c van V1, V3 kh«ng më ®­îc th× ph¶i t¾t ®éng c¬ b¬m B1 vµ ®ãng c¸c van nµy l¹i.

- Khi mét trong c¸c van V2, V4 kh«ng më ®­îc th× ph¶i t¾t ®éng c¬ b¬m B2 vµ ®ãng c¸c van nµy l¹i.

- Khi van V5 hoÆc V6 háng th× më van VLL. - Muèn thay ®æi ¸p lùc vßi n­íc ta cã thÓ thay ®æi ®é më c¸c van V1, V2, V3, V4, V5, V6, V7, V8.

- CÊm vËn hµnh b¬m khi van ®Çu ra cña b¬m ch­a më vµ ch­a s½n sµng phun n­íc ®Ó tr¸nh vì èng, ch¸y b¬m.

VII.6- Giíi thiÖu bé t¹o bät EZECT¥R: - Nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng chñ ®éng trong c«ng t¸c ch÷a ch¸y c¸c thiÕt bÞ cã chøa nhiÒu dÇu, n¨m 2008 C«ng ty ®· mua vµ ph©n phèi cho c¸c §¬n vÞ hÖ thèng phun bät ch÷a ch¸y gåm l¨ng phun bät, ezect¬ (bé t¹o bät) vµ dung dÞch PO. - L¨ng t¹o bät cã kh¶ n¨ng phun bät hoÆc võa t¹o bät vµ phun bät, tïy vµo c¸ch thao t¸c. L¨ng phun cã thÓ ®iÒu chØnh ¸p lùc t¹i ®Çu l¨ng ®Ó phun xa hoÆc phun gÇn nÕu ta g¹t quai ®iÒu chØnh.

- Ezect¬ cã t¸c dông hßa dung dÞch PO víi n­íc ®Ó t¹o bät ch÷a ch¸y.

- Dung dÞch PO: dïng ®Ó t¹o bät. Khi phun bät vµo ®¸m ch¸y bät sÏ c¸ch ly chÊt ch¸y víi kh«ng khÝ.

- L¨ng phun bät, ezect¬, dung dÞch PO cÇn ®Ó trong n¬i r©m m¸t, kh«ng bÞ m­a n¾ng t¸c ®éng trùc tiÕp, dÔ thÊy vµ dÔ lÊy sö dông khi cÇn thiÕt. Trªn ezectcÇn d¸n ®Ò can chØ theo h×nh mòi tªn ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn khi thao t¸c.

1, Sö dông l¨ng t¹o bät vµ ezect¬: Khi sö dông ph­¬ng ph¸p nµy th× kh«ng ph¶i di chuyÓn can ®ùng PO khi di chuyÓn l¨ng phun (nh­ h×nh 1) - L¾p ezect¬ vµo häng n­íc ch÷a ch¸y cè ®Þnh. L­u ý: khi l¾p ezect¬ gi÷a 02 cuén vßi mÒm sÏ kh«ng ®ñ ¸p lùc ®Ó t¹o bät.

- L¾p èng hót dung dÞch PO, ®Çu cã trâ hót ®Ó ngËm trong dung dÞch PO - L¾p cuén vßi mÒm.

- L¾p l¨ng phun bät. L­u ý: trªn th©n l¨ng cã ®iÓm dïng ®Ó l¾p èng hót dung dÞch PO, trong tr­êng hîp nµy cÇn ph¶i ®ãng b»ng nót bÞt (cã nót bÞt kÌm theo l¨ng).

- Më van häng ch÷a ch¸y.

- Khëi ®éng b¬m ch÷a ch¸y.

2, ChØ sö dông l¨ng t¹o bät: khi sö dông ph­¬ng ph¸p nµy mçi khi di chuyÓn vÞ trÝ l¨ng ®Ó ch÷a ch¸y ph¶i di chuyÓn c¶ can ®ùng PO. - L¾p cuén vßi mÒm vµo häng ch÷a ch¸y.

- L¾p l¨ng phun bät.

- Th¸o nót bÞt b»ng kim läai trªn th©n l¨ng.

- L¾p èng hót dung dÞch PO, ®Çu cã trâ hót ®Ó ngËm trong dung dÞch PO. - Më van häng ch÷a ch¸y.

- Khëi ®éng b¬m ch÷a ch¸y.

H×nh 2: ChØ sö dông l¨ng t¹o bät