ספר וזאת התורה

‫ ‬ ‫ '‪ ,‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ , , ,‬‬ ‫ ‪ ,‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪.‬‬ ‫ ‪ ,‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‪ ,‬‬ ‫ " ‪ ,‬‬ ‫ ‪.‬‬

‫מכו אור חדש‬ ‫‪97288669989‬‬ ‫‪441617088446‬‬ ‫‪447515645682‬‬

‫©‬ ‫כל הזכיות שמורות‬ ‫קהל ויואל משה דסאטמאר‬ ‫‪37 Northumberland St.‬‬ ‫‪Salford M74DQ‬‬ ‫‪0161.792.7167‬‬

‫לזכרון בהיכל ה'‬ ‫נשמת רבותינו הקדושים‬

‫מרן רבינו הקדוש‬

‫מרן רבינו הקדוש‬

‫בן מרן חנני' יו"ט זצוקללה"ה‬ ‫מייסד ופטרון קהלתינו הקדושה‬

‫בן מרן חיים צבי זצוקללה"ה‬ ‫אב"ד קהלתינו הקדושה‬

‫יואל‬

‫משה‬

‫קהל יטב לב דסאטמאר‬

‫נלב"ע ביום כ"ו אב שנת תשל"ט לפ"ק נלב"ע ביום כ"ו ניסן שנת תשס"ו לפ"ק‬ ‫זכותם הגדול והקודש יגן עלינו ועל כל ישראל‪ ,‬ובפרט לממלא מקומם וממשיך דרכם‬ ‫כ"ק מרן רבינו עט"ר שליט"א‪ ,‬שעוד רבות בשנים נזכה לנהלינו על מי מנוחות ולאורו‬ ‫נסע ונלך עד ביאת הגואל במהרה בימינו אמן‪.‬‬ ‫ומצלאין אנו לחיי מלכא מרנא ורבנא‪ ,‬בנו הגדול וממלא מקומו‪ ,‬ממשיך שלשלת הזהב מעצי‬ ‫התמרים‪ ,‬מקים עולא של תורה להשקות מים לעדרים‪ ,‬מסור בכל נימי נפשו למען עדתו הק'‪,‬‬ ‫ה"ה מנהיגנו ומדריכנו‬

‫כבוד קדושת‬ ‫מרן רבינו עטת"ר הגה"ק שליט"א‬ ‫יעזור הקב"ה שיזכה לנהלנו על במתי התורה והיראה‪ ,‬מתוך נחת והרחבת הדעת‪ ,‬באריכות‬ ‫ימים ושנים טובים‪ ,‬דשנים ורעננים‪ ,‬ונזכה להסתופף בצילו ולחזות בנועמו מלך ביפיו‪ ,‬ויתברך‬ ‫בחיי אריכי‪ ,‬ובריות גופא ונהורא מעליא‪ ,‬ולאורו נסע ונלך לקבל פני משיח צדקינו בב"א‬ ‫והברכה אחת הוא אל מע"כ‪ ,‬מורינו הגאון הצדיק המפורסם‪ ,‬פה מפיק מרגליות‪ ,‬מופלג‬ ‫בתורה ובחכמה‪ ,‬אלוף לראשינו‪ ,‬בכל עת ובכל שעה עינו ולבו בקהלתינו‪ ,‬להשריש אהבת‬ ‫תוי"ש בקרבנו‪ ,‬ה"ה‬

‫הגאון הצדיק אב"ד שליט"א‬

‫על כל הטוב אשר גמלנו‪ ,‬ועומד בכל עת ועונה לימינינו‪ ,‬ועושה וטורח עצמו בשבילינו‪ ,‬זה קרוב‬ ‫לעשרים שנה‪ ,‬ויזכה להרבות פעלים לתורה ולתעודה‪ ,‬עד אשר ירחם ה' עלינו‪ ,‬בביאת גואל‬ ‫צדק בב"א‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מפתח ענינים‬

‫מפתח עניני ‬ ‫‪ ‰‬שמחת התורה ‪Š‬‬ ‫תרעא זעירא ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬ה‬ ‫שער התורה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬ט‬ ‫סופר ומונה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬טז‬ ‫תנו כבוד לתורה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬כב‬ ‫ועתה כתבו לכם את השירה הזאת ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬כט‬ ‫מכתב ישן מבעל הברך משה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬לה‬ ‫אעלה בתמר ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬לו‬ ‫זכרו תורת משה עבדי ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬מא‬ ‫מראשית אחרית ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬מו‬ ‫ואתם כתבו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬נד‬

‫‪ ‰‬גנזי התורה ‪Š‬‬ ‫חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה על דפים הראשונים‬ ‫ממס' חולין ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬סג‬ ‫ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬פב‬ ‫ממרן הגה"ק בעל קדושת יום טוב זללה"ה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬צד‬ ‫חידושים ממרן הגה"ק בעל עצי חיים זללה"ה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬צז‬ ‫ממרן רבינו הגה"ק בעל דברי יואל זללה"ה ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬ק‬ ‫דברות קודש מכ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל דברי יואל זי"ע ‪ . . . . . . . . . . . . . . .‬קה‬ ‫דברות קודש מכ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע ‪ . . . . . . . . . . . . . . .‬קח‬ ‫דברות קודש מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קיט‬

‫מפתח ענינים ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫‪ ‰‬אדירי התורה ‪Š‬‬ ‫מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קנג‬ ‫בדין ברכת המצוות אי דאורייתא הוא או דרבנן \ בדין אין ברכות‬ ‫מעכבות את המצוות \ אי אמרינן כן בכל הברכות‪ ,‬גם אי אמרינן כן‬ ‫בכל המצוות \ בדין ברכת התורה אי דאורייתא או דרבנן והמסתעף‬ ‫מזה \ בדין קריאת פרשת זכור‬ ‫בענין מי שיש לו ספק אם בירך מעין ג'‬ ‫אילן מאכל מהו לעקרו לצורך בנין דירה‬ ‫מורינו הרב הגאון רבי מנחם מענדל שנעבאלג שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קסה‬ ‫הרב הגאון רבי גבריאל קרויס שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קסח‬ ‫שאלות המצויות בכלאי אילן‬ ‫הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קעב‬ ‫בענין קניית חתיכות דגים שהופשט עורם מעליהם‬ ‫הרב הגאון רבי גבריאל קנעפלער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קפא‬ ‫בדין מהדרין והתנאה לפניו במצוות‬ ‫הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬קפו‬ ‫בענין בישול עכו"ם בקאוו"ע ואינסטנ"ט קאווע‬ ‫בענין עישון וקיטור‪ -‬ונוגע למאכלים המיוצרים בפאבריקע‘ן‬ ‫הרב הגאון רבי אהרן גרינפעלד שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רא‬ ‫בענין תעשה ולא מן העשוי‬ ‫הרב הגאון רבי אברהם הכהן זילביגער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רד‬ ‫בענין עומד או יושב ואחוריו לספר תורה באיזה אופן אסור ובאיזה‬ ‫אופן מותר‬ ‫הרב הגאון רבי יעקב וורעשנער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רז‬ ‫הרב הגאון רבי ישראל דוב ווארפמאן שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רט‬ ‫בענין עירוי מכלי ראשון‬ ‫הרב הגאון רבי שלמה האף שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬ריג‬ ‫בענין ברכת התורה‬ ‫הרב הגאון רבי יוסף מנחם מנדל ראפופורט שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רטז‬ ‫בענין ברכת מרק ומשקה היוצא ע"י סחיטה‬ ‫הרב הגאון רבי יוסף כהן שליט''א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רכב‬ ‫בענין בישול אחר בישול‪ .‬ובישול אחר אפיה‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מפתח ענינים‬

‫הרב הגאון רבי ישראל הכהן עהרנטרייא שליט''א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רכה‬ ‫ביאור ענין שיטת רש"י בשיעור כביצה בטומאת אוכלין‬ ‫הרב הגאון רבי מיכאל בער ווייסמאנדל שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רכח‬ ‫ביאור יסוד דין מומר לעבודה זרה וחילול שבת‪ ,‬ולכל התורה‬ ‫הרב הגאון רבי ישראל פריעדמאן שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רלה‬ ‫בענין איסור תלמוד תורה לנכרי‬ ‫הגה"צ רבי מנחם מענדל טייטלבוים שליט''א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רמג‬ ‫סוגיא דחציו עבד וחציו בן חורין‬ ‫הרב הגאון רבי חיים מאיר הלוי וואזנער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רמו‬ ‫בענין חזקה במצוה‬ ‫הרב הגאון רבי געציל בערקאוויטש שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רנ‬ ‫בדין אי מותר להשכיר ספר תורה וליהנות מהשכר‬ ‫הרב הגאון רבי חיים צבי מייזליש שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רנה‬ ‫הרב הגאון רבי משה פריעדמאן שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רס‬ ‫בענין מכס שלא הוגבה‪ ,‬למי שייך‬ ‫הרב הגאון רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רסו‬ ‫בדין דם ודאי מגופה שלא בהרגשה בפחות מכגריס‬ ‫הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬ערב‬ ‫ואפתח בעניינא דיומא פורים קטן‪ .‬בענין אין מעבירין על המצות‬ ‫הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רפג‬ ‫ביאורים בענין האיסור להחזיר בשבת קדירה לתוכה של כירה או תנור‪,‬‬ ‫וטעם האיסור‪ ,‬ובאיזה אופן אסור‪ ,‬ובאיזה תנור אסור‪ ,‬ומה הדין לתוכו‬ ‫של תנור גאז או עלעקטריק‬ ‫הרב הגאון רבי משה דוד הורוויץ שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬רצו‬ ‫הרב הגאון רבי אברהם זאב שנעבאלג שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שא‬ ‫הרב הגאון רבי מאיר העללער שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שו‬ ‫ביאור שיטת רש"י בגדר כלי שמלאכתו לאיסור והמסתעף‬

‫‪ ‰‬היכל התורה ‪Š‬‬ ‫הרב משה יצחק אדלער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שיג‬ ‫בענין מקבל מתנה שאמר אי אפשי בה‬

‫מפתח ענינים ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫הרב משה באראן הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שיח‬ ‫הערות על קושית הפני יהושע בענין קטן שכשר לכתוב גט‬ ‫הר''ר יודא יואל יאקאבאוויטש הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שכב‬ ‫בענין אמירה בשעת נתינת הגט‬ ‫הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שכה‬ ‫בעינן האם שליח יכול ליתן גט לאשה אחרי שהבעל נשטתה‪.‬‬ ‫הרב ארי' ראטה הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שמו‬ ‫בענין מהו החסרון של והא לא חזרה שליחות אצל בעל‬ ‫הרב בעריש ווייס שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שנא‬ ‫בענין ברכת שעשה ניסים בנס דיחיד לגבי יוצ"ח‪ ,‬ובענין חיוב כיבוד‬ ‫אבי אמו‬ ‫הר''ר אלי' אביטאן הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שנד‬ ‫בענין הסיבה וד' כוסות דרך חירות‬ ‫הר''ר אהרן אדלער הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שנו‬ ‫בענין ברכת מי פירות ומי שלקות‬ ‫הר"ר אברהם אלקובי הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שסג‬ ‫בענין הברכה כשעושה הפסק בשתיה‬ ‫הר"ר יונה באקאר הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שסח‬ ‫בענין המבשל בשבת ומי שנתבשל עבורו והמסתעף‬ ‫הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שעה‬ ‫ביאור שיטת הגאונים ור"ת לגבי דין שקיעה ולילה‬ ‫הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שפז‬ ‫בענין הוא ובנו לפדות מי קודם‬ ‫הרב שמעון ישראל הכהן בראנדער הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שצד‬ ‫בענין אין הכן לגוי‬ ‫הרב אלימלך גאלדבערג הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬שצז‬ ‫בענין היסח הדעת בתפילין‬ ‫הר"ר שמשון גליק הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תב‬ ‫ביאור בדיני שווי אוכל ואיסור טוחן‬ ‫הר"ר יוסף גראד הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תה‬ ‫סוגיא דכופה עליו כלי‬ ‫הר"ר אביגדור גראסבערגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תח‬ ‫בענין איסור לא תתגודדו‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מפתח ענינים‬

‫הרב נחמי' גראסבערגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תיד‬ ‫הערה בפרשיות קר"ש‬ ‫בענין ד' פרשיות שבתפילין‬ ‫הר''ר שמעון הכהן דאוועק הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תיז‬ ‫בענין חיוב האשה למול בנה‬ ‫הר"ר בן ציון דאמיניץ הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תיט‬ ‫בענין אם טעו וקראו לעולה לתורה רק ב' פסוקים‬ ‫הר"ר אברהם אליעזר וואלדמאן הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תכג‬ ‫בענין תפילה בציבור‬ ‫הר''ר אלעזר ווארהאפטיג הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תכט‬ ‫בענין אין מביאין קדשים לבית הפסול‬ ‫הר"ר צבי מאיר שלו' ווייזער הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תלב‬ ‫בענין רואה דם בחתיכה ובשפופרת‬ ‫הר"ר יואל וויינבערגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תלז‬ ‫בגדרי 'אבות' ו'תולדות' לגבי שבת נזיקין וטומאה‬ ‫הרב בערל ווייס הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תמ‬ ‫בענין עירובי חצירות‬ ‫הר"ר לוי יצחק ווייס הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תמה‬ ‫בענין תפלה כנגד תמידין תקנו‬ ‫הר"ר ליפא טאגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תמח‬ ‫בעניני חציצה בטבילה‬ ‫הר"ר לייבל טויבער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תנו‬ ‫בענין נולד באדר הראשון מתי נעשה גדול‬ ‫הר"ר יוסף חיים לונצער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תס‬ ‫בדיני ספיקות בברכות‬ ‫הרב שלום לנדאו הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תסד‬ ‫בירור בענין בישול אחר בישול בשבת‬ ‫הר''ר בנימין אליעזר לנדאו הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תעא‬ ‫בענין ערב פסח שחל להיות בשבת מה לעשות בחמץ שנשאר‬ ‫הר"ר יואל ישראל לעוו הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תעד‬ ‫בסוגיא דחדש‬ ‫הר''ר דוד מאיר מארטש הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תעח‬ ‫נטילת ידים בנגיעה במקו' מגולה בראש‬

‫מפתח ענינים ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫הר"ר אליעזר זוסמאן סופר הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תפא‬ ‫בענין מעילה בשופר של עולה‬ ‫הרב דוד עבינג שליט"א ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תפד‬ ‫בענין האם הפסק באמצע הסעודה על ידי תפילה נקרא הפסק‬ ‫הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תפח‬ ‫בענין כתיבה כדיבור‬ ‫הר"ר משה יהושע ערלאנגער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תצח‬ ‫בעניין איסור גיד הנשה‬ ‫מצוה ג' ‪ -‬שלא לאכול גיד הנשה‬ ‫הר"ר חיים איסר פריעד הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקג‬ ‫בענין שיטת הרמב"ם דמלקות ארבעים מדאורייתא ומדרבנן ל"ט‬ ‫הרב יחיאל הלוי פריעדמאנן הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקו‬ ‫בענין קיום הדין דמברך עובר לעשייתן בנטילת ד' מינין והמסתעף‬ ‫הר"ר מנחם יודא פריעדמאן הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקיב‬ ‫בענין אי מצוות צריכות כוונה והמסתעף‬ ‫הר"ר יונה קליין הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקיח‬ ‫בדין הגסה בשבת‬ ‫הר"ר משה קנאפפלער הי"ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקכב‬ ‫בדין פירצת מבוי‬ ‫הר''ר שמואל שווארץ הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקכה‬ ‫בענין הסתכלות בכהנים בזמן הזה ‪ -‬והאם הסתכלות מועטת מותר‬ ‫ ומאיזה טעם נאסר‬‫הרב עקיבא שטערן הי''ו ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקכח‬ ‫סוגיא דנתן הוא ואמרה הוא בביאור דברי הר"ן שם‬

‫‪ ‰‬שואל כענין ומשיב כהלכה ‪Š‬‬ ‫שאלות ותשובות בהלכות שבת בהלכות מוקצה והמסתעף ‪ . . . . . . . . . . . . . . . . . .‬תקמא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬תרעא זעירא‬

‫‪í‬‬

‫בעזהשי"ת‬

‫תרעא זעירא‬ ‫בעזרת אדו הכל הננו מגישי לפניכ ברכה‪ ,‬קוב חשוב הכולל בתוכו חידושי ובירורי ‬ ‫מלומדי בית מדרשינו שיחיו‪ .‬תלי"ת שבית מדרשינו כבר נודע ומפורס לכל באי שערי‬ ‫עירינו למקו תורה ויראה‪ ,‬והיה כל מבקש מקו לעסוק בתוה"ק‪ ,‬בא אוהלה אל ביהמ"ד‬ ‫המתנהל תחת השפעתו של מורינו הגה"צ האב"ד שליט"א‪ ,‬המעורר תמיד את לב הציבור‬ ‫בדרשותיו המלאי זיו ומפיקי נוגה‪ ,‬על גודל החשיבות וחיוב לקבוע עיתי לתורה‪ .‬ואכ ‬ ‫בית מדרשינו נתהווה לאב שואבת לכל הסביבה‪ ,‬וספסלי הביהמ"ד הניתוספי בכל עת‬ ‫יוכיחו על האויר של שביעת רצו וסיפוק רוחני השורר בתוככי בית מדרשינו בכל עת‪.‬‬ ‫וכמו כ קנה המקו ש טוב‪ ,‬בריבוי השיעורי הנלמדי בבי מדרשא‪ ,‬ה השיעורי ‬ ‫של מורינו הגה"צ האב"ד שליט"א בכל מקצועות התורה‪ ,‬וה משאר המגידי בבוקר‬ ‫ובערב כל ימי שבתא וג לרבות שב"ק‪.‬‬ ‫וה מכבר רבי אומרי מי יראנו טוב‪ ,‬להפי מעי הלומדי חוצה‪ ,‬החידושי שעלו‬ ‫לה בעת יגיעת ובתורת יהגו ותורה נעשו דיליה‪ ,‬שניתנה רשות לחדש חידושי ‪ .‬ועל‬ ‫כ יו זה קיוינו לו‪ ,‬הנה זה בא‪ ,‬יו בשורה הוא לנו שכ"ק מר אדמו"ר הגה"ק שליט"א‬ ‫נעתר לבקשתינו לשכו כבוד בתוכינו‪ ,‬ואי כבוד אלא תורה‪ ,‬לפאר אותנו בעת שהשמחה‬ ‫במעונינו שמחת התורה‪ ,‬בעת שמחנכי ספר תורה שנכתב על ידי באי בית ה' חובשי‬ ‫הביהמ"ד‪ ,‬על כ מה יפה ומה נעי בהאי עידנא זה היו עשה ה' נגילה ונשמחה בו‪,‬‬ ‫שנתאחדו יחדיו במעמד אחד אלופינו ומדריכנו המורה ומלמד אותנו הדר יל בה‬ ‫והמעשה אשר יעשה לבלי לנטות ימי ושמאל מעקבות התורה לעשות ככל הכתוב בה‪,‬‬ ‫ויחדיו יהיו תמי לקד פניו בתור"ה להתענג בתענוגי להוציא לאור עול פרי עמל ‬ ‫של הני צורבא מדרבנ ‪ ,‬לכבוד התורה ומכבדיה‪.‬‬ ‫וזא"ת התור"ה אשר ש מש"ה לפני בני ישראל‪ ,‬הספר תורה שאנו מכניסי הלא הוא‬ ‫נכתב לעילו נשמתו הקדושה והטהורה של רבינו משה רעיא מהימנא קדישא מר משה‬ ‫ב חיי צבי זצוקללה"ה מייסד קהלתינו הקדושה פק"ק‪ ,‬והיינו תמיד על לוח לבו הטהור‬ ‫לפניו לזכרו ‪ ,‬ותחת הנהגתו ופקודתו נתרחבנו לקהילה נאה וחסודה‪ ,‬ועל פיו ישק כל דבר‬ ‫גדול וקט ‪ ,‬החל מראשית התייסדת הקהלה והביהמ"ד אחרי השבר הגדול‪ ,‬ככלות השלושי ‬ ‫של פטירת כ"ק מר רבינו הקוה"ט בעל דברי יואל זצוקללה"ה‪ ,‬וקרא לה ש בית מדרשינו‬ ‫בית המדרש ויואל משה דסאטמאר על ש מר דודו רבינו הק' זי"ע‪ ,‬ושלח לנו לאב‬ ‫ולמורה תלמידו החביב מורינו הגה"צ האב"ד שליט"א‪ .‬ובכ אבל יחיד עשינו בני קהלתו‬

‫‪î‬‬

‫תרעא זעירא ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫כא במאנטשעסטער כד נח נפשיה דרבי בעלותו בסערה השמימה‪ ,‬ויבכו אותו ויספדו‬ ‫אותו באבלו של משה‪ ,‬ומיד קבלנו על עצמינו כמה קבלות טובות לעשות לזכרו עול ‬ ‫לפניו‪ ,‬ואז נתייסד בבית מדרשינו כולל ערב ובוקר "בר משה" לשמו ולזכרו הבהיר‪ ,‬וג ‬ ‫גמרנו לכתוב ס"ת לעילוי ולטובת נשמתו‪.‬‬ ‫וכאשר מתקרב ובא מועד חגיגת הכנסת ס"ת‪ ,‬והלב מלא הרגשי ‪ ,‬אמרנו ועשינו ליצא‬ ‫לקראת התורה ולקבלה בתור"ה שבכת"ב בפולפולי דארייתא שהקב"ה חדי בהו‪ ,‬וכל אחד‬ ‫אשר פריו ית בעט"ו איבעית אימא הילכתא ואיבעית אימא סברא קנה כא מקומו‪.‬‬ ‫וזה מעשה החיבור‪ ,‬בראשונה הדפסנו מאמר "שמחת התורה" שלקטנו מספרי וסופרי ‬ ‫אוצר בלו ציצי ופרחי מנופת צו וכל טע על עניני חינו ספר תורה‪ ,‬אשר יערב‬ ‫עליה עיני המעיי ‪ ,‬וג הוספנו פסקי דיני בעני הכנסת ס"ת והמסתע שנסדר מתו ‬ ‫שאלות ותשובות של הגה"צ בעל מנחת יצחק מרא דארעא קדישא זצ"ל‪ ,‬כדי לרוות‬ ‫צמאו הת"ח בעירנו‪ ,‬תלמידיו עוד מימי קד בעת שזרח אורו בעירינו רבות בשני ‪.‬‬ ‫ומעשהו בשניה במדור "גנזי התורה" דברי תורה מרבותינו הקדושי עצי התמרי אשר עדיי ‬ ‫לא ראו אור הדפוס בספריה הק'‪ ,‬וג לרבות דא"ח דברות קודש מכ"ק מר רבינו הגה"ק‬ ‫שליט"א אצל מעמדי הכנסת ספר תורה‪ ,‬ובפרט פה עירנו יצ"ו‪ .‬ואחריו יבא מדור נכבד אשר‬ ‫בש "אדירי התורה" יכנה‪ ,‬ובו פילפולי נחמדי של רבני ופני העיר המעמידי את העיר‬ ‫ועושי אותה למקו תורה‪ ,‬ועוסקי בכל השנה שכ אחד להגדיל תורה ולהאדירה‪ .‬ואחריה ‬ ‫הבאנו מדברי תורת של אחינו בשרינו גדולי הרבני בקהלתינו הק' די בכל אתר ואתר‪.‬‬ ‫ואחריו בא מדור "היכל התורה" ובו חידו"ת מבאי ולומדי בית מדרשינו‪ ,‬ומקו נכבד בו‬ ‫תופס המדור "יסודי התורה" אשר בו יבוא חידושי סוגיות במסכת גיטי הנלמדת כעת‬ ‫בחבורת יסודי התורה שנתייסד ע"י מר אדמו"ר עטת"ר שליט"א‪ ,‬אשר ב"ה כמה בעה"ב‬ ‫לומדי ונמני על החבורה בשיעורי בביהמ"ד בבוקר ובערב‪.‬‬ ‫ובסיו דברינו הננו בזה להתנצל על היות כי הזמ היתה קצר כי ירט העת לנגדינו‪ ,‬והמלאכה‬ ‫מרובה‪ ,‬על כ הוכרחנו לגדור הדבר‪ ,‬ולא קבלנו כי א חידו"ת מהלומדי ובאי בית מדרשינו‪,‬‬ ‫ובזה אנו מתנצלי לכל אשר מסרו בידינו חידו"ת ולא עלה בידינו להכניס בקוב הלזה‪.‬‬ ‫ובעת נעילת שע"ר הננו בתפילה לפני ה'‪ ,‬שעד הנה עזרנו רחמיו המרובי ‪ ,‬וכה יעזור ה'‬ ‫להלאה ויפקדינו בדבר ישועה‪ ,‬ויפ ברחמיו אלינו‪ ,‬ויבר גבולינו בתלמידי ‪ ,‬ותוה"ק יהיה‬ ‫נר לרגלינו ואור לנתיבותינו‪ ,‬עד כי יבא שילה ועל ציו תאיר אור‪ ,‬ולא יאס עוד שמשה‪.‬‬

‫מערכת הקוב ‬

‫שמחת‬ ‫התורה‬ ‫אוצר בלום‬ ‫בעניני‬ ‫כתיבת והכנסת ספר תורה‬ ‫קישוטי ס''ת והמסתעף‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬שער התורה‬

‫¬‬

‫שער התורה‬ ‫סדר חינוך ספר תורה ובו כ"א אותיות‪ ,‬וסימנך א"ך טוב לישראל‬ ‫נעתק מספר ויצבר יוסף שיו"ל בגראסווארדיין‬ ‫א‪ .‬אחר גמר כתיבת האותיות "לעיני‬ ‫כל ישראל ‪ -‬בראשית" ]ורבים‬ ‫נוהגים לכתוב אז גם פסוק‪ :‬תורה צוה לנו משה‬ ‫וגו'[‪ ,‬אשר מכבדים בם אנשים שונים )עי'‬

‫מקדש מעט סי' ע"ר סק"ו(‪ ,‬הסופר רושם מקודם‬ ‫בנקודות צורת האותיות בהיקף )עי' שו"ת‬ ‫קנאת סופרים סימן פ"ז‪ ,‬ומחנה חיים יו"ד ח"ב סימן‬

‫כ"ד( והעם ממלאים החלל בדיו‪ .‬ומאליו‬ ‫יובן דיש לדקדק שיכתבו בטהרה ולשמה‬ ‫כראוי )שו"ת ריב"א חיו"ד סי' קל"ט(‪ ,‬ושלא להניח‬ ‫לכאלה המחללים שבת בפרהסיא )שו"ת‬ ‫מנחת אלעזר ח"ב סימן כ"ד(‪ ,‬ושאר פסולים )שו"ת‬ ‫מהרש"ג חיו"ד סי' כ"ו אות ב'(‪ .‬וגם קטן אם גמר‬ ‫וכתב אפילו אות א' פסול‪ ,‬וצריך למחקו‬ ‫ולכתוב מחדש )שו"ת שואל ומשיב מהדו"ג ח"א‬ ‫סי' ש"צ‪ ,‬ופני מבין חיו"ד סי' ר"ח(‪ ,‬גם צריכים‬ ‫ליזהר לכתוב מתוך הכתב אף שהסופר‬ ‫רשם מקודם )שיר מעון(‪ .‬ויש להשגיח על‬ ‫הסופרים שלא יעשו כמ"ש במגילה ט"ז‬ ‫ששמשי מוחק וגבריאל כותב‪ ,‬וכמעשה‬ ‫בקראקא שהסיום כתבו עד"ז יותר ממאה‬ ‫אנשים )עי' המאסף חלק ט"ז סימן ל"ה(‪.‬‬ ‫ב‪ .‬רבים מהדרים כשמכבדים אותם‬ ‫בכתיבה‪ ,‬יהיו האותיות כשמם‬ ‫וכשם אבותם‪ ,‬כי כל ישראל יש לו אחיזה‬ ‫באות אחת מהתורה‪ ,‬כמו שרמזו בר"ת‬ ‫י'ש ש'שים ר'בוא א'ותיות ל'תורה ואנא‬

‫נפשי כתבית יהבית‪ ,‬דהכתב כמנין‬ ‫הנפשות ממש )עי' שם משמואל במדבר‪ ,‬דפח"ח(‪,‬‬ ‫אבל מצד הדין אין נפק"מ דרז"ל אמרו‬ ‫סתם המגיה אפילו אות אחת בתורה‬ ‫כאלו כתבה‪ ,‬ונודע מ"ש האריז"ל וכל‬ ‫מעשיך בספר נכתבים‪ ,‬שהעבירות שאדם‬ ‫עושה ח"ו נכתבים בס"ת )עי' מגדנות אליעזר‪,‬‬ ‫תשא(‪ ,‬וע"י כתיבת ס"ת חדש כדינא‬ ‫מתקנים הכל‪ ,‬ולכן כאו"א משתדל לסייע‬ ‫ולכתוב‪] .‬ויפה פי' בזה הדברי יוסף‪ ,‬ועתה כתבו‬ ‫לכם את השירה הזאת‪ ,‬אשר כבר מדקדקים‬ ‫למה נקרא התורה "שירה" )עי' שו"ת חת"ס‬ ‫יו"ד סי' רנ"ד(‪ ,‬אלא דהנה כתבו שמה"ט משוררים‬ ‫הווידוי‪ ,‬יען עושים תשובה מאהבה ונתהפך הכל‬ ‫לזכיות )עי' תפארת ישראל תענית פ"ד ס"ג(‪,‬‬ ‫והנה אין ועתה אלא תשובה‪ ,‬ואמה"כ דע"י‬ ‫הכתיבה בס"ת תוכל לתקן ויהי' לכם שירה‪,‬‬ ‫ודו"ק היטב כי אכמ"ל[‪.‬‬ ‫ג‪ .‬בקצת מקומות נוהגין שהנשים ]למען‬ ‫יהי' להן ג"כ חלק בהמצוה[ תופרים‬

‫היריעות אחת אל אחת‪ ,‬אבל כבר כ'‬ ‫המחצהש"ק )באו"ח סי' ל"ט( דאסור לעשות‬ ‫כן‪) ,‬ועי' לשכת הסופר סימן א' סק"ז בשם תשו' מהר"ם‬ ‫לובלין סי' ס"ח‪ ,‬ובשו"ת מהרי"א חיו"ד סי' רפ"א‪ ,‬וגם‬

‫בס' כמו השחר ערך תפירת ס"ת אות ג'(‪ .‬ואמנם כן‬ ‫כי בשו"ת מי יהודא סימן י"ג רוצה להתיר‬ ‫להן לתפור עכ"פ הס"ת להעמודים‪ ,‬אולם‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪−‬‬ ‫בס' תורת חנוך כתב דאין לנשים לעסוק‬ ‫בזה כלל‪ ,‬כי רובם ככולם טמאי נדות‬ ‫הן‪ ,‬והוי בזיון לתורה אם הן ממשמשין‬ ‫בה‪ ,‬וע"כ אין לחלק )ועי' שו"ת חינוך בית יהודא‬ ‫סי' ע"א(‪ ,‬ומה"ט אין להן ג"כ ללבוש את‬ ‫הס"ת כמובן )ועי' לקמן אות י"א(‪.‬‬ ‫ד‪ .‬גוללים הס"ת לאמצע‪ ,‬בזמירות‪ :‬על‬ ‫הכל יתגדל ויתקדש‪ ,‬ולך ה'‬ ‫הגבורה והתפארת‪ ,‬ולובשים אותה‬ ‫בכתונת נאה )עי' שו"ת צבי תפארת סימן ל"ו( וכלי‬ ‫קודש ]וכמ"ש בס' זכר דוד )מאמר ג' פמ"ב(‬ ‫ותנו כבוד לתורה לפאר ולהדר ס"ת במיני‬ ‫תכשיטין בתכריך בוץ וארגמן ועטרת תפארת‬ ‫כסף וזהב לו ירבה מאוד דכך חובתנו וכך יפה‬ ‫לנו כי קדושתו רבה היא‪) ,‬ועי' שו"ת זכרון‬ ‫יהודא ח"ב סי' רי"ד(‪ ,‬ולהגאון מו' נתן אדלער‬ ‫זצ"ל היו טבעות כסף על עץ החיים של סתוה"ק‬ ‫שלו[‪ ,‬וכל העם מחבקים הס"ת‬

‫בזרועותיהם ומנשקים בפיהם משום‬ ‫חיבוב מצוה‪ ,‬ויש להשגיח היטב שמחמת‬ ‫דוחק האנשים לא יזדמן ח"ו איזה מכשול‬ ‫עם הס"ת‪ ,‬ויתהפך השמחה לתוגה ]כמ"ש‬ ‫הרמב"ן עה"פ ארור אשר לא יקום את דברי‬ ‫התורה הזאת[ ויצטרכו להתענות‪) ,‬ועי' צפנת‬

‫פענח אות מ"ח(‪.‬‬

‫ה‪ .‬שוב נושאים הס"ת ]אחר אמירת ויהי‬ ‫בנסוע וגו'[ תחת החופה בשירות‬

‫ותשבחות‪ ,‬ובקול רינה ושמחה לביהכנ"ס‬ ‫בהלוי' כל הנאספים‪ ,‬וברוב עם הדרת‬ ‫מלך‪ ,‬בנרות דולקות ואבוקות ודגלים‪,‬‬ ‫גם בכלי זמר וריקודים ]ובכל הדרך והרחובות‬ ‫אשר מוליכים הס"ת מדליקים היהודים הדרים‬

‫שם ג"כ נרות בחלונותיהם[‪ ,‬והכל הוא כדי‬ ‫לעשות יקר וגדולה כבוד ותפארת לה'‪.‬‬ ‫)ועי' ילקוט אליעזר אות י"ח בשם ילקוט הושע‪ ,‬יצא‬ ‫חתן מחדרו וכלה מחופתה זה ס"ת‪ ,‬ומכאן יש סמך‬ ‫לעשות בחינוך ס"ת כל הענין הזה )ועי' לקמן אות ח'‪,‬‬ ‫י'‪ ,‬י"ח(‪ ,‬וכמבואר באריכות בס' המטעמים ערך ס"ת‬

‫אות ח'‪ ,‬ובח"ב אות א'(‪ .‬וכן נוהגין בדרך כבוד‬ ‫ובהדרת קודש בירושלים תובב"א‪.‬‬ ‫ונושאים הס"ת בימין משום דנאמר‬ ‫מימינו אש דת למו ]ועי' שו"ת חת"ס‬ ‫חאו"ח סי' קפ"ג מ"ש על כל פינות שאתה‬ ‫פונה אל תפנה אלא לימין[‪.‬‬

‫ו‪ .‬בעיר פראג הי' המנהג מקדמת דנא‬ ‫דמי שנתן ס"ת חדשה לביהכ"נ‬ ‫הוא נשא הספר בזרועו עד הביהכ"נ‪,‬‬ ‫ומביהכנ"ס באו לקראתו בס"ת‪ ,‬ושניהם‬ ‫הלכו יחד ובאו אל מקום הקדוש )תשובה‬ ‫מאהבה ח"ג יו"ד סי' רפ"ב(‪ .‬אולם הגאון מו'‬ ‫יהודא אסאד זצ"ל ציוה שהכהנים והלוים‬ ‫ישאו הס"ת לביהכנ"ס כמו שעשה‬ ‫דהמע"ה כשנשא הארה"ק לביהמ"ק )עי'‬ ‫בשו"ת שלו חיו"ד סי' רפ"ג(‪ ,‬ועכ"פ ראוי שהם‬ ‫ישאו בראשונה )ועי' ספר החינוך מצוה שע"ט‪,‬‬ ‫ובגליון מהרש"א יו"ד סי' רפ"ב(‪ ,‬ואח"כ ישאו‬ ‫אנשים מצויינים ויחליפו ויתנו לאחרים‪,‬‬ ‫ובהרבה מקומות קוראים אותם בשמותם‬ ‫בזאח"ז )פב"פ ופב"פ מכובד בכבוד התורה(‪,‬‬ ‫ובמקומות הללו אפשר יש לחוש שאין‬ ‫לקרות גם שני אחים אחים ביחד כמו‬ ‫בהקפות לש"ת )עי' שו"ת אבני חפץ סימן ט"ז(‪.‬‬ ‫ז‪ .‬ואנו נוהגין שבאים איזה חשובים עם‬ ‫ב' ס"ת אשר בביהכנ"ס לקראתו‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬שער התורה‬

‫]כנגד שלש קדושות[‪ ,‬ומותר לטלטלם בשביל‬ ‫זה )כמ"ש בברכ"י או"ח סי' קל"ה ס"ק י"ג בשם מהר"י‬ ‫אבוהב ז"ל(‪ ,‬ורמזו ע"ז "וישן מפני חדש‬ ‫תוציאו"‪ .‬ובאמת הטעם לדעת כי תורה‬ ‫אחת היא‪ ,‬ואין חילוק בין הישן להחדש‪,‬‬ ‫וזאת התורה אשר שם משה לבני ישראל‬ ‫לא תשתנה בלי שום הוספה ומגרעת‬ ‫כלל )תולדות אסתר(‪ .‬ובס' אר"ח )שם( הביא‬ ‫בשם ס' משא חיים )בחלק המנהגים מערכת‬ ‫ס' אות קס"ז( שכתב‪ ,‬מנהג עירינו שלא‬ ‫להוציא ס"ת שלא לצורך קריאה כ"א‬ ‫לצורך ס"ת חדש המביאים לק"ק בשירות‬ ‫ותשבחות ושלא להוציא חוץ לפתח הק"ק‪,‬‬ ‫וכן מנהג סופיאה ואנדרינופלי )וכ"כ בפתחי‬ ‫שערים לשערי אפרים שער ט' ס"ק ל"ה(‪ ,‬אבל יש‬ ‫מתירים להוציאם אף לחוץ )שערי רחמים שם‬ ‫ס"ק כ"ד(‪ ,‬אך מדקדקים שיהי' עמהם יחד‬ ‫באותו מעמד עכ"פ עשרה אנשים )ועי'‬ ‫שו"ת מהר"י הכהן חאו"ח סי' י"א(‪ .‬אולם מה שיש‬ ‫נוהגים שאם עוברים לפני איזה ביהכנ"ס‬ ‫או ביהמד"ר אז גם משם מוציאים ס"ת‬ ‫לקראת החדש ומלוים אותה בהם‪ ,‬זה‬ ‫אפשר אינו נכון‪.‬‬ ‫ח‪ .‬בס' רפואה וחיים כתב‪ ,‬גזרתי בחרם‬ ‫מי שנתן ס"ת לקהל שלא‬ ‫יוליכוהו בשווקים מטונפת והוא בזיון‬ ‫התורה‪ ,‬צא ולמד מדרכי הגוים בעבור‬ ‫אדם גדול שולחים לכבד הדרכים‬ ‫והשווקים והטיט‪ ,‬ואיך נוליך תורת אלקינו‬ ‫במקום מטונף‪ ,‬ע"כ הנהגתי להכריז‬ ‫מקודם לנקות החוצות והשווקים עד פתח‬ ‫ביהכנ"ס‪ ,‬ודא תהא למיקם לעלם‪ ,‬כי‬

‫‪ê−‬‬ ‫מכבדי אכבד ובוזי יקלו‬ ‫היחיאלי(‪ .‬וכמו כן יש ליזהר מלהוליך הס"ת‬ ‫בדרך שיש בו ע"ז )עי' שו"ת בית נפתלי סימן‬ ‫י"ט(‪ .‬ויש מקומות שגומרים הכתיבה בהיכל‬ ‫ובאולם הביהכנ"ס‪ ,‬ומעמידים שם החופה‬ ‫)הובא בקונטרס‬

‫)ועי' שערי חיים שער ח' אות ט"ו בד"ה והנה‪ ,‬בשם‬

‫הסדה"י(‪ ,‬וכה מוליכין אח"כ הס"ת קודש‬ ‫פנימה בשמחה וחדוה‪ ,‬ומזמרים נגיל‬ ‫ונשיש בזאת התורה )ועי' לקמן אות י'(‪.‬‬ ‫ט‪ .‬כשקהל נותנים ס"ת אז הגדול שבהם‬ ‫לובש בגד חדש ]או מניחים‬ ‫פרי חדשה[ כמו בתק"ש ביום ב' דר"ה‪,‬‬ ‫ומברך שהחיינו על הבימה‪ ,‬מיד בהכנסת‬ ‫הס"ת לביהכנ"ס בשם ומלכות בקול )שו"ת‬ ‫יהודא יעלה חיו"ד סי' רפ"ב(‪ ,‬וכשיחיד נותן ס"ת‬ ‫לביהכנ"ס עושה כן הוא לעצמו‪ ,‬ואין צריך‬ ‫להמתין עד שיעלה לתורה )עי' בס' לדוד אמת‬ ‫סי' ו'‪ ,‬ושו"ת יד יצחק ח"ג סי' שכ"ג(‪ .‬ודרך הקצינים‬ ‫שקונים אז ג"כ כלי הקודש של זהב וכסף‬ ‫לכבודה ויקרה )עי' לעיל אות ד'(‪ ,‬א"כ בוודאי‬ ‫מברך שהחיינו כדין כלים חדשים שהקונה‬ ‫חייב לברך )בית ארי' הל' מזוזה פרק ט"ז אות א'‪,‬‬ ‫וס' צפנת פענח אות נ"ה(‪ .‬וכאו"א אומר להנותן‬ ‫את הס"ת "מזל טוב"‪] .‬ומבואר בספה"ק‬ ‫שכתיבת ס"ת היא סגולה לעשירות ולברה"ג‪,‬‬ ‫וזש"ה כתבו "לכם" להנאתכם וטובתכם‪ .‬ובזה‬ ‫מובן ג"כ דע"כ הי' יעקב שלם "בגופו ובממונו"‪,‬‬ ‫יען הי' שלם "בתורתו"[‪.‬‬

‫י‪ .‬בס' נוהג כצאן יוסף יש שיר גדול‬ ‫בחרוזים מה שינגן החזן והקהל‬ ‫לחינוך ס"ת ]וחכ"א העיר על התחנה לר'‬ ‫שמעון בר' יצחק שאומרים בסליחות צום גדלי'‬

‫‪ë−‬‬ ‫קודם מכניסי רחמים‪ ,‬המתחלת תורה הקדושה‬ ‫התחנני בבקשה פני הצור נערץ בקדושה‪ ,‬אשר‬ ‫הי' כדאי לזמרה בקול בניגון ערב בשעת החדוה‬ ‫הזאת‪ ,‬יען נמצא בה הרבה חרוזים יפים מעניני‬ ‫כיבוד התורה ומעלותיה[‪ ,‬אולם עמא דבר‬

‫נוהגים לזמר "שישו ושמחו בשמחת‬ ‫תורה"‪ ,‬ותורת ה' תמימה משיבת נפש‪,‬‬ ‫וברוך אלקינו שבראנו לכבודו וגו'‪,‬‬ ‫ומקיפים הבימה לכה"פ פעם א'‪ ,‬ואומרים‬ ‫אנא ה' הושיעה נא וגו'‪ ,‬אלקי הרוחות‬ ‫בוחן לבבות וגו'‪ ,‬שמע ישראל‪ ,‬ה' מלך‬ ‫]כמו בשמח"ת[‪ ,‬ועוטרים הס"ת גם‬ ‫בשושנים ופרחים‪ ,‬והכל שמחים‪.‬‬ ‫יא‪ .‬יש ליזהר שלא תבואנה הנשים בין‬ ‫האנשים‪ ,‬למען לא יוכל השטן‬ ‫לקטרג‪ ,‬וחובה מוטלת להרחיק הכיעור‬ ‫ולהרים המכשול מדרך עם בני ישראל‬ ‫שלא יצא שכרם בהפסדם‪] ,‬ועי' במס'‬ ‫סוכה דף נ"א עשו תיקון גדול שלא יתראו‬ ‫הנשים עם האנשים[‪ .‬וראה זה מצאתי בספר‬

‫הפסגה‪ ,‬ורע עלי הדבר‪ ,‬ותסמור שערות‬ ‫אנוש‪ ,‬על השמועה לא טובה‪ ,‬אשר קראתי‬ ‫במכ"ע אמירקנה כי במקו"א עשו הפועלי‬ ‫און ]אחר חינוך ס"ת[ מחול לאנשים ונשים‪,‬‬ ‫ושעירים רקדו בה שמחה של הוללות‬ ‫ר"ל‪ ,‬ואוי לדור שכך עלתה להם‪ ,‬מי‬ ‫בקש זאת מידם‪ ...‬ותורה תורה חגרה‬ ‫שק על בזיון כזה‪ ,‬הקב"ה יתבע עלבונו‪...‬‬ ‫)ועי' שו"ת באר חיים מרדכי סי' ג'‪ ,‬ובשו"ת זכרון יהודא‬

‫ח"ב סי' קכ"ז(‪ .‬אך מה שנוהגין להשליך אז‬ ‫שקדים ואגוזים מעזרת נשים ]כמו לחתן‬ ‫בשבת שקודם החתונה[ אין למנוע‪ ,‬כי מורמז‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫שאם יקבלו עליהם התורה ולשמרה אז‬ ‫יזמין השי"ת פרנסה בנקל כמו האגוזים‬ ‫שגדילים מעצמן‪ ,‬ואם אין תורה אין קמח‬ ‫)עי' שיח שרפי קודש ח"א אות תמ"ו(‪.‬‬ ‫יב‪ .‬טרם מניחים הס"ת לתוך הארה"ק‬ ‫אומרים יהללו‪ ,‬לדוד מזמור‬ ‫]בניגון שאומרים אותו ליל ר"ה ויוכ"פ[‪ ,‬והבו‬ ‫לה' בני אלים )פסוק עם הפסוק( והחכם דורש‬ ‫בענינו של יום‪) ,‬עי' ס' שמו אברהם בדרוש ב'‪ ,‬ובס'‬ ‫וידבר משה פ' וילך(‪ .‬אח"כ עושים מי שבירך‬ ‫להנאספים ומתנדבים בעם‪ ,‬ובפרט להנותן‬ ‫הס"ת‪ ,‬ואומרים ובנוחה יאמר‪ .‬ורב גדול‬ ‫א' כתב לי כי בקהלתו נהגו עפ"י ציוו של‬ ‫הגאה"צ מבעלז זללה"ה לומר גם תהלים‬ ‫ק' ]מזמור לתודה[‪ ,‬ל' ]מזמור שיר חנוכת[‪ ,‬צ'‬ ‫]ויהי נועם‪ ,‬יושב בסתר[‪ ,‬ג' ]מזמור ה' מה רבו‬ ‫צרי[‪ ,‬י"ט ]השמים מספרים[‪ .‬וברוסי' נודעתי‬ ‫כי נוהגין כן‪ :‬מקיפים את הס"ת חדשה‬ ‫עם הישנים שבביכנ"ס‪ ,‬ואומרים אתה‬ ‫הראת וגו' ]פסוק בפסוק[ כמו בשמח"ת‪,‬‬ ‫ואח"כ שמע ישראל וגו'‪ ,‬קדוש ונורא‪,‬‬ ‫ועולים עם הס"ת חדשה על הבימה‬ ‫ומנגנים על הכל‪ ,‬וקורין ]בלי ברכה תחילה‬ ‫וסוף[ עם א' מחשובי העדה‪ ,‬או מי שכתבו‪,‬‬ ‫הסיום "מעונה" עד לעיני כל ישראל‪,‬‬ ‫ואומרים חזק חזק ונתחזק‪ ,‬וכן מנגנין ידיד‬ ‫נפש‪ ,‬ואל מסתתר‪ ,‬על ישראל אמונתו‪,‬‬ ‫האדרת והאמונה‪ ,‬הללוי' אודה‪ ,‬ואשרי איש‬ ‫וגו'‪ ,‬אין כאלקינו‪ ,‬ונהרא נהרא ופשטי‪,‬‬ ‫ברצונו מרחיב וברצונו מקצר‪ ,‬והכל עולה‬ ‫לשרשה העליון לכבוד ה' ולתורתו ]ואם‬ ‫משתחוים מול הס"ת‪ ,‬עי' המצרף ח"ב סי' קפ"ב[‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬שער התורה‬

‫יג‪ .‬העוללות אפרים )אות ק"מ( כתב‪ :‬הנותן‬ ‫ס"ת לביהכנ"ס בעצרת‬ ‫כאלו הקריב מנחה חדשה לה' בזמנה‪,‬‬ ‫]וכ"כ בס' דבר יום ביומו )יום א' דשבועות(‪:‬‬ ‫ומנהג ישראל ליתן אז ס"ת הכתובה מחדש‬ ‫לבה"כ ובתי מדרשות[‪ ,‬ואם יש היתר לעשות‬

‫כן בעיר שאין בה עירוב‪ ,‬וכשיש ס"ת‬ ‫אחרת לקרות בו‪ ,‬וכן ביו"ט אחצה"ר‬ ‫כשכבר קראו‪ ,‬רבו הדיעות )עי' שו"ת פרי‬ ‫השדה ח"ב סי' ק"ב‪ ,‬שו"ת לבושי מרדכי מהדו"ג חאו"ח‬ ‫סי' מ"ו‪ ,‬ותל תלפיות חלק ל"ה סי' מ"ד‪ ,‬ובס' שערי‬

‫רחמים שער ח' אות י"א בסופו(‪ .‬ובכמה מקומות‬ ‫נוהגין לחנך הס"ת אף בשבת ]לפני קרה"ת[‪,‬‬ ‫דהכל מודים כי בשבת ניתנה תורה‪] ,‬ואז‬ ‫מכינים החופה מקודם[‪ ,‬ולעשות חינוך באחד‬ ‫מימי הדין הקדושים אינו נכון )עי' שו"ת מי‬ ‫יהודא או"ח סי' ח"י(‪.‬‬ ‫יד‪ .‬ומנהג פוילין לגמור ולהשלים ס"ת‬ ‫בחול המועד סוכות‪ ,‬ולהכניסו‬ ‫לביהכנ"ס סמוך לשמ"ע ושמח"ת )עי' שו"ת‬ ‫שאילת יעקב סימן ז' בשם הגאון מו' יוסף שאול זצ"ל‪,‬‬ ‫ושו"ת בית יצחק יו"ד ח"ב בקונ"א סי' ב'‪ ,‬ושו"ת יד יוסף‬

‫]ירושלים[ ח"א סי' כ"ד(‪ .‬וס"ת של מרן הגאון‬ ‫בעל חת"ס זללה"ה נגמר ג"כ ביו"ט חג‬ ‫הסוכות )עי' בתשובותיו ליו"ד סי' רע"ו(‪ ,‬אולם‬ ‫בדרשותיו ח"ב נמצא מה שאמר בנתינת‬ ‫ס"ת בפסח‪ ,‬ובפ' ואתחנן‪ ,‬וכן בפ' שמיני‪,‬‬ ‫חקת‪ ,‬וקרח‪ ,‬וא"כ נראה דאין מדקדקים‬ ‫על הזמן‪ ,‬ואין להשהות המצוה‪ ,‬ובכל יום‬ ‫יהי' בעיניך כחדשות‪] ,‬ועי' שו"ת קרן לדוד‬ ‫חאו"ח סי' קי"ט )אות ב'( דמותר ליתן ס"ת‬ ‫לביהכנ"ס בל"ג בעומר‪ ,‬בתופים ובמחולות כנהוג‪,‬‬

‫‪è−‬‬ ‫ואין כאן בית מיחוש כלל‪ ,‬ואפילו בשאר ימי‬ ‫הספירה[‪ ,‬ואנכי ראיתי חינוך לס"ת בט"ו‬

‫בשבט )ועי' שו"ת כת"ס חיו"ד סי' קכ"ט(‪ ,‬וגם‬ ‫ביומי דחנוכה‪ ,‬ברינה שמחה וחדוה בכל‬ ‫הרחובות‪ ,‬במצלתיים ובכינורת‪.‬‬ ‫טו‪ .‬כשהניחו לכתוב ס"ת חדש וכבר‬ ‫מונח בארה"ק בביהכנ"ס‪,‬‬ ‫אין להוציאו לבית אחר כדי להוליכו אח"כ‬ ‫בביהכנ"ס בקול המון חוגג לכבוד ס"ת‬ ‫)שו"ת בית שערים חאו"ח סימן מ"ט(‪ .‬ונודע מ"ש‬ ‫התו"ח )סנהדרין כ"א( דאין לאדם לתת הס"ת‬ ‫במתנה גמורה ולחלוטין שאינו יוצא בזה‬ ‫ואינו מקיים הכ' ועתה כתבו לכם וכו'‪,‬‬ ‫דלכם משמע שיהי' "לכם" ממש‪ ,‬ולכן‬ ‫אין להקדישו‪ ,‬אלא טוב ונכון להתנות‬ ‫מיד שאינו נותן אותו אלא לקרות בו‬ ‫לבד‪) ,‬ועי' שו"ת שואל ומשיב מהדו"ג ח"ג סי' פ"ו‪,‬‬ ‫שו"ת אמרי אש חיו"ד סימן ק"ו‪ ,‬ושו"ת תשורת ש"י ח"א‬

‫סי' תקפ"א‪ ,‬ושו"ת דמשק אליעזר סימן ק"א(‪ ,‬והתקנה‬ ‫שהי' מקודם שלא לקרות רק בס"ת של‬ ‫הקדש ולא בשל יחיד כבר נתבטלה )עי'‬ ‫שו"ת ישמח לב חיור"ד סימן י'(‪ .‬ובס"ת שנכתב‬ ‫ליתן בביבלאטעק ]וכן לבית המשפט להשביע‬ ‫בו היהודים[ לא הניח הגאון מוואלאזין‬ ‫זל"ה לעשות חינוך‪ ,‬וטעמו ונימוקו עמו‬ ‫)ועי' שו"ת כח שור סימן ל"א(‪.‬‬ ‫טז‪ .‬ולפני איזה שנים נתחנכו בק"ק‬ ‫פרעסבורג יצ"ו "שני" ס"ת‬ ‫ביום א'‪ ,‬שנכתבו עבור ביהכנ"ס הגדולה‬ ‫מקופת הקהל‪ ,‬ובאו לשאול את הגאב"ד‬ ‫שליט"א האיך לנהוג‪ ,‬והשיב להביא כל‬ ‫ס"ת בפני עצמו ברוב פאר והדר‬

‫‪ð−‬‬ ‫לביהכנ"ס‪ ,‬ולצאת לקראתו ]החזן והמשורר‬ ‫יזמרו[ כנהוג‪ ,‬כי אין מערבין שמחה וכו'‪,‬‬

‫כמו שנוהגין בנשואין לעשות חופה לכל‬ ‫או"א )עי' באהע"ז(‪ ,‬והחינוך הי' בשבת חנוכה‪,‬‬ ‫והי' קורין פ' השבוע בס"ת האחד‪] ,‬ועשו‬ ‫הוספות כפי הצורך[ ובענינו של יום בס"ת‬ ‫השני‪) ,‬ועי' לעיל אות י"ב(‪ .‬ובפוזנא הי' המנהג‬ ‫כשא' נתן ס"ת לביהכנ"ס‪ ,‬אז בפעם‬ ‫הראשון כשעלה הי' מזמרין לו אחד יחיד‬ ‫וכו' כמו לחתן‪ ,‬וכל הקהל אמרו לו מז"ט‪.‬‬ ‫]ואם יש לו דין חיוב לדחות אחרים צ"ע‪,‬‬ ‫ומסתברא להקדימו[‪.‬‬

‫יז‪ .‬ומעשה נורא שמעתי‪ ,‬כי בעיר א'‬ ‫רשם הסופר את שמו ושל‬ ‫הנותן ]פב"פ לחיים ולברכה[ בסוף הס"ת‬ ‫במקום שתופרים היריעות על העץ חיים‪,‬‬ ‫ולא ידע מזה שום אדם‪ ,‬אך אח"כ עפ"י‬ ‫סיבה נשרף ר"ל הס"ת בביהכנ"ס ]בלילה‬ ‫שאחר החינוך[ ולא נשאר ממנה רק מקום‬ ‫הזה לבד‪ ,‬ואמר רב זקן א' כי מן השמים‬ ‫הראו שרק בעון זה נעשה הדבר ]וגזר‬ ‫עליהם להתענות[ והוא רחום יכפר עון‪ ,‬ולא‬ ‫יזידון עוד לעשות כן‪) ,‬ועי' המאסף שנה י"ט‬ ‫ח"ב סי' י"א(‪ .‬ואולם על העץ חיים לבד‬ ‫]וכמו כן על הכתונת ומפה‪ ,‬וגם על הכלי קודש[‪,‬‬ ‫כבר נוהגין לרשום שם המתנדבים לזכר‬ ‫עולם )עי' בס' דיבובי חן דף רנ"ג ע"ב‪ ,‬ובוילקט יוסף‬ ‫ח"ה סי' י"ד(‪.‬‬ ‫יח‪ .‬מבואר במדרש שה"ש דהיום שניתנה‬ ‫בו התורה היתה כחתונה‪ ,‬וע"כ‬ ‫המנהג לעשות משתה ושמחה בסיומא‬ ‫של תורה ולהתחלה )ועי' או"ח סימן תרס"ט‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫ברמ"א‪ ,‬ובוילקט יוסף חלק י"ג סימן כ"ד(‪ ,‬וגם‬ ‫ברשב"ם )ב"ב קכ"א ע"ב( ד"ה ברכת הטוב‬ ‫והמטיב‪ ,‬כתב‪ ,‬ואותו היום שפסקו היו‬ ‫שמחים לפי שבאותו יום היו משלימים‬ ‫מצוה גדולה כזאת עי"ש‪ ,‬א"כ ראוי לשמוח‬ ‫גם בסיום כתיבת ס"ת )ועי' שו"ת ויצבר יוסף‬ ‫סוף סימן ח'(‪ .‬ומ"מ אין לפזר הרבה בשעת‬ ‫נתינת הס"ת לביהכנ"ס בסעודות מרובות‬ ‫)חיי אדם כלל ל"א דין נ'(‪ .‬ויש נוהגין לעשות‬ ‫רק סעודות עראי )דעת קדושים סימן ע"ר סק"ב(‪.‬‬ ‫ונודע מה שהובא בספה"ק גודל מעלת‬ ‫האדם המרבה בכל מיני שמחות לפני‬ ‫הס"ת‪ ,‬וכל הזהיר בשמחה של תורה‬ ‫בטוח שלא תפסוק התורה מזרעו )תוס'‬ ‫חיים(‪ .‬וכשהחינוך בימי החול לעת תפלת‬ ‫מנחה אז אין אומרים תחנון )עי' שו"ת פרי‬ ‫השדה ח"ג סימן קפ"ד(‪.‬‬ ‫יט‪ .‬מספרים בשם הגאון בעל ישועות‬ ‫יעקב זצ"ל כי בעת שנגמר‬ ‫ספרו הנחמד בדפוס עשה גם חינוך על‬ ‫ס"ת ודרש לחבר תורה שבכתב עם תורה‬ ‫שבע"פ וכן עשה ביום ההוא סיום לש"ס‪,‬‬ ‫והי' שמחה כפולה ומכופלת‪ .‬ול"ש בזה‬ ‫משום דאין לעשות מצוות חבילות ואין‬ ‫מערבין שמחה בשמחה )עי' שו"ת לחם שלמה‬ ‫סימן ק"ד‪ ,‬ובוילקט יוסף חלק ז' סימן קנ"ג(‪ .‬והגאה"צ‬ ‫מו' הילל ל"ש מקאלאמייעא זל"ה‬ ‫כשעשה חינוך לס"ת‪ ,‬התענה ביום זה‪,‬‬ ‫והראה לס' חסידים אות תתרי"ב‪ ,‬וכן‬ ‫ציוה מרנ"א בעת סיום הש"ס‪ ,‬אבל כבר‬ ‫הבאתי במקו"א דקדושים אלו לא נתפעלו‬ ‫מעינוי התענית ועליהם נאמר היושב‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬שער התורה‬

‫¬‪î‬‬

‫בתענית נקרא קדוש‪ ,‬לא כן אנחנו קרוצי‬ ‫חומר רכי המזג חלושי גוף ונפש‪) ,‬עי' דרך‬ ‫הנשר אות י"ד‪ ,‬ובמראה כהן אות ס'‪ ,‬ובוילקט יוסף חלק‬

‫י"א סימן כ"ג(‪.‬‬ ‫כ‪ .‬עוד זאת יש להזכיר כי המנהג הוא‬ ‫שקורין בס"ת החדש ]אחר החינוך[‬ ‫ארבע שבועות הראשונים ]וגם בליל כל‬ ‫נדרי הראשונה מוציאים ס"ת הזה[ ואחרים‬ ‫נדחו על ידה )שד"ח אספ"ד מער' חזקה אות כ"ד(‪.‬‬ ‫והנה בס' עיר בנימין הביא כי אם נמצא‬

‫בו טעות בשבת הראשון גומרים בו‬ ‫הקריאה‪ ,‬דהו"ל כחתן שאין רואין נגעו‬ ‫בחופתו‪ ,‬אבל אין לסמוך ע"ז כלל וכלל‬ ‫לא )מחז"ב או"ח סי' רפ"ב אות י"ד(‪ ,‬ואדרבה‬ ‫מה"ט קורין בו בכמה קהלות כל שנה‬ ‫ראשונה למען נסותו אם מוגה הדק היטב‪.‬‬ ‫ויש מקומות שבשבת הראשון אחר‬ ‫החינוך עושים הוספות רבות‪ ,‬והנותן את‬ ‫הס"ת מכבד לכל קרוביו ואוהביו בעליות‬ ‫)עי' לעיל אות ט"ז(‪ ,‬וכל מקום לפי מנהגו‪.‬‬

‫אספתי לקטתי וסדרתי לכבוד התורה‪ ,‬וה' יתן לנו עוז ואורה‬ ‫יוסף הכהן שווארטץ‬ ‫רב ומגיד דחב' "מחזיקי תורה" פה גראסווארדיין יצ"ו‬

‫כא‪ .‬והנה שלחתי מאמרי הנ"ל לאיזה‬ ‫רבנים גדולים מביני מדע‬ ‫מידידיי הי"ו‪ ,‬ופיהם מלא תהלה על‬ ‫הלקוטי שונים‪ ,‬מתוך גנזי אוצרות ספרים‬ ‫חדשים וגם ישנים‪ ,‬ומביעים לי תודה‬ ‫ותהלה בעד מפעלי הטוב והנחמד‪ ,‬סידור‬ ‫היפה והנעים‪ .‬ואמת כי איש מצוין א'‬ ‫שליט"א הודיענו‪ ,‬שמר אביו ז"ל הכניס‬ ‫ס"ת לביהכנ"ס קהלתו ערב חג השבועות‬ ‫בסוד סודות‪ ,‬אך בתפילת ההשכמה הי'‬ ‫מודיע הענין לאיזה ידידים יקרים ]וגם‬

‫הוא עשה חינוך באופן זה בביהמד"ר שלו[‪ ,‬ואין‬ ‫לך יפה מן הצניעות‪ .‬אולם הרי מצינו‪,‬‬ ‫לא בסתר דברתי‪ ,‬אמר הקב"ה לא נתתיה‬ ‫לא במקום הסתר‪ ,‬ולא במקום אפילה‪,‬‬ ‫אלא התורה ניתנה לישראל בפרהסיא‪,‬‬ ‫כמ"ש ויהי קולות וברקים‪ ,‬וקול ה' בכח‪,‬‬ ‫קול ה' בהדר‪ ,‬ובהיכלו כלו אומר כבוד‬ ‫)ילקוט תהלים כ"ט(‪ ,‬וע"כ מנהג ישראל תורה‬ ‫היא שלא להעלים נתינתה‪ ,‬והכל יודעים‬ ‫כלה כשנכנסה לחופה‪ .‬ואני אשיר וארנן‬ ‫לעת מתן תורה‪ ,‬בתודה וקול זמרה‪.‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫¬‪ï‬‬

‫סופר ומונה‬ ‫בענין ששים ריבוא אותיות לתורה‬ ‫נשמות ישראל אחוזין באותיות‬ ‫התורה‬ ‫בזוהר חדש )שיר השירים דף כד‪ (:‬איתא שיש‬ ‫ששים רבוא אותיות בתורה‪ ,‬וכנגדן‬ ‫יש ששים רבוא נשמות בישראל‪ ,‬וכל‬ ‫נשמה אחוזה ומקושרת באות אחד‬ ‫שבתורה‪ .‬ובמגלה עמוקות )אופן קפו( נתן‬ ‫בו רמז‪ ,‬שכן "ישראל" ר"ת י'ש ש'שים‬ ‫ר'בוא א'ותיות ל'תורה‪ .‬ובספר כתר שם‬ ‫טוב מובא בשם הבעש"ט הק' זי"ע רמז‬ ‫נאה בפסוק כי תשא את ראש בני ישראל‬ ‫לפקודיהם‪ ,‬כי תשא היינו כשתרצה למנות‪,‬‬ ‫א"ת ר"ת א'ותיות ת'ורה‪ ,‬רא"ש ר"ת‬ ‫ש'ישים ר'יבוא א'ותיות‪ ,‬וכך הם בני‬ ‫ישראל לפקודיהם‪.‬‬ ‫אכן כבר הקשו המפרשים על זה‬ ‫לאברהם מעין השני נהר יא( וכן הקשה‬ ‫בפנ"י )קידושין ל‪ (.‬דבאמת אין מגיע חשבון‬ ‫האותיות כי אם לערך חצי חשבון הנזכר‪,‬‬ ‫גם בספר משנת אברהם כותב בהאי‬ ‫לישנא נמנו וגמרו כל הספרים אחרונים‬ ‫שמספר אותיות התורה הם ר"ש אלפים‬ ‫תת"פ‪.‬‬ ‫)חסד‬

‫סוד ה' ליראיו‬ ‫ובאמת בספה"ק מגלה עמוקות הנ"ל‬ ‫מביא שבאמת יש ס' רבוא‬

‫ועוד ס"ה אותיות בתורה אך הוא ידוע‬ ‫ליודעי ח"ן והוא אחד מסודות התורה‬ ‫אשר לא ניתן לגלות ועמוק עמוק הוא‬ ‫מי ימצאנו והא לך לשון קדשו‪ :‬והנה‬ ‫סוד גדול וכבוד אלוקים הסת"ר דבר‪,‬‬ ‫רצה לומר שיש בתורה ת"ר אלף אותיות‬ ‫וס"ה אותיות יתר על שישים רבוא‪ ,‬וסוד‬ ‫זה מבואר בתיבת הסת"ר הס"ה אותיות‬ ‫יתירים על ת"ר אלף אותיות עכל"ק‪.‬‬

‫גם‬

‫בספר חסד לאברהם הקדמון )זקנו של‬

‫החיד"א( כתב בהאי לישנא קדישא‪:‬‬ ‫מצאתי בספר קדמון שאותיות התורה‬ ‫אינן עולים יותר מל"א ריבוא‪ ,‬ומה שאמרו‬ ‫ס' ריבוא הכוונה לחשבון אותיות הא"ב‬ ‫עם אותיות מנצפ"ך ולא לאותיות התורה‪,‬‬ ‫אשר כל אות נכתב במילוי ובמילוי דמילוי‬ ‫ע"ד משל‪ ,‬באות אל"ף כך סדר המילוי‪,‬‬ ‫א‪ .‬אל"ף למ"ד פ"א‪ ,‬ס"ה י"ב אותיות‬ ‫במילוי האל"ף‪ ,‬ודע כי חשבון אות פ'‬ ‫ארוכה )ף( הוא ח' מאות‪ ,‬ופ' כפופה‬ ‫שבאמצע תיבה הוא שמונים‪ ,‬וכשתמנה‬ ‫כל הי"ב אתיות הרי ח' מאות וח"י ועד"ז‬ ‫תמנה את שאר האותיות ודו"ק‪.‬‬ ‫אולם נכדו הגדול מרן החיד"א זי"ע‬ ‫כותב עליו שגם חשבון זה אינו‬ ‫עולה יפה וזל"ק‪ :‬זה שנים רבות שאלני‬ ‫הרב החסיד מוה"ר שאול סג"ל אב"ד‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬סופר ומונה‬

‫בק"ק האג שטרח לכוון חשבון זה ולא‬ ‫עלה בידו‪ ,‬וגם אני החיד"א נלאתי בעניי‬ ‫לצדד כמה צדדים וחשבונות רבים ולא‬ ‫מצאתי מנוח‪ ... ,‬ואחר זמן רב בא לידי‬ ‫ספר חסד לאברהם בכת"י ומשם ניכר‬ ‫שיש כמה טעיות וחילופים בספר "חסד‬ ‫לאברהם" הנדפס ושם ראיתי שבסוף‬ ‫הלשון כתב "וצ"ע" במקום "ודו"ק" וא"כ‬ ‫גם מורי זקיני העתיק דברי המקובלים‬ ‫ולא עלה בידו החשבון וכתב "וצ"ע"‪.‬‬

‫‪ï−‬‬ ‫למימר שעולין לסמ"ך רבוא‪ ,‬ל"א רבוא‬ ‫דכתיב וכ"ט דקריין‪ ,‬וכמה אותיות לרוב‬ ‫שאין ניכרין כלל במבטא ואין בהן אלא‬ ‫בחינת כתיבה‪ ,‬כאותיות הווי"ן ואלפי"ן‬ ‫שבאמצע התיבה‪ ,‬עכ"ד‬

‫מנגד מצינו ביאורים רבים גם עפ"י דרך‬ ‫הפשט והרמז והרמ"ע מפאנו מביא‬ ‫קושיא זו ומתרץ שכידוע גם התרגום‬ ‫ניתנה למשה מסיני ובכן יחד עם אותיות‬ ‫התרגום יתכן שמגיע החשבון לשישים‬ ‫רבוא‪.‬‬

‫וכאן מצא את מקומו דברות קדשו של‬ ‫כ"ק מרן רבינו שליט"א ובה ענין‬ ‫נפלא שהענין שאורייתא וקוב"ה וישראל‬ ‫חד הוא‪ ,‬ומה שאיש יהודי מקושר עם‬ ‫הקב"ה והתורה הוא ע"י שיש שישים‬ ‫רבוא אותיות לתורה ע"י התורה שבכתב‬ ‫ותורה שבע"פ‪ ,‬ואלו דבריו הק'‪ :‬בהקדם‬ ‫דברי הפני יהושע הנ"ל יש לבאר את‬ ‫הפסוק ומלכי צדק מלך שלם הוציא‬ ‫לחם ויין והוא כהן לאל עליון‪ ,‬איתא‬ ‫במדרש רבה )פמ"ג ס"ו( רבנן אמרי‪ ,‬תורה‬ ‫גילה לו שנאמר )משלי ט ה( לכו לחמי‬ ‫בלחמי ושתו ביין מסכתי‪.‬‬

‫ובפני יהושע )שם( ביאר באופן אחר שכל‬ ‫אות מאותיות התורה יש לה שני‬ ‫בחינות קדושות ממש‪ ,‬ענין הכתיבה‬ ‫שנכתב באצבע אלהים‪ ,‬וענין קדושת‬ ‫הקריאה שדיבר הקב"ה עם משה‪,‬‬ ‫וכדכתיב )תהלים סב יג( אחת דיבר אלהים‬ ‫שתים זו שמעתי‪ ,‬ורואין את הנשמע‬ ‫ושומעין את הנראה )מכילתא יתרו פ"ט(‪,‬‬ ‫ואמרינן נמי )קידושין יח‪ (:‬יש אם למקרא‬ ‫ויש אם למסורת‪ ,‬וראיה ברורה לזה שהרי‬ ‫כל אותיות שבתורה נאצלו מהשם הקדוש‬ ‫הוי"ה ב"ה‪ ,‬ולא כשהוא נכתב הוא נקרא‪,‬‬ ‫ואם כן כל התורה כיוצא בה הכתיבה‬ ‫לחוד והקריאה לחוד‪ ,‬ואם כן שפיר מצינן‬

‫ויתכן לומר כי חלק הכתיבה נקרא תורה‬ ‫שבכת"ב‪ ,‬וחלק הקריאה שנמסר‬ ‫למשה בסיני‪ ,‬ובו תלוי כמה דרשות חז"ל‪,‬‬ ‫נקרא תורה שבעל פה‪ .‬והנה איתא בזוהר‬ ‫הקדוש )אחרי דף עג‪ (.‬ג' דרגין אינון מתקשרן‬ ‫דא בדא קוב"ה אורייתא וישראל‪ ,‬ומבואר‬ ‫בספרים הקדושים דבאמצעות התורה בני‬ ‫ישראל מתדבקין בהקב"ה‪ ,‬ואיתקשרין‬ ‫הני תלת בהדי הדדי‪ ,‬והנה מה שבני‬ ‫ישראל מתדבקין בהתורה‪ ,‬הוא על ידי‬ ‫זה שכל נשמה אחוזה ומקושרת באות‬ ‫אחד שבתורה‪ .‬נמצא כי מה שהאדם‬ ‫דבוק בתורה ומתקשר עצמו עם הקב"ה‬ ‫נותן התורה‪ ,‬הוא בשביל שיש ששים‬

‫חשבון הקר"י והכתי"ב‬

‫‪ì−‬‬ ‫רבוא אותיות התורה על ידי תורה שבכתב‬ ‫)הכתיב( ותורה שבעל פה )הקרי(‪.‬‬ ‫וזהו ביאור הכתוב‪ ,‬ומלכי צדק הכוונה על‬ ‫הקב"ה‪ ,‬כמבואר בבאר מים חיים על‬ ‫שם שהוא צדיקו של עולם‪ ,‬ובגודל רחמיו‬ ‫וחסדיו ית"ש מלך של"ם‪ ,‬הוא מלכינו לכל‬ ‫נשמות ישראל בשוה לבל ידח ממנו נדח‪,‬‬ ‫והוא על ידי שהוצי"א לח"ם ויי"ן‪ ,‬לחם‬ ‫רומז על תורה שבעל פה‪ ,‬כמו שדרשו‬ ‫חז"ל )סנהדרין מב‪ (.‬ורב תבואו"ת בכח שור‬ ‫)משלי יד ד(‪ ,‬זה תלמיד חכם היודע להורות‬ ‫הלכה מן המשנה‪ ,‬ויין רמז לתורה שבכתב‬ ‫כמאמר המדרש )שהש"ר פ"א ס"ב( כי טובים‬ ‫דודיך מיין‪ ,‬חביבין דברי סופרים מדברי‬ ‫תורה‪ .‬ועל ידי שהורה הקב"ה לבני אברהם‬ ‫עם סגולתו תורה שבכתב )הוא הכתיב( ותורה‬ ‫שבעל פה )הוא הקרי( יש לכל ישראל חלק‬ ‫בתורה הקדושה‪ ,‬וכל נשמה יוכל להתקשר‬ ‫במקור העליון באותיות התורה ולהדבק‬ ‫בה' נותן התורה‪ ,‬בבחינת והוא כהן לאל‬ ‫עליון‪ ,‬להתעלות בעבודת האלהים‪.‬‬ ‫ביאור דומה מצינו להרה"ק הבעל התניא‬ ‫זי"ע בספרו הק' ליקוטי תורה‬ ‫וזל"ק‪ :‬כידוע ס' ריבוא נשמות הן ס' ריבוא‬ ‫אותיות שבתורה‪ ,‬הגם שבכתב אין נמצא‬ ‫ס' ריבוא אותיות בתורה‪ ,‬היינו מפני אותיות‬ ‫המשך שהם אותיות אהו"י שבכלל הנקודות‬ ‫שאינם בכתב אלא ישנן במחשבה עכל"ק‬ ‫)הערת המעתיק‪ ,‬נראה ביאור דבריו הק' כי ידוע שהאותיות‬ ‫הק' שבתורה נוכל לפעמים לקרוא בכמה אופנים ורק ע"י‬ ‫המסורה המקובל לנו איך לקרוא האותיות ע"י הנקודות‬ ‫המראה על המכוון האמיתי בפירוש המילות והוא למשל אשר‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫ידוע שהאות א' בא במקום "קמץ" והאות ו' בא במקום‬ ‫"חולם" והאותיות י' בא במקום "ציירי" או "חיריק" וכשנחשוב‬

‫האותיות האלו נוכל להגיע לחשבון שישים רבוא אותיות(‪.‬‬

‫בצירוף מקום החלק והריק שבגווילי‬ ‫הס"ת‬ ‫ביאור נוסף מצינו בספר תכלת מרדכי‬ ‫)פ' במדבר(‪ ,‬דגם הגליון של הספר‬ ‫תורה יש בה קדושה‪ ,‬ובני עליה שבישראל‬ ‫אחוזים באותיות התורה עצמם‪ ,‬וריקנין‬ ‫שבישראל אחוזין במקום החלק והריק‬ ‫שבספר תורה‪ ,‬עכ"ד‪.‬‬ ‫וביאור הדברים מצינו לרביה"ק זי"ע‬ ‫בספרו הק' ברך משה וזל"ק‪:‬‬ ‫ונראה לומר בביאור הדברים על דרך‬ ‫שאמרו חז"ל )תורת כהנים ר"פ ויקרא( מה היו‬ ‫ההפסקות משמשות‪ ,‬ליתן ריוח למשה‬ ‫להתבונן בין פרשה לפרשה ובין ענין לענין‪,‬‬ ‫והנה מבואר בספרן של צדיקים שצריך‬ ‫האדם לשוב בתשובה מקרב לבו טרם‬ ‫עסקו בתורת ה'‪ ,‬כי העוסק בתורה בעודו‬ ‫מלוכלך בחטא עליו נאמר )תהלים נ טז(‬ ‫ולרשע אמר אלקים מה לך לספר חוקי‬ ‫ותשא בריתי עלי פיך‪ .‬ומעתה י"ל דמטעם‬ ‫זה נרמזים הבני עליה באותיות התורה‪ ,‬כי‬ ‫הם דבוקים בתורת ה' ובה יהגו יומם ולילה‪,‬‬ ‫אבל פשוטי העם הם נרמזים במקום החלק‬ ‫בפתוחות וסתומות שבין פרשה לפרשה‬ ‫אשר ניתנו כדי ליתן ריו"ח להתבונ"ן‪ ,‬וזה‬ ‫רומז שעליהם להתבונן ולחזור בתשובה‪,‬‬ ‫ואז יהיו ראויים להדבק באותיות התורה‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬סופר ומונה‬

‫ס' ריבוא ע"י שני ההברות המקובלים‬ ‫רמז נאה אמר פעם כ"ק מרן רבינו‬ ‫שליט"א לתרץ הקושיא הנ"ל‬ ‫בדרשה אשר דרש בעת חינוך ספר תורה‬ ‫לביהמ"ד של עדת הספרדים בק"ק קרית‬ ‫יואל יצ"ו ביום שב"ק לך תשס"ג‪ ,‬ואמר‬ ‫לבאר כי ידוע שיש שני הברות אשכנזית‬ ‫וספרדית בקריאת הספר תורה ואלו ואלו‬ ‫דברי אלוקים חיים ובהיחשב שני ההברות‬ ‫יוכל להגיע לחשבון ס' רבוא וזל"ק‪ :‬וכאשר‬ ‫התפללתי כאן נהניתי מאוד בראותי‬ ‫מקירוב מקום תהלוכות הקהלה בזהירות‬ ‫המסורה ובדרכי החסידות‪ ,‬ושמעתי זה‬ ‫עתה קריאת התורה כאן שהיתה עם הברת‬ ‫הספרדית‪ ,‬אשר לא שמעתיה מעולם‪,‬‬ ‫והאומנם כי אנחנו לא נוהגים כן‪ ,‬עם כל‬ ‫זה מאמינים אנחנו שיש בזה מסורה דור‬ ‫אחד דור ונמסרה למשה מסיני‪ .‬ובזה יל"פ‬ ‫קושית הפני יהושע באו"א‪ ,‬כי לכל מנהג‬ ‫יש לו שורש מסילה שמורה לו למעלה‬ ‫להעלותו )עיין מג"א סימן ס"ח בשם האריז"ל‪ ,‬של"ה‬ ‫תושב"כ פ' במדבר(‪ ,‬ואלו ואלו דברי אלהים‬ ‫חיים‪ ,‬כולם מרועה אחד ניתנו‪ ,‬ואם כן‬ ‫יש ב' אופני הקריאה בהברת האשכנזית‬ ‫ובהברת הספרדית‪ ,‬ואם כן נשלם בזה‬ ‫ששים רבוא אותיות לתורה‪ ,‬וכל שבט‬ ‫מישראל יש לו אחיזה בהתורה הקדושה‪.‬‬

‫למה נקרא שמם סופרים שהיו סופרים‬ ‫אותיות שבתורה‬ ‫במשך הדורות מצינו לכמה גדולי עולם‬ ‫אשר האריכו בחשבון האותיות‬

‫‪¬−‬‬ ‫וזה אומר בכה וזה אומר בכה‪ ,‬ולכאורה‬ ‫יעלה על לב הרואה דבריהם הק' שזהו‬ ‫דבר פשוט ביותר ליקח ספר תורה בידו‬ ‫ולהתחיל למנות האותיות אחד לאחד עד‬ ‫שיעלה בידו לידע בדיוק מספר האותיות‪,‬‬ ‫אבל כשנעיין בדברי הגמרא נמצא כי‬ ‫טעות גדלה לומר כן‪ ,‬דאי' בגמרא )קידושין‬ ‫ל‪ (.‬לפיכך נקראו ראשונים סופרים שהיו‬ ‫סופרים כל אותיות שבתורה‪ ,‬ועוד מצינו‬ ‫בגמ' )שם( שהוא"ו של גחון הרי הוא בדיוק‬ ‫באמצע התורה ומקשה שם רבי יוסף‬ ‫לאיזה חצי שייכת הוא"ו לחצי הראשון‬ ‫או לחצי השני וממשיך הגמ' לשאול ניתי‬ ‫ספר וניחזי ומתרץ שם רבה בר חנה‬ ‫שמכיון שאין אנו בקיאין בחסרות ויתירות‬ ‫אין בידינו לידי החשבון בדיוק‪.‬‬ ‫מכל הלין נראה בפירוש שלידע חשבון‬ ‫מנין האותיות הוא מן הדברים אשר‬ ‫צריכין לידע בדיוק חשבון היתרות‬ ‫והחסרות שבתורה ורק עי"ז נוכל לידע‬ ‫החשבון המדויק‪.‬‬

‫רבינו סעדיה גאון הסופ"ר‬ ‫אחד המיוחד מבין גדולי הסופרי"ם אשר‬ ‫ידע החשבון המדויק כיצד לחשוב‬ ‫מספר האותיות שבתורה הוא רבינו‬ ‫סעדיה גאון אשר חי בדור תקופת‬ ‫האמוראים אשר ספר את האותיות וגם‬ ‫חיבר שיר מיוחד על כל אות ואות‬ ‫שבתורה וכמה פעמים מוזכר האות‬ ‫בתורה‪.‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫×‬ ‫ומצינו ראינו בדברי החיד"א טעמו‬ ‫ונימוקו של רבינו סעדיה גאון‬ ‫על מה ולמה יגע כ"כ לספור את אותיות‬ ‫התורה‪ ,‬ושם מצינו גם איך הגיע לחשבון‬ ‫המדויק וכה מספר שם‪ :‬באחד הימים‬ ‫נכנס חייט פשוט לביתו של רבי סעדיה‬ ‫גאון ובהכנסו שאל אותו רבינו סעדיה‬ ‫גאון בדרך צחות‪ ,‬כמה פעמים העביר‬ ‫היום את מחטו בבגדים אשר עבד בה‪,‬‬ ‫כששמע החייט את שאלתו‪ ,‬השיב תיכף‬ ‫בשאלה אל רבינו סעדיה גאון לאמר‬ ‫כמה אותיות יש בתורה‪ ,‬ואכן רבינו סעדיה‬ ‫גאון לא ידע להשיבו‪ ,‬ולכן יגע כמה ימים‬ ‫ברציפות לספור את אותיות התורה ולא‬ ‫עלה בידו החשבון המדויק‪ ,‬ובכן השביע‬ ‫בשם הק' מלאך אחד שיגלה לו מספר‬ ‫האותיות במדויק‪ ,‬מובן מאליו שמן‬ ‫השמים עשו כרצון יראיו והמלאך גילה‬ ‫לו החשבון המדויק‪ ,‬ואכן לאור זה חיבר‬ ‫רבינו סעדיה גאון את השיר הנ"ל בחשבון‬ ‫מדויק כמה פעמים מוזכר כל אות ואות‬ ‫שבתורה‪ ,‬וצירף לזה פסוקים מהתנ"ך‬ ‫שנמצאו מכוונים למספר ההוא‪.‬‬

‫המכתב מכתב אלוקים הוא‬ ‫משיר זה נתפעל מאוד רבי יאיר בכרך‬ ‫וכתב עליו שאין זו השגה אנושית‬ ‫רק דברי נביאות וזל"ק‪ :‬וראיתי בספר‬ ‫נובלות חכמה בשם רב סעדיה גאון שכתב‬ ‫על כ"ז אותיות )עם אותיות מנצפ"ך( כל אות‬ ‫ואות מהם כמה נמצאים בתורה‪ ,‬וחיבר‬ ‫שיר נפלא בא"ב רמוז בו המספר ומביא‬

‫על כל אות ואות פסוקים מהתנ"ך‬ ‫שנמצאו מכוונים למספר ההוא‪ ,‬כאילו‬ ‫רוח ה' דיבר בו‪ ,‬ואם היה המספר מצד‬ ‫עצמו מתוקן ומקובל‪ ,‬הייתי אומר שידיעה‬ ‫זו גם החרוזים ומציאת הפסוקים הן חוץ‬ ‫לידיעה אנושית רק דברי נביאות והמכתב‬ ‫מכתב אלוקים הוא‪.‬‬

‫חשיבות ספירת אותיות התורה‬ ‫ובמדרש תלפיות להגאון בעל שבט מוסר‬ ‫)אות א ענף אותיות( כתב וז"ל‪ :‬הנה‬ ‫בוודאי כיון שחכמי התלמוד טרחו למנות‬ ‫אותיות ותיבות ופסוקים של תורה ושל‬ ‫נביאים ושל כתובים לא לחנם טרחו‪,‬‬ ‫מלבד שאדם קונה שלימות בהתעסקותו‬ ‫במספרים קדושים אלו‪ ,‬כי סגולת ידיעת‬ ‫המספרים האלו מעלים ומרוממים‬ ‫ומקדישים הגוף יחד להכניסם אל הקודש‬ ‫פנימה‪.‬‬ ‫משל לאדם שהשליטו המלך באוצרות‬ ‫חמדותיו לידע מספר חפציו‬ ‫היקרים ואבניו ומרגלותיו הטובים‬ ‫שמעלותיו ורוממתו על כל השרים‬ ‫והסגנים ביודעו המספר וחשבון סגולת‬ ‫אוצרותיו‪ ,‬אעפ"י שאינו עושה בכל יום‬ ‫פעולת המספר‪ ,‬אך בידיעה שיש לו מפעם‬ ‫אחת‪ ,‬שספר וידע סך כל חפציו‪ ,‬עם אותה‬ ‫ידיעה מתרומם על כל מעלה ותהלה‪ ,‬ק"ו‬ ‫בן בנו של ק"ו הנותן דעתו לידע מספר‬ ‫סגולות חמדת אוצרות מלכו של עולם‪,‬‬ ‫שהיא מספר אותיות‪ ,‬מלות‪ ,‬ופסוקים וכו'‪,‬‬ ‫שיקנה קדושה בנפשו ובגופו וכו'‪ ,‬עכ"ל‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬סופר ומונה‬

‫להציל משחת נפשו בעת פטירתו מן‬ ‫העולם‬ ‫דבר נפלא הביא במדרש תלפיות )שם(‪ ,‬כי‬ ‫מלבד התועליות הנזכרות בידיעות‬ ‫מספר אותיות ותיבות התורה‪ ,‬עוד יצא‬ ‫לו לאדם תועלת רבה ונכבדה מידיעת‬ ‫מספר אותיותיה של תורה ותיבותיה‬ ‫ופסוקי התורה‪ ,‬כדי שכאשר יגיע עת‬ ‫פטירתו והפרד נשמתו מגופו באותה שעה‬ ‫ישים לנגד עיניו מספרים אלו של אותיות‬ ‫התורה וכו'‪ ,‬ויוציאם בפיו כך וכך אותיות‬ ‫יש לתורה וכך וכך תיבות וכו'‪ ,‬וכיון שהיא‬ ‫עת שמתחרט על כל חטאיו‪ ,‬נחשב לו‬ ‫ידיעת המספר הזה כאילו תמיד יומם‬ ‫ולילה עוסק בתורה‪ ,‬עד שמתוך ההרגל‬ ‫שבה נודע מספר אותיותיה ותיבותיה‪.‬‬ ‫והביא מ"ש בס' שושן פרח שבשעת‬ ‫מיתתו של אדם יזכור אדם‬

‫×‪ê‬‬ ‫בפיו בראשית שמות ויקרא במדבר‬ ‫דברים‪ ,‬ראשית הספרים של חמשה‬ ‫חומשי תורה‪ ,‬וכן שמות ספרי התלמוד‬ ‫והפוסקים‪ ,‬ויחשב לו כאילו עסק בהם‪,‬‬ ‫עיי"ש שכ' דאם היא סגולה להזכיר‬ ‫שמות החומשים וספרי התלמוד‪ ,‬א"כ‬ ‫מה טוב ומה נעים להזכיר מספר‬ ‫אותיותיה של תורה שהיא אם לכל‬ ‫הספרים שיש תחת השמש‪ ,‬ובזה יזכה‬ ‫ותתעלה נפשו‪.‬‬ ‫וסיים במדרש תלפיות‪ ,‬ולכן מצוה לכל‬ ‫יודע ספר הנמצא אצל החולה‬ ‫בשעת יציאת נפש שיצוה לו קודם‬ ‫שיוציא מפיו מספר אותיות ותיבות‬ ‫הפסוקים של תורה כמה הם‪ ,‬ויזכה‬ ‫להציל נפש זו מכמה מיני פגעים‬ ‫המשתרגים ובאים על הנפש אחר‬ ‫המיתה‪.‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫×‪ë‬‬

‫תנו כבוד לתורה‬ ‫סוד תורה כציצים ופרחים‬ ‫הדבר היקר לנו מכל ה"ה ספר תורתינו הקדושה והטהורה‪ ,‬הרבה הלכות ענינים‬ ‫ומנהגים נאמרו ונשנו בה‪ ,‬אמנם פרק מיוחד הוא ענין "זה אלי ואנוהו" שנצטוינו‬ ‫ליפותה בקישוטים נאים ציצי"ם ופרחי"ם‪ ,‬על כך יחדנו מאמרינו‬

‫זה אלי ואנוהו‬ ‫בגמרא שבת )דף קלג ע"ב( "זה אלי ואנוהו‬ ‫ התנאה לפניו במצוות‪ ,‬עשה‬‫סוכה נאה‪ ,‬לולב נאה‪ ,‬ציצית נאה‪ ,‬ספר‬ ‫תורה נאה‪ ,‬וכתוב בו לשמו‪ ,‬בדיו נאה‬ ‫ובלבלר נאה‪ ,‬וכורכהו בשיראים נאים"‪.‬‬ ‫ובגמרא יומא )דף ע ע"א( "כל אחד ואחד‬ ‫מביא ספר תורה מביתו כדי‬ ‫להראות חזותו לרבים"‪ .‬ופירש"י "להראות‬ ‫נויו של ספר תורה ותפארת בעליה שטרח‬ ‫להתנאות במצוה‪ ,‬שנאמר )שמות טו( 'זה‬ ‫אלי ואנוהו' ‪ -‬התנאה לפניו במצוות‪ ,‬לולב‬ ‫נאה‪ ,‬ספר תורה נאה‪ ,‬בקלף נאה‪ ,‬בדיו‬ ‫נאה‪ ,‬בלבלר אומן"‪.‬‬

‫וכורכהו בשיראים נאים‬ ‫וזה לשונו של ספר חרדים )בהקדמה(‪:‬‬ ‫"בקיימך המצוה ראוי שתקיימה‬ ‫במבחר מתנותיך וכו' וראוי לאדם שיבחר‬ ‫המין המשובח והמעולה לכל המינים‬ ‫הראויים לאותה מצוה וכו' ובעשותך‬ ‫המצוה תהדרנה בתיקוניה ובעשייתה‬ ‫כדגרסינן בשבת )דף קלג ע"ב( ובריש נזיר‬ ‫)דף ב ע"ב( תניא זה אלי ואנוהו התנאה‬

‫לפניו במצוות בסוכה נאה בלולב נאה‬ ‫בשופר נאה בציצית נאה‪ ,‬כתוב לו ספר‬ ‫תורה לשמו בדיו נאה בקולמוס נאה‬ ‫בלבלר אומן‪ ,‬אחר כך תכריכהו בשיראים‬ ‫נאים"‪.‬‬

‫והרה"ק‬

‫ממונקאטש זי"ע )בעל הדרכי תשובה(‬

‫הביא בספרו שו"ת צבי תפארת‬ ‫)סימן לו( ראיית הגמרא על המנהג שעושים‬ ‫מעיל נאה לספר תורה מזה אלי ואנוהו‪...‬‬ ‫וכורכהו בשיראים נאים‪ ,‬וכתב‪" :‬והנה‬ ‫חפשתי ברמב"ם ובטושו"ע וראיתי‬ ‫שהביאו רק הא דספר תורה וכתב נאה‬ ‫אבל סיום דברי הגמרא שמצוה לכרכה‬ ‫אחר כך בשיראים נאים השמיטו‪ ,‬ולכאורה‬ ‫כיון דחז"ל סמכוהו אקרא דזה אלי אם‬ ‫כן ממה נפשך אם דרשה מעליותא מן‬ ‫התורה הוא הנה כמו שהביאו הדרשה‬ ‫בזה לענין גוף הספר תורה והכתב למה‬ ‫לא הביאו גם כן מה שדרשו כן גם לענין‬ ‫המעיל שיהיה של שיראין נאין"‪ .‬ומסיק‬ ‫לבסוף שבעל כרחך סברת הרמב"ם "שאין‬ ‫זה דרשה גמורה ורק מידת חסידות שנו‬ ‫כאן‪ ...‬ואין דרך הרמב"ם לכתוב כל מה‬ ‫שהוא מידת חסידות להוציא ממון על‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬תנו כבוד לתורה‬

‫זה‪ ,‬אמנם הנה יהיה איך שיהיה על כל‬ ‫פנים מידת חסידות שנו כאן שצריך‬ ‫להדר לעשות כל אחד להספר תורה שלו‬ ‫מעיל נאה"‪...‬‬ ‫והביא עוד שראה בספר שושן סודות‬ ‫)המיוחס להרמב"ן( שהעתיק דברי‬ ‫הגמרא הנ"ל וכתב במצות כתיבת ספר‬ ‫תורה שאחר שנגמר הכתיבה תכריכהו‬ ‫בשיראים נאים‪ ,‬עכ"ל‪.‬‬ ‫ועיין בספר שערי אפרים‬ ‫שכתב בזה"ל‪" :‬ויש לעשות‬ ‫התשמישי קדושה הפרוכת ומעיל ומפות‬ ‫יפים ומהודרים לכבוד ולתפארת התורה‪,‬‬ ‫ונוהגים לעשות מכל מיני צבעים"‪.‬‬ ‫)שערי אות כ(‬

‫וכן‬

‫בספר זכר דוד )להרב דוד זכות אב"ד ור"מ‬

‫בעי"ת מודינא שבאיטליה‪ ,‬תקצז( כתב‪" :‬ותנו‬ ‫כבוד לתורה לפאר ולהדר ספר תורה‬ ‫במיני תכשיטים בתכריך בוץ וארגמן‬ ‫ועטרת תפארת כסף וזהב וירבה מאוד‬ ‫דכך חובתינו וכך יפה לנו‪ ,‬כי קדושתו‬ ‫רבה היא"‪.‬‬

‫כלי כסף וכלי זהב‬ ‫ובספר חוט המשולש )עמוד קנא( מסופר‬ ‫איך שמרן החתם סופר זי"ע‬ ‫הוזיל זהב מכיסו למען הידור וחיבוב‬ ‫מצות כתיבת ספר תורה וכותב שם‪:‬‬ ‫"ומלבד זה קנה זקני זצ"ל כלי קודש‬ ‫של כסף גדולים ויקרים עד שעלה לו‬ ‫הספר תורה לאלף זהובים כסף‪ ,‬כה הידר‬ ‫במצוה זו"‪.‬‬

‫×‪è‬‬

‫האם לחשוש שלא לבייש‬ ‫את העניים‬ ‫הרה"ק ממונקאטש בשו"ת צבי תפארת‬ ‫)שם( כתב בזה"ל‪" :‬זכיתי לכתוב‬ ‫לי ספר תורה ת"ל ועשו בני ביתי שיחי'‬ ‫מעיל להספר תורה מסאמו"ט משי וטווי‬ ‫עליו כתר תורה בחוטי זהב ושאר ציורין‬ ‫מחוטי זהב לכבוד הספר תורה בעזרתו‬ ‫יתברך שמו"‪ .‬ובהמשך דבריו שם‪" :‬עלה‬ ‫במחשבתי על זה המנהג שבכל ערי יהודא‬ ‫וישראל שכל רב או בע"ב חשוב כותב‬ ‫לו ספר תורה ונותנה לבית הכנסת או‬ ‫לבית המדרש וכל אחד מלביש את הספר‬ ‫תורה במעיל והעשירים עושים מעיל יקר‬ ‫של משי שקורין סאמו"ט וכיוצא וטווי‬ ‫בחוטי זהב או כסף תמונת כתר תורה‬ ‫וציורים נאים‪ ,‬והעניים עושים מעיל של‬ ‫בד לא תואר ולא הדר לו‪ ,‬ולכאורה היה‬ ‫מהראוי לתקן שגם העשירים לא יעשו‬ ‫מעילים יקרים כדי שלא יתביישו העניים‪,‬‬ ‫וכדאשכחן שתקנו חז"ל בש"ס )מועד קטן‬ ‫דף כט ע"א(‪ :‬בראשונה היו מוליכין לבית‬ ‫האבל בקלתות של כסף ושל זהב והעניים‬ ‫בסלי נצרים והעניים מתביישים‪ ,‬התקינו‬ ‫שיהיו מוליכין בסלים של נצרים‪ ,‬עיי"ש‬ ‫וכן פסק הרמב"ם )פרק י"ב מהלכות אבל( ובטור‬ ‫שולחן ערוך )יור"ד סימן שע"ה("‪.‬‬

‫מפני קדושת ספר תורה לא חששו‬ ‫והיה נראה לו לתרץ שאלה זו על פי‬ ‫דברי התוספות יו"ט )משנה ח' פרק ג'‬ ‫דמסכת בכורים( שעמד על הא דאיתא שם‬

‫×‪ð‬‬ ‫שהעשירים מביאים ביכוריהם בקלתות‬ ‫של כסף ושל זהב והעניים מביאין בסלי‬ ‫נצרים של ערבה קלופה‪ ,‬והקשה‪ ,‬דאי‬ ‫הכי היו העניים מתביישים ולמה לא‬ ‫תיקנו שיהיו הכל מוליכין בסלים של‬ ‫נצרים‪ ,‬ותי' דיש לומר דמשום כבוד בית‬ ‫אלוקינו ומשרתיו לא חשו על שיתביישו‬ ‫העניים‪ ,‬עיי"ש‪ .‬ואם כן יש לומר דגם‬ ‫מפני קדושת ספר תורה לא חשו קדמונינו‬ ‫לחוש לבייש העניים בזה‪.‬‬ ‫ובסיום דבריו הקדושים כתב‪" :‬שוב‬ ‫נתיישבתי דלא צריכין לדברי‬ ‫התוספת יו"ט בזה דלפי האמור יקשה‬ ‫מה שאנו רואים כל יום בבית הכנסת‬ ‫ובבית המדרש שכל אחד לובש טלית‬ ‫של מצוה והעשירים עושים כמין טוי של‬ ‫כסף על ראש הטלית שקורין עטרה‪ ,‬וכן‬ ‫באמצע הטלית עושין כמין מטוה של‬ ‫כסף והעניים אין להם שום עטרה‪ ,‬וכן‬ ‫נוהגים כל הרבנים והבעלי בתים שמביאין‬ ‫האתרוג בחג הסוכות לבית הכנסת ובית‬ ‫המדרש בתיבה של כסף יפה והעניים‬ ‫מביאין אתרוגיהם בכלים פשוטים של‬ ‫עץ או זכוכית פחותים‪ ,‬ואין פוצה פה‬ ‫שגם העשירים לא יביאו אתרוגיהם בכלי‬ ‫כסף כדי שלא לבייש את העניים‪ ,‬אלא‬ ‫דבעל כרחך דלא היה הגזירה אלא מביא‬ ‫דורון כגון במביאין מתנות לסעודת האבל‬ ‫כנזכר )בסוף מס' מו"ק שם(‪ .‬ולכך במביאים‬ ‫ביכורים בכלי כסף שפיר הקשה התוספות‬ ‫יו"ט דהוי ליה לגזור שלא לבייש את‬ ‫העניים כיון שמביאים הבכורים לדורון‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫לבית המקדש וכן כל כיוצא בזה שנותן‬ ‫הדבר שמונח בתוך הכלי לאחרים בזה‬ ‫גזרו‪ ,‬מה שאין כן באדם העושה בשלו‬ ‫כגון בטלית שכל אחד לובש טלית שלו‬ ‫וכן באתרוג שכל אחד יש לו אתרוג בפני‬ ‫עצמו ומביאו לבית הכנסת לצאת בו ידי‬ ‫חובתו בזה לא שייך הגזירה‪ .‬ואם כן‬ ‫הכא נמי בנידון דידן בספר תורה אף‬ ‫שהוא מוליכה לבית הכנסת ולבית המדרש‬ ‫אינה נתינה לרבים רק שהוא שלו והוי‬ ‫ליה כמו המביא אתרוג לבית הכנסת‬ ‫בכלי של כסף שבוודאי אין קפידא"‪.‬‬ ‫עכ"ל‪.‬‬

‫פעמונים ורמונים‬ ‫ברמב"ם )פ"י הלכה ד( "רמוני כסף וזהב‬ ‫וכיוצא בהם שעושין לס"ת לנוי‬ ‫תשמישי קדושה הן דאסור להוציאם‬ ‫לחול אא"כ מכר אותם לקנות בדמיהם‬ ‫ספר תורה או חומש"‪ .‬וכן פסק המחבר‬ ‫בשו"ע )סימן רפב סעיף טז(‪" :‬תפוחי כסף וזהב‬ ‫שעושים לספר תורה לנוי‪ ,‬תשמישי‬ ‫קדושה הם ואסור להוציאם לחולין אם‬ ‫לא לקנות בהם ס"ת או חומש"‪.‬‬ ‫הבית יוסף בשם הרב רבינו מנוח‪:‬‬ ‫"השומע קול הנושא ספר תורה‬ ‫אף על פי שאינו רואהו חייב לעמוד‪,‬‬ ‫ועל כן נהגו לעשות פעמונים"‪ .‬ובשו"ע‬ ‫)סימן רפב ס"ב(‪ :‬הרואה ספר תורה כשהוא‬ ‫מהלך חייב לעמוד מפניו ויהיו הכל‬ ‫עומדים עד שיעמוד זה שמוליכו ויגיענו‬ ‫למקומו או עד שיתכסה מעיניהם‪ ,‬וכתב‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬תנו כבוד לתורה‬

‫הרמ"א השומע קול הנושא ספר תורה‬ ‫אף על פי שאינו רואה אותו חייב לעמוד‪,‬‬ ‫עכ"ד‪ .‬ואינו מביא הא דנהגו לעשות‬ ‫פעמונים‪.‬‬

‫שיטת הט"ז שלא לעשות פעמונים‬ ‫והטו"ז )שם ס"ק ב( הביא את דברי הבית‬ ‫יוסף בשם הר"ר מנוח וכתב‪ :‬לא‬ ‫נראה לעניות דעתי כן דאם כן בשבת‬ ‫אין להוציא את הספר תורה שיש עליה‬ ‫פעמונים דמשמיע קול‪ ,‬וכדאיתא באו"ח‬ ‫)סימן שה סי"א( גבי זוג שבצואר בהמה דאסור‬ ‫משום השמעת קול בשבת‪ ,‬ואף על גב‬ ‫דבסימן שלט כתב הרמ"א‪ :‬הא דמספקים‬ ‫ומרקדים האידנא ולא מחינן בהו דמוטב‬ ‫שיהיו שוגגין ואל יהיו מזידין‪.‬‬ ‫ועוד טעם כתב הרמ"א אמאי לא מחינן‬ ‫משום דבזמן הזה הכל שרי דאין‬ ‫אנו בקיאין בעשיית כלי שיר דליכא‬ ‫למיגזר שמא יתקן כלי שיר דמילתא‬ ‫דלא שכיח הוא ואפשר שלכך נהגו להקל‬ ‫בכל‪ ,‬מכל מקום כיון לדיעה הראשונה‬ ‫יש איסור אמאי נעביד לכתחילה איסור‬ ‫בפרט בספר תורה‪ ,‬ועוד דאין מיקל שם‬ ‫אלא באותם דברים שאינם דומים ממש‬ ‫לכלי שיר כההוא דמספקים ומטפחים‬ ‫ביד אבל בהך זוג ופעמונים דדומה טפי‬ ‫לכלי שיר יש איסור לדברי הכל‪ .‬לכן‬ ‫נראה לי שאין לעשות אותם פעמונים‪,‬‬ ‫ומשום הכי לא הביאו הרמ"א‪ ,‬וכבר ראינו‬ ‫שהיה כן באיזה בית הכנסת ומיחו בהם‬ ‫וסילקום"‪ .‬ע"כ‪ .‬הרי דעת הטו"ז בירור‬

‫×‪í‬‬ ‫שאי לעשות הפעמונים משום איסור‬ ‫השמעת קול בשבת‪.‬‬ ‫וכן כתב הט"ז בשו"ע או"ח על הא‬ ‫דכתב המחבר )בסימן שלח ס"א(‪ :‬אבל‬ ‫להקיש על הדלת וכיוצא בזה כשאינו‬ ‫דרך שיר מותר‪ ,‬וברמ"א שם‪ :‬השמעת‬ ‫קול בכלי שיר אסור‪ ,‬ואסור להכות בשבת‬ ‫על הדלת בטבעת הקבוע בדלת אף על‬ ‫פי שאינו מכוין לשיר הואיל והכלי מיוחד‬ ‫לכך אסור‪ ,‬דחיישינן שמא יכוין לשיר‬ ‫כיון שמיוחד להמשיע קול‪ ,‬עכ"ל‪.‬‬ ‫ובטו"ז )שם ס"ק א( "מכאן משמע שכל‬ ‫שכן שאסור לתלות בשבת‬ ‫רצועה שבה תלויה פעמונים על הפורכת‬ ‫כדי להשמיע קול לאנשי בית הכנסת‬ ‫בשעה שמוציאין הספר תורה דזה עיקר‬ ‫עבידתיה לקלא‪ ,‬ואותן שעושין כן נראה‬ ‫למחות בידים"‪ .‬ע"כ‪.‬‬

‫דעת המתירים‬ ‫אמנם המגן אברהם חולק על הטו"ז‬ ‫וכתב "אם נותנין מים בכלי מלא‬ ‫נקבים ומטיף לתוך כלי מתכות כדי‬ ‫שישמע קול נעים אסור אבל לחולה‬ ‫מותר‪ ,‬ואם מטיף בחוזק כדי שייקץ הישן‪,‬‬ ‫אפילו לבריא מותר‪ ,‬דלא הוי כעין כלי‬ ‫שיר שאין עושה בנעימה ובנחת‪ .‬ואם כן‬ ‫כל שכן הני פעמונים שעל הפרוכת דלית‬ ‫בהו איסורא שאין כוונתו שישמעו בנעימה‬ ‫ובנחת‪ .‬ועוד כיון דלחולה שרי כל שכן‬ ‫לדבר מצוה‪ ,‬ועוד דהאדינא יש להקל‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫×‪î‬‬ ‫כמ"ש סימן שלט בהג"ה‪ .‬ועוד דאותו‬ ‫שפותח הפרוכת לא קמכווין לקלא כלל"‪.‬‬ ‫והמחצית השקל הוסיף דמה שאמרינן‬ ‫שלצורך מצוה מותר הוא רק משום שאינו‬ ‫דרך שיר‪.‬‬ ‫ובשערי אפרים )שער י'( כתב במחלוקת‬ ‫הט"ז והמג"א שמי שנוהג כן‬ ‫אין למחות‪ ,‬ולכתחילה אין לעשות כן‬ ‫בשבת וצריך לחוש לשיטת הטו"ז‪ .‬ואולם‬ ‫בערוך השלחן )סימן שלח ס"ג( כתב דעיקר‬ ‫כהמגן אברהם כיון שאין הכוונה לשיר‬ ‫אלא להשמיע קול בעלמא כדי להודיע‬ ‫לעם שמוציאין הספר תורה או שהולכין‬ ‫עמה לבימה‪ ,‬ואין זה קול שיר‪.‬‬

‫ועיין‬

‫בספר מקראי קודש )להגאון מאיר ליבש‬

‫יוטעס לעמבערג תרכ"ד( שער שני ס"א‬ ‫שכתב‪ :‬ושבתי וראיתי שהר"ר מנוח חתר‬ ‫ליתן סמך להמנהג שעושין פעמונים‬ ‫להעטרות שבראש הספר תורה‪ .‬וכתב‬ ‫דהוי למען ישמעון העם קול הנושא את‬ ‫הספר תורה ויעמדו מפניה‪ .‬יע"ש‪ .‬ואנכי‬ ‫הראיתי כיוצא בזה בש"ס )שבת נח ע"ב(‬ ‫וז"ל העושה זגין כו' למטפחת ספרים‪,‬‬ ‫ופירש רש"י בד"ה ולמטפחת כשנושאין‬ ‫אותן לבית הכנסת שהתינוקות של בית‬ ‫רבן קורין שם מקשקשין הזגין והתינוקות‬ ‫שומעין ובאין עכ"ל‪ .‬הרי דלתכלית זה‬ ‫היה אז המנהג לעשות הפעמונים‪ ,‬ובמה‬ ‫שרצה דו"ז הט"ז )יו"ד סימן רפב סק"ב( להשים‬ ‫העטרות בשבת על ראש הספר תורה‪,‬‬ ‫דהואיל ונעשה לתכלית זה משמיע קול‬ ‫ומשמיע קול בשבת אסור‪ ,‬וכבר עשה‬

‫דו"ז הטו"ז מעשה שסילק הפעמונים‬ ‫מהעטרות למען יוכלו לעטר הספר תורה‬ ‫בשבתות‪ ,‬ואם כי מעשה רב‪ ,‬עם כל זה‬ ‫אנו רואין שבכל זה לא עשו דבריו פרי‪,‬‬ ‫ואף בכאן ק"ק לבוב שהיה רב בעירנו‬ ‫ולאורו אנו הולכין ועל פי הוראתו אנו‬ ‫דנין ובפרט במקום שהוא מחמיר שאין‬ ‫לנו להקל‪ ,‬ועם כל זה אנו רואין בכל‬ ‫הבתי כנסיות עטרות עם רמונים ופעמונים‬ ‫ונותנין אותם על הספר תורה בשבתות‬ ‫ולית מאן דפליג‪.‬‬ ‫והאריך ליישב המנהג וכתב שמצינו‬ ‫בש"ס יומא )דף מד ע"ב( וז"ל בכל‬ ‫יום לא היה ניאשתיק והיום היה לה‬ ‫ניאשתיק ע"כ ועיין פירוש רש"י וז"ל‬ ‫טבעת בראשה שמקשקש ומשמיע קול‬ ‫משום ונשמע קולו בבואו אל הקודש‬ ‫עכ"ל‪ ,‬הרי דחוץ לזה בחלק עבודתו שעבד‬ ‫הכהן גדול עבודת יום הכיפורים בבגדי‬ ‫זהב שהיה משמיע קול ביום הכיפורים‪,‬‬ ‫אף בעבודה שעובד בפנים בבגדי לבן‬ ‫שאין בהם פעמונים לשמיעת קול קבעו‬ ‫במחנה טבעת שמקשקש יע"ש‪ ,‬ולכן גם‬ ‫אנחנו עושים כדין פעמונים בהעטרות‬ ‫שישמיע קול בדרך הלוכו שהולך אל‬ ‫הקודש לקרות מתוכה‪ ,‬ואין לנו לגזור‬ ‫משום השמעת קול בשבת ויו"ט עיי"ש‪.‬‬ ‫עכ"ד‪.‬‬

‫עצי חיים‬ ‫איתא בשו"ע )יורה דעה סימן רע"ח ס"ב(‪" :‬ישים‬ ‫בספר תורה שני עמודים אחד‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬תנו כבוד לתורה‬

‫בראשו ואחד בסופו ומה ששייר גליון‬ ‫בראשו ובסופו יכרוך על העמודים ויתפרנו‬ ‫בגידים וישאר בין העמוד לדף שתי‬ ‫אצבעות"‪.‬‬ ‫ומקורו בגמ' )ב"ב דף יד‪ :(.‬דתניא כל‬ ‫הספרים נגללים מתחילתן‬ ‫לסופן וס"ת נגלל לאמצעיתו ועושה לו‬ ‫עמוד אילך ואילך‪ .‬עוד אי' שם‪ :‬למה‬ ‫הוצרך הארון שעשה משה להיות ארכו‬ ‫אמתיים וחצי ורחבו אמה וחצי וכו'‬ ‫נשתייר שם טפח שבו עמודים עומדים‪,‬‬ ‫שנאמר‪ :‬אפריון עשה לו המלך שלמה‬ ‫מעצי הלבנון עמודיו עשה כסף ורפידתו‬ ‫זהב ומרכבו ארגמן‪ .‬ופירש"י‪ ,‬שבו עמודים‬ ‫עומדים ‪ -‬ב' עמודי כסף כמין עמודי‬ ‫ספר תורה שוכבים לאורכו והלוחות‬ ‫ביניהם שנאמר עמודיו עשה כסף‪ .‬וכתב‬ ‫בשיטה מקובצת )שם( ד"ה והראב"ד‪ ,‬וז"ל‪:‬‬ ‫אותם עמודים שאמרו לא ידעתי מה היו‬ ‫משמשים ואפשר שכשמוציאים התורה‬ ‫לפרשת הקהל לקרותם אז היו גוללים‬ ‫עליהם וכו'‪.‬‬

‫עצי חיים ממתכות‬ ‫ובספר 'אוצר טעמי המנהגים'‬ ‫כתב הטעם למה נקראים עצי‬ ‫חיים‪ ,‬על שם הנאמר )משלי ג יח(‪ :‬עץ חיים‬ ‫היא למחזיקים בה‪ .‬ובשו"ת בצל החכמה‬ ‫)ח"ו סימן פ( כתב דנראה פשוט שמותר‬ ‫לעשותם גם ממתכות‪ .‬ומה שהנוהג בכל‬ ‫תפוצות ישראל לעשותם משל עץ דווקא‪,‬‬ ‫נראה דהיינו טעמא לפי שצריכים לתפור‬ ‫)עמוד יח(‬

‫×‪ï‬‬ ‫את יריעות הספר תורה בתחילתו וסופו‬ ‫אל העמודים על כל פנים לכתחילה )עיין‬ ‫שו"ע יורה דיעה סימן רעח ס"ב ובפ"ת שם סק"ג( וזה‬ ‫קשה בשל מתכות ונוח בשל עץ‪ .‬וגם‬ ‫כי עמודי מתכות מוסיפים הרבה על‬ ‫משקל הספר תורה ויהיה קשה להגביהו‬ ‫ולהראותו לציבור כדינו )עיין שו"ע או"ח סימן‬ ‫קלד סב( ויותר נוח בעמודי עץ‪.‬‬ ‫וראיה לדבר מהגמרא בבא בתרא‪:‬‬ ‫למה הוצרך הארון שעשה משה‬ ‫להיות ארכו אמתים וחצי ורוחבו אמה‬ ‫וחצי‪ ,‬וקאמר‪ ,‬נשתיירו שם טפח שבו‬ ‫עמודים עומדים‪ ,‬שנאמר‪ ,‬אפריון עשה‬ ‫לו המלך שלמה‪ ...‬עמודיו עשה כסף‪,‬‬ ‫ובשיטה מקובצת כתב שעל עמודים‬ ‫אלו היו גוללין הספר תורה כשהיו‬ ‫מוציאים אותו לפרשת הקהל‪ ,‬הרי שאת‬ ‫הספר תורה שהיה בארון גללו על‬ ‫עמוד כסף‪ ,‬עכ"ד‪.‬‬

‫עצי חיים משל כסף‬ ‫וכן אנו מוצאים על הגאון ר' נתן אדלר‬ ‫רבו של החתם סופר שהיה לו טבעות‬ ‫של כסף על העצי חיים של הספר תורה‬ ‫שלו‪ .‬כמובא בספר חוט המשולש )עמוד‬ ‫לא(‪" :‬פעם אחת מצאו מתנגדי רבי נתן‬ ‫אדלר ז"ל מקום לתופסו‪ ,‬כי יצא דבר‬ ‫המלך ליתן כל כלי הכסף לצורך המדינה‪,‬‬ ‫ולהגאון רבי נתן אדלר ז"ל היו טבעות‬ ‫של כסף על עץ חיים של ספר תורה‬ ‫שלו‪ ,‬ומסר אחד עליו דבר זה‪ ,‬ויהי‬ ‫בחשכת הלילה בישבם ללמוד הרב עם‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫×‪ì‬‬ ‫התלמיד שמעו על העליה )כי שם היה הספר‬

‫תורה טמון( איזה קול שאון‪ ,‬וציוה הרב רבי‬ ‫נתן אדלר ז"ל לתלמידו הבחור משה‬ ‫שיעלה מעלה על גבי העליה ויראה מה‬ ‫זה ועל מה זה קול רעש הזה‪ ,‬והגם‬ ‫שפחד לעלות כי אולי גנבים שם ויעשו‬ ‫לו רעה אבל מצות רבו היה לו לחובה‪,‬‬ ‫ועלה על העליה וראה מרחוק איש זקן‬ ‫וזקנו לבן כשלג ומכה בפטיש‪ ,‬ופחד‬ ‫מהמראה הזאת‪ ,‬וכאשר סר לראות מי‬ ‫הוא זה והשתומם מחדש כי מצא את‬ ‫הגאון בעל מחצית השקל ז"ל שמכה‬ ‫בפטיש להפריד ולהסיר את הטבעות של‬ ‫כסף מן הספר תורה‪ ,‬וכאשר ראה את‬ ‫הבחור מפ"מ ביקש ממנו שלא יגלה‬ ‫הדבר כי עשה בחשאי למען לא יודע‬ ‫להגאון רבי נתן אדלר ז"ל מהמסירה‬ ‫ושלא יצטער אותו צדיק אם יבואו לחפש‬ ‫אחרי הטבעות"‪.‬‬

‫צורת אריות‬ ‫ראיתי להזכיר מה שאני חוכך במנהג‬ ‫גרוע של ההמון עם‪ ,‬שעושין‬ ‫מעילים לספר תורה לשהם ומציירין על‬ ‫המעיל צורות שני אריות בטווי זהב וכסף‬ ‫ומשי‪ ,‬ולפימ"ש בחיבורי דרכי תשובה )סי'‬ ‫קמ"א סקמ"ח( יש בזה משום שמץ ע"ז‪ ,‬כי‬ ‫האריות הם מד' צורות‪) .‬שו"ת צבי תפארת‬ ‫להגה"ק ממונקאטש זי"ע(‬

‫צורת מגן דוד‬ ‫רביה"ק בעל דברי יואל זי"ע נהג לרקוד‬ ‫קצת עם כל ספר תורה חדש‬ ‫שהביאו לבית מדרשו בחג השבועות‪ ,‬ופ"א‬ ‫בעת שהכניסו שלשה ספרי תורה חדשים‪,‬‬ ‫והבחין רבינו על המעיל של א' מהס"ת‬ ‫צורת מגן דוד‪ ,‬אשר הציונים הכופרים‬ ‫עשאוהו סמל לע"ז הציונית‪ ,‬וסירב רבינו‬ ‫לרקוד עם הס"ת‪ ,‬ואח"כ בעת קרה"ת‬ ‫בין גברא לגברא כשכיסו את הס"ת‬ ‫בהמעיל אמר רבינו שיהפכו את המעיל‬ ‫כדי שלא תיראה צורת המגן דוד חוצה‪.‬‬

‫שני כתרים‬ ‫הגאון מוהר"ם ראפאפארט אבד"ק‬ ‫ליקאווא ביקר פעם את הגאון‬ ‫בעל כוכב מיעקב‪ ,‬ובתוך השיחה בא גבאי‬ ‫מביהכ"נ‪ ,‬ושאל היות שברצונו לקנות כלי‬ ‫קודש לס"ת‪ ,‬ובמחיר הכסף שיש תח"י‬ ‫יכול לקנות או תכר אחד גדול או שני‬ ‫כתרים קטנים הנתנים על עמודי הספר‬ ‫תורה‪ ,‬והכתר הגדול עולה מחירו כמו שני‬ ‫הקטנים‪ ,‬ע"כ שאלתו במה לבחור‪ .‬והגאון‬ ‫בעל כוכב מיעקב השיב לו על אתר שיקנה‬ ‫את שני הכתרים‪ ,‬וכאר השואל הלך לו‬ ‫שאל הגאון מליקאווא מאיזה מקור פסק‬ ‫כן להלכה‪ ,‬והשיב לו שהמקור הוא רש"י‬ ‫במנחות )דף ק"ח ע"ב( גדול והביא קטן‪ ,‬שבכל‬ ‫מקום שנים חשובין מאחד ואפי' שניהם‬ ‫שוין‪) .‬כוכב מיעקב(‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ועתה כתבו לכם את השירה הזאת‬

‫׬‬

‫ועתה כתבו לכם את השירה הזאת‬ ‫מצות כתיבת ספר תורה ע"י גדולי ישראל‬ ‫נצטוינו בתורתינו הק' במצות עשה שכל אחד מישראל יכתוב לעצמו ספר תורה‬ ‫כמו שנאמר‪" :‬ועתה כתבו לכם את השירה הזאת"‪ ,‬ומצינו שגדולי ישראל לדורותיהם‬ ‫קיימו מצוה זו בהידור רב ובדמים תרתי כל אחד לפי דרכו‪ ,‬על כך במאמרינו‬

‫הספר תורה של הרמב"ם‬

‫כתב‬

‫הרמב"ם )פ"ח מהלכות תפילין ומזוזה וס"ת‬

‫ה"ד(‪ ,‬וז"ל‪ :‬ולפי שראיתי שיבוש‬ ‫גדול בכל הספרים שראיתי בדברים‬ ‫אלו‪ ,‬וכן בעלי המסורת שכותבין ומחברין‬ ‫להודיע הפתוחות והסתומות נחלקים‬ ‫בדברים אלו במחלוקת הספרים שסומכין‬ ‫עליהם‪ ,‬ראיתי לכתוב הנה כל פרשיות‬ ‫התורה הסתומות והפתוחות וצורת‬ ‫השירות כדי לתקן עליהם כל ספרים‬ ‫ולהגיה מהם‪ ,‬וספר שסמכנו עליו בדברים‬ ‫אלו הוא הספר הידוע במצרים שהוא‬ ‫כולל ארבעה ועשרים ספרים‪ ,‬שהיו‬ ‫בירושלים מכמה שנים להגיה ממנו‬ ‫הספרים‪ ,‬ועליו היו הכל סומכין לפי‬ ‫שהיגהו בן אשר ודקדק בו שנים הרבה‬ ‫והגיהו פעמים רבות כמו שהעתיקו‪,‬‬ ‫ועליו סמכתי בספר התורה שכתבתי‬ ‫וכו' ע"כ‪.‬‬

‫והחיד"א‬

‫בספר מדבר קדמות )מע' ס' אות‬

‫ז'( כותב‪ :‬הרב רבינו משה בר‬ ‫מימון זלה"ה טרח הרבה להגיה ס"ת‬ ‫בפתוחות וסתומות והגיהו מס"ת‬ ‫שבמצרים‪ ,‬שהיגהו בן אשר‪ ,‬וספר זה‬

‫היה בירושלים ת"ו מכמה שנים להגיה‬ ‫הספרים‪ ,‬כך כתב בחיבורו ה' ס"ת )פ"ח(‪.‬‬

‫ספר תורה של עזרא הסופר‬ ‫עוד כותב שם החיד"א‪ :‬וראה זה חדש‬ ‫שנמצא בחומש קדמון כ"י שכתב‬ ‫הרמב"ם‪ ,‬שאח"כ ידע שבמלכות בורגונ"א‬ ‫נמצא ס"ת מכתב יד הקודש עזרא הכהן‬ ‫גדול סופר מהיר‪ ,‬והלך שם ומצא בספר‬ ‫עזרא כל פרשיות פתוחות וסתומות‬ ‫מכונות עם ספרו אשר כתב במצרים‪ ,‬וטרח‬ ‫והעתיק מספר עזרא כל תיבות חסרות‬ ‫ויתרות‪ ,‬ותיבות גדולות קטנות ומשונות‬ ‫ומהופכות כדי לעשות ספר תורת ה' בלי‬ ‫חיסור ויתור‪ ,‬ואח"כ כתב ספר כדת וממנו‬ ‫הכל מעתיקים‪ ,‬ושמח מאוד‪ ,‬וקבל לעשות‬ ‫יום משתה ושמחה בכל שנה ביום אשר‬ ‫מצא ספר עזרא‪ ,‬זה תורף דבריו ז"ל כפי‬ ‫אשר כתב בחומש שנדפס באמשטרדם‬ ‫עם החינוך‪ ,‬עיי"ש פ' ויחי באורך‪.‬‬

‫ספר תורה של הרמ"א‬ ‫בספר אלף כתב )אות שטז( להגאון ר' יצחק‬ ‫ווייס זצ"ל אבדק"ק ווערבוי כתב‪:‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ñ‬‬ ‫רבינו הרמ"א היה סופר מהיר בכתב‬ ‫אשורית וכתב לעצמו ספר תורה יפה מאוד‬ ‫)והוא עודנו בבית הכנסת שלו וקורים בו בשבתות וביו"ט(‪,‬‬ ‫ע"פ תיקון סופרים כ"י אשר קנה מצפת‬ ‫ע"י הגאון מהר"י קארו ז"ל במאה אדומים‪,‬‬ ‫וי"ד שינויים נמצאים בו נגד כל הס"ת‬ ‫אשר בארצינו‪ ,‬המה כתובים על עלי המגיד‬ ‫שנה ראשונה גליון נ"ד ושנה ב' גליון טז‪.‬‬ ‫עוד כתב שם )אות רנט(‪ :‬בבית הכנסת‬ ‫הרמ"א בקראקא מונח חומש כתוב‬ ‫על קלף ששלח מרן הבית יוסף זלה"ה‬ ‫מצפת עיה"ק להרמ"א זי"ע‪ ,‬מתוכו ספר‬ ‫תורה שלו שכתב הרמ"א זלה"ה‪ ,‬ואשר‬ ‫עוד היום ישנם עוד יריעות שהם מכתי"ק‬ ‫הגאון עוזינו הרמ"א ז"ל‪.‬‬

‫ס"ת של בעל בית יהודה‬ ‫על ספר תורה מיוחדת במינה מוסר לנו‬ ‫הגאון בעל נפש חיה בספרו )יו"ד סימן‬ ‫ע"ו( בשאלה "על דבר הספר תורה הנמצא‬ ‫פה‪ ,‬והוא מהרב הגאון הצדיק בעל בית‬ ‫יהודה אשר כפי השמועה וכפי הצוואה‬ ‫הנמצאת פה‪ ,‬השתבח מאוד הרבה הגאון‬ ‫הנ"ל בספרו זה אשר הוא כתב בעצמו‬ ‫בקדושה ובטהרה‪ ,‬ואמר כי זיקוקין דנורא‬ ‫יצא מקולמסו עת כתב לו התורה הזאת‪,‬‬ ‫וכן היא מסוגלת לשמירת האור ולכל‬ ‫תחנה ולכל בקשה אשר יצטרכו בני‬ ‫העיר‪ ,‬ואחר זמן כביר לפני שנים אחדים‬ ‫היה פה רב האי גאון וצדיק ר' אלי'‬ ‫ראגאלער ז"ל‪ ,‬ובימיו נגנזה הספר תורה‬ ‫הזאת מטעם שינוים הנמצאים בה"‪.‬‬

‫ס"ת של הבעש"ט הקדוש זי"ע‬ ‫גם אצל רבותינו הקדושים גדולי‬ ‫החסידות זי"ע מצינו שקיימו מצות‬ ‫כתיבת ס"ת‪ ,‬בהידור רב ובקדושה וטהרה‪,‬‬ ‫ומן המיוחדים שבהם המה הספרי תורה‬ ‫של מרן הבעש"ט הק' זי"ע שנכתבו על‬ ‫ידי סופרו ותלמידו הרה"ק רבי צבי הירש‬ ‫סופר זי"ע‪ ,‬שמקובל שכתב ז' ספרי‬ ‫תורות‪ ,‬ועוד חצי ס"ת שלא זכה לסיימה‪.‬‬ ‫ובמשך הדורות קנה הרה"ק בעל מנחת‬ ‫אלעזר ממונקאטש זצ"ל לעצמו‬ ‫אחד מן ס"ת המיוחסים האלו‪ ,‬כפי‬ ‫שמזכיר זאת במכתב )אגרות שפירין מכתב‬ ‫קע"ה(‪" :‬ומ"ש שיש אצלם ס"ת מכתי"ק‬ ‫ר"צ סופר זי"ע של הבעש"ט הק' זי"ע‪,‬‬ ‫הנה יש אצלי ג"כ ס"ת קטנה בתיק של‬ ‫כסף בכתי"ק הר"צ סופר הנ"ל‪ ,‬ויש אצלה‬ ‫מונח בתיק כת"י ישן עדות הביד"ץ מלבוב‪,‬‬ ‫ובח"י הגאון בעל ס' ישועות יעקב זצ"ל‬ ‫מלבוב כי הוא כתי"ק הנ"ל‪ ,‬וכל הסימנין‬ ‫באותיות נוני"ן ויהי בנסוע שאנחנו נוהגין‬ ‫כוותיה‪ ,‬ואותיות רבתות שכ' בס' משנת‬ ‫אברהם שיש בס"ת כתי"ק הר"ץ סופר‬ ‫ישנם גם פה בס"ת שלי‪ ,‬ואין עת להאריך‪,‬‬ ‫וע"ז נאמר בעירובין )נ"ד ע"א( תורה נקנית‬ ‫בסימנים‪ ,‬וכן העיקר בקניית ס"ת הסימנים‬ ‫של מי הוא"‪.‬‬ ‫ס"ת אחר של הבעש"ט הקדוש זי"ע‬ ‫שכתבם הרה"ק רבי צבי סופר‬ ‫זצ"ל עבר בירושה לנכדו הרה"ק רבי‬ ‫ברוך ממעזבוש זי"ע‪ ,‬ולאחר פטירתו מכרו‬ ‫אותו א' מנכדיו להרה"ק רבי יצחק‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ועתה כתבו לכם את השירה הזאת‬

‫מסקווירא זצ"ל ששילם עבורו הון רב‪,‬‬ ‫והוא כיבד את ס"ת זה במדה יתירה‪,‬‬ ‫והפליג מאוד בשבחו‪ ,‬עד שהתבטא פעם‪:‬‬ ‫שכדאי לנסוע שמונים פרסאות כדי‬ ‫שיזכה לעלייה בס"ת קדוש זה‪.‬‬ ‫ולאחר פטירת הרה"ק מסקווירא זצוק"ל‬ ‫עבר הס"ת לבנו הרה"ק רבי‬ ‫אברהם יהושע העשיל מסקווירא זצ"ל‪,‬‬ ‫וממנו לבנו הרה"ק רבי יוסף מאיר‬ ‫ממאכניווקא זצ"ל‪ ,‬והוא‪ ,‬לרוב חשיבותו‬ ‫וקדושתו של הס"ת‪ ,‬הנהיג שלא לקרות‬ ‫בתוכו אלא בשבתות מיוחדים‪ ,‬כמו שבת‬ ‫שירה‪ ,‬ובשבת קבלת התורה‪.‬‬ ‫ספר תורה זו נמצאת עד היום הזה‬ ‫בביהמ"ד מאכנאווקא בב"ב‪ ,‬וגם‬ ‫רביה"ק בעל ברך משה זי"ע בביקורו‬ ‫בארצינו הק' בשנת תשמ"ג לפ"ק‪ ,‬הלך‬ ‫באחד מימי הקריאה להתפלל בביהמ"ד‬ ‫הנ"ל כדי לעלות לתורה בספר תורה‬ ‫קדוש זה‪.‬‬ ‫עוד מסופר על ספר תורה נוסף שכתב‬ ‫הרה"ק ר"צ סופר להרה"ק בעל‬ ‫מאור עינים מטשערנאביל זי"ע שממנו‬ ‫עבר בירושה לבנו הרה"ק רבי מרדכי‬ ‫מטשערנאביל זי"ע‪ ,‬ולאחר פטירתו רצו‬ ‫כל בניו הקדושים לזכות בס"ת חשובה‬ ‫זו‪ ,‬והחליט אצלם שבכל שנה יהי' הס"ת‬ ‫אצל אחד מהאחים‪ ,‬ואחר שנה יתן אותו‬ ‫להשני‪ ,‬ובשנה הראשונה זכה בו האח‬ ‫הבכור הרה"ק רבי אהרן מטשערנאביל‪,‬‬ ‫וככלות השנה החליטו אחיו הק' שמחמת‬

‫‪êñ‬‬

‫כבודו ישאר הס"ת אצלו‪ ,‬ולא יקחו ממנו‪,‬‬ ‫ולאחר מלחמת העולם הראשונה נאבד‬ ‫הס"ת ולא נודע מקומו‪.‬‬

‫ס"ת של הרה"ק ר"מ מפשעווארסק‬ ‫זי"ע‬ ‫גם ידועים ומפורסמים ספרי תורה‬ ‫שנכתבו ע"י הרה"ק רבי משה‬ ‫מפשעווארסק זי"ע בעל אור פני משה‪,‬‬ ‫ומקובל שלהב הי' יוצא מאותיותיו בעת‬ ‫הכתיבה‪ ,‬כעדותם של בני הרה"ק רבי‬ ‫זושא מהאניפולי זי"ע בהסכמתם על‬ ‫ספה"ק אור פני משה‪" :‬שמענו מפה‬ ‫קדוש אדונינו אבינו הצדיק וכו' ובהיותו‬ ‫כותב ספרו הקדוש הי' להב יוצא‬ ‫מאותיותיו הכתובות"‪.‬‬ ‫על ספרי תורה אלו כתב הרה"ק‬ ‫ממונקאטש זי"ע במכתבו )אגרות‬ ‫שפירין מכתב קע"ד(‪" :‬מקובל בידינו שהה"ק‬ ‫הר' משה סת"ם מפשעווארסק לא כתב‬ ‫רק שלשה ספרי תורה‪ ,‬ומקומם נודע‬ ‫לנו‪ ...‬הספר השלישי בעד הה"ק מהר"ם‬ ‫מנישכיז זי"ע‪ ,‬הי' מעשה נורא איך נסובב‬ ‫ונתחברו ונתועדו שנסע הסופר הקדוש‬ ‫הנ"ל לנעשכיז" ובס' צבי תפארה הביא‬ ‫המעשה באריכות‪.‬‬ ‫ס"ת מיוחדת זה עבר אח"כ בירושה‬ ‫לבנו בכורו הרה"ק רבי יוסף‬ ‫מאוסטילא זצ"ל‪ ,‬וממנו עבר לבנו הרה"ק‬ ‫רבי מרדכי מאוסטילא זצ"ל וממנו לבנו‬ ‫הרה"ק רבי אברהם יהושע העשיל אבד"ק‬

‫‪ëñ‬‬ ‫טלוסט זצ"ל‪ ,‬ומחמת רוב דוחקו מכרו‬ ‫הרה"ק מטולסט את הס"ת להרה"ק רבי‬ ‫יהושע מבעלזא זי"ע בסך ג' אלפים‬ ‫רייניש‪ ,‬ולגירסת הרה"ק ר' יענק'עלע‬ ‫מפשעוווארסק זצוק"ל מכרו אותו מפני‬ ‫שהיורשים לא יכלו להשוות ביניהם למי‬ ‫יתנו את הס"ת‪ ,‬לכך מכרוהו וחלקו במעות‬ ‫וכשהביאו את הס"ת לבעלזא הלך הרה"ק‬ ‫מהר"י לקראת הספר אל הבאהן‪ ,‬בכלי‬ ‫שיר ובשמחה גדולה‪.‬‬ ‫ואח"כ עבר הספר מהרה"ק מהר"י‬ ‫מבעלזא בירושה להצעיר מבניו‬ ‫הרה"ק רבי יצחק מאיר מרעדים זצ"ל‪,‬‬ ‫וממנו לבנו הרה"צ רבי משה מהאלשיץ‬ ‫זצ"ל‪ ,‬שהשאיל אותו לדודו הרה"ק‬ ‫מהרי"ד מבעלזא זצ"ל ששהה אז‬ ‫בהאלשיץ ובראצפערט‪ ,‬וכשחזר הרה"ק‬ ‫מבעלזא למשכן כבודו לבעלזא נטל עמו‬ ‫את הס"ת ולאחר פטירתו כשבא לשם‬ ‫הרה"צ רבי משה מהאלשיץ אל בנו הרה"ק‬ ‫מהר"א מבעלזא זצוק"ל‪ ,‬אמר לו הרה"ק‬ ‫מהר"א‪ ,‬זה הספר תורה שלך ואיני יכול‬ ‫עוד ליקח אחריות עליו‪ ,‬ע"כ קח לך‬ ‫בחזרה‪ ,‬והוליך אתו הספר תורה להאלשיץ‬ ‫מקום מגוריו )שם(‪ .‬וסיפר כ"ק הרה"ק‬ ‫מהר"י מפשעווארסק זצוק"ל שבשנות‬ ‫המלחמה כשגרשו את חותנו הרה"ק רבי‬ ‫איציק'ל מפשעווארסק זי"ע ממקום‬ ‫מגוריו בפשעווארסק‪ ,‬ברח לעיר האלשיץ‬ ‫ושם שהה עם משפחתו ט' חדשים‪,‬‬ ‫ובמשך אותו הזמן הלך להתפלל אצל‬ ‫הרה"צ ר"מ מהאלשיץ מפני הס"ת שהיתה‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫מונחת אצלו‪ .‬ובימי מלחמת העולם השניה‬ ‫גנז הרב מהאלשיץ את הס"ת בתיבה‬ ‫של ברזל‪ ,‬וטמן את התיבה שבה הס"ת‬ ‫בחפירה בקרקע‪ ,‬כדי שלא ישלטו ידי‬ ‫הרוצחים הרשעים ימ"ש בספר תורה‬ ‫הקדוש הלז‪.‬‬

‫ספר תורה של הגה"ק בעל בני יששכר‬ ‫זי"ע‬ ‫הגה"ק בעל בני יששכר לעת זקנותו‬ ‫כתב לו לעצמו ספר תורה בכתב‬ ‫יד קדשו‪ ,‬ולא הספיק לגמרו כי אם עד‬ ‫סדר דברים‪ ,‬לאחר פטירתו נפל הספר‬ ‫תורה בגורל בירושה לבנו ר"א לאנצוטער‬ ‫זצ"ל‪ ,‬וגמרה הוא גם כן בכתב יד קדשו‪,‬‬ ‫ולעת גמר כתיבתו עשה סעודה גדולה‬ ‫בשמחה עם כלי זמר‪ ,‬וקרא את הרבי‬ ‫ר' הירש הכהן מרימנוב אל השמחה‬ ‫ההיא‪ ,‬ולא כיבד לשום אחד בכתיבת‬ ‫איזה אות בסיום התורה כמנהג העולם‪,‬‬ ‫אך עבור הרבי ר' הירש השאיר לגמור‬ ‫את האות "ל" מן 'ישראל'‪ ,‬אך לא כל‬ ‫האות‪ ,‬רק הוא עשה את הראש של ה'ל'‪,‬‬ ‫וגם ה'כ' שלמטה מן ה'ל'‪ ,‬והקו השאיר‬ ‫עבור הרבי ר' הירש‪ ,‬וכאשר כיבד את‬ ‫הרבי ר' הירש לגמור את הספר תורה‬ ‫בקו‪ ,‬לקח הרבי ר' הירש את הקולמוס‬ ‫בידו‪ ,‬ואמר בזה"ל‪' :‬כי מ"ציען" תצא‬ ‫תורה‪ ,‬בזה שממשיך ]ער ציט[ האי ראש‬ ‫של ה'ל' אל ה'כ' שלמטה נגמור את‬ ‫התורה )שארית ברוך אות ס"ו(‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ועתה כתבו לכם את השירה הזאת‬

‫ס"ת של הגה"ק הכתב סופר זי"ע‬ ‫הגאון בעל כתב סופר זצ"ל התחיל‬ ‫בעצמו לכתוב ספר תורה בעט‬ ‫סופר‪ ,‬רק אח"כ מגודל טירדותיו מסרו‬ ‫לסופר שיכתבנו‪ ,‬ובפה מלא עשאו שליח‬ ‫לכתוב במקומו‪ ,‬כפי שכתוב בספרו )יו"ד‬ ‫סימן קל"ו(‪" :‬הננו מודיעך מודעה רבה‬ ‫לאורייתא‪ ,‬כי זיכני הנותן התורה יתברך‬ ‫שמו להתחיל לקיים מצות עשה דכתבו‬ ‫לכם השירה הזאת‪ ,‬וכתבתי פסוק הראשון‪,‬‬ ‫כ"ח אותיות בעזרת הנותן ליעף כ"ח‪ ,‬ויען‬ ‫כי עמוס הטרדות אני מכל צד אי אפשר‬ ‫לשער‪ ,‬ובקושי שכתבתי פסוק ראשון‪,‬‬ ‫בעזרת נוצר עמו כאישון‪ ,‬בלי הפסק‬ ‫ענינים אחרים‪ ,‬ולולי כן הייתי כותב עוד‬ ‫בעט ספר מהיר‪ ,‬אומר אני מעשי למלך‬ ‫עליון נותן התורה יתברך שמו‪ ,‬וקבלתי‬ ‫בפה מלא לכתוב ספר תורה בקדושה‬ ‫ולשמה‪ ,‬וביחוד שם הקדוש איום ונורא‪,‬‬ ‫תמחול אתה לזרז להסופר שבמהרה יגמור‬ ‫מעשיהו שהוא שלוחי‪ ,‬וידו כדי‪ ,‬ופיו כפי‪,‬‬ ‫יקדש מחדש כל הנ"ל כדין וכראוי"‪.‬‬

‫ס"ת של הגה"ק ממונקאטש זי"ע‬ ‫הגה"ק בעל מנחת אלעזר ממונקאטש‬ ‫זי"ע הניח לכתוב עבורו ספר‬ ‫תורה שכתב לו מומחה תלמיד חכם‬ ‫ויר"א‪ ,‬והוא בעצמו היה כותב כל שמות‬ ‫הוי"ה שבתורה מבראשית עד לעיני כל‬ ‫ישראל‪ ,‬וביום שהגביל לכתוב השמות מן‬ ‫יריעה אחת או שתים היה עושה הכנות‬ ‫וזריזות ואחרי טבילה במקוה לקח העט‬

‫‪èñ‬‬

‫בידו לכתוב שמות הקדושים‪ ,‬ועשה‬ ‫סעודה לגמרה של תורה‪) .‬דרכי חיים ושלום‬ ‫אות תתקמ"ז(‪.‬‬

‫ס"ת הקטנה של הגה"ק ממונקאטש‬ ‫זי"ע‬ ‫הגה"ק בעל מנחת אלעזר ממונקאטש‬ ‫זי"ע הניח לכתוב עבורו ס"ת‬ ‫אחת קטנה )של ‪ 10‬צ"מ( במדת ארכה וכתבוה‬ ‫על קלף צבי מסופר מומחה תימני‬ ‫בירושלים עיה"ק תו"ב‪ ,‬ובעת שנגמר נתן‬ ‫הס"ת זאת לבית מדרשו‪ ,‬ואמר אז‪,‬‬ ‫שיובילה שי למורא למשיח צדקנו כשיבא‬ ‫ויגאלנו‪ ,‬וכמבואר בסנהדרין )כ"ב‪ (.‬דמלך‬ ‫ישראל צריך שיהיה לו שני ס"ת ואחת‬ ‫כמין קמיע תלוי בו‪ ,‬וברש"י שם דצריכה‬ ‫להיות קטנה במדתה בקלף דק שתהיה‬ ‫קל לשאת אותה‪ ,‬ואמר שהוא מתנה מה‬ ‫שכתוב בתורה לקרות בו טרם ביאת‬ ‫המשיח‪.‬‬ ‫ובחג השבועות שנת פור"ת היתה‬ ‫השמחה בהמון חוגג כלילת יופי‬ ‫קודם אקדמות וקריאת התורה ליתן ספר‬ ‫תורה הלזו בבית מדרשו‪ ,‬וגם חופה‬ ‫הועמדה מאתמול בכולנותוסיה הכן‬ ‫להוביל הספר תורה מבית דירתו עד בית‬ ‫מדרשו‪ ,‬וכמנהג העיר פה‪) .‬דרכי חיים ושלום‬ ‫אות תתקמ"ח(‪.‬‬

‫אצל רבותינו הק' עצי התמרים זי"ע‬ ‫גם רבותינו הק' עצי התמרים כתבו‬ ‫לעצמם ס"ת‪ ,‬רביה"ק בעל דברי‬

‫‪ðñ‬‬ ‫יואל זי"ע בימי חוהמ"ס תשי"ח חינך את‬ ‫ספר התורה שלו ורקד עם הס"ת מסביב‬ ‫לבימה כמה פעמים בכל עוז כמו בשעת‬ ‫ההקפות‪ ,‬והריקודין היו בהיפוך מהריקודין‬ ‫בשמחת תורה‪ ,‬וכן בחג השבועות תשכ"ב‬ ‫ותשכ"ו חינך את הס"ת שנדבה הרבנית‬ ‫ע"ה‪.‬‬ ‫רביה"ק בעל ברך משה זי"ע כתב לעצמו‬ ‫ס"ת בשנת תשכ"ט ע"י הסופר‬ ‫החשוב הרה"ח ר' נחמן יאקאב שליט"א‬ ‫מחשובי אנ"ש בעיה"ק‪ ,‬וכתב לו מכתב‬ ‫ובו כמה הוראות והידורים במצות כתיבת‬ ‫ספר תורה‪ :‬א( שהס"ת יכתב על כתב‬ ‫של שליל הטוב ביותר‪ .‬ב( הס"ת יהיה‬ ‫באורך של ‪ 40‬ס"מ ובין שיטה לשיטה‬ ‫יותר ממלא שיטה‪ .‬ג( הדיו יהיה עפ"י‬ ‫הוראת הרה"ח ר' אהרן פאלאק סופר‬ ‫מומחה מעיר ברוקלין )רביה"ק בעל דברי יואל‬ ‫נתן לו כמה פעמים לתקן את התפילין( ד( שיהיה‬ ‫הגהת ג' מומחים ואחד מהם הר"ר חיים‬ ‫משה לעדערמאן‪ ,‬וכל יריעה שלא יהיה‬ ‫כראוי עפ"י הגהת ר' אהרן סופר הנ"ל‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫מחוייב להחליף באחרת‪) ,‬ראה המכתב במילואו‬

‫במסגרת(‪ .‬הס"ת הוכנס לבית מדרשו סיגוט‬ ‫בבארא פארק בשמחת תורה דשנת‬ ‫תשל"א‪.‬‬ ‫גם בשנת תש"נ הכניס רביה"ק בעל ברך‬ ‫משה ס"ת שקיבל במתנה מהקהילה‬ ‫בפעסט בעת שנסע למקומות הקדושים‬ ‫באייראפע וראו אז על הכתב שהיא ספר‬ ‫תורה חשובה מאוד וחסר אז מזה כמה‬ ‫יריעות והשלימו את זה וביום א' דשבועות‬ ‫הכניסו לביהמ"ד לטו"נ זקינו הרה"ק ר'‬ ‫שלום אליעזר מראצפערט זי"ע הי"ד‬ ‫שיום היארצייט שלו היא בט"ז סיון‪.‬‬ ‫וכן מובא בספר אלה מסעי שרביה"ק‬ ‫בעל ברך משה זי"ע בהיותו על אם‬ ‫הדרך במסע קודש על קברי אבותיו הק'‬ ‫באייראפע לקח עמו את הס"ת הקטנה‬ ‫אשר לו ורבינו החזיק את הס"ת כל זמן‬ ‫הנסיעה בכיס מיוחד ולא זז מתחת ידו‬ ‫לרגע‪ ,‬וגם כשיצא לקברי צדיקים החזיק‬ ‫הבחור המשב"ק את הס"ת‪.‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îñ‬‬

‫אעלה בתמר‬ ‫כאן המקום להביא כמה דברים מהליכות מלכי בקודש מעניני הכנסת ספר תורה‬ ‫והמסתעף שראהו ראינו אצל רבותינו הקדושים זכותם יגן עלינו‬

‫יהודי כשירה‬ ‫כשהיה רבינו בעל דברי יואל זי"ע על‬ ‫סיום כתיבת ס"ת בבית הגה"צ‬ ‫מוהר"ר אלעזר שפירא זצ"ל אב"ד‬ ‫קיוויאשד וכיבדו את רבינו בכתיבת‬ ‫האותיות האחרונות של התורה‪ ,‬ורבינו‬ ‫מילא בדיו את האותיות של שמו כנהוג‪,‬‬ ‫דהיינו אות ו' מן הפסוק‪ ,‬ואותיות י' א'‬ ‫ל' מתיבת "ישראל" שבסוף התורה‪ ,‬ועלה‬ ‫לו מלאכת הכתיבה בקושי‪ ,‬וכשמילא‬ ‫האות יו"ד שאל בבת צחוק על שפתיו‬ ‫את הסופר שעמד לימינו‪" ,‬האם זה יו"ד‬ ‫כשרה‪ ."...‬וכשסיים כל האותיות נענה‬ ‫בדרך צחות "מזלי גרם שיש לי שם‬ ‫קצר‪ ,‬ובקושי הצלחתי למלאות שמי‬ ‫יואל"‪ ,‬ושוב הראה באצבעו על תיבת‬ ‫משה ואמר "והרי השם משה כבר נכתב‬ ‫ונתמלא‪ ."...‬וראו החסידים בזה‪ ,‬מה‬ ‫שידוע‪ ,‬שהיה לו איזהו קשר ושייכות עם‬ ‫השם משה‪) .‬מושיען של ישראל ח"א(‪.‬‬

‫כל הכתוב לחיים‬ ‫פעם הביאו לרבינו שלשה ספרי תורה‬ ‫כדי לכתוב בסיומם‪ ,‬והיה אז בין‬ ‫כסא לעשור והניחו את הספרי תורה‬ ‫בחדר של רבינו על השלחן בעת שרבינו‬

‫התפלל בביהמ"ד וכשבא רבינו בחדרו‬ ‫וראה את הג' ס"ת פתוחים על שלחנו‪,‬‬ ‫אמר בצחות לשונו "שלשה ספרים‬ ‫נפתחים וכולם לחיים"‪.‬‬

‫אורייתא וקוב"ה‬ ‫וסיפר סופר א' שרבינו ציוה לו לכתוב‬ ‫ספר תורה עבורו‪ ,‬ובעת שהתחיל‬ ‫לכתוב הס"ת הביא היריעה הראשונה‬ ‫לכבד את רבינו להתחיל לכתוב‪ ,‬ורבינו‬ ‫אמר לו הכי אני הסופר הלא אתה הסופר‬ ‫ואתה יודע ההלכות איך לכתוב‪ ,‬והשיב‬ ‫לו הסופר הלא סוף כל סוף כל הכח‬ ‫של הסופרות שלי הוא רק מכוחו של‬ ‫רבינו‪ ,‬ועכ"ז לא רצה רבינו לכתוב‪ ,‬אח"כ‬ ‫אמר הסופר לרבינו דההלכה הוא שמקודם‬ ‫שכותבים התיבה צריכים לומר התיבה‬ ‫בפה‪ ,‬וזה בוודאי חשוב יותר אם יאמר‬ ‫רבינו התיבה הראשונה ממה שאני‬ ‫יאמרנה‪ ,‬ועל זה נענה רבינו וקם מכסאו‬ ‫והלך אנה ואנה בחדרו תפוס בשרעפיו‬ ‫ונתרגש מאוד ואמר כמ"פ בקול רגש‬ ‫והתעוררות "געלויבט דער אייבערשטער‪,‬‬ ‫ב' בראשית"‪ ,‬ואח"כ נטל הקולמוס ומילא‬ ‫האות ב' של בראשית‪) .‬מחזור דברי יואל‬ ‫לשבועות(‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬אעלה בתמר‬

‫א"ף חכמתי‬ ‫וכדאי לציין כאן מ"ש בספר ומשה היה‬ ‫רועה ח"ב )עמוד שכ"ח( דבשנות‬ ‫הזעם כשהגלה רבינו מרן בעל ברך משה‬ ‫זי"ע עם הגולה מעיר סעגעדין לעיר‬ ‫באיא‪ ,‬והרשעים הגרמנים ימש"ו אנסו‬ ‫היהודים לילך כל הדרך ברגלים‪ ,‬והיה‬ ‫דרך קשה מאוד ובפרט לרגל הילדים‪,‬‬ ‫והמטיר אז גשם חזק מאוד לזמן ארוך‬ ‫בלי הרף‪ ,‬וכמובן היה מהומה גדולה ובפרט‬ ‫לעדרי הצאן הילדים הקטנים‪ ,‬ורבינו‬ ‫החזיק על שתי ידיו הק' ילדיו מזוה"ר‬ ‫הילד כמר חיים צבי‪ ,‬והילדה אסתר הי"ד‪,‬‬ ‫וככה המשיך הדרך האיומה כשהקטנים‬ ‫בוכים בבכיות מרירות‪ ,‬והיה זה מהרגעים‬ ‫האחרונים טרם שנפרד מילדיו‬ ‫וממשפחתו‪ ,‬שאח"כ עלו על המוקדה על‬ ‫המזבח‪ ,‬ובמשך כל ימי חייו של רבינו‬ ‫לא מש מזכרונו הק' מראה נורא ההוא‪.‬‬ ‫וסיפר כ"ק מרן רבינו שליט"א דבשנת‬ ‫תש"מ לפ"ק ביום א' דשבועות‬ ‫כשרבינו הוכנת ס"ת בביהמה"ג בוומסב"ג‪,‬‬ ‫הס"ת הלז אכתי התחיל מרן רבינו בעל‬ ‫דברי יואל זי"ע לכתוב אצל הסופר הרה"ח‬ ‫ר' אהרן פאללאק ז"ל‪ ,‬ולא נגמר עד‬ ‫שנסתלק מרן הדברי יואל‪ ,‬וכשנגמר‬ ‫הספר הביא הסופר ר' אהרן הס"ת למרן‬ ‫הברך משה שיחנך אותו‪ ,‬ונקבע מעמד‬ ‫ההכנסת ס"ת לא' שבועות‪.‬‬ ‫למעשה ביום א דשבועות נתקדרו‬ ‫השמים עבים‪ ,‬וגשם חזק ירד‪,‬‬

‫‪ïñ‬‬ ‫והאנשים טכסו עצה כדת מה לעשות‬ ‫אם לדחות המעמד ליום המחר‪ .‬כשבא‬ ‫הדברים לאזני רבינו‪ ,‬פרץ בבכי ואמר‪,‬‬ ‫מלפני שלושים וחמש שנים כשהובילו‬ ‫אותנו הרשעים היה גשם ומטר ומים‬ ‫אדירים‪ ,‬ובתוך מבול המים נשאתי שני‬ ‫ילדי על כתיפי‪ ,‬ואם נשאתי שני ילדי‪,‬‬ ‫את הס"ת לא יוכל לשאת‪ ,‬עכדה"ק‪.‬‬ ‫הציבור שהשתתפו באותו מעמד‬ ‫הכנס"ת זוכרים שכיסו את‬ ‫הספר תורה עם פלעסטיג‪ ,‬ותהליכת‬ ‫הספר יצא מביהמ"ד סיגוט ברחוב היוז‬ ‫סט‪ .‬עד לרחוב ראדני סט‪ .‬דרך בעדפארד‬ ‫עוו‪ .‬ורבינו רקד עם הס"ת ברשפי אש‬ ‫התלהבות עצומה‪ ,‬מפזפז ומכרכר בכל‬ ‫עוז והס"ת בידו באמצע הרחוב על אף‬ ‫גודל הגשם ומים רבים לא יוכלו לכבות‬ ‫את האהבה ונהרות לא ישטפוה‪ .‬בו בזמן‬ ‫כששאר ההמון נחפזו לדרכם מתוקף‬ ‫הגשמים‪ .‬והשוחחו אז בין החסידים‬ ‫שהרקודים האלו שייכים עם מה שהשמיע‬ ‫רבינו מלפני זה באופן שהובילו ילדיו‪.‬‬

‫סיום התורה‬ ‫מענין לענין נביא כאן מה שידוע בין‬ ‫אנשי שלומינו מנהגו של מרן‬ ‫הדברי יואל זללה"ה להיות בעצמו הבעל‬ ‫קורא מדי שבת בשבתו‪ ,‬והיה מחלק‬ ‫ומסדר בעצמו העליות‪ ,‬ודרכו היה לסיים‬ ‫בקרא מיוחד המתאים לפי מצבו של‬ ‫העולה לתורה‪ ,‬והרבה פעמים פתר בזה‬ ‫בקשתו של העולה לתורה‪ ,‬ונתן בזה כעין‬

‫‪ìñ‬‬ ‫חוו"ד לכמה דברים‪ ,‬ונביא מהם כמה‬ ‫דוגמאות‪.‬‬ ‫פעם סיים בפ' לך להנגיד הרה"ח ר'‬ ‫ישראל זופניק ז"ל עם הפסוק‬ ‫"ואחרי כן יצאו ברכוש גדול‪ .‬וכן כשהיה‬ ‫הגה"צ מזשיבוי‪ ,‬רבי אשר שמואל כ"ץ‬ ‫ז"ל בצל רבינו כשערך מגבית לטובת‬ ‫מוסדות סאטמאר במאנטריאל עמד לו‬ ‫רבינו בפסוק "ומקנת כסף נמולו אתו"‪,‬‬ ‫ותיבת ומקנת כסף הדגיש בקול רם‪ .‬גם‬ ‫בפ' חיי שרה שנת תשכ"ח כששהה‬ ‫האדמו"ר מסקולען זצ"ל בצל הקודש‬ ‫לעורר לבב הנדיבים לטובת מוסדותיו‬ ‫חסד לאברהם‪ ,‬סיים לו רבינו עם הפסוק‬ ‫"ארבע מאות שקל כסף עובר לסוחר"‪.‬‬ ‫וסיפר א' שבא מארה"ק שקיבץ מעות‬ ‫להכנסת כלה שראה הצלחה בשליחתו‬ ‫אחרי שרבינו חתם לו בהכתוב "ויאמרו‬ ‫מארץ כנען לשבר אוכל"‬ ‫הרה"ח ר' נתנאל פארקאש ז"ל ששימש‬ ‫בתור "פורים רב" שעלה לתורה‬ ‫בפ' נח )שהיה לו יאהרצייט( התחיל לו רבינו‬ ‫בפסוקים "וישת מן היין וישכר"‪ .‬ולחתן‬ ‫שנסע להתחתן בעיר אחר סיים "ויוציאוהו‬ ‫וינחוהו מחוץ לעיר"‪ .‬ופ"א כאשר עלה‬ ‫בחור יתום מאמו ל"ע שנתחתן בשטו"מ‪,‬‬ ‫התכוון לסיים לו עם הקרא "וינחם יצחק‬ ‫אחרי אמו"‪ .‬ופעם עלה איש א' שהקל‬ ‫לעצמו וגילח את זקנו‪ ,‬רמז לו רבינו‬ ‫בסיום לו "ואנכי איש חלק"‪ .‬וכאשר בא‬ ‫אל רבינו זקן אחד להתייעץ אם לעזוב‬ ‫עבשיו לעת זקנתו עבודתו שעבד במשא‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫ומתן כל השנים‪ ,‬הורה לו רבינו בסיום‬ ‫שסיים לו כשעלה לתורה "לכו‬ ‫לסבלותיכם" כשבבת צחוק קל על שפתו‪.‬‬ ‫ואיש א' שהיה לו בית חרושת של‬ ‫לאקשן סיפר שפעם עלה לתורה‬ ‫אצל רבינו‪ ,‬וסיים במאמר הקרא "ורימה‬ ‫לא היתה בו"‪ ,‬ומני אז לא אירע לו‬ ‫עוד שימצא תולעים בסחורתו‪ .‬ודבר‬ ‫פלא‪ ,‬כשעלה פעם ת"ח אחד בעל‬ ‫נמיכת קומה‪ ,‬וסיים רבינו עם הכתוב‬ ‫"כל אלה בני יקטן"‪ ,‬וכשראה רבינו‬ ‫שבנ"א מצחקים נענה לו רבינו שאלו‬ ‫המשחקים אינם לומדים חומש עם רש"י‪,‬‬ ‫ומע"כ שלומד חו"ר יודע מה שפירש‬ ‫רש"י שבני יקטן היינו שהיה עניו ומקטין‬ ‫עצמו ולכך זכה להעמיד הרבה משפחות‪.‬‬ ‫וכך הוה שזכה איש ההוא להעמיד‬ ‫משפחות חשובות‪.‬‬ ‫בספר נועם שיח כתב מעשה שהיה‬ ‫באיש אחד שהרבה שנים אחרי‬ ‫חתונתו עדיין לא זכה לזרע של קיימא‬ ‫ל"ע‪ ,‬ופעם בא על תפילה בבית מדרשו‬ ‫של רבינו לרגל שמחה במשפחתו‪ ,‬ונתנו‬ ‫לו עליה לתורה‪ ,‬והתחיל לו רבינו לקרוא‬ ‫פרשת "כל הבכור"‪ ,‬ולתקיפת השנה נוושע‬ ‫בבן בכור‪ ,‬ויהי לפלא‪.‬‬ ‫איש אחד שהעתיק אהלו ממדינה אחרת‬ ‫ובא באמצע חול המועד סוכות‬ ‫להתיישב לארה"ב‪ ,‬וכשהגיעו ביחד עם‬ ‫משפחתו לגבול ארה"ב לא הניחו הממונים‬ ‫לרשת לזיווגו לבוא לארץ‪ ,‬ועכבוה שם‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬אעלה בתמר‬

‫בין המצרים מחמת מיחוש שסבלה‪,‬‬ ‫וחששו לבל יזיקו לאחרים‪ .‬בעלה שראה‬ ‫את כל זאת וכי ירט העת לנגדו מפני‬ ‫קדושת החג הממשמש ובא‪ ,‬זרז עצמו‬ ‫חוש מהר לבוא לבית רבינו להזכיר לפניו‬ ‫הענין ולקבל ברכת צדיק שיגמר הדבר‬ ‫בכי טוב‪ ,‬רבינו נתן לו ברכת קדשו והבטיחו‬ ‫שתזכה עוד לצאת ולבוא לחפשי‪ ,‬ולמחר‬ ‫ביום הו"ר בערב יו"ט אמרו לאסורה צאו‬ ‫ופטרוה לשלום‪ .‬בשבת בראשית נתנו‬ ‫לאותו האיש עליה אצל רבינו‪ ,‬ורבינו סיים‬ ‫עם הפסוק "ויביאה אל האדם"‪ ,‬ואחר‬ ‫שבירך הנ"ל ברכת התורה שלאחריה פנה‬ ‫לו רבינו בצחות לשונו ואמר‪ ,‬הלא אמרתי‬ ‫לך שאין לך מה לדאוג ויניחו לה לשאר‬ ‫פה באמריקע‪) .‬מספר זכר צדיק לברכה ח"ב(‪.‬‬

‫לשאת את השלחן‬ ‫לסיומא דמילתא נעתיק מספר מבצר‬ ‫תורה ויראה )פרק נב( מה שמספר‬ ‫המשב"ק הרה"ח ר' עזריאל גליק שליט"א‪:‬‬ ‫בשבת שקלים תשל"ד לפ"ק כשחל‬ ‫בפ' תרומה )שזה דבר הבלתי מצוי כ"כ‬ ‫שיחול שבת שקלים בפרשת תרומה(‪ ,‬וכ"ק מרן רבינו‬ ‫בעל דברי יואל זצ"ל שבת את השבת‬ ‫בעיר וויליאמסבורג אחרי שחזר מבעלל‬ ‫הארבער ששהה שם לזמן ארוך‪ ,‬והיה‬ ‫זה בתקופה שבכלל לא היה הרבה בעיר‬ ‫על שבת קודש‪ ,‬וכשנכנס רבינו לביהמ"ד‬ ‫בצפרא דשבתא ראה והכיר ביבלחט"א‬ ‫כ"ק מרן רבינו שליט"א שבא להסתופף‬ ‫בצילא דמהימנותא‪ ,‬ועמד על יד הדלת‬

‫‪¬ñ‬‬ ‫של חדרו הפרטי של רבינו בבית המדרש‬ ‫שמשם נכנס להבהמ"ד‪.‬‬ ‫היה זה זמן קצר אחר תקע מרן רבינו‬ ‫שליט"א אהלו לעיר וויליאמסבורג‬ ‫למלאות כסא הרבנות בקהל עצי חיים‬ ‫סיגעט‪ ,‬ולשבת זה בא בצל רבו דודו‬ ‫הקדוש‪.‬‬ ‫מרן רבינו הדברי יואל סבב א"ע‬ ‫להמשב"ק הרה"ח ר' יוסף אשכנזי‬ ‫ז"ל‪ ,‬וציווה לו שיכבד רבינו שליט"א‬ ‫בשעת קריה"ת עם העליה החשובה של‬ ‫שישי‪) .‬בשבתות של ד' פרשות עלה רבינו ז"ל למפטיר‪,‬‬ ‫והעליה של שישי באלו השבועות נחשב כהעליה הכי‬

‫חשובה לעלות בהעלי' של רבינו(‪ .‬קודם קריאת‬ ‫התורה פנה מרן ז"ל עוד הפעם להמשב"ק‬ ‫הרה"ח ר' יוסף להזכירו אודות העליה‬ ‫של שישי שימסור לרבינו הגה"ק שליט"א‪,‬‬ ‫והדבר יצא מפי המלך ויעש כן‪ ,‬ורבינו‬ ‫שליט"א נקרא לעלות לתורה בעלי' של‬ ‫שישי‪.‬‬ ‫בימים ההם בעת חלישתו כבר לא היה‬ ‫רבינו הקוה"ט ז"ל הבעל קורא‬ ‫כבשנים קדמוניות‪ ,‬ורבינו ישב על הספסל‬ ‫שעל הבימה מאחורי הבעל קורא‪,‬‬ ‫כשהבעל קורא והעולה לתורה עומדים‬ ‫על הצד כדי שיתאפשר לרבינו להשתתף‬ ‫בקריאת התורה‪.‬‬ ‫בשבת ההוא היה הבעל קורא הרה"ח‬ ‫ר' אברהם ווערצבערגער ז"ל‬ ‫ובעבור שעשו הרבה הוספות‪ ,‬נמצא‬

‫‪ô‬‬ ‫שהעליה השישית סיימו כשלשה פסוקים‬ ‫לפני שלישי בהפסוק המסיים "לבתים‬ ‫לבדים לשאת את השלחן‪ ."...‬וכאשר‬ ‫גמר הבעל קורא לקרוא פסוק זה‪ ,‬קרן‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫אור פני רבינו הק' ז"ל והמשיך טליתו‬ ‫של הרה"ח ר' אברהם שיסובב אליו‪,‬‬ ‫ואמר לו במתק לשון קדשו "לשאת את‬ ‫השלחן‪ ,‬פירן טיש"‪...‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬זכרו תורת משה עבדי‬

‫‪êô‬‬

‫זכרו תורת משה עבדי‬ ‫ספרי התורה שכתב משה רבינו ע"ה‬ ‫מצינו בחז"ל שמשה רבינו ביום פטירתו כתב י"ג ספרי תורה‪ ,‬ועוד מצינו מחלוקת‬ ‫הראשונים בענין ח' פסוקי התורה האחרונים מי כתבם‪ ,‬על כך במאמרינו‬

‫י"ב ספרי תורה לי"ב שבטים והי"ג‬ ‫הניח בארון‬ ‫איתא במדרש רבה )דברים ט ט( וז"ל‪ :‬כיון‬ ‫שידע משה שהיה לו למות באותו‬ ‫היום מה עשה‪ ,‬א"ר ינאי כתב י"ג תורות‪,‬‬ ‫י"ב לי"ב שבטים ואחת הניח בארון‪.‬‬

‫הספר הי"ג נתן ללויים‬ ‫לעומת זה מצינו בספר גבורות רמח"ל‬ ‫)אבות עמ' קפ"ג( שמביא את דברי‬ ‫הרמב"ם שהספר הי"ג נתן משה ללויים‬ ‫וז"ל‪ :‬ויהי בארבעים שנה בעשתי עשר‬ ‫חודש בר"ח שבט‪ ,‬הקהיל את העם ואמר‬ ‫להם הגיע זמן מותי‪ ,‬ואם יש בכם מי‬ ‫ששמע הלכה ושכחה יבוא וישאלנו ואבאר‬ ‫אותה‪ ,‬וכל מי שנסתפק עליו שאלה יבוא‬ ‫ואפרשנה לו‪ ,‬כמו שנאמר )דברים א'‪ ,‬ה'(‬ ‫הואיל משה באר את התורה הזאת לאמר‪.‬‬ ‫וכן אמרו חכמים בספרי כל ששכח הלכה‬ ‫אחת יבוא וישנה‪ ,‬וכל שיש לו לפרש‬ ‫יבוא ויפרש‪ ,‬ולקחו מפיו ברור ההלכות‬ ‫ולמדו הפירושים כל הזמן ההוא שהוא‬ ‫מר"ח שבט עד שבעה באדר‪.‬‬

‫וכשהיה לפני מותו החל לכתוב התורה‬ ‫בספרים‪ ,‬וכתב י"ג ספרי תורה‬ ‫גוילים‪ ,‬כולם מבי"ת בראשית עד למ"ד‬ ‫לעיני כל ישראל‪ ,‬ונתן ספר לכל שבט‬ ‫ושבט להתנהג בו וללכת בחוקותיו‪ ,‬והספר‬ ‫הי"ג נתנו ללוויים ואמר להם )דברים ל"א‪,‬‬ ‫כ"ו( לקוח את ספר התורה הזה‪.‬‬ ‫אח"כ עלה אל ההר בחצי היום השביעי‬ ‫לחודש אדר‪ ,‬כפי אשר דקדקה‬ ‫הקבלה‪ ,‬והיה המקרה ההוא אשר קרהו‬ ‫מות בעינינו‪ ,‬בשביל שחסרנו ופקדנו אותו‪,‬‬ ‫וחיים לו לכבוד המעלה שעלה עליה‪ .‬וכן‬ ‫אמרו ע"ה )עי' ענף ו'( משה רבינו לא מת‬ ‫אלא עלה ומשמש במרום‪ ,‬והדברים באלו‬ ‫הענינים ארוכים מאד‪.‬‬

‫פלא גדול מכל פלא התורה‬ ‫כתב בספר צרור המור )סו"פ ברכה(‪ :‬ולכל‬ ‫היד החזקה‪ .‬זה רמז על מה‬ ‫שכתבתי למעלה‪ ,‬כי משה ביום שמת‬ ‫בו כתב ספר תורה ונתנו לבני לוי‪ ,‬וכתב‬ ‫שנים עשר ספרים אחרים לתת לכל‬ ‫שבט ושבט ספר אחד‪ ,‬כדי שלא להטיל‬

‫‪ëô‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫קנאה בסעודה‪ .‬והעיד שמים וארץ בדברי‬ ‫השירה‪ ,‬ואח"כ חזר והעיד בישראל דברי‬ ‫השירה‪ .‬ואח"כ בירך לישראל‪ ,‬ועלה להר‪.‬‬ ‫וזה פלא גדול מכל פלא התורה‪ .‬עד‬ ‫שלזה אמר "ולכל היד החזקה"‪ ,‬שעשתה‬ ‫ידו של משה בכתיבת אלו הספרים‪.‬‬ ‫"ולכל המורא הגדול"‪ ,‬בענין השירה‬ ‫ובהתראות הכתובות בה‪ ,‬אשר מהן תסמר‬ ‫שערת בשרם‪ .‬אשר עשה משה לעיני‬ ‫כל ישראל‪ ,‬בענין הברכה שבירך אותם‬ ‫ואסף כל שבטיהם‪ ,‬כדכתיב וזאת הברכה‬ ‫אשר בירך משה את בני ישראל )לעיל לג‪,‬‬ ‫א( וזהו לעיני כל ישראל‪.‬‬

‫כתב בהשבעת הקולמוס‬

‫איך יתכן שכתב י"ג ספרי תורה‬ ‫בשבת‬ ‫ומובא בספר צבי לצדיק )בהקדמה( ששאל‬ ‫הגאון בעל קצות החושן את‬ ‫הרה"ק מהרצ"ה מזידיטשוב זי"ע שיבאר‬ ‫לו קושיית הרא"ש בפרק ערבי פסחים‪,‬‬ ‫דמובא במד"ר פרשת וילך דבו ביום כתב‬ ‫י"ג ספרי תורה ובשבת איך היה כותב‪,‬‬ ‫וכן כתוב בזוה"ק )ת"ב דף קנו‪ (.‬משה אסתלק‬ ‫מעלמא בההוא שעתא דצלותא דמנחה‬ ‫בשבת‪ .‬ואמר ליה רבינו מהרצ"ה דזו‬ ‫אינה קשיא‪ ,‬דכשם שאי אפשר להשכל‬ ‫ולכח האנושי להבין איך ביום אחד יהיה‬ ‫יכולת לכתוב י"ג ספרי תורות‪ ,‬ודרכי‬ ‫הכתיבה הזאת נעלם מאתנו‪ ,‬כן נעלם‬ ‫מאתנו היתר הכתיבה הזאת הנעשית‬ ‫מראש הנביאים בעת הסתלקו בהאי עת‬ ‫רצון‪ ,‬בכתיבה הרוחנית באש דקה מן‬ ‫הדקה‪.‬‬

‫גם רביה"ק זי"ע בדברי יואל‬ ‫עמד על כך ותירץ בכמה אופנים‬ ‫וז"ל‪ :‬יש לתרץ קושית הרא"ש בערבי‬ ‫פסחים )סימן י"ג( ע"מ שכתב רב שר שלום‬ ‫גאון שע"כ נהגו לומר צדוק הדין בשבת‬ ‫במנחה על שנפטר משה רבינו באותה‬ ‫שעה‪ ,‬דבמד"ר וילך כתיב דבו ביום‬ ‫שנסתלק משה כתב י"ג ספרי תורות‪,‬‬ ‫ובשבת איך היה כותב‪.‬‬ ‫)פר' האזינו(‬

‫וי"ל דבוודאי שלא היה כתיבת משרע"ה‬ ‫כתיבה גשמית גם א"א בדרך הטבע‬ ‫לכתוב י"ג ס"ת ביום אחד‪ ,‬אלא וודאי‬ ‫שהיה בדרך נס או בהשבעת הקולמוס‬ ‫ומאן יימר לן שכתיבה כזו אסורה בשבת‪,‬‬ ‫)ועיין ברש"י ותוס' סוכה(‪.‬‬

‫הכתיבה היתה עפ"י הדיבור‬ ‫וי"ל עוד שהרי הכתיבה היתה עפ"י‬ ‫הדיבור כאמרם ז"ל שכל דיבור‬ ‫ודיבור היה אומר הקב"ה ומשה היה כותב‪,‬‬ ‫והיה הכרח בדבר שמשה רבינו ע"ה יכתוב‬ ‫וישלים התורה לפני הסתלקותו דייקא‪,‬‬ ‫)כמבואר שם( ואולי היה היום הזה מסוגל‬ ‫יותר וקיום העולם היה תלוי בזה‪ ,‬ובכה"ג‬ ‫הותרה עפ"י נביא לעבור בהוראת שעה‪,‬‬ ‫ומכ"ש עפ"י הדבור ממש‪.‬‬

‫פיקוח נפש דוחה שבת‬ ‫ועוד י"ל שהותרה כתיבת ס"ת אפילו‬ ‫בשבת מטעם פיקוח נפש‪ ,‬שדוחה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬זכרו תורת משה עבדי‬

‫‪èô‬‬

‫את השבת‪ ,‬דהנה התוה"ק הוא חיות כל‬ ‫הנבראים‪ ,‬וחיות כל ישראל‪ ,‬כמו"ש כי‬ ‫הם חיינו וגם חיות כל העולמות תלויה‬ ‫בקבלת התורה‪ ,‬כמו"ש רבותינו ז"ל שאמר‬ ‫להם הקב"ה לישראל אם מקבלים אתם‬ ‫את התורה מוטב ואם לאו שם תהא‬ ‫קבורתכם‪ ,‬ואפשר דאין זה דרך עונש‪,‬‬ ‫אלא דרך הטבע ודרכי הברי' כך היה‬ ‫שאם לא יקבלו ישראל את התורה יחזור‬ ‫לתוהו ובוהו וממילא שם תהא קבורתכם‪.‬‬

‫עד לעיני כל ישראל הכל מפי הגבורה‪.‬‬ ‫והנה משה כמעתיק מספר קדמון מתחלה‬ ‫ועד סוף אות באות‪ .‬וזו היא דעת רבי‬ ‫מאיר שאמר )עי' אות מ"א( אפשר ספר‬ ‫תורה חסר אות אחת ומשה אומר לקוח‬ ‫את ספר התורה הזה‪ ,‬אלא הקב"ה אומר‬ ‫ומשה כותב בדמע‪.‬‬

‫והנה ס"ת שחסר בה אפילו אות אחת‬ ‫פסולה‪ ,‬ואין לה קדושת ס"ת כלל‪,‬‬ ‫ואם לא היה משה רבינו ע"ה משלים‬ ‫את התורה‪ ,‬לא היה כלום לכל הנבראים‬ ‫בעולם והיה חוזר הכל לתוהו ובוהו‪ ,‬ומעתה‬ ‫אם לא נשלם היה התורה באותו יום לא‬ ‫היה הקבלה כלום‪ ,‬ולכן היתה כתיבת‬ ‫ס"ת פיקוח נפש ממש שהרי תלוי'ה בזה‬ ‫חיות כל הנבראים ודוחה את השבת בלי‬ ‫ספק‪.‬‬

‫ח' פסוקים אחרונים מי כתבם‬ ‫כתב רבינו בחיי )ברכה לד א(‪ :‬ויעל משה‪.‬‬ ‫כתב החכם ר"א ז"ל לפי דעתי כי‬ ‫מזה הפסוק ואילך כתב יהושע‪ ,‬כי אחר‬ ‫שהלך משה לא ירד‪ ,‬ובדרך נבואה כתב‬ ‫אותו‪ ,‬והעד ויראהו ה' גם ויאמר ה' אליו‬ ‫גם ויקבר אותו ע"כ‪ .‬הוצרך לפרש כן‬ ‫לפי שקשה בעיניו שיכתוב משה מיתתו‬ ‫וקבורתו‪ .‬ואינו אמת ואין פירושו נכון‪,‬‬ ‫אבל הנכון להאמין והקבלה האמתית שיש‬ ‫לנו כי משה כתב בתורה כולה מבראשית‬

‫ונראה לי שאין לתמוה אם יכתוב משה‬ ‫וימת שם משה עבד ה' ויקבור‬ ‫אותו בגי והוא בחיים‪ ,‬כי היה כותב מה‬ ‫שעתיד להיות‪ .‬וכן למעלה בדברי השירה‬ ‫)דברים ל"ב‪ ,‬י"ט( וירא ה' וינאץ מכעס בניו‬ ‫ובנותיו‪ ,‬שהודיע בזה מה שעתיד להיות‬ ‫בבית ראשון‪ ,‬וכן בשאר הענינים בפסוקי‬ ‫העתידות שמדבר בהם בלשון עבר‪ ,‬שכל‬ ‫הנביאים נוהגים המנהג הזה בדבריהם‬ ‫לדבר עבר במקום עתיד‪.‬‬

‫ישתקע הדברים ודומיהם‬ ‫וכתב האור החיים הקדוש )ברכה לד ו(‪:‬‬ ‫ולא ידע וכו' עד היום הזה‪ .‬הם‬ ‫דברי ה' שהיה אומר ומשה כותב‪ ,‬וכמו‬ ‫כן מאמרים הקודמים לזה וימת שם משה‬ ‫ויקבור אותו‪ .‬וראיתי להראב"ע שכתב‬ ‫שיהושע כתב כן‪ .‬ואין ראוי לכתוב כדברים‬ ‫האלה בפשטי הכתובים שמשה לא‬ ‫השלים הס"ת כשמסרו ללויים‪ ,‬שבאזני‬ ‫שמעתי מבני עמינו מסתבכים בדבר זה‬ ‫ומסתעפים זה כפירה בתורה‪ ,‬וזו היא‬ ‫טענת העכו"ם שמבני ישראל תקנו‬ ‫המכתב ונמצא בה מה שלא היה ולא‬ ‫היה מה שהיה‪ ,‬וישתקע הדברים ודומיהם‪,‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ðô‬‬ ‫הסיבי עיניך מנגדם‪ ,‬והעיקר שכל הספר‬ ‫תורה כתבו משה וכאומרם )ב"ב ט"ו‪ ,‬א(‬ ‫השלימו בדמע‪.‬‬

‫ה' אפילו אות אחת שלא על ידי משה‪,‬‬ ‫ומקרא מלא דבר הכתוב )מלאכי ג‪ ,‬כב( "זכרו‬ ‫תורת משה עבדי וגו'"‪ ,‬ושני הדעות של‬ ‫רבי יהודה ורבי שמעון המה קשי ההבנה‬ ‫מאד‪.‬‬

‫ומצאנו באורות הגר"א )עמ' כ"ח(‪ :‬שמעתי‬ ‫בשם פה קדוש יאמר לו‪ ,‬הוא‬ ‫הגאון החסיד אמיתי המפורסם בכל קצוי‬ ‫ארץ מוהר"ר אלי' נ"ע מווילנא‪ ,‬איתא‬ ‫בגמרא )בבא בתרא טו‪ ,‬א‪ :‬מנחות ל‪ ,‬א(‪" :‬תניא‬ ‫כמאן דאמר שמונה פסוקים שבתורה‬ ‫יהושע כתבן‪ ,‬דתניא וימת שם משה וגו'‪,‬‬ ‫אפשר משה ]מת[ ]חי[ וכתב "וימת שם‬ ‫משה"‪ ,‬אלא עד כאן כתב משה מכאן‬ ‫ואילך כתב יהושע‪ ,‬דברי רבי יהודה ואמרי‬ ‫לה רבי נחמיה‪ .‬אמר לו רבי שמעון אפשר‬ ‫ספר תורה חסר אות אחת‪ ,‬וכתיב )דברים‬ ‫ל"א‪ ,‬כ"ו( "לקוח את הספר התורה הזה"‪,‬‬ ‫אלא עד כאן הקב"ה אומר ומשה אומר‬ ‫וכותב‪ ,‬מכאן ואילך הקב"ה אומר ומשה‬ ‫כותב בדמע"‪.‬‬

‫ופירש הגאון ז"ל‪ ,‬כי שניהם דברי אלקים‬ ‫חיים‪ ,‬ומר אמר חדא ומר אמר‬ ‫חדא ולא פליגי‪ .‬כי לכאורה קשה על‬ ‫הגמרא‪ ,‬מה מקשה על שמונה פסוקים‬ ‫אחרונים שבתורה היאך נכתבו אם משה‬ ‫היה עדיין חי‪ ,‬הלא כל התורה כולה היתה‬ ‫נכתבת אלפיים שנה קודם בריאת העולם‪,‬‬ ‫ואם כן לא היה עדיין השמים והארץ‬ ‫וכל אשר בה‪ ,‬ודור המבול ודור הפלגה‬ ‫ויציאת מצרים ודומיהן‪ ,‬ואיך נכתבו בתורה‬ ‫קודם שהיו בעולם‪.‬‬

‫אלו ואלו דברי אלוקים חיים‬

‫הקושיא נגלית לכל‪ ,‬היאך תירץ רבי‬ ‫שמעון קושיית רבי יהודה‬ ‫דקאמר "אפשר משה חי וכתב וימת שם‬ ‫משה" דמיחזי כשיקרא ח"ו‪ ,‬ומה תירץ‬ ‫שהיה כותב בדמע‪ ,‬כי אם היה בוכה‬ ‫וכותב בדמעות‪ ,‬היאך שייך שהיה כותב‬ ‫שקר ח"ו וכו'‪.‬‬ ‫ועוד קשה‪ ,‬איך אמר רבי יהודה שמכאן‬ ‫ואילך כתב יהושע ולא חשש‬ ‫לקושית רבי שמעון‪ ,‬היתכן שיכתב תורת‬

‫אמנם זה ידוע כי כל התורה שמותיו‬ ‫של הקב"ה‪ ,‬והיינו על ידי צירופים‬ ‫של אותיות ותיבות‪ ,‬ולפני בריאת העולם‬ ‫היתה התורה אמון אצל הקב"ה על פי‬ ‫צירופים וסודות נעלמים‪ ,‬ולא היתה‬ ‫נקראת כמו עתה‪ ,‬רק על פי שמותיו‬ ‫של הקב"ה‪ .‬ואחר שברא הקב"ה את‬ ‫העולם ונתן את התורה לישראל וסיבבן‬ ‫במצוות הצריכין לעשות בגבולי מקום‬ ‫וזמן‪ ,‬כתב את התורה באר היטב איך‬ ‫לעשות כל המצוות‪ ,‬וחילק כל התורה‬ ‫לתיבות ואותיות לגלות ולפרש את כל‬ ‫דברי התורה הזאת‪ ,‬וסודות התורה על‬ ‫פי צירופין ניתנה ליודעי חן‪ ,‬מה שאין‬ ‫מודיעין אלא לחכם ומבין מדעתו‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬זכרו תורת משה עבדי‬

‫‪íô‬‬

‫ועתה מתורץ דברי הגמרא‪ ,‬כי כוונת רבי‬ ‫שמעון‪ ,‬איך אפשר להיות ספר‬ ‫תורה חסר אפילו אות אחת וגם שלא‬ ‫להיות שקר ח"ו‪ .‬לכך הוא אומר‪ ,‬עד כאן‬ ‫הקב"ה אומר ומשה אומר וכותב‪ .‬רצונו‬ ‫לומר‪ ,‬שאמר )וכתב( משה כל תיבה ותיבה‬ ‫כאשר היא כתובה בידינו בגילוי המצוות‪.‬‬ ‫אבל מכאן ואילך לא היה יכול לכתוב‬ ‫בגילוי "וימת שם משה"‪ ,‬דמיחזי כשיקרא‪,‬‬ ‫וגם לא היה יכול לגמור על ידי יהושע‪,‬‬ ‫כי אפשר ספר תורה חסר אות אחת‪.‬‬ ‫לכך הוא ואמר שהיה כותב בדמע‪ ,‬והפירוש‬ ‫הוא מלשון "מלאתך ודמעך"‪ ,‬ולשון‬ ‫מדומע וערבוב אותיות‪ ,‬שהיה כותב מכאן‬ ‫ואילך על פי צירופי תיבות והם שמותיו‬

‫של הקב"ה‪ ,‬ולא היה נקרא כלל "וימת‬ ‫שם משה"‪ ,‬רק תיבות אחרות על פי‬ ‫סודות התורה‪ ,‬ולאחר מיתתו כתבן יהושע‬ ‫כפי שניתן לו רשות לגלות את התורה‪.‬‬ ‫וא"כ שני הדעות לא פליגי‪ ,‬כי באמת‬ ‫כתבן משה ולא חסר אפי' אות‬ ‫אחת‪ ,‬רק כי ח' פסוקים אלו לא הי'‬ ‫יכול לכתוב את הנגלה‪ ,‬וכתב כפי‬ ‫הצירופים וזהו "בדמע"‪ ,‬ויהושע כתבן כפי‬ ‫הנגלה וכדעת רבי יהודה‪ ,‬ושניהם‬ ‫מסכימים לדעה א' כי נכתבו ע"י שניהם‪,‬‬ ‫ע"י משה הנסתר והסוד‪ ,‬ועל ידי יהושע‬ ‫הנגלה‪ ,‬כאשר היא כתובה בידינו לדור‬ ‫דור‪ .‬והדברים ראויין למי שאמרן‪.‬‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îô‬‬

‫מראשית אחרית‬ ‫ולכל היד החזקה ולכל המורא הגדול אשר עשה משה לעיני כל ישראל‪ ,‬בראשית‬ ‫ברא אלקים את השמים ואת הארץ‬

‫ד''ת מרבותינו הקדושים עצי התמרים‬ ‫לשלב ולנעץ סוף התורה לתחילתה‬ ‫להורות בזה מעלות השלום‬

‫סוף התורה מקושר להתחלה עפ"י מ"ש‬ ‫לפרש בהפסוק )תהלים י"ט( השמים‬ ‫מספרים כבוד אל ומעשה ידיו מגיד הרקיע‬ ‫עפ"י הכלי יקר פרשת בראשית בפסוק‪,‬‬ ‫ויקרא אלקים לרקיע שמים לא רצה השם‬ ‫שיקרא בשם רקיע כי שם זה מורה על‬ ‫פירוד ומחלוקות שהוא מסך המבדיל כ"א‬ ‫בשם שמים שהוא מורה על שלום כי‬ ‫נעשו מאש וממים שנעשו שלום ביניהם‬ ‫וז"ש רז"ל כל מחלוקות שהוא לשם שמים‬ ‫סופה להתקיים ר"ל כהוראת שם שמים‬ ‫עכ"ד‪ .‬והוספתי נופך לדברינו כי עינים‬ ‫רואות שכל הדברים נקראין ע"ש התכלית‬ ‫שלהן ולא ע"ש החומר כמו כסא שלחן‬ ‫ומנורה אין נקרא ע"ש החומר מה הוא‬ ‫עץ ואבן כסף או זהב כ"א על סיבת‬ ‫התכלית היינו מה שנעשה להאיר נקרא‬ ‫מנורה ולאכול עליו נקרא שלחן ולישב‬ ‫עליו נקרא כסא‪ ,‬כ"כ היה ראוי שיקרא‬ ‫רקיע שהוא ע"ש התכלית להבדיל בין‬ ‫מים למים ולא ע"ש החומר אש ומים‬ ‫וכאן שינה ה' לבלי לקרוא ע"ש התכלית‬ ‫רקיע כ"א ע"ש החומר שמים שהוא מאש‬

‫ומים למען הראות כי גדול השלום‪ .‬והנה‬ ‫במ"ר פרשת אמור לענין ד' מינים שבלולב‬ ‫שהן נגד ד' מדריגות שבישראל‪ ,‬א' הקב"ה‬ ‫יקושרו כולם אגודה אחת ומזה אני‬ ‫מתעלה שנאמר הבונה בשמים מעליותיו‬ ‫אימת אני מתעלה בזמן ואגודתו על ארץ‬ ‫יסדה‪ .‬מבואר כשיש שלום בישראל‬ ‫השי"ת מתעלה וזה כבודו ית'‪ ,‬וז"ש‬ ‫השמים שם שמים המורה על שלום‬ ‫מספרים כבוד אל שיהא שלום בישראל‬ ‫שאז כבודו ית' מתרבה ומתעלה ומעשה‬ ‫ידיו גוף הפעולה התכליתית המורה על‬ ‫הבדלה מגיד הרקיע שם רקיע‪ .‬וכעת אומר‬ ‫כי באמת בעניני מעשה הבריאה מעשה‬ ‫ידי יוצר גם ההבדל אין בו פירוד ומחלוקת‬ ‫והוא התיקון של מעלה ושל מטה ובקנה‬ ‫אחד עולה רק כונתו ית"ש ללמד לעם‬ ‫ה' איך יזהרו מפירוד ומחלוקת ויתאחדו‪.‬‬ ‫והנה בפסוק הראשון של התורה נכתב‬ ‫שמים ולא רקיע הגם שטוב לה"ק להיות‬ ‫שם העצם על הפעולה התכליתית ולא‬ ‫על החומר הנעשה ממנה רק הכונה כדי‬ ‫ללמד תיכף בראש התורה בפסוק הראשון‬ ‫תיכף גודל מעלת השלום‪ ,‬והבן‪ .‬ועפ"ז‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מראשית אחרית‬

‫מבואר לעיני כל ישראל בראשית ברא‬ ‫אלקים את השמים ר"ל לעיני כל ישראל‬ ‫בראשית ברא אלקים שיראו כל ישראל‬ ‫איך תיכף בראש התורה נאמר ברא אלקים‬ ‫את השמים ולא רקיע כדי שידעו גודל‬ ‫מעלת השלום‪ ,‬וה' יברך את עמו בשלום‪.‬‬

‫‪ïô‬‬

‫להמליץ טוב בעידינו‬

‫וז"ש לעיני כל ישראל בראשי"ת אותיות‬ ‫ב"א תשר"י )כדאי' בתיקונים ובספה"ק(‬ ‫ברא אלקים את השמים ואת הארץ‬ ‫מחדש‪ ,‬כי תחלה והארץ היתה תהו ובהו‬ ‫וחשך ממעשה הרשעים‪ ,‬אח"ז ורוח‬ ‫אלקים מרחפת ע"פ המים כנוי לתשובה‬ ‫כדכתיב )איכה ב‪ ,‬יט( שפכי כמים לבך‪,‬‬ ‫ויאמר אלקים יהי אור ויהי אור‪ ,‬וכדכתיב‬ ‫)תהלים פט‪ ,‬טז( אשרי העם יודעי תרועה‬ ‫)לפייס את בוראם בתרועה( באור פניך יהלכון‪.‬‬

‫יתבאר עפ"י דכתי' חדשי' מקרוב באו‬ ‫וגו' צור ילדך תשי וגו'‪ ,‬יש לי‬ ‫לומר שיש בזה מליצה על ישראל והוא‬ ‫מה שאחז"ל אלמלא מקרא כ' א"א לאומרו‬ ‫דכתוב ואשר הרעותי כביכול הקב"ה אומר‬ ‫אני גרמתי להם שבראתי יצה"ר‪ ,‬והנה‬ ‫שורש דרכו של היצה"ר שמשכח ומנשי‬ ‫בני אדם מעבודת השי"ת ומסיתם לילך‬ ‫אחר שרירות לבם הרע כו' עד שאומר‬ ‫לך עבוד כו' וז"ש יזבחו וגו' חדשים מקרוב‬ ‫באו וגו' עכ"ז יש להמליץ צור ילדך תשי‬ ‫ותשכח וגו' כלו' שצורך ילדך עם יצה"ר‬ ‫המשכח‪ ,‬ובזה אל מחוללך‪ ,‬ורמז לזה "צור‬ ‫"ילדך "תשי ר"ת "צעקתינו "יודע‬ ‫"תעלומות והוא שם קדוש לומר שאנחנו‬ ‫צועקים אליו ית' שהוא יודע תעלומות‬ ‫לבנו שרצונינו לעבדו ית' באמת ובלב‬ ‫שלם וכל מעש' ומחש' שנגד רצונו ית'‬ ‫הכל מצד יצה"ר וכו'‪ .‬וז"ש אתה יודע רזי‬ ‫עולם ותעלומות סתרי כל חי שאנו רוצים‬ ‫בעבודתך אלא שהיצר מטענו וממענו ובכן‬ ‫יה"ר מלפניך שתכפר לנו וכו' והארכתי‬ ‫בזה במקו' אחר‪ .‬וז"ש ולא קם נביא )שהמליץ‬ ‫טוב( עוד בישראל כמשה ומזה זכה לכל‬ ‫האותות והמופתים כמו שפירשנו‪ ,‬וגמר‬ ‫אומר במה המליץ‪ ,‬על זה אמר לעיני כל‬ ‫ישראל בראשי"ת אותיותיו ברא תש"י‬ ‫לומר שבראשיתו ברא 'תשי' הוא היצה"ר‬ ‫כח המשכח ואין על ישראל אשמה‪ ,‬הרי‬ ‫שהתורה עצמה המליצה על ישראל להקל‬ ‫מעליהן ולהכריען לזכות‪:‬‬

‫)מהרא"נ ט"ב‪ ,‬רב טוב פר' בראשית(‬

‫)ייטב לב פ' ברכה אות יז(‬

‫)ישמח משה פ' ברכה אות ח'(‬

‫דרך תשובה הורית בזה‬ ‫כמדומני כי בילדותי שמעתי מאבא מארי‬ ‫הגאה"צ מו"ה אלעזר ניסן‬ ‫זלה"ה אבדק"ק דראהביטש שדרש‬ ‫סמוכין כלומר לכל המורא הגדול אשר‬ ‫עשה משה‪ ,‬ושמא תאמר הלא כתיב‬ ‫)קהלת ז‪ ,‬ב( אין צדיק בארץ אשר יעשה‬ ‫טוב ולא יחטא ובמה יזכה אדם את‬ ‫ארחו‪ ,‬והתי' שמפני כן קבע ה' זמן‬ ‫תשובה בחדש תשרי ואז סולח ומוחל‬ ‫ומכפר בר"ה ויוהכ"פ עד שעי"ז נעשה‬ ‫אדם ברי' חדשה‪ ,‬וגם השמים והארץ‬ ‫נעשים ברי' חדשה‪.‬‬

‫‪ìô‬‬

‫להקיש שבירת הלוחות לשבירת הכלים‬ ‫שממנו נצמח ישועות‬ ‫ולכל היד החזקה ולכל המורא הגדול‬ ‫אשר עשה משה לעיני כל ישראל‬ ‫ופי' רש"י ז"ל שנשאו לבו לשבור הלוחות‬ ‫והקב"ה הסכים לדעתו שנאמר אשר‬ ‫שברת יישר כחך ששברת‪ .‬וצ"ב‪ .‬ונ"ל‬ ‫בקישור סיום התורה לעיני כל ישראל‬ ‫בתחלתה בראשית ברא אלהים וגו' והארץ‬ ‫הי' תהו ובהו וגו' עפימ"ש בס' באר מים‬ ‫חיים לפרש הפסוק בראשית ברא אלהים‬ ‫וגו' ששניהם כאחד נבראו כמאמרם )חגיגה‬ ‫י"ב( וע"כ מחמת שהמשפיע והמקבל היו‬ ‫עומדין כאחד ביחד בלי שום ריחוק מקום‬ ‫ביניהם לכן והארץ היתה תהו ובהו שנעשה‬ ‫השבירה היינו שבירות הכלים הידועים‬ ‫ורמוזים בפ' ואלה המלכים אשר מלכו‬ ‫בארץ אדום לפני מלך מלך לבנ"י וימלוך‬ ‫באדום בלע בן בעור וגו' ובודאי לא‬ ‫דברה תורה במתים לספר שמות מלכי‬ ‫אדום וכו' אכן הכל המה סודי ורזי התורה‬ ‫והמה רומזים לשבירת הכלים עיי"ש‬ ‫באריכות‪ .‬ובזה יש לפרש מה שפי' רש"י‬ ‫ז"ל עה"פ ואת כל ארץ נפתלי עד הים‬ ‫האחרון ד"א אל תקרי הים האחרון אלא‬ ‫היום האחרון הראה הקב"ה כל המאורעות‬ ‫וכו' עד שיחיו המתים‪.‬‬ ‫והנה מקום יש בראש לומר שכשראה‬ ‫משה רבינו ע"ה דורות האחרונים‬ ‫איך שהגיעו לתכלית השפלות בביטול‬ ‫תורה ותפלה ופרנס שלהם גם כן לפי‬ ‫הדור ואין נביא ומוכיח על פשעים‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫וחטאתם ולהלהיב את לבם לאביהם‬ ‫שבשמים וע"ז מגושמים המה בתכלית‬ ‫הגשמיות ע"כ נרתע משה רבינו ע"ה‬ ‫לאחוריו והי' מצטער מאוד על המראה‬ ‫הזה‪ ,‬אמנם אח"כ נתיישב לבו והי' למנחם‬ ‫ולמשיב נפשו שאדרבה מזה יהי' קידוש‬ ‫השם יתברך שיתגלה שמו יתברך עלינו‬ ‫ויצמח ישועה גדולה לישראל כי ע"י‬ ‫שאומה הישראלית הם בתכלית השפלות‬ ‫ובמעלה התחתונה נעשה דוגמת השבירות‬ ‫הכלים הידועים כנ"ל ואם כן אח"כ יתחדש‬ ‫כנשר נעוריהם ויזכו אח"כ לעולם החדש‬ ‫חיי נצחית )ועיין בספר ישמח משה בפתיחה לספר‬ ‫בראשית מה שכתב שם לפרש הפסוק נפלה ולא תוסיף‬

‫קום בתולת ישראל( וזהו הי' כוונת משה רבינו‬ ‫ע"ה בענין שבירת הלוחות לעיני כל‬ ‫ישראל ר"ל כיון שאנשי דורות האחרונים‬ ‫בראותם בימיהם איך שהגיעו לתכלית‬ ‫השפלות עם מנהיגיהם ומנהלם גם כן‬ ‫לפי דורם‪ ,‬ואם כן ייראו לנפשם ויחשבו‬ ‫בלבם שח"ו נתחייבו שונאי ישראל כלי'‬ ‫ע"כ הראה להם משה רבינו ע"ה שבירת‬ ‫הלוחות לעיניהם דייקא שלא יפחדו כי‬ ‫אדרבה ע"י השבירת הכלים יצמח ישועה‬ ‫גדולה וקידוש שמו יתברך עלינו שיתחדש‬ ‫עולם חדש ותיקון כל פגם בחיי נצחית‪.‬‬ ‫וכ"ז נשמע מהפ' בראשית ברא א' את‬ ‫השמים ואת הארץ והארץ הי' תהו ובהו‬ ‫והיינו שע"י שהי' תהו ובהו בבחי' שבירה‬ ‫הי' אח"כ בראשית ברא א' את השמים‬ ‫ואת הארץ שנברא עולם חדש וזהו קישור‬ ‫סיום התורה לעיני כל ישראל היינו שבירת‬ ‫הכלים עם בראשית ברא א' את השמים‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מראשית אחרית‬

‫וגו' והארץ הי' תהו ובהו שהיא גם כן‬ ‫בחי' השבירה והתיקון שעולה מזה שע"י‬ ‫שהם במעלה התחתונה בבחי' שבירה‪,‬‬ ‫יצמח להם אח"כ עולם חדש וחיי נצחית‬ ‫כמו בבראשית ברא א' את השמים ואת‬ ‫הארץ והבן‪.‬‬

‫‪¬ô‬‬ ‫ישראל בעיניהם הטוב שעשה עמהם וז"ש‬ ‫בראשית ברא א' ע"ד שאיתא בספר‬ ‫המקובלים ובע"ח כשעלה ברצונו לברוא‬ ‫העולם להטיב לברואיו וא"כ כל בריאת‬ ‫העולם הוא על דרך להטיב לברואיו‪.‬‬ ‫)עצי חיים ח"א פ' ברכה(‬

‫)קדושת יום טוב‪ ,‬פ' ברכה(‬

‫ללמדינו שהעולם נברא להיטיב לנו‬

‫ללמדינו שחזרת הלימוד הוא קיים‬ ‫התורה‬

‫יש לפרש הסמיכות על פי מה שכתב‬ ‫א"ז ז"ל בישמח משה )פ' תשא( לפרש‬ ‫מה שיסדו אנשי כנה"ג 'ושבענו מטובך'‪,‬‬ ‫ע"פ המבואר כי מפי עליון לא תצא‬ ‫הרעות והכל לטובה ואפי' הפרעניות אינו‬ ‫לרע רק לטוב אלא שהאדם אינו מבין‬ ‫הדבר לאשורו ונראה בעיניו כאלו אינו‬ ‫טוב‪ ,‬והיינו 'ושבענו מטובך' כי הלא סומא‬ ‫אינו שובע משום שאינו רואה ואנו‬ ‫מבקשים שיהא לנו נסים וטובות גלוים‬ ‫וע"כ יהי' לנו שביעה מהטובות‪ ,‬ובזה פי'‬ ‫ג"כ בייטב לב מאה"כ 'הראנו ה' חסדך'‪,‬‬ ‫ר"ל אשר החסדים יהי' נראים בחוש‬ ‫הראי' ולא רק בזה שאנו מאמינים שהוא‬ ‫לטוב ואז נראה ג"כ החסדים עכ"ד‪ .‬וזש"ה‬ ‫'לכל האותות והמופתים אשר עשה משה'‬ ‫היינו הטובות והחסדים שנעשו לישראל‬ ‫ע"י משה רבינו ע"ה‪ ,‬ושמא תאמר הלא‬ ‫הכל הוא טובות אפי' מה שנראה לכאורה‬ ‫כאלו ח"ו אינו לטוב‪ ,‬מכל מקום הלא‬ ‫מקור הטוב רוצה להטיב וא"כ מה חטיבה‬ ‫שעשה משה ואמר הכתוב שנעשה טובות‬ ‫לישראל על ידיו לעיני כל ישראל שראו‬

‫יתפרש סמיכת התורה לנעוץ סופה‬ ‫בתחלתה‪ ,‬על פי מה דאיתא‬ ‫בגמרא )עירובין נ"ד( א"ר אלעזר מאי דכתיב‬ ‫חרות על הלוחות‪ ,‬אלמלי לא נשתברו‬ ‫לוחות הראשונות לא נשתכחה תורה‬ ‫מישראל‪ ,‬פירש"י חרות משמע חקוק‬ ‫ואינו נמחק לעולם‪ ,‬ע"י הלוחות הראשונות‬ ‫היתה תורה חקוקה לישראל מהשתכח‬ ‫מהן עולמית עכ"ל‪ .‬והנה איתא במדרש‬ ‫רבה קהלת )פ"א סי"ג( רבנן בש"ר יצחק‬ ‫לטובתו אדם לומד תורה ושוכח‪ ,‬שאילו‬ ‫היה אדם לומד תורה ולא שכחה היה‬ ‫מתעסק בתורה ב' ג' שנים וחוזר ומתעסק‬ ‫במלאכתו ולא היה משגיח בה לעולם כל‬ ‫ימיו‪ ,‬אלא מתוך שאדם לומר תורה‬ ‫ושוכחה אינו מזיז ואינו מזיע את עצמו‬ ‫מדברי תורה‪ ,‬עכ"ל המדרש‪ .‬ומרגלא‬ ‫בפומי לפרש בזה מאמר דוד המע"ה‬ ‫)תהלים קי"ט( לעולם לא אשכח פקודיך כי‬ ‫בם חייתני‪ ,‬דהא כל הטעם שנגזר טבע‬ ‫השכחה בתורה הרי הוא כדי שלא יזיז‬ ‫האדם את עצמו מדברי תורה‪ ,‬לזה אמר‬ ‫דוד כיון שהתורה היא חיותי ואיני יכול‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ò‬‬ ‫לפרוש ממנה כמו שאי אפשר לו לאדם‬ ‫לפרוש מן החיים‪ ,‬ממילא אין לי צורך‬ ‫לתקנה זו של מדת השכחה שהרי אפילו‬ ‫אם לא אשכחם ג"כ לא אתבטל מדברי‬ ‫תורה‪ ,‬וז"ש לעולם לא אשכח פקודיך‪,‬‬ ‫והטעם כי בם חייתני וגם בלא"ה אין‬ ‫אצלי החשש שאתבטל מדברי תורה‪.‬‬ ‫)וע"ע בדברינו פ' בראשית ע' כ"ו(‪.‬‬

‫הארץ וגו' ויאמר אלקים יהי אור וגו'‪.‬‬ ‫עפ"י מה שכתוב בזרע קודש )פ' תרומה(‬ ‫לפרש מאמרם )ברכות ד‪ (:‬מפני מה לא‬ ‫נאמר נו"ן באשרי לפי שנאמר )עמוס ה'‪,‬‬ ‫ב'( נפלה לא תוסיף קום‪ ,‬ואפילו הכי חזר‬ ‫דוד וסמכה ברוח הקודש שנאמר )תהלים‬ ‫קמ"ה‪ ,‬י"ד( סומך ה' לכל הנופלים‪ ,‬ודקדק‬ ‫דכי בשביל שמצינו שהנו"ן בדבר רע‬ ‫יחסר הנו"ן‪ ,‬וביארו בספרים שלכך ברא‬ ‫הקב"ה כל העולמות בדרך עיגול כגון‬ ‫השמים והארץ וגלגל החמה והמזלות‪,‬‬ ‫כדי להורות שהקב"ה ממלא כל עלמין‬ ‫ומסבב כל עלמין ולית אתר פנוי מיניה‪,‬‬ ‫כמו שדבר עיגול יש בו השתוות למרכז‬ ‫האמצעי לכל הקצוות‪ ,‬כך גם השגחתו‬ ‫ית"ש שוה לכל הנבראים‪ ,‬אבל דבר‬ ‫המרובע א"א שיהיו כל הצדדים שוים‬ ‫כי הזוויות הם רחוקים יותר מקצוות‬ ‫הצדדים‪ ,‬וע"ז רומז בת העין שהוא גם‬ ‫כעיגול‪ ,‬כי עיני ה' משוטטות בכל העולם‬ ‫בשוה‪ ,‬אך עפעפיו מכסים לפעמים את‬ ‫העין והם עשוים כחצי עיגול דוגמת נון‬ ‫כפופה‪ ,‬וזה רומז לנפילה והסתרת‬ ‫השגחתו ית"ש‪ ,‬אבל אות סמ"ך הוא‬ ‫עגול המרמז על קיום העולם והעמדתו‬ ‫על ידי השגחתו ית"ש‪ ,‬עכ"ד‪.‬‬

‫להורות כי השגחתו שוה כאחד בכל‬ ‫הנבראים‬

‫ובזה פירשתי )בברך משה פ' וירא( הגמ' בבא‬ ‫בתרא )דף ט"ז‪ (:‬רשב"י אומר מרגליות‬ ‫טובה היתה תלוי' בצווארו של אברהם‬ ‫אבינו‪ ,‬שכל חולה הרואה אותו מיד‬ ‫נתרפא‪ ,‬דהמרגליות הוא ג"כ דבר עגול‬ ‫ושוה מכל הצדדים והיינו שאברהם אבינו‬

‫וזה קישור סמיכת התורה ולכל המורא‬ ‫הגדול אשר עשה משה לעיני כל‬ ‫ישראל ופרש"י זה שבירת הלוחות‪,‬‬ ‫ואלמלא נשתברו הלוחות הראשונות לא‬ ‫נשתכחה תורה מישראל‪ ,‬וטעם שהי'‬ ‫הכרח בשבירתן כי בראשית ברא אלקים‬ ‫ואמרז"ל בשביל התורה ובשביל ישראל‬ ‫שנקראו ראשית‪ ,‬דכל עיקר בריאת העולם‬ ‫הי' כדי שיעסקו ישראל בתורה‪ ,‬ואלמלא‬ ‫לא היתה מדת השכחה נוהגת הי' אדם‬ ‫למד תורה פעם אחת ולא הי' משגיח‬ ‫בה לעולם‪ ,‬וע"כ הי' הכרח בשבירת‬ ‫הלוחות שעי"כ נתהוה מדת השכחה‬ ‫בתורה ועד"ז לא ירפו ידיהן לעולם מן‬ ‫התורה הרמוזה בבראשית‪.‬‬ ‫)דברי יואל לשמח"ת אות קכ"ז(‬

‫אפשר לנעוץ סוף התורה לתחילתה‪,‬‬ ‫ולכל היד החזקה ולכל המורא‬ ‫הגדול אשר עשה משה לעיני כל ישראל‪,‬‬ ‫בראשית ברא אלקים את השמים ואת‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מראשית אחרית‬

‫היה מלמד את בני האדם להאמין בהקב"ה‬ ‫בבחינת המרגליות‪ ,‬כי הוא ממלא כל‬ ‫עלמין וסובב כל עלמין‪ ,‬והשגחתו שוה‬ ‫בכל הנבראים‪ ,‬וזהו הכוונה שכל חולה‬ ‫הרואה אותו מיד מתרפא‪ ,‬היינו החולה‬ ‫בנפשו מחמת חסרון האמונה‪ ,‬מיד היה‬ ‫מתרפא ומאמין כי השגחת הקב"ה הוא‬ ‫שוה לכל הנבראים כבחינת העיגול‪,‬‬ ‫ובשעה שנפטר אברהם אבינו מן העולם‬ ‫תלאה הקב"ה בגלל חמה‪ ,‬היינו שילמדו‬ ‫בני אדם דבר זה מגלגל החמה שנברא‬ ‫גם כן בעיגול ולא במרובע‪ ,‬להורות על‬ ‫השגחת השי"ת בכל הנבראים כולם בשוה‪,‬‬ ‫וזשאה"כ ויקרא שם בשם ה' אל עול"ם‪,‬‬ ‫דאברהם אבינו למד את בנ"א דעת ממה‬ ‫שנברא העולם בעיגול‪ ,‬כי השגחת השי"ת‬ ‫שוה בכל הנבראים‪ ,‬עיי"ש‪.‬‬ ‫וזה שאמר הכתוב ולכל האותות‬ ‫והמופתים אשר עשה משה לעינ"י‬ ‫כל ישראל‪ ,‬דמשה רבינו ע"ה על ידי‬ ‫שעשה האותות והמופתים בכל ארבעים‬ ‫שנה‪ ,‬לימד בזה את בני ישראל להאמין‬ ‫בהקב"ה שהשגחתו שוה בכל הנבראים‬ ‫וכמו בת עינו של האדם‪ ,‬שהוא ג"כ עגול‬ ‫ככדור‪ ,‬וזה כוונת המקרא מ"ש אשר‬ ‫עשה משה לעינ"י כל ישראל‪ ,‬שלימד‬ ‫אותם כי השגחת ה' היא כמו העי"ן‬ ‫המסובת הכל ומשוטטת בכל ואין כל‬ ‫דבר נעלם מהשגחתו ית"ש‪ ,‬ויתבאר בזה‬ ‫קישור סוף התורה להתחלתה דמתחיל‬ ‫בראשית ברא אלקים את השמים ואת‬ ‫האר"ץ וגו' שכמו כן מהאי טעמא נברא‬

‫‪êò‬‬ ‫העולם עגול‪ ,‬להורות שהשגתו שוה בכל‬ ‫אשר ברא‪ ,‬וע"ז ממשיך ואומר ויאמר‬ ‫אלקים יהי או"ר דבריאת העולם שהוא‬ ‫עגול כמו כן השמש שממנו באה האור‬ ‫היא ג"כ עגול‪ ,‬וכולם כאחד באים להורות‬ ‫כי השגחתו שוה כאחד בכל הנבראים‪,‬‬ ‫והבן‪.‬‬ ‫)מילי דמיטב חידו"ת מרבינו בעל ברך משה‬ ‫שי"ל בשנת תשנ"ח‪ ,‬פ' בראשית(‬

‫ר'אה א'לקים ש'יקבלו ב'ני י'שראל‬ ‫ת'ורה‬ ‫לנעוץ סוף התורה לתחילתה‪ ,‬לכל‬ ‫האותות והמופתים אשר שלחו‬ ‫ה' לעשות בארץ מצרים לפרעה ולכל‬ ‫עבדיו ולכל ארצו‪ ,‬ולכל היד החזקה ולכל‬ ‫המורא הגדול אשר עשה משה לעיני כל‬ ‫ישראל‪ ,‬בראשית ברא אלהים את השמים‬ ‫ואת הארץ‪ ,‬וכתב בקול יעקב בראשית‬ ‫ראשי תיבות ראה אלהים שיקבלו בני‬ ‫ישראל תורה‪ ,‬וכעין זה כתב באגרא דכלה‬ ‫)רמזי בראשית רמז א( בראשית ראשי תיבות‬ ‫בראשונה ראה אלהים שיקבלו ישראל‬ ‫תורה‪.‬‬ ‫ויבואר על פי מה שכתב הרמ"ע מפאנו‬ ‫בעשרה מאמרות )מאמר חקור דין ח"ג‬ ‫פי"ד( מליצה ישרה בעד בני ישראל לכפר‬ ‫עליהם על כל דבר פשע‪ ,‬משום דקי"ל‬ ‫בדיני שומרים )שמות כב יד( אם בעליו עמו‬ ‫לא ישלם‪ ,‬והנה אנו צריכין לשמור את‬ ‫הנשמה אשר הפקד בידינו לבל יפגם על‬

‫‪ëò‬‬ ‫ידי חטא ועון‪ ,‬כאמרם )נדה ל‪ (:‬נשמה‬ ‫שנתן בך טהורה היא‪ ,‬אם אתה משמרה‬ ‫בטהרה מוטב‪ ,‬ואם לאו הריני נוטלה‬ ‫ממך‪ .‬אך מאחר שהקב"ה שוכן בתוכינו‬ ‫בכל עת ובכל שעה‪ ,‬אם כן אף שחטאנו‬ ‫הוי לן שמירה בבעלים ואנו פטורים‬ ‫מהעונש החמור‪ ,‬עכ"ד‪.‬‬ ‫אמנם כתב בכסף נבחר )פ' תשא( שהדבר‬ ‫תלוי בפלוגתא אמוראי בגמרא‬ ‫)בבא מציעא צה‪ (.‬אי פשיעה בבעלים פטור‬ ‫או חייב‪ ,‬מאן דאמר חייב קסבר מקרא‬ ‫נדרש לפניו ולא לפני פניו‪ ,‬הלכך אם‬ ‫בעליו עמו דכתיב גבי שואל‪ ,‬נדרש על‬ ‫שומר שכר שלפניו ולא על שומר תנס‬ ‫שלפני פניו‪ ,‬מאן דאמר פטור קסבר‬ ‫מקרא נדרש לפניו וגם לפני פניו‪ ,‬וכי‬ ‫כתיב אם בעליו עמו אשומר חנם נמי‬ ‫כתיב‪ ,‬ופשיעה בבעלים פטור‪ ,‬עי"ש‪ .‬נמצא‬ ‫דכדי שנוכל להמליץ על הפשעים אשר‬ ‫יעשה האדם לאשמה בה‪ ,‬תליא במחלוקת‬ ‫האמוראים אם מקרא נדרש לפניו ולפני‬ ‫פניו או לא‪ ,‬עכ"ד‪.‬‬ ‫ובדרך זה יש לפרש אמרינו בחג הסוכות‪,‬‬ ‫הושענא למענך גואלינו הושענא‬ ‫למענך דורשינו‪ ,‬ויל"פ השייכות על פי‬ ‫מה שכתב בלקט יוסף )ערך גאולה אות ז( על‬ ‫מה שנאמר לו לאברהם אבינו בברית בין‬ ‫הבתרים )בראשית טו יג( ידוע תדע כי גר‬ ‫יהיה זרעך בארץ לא להם ועבדום וענו‬ ‫אותם ארבע מאות שנה‪ ,‬ופירש רש"י‬ ‫דאף על פי שלא היו במצרים רק רד"ו‬ ‫שנה‪ ,‬מכל מקום משנולד יצחק היו האבות‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫גרים בארץ לא להם‪ ,‬ומשנולד יצחק עד‬ ‫שיצאו ממצרים ארבע מאות שנה‪ .‬אכן‬ ‫דבר זה תלוי במחלוקת אם מקרא נדרש‬ ‫לפניו ולפני פניו או לא‪ ,‬דאי אמרינן‬ ‫מקרא נדרש לפניו ולא לפני פניו‪ ,‬אם‬ ‫כן קאי מאמר ארבע מאות שנה רק על‬ ‫ועבדום וענו אותם דכתיב לפניו‪ ,‬ולא על‬ ‫כי גר יהיה זרעך שלפני פניו‪ ,‬ולפי זה‬ ‫צריכין להיות ארבע מאות שנה בענו‬ ‫ובעבדות ועדיין לא נשלם הזמן‪ ,‬אבל אי‬ ‫נימא מקרא נדרש לפניו ולפני פניו‪ ,‬אזי‬ ‫נדרש מאמר ארבע מאות שנה גם על‬ ‫כי גר יהיה זרעך בארץ לא להם‪ ,‬ושפיר‬ ‫התחיל הגלות משנולד יצחק ונשלם הזמן‪,‬‬ ‫עכ"ד‪ .‬ומעתה י"ל כי על דרך זה אנו‬ ‫מתפללים להשי"ת שיקבל את תשובתינו‬ ‫ברחמים וברצון מכח המליצה דבעליו‬ ‫עמו‪ ,‬ובכדי שלא יבא המקטרג לומר דלא‬ ‫שייך לומר מליצה זו אף על הפשעים‬ ‫אשר יעשה האדם לאשמה בה‪ ,‬על כן‬ ‫אנו מזכירין יציאת מצרים מה שזכינו‬ ‫לצאת קודם הזמן‪ ,‬ומזה מוכח דמקרא‬ ‫נדרש לפניו ולפני פניו‪ ,‬ואם כן גם על‬ ‫הפשיעה פטורים‪ .‬ולזה אנו מתפללים‬ ‫הושענא למענך גואלינו‪ ,‬שהשי"ת גאלנו‬ ‫ממצרים אף שעדיין לא היה נשלם הזמן‪,‬‬ ‫ומזה ראיה הושענא למענך דורשינ"ו‪ ,‬שכל‬ ‫התורה שהם דיבורי ה' מקרא קודש נדרש‬ ‫בכל אופן‪ ,‬לפניו ולפני פניו‪ ,‬ומכח זה‬ ‫יקבלינו בתשובה ויושיענו‪.‬‬ ‫והנה איתא במס' שבת )דף לב‪ (:‬מפני מה‬ ‫בנים מתים‪ ,‬פליגי בה רבי חייא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מראשית אחרית‬

‫בר אבא ורבי יוסי‪ ,‬חד אמר בעון מזוזה‪,‬‬ ‫וחד אמר בעון ביטול תורה‪ ,‬מאן דאמר‬ ‫בעון מזוזה קסבר מקרא נדרש לפניו‪,‬‬ ‫דכתיב )דברים יא כ( וכתבתם על מזוזות‬ ‫ביתך‪ ,‬וכתיב )שם פסוק כא( למען ירבו ימיכם‬ ‫וימי בניכם‪ ,‬ולמאן דאמר בעון ביטול‬ ‫תורה‪ ,‬דכתיב )שם פסוק יט( ולמדתם אותם‬ ‫את בניכם‪ ,‬וכתיב למען ירבו ימיכם‪,‬‬ ‫וקסבר מקרא נדרש לפניו ולפני פניו‪.‬‬ ‫וכתב בכסף נבחר )פ' וישלח( שיש להוכיח‬ ‫דבר זה מקבלת התורה‪ ,‬דאיתא במדרש‬ ‫)שהש"ר פ"א סכ"ד( בשעה שביקש הקב"ה‬ ‫ליתן את התורה לישראל אמר להן תקבלו‬ ‫תורתי‪ ,‬אמרו לו הן‪ ,‬אמר להן תנו לי‬ ‫ערב שתקיימו אותה‪ ,‬אמרו לו אברהם‬ ‫יצחק ויעקב יהיו ערבים‪ ,‬אמר להן‬ ‫אבותיכם הן בעצמם צריכים ערבים וכו'‪,‬‬ ‫אמרו לו בנינו יהיו ערבים שלנו‪ ,‬מיד‬ ‫קבלן הקב"ה ונתן את התורה לישראל‬ ‫שנאמר )תהלים ח ג( מפי עוללים ויונקים‬ ‫יסדת עוז‪ .‬והא תינח אם מצינו שהבן‬ ‫נתפס בעון אביו‪ ,‬אז יכולים בניהם‬ ‫להשתעבד‪ ,‬אבל אם לא מצינו שהבנים‬ ‫נתפסים בעון אבותם‪ ,‬היאך יכולים בניהם‬

‫‪èò‬‬ ‫להשתעבד בשביל אבותם‪ ,‬אלא אין‬ ‫נתפסים בשביל אבותם‪ ,‬ואם כן לא היה‬ ‫להם ערבים על שמירת התורה‪ ,‬ואי אפשר‬ ‫היה לקבל התורה‪ ,‬עכ"ד‪ .‬ואם כן מקבלת‬ ‫התורה מוכח דמקרא נדרש לפניו ולפני‬ ‫פניו‪.‬‬ ‫וזה שאמר הכתוב לכל האותות והמופתים‬ ‫אשר שלחו ה' לעשות לפרעה ולכל‬ ‫עבדיו ולכל ארצו‪ ,‬שיצאו ממצרים טרם‬ ‫שנשלם הזמן מפני דחשבינן מלידת יצחק‪,‬‬ ‫והוא מכח דאמרינן מקרא נדרש לפניו‬ ‫ולפני פניו‪ ,‬וראיה לזה דאמרינן מקרא‬ ‫נדרש לפניו ולפני פניו‪ ,‬משום דבראשי"ת‬ ‫ברא אלקים‪ ,‬ראשי תיבות ר'אה א'לקים‬ ‫ש'יקבלו ב'ני י'שראל ת'ורה‪ ,‬ולכאורה‬ ‫מאן יימר שיקבלו ישראל התורה ומי‬ ‫ערב להם‪ ,‬וצריך לומר שבניהם ערבים‬ ‫להם‪ ,‬כיון שנתפסים בעון אבותם‪,‬‬ ‫דאמרינן מקרא נדרש לפניו ולפני פניו‪,‬‬ ‫ואם כן שפיר יצאו ממצרים קודם הזמן‬ ‫דחשבינן מלידת יצחק‪.‬‬ ‫)כ"ק מרן אדמו"ר עט"ר שליט"א‪ ,‬חידו"ת לפ'‬ ‫בראשית תשס"ו(‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ðò‬‬

‫ואתם כתבו‬ ‫פסקי הלכות ממרא דארעא דישראל שר התורה פוסק דורינו‬ ‫בעל ה'מנחת יצחק' זצוק"ל‬

‫תוכ הפרקי ‬ ‫פרק ד‪ :‬העולי לתורה‬ ‫פרק ה‪ :‬ברכת התורה‬ ‫פרק ו‪ :‬קריאת התורה וגלילתה‬

‫פרק א‪ :‬עיבוד הקל לסת" ‬ ‫פרק ב‪ :‬כתיבת האותיות‬ ‫פרק ג‪ :‬קדושת ספר תורה‬

‫פרק א‬ ‫עיבוד העורות לסת"ם‬ ‫א‪ .‬לכתחילה יש לעשות לשמה כל‬ ‫שעושין‬ ‫הפעולות‬ ‫בעיבוד הקלף לסת"ם‪ ,‬אף שאינן מגוף‬ ‫העיבוד ]כגון סחיטת המים והסרת השערות‬ ‫והדוכסוסטוס[‪ ,‬אמנם כפי מה שנתברר‬ ‫מהעוסקים במלאכה זו אין בהישג ידם‬ ‫לעשות רק מה שהוא לעיכובא‪ ,‬ושאר‬ ‫התיקונים עושים במכונה או ע"י נכרים‪,‬‬ ‫מותר לכתוב עליהם אפילו לכתחילה‪,‬‬ ‫ומכל מקום מי שאפשר לו וביכלתו להדר‬

‫שכל התיקונים יהיו נעשים לשמה ולצאת‬ ‫כל ההידורים ‪ -‬בודאי מה טוב ומה נעים‬ ‫ותע"ב‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן א(‪.‬‬ ‫ב‪ .‬יש לדקדק לכתחלה שלא להשתמש‬ ‫בשריית הקלפים לסת"ם בדברים‬ ‫כימיים‪ .‬ולא לשנות ממה שנהגו לשרותן‬ ‫בסיד‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן ב(‬ ‫ג‪ .‬לשון ופרטי התנאי בעיבוד עורות‬ ‫לדברים שבקדושה‪) .‬חלק א‪,‬‬ ‫סימנים מ‪-‬מא(‬

‫קוב פסקי הלכות אלו‪ ,‬הרואה לאור מחדש‪ ,‬לרגל הכנסת ספר תורה הנערכת בקהילתנו‪,‬‬ ‫מלוקטי מתשובות זק ההוראה‪ ,‬גודר גדר ועומד בפר ‪ ,‬שר התורה וההלכה בדורו‪ ,‬ה"ה‬ ‫מר בעל ה"מנחת יצחק גאב"ד ירושלי עיה"ק‪ ,‬ומלבד עצ זכות להעניק ללומדי תורה‬ ‫פסקי הלכות אלו זכות מכופל הוא לנו להיות שלוחא דרחמנא למצוה חשובה זו‪ ,‬אשר‬ ‫עירינו זכה להיות אכסניה לאורו רבות בשני ‪ ,‬ורבי מבי התשובות הנדפסות כא ‪ ,‬נכתבו‬ ‫בעודו משמש בקודש ונוהג בנשיאותו הרמה בעירנו יע"א‪.‬‬ ‫קוב זה‪ ,‬יצא לאור מקוד על ידי הרב מתתיהו דייטש הרב דשאפאט‪ ,‬בסיוע הרב ישראל‬ ‫חיי דאווידאוויטש בשנת תשמ"ב‪ ,‬לרגל הכנסת ספר תורה על ידי מר הגאב"ד זצ"ל‪,‬‬ ‫וכעת נדפס מחדש ברוב פאר והדר לתועלת הלומדי שיחי'‪.‬‬ ‫תשואות ח לבנו חביבו של מר הגאב"ד זצ"ל ה"ה הרב ישכר דב ווייס שליט"א ראש‬ ‫קהלתינו‪ ,‬על שזיכנו להוציא תשובות אלו לאור‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ואתם כתבו‬

‫‪íò‬‬

‫פרק ב‬ ‫כתיבת האותיות‬ ‫א‪ .‬אם התגין של אות א' נוגעין זה‬ ‫בזה‪ ,‬מותר להפרידן‪ ,‬ואין בזה‬ ‫משום חק תוכות‪) .‬חלק ז‪ ,‬סימן צב‪ ,‬אות ב(‬ ‫ב‪ .‬ספר תורה שנדבק גג היו"ד אל גג‬ ‫הה"א שבשם הוי' הק' עד‬ ‫שנראה כמו גוש אחד‪ ,‬נראה דלא היה‬ ‫צריך לגרור רק הדבוק בין אות ה' לאות‬ ‫י' שלפניו‪ ,‬באופן שלא ישאר אלא גוף‬ ‫הנקודה של היו"ד‪ ,‬ואח"כ יוסיף עליו‬ ‫הקוצין של מעלה ומטה‪ ,‬וצ"ע עוד בזה‪.‬‬ ‫)חלק ג‪ ,‬סימן צו‪ ,‬אות א(‬

‫ג‪ .‬אות יו"ד של שם הק' שנטשטשה‪,‬‬ ‫ונשאר אות היו"ד כתיקונה אלא‬ ‫שנתרחבה ע"י הדיו‪ ,‬ורוצה לגרור מה‬ ‫שנתרחב משום זה א‪-‬לי ואנוהו‪ ,‬אסור‬ ‫לגרור חלק מתמונת האות שכבר נתקדש‬ ‫בקדושת השם‪ ,‬ובזה אנו מקיימין ואנוהו‬ ‫ע"ש‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן ד(‬ ‫ד‪ .‬אות דל"ת שנפל לתוכו טיפת דיו‪,‬‬ ‫באופן שהתינוק קוראו דל"ת‪,‬‬ ‫אם הנקודה קטנה עומד סמוך לצד‬ ‫הרגל הימני‪ ,‬יש בכדי סמיכה להקל‪.‬‬ ‫)חלק ו‪ ,‬סימן ג(‬

‫ה‪ .‬שם הוי' שנכתב בספר תורה בסוף‬ ‫השיטה‪ ,‬ונמשך רגל הה"א‬ ‫אחרונה‪ ,‬וכתב גם רגל בסופו‪ ,‬באופן‬ ‫שהוא ה"א עם ב' רגלים‪ ,‬צ"ע בזה אם‬ ‫יש להתיר‪] .‬אפילו אם נכניס לעשות ע"י‬

‫גרמא וע"י קטן‪ ,‬וגם בצירוף הוספת דיו והעברת‬ ‫קולמוס על רגל הנשאר‪ ,‬כיון שנתבאר שם‬ ‫דהגרירה צריך להיות לרגל שבסוף האות‪ ,‬ולסמוך‬ ‫על הרגל הפנימי ל"ה תיקון רק בשעת הדחק‬ ‫כנ"ל ע"ש[‪.‬‬

‫ו‪ .‬דן אם יכול למסור לבעליו בתורת‬ ‫ספר כשר לכתחלה‪ ,‬כיון דבאמת‬ ‫אין היתר רק כדי שלא להצריך גניזה‪.‬‬ ‫)חלק ז‪ ,‬סימן צג(‬

‫ז‪ .‬אות דל"ת בפרשה של תפילין‪,‬‬ ‫שנתלכלך בדיו‪ ,‬ותינוק קראו‬ ‫כהוגן‪ ,‬אם הסופר גרר את הטיפה‪ ,‬יש‬ ‫להכשיר התפילין‪) .‬חלק ז‪ ,‬סימן ב(‬ ‫ח‪ .‬תפילין שראש הלמ"ד נכנס קצת‬ ‫לתוך למ"ד שבשורה‬ ‫העליונה ‪ -‬אם תינוק קוראה כתיקונו יש‬ ‫להכשיר‪ ,‬וא"צ לכסות ראש הלמ"ד‬ ‫העליונה לפני התינוק‪) .‬חלק ח‪ ,‬סימן ו(‬ ‫ט‪ .‬פרשה של תפילין‪ .‬שהתג השמאלי‬ ‫של החי"ת בתיבת "בחוזק"‬ ‫היה נדבק להתג של הזי"ן שאצלו‪ ,‬והיה‬ ‫נראה כמו חי"ת ]היינו שאם היו מכסין הזי"ן‬ ‫הימני שבהחי"ת‪ ,‬היה נראה בזי"ן השמאלי‬ ‫שבהחי"ת עם הזי"ן שאצלו ג"כ כמו חי"ת[‪,‬‬

‫והפרשה נכתבה בעד דמים יקרים ‪-‬‬ ‫מצדד להתיר ע"י תקון‪ ,‬אבל בודאי הוי‬ ‫מום במקח‪ ,‬שנתן דמים יקרים‪ ,‬והרשות‬ ‫בידו לתנם בחזרה לסופר‪) .‬חלק ו‪ ,‬סימן ב(‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îò‬‬ ‫י‪ .‬פרשה של תפילין‪ ,‬שנמצא בה אות‬ ‫תי"ו שבשתי רגליו היתה‬ ‫בליטה לחוץ למטה‪ ,‬אפשר להקל בהיכר‬ ‫תינוק לתקן על ידי הוספת דיו‪) .‬חלק ו‪,‬‬ ‫סימן ד(‬

‫יא‪ .‬יש לכתוב אות שי"ן עם מושב‬ ‫למטה‪ ,‬רק שהוא בשיפוע‪) .‬חלק‬ ‫ו‪ ,‬סימן קי(‬

‫יב‪ .‬בירור על דבר אותיות וי"ו ויו"ד‬ ‫שבסת"ם שנכתבו ראשיהן‬ ‫באלכסון ‪ -‬אות כ' שאין בכל חללה‬ ‫בעובי קולמוס‪ ,‬ועוד בצורת האותיות‪,‬‬ ‫ובענין כתב משיט"א‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן ה(‬ ‫יג‪ .‬שירת הים‪ ,‬איך לכותבה לכתחילה‪,‬‬ ‫ולענין בדיעבד‪) .‬חלק ג‪ ,‬סימן נה(‬

‫לקרוא בסירוגין‪ ,‬שבת אחת בזה ושבת‬ ‫אחת בזה‪ ,‬ועתה נתעורר שאלה על הספר‬ ‫תורה הראשון‪ ,‬שמיעוט התגין שבשעטנ"ז‬ ‫ג"ץ אינן נוגעין בהאותיות‪ ,‬ורוצין להתחיל‬ ‫לקרות רק בספר תורה השני‪ ,‬ונותן הספר‬ ‫תורה הראשון טוען היתכן שידחו ספרו‬ ‫שכל השנים היה טוב לקריאה‪.‬‬ ‫אם יודעים שכתבו מומחה דבודאי‬ ‫נתקלקלה אחר כך‪ ,‬ואי אפשר‬ ‫לתקנו כולו‪ ,‬אפשר קודם קריאת הפרשה‬ ‫לעבור על פרשת השבוע ולתקן‪ .‬ואם‬ ‫קורין בו רק פעם אחת בשתי שבתות‪,‬‬ ‫יתקנו גם הפרשה של השבוע שלא קראו‬ ‫בו‪ ,‬ואז מותר לקרוא בו אף קודם שתקנו‬ ‫כולו‪] .‬ומכל מקום לא יקראו בו בפרשת זכור[‪.‬‬ ‫)חלק ז‪ ,‬סימן צד(‬

‫טז‪ .‬ספר תורה שנקפצה הדיו‪ ,‬ונתקן ע"י‬ ‫אינו בקי לקדש השמות הק'‪,‬‬ ‫ואינו יודע אם היו השמות הק' עודן רישומן‬ ‫ניכר קודם שהעביר עליהם קולמוס‪] ,‬אחרי‬

‫יד‪ .‬בספר תורה שנמחקו התגין של‬ ‫אותיות שעטנ"ז ג"ץ‪ ,‬וישנם‬ ‫הרבה שאינם נוגעים בגופי האותיות‪,‬‬ ‫והסופרים אומרים שלחזור על כל התגים‬ ‫הוי עבודה קשה‪ ,‬כי בכל פעם צריך‬ ‫לגרור‪ ,‬ועל ידי תיקון מיחזי כמנומר ‪-‬‬ ‫צריך שאלת חכם מובהק לדון בכל‬ ‫ענין וענין‪ ,‬אם יש לצרף צדדים )המבוארין‬ ‫שם באריכות( כדי להקל‪ .‬וכל זה באין תגין‬ ‫כלל‪ ,‬או בנפרדו אחר כתיבה‪ ,‬אבל‬ ‫בפרוד בשעת כתיבה אין להקל‪) .‬חלק‬

‫אריכות גדולה בבירור כל הדברים בזה מראשונים‬ ‫ואחרונים‪ ,‬ומשא ומתן עם גדולי הדור הגאון‬ ‫מוהר"י ראזין זצ"ל מראגאטשוב והגאון מוהרח"י‬ ‫הלברשטאם זצ"ל הי"ד מסלאטפינא ואביו הגאון‬ ‫זצ"ל של מרן המחבר זצ"ל‪ ,‬אם האזכרות צריך‬ ‫מפורש לשמה‪ ,‬ובגדר שם שלא כסדרן‪ ,‬ובגדר‬ ‫חציצה וכו'[‪ ,‬לא נמצא תיקון בזה‪) .‬חלק ב‪,‬‬

‫ד‪ ,‬סימן קטז(‬

‫סימנים א‪-‬ו(‬

‫טו‪ .‬בית כנסת שקראו זמן רב בספר‬ ‫תורה שניתן להם על ידי בעל‬ ‫הבית אחד‪ ,‬ואחר כך נתן בעל הבית שני‬ ‫ספר תורה חדש לבית הכנסת‪ ,‬והתחילו‬

‫יז‪ .‬בענין ספר תורה הכתובה בכתב‬ ‫ספרדי הנקרא וועליש ‪ -‬כל‬ ‫מה שכתבו בשבת הכתב וועליש ]ומרן‬ ‫זצ"ל מביא תשו' הגה"ק ממונקאטש זצ"ל אשר‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ואתם כתבו‬

‫‪ïò‬‬

‫בתשו' "בני ציון" לזקני הגה"צ מוהר"ד שפירא‬ ‫זצ"ל‪ ,‬חלק א'‪ ,‬סימן כח ‪ -‬מ‪ .‬ד‪ [.‬היינו באופן‬

‫שאין בכתיבתם שינויים המעכבים‪ .‬בירור‬ ‫בנוגע צדי"ן בי' הפוכה‪ .‬תחתית השי"ן‬ ‫עגולה למטה‪ .‬עוקצו השמאלי של הי'‪.‬‬ ‫)חלק ב‪ ,‬סימן יב‪ :‬ועיין עוד חלק ז'‪ ,‬סימן צב(‬

‫יח‪ .‬ספר תורה שהסכימו לסלק ממנה‬ ‫שאלה‬ ‫מחמת‬ ‫יריעה‪,‬‬

‫שנתעוררה בכתיבת שם הק'‪ ,‬נראה דיש‬ ‫לסלק שלשה עמודים ולהחזיר שלשה‬ ‫עמודים‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן י'‪ :‬ומו"מ עם הגאון המהרש"ג‬ ‫ז"ל‪ ,‬שם סימן יא(‬

‫יט‪ .‬ביאור דעת הרמב"ם ז"ל דסבירא‬ ‫ליה ספר תורה שכתבו מין‬ ‫ישרף הואיל ואינו מאמין בקדושת השם‪.‬‬ ‫)חלק ו‪ ,‬סימן קיא(‬

‫פרק ג‬ ‫קדושת ספר תורה‬ ‫א‪ .‬כשמוציאין שנים או שלשה ספרי‬ ‫תורה לקריאת היום‪,‬‬ ‫אין לשנות מהמנהג שנהגו להחזיקן ביד‪,‬‬ ‫ולא יפה עושין מה שמוסרין לפחות‬ ‫ערך או לנער מנוער‪ ,‬שאין זה כבוד‬ ‫התורה‪ .‬ובמקומות שמכינים לזה כסא‬ ‫מיוחד להניח עליו ספר תורה‪ ,‬יש‬ ‫לנוהגין כן על מי לסמוך‪ .‬ונראה דעדיף‬ ‫שיניחו על הכסא בדרך מדרון‪) .‬חלק ב‪,‬‬ ‫סימן קיז(‬

‫ב‪ .‬ספר תורה גדולה‪ ,‬שכתובה באותיות‬ ‫גדולות‪ ,‬ובגליונות רחבים ‪ -‬אין‬ ‫להתיר לחתוך מעט מגליונותיה הגדולים‪,‬‬ ‫כדי להקל כבדה של הספר תורה‪) .‬חלק‬ ‫ב‪ ,‬סימן יג(‬

‫ג‪ .‬אין לעשות לכתחילה טלאים לתיקון‬ ‫ספר תורה מגליון ספר תורה‬ ‫שבלה‪ ,‬אך בדיעבד דכבר דבוק חתיכת‬

‫הגליון בספר תורה‪ ,‬יש מקום לסמוך ע"ז‬ ‫בדיעבד‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן קכד(‬ ‫ד‪ .‬יש לפקפק על מנהג סופרים שנותנין‬ ‫חותמם בתוך הספר תורה בתחלה‬ ‫או בסוף‪ ,‬וכן על אלו שנוהגין ליתן פתוח‬ ‫חותם בלא דיו‪ ,‬רק שמכבש הקלף מעבר‬ ‫לעבר‪ ,‬ונכתב שם תיבת "נבדק" וכדומה‪,‬‬ ‫או הוא פערפארירט‪ .‬כלומר שנתהוו‬ ‫אותיות על ידי נקבים‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן טו(‬ ‫ה‪ .‬סופר סת"ם שנתגלגל צד א' של‬ ‫ס"ת לארץ ח"ו‪ ,‬מבואר‬ ‫בפוסקים דזה מקרי בזיון‪ .‬ועיקר התענית‬ ‫משום בזיון‪ ,‬על כן צריך להתענות‪ ,‬ע"ש‪.‬‬ ‫)חלק ז‪ ,‬סימן צב‪ ,‬אות ג(‬

‫ו‪ .‬חדר בית התפלה שכמה ספרי תורה‬ ‫נשרפו בו רח"ל‪ ,‬והוא במקום‬ ‫מושכר‪ ,‬חייבים כולם ]גם השוכרים[‬ ‫בתשובה‪ ,‬ויש לעשות תיקון גדול מעין‬ ‫הפגם‪) .‬חלק ז‪ ,‬סימן צה(‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ìò‬‬

‫פרק ד‬ ‫העולים לתורה‬ ‫א‪ .‬אין נכון לקנות עליה לכהן ולכבד‬ ‫בכל פעם אותו הכהן‪ ,‬אלא‬ ‫ראוי לכבד גם כהן אחר‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן נח‪,‬‬ ‫אות ג(‬

‫ב‪ .‬כהן שהוא עולה לתורה שנית במקום‬ ‫לוי ]דהיינו שאין שם בבית הכנסת‬ ‫לוי[ נכון שיאמר "ברוך שם כבוד מלכותו‬ ‫לעולם ועד" אחר שמברך פעם שניה על‬ ‫התורה‪) .‬חלק א‪ ,‬סימן סו(‬ ‫ג‪ .‬מותר לקרוא ללוי כשהוא אבל‬ ‫לעלות לתורה בשבת‪ ,‬אם‬ ‫אין לוי אחר בבית הכנסת‪ ,‬והוא הוחזק‬ ‫גם כן לעלות לתורה בשבת במקום לוי‪.‬‬ ‫)חלק ט‪ ,‬סימן קל(‬

‫ד‪ .‬במפטיר שהעולה מברך ברכת‬ ‫הפטרה‪ ,‬והבעל קורא‬ ‫קורא את ההפטרה בקול רם להוציא‬ ‫הציבור‪ ,‬יש להקל בזה למי שאינו יכול‬ ‫לקרוא בעצמו ההפטרה בקול רם‪ ,‬ואף‬ ‫לכתחילה אפשר משום טובת הציבור‬

‫להנהיג כן‪ ,‬כדי שלא לבייש את שאינו‬ ‫בקי‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן כב(‬ ‫ה‪ .‬בכפר שאין בו רק לויים וישראלים‪,‬‬ ‫ואין בכ"א כדי ספוקם‪ ,‬נראה‬ ‫דעדיף להקדים ישראל‪ ,‬משום דרכי שלום‬ ‫דלויים‪ ,‬דהוי גם כן כבוד להם‪ ,‬וצ"ע‪) .‬ח"ב‬ ‫סי' מ‪ ,‬ומו"מ עם הגאון מפינסק ז"ל והגאון מרוגוטשוב ז"ל(‬

‫ו‪ .‬בבית הכנסת שאין שם אלא כהן או‬ ‫לוי קטן‪ ,‬מכל מקום אינן עולין‬ ‫לקריאת התורה‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן מ(‬ ‫ז‪ .‬בן הנולד לישראל מנכרית‪ ,‬ואחר כך‬ ‫נתגיירו האם והבן‪ ,‬ונישאו בחופה‬ ‫וקידושין‪ ,‬והבן נתחנך כל ימיו מאביו‬ ‫בתור יהודי‪ ,‬מכל מקום אין ראוי לקרוא‬ ‫אותו לתורה על שם אביו‪ ,‬ואין לשנותו‬ ‫משאר גר‪) .‬חלק א‪ ,‬סימן קלו(‬ ‫ח‪ .‬מי שנתגדל אצל אדם אחר )בן מאומץ(‪,‬‬ ‫אין לקרוא את הבן לתורה על‬ ‫שם אביו המאמצו‪ ,‬אלא על שם אביו‬ ‫האמיתי‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן קטו(‬

‫פרק ה‬ ‫ברכת התורה‬

‫א‪ .‬אפילו לדעת הפוסקים דקריאת‬ ‫התורה מדרבנן‪ ,‬מכל מקום‬ ‫שפיר יש מקום לומר דברכת התורה‬ ‫הויא דאורייתא‪ ,‬ע"ש‪) .‬חלק ג‪ ,‬סימן ז(‬

‫ב‪ .‬אם יודע איזה פרשה צריכין לקרות‪,‬‬ ‫והי' סבור במה שהראו לו שהוא‬ ‫אותו הפרשה‪ ,‬ולמעשה הי' טעות‪ ,‬שהראו‬ ‫לו במקום אחר‪ ,‬וכבר בירך ברכת התורה‬ ‫‪ -‬לא יברך עוד הפעם )חלק ז‪ ,‬סימן ז(‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ואתם כתבו‬

‫‪¬ò‬‬

‫ג‪ .‬כהן שקראוהו לעלות לתורה‪ ,‬ואין‬ ‫שם לוי בבית הכנסת‪ ,‬והראו‬ ‫לו מקום שצריך לקרות‪ ,‬וברך על התורה‪,‬‬ ‫ונזכר שפרשה אחרת צריך לקרות‪ ,‬וגלל‬ ‫הספר תורה למקום שצריך לקרות‪ ,‬יש‬ ‫להחמיר לברך עוד הפעם‪) .‬חלק ז‪ ,‬סימן ז(‬

‫ה‪ .‬הניעור באמצע הלילה‪ ,‬אחר שתי‬ ‫שעות של שינה‪ ,‬שצריך‬ ‫לילך לצרכיו‪ ,‬וחוזר לישון‪ ,‬והוא רגיל‬ ‫לומר כמה מזמורי תהלים אחרי אמירת‬ ‫אשר יצר‪ ,‬רשאי לומר המזמורים בלא‬ ‫ברכת התורה‪] .‬דהוי באמצע שנתו‪ ,‬דהאונס‬

‫ד‪ .‬אין לברך ברכת התורה על קריאת‬ ‫פרשת זכור‪ ,‬כשהוא קורא בשביל‬ ‫נשים לבדן‪) .‬חלק ט‪ ,‬סימן סח(‬

‫להטלת מים דחקתו לעמוד‪ ,‬וגם כב' שעות ל"ה‬ ‫הפסק יותר מביום‪ ,‬ורק הוי אמירת כמה מזמורים‪,‬‬ ‫ובפרט דעי"ז לא יוכל לחזור ולישן‪ ,‬ויתבלבל כל‬ ‫היום[‪) .‬חלק ח‪ ,‬סימן ה‪ ,‬אות א(‬

‫פרק ו‬ ‫קריאת התורה וגלילתה‬ ‫א‪ .‬בארבעת הצומות יכולים לקרות‬ ‫פרשת ויחל אף על פי‬ ‫שאין בבית הכנסת רק ששה מתענים‪,‬‬ ‫והשאר אינם מתענים דאניסי שהם חולים‪.‬‬ ‫)חלק א‪ ,‬סימן סה(‬

‫ב‪ .‬עיקר זמן הקריאה שקורין במנחה‬ ‫בתענית ציבור הוא אחר‬ ‫חצות‪ ,‬אבל בשעת הדחק אפשר לקרוא‬ ‫בתורה ולהפטיר באותה חצי שעה שאחרי‬ ‫חצות‪ ,‬ותפילת מנחה יתפללו בששה‬ ‫ומחצה‪) .‬חלק ו‪ ,‬סימן נג‪ ,‬אות א(‬ ‫ג‪ .‬ליישב מדוע נוהגים לקרות בשבת‬ ‫חוה"מ סוכות בפרשת וזאת‬ ‫הברכה‪ ,‬ולמה לא קורין בפרשת בראשית‪,‬‬ ‫שהיא הקריאה של השבת הבאה‪) .‬חלק‬ ‫ט‪ ,‬סימן קסג‪ ,‬אות ב(‬

‫ד‪ .‬ישוב מנהג רבוה"ק זיע"א‬

‫)שיסודתו‬

‫בהררי קודש מרן הגה"ק בעל ד"ח מצאנז‬

‫זיע"א וכן נהגו יו"ח והמסתופפים בצלם( לקרוא ספר‬ ‫דברים בליל הושענא רבא בצבור בלא‬ ‫ברכה‪ ,‬וכן מנהג רבוה"ק זיע"א בקריאת‬ ‫הנשיאים בחודש ניסן שלא בירכו על‬ ‫הקריאה‪) .‬חלק ח‪ ,‬סימן פד(‬ ‫ה‪ .‬בשבת חנוכה‪ ,‬אם התחיל המפטיר‬ ‫לקרות מ"ויהי המקריב ביום‬ ‫הראשון"‪ ,‬ולא מ"ויהי ביום כלות" ‪-‬‬ ‫בדיעבד יצא‪ ,‬ואין צריך לחזור אחרי‬ ‫הברכה השניה‪) .‬חלק ד‪ ,‬סימן קטו(‬ ‫ו‪ .‬הנוהגין בקריאת פרשת נשיאים‬ ‫בחודש ניסן בספר תורה‪,‬‬ ‫נכון יותר שלא לשנות ממה שנהגו רבותינו‬ ‫זיע"א‪ ,‬ויקראו הנשיא בתורה אחר‬ ‫התפילה‪ ,‬אפילו בשבת‪) .‬חלק ב‪ ,‬סימן קט(‬ ‫ז‪ .‬ישוב מדוע אין קוראין בתורה בחג‬ ‫השבועות בקרבנות שתי הלחם‬ ‫הכתובים בפרשת אמור‪ ,‬ורק במוספים‬ ‫שבפרשת פינחס‪) .‬חלק ו‪ ,‬סימן ג(‬

‫שער התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫½‬ ‫ח‪ .‬נערים סומין ר"ל‪ ,‬אולי יש לצדד‬ ‫להתיר להם לעלות למפטיר‬ ‫]כנהוג עכשיו בכל המגיעים לגיל המצוות[‪.‬‬ ‫דוקא בשבת שקודם הבר מצוה‪ ,‬ויפטירו‬ ‫בנביא בעצמם‪ ,‬ואת המפטיר יקרא הבעל‬ ‫קורא‪ .‬ובמקומות שנהגו לקרוא כל אחד‬ ‫ההפטרה בלחש‪ ,‬שפיר אפשר לקרוא‬ ‫גם סומין למפטיר‪ ,‬ויקראו את ההפטרה‬ ‫בעל פה או מתוך כתב הברייל‪) .‬חלק ג‪,‬‬ ‫סימן יב(‬

‫ט‪ .‬כמה גדולים נהגו לקרוא קריאת‬ ‫שנים מקרא )ואחד תרגום( בספר‬ ‫תורה‪ .‬מי שלא שמע קריאת פרשת‬ ‫השבוע בציבור יש לו עצה לקרוא‬ ‫לעצמו בספר תורה כשר‪ .‬וכדי שלא‬

‫יראה כטלטול ספר תורה שלא לצורך‪,‬‬ ‫יגיה אז הפרשה מטעויות‪ .‬ויקרא תיכף‬ ‫אחר ברכת השחר‪ ,‬דאז ברכת התורה‬ ‫שבידך יסוב גם על הקריאה‪) .‬חלק ט‪,‬‬ ‫סימן יט(‬

‫י‪ .‬אין יוצאין ידי חובת קריאת‬ ‫התורה בשמיעה על ידי‬ ‫רמקול וכדומה ]וכל שכן שאסור בשבת‬ ‫משום הרבה חששות המבוארים שם בארוכה[‪.‬‬ ‫)חלק ג‪ ,‬סימן לח(‬

‫יא‪ .‬בגלילת ספר תורה אחר הקריאה‬ ‫בשבת במנחה‪ ,‬ראוי לנהוג‬ ‫שלא לעשות קשר ועניבה‪ ,‬רק לתחוב‬ ‫שני ראשי המטפחות בתוך האיגוד‪) .‬חלק‬ ‫ח‪ ,‬סימן יט‪ ,‬אות ב(‬

‫גנזי‬ ‫התורה‬ ‫דברות קודש‬ ‫מאת רבותינו הק' עצי התמרים זי''ע‬ ‫יבלחט''א כ''ק מרן אדמו''ר שליט''א‬ ‫אשר רואים אור הדפוס לראשונה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫½‪è‬‬

‫גנזי התורה‬ ‫חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה על דפים‬ ‫הראשונים ממס' חולין‬ ‫חידושים ממרן בעל הישמח משה זי"ע על דפים הראשונים ממס' חולין שנכתבו‬ ‫בשעתו על ידי תלמידו הגה"צ רבי שאול יחזקאל גרינפלד מליטשיק בעל‬ ‫"מגן שאול"‪ ,‬הנקרא "רבי שאול ליטשיקער"‪ ,‬אשר יצק מים על ידי מרן רבנו הישמח‬ ‫משה זי"ע ואף זכה לקבל ממנו תעודת מורינו‪ ,‬ובתוך הדברים כתב לו רבינו על‬ ‫כתיבת החידושים שלו על ידו "ותמצא כקן ידו להרחבה מחידושי אשר חדשתי‬ ‫בעהי"ת הם סדורים על פיו"‪ ,‬כמו"כ הגה"ק רבנו חיים מצאנז זי"ע בהסכמה על‬ ‫ספרו מגן שאול כותב עליו הרב החריף ובקי החסיד המפורסם מוה' שאול ז"ל‬ ‫שהיה יושב ‪ ...‬על התורה ועבודה בשקידה רבה יומם ולילה והי' תלמיד מובהק של‬ ‫מחו' הגאון המפורסם הקדוש מוה' משה טייטלבוים זלה"ה האבד"ק אוהעל זי"ע‬ ‫והי' חשוב ג"כ בעיני צדיקי הדור המפורסמים וכו'‪ .‬כמו"כ בהסכמת הרה"ק מליסקא‬ ‫זי"ע כותב עליו בהיות שהייתי מכיר בטוב את הרב המחבר זצ"ל שהיה עוסק בתורה‬ ‫לשמה והי' תלמיד חביב של רבנו בוצינא קדישא הגאון מוה' משה טייטלבוים זצ"ל‬ ‫אב"ד דק"ק אוהעל וכו'‪.‬‬ ‫קונטרס חידושי תורה נדפסו לראשונה בסוף ספר שדה העיר להג"ר עזראיל יחיאל‬ ‫רובין ]מונקאטש תרס"ג[ אשר היה תלמיד הגאון הגדול ר' יוסף שאול‬ ‫נאטאנזאהן זצ"ל אב"ד לעמברג‪ ,‬אשר זכה להסתופף בצל הגה"ק רבנו חיים מצאנז‬ ‫זי"ע וחיבה יתירה נודעת לו ממנו ועל פי עצתו ופקודתו קבע דירתו במיהאלאוויץ‬ ‫וכמו כן נסע איזה פעמים לסיגעט למרן הגה"ק רבנו הייטב לב זי"ע והוא אף‬ ‫השתדל עבורו שיתקבל לרב ומורה במיהאלאוויץ‪.‬‬ ‫מחבר "שדה העיר" מעיד בהסכמתו כי הגיד לפני מרן הייטב לב זי"ע‪ ,‬מחידושים‬ ‫אלו ושמח בהם מאוד‪ ,‬ואמר בזה"ל‪ :‬כן היה דרכו בקודש לעלות הרים ולירד‬ ‫בקעות ולומר חידושי תורה גג על גג‪.‬‬

‫½‪ð‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫בעזהי"ת‬ ‫קונטרס חדושי תורה על קצת פ"ק דחולין אשר יצא מפי כ"ק מו"ר איש אלקים‬ ‫הגה"ק מו"ה משה טייטעלבוים שהי' אבד"ק אוהעל זצוקלה"ה זי"ע אשר‬ ‫נכתב בשנת תקע"א ע"י תלמידו הרב החריף החסיד צדיק תמים מו"ה שאול יחזקאל‬ ‫ז"ל וניתן לי במתנה מהרבני המופלג בתורה החסיד מו"ה אנשיל ג"פ נ"י‪.‬‬ ‫חולין ד"ב א' בתוס' ד"ה הכל שוחטין‬ ‫כתב בהלכות א"י דנשים לא‬ ‫ישחטו מפני שדעתן קלות ואין נראה‬ ‫דאפי' במוקדשין שוחטות לכתחילה וכו'‬ ‫עכ"ל ונראה ליישב דודאי במוקדשין‬ ‫שוחטת לכתחילה ואפ"ה בחולין לא‬ ‫ישחטו דאיתא בהגהת סמ"ג על הא‬ ‫דאמרינן בפסחים דנשים נאמנות על‬ ‫ביעור משום דבדיקת חמץ דרבנן והימנוהו‬ ‫רבנן בדרבנן וכתב הוא אע"ג דמהימנינן‬ ‫להו אפי' בדאורייתא כגון על ניקור חלב‬ ‫וגיד ועל המליחה היינו משום דיש כאן‬ ‫ודאי איסור ואינן חשודין אבל בבדיקת‬ ‫חמץ שהיא ספק אם יש שם חמץ לכך‬ ‫אי הי' דאורייתא לא הי' נאמנות משום‬ ‫דדעתן קלות וסוברין שאין כאן איסור‬ ‫עכ"ד‪ .‬והנה כאן הלכות א"י ודאי איירי‬ ‫שיודעין הלכות שחיטה ואמאי לא ישחטו‬ ‫משום חשש שמא ישהו או ידרסו ויאמרו‬ ‫שלא שהו מפני שדעתן גלות והנה ספק‬ ‫זה ל"ש אלא במסיחין דעתן מן השחיטה‬ ‫דאי הי' מכוונים היו יודעות האמת והנה‬ ‫אמרינן בגמרא דשחיטת חולין לא בעי‬ ‫כוונה אבל בשחיטת קדשים נפסל בהסח‬ ‫הדעת ולפ"ז ניחא דבקדשים שוחטות‬ ‫לכתחילה משום דאי הי' הסח הדעת‬

‫הוה ודאי איסור משום הסח הדעת דפוסל‬ ‫בקדשים ובודאי איסור נאמנות אבל‬ ‫בחולין דל"ב כוונה לא ישחטו דיש לחוש‬ ‫שיסיחו דעתן ויסתפקו אם שהו ובספק‬ ‫דעתן קלות‪:‬‬ ‫בא"א לישב הלכות א"י בהקדם דברי‬ ‫התוס' כאן שכתבו דבפ' כל‬ ‫הזבחים גבי קדשים איצטריך למתני נשים‬ ‫משום דבשאר עבודות פסולות אפי'‬ ‫כהנות והנה זה דוחק דהנה הרמב"ם פ"א‬ ‫מה' ביאת מקדש כתב שכל הפסולים‬ ‫שעבדו עבודתן פסולה וחייבין מיתה‬ ‫ביד"ש איזה פסולין כל שאינו מזרע אהרן‬ ‫הזכרים משום שנאמר והקריבו בני אהרן‬ ‫ולא בנות אהרן הרי מבואר מזה שהנשים‬ ‫חייבות מיתה על העבודה אף שאין כאן‬ ‫רק לאו הבא מכלל עשה משום דכיון‬ ‫דאינן בתורת עבודה הו"ל זרים ואזהרתם‬ ‫מכל בן נכר לא יקרב וזה מבואר מסנהדרין‬ ‫דפ"ב דכהן שעבד במחוסר בגדים חייב‬ ‫משום דכיון דאין בגדיו עליו אין כהונתם‬ ‫עליו והרי הוא כמו זר א"כ לא הוה‬ ‫איצטריך למתני נשים בפ' כל הזבחים‬ ‫כיון דתני זרים הוויין נשים בכלל אלא‬ ‫די"ל דלכך תני נשים משום דדרך התנא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫הוא אף דל"צ וא"כ מוכח מכאן דנשים‬ ‫לא ישחטו לכתחילה דאל"כ למה לא‬ ‫תני נשים כאן כמו בזבחים דמוכח דאפי'‬ ‫באין צורך דרך התנא למתני נשים אבל‬ ‫עדיין קשה דאף דנשים אין שוחטין‬ ‫לכתחילה עדיין הו"ל למיתני במתניתין‬ ‫לשון דעבד ולמתני נשים וצ"ל דדוקא‬ ‫היכא שא"צ לשנות הלשון תני נשים אף‬ ‫שא"צ אבל לשנות הלשון כדי למתני‬ ‫נשים לא מצינו דרך התנא כזה ולפ"ז‬ ‫ניחא דשפיר נוכל לומר דנשים לא ישחטו‬ ‫והא דלא משני התם משום דבעי למיתני‬ ‫נשים דא"כ יקשה כאן אמאי לא שינה‬ ‫למתני לשון דעבד כדי למתני נשים לכך‬ ‫משני דלכך תני לשון דעבד משום דבעי‬ ‫למתני טמא דלטמא צריך למיתני דוקא‬ ‫בלשון דעבד לכך תני נמי נשים משום‬ ‫דדרך התנא הוא אבל יש להקשות דהיכא‬ ‫בעי בגמרא למימר דהכל שוחטין הוא‬ ‫דעבד הלא אי הוה דעבד הו"ל למתני‬ ‫טמא דלטמא צריך למיתני דוקא בלשון‬ ‫דעבד משום דבעי למיתני נשים דא"כ‬ ‫יקשה כאן אמאי לא שינה למתני לשון‬ ‫דעבד כדי למתני נשים לכך משני דלכך‬ ‫תני לשון דעבד משום דבעי למתני טמא‬ ‫דלטמא צריך למיתני דוקא בלשון דעבד‬ ‫לכך תני נמי נשים משום דדרך התנא‬ ‫הוא אבל יש להקשות דהיכא בעי בגמרא‬ ‫למימר דהכל שוחטין הוא דעבד הלא‬ ‫אי הוה דעבד הו"ל למיתני נשים דדרך‬ ‫התנא הוא כנ"ל וי"ל דשפיר נוכל לומר‬ ‫דהכל דהכא הוא דעבד והא דלא תני‬ ‫כאן נשים היינו משום דאי הוה תני נשים‬

‫½‪í‬‬

‫הו"א דהאי דמרבינן מהכל הוא אפי'‬ ‫לכתחילה והא דתני בלשון דעבד הוא‬ ‫משום נשים דאסורין לכתחילה כמו‬ ‫דמשני בזבחים ודוק‪:‬‬ ‫באופן ג' ליישב הלכות א"י הנ"ל דהנה‬ ‫המרדכי כתב בשם הלכות א"י‬ ‫דשחיטת נשים פסולה משמע דגם בדעבד‬ ‫פסולה וצ"ל הא דכ' התוס' דדוקא‬ ‫לכתחילה לא משום דאי גם בדעבד קשה‬ ‫טפי ולכך הקשו דאי רק לכתחילה ג"כ‬ ‫קשה ונראה דאי נימא דגם בדעבד פסולה‬ ‫ניחא דהנה מלשון המרדכי משמע‬ ‫דהפסול לא הוה רק מתקנת חכמים‬ ‫הקדמונים מדחלקינהו לתרי בבי‬ ‫דמתחילה כתב בזה"ל אמר יהושיע מפי‬ ‫משה מפי הגבורה כל טבח שא"י ה"ש‬ ‫אסור לאכול משחיטתו ואח"כ כ' אמר‬ ‫יהושיע זה הדין מוכח דזה לא הוה רק‬ ‫מתקנת יהושיע ועוד ראי' שכתב שם‬ ‫שחט ולא בירך שחיטתו פסולה וזה ודאי‬ ‫רק מדרבנן ועיקר קושית התוס' כיון‬ ‫דיהושיע תיקן זאת ל"ש לומר שחכמי‬ ‫הש"ס לא היו יודעין מתקנה זו וכדי‬ ‫לתרץ נקדים מ"ש הפוסקים דכל דבר‬ ‫שהוא מדרבנן יש לו ד"ת והעובר הוה‬ ‫כעובר על לאו דאורייתא והא דאין לוקין‬ ‫עליו משום דלא תסור הוה לאו שבכללות‬ ‫שכולל כל איסורי דרבנן והרמב"ם כתב‬ ‫הטעם דלכך אין לוקין על דרבנן משום‬ ‫דהוה לאו שניתן לאזהרת מיתת בי"ד‬ ‫דהא הלאו קאי על זקן ממרא שחייב‬ ‫מיתה א"כ מבואר דיש לו דין תורה ממש‬

‫½‪î‬‬ ‫והנה קיי"ל דשחיטת חולין ל"ב דעת‬ ‫בעלים ואם שחט בהמת חבירו בלי ידיעתו‬ ‫השחיטה כשירה אבל בשחיטת קדשים‬ ‫בעינן דעת בעלים דאין קרבן קרב אלא‬ ‫מדעת בעלים דכתיב לרצונו והנה מבואר‬ ‫ברמב"ם דכל פסולין שפוסלות בעבודה‬ ‫כגון שלא לשמה או שלא מדעת פוסל‬ ‫גם בשחיטת חוץ מזרים ונשים דתני‬ ‫בהדיא במתניתין ומבואר ג"כ בפ"ד‬ ‫בזבחים דלשם ששה דברים הזבח נזבח‬ ‫לשם זבח לשם זובח וכו' ואם שחט‬ ‫שלא לדעת בעלים ודאי לא הוה לשם‬ ‫זובח שהרי אין הבעלים רוצים שיהא‬ ‫הוא שוחט והנה ביומא די"ט אמרינן‬ ‫דכהנים שלוחי דרחמנא נינהו ונראה דזה‬ ‫דוקא בשאר עבודות משום דמי איכא‬ ‫מיד דאנן לא מצינן למעבד וכו' אבל‬ ‫בשחיטה הוויין שלוחי דידן דבקדושין‬ ‫דמ"ב איתא ושחטו אותו כל קהל עדת‬ ‫ישראל וכי כל הקהל שוחטין אלא מכאן‬ ‫ששליחו של אדם כמותו הרי דגבי שחיטה‬ ‫הוויין שלוחי דידן והנה הגאון אב"ד מפ"פ‬ ‫הקשה אמאי צריך קרא דשחיטה כשירה‬ ‫בזר הכתיב ושחטו אותו וכו' וכי כל‬ ‫הקהל שוחטין וביומא ד"ט אמרינן דכהנים‬ ‫שלוחי דרחמנא דל"ל שלוחי דידן משום‬ ‫דמי איכא מידי דאנן לא מצינן למעבד‬ ‫וא"כ מוכח דשחיטה כשירה בזר דאל"כ‬ ‫מי איכא מידי והאיך הם יכולין לשחוט‬ ‫אם אנן לא מצינן דהא מבואר מקרא‬ ‫דושחטו דהשוחטים הם שלוחי דידן‬ ‫ונראה ליישב קושי' זו דאיתא בקדושין‬ ‫דכ"ג בעי רבה עבד כנעני מהו שיעשה‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫שליח לקבל גיטו מיד רבו כיון דגמר לה‬ ‫לה מאשה כאשה או דילמא אשה דאיהו‬ ‫מצי לקבל שליח נמי משוה עבד וכו'‬ ‫בתר דבעיא הדר פשטה לה לה מאשה‬ ‫כאשה אלא הא דאמר ר"ה ברי' דר"י‬ ‫הני כהני שלוחי דרחמנא וכו' דאי ס"ד‬ ‫שלוחי דידן מי איכא מידי וכו' ומשני‬ ‫ישראל ל"ש בתורת קרבנות עבד שייך‬ ‫בגיטין דתניא וכו' ולפ"ז לק"מ דבשלמא‬ ‫גבי עבודה דליתנייהו בחולין איכא למימר‬ ‫מי איכא מידי דל"ש ישראל גבי' כלל‬ ‫משא"כ בשחיטה דאיתא בחולין וישראל‬ ‫שייכי גבי' בחולין ל"ל מי איכא מידי‬ ‫הלכך אי לא הוה מרבינן דכשירה בזרים‬ ‫מקרא לא הוה ידעינן וז"ב ונכון‪:‬‬ ‫ולפ"ז מיושב ההלכות א"י דהנה כל זה‬ ‫באנשים דשייכי בשחיטת חולין‬ ‫ליכא למימר מי איכא מידי אבל בנשים‬ ‫דאסרו רבנן שחיטתם בחולין והיא‬ ‫מתקנת יהושיע אי נימא דיאסרו נמי‬ ‫בשחיטת קדשים האיך תהי' יכולה יולדת‬ ‫להביא קרבן או קרבן פסח כיון דלא‬ ‫שייכי בתורת שחיטה מדרבנן א"כ שחיטה‬ ‫דידה פסולה מה"ת ולא יהיו יכולים‬ ‫לעשות שליח משום מי איכא מידי לכך‬ ‫לא אסר להן יהושיע שחיטת קדשים‬ ‫כדי שיהיו שייכות בתורת שחיטה ויוכלו‬ ‫להביא קרבן שהטילה התורה עליהן ודוק‬ ‫כי ברור הוא‪:‬‬ ‫ועדיין קשה דעכ"פ לכתחילה הי' יכול‬ ‫לאסור להן שחיטת קדשים‬ ‫ואעפ"כ ל"ש לומר מי איכא מידי וכו'‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫½‪ï‬‬

‫כיון דבדעבד תהא שחיטתן כשירה שפיר‬ ‫שייכות בתורת שחיטה ונראה דהרמ"א‬ ‫סי' א' כתב שאין הנשים נוהגות לשחוט‬ ‫שכבר נהגו שלא לשחוט והקשה הב"י‬ ‫הא לא ראינו אינו ראי' ותי' הש"ך דבדבר‬ ‫המצוי הוה לא ראינו ראי' וקשה דהא‬ ‫גם אנשים אינם שוחטין אא"כ יודעין‬ ‫ה"ש וא"כ נוכל לומר דלכך אין הנשים‬ ‫שוחטות משום דלא שכיח שיהיו יודעות‬ ‫ה"ש וא"כ אינו דבר המצוי דאין מצוי‬ ‫שיהיו יודעות ה"ש ונראה דהא דאין מצוי‬

‫שיהיו יודעות הוא משום שאסורין לשחוט‬ ‫ואי היו מותרין היו יודעות כמו אנשים‬ ‫והנה לכאורה קשה אמאי אסרו לנשים‬ ‫לשחוט הא מלתא דל"ש לא גזרו בה‬ ‫רבנן וצ"ל דאי לא הוה אסרו להו היו‬ ‫שוחטות והי' מלתא דשכיחא ולפ"ז א"ש‬ ‫כיון דאסרו להן בחולין הוה באמת מלתא‬ ‫דל"ש שיהיו שוחטות וא"כ ל"ש למיגזר‬ ‫אף בקדשים לכתחילה משום דמלתא‬ ‫דלא שכיחא לא גזרו רבנן ודוק‪:‬‬

‫תוס' ד"ה וסופג וא"ת הול"ל סופג פ'‬ ‫והקשה מהרש"א דלמאי דאמרינן‬ ‫בפ"ק דתמורה דמ"מ לא הוה הניתק לעשה‬ ‫דכתיב לא יחליפנו ולא ימיר דהוה תרי‬ ‫לאוי ולא אתא חד עשה ועקר לתרי לאו‬ ‫א"כ אין מקום לקושיתם דאהנך תרי לאוי‬ ‫לא לקי אלא חד זימנא משום דאי לא‬ ‫הוה אלא חד לאו לא הי' לקי כלל כיון‬ ‫שניתק לעשה ויש מתרצים דקושית התוס'‬ ‫קאי אדלעיל ד"ה התם דכ' ר"ת דהכ"ק‬ ‫התם כדקתני טעמא דלהכי קתני הכל‬ ‫ממירים דמשמע לכתחילה לאשמעינן‬ ‫שאפי' המיר במזיד דהיינו לכתחלה מומר‬ ‫דל"ת מ' בכתפי' וכשר והקשה להם דעדיין‬ ‫קשה דלמ"ל למיתני לאתויי מזיד הא בל"ז‬ ‫הוה ידעינן מזיד דאי לא תימא הכי קשה‬ ‫דהול"ל וסופג פ' אע"כ צ"ל משום דכתיב‬ ‫והי' הוא ותמורתו יהי' ואתא חדא עשה‬

‫ועקר חד לאו א"כ ממילא ידעינן מזיד‬ ‫דהא יהי' אתא לרבות שוגג כמזיד ונראה‬ ‫דזה דוקא לתי' בתרא שבתוס' דהתם איירי‬ ‫במזיד ולא אתרו בי' דלא הוה מ' בכתפי'‬ ‫וההיא מזיד פשוט לן יותר משוגג אבל‬ ‫לתי' קמא שכתבו דלענין בהמה שתהא‬ ‫כשירה למזבח פשיט לן שוגג יותר ממזיד‬ ‫לא הוה ידעינן כלל מזיד מיהי' ושפיר נוכל‬ ‫לומר דלכך קתני הכל לאשמעינן דגם‬ ‫במזיד כשירה למזבח ועדיין קשה מה‬ ‫מקשים התוס' כאן והנה אף דיש לדחוק‬ ‫דאה"נ דלתי' קמא לא מקשים מידי רק‬ ‫לתי' בתרא אבל מה יענה בתמורה ד"ב‬ ‫ד"ה וסופג שהקשו נמי כמו כאן ושם לא‬ ‫יתכן לומר כן כי לא הוזכר שם כלל מזה‪:‬‬ ‫ונראה ליישב ק' מהרש"א דהנה במה‬ ‫דאמרינן בתמורה דלא אתא חד‬

‫½‪ì‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫כשאינו מקיים העשה בידים ושפיר‬ ‫מקשים התוס' כאן על אביי‪:‬‬

‫עשה ועקר תרי לאוי יש לפרש בשני‬ ‫פנים או דלא עקר תרי אבל חד מינייהו‬ ‫עקר וגם י"ל כיון דהוה תרי לאוין אלים‬ ‫ולא עקר אפי' חד ונראה להכריח דלא‬ ‫עקר כלל דבתמורה ד"ט איתא לא יחליפנו‬ ‫ולא ימיר חד בשלו וחד בשל חבירו‬ ‫ופריך וליכתוב לא יחליפנו ולא בעי לא‬ ‫ימיר ומשני דלא הוה ידעינן רק היכא‬ ‫דלא מתפיס תרווייהו עיי"ש מבואר דכ"א‬ ‫יש לו מעלה אחרת ולפ"ז ע"כ לא מצינן‬ ‫למימר דחדא מיהא עקר דהא לא ידעינן‬ ‫הי מינייהו עקר והי לא עקר וא"כ לא‬ ‫הו"ל למלקי כלל דהא על כל לאו נוכל‬ ‫לומר דזו עקר העשה א"ו לא עקר כלל‬ ‫ומיושב ק' מהרש"א אבל באמת ז"א‬ ‫דלפ"ז לא מקשים התוס' רק אחר דידעינן‬ ‫דחדא בשלו וחד בשל חבירו א"כ ממילא‬ ‫לא קשה ק' תוס' דהא ליכא בחדא תרי‬ ‫לאוי דהא חד אתא לשלו וחד לשל‬ ‫חבירו ע"כ נראה ליישב ק' מהרש"א‬ ‫בא"א עיין בתוס' תמורה ד"ד ב' ד"ה‬ ‫וכל דלאביי לקי אפי' בלאו הניתק לעשה‬

‫והנה יש להקשות מ"פ בתמורה ד"ט‬ ‫ליכתוב לא ימיר ול"ב לא יחליפנו‬ ‫מה קושיא הא אי לא הוה כתיב אלא‬ ‫לא ימיר א"כ לא הוה רק חד לאו והוה‬ ‫אתי העשה ודחי לי' ואף דנוכל לומר‬ ‫דק' הגמרא אליבא דאביי דכיון שאינו‬ ‫עושה העשה בידים לא הוה ניתק לעשה‬ ‫אבל אכתי קשה על בעל פלוגתא דאביי‬ ‫דאפי' אינו עושה העשה בידים ג"כ מקרי‬ ‫ניתק לעשה א"כ היכא מוכח דחד בשלו‬ ‫וחד בשל חבירו דילמא תרווייהו בשלו‬ ‫וצריכי תרוויהו דאל"כ הוה אתא עשה‬ ‫ודחי לה אבל השתא נשאר עכ"פ לאו‬ ‫אחד דתרי לאוי לא עקר העשה וצ"ל‬ ‫כדאיתא בב"ק דס"ה מדהול"ל המצא‬ ‫המצא או תמצא תמצא ושני קרא המצא‬ ‫תמצא ש"מ תרתי לפ"ז י"ל מדשני קרא‬ ‫לא ימיר ולא יחליפנו ש"מ חד בשלו‬ ‫וכו'‪.‬‬

‫שם ע"ב אמר רבה בר עולא הכ"ק הכל‬ ‫שוחטין אפי' טמא בחולין טמא‬ ‫בחולין מה למימרא ומשני בחולין שנעשו‬ ‫על טהרת הקודש וקסבר חולין שנעשו‬ ‫על טה"ק כקודש וקשה מנ"ל להש"ס‬ ‫דקסבר דכקודש דמי דילמא לאו כקודש‬ ‫והא גופא קמ"ל דלאו כקודש הוא לכך‬

‫מותר לו לשחוט אבל אי הוה ס"ל דכקודש‬ ‫דמי באמת הי' אסור לשחוט ונראה‬ ‫דשפיר מוכרח דכקודש דמי ואפ"ה מותר‬ ‫דהנה לקמן בגמרא אמר דהתם עיקר‬ ‫דבקדשים קאי וגם שם בזבחים מוכח‬ ‫דהתם עיקר דמשני התם דאפי' לכתחילה‬ ‫אלא משום דבעי למתני טמא במוקדשין‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫דלכתחילה לא ואי לאו התם עיקר לא‬ ‫שייך לשנות לשונו בשביל דבר שאינו‬ ‫עיקר ולפ"ז ניחא דע"כ מוכח דכקודש‬ ‫דמי דאי לאו כקודש היא אלא דאשמעינן‬ ‫הא גופא דלאו כקודש היא תקשי אמאי‬ ‫קתני כאן מוקדשין בשלמא אי אמרת‬ ‫דכקודש דמי שייך לומר איידי דתני חולין‬ ‫שנעשו על טה"ק תני נמי מוקדשין אבל‬ ‫אי אמרת דלאו כקודש רק כחולין גמורין‬ ‫ל"ש כאן למתני קדשים איידי דמה ענין‬ ‫טמא בחולין אצל מוקדשין‪:‬‬

‫½¬‬

‫ולפ"ז מתורץ ק' התוס' ד"ג ע"ב ד"ה‬ ‫חולין דודאי אי הוה הכא עיקר‬ ‫אף דהוה אמרינן דלאו כקודש דמי הוה‬ ‫ניחא התי' דרבה בר עולא דהוה נוכל‬ ‫לומר דאה"נ דלאו כקודש דמי והיא גופא‬

‫קמ"ל ודוק‪ .‬אבל קשה על התוס' שכתבו‬ ‫דהאי טעמא הוה מצי למימר ללישנא‬ ‫קמא אמאי לא עלה על דעת התוס' תי'‬ ‫זה לכך נראה ליישב בא"א דודאי ע"כ‬ ‫מוכח דכקודש דמי דאי לאו כקודש דמי‬ ‫א"כ לא אתא לאשמעינן אלא הא דלאו‬ ‫כקודש דמי אבל הא דמותר לשחוט אין‬ ‫כאן שום רבותא דאמאי לא ישחוט כיון‬ ‫דכשאר חולין הוא והנה זה ג"כ עדיין‬ ‫לא נשמע דהא נוכל לומר דכקודש דמי‬ ‫ואפ"ה מותר לשחוט כדאיתא בגמרא‬ ‫באמת א"כ ודאי א"א לומר דקמ"ל דלאו‬ ‫כקודש דהא אינו מוכרח דבר זה‬ ‫ממתניתין דאיכא למימר אעפ"י דכקודש‬ ‫הוא‪ .‬אפ"ה מותר לכך עכצ"ל דכקודש‬ ‫דמי ולא אתא לאשמעינן רק דמותר‬ ‫לטמא לשחוט וזה שפיר נשמע‪:‬‬

‫ד"ג ע"א תוס' ד"ה המניח קתני דעבד‬ ‫וד"ה אין השומר צריך וד"ה אבל‬ ‫בא ומצאו נראה ליישב ג' קושית אלו‬ ‫ונקדים מה דקשה מה מקשה הש"ס על‬ ‫רבא מי קתני מניח הלא אף אי איירי‬ ‫שם מבדעבד ג"כ קשה על אביי קושית‬ ‫רבא דלקמן ע"ב גבי כולהי כרבינא לא‬ ‫אמרו רוב מצויין א"ש מומחין הן כתב‬ ‫הרא"ש דאפ"ה בעינן בדיקה לכתחילה‬ ‫רק בדעבד אם לא בדק אותו כשר ולכך‬ ‫מותר לסמוך לכתחילה ליתן לו לשחוט‬ ‫על סמך שיבדקנו אח"כ ורבינא לא ס"ל‬

‫רוב מצויין וכו' ולכך אם לא בדקו אסור‬ ‫לאכול משחיטתו ומשו"ה אסור למסור‬ ‫לו לכתחילה לשחוט על סמך שיבדקנו‬ ‫אח"כ והנה התוס' ע"ב ד"ה בודק הקשו‬ ‫אמאי צריך לכתחילה יוצא ונכנס גבי‬ ‫כותי יניחנו לשחוט ואח"כ יתן לו כזית‬ ‫בשר וצ"ל דחיישינן דלמא משתלי ואכיל‪.‬‬ ‫ונקדים עוד דכאן בתוס' ד"ה המניח כתב‬ ‫דלאביי לא צריך לחתיכת בשר רק‬ ‫לכתחילה אבל אי ליתא לכותי שרי‬ ‫והשתא לפ"ז שפיר מקשה רבא על אביי‬ ‫ויוצא ונכנס ר"ל היוצא ונכנס שאתה‬

‫¼‬ ‫מתיר בדעבד דהיינו בחותך כזית בשר‬ ‫לכתחילה לא והתנן המניח נכרי וכו' מותר‬ ‫דמוכח מכאן דבדעבד מותר אף בלא‬ ‫חתיכת בשר וקשה על אביי ק' התוס'‬ ‫ד"ה המניח וצ"ל כתי' התוס' דאה"נ‬ ‫דלאביי מותר בדעבד אי ליתא לכותי‬ ‫א"כ אמאי לא שרי לכתחילה למסור‬ ‫לכותי לשחוט ביוצא ונכנס על סמך‬ ‫חתיכת כזית בשר שאח"כ כיון דבדעבד‬ ‫מותר ל"ח דלמא משתלי כמבואר‬ ‫מהרא"ש גבי רוב מצויין א"ש מומחין הן‬ ‫והיא קושיא גדולה ונ"ל לתרץ קושיא זו‬ ‫עפ"י דברי הפ"י שהקשה מה פריך רבא‬ ‫מיי"נ לשחיטה בשלמא גבי יי"נ מותר‬ ‫משום שהיא בחזקת היתר משא"כ גבי‬ ‫שחיטה דאיכא חזקת איסור לא סגי‬ ‫ביוצא ונכנס ותי' בדוחק ונראה לתרץ‬ ‫קושיא זו וממילא יתורץ גם קוש' הנ"ל‬ ‫דהנה חילוקו של הפ"י הי' נכון אי לא‬ ‫הי' מותר ביי"נ רק בדעבד אבל השתא‬ ‫דמותר לכתחילה ליכא למימר משום‬ ‫חזקת היתר דביו"ד סי' א' סעי' א' דמותר‬ ‫לכל אדם לשחוט לכתחלה אף שאין‬ ‫יודעין בו אם יודע ה"ש והרמ"א כ' דאין‬ ‫לסמוך על החזקה אלא בדעבד ולא‬ ‫לכתחילה עד שיודעין בו שיודע ה"ש‪.‬‬ ‫ולפ"ז ודאי אין סברה לומר דגבי יי"נ‬ ‫סמכינן לכתחילה על החזקה א"ו צ"ל‬ ‫כיון שמותר לכתחילה הוה שמירה של‬ ‫יוצא ונכנס שמירה גמורה ושפיר מקשה‬ ‫רבא ולפ"ז מתו' הקושי' הראשונה דהש"ס‬ ‫מקשה שפיר מי קתני מניח נכרי וכו'‬ ‫דאי הוה תני מניח הוה מוכח שפיר‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫להתיר כאן ביוצא ונכנס לכתחילה על‬ ‫סמך שיתן לו אח"כ כזית בשר אבל כיון‬ ‫דתני המניח דעבד א"כ נוכל לומר דלכך‬ ‫סמכינן התם על יוצא ונכנס מפני שהיא‬ ‫בחזקת התר ולא מפני שהיא שמירה‬ ‫טובה כקושית הפ"י‪:‬‬ ‫והשתא לפ"ז יתורצו השלשה קושית‬ ‫דהנה התוס' לקמן ד"ט ע"ב‬ ‫ד"ה התם כתבו דהיכא דאיכא רגלים‬ ‫לדבר איתרע לי' חזקתה והנה רש"י כתב‬ ‫בע"ז דכ"א דיינו של נכרי בביתו של‬ ‫נכרי ודאי נגע בה הנכרי הרי מבואר‬ ‫מרש"י ותוס' דעכ"פ לא הוה היין שבבית‬ ‫עכו"ם בחזקת התר ובפרט לפמ"ש‬ ‫הרמב"ן כתובות פ"ב דגבי אשה ל"ש‬ ‫לומר שהיא בחזקת בתולה כיון שעומדת‬ ‫לינשא א"כ הכ"נ ביין נסך כיון שבלא‬ ‫השומר הי' עומד ליגע ודאי לא הוה‬ ‫בחזקת התר אבל ביינו של ישראל ביד‬ ‫ישראל והניח שם נכרי דאז לא הוה‬ ‫בחזקת ודאי נגיעה אף בלא ישראל יוצא‬ ‫ונכנס רק הוה בספק ובזה ודאי שייך‬ ‫לומר שהיא בחזקת התר וז"ב ולפ"ז‬ ‫מתורץ שפיר דודאי המניח לא משמע‬ ‫לכתחילה רק דעבד ואין צריך נמי לא‬ ‫משמע רק בדיעבד א"צ כדמשמע בגיטין‬ ‫שהביאו התוס' ואפ"ה מקשה רבה שפיר‬ ‫דבתחלה מקשה מהמניח נכרי בחנותו‬ ‫דמוכח מהתם דבדיעבד מותר בישראל‬ ‫יוצא ונכנס דכיון דבדיעבד מותר אף‬ ‫בלא חתיכת בשר א"כ מותר לסמוך‬ ‫לכתחילה על סמך שיתן לו אח"כ ופריך‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫הש"ס מי קתני מניח נכרי דאי קתני‬ ‫מניח לא הוה שייך לומר דמותר מטעם‬ ‫חזקה דמטעם חזקה לא מותר לכתחילה‬ ‫כמו"ש רמ"א ביו"ד סי' א' הנ"ל אבל‬ ‫כיון דקתני המניח דעבד נוכל לומר דלא‬ ‫מותר רק מטעם חזקת היתר דלענין‬ ‫דעבד שייך לחלק בין חזקת היתר לחזקת‬ ‫איסור והנה כאן איירי ביינו של ישראל‬ ‫בביתו של ישראל רק שהניח עכו"ם‬ ‫בחנותו דזה הוה בחזקת התר ומקשה‬ ‫הש"ס דלמא לא מותר רק מטעם חזקה‬ ‫וקאמר רבא אלא מהכא אין השומר צריך‬ ‫להיות יושב ומשמר דזה איירי במטהר‬ ‫יינו של עכו"ם כמבואר שם דבזה אין‬ ‫לומר מטעם חזקה דהא אין זה חזקה‬ ‫כמבואר לעיל א"ו דמותר מפני שהוא‬ ‫שמירה טובה ואמאי לא ניסמוך כאן על‬ ‫יוצא ונכנס לכתחילה על סמך שיתן לו‬ ‫אח"כ לאכול ממנה כיון דבדעבד מותר‬ ‫אף אם לא יתן לו וגם מתורץ שפיר‬ ‫קושיא שלישית של התוס' שהקשו מנכרי‬ ‫שנמצא בצד הבור דהא שם איירי ביינו‬ ‫של ישראל דהוה חזקת התר ודוק היטב‪:‬‬ ‫והנה עדיין יש להקשות דכיון דגם רבא‬ ‫סובר דלכתחלה דיוצא ונכנס על‬ ‫דעת שיתן לו אח"כ חתיכת בשר א"כ‬ ‫למה צריך לאוקמא דעבד דמתניתין בבא‬ ‫ומצאו לוקמי בלא נתן לו חתיכת בשר‬ ‫והנה גם הרא"ש הקשה כעין קושיא זו‬ ‫על הגאונים דסברו דאף הרוב מציין א"ש‬ ‫מומחין הן אעפ"כ צריך שיבדקנו אח"כ‬ ‫א"כ לוקמי מתניתין בהכי דהכל שוחטין‬

‫¼‪ê‬‬

‫מיירי על סמך שיבדקנו אח"כ ושחיטתן‬ ‫כשירה באם לא בדק אותו ותי' הרא"ש‬ ‫היאך נוכל לומר דלכתחילה דבדבר שצריך‬ ‫תיקון ל"ש לכתחילה וא"כ דלא שייך‬ ‫לקרותו לכתחילה דרבא איירי על סמך‬ ‫שיבדקנו אח"כ ונראה ליישב קושיא זו‬ ‫גם קושית הרא"ש דהנה לפמש"ל היה‬ ‫עיקר קושית רבא על אביי כיון דמותר‬ ‫בדעבד אף אם לא נתן לו כזית בשר‬ ‫א"כ ממילא מותר לסמוך לכתחילה על‬ ‫הנתינה שאח"כ לכך אוקמא למתניתין‬ ‫ביוצא ונכנס לכתחילה על סמך שיתן לו‬ ‫אח"כ לאכול ממנו א"כ ממילא מוכח‬ ‫מהכל שוחטין דמותר אם לא נתן לו‬ ‫בדעבד דאל"כ לא הוה סמכינן ע"ז‬ ‫לכתחילה ולמ"ל למימר ושחיטתן כשירה‬ ‫כיון דידעינן זאת מהכל שוחטין מוקים‬ ‫האי ושחיטתן כשירה בבא ומצאו וז"ב‬ ‫ושפיר מתורץ ק' הר"א על הגאונים דליכא‬ ‫לאוקמא מתניתין בהכי דא"כ למ"ל‬ ‫למיתני ושחיטתן כשירה דכיון דמותר‬ ‫לסמוך על מה שיבדקנו אח"כ ממילא‬ ‫מוכח שבדעבד מותר בלי בדיקה וז"ב‬ ‫וגם הפליתי תי' כן ק' הרא"ש‪:‬‬ ‫ומ"ש הפליתי דמ"מ תי' הרא"ש מוכרח‬ ‫ממתניתין דלקמן דט"ו א' איתא‬ ‫הכל שוחטין ובכל שוחטין ומפרש רבא‬ ‫לקמן די"ז א' דאתא לאתויי ישראל מומר‬ ‫וא"כ ע"כ צ"ל סברת הרא"ש דבדבר‬ ‫שצריך עוד תיקון ל"ש למיתני בי'‬ ‫לכתחילה דאל"כ קשה למ"ל לרבא‬ ‫לאוקמא המשנה במומר הלא שפיר הוה‬

‫¼‪ë‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫א"ו אף דלא חיישינן לעלופי מ"מ צריך‬ ‫לאשמעינין דל"ח לזה דמסברה החיצונה‬ ‫לא הוה ידעינן דל"ח וא"כ נשאר קושיתו‪:‬‬

‫מצי לאוקמא בסתם אדם דלא ידעינן‬ ‫בי' אי גמיר דמותר ליתן לו על סמך‬ ‫שיבדקנו אח"כ דהא התם לא תני שחיטתן‬ ‫כשירה כדלעיל ול"ש לומר תי' הנ"ל א"ו‬ ‫מוכרח סברת הרא"ש ונראה דמשום הא‬ ‫לא אריא דהא לדבריו דמקשה ממתניתין‬ ‫דלקמן נשאר הקושיא על פסק רש"י‬ ‫ז"ל שפסק דהיכא דשחט א"צ לבדוק‬ ‫אותו כמו שהביא הרא"ש וקשה למה‬ ‫לא מוקי רבא מתניתנין דהתם דהכל‬ ‫שוחטין משום דרוב מצויין א"ש מומחין‬ ‫הן ותי' הרא"ש ל"ש דהא לדעת רש"י‬ ‫א"צ אח"כ שום תיקון א"ו דליתא לתי'‬ ‫הרא"ש‪ .‬גם מ"ש הפליתי דמתניתין דהתם‬ ‫אתא לאשמעינן דהכל שוחטין אפי' אין‬ ‫מוחזקין דאין זה רבותא כלל דלעלופי‬ ‫ל"ח עיי"ש הוא תמוה דא"כ למה צריך‬ ‫כאן בגמרא לומר לל"ק כולהי כרבינא‬ ‫לא אמרו רוב מצויין א"ש וכו' הא כיון‬ ‫דלעלופי ל"ח עיי"ש הוא תמוה דא"כ‬ ‫למה צריך כאן בגמרא לומר לל"ק כולהי‬ ‫כרבינא לא אמרו רוב מצויין א"ש וכו'‬ ‫הא כיון דלעלופי ל"ח ולא הוה רבותא‬ ‫כלל ממילא ליכא למימר כלישנא קמא‬ ‫דהא לל"ק הוה הרבותא דמומחין שוחטין‬ ‫לכתחילה אף שאין מוחזקין והול"ל ג"כ‬ ‫לל"ק דלעלופי ל"ח ואין זה רבותא כלל‬

‫עוד נראה ליישב ק' התוס' הנ"ל מנכרי‬ ‫שנמצא בצד הבור עפמ"ש הש"ך‬ ‫ביו"ד סי' קכ"ח אות ל' בשם הב"ח דל"מ‬ ‫יוצא ונכנס רק בבית הפתוח לרה"ר‬ ‫וישראלים עוברים שם‪:‬‬

‫בגמרא אמר אביי הכל שוטחין אפי' כותי‬ ‫בד"א כשישראל עוע"ג וכו' וכולן‬

‫ששחטו אהאי כו' אלא אכותי האמרת‬ ‫כשישראל עומד ע"ג שוחט אפי' לכתחילה‬

‫ונראה ליישב שני קושית פליתי הנ"ל‬ ‫דהמהרש"א כתב כאן בתוס' ד"ה‬ ‫מ"ט לא אמר כשמעתי' וז"ל ובעה"מ‬ ‫הוסיף ביאור דבדין הוא דתקדים שחיטת‬ ‫ישראל מומר לשחיטת כותי שהרי עשאום‬ ‫לבסוף גוים גמורים ומעיקרא נמי י"ל‬ ‫כותים גירי אריות הן עכ"ל ונראה עפ"י‬ ‫מה דאיתא בב"ב דתנא בתרא לטפויי‬ ‫אתא ושפיר קאמר דבדין הוא דתקדים‬ ‫שחיטת ישראל מומר לשחיטת כותי דהא‬ ‫כותי הוה יותר רבותא כנ"ל ולפ"ז מיושבין‬ ‫השני קושית הנ"ל דהא ודאי זה דרוב‬ ‫מצויין א"ש וכו' וגם הא דלעלופי ל"ח‬ ‫לא הוה רבותא כ"כ ותנא בתרא לטפויי‬ ‫אתא לכך שפיר ס"ל לרבא דאתא‬ ‫לאשמעינן כותי דהוה רבותא טפי כמו"ש‬ ‫מהרש"א הנ"ל ועיין לקמן עוד מענין זה‪:‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫¼‪è‬‬

‫אין לומר כאן החילוק שכתבו התוס' לקמן‬ ‫די"ב ב' ד"ה מאן תנא דבשלמא התם‬ ‫דאיירי בקטן שאינו יודע ללמוד שייך‬

‫לומר דעומד ע"ג היינו מלמד ומזהיר אבל‬ ‫כאן דאיירי בכותי מומחה מוחזק ויודע‬ ‫לאמן ידיו ודאי ל"ש חילוק זה וז"ב‪:‬‬

‫ע"ב תוס' ד"ה דליתא קמן תימה וכו'‬ ‫הנה הפ"י תי' ק' התוס' דבשלמא‬ ‫התם דאיירי בידע דלא גמיר פריך שפיר‬ ‫פשיטא דראה מותר דהא יהב דעתי'‬ ‫עלי' אבל כאן איירי בלא ידע אי גמיר‬ ‫הוה מלתא דלא רמיא עלי' ולאו אדעתי'‬ ‫דזה לא הוה מלתא דפשיטא אף דהש"ס‬ ‫לקמן די"ב קאמר אלא דלא ידע אי גמיר‬ ‫או לא ואעפ"כ סבר ר"נ דמותר ז"א‬ ‫קושיא דאטו גברא אגברא קרמית שאף‬ ‫התוס' כאן לא הקשו רק מדפריך בגמרא‬ ‫התם פשיטא דהיכא מצי למימר דהוה‬ ‫מלתא דפשיטא כיון דרבינא פליג עלי'‬ ‫עיי"ש בתוספת נופך ונראה דשתי‬ ‫תשובות בדבר חדא כיון דאיירי כאן בלא‬ ‫ידע אי גמיר אי לא ולכך כשבודקין אותו‬ ‫אח"כ ולא ידע שחיטתו פסולה דמלתא‬ ‫דלא רמיא על אינש לאו אדעתי' א"כ‬ ‫קשה כי ליתא קמן אמאי שחיטתו כשירה‬ ‫כיון דלא הי' יודע אי גמיר אי לא הוה‬ ‫מלתא דלא רמיא וכו' ועוד דזה לא הוה‬ ‫מלתא דלא רמיא דהא אף דלא ידע‬ ‫דלא גמיר מ"מ לא ידע ג"כ אי גמיר‬ ‫ובפרט לרבינא דלא ס"ל רוב מצויין א"ש‬ ‫מומחין הן ודאי לא הוה מלתא דלא‬ ‫רמיא עלי' דודאי רמיא עלי' וז"ב‪:‬‬

‫והנראה ליישב קושיות התוס' דבגיטין‬ ‫ד"ב א' כתבו התוס' דאף דאין‬ ‫ע"א נאמן באיסורין היכא דאיתחזק אי'‬ ‫מ"מ בשחיטה נאמן משום שבידו לשחוט‬ ‫כהוגן וקשה לפמ"ג למה מהימנינן לשוחט‬ ‫שאינו ידוע ה"ש באחר עומד ע"ג דאף‬ ‫דהאחר יודע ה"ש מ"מ אין בידו לשחוט‬ ‫כהוגן וזה השוחט ג"כ אין בידו וא"ל‬ ‫אה"נ דאינו נאמן אלא בשנים עומדים‬ ‫ע"ג דהא לקמן אמר בהדיא ראה אחד‬ ‫ששחט וכו' מותר לאכול משחיטתו ושם‬ ‫איירי אף בלא ידע ה"ש ונראה ליישב‬ ‫קושיא זו דהנה הרשב"א קדושין דס"ו‬ ‫כתב דאם אחד אומר ברי לי נגד הרוב‬ ‫או נגד החזקה הרשות בידו ולפ"ז ניחא‬ ‫דשפיר י"ל דאין אחד נאמן בעומד ע"ג‬ ‫היכא דאינו בידו וגבי ראה אחד ששחט‬ ‫שפיר קאמר מותר לאכול משחיטתו היינו‬ ‫דאותו האחד שראה ששחט הוא עצמו‬ ‫מותר לאכול דאף דאיתחזק איסורא מ"מ‬ ‫לדידי' מותר דיוכל לומר ברי נגד החזקה‬ ‫אבל לאחרים באמת אסור כשלא ראה‬ ‫רק אחד‪:‬‬

‫והנה‬

‫הפוסקים כתבו דמה דקתני‬ ‫במתניתין אחרים רואין אותן היינו‬

‫¼‪ð‬‬ ‫באחד רואה וקאי על אחרים דעלמא‬ ‫והשתא לפ"ז מתו' קושית התוס'‬ ‫דמתניתין דהכא איירי לכ"ע דהא קתני‬ ‫שחיטתן כשירה דמשמע דכשירה לכ"ע‬ ‫ולכך שפיר קאמר כאן דאי איתא קמן‬ ‫ולא ידע אין שחיטתו כשירה לכ"ע דהא‬ ‫איריי כאן באחד עומד ע"ג ואיתחזק‬ ‫איסורא ואין בידו‪:‬‬ ‫מיהו עדיין קשה דא"כ כי ליתא קמן‬ ‫אמאי שחיטתו כשירה כיון דאין‬ ‫ע"א נאמן באיתחזק איסורא ונראה‬ ‫דהרא"ש הקשה לקמן די"ב דאף למאי‬ ‫דקיי"ל רוב מצויין א"ש מומחין הן מ"מ‬ ‫איכא מיעוטא דאין מומחין ואיכא נמי‬ ‫חזקת איסור דבהמה בחיי' והול"ל סמוך‬ ‫מיעוטא לחזקה ואיתרע לה רובה ותי'‬ ‫הרא"ש דמיעוטא דאינן מומחין הוה‬ ‫מיעוט דלא שכיח והוה כמו מיעוטא‬ ‫דמיעוטא דמודה בה ר"מ ובזה ל"א סמוך‬ ‫מיעוטא לחזקה עכ"ד ונראה דבכ"מ קיי"ל‬ ‫אפושי פלוגתא לא מפשינן וא"כ מה‬ ‫דוחקא לומר דרבינא לא ס"ל כלל רוב‬ ‫מצויין א"ש מומחין הן וכולהו ס"ל דאפי'‬ ‫מיעוט שאין מומחין לא הוה רק מיעוטא‬ ‫דמיעוטא וחלוקין בסברה מן הקצה אל‬ ‫הקצה הלא נוכל לומר דגם רבינא ס"ל‬ ‫רוב מצויין א"ש מומחין הן רק דס"ל‬ ‫דגם המיעוט הוה מיעוט דשכיח וכלהי‬ ‫סברי דהמיעוט היא לא שכיח ולפ"ז‬ ‫ניחא דבשלמא כי איתא קמן ולא ידע‬ ‫דליכא למימר רוב מצויין וכו' דהא חזינן‬ ‫דלא ידע לכך שחיטתו פסולה דהא‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫איתחזק איסורא ואין בידו דאין ע"א‬ ‫נאמן אבל אי ליתא קמן דאיכא רוב‬ ‫מצויין א"ש וכו' דהא גם רבינא ס"ל רוב‬ ‫מצויין א"כ עכ"פ מהני הרוב נגד החזקה‬ ‫דלא להוי איתחזק איסורא דרוב עדיף‬ ‫מחזקה א"כ הוה כלא איתחזק איסורא‬ ‫עיין במסכת טהרות פ"ו מ"ח בברטנורא‬ ‫ובתוי"ט ד"ה וחכמים עיי"ש דעד א'‬ ‫נאמן אף כשאין בידו‪:‬‬ ‫מיהו גם תי' זה לכאורה ליתא דהא‬ ‫וכולן ששחטו קאי נמי אחש"ו‬ ‫כמו"ש רש"י ותוס' וגבייהו ל"ש רוב מצויין‬ ‫ואמאי כי ליתא קמן למבדקי' כשר הא‬ ‫אין ע"א נאמן באיסורין באיתחזק איסורא‬ ‫וצ"ל אחד משלוש אלה או דאחרים רואין‬ ‫אותן דמתניתין היינו דוקא שנים‪ ,‬ב' תי'‬ ‫ר"ב מרעגענשפורק דדוקא בריק ופוחז‬ ‫אין ע"א נאמן היכא דאיתחזק איסורא‬ ‫אבל אדם כשר נאמן או כסברת הפ"י‬ ‫בגיטין דדוקא היכא דעדיין איתחזק אז‬ ‫אין ע"א נאמן אבל אם עכשיו לא איתחזק‬ ‫ע"א נאמן דהא עכ"פ עכשיו אינה‬ ‫אבמה"ח ולכל תי' הללו ליתא לתי' הנ"ל‪:‬‬ ‫לכך נראה ליישב בא"א דבאמת צריך‬ ‫להבין קושית התוס' דאין לומר‬ ‫דקושיתם מדלא קאמר דאיתא קמן ולא‬ ‫ידע מהני אחרים רואין דלזה י"ל תי'‬ ‫המג"ש דלרבינא מתניתין לא איירי רק‬ ‫ביודע ה"ש דהכל שוחטין איירי ביודעין‬ ‫בי שיודע ה"ש ושחיטתן כשירה איירי‬ ‫בהיכא דבדק לי' אח"כ ויודע א"כ לא‬ ‫מצי למימר דאיירי כשבדק אותו ולא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫ידע אבל באמת נוכל לומר דהתוס' לא‬ ‫ירדו לתי' זה ואף שתי' זה הוא דוחק‬ ‫דהלא שפיר נוכל לומר דכולן ששחטו‬ ‫איירי בלא ידע דהא ושחיטתן כשירה‬ ‫איירי כשבודקין אותו ויודע ה"ש ואח"כ‬ ‫קאמר וכולן ששחטו דהיינו אפי' אינו‬ ‫יודע מ"מ נוכל לומר כמו"ש הבכו"ש‬ ‫דבאינו יודע ה"ש לא הוה רבותא כלל‬ ‫דמהני אחרים רואין וגם אין רבותא‬ ‫לאשמעינן שצריך אחרים רואין לכך‬ ‫קאמר רבינא דליתא קמן למבדקי'‬ ‫והרבותא היא דאפי' כי ליתא קמן בעינן‬ ‫אחרים רואין עכ"ד לכך נראה דקושית‬ ‫התוס' היא על לשון הגמרא דקאמר‬ ‫דליתא קמן למבדקי' דלא הול"ל רק‬ ‫דליתא קמן א"ו מדקאמר דליתא קמן‬ ‫למבדקי' משמע הא איתא קמן צריך‬ ‫בדיקה א"כ ממילא מוכח דאי לא ידע‬ ‫שחיטתו פסולה דא"כ למה קאמר‬ ‫למבדקי' כיון דכשירה אף בלא ידע ה"ש‬ ‫וז"ב בכוונת התוס'‪:‬‬ ‫והשתא לפי הצעה זו יתורץ ק' התוס'‬ ‫ומקודם נתרץ ק' התוס' לעיל‬ ‫ד"ב ע"א ד"ה שמא יקלקלו שהקשו‬ ‫לפרש"י שפי' לקמן בגמרא דמשמא‬ ‫יקלקלו מוכח דאין מוסרין להן לכתחילה‬ ‫לשחוט אפי' באחרים רואין דזה שמעינן‬ ‫מסיפא עכ"ד וכבר הבאתי סברת הרא"ש‬ ‫דבדבר שצריך עוד תקנה ל"ש למתני' בי'‬ ‫לשון לכתחילה והנה במתניתין קתני‬ ‫דבאחרים רואין שחיטתו כשירה דמשמע‬ ‫אף שלא נודע אם האחרים אינן יודעין‬

‫¼‪í‬‬

‫ה"ש וע"כ צ"ל דאח"כ בודקין את האחרים‬ ‫הרואין אם הם יודעים ה"ש וא"כ ק' התוס'‬ ‫לא קשה דשפיר נוכל לומר כפרש"י דשמא‬ ‫יקלקלו אשמעינן דאין מוסרין להם‬ ‫לכתחילה אפי' באחרים רואין דמסיפא‬ ‫לא שמעינן דבר זה דנוכל מוסרין להם‬ ‫לכתחילה באחרים רואין והא דקתני בלשון‬ ‫דעבד משום דעוד צריך תקנה לבדוק את‬ ‫הרואין אם יודעין ה"ש ולפ"ז מיושב‬ ‫קושית תוס' כאן דהכ"פ הש"ס וכולן‬ ‫ששחטו אהאי אילימא אחש"ו וכו' אלא‬ ‫בא"י אם יודע ה"ש בבודקין אותו סגי‬ ‫כלומר למ"ל לבדוק את הרואין ניבדוק‬ ‫את השוחט עצמו וע"ז קאמר דליתא קמן‬ ‫למבדקי' ואם הי' לפנינו הי' בודקין אותו‪:‬‬ ‫בא"א נראה ליישב ק' התוס' דהנה צריך‬ ‫להבין אמאי הקשו מדפריך התם‬ ‫פשיטא ולא מקשה מיני' ובי' דהא וכולן‬ ‫קאי גם על חש"ו כדפירשו רש"י ותוס'‬ ‫וסתם חש"ו אין יודעין ה"ש אעפ"כ‬ ‫שחיטתן כשירה ובגדול אמאי שחיטתו‬ ‫פסולה כשאחרים רואין אותו וצ"ל דאה"נ‬ ‫דפסולה אפי' אחרים רואין דלמא אתי‬ ‫למטעי ולהכשיר אף באין אחרים רואין‬ ‫וכמו"ש באמת ר"ב הובא ברא"ש אבל‬ ‫חש"ו דכ"ע ידעי שאסור לסמוך עליהם‬ ‫באין אחרים רואין באמת ליכא למטעי‬ ‫ולפ"ז למאי דקיי"ל דרוב מצויין א"ש‬ ‫וכו' ל"ש למגזר בגדול שא"י באחרים‬ ‫רואין דלמא אתו להכשיר אפי' באין‬ ‫אחרים רואין דאי רוב מצויין וכו' הוה‬ ‫א"י ה"ש מלתא דל"ש כמו"ש הרא"ש‬

‫¼‪î‬‬ ‫הבאתיו לעיל ומלתא דל"ש לא גזרו בה‬ ‫רבנן אבל לרבינא דלא ס"ל רוב מצויין‬ ‫א"ש מומחין הן א"כ הוה מלתא דשכיחא‬ ‫שישחוט מי שאינו יודע שפיר שייך למגזר‬ ‫אף בגדול ובאחרים רואין שמא יטעו‬ ‫להכשיר אפי' באין אחרים רואין ודוק‪:‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫והאי ושחיטתן כשירה איירי בסתם אפי'‬ ‫אין יודעין בו אם יודע ה"ש וא"כ חוץ‬ ‫מחש"ו דקתני במתניתין דכשירה אף שאין‬ ‫יודעין דהא סתם חש"ו אין יודעין אבל‬ ‫לרבינא לא הוה פשיטא דמחש"ו לא‬ ‫נשמע דהא לדידי' איירי ביודעין ה"ש‬ ‫וז"ב ודו"ק‪:‬‬

‫עוד נראה על ק' תוס' הזו דגם הפ"י‬ ‫הקשו אמאי לא הקשו מיני' ובי'‬ ‫ונראה ליישב בא"א דרש"י פירש בדרבינא‬ ‫חוץ מחש"ו דאפי' יודעין ה"ש הו"ל‬ ‫שחיטה פסולה ולפ"ז ממילא ל"ק קושית‬ ‫הפ"י דהא בחש"ו אין שחיטתן כשירה‬ ‫אלא כשיודעין ה"ש ולפ"ז מיושב גם‬ ‫קושית התוס' דבשלמא לרבינא דלא ס"ל‬ ‫רוב מצויין וכו' והאי ושחיטתן כשירה‬ ‫מיירי ביודעין בודאי ה"ש וע"ז קתני חוץ‬ ‫מחש"ו דמשמע אפי' יודעין שחיטתן‬ ‫פסולה אבל לאינך דס"ל רוב מצויין וכו'‬

‫עוד נראה ליישב בא"א בפשיטת דלקמן‬ ‫ד"ט א' אמרינן השוחט צריך שיבדוק‬ ‫בסימנין וא"כ אף כשאחרים רואין מ"מ‬ ‫צריך שיבדוק בסימנין דלא עדיף משוחט‬ ‫מומחה שצריך לבדוק בסימנין והשתא‬ ‫הכ"פ אי בשאינו יודע בבודקין אותו סגי‬ ‫דהא אף כשאחרים רואין צריך ליבדוק‬ ‫בסימנין וקאמר בבודקין אותו סגי דהא‬ ‫כיון שיודע ה"ש יודע ג"כ מדין זה‬ ‫דהשוחט צריך ליבדוק בסימנין ומשני‬ ‫דליתא קמן למיבדקי'‪:‬‬

‫ד"ג ע"ב רש"י ד"ה כי קושיין דאותבי'‬ ‫מהמניח נכרי בחנותו ויל"ד הא‬ ‫קושיא דרבא לא הוה מהמניח רק‬ ‫ממתניתין דאין השומר ונראה ליישב ואגב‬ ‫יהא מיושב ק' התוס' לעיל ד"ה אין השומר‬ ‫דהנה יל"ד לעיל בגמרא דמשני אלא מהכא‬ ‫אין השומר וכו' הא מ"מ קשה דהא‬ ‫בתחילה פריך מהמניח ונראה דהנה רש"י‬ ‫חולק עם התוס' ד"ה המניח קתני דהתוס'‬ ‫סברי דהמניח משמע בין לכתחילה בין‬

‫דעבד ורש"י פי' דלא משמע רק דעבד‬ ‫דוקא ולפ"ז ניחא דודאי נוכל לומר דאין‬ ‫השומר צריך משמע בין לכתחילה בין‬ ‫דיעבד אבל כיון דתני המניח וכו' דמשמע‬ ‫דוקא דעבד א"כ ע"כ אין השומר צריך‬ ‫משמע אפי' לכתחילה דאי דעבד תרתי‬ ‫דעבד למ"ל כדפריך לעיל בגמרא ד"ב‬ ‫והשתא שפיר קאמר רבא אלא מהכא‬ ‫ר"ל דמהכא מוכח דאף לכתחילה א"צ‬ ‫דאין לומר דוקא בדעבד א"צ דזה ידעינן‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫¼‪ï‬‬

‫ממתניתין דהמניח וא"כ קושית רבא‬ ‫מתרתי מתניתין מהמניח ומאון השומר‬ ‫וכו' ממילא לא קשה קושית התוס' הנ"ל‬ ‫ולפ"ז שפיר פרש"י דאותבי' מהמניח דבלא‬ ‫המניח לא קשה דנוכל לומר דמשמע דעבד‬ ‫כקושית התוס' מיהו עדיין קשה דהא‬ ‫התוס' בד"ה הנ"ל מביא בשם רש"י דפירש‬ ‫דכיון דשמעינן לה מדיוקא דרישא סיפא‬ ‫למאי איצטריך הרי משמע דרש"י סובר‬ ‫דא"צ משמע לכתחילה דוקא ונראה‬ ‫דלק"מ דהנה יל"ד למה קתני במתניתין‬

‫שפת יתר ממדינה למדינה הא תני בהדיא‬ ‫המביא גט בא"י א"צ וכו' ואי אמרת דא"צ‬ ‫משמע דוקא לכתחילה למ"ל למיתני‬ ‫ממדינה למדינה א"ו צ"ל דאין צריך משמע‬ ‫בין לכתחילה בין דעבד ולכך אי לא הוה‬ ‫תני רק המביא גט בא"י א"צ הו"א דבדעבד‬ ‫א"צ אבל לכתחילה צריך לכך תני ממדינה‬ ‫למדינה במה"י צריך וכו' דמשמע דיוקא‬ ‫דבא"י א"צ א"כ מוכח דהפירוש במתני'‬ ‫דבא"י א"צ אפי' לכתחילה דאי דעבד‬ ‫תרתי דעבד למ"ל ודוק‪:‬‬

‫ד"ד ע"א ולרבא קשיא רישא א"ל רבא‬ ‫יוצא ונכנס נמי כעומד ע"ג דמי‬ ‫והנה לכאורה מזה נסתר מ"ש לעיל ד"ג‬ ‫ע"א ליישב ג' ק' דתוס' שם דעיקר תירץ‬ ‫ההוא דלרבא ל"מ יוצא ונכנס לכתחילה‬ ‫רק על סמך שיתן לו כזית בשר אבל‬ ‫נראה דלא זו שאין מכאן סתירה אלא‬ ‫אפי' סיוע יש מכאן לתי' זה דיש להקשות‬ ‫מה משני רבא דיוצא ונכנס נמי כעומד‬ ‫ע"ג דמי הלא גם המקשה הוהידע מזה‬ ‫רק שהקשה דא"כ לאשמעינן הברייתא‬ ‫רבותא טפי דאפי' ביוצא ונכנס לא בעינן‬ ‫שיתן לו כזית בשר ורש"י פי' וז"ל ועוע"ג‬ ‫דתני תנא היינו יוצא ונכנס עכ"ל וע"ז‬ ‫קשה טובא דא"כ הו"ל לרבא למימר‬ ‫יוצא ונכנס נמי עוע"ג קרי לי' כמו"ש‬ ‫לאביי השנית דאיך יתכן לקרוא ליוצא‬ ‫ונכנס עוע"ג דהא יוצא ונכנס הוה טעמא‬

‫משום מירתת ואינו רואה כלל ועוע"ג‬ ‫הוה טעמא משום דרואה ומה שייכות‬ ‫יש להם בשלמא לאביי דלא ס"ל טעמא‬ ‫דמירתת שפיר שייך לומר דיוצא ונכנס‬ ‫בא ומצאו קרי לי' אבל לרבא קשה ועוד‬ ‫י"ל מסברה לאביי דמה שמתיר בבא‬ ‫ומצאו ע"י חתיכת כזית בשר היינו נמי‬ ‫מטעם מירתת דהכותי שוחט יפה משום‬ ‫דמירתת שמא יתן לו כזית בשר ממנו‬ ‫ואעפ"כ מעכב בדעבד דאל"כ לא הי'‬ ‫מירתת ולכך ל"מ לאביי יוצא ונכנס ביי"נ‬ ‫משום דלא מירתת שמא יתן לו לשתות‬ ‫לכך שייך שפיר לקרות יוצא ונכנס בא‬ ‫ומצאו דבתרווייהו הוה טעמא משום‬ ‫מירתת עוד קשה דא"כ במתניתין דקתני‬ ‫אחרים רואין מהני נמי יוצא ונכנס וזה‬ ‫ודאי ליתא דהא אפי' בגדול שאין יודע‬ ‫ה"ש ל"מ אא"כ ראה מתחילה ועד סוף‬

‫¼‪ì‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫וא"כ אין מובן תי' רבא אבל לפי מה‬ ‫שפרשתי דלכתחילה בעינן לרבא ביוצא‬ ‫ונכנס ג"כ חתיכת בשר ניחא דידוע דעפ"י‬ ‫הרוב כף הדמיון הוא אינו ממש כזה‬ ‫אלא קצת פחות והשתא א"ש דהמקשה‬ ‫פריך דא"כ לימא רבותא דאפי' ביוצא‬ ‫ונכנס לא בעינן חתיכת בשר ומשני יוצא‬ ‫ונכנס נמי כעוע"ג דמי ר"ל משום דקשה‬ ‫רישא דברייתא אסיפא צ"ל דיוצא ונכנס‬ ‫נמי כעוע"ג דהיינו דמותר לסמוך עליו‬ ‫לכתחילה על סמך שיבדק אח"כ וגם‬ ‫אינו מעכב כמו עוע"ג אבל לא ממש‬ ‫כעוע"ג דמותר דכתחילה אף בלא חתיכת‬

‫בשר ויוצא ונכנס אסור לכתחילה בלא‬ ‫חתיכת כזית והשתא ל"ק רישא אסיפא‬ ‫דל"ש לומר אי יוצא ונכנס מותר לתני‬ ‫יוצא ונכנס דהוה רבותא טפי דהא יוצא‬ ‫ונכנס אסור לכתחילה בלא חתיכת בשר‬ ‫והשתא אשמעינן רבותא דעוע"ג מותר‬ ‫לכתחילה בלא חתיכת כזית בשר דהו"א‬ ‫דלכתחילה אין סומכין על הראי' כמו"ש‬ ‫הסמ"ג דשחיטת קטן פסולה אפי'‬ ‫באחרים רואין ואביי סבר דמירתת ל"מ‬ ‫ולכך לא הוה רבותא כלל לאשמעינן‬ ‫דיוצא ונכנס מותר בלא חתיכת כזית‬ ‫בשר‪:‬‬

‫ד"ד ע"א תוס' ד"ה מצת כותי עיי"ש‬ ‫שהקשו הלא גזרו על פתן ומתרצים‬ ‫דמיירי בעיסה של ישראל שעשאה הכותי‬ ‫ממנה מצה וזה דוחק דא"כ הו"ל לומר‬ ‫מצה שעשה כותי עוד עוד הקשו האיך‬ ‫יוצא בה שמא לא שמר לשם מצה ותי'‬ ‫כגון שלא אכל הכותי מצה אחרת כל‬ ‫הלילה וגם זה דוחק לומר שלא זז משם‬ ‫כל אותו הלילה ונראה לתרץ קושית‬ ‫התוס' אלו ובתחילה יבוא מה שקשה‬ ‫על תי' התוס' ועל סוגי' זו דהנה בתי'‬ ‫הראשון שכתבו דאיירי בעיסה של ישראל‬ ‫קשה הלא הם חשודין על לפני עור ויש‬ ‫לחוש דשמא הוא חמץ וצ"ל דאיירי‬ ‫בישראל עומד ע"ג או בשחתך ממנה‬ ‫כזית ונותן לו וזה ודאי הי' לו לפרש‬

‫בפירוש בברייתא כדתני לעיל בהדיא‬ ‫בד"א כשישראל עוע"ג וכו' מיהו בלאו‬ ‫תי' התוס' נוכל לומר דאיירי בשעשה‬ ‫הכותי זה המצה לעצמו דלעצמו מיזהר‬ ‫זהיר ונתארח ישראל אצלו דמותר לאכול‬ ‫ממנה וכמו"ש הרשב"א בהדיא דכותי‬ ‫ששחט לפיו מותר לישראל לאכול אף‬ ‫בלי שום ראי' ותיקון א"כ ה"ה כאן ועי"ל‬ ‫דמותר המצה שלו דאם נחמץ הי' הכותי‬ ‫עובר בב"י ובב"י ועל תי' ב' של התוס'‬ ‫ג"כ קשה דודאי צ"ל דלית לי' להישראל‬ ‫מצה אחרת דאל"כ למה לו להיות יושב‬ ‫ומשמר את הכותי שלא יאכל מצה אחרת‬ ‫כל הלילה ואם יראה שהכותי אוכל מצה‬ ‫אחרת אז ע"כ גם הוא יאכל ממצה שיש‬ ‫לו יאכל מיד השמורה שלו ועוד איך‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫יכול לסמוך על שמירה זו דכהרף עין‬ ‫יוכל לאכול כזית מצה אחרת א"ו צ"ל‬ ‫שאין לו מצה אחרת א"כ קשה מה אתא‬ ‫הברייתא לאשמעינן דיצא בה מה נ"מ‬ ‫אם יוצא או לאו הא אין לו תקנה אחרת‬ ‫דודאי לא אשמעינן אם יש לו שכר ע"ז‬ ‫גם יל"ד בגמרא דפריך פשיטא מאי‬ ‫פשיטות הוא כיון דר"א פליג וסובר‬ ‫דאסור וצ"ל כפרש"י דהפשיטות הוא כיון‬ ‫דמותרת ודאי יוצא בה א"כ קשה מה‬ ‫משני מהו דתימא לא בקיאי בשימור‬ ‫קמ"ל הא עדיין קשה דלתני יוצא בה‬ ‫ופשיטא דמותרת עוד קשה על הגירסא‬ ‫שמביא רש"י מה שהקשה רש"י עלה‬ ‫והנה רש"י מחק הגירסא בשביל קושיתו‬ ‫אבל קשה לשבש הספרים ועל מ"ש‬ ‫רש"י לפרש הגירסא ג"כ קשה דהאיך‬ ‫יתכן לומר דלא בקיאי בשימור דלעיל‬ ‫היינו בשימור לשם מצה ולא בקיאי‬ ‫בשימור דבסמוך יש לו פירוש אחר דהיינו‬ ‫לשומרו לשם מצה ועוד קשה דאי‬ ‫מפרשינן דר"א אוסר משום חימוץ א"כ‬ ‫איך שייך לומר לפי שאין בקיאין בדקדוקי‬ ‫מצות הלא אין זה דקדוקי מצוה כיון‬ ‫שהיא חמץ גמור ונראה ליישב הכל בעה"י‬ ‫ולקיים גירסא שמביא רש"י ונקדים‬ ‫דהתוס' כתבו קושיא השני' אחר תי' הא'‬ ‫ונראה דקושי' השני' ל"ק רק לתי' הא'‬ ‫דבלא תי' הא' היינו יכולין לומר דאיירי‬ ‫בכותי שעשה מצה לעצמו ונתארח אצלו‬ ‫ישראל ובאותו מצה שרואה שהכותי יוצא‬ ‫בה גם הישראל יוצא בה דודאי יש לכותי‬ ‫היכר איזה מצה של מצוה ממילא אין‬

‫¼¬‬

‫כאן לפני עור שהרי הכותי לא הי' יודע‬ ‫שיתארח אצלו ישראל וההיכר שיש לכותי‬ ‫יהי' היכר גם לישראל אבל לפי תי' הר"ת‬ ‫דאיירי בעיסה של הישראל והכותי אפה‬ ‫אותה מקשים התוס' שפיר‪:‬‬ ‫עוד נקדים דבר"ה די"ג א' ד"ה דאקרובי‬ ‫עומר הביאו התוס' בשם הירושלמי‬ ‫דהיו מותרין לאכול מצה משנכנסו לארץ‬ ‫אף שהי' חדש דאתא עשה דבערב תאכלו‬ ‫מצות ודחי ל"ת דחדש ולפ"ז נוכל לומר‬ ‫דשפיר מיירי הכא בברייתא בפת כותי‬ ‫שעשה לעצמו ואפ"ה מותר לישראל‬ ‫לאכול אצלו דהא פת כותי לא הוה רק‬ ‫מדרבנן כמו"ש התוס' כאן ומשום עשה‬ ‫דאכילת מצה מותר לאכול פת כותי דהא‬ ‫אפי' ל"ת דאורייתא נדחה וא"ל הא קתני‬ ‫בברייתא מצת כותי מותרת ואדם יוצא‬ ‫בה וכו' דמשמע דמותר לאכול ממנה‬ ‫אפי' כשאינו יוצא בה העשה דע"ז י"ל‬ ‫דהכ"פ מותרת משום שאדם יוצא בה‬ ‫וא"ל דלפ"ז לא הו"ל למתני רק אדם‬ ‫יוצא בה וממילא נידע שמותרת ולמ"ל‬ ‫כפל לשון די"ל דאי לא הוה תני רק‬ ‫אדם יוצא בה הו"א דלכתחילה אסור‬ ‫אפי' אין לו מצה אחרת משום פת כותי‬ ‫רק בדעבד אם אכל ממנה אף שאכל‬ ‫באיסור יצא לכך קתני מותרת לאשמעינן‬ ‫דבאין לו מצה אחרת מותר לכתחילה‬ ‫לאכול מצה זו דאתא העשה ודחה איסור‬ ‫דפת כותים והשתא פריך הש"ס שפיר‬ ‫פשיטא כיון דתני מותרת ממילא ידעינן‬ ‫דיוצא בה דהא כל ההיתר הוא רק משום‬

‫‪õ‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫עשה כלל שידחה ושפיר קתני בברייתא‬ ‫לפי שאין בקיאין בדקדוקי מצות דהיינו‬ ‫בשימור לשם מצת מצוה אף שאינו חמץ‬ ‫עכ"פ חזר האיסור דפת כותים למקומו‬ ‫ודו"ק‪:‬‬

‫דיוצא בה ואמאי קתני ואדם יוצא וכו'‬ ‫ומשני מהו דתימא וכו' דהכ"פ דאי לא‬ ‫הוה קתני רק מותרת הו"א דכשאין לו‬ ‫שום מצה מותר לכתחילה לאכול מצה‬ ‫זו משום דעשה דוחה האיסור אבל‬ ‫כשיזדמן לו אח"כ מצה אחרת של ישראל‬ ‫צריך לחזור ולאכול מצה המשומרת דפת‬ ‫כותים לא הוה ודאי בחזקת שימור לשם‬ ‫מצת מצוה רק ספק משתמר ואעפ"כ‬ ‫אתא ספק עשה ודחי איסור דרבנן דפת‬ ‫כותי לכך קתני ואדם יוצא בה לאשמעינן‬ ‫דאף כשיזדמן לו אח"כ מצת ישראל א"צ‬ ‫לחזור ולאכול ממנו דמצת כותי הוה ודאי‬ ‫בחזקת שימור לשם מצה ור"א אוסר‬ ‫קסבר לא בקיאי בשימור ר"ל דאסור‬ ‫אפי' לאכול כיון דלא בקיא בשימור שוב‬ ‫אסור משום פת כותים דהא אינו מקיים‬

‫ולפ"ז מיושב ק' הפ"י על המהרש"א‬ ‫גיטין ד"י ע"א דהמהרש"א הקשה‬ ‫למה מצת כותי מותרת שמא נתחמץ‬ ‫בשיאור וסידוק דרבנן דלא כתוב בקרא‬ ‫ותי' דמיירי שראה ישראל כשאפה הכותי‬ ‫שלא נתחמץ כלל והקשה הפ"י א"כ מ"ט‬ ‫דר"א דאוסר הא אין כאן איסור כלל‬ ‫ונשאר בצ"ע ולפמ"ש א"ש כיון דלא‬ ‫בקיאי בשימור לשם מצה שוב אסור‬ ‫מטעם פת כותי דליכא עשה כלל שידחה‬ ‫ודוק‪:‬‬

‫די"ב בגמרא הרי שאבדו לו גדייו ותרנגוליו‬ ‫והלך ומצאן שחוטין ר"ח בנו של‬ ‫ר"י מתיר וכתבו התוס' דה"ה נגנבה עיי"ש‬ ‫וכ"כ הרא"ש וכ"פ ביו"ד סי' א' דמותר‬ ‫במקום שרוב גנבי העיר ישראלים והנה‬ ‫הרא"ש הקשה די"ב אמאי סמכינן על‬ ‫רוב מצויין א"ש מומחין הן הא איתחזק‬ ‫איסורא דאבמה"ח אמאי לא נימא סמוך‬ ‫מיעוטא דאין מומחין לחזקה ואיתרע לה‬ ‫רובה ותי' דמיעוטא דאינו מומחין לא‬ ‫שכיח והוא כמיעוטא דמיעטא דמודה בה‬ ‫ר"מ והנה זה התי' נכון גבי ישראלים אבל‬

‫כאן דיש לחוש למיעוט עכו"ם ל"ש לומר‬ ‫דל"ש שלא יהיו מומחין א"כ נשאר ק'‬ ‫הרא"ש דבנגנבה אעפ"י שרוב גנבי העיר‬ ‫ישראל אמאי לא ניחוש למיעוט העכו"ם‬ ‫ולומר סמוך מיעוטא לחזקה והריטב"א‬ ‫תי' ק' הרא"ש דסמוך מיעיטא לחזקה‬ ‫ל"ש אלא היכא דאי ניזול בתר המיעוט‬ ‫יהי' ודאי איסור אבל כאן אפי' המיעוט‬ ‫שאינן מומחין ג"כ יכול להיות ששחט‬ ‫שפיר וא"כ גם אי ניחוש למיעטא ליכא‬ ‫רק ספק איסור ובכה"ג ל"ש סמוך מיעוטא‬ ‫לחזקה ולפי תי' זה ודאי קשה בנגנבה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל ישמח משה זללה"ה‬

‫דמיעוט עכו"ם הוה ודאי איסור דשחיטת‬ ‫עכו"ם אע"ג שיודע ה"ש שחיטתו נבלה‬ ‫ונראה ליישב שנראה מלשון הרא"ש‬ ‫דהיכא דר"מ מודה ל"א סמוך מיעוטא‬ ‫לחזקה והנה לקמן די"א אמרינן מנ"ל‬ ‫דאזלינן בתר רובא ופריך מנ"ל דכתיב‬ ‫אחרי רבים להטות ומשני רובה דאיתא‬ ‫קמן לא איבעיא לן כי מיבעיא לן ברובה‬

‫‪êõ‬‬

‫דליתי' קמן כגון קטן וקטנה עיי"ש הרי‬ ‫דברובא דאיתא קמן גם ר"מ מודה דקרא‬ ‫כתיב אחרי רבים לפ"ז לק"מ דהא כאן‬ ‫הוה רובה דאיתא קמן ול"ש לומר סמוך‬ ‫מיעוטא לחזקה שוב מצאתי ברש"י‬ ‫קדושין ד"פ ע"א ד"ה אם רוב שרצים‬ ‫שכתב בהדיא דברובא דאיתא קמן ל"א‬ ‫סמוך מיעוטא לחזקה ודוק‪:‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ëõ‬‬

‫ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬ ‫תשובה בענין ספר תורה ומגלה שנתקלקל דף א' מהיריעה הראשונה‪ ,‬מה תיקונה‬ ‫לענין לכתחילה‪ .‬ממרן הייטב לב זי"ע לתלמידו הרה"ג ר' נטע יעקב בערגער‬ ‫ז"ל דיין ומורה הוראה באודווארי שליד סאטמאר מח"ס נטעי נאמנים )מונקאטש‬ ‫תרס"ג( כמו"כ מוזכר כמה פעמים בתשובות למרן הייט"ל אבני צדק או"ח ויו"ד‪..‬‬ ‫וזה לשון השאלה )מובא בספר נטעי נאמנים(‬ ‫שאלה ששאלתי את מורי ורבי הגה"ק‬ ‫זצלה"ה‪.‬‬ ‫ילמדנו רבינו בדין מגלה שנתקלקל דף‬ ‫הראשון מן היריעה הא' מחמת‬ ‫אכילת עכברים באופן שנפסל ע"י כך‬ ‫מה תיקונה לענין לכתחילה‪ .‬דמבואר‬ ‫ביו"ד סי' ער"ב )סעיף ג'(‪ ,‬אין עושין‬ ‫יריעה פחות מג' דפין‪ .‬וכתב בטורי זהב‬ ‫)סק"ד( דזה דווקא לכתחלה אבל לא‬ ‫לעכב *‪ .‬ובפתחי תשובה אות ה' הביא‬ ‫מבעל תפארת למשה דאפילו דף א'‬ ‫כשר וכן הורה הלכה למעשה‪ ,‬עכ"ל‪.‬‬ ‫]ויש להסתפק בדברי התפארת למשה‬ ‫שהביא הפתחי תשובה[ איך יפורש‬ ‫כוונתו‪ ,‬אי הורה אפילו לכתחילה‪ ,‬היינו‬ ‫שהסופר בא לפניו לשאול מה יעשה והורה‬ ‫שיעשה כן לכתחילה‪ .‬או שכבר היה נעשה‬ ‫כן‪ ,‬והורה הלכה למעשה שכשר‪.‬‬

‫ולי היה נראה דבספר תורה אפשר יותר‬ ‫להקל מבמגילה‪ ,‬דאפילו אם מותר‬ ‫לכתחילה לתקן בספר תורה ע"י דף א'‪,‬‬ ‫הוא משום דאי לאו הכי יהי' צריך לגנוז‬ ‫כמה שמות הקדושים‪ ,‬ומקרי שפיר‬ ‫דיעבד‪ .‬מה שאין כן במגלה דאין בה‬ ‫אזכרות‪ ,‬לא מקרי דיעבד כל כך‪.‬‬ ‫וגם לענין הא דמבואר בשערי תשובה‬ ‫סי' תרצ"א אות ג'‪ ,‬באם נתקן‬ ‫המגלה ע"י דף א' ואין באותו דף‬ ‫שיעור ג' דפין‪ ,‬דכשר בדיעבד דוקא‬ ‫באם יש באותה יריעה ג' דפין ע"כ‪.‬‬ ‫]יש להסתפק[ אי מותר לקרות באותה‬ ‫מגילה‪ ,‬ואין שום חיוב או מצוה להדר‬ ‫אחר מגלה אחרת‪ ,‬או לא‪ .‬ע"כ תורף‬ ‫השאלה‪.‬‬ ‫וע"ז השיב מו"ר זצלה"ה‬

‫* ז"ל ש ‪ :‬ובסמ"ג וכו' וסיי עלה וכל זה למצוה אבל לא לעכב‪ ,‬ע"כ‪ .‬וכ"כ במרדכי‬ ‫הלכות קטנות‪ .‬א"כ א לא נכתב רק שני דפי ביריעה כשר בדיעבד וכו' עכ"ל‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫‪èõ‬‬

‫ב"ה יום ג' לסדר ויקרא תרל"ב לפ"ק סיגוט‪.‬‬ ‫שלום לאהובי ידידי תלמידי הרב החריף ובקי מו"ה נטע יעקב נ"י‪.‬‬ ‫ע"ד ששאל במגלה שנתקלקל דף א'‬ ‫מיריעה ראשונה מכח אכילת‬ ‫עכברים‪ ,‬מה תיקונה לענין לכתחילה‪ .‬דבר‬ ‫זה מבואר בתשוב' חכם צבי סימן י"ט‬ ‫]עיין בבאר היטב )יו"ד סי' ר"פ סק"ז(‬ ‫ובעצי לבונה בסי' ר"פ )ס"ב([ ובתשו'‬ ‫שבות יעקב ח"א יו"ד סי' פ"א * ובתשובת‬ ‫חתם סופר יו"ד סי' רנ"ז * ובתשוב' עטרת‬ ‫חכמים יו"ד סי' כ"ב‪ .‬דאם נמצא טעות‬ ‫או בלה רק בקצה היריעה‪ ,‬אין די לחתוך‬ ‫דף אחד רק באם שישאר ביריעה ג'‬

‫דפין‪ ,‬ואם לא ישאר ביריעה ג' דפין‬ ‫מסלקה כולה וגונזה‪ ,‬ובשביל גניזה לא‬ ‫הוי דיעבד‪.‬‬ ‫ולא כמו שמיקל בזה בתשוב' גבעת‬ ‫שאול סי' נ"ה‪ .‬ומה שהביא ]בתשו'‬ ‫גבעת שאול[ בקונטרס אחרון ראיה‬ ‫לדבריו ממס' סופרים ]פ"ג הלכה י'[ )פ"ב‬ ‫הלכה י'( דאיתא התם‪ ,‬אין פוחתין בתורה‬ ‫פחות מג' דפין‪ ,‬אבל קורין באחת ואין‬ ‫נמנעין *‪ .‬דבריו תמוהין‪ ,‬דהתם איירי אחר‬

‫* ז"ל ש ‪ :‬ולעני נדו שלפנינו ששאל א יש לחתו ד השלישי ולגנוז וישאר היריעה‬ ‫בת שני דפי שכשר בדיעבד כמ"ש הט"ז בסי' רע"ב סעי' ד' וכו' עד לעשות יריעה בת‬ ‫ד אחד שפסול בדיעבד עכ"ל שאלתו‪ .‬הנה מה דפשיטא ליה שפסול בדיעבד בת ד ‬ ‫אחד זה ודאי אינו‪ ,‬דבדעבד כשר אפי' יריעה בת ד אחד‪ ,‬וכ מבואר להדי' מהראיה‬ ‫שמביא הט"ז מהרמב" וסמ"ג‪ .‬ומ"ש מתחל' הט"ז שאי לאסור בשני ‪ ,‬היינו לרבותא‬ ‫דאיסורא כותב כ דאפי' בשני איכא איסור לכתחלה‪ ,‬ובדיעבד כשר אפילו בד אחד‪,‬‬ ‫וכ מבואר להדי' בתשובת מהר"מ מינ סי' י"ב‪ .‬וא"כ וכו' אלא ודאי דס"ל דכיו שצריכי ‬ ‫לתק המעוות צריכי תיקו בעני שכשר לכתחלה‪ ,‬ולא לעשות היריעה בת ד אחד או‬ ‫שני דפי לכתחלה‪ ,‬אבל א היריעה היא בת ששה דפי בעני שאפשר לתק לחתו ‬ ‫ולחלק לשני מתקני ‪ ,‬וכה"ג כתב בתשובת שארית יוס סי' מ"ט‪ .‬וכ וכו' עכ"ל‪.‬‬ ‫* ז"ל ש ‪ :‬נוע מכתב הגיעני ע"ד ס"ת שנפסלו ב' עמודי מב' יריעות שה בנות ג' ג'‬ ‫עמודי ‪ ,‬והסופר רוצה לתק יריעה א' בת ד' עמודי ולהשאיר ב' עמודי הישני ‪ ,‬ונסתפקת‬ ‫א כדי שלא להביא ב' עמודי כשרי לידי גניזה מיחשב כדיעבד דמכשר הט"ז בש ‬ ‫הסמ"ג יריעה בת ב' עמודי בסי' רע"ב‪ .‬יפה הבאת ראי' מהא דמס' סופרי הובא בש"ע‬ ‫סי' ר"פ )ס"ב( דס"ת שבלה ממנו יריעה א' צרי לחדש ג' יריעות מכתב א' דלא להוי‬ ‫כמנומר‪ .‬וג ש כ' ט"ז )סק"ה( דבדיעבד כשר‪ .‬ואי ס"ד דגניזה חשוב כדיעבד א"כ לא‬ ‫משכחת להאי דינא כלל‪ ,‬דלעול מביאי ב' יריעות כשרות לגניזה‪ .‬ולא תיקשי ממ"ש‬ ‫חלקת מחוקק והב"ש וכו' ובהא י"ל כל שלא אידבקו יריעות אהדדי ונעשה ס"ת של ‬ ‫לא מקרי דיעבד‪ .‬עכ"ל‪.‬‬ ‫* ז"ל ש ‪ :‬אחר כתבי זאת עיינתי במס' סופרי ומצאתי ש להדיא דבדיעבד אפי' לא עשה‬ ‫ביריעה רק ד אחד נמי קורי בו‪ .‬דאי' הת בפ"ב הל' י' וז"ל‪ :‬אי פוחתי בתורה וכו'‬

‫‪ðõ‬‬ ‫שכבר נתפר בספר הזה הוי דיעבד‪ ,‬אבל‬ ‫כל שלא נתפר אפילו אם כבר נחתך‬ ‫אסור לתקנו שיהי' רק בת דף א' או ב'‬ ‫דפים‪ ,‬וכמ"ש בתשובת חתם סופר שם‬ ‫כל שלא אידבקו היריעות אהדדי ונעשה‬ ‫ס"ת שלא מיקרו דיעבד עכ"ל‪ .‬וזה דלא‬ ‫כמבואר בתשו' הרשב"ש סי' קכ"ו‪,‬‬ ‫שמתיר לתפור היריעה בת דף אחד עם‬ ‫יריעה בת שני דפין *‪ .‬אלא דגם זה מיקרי‬ ‫לכתחילה‪] ,‬ופלא בעיני על החתם סופר‬ ‫שלא הביא שם כלל מאותן התשוב'‬ ‫שהבאתי שדברו מזה[‪.‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫ואם כך הדין בס"ת שיש בו שמות‬ ‫הקדושים דלא מיקרי דיעבד‬ ‫בשביל שיצטרך גניזה‪ ,‬כל שכן במגילה‬ ‫דלית ביה אזכרות‪ ,‬ואיכא מ"ד דאחר‬ ‫שנכתב כאגרת דמי עי' בשערי תשובה‬ ‫סי' תרצ"א בשם שאילת יעב"ץ *‪ ,‬כש"כ‬ ‫שצריך לסלק היריעה כולה‪.‬‬ ‫אבל אחר שכבר תפר הסופר יריעה בת‬ ‫דף א' או ב' להס"ת וכש"כ למגילה‬ ‫ודאי כשר וקורין בו‪ ,‬כמ"ש בגבעת שאול‬ ‫בשם מס' סופרים )אם שלא מצאתיו‬

‫עכ"ל‪ ,‬ופירושו הוא‪ ,‬דאי פוחתי בתורה‪ ,‬פירוש לעשות ביריעה פחות מג' דפי כמ"ש‬ ‫לעיל בהלכה ו'‪ ,‬אבל קורי באחת‪ ,‬היינו בדיעבד א לא עשה ביריעה רק ד א' כשר‬ ‫וקורי בה עכ"ל‪.‬‬ ‫* ז"ל ש ‪ :‬עוד שאלת‪ .‬ספר תורה שיריעה אחת מיריעותיו מד אחת‪ ,‬דבק אותה הסופר‬ ‫בדבוק טוב ע שני דפי אחרי ‪ ,‬עד שלא ניכר אותו הדיבוק אלא למי שמעיי ביותר‬ ‫עיו דק‪ ,‬מהו א נניחנו על חזקתו והוא כשר‪ ,‬או צרי להפריד אותו דיבוק ולתפור אותו‬ ‫בגידי כמו שהוא חיוב ס"ת‪ ,‬או צרי להחלי אותה ולעשות יריעה בת שלש דפי וכו'‪.‬‬ ‫והטעות השנית יש בו שתי טעיות‪ ,‬לפי שעשה שתי יריעות כל אחת פחות משלשה דפי ‬ ‫שהאחת היא משתי דפי והאחרת מד אחד‪ .‬ובפרק הקומ רבה )מנחות ל‪,‬א( אמרינ ‪,‬‬ ‫עושה אד יריעה מבת ג' דפי עד ח' דפי פחות מכא ויותר על כ לא יעשה‪ .‬וכ"כ‬ ‫הרמב" ז"ל בפרק הנזכר )ה' ס"ת פ"ט הי"ב( אי עושי יריעה פחות מג' דפי ‪ .‬ומיהו‬ ‫נראה שזה דוקא למצוה הוא‪ ,‬וכ משמע מדברי רש"י ז"ל שכתב בפרק הקומ )ש ( עלה‬ ‫דההיא דאי עושי יריעה וכו' שכתב זה לשונו‪ ,‬שחבור היריעות יפי בה כשאי בה יותר‬ ‫מדאי‪ ,‬הילכ לא יעשה יריעות קצרות שלא יהיו התפרי מקורבי יותר מדאי ולא ארוכות‬ ‫שלא להרחיק יותר מדאי‪ ,‬עכ"ל‪ .‬ומדקאמר שהתפרי של חבורי היריעות יפי בה וכו'‬ ‫נראה דמשו נוי הספר הוא ולא לעכב‪ ,‬וכ כתב בעל התרומה בש ר"ת ז"ל דאינו לעכב‪.‬‬ ‫וכ נראה מדברי הרמב" ז"ל שלא כתב בזה פסול כש שכתב בא לא תפרו בגידי ‬ ‫)ש הי"ג(‪ ,‬וכ נראה מלשו ספר יורה דעה )שו"ע סי' ער"ב ס"ג(‪ ,‬וא לישנא דגמרא‬ ‫הכי משמע‪ ,‬דאמר פחות מכא ויותר על כ לא יעשה‪ .‬ולא קאמר וא יעשה פסול‪ ,‬אלמא‬ ‫למצוה קאמר ולא לעכובא‪ .‬הילכ יפסיקו היריעות שה מדובקות בדבק ויתפרו בגידי ‬ ‫וכשר הדבר‪ ,‬עכ"ל‪.‬‬ ‫* ז"ל ש אות ג בתו"ד‪ .‬ואע"ג דנקראת ספר היינו לעני הדברי שה הכשר הכתיבה כגו ‬ ‫שרטוט והקי הגויל אבל בדברי שאחר הכתיבה כאיגרת דמי‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫במקומו אולי הוא במקו"א( ]מצאתיו בפ"ג‬ ‫ה"י[‪ ,‬אף אם אין בו שיעור לכתוב בו‬ ‫שלש דפין‪ ,‬אחר שנתפר כשר וקורין בו‪,‬‬ ‫כמבואר בכל הפוסקים והברכי יוסף‬ ‫להדיא ביו"ד בסי' ער"ב )אות ו'(‪ ,‬וז"ל‪:‬‬ ‫בדיעבד אף יריעה בת דף א' כשירה‪,‬‬ ‫מהר"מ מינץ שבות יעקב תשב"ץ כו'‬ ‫)עכ"ד הברכ"י( עיי"ש‪ .‬מדלא כתבו שלא‬ ‫נכתב רק דף א' )אלמא( ]אלא[ דף א'‪,‬‬ ‫משמע אף שאין שיעור רק דף אחד‬ ‫כשר‪.‬‬ ‫והשערי תשובה העתיק דברי הברכי‬ ‫יוסף בסי' תרצ"א )אות ג'(‬ ‫בשם בתי כהונה‪] ,‬ומ"ש בשערי תשובה‬ ‫כתר כהונה ט"ס[‪ .‬אבל מקור הדבר הוא‬ ‫בברכי יוסף סי' ער"ב ושם )אות ד'(‬ ‫כתיב אין עושין יריעה בת ג' דפין לפרש"י‬ ‫)מנחות ל‪ ,‬א הו"ד בהערה ‪ (5‬משמע‬ ‫שהיריעה תהיה בת ג' דפין‪ ,‬אבל שיהא‬ ‫כתובין בה ג' דפין אין קפידא‪ .‬ואולם‬ ‫בדברי רמב"ם )ה' ס"ת פ"ט הי"ב ועי'‬ ‫בהערה הנ"ל( כתב אין עושין יריעה ג'‬ ‫דפין *‪ .‬וכן הוא בלשון הש"ע )סי' ער"ב‬ ‫ס"ג(‪ ,‬ודייק מאמר אין עושין‪ ,‬דאל"ה‬ ‫הו"ל לומר אין כותבין‪ .‬ומ"מ לפי מ"ש‬ ‫]הרמב"ם[ בריש פרק י' שאין זה מעכב‪,‬‬

‫‪íõ‬‬

‫ועיין ט"ז‪ .‬אמור מעתה כל שיש שיעור‬ ‫ביריעה כדי לכתוב ג' דפין אף אם לא‬ ‫נכתב רק דף א'‪ ,‬נראה להכשיר בפשיטות‪,‬‬ ‫וכש"כ במגילה‪ ,‬עכ"ד הרב בעל בתי‬ ‫כהונה )עכ"ד הברכ"י(‪ .‬ר"ל דאפי' את"ל‬ ‫דלאו ט"ס ברמב"ם )עי' בהערה ‪ (7‬רק‬ ‫ככתבו ביריעה‪ ,‬מ"מ בכה"ג שיש כדי‬ ‫לכתוב ג' דפין כשר בפשיטות בלא נכתב‬ ‫רק דף א'‪ ,‬דהא לרש"י אפי' לכתחלה‬ ‫מותר‪ ,‬ולהרמב"ם עכ"פ בדיעבד סגי‬ ‫בכה"ג כך כוונת בעל בתי כהונה *‪] .‬ובסי'‬ ‫תרצ"א העתיק )השערי תשובה דבריו(‬ ‫בקצרה ולא כתב תיבות בפשיטות[‪.‬‬ ‫אבל לדינא ודאי ס"ל וקי"ל כרש"י‪,‬‬ ‫וכלשון הש"ע אין עושין יריעה‬ ‫כו'‪ .‬דעיקר הקפידא על היריעה שיהא‬ ‫בה שיעור ג' דפין שיהא התפירות נאות‪,‬‬ ‫וכך מבואר להמעיין במס' סופרים )פ"ב‬ ‫ה"ו( הגם שכתב אין פוחתין ביריעה‬ ‫פחות מג' דפין‪ ,‬צ"ל בענין יריעה‪ .‬שהרי‬ ‫סיים לבסוף ובקלפין לא נתנו שיעור‬ ‫אלא כל מה שירצה מוסיף ובלבד שלא‬ ‫יפחות מג' דפין‪ .‬מבואר דלענין הקלף‬ ‫קפיד שיהא בת שלש דפין‪ ,‬וכן מפרש‬ ‫שם )החיד"א( בס' כסא רחמים *‪ ,‬ועל‬ ‫זה אמרו שאינו אלא למצוה ולא לעכב‪.‬‬

‫* ז"ל ש בברכי יוס ‪ :‬ואול בדברי הרמב" פ"ט כתוב אי עושי ביריעה פחות מג'‬ ‫דפי ‪ .‬ואולי ט"ס הוא וצ"ל היריעה או יריעה וכ הוא בלשו השולח ערו ובכל אות ‬ ‫ההלכות תפש לשו הרמב" ודייק מאמר וכו'‪.‬‬ ‫* ז"ל ש בברכי יוס ‪ :‬אמור מעתה כל שיש ביריעה שיעור לכתוב ג' דפי א א לא‬ ‫נכתב אלא ד א' נראה להכשיר בפשיטות בדיעבד וכל שכ במגילה‪.‬‬ ‫* ז"ל ש ‪ :‬ובלבד שלא יפחות מג' דפי ‪ ,‬פירוש שלא יעשה יריעה פחות משלשה דפי כמו‬ ‫ששנינו בריש ברייתא זו אי פוחתי ביריעה פחות משלשה דפי וכו'‪.‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îõ‬‬ ‫הרי להדיא בדיעבד אחר שנתפר יריעה‬ ‫שאין בו שיעור רק דף אחד כשר לקרות‬ ‫מתוכו בס"ת וכש"כ במגילה וז"ב‪.‬‬ ‫ומ"ש בתוס' זבחים הוא דבר נכון‬ ‫ומקובל‪ ,‬וכמדומני שכבר כתבת‬

‫לי כיוצא בזה בענין זוז"ג בערלה‪ ,‬וכעת‬ ‫אני לומד סוגיא זוז"ג אם ישנו בידך‬ ‫תשלחנו לי‪ ,‬כי עת הכושר לעיין בו‪,‬‬ ‫ואומר שלום מנאי ידידו דו"ש באהבה‬ ‫רבה‪.‬‬ ‫יקותיאל יהודא טייטעלבוים‪.‬‬

‫תשובה ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬ ‫תשובה בענין תלמיד המנדה לכבוד הרב‪ ,‬ועוד מעניני נידוי‪ .‬ממרן רבינו הגה"ק‬ ‫הייטב לב זי"ע להרה"ג ר' יחיאל מיכל היבנר ז"ל אב"ד ניזנוב סמוך‬ ‫לטיסמניץ‪ ,‬נין ונכד להרה"ק רבי משולם פיבוש מזבריז זי"ע‪ .‬מגדולי הרבנים בדורו‬ ‫מחבר ספרים רבים ה"ה נחלה לישראל ]לעמבערג תרלו[ אשר שם נדפס תשובה‬ ‫זו‪ ,‬משכנות הרועים‪ ,‬זכר רב ושו"ת הדר‪ ,‬לבושי מכלול‪ ,‬מעשה יחיאל מיכל המים‬ ‫מיכלא דאסוותא‪ ,‬הדרת קודש הספד על הגה"ק הר"י משיאנווא זי"ע‪ .‬ונסע לגדולי‬ ‫הצדיקים בימיו וזכה להסתופף כמה פעמים בימי חייו אצל רבינו הגה"ק הייטב לב‬ ‫זי"ע וכפי שכותב בקונטרס דובב שפתי ישינים הספד על כמה צדיקי דורו ובתוכם‬ ‫רבינו הגה"ק הייטב לב זי"ע‪ ,‬וז"ל שם בתוך דבריו‪ ,‬וזכרונו לא ימיש מפי ולא‬ ‫ישתכח מלבי וכו'‪ ,‬ואוי לי כי זכיתי להיות שמה איזה ימים קודם פטירתו‪ ,‬וקבלתי‬ ‫ממנו שלום וראיתי אור פניו וגם היא שש לקראתי בחיבה יתירה נודעת‪ ,‬והייתי‬ ‫הולך ושב עדי יגמור ד' בעדו לטובה‪ ,‬אבל נשא רוח אותי על ש"ק זו על כמה‬ ‫פרסאות‪ ,‬וכשפנה יום א' באתי לשם ופגעתי את שש ועושה צדק מרבית העם‬ ‫אנשים ונשים וטף שנסעו מן הלויה‪ ,‬מי יוכל לשער גודל העג"נ שהי' לי עי"ז‪ ,‬ולא‬ ‫מצאתי נחמה רק מעשה דהאי כובס בכתובות בהלולא דרבי ע"ה דיצא בת קול‬ ‫דגם הוא מזומן לחיי העולם הבא‪ .‬עוד שם‪ ,‬בפרט הגאון מסיגעט ז"ל היה דרכו‬ ‫ללין בעומקה של הלכה ובחסדו פתח שער לדופקי בתשובה וכו'‪ ,‬בחורים טחון‬ ‫נשאו היינו הבחורי חמד שהיו לומדים בישיבתו הרמתה של רבינו מסיגוט עכשיו‬ ‫מה תהא עליהם היהיו חוטבי עצים ושואבי מים ח"ו‪ ,‬זקנים משער שבתו היינו‬ ‫רבינו הגדול מסיגוט ז"ל שהי' זקן עדי ע"ד שנים ויושב בישיבה ועתה עלה השמימה‬ ‫מישיבה של מטה לישיבה של מעלה ע"ד המקום שישב בה וע"ד הקהל את כל‬ ‫סביבותיו להתפלל בעד העבריינים ולהגן בעדם‪ ,‬עוד שם‪ ,‬כמו כן סמך ידי רבינו‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫‪ïõ‬‬

‫על איש חי"ל הוא בנו‪ ,‬ברוך מבנים המבורכים וכו'‪ ,‬והנה הגבר הוקם על את בנו‬ ‫הרב הגדול וצדיק ונשגב כקש"ת חנינא יו"ט ליפא נ"י ויתן מהודו עליו‪ ,‬ומצא חן‬ ‫בעיניו להושיבו על כסאו וכו'‪.‬‬

‫ב"ה יום א' פרשת מטות תרל"ה לפ"ק סיגיט יע"א‪.‬‬ ‫שלום לאהו' ידידי הרב המאוה"ג חריף ובקי החסיד המפורסים מוה' יחיאל מיכל‬ ‫הובנר ני' אבדק"ק ניזנוב‪:‬‬ ‫כבר השיבותיו בענין לפי שעה ועתה‬ ‫באתי שנית למיקם עמי' בדינא‪.‬‬ ‫הנה תמה אהא דמבואר בסי' של"ד סעיף‬ ‫ט"ז וי"ז תלמיד יכול לנדות למי שבזה‬ ‫בפניו רבו או אביו ומ"מ כיון שלא נדיהו‬ ‫הרב ולא הב"ד אינו מנודה לרב ולגדול‬ ‫ממנו וכו' אבל מי שנידוהו על שאר‬ ‫דברי' שחייב נידוי אפי' נידוהו קטן‬ ‫שבישראל חייב הנשיא וכו' לנהוג בו‬ ‫נידוי‪ .‬והיא פלא גדול דאם חילל יו"ט‬ ‫ב' דדבריהם חל נידוי הקטן על הכל‪,‬‬ ‫ונלמד מאמתי' דבי רבי מו"ק י"ז‪ ,‬ק"ו‬ ‫בנידוי ע"ד שביזה ת"ח שהמבזה נקרא‬ ‫אפיקורס ואין לו חלק לעוה"ב בזה נאמר‬ ‫דאינו חל על הגדול ממנו‪.‬‬ ‫עוד תמה על רש"י מו"ק ט"ז ע"ב תלמיד‬ ‫שנדה לכבודו פרש"י ולא לשם שמים‬ ‫מנודה לתלמוד וכו'‪ ,‬הא שלא לש"ש לא‬ ‫חל הנידוי כלל כמבואר בסי' של"ד סעי'‬ ‫י"ט )ומעלתו העתיק בשין שלא וכו' אבל‬ ‫ברש"י כתב ולא לש"ש(‪ .‬ולכן מתרץ‬ ‫חדא באידך דכוונות רש"י ולא לש"ש‬ ‫ר"ל שא"א לברר אם הוא שהוא בלתי‬ ‫לה' לבדו ואולי כוונתו להנאת עצמו ע"כ‬

‫הקילו בו ואף אם מנדה לכבוד רבו ואביו‬ ‫יש חשש זה כמאמרם ת"ח לא כש"כ‪,‬‬ ‫והוא שעמדה להקל ולומר דאינו חל על‬ ‫הרב והגדול ממנו כך הוא ברורן של‬ ‫דברים‪ ,‬ומכח זה אומר דאם נדיהו ב"ד‬ ‫של שלשה חל על הכל דמסתמא כוונתם‬ ‫לש"ש וראי' ממ"ש בש"ע וגם לא נדוהו‬ ‫ב"ד מכלל דנדוהו ב"ד של שלשה חל‬ ‫על הכל וכ"כ מעל' בסוף דבריו יקחו‬ ‫ב"ד של שלשה ועשרה טוב יותר ואז‬ ‫בלי ספק חל על כל העיר ועל הנשיא‬ ‫וכו'‪ ,‬מבואר מדבריו בב"ד של שלשה‬ ‫לבד חל על הכל זה שורש דבריו במכתבו‪.‬‬ ‫ולא כן אנכי עמדי לא בדינא ולא בטעמא‬ ‫כי ממ"ש הש"ך בס"ק ט"ל וז"ל‬ ‫אבל במנודה לב"ד מחמת דלא צאית‬ ‫דינא או באפקורתא לדבר עבירה דינו‬ ‫שוה דלכל ישראל הוא מנודה עכ"ל‪ ,‬א"כ‬ ‫דוק מני' דאי נדוהו ב"ד בשביל שביזה‬ ‫לחכם אינו מנודה לכל‪ ,‬ומ"ש הש"ע ולא‬ ‫נדוהו ב"ד דמשמע דב"ד חל על הכל‬ ‫יבואר אח"ז‪ .‬וגם טעמו ופרישו בדברי‬ ‫רש"י לא נהירא ולא ברירא ואינו אמת‬ ‫בשום אופן ואביא ראיות ע"ז‪] .‬א[ דלשון‬

‫‪ìõ‬‬ ‫רש"י שכ' ולא לשם שמים משמע דודאי‬ ‫כך הוא שכוונתו להנאתו בלי ספק ולא‬ ‫מספק אולי כוונתו לעצמו‪] .‬ב[ אי‬ ‫מספיקא איך מקילין מספיקא דלא חל‬ ‫על הגדול הא ס' חרם דאורייתא ולחומרא‬ ‫כידוע מתשו' רשב"א סי' תקצ"א וע"י‬ ‫נו"ב קמא יו"ד סי' ס"ז וסי' ע' ואה"ע‬ ‫סי' ע"ה וסי' ע"ז בסופו שם הוכיח מדברי‬ ‫תשוב' הר"ן דחרם דאוריי' עיי"ש הגם‬ ‫שבנו"ב בתרא יו"ד סי' קמ"ו חזר בו‬ ‫והעלה דספק חרם ונדוי לקולא דהו"ל‬ ‫רק דברי קבלה ולא עדיף מדבר שהוא‬ ‫הלכה למשה מסיני דספיקו להקל והביא‬ ‫תשו' המיוחסת להרמב"ן דדיני מנודה‬ ‫ספק לקולא דנידוי אינו דבר תורה אלא‬ ‫דברי קבלה וספיקו להקל עיי"ש והן אמת‬ ‫מרמב"ן משמע כדבריו דעיקר חרם ונדוי‬ ‫דברי קבלה ומשו"ה ספיקו להקל אבל‬ ‫כבר חלקו עליו הבאי' אחריו מדברי יש"ש‬ ‫פ"ק דחולין והט"ז וש"ך יו"ד סי' רי"ח‬ ‫דחרם דאוריי' וכן מבואר להדי' בתש"ח‬ ‫עה"ג סי' ס"ח דחרם דאורייתא וספיקו‬ ‫להחמיר והביאו החת"ס אה"ע סי' ג' ומה‬ ‫שהקשה הרמב"ן ונוב"י מהא דקי"ל בדיני‬ ‫מנודה בכל תיקו לקולא מבואר תירץ‬ ‫ע"ז בתשב"ץ ח"ב סי' ע"ב דחרם ונדוי‬ ‫דאורייתא אך דיני מוחרם ומנודה אינו‬ ‫אלא דרבנן הביאו בתשו' שואל ומשיב‬ ‫ח"א ס"ס פ' עיי"ש‪:‬‬ ‫עוד אני תמה על הנו"ב דפשיטא לי'‬ ‫דס' הלכה למשה מסיני לקולא‪,‬‬ ‫ולא זכר דברי הב"י וט"ז וש"ך בסי' רצ"ד‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫סעיף ט' דמבואר דס' הלמ"מ לחומרא‪,‬‬ ‫ומהרשד"ם חיו"ד סי' קל"א הארך בזה‬ ‫והוכיח שגם הרמב"ם סובר כן‪ ,‬ובמנחת‬ ‫יעקב בדיני ספיקות במחודשם ס"ק ט"ו‬ ‫הביא מחלוקות בזה י"א הלמ"מ ספיקו‬ ‫לקולא וי"א לחומרא דדינו כדאורי' עיי"ש‪,‬‬ ‫וכ"ז הביא הפר"מ בפתיחה לה' טריפות‬ ‫ובסי' ק"י כתב להלכה יראה דהוא לחומרא‬ ‫עיי"ש‪.‬‬ ‫ולכאורה ממקומו מוכרע דספק נדוי‬ ‫לחומרא מהא דסי' של"ד סעי'‬ ‫ל"ה נדוהו בחלום צריך התרה וצריך‬ ‫עשרה עיי"ש בט"ז וש"ך וכ"ה וכן בסי'‬ ‫רי"א בנודר בחלום י"א דצריך להתיר‬ ‫בעשרה‪ ,‬ובה' צדקה בסו"ס רנ"ט מבואר‬ ‫אם אמרו לו בחלום מעות אלו שהטמין‬ ‫אביך של צדקה הם אינו כלום‪ ,‬ומ"ש‬ ‫דהתם לא חיישינן ובנדר ונדוי חיישינן‬ ‫שמא חלום אמת הוא‪ ,‬ועי' בפתחי תשובה‬ ‫שם וראיתי בתשו' שובת ציון סי' נ"ב‬ ‫שכ' וז"ל כבר נתעורר ע"ז בתשב"ץ ח"ב‬ ‫סי' קכ"ח שכ' במעות מעשר ספיקו‬ ‫לקולא משא"כ בנדוי ספק אסורא‬ ‫לחומרא‪ ,‬משמע מטעם ס' דאורייתא‪.‬‬ ‫אבל לא העתיק יפה כי לשון התשב"ץ‬ ‫אינו כן כ"א זה לשונו‪ ,‬בדבר שבממון‬ ‫יש לנו להעמיד בחזקתו‪ ,‬אבל בנדוהו‬ ‫בחלום ספק אם ע"י מלאך או שד וא"כ‬ ‫זה ספק מנודה ספק אינו מנודה‪ ,‬ה"ז‬ ‫כספק איסורא אם אסור לספר ולכבס‬ ‫ולהתרחק מבני אדם ד' אמות אם לא‬ ‫ומספק צריך התרה בכל ספק איסורא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫שאפשר לצאת מיד הספק ע"י תקנה‪,‬‬ ‫עכ"ל‪ .‬מזה משמע איפכא דנדוי לאו‬ ‫דאורייתא וספיקו לקולא רק מפני‬ ‫שאפשר בהתרה הו"ל כדבר שיש לו‬ ‫מתירין משו"ה ספיקו לחומרא‪ ,‬אבל אם‬ ‫אי אפשר בהתרה ספיקו לקולא‪ .‬אבל‬ ‫גוף דבריו של התשב"ץ תמוהין אצלי‬ ‫מ"ש ה"ז כספק אסורא אם אסור לספר‬ ‫ולכבס ולהתרחק וכו' דהא בזה ליכא‬ ‫ספק כלל וברייתא מפורשת הוא במו"ק‬ ‫דף ט"ו ע"א מנודה אסור לספר ולכבס‪,‬‬ ‫ולענין להתרחץ מבואר ברא"ש עיי"ש‬ ‫מקורו‪ ,‬ואדרבא בדיני מנודה שהגמרא‬ ‫מבעי' ליה וקאי בתיקו ספיקו לקולא‬ ‫כמבואר ברי"ף ורא"ש וש"ע שם וצל"ע‪.‬‬ ‫נחזור לענינינו דגם מסעיף ט"ל משמע‬ ‫לכאורה ספק נדוי להחמיר דאי'‬ ‫התם המנדה את חבירו שלא כדין וא"ל‬ ‫הלה אדרבא נדוי של שני נדוי אפי' אינו‬ ‫ידוע מי הוא דחיישינן שמא הוא יותר‬ ‫גדול מהמנדה‪ .‬סוף דבר לדעת רוב הפוס'‬ ‫דס' נדוי להחמיר איך ניזול לקולא בנידה‬ ‫התלמיד נגד הגדול ממנו ניחוש שמא‬ ‫כוונתו לשמים‪] .‬ג[ איך שיהיה כך או‬ ‫כך אין זה סברא לאחוז החבל בתרין‬ ‫ראשין דלענין קטן וכיוצא בו מחמרינן‬ ‫מספיקא ולענין הגדול מקלינן ה"ז חוקה‬ ‫בלא טעם‪] .‬ד[ ותו אפילו אם הי' כדבריו‬ ‫דתלמיד שנידה לכבודו יש חשש שמא‬ ‫כיון להנאתו איך נילף מזה להקל גם‬ ‫בנידה לכבוד רבו ואביו שחייב בכבודם‬ ‫לומר לחוש שמא כוון להנאתו נוקמי'‬

‫‪¬õ‬‬

‫ליה אחזקת כשרות שכוונתו רק לכבוד‬ ‫התורה ומה שאמרו חכמים ת"ח לא‬ ‫כש"כ אם מפני כך עשה יפה עשה לש"ש‬ ‫שכך ראוי לאהוב החכמים וזה שבחן‬ ‫ואמאי גם בזה לא יחול על הגדול‪] .‬ה[‬ ‫אי כפירשו ברש"י א"כ התרה"ד שמפלפל‬ ‫בחכם א' שונא לבה"ב ונידוהו כהלכה‬ ‫אבל הכל מכירין ומרגישין שאין זה אלא‬ ‫מחמת שנאה ומביא ראי' דאין נדויו נדוי‬ ‫הביאו בית יוסף‪ ,‬הי' לו להביא ראיה‬ ‫מדברי רש"י הללו שהקילו משום שמא‬ ‫כוונתו להנאתו מכלל דאי הכל מכירין‬ ‫שכך הוא אינו כלום‪ ,‬ואם תה"ד הי'‬ ‫מפרש דברי רש"י כפשוטו שכוונתו ודאי‬ ‫שלא לש"ש א"כ כש"כ קשי' טפי דמזה‬ ‫מוכח היפך דבריו דאפ"ה חל מיהו אקטן‬ ‫ממנו ואכיוצא בו‪ ,‬ומששא אית ביה ואיך‬ ‫העלים עין מדברי רש"י לבלי לישא על‬ ‫שפתיו לענינו‪ .‬אבל האמת הוא כי לא‬ ‫זה הדרך כלל בכוונות רש"י אלא ברור‬ ‫דתלמיד שנדה לכבודו וכש"כ לכבוד רבו‬ ‫ואביו מחזקינן ליה שכוונתו לש"ש ולא‬ ‫להנאתו‪ .‬ומ"ש רש"י לכבודו ולא לשם‬ ‫שמים כוונה אחרת בזה‪ ,‬לפי דתני מנודה‬ ‫לתלמיד אינו מנודה לרב והגמ' הוסיף‬ ‫שם תלמיד שנדה לכבודו דהאי לכבודו‬ ‫אינו נזכר בברייתא‪ ,‬והכוונה בזה למה‬ ‫דאיתא בגמ' להלן דף י"ז תלמיד שנדה‬ ‫לכבודו נדויו נדוי דתניא מנודה לתלמיד‬ ‫אינו מנודה לרב כו' הא לכ"ע מנודה‬ ‫למאי אי במ"ילי דשמ"יא )פי' דבר‬ ‫אסורא( אין חכמה וכו' אלא לאו לכבוד‬ ‫עצמו‪ ,‬וזה שפירש"י לכבודו ולא לשם‬

‫®‬ ‫שמים כלו' ולא לשם ]פי' בשביל[ מילי‬ ‫דשמים דהיינו דבר איסור דאז חל גם‬ ‫על הרב‪ .‬אלא שהתריז נגדו זה נקרא‬ ‫לכבודו‪ ,‬וביאור דבריו בפירוש ודאי כיון‬ ‫דתני אין מנודה לרב ודאי לא נידה אלא‬ ‫בשביל כבודו דאי במילי דאיסורא וכו'‪.‬‬ ‫וזה שכתב רש"י גם להלן ריש דף י"ז‬ ‫ת"ח שנידה לכבודו כבר פירשתי למעלה‬ ‫כוונתו ששם פי' לכבודו ולא במילי דשמיא‬ ‫כדברי הגמ' דהכא‪ .‬ועיין בטור שכ' אם‬ ‫נידה תלמיד לדבר איסור מנודה לכל וכ'‬ ‫הב"י יליף ליה מהא דאי' בגמ' אי במילי‬ ‫דשמיא אין חכמה‪ ,‬הרי דבר איסור נקרא‬ ‫מילי דשמיא וע"ד בזיון נקרא לכבודו‪,‬‬ ‫וז"ש רש"י ולא לש"ש היינו לא לשם‬ ‫מילי דשמיא‪ ,‬וזה ברור ואמת ומעלתו‬ ‫שגה בזה ושארי ליה מארי‪.‬‬ ‫ובהיות כן הדק"ל אמאי תלמיד שנדהו‬ ‫אם ביזה רבו אינו חל אגדול‬ ‫וע"ד איסור חל אגדול‪ ,‬ויפה נתעורר בזה‪,‬‬ ‫אבל באמת גם זה לק"מ‪ ,‬דזה לשון‬ ‫הש"ע תלמיד יכול לנדות למי שביזה‬ ‫בפניו רבו ואביו‪ ,‬משמע יכול אבל אינו‬ ‫מחוייב בזה‪ .‬וכ"ה במקור הדבר בתשו'‬ ‫הריב"ש סי' ל"ג וז"ל‪ ,‬ותלמיד שנדה‬ ‫לכבוד הרב שבזוהו נראה ברור שהתלמיד‬ ‫יכול לנדותו מק"ו שאם לכבוד עצמו‬ ‫שאין ב"ד חייבין לנדותו הוא עצמו מנדה‬ ‫כש"כ לכבוד הרב שב"ד חייבין לנדותו‪.‬‬ ‫הרי להדי' שב"ד חייבין לנדותו ולא‬ ‫התלמיד רק יכול לנדותו‪ .‬אמנם מ"ש‬ ‫שהב"ד חייבין לנדותו אין הכוונה במעמד‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫הב"ד של שלשה לבד‪ ,‬אלא שהב"ד ההוא‬ ‫מחוייבין לנדותו ברבים דוקא‪ ,‬וכמבואר‬ ‫להדי' ברמב"ם הביאו הטור וש"ע סי'‬ ‫של"ד סעיף ט"ז המבזה את החכם וכו'‬ ‫אם יש עדים בדבר מנדין אותו ברבים‪,‬‬ ‫וכ"כ הטור בסי' רמ"ג בשם הרמב"ם‪ ,‬וכ'‬ ‫הב"י ומ"ש הרמב"ם ברבים סתם נדוי‬ ‫בית דין הוא ברבים‪ ,‬ועוד יש ללמוד‬ ‫מעובדא דרבי יהודה בר יחזקאל דפ"י‬ ‫יוחסין ד' ע' דאפיק שיפורא ושמתי'‬ ‫להאי דקרי ליה בר שאזסקל עכ"ל‪ ,‬גם‬ ‫הש"ך שם כ' שהב"י למד כן מהש"ס‬ ‫וכו' )ואני לא מצאתי שם דאפיק שיפורי‬ ‫רק אמרי ליה לר"י שמתי' עיי"ש(‪ .‬ובש"ע‬ ‫שם כתב המחבר מי שהעידו עליו שביזה‬ ‫ת"ח ב"ד מנדין אותו‪ ,‬והוסיף הש"ך‬ ‫ברבים‪ ,‬והמחבר שהשמיט זה נראה דאזיל‬ ‫לטעמי' בב"י דסתם ב"ד הוא ברבי' וכמו‬ ‫שכתב בפי' בסי' של"ד‪ .‬וטעם דבעי'‬ ‫ברבי' נראה דחכם רבים צריכים לו כרבים‬ ‫דמי‪ ,‬ועי' בגמ' פ"ק דתענית לענין פרנסה‬ ‫בשביל רבים שאני משה כיון דרבים‬ ‫צריכים לו כרבים דמי כ"ה לחד גירסא‪,‬‬ ‫וכ"כ מג"א בסי' קי"ט שאני מהרי"ל כיון‬ ‫דרבים צריכים לתורתו כרבים דמי וכה"ג‬ ‫איתא בתשו' הרשב"א סי' קמ"ח עכ"ל‪,‬‬ ‫ועי' או"ח סו"ס קל"ה דבאדם חשוב שרי‬ ‫אפשר דהוא נמי מהאי טעמא דכרבים‬ ‫דמי‪ .‬נמצא אם ביזה ת"ח ביזה את‬ ‫הרבים משו"ה חייב ב"ד לנדותו ברבים‬ ‫דייקא‪ ,‬אבל ב"ד שלא במעמד רבים‬ ‫וכ"ש תלמיד אין מחייבין לנדותו‪ ,‬כי אז‬ ‫אין הנדוי כפי הבזיון שביזה רבים ואין‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫הנדוי רק במקצת ולא כלו‪ ,‬משו"ה אינו‬ ‫חל על הגדולים מהם‪ ,‬אבל ב"ד שנדוהו‬ ‫ברבים כדינו ודאי חל על הגדול ועל‬ ‫הנשיא וכו'‪ ,‬וז"ש בש"ע וגם לא נדוהו‬ ‫ב"ד היינו כדינו ברבים וכמ"ש הב"י דסתם‬ ‫נדוי ברבים הוא‪ ,‬ומשו"ה סתם ליה גם‬ ‫הכא‪.‬‬ ‫וכ"ז לענין מי שביזה ת"ח דבעי שב"ד‬ ‫ינדוהו ברבים‪ ,‬אבל בעובר על דבר‬ ‫איסור לא בעי לנדותו ברבים אלא כל‬ ‫יחיד יכול לנדותו בעצמו שפיר קם דינא‬ ‫אפי' נדוהו קטן חל על הנשיא וכל ישראל‪,‬‬ ‫ואל תתמה מ"מ שזה לא בעי ב"ד וברבים‪,‬‬ ‫ובביזה ת"ח בעי ב"ד וברבים‪ ,‬כי כבר‬ ‫מצינו בגמרא שהחמיר הקב"ה בכבודו‬ ‫של צדיק יותר מכבודו ויליף ליה מקרא‬ ‫וה"ה בשל חכם‪ .‬והשתא א"ש מ"ש הש"ך‬ ‫בס"ק ט"ל אבל במנודה לב"ד מחמת‬ ‫דלא ציית דינא וכו' דהתם לא בעי'‬ ‫ברבים וסגי בב"ד לבד‪ ,‬ושפיר דייקינן‬ ‫מני' דאי כה"ג בב"ד שלא ברבים לא‬ ‫חל על הכל‪ .‬ובזה ניחא לי דברי הש"ך‬ ‫ס"ק צ"ו שהוסיף על דברי המחבר‬ ‫ולפעמים אין צריך עדים כשרים אלא‬ ‫אפי' אשה או קטן וקרובי' נאמנים‪,‬‬ ‫ולכאורה הא למה לי הא כבר כתבו ז'‬ ‫הרמ"א ז"ל בסעיף מ"ג וכת"ר הרגיש‬ ‫בזה‪ ,‬ולמ"ש י"ל דהיינו מפני שהרמב"ם‬ ‫והטור וש"ע כתבו אם יש עדים מנדין‬ ‫אותו ברבים‪ ,‬ולכאורה מזה משמע דלא‬ ‫כדברי הרמ"א ולתרץ סד"א דלענין לנדותו‬ ‫ברבים בעי' עדים דוקא‪ ,‬והטעם דהרי‬

‫®‪ê‬‬

‫קי"ל המוכר שדהו בעדים גובה מנכסים‬ ‫משועבדים דעדים מפקא לקלא ועיין‬ ‫תוס' גיטין ר"פ השולח ד"ה ובי תלתא‪,‬‬ ‫הרי דע"י עדים קול יוצא על הדבר וא"כ‬ ‫אם ביזה ת"ח בעדים אפי' שלא ברבים‬ ‫הו"ל כאלו ביזה אותו ברבים‪ ,‬שהרי ע"י‬ ‫קול של העדים הדבר מפורסם לרבים‬ ‫משו"ה בעי' לנדותו ג"כ ברבים‪ ,‬אבל אם‬ ‫אין עדים לדבר הבזיון רק שנשמע מפי‬ ‫אשה או קטן וכו' דמדינא לא מהימנא‬ ‫ואין קול יוצא על ידו ס"ד דהו"ל כאלו‬ ‫בזוהו שלא בפני רבים ולא בעי' נדוי‬ ‫ברבים‪ ,‬וא"כ י"ל דתרווייהו איתנייהו‪,‬‬ ‫דמ"ש הרמ"א וא"צ עדים וכו' היינו שע"י‬ ‫אשה וקטן מנדין אותו אבל אין החיוב‬ ‫שיהא נדוי ברבי'‪ ,‬ומ"ש רמב"ם וטור‬ ‫וש"ע אם יש עדי' היינו לענין לנדותו‬ ‫ברבי' סגי ע"י אשה וקטן דלענין קטטות‬ ‫סומכין על דבריהם כמו על עדים וא"ש‬ ‫כנ"ל‪.‬‬ ‫סוף דבר הכל נשמע אם ביזה ת"ח‬ ‫ונדוהו תלמיד או ב"ד של שלשה‬ ‫לבד אינו חל רק על כיוצא בהן‪ ,‬אבל‬ ‫אם נדוהו ב"ד במעמד רבים חל על‬ ‫הנשיא ועל כל ישראל כך נ"ל ברור‬ ‫לדינא‪) .‬ואחר כ"ז בנידון דידי' עדיין אינו‬ ‫אומר דבר עד עת בא אלי דברי הגאון‬ ‫וכו' מבראדשין ודבר מה בפיו אראה אז‬ ‫אדע מה אשיב כענין(‪:‬‬ ‫וע"ד שהביא דברי ז' הרמ"א בסי' של"ד‬ ‫סעיף זיין ויש להחמיר שלא ימולו‬ ‫בני"ו ושלא יקב"ר אם ימות‪ ,‬והקשה‬

‫®‪ë‬‬ ‫הש"ך הא כבר כתבו המחבר סעיף יוד‪.‬‬ ‫אפשר לתרץ קצת בשנדקדק בלשונם‬ ‫דזה לשון המחבר ולא יקברו ל"ו מ"ת‬ ‫ושלא ימולו לו בן‪ ,‬א"כ י"ל אי מהתם‬ ‫הו"א דרשאי' לגזור שלא יקברו ל"ו מת‬ ‫דמחמת זה אולי ישוב וישמע‪ ,‬אבל לגזור‬ ‫על אחר מותו שלא יקברו אותו דאז אין‬ ‫להשיב אין בידינו‪ ,‬קמ"ל גם זה יש בידינו‬ ‫אולי בעודו בחיים ישוב בתשובה מפחד‬ ‫שמא ימות ולא ינתן לקבורה‪ ,‬וכך י"ל‬ ‫לענין מילה אי מהתם סד"א שבידינו‬ ‫לגזור שלא ימולו לו ב"ן אחד דייקא אף‬ ‫שמצות מילה חמירא הוא כידוע עכ"ז‬ ‫בשוא"ת יש כח לעשותו‪ ,‬אבל אם כבר‬ ‫גזרו שלא למול לו בן ולא שמע לקולינו‬ ‫ועודנו ברשעתו א"כ מה בצע אם נגזור‬ ‫עוד שלא למול בנו השני לבטל מצות‬ ‫מילה בחנם הלא ראוי לומר אוקי אחזקתו‬ ‫כמו שלא שמע עד עתה אף שלא מלו‬ ‫לו בן כ"כ לא ישמע עוד אלא יעמוד‬ ‫בדעתו הראשונה‪ ,‬דוגמא לזה א"ש התוס'‬ ‫במכות ד' ט"ז וגיטין ד' ל"ג ד"ה‬ ‫ואפקעינהו‪ ,‬דמה"ט נזיר שהי' שותה יין‬ ‫או מטמא לוקה ולא חיישי' שמא ישאל‬ ‫דאוקי אחזקתו שלא ישאל ע"ש‪ ,‬קמ"ל‬ ‫הרמ"א דרשאים לגזור שלא ימולו בניו‬ ‫בלשון רבים אפי' כמה זא"ז דאולי עתה‬ ‫ישמע‪ ,‬ואף דודאי עמ"ש המחבר שלא‬ ‫יזמין בג' ולא יתפלל בציבור משמע אפי'‬ ‫כמה פעמים עד שישמע ולא סגי בחד‬ ‫זימנא‪ ,‬אכתי גבי מילה דחמיר כמאמרם‬ ‫גדולה מילה שנכרתו עלי' וכו' סד"א דלא‬ ‫גזרי' שלא למול רק חד זימנא‪ ,‬לזה‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫אשמעינן רמ"א דגם במילה גזרי' פעמים‬ ‫הרבה‪ ,‬והטעם דלא דמי להא דנזיר דכאן‬ ‫נכפלה העבירה שאינו מקיים מצות מילה‬ ‫זה פעמים וכ"פ וליכא חזקה דאולי מכח‬ ‫זה עתה ישיב בתשובה ויעזוב דרכו‪ .‬וע"ד‬ ‫מה שתירץ הבית לחם יהודא סי' של"ד‬ ‫דרמ"א הנ"ל שכ' שלא ימולו בניו קמ"ל‬ ‫אפי' בנולד לו הבן קודם הנדוי דהו"א‬ ‫דכבר זכה הילד שמחויבים למולו אעפ"כ‬ ‫יכולין ב"ד לגזור‪ .‬וע"ז השיב מעלתו‬ ‫מכ"ת מה שכ' בתשו' ברית אברהם ח'‬ ‫או"ח סי' י"ד דרק מפני דרכי שלום‬ ‫מוהלים הנולד קודם דאינו דומה למה‬ ‫דהתם חל החיוב מיד בשעה שמת האחד‬ ‫קודם השני משא"כ בזה דהחיוב חל ביחד‬ ‫מתחלת יום השמיני וא"כ אין חידש בזה‬ ‫רק כשמנדין אותו ביום השמיני וזה דחוק‬ ‫עכ"ל‪ .‬הנה ספר ברית אברהם אינו‬ ‫באמתחתי לעיין בו רק בפתחי תשובה‬ ‫סי' רס"ה הביאו‪ .‬ואפשר לי לומר ע"ז‬ ‫עפמ"ש בתוס' רי"ד בקידושין ד' כ"ט‬ ‫שתירץ על קוש' תוס' דשם וז"ל דמילה‬ ‫לא הוי זמ"ג דנהי דקביע זמן לבן הנימול‬ ‫אבל האב שצווהו הבורא ית' להתעסק‬ ‫במילת בנו‪ ,‬העסק ההוא אין לו זמן שבין‬ ‫ביום ובין בלילה יטרח ויכין צרכו למילת‬ ‫בנו עיי"ש‪ ,‬ומדבריו נראה שתיכף שהבן‬ ‫נולד מוטל על האב העסק ההוא לטרוח‬ ‫בה‪.‬‬ ‫ולפי"ז אפשר לומר ולחלק דלענין‬ ‫קביעות זמן קיום המצות מילה‬ ‫חל על שניהם בשוה מיום השמיני ואין‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל ייטב לב זללה"ה‬

‫נפקותא מי נולד קודם ולכן ליכא רק‬ ‫מפני דרכי שלום‪ ,‬אבל מ"מ התעסקות‬ ‫למול חל תיכף על האב כשנולד הבן‬ ‫ואם יגזרו עליו אחר שנולד שלא למולו‬ ‫אין לו להתעסק בזה‪ ,‬וכיון שכבר זכה‬ ‫במצוות המתעסקות הו"א דאין כח לב"ד‬ ‫לגזור קמ"ל רמ"א דאפ"ה כח ביד ב"ד‬ ‫גם בכה"ג‪ ,‬ומתורץ דברי הבל"י על נכון‪.‬‬ ‫ומדי דברי בו זכור אזכירנו מ"ש בספרו‬ ‫משכנות הרועים סי' א' לפרש דברי‬

‫®‪è‬‬

‫הרבנים שבמג"א סי' קפ"ד ס"ק ו' וצריך‬ ‫לברך גם ברכה רביעית דלא לזלזולי בי'‬ ‫דהיינו מפני דאקולי בי' לגבי פועלים‬ ‫מפלפל בזה מכח דברי הב"ח בסי' קפ"ח‬ ‫וכ"ז חדשות הוא בעיניו‪ ,‬מתמה לי עליו‬ ‫ועל הגדולים ממנו איך נעלם מהם דברי‬ ‫האלי' רבא והמחצית השקל הביאו‪,‬‬ ‫שנראה משם שכן הפי' הפשוט בדברי‬ ‫הרבנים הנ"ל‪ ,‬והשיב ע"ז שם מדברי‬ ‫תשוב' מהרש"ל והב"ח הנ"ל עיי"ש‬ ‫ותמצא‪.‬‬

‫ובזה אומר שלום לו ולתורתו מנאי ידידו אחוז באהבתו‬ ‫יקותיאל יהודה ט"ב אבד"ק סיגיט‪.‬‬

‫®‪ð‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫ממרן הגה"ק בעל קדושת יום טוב זללה"ה‬ ‫מכתב מאת רבינו הקדושת יו"ט זי"ע לתלמיד הייטב לב זי"ע הר"ר נטע יעקב‬ ‫בערגער ז"ל דיין ומורה הוראה באודווארי שליד סאטמאר‪ ,‬לספרו נטעי‬ ‫נאמנים ]מונקאטש תרסג[ וכפי אשר כותב בהקדמת ספרו אשר זכיתי לשאוב מבאר‬ ‫מים חיים הוא ניהו אדמו"ר הגה"ק מוהר"ר יקותיאל יהודא ט"ב זצלה"ה וכו' וחבה‬ ‫יתירה נודעת לי מעמו אשר כאב את בן ירצה ותורתו הקדושה אשר מציתי משדי‬ ‫תבונתו עמדה לי לבל אמוש מאוהל תורה מאז ועד עתה‪ .‬כמו"כ יש כמה תשובות‬ ‫אליו בשו"ת למרן הייט"ל אבני צדק או"ח ויו"ד‪.‬‬

‫מכתב אדמו"ר הרב הגה"ג הצדיק וכו' מו"ה חנני' יום טוב ליפא ט"ב שליט"א‬ ‫אבדק"ק סיגעט‬ ‫ב"ה יום ה' וארא תרס"ג לפ"ק סיגעט יע"א‬ ‫אלפי שלומים מגבהי מרומים‪ ,‬אל כבוד ידידי‪ ,‬הרב המופלג בתורה ויראה‪ ,‬חו"ב וכו'‬ ‫כש"ת‪ ,‬מו"ה נטע יעקב בערגער נ"י‪.‬‬ ‫אחדשת"ה השגתי יקרת מכתבו נכון ואחת דברתי ולא אשנה‪ ,‬שלא אוכל למלא‬ ‫מבוקשו‪ ,‬כי גדרתי בעדי לבלתי תת הסכמה על שום חיבור אם לא בנחוץ גדול‬ ‫מאוד‪ ,‬והעדר הסכמתי לא יהי' לפלא‪ ,‬כי כל באי שערי יודעים מזה‪ ,‬וליתר שאת‬ ‫אתן לו רשות להדפיס דברי אלה‪ ,‬וכל רואה יראה עין בעין כי אך מטעם זה שלא‬ ‫אוכל צאת חוץ מגדרי משכתי ידי מתת הסכמה על חיבורו‪ ,‬ובזה חנני חותם בכל‬ ‫חותמי ברכות‪.‬‬ ‫דברי ידידו הדו"ש תורתו באהבה‪.‬‬ ‫חנני' יום טוב ליפא טייטלבוים‬ ‫גם אני אקח ספר אחד כאשר יוצא לאור ונתתי מ"ק באעה"ח‬ ‫חנני' יום טוב ליפא ט"ב‪.‬‬

‫מכתב ממרן רבינו בעל הקדושת יום טוב זי"ע להגאון ר' יקותיאל וייס ז"ל‬ ‫מטיססע פירעד הנולד לאביו מוהר"ר יצחק ויס ז"ל מעיר שאלאך‪ ,‬שהי'‬ ‫ירא ד' מרבים וכפי שמביא בנו מגודל צדקתו וחסדיו ואשר פעל כמה פעמים‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן הגה"ק בעל קדושת יום טוב זללה"ה‬

‫®‪í‬‬

‫בעניני פדיון שבויים‪ ,‬שהי' ממשפחת הגאון העצום חסיד וקדוש ר' מאיר צבי‬ ‫ז"ל אבד"ק שוראני המוזכר כמה פעמים בשו"ת חתם סופר‪ .‬כבר בנערותו בהיותו‬ ‫כבן עשר שנים נתקבל לתלמיד הגאון מוהרש"ב סופר אב"ד פרעשבורג בעל‬ ‫השבט סופר‪ ,‬כפי שכותב בשער ספרו אור הבקר )וואיטצען תרסד(‪ ,‬אשר מנחה‬ ‫היא שלוחה למורי הגאון וכו' מוהר"ר שמחה בונם סופר נ"י וכו' אשר יצקתי‬ ‫מים על ידו עשרה שנים רצופים‪ ,‬ובהקדמתו שם כותב בהיותי בן עשר שנים‬ ‫ילד שעשועים וטוב פנים‪ ,‬באתי לפרעשבורג המפוארה ויצקתי מים על ידי מורי‪,‬‬ ‫הגאון שר התורה ואורי‪ ,‬כקש"ת רש"ב סופר וכו'‪ ,‬ותחת צל קורת בית מדרשו‬ ‫גרתי עשרה שנים רצופים וכו'‪ ,‬בהיותו כבן ט"ז שנה פנה אל הגאון מהר"ם‬ ‫שיק זצ"ל מגדולי תלמידי החתם סופר זי"ע בשאלה הלכה למעשה ופלפל עמו‬ ‫בהלכה‪ ,‬ולאחר ימים כשראה והנה השואל נער צעיר השתעשע עמו בד"ת‪ ,‬ואמר‬ ‫עליו עליך ראוי לומר מאמרו של ראב"ע הרי אני כבן שבעים שנה ופטרו בכבוד‬ ‫גדול‪ .‬לאחר שנלקח בהמלצת רבו לחתן לר' יעקב בלוי ז"ל המשיך לעסוק‬ ‫בתורה ואף שעסק במסחר‪ ,‬הי' מלאכתו עראי ותורתו קבע והשכים קודם אור‬ ‫היום להגות בתורה ולעטרה בציצים ופרחים כמה שעות לפני שחרית‪ ,‬וכפי‬ ‫שמעיד עליו הגאון רבי ישעיה זילבערשטיין זצ"ל מוואיטצען בהסכמה לספרו‬ ‫הנ"ל‪ ,‬ושמחתי מאד בלבי כי עוד נמצאים בזמן הזה בעלי כיסים ת"ח שעוסקים‬ ‫בתורה‪ ,‬וחלף אשר שאר קציני הדור מאבדים ממונם במותרות הבלי עוה"ז הרבני‬ ‫החו"ב הזה נ"י מתאמץ לעשות כוונים למלאכת השמים‪ ,‬לפאר ולרומם תורה‬ ‫הק'‪ ,‬ממנו יראו וכן יעשו וכו'‪ .‬והניח אחריו כעשרה חיבורים‪ ,‬מכתב זה נדפס‬ ‫בספרו הנ"ל חלק ב'‪.‬‬

‫יום ד' לסדר וכן יפרוץ תרנ"ז פה סיגעט יע"א‬ ‫ברכה ושלום על יד יקותיאל הצלחתו כהררי אל ה"ה כבוד ידידי הרבני המופלג‬ ‫החריף הנגיד המרומם תורה וגדולה יחדיו בו מותאמים מאד נעלה בהוד‬ ‫מעלה מפורסם לשם ולתהלה כש"ת מו"ה יקותיאל ווייס נ"י מטיסא פיריד‪.‬‬ ‫אחדש"ה הגיעני ע"נ מגלתו הכתובה מעבר לעבר ובתוכו פרפרת נאה ענף ציצים‬ ‫ופרחים חידוש תורתו אשר חננו ה' לסלסל בדברי חכמים וחדותם‬ ‫לפרק ולבנות ולעשות אגודה אחת בשום שכל ודעת בסברא נכונה דברים מלאים‬ ‫חן ותרשיש ומהראוי היה להשתעשע בו ולטייל אתו בפלפול ארוכות וקצרות‬ ‫כדת של תורה אכן רובץ אנכי תחת משאות שונות האצים עלי דבר יום ביומו‬ ‫והצל לא יצילו לי איזה רגעים ולא יניחו לי להכניס ראשי בדברים שאינו נוגע‬

‫®‪î‬‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫לדינא‪ ,‬לכן אמרתי עם לבבי עכ"פ להשיבו מפני הכבוד ליתן לו אות אותות‬ ‫אהבה כי עברתי בין בתרי אמריו כלו נעים אף נאוה בנוים על אדני השכל‬ ‫הישר ה' הטוב יחייהו ויברכו בשפעת שלום והצלחה ויוכל לעסוק בתורתו ועבודתו‬ ‫באמת ובתמים בלי עקש ופתלתל ויזכהו להיות תמיד מן הטוב ומטיב לאחרינא‬ ‫כאוות נפשו‪.‬‬ ‫ונפש הדו"ש תורתו באהבה‬ ‫חנניה יום טוב ליפא טייטלבוים‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל עצי חיים זללה"ה‬

‫®‪ï‬‬

‫חידושים ממרן הגה"ק בעל עצי חיים זללה"ה‬ ‫ב"ה‬

‫חדו"ת בסוגיא דהואיל ממרן ה"עצי חיים" זי"ע שנכתבו ע"י תלמידו הרב חיים ארי'‬ ‫לערנער בספרו אמרי חיים‪ ,‬עיה"ק ירושלים ]תשי"ח[ פלפול נחמד מה ששמע‬ ‫ממרן ה"עצי חיים" זי"ע בסיגעט בלימוד הסוגיא פסחים מ"ו בשנת תרע"ו‪] .‬ועיין‬ ‫בשו"ת עצי חיים להאדמו"ר זצ"ל ח"א סי' ל"ב עוד חדושים נפלאים בסוגיא זו[ ומרן‬ ‫ה"ברך משה" זי"ע מעיד עליו בהסכמתו שהי' תלמיד חביב לכ"ק אאמו"ר הגה"ק זצ"ל‪.‬‬ ‫כמו כן מזכיר לטובה הרב חיים ארי' את זכר אביו ר' יצחק מנחם ז"ל כי מלבד‬ ‫שהיה אוהב תורה עוד זאת היה בעל אכסניא לבעלי תורה שבאו למקום‬ ‫מולדתי לערדינא‪ ,‬וקבלם בספ"י וכו' ודכירנא כד הוינא טליא כבר שבע נודע לנו‬ ‫שהגה"צ בעל קדושת יו"ט זי"ע ישבות בשבת קודש בווישא‪ ,‬ולערדינא הוא באמצע‬ ‫הדרך‪ ,‬ותיכף נסע אבי ז"ל לסיגוט לבקש את הצדיק לסעוד אצלו סעודת צהרים‬ ‫ונענה לו ואמר אליו בזה"ל ביי דיר וועל איך עסען‪ .‬וכן היה שבאו החסידים מווישא‬ ‫לקבל פניו בלערדינא ואבי ז"ל עשה סעודה גדולה כסעודת שלמה בשעתו וכבוד‬ ‫גדול עשו לו‪ .‬וכמו כן פ"א באו הני תרי צנתרא דדהבי לווישא ה"ה אדמו"ר הקדוש‬ ‫בעל עצי חיים זצ"ל ולהבחל"ח כ"ק אחיו הגה"ק אדמו"ר מסאטמאר )שליט"א(‬ ‫]זי"ע[‪ ,‬ולנו לינת לילה בבית אבי ז"ל וכו'‪.‬‬

‫בסוגיא דהואיל‬ ‫הקשו התוס' לפירש רש"י ז"ל דמפרש‬ ‫אחר האפי' אחד מכל הסל כר'‬ ‫אליעזר דהסל מצרפן לחלה הואיל ויכול‬ ‫לבצוע מכל חדא וחדא‪ ,‬ובצע מכל חד‬ ‫וחד ולא יפריש אחד על כולן דהיכא‬ ‫דאפשר לעשות בלא הואיל עדיף עיי"ש‪.‬‬ ‫וי"ל דהנה ביו"ד סי' שכ"ג סעיף א'‬ ‫בהג"ה ויש חולקין דחלה אוסרת‬ ‫תערובתה בק"א במינה וכ' וא"כ אי אמרינן‬ ‫דיבצע מכל חדא וחדא א"כ צריך שיהי'‬

‫ק"א בכל אחד לבטל כהיש חולקין‪ ,‬וכיון‬ ‫דיש עצה שיפרוש אחד על כולן בלא‬ ‫ביטל בק"א תערובת‪ ,‬הוי כדבר שיש לו‬ ‫מתירין וצריך ע"כ ליטול אחד על כולן‪.‬‬ ‫וא"ת שזהו ההיתר אחד על כולן הוא‬ ‫רק מטעם הואיל דיוכל לבצע‬ ‫מכל חדא וחדא‪ ,‬וכיון דזהו אסור משום‬ ‫ביטול ק"א א"כ לא יהא מותר גם באחד‬ ‫על כולן‪ .‬י"ל דכיון דאם לא יהא מותר‬

‫®‪ì‬‬ ‫מאחד על כולן ע"כ דצריך לבצוע מכל‬ ‫חדא דהא שוב אין לו מתירין ליקח אחד‬ ‫על כולן וכיון שמותר לבצוע מכל חדא‬ ‫טוב ליקח אחד על כולן מטעם הואיל‬ ‫ולא יבצע מכל חדא וחדא דהא יש‬ ‫איסור ביטול היכא שיש מתירין בענין‬ ‫אחר ומתורץ קושית התוס'‪.‬‬ ‫]ואני בעניי הבאתי ראי' לדבריו מסברת‬ ‫הצמח צדק הובא בכרתי ופלתי‬ ‫סי' ק"ב לענין ביצת ספק מתרנגולת‬ ‫טריפה דלא הוי דבר שיש לו מתירין‬ ‫דממ"נ אם לא תטיל ביצים לאחר כ"א‬ ‫יום אסור ושפיר בטיל ואם תטיל מותר‬ ‫למפרע[‪.‬‬ ‫והוסיף אדמו"ר שליט"א די"ל לפי"ז‬ ‫דיהא אסור השני דברים בציעה‬ ‫מכל חדא וחדא מטעם ביטול‪ ,‬ואחד על‬ ‫כולן כיון דלית הואיל דהא אסור לבצוע‬ ‫מכל חדא מטעם ביטול שצריך ק"א‬ ‫עכד"ק‪.‬‬ ‫ולפי"ז נ"ל לתרץ קושית הצל"ח שהקשה‬ ‫מאי משני הגמ' דכ"ע טובת הנאה‬ ‫אינה ממון ובהואיל קמיפלגי‪ ,‬והא סוף‬ ‫כל סוף אם פליגי בטובת הנאה‪ ,‬צריך‬ ‫ע"כ לומר דלר' אליעזר מפני זה מתיר‬ ‫לאפותה ואין אסור משום לא תעשה כל‬ ‫מלאכה משום הואיל דכל חדא וחדא‬ ‫חזיא לי'‪ ,‬ולר"י אם איתא דאית לי' הואיל‬ ‫א"כ שוב יהא עובר עלי' אעפ"י דטובת‬ ‫הנאה אינה ממון הא אי בעי אתשיל‬ ‫עלה‪ ,‬אלא וודאי פליגי בהואיל ג"כ א"כ‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫מאי ס"ד לאפושי מחלוקת בטובת הנאה‪,‬‬ ‫עכ"ד‪.‬‬ ‫אבל להנ"ל א"ש דהמקשה הקשה שפיר‬ ‫לימא בטוה"נ פליגי וכ"ע ס"ל דלא‬ ‫אמרינן הואיל‪ ,‬ולענין איסור אפי' לר"א‬ ‫הא יש לא תעשה כל מלאכה‪ ,‬מ"מ מותר‬ ‫משום דבוצע מכל חדא וחדא ואין אסור‬ ‫משום ביטול בק"א‪.‬‬ ‫אבל לר"י יסבור כהיש חולקין וא"א‬ ‫לבצוע מכל חדא וחדא משום‬ ‫איסור ביטול‪ ,‬מפני זה אסור לאפות‬ ‫ביו"ט דאין מבטלין איסור לכתחילה‪ ,‬וא"כ‬ ‫אין לאפות משום דכל חדא וחדא חזיא‬ ‫דהא מ"מ יצטרך אחר כך לבצוע מכל‬ ‫חדא וזה אסור משום בטול‪ ,‬ואין מבטלין‬ ‫איסור לכתחילה‪ ,‬ואפילו דיעבד אסור‬ ‫כמבואר ביו"ד שם סי' שכ"ג‪.‬‬ ‫אבל לר"א שסובר טובת הנאה ממון‬ ‫א"א להניחה וצריך ע"כ לאפותה‪,‬‬ ‫וזה שחידש הגמ' דלמא בהואיל קמיפלגי‪,‬‬ ‫דהא מקודם לא הי' פליגי בהואיל משום‬ ‫דלר"א כל חדא וחדא חזיא‪ ,‬דא"ל הא‬ ‫לאו חלה הוא‪ ,‬כפירש רש"י ז"ל בד"ה‬ ‫אלא דבעידנא בדף מ"ח‪.‬‬ ‫עוד נ"ל לתרץ קושית הצל"ח שהקשה‬ ‫מאי חידש התרצן עוד פלוגתא‬ ‫חדשה הא בלא"ה פליגי בהואיל‪ ,‬ועוד‬ ‫דאמר דכ"ע טוה"נ אינה ממון הא בן‬ ‫בתירא ע"כ סובר טוה"נ ממון דאל"כ‬ ‫אמאי יטיל לצונן‪ ,‬א"כ מה דאמר כ"ע‬ ‫ס"ל טובת הנאה ממון ופליגא בהואיל‪,‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬חידושים ממרן הגה"ק בעל עצי חיים זללה"ה‬

‫הא סוף כל סוף יש פלוגתא בטובת‬ ‫הנאה וטוב הי' כמקודם עכ"ד‪.‬‬ ‫וי"ל עפ"י דרכו של הצל"ח ובשינוי קצת‪,‬‬ ‫דהנה המרדכי פסק עיסה שנילושה‬ ‫מעיו"ט אסור לאפותה ביו"ט דאפשר‬ ‫למיפלגה בלישה אלא דאסור לתרום‬ ‫התרומה ביו"ט מ"מ מיקרי אפשר למיפלגה‬ ‫בלישה‪ ,‬והב"ח מחזיק בזה מפני שדומה‬ ‫לעיסה חצי' של עכו"ם דאפשר למיפלגה‬ ‫בלישה ואסור לאפותה ביו"ט‪ ,‬ועיין מג"א‬ ‫סי' תק"ו שדחה דברי המרדכי ממשנה ד'‬ ‫מ"ו דלר"א משום איסור בל יראה דרביע‬ ‫עלה לא מקרי אפשר למיפלגה בלישה‪.‬‬ ‫עיין בצל"ח באריכות מזה‪.‬‬

‫®¬‬

‫ועפי"ז י"ל דהכא המקשן והס"ד דפליגא‬ ‫בטוה"נ אבל בהואיל לא פליגי‪,‬‬ ‫היכא דלא מחוסר מעשה‪ ,‬אבל לא הואיל‬ ‫אי בעי אתשיל דמחוסר מעשה‪ ,‬והנה‬ ‫לר"א דסובר טוה"נ ממון א"כ רביע עלה‬ ‫איסור בל יראה והוי א"א למיפלגה בלישה‪,‬‬ ‫ולכך אופה ואח"כ יפריש אחד על כולן‬ ‫בהואיל דבצע מכל חדא‪] ,‬אע"ג דמבטל‬ ‫איסור לכתחילה כיון דא"א בענין אחר‬ ‫הוי כדיעבד[‪.‬‬ ‫ובן בתירא סובר כר' אליעזר אבל כיון‬ ‫דסובר דהטלה לצונן מועיל לכך לא‬ ‫יאפה כיון דיש איסור משום ביטול איסור‬ ‫לכתחילה‪ ,‬ומתורץ קושית הצל"ח‪.‬‬ ‫עכד"ק של אדמו"ר מסיגוט זצוקל"ה‬

‫גנזי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪š‬‬

‫ממרן רבינו הגה"ק בעל דברי יואל זללה"ה‬ ‫הני מילי מעלייתא דבי כנישתא מפום ממלל רברבן רבינו הקדוש בעל הדברי‬ ‫יואל זי"ע‪.‬‬ ‫מה שאמר בעת הנחת אבן הפינה לבנין בית הכנסת "עדת ישראל" בלונדון יע"א‪,‬‬ ‫ער"ח תמוז תשט"ו ונרשם ע"י אחד מהשומעים‪.‬‬

‫בפרשת השבוע ]קרח[ ושמרתם את‬ ‫משמרת הקודש וכו' ולא יהיה‬ ‫עוד קצף על בני ישראל‪ .‬וצריך ביאור‬ ‫מה מרבה מלת את בכאן‪ ,‬לפי מסקנת‬ ‫חז"ל )פסחים כב‪ (:‬דאת בא לרבות‪.‬‬ ‫ועוד יש לדקדק במה שמצינו בגמרא‬ ‫ברכות )דף ח‪ (.‬אמר ליה רבא לרפרם‬ ‫בר פפא לימא לן מר מהני מילי מעלייתא‬ ‫דאמרת משמיה דרב חסדא במילי דבי‬ ‫כנישתא‪ .‬אמר ליה‪ ,‬הכי אמר רב חסדא‬ ‫מאי דכתיב )תהלים פז( אוהב ה' שערי ציון‬ ‫מכל משכנות יעקב‪ ,‬אוהב ה' שערים‬ ‫המצויינים בהלכה יותר מבתי כנסיות‬ ‫ומבתי מדרשות‪ ,‬והיינו דאמר רבי חייא‬ ‫בר אמי משמיה דעולא מיום שחרב בית‬ ‫המקדש אין לו להקדוש ברוך הוא‬ ‫בעולמו אלא ארבע אמות של הלכה‬ ‫בלבד‪.‬‬ ‫וקשה לכאורה הלא רבא רצה לדעת‬ ‫הדברים הנעלים של מעלת בית‬ ‫הכנסת‪ ,‬ולפי תשובתו נראה ששערים‬ ‫המצויינים בהלכה הם הנעלים מבית‬ ‫הכנסת‪ ,‬א"כ לא השיב לו כלום ממעלות‬ ‫בית הכנסת‪.‬‬

‫וי"ל דהנה מצינו לחז"ל גודל החשיבות‬ ‫של השכמת שחרית וערבית בבתי‬ ‫כנסיות‪ ,‬וכשמתאספים עשרה בני אדם‬ ‫מישראל השכינה שורה עליהם‪ .‬אבל‬ ‫אח"כ כשיוצאין מבית הכנסת לעסקיהם‪,‬‬ ‫יש לחוש ח"ו מסילוק השכינה שמסתלקת‬ ‫בכל יום מעליהם ביציאתם‪ ,‬ויגרום ח"ו‬ ‫קצף‪ .‬אמנם אם ביציאתם מבית הכנסת‬ ‫עוסקים בעסקיהם על פי התורה וההלכה‪,‬‬ ‫שאלו הן שערים המצויינים בהלכה‪,‬‬ ‫ובפרט כששומרים את בתיהם מכל ענינים‬ ‫חטאים ורעים ח"ו‪ ,‬טעלעוויזיא וכדומה‬ ‫המחטיאים את נפשות בתי ישראל‪) ,‬כאן‬ ‫הוכיח בדברים חוצבים על הנ"ל‪ ,‬ואכמ"ל(‬ ‫מסלקים את השראת שכינתו ית'‬ ‫מישראל‪ .‬וכשבתיהם נשמרים כהלכה‬ ‫שזהו אהוב לה' מבתי כנסיות וכו' ממילא‬ ‫אין היציאה מבית הכנסת גורם סילוק‬ ‫שכינה ח"ו‪ ,‬ומתעלים ממילא הבתי‬ ‫כנסיות‪ ,‬שעל ידם שכינה שורה בישראל‪.‬‬ ‫וזהו ושמרתם את משמרת הקודש‪.‬‬ ‫שמלת "את" בא לרבות‪ ,‬שבתי‬ ‫כנסיות ירבו לשמירת הקודש‪ ,‬שילכו מחיל‬ ‫אל חיל בשערים המצויינים בהלכה‪ ,‬ובתי‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬ממרן רבינו הגה"ק בעל דברי יואל זללה"ה‬

‫ישראל יתנהגו בקדושה וטהרה‪ ,‬ובשמירה‬ ‫מדברים המטמאים לב ונפש‪ ,‬אז ולא‬ ‫יהיה עוד קצף על בני ישראל‪ .‬שבהשראת‬ ‫שכינה בישראל‪ ,‬הברכה מתרבה‪.‬‬ ‫או יאמר בדרך הנ"ל‪ ,‬שבעוה"ר הרבה‬ ‫בתי כנסיות נבנות בימינו שלא עפ"י‬ ‫הלכה‪ ,‬בלא מחיצות בין אנשים ונשים‬ ‫כדת וכהלכה‪ ,‬וגורמים לעבור במקום‬ ‫הקודש על ל"ת של ולא תתורו אחרי‬ ‫לבבכם ואחרי עיניכם‪ .‬ורבים מההמון‬ ‫שכבר הולכים לבית הכנסת‪ ,‬נכשלים בבתי‬ ‫כנסיות כאלו‪ ,‬שהפסדם מרובה‪ .‬ואם נבנה‬ ‫בית הכנסת כשר כדת וכהלכה אף שזהו‬

‫‪êš‬‬

‫מעט במספר‪ ,‬אבל אוהב ה' שערים‬ ‫המצויינים בהלכה‪ ,‬אלו הבתי כנסיות‬ ‫הנבנים כהלכה‪ ,‬מכל בתי כנסיות וכו'‪.‬‬ ‫שבית כנסת אחד הנבנה כהלכה מכריע‬ ‫כל בתי כנסיות האחרים‪ .‬ואלו הן באמת‬ ‫מילי מעלייתא במילי דבי כנישתא‪ ,‬לבנות‬ ‫בית הכנסת כהלכה‪ .‬ושמרתם את משמרת‬ ‫הקודש‪ ,‬להרבות ולהרחיב גבול הקדושה‪,‬‬ ‫ולא יהיה עוד קצף בבני ישראל‪.‬‬ ‫שבשמירת משמרת הקודש כהלכה‬ ‫נסתלק הקצף‪ ,‬ומתרבה הקדושה והברכה‪.‬‬ ‫ויה"ר שנזכה לראות בגאולתן ושמחתן‬ ‫של כל ישראל‪ ,‬ובבנין בית המקדש ב"ב‬ ‫אמן‪.‬‬ ‫)יגדיל תורה חוברת כ"ה‪ ,‬מנחם אב תשט"ו(‬

‫דברות קודש‬ ‫מאת רבותינו הק'‬ ‫עצי התמרים זי''ע‬

íš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל דברי יואל זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫דברות קודש‬ ‫מכ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל דברי יואל זי"ע‬ ‫מתוך דרשותיו אשר דרש בק"ק סאטמאר יצ"ו שעדיין לא שזפתם אור‬ ‫הדפוס בספריו הקדושים‬

ñî¬−ë óêð ,öò−¼ð− êñ−ôô íþ¼ëíî îñ¬ë³ îþ¼ëô −þí¾ ,ö×¾ ñ× êñ íþ¼ëí −òíô ñ×í ³¬−¾ −õñ êôñ¾ë ,óñî¼í öô −þôèñ ñî¬−ë¾ (‫ )פ"ב מהל' חו"מ‬íò¾ô ¹½×ë êëîô îë îò¼−ô¾ô íïñ¾ ,þ−õ¾ ¼îð− ±ôìñ −òíô êñ ³¬−¾ −õñ ñëê ,¼îð− ±ôìñ íþ¼ëí −òíô¾ óè −òíô ñî¬−ë¾ ó−þëî½ð ó−š½îõ þê¾ ¼îð− ±ôì ö−ë ô"õò óî¾ ö−êî ¼îð− ±ôìñ í³×îðñ ê−¾îší íþðí ×"ê ,¼îð− ö−ê¾ñ þ¾õê êí íþî³í öô íþ¼ëí ¹ñ−ôñ −ñ íôñ íþ¼ëí −òíô ñî¬−ë óêð î"šô íþ¼ëí ¹ñ−ôñ .−òíôð ö×¾ ñ× êñ êþîò¬þëí íòíð þôîñ ‫ויש‬ ,þî¼−ë ñ"ï×ì î×þ®í íôñ ¾þ−õ ('‫א‬ óî¾ô ,íþî³í öô −è½ êôñ¼ë ñî¬−ëð þìêô íë¾ìô íï−ê ñî¬−ëí þìê óðêñ ’−í− êô¾ð þëî¼ ê®ôòî ,íòî¾êþí íë¾ìôí ñ¬ë−î íþï þ−ë½ô (‫"¬ )שם‬−î³íî ,ê®ô− ñëî íêþ− ñë ñ¼ íë¾ìô ö−êî íë¾ìô ñ¬ëô íë¾ìôð ö−ò¼í ³î¾¼ñ î×−þ®í ×"¼ ,í¾¼ô −ð−ô ê−®îô ë−¾ìíñ ×"ìê íë¾ìô îñ ’−í− îñ−õê¾ í¾¼ô .ð"ìê óîñ× ñ−¼î− êñ ,±ôìí ‫)פסחים פ"א משנה‬

íëþ ³ñíš ¾þðôë ‫איתא‬ îï ,¼þ þëð ¼ð− êñ íî®ô þôî¾ ³¼î ,±ôì þî¼−ëë ³š½î¼ í³−í¾ þ³½ê ë−³×ð −×ðþô íï ,ó×ì ëñ ¼ð− ¬õ¾ô ,−êñõ êîíî ,í¾¼ò þ¾ê ñ× ³ê ¼ð− −×ðþôî ×"¼ ì½õ ëþ¼ ’−íð ³î¬¾õë ñ"õê ê¾−þíî .ë"® êõ−½í ñëê ±ôì þî¼−ëë íš½¼ ('‫)פ' ח' אות ע‬

−"¾þ ³¬−¾ ¼îð− íòíð ¾îþð μþðë ‫וי"ל‬ ±ôì ñî¬−ëð (‫ )דף ד' ע"ב‬ó−ì½õë ñ"ï ë−³× êñî î³−ë¾³ ë−³×ð ,íþî³í öô êîí í³ë¾í −êí êí ’½î³ë íî ,îþ¼ë³ þôîê êîí −þí ê"¼þ ’−ò³ð ,êîí íþ¼ëí ,í×êñô ëê êîí¾ íþ¼ëíñ îò−®ôî î³−ë¾³ ¾¾ô êîí¾ šñì μêô öò−õñ− î³−ë¾³ð ðî¼î −òíô êñ îþî½−ê öôï þìêî íñ¼ôñî ³î¼¾ .¾"−−¼ ñî¬−ë öí−³¾ î³−ë¾³ð êîí ö"þí ³¬−¾ ‫והנה‬ ¼ô¾ô íþ¼ëí ë−³× êñðô ¼ô¾ôë ,þî¼−ë ¼ô¾ô îñ¬ë³ ë−³× êñðôî ,ñî¬−ë êîí ñî¬−ëð óî¾ô öí−³¾ñ êò×−þ®ð êíî ±ôìñ þî¼−ëî ,îþ¼ëñ ê"êð ¼îð− îò−ê¾ ±ôìñ ëî³×ñ íþ¼ëíñ êþš −ñ íôñ íþîê×ñî ,¼îð−

.‫ שנת תרצ"ו בעיר סאטמאר‬,‫ סעודת אסתר יו ב' דחג הפסח‬.‫נעתק מפי השמועה‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ êîí óêë¾ ,î×þ® ñ× ¼"ê ö−−ð¼ ó−ñ¾í êñ íêîþ ’−í êñ ,î×þ® ñ× ¼"ê ó−ñ¾ô ’−í óêëî ,ñêþ¾−ô ¾−ê óî¾ ñ¼ öîþ½ì óî¾ îô®¼ë ¾−¾ ¼ð− ,öîþ½ì íï−ê íêîþ êîí .š"ð×¼ öîþ½ìí î³îê öí×í ’−í μ−êí ï"−õñ í¾š íþîê×ñ ‫אמנם‬ þí¬ôî êô¬ô ’−íî ¼èòí ³ê íêîþ êõþ³ò¾ íêþ óê êñí ,î³−−êþ −ð− ñ¼ .³¼þ®í êõþò ³ôêë¾ ¼ð−ñ ñî×− ’−í ö×−íô îô®¼ë êîí í¾¼ öôïí î³îê μî³ë¾ þ¾õê ññ× íêîþ îò−ê ëî¾î ,î−¼¾õ ñ× ñ¼ íëî¾³ ’−í¾ ³ôìô íêþ î−¾×¼ ð¼î ,ó−þìê ñ¼ ñ"® ×"¼î ,ê¬ìí î³îêô ðîòðò íï−ê îë óè ñëê ,¬î¾õ ¾−êë šþ êîí îòþôê¾ íïð óíñ íþîôî ñêþ¾− ³ê è−íòô êîí¾ −ô ñîðè êîí¾ −ô íëþðê ïê ,îë îñ×−¾ μþðí óì−×îíñ ¼ð−¾ −ð× þ³î− íêîþ ïê þ³î−ë ö"í×í íêþî šî½õí õ"ïî ,óí−¾¼ô ë−¬íñ ×"¼õê ,î−¾¼ô ñ×ë ó¾ñ êîí¾ ¹ê öí×í¾ êõþò¾ íêîþ óê êñ−ôôî .ó−¼èò ³îêþñ ñ×î− ,¼îþ®í öô êîí¾ ¼îð−ë êîí ,³¼þ®í ¼èò ñ−ë¾ë êñî ,î−ñ¼ô þ½ ¼èòí¾ −"¼ îò−−í íëþðê öí×í −× ,íêîþ îò−ê íëî¾³ í¾¼¾ ³ôêë¾ šþ ,þ³î− íêîþ îô®¼ ó−ñ¾í¾ öôïë .¼îþ®í öô ¼èòí êõþò í×ñôí þ³½ê íòíð ,îò−ò−ò¼ñ ñ"− íï ‫ובדרך‬ öî−× êñ−ôôî ,íô®¼ñ ³š−ð® í³−í í³šð® ñðîèë í−¾¼ôë íô−ñ¾ í³−í¾ ó−þìê ñ¼ óèõ óî¾ í¾−èþí êñ ,í³¾îðšî êñ êñ−ôôî ,ñêþ¾− ó¼ô ’−í−¾ −ô ’−í− îîì³¾í¾ í¼ð−¾ öî−×î ,μñô− êô¾ñ í¾¾ì

îš

öò−ð¾ì íôñð þîê−ë μ−þ® þëðí ‫ולכאורה‬ ðèò íë¾ìô îñ ’−í−¾ ñêþ¾−ñ ³šïìë ñêþ¾− ñ× êñí ,í"ë êþîëí öî®þ êþ− êîí¾ −ô ò"í−êð ñ"− μê ,óí ó−þ¾× ðèò êîí¾ íô¾ îô®¼ë ¼ðî−î ³ôêë ’í ,îñ®ê ë¼î³ôî ±šî¾ô í"ë êþîëí öî®þ ñêþ¾−ë ¾−¾ öî−× ñëê ,ñî¬−ëë îñ −è½ −êðîë íô−ñ¾ íòîôêë óò−ê¾ îñê× ó−¾òê óè ×"× óëñë íòîôêí íšïì³ò êñî ,×"× êþîëí öî®þ ðèò êîí¾ íô ñ×ë îëê³½−¾ þîïìñ ñ×î− ñšë ,îñ¬ë−¾ þìê ¹êî ,í"ë íš−ðë μþ®îí íïñ íþïí î³ë¾ìô −"¼ ðîô−ñ μ−þ® −×íñð ¾"ê êñ−ôôî ,þî¼−ëî íï× óðêëð öî−× ,íþî³í öô êîí íþ¼ëíð .ñî¬−ë −òíô êñ êþôèë ê³−êð íô ‫וידוע‬ ‫ )של‬þîðí î³îê îë−−ì³ò íô −òõô ,óñ®ñ îîì³¾í¾ −òõô ’−ñ× (‫מרדכי ואסתר‬ ‫ )פי' שאם‬þëðë ¾− ó−òõ ê¾ô −×î μ−þõî ,(‫באמת השתחוו לצלם למה נעשה להם כל הנסים הללו‬ íï ñ−ë¾ë ,ó−òõñ êñê î¾¼ êñ óí −ò¾ôî ¹®š íñì³ô¾ ,ó−òõñ í"ëší óè óô¼ èíò íþîê×ñî ,ó−½ò óíñ í¾¼ ×"ìêî óí−ñ¼ ×"ê ,ó−òõñ šþ ’−îì³¾í ñ× î¾¼ êñ¾ öî−× íš¼ï š¼ï−î ×"× −×ðþô ñìñì³ò íô −òõô ó−òõñ êñê î¾¼ êñ óí êñí ,íþôî íñîðè .ó−òõñ šþ í¾î¼ îò−ê í"ëší óèî (‫)מגילה דף י"ב‬

ñ× (‫ )נגעים פ"ב מ"ה‬íò¾ôë ê³−ê íòíð ‫וי"ל‬ ,îô®¼ −¼èòô ±îì íêîþ óðê ó−¼èòí ñ×¾ îò−−í −"×î¼−ï ’ší ëî¬ ó¾ ñ¼ëí ’−õî óðê ñ¼ ’−õ ,±îìë íêîþ óðê¾ ó−¼èòí êîí¾ ,îô®¼ −¼èòô êîí¾ ¼ð−ñ μ−þ® ,þìê

ïš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל דברי יואל זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

,μñô− êô¾ñ ëî¾ìñ ññ× í³¼ð ñ¼ ³êï êñ ñî¬−ë¾ ,îë ñ×í ³¬−¾× íþë½ð ×"¼î ñ"® ï"−õñî ,þî¼−ë šþî ¼îð− ±ôìñ −òíô íþî³í öô êîí ±ôì þî¼−ëð îò¼−ô¾ô ’×íð ¹ê ,±ôì þî¼−ëë íš½¼ ×"¼î ,¼îð− ±ôìñ íñ þîþë í³−íî ’−¾¼ôë íô−ñ¾ í³−í¾ þî¼−ëë íš½¼ ô"ô ,ñî¬−ëíô þîïì³ êñ¾ ñî¬−ë −òíô êñ ¼îð− ±ôìñ¾ íþë½ −× ±ôì ³¼î îë þôêò¾ −×ðþô ñëê ,þî¼−ë šþ −ò¾ë ¼ð−¾ îò−−í ,ó×ì ëñ ¼ð− ¬õ¾ô ¹êî þ"í®− ³®¼ óè ö−ëí êîí¾ ,ó−þ®− ñ× ó¼ ,î−¾¼ô ñ×ë óñ¾ ×"è ’−í êîí¾ ñ× íêþî þ"í®− ³®¼ ö−ëíî íêþ íï ¼ð−î è−íòôíî ¬õî¾í ’−í¾ −"¼ ,³îòîþ½ìí −×ðþôî þôêò¾ ,μñô− êô¾ñ ¾îìñ μ−þ®ð ó−ôèõí ñ×ô ¼ð−¾ í¾¼ò þ¾ê ñ× ³ê ¼ð− ,μñô− êô¾ñ ¾−−ì ×"¼î ,ñêþ¾−ë ’−í¾ ñ¼ ó−šñîìí ³¼ð× þîë½ñ ñî×− ’−í êñ−ôôî þî¼−ë ñ¼ ðîô−ñ ö−×−þ® íï ñ−ë¾ëî ,îëñ×í êô¾ñ îô®¼ë ¾−−ì¾ −ôñ íþî³í öô êîí¾ þîþë ’−í¾ š−ð®í −×ðþô êñ−ôôî ,μñô− êñ þî¼−ëíô μ−ñô−î îë þîïì− êñ¾ î−ò−¼ë ,’−ñ −è½ êôñ¼ë ñî¬−ëë −× þî¼−ëë š½¼ .š"îðî

−× ,íþ−ïèíô ×"× íñíë³ò êñ ó−òõñ šþ ñ¬ëñ ³þìê íë¾ìô óíñ ’−í− ×"ìê¾ ¾îìñ îòîî−×î ó−ô¾ñ ’−í¾ íòî¾êþí íë¾ìôí −×ðþô ñëê .ññ× í³¼ð ñ¼ í³ñ¼ êñ ,ï"¼ñ î−¾¼ôë óñ¾ ’−í¾ ¹êî þîðí è−íòôí ’−í¾ μñô− êô¾ñ ¾−−ì ×"¼ þîðí óèõë ¾−èþí íë¾ìôí ñ¬ëñ ³îþï ³îë¾ìô óíñ ’−í−î ó¾ñ óñ®ñ îîì³¾− ×"ìê −ñîêî ,íòî¾êþí íþ−ïèíô ¾¾ì ×"¼ ó−òõñ šþ êñî ï"¼ .íþôî íñîðè íš¼ï š¼ï−î −þëð þêëñ íëî¾òî ¾êþ íò³ò ‫ומעתה‬ þëð ¼ð− êñ íî®ô þôî¾ ¾þðôí ±ôì þî¼−ëë ³š½î¼ ³í−í¾ ,þ³½ê íï ¼þ êñ−ôôî ,’−¾¼ôë íô−ñ¾î ³š−ð® í³−í¾ ’−õ í¾−èþí êñ¾ îò−−í ,¼þ þëð óî¾ í¼ð− êñ ñ×î−¾ íè−¾í êñî ,ó−þìê ñ¼ óèõ óî¾ë ñêþ¾−ô óðê þîïì−¾ ëî¬ þëð íï−ê ³î−íñ êñ−ôôî ,μñô− êô¾ñ í¾¾ì êñ ×"¼ ,îë ñ¼ ó−šñîìí ³¼ð× þîë½ñ íñî×− í³−í êñ öô ó−ðîô−ñ −ò¾ ö−×−þ® íïñ¾ ñ"òí îëñ× îò−ê¾ −ôñ îò−−í ,þî¼−ëñî ñî¬−ëñ íþî³í −è½ êñî ñî¬−ëíô þîïì− êñ¾ îñ®ê þîþë í³ñ¼ êñ −× ,þî¼−ëë ëî−ìô êîí ñî¬−ëë ’−ñ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬

ìš

‫דברות קודש‬ ‫מאת כ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע‬ ‫בעת חגיגת הכנסת ספר תורה עם חנוכת בית המדרש בעיר הבירה לאנדאן יצ"ו‬

î−ìê ê®− ö× −þìêî ,î−ñ¼ ë³×î ½îôñîš ó−þëð îêþ îþôê ,î¾¼ ëš¼ë ³ïìîê îð−î þ¼® íô× μ¼−ðîíñ ,¾ðì öšï −õô ó−ò¾− .−êñõ êîíî .š−ð® î³îê þ¼¬®ò þš− −ñ×ë ë³×¾ íô −õ ñ¼ ‫ונל"פ‬ (‫¾ )ויק"ר פי"ג ס"ה‬þðôí þêëñ (‫שמיני‬ ³êî ,−ðô îï öõ¾í ³êî ,ñëë îï ñôèí ³ê ¾−î .óîðê îï þ−ïìí ³êî ,öî− îï ³ëòþêí îññí ³îêþšôí ñ× îê−®îí ¼îðô êñõ³íñ öî¾ñë šðšðñ ¾− íòíð þê−ëî ,ó¬î¾õô êîí í½þõ ½−þõô −× þ−ïìí ³êî ëî³×í ¼ô¾ôð ,êîí êô¬ þè− êñ íþè êîíî í¾šî ,î³êôî¬ñ ó¼¬ ³ò−³ò êîí −× ³ë−³¾ öô−½ êîí −þí í½þõ ½−þõô êëþðêð ,íþè íñ¼ô îòò−ê −× ñ"ñîí ê×õ−êî ,íþíþîê−ë μê .³ëòþêî öõ¾î ñôèë í¾š ö×î óñî×ë¾ íþí¬í öô−½ ³ôêë −× ö−ò¼í îþôê¾ μþð×î ,ö³êôî¬ ñ¼ íêôî¬ ¹−½îô ¬¾îõ¾ þ−ïìñ ñ¾ôò¾ (‫ )ב"ר פס"ה ס"א‬î¾¼ë μî³ êñô î×î³î ,þ¾× îñ−ê× ³îêþíñ î−õñ³ê ó−êþôí ó−¼îë®í ³ðô îíïî ,íôþôî öô ó−¼îþè šõ½ −ñë íôíî ,ó−þ¾× óô®¼ ñ¼î ,í¼þñ ö−î¾ îþëî î×î³¾ þîôèí ¼¾þí ,íêôî¬ öô−½ êîí óíñ¾ íþí¬í öô−½ ö× '‫)פ‬

‫יום ה' פרשת תולדות שנת תשמ"ט‬ ‫לפ"ק‬ ê³−ê ,óíþëê öë šì®− ³îðñî³ ‫ואלה‬ ‫ )משלי‬ð"íí (‫ )פס"ג ס"א‬íëþ ¾þðôë ìô¾− ó×ì ðñî−î š−ð® −ëê ñ−è− ñ−è (‫כג כד‬ .ðñîò š−ð®í¾ öôïë íñ−è þìê íñ−è ,îë š−ð®ô −þ−−ô êþšëð þìêô ö−ëíñ ¾−î ³ð−ñ ñ¼ šþ ó³¾þð î¾þð íôñ ,ó×ìôî .š−ð®í

óê þôê³î íëþšë ó−òëí ‫ב( ויתרצצו‬ −"¾þ−õ ,−×òê íï íôñ ö× .öî−þí ñ¼ ³ññõ³ôî íîê³ô −×òê íï íôñ ñ¼ ³š−ð®í íšëþ þ³îî³ μ−êí íîô³ñ ¾−î .þîë−¼í þ¼® ñ−ë¾ë ¼þïí ð−è−¾ −"¾þ−õ ,’í ³ê ¾îþðñ ‫ג( ותלך‬ êñíð ë"®î .íõî½ë êí³ íô íñ þîë−¼í þ¼® ñ¼ ±¼−−³íñ −ð× í³−í í³×−ñí í³¼ð íìò íôë óè ,íõî½ ñ¼ ñîê¾ñ êñî .μò¬ëë ó−îè −ò¾ íñ îë−¾í þ¾ê× íþ¼®ô ëš¼ë ³ïìê îð−î î−ìê ê®− ö× ‫ד( ואחרי‬ ‫ )פס"ג‬íëþ ¾þðôë ê³−ê ,î¾¼ −ô ,ñê−ñôè öëþ ³ê ñê¾ ðìê öîôèí (‫ס"ט‬ ñ¬òî šñì þ−−ò ê−ëí ,îò−þìê ³î×ñôí ½õî³

. ‫נמסר לידינו על ידי "הוצאת עצי התמרי " ותשוח"ח לה‬

¬š

‫ מאת כ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

ñ¼ ³þëî¼¾×î ,³ê®ñ ½×þõô ëš¼− íþî³ ïê ,³ê®ñ ½×þõô î¾¼ íþï íðîë¼ −ì³õ ,íò¬ëë ó−ôîê³ −× íšëþ í¼ð− êñ ö−−ð¼ ðëî¼ êîí¾ ¹êî ,êîí ðìê þîë−¼¾ íë¾ìî ñ¼ þëî¼ þ¾ê× óîšô ñ×ô íþï íðîë¼ îô®¼ íêþôî î−õñ¬ ¬¾îõ ³î−½ò× −³ë êñ¾ ñ¼ íšëþ íþ¼¬®ò íï ñ¼î ,þ¾×× êñê ,³ôê ¼þï ¾ðîš ¼þï ð−ô¼íñ í³×ï ³îôþñ þš¾ þë−ð óí−õ þ¾ê ó−¼îë®í ³×ô −òõô þëðí í³ñ³î ,óí ó−þ¾×¾ óñî¼í ³ê öô ó−ñ×îêí ó−¼¾þ ³ìõ¾ôô íêë ê−í¾ ðñîò¾ îô¾ê− î−ñ×îê ñ×î ,³îêô¬í ³îôíëí óê íþôê íïñî ,êîíí ¼þí ¼ë¬ óëþšë êñíî ,öî−þí ñ¼ ³ññõ³ô −"×òê íï íôñ ö× ó−×ñí³ôí ó−¼îë®í ³×ô íï× öë ðñîò −ð®ô ðëñ šì®− šþ í−í îñ−êî ,í−ôþî þš¾ë ðñîò öëí í−í −ñîê ,ó−òëí ñ¼ ññõ³ô .ó−š−ð®í î³ìõ¾ô ¼ë¬× þ¾×î ëî¬ ¼ë¬ë ,í"−îí ³ê ¾îþðñ μñ³î ëî³×í þôê¾ ‫וזה‬ êñ ðñîòí öëí¾ í¾¾ì¾ þìêô −× ó−ïìîêí ó−¼îë®í ³×ô êñê ,³ôê š−ð® í−í− ³ê ³îñìñî ¾îþðñ í×ñí ö×ñ ,þš¾í μþðë ³î−³îê ¼®ôêë ðôî¼í í"ë í"−îí ó¾í þš¾í μþðô þîë−¼í ¾õò ³ê ñ−®−¾ ,þš¾ íô íñ ð−è−¾ ñ"ï−¾þ ³òîî× îíïî ,í−ôþíî íô í¾þðî íñê¾¾ îò−−í ,í"õî½ë êí³ ,þš¾ ³îë−³ −õî½ë ïôîþôí ¾õòí ó¼ êí³ í"−îí ó¾í −ð− ñ¼ þš¾ ³õ¾ô ñ®ò− óê ó−îè −ò¾ íñ îþôê íï ñ¼î ,î¼®ôêë ïôþòí μþðë μñí³ôí ðìê þîë−¼ íï ö−ê¾ ,μò¬ëë š−ð® ðìê íò¬ëë ó−ôîê³ êñê ,þš¾í ³õ¾ô −þôèñ ñ®ò−³ š−ð®í ¾õòî ,¼¾þ ðìêî

îñ−ê× ³î−þëí ³ê ³î¼¬íñ ñî×− íïë¾ −õñ ö−×−−¾ öò−ê îñê ³îðô ñ×¾ ¹êî ,þ¾× êîí íòî׳ ó−ð−ñîô óí óîšô ñ×ô ,³îôíëë ó−¼îë®í ³î³×ô ³î−íñ óñ×îêí ¹îèë îï í¼þ í¾šîí¾ ,¾þðôí ³òîî× îíïî ,î−þ−ëìî î¾¼× íþí¬í öô−½ öô ëî³×í í¾¼¾ íô îñ ïôþñ î³òîî×¾ μìþ× ñ¼î ,íêôî¬í ñ¼ ó¼³îôíëë šð®− êñ íïî ,ó−¼îë®í ³ðô ñ¼ ¼ëþê ñ¼ óî¾þð ö×ñî ,óðêë óê −× îñëš óñî× ö×êî ,ó³îê ó−ñ×îê¾ ³î−×ñôí ó×î³î ó−þ¾×× óô®¼ ó−êþô óí¾ ó¼ë.ð"×¼ ,þôî ¼þ íþî³ −¬îš−ñë ë³×¾ íô ó−ðšò ³êï ‫עוד‬ ëî³×í ¾þõñ (‫ )לקוטי תהלים‬ñ"ï−þêíñ −× ,þš¾ ³õ¾ô −¾õò íñ−®í ’í (‫)תהלים קכ ב‬ −¾êþ ,‫ שי"ן קו"ף רי"ש‬,−îñôë ‫ שקר‬³î−³îê −¼®ôêî ,‫ נפש‬³îë−³ −õî½î ,‫ שקר‬³îë−³ ’í ,μñôí ðîð þôêî ,‫ הוי"ה‬ö−òô× ‫ יוי‬³îë−³ ,þš¾í ¼®ôêë ïîôþí í"ë í"−îí ó¾í îò−−í í"−îí î³îê¾ ,þ"š¾ ³"õ¾ô −"¾õò íñ−®í −õî½î ³õ¾ë ïôîþôí ¾õòí ³ê ñ−®− −¼®ôêí í"íññï ï"ê ¾þ−õ íïëî .ð"×¼ ,þš¾ ³îë−³ ëî³×í þôêô (‫ )תהלים לז לב‬í¾ôñ íñõ³ë î³−ôíñ ¾šëôî š−ð®ñ ¼¾þ íõî® (‫)תהלים לז לב‬ þš¾í êîí¾ ¼¾þí¾ ,îð−ë îòëï¼− êñ ’í š−ð®í ¾õòñ íõî® êîí ,³îë−³í −¾êþë ðôî¼í šþ ,î³−ôíñ ¾šëôî ³îë−³í −õî½ë êîí¾ êñ êîí ³îë−³í ¼®ôêë ðôî¼í í"−îí ó¾í ‫ )ובעטרה לראש צדיק‬.ì"ìõðî ð"×¼ ,îð−ë îòëï¼− .(‫בליקוטים מביאו בשם היהודי הקדוש מפרשיסחא זי"ע‬ ,íëþšë ó−òëí î®®îþ³í þ¾ê×¾ ñ"− ‫ומעתה‬ −ì³õ ñ¼ ³þëî¼¾×¾ −"¾þ−õ×î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ñêþ¾− −òëô íëþí óí−ñê îþëì³òî ,ñêþ¾− ö−þ−¼ïî ,óíñ í³ñ¼ íô −ïì šîõî ,ó−þ¾×í šñì óíñ ö−ê¾ ñêþ¾− −òîôê −ôîñ¾ öîò−ê ,î³þî³ëî ’íë íêþîòí íð−þôí ó¼ íñìòî ³î¬òñ óí−³îëê −×þðô ¾ −òõô ñ×íî .¾ðìí þìê ñîðè ¾îð−ì ó−êîþ íñê îò−ô−ë ‫ובפרט‬ ¾ìþ³ò¾ íô ,î−¾×¼ ð¼ îò−êþ êñ¾ ³× íñ−ì³í¾× íòíð ,š"íþêë íòîþìêñ −ñîðè ñ× óðèò îðô¼ ¬¾õ³íñ ó−òî−®í −ñîðè îñ−õêî íò−ðôî íò−ðô ñ×ë¾ óñî¼ ñ×ë óðèò îôìñ ó−þ¾×í ïò×¾ê ³ò−ðô íðîèêí ðèò îñ−õê î−í óèî ,ïî¼î ¹šî³ îò−³îò−ðôë ¬þõëî ,ó−òî−®í ó¼ ðì−ë ½ò׳¾ ñ× óðèò îê®− ,¼−®−ñêè ö−ñîõ öþêèòîê ê¬−ñ −ñîðè ñ× óèî ,ó−òëþíî ó"−þîôðêí ñêþ¾− ³−ë öîôí ³ê îþ−íïíî óðèò× îôìñ îô−×½í¾ ó³îê ¹êî .óòîôíôî óíô šìþ³íñ šþî μê íþ¬ôí í−í íðîèêí ³îð½−−³íñ ñêþ¾− ññ×í îõ¬¾− êñ¾ ó−òî−®í ó¼ óîìññ íô× ³îêþñ ó−ñî×−î .óíñ¾ ó−òîð−ïí ó−ôë ®"íèí ñ¾ î¾þðô ³−ëë ¼−õîí ¾ðîší ìîþ ë³î×¾ ,í"íññï ¾¬−îîêëî−ñô ë"¾þíô ,ó−òî−®í ³î®®îò³í ³¼ë ïê ë³×¾ î−ë³×ôë îðîí ó−ñ−×¾ôí¾ ,ó−ñ−×¾ôíô ó−¼îþè óí¾ óí ñëê ,³îî®ôî íþî³ þôî¾ êîí¾ −ôë óî−í ó−êîþ îòê¾ ë®ôí×î ,íï óè îþõ×− ³îî®ôî íþî³ þôî¾ êîí −ô ñ¼ îþôê−¾ ,¾"−¼ ,−ðîí−í êîí μîõ−íñî −ðîí− îò−ê¾ ó−ìšîñ¾ ó−êîþ¾ íô ¾îð−ì ö−ê þë× ³ôêëî ó³îê ó−þ−ë¼ôî ±þêí ³îõò× ’ðô ó−îè óí−þõ½ë ó³îê ó−ô¾îþ ó¾î ,š"íêñ

−š

šþî ,îþë× î×î³ ³ôê š−ð® í−í−î ,þš¾í íìò íïëî ,î¼¾þë ñîõ− êîí −ò¾í öëí ð−ô¼íñ í³×ï¾ í¼ô¾ë íšëþ ñ¾ í³¼ð š−ð® í−í− þ¾ê ,š−ð® öë íò¬ë −þõô .ó−¼îë®í ³×ô êñî ó−ô³ ñêþ¾−ñ óíñ í−í þîðî þîð ñ×ë ‫והנה‬ ñ¾ ³îòî¾ ³î³×ô ³î¾š ³îòî−½ò óí−õñ¬ õî þš¾ þë−ð óí−õ þ¾ê ó−¼¾þ ìõ îòô¬ óëþšëî ,îòìòê ó−þ¾× îþôêî îô×î ,ñêþ¾− ³î¾õò ó³¾þë ðî®ñ ó−¾šî− î−í¾ ðòêñ¾¬−−ðë þ"¼ôþêõ¼þí ³×ë îò−êþ¾ ó−þîôè ó−îè óíô î¾¼òî ó−ñîðè ó−ðôîñô þôêî î−õñ¬ î¾¼ ¬¾õ¾ −"¼ ñ×í ,ñ"þ ñêþ¾− −òë î¼ð− ð−ô³ óòôê .−òê þ¾× íîíð×î ,ó³ê μþðë î×ñ− ñëñ þô¾íñî þíïíñ ¼"−ï þõî½ ó³ìí öþôð í−ôîõë êñèþô þî½ê ¾ðì (‫)עיין בתשובותיו אבה"ע ח"א סימן ק"ל‬ í¾îðší î³êîî®ëî ,óîšô ñ×ë íþî³í öô îòñ ¾− −× ó−³¼í îò³¾ò îþôê³ ñê ,ë³× ê−íî .íò³¾− êñî íò³¾ò êñ êîí öšï ëê ’í μþðë šïì³íñ îòñî îò−³îëêñ íðô¼¾ ñ¾ ó−ìîðôî êî¾ ³îê¾ô þìê þþèíñ êñî ð−ô³ îñð³¾í þ¾êñ ,óí−ò−ôñ ó−¼¾þí −ð− ñ¼î ,³îëêí μþðë ïîìêñ ¾õò ³îþ−½ôë −¾õò íñ−®í í"−îí óíë ó−−š³ò¾ î×ï íï öô−½ íëþðêð î¼ð−î îþ−×−¾ ,þš¾ ³õ¾ô .ó³êôî¬ ñ¼ íêôî¬ ¹−½îô óíñ¾ íþí¬í ³îô−ô³ë îš−ïìí êñ þ¾ê îñê ñ× ñëê ,ó−¾ðì ó−×þð −þìê î¬òî óí−³îëê μþðë îò−ò−¼ þ¾ê×î ,−ìðñ −ìðô îìðîíî îñõò ó−ëþí îò−³îòîî¼ë þ¾ê íñê îò−ô−ë ³îêîþ ±þêë ³îò−ôí ³ñ¾ôô íð½−−³òî ,ì®ò êò¬¾

ê−š

‫ מאת כ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

ðèò óí¾ óíñ¾ ó"î×¼ −šîìñ ó−òîôê þ³î− š"íî³ë íð−þô μñ ¾−í ,š"íî³í .íïô ³× îþðþð³í¾ μ−ê þõî½− −× öôîê− ‫ולא‬ ,š"íî³ë ñ³íñ ð¼ μ× ñ× íðîèêí −ò−ô ñ× óíñ îìšñ¾ ó−ð−½ìí ö³îê óèî îì−¬ëíî ó³îþëì μî³ñ ó−þõî×î ó−¼¾îõ óí−è−®ò îþìë−¾ šþ ³îì¬ëí −ò−ô ñ× óíñ μ−êí þõî½− −× öôîê− êñ ¾ôô .³½ò×íñ î¾¼ ñ¾ îìî× ,ê"¬½í šôî¼ñ μ× ñ× îñõò −ð−ñ íšîñìôí ¼−èí ¾ôôî .ñ"þ ¼¾þí .î−ëê ó¼ ¬¬îš³ô öë ,îí¼þë ¾−ê ëþì ¾õò ³þ−½ô óî¾ óíñ ö−ê¾ êîí ³ôêíî íî®ô óî¾ þîë¼ êñî š"íî³í þîë¼ êñ ³î¼ô −þîë® þîë¼ šþ ,³îî®ô è"−þ³íô ðîë× íï−ê þîë¼î ñëï−ê öìñî¾ô ³îòíñ ó³ñ¾ôôë ð−šõ³ íï−ê ¾î×þñ ,íôîðôí .îí¼þë ¾−ê í ðëñë íï ñ¼î ,íêô¬í ³−þšë íþë¼í ¼îë¾ë íïë −³×þêí ‫וכבר‬ −ð×ò ñ¾ íî®ô þëí ñ®ê î"®− ñêî− ñ×ô ó−¼îð− ó−þëð íôí ó¾¾ óèíî ,−"ò ¾−þìíñî šõê³íñ ñî×− −³−−í êñ óîšô íï× ë®ô ó−êîþ¾× ëêî× ëñí¾ ³ôìô êñ¾ ð¼ ,³êï× íðôë ö¬¾ í¾¼ô ì−ñ®í¾ ®"ôî³ −þôî¾ ö−ë íï× ë®ôí ñõ¾ ö−−ð¼ í−í óñî¼ ñëš óí−ò−ë î−¾×¼ í þ¾ê× êí .êþîò öõîêë ó−ô¾ ó¾ ññì³òî ,îêîñôî š"× öþô ñ¾ îð−ôñ³ −×òê −× ðî¼î ,êðì îòþîðë¾ î¾ðš íõô −³¼ô¾î ,í"íññï −ðîð ³ð¼ −òõñ þëðñ ³îñíšôë ó−ðôî¼ óê íï ó−×−þ®í ó−þëðí ñ¼ óþþî¼ñ ñêþ¾− −òë ,îò−þîðë¾ íþï íðîë¼íô ó−þ−×ïô ö−êî .öîš−³

ó−ðîí−í íôí óí óñ®ê −× ,ó−ðîí−× ó−š−ð®í îêþ ³êï ñ×î .ñ"þ ó−−³−ôêí ñ×¾ íò−ðôí ³îð½−−³í óþ¬ ðî¼ ó−−³−ôêí íòîôêíô ñêþ¾− ññ×í þ−ë¼íñ êîí ó³−ñ׳ öî¾êþí ¼¾þí í®þ¾ îô× ,í"ëšíë ðîþôñî ³ê îþ−ô− ñêþ¾− ññ×¾ μ−ê ³îêþñ ,óíñ¾ .î"ì ó³ð ñè¼í ê®−î íò−ðôí íð½−−³ò¾× ‫ובעוה"ר‬ þôî¾ −ðîí− ñ× μ−þ® í−í ,íïí ,ö−ñ−õ³ ì−òôî ¾"š êþîšî ³î®ôî íþî³ óíô¼ ³î−íñ êñî ³¾š −îì¬ô× óíô ìîþëñ íò−ðôí¾ þìê ,þ³î−ë î−¾×¼î .³î×−−¾ óî¾ ñ× ñî×− ,íò¾ ó−¼ëþêô þ³î− þë× ³ðôî¼ îð½−¾ ó³ôèô íôî íôí −ô ³îêþñ ðìê óîð½ −šîì ó¼î íþ−õ×í −ðî½− ñ¼ ó³ò−ðô ¬þõëî .ñêþ¾−ô š"íî³í þîš¼ñ íòîî×ë ,³î¼ðí ñ×ñ ³îò−ô ³−ë êîí¾ óíñ¾ ³½ò×í ó−íñê ³î×þ¼ô ó−õþìô óî−î óî− ñ×ë¾ ñ¼î ’í ñ¼ íþ−õ× −þëð ó−þëðôî ó−−ì −ðîí−¾ îô®¼ñ þê³ñ ñî×− í−í −ôî ,îì−¾ô î−³î®ôî î³þî³ þôî¾î í"ëšíë ö−ôêôí ó−òîôê ³¼îë¾ ¼ë¾−î íï ³îò−ô ³−ëñ ½ò×− ñîðè ó¾í ñîñ−ì μñ ¾−í ,óí−³îšîì ñ¼ íô ð−ë×í öîþìêíî .îòñ−®− êòôìþ ,íïô ö³îê ö−ë ó−ô¾ ó¾ñ êñ¾ íšîñìô í¾¼ò¾ ð¼ ó³¼ð íþþš³ò êñî ,ó−−³ðí ³î³×í ó−ðèò³ô öí èî½ ñ×ô ³îë−¾−í −ð−ôñ³ îìšñ¾ ðî®ñ ¾îðš ëîìë óí−ñ¼ îðšõî ,ó−ð−½ì öí ñë óíô ðìê ¹ê¾ ð¼ óí−òìôñ ³î¾õò îìšñ óè .³îêô¬í ³îþ−ìëë ¹³³¾íñ þð¼− î³îê î³−õî ,íþî³ ±−ëþô í−í¾ íë−¾− ¾êþ ×"è ¼ë¾− êîí¾î ,íïí ³îò−ô ³−ëñ ½ò×−ñ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ð¼ ó³šð®ë îþê¾−î ó−¼¾þí ³®¼ë ð×ñíñ þ¼® íô× μ¼−ðîíñ þôêî ó−−½¾ íïî ,óñî¼ þ¾ê ,îò−ëê šì®− êîí ,š−ð® î³îê þ¼¬®ò îò−ôê íšëþ ó¼ ðì−ë þ¼¬®í íï þëð ñ¼ μ−−¾ í−í− êñ þ¾ê š−ð® öë ð−ô¼íñ î×ï−¾ .ó−¼îë®í ³×ñ í¾þõ ñ¼ ¾þðôë î¾þð¾ íô öëî− ‫והשתא‬ ó×ì ðñî−î š−ð® −ëê ñ−è− ñ−è ,îï ³ðî®ôô ñ®òíñ −ð× ³ôêë −× ,îë ìô¾− óèî ó×ì óè óðêí í−í−¾ μ−þ® ó−¼¾þí ó−¼¾þí −×þð ñ¼ ó×ì³− î³ô×ìë −× ,š−ð® î³îô−³î ð®ëî ,ó−þ¾×× óô®¼ ó−êþôí þìê ³î¬òñ ñëîšôí μþðô ³îò¾ñ êñ¾ þíï− ¾þðôë î¾þð íï ñ¼ óòôê ,ó−¾ðì ó−×þð −× ,ðñîò š"−ð®í¾ öôïë íñ−è þìê íñ−è ,š−ð® êîí¾ íôë ê−í íìô¾íî íñ−èí þš−¼ ö−−ð¼ ,³îšð® êñë íô×ì îñ í−í− óê −× ó−¼¾þí ³¾þë ñîõ− êñ¾ î¾õòë ìî¬ë îòò−ê ñ×ë ³î¾ðì ³îñîëì³ë óí−õñ¬ ó−¬¾îõí ,š−ð®í ³è−þðô îñ í−í−¾× ñëê ,³¼î ³¼ −×þðë ïîìê− î³ôî³î ð®ë −× ìî¬ë ïê þ¾ê ó−¾ðì ó−×þð þìê þþè− êñî ³îëêí .î−³îëê óîþ¼¾ êñ ***

óþõþñ êëþ í−ñ þôê (.‫ )דף ח‬³î×þë '‫במס‬ −ñ−ô −òíô þô öñ êô−ñ êõõ þë −ñ−ôë êð½ì ëþð í−ô¾ô ³þôêð ê³−−ñ¼ô êð½ì ëþ þôê −×í í−ñ þôê ,ê³¾−ò× −ëð öî−® −þ¼¾ ’í ëíîê (‫ )תהלים פז ב‬ë−³×ð −êô ó−þ¼¾ ’í ëíîê ,ëš¼− ³îò×¾ô ñ×ô −³ëôî ³î−½ò× −³ëô þ³î− í×ñíë ó−ò−−î®ôí

ë−š

ñ¾ ö−þ¬ñõë ó−ô¾ ³î×ñôë íð−þôíô îò−−í íïë í¾î¼ óèî î³ëîì −ð− ê®− êñ ,μñô ¹½ê³ò¾ öêðòêñë öê× óè ö×ñ ,−ñ−ñõ öî¼ ó½þõñ ëî−ìí −ñ¼ ñ¬îô ,ñîðè þîë−® í"ë ¼−þ³íñ íñ×ê êñ −³õ¾î íñêí ó−þëðí í"ëšíñ ññõ³íñ ó−×−þ® ³ôêëî .íï ðèò ,íïí öî¼í ñêþ¾− ññ×íñ ’í îë¾ì− êñ¾ ³îë−¾−í −òëô ñîðè šñì óè þ"íî¼ë −× ,îï íþï íðîë¼íô ó−þô¾ò î−í í³¼ ð¼¾ .îòñ−®− ’í ³îò−ôñî ³îòî−®ñ î½õ³ò î−¾×¼î öëþñ öîôèí î³îê ñê¾¾ íô þêëñ ‫ונבא‬ ,îò−þìê ³î×ñôí ½õî³ −ô ,ñê−ñôè μñí³íñ óîðêî î¾¼ ñ¾ ó×þð¾ þìêô −× þôîñ óí−õñ¬ ¬î¾õñ í−ôþíî þš¾í μþðë ñêþ¾− ³ê ³î¼¬íñ îì−ñ®− −þí ,óí ó−þ¾×¾ ½îõ³ñ −îêþ êí− −ôî ,¼þí ó×þðë ïîìêñ þ−−ò ê−®îí .êëñ ð−³¼ñ óí−þìê ³î×ñôí ,î¾¼ ë"š¼ë ³ïìîê î"ð−î î−ñ¼ ë³×î š"ñì ïôîþ î¾¼ ëš¼î ,í"−îí ê−þ¬ô−ë îð−î íòíð ,îñ¾ íþí¬í öô−½ ó¾ −× ,þš¾í μþðñ ïôþî ,þ¾× îñ−ê× ³îêþíñ î−õñ¬ ¬¾îõ íïëî ó¼ ó−¼¾þí îôîš−¾ ó¼õ ñ×ë¾ íïë îñ ð−ô³ ,¾ðìî šñì þ−−òë ïôîþôí ¾ðì þëð íñ−®í í"−îí óíë ó−−š³−¾ ñêþ¾− −òë î×ï− í"−îí ó¾ îò−−íð î"ð−î ,þš¾ ³õ¾ô −¾õò ³õ¾ îò−−íð î¾¼ ëš¼ë ïìê³ ê−í ,í"ë îï ³¾þô ññêþ¾− ³î¾õò ³ê ñ−®íñ ,þš¾í ó−þëð îêþ îþôê íï ñ¼î ,óíñ îêôöšï í−í−¾ ¹ê −× ,¾ðì öšï −õô ó"−ò¾− î−õë í−í− óîšô ñ×ô ,þîðî þîð ñ×ë ¾ðì ¾ðìí ³ê îšìþ−î ,êšîîð ó−ò¾− ó−þëð êñ¾ îì−ñ®−î îñ¼− íïëî ,íþî³í öô þî½êí

è−š

‫ מאת כ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

³ê íôþô í−í¾ ,ð−® ¼ðî− ¾−ê í−í îñ¾ îò−ê¾ ³−ñ¬ë ¾ëñ³ô í−íî ,³î−þëí −ð− ñ¼î ,îþôîê ó¾ë þëð þôîê í−í êñî ë¾î− ³î−íñ μ−þ® í−í êñ ,í"ð¾ ¾"−ê íï îþëð− −× ¾îë− êñ ö¼ôñ íþî³ ñ¾ íñíêë ñî×− í−í êñê ,íþî³ ñ¾ þ¼¾ë ó−ë−îê ³ê ëš¼− ñëê ,íð¾ë ñ−−¬ñ μñîíî öñ¬ë ³î−íñ í−í ,ëš¼−ñ ³ôê ³ðôë ïîìê ó³ ¾−ê öîññ ,¼ô¾ô −³þ³ ó−ñíê ë¾î− ³î−íñ μ−þ® −¾ëîìô ³î−íñ í×ñí ñ¾ íšôî¼ë ð−ô³ ,î"ì í×ñí þ¼¾ë ¾îë− êñ ö¼ôñ ,ð"ôí−ë ³−ëñ μñ−ñ óè μ−þ® í−í íï −ð− ñ¼ êñ−ôôî êë−ñê ê½þ−è −ôšîêñ í×ï−¾ íñõ³í ó−¾îðší î−þëð −õñ ê®ôò .š"íð×¼ ,ê³×ñíð −ôšîêñ íþî³ ñ¾ í³−ôêñ öîî×ñ ³î×ïñ −× óðîšô ó−×−þ® ê³×ñíð êë−ñê ê½þ−è í³−ôêñ öîî×ñ í×ï−¾ íñõ³í ³−ëë ññõ³íñ .íþî³ ñ¾ öî−® −þ¼¾ ’í ëíîêð íòîî×í þêë³− ‫ובזה‬ ëíîê í"ëší¾ ,ëš¼− ³îò×¾ô ñ×ô ñ×ô ó−êëí í×ñíë ó−ò−−î®ôí ó−þ¼¾í îñê îññõ³í¾ íñõ³í ì×ô ’−õ ,ëš¼− ³îò×¾ô −ñ−ô îñ þôê þ−õ¾ ö× óêî ,³î−½ò× −³ëë .ê³¾−ò× −ëð ê³î−ñ¼ô μîò−ì ,íñîõ× íìô¾ñ öê× îòõ½ê³ò ‫והנה‬ íï¾ ,íþî³ þõ½ ³½ò×íî ð"ôí−ë ¼îð−ð óèí ,íþî³ þõ½ ³ë−³× ³î®ô ññ×ë ×"îòî þëìôí îê−ëí ñ"ï ¾"êþí ³¬−¾ ¾−¾ íïí öôïë¾ (‫"¼ )יורה דעה סימן ע"ב‬î¾ë ó−þõ½ ³îòšñ êîí íî®ôí þš−¼ ó−þõ½ îòñ ó³ìí öþô óòôê ,’î×î ¼"î¾î ½"¾ öîè× íî®ô ¾− íïí öôïë óèð ñ"½ í"íññï þõî½

−ôê þë ê−−ì −ëþ þôêð îò−−íî ,³î¾þðô ¾ðšôí ³−ë ëþì¾ óî−ô êñî¼ð í−ô¾ô ³îôê ¼ëþê êñê îôñî¼ë í"ëšíñ îñ ö−ê íô ñ¼ ó−¾þõôí ³òî .ðëñë í×ñí ñ¾ í×ñíë ó−ò−−î®ôí ó−þ¼¾ ìë¾ë îñ ë−¾í¾ −ëð ê³î−ñ¼ô −ñ−ô îòôô ñê¾ êîí êñíî .ê³¾−ò× ñ"ïì îþôê¾ íô −õ ñ¼ ‫ויתבאר‬ íþî³í¾ ó−þëð ì"ôô ðìêð (‫מ"ו‬ ,îþôîê ó¾ë þëð þôîêë êîí óíë ³−òšò þëð þôîê¾ −ð− ñ¼ð ñêîô¾ ¾þðôë þê−ëî −ô −× ,ðîôññ μìþ× ñ¼ë μ−þ® îþôîê ó¾ë ,îþôîê ó¾ë þôîê îò−êî ³î−þëí ³¼ð ëòîè¾ þ¼¾ë −× μ× ñ× ðîôññ μ−þ® îò−ê íï× ¾−ê ëîòèî íôí îñ êñ þ¾ê ó−þëðë îí−õ ì³õ− ë¾îì îþôîê ó¾ë þôîê¾ −ô ñëê ,ó−þìêô þôîñ î−õ ì³õ− êñ þ¼¾ë êîí¾ ¾−−ë³−¾ êîí ¾ð−ì¾ íôô íþî³ë ¾îð−ì þëð íï−ê ³ðôë ïìîêí μìþ× ñ¼ë ö× óêî ,îñ×¾ô íþî³í ñ¼ ¼è−−³íñ íï −ð− ñ¼ μ−þ® ³ôêí íþî³í¾ ó−þëðë íï íòîô ö×ñî ,ðîôññî .ð"×¼ ,óíë ³−òšò ‫)אבות פ"ו‬

íòíð (‫ )פרשתן‬íðîí−ô ¬ë¾ë íïë ‫וכתב‬ óñ×íñô ê−®î− îò−ê ö−−ð¼ ðëñë íïë ,íþî³ ³¼ð ¼ðî− îò−ê¾ îí¼þ î³îê ó−ñ×íë μ−þ® ³ôê î³ðô¾ −ð− ñ¼¾ óè óê −× ‫ )מגילה‬ñ"ïì îþôê −þí óîšô ñ×ô ,ðîôññ ê³¼−−½ ê³×ñíð êë−ñê ê½þ−è −ôšîê (:‫ו‬ š½î¼¾ íô ðëñô ö× óêî ,êîí ê−ô¾ öô íñõ³í ³−ë ñê ³×ññ óè μ−þ® ðî¼ ,íþî³ë ,íþî³ þ³×ñ ³î×ïñ î−ôìþë í"ëší îòòì−¾ î¾¼ −× ,î¾¼ñ ëš¼− ö−ë¾ ñðëíí í−í íïî

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ í−í êñ íïí š−ð®í îòñ þ−³îí¾ ’í êñîñî ì−¾ôí ³ê−ëë ö−ôêôí −ðîí− óî−í ê®ôòë íò−ðôí ³ôší ³−ñ׳ í−í íï¾ ,í"ëšíëî ,í"ë êþîëí ³òîôêô ñêþ¾− ññ× þ−ë¼íñ óí× îòšñì ó¾ êñ¾ îò³îê ñ−®í¾ êîíî íòëò¾× í³¼ ö×ñ .óòîôí ñ×× îòñþîèî ó−ññõ³ôí¾ íšïì −³îš³ ,îô¾ ñ¼ ð"ôí−ë ó−³¼ ³î¼−ëšë öí ’ší îòî®þ× îèíò³− öê× −¾îëñôë öíî íñõ³í ³ðîë¼ë öíî íþî³ñ ó−þš−¼í −þš−¼ô îñ®ê í−í íï¾ ,ó−¾òí ³îþ¼¾í −ò−ò¼ë öí ,³î¼−ò®ë îèíò³− ó−¾òí¾ ó−¾îëñôí −ò−ò¼ë öíî ³îêšôïîõí −ò−ò¼ë öíî îêñëð ,³îþ¾×í ñêþ¾− ³îòë× ó−¾ëîñô î−í−¾ ð"ôí−ëë öê× ññõ³íñ ó−¾òí îêîë− óê −×í îë î−òîë îñô¼ êî¾¾ ê®ôò ³î¼−ò® êñë ð−ô¼íñ ñô¼íî íðîë¼í ñ× í−í óòìëî ñ×ë ðîêô þíïíñ ó−×−þ® ö×ñî ,ð"ôí−ëí .ó−þëðí îñê îþï¼î îõ³¾í¾ ö³îê ñ×ñ ³îðîíñ ‫והנני‬ þêîõôí ö−òë ñ¾ þôèîôí ñ¼ μþëñ ñ¾ öîþ×ï ³ê þ−×ïíñ −òê μ−þ® ö×î ,íïí þð í−í¾ ,í"¼ þ¼ë−−þ¾ öþíê í¾ô ’þ ³"³ñ öí ó−þêîõô ó−ò−òë ð−ô¼íñ í×ïî öê× ö−òë ,ñìþ ³−ëñ öíî ,ïê ë®ôí ñõ¾ë í−í¾ îñ êîí ñîðè ³î×ï −êðîîëî ,³þêõ³ñî ó¾ñ ³îêô îñê ó−ò−òëë ó−×òì³ô¾ öî−ñ¼í óñî¼ë íñîñ½í îò−³îëê −×þðë ³îòëî ó−òë þ"ë¾³ þ−×ïíñ −ñ¼ óèî ,í"íñï −ðîð öþô š"×ô îòñ í−í¾ ,í"¼ þ¼èþ¼ë ñ−®¼è ’þ ñ¾ îô¾ ³î−ìíñ þõ½ô ö−ê ó−ô¼õ í×ïî ñîðè ì"³ ó−þ−ðêí ó−ôî×½ë ñ"ï ð"š× öþô ñ¾ î¾õò ’þ ì"ñìëíñ îòë ó¼ ðì−ë ,îñ μþ®ò í−í¾

ð−š

šþ îë ö−¾ô³¾ô ö−ê¾ õ"¼ê ³"½ ³ë−³×ë ‫ )עיין בפתחי‬,í×î³ë ðîôññ êñî íë ³îþšñ ¹îþ−®ë¾ −êðîî íïî ,(‫תשובה שם ביו"ד באריכות‬ ³"½ ³ë−³× ³î®ô ó−ô−−šô −êðîîë óí−ò¾ ’þ íìô¾ ñ¼ëí íêþ− −êðîëî ,³îô−ñ¾ë íî®ôñ í×ï¾ ñíší ¾êþí −"ò ëêï ’−¼¾− ¾−×þíñ ,íþî³ þõ½ ³ë−³× ñ¾ ³êï× íþš− ó−þõ½ þê¾î μîþ¼ öìñî¾î ½"¾ ð"ôí−ëñ í®þòí ³îô−ñ¾ë íî®ôí í−í³ íïëî ,ó−×þ®òí íïí ð"ôí−ëí í−í− −êðîîëî .³î¼−ðí ñ×ñ ³−ñ׳ þš−¼ íï −× ,íñõ³î íþî³ óîšô .³îô−ñ¾ë íìô¾í í−í³ ïêî ,ð"ôí−ë îþ×ïñî îô¾ñ ð"ôí−ë öê× îòë¾ ‫ולענינינו‬ í−í¾ í"íññï −ðîð š"× öþô ñ¾ í×ï¾ −ô −× ,íñõ³í ðîô¼î íþî³í ðîô¼ öíî íþî³ë öí í¾îðší î³ðîë¼ ³îêþñ êþîëí −òõñ íñõ³ îíô ¼ð−î íêþ ,íñõ³ ³ìòíë î³ðîë¼ ³îêþñ í×ï¾ −ôî .í"ë ó−ô−î ³î³ë¾ë ’ší î³ðîë¼ ¬þõëî ö−ñ−õ³ ³ðîë¼ îíô íè¾í ³®š îñ í−í ,ó−ëîêñ ¾ôôî .íþí¬ëî í¾îðšë í"ë êþîëí í×ï ñõ¾í îòþîð óè −× þõî½− −× öôîê− ³ñôìë íñîðè í¬−ñõñ îòñ þê¾ò¾ íï× š−ð®ñ ó−ê®ôò î³î×ïëî îìî×ë šþî .’³− êþîëí ó−ñðè³ôí þ"ë¾³ ³îëëþî ó−õñê óî−í þëð ,óðšô× ó−ô¾ ³êþ−î íþî³ μîò−ìë ê®ô¾ êþîòí öëþîì þìê −× öôîê− êñ¾ í−í−¾ ,ñ"þ ó¼ïí ³îò¾ë ñêþ¾− ññ×í ³ê íñê× ó−×þîëôî ó−þ¾− ³îþîð ð−ô¼íñ þ¾õê ³ôší ñ¾ þôí öî−½òí óš¾× ¬þõëî ,í"ë ,ñî¼ óšîí þ¾ê þëèí êîí í−í íò−ðôí ,íòîôê ñ¾ íñî¼î íþî³ ñ¾ íñî¼ ó−ší¾



‫ מאת כ"ק מרן רבינו הגאון הקדוש בעל ברך משה זי"ע‬Œ ‫וזאת התורה‬

ñ¾ îþ×ïñî îô¾ñ ð"ôí−ëë öê× ¾ðîší öîþê êîí ó−ê³ô þëð ³ôêëî .í"íñï ð"š× öþô öîþê îô®¼ë í−í ñ"ï −ðîð öþô š"×¾ −òõô .±îìëôî ³−ëô ¾ðîší ì× þ¾−− þôîñî ³îðîíñ ¾ñ¾êî ‫ואשנה‬ šñì îìšñî ð− îò³ò¾ îñê ñ×ñ ,íïí þêîõô ö−òëí þôè ³ìñ®íñ îþï¼î ³"−¾í þîï¼−î ,íêñíñ ×"è î×−¾ô−¾ −³îš³î ö¾−í ð"ôí−ëí ó¼ ðì−ë íïí óîšôí¾ ³îîê× íšð®î íñõ³î íþî³ óîšôñ î−í− ³ìòñ í−í−î ,í"íññï ð"š× öþô ñ¾ î¾õò ó−−š³−¾ íþíôë í×ïò −ð¼ ,í"ëšíñ ìîþ ó−¼−¾îô îñ¼î (‫ )עובדיה א כא‬ëî³×¾ êþšô ’íñ í³−íî î¾¼ þí ³ê ¬îõ¾ñ öî−® þíë ,óñî¼í öô þš¾í ì× ñ¬ë³− ïêî ,í×îñôí ñêþ¾− ñ¾ ö³¼î¾−ë ³îêþñ íþíôë í×ïòî .öôê îò−ô−ë íþíôë ó−ô¾ ðîë× ³îñè³íë

,ö¾−í ð"ôí−ëí îô−šíî ,[í"¼] −"ò óîñ¾ óñî¼ë ö× óè îñ êîí ñîðè ³î×ï −êðîîëî íïí ³−ëí í−í−¾ ’íñ íîîšò ö× ñ¼î .öî−ñ¼í ñ×î íñõ³î íþî³ îë ö−ñðèô¾ ñîðè ³−ë .íïí ¾îðší þîë−®ñ ó−×þ®òí íñíš −ò−ò¼ óðê ðî¼ þ−×ïíñ −ñ¼ ó−þëðí ‫ובסיום‬ þ¾îšô í−íî öê× þð í−í¾ ðìê ê®−¾ þîë−ð ñ×î ,í"íñï ð"š× öþô ó¼ ðêô í"í ,ó−¾ðš ¾ðîš îñ®ê í−í ¾îðší î−õô ë¬−í î³îê −³þ×íî ,í"¼ þí¼¾ −×ðþô ’þ ³ôêë í−íî ,ðì−ë ó−ô¼õ íô× îò−−í¾× šðšðô í−íî ,í−í ð−½ì ¾−ê óèî ñîðè ì"³ í"ëî ,î"ì ³îò¾ñ êñ¾ ñš èíòô ñ× ñ¼ ó−×−¾ôôí ’−ì−¾ ë"ëî î−òëñ í×þë þê¾ò îìî× îò−³îð½îôë ó−¾¼ôî ó−¾î¼ íôíî ,í"ë î×þð ì× þ¾−− þôîñî ³îðîíñ −ñ¼ óèî .ó−¾îðší ëðò¾ [í"¼] −"ò ñ¼šò¼þõ óíþëê ’þ ë"¾ñ

‫דברות קודש‬

‫מאת יבלחט''א כ''ק מרן‬ ‫אדמו''ר שליט''א‬

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¬−š

‫דברות קודש מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬ ‫דברות קודש במעמד הכנסת ספר תורה‬ ‫לבית מדרשינו פה ק"ק מאנטשעסטער במעמד הכנסת ספר תורה שנכתב על‬ ‫ידי קהלתינו הקדושה לז"נ מרן רביה"ק בעל דברי יואל זי"ע פרשת בהעלותך‬ ‫שנת תשמ"ז לפ"ק‬

þôêò¾ ,íþî³í öô í−þìêñ öîïôí íþî³í ³×þëñ ö−òô ,³×þëî ³¼ë¾î ³ñ×êî (‫י‬ −× (‫ )דברים לב ג‬þôêò¾ íþî³í öô í−òõñ −ëþ þôê ,îò−íñêñ ñðè îëí êþšê ’í ó¾ ³×þë öô í−þìêñ íþî³í ³×þë îòðôñ öòìî− öô í−òõñ öîïôí ³×þëî ,þôîìî ñšô öîïôí íþî³í ³×þë ,þôîìî ñšô íþî³í ³×þë íôî ,þôîìî ñšô öîïôí ³×þë öô í−þìêñ íþî³ ,î−þìêñ ö î−òõñ ö ö−ê¾ öîïô ,í−þìêñ íò¾ ö−ð îò−ê í−òõñ íò¾ ñšô íþî³í ³×þë öô í−òõñ öîïôí ³×þëî í−þìêñ íò ö−ê¾ íþî³ íôî ,þôîìî î−þìêñ ö êîí¾ öîïô ,í−òõñ íòî¼μ−þ® þëðíî .î−òõñ ö êí−¾ ö−ð îò−ê íþî³ íë³× íþî³í ³×þëë ¼îðô þîê−ë ³×þëëî ,í−òõñ¾ í×þëí ñ¼ êš−−ð êþš .í−þìêñ¾ í×þëí ñ¼ êš−−ð öîïôí ‫)דברים ח‬

ñ"ï íêñõíí ‫וביאר‬ ë¼þí óðê ñ¾ î¼ë¬ íòíð (‫כתובות‬ −þí î³ñ−×êë î¾õò ¼ë¾ þë×¾ þìê¾ ,êîí íô ,íñ−×êí öô î¾õò íñ¼èî í®š êîí −× ,μîõ−íñ êîí íþî³í ðîô−ñë ö× ö−ê¾ íþî³í ³îš−³ôî ó¼îò î¾õòë ¾−èþí¾ −þìê ,í¾îðší íþî³í −þëðñ íô× −õ îòîë¼þ ñðè− ‫)בהקדמה לחידושיו עמ"ס‬

ó¾ ñ¼ ñ"ï −"¾þ−õ ,³îþòí ³ê ‫בהעלותך‬ ö³šñðíë ëî³× íñî¼ ëíñí¾ êí³¾ ð¼ š−ñðíñ μ−þ®¾ ,í−ñ¼ öî¾ñ .í−ñêô íñî¼ ³ëíñ¾í íþîòôí −òõ ñîô ñê öþíê ö× ¾¼−î (‫ב‬ ,í¾ô ³ê ’í íî® þ¾ê× í−³îþò íñ¼í ñ¾ îìë¾ ð−èíñ ,öþíê ö× ¾¼−î −"¾þ−õ êî®ôñ ëñ −ô×ì ñ× îêñòî ,íò−¾ êñ¾ öþíê îò¼−ô¾íñ ëî³×í μþ®îí íô −òõô þîê−ë .í"ëší þôêôô íò−¾ êñ ’í ¾îðš öþíê¾ ¾þðôë ê³−êð íô ¾þõñ óðšíë ‫ונראה‬ ñê íñ¼ í¾ôî (‫)שמו"ר פכ"ח ס"א‬ óîþôñ ³−ñ¼ (‫ )תהלים סח יט‬ð"íí ,ó−íñêí í¼¾ í³îêë ,óðêë ³îò³ô ³ìšñ −ë¾ ³−ë¾ îë í¾¼ ,í¾ôë ¼îèõñ ³þ¾í −×êñô ë íôîð í¾ô ñ¾ î−òõ ñ¾ ö−þ¬½ñš í"ëší ö−¾−−ë³ô ó³ê −ê í"ëší óíñ þôê ,óíþëêñ μî³ë ó³ñ×êî îñ®ê ó³ðþ−¾ îíï êñ ,îòô−í ó¼õ îñ×ê¾ ñ−ë¾ë −×î íïë ³òî ,î³−ë ñëšñ óíñ þ¾õê −ê íï ñ−ë¾ë î³−ëë ³ìê .íïîòè íðôìí êþôèë ê³−êð íô −õ ñ¼ ‫ויתבאר‬ ³×þëñ ö−òô íðîí− ëþ þôê (.‫כא‬ ‫)ברכות‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ¹îèí −×þ®ë óèî î−×þð ñ×ë ³"−¾í ³ê óèî îðëñ ’íñ −³ñë îêþîë ³ðîë¼ñ ö−î×ô μ×ñíî ¹−½îô êîí ó−−ô¾è ó−ñ×êô îñ×êë öš³ôî íþí¬ëî í¾îðšë ³"−¾í ³ðîë¼ë ×"ê ¼îð−× ñ×êôíë ó−ê®ôòí ’ší ³î®î®òí ³ðîë¼ −"¼ î¾õòñ íòîš¾ í¾îðš ’½î³í −îí ðîô−ñ −"¼ ¹−½îô¾ í¾îðší ³õ½î³× ³ñ−×ê ëê³ êîí ðîô−ñí −þìê¾ ó¾×î íþî³í îñ×ê −þìê í−í− ö× ðî¼ ðîôññ íîîê³ôî ñî×êñ íîîê³−¾ íþí¬ëî í¾îðšë î³¾ −þìêî ö−òš ¹−½îíñô ¼ë¾³ êñ ¾õòí −× ðî¼ .ð"×¼ ,ñ×êôí ³î¼®ôêë ¾õòë í¾îðší íñ−èô ’½ôë êñõò þôêô õ"ñ− ‫ובזה‬ íîí þô −ëô −šõò −× −−ëê þôê (:‫ז‬ −¼® ö−³−¾ −ñ îë−þš ó³íñ −ê¬ô −× ,êò¼ë¾ −èîñõ ö−³−¾ îíë −ñ×êî íþ−ðš −ò−ô ö−³−¾ð ,þðš −ñ® í−ñ îþš îîí ,ê³−−þ³ë êñî¾−ëî íïí þôêôíî ,íþ³ëê ê¼® ½×−ôñ −ê¼ëî öëî− þîôêí −õñ óòôê .êñõî êñõí êîí ó−þîõ ³ðî¼½ ó−−š þô þë −þôð ë¬−í î³¾îðš ì×ëî þî¼−¾ ö−ê ð¼ íþí¬ëî í¾îðšë õ"¼ê −−ëê ö× ñ¼î ,ó−¾îðší ³î®î®−òí íñ¼í ³−ëë ñî×êñ ñ−ì³í¾ öî−× ï"×¼ ¼ë¾ í−í¾ óî−ë íþí¬î í¾îðš ’½î³ë þô þë −þô ³îòîî× ö−î×ñ ñ−ì³íî ,ó−þîõ êþîòíî ¾îðší êñ ¾õòí ö×ñ î³èþðô ñðîè −õñ íñ−×êí ñ×ë −× ðî¼î ðî¼ ñî×êñ íîîê³òî í¼ë¾ ¼ð− þ³−ë í¾îðš ’½î³ îñ ¹½î³−ò íñ−×êî íñ−×ê íñ−×ê ñ×ë í¾îðš ö−òš î¾õò í³òšî ï¼ .îï× íñ−×êñ î¾õò íîê³ò ×"¼î íñ−×êî ‫)דף‬

³−−íî (.‫’ )סוכה מח‬ôèí óè íïë ¾þõñ ‫ויש‬ ñ¾ öîþìêí ¬"î− ñ−ñ ³îëþñ ìô¾ μê

ך

μ× ñ× ¬îíñ îò−ê ðîôññ ñ−ì³í óþ¬ë ñëê ,íô¼¬ ëî¬ë ¾−èþí êñ ö−−ð¼ −× ,í−þìê í−òõñê êþš μ−þ¬®ê íþî³í ³×þëë ö× ñ¼î þôîìî ñš öò−õñ− íï öõîêë šþî ,êš−−ð ¾−èþí êñ ö−−ð¼¾ óîšôë íôð ,í−þìêñê í−þìêñ ö×¾ ñ× ,μþëñ μ−þ® íþî³í ³îš−³ô šþ ë³× íîí −êî ,íô¼îò ¾−èþí þë×¾ þôîìî ñš ¹ñ−ôñ −®ô íîí êñ í−þìêñê ë¼þ îò−ê ö−−ð¼ ðîô−ñí −òõñð ,í−òõñê êš−−ð êþš μ−þ¬®ê íñ−×ê −ëèñî ,ðîôññ ñš ¹ñ−ôñ þ¾õê íï öõîêë šþî í−þìêñê ë¼þ êîí¾× μþëô ¼ë¾ êîí¾× íô þôîìî êñ í−òõñê ë³× íîí −ê ñëê ,ö×¾ ñ× êñ þ¾ê× í−þìêñê þôîìî ñš í−ò−ô öò−õñ− −îí .ð"×¼ ,íñ−×êë î¾õò í®š þë× −þëðë í"íññï ï"îð öþô ’−õ íï −õ ‫ועל‬ μò¼−î ëî³×í (‫ )פ' נשא עמוד קעז‬ñêî− í¾š íþîê×ñî ,öôí ³ê μñ−×ê−î μë−¼þ−î ö׳− óòôê ,ëî³×í þõ½ô öôí ³îòèë −×î í−í ,−òìîþ îñî× í³−í¾ öôí ³ñ−×êë −× þìê îñ−õê¾ ,íþî³í ðîô−ññ íôîðë íï −ð× ,þ³î− ñî×êñ ó−ëê³ î−í íñ−×êí þôè ìë¾ îíïî ,óí−þëêë í¾îðší ì× ¹−½îíñ −òë î−í¾ ð¼ ,−òìîþ ö−ò¼ îñî× í−í¾ öôí −ëè îô× ,ðî¼ ñî×êñ ó−ë¼þî ó−ëê³ ñêþ¾− ,μë−¼þ−î μò¼−î þôê¾ íïî ,š"íî³ ðîô−ñ ³ñ−×ê −ð− ñ¼ð ,öôí ³ê μñ−×ê−î −ð− ñ¼ ë¼þ ³î−íñ í¾îðšð íîê³ óíë ðñîò öôí ì× ¹−½îíñ −ð× ,íïí ¾îðší ñ×êôí ñê .óí−þëêë í¾îðší ¾õòð þôîñî þêëñ ñêî− −þëðë ó¾ ‫והוסיף‬ êîí ðëî¼ î³ñ−×ê ³¼ë þ¾ê š−ð®

êך

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

íòî×ò íëî¾³ í"ëší óíñ ë−¾í íï ‫ועל‬ ,î³−ëë ó³ñ×êî ó³ðþ−¾ êîí íï êñ ë¬−−ë í"íññï ï"ê −þëð óðšíë ö−ò¼í öëî−î þôêò¾ íô ¾þõñ (‫ )מתן תורתינו אות ד‬ó−òõ ³ì³ óí−ñ¼ ðôî¼ êîíî îò−ëê óíþëê ñ®ê μ−ê î¼ð− êñ ó−×êñôí íòíð ,îñ×ê−î ±¼í −× ,ó−−ô¾è í−³¾î íñ−×êë ’í ³ê ðîë¼ñ ó³ðþ ³¼ëî ,í−³¾ îê íñ−×ê íñ¼ôñ ö−ê ³−ëë îìþê³òî −ô¾è ¾îëñë íïí óñî¼ñ ðôñôî óí−ñ¼ ðôî¼ óíþëê í−í ,óíþëê ðôî¼ êîíî þôê¾ íïî .íñ−×ê ³òîî× ó³îê ‫ )גיטין‬êþôèë îþôê¾ μþð× ,îñ×ê−î óí−ñ¼ îðôñôî î−ëè ñ¼ ðôî¼ ñîðèë ¬èë (.‫כג‬ ñ×ê− óêð þêë³ò þë×î .ð"×¼ ,íô¾ñ ëî³×ñ íñ−×êë îêþîë ³ê ðëî¼î í−î®þ íòîî×ë óðêí íòí îðëñ ’íñ −³ñë íñîñ®î í×ï íë¾ìôë íþí¬î í¾îðšî ³¼ð îñ ¹½î³− ³êï× íñ−×ê í¾îðší ³îõ½î³× í¾îðšð ö−òš î¾õòñ íòîšî −þìê¾ ó¾×î š"íî³ ðîô−ñ −"¼ î¾õòñ íòîš¾ ðî¼ ðîôññ íîîê³ôî ëê³ êîí ðîô−ñí íîîê³ô í¾îðšð íñ−×ê −þìê ö× îô× ,íþî³ ,þîôê×î î³¾îðš îñ ¹−½îíñ ðî¼ ñî×êñ ¾õòí ñêþ¾−ô ¾õò¾ ó−×êñôí îêþ óí−ò−¼ë ×"ê íñ−×ê¾ ð¼ íîëè íèþðôñ î¾õò ³îñ¼íñ ñ×î− íñ−×êí −þìê ³îîê³íñ í¾îðšð ì× îñ ¹½î³− ñêþ¾− −òë óê¾ î"š ×"ê í¾îðš ’½î³ ðî¼ ’í ³ëíñ¾ ¾ê −õ¾þë ¼ô¾òî í¾¼ò îþôê ³îëíñ³í óíñ ¹½î³− μ−ê ðîô−ñí óðîš ðî¼ ³þî³ î¼ô¾−¾ −þìê ’í þëðñ ³ššî³¾íî ³îë−þ¼î ³îš−³ô ó¼îò îô¼¬−¾ −þìêî ’í ñ¾ îòë öë þôîìî ñš êñí š"íî³ ðîô−ñ ’í ³þî³ë îš½¼−î îðôñ−¾ þôîìî ñš .−¼ëð× íêñõò ³îššî³¾íë

êë óîšô ñ×ë μê êí í¾šî ,íìô¾ñ èì óòôê ,³îëþñ μê öê× öò−þôê μ−êíî ¬¼ôñ íî®ô ñ¾ íìô¾ ¾ðîš þ¾ë ³ñ−×êëð ñ"− ¬"î−ë ê³îòô−íôð êñ−®ë íþí¬ëî í¾îðšë íñ−×êë í¾îðš ’½î³ ¾õòí í³òš ,èì ñ¾ ¾ðîš þ¾ëñ îòîë¼þ ñðè³ ñ×îê¾ ³−ï× ñ×ëî êîí¾ μê ë−³× þ−õ¾ ×"êî ñ×ê êñ îñ−ê×î íìô¾ë íëþô¾ ³¼ë¾ óî¾ô ¬î¼−ô öî¾ñ óðí šþïò¾ ¾ðîš þ¾ë ³ñ−×ê íî®ô ñ¾ íòîš ×"ê ,ó−¾îðší ó−òí× −"¼ š"ôí−ëë ñî×êñ íîê³ôî íñ−×êë í¾îðš îô®¼ñ ¹îèí êîí −þí¾ ¬î¼−ô öî¾ñ ë−³× ×"¼î ,ðî¼ .ññ×ë ñ×ê êñ îñ−ê× íò³ ó−×êñôí îò¼¬¾ íô þêëñ êëò ‫ובזה‬ −òë¾ îêþ óí −× ,ó−ô¾í ñ¼ μðîí ,íþ−³− ³îëíñ³íë ¼ô¾òî í¾¼ò îþôê ñêþ¾− ðîô−ñí óðîš êšîð êîí íï −× îë¾ì óí ñëê îô× ïî¼ þ³−ë ó−îê³ô óí îðôñ¾ óþê−í î³îê³ þš−¼î ñî×êñ íîê³ô óðêí¾ óî¾ îñ ö−ê îñ×ê −þìê ñëê ñ×ê¾ óðîš ê³ñ−ô ³îôðñ óí îë¾ì ö× îô×î ,ðî¼ íîê³ óðê −òë ñ®ê íþî³í ðîô−ñë óè¾ ê³ñ−ôñ −òìîþ ³ñ−×êî −ô¾è ³ñ−×ê êîí ðìê ö−ò¼ êšîð íþ−³−î íšïì íîê³ë óðêí íîê³ô¾ ñ¼ μðîí íò³ îþôê ×"¼î ,ñ×îê¾ óðîš óìñ ó−ñ×îê¾ −þìê ó−×êñôí þ¾ê ó−ô¾í íêñ−¼ í¾îðš ×"è óíñ ¹½î³−ò ó−þ−ëê ðîô−ñë ö× îô×î ,íñ¼ôñî íñ¼ôñ íîëè óñî¼ô íòî−ñ¼ í¾îðš óíñ ¹½î³− ö× óè š"íî³ μ×ñî ³−ñ׳î ñîëè ö−ê ð¼ ó−òî−ñ¼í ³îôñî¼ô μðîí íò³ îþôêî íþî³í ñëšñ óí íîê³ò .þôîì −®îþš óðê −òëñ êñî êšîð ó−ô¾í ñ¼

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ³îðô ’ïí þ−êíñ î−³îðô öš³ñî ñ×êôíë¾ ,íþîòôí −òõ ñîô ñê þôê¾ íïî ,³îòî−ñ¼ ðèò êîí¾ îòìñ¾ ñ¼ ë¾î−¾ í¼¾ë îò−−í ,öîõ®ë öìñ¾î óîþðë íþîòô −× ,íþîòôí .ð"×¼ ,³îòî−ñ¼í ³îþòí ³¼ë¾ îþ−ê− ïê −"¾þ−õî ,öþíê ö× ¾¼−î ëî³×í þôê íïñî íòíð ,íò−¾ êñ¾ öþíê ñ¾ îìë¾ ð−èíñ íþí¬ë íþî³ë š½¼ ê¾−ðš êòí× öþíê ðîôññ î¾õò íîê³ô í−í ðîô−ñí −þìêî ö× îô×î ,íîëè þ³î− íèþðôñ êë −× ðî¼ í×ï íòîî×ë í−³¾î íñ−×êë îš½¼ −þìê îñ ¹½î³−ò ó−ñ×êôë¾ š"íòí öš³ñ íñîñ®î ³ðîë¼ë ö−òšî í¾îðš ’½î³ íñ−×ê −"¼ −þìê îô× ðî¼ ñî×êñ íîê³íî ³"−¾í êñ¾ íò−¾ êñ¾ îìë¾ ð−èíñ ¾"ïî ,ðîô−ñí îš½¼ë ¾ðîší ³ðîë¼ ö−ë −îò−¾ îñ í−í í−³¾î íñ−×êë îš½¼ë ¾ðîší ³ðîë¼î íþî³ë êðì×î êšîð ó−ô¾ ó¾ñ ó−ôêî³ í−í î−ðì−î .−ñïê

ëך

μ³îñ¼íë ¼îë¾í ³¾þõë þêëñ êëò ‫ובזה‬ þ¾ê ó−þõ½ë ê³−êî ,³îþòí ³ê öþíê ³îñ¼íëî ,íþî³í ³ô×ìñ ïôþ íþîòôí ñ−×¾íñî ö−ëíñ íô×ì ¼õ¾ ¼−õ¾í ³îþòí ³ê š−ñðô −"¾þ þôîê íï ñ¼î ,íþî³ −þëðë îò−−íî í−ñêô íñî¼ ³ëíñ¾í êí³¾ ð¼ ×"ìê ïêî ,íþî³í ³îš−³ôî ó¼îòô ó−¾ î³ô¾ò êô®³î î¾õò ë¼þ³ −× í−ñêô íñî¼ .í×ñí îï ’í þëðñ îþ−ê− íþîòôí −òõ ñîô ñê þôê ‫ולזה‬ −òõë ê"ð−ìí ë³×ð ,³îþòí ³¼ë¾ ì×îò îò−−í ,íþîòôí −òõ ñîô ñê ,ðîð ,ö³¾þõë ëñ ë¬−−ë í"íññï ï"ê þê−ëî .öìñ¾í ,³îðô ’ïí öš³ô ³îþòí ³šñðíë¾ ¼ðîò −× ,ö³šñðíë š½î¼¾× öòš³ñ −ð êñ þôê íïñ š½î¼î îòìñ¾ ñ¼ ë¾î−¾ í¼¾ë öòš³ñ êñê ,íôìñô ³¼¾ íñ−×ê ³¼¾ −× ,³î−ô¾èë š"íòí ³îñ¼íñ î³ë¾ìôë íñ¼− ïêî

èך

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫דברות קודש במעמד הכנסת ספר תורה‬ ‫פה ק"ק מאנטשעסטער במעמד הכנסת ספר תורה שנכתב על ידי ראה"ק‬ ‫ וחנוכת בית מדרשנו יום‬,‫דקהלתינו הרבני הנגיד רבי ישכר דוב ווייס שליט"א‬ ‫ג' פרשת כי תבא שנת תש"ס לפ"ק‬

ð"−ë ³³−ôô ö−þî¬õ öñî× ðìê× îíî×í¾ èþí¾ ðìê í−í−¾ ð¼ óðê ¾õò ñ× þôêò¾ îê îíîõìð¾ ó−ò¾ñ ö−ðí êîíî ,¾õòí ñ× ,ö−þî¬õ öñ×¾ ’î×î ó−ôí μî³ñ îíî¾ë×¾ ó−òì®þí ñ×ð ë³× (‫ )פ"ב ה"ד‬ó¾î .ñ"×¼ μñôí í®þ óê ð"−ë ³³−ô ö−ë−−ì öò−ê¾ ³î¾þí óñî¼í ³òš³î ³î×ñôí ö−ðë óèþíñ ë³× (‫ )לאוין קס"ג‬−−ìð êò−ð ëþíî ,îð−ë ,öòëþñ îñ−õê ó−ô¾ −ð−ë í³−ô ö−ë−−ìð óðê −ò−ð× îñî× ñ× ¼ô¾ô ñ×ð íïô öò−ïì .îíð ñ× îò−−í ñ× ó−ô¾ −ò−ðë ñëê ñ−¾¼í í"îô öîêèíð ’−ô¾ô êþôê³ô ‫והנה‬ '‫ )הו"ד בישמח משה פ‬ñ"šî®ï êšêþšô ñ× (.'‫ )עי' תענית ח‬ñ"ïþ îþôêð íô ñ¼ (‫וישב‬ õ"¼ ö−ò¼í þîê−ë ,íôì íëþô íêè³ôí ë−³×ð êíë (.'‫ )סוטה ה‬ñ"ï×ì −è−ñõð íô ñ× óê ,ëñ íëè ñ× ’í ³ë¼î³ ('‫)משלי ט"ז ה‬ ,ñ× îê ,−ôð þ−õ¾ ¬¼ô ñëê ¼ô¾ôë îñî× .í³®šô êñî íò−ô êñî ¼ô¾ô îíð ñ× ñ"× þ−¼− êñî (‫ )תהלים ע"ח ל"ח‬þôêò íòíî þ³îôð −¾ −õñ ,íêè³ôí ö× óêî ,î³ôì ³®š íîêè μþðë ¼"ê èíò³íñ óðêñ îñ êñ−ôô ,−þ¾ ³®šô ñëê ¼ô¾ô îñî× ñ×ð îñî× ñ× ³ë−³ð î¾îþ−õ −õñð íôì íëþô îñî× −ôò î³ôì ñ× þ−¼− êñî ×"ê ,¼ô¾ô .ð"×¼ ,¼ô¾ô

ö³îò ê"í þ¾ê ±þêí ñê êë³ −× ‫והיה‬ ³ìšñî ,íë ³ë¾−î í³¾þ−î íñìò μñ μ®þêô ê−ë³ þ¾ê íôðêí −þõ ñ× ³−¾êþô ñê ³×ñíî êò¬ë ³ô¾î μñ ö³îò ê"í þ¾ê ,ó¾ îô¾ ö×¾ñ ê"í þìë− þ¾ê óîšôí .³−¾êþ ñ× êñî ³−¾êþô −"¾þõî þ¾ê ëî¬í ñ×ë ³ìô¾î ,ö³¾þõë öñíñ (‫ב‬ ê³−êî ,’îèî μ³−ëñî μ−íñê ’í μñ ö³ò íþî³ êñê ëî¬ ö−ê (‫¾ )תנחומא ראה סי"א‬þðôë ,þ¾¼³ þ¾¼ ñêþ¾− ³ê þ−íïô í¾ô μ×−õñ .ë"®î ,þ¾¼³³¾ ñ−ë¾ë þ¾¼ ’ôèí −þëð óðšíë ‫ויתבאר‬ óðê −òë íþ¾¼ îíî×í öòëþ îò³ íïë ö−ë ³ìê ³ëë ö−ë ³ôî ³îñšô íþ¾¼ë êþ−³ë öë íðîí− −ëþ ,ö−þî¬õ íï þìê −òõô ë−−ì öîþìêí íï þìê íïë þôîê óí−ò¾î öòìî− −ëþ þôê ,î³³−ô ³ê ëþ−š¾ í×− −× ¾−êî (‫ )ויקרא כד יז‬î¾þð ðìê êþšô ð¼ ¾õò ñ× −þë½ öòëþ ,óðê ¾õò ñ× þë½ êþ−³ë öë íðîí− −ëþî ,¾õò ñ× ê×−êð .¾"−¼ ,¾õò êîíð ñ× ¾õò ñ× (.‫)סנהדרין עח‬

,öòëþ× š½õ (‫והרמב"ם )הלכות רוצח פ"ד ה"ו‬ þ¾¼ë óðê −òë íþ¾¼ îíî×í ö−ë íï þìê íïë îí×í¾ ö−ë ³ôî ³îñšô

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ þ−¼− êñ îê ,êñ ññ× î³ôì îíð ñ× îñ−õê þî¼−¾ −®ì íòíî ,íñ−ñì þ−¼− ³®šô ñëê ñ× óêî ,ëñì êîíð ñ× îñ−õê ëñì ñ×ô ’−õñ− êîíð ñ× ñ× ¾−þð êñî þî¼−¾ −®ì ñ×ê³ ñëê îñî× −ôò î³ôì ñ× ×"ê îñî× êñê .¾"−¼ ,î"ì þ−¼− ³®šô −®ì êõîè (.‫ )דף ע"ד‬êôî− ’ôèë ê³−ê ‫והנה‬ íþî³í öô þî½ê þôê öòìî− ’þ þî¼−¾ í³¼ôî .íþî³í öô þ³îô þôê ¾−šñ ¾−þ þî½ê ¾"ì ñ"½ð ñ−ïê ’−³¬−¾ñ −"þð ñ"− ,þî¼−¾ −®ì ³îëþñ ëñì ñ× ¾þðð ³"íô ’í ñê ëî¾³ −× ('‫ )דברים ל' י‬ë−³× íòíð ’−þôê −êî ,μ¾õò ñ×ëî μëëñ ñ×ë μ−íñê íëíêô íëî¾³ −¼ë ×"ê ,¼ô¾ô îñ× ñ× ñ×ë ¼ô¾ô μëëñ ñ×ëð ,íêñ−¼ íè−þðôë ’−ñ¼ −òë −³−êþ îþôê íï ñ¼î ,¾ôô îëëñ êîí¾ ñ× ñ× ’−þôê −ê ö×ê ,ö−¬¼îô íôíî ¹ê ×"ê ,îíð ñ× íëî¾³ë −è½î ¼ô¾ô .μ¾õò ñ×ëî μëëñ ñ×ë ë¾ì− íêþ−ô íëî¾³ ×"ê ³"íô þî½ê ¾"ì ñ"½ð −"þ ‫ומעתה‬ íôî ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð ’−³¬−¾ñ ³®šô îò−−í ¾"ì ¹ê ¼ô¾ô ëñì ñ× ë−³×ð ³î¾¼ò ³îòîðï íêþ−ô íëî¾³ ¹ê ×"êî ,ëñì μëëñ ñ×ë ê"í ñê ëî¾³ −× ’−ë ’−þšð ³î−×ï ñ"þ ñëê ,íëî¾ì îíð ñ× íëî¾³ ¹êî ’îèî ñ× ëñì ñ× ¾−þðð ³"íô þ³îô ¾"ì ñ"½ð μëëñ ñ×ë ëî¾³ −× ’−³¬−¾ñ ×"ê ,¼ô¾ô îñî× îò−−íî ’−òõ óî¾ −ñë íô−ñ¾ íëî¾³ îò−−í .³î−×ï ³î¾¼ò ³îòîðï ïê šþð íëíêô íëî¾³ íñîðè (.‫ )יומא פ"ו‬ñ"ïìðë íï ïôþñ ‫ויש‬ ,ðîë×í ê½× ð¼ ³¼èô¾ íëî¾³

ðך

öô−½ (.‫ )שבת ל"ג‬êþôèí −þëð íïë ‫ויל"פ‬ ,ö−ò¼í ë"®î ,³î−ò¼ ìîþí ³î½èñ í"íññï ï"ê −þëð ðî¼ óðšíë ñ"− îò−×þðñî ë−³×ð êí ¾þõñ (‫"¬ )פ' חקת‬î− ³¾îðšë í¾¼³ þôêšðôî ,í¾¼³ þ¾ê ñ×ë μ−³×þëî ñëê êšîð ’−¾¼ íï−êñ μþî®í öôð ¼ô¾ô ê−³êî ,îô®¼ô êë í×þëí ö−ê ’−¾¼ êñë μ−³×þëî ñ"³ ñ¬ë ë¾î− êí− ñî×− ê¾þðô šñìñ ö−ò¼í ó¾ þê−ëî ,í¾¼³ þ¾ê ñ×ë ’−õ¾ ññ× −îí ñ× ð"ô ê×−êð îï ê³èîñõë ñ"− ×"êî ,îíð ñ× ’−õ ñ× ð"ô ê×−êî ñ×í íšïì î³òîôê ö−ê¾ −ôð íòîôêíë −îñ³ íï¾ ³î−íñî μþõë ê¾ô ³ðîë¼ ðîë¼ñ μ−þ® ×"× íñšñší ñ¼î ’−ìôí ñ¼ îñî× óî−í ñ× ðîþîñ®êî ,óìñ ñ×ê³ μõê ³¼−ïë óðê ñ¾ ññ×î ñ×í ñ× ð"ô× í¾¼³ þ¾ê ñ"×ë ’−õí −ôë ×"ê¾ô ,³î¾¼ñ êîí μ−þ®¾ íôë íëþí ,îñ íñê þ¾ê ¾−êñ ’íë íšïì î³òîôê¾ ,îíð ñ× ¹ê í¾¼³ þ¾ê ñ"×ë ’−õí −îí ³î½èñ öô−½ ñ"ï óþôêô þêë³− íïëî .ð"×¼ ñ"½ íêè ñ¼ë êîí¾ −ô −× ,³î−ò¼ ìîþí μ−³×þëî ×"ê ,îñî× ñ× ëñ íëè ñ× ’í ³ë¼î³ μ−þ®î ,îñî× ñ× îò−−í ,í¾¼³ þ¾ê ñ×ë ¬¼ô³ò¾ þìêô í×þëí êë−¾ íëþí ðîë¼ñ .³î−ò¼ ìîþí ³î½èñ öô−½ ö×ñî ,¼õ¾í îñ ñ"ïìê¾ íô þêëñ −³þôê îï '‫ובבחי‬ ³îòîðï íëíêô íëî¾³ ñ"þñð (:‫פ"ו‬ ¾−î ,íêþ−ô íëî¾³ ×"ê¾ô ³î−×ï ³î¾¼ò ó³ìí öþô ë³× íòíð ,ñ−ïê ’−³¬−¾ñð þôîñ õ"í¼ (‫ )לז' אדר עמוד ק"ס‬î−³î¾þðë þõî½ −è−ñõð ,î³ôì ñ× þ−¼− êñî (‫)תהלים ע"ח ל"ח‬ þ−¼− êñ −ê (‫¾ )עי' ילקוט תהלים ע"ח‬þðôë ‫)יומא‬

íך

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

êþôèí −þëð ¾þõñ íêþò ‫ובזה‬ í−í¾× öšïí ññí ñ¼ î−ñ¼ îþôê −òê óê þôê íëêî¾í ³−ë ³ìô¾ë ìô¾ îðô¼î ,öê× −ô öê× −ò−ê óêî ,öê× ñ×í öê× íô öšïí ññí −þëð ö−ëíñ ó−¾þõôí ñ× óê ñ"− îò−×þðñ μê ,îô®¼ ñ¼ ö× ¾þð¾ ‫"¾ )שבת‬ô× íîò¼ ³ðô î³ðô îò−−í öê× −òê îíð ñ× ñ× −ïê ,ññí× ö³îîò¼ −îí (:'‫ל‬ ö×ñî ,−òíô îíð ñ× íëî¾³ óè ×"ê ,¼ô¾ô ñëê ,íêþ−ô íëî¾³ ¹ê −òíôð öê× ñ×í ¾"ë× ¼ô¾ô îñî× ñ× šþ öê× −ò−ê óê íëî¾³ë ëî¾ñ í×ï− −ô −× ,öê× −ô ×"ê .ó−¬¼îô íôíî ’−ñ¼ −òë −³−êþî íëíêô (.‫)סוכה נ"ג‬

íò¾ôí ¾þõñ −³þôê ‫ובזה‬ ó−ô¾ ó¾ñ ê−í¾ ³šîñìô ê−í îï−ê íôñ ö−ëíñ ¾−î ,−êô¾î ññí ³šîñìô îï ¾"¾ñ êîí¾ −êô¾î ññí ³šîñìô êš−−𠬚ò ³šîñìô íëþí ë¾ìòî ñï−ò −ñ×îþ −× î¬ê êñí ,ó−ô¾ñ ó³òîî× ñ×í þ¾ê ó−êþîôêî ó−êò³ îðë¼ñî (‫ )דברים י"א י"ג‬ë−³× íòíð ñ"− îò−×þðñî ³î×−þ® ³î®ôð íïô ñ"ïì î¾þðî ,ó×ëëñ ñ×ë îñî× ñ× −ê ó×ëëñ ñ×ë êîí íô×î ,íòîî× í"ë ³¬−¾ñ ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ× îê ¼ô¾ô ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×î íîò¼ ³ðôë îèíò³í¾ ×"è ó×¾õò ñ×ëî ó×ëëñ ñ×ë îðë¼ñî ×"ê îñî× ñ×ð ¾"ë ³¬−¾ñ ×"ê¾ô ,ëñ îíð ñ×ë ó×¾õò ñ×ëî ó×ëëñ ñ×ë îðë¼ñ ×"ê ,¼ô¾ô îðëñ ’íñ −³ñë í−í− μ−þ® íî®ôí¾ ¼ô¾ô íî®ô −ê ê®ôò ,íþï íë¾ìôî ’−òõ óî¾ −ñë öîî׳íñ ×"è þ³îô îê ¾"¾ñ îñî× ³î−íñ μ−þ® μþðñð ,−êô¾î ññí ³šîñìôë −îñ³ õ"šñô¼ îò−ê íîò¼ ³ðôë í−í¾ ññí ñ¾ íðîë¼ (‫)אבות פ"ה מי"ז‬

−× íêþ−ô ¹ê −òíô íëî¾³ëð íòîî×íî ñ× ó−ô¾ −ò−ðëî ð"îë×í ê"½× ð¼ ³¼èô ñ× óðê −ò−ðëð ¹ê ö×ñî ,¼ô¾ô îíð ñ× ¹ê −òíôð íëî¾³ íñîðè ô"ô ¼ô¾ô îñî× .ðîë×í ê½× ð¼ ³¼èô −× îíð ñ×ë ¾þðôí ¾þõñ −³þôê ‫ובזה‬ êþîòð ö−½îôñîõ ’ë î½ò×ò¾ í¼¾ë −õþ¾ îò¼ ,êîí−ëêî ëðò ñ¾ öí−ô¬îì μî³ñ îò−ô− ¾ðì íëî¾òî μ−ñê ’í îòë−¾í ¾ðîš ê³−ê íòíð ñ"− îò−×þðñî .−êñõ êîíî ,óðš× −òõô î³ô ê"îðòð (‫¾ )ויק"ר פ"כ ס"י‬þðôë ,(‫ )ופי' במת"כ גאים וגדולים בדעתם‬ó−®ì¾ î−í¾ ñ×¾ −òõô íêè −ñ¼ë î−í óíð ñ"− îò−×þðñî ‫ )סוטה‬³−ò−ô¾ë¾ −ò−ô¾ îë êí−¾ μ−þ® ì"³ ñ×ð ëñ íëè ñ× ’í ³ë¼î³ ñ"½ óíî ,(.'‫ה‬ í¼¾ë ö×ê ,þ−õ¾ ’−³®šô ñëê ¼ô¾ô îñî× öí−ô¬îì μî³ñ êþîòð ö−½îôñîõ ’ë î½ò×ò¾ ¹ê ×"êî ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð ê®ôò ,î³ôî −òõô î³ô êíð ³îêè× ë¾ìò ³îêè îíð ñ× ¾ðîš −õþ¾ îò¼ ö× ñ¼î ,ó−®ì¾ î−í¾ ,óðš× îò−ô− ¾ðì íëî¾òî μ−ñê ’í îòë−¾í μëëñ ñ×ë× ë¾ì−î ñ−¼î− íêþ−ô íëî¾³ óè¾ íëî¾³ îíð ñ× óèð óî¾ô ,μ¾õò ñ×ëî ‫ )ועי' בדברינו ליל שב"ק פ' אחרי דהאי שתא‬,−è½ .(‫תש"ס‬ (‫)הובא בישמח משה‬

³−ë î×ï íô −òõô (:‫ )עירובין י"ג‬ñ"ïìê ‫והנה‬ ö−ìîò¾ −òõô ,ö³îô× í×ñí ¼îëšñ ññí ñ"½ ó−îîò¼ î−í¾ í"ëñ íòíî ,î−í ö−ëîñ¼î ó³¬−¾ñî ,þî½ê îíð ñ× îñ−õê ëñ íëè ñ× −êô¾ ³−ëñ ×"ê¾ô ,íêþ−ô íëî¾³ óè −òíô íëè ñ× ñ"½î ³îê¾ò³í ³ðôë îèíò³í¾ .íêþ−ô íëî¾³ −òíô êñ ¼ô¾ô îñî× ñ×ð ëñ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ íî®ô í¾î¼í ö×î íþ−ë¼íð ñ"−ð óî¾ô óí−¾î¼ñ óê −× óñ¾ þëðñ ó−ë¾ìò óò−ê î−ðì− í¾¼ôí ó¼ íë¾ìôë ðì− óí−ò¾ μõ−íñ ö×î íëî¬ íë¾ìô ñëê ,îšëðî− −îíî þëð −®ì šþ îò−ê î"ì íþ−ë¼ ³ë¾ìô í"ëší íëî¬ íë¾ìô íòíî ,þî¼−¾ −®ì îô× íò−ê íëî¬ íë¾ìôð è"¼ê í¾¼ôñ íõþ®ô þî¼−¾ −®ìë êí ô"ô ñëê ,³îô−ñ¾ë íî®ô íë¾ìô í"î¾ôî ð−ë¼ íî®ô ×"è íî®ô ñ¾ þíô ðôî¼î ¼ë¾îô êíð íî®ô× êîí íëîöò−þôê íï óî¾ô ¾"³− î−³îî®ô ó−−šñ −ò−½ í¼þ íë¾ìô ñëê ,íî®ô ×"è þî¼−¾ −®ìëð ðôî¼î ¼ë¾îô þë× êíð í¾¼ôñ íõþ®ô ö−ê ¾"³− î−³îî®ô ñ¼ þîë¼− êñ¾ −ò−½ þíô ¾"ì öò−þôê êñ ñî×êñ êñ¾ ¼ë¾ò¾ −×−íî .ð"×¼ ,−õîþ¬®−êñ −ïì μ−−¾ êñð ³"íô þî½ê −þëð ¾þõñ ¾− îñêí ó−þëðí −õ ‫ועל‬ ó−ò¾ −ò¾ ,öòëþ îò³ (:‫’ )עירובין י"ג‬ôèí îññí ,ññí ³−ëî −êô¾ ³−ë îšñìò í®ìôî þ³î− êþëò êñ¾ óðêñ îñ ìîò ó−þôîê êþëò¾ óðêñ îñ ìîò ó−þôîê îññíî ,êþëò¾ô óðêñ îñ ìîò îþôèî îòôò ,êþëò êñ¾ô þ³î− ê"¾þíôí þê−ëî .êþëò¾ô þ³î− êþëò êñ¾ ,îþôèî î"òôò (:‫ )מכות כ"ג‬³îðèê −¾îð−ìë ñ"ï óí¾ ö−îêñí îëþî ,³îî®ôí ö−òô îòô¾ îò−−í ëîþš ö× óêî ,ì"ôþ óí¾ ö−¾¼í ñ¼ í"½¾ îô−×½í ö×ñî ,þ×¾ô šîìþî ð½õíñ óðêí ,êþëò¾ô þ³î− êþëò êñ¾ óðêñ îñ ìîò îþôèî öî−ñ¼ −õô êñí ó−¾þõôí íî .ð"×¼ ³ê êþë¾ ö׳− μ−êíî ³î¼þí ꮳ êñ .þ×¾í öô šîìþî ð½õíí ñê ëîþš óðêí ’þ −ëþí š"íþíð ’−ô¾ô íïë êþôê³ôî

îך

óê ¹êî ¾"¾ñ îñî× íî®ôí óî−š μ−þ® ¾"ëñ ×"ê¾ô ,−òíô þï ³ë¾ìô îë ëþ¼³ò îíïî ,íîëèñ îñî× ’í ³ðîë¼ ³î−íñ μ−þ® íî®ôí óê ,ó−ô¾ ó¾ñ ³šîñìô ê−í íï−ê ðîë¼ñ óè þ³îô îê ¾"¾ñ îñî× ³î−íñ μ−þ® .−êô¾î ññí ³šîñìô îíï ,îô®¼ μþî®ñ ñ× ³−¾êþô ³ìšñî ëî³×í þêë³− ‫ובזה‬ êñî ³−¾êþô −"¾þõî ,íôðêí −þõ ³−¾êþô šþ êîí îñ−õê¾ íòîî×íî ,³−¾êþ ñ× ï"×¼ ,íôðêí −þõ ³−¾êþô îíð ñ× îò−−í ,³"−¾í −òõñ ëî¾ì êîí −× êò¬ë ³ô¾î ,μ"®þêô ê−ë³ þ¾ê õ"×¼ ³î−íñ μ−þ® μê ð"¼ ñõ¾ ³î−íñ ±þêí öô ’−êþ ê−ë³¾ íîò¼ë èíò³íñ í−í³ ñ×ñ þõ¼× −¾õòî óðêí ¼ð− þ¾ê× ïêî ,μþë ñõ¾ ³î−íñî ³−¾êþô ¹ê ³ìšñî ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð ¹êî ¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð íôðêí −þõ ñ× .¼"×îëí −òõñ ëî¾ì íï íô óðšíë ,þ³î−ë ö−ò¼í ë−ìþíñ ‫ויש‬ ñêþ¾−ëð (.'‫’ )קידושין מ‬ôèë ê³−êð í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší ö−ê í¼þ íë¾ìô þîê−ëî ,í¾¼ôñ íõþ®ô íëî¬ íë¾ìôî ‫ )לש"ש‬ó−−ì −®¼ë í"íññï ï"ê ë³× þëðí þî¼−¾ −®ì (:‫’ )יומא ע"ג‬−þôêð ô"−õ¼ ('‫אות ו‬ ×"è þî½−ê ³−ï −®ì ñ×ê óêî ³"íô þî½ê íò¾ôë ë³×î ,ê³−−þîêð êþî½−ê ñ¼ þë¼ ×"è ’−þôê íî®ôë í"íð (‫ )הל' חו"מ פ"א‬μñôñ è"¼ê í®ô ³−ï −®ì šþ îñ ö−ê óêî −×í íî®ô ³®š ï"×¼ í×ñí× ’−³î®ô í¾¼ êñð ’−þôêð ó¼¬í þêë³− íïëî .¾"−¼ ,ð−ë¼ íõþ®ô í"ëší íëî¬ íë¾ìô ñêþ¾−ë ,í¾¼ôñ íõþ®ô îò−ê í¼þ íë¾ìôî ,í¾¼ôñ

ïך

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ñëê ,í"ëñ ö−ôðîš ¾"ëð êîí ½"¾ð êññ× .−ñïê îí−−³¬−¾ñð š−−îðô íï −þí îò−×þðñ íêô® (‫ )בזמירות לשב"ק‬îò−þôê õ"ñ− ‫ובזה‬ ñê ,−ô½ê ¼ëî¾ êñô− ’í ñê −¾õò îò−×þðñî ,−êô¾× êñî ññí× −ò−¼ ê¾ê ó−þíí óðê ñ¾ î¾õò ,’í ñê −¾õò íêô® íòîî×í ’−òõ óè îë ¾−¾ óèí ,’íñ ³ššî³¾ô ñ"ïì îþôêî ,−ô½ê ¼ëî¾ êñôñ −ð× ³þìê ó−¾ô¾ôí ó−ðë¼× î−í³ ñê (‫)אבות פ"א מ"ג‬ ê¾ê ó"−þíí ñê ô"ô ,õ"šñô¼ ëþí ³ê ó−þí −þš−³ ñê (‫¾ )ב"ר פס"ח ס"ב‬þðôëî ,−ò−¼ ñ"ï−¾þ ë³× íòíð íòîî×íî ,ó−þîí êñê íëþšë ó−òëí î®®îþ³−î õ"í¼ ³îðñî³ ’õë ³þëî¼ í³−í¾×ð ,−×òê íï íôñ ×"ê þôê³î ñ¼ ³ê®ñ ½×þõô ëš¼− ð"ôí−ë −ì³õ ñ¼ íî ,³ê®ñ ½×þõô î¾¼ ï"¼ −ì³õ ñ®ê ³ê®ñ ½×þõô î¾¼ êôñ¾ë ó−¾þõôí ,ï"¼ îñ í−í êñ îôê −¼ôë −× ï"¼ −ì³õ êñí ³ê®ñ ½×þõô í−í íôñ ëš¼− ×"ê¾ô ëš¼−ð ñ"® ×"¼î ,êþëò êñ¾ óðêñ îñ ìîò êñ¾ô êþëò¾ óðêñ îñ ìîòð í×ñíñ ¬šò ó¼¬íî ,³ê®ñ ½×þõô í−í ö×ñî ,êþëò íë¾ìôð öî−× ,êþëò¾ óðêñ îñ ìîò¾ ñ"½ð ëîþš ëî¾î í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší íëî³"íô þî½ê ¾"ì ×"êî ,ð½õíô þ³î− þ×¾ñ −®ì ³îëþñ ëñì ñ×ð ,íî®ô −îí íî®ô ¾"ìî ×"ê ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð óî¾ô þî¼−¾ ñ× ×"è ó×¾õò ñ×ëî ó×ëëñ ñ×ë îðë¼ñî ê¾ê ó−þíí ñê þôê íïñî ,¼ô¾ô îíð ½×þõô íîíð îò−ëê ëš¼− ó−þîíí îò−−í −ò−¼ ññí× í×ñíñ ¬šò êîí óèð ’−ïì ×"ê ³ê®ñ êñî ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð íîò¼ë èíò³íð

í"íññï èþîë¾ñš−òô êšñ¼ô¾ ‫ )דף‬ö−¾îð−šë þêîëôð ô"−õ¼ (‫לספר נזיר השם‬ í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší íëî¬ íë¾ìôð (.'‫מ‬ óî−šë ¾− ×"ê ¹þ¬®ô îò−ê í¼þ íë¾ìôî í¾¼ôí ñ¼ ê"õ ,ì"ôþ ó−ô¼õ −ò¾ í¾¼ ë¾ìò êñ ³"ñë ×"ê¾ô íë¾ìôí ñ¼ ê"õî þ×¾í þ³î−î ¾−õò ëî¾ ×"ê í¾¼ôí šþ .ð"×¼ ,ð½õíí ñ¼ ‫)הובא בהקדמה‬

íëî¬ íë¾ìôð íï ñ× êí îò−×þðñ ‫אכן‬ −ê šþ êîí í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší þî½ê ¾"ì ïêð ,îíð ñ× îò−−í ñ× ’−¾þð ,îíð ñ× îñ−õê ëñì ñ× öò−¾þðð ³"íô íë¾ìôíð íî®ô −îí íî®ô ¾"ì óè ×"¼î îñî× ñ× ’−¾þð −ê ×"ê¾ô ,í¾¼ôñ ¹þ¬®ô ¾"ìî îñî× ×"è îò−−í ëñì ñ× ×"ê ,¼ô¾ô −îí êñ íî®ô ¾"ì óè −ïê ³"íô þ³îô íëî¬ íë¾ìôð öò−þôê êñ ×"êî íî®ô .í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší êþëò¾ óðêñ îñ ìîò ñ"½ í"ëð ñ"− ‫ומעתה‬ −ñïê ’−³¬−¾ñ −× êþëò êñ¾ô ó−îò¼ î−í í"ë −× ,îíð ñ× ñ× öò−¾þðð ëñ íëè ñ× ’í ³ë¼î³ î¾þðî ,ìîþ −×îôòî þî½ê ¾"ì ×"êî ,þî½ê îíð ñ× îñ−õê íë¾ìô ×"êî ,íî®ô −îí ¾"ì íî®ôëî ,³"íô þ−õ¾ ö× ñ¼î ,í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší íëî¾"ë ñëê .êþëò êñ¾ô êþëò¾ óðêñ îñ ìîò îèíò³í −× ¼ô¾ô îñî× ñ×ð −ñïê îí−−³¬−¾ñ ,³"íô þ³îô ¾"ì ×"êî ,³îê¾ò³í ³ðôë íëî¬ íë¾ìôî íî®ô −îí êñ ¾"ì íî®ôëî ìîò ó³¬−¾ñ ö× ñ¼î ,í¾¼ôñ ¹þ¬®ô îò−ê í"ëî ¾"ë ³¬−¾ ¾"êî ,êþëò êñ¾ óðêñ îñ êô³½î ó³¬−¾ þêîëô îò−ê ’ôèë −× ¹ê

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ×"è ó×ëëñ ñ×ë îðë¼ñîð õ"šñô¼ ’í ³ê ³ê þ−íïô í¾ô μ×−õñ ,¼ô¾ô îíð ñ× ,þ¾¼³³¾ ñ−ë¾ë þ¾¼ ,þ¾¼³ þ¾¼ ñêþ¾− ×"¼î ,õ"šñô¼ ðîë¼ñ ö−ñî×− μ−ê íþîê×ñî íï óèî ¼"×îëí −òõñ ëñ îíð ñ×ë −è½ð íë¾ìô ¹ê −¼ë êëñ êòôìþ −× ,ðîêô ëî¾ì .ó−ô¾ ðîë×ñ ³®š ,ó−þî×−ë ³î®ô ³¾þõë þêë³− ‫ עוד‬.‫ב‬ íôðêí −þõ ñ× ³−¾êþô ³ìšñî ³ô¾î μñ ö³îò ê"í þ¾ê μ®þêô ê−ë³ þ¾ê ê"í þìë− þ¾ê óîšôí ñê ³×ñíî êò¬ë ¹½î− ëš¼− ³îðñî³ þõ½ëî ,ó¾ îô¾ ö×¾ñ ,ó−þî×−ë ³êëí ³î®ô ñ¼ í¾ší (‫)בפרשתן‬ íîí í−í −ì®ò êîí í"ëší¾ îô× êñí ,ó−−ì®ò ×"è ’−³îî®ôî −ì®ò î³þî³ μ× ,í−í−î í³¼ í¾šî ,öôï ñ×ë èíîò îï íî®ô ×"¼î î"ì −×î ó−þî×−ë ³êëí ö−êî ¾ðšô ö−ê¾ .±þ³ñ ×"¾ô ¾"−¼ ,í³¼ îï íî®ô íñ¬ë ³ê îòñ ö³−î íïí óîšôí ñê îòê−ë−î (‫ב‬ íïí óîšôí ñê îòê−ë−î −"¾þõî ,±þêí .−"ê íï ±þêí ³ê îòñ ö³−î ,š"ôí−ë íï ³ê îòñ ö³ò óðîšô êñí óñî¼í ó−¾šôî .š"ôí−ë íòë ×"ìêî ±þêí ³îññî¼ë ×"¾ô−õ¼ ö−ò¼í þîê−ëë ‫והנראה‬ ó¼¬ë (‫ )ח"ב מאמר קל"ט‬ó−þõê ,ó−þî×−ëí óî− íþî³ ö³ô óî− êþšò¾ þëðí î¼ñîëñ ðîêô ëê³ óðêí ,þ×ë³ò¾ þëðí −× íþî×ë× ('‫"¾ )ישעי' כ"ח ד‬ô× ,îõ×ë îðî¼ íðî¼ë í³îê íêîþí íêþ− þ¾ê ±−š óþ¬ë íñ¾ôò¾ íþî³í íò³−òî ,íò¼ñë− îõ×ë íôí óè îñ¾ôò¾ íñê ’í ó¼ñ ó−þî×−ëñ

ìך

íòîî×ë óè ’í ñê −¾õò íêô® ö×ëî ,−êô¾× .³î−ô¾è μþî®ñ ±−ñô ö−êë (‫¬ )מוסף לר"ה‬−−õí íïë ‫ויל"פ‬ ëš¼−ñ ð−è³ ¼¾õ ð−èô ñîô þ¾î− ¾−î ,¬õ¾ôë îò−šð®î ¬õ¾ôî šîì þëð ±−ñô ö−ê¾ îï× ë®ôë ó−ê®ôò óê ö−ëíñ ,¬õ¾ôë îò−šð®î ö−ðë −ê×ï ê®ò μ−ê þ¾î− (:‫ )יומא פ"ו‬ñ"½ ñ"þ íòíð ñ"− îò−×þðñî ×"êî ,³î−×ï ³î¾¼ò ³îòîðï íëíêô íëî¾³ëð êîí íï ñ×î ,þ¾î− −®−ñô î¾¼ò ³î−×ïí îñê þ¾ê× ö×ê ,íëíêô íëî¾³ñ ó−×îï þ¾ê× šþ ,íëíêô íëî¾³ ñ¾ îï íè−þðôô ó−šîìþ êñ −× ¼¾õ ð−èô ñîô þ¾î− ±−ñô ê×−ñî −ïê ,³î−×ï ³îòîðïô î¾¼ò êñî íëíêô îë¾ ëš¼−¾ íô ,¬õ¾ôî šîì þëð ë"š¼−ñ ð−è³ óðêñ îñ ìîòð óî¾ô ³ê®ñ ½×þõô í−í íõþ®ô í"ëší íëî¬ íë¾ìôî êþëò¾ îíð ñ× ñ×î ³"íô þî½ê ¾"ì ×"ê ,í¾¼ôñ μëëñ ñ×ë ê"í ñê ëî¾³ −× ×"ê ,¼ô¾ô ,−òíô íêþ−ô íëî¾³ óèî îíð ñ×ë îñ−õê íêþ−ô íëî¾³ñ −× ,¬õ¾ôë îò−šð®î ï"−¼î .³"−¾í −òõñ ³î¾¼ñ ó−ò×îô îòñî× ëî¬í ñ×ë ³ìô¾î ëî³×í þêë³− ‫ובזה‬ ëî¬ ö−ê ,μ³−ëñî ê"í μñ ö³ò þ¾ê ó¼ ìîô¾ñ ö−ñî×− μ−ê íþîê×ñî ,íþî³ êñê ³"ñ í"½¾î ¼"ô ì"ôþ íñ ¾− þ¾ê íþî³í þ³î− ð½õíñ ö−ëîþšî ö−¾¼í öô ö−îêñí îëþî êñê ,í¾î¼ îï íô íìô¾ñ ×"êî ,þ×¾í öô íë¾ìôð ¾"þíô š"íþí −þëð× êô−òð ×"¼ ëî¾ ×"êî ,í¾¼ôñ íõþ®ô í"ëší íëîþî½ê ¾"ì ×"ê ,ð½õíñô þ³î− þ×¾ñ ëîþš ðîë¼ñ ö−ñî×−î ,¼ô¾ô îíð ñ× ñ×ð ³"íô

¬×š

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

š"íþíð

’−ô¾ô êþôê³ô ‫והנה‬ ‫"¼ )הובא בספר פתגמין‬−ï ë−ðþêëô ó−þ¾×í ñêþ¾− −³ë óè ¹ê −× (‫קדישין אות כ"א‬ ó−þëðí êñíî ,ñêþ¾− ±þêë î¼ëš−¾ ö−ð−³¼ šþ ó−ðìî−ôí ³î−½ò× −³ë íôî ,þôîìî ñš î¼ëš− íñõ³ñî íþî³ñ óî−ë ³î¼¾ íô×ñ −³ë íô×î íô× ³ìê ñ¼ ,ñêþ¾− ±þêë í¾îðšë ó×î³ë îèíò³í þ¾ê ñêþ¾− ,ó−ëî¬ ó−¾¼ôî ³îî®ô ó¾ îô−−šî ,íþí¬ëî íþî³ë ó−š½î¼ ó−òë −òëî ó−òë óíë îñð−èî −×þðë ³î×ñí³ôí ³îþ¾× ³îòëî ,’í ³êþ−ëî ¾"³−îëíñ ìîþ ³ìò óíë í¾¼òî ,³î¼−ò®í ¼ëšíñ ö−ð−³¼¾ −êðî ,íñ−ñí ñ×î óî−í ñ× .š"íð×¼ ,ñêþ¾− ±þêë ê"¬−ñ¾ þ"îôêê öþô š"× þê−ë îï '‫ובבחי‬ ‫ )פ' ויצא עמוד‬í¾ô μþëë [í"íññšî®ï] þï¼ñê −ëþ þôê (.‫’ )פסחים פ"ח‬ôèí −þëð (‫קצ"ב‬ ó−ëþ ó−ô¼ î×ñíî ('‫ )ישעי' ב' ג‬ë−³×ð −êô −íñê ³−ë ñê ’í þí ñê íñ¼òî î×ñ îþôêî ,šì®−î óíþëê −íñê êñî ëš¼− −íñê ,ëš¼− þôêò¾ ,þí îë ë−³×¾ óíþëê× êñ êñê ’í þíë óî−í þôê− þ¾ê (‫)בראשית כ"ב י"ד‬ þôêò¾ ,íð¾ îë ëî³×¾ šì®−× êñî ,íêþ− êñê ,íð¾ë ìî¾ñ šì®− ê®−î (‫)בראשית כ"ד ס"ג‬ (‫ )בראשית כ"ח י"ט‬þôêò¾ ,³−ë îêþš¾ ëš¼−× íòîî×íî ,ñê ³−ë êîíí óîšôí ó¾ êþš−î −ð− ñ¼ îðì−−³ò êîíí íð¾íî þíí íòíð íñõ³ óîšôî ³½ò×í ³−ëñ šì®−î óíþëê óîšô ³ê îêþš ö× ñ¼î ,ó−ëî³×ë þêîëô× ³î−½ò× −³ëí ó¾ ñ¼ íð¾î þí ó¾ë ¾ðšôí îò−ëê ëš¼− ñëê ,ó¾ î¼ëš−¾ ³î¾þðô −³ëî þ¾ê ó−þ¾×í ñêþ¾− −³ë ó¾ ñ¼ ,³"−ë îêþš

¬¾õ³ò öê×ôî ,ó−þî×−ëí óî−ë ,ó−þî×−ëñ í¾ðì íþî³ þõ½ ö³−ñ ö−èíîò¾ èíòôí îë−þší îñ−ê× óíñ ë¾ìòî ³½ò×í ³−ëë .ð"×¼ ,íòôïë í¾ðì íìòô ³−¾êþô ³ìšñî ×"íôêôë ïôþñ ¾− ‫ומעתה‬ ³ë−³× ñ¼ −êšð íôðêí −þõ ñ× ³î®ô óî¾ô óè îë ¾−ð í¾ðì íþî³ þõ½ −"¼ð ³îðñî³í ³−¾îš ë¾î−ô ï"−õñî ,ó−þî×−ë ó−þî×−ë ³êëí öôïë íþî³ þõ½ ³½ò×í í³¼ôî ,’íñ í¾ðì íìòô ë−þší îñ−ê× ë¾ìò ,íïí öôïë óè ó−þî×−ë ³î®ô ³èíîò þ−õ¾ .ó−þî×−ëí êîí ’ší íþî³í −× ó−ê−ëô ó−þî×−ë êñí ,öòîë³íñ ¾− óîšô ‫אכן‬ −"êë ö×î ñ"îìë ñëê ,š"ôí−ëë šþ ,ó−þî×−ë ê−ëíñ ê"ê ¾ðšôí óîšôë êñ¾ ³ë−³×ë í×îþê îòñ í³ñ¼ êñ ö−−ð¼ ×"êî ê−ëí îñ−ê× ë¾ìò êí−¾ í¾ðì íþî³ þõ½í .š"ôí−ëë êëîí êñ¾ öî−×ô ó−þî×−ë îþôê (.'‫’ )ברכות ח‬ôèí −þëð óðšíë ñ"− ‫אך‬ íô³ ,ñëëë −ë½ ê×−ê öòìî− −ëþñ ’−ñ ñ¼ ó×−òë −ô−î ó×−ô− îëþ− ö¼ôñ þôêî í®îìë ñëê ,(‫ )דברים י"א כ"א‬ë−³× íôðêí −×¾ìôî −ôðšô ’−ñ −þôêð öî−× ,êñ ±þêñ ë³×î .îíñ −òíêð îò−−í þôê ,ê³¾−ò× ’−ëñ îþôê¾ ô"−õ¼ ,þëðí þîê−ëë ñ"ï ê"¾þíôí −³ëî ³î−½ò× −³ë ö−ð−³¼ (.‫ )מגילה כ"ט‬ñ"ïì ö×ñî ,ñêþ¾− ±þêë î¼ëš−¾ ñëëë¾ ³î¾þðô ó¾ ñ¼ ñêþ¾− ±þê ö−ð ³î−½ò× −³ëñ ¾− −ëñ −×¾ìôî −ôðšô îîíð öî−×î ,ð−³¼í î×ïî íôðêí ñ¼ óí îñ−ê× ë¾ìò ,ê³¾−ò× .ð"×¼ ,ó−ô− ³î×−þêñ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ëñì ³ëï ±þê îò−³îëê ±þê ¾ôô óíñ .¾ëðî íìô¾ñ öê× îòõ½ê³í íòí ‫ולענינינו‬ þõ½ ³ë−³× óî−½ ³ìô¾ ,íñîõ× íþî³ þõ½í ,ð"ôí−ë μîò−ì ³ìô¾î íþî³ ½−−îî ¾−þ¼ë ’þ ì"íþí îò−ð−ð− −"¼ ë³×ò î−ëê ³ô¾ò −îñ−¼ñ ,íõð š"íêþ ê"¬−ñ¾ ³ìòô ñ¼ë þîðí š½îõ þ−ðêí öîêèí ñîðèí óñî¼í ñ×ô þ¾ê ,ñ"®ï ó−ñ¾îþ− ð"ëêèî šì®− î−í¾ ³îþîôìî ³î¾š ³îñê¾ë î−ñê îòõ îñî× íô íï ñ¼ ±−ñôíñ ¾−î ,šþõí ñ¼ ó−ðôî¼ ¹ê íëþ þôê (:‫ )סנהדרין כ"א‬êþôèë ê³−êð íþî³ þõ½ óðêñ î−³îëê îñ îì−òí¾ −õ ñ¼ (‫ )דברים ל"א י"ט‬þôêò¾ ,îñ¾ô ëî³×ñ íî®ô îò−ò−ò¼ñî ,³êïí íþ−¾í ³ê ó×ñ îë³× í³¼î þõ½ î−³îëê îñ îì−òí íìô¾ ñ¼ëí −þí ³îëî¾³ šì®− ³ìòô ó−×þ× íþ¾¼ íþî³ îíï¾ íþî³í ³î¼î®šô ñ×ë ¾îðèî êñô îñ¾ô ë³× ×"−õ¼êî ,íô−ñ¾ íþî³ þõ½ ö−þîš¾ îï ¼îë¾ë ’íñ í¾ðì íìòô ë−þšíî í¾ðì íìòôí îíï þ¾ê ó−þî×−ë ³î®ô îë íñîðèí íìô¾í ¼ð−ñ îòñ ¾− óèî ,’íñ ð"ôí−ë óè ó−×òìô îòê¾ î−¾×¼ êîí¾ ð"ôí−ë −× ,š"ôí−ëô šñì êîí¾ ¾ðìí îòñ êîíî ,¾ðšôí óîšôë ¼ëš−ñ ð−³¼ ïñí šñì μòìñ îò−×ï¾ óî− óî−í× íñîðè íìô¾ .ð−³¼ñð š"ôí−ëô ***

ð½î−ôí ñîñê ¾ðîìë îòê ó−ðôî¼ ‫והנה‬ îþôê þ¾ê× ,ó−¾¼ôí öîš−³î íëî¾³ñ ‫ )עמוס‬õ"í¼ (‫ )של"ה מס' ר"ה‬³îôî¾þ −¾þîð

ñš

ëš¼− ñ®ê ¾ðì³ò íï þëð −× ,ó¾ î¼ëš− íñîðè í¾îðš óíñ ¾− ñêþ¾− −³ë óè¾ îò−ëê êþšò ö×ñî ,¾ðšôí óîšôë ¼ëšíñ ö−ð−³¼î .ð"×¼ ,ë"š¼− −íñê ³"−ë óîšôí ñêî− −þëðë í"íññï ï"îð öþô š"× ‫והנה‬ þôîñ íï ñ¼ ¹½îô (‫)פ' תרומה עמוד רל"ג‬ ³î−½ò× −³ëí¾ ’ôèë îþôê¾ íôë íòîî×í íï êîí ¾îð−ì íô íþîê×ñð ,−"êë î¼ëš− μñô êñíî ,−"êë î¼ëš− ³î−½ò× −³ëí¾ ñ×ë í−í−î óñî¼í ñ× ³ê ¾îë×− ì−¾ôí ê−í ê³îëþí¾ −êðî êñê ,−"ê ö−ð óñî¼í óîšôë î¼ëš− ³î¾þðô −³ëî ³î−½ò× −³ëí¾ š"ôí−ëí íòë− óí−ñ¼î ,ó−ñ¾îþ−ë ¾ðîší .ð"×¼ ,ó−þíí ¾êþë ê¾òî öî×ò ³î−½ò× −³ëí ñ×¾ îò−þëðô ö−þ¾îòí ‫פירות‬ ±þêë î¼ëš− ñëëë¾ ³î¾þðô −³ëî ö−½−ò×ô þ¾ê×ð ê®ôò ,¾ðšôí óîšôë ñêþ¾− ³−ëë ó−þî×−ëñ íñ¾ôò¾ í¾ðì íþî³ þõ½ îñ−ê× −îí ,¾ðšôí óîšô êîí¾ ¾þðôí ë¾î−ô þ−õ¾î ,íïí öôïë ó−þî×−ë ê−ëí íî®ô ³èíîò íïí öôïë óèð ³îðñî³í ³−¾îš îòê−ë−î ñ"ï−¾þ −þëð óè þêë³− ï"ð¼î .îï ³ê îòñ ö³−î ,š"ôí−ë íï íïí óîšôí ñê ×"ìêî −"ê óðîš ñ"ñîíð ,−"ê íï ±þêí −³ëí ñ× êñíð ñ"− îò−×þðñî ,š"ôí−ë ö−òë í−í¾ ñêþ¾− −òë ñ¾ ³î¾þðô −³ëî ³î−½ò× ¾ðšôí óîšô ö−ð óíñ í−í þë× ,þëðôë óðîš þôêš þ−õ¾ í³¼ôî ,ð−³¼í ¾"¼ −êšð š"ôí−ë íï ,íïí óîšôí ñê îòê−ë−î óîšô ñ¾ îï ’−ìëñð ,³î¾þðô −³ë ñ× ñ¼ ,þëðôë óî−í× ðî¼ î×ï þë× ¾ðšôí ³¾îðš ö³−ò¾ ,±þêí ³ê îòñ ö"³−î î×ï ×"ìê ñëê

êñš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

îñê ó−¼¾þ× ¼¾õ þëð ñ× ñ¼ îð− ìñ¾ ñš¾ô× íñ−ñì óþ®î− ³ê ½−¼×íñ ó−ðþîôí öîš−³ ö−ê ö×ñ ,³î®ôí í¾¼ôë ö× ö−ê íïí ³î¾¼ñ μ−−¾ êñ −× ,¼¾õ í¾¼ô ðèò ³î®ôë ±−ñô ö−êë ö¬−−õí ¾"ïî ,ê¬ìí ³ôèîð× èþ¬šô¾× îò−−íð ,¼¾õ ð−èô ñîô þ¾î− .ñ"×¼ ,ñ"ò× îðèò þ¾î− ±−ñô ö−ê ïê ,¼¾õë ëê îò−ëê¾ ,ñêþ¾− ³ðîë¼ë ó¾ ‫והוסיף‬ ö−×í ìðò îòôô ìð− −³ñëñ öôìþí í³êî ó−ðþîôíî ó−ê¬îìí ñ×ñ íëî¾³ öš−³î ¼¾õî öî¼ ñ¾ öîš−³íî ,ó−¼¾îõñ ð− ö³îò šþ îô®¼ ³êòíñî öîëê−³ñ êñ¾ í¾¼¾ ³ôî¼ñ íï îòîš−³ ,î½−¼×íñî îþ®î−ñ ³îþôñ ñ¼ êñ¾ íñîðè íòîî×ë ³î®ôí ³î¾¼ñ íï óñî¼ë êñ þ×¾ ñëšñ êñî ½þõ ñëšñ ³òô ³ìò ³î¾¼ñ öîî׳− šþ ,ë"íî¼ë êñî íïí í¾¼ô ðèò öîš−³í êîí ïêî ,îþ®î−ñ ìîþ ,î³òî׳ô× î³òîî×ë î³¼¾þë í¾¼¾ ¼¾õí þîë¼ í®îþ îò−ê¾ ,ö"−ê ³ò−ìë êþšò íïî ,î³ô¾ò þ×¾ êñî îõîè þ×¾ êñ î³ðîë¼ þ¾î− ±−ñô ,ñ"ò× îò−−í ,ö"−êë ö¬−−õí ¾"ïî ³þî× þ¾î− ±−ñôí¾ í³−þ× öî¾ñ êîí ,ñ"îô ,ó−ðèô öî¾ñ ,ð"−èô ×"ìêî ,èþ¬šôí ³ê ,ñ"òí ¼¾õí èþ¬šôñ îš−³ôô¾ îò−−íð ,¼"õ¾ñ ¼"¾õ ³î−³îê μõí³−¾ êñ−ôôî ,íëðòî öî®þ í×þë ¼õ¾ −ð− ñ¼ êë−¾ îò−−íð .ð"×¼ óðšíë þîê−ë þ³−ë ö−ò¼í ë−ìþíñ ‫ויש‬ ë¬−−ë í"íññï ï"ê ê−ëí¾ íô ðî¼ þ−êô ’þ ð−½ìí −õô ¼ô¾¾ (‫ )פ' לך‬ëñ ëš¼− ¾š−ë (‫¾ )ב"ר פפ"ד ס"ג‬þõñ ¼ðêôô ,¹½î− ñ¾ îïèîþ î−ñ¼ ±õš íîñ¾ë ë¾−ñ

³"þ êîí¾ ,êþ−− êñ −ô èê¾ ’−þê ('‫ג' ח‬ êò¼¾î’í ó−þîõ−×í óî’− íò¾í ¾ê’þ ñîñ’ê ó−ô−í îñêëð ,íëî¾³ −òôï ’ð óí¾ ,íëþ ,íêþ−ô íëî¾³ñ þþî¼³ò êñ −ôî êþ−− êñ −ô î×ò−ì¾ íï ö−ò¼ ó−¼ò íôî ëî¬ íô ×"¼î þëð îíï¾ ,ñîñê ¾ðîìë íþî³ þõ½ öê× ó³ìí öþô ë³× íòíð ,ðîêô ííîëèî ëè¾ò íôëð (‫ )לפסח עמוד ע"ר‬î−³î¾þðë þõî½ ³îð¼ êîí í³îê ó−š−³¼ôî íþî³í ó−ë³î×¾ ñêþ¾− ¼þï −õô í³ëíê ì×¾ò êñ −× þîôè î−í êñ ö× −ñîñ−êð öëè ’−³îë−ëì ö−−ð¼î ó−×òìô þ¾ê× í³¼ôî .ð"×¼ ,ó−š−³¼ô ,íëíêô íëî¾³ öôï í¾¼ò êîí ñîñêë ³"½í íþîô í¾ðì íþî³ þõ½ ³ë−³×¾ þìêô ³½ò×í ðîêô ó−ê³ô êñ−ôôî ,’í ³ëíê ñ¼ .ñîñê ¾ðîìë ïñí íþî³ þõ½ þêëñî êôî−ð ê−ò−ò¼ô þëðñ êëò ‫ומעתה‬ ±−ñô ö−êë ,(‫¬ )מוסף לר"ה‬î−õë ¾"ô šîì þëð ëš¼−ñ ð−è³ ¼¾õ ð−èô ñîô þ¾î− ³ðîë¼ þõ½ëî .¬õ¾ôë îò−šð®î ¬õ¾ôî ó¾ë íï ñ¼ ¾îþ−õ ê−ëí (‫ )לראש השנה‬ñêþ¾− ,ñ"®ï þ¼š®−ñêõ ñêþ¾− ’îô ñîðèí ëþí ö−ò¼ −õñ íëî¾³ ñ¾ í¾¼ ³î®ô íòíð ê¬ì¾ −ô ñ¾ôñ ,öîš−³í ö−ò¼ ö×î ê¬ìí ¾"ô× ³î®ô í¾¼ôë ³îëþíñ îòîš−³ èèî¾ë ³îþ−ë¼ ³îñ−ëì í¾¼ óê (‫ )ויק"ר פכ"א ס"ה‬ñ"ïì ñ× î−í− êñ¾ óèíî ,³î®ô ³îñ−ëì í¾¼− ê¬ìí ðèò öîš−³ óí ,−îêþ× íòîî×ë μ× ê¬ì¾ −ôî ,íòîî× −ñë ö× óè í¾¼ò¾ þ×ïòí ¼¾þí μþðô ëî¾ñ îòîš−³ ïê íòîî×ëî ð−ïôë −îêþí íòîî× −õ ñ¼ ³î®ôë ³îëþíñ ×"ìêî íñ−ñì óê ö× ,óðîšô í¾¼¾ ê¬ìí ö−¼×

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ó−ò¾− îþî¼ þôîñ× îë ¾− ïôþ ëî³×í ³þ−ïè ¼îš³ñ ïò×¾ê −òë îòš³ ö×ñî ,ó׳ò−¾ô ö−³ôíñ þ¾õê −ê −× ñîñê ¾ðîìë þõî¾ ñ× μ¾ôëî ,íëî¾³ë ïê þþî¼³íñ í"þ ð¼ .íëî¾³ñ þþî¼³íñ ö−×−þ® þë× ñîñê ¾ðîì êñî ìîò− êñ þ"í®−í¾ ³¼ðñ îò−ñ¼ óòôê ðìêî ,î×þðë óðê ñ× ³ê í³õôî ¬îš¾− −ð−ñ óðêí ³ê ê−ëíñ êîí þ®−í ³îñîëì³ô öî−×ô ë¾ìò êîí óîñ×ñ¾ ëî¾ì−¾ ¾îê− ,î"ì ðî¼ íôîš³ îñ ö−êî μ× ñ× ê¬ì¾ ñ¼ ,³−½ôî ðôî¼ êîí íò¾í ñ×ë¾ óêî ó−ô−ë þëè³ô êîí þ³î−ë¾ íô×î íô× ³ìê óðêí ëñ þë¾ôî êë êîíî ,îññí ó−¾îðší ³−¾¼ êñí í³ê íô îþôîêë ó−þë¾ −þë¾ñ íëî¾³ μñ ñ−¼î− êñî ³îþôî ³î¾š ³îþ−ë¼ ð¼ óîí³í −šô¼ë þë× μòí êñí ,óñî¼ñ þ¾õê −êî ,³−³ì³ ñîê¾ë ¾ôô íñîê¾ ñëê ö−¼šî³ ö×ñî ,μ³ðîë¼ ñ¼ ñëìî ±ôê³íñ μñ ,¬õ¾ôî šîì þëð ëš¼−ñ ð−è³ ó−−šñ þõî¾ë μ−þ®î ,"ö−−ï ¾ê−−ô ¬¾−ò μ−ï þê¬ ð−ê ê" ðî¼ ñî×− ð−ô³ ,êîí¾ ë®ô íï−êë¾ ¼ð−ñ ,íëî¾³ öîš−³î íôîš³ îñ í−í−¾ ±ôê³íñ −þôèñ öî−ô¬ñ μñîí îò−ê ö−−ð¼ î³ô¾òî šþ ö−×−þ®î ,ñ¼ôô −íñê šñì êîí¾ öî−×ô êñí ,îñ ó−−îêþí ó−ôë μîñ×ñí öô î½ë×ñ ê®− ï"−¼î ,¼"×îëí −òõñ ¾−ñ¾ ³î¼ôð êîí ó−¾îðší ó−ô−í ñê ¾−èíñ ñ×î−î ,−šòî μï ¾−ê ñ×ñ −îêþ× íþîí¬î í×ï íô¾ò ó¼ .ñêþ¾− ó−×−þ® ð"ôí−ëí ó−×òìô¾× î−¾×¼ ‫עכ"פ‬ ³îëî¬ ³îë¾ìôí îò−ô®¼ ñ¼ ñëšñ ñ¼ êò ñëšò ,îò−þëð ³−¾êþë îòþ×ïí¾

ëñš

ñ¼ ññõ³í ëî¬ ó¾ ñ¼ëí¾ êðëî¼ −"õ¼ ’−ì−¾ êëí óñî¼ šñìë îì−¬ëíî íñîì íï−ê ð−½õí îñ−ê× íêþò í−íî ,îð−ë í³ñ¼ êñî −× ,ëî¬ êîí μ× þôêî þïì ,ë"íî¼ î"ì þ×¾ ñ−ë¾ë ðîë¼ñ óîšô í−í í³¼ ð¼ ,êëí óñî¼ −ñ ö−ê¾ í³¼ô ñëê ,êëí óñî¼ ½þõ ñëšñ ³òô ñ¼ êñ¾ ’í ðëî¼ −ò−þí ë¾−ñ ëš¼− ¾š−ë îíïî .îðëñ ’íñ −³ñë ñ−ë¾ë ðîë¼ñ ³−½ôí ¼þí þ®−ô íîñ¾ë îïèîþ î−ñ¼ ±õš ,íôîð×î êëí óñî¼ þ×¾ ‫’ )בראשית ל"ז‬îèî −òë ñê ðþê −× ¹½î− ñ¾ ³òô ñ¼ êñ¾ ðîë¼ñ íîñ¾ë ë¾− ïê ,(‫ל"ה‬ .ð"×¼ ,½þõ ñëšñ ñîô þ¾î− ±−ñô ö−êë ¬−−õí þêë³− ‫ובזה‬ ñîô þ¾î− ±−ñô ö−ê óê ,¼¾õ ð−èô ,¼¾õí í¾¼ô ðèò öîš−³ ö−ê −× ,¼"¾õí šîì þëð ë"š¼−ñ ð−è³ êîí í®¼í −ïê îô®¼ íêþ þ¾ê× ëš¼− í¾¼¾ íô ,¬õ¾ôî ñî×− î−¾×¼ þôê ,³îôñî¼ ’ëô ³î®¼ ðëîê îíïî ,−îêþ× ¼"×îëí ðîë¼ñî íîñ¾ë ë¾−ñ ³ôêë î−ñê ëî¾ñî ’í ³ê ðîë¼ñ μþðí ñ¾ íï× ë®ôë ó−ðôî¼ þ¾ê× óñ¾ ëñëî ëš¼− ñ¾ íðîë¼í μþð í−í í×î ,ó−¼¾õ ï"íî¼ êñ óîñ× îôñî¼ë îñ ö−ê¾ ¼ð−¾ îò−ëê þ³−ë šïì³í ïêî ,¼"×îëí šþ ë"íî¼ êñî ñëšñ ³òô ñ¼ êñ¾ ðîë¼ñ ïî¼ þ³−î ³ê¾ .½þõ ó−¾îðší ó−òôïí þë× î−³ê−î îëþš ‫והנה‬ óðê ñ× ëñî ,í"þî ñîñê ¾ðîì ñ¾ óðêí ëñ þþî¼ôí ¾"−š³ −"¼ óôì³ò íëî¾³ ’ñíë ñ"ï ó"ëôþí ¾"ô×î ,íëî¾³ñ íò¾í ¾êþë þõî¾ ³¼−š³¾ õ"¼ê (‫)פ"ג ה"ד‬

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

èñš

¾−¾ ðòêñèò¼ ³ò−ðôë îô×î ,íþî³í ó¼ ñîõ− êñ ,ðòêñþ−ê ³ò−ðô ó¼ μî½×½ íñ óë¾î−í ó−òëþí¾ þôîñ óðê óî¾ ëñ ñ¼ š½õ îš½õ−î ¾êþ ðëî×ë îòîð− ö−ðô ñ¼ ñêþ¾− ±þêë þëðí ö× ,šð®í −ô ó¼ í×ñí ¼þïô óí¾ ³ìê ,³îôîê ’ë ó−þè ó¾ óè¾ ³þî³ ó¼ ³î×−−¾ óíñ ö−ê þ¾ê ñêþ¾− ó−šñîìô óíî ,ó−−ëþ¼í êîí ’ëíî ,ñêþ¾− ó−쬾í ñ®ê ñîèð− "¼¬êô¾"î ñèð íï−ê îôî¾ ,íþî³ñ ó−×−ô½ô îññí ó−ñëíî ,îññí êñí ,íï× óîš¼ þëð μñ ö−ê ,íï ñ¼ ó−ô¾ ,íþî³í μõ−í êîí íò−ðôí ñ¾ îñî× ñ× îò−³þî³ë íï ê³èîñõ μîô½ñ ó−êë î−¾×¼î ³¼ëî .îìîôë ±þ¾î ñëî¬ îíï êñí ,í¾îðší êþš− îô¾ë þ¾ê ïñí ð"ôí−ë ó−×òìô¾ ³¼ðñ îò−ñ¼ "þêô¬ê½ð í¾ô ñêî−î ð"ôí−ë" ,íþ−íë íþî³ ³¼ð ñ¼ −îòë ³î−íñ μ−þ®¾ íþî³ ³¼ð ¼−ëíñ ö−×−þ® óîšôí íïë ¹êî í¾ô ñêî−î ñ¼ë öþô íþîí¾ −õ× ³−³−ôêí íþîí¬ ð"ôí−ë öê× ó−×òìô îòìòêî ,¼"−ï ó¾ñ í−í−¾ ³îð½õò ³î¼ð ñ×ô ’−šòî ñ¾ íþîþëí −¾ ¼−ë−î ,íñí³ñî ³þêõ³ñ .îñî× óñî¼í ñ× ñëš ¼"−ï š"í−ëþ ‫)ח"ג‬

šì®− ³ìòô ³"î¾ë −³−êþ ‫והלום‬

(‫בקונטרס דברי חפץ הנדפס בסוף הספר‬

íî® þ¾ê þëðí íï (‫ )פ' שמיני‬šî½õí ¾þõñ ¾þðôëî ,’í ðîë× ó×−ñê êþ−î î¾¼³ ’í þê−ëî .ë"®î ,(‫ )עי' באוחה"ק‬íñ−ôí îï þëðí íï í"ñ−ô −× þôê¾ í"íññï î−ëê ð"−õ¼ ö−ò¼í îô×î ,ó−è−¼ñô’í −òõ’ô ¾îë’− ê’ñ öîš−þ¬îò −ð−ñ− ñ×î îô®¼ ñô¾ í"¼êê ñ®ê þôêò¾ ¾−−ë³í êñî ³ì êñî íïí óî−í ó®¼ë î³−ë

,−îêþí ðîë×ë ð"ôí−ëí š−ïìíñ îò−ô®¼ ëþ¼ ð"ôí−ëë îêîë−¾ êîí −îêþí ðîë×íî −¼ëð× íþî³ñ ó−þî¼−¾ ¼îëšñî ðîôññ þšîëî ñ¬îô ðìê ñ× ñ¼î ,þîë¼− êñî šîì −îíôñ ññõ³íñ ö×î ,ð"ôí−ëë þî¼−¾ îñ í−í−¾ ëîì í¾îðšð ³î−ìëî ³îëíñ³íë −îêþ× ð"ôí−ëë êñ¾ þíïíñ ö−×−þ® ö×î ,îõî½ ð¼î î³ñì³ô ±"¾í ³þïì ³¼¾ëî íñõ³í ³¼¾ë ì−¾ñ šî½¼ñ ³îêþñ ö×î ,íþî³í ³ê−þš ³¼¾ëî ¾îëñë îêîë− ð"ôí−ëë ó−êëí ó−¾òíî ,ì"ôèë îíï −× ¾"òê ñ¾ ð"ôí−ëñ −îêþ× ³î¼−ò® .ð"ôí−ëí ðîë× ³îþîí¬ ³îë¾ìôë ð"ôí−ëë êëñ ö−×−þ® ‫וכן‬ íþî¾ þ"íî¼ë ,³î−šò ³îõš¾íëî íîšôëî ð"ôí−ëë ó−êëî óñî¼ë ’−ëîëþ¼ ¾−î ,³î¾ðìí ñ× íñ−ñì þïîì ó−ì−¾ô ó¾î ñëî¬ ’ôèë îþôê¾ ð"¼ íï ñ¼ ±−ñôíñ ±þ¾î ó−ñëî¬ óî−í× êð öîè×ëî ,îð−ë ±þ¾î ³îð½õò ³î¼ðë êñô êîí óñî¼í ,îìîôë ë−½í ³îòî−® ,íþî³ −"õ¼ êñ¾ ³î−ôîôš¼î ó−−³ðí ñ®ê óè šþ ó−−¾õìí šþ êñ óñî¼í ñô−−þ¬¾ë ó−×ñîíí ³îð−½ìí óñî¼ë óè íôî ñ× ñ¼î ,ó−ëìþ ³îþîèìëî ³îòëñ ³îêšôïîõî îññí ³î¼ð −èîíí óí −ô öòîë³íñ ðìê ó−¼ëîò ñ×í êñí ,íï ñ× ¼ëîò ö×−íôî ½þê ó−õ−¬ô þ¾ê ó−êô¬í ³îòî³¼íô îññí ³î¼ðî ,ñêô¾ êîí¾ ö−ô−ë ³îòî−®í ñëî¬ ’−ìëë ³îêîîšôëî ð"ôí−ëë ó−ê−ëô .îìîôë ±þ¾ þ¾ê ó−쬾 ³þïìíë ñîõñõ í¾¼ò ‫וכהיום‬ ö−ë "μî½×½ ¼¾−¬−ñêõ" êîí ³ôêë íï êîí −× ³î×−−¾ óíñ ö−êî ³îôîê ’ë

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ëñ þþî¼ñ ö−×−þ® îï× íþ®š íõîš³ë îññí îòñ îþõì−î îò−òõñ ó−¾òê íìñ¾ò ,óðêí îññí ó−¾îðš ó−ô−ë þ¾ê× ,±þêí ³ê þþî¼³íñ ö−×−þ® îñê× ó−ñîðè ó−¾òê ó−ìñî¾ .íëî¾³ñ ,îò−òõñ ó−¾òê íìñ¾ò óê ,ïôþñ ¾− ‫וזה‬ ,îò³êô îññí ó−ëî¾ì ó−¾òê îšñ³½ò¾ þë× ö−×−þ® ,±þêí ³ê îòñ îþõì−î êñí ó−−ì þ¾ê ³î−ô¾èíî ³î−®þêí ³®š þîõìñ þë× îï× ³îñîðè ³îð−ëêëî ,ó¾èí óñî¼ë šî½¼ñ þ³î−ë î®ôê³−î ï"íî¼ −ñëíô îþõì− ®"ôî³í ³þ−ô¾ ¼"¼ ñëšñî ³î−òìîþ −ò−ò¼ë −êðîîë íï ³î×ïëî ,îò−ô− μþîêî îò−−ì óí −× î®−ñô−î ó−−ìí þîþ®ë íþîþ® ó³ô¾ò êí³ .ñêþ¾− ñíš ñ× ð¼ë ëî***

íìô¾ óèî èòî¼ −¾õò íñ í¼ë¾ ³ëþ ‫והנה‬ ,ð"ôí−ëí ³×îòì ³ìô¾ë öê× ³î−íñ ³þêõ³ ñ−ñ× ìëî¾ôî íêò ³−ë í"ë êîí¾ öê× ³î−íñ −³−×ï ,îò−íñê ³−ë óôîþñ −îêþ× êîí íìô¾ êñ−ôôî ,íò−õí öëê ³ìòí ñ®ê þ¾ê ³−ëí ³×îòì ñ®ê öê× ³î−íñ −ñ®ê íõð š"íêþí ñ¾ î¼î−½ë íòëò ð"ôí−ëí ê"¬−ñ¾ ½−−îî ¾−þ¼ë ’þ ðë×òí ð−èòí −òëþí êîí íñîðèî íþî³ í"ëî ,ñîðèí î−ëê ò"¼ñ öòëþ þ−šîôî ó−ìþ êîíî ,ðìê óîšôë îñ®ê ³¼×î ,íþî³ −ñîðè öòëþ ö−ò³ìî ö−òëñ í×ïî îñ óñ¾− ³"−¾í ,í¾ðì ³"½ ½−ò×íñ óè í×ï ó−ô−¼òëî ëî¬ë î−³îò¾î î−ô− μ−þê−î î³þî×¾ô −òëî î−òëî î³−ë −òëî êîí ëî¬ ñ×ë μþë³−î .ë¬−ôð −ñ−ô ñ×î −ì−îîþ −òîïôî −−ì −òëë î−òë

ðñš

−ð× ö× ñ¼î ,³"−¾í öî®þ ³î¾¼ñ ñ× −òõô ó−òí×í ³"−¾í −ðëî¼ ³ê šïìñî ððî¼ñ íè−þðôë ³î−íñ íôí ó−×−þ® −êðîîë þ¾ê êñî î³ì− êñ¾ óí−³îèíò³í ñ×ë íîëè þ³î−í öîþ½ìí íï −× ñ× −òõô î¾−−ë³− ³"−¾í ³ðîë¼ë ³îõþ³íñ þ®−í ³®¼î ñîðè ñîðè ññ× îþôê íï ñ¼î ,ó−è−¼ñôí −òõô −òõô ¾−−ë³íñ êñ¾ ³"−¾í ³ðîë¼ë ñ¼ ,('‫"¼ )או"ח סי' א‬î¾ë þêîëô×î ó−è−¼ñôí íñ−ôí íï ’îèî þëðí íï í¾¼ óíñ þôê ö× ïê ó−è−¼ñôí −òõô ¾−−ë³− êñ ³"þí ñ"þ .ì"ìõðî ð"×¼ ,’í ðîë× ó×−ñê êþ−î ó−×òìô¾ ³¼ë þôîñ í®îþ −òòí íïí ‫וכדבר‬ ,þêô¬ê½ð í¾ô ñêî−î ð"ôí−ë íñ−ôí íï ’í íî® þ¾ê þëðí íï í−í−¾ ,’ší íþî³í öô ó−è−¼ñôí −òõô ¾îë− êñ¾ êñ óñî¼ë¾ ³îìîþ ñ×î îò−ñèþñ þò ³ôêí .³ôêí öô îò³îê îï−ï− ***

îò−òõ’ñ ó−¾ò’ê íìñ¾ò îþôê ³îôî¾þ ‫דורשי‬ (‫ )דברים א' כ"ב‬±þêí ³ê îò’ñ îþõì−’î .ñ"îñê ³"þ êîí ¼þ−ê ³êïí þ−¼ë íòí ,ö−ò¼í ïôþñ ‫ויש‬ ó×ì ð−ôñ³ öê×ô þð¼ò¾ ñîðè öî½ê í"í μþë ñõ¾î ö³îîò¼ êñõò −šë ñîðè ,ñ"®ï −îþ¬òþ¼ −ë® þ−êô ’þ öîêèí ëþí íïñí þ−¼ñ íñîðè íð−ëê êîí î³þ−¬õî þë¾ êîíî ,îñ®ê îðôñî î³îê ó−þ−×ôí ñ×ñî íô× íï þ¾ê ðòêñèò¼ ³îðí− ñ®ê þë¾ ñ¼ öîêèí öêðòêñ ð"ëêèí öê× šñ³½ò¾ ³î¼îë¾ ³îð−ëê ’ëî ,ñ"ï ðîõêí ë¾ì ñ¼ë þ−ðêí

íñš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

,ó−×þëêñ ññî× ñìþ ³−ëî ³"³ ³îêò ³îð½îô −ð−ð− ³èíòí ³ì³ ñíò³ô îï íêò íñíšíî ³þ¾ñ ðôî¼í ê"¬−ñ¾ ð"ëêí ®"íèí ïî¼ þì¾ô −òê îþ−×ôî ,íêñõò ³îþ−½ôë ¾ðîšë ðìê ³−ëë ðì−ë îòþð þ¾ê× î³îðñ− ñ,þ®îò íñîðèñ −× ¼−ð− ’−õ¬šô ö−®îë ö−®îëî ¹³³¾íñ −ñ®ê íñîðè íìô¾ êîí êñ−ôôî .î³ìô¾ë ¾ðîší ñíší ñ×ñ î³×þë ³ê ’í î®− ‫ובכן‬ þ¾ê ¾ðîš ë³×ôí öê× −³−êþ ,íïí ³×îòìñ [í"íññ®ï] ê"¬−ñ¾ −þêô êëê ë³× ó−èíîò ó−þëðí îñêî ë"ò¾³ ³ò¾ë ³−ëí ³"−¾í þîï¼− ,ïñí ð"ôí−ëñ ³−ëí ³×îòìñ óè î×þë³− óñî×î îêîñ−ôë îô−−š³− ³î×þëí¾ ñ×ô ³ìò −ì−îîþ −òîïôî −−ì −òëë ëî¬ ñ×ë íþî³ ñ−ðèíñ î×ï−î ,ë¬−ôð −ñ−ô ñ×î ì"®î− íò¾ ñì³ ’−³îññšî íò¾ íñ׳ ,íþ−ðêíñî íô−³ìî íë−³×ë μþë³− ðìê ñ×î ,’−³î×þëî íñîêèñ í×ïòî ³×þîëôî íëî¬ íò¾ íëî.öôê îò−ô−ë íþíôë íô−ñ¾

μîþë óîñ¾ ’þ ì"íþí ìë¾ñ ðî¼ ‫ואזכיר‬ −ò¾í ¹³î¾í êîí¾ î"−ò ðþêë¬êþ ê−ò½×ê ñ¼ëí óè êîíî ð"ôí−ëí ³×îòìë ì"íþí ðîë×í ìþîê ìë¾ñ þ−×ïê ö×î ,−ñ¾ ,öêðòêñë š"íêþ î"−ò îî¼ñ ëêï ’−¼¾− ’þ .ê−ñ¼ô êþîíòî êõîè ³î−þëë óñî× î×þë³− êôî¾−þí ³ì³ îòðî¼ þîë−®í ñ× ‫והנה‬ î×ï þ¾ê× ¬"ñ¼¼í š"ë¾ô ê¾−ðš ñ¾ ê³îòô−íôð êñ®ë ¾ðîší ñ®ë ¹õî³½íñ þ−¼ë [í"íññ®ï] ê"¬−ñ¾ þ"îôêê öþô š"× š"ë¾¾ íïë þôîñ −³ë¾ìî ,öêðòêñ íþ−ëí ,ó−¾îðší ó−ô−ñ ’−îêþí íò×í êîí íï× ïñí ¾õòí ³îôôîþ³íë îï× ¾ðîš ³ë¾ ³"−¾íñ ³îëþš³íëî îï× íñîðè í¾îðšëî .ó−¾îðší ó−ô−ñ óðêí ö−×ô îíï μ× ñ× öê×ð íëî¾ì íñíšíñ í×þëë íïë ‫והנני‬ íñíš ,"þêô¬ê½ð í¾ô ñêî−î ñíš" −ð−ôñ³ í¾¼ô −¾òêî ó−ð−½ì íð−½ìî íêò îô−ší¾ ³îî®ôëî íþî³ë ó−š½î¼ ó−ô×ì

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬

îñš

‫דברות קודש במעמד הכנסת ספר תורה‬ ‫לביהמ"ד החדש דקהל יטב לב דסאטמאר וויליאמסבורג מוצש"ק פרשת תרומה‬ ‫שנת תשס"ד לפ"ק‬

í"ëší îë í¾¼ ,í¾ôë ¼îèõñ ³þ¾í ,óíþëêñ íôîð í¾ô ñ¾ î−òõ ñ¾ ö−þ¬½ñš ,îòô−í ö−¾−−ë³ô ó³ê −ê í"ëší óíñ þôê ,î³−ë μî³ë ó³ñ×êî îñ®ê ó³ðþ−¾ îíï îêñ ö¼¬¾ þêîëô (‫ )מזמור ח‬ëî¬ þìî¾ ¾þðôëî ñ®ê ó³ðþ−¾× ó³ê êñ ó−×êñôñ í"ëší íï ñ¼ þ−¼íî ,ëñìë þ¾ë ó³ñ×ê óíþëê ì"ëë −þí (‫ )כסלו מאמר ג אות מא‬þ×¾¾− −òëë êîíî ó−×êñôñ ñ−×êí μ−êíî íêòíë þî½ê ³îòíñ îêñ ³î®ôî íþî³ð þôîñ μ−þ®î ,íòíò .¾"−¼ ,íêòí ë¾ìô êñ ö× ñ¼î ,îò³ò í−êþ îòñ ¾− íþî³ ö³ôôð íïô þêîëôî îò³ò ³îòíñ −êð ,îò³−ò ³îòíñ îêñ ³î®ôð ëñìë þ¾ëô îò−ëê óíþëê íòíò μ−ê í¾š− ñ¼ êñê ,íþî³í ñêþ¾− −òë îñëš ï"−¼¾ .îò³ò ³îòíñ îêñð μìþ× ñêþ¾− îþôê¾ í¼¾ë ê"ëð³í þêë³− ‫ובזה‬ ó−×êñôí îò¼¬ ïêð ,¼ô¾òî í¾¼ò êñ í"ëší óë−¾íî ,ó−ô¾í ñ¼ μðîí íò³ þ¾ë î³−ë μî³ë ó³ñ×êî îñ®ê ó³ðþ−¾ îíï ñëšñ ñêþ¾− −òë ó−ñî×− μ−ê íþîê×ñî ,ëñìë ,ì"ëë þî½−êô íêòí íïë −îí êí íþî³í ,îò³ò ³îòíñ îêñ ³î®ôð μìþ× ñ¼ êñêî ñ¼î ,íòîî× ³î×−þ® ³î®ôð öò−þôê ö× óêî ,íôîþ³ −ñ îìš−î í"ëší þôê ð−ô ö× íòîî× íî®ô ñ×ë ö−î×−¾ ,−ô¾ñ −ñ −"¾þ−õî .μþë³− îô¾ñ í−îêþí

−òë ñê þëð ,þôêñ í¾ô ñê ’í ‫וידבר‬ êò³ë ê³−ê ,íôîþ³ −ñ îìš−î ñêþ¾− ñêþ¾− îþôê¾ í¼¾ë (‫ )רבא פי"ז‬îí−ñê −ëð −ñ îìš−î í"ëší þôê ð−ô ¼ô¾òî í¾¼ò .ë"®î ,íôîþ³ êþôèë ê³−êð íô −õ ñ¼ þôîñ ‫ואפשר‬ íîëêñ í−ñ îìñ¾ (.‫)ראש השנה כח‬ þôê ,’î×î ê®− í®ô ñ×êî îêõ× ñêîô¾ð ,’î×î ê®− þ−¾ñ ¼šî³í ³þôîê ³êï êëþ ,íòîî× ³î×−þ® ö−ê ³î®ô êëþ þ뽚 êôñê š½õ¾ ó"ëôþí ³þë½ë ö"þí ó¾ ë³×î ¼−ô¾ô ö−î׳−¾ μ−þ®¾ (‫)הלכות שופר פ"ב ה"ד‬ ,ê®− êñ −×í îêñ êí ³ê®ñ ¼ôî¾î ê−®îíñ í®ô ñ×ê ë³× (‫ )פ"ו ה"ג‬í®ôî ±ôì ³î×ñíëî êšîðð ñ"½ð óî¾ô îò−−íî ,ê®− íòîî× êñë íô ,íòíòð óî¾ô íòîî× −ñë ê®− í®ô −ëè ³ñ׳ë ë³× íï −õñî .þõî¾ −ëè ö× ö−ê¾ ³îòíñ ³î®ô ð"ôñð (‫ )לשבת שובה דרוש כג‬−×ðþô ,íêòí −îí íî®ôí óî−š ó®¼ ö× óê ,îò³−ò ,íòíò êîí −þí íî®ô í¾î¼ óðêí¾ í¼¾ëî ³î×−þ® ö−ê ³î®ô ³î®ôí ñ×ë öò−þôê ö× ñ¼ ³îòíñ îêñ ³î®ô ð"ôñ ö× ö−ê¾ íô ,íòîî× ,íî®ôí óî−šô ññ× íêòí ¼−èô êñî ,îò³−ò .ð"×¼ ,íòîî× ³î×−þ® ³î®ô öò−þôê ö× ñ¼ í¾ôî (‫¾ )שמו"ר פכ"ח ס"א‬þðôë ê³−ê ‫והנה‬ −×êñô ë í¼¾ í³îêë ,óîþôñ íñ¼

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ïñš

óîšô ñ×ô ,(.‫ )דף פח‬³ë¾ ’½ôë þêîëô× íëíêë íþî³í ³ê îíîñëš þîðí ³ôêë ó−õ−½îô¾ íôô êîí íïñ í−êþî ,öî®þëî ½òîêë −îí −êî ,ó−è−−½î ó−þðè óô®¼ ³¼ðô ³õ½î³ë ¹−½î−¾ êñ ½òêò¾ íô í¾¼− −êîñí (:‫ )עירובין כא‬ñ"ïì îþôê íï ñ¼î .íëîþô ‫ )שיר השירים‬μñ −³òõ® −ðîð ó−ò¾− óè ó−¾ðì îòîëþ í"ëší −òõñ ñêþ¾− ³½ò× íþôê ,(‫ז יד‬ −ô®¼ ñ¼ −³þïè ³îþ−ïè íëþí óñî¼ ñ¾ íòîî×í .ó−³ô−−šî −ñ¼ ³þïè¾ íôô þ³î− þïè¾ íôô þ³î− îòìòê ó−õ−½îô¾ þìêô −× ,þš−¼í ñ¼ íëîþô ³õ½î³ë í"ëší îò−ñ¼ ³ñëîšô ëî¬ öî®þë¾ îò−ñ¼ ð−¼íñ ð¼í îíï óî¾ôð ê³−ê óêð ,ê¼ðîô íñ¬ëî îò−ñ¼ ,−õ¬ îí−−ñ¼ ¹−½îô êò−îí êñ êòð−ë¼ ê½òîê .(‫ )וכעין זה כתב בספר יושב אהלים בפרשתן‬.ð"×¼ í¼¾ë ,îí−ñê −ëð êò³í þôêô þêë³− ‫ובזה‬ þê−ëî ,¼ô¾òî í¾¼ò ñêþ¾− îþôê¾ (‫¾ )מאמר תולדות אדם שער הגדול‬îðší í"ñ¾ë ¼ô¾òî ,ë³×ë¾ íþî³ ðèò îþôê í¾¼ò −× óí−ñ¼ îñëš¾ îò−−íî .íõ ñ¼ë¾ íþî³ ðèò íïë íñ¬ë −þí ö× óê ,öòëþð ³î®ô ó−−šñ íëîþô ³õ½î³ë îõ−½îí êíð ,ê¼ðîô ³ò¼îñëš ëî¬ öî®þëð ì×îôî ,îíñ î½òêð −êôô ñè¼ë îê¬ì −þí íï −õñî ,íþî³í óí−ñ¼ .ñè¼í í¾¼ô ñ¼ þõ×ñ ëíï ê−ëíñ ö−×−þ®î ,íôîþ³ −ñ îìš−î í"ëší þôê ð−ô ö× ñ¼î .ö×¾ôñ ëíï ê−ëíñ ***

³î×ñô ¾îëñë μñôí −òõñô ê®− ‫ומרדכי‬ íñîðè ëíï ³þ¬¼î þîìî ³ñ׳

ê³−ê íòíð ,ê"ëð³í þêë³− ‫ עוד‬.‫ב‬ þôê (‫ )פנ"א ס"ח‬íëþ ¾þðôë ëíï ñ¼ þõ×−î ö×¾ôí ëíï êë− í"ëší ö³−ñ μþî® í−í íôñ í¾š íþîê×ñî ,ñè¼í ,ñè¼í í¾¼ô ñ¼ þõ×ñ −ð× ö×¾ôí ³ëðò îñëš¾ ê³−−þîêñ íëþ ê¼ðîô ê×−ê êí ,(.‫ )שבת פח‬êþôèë þêîëô× í−−õ×ë íþî³í þõ×ñ ö×¾ôñ ëíï ö³−ñ ó−×−þ® íôñ ö× óêî .ñè¼í í¾¼ô ñ¼ ³îëëñí ³ëîìë ë³×¾ íô óðšíë ‫ונראה‬ öô ðìê þôê (‫)שער יחוד המעשה פ"ה‬ ,íëîì îñ ö−ê ³õ½î³ îñ ö−ê¾ −ô ,ó−ð−½ìí .íëîìí ¼þõ³¾ ð¼ ³ñëš³ô ³õ½î³í ö−êî ë³× (‫ )לפורים‬í¾ô ³þî³ë þõî½ ó³ìí öþôî ê−ò³ (.‫ )מגילה ז‬êþôèí þôêô íïë ë¾−−ñ ‫ )אסתר‬þôêò¾ ,íþôêò ¾ðîší ìîþë þ³½ê îñëš¾ íô íñ¼ôñ îô−š ,îñëšî îô−š (‫ט כז‬ êíô (‫½’ )ד"ה לכולהו‬î³í íî .í¬ôñ íþî³í ³ê îñëš þîðí (.‫ )שבת פח‬öò−¾þðð îô−š ,îñëšî îô−š ë−³×ð ,¾îþî¾ìê −ô−ë êþš μ−þ¬®−êð êôñê ,þë× îñëš¾ íô í³¼ þ−õ¾ þîôêí −õñ μê .êò−þìê ê¾þðñ êñ¾ μ³¼ð êšñ½ −êð ,−³þ³ íò−ô öò−¼ô¾ íñ¼ôñ îô−š μ−ê ,óòî®þô íþî³í îñëš ,íñ−èôî ó−þîõ ³õ½î³ óí−ñ¼ îñë−š¾ íô ¼þõ³¾ ð¼ ñëš³ô ³õ½î³í ö−ê êñíî ³þî³ óòî®þô îñëš μìþ× ñ¼ êñê ,íëîìí −ô− ó−−šñ ó³õ½î³ íñ¼ôñ îô−š ëî¾î ,’í .ì"ìõðî ð"×¼ ,íñêí ó−þîõí ³−þê¾ë −ïèñêí −þëðë óè ¾þîõô îï ‫ובחינה‬ íþî³í ³ò−³òð ¹êð (‫ )פ' נשא‬ëš¼− ê³−−þîêñ íëþ ê¼ðîô ê×−êî í−õ×ë í−í

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ íòíð .μþðë μ³×ñëî (‫ )דברים ו ז‬þôêò¾ ñëê ,−îêþ× öîî×ñ ñî×− îò−ê μþðë μñîíí −ô ñëê ,íêþ−ô óê −× ðëî¼ îò−ê¾× îíï −îêþ× öîî×ñ í−³¼ð ë−í− íëíêô ðëî¼¾ .îñ¬ëô êðþ−¬ óî¾ ö−ê −× μþðë î³×ñë ¹ê −êô¾¾ (.‫ )פינחס דף רמה‬š"íîïë þêîëô íòíî êþ¬½ô ññíî ,íþîëèî íêþ−ð êþ¬−½ô í−í ³ò−ìëë î−í¾ −êô¾ ³−ë ö×ñî .íëíêî ð½ìð μñíô êîí¾× ö−þîš ö−ê¾ îíñ êþ−ë½ íêþ− î−í¾ ññí ³−ë ñëê ,−îêþ× öîî×ñ ñ×î− êñ −× μþðë î³×ñë ¹êð îíñ êþ−ë½ íëíê ³ò−ìëë í−³¼ð ë−í− íëíêô ðëî¼í −× ,î×þð× êþîš .ð"×¼ ,îñ¬ëô êðþ−¬ óî¾ ö−êî öîî×ñ ë−³×ð× ,š−ð®í −×ðþô í×ï îï ‫ולמעלה‬ ñ×ë μñîí î"¼ô¾î (‫)אסתר ט ד‬ êþîëí ³ê ðë¼¾ −ð− ñ¼¾ íòîî×í ,³îò−ðôí ñî×− í−í ,íìô¾ëî íï¼ íëíêë îô¾ μþë³− ñ×ë μñíô î³î−íë ¹ê ¼ô¾ ³ê ³îþšñ ³îþšñ ñî×− í−í¾ ,î"¼ô¾î îíïî ,³îò−ðôí ,³îò−ðôí ñ×ë μ"ñîí êîí¾× ¹ê ,¼ô¾ ³ê ³ðîë¼ô îíð−þ¬ô þëð óî¾ í−í êñ¾ .¾"³− êþîëí ê"®− −×ðþôî ëî³×í ïôþ íï þëð ‫ועל‬ ,³"ñ׳ ³"î×ñô ¾îëñë μñôí −òõñô î³×−ñíî î³ê−®− ³¼ë ¹ê ð−ô³ −× íòîî×í ðë¼¾ þìêô −× ,ó−ô¾ ³î×ñôë ¾îëñ í−í ³ê ³îþšñ ñî×− í−í ,íëíêô îêþîë ³ê ¹ê ó−ô¾ ³î×ñô ñî¼ î−ñ¼ ñëšñî ¼ô¾ ïôþ ³ñ׳ ³ò−ìëë í−í óèî ,μñíô î³î−íë ó¾ë (‫ )או"ח סימן כ"ד‬ì"ëí ë³×¾ ð"¼ ,íêþ−ñ ëî³×í þîê−ëë (.‫ )סו"פ שלח דף קעה‬š"íîïí ,’í ³î®ô ñ× ³ê ó³þ×ïî î³îê ó³−êþî

ìñš

íñí® ö¾î¾ þ−¼íî öôèþêî ±îë μ−þ׳î íñí® ëš¼− ³ò¾î¾ ö¬−−õí ð½− ö×î ,íìô¾î μ−þ®î ,−×ðþô ³ñ׳ ðì− ó³îêþë íìô¾î −ð− ñ¼ êšîð óíñ í−í íìô¾ íô þîê−ë .−×ðþô ³ñ׳ í"íññï ï"ê ë³×¾ íô −õ ñ¼ ‫ויתבאר‬ ¾þõñ (‫ )פ' תרומה‬í¾ô ìô¾−ë óñî¼ñ μ−³îð¼ −³ñìò (‫ )תהלים קיט קיא‬ó−ëî³×í μ−šîì ³î¾¼ñ −ëñ −³−¬ò ,íôí −ëñ öî¾¾ −× (:‫ )מגילה כא‬êþôèë îò−®ô íòíð ,ëš¼ óñî¼ñ óîšô ñ×ô ,−¼ô³¾ô êñ êñš −þ³ð ¹êð ,ðìê× ö−þîš íþ¾¼ îñ−õê íñ−èôëî ññíë íïôî .−¼ô¾î îí−−³¼ð −ëí− êë−ëìð öî−×ð ðîêô ëî¾ì þëðëð îñî× ññ×í ñ¼ ðîôññ ¾− í−í óê ö× óêî ,îñ¬ëô êðþ−¬ óî¾ ö−ê êðþ−¬ óî¾ í−í êñ îò−ò−¼ë ë−ëì íþî³í ,ñî¼ñ îíôðôí ¼þí þ®−í ³ôìô μê ,ñ¬ëô ñ× ë−ëì îò−ê óîšô ñ×ô ,îíõî× óê ¹ê ëî³×í þôê¾ íïî ,ñ¬ëô êðþ−¬íî μ× ¼èþ ñî¬−ë −ñë îò−−í ,ó"ñî¼ñ μ−³îð¼ −³ñìò óî¾ ö−ê ïêð ,íôí −ëñ öî¾¾ −× ,³ìê ñëê ,í−³¼ð ë−í− ë−ëìð öî−×ð ñ¬ëô þëð îþ®− íõî×¾ îò−−í ,μ−šîì ³î¾¼ñ −ëñ −³−¬ò îò−−í ,ë"š¼ óñî¼ñ ïê ,ë−ëì îò−ê ñëê ¹î½ë ³îðþ¬í ñ×ô íòõ¾ þìêð ,¹î½ë íï−ê îñ ¾−¾× ñëê ,íþî³í ñê íòîõ ñ×í .ð"×¼ ,í−³¼ð ëí−ôñ ñ×î− êñ êðþ−ëñ ë¬−−ë í"íññï ï"ê ë³× ‫ובזה‬ ññí ³−ëî −êô¾ ³−ë ³šîñìô þêëñ ó−þôîê −êô¾ ³−ë (:‫ )דף י‬³î×þë ’½ôë ,ðîô¼− þšëëî êþš−î í¬− óðê ñ× ëþ¼ë î×þð× êþîš óðê ñ× ó−þôîê ññí ³−ëî (‫)פ' לך‬

¬ñš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¹îìðñî šîìðñ μþ¬®ò¾× îñ−õê êñê ,íþî³ë óè ,öôïí −¼èõô í¼−è−ë êìþîêð −ñî¬ñ¬ë ó−š½î¼ îòêî ,íþî³í ó¼ ó−ìô¾ îòê ïê .íìô¾ëî íëíêë îë þ¾ê öôïë þðê ¾ðîì −ô−ë îò−ðô¼ë ‫ובכן‬ íô ,íëíêô íþî³í ³ê îíîñëš þðí íþî³ þõ½ ½−ò×íñ îò−×ï¾ ³ô¼ò íôî ³−õ− ,íî®ô ñ¾ ö−ðîš−þëî ëñí ³ìô¾ë í¾ðì ³½ò×í ³ìô¾ë ìîô¾ñ íïñ êôþè öôïíî ,íìô¾ë ö−ëþô þðê ½ò×ò¾ô .íþî³ þõ½ ,íìô¾ë íþî³í ðîô−ñë ³îëþíñ íòîî×í îò−×ï îòñî× .ëñ −ìô¾ô ó−þ¾− ’í −ðîšõ ³îêþíñî íþî³í ³ìô¾ë ìîô¾ñî ðšþñ þðí ³ò−ìëñ îò−×ïî ,íþî³íñ þ¾šíî îò−³ëíê ³−ñ׳î þš−¼í¾ ³¼ðñ îò−ñ¼î .íëíêô íîñëš ,³êïí íþ−¾í ³ê ó×ñ îë³× í³¼î ³î®ô ñ¾ ,ñêþ¾− −òë ³ê íðôññ óí−õë íô−¾ êîí ×"ë¾î³í ó¼ þ¾îšô ³î−íñî íþî³ë šî½¼ñ íþî³í ó¼ ³î−íñ μ−þ® íìô¾í .õ"¼ë¾î³î ³ê ¼−þõ− íìô¾í ì×¾ î"ì¾ êñî ,í¾îðší ³îìô¾ë ö−ëþ³ô¾ öôïë êñê ,íþî³í ðîô−ñ îò−ô®¼ ñ¼ ì−è¾íñ ö−×−þ® ñêþ¾− −òë −³ëë ,íþî³ −þî¼−¾ ñî¬−ë íï −ð− ñ¼ êë− êñ¾ ³ëíê îñ ¾−î íþî³íñ šîëð êîí¾ −ôî þëè³íñ ñî×− ,íþî³íñ þ¾îšôî ³ôêë íþî³í îíîë×¼− êñ êðþ−¬ óî¾î ,³îñî¾×ôí ñ× ñ¼ ð"ôí−ë íòíî ,íþî³ −þî¼−¾ë ¹³³¾íñô ñ¼ ,íþî³í ðîô−ññ ðìî−ô óîšô êîí íïñí íëíêë íþî³ë šî½¼ñ ðìê ñ× íêþ− ö× íþî³í ó¼ þ¾š ³îêþíñî ,ëñí ³ìô¾ëî ñ¼ íò¾í ñ×ë íþî³í ó¼ ìîô¾ñ ,í¾îðší .íþî³ë ó−š½î¼î ð"ôí−ëë ö−ë¾î−¾ −ð−

íôîðð ,³ñ׳ ñ−³õ îò−−í î³îê ó³−êþî ê½×ñ íôîð ¼−šþî ¼−šþñ íôîð ó−î ó−ñ ó¾ð ðîë×í ê½× öîþ×ï −ð− ñ¼î ,ðîë×í ,î−òõ ñ¼ ’í ³êþ− í−í− ö−ðí óîšô −îí .¾"−¼ ,’î×î ó³þ×ïî î³îê ó³−êþî þôê¾ íïî ³î×ñô ñî¼ î−ñ¼ ñë−š š−ð®í −×ðþô −× ö¾î¾ þ−¼íî íï −ð− ñ¼î ,íêþ−ë ó−ô¾ ¾îþî¾ìê −ô−ë íîñëš þðíð ,íìô¾î íñí® ñêþ¾− −òë îðôñ¾ îò−−í ,íìô¾ëî íëíêô íþî³í ñî¼ ¾ðìô óí−ñ¼ ñëšñ îòôô .¼−þõô −ñë öî®þëî íëíêë ³î®ôíî íñí® ëš¼− ³ò¾î¾ ö¬−−õí ð½− íï ‫ועל‬ ,−×ðþô ³ñ׳ ðì− ó³îêþë íìô¾î íñí® ,íò¾î¾ñ íñ¾ôò¾ ñêþ¾− ³½ò×ð ’−õ ¾ðìô íîñëš¾ íþî³í ³ìô¾ë íìô¾î ,−×ðþô ³ñ׳ ðì− ó³îêþë ,öî®þëî íëíêë ³¼ë ð−ô³ î−ñ¼ ¹õîìí ’í ³êþ− êîí íëíêí ³ðô íï ³ôî¼ñî ,¼ô¾ ³ê−þš êñ êðþ−¬ óî¾ þ¾ê îêþîë ³ê ðë¼¾ íìô¾î íñí® ³î−íñ îðôñ íïôî ,îíîë×−¼ ðîë¼ñ óí−ñ¼ îíîñëš þðíî íþî³í ³ìô¾ë ‫ )ועיין בשערי אהרן‬.öî®þëî íëíêô êþîëí ³ê .(‫לפורים אות מו אות סט‬ ö−èíîò íþî³ þõ½ μîò−ì ³¼ë íï ‫ולטעם‬ ðîë×ñ íî®ô ñ¾ ö−ðîš−þë ìîô¾ñ ñ¼ ëñí ³î−ô−òõô íïë ³îþîíñ ,íþî³í íþî³í ñî¼ ³ñëšë îòñ ¾−¾ íìô¾í ñðîè ñ¼î ,öî®þëî íëíêô íîñëš þðí ³ò−ìëë šëìñ íî®ô ñ¾ ö−ðîš−þë ö−ìô¾ô îòê ö× þëð ö−ê −× ³îþîíñ ,íþî³ þõ½í š¾òñî êñî ,íþî³ë šî½¼ñô îò³îê ë×¼−¾ óñî¼ë šî½¼ò ³¼ðí ³ëìþíëî íìîòôë ö−ë¾î−¾× šþ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ ñ×ë ¼¾îîíñ í×ïòî ,ñêþ¾− −òë ³îëëñë ëñí ¼õ¾ −ì−îîþ −òîïôî −−ì −òë ë¬−ôð −ñ−ô í×ïò −ð¼ ì"î− ñ×ô ³ìò íìñ®íî í×þë .öôê îò−ô−ë íþíôë šð® ñêîè ³ê−ëñ

ôš

¼−õ¾− í¾îðší íþî³í¾ þîï¼− ‫והשי"ת‬ −òë −×þ® ñ×î ³îëî¬ ³î¼õ¾í ñ× í³−í ó−ðîí−ñ ,³î−òìîþëî ³î−ô¾èë ñêþ¾− ³ìô¾ ¼−õ¾−¾ íþî³ îï íþîê ,íìô¾î íþîê

êôš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫דברות קודש במעמד הכנסת ספר תורה‬ ‫מתוך דרשת חיזוק במעמד הכנסת ספר תורה בקרית ויואל משה‬ ‫מאנטיסעלא יצ"ו‬

îô× ó−ôîðî ³î®ôî íþî³ô ó−š−þ ó−¾òê îðèê−î îñê îêîë−î ,ì−þî ó¼¬ óíñ ö−ê¾ ó−×−þ®î íëî¾³ öôï êîíð öî−×ð .îñê ó¼ þëð íïî ,í¾îðší þîšôñ ³îòîðïí ³îñ¼íñ ,îñêë îñê ðîèêñ ó−×−þ® ö× ñ¼ ,ð−ì−ñ í¾š ³îòîðïí î×õí³−¾ óòî¼ ³ê ’í í®þ− ö×ëî ð"¼î ,ðìê íðîèêë ³îðìêí −ð− ñ¼ ³î−×ïñ ³ëî¾³ð (‫ )מזמור סב‬í¾ôñ íñõ³ë ë³×¾ ,íêþ−ô ¹ê ³î−×ï ³î¾¼ò ³îòîðïí ó−ëþí −þëðë í"íññï ï"îð öþô ë³× ö×î .ð"×¼ ³ñíšë ðî¼ ö−−¼î .(‫ )עמוד פ‬³î×î½í èìñ ñêî− .íï ö−ò¼ë ë³×¾ íô (‫ )לסוכות עמוד שיד‬ëš¼− ,îò−ëþ í¾ô ññõ³í íï ñ¼¾ ñ"− ‫ומעתה‬ êôñ¼ −êíë íî®ô þ×¾ð ¹êð ³îêþíñ ³îñ−ìí í³ê −þí óîšô ñ×ô ,ê×−ñ ,ëñîñë¾ ó−ò−ô ’ð îñê ,μñðè ³ê μðë¼ ³ê íëî¾³× êîí¾ ó−ëþí ³ëî¾³ ñ¼ íþîô¾ −ð− ñ¼ î¾¼ò¾ ³î−×ï ñ¼ −þíî ,íëíêô ,¼"íë íî®ô þ×¾ ö−ôñ¾ô íëíêô íëî¾³ íþë¼ê ¾šëê ó−ëþí ³ëî¾³ ³î×ïë ö× ñ¼î .êò ìîô¾ñî ¾î¾ñ ëþ¼ë óî−í ‫התאספנו‬ óî−í îò−þš ,íþî³í ³ìô¾ë ö−¼ô êîíî ,íþî³ íò¾ôë ³îþëðí ³þ¾¼í ïê¾ îò−³þî³ ö³ô öôï ³î¼îë¾í èì ñ¾ ‫ )עיין‬í¾ðì íþî³ þõ½ ½−ò×íñ êôþè öôïí

‫מוצש"ק פרשת ואתחנן תשס"ד‬ ‫לפ"ק‬ í³ê (‫¾ )הובא בקדושת יו"ט לסוכות‬þðôë ‫איתא‬ ,μñðè ³ê μðë¼ ³ê ³îêþíñ ³îñ−ìí ,êò íþë¼ê ö× ñ¼î ,ëñîñë¾ ó−ò−ô ’ð îñê .−êñõ êîíî

¾þðôë ê³−êð íô óðšíë ‫ונראה‬ í³îêë ,’í ñê öòì³êî (‫פי"א ס"י‬ −³þôê í"ëší −òõñ í¾ô þôê í¼¾ î−¾×¼î ö³ëî¬ë íêþê μ× ö³þ®ë −³−êþ¾× êñ −ñ þôîê í³ê ñêþ¾− ñ¾ ö³ëî¬ ¼−èí¾ í¾î¼ í³ê −þí ,íïí öðþ−í ³ê þîë¼³ îôî−ë (‫ )דברים כד טו‬ë−³×ð þ³½ñõ μ³þî³ íô ë"® íþîê×ñ μê .¾"−¼ ,îþ×¾ ö³³ ±þêñ ½ò×−ñ îò−ëþ í¾ôñ îñ í−í íò¼þ×¾ (:‫ )קידושין לט‬ñ"−š êñí ,íî®ô þ×¾ ì×ô .ê×−ñ êôñ¼ −êíë íî®ô ‫)דב"ר‬

¼ë¾ þêëë ê−ëí¾ íô −õ ñ¼ ñ"− ‫אכן‬ (‫ )פ' חיי‬í"íññï êîñê¬ô ï"êêñ −êíë íî®ô þ×¾ð ¹êð ,ó−òîôðší ó¾ë îñê× ³î®ô ñ¼ óîšô ñ×ô ,ê×−ñ êôñ¼ óè þ×¾ ê×−ê ³î−×ïñ ³îòîðïô î×õí³ò¾ í"íññï ï"ê ë³× íòíî .ð"×¼ ,êôñ¼ −êíë ¾þðôí þîê−ëë (‫ )לסוכות אות י‬ó−−ì −®¼ë ’ð ñ¼ ïôîþ ó−ò−ô ’ðí¾ (‫)ויק"ר פ"ל סי"ב‬ ö³îê ñ¼ ïôîþ íëþ¼íî ,ñêþ¾−ë ³î³×

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ š"íîïë þêîëôð ,ö−¼í ñê óî−í êëêî (‫כד מב‬ óðêí μ−þ® óî−î óî− ñ×ë −× (.‫)ויחי דף רכד‬ î−ñ¼ þ¾ê ³ê öš³ñî îêþîë ³ê ðîë¼ñ ðìê óî−ë öš−³ êñ óêî ,êîíí óî−ë öš³ñ êîíí óî−í −þí ,îë öš³ñ μ−þ® þ¾ê ³ê ö−ðí ³ê ö³−ñ ð−³¼ êîíî ,î−−ì −ô−ô þ½ì êëêî þôê¾ íïî .š"íëðë ¾"−¼ ,íï ñ¼ óî−í ñ× ê−ëí¾ þôîñ× ,ö−¼í ñê ó"î−í í¾¼¾ ó−¾¼ôí ñ× þîšìñî šîðëñ îò−¼ ñê êò ê¾ ³îþôîê î−í¾ íïî .êîíí óî−ë öîë¾ì ³î¾¼ñ î−ò−¼ ³ê ì³õ−¾ ,μ"−ò−¼ óê óî−î óî− ñ× ñ¾ ó−¾¼ôí ñ¼ ¾õòí ¬¼ô× îò−ñ¼ þë¼ þë× ,îð−šõ³ îë í¾¼ .íïí óî−í ð¼ îò−¾¼ íôî ,íò¾í ñ× ***

êþôèë ó¾ ê³−êð íô ðî¼ ¾þõñ ö׳− ‫אך‬ öê×ô ëêë þ¾¼ í¾ôìôð (.‫)תענית לא‬ ðîô−ñë ¹−½îôð −"¾þ−õî ,¹−½î− ¹−½îôð μñ−êî .î−−ì ñ¼ ó−ò¾î ó−ô− îñ îõ−½î− ,íþî³í μñîíî ¹−½îô ³î−íñ μþî®í îíô ö−ëíñ −îêþî .íþî³í ðîô−ñë êšîð ³î×þë ’½ôë ê³−êð íô óðšíë ‫ונראה‬ êò−òì þë êôì −ëþ þôê (.‫)דף טו‬ ó−ñìò× ë−³×ð ó−ñìòñ ó−ñíê î×ô½ò íôñ þôîñ ,’í ¼¬ò ó−ñíê× þíò −ñ¼ ³îòè× î−¬ò íêôî¬ô óðêí ³ê ó−ñ¼ô ó−ñìò íô μñ ¹×ô óðêí ³ê ó−ñ¼ô ó−ñíê ¹ê íþí¬ñ š½¼ ñ¾ öî−ôðí ö−ëíñ ¾−î .³î×ï ¹×ñ íëîì .íîšôë íñ−ë¬ñ íþî³í þ×¾¾− −òëë ë³×¾ íô −õ ñ¼ ‫ויתבאר‬ ³ðô× êñ¾ (‫)תשרי מאמר ד דרוש יב‬

ëôš

óî−í ðë×ò íô ö× ñ¼î ,(‫עוללות אפרים אות קמ‬ þëð −× ,í¾ðì íþî³ þõ½ ½−ò×íñ îò−×ï¾ îò−³ñëšî ’í ³ê îò−³ëíê ñ¼ íþîô íï ó³ìí öþô ë³×¾ îô×î ,î−³î®ô þîô¾ñ −þëð ñ¼ (.‫ )לפסח דף רעג‬î−³î¾þðë þõî½ èîíòñ μ−þ®¾ (‫ )הלכות ס"ת פ"י הי"א‬ó"ëôþí ³îð¼í ê−í −× íþî³ þõ½ë íêþ−î ðîë× ñ× −× .îòî¾ñ š³ôë ¾"−¼ ,óñî¼ −êë ñ×ñ šî¾í öô íþî³ þõ½ íòîš šþ îñ−õê¾ ’í þëðñ ðþì í−í êñ −ê ,î³−ëë îê−ëôî −ñ³î×ë ê−ëíñ îñ íô ,³î³ë¾ ññìñ î³¼ðî í®îþíî ,³ôî− ³îô í−ññìô (‫ )שמות לא יד‬î³−ë îñíêë öî×¾ñ îñ íô ,îþ¾ë ñ¼ þ¼³ þ−ë¼íñ ê®ôò ,μòšï ³êõ ³−ì¾³ êñ (‫)ויקרא יט כז‬ þ¼îë îëñî ,’í êþ− êîí¾ šíëîô öô−½ îíï î−ñ¼ ì−è¾íñ î³−ë ñê íê−ëôî ,î³ëíêë íô ö×ëî .ð"×¼ ,−îêþ× îô−−šô óê ð−¼íñî îò−×ï¾ ëêë þ¾¼ í¾ôì óî− óî−í ðë×ò ³îð¼í ê−í¾ í¾ðì íþî³ þõ½ ½−ò×íñ óî−ë −× ,öëè í−³îë−ëì ö−−ð¼ð óñî¼ −êëñ îòê öî®þíî ó−ôìþí −ô− ñ−ì³ô þ¾ê íï þ¾ê× í³¼ôî ,’íñ îò−³ëíê ñ×ñ ö−êþô íëî¾³× îò−³ëî¾³ ë¾ì− îò−¾¼ô ³ê öš³ò .íëíêô ***

öëþ þôê (:‫ )דף כו‬³−ò¼³ ’½ô ¹î½ ‫במשנה‬ ó−ô− î−í êñ ,ñê−ñôè öë öî¼ô¾ óî−×î ëêë þ¾¼ í¾ôì× ñêþ¾−ñ ó−ëî’î×î ³îê®î− ó−ñ¾îþ− ³îòë öíë¾ ó−þîõ−×í þîìë ,³îþôîê î−í íôî ,ó−ôþ×ë ³îñîìî .μñ þþîë í³ê íô íêþî μ−ò−¼ êò ê¾ ‫ )בראשית‬ëî³×í ³ê ¾ðîš −þõ½ë î¾þ−õ íòíð

èôš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

íôðô¾ íô ë"®î ,ñêþ¾− ³ê þí¬ô í"ëší .í"ëší −ð− ñ¼ ñêþ¾− ³þí¬ñ íîšôí ³þííîšôí íòíð þôîñ ¾− þîôêí −õñ óòôê îô®¼ ³ê ñëî¬î êô¬ò¾ óðê þí¬ô êîí þí¬−ñ ñ×î− ³þìê ó¼õ êô¬ò óê ¹êî ,íë ,ëî×−¼ óî¾ −ñëô íîšôí î³îêë îô®¼ ³ê ³ìê ó¼õ îï íîšôë þí¬ò þë×¾ ¹êî ö−ê íîšôí ³þí¬ −× ,ó−ô¼õ íêô îñ−õêî ³þí¬ êîí ö× −ôò −×íî ,μþ¼î þî¼−¾ îñ ìñî½î ñìîô μñô êîí¾ ,ñêþ¾− ³ê í"ëší öìñ½ í"ëšíî ,μþ¼ ö−êî þî¼−¾ ö−ê ð¼ ñ×ë îò−³îô¾ê þ−ë¼ôî öîþî¾− −¬ë¾ñ öñìôî î³ðîë¼ñ îò−ëëñ ³ê þí¬ôî öôï ñ×ëî ³¼ .¾"³− ó−ñ¼ô ó−ñìò íô ,êþôèí −þëð þîê−ë ‫וזהו‬ îò−−íî ,íþí¬ñ íêôî¬ô óðêí ³ê êîí êô¬ò¾ ó¼õ ñ×ëî ,ó−ô¼õ ¹ñê îñ−õê êñ îñ−ê× íîšôë íñ−ë¬ −ð− ñ¼ þí¬ò óðêí ³ê ó−ñ¼ô ó−ñíê ¹ê ,óñî¼ô êô¬ò íþî³í š½¼ −ð− ñ¼î ,³î×ï ¹×ñ íëîì ¹×ô ¹êî ,³îô¾êí ñ× îòôô þ½îíî óðêí μ×ïò þîïì−î î"ì ê¬ì− ×"ìêî óðêí ëî¾− óê í×ï− íþî³í š½¼ ì×ë óîšô ñ×ô ,îþî½ñ .³−ôñî¼ íþí¬ñ ëî¾ ,ëêë þ¾¼ í¾ôì óî−ë îò−ðô¼ë í³¼ ‫ובכן‬ öîë¾ì îô®¼ñ í¾î¼¾× ðìê ñ× −þí íòí ,−îêþ× ó−ô−í îþë¼ êñ¾ íêîþî ¾õòí î−¾¼ô ³ê öš³−î ëî¾−¾ îô®¼ë ¬−ñìô êîí μê ,ó−ëî¬ μþðë μñ−ñ îô®¼ ñ¼ ñëšôî óè êñí î¾êþ ñ¼ íñ¼ êþîô ³êï× ³¼ë óî−ë −ô®¼ ñ¼ ³êï −³ñëš ó−ôðîší ó−ò¾ë ñîñê ¾ðîì −ô− μ¾ôëî ,ëêë þ¾¼ í¾ôì

óðî þ¾ë ³ðô −× ,í"ëší ³ðô óðî þ¾ë êîí¾ îò−−í ,íëî¬ íðô íï−ê îñ ¾− óê ñîìôñî ìîñ½ñ î−³îðô ñ¼ þ−ë¼ôî −òôìþ ½−¼×ôí ð−ô³−¾× íï ñ× ó¼ ,î½−¼×ôí ñ×ñ ³îòôìþí îòôô š½õî− ,î½−¼×íñ óî− þìê óî− þ¾ë ³ðô ñ×ñ −× ,ñîìôñ ëî¾ í®þ− êñî êîí îô®¼ë óðî þ¾ëí¾ öî−× ,ñîëè ¾− óðî ³"−¾í ³ðô ö× ö−ê¾ íô .³−ñ׳î ñîëè ñ¼ë óè ,³−ñ׳î ñîëè −ñë ¾"³− êîí¾ öî−× êîí¾ öî−× ö× óêî ,ñîëè óíñ ö−ê î−³îðô ³îðôí íñê ñ×ñ ,ìñ½î ëî¬î öîòìî óîìþ ëñ ñîõ− ñê ö×ñî ,³−ñ׳î ñîëè ö−ê ö× óè ¾"³− î−ñê ëî¾ñ −òõ ê¾ê μ−êí î−ñ¼ óðêí −³−−í ó−ô¼õ íô× íï íòí ,íëî¾³ë íñ−ìô −³¾šëî −³ê¬ì ñ¼ þôþô³ô êñî ðî¼ ê¬ìê êñ¾ ³"−¾íñ −³ì¬ëíî −³þïì ó−ô¼õ íô× íï ëî¾î ,óíë þîïìê ,íëî¾³ë ³"−¾í −òñëš− ëî¾ μ−êî ,−þî½ñ ³"−¾í¾ öî−×ð ,ö× óðêí þôê− êñ íòí óíñ ö−ê î−³îðô óè ³−ñ׳î ñîëè ñ¼ë îò−ê ð¼ (‫ )ותדע‬ñêþ¾− íëî¾ þôê¾ íïî .ñîëè −ôñî¼ñ êîí μ−íñê ’í îò−−í ,μ−íñê ’í −êðîë μñëš− ö× óê ,³−ñ׳î ñîëè −ñë ð¼ íëþí ³−ò¾ îñ−õêî ,öð−¼î öôï ñ×ë íëî¾³ë ,þõ×−î ìñ½−î ñîìô− ìñ½î ëî¬í ,ðîêô .ð"×¼ íò¾ôí ¾þõñ −³þôê ‫ובזה‬ −òõñ ñêþ¾− ó×−þ¾ê êë−š¼ −ëþ þôê ó×−ëê ó׳ê þí¬ô −ôî ó−þí¬ô ó³ê −ô ó×−ñ¼ −³šþïî (‫ )יחזקאל לו כה‬þôêò¾ ,ó−ô¾ë¾ ñêþ¾− íîšô (‫ )ירמיה יז יג‬þôîêî ó−þîí¬ ó−ô ¹ê ó−êô¬í ³ê þí¬ô íîšô íô ,’í (‫)יומא פ"ח מ"ט‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ óðêí ³ê ö−ñ¼ô ó−ñíê ¹ê ,íòî¾êþë× í¾îðší íþî³í¾ ,³î×ï ¹×ñ íëîì ¹×ô ñ¼ ¹ê ,íëî¾³ë ëî¾ñ óðêí ³ê ¼−−½ô ,íò¾ íò¾ î³ñîêë íòî¾î þïîì êîí¾ −õ ³ê íñ¼ô íþî³í ðîô−ñ ³î×ï íï ñ× ó¼ ë−¬ô í"ëšíî ,³î×ï ¹×ñ íëîì ¹×ô óðêí îò−³ëî¾³ í−í− îï íò¾ë −ñîê íõ®ôî îô¼ .ó−ì®ò ì®òñ ó−ô³ ëñëî ³ôêë íô−ñ¾ ññõ³í¾ îò−ëþ í¾ô îò³îê ðôñ íï ‫ודבר‬ êñî ¹¼−−³ò êñî ,³îñõ³ î"¬š³ ³îñ−ìí í³ê þôê êñê ,ññõ³íñô ¼è−−³ò îï −"¾þ−õî ,μñðè ³ê μðë¼ ³ê ³îêþíñ ¼"×îëí ñ¾ î³îòñë½ ñðîè îò−−íî ,μëî¬ ³ðô ¾−ê í®îþ¾ íô× ð¼î ,±šî ñîëè îñ ö−ê¾ îì−¾ μîõ¾ñî ’í ñê êëñ ñ×î− −ñêþ¾−í îëî¬ ³ðô −× ,îëëñ −¼èò ñ¼ îòîš −òõñ êëñ ó−ñî×−î ,ñîëèî ±š îñ ö−ê í"ëší ñ¾ ð−ô³ −× íò¾ ñ×ëî óî− ñ×ë ³"−¾í ñê îíñëšô ³"−¾íî ,í¾ðì í¾šëî íñõ³× ë¾ìò ³ñõ³ ñëšôî ,ó−òëñ ëê ³ëíê× íëíêë .öî®þëî ó−ôìþë ñêþ¾− îô¼ −ô−ñ ó−òòî׳ô îòê þ¾ê× î−¾×¼ ö× ‫ועל‬ ³¼ðñ šïì³íñ îò−ñ¼ öî®þíî ó−ôìþí í−í î−¾×¼ ð¼¾ ¹êî ,íîí íîíð íô î−¾×¼ óîšô ñ×ô ,êôñ¼ë íþ−ôêë îò−³ì¬ëí îò−ñ¼ ó−ñëšô îòêî ,³ôêë ³êï ó−þôîê îòê óîñ¾ñ îò−³êþšñ ó−êëí ³î¼îë¾ ³îêñôñ ³ê ½−−õñ ¬"¾¼ôî íëî¾³ íñõ³î íþî³ë ñîìô−¾ ³"−¾í ñ®ê öòì³íñî ¾šëñ ,îò−êþîë ñîìô− îëî¬ ëîþë ³"−¾íî ,îòñ þõ×−î ìñ½−î íô−³ìî íë−³×ë îò−ë³×−î ,îò−³îòîî¼ ñ× ñ¼ îòñ .ó−ò−ò¼í ñ×ë ³×þîëôî íëî¬ íò¾î íëî¬

ðôš

öš³ñ −³ñëšî íëî¾³ −³−¾¼ ó−êþîòí ó−ô−î ó−ô−í þîë¼ë ³êï ñ× ó¼î ,−¾¼ô ³ê ö× óêî ,−þî½ñ −³þïì þ"íî¼ë ó−êþîòí −ñ¼ ñëšê¾ íô ¹−½î− íôî ö³− íô íñ−ñì öôïë −³ëî¾³ ³"−¾í ñëš− −×í ,î−¾×¼ .−³õ¾ ê®îô ó−−šô −òò−ê¾ íôë íõ öîì³õ îòê®ô íï þëðë ‫אכן‬ −ëþí š"íþí ï"šð í−ô¾ô êþôê³ôð ‫ )הובא בדרכי חיים משמיה דק"ז‬í"íññï ê¾îï ’þ ‫מרן הדברי חיים זי"ע דהוה מרגלא בפומיה להזכירו בימי‬

í³−í ¾ðîšë î×þð¾ (‫אלול בעת רעוא דרעוין‬ îë×¾ô ñ¼ íñ¼ óþ¬ íñ−ñî íñ−ñ ñ×ë ,ê¾îï ê¾îï ,î¾ðš ³îîò¼ë þôêî íðîî³í¾ óî−í þë¼ −× ðîêô ñîðè ê¬îì í³ê êñí óî−í þôêî ñ®ò³í ëî¾î ,óîñ× ³ñ¼õ êñî þôê ëî¾î ,−¾¼ô ë−¬ê þìôñ ñëê ö× í−í ëî¾ .ö× ³þôê ñîô³ê óè êñí ,ê¾îï ê¾îï öô ö× −³þôê ñîô³ê ,þôêî îô®¼ šïì³í ³ôê þëîð −òê óî−í× ñëê ±îìñ íõ¾í öòê ¹ê í³¼ôî .óñ¾ ëñë ñëšôî −ëëñë ¹ê¾ ,ö× þôîñ šþ ³þìê í®¼ îòñ ö−ê ,îò−¾¼ô ë−¬ò¾ îòþôê šþ þë¼í íò¾ë þë×¾ ëñëî ³ôêë îò−ñ¼ ó−ñëšô îòê ³¼× óòôê ñëšòî þ¾−í μþðë μñò íêñíî óî−íô¾ óñ¾ ³ê ó−−šñî þîô¾ñ ó−ô¾ ³î×ñô ñî¼ îò−ñ¼ .í−šîðšð ñ×ë ’í ³î®ô ñ"ïì îþôê íï ó¼¬ô −× ñ"− ‫ומעתה‬ ðîô−ñë ö−õ−½îô ëêë þ¾¼ í¾ôìô ðîô−ñë îò−®ô îï íñ¼ô −× ,êšîð íþî³í íêôî¬ô óðêí ³ê ö−ñ¼ô ó−ñìò íô íþî³í ³þìê ó¼õ êô¬ò¾ þìê îñ−õê ,íþí¬ñ þîí¬ ³î−íñî îô®¼ þí¬ñ ñî×− ð−ô³

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬

‫‪íôš‬‬

‫)"אז איך האב דא דעם ציבור‪ ,‬וויל איך דא רעדן‬

‫וועגן דעם נייעם פארארדענונג‪ ,‬האבן זיך אלע‬

‫א קורצע ענין וואס מען האט מיך גערופן פון עיה"ק‬

‫ארויסגעשטעלט קעגן און געזאגט אן קיין פשרות מען‬

‫ירושלים‪ ,‬א ביסל מגלה צו זיין פאר אחב"י בגולה וואס‬

‫וועט זיך נישט אונטערגעבן מען וועט עס באקעמפן‪,‬‬

‫ס'טוט זיך די לעצטע געשעענישן אין א"י‪ ,‬וואס נישט‬

‫מיט א קול תרועה האבן זיי געשריגן‪ ,‬מען וועט זיך‬

‫יעדער פארשטייט און נישט יעדער איינער ווייסט‪.‬‬

‫נישט לאזן‪ ,‬דאס איז געווען מיט א צייט צוריק‪ ,‬יעצט‬

‫אין ארץ ישראל איז היינט דער מצב אזוי‪ ,‬די‬ ‫רעגירונג אין א"י האט דורכגעפירט א געזעץ וואס‬ ‫פארלאנגט די אלע מוסדות התורה וואס ווערן פינאנצירט‬

‫סוף זומער און מען מאכט הכנות צום נייעם לערן יאר‪,‬‬ ‫א גרויסער מספר פון ת"ת און מיידל שולעס האבן שוין‬ ‫אונטערגעשריבן אז זיי נעמען עס אן‪ ,‬ווייל ס'איז בתנאי‬ ‫אויב נישט באקומט מען מער נישט תמיכה‪.‬‬

‫פון די רעגירונג‪ ,‬און נעמען שטיצע‪ ,‬דארפן לערנען‬

‫את אשר יגורנו בא‪ ,‬וויפיל פון די מוסדות התורה‬

‫לימודים וואס דער משרד החינוך שרייבט פאר‪ ,‬און זיי‬ ‫זאגן אז זיי גייען נישט אויספירן דעם געזעץ אויפאיינמאל‪,‬‬

‫וואס‬

‫ווייל זיי פארשטייען אז זיי קענען עס נישט אויספירן‬

‫אונטערגעשריבן אויף דעם‪ ,‬אונז קען מיר זאגן אוי לאותה‬

‫אויפאיינמאל‪ ,‬זיי הייבן אן בפה רך‪ ,‬זייער פלאן איז ביז‬

‫בושה אוי לאותה כלימה‪ ,‬דאס איז א ראיה מוכחת‪ ,‬אויב‬

‫פינף יאר עס אויסצופירן גענצליך‪ ,‬זיי זאגן נאכנישט‬

‫ס'פעלט‬

‫די‬

‫ארויס אלעס וואס ליגט אין בוזעם טאש‪ ,‬אבער זיי האבן‬

‫אויסגעהאלטנהייט פון די שיטה הקדושה‪ ,‬וואס מען האט‬

‫שוין ארויסגעגעבן א פארארדענונג אז די אלע מוסדות‬

‫געזאגט פאראויס אז מען דארף זיך מנזר זיין נישט‬

‫התורה הן חינוך הבנים און הן חינוך הבנות וואס זענען‬

‫צוצורירן צו דעם‪ ,‬ווייל מען האט געוואוסט אז קיין גוטס‬

‫נהנה פון זייער תמיכה‪ ,‬מוזן לערנען אויסער חשבון און‬

‫וועט פון דעם נישט ארויסקומען‪ ,‬וואס וועט זיין דער‬

‫לשון‪ ,‬מוז מען לערנען אביסל חכמת הטבע‪ ,‬אזרחית‪,‬‬

‫עתיד איז נאך שווער צו זאגן‪ ,‬מען קען בעטן אזויפיהל‬

‫ד‪.‬ה‪ .‬אויף אונזער שפראך ציוויל‪ ,‬ד‪.‬מ‪ .‬די תהלוכות המדינה‪,‬‬

‫השי"ת זאל האלטן די רעכטע האנט‪ ,‬ס'רעדט זיך פון‬

‫ווער איז געווען דער חוזה המדינה‪ ,‬ווען האט מען עס‬

‫צענדליגער טויזענטער אידישע קינדער שומרי תומ"צ‬

‫געגרינדעט‪ ,‬ווער האט דאס געגרינדעט‪ ,‬ווי אזוי ווערט‬

‫מדקדקים בקלה כבחמורה‪ ,‬אל תגעו במשיחי‪ ,‬מען זאל‬

‫דאס געפירט‪ ,‬בעבר ובהוה‪ ,‬דרכיה ונימוסיה‪ ,‬און די‬

‫נישט אראפפירן אזויפיהל אידישע קינדער‪ ,‬ווער ווייסט‬

‫רעגירונג וועט שיקן א טעסט צו פארהערן זען צו ס'ווערט‬

‫וויפיל עס וועלן קענען עומד זיין בנסיון‪ ,‬והשי"ת ילמד‬

‫אויסגעפירט און מען לערנט עס טאקע‪ ,‬א מגי"ש מוז‬ ‫האבן א דיפלאמע פון קאלעזדש ווייל ער הייסט אזוי‬ ‫ווי א פראפעסאר‪ ,‬מוז ער זיין מיט א קאלעדזש דעגרי‬ ‫און דעמאלטס קען ער זיין ראוי צו זיין א מגי"ש‪.‬‬ ‫מי יגלה עפר עיניך רבינו הקדוש‪ ,‬וואס האט‬ ‫דאס שוין פאראויסגעזען מער מיט דרייסיג יאר צוריק‪,‬‬ ‫און ער האט געזאגט אז מען וועט צו דעם אנקומען‪,‬‬ ‫יעצט ווען די רעגירונג האט געמאלדן דעם ווינטער‬

‫זענען‬

‫זיך‬

‫פון‬

‫נהנה‬

‫אויס‬

‫פאר‬

‫שלחן‬

‫איזבל‬

‫איינעם‬

‫א‬

‫האבן‬

‫ראיה‪,‬‬

‫שוין‬

‫תועים בינה"(‪.‬‬

‫עכ"פ ¼×¾‪öôïí íî®ô ñ¾ íìô¾ ³¼ë î−‬‬ ‫‪,ðôññî ðîôññ îò−ñ¼ ñëšñ êôþè‬‬ ‫‪,õ"¼ë¾î³î ×"ë¾î³ ó−−šñî ³î¾¼ñî þîô¾ñ‬‬ ‫‪,−îêþ× ññõ³íñî íþî³ −õ ñ¼ èíò³íñ ñëšñ‬‬ ‫‪³−ëí èíòñî ,¾"þ−ñî íþî³ñ ó−òëí μòìñ‬‬ ‫‪þþî¼ñ −³þôê ³î−¬þõëî .³−ññ×ë ³î¼−ò®ë‬‬ ‫¼‪íòîþìêñ þ¾ê ³−þ×ò íêõí ö−ò¼ë õ"íî‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫דברות קודש‬ þôê¾ í"íññï ö−ñëîñô š"í−ëþð í−ô¾ô þîë¼³ óêë −× ,³îôðê −ñ¼ íòîþìêí î³ò¾ë óî− óè ïê íìô¾ë íþî³ ³ìô¾í óî− ‫ )והמעשה‬.íìô¾ë í−í− êëí ëêë í¼¾³ î−þëðë −³òòîë³íî .(‫באריכות נודע ומפורסם ואכ"מ‬ íþî³ ³ìô¾ óî− þî¾−š ö−ëíñ ó−¾îðší .ëêë í¼¾³ óî−ñ ë¬−−ë í"íññï ï"ê ë³×¾ íô −õ ñ¼ ‫וי"ל‬ ó−ð¼îôí −ô− −× (‫ )יפה לעינים אות י‬ó−òõ ,ì½õ ñ¾ ó−ô− ’ì îò−−íð ,ë"× óí ñ"îìë óî−ð ’ê ,íò¾í ¾êþð ’ë ,³î¼îë¾ ’ë êþšò ô"íîì óè −× ,³î×î½ð ’¬ ,þîõ−× ë−³× íòíî .ö−õ½îô îë ö−ë−þšô −þí¾ ð¼îô ,íìô¾ñî öî¾¾ñ í−í− ’îèî −¼−ëþí óî® ,ð¼îôí ñîì í−í− ó−−³ò−ë¾ ó−ô−í êñ−ôô ð¼ ïîô³ë ï"− ö−ë¾ ó−ô− ë"× îñê ê®ôò ö−òô× ð−³¼ñ ó−ð¼îô î−í− ëêë −þ−¾¼ ë"× í³¼ öí¾ ,íþî³ë ó−þîôêí ó−ð¼îô ,μ"ë íìô¾òî íñ−èò íôñ¾ ïôþ íïñî .ó−ô− ‫ )ועיין בייטב פנים שם שכתב כי גם עשירי באב‬.ð"×¼ ‫ וצ"ע דאין חשבונו‬,‫שבו נחרב הבית הוא בכלל הכ"ב ימים‬

.(‫מדויק‬

,íò¾í −¾ðìñ êîí öî¾êþ ö½−ò ¾ðîì ‫והנה‬ þêîëô× ó−ð¼îôí ö−òô ñ−ì³ô îòôôî óî− −× íï −õñ ê®ôò ,(.‫ )ראש השנה ד‬êþôèë ,ì½õð ’ê óî− ðèò öîî×ô ïîô³ë þ¾¼ í¼ë¾ ñ× μ×î ,ì½õð ’ë óî− ðèò î−þìêñ¾ óî−î ë"×í óî− êîí¾ ëêë í¼¾³ ð¼ ó−ô−í ¾þî¾î ,íþî³í ³ìô¾ óî− ðèò öîî×ô êîí ö−þîš ëêë í¼¾³ óî−ë −× ,óíñ ¾− ðìê −× ³¼ðñ ³−êþí í³ê ëî³×í ³ê íþî³ë þêîëôî ,îðëñô ðî¼ ó−íñêí êîí ’í

îôš

³îþ¼¾ óíë ¾−¾ íñîðè í−þîþ¼¾ íïë í−í í¾¼ò¾ ³"−ñ³î ,íþï íðîë¼ ³ëîþš³î óðê −òë ³îòë îò−¾¾ íëî¬ñ ñîðè ³îþþî¼³í íïë ³¼−ë¾ñ ³î¼−ò®í −×þðë öí−¾îëñ ³ê ñêþ¾− −ñê êë þ¾ê×î ,îô¾ −ë¾îìî ’í −êþ− öî®þ ¾−¾ þõ−½î ¬"ñ¼¼í ³î¼îë¾í èìë ðìê ¾−ê ñë−š¾ ñ¼ ðêô ð¼ ñîðè ¬"î− ³ìô¾ îñ îþ−½í î−³îòë −ò¾¾ î−þëð þ−ë½íî ,ó−þ³× −ò¾ ñ¾ ó−þ³× óôîšôë îô¾î ,³−þ×ò íêõí ³ê í−í ³"−ñ³î .ñêþ¾− ³îòë ³þêõ³ñ ³î¼−ò® −òë −³ëë íëî¬ñ ñîðè ³îò³¾í íï ö−ò¼ë îò−þ−¼ë öí ,óí−³îë¾îô ³îôîšô ñ×ë ñêþ¾− îò−þš ,³îôîšô þê¾ë öíî ,ñêî− ³−þš ’ší μñ í−í− êñî −×òê ³îþëðí ³þ¾¼ë óî−í íï μþðë μ−¾ôíñ îò−ñ¼î ,ó³þ−ô¾ îòñëšî −òë ³îþ¼¾ óíë ¾−¾ ³−þ×ò íêõ¾ ³¼ðñ êñî ,íþï íðîë¼ ñ¾ öîìþ−½ óíë ¾− óðê î−¾×¼î .ñêþ¾− −òë −³ëë ê®ô− êñî íêþ− ññõ³íñ ó−¾îðší ó−ô−ñ ó−òòî׳ô þ¾ê× ê®ô− êñ¾ ðìê ñ× íêþ− ,íëî¬ íò¾ ñ¼ îê íþï íðîë¼ ±ô¾ îë ¾−¾ þëð î³−ëë êñ ëî³×í þ−íïí êñô êþšôî ,íïñ íôîðë .μ−þìêô ë¾î þëð ³îþ¼ μë íêþ− ³îñ¾þ³í íï−ê ñ¼ þþî¼ñ μþî®í öô ‫גם‬ ,³îþ¾× −ò−ò¼ë óðê −òë íô× ñ®ê ó³îì íï−ê î−ñ¼ ¾−¾ ð−ñ êëí ñ× ó−½−ò×ôî μîô½ñ þ¾õê −ê¾ ³¼ðñ îò−ñ¼î ,îíð öêôô ðîô¼ñ μ−þ® ðìê ñ×î ,ó−þ¾×íí ñ× ñ¼ ó−ñî×− þ¾×í íï−ê ñ¼ ö−ìëíñî þô¾ôí ñ¼ .μîô½ñ ¾ðîš −þôê þîê−ëë ,íôìò −þëðë ‫ואסיים‬ í¾¼ô −¾òêî ó−ð−½ì ñ®ê ñëîšôí

ïôš

‫ מכ"ק מרן רבינו הגה"ק שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

í×ïò¾ þîï¼− ³"−¾íî ,íìô¾ë ëêë í¼¾³ îòñ ¼õ¾î−î ,íëî¬ íô−³ìî íë−³×ñ îòñî× −òë š"íî³íô ¼õ¾òí ³îëî¬ ³î¼õ¾í ñ× ö³ô ³¼¾ë í−í¾ îô×î ,−ì−îîþ −òîïôî −−ì ,(‫ )תנחומא יתרו ס"ח‬ó−õîèí ñ× îêõþ³ò¾ íþî³ öþô š"×¾ þîï¼− ³"−¾íî .íïñ í×ïò ö× −³þîô −ôêî [í"íññ®ï] ê"¬−ñ¾ þ"îôêê îìô¾¾ íô ³î×ïëî ,¾"îõþ óíñ í−í− ’−ì³ ë¬−ôð −ñ−ô ñ×ñ í×ïò íþî³í ³ìô¾ë óî−í šð® ñêîè ³ê−ë ð¼ íìñ®íî í×þë ¼õ¾ .öôê îò−ô−ë íþíôë

³ìô¾ óî−ë ðîì−í þš−¼ îíï¾ š"íõ½ë í³¼ôî .íï šî½õ ïê ó−þôîê¾ íô íþî³ þîë¼³ óêë¾ ö−ñëîñô š"íþí −þëð öëîô óî− óè ïê íìô¾ë íþî³ ³ìô¾í óî− −ò¾ −× ,íìô¾ë í−í− êëí ëêë í¼¾³ í×ïò¾ þ"í− ,óíñ ðìê ¾þî¾ îñê ó−ô− .íïñ íþî³í ó¼ íïí íñ−ñë îòìô¾¾ ó¾× ‫ובכן‬ í−í−¾ ³"−¾í þîï¼− ö× ,í¾îðší í−í− êëí íò¾ñî íìô¾ë íþî³ ³ìô¾

‫אדירי‬ ‫התורה‬ ‫חידושי תורה‬ ‫מאת מורינו הגה''צ אב''ד שליט''א‬ ‫מרבני וראשי הכוללים בעירינו שליט''א‬ ‫מרבני קהלתינו הק'‬ ‫בכל אתר ואתר שליט''א‬

‫חידושי תורה‬

‫מאת מורינו הגה''צ אב''ד‬ ‫שליט''א‬

èòš

‫ מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬ ‫בדין ברכת המצוות אי דאורייתא הוא או דרבנן \ בדין אין ברכות‬ ‫ גם אי אמרינן‬,‫מעכבות את המצוות \ אי אמרינן כן בכל הברכות‬ ‫כן בכל המצוות \ בדין ברכת התורה אי דאורייתא או דרבנן‬ ‫והמסתעף מזה \ בדין קריאת פרשת זכור‬

‡„Á·Â Â‰Ï ÂÓÈ„ ÈÓÏ˘Â¯È·˘ ÏÈÏÚ· ‫רואי‬ ˘ÈÙ ‡Ï ̇ Ôη ,‡È‰ ‡˙ÁÓ ˙Ú„· „ÂÓÏ Â ÔÈ„ÂÓÏ˙‰ ȯ˙· ‡˙‚ÂÏÙ Ô ·¯„ ‡Â‰ ˙ÂÏÏη ˙ˆӉ ˙ί·˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ÈÓ ‰¯Â˙‰ ˙ί·˘ ÍÁ¯Î ÏÚ· ,ÔÏÈ„ Ò"˘Î Ì"·Ó¯‰ ÏÚ˘ 'Î ‡"È‚Ó‰˘ ‡‰ ÔÎ·Â Ô ·¯„ ‡Â‰ ‡˙ÎÓÒ‡„ 'ȇ¯ ‡Ù‚ ‡‰ ,'ȇ¯ ‡È·‰Ï ‰''χ„ ÔÚÈ (³’’í×þë ö−ò¼ñ) ÔÏÈ„ Ò"˘· „ÂÓÈω ‡˙‚ÂÏÙ È˘Âه ÈÓÏ˘Â¯È ÈÏ·· Ò"˘ ˜ÏÁ .Ô È˘ÙÓ ‡Ï

ÚÓ¢  ȇ ¯·„Ó‰ ˘¯Á (.î¬) ˙Âί·· ‫גרסינ‬ ,‰Ó¯˙ Â˙Ó¯˙ ̯˙ ̇ Ì¯˙È ‡Ï ˙‡È¯˜·„ Ï"Ò„ ÈÒÂÈ '¯Ï ÂÏÈÙ‡„ Ì˘ È ˙˜Â ‡˜Â„ ,‡ˆÈ ‡Ï ÂÈ Ê‡Ï ÚÈÓ˘‰ ‡Ï ̇ ÚÓ˘ ȯ‰ ‰Ó¯˙ Ï·‡ ,‡˙Èȯ‡„ ÚÓ˘ ˙‡È¯˜· ‰Î¯·Â ,‰Î¯·‰ ‡Â‰ ÂÈ Ê‡Ï ÚÈÓ˘‰ ‡Ï˘ Ô„ ‰ Î"Ú .‡˙ÏÈÓ ‡ÈÏ˙ ‰Î¯·· ‡Ï ,‡È‰ Ô ·¯„ ˙ˆӉ ˙ί·„ ‡„Á ,È˙¯˙ Ô ÈÊÁ .Ò"˘‰ ȯ·„ ÈΉÏ ,˙·ÎÚÓ Ô È‡ ˙Âί·„ Ì‚ ,‡È‰ Ô ·¯„ .‡˙ÏÈÓ ‡ÈÏ˙ ‰Î¯·· ‡τ ‰Ó¯˙ Â˙Ó¯˙

Ò ¯ÙÈ Íȇ ¯Â‡È· Íȯˆ ‡ÈÈÏ ÈÙÏÎ ‫ומעתה‬ Ô ÈÊÁ˘ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ ‰È„È„Ï ‰ÓÏ ‰ÊÏ ‰Ê ˘È˜‰˘ ÈÓÏ˘Â¯È· Ì˘ ‡˙Èȯ‡„ ÔÈ„„ ‡¯ÈÓÁ ‰¯Â˙‰ ˙ί· Ï"Ê ÏÚ˘ È˙È˙ ÈÎȉӄ ‰˘˜ ÔÈ„ ÔÓ ¯·Â .‰ÏÚ ‰¯Â˙‰ ‰˙ˆ ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙ Ï˘ ÂÊ ˙ÂˆÓ ,Ô ·¯„ ˙ˆӉ ˙Âί· ¯‡˘Â ͯ·Ï ‰ÓˆÚ È˙· Ï·‡ ÌÏÂÎ „‚ Î ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙˘ ȉ ¯‡˘ Ú¯‚È ‰ÓÏ ‰Î¯· È·‚Ï ‡È‰ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ .Ô ·¯„ ‰˙ί·˘ ‡˙Èȯ‡„ ˙ˆÓ

˙ί· ÔÈ„· Ï"Ê ÌÈ Â˘‡¯‰ ˜ÏÁ ‫א( והנה‬ ó¾) ‡¯˜Ó ‰Ï ÈÙÏÈ Ï"ÊÁ˘ ‰¯Â˙‰ ‡˙ÎÓÒ‡ ‡ ‡Â‰ ‡ÈÏÚÓ „ÂÓÈÏ È‡ ˜ÏÁ  ,(.ê× ³ì×¾ ³îî®ôí þõ½) Ï"Ê ï"áîøä ˙ËÈ˘ ,‡ÓÏÚ· ÏÚ ˜ÏÂÁ ,‡Â‰ ‡˙Èȯ‡„„ (î¬ íî®ô ö−¾¼í (ó¾) ¯˙Ò‡ ˙ÏÈ‚Ó·Â ,ÂËÈÓ˘‰˘ Ï"Ê Ì"·Ó¯‰ ÂÈÏÚ„ ·˙ΠÌ"·Ó¯‰ ˙ËÓ˘‰ ÏÚ ‰Ó˙ .‡Â‰ ‡˙ÎÓÒ‡˘ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï

‡ÏÂ Ô ·¯„ ‰Î¯· ¯Ӈ˘ Ò"˘‰ ‫ב( ובדברי‬ ˜„˜„Ï ˘È ,‡˙ÏÈÓ ‡ÈÏ˙ ‰Î¯·· ‰Î¯·· ‡Ï ˙·ÎÚÓ ‰Î¯·‰ Ôȇ ÈΉτ ÁÎÂÓ„

‰Î¯· ȯ‰˘ ,Ï"Ê Ì‰È¯·„· Ô Â·˙‰Ï ˘È ‫מיהו‬ ³î×þë) éîìùåøéá Â ÈˆÓ È¯‰Â ,‡È‰ Ô ·¯„ ÍÏ ‰ ˙‡Â' Ù"‰Ú ‡ÓÂÁ ˙ È·¯ ˘¯„ (ê"í î"õ ‰¯Â˙ ‰Ó ‰ÂˆÓ‰Â ‰¯Â˙‰ Ô·‡‰ ˙ÂÁÂÏ ˙‡ .Î"Ú ,‰Î¯· ‰ ÂÚË ‰ÂˆÓ Û‡ ‰Î¯· ‰ ÂÚË

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰ ˘Ó‰ ‡È·‰ ,ͯȷ ȇ ˜Ù˙Ò ÔÈ„·˘ ‫וצ"ב‬ ‰È¯‡ ˙‚‡˘ ˙Ú„ (ê"š½ ó¾) ‰¯Â¯· Ϙ‰Ï ÌÈ Â¯Á‡ ‰Êȇ ˙Ú„˘ ۇ ,ÏÈÚÏ„ ¯Á‡Ó ̉ÈÏÚ ÍÂÓÒÏ „‡Ó ‰˘˜˘ ÌÈÈÒÓ ÂÏȇ ,‡È‰ ‡˙Èȯ‡„Ó„ Ï"Ò ÌÈ Â˘‡¯ ‰·¯‰„ ·"ˆÂ ˙Âί· ˜ÙÒ· Ϙ‰Ï ‡˙ÂÁÈ · ·˙Î ‡Î‰ ‰Î¯·‰ „·‡ ˜ÙÒ Â‡ ͯȷ ˜ÙÒ ÈÏ ‰Ó .(³¼ðí ì½−í ³êõô) (ê"−½) Ì˘ Ú"¢„ ‡ È„· Ì˘ ÔÏ‰Ï ‫ודכוותיה‬

‡Îȇ„ ÌÂÈ· Ú·˜ ˙ È˘ Ô˘È È·‚Ï Í¯·Ï ¯ÂÊÁÏ ÍȯˆÂ ˜ÒÙ‰ ȉ ȇ ˙ÂÚ„ '· ,ͯ·Ï ‡Ï˘ ‚‰ Ó‰„ „ÈÚ‰ Ï"Ê ¯·ÁÓ‰„ ȉ ‰È˙ÂÂ΄˘ ‡Ó˙Ò· ‡È·‰ ÌÈ·ÈÈÁÓ‰ ˙ËÈ˘ Ï·‡ (í"ך½) Ì˘ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó·Â ,‰ÎÏ‰Ï Â˙Ú„ ‰ËÈ˘Î ‡ È„Ï Ï"Ò˘ ÌȘÒÂÙ ‰ÓÎ ‡È·‰ Û‡ ‡˜ÈÙÒ ÔÈ„Î ¯ÈÓÁ‰ ‡Ï Ó"Ó .ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ ÂÊ ,„ÈÒÙ‰ ‡Ï ͯ·Ó‰„ ·˙Î ‡Ï‡Â ,‡˙Èȯ‡„ .ÂÓÚË ˙‡ ‰ È˘ ‰ÓÏ Ô·ÂÓ Â È‡Â ÍÏ‰Ó ¯˘Ù‡ ͯ„· ‡ ÈÓ‡ ˙‡Ê ÏÎ ‫ד( לאור‬ ,Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ˙ ·‰· ˘„Á ˙ˆӉ ˙ί· ȉ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ‡‰„ ,‡Â‰Â ÍÂ¯Ú Ò"˘ ‡Â‰Â ,ÌÈ ÙÏ Íȯˆ Ôȇ ‰Ê ¯·„ ‰¯Â˙‰ ˜ÏÁ ‰Êȇ ˜¯ ¯Ë ÂϘ˘„ (:ê− ó¾) ‰ ˘ÓÏ Ì‚ ‡ ‡¯˜ÓÏ ˜¯ ȇ ‰Î¯· ‰Îȯˆ ‰Ê· ¯Â·ÒÈ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ Ì‚ Ôη .„ÂÓÏ˙ ȯ·„Ó ÔÎ ‡ˆÂÈ˘ ÏÈÚÏ„ÎÂ Ô ·¯„Ó ‡Â‰„ ˙ˆӉ ˙ί·Â ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ .‡È‰ ‡„Á ‡„ ‡„ ˙ÂÏÏη ˙ί· ÔÈ„ „·Ï˘ ÛÈÒ‰ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ ‫ומיהו‬ ˜ÏÁ Ì‚ ‡Îȇ Ô ·¯„ Â‰Ê˘ ˙ˆӉ ˜ÂÒÚ˘ „ÂÓÏ˙‰ ˙ÂˆÓ ÏÚ ‡Ï ,Á·˘‰ ˙ί·

ðòš

‡˙Èȯ‡„ ‰È‰ ‡ÏÓÏ‡Â Ô ·¯„ ‡Â‰˘ ÔÚÈ ‡ÈÏ˙ Ï"Ê ï"áîøä ȯ·„Ï Ôη ,˙·ÎÚÓ ‰˙ȉ ÌÚ ‰Ó ¯Â˜ÁÏ ˘È ‡˙Èȯ‡„ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ͯȷ ‡Ï˘ گȇ ̇ ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙ ˙ÂˆÓ ‡ˆÈ ‡Ï˘ ˙Ú„‰ ÏÚ ‰ÏÚȉ ,‰¯Â˙‰ ˙ί· .¯˜ÈÚ ÏÎ ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙ ˙·ÂÁ ³î×þë ³¾ñî¾ô í×þë) Ï"Ê ù"àøäì

‫ומצאתי‬

̇ ‰Î¯·„ ÔÎ ‡È„‰Ï ·˙Î (îÍȯˆÂ ,˘"Ú ˙·ÎÚÓ ‰˙ȉ ‡˙Èȯ‡„ ‰˙ȉ ‡Ï ‰ÊÎ ¯ÂÓÁ ¯·„ ,Ô"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï ¯Â‡È· .¯ÈÎÊ‰Ï ÌȘÒÂÙ‰Ó „Á ËÈÓ˙˘È‡ ‰ ‰ ,ÔÏ ‡‰ÈÓ˙ ȉ„ ‡˙ÏÈÓ ¯È΄‡ ‫ג( עוד‬ úâàùä ȯ·„ ,‡˘¯„Ó È· ¯Ó‡˙Ó ˘ÂÁÏ (ïô ’−½) ùãç éøôå (ð× ’−½) Ï"Ê äéøà ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ Ï"Ò˘ Ï"Ê ÌÈ Â˘‡¯‰Ï Íȯˆ ͯȷ ̇ ˜Ù˙Ò · ÍÎÏ ,‡˙Èȯ‡„ ˙‚‡˘‰Â] .‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ÏÎΠͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ ÔÚÈ ˙Á‡ ‰Î¯· ˜¯ ͯ·Ï ÚȯÎÓ (‰Î 'ÈÒ) ‰È¯‡ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ Í¯·Ï ˘"Ú ,È‚Ò ‰È ÈÓ „Á· ‡˙Èȯ‡„Ó„ .[˙Âί··˘ ‰ÏÂÚÓ‰ ‡Â‰˘ Ï"Ê Â¯Ó‡˘ ¯Á· ¯˘‡ ˙ί·

È Â‚ ¯‡˘ ‡Îȇ ‡˙ÏÈÓ„ ‡Ë˘Â˜Ï ‫אכ‬ ‡ È„ ԂΠ,‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ ÈÙË ÈÁÈ΢„ ÂȘÒÚÏ Íω· (ë ’−½ ð ññ× ’î¾³ë) Ï"Ê ù"àøäã Ï"Ê Â˙Ú„Ï ,„ÂÓÏÏ ÍÏÓ Â „ÂÓÏÏ Âί„ Ôȇ ‡Îȇ ,Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ¯·Î„ ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Â˙Ú„„ Ô È¯Ó‡ ‡Ó˙Ò·„ ˘"‡¯· '· ˘Â¯ÈÙ ÌÈ˘Â¯ÈÙ '··Â ,Âί„ ‰Ê Ôȇ ̇ Û‡ ¯ÂÊÁÏ æ"èå (¬"š½ ïô ’−½) íäøáà ïâî ˜ÏÁ Âχ äáø äéìàá ‰ÏÚ ·˙Π,‡ È„Ï (ì"š½) Ì˘ (ë"ך½) äøåøá äðùîá ‡·ÂÓ (ì ³îê ó¾) .˙Âί· ˜ÙÒ· Ϙ‰Ï ÌÈ Â¯Á‡ ¯‡˘Â ÂÓ˘·

‫ מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

íòš

˙Ú„‰ ÏÚ ‰ÏÚȉ Â È˘˜˙ ˘ ‡‰ ‫ו( ויתיישב‬ ¯ÈÎÊ‰Ï Ï"Ê ÌȘÒÂÙ‰ ÂËÈÓ˘‰˘ ‡ˆÈ ‡Ï ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÈÏ· ‰¯Â˙‰ „ÂÓÈÏ˘ ‰Î¯·˘ ȉ ‰˙ÚÓ ,¯˜ÈÚ ÏÎ Â˙·ÂÁ È„È ñ"ï ¾"êþí ë³×ð×î) ˙·ÎÚÓ ‰˙ȉ ‡˙Èȯ‡„ (ê³−−þîêð í³−í îñ−ê) ˙ˆӉ ˙ί·· Á È˙ (îþõ½ë ÌÈχ ‰Ù˜Â˙ ‰ÁÂÎ ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ È‡˜ ‰Î¯·‰˘ ó¾ë ×"¾ô öñíñ ö−−¼î) ‰ÂˆÓ‰Ó ˜ÏÁÎ ˙È˘Ú ˘ ÏÚ ‡Ï˘ Á·˘‰ ˙ί· Ï·‡ (ñ"ï ñèò¼ −"þèí −îêþ ö−ê¾ îô®¼ ñ"ï ö"ëôþí ë³×ð×î) ȇ˜ „ÂÓÈω ˙ÂˆÓ ·ÎÚ˙˘ ÍÈÈ˘ ‡Ï (íê−þší ó¼ ³ìê í³îòôñ .„ÂÓÈω Ô¯˙Ù Â ‡ˆÓ ̈ڷ ,‰Ê‰ ͯ„· ‫ז( ובלכתנו‬ Ï"Ê äéøà úâàùã ‡ È„Ï Ì‚ ·ÈÈÁÏ ˘˘ÂÁ ‡ È„Ï„ ȉ ,ͯȷ ȇ ˜Ù˙Ò · ‰ˆÂÚȉ ‰ˆÚ ‰ÈÓ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ ˙ڄΠͯ·Ï ̉ȯ·„Î ‰·¯ ‰·‰‡ ˙ί·· ÂÓˆÚ ¯ÂËÙÏ ³î×þë) ‰¯Â˙‰ ˙ί· ˙¯ËÂÙ ‰·¯ ‰·‰‡ Ï"Ê ,ÏÏÙ˙È˘ „Ú ‰˘ÚÈ ‰Ó ˜¯ ‰Ï‡˘‰Â (:ê− ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ Â È‡ ‡„ ‡˜ÈÙÒ Â Èί„Ï Ï·‡  ȇ ÈÎ ‰ˆ¯È˘ È˙Ó ÌÈÈ˜Ï ÏÎÂÈ '‡„ ÔÈ„„ .ÏÏÎ ‰‡È¯˜‰ ˙ˆÓÏ ˙ÎÈÈ˘ š"íèíñ)

íäøáà ìùàá È˙‡ˆÓ

‫שוב‬

‡È„‰Ï ·˙Î [Ë"Ò ÂÓ 'ÈÒ] (¾¬ê¾¬îëô ‰ÏÈÏ· ͯ·È˘Î Û‡ Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ÔÈ„„ ÔÈÁ¯ÎÂÓ Ìȯ·„‰ Ï" ‰Ï ,‰ È˘‰ ̄˜ ÏÚ ‡Ï‡Â ¯˜ÈÚ ÏÎ ÔÓÊ ‰Ï Ôȇ Á·˘‰ ˙ί· ,ÌÂÈ ÌÂÈ '‰ ͯ· (.îô í×î½) Ï"Ê Â¯Ó‡˘ ͯ„ .ÂÈ˙Âί· ÔÈÚÓ ÂÏ Ô˙ ÌÂÈ ÌÂÈ Ïη˘ ÍÏ ¯ÓÂÏ

˙ί· ÈÏ· „ÂÓÏÈ˘ ‡˙¯ÂÂÁÓ ‰¯Â‡ÎÏ ‫ובכ‬ ˙ί·„ ‡·ÂÈÁ· ˜Ù˙Ò ˘ ȉ  ‰¯Â˙‰

˙ È˙ · ‰"·˜‰ ˙·ÂË ˙ÂÏÏÎ ÏÚ Ì‡ ÈÎ ‰· ,Ï"Ê (ó¾) Ï"Ê Â Â˘Ï Ô ‚ÒÓ ÁÎÂÓ„Î ,‰¯Â˙‰ ˙Ú Ïη ͯ·˙È ÂÓ˘Ï ˙Â„Â‰Ï Â ÈÂˈ ˘ ‰˘Ú˘ ‰Ï„‚‰ ‰·Âˉ ÏÚ ‰¯Â˙· ‡¯˜ ˘ ‰Î¯· ,Ì˘ ·˙Î „ÂÚ . Èχ Â˙¯Â˙ Â˙˙· Â Ï ‰ÂˆÓ ‰˙ ÓÏ È‡¯ Ôȇ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‡È‰ ÂÊ ¯Â¯· ÂÈ˙Ù˘ ‰ ‰ ,Ï"ÎÚ ‰‡È¯˜‰ ÌÚ ˙Á‡ ‰È„‰ ,Á·˘‰ ˙ί· ‡È‰ ÂÊ ‰Î¯·˘ ,ÂÏÏÓ ‰Ó Ì‚ .‰¯Â˙ Ô˙Ó ÌˆÚ ÏÚ Í¯·˙È ÂÓ˘Ï ,‰‡È¯˜‰ ÌÚ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ ‰˙ ÓÏ È‡¯ Ôȇ˘ ‰Î¯· ‰È‰ ‡ÏÓχ„ ‰˙¯È·Á· ÈÂÏ˙ '‡˘ ÔÎ˙È ‰ÂˆÓ˘ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ‰È‰ ‰‡È¯˜‰Â „ÂÓÈω ÏÚ ‰Ê Ôȇ ÔΠ ȇ˘ ˙Âȉ Ì Ó‡ ,‡È‰ ˙Á‡ .ÏÏÎ „ÂÓÈÏ‰Ï ˙ÂÎÈÈ˘ ÏÈÚÏ„ ‡È˘Â˜‰ ·˘ÈÈ˙È ,ÂÊ ‰Á ‰ ‫ה( אחר‬ ˜¯ ¢˘Á Ô"·Ó¯‰Ï„ ‡‰ (’è ³îê) ÔÈ„·] ˙˜ÈÙÒ ¯‡˘· ‡Ï ,ͯȷ ȇ ˜Ù˙Ò · ,ÏÏÎ ‡È˘˜ ‡Ï ‰˙ÚÓ [˙Ú„‰ ÁÒȉ ˜ÒÙ‰ ˙ί· È·‚Ï ˜¯ ‡Â‰ Ô„ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ÔÈ„„ ‰¯Â˙‰ ˙ί··˘ ˙ˆӉ ˙ί·‰ ˜ÏÁ ˙ˆӉ ÂÏȇ ,Ô ·¯„ ÔÈ„ ˜¯ ȉ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰Ï Ì‚ ‰Ê· Á·˘‰ ˙ί· ‡Â‰˘ ‡˙Èȯ‡„‰ ÔÈ„Ï ‡ÈÓ¯˘ ‡·ÂÈÁ˘ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÍÈÈ˘ ‡Ï ȯ‰ ÌÈȘ ‰È„‰ Á·˘ ˙˙Ï ‡¯·‚„ ‡˙Ù˜¯˜‡ .ÏÏΠͯȷ ȇ ‡Â‰ ˜ÙÒ‰˘Î ÔÎ ‡Ï ,¯·Î í"ð ê ³îêë) ‡È˘Â˜‰ ·˘ÈÈ˙È ‰Ê ͯ„

‫ועל‬

ȯ·„ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ Ò ¯ÙÈ Íȇ (í³¼ôî ÈÓÏ˘Â¯È·„ ‡‰ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ‰˙ÚÓ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˙ί· ÔÈ„Â ,Ô È¯Èȇ ˙ˆӉ ˙ί·Ó ȯ‰ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÔÈ„Ï ‰Â˘ ˙ÂÏÏη ˙ˆӉ ˙ËÈ˘Ï Û‡ (íë¾ ³îî®ôí ³×þë šñì) ˙Â˯ٷ .Ï"Ê Ô"·Ó¯‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ (ï"¬ñí ê"−õ ³î×þë) Ï"Ê æ"éøâä ‫י( ובחידושי‬

ç"øâä ÂÈ·‡„ ‰ÈÓ˘Ó ‡È·‰

‰¯Â˙‰ ˙ί· ͯ·Ï ˙ÂÏÂÎÈ ÌÈ˘ „ Ï"Ê ÷ñéøáî ÌˆÚ ÏÚ ‡Ï ,‰¯Â˙‰ ˙ È˙ ÏÚ È‡˜ ‰Î¯·‰„ Â˙·ÂË ÔÈÈ„Ú ˙¯ÂËÙ ÌÈ˘ „ Û‡ Ôη ,„ÂÓÈω .Ô‰Ï Ì‚ ˙ÎÈÈ˘ Â˙¯Â˙ Â˙˙· ‰Ï„‚‰ „ÂÒȉ Ï"Ê Ô"·Ó¯· ‡È‰ ‰Ó„˜ ‫ולהנ"ל‬ „ÂÓÈω ÏÚ ‰Î¯· ‰Ê Ôȇ„ ,̈ڷ ÂËÓ‡„ Ï"Ê Â˘Â„ÈÁ ͇ ,‰¯Â˙ Ô˙Ó ÏÚ Ì‡ ÈÎ ¯‡·˙Ӊτ ÔÈÈÚÏ ˘È ,Âί·È ÌÈ˘ Ì‚ ÈÎ‰Ï ¯Á· ¯˘‡ ˙ί· ˙ÂË˘Ù·Â) ,˙Á‡ ‰Î¯· Á È˙ ˙ί·· ˙ÏÏÎ ‡Ï„ ˙Âί·‰ ¯‡˘ Ï·‡ ( · .Âί·˙ Íȇ Á·˘‰ ˙ÂÏÂÎÈ„ (ð"−½ ïô ’−½) Ú''˘· ˜ÒÙ ¯·Î ‫]ולדינא‬ ÌÂ˘Ó È‡ Ì˘ ÌȘÒÂÙ·Â ,ͯ·Ï ÌÂ˘Ó È‡ ,„ÂÓÏÏ ˙·ÈÈÁ ȯ‰ ‰¯Â˙ ˙ˆ˜Ó„ à"øâä Ï˘ ÂÓÚËΠȇ ,˙ ·¯˜‰ ˙˘¯Ù ˙¯ÈÓ‡„ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ÏÚ ˙Âί·Ó„ Ï"Ê ˜"‰Ï ¯Ó‡Ó] äùî ìàåéåá Ú"ÈÊ ˜''‰È·¯ Ô¯ÓÂ) .(Ì˘ ÔÈÈÚ Âχ ‡"¯‚‰ ȯ·„· ‰˘˜˙ [Â"Ó ˙‡ ÔÈÓÚˉ ÔÈ· ‰ ÈÓ ‡˜Ù ˘„ÈÁ ‰Îω ¯Â‡È··Â Ô È‡ ‡"¯‚‰ ˙Ú„Ï„ ÌÈ˘ ‡‰ ‡ÈˆÂ‰Ï ˙ÂÏÂÎÈ È‡ .˘"Ú ‡ÈˆÂ‰Ï ‡ÎÈÈ˘ ‡ ȯÁ‡ ‡ÓÚËÏ ˙ÂÏÂÎÈ Î"‚ Ï"Ê ˜Òȯ·Ó Á"¯‚‰ Ï˘ ÂÓÚËÏ ¯ÎÊ ‰Ï Ï"Ê Âȯ·„ ÌˆÚ ¯ÂӇΠϷ‡ ,‡ÈˆÂ‰Ï ˙ÎÈÈ˘ .[˜"„ ˙Á‡ ‰Î¯· È·‚Ï ˜¯ ‰¯Â‡ÎÏ ÌÈÎÈÈ˘ (í"õþ³ −"½î½) íéãâî éøôá È˙ȇ¯ ‫יא( ומיהו‬

¯ÂÎÊ ˙˘¯Ù ˙‡È¯˜ ÔÈ ÚÏ ·˙Î ‡Ï (¼ôî¾í í"í íþîê×ñî) ‡¯Â˜‰˘ گȇ ̇·„ ˙·ÂÁ ‡ˆÈ ‡Ï ,‰¯Â˙‰ ˙ί· ÔÈÈ„Ú Í¯È· Ï·‡ ˙·ÎÚÓ Ôȇ ˙Âί·„ ȉ ,‰‡È¯˜‰

îòš

Ô"·Ó¯‰Ï Û‡ Ô ·¯„ ˜ÙÒ Â‰Ê ,‰·˘ ˙ˆӉ ˙¯ËÂÙ ‰·¯ ‰·‰‡ ÔÈ„Ó ¯ËÙÈ ÏÏÙ˙È˘Î ·Â˘Â .‰¯Â˙‰ ˙ί· ‰Ï‡˘‰ ˙χ˘ , ȯ·„ ÌÈ Î Ì‡ ‫ח( א‬ äéøà úâàùä Ï˘  Ȅ ¯ÈÈÂˆÈ È˙Ó ¯Ë٠ȯ‰ ‰ÏÙ˙‰ ¯Á‡ „ÓÂÚ Ì‡„ ,Ï"Ê ‰ÁÈ˙Ù· ÌÈ„‚Ó È¯Ù· ÔÈÈÚÂ] ‰·¯ ‰·‰‡ ˙ί·· ‰ ˘Ó· ‡·ÂÓ ,̇ ‰ ‰Â ‰"„ ¯Á˘‰ ˙ί· ˙ÂÎÏ‰Ï È¯‰ ,‰ÏÈÙ˙‰ È ÙÏ „ÂÓÏÏ È¯˘ ȇ [‰¯Â¯·

ȯÈÈÓ„ ¯ÓÂÏ ˘È ,‡˜ÈÙÒ ‰Ê· Ôȇ ¯‡·˙Ó‰Ï ‰·‰‡ ˙ί·· ¯ÂËÙÏ ÔÂÂÈÎ ‡Ï ‰ÏÙ˙‰ ¯Á‡ êëîôí) ‰ ÂÈ Â È·¯ È„ÈÓÏ˙ ˙ËÈ˘· ÏÈʇ ,‰·¯ ˙¯ËÂ٠ ȇ„ (³þ¬îõ í"ð ïô ’−½ í×ñí þîê−ëë Ï"Ê Ô"·Ó¯ Ï˘ Â˙ ˘Ó·Â ,‰Ê ÔÙ‡· ,ÔÎ ÌÈ˜Â‡Ï ËÂ˘Ù Ô È¯Èȇ ‡˜ ‡˙Èȯ‡„·˘ .‡·ÂÎÈÚÏ ‰ ÂÂΉ ‡˙Èȯ‡„·„ ˙ÙÒ ‰ ÂÂÎ ÒÈÓÚ‰Ï ¯˘Ù‡ ‫ט( ובדרכינו‬ Ï"Ê ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ȯ·„· ³ìê í×þëë íþî³í öôð) ˙Á‡ ‰Î¯· ͯ·Ï ·˙΢ ³î×þëë¾ íñî¼ô êîí¾ þìë þ¾ê ³×þë íñ−ì³×ñî −è½

˙ί· ˜¯ ȉ ‡˙Èȯ‡„„ ‡‰ ,Ï" ‰Ï (ñ"ï óþôê× ¯˘‡ ˙ί·· ¯˜ÈÚ È¯‰ Á·˘‰ ˙ί·Â ,Á·˘‰ ÔÎ˙È , Èχ Â˙¯Â˙ ˙ È˙ ˙¯‡Â·Ó Ì˘„ ¯Á· ‰ÏÂÚÓ‰ ‡Â‰˘ ‰Ê·  ÂÂÈÎ Î"‚ Ï"ÊÁ˘ Ì˘ ˙¯‡Â·Ó ‰È„‰ ˙ί· ¯˜ÈÚ˘ ,˙Âί··˘ ¯ÓÂÏ ÂÏ ‰È‰ ‰Ê‰ Ô·ÂÓ·˘ Ì Ó‡‰Â ,ͯ·Ï êîíð) ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ ˜¯ ‡Ï ÂÊ ‰Î¯· ‡˜Â„ ͯ·Ï ˙ί· ‰¯Â˙ ȯ·„· ˜ÂÒÚÏ ˙ί· ȯ‰„ (íñî¼ô ,‰· Ì‚ ˙ÊÓ¯ Ù"ÎÚ˘ Ï"È ÔÈÈ„Ú ,‡È‰ ˙ˆӉ ˙˙ ˘ ‰¯Â˙· ˜ÂÒÚÏ ,ͯ„ ÏÚ ,Á·˘Â ‰È„‰ .˜"Â„Â Â Ï Ô˙ ˘ ‰¯Â˙ ȯ·„ "ÏÚ" ‡  Ï

ïòš

‫ מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÈÓ ·˙Î (ñ³ íî®ô) êåðéçä ¯ÙÒ· ‫והנה‬ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ Ï"Ê Ô"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Î ÔÈ Ú ¯ÎÊ ‡Ï Ï"Ê Âȯ·„·Â ,‡˙Èȯ‡„ ȉ ˙Ú„· „ÂÓÏ È‡ Ôη .ÏÏÎ Á·˘‰ ˙ί· ȯى ȯ·„ Ô·ÂÈ ,‰ÂˆÓ‰ ˙ί· ‡Â‰˘ Í ÈÁ‰ .‡˜Â„ Ï"Ê Âȯ·„ ÈÙ ÏÚ ÌÈ„‚Ó Í ÈÁ‰ ˙ËÈ˘ ‡ȷ‰ Ï"Ê ÌȘÒÂÙ‰ ‫והנה‬ ȉ  ȯ·„Ï ,‡˙ÁÓ ‡„Á· Ô"·Ó¯Â ÔÈÈ„Ú Ï·‡ ,‡È‰ ‡˙Èȯ‡„„ Ï"Ò Ì‰È ˘˘ ¯Â¯· Ô"·Ó¯‰Ï„ ,‰Î¯·‰ ˙Â‰Ó Ì‰È È· ıˆÂÁ ÔÎ˙È Í ÈÁ‰Ï ÂÏȇ ,Á·˘‰ ˙ί· ‡Â‰˘ .˙ˆӉ ˙ί· ˜¯ ȉ„ ¢„ÈÁ Ù"Ú ˘„Á ÔÈ„ ÁÓˆÈ˘ ‫יב( ונלע"ד‬ ÌÈ„˜  .Ï"Ê Ï‚ Ú È"¯‚‰ Ï˘ μ¼−ðîíñ í"ð .ëš ó−ì½õ) Ï"Ê à"ùøäî ȯ·„ öî−ñèë) ‰ÎÏ‰Ï Â‡È·Ó Ï"Ê à"÷òøâäå (−"þð îì× ‡‰„ (¬"þ ’−½ ì"îê ¼"î¾ öî−ñèëî .ë− ³î×þë ½"¾í ÔÎ Ô È¯Ó‡ ‡Ï Ϙ‰Ï ˙Âί· ˜ÙÒ Ô È¯Ó‡„ ÔÚÈ ˙ˆӉ ˙ί·· ‡˜Â„„ ÔÈ ‰ ‰ ˙ί·· ‰· Ô È¯Ó‡ ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ˙·ÎÚÓ Ô È‡ ‰"‡Ï·Â .Ï"Ê „"Â˙ÎÚ Ï˜‰Ï ˙Âί·· ‰˙ÚÓ„ ˘„Á ¯·„ ÔÈ„ÓÏ ‫נמצינו‬ ‡"˘¯‰Ó ˙Ú„Ï È‰ ˙·ÎÚÓ˘ Ô È‡ ‰Î¯·‰ ÈÏ·„ ÔÚÈ ‡¯ÓÂÁÏ Ô˜ÈÙÒ ‡"˜Ú¯‚‰Â ˘"‡¯‰„ ‡ È„ ‡ÓÏ˘·Â ‰ÂˆÓ‰ ˙·ÂÁ È„È ÌȇˆÂÈ è"ôõí ñ¾ îò−ðî) ‡˙Èȯ‡„ ˙ˆӉ ˙ί·· Ï"Ê ,Ô‰ ‡˙Èȯ‡„„ ‡¯ÓÂÁÏ Ô˜ÈÙÒ ‰"‡Ï· ȯ‰ (ñ"ï Ô ·¯„· Ô ·¯„„ Ï"Ê ÏÈ‚ Ú È"¯‚‰ ˙ ·‰· Ï·‡ ‰„È„Ï ‡ˆÓ ‰ÂˆÓ‰Ó ˜ÏÁ ¯ÒÈÁÎ Î"‚ ˙·ÎÚÓ ˙ÏÈË ˙ί· ‡ ,È"Ë ÏÚ Í¯È· ȇ ˜ÙÂÒÓ‰ ˙‡È¯˜ ÏÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ‡ È ˘ Ë"ÂÈ· ·ÏÂÏ

˙·ÎÚÓ ‡˙Èȯ‡„ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ Ìȯ·ÂÒ‰Ï .„"ÎÚ ,‰‡È¯˜‰ ˙‡ Ï"Ê ˘"‡¯· ‡È‰ ‰Ó„˜ ÏÈÚÏ ¯ÂӇΠ‫והנה‬ Ò"˘„ ‡˜ÂÈ„Ó ÔÎ ÂÏ ‡ˆÈ ¯ÙÒ· ‰Î¯·„ ȉ ÔÈ·‰Ï È˙ÈÎÊ ‡Ï Ï·‡ ,˘"ÈÈÚ Â È‡ ‰Î¯·‰˘Î ‡Ï Ï·‡ ˙·ÎÚÓ ‡˙Èȯ‡„ .ÏÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ÂÓΠ˙ˆӉ ˙ί· ͇ ,[Ï"Ê ˘"‡¯‰Â] ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ȯ·„Ï ‫וקרוב‬ áåè ç÷ì ¯ÙÒ· È˙‡ˆÓ ˘Â„ÈÁ ÈÙË È"˘¯ ȯ·„ ˘¯ÙÏ [Ï"Ê Ï‚ Ú È"¯‚‰Ï] (ê"− ññ×) ‰·˜ ˘ ‚¯˙‡ Ì˘ È ˙˜˘ ‡‰‡ (:îñ í×î½) Ï"Ê '¯ ‡‰Â È È‡ ¯„‰ ‰Ê Ôȇ ·¯ ¯Ó‡ Ìȯ·ÎÚ È"˘¯Ù ,‡È˘˜ ·¯Ï ‡Ï‡ 'ÂΠ‰È· ÏÂ·Ë ‡ È Á Ë"ÂÈ· ÂÏÈÙ‡ Î"Ú· ¯„‰ ‰Ê Ôȇ„ ·¯Ï„ Ï"Ê ¯ÈÎÊÓ Ïȇ‰ Ô ÈÚ· ‰¯Â„‰ ‰ÂˆÓ ‡‰„ È ˘ Ôȇ Ï"Ș ȯ‰„ ‰˘˜Â .Î"Ú ,ÂÈÏÚ ÌÈÓ˘ Ì˘ ·ÎÚ˙ ‡Ï˘ Ô΢ ÏÎ ÏÏÎ ˙·ÎÚÓ ˙Âί· ‰ˆÂ¯ ÂÊ ‡È˘Â˜ ÁÎÓ .ͯ·Ï ‰‡  ȇ˘ ˙‡ÙÓ ‡Â‰˘ È ˘ Ë"ÂÈ· Ï"Ê È"˘¯ ˙ ÂÂη ÒÈÓÚ‰Ï ‰ÂˆÓ· ‡˜Â„„ ,˙·ÎÚÓ ÔÎ ‰Î¯· Ô ·¯„ ‰ÂˆÓ‰ ȘÏÁÓ ˜ÏÁ ‰Î¯·‰ Ôȇ˘ ‡˙Èȯ‡„ ¯ÓÂÏ ˘È˘ Ô ·¯„ ‰ÂˆÓ Ï·‡ ˙·ÎÚÓ ‰ ȇ ͯ·Ï ÈÓ Â ˜˙ ‰ÂˆÓ‰ ˙¢ÚÏ Â ˜˙˘ ‰Ú˘·„ ÌÂÈ˜Ó ¯ÒÁ ÂÏȇΠȉ ‰Î¯· ÈÏ· ÔÎ ÏÚ ,ÂÈÏÚ .Ï"Ê „"Â˙ÎÚ ‡ˆÈ ‡Ï ¯ÈÙ˘Â ‰Ù‚ ‰ÂˆÓ‰ ȉ ‰Î¯·‰˘Î ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ȯ·„ ‫והנה‬ ê−í íôîðš þîôê×¾) ˙·ÎÚÓ„ ‡˙Èȯ‡„ È"¯‚‰ Ï˘ ÂÎÏ‰Ó ÈÙ ÏÚ ÈÙË Ô·ÂÈ ,(ñ"ï ¾"êþë ,‰ÂˆÓ‰Ó ˜ÏÁ ¯ÒÈÁΠȉ ‡‰ ‡Ï· ‡‰„ Ï"Ê Ï‚ Ú ‰Î¯·‰˘Î ‡˜Â„ ‰Ê„ ÏÈÚÏ„Î Ú"ψ ÔÈÈ„Ú Ï·‡ .Á·˘‰ ˙ί· ‡Ï ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ ‰Î¯· ‰ ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ’ñíñ íì−³õë) ÌÈ„‚Ó È¯Ù· ˘Â„ÈÁ ‡Îȇ

ìòš

‫ג‬

„"ÓÏ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ,Ï"Ê (þì¾í ³×þë ¯Ó‡˘ ‰Ó ÔÈ·È˘ Íȯˆ˘ ÈÓ ¯˘Ù‡ ‡˙Èȯ‡„ ˙¯Ó‡ ˙‡Ê .„"ÎÚ ‰Ê· ‰Ê ‡ÈÏ˙ ‡Ï„ ¯˘Ù‡Â ,‰˙·ÂÁ ˙‡ˆÏ ‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ „·Ï˘ ‡Ï Î"‚ ˙ÂÏÓ‰ ˘Â¯ÈÙ ÔÂÂÎ ‡Ï ̇˘ ÔÎ˙È .‡ˆÈ ,‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ Ï˘ '‡‰ ÔÈ„Ï ‫והנה‬ ç"éøäî éèå÷ìá ‰"‰ÏˆÊ Ê"˜Ï È˙ȇ¯ ‡˙Èȯ‡„ ‰ÂˆÓ· ‰ ‰Â ,Ï"Ê (þì¾í ³×þë ’½ ê"ì) ‰ ÂÂÎ ‰Îȯˆ˘ (ð"½ ’½ ’−½) Ú"¢· ‡˙ȇ ̄˜ ¯ÓÂÏ Ôȯ„ÈÒ ‰Óη ‡˙ȇ ÍÎÏ ,˙‡ˆÏ ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ï ÔÓÂÊÓ ÔÎÂÓ È È¯‰ ‰¯Â˙‰ ˙ί·  ÏÚ‰ ÂÊ ‰‚‰ ‰· Ôη ,„"ÎÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ‡ÈÓ¯ ÔÈÈ„Ú Ï·‡ ,‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ ÔÈ„ ‰· ˜Ù˙Ò ˘ ÔÈ Ú‰ ˙ ·‰ ‰ ÂÂÎ Ï˘ ˙Â¯È‰Ê .ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ˙·¯ ÌÈÓÚÙ˘ ‰ÏÂÚ ı·Â˜Ó‰ ÏÎÓ˘ ‫והיות‬ ÔÈ„Ó È‡ ,ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ È‡ ÌÈη  ‡ ÔÈ„Ó È‡ ,ÔÈ Ú‰ ˙ ·‰Â ‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ ÏÈÚÏ„ ÌȘÒÂÙ ‰ÓÎÏ ÔÎ˙È ͯȷ ȇ ˜ÙÒ Èχ ‰ÊÏ ,Ô ·¯„ ‰ÂˆÓ ÏÚ Ô ·¯„ ‰Î¯·· Û‡ · Ò"˘‰ ˙ÈÈ‚ÂÒ „ÂÓÏÈ È‡ ,‰Ïˆ‰ ÌÂ˜Ó ˘È È„ÈÒÁ · ‚ȉ ‰˘ ¯·„] ‰Î¯·‰ ÁÒ ¯‡Â·Ó Î"˘Ó [‡·‰ ÔÓÈÒ] ÔÈÈÚ ,[˙˜ÈÙÒ ‰Êȇ· ÔÂÈÏÚ .È"‰ÊÚ· ¯˘Ù‡ ͯ„· ‰Ê·

‰Ê· ̇ ˙ÏÂÊ] Ô ·¯„ ‰Èȯ˙„ ¯Â·Èˆ· ‰¯Â˙‰ ˙ί·) ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ‰ÏÚÓÏ Â ˙¯·ÒÎ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‰È˙ÂÂ΄ „ÂÓÈÏ ˙ÂˆÓ ÏÚ ‰Î¯· ‰ ȇ (‡˙Èȯ‡„ Á·˘‰ ÏÚ ‡Ï Ï·‡ ¯Â·Èˆ‰ „·ÎÏ ‡Â‰ ¯Â·Èˆ· ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÏÈÚÏ„ Ô ·¯„ È ‰ Ïη [˜"„ ̈ڷ ‰‡È¯˜‰

.‡¯ÓÂÁÏ Â˜ÈÙÒ Â‰„È„Ï ‰¯Â‡ÎÏ

Ï"Ê ˘"‡¯‰ Ï˘ ¢„ÈÁ Ù"Ú ‫יג( והנה‬ ‰Î¯·„ ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ÂȯÁ‡Â Ê"ÙÏ ‰È‰È ¯‡·˙ ‰Ï ˙·ÎÚÓ ÔÎ ‡˙Èȯ‡„  ˙ ·‰Ï ͇] ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙ ÔÈ ÚÏ Ì‚ ‰È˙ÂÂ΄ ,[Ô"·Ó¯„ ‡·Èχ ‡Ï ‡˜Â„ Í ÈÁ‰ ¯ÙÒ„ ‡·Èχ Â‰Ê Í¯·Ï ‡Ï˘ ÈÂˆÓ Â È‡ ̈ڷ„ ¯ÈÚ‰Ï È˙·˘Á ³¾þõ ³ê−þš ñ¼ îê ,ðîô−ñí ñ¼) ‰¯Â˙‰ ˙ί· ¯‰Ê‰Ï ,‰˘ÚÓÏ ÈÙË ˙ÎÈÈ˘˘ ‰Ó Ï·‡ (þî×ï .‰ÓˆÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÔÈ„ ÌÈ·ÎÚÓ‰ ÌÈ È„· ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ˘ χ¯˘È· ˙Á¯ ‰Îω ‫והנה‬ ȉ  (è"½ ’½ ’−½) Ú"¢· Ï"Ș„Î ‰ ÂÂÎ ˙ËÈ˘ Ô ·¯„·„ ˜ÏÁÓ Ì˘ íäøáà ïâîáù ‡˙Èȯ‡„· Ï·‡ ‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ„ æ"áãø ‡˙ÎÏȉ ‰ÓÎ Ôη .‡È‰ ‡·ÂÎÈÚÏ ‡‰ÈÓ ˙‡ˆÏ ÔÂÂÈÎ ‡Ï ȇ˘ ‡‰ ‡„Á ,Â È ÙÏ ‡˙¯È·‚ Ì‚ Û‡ ‰ÈÓ ,‰Î¯·‰ ˙·ÂÁ ‡ˆÈ ‡Ï ‰Î¯·‰ ,ÈÓ ¯ÂÎÊ ˙˘¯Ù ˙‡È¯˜ ʇ ‡ˆÈ ‡Ï˘ ,˙‡Ê „ÂÓÏ˙ ÔÈ ÚÏ ‰È˙ÂÂ΄ ,‰Î¯·‰ ÂÏ ¯ÒÁ ȯ‰„ ȇ ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙ ˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡Ï˘ ,‰¯Â˙ .‰˙ί·· ÔÂÂÎ ‡Ï

¬òš

‫ מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

'‫בענין מי שיש לו ספק אם בירך מעין ג‬ '‫ שי‬... ‫בס''ד החו"ש וכט"ס למע"כ האברך השוקד עה"ת חו"ב מו"ה‬ ‫פה מאנשעסטער יצ"ו‬

̇ Ï"˜ÂˆÊ ˜ÁˆÈ ·˜ÚÈ ‰"ÂÓ ·¯‰ ¯"ÂÓ„‡ 'Ó‚· ‡¯ÓÈÓ‰ ¯Ó‡È ‰ ÓÊ· ‰ ·Ï‰ ˙ȇ¯ ‡Ï Î"‚ Ï„‚ ÔÏȇ ȯ‰ „"Â˙ÎÚ (ë"ô ö−þðíò½) .Ì˙˙‚ÂÏÙ ˘¯Â˘ ‰"ÏÈ Ï''Ê ı"·Úȉ ˙Ú„Î (ó¾ ¾’’íìôë þîê−ë þ³−î) ‡''‚Ó· ÔÈÈÚÓ‰ ‰ ‰Â í’’ð ê’’¼ ð’’ò ³î×þë) 'ÒÂ˙Ó ÔÎ 'ÈÏ ÚÓ˙˘Ó Ì˘ ÈÎȯˆ Ì˘  ˘ ˘ ˙Âί· È ‰ Ï΄ (íêîþí Î"‡Â Ì˘ ‰ ˘Ó‰ 'Ù· Ì"·Ó¯· ‰"Π˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ¯ÈÎÊ‰Ï ‰ ˘Ó‰ ¯„ÒÓ È·¯ ˜·˘ ‰ÓÏ ˙Âȉ Î"Ú·Â ,˙ÂÚËÏ ÌÂ˜Ó Ô˙  ˙ÂÎÏÓ ,Ì˘‰ ¯ÈÎÊ‰Ï Ï„‚Ï ¯ÂÒ‡ „ÂÓÈÏ ˙Ú˘·„ ‡Ï ÔÒ¯Â‚Ï ˙ÂÈ ˘Ó‰ ¯„ÈÒ˘ È·¯ Ì‚ ÔÎÏ ,„ÂÓÈÏ ˙Ú˘· ¯ÈÎÊ‰Ï Â‡Â·È ‡Ï˘ Ô¯ÈÎʉ .˜''˘‰ÁÓ‰ „"ÎÚ ¯·„ È˙ȇ¯ (ð"ò ³î×þë) ‡"·˘¯‰ 'ÈÁ· ‫אול‬ „"·‡¯‰ ȯ·„Ó ÔÎ ÂÏ ‡ˆÂÈ ˘„Á Ô È‡ Ú·˜ ÂÏ Ôȇ˘ ˙Âί·‰ Âχ Ï΄ ,Ï''Ê öîô−ïí ’þëô î³−êþ ¾"−−¼) ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ˙ÂÎȯˆ .(¾"¼ íþ¾¼ë šþ ó¾í îñ−êî ññ× ê×−ñ ³î×ñô¾ ‰Ê· È˙È˘˜˙ Ê‡Ó˘ ‡˙ÏÈÓ ¯È΄‡ ‫והנה‬ ‡·ÂË È ÓÈÊ Á"‡ Ú"˘·„ ‡‰ „‡Ó (í"½ í"× ’−½) Ô‚Π,˙Âί· ˜ÙÒ ÔÈ„Ó Ô È¯Èȇ˘ ‰Î¯· Íȯˆ ¯"˘˙ ȇ ÌÈ Â˘‡¯‰ ˙˜ÂÏÁÓ· ,(ê"−½ ï"ô ’−½) ÔΠ,È"˘˙ ÔÈ· ˜ÈÒÙ‰ ‡Ï˘Î ‰ÏÂη ,(¬"þ ½"î½) ÔΠ,(¬"½ ï"½š ’−½) ÔÎÂ

ȇ¯Î ˙"˘Â Ë"˘‰„Á‡ ‰Êȇ ÂÏ ˘È˘ ÈÓ ÌÂȉ  ¯·„ ˘ ‰Ó ‫ע"ד‬ ˆÚÈÏ Î"ÚÓ ÚȈ‰Â '‚ ÔÈÚÓ ˙ί·· ˜ÙÒ ¯˘‡ (ì"þ ’−½) 'ÒÂى ¯Âˉ '„ ÍÂ˙Ó Í¯·Ï È ‰ ˙ӂ„ ,‚"ÈÚÓ '¯· ˙ÁÒÂ Ì˘ ‰ÎÂ¯Ú '¯·· ˜ÙÒ Â‰Ï ÔÓ„Ê ˘Î ÔÎ ˙¢ÚÏ È‚È‰ „ ¯„‚· Â¯Ó‡Ï [·"ÂÈΠ ÓÊ ¯·Ú ˜ÙÒ] ‰ ·Ï ˘Â„Ș .(ë"ô ö−þðíò½) Ò"˘‰ ȯ·„ „ÂÓÈÏ „ÓÏÏ ¯˙ÂÓ„ ‡˙ȇ (è"½ î"¬þ ’−½) Ú"˘· ‫הנה‬ ‰ÏÚ 'ÎÂ Ô Â˜È˙Î ˙Âί·‰ ˙˜ È˙Ï ˙Âί·‰ „ÓÂÏ˘ ‰Ú˘· Ï„‚„ (’í š"½) ‡"‚Ó‰ .Ì˘‰ ˙¯Îʉ ‡Ï· ¯Ó‡ 'Ó‚· ˙Ïȇ˘· Î"˘Ó ‡È·‰ Ì˘ ˙"Ú˘· ‫מיהו‬ ‰¯Îʉ ˘È ̇„ (ê"õ ’−½ ê"ì) ı"·ÚÈ ÏÂÎÈ Ò"˘· ‰·Â˙Ή ‰Î¯·‰ Ú·ËÓ ÚˆÓ‡· −"êë −ê¾−¾š öòëþð ¹½î− −×þë ó¾ë ¾"¼î) ‰¯ÓÂ‡Ï êñð êîí −è−íòð š−−ðñ óîšôî ó¾í þ−×ïíñ îèíò êñ

.(¼"¼®î íïë ê×−ê êþî½−êð êñ ñëê îèíò ·"ˆÂ ,‡˙·¯ ‰Ê· ˜ÏÁ „ Â È ÚÏ ‫חזינ‬ ËÂ˘Ù ‰ÓÏ ,Ì˙˙‚ÂÏÙ ˙¯·Ò ÔÈ·‰Ï .¯˙È‰Ï ı"·Úȉ ÂÏȇ ¯ÂÒÈ‡Ï ‡"‚Ó‰Ï 'ÈÏ ˘Â„Ș· ÔÎ ‚‰Â ‰Ï ‡˙ÏÈÓ ˙ÂÓ„Ï ‰ˆ¯ ‫והנה‬ ¼"ô) ÍȄ˜٠ͯ„ 'Ò·˘ È˙‡ˆÓ ‰ ·Ï Ì˘· ˙Ó‡ È„È‚Ó ÈÏ Â¯Ó‡ Ï"Ê ·˙Î (ð

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡¯„‰Â .(¹½î− −×þëë¾ −ê¾−¾š öòëþ ñ¾ êò−ðð êþš−¼ ÚȈ‰ ¯˘‡Î ‡˙ÏÈÓÏ ‡˙ÏÈÓ ˙ÂÓ„Ï È˙ÎÂ„Ï .ÌÎ˙ÏÚÓ (õ"êõ −³ïôþ þ¾ê) ‡„ ͇ Ô·‚ „ÂÚ ‫ב( ופש‬

‡·ÂÓ Â È‡˘ ‡ÁÒ ȇ ˜"Úˆ ÔÈÈ„Ú˘ (’è ö−¼ô ’þë) „''„È Ô‚Î (ñ"ïìð þê¾ îê) Ò"˘· ÂÊ ‰ ·‰Ï ˙ˆ˜ Êӯ ,ÔÎ ÍÓ˙Ò‰Ï ÍÈÈ˘ Î"‚ ‡¯ÓÈÓ‰ ¯Ó‡È Ï" ‰ ÍȄ˜٠ͯ„· Î''˘Ó· ¯Ó‡È 'Î ‡Ï ‰ÓÏ ,„''ÎÚ ·"Ó Ôȯ„‰ Ò 'Ó‚· ÏÎ ¯ÂË· 'ÈÚ ,(î"׳ ’−½) Ú"˘Â ¯ÂË· ‡¯ÓÈÓ‰ ‰Ê ˜ÙÒÏ ÈÂÏÈ‚ ‡ˆÓ ȇ ‰ÈÓ .Ú"Úψ ÁÒ ‰ ¯Âˉ ȯ·„ Ë"Èȉ Ò''˘„ Ë"Èȉ ȯ˘ ȯ˘ ȇ˘ ˜ÙÒ ÔÈ„·Ó ÈÙË ‰ˆÂÁ Â˙ˆÚ˘ ʇ ‡ ÈÓ‡ ,‚"ÈÚÓ ÂÏÈ‡Â Ô ·¯„ ˜¯ Ú''ÎÏ„ ‰ ·Ï ˘Â„Ș (¬"þ −"½î½) ¯Âˉ ˙ÓÎ҉ 'È Â˘‡¯ ‰ÓΠȯ‰ .˜"„ Ș„ˆË ÏÎ ÈÎȯˆ˘ ȇ„ Ôη ‡Â‰ '‡„„ ‫ואחתום בכל חותמי ברכות דושה''ט וש"ת‬ ‫ישראל חיים הרוויץ‬

½š

‡È·‰ ‡Ï Ϙ‰Ï ˙Âί· ˜ÙÒ„ ‡ È„ ¯ÎÊ ¯Â‡È·‰Â ,˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ˙¯Îʉ ‡Ï· ͯ·Ï ·ÂË„ ‰Î¯· Ï΄ ‰Ê· ÂÏÈÚ‰ ‡Ï ȯ‰„ ËÂ˘Ù ‡Â‰ ’−½ ñ"−šð×) ‰Î¯· ‰ ȇ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ‰· Ôȇ˘ (¬"½ ì"−þ ’−½ë¾) ‰‡„‰‰ ˙Âί·· ÂÏȇ .(ð"−þ (¬"½ ñ"òí ’−½) ˘ÏÈ˘Â (è"½ ¬"−þ ’−½) ÔÎ ‰ ˘Â ‡Ï‰ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ‡Ï· ͯ·Ï ÂÊ ‰ˆÚ ¯ÈÎʉ .‡Â‰ ¯·„ ÔÈÓÎ ‡È˙‡ Ï" ‰ „"·‡¯Â ‡"·˘¯Ï ‫מיהו‬ ‡ÎÈÏ„ ,ÔÎ ·˙΄ ‡˜Â„ È ‰·„ ,¯ÓÂÁ ‰ ȇ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ Ôȇ·„ ‡ÏÏΠȇ‰ ‰Ê· .‰Î¯· Ú"˘· ¯·ÁÓ‰ „ÓÏ ‰Îωτ ÔÈ„ÓÏ ‫נמצינו‬ Î"‡Â ÔÈ˙˙ÚÓ˘· ‡"·˘¯‰ ˙ ·‰ , Ȅ ‡"‚Ó‰ ‰ · ‰ÏÚ˘ „ÂÒÈ ÏÎ ‡„ʇ ȯ‰ −ñîêî) ÔÈÏ·ÂÏÓ ˜"‰¯‰Â ı"·Úȉ '„ ¯ÈÙ˘Â

꽚

‫ מורינו הגה"צ אב"ד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫אילן מאכל מהו לעקרו לצורך בנין דירה‬ ‫ ואת"ל דלא אי‬,‫ מהו ע"י עצמו‬,‫השאלה מתחלקת לכמה ענפים‬ .‫עדיף ע"י עכו"ם ואת"ל דג"ז לא יעלה ארוכה מהו כשנמכר לעכו"ם‬ ‫ או"ד אם לצורך לא‬,‫ האם נשתנה דינו כשהוא לצורך בנין בהכ"נ‬.‫ב‬ .‫מהני אין חילוק לצורך מה‬

Ï"Ê ‰‡ÏÙ‰ '‚‰Â ÌÈÈÁ ȯ·„· Ô¯Ó ˙Ú„ Ô΢ .‰ ÎÒ ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ 'ÂˆÓ Í¯ÂˆÏ„ ˙ÂÙÈ ÌÈ Ù 'Ò· ,ÏȘ Ì"ÂÎÚ È"Ú '‡ÎÏ„ „ÂÚ Âȯ·„Ó ‫ולמדתי‬ È"Ú 'ÈÙ‡ ȯ˘ ‰ÂˆÓ ͯˆτ ·˙Î„Ó È¯‰Â ÔÎ 'Î ‡˙·¯Ï„ ÚÓ˘Ó ,ÂÓˆÚ Ï‡¯˘È Ï" ‰ ˙"ί„· ¯"¢ ,χ¯˘ÈÓ Ì"ÂÎÚ È ‡˘„ '¢˙· Ï"Ê ˜"˘¯‚‰ ˙Ú„ ,‰Ê· ˜ÏÁ ˘ ‡È·‰ Ôȇ„ ȯ˘ ‰˘ÂÚ Ì"ÂÎڢ΄ 'È„‰Ï „"ÂËÂË È''˘ Í¯Ú ÏÚ· '‚‰ ‰ÈÓ Ì"ÂÎÚÏ ˙ÂÁÈÏ˘ .˙ÂÁÈÏ˘ ˘È„ 'È˘ÈÈÁ ‡¯ÓÂÁÏ„ ‡‰ ˘Á Ï"Ê

Ìȯ·„ ‡·Â‰˘ (ï"¬š ’−½ ð"î−) Ú"˘Â ¯ÂË· ‫הנה‬ Ê"È„ ‡·Â‰ ‡Ï ‰ ÎÒ ÌÂ˘Ó Ï"Ê Â¯Ò‡˘ (ë"¼ ê® ¹ð š"ë) Ò"˘· ¯‡Â·Ó ¯ÂÒȇ ,ÏÏÎ ‡¯˜Ó ,'Ȉˆ˜ÓÏ ¯ÂÒ‡ ‡·˜ ÔÚË„ ‡Ï˜È„ ȇ‰ ‰Ó˙ ¯·Î ,‰ˆÚ ˙‡ ˙ÈÁ˘˙ ‡Ï ‡Â‰ ‡ÏÓ .Ú"˘Âˉ ˙ËÓ˘‰ ÏÚ Ì˘ Ê"Âˉ Ê"ȇ ÂÓÂ˜Ó Í¯Âˆ ‡Â‰˘Î„ ‡˙ȇ ‫וברא"ש‬ Ê"Âˉ „È·Ú ‰Ê ÍÓÒ ÏÚ ,‰˙Á˘‰ .‰¯È„ ˙È· ˙ ·Ï ¯È˙‰Â ‡„·ÂÚ

˘Á ‡Ï ı"·Úȉ Û‡˘ "Ή· ͯˆ ÔÈ„· ‫והנה‬ Â‰Ó ,˘È¯Ó È˙˜Ù˙Ò ,‰ ÎÒ ÌÂ˘Ó Ì‚ "Ή·‰ ÏÈ„‚‰Ï 'È · ˙ÙÒÂ˙ Í¯ÂˆÏ ˜¯ ‡Â‰˘Î ˜¯ Ï·‡ 'ÂˆÓ Í¯Âˆ ȉ "Ή· Ôȇ˘Î ‡Ó˘„ 'Ï· Ô Â·˙Ó‰ ‰ÈÓ ,˙ÓÈȘ 'ˆӉ ȯ‰ ÂÏÈ„‚‰Ï Û‡„ ȯ‰ " "Ή· ·ÈÁ¯‰Ï Ô‚Î" ·˙Î ı"·Úȉ .ÏÏÎ ˜ÂÙ˜Ù 'È· ˙ÈÏ 'ÂˆÓ Í¯Âˆ '˜ ÂÏÈ„‚‰Ï ˜¯

˘˘ÁÓ Ì‚  ‡ˆÈ Ê"η ȇ 'ÒÂÙ‰ ˜ÏÁ ‫מיהו‬ ,‡ÎÈÏ„ ‡Â‰ ‡¯ÂÒȇ ˜¯„ ‡ ‰ ÎÒ (’î î"½ ï"¬š ³"õë êëîí) Ï"Ê ı"·Úȉ '‚‰ ˙Ú„ (ê"½ ’−½) ÔÂȈ ÔÈ · ˙"¢·Â ȉ ‡‰ÈÓ ‰ ÎÒ„ ‰¯Â‰„ Ô ÈÊÁ ȯ‰ Ê"ÂË· Ì‚ ,ÂÈ˙Âȇ¯ ÏÎ ‰Á„ (í"ô ’−½ ð"î−) ˜„ˆ È ·‡ '¢˙·Â ,‰˘ÚÓÏ ÔÎ îò−šï öññ×ëî) ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯ ˙Ú„ Â‰Ê˘ ·˙Î .‡ÎÈÏ ‰ ÎÒ ÌÂ˘Ó Ì‚„ (ï"ñ ’−½ í¾ô ë−¾íë

‡Â‰ Ì‚˘ ȯÁ‡ Ï" ‰ ˜„ˆ È ·‡ ˙"¢· ‫והנה‬ ÌÂ˘Ó Ì‚˘Â Ϙ‰Ï Ù"‰Â¯ ˙Ú„ ÔÈ·‰ Ï"Ê ˘ÂÁÈ "Ú·„ Ì˘ ÌÈÈÒ Ê"η ,‡ÎÈÏ ‰ ÎÒ 'ÂˆÓ Í¯ÂˆÏ ‡Â‰˘Î Ï"Ê Â˙Ú„· Ú"ÏÈ ,¯ÈÓÁ‰Ï ‡¯˜Ó Ï"Ê ı"·ÚÈ„ ˙˘˘ÁÓ ÈÙË ˘Á ‡Ï ‡Ó˘„

ȉ (î"¼ ’−½ ê"ì) ı"·ÚÈ ˙Ïȇ˘· 'ÈÈÚÓ‰ ‫והנה‬ ˜¯ 'È„È„Ï Ì‚ Ï·‡ ‰ ÎÒ ÌÂ˘Ó ˘Á˘ ÔÈ · Ô‚Π'ÂˆÓ Í¯ÂˆÏ Ï·‡ ,˙¢¯‰ ¯·„· 'ÈÙ‡ ˆˆ˜Ï ˜Â٘٠̢ ‰Ê· Ôȇ„ ·˙Î Ò" Ή· ·˙Î (ê"ò š"½) ˙"ί„ 'Ò·Â ÂÓˆÚ Ï‡¯˘È È"Ú

.‫*שאלה זו נתעוררה בשנת תשנ"ח בעת הכנת בניית היכל בית מדרשינו החדש‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ¯˜ÈÚÓ È¯˘ ̈ڷ„ ,ı·Â˜Ó‰ ÏÎÓ ‫העולה‬ ˙Ú„ ‰ÈÓ ,˙¢¯ ¯·„Ï Û‡ ÔÈ„‰ Í¯ÂˆÏ Ï·‡ ‡Îȇ ÔÈÈ„Ú ‡˙ ÎÒ„ ı"·Úȉ È"Ú 'Èه ˜Â٘٠̢ Ôȇ 'È„È„Ï Û‡ "Ή· .ÂÓˆÚ Ï‡¯˘È ¯"„ÓÈ· ÈÏÒÙÒ ÂÙÒÂ˙ ˘ ˙Ú ‰ÚÈ‚‰˘Î ‫והנה‬ ÂÊ ‰Ï‡˘ Â È ÙÏ ‰„ÓÚ ,‰Ù  ˙ω˜„ .ÏÎ‡Ó ÔÏȇ ‡Îȇ ˙ ·Ï ÌȈ¯Â˘ ¯ˆÁ·„ ÈÎ ,¯˙ȉ‰ ȇ ˙ ÏÎ Ô„È„· ‰˙ȉ ‫ובעצ‬ ̉ ÌÈÏÚÂى ,‡Â‰ "Ή· Í¯ÂˆÏ Â ‚‰ Ê"η ̘Ӊ Ì‰Ï ¯ÎÓ Ì‚Â ,Ì"ÂÎÚ "Ú·Ï ˘Á ˆ" ·‡‰˘ ‰Ó ,‡¯ÓÂÁ ÏÂÒÏÒ .'ÂˆÓ ¯·„· Û‡ ‡¯ÓÂÁ  ‚‰ ˙¢¯ ¯·„· گΠÔÏȇ‰˘ (³îðñî³ ’õ š"¾ óî−ë) گȇ ‫והנה‬  ˙ω˜ È·ÂËÓ '‡ ÈÏ Á˘˘Î ‰ ‰Â ,ÏÙ Â ,·ÈÈÂÁÓ‰Ó ÈÙË Â È˘Ú ¯ÂӇ΢ Û‡ ,گ‡Ӊ 'ȉ ‡Ï Ì"ÂÎÚ‰˘ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ¯˙Âȉ ÏÎÏ ‡ È„Ï˘ ¯·„ ÏÚ ÌÈ „  ‡Â ͯˆ‰ ÏÎ ¯‰Ê ,¯ÂӇΠ˘Ù ˇ˘· Ô˙¢ÚÏ Û‡ ˜ÂÙ˜Ù Ôȇ È"Á Â˘È¯ÙÈ Ï‰˜‰ È·ÂË 'Ê˘ ÂÏ È˙¯Ó‡ Ó"Ó . "‰Ú·Ó¯ ˙˜„ˆÏ ˙Â˯٠Ê"Á‡Ï˘ ÌÈÈÚ·˘Î ‫והנה‬ ÌÈ ˜ÒÚÓ '‡˘ ¯Úˆ Ï˘ ¯·„ گȇ ÈÓÁ¯Ï ˜˜Ê  È„ ˘¯Ú ÏÚ ÏÙ ÌȈ¯Ó ÈΉ ˙''ÈÏ˙Â) „ÁÙ ˙·˘ÁÓ ÁÂÓ· ‰ˆˆÈ  .ÌÈÓ˘ (ìñ¾−î ’õ ’ð óî−)

˙Âȯ·· Ì„˜ÓÎ Â ˙È‡Ï ¯ÊÁ Âχ ˙Â¯Â˘ ˙·È˙Î ˙Ú·˘ ‰¯È˜Ú ˙¢ÚÏ È¯‰ ,¯ÂӇΠϷ‡ ,(È''‰ÊÚ· ‡Ù‚

Â Ú Ó ˘ Ô ‡ Î"˘Î ı"·ÚÈ‰Ï Û‡ ȯ˘ ÌÈ„È· .Ì"ÂÎÚ È"Ú Û‡Â ,¯˜ÈÚ ÏÎ -

뽚

‡Óχ ȇÓ ,Ú¯ ¯·„ Ú„È ‡Ï 'ÂˆÓ ¯Ó¢ ‡ÏÓ .‡¯˜ ȇ‰Ó ˙ÈÁ˘˙ ‡Ï„ ‡¯˜ ȇ‰ ð"î−ë) Ï"Ê Ò"Á‰ ˙Ú„ ‡È·‰ Ì˘ ˙"Ù· ‫והנה‬ Í¯ÂˆÏ ‡Â‰˘Î Û‡ ˘˘ÂÁ„ (ë"š ’−½î½ ‰ˆÈˆ˜‰· ÁÂÂȯ ‡Îȇ˘Î Ó"Ó ·"ÂÈΠÂÓÂ˜Ó Í¯Âˆ Â È ÓÊ·„ ÌÈÈÒÓ ȯ˘ ˙¯ÈÙ‰Ó ÈÙË Ò"Á‰ ‰ÈÓ .ÈÏ˜È„Ó ÈÙÈ„Ú È‡„ ÌÈ˙· ˙ÈÈ · .¯Á‡ ̘ÓÏ ÔÏȇ‰ ÏÈ˙˘‰Ï ÍȯˆÓ Ï"Ê −³šõ³½ò¾ êí×î ,’î®ô μþî®ñ êîí¾× ñ"ï š"¼ðë ðî¼ ¼"ñ®î)

.(ò"¼ëñ ®"òëêí ³¼ðë ñ−¼ñ Ï·‡ ,χ¯˘È Ï˘ ˙ÂÏÚ·‰˘Î  ¯·„ ‫ב( ע"כ‬ Ì"ÂÎÚÏ Ú˜¯˜‰Â ÔÏȇ‰ ¯ÂÎÓÏ ÏÚ˘ ۇ ¯˜ÈÚ ÏΠϘ‰Ï 'ÒÂÙ‰ ÈÙ· ÌÎÒÂÓ ˙ÂÁÈÏ˘ ˘È˘ ˘Á˘ ÈÓ ˘È „ÂÁÏ Ì"ÂÎÚ‰ ‰˘ÚÓ Ô‡Î Ôȇ Ì‰Ï ¯ÎÓ ˘Î Ï·‡ ÏÈÚτΠ‡¯ÓÂÁÏ .„È·Ú 'È„È„· Ì"ÂÎÚ ,˙ÂÏÚ· ˜¯ ˙ÂÁÈÏ˘ ·˙Î (í"® ’−½ í"ì) ÈÂω Ë·˘ ˙"¢· ‫שו"ר‬ ˙ ˜‰Ï ÌȘÒÂÙ· ¯ÎÊÂӉΠ‰˘ÚÈ Ï"Ê ÔÎ È˙ȯ‰ ¯·Î  ¯˜ÚÈ È‚‰Â ,ÈÂ‚Ï Ì˜Ӊ Ì‚Â ,Ú¯ ¯·„ Â"Á گȇ ‡Ï Ù"ÓΠ‰ÓÎ Ó"Ó Ú¯ ÂÈχ ‰ ‡˙ ‡Ï ÔÎ ¯˘Ù‡ ȇ ̇ .„"ÎÚ ¯˘Ù‡ ̇ Ì"ÂÎÚ È"Ú ‰˘ÚÈ ¹ê) ÍÓÒ „ÂÁÏ ‰¯ÈÎÓ ÏÚ˘ ˙¯Ó‡ (¾"¼ ³î¾þ þëð ñ¼ ñê¾ò −× ,’î®ô μþî®ñ êñ

‫זאת‬

,Ì"ÂÎÚ ‰˘ÚÓ ÏÚ ˜¯ ÍÓÒ ,‡"‡ Ê"‚ ̇ ·ÎÈÚ ‡Ï Ê"‚„ ‰ ÈÓ ,¯˘Ù‡ ̇ ˘È‚„‰ Ê"‚ Ê"Âˉ ˙ڄΠͯˆ‰ ÌˆÚ ‡Ï‡Â ,Âψ‡ Ò"Á‰ Ô¯Ó ˙‡¯Â‰Î Ù"ÎÚ Â‡ ,(õ"íîþë ó×½îôíî) .ÏÈÚτΠÈÏ˜È„Ó ÈÙÈ„Ú ÌÈ˙·‰ Â È ÓÊ·„ Ï"Ê .(ñ−¼ñð×î ³þìê íð¾ñ öñ−³¾íñ μþî®í ’−í ïê îí−ôî)

‫חידושי תורה‬

‫מרבני וראשי הכוללים‬ ‫בעירינו שליט''א‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬מורינו הרב הגאון רבי מנחם מענדל שנעבאלג שליט"א‬

‫‪í½š‬‬

‫מורינו הרב הגאון רבי מנחם מענדל שנעבאלג שליט"א‬ ‫מרא דאתרא‬ ‫יום שלישי לסדר‪' ,‬ועשו לי מקדש ושכנתי בתוכם'‪.‬‬ ‫שלום רב לכבוד ידידינו החשובים‪ ,‬הנודעים לשם ולתפארת לומדי ומתפללי‬ ‫ביהמ"ד‪ ,‬דקהל ויואל משה דסאטמאר‪ ,‬הנודעת לברכה ולתהלה בתוככי‬ ‫עירנו‪ ,‬מאנשעסטער יצ"ו‪ ,‬והעומדת בראשות ידידי הגה"צ מהרי"ח הורוויץ‬ ‫שליט"א האב"ד דקהלתכם החשובה‪.‬‬ ‫נתתי שמחה בלבי‪ ,‬לשמוע הבשורה טובה‪ ,‬אשר אתם מתכוננים להכניס ספר‬ ‫תורה חדש לבית מדרשכם‪ ,‬וזכיתם לפאר ולרומם את השמחה בהשתתפות‪,‬‬ ‫כ"ק מרן האדמו"ר הגה"צ מסאטמאר שליט"א‪ ,‬וב"ה שקהלתכם נודעת לשם‬ ‫ולתפארת‪ ,‬בג' עמודי העולם‪ ,‬בתורה‪ ,‬ועבודה‪ ,‬וגמילות חסדים‪ ,‬ולכן מה נכבד‬ ‫ומה נעים שלכבוד המאורע הנשגב‪ ,‬הוצאתם לאור קובץ חשוב‪ ,‬עם חידושי‬ ‫תורה מאת אברכי ולומדי בית מדרשכם‪ ,‬ואין שמחה כשמחת התורה‪.‬‬ ‫מעומק הלב נתונה לכם ברכתי‪ ,‬יה"ר שתזכו ללכת מחיל אל חיל‪ ,‬להוסיף‬ ‫ולהרבות כבוד שמים‪ ,‬ותזכו לראות סייעתא דשמיא מרובה בהרחבת גבולי‬ ‫הקדושה‪ ,‬ובית מדרשכם יהיה מקום לתורה ולתפלה‪ ,‬מתוך הרחבת הדעת‬ ‫ושמחה דקדושה‪ ,‬עד שנזכה לשמוע קול מבשר‪ ,‬בקרב קץ גאולתינו ופדות‬ ‫נפשינו במהרה בימינו אמן‪.‬‬ ‫הק' מנחם מענדל שנעבאלג‬

‫ולמדה את בני ישראל שימה בפיהם‬ ‫כתיב )‪˙‡ ÌÎÏ Â·˙Î ‰˙Ú (¬− ,êñ ó−þëð‬‬ ‫‪χ¯˘È È · ˙‡ ‰„ÓÏ ˙‡Ê‰ ‰¯È˘‰‬‬ ‫˘‪˙‡Ê‰ ‰¯È˘‰ ÈÏ ‰È‰˙ ÔÚÓÏ Ì‰ÈÙ· ‰ÓÈ‬‬ ‫‪‰ÓÈ˘" ¯Ó‡ ˜„˜„Ï ˘È ,χ¯˘È È ·· „ÚÏ‬‬ ‫·‪˙‡ ‰„ÓÏÂ" Ì„Â˜Ó ¯Ó‡ ¯·Î ‡Ï‰ ,"̉ÈÙ‬‬ ‫· ‪.‰Ê· Û ÈÒÂÓ ‰Ó ,"χ¯˘È È‬‬ ‫ונקדי ‪˘¯„˘ (:è íè−èì) 'Ó‚· ‡˙ȇ„ ‰Ó‬‬ ‫¯·‪ω˜‰ ˜ÂÒÙ· 'ȯÊÚ Ô· ¯ÊÚχ È‬‬

‫‡˙ ‪,ë− ³ñíš) ˘¯„ Á˙Ù ‡Â‰ Û‡ 'ÂΠÌÚ‰‬‬

‫‪ÌÈÚÂË ˙¯ÓÒÓΠ˙ ·¯„Î ÌÈÓÎÁ ȯ·„ (ê−‬‬ ‫·‪ÈÏÚ· ,'ÂΠ„Á‡ ‰ÚÂ¯Ó Â ˙ ˙ÂÙÂÒ‡ ÈÏÚ‬‬ ‫‡‪˙ÂÙÂÒ‡ ÔÈ·˘ÂÈ˘ ÌÈÓÎÁ È„ÈÓÏ˙ Âχ ˙ÂÙÂÒ‬‬ ‫‡‪ÂÏω ÔȇÓËÓ ÂÏω ,‰¯Â˙· ÔȘÒÂÚ ˙ÂÙÂÒ‬‬ ‫‪ÂÏω ,ÔȯÈ˙Ó ÂÏω ÔȯÒ‡ ÂÏω ,Ôȯ‰ËÓ‬‬ ‫‪͇ȉ Ì„‡ ¯Ó‡È ‡Ó˘ ,ÔÈ¯È˘ÎÓ ÂÏω ÔÈÏÒÂÙ‬‬ ‫‡ ‪ÌÏÂÎ ¯ÓÂÏ „ÂÓÏ˙ ,‰˙ÚÓ ‰¯Â˙ „ÓÏ È‬‬ ‫ ˙ ‪„Á‡ Ò ¯Ù ,Ô ˙ „Á‡ χ ,„Á‡ ‰ÚÂ¯Ó Â‬‬ ‫‡‪,‡Â‰ ͯ· ÌÈ˘ÚÓ‰ ÏÎ Ô„‡ ÈÙÓ Ô¯Ó‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬



‰¯Â˙‰· ÂÏ΢ ˙‡¯Â‰ ÈÙÎ ¯˘Î ¯˙ÂÓ ¯Â‰Ë ‰¯Â·‚‰ ˙„ÓÓ ‡Â‰˘Î ÍÙÈ‰Ï ÔΠ,‰˘Â„˜‰ ‰È‰ Ì˙„Ó Ïω ˙È· ‰ ‰Â ,ÍÙÈ‰Ï ‡Â‰ ʇ ˙È·Â ,‡ÏÂ˜Ï Ïω ˙È· ÍÎÏ „ÒÁ‰ ˙„Ó È‡Ó˘ ˙È· ÍÎÏ ‰¯Â·‚‰ ˙„ÓÓ ‰È‰˘ È‡Ó˘ Â˙‚¯„Ó ÈÙÏ „Á‡ ÏÎ ˙Ó‡· Ï·‡ ,‡¯ÓÂÁÏ ÌȘχ ȯ·„ Âχ Âχ Â‰Ê ,ÌÈÈÁ ÌȘχ ȯ·„ .ÌÈÈÁ

‰Ï‡‰ Ìȯ·„‰ ÏÎ ˙‡ ÌȘχ ¯·„È ·È˙΄ Í˘Ù ‰ÓÓ„ ˜„˜„Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ,˘"ÈÈÚ 'ÂΠÍȇ ,Ô¯Ó‡ „Á‡ Ò ¯ÙÂ Ô ˙ „Á‡ Ï"‡ ̇ ‡"˘¯‰Ó·Â ,ÔȯÈ˙Ó ÂÏω ÔȯÒ‡ ÂÏω˘ ÔÎ˙È ÌÂ˜Ó 'ȉ ‰¯Â·‚‰ ÈÙÓ ÂÚÓ˘ ¯˘‡Î Ì‚„ ·˙Î ÌÈ·¯ ȯÁ‡ ¯ÂÓ‡ ‰Ê·Â Ô‡ÎÏ ԇÎÏ „„ˆÏ .˘"ÈÈÚ ‰¯Â˙· ˘¯ÂÙÓ Â È‡˘ ¯·„· ˙ÂˉÏ

È‡Ó˘ ˙È· ¯Â„‰ ¯Á‡ Âȉ˘ Ï"Ê Â ÈÓÎÁ ‫והנה‬ ‚‰ ˙‰Ï Íȯˆ ÌÏÂÚ‰˘ ‡¯Â Ïω ˙È·Â ÌÂ˜Ó Ïη Ïω ˙È·Î ‰Îω ÂÚ·˜Â ,„ÒÁ· ˙‡Ê ÔÈÁ·‰Ï ÏÂÎÈ ÈÓ ‰ ‰Â .Ïω ˙È·Î ‡ÏÂ˜Ï ˜ÒÙÂÈ˘ ‚‰ ˙‰Ï ÌÏÂÚ‰ ‰Ê Íȯˆ ‰„Ó ‰Êȇ· ‰Ê· ‡Â‰Â ÌÈÈÁ· ‡Â‰˘ ÈÓ ,Â˙ÂÓÎ ‰Îω ÌÏÂÚ‰ ‰Ê Íȯˆ ‰„Ó ‰Êȇ· Ú„ÂÈ ‡Â‰ ÌÏÂÚ‰ ÏÏÎ Ú„ÂÈ Â È‡ ÈÁ  ȇ˘ ÈÓ Ï·‡ ,‚‰ ˙‰Ï .· ‚‰ ˙‰Ï ÌÏÂÚ‰ ‰ÊÏ ‰Îȯˆ ‰„Ó ‰Êȇ· ÌÚË ÌÚË ‡Ï ÌÈȘ ÈÁ ‡Â‰ ‰Èχ ‰ ‰Â ‡Â‰ ÍÎÏ ,ÌÏÂÚ‰ ‰Ê· „ÈÓ˙ ‡Â‰Â ‰˙ÈÓ ‰Êȇ· ,Ú„ÂÈ ‡Â‰ ÈÎ ,˙ÂÈÚ·‡Â ˙ÂÈ˘Â˜‰ Ë¢ÙÈ Ô˙ ¯·Î˘ ‰Ê·Â .‚‰ ˙‰Ï ÌÏÂÚ‰ Íȯˆ ‰„Ó .˘"ÈÈÚ ˜"‰ÏÎÚ ,˙Â¯Â‰Ï Â È„È·Â ‰¯Â˙‰  Ï

‫ביאור ענין אלו ואלו דברי אלקים‬ ‫חיים‬

‫אחת דיבר אלקים שתים זו שמעתי‬ ÈÏ„‚Ï ˙ÁΠ˙¢¯ Ô˙ ‰"·˜‰˘ ÔÈ· ‫ובזה‬ ,‰¯Â˙· ̘ÏÁ ÈÙÎ ‰¯Â˙· ˜ÂÒÙÏ ¯Â„‰ ÌÚÙ ÍÎ ‰Îω‰ ÌÚÙ˘ ˙ÂÈ‰Ï ÔÎ˙È ÔÎ ÏÚ ¯·È„ ˙Á‡ (ë− ,ë½ ó−ñí³) Î"‰„Ú ,ÍÎ ‰Îω‰ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ Ì‡„ ,È˙ÚÓ˘ ÂÊ ÌÈ˙˘ ÌȘχ ȯ·„ Âχ Âχ „Á‡ ¯Â·È„· ˙ÂÎω È˙˘ ‰"·˜ ÈÙÓ˘ ‰¯Â¯· 'ȇ¯ ‰Ê ȯ‰ ,ÌÈÈÁ ÌȘχ .Ìȯ·„ È ˘ ˙ÂÈ‰Ï ÍÈÈ˘ Î"Ú ,‰¯Â˙‰  Ϸ˜

ȯ·„· Â ÈˆÓ˘ ‰Ó ÔÈ·‰Ï Ì‚Â ,‰Ê ‫ולהבי‬ ȯ·„ Âχ Âχ (:è"− ö−ëîþ−¼) Ï"ÊÁ ˜"‰¯‰Ó ‡˙ȇ„ ‰Ó ÌÈ„˜ ,ÌÈÈÁ ÌȘχ ÈÂÏ ˙˘Â„˜ '˜‰ ¯ÙÒ· Ú"ÈÊ ·Â˘ËÈ„¯‡·Ó Ô È¯Ó‡„ ‡‰· (îš−³ í"ð þõ½í ¹î½ë ó−¬îš−ñë) ˙ÂÈ˘Â'˜ ı¯˙'È È·˘'˙ ˙·È˙ È˘‡¯ "˜È˙" ,˜„˜„Ï ˘È ‰ ¢‡¯ ‰Ù˜˘‰·Â ˜"ÏÊ ,˙ÂÈÚ·‡' ‰¯‰Ó· χ‚‰ ˙‡È· ¯Á‡ ÏΉ ‰È‰È ‰Ê ‡‰ ˙ÂÈ˘Â˜‰ ‰Èχ ı¯˙È ‰ÓÏ ,ÔÓ‡  ÈÓÈ· Â Ï Ô˙ ˘  ȷ¯ ‰˘Ó „ÂÓÚÈ ‡‰ ,˙ÂÈÚ·‡‰Â ˙ÂÈ˘Â˜‰ ‡Â‰ ı¯˙È ‡Ï ‰ÓÏ ,‰ÂˆÓ‰Â ‰¯Â˙‰ .˙ÂÈÚ·‡‰Â ˙¯„‰ ¯ÙÒ· ·Â˙Î ‰ ‰„ Ï"Ê ‡Â‰ ‫וכתב‬ ÌÚ Ì˙  ȷ¯Â È"˘¯„ ‡˙‚ÂÏÙ‰· ,‡˙ÚÈÈÒ·  ȷ¯ ‰˘Ó ‰È‰ Ï"Ê È"˘¯„ ,ÔÈÏÈÙ˙‰ ¯·Î˘ ÂÏ ¯Ó‡Â ‰Ê ÏÚ ÁÈ‚˘‰ ‡Ï ˙"¯‰Â ÔÈ·‰Ï ‰‡¯  , Ȅȷ ‰˘Â„˜‰ ‰¯Â˙‰ Â Ï Ô˙ ‡˙‚ÂÏÙ È·‚  Èȉ„ ,¯ÂˆÈ˜· ˙‡Ê ¯‡·  ˙‡Ê (:è"− ö−ëîþ−¼) Ô È¯Ó‡ Ïω ˙È·Â È‡Ó˘ ˙È·„ ‰ ÈÁ· ˘È ‰ ‰„ ,ÌÈÈÁ Ìȉχ ȯ·„ Âχ Âχ ÈÙÎ ‰˘Â„˜‰ ‰¯Â˙‰· Ë˘Ù‰ „ÓÂÏ Ì„‡˘ ÏΉ ʇ „ÒÁ‰ ÌÏÂÚÓ ‡Â‰ ̇ ÂÏ˘ ‰ ÈÁ·‰

ｚ

‫ מורינו הרב הגאון רבי מנחם מענדל שנעבאלג שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ÏÈ·Π‰˘Ú Èʇ ,ÂÊ ‰ ÈÁ·· ‰¯Â˙ „ÓÂÏ Ì‡Â ‡· Ê"ÈÚ ,·Ú¯ ‡Â‰˘ Ì„‡Î Âψ‡ ‰˘„Á ,˙‡Ê‰ ‰¯Â˙‰ ˜¯ ¯ÂÈ˘ Â Ï Ôȇ ÈÎ ‰¯Î‰ È„ÈÏ Ì„‡‰Ï ‰ÚÈ„ÂÓ ‰¯Â˙‰˘ (−þìê ’õ š"íîï) Ú„ÂÈΠ.˙"È˘‰ ˙ÂÂˆÓ ÌÂȘ È„ÈÏ ‡Â·È ‡ÏÈÓÓ ,'È˙·ÂÁ

‫שמירת הפה והלשון‬ Ô‡È˘‡ È·¯ ¯Ó‡ (ê− ,¬) ˙ω˜ ˘¯„Ó· ‫ואיתא‬ ¯Â·È„ ‡Ï‡ ÌÈÚ˘¯Ï ÌȘȄˆ ÔÈ· Ôȇ ‡Â‰ ÈÓ ÔȯÈÎÓ˘ ˜ÂÏÈÁ‰ Ï΢  Èȉ ,„·Ï· ‰Ù ÂÈÙ ˙¯ÈÓ˘· ÈÂÏ˙ Â"Á ÍÂÙÈ‰Ï ‡Â‰ ÈÓ ˜È„ˆ 'ȉ˙ ‰¯Â˙‰ ˜¯˘ ,"̉ÈÙ· ‰ÓÈ˘" ‰Ê , ¢Ï Ê"ÈÚ ,‰ÓÈÏ˘ ‰¯Â˙ ÂÓˆÚ· ‡Â‰ ʇ ,̉ÈÙ· ‡ÏÓÈ Ôˆ¯Ï ÌÈÓÁ¯Ï  È˙ÂÏÙ˙ ÂÏ·˜˙È˘ ‰ÎÊ ÚÙ˘Ï ‰ÎÊ Â ‰·ÂËÏ Â ·Ï ˙Âχ˘Ó ÏÎ ˙"È˘‰ ÏÎÏ ÈÁȯ È ÂÊÓ ÈÈÁ È ·· ‰Áψ‰Â ‰Î¯· .ÔÓ‡ ,˙‡Ê‰ ‰¯Â˙‰ ¯ÙÒ· ÌÈ·Â˙Ή ˙Âί·‰

˙‡ ÌÎÏ Â·˙Î ‰˙Ú ·Â˙Ή ¯Ó‡˘ ‫וזהו‬ χ¯˘È È · ˙‡ ‰„ÓÏ ˙‡Ê‰ ‰¯È˘‰ „ÓÏÏ Íȯˆ ‰Ê ¯·„˘ ¯ÓÂÏÎ ,̉ÈÙ· ‰ÓÈ˘ ÏÎ Ï˘ "̉ÈÙ· ‰ÓÈ˘" ¯˘‡ χ¯˘È È · ˙‡ "χ¯˘È È · ˙‡ ‰„ÓÏÂ" ‰Ê ˙‡ ,„Á‡Â „Á‡ .ÌÎÂ˙· ‰¯Â˘ È ‡˘

‫להיות רעב לדברי תורה‬ ÂÓÎ ,"̉ÈÙ· ‰ÓÈ˘" ‰ ÂÂΉ ¯ÓÂÏ ˘È ‫ועוד‬ ,ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯Â ·Ú¯ ‡Â‰˘Î Ì„‡‰˘Î ,ÌÂȉ ˙Ï· ¯·Î ȯ‰ ÂÏ Â¯Ó‡È˘ ÍÈÈ˘ Ôȇ ÏÎÓ ,¯·Î Ï·˘ ‰ÓÓ Ú·˘  ȇ Î"ÙÚ‡ ÈÎ ˙ÂÈ‰Ï Ì„‡‰ Íȯˆ˘ ‰¯Â˙‰ „ÂÓÈÏ· Ô΢ (ë"−ô ë"õ ³îëê) ‰ ˘Ó· ¯Ӈ ,„ÂÓÏÏ ·Ú¯ ,ÍÏ ‰˘Â¯È ‰ ȇ˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ÍÓˆÚ Ô˜˙‰Â 'È‰È˘ ˘„ÁÓ „·ÚÏ „Á‡ ÏÎ Íȯˆ˘ ‰ ÂÂΉ ,‰„ÓÂÏÓ ÌÈ˘ ‡ ˙ˆÓÎ ‡Ï ˙¢„Á˙‰ Âψ‡

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪콚‬‬

‫הרב הגאון רבי גבריאל קרויס שליט"א‬ ‫ראב"ד בית דין מאנטשעסטער‬ ‫הנני בזה להביע את ברכתי ברכת מזלא טבא וגדא יאה מעומקא דלבא‬ ‫למתפללי המקדש מעט‪ ,‬בית שמגדלים בו תורה‪ ,‬בית שמגדלים בו‬ ‫תפילה‪ ,‬הלא הוא בית הכנסת הגדול בכמות ובאיכות‪' ,‬ויואל משה'‬ ‫ד'סאטמאר פה ק"ק מנשסטר תצ"ו‪ ,‬ובפרט לידידי היקר הרב הגאון‬ ‫הגדול כמו"ר רבי ישראל חיים הורוביץ שליט"א העומד בראשותו של‬ ‫הבית הנכבד הזה‪ ,‬לרגל שמחת הכנסת ספר תורה חדשה לבית מדרשם‪.‬‬ ‫שמחה כפול ומכופלת שכבוד קדושת רבם האדמו"ר מסאטמאר‬ ‫שליט"א מרומם ומפאר את המעמד הנכבד על ידי השתתפותו‬ ‫ונוכחותו בשמחת התורה הלז‪.‬‬ ‫יתן ה' שבית המדרש 'ויואל משה' ימשיך לעלות מעלה מעלה מחיל‬ ‫אל חיל עד שנזכה בקרוב לקיום מאמרם 'עתידין בתי כנסיות ובתי‬ ‫מדרשות שבבבל )ר"ל שבחו"ל( שיקבעו בא"י‪ ,‬בב"א‪ .‬ולבקשתכם‬ ‫אצרף כאן חידושי תורה לכבוד התורה ולומדיה‪.‬‬

‫שאלות המצויות בכלאי אילן‬ ‫תנ ·‪‰ÂˆÓ ÏÎ" ,(:îñ) ÔÈ˘Â„˜ 'ÒÓ ÔÈ˙È ˙Ó‬‬ ‫˘‪‡Ï‡ ˙‚‰Â ‰ ȇ ı¯‡· ‰ÈÂÏ˙ ‡È‰‬‬ ‫·‡¯‪ÏÏΉ ÔÓ ‡ˆÂÈ ÔÏȇ ȇÏÎ Ì Ó‡ ,"ı‬‬ ‫‪Í˙Ó‰·" ,(.¬ñ) Ì˘ ‡˙ȇ„Î Ï"ÂÁ· Ì‚ ˙‚‰Â Â‬‬ ‫‪‰Ó - Ú¯Ê˙ ‡Ï Í„˘ ÌȇÏÎ ÚÈ·¯˙ ‡Ï‬‬ ‫·‪‰Ó ,‰·Î¯‰· Í„˘ Û‡ ‰Ú·¯‰· Í˙Ó‰‬‬ ‫·‪Í„˘ Û‡ ,Ï"ÂÁ· ÔÈ· ı¯‡· ÔÈ· ‚‰Â Í˙Ó‰‬‬ ‫ ‪."Ï"ÂÁ· ÔÈ· ı¯‡· ÔÈ· ‚‰Â‬‬ ‫ילפינ ‪Ì‚ ‚‰Â ÔÏȇ ȇÏ΄ ,È˙¯˙ ‰ÊÓ‬‬ ‫·‪ȇÏΠÌÈÚ¯Ê È‡ÏÎÎ ‡Ï„ Ï"ÂÁ‬‬ ‫‪‚‰Â ̯ΠȇÏ΄ ‡Ï‡] Ï"ÂÁ· ÔÈ‚‰Â Ôȇ„ ̯Î‬‬ ‫·‪‰·Î¯‰ ‡˜Â„„ Ô ÈÙÏÈ „ÂÚ ,[Ô ·¯„Ó Ï"ÂÁ‬‬

‫‡‪‡ „ÁÈ· ‰ÚÈ¯Ê ‡Ï ÔÏȇ ȇÏη ‰¯ÂÒ‬‬ ‫‪ȇÏÎÎ ‡Ï„ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ÍÂÓÒ· ‰ÚȯÊ‬‬ ‫‪.̯ΠȇÏΠÌÈÚ¯Ê‬‬ ‫המקור ˘‪'ÒÓ· ‡Â‰ ÔÏȇ ȇÏÎ ¯ÂÒȇ Ï‬‬ ‫‪,'Ê ‰ ˘Ó '„ ‰ ˘Ó '‡ ˜¯Ù ÌȇÏÎ‬‬ ‫‪‰ÊÏ ‰Ê ÔÈÓ„˘ Ù"Ú‡" ,'„ ‰ ˘Ó ÛÂÒ ˘"ÈÈÚÂ‬‬ ‫‪‰Ó ˙Ú„Ï È˘Â˜‰ ‰ÊÓ Ôȇ¯ ."‰Ê· ‰Ê ÌȇÏÎ‬‬ ‫ ˜¯‡ ‪¯˙ÂÈ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ‰Ó  ÈÓ· ÔÈÓ‬‬ ‫‪Íȇ ,‚"Ù ÌȇÏÎ '‰ Ì"·Ó¯· Â ÈˆÓ ‰ÊÓ‬‬ ‫˘˜˘‪ ÈÓ· ÔÈÓ Ï˘ Ìȯ„‚‰ ˙Ú„Ï „Â‡Ó ‰‬‬ ‫‪‰Îω ,'‡ ‰Îω ˘"ÈÈÚ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓÂ‬‬ ‫·'‪.' ‰Îω (ð®−× ð¼) '„ ‰Îω ,‬‬

¬½š

‫ הרב הגאון רבי גבריאל קרויס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Íȯˆ ,ÂÏ˘ Ô‚· ÔÏȇ ÚÂË Ï ‰ˆÂ¯˘ ÈÓ ‫ובכ‬  ÈÓ· ÔÈÓ ‰˙ȉ ‰·Î¯‰‰ ̇ ¯¯·Ï ‰Ê ÌÈÓÚÙ ‰·¯‰ Ì Ó‡ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ Â‡ .Ï" Π¯¯·Ï „Â‡Ó ‰˘˜ ÚË Ì‡ ÔÈ„‰ Íȇ ,‡È‰ ‰ˆÂÁ ‰Ï‡˘ ‫עוד‬ Ô‚ ÌÚ ˙È· ‰ ˜ ̇ ‡ ,¯ÂÒȇ· ÔÏȇ ÔÈÓ ÌȷίÂÓ Ì‰˘ ˙ Ïȇ ‡ ÔÏȇ Ì˘ ˘È ˙‡ ¯Â˜ÚÏ ‡Â‰ ·ÈÈÂÁÓ Ì‡‰ , ÈÓ Ôȇ˘· ̘ӷ ¯˜ÚÏ ¯ÈÓÁ‰Ï ‰ˆÂ¯ ̇ ,ÔÏȇ‰ Ï˘ ‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒȇ ¯·ÂÚ ,¯˜ÚÏ Íȯˆ Ôȇ˘ .(¬"− ,’× ó−¬õ¾) ˙ÈÁ˘˙ Ï· ·Î¯ÂÓ‰ ÌÈÈ˜Ï ¯ÂÒ‡" ,Ê"Ò ‰"ˆ¯ 'ÈÒ „"ÂÈ '‫ע‬ '„ ˜"Ò ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù· ˘"ÈÈÚ ,"ÌȇÏÎ ˙„˘ ˙ ˜Ï ‚‰ Íȇ ,‰Ó˙˘ Ò"˙Á‰ Ì˘·  ȇ˘· ÔÈÓ ÌȷίÂÓ ˙ Ïȇ ÌÎÂ˙·Â ÌÈ¯Î Ó .˘"ÈÈÚ ,Ô˙‡ ÔÈÓÈȘÓ  ÈÓ ¯ÈÓÁÓ (íêþò í"ð ’è ³îê ’è ’−½) ÌȇÏÎ ‫החזו"א‬ :Ï"Ê ̯˜ÚÏ ÌÈ·ÈÈÂÁÓ ˙Ó‡·„ ¯·ÂÒ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ÔÏȇ· ÔÏȇ ·ÈίӉ„ ‰‡¯ Â È ˘ ̉˘ ÂÈ˘ÎÚ ¯ÎÈ Ôȇ ÂÁ‡˙ „ ‚"Ú‡ ‰ÏÚ „Á‡ ȯ٠ÌÈÏ„‚Ó Ì‰È ˘ ȯ‰˘ ,ÌÈ ÈÓ .Ï"ÎÚ ,ÔÓÈÈ˜Ï Ô¯ÂÒȇ· Ô‰ ÔÈÈ„Ú ,˙Á‡ ,[‡"ÂÊÁÎ ‡Ï„] Ϙ‰Ï ÌÈÏ„‚ ÌÈ„„ˆ ˘È ‫אמנ‬ ¯Â҇ ¯·ÁÓ‰ Ï˘ ‰Ê ÔÈ„ ˙Ó‡·„ ·Â¯·Â Ò"˘‰ Ïη Â ÈˆÓ ‡Ï ,ÔÏȇ ȇÏÎ ÌÈÈ˜Ï ·ÂÈÁ Â ÈˆÓ ÌÈÚ¯Ê È‡ÏΠ̯ΠȇÏη ˜¯] ÌÈ Â˘‡¯  ··Â ˙ ˘ ˙ÂÎω· ˘"‡¯‰· ˜¯ ,[‰¯È˜Ú ‰Ê ,ÔÏȇ ȇÏη Ì‚ ‰Ê ÔÈ„ Â ÈˆÓ ¯Âˉ .¯·ÁÓ‰ Ï˘ ¯Â˜Ó‰ Ò"˙Á '˘˙ ˜¯ ‡È·‰ Ï" ‰ ‰·Â˘˙ ‫הפתחי‬ −¬îš−ñ) ‰·Â˘˙ „ÂÚ ˘È Ì Ó‡ ,˙Á‡

’è ³îê ¹î½ ’è ’−½) ÌȇÏÎ ‡"ÂÊÁ·  ȈÓ

‫וכ‬

‰Ï„‚ ‰Ï‡˘ ÌÈ ÈÓ‰ ˙χ˘" ,((96 ’ô¼) ˯ÙÏ ,'ÂΠÍÂÓÒÏ ‡"‡ ˙ÂÓ˘‰ ÏÚ ,‡È‰ ‡Ó‚„ ,"ÚȯΉÏ ԉÈÏÚ „˜˘Ï Íȯˆ Ìȯ·„‰ ‚¯˙‡Â ÔÂÓÈÏ" ,(ð ³îê) Ì˘ Ô ÈÊÁ ˙˜ÈÙÒ‰Ï Ì‡ Ô‰· ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ı" ‡¯‡Ó ˙ÂÈÏ΢‡Â ."ÔÚ·Ë· Ô˙ÂÂ˙˘‰ „ˆÓ ÔÈÓÓ Ô‰

ı¯‡· Ú¯Ê ÚÂË Ï ‰È‰ ÔÏȇ Ú¯ÊÏ ‫הדר‬ ËÚÓÎ Â ÓÊ· Ì Ó‡ ,ÔÏȇ ÁÓˆ ‰ÊÓ ,ÌÈ Â˘ ÌÈÓÚËÓ ‰Ê‰ ͯ„· ÔÈ˘Ó˙˘Ó Ôȇ˘ ÔÙ‡· „ÈÓ˙ ËÚÓÎ ‡Â‰  ÓÊ· ‰ÚÈË ‰ ͯ„ „Á‡ ÔÈÓ Ô˘ ˘¯Â˘ ‰ ˜ ÌÈÁ˜ÂÏ :Ôωτ ÌÈÚË  ¯Á‡ ÔÈÓÓ Ô˘ Û ÚÏ Â˙‡ Ìȯ·ÁÓ ‰·Î¯‰ ‰Ê˘ Ë¢Ù ,‰Ó„‡· „ÁÈ· Ì˙‡ .˘ÓÓ ÈÙÏ Â ÈÓ· ÔÈÓ Ì‰ Û Ú‰Â ˘¯Â˘ ‰ ˜‰ ‫א‬ ,ÌÚËÂ Ï ¯ÂÓ‚ ¯˙ȉ ȉ ʇ ,‰Îω‰ ȯ„‚ ȯ„‚ ÈÙÏ Â ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ Ì‰ ̇ Î"‡˘Ó .ÌÚËÂ Ï ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ʇ ,‰Îω‰ ó−þëðí óê êðîîñ μ−þ®î ó−ò¾ íô× −òõñ)  ¯Â¯È· ‫לפי‬

,ÌȘүه ,ÌÈÒ‚‡ ,(³îò³¾íñ ó−−î¾¼  ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ Ì‰ ,˙ ȯ˘  ,ÌÈ˘Ó˘Ó ,ÌÈÁÂÙ˙ Ì Ó‡ ,‰¯Â˙ ¯ÂÒȇ ¯·ÂÚ ÌÚË ‰Â Ìȯ˙ÂÓ  ÈÓ· ÔÈÓ Ì‰ ,ÌÈ ·„·Â„ ,ÌÈÙÈÊ˘ ̉ ͯ„· ÌÈÒ‚‡„ ÌÂ˘Ó Â‰Ê ,ÌÚËÂ Ï ÔÈÓ ‰Ê ,˘Â·Á Ï˘ ˘¯Â˘ ‰ ˜ ÌÚ ÌȷίÂÓ ˙ ȯ˘  ÌÈ˘Ó˘Ó ,ÌȘүه , ÈÓ Â È‡˘· Ï˘ ˘¯Â˘ ‰ ˜Ï Ìȯ·ÂÁÓ ÏÏΠͯ„· ̉ Ì Ó‡ , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ‡¯˜ ‰Ê ÛÈÊ˘ ͯ„· Ìȯ·ÂÁÓ ÌÈ ·„·Â„ ÌÈÙÈÊ˘ ,ÌÈÁÂÙ˙ .‰Îω‰ ȯ„‚ ÈÙÏ Â ÈÓ ‡Â‰˘ ˘¯Â˘ ‰ ˜Ï ÏÏÎ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‚"‰Î·„ ,Ò"˙Á È˘ÈÏ· ˘"ÓΠϘ‰Ï ˘È .Ï"ÎÚ ,ÌȇÏ΄ ÌÈÈ˜Ó ¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ Ú"ÎÏ (’è ³îê ’è ’−½) ÌȇÏÎ ‡"ÂÊÁ‰ Ï" Î Ì Ó‡  ‡·‰˘ Â Â˘Ï 'Ú ,ÌÈ Â¯Á‡‰ È ‰ ÏÎ ÏÚ ˜ÏÂÁ .ÏÈÚÏ ÔÈ· Ï·‚‰ ‡ÂÙȇ ˜ÂÈ„· ˙Ú„Ï ‰˘˜ ‫באמת‬ ‰·Î¯‰‰ Ôȇ Ôȷ ̉· ˙¯ÎÈ ‰·Î¯‰ · Ԃ ÌÚ ˙È· ‰ ˜ ̇ Ù"ÎÚ Ï·‡ ,˙¯ÎÈ ˘È , ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ÂÚËÈ ˘ ÌȯÂÓ‚ ˙ Ïȇ ‡„Á ,ÔÏȇ‰ ˙‡ ¯Â˜ÚÏ ‡Ï˘ Ï„‚ ÌÂ˜Ó ,‰ÈÓÈÚ„Â ˘"‡¯‰ ÏÚ ÌȘÏÂÁ ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯„ ,ÔÏȇ ȇÏÎ ÌÈÈ˜Ï ÏÏÎ ¯ÂÒȇ Ôȇ„ Ìȯ·ÂÒ ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯ ,‰ÈÓÈÚ„Â ˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï ÂÏÈه ÂÁ‡˙ ̇ ÔÓÈÈ˜Ï ¯˙ÂÓ„ Ìȯ·ÂÒ ÔÈÏÈ˜Ó .‡"ÂÊÁ‰Î ‡Ï„ „Á‡Ï Âȉ ÔȇȈÂÓ˘ ˙ Ïȇ ‰‡Â¯‰„ (î"×þ ’−½) Á"‡ '‫ע‬ ÂÓÏÂÚ· ¯ÒÈÁ ‡Ï˘" ˙ί· ͯ·Ó Á¯Ù ȯ٠ÏÚ„ ,(è"½ í"×þ ’−½) Á"‡ 'Ú ÔΠ."'ÂΠ ÈÈÁ‰˘ ͯ·Ó ‰ ˘Ï ‰ ˘Ó ˘„Á˙ ˘ ˘„Á ¯ÙÒ 'Ú ,‡ „ȇ‰  ÈÈÁ‰˘ ͯ·Ï ‡Ï ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ˘ÈÂ] ‰Î¯·‰ ˙‡Ê ¯ÙÒ È"˜Ò Â"Ò ' 'ÈÒ ‰Î¯· Ï˘ ÌÈÈÁ  Ȅ ‰Ó ÔÂ„Ï ˘È ,['Á '‰ '‚ '· ˙‡ 160 'ÓÚ

¯ˆÂ ˘  ÈÓ Â È‡˘· ÔÈÓ ·Î¯ÂÓ ÔÏȇ Ï˘ .Âχ ˙Âί· ÔÈί·Ó ̇‰ ,‰¯È·Ú·

˙˜ÂÏÁÓ ‡È·Ó (í"×þ ’−½ ¾−þ) ‰Îω ‫הביאור‬ ‡Ï˘ ¯ÈÓÁÓ Ë"˜Ï‰‰ ,‰Ê· ÌÈ Â¯Á‡ ͯ·Ï ÏÂÎÈ˘ ϘÈÓ ı"·ÚÈ ˙Ïȇ˘‰Â ͯ·Ï „Á‡˙ ˘Î ͯ·Ï ‰ÈÓÈÚ„Â Ò"˙Á‰ ˙¯·Ò ÍÈÈ˘ Ôȇ Ô‡ÎÂ] ˙ËÈ˘Ï ,‰¯È·Ú· ¯ˆÂ ‰Ê ÔÏȇ Ù"ÎÚ„ ,„Á‡Ï Âȉ ¯ˆÂ ˘ ¯·„ ÏÚ ‰"·˜‰Ï Á·˘Ï ȇ¯ Ôȇ ÌȯÈÓÁÓ‰ .[¯ÂÒȇ·

¼š

ȯ·„ Ò"˙Á‰ ¯È·ÒÓ Ì˘ ,(í"× ’−½ î"ì ³"î¾ È‡Ïη ÌÂȘ ¯ÂÒȇ ‡ȷ‰ ‡Ï„ ÌȘÒÂÙ‰ ¯‡˘ ˘˜Â‰„Ó Ô ÈÙÏÈ (.¬"ñ) ÔÈ˘Â„È˜· Ï" Î ,ÔÏȇ ‚‰Â ÔÏȇ ȇÏ΄ ,‰Ó‰· ȇÏÎÏ ÔÏȇ ȇÏÎ ,‡ÏÂ˜Ï Ì‚ Ô È˘˜Ó„ Ò"˙Á‰ ¯È·ÒÓ ,Ï"ÂÁ· Ì‚ 'Ú ,‰Ú·¯‰‰ ˜¯ ¯ÂÒ‡ ‰Ó‰· ȇÏη„ ÂÓ΄ ÌÈ ÈÓ È ˘ ÒÈ Î‰Ï ¯˙ÂÓ" ,‚"Ò Ê"ˆ¯ 'ÈÒ „"ÂÈ ˙‡ ‰Ê ÌÈڷ¯ Ì˙‡ ‰‡Â¯ ̇ ,„Á‡ ¯È„Ï ÔÏȇ ȇÏÎ ÔÎ ÂÓÎ ,"Ì˘È¯Ù‰Ï ˜Â˜Ê  ȇ ,‰Ê ¯ÂÒ‡  ȇ Ï·‡ ‰·Î¯‰‰ ˜¯ ¯ÂÒ‡  ȇ .ÌÂȘ· ·Â˘Á ¯·„ „ÂÚ Ò"˙Á‰ ·˙Î ‰·Â˘˙‰ ‫ובסו‬ ÂÓÈÈ˜Ï ¯ÂÒ‡„ ˙Ú„Ï ˙‡Ê :Ï"Ê „Â‡Ó ÔÓÊ ÏÎ Â Èȉ ,(í−ô¼ðî ¾"êþí ³¼ðñ îñ−õê ñ"þ) „Á‡˙ ¯·Î˘Î Ï·‡ ,„Á‡Ï Âȉ „Á‡˙ ‡Ï˘ ˙¯Î ·Â˘ ‰·Î¯‰‰ Ôȇ˘ ÔÙ‡· ,„Á‡Ï Âȉ ,ËÂ˘Ù ‰Ê ,ÌÂȘ ¯ÂÒȇ ̉· Ôȇ ·Â˘ ,̉· ,"ËÂ˘Ù ‰ÊÂ" ,·˙΢ ‰Ó Ú"ˆ ‰¯Â‡ÎÏ .Ï"ÎÚ ˙¯Á‡‰ ‰·Â˘˙· ˘"ÓÏ „Â‚È · ‰¯Â‡ÎÏ ‡Â‰Â ˙ Ïȇ‰  ˜˘ ȯÈÈÓ Ì˘„ ˜ÂÁ„Ï ˘È ,Ï" ‰ .„Á‡˙ ˘ ̄˜ Ï˘ ÌÈÓ„˜ÂÓ‰ ÌÈ·Ï˘·„ ,‡Â‰ Âȯ·„ ‫והסבר‬ ÏÎ ˙ÏÚÂÙ ÔÈÈ„Ú ‰·Î¯‰‰ ,‰ÁÈÓˆ‰ Ï˘ ‡‚¯„Ï ÔÏȇ‰ ÚÈ‚‰ ̇ Ì Ó‡ ,ÔÓʉ Ô‡ÎÏ ‡· ˙¢„Á ÌÈ Ù ,"„Á‡Ï Âȉ „Á‡˙ " .ÔÏȇ‰· ÏÂÚÙÏ ‰˜ÈÒÙ‰ ‰·Î¯‰‰ ʇ (ì"− ,ï"− ,ï"¬ ’½ í"®þ ’−½ ð"î−) ÔÁÏ˘‰ ÍÂ¯Ú '‫וע‬

.Ò"˙Á‰ ÂÓÎ ˘ÓÓ ·˙΢

˙‡Ê :Ï"Ê (¬"¼š ’−½î½ ê"ì) Ì"˘¯‰Ó‰ ‫וכ"כ‬ „Á‡˙ ˘ ˙·ίÂÓ‰ ˙ Ïȇ‰ ÈÎ Ú„È ‰"‡Ï· ,̉· ˙¯ÎÈ ‰·Î¯‰‰ Ôȇ˘ „Á‡Î ¯·Î

꼚

‫ הרב הגאון רבי גבריאל קרויס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˜ÒÙ (í"× ’−½ è"ì) ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ˙"¢· ̯· ˙ί· ‡Ï  ÈÈÁ‰˘ ˙ί· ‡Ï ͯ·Ï ‡Ï˘ ˙"¢· ˜ÒÙ ÔΠ,·Î¯ÂÓ ÔÏȇ ÏÚ ¯ÒÈÁ ‡Ï˘ ÌÈ Â¯Á‡ ‰ÓÎ Ì˘· ['Î 'ÈÒ ‰"Á] ¯Ó‡ ÚÈ·È Ì˘ Ô„ ‡Ï˘ ‡Ï‡ ,¯ÒÈÁ ‡Ï˘ ˙ί·Ï Ú‚Â · . ÈÈÁ‰˘ ˙ί· È·‚Ï ÌÈ˘¯Â„ Ì È‡Â Í¯·Ï ‡Â‰ ÌÏÂÚ‰ ‫מנהג‬ ÔÈÓ ·Î¯ÂÓ ÔÏȇ‰ ̇ Ìȯ˜ÂÁ ÏÚ ÌÈÎÓÂÒ„ Ï"ˆÂ ,Â‡Ï Ì‡  ÈÓ Â È‡˘· Â˙Ú„Ï ‰Ë „ Ï"‰·Â ı"·ÚÈ ˙Ïȇ˘‰ ˙ËÈ˘ È˜Ò·È ˜ ÌÈÈÁ ¯"‚‰ Ô¯Ó Ì‚ ˜ÒÙ˘ ÂÓÎ .‡"ËÈÏ˘

ó¾ ,ì"−š ’ô¼ ðôì í¾¼ô þõ½) Ìȯ‡·Ó ‫וראיתי‬

̇ ‡Â‰ ÔÂÈ„‰˘ Ï"È„ ,(ì"ôþ ’ô¼ ˙Âί· ̉ ¯ÒÈÁ ‡Ï˘ ˙ί·Â  ÈÈÁ‰˘ ˙ί· ¯·ÂÒ Ë"˜Ï‰„ ,ÔÈ ‰ ‰ ˙Âί· ÔÈÚΠ‡ Á·˘‰ ‰"·˜‰Ï Á·˘Ï ȇ¯ Ôȇ ,Á·˘‰ ˙Âί· ̉˘ ¯·ÂÒ ı"·Úȉ Ï·‡ .‰¯È·Ú· ¯ˆÂ ˘ ¯·„ ÏÚ Í¯·Ï ÔÈÎȯˆ˘ ÂÓΠ,ÔÈ ‰ ‰ ˙Âί· ÔÈÚΠ̉˘ ¯ÂÒ‡„ ,‰¯È·Ú· ¯ˆÂ ˘ ȯ٠ÏÚ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ͯ·Ï ÔÈÎȯˆ ÔÎ ,‰Î¯· ‡Ï· Ê"‰ÂÚÓ ˙ ‰ÈÏ .¯ÒÈÁ ‡Ï˘Â  ÈÈÁ‰˘ Íȯˆ˘ ˜ÒÙ ‡"ËÈÏ˘ È˜Ò·È ˜ Á"¯‚‰ ‫מר‬ ,Ï" ‰ Ï"‰·‰ ˙Ú„ Ì‚ ‰Ë Ô΄ ,ͯ·Ï

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪뼚‬‬

‫הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א‬ ‫ראש בד"ץ איגוד הרבנים מאנטשעסטער‬ ‫השלום למע"כ ידידים יקרים מק"ק ויואל משה דסאטמאר‬ ‫במאנטשעסטער יע"א‬ ‫בקול שיר ותודה נגיל ונשיש בזאת התורה‪ ,‬כי חדות ה' היא מעוזכם‪,‬‬ ‫ניתן שבח והודי' להשי"ת שזכינו בעירינו לבית גדול וחשוב זה שבה‬ ‫מגדלים תורה ותפילה בדרך היראה טהורה בדרך ישראל סבא‪ ,‬אשר‬ ‫כולנו נהנים מאורו הבהיר‪ ,‬ואנו תפילה ובקשה לפני שוכן במרומים‬ ‫שיזכו להרבות ולהמשיך בתורה וביראה על ישראל שלום‪ .‬וחיבה יתירה‬ ‫נודעת להם בהגיע אליהם מנהיגם ורבם שליט"א לרומם קרן התורה‬ ‫והחסידות‪ .‬ועל ידי זה ישפע שפע רב בכל העולמות וימשוך עליהם‬ ‫חוט של חסד לזכות לכל הברכות הכתובות בספר התורה הזאת‪.‬‬ ‫ובהזדמנות זו נוסיף ברכה אחת לידידי הגה"צ האב"ד ר' ישראל חיים‬ ‫הורוויץ שליט"א‪ ,‬שיזכה לנהל עדותו מתוך שפע ברכות וכל טוב‪.‬‬ ‫ואצרף בזה חידו"ת אלה לכבוד השמחה‬

‫בענין קניית חתיכות דגים שהופשט עורם מעליהם‬ ‫גרסינ ·‪Ô ·¯  ˙ (:è"½) ˙ÂÙÈ¯Ë Âχ ˜¯Ù‬‬ ‫‪ÌÂ˜Ó Ïη Ì"ÂÎÚ‰ ÔÓ ÌȈȷ ÔÈÁ˜ÂÏ‬‬ ‫‪ÌÂ˘Ó ‡Ï ˙ÂÏÈ· ÌÂ˘Ó ‡Ï ÌÈ˘˘ÂÁ ÔȇÂ‬‬ ‫‪‡ÓË ÛÂÚ Ï˘ ‡ÓÏ„Â ‡¯Ó‚‰ ÍȯÙ ,˙ÂÙȯË‬‬ ‫ ‪ÛÂÚ Ï˘ ¯Ó‡· χÂÓ˘„ ‰Â·‡ ı¯È˙ ,‰ È‬‬ ‫‪ÛÂÚ Â˙‡˘ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡Â È"˘¯ÈÙ ,¯Â‰Ë È ÂÏÙ‬‬ ‫‪‡È·‰Ï ÔÈÁ·‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Â ‡˘ ¯·„ ,‡Â‰ ¯Â‰Ë‬‬ ‫·‪‡Ï ÂÏ‡Ï ÔÈÓ„ ̇ ˙‡¯Ï ÛÂÚ Â˙‡ ȈÈ‬‬ ‫‪Ï˘ ‡ÓÈÏ ,‡¯Ó‚· Â˙ ÍȯÙ ,Ï"ÎÚ ,¯˜˘Ó‬‬ ‫‪‰ÈÏ ˙ȇ ÈΉ ȇ ˆ¯È˙ ,¯Â‰Ë ÛÂÚ‬‬ ‫‪¯Á‡ ÛÂÚ Ï˘ ¯ÓÂÏ È"˘¯ÈÙ ,ÈËÂÓ˙˘È‡Ï‬‬ ‫‡‪,¯Â‰Ë ‡Â‰Â ,¯ÈÎÓ ‰˙‡ ȇ˘ ,ÍÏ È˙¯Ó‬‬ ‫‪,ÔÈ ÓÈÒ· ˜Â„·Ï ,‡¯Ó‚· Â˙ ÍȯÙ ,Ï"ÎÚ‬‬

‫„˙ ‪È ÓÈÒ ,ÌÈ‚„ È ÓÈÒ ÍÎ ÌȈȷ È ÓÈÒÎ ‡È‬‬ ‫„‚‪‡Ï‡ ,‡ ÓÁ¯ ¯Ó‡ ˙˘˜˘˜Â ¯ÈÙ Ò „"Ò ÌÈ‬‬ ‫‡‪Ȉȷ È"˘¯ÈÙ ,ÌÈ‚„ ȯ·ÂÚ È ÓÈÒ ÍÎ ‡ÓÈ‬‬ ‫‪‡Â‰ ÔÓÈ҉ ,„ÁÈ Ìȯ·ÂÁÓ Ô‰˘ ˙ÂÓÎ ÌÈ‚„‰‬‬ ‫˘‪Âχ ÌÈ ÓÈÒ„ ‡¯ÈÊ È·¯ ˜ÈÒÓ ,„Á „Î ÂȉÈ‬‬ ‫‪,Ì"ÂÎÚ‰ ȯ·„Ï ÚÂÈÒ ˜¯ ̉ ,‡˙Èȯ‡„ ‡Ï‬‬ ‫‪ȉ ÌÈ„Á ‡ ÌÈ„Î Ì˙ˆ˜ È ˘ ̇„  Èȉ‬‬ ‫‡‪̉ ̇ Ï·‡ ,ÌÂÏΠȯΠ‰ ȯ·„· Ôȇ ,¯ÂÒ‬‬ ‫‪ Èȉ ,ȯΠ‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ÌÈÏÂÎÈ „Á „Î‬‬ ‫‪¯Â‰Ë ÛÂÚ Í‰Ó ÌȈȷ ‡È·‰Ï ÌÈÏÂÎÈ„ Ì¢Ó‬‬ ‫˘‡‪˘"ÓÎ Ì˙ÂÓ„Ï ̉  ÓÓ˘ Ì"ÂÎÚ‰ ¯Ó‬‬ ‫¯˘"‪ÏÂÎÈ ¯Â‰Ë ÛÂÚÓ ˜¯ ¯Ó‡· Ï·‡ ,ÏÈÚÏ È‬‬ ‫‪.ËÓ˙˘‰Ï‬‬

輚

‫ הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂÏ ¯Ó‡ Î"‡‡ ‰ÁÓÂÓ‰ ÔÓ ‡Ï‡ ÌÈÁ˜ ÌÈ˙ÁÏÓ È ‡ :̯ÎÂÓ‰ (ó"î×¼ îê) χ¯˘È‰ (ê"š½) Í"˘‰ ·˙Π,'ÂÎ ¯Â‰Ë ‚„Ó ÌÈ˙‡ˆÂ‰Â È‚Ò ‡Ï˘ ‰ÓÂ' (ë í×ñí ó¾) „È‚Ó‰ ·¯‰ Ì˘· ‡Â‰˘ ÔȯÈÎÓ Â ‡Â È ÂÏÙ ‚„ Ï˘ ¯Ó‡· ԇΠÌÈÁÂÏÓ‰ ÌÈ‚„‰˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,ÛÂÚ· ÂÓÎ ,¯Â‰Ë ÈÙË ÈËÂÓ˙˘È‡Ï ȈÓ ˜Á¯Ó ı¯‡Ó Ìȇ· Ï"Ò Ê"Ú ˜ÏÂÁ Í"˘‰Â ,Î"Ú ,ÛÂÚ ÈˆÈ·Ó ‚„ Ï˘ ¯Ó‡· ÌÈ‚„ È·¯˜· Ì‚ È ‰Ó ¯ÈÙ˘„ ÏÚ„ ȯ‰ .¯Â‰Ë ‡Â‰˘ ÔȯÈÎÓ Â ‡Â ̉ È ÂÏÙ È ÂÏÙ ‚„Ó ¯Ó‡· È ‰Ó ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ ÌÈ Ù ÏÎ Âχ ÌÈ‚„ ¯Â‰Ë ‡Â‰˘ Â˙‡ ÔȯÈÎÓ Â ‡Â ÌÈÈ·¯˜‰ ˙ÂÓ„Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ ÔÙ‡·  ψ‡ ÌȇˆÓ Ìȇ¯  ˘ÓÓ ÔÈӄӢΠÔ΢ ÏÎÓ ,È„„‰Ï ‰ÓÏ ‰˘˜È Î"‡Â ,È ‰Ó„ „Á‡ ‚„ ÔÈÓÓ Ì‰˘ È„„‰Ï ˙ÂÎÈ˙Á‰ ˙ÂÓ„Ï „"Ò„ ͉· È ‰Ó ‡Ï ÌÈÎȯˆÓ ‰ÓÏ ,„Á‡ ÔÈÓÓ Ì‰ ̇ ˙‡¯Ï .„Á‡ ‚„Ï „ÁÈ ˙¯·Á˙Ó ÂÈ‰È˘ Ê"Âˉ ÔÈȈ˘ ‰Ó· ‡Â‰ ÔÈ Ú‰ ¯Â‡È·„ ‫ונראה‬ ˙È·‰ ·˙΢ ‰ÓÏ (ð"š½ è"õ öô−½ë) öô−½) Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰ Ì˘· (ê"š −"½î½ë) ÛÒÂÈ ˙‰‚‰ ˙Ú„ ÛÒÂÈ ˙È·‰ Ì˘ ¯‡È· ÔΠ,(¬¼š Ô·˜¯Â˜ ÔÓ¢ ÛȘ‰Ï ÍÂÓÒÏ ˘È˘ ,ÔÂÓÈÈÓ ˘·Î ˘‡¯ ‡ ,˙Ï‚ ¯˙‰ ÔÓ¢ ÌÚ ‰·˜È ˘ ‡ˆÓ ̇˘ ˘·Î‰ ¯‡Âˆ ÌÚ ÌÈÓ Â· ‡ˆÓ ˘ ‡‰Ó „ÓÏ ‰Ê ,¯‡˘‰ ¯È˙‰Ï ÌÈÏÂÎÈ ÌÈ ÂÂÎÓ ‚„Ó Â Èȉ„ ,˙ÂÓȇ˙Ó Â‡ˆÓ ˘ ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ .È"˘¯ ˙ËÈ˘Î „Á‡ Ì˘ ¯‡Â˙ ȯى ‫ובאמת‬ Ú"¢‰Â ÛÒÂÈ ˙È·‰ ˜ÒÙ ÏÚ ‚ÈÏÙ ˙Ó¯˙‰Â ÔÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰‰ ÏÚ ‰Ê· ÍÓÒ˘ ȇ„„ ‡˙ÂÚȯ ˙ÂÓ„Ï Ôȇ„ Ï"Ò„ ,Ô˘„‰ (è"−š½ ê"š öô−½)

Ê"Ú ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ„ ‡‰ ÔÈ·‰Ï ˘È ‰Ê ‫ולפי‬ ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡ÙÙ ·¯ Ï˘ ÂÓ˘· (.ô) ,ÌÈ˘˜˘˜ ÌÚ ˘È ÌÈ˘˜˘˜ ̉· Ôȇ˘ ˘È˘ ̇ ÌÈ˘˜˘˜ Ô‰Ï Ôȇ˘ Ì˙‡ ÔȯÈ˙Ó„ Ôȯ·ÁӢΠ,Ï"Ê È"˘¯ÈÙ ,˙¢ ˙ÂÎÈ˙Á‰ Âȉ˘ ˙‡¯  ˙¯ÎÈ Â ˙¯·Á˙Ó „ÁÈ Ô˙‡ ÂÈ‰È˘ ÍȯˆÓ˘ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ,„Á‡ ‚„Ó ÔÏÂÎ ‡Ï ,„Á‡ ‚„Ó Ì‰˘ ÁÎÂÓ ˙ÂÈ‰Ï ˙¯·Á˙Ó ÂÓÎ ÂÊÏ ÂÊ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ˙ÂÓ„ ÂÈ‰È˘ È ‰Ó ‰ÓÏ ÔÈ·‰Ï ˘È ,ÌȈȷ ÔÈ ÚÏ ÔÈÏÂÁ· ·˙΢ .„ÂÁÏ ˙ÂÓ„Ï Ô‡Î Ì‚ È ‰Ó˘ ‡ÓÈ ‡Ï È"˘¯ÈÙ ‡È·‰˘ ¯Á‡ ,(ó¾ ï"¼ë) Ô"¯‰„ ‫איברא‬ ³î×ñí) Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„„ ‡È·‰ ,Ï" ‰ ·¯ ¯È˙‰ È΄ (ð× í×ñí è šþõ ³îþî½ê ³îñ×êô ÍÂ˙Ó˘ ¯ÓÂÏ Â Èȉ ,˙¢ ˙ÂÎÈ˙Á‰˘Î ‡ÙÙ Â Èȉ ,Î"Ú ,„Á‡ ‚„ ÔÈÓ ‡Â‰˘ ‰‡¯ ÔÎÂ˙ÈÁ ,„ÁÈ ˙¯·Á˙Ó ˙ÂÎÈ˙Á‰ Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ˙"¢· ·˙Î ÔΠ.Ì˘ È"‡ ˙‰‚‰· ·˙΢ ÂÓΠ‡·Èχ Ô"¯‰ ˙Ú„„ (¬"ñ öô−½) È·ˆ ÌÎÁ ÔÏÂ΢ ÌȯÎÈ ÂÈ‰È˘ Íȯˆ Ôȇ˘ Ì"·Ó¯‰„ ÔÎÂ˙ÈÁ ÍÂ˙Ó ¯ÎÈ ˘ ‡Ï‡ ,˘ÓÓ „Á‡ ‚„Ó Ì"·Ó¯‰ ¯Ó‡˜„Ó ‰ÈÏ ˜ÈÈ„Â ,„Á‡ ÔÈÓ Ô‰˘ ‚„Ó ÔÏÂ΢ ÈÓ ¯Ó‡˜„ ۇ ,‰Â˘ ÔÎÂ˙ÈÁ˘ ‰Ê ,„Á‡ ‚„ ÔÈÓ Ï"¯„ Ô"¯‰Ï Ï"Ò ,„Á‡ È·ˆ ÌÎÁ‰ „"ÎÚ ,È"˘¯ÈÙÓ ¯˙ÂÈ ‡Ï˜ ȇ„ .Ï" ‰ ˙ÂÎÈ˙Á· ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‡Ï È"˘¯„ ¯‡Â·Ó ‫עכ"פ‬ ȇÓ ,„ÂÁÏ ÔÂÈÓ„ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ÌÈ‚„ .È ‰Ó„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ÌȈȷ‰Ó ‡ ˘ 'ÈÒ· ȯ‰˘ ,ÔÈÈÚÏ ˘È Ú"¢‰ ȯ·„· Ì‚ ‫והנה‬ Ì È‡ ÌÈ‚„ È·¯˜ ¯·ÁÓ‰ 'Î Ê"Ò ‚"Ù

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ·˙Î Ô˘„‰ ˙Ó¯˙Ó ‡È·‰˘ ˘·Î ˘‡¯‰ ‰ÊÈ‡Ó Ú„Â ‡Ï ‰ÙÈ¯Ë ‡ˆÓ ˘·Î ˘‡¯' „Á‡ Ï˘ ¯‡ÂˆÏ ˘‡¯‰ ÂÙȘ‰Â ‡Â‰ ˘·Î ÌÈ ÂÂÎÓ ÌÈÓ„ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ‡ˆÓ  ÌÈ˘·Î‰Ó ‡È·‰Â ÌȯÁ‡‰ ¯È˙‰Ï ‰Ê ÏÚ ÍÂÓÒÏ ˘È ‰ÙÈ ,'ÍÂÓÒ· È˙·˙΢ Ê"Ú„ È ˘ ˜¯Ù„ ‡È‰‰Ó ‰È‡¯ Âȉ„ ÁÎÂÓ ÌȯÁ‡‰ ¯È˙‰Ï ·˙Î„Ó ,Ï"ÎÚ .[Ìȯ˘Î ·Â¯ ,ÌÈ‚„ È·¯˜„ 'Ê ÛÈÚÒ„ ͉ ·˘ÂÈÓ ÔÎ ‫וא‬ ̉· Íȯˆ ‡Ï ȯ‰˘ ,‡˙ÂÚȯ Ì˘ Ôȇ„ ˘È„ Ìȯ·ÂÒ‰ ˙Ú„Ï ÈÓ ÈΉ Ôȇ ,ÌÈ ÓÈÒ Ì‰Ï Ôȇ˘Î„ ¯ÈÓÁ‰Ï  Èȉ ,ÌÈ ÓÈÒ Ì‰· ,ÌÈ„Á ‡ ÌÈ„Î Ì‰È˘‡¯ '··  Èȉ„ ,ÌÈ ÓÈÒ‰ Ôȇ Ï·‡ ,ȯΠ‰ ȯ·„ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ¯˘Ù‡ ȇ Ôȇ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ,„ÂÁÏ ÌÈ ÓÈÒ‰ ÏÚ ÔÈÎÓÂÒ È‚Ò ,ÛÂÚ ÈˆÈ· ÂÓΠ‰ ʇ ,‡˙ÂÚȯ ԇΠ‡Â‰˘ ÔȯÈÎÓ Â ‡Â ‡Â‰ È ÂÏÙ ‚„ Ï˘ ¯Ó‡· .¯Â‰Ë ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ͉·  ‡ Ì‚ ‡ÓÈ ÔÎ ‫וא‬ ˜¯„ ,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ Ôȇ ‡Ï‰ ,¯ÂÚ ÈÏ· ̉· Ôȇ ¯ÂÚ‰ ÌÚ ˙ÂÎÈ˙Á ˘È˘ „"Ò„ ‡‰· ̉ÈÏÚ Ôȇ· Ï·‡ ,‡˙ÂÚȯ ˘È ‰Ê· ,ÌÈ˘˜˘˜ ÔÈÓ„ ‰ ,‡˙ÂÚȯ ̉· Ôȇ˘ ‰Ê· ÈÙÈ„Ú ¯ÂÚ ‚„Ó È¯Î ÂÏÈÙ‡ ¯Ó‡· È ‰Ó„ ,ÌÈ‚„ È·¯˜Ï ˯ٷ ,¯Â‰Ë ‚„ ‡Â‰˘ ÔȯÈÎÓ Â ‡Â ̉ È ÂÏÙ ,˙ÂÓ„Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ Â È È· ÔÈÈÂˆÓ ÌÈ‚„ È ‰˘Î .Ï" Π,ȯΠÂÏÈÙ‡ ‰Ê· ÔÓ‡ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ„ ÏÏÂΉ È · È ÙÏ Âχ Ìȯ·„ ‫וכשהרציתי‬ Ô„ ÂÏ ¯ÈÚ· ·Â·‡·„ ÌÈ·Â˘Á‰ ͯ·‡ ÈÏ ‰‡¯‰ ,‰"Ò˘˙'‰ Ë·˘ 'Ë ÌÂÈ· ¯Âˉ ·˙΢ ‰Ó ÏÚ ‰˘Ó Èί„‰ ȯ·„ ·Â˘Á

ð¼š

‡‰Ï ,‡¯ÂÒȇ ˜ÈÊÁ˙ȇ„ ÍÈ ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë ÏÚ·Â ,‡¯ÂÒȇ ˜ÈÊÁ˙‡ ‡Ï„ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ͉ ÈÓ„Ó„ ÌȘÒÂÙ Í ‰„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ‡¯È·Ò ÔΠ,ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡‰Ï ˙ÂÙȯ˄ ˙ÂÎÈ˙Á·„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,Ï" Π,¯·ÁÓ‰Ï ‰ÈÏ ˙ÂÎÈ˙Á ԇΠ˘È˘  Èȉ„ ,‡˙ÂÚȯ ˘È ¯ÈÙ˘ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‡Ï‰Â ,ÌÈ˘˜˘˜ ÈÏ·Â ¯ÂÚ ÌÚ ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á ÏÚ Ôȇ ,‰¯‰Ë È ÓÈÒ ¯ÈÎ‰Ï Íȯˆ ‡˙ÂÚȯ ‰ÈÏ ‰Â‰ ,‰¯‰Ë ÔÓÈÒ Ì¢ Âχ ‡‰Ï ˙ÂÙȯ˄ ͉ ÔÈÓ„Ó ÔÎÏ ,‡˙Èȯ‡„· .ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡‰„ ·˙Î (ê"š öô−½ë ó¾) ‡"Ú¯‚‰ ‫]והנה‬ ÏÚ Ô ÈÎÓÒ„ ˘·Î ˘‡¯Â ˙Ï‚ ¯˙„ ˙¯Á‡ ÌÚ ‡˜Â„ ¯˘Ù‡„ ÔÈÓ„Ó˘ ‰Ó ,ÔÂÈÓ„‰ ÏÚ Ô ÈÎÓÒ ‰Ê· ,ÏË· ‡˙Èȯ‡„Ó„ ‡¯Ó‚‰ Ï˘ ‰È‡¯‰Ó Ìχ ,„Á· „Á ‡Ï Ï·‡ (ð ¹−¼½ è"õ öô−½) ÏÈÚÏ ‚„ ˙ÎÈ˙Á„ ‡È‰‰Ó ‚„„ ‡È‰‰Î Ô ÈÎÓÒ ‡˙Èȯ‡„· Û‡„ ÚÓ˘Ó Ú"¢· È˙ȇ¯ ·Â˘ ,Ï"ÎÚ ,‡˙Èȯ‡„· ȉ„ ÏÎÓ ,Ï"Ê ·"„Ó Â˜È˙Ú‰˘ ÔÂÈÏ‚‰ ÔÈÚ ÌÚ Ìȇ˘Â ‰ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È Èχ ¯ÓÂÏ ˘È ÌÂ˜Ó Ú"ˆÂ ,Ô ·¯„· ˜¯ ÂÊ ‰È‡¯‰ ÏÚ Ô ÈÎÓÒ ‡Ï ˙¯Ú‰ ÏÏΠ¢„˜ ȯ·„· ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ,‡ È„Ï ˙È·‰"·‰ ÔÂ˘Ï„ ÛÈÒÂ‰Ï ˘È ,¯‡Â˙ ȯى ˙Ï‚ ¯˙‰„ ‡„·ÂÚ· ÔÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰‰ Ì˘· ÛÒÂÈ ˙Ï‚ ¯˙ Ô·˜¯˜· È·¯ È ÙÏ ‡· ‰˘ÚÓ' ‡Â‰ ˙Ï‚ ¯˙ ‰˙‡ ‰·¯Ú˙   ÓÓ ¯Ò‰ ·˜È ˘ χ Ô·˜¯˜·˘ ÔÓ¢‰ ‰ÓÈ„Â ˙¯˘Î· ‰ÙÈ¯Ë Ô·˜¯˜‰ ¯Â·ÈÁ ÌÂ˜Ó Ï˘ ˙Ï‚ ¯˙‰ ÔÓ¢ ¯Â‡ .ÍÎ È"Ú ÌȯÁ‡‰ ¯È˘Î‰Â È¯Ó‚Ï Âӄȇ ˙·Â¯Ú˙· ‰˙ȉ ‡„·ÂÚ„ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ 'ÚÂ¯Ê Ï˘ ‡„·ÂÚ‰ ÔΠ,ÏË· ‡˙Èȯ‡„Ó„ ȯ˙· „Á

í¼š

‫ הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡ ‰Ê ÔÈÓÓ ‚„ ˙ÎÈ˙Á ÏÎ‡È˘ ÈÓ ˙ÂÓÈ ‡Ï ‡Ï ,˙ÂÚË· ˙ÂÏ˙Ï ÌÈÏÂÎÈ ÏΉ ,‰Ê ÔÈÓÓ ‰‡¯ ‰Ê· ÔÎÏ ,‰ÊÓ ˜Ê Ì¢ Ì‰Ï ‡Â·È ,Ï" ‰ ˙˙¯Ó ÏÚ ÍÂÓÒÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ËÂ˘Ù È˙χ˘˘ ÂÓΠ,˙˙¯Ó ˙Ó‡· ˘È ̇ ˜¯ ‡Â„‡Ù „"Á¯‰ÂÓ Ô‡‚‰ Ô¯Ó „·Π˙‡ ÌÚÙ ¯ÁÂÒ ˙„‡ ,Ô„ ÂÏ ‰¯È·‰ ¯ÈÚ„ „"·‡ ,Ï"ˆÊ Ï˘ ˙ ˘ ˙ÂÎÈ˙Á ‡È·‰˘ ÌÈ‚„ Ï˘ È˯٠ÂÎ˙Á˘ ‰ÓÓ „Á‡ ÔÈÓÓ ÌÏÂÎ Âȉ˘ ‚„ „Á‡ χ¯˘ÈÏ Ô¯ÎÂÓ ‰È‰Â ,˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎÈ˙ÁÓ ,ÌÈ ÂÁË ÌÈ‚„ ‰˘Ú ‰ÊÓ ,ÏÂÊ· ÂÏ ‰ÏÂÚ ‰È‰˘ ÏÎ ‡È·È ‰Ê‰ ȯΠ‰ ̇˘ Ï"Ê ·¯‰ ÈÏ ¯Ó‡Â ‡Â‰˘ Â˙ÓÈ˙Á ÌÚ Â„È ·˙Î ÌÈ‚„‰ ÌÚ ÌÚÙ ,¯˘Î‰ È ÂÏÙ ÔÈÓÓ Ì‰ ‰Ï‡ ˙ÂÎÈ˙Á˘ ÁÈË·Ó ,‡Â‰ ˙˙¯Ó ˙Ó‡· ‡Ï‰ ‰Ê· ÈÎ ,‡Â‰ ÔÓ‡ χ¯˘È‰˘ ‰Ó· ¯˜ÈÚ· ‡Â‰ Â˙Ò ¯Ù ÏΠȯ‰ ÈÎ „ÈÒÙÈ ‰„·˙È Ì‡Â ,Âχ ˙ÂÎÈ˙Á  ÓÓ ‰ ˜ , ÓÓ „ÂÚ ‰ ˜È ‡Ï χ¯˘È‰ ‡Ï‰ ÈÎ ,Â˙Ò ¯Ù ,ˆ"„·‰ ÌÚËÓ ÂÈÏÚ ‰Á‚˘‰ ˘È˘Î ˯ٷ ԯÎÂÓÏ Ï‡¯˘ÈÏ ÂÁÈ È ‡Ï Ô·ÊÎ ‡ˆÓÈ Ì‡ ÌÈÏÂÎÈ ,˙Ó‡· ˙˙¯Ó ˘È ‰Ê· ÔÎÏ ,„ÂÚ .‰Ê‰ ˙˙¯Ó‰ ÍÓÒ ÏÚ ÏÂÎ‡Ï ,¯·ÁÓ‰ ·˙Î '„ ÛÈÚÒ ‚"Ù ÔÓÈÒ „"ÂÈ· ‫והנה‬ Ô‰Ó ˙Á‡· ˘È ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á ‡ˆÓ' ,˙¯˙ÂÓ ÔÏÂÎ ˙ÂÓȇ˙Ó ˙ÂÎÈ˙Á‰ ̇ ,˙˘˜˘˜ ¢¯ÈÙ ,Â È È ÚÏ Ï"ÎÚ ,'‡· „Á‡ ‚„Ó ‰˜ÊÁ ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂη (ð"š½) Í"˘‰Â (ð"š½) Ê"Âˉ ‚„Ó ÔÏÂ΢ ‰‡¯ ‰È‰È˘ Ô ÈÚ·„ È"˘¯ ˙Ú„Î ‡Â‰˘ ¯Â¯È· ‰Îȯˆ ‰ÎÈ˙Á Ï΄ ȯ‰ ,„Á‡ .¯Â‰Ë ‚„Ó ÂÏÈÙ‡Â' ,‡"Ó¯‰ ·˙Î '‰ ÛÈÚÒ· ÔÓ˜Ï ‫אול‬ ˘Ù˘ÙÏ ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ ÌÈ‚„ ¯‡˘·

‡Ï‡ ÔÈÁ˜ Ì È‡ ÌÈ‚„ È·¯˜' (è"õ öô−½) ÌÈÁ˜ÂÏ Ôȇ ‰ÁÓÂÓ Â È‡˘ ÈÓ Ï·‡ ‰ÁÓÂÓ‰Ó ÂÁÂÓÈ ˘Î ÌȯÂÓ‡ Ìȯ·„ ‰Ó· , ÓÓ Ì˙‡ ‰¯‰Ë ÔÓÈÒ Ô‰· ¯ÎÈ Â ÌÈÓÈÏ˘ Ô‰ ̇ Ï·‡ Ì˘‡¯·˘ Ô‰È ÓÈÒ Â‰Ó ̄‡ ÏÎÓ ÔÈÁ˜ ÂÓÎ Ï‚Ú „Á È ˘‰ Ì˘‡¯Â Ï‚Ú „Î „Á‡‰ ¯È˙‰Ï ˜‰·ÂÓ ÔÓÈÒ ‡Â‰˘ ˙"¯ ·˙Π,‰ˆÈ·‰ ÔÓÈÒ Â È‡˘ ÚÓ˘Ó ÈÓÏ˘Â¯È·Â ‚„ ÏÎ ÂÈÏÚ ˘"‡¯‰ È·‡ È Â„‡ ˙ ˜ÒÓ ‡Â‰ ÔΠ˜‰·ÂÓ Èί„· ·˙Î ˘"‡¯‰ ȯ·„ ÏÚ ,Ï"ÎÚ ,'Ï"Ê ,ÂÈÏÚ ‚„‰ ¯È˙‰Ï  Èȉ„ ÈÏ ‰‡¯ ' ,Ï"Ê ‰˘Ó Ï·‡ ,ÌÈ˘˜˘˜ ÂÏ Ôȇ˘ Ìȇ¯  ‡Â Ïȇ‰ È ‰Ó„ ¯ÂË‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Â È Ù· ‚„‰ Ôȇ ̇ Ì‚ ȇ„· Ô È¯Ó‡Â ÌÈÈ·¯˜‰ Á˜ÈÏ Âχ ÌÈ ÓÈÒ ,'ÂÎ ‡˙ÂÚȯ Ô ÈÊÁ ‡Ï Ïȇ‰ ¯Â‰Ë ‰È‰ ‚„‰ ‡Â‰˘ ‚„„  ·˙΢ ‡¯·ÒÎ ·˙΄ ȯ‰ ,˘"ÈÈÚ Ôȇ ,‡˙ÂÚȯ ȉ ÌÈ˘˜˘˜ ÂÈÏÚ ÔÈ‡Â Â È Ù· Ô ÈÎÓÒ Â È Ù·  ȇ·Â ,ÌÈÈ·¯˜ È ÓÈÒ ÏÚ ÍÂÓÒÏ .Â È Ù· ‡˙ÂÚȯ Ôȇ ȯ‰˘ ÌÈÈ·¯˜ È ÓÈÒ ÏÚ ,˙ÂÓ„Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ ‰Ê· È‚Ò Ú"¢„ ‡ È„Ó„ ‫הרי‬ ‡Îȉ Ô΢ ÏÎÓ ,‡˙ÂÚȯ Ôȇ„ ‡Îȉ ‡Â‰ ‡·  ÓÓ˘ ȯΠ‰ ¯Ó‡˘ ‰Ê ÌÈ‚„ ÔÈÓ„ ÌÂ˘Ó ‰ÊÏ ÌÚˉ ,˙ÂÓ„Ï ÔÈÏÂÎÈ  ψ‡ ÈÂˆÓ ‡Ó˘ ˙˙¯Ó ȯΠ‰ ˙ÂÓ„Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ È„È ÏÚ„ ˙ÏÁ˙· È"˘¯ ȯ·„· ¯‡Â·ÓÎ ,‰„·˙È ÂÓ„È .(í"ך½) Í"˘· ˘¯ÂÙӄΠ, ¯·„ ˜ÂÁ¯ ˙ÂÏ„‚‰ ˙¯·Á·˘ ÚÂ„È ÌÂȉΠ‫והנה‬ ,‡ ‚ ȇ‰Î· ˙˙¯Ó ‡Îȇ„ ¯ÓÂÏ „‡Ó ·Â˙΢ ‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙· ‡ˆÓÈ Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ȯ‰˘ ˙ÎÈ˙Á È ÂÏÙ ÔÈÓÓ ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á ̉˘ ÂÈÏÚ È˙ÚÓ˘˘ ÂÓΠ,‰Ê· ÂÓ˘‡È ‡Ï ¯Á‡ ÔÈÓÓ ‚„ ‡Ï‰˘ ÔÎ ¯Ó‡˘ „Á‡ ÏÚÙÓ Ï‰ ÓÓ ˙Ó‡·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰Â¢ ȉ ÌÈ˘˜˘˜ · Ôȇ ¯ÂÚ Ì‰ÈÏÚ ˘È˘ ¯ÈÙ˘ ÔΠ̇ ,Â È ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë Ï˘ ‡˙ÂÚÈ¯Ï Ô‚Π,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ Ôȇ„ ‡Îȉ„ ÔÈ·‰Ï ˘È .‰ÊÎ ¯Â¯È· Ô ÈÚ· ‡Ï ,Ï" ‰ '‰ Û ÈÚÒ„ ‡‰



˘¯ÈÙ ,'ÌȇÓË ÌÈ‚„ Ì‰È È· ˘È ̇ ˜Â„·Ï ,Ô È˜ÊÁÓ ‡Ï ‡¯ÂÒȇ ȘÂÊÁ‡„ (ê"− š"½ë) Í"˘‰ ‡Î‰„ 'ÂÎÂ Ì˘ ȯ¯·Ï ‡Îȇ„ ‡Îȉ ÂÏÈه ‡Ï‡ ,‰˜ÊÁ ÁÎÓ ÌÈ‚„‰ ÔȯÈ˙Ó Â ‡ Ôȇ ,¯ÂÒȇ ԇΠ‡‰È È˙È˙ ÈÎÈ‰Ó Ô È¯Ó‡ ‡·¯„‡ ¯·ÁÓ‰ ·˙΢ ÂÓÎ ‡Ï„ ‰Ê ‰¯Â‡ÎÏ ,Ï"ÎÚ .‰ÎÈ˙Á ÏÎ ÏÚ ¯Â¯È· Ô ÈÚ·„ ÏÈÚÏ

‚ÈÏÙ (è"−š½ ê"š öô−½) Ì˘ ¯‡Â˙ ȯى ‫ובאמת‬ ‰Ê· ÍÓÒ˘ Ú"¢‰Â È"·‰ ˜ÒÙ ÏÚ Ï"Ò„ ,Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰Â È ÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰‰ ÏÚ ÍÈ ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë È‡„„ ‡˙ÂÚȯ ˙ÂÓ„Ï Ôȇ„ ‡Ï„ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡‰Ï ,‡¯ÂÒȇ ˜ÈÊÁ˙ȇ„ Û‡„ ‡ÓÈ Ô ‡ Û‡ ÔΠ̇ ,‡¯ÂÒȇ ˜ÈÊÁ˙‡ ˜ÈÊÁ˙‡ ȉ ‡Ï ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡‰„ ÈÙ ÏÚ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ,Â È ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë È‡„ ÂÓÎ ‡¯ÂÒȇ ÏÏÎ ‡˙ÂÚȯ Ôȇ˘ ‡ÎÈ‰Ó ˜ÙÒ ¯˙ÂÈ È‰ ȯ‰ ‰˘ÚÓÏ ,Ï" ‰' ‰ Û ÈÚÒ„ ‡‰·Î Â È ÙÏ ÍÁ¯Î ÏÚ·Â ,‡˙‡Â·¯ Í ‰Î Ú"¢· ˜ÒÙ Ï˘ ÔÈ Ú È‰ ÌÈ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á· ‡˙ÂÚȯ‰„ Ï"Ò„ ,Ï" Π,Â È ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë È‡„· ÂÓÎ ‡˙Èȯ‡„ .'‰ Û ÈÚÒ„ ‡‰Ï ÈÓ„ ‡Ï ȇ„· Î"‡

,‡Â‰ Âχ ˙ÂÎω È ˘ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ ‫ולכאורה‬ Â È ÙÏ ˘È˘ ȯÈÈÓ '„ ÛÈÚÒ·„ ÔΠ̇ ,‰¯‰Ë ÔÓÈÒ ÈÏ· Ô¯ÂÚ· ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á È„È ÏÚ ¯¯·Ï ÌÈÁ¯ÎÂÓ ,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ ˘È ‚„Ó Ì‰ Ì Ó‡˘ ˙ÂÓȇ˙Ó ˙ÂÎÈ˙Á ÂÈ‰È˘ ÌÈ‚„ Â È ÙÏ ˘È '‰ ÛÈÚÒ„ ‡‰· Ï·‡ ,„Á‡ ˘È ,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ Ì¢ Ôȇ ,‰·¯‰ ÌÈ¯Â‰Ë ,‡ÓË ‚„ Ì‰È È· ˘È Èχ˘ ˘Â˘ÁÏ ÌÂ˜Ó ˜¯ ,¯ÂÒȇ ԇΠ‡‰È È˙È˙ ÈÎÈ‰Ó Ô È¯Ó‡ ‰Ê ÏÚ ,‡˙ÂÚȯ · ˘È˘ ¯·„ Ì¢ ԇΠÔȇ ‡Ï‰ .ȯ˘ ÔÎÏÂ

‡Ï‰„ ,¯È˙‰Ï ˘È„ Ô„È„ ÔÂ„È · Ô΢ ÏÎ ‫וא"כ‬ Ì˘ ‰È‰ ÂÏȇ '‰ Û ÈÚÒ· ‡"Ó¯‰ Ô„È · ȉ„ ÌÂ˘Ó ÏË· ‰È‰ ‡Ï ÌÏ˘ ‡ÓË ‚„ ,(³šîñìô í"ðë .ô ¹ð) Ê"Ú ˙ÂÙÒÂ˙ ÔÈÈÚ ,‰È¯· ·˙Î Ì˘„ ۇ ,‰È¯· ȉ ‡Ï Ô„È„ ÔÂ„È ·Â ¯ÈÓÁ‰ ÛÂÒ ÛÂÒ ÏË·„ ¯Èˆ· Ì‚„ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ‡Ï ·Â¯ ˜¯ ‰È‰ Ì˘„ ‰‡¯ ,‡¯ÈÊ È·¯ · ,˙ÂÙÒÂ˙‰ Ô¢ÏΠ,‡ÓË ‚„ Ì˘ ‰È‰ ÂÏȇ ,'Ò 'Ò ˘È ȇ„ ԄȄ ÔÂ„È · Ï·‡ ,¯ÈÓÁ‰ ÔÎÏ ‡·¯„‡Â ,Ì˘ ‡ˆÓÈ Èχ˘ ˙¯ÂÚ ‰Êȇ „‚ ԇΠÔȇ˘ ‡"Ó¯‰ ÔÂ„È Ó ¯Â¯È· ¯˙ÂÈ Ô‡Î ˘È ÌÈ‚„‰ Ôȯ¯·Ó ÌȯΠ‰ ȯ‰˘ ,‡ÓË ‚„ ¯ÂÚ ¯˙ÂÈ Ë¢Ù ,Ï" Π,ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ ‰„Ù˜‰· .ÌÈ¯Â‰Ë ˙˜ÊÁ· ˙¯ÂÚ‰ ÏÎ ˜ÈÊÁ‰Ï ‰Ê· ȯ˘„

˙ÂÎÈ˙Á Ô ÈÚ· '„ ÛÈÚÒ·„ ‡‰„ ‰ÊÏ ‫וראיה‬ Ì˘ ˘È˘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ˙ÂÓȇ˙Ó ÛÒÂÈ ˙È·‰ ·˙΢ ‰ÓÓ ‡Â‰ ,‡˜Â„ ‡˙ÂÚȯ ÔΠ,Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰ Ì˘· ‡"˜ ÔÓÈÒ ÛÂÒ· ,È ÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰‰ ˙Ú„ ÛÒÂÈ ˙È·‰ Ì˘ ¯‡È· ÌÚ ‰·˜È ˘ Ô·˜¯Â˜ ÔÓ¢ ÛȘ‰Ï ÍÂÓÒÏ ˘È˘ · ‡ˆÓ ˘ ˘·Î ˘‡¯ ‡ ,˙Ï‚ ¯˙‰ ÔÓ¢ ÌÈ ÂÂÎÓ Â‡ˆÓ ̇˘ ˘·Î‰ ¯‡Âˆ ÌÚ ÌÈÓ ˙ÂÎÈ˙Á„ ‡‰Ó „ÓÏ ‰Ê ,¯‡˘‰ ¯È˙‰Ï ÌÈÏÂÎÈ „Á‡ ‚„Ó Â Èȉ„ ,˙ÂÓȇ˙Ó Â‡ˆÓ ˘ ÌÈ‚„ ‡˙ÂÚȯ ԇΠ‰˙ȉ ‡Ï ̇ ,È"˘¯ ˙ËÈ˘Î Ô‡ÎÓ „ÓÏ Íȇ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯Â¯È· ÈÚ·„ ȇ„ ‡Ï‡ ,Â È ÙÏ ˙ÂÙÈ¯Ë È‡„ ˘È˘ Ì˙‰Ï ÌÈ‚„·˘ ‡˙ÂÚȯ‰„ ÌȘÒÂÙ Í ‰Ï Â‰Ï ‡¯È·Ò

：

‫ הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

,˙˘˜˘˜ ÂÈÏÚ ˘È˘ ‚„‰ ÔÈÓÓ Ì‰˘ ÌȯÎÈ ˘ È„È ˘È ÔΠ̇ ,‰¯Î‰‰Â ÔÈÚ‰ ˙ÚÈ·Ë ‰Ê ȯ‰ .ÂÊ ‰ Á·‰ È„È ÏÚ È¯˘„ ¯ÓÂÏ ‡Ï‡ ,‰Ê ÔÈ Ú· ¯·ÎÓ Â ·˙΢ ‰Ó ‫ועיי‬ ˙ËÈ˘ Ì˘  ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ‰˘˜„ Íȯˆ ‰ÓÏ„ ,‰È˙ÂÂÎ ˜ÒÙ„ ¯·ÁӉ È"˘¯ ÏÚ ˜ÈÙÒÓ ‡Ï‰ ,'‡ ‚„Ó ÏΉ„ ‰‡¯ ˙ÂÈ‰Ï ˙ÂÎÈ˙ÁÏ ÌÈ˘˜˘˜ ÈÏ· ˙ÂÎÈ˙Á‰ ‰Ó„È˘ È„È ÂÓΠÌÈ‚„ È·¯˜· ÂÓÎ ÌÈ˘˜˘˜ ̉ÈÏÚ ˘È˘ .ÌÈ‚„ È·¯˜ ÔÈ ÚÏ (í"ך½ë) Í"˘‰ ·˙΢ Ì‚ Ì"·Ó¯‰ Ì˘· Ô"¯‰ ˙Ú„Ï ‫]ובאמת‬ ÏÚ„ ÈΉ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ˙ÂÎÈ˙Á· ‰È‰È˘ Ô ÈÚ· ‡Ï ,ȯ˘ ‰ÊÏ ‰Ê ÔÈÓ„Ó˘ È„È [.Ï" Π„Á‡ ‚„Ó Ì‰˘ ¯Â¯È· ȯ‰ ˙ÂÎÈ˙Á·„  ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ¯ÓÂÏ ‫ויש‬ ¯ÂÚ ÌÚ ‚„ ˙ÎÈ˙Á ,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ ˘È ‰Ó  ‰Ó ‡Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ‰Ê· ,ÌÈ˘˜˘˜ ÈϷ Ȉȷ ‡ È·¯˜· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰ÊÏ ‰Ê ‰Ó„Ó˘ ‰ÊÈ‡Ó Ô ÈÚ„È ‡Ï„ ˜¯ ,‡˙ÂÚȯ Ôȇ ‡Ï‰ ÌÈ‚„ Ì"ÂÎÚ‰ Â Ï ¯Ó‡˘ È„È ÏÚ ,‡· ‚„ ÔÈÓ .ÔÓ‡ ,Â˙ÂÓ„Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ ÔÂÈÎÓ ¯Â‰Ë ‚„Ó ‡·˘ Ô·˜¯Â˜ ÔÈ ÚÏ ‡"˜ ÔÓÈÒ ÛÂÒ ˙ˆ˜ ‰‡¯ ‫וכ‬ Ô ÈÎÓÒ„ ‰ÙÈ¯Ë Â‡ˆÓ ˘ ˘·Î ˘‡¯ ‡ ˘·ÎÏ Â‡ ˙Ï‚ ¯˙Ï Ô˙‡ Ô ÈÓ„Ó„ ‡‰‡ ,ÌÈ‚„· ‡‰Ó „ÓÏ ‰Ê ,Ì‰Ï ˙ÂÓȇ˙Ó˘ ÛÒÂÈ ˙È·Â (¬"¼š öô−½) Ô˘„‰ ˙Ó¯˙· ¯‡Â·ÓΠ͉·„ ÁÎÂÓ È¯‰ ,(ð"× ³îê) Ì˘ ‡"¯‚‰ ¯Â‡È·Â ,˙ÂÙȯ˷ ÂÓÎ ‡˙ÂÚȯ ԇΠ˘È˘ ȯÈÈÓ ÌÈ‚„„ ‡‰Ó ˙ÂÙȯ˄ ‡‰ „ÓÏ Íȇ ÔÎ ‡Ï ̇„ ,Ì‰È ˘· ‰Â˘ ˜ÙÒ‰ ˙‚¯„„ ȇ„ ‡Ï‡ ,ÌÈ‚„„ Ô„È„ ÔÂ„È · Ï·‡ ,‡˙Èȯ‡„ ˘˘Á ԇΠ˘È„

ÛÂÒ ÛÂÒ ‡Ï‰ '‰ Û ÈÚÒ„ ‡‰· Ì˙‰„ ,‫ותו‬ È Ù· „ÓÂÚ ‚„ ÏΠ,ÌÈ‚„‰ ÏÎ ÏÎ‡È Û‚· Ú‚ÙÈ È¯‰ ‡ÓË ‚„ Ì˘ ˘È ̇ ,ÂÓˆÚ ÔΠ̇ ,Ì˘ ÔȯÈ˙Ó ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ¯ÂÒȇ‰ ˙¢Ó˙˘‰ Ì¢ Ôȇ˘ Ô„È„ ÔÂ„È · Ô΢ ÏÎ ¯‡˘È ˙·Â¯Ú˙‰ ȯ‰˘ ,ÂÓˆÚ È Ù· ¯ÂÚ Ïη ȯ‰ ,ÔÈˇÏÚ˘Ê„‰  ÓÓ ÔȇȈÂÓ ˜¯Â ,„ÈÓ˙ ÔÈ„ ˙ÈÏ„ ‰‡¯ ,ÏÂËÈ· Ï˘ ·ˆÓ· ‰È‰È „ÈÓ˙ .‡ ‚ ȇ‰Î ˙ÂËÈ˘Ù· ȯ˘„ ˘˘Â· Íȯˆ ÔÎ Ì‚ ¯È˙‰Ï ÌÂ˜Ó ˘È Ï" ‰ ÏÎ ÈÙ ‫ועל‬ ˙‡ÒÙ˜· Ìȇ·‰ ÌÈ‚„ Ï˘ Ò"ËÚÏÈÙ‰ Ïη „ÈÓ˙ ˘È Ï·‡ ,Ì‰Ó Ô¯ÂÚ Ë˘Ù‰˘ ¯Á‡ ˙ˆ˜ ̉· ˜Â·„ ÔÈÈ„Ú˘ Ò"ËÚÏÈÙ ‰ÓÎ ‡ÒÙ˜ Ìȇ¯ ,ÌÈ˘˜˘˜‰ ·ÈËȉ · ¯ÎÈ ˘ ¯ÂÚ Ôȇ˘ ˙ÂÎÈ˙Á‰Ï ‰‡¯Ó· ˙¢ ˙ÂÎÈ˙Á‰˘ ÌÈ‚„ È ÈÓ ÔÈ· Ìȇ¯˘ ۇ ,ÏÏÎ ¯ÂÚ Ì‰ÈÏÚ Íȯˆ ,˙¯Á‡ ‰‡¯Ó ÂÏ ˘È „Á‡ Ï΢ ÌÈ Â˘‰ Ô"¯‰ ˙Ú„Ï È¯‰ ,‰ÊÏ ‰Ê ÔÈÓ„˘ ÔÂÈ΄ ¯ÓÂÏ ˙ÂÎÈ˙Á ˘¯ÈÙ„ (.ô ï"¼ë) Ì"·Ó¯‰ Ì˘· ˙ÂÎÈ˙Á ˘È˘ Ô„È„ ÔÂ„È Î ˘ÓÓ Â Èȉ ˙ÂÓȇ˙Ó‰ ˙ÂÓ„ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ¯‡˘Â ,ÌÈ˘˜˘˜ ̉ÈÏÚ ˘È˘ ÂÈ‰È È‡„ ȯ‰ ,‰Ê È„È ÏÚ Ìȯ˙ÂÓ ,Ì‰Ï ,È"˘¯ ˙Ú„Ï ÂÏÈÙ‡ Ï·‡ ,Ô„È„ ÔÂ„È · Ôȯ˙ÂÓ È¯·„· ¯‡Â·ÓÎ Â˙ÂÓÎ ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙ ‰‡¯ ΢ ÌÈ‚„‰ ¯·Ú ȯ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,Í"˘‰Â Ê"ˉ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,ÌȯΠ‰ È„È ÏÚ ¯Â¯È· ÌÈ‚„ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰Ê ÏÚ ÍÂÓÒÏ È‰ ,Â È È· ÈÂˆÓ ÒËÚÏÈÙ Ï˘ ‰¯Âˆ· ÌȇÓË ‡ÓÈȘ„ ÔÂÈÎ ‰Ê ÌÚËÓ Ô ÈÏ·„ ÌȈȷ ÂÓÎ ¯·ÁÓ‰ ·˙΢ ÂÓÎ ,‡˙Èȯ‡„ Â‡Ï ÌÈ ÓÈÒ ÔÏ Ì˘· Í"˘‰ ·˙΄ ۇ ,(’ë ¹−¼½ î"õ öô−½ë) ÏÚ„ ¯ÓÂÏ ˘È ,ÔÈÚ ˙ÚÈ·Ë Ô ÈÚ·„ „È‚Ó‰ ·¯‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÂÊ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ‰‡¯Ó ˙ÂÓ„Ï ¯˘Ù‡ ȇ· ȯÈÈÓ È"˘¯„ ¯Á‡‰ ˜ÏÁÂ Ô·Ï ÂÙÂ‚Ó ˜ÏÁ˘ ÌÈ‚„ ˘È˘ Ú„ÈÎ ,ÂÊÏ ˙ÂÎÈ˙Á ‡˜Â„ Ô ÈÚ· ÔÎÏ ,‡ Âˉ ‚„ ÂÓÎ ,¯ÂÁ˘ ,„Á‡ ‚„Ó ÌÏÂΠ‡·˘ Ìȇ¯ ÍÎ È„È ÏÚ˘ ˙ÂÓȇ˙Ó È¯ÈÈÓ Ì"·Ó¯‰Â ,¯Â¯È· Ôȇ „ÂÁÏ ‰‡¯Ó È„È ÏÚ Ô΢ Ì‚ Èχ ,„Á‡ ‚„ ÔÈÓ ÔÏÂ΢ Ôȇ¯ ‰‡¯Ó·„ ‡Îȉ ÔÓ¢ ÔÈ ÚÏ 'Á Û ÈÚÒ ‡"˜ ÔÓÈÒ Ï"Ú ,‰Ê· ‰„ÂÓ È"˘¯ ,„ÂÁÏ ‰‡¯Ó· È‚Ò„ (¬"− š"½) Í"˘‰Ó ÁÎÂÓ„ Ô·˜¯Â˜ ,(¬"−š½) Ì˘ ‡"‰ÈÙ· ‡„ÂÈ „È ÔÈÈÚ ,Ì˘ Ê"Âˉ ¯Â‡È·Î (.‰Ê· Ú"ÚˆÂ

켚

Ôȇ„ ¯Â¯· ˜ÙÒ ‡Ï Ì‚Â ,Â È ÙÏ ‡˙ÂÚȯ Ôȇ„ ˜ÈÙÒÓ ,ÔȇÓË ÌÈ‚„ Ï˘ Ò"ËÚÏÈ٠ ψ‡ ÈÂˆÓ Ôȇ„ ÌÈ‚„ Ȉȷ ȷ¯˜· ÂÓΠÔÈÓ„Ó˘ È„È ÏÚ ‚„Ó ‡· ̇ ¯Â¯È· Ô ÈÚ·„ ˜¯ ,˘ÓÓ ‡˙ÂÚȯ ÔȇÓË ÌÈ‚„ Ôȇ„ Ï" ‰ ‡¯·Ò ÈÏ· Ì‚ ,¯Â‰Ë ˙Ó¯˙‰ Ô¢ÏÓ ˙ˆ˜ ‰‡¯ ÔÎÂ Â È È· ÈÂˆÓ ‡Ó˘· Ô È˜ÙÒÓ„ ‚„„ ‡‰· ·˙΢ ,Ï" ‰ Ô˘„‰ ȇ Ô ÈÚ„È ‡Ï„ ¯Ó‡˜ ‡Ï ,‡Â‰ ‡ÓË ‚„Ó ¯ÓÂÏ ˘È„ ‡¯·È‡) .¯Â‰Ë ‚„Ó Â‡ ‡ÓË ‚„Ó ,Ì"·Ó¯‰ Ì˘· Ô"¯‰Ï È"˘¯ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ Ôȇ ˙Ó‡·„

‫עוד בענין קניית חתיכות דגים שהופשט עורם מעליהם‬ ,ÏÈÚÏ ˘"ÓÎ Ì˙ÂÓ„Ï ̉  ÓÓ˘ Ì"ÂÎÚ‰ .ËÓ˙˘‰Ï ÏÂÎÈ ¯Â‰Ë ÛÂÚÓ ˜¯ ¯Ó‡·„ Û‡ ÔÓ‡ Ì"ÂÎÚ ÂÏÈÙ‡„ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‫חזינ‬ .˙"‰Ó ÔÓÈÒ Ì¢ Ôȇ˘ ˙ÂˢÙÓ ‰¯Â‡ÎÏ ÌÈ‚„ ȯ·ÂÚ„ ÌÈ ÓÈÒ ‫ולעני‬ Ôȇ„ ÌÈˆÈ·Î Ì È„„ ÚÓ˘Ó ‡¯Ó‚‰ Ò"˘Ó Â˙Èȇ¯Â ,‰¯Â˙‰ ÔÓ Ô‰ÏÈ„ ÌÈ ÓÈÒ È¯·ÂÚ„ ‡¯Ó‚· ¯Ó‡˜„ ‡‰‡ (.ô ¹ð) Ê"Ú„ ÍȯÙ ,‰ÁÓÂÓ‰ ÔÓ ‡Ï‡ ÌÈÁ˜ Ì È‡ ÌÈ‚„ È ÓÈÒÎ ‡È ˙„ ,ÌÈ ÓÈÒ· ˜Â„· ‰ÁÓÂÓ ÈÏ ‰ÓÏ ÌÈ ÓÈÒ È ˘Ó ‡Ï ,ÂÁÂÓÈ ˘Î È ˘Ó 'ÂÎ ÌȈȷ Ì˘ ‡¯Ó‚‰Ï Ï"Ò„ ÁÎÂÓ ,‡˙Èȯ‡„ ‡Ï ‰Ê ÍÓÒ ÏÚ ,‡˙Èȯ‡„ ÌÈ‚„ ȯ·ÂÚ È ÓÈÒ„ Ôȯ·ÂÚÏ ˘È˘ È ÙÓ ‡"Ë·¯·‰ ˙"¯ ¯È˘Î‰ .‰¯‰Ë È ÓÈÒ Ì‰Ï˘ ‡ȷ‰Â ˙"¯ ÏÚ Â˜ÏÁ ˙ÂÙÒÂ˙‰˘ ‫אלא‬ ÏÚ ‰ÚË ‡¯ÂÓ‡ ÂÏÈÙ‡„ ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó Ì‚ È"¯‰ Ì˘· ·˙Î ÔΠ,ÌÈ ÓÈÒ ¯Îȉ È„È

Ô ·¯  ˙ (:è"½) ˙ÂÙÈ¯Ë Âχ ˜¯Ù· ‫גרסינ‬ ÌÂ˜Ó Ïη Ì"ÂÎÚ‰ ÔÓ ÌȈȷ ÔÈÁ˜ÂÏ ÌÂ˘Ó ‡Ï ˙ÂÏÈ· ÌÂ˘Ó ‡Ï ÌÈ˘˘ÂÁ Ôȇ ‡ÓË ÛÂÚ Ï˘ ‡ÓÏ„Â ‡¯Ó‚‰ ÍȯÙ ,˙ÂÙÈ¯Ë ÛÂÚ Ï˘ ¯Ó‡· χÂÓ˘„ ‰Â·‡ ı¯È˙ ,‰ È ÛÂÚ Â˙‡˘ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡Â È"˘¯ÈÙ ,¯Â‰Ë È ÂÏÙ ‡È·‰Ï ÔÈÁ·‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Â ‡˘ ¯·„ ,‡Â‰ ¯Â‰Ë ‡Ï ÂÏ‡Ï ÔÈÓ„ ̇ ˙‡¯Ï ÛÂÚ Â˙‡ Ȉȷ Ï˘ ‡ÓÈÏ ,‡¯Ó‚· Â˙ ÍȯÙ ,Ï"ÎÚ ,¯˜˘Ó ‰ÈÏ ˙ȇ ÈΉ ȇ ,‰ˆ¯È˙ ,¯Â‰Ë ÛÂÚ ¯Á‡ ÛÂÚ Ï˘ ¯ÓÂÏ È"˘¯ÈÙ ,ÈËÂÓ˙˘È‡Ï ,¯Â‰Ë ‡Â‰Â ,¯ÈÎÓ ‰˙‡ ȇ˘ ,ÍÏ È˙¯Ó‡ ,ÔÈ ÓÈÒ· ˜Â„·Ï ,‡¯Ó‚· Â˙ ÍȯÙ ,Ï"ÎÚ È ÓÈÒ ,ÌÈ‚„ È ÓÈÒ ÍÎ ÌȈȷ È ÓÈÒÎ ‡È ˙„ ¯Ó‡ ˙˘˜˘˜Â ¯ÈÙ Ò ,Í˙Ú„ ‡˜ÏÒ ÌÈ‚„ ,ÌÈ‚„ ȯ·ÂÚ È ÓÈÒ ÍÎ ‡Óȇ ‡Ï‡ ,‡ ÓÁ¯ ,„ÁÈ Ìȯ·ÂÁÓ Ô‰˘ ˙ÂÓÎ ÌÈ‚„‰ Ȉȷ È"˘¯ÈÙ ,‡˙Èȯ‡„ Â‡Ï Âχ ÌÈ ÓÈÒ„ ‡¯ÈÊ È·¯ ˜ÈÒӠ̢ӄ ‰‡¯ Π,Ì"ÂÎÚ‰ ȯ·„Ï ÚÂÈÒ ˜¯ ̉ ¯Ó‡˘ ¯Â‰Ë ÛÂÚ Í‰Ó ÌȈȷ ‡È·‰Ï ÌÈÏÂÎÈ„

¬¼š

‫ הרב הגאון רבי אשר יעקב וועסטהיים שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÈÚ· ¯Â‰Ë ‚„Ó ‰È‰ ÂÏȇ ,¯ÂÚ‰ ÌÚ ÌÈ˘˜˘˜‰ ¯„ډ ,ÌÈ˘˜˘˜ ‰ÈÏÚ ÈÁÂÎ˙˘È‡Ï ,Ï" ‰ ÏÎ È ‰Ó ‡Ï ÔÎÏ ,‰Ï„‚ ‡˙ÂÚȯ ȉ ‰Ó„ΠÌȈȷ ‡ ÌÈ‚„ ȯ·ÂÚ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ÌÈÏÏΉ ÏΠ‰· ÍÈÈ˘ ¯ÈÙ˘ ‡˙ÂÚȯ ‰· ˙ÈÏ„ .Ï" ‰ è"õ öô−½) ÔÁÏ˘‰ ͯڷ ‰ÊÎ È˙‡ˆÓ ‫ושוב‬

¯È˙‰Ï ˙"¯ ˙Ú„ ¯Â‡È·· (î"ô ¹−¼½ ¯‡˘Â ¯Âˉ ˙Ú„Â Ôȯ·ÂÚ È ÓÈÒ È"Ú ‚„‰ ¯È˘Î‰Ï ˜ÈÙÒÓ Â È‡„ Ï"Ò Â‰ ȇ„ ,ÌÈ Â˘‡¯ ‰· ˙ÈÏ„ ‡˙ÂÚȯ ‰È· ˙ȇ„ ÔÂÈÎ ‰Ê‰ ‚„‰ ‡·Â¯ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡˙ÂÚȯ ÈÏ· Ï·‡ ,˙˘˜˘˜ .˘"ÈÈÚ ,‰¯Â˙‰ Ïη ÂÓÎ

‚„Ó ¯Ó‡È˘ Ô ÈÚ·„ Ì"ÂÎÚ· Ï" ‰Ï ‫וא"כ‬ ˘È ¯Â‰Ë ‡Â‰˘ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡Â È ÂÏÙ È‚Ò ÔÈÚ ˙ÂÚÈ·Ë Â Ï ˘È˘ ‡ ÌÈ ÓÈÒ ÔÎ Ì‚  Èȉ„ ‰ÁÓÂÓ·Â ,Ï" Î „È‚Ó‰ ·¯‰ ˙Ú„Ï Â‡Ï· È‚Ò ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯Ï ˙¯˘Î· ˜ÊÁÂÓ˘ Ô¯ÂÚ Ë˘Ù‰˘ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á ÔÂ„È · Î"‡ ,ÈΉ  Èȉ„ ‰ÁÓÂÓÓ Ì˙‡ ÔÈ Â˜ ̇ ,̉ÈÏÚÓ Ï"Ò È‡ ,ÈÂÏ˙ Ì"ÂÎÚÓ ,ÈÓ„ ¯ÈÙ˘ Ș·Â ÔÓ‡ ˘È„ ÔÈÚ ˙ÚÈ·Ë· È‚Ò Ï" ‰ „È‚Ó‰ ·¯‰Î ‡ÎÈÏ· Û‡ ,ÈÓ„ ¯ÈÙ˘ ,ÔÈÚ ˙ÚÈ·Ë ‰ ˜‰Ï ˜¯ (êëîþð êëîþ óèî) ÌÈ Â˜ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ÌÈ ÓÈÒ ‡˜Â„ Ô ÈÚ· ȇ Ï·‡ ,ÌÈ¯Â‰Ë ÌÈ‚„  ÈÓÓ ,ÔÓÈÒ Ì¢ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á Í ‰· ˙ÈÏ ,ÌÈ ÓÈÒ Ô ÈÚ·„ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ˘È Èχ Ê"ÈÙÏ  ȇ„ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,Ì"ÂÎÚÓ ‰ ˜· ÌÈ ÓÈÒ Ì È„ ÌȇÓË È ÈÓÓ ‰Ï‡Î ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á ÈÂˆÓ ·˙΢ ÂÓΠ‡˙ÂÚȯ ‰· ˙ÈÏ„ ÔÂÈÎ ÌȈȷΠ.‡ È„Ï ˙‡Ȉӷ Ú"ˆÂ ,Ï" ‰ Í"˘‰

,‡˙Èȯ‡„ Â‡Ï ÌÈ ÓÈÒ„ (êëþ þôê í"ð .ô) Ê"Ú· ˙È·‰ ‡È·‰ ÔΠ˘"ÈÈÚ ˙"¯ ˙ÁΉ ÂÁ„ ÔÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰Â Ô"¯‰Ó (è"õ öô−½) „"ÂÈ· ÛÒÂÈ .‡˙Èȯ‡„ Â‡Ï ÌÈ ÓÈÒ„ ˜"ÓÒ ‚"ÓÒ Ì˘· ‡˙Èȯ‡„ Â‡Ï ÌÈ ÓÈÒ„ Ï"Ò„ ÌÈ Â˘‡¯ ‫ולהנ‬ ‚„Ó ¯Ó‡˘ ‡Îȉ Ì"ÂÎÚ‡ Ô ÈÎÓÒ ÌÈ ÓÈÒ ÌÚ „ÁÈ ¯Â‰Ë ‡Â‰˘ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡Â È ÂÏ٠ ȇ ÂÏÈÙ‡ ÈÓ È‡ ,Ï" Î ,Â˙‡ ÔÈÚÈÈÒÓ Ì‰˘ ·Â¯ ˘È˘ ‡Ï‡ ,È ÂÏÙ ÛÂÚ Â‡ ‚„Ó ¯Ó‡ ·˙΢ ÂÓÎ Âȯ·„ ÏÚ ÔÎ Ì‚ ÔÈÎÓÂÒ ÌÈ¯Â‰Ë „"ÂÈ Ú"¢· ·Â˙Î ÔΠ,Ì˘ ÔÈÏÂÁ· ˙ÂÙÒÂ˙‰ ‡È·‰˘ (í"š½) Í"˘· Ì˘ ÔÈÈÚ ,(ë"½ î"õ öô−½) Ì"ÂÎÚÓ ÌÈ Â˜„ ÌÚˉ„ „È‚Ó‰ ·¯‰ ˙Ú„ ˙Ï‚ ¯˙ Ȉȷ ˜¯ ÌÈÁ˜ÂÏ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Ì˙Ò ˘È·„ ˘"ÈÈÚ ,ÔÈÚ ˙ÂÚÈ·Ë· ÌȯÎÈ Ô˙‡ ,ʇ .ÌÈ ÓÈÒ ¯˙· ˜„·ÓÏ Ô ÈÚ· ‡Ï ÔÈÚ ˙ÂÚÈ·Ë ‡¯Ó‚· ¯Ó‡˜ ‰ÁÓÂÓ· Ï·‡ ,Ì"ÂÎÚ· ‰Ê ‫וכל‬ ÔÈ Ú ,ÂÁÂÓÈ ˘· ÂÏÈÙ‡ ‰ÈÏÚ Ô ÈÎÓÒ„ ÚÓ˘Ó È"˘¯Ó„ Ô"¯‰Ó 'È·‰ ‡È·‰ ‰ÁÓÂÓ ,ÔÓ‡  Èȉ„ ¢¯ÈÙ ÌȯÁ‡Â ̉· Ș·‰  Èȉ„ ͯ‡· ÂÈÏÚ ÔÈÈÚ ,˙È·‰ ˙¯Â˙· ‡"·˘¯‰ Î"Π¯ÙÒ·Â (ó−èð −ëþš í"ð è"õ öô−½) ÛÒÂÈ ˙È·· .Ï„‚ ˙ÂÎȯ‡· Í"˘‰Ï ͯ‡‰ Ì˘ Ê"Ú ‡¯Ó‚·„ ‡Â‰ Ê"η ÔÈ·‰Ï ˘È˘ ‫ומה‬ ̉· Ôȇ˘ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á·„ ‡˙ȇ (.ô) ˘È ÔΠ̇ ‡Ï‡ È„ÈÓ Â ‰Ó ‡Ï ÌÈ˘˜˘˜ ˙ÂÓȇ˙Ó ˙ÂÎÈ˙Á‰ ¯‡˘Â ÌÈ˘˜˘˜ ÌÚ ‰ÎÈ˙Á ,˘"ÈÈÚ (’ð ¹−¼½ è"õ öô−½) „"ÂÈ· ˘"ÓΠ,‰Ï .‡ ‚ ȇ‰Î· Ï" ‰ ÏÎ È ‰Ó ‡Ï ‰ÓÏ ,¯Â¯·Â ËÂ˘Ù ‡Â‰ ˜ÂÏÈÁ‰„ ‰Ê· ‫והנראה‬ ÌÈÓÈÏ˘ ‚„ ˙ÂÎÈ˙Á· ȯÈÈÓ Ì˘„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÔÈÓÓ ¯ÂÚ ÈÏ· ÌÈ‚„ Ï˘ ˙‡ÒÙ˜ ÔÚ„ÚÂÂ˘Ó ,¯È˙‰Ï ̇ Ô˙Ó ‡˘Ó ‰È‰Â „‡˜ ‰Ù ‡¯˜ ‰ Ì˙‡ ¯ÈÎÓ˘ ¯Ó‡˘ ‰ÁÓÂÓ ˙Â„Ú ÈÙ ÏÚ Ì˙‡ ¯È˙‰ ‰Ê ¯Â‰Ë ÔÈÓÓ ˙Ó‡· ̉˘ .ÌÈÏ˘Â¯È ÈÏ„‚

õš

Ô‡‚‰ „Â·Î È ÙÏ ‰Ï‡ Ìȯ·„ ÔÎÂ˙ ‫והצעתי‬ ‰È‰˘ Ï"ˆÊ ‡Â„‡Ù ·Â„ Í Á È·¯ ¯ÙÈÒ ,ÔÈ„‰ ¯˜ÈÚÓ ÌÈÎ҉ ¯Â˜È· ÏÚ Ô‡Î ‰ÓÁÏÓ ‰È‰˘ ÔÓÊ· Á"˘˙ ˙ ˘·˘ Íȇ ÈÏ Â‡È·‰Â ÔÂÊÓ ¯ÒÂÁ ‰È‰Â χ¯˘È ı¯‡·

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי גבריאל קנעפלער שליט"א‬

‫‪êõš‬‬

‫הרב הגאון רבי גבריאל קנעפלער שליט"א‬ ‫ראש ישיבת שערי תורה‬ ‫כבוד ועונג רב לי ההשתתפות בשמחתם של חברי בית המדרש ויואל‬ ‫משה ד'סאטמאר קהילה קדושה המתנוססת לתפארה בתוככי עירינו‬ ‫מאנטשעסטער תחת הנהגתו המופלאה של האי גברא רבא ידי"נ הדגול‬ ‫הרב הגאון רבי ישראל חיים הורוויץ שליט"א ולקראת מעמד המפואר של‬ ‫שמחת התורה האמור להתקיים בהשתתפות מלכם בראשם כ"ק אדמו"ר‬ ‫מ'סאטמאר שליט"א ישמח לבי גם אני בצירוף גרגירי חידו"ת שנאמרו‬ ‫בבי מדרשא דישיבתינו הקדושה ונרשמו על ידי אחד השומעים בתקוה‬ ‫ובצפי' כי יתחזק ויתרומם קרן התורה והרחבת גבולות הקדושה בעירינו‪.‬‬

‫בדין מהדרין והתנאה לפניו במצוות‬ ‫נסתפק ¯‪ÈÓ Ì‡ (è"− öô−½ êò−ò³ ³"î¾) ‡"Ú‬‬ ‫˘˘‪¯ ˜ÈÏ„‰˘ ̄˜ ͯ·Ï ÁÎ‬‬ ‫‪˜ÈÏ„‰Ï ¯Ó‚ ‡Ï˘ ÔÓÊ ÏΠͯ·Ï ÏÂÎÈ Ô¢‡¯‰‬‬ ‫‪î"¼þ³ öô−½) ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ .‡Ï ‡ ˙Â¯È ‰ ÏÎ‬‬ ‫½"‪.ͯ·Ï Íȯˆ˘ ‡"Ú¯ ˙ ˜ÒÓ ‡È·Ó (’ð š‬‬ ‫הביא ¯‪‰Ê· ‰·¯ ‰Èχ Á"¯Ù ˙˜ÂÏÁÓ ‡"Ú‬‬ ‫˘‪Â˙È·Â ˘È‡ ¯ ‡Â‰ ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ‬‬ ‫‪̇‰ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡Â‰ ‰ÙÒ‰‰Â‬‬ ‫‪.‡Ï ‡ ¯Â„ȉ‰ ÏÚ Í¯·Ó‬‬ ‫וכתב ¯‪ÌÈί·Ó˘ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï Ôȇ˘ ‡"Ú‬‬ ‫‪È ·Ó '‡ Ï΢ ‰ÓÓ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ÏÚ‬‬ ‫‪˜ÈÙÒÓ ‡ È„Ó˘ Ù"Ú‡ ÔȘÈÏ„Ó ÔÈί·Ó ˙È·‰‬‬ ‫· ¯ ‡' ‪ÔÂÂÎÓ '‡ Ï΢ Ë˘Ù‰ Ì˘˘ ,˙È·Ï‬‬ ‫˘‪‰ˆÂ¯˘ ÔÂÈÎ ¯Á‡‰ ˙˜Ï„‰· ˙‡ˆÏ ‡Ï‬‬ ‫‪Ï·‡ .ÂÓˆÚ· ˜ÈÏ„‰Ï Ôȯ„‰Ó‰ ÔÓ ˙ÂȉÏ‬‬

‫‪¯Â„ȉ ÌÂ˘Ó ÛÈÒÂÓ ˜ÈÏ„Ó ÂÓˆÚ ‡Â‰˘Î‬‬ ‫‡‪.‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ‡Ï ‡ÓÏÚ· ¯Â„ȉ ‡Ï‡ ‰Ê ÔÈ‬‬ ‫והוסי ¯‪‡¯·Ò ÁÎÓ ‡"Ó‰ ÏÚ ˙¢˜‰Ï ‡"Ú‬‬ ‫‪.‰Ê‬‬ ‫דהנה ‪‡"Ó¯‰ ·˙Î‬‬ ‫˘‡‪¯ Ó ÔȘÈÏ„Ó ÔȘÒÂÙ Â ‡˘ Ù"Ú‬‬ ‫‪¯ Ó ˜ÈÏ„‰Ï ‡Ï˘ ¯ÈÓÁ‰Ï ÌÈ‚‰Â Ó"Ó ¯ Ï‬‬ ‫‪¯‡˘‰Â '‡ ¯ · ‡Ï‡  ȇ ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ˘ ¯ Ï‬‬ ‫‡‪(’ê š"½) ‡"Ó‰ ˘¯ÈÙ .ÍÎ ÏÎ ‰ÂˆÓÏ Â È‬‬ ‫„· ¯ ‡' ‪ÔÈ·‰˘  Èȉ„ .˙È·‰ È · ÏÎÏ È‚Ò‬‬ ‫‪Ï˘ ¯ Ï ¯ Ó ˜¯  ȇ ‡"Ó¯‰ ȯ·„˘ ‡"Ó‰‬‬ ‫‡„‪‡Ï ˙È·‰ È · ÏÎ ‰"‰ ‡Ï‡ ,„Á‡ Ì‬‬ ‫‪ÔÂÈ΢ ‡"Ú¯ ‰˘˜‰Â .Ô¢‡¯ ˜Ï„ ‰ ¯ Ó Â˜ÈÏ„È‬‬ ‫˘‪ÌȯÁ‡‰ Ï˘· ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÂÂÎÓ '‡ ÏÎ‬‬

‫נכתב ונמסר על ידי אחד מתלמידיו ואנו מודי לו על זה‪.‬‬

‫)½‪(’ë ¹−¼½ ð"¼þ³ öô−‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ëõš

‰ÂˆÓ‰ ÌˆÚ Ï˘ ˯٠ ȇ ‡Ó˘ ,‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ .ÂÈÏÚ Í¯·Ï Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ,ÛÒ ¯·„ ‡Ï‡

¯ ‰Â‰Â ‰˜Ï„‰· ‡ È„Ó ·ÈÂÁÓ '‡ ÏΠȯ‰ ?˘ÓÓ ‰Î Á

ÈÏ-‡ ‰Ê ‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÂˆÓ ¯Â„È‰Ï ‫המקור‬  Èȉ .˙ˆӷ ÂÈ ÙÏ ‰‡ ˙‰ - ‰ ‡Â ¯Ӈ ԇ΢ ˜¯Â ‰Î Á ¯ ·˘ Ôȯ„‰ÓÏ ¯Â˜Ó‰ ÔÙ‡· ˙Â¯È ˙ÙÒ‰ ‡Â‰ ¯Â„ȉ‰˘ Ï"ÊÁ .ÌÈÂÒÓ

ÏÈÏ· ' ˜¯ ˜ÈÏ„‰Â ‰Úˢ '‡˘ È"·‰ ‫כתב‬ ÌÂ˘Ó ¯ „ÂÚ ˜ÈÏ„Ó ,¯ÈÎʉ Î"Á‡Â 'Ê ˙Â¯È ‰ ÏÎ ÏÚ Â˙ί·· Â˙Ú„ ‡Ó˙ÒÓ˘ ‰Èχ‰ ˜ÈÈ„Ó .‰ÏÈω Â˙‡· ˜ÈÏ„‰Ï Íȯˆ˘ Â˙‡ ÏÚ Â˙ί· ÔÂÂÎ ‡Ï˘ ¯Â¯· ̇˘ ‰·¯ .ͯ·Ï Íȯˆ˘ ¯

ÂÈ ÙÏ ‰‡ ˙‰ ÔÈ„‰· Ë˘Ù‰ Â‰Ó ¯Â˜ÁÏ ‫יש‬ Ô˙ ˘Î˘ ÈÂÏÈ‚ ‡Â‰˘ Ë˘Ù‰ ̇‰ .˙ˆӷ Ï˘ ‰È˜Â„˜„ ‰È˯ÙÓ „·Ï ˙ˆӉ ‰"·˜‰ ˯٠„ÂÚ ˘È ,'ÂΠÌȯÂÚÈ˘‰Â ·ÈÂÁÓ‰ ÈÓ ÌÂȘ· ˯٠‡Â‰Â ,¯Â„ȉ· ÂÓÈÈ˜Ï - ‰ÂˆÓ‰·  ȇ˘ ˜¯Â ‰ÂˆÓ‰ È˯٠ÏÎ ÂÓÎ ‰ÂˆÓ‰  Èȉ ˙ˆӷ ÂÈ ÙÏ ‰‡ ˙‰ ‡ÓÏÈ„ ‡ .·ÎÚÓ È Ù· 'ÈÙ ÂÈ Ù· ‡Â‰˘ ÌÚÙ Ï΢ ÈÏÏÎ ÔÈ„ ˙Ú˘· ‡Â‰ ÂÈ Ù·‰Â ,¯Â„ȉ ˙‡¯‰Ï ÌÈÎȯˆ '‰ ‰ÂˆÓ‰˘ .˙ˆӷ ÂÈ ÙÏ ‰‡ ˙‰ ‡ÏÈÓÓ ,‰ÂˆÓ‰ ‰ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ï ˙ ӄʉ ‡ˆÓ˙ ÈÎȉ ˜¯ ‡Â‰ ‰ÂˆÓ ¯„‚· ‡Â‰Â ,ÂÈ ÙÏ ‰‡ ˙‰ Ï˘ ÈÏÏΉ .ÂÓˆÚ Ï˘Î ÂÈÏÚ ‰Î¯· Ô˜˙ ‡Ï Ï·‡ „¯Ù

ÌȯÓ‡˘ ˙ÂËÈ˘‰ Û¯ˆÏ ‡"Ú¯ ‫ומצדד‬ ˙ί· ͯȷ ‡Ï ̇ „·ÚÈ„·„ ö−−¼) .Î"Á‡ ͯ·Ó Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ˙ˆӉ (.’í ³îê î"¼þ³ öô−½ öî−®í þ¼¾ë

Á"¯Ù ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯‡·Ï ‰‡¯ ‰È‰ ‫פשטות‬ ¯Â„ȉ‰ ÏÚ ÔÈί·Ó ̇ ‰·¯ ‰Èχ .‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ· ‡·ÂÎÈÚÏ Â È‡˘ ¯Á‡Ó í"ð :ï ¹ð ó−ì½õëî þëî¼ í"ð .¬ñ ¹ð í×î½ë) '‫תוס‬

‰È·‚‰˘ ¯Á‡ ͯ·Ï ÏÂÎÈ„ ·˙Î (êòð−¼ë ÔÂÈÎ Â˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ·˘Á  ‰È· ˜ÈÙ Â ·ÏÂω .Ïω· Ú Ú Ï Íȯˆ ÔÈÈ„Ú˘

‡Â‰ ¯Â„ȉ‰ È"Ú Ì‡˘ .ԇΠ˙˜ÂÏÁÓ‰ ‫והיינו‬ ȯ‰ ,‰Î Á ¯ ˙˜Ï„‰ ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ó Ï·‡ .·ÏÂÏ Ï˘ ÌÈÚÂ Ú Ï ‰Ó„ ˘ÓÓ ‡Â‰ ͯ·È ‡Ï ‰ÂˆÓ‰ ˜ÏÁÓ Â È‡ ¯Â„ȉ‰ ̇ .ÂÈÏÚ

˜¯ ̉ ÌÈÚÂ Ú ‰˘ ÔÂÈÎ Á"¯Ù‰ ÏÚ ‫וקשה‬ ·˙Î Î"Ùڇ ,‡·ÂÎÈÚÏ ‡Ï ‰ÂˆÓÏ ˙ÙÒ‰· ԇΠÎ"‡ ,̉ÈÏÚ Í¯·Ï ÏÂÎÈ˘ 'ÒÂ˙ Ù"Ú‡ ̉ÈÏÚ Í¯·È ‰ÂˆÓ ¯Â„È‰Ï ˙Â¯È ‰ ?‡·ÂÎÈÚÏ Ì È‡˘

‡Ï˘ ÔÓÊ ÏÎ ÏÓ‰ (:èñš ¹ð) ˙·˘· ‫איתא‬ ÔÈ·ÎÚÓ‰ ÔȈȈ ÏÚ ÔÈ· ¯ÊÂÁ ˘¯ÈÙ .ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔȈȈ ÏÚ ÔÈ·Â

¯·„ ÏÚ Ì‚ ÔÈί·Ó Ú"ÎÏ˘ ‰‡¯ ‫אלא‬ Ìχ ,‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ· ‡·ÂÎÈÚÏ Â È‡˘ ¯˜ÈÚ Ï˘ ˜ÏÁ ˯٠̉˘ ÌÈÚÂ Ú Ô‚η ˜¯ ‡Ï‡ ‰ÁȘω ˜¯  ȇ ‰ÂˆÓ‰˘ ,·ÏÂÏ ˙ÂˆÓ ¯ · Î"‡˘Ó ,·ÎÚÓ Â È‡˘ ‡Ï‡ ÌÈÚÂ Ú ‰ ÈÓ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Â˙È·Â ˘È‡ ¯ Ó ¯˙Âȉ Ï΢ ‰Î Á

ÔÈ˘¯ÙÓ ¯Âˉ (öôï ñ× í"ðî ñôí í"ð) ‫רש"י‬ ÌÚÙ ÏÎ ÏÂÁ· Ï·‡ ˙·˘·  Èȉ˘

èõš

‫ הרב הגאון רבי גבריאל קנעפלער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

,˙·˘Ï ÏÂÁ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ˙·˘ .¯ÂË È"˘¯Ï Î"‡˘Ó ¯·ÂÒ˘ . ȯ·„ Ù"Ú ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯‡·Ï ‫ונראה‬ ˜ÏÁ ‡Â‰ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ˘ Ì"·Ó¯‰ ˙·˘ ‰Á„ ‰"˘Ó ‰ÂˆÓ‰ ÌˆÚ Ï˘ ˯Ù ¯Â„ȉ‰ ¯ÂË È"˘¯Ï ,‡·ÂÎÈÚÏ Â È‡˘ Ù"Ú‡ .‰ÂˆÓ‰ ÏÚ ÛÒ ¯Á‡ ¯·„ ‡Â‰ ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ˙È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ ¯˘Ù‡ ‫ולפ"ז‬ .¯Âˉ È"˘¯ ÏÚ ˙ ·¯˜Ó ˘È˘ Í ‡ˆÓ ͯ˜·Ó ˘¯Â„ 'Ó‚‰ ‫שהרי‬ ¯Â„ȉ Ï˘ ˙ ·¯˜· „ÁÂÈÓ ‰Îω ˜ÂÒÙ Ô ÈÚ· ‰ÓÏ ˙Ó‡ ˙Ù˘‰ ‰˘˜‰Â .‰ÂˆÓ ‰¯Â˙‰ Ïη˘ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ ˙ ·¯˜· „ÁÂÈÓ ÔÈ„Â ?‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ Ï˘ ‰Îω ˘È ÔÈ„‰ ‰¯Â˙‰ Ïη„  ȯ·„ ÈÙÏ ·˘ÈÈÏ ‫ונוכל‬ ‡Ï ÈÏÏÎ ‰Îω ‡Â‰ ‰ ‡Â ÈÏ-‡ ‰Ê ˙·¯˜‰· ˜ÂÒى .‰ÂˆÓ‰ Â˙‡ Ï˘ ˯Ù ˜ÏÁ ,Ô·¯˜‰ ˙ˆӷ ¯Â„ȉ Ï˘ ˯٠˘„ÁÓ ˙ ·¯˜ .˙·˘‰ ˙‡ ˙ÂÁ„Ï Ó" ¯ÂË È"˘¯ ÏÚ ‡"˘‰ ˙È˘Â˜ ·˘ÂÈÓ ‫וא"כ‬ ˜ÏÁ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ Ôȇ ‡ÓÏÚ·˘ ˜¯ ‡Ï‡ ,˙·˘‰ ˙‡ ‰Á„ ‡‰È˘ ‰ÂˆÓ‰Ó .˙ ·¯˜· .ÏÂÒÙ ˘·È‰ ·ÏÂÏ Ô ˙ ÏÂÊ‚‰ ·ÏÂÏ ‫בריש‬ .‰ ‡Â ÌÂ˘Ó Â Èȉ˘ È"˘¯ ˘¯ÈÙ ¯‡Â·Ó ˙ÂÓÂ˜Ó ‰Óη˘ 'ÒÂ˙ ‰˘˜‰Â Ô‚Π,‡·ÂÎÈÚÏ Ì È‡ ‰ ‡Â ÔÈ„Ó Ìȯ·„‰˘ ,‰ ‡Â ÔÈ„Ó Â„‚‡Ï ‰ÏÁ˙ÎÏ ‰ÂˆÓ Ô ·¯Ï ?‰Ê ÌÚËÓ Ô‡Î ÏÂÒÙ ÍȇÂ

'ÈÙ‡ ¯ÂÊÁÏ ‰ÂˆÓ ˘È ¯Â„ȉ ˘È˘ ÔÂÈ΄ ¯ÊÂÁ Ô ÈÚ·˘ ÔÂÈÎ ˙·˘· Ï·‡ .ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔÈˆÈˆÏ ÏÂÎÈ ˙·˘· ‰ÏÈÓ Ï˘ ¯˙ȉ· ˘Ó˙˘‰Ï .˘¯ÈÙ ‡Ï ÔÈÈ„Ú Ì‡ ˜¯ ÍÈ˘Ó‰Ï ‡Â‰˘ ¯ÈÎʉ ‡Ï (’ð ’ë íñ−ô ³î×ñí) "‫הרמב‬ ÏÂÁ· 'ÈÙ‡˘ ¯·ÂÒ ,‡˜Â„ ˙·˘· (ï"−þèíë ö−−¼) .ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔÈˆÈˆÏ ¯ÊÂÁ  ȇ Ì"·Ó¯‰Î ÁÎÂÓ˘ ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ‫והקשה‬ ̇˘ ,ÏÂÁ· ÈÓ ¯·„Ó ‡˙Èȯ·‰˘ Ì È‡˘ ÔȈȈ ÏÚ ¯ÂÊÁÏ ·ÈÂÁÓ ‰È‰ ÏÂÁ· ¯ÊÂÁ ˙·˘· ‰"‰ ,‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ÌÂ˘Ó ÔÈ·ÎÚÓ ÌȘÏÁ‰ 'ÈÙ‡ ,˙·˘ ÔÈÁ„˘ ˙ˆӷ˘ ,̉ÈÏÚ ˙ÂÎω ÔÈ„Ó Ì‡Â .˙·˘ ‰Á„ ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ Ì È‡˘ ÔȈȈ ÏÚ ¯ÂÊÁÏ ÏÂÁ· ·ÈÂÁÓ ‰ÏÈÓ Ù"Ú‡ ̉ÈÏÚ ‰Á„ ˙·˘ ‰È‰ Ì‚ ,ÌÈ·ÎÚÓ .ÌÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ Ìȯ·‡Â ÌÈ·ÏÁ ¯Ë˜‰„ ‡‰Ó ‰È‡¯ ‫ומביא‬ ˙‡ ÔÈÁ„ ‰ÏÈω ÏÎ Ìȯ˘Î˘ Ù"Ú‡ ,‰˙Ú˘· ‰ÂˆÓ ‰·È·Á ˙ÏÚÓ ÌÂ˘Ó ,˙·˘‰ ‰Á„ ˙·˘· ‡·ÂÎÈÚÏ˘ Ô·¯˜‰ ¯˜ÈÚ˘ ÔÂÈÎ .˙·˘‰ ˙‡ ‰Ó‰· ËÁ˘˘ ˙ÂÁ ÓÓ ‰È‡¯ „ÂÚ ‫ומביא‬ ,‰ Ó˘ ˘È˘ ¯ÎÊ ˙·˘· ‰˘ÂÁÎ ÛÈÒÂ‰Ï ¯˙ÂÓ˘ ‡Óχ ,‰ Ó˘‰ ˙‡ ÔÈËÁ¢  ȇ˘ Ù"Ú‡ ‰ÂˆÓ ¯Â„È‰Ï ˙·˘ ÏÂÏÈÁ .‡·ÂÎÈÚÏ Ì"·Ó¯Â È"˘¯ ˙˜ÂÏÁÓ‰ „ÂÒÈ˘  ÓÓ ‫ומבואר‬ ˙‡ ‰Á„ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ̇ ‡Â‰ ‰Á„ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ˘ ¯·ÂÒ Ì"·Ó¯‰˘ ,˙·˘‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ .È"˘¯· ‰¯È˙Ò Â È¯·„Ó ‡ˆÂÈ È¯‰˘ ‫וקשה‬ È"˘¯· ¯‡Â·Ó ÏÂÊ‚‰ ·ÏÂÏ ˘È¯·˘ ˙·˘·Â ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ Ï˘ ˜ÏÁ ‡Â‰ ¯Â„ȉ„ ˙·˘ ‰Á„ ¯Â„ȉ‰ Ôȇ˘ ¯ÂˉΠ‰È ÈÓ ¯‡Â·Ó ?‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ· ˯Ù ˜ÏÁ  ȇ ‰ÏÈÓ· ˙ÂÂˆÓ '· ˘È˘ ‡Â‰ È"˘¯ ˙Ú„˘ ‫וי"ל‬ ‰ÏÈÓ‰˘ ÔÈ·‰Â ,ÈÂω ˙È·‰ ȯ·„Π‰ÏÈÓ ‰˘ÚÓ ˙ÂˆÓ ˜¯ ‡Â‰ ˙·˘ ‰Á„˘ Ù"Ú‡ ‡ÏÈÓÓ ,ÏÂÓÈ ˙ÂÈ‰Ï ‰ÂˆÓ‰ ‡Ï ¯˜ÈÚ Ï˘ ˜ÏÁ ‡Â‰ ¯„‰Ï ÔÈ„‰˘ ¯·ÂÒ˘ ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ˘ ‡Îȉ Ó"Ó ,Ì"·Ó¯‰Î ‰ÂˆÓ‰ ˙ÂÈ‰Ï ˙ˆӉ Ô‚Π˙·˘‰ ˙‡ ‰Á„  ȇ ˙‡ ‰Á„ ¯Â„ȉ‰ ‡‰È ‡Ï ȇ„· ,ÏÂÓÈ ˜ÂÒÚ ‡Â‰ ÔÈÈ„Ú˘ ,˘¯ÈÙ ‡Ï˘ ‡Îȉ .˙·˘‰ ‰Á„ ¯Â„ȉ‰ ‡‰È ,‰ÏÈÓ‰ ‰˘ÚÓ ˙ˆӷ ¯·Î˘ ‡Îȉ Ï·‡ ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ÂÓÎ ˙·˘‰ Ôȇ ÏÂÓÈ ˙ÂÈ‰Ï ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ó ˜¯˘ ˘¯ÈÙ .˙·˘‰ ˙‡ ÔÈÁ„ ¯ÓÂÏ ÔÂ„Ï ˘È ‡"Ú¯ ȯ·„ ¯˜ÈÚ· ‫והנה‬ Ï΢  ȇ Â˙È·Â ˘È‡ ¯ ÔÈ„‰ „ÂÒÈ˘ ,„Á‡‰ ˙˜Ï„‰ È"Ú ÔȇˆÂÈ ˜ÈÏ„‰Ï ·ÈÂÁÓ Ì„‡ ‡‰È˘ ˙È·‰ ÏÚ ‡Â‰ ‰˜Ï„‰ ˙ÂˆÓ˘ ‡Ï‡ ¯· ‡¯·‚ È"Ú ˜Ï„ ‡‰È˘ ‰Î Á ¯ · Ô ÈÚ· ‡Ï Î"‡Â .‰ÊÂÊÓ ˙ÂˆÓ ÔÈÚΠ,‡·ÂÈÁ ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ Ì˙ ÂÂÎ ÏÈÚÂÓ Â È‡ ¯˘Ù‡Â .Ô¢‡¯‰ ˜ÈÏ„Ó‰ ˙˜Ï„‰· ‡"Ú¯ ˙ ·‰Î  ȇ Ôȯ„‰ÓÏ ˙ÂˆÓ ‫וממילא‬ ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ˙È·‰ È˘ ‡ ¯„‰È˘ ̉ÈÏÚ ¯‡˘È˘Â Ô¢‡¯‰ ˜ÈÏ„Ó‰ ˙˜Ï„‰· È"Ú ˘„Á˙ ˘ ‡Ï‡ ,˜ÈÏ„‰Ï Ô˙ÂÂˆÓ ¯˜ÈÚ

ðõš

Ï"ÊÁÏ ¯ÒÓ ˘ È"˘¯Ï ı¯È˙ Ì˘ ‫המאירי‬ (‡ ‰ ‡Â Ï˘ ˙‚¯„Ó '· ˘È˘ Ò‡Ӣ Ô‚Π(·Â ,‡·ÂÎÈÚÏ Â È‡˘ ,È ˙ÙÒ‰ .‚"‰Î· ÏÂÒÙ˘ ,Â˙ÂÈÁ Â˙¯„‰ ÏÎ ÏËÈ Â ,ȯȇӉ ȯ·„ ¯Á‡Ï ‰˘˜ ¯‡˘ ÔÈÈ„Ú ‫אבל‬ Ï˘ ‰Ê‰ ‰ÂˆÓÏ ÏÂÒÙ ‡‰È˘ ÍÈÈ˘ Íȇ ˜ÏÁ ˯٠ ȇ ‰ ‡Â ÔÈ„‰ ̇ ÌÈ ÈÓ '„ ‰ÂˆÓ ˜¯ ‡Ï‡ ÌÈ ÈÓ '„ ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ Ï˘ ÏÚ ‡Ï ̄‡‰ ÏÚ ‡Â‰ ‰ ‡Â ‡Ï‰˘ ?ÈÏÏÎ ?‰ÂˆÓ‰ Ôȇ ÏÂÁ· 'ÈÙ‡˘ ÚÓ˘Ó˘ Ì"·Ó¯‰ ‫אמרנו‬ ˙‡ ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔȈȈ ÏÚ ÔȯÊÂÁ ¯Â„ȉ„ ÈÂω ˙È·‰ ˘¯ÈÙ .˘¯ÈÙ˘ ÔÂÈÎ ‰ÏÈÓ‰ (¹½îò þëð êîí óê ö−ëî íî®ôíô šñì êîí óê ö−ë) ‰ÂˆÓ ,‰ÂˆÓ‰ ‰˘ÚÓ· ˜ÒÂÚ˘ ‰Ú˘· ÍÈÈ˘ ˜¯ ̇ Ï·‡ ,¯Â„ȉ· ÂÓÈÈ˜Ï ˘È ‰ÂˆÓ‰ ‰˘ÂڢΠ‰˘ÂÚ ÂÈ˘ÎÚ ¯Â„ȉ ‡Ï· ¯·Î ‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘ ‰˘ÚÓÏ ÏÏÎ ÒÁÈÈ˙Ó ‰Ê Ôȇ „·Ï ¯Â„ȉ‰ ˙ÏÂÚÙ .ÌÂÏÎ Íη Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ,¯Ó‚ ¯·Î˘ ‰ÂˆÓ‰ ·˙΢ ¯ÂË· ‰ ·‰‰ ‰Ó ÈÂω ˙È·‰ ‫הקשה‬ ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔȈȈ ÏÚ ÔȯÊÂÁ ÏÂÁ·˘ ¼ô¾ô í×îòì ³î×ñíë ï"−þèí) ?˘¯ÈÙ˘ ¯Á‡Ï 'ÈÙ‡ ³¼ðë −îñë ³−ëí þôê¾ íï êþë½ ñ¼ šñîì þî¬í¾

.(ó"ëôþí '· ˘È˘ ¯Âˉ ¯·ÂÒ˘ ÈÂω ˙È·‰ ‫ופירש‬ ˙ÂÈ‰Ï (· ‰ÏÈÓ‰ ‰˘ÚÓ (‡ ˙ÂÂˆÓ ¯Â„ȉ˘ Ù"Ú‡ ‡ÏÈÓÓ .Ú‚¯ ÏÎ ÌÈÈ˜Ó˘ ÏÂÓÈ ,˘¯ÈÙ˘ ÔÂÈÎ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰ÏÈÓ‰ ‰˘ÚÓ ˙ˆӷ ‡Â‰˘ ÏÂÓÈ ˙ÂÈ‰Ï ˙ˆӷ ¯Â„ȉ‰ ÍÈÈ˘ Ó"Ó .ÌÏÂÚÏ ¯„ÒÎ ÌÈȘÓ

íõš

‫ הרב הגאון רבי גבריאל קנעפלער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÚÈ‚‰˘ Ô˘ ˙˜Ï„‰· ÌÈÏ„‚ 'Èه ˙È·‰ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜· ‰Ê ‰ËÈ˘ ‡È·‰ ‡Ï ,Í ÈÁÏ ÚÈ‚‰˘ Ô˘‰ ˙‡È¯˜· ÌȇˆÂÈ ÌÈÏ„‚‰ ‡‰È˘ .Í ÈÁÏ Ôȇ ‰ÏÈ‚Ó·„ ‡‰„ ,˜ÏÁÏ ˘È Ï" ‰ ‫וע"פ‬ ‡Â‰ ÌÈ Ë˜‰ ˙‡È¯˜· ÌÈÏ„‚‰ ÔȇˆÂÈ „Á ‡ÈˆÂÓÂ Ô ·¯„ ȯ˙ È˙‡ ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡¯·‚‰ ÏÚ ·ÂÈÁ· ˙¢ÈϘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,Ô ·¯„ ·ÈÂÁÓ‰ È"Ú Ô ·¯„ „Á Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ¯ËÙ ‡Ï˘ ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ‰ Ï˘ ‡ˆÙÁ· Ìχ ,Ô ·¯„ ȯ˙· ‡ˆÙÁ ‡Â‰ Ì‰È ˘Ï ȯ‰˘ Ì‰È È· ˜ÂÏÈÁ Ôȇ Î"‡Â (.íï íòëíñ ³î−êþ ê−ëí) .Ô ·¯„ ‰ÂˆÓ Ï˘ ‰ÂˆÓ Ï˘ ‡ˆÙÁ‰ ‡Â‰ ¯˜ÈÚ˘ ‰Î Á ˙ˆӷ ,˙È··˘ ÌÈ˘ ‡‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ‡Ï ˙È·· ˜Ï„ÂÓ ¯ ‰Ê ÌÈȘ˙È˘ '‡ ‰ËÈ˘ ˙¯Â˙· ¯·ÁÓ‰ ‡È·‰ ‡Â‰˘ ‰Ó ·ÎÚ˙È ‡Ï˘ Ô˘‰ ˙˜Ï„‰ È"Ú .Ô ·¯„ ȯ˙ ·˘ÈÈÏ ¯Ó‡ Ï"ˆÊ ȘҷÂʯ χÂÓ˘ '¯ ‫הרה"ג‬ ‰ ·‰ Ù"Ú ‡"Ó¯‰ ÏÚ ‡"Ú¯ ˙È˘Â˜ ‡Ï‡  ȇ ÌÈ˘ ‡‰ ÏÚ ·ÂÈÁ‰˘ ÔÂÈ΄ .‰Ê  ȇ ¯˘Ù‡Â Ô ÈÚ· ‡Ï ȯ‰Â Ôȯ„‰Ó‰ ÁÎÓ Ô¢‡¯‰ ˙˜Ï„‰ È"Ú ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ Ì˙ ÂÂÎ ÏÈÚÂÓ ˘È ‡ÏÈÓÓ Ì˙˜Ï„‰· ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ÌÈȘ˙È˘ ‡Â‰˘ Ô¢‡¯‰ ¯ Ó ˜ÈÏ„‰Ï ‡Ï˘ ¯ÈÓÁ‰Ï  ȇ˘ ˙È·‰ È · ¯‡˘ ˙Â¯È Ï ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ .Ôȯ„‰ÓÏ ‡Ï‡

ÏÚ ¯Â„ȉ ¯„‚· ·ÂÈÁ ÏÏη ˘È˘ Ôȯ„‰Ó‰ .˙È·‰ È ·Ó '‡ ÏÎ Ê"ȯ‚‰ ȯ·„Ó ‰Ê ‰ ·‰Ï ¯Â˜Ó ‡È·‰Ï ‫ויש‬ Ì"·Ó¯‰ Á¯Îȉ˘ ·˙΢ ‰Î Á ˙ÂÎω Ì„‡ ÏÚ ˜¯ ‡Â‰ Ôȯ„‰Ó‰ ˙ÂˆÓ˘ ˘¯ÙÏ Â˙ËÈ˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ˙È·‰ È · ÏÎ ÏÚ ‡Ï „Á‡ Ôȇ ÔÈ·ÎÚÓ Ì È‡˘ ÔȈȈ˘ ˙·˘· ‰ÏÈÓ·  Èȉ ,˘¯ÈÙ˘ ÔÂÈÎ ÏÂÁ· 'ÈÙ‡ ̉ÈÏÚ ÔȯÊÂÁ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ˘ ÌÂ˘Ó ÈÂω ˙È·‰ ¯‡È·˘ ÂÓÎ Î"‡Â ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ÌÂȘ ˙Ú˘· ‡Ï‡  ȇ ÏИÈÏ„È˘ Ôȯ„‰Ó· Ï"ÊÁ  ˜È˙ ‡Ï Î"Ú Â˙ Ô¢‡¯‰ ˜ÈÏ„‰˘ ÔÂÈΠȯ‰˘ ˙È·‰ È · .ÌȯÁ‡‰ ˙˜Ï„‰ È"Ú ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ÌÂȘ ‡ÎÈÏ ÔÂÈΠȯ‰ ,Ôȯ„‰Ó ˙ˆӷ ‡"Ú¯ ˙ ·‰Î ‫וא‬ ÌȯÁ‡‰ ˙˜Ï„‰· ˙‡ˆÏ ÌÈ ÂÂÎÓ Ì È‡˘ ˙˜Ï„‰· ‡‰È ‡ È„Ó Ì‰ ÌÈ·ÈÂÁÓ ÔÈÈ„Ú È¯‰ ¯˜ÈÚ ˙Ú˘· Ôȯ„‰Ó‰ ÌÂȘ ˙È·‰ È · ÏÎ Ì‚˘ Ê"ȯ‚‰ ÔÈ·‰˘ ÁÎÂÓ ‡Ï‡Â ?‰ÂˆÓ‰ È"Ú ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ÌÈȘ˙ Ôȯ„‰Ó‰ ÔÈ˘ÂÚ˘Î È · ¯‡˘ ˙˜Ï„‰· Ôȇ ,Ô¢‡¯‰ ˜ÈÏ„Ó‰ ‡ÏÈÓÓ ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ Ï˘ ÌÂȘ Ì¢ ˙È·‰ .Ôȯ„‰Ó ÔÈ„ ‰Ê· ÍÈÈ˘ ‡Ï Ì"·Ó¯‰Ï ‰˘˜‰ ‰ ‰„ ‰ÊÏ ‰È‡¯ „ÂÚ ‡È·‰Ï ‫ויש‬ Ú"˘‰ ÏÚ (’ð š"½ ¬"õþ³ öô−½ ì"îê) ‡"Ó‰ È · ÔȇˆÂÈ˘ '‡ ‰ËÈ˘ ‰Î Á ˙ÂÎω· ‡È·‰˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

îõš

‫הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬ ‫ראש הכולל יטב לב דסאטמאר‬ ‫שישו ושמחו בשמחת התורה היום הזה יום בשורה הוא לנו שהוא שמחה‬ ‫כפולה שמחת הכנסת ספר תורה ושמחת הופעת כ"ק מרן אדמו"ר‬ ‫שליט"א והנני לברך לכל העסקנים המסורים שיזכו לראות ברכה בכל‬ .‫מעשה ידיהם לפאר ולרומם קרן התורה עד שנזכה לביאת גוא"צ בבי"א‬

‫בענין בישול עכו"ם בקאוו"ע ואינסטנ"ט קאווע‬ Ú‡˜ È ÈÚ¯‚Ó Ú‡˜‰ ÔÈÎÓ Ï‡¯˘È˘ ‡Îȉ ˘È„ ¯‡·˙È .È‚ ψ‡ ÂÏ˘·˙  Âψ ˘ Ú‡˜  Èȉ ÏÈ‚¯ Ú‡˜ ÔÈ· ‰ ÈÓ ‡˜Ù  ÁË ˘ ÔÓˆÚ Ú‡˜‰ ÈÏÂÙ Ô‰„ ,È˙ÈÓ‡ Ë" ËÒ È‡  Èȉ„ ÌÂȉ ȈӉ ÔÈ·Ï ,ÂϘ  ‡‰È˘ Â˙‡ ÌÈ˘ÂÚ Ô'ژȯ·‡Ù·˘ ,Ú‡˜ ÌÈÓ ÂÈÏÚ ÌÈÎÙ¢˘ È„È ÏÚ Â˙Â˙˘Ï ¯˘Ù‡ .ÌÈÓÁ

Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÔÈ Ú· ÌȘÒÂÙ‰ ÈÏ„‚  „ ‫כבר‬ ‰"ÊÚ· Ôωτ  ȯ·„·Â ,Ú‡˜‰ ‰˜˘Ó· ‡˘Ó ˙ˆ˜ ÌÚ ,‰Ê· ·˙΢ ‰ÓÓ ‡È· .˘Â„ÈÁ ‡Ï· „"Ӊȷ Ôȇ„ ,̉ȯ·„· Ô˙Ó .‰˘ÚÓÏ ‰ÎÏ‰Ï Ú‚Â ˘ ‰Ó· ˙ÂËÈ˘‰ ¯„Ò Â Ô‰ ˜ÏÁ˙Ó Ï" ‰ ÔÂ„È ‰˘ ÌÈ„˜‰Ï ‫יש‬ ԉ ,È‚ È„È ÏÚ Ú‡˜‰ ÔΉ˘ ‡Îȉ

‫ענף א‬ ,‡"ÎÁ Á"¯Ù· ¯‡Â·ÓÎ Á Ș  Èȉ ˙¯Ù¯Ù ¯ÈÓÁÓ˘ ¯·ÁÓ‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ ˙Ó‡· Ê"˜Ò Á"¯Ù‰Â 'Ó‚‰ ÔÓ ‰ÊÏ ‰È‡¯ Ôȇ„ ˙¯Ù¯ÙÏ ‡·˘ ¯·„· ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙÎ Ï"Ș„ ‰ÎÏ‰Ï Ù"ÎÚ Ï·‡ ,˘"ÈÈÚ ÏÏη ‡Â‰ Î"‚ ÁÂ È˜Ï Â‡ ‚ Ú˙Ï ‡·˘ Ï΄ ÛÂÒ· Â˘È‚‰Ï ÌÈÏÈ‚¯˘ Ú‡˜ Î"‡ Ú"Â˘È· ÁÎÂÓ ÔΠ,Ú"Â˘È· · ÍÈÈ˘ ‚ Ú˙ ‰„ÂÚÒ Ú‡˜· Ú"Â˘È· È·‚Ï Â „˘ ÌȘÒÂÙ‰ ÏÎÓ Â‰Ï ‡ËÈ˘Ù„ ¯‡Â·Ó (ðî¼î ½"³ìí ,³îþ−êô ó−òõí) .˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ Â È‡˘ ÌÚËÓ Ï˜‰Ï Ôȇ„

‫דבר שבא לתענוג בסוף הסעודה‬ ‫שייך בו בישול עכו"ם‬

 ȇ˘ Ï΄ ¯‡Â·Ó (ê"¼ ìñ ï"¼) 'Ó‚· ‫הנה‬ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ ˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ ë"ì) Ì"˘¯‰Ó ˙"¢· ϘÈÓ ‰Ê ÌÚËÓ ,Ì"ÂÎÚ Ú‡˜‰ ‰˜˘Ó· Ú"¢· ÍÈÈ˘ ‡Ï„ (ë"½þ ’−½ '¢˙Ó ÔÎ ‡È·Ó ,˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ Â È‡˘ ÔÂÈÎ ÔÂ˘Ï· Ì Ó‡ ,˘"ÈÈÚ ˜˘Ú ¯‡· '¢˙ Ê"·„¯‰ ˙ÙÏÏ ‡·˘ Ï΄ ¯‡Â·Ó (ê"½ è"−š ’−½) ¯·ÁÓ‰ ,Ú"Â˘È· ÏÏη ‡Â‰ "˙¯Ù¯ÙÏ Â‡" ˙Ù‰ ˙‡

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ïõš

È"¯‡„ ÈÈÁ ÈÚ· ˙"¢ Ì˘· ‡È·Ó Ï·‡ ,È‚ .ÌȯÁ‡Ï ‡Ï ÂÓˆÚÏ ˜¯ ¯ÈÓÁ‰ ˘Â„˜‰

‫שני סוגי קאווע‬ .Ú‡˜‰ ‰˜˘Ó· ÌÈ ÈÓ È ˘ ˘È„  ӄ˜‰ ‫כבר‬ eeffoc dewerb ‡¯˜ ‰ Ú‡˜‰ ‡Â‰ .‡ Ú‡˜· .Ú‡˜ Ë ËÒ È‡ ‡¯˜ ‰ ‡Â‰ .á ÔÈϘ˘ ‡Â‰ ‚‰Â ‰ eeffoc dewerb ‡¯˜ ‰ ÌÈ ÁÂË Î"Á‡Â Ú‡˜‰ Ï˘ ÔÈÏÂÙ‰ Ôژȯ·‡Ù· ˙ Ή‰Â ,‰¯ÈÎÓÏ ÍÎ Ì˙‡ ÌÈÚȈÓ Ì˙‡ Ú‡˜‰ ÔÈÏ˘·Ó˘ È„È ÏÚ ‰˘Ú ‰ÊÓ ‰˜˘Ó‰ ‚‰Â ‰ Ú‡˜ Ë ËÒ È‡·Â .ÌÈÓ‰  ÓÓ ÌÈ ÒÓ Î"Á‡Â Ú‡˜‰ ÈÏÂÙ ÔÈϘ Ôژȯ·‡Ù‰˘ ‡Â‰ ÌÈ˘·ÈÈÓ ÌÈÓ‰ ÌÈ ÒÓ Î"Á‡Â Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó Ë ËÒ È‡‰ ‡Â‰ ¯‡˘ ‰ ˙ȯ¯Ùډ ,Ì˙‡ ÌÈÓÁ ÌÈÓ ÂÈÏÚ ÌȯÚÓ˘ È„È ÏÚ Ú‡˜ Ú‡˜‰ È‚ÂÒ È ˘· ‰˙ÚÓ .‰È˙˘Ï ÔÎÂÓ ‰˘Ú ÂÏÈÙ‡ ,Â˙ÈÈ˙˘ ÌˆÚ ÏÚ Ô‰ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È Ï" ‰ ÔÂÂÈÎ ,χ¯˘È È„È ÏÚ Ô¯Á‡‰ ·Ï˘· ÔΉ ˘"ÎÓ .È‚ È„È ÏÚ ÔΉ Ô¢‡¯‰ ·Ï˘·˘ .‰ÈÈ˙˘Ï ˘ÓÓ Â ÈÎÓ È‚˘ ‡Îȉ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È˘ È‚ÂÒ È ˘ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ‰¯Â‡ÎÏ ˘È„ ¯‡· ÔωÏ .Ï" ‰ Ú‡˜‰

‫קולת הפרי חדש במשקה קאווע‬ ‫שלא שייך בו בישול עכו"ם על פי‬ ‫ אמנם הפנים‬,‫סברת התוספות‬ ‫מאירות חולק‬ ‰˜˘Ó· Ô„ (î"š½ ð"−š öô−½) ùãç éøôä ‫והנה‬ ‰ÓÏ Â‰Ó„Ó˘ ÌÂ˘Ó Ï˜ÈÓ Ú‡˜‰ È·‚Ï (îí−îþ³ í"ð : êñ ï"¼) úåôñåú ·˙΢ ÌÂ˘Ó Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ˘ ¯Î˘

ÌÈ˙¢˘ ÔÂÈ΢ ÚÓ˘Ó ÷ùò øàá ‫ובשו"ת‬ ÔÈ Òη ‰‡·‰ ˙Ù ÌÚ „ÁÈ· Â˙‡ Ì‚ ÂÏ ˘È ÔΠ̇ ,˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ ·˘Á š¾¼ þêëí óñîê) ˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ Ï˘ ‡¯ÓÂÁ‰ .(öñíñ ê−ëòð× þìê ó¼¬ô ¼îîêšë ñš−ô îô®¼

‫בקאווע לא שייך הקולא של‬ ‫תבלינים‬ ̉ ÌÈ ÈÏ·˙ ̇ ÌȘÒÂÙ· ‰Ï‡˘ ˘È ‫והנה‬ êëîô) ˜"˘¯‚‰„ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÏÏη −þëð í"ð ï"õš ðîô¼ ’−þê ó¾í ñ¼ëñ ó¾ëí ³èîþ¼ë

ÌÂ˘Ó ¯"ژˆ· ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò (î¾ðš ,‡ÓÏÚ· ÔÈÏ·˙ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ï·‡ ,ÂÈÏÚ ˜ÏÂÁ íùáä úâåøò ÏÚ· Ô‡‚‰Â ÌÂ˘Ó ÍÈÈ˘ Ú"ÂÎÏ ÌÈ ÈÏ·˙Ó Ú¯‚ Ú‡˜„ Ï" ÌÈÓ‰Ï "ÔÈÏ·˙"  ȇ Ú‡˜‰„ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Â˙ÈÈ˙˘ ÔÙ‡˘ ‡Ï‡ ,‰˜˘Ó‰ ¯˜ÈÚ ‡Â‰ ‡Ï‡ .ËÂ˘Ù ‰Ê ,ÌÈÓ· ‰ÁÓÓ˘ È„È ÏÚ ‡Â‰ ïåéìâá ‡·Â‰ (í"š öô−½) ÷ùò øàá ‫ובשו"ת‬ ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ϘÈÓ (è"−š ¾−þ) à"ùøäî

ÌÈÓÚˉ „Á‡Â ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ú"‡˜· ‡ÓÏÚ· ‰˜˘Ó Ï"‰„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÈÎʉ˘ Ìχ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰˜˘Ó·Â ,(ë"½þ öô−½ ë"ì) ,í"ùøäîä ÂÈÏÚ ‚È˘‰ ¯·Î ÌÈ ˙ ˘ Ê"Ú ˙ÂÙÒÂ˙· Â ÈˆÓ ÔΠ,ÔÎ Ï"ÈȘ ‡Ï„ ¯ÎÈ˘· Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰ÓÏ ÌÚË ÔȘ˘Ó· Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÍÈÈ˘ ̈ڷ„ ¯‡Â·Ó ,íîô³ íñ−×êñ êîí þ׾𠚾¼ þêëí ¾"ôî) ÔÎ Ì‚ .(ó"¾þíôí íïñ ïôþ þë×î

˘Â„˜‰ È"¯‡‰ Ì˘· ‰·Â˘˙ Èί„· ‫ועיי‬ Ï˘ Ú‡˜ ˙Â˙˘Ï ‡Ï˘ ¯‰Ê ‰È‰˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ¯‡˘ ˘ ‰Ó ,ÌÈÓ‰· Ò Î ÌȯÂÚ˘‰ ˙ÂÈÓˆÚ ‡Â‰ ÌÈÓ‰„ Ú‡˜· Ï·‡ ,˙ÏÂÒÙ ˜¯ ‡Â‰ Ϙ‰Ï ÍÈÈ˘ ç"áä ÈÙÏ Ì‚ ‡ÓÏÚ· ÌÚË ˜¯ ’−½ ë"ì) éåìä èáùä ·˙Π.ÏÂËÈ· ÌÚËÓ ÏÈ‚¯ Ú‡˜· ÍÈÈ˘ øôåñ íúçä ˙¯·Ò„ (ð"ô -] ÚÙ‡˜ÒÚ · ‡Ï Ï·‡ ,[Ï" ‰ Ô¢‡¯‰ ÔÈÓ‰Ó -] Ú‡˜‰ Ï΢ Â È ÓÊ· ȈӉ [Ï" ‰ È ˘‰ ÔÈÓ‰ Ú‡˜· Ï˜È Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ‰Ê ÈÙÏ .ÌÈÓ‰· ‰ÁÓ úåøéàî íéðôä ˙ ÚË ¯˜ÈÚ„ Ì¢Ó ÏÈ‚¯ ñ"úçä ÈÙÏ ç"áä ÁÎÓ ‡Â‰ ùãç éøôä ÏÚ ÚÙ‡˜ÒÚ · Ï·‡ ,Ú‡˜· Ϙ‰Ï ‰„ÂÈ ç"áä ˙ ˜ÒÓ ,‰ ÚË ‡Â‰ úåøéàî íéðôä ˙ ÚË íéðôäì ˘ÈÁÈ ˘Ù ÏÚ·„ éåìä èáùä .ÌÈÏȘӉ· ˙ÂÁÓÏ Ôȇ Ï·‡ úåøéàî

‫יבואר דיש חילוק באיזה סוג קאווע‬ ‫משתמש הגוי לענין מחלוקת הפרי‬ ‫חדש והפנים מאירות‬ ÔÈÎÓ È‚„ ‡Îȉ„ ‡ˆÓ ‰Ê ÈÙÏ ÌÈ Ù ÏÎ ‫על‬ '„ΠÔ"ÈÈÏÙÚ¯Ú ÏÚ Ï˘ÓÏ Ú‡˜ ‰˜˘Ó ÍÂÓÒÏ ˘È ÏÈ‚¯ Ú‡˜· ˘Ó˙˘Ó ̇„ ,˜ÏÁÏ ˘È ,ùãç éøôá ¯‡Â·Ó‰ ÏÂËÈ· Ï˘ ‡¯·Ò‰ ÏÚ ‰„ÂÈ ç"áä Ì‚„ ·˙Î ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰˘ ˯ٷ Ϸ‡ .‰ ÚË úåøéàî íéðôä ˙ ÚË Ôȇ ÔΠ̇ ˷˘‰ ÈÙÏ Ê‡ Ú‡˜ Ë ËÒ È‡· ˘Ó˙˘Ó ̇ ÔΠ̇ øôåñ íúçä ˙¯·Ò ÍÈÈ˘ ‡Ï ÈÂω ÈÂÏ˙ Î"Ú ,úåôñåúå ç"áä ˙˜ÂÏÁÓ· ÈÂÏ˙ íéðôäå (³îõ½î³ ñ¼ μôî½ð) ùãç éøôä ˙˜ÂÏÁÓ· êåøòäã  ‡·‰ ¯·Î ,(ì"ëíñ ¾¾îìð) úåøéàî íéðôä ˙¯ÓÂÁ Ï·˜˙ ‡Ï„ ·˙Î ïçìåùä ,ùãç éøôä ÏÚ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÍÂÓÒÏ ˘È úåøéàî ÂÈÏÚ ‡·˙ ¯ÈÓÁÓ‰„ ·˙Î éåìä èáùä ÂÏȇ .‰Î¯·

ìõš

ÔΠ,ÌÈÓ‰ È·‚Ï ÌȯÂÚ˘‰ ÈÏË·Â ¯˜ÈÚ ÌÈÓ‰„ ÔÈί·Ó ‡ÓÚË È‡‰Ó„ (.ìñ ³î×þë êþôèë) ·˙Î ,˙ ÂÊÓ È ÈÓ ‡¯Â· ‡Ï ¯·„· ‰È‰ ÏΉ˘ ÈÏË·˘ ¯ÓÂÏ ˘È Ú‡˜‰ ‰˜˘Ó· Ì‚ ‡ÏÈÓÓ Ú‡˜· Ϙ‰Ï ÌÚË ˘„Á ȯى Ô˙ „ÂÚ] .ÌÈÓÏ Íω ˘„Á ȯى ,˙Ù‰ ˙‡ ˙ÙÏÓ Â È‡˘ ÌÂ˘Ó ÏÚ ‰ÏÂÚ˘ ‰Ó„ Ï"Ò ¯·ÁÓ‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ„ Â˙ËÈ˘Ï Ï·‡ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÏÏη  ȇ ˙¯Ù¯ÙÏ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ Ú‡˜· Ϙ‰Ï Ôȇ ¯·ÁÓ‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ¯‡·˙ ¯·Î Ì Ó‡ .[‰„ÂÚÒ ÛÂÒ· ÁÂ È˜Ï ‰ÏÂÚ„ ÔÂÈÎ ‰Ê ÌÚËÓ

‡Ï„ Ï"Ò ,úåôñåúä ˙¯·Ò ÏÚ ˜ÏÂÁ ç"áä ˘È„ ÔÂÈ΄ ÏÂËÈ· ÌÚËÓ Ï˜‰Ï ¯Î˘· ÍÈÈ˘ ¯˜ÈÚ‰ ȇ„· ,Ò¯Ù ˙ÏÈ· Ȅη ˙ÈÊΠ· ¯·„· ‰È‰ ÏΉ˘ ÔÈί·Ó„ ‡‰Â ,Ô‚„‰ ‡Â‰ È ÈÓ‰„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ˙ ÂÊÓ È ÈÓ ‡¯Â· ‡Ï Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ¯҇ ‡Ï„ ‰Ó , ˙˘ Ô‚„ ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ¯Î˘‰ ÏÚ Â¯Ê‚ ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ,¯Î˘· ÌÚËÓ .ç"áä „"˙ÎÚ ,ÍÎ ÏÎ ˙Ú„‰ ·Â¯È˜ · êëîíî ë½ öô−½ ë"ì) úåøéàî íéðôä ˜ÏÂÁ ‰Ê ¯È˙Ó˘ ‰Ó ÏÚ (ê"š½ ð"−š öô−½ íëî¾³ −ì³õë úåôñåúä ˙¯·Ò ÁÎÓ Ú‡˜‰ ùãç éøôä ê"ùä Ï·‡ .úåôñåú ÏÚ ç"áä ˜ÏÁ ¯·Î„ Ì‰È ˘ ˜È˙Ú‰ (ê"š½ ð"−š öô−½ ¾−þë) æ"èäå Ï"Ò ‡Ï„ ÁÎÂÓ ,ÏÂËÈ· Ï˘ úåôñåúä ˙¯·Ò ïçìåùä êåøòá ¯‡Â·Ó ÔΠ.ç"áä ˙ ÚËÏ Ì‚ úåøéàî íéðôä ˙¯ÓÂÁ Ï·˜˙ ‡Ï„ öô−½ ¾−þ ê"¾þíô öî−ñèë êëîí) ÷ùò øàá ˙"¢· ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ ÌÈ˘Â„˜ ‚‰ ÓÓ Û‡„ ·˙Î (è"−š ó−þìê ó−ô¼¬ô ñš−ô êîí¾ ¾"−−¼ óòôê) Ú‡˜· .(ñ"ò×î ÈÙÏ ÂÏÈÙ‡„ ·˙Î (:ê"ñ ï"¼) øôåñ ‫החת‬ ¯Î˘· Ϙ‰Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï„ Ï"Ò„ ç"áä Ï΢ ÈÙÏ ¯Î˘· ‡˜Â„  Èȉ ,ÏÂËÈ· Ì¢Ó

¬õš

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙¢ÚÏ Î"Á‡ Ô‰· ˘Ó˙˘‰Ï χ¯˘ÈÏ ¯˙ȉ ‡¯·Ò‰ ÍÈÈ˘ ÔÈÈ„Ú„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,Ú‡˜ ÂÓˆÚÏ ÂÓˆÚÏ ‰˘ÂÚ Ï‡¯˘È‰„ ‡Îȉ„ ,ÏÂËÈ· Ï˘ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ ¯ÂÒÈ‡Ï Â ˘È ˘È ˙˘Â¯Á ˙È·‰· Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó˘Î„ ÈÙ ÏÚ Û‡Â] ψ‡ Ú‡˜‰ ¯·Î ÏË·„ ¯Ó‡ ÔΠ̇ ÌÈÓ ‰·¯‰ ÔÂÈÎ ÏÂËÈ· Ï˘ ‡¯·Ò‰ ʇ ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ËÂ˘Ù„ ,È‚‰ ˘·ÈÈÏ ÂÏÎÂÈ˘ È„Î ‡Â‰ ʇ ÏÂ˘È·‰ Ï˘ ˙ÈÏÎ˙‰ Ï΄ ˙¢Ó˙˘‰‰Â Ú‡˜‰ ˙ȯ¯ÙÚ ËÂϘÏ ÌÈÓ‰ ·Â˘ ,Ì‰Ï Á ‰ ÔÙ‡·  ÈÎ‰Ï ‡ˆÓ˙ ÈÎȉΠ˜¯ ‡Â‰ ÌÈÓ· ÈÙÂÒ‰ ˙¯ˆÂ˙·„ ‰ÈÈ˙˘Ï ÔÓˆÚ ÌÈÓ· Ì˙ ÂÂÎ Ôȇ Ï·‡ Ôȇ ȇ„· ÔΠ̇ ,ÌÈÓ‰ ÈÏ· Ú‡˜ È˘Â‚‰ ˜¯ ˘È ÌÈÓ‰ ÌÈ˙¢˘ ¯Î˘ È·‚Ï ÔΠ̇˘Ó ,¯˜ÈÚ ÌÈÓ‰ ÌÚ ÌÈÓ‰ ÌȈ¯ ¯˜ÈÚ‰„ (Ï" ‰) ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Î Î"Π,ËÂ˘Ù ‰Ê ,¯˜ÈÚ ‡Â‰ ÌÈÓ‰ ‡ÏÈÓÓ Ԃ„‰ ÌÚË .[‡"ËÈÏ˘ ˜Ï‡Ù ‡"¯‚‰

‫סברת השבט הלוי דלא חל דין‬ ‫בישול עכו"ם על עפרורית הקאווע‬ ˙ÂËÈ˘Ù· ˘ (è"® ’−½ í"ì) éåìä èáùá ‫והנה‬ Ë ËÒ È‡‰ ÏÚ ¯ÂÒȇ Ì˘ ÏÁ ‡Ï„ ,È‚ È„È ÏÚ ‰˘Ú ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,ÂÓˆÚ Ú‡˜ ‰È‡¯ ‡È·Ó ,‰È ÈÚ· ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ„ ÔÂÈÎ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÔÈ Ú·  „˘ ÌȘÒÂÙ‰ ÏÎ ‡‰„ È„È ÏÚ ÂϘ ÔÈÏÂÙ‰˘ „ˆÓ  „ ‡Ï ,Ú‡˜· ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ˘ ÌÂ˘Ó ÍÁ¯Î ÏÚ ÌÈ‚ ÔÂÈ„„ Âȯ·„· ¯ÈÚ‰Ï ˘È„ ‡Ï‡ .„"ÎÚ ,‰È ÈÚ· ‡Ï‡  ȇ˘ ÏÈ‚¯ Ú‡˜Ï Ú‚Â · ‰È‰ ÌȘÒÂÙ‰ ̉ ÔÈÈ„Ú ÂÏ˘·˙ ‡Ï ÂϘ ˘ Ú‡˜‰ ÈÏÂÙ ÂÏ˘·È˘ „Ú ‰È ÈÚ· ‰ÏÈÎ‡Ï Ìȇ¯ Ì È‡ ˙Ó‡· ÌÂȉ ÁÈ΢‰ Ú‡˜ Ë ËÒ È‡· Ï·‡ ,Ì˙‡ ·¯ÚÓ˘ È„È ÏÚ Â˙Â˙˘Ï ¯˘Ù‡ Ϙ Ô˜È˙· ȯ‰

‫לכאורה יש לאסור לבקש מגוי‬ ‫להכין קאווע משום דאין מבטלין‬ ‫איסור לכתחילה‬ ¯˙ȉ‰ ¯˜ÈÚ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ ¯È‰·‰Ï ˘È ‫עוד‬ ‡¯·Ò‰ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ùãç éøôä Ï˘ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ÔΠ̇ ,ÏÂËÈ· Ï˘ ÔÓ ¯·Ï Ìχ .‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ„ Ô ·¯„ ȯ˙ ‡Â‰„ ‚"‰Î·„ ÔÏ‰Ï ¯‡·˙È„ ÔÈ„ ‡Ϸ Ì‚„ ‡Ï‡ ,ÏË·Ï ÈÂ‚Ó ˘˜·Ï ¯˙ÂÓ ÔÂÈÎ ,[Ï" ‰ Ô¢‡¯‰ ÔÈÓ‰ -] ÏÈ‚¯ Ú‡˜· ,ÈΉ  ȇ ÏÂ˘È·‰ ̄˜ ‡Â‰˘ ·ˆÓ· Ú‡˜‰„ ¯ÂÒȇ Ì˘ ÔÈÈ„Ú ÂÈÏÚ ÏÁ ‡Ï ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ ÌÂ˘Ó ÍÈÈ˘ ‡Ï ‡Â‰ ʇ ÏÂ˘È·‰ ˙Ú˘· ÏÈÁ˙Ó ¯ÂÒȇ‰ Ï΄ È„È ÏÚ ‰¯Â‡ÎÏ„ ‰Ê· ÔÈÈÚÏ ˘È„ ‡Ï‡] .ÏË· ¯·Î Ô· Ï·ÓÎ „Ú È‚ È„È ÏÚ Ï˘·˙ Ó ÛÈ„Ú ‡Ï ‰ÈÈϘ‰ Û‡„ Ï"È„ ‡Ï‡ ,¯ÂÒȇ Ì˘ ÂÈÏÚ ÏÁ ¯·Î„ ,ȇÒ¯„ ÏÚ ˜Á„‰ È„È ÏÚ ÔÈÏÂÙ‰ ÏÂÎ‡Ï ¯·Î ȇ¯˘ ÈÙ ÏÚ ‡Ï‡ ÔÈÚ· ÔÏÎÂ‡Ï ÔÈ„ÓÂÚ Ô È‡ ȯ‰ Ï·‡ ,ÌÈ Ù ÏÎ ¯˘Ù‡ ȇ ÏÂ˘È· Ï˘ ‰ÏÂÚÙ ÈÏ·Â ,‰˜˘Ó Ô‰Ó ˙¢ÚÏ ÛÈ„Ú ,‰˜˘Ó Ì‰Ó ˙¢ÚÏ ˜Á„‰ È„È ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ˜Á„‰ È„È ÏÚ ¯˘Ù‡˘ ȇÒ¯„ Ô· Ϸ·ÓÎ Ï˘·˙ Ó .[Ú"ˆÂ ÔÈÈ„Ú Â¯Ò‡ ‡Ï Í˘Ù ‰ÓÓ ÔΠ̇ ,ÂÏ·Ï

‰˘ÂÚ Ï‡¯˘È„ ‡Îȉ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‡ÓÚË È‡‰Ó ÔÈÏË·Ó Ôȇ ÌÂ˘Ó ÍÈÈ˘ ‡Ï Ú‡˜ ÂÓˆÚÏ ÔÈÈ„Ú ÏÁ ‡Ï ÏÈ‚¯ Ú‡˜·„ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ χ¯˘È‰˘ ‰Ú˘· Ú‡˜‰ ÈÏÂÙ ÏÚ ¯ÂÒȇ Ì˘ .Ì˙‡ Ï˘·Ó Ë ËÒ È‡· Ï·‡ ,ÏÈ‚¯ Ú‡˜· ‰Ê ÏÎ ‫אמנ‬ ȇ¯ ¯·Î ·˘Á ‰¯Â‡ÎÏ Ú‡˜ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Ï ˘ÂÁ ̇ ÔΠ̇ ‰ÏÈÎ‡Ï Ôȇ È‚ È„È ÏÚ ÂÏ˘·˙ Ì‚Â Âψ ˘ Ì¢Ó

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ô„˘ ,(ñ öô−½) ìëåø ú÷áà ˙"Â˘Ó ,Ì"ÂÎÚ ÏÚ ÂÏ˘·˙ ˘ ÌÈËÈÁ È·‚Ï óñåé úéáä Ì˘ ÌÈ˘·ÈÈÓ ·Â˘Â ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ „Ú È‚ È„È È„È ÏÚ Ì‡ ÈÎ ÔÈÈ„Ú ÔÈÏ· Ô È‡Â Ì˙‡ ˙Ú˘·Â ˘"¯Ú· ¯È˙‰Ï ˘È„ ·˙Π,˙È ˘ ÏÂ˘È· öî−×ð ñ"½ð) ù"àøä ÏÚ ÍÂÓÒÏ ˘È„ ˜Á„‰ ñêþ¾− −ð− ñ¼ ×"ìê îþôè −òíô î×þ® ñ× ñ¾ë³ò êñ¾

,(î−ñ¼ μîô½ñ ¾− šìðí ³¼¾ëð ¼"î¾ë î³¼þ×í× îò−−íî ÏÚ ÌȘÏÂÁ‰ ˙Ú„Ï Ì‚„ ¯˘Ù‡„ ,·˙Î ·Â˘Â „Ú ˘·ÈÈ˙ ˘ ÔÂÈ΄ ,Û È„Ú ‡Î‰ ù"àøä ÏÚ Â¯Ó‚ È ‰Ó Ú"ÂÎÏ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ˘ Û‡„ Âȯ·„Ó ¯‡Â·Ó .„"ÎÚ ,Î"Á‡ χ¯˘È È„È È‡¯  ȇ˘ ÔÙ‡· ˘·ÈÈ˙ ÏÈ˘·˙‰„ ÈÙ ÏÚ ÂÈÏÚ ÏÁ ,Ô˜È˙ È„È ÏÚ Ì‡ ÈÎ ÏÏÎ ‰ÏÈÎ‡Ï Ôȇ ÔÎ ‡Ï Ìχ„ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÔÈ„ ¯·Î íéðåùàøäå ù"àøä ˙˜ÂÏÁÓÏ ˙ÂÎÈÈ˘ ԇΠÔÈ„ ȇ„· ÂÈÏÚ ÏÁ„ ÔÙ‡· È‚ÈÏÙ Ô‰ ‡‰„ È ‰Ó ̇ ˜¯ ‡Â‰ ‰Ï‡˘‰Â Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ‡Ï„ ‡Îȉ„ - χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ Î"Á‡ Ï˘·˙ ˘ ‡Îȉ ¯ÂÒ‡ Ú"ÂÎÏ Î"Á‡ χ¯˘È ¯ӂ ̇ ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ „Ú È‚‰ È„È ÏÚ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ ˘Â·Èȉ ¯Á‡Ï„ ÔÂÈ΄ ¯Ó‡ ÈÏÂÎÏ ÔΠ̇ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÂÈÏÚ ÏÁ ‡Ï ˜ÈÒÓ„ ‰Ó Ì‚Â ,¯˙ÂÓ ˙ÂÈ‰Ï Ï"‰ ‡ÓÏÚ „Ú ˘·ÈÈ˙ ˘ ÔÂÈÎ "¯˘Ù‡"„ óñåé úéáä Ô˜È˙ È„È ÏÚ Ì‡ ÈÎ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ˘ Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ„ ÔÎ Ì‚ ÚÓ˘Ó - ¯˙ÂÓ Ú"ÂÎÏ ,ÍÎ ¯Á‡ χ¯˘È ¯ӂ˘ ÌÂ˘Ó ¯˙ÂÓ ‡‰È˘ ‡‰È ‡ÓÚË È‡‰Ó„ Â˙ ÂÂ΄ ¯Ó‡ ÂÏÈه  Èȉ χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ ÈÏ· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ„ Ï" ‰ ‡¯·Ò ÌÂ˘Ó ˙Ó‡· ‡Ï "¯˘Ù‡"· ˜¯ ÔÎ ·˙Πȯ‰ ,‡Â‰˘ ÂÓÎ Ï΄ ËÂ˘Ù ‰Ê„ ¯Ó‡ ̇ ,‰Ê· ÚȯΉ

®š

‰ÏÂÚÙ ‡˜Â„ Íȯˆ Ôȇ ÌÈÓÁ ÌÈÓ· Â˙‡ ÂÏÈÙ‡ ˘ÈÂ] ,‰ÏÈÎ‡Ï Â¯È˘Î‰Ï "ÏÂ˘È·" Ï˘ Â˙‡ Ôȯ˜ Ìȯ˜ ÌÈÓ· Â˙‡ ÌÈ·¯ÚÓ˘ ÂχΠ ÓÓ ÌÈ˘ÂÚ‰ ˘È ,Ë'¯Ú‚‡È· ‡ ,"ÈÙÙ‡˜-„ÒÈȇ" Ï˘ ‰ÏÂÚÙ ÏÎ ÈÏ· Â˙‡ ÌÈÏ· '„Π"Ìȯ˜-ÒÈȇ" ÔÈÈ„Ú Ì‰ÈÏÚ ÏÁ ‡Ï ‰ÓÏ ÔΠ̇ ,[ÏÂ˘È·

ÏÚ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯Ò‡‰Ï Ï· Ì˘ Ï˘·˙ ˘ ÏÈ˘·˙Ó ÛÈ„Ú ‡Ï ‰¯Â‡ÎÏ ÌÈ Ù ÏΠȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ ‡Â‰˘ „Ú È‚ È„È ÏÚ ÈÙ ÏÚ Û‡ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ ÂÈÏÚ ÏÁ„ ȇ¯ ‡‰È˘ „Ú Ô˜È˙ ‰·¯‰ „ÂÚ ¯ÒÁ„ Ôȇ Ì‚ ‡ÓÚË È‡‰Ó ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‰ÏÈÎ‡Ï ÏÚ ‰ÏÂÚ Â È‡ ÚÙ‡˜ÒÚ ‰˘ ÌÂ˘Ó Ï˜‰Ï ÈÙÏ ÂÏÈÙ‡ ,ÂÈ˘ÎÚ Â˙¯Âˆ· ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ó"î×¼ ñî¾−ë ö−ò¼ë îò−þëð ¹î½ë) ÔÏ‰Ï ¯‡Â·Ó‰ ‡Îȉ ÔÈ· ˜ÏÁÓ„ ÔÈÓÈ · ˙˜ÏÁ‰Ó (¼îîêšë ÏÚ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ÂÓˆÚ Ï·Ӊ˘ È„Î Â˙¯Âˆ ˙ ˘Ï Íȯˆ˘ ‡ÎÈ‰Ï ,Ô˜È˙ È„È ,˘˘Á Ôȇ ʇ„ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡‰È˘ ÌÈÓÁ ÌÈÓ· Â˙‡ ÔÈÒÈ ÎÓ„ ‡‰ ÚÙ‡˜ÒÚ ·„ ‰ÓÓ ÁÎÂÓ˘ ÂÓΠ,‰¯Âˆ ÈÂ È˘ ·˘Á  ȇ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ̇ ¯"ژˆ ÔÈ ÚÏ ÌȘÒÂÙ‰  „˘ ˜"˘¯‰Ó‰ ÔÓ ÏÈÚÏ Â ‡·‰˘ ÂÓÎ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ï˘ Â˙¯Âˆ· Ï·  ȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,„ÂÚ ÍÂ˙· Â˙‡ ÌÈ·¯ÚÓ˘ È„È ÏÚ Ì‡ ÈÎ ÂÈ˘ÎÚ .Ú"ˆÂ ,Ï·Ó

‫ראיה דגם דבר שצריך עוד תיקון‬ ‫אפשר לחול עליו איסור בישול‬ ‫עכו"ם‬ Ô˜È˙ „ÂÚ Íȯˆ˘ ‡Îȉ Ì‚„  ¯·„Ï ‫וראיה‬ ÏÂ˘È· ·˘Á‰Ï ÏÎ‡Ó ¯·Î ·˘Á

ꮚ

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯ÂˆÈȉ ͢Ӊ·„ ÔÂÈÎ Ó"Ó ,È˙ÈÓ‡‰ Ú‡˜‰ ‰˘Ú ˘ „Ú Â˙‡ ÔÈ˘·ÈÈÓ Ì˙‡ ÔÈÏ˘·Ó˘ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ Â È‡ ‰˘Ú ,˙ȯ¯ÙÚ .¯ÂˆÈȉ ¯Ó‚· ÈÂÏ˙ ÏΉ„ ¯ÂÒ‡Ï Ôȇ˘ ¯·˙ÒÓ .Ï" ‰ Ïί‰ ˙˜·‡‰ ȯ·„Ó „ÂÓÏÏ ˘È ÔΠ‰‡Â·˙‰ ÔÈÏ˘·Ó˘Î ,ÂÏ˘ ÔÂ„È · Ì‚ ȯ‰„ ¯ÂÒȇ ÂÈÏÚ ÏÁ ¯·Î ȇÒ¯„ Ô· ÏÎ‡Ó „Ú ˜¯Â ,ù"àøä ÏÚ ÌȘÏÂÁ‰ ÈÙÏ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ȇ¯  ȇ˘ „Ú Â˙‡ ÌÈ˘·ÈÈÓ Í˘Ó‰·„ ÔÂÈÎ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ‰ ·Â˘  ÓÓ Ú˜Ù ,‰ÏÈÎ‡Ï ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚÏ Ú‚Â · Ì‚„ Ï"È ÔΠ̇ ‡Â‰ ÏÂ˘È·‰ ÚˆÓ‡·„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,ÌÈÎÏÓ ¯ÂÒȇ ÂÈÏÚ ÏÁ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‰ÏÂÚ٠· ÌÈ˘ÂÚ Í˘Ó‰·„ ÔÂÈÎ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ¯ÊÂÁ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ Â È‡˘ ̯‚˘ ̇ ¯Â¯·  ȇ ‰ÎÏ‰Ï Ó"Ó„ ‡Ï‡ .¯È˙‰Ï íé÷ñåôä ˙ÂÚÓ˘Ó„ ,ÂÊ ‡¯·Ò ÏÚ ÍÂÓÒÏ ˘È ·˘Á ‰·Â˘Á ‰„ÂÚÒ· ÌÈ‡È·Ó˘ ¯·„ Ï΄ ¯·„ ‡˜Â„ ‡Ï ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‰Ê ÔΠ̇ ,ÌÈÏ· "ÌÈ·Â˘Á ÌÈ˘ ‡" ˜¯˘ ‰„ÂÚÒ· ÌÈ‡È·Ó ÌÈÓÚÙÏ ÚÙ‡˜ÒÚ Ì‚„ ËÂ˘Ù Â˙‡ ÌÈ‡È·Ó˘ ,˙ Â˙Á· ԂΠ,ÂÙÂÒ· ‰·Â˘Á .Ú"ˆÂ ,‰Ó„Π˙ ÂÊÓ ÌÚ „ÁÈ

‫סברת הגר"א פאלק דהיתר‬ ‫השתמשות בנעסקאפע הוא משום‬ ‫דהו"ל גמרו ביד ישראל‬ ,ÚÙ‡˜ÒÚ · ˘Ó˙˘‰Ï ¯˙ȉ‰ ¯˜ÈÚ ‫ועל‬ ‡Â‰„ ˜Ï‡Ù ‡"¯‚‰Ï ˙"¢· ¯‡Â·Ó È„È ÏÚ Â Èȉ„ ,χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚˘ ÌÂ˘Ó ÂÏ˘·Ó ‡Â‰ Ú‡˜ ÂÓˆÚÏ ‰˘ÂÚ Ï‡¯˘È˘ ³−ë ³−ëí šðë) ä"àøä ȯ·„Ó Â„ÂÒÈ , ˜˙ÓÂ

‡Ï ,‡Â‰˘ ÂÓΠȇ¯  ȇ˘ ÔÙ‡· Ï˘·˙ ˘ ÔÎ ·˙Î ‰ÓÏ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ì˘ ÂÈÏÚ ÏÁ Ô˜È˙ È„È ÏÚ„ ÔÂÈ΄ ÍÁ¯Î ÏÚ ,"¯˘Ù‡"· ˜¯  ÓÓ Ú˜ÙÈ˘ ‰Ê· È„ ‡Ï ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ˙‰ÈÓ Ú‚Â · ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ì˘ Ô˜È˙ „ÂÚ Íȯˆ„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÚÙ‡˜ÒÚ ‰Ï .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ì˘ ¯·Î ÂÈÏÚ ÏÁ

"‫מביא סברא דמשקה ה"נעסקאפע‬ ,‫אינו עולה על שולחן מלכים‬ ‫ומבאר דלענין עולה על שולחן‬ ‫מלכים העיקר תלוי בגמר הייצור‬ ÚÙ‡˜ÒÚ „ ,È" „Á‡ ͯ·‡ È˙‡ ¯ÈÚ‰ ‫שוב‬ ‰ÏÂÚ Â È‡ ‰˜˘ÓÏ ÔΉ˘ ¯Á‡Ï ÂÏÈÙ‡ ÌÈ˙¢ ÌÈ·Â˘Á ÌÈ˘ ‡„ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ÔΉ˘ (−³−ôê ¼îîêš -) eeffoc dewerb ‰ ˜¯ ÔÙ‡„ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,Ú„ÈÎ ÔÓˆÚ Ú‡˜‰ ÈÏÂ˜Ó ÔÈϘ ̄˜˘ ‡Â‰ ÚÙ‡˜ÒÚ ‰ Ï˘ ¯ÂˆÈȉ ÌÈ˘·ÈÈÓ Ì˙‡ ÔÈÏ˘·Ó Î"Á‡Â ,Ú‡˜‰ ÈÏÂÙ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡Â‰ ‰ÈÈϘ‰ ¯Á‡Ï ȯ‰Â ,ÌÈÓ‰ ÌÈ ÈÎÓ ÌÈÈÂϘ‰ ÔÈÏÂÙ‰ Âχ„ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÌÈ·Â˘Á ÌÈ˘ ‡˘ È˙ÈÓ‡‰ ‰˜˘Ó‰  ÓÓ ,‰ÊÏ ˘ÂÁÏ Ôȇ„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È· ¯·Î ,ÌÈ˙¢ ‡ˆÓ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡ ,ÔÓˆÚ ÔÈÏÂÙ‰ ,Í˘Ù ‰ÓÓ„ ÔÏÎÂ‡Ï ÔÈȇ¯ ¯·Î ‰ÈÈϘ‰ È„È ÏÚ˘ ¯ÓÂÏ Â È‡ ÂÈ˘ÎÚ Â˙¯Âˆ· ȇ„· ,˜Á„‰ È„È ÏÚ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡Â‰Â ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‰¯ËÓÏ ,‰˜˘Ó Ï˘ ‰¯Âˆ· ˜¯ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ È„È ÏÚ ˜Á„‰ È„È ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ȇ¯  ȇ ÂÊ ,ÈΉ ‡Ϸ .Î"Á‡ Â˙‡ ÂÏ˘È·˘ ÈÏ· ‰ÈÈϘ‰ ·˘Á ‰ÈÈϘ‰ È„È ÏÚ„ ¯ÓÂÏ ‡ˆÓ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡ Ì‰Ó ÌÈ˘ÂÚ„ ÔÂÈÎ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÏË·Ï ¯ÂÒ‡ È‚ È„È ÏÚ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ·„ ,(¬"® öô−½) ê"ùá ¯‡Â·ÓÎ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÏË·Ï ¯˙ÂÓ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·  Èȉ„ È¯Î Ï ‰¯ÈÓ‡ Ô ·¯„ ȯ˙ Ï"‰„- È‚ È„È ÏÚ .(ê"¬−ñ¾ šñêõ ê"þèí ³þë½ -) Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Â ÌÂ˘Ó ¯È˙‰Ï Ôȇ Ú‡˜‰ ÔÈÎÓ Ï‡¯˘È˘ ‡Îȉ ¼õêš½¼òëî) ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ„ ,ÏÂËÈ· ¯È˙‰Ï ˘È Ï·‡ (ñ"ò×î þî½−ê ó¾ î−ñ¼ ñì þë× .Ï" Πχ¯˘È „È· ¯ӂ„ Ì¢Ó

‫ליקח קאווע ממאשי"ן האם יש‬ ‫לחשוש משום בישול עכו"ם‬ ˙Á Ó‰ ÏÚ· È È˜ÊÓ ‰‡¯Â‰ È˙ ·‰ Ï" ‰ ÈÙ ‫ועל‬ ¯Ú ÊÚ¯„ ÌÂÏ˘ '¯‰Ó È˙ÚÓ˘˘ ,Ï"ˆÊ ˜ÁˆÈ Ú‡˜ Á˜È ‡Ï˘ ÂÏ ‰¯Â‰ Ï"Ê È È˜Ê˘ Ï"Ê ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó "ÔÈ˘‡Ó ‚ È„ ÚÂÂÓ" Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ·˘Á ‰ÓÏ È˙ ·‰ ‡Ï ÌÏÂÚÓ  ȇ Ô"È˘‡Ó‰Â Ú‡˜‰ ÔÈÎÓ Ô"È˘‡Ó‰ ȯ‰ ‡Â‰ ÚÙ‡˜ÒÚ · ¯˙ȉ‰„ ¯Ó‡ ̇ Ìχ .È‚ ˙ˆÈÁÏ„ Ï"È ,Ï" Πχ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚„ ÌÂ˘Ó ‰˘ÚÈÈ Ú‡˜‰˘ ̯‚ ˜¯ ‰Ê˘ ˘ÙËÈÂÂÒ‰ ·˘Á‰Ï È ‰Ó ‡Ï ,˘ÓÓ ‰˘ÚÓ Ô‡Î Ôȇ Ï·‡ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ·Ëȉ Ô·ÂÈ ,χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ äùéøôä ÔÓ øâéà àáé÷ò éáøä ‡È·Ó˘ ÂÏÈÙ‡„ (¬ ¹−¼½ è"−š öô−½) à"îøä Ï"Ò„ ‡‰· È ‰Ó ȇÒ¯„ Ô· ÏÎ‡Ó „Ú È‚‰ ψ‡ Ï˘·˙ ̇ ˜¯  Èȉ„ ,χ¯˘È ÍÎ ¯Á‡ ¯ӂ ̇ ñ¼ ¹ê) ‡ÓÏÚ· ÍÙȉ ‡Ï ¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ ‰˘Ú μõ−í ³îšñ¾ë îñ−õê −òíô ê"ôþí ³¼ðñ êôñ¼ëð −õ

ÏÎ Ï˘·˙ ¯·Î„ ‰Ê· ˘"Î ÔΠ̇ ,(êôñ¼ë ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡Â‰ ¯˙ȉ‰Â È‚‰ ψ‡ Âίˆ Ï" ΠÂÏ ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ ‡‰È˘ ̯‚ χ¯˘È‰„

뮚

ÏÎ Ï˘·˙ ˘ ÏÈ˘·˙ ÂÏÈÙ‡„ ¯‡È·˘ (ï ,è ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ ‡‰È˘ ̯‚ χ¯˘È ̇ Âίˆ Ï˘·˙ ‡Ï· ‡ÈÚ·ÈÓ ‡Ï„ ,¯ÓÂÏÎ ,¯˙ÂÓ ÂÏ Â¯Ó‚ ̇ È ‰Ó à"îøä ˙Ú„Ï„ Âίˆ ÏÎ „Ú È‚‰ È„È ÏÚ ¯·Î Ï˘·˙ ÂÏÈÙ‡ χ¯˘È ÏÎ Ï˘·˙ ÂÏÈÙ‡ ‡Ï‡ ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ ˜ÓËˆÓ ‡‰È˘ ̯‚ χ¯˘È‰„ ‡Îȉ Âίˆ ‡Â‰ χ¯˘È‰˘ ÔÂÈÎ ÔΠ̇ ,¯˙ÂÓ ÂÏ ‰ÙÈ ÌÈÓ ÂÈÏÚ ‰¯ÚÓ˘ È„È ÏÚ Ú‡˜‰ ÔÈÎÓ˘ ‰Ê ÏÚ ÂÓÚË ¯ÂÙÈ˘Ï Ì¯Â‚ ‡Â‰˘ ‡ˆÓ ÌÈÁ˙¯ ÂÏÈÙ‡„ ÛÈÒÂ‰Ï ˘È .¯˙ÂÓ ÔÎÏ ,ÏÂ˘È· È„È ‰È„È„Ï„ øáçîä ˙ËÈ˘· ÌÈÎω‰ ÌÈ„¯ÙÒÏ ·Â˘ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ ¯·Î Ï˘·˙ ˘ ÏÎ „ÒÙ‰· ‡Ï‡ χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ È ‰Ó ‡Ï ÔÂÈÎ ‰Ê· Ó"Ó ,Ï" Π˜Á„‰ ˙Ú˘ ‡ ‰·Â¯Ó ·¯ÚÏ ÔÈÎȯˆÂ ÌÈ˘·È Ô‰ Ú‡˜‰ È ÈÚ¯‚˘ ÍÈÈ˘ ,‰ÏÈÎ‡Ï ÔÈȇ¯ ÂÈ‰È˘ È„Î ÌÈÓ· Ì˙‡ ȇ‰Î·„ ¯˘Ù‡„ Ïί ˙˜·‡‰ ·˙΢ ‰Ó (ñ"ò×î ó³¬−¾ñ ¾¾ì þëìôíð) ÌȯÒ‡‰Ï Ì‚ ‡ ‚ ˜¯ ·˙Î óñåé úéáä㠇χ ,¯˙ÂÓ ‡‰È - ÏÂËÈ· ÍÈÈ˘ ̈ڷ˘ ÔÂÈÎ Ó"Ó - "¯˘Ù‡" Ï·„ Ïί ˙˜·‡‰„ ͉· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ‰Ï‡˘‰ ÏΠ- ÏÂËÈ· ԇΠÔȇ ÌÓˆÚ ÌÈËÁ‰ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ ˘˘ÁÏ Ú‚Â · ‡Â‰ ,χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚„ ÔÂÈÎ ¯˙ÂÓ ù"àøä ÈÙÏ ¯˙ÂÓ ‡Â‰˘ "¯˘Ù‡" ÌȯÒ‡‰ ÈÙÏ ÂÏÈه ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ„ ¯·˙ÒÓ óñåé úéáä ˘"ÂÓÎ .Î"Π¯ӂ Ï˘ ¯˙ȉ‰ Ì˘ Ôȇ Ú‡˜ ÔÈÎÓ‰ ‫ובגוי‬ ,ÏÂËÈ· Ï˘ ¯˙ȉ‰ ˘È Ï·‡ ,χ¯˘È „È· ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡Ï Ôȇ Ú‡˜ ˙¢ÚÏ Â˙ÂÂˆÏ ÂÏÈه ̂„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ

讚

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔΠ̇ ,˙·˘· ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ ‰ÈÏÈ„ ÂȈÁÎ Ï"‰ Ôȇ ÏÏη ‡Â‰„ ËÂ˘Ù ÔÎÏ ,‡Ó¯‚ ¯„‚·  ȇ ÔÈ ÚÏ Ó"Ó„ ‡Ï‡ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó äùéøôäã ÔÂÈÎ ,χ¯˘È „È· ¯ӂ ·˘Á ‡‰È˘ Ù"ÎÚ ¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ„ Ï"È "¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ" ÍȯˆÓ ڂ  ȇ Ô"È˘‡Ó‰ ÏÈÚÙÓ‰ ÛÂÒ ÛÂÒ„ ԇΠÔȇ ‰Ó„ ,ÂÈÏ‡Ó ‰˘Ú ÏΉ 'ÂΠÚ‡˜‰Â ÌÈÓ‰· È ‰Ó ‡Ï„ äùéøôä ·˙΄ ÌÈÏÁ‚· ÍÂÙÈ‰Ï ÔÂÈÎ (−îèí ñ®ê −ê½îþð öë ñ×êô× þë× ñ¾ë³ò¾ è"í×ë) ȇ‰Ó Èχ ,ÂÓˆÚ ÏÈ˘·˙‰· ˜ÒÚ˙Ó Â È‡„ .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Ï È"Á Ó‰ È ˜Ê ‰Ê· ˘˘Á ‡ÓÚË

‫מבאר דלא שייך ההיתר של גמרו‬ ‫ביד ישראל היכא דאין הישראל‬ ‫מבשלו אחר כך‬ ‰Ó ÈÙÏ„ ȯ¯·Ï Ô·‚ ˘Ù È˙·„ ‫אלא‬ ˘Ó˙˘‰Ï ¯˙ȉ‰ ¯˜ÈÚ„ ¯‡·˙ ˘ χ¯˘È „È· ¯ӂ Ï"‰„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÚÙ‡˜ÒÚ · · ‰˘ÂÚ Ï‡¯˘È‰„ ‡Îȉ Á È˙ ‡‰ ÔΠ̇ „È· ¯ӂ Ï˘ ¯˙ȉ‰„ ÏÂ˘È· Ï˘ ‰ÏÂÚÙ ,ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ χ¯˘È‰ ̇ ˜¯ ‡Â‰ χ¯˘È ̯‚ ˜¯ ̇ Ì‚„ Ï" ‰ ‰"‡¯‰ ÈÙÏ ÂÏÈه ÔÎ Ì‚  Èȉ ,¯˙ÂÓ ÂÏ ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ ‡‰È˘ ‰ÏÂÚÙ ‡Â‰ χ¯˘È‰ ‰˘ÂÚ˘ ‰ÏÂÚÙ‰ ̇ ˜¯ Ï·Ӊ ,Ï·Ӊ „ˆÓ„ ‡Ï‡ "ÏÂ˘È·" Ï˘ ˜ÓËˆÓ ‡‰È˘ ˜¯ ̯‚ ÏÂ˘È·‰Â ,Ï˘·˙ ¯·Î Ï˘ ‰ÏÂÚ٠ԇΠÔȇ˘ ‡Îȉ Ï·‡ ,ÂÏ ‰ÙÈ ˙¯Á‡ ‰ÏÂÚÙ ‰˘ÂÚ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ''ÏÂ˘È·'' ¯ӂ ÏÏη  ȇ ‰Ó„ΠÌÚˉ ¯ÂÙÈ˘Ï Ì¯‚Ï Ú‡˜· ÌÈ˘Ó˙˘Ó˘ ‡Îȉ ÔΠ̇ ,χ¯˘È „È· ˯‚ÂÈ ÌÚ Â˙‡ ·¯ÚÏ Â‡ ¯˜ ‰˜˘Ó ˙ÈÈ˘ÚÏ ·Â˘ ‰Ó„ΠÌ"ȯ˜-ÒÈȇ  ÓÓ ˙¢ÚÏ Â‡

Ï"È ,¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ȇ„· χ¯˘È‰„ ÔÂÈÎ ¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ Ô‡Î Ôȇ Ô"È˘‡Ó·„ ˘˘Á Î"Ú Ú‡˜‰ ÔÈÎÈ Ô"È˘‡Ó‰˘ "̯‚" ˜¯ ˘Ó˙˘Ó Ô"È˘‡Ó‰„ ‡Îȉ Ì Ó‡] .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Ï ‰Ê·  ˜Ù˙Ò‰˘ ‰Ó· ÈÂÏ˙ ,Ú‡˜ ËËÒ È‡· ‡Ï ,ÏÈ‚¯ Ú‡˜· È‚‰ È„È ÏÚ Ï˘·˙ Î ¯·Î ·˘Á ‰ÈÈϘ‰ È„È ÏÚ Ì‡ χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ ÈÏ· ʇ„ ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ „Ú ÏÂ˘È· Ï˘ ‰ÏÂÚÙ ÈÏ·„ ÔÂÈ΄ ¯Ó‡ ˘ ‡ .¯ÂÒ‡Ï ˘È ,‰˜˘Ó  ÓÓ ˙¢ÚÏ ˜Á„‰ È„È ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ȇ¯  ȇ ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ „Ú È‚‰ È„È ÏÚ Ï˘·˙ Ó ÛÈ„Ú .[χ¯˘È È„È ÏÚ Â¯Ó‚ Ï˘ ¯˙ȉ‰Ï ÌÈÎȯˆ ‡Ï ÔΠ̇Â

‫בענין אין מבטלין איסור לכתחילה‬ ‫בלקיחת קאווע ממאשי"ן‬ ˘Ó˙˘‰Ï ‰Ï‡˘ Ôȇ„ ˜Ï‡Ù ‡"¯‚‰Ï ‫וראיתי‬ ̇„ ,¯˙ÂÓ "ÓÓ„ "ÔÈ˘‡Ó ‚ „È Ú·" ¯ÂÓ‚ ‰˘ÚÓ ·˘Á ˘ÙËÈÂÂÒ‰ ˙ˆÈÁÏ„ ¯Ó‡ ‡Ï‡  ȇ„ ¯Ó‡ ̇ ,χ¯˘È „È· ¯ӂ Ï"‰ ,ÏÂËÈ· Ï˘ ‡¯·Ò‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ˘È ÔΠ̇ ‡Ó¯‚ ¯ÂÒ‡Ï Ôȇ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó Ôȇ Ì¢Ó ¯ÂÒȇ ÏË·Ï Ì¯‚Ï ¯˙ÂÓ ‡Ó¯‚ ˜¯ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ‰·Â˘˙ Èί„· ‡·ÂÓ„ ‡‰Ó ‡È·‰Â .‰ÏÈÁ˙ÎÏ ˙Á˙ ¯ÂÒȇ · ÏÙ ˘ ‰¯È„˜ ÌÈ˘‰Ï ¯˙ÂÓ„ Ì Ó‡ .˘"ÈÈÚ ÂÎÂ˙Ï ÏÂÙÈ˘ ¯˙ȉ Ï˘ ÏÎ‡Ó ÏÏÎ ‰˘ÚÓ Ôȇ Ì˘„ ,Ì˘Ó ‰È‡¯ Ôȇ„ Ï" Ì˘ „ÈÓÚÓ ˜¯Â ‡ÏÈÓÓ ÏÙ ¯˙ȉ‰„ ÔÂÈÎ Ôȇ˘ ‰Ó ‡Ó¯‚Ó ÂÏÈÙ‡ ÛÈ„Ú ‡Â‰Â ‰¯È„˜‰ ‰˘ÚÓ ‡Â‰ Ù"ÎÚ ˘ÙËÈÂÂÒ‰ ˙ˆÈÁÏ„ ‰Ê· ÔÎ ïåæçä ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ˙Ó‡·Â .ÏÂËÈ·‰Ï ̯‚˘ ˜È¯Ë˜ÚÏÚ‰ ˙˜Ï„‰· ‰ÏÂÚÙ ‰˘ÂÚ˘ Ï΄ ùéà ÈÙ ÏÚ Û‡ Î"Á‡ ‰Î‡ÏÓ‰ ‰˘ÚÈ˘ ̯‚ ‰Ê ˜È¯Ë˜ÚÏÚ‰ ÏÈÚÙ‰ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ,‡ÏÈÓÓ ‰˘Ú ˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ð®š

‰¯ËÓ‰ ‰Ê Ôȇ„ ÔÂÈ΄  ¯‡È· ÏÈÚÏ„ ‡Ï‡ ,ÌÈ Ù ÏÎ ¯˘Ù‡˘ ‰Ê· ÔÈ·˘Á˙Ó ‡Ï ,ÚÙ‡˜ÒÚ Â ÓÓ ˙¢ÚÏ ‡Ï‡ .[ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ‰ ¯Á‡ ÏÎ‡Ó Â ÓÓ ˙¢ÚÏ

ÂÈÏÚ ÌÈÎÓÂÒ˘ ¯˙ȉ‰ ¯˜ÈÚ˘ ¯ÓÂÏ ‫וצרי‬ Ú‡˜‰ Ï˘ ÏÂ˘È·‰˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ("ó−¬½") ¯ÂËȘ È„È ÏÚ ‰˘Ú ˙˘Â¯Á‰ ˙È·‰· Ôژȯ·‡Ù ȯˆÂÓ Ïη ÍÈÈ˘˘ ¯˙ȉ‰ Â˙‡ ‰Ê Ú‡˜Ï Ú‚Â · Ê"ÈÙÏ ,‡·‰ Û Ú· ¯‡Â·È„Î ‡˙ÂÈÏÚÓ ˘È„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È·„ ,È‚ È„È ÏÚ ÔΉ˘ ÚÙ‡˜ÒÚ Ó ¯˙ÂÈ Ú‡˜ ÈÏÂÙ· ˘Ó˙˘Ó ̇ ÈÏÂÙ· ÏÂËÈ· Ï˘ ‡¯·Ò‰ ¯˙ÂÈ ÍÈÈ˘„ ÌÂ˘Ó È ÙÏ„ ,ÚÙ‡˜ÒÚ · ‡˙ÂÈÏÚÓ ˘È È ˘ „ˆÓ ,Ú‡˜ ¯˘Ù‡„ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ¯·Î ‡Â‰  ÈÎÓ È‚‰˘ ÍÎ ÏÎ ÌÈÓÁ Ì È‡˘ ÌÈÓ· Â˙Â˙˘Ï ÂÏÈÙ‡ Ï· ˘ ¯·„Î ·˘Á ˘ ¯ÓÂÏ ˘È ÔΠ̇ ,Ï" Π˙˘Â¯Á‰ ˙È·· ‰˘Ú ˘ ‰Ó ,ÈÁ ‡Â‰˘ ÂÓÎ ÂÓÎ ¯ÂËȘ È„È ÏÚ ‰˘Ú ˘ ÔÂÈΠ¯Ò‡  ȇ .‡·‰ Û Ú· ÔÏ‰Ï ‡·ÂÓΠíé÷ñåôä ·˙΢

ԇΠÔȇ„ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ï˘ ˘˘Á ‰Ê· ‡‰È ˙·˘·„ ¯ÈÚ‰Ï ˘È ÔÎ ÂÓÎ .χ¯˘È „È· ¯ӂ ψ ‰Ï È„Î È˘ÈÏ˘ ÈÏη Â˙‡ ÌÈ˘ÂÚ‰ ˘È˘  ȇ ̇ Í˘Ù ‰ÓÓ ÔΠ̇ ,ÏÂ˘È· ˘˘ÁÓ Ï‡¯˘È È„È· ¯ӂ  ȇ ·Â˘ ÏÂ˘È· ÏÏη .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ‡‰È ¯Á‡Ï„ Ï"È„ ¯ÓÂÏ ‰ˆ¯ ïéîéðá ‫ובחלקת‬ È˙·· Ú‡˜‰ Ï˘ ÔÈÏÂÙ‰ ÂϘ ˘ ÌÈÏÂÚ Ì È‡ Ï·‡ ‰ÏÈÎ‡Ï ÔÈȇ¯ ¯·Î ˙˘Â¯Á‰ ‡Ï ÔÎÏ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ˙‡Ê‰ ‰¯Âˆ· Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó˘ È ˘‰ ·Ï˘·Â ,ÔÈÈ„Ú Â¯Ò‡ Ìȇ¯ ¯·Î„ ÔÂÈÎ ,ÚÙ‡˜ÒÚ Ì‰Ó ÌÈ˘ÂÚ ÌÂ˘Ó ‰Ê· ¯҇ ‡Ï ÏÂ˘È·‰ È ÙÏ ‰ÏÈÎ‡Ï ¯Â¯·  ȇ È˙·„ ·˙Î Ì Ó‡ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· È ÙÏ ‰ÈÈϘ‰ ¯Á‡Ï ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ‡Â‰˘ ÏÏÎ ‡Â‰ ‰ÈÈϘ‰ ¯Á‡Ï„ ¯ÈÚ‰Ï ˘È Ì‚Â] .˘"ÈÈÚ ÏÂ˘È·‰ ÔΠ̇ eeffoc dewerb  ÓÓ ÔÈÎ‰Ï È‡¯ ¯·Î ÏÚ Ô˜È˙ È„È ÏÚ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡Â‰ ¯ÈÙ˘

'‫ענף ב‬ ‫ ונוגע למאכלים המיוצרים בפאבריקע‘ן‬-‫בענין עישון וקיטור‬ Ô˘ÂÚÓ ÔÂχ˘ ÔȯÒȘ„ ÔÈ ·¯ ‰È¯·Ë ÈÓ ‰· Ï˘·˙ ˘ · ‡‰È˘ Â‰Ó ÌÈ‚ ÈÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ‡‰È˘ Â‰Ó ·ÏÁ· ¯˘· ÌÂ˘Ó Â· ‡‰È˘ Â‰Ó ˙·˘ ÈÏÈ˘·˙ ÌÂ˘Ó ‡‰È˘ Â‰Ó Ô˘ÂÚÓ‰ ÔÓ ¯„ ‰ ˙¯˘ÚÓÏ Ï·ËÈ˘ Â‰Ó .˜ÙÒ‰ ˢÂ٠ ȇ ÈÓÏ˘Â¯È‰Â [ÏÈ˘·˙· ¯˙ÂÓ (è− ¹−¼½ è"−š öô−½) øáçîá ˜ÒÙ ‰ÎωÏÂ

¯˘· È·‚Ï .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÏÏη  ȇ Ô¢ÈÚ„ ¯ÂÒ‡„ (î ¹−¼½ ï"õ öô−½ë) ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙ ·ÏÁ· ÈÙ ÏÚ ‰Ê· ‡¯·Ò‰Â ,ÂÈÏÚ ÔȘÂÏ Ôȇ Ï·‡

‫דברי הירושלמי במסכת נדרים‬ ‫ובמסכת שבת בענין מה דינו של‬ ‫ ודעת‬,‫העישון ביחס לבישול‬ ‫המחבר בזה‬

‰ÈÏ ‡˜ÙÒÓ (¬ñ ¹ð ’î šþõ) Ìȯ„ ‫בירושלמי‬ ,˙·˘Ï Ú‚Â · Ô¢ÈÚ Ï˘  Ȅ ‰Ó Ï"Ê -] ,˙¯˘ÚÓ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ,·ÏÁ· ¯˘· Ô˘ÂÚÓ‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ‡‰È˘ Â‰Ó Ï˘Â·Ó‰ ÔÓ ¯„ ‰ Ì˘ ÏÈ˘·˙· ¯˙ÂÓ ‡‰È˘ Â‰Ó Ô‚ÂËÓ· ¯˙ÂÓ ‡‰È˘ ‰Ó

í®š

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ì‚ Ï·‡ ,ÌÈÓ· ÌÈÏ˘·Ó ·Â¯ ÈÙ ÏÚ„ ÏÂ˘È· Ï˘ ÏÈ‚¯‰ ˙·˘·Â ,[ÔÎ ÌÈ˘ÂÚ ‰·¯‰˘ Âί„Î ‡Ï˘  ȇ Ô˘ÚÓ‰

¯˘·· Ï·‡ ,ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ ÔÎ ÏÚ ,‰Ê· Ó"t Ôȇ "ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ‰" ÏÚ ‰¯Â˙‰ ‰„ÈÙ˜‰ ·ÏÁ· ˘È ¯ÈÙ˘ ‰Ê ÏÚ ,ÏÂ˘È· ͯ„Î ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ˘ ·Â¯„ ÏÂ˘È· ͯ„Π ȇ Ô˘ÚÓ‰„ ¯ÓÂÏ ÏÂ˘È· È·‚Ï ÔÎ ÂÓÎ .ÌÈ ˘ÚÓ Ì È‡ ÌÈÏ˘·Ó‰ "Ï˘·Ó" È‚‰˘ ‰Ê˘ ‡Â‰ ‡„ÈÙ˜‰ ¯˜ÈÚ Ì"ÂÎÚ ‰‡ˆÂ˙‰ ‡Ï ,˙·ȯ˜ ̯‚ χ¯˘È‰ ÏÈ·˘· ÔΠ̇ ,‰˘ÚÓ‰ ÌˆÚ ‡Ï‡ ,‡„ÈÙ˜‰ ‡Â‰ ,Ìȯ„ ÈÓÏ˘Â¯È· ˜ÙÒ· ¯·„‰ ¯‡˘ Âχ È ˘· ,Ô È¯ÓÁÓ ‡˙ȯ‡„ ‡Â‰„ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï .Ô ÈÏÈ˜Ó Ô ·¯„ ‡Â‰„ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· È·‚Ï ·˙΄ ‡‰ ,Ï" ‰ ÌÈ˘Â¯ÈÙ‰ È ˘ ÈÙÏ Ú"ˆ ÔÈÈ„Ú„ ‡Ï‡] (‚"È Û ÈÚÒ Ê"Ù ÔÓÈÒ·) ¯·ÁÓ‰„ ˘„Á ȯى ‡"¯‚‰ ,˙·˘· ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó ¯ÈÓÁ‰Ï ÛÈÏÈ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï ÔÈ ÚÏ ÍÈÈ˘  ȇ ˙·˘· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ¯‡·˙ ‰ ÈÙÏ È¯‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰Ï ‰ÈÏ ‡ËÈ˘Ù ˙·˘ È·‚Ï ‡˜Â„„ ·ÏÁ· ¯˘· Ì‚„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ '·‰ ÍÏ‰Ó ÈÙÏ Ô· .¯ÈÓÁ‰Ï Â˙‡ ÏÂÎ‡Ï ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡„ ‡‰ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï ,Ï˘Â·Ó ‡‰È˘ ‰‡ˆÂ˙‰ ÏÚ ÈÂÏ˙ ¯˜ÈÚ‰ Ï˘Â·Ó ‡Â‰˘Î Ï˘Â·ÓÎ Ô˘ÂÚÓ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï„ ¯Ó‡˜„ ‡‰ ÔΠ̇ ·˘Á ÌÈ ˘ÂÚÓ Ì‰˘Î Â˙‡ Ï·‰„ ÔÈ ÚÏ ˜¯  Èȉ ·ÏÁ· ¯˘· Ô˘ÚÓ‰ Ï·‡ ,Ï˘Â·Ó ·ÏÁ· ¯˘· Ï·Π,·ÏÁ· ¯˘· Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ‰˘ÚÓ‰ ÌˆÚ ÏÚ ·ÈÈÁ  ȇ ‰˜ÂÏ Â È‡ ‰ÓÏ ‰Ê ÈÙÏ„ „ÂÚ .ÔÎ ÚÓ˘Ó ‡Ï„ Ú"ˆÂ .[Ú"ˆÂ ,ÌÈ ˘ÂÚÓ Ì‰˘Î Ì˙‡ Ï·˘Î

‫עישון רק קר או אפילו חם‬ Ï˘ ¯˙ȉ‰ ̇ ˙˜ÂÏÁÓ ˘È íé÷ñåôá ‫והנה‬ Ô˘Ú· ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï Ô˘ÂÚÓ éúìôáå ìåëùàä ¯ÙÒ·Â ,¯˜ Ô˘Ú· ˜¯ ‡ ÌÁ

³−ë) μîþêí ³−ëí ³þî³ëî ëõ ï"¼) ï"øá ¯‡Â·Ó‰

˜ÙÒ· ¯‡˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰„ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó (ï þ¼¾ è ÌȯÈÓÁÓ ‡˙Èȯ‡„·Â ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ Ï"‰ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· È·‚Ï ÔÎÏ ,ÌÈÏÈ˜Ó Ô ·¯„·Â ¯˘· È·‚Ï ÂÏȇ Ϙ‰Ï ˜ÒÂÙ Ô ·¯„ ‡Â‰„ .¯ÈÓÁ‰Ï ˜ÒÂÙ ‡˙Èȯ‡„ ‡Â‰„ ·ÏÁ· (è"− š"½ ï"õ öô−½) à"øâä øåàéáá

øáçîä ˜ÂÈ„„ ·˙Î (ó¾) ˘„Á ȯٷÂ

‫אמנ‬

¹ð ï šþõ) ˙·˘· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˜ÒÙ˘ ‰ÓÓ ‡Â‰

‡ÏÂ Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ„ Ô˘ÂÚÓ È·‚Ï (− ¯˘· È·‚Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,˜ÙÒ· ¯‡˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰Î Ï"ÈȘ ̇ ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ .·ÏÁ· ˙‡„· ˢÂÙ Ì˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰Â ˙·˘· ÔΠ̇ ,˜ÙÒ· ¯‡˘ ‡ÏÂ Ï˘Â·ÓÎ Ô˘ÂÚÓ‰„ .‡ÏÂ˜Ï ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÂÙ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· È·‚Ï ‰ÓÏ Ô‚Î ,˙„ÏÂ˙ Â ÈˆÓ ˙·˘·„ ,åöøéúù ‫ויש‬ ·‡‰ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰„ ÏÂ˘È· ˙·ÏÓ· ¯ÓÂÏ ˘È ÔΠ̇ ,‰È„È„ ‰„ÏÂ˙ ‡Â‰ ‰Ù‡‰Â ÈÓÏ˘Â¯È‰ Ï"Ò ÔÎ ÏÚ ,‰„ÏÂ˙ ‡Â‰ Ô˘ÂÚÓ Ì‚„ ÏÂ˘È·Â ·ÏÁ· ¯˘·· Ï·‡ ,ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ„ ˙·˘· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ¯‡˘ ÔÎÏ ,˙„ÏÂ˙ Ì˘ Ôȇ Ì"ÂÎÚ ‡Â‰„ ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï ,˜ÙÒ· Ìȯ„ · ‡Â‰„ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· È·‚ÏÂ Ô È¯ÓÁÓ ‡˙ȯ‡„ .Ï" ΠÔÈÏÈ˜Ó Ô ·¯„ Ôωτ ¯·Ò‰‰Â ¯ÂˆÈ˜· Ì˘ Âȯ·„ -] ·˘ÈÈÓ ‫ובפלתי‬ ‰„ÈÙ˜‰ ˙·˘·„ [˜Ï‡Ù ‡"¯‚‰Ó ‡Â‰

"Ï˘Â·Ó" ‡‰È„ ̯‚ ̇„ ‰‡ˆÂ˙‰ ÏÚ ‰¯Â˙‰ ̯‚ ÔÎ Ì‚ Ô¢ÈÚ· ÔΠ̇ ,‰Î‡ÏÓ ˙ÈÈ˘Ú Â‰Ê ˜¯ ‡Â‰ Ô¢ÈÚ· Ô¯ÒÁ‰„ ‡Ï‡ ,Ï˘Â·Ó ‡‰È˘ ÔÙ‡‰  ȇ„ Ï˘Â·Ó ‡‰È˘ ‰˘ÂÚ˘ ÔÙ‡· „È ¯Á‡ÏÎ ‡Â‰„ ‰ ÂÂΉ Ôȇ] ,ÏÂ˘È· Ï˘ ÏÈ‚¯‰ ÔÙ‡  ȇ„ ‡Ï‡ ·ÈÈÁÈ ‡Ï ˙·˘· Ì‚ ÔΠ̇„ ˘ÓÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ì‚ ‰ÊÏ ˙ÂÓ„Ï ˘È„ Ï"Ò ÔÎ ÏÚ ÌÁ Ô˘Ú· ‰ÊÏ ˙ÂÓ„Ï Ôȇ ÌȯÈ˙Ó ¯˜ Ô˘Ú· ˜¯ ̇„] ¯ÂËȘ ˘È ÔÈÈ„Ú„ ‡Ï‡ ,[ËÂ˘Ù ‰Ê ,ÌÁ ‡Â‰„ ¯ÂËȘ Ì‚˘ ÔÂÈÎ Ô˘Ú·„ ,¯ÂËÈ˜Ï Ô¢ÈÚ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ¯˘Î‰‰ ÔΠ̇ ,Ï·‰ ¯È˘Î‰Ï ÏÂÎÈ ¯˜ Ô˘Ú ÂÓΠ˙ÂÓÈÓÁ‰Ó ‡·  ȇ ÌÁ Ô˘Ú· 'ÈÙ‡ Ô¢ÈÚ·„ ÈÂω Ë·˘‰ ˙¯·ÒΠ‡ ,ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÏÂ˘È··Ó ˙¯Á‡ ‡Â‰ ‰‡ˆÂ˙‰ Ì‚Â Ï˘·Ó˘ ‰Ó ‡Â‰ ˙ÂÓÈÓÁ‰„ ¯ÂËȘ· .˘ÓÓ ÏÂ˘È·Ï ‰Ó„ ‡Â‰ ‰‡ˆÂ˙‰ È Ù‡ È ˘ ˘È ‰ ‰„ ,¯ÈÚ‰Ï ˘È ÔÈÈ„Ú ‫אמנ‬ ‰ÏÂÚ ¯ÂËȘ‰˘ '‡ ,¯ÂËȘ È„È ÏÚ ÏÂ˘È· ¯ÂËȘ‰˘ '· ,Ï˘·˙ Ê"ÈÚ ÂÓˆÚ Ï·Ӊ ÏÚ ,Ï·Ӊ Ï˘·˙Ó ÌÈÓ‰ ÍÂ˙·Â ÌÈÓ‰ Ï˘·Ó ÌÈÒÈ ÎÓ˘ Ôژȯ·‡Ù· ‚‰ ‰ ÔÙ‡ Ì‚ ˘È ‰¯ÂÈ ÍÂ˙Ï ÌÎÂ˙·˘ Ï·‰ ÌÚ ˙‡ÒÙ˜‰ Ï˘·˙Ó Ï·‰Â ,¯ÂËȘ Ì˘ ÌÈÒÈ ÎÓ ‰Ï„‚ .˙‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙·˘ ‰˜˘Ó‰· ¯ÂËȘ È„È ÏÚ ÏÈ‚¯Î ÌÈÓ· Ï˘·˙Ó Ï·‰˘ ÔÙ‡· ‫והנה‬ ‰Ê· ¯ÂËȘ È„È ÏÚ ÌÈÓ‰ ÌÈÓÓÁÓ ˜¯Â ÔΠ,ÏÂ˘È·Ï ‰Ó„ ˘ÓÓ ‡Â‰„ ‡Â‰ ‡¯·Ò‰ ·ÏÁ È·‚Ï (ï"½ ’−½ −"ì) ÷çöé úçðîä ·˙Î ¯ÂËȘ· ÌÈÏȘӉ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ ˘È„ ËʯÚËÒÚÙ ¯ÂËȘ È„È ÏÚ Ï˘·˙Ó ÂÓˆÚ Ï·Ӊ ̇  Èȉ ‰ ÈÓ ‡˜Ù Ôȇ ÌÈÓ È„È ÏÚ Ï˘·˙Ó Ì‡ Ï·‡ È„È ÏÚ Â‡ ˘‡ È„È ÏÚ ÌÈÓÓÁ˙Ó ÌÈÓ‰ ̇ ˙Á Ó‰ ‰˘ÚÓÏ„ ‡Ï‡ .˘‡‰ ÔÓ ‡·‰ ¯ÂËȘ ,˘"ÈÈÚ ÌÈÙ¯Ȉ „ÂÚ ÌÚ Ì˘ ϘÈÓ ˜ÁˆÈ ‡È·Ó˘ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ‡Â‰ Ϙ‰Ï ‡¯·Ò‰ ‰¯Â‡ÎÏ  ȇ˘ Ï΄ äéúù ïáàä ÔÓ äáåùú Èί„‰ .ÂÈÏÚ Â¯Ê‚ ‡Ï Ï"ÊÁ ÈÓÈ· ‰È‰˘ ÏÂ˘È·‰Ï ‰Ó„ ’−½ ì"ì) éåìä èáùá ÂÈÏÚ ‰˘˜‰ ¯·Î Ï·‡



‡Â‰ ¯˙ȉ‰„ ùãç éøôá ÚÓ˘Ó ÔΠ(ï"õ ’−½) êëîô) 'éøà íù ¯ÙÒ· ‰ ‰Â ,ÌÁ Ô˘Ú· ÂÏÈÙ‡ ¯ÂËȘ ¯È˙‰Ï „Á‡ ·¯Ó ‡È·Ó (è"−š íëî¾³ −×þðë ,¯ÂËȘ· ÔÈ„‰ ‡Â‰ Ô¢ÈÚ· ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ÂÓ΄ ˙˜ÈÙÒ ÍÁ¯Î ÏÚ„ 'éøà íùä ÂÈÏÚ ˜ÏÂÁ ‡ ˘ È‡Ó ÌÁ Ô˘Ú·„ ,¯˜ Ô˘Ú· ‡Â‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰ .˙·˘ È·‚Ï ÏÂ˘È· ·˘Á „ ¯Â‡ ˙„ÏÂ˙ ÏÎÓ þî½−êí ñ¼¾) ·‰Ê ¯Ê ¯ÙÒ· ÂÈÏÚ ‚È˘‰ ¯·Î Ìχ Ô˘Ú Ì‚„ ¯‡Â·Ó Ï" ‰ ìåëùàä ¯ÙÒ·„ (þ³−íî þî¬−šñ öî−ôðí ö−ò¼ñð êñê) ¯˙ȉ‰ ÏÏη ‡Â‰ ÌÁ ȇӄ Â˙ÈÈ˘Â˜ ÏÚ .(öñíñ þêëòð× šñìñ ¾− ö−−ð¼ ,åøéáñäù ùé ,¯Â‡‰ ˙„ÏÂ˙ ÏÎÓ ÌÁ Ô˘Ú ‡ ˘ ̇ ¯˜ Ô˘Ú· Ì‚ Ï· ¯È˘Î‰Ï ¯˘Ù‡„ ÔÂÈ΄ ÁΉ · ·¯ÂÚÓ ÌÁ Ô˘Ú· ˘Ó˙˘Ó˘Î Ì‚ ÔÎ .· ÏÚÂÙ˘ ˙ÂÓÈÓÁ‰ ÁΠ ȇ Ô¢ÈÚ‰ Ï˘ ‡Â‰ ‰‡ˆÂ˙‰ Ô¢ÈÚ·„ ,¯È·ÒÓ éåìä èáùáå ,"Ï˘Â·Ó"  ȇ„ ¯ÂÒ‡  ȇ ÔÎÏ ÏÂ˘È·Ó ˙¯Á‡ ''Ï˘Â·Ó'' ȯ‰ ¯Â‡‰ ˙„ÏÂ˙ Ïη ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó  ‡·‰˘ ¯Â‡È·‰ ÌÚ Ìȇ˙Ó Â È‡ ‰Ê‰ ¯·Ò‰‰ Ï·‡] .‡Â‰ Ï˘Â·ÓÏ ‰Ó„ ‡Â‰ ‰‡ˆÂ˙‰ Ô¢ÈÚ·„ È˙ÏÙ‰ ȯ·„· ÏÈÚÏ .[ÏÂ˘È·‰ ÔÙ‡· ‡Â‰ Ô¯ÒÁ‰ ˜¯Â ˙·˘· ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ ÔÎ ÏÚÂ

ÏÂ˘È· Ïη„ ˙Ó‡· Ï"Ò„ ÚÓ˘Ó È¯È‡Ó· ‫אכ‬ Ï·‡ ¯Â‡‰ ˙„ÏÂ˙· ¯ÂÒȇ Ôȇ Ì"ÂÎÚ úéáä úøåúá ¯‡Â·ÓÎ ÔÎ Ï"ÈȘ ‡Ï ȯ‰ Ô ‡ Ï˘·Ï ‡ ‰ÓÁ ‰¯È„˜ „ˆ· ‰ˆÈ· Ô˙ ‰ Ì‚„ ¯ÂÒ‡ ÔÎ Ì‚ ˘‡‰ ÏÚÓ Â¯È·Ú‰˘ Ô¢‡¯ ÈÏη .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ì¢Ó

"‫דיון הפוסקים לגבי קיטור "סטים‬ 'éøà íùä ‡È·Ó˘ ·¯‰ ,¯ÂËÈ˜Ï Ú‚Â · ‫והנה‬

 Èȉ ,Ô˘ÚÏ ‰Ó„„ Ϙ‰Ï ‰ˆÂ¯ Ì˘ ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ Ô˘Ú· ¯˙ȉ‰„ ‰ÈÏ ‡ËÈ˘Ù„ Ì¢Ó

ﮚ

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

·¯ Ì˘· 'éøà íùä ȯ·„ ‡È·Ó ,¯ÂËȘ· ˙¯·Ò ‰ÊÏ Û¯ˆÓ ¯ÂËȘ· Ϙ‰Ï Ï" ‰ „Á‡ ˘˘Á ÍÈÈ˘ ‡Ï Ôژȯ·‡Ù·„ ïåìäö è"éøäîä ˘È Ù"ÎÚ Ï·‡ ÔÎ Ï"ÈȘ ‡Ï„ ۇ ,˙ ˙Á ,ÌÈÏ· ˙‡ÒÙ˜· ‰ ‰Â .Ϙ‰Ï ‡¯·Ò‰ Û¯ˆÏ ÍÂ˙Ï ˙‡ÒÙ˜ ‰·¯‰ Ôژȯ·‡Ù· ÌÈÁÈ Ó ¯ÂËȘ ‰¯Âȉ ÍÂ˙Ï ÌÈÒÈ ÎÓ ‰Ï„‚ ‰¯ÂÈ ÔΠ̇ ,‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙· Ï·‰ Ï˘·˙Ó Ê"ÈÚ ‰Ê·Â ÌÈÓ‰ ‡Ï Ï·‰ ˙‡ Ï˘·Ó ¯ÂËȘ‰ Ï˘·˙Ó ‡Ï„ ÔÂÈ΄ ,Ϙ‰Ï ¯˙ÂÈ ‰Ë ‡¯·Ò‰ ‰Ó„ ¯ÂËȘ È„È ÏÚ Ì‡ ÈÎ ÌÈÓ È„È ÏÚ ÂÓÎÂ Ô˘Ú È„È ÏÚ Ï˘·˙Ó Ï·Ӊ˘ Ô˘ÂÚÓÏ ÈÂω Ë·˘‰ ‰˘˜‰˘ ‰Ó ,ÏÈÚÏ Â ·˙΢ ȯ‰ ,˙¯Á‡ ‡Â‰ ‰‡ˆÂ˙‰„ Ô˘ÂÚÓ· È ‡˘„ íéðù íééç ¯ÙÒ Ì˘· äáåùú éëøãá Â ÈˆÓ ¯Ò‡ ‡Ï ‰ÓÁ ˙„ÏÂ˙ ‡ ‰ÓÁ· ÏÂ˘È·„ ˙ÂË˘Ù· Ì˘„ Û‡ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ë"‚‡‰ Ì˘· ÔÏ‰Ï ÔÈÈÚ Ì Ó‡] ,‰Ó„ ‡È‰ ‰‡ˆÂ˙‰

¯Ó‡ ¡ ÈΠ,ÔÎ ¯ÓÂÏ È˙È˙ ÈÎȉӄ (í"õš ‡‰È ‡Ï ˜È¯Ë˜ÚÏÚ ¯Â ˙· ÏÎ‡Ó ÂÏ˘È· ̇„ Â˙‡ ÈÂˆÓ ‰È‰ ‡Ï„ ÔÂÈÎ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÏÏη ÂÂ"ȇ¯‚‰Ó È˙ÚÓ˘ Ì Ó‡] .Ï"ÊÁ ÔÓÊ· ÌÂÁ ‚ÂÒ

¯ÒÁ„ ‰Ó„ ‰‡ˆÂ˙‰ Ôȇ ‰ÓÁ· ÏÂ˘È··˘ ˘¯ÙÓ˘ Ôȇ„ ÔÂÈ΄ ¯ÓÂÏ Í¯Ëˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ,[˘‡ Á·˘

‫סברת השבט הלוי דבקיטור יש‬ ‫להחמיר דאין חילוק בתוצאה‬

˙„ÏÂ˙· ‡Â‰ ÏÂ˘È· Ì˙Ò„ ÏÈ‚¯‰ ÏÂ˘È· ‰Ê óî¾ô ë−−ì êñ ö× ñ¼ð ³ë¾ë −"¾þ ¾þõô¾ îô×î) ˘‡‰ ‰Ê Ôȇ ÍÁ¯Î ÏÚ (ó−ñ¾ëôí μþð× êñ¾ êîíð ¯ÓÂÏ ˘È ÔΠ̇ ,Ï"ÊÁ ‰ÊÏ Â ÂÂÎ˙‰˘ ÏÂ˘È·‰ ÌÈÓ· ‡Ï ¯ÂËȘ· Ï˘·˙Ó˘ ‡Îȉ ÔÈ„‰ ‡Â‰˘ ÌÈÓ· ‡Â‰ ÏÂ˘È· Ì˙Ò„ ,ÏÈ‚¯‰ ÏÂ˘È· ‰Ê Ôȇ .¯ÂËȘ· ‡ÏÂ

‫מעיר דהיכא שמבשלים קופסאות‬ ‫סגורים על ידי קיטור ויש בתוכם‬ ‫משקה הרי זה כבישול ממש‬ ˙Á Ó‰ ˙¯·Ò ÏÚ ÌÈ˘˜Ó È˙ȇ¯„ ‫אלא‬ ˘È ˙‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙· ȯ‰„ ,˜ÁˆÈ

ÏÈ‚¯Î ÌÈÓ ÍÂ˙· Ï˘·˙Ó˘ ‡Îȉ Ì‚„ ‰È‡¯ ‡"ËÈÏ˘ ÏÂ˘È· ‰Ó„Ó ÈÓÏ˘Â¯È·„ ‡‰Ó Ô˘ÂÚÓ Ï˘ ¯˙ȉ‰ ÍÈÈ˘ ,Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Â ·ÏÁ· ¯˘· È·‚Ï Ô˘ÂÚÓÏ ‰È¯·Ë ÈÓÁ· ÈÓÁ ÍÂ˙Ï ·ÏÁ‰Â ¯˘·‰ ÒÈ Î‰˘ Ë˘Ù‰ Ôȇ ÍÁ¯Î ÏÚ ÍÂ˙· ÌÒÈ Î‰˘ ‡Ï‡ ,Ô·ÂÓÎ ¯˘Ù‡ ȇ ‰Ê˘ ‰È¯·Ë ÏÚ ‰È¯·Ë ÈÓÁ ÍÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ ÒÈ Î‰Â ,ÌÈÓ ÌÚ ‰¯È„˜ ·˙Î ÔΠ,Ï˘·˙‰ ıÂÁ·Ó˘ ‰È¯·Ë ÈÓÁ‰ ÌÂÁ È„È Ô˘ÂÚÓ È·‚Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,(Ê"Ù ÔÓÈÒ·) ‰˘È¯Ù‰ ÌÈÓ ÌÚ ‰¯È„˜ ÍÂ˙Ï ·ÏÁ‰Â ¯˘·‰ ÒÈ Î‰˘ ‰ ÂΉ Û‡ ,-ÌÁ Ô˘Ú· ȯÈÈÓ -ÌÈÓ‰ ÌÓÁÓ ıÂÁ·Ó˘ Ԣډ ÁÎÂÓ ,ÏÈ‚¯Î ÌÈÓ· Ï˘·˙Ó ‰¯È„˜‰ ÍÂ˙·˘ ÈÙ ÏÚ ‡Â‰ ‡ÏÈÓÓ ,Ô¢ÈÚ Ï˘ ¯˙ȉ‰ ÍÈÈ˘ ‡ ‚ ȇ‰Î· Ì‚„ .[„"ÎÚ ,¯ÂËȘ ÔÈ„‰

(¹î½ë í"ô öô−½ ë"ìî ì"× öô−½ î"ì) éåìä ‫ובשבט‬

Ï·Ӊ˘ ÔÙ‡· Ì‚ ¯ÈÓÁÓ ‰‡¯ Π ȇ„ ÌÚËÓ ,¯ÂËȘ È„È ÏÚ Ï˘·˙Ó ÂÓˆÚ ‡È‰ Ô˘ÂÚÓ Ï˘ ‰‡ˆÂ˙‰˘ Ô˘ÂÚÓÏ ‰Ó„ Ï˘·˙Ó˘ ‡Îȉ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,Ï˘Â·ÓÓ ˙¯Á‡ ‰Ó„ ˘ÓÓ ‡È‰ ‰‡ˆÂ˙‰ ¯ÂËȘ È„È ÏÚ ‡Ï‡ ,ÏÈÚÏ Âȯ·„  ‡·‰˘ ÂÓÎÂ Ï˘Â·ÓÏ ÔÓ ‡È·Ó äáåùú éëøãáã  ‡·‰ ¯·Î„ ¯ÂËȘ· ϘÈÓ˘ „Á‡ ·¯ Ì˘· 'éøà íùä ÂÓˆÚ Ï·Ӊ˘ ‡ÎÈ‰Ï ‰ ÂÂΉ ˙ÂË˘Ù·Â.Ô˘ÂÚÓÏ ‰Ó„„ ÌÚËÓ -¯ÂËȘ È„È ÏÚ Ï˘·˙Ó È·‚Ï (’í ³îê î"× öô−½ è"ì) ˜ÁˆÈ ˙Á Ӊ Ôژȯ·‡Ù· ÌÈÏ˘Â·Ó‰ ÌÈÏ· ˙‡ÒÙ˜

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ï·Ӊ ˜È¯Â‰Ï ÍÎ ¯Á‡ ¯˘Ù‡ ȯ‰ ,˙‡ÒÙ˜ ¯Èډ .ÌÈÎÏÓ È ÙÏ Â˘È‚‰Ï ‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙Ó Â¯‚Ò ˘ ¯Á‡Ó ÌÈÏ·Ӊ„ È" „Á‡ ͯ·‡ È˙‡ ‰Ó„ ÌÓÚË Ôȇ ÌÏÂÚÏ ˙‡ÒÙ˜ ÍÂ˙· ÔÈÁ·‰Ï ÌÈÏÂÎÈ ÌȘ ÂÙӉ ÌÈÈ¯Ë ÌÈÏ·ÓÏ ˘È‚‰Ï ͯ„‰ Ôȇ ÔÎ ÏÚ ÌÈÓÚˉ ˜ÂÏÈÁ· ˘È ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .ÂχΠÌÈÏÎ‡Ó ÌÈÎÏÓ È ÙÏ ÍÂ˙· Âȉ ¯·Î˘ ¯Á‡Ó ÔÂÎ ‰Ê„ ¯ÈÚ‰Ï Ú‚¯· Ï·‡ ,¯˙ÂÈ Â‡ ˙ÂÚ·˘ ‰ÓÎ ˙‡ÒÙ˜‰ ÔÈÈ„Ú ˜ÂÏÈÁ Ôȇ˘ ¯·˙ÒÓ Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó˘ ÍÂ˙· Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÌÚË· .Ú"ˆÂ ÌÈÎÏÓ È ÙÏ Â˘È‚‰Ï ʇ ¯˘Ù‡Â ˙‡ÒÙ˜

‫בישול על ידי קיטור הוא רק על‬ ‫ידי גרמא‬ È„È ÏÚ ÌÈÏ˘·˙Ó ÌÈÏ·Ӊ˘ ‡Îȉ ‫והנה‬ ÏÏΠͯ„· ‚‰ ˘ ÂÓÎ ¯ÂËȘ -] Ϙ‰Ï ‡¯·Ò „ÂÚ ˘È ,ÌÂȉΠÔژȯ·‡Ù· ‰˘Ú ‡ ‚ ȇ‰ Èη„ [˜Ï‡Ù ‡"¯‚‰ ¯ÈÚ‰ ÔÎ ÏÚ ‡Â‰ ÏÂ˘È·‰ ÔÙ‡„ .‡Ó¯‚ ͯ„ ÏÂ˘È·‰ Ì˘Ó ,„Á‡ ¯„Á ÍÂ˙· ¯ÂËȘ ÌȯˆÈÈÓ˘ È„È ˙ÂÓ˜Ӊ ÏÎÏ ˙¯ Ȉ È„È ÏÚ ¯ÂËȘ‰ ÌÈÏÈ·ÂÓ „·ÂÚ‰ È‚‰Â ,˙˘Â¯Á‰ ˙È·· Ì˘ ÌÈÏ˘·Ó˘ ˙ÂÚˆÓ‡· ¯ÂËȘ‰ ÏÈ·ÂÓ‰ ¯Â Ȉ‰ Á˙ÂÙ Ì˘ ¯ÂËȘ‰ Ò Î ÌÈʯ·‰ ˙ÁÈ˙Ù È„È ÏÚ ,ÌÈʯ· ˙¯Âȉ ÍÂ˙Ï Ì˘Ó ,˙¯ Ȉ‰ ÍÂ˙Ï ·˘Á ‰ÊÎ ÔÙ‡·Â ,ÌÈÏ·Ӊ Ì˘ ÌÈÏ˘·˙Ó˘ ˙ÁÈ˙Ù È„È ÏÚ ‰˘ÂÚ È‚‰˘ ‰Ó„ ,‡Ó¯‚ ,¯ÂËȘ‰ „Ú· ·ÎÚÓ‰ ¯ÈÒ‰Ï ˜¯ ‡Â‰ ÌÈʯ·‰ ȉ ‰¯Âȉ ÍÂ˙Ï ÂÓˆÚÓ ¯ÂËȘ‰ ̯ÂÊ ·Â˘Â Á΄ (:ï¼ ö−þðíò½ ö−−¼) ‡ÈÓ„ ‡˜„È·Î ‰ÈÏ ¯Á‡ ‡·˘ ‰Ó Ï·‡ ,ÂÁÂÎÎ ‰ÈÏ È‰ Ô¢‡¯

쮚

‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙· Ï˘·˙Ó Ï·Ӊ ‰˜˘Ó ÏÂ˘È·Ï ‰Ó„ ·Â˘ ÔΠ̇ ,· ˘È˘ ‰˜˘Ó· ‰·Â˘˙· ‰Ê ˜ÂÏÈÁÏ ÂÓˆÚ È"Á Ó‰ ˙ÈÁ ˘ ÂÓÎÂ] ,˘ÓÓ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó‰ Èχ ,[Ï" Π¯ËÒÂÙÓ ·ÏÁ È·‚Ï Ôȇ˘ ˙‡ÒÙ˜‰ Ì˙‡· ‡Ï‡ ϘÈÓ Â È‡ ˘È „Á‡ „ˆÓ„ ‡Ï‡ .Ú"ˆÂ ,‰˜˘Ó ÌÎÂ˙· ÍÂ˙· Ï˘·˙Ó Ï·Ӊ˘ ‡Îȉ ‡˙ÂÈÏÚÓ ,‰˜˘Ó ˙‡ÒÙ˜‰ ÍÂ˙· ˘È ÂÏÈÙ‡ ,˙‡ÒÙ˜‰ Ôȇ„ äéúù ïáàä ˙¯·Ò ¯˙ÂÈ Ì˘ ÍÈÈ˘„ ÏÂ˘È· ‡Â‰„ Ï"ÊÁ ÔÓÊ· ‰È‰˘ ÏÂ˘È·‰ ‰Ê ‡ÒÙ˜ ÍÂ˙· ¯Â‚Ò Ï·Ӊ˘ ‰ Â˘Ó ÔÙ‡· ãåôàä áùç ˙·Â˘˙· ÔΠ.Ï˘·˙Ó˘ ‰Ú˘· ˙‡ÒÙ˜· Ϙ‰Ï ˜ ‰Ë (¬"× öô−½ è"ì) Ì˘ ¯ÈÎÊÓ ,¯ÂËȘ· Ôژȯ·‡Ù· ÌÈÏ˘Â·Ó‰ ˙‡ÒÙ˜ ÍÂ˙· ÌÈÏ·Ӣ ˙˘„ÂÁÓ ‡¯·Ò éøôäî ‡È·Ó ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ÌÈÏÂÚ Ì È‡ ÌÈÏ˘Â·Ó ÔÈ· ‰Ó„ΠÌÈ ÂÙ‡· ˜ÏÁÓ˘ ùãç ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ÌÈÏÂÚ ÌÈÏ˘Â·Ó˘ ,ÌÈÈÂÏˆÏ Ì‡ ÂÓˆÚ ÏÎ‡Ó Â˙‡·˘ ȯ‰ ,ÌÈÈÂψ ‡Ï ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ Â È‡˘ ÔÙ‡· ÔΉ ÔÙ‡·  ÈÎ‰Ï ¯˘Ù‡˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ¯ÂÒ‡  ȇ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ˘ Ï˘·˙Ó ‰È‰ ̇ ÏÎ‡Ó Â˙‡˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰Ê· ‰È‰ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡Â‰˘ ÔÙ‡· ‡ÒÙ˜ ÍÂ˙· Ï˘·˙Ó˘ ‡Îȉ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,¯Ò‡ ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ Â È‡ ȯ‰ ‰ÊÎ ÔÙ‡·Â ¯ÈÚ‰Ï ˘È Â˙¯·Ò Û‚·Â .„"ÎÚ ,¯Ò‡  ȇ ‡Î‰ È ‡˘„ ,ùãç éøôäî ‰È‡¯ ÍÎ ÏÎ Ôȇ„  ÈÎ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ·Â˘ ‰Ïˆ Ï·Ӊ˘ ¯Á‡Ó„ ‰Ó ,ÌÈÎÏÓ ÔÁÏ¢ ÏÚ ‰ÏÂÚ ‡‰È˘ ÔÙ‡· ÍÂ˙· Ï·Ӊ Â˙‡ ‡Â‰ Ï·Ӊ ‰Ê· ÔÎ Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,‡ÒÙ˜ ÍÂ˙· ‡Ï˘ ‡ ‡ÒÙ˜ ÍÂ˙Ó ÌÈÏÎ‡Ó ÌÈÎÏÓ È ÙÏ ˘È‚‰Ï ͯ„‰ Ôȇ˘

¬®š

‫ הרב הגאון רבי פנחס ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Â‰˘ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó‰ ˜ÈÈ„Ó ÔÎ ÏÚ ,Âχ ÌÈÏÈÓ ÛÈÒÂÓ ‡Ï ÔÂÈ΄ ‡¯·˙ÒÓ Ô΄ ·˙Π.[È ‰Ó ‡Ó¯‚ ÏÎ ÔÈ„‰ í×ñí ï"− šþõ ³îþî½ê ³îñ×êô) í"áîøá ¯‡Â·Ó„ ÂÎȯˆ‰ ‡Ï„ ÔÂÈÎ È ‰Ó ÌÒȘ ˙ÎÏ˘‰ Ì‚„ (è"−

,È ‰Ó ‡Ó¯‚ Ì‚ ‡ÏÈÓÓ ,‡ÓÏÚ· ‡¯ÈÎ‰Ï ‡Ï‡ ÔÂ„È · ȇ˜Â ··ÂÒ Ì˘ ÷çöé úçðîá ‰·Â˘˙‰Â ͢ӷ ‰ÏÈω ÏÎ ÌȘÏ„ Ìȯ ˙‰˘ Èȯژڷ ¯˜Â· Ïη ,¯Ú‚ÈÈÊ È„È ÏÚ ÌÈÈ·Π̉ ÌÂȉ ··ÂÒ „Á‡ χ¯˘È ‡· È·Π¯·Î ¯Â ˙‰˘Î ‡Ï ‰ÏÈÏ· Ì‚˘ ÔÙ‡· ¯Â ˙‰ Ï˘ ˘ÙËÈÂÂÒ‰ ,‰ÏÈÏ· ·Â˘ ˜Ï„È˘ ÔÙ‡· Â˙‡ Á˙ÂÙ ·Â˘Â ˜Ï„È ˘ÙËÈÂÂÒ‰ Â˙·È·Ò È„È ÏÚ˘ ‡Ó¯‚ ‡Ï‡  ȇ„ ¯È˙Ó ÷çöé úçðîäå ,‰ÏÈÏ· ·Â˘ ˜Ï„È˘ ̯‚ ÏÈÚÂÓ ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ‰˘ÚÓ Ì‚˘ ÔÂÈÎÓ Â˙‡ ˙¢ÚÏ Íȯˆ ‰ÓÏ ÔΠ̇ ,¯ÈÚ‰Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ„ ‡Ï‡ -]. ˜ÈÏ„Ó ·Â˘Â ‰·ÎÓ˘ ˙Á‡ ÌÚÙ· ȯ‰ ,ÌÂÈ ÏÎ ÍÎ ‡Ó¯‚ ‡Â‰ · Ú‚ ‡Ï ¯Á‡ ‡Â‰˘ÈÓ˘ ÔÓÊ ÏÎ ˘ÙËÈÂÂÒ‰ Û‡„ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó‰ ˙¯·Ò ‰‡¯ Π.ÌÈ·Â¯Ó ÌÈÓÈÏ ÂÏÈÙ‡ Ï˘ ‰˘ÚÓ ·˘Á ÔÎ Ì‚ ‡Ó¯‚ ˜¯ ‡Â‰˘ ‰ÏÂÚÙ„ ÈÙ ÏÚ ˙¢ÚÏ Íȯˆ Ï·‡ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· Ì˘‰ ÚÈ˜Ù‰Ï Ï‡¯˘È .[È‚‰ È„È ÏÚ ‰˘Ú ˘ ÏÂ˘È·Â ÏÂ˘È· ÏÎÏ ‰ÏÂÚÙ

È ‰Ó ‡Ó¯‚„ ÷çöé úçðîä ˙¯·ÒÏ ‫והנה‬ Ϙ‰Ï ‰È‡¯ Â Ï Ôȇ ‰¯Â‡ÎÏ ,Ï" ÎÂ È„È ÏÚ ‡Â‰ È‚‰ Ï˘ ÏÂ˘È·‰ ‰˘ÚÓ„ ‡Îȉ ÈÁ ˘È‡ Ô·‰ Ï˘ ‰È‡¯‰ Ï΄ ,‡ÓÏÚ· ‡Ó¯‚ ‡Ï˘ ‰ÓÓ ‡Â‰ È¯Î È„È ÏÚ ‡Ó¯‚· Ϙ‰Ï ‰‡¯ Ì Ó‡ .χ¯˘È È„È ÏÚ ‡Ó¯‚ È ‰Ó ‡Â‰˘ χ¯˘È‰ ‰˘ÚÓ„ ¯Ó‡ ̇ ÂÏÈÙ‡„ Ôȇ ,ÏÂ˘È·‰ ¯È˘Î‰Ï ÏÈÚÂÓ ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ‡Â‰˘ È‚‰ ‰˘ÚÓ„ ÁȯÎÓ ‰Ê Ï˘ ÈÂ˙ÈÁ„ Â ÈˆÓ È¯‰„ .ÏÈ˘·˙‰ ¯ÂÒ‡È ÏÈÚÂÓ ,¯È˘Î‰Ï ‰ ÂÂÎ ‡Ï· ÂÏÈÙ‡ χ¯˘È‰

,ÔΠ̇„ ¯ÓÂÏ ÔȇÂ] .‡ÓÏÚ· ‡Ó¯‚ ‰ÈÏ È‰ ÍÎ ˜Ï„˘ ‰·‰Ï ˙ÂÚˆÓ‡· ‰˘Ú ÏÂ˘È·‰˘ ‡Îȉ ÏΠ̯ÂÊ Ê¯·‰ ˙ÁÈ˙Ù È„È ÏÚ„ ,‡Ó¯‚ ·˘ÁÈ Ê‚ È„È ÏÚ È‚‰˘ ‰Ê· ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ ¯˜ÈÚ Ì˘„ .‡ÏÈÓÓ Ê‚‰ Ì˘ ‰Ó ‡Â‰ ‰·‰Ï‰ Â˙‡ ÏÈ˘·˙‰ ˙Á˙ ‰·‰Ï‰ ˜ÈÏ„Ó ,ÛÏÁ˙Ó Ê‚‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡„ ,Ï·Ӊ ÍÎ ¯Á‡ Ï˘·Ó˘ Ì˘ Ôȇ ,¯ÂËȘ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÛÏÁ˙Ó Â È‡ ‰·‰Ï‰ ÛÏÁ˙Ó ‡Â‰ ȯ‰ ¯ÂËȘ‰Â ,ÂÓˆÚ ¯ÂËȘ‰ ̇ ÈÎ ‰·‰Ï .[‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ˜¯ Ò Î ÏÂ˘È·‰ ̯‚˘ ¯ÂËȘ‰Â ,„ÈÓ˙

ì"éøäîä ȯ·„Ó ˜ÈÈ„Ó éç ùéà ïá ¯ÙÒ· ȯ‰Â

ȉ„ È ‰Ó„ χ¯˘È È„È ÏÚ ÁÂÙÈ È·‚Ï ·˙΄ ¯È˘Î‰Ï χ¯˘È‰ ˙ÏÂÚÙ„ ¯‡Â·Ó„ ,ÂÁÂÎÎ ‰ÈÏ ÂÁÂÎ È„È ÏÚ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ È‚‰ Ï˘ ÏÂ˘È·‰ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‡ÏÈÓÓ ,‡ÓÏÚ· ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ‡Ï Íȯˆ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ¯Ò‡È˘ Ȅ΄ ÍÂÙÈ‰Ï ÏÚ ‡Ï ÂÁÂÎ È„È ÏÚ ‰˘Ú ÏÂ˘È·‰˘ ˙ÂÈ‰Ï ‡Ó¯‚ ‡Â‰„ ‰Ê· ÔΠ̇ ,‡ÓÏÚ· ‡Ó¯‚ È„È .¯Ò‡ ‡Ï Èχ ‡ÓÏÚ·

‫סברת המנחת יצחק דמעשה ישראל‬ ,‫על ידי גרמא יכול להכשיר המאכל‬ ‫אפ"ה לאסור המאכל צריך הגוי‬ ‫לעשות מעשה גמור‬ ,ϘÈÓ (ð ³îê ì"× öô−½ ð"ì) ÷çöé úçðîä ‫אמנ‬ Ï˘ ‰˘ÚÓ È„È ÏÚ ¯˘Î‰ È ‰Ó˘ Ï"Ò ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ˜¯ ‰˘Ú ‡Â‰ ̇ ÂÏÈÙ‡ χ¯˘È‰ ¯È˙Ó˘ ùãç éøôä ȯ·„Ó ÔÎ ˜ÈÈ„Ó .‡ÓÏÚ· ÈÎ ˘ÓÓ ÂÁÂÎ ‰Ê Ôȇ„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÁÂÙÈ È„È ÏÚ Ï"ȯ‰Ó· Ï·‡ ,Ï"ȯ‰Ó· ·˙Î Ô΢ ˘Â„ÈÁÂ] .‡Ó¯‚ ̇ ,˙¯¯ˆ ˜Ê ȈÁÏ Â‰Ó„Ó ÂÙ‚ΠÂÁÂ΢ ÌÂ˘Ó ÌÚË ÛÈÒÂÓ Í¯ˆÂ‰„ ÔÂÈÎ È ‰Ó ‡Ï ‡Ó¯‚„ ÈÁ ˘È‡ Ô·‰ ˜ÈÈ„Ó Âȯ·„Ó ˘„Á ȯى Ï·‡ ,ÂÙ‚ΠÂÁ΄ ‡¯·Ò‰Ï ÚÈ‚‰Ï Ï"ȯ‰Ó‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ,ÈÙË ‰˘ÚÓ Íȯˆ ¯Ò‡È˘ Ȅ΄ Â ÈˆÓ È¯‰ ,(í ÏÚ Û‡„ ,¯ÓÂÏ ˘È ‰Ê· ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ÏÚ ·˘Á ˘ ÔÈ ÚÏ ‰˘ÚÓÎ ·˘Á ‡Ó¯‚„ È٠ ȇ ,χ¯˘È ÏÂ˘È·Ï Ï‡¯˘È‰ Ï˘ ‡Ó¯‚ È„È ‡Ó¯‚ È„È ÏÚ ·˘Á ‡‰È˘ ÔÈ ÚÏ ‰˘ÚÓ ·˘Á .Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È·Ï È‚‰ Ï˘

þ à"îøá ¯‡Â·ÓÎ È‚‰ Ï˘ ÏÂ˘È·‰ ¯È˘Î‰Ï

È‚„ ‡Îȉ ‡ÒÈ‚ ̈́ȇÓ ,(ï ¹−¼½ è"−š öô−½) ¯‡Â·ÓÎ ,¯Ò‡  ȇ ÏÂ˘È·Ï ‰ ÂÂÎ ÈÏ· Ï˘·Ó Ì‚‡· ¯Â‡‰ ˙Ȉ‰˘ È‚ È·‚Ï (.ì"ñ ï"¼) ‡¯Ó‚· ÏÂÎ‡Ï ¯˙ÂÓ ÏÂ˘È· Ì˘Ï ÔÂÂÎÓ Â È‡ ̇„ ¹−¼½ ó¾) ò"åùá ˜ÒÙ ÔΠ,˘"ÈÈÚ ÌÈ·‚Á‰

êþ

‫ הרב הגאון רבי אהרן גרינפעלד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב הגאון רבי אהרן גרינפעלד שליט"א‬ ‫דומ"ץ דחסידי בעלזא‬ ‫באתי בדברי תורה אלו לרגל שמחת הכנסת ספר תורה בבית המדרש‬ ‫ויואל משה דחסידי סאטמאר פה בעירינו בהנהלת ידידינו הגה"צ‬ ‫המפורסם מוה"ר ישראל חיים הורוויץ שליט"א שיש לי כבר שנים‬ ‫ ואצרף את ברכתי פה שהשי"ת יעזור‬,‫רבות קשר עמו בהוראה‬ .‫שיזכה לנהל הקהילה ברמה בהרחבת הדעת כשאיפת נפשו הטהורה‬

‫בענין תעשה ולא מן העשוי‬ ÏÂÒÙ‰ ‰ÊÂÊÓ· ˘È„ ȯ‰ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‡˜Â„ ¯ÓÂÏ ˘È„ ͇ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙„ ÍÎ ¯Á‡Â ˘ÂÏ˙· ‰Ú·˜„ ¯·ÁÓ‰„ ‰Ê ÔÙ‡· ʇ ÏÂÒÙ· ‰˘Ú ‰ÏÁ˙Ó˘  Èȉ„ ,‰¯·ÈÁ ÔÙ‡· Ï·‡ È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ȉ ÏË·˙ ÍÎ ¯Á‡Â ¯˘Î‰· ‰˘Ú ‰ÏÁ˙Ó„ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰Ê· ÍÈÈ˘ ‡Ï ڷ˜ ¯ÊÂÁ˘Î ʇ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ‰Ê· ˘È ˙Ó‡·Â ,È¢ډ ÔÓ Â"ί˙ 'ÈÒ Á"‡· ‰·Â˘˙ È¯Ú˘‰„ ÌȘÒÂÙ‰ Ô·‡ ȯÂË ‰Ú·¯‡ ˙"¢ Ì˘· ‡È·Ó Ê"˜Ò ‰ÊÂÊÓ ÌÚ ÌÈ¯Â˜Ó Ìȯ„Á È·‚Ï Ô„˘ „"È 'ÈÒ ÌÈÙ Ú· ÌÈÎÎÒӠȯȘ‰ ÌÈÁ˙ÂÙ ˙ÂÎÂÒ‰ ‚Á·Â ÔȯÊÂÁ ˙ÂÎÂÒ ¯Á‡Ï ˙Ï„· ‰Ú·˜ ‰ÊÂÊӉ ‡È·‰Â ,ȇ˜ ȇ˜„Î ‰ÊÂÊӉ ‰È¯Ș· Ôȯ˜Ó ‰˘Ú˙„ ÏÂÒÙ ‰Ê· ˘È„ ¯·ÂÒ ˘„Á ȯى„ ÏÂËÈÏ ˙ÂÎÂÒ ¯Á‡ Íȯˆ ÔÎϠȢډ ÔÓ ‡Ï ͯ·Ï ˘„ÁÓ Âڷ˜Ï ¯ÂÊÁÏ ‰ÊÂÊÓ‰ Ì˘Ó ÂÈÏÚ ˜ÏÂÁ Ô·‡ ȯÂË ‰Ú·¯‡‰ ÏÚ·Â ,‰ÈÏÚ Û‡ ˙¯˘Î· ‰˘Ú ‰ÏÁ˙·˘ ÔÂÈ΄ ¯·ÂÒ ˙ÂÎÂÒ‰ ‚Á· ‰ÊÂÊÓÓ ¯„Á‰ ¯ËÙ ÍÎ ¯Á‡˘ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ÌÂ˘Ó ‰Ê· Ôȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ

˙Ï„‰ Á˜Ï Â˙È· ·ÈÁ¯‰˘ „Á‡· :‫שאלה‬ È˙˘‰  Èȉ„ Á˙Ù‰ ˙¯Âˆ‰ ÌÚ Ï˙Âη ‰Ú·˜Â ‰ÈÏÚ ‰ÊÂÊӉ Û˜˘Ó‰Â ˙ÂÊÂÊÓ ˘„ÁÓ Ú·˜Ï ‰ÊÂÊÓ‰ ¯ÈÒ‰Ï Íȯˆ ̇ ˘„Á .È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ÌÚËÓ ‡˙ȇ ·"Ú ‚"Ï Û„ ˙ÂÁ Ó ˙ÎÒÓ· :‫תשובה‬ Ï˘ Ô·ÏÓ ‰Ï „ÈÓÚ‰ ‡ ˙ ‡¯Ó‚· ‰˘Ú ıÚ ˙ÊÂÊÓ ‡ˆÓ ‡Ï˘ È"˘¯ÈÙ ÌÈ ˜ ,‰ÁÈ Ó ˙¯ÙÂÙ˘ Í˙ÂÁ ,ÌÈ ˜ Ï˘ Á˙Ù ˙¯Âˆ „ÈÓÚ‰˘ ‡Ï‡  ˘ ‡Ï ‡·¯„ ‰È¯· ‡Á‡ ¯"‡ ÛÂÒ·Ï ÁÈ ‰Â Í˙Á Ï·‡ ,ÁÈ ‰Â Í˙Á ÛÂÒ·Ï È"˘¯·Â ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰ÏÂÒÙ „ÈÓÚ‰ ‡˘È¯· È˘„ ÈÏ˙ ‰"„ ‡"Ú ‚"Ï Û„· Ì˘ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰È· ·È˙΄ ˙ÈˆÈˆÓ Ô È¯Ó‚„ ·˙Î Ô È˘¯„„ '˙ 'ÈÒ· 'Î Ìȇ¯È‰Â ,È¢ډ ÔÓ ¯·Î˘ ‡Ï ˙ÂÊÂÊÓ ÏÚ Ì˙·˙Π·È˙΄ ÌÂ˘Ó „"ÂÈ· ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙ ‰Ê ÌÚËÓ ,Á ÂÓ ·Â˙Î Á˙Ù‰ ˙ÊÂÊÓ· ‰Ú·˜ '‰ 'ÈÚÒ Ë"Ù¯ 'ÈÒ ,‰ÏÂÒÙ Á˙ÙÏ ‰¯·Á ÍÎ ¯Á‡Â ‰˘ÂÏ˙ ‰„ÂÚ· ‰˘Ú˙ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Í"˘‰Â Ê"ˉ Ì˘ 'ÎÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰Ê ÏÚ 'Π,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ȉ 'ÈÒ Á"‡· ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ˙Ú„Ï ‡"˜Ú¯‚‰ ¯Á‡ ˙È·Ï Ú·˜· ‡˜Â„„ ‰‡¯ ‚"˜Ò Â"Ë ÂÚ·˜Â ¯ÊÁ· Ï·‡ ‰ÈÈ˘Ú ˙ÏÁ˙ ȉ ‰ÊÏ„ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ȉ ‡Ï Ô¢‡¯‰ ÂÓ˜ÓÏ ‚"„‰Ó ·È˘ÓÂ Ï‡Â˘ ˙"¢· 'ÈÚ ,È¢ډ Á˙Ù‰ Á˜ÈÏ ¯˙ÂÓ Ì‡ χ˘ ˘ Â"Ò˜ 'ÈÒ ·"Á ‡¯˜˙ ‡Ï ¯Á‡ ˙È·· ÂÚ·˜Ï ‰ÊÂÊÓ‰ ÌÚ ¯ÓÂÏ ‡ˆÓ˙ ̇ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ÔÈ„‰ Â‰Ó È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ȯ˜ÈÓ˘ ‡Ï„ ·È˘‰Â ¯·Î ‰È‰˘ Ï˙Âη Ú·˜ ̇ ‡Ï ‰˘Ú˙ ȯ˜ÈÓ ‡Ï Ï˙ÂÎ ‰˙‡· ‡ÈÚ·ÈÓ ,¯˘Î‰· ‰È‰ Â˙ÈÈ˘Ú ˙ÏÁ˙· ‡‰„ È¢ډ ÔÓ ¯ÂÊÁÏ Û‡ Ì Ó‡ 'Î ÍÎ ¯Á‡Â Íȯ‡‰˘ ˘"ÈÈÚ ÔÂÈÎ ¯˘Î„ „" ÚÏ ¯Á‡ Ï˙Âη Ú˜˙Ï ‰Ó ¯˘Î‰· ‰˘Ú ‰ÊÂÊӉ Á˙Ù‰ Â˙‡˘ ÏÎÓ 'ÂΠ¯Á‡ Ï˙Âη ÈÏ ‰Ó ‰Ê Ï˙Âη ÈÏ Ô¢˘ ‡"¯‰Ó ÈÙÓ ‡ˆÈ˘ ÔÂÈÎ ‰˘ÚÓÏ ÌÂ˜Ó ˙Á˜Ï ¯ÂÊÁÏ ‰ÊÏ ˘ÂÁÏ ˘È ÏÂÒÙÏ ˙ÂËÈ˘Ù· ¯·„‰ Ï˙ÂÎ Â˙‡· Ï·‡ ,˙È ˘ ÂÚ·˜Ï  ÓÓ ‡"Á ‚"˘¯‰Ó ˙"¢· 'ÈÚ ,¯˙ÂÓ„ ËÂ˘Ù ·È˘ÓÂ Ï‡Â˘‰ Ô„ · '΢ Ê" 'ÈÒ „"ÂÈÁ ,˙Ï„‰ ÌÚ ¯·ÂÁÓ È¯Ó‚Ï ‰ÊÂÊÓ‰ ˙‡ ¯ÈÒ‰˘ ˙Ï„‰ ˙‡ ¯·ÁÈ ¯ÂÊÁÈ˘ ¯Á‡Ï„ „" ÚÙÏ ¯ÂÊÁÏ ‰ÊÂÊÓ‰ ¯ÈÒ‰Ï Íȯˆ ÔÈ ·‰· ‰ÊÂÊÓ‰ ÌÚ ‡Îȉ ‡ÓÂÏ˘·„ ¯·„‰ ÌÚË ,˘„ÁÓ Ú·˜Ï „Ï ÏÂÒى Ô¢‡¯‰ ‰Ó˜ӷ ¯‡˘ ‰ÊÂÊÓ‰„ ¯ËÙ ‰Ê È„È ÏÚ ϘϘ˙ Ï˙ÂΉ„ ¯Á‡ „ˆÓ ¯Á‡ „ˆÓ ÏÂÒÙ ·Â˘Á ȇ„ ‰ÊÂÊÓ‰ ÔÓ ˙È·‰ ‰È· ˙ÈÏ ¯˘Î‰· Â˙ÈÈ˘Ú ˙ÏÈÁ˙˘ ÏÎ ÔÎÏ Ô„ · Ï·‡ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ÌÂ˘Ó ÂÓ˜ÓÓ ¯˜Ú ˙ÂÊÂÊÓ‰ ÌÚ ˙Ï„‰„ Ó"¢‰„ ÌÈ Ù ÍÎ ¯Á‡ ȇ„ ¯Á‡ ̘ÓÏ ÏËÈ Â È¯Ó‚Ï

ëþ

Ë"Ϙ 'ÈÒ „"ÂÈÁ· ¯ÙÂÒ ·˙Î ˙"¢‰Â ,È¢ډ ˜"È˘ Ì"¯‰Ó ˙"¢·Â ,˘„Á ȯىΠ¯·ÂÒ „"ÂÈÁ ‡"Á ‚"˘¯‰Ó ˙"¢·Â Î"˜ 'ÈÒ Á"‡Á Ô·‡ ȯÂË ‰Ú·¯‡‰Î ‡ÓÏÚ ‚‰ „ 'Î Ê" 'ÈÒ ‰ÏÁ˙Ó„ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ‚"˘¯‰Ó‰ 'Π‡Ï ‰˘Ú˙ ÌÂ˘Ó ‰Ê· ‡ÎÈÏ ˙¯˘Î· ‰˘Ú „"ÂÈ· ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù‰ ‡È·Ó ÔΠ,È¢ډ ÔÓ ÔÈ Ú· ˙Ú„ ˙ÂÂÁ‰ Ì˘· „"È ˜"Ò Â"Ù¯ 'ÈÒ Â"Ë 'ÈÚÒ ¯·ÁÓ‰· Ì˘ ‡È·Ó˘ ˙˜ÂÏÁÓ‰ 'Π,‰ÊÂÊÓ· ·ÈÈÁ ̇ ˙Ï„ · Ôȇ˘ ˙È·· Ôȇ˘Î„ ÌȘÒÂÙ‰ ˙Ú„Ï Û‡„ ˙Ú„ ˙ÂÂÁ‰ Ì˘ ‰Ú·˜ ̇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰ÊÂÊÓÓ ¯ÂËÙ ˙Ï„ · Ì˘Ó ˙Ï„‰ ÏËÈ ÍÎ ¯Á‡Â ˙Ï„ · ‰È‰˘Î ‰˘Ú˙„ ˘˘Á ‰Ê· Ôȇ ‰˙‡ ‰Ï˙ ¯ÊÁ ÔÈȈ Ì˘ ‰·Â˘˙ ÈÁ˙ى ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰Ê· Ì‚˘ Â˙ ÂÂΠԷ‡ ȯÂË ‰Ú·¯‡ ˙"¢‰Ï ‡Ï ˙¯˘Î· ‰˘Ú ‰ÏÁ˙Ó„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ˘È„ ȯ‰ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰Ê· ÍÈÈ˘ ‰ÏÁ˙Ó ‰˘Ú „ ‡Îȉ ÌȘÒÂÙ‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰Ê· ÍÈÈ˘ ̇ ˙¯˘Î· ˙Ú„Â ,ÍÈÈ˘„ ¯ÙÂÒ ·˙Ή ˘„Á ȯى ˙Ú„ ˜"È˘ Ì"¯‰Ó‰Â Ô·‡ ȯÂË ‰Ú·¯‡ ˙"¢‰ ¯˘Ù‡ Ì Ó‡ ,ÍÈÈ˘ ‡Ï„ „"ÂÂÁ‰Â ‚"˘¯‰Ó‰Â Â˙‡· ‰ÊÂÊÓ‰ ڷ˜„ ‡Îȉ ˜¯ ‰ʄ ¯ÓÂÏ ‰ÊÂÊÓ‰ ڷ˜ ̇ Ï·‡ ‰ÏÁ˙· ‰È‰˘ ÌÂ˜Ó ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ¯Á‡ Ï˙Âη ‡ ˘„Á Ï˙Âη Ï·‡ ,È¢ډ ÔÓ ‡Ï ‰˘Ú˙ ‰Ê· ÍÈÈ˘„ ÌȘÒÂÙ‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ‰Ê· Ì‚ ˘È ˙Ó‡· Ë"Ù¯ 'ÈÒ „"ÂÈÏ ÂÈ˘Â„ÈÁ· ‡"˜Ú¯‚‰ ‰ ‰„ Ô¢˘ ‡"¯‰Ó ˙·Â˘˙ Ì˘· ‡È·Ó '‰ 'ÈÚÒ Á˙Ù‰ ¯È҉ ‰˙ÎωΠ‰ÊÂÊÓ‰ ÂÚ·˜ ̇„ Ï˙ÂΉ ˙ ·Ï ¯ÊÁ ‰ÊÂÊÓ‰ ÌÚ ‡Â‰˘ ÂÓÎ Ú·˜ ‰È‰˘ ÂÓÎ ‰ÊÂÊÓ‰ ÌÚ ˙Ï„‰  ˙ Â

èþ

‫ הרב הגאון רבי אהרן גרינפעלד שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙Ú„Ï ÔΠÙ"‰ÂÚ Í¯·Ï Ú·˜Ï ¯ÂÊÁÏ „ÂÚ Í¯·Ï Ú·˜Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ ‚"˘¯‰Ó‰ ¯ÂÊÁÏ ˆ"ȇ ÔÈ„‰ ¯˜ÈÚÓ Ó"¢‰ ˙Ú„Ï ÌÚÙ‰ ,Ô¢˘ ‡"¯‰Ó‰ ˙ËÈ˘Ï ˘ÈÈÁ ˜¯ Ú·˜Ï ·˙Î ˙"¢‰ ˙Ú„Ï ÔΠ˘„Á ȯى ˙Ú„Ï .Ú·˜Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Î"‚ ¯ÙÂÒ

‰Ó ÏÏη ÏÈÚÂÓ Â È‡Â Ô‡ÎÏ ‡· ˙¢„Á ‰ÈÈ˘Ú‰„ ÔÂÈÎ ˙¯˘Î· ‰˘Ú ‰ÏÁ˙· ‰È‰˘ Ô„ ·„ ȯ‰ ˘"ÈÈÚ ,È¯Ó‚Ï ‰ÏË· ‰ ¢‡¯‰ ‡"¯‰Ó‰ ˙Ú„Ï ÌȘÒÂÙ‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ˘È Ô„È„ ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ Í¯·Ï Ú·˜Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ô¢˘ Î"‚ Íȯˆ ‡"‚Ó‰ ˙Ú„Ï ‡"˜Ú¯‚‰ ˙Ú„ÏÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ðþ

‫הרב הגאון רבי אברהם הכהן זילביגער שליט"א‬ ‫רב וראש הכוללים דבית המדרש החדש‬

‫בענין עומד או יושב ואחוריו לספר תורה באיזה אופן אסור‬ ‫ובאיזה אופן מותר‬ „ÂÓÚÏ ÌÂ˜Ó ÂÏ Ôȇ˘ ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ ¯Â·Èˆ ÁÈÏ˘‰˘ ‚‰ Ӊ ,‰ÓÈ·‰ ÏÚ ÏÏÙ˙‰Ï ‰ÓÈ·‰ ÏÚ „ÓÂÚ ˘„ÂÁ‰ ÔÈί·Ó ¯Ó‡˘ .‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡Â ÌÂÈ· ˙ÂÙ˜‰Ï ‰ Ú ‰Ó ,¯˙ÂÈ „ÂÚ ‫זאת‬ ÂȯÂÁ‡Â ,ÏÂÁÓ· ÔÈ„˜¯Ó˘ ‰¯Â˙ ˙ÁÓ˘ ,‰Ê· ‰ÁÂÓ˘ ÈÓ Â È‡¯ ‡Ï ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ¯"‚‰Ï åäéìà éøô ˙"¢·Â ,ù"îäòá È˙ȇ¯Â ¯ÙÒ È ÙÏ ‰„ÈÓÚ È·‚Ï Â „˘ ,˜È ˇËÊ 'Èχ ¯·ÂÚ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰˘Î ·˘ÈÏ ¯ÂÒ‡˘ ,‰¯Â˙ ÂȯÂÁ‡Â ·˘ÂÈ„ ‡¯ÂÒȇ Í‰Ó Â „ ‡Ï ,ÂÈ ÙÏ .‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ,ÌȘÒÂÙ‰ ÈÙ ÏÚ ¯·„‰ ¯¯·Ï È·Ï Ï‡ ‫ונתתי‬ ‰È‰È˘ ¯ÂÒ‡„ ÏÈÚÏ ‡·ÂÓ„ ‰Ó·Â ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢‰ Ô¢ÏÓ .‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ ,¯ÂÒ‡ È Â‚ Ïη ÚÓ˘Ó (ë"õþ öô−½ í¼ð íþî−) à"îøá ,‡˙ȇ„ ȇ‰ ˘¯Ù˙Ó Íȇ ÔΠ̇ ‰·È˘È‰ ¯„Ò„ (’í ¹−¼½ ö"š öô−½ ó−−ì ìþîê) Ì‰È Ù ÌÈ·˘ÂÈ ÌÈ ˜Ê‰ ,‡Â‰ ÍÎ ˙Ò Î‰ ˙È·· ˙Â¯Â˘ ÌÈ·˘ÂÈ ÌÏÂÎ ÌÚ‰ ¯‡˘Â ,ÌÚ‰ ÈÙÏÎ ,ÌÈ ˜Ê‰ È Ù ˘„˜‰ ÈÙÏÎ Ì‰È Ù ˙Â¯Â˘ ,˙Ò Î‰ ˙È· ˙ÂÎω· (ó¾) ¯ÂË‰Ó Â¯Â˜Ó ¯„ÒÏ ÔÈ Ú Ôȇ ÂÈ˘ÎÚ„ ˘Â·Ï‰ ‰Ê ÏÚ ·˙ÎÂ

¹−¼½ ë"õþ öô−½) ‰Ú„ ‰¯ÂÈ êåøò

‫בשולח‬

Ï„‚ „·Π‚‰ Ï Ì„‡ ·ÈÈÁ ,(ê ‡Ï‡ ,ÂȯÂÁ‡ ¯ÂÊÁÈ ‡Ï ,'ÂΠ‰¯Â˙ ¯ÙÒ· ·˘È ‡Ï‡ ,ÌÈÁÙË ‰¯˘Ú  ÓÓ ‰Â·‚ ÔΠ̇ „Ú‰ ‡Â‰˘ ,„ÁÙ ‰‡¯È·Â ˘‡¯ „·Âη ÂÈ ÙÏ ,ê"ñ ó−þëð) ¯Ó‡ ˘ ,ÌÏÂÚ È‡· ÏÎ ÏÚ ÔÓ‡ ‰ ÂÁÂÎ ÈÙÎ Â „·ÎÈ „ÚÏ Í· Ì˘ ‰È‰Â (î"× (ë"õþ öô−½ í¼ð íþî−) øåèä Ô¢ÏÓ ‡Â‰Â ,Ï"ÎÚ .(’− šþõ) ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ˙ÂÎω ÛÂÒ í"áîøäå ÔÙ‡ ‰Êȇ· ,‡ È„ ͉ ¯¯·Ï È·Ï Ï‡ È˙˙  ÌÈ Ù‡ ‰ÓÎ ˘È ,¯ÂÒ‡ ÔÙ‡ ‰Êȇ·Â ,ȯ˘ .˙Á‡ ˙Á‡ ˯ه ‰Ê·

Ô¯‡Ï ÂȯÂÁ‡Â ÌÈ˘¯Â„ ‫ כשעומדי‬.‫א‬ ÌÈ˘ÂڢΠ.á ,˘„˜‰ ,˘„˜‰ Ô¯‡Ï ÂȯÂÁ‡Â Á¯ÊÓ· ÌÈ·˘ÂÈ ˙‡ÒÎ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ ÌÈ·˘ÂÈ ˙‡ÒÎ ÌÈ˘ÂڢΠ.â ¯ÙÒ· Ôȇ¯Â˜˘Î .ã ,‰ÓÈ·‰ ÏÚ Á ÂÓ‰ ‰¯Â˙ ‰¯Â˙· ‡¯Â˜‰ Ï˘ ÂȯÂÁ‡Â ,‰ÓÈ·‰ ÏÚ ‰¯Â˙ È ˘ ˘È˘Î ‡ÈÚ·Ó ‡Ï ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ‡È· ·Â ,Ȅ„ˆ‡ „„ˆÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ˘ ËÚÓ΄ ,‰¯Â˙ ȯÙÒ ˘È„ ,‰¯Â˙· ˙Á‡ ‰‡È¯˜ ˘È˘Î Ì‚ ‡Ï‡ ,Â˙·ÂÁ È„È ‡È· · ˙‡ˆÏ Ȅ„ˆ‡ „„ˆÏ ÌÂ˜Ó ÏÏÙ˙Ó‰ ¯Â·Èˆ ÁÈÏ˘‰Ï ‰Ï‡˘ ˘È ÔÈÈ„Ú ‡Ï‡ ‰È‰È ‡Ï˘ ,‰˘ÚÈ ‰Ó ‰ÓÈ·‰ ÏÚ ÛÒÂÓ

íþ

‫ הרב הגאון רבי אברהם הכהן זילביגער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯ÈÊÁÈ ‡Ï„ ,ÂÊ ‰Îω ·˙Î (’− í×ñí ’− šþõ) ‰Â·‚ ȉ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ ÒÂÙ„· Ì˘ ‡"¯‚‰ ˘Â¯ÈÙ·Â ,ÌÈÁÙË 'È Â ÓÓ ÂÏȇ ,˘"ÈÈÚ (.è"ò ¹ð êôî−ô) ¯Â˜Ó‰ ÔÈȈ Ϙ ¯Ù í"áîøä ˜ÒÙ (’ð í×ñí ê"− šþõ) ‰ÏÙ˙ ˙ÂÎω· ,ÌÈ·˘ÂÈ ÌÈ ˜Ê‰ ˙Ò Î‰ ˙È·· ÔÈ·˘ÂÈ ÌÚ‰ „ˆÈÎ ,ÏÎȉ‰ ÈÙÏΠ̉ȯÂÁ‡Â ÌÚ‰ ÈÙÏÎ Ì‰È Ù ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÔΠ·˘È˘  ˜˙ Íȇ ˜"ڈ .‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÔÂÈÊ· ȉ„ ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡Â Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ‰˘˜˘ ,ÂÊ ‡È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ ‫ונראה‬ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ,ÌȘÒÂÙ‰ ¯‡˘Â ¯Âˉ ë"õþ öô−½ í¼ð íþî−ë) áäæ éøåèä ȯ·„Ó ‡ˆÂÈ˘ ˙¯Á‡ ˙¢¯· ‰¯Â˙ ¯ÙÒ·„ ÈÎȉ„ ,(’ê ö¬š ¹−¼½ ̉ȯÂÁ‡Â ¯Â·ˆ‰ È ÙÏ ˘Â¯„Ï ÌÈ ·¯Ï ȯ˘ ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ ¯ÂÊÁÏ ¯ÂÒ‡„ ‡‰„ ,Ô¯‡Ï  ȇ˘ ÂȯÂÁ‡Ó ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ,„ÓÂÚ„ ȯÈȇ ,˘Â·Ï‰ ȯ·„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‰Ê ÈÙÏ .˙¯Á‡ ˙¢¯· ,ÌÚÏ Ì‰È Ù ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡˘Î ¯ÂÒ‡Ï ·˙΢ ÌÈÂÁ˙˘ÓÎ Ìȇ¯ ˘ ‰ÓÈ·‰ ÏÚ ÌÈ„ÓÂÚ‰ ÌÂ˘Ó ¯·„· ¯ÂÒȇ Ì¢ ‰È‰ ‡Ï ‰Ê ‡Ï·„ ,Ì‰Ï ‡Â‰˘ Ô¯‡· ‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰„ ÔÂÈ΄ ,‡ÓÚË Â Èȉ„ ̇ ,¯·„· ¯ÂÒȇ Ì¢ ȉ ‡Ï ,˙¯Á‡ ˙¢¯ Ì‰Ï ÌÈÂÁ˙˘Ó ÂÏȇΠ‰‡¯ „ ÌÂ˘Ó ‡Ï ˙Ò Î‰ ˙È·· ÍÎÈÙÏ ,‰ÓÈ·‰ ÏÚ ÌÈ„ÓÂÚ‰ ,‰¯Â˙· · Ôȯ˜ ÂÏÈه ,‰¯Â˙· Ì˘ Ôȯ˜ Ôȇ˘ ,Á¯ÊÓÏ Ì‰È Ù ÌÈÎÙ‰ Á¯ÊÓ· ÌÈ·˘Âȉ ̇ Ìȇ¯ „ ˘˘Á Ì˘ Ôȇ˘ ,‰¯Â˙‰ ˙‡È¯˜ ˙Ú˘· Ì¢ Ì˘ Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ,ȯ˘ Ì‰Ï ÌÈÂÁ˙˘ÓÎ ‡ÎÈÏ ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ¯ÂÁ‡ Ì¢ӄ ,¯Á‡ ˘˘Á .·‰Ê ȯÂˉ ·˙΢ ÂÓΠ,¯Á‡ ˙¢¯· ‡Â‰˘Î äðùîäì ‡ÓÏ˘·„ ¯Â¯· ‰Ê ı¯È˙ Ôȇ ‫אמנ‬ ,˘Â·Ï‰ ȯ·„· ÔÈ·‰˘ (ó¾) äøåøá

‡Ï˘ ¯‰ÊÈ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,˙ÂÓ˜Ӊ ÔÈ Â˜„ ‰Ê ÔÈ·Â ‰ÓÈ·‰ ÔÈ· ,ÂÈÏÚ ·˘ÈÏ ÌÂ˜Ó Ì¢ ¢ÚÈ ,‰ÓÈ·‰ „‚ ·˘Âȉ È Ù ‰È‰È˘ ÔÙ‡· ,ÏÎȉ‰ ,‡Îȇ ÈÓ ‡¯ÂÒȇ ‡Â‰ ȇ ‚„ ,ÏÎÈ‰Ï È¯ÂÁ‡Â ‰‡¯ ,‰ÂÁ˙˘Ó ͯ·Ï ‰ÓÈ·‰ ÏÚ „ÓÂÚ‰„ ÔÓ Ì˜Ӊ ¢ÚÈ˘ ‡Ï ̇ ÂÏ ‰ÂÁ˙˘ÓÎ ,‡"˜Ò· áäæ éøåèä ‰ ˜È˙ډ ,ÌÈ„„ˆ‰ ˜È˙Ú‰ ÔΠ,Ì˘ ·"˜Ò· íäøáà ïâîäå „"È˜Ò äøåøá äðùîäå ,Ê"˜Ò áèéä øàáä ÚÓ˘Ó ÌÈÈÁ Á¯Â‡ êåøò ïçìåùá ȯ‰ ,Ì˘ ‰ÏÚ Ô È˙‡ ,ÏÎÈ‰Ï ÂȯÂÁ‡ ÌÂ˘Ó ‡Ï„ ,ÍÙÈ‰Ï ÌÈÏÂÚ‰ ÌÚËÓ ‡Ï‡ ,ÔÎ ÌÈ·˘Âȉ ÌÈ ˜Ê‰Ï ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡ ÌÈ·˘ÂÈ ÌÈ ˜Ê‰ ̇„ ,‰ÓÈ·Ï ÌÈÂÁ˙˘Ó ‰ÓÈ·Ï ÌÈÏÂÚ‰ ‡ˆÓ ,ÌÚÏ Ì‰È Ù ÌÂ˜Ó Â˘ÚÈ ÔÎ ÏÚ ,˘ÓÓ ÌÈ ˜Ê‰ È Ù „‚ ‰‡¯ ‡‰È ‡Ï ʇ„ ,ÌÈ„„ˆ‰ ÔÓ ÌÈ ˜Ê‰ .ÌÈ ˜Ê‰Ï ‰ÂÁ˙˘Ó ‰ÓÈ·Ï ‰ÏÂÚ‰˘ ,íé÷ñåôäå ,à"îøäå ,øåèä ȯ·„ ‫ולכאורה‬ äøåéá ˜È˙Ú‰ ÌÏÂ΢ È„„‰‡ ȯ˙Ò þõ½ ³î×ñíô ’− šþõ ¹î½) í"áîøä ÔÂ˘Ï ˙‡ äòã

ÌÂ˘Ó ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡Â ·˘È ‡Ï„ (íþî³ Â¯·È„˘Î íééç çøåàá ÂÏȇ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÔÂÈÊ· ˙ÙÎȇ ‡Ï ,˙Ò Î‰ ˙È·· ‰·È˘È‰ ¯„Ò ˙„‡ ÂȯÂÁ‡„ ‰ÓˆÚ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÔÂÈÊ· ‰˙‡ Â‰Ï Ï˘ ‰Ê ÔÙ‡ ÏÚ Â„ÈÙ˜‰˘ ‡Ï‡ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ‡ˆÓ ˘ ˙ÓÁÓ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ Ï˘ ‰·È˘È ,‰‡¯ ‰ÓÈ·‰ ÏÚ ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÌÈÏÂÚ‰˘ „‚ Î ÌÈÂÂÁ˙˘Ó„ ÔÂÈÎ ,ÌÈ ˜Ê‰Ï ÌÈÂÂÁ˙˘ÓΠ̉ȯÂÁ‡Â ÌÈ·˘ÂÈ ÌÈ ˜Ê‰˘ ˙ÓÁÓ ÂÏȇ ,ÌÈ ˜Ê‰ .Ï„‚ ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ È„ÈÓ È¯Ó‡˜ ‡Ï ÏÎÈ‰Ï È¯·„ ÏÚ ‰˘˜ ¯·Î ÂÊ ‡È˘Â˜„ È˙ȇ¯ ‫שוב‬ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ˙ÂÎω·˘ ,ÂÓˆÚ í"áîøä

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Íȇ ÔÎ ‡Ï ̇„ ,ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡ ¯È˙‰Ï ‡Ï˘ ˘Â·Ï‰„ ‡ È„ ͉ ,·‰Ê ȯÂˉ ˜È˙Ú‰ ÔÙ‡· ,ÏÎȉ‰Â ‰ÓÈ·‰ ÔÈ· ·˘ÈÏ ˙ÂÓÂ˜Ó Â˘ÚÈ ‡Ï‰ ,ÏÎÈ‰Ï ÂȯÂÁ‡Â ‰ÓÈ·‰ „‚ ÂÈ Ù ·˘Âȉ˘ ,˙¯Á‡ ˙¢¯ ȉ„ ,˙„ÓÂÚ ÏÎȉ· ‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰ ˙¯Á‡ ˙¢¯· Ôȇ ·‰Ê ȯÂË‰Ï Ì‚„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰Ú˘ ÈÙÏ Ï˘ ·ˆÓ ‡Â‰˘ Û¯Ȉ· ‡Ï‡ ,¯˙ȉ ,‰Ú˘ ÈÙÏ ˙¯Á‡ ˙¢¯ ,Ì‰È ˘ Û¯Ȉ· ˜¯„ ‡„Á· Ï·‡ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡ Ô È¯˘„ ‡Â‰ ‡ ,˙ÂÚÈ·˜· ˙¯Á‡ ˙¢¯ ‡  Èȉ„ ,‰ÈÈ ÈÓ éøôä ·˙Î ÔΠ.¯ÂÒ‡ ,˙¢¯ ‰˙‡· ‰Ú˘ ÈÙÏ ,·"˜Ò "˜ ÔÓÈÒ áäæ úåöáùîá íéãâî .Ì˘ ‚"È Ô˘ ÛÈÚÒ· ïåéöä øòùä ˜È˙ډ éøôá ¯ÈÎʉ˘ ÔÙ‡ ¯‡·Ï ˘È ‰Ê ÈÙ ‫ועל‬ ÔÈ˘ÂÚ˘ ÔÈ‚‰Â ÂÈ˘ÎÚ„ (ó¾) íéãâî

ÏÎÈ‰Ï ·˘Âȉ È Ù ,‰ÓÈ·‰ ψ‡ ˙ÂÓÂ˜Ó ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡˘ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰ÓÈ·Ï ÂȯÂÁ‡Â ,‡Â‰ ˙¯Á‡ ˙¢¯ ‰ÓÈ·‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰¯Â˙ ȇ ˙ ȯ˙ ԇΠÌÈȘ˙Ó Íȇ ‰˘˜È ‰¯Â‡ÎÏ ˙ˆÈÁÓ ˘È˘ ÔÂÈÎ ,‡Îȇ ˙¯Á‡ ˙¢¯„ ,Ï" ‰ ,‰Ú˘ ÈÙÏ Ô ÈÚ·„ ‡‰ ˘¯Ù Íȇ Ï·‡ ,‰ÓÈ·Ï ‰˘¯„‰„ Ô¯„‰ È ÙÏ ‰˘¯„· ¯ÈÙ˘ ‡˙‡„ ˘È ,È‡Ó ‡Î‰ Ï·‡ ,‰Ú˘ ÈÙÏ ‡Ï‡ ‰ ȇ ÔÂÈÎ ,‰Ú˘ ÈÙÏ ·È˘Á ‰˘¯„‰ Ì‚„ ˘¯ÙÏ ¯ÈÙ˘Â ,‰˘¯„ ˙Ú˘· ‡Ï‡ ͯ‡ ÔÓÊÏ ‰ ȇ˘ .Ô ÈÚ·„ Ï" ‰ ȇ ˙ È˙¯˙ ÌÂ˘Ó ‰˘¯„ Ô È¯˘

îþ

‰‡¯ „ ÌÂ˘Ó ˜¯Â ,‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÔÂÈÊ· ÌÂ˘Ó ‡ÎÈÏ„ ¯ÈÙ˘ ,¯ÂÒ‡„ ‡Â‰ Á¯ÊÓ· ÌÈ·˘ÂÈ‰Ï ÌÈÂÁ˙˘ÓÎ ˙¢¯· ‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ„ Ô È¯Ó‡ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÔÂÈÊ· ÌÂ˘Ó ÍÈÈ˘ ‡Ï ,˙¯Á‡ ÔÂ˘Ï ˜Â„˜„ Ï·‡ ,‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ ÂȯÂÁ‡˘Î ,ÔÂ˘Ï‰ ‰Ê· ·˙΢ ÌÈ Ù· Â Â˘Ï ÔÈÈÚÓ‰Ï ùåáìä ÈÓ ‡¯ÂÒȇ ,‡Â‰ ȇ ‚ ‰¯Â˙ ¯ÙÒÏ Ì‰È¯ÂÁ‡·„ ,˘Â·Ï‰ ˘ „ ȯ‰ ,ÂÏ ‰ÂÁ˙˘Ó˘ „ÂÚ ,‡Îȇ ÌÂ˘Ó Á¯ÊÓ· Ì·È˘Â‰Ï ¯ÂÒ‡„ ‡‰ „·ÏÓ„ ‡¯ÂÒȇ ÈÓ ‡Îȇ ,Ì‰Ï ÌÈÂÁ˙˘ÓÎ ‰‡¯ „ ‡Â‰„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,'„ ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡„ ÌÂ˘Ó ¯·Î˘ ÔÂÈ΄ ,¯Â‡È· Íȯˆ ‰Ê ¯·„ ,˙¯Á‡ ˙¢¯· ¯ÂÒȇ Ôȇ ˙¯Á‡ ˙¢¯·„ áäæ éøåèä ·˙Î Ì Ó‡ ,'„ ÏÎÈ‰Ï Ì‰È¯ÂÁ‡ ÌÂ˘Ó Ô‡Î ¯ÂÒ‡ ‰ÓÏ ˜¯„ ,˘Â·Ï‰ ȯ·„· ÔÈ·‰ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ ‰‡¯ Î Á¯ÊÓ· ÌÈ·˘ÂÈ‰Ï ÌÈÂÁ˙˘Ó ÂÏȇΠ‰‡¯ „ ÌÂ˘Ó ‡Â‰„ ÔÂÈ΄ ,‡ÎÈÏ Ì‰È¯ÂÁ‡ ÌÚËÓ Ï·‡ ,¯ÂÒ‡ ·˙΢ ÂÓΠ,‡ÓÚË Í‰ ÍÈÈ˘ ‡Ï ˙¯Á‡ ˙¢¯· .ȯ˘ ˙¯Á‡ ˙¢¯·„ ·‰Ê ȯÂˉ áäæ éøåèä ÏÚ ‰Ê· ˜ÏÂÁ ,ùåáìä ‫וכנראה‬

‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰˘Î Ì‚„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò χ ̉ȯÂÁ‡Â„ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ ˙¯Á‡ ˙¢¯· ·‰Ê ȯÂˉ ˙ÈÈ˘Â˜ ‡¯„‰ ÔΠ̇ ,'„ ÏÎȉ Ì„ÓÚ· ˘Â¯„Ï ÌÈ ·¯Ï ¯˙ȉ‰ ‰ӄ ,‰È˙ÎÂ„Ï ‡˙ÏÈÓ Í‰· ÔÈÈÚ „Π͇ ,˘„˜‰ Ô¯‡‰ È ÙÏ È„ ˙¯Á‡ ˙¢¯ Ôȇ ,·‰Ê ȯÂË‰Ï Ì‚„ ,ÁÎÂÓ

,‫ את כבוד ידידי מורנו הרב‬,‫ובסיום דברי באתי בזה לברך ברכתי באהבה‬ ,‫ רב דקהלת ויואל משה מאנשעסטער‬,‫ר' ישראל חיים הורוויץ שליט"א‬ ‫ בעירנו‬,‫קהלה גדולה המתנוססת לשם ולתפארת בתורה ובתפילה ובגמ"ח‬ .‫מאנטשעסטער יצ"ו‬ ‫ בהרחבת גבולות‬,‫ויהי רצון שהקהלה תתרחב ותתפשט עוד יותר ויותר‬ .‫ לתועלת כל בני עירנו עד ביאת הגואל בב"א‬,‫בתורה ובטהרה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי יעקב וורעשנער שליט"א‬

‫‪ïþ‬‬

‫הרב הגאון רבי יעקב וורעשנער שליט"א‬ ‫רב בית המדרש בית מרדכי‬ ‫שמחתי לשמוע על השמחה השרויה בק"ק סאטמר פה מנשסתר‬ ‫של הכנסת ס"ת להיכל בהמ"ד לזכר ולעלוי נשמת כ"ק מרן ה"ברך‬ ‫משה" זצוק"ל‪ .‬השמחה אינו רק למי שקיים המצוה של כתיבת ס"ת‬ ‫כבשאר קיומי מצות התורה‪ ,‬גם אין השמחה מוגבל לבהמ"ד שיזכו‬ ‫לקרות בספר תורה‪ ,‬אלא הכנסת ס"ת הוא שמחה לכל ישראל על‬ ‫שזכינו ב"ה להרבות עוד קדושה בעולם‪.‬‬ ‫האברכים החשובים מתפללי בהמ"ד "ויואל משה דסאטמאר" עומדים‬ ‫להוציא קונטרס של ד"ת לכבוד המעמד הגדול ובקשוני שאכתוב‬ ‫לכבוד התורה איזה דבר הלכה בעניני דיומא‪ .‬ודאי דבר חשוב הוא‬ ‫להוציא חידושי תורה ביום שמכניסים ס"ת להיכל בהמ"ד הרי זה‬ ‫מחבר התורה שבכתב עם התורה שבע"פ ומשלים יום קבלת התורה‪.‬‬ ‫והנה ארשום בעהשי"ת הערה קצרה לכבוד התורה ולומדיה‪.‬‬

‫הרמב" ‪Ï"Ê 'Î ‡"ȉ ˙"Ò ˙ÂÎÏ‰Ó Ê"Ù‬‬ ‫‡‪¯ÒÁ‰ ‡ ¯ÒÁ ‡ÏÓ‰ ·˙Î Ì‬‬ ‫‪˙"Ò ˙˘Â„˜ · Ôȇ ÏÂÒÙ ‰Ê ȯ‰ 'ÂΠ‡ÏÓ‬‬ ‫‪‰· ÔÈ„ÓÏÓ˘ ÔÈ˘ÓÂÁ‰ ÔÓ ˘ÓÂÁÎ ‡Ï‡ ÏÏÎ‬‬ ‫‪‰È¯‡ ˙‚‡˘ ˙"¢· ‰ ‰Â .Ï"ÎÚ ˙˜ È˙‰‬‬ ‫‪ÔÓÊÓ ¯·Î ‰Ê ÌÚËÓ ¯ÂËÙÏ ¯ÈÚ‰ Â"Ï 'ÈÒ‬‬ ‫‡‪¯·Î ‡‰„ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ˙·È˙ÎÓ Ìȇ¯ÂÓ‬‬ ‫·‪˙¯È˙È ˙¯ÒÁ· ÔȇȘ· Âȉ ‡Ï ̉ÈÓÈ‬‬ ‫‪‡‰„ ·"ˆ Ìχ .'Ï Û„ ÔÈ˘Â„È˜ 'Ó‚· ¯‡Â·ÓÎ‬‬ ‫‪¯È˙‰ 'Ë 'ÈÒ ¯Â„‰ ¯‡Ù ˙"¢· Ì"·Ó¯‰‬‬ ‫‪¯ÙÒ· ‡"‡ ̇ ÏÂÒÙ ˙"Ò ÏÚ Í¯·Ï ˙¯˜Ï‬‬ ‫˙‪·ÂÈÁ ÔÈ ÚÏ ‰ÓÏ ¯‡·Ï ˘È 'ÎÏ ?¯˘Î ‰¯Â‬‬ ‫‪˙‡È¯˜ ÔÈ ÚÏ Ì"·Ó¯‰ ¯ËÂÙ ˙"Ò ˙·È˙Î‬‬ ‫‪Á" Ó‰ ‰ ‰Â ?‰ÏÂÒÙ ˙"Ò ¯˘ÎÓ ‰¯Â˙‰‬‬

‫‪˙¯ÈÒÁ È ÈÓ È ˘ ˘È„ ‰ÏÚ‰ ‚"ȯ˙ ‰ÂˆÓ‬‬ ‫‪˘Â¯ÈÙ ‰ ˙˘ ˘ ˙¯˙È ˙¯ÈÒÁ [‡ ˙¯˙ÈÂ‬‬ ‫‪¯Ó‡ Ê"Ú ‰Ó„Π˙ÂÎÂÒ· ˙ÎÒ· ÂÓÎ ‰¯Â˙‰‬‬ ‫„‡‪˙¯ÒÁ [· ˙"Ò‰ ÏÒÙ ‡ÏÓ Â‡ ¯ÒÁ Ì‬‬ ‫‪Ô‚Π‰¯Â˙‰ ˘Â¯ÈÙ ‰ ˙˘Ó  ȇ˘ ˙¯˙ÈÂ‬‬ ‫‡‪·"ÂÈΠ‰Ê·Â .‰Ó„Π‰Âˆ˙ ˙˘¯Ù·˘ Ô¯‰‬‬ ‫˘‡‪Ô È¯Ó‡„ ‡Â‰ ‰ ˙˘ ‰¯Â˙‰ ˘Â¯ÈÙ ÔÈ‬‬ ‫·˜‪,˙¯È˙È ˙¯ÈÒÁ· Ô È‡È˜· ‡Ï Ô ‡ ÔÈ˘Â„È‬‬ ‫‡·‪̉· ÈÂÏ˙ ˙"Ò‰ ˙¯˘Î˘ È"ÂÁ ȇ„ Ï‬‬ ‫¯‪'ÈÒ „"ÂÈ Ó"¯‚‡ 'ÚÂ] ÂÁ΢ ‡Ï ‰ÈÈ˘Ù ‡ ÈÓ‬‬ ‫˜‪·˙Π̇„ Ì"·Ó¯‰ Î"˘Ó„ Ï"È Âȯ·„Ï .[‚"Ò‬‬ ‫‪˙˘Â„˜ · Ôȇ ‡ÏÓ ¯ÒÁ‰ ‡ ¯ÒÁ ‡ÏÓ‰‬‬ ‫‪‡˜Â„ ‡Ï‡  ȇ ˘ÓÂÁÎ ‡Â‰ ȯ‰ ‡Ï‡ ˙"Ò‬‬ ‫·‪‰Ê·Â ‰¯Â˙‰ ˘Â¯ÈÙ ÌÈ ˘Ó˘ ˙¯È˙È ˙¯ÒÁ‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ìþ

¯„ÚÏ Â˙ÓÎÁÓ Â˙¯Â˙Ó ÚÈÙ˘‰Ï ˘„˜‰ ‡Ù‚ ˙Âȯ·· ÏÏη ¯ÈÚ‰ ÏÎÏ ˯ٷ ˘„˜‰ ˙"È˘‰Ú· ÍÈ˘ÓÈ „"Ó‰·‰Â ,‡ÈÏÚÓ ‡¯Â‰  ˘" ‡ ÏÎ ˙¯‡Ù˙Ï ÏÈÁ χ ÏÈÁÓ ÍÏÈÏ . ÈÓÚ  ¯ÈÚ ˙¯„‰ÏÂ

¯‡˘ Ì"·Ó¯Ï Ì‚ ¯ÈÙ˘Â .Ô ‡ ÌȇȘ· ȇ„ Ú"¢· ˜ÒÙ ˘ ÂÓΠ˙"Ò ˙·È˙Î ˙ÂˆÓ Ê"‰Ê· ·Â˙ÎÏ Ï‡¯˘ÈÓ „Á‡ ÏÎ ÏÚ Ú"Ó" ¯"Ú 'ÈÒ ˙˘Â„˜ ÔÈÈ„Ú„ "‰È¯Á‡ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ „‡Ó ˙"Ò .ÂÈÏÚ Í¯·Ï ¯˙ÂÓ ‡Â‰ ˙"Ò

‰·Â˙Ή ‰Î¯·· ÌȘÒÚ˙Ó‰ ÏÎ ‫המבר‬ ·Â¯˜· „ÁÈ Â ÏÂÎ ‰ÎÊ ˘Â ,‰¯Â˙· '‰ Ô¯‡ ‰ÏÚ ˘Î '‰ È ÙÏ ÊÂÚ Ïη ¯Î¯ÎÏ .‡"·· Â È˘„˜Ó ˙È·Ï

‡ÈÓ˘ ÔÓ ‡ÂÚ¯ ‡‰È ËÂÈ„‰ ˙ί· ÌÚ ‫אסיי‬ ¯"¯‰ ‚"‰¯‰ ¯"‰ÂÓ Î"ÚÓ Í¯·˙È˘ „"Ó‰·„ ·¯ ‡"ËÈÏ˘ ıÈ·¯Â‰ ÌÈÈÁ χ¯˘È Â˙„·ڷ ÍÈ˘Ó‰Ï "¯‡Óˇ҄ ‰˘Ó χÂÈÂ"

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי ישראל דוב ווארפמאן שליט"א‬

‫‪¬þ‬‬

‫הרב הגאון רבי ישראל דוב ווארפמאן שליט"א‬ ‫דומ"ץ מאנטשעסטער יצ"ו‬ ‫לכבוד שמחת הכנסת ספר תורה לבית מדרשינו הגדול ולכבוד עת חבלים‬ ‫שנפלו בנעומים בהופיע בעירינו המהוללה יצ"ו את גאון ישראל וקדושו‬ ‫פאר הדור והדרו רביה דעמיה ומדברנא דאומתיה הוד כ"ק מרן רבינו‬ ‫עט"ר הגה"ק שליט"א להעריף עלינו שפע קודש כי מן הבאר ההוא ישקו‬ ‫העדרים ברו"ג אצרף את חידו"ת אלה לכבוד התורה ולומדיה‪.‬‬ ‫ומצלאין אנו לחיי מלכא שיצליח ה' דרכו‪ ,‬להרים קרן התורה והחסידות‬ ‫ולהשפיע שפע טוב כל הימים‪.‬‬ ‫ישראל דוב מרדכי ווארפמאן‬

‫בענין עירוי מכלי ראשון‬ ‫על דבר המנהג אשר נהוג עלמא כשעושים תה או קאווע בשבת‪,‬‬ ‫נזהרים מאוד שיהיה הכוס יבש דהיינו או שמנערים הכוס באויר‬ ‫ליבש אותו או שמנגבים אותו במגבת‪ ,‬האם יש חיוב לנהוג כן או‬ ‫אם זה רק חומרה יתירה‪.‬‬

‫איתא ·‚‪Ì„‡ Ô˙ ¯"˙' (.ëô) ˙·˘ ‡¯Ó‬‬ ‫‪ÍÂ˙Ï Ô Âˆ‰ ‡ÏÂ Ô Âˆ‰ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ‬‬ ‫‪ÔÈÓÁ ÔÈ· ÌȯÓ‡ ‰"·Â ˘"· ȯ·„ ÔÈÓÁ‰‬‬ ‫‪Î"Ú '¯˙ÂÓ ÔÈÓÁ‰ ÍÂ˙Ï Ô Âˆ ÔÈ·Â Ô Âˆ ÍÂ˙Ï‬‬ ‫‪ÔÈ·Â ˘"·Ï ÔÈ·„ ¯‡Â·Ó Ù"ÎÚ .‡¯Ó‚‰ Ô¢Ï‬‬ ‫‪˙ÂÙÒÂ˙‰ ¢¯ÈÙ ,¯˙ÂÓ Ô Âˆ‰ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ ‰"·Ï‬‬ ‫)¾‪¯˙ÂÓ Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ È¯ÈÚ ÂÏÈÙ‡„ (ö³îò í"ð ó‬‬ ‫„‪¯ÂÒ‡Ï Ôȇ Ì‚Â ,Ï˘·Ó  ȇ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ‬‬ ‫‪,Ò¯Ë Â˜‰ ˘¯ÈÙ„Î ¯·‚ ‰‡˙˙„ ÌÚË Ì¢Ó‬‬ ‫„‡"‪‰‡˙˙ „"ÓÏ ,¯·‚ ‰‡ÏÈÚ „"ÓÏ ‰˘˜˙ Î‬‬ ‫‚·¯ ‪ÔÎ ÏÚ .‰ÙÈϘ È„Î ˜¯ Ï˘·Ó ‡‰ ÈÓ‬‬ ‫ ¯‡‪Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ„ ˙"¯ ¯Ó‡˘ ÂÓÎ ‰‬‬ ‫‪ͯ„˘ ÌÈ·Â¯Ó ‰ËÓ Ï˘ ÌÈ Âˆ‰˘ ÚÓ˘Ó‬‬

‫‪ÔÈÓÁ‰ ÔÈÏ˘·Ó Ôȇ ÍÎÏ ‰·Â¯Ó· ËÚÂÓ‰ Ô˙ÈÏ‬‬ ‫‪Ôȷ¯Ӊ Ô Âˆ· ÔÈ·¯Ú˙Ó˘ ÈÙÏ ÏÏÎ ÌÈËÚÂÓ‰‬‬ ‫‪ÔÈÓÁ‰ ÍÂ˙Ï Ô Âˆ Ï·‡ .Ô˙ÂÓÈÓÁ ÏË·˙ÓÂ‬‬ ‫‡‪ÔÈ·¯Ú˙Ó ÔÈ·Â¯Ó ‰ËÓ Ï˘ ÔÈÓÁ‰˘ ¯ÂÒ‬‬ ‫·‪.„"˙ÎÚ ÔÈÏ˘·˙Ó ÌÈËÚÂÓ‰ ÔÈ Âˆ‰ Ô‰‬‬ ‫ולכאורה ˜˘‪ͯ„„ ¯ÓÂÏ ˙"¯ ˙‡ ˜Á„ ÈÓ ‰‬‬ ‫‪Íȇ ‰·Â¯Ó‰ ÍÂ˙Ï ËÚÂÓ‰ Ô˙ÈÏ‬‬ ‫„‪ȯ·„· ÔÈÈÚ ,Â Ï˘ ‡¯Ó‚‰Ó ‰Ê ˜ÂÏÈÁ ˜ÈÈ‬‬ ‫‪Ï˘ ˜ÂÈ„ ÏÚ Ú"ˆ· ¯‡˘ ˘ [Ô‡Î] ‡"·˘¯‰‬‬ ‫¯"˙‪í"ð :ô) ÌÈÁÒÙ· ˙ÂÙÒÂ˙· ÔÈÈÚÓ‰ Ô· .‬‬ ‫‪‡¯Ó‚· ȯ˘„ ÌÚˉ„ ·˙΢ ‰‡¯È (½õñ−êí‬‬ ‫„‪ ȇ ȯÈÚ˘ È ÙÓ ‡Â‰ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ ÔÏÈ‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡Ï‡ ÔÎÂ˙· ÔÈ·¯Ú˙Ó ÔÈÓÁ‰ Ôȇ˘ Ô‰· ‡ˆÂÈΠÌÈÓ· ÌÈÓ Ï·‡ ,ÔÈÏ˘·Ó ÔÁÂÏȘ· Ô‰ÈÏÚ ÔÈÎÓ Ï˘·Ï ÁÂÏȘ· ÁÎ Ôȇ ˘ÓÓ ÔÈ·¯Ú˙Ó Ô‰˘ Ôȇ„ ÚÓ˘Ó Âȯ·„Ó Ì‚ Î"‡Â .ÌÈ Â˙Á˙‰ ÌÈÓ ˘È ˜¯Â ÔÈËÚÂÓ ÌÈÓÏ ÔÈ·Â¯Ó ÌÈÓ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ .·¯Ú˙Ó Â È‡˘ ¯·„Ï ·¯Ú˙Ó‰ ¯·„ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˙¯ÚÏ Ï·‡' Ï"Ê ·˙Î (ì"−¾ öô−½) ¯Âˉ ‫הנה‬ ÍÂ˙Ï [‰ˆÈÁ¯Ï ‡Â‰˘ ÏÙÒ‰Ó Â Èȉ„] Ì‰Ó Ô¢‡¯ ÈÏη ÔÈ„‰ ÔΠ,¯·‚ ‰‡˙˙„ ¯˙ÂÓ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï Â ÓÓ ˙¯ÚÏ ¯˙ÂÓ˘ ‰ÈÈ˙˘Ï ‡Â‰˘ ‰‡˙˙„] ÂÎÂ˙Ï ÌÈ Âˆ ˙¯ÚÏ ¯Â҇ ÔÈ Âˆ ̉ ̇ Ï·‡ ÔÈ Âˆ ËÚÓ ÈÏÈÓ È ‰Â ,[¯·‚ ‚ÈÙ‰Ï ‡Ï‡ ̉· Ï˘·˙‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ ÔÈ·Â¯Ó ˘¯ÂÙÓ È¯‰ .Â È ÚÏ Íȯˆ‰ Ï"ÎÚ ,¯˙ÂÓ Ô˙ Ȉ ÔÈËÚÂÓ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ ÌÈÓ ÍÂÙ˘Ï„ Âȯ·„· Ô‰ ̇ ÔÈ Âˆ ÌÈÓ ÍÂÙ˘Ï ¯˙ÂÓ Ì‚Â ,¯˙ÂÓ ÌÈÏÂÎÈ Ì È‡ ̇ Ô¢‡¯ ÈÏÎ ÍÂ˙Ï ÔÈ·Â¯Ó −êôëî í"ð) ÛÒÂÈ ˙È·‰ ˘¯ÈÙ ÍΠ.Ï˘·˙‰Ï È"˘¯ÙÎ ·˙Î Â ·¯„ ,¯Âˉ ȯ·„· (öò−þôêð ȇ„ ÚÓ˘Ó ¯·‚ ‰‡˙˙„ ÌÂ˘Ó ‡ÓÚË„ Ô˙ÈÏ È¯˘ ÈÓ ‰ˆÈÁ¯„ Ô¢‡¯ ÈÏη ÂÏÈÙ‡„ ÔÈ„‰ ÔΠ[¯Âˉ-] ·˙΢ ‰Ó .Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ ‡¯ÓÈÓÏ Â‡Ï ,‰ÈÈ˙˘Ï ‡Â‰Â Ô¢‡¯ ÈÏη ˙¯ÚÏ ¯˙ÂÓ ‰ÈÈ˙˘„ Ô¢‡¯ ÈÏη ‡˜Â„„ ‰ˆÈÁ¯„ Ô¢‡¯ ÈÏη ‡Ï‡ ÔÈ Âˆ ÍÂ˙Ï Â ÓÓ ·‚ ÏÚ Û‡„ [‡Â‰ ˘Â„ÈÁ‰-] ‡Ï‡ ,ȯ˘ ÈÓ ÂÏÈÙ‡ ÍÎ ÏÎ ÔÓÓÁÏ Í¯„ Ôȇ˘ Ô‰ ‰ÈÈ˙˘Ï„ ÈÏ΄ ÔÂÈÎ ÂÎÂ˙Ï ÔÈ Âˆ ˙¯ÚÏ ¯ÂÒ‡ ÈΉ È"·‰ ȯ·„· ˘¯ÂÙÓ È¯‰Â .„"˙ÎÚ ,‡Â‰ Ô¢‡¯ .Ï" ‰ Ô"¯‰ ȯ·„Î Ô‰ ¯Âˉ ȯ·„˘ Ï"Ê (î−þëð ¹î½ë ì"−š½ ì"−¾ öô−½) Ê"ˉ ‫וראה‬ Ì"·Ó¯‰ ÔÈ· ˙Á‡ ˙˜ÂÏÁÓ Â Ï ¯‡˘ Â'

−þ

Ï˘ Ô Âˆ‰˘ ÔÂÈΠ‰ÙÈϘ È„Î ‡Ï‡ Ï˘·Ó  ȇ ·¯Ú˙Ó‰ ¯·„ ‡Â‰˘ ÌÈÓ ‡Â‰ ‰ËÓ Î"‡˘Ó ÌÈÓ‰ ˙Â È ˆ ˙ÓÁÓ Ï˘·˙‰Ï ÏÂÎÈ „Ú ,Ï˘·˙‰Ï ÏÂÎÈ ·¯Ú˙Ó Â È‡˘ ˘Â‚ ¯·„ ˙ÂÙÒÂ˙„ ‰‡¯ ÍÁ¯Î ÏÚ .Ì˘ ̈¯È˙ ԇΠ‡Ï ·¯Ú˙Ó Â È‡ ‡ ·¯Ú˙Ó· ÌÓÚË ÂÏ˙ .‰·Â¯ÓÏ ËÚÓ ÔÈ· ÏÏИÏÈÁ ,Ï" ‰ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ȯ·„ ÔÈ·‰Ï ˘È ‫ועדיי‬ ‰‡˙˙„ Ô È˜ÒÙ Ô ‡„ ÔÂÈÎ ‰¯Â‡ÎÏ„ Ù"ÎÚ Ï·‡ Ï˘·Ó  ȇ ÁÂÏȘ„ ȉ Î"‡ ¯·‚ .Ï˘·Ó ‰ËÓÏ ÌȇˆÓ ‰ ÌÈÓ‰ Ï˘ ‰ÙÈϘ È„Î Íȯˆ ‰Ê ¯·„Ó ˙ÂÙÒÂ˙ ¯ÈÎʉ ‡Ï˘ ÔÂÈΠ‡Â‰ Ï˘·Ó ȯÈÚ˘ ÌÚË„ ̉ȯ·„· ¯ÓÂÏ Â ÓÓ˘ Ô¢‡¯ ÈÏÎ Ï˘ ˙ÂÓÈÓÁ Á΢ È ÙÓ ÁÂÏȘ‰ ÁÈ Ó Â È‡ ÍÁ¯Î ÏÚ ÂÏ ¯·ÂÁÓ ÍÙ˘ Î"‚ ¯·Á˙Ó ÁÂÏȘ‰˘  Èψ‡ Ï·‡ .¯¯˜˙‰Ï „·‡Ó ‡Â‰ ‰ËÓÏ ÌȇˆÓ ‰ ÌÈ Âˆ‰ ÌÈÓÏ ˙ ÂÂÎ ‡È‰ ÂÊ ,‰ÙÈϘ È„Î Ï˘ ÏÂ˘È·‰ ÁÎ ÔÈ·¯Ú˙Ó ÌÈÓ· ÌÈÓ˘ ÔÂÈ΄ ̯Ӈ· ˙ÂÙÒÂ˙‰ .˜"„ ,Ô˙Â È ˆ ˙ÓÁÓ Ï˘·˙‰Ï ÏÂÎÈ Ôȇ ö³îò í"ð .ë"ô ³ë¾) ÂÈ˘Â„ÈÁ· ‡"·˘¯‰ ‫וראה‬

¯·‚ ‰‡˙˙ „"ÓÏ ÂÏÈÙ‡„ ·˙΢ (óðê ÂÏÈÙ‡ Î"‡Â ,Ï˘·Ó ‡‰ÈÓ ‰ÙÈϘ Ȅ΄ ‰„ÂÓ ÌÈÓ·„ ‰‡¯ ȇ„ ‡Ï‡ .¯ÂÒ‡ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ ¯ÓÈÓÏ ‡ÎÈÏ Âχ ÍÂ˙Ï Âχ ÔÈ·¯Ú˙Ó Ô‰˘ .‰‡ÏÈÚ ‰‡˙˙ ‡‰· (’î×î ö−ôì óðê ö³òî þ"³ í"ð ó¾) Ô"¯‰ ·˙Î

‫וכ‬

Ô‰˘ ÈÙÏ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ Ì„‡ Ô˙ Ù"‰ ÔÈ‡Â Ô Âˆ‰ ÍÂ˙· ˘ÓÓ ÔÈ·¯Ú˙Ó Ôȯ¯˜˙Ó ,Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ Ôȇ·· ÂÏÈÙ‡ Ï˘·Ï Ô‰· ÁÎ Ô¢‡¯ ÈÏΠȯÈÚ„ ¯ÓÂÏ ‡ˆÓ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡„ ÔÈÏ·˙ È·‚ ÏÚ ‰¯ÚÓ· ÈÏÈÓ È ‰ ,Ô¢‡¯ ÈÏÎÎ

ê−þ

‫ הרב הגאון רבי ישראל דוב ווארפמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Â˙ ˜ÒÓ ‰Ê ÔÈ Ú· ‰·¯‰ Íȯ‡‰ ¯È‡Ó ÈÏÎÓ ÍÂÙ˘Ï ¯Â҇Ϡ¯ÈÓÁ‰Ï ˘È ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ ˙ËÈ˘Î Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÌÈ·Â¯Ó ÔÈÓÁ ÌÈÓ Ô¢‡¯ „ȉ Ôȇ ÔΠ̇ ‡Ï‡ (.ë"ô ³ë¾) ˙ÂÙÒÂ˙‰ ,‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒÈ‡Ï Ú‚Â ‰Ê ÈÎ ,· ˙„ÏÂÒ ‡"·˘¯‰Â Ô"¯‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ˘È „·ÚÈ„· ͇ ÍÂ˙Ï ÔÈ·Â¯Ó ÔÈÓÁ ÍÂÙ˘Ï ‡È„‰Ï ÔȯÈ˙Ó˘ .ÌÈËÚÂÓ ÔÈ Âˆ ˘È ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ ,Ï" ‰ ÏÎÓ ‰ÏÂÚ‰ ‫תורת‬ ÍÂ˙Ï ÔÈ·Â¯Ó ÔÈÓÁ ÌÈÓ ÍÂÙ˘Ï ¯‰ÊÈÏ Ï·‡ ,Ìȯ˜ ÌÈÓ· ‰ˆÈÁ¯Ó ·Â˯ ÔÈÈ„Ú˘ ÒÂΠ· ˙ÂÁÓÏ Â È„È· Ôȇ ‰Ê· ¯‰Ê  ȇ˘ ÈÓ ÈÙÏ ‡˙Èȯ‡„ ˜ÙÒ ˘È˘ ÂÏ ¯¯ÂÚÏ ˘È ‡Ï‡ ¯È‡Ó ˙È·‰ ‡"‚Ó‰ ÂȯÁ‡Â ,˙"¯ ˙ËÈ˘ ,‡"·˘¯‰ ȯ·„ ÏÚ ÍÓÂÒ˘ ÈÓ Ô· .Ï"‰È·‰Â (ñ−¼ñ óí−þëð îêëîíî :ô ó−ì½õ) ˙ÂÙÒÂ˙‰Â Ô"¯‰ .ÌȉÈÓ˙Ó‰ ÔÓ Â È‡ ·¯‰ Ú"¢‰ ̉ȯÁ‡Â ¹−¼½ ð"ך öô−½) ÔÁÏ˘‰ ˙ˆ˜· È˙ȇ¯ ‫אול‬

.[Ï" ‰] ·¯‰ Ú"¢‰ ȯ·„ ‡È·‰˘ (ê"− ÛÈÒ‰ (¬"ך½ ó¾) ÔÁÏ˘‰ È„· ˘Â¯ÈÙ· Ï·‡ ‰·Â¯Ó Ô Âˆ‰ ̇ ‡˜Â„ ̉ ·¯‰ Ú"¢‰ ȯ·„„ ,˙È˘‡¯ ,Âȯ·„ ÏÚ Ú"ˆ ‰¯Â‡ÎÏ .ÔÈÓÁ ÌÈÓ ÏÚ ˙‡ Ú ÂÓ ‰È‰ ‡Ï ·¯‰ ˙ ÂÂÎ ‰˙ȉ ÍΠ̇„ ÌȯÂÓ‡ Ìȯ·„ ‰Ó· ¯ÓÂÏ Âȯ·„ ˘¯ÙÏÓ ÂÓˆÚ ÌȘÒÂÙ‰ ͯ„ Ô΄ 'ÂΠÌÈ·Â¯Ó ÌÈ Âˆ‰˘Î ÔÈȈ ·¯‰ Ú"¢‰ ÔÂÈÏ‚·„ „ÂÚ .̉ȯ·„ ˘¯ÙÏ ,(:ô ó−ì½õ) ˙ÂÙÒÂ˙ ,Ô"¯‰ ȯ·„Ó Â¯Â˜Ó ˆ"ˆ‰ ÔÈ„‰ „ÈÓÚ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ̉ȯ·„Ó ¯˘‡ ¯Âˉ ÌÈ·Â¯Ó ÔÈ· ‡Ï‡ ,‡˜Â„ ÌÈ·Â¯Ó ÌÈ Âˆ ÌÈÓ· ÌÈÓÁ ÌÈÓ Ì‰ÈÏÚ ÍÂÙ˘Ï ¯˙ÂÓ ÌÈËÚÂÓ ÔÈ· .Ï" ‰  ȯ·„Î Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ

Ô¢‡¯ ÈÏη ¯ÂÒ‡ Ì"·Ó¯‰Ï ÂÏȇ„ ,¯ÂË‰Ï ÔÈ·Â¯Ó ÔΠ̇ ‡Ï‡ Ô Âˆ ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ· ÂÏÈÙ‡ ÚÓ˘Ó È ˘ ÈÏη ÂÏÈÙ‡ ·˙΢ ¯ÂˉÏÂ Ô Âˆ‰ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È˘ ÈΉ ‡ È„ Ô¢‡¯ ÈÏη Ì‚˘ ȯ‰ .Ï"ÎÚ '¯ÂÒ‡ ÍÙȉÏ ¯˙ÂÓ„ Ô ÂˆÏ ÔÈÓÁ È"·‰ ÔÈ·‰˘ ÂÓÎ ¯Âˉ ȯ·„· Ê"ˉ ÔÈ·‰˘ .‰ÎÏ‰Ï ˜ÒÙ ÍΠ,Ï" ‰ ¯Âˉ ȯ·„ ‡È·‰ (í"ñš½ ó¾) ‡"‚Ó‰ ‫אכ‬ ÌÈ Â˙Á˙‰ ÌÈÓ‰˘Î Âȯ·„ „ÈÓډ ‰˘˜ Ï·‡ ,¯ÂÒ‡ ‰"‡Ï·„ ,Ìȷ¯Ó ÌÈ Âˆ ¯Á‡ ‰ÊÎ ¯·„ ¯Âˉ ȯ·„· ‡"‚Ó‰ ÔÈ·‰ Íȇ ÔÈÓÁ ÌÈÓ ˙¯ÚÏ ¯˙ÂÓ„ ‡È„‰Ï ·˙Î ¯Âˉ˘ Î"˘Î ËÚÂÓ Ô Âˆ‰˘Î Ô Âˆ ÍÂ˙Ï Ô¢‡¯ ÈÏ΄ .Âȯ·„ ÏÚ ‚"Úˆ ÔÈÈ„Ú ,ÏÈÚÏ Ï"Ê ·˙Î (’× ’−¼½ ó¾) ·¯‰ Ú"¢‰ ‫הנה‬ ÍÂ˙Ï ˙¯ÚÏ ¯˙ÂÓ Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ ÂÏÈÙ‡Â' Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ È¯ÈÚ„ ¯Ӈ ‡Ï˘ ÔÈ Âˆ ÌÈÓ ÔÈÏ·˙ È·‚ ÏÚ ÔÈÓÁ ÌÈÓ ‰¯ÚÓ· ‡Ï‡ Ï˘·Ó ˘ÓÓ ÔÈ·¯Ú˙Ó ÔÈÓÁ‰ Ôȇ˘ ,Ô‰· ‡ˆÂÈΠ,ÔÈÏ˘·Ó ÔÁÂÏȘ· ̉ÈÏÚ ÔÈÎÓ ‡Ï‡ ÔÎÂ˙· ÁÎ Ôȇ ˘ÓÓ ÌÈ·¯Ú˙Ó˘ ÌÈÓ· ÌÈÓ Ï·‡ ÌÈ Â˙Á˙‰ ‡Ï‡ ,ÌÈ Â˙Á˙‰ ÌÈÓ Ï˘·Ï ÁÂÏȘ· Ì‚˘ ȯ‰ .Ï"ÎÚ 'ÌÈ ÂÈÏÚ‰ ÌÈ ˆÓ Ìȯ·Â‚ .[ÏÈÚÏ] ˙ÂÙÒÂ˙ [Ï" ‰] Ô"¯‰ ȯ·„Î ˜ÒÂÙ ‡Â‰ (êîíî í"ð ë"− ¹−¼½ ó¾) ‰Îω ¯Â‡È·‰ ‫אמנ‬

ÍÂ˙Ï ÔÈÓÁ‰ ˙˙Ï ‡Ï˘ ¯ÈÓÁ‰Ï ·˙Î ˙Ú„Î ÌÈ·Â¯Ó ÌÈ Âˆ ÌÈÓ‰ ÂÈ‰È˘ „Ú Ô Âˆ ÔÈ·‰ Í΢ (ö³îò í"ð .ë"ô ³ë¾) ˙ÂÙÒÂ˙· ˙"¯ ¯Âˉ ȯ·„· ÔÈ·‰ Ê"ˉ˘ ۇ ,¯Âˉ ȯ·„· ͇ ÌÈËÚÂÓ ÌÈ Âˆ ÌÈÓ‰ ̇ ÂÏÈÙ‡ Ϙ‰Ï ˙È·‰„ ·˙Î „ÂÚ .‰Ê· ¯ÈÓÁ‰ Ì"·Ó¯‰„ ·˙Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ˙˙È·˘ ¯ÙÒ· È˙‡ˆÓ ˙‡Ê ÏÎ È·˙ÂÎ ‫אחר‬ ·˙΢ (¬"−š½ ñ¾ëô ³×êñô) ˙·˘‰ ÁÏ ÔÈÈ„Ú˘ ÒÂÎ ÍÂ˙Ï ÌÈÓÁ ÌÈÓ ÌÈÎÙ¢„ ȇ˘È˘˜ Ô ·¯Ï  ȇ¯ ‡Ï ‰ ¢‡¯ ‰ÈÈ˙˘Ó ·‚ ˙È˘ „Ú ÌÈÓÁ ÌÈÓÁ ˙¯ÚÏ ‡Ï ¯‰ÊÈ˘ .Ï" ‰  ȯ·„Î ‰Ê ,‰ ¢‡¯ ‰ÈÈ˙˘Ó ÒÂΉ ˜Â·˜· ˙·˘· Íȯˆ˘ ÈÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰„ ‰‡¯  ÔÓÈÒ) ·" ˘Ó‰ ȯ·„ ÈÙÎ] ÂÏ ¯˙ÂÓ˘ ÈÓÏ ÌÁ ‰ÙÈË ÏÎÓ Â˙‡ ·‚ Ï Íȯˆ  ȇ ,[(Ë"È˜Ò Â"΢ ÏÎ ‡ÈˆÂ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ Ì‚ ÏÏΠͯ„·Â ‰ÙÈË Â˙‡ ˙‡ÏÓÏ ¯˙ÂÓ ÈΉ ÂÏÈÙ‡  ÓÓ ˙ÂÁω .È˙·˙Î „" ÚÏ .˜"„ Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ ÔÈÓÁ ÌÈÓ·

ë−þ

ÔÈΉ „Á‡ ̇„ Â Ï ‡ˆÈ Ìȯ·„‰ ÌÈ Î ‫וא‬ "Ò ÚÒ" Ìȇ¯Â˜  ‡˘ ‰Ó ˙·˘ È ÙÏ ¯˙ÂÓ ÈΉ 'ÈÙ‡ È¯Ó‚Ï ¯¯˜˙  ‰˙ Ï˘ È„Î Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ ÌÈÓÁ ÌÈÓ ÂÈÏÚ ˙¯ÚÏ ‡"·˘¯‰ ˙ËÈ˘ Û¯Ȉ· ,ÌÁ ‰˙ ˙Â˙˘Ï ˙·˘ È ÙÏÓ ÔÈÓÁ· ‡·˘ Ï΄ (.¬"ñ ³ë¾) · Ôȇ ·Â˘ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ Ï˘·˙  ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ„ ‰"‰ Ì"ÂÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ï˘ ÔÈÓÁ· 'ÈÙ‡ Â˙‡ ÔÈ¯Â˘Â ,˙·˘· ÏÂ˘È· Ï˘·˙ ¯·Î˘ "Ò ÚÒ"· Î"‡ .Ô¢‡¯ ÈÏÎ ÂÈÏÚ ˙¯ÚÏ ¯˙ÂÓ Ô Âˆ ÂÈ˘ÎÚ ˙·˘ ·¯Ú· .Ô¢‡¯ ÈÏÎÓ ÔÈÓÁ

è−þ

‫ הרב הגאון רבי שלמה האף שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב הגאון רבי שלמה האף שליט"א‬ ‫רב דבית מדרש אהל תורה‬ ‫דברים אלו נכתבו לכבוד ק"ק ויואל משה סאטמאר דעירנו פה‬ ‫שהיא פינת יקרת לתורה ועבודה בדרך המסורה מדור דור בראשית‬ ‫האב"ד ה"ה הגה"צ ר' ישראל חיים הורוויץ שליט"א העומד על‬ ‫משמרת הקודש ורבים נהנים מאור תורתו וחכמתו הברכה אחת הוא‬ ‫שיזכו עוד רבות בשנים להרביץ תורה ברבים מתוך הרחבת הדעת‬ .‫ומנוחת הנפש‬

‫בענין ברכת התורה‬ Ù"Ú ¯˜ÈÚ‰ ‡Ï‡ Â Ï Ô˙   ˆ ¯Ó‡˙ Íȇ‰ ˙ÂˆÓ ÏÚ ˙Âί·Ó ÌÈ˘ „ Ù"˘Â 'ÒÂ˙ ˘"Ó ˙ÂÏÙÈ˙ ‰„ÓÏÓ ÂÏȇΠÏ"ÈȘ„ ۇ ,‰˘Ú ‡"¯‚‰ ‚È˘‰„  Èȉ ,"Ù"Ú·˘ ‰¯Â˙· ‡˜Â„ ‰Îȯˆ˘ ÌÈ È„‰ „ÂÓÏÏ ‰Ï ˘È ̇ ÂÏÈÙ‡„ ˙Ú˜ÙÂÓ ‡È‰ Ó"Ó ˙ ·¯˜ ¯ÓÂÏ ÔΠ˙Ú„Ï ˙ί· ¯ÓÂÏ ‰ÏÂÎÈ ‰ ȇ Ê"ÈÙÏ ˙"˙ ˙ˆÓÓ ÏÎ ‡Ï‡ ,˙"˙ ˙ÂˆÓ ÏÚ ˙¯Ó‡ ˘ ‰¯Â˙‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ȯ·„ Ù"Ú ‡Â‰ „„ˆÏ ˘È˘ ‰Ó Ì‰Ó ‰¯ÂËÙ ‡È‰˘ ˙ÂˆÓ ¯‡˘· Ì‚„ ˜ÒÙ˘ Ó"Ó„ ,‰˘ÂÚ ‰ÂÂˆÓ ‰ ȇΠͯ·Ï ‰ÏÂÎÈ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ ‡"¯‚‰ Ô„ Ê"ÚÂ] ‰Ï ˘È ‰ÂˆÓ ˙ÂÏÙÈ˙ ‰„ÓÏÓ ÂÏȇ΄ ÌÂ˘Ó ‰Ï Ôȇ ‰Ê ˘È ‰"¢Ó ,Ù"Ú·˘ ‰¯Â˙· ˜¯ ‰Ê„ ˜È҉ .[‰ÂˆÓ‰ ÏÚ Í¯·˙˘ ÌÂ˜Ó ÔÈÈ„Ú ˙ί·Ó ‰˘‡„ ‡"¯‚‰ ˘ ˘ ‰Ó· ‫אמנ‬ ÂÁÈΉ ¯·Î ȯ‰ ˙ÂˆÓ ¯‡˘Î ˜¯ ȯ‰˘ ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂÎ ‰Ê Ôȇ ȇ„·„ ÌȘÒÂÙ‰ ȯ‰ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ÏÚ ˙ί·Ó ‰˘‡„ ‰Ê ÔÈ„·

‰¯Â˙‰ ˙ί·Ï ÔÈ Ó .‡Î ˙Âί· 'Ó‚· '‫אי‬ '„ Ì˘ ÈÎ ¯Ó‡ ˘ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰È ÙÏ ÌÈ˘¯ÙÓ· ‰·¯‰  „ ..Â È˜Ï‡Ï Ï„Â‚ ·‰ ‡¯˜‡ ˘È˘ ‰ÓÓ ËÚÓ ‰Ê ,ÂÊ ‰Î¯· ÔÎÂ˙ Â‰Ó .‰Ê ÔÈ Ú· ¯¯·Ï ˜ÒÙ '„È ˜"Ò ÊÓ 'ÈÒ Ú"¢· ¯·ÁÓ‰ ‫הנה‬ ‡·ÂÓ ÔΠ.‰¯Â˙‰ ˙ί· ˙Âί·Ó ÌÈ˘ „ ÌÂ˜Ó ‰Ó È"·· ¯Èډ ,¯Â‚‡‰ Ì˘· È"·· ˜ÏÁ Ì‰Ï Ôȇ ȯ‰Â ÌÈ˘ ψ‡ ÂÊ ‰Î¯·Ï „ÂÓÏÏ ˙·ÈÈÁ ‡‰„ ı¯È˙ ‰¯Â˙‰ „ÂÓÈÏ· ˙ ·¯˜‰ ¯„Ò ¯ÓÂÏ ˙·ÈÈÁ ÔÎÂ Ì‰Ï˘ ÌÈ È„ ‡"‚Ó· 'ÚÂ] ,ͯ·Ï ‰Ó ÏÚ Ì‰Ï ˘È ÔÎÏ È¯‰˘ Ê"ÈÙÏ ‡·ÂË ÔÂ„Ï ˘È [Âȯ·„ ‡È·‰˘ ÌÂÈ È„ÈÓ ˙˜ÒÂÚ Ì È‡ ÏÏΠͯ„· Ô„È„ ÌÈ˘ ˙ ·¯˜ ¯„Ò ˙¯Ó‡ Ô È‡ ÔÎÂ Ì‰Ï˘ ˙ÂÎω· .Ú"ˆÂ ˙Âί·Ó ˙‡Ê Ïη ¯·ÁÓ‰ ȯ·„ ‰Á„ ‡"¯‚‰ ˙‰‚‰· ‫והנה‬ ÌÈ Ù ‰ÓÎÓ ÌÈÈÂÁ„ ̉ȯ·„Â" Ï"Ê ÌÎÈ˙ · ‡Ï ÌÎÈ · ˙‡ Ì˙„ÓÏ Áˆ ‡¯˜Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ˙Âί·Ó ÌÈ˘ „ Ú"¢‰ ȯ·„Ï ¯ÂÊÁÏ ‫והנה‬ ‡"‚Ӊ È"·‰ ȯ·„Π,‰¯Â˙‰ ˙ί· Ì‰Ï˘ ÌÈ È„· ˙ÂÎÈÈ˘ Ì‰Ï ˘È„ ÌÂ˘Ó ‰Ê„ Ô È‡„ ÔÂÈÎÓ ‰˘ÚÓÏ Â È˘˜‰Â ,˙ ·¯˜ ‡ ˙„ÓÂÏ Ì È‡ Ì‰Ó ‰·¯‰Â ˙ ·¯˜ ˙¯Ó‡ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ,ͯ·Ï Ì‰Ï ¯˘Ù‡ Íȇ Ô‰È˙ÂÎω ̉˘Î ÍÎ ÂÈ· ˙Ó‡·„ Ê"ȯ‚‰ ȯ·„ Ù"Ú ‡Ï‡ „ÂÓÈω ˙ÂˆÓ ÏÚ ˙Âί·Ó Ì È‡ ˙Âί·Ó ÈÓÏ„ ˜¯ ,Á·˘‰ ˙ί·Î ‰¯Â˙‰ ˙ È˙ ÏÚ ÏÂÎÈ Â È‡„ ËÂ˘Ù ¯·„Ï ˙ÂÎÈÈ˘ Ì¢ ÂÏ Ôȇ˘ ̈ÚÏ ˙ÂÎÈÈ˘ Ì‰Ï ˘È˘ È‚Ò ‰ÊÏ Èχ ,ͯ·Ï ˙ÂÂˆÓ È È„ „ÂÓÏÏ ˙·ÈÈÁ˘ ÔÂÈÎÓ „ÂÓÈω ˙˜ÒÂÚ ‰ ȇ˘Î ÂÏÈه ˙ ·¯˜‰ ¯„Ò Â‡ ‰„È„ È‚Ò ‰¯Â˙ ȯ·„Ï ¯˘˜ ‰Ï ˘È Ó"Ó Ì‰· .Ú"ˆÂ ‰¯Â˙ ȯ·„ ÏÚ Í¯·˙˘ ‰Ê· ‰¯Â˙‰ ˙ί· ȇ ÂÊ ˙˜ÂÏÁÓ ¯·„· ‫והנה‬ ‰Î¯·Î ‡ È˙‡˜ ˙"˙ ˙ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‰Ê· ÈÏʇ Ú"¢‰Â ‡"¯‚‰„ Â ÈˆÓ ,‰¯Â˙‰ ÏÚ .‰Ê ÔÓÈÒ· ˙ÂÎω ‰Óη Ì˙ËÈ˘Ï ¯·ÁÓ‰ ·˙Î „"Ò· Ï" ‰ 'ÈÒ· „ÂÚ ‫דהנה‬ ͯ·Ï Íȯˆ Ôȇ ‰¯Â˙ ȯ·„· ¯‰¯‰Ó‰„ ‡"¯‚‰ Ê"Ú ·˙Π,ÈÓ„ ¯Â·È„Î Â‡Ï ¯Â‰¯‰„ ÈΠ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ Í¯·Ó ԇ΄ Ú"ˆ Ê"΄" Ï"Ê · ˙È‚‰Â ¯Ó‡ ȯ‰Â ¯Â‰¯‰· ‰ÂˆÓ ‡ÎÈÏ ,˘"Ú "È·Ï ÔÂÈ‚‰Â Ô‚Π·Ï· Ï"¯ ,‰ÏÈÏ ÌÓÂÈ [ÌÈ˘ ˙ί·Ó] Â˙ËÈ˘Ï ‡È„‰Ï ˘ „  Èȉ ÔÚË Ê"ÈÙÏ ˙ˆӉ ˙ί· ȉ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ËÂ˘Ù ÂÏȇ ,ͯ·Ï Íȯˆ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ó˘ Ï΄ ‰Î¯·‰ Ï΄ Â˙ËÈ˘Ï ‰Ê· ÏÈʇ˜ ¯·ÁÓ‰„ Ê"ȯ‚‰ ȯ·„Î ‰¯Â˙ Ï˘ ‡ˆÙÁ ÌˆÚ ÏÚ ‡È‰  ȇ„ ÔÎ˙È ¯Â·È„Î Â‡Ï È‡ ¯Â‰¯‰· ‰"¢Ó ·ÈÈÁÓ˘ ‰¯Â˙ Ï˘ ‡ˆÙÁ ‰Ê Ôȇ„ ͯ·Ï Íȯˆ

ð−þ

‰ ȇ„ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Î ˜ÒÙ ÂÓˆÚ· ¯·ÁÓ‰ ȯ·„Î ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂÎ Î"Ú·Â ,ͯ·Ï ‰ÏÂÎÈ ‰¯Â˙· ÌȘÏÁ ‰ÓÎ „ÂÓÏÏ ‰Ï ˘È„ È"·‰ ȯ‰˘ ‡"¯‚‰ ˙È˘Â˜ Ú"ˆÂ ÌÈ˘ Ï ÌÈÚ‚Â ˘ .˙"˙ ˙ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‰Ê Ôȇ Íη ‰ÂÂˆÓ ‰ ȇ ˙ί·· ˙·ÈÈÁ ÌÈ˘ „ Ú"¢‰ ȯ·„· ‫והנה‬ ,ÈÂω Ê"ȯ Ô¯Ó È¯·„ ÌÈÚÂ„È ‰¯Â˙‰ Ôȇ„ Á"¯‚‰ ÂÈ·‡ Ì˘· ˙Âί· 'ω· ·˙΢ ‡È‰ ‰Î¯·‰ ‡Ï‡ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ÏÚ ‰Î¯·‰ ,‰Î¯· ÈÚ· ‰ÓˆÚ ‰¯Â˙„ ‰ÓˆÚ ‰¯Â˙‰ ÏÚ ˙¯ÂËÙ ÌÈ˘ „ ‚"ڇ ‰ÂˆÓÏ ˙ÂÎÈÈ˘ ‰ÊÏ Ôȇ ‡ˆÙÁ‰ ̈ÚÓ ˙ÂÚ˜ÙÂÓ Ô È‡ Ó"Ó ‰ÂˆÓ‰Ó ˙Ó‡·Â ,ͯ·Ï ˙ÂÏÂÎÈ ‰Ê ÏÚ ,‰¯Â˙ Ï˘ Ôȇ„ Ï„‚ ˘Â„ÈÁÎ ÚÓ˘ ‰Ê ¯·„„ ‚"Ú‡ ˙Ó‡‰ Ó"Ó ˙ˆӉ ˙ί·Î ‰¯Â˙‰ ˙ί· ·È˙΄ ‡‰ ÁÎÓ ‡È‰˘ „ÂÓÈω ˙ÂË˘Ù„ ‡È‰ ÚÓ˘Ó Â È‡ ,τ‚ ·‰ ‡¯˜‡ '„ Ì˘ ÈÎ ˙ί· Â ÈˆÓ ‡Ï ÌÏÂÚÏ ˙ˆӉ ˙ί· ‡È‰˘  ‡ˆÓ Ê"ȯ‚‰ ȯ·„ ÔÈÚΠ.‡˙Èȯ‡„· ˙ˆӉ ·˙΢ ˙ˆӉ ¯ÙÒ· Ô"·Ó¯‰ ȯ·„· ‡È„‰Ï ÏÚ ˙„‰Ï" ‡È‰ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ˙ÂˆÓ ÔÎÂ˙„ Âȯ·„· ¯‡Â·Ó  Èȉ "..........‰Ï„‚‰ ‰·Âˉ ,‰¯Â˙‰ ˙ È˙ ÌˆÚ ÏÚ Á·˘‰ ˙ί· ‡È‰˘ ‰ ȇ ˙·Âˉ ÏÎÓ ‰Ï„‚‰ ‰·Âˉ ‡È‰˘ ÌÈί·Ó  ‡˘ ‰‡È¯·· ÌÈ È Ú ¯‡˘Ó Ú¯‚ .̉ÈÏÚ ‡"¯‚‰ ˙Ú„ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ Â Ï ˘È„ ‫והיינו‬ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÔÈ„ „ÂÒÈ· ¯·ÁÓ‰ ȯ·„Ï ÔÈ„ ‡È‰˘ ‡ ˙"˙„ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂ˘Ó ‡È‰ ̇ ‰¯Â˙‰ ÌˆÚ ÏÚ Í¯·Ï ˙Â„Â‰Ï Íȯˆ„ ¯Á‡ .‰Î¯· ÈÚ· ‰¯Â˙„

î¬þ

‫ הרב הגאון רבי שלמה האף שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙ί· [¯·ÁÓ‰Â] ‡"‚Ó‰ ÈÙÏ„ ,Ì˙ËÈ˘Ï Â˜ÏÁ ‡Ï ‰¯Â˙ Ï˘ ‡ˆÙÁ ÏÚ ‰Î¯· ȉ ‰¯Â˙‰ [ÌÈ˘ ˙ί· È·‚ ˘ ÔÎÂ] ‰ÂˆÓ‰ ÌÂ˘Ó ¯‡˘Î ÌÂÈ ÏΠͯ·Ï ÂÚ·˜ Ô΢ Ê"ÈÙÏ ÔÎ˙È ˙Ú„Ï ÂÏȇ ,ÌÂÈ È„Ó ¯„ÒÏ Â ˜È˙˘ ˙Âί· ‰È· ÂÚ‚ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂ˘Ó ˜¯„ ˘ ˘ ‡"¯‚‰ ͯ·Ï ÏÂÎÈ Â È‡ ‰ÂˆÓ· ˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï„ ÏÎ .ÌÂȉ ¯·Ú ̇ ÂÏÈÙ‡ .‰Ê ÔÈ Ú· ˙Á‡ ‰„˜ „ÂÚ Û ÈÒ ‫ולסיו‬ ·ÎÚÓ È‡ ÌȘÒÂÙ‰ ˜ÏÁ „  Èȉ ‰Ê· 'Ú ,‰Î¯·‰ ¯Á‡Ï „ÈÓ ‰¯Â˙ ȯ·„ ¯ÓÂÏ Ë˜ ‡"‚Ó‰„ ·" ˘Ó·Â Ë Û ÈÚÒ· Ú"¢· ÌÂȉ ÏÎ ˙‚‰Ï ‰ÂˆÓ„ ÔÂÈÎÓ„ ÌÂ˘Ó ,¯È˙‰Ï ‡Ï˘ Ï΄ ‡"¯‚‰ ˙Ú„ ÂÏȇ ,˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï Ï"Ù‡ Èχ ,‡ˆÂÈ Â È‡Â ˜ÒÙ‰ ȉ „ÈÓ „ÓÏ ˘ÓÓ ‰ ȇ ‰Î¯·‰„ ÔÂÈÎÓ„ ‡"‚Ó‰ ˙Ú„· ÔÈÈ„Ú˘ Ï΄ ˘ ÔÎÏ Ï" Π˙ˆӉ ˙ί· ‡Ï ‰¯Â˙‰ ÏÚ ‰Î¯·Î ·˘Á ¯·„· ·ÂÈÁÓ È‰„ ‰È˙ËÈ˘Ï Ï"Ò„ ‡"¯‚‰ ÂÏȇ ˜ÒÙ‰ ȉ ˜ÈÒÙ‰·„ ˘ ˙ˆӉ ˙ί· ¯‡˘Î ˘ÓÓ Â È‡ Î"Á‡Ï„ ˙ÂÓÂ˜Ó ¯‡˘·Î ‰Î¯·‰ „ÈÒÙ‰ .˜"„ ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ ‰Î¯· ·Â˘ ·˘Á

·È˙Î ˜ÂÒÙ·„ ‡"‚‡˘‰ Ê"Ú Û ÈÒ‰ ,‰Î¯· ȇ ‰"¢Ó ‰Ù·  Èȉ ‡¯˜‡ '„ Ì˘ ÈÎ ÏÚ ˙Ó‡·Â ,ͯ·Ó  ȇ ¯Â·È„Î Â‡Ï ¯Â‰¯‰ ‡È‚ÂÒ· ȯ‰˘ ‡·ÂË ˙¢˜‰Ï ˘È ‡"¯‚‰ ȯ·„ Íȯˆ ‰¯Â˙ ȯ·„ ‰Êȇ ÏÚ Â˜ÏÁ :‡È ˙Âί·· ˘"Ú 'ÂΠ˘¯„Ó Â‡ ‡¯˜Ó ÏÚ È‡ ͯ·Ï ‡Ï‡ ˙"˙ ˙ÂˆÓ ÌˆÚ ÏÚ Â˜ÏÁ ‡Ï„ Ë¢Ù ‡"¯‚‰ ȯ·„Ï ,‰Î¯· ·ÈÈÁÓ ‰¯Â˙ ‰Êȇ ÏÚ Èί·Ï ÈÚ· ˙"˙ ˙ÂˆÓ ‰È· ÌÈÈ˜Ó˘ Ï΄ ˘¯„ÓÏ ‡¯˜Ó ÔÈ· ÌȘÂÏÈÁ ‰Ê· ÍÈÈ˘ Íȇ Ú"ˆ ,ÌÈί·Ó „·Ï ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ ‡Ï Î"Ú „ÂÓÏ˙ ‡ ,‰Î¯· ·ÈÈÁÓ ‰Ó· ÌÈ Â˘ Ìȯ„‚ Ì ˘È ‡Ï‡ ‚ÂÒ ‰Êȇ ÏÚ ÔÂ„Ï ˘È„ ÂÓ΄ ÔÎ˙È Î"‡Â ‰Êȇ ÏÚ Ú·˜Ï Î"‚ ˘È ͯ·Ï ÌÈÎȯˆ ‰¯Â˙ .¯·ÁÓ‰ ȯ·„ΠÔÂÈ‚‰· ‡ Ìȯ·„· ȇ „ÂÓÈÏ È‡ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˜ÏÁ ‰ÏÈω ÏÎ ¯ÂÚÈ · ‫וכ‬ ·" ˘Ó· ‡·ÂÓ ‡"‚Ó‰ ‡Ï ‡ ͯ·Ï Íȯˆ ÂÏ ˘È˘ ¯·ÁÓ‰ ȯ·„ ¯Â‡È·· ˘ 'ÁÎ ˜"Ò ¯‡˘ ÔÈÚÎ ÌÂÈ È„ÈÓ Í¯·Ï  ˜È˙ ÍÎ ÈΠͯ·Ï ‡"¯‚‰ ÂÏȇ ,¯˜Â·· ¯ÓÂÏ Â ˜È˙˘ ˙Âί·‰ ȉ ‡Ï ˜ÈÒÙÓ Â È‡˘ ÔÓÊ Ï΄ ¯‡ȷ· ·˙ΠԇΠ̂ ,ͯ·Ï ÏÂÎÈ Â È‡Â ‰ÂˆÓ· ˜ÒÙ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ï¬þ

‫הרב הגאון רבי יוסף מנחם מנדל ראפופורט שליט"א‬ ‫בענין ברכת מרק ומשקה היוצא ע"י סחיטה‬ ÏΉ˘ ͯ·È Ú"‰Ù· ͯȷ ȯى ‰ÏÁ˙ Ï· ‡‰„ ÂÓÚË ,‰˜˘Ó‰ ‡ÈˆÂ‰Ï ¯Á‡ ¯·„ ÏÚ Ú"‰Ù· ˙ί·· ˜¯Ó‰ ¯ËÙ ¯·Î ˘"‡¯‰Ï .„" ˜"Ò ·"Ó· Ù"Π,ȯى ÏÚ ¯Ó‡˘ ‰ËÂ˘Ù ˙¯Á‡ ‰ˆÚ ÂÏ Ôȇ ȇӇ χ˘Ï ‫ויש‬ ·" ˘ ‰ÏÁ˙ ˜¯Ó‰ ÏÚ Í¯·Ï  Èȉ ,‰ÊÓ 'ÈÒ· ‡"‚Ó‰ Î"˘ÓΠ,ȯى ÏÚ Í¯·Ï ·Â˘Â ËÚÓ Ì‡ ‡"ÙÂÊ ‰˘Ú ̇„ ' ˜"ÒÒ ‰"¯ ¯˜ÈÚ Î"‡ ˙Â·È·Ï ËÚÓ ÂÎÂ˙Ï ÔÈ ˙  ÁÓ˜ ˙Â·È·Ï‰Ï ÏÙË Â È‡Â ‡"ÙÂʉ ÏÂÎ‡Ï Â˙ ÂÎ ÏÚ Î"Á‡Â äìçú ÌÈÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ȇ¯ Î"‡ í"×î öî¾êþ ½îõð ê"èôô êîí íñì³ ’þ−è) ˙·ȷω ññ× ê"ô¾òëî ï"š½ ê"ô ì"þ ’−½ ê"¼þ ’èíëî ¾"í®ìôë ë−³ò× êñð è"× š"½ ì"þ ’−½ ë"ò¾ôëî ’í š"½½ ð"ò

ÌÈ„˜‰Ï ¯˙ÂÓ„ ȯ‰ (ê"èôë îí−èí¾ ó−−ì þîšôî ó−−ì ¾"í®ìôëî) ˜ÙÒÓ ˙‡ˆÏ È„Î Ó"Ó·Ï ·" ˘ ˙ί· óí¾ öî−× þš−¼í óí ³îë−ëñí êô¾ êîí šõ½íð þê−ë

.(ëîþí þìê ó−×ñîí ö−ê öíëî ó−ò−ô ’íô ÏÚ Í¯È· ¯·Î„ ȯÈÈÓ ‡Î‰„ Ï"È ‫ובפשוטו‬ Ï· ̇' ‡"‚Ó‰ Ô¢ÏΠȯى ¯·„ ÏÚ Í¯·Ï ‡Ï‡ ‰ˆÚ Ôȇ ‰Ê·Â ,'‰ÏÁ˙ ȯى ÏÚ Í¯È·˘ ̄˜ ̇ Ï·‡ .‰ÏÁ˙ ¯Á‡ ‰ÏÁ˙ ͯ·Ï ¯˘Ù‡ Èχ ˙¢ÚÏ ‰Ó ˜Ù˙Ò .‰˜˘Ó‰ ÏÚ ‰ÏÁ˙ ͯ·È˘ ‰ˆÚ ‡ÎÈÏ ‡Î‰„ ‰‡¯ ‫אבל‬ 'È‰È ÔÎ ‰˘ÚÈ Ì‡„ ·" ˘ ‰˜˘Ó‰ ÏÚ

ÔÈί·Ó Ôȇ„ ÂȘÒÙ· ˘"‡¯‰ ‫א( שיטת‬ Ï˘·˙ ̇ ˜¯ ȯى ˙ί· ['Á ˜"Ò ‰"¯ 'ÈÒ ·"Ó· ‡·Â‰ È"· ,‰¯˘ ̇ ‰"‰Â]

,·" ˘ Â˙ί· ‰˜˘Ó‰ ËÁÒ Ì‡ Ï·‡ ÌËÁÒÏ Â‡ ÌÏ˘·Ï ͯ„‰ ̇ ÈÂÏ˙ ‡"·˘¯‰Ï Ìί„ Ôȇ ̇ ȯى ˙ί·Î Â˙ί· ʇ ë"þ ñ"íëëî) ·" ˘ Ì˙ί· ÌÏ˘·Ï ‡ ÌËÁÒÏ öëîþ¾ öò−¼ë¾ þ¾õê ê"ë¾þíñð šõ³½ô ñ¼ í"ð ’− ö×þðë −è½ð ³®š í¬îòî μ×ë ö×þðë −è½ êñî μ×ñ ö−ðôî¼

ÔÈ‡Â Ì‰È ˘ ˙ËÈ˘Ï ÔÈ˘˘ÂÁ ‡ È„Ï .(μ×ë Ï˘·˙ · ˜¯ ‰˜˘Ó‰ ÏÚ È¯Ù‰ ˙ί· ÔÈί·Ó 'ÈÒ· ¯‡Â·ÓÎ ,ÂÏ˘·Ï ͯ„‰ Ì‚Â [‰¯˘ ‡] ÔÈ˘˘ÂÁ„ ·" ˜"Ò ·"Ó·Â ‡"È 'È 'ÈÚÒ ·"¯ Ôȇ˘ ˙¯ÈÙ‰ ˜¯Ó ÔÈ ÚÏ ‡"·˘¯‰ ˙ËÈ˘Ï ˙˜¯È ˙ËÈÁÒ ÏÚ„ ‚"Ò ‰"¯ 'ÈÒ·Â ,Íη Ôί„ .˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Î ·" ˘ ÔÈί·Ó ˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Î Ú"‰Ù· ͯȷ ̇ ‫ובדיעבד‬ Ìί„ Ôȇ˘ ˙¯ÈÙ ÏÂ˘È· ˜¯Ó ÏÚ ˜"ÒÒ ·"¯ 'ÈÒ ·"Ó· ¯‡Â·ÓÎ ‡ˆÈ ÌÏ˘·Ï ˙ËÈ˘Î Ú"‰Ù· ͯȷ ̇ „·ÚÈ„·Â ,‚" Íη Ìί„˘ ˙¯ÈÙ ˙ËÈÁÒ ÏÚ ‡"·˘¯‰ ‰"¯ 'ÈÒ ‰" ˜"Ò ·"¯ 'ÈÒ ˆ"‰˘· „„ˆÓ .‡ˆÈ„ ‡"Î ˜"Ò ˜¯Ó ÔÈ ÚÏ „"Î ˜"Ò ·"¯ 'ÈÒ ‡"‚Ó‰ '‫וכ‬ Ú"‰Ù· ˘"‡¯‰Ï Â˙ί·˘ ˙¯ÈÙ ÏÂ˘È·Ó Ì‡„ (ë"ò¾ ö−×þëô íñì³×ñð) ·" ˘ ‡"·˘¯‰ÏÂ

ï−þ

‫ הרב הגאון רבי יוסף מנחם מנדל ראפופורט שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ê"ÂÙ˙ ıÈÓ È·‚Ï Â ÓÊ· Ú‚Â ‰Ê ¯·„ ‫והנה‬ Î"Á‡Â ȯ٠Ï·˘ ÈÓ„ (½"¼î¾ïð è"òêþîê) Ú"‰Ù· Â˙ί· ‡"·˘¯‰Ï„ ÂÊ ‰˜˘Ó ‰˙¢ ¾−¾ −³¼ô¾î) ‰˜˘Ó Ì‰Ó ˙¢ÚÏ Í¯„‰˘ ÔÂÈÎ μþî®ñ ðìî−ôë ó−¼¬îò¾ ±−ô íëþí îë ¾−¾ ðìî−ô èî½

‡"‚Ó‰„ ,ÍÙÈ‰Ï ‡Ï‡ ‡"‚Ó‰ ¯ÂȈΠ‰Ê (íï Ú"‰Ù· ‡Â‰ ‰˘˜Ó‰ ˘"‡¯‰Ï„ ȯÈÈÓ ‡"·˘¯‰Ï „"„È ·Â ,·" ˘ ‡Â‰ ‡"·˘¯‰Ï ö−¼× êîíî) ·" ˘ ‡Â‰ ˘"‡¯‰Ï Ú"‰Ù· ‡Â‰ ×"õ¼êî ¼"íõë î³×þë "þ¾õê" ’× ¾"êþíð ’× ¼"¾ëð î"š −êðîë êîí ê"ë¾þíñð ð"ð−òë ö×¾ ñ× è"í×ë íñ öò−¾−−ì ó−òîþìêí× êñð) ðð®ô è"ñ ’−½ ¹î½ ê"îïìëð ðî¼î ,¼"íõë

˙¯ÈÙ· ‡"·˘¯‰Ï ‰„ÂÓ ˘"‡¯‰„ (ë"ôë êëîí¾ ·˙ÎÓ ‰Îω ÈÁ˙Ù 'Ò· È˙ȇ¯Â ÔËÁÂÒÏ Ôί„˘ ȯ·„Ï ˘ÂÁÏ ‡·‰ Î"‡Â Ï"Ê '΢ ÂÙÂÒ· ·"Ó Ï" ‰ ‡"‚Ó‰ '΢ ÂÓÎ ‰˘ÚÈ 'ÂΠ‡"ÂÊÁ‰ È˙ ·‰ ‡Ï ,Ï"ÎÚ ‰ÏÁ˙ ıÈÓ‰ ÏÚ Í¯·È˘ ˘ÂÁÏ ÌÈÎȯˆ ‡"ÂÊÁ‰ ȯ·„ ‡Ï· Ì‚ ‡‰„ ‡"·˘¯‰ ˙ËÈ˘Ï ˘ÂÁÏ ıÈÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ‡Ï˘ .(Ì‰Ï˘ Ô„ · ·"Ӊ ‡"‚Ó‰ Î"˘ÓΠÏ" Π˙È˙˘ ̄˜ ‰ÏÁ˙ ͯ·È˘ ‡ ‰‡¯ ‫ולמעשה‬ ȇ„ Â˙ί·˘ ¯Á‡ ¯·„ ÏÚ ıÈÓ‰ ÏÚ Â˙ί· ˙Ú˘· ‡È„‰Ï ÔÈÂÎÈ˘ ‡ ,·" ˘ ˙ËÈ˘ ÏÚ ÍÂÓÒÈ ıÈÓ‰ ‡ÈˆÂ‰Ï ‡Ï˘ ȯى .['· ˜"ÒÒ ÔÓ˜Ï 'ÚÂ] .Ï" ‰ ‰ÈÓÈÚ„Â Á"¯Ù‰ „"È 'ÈÒ ·"Á ‚"„‰Ó ‰Î¯·‰ ¯Â˜Ó· ‫וראיתי‬ ȯ·„Ó„ Ï‡Â˘‰Ï ÌÈÎÒ‰˘ ÂÙÂÒ· '΢ Ï" ‰ „" ˜"Ò ·"¯ 'ÈÒ ·"Ó ‡"Ó‰ ¯ÂËÙÏ ÔÈÂÎÈ ·" ˘ ¯Á‡ ¯·„ ÏÚ Í¯·È˘ ÏÚ Í¯·È˘ È ‰Ó ‡Ï„ Ï"Ò„ ÁÎÂÓ ,‰˜˘Ó‰ ,‰˜˘Ó‰ ˙‡ Â˙ί·· ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÈ ȯى ¯·Î˘ ȯÈÈÓ Ì˘ ‡‰„ Ì˘Ó ‰È‡¯ Ôȇ „" ÚÏÂ

˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï„ ȯى ÏÚ Í¯·Ï ̇ ˜ÙÒ ·Â˘ ˙ÂÚË· ͯȷ Ú"‰Ù· ‡Â‰ ‰˜˘Ó‰ ˙ί·„ ÔÎ "‰ ,È ˘‰ ÏÚ Ì‚ ‡ˆÈ ·" ˘ Ô‰Ó '‡ ÏÚ Ì‰È ˘ ȯى ‰˜˘Ó‰ Ì‰È ˘ ˘"‡¯‰Ï ‡‰„ ÏÚ ˜ÙÒ‰ Ôȇ„ ‰"¯ 'ÈÒ„ ‡È‰‰· Î"‡˘Ó] .Ú"‰Ù· ˙Â˙˘Ï ͯ„ Ôȇ„) ÂÓˆÚ „ˆÓ ˙·ȷω ˜¯Ó ˙ί· Â˙ ÂÎ ¯˜ÈÚ Ì‚Â Ì˘ ‡"‚Ó· ¯‡Â·ÓÎ ˙·ȷω ÈÓ (·" ˘ ‡Â‰ ˘"‡¯‰ '¢˙Ï Ì‚ ÔÎÏ˘ ˜¯Ó‰ ÏÈ·˘· ̉ ˙·ȷω ‡Ó˘ ˘"‰ˆÁÓ‰ Î"˘ÓÎ ‡Â‰ ˜Ù҉ .[¯˜ÈÚ‰

ÏÚ Í¯·È˘ ‰ˆÚ ÔÈÈ„Ú ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ‫אמנ‬ ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ‡È„‰Ï ÔÈÂÎÈ ‰ÏÁ˙ ˜¯Ó‰ Á"¯Ù‰ ˙˜ÂÏÁÓ· ‰ÏÂ˙ ‰Ê„ ‡Ï‡ ,ȯى ˙‡ ̇ Â˙Ú„ È ‰Ó„ ¯·ÂÒ„ ·"È ˜"Ò Ë"È 'ÈÒ „"ÂÈ ‡Ï‡ Â˙ί·· ‡ÈˆÂ‰Ï ‡Ï˘ ˙ÂÓ‰· ‰ÓÎ ËÁ¢ ‡Ï„ ˜ÏÂÁ Ê"È ˜"Ò Ì˘ ˘"·˙‰Â ,Ì‰Ó ˜ÏÁ ˜"Ò Ê"Ó ‡"ȯ 'ÈÒ ‚"ÓÙ·Â ,‚"‰Î· ˙Ú„ È ‰Ó ȯ٠ÂÏ ˘È ̇„ '΢ Á"¯Ù‰Î ˘ ˘ ¯‡Â·Ó '· ͯ·È ‡"‰Ù· ˜ÙÒ ıÚ‰ ˜ÙÒ ‡Â‰˘ ȯÙ ıÚ‰ ‡Â‰˘ ȯى ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ‡È„‰Ï ÔÈÂÎÈ Ú"‰Ù ÏÚ .Ë"Ò˜ 'ÈÒ ‡"Á Ì"˘¯‰Ó '¢˙· Ù"Π.˜ÙÒ ³îôîšô íêþô ðî¼ ’ð ’−½ ó−êîñ−ô í×ñí −ì³õëî ó¾ ’¼î) ñ¼ î³×þë −òíô êñð ï"− š"½ ¬"ñþ³ ’−½ ê"èô ’¼î ,íïë ,¾"ë³í× íþîê×ñ íïî .óî−í −®ì ð¼ šþ þî¬õ−¾ í×î½í í¾¼ò íî®ôí óê ö−ë šñìô¾ ê"èôí ñ¼ ½"ìí öî−ñèë ’¼î −òíô êñð ê"èôíñ ñ"½ íïëð í×î½ð ê−íí× ’ê μ¾ôíë ð"®³ ’−½ë ê"èôí ’×ð êí× š½õí ¾−¾× ×"ê¾ô ³¼ð ó−ñ×êô ’ë ñ×îêë íþîê×ñî ,³¼ð −òíôð íþî³í ³×þë ö−ò¼ñ ³¼ðë ½"ìí −þëðñî ,óí−ò−ë š½õí ¾− −þí íï þìê íïë ,íïë ¼"®î −ò¾í ñ¼ î³×þëë ³ê®ñ êñ¾ î³¼ð −òí− ê"èôí −þëð þîê−ëë ×"¾ô ’¬î ï"š½ ì"− ’−½ íôñ¾ ³ìòôë ’¼î

.(ð"ô ’−½ ê"ì −þõ ³ìòô ³"î¾ë ’¼î ,ê"èôí

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ì−þ

'Â˙‰ ȯ·„„ ÔÈ·‰˘ ¯‡Â·Ó .(ì"ñ ¹ð) 'Â˙· Ó"Π¯‡Â·Ó ÔΠ.Ó"Ó· ˙ί· ÔÈ ÚÏ ‡˜Â„ Ì È‡ ¯È·Ò‰Ï '΢ ,ÏΉ˘ ‰"„ „"Ò ·"¯ 'ÈÒ ‡"¯‚‰· ÏΉ˘ ‡Â‰ Ô¯‚È ‡ ˙ί·„ ‡"Ó¯Ï Ï"Ò ‰ÓÏ ˙Â˜Ï˘ ÈÓ ‡Â‰˘ ‡˜ÏÒ„ ‡ÈÓÓ È¢ڄ ‚"Ú‡ 'È˙ Ê"Ú ,(ó¾ ê"ôë ’ší ö×î) ,‡"‰Ù· Â˙ί·˘ ‰È˙˘ ͯ„·„  Èȉ ,Ï" ‰ (ì"ñ ¹ð) 'Â˙ Ù"Ú .‡"‰Ù· ˙Â˜Ï˘ ÈÓ ÏÚ Í¯·Ó Ôȇ

ÍÏÓÈÏ ‡·‰ "‰‡„ ÔÎ˙È Ï·‡ ,ȯى Ï· ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÏ ÏÂÎÈ È¯Ù‰ Ï·˘ ̄˜ ·"Ó‰ ˙ËÈ˘„ ‰ÊÓ Ú·˜Ï Ôȇ Ù"ÎÚ .‰˜˘Ó‰ Ï"‰·· „"È 'ÚÒ 'Á 'ÈÒ·Â .Ï" ‰ ˘"·˙‰Î ‡Â‰ ‰Î¯·‰ ˙Ú· ¯˜Â·· ÔÈÂÎÈ˘ 'Î ‡"È ‰"„Ò Â Ë˘ÙÈ˘ „Ú ˜¯ ˜"Ë‰Ï ÂÊ ‰Î¯· ¯ÂËÙ˙ ‡Ï˘ Ú"ÎÏ Î"Á‡ ͯ·Ï ÏÎÂÈ Ê‡Â ıÁ¯Ó‰ ˙È·· .Á"¯Ù‰ ˙ËÈ˘Î ÚÓ˘Ó ,Ï"ÎÚ

Ï˘ ¯„‚‰ Â‰Ó ‡"¯‚‰·· ¯‡Â·Ó  ȇ ‫אמנ‬ Ô¢ÏÓ ,·" ˘ ‡Ï‡ ͯ·Ó  ȇ„ 'È˙˘ ‰ÏÂ˙„ ‡È„‰Ï ÚÓ˘Ó Ï" ‰ ‡‰Â ‰"„· 'Â˙‰ ̇ Ï·‡ ‡"‰Ù· Â˙ί· ʇ „ÂÚÒÏ ‡Â‰ ̇· öî−× íðî¼½ ìîò−šñî) ·" ˘ Â˙ί· Â‡ÓˆÏ ‡Â‰ È˙ȇ¯Â .(¼"®î ë"ò¾ ×"è íþîê×ñ ðî¼½ñ îò−ê ×"èð ¹ð ’î³ë ô"×î ’×¾ ñ"òí ê"èôí −þëð ñ¼) ˘"‰ˆÁÓ· ÚÓ˘Ó 'Πȇ‰ ‰"„· 'Â˙‰ ȯ·„ ‡È·‰˘ (ì"ñ ˙Â˙˘Ï ‡Ï‡ Ï·ËÏ ‰˘Ú ‡Ï ̇ È΄¯Ó‰Î ‰"„· 'Â˙‰ ȯ·„ „" ÚÏ .Ï"ÎÚ ÏΉ˘ ͯ·Ó Ï" Î ÚÓ˘Ó ‡‰Â ‰"„· Ï·‡ ,ÌÈÓÂ˙Ò È‡‰ È΄¯Ó‰Î ‡Ï„ ‡Ï ‡ „ÂÚÒÏ ‡Â‰ ̇· ‰ÏÂ˙„ Ï·ËÏ Â¯˜ÈÚ"  ȇ ̇ „ÂÚÒÏ ‡Â‰ ̇ Û‡„ Ó"Π‡"‚Ó‰ '΢ ‰Ó ,·" ˘ Â˙ί· "· ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÈ„ È΄¯Ó‰ '΢ ÔÈ„‰ ÏÚ Â˙ ÂÎ 'Â˙· ‰ÈÏ ˙ȇ„Î ¯ÓÏ ‡Â‰ ÌÚˉ ,·" ˘ Â˙ί· ‰Ó· ‡"Ó‰ ˙ ÂÎ ‰‡¯ ÔΠ.‰ÈÏ ˙ȇ„Î ¯ÓÏ ÌÈÁÂÙ˙ ÈÓ„ Ï" Î Â Èȉ„ ‰„‚‡‰ Î"Π'΢ Â˙ ÂÂÎ Ôȇ ,·" ˘ Â˙ί· ‰È˙˘Ï È¢ڢ Ï"È ¯ÈÙ˘ ‡‰„ È΄¯Ó‰Î Ï"Ò ‰„‚‡‰˘ Î"˘ÓÎ "‡ ,‰ÏÚ È˙‡˜ ˘"‡¯‰ '¢˙ ÌÚËÓ„ ÈÓ ˜¯ Ï"Ê 'Î ‰„‚‡‰„ ,'Â˙‰ ˙Ú„· ÏÈÚÏ Í¯·Ó ‰È˙˘Ï ÌÈ„ÓÂÚ˘ ÌÈÁÂÙ˙ ÈÓ ÌÈ˙Â˙ .Ï"ÎÚ ·" ˘ Ì‰È ÙÏ

ö−¾î¼¾ ¾− ñëê ,þîí¬ ï"îõ³ ±−ôë êîí ñ−¼ñ ×"¾ô íòíî) −"¼ þ½ì¾ þî¼−¾× ó−ô ó−õ−½îô ×"ìêî ±−ôíô ³−®ô³ þ³ë öò−ñïê ó−ô îëîþ¾ öî−× íþîê×ñ íïëî ³−®ô³ ³−−¾¼ −"¼ íš¾ôí ó¼¬ ñëšô ó−ôí¾ êô−ò¾ êñ óê ,ëîþí ó−íî¾¾ öî−× −ñîêî ,í¾−ë× îê ñî¾−ë −"¼ îô× ³îëîþ¼³ þ"î¾î .¼"®î í¾−ë× îô× −îí þ³î−î ¼"ñ¼ô ó³ëîþ¼³ë ê"ï¾þèí ó¾ë ’×¾ ’ë ,’î íþ¼í è"× šþõ í×þë ö³î ’½ë

.(ê®− êñ ¼"íõë ðë¼−ðë íï ±−ô ñ¼ μþ−ë óêð ñ"®ï (îõî½ë) ȇ‰ ‰"„ ‡"Ú Á"Ï ˙Âί· '‫ב( בתו‬

ÌÈί·Ó Ôȇ ‰ÓÏ ÌÈÓÚË ‰ÓÎ 'Î ÌÈ ÈÓ '‰Ó · ˘È˘ ÏÎ ‡‰„ Ó"Ó· ¯Î˘ ÏÚ ‰È˙˘· „ÂÚÂ" '‚ ÌÚË· 'Π,Ó"Ó· ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó Î"‡Â" 'Î ‡‰Â ‰"„· ÔÏ‰Ï ÔΠ"ÏΉ˘ ¯Ó‡ ÈÂ˘Ú Â È‡Â ÔÈ ÈÓ‰ ˙˘ÓÁÓ Â· ˘È˘ ¯·„ ÏΠ· ‡ˆÂÈΠ¯Î˘ Ô‚Π˙Â˙˘Ï ̇ ÈÎ „ÂÚÒÏ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,"ÏΉ˘ ͯ·Ó ÈÂ˘Ú Â È‡ ̇„ Ó"Ó· ˙ί·· ˜¯ ÔÈ„ ‰ʄ Ï·‡ ,·" ˘ ÔÈί·Ó ‰È˙˘Ï ̇ ÈÎ „ÂÚÒÏ ÔÈί·Ó ˙Â˙˘Ï ÈÂ˘Ú Ì‡ Û‡ ˙Â˜Ï˘ ÈÓ ¯‡˘· ' ˜"Ò Á"¯ 'ÈÒ ‡"‚Ó‰ ȯ·„Ó Ï·‡ ,‡"‰Ù· ˙˜¯È ‡˜Â„ Ï"Ê '΢ È΄¯Ó‰ ȯ·„ ‡È·‰˘ ·Â˘Á ȇ˜ Ï·ËÏ ¯˜ÈÚ Â ÓÓ ‡ˆÂȉ ‰˜˘Ó‰˘ ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÈ ÌÈ˙Â˙ ÈÓ Ï·‡ ̄˜ÓÎ ÏÎ‡Ó ‡"Ó‰ 'Î Î"Á‡Â ·" ˘ ͯ·Ó ‰È˙˘Ï ÌÈ„ÓÂÚ˘

¬−þ

‫ הרב הגאון רבי יוסף מנחם מנדל ראפופורט שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

'È 'ÚÒ·˘ ˙¯ÈÙ‰ ˜¯Ó„ ‡‰· ˘ Ó"‚‡‰„ î×þð óê ê"ë¾þíñ ¹êî) ˘"‡¯‰Ï Ú"‰Ù· ͯ·Ó„ ,Ï" ‰ 'Â˙· ‡"¯‚‰ ˙ËÈ˘Î ‡Ï„ ‡Â‰ (μ×ë ,‰È˙˘ ͯ„· ȯÈÈÓ„ 'È 'ÚÒ„ ‡‰· ˘ „  Èȉ ‡È·‰ „"Ï ˜"Ò·„ ·"Ó‰ ÏÚ ‰˘˜È Âȯ·„ ÈÙÏ 'Î Ï" ‰ ‡" ˜"Ò· 'È 'ÚÒ·Â ‡"¯‚‰ ˙ËÈ˘ .Ú"‰Ù· ͯ·Ó Ú"ÂÎÏ Í¯„· Î"‚ ‡Â‰ 'È 'ÚÒ· ÔÂ„È ‰„ Ï"È ‫ולענ"ד‬ ö×ñî) „ÂÚÒÏ È¢ڢΠ Èȉ„ ‰ÏÈ· ÁÎÂÓ ÔÎ ‰¯Â‡ÎÏ .(ê"þèí −þëð íïë μ−−¾ êñ (íðî¼½í μî³ë í"ð) ‡"È 'ÚÒ· Ï"‰·‰ ȯ·„Ó ÌȘÒÂÙ ‰·¯‰ ˙Ú„ „"Ú˜ 'ÈÒ·„ ‚"ڇ '΢ ÍÂ˙· ÔȘ˘Ó‰ ÏÚ ÌÈÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ˆ"‡„ Í¯ËˆÈ ‡Ï ‰¯Â‡ÎÏ ‡"·˘¯‰Ï Î"‡Â ‰„ÂÚÒ‰ ‰‡¯ ˙Ó‡· Ï·‡ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ÂÈÏÚ Í¯·Ï ‡Ï‡ ‰˜˘Ó Ì˘ ̉ÈÏÚ Ôȇ ‡"·˘¯‰Ï Û‡„ ˘ „ ¯‡Â·Ó ,Ï"‰·‰ Ï"ÎÚ ˙¯ÈÙ‰ ·Ë¯Π„ÂÚÒÏ Â Èȉ„ ‰ÏÈ· ͯ„· ÔÏ·· ȯÈÈÓ„ ‡Ï‰ ‰È˙˘ ͯ„· ̇„ ,‰È˙˘ ͯ„· ‡Ï ˙ÂÁ„Ï ˘È .‰„ÂÚÒ‰ ÚˆÓ‡· ‰Î¯· ˆ"‡ ‰„ÂÚÒ Á ȘΠÔÏ·„ ‡"È 'ÚÒ· ÔÈ·‰ Ï"‰·‰„ Ï"Ò ,‰„ÂÚÒ‰ ÚˆÓ‡· ‰Î¯· ÌÈÎȯˆ ÔÎÏ ͯ„· ‡˜Â„ ‡ÏÂ] ÁÂ È˜Ï Ï·· Ì‚„ Ó"‚‡‰Ï Ôȇ ÏΉ˘ Â˙ί·„ 'Â˙‰ ˙¯·Ò ÍÈÈ˘ [‰È˙˘ ÈÂ˘Ú Î"‡‡ 'Â˙Ï ‡"‰Ù· ‡ Ú"‰Ù· Â˙ί· ÚÓ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ Ó"‚‡‰ ÔÂ˘Ï Ï·‡ ,„ÂÚÒÏ Á Ș ‰È‰È Ê"ÙÏ ‰È˙˘ ͯ„· ‰ÏÂ˙ ¯˜ÈÚ‰„ .'Â˙‰ ˙¯·Ò ‰· ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰ÏÈ· ͯ„· ÏÈÚÏ Î"˘ÓÏ Û¯Ȉ ‡Â‰ 'Â˙‰ ˙ËÈ˘ ‫עכ"פ‬ Á"¯Ù‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ Ê"ÂÙ˙ ıÈÓ ÔÈ ÚÏ È¯Ù‰ ˙ί·· ıÈÓ‰ ‡ÈˆÂ‰Ï ‡Ï˘ ÔÈÂÎÓ Ì‡„ Íȯˆ ‰"‡Ï· 'Â˙Ï ‡‰„ ,ıÈÓ‰ ÏÚ ‡ˆÈ ‡Ï„

,‡‰Â ‰"„ Á"Ï Û„ 'Â˙‰ ȯ·„Ó„ Â Ï ‫היוצא‬ Â‡Ï È‡˜„ ‡"¯‚‰Â ‡"Ó‰ ˙ ·‰ ÈÙÏ ÈÓÏ Ì‚ ÌÈÎÈÈ˘ ̉ȯ·„ ÌÈ ÈÓ '‰· ‡˜Â„ „ÂÚÒÏ ‡ÏÂ Â‡ÓˆÏ Â‰˙¢„ ‡Îȉ„ ,˙Â˜Ï˘ Ú"Â΄ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,·" ˘ ͯ·Ó ‡"·˘¯‰Â ˘"‡¯‰ ÔÈ·˘ ÌȘÂÏÈÁ‰Â ‰ÊÏ ÌÈ„ÂÓ ‡Â‰ ‰Ê·Â ,„ÂÚÒÏ Â‡·˘Î ÏΉ ̉ È΄¯Ó‰Â ‡"·˘¯‰Ï ÏÂ˘È·· ‡˜Â„„ ˘"‡¯‰Ï Ï"Ò„ ̇ ‡˜Â„ È΄¯Ó‰Ï ,Íη Ìί„ ̇ ‡˜Â„„ .Ï·ÈËÏ Ì¯˜ÈÚ· ‡· ‡"·˘¯‰ ȯ·„ ‡Â‰  Ȅ‚ Ï „ÓÂÚ‰ ‫אבל‬ ÔÈ· ˜ÏÈÁ˘ ¯Á‡˘ Á"Ï Û„ ÂÈ˘Â„ÈÁ· È"·· ‡·ÂÓ ‰ÊÂ] ‡Ï ‡ ‰ È˜Ï˘ÈÓÏ ÔÈί„ ̇ ‡Î‰ [ÏÈÈÎ] (ñ−ê×) ‡˜„ ‡‰Â Ï"Ê 'Î ,[·"¯ 'ÈÒ· ˜Ï˘ÈÏ Ôί„˘ ˙¯ÈÙ ‡Ï ˙¯ÈÙ ÈÓ ÏÎ ¯‡˘Â Ôί„˘ ÌȯÓ˙ ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÚÎ ‡Ï‡ ¯Ó‡˜ ÔÈÈ„ ‡‰ÈÓ Ô ÈÚÓ˘ Ó"Ó ,'ÂΠÌÈÈÁ Ï·ÈÏ ÏΉ˘ ‡Ï‡ Ô‰ÈÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ ÌÈ Âӯ ÌÈÁÂÙ˙  ȇ„ ÌÂ˘Ó ˜¯  Èȉ„ ‡È„‰Ï ÚÓ˘Ó ,Ï"ÎÚ ÌÈ„ÓÂÚ ÌÈÁÂÙ˙ ‰È‰ ̇ Ï·‡ ‰ÊÏ „ÓÂÚ ‚"Ú‡ Ú"‰Ù· Â˙ί· ‰È‰ ÔÈÈ Ô‰Ó ˙¢ÚÏ ÔÈÈ ÂÓÎ ‰È˙˘Ï ÂËÂ˘Ù· ‡Â‰ ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÈ„ Â˙ί· 'È˙˘Ï ‡Â‰„ ‚"Ú‡„ ‡Óχ ,‡ÓÏÚ„ Ï"Ò ‡Ï ‡"·˘¯‰„ ÁÎÂÓ ‰¯Â‡ÎÏ ,·" ˘ .'Â˙Î ‡È·‰˘ ¯Á‡ ‰"Î Ò"Ò ·"Á „"ÂÈ Ó"‚‡· ‫והנה‬ ‡" ˜"Ò ·"¯ 'ÈÒ ·"Ó‰ ˜ÒÙ˘ ‰Ó ‡ ÏÂ˘È· È"Ú ‡Â‰ Ô˙ÏÈ· ·Â¯˘ ˙¯ÈÙ„ ͯ·Ó Ô˙ÂÓÎ Ô˙˘È·Î Ô˙˜ÈÏ˘ ÈÓ ‰˘È·Î Ï·‡ Ó"‚‡· Ê"Ú 'Î ,Ú"ÂÎÏ Ú"‰Ù· ‰ÈÈÏÚ ÔÙ‡· ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ÏΉ˘ ͯ·Ï ÔÈ‚‰Â ÌÏÂÚ‰ ¯‡Â·Ó ,„"ÎÚ ‡"¯‚‰·· ‡·Â‰Â 'Â˙Î ‰È˙˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ̄˜ÓÎ ÏÎ‡Ó ·È˘Á ȇ˜ · Ï·ËÏ Â¯˜ÈÚ Â ÓÓ ‰˜˘Ó (‡"Ú „"Ó˜ ˙·˘) ˙È·Á ˜¯Ù· Ô È¯Ó‡ ‡‰„ ,‡"‚Ó· 'Ú (È΄¯Ó‰ Ô¢Ï) "ÈÓ„ Ï·ΠÏÎÂ‡Ï ‡·‰ È΄¯Ó‰ ˙ËÈ˘Ï ˘˘ÂÁ  ȇ„ ÚÓ˘Ó ·"Ó‰ ȯ·„Ó È΄¯Ó‰ ȯ·„ ‡Ï ‡"‚Ó·˘ ˘"‡¯‰ '¢˙ ȯ·„ ‡È·‰„Ó 'Á ˜"Ò· ·"Ó‰ ¯ÈÎʉ˘ ‰ÓÓÂ) .‰ÓÏ Ú"ˆÂ ‡"‚Ó·˘ ‰È‡¯ Ôȇ ˙Ù‰ · ˙ÙÏÏ Í¯„ („"È ˆ"‰˘ ψ‡) ‡ÁÂÂ¯Ï Ê"„ ¯ÈÎʉ˘ ÔÎ˙È Ì˘„ È΄¯Ó‰Ï ˘˘ÂÁ˘ ÍÂÓÒÈ˘ ¯ÓÂÏ ‰˘˜„ ,‰È· ‰ ˙ȇ ‰ÏÂ΄ ‡˙ÏÈÓ„ .[(È΄¯Ó‰Ï Ô È˘ÈÈÁ„ ˜ÂÒÙÏ Â˙ ÂÂÎ ‰È‰ ̇ ¯ˆ˜ ÊÓ¯ ÏÚ

ÛÈÒ‰˘ ‡Ï‡ ‡"·˘¯‰Î ¯·ÂÒ "‫והרמב‬ ˙˜¯È :„"‰ Á"Ù· Ï"Ê ,ȇ ˙ „ÂÚ ˜Ï˘ ÈÓ ÏÚ Í¯·Ó Ô˜Ï˘ ˜Ï˘‰Ï Ôί„˘ ˙Â˙˘Ï Ô˜Ï˘˘ ‡Â‰Â ‰Ó„‡‰ ȯ٠‡¯Â· Ì‰Ï˘ Ôί„˘ ̘ӷ ˙Â˜Ï˘Î ˙Â˜Ï˘‰ ÈÓÈÓ˘ Ô‰ÈÓÈÓ Ôί„˘ È‚Ò ‡Ï„ Û ÈÒ‰˘ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ Ô˙Â˙˘Ï Ô ÈÚ· ‡Ï‡ (ê"ë¾þí óè íò³í íï −êò³¾) ˜Ï˘‰Ï ·"Ò 'ÈÒ ‰Î¯·‰ ¯Â˜Ó·Â] .Ô‰ÓÈÓ ˙Â˙˘Ï Ô˜Ï˘˘ .[‰Ê ȇ ˙ Ô ÈÚ· ‡"·˘¯‰Ï Ì‚„ 'Î ‡"ÎÒ 'ÈÒ Ê"Ë· ¯‡Â·ÓÎ Â˙ËÈ˘Ï Ô È˘ÈÈÁ ‫ולדינא‬ Ò¯˜Ú‚‡ ÈÓ ÔÈ ÚÏ 'È ˜"ÒÒ ·"¯ ˜"Ò ‰"¯ 'ÈÒ ‡"‡· ¯˙ÂÈ·Â Ì˘ ‚"ÓÙ· ¯‡È·Â 'ÈÒ· ·"Ӊ ,Ì"·Ó¯‰ ȯ·„ ÁÎÓ Â Èȉ„ ' ÔΠ,Ï" ‰ Ê"ˉ ȯ·„ ˜È˙Ú‰ 'Á ˜"Ò ‰"¯ ͯ·Ï ˘È„ 'Î ˙Â·È·Ï ÈÓ ÔÈ ÚÏ ‡"È ˜"Ò· Ì"·Ó¯‰Ï„ ÌÂ˘Ó ¯‡È· Â"Ë ˙‡ ˆ"‰˘·Â ·" ˘ ˙Â˙˘Ï ÂÏ˘·Ï ͯ„‰ Ôȇ„ Ì¢Ó] ·" ˘ Â˙ί· .[‡"Ó· ‡·Â‰˘ ‚"˘· ¯‡Â·ÓÎ ÂÈÓÈÓ Â"Ï 'ÚÒ ·"¯ 'ÈÒ ÔÁÏ˘‰ ͯڷ ‫]והנה‬ ̇„ ‡Â‰ Ì"·Ó¯‰ ˙ Â΄ ÔÈ·‰ Ô‰ÈÓÈÓ ˙Â˙˘Ï Ì‚Â ˙˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ ÔÏ˘È·

×þ ¯"¢] .‰È˙˘ ͯ„ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ıÈÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ‡Â‰ ̇„ 'Â˙‰ ˙ËÈ˘Ï Û‡„ ÔÎ˙È„ ¯Â¯· ‰Ê Ôȇ„ ͯȷ ̇ „·ÚÈ„· Ó"Ó ÏΉ˘ ͯ·Ó ‰È˙˘ ͯ„· '‚ ˙‡ ‡"ˆ 'ÈÒ ‰ÓÏ˘ ˙Á Ó· Î"˘ÓΠ,‡ˆÈ Ú"‰Ù· 'ÈÒ· Ìȯ·ÂÒ‰Ï Û‡„ (‰Î¯·‰ ¯Â˜ÓÏ Â˙ÓÎÒ‰Ó ‡Â‰Â) „·ÚÈ„· Ó"Ó ·" ˘ Ô˙ί· È¯Ó‚Ï Â˜Ò¯˙ ·„ Ê"Ò ·"¯ ÈÓ„ ‡Ï ȯى Û‚ Ï·˘ ÔÂÈÎ ‡ˆÈ Ú"‰Ù· ͯȷ ̇ Ì‚ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊÎ È·È˘Á„ ˙¯ÈÙ‰Ó ÔȇˆÂȉ ÔȘ˘ÓÏ ıÈÓ‰ ÏÚ ÌÈ „  ‡„ ÔÂÈΠ,„"ÎÚ ÌȇÏΠ‰Ï¯Ú ÔÈ ÚÏ Íη Âί„„ ‡Îȉ„ ¯·ÂÒ˘ ‡"·˘¯‰ ˙ËÈ˘Ï Ê"ÂÙ˙ .ȯى ˙ί·· ‡ˆÈ „·ÚÈ„·„ Ï"È "‰ ‰ÚÈÊ ¯„‚·  ȇ ‰"„) '‚ ˜"ÒÒ ·"Ò ‚"„‰Ó ‰Î¯·‰ ¯Â˜Ó· ‰ÈÓ ·"¯ 'ÈÒ ·"Ó· ‡·Â‰ ‚"ÓÙ‰ ȯ·„Ó„ ‡È·‰ (Ìχ ˜ү˙ ˘ ÌÈ ÈÓ 'Ê· ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ÔÈ ÚÏ ·"Ó ˜"ÒÒ .[‡ˆÈ ‡Ï „·ÚÈ„· Û‡„ ÁÎÂÓ È¯Ó‚Ï

Ôȇ„ ȇ ˙ „ÂÚ ÛÈÒ‰ ˘"‡¯‰ '‫ג( בתשו‬ ˙˜¯È ˜¯Ó ÏÚ ‡"‰Ù· ÔÈί·Ó ÌÚ "˙˜¯È‰ ÏÈ·˘· ÌÏÂ˘È· ¯˜ÈÚ" Î"‡‡ (¾"êþí öî¾ñ) "ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· ÌÏÂ˘È· ¯˜ÈÚ" 'È ˜"Ò ‰"¯ 'ÈÒ ·"Ó· Ù"Π,·" ˘ ÔÈί·Ó ˙‡ Ì‚ ÏÂÎ‡Ï È„Î Ô˜Ï˘˘Î ‡˜Â„ Ï"ÊÂ Í¯ÂˆÏ Ô‡¯˘ ‡ ˙˜¯È‰ Ï˘È· Âχ„ ˙˜¯È‰ Ô‰ÈÏÚ Í¯·Ó Ôȇ Ô˙‡ ˙Â˙˘Ï „·Ï Ô‰ÈÓÈÓ ˘"‡¯‰ Ô¢ÏÓ„ Ú"ˆ„ ‡Ï‡ .Ï"ÎÚ ÏΉ˘ ‡Ï‡ ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· ÌÏÂ˘È· ¯˜ÈÚ Ì‡„ ÚÓ˘Ó ÚÓ˘Ó ·"Ó‰ ȯ·„Ó ÂÏȇ ÏΉ˘ ÔÈί·Ó ͯ·Ó "„·Ï" ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘È· ̇ ˜¯„ Ï·‡ ÌÈÓ‰ ÏÚ Â˙ ÂÎ ¯˜ÈÚ ‰È‰ ̇ ,ÏΉ˘ Ú"ˆ Ì‚] .‡"‰Ù· ͯ·Ó ˙˜¯È‰ ÏÚ Ì‚ Â˙ ÂÎ 'ÈÒ ·¯‰ Ú"˘· ÔÎÂ) ,‡"‚Ó ˆ"‰˘· Ê"Ú ÔÈȈ˘ ‰Ó ‡"‚Ó·„ (‡"‚Ó‰ ȯ·„ ÔÎ 'ÈÙ˘ ÚÓ˘Ó ·"È 'ÚÒ ·"¯ ·" ˘ ÌÈÁÂÙ˙ ‰˜˘Ó ÏÚ Í¯·Ï ˘È„ ‡‰„ ¯˙ÂÈ ÚÓ˘Ó ‡ˆÂÈ ‰˜˘Ó‰˘" ‡˜Â„„ È΄¯Ó‰ ˙ËÈ˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰

ê×þ

‫ הרב הגאון רבי יוסף מנחם מנדל ראפופורט שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂÏ˘È·˘ ‰Ó ‰ÏÚÓ È‰ Ì"·Ó¯‰Ï„  Èȉ„ ‰Ó ‰ÏÚÓ È‰ ˘"‡¯‰ '¢˙Ï ˜¯Ó‰ Í¯ÂˆÏ ÂÏ˘È··„ ÔÎ˙È Ó"Ó ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ ÂÏ˘È·˘ ˘"‰ˆÁÓ‰ ‰„ÂÓ ˜¯Ó‰Â ˜¯È‰ Ì‰È ˘ Í¯ÂˆÏ ¯‰ · '΢ ‰Ó .Ì‰È ˘ ȯ·„Ï ‰"Ù· ͯ·Ó„ Ì"·Ó¯‰Ï„ Ï"Ò„ '„ ˜"Ò ‰"¯ 'ÈÒ ÌÂÏ˘ ÏÂÎ‡Ï Â Âˆ¯ Ôȇ˘· ȯÈȇ" ‡˜ÏÒ„ ‡ÈÓ„ ‡ÈÓ„ ‡ÈÓ„ ‡¯Ó‚‰ ȯÈÈÓ ‰Ê·„  Èȉ ,"˜¯È‰ Ï·‡ ,ÌÚË Ô˙ÈÏ ˜¯ ‡Â‰ ˙·˘‰„ ‡˙·È˘„  ȇ ˙˜¯È‰ ÏÚ Ì‚ Â˙ ÂÎ Ì„ Â˙ ÂÎ Ôȇ [Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï ‡"‰Ù· ͯ·Ó

¯·Á ÂÏ È˙‡ˆÓ ‡Ï Ú"ÚÏ ,·" ˘ ͯ·Ó ˘˘Á ‡‰„ ÔÎ Ï"Ò ‡Ï ȇ„ ·"Ӊ ,‰Ê· ˘"‡¯‰ '¢˙ ˙Ú„Ï Ì‚Â Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï Î"Ùڇ ,·" ˘ ͯ·Ó Ô‰ÈÓÈÓÏ ˜¯ ÔÏ˘È· ̇„ ÔÈί·Ó ‡ È„Ï„ ˙Â˜Ï˘ ÈÓ ˘È„ 'Á ˜"Ò· Ï"Ò Ô‰ ÔÏ˘È··  Èȉ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡"‰Ù· Ô‰ÈÏÚ ˜¯Ó‰ ˙È˙˘ Í¯ÂˆÏ Ô‰Â ˙˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ì"·Ó¯‰Ï ÔÈ·Â ˘"‡¯‰ '¢˙Ï ÔÈ· ‚"‰Î·Â ˘È¯· Ϙ˘‰ ˙ȈÁÓ· Î"˘Ó .‡"‰Ù· ͯ·Ó ˙¯·Ò ̉ ˘"‡¯‰ '¢˙ Ì"·Ó¯‰„ ' ˜"Ò ˙ÂÎÂÙ‰ Ô‰ ‡¯·Ò·„ Â˙ ÂÂ΄ ÔÎ˙È ,˙ÂÎÂÙ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ë×þ

‫הרב הגאון רבי יוסף כהן שליט''א‬ ‫רב דבית המדרש עדת ישורון‬

.‫ ובישול אחר אפיה‬.‫בענין בישול אחר בישול‬ ‡È·Ó˘ ,éëãøîä ‡È·Ó Ì˘ ÛÒÂÈ úéááå (‫ג‬ ,î"àøä ÏÚ ˜ÏÂÁ‰ ,ä"éáàøä ,(’í ¹−¼½) Ì˘ ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢· ‰‡·ÂÓ Â˙ËÈ˘Â ˙Âȇ¯ È ˘ ‰Á„ .‡"Ó¯· ÔÈÏÈ˜Ó ˘È Ì˘· ‡È‚ÂÒ‰ ÁÎÓ ,‰ˆÓ„ ÈÒÂÈ È·¯Ó ÂÊ Ó"‡¯‰ ‡·ÂÓ˘ ÈÙÎ ÔÈÈ‚ÂÒ ¯˙ÂÒ‰ (:ìñ ¹ð) ˙Âί·· ‡Ï ÍÁ¯Î ÏÚ„ (êñî¼ í"ð ó¾) ,ÌÈÁÒÙ· 'ÒÂ˙· ÈÙÏ ,‰ˆÓ ÌÚË Ô ÈÚ·„ ‡Ï‡ ÈÒÂÈ '¯ ¯Ó‡˜ ÔÂÈΠ.‰ˆÓÓ ÁÒÙ Ô·¯˜ „ÂÓÏÏ Ôȇ ˙Ó‡· ‰Ê ÌÈί·Ó ˙Â˜Ï˘ ˙ί·„ Ì‚Â ,ÈÒÂÈ '¯Î ÌȘÒÂÙ˘ ³ôêëî) .ÌÚˉ ‰ÊÎ Ìȯ·ÂÒ„ ÁÎÂÓ ,‰Ó„‡‰ ,íïí ó¼¬í šþ ó−ê−ëô óñî× ,¾"êþëî ,¹"−þëî ,ô"þë

.(ê"½¾ öô−½ë í×ñíñ š½õòí −½î− ’þð êò−ðð ,ÁÒÙ Ô·¯˜Ó ÛÒÂÈ ˙È·‰ ‡È·‰˘ ‫ד( והראיה‬ È ‡˘„ ,˙ÂÁ„Ï ‰‡¯ ˘ ·˙Î ı¯È˙Î ,Ï˘Â·Ó Ï˘·Â ,‡¯˜ ‰È·¯„ ÁÒÙ Ô·¯˜ ÍȯˆÂ ,ÌÈ È„ ¯‡˘Â ˙·˘Ï „ÂÓÏÏ Ôȇ ,‡ÏÂÚ .Ó"‡¯‰ ˙ËÈ˘· ÔÂÈÚ „ÓÏ Ìȇ¯È‰˘ ,‡È·Ó Ì˘ ԉΠúçðîä (‫ה‬ ÏÂ˘È·˘ Ì˘Î„ ‡¯·ÒÓ ,ÔÈÈ‚ÂÒÓ ‰Èψ ˘È ,ÏÂ˘È· ÏË·Ó ‰Èψ ÔÎ ,‰Èψ ÏË·Ó öô−½) äøåøá äðùîä ‡È·Ó ÍΠ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÍÂ¯Ú ÔÁÏ˘‰Â ¯Âˉ Ï·‡ .(,ê"ô ö¬š ¹−¼½ë ì−¾ ‡È„‰Ï ˜ÒÂÙ ¯·ÁӉ .‰Ê ˜ÏÁ ÌÈËÈÓ˘Ó

È·¯ ˙˜ÂÏÁÓ ‡·ÂÓ ,(.êô ¹ð) ‫א( בפסחי‬ Ï˘·ÂÓ ÛÈÏÈ È·¯„ ,Ô ·¯Â ÈÙÏÈ Ô ·¯Â ,‡ÏÏ ÔȘ˘Ó ¯‡˘ ˙·¯Ï Ï˘Â·Ó Ï˘· ȇ‰ Ô ·¯Â ,‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .¯ÓÂÁÂ Ï˜Ó ÈÚ·ÈÓ ,‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,Â‰Ï È„·Ú È‡Ó Ï˘Â·Ó Â‡Ïˆ˘ ‡ ,‡ψ ÍÎ ¯Á‡Â ÂÏ˘· ,‡È ˙„Î Â‰Ï ‡ÓÏ˘· ,‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .·ÈÈÁ ÂÏ˘· ÍÎ ¯Á‡Â ,‰ÈÏ˘· ‡‰„ ·ÈÈÁ ‡ψ ÍÎ ¯Á‡Â ÂÏ˘· ÏÚ Û‡ Ï˘Â·Ó ‰"‰ ‰ÈÏ˘·˘ ÔÂÈΠ˘Â¯ÈÙ ÍÎ ¯Á‡Â ‡ψ ‡Ï‡ ,ÍÎ ¯Á‡ ‡ψ˘ ·‚ ‰Ó ÔΠ̇ ˘Â¯ÈÙ ,‡Â‰ ˘‡ Èψ ‡‰ ÂÏ˘· ‡ ‰Î ·¯ ‰ÈӘ‡ .ÍÎ ¯Á‡ ÂÏ˘·˘ ˘È Ôȇ ‰Ï˘·˘ ‰ˆÓ„ ¯·ÂÒ„ ,ÈÒÂÈ '¯„ ‡·Èχ ‡ÏÂÚ .‰ÈÙ‡‰ ÏË·Ó ÏÂ˘È·„ ˘Â¯ÈÙ ,· ÔȇˆÂÈ Ôȇ ‰ˆÓ· ¯·Ò„ Ó"¯ ‡ÓÈ˙ ÂÏÈÙ‡ ¯Ó‡ ‡¯˜ ¯Ó‡„ ‰„ÂÓ Ô‡Î ,‰ÈÙ‡ ÏË·Ó ÏÂ˘È· .Ï˘Â·Ó Ï˘·Â ˙ËÈ˘ ‡È·Ó (ì"−¾ öô−½ ó−ì ìþîêë) øåèä (‫ב‬ ÏÂ˘È· Ôȇ„ ·‚ ÏÚ Û‡„ ,Ìȇ¯È‰ ,‰Èψ ‰ÈÙ‡ ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ öí× ³ìòôë îòî¾ñë êëîôî ,ë"š ’−½ ó−êþ−ë) ¯˜Ó ÏÂ˘È· ˘È„ ,ÔÈÈ‚ÂÒÓ (ð šþõ −ò¾ þ¼¾ ³ë¾í ’¾ô ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È ,ÁÒÙ Ô·¯˜Ó ‰Èψ ¯Á‡ .‰ˆÓ„ ÈÒÂÈ '¯Ó ‰ÈÙ‡

è×þ

‫ הרב הגאון רבי יוסף כהן שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ô ·¯Ï ¯Â˙ȉ ÌȘÂÓ ‡ ‰Î ·¯„ ‡Â‰ 'ÒÂ˙ ˙Ó‡· ‡ÙÈÒ‰„ ,‡ÙÈÒ‰ ÏÚ ‡Ï ,‡˘È¯‰ ÏÚ ‰Èψ ÏË·Ó ÏÂ˘È·„ ,ÈÒÂÈ '¯Ï ‡¯·ÒÓ ËÂ˘Ù ‡˜ÏÒ ,'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜Î ‡¯˜ Íȯˆ ‡Ï ,‰Èه ,ÏÂ˘È· ÏË·Ó ‰Èψ ÔÎ ÂÓ΄ ‡ ÈÓ‡ Í˙Ú„ Û‡„ ˜ÂÒÙ‰ Ï"Ә ,‡¯·ÒÓ ˙Ó‡· ‡Â‰ ÍΠÏË·Ó ‰Èψ„ ÔÂÈÎ ,"Ï˘Â·Ó"  ȇ„ ·‚ ÏÚ ,ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ‰È· ‰˙˘Ú „ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,ÏÂ˘È· .'ÒÂ˙ ˙È˘Â˜ Ìȇ¯È‰ ı¯˙Ó ÍÎ ,·ÈÈÁ

¯‡˘  ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ‰Èψ Ôȇ„ (î"¬ ¹−¼½ë) ˜¯ ˜ÒÙ ‰ÓÏ ,ÔÂÈÚ Íȯˆ· ·Â˘ ԉΠ˙Á Ó‰ ‡Ù‚ ÔÈÈ‚ÂÒÓ„ ‰‡¯ ÔÎÏ ,Ó"‡¯‰ ȈÁ ÂÓÎ ‡˘È¯· ‡‰„ ‰Ê‰ ˜ÏÁ· ,Ó"‡¯‰Î ‡Ï„ ÁÎÂÓ ,·ÈÈÁ ‡ψ ÍÎ ¯Á‡Â ÂÏ˘· ,‡˙ȇ ‡˙Èȯ·„ ˘È ‡ÙÈÒÓ„ ,·‚ ÏÚ Û‡„ ÁÎÂÓ ˙ÂË˘Ù·Â ÁÎÂÓ ‡˘È¯‰Ó ,‰Èψ ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È„ ‰È‡¯ ÂÈÏÚ Â˜ÏÁ ¢¯ÈÙÏ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ‰Èψ Ôȇ„ .Ìȇ¯È‰ ˙ËÈ˘· ˙Ó‡· ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ ,‰Ê‰ ˜ÏÁ·

,( ˙‡· ÏÈÚÏ Â ˙ÈÈ˘Â˜ ·˘ÂÈÓ ‫ח( ובזה‬ È"¯„ ‡·Èχ ˜¯„ ¯·ÂÒ ‡ ‰Î ·¯„ ‰È‰ ÏÂ˘È·‰„ ÔÂÈ΄ ,ÍÎ ¯Â˙ȉ ¯‡·Ï ¯˘Ù‡ ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ‰È‰ ‰˘ÚÓ ˙Ú˘·Â ,̄˜ Â˙ËÈ˘Ï ÏË·˙ ÍÎ ¯Á‡„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,È˙ÈÓ‡ Ï·‡ .·ÈÈÁ„ ‡¯˜Ó‰ ‰·¯˙ ,‰Èψ‰ È„È ÏÚ Ôȇ„ ÂÓ΄ ,‡¯·ÒÓ ËÂ˘Ù ‡˘È¯·„ Ó"¯Ï ÏË·Ó ‰Èψ Ôȇ ÍÎ ,‰ÈÙ‡ ÏË·Ó ÏÂ˘È· ‡ÙÈÒ‰ ÌȘ‡ ‡Ï ‰ÓÏ ‰˘˜˘ ˜¯ ,ÏÂ˘È· ,‰Èψ ÏË·Ó ÏÂ˘È· Ôȇ ‡¯·ÒÓ„ ‚"Ú‡„ ,Ó"¯Î ‰˘ÚÓ ¯·Ú„ ˙‡ÙÓ ·ÈÈÁ„ ‰·¯˙ ԇ΄ ‡ÓÈ ÏË·Ó ÏÂ˘È· Ôȇ„ ÔÂÈ΄ ‡ÓÈ ‰Ê ÏÚ ,ÏÂ˘È· Ì˙Ò„ ,ÏÏÎ ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ·˘Á ‡Ï ,‰Èψ ,ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ·˘Á ‡Ï ÔÈÁ˙¯ ÌÈÓÏ Â˙Ò Î‰ ‡·Èχ ‡˘È¯· ÂÓÎ ,‰ È˘˘ ÂÊÎ ‰˘ÚÓ ‡Ï‡ ‰·¯˙ „ ,¯·ÂÒ ‡ÏÂÚ ‚ÈÏÙ ‰Ê ÏÚ ,È"¯„ .ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ‡¯˜ ‰Ê Ì‚„ ,Ï˘·ÂÓ Ó"¯Ï

¯‡·Ó (ó¾ ö−ñîì) ‡ ‰Î ¯"‡ ‰"„ 'ñåúá (‫ו‬ ˜ÂÒÙ‰Ó ÛÈÏÈ È"¯„ ¯·Ò ‡ ‰Î ·¯„ ˘¯ÙÓ (ì"−¾ öô−½) Á"··Â .‰ÈÙ‡ ÏË·Ó ÏÂ˘È·„ ‰ÈÙ‡ „ÂÓÏÏ Ôȇ„ ,¯·ÂÒ È"¯ ÏÚ ‚ÈÏÙ Ó"¯„ ÁÒÙ Ô·¯˜·„ ‰„ÂÓ Ì‚ Ó"¯ Ï·‡ ,‰ÈÏˆÓ ‡Ï ‰ÓÏ„ ‰˘˜ ÔΠ̇ .‰Èψ ÏË·Ó ÏÂ˘È· ‡ÏÂÚ ¯Ó‡˘ ÂÓÎ ,Ó"¯Î ‡ ‰Î ·¯ ‰ÈӘ‡ ‰ÓÏ ,‰Èψ ÏË·Ó ÏÂ˘È·„ Ô ÈÙÏÈ ˜ÂÒÙ‰Ó„ ÁÎÂÓ„ ÔÂÈÎ ,˙Ó‡·Â .È"¯Î ‡˜Â„ ‰ÈӘ‡ ‡˙Èȯ·‰Î ,Ô ·¯„ ‡·Èχ ˜ÂÒÙ‰ „ÈÓÚ‰Ï ‰ÈӘ‡ ‰ÓÏ .'ÂΠ‡ψ ÍÎ ¯Á‡Â ÂÏ˘·„ ‰ˆÓ· ‡¯·ÒÓ ¯·ÂÒ˘ ,È"¯Î ‡˜Â„ ‡ ‰Î ·¯ ˙¯Ê‚ ˘È ԇΠȯ‰ ,‰ÈÙ‡ ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È„ .‰Ê· ‰„ÂÈ Ó"¯ ȯ‰Â ,Ï˘Â·Ó Ï˘·Â ·Â˙Ή

,Ìȇ¯È‰ ˙ËÈ˘ ˙‡ ·˘ÈÈÏ ‡· ‫ט( ובזה‬ „ÓÏ ,‰Èψ ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È„ ‡‰„ ,‡¯·ÒÓ ÍÂÙ‰ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,È"¯„ ‡¯·ÒÓ ÔÈ‚ÂÒÓ ÁÒÙ·˘ ˜¯ ͉  ȉ ,˙·˘Â ÁÒÙ ‰ˆÓ ÏÒÂÙ ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ„ ,·Â˙Ή ˙¯Ê‚Ó ˘„Á˙ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Ê ,ÍÎ ¯Á‡ ÏË·˙ ̇ ÂÏÈÙ‡

˙È˘Â˜ ÈÙ ÏÚ ,Ì„˜‰· ¯‡·Ï ‫ז( ונראה‬ ,(ê×í −òê¾ í"ð) È"˘¯ ÏÚ ç"ìöä È·¯‰ ¯Â˙È ‰¯Â‡ÎÏ„ ,Ï˘·Â ‡Â‰ È·ȯ‰„ Ì˘· ˆ¯È˙ Ì˘ ÔÈÈÚ ,È ˘‰ ˜ÂÒÙ‰Ó ‡Â‰ "Ï˘Â·Ó"„ ‰‡¯ Ìȯ·„‰ ¯Â‡È··Â .ÈÁ¯ÊÓ‰ ‡Â‰ "Ï˘·" ,‡ˆÙÁ‰ ÏÚ ¯‡Â˙ Ì˘ ‡Â‰ ÂÏÈÙ‡„ ‡Â‰ ¯Â˙ȉ .ÏÂ˘È· ‰˘ÚÓ ÏÚ ÏÚÂÙ ¯·Ú ̇ Ï·‡ "Ï˘Â·Ó"  ȇ ¯˘·‰ ̇ ˙ÈÈ˘Â˜Ï ı¯È˙‰Â .ÂÈÏÚ Ôȯ·ÂÚ "Ï˘·Â" ˙ÏÂÚÙ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ 'ÒÂ˙Î ‡È‚ÂÒ‰ ¢¯ÈÙ ,Ó"‡¯‰ ȯ·„Ó ˙ȈÁÓ Íȯˆ ÔÈÈ„Ú˘ ,ÌÚË ‰ÊÈ‡Ó ‰Ê ¯Â‡È·· Ô‡ÈÓ˘ .„"Ò· ¯Â‡È·

ð×þ

‡ÏÈÓÓ ,‰ ˙˘ ÛÂÒ ÛÂÒ„ ‰ˆÓ ˙·˘· ‰"È·‡¯‰Â .„"Ò· ,‰ ,„ ˙‡· ‡È˘Â˜‰ ·˘ÂÈÓ Â‡ Ó"‡¯‰ ȯ·„ ÏÎ ÏÚ Â˜ÏÁ˘ ,¯·ÁÓ‰Â

í×þ

‫ הרב הגאון רבי ישראל הכהן עהרנטרייא שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב הגאון רבי ישראל הכהן עהרנטרייא שליט''א‬ ‫ראש הכולל ישיבת מאנשעסטער‬

‫ביאור ענין שיטת רש"י בשיעור כביצה בטומאת אוכלין‬ Ï·˜Ó„ (’è ’¬ ’−½ ó−ñ×) ùéà ïåæçä ‫והסביר‬ ÈÏ· ÂÏÈÙ‡ ,‡¯ËÒÈ‚ ˙¯Â˙Ó ‰‡ÓÂË „ÂÒÈ ÔÈ„ÈÓÏ Â ÈˆÓ ,˘"¯‰ ˙ËÈ˘Î ,„ÂÁÈ ‰Â˜Ó· ‰¯‰Ë È ‰Ó„ ÂÓ΄ ,Ò¯Á ÈÏÎ ˙¯È·˘· Â˙¯È·˘‰ Ò¯Á ÈÏη ÈÓ ÈΉ ,ÌÈÏÎ ¯‡˘· ˙¯Â˙Ó ÏË·˙ ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,Â˙¯‰ËÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ï ‰È‡¯ ÔÈÈ„Ú ,ÈÏÎ ‰¯È·˘ ȉ ,‰ ¢‡¯‰ Â˙·ÏÓÓ ÏË·˘ ÔÂÈÎ .˙¯‰ËÓ ‡Ï„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‰È˙ËÈ˘Ï é"ùø ÔÎ ‫וא‬ ËÂÚÈÓ‰ ÈÏÂÏ„ ,ÔÈÏ· ˙¯È·˘Ó ‰˘˜ ¯‰ËÈ ‰¯È·˘„ ‡ ÈÓ‡ ȉ ,¯·˘˙ Â˙‡ÂÓ Ï·˜Ï ‰È‡¯ ÔÈÈ„Ú„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,ÔÈÏ·· Ò¯Á ÈÏÎ ˙¯È·˘„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò 'ñåúå ,‰‡ÓÂË Ì˙ËÈ˘Î ,ÈÏÎ ˙¯Â˙Ó ÏË·˘ ÌÂ˘Ó ,¯‰ËÓ ÏÚ Â˜ÏÁ˘ (îõî½ë) ˙Ú˘· ‰"„· (.è¼ ¹ð) Ì˘ ,‡¯ËÒÈ‚Ï „ÂÁÈ ÈÚ·„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ,È"˘¯Ù ˙¯Â˙‰Ó ‰È‡¯ ‡ȷ‰ ¯ÈÙ˘ Ì˙ËÈ˘Ï ÔΠ̇ .‰˘ Ïη ‰‡ÓÂË Ï·˜Ó Ï· Ôȇ„ ,ÌÈ ‰Î ¯ÊÁ ÂÓˆÚ È"¯„ ,·˙Î Ì˘ ÌÈÁÒÙ· '‫ובתוס‬ ‡¯È·Ò ,Ò"˘· ˙ÂÓÂ˜Ó ‰Óη · ÔΠ.‰ˆÈ·Î ÈÚ· ‰‡ÓÂË ˙Ï·˜Ï Ì‚„ ‰ÈÏ Ôȇ ‰"„· (:ì−š ¹ð) ÔÈÏÂÁ· é"ùøá ˘¯ÂÙÓ ÔÈ„· ˘Â„ÈÁ È"˘¯· ¯¯·˙ Ì˘ Ìχ ,„È Ì˘ ‡˙ȇ„ ,ÔÈÏ· ˙‡ÓÂË· ‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘

‰"„· (:èñ ¹ð) ÌÈÁÒÙ· é"ùø ˙ËÈ˘ ‫הנה‬ ‡‰„ ,˙ÂÓÂ˜Ó „ÂÚ· ÔΠ,ÈÓ ‰ˆÈ·Î· ˙Á‡ ˙·· Ï· ‰ Ï· ÔÈÏ· ˙‡ÓÂË· ÈÚ·„ Ï·‡ ÌȯÁ‡ ‡ÓËÏ ‡˜Â„ ‡Â‰ ,‰ˆÈ·Î  Èȉ„ ‡Â‰ ÔΠ,‰˘ Ïη ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï .(’ê í×ñí ’ð šþõ ö−ñ×îê ³êôî¬) í"áîøä ˙ËÈ˘ ȯ˘Î˙Ó ˙ÓÈ‡Ï ‰"„· ÌÈÁÒÙ· Ì˘ 'ñåúáå ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Ì‚„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ,È"˘¯ ÏÚ Â˜ÏÁ ·È˙΄ ,ÌÈ ‰Î ˙¯Â˙Ó ‰È‡¯ ‡ȷ‰Â ,‰ˆÈ·Î Íȯˆ ‰˙‡ Â˙‡ Ô È˘¯„ ,¯·˘˙ Â˙‡ үÁ ÈÏÎ È·‚ ,Ô˙¯‰ËÏ ÔÈÏ· ¯·Â˘ ‰˙‡ ȇ Â˙¯‰ËÏ ¯·Â˘ ‡ËÈ˘Ù ,‡Â‰˘ Ïη ‰‡ÓÂË ÔÈÏ·˜Ó ÔÈÏ· ̇ .‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Ìȇ¯ ÔÈÈ„Ú˘ ‰¯È·˘ È ‰Ó ‡Ï„ ‰Ê ‰Ê ÏÚ ·˙Î (.„Ï Û„) ÔÈÏÂÁ· "‫וברמב‬ ¯Ӈ ȯ‰˘ ‰È‡¯ ‰ ȇ ÂÊ˘ ,Â Â˘Ï Ú¯˜ ˘ ÔÂÈÎ ,‰Ú¯Â˜Ï ÏÈÁ˙‰˘ ˙ÈÏË (.èך ó¾) ˘Ï˘ ÏÚ ˘Ï˘„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰¯Â‰Ë ‰·Â¯ ‡Â‰ ÔΠ,Ï"ÎÚ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ó ,˙ÈÏË ‰"„· (.èך ¹ð ó¾) é"ùøá ˘¯ÂÙÓ ‰·Â¯ Ú¯˜ ˘ ÔÂÈÎ ‰Ú¯Â˜Ï ÏÈÁ˙‰˘ ˙ÈÏË„ ÏÚ ˘Ï˘ ‰È¯È˘· ˘È˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,‰¯Â‰Ë ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ï ‰È‡¯ ÔÈÈ„Ú ,˘Ï˘ È"˘¯ ·˙Î „ÂÚ ,‰ ¢‡¯‰ ‰˙‡ÓÂËÓ ‰¯Â‰Ë Â˙¯‰ËÓ Â˙¯È·˘„ Ò¯Á ÈÏ΄ ‡ÈÓ„" (ó¾) ."‰‡ÓÂË ÔÈÏ·˜Ó Âȯ·˘Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ˙ÂÁÙ ‰"„· (:ê® ¹ð) ˙·˘ 'ñåúá ‫עיי‬ Â Â˘Ï ‰Ê ·˙΢ ,ÔÈÏ· ‰ˆÈ·ÎÓ ‰ˆÈ·Î Ï·‡ ,‰ˆÈ·ÎÓ ˙ÂÁÙ ‡˜Â„ ˘ „ È"¯Â‡ ¯·Î Û¯Ȉ ̄˜˘ ÔÂÈÎ ,Û¯ËˆÓ Ôȇ„ ¯˘Ù‡ úôùá ÔÈÈÚ ,‰‡ÓÂË ‰Ï Ú·˘ ‡ÓÏÈ„ ,‡ÓËÓ ¯‡Â·Ó ‰¯Â‡ÎÏ ,‰˘˜‰˘ ‰Ó (ó¾) úîà Ï΢ Íȯˆ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Ȅ΄ ,'ÒÂ˙‰ ȯ·„Ó È„È ÏÚ ÂÈ˘ÎÚ ‰‡ÓÂË ÂÏ·˜È ,ÔÈÏ· ‰ˆÈ·Î‰ ,‰‡ÓÂË ÂÏ·˜  ÓÓ ‰ˆÈ·Î ¯·Î˘ ÔÂÈΠ,‡ÓËÓ‰ Ú·˘„ ,·Â˘ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Ì‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÌÈÏ˘‰Ï ÏÈÚÂÓ Â È‡ ‡ÏÈÓÓ ,‰‡ÓÂË ‰Ï ‡¯È·Ò 'ñåúäã ÌÈ„ÈÓÏ Â ÈˆÓ ,‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘Ï Ì‡ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Íȯˆ ‰ˆÈ·Î‰ Ï΄ ‰ÈÏ ‰„ÈÚ‰ ‰¯Â˙‰„ ,‡‰Ó 'ÒÂ˙ ÂÁÈΉ ¯ÈÙ˘ ÔÎ ·˘Á ‡Ï ,‰Ê· ‰Ê ÌÈÚ‚Â „ Ò¯Á ÈÏÎ ÏÚ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘ ÌÈÏ˘‰Ï ¯Â·ÈÁ ,‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘ ÌÈÏ˘‰Ï„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò È"˘¯ ̇ ,‰‡ÓÂË ÂÏ·˜È ‰ˆÈ·Î‰ Ï΢ Íȯˆ Ôȇ È ‰Ó ‰Ê· ‰Ê ÌÈÚ‚Â „ ,¯ÓÂÏ ˘È ¯ÈÙ˘ ÔÎ .‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘‰ ÌÈÏ˘‰Ï Â‡Ï ‰"„· (:í× ¹ð) ‰ËÂÒ· 'ñåúá ‫ועיי‬ ȇӇ ̯Ή ȇÏ΄ ,¢˜‰ ÈÓ„ È·‚Î È˙Â˙Î Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,ÔÈÏ· ˙‡ÓÂË ÌȇÓËÓ Ôȇ ,‰Ùȯ˘Ï „ÓÂÚ˘ ÔÂÈ΢ ,‰È¯ÂÚÈ˘ ˙˙ÎÈÓ ,‰Ê· ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯·È„Â] .‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘ ԇΠ,¯ÂÚÈ˘ ÔÈ„Ó È‰ ˙Á‡ ˙·· Ï· ‰ Ï· ̇ ÔÈÈÚ ˙Á‡ ˙·· Ï· ‰ Ï· Ï˘ ˙Â‡ÈˆÓ Â‡ Ï" ‰ È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï [‰Î ÔÓÈÒ ‰ÎÂÒ é"ä÷á ,‰È¯ÂÚÈ˘ ˙˙ÎÈÓ È˙Â˙Π̇ Ì‚„ ,·˘ÈÈÏ ˘È ,Ìȯ·˘ ̉˘ ˜¯ Ì˘ ÔÈÈ„Ú ÌȘÏÁ‰ Ï΢ ÔÂÈÎ ‰"„ (:õ ¹ð) Ôȷ¯ÈÚ· 'ñåúä ·˙΢ ÂÓΠ¯ÂÚÈ˘ ÔÈÈ„Ú ˘È ÔΠ̇ ,ÈÁÏ È·‚Ï ,'ÂΠ‡Ï‡

î×þ

,˙ÈÊÎÓ ˙ÂÁÙÏ È„ Ôȇ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ·¯ ‡¯Ó‚· ÂÏ ˙ÈÊÎÓ ˙ÂÁÙ Ï· ˘È˘ ȯÈÈÓ„ È"˘¯Ù  Èȉ ,"‰ˆÈ·Î ÔÈÏ· ÌÚ ‡Â‰ ȯ‰Â" ,„È ¯·ÂÁÓ Â È‡ „ȉ ÌÚ ‡Â‰˘ ˙ÈÊÎÓ ˙ÂÁÙ‰„ ÈΉ ÂÏÈه ,· ÔÈÚ‚Â ˘ ˜¯ ,‰ˆÈ·Î ÔÈÏ·‰Ï ‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘ ÂÏ ˘È ˙ÈÊÎÓ ˙ÂÁÙ‰˘ ·˘Á Ôȇ ‰"„· Ì˘ 'ñåúá ‰˘˜‰Â ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ï ÈÏÎ ÏÚ ‰„ÈÚ‰ ‰¯Â˙‰„ ,˙ÈÊÎÓ ˙ÂÁÙÏ „È Ï„¯Á‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡„ ,Ï„¯Á ‡ÏÓ ÂÏÈÙ‡ Ò¯Á Ȅ΄ ,¯·ÂÁÓ ÂÓΠȉ ‡Ï ,‰Ê· ‰Ê ÔÈÚ‚Â È‚Ò ‡Ï ,¯ÂÓ‚ ¯Â·ÈÁ Íȯˆ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï .‰ÚÈ‚ · ‡¯È·Ò„ ,È"˘¯ ˙ËÈ˘ ·˘ÈÈÓ äéøà ‫והלב‬ ˙‡ÓË· ‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘‰„ ,È"˘¯Ï ‰ÈÏ ,‰‡ÓÂË Ï·˜È ‰ˆÈ·Î‰ Ï΢ Íȯˆ Ôȇ ,ÔÈÏ· ¯ÂÚÈ˘ ÂÏ Ô˙ÈÏ ‰ˆÈ·Î ԇΠ‡‰È˘ Íȯˆ ˜¯ ȉ˘ È‚Ò ‰ÊÏ ,˙Á‡ ˙·· Ï· ‰ Ï· Ï˘ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï È„Î ÈÓ ÈΉ Ôȇ ,‰Ê· ÔÈÚ‚Â (ó¾) 'ÒÂ˙‰ ÂÁÈΉ˘ ÂÓΠ,¯ÂÓ‚ ¯Â·ÈÁ Íȯˆ Ï΢ Íȯˆ Ôȇ È"˘¯Ï ‡ˆÓ ,Ï„¯Á„ ‡‰Ó Íȯˆ Ôȇ ÔΠ̇ ,‰‡ÓÂË Ï·˜È ‰ˆÈ·Î‰ .‰‡ÓÂË ˙Ï·˜Ï ȇ¯˘ ‰ÊÎ ¯Â·ÈÁ ‰"„· (:èñ ¹ð) ÌÈÁÒÙ é"ùøá ˘¯ÂÙÓ ‫וכ‬ ‰Ó Û‡„ ÌȯÁ‡ ‡ÓËÏ È·‚Ï ,˙Ó ‡ÓË ¯ÂÚÈ˘ ÌÈÏ˘‰Ï Û¯ËˆÓ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ó  ȇ˘ ‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘·„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò 'ñåúå ,‰ˆÈ·Î ‡¯È·Ò 'ÒÂ˙ Ì‚˘ ¯ÓÂÏ ˘È ,¯ÂÓ‚ ¯Â·ÈÁ Íȯˆ Ï·˜È ‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘‰ Ï΢ Íȯˆ Ôȇ„ ‰ÈÏ ,‰ˆÈ·ÎÏ ÌÈÏ˘‰Ï ‰ÊÎ ¯Â·ÈÁ Íȯˆ„ ˜¯ ,‰‡ÓÂË ¯Á‡ ·˘Á ‡‰È˘ ‰‡ÓÂË ˙Ï·˜Ï Íȯˆ˘ ÂÓÎ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò 'ÒÂ˙„ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ˘È Ï·‡ ,ÍÎ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ï Íȯˆ ‰ˆÈ·Î‰ Ï΄

ï×þ

‫ הרב הגאון רבי ישראל הכהן עהרנטרייא שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ÊÓ ‰‡ÓÂˉ ˙‡ ¯Ó¢ ‡ÈˆÂÓ" Â Â˘Ï ‰Ê˘ ÂÓˆÚ ¯Ó¢‰ Ôȇ ¯Ó¢· Ì‚˘ ¯‡Â·Ó "‰ÊÏ ,‰‡ÓÂˉ ‡ÈˆÂÓ ÒÈ ÎÓ ˜¯Â ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ó .‰È˙ËÈ˘Ï ¯ÈÙ˘ È˙‡Â ,Û¯ËˆÓ ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ‡¯È·Ò È"˘¯˘ , ȯ·„ ˙È˘‡¯·  ·˙΢ ‫ומה‬ ˙¯‰ËÓ Ò¯Á ÈÏÎ ˙¯È·˘˘ ‰Ó˘ ‰ÈÏ ‡ ÈÓ‡ ‡Â‰‰ ‰È‰ ‰Ê ,‰¯È·˘‰ ̈ÚÓ ‰Ê È"˘¯Ï ‰È‰ ‰Ê˘ Û‡ ,ÔÈÏ·· ‰¯È·˘ ÏÈÚÂÈ˘ ¯ÓÂÏ Á¯Î‰ Ôȇ ‰¯ÊÁ ¯Á‡Ï Ï·‡ ,‰¯ÊÁ ̄˜ Á¯Î‰ Ôȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,Ï" ‰ ‡È˘Â˜ ÁÎÓ ,ÔÎ ¯‡·˙ ‰ ÈÙÏ ÔΠ̇ ,‰ÊÓ Â· ¯ÊÁ È"˘¯˘ ¯ÓÂÏ Ôȇ˘ ËÂÚÈÓ‰ ÈÏÂÏ ,È"˘¯Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ,‰"ÊÚ· ̇„ ‡ ÈÓ‡ ȉ ,ÔÈÏ·· ˙¯‰ËÓ ‰¯È·˘ ,‰Ê· ‰Ê ÔÈÚ‚Â ÔÈÈ„Ú ,˙ÂÎÈ˙ÁÏ Ï· ¯·˘ ‰¯È·˘ ȉ ,‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘Ï ·˘Á ÔÈÈ„Ú˘ Û‡ ,‰ ¢‡¯ ‰‡ÓÂˉ ‰Ï ‰Á¯Ù ,Ô¢‡¯‰ ÏÎÂ‡Ó .˘„ÁÓ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ï ‰Ï ¯˘Ù‡ ÔÈÈ„Ú˘ Û‡

'ÒÂ˙ ,‰Ê· ‰Ê ÌÈÚ‚Â ÌȘÏÁ‰ Ï΢ ‰ˆÈ·Î‰ ¯ÂÓ‚ ¯Â·ÈÁ Íȯˆ˘ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ‰È˙ËÈ˘Ï È˙Â˙΄ ÔÂÈ΄ ¢˜‰ ¯ÈÙ˘ ,„Á‡ ·˘Á ˙ÂÈ‰Ï ÔÈÈÚÂ] ,˘ÓÓ ¯Â·ÈÁ ȉ ‡Ï ,‰È¯ÂÚÈ˘ ˙˙ÎÈÓ ˙ÂÈ ˘Ó· õéãééøâî 'éìà '¯ È˘Â„ÈÁ· ‰Ê· .['Ê ‰ ˘Ó '‡ ˜¯Ù ÌÈÁÒÙ Û¯ËˆÓ˘ ,¯Ó¢ ÔÈ„ ˙‡ ¯‡·Ï ˘È ‫וכ‬ ,‰ˆÈ·Î ¯ÂÚÈ˘ ÌÈÏ˘‰Ï ,ÌÈÏ· ˙‡ÓÂË· ,‡ÓË ‰˘Ú ÂÓˆÚ ¯Ó¢‰ ̇ ÌÈ Â¯Á‡‰  „ é"ä÷á ÔÈÈÚ ,¯ÂÚÈ˘‰ ÌÈÏ˘Ó ˜¯  ȇ˘ ‡ Íȯˆ Û¯ËˆÓ ¯Ó¢˘ ‰ÊÓ˘ ,‰¯Â‡ÎÏ˘ ˙¯‰Ë È"˘¯Ó˘ ·˙Î Ï·‡ ,‡ÓË ‰˘Ú ˘ ,¯ÓÂÏ Û‡ ÌÈÏ˘‰Ï ¯˘Ù‡˘ ,¯‡Â·Ó Ï" ‰ ÌÈÁÒÙ· ˙ËÈ˘Ï ‡ˆÓ ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ó  ȇ˘ ÈÙ ÏÚ ‰˘Ú ÂÓˆÚ ¯Ó¢˘ ¯ÓÂÏ Á¯Î‰ Ôȇ ,È"˘¯ ¹ð) ÔÈÏÂÁ· È"˘¯ ÔÂ˘Ï ˜ÈÂ„Ó ¯ÈÙ˘Â ,‡ÓË ,‡ÓË ÂÓˆÚ ¯Ó¢‰ Ôȇ˘ ,‡ÓËÓ ‰"„· (.ì−š

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ì×þ

‫הרב הגאון רבי מיכאל בער ווייסמאנדל שליט"א‬ ‫ראש כולל היכל התורה‬

‫ ולכל התורה‬,‫ביאור יסוד דין מומר לעבודה זרה וחילול שבת‬ ‡ˆÓ ˘ ËÁ¢· ÔΠ,ÂÈ˘ÎÚ Â ‡ˆÓ ¯˘‡ '‰Ê‰' ̇ ,‰Ê‰ ˙˜ȯ‰ ‰˘Ú ˙Óȇ ,ÏÎÓ ˜È¯ ‰˘Ú ¯ÈÓ‰˘ ËÁ¢· Ï·‡ ,ÂÈ˘ÎÚ Ì‡ ̄˜ ¯Óȇ ÂÈÏÚ ˜ÙÒÏ ‰ˆÂ¯ ‰˙‡Â ,Â È ÙÏ ‰¯È·Ú Â‡Ï ‰Ê ,Ú˘¯ ‰˘ÚÓ ‰˘Ú ‰ÊÏ Ì„Â˜ Ì‚ ,Â È ÙÏ ‰˘Ú˘ Ú˘¯ ‰˘ÚÓ‰ Ôȇ ,˜ÙÒ ‰ÈÓ˘ ÔÂÈÎ ,̄˜ Ì‚ Ú˘¯ ‰˘ÚÓ· ˜Ù˙Ò‰Ï Ì¯Â‚ ,˙È˘Ú ˙Óȇ ÂÊ ‰¯È·Ú ÏÚ ÌȘÙÂÒÓ Â ‡ Ôȇ„ ,‰Ê ÏÚ ÛÒ ˙¯Á‡ Ú˘¯ ‰˘ÚÓ ÏÚ ‡Ï‡ ‰Ï ȘÂÓ ÈΉ Ì¢Ó ,Û ÈÒÂ‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Â ‡ Ôȇ ‰Ê ,Ú˘¯ ‰˘Ú „ ‡Â‰ ‰˙Ú ,˙¯˘Î ˙˜ÊÁ· ÌÈ Â‡‚‰ ˙·Â˘˙ ȯ·„ ,Ï"ÎÚ ˜"„ ¯Â¯· .·"ˆ ¯Â˘ ˙‡Â·˙‰Â ,ÔÈÈ‚ÂÒ· È"˘¯ ˙ËÈ˘ Ì„˜‰· ‰Ê· ‫ב( והנראה‬ ¯ÓÂÓ ÔÈ„ ¯„‚„ Âȯ·„Ó ÚÓ˘Ó„ Ôȇ ‰¯Â˙‰ ÏÚ ¯Â·ÚÏ „¢Á ‰˘Ú „ ‡Â‰ ‰˙˘Ú ‰¯È·Ú‰ ‰˘ÚÓ ÌˆÚ˘ ‡Ï ,˙ Ӈ ÂÏ (:’ð ¹ð ö−ñîì) ‡¯Ó‚· ÔÈÈÚ„ .ÈÂ‚Ï ‰¯Â˙‰ Â˙‡ ¯·Ò ‡˜Â ,'ÂΠÔÈËÁ¢ ÏΉ ‰ÈÏ ÚÈÈÒÓ ‡ÓÈÏ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ È‰ ‡Ï „Á‡ ¯·„Ï ¯ÓÂÓ ÚÓ˘Ó ,¯ÈÙ˘ ËÈÁ˘Â (ó¾) È"˘¯·Â ,‰ÏÂÎ Ôȇ ,‡Ï ‡ „¢Á ȉ ȇ ‡¯Ó‚· Ô„ ‰„ ˙ÂÁ„Ï ˘È ,È‚ ˙ËÈÁ˘ ȉ ȇ ‡¯Ó‚· Ô„ ‰ ¯·„Ï ¯ÓÂÓ„ ,‡ ÈÓ‡ ‰Â‰‰Ï ȇ„„ ¯ÓÂÏ ‡Ï ȇ„ ‰Ê ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ‡‰È „Á‡

¯ÓÂÓ„ (.í - :ð ¹ð ö−ñîì) ‡¯Ó‚· ‫א( איתא‬ ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ÔΠ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ‰ËÈÁ˘Ï ÏÂÒÙ ,‡ÈÒ‰¯Ù· ˙·˘ ÏÂÏÈÁÏ Â‡ ,‰¯Ê ,‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ¯È˘ÎÓ„ Ô Ú ·¯Î ‡Ï„ ¯Ó ¯Ó‡„" Ô Ú ·¯Î ‡Ï„ ÁÈÎÂÓ ‡¯Ó‚‰Â ‰„ÂÓÎ ‰· ¯ÙÂΉ Ï΢ ‰¯Ê ‰„Â·Ú ‰¯ÂÓÁ ."‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ Ïη Â Â˘Ï ‰Ê (ð"õ è"¾) àúúòîù áùá ‫ויעויי‬ Á"‡ ·˙Î Ï"Ê (¬"−š öô−½) È"·‰ ·˙Î „¢Á  ȇ ¯ÈÓ‰˘ ÈÓ ÂÏÈÙ‡„ ,'ÒÂ˙‰ Ì˘· ÍÎ ¯Á‡Â ,·ÏÁ ¯˜È ‡ ËÁ˘ ̇˘ ,Ú¯ÙÓÏ ÌÈ Â‡‚‰ ˙·Â˘˙·Â ,Ï"ÎÚ ¯˘Î ÌÂÈ Â˙‡· ¯ÈÓ‰ ¯ÈÓÁ‰Ï ˙Á‡ ‰·Â˘˙ ·Â˙Î ,È˙ȇ¯ Ì˘ ȇ¯˙· ˙˜ÊÁ· ‰Ó‰· ȘÂÓ„ Ì¢Ó ,ËÁ¢· ‰Ê· „„Ó ˘ ‰Â˜Ó· ÂÓΠ,ÍÈ ÙÏ ÚÈ˘¯‰ ȯ‰Â ¯ÂÒȇ øåù úàåáúáå .Ì˘ ÔÈÈÚ (ê³î¼−þñ −³þ³ ’−þôêð) ËÁ¢· ,‰Ê· ¯ÈÓÁ‰Ï ÔÎ Ì‚ ˜ÒÙ (ë"ñ ,’ë ’−½) .ÍÈ ÙÏ ÚÈ˘¯‰ ȯ‰„ ÔÂÈÎ ¯ÈÓ‰˘ Ì˘ ‫ועיי‬ ‡˙ÂÚÈ¯Ï È˙¯˙Ó ‰ Úˉ ‰Á„Ó˘ ͉„ ‡¯˜ÈÚ ÔÎÏÂ Â Â˘Ï ‰Ê ,ËÂ˘Ù ˜ÂÏÈÁ· ‰Â˜Ó· ÂÓÎ ‡Ï‡ ,Ú¯ÙÓÏ ÔȘÈÊÁÓ Ôȇ„ ‡˙ÏÓ ‰˘Ú È˙Óȇ ˜Ù˙Ò „ ,¯ÒÁ ‡ˆÓ  „„Ó ˘ ÔÈÎÒ· ÔΠ,̄˜ ‡ ÂÈ˘ÎÚ Ì‡ '‰Ê‰' Ô¯ÒÁ‰ Ì‚Ù‰ ‰˘Ú ˙Óȇ Ú„Â ‡Ï Ì‚٠‡ˆÓ ˘ (¾"ôî í"ð ¹î½) àúòîù áùá

¬×þ

‫ הרב הגאון רבי מיכאל בער ווייסמאנדל שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ,‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ÔÈ„‰ ‡¯Ó‚‰ ÔÈÏ·˜Ó Ôȇ„ ‡‰Ó ,¯ÓÂÓÎ Ì È„˘ ‰¯Â˙‰ ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓÓ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓÓ ˙ ·¯˜ ó×ô" êþšô íñ öò−õñ− íï þëðî) ,˙·˘ ÏÂÏÈÁÏ ‰¯Ê ,˙ ·¯˜Ï ¯ÓÂÓ ÏÈÒÙ„ ‡‰ ȯ‰Â ("ó×ñî× êñî ÏΉ˘ Ô·ÂÓΠ,ÏÏÎ ˙ Ӈ Ï ÔÈ Ú ‰Ê Ôȇ ë¾ë −îñ³ ñ×íð ¾"þñ êñ óê) ,¯ÓÂÓ Ì˘· ÈÂÏ˙ ‡Ï„ ‰ÊÓ ¯‡Â·Ó ÍÁ¯Î ÏÚ·Â .(êñ îê î³¼−ð− .„¢Á Ì˘· ¯ÓÂÓ ÔÈ„ ÈÂÏ˙ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ‰Ï„‚ ‰ÁΉ ˘È ‫עוד‬ (ó¾) ‡¯Ó‚‰ ‰ ‰„ ,χ¯˘ÈÎ Â È„˘ ,"Ï· ‡Ï ÏÎÈÓ È˙˘‡ ‡˙˘Ó ‡ÓÏ„Â" ‰˘˜Ó ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ¯ÓÂÓ È¯Ó‡„ ‡ ˘ ȇÓ" ÈÁ„Ó ÈÓ ‰ÏÈ· ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ‰Â‰ ‡Ï ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ‰Â‰ ‡Ï ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ï"áîøå ï"øä È˘Â„ÈÁ· ¢˜‰Â ."‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ‡Â‰˘ ¯Á‡Ó ‡Ï‰ ,Ô Ú ·¯Ï ‡ÁÈ È‡Ó‡„ ÔÈÈ Â ÈÈ Ôȇ˘ ¯˘Ù‡ ‡Îȉ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ Ì ÈÈ Ì˙Ò ˙Ó‡·„ ˆ¯˙ ,ÍÒ .¯Ò‡ Ô‰È˙ · ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,ÍÒ ˙ ‡Ó˘ ˘˘Á ¯ÓÂÓ È‰ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ È‡ ,Ô΢ ÔÂÈΠÈÓ ÍÒ ÔÈÈ· ,È‚Π Ȅ ȇ„Â" ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ÔÓ ˙ ˙Á ¯ÂÒȇ ÂÈ˙ ·· Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÏÏη ‡Â‰ ¯ÂÓ‚ È‚ΠÌÂ˜Ó ÏÎÓ„ ,‰¯Â˙‰ ÌÂ˜Ó Ô‡Î Ôȇ ,È‚Π Ȅ Ôȇ ȇ Ï·‡ "Ô˙¯ÈÊ‚ íôñ ó¾ ö−−î¼−î) .Ô˙¯ÈÊ‚· ÏÏÎ ‡Ï„ , ÈÈ ¯ÂÒ‡Ï ‰È‡¯ ‰¯Â‡ÎÏ ‰Ê .(μ½ò³ò šõ½ óî¾ô þ½êò êñ .„·Ï „¢Á ÔÈ„ Ì˙Ò È‰ ‡Ï„ ˙Á¯ÎÂÓ ‰Ê (ñ šþõ ³ë¾ ³î×ñí) í"áîøá „ÂÚ ‫]ועיי‬ ˙Á‡ ÏÎ ,‰¯Ê ‰„·Ú ˙·˘‰ Â Â˘Ï ,‰¯Â˙‰ ˙ÂˆÓ ÏÎ ¯‡˘ „‚ Î ‰Ï˜˘ Ô‰È˙˘Ó ,ÌÏÂÚÏ Â È È·Â ‰"·˜‰ ÔÈ·˘ ˙‡‰ ‡È‰ ˙·˘‰Â

¯ÓÂÓ„ ¯ÓÂÏ ˘È È˙· ,„˘Á ÌÚËÓ ˜¯ ȉ .È ‡˘ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ Â‡ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ÍÏ ‡Óȇ ÌÏÂÚÏ (ó¾) ‡¯Ó‚‰ ‫ובהמש‬ ¯ÓÂÓ ‡Ï‡ ,'ÂΠ‡Ï ¯·„ Â˙Â‡Ï ¯Ó‡ Ô Ú ·¯ ¯Ó‡„ Ô Ú ·¯„Π,ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ¯˙ÂÓ ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ¯ÓÂÓ Ï‡¯˘È ,χÂÓ˘ Íȯˈ‡Â" ,È"˘¯ ÔÂ˘Ï ‰Ê ,Â˙ËÈÁ˘Ó ÏÂÎ‡Ï ˙„Â·Ú ‰¯ÂÓÁ ¯Ó ¯Ó‡„ ÌÂ˘Ó Ô ÈÚÂÓ˘‡Ï ·¯„Î ‰ÈÏÚ Ô ÈÎÓÒ ÈΉ ÂÏÈه ,'ÂΠÌÈ·ÎÂÎ ·˙Î ,‰ÓˆÚ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ· Â Ï È¯‰ ,"Ô Ú .„¢Á ȉ ‡Ï„ ȘÂÙ‡Ï È˙‡ Ô Ú ·¯˘ È"˘¯ Â ÈˆÓ Ô΢ ,'ÂÎÂ Ô Ú ·¯ ¯Ó‡ ‡Ù‚ (ó¾) ‫עוד‬ ˙„ÂÚÒÓ ‰ ‰ ˘ ‰„Â‰È ÍÏÓ ËÙ˘Â‰È· Ï· ·‡Á‡„ ȯ·‚ ÁÂ·Ê ‡ÓÏ„Â ,'ÂΠ,·‡Á‡ Ï· ËÙ˘Â‰È„ ȯ·‚ ÁÂ·Ê ,‰È¯·‚ ·‡Á‡ .‰È ÈÓ ‰È˘Ù ‚ÈÏÙÓ ‰Â‰ ‡Ï ,'ȯ·‚ ËÙ˘Â‰È Ô¯Â‚· ,'‚ ËÙ˘Â‰È χ¯˘È ÍÏÓ ,'ÂΠÔÏ Ó Ô¯Â‚ ȈÁÎ ‰˙ȉ Ôȯ„‰ Ò Ô ˙„ ԯ‚ ÈÎ ,'ÂΠÈ"˘¯·Â ,‰Ê ˙‡ ‰Ê Ôȇ¯ Â‰È˘ È„Î ‰ÏÂ‚Ú ËÙ˘Â‰È ‰È‰ ‡Ï (í−ò−ô ’−¾õò è−ñõô íîí êñ í"ð) ‡Óχ ,'ÏÏÎ „˘Á ÌÂ˘Ó Â ÓÓ Ï„·  ¯‰Ê ' ‡Ï ,‰È‰ ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ¯ÓÂÓ„ ·‚ ÏÚ Û‡ È"˘¯· Ì˘ „ÂÚ .‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ È‰ ‰·ÈÁ· ÌÈ·˘ÂÈ Â‰ ԯ‚Π,Ï"Ê (öþîèë í"ðë) Ôȇ˘' Ôȯ„‰ ÒÎ ,„Á‡ ‰„‚‡·Â ˙ÂÚȯ·Â '¯˘ ԇΠ˘¯ÂÙÓ ‰ ‰ ,'‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ„˘ÂÁ ȉ„ ‡Ï „˘Á ԇΠÔȇ„ ȘÂÙ‡Ï È˙‡ Ô Ú ÏÒÂÙ„ Ô Ú ·¯„ Ô ·¯Ï ÔΠ̇ ,χ¯˘ÈÎ ÈÓ ˘È˘Î ‰ËÈÁ˘‰ ¯˘ÎÂÈ ¯ÈÙ˘ ,‰ËÈÁ˘‰ .ÂÈ·‚ ÏÚ „ÓÂÚ˘ ˘È ‰¯Â‡ÎÏ„ ¯Â‡È· ÌÈÎȯˆ È"˘¯ ‫ודברי‬ ÁÈÎÂÓ„ ‡‰Ó ,È‚Πȉ„ ‰¯Â¯· ‰È‡¯

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Íȯˆ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ÔÈ„· Ì‚˘ ‫וכמוב‬  ȇ ÏÂÒÙ‰ „ÂÒÈ„ ,‰Ê „ˆ ÈÙÎ ¯ÓÂÏ .È‚Π‰˘Ú „ ‡Ï‡ ,„·Ï „¢Á ÌÂ˘Ó Û‡„ ,‰ÊÎ „ÂÒÈÏ ÔÈÎÂÓÒ ‡È·‰Ï ˘È ‫והנה‬ ˙‡Ê Ïη ,¯·Ú ‡Ï ÏÚÂÙ·˘ ÈÙ ÏÚ ,Âȯ·„ ÏÎÏ È‚Π Ȅ "¯ÓÂÓ" ÔÈ„ ÂÈÏÚ ÏÁ −ì¾ þ¾×î− êñ¾ ,êôèîðñî ,³îòôêòñ ¼èîòë šþ êñ) ö−ð−þîôñî ,³−ëþë î³îîññ þ³−íñ ,î−ëè ñ¼ ðôî¼ë îñ−õê í"ð .ð"− ¹ð ö−ñîì) 'ÒÂ˙ ÔÈÈÚ„ ,(ðî¼î ö−ñ¼ô êñî

ËÁ˘˘ ÈÓÓ ÏÂÎ‡Ï ¯˙ÂÓ Íȇ ‰˘˜‰˘ ,(¬ìî¾í Ôȇ ,˙·˘ ÏÂÏÈÁÏ ¯ÓÂÓ È‰ ‡Ï‰ ,˙·˘· ,¯ÓÂÓ È‰ ‡Ï ,‰Ú ˆ· ËÁ˘˘ ȯÈȇ„ ı¯˙Ï ¯·„Ï ¯ÓÂÓ Ó"¯Ï ,Ó"¯Î 'È ˙ÓÏ ÔÈÓ˜ÂÓ È¯‰„ ‰ ‰Â .‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ È‰ „Á‡ ȉ „Á‡ ¯·„Ï „¢Á„ ˜¯ ‡Â‰ Ó"¯ ˙ËÈ˘ ‰Â‰„  ‡ˆÓ ‡Ï Ï·‡ ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ "„¢Á" ÏÚ „ÓÂÚ· ÂÏÈÙ‡ ‰ÏÂÒÙ Â˙ËÈÁ˘˘ ,'¯ÓÂÓ' ,ÈÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰„ 'ÒÂ˙ ‰Ó„Ó ˙‡Ê Ïη ,ÂÈ·‚ .„¢Á ‰Â‰„ ‡‰ ÁÎÓ ¯ÓÂÓ ‰˘Ú „ ‰Ê (êþë−ê í"ð ’ë ³îê ë"− öô−½) éúìôá '‫ועי‬ ¢˜‰˘ 'ÒÂ˙ ȯ·„ ÈÏ Ô·ÂÓ Ôȇ Â Â˘Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ó"¯Â ,‡È‰ Ó"¯ 'È ˙Ó ÔÈÓ˜ÂÓ„ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ È‰ „Á‡ ¯·„Ï ¯ÓÂÓ Ô È¯Ó‡ ÈΠ,‡È˘Â˜ ‰Ó È˙Ú„È ‡Ï ,‰ÏÂÎ È˙ÂÎ ÏÏη ‡Â‰ ȯ‰Â ÏÏÎ ‰ÁÈ·Ê ¯·  ȇ„ Ï·‡ ,‡Â‰ "„˘Á " .'ÂΠχ¯˘È ˙˜ÊÁÓ ‡ˆÈ ¯·  ȇ ‰È‰È˘ χ¯˘È ˙¯Â˙Ó ‡ˆÈ [‡Ï] ,˙·˘· ËÁÂ˘Ó ‰ÈÏ ‡È˘˜ ‰Ó ÔΠ̇ ,‰ÁÈ·Ê È¯ÈÈÓ 'ÂΠ‰ÈÏ 'È˙‡ ˙ Ӈ ˙¯Â˙Ó Âˇ ˙·Â˘˙· „ÂÚ ÔÈÈÚ .Ï"ÎÚ ,ÂÈ·‚ ÏÚ „ÓÂÚ· ,Ò"˘‰ ÔÂÈÏ‚· ‡·ÂÓ‰ (½"š ¾þî¾) ÷"éøäî ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ .ÂÊ ‡È˘Â˜ ÏÚ „ÓÚ ÔÎ Ì‚˘

ñþ

‡Â‰ ȯ‰ ˙ˆӉ ¯‡˘ ÏÚ ¯·ÂÚ‰ ÏÎ ÍÎÈÙÏ ‡ÈÒ‰¯Ù· ˙·˘ ÏÏÁÓ Ï·‡ ,χ¯˘È ÈÚ˘¯ ÏÏη ÌÈÂ‚Î Ì‰È ˘Â ,‰¯Ê ‰„Â·Ú „·ÂÚÎ ‡Â‰ ȯ‰ „ˆÓ„ ÚÓ˘Ó .Â Â˘Ï Ô‡Î „Ú .̉ȯ·„ ÏÎÏ .[È‚ Ì˘ ÂÈÏÚ ÏÁ ‰¯È·Ú‰ ¯ÓÂÁ ÌˆÚ ‡‰‡ ,ÔÏ‰Ï È"˘¯ ȯ·„Ó ˙ˆ˜ ÔÂÈÚ Íȯˆ ‫עוד‬ ÌÈ·¯ÂÚ‰Ó ‰È‡¯‰ ‡¯Ó‚‰ ‰Á„Ó„ ¯Â·È„‰ ÈÙ ÏÚ ‡ÓÏÈ„„ ,‰ÈÏ‡Ï ¯˘· ‡ȷ‰˘ ¯È˙‰ ‰"·˜‰˘" ‰Ê ÏÚ˘ È"˘¯ ·˙Π,È ‡˘ ,„¢Á ˜¯ ‰È‰ ‡Ï„ ‡ÓÈ È‡Â ."‰Ú˘ ÈÙÏ „ÁÂÈÓ ¯˙ȉ ÈÏ ‰ÓÏ ,ÂÈ·‚ ÏÚ „ÓÂÚ· ¯˘ÎÂÈ ÂÏ ‰ÏÈ‚ ‰"·˜‰˘ ‰Ó· È„ ‡Ï‰ ,‰Ú˘ ÈÙÏ "ÂÈ·‚ ÏÚ „ÓÂÚ" ÍÏ Ôȇ ,¯˘Î‰· ‰˘Ú ˘ ö−−¼î) .ÂÓˆÚ· ‰"·˜‰Ó Ï„‚ Y Â Ï „ÈÚÓ‰ ÚÓ˘Ó (îï ê−¾îšñ íôîðë ê"¾þíôëî ê"ë¬−þë „ÓÂÚ ÏÈÚÂÈ ‡Ï ,È‚ΠÏÂÒÙ ¯ÓÂÓ ˙ËÈÁ˘„ .ÂÈ·‚ ÏÚ ‡‰ ̈ڄ ,‰ÊÓ ÁÎÂÓ ‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯ ‰Â (‫ג‬ ‰Ê‰ „ˆÎ ,¯ÓÂÓΠ‰˘ÂÚ ,„¢Á ȉ„ ÌÈÓÎÁ„" (ì"− öô−½ ’ê šñì) ÈÂω ˙È·· ‡·ÂÓ ¯˜Ù˙ „ ÔÂÈ΄ ,Ì„‡‰ È · Ï˘ Ô˙Ú„ ÛÂÒÏ Â„¯È ·Ϸ ȉ ȇ„· ,‡ÈÒ‰¯Ù· ˙Â˙·˘ ÏÏÁÏ ‰ ‰ ˙·˘ ÏÂÏÈÁ‰Â ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ÌÂ˘Ó ‡Ï ,¯ÓÂÓ ‡Â‰„  ψ‡ ¯Â¯È· ˜¯ ‡Ï„  Èȉ ."¯ÓÂÓ ‰Â‰„ ‡Â‰ ˙·˘„ ‰¯È·Ú ÔÈ„Ï ˜¯ Ú‚Â ‰ „·Ï· „¢Á ÔÈ„ Ì˙Ò È‰ ‡Ï Ï·‡ ,È‚ È È„ ÂÈÏÚ ÏÁ„ ‡Ï‡ ,˙ Ӈ ‡ ‰¯Ê ‰„·ڄ ‰¯È·Ú‰ ‰˘ÚÓ ÌˆÚ ÁÎÓ Â‡ ‰¯Ê ‰„Â·Ú „·Ú˘ ‰Ó„ ˜¯ ,˙·˘ ÏÂÏÈÁ ‰¯Â˙‰ ÏÎ Ì‚ ȇ„·˘ "ÔÓÈÒ" ȉ ˙·˘ ÏÂÏÁ .ÂÈ ÈÚ· "¯˜ÙÂÓ" ‰ÏÂÎ

êñþ

‫ הרב הגאון רבי מיכאל בער ווייסמאנדל שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ÈÏ ˙ȇ Ó"¯„ ,ÔÈ˙ÚÓ˘· ¯Ó‡˜„Â Â Â˘Ï ‰Ê ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ „¢Á „Á‡ ¯·„Ï „¢Á ÈÎ Ô ·¯„ ÈÏÈÓ· Ï·‡ ,‡˙Èȯ‡„ ÈÏÈÓ·  Èȉ „¢Á ‰Â‰ ‡Ï ·Â¯ÈÚ ‡Ï· ‡ÈˆÂ‰˘ ,‡Î‰ ³ë¾ ññìôí ,−ôò −×í ö−êð ,ê®ôòî) .‰¯Â˙‰ ÏÎÏ óî¾ô îêñ ,þôîô ê−îí ô"þñ óè −êðî ,ê³−−þîêð êþî½−êë ,íþ−ë¼ óî¾ñ ðî¾ìð óî¾ô šþ ,³ë¾ð þî½−êí þôîì

·‚ ÏÚ Û‡ ¯ÓÂÏ ˘È „ÂÚ ,(þôîô êîí −×í ¯ÓÂÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ È¯˜Ó „¢Á„ ÔÈ·‰Ï Ϙ ,χ¯˘ÈÎ ˙¢¯ ÏË·Ó ,ȉ ‡Ï .Ï"ÎÚ È‰„ ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ„ ‡‰ ,‰Ê ˘Â¯ÈÙ ‫ולפי‬ ˙ Ӈ ÔÈ„Ï ˜¯ Ú‚Â ‰Ê Ôȇ ,"¯ÓÂÓ" ˙Ú„· ¯‡·Ï ÍȯˆÂ ,ȯΠÔÈ„Î Â˙¢ÚÏ ‡Ï ȯ·„ ˙‡ ̉ ¢¯ÙÈ Í΢ éúìôäå ÷"éøäîä ,(êþë½í ð®ô îê ê"¾þíôí ñ¾ îìþ×í ð®ô îê) ,‡¯Ó‚‰ ¯ÓÂÓ"Ï Ú‚Â · ȯÈȇ„ ·˙΢ ÂÓˆÚ È"˘¯· Ï·‡ „¢Á ˜¯ ȉ„ ˘¯ÙÏ „‡Ó ‰˘˜ ,''ÈÏÈÓ ÏÎÏ ˜¯ Ú‚Â ‡Ï ‰Ê ÔΠ̇ ȯ‰„ ,¯ÓÂÓ ‡Ï ÂÓÎ ÈÏÈÓ ÏÎÏ ‡Ï ,˙ Ӈ Ï Ú‚Â ˘ ‰Ó· .'ÂΠÂ˙ÂÈÁ‰Ï ,˙È·¯ ˙ È˙ Ï ,˙¢¯ ÏÂËÈ·Ï Ôȷ¯ÈÚ· È"˘¯Â ‡¯Ó‚„ ‡Ó˙Ò ˙ÂË˘Ù Â Ï ‫הרי‬ ȉ„ Ó"¯Ï„ ,ÔÈÏÂÁ 'ÒÂ˙ ˙ËÈ˘ ÔΠ,(ó¾) ,¯ÓÂÓ ÔÈ„ Ì‚ ÂÈÏÚ ÏÁ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ „¢Á "Áη"‰ ÂÏ ˘È„ ÔÂÈ΄ ,¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍίΠÏÚ·Â ÏÁ˘ ‰·ÈÒ „·Ï ‰Ê ,‰¯Â˙‰ ÏÎ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ¯·Ú ‡Ï ÔÈÈ„Ú„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,¯ÓÂÓ Ì˘ ÂÈÏÚ ÏÚ „·ÂÚ‰ ÔÈ„‰ ‡Â‰„ ‰Ê· Ô·ÂÓ ,ÏÚÂÙ· „¢Á ‰˘Ú „ ˙·˘ ÏÏÁÓ Â‡ ‰¯Ê ‰„Â·Ú ‡Ï ÔÈÈ„Ú„ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,‰¯Â˙‰ ÏÎ ÏÚ ¯Â·ÚÏ Ì˘ ‡ÏÈÓÓ ÂÈÏÚ ÏÁ„ ¯ÓÂÏ ˘È ,ÏÚÂÙ· ¯·Ú ."¯ÓÂÓ"

„¢Á ‰˘Ú „ ‡‰ ÁÎÓ˘ ,‡ˆÂÈ 'ÒÂ˙ ȯ·„Ó .¯ÓÂÓ ÔÈ„ Ì‚ ÂÈÏÚ ÏÁ ‡¯Ó‚„ ‡Ó˙Ò ˙ÂÚÓ˘Ó ‡Â‰ ÍÎ ‫ובאמת‬ ¯Ó‡ :Â È ˘ ÈΉ (.¬"½ ¹ð ö−ëîþ−¼) þôîô í−ñ öò−ë¾ìð) ,¯ÓÂÓ Ï‡¯˘È ‰Êȇ ‡ ‰ ·¯ .‡ÈÒ‰¯Ù· ˙Â˙·˘ ÏÏÁÓ‰ ‰Ê (−"¾þ ,−ñ−ô ñ×ñ ¯Ó‡„ Ó"¯Î ȇ ,Ô‡ÓÎ ÔÓÁ ·¯ ‰ÈÏ ¯Ó‡ ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ „¢Á „Á‡ ¯·„Ï „¢Á ȇ ,ÈÓ ‰¯Â˙·˘ ÔȯÂÒȇ ÏÎÓ „Á‡· ÂÏÈÙ‡ ȉ ‡Ï „Á‡ ¯·„Ï „¢Á ȯӇ‰ ,Ô ·¯Î ¯ÓÂÓ È‰„ „Ú ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ „¢Á ,Ì˘ ¯‡Â·Ó ȯ‰ .ԇΠ„Ú ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÏ ‰Ê˘ ÚÓ˘Ó ‡Ï ,ÈÏÈÓ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ È‰ Ó"¯Ï„ ˙ÈÈ˘Â˜ ‰·¯„‡Â .„·Ï ˙ Ӈ ÔÈ ÚÏ ˜¯ Ú‚Â .ÔÂÈÚ Íȯˆ éúìôäå ÷"éøäîä ‡È ˙‰Â" (ê"¼ ¾−þ) ‡È‚ÂÒ· Ì˘ ÔÈÈÂÚÈ ‫אול‬ ‚‚¢· ÔÈ· ,‡ÈˆÂ‰ Â˙¢¯ Ô˙ ‡Ï˘ „Ú ,¯Ó‡ ‰„Â‰È '¯ ,Ó"¯„ ÏË·Ï ÏÂÎÈ „ÈÊÓ· ÔÈ· ,ÏË·Ï ÏÂÎÈ Â È‡ „ÈÊÓ· ÏË·Ï ÏÂÎÈ ‚‚¢· ‡Â‰ ¯ÓÂÓ„ ‚"Ú‡" ,(ñ¬ëñ ñî×− í"ð) È"˘¯·Â 'ÒÂ˙· Ì˘ ÔÈÈÚ ,"ÏË·Ï ÏÂÎÈ ˙·˘ ÏÏÁÏ Ì˘ „ÂÚ ,¯Ó‡˜ ‡ÈÒ‰¯Ù·„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ„ ÈÂÏÈ‚Â ¯ÓÂÓ ‡È ˙„ ‡‰ ‡Ïʇ Ô‡ÓÎ ,‡¯Ó‚· Ô‡ÓÎ ,'ÂΠ˙¢¯ ÏË·Ó Â È‡ ‰Ê ȯ‰ ÌÈ Ù ˙·˘ ÏÏÁÏ ¯ÓÂÓ Ó"¯Ï„" È"˘¯·Â .‰„Â‰È '¯Î êþôèí ¾þõô¾ ’½î³ë ó¾ ö−−¼î) ."ÏË·Ó ‡ÈÒ‰¯Ù· .(þìê öõîêë È"˘¯ ˙ËÈ˘· Ï„‚ ÔÂÈÚ Íȯˆ ÂËÂ˘Ù ÈÙ ‫ועל‬ ÏÏÁÓ„ ‡‰ ‰ÈÏ ˙ÈÏ Ó"¯„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ „¢Á„ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙„ ,¯ÓÂÓ È‰ ˙·˘ ,‰Ê· „ÓÚ˘ à"ùøäîá ÔÈÈÚ .‰¯Â˙‰ ÏÎÏ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡È·Ó  ȇ Â˙Ú„ÈÓ ·˘  ȇ ,Â˙‚‚˘ ÏÚ Ô·¯˜ ¯"‡Â ,‰ÈÈ È· È‡Ó Ô È¯Ó‡Â ,Â˙‚‚˘ ÏÚ Ô·¯˜ ÏÚ Ô·¯˜ ‡È·‰Â ·ÏÁ ÏÂÎ‡Ï ¯ÓÂÓ ‡  Ӊ í"ð) 'ÒÂ˙ Ì˘ ‰˘˜Ó .‰ÈÈ È· ‡Îȇ Ì„‰ ‡˜Ù ‡Î‰Ó ‡‰ ¯Ó‡˜ ȇӄ ‡ÓÈ˙ (ó¼ô ¯ÓÂÓ ÂÏÈÙ‡„ ‡‚ÈÏ٠͉ ‰·¯„‡ ,‡˜Ù Ì˙‰Ó îò−−íî) ,ÔÈÏ·˜Ó Ôȇ„ ˜"˙ ¯Ó‡˜ „Á‡ ¯·„Ï ³ðìî−ô ê³îõñ− îñ ¾− ,ó×ô ë−þš− −× óðêô ¹−ñ−ð êò³íð ö× ö−ê¾ íô ,ðìê þëðñ þôîô þ−¾×íñ íôíëí öôô þëðñ þôîô ¹êð ,í−ñ êþ−ë½ ±þêí ó¼ô ¹−ñ−ð êò³í

Íȯل ¯ÓÂÏ ˜Á„ ,(öëþš ê−ëíñ ñî×− îò−ê ðìê .Ï"ÎÚ ˘"¯„Ó ÛÏÈÓÏ ¯˘Ù‡ Íȇ à"ùøäîä ‫ומבאר‬ ‡ÈˆÂ‰Ï ÔȈ¯ Ô ‡ ‡Ï‰ ,˘"¯„Ó Â˙Â‡Ï ¯ÓÂÓ ‡ÈˆÂÓ ‡Â‰Â ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ÔÂÈÎ ˘"¯„Ó Íȯل Ï"¯ :Â Â˘Ï ‰Ê ,¯·„ ¯·„ Â˙Â‡Ï ÔÈȯ·Ú  Èȉ„ ,Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘  ȇ„ ÏÎÓ ,Ô·¯˜  ÓÓ ÔÈÏ·˜Ó Ôȇ„ ˘"¯ ¯Ó‡˜ Â˙Â‡Ï ÈÓ ÂÏÏη„ ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ÔÈȯ·Ú Ô΢ ,íþî³í ñ×ñ þôîôð ö−ëí¾ îò−−íî) ,Ï"ÎÚ Ï"˜Â ¯·„ .(¾ôô íþî³í ñ×ñ šþ íþî³í ëîþñ þôîô ¬¾õí ö−ê ‡ ÈÓ ‡˜Ù ˘È ‡Ï‰„ ¯Â‡È· Íȯˆ È˙· ͇ ‡Ï Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘Ó„ ,˙Â˙ÂÙÏȉ ÔÈ· ‰Ï„‚ ,˙·˘ ÏÂÏÈÁ ‡ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ ‡ÈˆÂ ÔÈ„ ‡ÈˆÂÓ‰ ÌÎÓ„ ‡˙ÂÙÏȉ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ‰ Û‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÙ˘ ,¯ÓÂÓ ‡‰„ ,¯ÈÙ˘ È˙‡ ¯‡Â·Ó‰Ï .˙·˘ ÏÂÏÈÁ ˙·˘ ÏÂÏÈÁÏ Â‡ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ¯ÓÂÓ‰ Ú˜ÙÂÓ„ ,‰¯Â˙‰ ÏÎ ÏÚ „¢Á„ ‡‰ ÏÚ È · ÔÎ Ì‚ .¯·„ Â˙Â‡Ï Ì‚ Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘ ȉ ‡Ï ȯ·„ Í˘Ó‰Ó ‰Ê‰ „ˆÎ ÁÈÎÂ‰Ï ‰‡¯ ‫עוד‬ ȉ Ì„Â ·ÏÁ„ (’ë ’−³ë) ˆ¯È˙˘,˙ÂÙÒÂ˙

ëñþ

‡¯È·Ò„ Ô Ú ·¯ ˙Ú„· ˘¯ÙÏ ˘È ‫ומעתה‬ ÍÎÏ ,ÏÏÎ „¢Á ‰˘Ú ‡Ï„ ‰ÈÏ ·˙΢ ‰Ó ,Ô·ÂÓ ‰Ê ÈÙ ÏÚ ,È‚Π Ȅ Ôȇ ‡Ï„ ˜¯ ‡Ï„ ,‡Â‰ Ô Ú ·¯· ˘Â„ÈÁ‰„ È"˘¯ ȉ ‡Ï„ È¯Ó‚Ï ÂÈÏÚ Ô ÈÎÓÒ ‡Ï‡ ,È‚Πȉ ·˘È„ ‡‰Ó ÁÈÎÂÓ˘ ‰Ó Ì‚ ‰Ê .ÏÏÎ „¢Á Ô΢ ÔÂÈΠ,‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ„˘ÂÁ Ôȇ˘ Ôȯ„‰ ÒΠͯˆÂ‰ ÍÎÈÙÏ .¯ÂÓ‚ χ¯˘ÈΠȉ„ ÍÁ¯Î ÏÚ ¯È˙‰Ï ‰Ú˘ ÈÙ ÏÚ „ÁÂÈÓ ¯˙ȉ ‰Èχ .‰ËÈÁ˘‰ ‡˙Èȯ·‰ ÔÂ˘Ï ·˘ÈÈÏ ‰Ê· ‫ד( וארווחנא‬ ÌÎÏÂÎ ‡Ï ÌÎÓ" (.í ö−ñîì) ‡¯Ó‚· ˘¯ÙÓ .'ÂΠ"¯ÓÂÓ‰ ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï ,‰Ó‰·‰ ÔÓ" ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ Â Èȉ„ þôîô îò−−íî) ,"‰Ó‰·Ï ÌÈÓ„˘ Ì„‡ È · ‡È·‰Ï ÔÈȉ ˙‡ ÍÒ Ó ¯ÓÂÓ‰ ÔÓ ıÂÁ" ,(ðìê þëðñ ¯‡·Ó ‡¯Ó‚‰Â ."‡ÈÒ‰¯Ù· ˙Â˙·˘ ÏÏÁÓ ÔÈȉ ˙‡ ÍÒ Ï ¯ÓÂÓ‰ ÔÓ ıÂÁ ¯Ó‡˜ ÈΉ„ '· ԇΠÔȇ ‰ ‰Â .‡ÈÒ‰¯Ù· ˙Â˙·˘ ÏÏÁÏ ‰ÓÏ ÔΠ̇ ,¯ÓÂÓ‰ ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï ˙Â˙ÂÙÏÈ ‰Â‰ ÈΉ ,„ÁÈ· Ì‰È ˘ ‡˙Èȯ·‰ ÏÈÈÎ ‡Ï ÏÎÏ ¯ÓÂÓ‰ ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï ÌÎÓ ¯ÓÈÓÏ ‰ÈÏ Ìχ .˙·˘ ÏÏÁÓÏ ‰¯Ê ‰„·ÚÏ ‰¯Â˙‰ ˜ÂÒÙ‰„ ,·Ëȉ Ô·ÂÓ ÈÂω ˙È·‰ ȯ·„ ÈÙÏ ÍÈ˘ÓÓ ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ˜¯ ËÚÓÓ ,˙·˘ ÏÏÁӉ ,‰¯Ê ‰„Â·Ú „·ÂÚ‰„ ‡˙Èȯ·‰ ,‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ Ì‰ ÌȯÓÂÓ ÌÈ„Â˘Á .˘ÓÓ ‡˙ÂÙÏÈ ‰˙‡· ÂÏÏÎ Â ‡˜Ù ‡Î‰Ó ‡‰Â (.í êþôèë ó¾) „ÂÚ ‫יעויי‬ ,¯ÓÂÓÏ Ë¯Ù ı¯‡‰ ÌÚÓ ,‡˜Ù Ì˙‰Ó ‡Ï ¯˘‡ ,˘"¯ ÌÂ˘Ó ¯Ó‡ ÈÒÂÈ Ô· ˘"¯ ‡È·Ó Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘‰ ,Ì˘‡Â ‰‚‚˘· ‰ È˘Ú˙

èñþ

‫ הרב הגאון רבי מיכאל בער ווייסמאנדל שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙È˘Ú È˙Ó ‡Â‰ ˜ÙÒ‰ ¯˘‡Î ˜¯ ‰¯Ó‡ ‡Ï ,¯ÒÁ ‡ˆÓ  „„Ó ˘ ‰Â˜ÓÎ Â È ÙÏ˘ Ô¯ÒÁ ‡Â‰Â ,‰Ê‰ Ô¯ÒÁ ‰˘Ú È˙Óȇ ‡Â‰ ˜Ù҉ ˙Óȇ Ú„Â ‡Ï ,Ì‚٠‡ˆÓ ˘ ÔÈÎÒ· ÔÈ„‰ ‰˘Ú ¯ÈÓ‰˘ ËÁ¢· Ï·‡ ,‰Ê‰ Ì‚Ù‰ ‰˘Ú ,Ú¯ÙÓÏ ÂÏÒÂÙÏ ÔȈ¯˘ ,Â È ÙÏ ‰¯È·Ú ÏÚ ÛÒ ˙¯Á‡ Ú˘¯ ‰˘ÚÓ ÏÚ ÔȘÙÂÒÓ˘ ,˙¯˘Î ˙˜ÊÁ· ‰ÈÏ ÔÈÓ˜ÂÓ ¯ÈÙ˘ ,'ÂΠ‰Ê ‰¯È·Ú ‰˘ÚÓ „ÂÚ ÏÚ Â„˘ÁÏ È˙È˙ ÈÎÈ‰Ó ÈÎ ÔÈ„· Ì‚„ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ÈÙÏ Ì Ó‡ ,˙¯Á‡ ‰Ó È„È ÏÚ ÏÁ ¯ÓÂÓ Ì˘ ˙ÂÏÁ‰ ,¯ÓÂÓ ÌÂ˘Ó ‡Ï ,‰¯Â˙‰ ÏÎ Âψ‡ ¯˜Ù˙ ·Ϸ˘ ‰˘ÚÓÏ ÔÈÎȯˆ„ ‰Ó ,¯·Ú˘ ‰¯È·Ú‰ ‰˘ÚÓ‰ ÔΠ̇ ,·Ϸ˘ ‰Ó ˙ÂÏ‚Ï ˜¯  ȇ ‰¯È·Ú‰ Ôȇ˘ ,Ì‚٠ÔÈÎÒÏ ˘ÓÓ ‰Ó„„ Ô·ÂÓ ¯ÈÙ˘ ÏÚ ÛÒ ˙¯Á‡ Ú˘¯ ‰˘ÚÓ ÏÚ ˜ÙÒ Ô‡Î ÂÈ˘ÎÚ ‡ˆÓ ˘ ‰Ê‰ Ì‚Ù‰ ÏÚ ‰Ï‡˘‰ ˜¯ ,‰Ê ,‰Ê‰ Ô¯ÒÁ‰ ‰˘Ú È˙Óȇ ÔȘÙ˙ÒÓ ,·Ϸ ÔÂÈÓ„‰ ¯ÈÙ˘ È˙‡Â .̄˜ ‡ ÂÈ˘ÎÚ Ì‡ .‡˙ÂÚÈ¯Ï È˙¯˙Ï

Ì„Ï ¯ÓÂÓ ‡Â‰ ÂÏȇΠ,¯·„ Â˙Â‡Ï ¯ÓÂÓÎ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,¯ÂÒȇ‰ ÏÈ·˘· ÁÈ Ó Â È‡Â ,ÂÓˆÚ Ô·¯˜ ‡È·Ó ˘"¯Ï ,Ì„ ÏÂÎ‡Ï ‰ˆ˜ Â˘Ù „ .(î³¼−ð−ô ë¾ −îí êñ ¹î½ ñ× ¹î½ð) ,Ì„‰ ÏÚ ¯ÓÂÓ ·˘Á „ ‡‰„ 'ÒÂ˙ ȯ·„ ˙ÂÚÓ˘Ó óî¾ô êñî) ,'È˙‡˜ „¢Á ÌÚËÓ ,Ì„Ï ·ÏÁÓ óðí ì−òô¾ î³îê ö−êîþ îò−−í óê μ×−õñî ,îêñ î³îê −îíð þôîô í−í êñ í®š î¾õò¾ óî¾ô êñî ,þî½−êí ñ−ë¾ë

Â Â˘Ï ‰Ê ,(ë ,ð"î−) ùéà ïåæçá ·˙Î ÔΠ(íïñ ÔÂÈ΄ ,Ì„‰ ÏÚ ‡È·Ó  ȇ ·ÏÁÏ ¯ÓÂÓ ˜"˙Ï ‰ÂˆÓ· ¯‰Ê  ¯˘Î Ì„‡ ‡‰È˘ Ô ÈÚ· ˙‡ËÁÏ„ ÂÓ‚ÂÙ ·ÏÁÏ ¯ÓÂÓ Ì‚ ,'ÂΠ‰· Ï˘Î ˘ ÂÊ „¢Á ·ÏÁ‰ ÏÚ „¢Á‰ ȯ‰˘ ,Ì„‰ ˙¯ȉʷ Ï·‡ ,„¢Á ‡Â‰„ ȉ ¯·Ò ˘"¯Â ,Ì„‰ ÏÚ ,Ì„Ï ¯ÓÂÓ È¯˜Ó ‡Ï ˘Â¯ÈÙ· ¯·Ú ‡Ï˘ ÏÎ μ¾ôíë ó¾ ö−−¼î) ,‰È· ‡ ȯ˜ Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘Â Â È„Â Â Â˘Ï ‰Ê Ô"·Ó¯· ÚÓ˘Ó ÔÎÂ] .(î−þëð ,ÂÈ˘ÎÚ Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘ ‡Â‰˘ ‡Ï‡ ,‰ÊÏ „Ó¢ÓÎ .[Ï"ÎÚ .‰È· ¯˜Ù ‡Ï 'È˙·„'

,È"˘¯ ˙ËÈ˘· ¯ÈÚ‰Ï ˘È È˙· ‫ה( אול‬ ¯‡Â·Ó (ó¾) Ôȷ¯ÈÚ· ‰ ‰„ È„È ÏÚ ¯ÓÂÓ ‰˘Ú „ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ„ Âȯ·„· ‡¯ÂÒȇ· ˙·˘ ÏÏÈÁ ̇ ,ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,˙·˘ ÏÂÏÁ ‰"„ Ì˘ ÔÈÈÚ ,·Â¯ÈÚ ÈÏ· ‰‡ˆÂ‰ Ô‚Π,Ô ·¯„ ,ËÂ˘Ù ‰Ê ‰¯Â‡ÎÏ ,ԇΠ‰"„ 'ÒÂ˙·Â ,„ÈÊÓ· Ì‚ ‰¯Â˙‰ ÏÎÏ „¢Á ‰˘Ú „ ¯ÓÂÏ Ôȇ„ ˙·˘ ÏÂÏÈÁ‡ ¯·Ú„· ÂÏÈÙ‡ ‡˙Èȯ‡„Ï Ì˘· (’ë ³îê) ¯‡Â·Ó˘ ÂÓΠ,‰¯ÂÓÁ‰ .‡"˘¯‰Ó‰

·˘ ‡È‰ ˘"¯Ï„ ,Âȯ·„Ï ÔÈÏ·˙ ÛÈÒÂ‰Ï ‫ויש‬ ÌÂ˘Ó ¯Â·ÚÏÓ Ú Ó ‰È‰ ȇ„·„ ,Â˙ÚÈ„ÈÓ ,Â˙ÚÈ„ÈÓ ·˘ ¯ÈÙ˘ ȯ˜Ó ,‰· ‰ˆ˜ ‡Â‰˘ "„¢Á" ȉ ‡Ï„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ˜"˙Ï Ï·‡ ‡ÏÏ È‰„ ‡Â‰ "¯˜ÙÂÓ" Ï·‡ ,¯Â·ÚÈ˘ ÏÚÂÙ· .(óð êñ íï¾ ð−¼íñ ³îòôêòñ ¼èîòë "ðî¾ì" −îíî) ,Ì„„ ‡Ï ȇ„· Ô·¯˜Ï Ú‚Â ·„  ¯Ó‡˘ Û‡ ‰ ‰Â ,"¯ÓÂÓ" ÔÈ„· ˜¯ "˙ Ӈ " ÔÈ„· ÏÏÎ ÈÂÏ˙ Û‡ ,‰¯È·Ú Â˙Â‡Ï "¯˜ÙÂÓ" ȉ„ ÔÂÈ΄ ‡Ï‡ ÂÈÏÚ ÏÂÁÈ˘ ‰Ê· È„ ‰ÈÏÚ ¯·Ú ‡Ï ÏÚÂÙ·˘ .‰‡¯ ÔÎ È˙·˙΢ ÂÓΠ,¯ÓÂÓ Ì˘

,ÚÓ˘Ó„ (îêñ êñê í"ð) ÔÈÈ‚ÂÒ· È"˘¯· ÔÈÈÚ ‫ועוד‬ ‡Ï‡ ,‰ÏÚ Ô È˙‡˜ „¢Á ÌÚËÓ Â‡Ï„

áùä ‰˘˜‰˘ ,˙ ¢‡¯Ï ¯ÂÊÁ ‡˙ÂÚÈ¯Ï È˙¯˙ ÔÈ„ „ÂÒÈ„ ,àúòîù

‫ומעתה‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ˙Â¯È·Ú ¯‡˘Ó ,˙·˘ ÏÂÏÈÁ ‡ ˘ ȇӄ È"˘¯Ï îê ,ó−ôð ³î×−õ¾ îô×) ,Ì„‡ È · È ÈÚ· ˙¯ÂÓÁ‰ ‰ÈÏ ‡¯ÈÓÁ ‡ ˙ ȇ‰"„ ÍÁ¯Î ÏÚ·Â (³î−þ¼ −îñ−è ÌÈ·ÎÂÎ ˙„Â·Ú „·ÂÚ‰„ ,ÌÈ·ÎÂÎ ˙„·ÚÎ ˙·˘ ,"ÂÈ˘ÚÓ· ¯ÙÂÎ ˙·˘ ÏÏÁӉ ,‰"·˜‰· ¯ÙÂÎ ÌÚËÓ ‰Ê Ôȇ„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‡ ˙ ȇ‰„  Èȉ ÍÎÈÙÏ ,‰¯ÈÙΉ ‰˘ÚÓ ÌˆÚ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ „¢Á ,‡ˆÓ  .È„„‰Ï ˙ÂÓ„ ‰¯Ê ‰„·Ú ˙·˘ ÏÂÏÈÁ „·ÂÚÎ Â È„ ˙·˘ ÏÂÏÈÁ Ì‚„ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ„ ¯ÓÂÓ Ì˘ ˙ÂÏÁ„ ‰„ÂÓ È"˘¯ Ì‚ ,‰¯Ê ‰„Â·Ú ÌÚËÓ ‡Ï ,‰¯È·Ú‰ ‰˘ÚÓ ÌˆÚ ÁÎÓ ‡Â‰ ˙Ú„· Ï·‡ ,È"˘¯ ˙ËÈ˘· ‰‡¯ ‰ Â‰Ê .„¢Á ˘È ¯ÈÙ˘ øåù úàåáúäå íéðåàâä úáåùú ,‡ ˜ÒÓÏ Ì‚ ‰˘ÚÓÏ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Í΄ ¯ÓÂÏ .‡˙ÂÚÈ¯Ï È˙¯˙Ï ˘ÓÓ ‰Ó„Â

ðñþ

.‰¯ÈÙ΄ ‰¯È·Ú‰ ¯ÓÂÁ ‰˘ÚÓ ÌˆÚ „ˆÓ ,‡¯Ó‚‰ Ô¢ÏÓ ‰ È˘˘ ‰‡¯È È"˘¯· ˜ÈÈ„Ó‰„ ‰˘Ú ‰¯Ê ‰„Â·Ú „·ÂÚ‰ ‡˙ȇ ‡¯Ó‚·„ ¯ÓÂÓÎ ‰˘Ú ·˙Î È"˘¯Â ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ·Ëȉ Ô·ÂÓ ‡¯Ó‚‰ ÔÂ˘Ï ‰ ‰Â .ÔÂÈÓ„‰ ÛÎ ÌÚ ¯ÓÂÓ ˘ÓÓ ‰˘Ú „ ,ÈÂω ˙È·‰ ˙ ·‰ ÈÙÏ ¾−ð ¾îþ−õíð ñ"® ,’êí ð®× ¾þõò −êî) ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ‰ È˘˘ È"˘¯ Ï·‡ ,(íþî³í ñ×ñ þôîô ñ¾ ö−ðí îñ ‡Ï„ ÚÓ˘Ó È¯‰ ,ÔÂÈÓ„‰ Û"η ·˙ΠÔÂ˘Ï‰ ÂÓÎ Â È„„ ‡Ï‡ ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ˘ÓÓ È‰ ‡Â‰ ¯ÓÂÓ È‰„ ‡‰Â ,‰¯Â˙‰ ÏÎÏ ¯ÓÂÓ ÔÈ„ .‰¯È·Ú‰ ¯ÓÂÁ ‰˘ÚÓ ÁÎ ÌˆÚ ÌÂ˘Ó ÏÂÏÈÁ„ ,‡¯Ó‚· ˘„Á˙ „ ‡˙˘‰„ ‰Ê· ‫והנראה‬ ‰˘˜Â‰ ,‰¯Ê ‰„·ÚÏ ‰Ó„ ˙·˘

íñþ

‫ הרב הגאון רבי ישראל פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב הגאון רבי ישראל פריעדמאן שליט"א‬ ‫רב דבית המדרש טשארטקוב‬

‫בענין איסור תלמוד תורה לנכרי‬ Â˙¯Â˙·' Î"Á‡Â 'ˆÙÁ '‰ ˙¯Â˙· ̇ ÈÎ' ÏÚ ,‰‡˘Ú ‡Â‰˘ ÂÏ˘ ˙‡¯˜ ‡È‰˘ '‰‚‰È ¯‡Â·Ó˘ ‰Ó „ÂÓÏÏ Î"‡˘Ó ÌÈ‚ ¯‰Ê‰ ‰Ê „"ÓÏ ·"Ȉ ‰ ·˙Î ÔΠ.¯ÂÒ‡  ȇ  ÂÈÚ ÈÏ· ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÈÈÚÏ ‡·˘ È‚„ ,'‰Ò¯Â‡Ó' Ô ÈÙÏÈ„ ÈÏ· Î"‡˘Ó ,Â˙Ò¯‡ ÏÚ ‡·Î ‰Ê ȯ‰ ‰Îω È Ù· ËÈ·Ó ‰‡Â¯Î ‡Ï‡  ȇ ÂÓˆÚÓ ÔÂÈÚ .Ê"Ú ‰˙ÈÓ ·ÈÈÁ  ȇ„ ¯ȷÁ Ï˘ Â˙Ò¯‡ ,·˙Î ˙˜ÂÁ '¯Ù ˘È¯ ˘Ó˘Â ¯Â‡Ó· ,‫והנה‬ íãîìì øúåî áúëáù äøåúáã"  ȷ¯ ‰˘Ó˘ Â ÈˆÓ˘ ÂÓÎ íìåòä úåîåàì ‰¯Â˙ Ï·‡ ,ÔÂ˘Ï ÌÈÚ·˘· ·Ëȉ ¯‡· ‰·˙Î ¯ÂÒ‡ ˙ˆӉ ‰¯Â˙‰ ÈÓÚË Ì‰˘ ‰Ù ÏÚ·˘ ‰˘Ú ‡Ï' (× ,ïôš ó−ñí³) ·È˙΄ ÈÂ‚Ï ‰„ÓÏÏ Âȯ·„Π."'ÌÂÚ„È Ï· ÌÈËÙ˘Ó È‚ ÏÎÏ ÔÎ ,(ï¼ ’½ ,ë"ì) ¯·„ ·È˘Ó ¯ÙÒ· ·"Ȉ ‰ ˘ ïéà éøëðì áúëáù äøåú ãåîìì" :Ï"Ê ÌÈÚ·˘· ‰¯Â˙‰ ·Â˙ÎÏ ‰˘ÓÏ ‰Âˆ '‰Â øåñéà í¬î½] −"¾þ öî¾ñ×î) ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÏÈ·˘· ÔÂ˘Ï êñê öî¾ñ ó−¼ë¾ë íë³î×ñ îò êñ" [μ−êí .í.ð :íñ ó³îêñ íõ öîì³õ êí− êñ¾ ,í®îþí ñ× íðôññî êëñ

˘Â¯ÈÙ ("íðôññ ö×−íô îòñ í−í êñ þôîñ ³îôîêí ȘÂÁÓ „ÓÏ ‰ ÌÈ È„  Èȉ 'ÌÂÚ„È Ï· ÌÈËÙ˘Ó' í¾ô ³îþèêë ö−−¼î) ."̉· ˙˘¯„ ‡È‰˘ ‰¯Â˙‰ ‰Ê ˜ÂÏÈÁ· ‰ ‰Â .(îï í−êþ ê−ëí óè¾ ,® ’½ è"ì

Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡" ,(.¬ò) Ôȯ„‰ Ò 'Ó‚· ‫איתא‬ ·ÈÈÁ ‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ˘ ÌÈ·ÎÂÎ „·ÂÚ Â Ï ‰Âˆ ‰¯Â˙' (ð ,èñ ó−þëð) ¯Ó‡ ˘ ‰˙ÈÓ ‰·˘ÁÈÏ .Ì‰Ï ‡Ï '‰˘¯ÂÓ Â Ï' ,'‰˘¯ÂÓ ‰˘Ó '‰˘¯ÂÓ' ¯Ó‡„ Ô‡Ó ,Á È · ˙ÂˆÓ Ú·˘ È·‚ '‰Ò¯Â‡Ó' ¯Ó‡„ Ô‡Ó ,‰ÈÏ ÏÈÊ‚ ‡˜ ÏÊ‚ÈÓ ."‰Ï˜ÈÒ·„ ‰Ò¯Â‡Ó‰ ‰¯Ú Î Â È„ ‰Ó ˜„˜„Ï ˘È˘ ,·˙Î ı"·ÚÈ '‚‰· ,‫והנה‬ ‡Ï‡ ÏÊ‚ Ôȇ ‡Ï‰Â Ô‡ÎÏ ÏÊ‚ ÔÈ Ú ‰È¯ÒÁ„ 'ȯˆÓ‰ „ÈÓ ˙È Á‰ ˙‡ ÏÂÊ‚ÈÂ' ÔÈÚÎ È‚‰ ̇ ÌȯÒÁ  ‡ ‰Ó„ ÈÓ„ ‡Ï ‰Ê ,È„ÈÓ ?Íη  Ȅȷ ‰¯Â˙‰ Á˜Ï ÌÂÏÎ ,‰· ˜ÒÂÚ Â Èȉ ‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ ¯ÓÂÏ ˘È˘ ,ı"·Úȉ ı¯È˙ ‰Ó ‰È˙ÂÓÂ˙Ò ˘¯ÙÓ äá ùøåãå áùåéù ‰ÎÊ ‡Â‰ Ì„˜Â Â¯Ó‡Ï Ï‡¯˘ÈÏ È‡¯ ‰È‰˘ „·Ú ˘ ‡Ï‡ „ÂÚ ‡Ï ‰ÏÈÊ‚ ÔÈÚΠȇ„  Èȉ ¯Ó‡Ï  ÓÓ „ÂÓÏÏ ¯ÂÒ‡˘ È¯Ó‚Ï ‰Ê‰ ˜ÒÚ‰ (.ï− ï"¼) ‡"¯„ ‡„·ÂÚ ‡Â‰‰ ÈÎ ÂÓ˘Ó Â‰˘Ó ‰¯Â˙· „Á‡ ¯·„ ÚÓ˘˘ ÏÚ ˙ ÈÓÏ ÒÙ˙ ˘ .Ï"ÎÚ ,‰ ‰Â ÔÈÓÓ ÔÈÚÎ ı¯È˙ ,‰„˘ ÈÓÂ¯Ó Â¯ÙÒ· ·"Ȉ ‰ ‫ג‬ ˘„ÁÓ È‚‰ ̇ ‡˜Â„˘ ,ı"·Úȉ ȯ·„ ‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ ‡¯˜ ‰ʄ ¯ÂÒ‡ „ÂÓÈÏ· ‰Îω ‡¯˜ ˘ åðåéò êåúî äëìä àéöåîù  Èȉ ‰ÏÈÁ˙Ó (¬− íþï íðîë¼) 'Ó‚· ‡˙ȇ„Î ÂÓ˘ ÏÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Èχ¯˘È‰ ˘È‡· ˜¯ ‰Ú Ή ˙„Ó˘ ÈÙÏ ‡Ï' (ï ,ï ó−þëð) Ù"‰Ú (.¬õ ö−ñîì) Ï"Ê Ì¯Ó‡ÓΠ¯Ó‡' ,'Ìη '‰ ˜˘Á ÌÈÓÚ‰ ÏÎÓ ÌÎ·Â¯Ó È ‡˘ ‰Ú˘· ÂÏÈÙ‡˘ Ìη È ˜˘ÂÁ ‰"·˜‰ Ì‰Ï ÌÎÓˆÚ ÔÈËÚÓÓ Ì˙‡ ‰Ï„‚ ÌÎÏ ÚÈÙ˘Ó .'È ÙÏ ‰¯Â˙‰ Â Ï Ô˙ ‰"·˜‰˘ Ù"Ú‡ ‫דהיינו‬ ÁΉ Â Ï ˘È È˙· ‰˙ÂÓÈÏ˘· ˙¢ÚÏ ˙Â¯Â„Ï Ú·˜Ï  ÈÏ΢ ÈÙÏ ‰¯È·Ò‰Ï ¯·‚˙È ̉ ÌÈ ڢ χ¯˘È ˜¯ ÔÎÏ . ÈÙ ÏÚ ‰· Ï„‚˙‰Ï ‰¯ËÚ ‰¯Â˙‰ ˙¢ÚÏ ÔÂÈÒ ‰ ÏÚ ‡Ï˘ ‰¯Â˙· ÌÈ Ù ˙ÂÏ‚Ï Â‡Â·È˘ ˘Â˘ÁÏ Ôȇ ÂÎÊ ‰Ó È ÙÓ" (:è− ö−ëîþ−¼) ¯Ӈ„Π,‰ÎωΠÔÈ·ÂÏÚ ÔÈÁ ˘ È ÙÓ ,Ô˙ÂÓÎ Ú·˜Ï Ïω ˙È· ‡ÏÂ È‡Ó˘ ˙È· ȯ·„ ̉ȯ·„ ÔÈ Â˘Â Âȉ ."ԉȯ·„Ï È‡Ó˘ ˙È· ȯ·„ ÔÈÓÈ„˜Ó˘ ‡Ï‡ „ÂÚ úà òéðëäì åì ïúåð àì åãåáëù éî ìáà ,äòèùë åìéôà åéøáã ìò øåæçìå åîöò Ì"ÂÎÚÏ ¯ÂÒ‡ ÔÎÏ .åéìò êåîñì à"à éøä

‰ÈÂÏ˙ ‰ÏÂ΄ ¯Á‡Ó Ù"Ú·˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ‰ÈÏÚ ÛÈ҉Ϡ‰˘¯ÙÏ ‰ Â˙ ˙¢¯‰Â ‰¯·Ò· ÂÏ‚È˘ ˘Â˘ÁÏ ˘È ÌÈÁ¯Ù ÌȈȈ ÌÈ˘Â„ÈÁ ·˙η˘ ‰¯Â˙ Î"‡˘Ó ,‰ÎωΠ‡Ï˘ ÌÈ Ù ‰· .„ÂÓÏÏ ÂÏ ¯˙ÂÓ ‰¯·Ò· ‰ÈÂÏ˙ ‰ ȇ˘ ·˙η˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ÈÂ‚Ï ‰Ê ¯˙ȉ ‫אמנ‬ ‰‚È‚Á ‡¯Ó‚·„ ,Ú"ÂÎÏ ÌÎÒÂÓ ‰ ȇ ȯ·„ ÌȯÒÂÓ Ôȇ ÈÓ‡ È·¯ ¯Ó‡" ,‡˙ȇ (.è−) ‡Ï' (ó¾ ó−ñí³) ¯Ó‡ ˘ ÌÈ·ÎÂÎ „·ÂÚÏ ‰¯Â˙ 'ÒÂ˙ .'ÌÂÚ„È Ï· ÌÈËÙ˘Ó È‚ ÏÎÏ ÔÎ ‰˘Ú ˘Â¯„Ï ‰ÈÏ ‰ÓÏ ,‰˘˜‰ ("ó−þ½îô ö−ê" í"ð ,ó¾) ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ 'È‚ ÏÎÏ ÔÎ ‰˘Ú ‡Ï' Ï˘ ˜ÂÒÙ‰ ‰˙ÈÓ ·ÈÈÁ ‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ‰ ÌÈ·ÎÂÎ „·ÂÚ„

îñþ

˙·Â˙η ˙ˆ·Â˜Ó ‰ËÈ˘‰ Ì˙‡ ÂÓ„˜ ¯·Î ‰¯Â˙ ˜¯˘ ¯·ÂÒ ÔÎ Ì‚˘ ,("ê−ò³ êñî" í"ð .ì×) ‰¯Â˙ Ï·‡ „ÂÓÏÏ ÈÂ‚Ï ¯ÂÒ‡ ‰Ù ÏÚ·˘ .¯ÂÒȇ Ôȇ ·˙η˘ ·˙η˘ ‰¯Â˙ „ÓÂÏ˘ ȯΠ„ ,‰‡¯ ‫מדבריה‬ ÔÈ·‰Ï ÍȯˆÂ ,‰ÏÈÊ‚ ÏÚ ¯·ÂÚ Â È‡ ‰ÓÏÂ Ì‰Ï ¯Ò‡ ˘ ‰Ù ÏÚ·˘ ‰¯Â˙Ï ˜ÂÏÈÁ‰ ?Î"‚ Ù"Ú·˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ÌÈÏÂÎÈ Ì È‡ ‡"¯‚‰ ȯ·„· ‡ˆÓ ‰Ê ˜ÂÏÈÁÏ ¯·Ò‰ ,‫והנה‬ ,(è ,ê) ÌÈ¯È˘‰ ¯È˘Ï Â˘Â¯ÈÙ· Ï"ˆÊ ÏÚ·˘ ‰¯Â˙ ÌÈ„ÓÂÏ Ôȇ ˙ÂÓ‡‰ ÔÎÂ" :Ï"Ê ìàøùéì ãåçé àåä ô"òáù äøåú éë ‰Ù ÔÈÏÏÎ ‰‰Â·‚ ‡È‰˘ ·˙η˘ ‰¯Â˙·Â ïãáì ¯‡·Ï ¯˘Ù‡Â .Ï"ÎÚ ,"˙ÂÓ‡‰ ¯‡˘ Ì‚ · ‡‰· (−¼−ë¾í þ¼¾) Ô"¯‰ ˙¢¯„ ÈÙÏ ,„ÂÚ ¯Â‰Ë ¯Ó‡ ‰"·˜‰„ ,(.îõ ô"ë) È ÓÁ ¯· ‰·¯„ Ô‡Ó ¯Ó‡Â ‡ÓË Â¯Ó‡ ÚȘ¯„ ‡˙·È˙Ó ÏΠ‰"·˜‰˘ ȯÁ‡ ,Ô"¯‰Ï ‰˘˜Â‰˘ .Á"··¯ ÁΠ·Â˘ÈÈ· ·˙Π.‡ÓË Â¯Ó‡ Íȇ‰ ¯Â‰Ë ¯Ó‡ ¯ÒÓ Ï‡¯˘ÈÏ ‰¯Â˙‰ Ô˙È ˘ ¯Á‡„ ,¯·„‰ ˙‡¯Â‰ Ù"Ú Â Â„È˘ χ¯˘È ÈÓÎÁÏ ‰¯Â˙‰ ˙Ó‡‰ ÍÙȉ È˘Â ‡‰ Ï΢ ‰È‰È˘ ۇ ,ÌÏ΢ ÂÓÈÎÒÈ ÌÈÓ˘‰ ÔÓ ÌÂ˜È ÔΠ̉ȯ·„Î Ó"Ó ‡¯˜ÈÚÓ Â¯Ó‡„ ‰Ó· Ì˙ ÂÂÎ Î"‚ ‰Ê .ÂÓÚ ÈÎ 'Â˙¯Â˙' ˙‡¯˜ ‰· „ÓÂÏ˘Î ''‰ ˙¯Â˙' .ÌÂ˜È ÔÎ È˘Â ‡‰ Ï΢ ˙گΉ ÈÙÎ ’þõ ,þðò½×ñêô š"íþíñ) χ¯˘È ÁÓ˘È ‫ובספר‬

äòøëä ìù äæ çëã ,·˙Î (ó−¬õ¾ô éìàøùéä ùôðì ÷ø ïúéð äøåúá ùåãéçå

˙ÂˆÓ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï Ô˙ ˘ Ï"Ê Ì¯Ó‡ÓÎ ‰Îω ¯Â¯È·Â ˘Â„ÈÁ ÁÎ ÈÏ· ˘Â¯ÈÙ ,˙ÂÓÏ‚

ïñþ

‫ הרב הגאון רבי ישראל פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

äîåà ìëìù" ‡È‰ ‰ ÂÂΉ˘ ,‰Ê ÏÚ ı¯È˙ äøåúä íäì úúì ä"á÷ä äöø ïåùìå åúøåú åðì ïúðå 'ä øçá åðìå íðåùìá ‰·˙Î ‰·˘ ùãå÷ä ïåùì àåäå à÷ééã

‰¯Â˙‰˘  Èȉ„ ,˙ÂÁÂω Ï˘ ·˙Î ‡Â‰Â ̯ӷ ÂÓΠ‰¯Â˙‰ ÌˆÚ ‡È‰ ‡È‰ ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ·È˙Î„Ó '̉È˙¯ˆ ˙¯ËÂÙ ÌÈ˘ Â"Ë' ¢¯„˘ ·˙Π̇ ‡˜Â„ ‰Ê ‰Ê· ‡ˆÂÈÎ ‰·¯‰Â ¯Â¯ˆÏ ¯Á‡ ÔÂ˘Ï· ‰·˙Π̇ Ï·‡ ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ‰¯Â˙Ó ¯·„ ÏÏÎ ÊÓ¯ ‡Ï ÔÂ˘Ï ÌÈÚ·˘Ó ‡Ï‡ ‰¯Â˙‰ ÌˆÚ ‰˘Ú  ȇ ‰Ù ÏÚ·˘ .Ï"ÎÚ ,"‰¯Â˙Ï ˘Â¯ÈÙ ‰"·˜‰ ÌÈÎÒ‰ Â Ï ˜¯„ ,Âȯ·„Ó ‫מבואר‬ Ï·‡ ,‰˙ÂÓÈÏ˘· ·˙η˘ ‰¯Â˙ Ô˙ÈÏ Âȉ ‡Ï ,‰Ï·˜Ï ÌÈ ÎÂÓ Âȉ ̇ ÂÏÈÙ‡ ÌÈÂ‚Ï Â Ï·È˜  ‡˘ ÂÓÎ ‰¯Âˆ ‰˙‡· ‰˙‡ ÌÈÏ·˜Ó ‰˘ÓÏ ‰Âˆ ˙"È˘‰„ ,Ï"È ‰Ê ÈÙÏ .‰˙‡ ,ÔÂ˘Ï ÌÈÚ·˘· ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï ‰¯Â˙‰ ·Â˙ÎÏ ˘È˘ ÂÓÎ ·˙η˘ ‰¯Â˙ ̈ڷ ‰Ê Ôȇ Ìχ ‰˙‡ ˘Â¯„Ï ˜ÈÈ„Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‡‰„ ,Â Ï .‰¯Â˙Ï ˘Â¯ÈÙÎ ‡Ï‡  ȇ ‰¯Â˙‰ ˙¢¯„· Ì˘· (.è− ³î×þë) ˙ˆ·Â˜Ó ‰ËÈ˘· ‡˙ȇ ‫וכ‬ úéâäå' úåöî íéàöåé ïéàù ,„"·‡¯‰ àìå ùãå÷ä ïåùìá àìà 'äìéìå íîåé åá ˙‚‰ ‰Â ˙·¢˙ ¯ÙÒ·Â .úåðåùì øàùá

‰¯Â˙· ‡˜Â„ ‰ʄ ÁÈΉ ,(ïñš³ ’½ ,ê"ì ð"î−) Ù"Ú‡  Èȉ„ ‰¯Â˙‰ ˙ÂÈ˙Â‡Ï Íȯˆ„ ·˙η˘ ˙"˙ ˙ÂˆÓ ‡ˆÂÈ˘ ·˙η˘ ‰¯Â˙· Ï"ÈȘ„ Ï·‡ „ÓÂÏ˘ ˜ÂÒÙ‰ ÔÈ·Ó Â È‡ ̇ ÂÏÈÙ‡ ¯‡˘· ‡Ï ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ‰¯Ó‡ ̇ ‡˜Â„ ‡˜Â„ ‡Â‰ ·˙η˘ ‰¯Â˙˘ ÌÂ˘Ó ,˙Â Â˘Ï .¯Á‡ ÔÂ˘Ï· ‡Ï ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï·

‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ˘ Ì"ÂÎÚ ,˙Â˙ÈÓ '„ ˜¯Ù· ¯Ó‡„Î ‰˘Ó Â Ï ‰Âˆ ‰¯Â˙' ¯Ó‡ ˘ ‰˙ÈÓ ·ÈÈÁ ?'‰˘¯ÂÓ :Ï"Ê ,'ÒÂ˙ ˙È˘Â˜ ı¯È˙ (ó¾) úîà ‫ובשפת‬ Ì˙‰„ ‰‡¯ ‰È‰ ̉ȯ·„ ÈÏÂÏ" ·È˙΄ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ‰¯Â˙· ˜ÂÒÚÏ ‡˜Â„ ¯·„ ÔÈ„ ÂÏ ¯ÂÒÓÏ Ï·‡ ,'Â Ï ‰Âˆ ‰¯Â˙' Ô ÈÙÏÈ È‰ ‡Ï ‰¯Â˙ ÔÈ„ ‡È‰ Í΢ „ÁÂÈÓ äøåú à÷åãã éîð øùôàå 'Â Ï ‰Âˆ ‰¯Â˙'Ó àìå 'åðì äåö äøåú'î ïðéôìé áúëáù ¯‡Â·Ó .Ï"ÎÚ ,"È˯٠ÔÈ„ Ô΢ ÏΠäô ìòáù

¯ÂÒ‡„ Ô ÈÙÏÈ 'Â Ï ‰Âˆ ‰¯Â˙' ˜ÂÒÙÓ„ ,Âȯ·„Ó ‰ËÈ˘‰Î ‡Ï„ ,·˙η˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ÈÂ‚Ï ‰ ÚÈ ‰Ó„ ,‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ .Â˙ÚÈÈÒ ˙ˆ·Â˜Ó ¯˘Ù‡ ȇ„ ,·"Ȉ ‰Â ˘Ó˘Â ¯Â‡Ó‰ ˙Èȇ¯Ï  ȷ¯ ‰˘ÓÏ ‰Âˆ ‰"·˜‰„ ¯Á‡Ó ÔÎ ¯ÓÂÏ ?ÔÂ˘Ï ÌÈÚ·˘· ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï ‰¯Â˙‰ ·Â˙ÎÏ ‡¯Ó‚ ÌÈ„˜‰Ï ˘È ,˙Ó‡ ˙Ù˘‰ ı¯˙Ï ‫כדי‬ (ë ,èñ ó−þëð) Ù"‰Ú (.è) ‰¯Ê ‰„Â·Ú ‰Ó" ,"ÂÓÏ ¯ÈÚ˘Ó Á¯Ê ‡· È ÈÒÓ '‰ ¯Ó‡ÈÂ" Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡ ,Ô¯‡Ù· ÈÚ· ‰Ó ¯ÈÚ˘· ÈÚ· ‰Ó‡ ‰Ó‡ ÏÎ ÏÚ ‰"·˜‰ ‰¯ÈÊÁ‰˘ „ÓÏÓ ."‰ÂÏ·˜Â χ¯˘È ψ‡ ‡·˘ „Ú ‰ÂÏ·˜ ‡Ï Íȇ Î"‡„ ,ÔÂÈÚ ÌÈÎȯˆ ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ‰¯Â‡ÎÏ ÌÈÓÚ‰ ÏÎÓ Â · ¯Á· ¯˘‡" ÌȯÓ‡  ‡ ¯Á·' ‡Ï ‰"·˜‰ ‡‰ ,"Â˙¯Â˙ ˙‡ Â Ï Ô˙   ‡ÈÓ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡˘ ¯Á‡ ˜¯Â ÏÏÎ ' ·  ˙‡Ó ˘˜È·Â ‰"·˜‰ ‡· ,‰¯Â˙‰ Ï·˜Ï ?‰Ï·˜Ï χٯ '¯ Ô‡‚‰Ó ÔÂ˘Ï ‡Ù¯Ó ‫בספר‬ (íþî³í ðîô¼ šñì) Ï"ˆÊ ‚¯Â·Ó‡‰Ó

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ìñþ

Ì‰È ˘Â Ù"Ú·˘ ‰¯Â˙Ï ·˙η˘ ‰¯Â˙ ÔÈ· ˜ÏÈÁ ñ¾ ó−) Ï"˘¯‰Ó‰ ˜ÒÙ ÔΠ.„ÂÓÏÏ ÈÂ‚Ï ¯ÂÒ‡ ,·˙Π„‡Ó ¯ÈÓÁ‰˘ ,(¬ ³îê ,ð ’õ š"ëñ íôñ¾ ˙ÂÓ‡‰ ÌÚ ÌÈ„ÓÂÏ ¯˘‡ ÌÈ˘ ‡‰ Ô˙‡" ˙ÂÓÁ · ‡¯È ‡Ï ‡Â˘ Ó Ì ÂÚ Ï„‚ „" ÚÙÏ ."ÔÂȈ ˙¯„‚‰Ï ÂÓÈÎÒ‰ ‡Ï˘ ,‰‡¯ ‫מדבריה‬ ȯΠ˘ ,ÏÈÚÏ ·"Ȉ ‰Â ı"·Úȉ ‰Ó „ÓÂÏ ˜¯Â  ÂÈÚ ÍÂ˙Ó ‡ÈˆÂÓ Â È‡˘ ,'‰Ò¯Â‡Ó' ‡ '‰˘¯ÂÓ' ÏÚ ¯·ÂÚ Â È‡ ,¯‡Â·Ó˘ ‰ÚÈ„È Ì¢ ˙ ˜Ï ÈÂ‚Ï ¯ÂÒ‡˘ Ìȯ·ÂÒ Ì‰Â ÔÎÏ ÂÈχ ˙ÎÈÈ˘ ‰ ȇ„ ¯Á‡Ó ,'˜‰  È˙¯Â˙· Ù"Ú‡ ,„ÂÓÏÏ Ì‰Ï ¯ÂÒ‡ ·˙η˘ ‰¯Â˙ Ì‚ .‰· ÌÈ˘„ÁÓ Ôȇ˘ ,ı"·Úȉ ˙È˘Â˜ ˙¢˜‰Ï ˘È È˙· ‫ולשיטת‬ ÏÊ‚ Ôȇ ‡Ï‰Â Ô‡ÎÏ ÏÊ‚ ÔÈ Ú ‰Ó 'ȯˆÓ‰ „ÈÓ ˙È Á‰ ˙‡ ÏÂÊ‚ÈÂ' ÔÈÚÎ ‡Ï‡ ÌȯÒÁ  ‡ ‰Ó„ ,ÈÓ„ ‡Ï ‰Ê ,È„ÈÓ ‰È¯ÒÁ„  Ȅȷ ‰¯Â˙‰ Á˜Ï ÌÂÏÎ ,‰· ˜ÒÂÚ È‚‰ ̇ ?Íη ö−þðíò½) ‡"˘¯‰Ó‰ ȯ·„ ÈÙÏ ¯ÓÂÏ

‫ונראה‬

‡È‰ ‰¯Â˙‰" :Ï"Ê ,("ñ×" í"ð :ê® ì"ø ˙È˘‡¯· ÈÓÈ ˙˘˘Ó χ¯˘È ÏÎÏ ‰˘¯ÂÓ ˙È˘‡¯· ÈÓÈ ˙˘˘Ó íòáèå íúåàéøá éôì ÔÈÚΠ.Ï"ÎÚ ,"‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ Ï‡¯˘È ÏÎ ÌÈ ÎÂÓ ‡˜¯Ù„ ‡¯‚‡ ¯ÙÒ· ¯Î˘˘È È ·‰ ·˙Î ‰Ê ùéà òáèá ÈÎ" ,("ê−èë ë¾òî" í"ð ,öòì³êî ’þõ) Â˙Ó˘ ˘¯Â˘ ÈÙÏ äøåúä ìë ïéáäì éìàøùé  ȇ ̇·Â '„Á χ¯˘È ‡˙Èȯ‡ ‰"·Â˜' ÈÎ ,"ÂÈ ÈÚ ¯ÂÂÚÓ˘ ‡ËÁ‰ ˙ÓÁÓ È‡„· Èʇ ÔÈ·Ó ’õ í×−ê) ‰·¯ ˘¯„Ó‰ ȯ·„ Ô·ÂÓ ‰Ê·Â .Ï"ÎÚ

‰·ÈÒ‰„ ,˙Ó‡ ˙Ù˘‰ ȯ·„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‰Ê ‫לפי‬ ‡È‰ ·˙η˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ È¯Î Ï ¯ÂÒ‡˘ ̇ ,ÔÎ Ì‚ ‰Ù ÏÚ·˘ ‰¯Â˙ ‰· ÔÓË„ ÌÂ˘Ó ˘„ÁÏ ˜ÈÈ„Ï Â‡Â·È ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ‰˙‡ „ÓÏÈ Ôȇ ÔÂ˘Ï ÌÈÚ·˘· ·˙Î ˘Î Ï·‡ .‰¯Â˙ ȯ·„· ˘Ó˘Â ¯Â‡Ó‰ ˙ȇ¯ ˙Ïʇ Î"‡Â ˘˘Á Ì¢ ˙"‰Ú ˙Ó‡ ˙Ù˘·  ȯ·„Î È˙‡ˆÓ .·"Ȉ ‰Â ‰Â‰ ÂÏÈÙ‡ ‰È‰ Íȇ ,‰˘˜‰„ (ë"ñþ³ ³î×î½) Ì È‡ ‡‰ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï ‰¯Â˙‰ ˙˙Ï ‡ ÈÓ‡ χ¯˘È È · ÂÏÈه ‰Ï·˜Ï Ìȇ¯Â ÌÈ ÎÂÓ Íȇ ‰¯ÈÙÒ‰ ÈÓÈ Ë"Ó ÌÓˆÚ ÔÈÎ‰Ï ÂίˆÂ‰ :ı¯È˙ ?ÏÏÎ ‰ Ή Ì¢ ÈÏ· ‰˙‡ ÂÏ·˜È ÌÈ‚‰ ‰Â·‚ ÌÈί„ ÌÈ˘Â¯ÈÙ ‰ÓÎ ‰Ï ˘È ‰¯Â˙‰ ÈÎ" úåîåàäì øéæçäùë éàãå ïë íà ,‰Â·‚ ÏÚÓ øúåé úåéîùâá ùåøéôä ïë íâ äéä äìá÷ì .Ï"ÎÚ ,"ìàøùé éðáìî

Ô˙ ‰"·˜‰ ‰È‰ ‡Ï˘ ,Âȯ·„Ó ‫מבואר‬ ‰˙‡· ,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï ‰¯Â˙‰  ‡ÈÓ˘ ÂÈ˘ÎÚ ÔÎÏ ,χ¯˘ÈÏ ‰ ˙È ‰·˘ ‰¯Âˆ ,˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· χ¯˘ÈÏ ‰ ˙È Â ‰¯Â˙‰ Ï·˜Ï Ôȇ„ ,·˙η˘ ‰¯Â˙ ÂÏÈÙ‡ „ÂÓÏÏ ÈÂ‚Ï ¯ÂÒ‡ Ô¢ÏΠ‰Ù ÏÚ·˘ ‰¯Â˙Ï ·˙η˘ ‰¯Â˙ ÔÈ· ‰¯Â˙ ȯ·„" ,(è− ,êñ ³îô¾) '˜‰ ÌÈÈÁ‰ ¯Â‡‰ ˙„‚Ó ˙‡ ÏΠ˙¯ÂÙÒ ‰È˙ÂÈ˙‡ ÌȘ˜ÂÊÓ ."‰·¯ ‰ÓÎÁ· '‰ „ÒÈ ¯˘‡Î ˙‡ÏÙ Â ˙ÂÎω 'ÒÂ˙ ÈÏÚ·Ï ÌÈ ˜Ê ·˘ÂÓ· ‡˙ȇ ÔÎ ÂÓΠ‡ˆÓ˙ ‡Ï ˘ÓÂÁ‰ Ïη„" ,(ï ,èô ³−¾êþë) ¯ÂÒȇ ‡ Ì‰Ó ‡ˆÂÈ ÔÈ„ Ôȇ˘ ÌȘÂÒÙ ‰˘Ï˘ ."¯˙ȉ ‡ ’½ ì"îê) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ Ï˘ ˜ÒÙ Ô·ÂÓ ‫ובזה‬

‡Ï˘ ,'˜‰ ‰"Ï˘‰ Ì˘· (ï− š"½ ,ðñ¾

¬ñþ

‫ הרב הגאון רבי ישראל פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

î³ô×ìô "šñì" îòñ ¾−¾ ó−þôîê îòê¾ íô î"ì ³ôê îò−ê¾

.(.óí−òëî îò−ò−ë ñðëí ¾−¾î ’³− ÔÈ·‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡˘ Ú·Ë· ‡¯· ˘ È‚ ‫ולכ‬ äìéòî ¯„‚· ȉ ‰· „ÓÂÏ Ì‡ ,‰¯Â˙‰ ‰ÓˆÚ· ‰¯Â˙‰Ó ÌÈÏÊ‚ ‰ÓˆÚ ‰¯Â˙‰ ÈÙÏÎ Ï΢ Ú„Â" :(꼚³ ’½ ì"îê) ·Ëȉ ¯‡·‰ ˜ÒلΠ„ÂÚ· „ÓÂÏ˘ ‰¯Â˙ ‰˘ÂÚ Ì„‡˘ ÌÈ˘ÚÓ‰ .Ï"ÎÚ ,"úåôéì÷á çë óéñåî ‰"ÂÚ· Ú˘¯ ¼"î¾ ’¼ ,öñïè êþšò îò−ê íþî³ ðôîñ¾ −ðîí− ¼¾þ ô"ôî)

,(.èñš ö−ñîì) ¯Ӈ ÔΠ.(è ’ñí ¹î½ ð"õ ³"³ ’ñí ëþí ˜¯ÂÊ ÂÏȇΠÔ‚‰  ȇ˘ „ÈÓÏ˙Ï „ÓÏÓ‰ ÏÎ" Ú˘¯ÏÂ" (ò ó−ñí³) ‡¯˜‰ Áˆ ÔΠ"ÒÈϘ¯ÓÏ Ô·‡ È˙ȯ· ‡˘˙ ȘÂÁ ¯ÙÒÏ ÍÏ ‰Ó ÌȘχ ¯Ó‡ øùëåîå éåàø åðéàù éî  Èȉ„ ,"ÍÈÙ ÈÏÚ ,äá ãîåì íà äøåúá ìòåî äøåú ãåîìì ¯ˆ˘Ï· ‰Ó ,(.ë½) Ìȯ„ 'Ó‚Ó ‰‡¯ ÔΠ¯Ó‡ ˘ ÏÂÁ ÈÏÎ Â˘Ú ˘„˜ ÈÏη ˘Ó˙˘ ˘ ÏÂÁ Â˘Ú Ìˆ¯Ù˘ ÔÂÈÎ '‰ÂÏÏÁ ÌȈȯ٠‡·Â' ‰¯Â˙ Ï˘ ‰¯˙η ˘Ó˙˘Ó‰ ,ÌÏÂÚ‰ ÔÓ ¯˜Ú  .‰ÓΠ‰ÓÎ ˙Á‡ ÏÚ ÌÏÂÚÏ ÌÈȘ ÈÁ ‡Â‰˘

‰È¯˘Â ‰ÎÏÓ" (¬ ,ë í×−ê) Ù"‰Ú (ï− ³îê ,ë ‰ÓÎÁ ˘È Ì„‡ ÍÏ ¯Ó‡È ̇" ,"‰¯Â˙ Ôȇ ."ïéîàú ìà íéåâá äøåú ùé ÔÈÓ‡˙ ÌÈ‚· ,¬− ³îô¾) '˜‰ ÌÈÈÁ‰ ¯Â‡‰ ·˙Î ‰Ê ͯ„·Â ‰"·˜‰Ï ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ˙ ÚË ¯È·Ò‰Ï ,(î ìëù ÌÂ˘Ó ‰¯Â˙‰ Ï·˜Ï ÌÈÏÂÎÈ Ì È‡˘ åúåäî ìëù åðééäã íäéáà ìù åîöò äøéúñ àéäù äðéçáî äéåðá åúééåäå Ï·˜Ï Ì‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÔÎÏ äøåúì äøåîâ

.‰¯Â˙‰

Ú·Ë· ÌÈ‚‰ ‡¯· ‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ˘ ,‫דהיינו‬ ’½ ì"îê) Á"·‰ ȯ·„Π.‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ÷ìçù' ÌÈί·Ó χ¯˘È ÈÓÎÁ ÏÚ˘ ,(ð×þ åúåîöò ˙ÓÎÁÓ Ì‰Ï ˜ÏÁ˘ ÌÂ˘Ó 'Â˙ÓÎÁÓ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ÏÚ Î"‡˘Ó äøåúä àéäù ‡Ï 'Â˙ÓÎÁÓ ïúðù' ˜¯ ÌÈί·Ó ÌÏÂÚ‰ ˙ÓÎÁ ‡Ï‡ Ì‰Ï Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó Â˙ÓÎÁÓ ˜ÏÁ˘ ,ð¼í½¬−−èô ñ"®ï öêôõîš ì"þèíô −³¼ô¾î) .˘Â ‡ ñ¼ ó×ñ îë³×’ [í,ë íëþ ³−¾êþë] ó−òîî−í îò¼¬¾ îíï¾ îò¼¬¾ îò−−íð ,’ñêþ¾− −šñêë "šñì" ó×ñ ö−ê¾ þî¾í öþš

‫הנני בברכה נאמנה לכל באי בית ה' זו ביהמ"ד ויואל משה דסאטמאר‬ ‫העומד לשם ולתפארת שנזכה כולנו ללמוד וללמד לשמור ולעשות‬ ‫ולקיים את כל דברי תלמוד תורתך באהבה ולא ימוש התורה הזאת‬ .‫מפינו ומפי זרעינו ומפי זרע זרעינו מעתה ועד עולם אכי"ר‬

‫חידושי תורה‬

‫מרבני קהלתינו הק' בכל אתר‬ ‫ואתר שליט''א‬

èôþ

‫ הגה"צ רבי מנחם מענדל טייטלבוים שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הגה"צ רבי מנחם מענדל טייטלבוים שליט''א‬ ‫בנו הגדול של כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א‬ ‫אב''ד ור''מ דקהל יטב לב דסאטמאר וויליאמסבורג‬

‫סוגיא דחציו עבד וחציו בן חורין‬ ,‰˜Â¯· Ô· Ô ÁÂÈ È·¯Ï„ Ú˘Â‰È È Ù‰ ‫והקשה‬ ÌÈ˘ „ (ë"¼ è"ô ¹ð) ÔÓ˜Ï Ï"Ò„ ‰ÈˆÁ ‡˘È„ ‰˘˜ ÔΠ̇ ,¯"ÂÙ· ˙·ÈÈÁ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰È·Èχ ,ÔȯÂÁ ˙· ‰ÈˆÁ ‰ÁÙ˘ ˘Ó˙˘Ó ˙„·Ú „ˆ È˙‡„ 'ÒÂ˙‰ ˘"ÓÎ ¯ÓÂÏ ÈÁ„ÈÏ ¯"ÂÙ„ ‰˘Ú È˙ÈÏ È˙·„ ,˙¯ÈÁ „ˆ· ˙"ω  Èȉ ,‰·˘ ˙„·Ú „ˆ· ˘È˘ ˙"ω 'È˙Î ı¯˙Ï ˘"Ï ,(ó¾) ‰˘„˜ ‰È‰˙ ‡Ï Ï˘ È·¯„ ‡·Èχ ‡‰„ ,‡„˜ÙÈÓ ‡Ï ‰ȇ„ ,'ÒÂ˙‰ ÔÂÈΠ,¯"ÂÙ· ‡„˜ÙÈÓ ¯ÈÙ˘ ‡˜Â¯· Ô· Ô ÁÂÈ ,¯"ÂÙ Ï˘ Ú"Ó ÌÈÈ˜Ï Ì‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ Ì‰È ˘„ ê¾−ñ óíñ ê"ê êíð) ‰Ê ˙‡ ‰Ê ‡˘È˘Î ‡Ï‡ þìêí ñêþ−¾í êíð ³þìê ³−ñêþ¾−ñ îê ’êþ¾−ñ ê¾ò−ñ îê êíð ,êšîð íìõ¾ í−®ìí î³îê ê¾−¾ í¾¼ ³î®ô îñ ö−ê êñî ,ë"î−× ³þìê ³−ñêþ¾−ë þ"îõ ³î®ô ó−−šñ îñ þ¾õê êñê ê¾ò−ñ −ô ó¼ ö−þîì ³ë í−®ìî íìõ¾ í−®ìíñ þê¾ò îñ ö−ê ö× óè êîí¾ ö−þîì öë î−®ìî ðë¼ î−®ìí ó¼

Ì‰È ˘·˘ ¯"ÂÙ„ ‰˘Ú È˙ÈÏ Î"‡ ,(³þìê íþ−þë 'ȉ˙ ‡Ï ˘„˜ 'È‰È ‡Ï„ Ôȇω ÈÁÈ„Ï ‰ÁÈ˙Ù· ÌÈ„‚Ó È¯Ù· Ì‚ ‰˘˜‰ ÔÎÂ] .‰˘„˜ .[(’× ³îê ¹î½ ë"ì) ˙ÏÏÂÎ ’−½) „„ ÔÈ · ˙"¢· ‰ ‰„ ,„"Ò·

,Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ ı¯˙Ó (’è ³îê ì"ñ

‫ואפ"ל‬

ÈÓ (ê"¼ ê"ô ¹ð) ÔÈËÈ‚ 'ÒÓ· ÔÈ˙È ˙Ó· ‫איתא‬ ˙‡ „·ÂÚ ,ÔȯÂÁ Ô· ÂȈÁ „·Ú ÂȈÁ˘ ˙È· ȯ·„ „Á‡ ÌÂÈ ÂÓˆÚ ˙‡Â ,„Á‡ ÌÂÈ Â·¯ ,·¯ ˙‡ Ì˙ ˜˙ ÌȯÓ‡ È‡Ó˘ ˙È· ,Ïω ȇ ‰ÁÙ˘ ‡˘ÈÏ ,Ì˙ ˜È˙ ‡Ï ÂÓˆÚ ˙‡Â ȇ χ¯˘È ˙· ,ÔȯÂÁ Ô· ÂȈÁ ¯·Î˘ ¯˘Ù‡ ‡¯· ‡Ï ‡Ï‰Â ÏË·È ,„·Ú ÂȈÁ ¯·Î˘ ¯˘Ù‡ (íô í−¼¾−) ¯Ó‡ ˘ ‰È·¯Â ‰È¯ÙÏ ‡Ï‡ ÌÏÂÚ‰ Ô˜È˙ È ÙÓ ‡Ï‡ ,‰¯ˆÈ ˙·˘Ï ‰‡¯· ‰Â˙ ‡Ï ÔȯÂÁ Ô· Â˙‡¯ ‰˘ÂÚ ,·¯ ˙‡ ÔÈÙÂÎ ,ÌÏÂÚ‰ Ïω ˙È· ¯ÊÁ ,ÂÈÓ„ ȈÁ ÏÚ ¯Ë˘ ·˙ÂΠ.È‡Ó˘ ˙È· ȯ·„Î ˙Â¯Â‰Ï È˙ÈÏ ‰¯Â‡ÎÏ„ (ê¾−ñ í"ð) 'ÒÂ˙· ‰ÏÚ ‫והקשו‬ ‡Ï„ Â‡Ï ÈÁ„ÈÏ ·¯Â ¯ل ‰˘Ú öë ñêþ¾−ð öò−õñ− ó³íôð) (ì− è× ó−þëð) ˘„˜ 'È‰È 'ÒÂ˙‰ ˆ¯È˙ ,(³−ò¼ò× íìõ¾ ê¾−ñ þî½ê ö−þîì ,‰ÈÈÙÎ È„È ÏÚ Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ ‡Î‰„ ,‰˘Ú ÌÈȘÈÓ ‡Ï ,Â‡Ï ‡¯˜ÈÚÓ È΄ „ÂÚ „ÂÚ ,¯·Ú˙‰Ï ‡ÈÊÁ„ ,‰‡È· ¯Ó‚· ‡Ï‡ ¯˘Ù‡ ,‡„˜ÙÈÓ 'ÈÙ‡„ ,‰˘Ú ‡ÎÈÏ ‰„È„·„ ‡˘È ,'ÒÂ˙· Ì˘ ¢˜‰ „ÂÚ .‰· ‡ˆÂÈη ‰Ï ‰Ê ÏÚ Âˆ¯È˙ ,ÔȯÂÁ ˙· ‰ÈˆÁ ‰ÁÙ˘ ‰ÈˆÁ .˙¯ÈÁ „ˆ· ˘Ó˙˘Ó ,˙„·Ú „ˆ È˙‡„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÏÈÁ˙Ó Â È‡ ÈÂÂȈ‰ ‡‰„ ,‰ÂÂˆÓ Â È‡ ÔÈÈ„Ú˘ ‰Ê ,„ȷ  ȇ ¯·Î ʇ ,¯Â¯ÁÈ˘‰ ¯Á‡ ˜¯ ÏÚ ‰ÂÂˆÓ ÔÎ Ì‚ ‡Â‰ „·Ú‰ ȯ‰˘ , ȇ Ï˘ ¯Â¯ÁÈ˘‰ È„È ÏÚ ,˙·˘„ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ‡ˆÓ ,ÂÊ ‰ÂˆÓ Ì‚ ÌÈÈ˜Ï ÏÎÂÈ ‡Ï ,ÂÙ‚ ȈÁ ̇ ,¯¯ÁÈ˘· ‰ˆ¯˙ ˘ ‰Ó· ,Ú˘Ù È‡„„ ,˙"Ï ‰Á„ ‰˘Ú„ ¯ÓÈÓÏ ÈÂˆÓ ‡Ï ·Â˘ ÔÎ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„Π,˙ȈȈ· ÌȇÏÎÏ ÈÓ„ ‡Ï„ .„„ ÔÈ ·‰ „"˙ÎÚ ,Ï" ‰ ‰ÓÏ„ ÔÈ·‰Ï Íȯˆ ˙Ó‡·„ Èί„ ‫וחשבתי‬ ԇΠ'ÒÂ˙‰ ÔЈ¯È˙ ‡Ï ˙Ó‡· ‰ ‰„ Ï"È .Ï" ‰ Ôȷ¯ÈÚ 'ÒÓ· 'È˙˘ ÂÓÎ 'ÈÙ‡ ÏÁ ¯„ „ (ê"¼ ï"¬ ¹ð) Ìȯ„ 'ÒÓ· Ô ˙ ·ÏÂÏ ‰˘ÂÚ È ‡˘ ‰ÎÂÒ Ì Â˜ Ô‚ΠÚ"Ó ÏË·Ï ¯ÂÒ‡ Ìȯ„ · ÁÈ Ó È ‡˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÏËÂ È ‡˘ ‡ÓÈ „ (’ë ¹ð ³îôë−ëî ó¾) ‡"·˘¯‰ ‰˘˜‰Â .'ÂΠ˙"ω ÂÁ„È ԉÈÓ„ ·ÏÂÏ ‰ÎÂÒ„ ‰˘Ú È˙‡ 'Ù Í ÈÁ· ÔÈÈÚÂ] .(.è .ñ þëðôë) ¯·„ ÏÁÈ Ï·„ μ−³î®ô μþð) ÌÈί„ ˙˘¯Ù·Â ,'Ï ‰ÂˆÓ ¯˙È ó−þðò ’ñíô è"õ) ÍÏÓ‰ ¯Ú˘· ı¯È˙ .[(’ð šñì ,Ï" ‰ Ôȷ¯ÈÚ· 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ÈÙ ÏÚ (’î ’ñí Ú"Ó Ôȇ ‰ÚÈ˘Ù È„È ÏÚ ‰‡·‰ ˙"Ï Ï΄ ÂÏ ‡· ÔÎ Ì‚ ‡Î‰ ÔΠ̇ ,‰˙‡ ‰Á„ ¯Â„ Ï ÂÏ ‰Âˆ ÈÓ„ ,‰ÚÈ˘Ù È„È ÏÚ ˙"ω ÔÎ È„È ÏÚ˘ ‰Ó„Π‰ÎÂÒ· ·˘È ‡Ï˘ ¯„ ÍÈÈ˘ ‡Ï ÔΠ̇ ,‡ω ÏÚ ¯Â·ÚÏ Í¯ˆÂÈ .„"ÎÚ ,˙"Ï„Ú Ô‡Î Ì‡„ ,(ì"ô¾ ³îê ó¾) ·˘ÂÁ ‰˘ÚÓ· ‫והקשה‬ ’ô ¹ð) ˙·Â˙Î 'ÒÓ· ÍÈ¯Ù È‡Ó ÔÎ ‡‰„ ,˙"Ï ÈÁ„È Â ‰˘Ú È˙È „ ,Ò ‡Ó· (ê"¼ ‡‰„ ‰ÚÈ˘Ù È„È ÏÚ Ú"Ó‰ ÂÏ ‡· ȇ„ Ì˙‰ ·˙Î ÍÎÈÙÏ .Ò ‡ÓÓ ‰Ï„‚ ‰ÚÈ˘Ù ÍÏ Ôȇ

ðôþ

ÈÙ ÏÚ ,'ÂΠ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ¯˘Ù‡ ȇ„ ·˙΢ ÔÈÈ‚ÂÒ· Ú˘Â‰È È Ù‰ ȯ·„ „·Ú‰ È„È ÏÚ ,¯Ë˘· „·Ú ȈÁ ¯ÂÁ˘Ï „·Ú‰„ ,ÌÚˉ ,¯Ë˘‰ Ï·˜È ‡Â‰˘ 'ÈÙ ,ÂÓˆÚ· ȈÁ„ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó ,¯Ë˘‰ Ï·˜Ï „È ÂÏ Ôȇ ,¯Ë˘‰ ˙ÂÏÁ ¯Á‡ 'ÈÙ‡ ,·¯Ï È ˜ ¯‡˘ ÂÙ‚ Ô„‡‰ ˙¢¯Ó ,¯Ë˘‰ ‡ˆÈ ‡Ï ÌÏÂÚÓ„ ‡ˆÓ ,·¯Ï ¯Â˘˜ ÔÈÈ„Ú ‡Â‰ ȯ‰˘ ,„·Ú‰ ˙¢¯Ï ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‡˙˘‰Â ,ÂÓˆÚÏ ˙¢¯ ÂÏ Ôȇ ˙ÂÏÁ ¯Á‡ 'ÈÙ‡ ‡‰„ ,„Á‡Î Ìȇ· „È ÂËÈ‚„ ȯ‰˘ ,„È Ì¢ ÂÏ Ôȇ ÔÈÈ„Ú ÔÎ Ì‚ Ë‚‰ ÂÏ·˜È˘ È„È ÏÚ ,ÂÈÏÚ ÔÈÈ„Ú ‡Â‰ ·¯ ˙¢¯ ȇ ÔÎ Ì‚ Â˙Ú„Ó ‡Ï˘ ÂËÈ‚ ˙‡ ÌȯÁ‡ ¯ÂÒ‡ ‰È‰È ‡‰„ ,ÂÏ ‡Â‰ ·ÂÁ ‡‰„ ,¯˘Ù‡ ˙ÁÎ˘Ó ‡Ï ,ÔȯÂÁ ˙·· ÔÈ·Â ‰ÁÙ˘· ÔÈ· ¯Ë˘· ÌȯÁ‡ È„È ÏÚ Â¯¯ÈÁ˘Ó˘Î ‡Ï‡ ÂÏ ,„·Ú‰ Ôˆ¯· ÛÒÎ È„È ÏÚ Â‡ ,„·Ú‰ ˙Ú„Ó .˘"ÈÈÚ ¹ð ö−ëîþ−¼) 'ÒÂ˙‰ ‰ ‰„ ,„„ ÔÈ ·· ‫וממשי‬

·¯Ú˙ · ¢˜‰ (’ð ö³ô í"ðë ê"¼š ‰Á„È '„ Ô˙Ó„ ‰˘Ú È˙ÈÏ„ ,'‡ Ô˙Ó· '„ Ô˙Ó Í¯Âˆ‰˘ ÔÙ‡·„ ı¯È˙ ,ÛÈÒÂ˙ Ï·„ ‡ω ‡Ï ,‰ÚÈ˘Ù È„È ÏÚ ··˙Ò ,‡ω ˙ÂÁ„Ï ÌȇÏÎÏ ÈÓ„ ‡Ï„ ,˙"Ï ‰Á„ ‰˘Ú Ô È¯Ó‡ ÂȈÁ „·Ú ÂȈÁ· Î"‡ .'ÒÂ˙‰ „"˙ÎÚ ,˙ȈȈ· ‰È‰ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡‰„ ,Ú˘Ù È‡„„ ÔȯÂÁ Ô· ,Ú˘Â‰È È Ù‰ Ì˘· Ï" Π,¯¯Á˙˘‰Ï  ˆ¯· ‰ÊÏ ÂÓˆÚ ˙‡ ‡È·‰ ÂÓˆÚ· ‡Â‰„ ‡ˆÓ ,'È ˙Ó· 'ȇ„Î ,‰˘‡ Ì¢ ‡˘ÈÏ ÏÎÂÈ ‡Ï˘ ,ÔȯÂÁ Ô· ÂȈÁ ¯·Î˘ ÏÂÎÈ Â È‡ ‰ÁÙ˘ ‡˘ÈÏ ‰ÂÂˆÓ Â È‡ „·Ú Â˙Âȉ· „·Ú‰„ ‡ÓÈ˙ ÈΠÔÂÈÎ ,‰ÚÈ˘Ù Ì¢ ‰Ê Ôȇ ÔΠ̇ ,¯"ÂÙ ÏÚ

íôþ

‫ הגה"צ רבי מנחם מענדל טייטלבוים שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙"Ï ÈÁ„È Â ,¯"ÂÙ„ ‰˘Ú È˙È „ ,¯ÈÙ˘ 'ÒÂ˙‰ ÔÈÈ„Ú ,‰ÚÈ˘Ù ˙Ú˘·„ ÔÂÈÎ ,˘„˜ 'È‰È ‡Ï„ Ú˘Ù ‡Ï„ ‡ˆÓ ,Ú"Ó‰ ÂÈÏÚ ÏËÂÓ 'ȉ ‡Ï ‚"‰Î·Â ÂÊ ‰˘Ú ˙ÓÁÓ ÂÈÏÚ ÏËÂÓ‰ ·ÂÈÁ· .˙"Ï„Ú ¯ÈÙ˘ 'ȯӇ Ú˘Â‰È È Ù‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ¯ÈÙ˘ ı¯Â˙Ó ‰Ê ÈÙ ‫ועל‬ ‰˘‡„ Ï"Ò„ ‰˜Â¯· Ô· Ô ÁÂÈ È·¯Ï„ ,Ï" ‰ ‰ÁÙ˘ ‰ÈˆÁ ‡˘È ÔΠ̇ ,¯"ÂÙ ÏÚ ‰ÂÂˆÓ ˙ÂÁÙ˘ „ˆ È˙‡„ ÌÂ˘Ó È‡Â ,ÔȯÂÁ ˙· ‰ÈˆÁ ‰˘Ú È˙ÈÏ ,‰È„È„ ˙¯ÈÁ „ˆ· ˘Ó˙˘Ó ,‰„È„ ˙„·Ú „ˆ„ ˙"ω ‰Á„ÈÂ Ì‰È ˘·˘ ¯"ÂÙ„ ‡Î‰„ Ô È¯Ó‡„ ‡‰ ‰ ‰„ ,Ì‰È ˘·˘ ˙ÂÁÙ˘Â ˙"Ï„Ú ‡ÓÈ „ ,¯ÈÙ˘ 'ÒÂ˙‰ È˘˜Ó „·Ú È·‚ ÏÎÓ ,‰ÚÈ˘Ù È„È ÏÚ ÂÏ ‡· ‰˘Ú‰„ ‚"Ú‡ 'ÈÏÚ ÈÓ¯ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‡Ï Ú˘Ù˘Î„ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ˜¯ Â‰Ê ,˙"Ï„Ú 'ȯӇ ¯ÈÙ˘Â ,‰˘Ú‰ ·ÂÈÁ ÏÚ ‰ÂÂˆÓ ‰ ȇ ‰˘‡„ ÌÈÓÎÁÎ Ï"Ò„ Ô„È„Ï ,¯"ÂÙ ÏÚ ‰ÂÂˆÓ Â È‡ Î"‚ „·Ú„ ‡ˆÓ ,¯"ÂÙ ‰È‰˘ ‰Ú˘·„ ‡ˆÓ ,‰˘‡Ó ‰Ï ‰Ï Ô ÈÙÏÈ„ ¯¯Á˙˘ Â Ú˘Ù˘Î ¯"ÂÙ· ‰ÂÂˆÓ 'ȉ ‡Ï ,„·Ú È·¯Ï„ Ï·‡ ,‰˘Ú‰ ÂÈÏÚ ÏÁ ‰È‰ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ˙·ÈÈÁ ˙Ó‡· ÌÈ˘ „ Ï"Ò„ ‰˜Â¯· Ô· Ô ÁÂÈ ¯"ÂÙ· ‰ÂÂˆÓ Î"‚ ‡Â‰ „·Ú Î"‡Â ,¯"ÂÙ· Ú˘Ù˘Î„ ‡ˆÓ ,‰Ï ‰Ï„ ‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚Ó ÂÈÏÚ ÏËÂÓ ‰È‰ ¯·Î ,Ï" ΠԈ¯· ¯¯Á˙˘  ·ÂÈÁ· Ú˘Ù Ôˆ¯· ¯¯Á˙ ˘ ‰Ê·Â ,¯"ÂÙ„ ·ÂÈÁ‰ Ì È‡Â ,˙"Ï„Ú Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‰ÊÎ ÔÙ‡·„ ,Ú"Ó‰ ‰˜Â¯· Ô· Ô ÁÂÈ È·¯ ˙ËÈ˘Ï ˙¢˜‰Ï ÌÈ¢ 'È‰È ‡Ï„ ˙"ω ÈÁ„È Â ,¯"ÂÙ„ ‰˘Ú È˙È „ .˘„˜

Ì˙¯·Ò 'ÒÂ˙‰ ·˙Î ‡Ï Î"Ú„ ,˘„ÁÏ Ì˘ Ú"Ó Ôȇ ,‰ÚÈ˘Ù È"Ú ‰‡·‰ ˙"Ï Ï΄ ,ÂÊ Ú"Ó ·ÂÈÁ‰˘ Ì˙‰ Ô‚η ‡Ï‡ ‰˙‡ ‰Á„ ̯‚˘Î„ ‡ˆÓ ,ÌÏÂÚ·  ˘È ¯·Î '„ Ô˙Ó„ Ô˙Ó ÏÚ ÛÈÒÂ˙ Ï·„ ˙"ω ˙ÂÏÁ Â˙ÚÈ˘Ù· ,¯·Î ÂÈÏÚ ÏËÂÓ‰ ‰˘Ú‰ ·ÂÈÁ· Ú˘Ù È¯‰ ,'‡ ‰ÓˆÚ Ú"Ó Â˙‡· Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‰ÊÎ ÔÙ‡·Â ‰Ó„Π‰ÎÂÒ· ·˘È ‡Ï˘ ¯„ · ÔΠ,˙"Ï„Ú ,‰ÚÈ˘Ù‰ ̄˜ ÌÏÂÚ· ‡Â‰ ‰˘Ú‰ ·ÂÈÁ„ ȇ„„ ·‚ ÏÚ Û‡ Ú"Ó‰ ˙·ÂÁ· Ú˘Ù ÔΠ̇ ÈÓ ÈΉ Ôȇ Ò ‡Ó„ ÔÂ„È · Ï·‡ ,‰˘ÚÓ ‰˙ȉ ‡Ï Â˙ÚÈ˘Ù Ï·‡ ,‰ÚÈ˘Ù ‰˘ÚÓ ‡Â‰˘ 'ȉ ‡Ï˘ ,˙"Ï„Ú ‰È· Ô È¯Ó‡„ Ú"Ó‰ Ú˘Ù˘ ·ÂÈÁ ˘„Á˙ Â˙ÚÈ˘Ù È"Ú ˜¯Â ÌÏÂÚ· ÔÈÈ„Ú ‰ÚÈ˘Ù ‰˙ȉ ‡Ï È˙ÚÈ˘Ù„ ‡ˆÓ ,‰˘Ú‰ 'ȯӇ ‡ ‚ ȇ‰Î·Â ,¯·Î ÂÈÏÚ ÏËÂÓ‰ Ú"Ó· ,‰ÚÈ˘Ù È"Ú ÂÏ ‡·˘ ‚"Ú‡ ˙"Ï„Ú ¯ÈÙ˘ .[(ê"¼ ’ô ¹ð) ˙·Â˙η ‡"˜Ú¯‚‰ Î"ÎÂ] .˘"ÈÈÚ 'ÒÂ˙‰ ˆ¯È˙ ‡Ï ‰ÓÏ ¯ÈÙ˘ Ô·ÂÈ ‫ומעתה‬ ‡Ï ÍÎÈÙÏ„ ,„„ ÔÈ ·‰ Ï˘ ˆ¯È˙Î ,˘„˜ 'È‰È ‡Ï„ ˙"Ï ÈÁ„ ¯"ÂÙ„ ‰˘Ú È˙‡„ ÔÂÈÎ ,‰ÚÈ˘Ù È"Ú ‰‡·‰ ‰˘Ú 'ȉ„ ÌÂ˘Ó ÈÙÏ ,¯¯Á˙˘‰Ï ‰ˆ¯˙ ˘ ‰Ó· Ú˘Ù „·Ú‰˘ ‰È‰ ‡Ï˘ ÔÓÊ ÏÎ ‡‰„ ,¯ÈÙ˘ È˙‡ Ï" ‰ ‰˘Ú ˙ˆӷ ·ÈÈÁ ‰È‰ ‡Ï ȯ‰ ,ÏÏÎ ¯¯ÁÂ˘Ó (îí³ êñ í"ð ë"¼) ÔÓ˜Ï 'ÒÂ˙‰ ˘"ÓÎ ,¯"ÂÙ„ ,‰ÚÈ˘Ù ˙Ú˘· ÔΠ̇ ,˘"ÈÈÚ ÈÓÏ˘Â¯È‰ Ì˘· ‰È¯ÂÙ„ ‰˘Ú‰ ÂÈÏÚ ÏËÂÓ ‰È‰ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ,Â˙ÚÈ˘Ù È"Ú ··˙Ò ‰˘Ú‰ Ï΄ ,‰È·¯Â È˘˜Ó„ ‡ˆÓ ,˙"Ï„Ú ¯ÈÙ˘ Ô È¯Ó‡ ‰Ê ÔÙ‡·Â

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îôþ‬‬

‫הרב הגאון רבי חיים מאיר הלוי וואזנער שליט"א‬ ‫אב''ד ור''מ קהל יטב לב דסאטמאר לאנדאן‬

‫בענין חזקה במצוה‬ ‫שאלה‪ :‬מי שיש לו חזקה שמנדב הפרוכת לבית החסידים שבו‬ ‫מתפלל‪ ,‬ועתה העתיקו את כל המנין למקום אחר‪ ,‬ושם נדב אחד‬ ‫המתפללים את ארון הקודש ומבקש אף את הזכות לנדב הפרוכת‬ ‫היות והוא נדב את הארון וטענה בפיו שמישך שייך לו גם הפרוכת‪.‬‬ ‫ומלבד זאת‪ ,‬הוא בכלל מערער על חזקת מעלתו באומרו שבטלה‬ ‫לרגל העברת המנין ממקומו הראשון שבו החזיק חזקתו‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬הנראה לענ"ד שזכות חזקתו בפרוכת קיימת אף במקום‬ ‫החדש שעברתם אליו ועל אף שיש מנדב לארון הקודש אחר‪ ,‬והוא‬ ‫טוען שנדבת הפרוכת שייכת לו‪ ,‬אף על פי כן חזקתו של הראשון‬ ‫הוה חזקה שלא נתעררה ע"י אלו השינויים‪.‬‬

‫א‪ .‬ומה ˘‪‰Ï‡˘ ‰ ‰„ ,ÂÊ ‰ ˜ÒÓÏ È ‡È·‰‬‬ ‫‪‰˜ÊÁ ÌˆÚ '‡ ,‰Ï ÌȘÏÁ '‚ ÂÊ‬‬ ‫·‪‰˜ÊÁ È È„ ‰ÂˆÓ· ÍÈÈ˘ Ô· ̇‰ ,‰ÂˆÓ‬‬ ‫‪ÌÈ Â˙  ÏÏΉ ˙ÏÁ ̉ ˙ÂˆÓ˘ ‡ ,˜ÊÁÂÓÏ‬‬ ‫‪‰˜ÊÁ ˘È ̇ .'· .„Á‡Â „Á‡ ÏÎ ˙¢¯Ï‬‬ ‫‪ÌÂ˜Ó ˙¯·Ú‰ È"Ú ˙ÏË·˙Ó Ì‡‰ ,‰ÂˆÓÏ‬‬ ‫‪¯˘˜Ï ۯˆÏ ˘È ̇ '‚ ,¯Á‡ ̘ÓÏ ‰ÏÈÙ˙‰‬‬ ‫‪.˘„˜‰ Ô¯‡‰ ˙·„ ÌÚ ˙ίى ·Â„ Ï ˙ÂÎÊ‬‬ ‫ועתה‪‰ÏÈÚÂÓ ‰˜ÊÁ ‡È‰ ˙ÂÂˆÓ ˙˜ÊÁ˘ ,‬‬ ‫‪ÔÓÈÒ· ˘¯ÂÙÓ ÔÈ„‰ ‡Ï‰ ˜ÊÁÂÓÏ‬‬ ‫˜ "‚ )½¼‪˙Ò Î‰ ˙È· Â˙È·· ‰È‰˘ ÈÓ (ï"− ¹−‬‬ ‫‪˙È·· Â˙ ˘Ï Ìȇ˘¯ ¯Â·Èˆ‰ Ôȇ ÌÈ·¯ ÌÈÓÈ‬‬ ‫‡‪‰Ê ÔÈ„Â ,[„ÈÁÈ ˜¯ ‡Ï ¯Â·Èˆ‰ ÂÏÈÙ‡] ¯Á‬‬

‫‡‪‰ÂˆÓ Ïη Û‡ ‡Ï‡ ˙Ò Î‰ ˙È·· ˜¯  È‬‬ ‫‪- ’ô š"½) ‡"‚Ó· Ì˘ ‡·ÂÓÎ „·ΠÔÈ ÚÂ‬‬ ‫‪˜ÏÂÁ ‡ÏÏ Ì˘ ·" ˘Ó ·Ëȉ ¯‡·Â ,(’ëô‬‬ ‫„‪„Â·Î Ï˘ ÔÈ Ú ‰Êȇ· ‰ÎÊ˘ ÈÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰‬‬ ‫‡‪Ìȯ·„‰„ „ÂÚ . ÓÓ ÔȯȷÚÓ Ôȇ ‰ÂˆÓ Ï˘ Â‬‬ ‫˜"‪˙È··„ ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯·Î ˜ÈÈ„ ȯ‰˘ ,Â‬‬ ‫‪˙ ΢‰˘ ÔÂÂÈ΢ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ‰È‰ ˙Ò Î‰‬‬ ‫·‪¯Âˉ ‡È·‰˘ ÂÓΠ˙¯˘ÚÓ Â˙È·· Ò" ΉÈ‬‬ ‫‪„ÈÓÚ‰˘ È"Ú Í¯·˙ ˘ È˙‚‰ Ì„‡ „·ÂÚ ˙È·Ó‬‬ ‫·‪ÔÓ ‰È‰ ÔΠ̇ ,ÌȘÂχ Ô¯‡ Í¯ÂˆÏ Â˙È‬‬ ‫‪‰"ه ,Ì‚ ÌȯÁ‡Ï ˙‡Ê ‰Î¯· ˜ÏÁÏ ÔÈ„‰‬‬ ‫‪ÔΠ̇ ,Â˙˜ÊÁÓ Â¯ÈÒ‰Ï Ôȇ˘ Ú"¢· ˜ÒÙ‬‬ ‫‪ÏË·Ï Ôȇ˘ Ô„È„ ÔÂ„È Î ˙ÂÂˆÓ ¯‡˘· ˘"Î‬‬ ‫‪.Â˙˜ÊÁ‬‬

ïôþ

‫ הרב הגאון רבי חיים מאיר הלוי וואזנער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

̇ Ú"ˆ ÔÈÈ„Ú .¯Á‡ ̘ÓÏ ‰ÏÈÙ˙‰ ÌÂ˜Ó Ô˙‡ ‰ÏÈÙ˙ ˙È· Â˙‡ ‰Ê ȯ‰„ ÔÎ ˜ÏÁÏ ˘È ̉ Ôȇ ‰˙ÚÂ Ì‰Ï ·„ Ó‰ ‡Â‰Â ÔÈÏÏÙ˙Ó‰ .‰„˘ÁÈ ·Â˘Â · ÌȈÙÁ ÏÎ ÏÚ Ô·„ ˘È˘ ÔÂÈÎ ‡Î‰„ ‫ ולומר‬.‫ג‬ Ï˘ Â˙˜ÊÁ ÏË· ˘„˜ Ô¯‡‰ Ô¯‡‰ ˙‡ ·„ ‰ Ï˘ ¯ÂÚ¯Ú ÁÎÓ Ô¢‡¯‰ ¯‡Â·Ó˘ Ì‚‰˘ ˙¯Ó‡ ‡¯·Ò‰ ‰¯Â‡ÎÏ .˘„˜‰ (¬"ôš½ è"òš öô−½) ̉¯·‡ Ô‚Ó·Â ÌÈ Â¯Á‡· ,Â˙˜ÊÁÓ Ô È˜ÏÒÓ ˜ÈÊÁÓ‰ „‚ ‰ ÚË ˘È ̇„ ‰˜ÊÁ ‰ ÚË ‡È‰ ‰Ê ¯ÂÚ¯Ú ˙ Úˢ ‰‡¯ Ôȇ Â Ï Ôȇ„ ,˙ίى Ô·„ ˙˜ÊÁ ˜ÏÒÏ ÏΠ˘ ˙·„ ˙ÂÎÊ ‰ Â˜Ï ˙ίى ˙·„ ˙ÂˆÓ ÍÈÈ˘Ï ÔÓÈÒ·  ‡ˆÓ ÔÂÈÓ„ ÊÓ¯ ˙ˆ˜Â .˘„˜‰ Ô¯‡‰ ,‰ˆ¯È˘ ÈÓ ÏÂÎÈ„ ¯‡Â·Ó Ì˘˘ (’ë ¹−¼½) 'ÊÓ˜ ÏÏ‚‰ Ôȇ ÏÏ‚‰Ï ÔÈÏÈÚÓ‰ ËÈ˘Â‰Ï ˙ ˜Ï ‡Ï ‰ÏÈÏ‚‰ ‰ ˜˘ Ù"Ú‡ ÈÎ ,· ˙ÂÁÓÏ ÏÂÎÈ ‰ÂˆÓÓ ˜ÏÁ Ï΄ ȯ‰ ,ÌÈÏÈÚÓ‰ Á˜ÈÏ ‰ ˜ ‰˜ÊÁ ˙¯¯Â‚ ‰ ȇ ‰˙ÂÚ¯Ï ˙Á‡ ÌÈÎÈÈ˘‰ Û‡ ‡È‰˘ Û‡ ‰ ¢‡¯· ‰˜ÊÁ ˙ÓÁÓ ‰È ˘· Ì˘Â (’ë ¹−¼½) 'ÊÓ˜ ÔÓÈÒ„ ͉ ÂÓÎ ˙ȯ˜ÈÚ Ì‚Â .‰ÏÈÏ‚Ï ÌÈÏÈÚÓ‰ ˙ÁÈ˜Ï ÍÈÈ˘ ¯˙ÂÈ „ÂÚ ˜ÏÁÓ (’î ¹−¼½) '„ ˜ ÔÓÈÒ·˘ ‰È‡¯ ÊÓ¯ ˙ˆ˜ ˙˘Â„˜Ï ‰·¯ Â˙˘Â„˜˘ Ô¯‡‰ ˙˘Â„˜ ÔÈ· ˙Ò Î‰ ˙È· ˙˘Â„˜ ˜¯ ‰· Ôȇ˘ ˙ίى ˘„˜ Ô¯‡‰ ˙˘Â„˜˘ ¯‡Â·Ó ,˙¢„˜ È˙˘Â „ÓÏ ‡ˆÂ .Ô‰ ˙¢„˜ È˙˘ ˙ίى ˙˘Â„˜Â ˘„˜ Ô¯‡‰ È·„ Ó˘ ˙ÂÈÒ Î ˙È· ·Â¯Ó Â˙˜ÊÁÓ Â¯ÈÒ‰Ï Ôȇ ÔÎÏ ,ÌÈ ˘ ̉ ˙ίى .˙ίى ·„ Ï ˙·„ ˙ÂÎÊ ˙˙Ï ·ÂÎÈÚ È„È ÏÚ Ì‡ ‫אול‬ ̯‚È ˘„˜‰ Ô¯‡‰ ·„ ÓÏ ˙ίى

˜ÊÁÂÓ· ˜¯ ȯÈÈÓ Ì˘„ ¯ÓÂÏ Ô˙È ‫ אול‬.‫ב‬ Ô„È„ ÔÂ„È · ‰˙Ú Ô¢‡¯‰ ÂÓ˜ӷ ÔΠ̇ ¯Á‡ ̘ÓÏ ÌÈ„ÈÒÁ‰ ˙È·‰ ¯·Ú˘ ‰‡¯  . ȇ ‰Ê Ï·‡ ,Â˙˜ÊÁ Ì‚ ‰ÏË·Â ‰¯·Ú ‰Ê ÔÈ„ ¯Â˜Ó„ (ô"š½ ó¾) ‡"‚Ó‰ ·˙Πȯ‰„ ˙‡Ê „ÓÏ˘ ˜"ȯ‰Ó‰Ó ˘¯ÂÙÓ ˙ˆӷ ‰˜ÊÁ„ Ô˘È ˙È·· ÔÈ·¯ÚÓ˘ (:½ ¹ð ö−¬−è) ·Â¯ÈÚ ÔÈ„Ó Ì˘ ˙ÂÙÒÂ˙ È"˘¯ È‚ÈÏÙ ‰ ‰Â ,'„˘Á‰' È ÙÓ Â¯Ó‡È˘ „˘Á‰ È"˘¯Ï ,'‡„˘Á' ˘Â¯ÈÙ· ˙˜ÊÁ ÏË·Ï ¯ÂÒ‡ ÔÎÏ ·Â¯ÈÚ ‡Ï· ÔÈÏËÏËÓ˘ ’î½¾ ’−½ ¼"î¾ë öôšñ ’−¼î) ,·Â¯ÈÚ‰ ·˘ ˙È·‰ Ì˙  ·¯ Ì˘· ˙ÂÙÒÂ˙‰Ï (’ï š"½ ê"èôë Ï˘ ·Â¯ÈÚ‰ · ‚ Ô¢‡¯‰˘ Â¯Ó‡È˘ „˘Á‰ ÔÈ„Ó Ú"¢‰Â ˜"ȯ‰Ó‰ „ÓÏ„Ó ,¯ˆÁ‰ È · ¯˜ÈÚ ‰‡¯ ,˙Ò Î‰ ˙È·Î ˙ÂˆÓ ¯‡˘Ï ·Â¯ÈÚ ‡"‚ÓÓ ‰‡¯ ˘ ÂÓΠ‡„˘Á ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Â¯Ó‡È˘  Èȉ ,˙ÂÙÒÂ˙Î „˘Á‰ ˘Â¯ÈÙ ÍÈ˘ÓÈ˘ Ȅη Ô‚Â‰Ó Â È‡ ·„ ˘ Ô¢‡¯‰˘ Ê"ÈÙÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ Î"‡Â ,˘„˜ ¯·„ ·Â„ Ï ÂÓ˜ӷ ‡Â‰ ̇ ‰ÂˆÓ· Â˙˜ÊÁ Û˜Â˙· ˜ÏÁÏ ‰˜ÊÁ‰ ÈÎ Ô¢‡¯‰ ÂÓ˜ÓÓ ˜˙Ú Â‡ Ô¢‡¯‰ „˘Á‰ Ô΢ ,̘ӷ ‡Ï ˜ÈÊÁÓ‰ Ì„‡· ‰ÈÂÏ˙ .(:½) ÔÈËÈ‚· Ì˘ ˙"¯ ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ Â· ÍÈÈ˘ ÏÎ ÏÚ ,ÌÈ„‚Ó È¯Ù· ‰ÊÏ ˙ˆ˜ ÊÓ¯ ¯·Î ÌÈ Â¯Á‡‰ ‡ȷ‰˘ ˙ˆӉ Ïη ‰˜ÊÁ‰ ÌÈ Ù ÌÚˢ ÚȯÎÓ ÌÚËÎ ÂÒÙ˙˘ ÔÎ Ì‚ ÁÈÎÂÓ ÏÚ ‡Â‰„  Èȉ ˙"¯ ˘Â¯ÈÙÎ ‡Â‰ „˘Á .Ì„‡‰ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ‰ ÔÈ ··˘ Û‡„ ˘„Á ̇ ‫מלבד‬ ,·„ Ó‰ Ì„‡· ‡Â‰ „˘Á‰ ۇ ̄‡· ¯Á‡ ̘ÓÏ ÌÈ„ÈÒÁ ˙È·‰ ¯ȷډ˘Î Ìχ ˙¯·Ú‰· ÂÏ˙È ˜¯ Ô¢‡¯‰ Ô·„ · „˘ÁÈ ‡Ï

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ¯ÊÂÁ Ò Â‡‰ ÏË· ·Â˘Â Ò Â‡ ˙ÓÁÓ ¯·Ú· ‡Ï· Û‡„ ¯ÊÂÁ˘ ¯·Ú˘ Ï„‚ ԉΠÂÓÎ Â˙˜ÊÁÏ .˙ˆӷ ‰˜ÊÁ ÔÈÚÎ ‡Îȇ ‡„˘Á ÛÈÚÒ·˘ ‡"‚Ó‰ ˙¯È˙Ò ·˘ÈÈÏ Ô˙È Ì‚ ‫ולפי"ז‬ Ì¢ È ‰Ó ‡Ï˘ ·˙Î (’ô š"½) 'ÊÈ š"½) '·Î Û ÈÚÒ· ÂÏȇ ,˜ÊÁÂÓ‰ „‚ ‰ ÚË .˜ÊÁÂÓ‰ „‚ ‰ ÚË È ‰Ó Ô΢ ·˙Î (’¬ô ‰·ÂË Â˙˜ÊÁ˘ ‡Îȉ„ ,¯ÈÙ˘ ·˘ÈÈ˙È ¯‡·˙ Ï Â˙˜ÊÁÓ „¯È ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‡˙ÂÚ¯ Ì¢ · Ôȇ ‰˜ÊÁ ‡Îȇ„ Â˙ ˘Ï ‰ ÚË Û‡ È ‰Ó ‡Ï ‰Ó .'ÊÈ Û ÈÚÒ· ȯÈȇ ‰Ê·Â ,‡„˘Á ‡ÓÈχ Â˙˜ÊÁÓ ¯·Ú ‰˙Ú„ '·Î Û ÈÚÒ· ÔÎ Ôȇ˘ È ‰Ó ʇ ,‡ÎÈÏ ‡„˘Á Ì‚Â ,‰· ˜ÈÊÁ‰ ¯Á‡Â ‰¯·Ú˘ Â˙˜ÊÁÏ Â¯ÈÊÁ‰Ï ‡Ï Ȅη „‚ ‰ ÚË .Ò Â‡ ‰Êȇ ˙ÓÁÓ Â ÓÓ ¯·Î

‫ בענין חזקה‬- '‫עוד באו"ח סימן קנג‬ ‫במצוה‬ „ÈÓ˙ ¯ ·„ ‡Â‰„ Ô‡Ó ,ÏÏÂÎÓ ‫נשאלתי‬ ˜ÙÂÒÓ ÏÏÂΉ ˙ω ‰Â Ô˘ ÌÂÎÒ· ‡ ,„ÈÓ˙ ¯ ‰ ÌˆÚ ‰ ˜ ˜¯ ‰Ê È„È ÏÚ Ì‡ ÏÎȉ· ÈÂÏ˙ ‰È‰È ¯ ˘ ‰˜ÊÁ‰ ‰ ˜ Û‡ ‰˙Ú˘ ÌÂ˘Ó ‰¯¯ÂÚ˙ ‰Ï‡˘‰Â ,„"Ӊȷ‰ ˙ÂÎÊ· ˙ÂÎÊÏ ‰·¯‰ ÌÏ˘Ï ‰ˆÂ¯˘ Ô·„ ‡· .ÂÊ ‰˜ÊÁ Ï·˜Ï ÂÏ˘ „ÈÓ˙ ¯ ‰ ˙ÈÈÏ˙ ¹−¼½) 'Ë ¯ ÔÓÈÒ „"ÂÈ·„ Û‡„ ‰Ê· ‫והנראה‬

‰¯Â Ó Â‡ ¯ ·„ ˙‰˘ χ¯˘È' (’è ‰ÈÏÚÓ ‰ÈÏÚ· Ì˘ Ú˜˙˘ ̇ ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ‰˙ ˘Ï ¯Â·ˆ‰ ÌÈÏÂÎÈ ,ÂÓ˘ ÏÚ ˙‡¯˜ ‰ ȇ˘ Ì‚ ̇ ÂÏÈÙ‡ :‰‚‰] ,˙¢¯‰ ¯·„Ï ÂÏÈÙ‡ ‰ÈÏÚ· Ì˘ Ú˜˙˘ ‡Ï ̇ .[‰ÁÂÓ ·„ ˙Ó‰

ìôþ

¯˙ÂÂÏ ÂÈÏÚ Ê‡ ¯Â·ÈˆÏ ˙Ò Î‰ ˙È·Ï „ÒÙ‰ (’èõš ³îê) '‚ ˜ ÔÓÈÒ· ÌÈÈÁ‰ Ûη ‡·ÂÓÎ ·„ ÓÏ ÛÒÂ˙È ‰Ê „È ÏÚ ‰·¯„‡Â ˘"ÈÈÚ ˙Ò Î‰ ˙È· Ï·˜ Â„È ÏÚ˘ ˙ÂÎʉ Û‡ ˙ίى .‰‡ ‰ ˙·ÂË ¯‡˘ ‡ ˘„˜‰ Ô¯‡‰ ,‰¯˘Ù ‡ÂˆÓÏ Ô˙È ÌÂÏ˘‰ ˙ÙÈ„¯ È„È ‫ועל‬ Â˙ÂÎÊ ÌÚ ¯‡˘È ˙ίى ÏÚ·˘ Ô‚ΠÔ˙È ˘„˜‰ Ô¯‡ ÏÚ·Â ‰ ˘‰ Ïη ˙ίÙÏ ‰·¯‰· ‚‰ ˘ ÈÙÎ Ìȇ¯Â ÌÈÓÈ ÌÈ‚ÁÏ ˙ί٠.„ÂÚ ˙¢¯„Ó È˙· Ì„‡' (’ë× ¹−¼½) '‚ ˜ ÔÓÈÒ· ¯ÎÊ ˘ ‫ ומה‬.‫ד‬ ,‰ÏÈÏ‚ Ô‚Π,‰ÂˆÓ Ì¢· ÏÈ‚¯ ‡Â‰˘ ‰ÂˆÓ‰ ω˜‰  ˙ Â È ÂÚ Â‡ Ò Â‡ Âگȇ ,‰ÂˆÓ‰ ÂÏ Â¯ÈÊÁÈ˘ ‰ˆ¯Â ¯È˘Ú‰ Î"Á‡Â ,¯Á‡Ï ‰È‰ È ˘Ï ‰ÂˆÓ‰ ω˜‰  ˙ ˘ ‰Ú˘· ̇ Ïη Ô˙ ‰È‰˘ ‰Ó ˙˙Ï Ô¢‡¯‰ „È· ˜ÂÙÒ ¯‡˘ ÌÚ ‡Â‰ ‰ˆ¯˙  ,‰· ıÙÁ ‡Ï ‰ ˘ ̇ Ï·‡ ,Â˙ÂÎÊ „·È‡ ,¯Á‡Ï ˙˙Ï Ï‰˜‰ ˙˙Ï ˜ÙÈÒ Ô¢‡¯‰ „È· ‰È‰ ‡Ï È ˘Ï  ˙ ˘Î ˙ÂÎÊÏ ‰ˆÂ¯ „ȷ ˘È˘ ‰˙Ú ,Ô˙ ‰È‰˘ ‰Ó ,‰ÏÁ˙ Ô˙ ‰È‰˘ ‰Ó Ô˙ÈÏ ¯ÂÊÁÏ Â˙ˆӷ „ÓÏ ‰Ê˘ È΄¯Ó· ¯‡Â·Ó ,'Â˙ˆÓÏ ¯ÊÂÁ ö−−¼) ÏÂÒÙ ˙ÓÁÓ Â‰Â¯È·Ú‰˘ Ï„‚ ԉΠÔÈ„Ó ˙Ó‡·Â .¯ÊÂÁ ÂÏÂÒÙ ¯·Ú„ ¯Á‡„ (:ë− ¹ð êôî− .'ÊÈ ÛÈÚÒ„ ·Â¯ÈÚ ÔÈ„Ó „ÓÏ ‡Ï ‰ÓÏ ‰˘˜ ‰Ó„Π·Â¯ÈÚ ÔÈ„·„ ¯ÓÂÏ ˜ÏÁÏ ˘È ÍÁ¯Î ÏÚ Â˙˜ÊÁÓ Â‰ÂÏË·È Ì‡ ˙Î˘Ó Â˙˜ÊÁ ÔÈÈ„Ú˘ Ò Â‡ ˙ÓÁÓ Ì‡ Î"‡˘Ó ‡„˘Á È„ÈÏ ‡Â·È Â˙˜ÊÁ ‰Á˜Ï  ¯·Ú ¯·Î ̇ '·Î ÛÈÚÒ·„ È ÂÚ ÔÎÏ ‰˜ÊÁ ÔÈ„ Ôȇ„ „"Ò ·Â˘ ,‡„˘Á Ôȇ Î"‡ Û‡„ È΄¯Ó‰ Ï˘  Ȅ Û ÈÒÂ‰Ï ¯·ÁÓ‰ ͯˆÂ‰

¬ôþ

‫ הרב הגאון רבי חיים מאיר הלוי וואזנער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯˙ÂÓ Ì‡ ‡Â‰ ÔÂ„Ï ˘È Ô΢ ‰Ó Ï·‡ .ÔÈÏÂÁÏ ¯˘Ù‡ ‰Ê· Ìχ ,Ô¢‡¯‰ Ï˘ Â˙˜ÊÁ ÏË·Ï Áȯ˙ ÏÏÂΉ Ï˘ ‰¯Â˙‰ ˙˜ÊÁ‰˘ ÔÂÈÎ ¯ÓÂÏ ’−½ ì"îê) ÌÈÈÁ‰ Ûη ‡·ÂÓ‰ ÔÂ„È ‰ Â‰Ê Î"‡ ‰˜ÊÁ‰ ¯È·Ú‰Ï ¯˙ÂÓ„ ·˙Π(’ëõš ³îê ’èòš Â˙˜ÊÁ ÔÈ Ú Ï΢ ԇΠÂÁÈÂÂ¯È ÌÈÈ Ú Ì‡ ¯Á‡Ï ˙¯ÎÂÊ ÏÏÂΉ ˙ω ‰ Ôȇ˘ ÈÙÏ ˜ÙÒ· ˙ÏËÂÓ ¯ÂÒÓÏ ¯˙ÂÓ ÍÁ¯Î ÏÚ Ô¢‡¯Ï ·ÈÈÁ˙‰ ‰Ó È"Ú˘ ˙ÂÎÊÏ Ô¢‡¯Ï Ì‚ ‰È‰ÈÂ È ˘Ï ‰Ê ˙ÂÎÊ Áȯ˙ Ì‚ ‰¯Â˙‰ ˙˜ÊÁ‰ „ÈÓ˙ ¯ ‰ ˙¯ÈÒÓ .‰ÊÓ

,˙¢¯‰ ¯·„Ï Â˙ ˘Ï ÌÈÏÂÎÈ Ôȇ ,‰ÈÏÚÓ ¯‡Â·Ó ,'Â˙ ˘Ï ÌÈÏÂÎÈ ‰ÂˆÓ ¯·„Ï Ï·‡  Èȉ„ ¯ÓÂÏ ˘È ,'‰ÈÏÚ· Ì˘ Ú˜˙˘ ' Ô ÈÚ·„ ˘Ó˙˘‰Ï Â˙·„ ¯ÂÎÓÏ ÌȈ¯„ ‡Îȉ ˜¯ Ï·‡ ,˙¢¯‰ ¯·„ Ï˘ ÌÈίˆ ¯‡˘Ï ˙ÂÚÓ· Ô¢‡¯‰ Ï˘ ¯ ¯È·Ú‰Ï ÌȈ¯ ‡Ï˘ ‡Î‰ Ì¢ Ôȇ Î"‡ ¢ÂÓÈ˘ ÏË·Ï ˜¯ ÏÂÁ ¯·„Ï ˘¯„Ó‰ ˙È· ÏÚ ·ÂÈÁ Ôȇ„ ‰Ê· ‰¯Â‡ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÁÏ¢ ‡ ˙"Ò ÌÚ ˘Ó˙˘‰Ï ˙Ò Î‰ ˙È·Â ˘¯„Ó‰ ˙È·‰ ˙ÏÚÂ˙Ï ˘È˘Î ,Ì˘ ÌÈ·„ Ó˘ Â‡ÈˆÂ‰Ï ¯ÂÒȇ ˜¯ ˘È ,˘ÂÓÈ˘Ï Û„ÂÚÓ ÔÁÏ¢

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪òþ‬‬

‫הרב הגאון רבי געציל בערקאוויטש שליט"א‬ ‫דומ"ץ קרית יואל‬ ‫למע"כ ידידינו אנ"ש הנודעים לשם ולתפארת בתוככי קהלתינו הקדושה‬ ‫בק"ק ויואל משה דסאטמאר במאנטשעסטער‪ ,‬ובראשם ידידי ומחו' הרב‬ ‫הגה"צ חו"פ רבי ישראל חיים הורוויץ שליט"א רב אב"ד דק"ק‪.‬‬ ‫בלב מלא רגש ושמחה של מצוה הנני משתתף בזה בשמחתכם "שמחת‬ ‫התורה"‪ ,‬אשר אתם חוגגים בימים אלו‪ ,‬ובפרט שאתם זוכים שכ"ק מרן‬ ‫רבינו שליט"א נוסע מהכא להתם לקחת חבל בשמחתכם‪.‬‬ ‫תלי"ת ששמעה הטוב של קהלתכם הק' נודעה לשם ולתפארת שמתנהגת‬ ‫ע"ד אבותינו ורבוה"ק‪ ,‬כינוס נאה של בעה"ב חשובים ואברכים יקרים העוסקים‬ ‫בתורה ועבודה ובגמ"ח‪ ,‬תחת השפעת ראשי הקהילה שמם מפארים בהילולים‬ ‫ותוארים‪ ,‬ובפרט כאשר בראשות הקהילה עומד המרא דאתרא הגה"צ שליט"א‬ ‫אשר שמו הטוב הולך למרחוק‪ ,‬יהללו שמכם במחול בתוף וכנור יזמרו‪.‬‬ ‫אשר על כן לכבוד יחשב לי לצרף ברכתי לרגל יום שמחתכם ויום שמחת‬ ‫לבכם‪ ,‬שחפץ ה' בידכם יצליח להרבות פעלים לתורה ולתעודה‪ ,‬ותגדל‬ ‫קרנכם בכבוד ופאר והדרה‪ ,‬ותצליחו בכל מעשי ידיכם‪ ,‬להיות לשם ולתפארת‬ ‫לקהלתינו הק' בכל אתר ואתר‪ ,‬עדי נזכה בקרוב לתשועת עולמים‪ ,‬בקרב‬ ‫קץ גאולתינו ופדות נפשינו ובשמחת עולם על ראשינו‪ ,‬עם כ"ק מרן רבינו‬ ‫שליט"א בראשינו במהרה בימינו‪.‬‬ ‫כעתירת המברך בלב מלא שמחה הערצה וידידות‪.‬‬ ‫יום ב' לסדר כל אשר דבר ה' נעשה ונשמע‪ ,‬תשס"ח לפ"ק‪.‬‬ ‫ואצרף בזה חידו"ת אלה לכבוד השמחה‬ ‫הק' געציל בערקאוויטש דומ"ץ קרית יואל‪.‬‬

‫בדין אי מותר להשכיר ספר תורה וליהנות מהשכר‬ ‫א( עיי‬

‫·‪−ñ³õò ’þ öîêèíñ) Ìȯه ˙È· ¯ÙÒ‬‬

‫½‪,(þ"¼ ’−½ ð"î− ,¾ðì −¾¬¼õ ð"ëê þõî‬‬ ‫„‪¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡„ Ï"ÈȘ„ ‰Ó ÈÙÏ„ Ï"È„ ¯ÈÚ‰‬‬ ‫‪ÌÚËÓ ˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡„ ÈÓ ‰"‰ ,˙"Ò‬‬ ‫„˘‪¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡ Ï"Ê ,‡Â‰ ¯ÎÓÓ ÂÓÂÈÏ ˙¯ÈÎ‬‬

‫‪˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ È‡ ¯Â˜ÁÏ ˘È ,˙"Ò‬‬ ‫‪·"Ú Â" Û„ Ó"· 'ÈÚ ,¯Î˘‰Ó ˙ ‰ÈÏÂ‬‬ ‫˘‪‰Ê„ 'ÒÂ˙‰ ˙Ú„Â ,‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯ÈÎ‬‬ ‫„‪¯ÂÒ‡„ ‰È‡¯ Ï"  ,'ÂÎ ‰‡ ‡ ÔÈ ÚÏ ‡˜Â‬‬ ‫‪Ô‰ÎÏ ¯˙ÂÓ˘ ÌȯÂη ÛÂÒÓ ˙"Ò ¯È΢‰Ï‬‬

êòþ

‫ הרב הגאון רבי געציל בערקאוויטש שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂχΠ‰ÏÁ˙Ó ‰ ˙‰ ÂχΠÏ"‰ Íη ‚‰ Á"‡· Ì˘ ˘"ÓΠ¯È΢‰Ï ÈΉ„ ‡˙Ú„‡  ˜ ¯˙ÂÓ„ ¯Â¯· Ï" ¯·„ ÛÂÒ ,‡"‚Ӊ Ê"Âˉ ÔÈÏÂÁ ˙ÂÚӉ Ò" Î‰È·Ï Â ˙ ˘ ˙"Ò ¯È΢‰Ï Âȯ·„Ó ¯‡Â·Ó ,Ï"ÎÚ ‚‰ Ó‰ ÔΠÂ߈ ÏÎÏ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ Ï"ÈȘ„ ÌȘÒÂÙ‰ ˙Ú„Ï„ ˜¯ ‰Â‰ ‡Ï„ ۇ ,Ìȯ·„ ¯‡˘Ï Û‡ ‡Â‰ .˙"ÙÒ ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡ Ì˙Ú„Ï ,Ô ·¯„ ’−½) „"ÂÈÏ ˙ËÓ˘‰· „„ ÈÏÈ·˘ ¯ÙÒ· '‫ועי‬

‚"‰‰ Ï"Ê ,Ï" ‰ Ô‡‚‰Ï ·˙΢ ‰Ó (þ"¼ ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡„ È ÙÏ ÚȈ‰ Á"Ù ˜"˜ „"·‡ ¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡„ ÔÈ„‰ ÈÙÏ 'ÈÙ‡ „"ÚÏ ,'ÂΠ˙"Ò Ê"‰Ê· ˜Ò٠ԇ΄ ,¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ ˙¯È΢· 'ÂΠ'ÈÒ·Â ,˙"Ò ÂÓÎ ¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡ ÌȯÙÒ ¯‡˘ ÌȯÙÒ Ïȇ˘‰Ï ¯ÂÒ‡ ¯È„Ó‰ ‡"ÈÒ ‡"ί Á"Ï ˙"Ò„ ÌȯÂη 'ÒÓ·Â ,¯È΢‰Ï ÏÂÎÈ„ Ôȇ ‡Ó˙ÒÓ Ó"Ó ,¯È΢‰Ï ¯˘Ù‡„ Û‡ ‰ ‰ 'ÈÒ „"ÂÈÓ Î"˘Ó ,Ï"ÎÚ 'ÂΠ¯È΢‰Ï „ÓÂÚ Ë"‰Ó„ (ô"š½) Ì˘ Ê"ˉ '„Ï Â˙ ÂÂÎ ,‡"ί ÌÂ˘Ó ,· „ÂÓÏÏ ¯ÙÒ‰Ó ¯„ÂÓ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ ‰Ó ,¯Á‡Ï ¯ÙÒ‰ ¯È΢‰Ï ÏÎÂÈ ¯È„Ó‰„ .¯Î˘ Ô˙ÈÏ Íȯˆ Ôȇ„ ¯„ÂÓ‰Ï ·˙΢ (ë"− ’−½) ‰ ¯ Û Î ˙"¢· ‫ב( וע"ע‬ ‚‰ Ó‰ ·˘ÈÈÏ Ï" ‰ Ô‡‚‰Ï Î"‚ ‡‰Ó ‰ÊÏ 'ȇ¯ ‡È·‰Â ,˙"Ò ¯È΢‰Ï ÔÈ‚‰Â „ ˙"Î ˙Ú„ ‰‡¯ Ï"Ê ,˙"Ò Ïȇ˘‰Ï ¯˙ÂÓ„ ȇ ‰ÂˆÓ‰ ÔÓ ÂÓˆÚ ÚȘÙÓ ˙"Ò ¯ÎÂӢ΄ ‰ÂˆÓÓ ÂÓˆÚ ÚȘÙÓ Î"‚ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢ Â˙Ú„ ‡ ÈÚ· ¯„‰„ ˙¯È΢·„ ‡"Ê ,¯Â҇ ‡˙ȇ„ ‡‰ '˜ Î"χ„ ,'ÂΠÂ˙ˆÓÏ ¯ÂÊÁÏ ˙„ÓÂÚ Â˙˜„ˆÂ Â˙È·· ¯˘ÂÚ Ô‰ "„ ˙·Â˙η ,˘"Ú ÌȯÁ‡Ï ÔÏȇ˘Ó Í" ˙ ·˙ÂΉ ‰Ê „ÚÏ

,˘"Ú ¯Î˘Ï ‡ÈÊÁ ‡Ï„ ‚"Ú‡ ˙"Ò ˙ ˜Ï ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ„ „"‰ ˙¯È΢„ ‡"Ù Ì"·Ó¯·Â ‰¯Â˙ „ÂÓÏÏ ‰¯ÈÎÓ È¯˘„ ÔÙ‡· ¯ÓÂÏ ˘È 'ÈÒ ‡"Ù Ê"Ú 'ÒÓ ‡"‚‰ 'ÈÚ ,‰˘‡ ‡˘ÈÏ „‡Ó ÁÈ΢ ‰ ‰Â ,‡¯ÓÂÁÏ ‡È ˜ ˙¯È΢„ ‚"Î ¯¯Â·Ó ‰Ê ÔÈ„ È˙‡ˆÓ ‡Ï ˙"Ò ÔȯÈ΢Ӣ ‰ÓÎÏ ‰¯È˜Á‰ ÚȈ‰ Ï" ‰ Ô‡‚‰Â ,Ï"ÎÚ ˜„ˆ È ·‡ ˙"¢· 'ÈÚ ,¯„· χ¯˘È ÈÏ„‚ ,˙"Ò ¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡„ Û‡„ ÂÏ ·È˘‰„ (ì"−š ’−½) Ó"· 'ÒÂ˙ „"ÈÙÚ ,˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ Ó"Ó ÂÏ ˘È˘ ÈÓ Ï‡˘ ˘ ‰Ó „"Ú Ï"Ê ,Ï" ‰ ·È˘‰Â ,¯È΢‰Ï ȇ˘¯ ̇ Ò" Ήȷ· ˙"Ò ,˙"Ò ˙¯ÈÎÓ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒȇ · ˘È Â˙Ú„Ï ÈÎ ,‡È‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ ˙ÂËÈ˘ ˘È ÈÎ 'ȇ¯Â ,‚"Ó˘ 'ÈÒ Ó"ÂÁ·Â Â"Ó¯ 'ÈÒ Á"‡· È··Ï ,'ÂΠ·¯‰ ˘¯ÙÓ„ ÌȯÂη ÛÂÒÓ ¯ÂÒ‡Ï ¯·ÂÒ ‡Â‰ Èχ 'ȇ¯ Ôȇ ·¯‰Ó ‰Ó„È ÔÎ ‡Ï ‡¯ÓÂÁÏ 'È ˜ ˙¯È΢„ ‡ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢ Ô„È„Ï Ï·‡ ,¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰"¢ÓÂ Ô ·¯„Ó „"η Â"Ë Û„ Ê"Ú· 'ÒÂ˙‰ ˘"ÓÎ Ï"ÈȘ„ ‰‡ ‡· ‡Ï‡ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢ 'ȯӇ ‡Ï„ ,¯Î¢ Ï˘ ‡¯˜ ‰‡ ‰Â ˘ÈÓ˘˙ ÔÈ ÚÏ Â‡ 'ÈÚ ,ÏÏÎ 'È ˜ ‡Ï ¯È΢Ӊ Ï˘ Û‚‰ Ï·‡ 'ÈÒ Í"˘·Â ‰"˜Ò ·" ¯ 'ÈÒ·Â Ì˘ ‡"‚Ó· Ó"Ó Ï·‡ ,'ÂΠ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ È‡„ ‚"Ó˘ ÔÈÏÂÁ ÂÈÓ„Â ‡È ˜ ‡Ï ˙¯È΢„ ¯˙ÂÓ„ ‰‡¯ ‚‰ Ó‰ ‡Ï‰ ¯·„ ‡ÓÚ È‡Ó ÈÊÁ ˜ÂÙ ,˘"ÓΠÌȇ·‚‰ ÔȯÈÎ˘Ó ‰ ˘ Ïη˘ χ¯˘È È¯Ú Ïη ÌÈ˙·· Ô‰· ˙¯˜Ï ˙"Ò Ó"‰È·Â Ò" Ήȷ„ Ô‰È߈ ̉· ÔÈ˘ÂÚ ÔȯÈ΢Ӊ ,ÌÈ„ÁÂÈÓ ÌÈ„ÈÁÈ ÔΠ,‰Ó„Π˘Ó˘‰ ‡ ÔÊÁ‰ ˙¯ÈÎ˘Ï Ôȇ ‰ÊÏ ÌÈÎȯˆ‰ ÌȯÙÎÏ Ô‰È¯ÙÒ ÔȯÈÎ˘Ó ¯·Î˘ ÔÂÈÎ Ì‚Â ,˘"ÓÎ Î"Ú ÛˆÙˆÓ ‰Ù ‰ˆÂÙ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ê¾þêîî) ‰Ï„‚‰ ˙Ò Î ı·Â˜· 'ÈÚ ‫ג( והנה‬

˙"¯„‡‰ Ô‡‚‰„ ,(ë"ñ ðîô¼ ð"ì ½"þ³ ¯È΢‰Ï ‚‰ ˘ ‚‰ Ó‰ ÏÚ Î"‚ ¯ÈÚ‰ Ï"Ê È ·Ï ˙"Ò ¯È΢‰Ï ‚‰ ˘ ‰Ó Ï"Ê ,˙"Ò Ï"È„ Ê"Ú ¯˙ȉ ‡ÂˆÓÏ Íȯˆ ,·"ÂÈΠÌȯÙΉ ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡ "‰ ˙"Ò ¯ÂÎÓÏ ¯ÂÒ‡„ ÈÎȉ ÈÎ ÌÈ ˘ ÈÏ ‰Ê ,‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ ‚"‰¯‰ ÈÁ‡ 'ÎÏ ‰·Â˘˙· È˙ί‡‰˘ ÌÈ¯È·Î È Ï‡˘˘ Èχ‚‡¯ ˜"„·‡‚‰ Ï"ˆÊ ‰„Â‰È È·ˆ 'Ó ‰"Ú˜ Ò"Ò Ó"ÂÁ· Í"˘‰ ˘"ÓÙÏ 'Èه ,Ê"Ú ˙¯È΢ ‰"Ï Ô ·¯„Ó Ì‚„ „"Ï˘ 'ÈÒ ·"˘ 'ÈÒ Ó"Ó ,‡¯˜ ÈÏ‚„ ‰‡ ‡ ÔÈ ÚÏ ˙ÏÂÊ ¯ÎÓÓÎ ÂÏÈÙ‡„ Ï"Ò„ Ï"Ê ÌÈ Â˘‡¯‰Ó ‰·¯‰ ȯ‰ Ô ·¯„Ó Ú"ÎÏ Ì˘ Á"·‰Ï ,‡Â‰ ¯ÎÓÓÎ ˙"‰Ó ˜ÙÒ Ï"‰ Î"‡Â ‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢ ·˙΢ ‰Ó Ú"Ú ,Ï"ÎÚ 'ÂΠÙ"ÎÚ ¯ÂÒȇ Á¯Â‡ ¯·ÂÚ ÂÏ˘ Ò¯Ë Â˜· Ï"Ê ˙"¯„‡‰ Ô‡‚‰ ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯‡ ¯ÙÒ ÛÂÒ· ÒÙ„ (ê"−½ è"òš ’−½) Ïȇ˘‰Ï ¯˙ÂÓ Ï·‡ ‰‚‰· Ï"Ê ,(êšò−õ½) ,‰¯ÈÎÓÎ Ï"‰„ ¯ÂÒ‡ ¯È΢‰Ï„ ˙ˆ˜ ÚÓ˘Ó ¯„‡ ÚËÓ ˙"¢ ȯ·ÈÁ· ‰·¯‰ È˙ί‡‰Â È Ï‡˘˘ Ï"ˆÊ ˜È„ˆ‰ ‚"‰¯‰ ÈÁ‡ 'ÎÏ ‰·Â˘˙· ˙‰‚‰· È˙‡ˆÓ ¯"ÊÁ‡Â ,˙"Ò ˙¯Î˘‰ ¯˙ȉ ÏÚ ‰Ï‡˘· ¯ÈÚ‰˘ „"ÂÈ ÏÚ „„ ÈÏÈ·˘ Ò"Ò·˘ Ï" ‰ ‰Ï„‚‰ ˙Ò Î ı·Â˜· Ú"Ú ,Ï"ÎÚ ÂÊ .‰Ê· ÌÏÂÚ‰ ‚‰ Ó ·˘ÈÈÏ ˙"¯„‡‰ Ì˘ ·˙΄ ˙Ú„ ÈÙÏ„ ˙"¯„‡‰ ·˙΢ ‰Ó· ‫והנה‬ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ Ï"ÈȘ„ ÌȘÒÂÙ‰ ¯ÂÒ‡ Ì˙Ú„Ï ,Ìȯ·„ ¯‡˘Ï Û‡ ‡Â‰ ¯ÎÓÓ ˜„ˆ È ·‡ ˙"¢· Î"‚ ‰"Î ,˙"ÙÒ ¯È΢‰Ï „"ÈÙÏ Û‡„ ‰ ¯ Û Î‰ ˙Ú„ Ìχ ,Ï" Π¯˙ÂÓ ,‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ ÌȘÒÂÙ‰ ,‰ÂˆÓÓ ‰Ú˜Ù‰ ȯ˜Ó ‡Ï„ ˙"Ò ¯È΢‰Ï

ëòþ

‡¯‚‡ ‡È ˜ ‰Ï‡˘ Ô È¯Ó‡ Â"Ë Û„ Ê"Ú· ‡‰Â ,'ÂΠ˙¯È΢Π‡È ˜ ‰Ï‡˘„ ȯ‰ ,˘"Ú ‡È ˜ ÔÈ¢ډ Ìȯ·„ È·‚ Ï·˜Ó‰ Ù"Ò Ó"· 'ÒÂ˙Ú ‡Ï ÂÏÈÙ‡ ÌȯÙÒ‰ Ï΄ ¯È΢‰Ï Ïȇ˘‰Ï ‰ÂˆÓ Ó"Ó Ïȇ˘‰Ï È„Î ‰ÏÁ˙Ó Ô·˙Î ‚" ˜ 'ÈÒ Á"‡· Ìȯ·Â҉Ϡ,˘"Ú ÔÏȇ˘‰Ï ¯ÂÒ‡ ÈÓ ÂÓˆÚÏ „ÈÁȉ ‰˘Ú˘ ˙"Ò„ È"Ò ¯˙ÂÓ ‰ÓÏ ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡ ˙"Πȯ·„Ï ,¯ÂÎÓÏ ,Ï"ÎÚ ¯˙ÂÓ ˙¯È΢ ‰Ï‡˘„ Î"Ú ,Ïȇ˘‰Ï ˙¯È΢„ ÌȘÒÂÙ‰ ˙Ú„ ÈÙÏ Û‡ Âȯ·„ È"ÙÚ ‡Ï„ ˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ ,‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡ÓÂÈÏ .‡ ÈÚ· ‡¯„‰„ ÔÂÈÎ ,‰ÂˆÓÓ ‰Ú˜Ù‰ ȯ˜Ó ÂÓ΄ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ‰ ¯ Û Î‰ ‫ובמש"כ‬ ¯˙ÂÓ„ ‰"‰ ˙"Ò Ïȇ˘‰Ï ¯˙ÂÓ„ ̇¯ ˙ÙÚÂ˙ ˙"¢· Î"‚ 'Î ‰Ê ÔÈÚÎ ,¯È΢‰Ï ¯ÂËÙ Ì"ÂÎÚÓ ÌÈÏÎ ¯Î¢„ (’× ’−½) „"ÂÈ ÂÓÎ Î"‡Â Ï"Ê ,Ì"ÂÎÚÓ ‰Ï‡˘ ÂÓÎ ‰ÏÈ·ËÓ ˙¯È΢· ‰"‰ ‰ÏÈ·Ë Íȯˆ Ôȇ Ï‡Â˘· Ô È¯Ó‡„ ‚"ڇ ,ÔÓʉ ÔÈ ˜ ÔÈ ÚÏ Ì‰È È· ˜ÂÏÈÁ Ôȇ„ ‡Ï‡ ,‡È ˜ Î"‚ ‰Ï‡˘ ‡‰ ‡È ˜ ˙¯È΢„ ,ÔÓʉ ˙¢Ó˙˘‰Ï ÔÈ ˜ ‡Â‰ ‰Ê ‰Ê„ ÌÂ˘Ó ,‰ÏÈ·Ë Íȯˆ Ôȇ ‰"¢Ó ,Û‚‰ ÔÈ ˜Ï ‡Ï ÈÏΉ ÛÂ‚Ï ÔÈ ˜ ‰È‰„ ‰È‰˘ ‰˘ÚÓÎ ‡˜Â„„ ˙¯È΢ ÔÈ Ú· Ù"ÎÚ ,'ÂΠ˙¢Ó˙˘‰ ÔÈ ˜ ‡Ï ,‰Ï‡˘Ó ˙¯È΢ ÈÙÈ„Ú„ ÌÂ˜Ó Ì¢ Ú„‡ ‡Ï ˆ"‡„ ÔÂÈΠ,‡È ˜ ‰Ï‡˘ Ì‚ 'È ˜ ˙¯È΢ ̇ ˆ"‡ ˙¯È΢· ‰"‰ ‡ÏÈÓÓ ‰Ï‡˘· ‰ÏÈ·Ë ˙ÓÈ˙Ò Ú"˘‰ ˜ÒÙÓ ÊÂÊÏ Ôȇ ,‰ÏÈ·Ë ,Ï"ÎÚ ¯Â¯·Â ËÂ˘Ù ÈÏ ‰‡¯ ÔÎ ÌÈ Â¯Á‡‰ ÔÈ„· (’−½) „"ÂÈ ‰·Â˘˙·  ί‡‰˘ ‰Ó Ú"Ú ̂ ,‰ÏÈ·Ë· ·ÈÈÁ Ì"ÂÎÚÓ ÈÏÎ ¯Î¢ ȇ ȯ˜Ó ȇ ÌÈ ÈÓ '„ ¯Î¢ ÔÈ„· Ì˘  ·˙Î .˙"‰Ó ˙ȈȈ· ·ÈÈÁ ȇ ˙ÈÏË ¯Î¢· ÔΠ,ÌÎÏ

èòþ

‫ הרב הגאון רבי געציל בערקאוויטש שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯˙ÂÓ Ï·‡ ‡"ÈÒ ‚" ˜ 'ÈÒ Ú"¢‰ ÔÂ˘Ï· Ï˘Ó 'ÈÙ‡ ‰· ˙¯˜Ï ˙"Ò 'ÈÙ‡ Ïȇ˘‰Ï ¯ÈÚ‰Ï ˘È ,Á"‡ Ì˘· È"· ÔÈȈ ,„ÈÁÈÏ ÌÈ·¯ Ï"Ê '΢ ‰‡¯È Á"‡ Ì˘· È"·· Ì˘ ÔÈÈÚÓ‰„ ,¯ÂÒ‡ È Â΢ÓÏÂ È¯Â‚Â‡Ï ÂÓˆÚÏ Ì‡˘Ú 'Èه ,˘"ÂÚÈ „ÈÁÈÏ ÌÈ·¯ Ï˘Ó 'ÈÙ‡ ¯˙ÂÓ Èχ˘‡Ï ÔÂÈÊ· ȉ„ Ô΢ÓÏ ¯È΢‰Ï Ú¯‚„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,ÔÂÈÊ· ÔÈ Ú ‡Â‰Â ˙ÂÚÓ ÏÈ·˘· ‰Ê ‰˘ÂÚ˘ ÈÙË ÔÎ ÔÈ˘ÂÚ˘ ¯˙ÂÓ„ ‡ÓÏÚ· ÔÏȇ˘‰Ï Î"‡˘Ó ,˙¯˜Ï ‰Ó· Ì‰Ï ‰È‰È˘ È„Î ‰ÂˆÓ Í¯ÂˆÏ ‰˘ÚÓ È‰ ÈÙË Ú¯‚ ‰˙¯Â΢ӷ ÌÈÓ„ Á˜ÂÏ ÔΠ,‡Â‰ ¯ÎÓ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ ˯ٷ ,ÔÂÈÊ· ‡Ï Ú"¢· Ì‚ ‰"¢Ó ,ÈÙË ‰ ˜ ÔÂ΢ӷ ¯˙ÂÓ˘ ·˙Î ‡Ï Ïȇ˘‰Ï ¯˙ÂÓ˘ ‡Ï‡ ·˙Î ˙¯È΢ ÔÈ„Ó Ì‚ Ì„Â˜Ó È¯ÈÈÓ„ Ì‚‰ ,¯È΢‰Ï ˙"Ò ¯È΢‰Ï ‚‰ ˘ ‰Ó Ú"ˆ Î"‡Â ,‡ Â΢Ó ȯ˘ ‡Ï Ê"ÙÏ ‡‰„ ,‰‡È¯˜ Í¯ÂˆÏ ÌȯÙη ,Ï"ÎÚ ‰Ê· Íȯ‡‰Ï ˘È ‡ÓÏÚ· ‰Ï‡˘· ‡Ï‡ ³îê î"ô ’−½) È΄¯Ó ˙¯Â˙ ˙"¢· ¯ÈÚ‰ ÔΠ,Ï" ‰ Á"‡ Ì˘· (è"òš ’−½) Á"‡ È"·‰ '„Ó (’ê Ï"Ê ·˙Î ‡"ÈÒ ‚" ˜ 'ÈÒ Á"‡· ‡"Ó¯‰Â Ï"Ê ¯˙ÂÓ Ï·‡ Ô˙˘Â„˜Ó ÔȄȯÂÓ˘ ͯ„· ‡˜Â„Â Ï˘Ó 'ÈÙ‡ ‰· ˙¯˜Ï ˙"Ò 'ÈÙ‡ Ïȇ˘‰Ï ˜¯ ˙¯È΢ ¯ÈÎʉ ‡Ï ,Ï"ÎÚ „ÈÁÈÏ ÌÈ·¯ ˘Â¯ÈÙ· Î"Π,¯ÂÒ‡ ˙¯È΢„ ÚÓ˘Ó ‰Ï‡˘ ‰˘Ú˘ „ÈÁÈ Ï"Ê Á"‡ Ì˘· Ï" ‰ 'ÈÒ È"·‰ ˙¢ÚÏ ¯ÎÂÓÏ ¯˙ÂÓ Â‡ ˜ ‡ ÂÓˆÚÏ ˙"Ò ˙¯˜Ï ‡˘Ú ̇ ,‰ˆ¯È˘ ‰Ó ÏÎ ÂÈÓ„Ó ÂÓˆÚÏ Â‡˘Ú 'Èه ÌÈ·¯ Ï˘Î Â È„ ÌÈ·¯· 'ÈÙ‡ ¯˙ÂÓ Èχ˘‡Ï ¯ÂÒ‡ È Â΢ÓÏÂ È¯Â‚Â‡Ï ¯˙ÂÈ ¯ÈÓÁÓ„ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ „ÈÁÈÏ ÌÈ·¯ Ï˘Ó ˙"Ò· ¯È˙Ó ‰¯ÈÎÓ· ‡‰„ ‰¯ÈÎÓ·Ó ˙¯È΢· ı·Â˜· ‰ÊÓ ¯ÈÚ‰ ÔΠ,¯Ò‡ ˙¯È΢ „ÈÁÈ Ï˘

Â˙Ú„„ (î"® ’−½) Ó"ÂÁ ‰Èχ ¯·„ ˙"¢· Ú"Ú ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢„ ÌȘÒÂÙ‰ „"ÈÙÏ Û‡„ Î"‚ ˙Ú„Î ‡Ï„ ,Î"‚ Ìȯ·„ ¯‡˘ È·‚Ï ‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‡Ï„ ˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ Ó"Ó ,Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰ ,˙ÂÙ˙¢ ÂÓÎ ‰Â‰„ ÌÚËÓ ‰ÂˆÓÓ ‰Ú˜Ù‰ ‰Â‰ ‰‡¯ ‡Ï‰ Ú"ˆ ¯˙ÂÈ·Â ,¯˙ÂÈ·Â ‰"„· Ï"Ê 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÍÙȉ Ï"Ê Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó ˙¯È΢„ Ìȯ·„ ¯‡˘ ÔÈ ÚÏ Û‡ Ô È¯Ó‡„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘„ ȯ‰ ,'ÂΠ‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‰ÈÓÂÈÏ ‡Â‰ ¯ÎÓÓ ‰ÈÓÂÈÏ ˙¯È΢ Ó"η Ô È¯Ó‡„ ˘"ÈÈÚ ,'ÂΠ'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Î ‡Ï„ ‰‡¯ ‰Ê È˙·¢˙· È˙¯¯·˘ ÂÓÎ ‰ ‰Â Ï"Ê ,‰ ‰Â ‰"„· ‚‰ Ó ·˘ÈÈÏ ˘È ÔÈÙ˙¢ Ì˘· ÔȇˆÂÈ„ Â"Ó 'ÈÒ ÌÂ˘Ó ÌÈÓÚÙÏ ˙"Ò‰ ÔȯÈ΢Ӣ ‰Ó ÌÏÂÚ‰ ‰¯Î˘‰· ˙"Ò ˙ÂˆÓ Â ÓÓ Ú˜Ù ‡Ï ÔÈÈ„Ú„ ÔÈ ˜„ ÌÂ˘Ó È‰ Û˙¢ Â˙ Ù"ÎÚ ‡‰„ ,ÂÊ Ï˘ ȉ ˙¯ÈÙ ÔÈ ˜Â ¯È΢Ӊ Ï˘ ȉ Û‚‰ ,˙"Ò‰· ÔÈÙ˙¢ ÂÓÎ Ì‰È ˘ ‰ ¯Î¢‰ ¯È΢Ӊ„ ‡"Î Û„ ÔÈίڄ Í‰Ó ‰ÊÏ ‰È‡¯Â ‰·Â˘˙· ˘"‡¯‰ Ì˘ ·˙Π,˘È„˜‰Ï ÏÂÎÈ ¯È΢Ӊ „ÈÏ ¯ÂÊÁÏ Ú˜¯˜‰ ÛÂÒ„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ˜ÏÁ ¯ÂÒ‡Ï ÏÂÎÈ˘ ˘"‡¯‰ ·˙΄Ó ,'ÂΠ̉ ¯È΢Ӊ ¯Î¢‰„ ÚÓ˘Ó Â· ÂÏ ˘È˘ Î"‚ Â˙Ú„ ‰ÊÓ ¯‡Â·Ó ,Ï"ÎÚ ¯·„‰· ÔÈÙ˙¢ ‡ÓÂÈÏ ˙¯È΢ Ï"ÈȘ„ ÌȘÒÂÙ‰ „"ÈÙÏ Û‡„ .˙"Ò ¯È΢‰Ï ¯˙ÂÓ Ó"Ó ‡Â‰ ¯ÎÓÓ Ï" ‰ ‰Ï„‚‰ ˙Ò Î ı·Â˜· 'ÈÚ ‫ד( והנה‬ '¯ Ô‡‚‰ Ì˘ ¯ÈÚ‰„ (í"¼ ðîô¼) È"·‰ '„Ó ,ÔÈÏ·ÂÏ „"·‡ Ï"Ê ÔȘˆ‡Ï˜ ‰Èχ ¯È΢‰Ï ¯ÂÒ‡„ ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯‡ Ì˘· (è"òš ’−½) ˙¯È΢„ Ìȯ·„‰ ¯Â‡È·· Ì˘ Â˙Ú„Â ,˙"Ò ‰ ‰Â Ï"Ê ,˙"Ò ÔÂÈÊ· ÌÚËÓ ‡Â‰„ ,‰¯ÂÒ‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ðòþ

'ÈÙ‡ ÔÂ΢ÓÏÓ Ú ÓÏ ˘È ¯˘Ù‡‰ Ïη Ó"ÓÂ Ì˘· È"·· ¯‡Â·Ó ¯·„‰Â ,Ï"ÎÚ ‰Ú˘ ÈÙÏ .‰Ê· ¯ÈÓÁ‰Ï Á"‡ (’− ’−½) Á"‡ „„ ԯ‚ ˙"¢· È˙ȇ¯

‫וכה‬

,˙"Ò Ô΢ÓÏ ¯˙ÂÓ È‡ Ì˘ χ˘ „ ȇ˘¯ ̇ È Ï‡˘ ¯˘‡Â Ï"Ê Ê"Ú ·È˘‰Â 'ÈÒ Á"‡ÂË· È˙‡ˆÓ„ ,'ÂΠÂÏ˘ ˙"Ò Ô΢ÓÏ ÏÚ· Ì˘· Á"‡ ¯ÙÒ Ì˘· È"·‰ ‡È·‰˘ ‚" ˜ ‡ ˜ ‡ ÂÓˆÚÏ ˙"Ò ‰˘Ú˘ „ÈÁÈ ‰ÓÏ˘‰ ‰ˆ¯È˘ ‰Ó ÏÎ ÂÈÓ„Ó ˙¢ÚÏ ¯ÎÓÏ ¯˙ÂÓ 'Èه ,ÌÈ·¯ Ï˘Î Â È„ ÌÈ·¯ Ï˘Ï Â‡˘Ú ̇ Èχ˘‡Ï ¯ÂÒ‡ È Â΢Ó ȯ‚‡Ï ÂÓˆÚÏ Â‡˘Ú ȯ‰ ,Ï"ÎÚ „ÈÁÈ Ï˘Ï ÌÈ·¯ Ï˘Ó 'ÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ,È¯Ó‚Ï ‰¯ÈÎÓÓ È Â΢Ó ȯ‚‡ ¯ÈÓÁ„  Ȉӄ ˙¯È΢ ˙Ó‡· Ï"ÈȘ„ ÈÙÏ Â‡ ,Ï" ‡ÓÚË ‡"‚Ó·Â ‡"Ú Â"Ë Û„ Ê"Ú 'ÒÓ· 'ÈÚ ‡È ˜ ‡Ï ¯Î˘ ‡Â‰˘ ÔÓÊ Â˙Â‡Ï Ó"Ó ,Á"˜Ò Â"Ó¯ 'ÈÒ ÔΠ,Â˘È„˜‰Ï ÌÈÏÂÎÈ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌÈÏÚ· Ôȇ ‰"„ ·"Ú Ë" Û„ ˙·Â˙Î 'ÒÂ˙· ¯‡Â·Ó ‰Ïʇ„ È‰È ¯ÎÓ Á È˙ Î"‡Â ,˘"ÈÈÚ ‰„˘ ‰Ò Î Â ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌÈÏÚ·Ó ‰ ¢‡¯‰ ‰ÂˆÓ‰ ¯Á‡· ˙"Ò‰ ÔÈ ˜ ˙ÂˆÓ ˙˘Ú ÌÈÈ ˘ ÌÈÏÚ·Ï È¯Â‚‡· Ï·‡ ,Â˙˘Â„˜· ˙"Ò‰ ‡Â‰˘ Ó"η ¯È΢ÓÏ ‡Ï ¯ÎÂ˘Ï ‡Ï '‡ ÌÂ˘Ï˘ È Â΢Ó ‡ÓÏ˘·„ Ï"È„ ‡ ,'ÂΠÌÏ˘ ÔÈ ˜ Ì‰Ó '‡Ï Ôȇ ˙Á‡ ÌÚÙ ‡Ï‡ ˙È˘Ú ‡Ï ‰¯ÂÓ‚ ‰¯ÈÎÓ È Â΢Ó ȯ‚‡ Î"‡˘Ó ,Î"Î ÔÂÈÊ· ‰Ê Ôȇ Ȅȷ Ôȇ ÔÎÏ ,'ÂΠÔÎ ˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ ÌÂÈ Ïη Ì˘·  ·˙Î ÏÈÚÏ Ì Ó‡ ,Ï"ÎÚ Ô΢ÓÏ ¯È˙‰Ï ,˙"Ò ÔȯÈ΢ӄ ‚‰ Ó‰ ·˘ÈÈÏ ‰ ¯ Û Î ˙"¢ ˙Ú„Î ‡Ï„ ‡Â‰„ ‡"‚Ó‰ ˙Ú„ ÏÚ ÔÈÎÓÂÒ„ .Ï" ΠÁ"‡ Ì˘· È"·‰

˘"Ú Ï" ‰ ‡"Ó¯‰Â È"·‰ '„Ó ‡È·‰Â ‚"‰ Î È"·· ·˙΢ ÂÓÎ Ï"ÈȘ„ ‰Ê· Ì˙Ú„Â ,Ï"ÎÚ .Á"‡ Ì˘· Ì Ó‡ Ï"Ê Ï" ‰ ‰ ¯ Û Î ˙"¢· 'ÈÚ ‫אול‬ Á"‡ ‰ ‰„ ÌÈÏ„‚· Á˙Ù ‰Ê ¯·„ ‡È·‰ Ê"Î˜Ò ‡"‚Ӊ ,'ÂΠ‡"ÈÒ ‚" ˜ 'ÈÒ ‡‰‡ ¢˜‰„ ·"Ú Â"Î ‰ÏÈ‚Ó 'ÒÂ˙ ȯ·„ Ôȇ ‡"Ó¯„ ‡‰Ó ,¯ÂÒ‡ È Â΢Ó ‰È¯Â‚‡„ ¯ÈÊÁÈ ‰ˆ¯È˘ È˙Óȇ ˙"Ú ‡Ï‡ "Ήȷ ÔȯÎÂÓ ÌÈ·¯ Ï˘·„ ˆ¯˙ ,È Â΢Ó ‰È¯Â‚‡Î ȉ ‰Ê ‰È¯Â‚‡ „ÈÁÈÏ ÌÈ·¯ Ï˘· Ï·‡ ¯˙ÂÓ ÌÈ·¯Ï ‰È¯Â‚‡„ Á"·‰ ˙Ú„ Ï·‡ ,'ÂΠ¯ÂÒ‡ È Â΢Ó ,'ÂΠ¯ÂÒ‡ ÌÈ·¯Ï ÌÈ·¯ Ï˘Ó 'ÈÙ‡ È Â΢Ó ÏÚ· Ì˘· Ì˘ È"·· ¯‡Â·Ó Á"·‰ ˙ڄΠ'ÂΠÂÓˆÚÏ ˙"Ò ‰˘Ú˘ „ÈÁÈ Ï"Ê ‰ÓÏ˘‰ ¯ÂÒ‡ È Â΢Ó ‰È¯Â‚‡„ È˙Ú„ ÏÚ ‰ÏÚ ,Ï"ÎÚ ˙¯È΢ ÔÂÎ˘Ó È‰„ ‡˙ÈÈÎ · ÔÂÎ˘Ó Â Èȉ ÔÂÈÎ „ÂÁÏ ÔÂ΢ӷ„ ÔÂÎ ‰Ê Ôȇ˘ ‡Ï‡ ,„ÁÈ ‰˘Â„˜ ÔÂÈÊ· ȉ ˙"Ò‰ ÏÚ „·ڢ‰ „ÁÈÈÓ„ ˘"ÓÎ ˙"Ò ÔȯÈ΢Ӣ ‚‰ Ó‰ ‰ ‰Â ,¯Â҇ ‡"‚Ó‰„ ÍÂÓÒÏ ÈÓ ÏÚ Ì‰Ï ˘È ¯ÙÒ· ˙"Î È"ÙÚ ,Ï"ÎÚ ‰˘Â„˜Ó ‰„¯Â‰ ‡ÎÈÏ· ¯È˙Ó È"·‰ ˙Ú„Î ‡Ï„ ‡Â‰ ‡"‚Ó‰ ˙Ú„ Âȯ·„ .Ï" ‰ Á"‡ Ì˘· (î"š½ þ"¼ ’−½) „"ÂÈ ÌÈ˘Â„˜ ˙Ú„· ‫ה( וע"ע‬

ÏȘ„ Ï"È ˙"Ò Ô΢ÓÏ„ ·˙΄ Ï"È ˙"Ò ÔÂ΢ÓÏ Ï"Ê ,Ô ·¯„ ˜ÙÒ ‰Ê· Ï"È„ ‡Ï ‰„ÙÈ Èχ ,Ô ·¯„ ˜ÙÒ Ï"‰„ ÏȘ„ ʇ Ôȇ Èχ ¯ÂÎÓÈ Ì‡ Ì‚Â ,‰ÂÏÓ‰ ¯Â·ÚÈ ‡Â‰ ‡Ï Ò ‡ Ï"‰ ʇ ÈΠ„ˆÓ ‰¯ÈÎÓ‰ Ôȇ ÔÂÎ˘Ó ‰ ˜ ·ÂÁ ÏÚ·˘ ‰Ó ,¯ÎÂÓ‰ ¯ÂÓ‚ ¯ÎÓ Â È‡ ÈÎ ¯ÎÂÓÎ Ê"ÈÚ ÔÂ΢ÓÓ‰

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי חיים צבי מייזליש שליט"א‬

‫‪íòþ‬‬

‫הרב הגאון רבי חיים צבי מייזליש שליט"א‬ ‫ראש ישיבת מהרי"ט בני ברק ואב"ד קהל יטב לב אלעד‬ ‫החיים והשלום אל מע"כ ראשי נכבדי ועסקני ק"ק ויואל משה דסאטמאר‬ ‫במאנטשעסטער יע"א‪.‬‬ ‫ראשית אביעה רגשי שמחה והודאה מריחוק מקום וקירוב לב לעת כזאת כאשר‬ ‫חדות ה' היא מעוזכם ששים ושמחים בשמחת התורה‪ ,‬וחבלים נפלה לכם בנעימים‬ ‫בהופעתו של כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א לפאר בראש שמחתכם ומועדיכם‪.‬‬ ‫והן מן המותר היא להאריך בשבח יקר תפארת קהילתכם המעטירה המתנוסס‬ ‫לשם ולתהילה ומוסיף מחיל אל חיל להרמת קרן התורה והיראה תחת חסותו‬ ‫והדרכתו של המרא דאתרא ידידי רב האי גאון וצדיק חו"פ על ישראל‬ ‫הדרתו רבי ישראל חיים האראוויץ שליט"א אשר כידוע הי' חביב בקירבה‬ ‫יתירה אצל להבחל"ח ק"ז מרן רבינו בעל ברך משה זי"ע‪.‬‬ ‫אחת היא ברכתי שתזכו להמשיך בהרחבת גבולי הקדושה להגדיל תורה‬ ‫ולהאדירה ותראו ברכה והצלחה בכל מעשי ידיכם‪ ,‬מרן דבשמיא יהא בסעדכון‬ ‫ויעמוד לימין ראשי הקהילה החשובים והדגולים כ"א בשמו הטוב יבורך‪ ,‬וברכת‬ ‫ה' תלוה את הרב אב"ד שליט"א לנהל אתכם על מי מנוחות מתוך תענוג‬ ‫והרחבת הדעת חיי נחת וכל טוב סלה‪ .‬ואצרף בזה חידו"ת אלה לכבוד השמחה‬ ‫כ"ד ידידכם דושה"ט החותם ביקרא דאורייתא‬ ‫חיים צבי מייזליש‬ ‫פה בני ברק יצ"ו‬

‫איתא ·‚‪Ì„‡˘ Ìȯ·„ Âχ (.íñ ó−ì½õ) ‡¯Ó‬‬ ‫‪Ï·‡ ,'ÂΠÁÒÙ· Â˙·ÂÁ È„È Ô‰· ‡ˆÂÈ‬‬ ‫‪·È˙Î„Ó ‰ÈÏ Ô ÈÙÏÈ (:ó¾) ‡¯Ó‚·Â .Ï·Ë· ‡Ï‬‬ ‫)‪ÌÈÓÈ ˙Ú·˘ ıÓÁ ÂÈÏÚ Ï·˙ ‡Ï (è ï¬ ó−þëð‬‬ ‫˙‡‪Ï· ÌÂ˘Ó Â¯ÂÒȇ˘ ÈÓ ,˙ÂˆÓ ÂÈÏÚ ÂÏÎ‬‬ ‫˙‡‪ÌÂ˘Ó Â¯ÂÒȇ Ôȇ˘ ‰Ê ‡ˆÈ ,ıÓÁ ÂÈÏÚ ÏÎ‬‬ ‫·‪,Ï·Ë Ï·˙ Ï· ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ıÓÁ Ï·˙ Ï‬‬ ‫‪˙˘˘ ·¯ ¯Ó‡ ,‡Ïʇ ÔÎÈ‰Ï ıÓÁ„ ‡¯ÂÒȇÂ‬‬

‫‪¯ÂÒȇ Ôȇ ¯Ó‡„ ‡È‰ ÔÂÚÓ˘ È·¯ È Ó ‡‰‬‬ ‫‪Ï·‰ ¯Ó‡ ÔÂÚÓ˘ È·¯ ‡È ˙„ ,¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ‬‬ ‫ ·‪.¯ÂËÙ ÌȯÂÙÈΉ ÌÂÈ· ‰ÏÈ‬‬ ‫והרמב" )‪ȯ·„Î ˜ÒÙ (ï"í î"õ í®ôî ±ôì ’ñí‬‬ ‫‪Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÂÈ Ì„‡ Ôȇ„ ‡¯Ó‚‰‬‬ ‫·‡‪Ï·˘ Ô‚Π,ÂÏ ‰¯ÂÒ‡ ‡È‰˘ ‰ˆÓ ˙ÏÈÎ‬‬ ‫‪͉„ ÔÂÈ΄ ‰ ˘Ó ÌÁÏ· ‰˘˜‰Â .'ÂΠϷË‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ 'ÒÓ· Ô È¯Ó‡„ ‰Ó ÈÙÏ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ ÔÎÏ„ (:íñ ¹ð) ÌÈÁÒÙ ˙Ú·˘ ıÓÁ ÂÈÏÚ Ï·˙ ‡Ï ·È˙΄ Ï·Ë ,ıÓÁ Ï·˙ Ï· ÌÂ˘Ó Â¯ÂÒȇ˘ ÈÓ ,ÌÈÓÈ .Î"Ú ,Ï·Ë Ï·˙ Ï· ÌÂ˘Ó Â¯ÂÒȇ˘ ‰Ê ‡ˆÈ ¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ ıÓÁ·Â ,ıÓÁÏ ‰ˆÓ ˘˜˙‡„ ÔÂÈΠ‰ˆÓ ˙ÂˆÓ Ì‚ ·Â˘ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘· ¯ÈÈÂˆÈ ÂÏ Ì‡˘ ÔÂÈÎ ,‡ ‚ ȇ‰ Èη ÔȇˆÂÈ Ôȇ ‰Ê ˙ÈÊη ¯·ÂÚ Â È‡ ıÓÁ ‡Â‰ ‰Ê ˙ÈÊ΢ Í„¯Î ‡Ï˘ ÂÏ· ȯ‰˘ ıÓÁ ¯ÂÒȇ ÏÚ .„"ÎÚ ,Ô˙ÏÈ· ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ‫ומעתה‬ Ì‚ ıÓÁ ˙ÏÈ· Ï˘ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ„ ˙Á Ó‰ ȯ·„ ÈÙÏ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ Ï·˘Î ˙ÏÈ· ˙·ÂÁ È„È ˙‡ˆÏ ÏÂÎÈ ÔΠ̇ Í ÈÁ Ìȯ˙Ò È¯‰ ÈÎ ,‡"„ÎÏ˘ Ï·˘Î Ì‚ ‰ˆÓ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ‡ˆÓ ÔΠ̇ ,˙Ó‡ ˙Ù˘‰ ȯ·„  Èȉ„ ,Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜Ï ¯ÈÙ˘ ÔÎ˙È Ì"·Ó¯‰ Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ Ï·˘Î ‰˙ÚÓ ,‰ˆÓ ˙ÏÈ· ˙·ÂÁ È„È ‰Ê· ‡ˆÂÈ˘ ȇ„ 'ȯ‡ ˙‚‡˘‰ ȯ·„Î ¯ÓÈÓÏ ‡ÎÈÏ ·Â˘ ˙ÏÈ·„ ‰˘Ú È˙‡„ ‡ ÈÓ‡ ȉ ‡¯˜ Â‡Ï ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡˘ ̘ӷ„ ,Ï·Ë„ ˙"Ï ÈÁ„ ‰ˆÓ ˙È˘Â˜ ‡¯„‰Â ,˙"Ï„Ú Ô È¯Ó‡ ‡Ï Ì‰È ˘ ÌÂ˘Ó ˜ÂÙÈ˙ ‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ„ ‡˙ÎÂ„Ï 'ÒÂ˙‰ .‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ‰ÈÏ È‰„ ı¯Â˙Ó ¯ÈÙ˘ ÔÂÚÓ˘ È·¯ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ‫אמנ‬ ,‡Â‰ ‡¯Â˙È Â‡Ï ‡¯˜„ 'ÒÂ˙‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ͯ„Î ‡Ï˘·„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔÂÚÓ˘ È·¯ ‡Ï‰„ ³î¼îë¾) ‡"˘¯‰Ó· ¯‡Â·ÓÎ ¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ Ô˙ÏÈ· ¯ÂÒȇ· ÈÂÏ˙ ‰ˆÓ ˙ÏÈ·˘ ÔÂÈΠ,˘"ÈÈÚ (:è× ıÓÁ Ï· ̇˘ ÂÓÎ ÔΠ̇ ,ıÓÁ ˙ÏÈ·

îòþ

ÔȇˆÂÈ Ôȇ ‰È„È„Ï ÔÂÚÓ˘ È·¯Î ‡È˙‡ ‡˙Èȯ· ÔÂÚÓ˘ È·¯Î ԇΠÌ"·Ó¯‰ ˜ÒÙ„ ÚÓ˘Ó ,· ’ñí) ˜Ò٠ȯ‰Â ,¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ,ÏÏÂη ¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ ¯ÂÒȇ„ (ì"í ï"−õ ë"−ê ÏÁ„ ıÓÁ Ï·˙ Ï·· ȉ Ï·Ë ÔÎ Ì‡Â Ï˘ ‰ˆÓ· ‡ˆÂÈ Â È‡„ ˜ÒÙ Íȇ‰Â ,ÏÏÂη .(î® öô−½ í−þê ³èê¾ ³"î¾ë ’−¼) .Ï·Ë (.ñ í×î½) 'ÒÂ˙· ¢˜Â‰˘ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ‫ואפ"ל‬

‰ˆÓ È„È ‡ˆÂÈ Ôȇ ‡È ˙„ ‡‰ ÏÚ ˜ÂÙÈ˙ ,‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ ,‡¯˜Ó ‰ÈÏ ˘È¯„ Ϸ˷ ÏÈ· ‡˜„ ‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ˙‚‡˘ ˙"¢· ı¯È˙ .‰ˆÓ È„È ˜ÈÙ Â ‡¯ÂÒȇ È˙‡„ ‡ ÈÓ‡ ȉ ‡¯˜ Â‡Ï È‡„ (î® öô−½) ‰È¯‡ ,Ï·Ë„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ÈÁ„ ,‰ˆÓ Ï·„ ‰˘Ú ÔÎ ÏÚ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ȉ ‡Ï ·Â˘Â ,Ï·Ë· ‰ˆÓ È„È ÔȇˆÂÈ Ôȇ„ ÛÏÈÓÏ ‡¯˜ Ô ÈÚ· .‰Ê· ÏÙÏÙÏ Íȯ‡‰˘ ‰Ó ˘"ÈÈÚ ,'ȯ‡ ˙‚‡˘‰ ȯ·„ ÏÚ ¯ÈÚ‰Ï ˘È ‫אול‬ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡„ ‡Îȉ„ Ï"ÈȘ Ô ‡ ȯ‰„ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú Ô È¯Ó‡ ‡Ï Ì‰È ˘ ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ,Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜Ï ÔÎ˙È È¯‰ ‡Î‰Â ıÓÁ· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ (ï"í ê"õ ô"îì ’ñí) Ì"·Ó¯‰ ¢˜‰Â ,ıÓÁ ÏÎ‡È ‡Ï ¯Ó‡ ˘ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ȈÁ„ ‰¯Â˙‰ Ïη Ï"ÈȘ ‡Ï‰„ ÌÈ˘¯ÙÓ‰ .ıÓÁ È·‚ „ÁÂÈÓ ‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ¯ÓÂÏ ˘È„ (¬− íî®ô) Í ÈÁ ˙Á Ó· ı¯˙Ï ·˙Π‡Ï˘ ¯ÂÒ‡ ıÓÁ·„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ì"·Ó¯‰„ Ï·˘ ‡Îȉ ‡¯˜ Íȯˆ ÈΉÏ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î Ì˘Ó ¯·ÂÚ˘ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ .˘"ÈÈÚ ,ıÓÁ ÏÎ‡È ‡Ï ˘„ÁÏ ·˙Î (:î× ó−ì½õ) ˙Ó‡ ˙Ù˘· ‫והנה‬ ÔȇˆÂÈ Ôȇ ‰ÂˆÓ ˙ÂˆÓ ˙ÏÈ· È·‚„

ïòþ

‫ הרב הגאון רבי חיים צבי מייזליש שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡˜„ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ .‰ˆÓ È„È ˜ÈÙ Â ‡¯ÂÒȇ ÏÈ· ȈÁ ÔÈ Ú· ÌÈ˘¯ÙÓ‰ ˙˙‚ÂÏÙ Ì„˜‰· ‫ויבואר‬ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯ÂÒȇ„ Ô È¯Ó‡ ȇ ,¯ÂÚÈ˘ ‡ ,ȈÁÓ ˙ÂÁÙ· ‡Ï ˘ÓÓ ÈˆÁ· ˜¯ ‡Â‰ .¯ÂÒ‡„ Ô È¯Ó‡ ÈÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁÓ ˙ÂÁÙ· Ì‚ È˘Â„ÈÁ· ‰"‰ÏÏÊ ˜"‰È·¯ Ê"„ Ô¯Ó ·˙Π‡ÈÏ˙ ÂÊ ‡˙‚ÂÏÙ„ (ì ³îê ¾"ìð ê−èî½) ˙ÂÈ‚ÂÒ ‰ÓÏ (:è¼ êôî−) ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó˘ ÌÈÓÚË È ˘· ÏÎÓ Ô ÈÙÏÈ„ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÔÈÈÚÏ ˘È ‰¯Â‡ÎÏ„ ,ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ‡ ,·ÏÁ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ ȇ ,‰Ê· ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‰ ‰Ó ,·ÏÁ ÏÎÓ ‡Â‰ ÌÚˉ„ ‡ ,ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÊÁ ‡‰„ ,ÂÏω ÌÈÓÚË ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È„ ‰‡¯  ‰ˆ¯ (í"š½ ï"ôë í½ öô−½ ð"î−) ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ Ô È˘ÈÈÁ„  Èȉ ,ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÚˉ„ ¯ÓÂÏ ,Ò¯Ù ˙ÏÈ· ÍÂ˙· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ „ÂÚ ÏÎ‡È˘ Ï΄ ÔÂÈÎ ,˜ÙÒ ÂÓÎ ‰ÈÏ È‰ ‰Ê ÈÙÏ ÔΠ̇ ȈÁ „ÂÚ Ï·È ÁÎ˘È ‡Ó˘ ‡Â‰ ˘˘Á‰ ‡Â‰˘ ¯Â·ÒÈ ‡Â‰Â ,Ò¯Ù ˙ÏÈ· ÍÂ˙· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ÌÚ Û¯ËˆÈ ү٠˙ÏÈ· ¯Á‡ ¯·Î .‡¯ÓÂÁÏ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ Ô¢‡¯‰ ¯ÂÚÈ˘ ,ÌÈÓÚˉ ÔÈ· Ï„‚ ˜ÂÏÈÁ ‰¯Â‡ÎÏ ˘È ‰Ê ‫ולפי‬ ‡ ·ÏÁ Ï΄ ‡¯˜„ ÈÂ·È¯Ó ÌÚˉ ȇ„ ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ȇ„ ,ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÊÁ ÌÂ˘Ó ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ˜¯ ¯ÂÒ‡Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÎÈÈ˘ ‡Ï ¯ÂÚÈ˘ ȈÁÓ ˙ÂÁÙ· Ï·‡ ,˘ÓÓ ˙ÂÁÙ „ÂÚ Ï·È ÁÎ˘È Ì‡ ÂÏÈÙ‡„ ,¯ÂÒ‡Ï ˙ÏÈ· ¯Á‡ ¯·Î ‡Â‰˘ ¯Â·ÒÈ˘ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁÓ Ì„Â˜ ‡Â‰ ˙Ó‡·Â ,ÏÂÎ‡Ï ÂÏ ¯˙ÂÓ ү٠¯ÂÒȇ ԇΠÔȇ ÔÎ Ì‚ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ Ò¯Ù ˙ÏÈ· ‰ÚËÈ˘ ˙¯Ó‡ ȇӄ ,¯ÂÚÈ˘Î Ï· ‡Ï ‡‰„

ÈÓ ÈΉ ,‡¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ Â˙ËÈ˘Ï„ ‡ˆÓ  ,Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ Â‡Ï È‡ ÔΠ̇ ,Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ ȇ ȉ ‡ ÈÓ‡ ȉ Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ„ ‡¯˜ ‰ÊÏ ,Ï·Ë„ ˙"Ï ÈÁ„ ‰ˆÓ„ ‰˘Ú È˙‡„ ‡¯˜Ó Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ„ ˘¯„ ¯ÈÙ˘ .ıÓÁ ÂÈÏÚ Ï·˙ ‡Ï„ Ì"·Ó¯‰ ·˙΢ ¯·„‰ ÌÚË ·Ëȉ Ô·ÂÓ ‫ומעתה‬ Ì"·Ó¯‰„ ,Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ˘ ˙ÏÈ·· Â˙·ÂÁ È„È ˙‡ˆÏ ¯˘Ù‡„ ÏÈʇ Â˙ËÈ˘Ï Ô È¯Ó‡ ‡Ï ÔΠ̇ ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ ‰ˆÓ ¯˘Ù‡„ ÔÂÈÎ ,Ï·Ë„ ˙"Ï ÈÁ„ ‰ˆÓ„ ‰˘Ú È˙‡„ Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ ˙ÏÈ· È„È ÏÚ Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜Ï ¯ÈÙ˘ ‰È· ˙ȇ Î"‡Â ,Ô˙ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ ¯˘Ù‡ ȇ ‰˙ÚÓ„ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó Ì"·Ó¯‰ ˜ÒÙ ÔÎ ÏÚ ,'ȯ‡ ˙‚‡˘‰ ȯ·„Î ı¯˙Ï ‡Â‰ ‡¯Â˙È ‡¯˜ ˙Ó‡·Â ,· ÔȇˆÂÈ Ôȇ˘ ¯ÈÙ˘ ÈΉ ,‰¯·ÈÚ· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‰È· ‡Îȇ„ Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ„ ÌÚˉ ¯ÓÂÏ ˘È ÈÓ .‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ȉ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Ï·Ë

* * * ,‰ ˘Ó ÌÁω ˙È˘Â˜ ı¯˙Ï ‰‡¯ ¯Á‡ ‫באופ‬ ‡È˙‡ ‡˙Èȯ· ͉„ ÔÂÈ΄ ‰˘˜‰˘ ÚÓ˘Ó ,· ÔȇˆÂÈ Ôȇ ‰È„È„Ï ÔÂÚÓ˘ È·¯Î ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ÔÂÚÓ˘ È·¯Î ԇΠÌ"·Ó¯‰ ˜ÒÙ„ ÏÚ ÏÁ ¯ÂÒȇ„ ˜Ò٠ȯ‰Â ,¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ Ï·˙ Ï·· ȉ Ï·Ë ÔΠ̇ ,ÏÏÂη ¯ÂÒȇ ‡ˆÂÈ Â È‡„ ˜ÒÙ Íȇ‰Â ,ÏÏÂη ÏÁ„ ıÓÁ .Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ Â˘˜‰ (.ñ í×î½) '‫ב( בתוס‬ ,Ï·Ë· ‰ˆÓ È„È ÔȇˆÂÈ Ôȇ„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡Ï ˙ÂÎÓÏ ‡Â‰˘ Ï΄ ÔÂÚÓ˘ È·¯„ ‡ÓÚË„ ,‰È·˘Á‡ ÌÚËÓ ‡Â‰ ,Ô·¯˜Ï ‡Ï‡ ˙ÈÊΠ¯Ӈ ,‰È·˘Á‡ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‚‚¢ ÏÚ ‡Â‰„ Ô·¯˜Â ,˙ÂÚË· ‰È·˘Á‡‰ ȉ ‚‚¢·„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ,Ï· ‰È‰ ‡Ï ¯ÂÒȇ ‡Â‰˘ Ú„È ÂÏȇ ȯ‰˘ ¯‡Â·Ó .„"ÎÚ ,È ‰Ó ‡Ï ˙ÂÚË· ‰È·˘Á‡Â ÌÚËÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ¯·Ò ÔÂÚÓ˘ È·¯„ .‰È·˘Á‡ ¯ÓÈÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‚‚¢·Â ,‰È·˘Á‡ ÈÏ ‰ÓÏ 'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ ‰ÈÏ ÈÏʇ ‰Ê ‫ולפי‬ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ ¯ÂÒ‡Ï ‡¯˜ ‡¯Â˙È Â‡Ï ‡¯˜„ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ȉ„ ˙ÈÊΠȈÁ Ï· ̇˘  ÚÈÓ˘‰Ï ‡·„ ‡Â‰ Ï· ÍÎ ¯Á‡Â ,‚‚¢· Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ Ï˘ ˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡Ï ÈÓ ¯˙ȉ Ï˘ ˙ÈÊ ÈˆÁ ‡Ï ‚‚¢·„ ‰È˙ËÈ˘Ï ÔÂÚÓ˘ È·¯„ ,‰ˆÓ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó Â‰· ‡ÎÈÏ Î"‡Â ,‰È·˘Á‡ Ô È¯Ó‡ ‡¯È˙È ‡¯˜ ͯˆÂ‰ ‰ÊÏ ,Ï·Ë ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ,‚‚¢· Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ ˙ÈÊΠȈÁ· Ì‚„ ˙·¯Ï ‡ˆÈ ‡Ï ,¯˙ȉ Ï˘ ˙ÈÊΠȈÁ Ï· Î"Á‡Â .Â˙·ÂÁ È„È Â‰· ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ‰È˙ËÈ˘Ï Ì"·Ó¯‰ ‫אול‬ ˙‚‡˘‰ ȯ·„Î ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ,„ÈÊÓ· ÈÏ ‰Ó ‚‚¢ ÈÏ ‰Ó ÔΠ̇ ,'ȯ‡ ÈÏ ‰ÓÏ„ 'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ È˘˜˙ ¯ÈÙ˘ ÔΠ̇ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ȉ„ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ ‡¯˜ Ï"Ò„ ÏÈʇ ‰È˙ËÈ˘Ï 'ÒÂ˙˘ ÂÊÓ ‰¯È˙È „ÂÚ ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‡Îȇ ‚‚¢· ÂÏÈÙ‡„ ÂÈ˘Â„ÈÁ· ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ Ô¯Ó ·˙΢ ÂÓÎ ,‰¯È·Ú· 'ÒÂ˙‰ ȯ·„Ó ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ˘È„ (.ñ í×î½) Ï˘ ‰ˆÓ· ‡ˆÂÈ Ôȇ„ ‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ Â˘˜Â‰˘ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÌÚËÓ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ Ï·Ë ÌÂ˘Ó ‡Îȇ ‚‚¢· Ì‚„ 'ÒÂ˙‰ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„

ìòþ

¯ÂÚÈ˘Î ÏÎ‡È˘ „Ú Ï" ‰ ¯ÂÚÈ˘‰· ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ Ì‚Â ,‰˜ÂÁ¯ ‰˘˘Á Â‰Ê ,Ò¯Ù ˙ÏÈ· ÍÂ˙· ,‰ÚËÈ ‡Ï ‡Ó˘ ˜ÙÒ ,‡˜ÈÙÒ ˜ÙÒ Ô‡Î ˘È ,ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ ‰ÚËÈ„ ÔÏ ‡ Ó ‰ÚËÈ„ Ï"˙‡Â ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ˜¯ ¯ÂÒ‡Ï ÍÈÈ˘ Ôȇ ÔÎ ÏÚ ˘"Î Â Èȉ„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁÓ ˙ÂÁÙ Ï·‡ ,‡˜Â„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ÌÚˉ„ ‡ÓÈ È‡ Ï·‡ ,¯˙ÂÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÔÈ· ‰ ÈÓ ‡˜Ù Ôȇ ·ÏÁ ÏÎÓ ‡Â‰ .Á"ÁÙ„Â „"ÎÚ ,˘"Î ÔÈ·Â ˘ÓÓ ÁÈÎÂ‰Ï ·˙Î (î"¼¾ öô−½ ì"îê) ¯Ê È ·‡· ‫והנה‬ (ï"í ê"õ í®ôî ±ôì ’ñí) Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó ¯Ó‡ ˘ ¯ÂÒ‡ ‡Â‰˘ ÏÎ ıÓÁ Ï·‰ ·˙΢ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ ‡¯˜ ÈÏ ‰ÓÏ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÏÎ‡È ‡Ï ‡Â‰˘ Ï΄ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ‡È·‰Ï ˘È ÔΠ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯ÂÒȇ ÏÏη  ȇ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ (.ð¼ êôî−) ‡¯Ó‚· ¯Ó‡„Ó ‰È‡¯ ÈÊÁ ¯Ó‡ ‡Ï ,ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ˘ÓÓ ÈˆÁ ˜¯ ‰ ÂÂΉ ÍÁ¯Î ÏÚ ,ÈÓÂÏ˙˘‡Ï êîí −õîþ¬®êñ −ïì ö−ò¼ð) ,‡Ï ÂȈÁÓ ˙ÂÁÙ Ï·‡ −®ì ñ×îêë šþ ö× ñ¼î ,þî½−êí þôèò êí− ó−ñ¾− óêð ñ×ê¾ ê®ôò þë× ñ×ê¾ íô× ðî¼ ¹þ®− óê¾ ¾îìñ ¾− óê šþ ë−−ì³− êñð î−®ìô ³îìõ ñ×îêë ñëê ,þî¼−¾× öò−þôê êñ êòîîè −êí×ëî ,î−¾×¼ ñ×ê¾ íôô þ³î− ó−ñ¾−

Ì"¯‰Ó· ¯‡Â·Ó ÔÎ ˙Ó‡·Â .˘"ÈÈÚ ,(−õîþ¬®êñ −ïì ‡˙˘‰Â ,(:ðô ¹ð) ÌÈÁÒÙ Ò"ÓÚ ‰Â‡χÁ ¯ÂÒȇ ÏÏη  ȇ ‡Â‰˘ Ï΄ Ì"·Ó¯‰ Ï"Ò„ ‡ÓÚË„ ¯·Ò„ ÍÁ¯Î ÏÚ Î"‡ ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ .ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ¯·Ò ÔÂÚÓ˘ È·¯ ‫והנה‬ Ô‡‚‰ ‡È·‰˘ ÂÓÎ ,‰È·˘Á‡„ ÌÂ˘Ó ³×þ¼ô) ¯ˆÂ‡‰ ˙È·· ‰"‰ÏÏÊ ÏÈ‚ Ú ÛÒÂÈ È·¯ ˙ÂÎÓ ˙ÎÒÓ· ‡"·Ëȯ‰ Ì˘· (è× ³îê ì-ê

¬òþ

‫ הרב הגאון רבי חיים צבי מייזליש שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Ï‡ ,ÈΉ Ï"Ò ÔÂÚÓ˘ È·¯„ ‰ÈÓÚË ÌÂ˘Ó ‰ÂˆÓ ȉ„ ,‰· ‡Îȇ ‡ ȯÁ‡ ‡ÓÚË„ ÌÂ˘Ó ‰È˙ËÈ˘Ï ÈÎ ,'ÒÂ˙‰ ȯ·„Π‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ¯ÂÒȇ ‰È· ‡ÎÈÏ„ ‚‚¢· ȯÈȇ„ ¯ÓÈÓÏ ‡ÎÈÏ Ï˘ ‡Â‰ ÌÚˉ„ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Ï È¯‰„ Ú"·‰Ó ¯ÈÙ˘ ,ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÊÁ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯˘Ù‡ ȇ ÈΉ Ì¢Ó ,‚‚¢· Ì‚ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ .‰ˆÓ ˙ÏÈ· ˙·ÂÁ È„È ‰Ê· ˙‡ˆÏ

,È˘˜Ó È‡Ó ÔÎ ‡Ï ̇„ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ‡Ï„ ‚‚¢· Ï·„ ‡Îȉ ‡¯˜ Íȯˆ„ ‡ÓÈ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ȉ ‰ÂˆÓ ȉ ‚‚¢· Ì‚„ 'ÒÂ˙‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò .˘"ÈÈÚ ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ·˙΢ Ì"·Ó¯‰ ȯ·„ Ô·ÂÓ ¯ÈÙ˘ ‫ומעתה‬ Â‡Ï ,Ï·Ë Ï˘ ‰ˆÓ· ÔȇˆÂÈ Ôȇ„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

½þ

‫הרב הגאון רבי משה פריעדמאן שליט"א‬ ‫דומ"ץ קהל יטב לב דסאטמאר בארא פארק‬ ‫לכבוד ק"ק ויואל משה דסאטמאר‬ ‫הנני בזה למלאות בקשתכם לכבדכם בכבוד התורה לשלוח מהני מילי‬ ‫מעלייתא דמתאמרא בבי מדרשא להשתתף מריחוק מקום וקירוב‬ ‫ בשמחתכם שמחת התורה בגמר קיום מצות כתיבת ספר תורה‬,‫הלב‬ ‫ לרומם‬,‫וכדאיתא בפוסקים שהדפסת תורה שבע"פ ג"כ בכלל מצוה זו‬ ‫קרן התורה בקהלתכם קהלה נאה וחסודה המתנהלת ברמה ע"י ידידי‬ .‫ אב"ד‬,‫מחו' הגה"צ חו"פ ר' ישראל חיים הורוויץ שליט"א‬ ‫וכעת בביקור כ"ק אדמו"ר שליט"א בקהלתכם בודאי ירומם כבוד‬ ‫התורה והיראה במדינתכם ויהיה לתועלת לכל בית ישראל עדי נזכה‬ .‫להתגלות כבוד שמים בב"א‬

‫ למי שייך‬,‫בענין מכס שלא הוגבה‬

ìšîñíô ½š¼¬ ½ñ−¼½ ó−ìšîñ¾ ³îòìí −³ë ñ×ë óè

‰¯ÂÁÒ ‰·¯‰ ¯ÎÓ˘ „Á‡· È ÙÏ ‡· ‫שאלה‬ ÌÏ˘Ï ÔÈÎȯˆ˘ ‡È‰ ˜Á‰Â ¯ȷÁÏ ÈÙÏ ¯ÁÒÓ‰Ó ÌÈÊÂÁ‡ ‰ÓÎ ÒÎÓ ‰Ï˘ÓÓ‰Ï ÒÎÓ‰ Ï˘ ÌÂÎÒ‰ Á˜ÂÏ ¯ÎÂÓ‰ ¯ÁÒÓ‰ ͯ„ ÏÚ ‡Â‰ ·ÂÁ‰˘ ‰Ï˘ÓÓ‰Ï ÌÏ˘Ó Á˜ÂÏ‰Ó ÒÎÓ‰ ‰Ï˘ÓÓ‰Ï ÌÏ˘Ï Á¯ÎÂÓ ¯ÎÂӉ Á˜Âω ½"ñ−¼½) Á˜ÂÏ‰Ó ¯ÁÒÓ‰ ˙Ú˘· Á˜ÂÏ˘ ‰Ó ¯Ó‡ Á˜Âω˘ „" · 'ȉ ‡„·Âډ (½š¼Ôȇ˘ ‰Ï˘ÓÓ‰Ó ‰Á ‰ ‰Êȇ ÂÏ ˘È˘ ¯ÎÂÓ‰Ï óíñ ¾−¾ îñê× ¾−¾ ¼îð−×î) ÒÎÓ‰ ÌÏ˘Ï Íȯˆ

íñ¾ôôô óô®¼ ó−¬ô³¾ô ×"ìêî íñ¾ôôíñ óñ¾ñ ó−×−þ®¾

îíïî óñ¾ñô þî¬õ êîí¾ öô−½ íï¾ íï× þ¼ëôîò þõ½ô

íô ñ−ë¾ë šþ ê−í ìšîñí ö³ò¾ ½š¼¬íî öõîê íï−êë

,ÒÎÓ‰Ï ÛÒÎ Â ÓÓ Á˜Ï ‡Ï .(’îð×î ³îð½îôñ ˙‡¯Ï ‰Ï˘ÓÓ‰Ó ‡Â·Ï ÔÈÎȯˆ 'ȉ ÔÓÊ ¯Á‡Ï  ÓÓ ‰Ï‰ ˘˜È· ,Ú„ÈÎ ÒÎӉ ˙ ·˘Á‰ ¯Ó‡ ÒÎÓ‰ ÌÏ˘ÏÓ ¯ÂËÙ˘ ‰„ÂÚ˙‰Â ¯ÙÒÓ‰

ÌÏ˘È ‰ÊÎ (þ¼ëôîò) ¯ÙÒÓ ÂÏ Ôȇ˘ ¯ÎÂÓ‰Ï ÂÏ ÌÏ˘È ‡Â‰Â ͯˆ ˘ ÌÂÎÒ‰ ÒÎÓ‰Ï ¯ÎÂÓ‰ ,(ëþ óî×½ñ íñ¼ íïî) ÒÎÓ‰Ï Íȯˆ ˘ ÌÂÎÒ‰ ͯˆ ‡Ï ‰Ó¯Ú ‰Êȇ ¯ÎÂÓ‰ ‰˘Ú ‰˘ÚÓÏ ÂÊ ‰¯ÂÁÒ ÏÈ·˘· ÛÒΠ̢ ÒÎÓ‰Ï Ô˙ÈÏ ÒÎÓ‰ Ï˘ ÛÒΉ ÍÈÈ˘ ÈÓÏ ‡È‰ ‰Ï‡˘‰Â ‰˘ÚÓÏ ÒÎÓ‰Ï ÌÏ˘Ï Íȯˆ 'ȉ˘ ¯ÎÂÓ‰Ï Ì‡ ‰˘ÚÓÏ˘ ÔÂÈÎ Á˜ÂÏ‰Ï Â‡ ‰Ï·Á˙ ‰Êȇ· ¯ËÙ ê−í îï íñê¾ ’îê×ñî) ÌÂÏÎ ÌÏ˘Ï Íȯˆ 'ȉ ‡Ï

¬ô³¾ô¾× ×"ìêî íñ¾ôôíñ šìí −õñ óñ¾ñ þ×îôíñ μ−þ®¾ ñ"õê íïëî ,ñ"ò× ³î¼ôí μ−−¾ −ôñ ¼"® íþîê×ñ íñ¾ôôíô êšîð ¼ðî− îò−ê ñ−èþí −õ× ö−¼ëî³ îñ ö−ê¾ öîôô êîí¾

ê½þ

‫ הרב הגאון רבי משה פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÈÓ„· ÁÈÏ˘‰ ‰ÎÊ„ ·˙Î ‡"ˆÂ '‚ ÔÓÈÒ ·"Á Û˙¢ ÔÈ„‰ ‡Â‰„ Ì˘ Í"˘¯‰Ó ·˙ΠÒÎÓ‰ ‡Ï „·Ï ÂÓˆÚÏ ‰ÎÊ˘ ÒÎÓ‰Ó Áȯ·Ó‰ ˜Ê ÚÈ‚‰ ‰Á¯·‰ ‰˙‡ ÏÈ·˘· Ì‡Â ÚˆÓ‡Ï ÌÏ˘Ï Û˙¢‰ ‡ ÁÈÏ˘‰ ·ÈÈÁ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÚ·Ï ÌȯÙÒ‰ ‰ ‰Â .Ï"ÎÚ ‚"‰ Î 'ÂÎ ‚"„„Ó ÂÒÈÎÓ Ï·‡ .ÌÓÚË Ú„ÈÏ È„È ˙Á˙ Ì È‡ Ï" ‰ ˙Ó¯‚„ È ÂÓÈÈÓ '¢˙ Ó"Ή ¯·„Ó Ï"˘ÓÙÏ Â˜ÂÏÁÈ˘ ÔÈ ÚÏ ÔÎ Ì‚ È ‰Ó ÁÏ˘Ó‰ ˙ÂÚÓ .˜ÂÏÁÈ Û"ȯ‰ ˙ËÈ˘Ï ‰Ê· ÈÓ ÈΉ ÔΠ̇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Ï·‡ Áȯ·‰ Â˙ÂÏ„˙˘· ‡Â‰„ Û‡„ ÏÂÎÈ ‰È‰ ‡Ï Û˙¢‰Â ÁÏ˘Ó‰ ˙¯ÂÁÒ ‡ÏÂÏ ÌÚˉ„ È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï Ï·‡ ‰Ê ÁÂȯ ˙¢ÚÏ Ï"È Ô˙ ÈÓÏ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È„ ÌÂ˘Ó Â˜ÂÏÁÈ„ ‰ÎÊ Â˙Ó¯Ú Â˙ÓÎÁ· Áȯ·‰Ï Ï„˙˘‰˘ ‰Ê·„ Á"Ú˜ ÔÓÈÒ ·"ÈÒ Â"Ú˜ ÔÓÈÒ Ï"˘ÓÈÚ .ÂÓˆÚÏ .‰Úˉ ‡ Áȯ·‰˘ Û˙¢ È È„· ‡"Ò ‰"‚‰· 'Ë Û ÈÚÒ„ ‡‰Ó Ú"ÏÈ Ó"Ó Ï·‡ ,‫הג"ה‬ ‰Úˉ Ì"ÂÎÚÏ ÌÏ˘Ï '¯ ÂÏ Ô˙ · Û‚„ ÔÂÈÎ ÁÏ˘ÓÏ ÏΉ„ Ì"ÂÎÚ‰ ˙‡ ÁÈÏ˘‰ ˘"ÓΠÂ˙¢¯Ó ‡ˆÈ ‡Ï ÁÏ˘Ó Ï˘ ˙ÂÚÓ‰ Û‚ ȯ‰ ‰Ê· ÈÓ ÈΉ ÔΠ̇ Â"Î˜Ò Ú"ÓÒ‰ ÌÏ˘Ï ·ÈÈÂÁÓ ‰È‰˘ ˜¯ ÁÏ˘Ó Ï˘ ‰¯ÂÁÒ‰ ÂÚ·Â˙  ȇ Ú·Â˙‰Â ·ÂÁ ÂÈÏÚ ‰È‰Î ȉ ÒÎÓ ˙ÂÚÓ ÁÏ˘Ó‰ Ô˙ ̇ ÁÏ˘Ó Ï˘ ÁÂȯ‰ ȉ ˙ÂÚÓ‰ ¯‡˘  ÒÎÓ‰ ÌÏ˘Ï ÁÈÏ˘‰ „È· ÒÎÓ‰ ˜ÏÁÏ ˘È„ ۇ ÔÎ ÔÈ„‰ ȉ ÔÎ Ì‚ „ȷ ÁÏ˘Ó‰ ̇„ ¯˜ÈÚ ‰‡¯ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .˙ˆ˜ ÌȘ ¯ÓÂÏ ÏÂÎÈ È‡„„ ‰¯ÂÁÒ‰· ¯·Î ˜ÊÁÂÓ ÁÈÏ˘Ï ÌÏ˘È ˜¯ Í"˘‰Â ˘" ‡¯‰Ó ˘"ÓΠÈÏ ÁÈÏ˘‰ ̇ ,‚‰ Ó‰ ÈÙΠ‰ ‰‰˘ ‰Ó Ë"˘ Ê"ˉ ˘"ÓÙÏ Â˜ÂÏÁÈ Ù"ÎÚ„ ‰‡¯ ȉ ˜ÊÁÂÓ

þëîðôí ’−í ð"òë ñëê ’îð×î íï ¾−ê ñ¾ ½×ôíô ¬ô³¾í¾

.(¼"®î ëþ óî×½ ’−íî ðìê ë"í¼ë ñ¾ íþîì½ô ÁÏ¢˘ ÈÓ Â"Ë ˜"Ò ‚"Ù˜ 'ÈÒ Í"˘· ‫הנה‬ Âȉ ¯Á‡ ̘ÓÓ Â¯È·ÁÏ ‰¯ÂÁÒ Â˙ÓÎÁ·Â Â˙Ó¯Ú· ÁÈÏ˘‰Â ÒÎÓ· ÌÈ·ÈÈÂÁÓ ÔÂÈÎ 'ÂΠȯ‡ Áȯ·Ó ‰Ê Ôȇ ÒÎÓ‰Ó Áȯ·‰ ÁÈÏ˘‰Ï ÌÏ˘Ï ÍȯˆÂ ¯Â¯· 'ȉ ÒÎÓ‰ „ÒÙ‰„ ˙˜ÈÙÒ ÌȘÂÏÈÁ ‰ÓΠ‰ ‰‰˘ ‰‡ ‰‰ ¯Î˘ ‡"¯ 'ÈÒ Ô¢˘ Ô"‡¯ ˙·Â˘˙· ‡ˆÓ˙ ‰Ê ÔÈ„· ‡È·‰ Á"Θ 'ÈÒ ·Ëȉ ¯‡··Â .Ï"ÎÚ ˘"ÈÈÚ ÌÈÒ ‡ Ï˘ ÒÎÓ‰Ó Â¯È·Á ÈÒÎ Áȯ·Ó Ï"Ê ÂÓˆÚÓ ‡Ï‡ ÌÈÒÎ · ˙ÂÎÈÈ˘ Ì¢ ÂÏ Ôȇ ̇ ·ÈÈÂÁÓ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÚ· Ôȇ ÌÈÒÎ ‰ Áȯ·‰ ‡È‰ ̇ Ï·‡ ÒÎÓÏ Ô˙ 'ȉ˘ ‰Ó ÂÏ ˙˙Ï ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ,‰¯ÎÓÏ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÚ·Ó ÁÈÏ˘ ‰"ÚÓÓ‰ ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÏÏΠÁÈÏ˘Ï ÁÂȯ‰ ̇ ȯ·„ ˙·Â˘˙· Ï·‡ ,‡"¯ 'ÈÒ Ô¢˘ ‡"¯‰Ó 'ÈÒ '‚ 'ÈÒ ·"Á Ì"˘¯‰Ó ,‡"Ș 'ÈÒ ˙·ȯ .Î"Ú ÒÎÓ‰ ÈÓ„· ÁÈÏ˘‰ ‰ÎÊ„ ·˙Î ‡"ˆ ’−½) Ì"˘¯‰Ó‰ Ô‡‚‰Ï ÌÂÏ˘ ËÙ˘Ó ‫ובספר‬

:Ï"Ê ·˙ΠË"‰·‰ ȯ·„ ‡È·‰ (è"õš ˘" ‡¯‰Ó Ì˘· ‡È·‰ Â"Ë˜Ò Í"˘‰ ‰ ‰Â Íȯˆ„ ‰¯ÂÁÒ‰Ó ÒÎÓ Áȯ·‰˘ ÁÈÏ˘· ÔÈÈÚ .‰ ‰‰˘ ‰Ó ÁÈÏ˘Ï ÌÏ˘Ï ÁÏ˘Ó‰ Ê"Șҷ ˜È˙Ú‰ Á"Θ È"ÒÂÒ ÏÈÚÏ Ë"‰·· ÒÎÓ‰Ó Â¯È·Á ÈÒÎ Áȯ·Ó‰„ ˘" ‡¯‰Ó Ì˘· ÂÓˆÚÓ ‡Ï‡ ÌÈÒÎ · ˙ÂÎÈÈ˘ Ì¢ ÂÏ Ôȇ ̇ ·ÈÈÂÁÓ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÚ· Ôȇ ÌÈÒÎ ‰ Áȯ·‰ 'ȉ ̇ Ï·‡ ÒÎÓÏ Ô˙ 'ȉ˘ ‰Ó ÂÏ ˙˙Ï ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ‰¯ÎÓÏ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÚ·Ó ÁÈÏ˘ .‰"ÚÓ‰ ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÏÏΠÁÈÏ˘Ï ÁÂȯ‰ ̇ Í"˘¯‰Ó ‡"Ș ÔÓÈÒ ˙·ȯ ȯ·„ '¢˙· Ï·‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ôȇ ‡˙˘‰„ ˆ¯È˘ ‰Ú˘ ÏÎ ÂÏω ÌÈÓ„· ÏÏÎ Â˙ÂÓ„Ï Ôȇ Î"ÙÚ‡ „ÒÙ‰‰ ÔÓ ÂÏÈˆÓ ˙˜ÊÁÓ ˙È·‰ ‡ˆÈ˘ ÔÂÈ΄ ȯ‡‰ ÔÓ Áȯ·ÓÏ ‡"Ú‰ „ÈÓ Â‡ÈˆÂÓ ‰Ê ‡"Ú‰ „ÈÏ ‡·Â χ¯˘È ÏË  ȯ‡ Áȯ·ÓÏ ÈÓ„ ‡Ï χ¯˘ÈÏ Â¯ÈÊÁÓ ȯ‡ Áȯ·Ó ‡¯˜ Ôȇ˘ .Î"Ú Â‰ ‰‰˘ ‰Ó ‡· ̄˜ „ÒÙ‰‰ „ÁÙÓ ÏȈӉ ‡Ï‡ 'ÂÎ ‡¯˜  ȇ ‡·˘ „ÒÙ‰‰ ÔÓ ÏȈӉ Ï·‡ Ì˘ Ï"Ê ˘"‡¯‰ ·˙Î ÔΠȯ‡‰Ó Áȯ·Ó Ï"Ê ÂÈ˘Â„ÁÏ Ï"Ê ‡"·˘¯‰ ·˙Î ÔΠÂȘÒÙ· '˜ӷ ȯ‡ Áȯ·Ó Ôȇ˘ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ˆ¯È˙ ‰Êȇ ¯ÂÓ‚ È ‰Ó ‡È‰‰„ „ÒÙ‰‰ ˘ÓÓ ÏȈӉ ̄˜ „ÒÙ‰‰ „ÁÙÓ ÏÈˆÓ ‰Ê ȯ‡ Áȯ·Ó ȉ ¯·Á Ï˘ ·ÂÁ Ú¯ÂÙ 'ÂΠ'ÒÙ‰‰ ‡· ÔΠ'ÂÎ ‡ ȉ ÒÈÈÙÓ ˘Â¯ÈÙ ˘¯ÙÓ„Î ‡ÓÚË ‰Ó ÍÂ˙Ó„ Ï"Ê '˜ÚÈ Â È·¯ Ï˘ ÂÓ˘Ó Â¯Ó‡ „ÒÙ‰‰ ÔÓ ˘ÓÓ ÏÈˆÓ˘ Ï΢ ‰‡¯ ·˙΢ ÏË  ¯ÂÓ‚ ‰ ‰Ó ‡Ï‡ ȯ‡ Áȯ·Ó ȯ˜  ȇ ÔÈ„Ï Â ÈÎÊ ‡Â‰ Ô΢ ÔÂÈΠÎ"Ú Â‰ ‰‰˘ ‰Ó ȯ‡‰ ÔÓ 'ȯ·Ó ȯ˜ÈÓ ‡Ï 'ÎÓ‰ ÔÓ ÏȈӉ ͯ„Ï ÌÈ Í¯„ ‡· ÔÈ· ˘¯Ù‰ ˘È ̇ 'ÂΠȯ˜ÈÓ ‡Ï ÒÎÓ‰ ÔÓ ÏȈӉ ȇ„¢ ‰˘·È ÒÎÓ‰ ˙È·· Ò Î ˘ ÔÂÈ΢ ÈÙÏ È¯‡ Áȯ·Ó ȯ˜ÈÓ„ ‡ËÈ˘Ù ÒÎÂÓ‰ ˙¢¯· ‡Â‰ ȯ‰ ¯Ó˙˘Ó‰ Â˙¢¯ ȉ ȯ‰˘ ÒÎÂÓ‰ „ÈÏ ÚÈ‚‰ ‰ÙÂÒ· '· ‰·Â˘˙· Ï"Ê ˘"·È¯‰ ·˙΢ ÂÓΠ‰¯ÂÁÒ‰ ÔÓ „˜Ù ‰ '˘ÂÚ˘ '΢Ӊ ̇ Ï"Ê ˜ÏÁ· ÒÎÂÓ‰ ‰ÎÊ ¯·Î ȯ‰˘ ‰Ê· ÏÈÚÂÓ Â È‡ Í¢ÓÈ˘ Ì¯Ë ÏÓ Ï ‰¯ÂÁÒ‰ ÚÈ‚‰˘ ÔÂÈÎÓ ˙‡Ê·˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â 'ÂÎ ÔÎÏ ‰¯ÂÁÒ‰ „˜Ù ‰ ‰Ê·  ί‡‰ ¯·Î ÏÙÏÙÏ ˙ˆ˜ ˘È ‰·Â˘˙‰ ÏÓ Ï ‰¯ÂÁÒ‰ ÂÚÈ‚‰˘ ÔÂÈ΢ .˙¯Á‡ ‰·Â˘˙· ÔÂÈÎÓ˘ 'È„‰· ÍÏ È¯‰ Ó"Ó .'ÂÎ ÒÎÂÓ‰ ‰ÎÊ

ë½þ

Ï·‡ .Û"ȯ‰ ˙¯·ÒÎ Ï"ˆ È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï Ì‚„ ÏÎÂÈ Èχ Ú"ˆ Û"ȯ‰ ˙Ú„· Í"˘‰ ˙ËÈ˘Ï È Â‚ Ïη „"ÚÙÏ Ï·‡ .ÈÏ ÌȘ ¯ÓÂÏ ÁÈÏ˘‰ ˜¯ ÂÏ˘ ‰¯ÂÁÒ‰ Û‚„ ÔÂÈÎ ÁÏ˘ÓÏ ÏΉ ȉ Â"Ú˜ 'ÈÒ· ˘"ÓÏ „"Ï .Ë"˘ ÁÈÏ˘Ï ÌÏ˘È ¯·„· ˙ÂÚˉ ȉ Ì˙‰„ ‰Úˉ˘ Û˙¢· ԇΠϷ‡ ˙ÂÙ˙¢‰ ˜ÒÚÓ ‡·˘ ˜¯ Ú"Ù· ÒÎÓ‰ ÌÏÈ˘ ‡Ï ̄˜ÓÎ ‰ÏÂˆÈ ‰¯ÂÁÒ‰ Û‚ ‰ÎÏ‰Ï „"ÚÙ Î ÁÏ˘Ó ˙¢¯· ȉ ‰ ÓÓ .ÌÂÏ˘ ËÙ˘Ó‰ Ï"ÎÚ ‰˘ÚÓÏ Ú"ˆ Ï·‡ ‰ÓÏ„ ‰˘˜‰ Î"Ú ˘" ‡¯‰Ó ȯ·„ ‰‡¯ ‫ולא‬ 'ÈÚ 'Ë 'ÈÚÒ· ÂÓÎ ,'ÂΠ·ÂÁÎ 'È‰È ‡Ï ȇ¯ Âȯ· ÏÚ ÔÈ Ú‰ ÔÈ·‰Ï ȇ„Π,ÏÈÚÏ ˙¯Â˙ ˙"¢· ˘" ‡¯‰Ó ȯ·„ ‰Ê· ˜È˙Ú‰Ï ÈÓ ÒÎÓ :Ï"Ê (ê"þ ’−½) Ô¢˘ ‡"¯‰ÓÏ ˙Ó‡ ‡È‰Â ¯Á‡ ̘ÓÓ ‰¯ÂÁÒ Â¯·ÁÏ ÁÏ˘˘ ÒÎÓ‰ ÔÓ ‰Áȯ·‰ ÁÈÏ˘‰Â ÒÎÓ· ˙·ÈÈÂÁÓ ÌÂ˙Á‰ ¯ÈÚˆ‰ È ‡ 'ÂΠ‰Ê ÔÂÓÓ· ‰ÎÊÈ ÈÓ ‰¯ÂÁÒ Â¯·ÁÏ ÁÏ¢˘ ÈÓ· È˙ ÈÈÚ ‰ËÓÏ ÁÈÏ˘‰ ‰ ‰Â ÒÎÓ· ˙·ÈÈÂÁÓ ‡È‰Â ¯Á‡ ̘ÓÓ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ê ÔÂÓÓ· ‰ÎÊÈ ÈÓ ÒÎÓ‰Ó Áȯ·‰ 'Ê ‰ ‰ÊÏ ÌÈ Ù ‰Ù ·Â˙· ¯ÈÚˆ‰ È ‡Â ÁÈÏ˘‰ ‡ Ôȇ˘ ¯Ó‡ .‰Ë ‰¯ˆ˜‰ È˙Ú„˘ ‰ÓÏ ‰ÊÏ Â˙Ú„Ó ‡Ï˘ ¯·Á Ï˘ ·ÂÁ Ú¯ÂÙÏ ‰Ê ˙ÂÓ„Ï ÁÏ¢ Ì˙Ò È¯‰˘ ȯ˜ÈÓ Â˙Ú„Ó È‡„ ‡‰„ Ï·‡ .„ڷ Ú¯ÙÈ˘ Ó"Ú ‡Â‰ ¯·ÁÏ ‰¯ÂÁÒ ‰ÈÏ Ô È·˘Á ȇ ‡Â‰ ȘÂÙ˙Ò‡Ï ‡Îȇ„ È‡Ó ÈÏ ‰‡¯  ‡Ï ‡ ¯·Á ÈÒÎ Ó È¯‡ Áȯ·ÓÎ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Πȯ‰˘ ÏÏÎ ‡ÈÓ„ ‡Ï„ ȇ„ ÍÂ˙· 'ÂΠȯ‡ 'ȯ·Ó„ 'ȉ‰· Ò ÂΉ· Ì˘ ȇ„ ڄÂÈ ÂÏÈÙ‡ ‡Ï‡ Ï"ʠͯ‡‰ ̯·„ ÌÈÏÚ·Ï ¯ÊÂÁ ‰È‰ ˙ ˜Ï ‰Ê ¯‰Ó ‡Ï ̇˘

è½þ

‫ הרב הגאון רבי משה פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡"Ú‰ ‰· ‰ÎÊ ÏÓ Ï ‰¯ÂÁÒ‰ ÚÈ‚‰˘ ȇ„ ‰˙ÚÓ Ï"Ê ˘"·È¯‰ Ì˘· ‡ ·È˙΄Î Ï"Ê ˘"‡¯‰ ·˙Î „ÂÚ .Ï"Ê Ì"¯‰Ó ‰„ÂÓ„ ‰È‡¯ ÈÏ ‰‡¯ Ôȇ ÂÈ„Ú ÂÓʉ˘ Ï˜Ò ‰ '¢Ó ‰‡ ‰· ¯ÂÒ‡  Ȅ 'Ó‚ „ÈÓ ÈÎ Ì˙‰ È ‡˘„ ‡Ï„ ‰È ÈÓ Â‰È˙Ú„ ÌÈÏÚ· ÈÁÒ‡ ÈÁÂ҇ ¯·Î„ ÔÂÈÎÂ Â‰Ï ÂÓÊÏ Ȅ‰Ò Â˙ÈÏ„ ÁÈ΢ ‡Ï ‡Î‰ Ï·‡ 'È ÈÓ È˘‡ÈÈÓ ‰‡ ‰· ¯Ò‡ ÔÂÚÓ˘ „ÈÏ Â‰ ȷȉȄ ¯˙· ÂÏÈÙ‡„ ¯˜Ù‰ ȉ ̉· Ô˙‡Â ‡˘‡Â ÈÏ Ì ˙ Է‡¯ ¯Ó‡ ‰Â‰ ȇ ÂÏ Ì ˙ÈÏ Íȯˆ ‰È‰ Ì"ÂÎÚ‰ ÌÚ·˙È˘ „Ú ÁÒ‡ ‡Ï ̉· ˙ÂÎÊ ÂÏ ˘È È˙·„ ÔÂÈΠ‡Ï‡ ÏÏÎ Â‰Ï „˜ÙÓ ‡Ï ‰ÈÈ Ó ‰È˙Ú„ Ì ˙ ‡Ï ̇ ÂÏ Ì ˙ ‡"ÚÏ Ì ˙ÈÏ ‡˙Ú„‡ ÂÈ ÈÚ˘ ÈÓ ‰˙ÚÓ .Î"Ú Ô·Â‡¯Ï ̯ÈÊÁÈ ÂÏ Ì„‡˘ ‰ÊÓ Ï„‚ ˘Â‡È ˘È‰ ‰‡¯È ¢‡¯· ȇ„· ‰ ¯ÎÓÈ˘ ‰¯ÂÁÒ Â¯·ÁÏ ÁÏ¢ ÈΠÒÎÓ‰ ÔÓ ‰ Áȯ·È˘ ¯ȷÁÓ ˘‡È˙Ó˘  ÂÓÓ ˙‡ ¯ȷÁ ÔÎÒÈ˘ Â˙Ú„ ÏÚ ‰ÏÚÈ Ú¯ÙÏ ÂÈÏÚ ÏËÂÓ˘ ‰Ó ¯ȷÁ ÔÂÓÓ ÏȈ‰Ï ¯Â¯· ȇ„ ‰Ê  گÙÈ˘ ‰ˆÂ¯ ÂÓˆÚ ‡Â‰Â ‡·ÂË ÁÈ΢ ‡Ï ȉ ˘È‡ ·Ï ÏÚ ‰ÏÚÈ ‡Ï˘ Ï"Ê ˘"‡¯‰ ¯Ó‡˜„ Â‰Ï ÂÓÊÏ Ȅ‰Ò Â˙ÈÏÓ Ì‚Â Ì"¯‰Ó ‰„ÂÈ „" ·˘ ÍÏ È¯‰ ÔΠ̇ ˙˙Ï ˙‡˘Ï ÈÏ ˘È È˙· Ï·‡ .Ï"Ê ˘"‡¯‰ ˙‡·‰ ˙¯ÂÁÒ· ‡Â‰ ‰Ê˘ ¯˘Ù‡„ 'ÓÂÏ ‰Ê· Ïη ˙·ÈÈÁ˙Ó ÏÓ Ï Ì˙Ú‚‰· ÛÎ˙˘ ÌÈ Í¯„ ‰‡ÈˆÂ‰Ï ‰ˆ¯È ÁÏ˘Ó‰ ‡·È˘ Û‡ ÒÎÓ‰ ‰˘·È ͯ„ ˙‡·‰ ˙¯ÂÁÒ· Ï·‡ ¯ÈÚ‰ ÍÂ˙Ó ÍÂ˙Ó /'‡ÈˆÂ‰ÏÂ/ '‡ˆÂ‰Ï 'ÂÊÁÏ ‰ˆ¯È ̇˘ ÒÎÂÓÏ Ô˙È˘ ÌÈÓ„ ˙ˆ˜· Ì‡ÈˆÂ‰Ï ÏÂÎÈ ¯ÈÚ‰ ˙ˆ˜‰ Â˙‡· ˜¯ ‰Ê ‰ÎÊÈ ‡Ï˘ ‡ÓÈ ÔΠ̇ ‡Î‰ Ï·‡ Ï"Ê ˘"‡¯‰ ¯Ó‡˜„ ‡È‰‰Ï ÈÓ„Â

ȯ‡Â ‰· ‰ÎÊ È‚‰ ȯ‰ ÏÓ Ï ‰¯ÂÁÒ‰ ÚÈ‚‰˘ ‰ÎÊ ȯ‡‰ ÔÓ ÏȈӉ ‰ÈÏ ‰Â‰Â ‰ÈÏÚ ı·¯ ÔÈ„‰ ‰Ê ˙ÂÓ„Ï ÈÏ '¯ ‰È‰˘ ‰Ó .ÂÓˆÚÏ Ìȯه '¯Â ¯È‡Ó È·¯„ ‡˙‚ÂÏÙ ‡È‰‰Ï ‡Â‰ ‡¯˙· ÏÊ‚‰ 'Ù· ÂȘÒÙ· Ï"Ê ˘"‡¯‰ ‡ȷ‰˘ Ô˙ ‰„ ‡È‰‰ ‰ÏÚ 'ÂÎ ¯Âˉ È΄¯Ó‰ ÔΠ'ÂΠ‡"Ú‰ ÌÁ΢ ‡"ÚÏ Ì ˙ÈÏ Â¯·ÁÏ ˙ÂÚÓ 'ȉ‰„ ‡¯˙· ÏÊ‚‰ ÂȘÒÙ· Ï"Ê ˘"‡¯‰ ‰‡È·‰ ÌÁ΢ ‡"ÚÏ Ì ˙ÈÏ Â¯·ÁÏ ˙ÂÚÓ Ô˙ ‰„ ·Â˙΢ ÂÓÎ Ìȯه '¯Â Ó"¯ ‰· È‚ÈÏÙ„ ‡"Ú‰ Ì˘ ÔÈÈÚÓ‰ ‰‡¯È˘ ÂÓΠ‰Î¯‡· Ì˘ ÏΉ ÔÂÈÓ„‰ ‰Ê ¯Â˙ÒÏ ÔÎ Ì‚ ‰‡¯ ‰È‰ ¯·Î χ¯˘È‰ 'È„‰· 'Ó‡ Ì˙‰ 'ÓÏ˘·„ 'ÓÂÏ ‡Î‰ Ï·‡ ÈÂ‚Ï Ì ˙  ‡"ÚÏ 'Ú¯ÙÏ Â¯·ÁÏ ˙‡Ê Ï·‡ ÌÂÏÎ ¯Ó‡ ‡Ï „ÈÏ Ì ˙ ‡Ï ¯·ÁÏ ÁÏ¢‰ ȯ‰˘ ‡È‰ '˙ÏÈÓ Â‡Ï ‰¯È˙Ò‰ ÏΠ„ڷ Ú¯ÙÈ˘ ÂÏ 'ÁÂÏ˘ ' ¯ÎÓÈ˘ '¯ÂÁÒ ÌÈÓ„ ‡¯˜ÈÚÓ Â„È· ˘È ̇ Ì‚ ‰Ó ˙‡ˆÂ‰‰ ˙·ÈÈÂÁÓ ‰¯ÂÁ҉ Ô΢ ÔÂÈΠÂ˙¯ÂÁÒ ˙‡ˆÂ‰Ï ‰Ê Â˙ÂÁÈÏ˘·Â Â˙¢¯· Ú¯ÂÙ ‡Â‰ ȯ‰ ‡"ÚÏ ‰·¯„‡Â ˘Ó˘‰ È‡Â¯Ï ¯Â¯·Â È ÈÚ· ËÂ˘Ù ¯·„ ˘"¯‰ ‰„ÂÓ ÒÎÓ„ ‡˙ÏÈÓ È‡‰·„ ‡ ÈÓ‡ ˙Âȇ¯‰ ¯˙Ò˘ ‰·Ò‰ ȯ‰˘ 'ȯه '¯Ï ˘"‡¯‰Â ‰·Ò‰ ˙‡ÊÓ ‡Â‰ Ï"Ê ˘"‡¯‰ Ìȯه '¯ Ï˘ ‡¯È‰ ‡Ï 'Â˙ȯ·„ ‡‰ÈÓ ÂÈ˙Âȇ¯Â Ì˘ Ï"Ê Ϸ˜Ó ‰· ‰ÎÊ ‰Ï·˜ ¯·Î˘ Ì˙‰ È ‡˘„ ÈÏ ‰¯˜Ù‡ ‰· È˘Ù‡ ȇ ¯Ó‡ ȇ ÈΉÏ ' ˙Ó‰ ‰ÓÈȘ˙  ¯·Î ‰· ‰ÎÊ Ïȇ‰ '¯È˜Ù‰Ï ÏÂÎÈÂ Ï˘ Â˙·˘ÁÓ ˙È˘Ú È¯‰ '‡ ‰Ú˘ ‰ ˙Ó‰ ‡"Ú‰ Ô‰· ‰ÎÊ ‡Ï ‡Î‰ Ï·‡ 'ÂΠÔ˙ ȯ‰ .Î"Ú 'ÂΠ‰ȯÓÏ ¯„‰ ÔΠ̇ ÌÏÂÚÓ ˘"‡¯‰ ‰„ÂÓ ‰ ˙Ó‰ Ï·˜Ó ‰· ‰ÎÊ Ì‡˘ ÔÂÈÎÓ˘ „" · ÔΠ̇ .˙Ó‡ ÔÈ„  Ȅ˘ Ï"Ê

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ȯ‡‰ ÔÓ Áȯ·Ó ȯ˜ÈÓ ‡Ï ÒÎÓ‰ ÔÓ Áȯ·Ó„ ˘"‡¯‰Â Û"ȯ‰ ‰Â‡È·‰˘ ‡˙ÙÒÂ˙ ‰˙Â‡Ó ÔÈÙ˙¢ '‰Ó ‰"Ù· Ì"·Ó¯‰Â ‡¯˙· ÏÊ‚‰· Ï"Ê Ì‰Ï ÂÏÁÓ˘ ÔÈÙ˙¢ (ì"¼š öô−½ ô"îìë) ¯Âˉ 'ÂÏÙ 'Â˘Ó Â¯Ó‡ Ì‡Â ÚˆÓ‡Ï ÂÏÁÓ ÔÈÒÎÂÓ ‡˙ȇ ̇ .Î"Ú ÂÏ ÏÂÁÓ ÂÏÁÓ˘ ‰Ó  ÏÁÓ ÏÂÁÓ È‡Ó‡ ÔΠ̇ ȯ‡ Áȯ·Ó ȉ ÒÎÓ„ ÌÓˆÚÓ˘ ‡Ï‡ ÌÂÏÎ „ÈÒÙ‰ ‡Ï ‰Ê ȯ‰Â ÂÏ È¯‡ Áȯ·Ó· ‡˙˘‰Â ÔÎ ÌÈÒÎÂÓ‰ ÂÏ Â¯Ó‡ ‡Î‰ ÌÂÏÎ ÂÏ Ôȇ „ÒÙ‰ ÂÏ ÚÈ‚‰˘ Û‡ Ó"Ó Ï·‡ .˘"Î ‡Ï „ÒÙ‰ ‡Ï Ìȯ·„ ÂÏÈÙ‡„ Ú„ÂÈ ÒÎÂÓ‰˘Î ‡ÓÏ˘·„ ¯ÓÂÏ ˜ÂÁ„Ï ˘È Ï"‰ Ì‰Ó '‡Ï ÏÁÂÓ ÒÎÓ· ˙·ÈÈÁ˘ ‰¯ÂÁÒ‰ ÏÎ Ï·‡ ¯·ÁÏ ‰ ˙Ó Ô˙  „ÈÏ ÚÈ‚‰˘ ÈÓÎ 'ȉ˘ Û‡ ‰· Ú„È ‡Ï „ÈÏ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ ÔÓÊ ˙¢¯Ï ÚÈ‚‰ ȯ˜ÈÓ ‡Ï ÒÎÓ‰ ˙È· ÍÂ˙· È˙·˙Î ¯·Î ˜Á„ ‡Â‰ ‰Ê ÏÎ Ó"Ó .‡"Ú‰ ȯ˜ÈÓ ÒÎÓ‰ ˙È·Ï Â‡ ÏÓ Ï '˙Ú‚‰· ȇ„¢ ‡Â‰ ‰Ê Ï΢ Ú„ÂÈ È‰ .‡"Ú‰ „ÈÏ ÚÈ‚‰ ˜ÒÚ˙‰Ï ¯·Á ˙¯ÂÁÒ ¯ÂÎÓÏ ˙¢¯ ÂÏ ˘È˘Î Áȯ·Ó ÒÎÓ‰ ˙È·Ï ÂÓˆÚÓ Íω‰ Ï·‡ .‰· ÂÏ Ô˙È ‡Ï˘ ‡ËÈ˘Ù ÒÎÓ‰ ÔÓ Â¯·Á ÈÒΠ¯ȷÁ Ï˘ ·ÂÁ Ú¯ÂÙ ‰Ê ȯ‰˘ ¯·Á ÏÏÎ ÂÏÈÙ‡ ÈÓ„Â 'ÂΠÒÈÈÙÈ ‡Ó˘„ Â˙Ú„Ó ‡Ï˘ .˘" ¯‡Ó‰ Ï"ÎÚ "Ï" Π¯ȷÁ ˙˘‡ ÔÊÏ ÒÎÓ‰ ˙È·· ‰¯ÂÁÒ‰ ¯·Î 'ȉ ̇„ ‫ומשמע‬ ‰Ê· ˘Â‡È ˘È ÔΠÒÎÓ‰ · ‰ÎÊ ˘È ÒÎÓ‰ ˙È·· „ÂÚ 'ȉ ‡Ï˘Î 'Èه ,'ÂΠÏÙÏÙ˘ ‰Ó ÍÈÈ˘ ‡Ï „" ·Â Ï" Î ˜Ù˙Ò‰Ï ÔÈ Ú· ‡Â‰ ¯·Â„Ó‰ ‡‰„ ԇΠÔȇ ˙ÂÚÓ ÔÈ Ú· ‰Ó ‰˘˜ ‡Ï ,ÒÎÓ ¯Â·Ú Ô˙ ˘ ˙ÂÚÓ‰ Ï"È„ 'ÂΠ·ÂÁ· 'Ë 'ÈÚÒÓ ˘"Ù˘Ó‰ ‰˘˜‰˘

ð½þ

„ÈÏ Â‰ È·‰È„ ¯˙· ÂÏÈÙ‡„ ¯˜Ù‰ ȉ ‡Ï ‡˘‡Â ÈÏ Ì ˙ Է‡¯ ¯Ó‡ ‰Â‰ ȇ ÔÂÚÓ˘ ͯ„· ˙‡·‰ ˙¯ÂÁÒ· ۇ 'ÂΠ̉· Ô˙‡Â ¯ÓÂÏ ‰Ê· ÔÎ Ì‚ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ÔÎ Ì‚ ÌÈ ÌÁÈ ‰ ÁÈÏ˘Ï ÁÏ˘Ó ¯Ó‡ ‰Â‰ ȇ„ ÔÂÈ΄ ÈˆÓ ‰Â‰ È„È· Ì˙‡ ¯ÂÒÓ Íχ˘ „Ú Ì˘ ‡ Ô‰· ˙ÂÎÊ ÂÏ ˘È ÔÈ„Ú ÔΠ̇ ÔÎ ¯ÓÈÓÏ ˜Ù˙Ò‰Ï ÈÏ ˘È „ÂÚ .‡‰Ï ‡‰ ÈÓ„ ‡Ï„ 'ÓÏÈ„ ÌÏȈ‰ ̇ ‰Ê ÁÈÏ˘ ‰¯ÂÁÒ‰ Áȯ·‰ ̇ 'ÂΠÒÎÂÓ‰ ˙¢¯Ï ÂÒ ÎÈ˘ ̄˜ ÁÈÏ˘‰ ȇ ÒÎÂÓÏ ÚÈ‚Ó˘ ‰Ó· ÁÈÏ˘‰ ˙ÈÈÎÊ ÔÙ‡ ̄˜ 'ÂΠÍÏ ‚ÏÙ Ô‡Ó Ô‡Î 'ÓÈÓÏ ÍÈÈ˘ '‡ ‡"ÚÏ ' ˙ ˘ Ô‚ΠÒÎÂÓ‰ ˙È·Ï Ò ÎÈ˘ ÍÂ˙· ÌÁÈ ‰˘ ‡ Ì˘ ÂÒ ÎÈ ‡Ï˘Â '¯È·ÚÈ˘ ÔÈ„Ú„ ¯Ó‡ ̇ Ì˘ ‰Ò Î ‡Ï˘ '‡ ‡˘Ó ÏÁ„ ‡ÓÏÈ„ ‡ ÒÎÂÓ‰ ˙¢¯ ‰ÈÏÚ ÏÁ ‡Ï ˙È·Ï ‡·Ï ÂÏ ‰È‰ Á¯Î‰· ÛÂÒ ÛÂÒ ‡‰„ ˜Ù˙ÒÓ „ÂÚ .'ÂÎ ˘ÓÓ ÏȈÓÎ Ï"‰Â ÒÎÓ‰ ÒÎÓ· ÁÈÏ˘‰ ‰ÎÊÈ˘ ‰ÈÎʉ ˙‡Ê ÔÙ‡· È ‡ ˘È˘ ÂÓΠԇΠÔȇ ˙ÂÚÓ È¯‰ ‰ÎÊÈ ‰Ó΄ Û‚· ‰ÎÂÊ˘ ¯Ó‡ ‡ 'ȯه '¯ ˙·Â˘˙· Ì˘ ‡ÁÈ ‰ ÒÎÂÓ‰ ‰· ‰ÎÂÊ ‰È‰˘ ÂÓÎ ‰¯ÂÁÒ‰ „ȷ ‰ ȇ ̇ Ï·‡ ÔÈ„Ú Â„È· ‰¯ÂÁÒ‰ ̇ ˘È ÔÈ„Ú Ì‡ ÁÏ˘ÓÏ ‰ ˙ ‡ ‰¯ÎÓ ¯·Î˘ ‡ ‰ ˙ ¯·Î ‰¯ÂÁÒ‰˘ ÔÂÈÎ ‰· ˙ÂÎÊ ÂÏ Ì‚ .ԇΠÔȇ ˙ÂÚÓ Ô‡Î Ôȇ ‰¯ÂÁÒ ‰¯ÎÓ ‰ÓˆÚ ‰¯ÂÁÒ‰Ó Á˜Ï ̇ ˜Ù˙ÒÓ È ‡ ÔÎ Ô‡Ó ÂÏ ¯Ó‡ ̇ ÒÎÂÓÏ ÚÈ‚Ó ‰È‰˘ ‰Ó .˜Ù˙ÒÓ È ‡ ˙˜ÙÒ‰ Âχ Ïη 'ÂÎ ÍÏ ‚ÏÙ ÔȇȈÂÓ Ôȇ ˜ÊÁÂÓ‰˘ ¯Ó‡ '˙ÏÈÓ„ ‡ÏÏΠ'ȉ‰ .‰Ê· È„Â .‰È‡¯ ‡È·‰Ï ¯ȷÁ ÏÚ „ÈÓ ÚˆÓ‡Ï ÂÏÁÓ ÌÈÒÎÂÓ Ì‰Ï ÂÏÁÓ˘ ÔÈÙ˙¢„ ¯ÓÂÏ ‰È‡¯ „ÂÚ ‡È·‰Ï ‰‡¯ ‰È‰Â 'ÂÎÂ

í½þ

‫ הרב הגאון רבי משה פריעדמאן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏΉ„ ‰‡¯ ¯ÎÂÓ‰Ï ‡· ¯·Î ÛÒΉ ̇  ȇ„ ‰‡¯ „ÂÚ ÁÏÈ˘ ‡Ï ̇ ͇ ,¯ÎÂÓ‰Ï .Ï" Î Â ÓÓ ‡ÈˆÂ‰Ï ÏÂÎÈ ÛÒÎ ÌÏÈ˘ ¯·Î ̇ ÈÂÏ˙„ ‰˘ÚÓÏ ‫נמצא‬ .Ú"ˆÂ ‡Ï ‡ ¯ÎÂÓ‰Ï ÒÎÓ‰ ÈÙÏ„ ˙¢˜‰Ï ˘"Ù˘Ó‰ ‰˘˜‰˘ ‰Ó ‫א‬ ˙ÂÚÓ‰ ÁÂȯ ˙Ó¯‚ Ïη Û"ȯ‰ ˙ËÈ˘ ÛÒΉ ‡· Ò"ÎÂÒ„ ÔÂÈИÂÏÁÈ „" · Ì‚ ¯ȷÁ ‰ ÚË Â‰Ê Ï" Î Á˜Âω Ï˘ Â˙¯ÂÁÒ ˙Ó¯‚· ÌÚ ˜ÂÏÁÏ Íȯˆ„ Ê"ÈÙÏ ‡ˆÓ  ,„" · Ì‚ ‡Ï ‰Ê ÔÈ„· ÌȘÒÂÙ‰ ÈÏ„‚·„ Û‡ Á˜Âω ‰‡¯ '‡ÎÏ Ó"Ó ,„" · Û"ȯ‰ ˙ËÈ˘ ‡ȷ‰ Èχ ͇ ,˘"Ù˘Ó‰ ˘"ÓÎ „" · Ì‚ ÍÈÈ˘„ Ì‚Â ,ÒÎÓ‰ · ‰ÎÊ„ ˘" ‡¯‰ ȯ·„ ÈÙÏ˘ Ï"È Â È‡Â Â˜ÂÏÁÈ„ ÔÈ„‰ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ï" Î ˘Â‡È ÔÈ„Ó 'ÈÊÁ„ ÂÓИÂÏÁÈ„ Û"ȯ‰ ·˙΢ ÔÂ„È Ï ‰Ó„ ÁÏ˘Ó‰ ˙¢¯Ó È¯Ó‚Ï ‡ˆÈ ¯·Î„ ÁÈÏ˘· ÏΉ„ ‡ˆÓ Ê"ÈÙÏ ,Ï" Î ¯˜Ù‰Ó · ‰ÎÊ ‰Ê· Ìȯ·„ „ÂÚ ˘È˘ ۇ .Ï" Î ¯ÎÂÓ‰Ï ÔÈÂÎÏ Â ¯ÊÚÈ ˙"È˘‰Â Ï" Î ‰Ê· ÔÂ„Ï „" ÚÏ .‰¯Â˙ Ï˘ ‰˙ÈÓ‡Ï

Íȯˆ„ ·˙Π,Ï" Î ÒÎÓ‰ · ‰ÎÊ ¯·Î„ „" ÚÏ ˘"ÂÓÎ ÁÈÏ˘Ï ÏΉ 'È٠‰ ‰‰˘ ‰Ó ÌÏ˘Ï ³®š îò−−íð îíòíí¾ íô öî¾ñí ¼ô¾ô ¾"õ¾ôëî) 'Â˙ ÏÎ ÏÚ ˘" ‡¯· ·˙Î ‰˘ÚÓÏ (¾"−−−¼ ëî¬ þ×¾ ’þîê×ñî) ˜ÊÁÂÓ‰ ‡Â‰ ÈÓ ÈÂÏ˙„ Ï"È„ ÌÈ Ù‡‰ î−þëð −õñ ì−ñ¾í îë í×ï −êðî ½×ôí ³−ëë þë× êë¾× .ðî¼ ¼"®î ,ñ−¼ñ ¾"ô× ³î¼ôí ö³ò þë× ð"òë óèî

¯ÎÂÓ‰ ·˘Á Â Ï˘ ¯ÁÒÓ‰ ¯„Ò ÈÙÏ ‫ולענ"ד‬ ·ÈÈÂÁÓ˘ ÒÎÓ‰ ÁÈÏ˘Î ‰¯ÂÁÒ‰ Û‡ ÒÎÓ‰ Ì¯Â·Ú ˙·‚Ï ‰Ï˘ÓÓ‰ ÌÚËÓ ÈÂ‚Ï 'ÈÎÊ Ôȇ„ ‰Ï˘ÓÓ‰ „ÂÚ ÂÎÊ ‡Ï˘ Ï"È˘ ÁÈÏ˘Î ‰¯ÂÁÒ‰ Á˜Âω ˙¢¯Ó ‡ˆÈ ¯·Î Ó"Ó Áȯ·ÓΠȉ ‰Ó¯Ú ‰˘Ú ¯ÎÂÓ‰˘ ‰Ó ÒÎÓ‰ Á˜Âω ÈÎ Ì‚Â ,˘" ‡¯‰ ÔÂ„È ·Â ,ÒÎÓ‰ ˙È·Ó Î"Ú ,Ï" Î ÒÎÓ‰ ÔÓ Ïˆ ‰Ï ͯ„ ÂÏ 'ȉ ‡Ï ÏΉ„ ˘" ‡¯‰ ˘"ÓÎ Ï"È ‰Ê· Ì‚ „" ÚÙÏ È˙¯Ó‡˘ ÂÊ ‡¯·Ò· ˜Ù˜ÙÏ ˘È„ Û‡ ,ÁÈÏ˘Ï ‡·Î ȉ ÒÎÓ‰ ÁÈÏ˘ ‡Â‰ ¯ÎÂÓ‰„ ¯ÓÂÏ ˘È˘ ‰‡¯ „" ÚÏ Ó"Ó ,Ï" Î ÒÎÓ‰ ˙È·Ï .ÔÎ ¯ÓÂÏ ·˙Î ÒÎÓ‰ ˙È·Ï „ÂÚ ‡· ‡Ï ̇ '‫ואפי‬ Î"‡Â ,˜ÊÁÂÓ· ÈÂÏ˙„ ˘" ‡¯‰ Î"‚

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

î½þ

‫הרב הגאון רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א‬ ‫אב''ד קהל יטב לב דסאטמאר מאנסי‬ ‫בריחוק מקום ובקירוב הלב לידידנו ק"ק ויואל משה דסאטמאר‬ ,‫גדול הזכות שנפל לחלקי לכבדכם בכבוד התורה לשלוח חידו"ת אלו‬ ‫ לרומם קרן‬,‫בשמחתכם שמחת התורה וקיים מצות כתיבת ספר תורה‬ ‫התורה בקהלתכם קהלה נאה וחסודה המתנהלת בראשות ידידי הגה"צ‬ .‫ אב"ד‬,‫חו"פ ר' ישראל חיים הורוויץ שליט"א‬ ‫ובפרט שזכיתם לביקור כ"ק אדמו"ר שליט"א בקהלתכם בודאי ירומם‬ ‫כבוד התורה והיראה במקומות מושבותיכם לתועלת כל בית ישראל עדי‬ .‫נזכה להתגלות כבוד שמים בב"א‬

‫בדין דם ודאי מגופה שלא בהרגשה בפחות מכגריס‬ ¯Ó‡„ Ï"Ê ,‡˙ȇ (.í ¹ð) ‰„ ‡¯Ó‚· ‫והנה‬ È·¯ ÌÂ˘Ó ,χÂÓ˘ ¯Ó‡ ‰„Â‰È ·¯ ‡ÓË ÔÓ˙Î ÌÈ˘ ‰ ÏÎ ,Ò ‚ÈË ‡ Ô· ‡ È Á Ô˙Ú˘ ÔÈÈ„ ÌÈÓÎÁ ¯Ӈ˘ ÌÈ˘  ,Ú¯ÙÓÏ ‰ ÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ ˙˜Â È˙Ó ıÂÁ ,Ô˙Èȇ¯Î ÔÓ˙Î Ì„· ÔÈÎÏÎÂÏÓ ‰Ï˘ ÔÈ È„Ò ÂÏÈÙ‡˘ ,˙‡¯Ï ,Ì„· ÔÈÎÏÎÂÏÓ È"˘¯ÈÙ ,Ï"ÎÚ ‰Ï ÔÈ˘˘ÂÁ Ôȇ ÔÈ˘˘ÂÁ Ôȇ .‡Ï ȇ ‰ÙÂ‚Ó È˙‡ ȇ ‰Ú„È ‡ÏÂ Ï˘ ˜Â˘·„ ˙ÂÏ˙Ï ‰Ó· ‰Ï Ôȇ ÂÏÈه ,‰Ï ‡Ï ‰¯·Ú ¯ÓÈÓÏ ‡Îȇ ,‰¯·Ú ‡Ï ÌÈÁ·Ë ,¯˜ÈÚ ÏÎ ˙ÂÏ˙Ï Ôȇ ‰Ù‚· ‡‰„ ,‡˙Ú„‡ ÚÈ‚‰· Ô ·¯ ¯ÂÊ‚ ÈΠ,‰ È Ô ·¯„ ÔÈÓ˙΄ ¯ÂÊ‚ ‡Ï„ ‡‰· Ï·‡ ,‰· ÈÂˆÓ Ì„„ ‰ ÓÊ úååçá ·˙Π.Ï"ÎÚ ÌÈÓ„ ‰· Ôȇ Ïȇ‰ Ì˘ äøäè éøãñáå (ð"š½ ±"š) ÔÓÈÒ úòã Ì„ ‰‡ˆÓ ÂÏȇ„ ,ÚÓ˘Ó È"˘¯ ȯ·„Ó„ ,Ê"˜Ò Ôȇ ‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ Û‡ ,‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó È‡„·„

‰˜„· χÂÓ˘ ¯Ó‡ ‡˙ȇ (:ï"ò ¹ð) ‰„ ‫בגמרא‬ Ì„ ‰‡ˆÓ ,‰ÈÏÚ ‰·˘È ÌÏÂÚ Ú˜¯˜ ‰¯˘·· (¬"− ,î"¬ êþš−î) ¯Ó‡ ˘ ,‰¯Â‰Ë ‰ÈÏÚ ‰ÈÏ ÈÚ·ÈÓ ‰¯˘·· ȇ‰ ,‰¯˘·· ˘È‚¯˙˘ „Ú ‡¯˜ ‡ÓÈÏ ÔΠ̇ ,ıÂÁ·Î ÌÈ Ù· ‰‡ÓËÓ˘ ˘È‚¯˙˘ „Ú ‰ ÈÓ ÚÓ˘ ,‰¯˘·· È‡Ó ,¯˘·· ,¯ÈÙ˘· ‡Ï ,‰¯˘·· ‰ÈÏ ÈÚ·ÈÓ È˙· ,‰¯˘·Ó ÔΠ,Ï"ÎÚ 'ÂÎ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ È˙¯˙ ,‰ÎÈ˙Á· ‡Ï ,è"õš öô−½ ¾−þ) êåøò ïçìåùá ‰ÎÏ‰Ï ˜ÒÙ ‰ ȇ„ ‡‰ ,ÔÈ Ú· ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯˜Á ‰ ‰Â .(±"šî ÈΉ„ ‡ÓÈ Ì‡ ,‰˘È‚¯‰ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‰‡ÓË ,‰˘È‚¯‰ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‰‡ÓË ‰ ȇ„ ,‡ ÓÁ¯ ‰¯Ê‚ ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï ̇„ ‡ÓÚË ‡Â‰ ÔÈΉ ‡Ó˘ ‡ ‰ÈÚ˘È ¯"‰‚‰Â ,¯Â˜Ó‰ ÔÓ ‡· ÂÊ Ì„„ ‰È‡¯ Ôȇ ÂÊ ‰Ï‡˘· ‰ Ù ¯·Î '˜‰ ä"ìùä ÏÚ· Ï"‚Ò ,(’ë öô−½ ö−ñëîñ ó"þíô ³"î¾) ïéìáåì í"øäîäì .ÔÈÏ·ÂÏ Ì"¯‰Ó‰ ˙·Â˘˙ ·Â˙Î ÔωÏÂ

ï½þ

‫ הרב הגאון רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ÈÓ¯È ·¯ ¯Ó‡ ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,Ô ·¯„Ó ‰‡ÓË ‡È‰˘ ,χÂÓ˘ ‰„ÂÓ È˙Ù„Ó ,‰ÈÓÁ '¯Î ¯Ó‡„ ‡Â‰ ,χÂÓ˘ ¯Ó‡ È˘‡ ·¯ Ï·˜Ó  ȇ˘ ¯·„ ÏÎ ¯Ó‡ ‰ÈÓÁ '¯ Ô ˙„ È"˘¯ÈÙ ,Ï"ÎÚ 'ÂΠÌÈÓ˙Î Ï·˜Ó  ȇ ‰‡ÓÂË ÏÈÚÏ ¯Ó‡„ χÂÓ˘„ ‡ÓÚË ¯Ó‡ È˘‡ ·¯ ,‰˘‚¯‰ ÌÂ˘Ó Â‡Ï ,'ÂΠÌÏÂÚ Ú˜¯˜ ‰˜„· ‡Ï ¯Ó‡„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‰ÈÓÁ È·¯Î ‡Ï‡ ¯·„ ÏÚ ‡Ï‡ ,Ì˙Î ˙¯ÈÊ‚ ÌÈÓÎÁ ¯ÈÎʉ Â‡Ï ‡˙·ÂÈ˙ Í ‰ ÏÎ ÍÎω ,‰‡ÓÂË Ï·˜Ó‰ ‰˘‚¯‰· ȯÈȇ ‡Ï χÂÓ˘„ ,‰ È ‡È˘Â˜ .Ï"ÎÚ ,ÏÏÎ ,‰˘˜‰ (è"® ö¬š ¹−¼½ ®"š öô−½) äøäè ‫ובסדרי‬ ·¯Ï„ ,Ï" ‰ È"˘¯ ·˙΢ ‰Ó ÏÚ ‡‰ ,‰˘‚¯‰ ÌÂ˘Ó Â‡Ï Ï‡ÂÓ˘„ ‡ÓÚË È˘‡ „Ú ‰¯˘·· ¯Ó‡ ˘ ¯Ó‡˜ ÂÓˆÚ Ï‡ÂÓ˘ ‡¯È·Ò È"˘¯„ ,‰¯‰Ë ȯ„Ò ı¯˙ .˘È‚¯˙˘ ,‰˘‚¯‰ Ô ÈÚ· ‰¯Â˙‰ ÔÓ È˘‡ ·¯Ï„ ‰ÈÏ ‡Ï· Ï·‡ ,‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó Ì„‰˘ ¯¯·Ó ‡Â‰˘ Ô ÈÏ˙ ,‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó Â‡Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ‰˘‚¯‰ ,Ì˙Ή ÏÚ Â¯Ê‚ ÌÈÓÎÁ„ ‡Ï‡ ,‡È˙‡ ‡ÓÏÚÓ„ ÔÈÈÚ ‰‡ÓÂË Ï·˜Ó‰ ¯·„ ÏÚ ‡ˆÓ · ‡˜Â„ .ͯ‡· Ì˘ ,(ï"š½) ÔÓÈÒ‰ ˙ÏÈÁ˙· äøäè éøãñ ·˙Î ‫וכ‬ ‰"„ (.ì"ò ¹ð) 'ñåúáã ¯ÈÚ‰ Ì˘ ͇ ‡È‰˘ χÂÓ˘ ‰„ÂÓ Ï"Ê ,·˙Î 'ÂÎ ‰„ÂÓ ‡ÓÏ„ Ô ÈÏ˙„ Ò¯Ë Â˜‰ ˘¯ÈÙ ,Ô ·¯„Ó ‰‡ÓË ÂÏÈÙ‡„ ‰‡¯ Ôȇ ,‡˙Ú„‡ ‡Ï ‰˘‚¯‡ ‰˙‡¯Â Ïȇ‰ ,‰‡ÓË ‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ ‰Ï ˜ÊÁÂÓ Ï‡ÂÓ˘Ï„ ,‰„ÂÓ ÈÓ È˘‡ ·¯Â ,˙„ Ì„ ‰‡ÓË ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰¯Â‰Ë ‰˘È‚¯‰ ‡Ï„ ‡Îȉ

Û‡ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰‡ÓË Ì˙Î ˙Ϙ Ì„Ï ,‡ÓËÏ ‰·ÈÒ ‰ ȇ ‰˘‚¯‰„ ÔÏ È¯‰ ,‰ ˘· ȇ„· Ï·‡ ,‰ÙÂ‚Ó ‡· ‰Ê Ì„„ ¯Â¯È· ‡Ï‡ .‰˘‚¯‰ ÈÏ· Û‡ ‰‡ÓË ‰ÙÂ‚Ó ‡·„ ,ÔÏ ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ,‡˙ȇ (.è ¹ð) ‰„ ‡¯Ó‚· ‫וכ‬ ¯ÂÙˆ· ‡ÓÚË È‡Ó ,ÌÈÓ˙η È‡Ó˘ ‰„ÂÓ ,‰¯·Ú ‡Ï ÌÈÁ·Ë Ï˘ ˜Â˘· ,‰˜ÒÚ˙ ‡Ï à"áùøä È˘Â„ÈÁ·Â ,Ï"ÎÚ È˙‡ ‡ÎÈ‰Ó Ì„ ȇ‰ ¯ÂÙˆ· Ô È¯Ó‡„ ‡‰Â ,Ï"Ê ·˙Î (.è ¹ð íðò) ,‰¯·Ú ‡Ï ÌÈÁ·Ë Ï˘ ˜Â˘· ,‰˜ÒÚ˙ ‡Ï ÔÏ ‰˘˜ .‰ÙÂ‚Ó ‡Ï‡ ‡˙‡ ‡ÎÈ‰Ó Ì„ ‡È‰ ˙Â˘È‚¯Ó ÌÈ˘ ‰ Ï΄ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò È‡Ó˘„ ÔÂÈ΄ ‡ ,¯ÂÙˆ· ‰˜ÒÚ˙ ‡ÓÏÈ„ ‡ÓÈÏ ,ÔÓˆÚ· ‰˙‡Î ,‡˙Ú„‡ ‡Ï ,ÌÈÁ·Ë Ï˘ ˜Â˘· ‰¯·Ú ,˙‡¯Ï ‰ ÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ ˙˜Â È˙· ¯Ӈ˘ Ôȇ Ì„· ÔÈÎÏÎÂÏÓ‰ ‰Ï˘ ÔÈ È„Ò ÂÏÈÙ‡„ ,¯ÂÙˆ· ‰˜ÒÚ˙ ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,‰Ï ÔÈ˘˘ÂÁ ‰˜ÒÚ˙ ¯Óȇ ,ÌÈÁ·Ë Ï˘ ˜Â˘· ‰¯·Ú ‡ÏÂ È ‡˘„ ¯ÓÂÏ ˘È .‡˙Ú„‡ ‡τ ‰¯·Ú ‡ ¯ÂÙˆ· ‰˜ÒÚ˙ ¯ÓÂÏ ‡ˆÓ˙˘ÎÏ ÂÏÈÙ‡„ ,‡Î‰ ÍÏ ¯˘Ù‡ ȇ ,ÌÈÁ·Ë Ï˘ ˜Â˘· ‰¯·Ú ‡ .˙Á΢· ‰ ȘÊÁ˙ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‰¯‰ËÏ ,‡˙Ú„‡ ‡Ï ‰¯·Ú˘ ‡ ‰Á΢ ‰˜ÒÚ˙ „ ‰˘È‚¯‰ ‡Ó˘ ¯Ó‡ ‰˙‡ Û‡ Ô΢ ÔÂÈΠ,‰˙Ú„‡ ‡Ï ‰˘È‚¯‰ ‡Ó˘ ‡ ,‰Á΢ ÍÎÏȉ ,‡È‰ ÌÈÏ‚¯ ÈÓ ˙˘‚¯‰ ‰¯Â·Ò΄ ,ÌÈÓ„ ‰· ÈÁÈ΢ ÍÈ ÙÏ ÈÂˆÓ Ì„ ȯ‰Â Ïȇ‰ ‰· ÔÈÈÂˆÓ ÌÈÓ„„ Ȉӷ Â˙‡ ‰Ï˙˙˘ ·ËÂÓ È¯·„Ó„ (ó¾) äøäè éøãñ ·˙Π,Ï"ÎÚ Ï" Î .È"˘¯ÈÙÎ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ‰‡¯ à"áùøä Ì˙Î ‰‡Â¯‰ Ô ˙ Ï"Ê ,‡˙ȇ (:ï"ò ó¾) '‫ובגמ‬ ,‰‡ÓË ‰Ù¯Â˙‰ ˙È· „‚ Î ‰¯˘· ÏÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÔÈÎÏÎÂÏÓ Ô‰Ï˘ ÔÈ È„Ò ÂÏÈه ,È¯Ó‚Ï Ô‰ÈÓ˙Î ,˙ÂÏ˙Ï ‰Ó· Ì‰Ï Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,Ì„· ‡ȷ‰Â ,Ï"ÎÚ ˙‡¯Ï ‰ ÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ ˙˜Â È˙· ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó (’è ö¬š ¹−¼½ ±"š öô−½) ê"ùä ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ‰¯Â‰Ë ‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó È‡„· .(μ"š½) „"ÂÁ·Â Í"˘· Ì˘ ÔÈÈÚ Ï"Ê ·˙Î (:ï"ò ¹ð) ‰„ ï"øä È˘Â„ÈÁ· ‫וכ‬ 'È˘¯„„ ÔÂÈ΄ ˘Â¯ÈÙ ,Ó"˘ È˙¯˙ ‡¯Ó‚‰ ÚÓ˘Ó ‡ÏÈÓÓ ,‰¯˘·· ˘È‚¯˙˘ „Ú ‰¯˘··Ó Ôȇ˘ ,[‰ÎÈ˙Á·] (í¾èþíë) ‡Ï ¯ÈÙ˘· ‡Ï ¯ÈÙ˘ ˙˘‚¯‰ ‡Ï‡ ,Ì„ ˙˘‚¯‰ ‰Ê· ‡ˆÂÈη ȇ„· ‡· Ì„‰„ Û‡„ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ‰ÎÈ˙Á .‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰ÙÂ‚Ó ·˙΢ (’è þ¼¾ íì−³õë) äòã éøôá ‫ועיי‬ ˙ËÈ˘Î ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ,ÌÈ Â˘‡¯ ‰Ó΄ ȯ·„ Ô È˜·˘ ‡Ï ‰Îω ÔÈ ÚÏ ,í"áîøä È"˘¯ ȯ·„ ÁÎÓ ,ÌÈ˘¯ÂÙÓ‰ ‰ÈÓÈÚ„Â Ì"·Ó¯‰ ȯ·„· ‡È„‰Ï ¯‡Â·Ó ÔΠ.ÌÈ˘¯ÂÙÓ Ì È‡˘ „Ú ,Ï"Ê (’ê ö¬š ¹−¼½ ±"š öô−½) áäæ éøåèä ¯Ó‡ ˘ ÈÙÏ ,‰¯˘·Ó Ì„ ‡ˆÈ˘ ˘È‚¯˙˘ ÂÏÈÙ‡ ˘Â¯ÈÙ ,‰¯˘·· ˘È‚¯˙˘ „Ú ‰¯˘·· ‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ,‰¯Â‰Ë ‰‡Â¯ ‡È‰ ̇ ˜ÈÈ„ Ì˘ ı"˜ ÔÓÈÒ· ‰¯‰Ë ȯ„Ò .Ï"ÎÚ È‡„ ȇ Û‡ ‰ ˘·„ ,(è"š½ ó¾) Í"˘‰ ȯ·„Ó ÔΠ,Ï" Î ,¯ʂ ‡Ï ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó ¾−þ) ì"äáùùá ‡"ËÈÏ˘ ¯"ÂÓ Ê"‡‡ ·˙Î È"˘¯ ȯ·„„ (íþí¬ −þð½î í"ð ê"š½ ±"š öô−½ ‡ÓÈȘ ,„ÈÁÈ ˙Ú„ ‡Â‰ ‰¯‰Ë ȯ„Ò‰„ ‡·Èχ ȉ ,‡ÈÊÁ ‰Ù‚ӄ ÔÏ ‡¯È¯·„ ‡Îȉ Û‡„ ÔÏ .‡˙Èȯ‡„Ó ¯Â‰Ë ÌÈÓ˙Î ¯‡˘Î ‰„ „"ȯ ˙ÂÙÒÂ˙· ,È˙‡ˆÓ ‰Ê ‰‡¯ ‫והנה‬ ‰˜„· χÂÓ˘ ¯Ó‡ ,Ï"Ê ·˙΢ (:ïò ¹ð)

ì½þ

Ú˜¯˜‡ ‡ˆÓ È΄ È˘Â¯ÙÏ È˙‡ ‡Ï‡ ,Ô ·¯„Ó ·˙Π,Ï"ÎÚ ,Ô ·¯„Ó ÂÏÈÙ‡ ‰¯Â‰Ë„ ‰„ÂÓ ÈÓ È˘‡ ·¯Â ,Ï"Ê à"ùøäîá ,Ï"ÎÚ 'ÂÎ ‰˘È‚¯‰ ‡Ï„ ‡Îȉ ,χÂÓ˘Ï„ ,˘È‚¯˙˘ „Ú ‰¯˘·· ¯Ó‡˜ ‡¯˜ χÂÓ˘ ‡‰„ Ôȇ ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï„ ÔÂÈΠχÂÓ˘ ¯Ó‡˜ ÈΉ ژ¯˜· ‡Î‰Â ,Ô ·¯„Ó Ì˙Î ˙‡ÓÂË ‡Ï‡ ‰Ï ‰¯‰Ë ȯ„Ò ·˙Π.Ï"ÎÚ Ô ·¯„· Û‡ ¯Â‰Ë ˙¯ÈÊ‚ Ï΄ ¯ÓÂÏ ˘È ,Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ÈÙÏ„ ˙ËÈ˘Î ,‰˘‚¯‡ ‡ÓÏ„ ÌÂ˘Ó Â È‡ ÌÈÓ˙Î ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï· ÂÏÈÙ‡ ¯ʂ ÌÈÓÎÁ˘ ‡Ï‡ ,È"˘¯ ,‰˘‚¯‰· ‡ÈÊÁ„ Ì„· ÂÏÈÙ‡ Ϙ‰Ï Â‡Â·È ‡Ï˘ ‰ ÓÊ ÚÈ‚‰· ‡˜Â„„ ¯ÓÂÏ ˘È ‰Ê ÈÙÏ„ ·˙Π‡ÈÊÁ„ ,ÌÈÓ„· Ϙ‰Ï ‡·˙ ‡Ï˘ ¯ʂ ,˙‡¯Ï ,‰ ÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ ‰˘‡· Ï·‡ ,‰˘‚¯‰ È„È ÏÚ .‡È˙‡ ‰ÙÂ‚Ó È‡„· ÂÏÈÙ‡ ¯ʂ ‡Ï ,Ï"Ê ·˙Î ,Ï" ‰ ïéìáåì í"øäî ‫ובשו"ת‬ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï„ ÈÎȉ ÏÎ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰¯Â‰Ë ,‡Â‰ ‰ ÈÓ„ ‡Â‰ ¯Â¯·„ íê−ë −þî½−ê ³î×ñí) í"áîøä ȯ·„Ó ÚÓ˘Ó ÔΠ‰˘‡‰ Ôȇ ,Ï"Ê ·˙΢ (’ê í×ñí ’¬ šþõ „Ú ,‰·ÈÊ· ‡ ‰„ · ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰‡ÓË˙Ó ÂÓÎ ‰¯˘·· ‡ˆÈ ,Ì„ ‰‡¯˙ ˘È‚¯˙˘ ‰‡ˆÓ ‰˜„·Â ‰˘È‚¯‰ ‡Ï ̇ ,'ÂΠ ¯‡È·˘ ‡·˘ ˙˜ÊÁ· ‰Ê ȯ‰ ,¯Â„ʯٷ ÌÈ ÙÏ Ì„‰ ‡Ï˘ ‡È„‰· ÍÏ È¯‰ , ¯‡È·˘ ÂÓÎ ‰˘‚¯‰· ‡Â‰ ȯ‰„ ÌÚËÓ ‡Ï‡ ,‰‡ÓË ‡È‰˘ ·˙Πȉ ‡Ï ȇ ,'ÂΠ‰˘‚¯‰· ‡·˘ ˙˜ÊÁ· ‰ ÓÓ˘ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰¯Â‰Ë ‰˙ȉ ‰˘‚¯‰· .Ï"ÎÚ ÌÈ Ù· Â˙‡ˆÓ ȯ‰˘ ȇ„· ‡ˆÈ Ô ·¯„ ÌÈÓ˙Ή˘ ÔÂÈÎ ,Ï"Ê ·˙Î à"áùøä ‫וכ‬ ˙‡ ¯‰Ë˘ ÌÈ˘ ˘È ,̉· ÂϘ‰ ÍÎÈÙÏ

¬½þ

‫ הרב הגאון רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰"„ Ì˘ 'ÒÂ˙·Â .Ï"ÎÚ 'ÂÎ ÈÏ ‡Óȇ È·¯ ,‰Ï ˜Â„·  ȇ˘ „Ú· ,Ï"Ê ·˙Î 'ÂÎ „Ú· ‡ ÌÂÈ È ÙÏ È˜ ‰È‰˘ ÂÚ„È„ ˘¯ÙÏ ‰‡¯ ̘ÓÓ Â˙ÏË ‰˜È„· ˙Ú˘· ‰˙Ú ,ÌÈÓÂÈ ‰‡¯ Ôȇ Ï·‡ ,„Ú‰ ‰˜„· ‡Ï ,Ú ˆÂÓ‰ ‡Ï ‡‰·„ ,ÌÏÂÚÓ ˜Â„· ‰È‰ ‡Ï˘ ˘¯ÙÏ .Ï"ÎÚ È‡„ ‰‡ÓÂË ˜ÈÊÁÓ È·¯ ‰È‰ ,‰˘˜‰ (’× öô−½) ä÷ãö ìéòî ˙"¢· ‫והנה‬ ‰È‰˘ 'ÒÂ˙‰ ‰ÈÏ È˜ÂÓ„ ‰Ó ÈÙÏ„ ‰ÈÏ ‡ËÈ˘Ù È‡Ó‡ ÔΠ̇ ,ÌÈÓÈ ‰Ê ‰Ï ˜Â„·  ȇ˘ ÔÂÈÎ ‡‰ .„ÂÚ Òȯ‚Î ÈÚ·„ ‡ÈÈÁ '¯Ï ,Ï"Ê ı¯È˙ ,Íȯˆ ‡Ï Òȯ‚Î Û‡ ‡Ó˘ ˜Â„· Íȯˆ„ ¯ÂÚÈ˘‰ ‰Ê· ‰ÈÏ ËÈ˘Ù„ ȇ„ ‡Ï‡ Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ ‡Â‰˘ Ï΄ ÌÂ˘Ó ,ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰Ê· ‡ˆÂÈÎ ÏÚ ,ÏÏÎ Ô ·¯ ¯ʂ ‡Ï ȇ„· ‰ÙÂ‚Ó È‡„„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,Ì˙¯ÈÊ‚ ‰˙ȉ ‡Ï ˙‡ÈˆÓ ‡Ï‡ ‰˜È„· È„È ÏÚ Â È‡˘ ÏÎ ,È˙‡˜ „‚·„ ÌÈÓ˙Ή ÏÚ Â¯Ê‚ ‡Ï˘ ÂÓΠ,Ì˙Î Ô ÈÚ·„ ‰ÈÏ ‡ËÈ˘Ù ÈÎ‰Ï ,· ‡ˆÂÈΠڷˆ ,‰Ê· ÂÏ ‰„ÂÓ È·¯ Ì‚Â ,ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ Òȯ‚Î ÈΉ ÚÓ˘Ó ÔÎ Ì‚ ¯Âˉ ÔÂ˘Ï ˙ÂÚÓ˘Ó Òȯ‚Ó ˙ÂÁÙ Ì˙Î ÏÚ ÌÈÓÎÁ ¯ʂ ‡Ï ·˙΄ š"½ ±"š öô−½) ‰¯‰Ë ȯ„Ò‰ ‡ȷ‰Â ,Ï"ÎÚ .˘"Ú ÂÈÏÚ ˜ÏÁ (ê"½ ,Ï"Ê ·˙Î (è"õš öô−½ ¾−þ −"õ³ë) ô"åëä ‫א‬ ‰ÙÂ‚Ó ‡·˘ ‰Ï Ú„Â ˘ ÔÂÈÎ ‰‡¯ ÈÏ τ¯ÁÎ Ì„ ˙ÙÈË ÂÏÈÙ‡ ,‰˘‚¯‰ ÈÏ· ˜¯ ‡Ï„ ı"˜ ÔÓÈÒ· ,¯‡Â·ÓÎ Ì˙Î ÌÂ˘Ó ,‰‡ÓË ,˙ÏÂÎ‡Ó ˜ÙÒÓ ‡ÈˆÂ‰Ï ˜¯ ,„ÂÚ Òȯ‚ ÔÈÎȯˆ ,‡ËÈ˘Ù ˙ÏÂÎ‡Ó ˘˘Á ‡ÎÈÏ„· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ¯‡Â·ÓÎ Ì˙Î ÌÂ˘Ó ,‡ÓË ‡Â‰˘ Ïη ÂÏÈÙ‡„

,¯Â‰Ë Ì„ ‰‡ˆÓ ÂÈÏÚ ‰·˘È ÌÏÂÚ Ú˜¯˜· ˘Â¯ÈÙ ,‰¯˘·· ˘È‚¯˙˘ „Ú ‰¯˘·· ¯Ó‡ ˘ ,‰¯˘·Ó Ì„‰ ‡ˆÈ˘ ‰Ú„È ‰˘È‚¯‰ ̇ ‡˜Â„ ‡ˆÈ˘ ‰˘È‚¯‰ ‡Ï ̇ Ï·‡ ,‰‡ÓË ‡È‰ ʇ ‰¯Â‰Ë Ú˜¯˜· Ì„‰ ‡ˆÓ ˘ ‰Ê Ô‚Π,‰¯˘·Ó ȇ‰ ȉ ,Ú˜¯˜· ‰ÙÈ ‰˜„· ‡Ï ¯Ó‡„ ,‡È‰ ÔÈÓ˙ÎÓ ‰ÈÏ Ô È˘˜Ó ÔӘϠ,‡¯˜ÈÚÓ Ì„ ‡È„‰Ï ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ‰È˙ÏÈÓÏ Ô È¯˙Ò ' ˙Ó„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,χÂÓ˘„ ‡ÓÚË„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ˜ÈÈ„˘ ÂÓΠ,¯Â¯È· ¯„‚· ȉ ‰˘‚¯‰„ .È"˘¯ ȯ·„Ó ÌÈ Â¯Á‡‰ ÈÙÏ„ ,‰ÙÂ‚Ó È‡„ ‡Â‰„ Ì„ ‰‡ˆÓ· ‫והנה‬ ‡Ï‡ ‰Ê Ôȇ ,Ï" ‰ Ìȯ·„‰ ˙ ˜ÒÓ ‡˜Â„ ‰‡ÓË È‡ ÔÈÈÚÏ ˘È ÔÈÈ„Ú ,Ô ·¯„ Ì˙Î ‰ ‰Â .Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ· Û‡ ‡ ,Òȯ‚ ¯ÂÚÈ˘Î· ,‡È ˙„ ÚÓ˘ ‡˙ ,‡˙ȇ (.ð"− ¹ð íðò) ‡¯Ó‚· ,‡ÒÙ˜· Â˙ÁÈ ‰Â ,‰Ï ˜Â„·  ȇ˘ „Ú· ‰˜„· ‰‡ÓË ¯Ó‡ È·¯ ,Ì„ ÂÈÏÚ ‰‡ˆÓ ¯ÁÓÏ ÌÂ˘Ó ‰‡ÓË ¯Ó‡ ‡ÈÈÁ È·¯Â ,‰„ ÌÂ˘Ó ‰Îȯˆ˘ ‰„ÂÓ ‰˙‡ ȇ ‡ÈÈÁ '¯ ÂÏ ¯Ó‡ ,Ì˙Î (í³ê) ÔΠ̇ ÂÏ ¯Ó‡ Ï·‡ Ï"‡ ,„ÂÚ Òȯ‚Î Òȯ‚· Ô ÈÚ· ¯·Ò È·¯Â ,Ì˙Î Â˙È˘Ú ‰˙‡ Û‡ ‰Ï ˜Ù „ ÔÂÈΠ,˙ÏÂÎ‡Ó Ì„Ó È˜ÂÙ‡Ï ,„ÂÚ ,'ÂÎ ‡˙‡ ‰ÙÂ‚Ó È‡„ ˙ÏÂÎ‡Ó Ì„Ó È·¯Ï È·¯ ‰ÈÏ Á·˙˘Ó ‡¯Ó‚· Ì˘ ‫עוד‬ ¯· ‡ÓÁ È·¯· ,ÈÒÂÈ È·¯· χÚÓ˘È ‡·È˘ÎÏ ÂÏ ¯Ó‡ ,‡Â‰ Ï„‚ Ì„‡„ ,‡ÒÈ· ÈÚ· ‰ÈÏ ¯Ó‡ ‡˙‡ ÈÎ ,È„Ï Â‰‡È·‰ Í„ÈÏ Â È‡˘ „Ú· ‰˜„· ‰È ÈÓ ‡Ú· ,‡˙ÏÈÓ È‡ ÈÓ ‰‡ˆÓ ¯ÁÓÏ ,‡ÒÙ˜· Â˙ÁÈ ‰Â ,‰Ï ˜Â„· ‡Óȇ ‡·‡ ȯ·„Î ÂÏ ¯Ó‡ ,Â‰Ó Ì„ ÂÈÏÚ È¯·„Î ‰ÈÏ ¯Ó‡ ,ÍÏ ‡Óȇ È·¯ ȯ·„Π‡ ,ÍÏ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡Ï‡ Â Ï Ôȇ„  Èȉ øôåñ íúçä ˙¯·Ò„ ÈÓÈ· ̇ ,Ï"ÊÁ Â Ï Â ˜È˙˘ ÂÓÎ ,ÌÈÓ˙Î È È„ ˙ÂÁÙ ‡Â‰˘ ÏÎ ˙Ï·ӷ ÌÈÏÂ˙ Âȉ Ï"ÊÁ ‡Ï‡ Â Ï Ô È‡ Ô„È„Ï Û‡ ÔΠ̇ ,„ÂÚ Òȯ‚ÎÓ È¯‰ ,Ï"ÊÁ ÈÓÈ· Û‡ Ï·‡ ,Ï"ÊÁ ‡ÓÈˢ ‰Ó ,Òȯ‚ÓÎ ˙ÂÁÙ Ì˙η ÌȇÓËÓ Âȉ ¯ÈÙ˘ ,Ì˙Î ˙¯Â˙· ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰ÙÂ‚Ó È‡„· ‡·· ÔÓÊ· ʇ„ ,‰ÙÂ‚Ó ‡·˘ Á¯Î‰ Ôȇ„ ‡Îȉ ˜¯ Û‡ ʇ ,˙Ï·ӷ ÌÈÏÂ˙ Âȉ ‰ ˜˙‰ ¯˜ÈÚ ·˙΢ ‰Ó ÔÈÈÚ ,˙Ï·ӷ ÌÈÏÂ˙ ‰Ê‰ ÔÓÊ· úçðî ˙"¢· χ˘ ‰Â Ï‡Â˘‰ ‰Ê ÔÈ Ú· ˘È Ë"Ó· ·˙Î Ì˘Â ,(è"õ öô−½ î"ì) ÷çöé úøåúå ,ä÷ãö ìéòîä ˙ËÈ˘ Ϙ‰Ï Û¯ˆÏ Ì˙Á‰ ÏÚ ¯ÈÚ‰˘ ‰Ó „ÂÚ ÔÈÈÚ .íéîìùä .(ó¾) È"˘ ˙·Â˘˙· ¯ÙÂÒ êåøò ïçìåùä ÔÂ˘Ï ¯‡·Ï Â Ï ˘È ‫ועכשיו‬

ÔÁÏ¢· ‰ ‰„ ,Ï" ‰ ˙„ÂÒȉ ÈÙ ÏÚ Ì„ ‡ˆÈ˘ ‰˘‡ Ï"Ê ,‡˙ȇ (è"õš öô−½) ÍÂ¯Ú ‡Â‰Â ,‰‡ÓË ,Ôˆ¯· ÔÈ· Ò Â‡· ÔÈ· ,‰¯Â˜ÓÓ ¯˜Ú ˘ · ˘È‚¯˙˘Ó ‰ÈÓ .Â˙‡ÈˆÈ· ˘È‚¯˙˘ ‡ˆÈ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰‡ÓË ,‡ˆÈ ÂÓ˜ÓÓ ,Ï„¯ÁÎ Ì„ ˙ÙÈË ‡Ï‡ ‰˙‡¯ ‡Ï ÂÏÈه ,ıÂÁÏ ¯Â‡È· ÍȯˆÂ .Ï"ÎÚ ÌÈȘ ‰Ú·˘ ÂÈÏÚ ˙·˘ÂÈ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,˘È‚¯˙˘Î ‡˜Â„ ‰‡ÓË„ ¯Ó‡˜ Íȇ‰ ±"š öô−½) ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢· ·˙΢ ‰Ó ¯˙ÂÒ ‰Ê ‰‡ÓËÓ ‰˘‡‰ Ôȇ ‰¯Â˙ ¯·„ ,Ï"Ê (’ê ¹−¼½ Ì„ ‡ˆÈ˘ ˘È‚¯˙˘ „Ú ,‰ÏÚ·Ï ‰¯ÂÒ‡ ‡Ï ‰Ù‚· ‡ˆÓ ˘ Ì˙Î ÏÚ Â¯Ê‚ ÌÈÓÎÁ ,‰¯˘·Ó ‰ÏÚ·Ï ‰¯Â҇ ,‰‡ÓË ‡È‰˘ ,‰„‚·· ‡ ÌȇÓË ÌÈÓ˙΄ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ‰˘È‚¯‰ ‡Ï ÂÏÈÙ‡ ,ó−¾îþ−õ ’ë íï ñ¼ ëî³×òî) ,‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘Î Û‡ .(μ"¾í ’−õñ ó−ôñ¾í ³þî³ ¾îþ−õ ó−ðšò ö−ò¼í ³þíëíñð

þ¼ ±"š öô−½) ‰¯‰Ë ȯ„Ò· ÔÈÈÚ ,Ë¢ÙÂ Ì˘Ï

ì"äáùùá ¯"ÂÓ Ê"‡‡ ·˙Î ¯·Î .(ê"½ š"½

ÌÈ Â¯Á‡‰ ÏÎ ˙ÓÎÒ‰„ (ë"š½ μ"¾í ñ¼ è"õš öô−½) .Ù"ÂΉΠð"î−) øôåñ íúç ˙"¢·„ ÔÈÈÚÏ ˘È

‫ועדיי‬

˘Â˘ÁÏ ¯˘Ù‡ Íȇ‰ :‰˘˜‰ (ë"õš öô−½  Èψ‡ ÈÂˆÓ Â È‡ ‡‰ ,‰Ê‰ ÔÓÊ· ˙Ï·ӷ Òȯ‚ ¯ÂÚÈ˘ Ô ÈÚ·„ ‡‰ ,Ï"Ê ı¯È˙ ,˙ÏÂÎ‡Ó È‡‰Î ˙ÏÂÎ‡Ó ÔÁ΢‡ ‡Ï Â È ÓÊ·„ ·‚ ÏÚ Û‡ ¯Ò‡ ˘ ‰Ó ‡Ï‡ ÍÏ Ôȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‡ ‚ Òȯ‚Î Ï„‚ ˙ÏÂÎ‡Ó ‰È‰˘ ,Ô¢‡¯‰ ÔÈ Ó· ,‡ ‚ ȇ‰Î ÂÈ˘ÎÚ ‡ÎÈÏ„ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,ȘϘ‰ ¯‰ËÏ Â Ï ‰È‰ ÈΉ ‡Ϸ ÂÈ˘ÎÚ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰Ó ¯È˙‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ ˜¯ ,ÌÈÓ˙Ή ÏÎ ¯Ò‡ ‡Ï Ô˘ ¯ÂÚÈ˘Â ,Ô¢‡¯‰ ÔÈ Ó· ¯Ò‡ ˘ Ô È¯Ó‡„ ·‚ ÏÚ Û‡„ ,‰‡¯ ÔΠ.Ï"ÎÚ ÌÏÂÚÓ ‰· Ôȇ˘ ‰ËÓ ‰ËÓ ÏÎ ÍÏ Ôȇ (:ìò ¹ð íðò) Ì˙Ò Ï˘ ‰ËÓ·  Èȉ ,˙ÏÂÎ‡Ó Ì„ ÈÙÈË ‰ÓÎ ¯‡˘Â ,ÌÈÎÏÓ ˙ · Ï˘ ‰ËÓ· ‡Ï ,Ì„‡ È · ÌÈȘ Ô˙ËÓ ԉȄ‚·Â ÔÙ‚˘ ,ÌÈÏ„‚ ÌȘ ÂÙÓ ÂÏÈÙ‡„ Ë¢Ù ,‰ÚÈÊ ÍÂÏÎÏ ıÓ˘ ÏÎÓ ÔȘ„·Â ,Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ· ‡ÓË ‰Ó˙Î Ôȇ ‰ÎÏÓ‰ È Ïȉ ‰ËÓ ÍÏ Ôȇ ,Ì„‡ È · Ì˙Ò·„ ÌÂ˘Ó ‰Ê ÔȯÊ‚ Ôȇ ,Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ Ì„ ÈÙÈË ‰· Ôȇ˘ ÍÎÏ ,‰· „ÂÓÚÏ ÔÈÏÂÎÈ ¯Â·ˆ‰ Ôȇ˘ ‰¯ÈÊ‚ Ê"‡‡Â .ÌÂ˜Ó Ì¢· Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ· ¯ʂ ‡Ï ¹−¼½ ¾−þ ±"š öô−½) ì"äáùùá ‡"ËÈÏ˘ ¯"ÂÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰Ê ÔÈ Ú· ˙ÂÚ„ „ÂÚ ‡È·‰ (’í .¯ÙÂÒ Ì˙Á‰Î ÌÈË ÌÈ Â¯Á‡‰ ·Â¯„ ˜ÈÒÓ Ì˙Î ‰‡ˆÓ· Û‡„ ,¯ÓÂÏ ˘È ‡Ó˘ ÔÎ ‫וא‬ ‡Â‰˘ ÏÎ ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ,‰ÙÂ‚Ó È‡„· .ËÂ˘Ù ‰Ê ÏÚ ı¯È˙‰Â .Òȯ‚ ¯ÂÚÈ˘ÎÓ ˙ÂÁÙ

ê¼þ

‫ הרב הגאון רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

(í š"½ ó¾) à"øâä ¯Â‡È·· ÔΠ.Ï"ÎÚ ‰Ï„‚

‰ÓÓ .Ï"ÎÚ Ô ·¯„Ó Â‰Ê .'ÂÎ ˙·˘ÂÈ Ï"Ê ·˙Î ÌÈÓÏ˘‰ ˙¯Â˙ ˘Â¯ÈÙÎ ˘¯ÙÏ Ô‡ÈÓ ê"ùäù óíþëê ð−ëî ,ó¾ μ"¾í ñ¼ ê"¾þíô öî−ñèë ð"îí ,ó¾)

‡ÈˆÂ‰Ï ˜¯ ‡Â‰ Ì˙Î ¯ÂÚÈ˘„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ (ó¾ ,‰ÙÂ‚Ó ‡ˆÈ„ ˙Ú„ÂÈ„ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,˙ÏÂÎ‡Ó ˜ÙÒÓ .¯ÂÚÈ˘ÎÓ ˙ÂÁÙ· Û‡ Ì˙Î ÌÂ˘Ó Â· ˘È Á˙Ù à"øâäå ê"ùä ȯ·„ ÈÙÏ„ ‫נמצא‬  ȇ˘ ,‰¯Â˙ ÔÈ„· ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢‰ ,χ¯˘È ˙ · ˙¯ÓÂÁ· ÌÈÈÒ ,‰˘ÚÓÏ ‰Îω ÌȘÂÓ ‰Â‰ ȇ ÈÙË ‡ÁÈ È‰ Ì˘Â¯ÈÙÏ ˙ÙÈË ‡Ï‡ ‰˙‡¯ ‡Ï ÂÏÈه ,ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢‰ ÂÈÏÚ ˙·˘ÂÈ ‰˘È‚¯‰ ‡Ï ̇ ۇ ,Ï„¯ÁÎ Ì„ ÌÂ˜Ó Ì¢· ˘¯ÂÙÓ Â È‡ ‰Ê ¯·„„ ,ÌÈȘ 'Ê Ï„¯Áη ‰‡ÓË„ Ô ·¯„ ÔÈ„‰„ ,ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢· .‰˘‚¯‰ ÈÏ· ‰˙‡¯· Û‡ , Èȉ ÁÂÂ¯Ó ‡Î‰ ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢‰ ÔÂ˘Ï„ ‫נמצאה‬ ‡Ï‡ ,ÌÈÓÏ˘‰ ˙¯Â˙ ˘Â¯ÈÙÏ ¯˙ÂÈ ,‡ËÈÏ˘ ¯"ÂÓ Ê"‡‡ Ì˘· ÏÈÚÏ ¯ÂӇ΢ ê"ùä ˙ËÈ˘Î ,¯ÈÓÁ‰Ï ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙ÓÎÒ‰ ¹−¼½ ±"š öô−½) íéúô úçðîä ÏÚ ‡ÏÙÈÂ] ‡ÎÈÏ„ ,‡ÓÏÚ· Á Ș·„ ·˙΢ ,(î"ñ ö¬š Òȯ‚ÎÓ ˙ÂÁÙ· Ϙ‰Ï ˘È ‰˘‚¯‰Ï ˘ÁÈÓÏ ,ÌÈÓÏ˘‰ ˙¯Â˙Ï ‡˜Â„  Èȉ ·˙Î ‡Ï ,„ÂÚ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .[Í"˘‰ ˙Ú„Ï ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ˙ËÈ˘ Û¯ˆÏ ˘È ,¯È˙‰Ï ÌÈ„„ˆ „ÂÚ ˘È˘Î ÛÈ ÒÎ íéîìùä úøåúå ,ä÷ãö ìéòîä .Ï" ΠϘ‰Ï

,Ï"Ê ·˙Î (ê"š½ è"õš öô−½) íéîìùä ‫בתורת‬ ·‚ ÏÚ Û‡ ,Â˙‡ÈˆÈ· ˘È‚¯˙˘ ‡Â‰Â ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡„ ı"˜ ÔÓÈÒ· ÔÓ˜Ï ¯‡·˙Ó„ ÏÚ Â‡ ‰Ù‚ ÏÚ ,‡ÓÏÚ· Ì˙η ˜¯ ‰˘È‚¯‰ „ÂÚ Òȯ‚Î Ï„‚ ¯ÂÚÈ˘Î Â Èȉ ,‰‡ÓË ‰˜ÂÏÁ ‡È‰˘ ¯ÓÂÏ ‡·„ ¯·ÁӉ ,ÔÓ˜Ï ¯‡Â·ÓÎ ·˙Î ÔÎ ÏÚ ,Ï„¯ÁÎ Ì„ ˙ÙË· ÂÏÈÙ‡ ‰‡ÓË ¯Âˉ ˙ ÂÎ ÔÎ Ì‚ ‰Ê ,˘È‚¯˙˘ ‡Â‰Â Ì˙Ò· úøåú ˙Ú„Ï .Ï"ÎÚ ¯·ÁÓ‰ Ô¢ÏÎ ‡Â‰˘ ‰Îω ‡Â‰ ÍÂ¯Ú ÔÁÏ¢· ÛÈÚÒ‰ ÏÎ íéîìùä ˙ÙÈË ‰˙‡¯· ‡˜Â„ ȯÈȇ ‡Î‰„ ,‰˘ÚÓÏ ÏÈÚÓ‰ ˙ڄΠ‰‡ÓË ‰ ȇ ʇ„ ,Ï„¯ÁÎ Ì„ Òȯ‚Î ¯ÂÚÈ˘Î ‰˙‡¯· ÂÏȇ ,Ï" ‰ ‰˜„ˆ .ı"˜ 'ÈÒ· ¯‡Â·Ó ‰ È„ ȯ‰ Ï"Ê ·˙Î (’ë ö¬š ¹−¼½ èõš öô−½) ê"ùá ‫א‬ Ï·‡ ‡˙Èȯ‡„Ó Â Èȉ ,'ÂÎ ˘È‚¯˙˘ ‡Â‰Â ÔӘτΠ‰˘È‚¯‰ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰‡ÓË Ô ·¯„Ó à"øâä ¯Â‡È·· ÔΠ,Ï"ÎÚ È˙΄ ‰ÓΠˆ"˜ ÔÓÈÒ Â Èȉ '· Ê" 'ÂÎ ‡Â‰Â ,Ï"Ê ·˙Î ‚"˜Ò Ì˘ ,ԇΠ˘ ‡˙Èȯ‡„ ‡ È„Â ˘"˘ÓÎ ‡˙Èȯ‡„Ó ÔÁÏ¢‰ ,à"øâäå ,ê"ùä ˙Ú„Ï„ ȯ‰ .Ï"ÎÚ ,‰˘ÚÓÏ ‰Îω Â Ï ˙Â¯Â‰Ï Ô‡Î È˙‡˜ ‡Ï ÍÂ¯Ú ‰Ê Ôȇ Ï·‡ ,ÔÏ È¯ÂÓ ‡˙Èȯ‡„ ‡ È„ ‡Ï‡ .ı"˜ 'ÈÒ· ÔÏ‰Ï ¯‡Â·È„Î ‡Ï‡ ‰˘ÚÓÏ ‰Îω ,Ï" ‰ êåøò ïçìåùä ÔÂ˘Ï Í˘Ó‰ ¯Â‡È··Â ,Ï„¯ÁÎ Ì„ ˙ÙÈË ‡Ï‡ ‰˙‡¯ ‡Ï ÂÏÈه ·˙΢ ¹−¼½ ó¾) ê"ùá ·˙Î ,ÌÈȘ ‰Ú·˘ ÂÈÏÚ ˙·˘ÂÈ Ï·‡ Ô ·¯„Ó Â Èȉ ,ÌÈȘ ‰Ú·˘ Ï"Ê (’ð ö¬š ‰·Ê ‡Ï‡ ÌÈȘ 'Ê ·˘ÈÏ Íȯˆ Ôȇ ,‡˙Èȯ‡„Ó

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫¼‪ëþ‬‬

‫הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬ ‫דומ''ץ קהל אהל משה וויען‬ ‫אפתח בכבוד אכסניא של תורה ‪ -‬ביהמ"ד של חסידי סאטמאר‬ ‫במאנשעסטר ‪ -‬חסידים ואנשי מעשה ‪ -‬ה' ירום קרנם בכבוד ‪-‬‬ ‫בראשות רבם ה"ה אהובי ידידי עוז הרב הגה"ח פרי קודש הילולים‬ ‫מו"ה ישראל חיים הורוויץ שליט"א ‪ -‬שביום פורים קטן זוכים‬ ‫להכניס ספר תורה אשר ע"ז נאמר ליהודים היתה אורה זו תורה‪,‬‬ ‫וכפי שיתבאר בעזהשי"ב בדברינו להלן דלהח"ס ז"ל הרי עיקר הפורים‬ ‫דאורייתא הוא באדר הראשון‪ ,‬ולפי המבואר בגמרא שבת )‪ȯ‰ (.ìõ‬‬ ‫‡‪χ¯˘È Ȃȉ Ó ÌȘȄˆ‰ ˙·‰‡ÓÂ Ò ‰ ˙·‰‡Ó ‰ÂÏ·˜ ¯„‰Â ÂÏ·˜Â ÂÓÈȘ Ê‬‬ ‫‪,È΄¯Ó ÈÓÈ· ÌÈÈÁÏ ÌÎÁ ˙ÏÂÚ٠‡¯˘ ¯˙È 'Ù '˜‰ ÌÈÈÁ‰ ¯Â‡· ¯‡Â·ÓÎ‬‬ ‫‪ÚÈÙÂÈ Ì˙ÁÓ˘ ˘‡¯ ÏÚ˘ ÌÈÎÂÊ˘  ÓÊ·Â Â˙Ú· ÌÈÚ Û‡ ‰ÙÈ ‰Ó ÔÎÏÂ‬‬ ‫·‪ ˙˘Â„˜ „·Πȯ˘· ¯‡˘ ¯„‰‬מרן אדמו"ר שליט"א הנצמד בקירות‬ ‫לבבינו‪ - ,‬השי"ת יכונן כסאו נצח – וברכתי נתונה להם בזה כברכת‬ ‫משה רבינו ע"ה ויהי נועם ה' עלינו וכו' ותשרה השכינה במעשה‬ ‫ידיכם ברב חינא ורב חסדא עד עולם אמן‪.‬‬

‫ואפתח בעניינא דיומא פורים קטן‪ .‬בענין אין מעבירין על המצות‬ ‫א( בדין אין מעבירין על המצוות ‪ -‬ובאופן שיאחרו המצוה תעשה‬ ‫יותר בהידור האם יש לאחר המצוה ‪ -‬והמסתעף מזה לדין קריאת‬ ‫המגילה באדר השני ‪ -‬ושיטת החתם סופר ז"ל בזה‪.‬‬

‫בשו"ת ‪'¢˙ Ì˘· ‡È·‰ (îš öô−½) éáö íëç‬‬ ‫‪ÈÓ· χ˘ „ (è− öô−½ ð šñì) æ"áãøä‬‬ ‫˘‪ÏÂÎÈ ‰È‰ ‡Ï ÔȯÂÒ‡‰ ˙È·· ˘Â·Á ‰È‰‬‬ ‫‪ÂÏ Â ˙  ,˙ˆӉ ˙¢ÚÏ ÔÈ Ó· ÏÏÙ˙‰Ï‬‬ ‫¯˘‪ÌÂÈ ‰Êȇ· ,‰ ˘· ˙Á‡ ÌÚÙ ˙‡ˆÏ ˙Â‬‬ ‫·˘ ‪ÔȯȷÚÓ Ôȇ Ï"ÈȘ„ ÔÂÈ΄ ,·È˘‰Â .¯Á·È ‰‬‬ ‫‪‡ ‰Ï˜ ‰ÂˆÓÏ ÔÈ˘˘ÂÁ Ôȇ ˙ˆӉ ÏÚ‬‬ ‫‪‰ ˘ÚÈ Â„ÈÏ ‡Â·˙˘ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÂˆÓ‰Â ‰¯ÂÓÁ‬‬ ‫˘‡‪.˙ÂÂˆÓ Ï˘ Ô¯Î˘ Ô˙Ó Ú„ÂÈ ‰˙‡ È‬‬

‫והקשה ‪‡È‚ÂÒ‰Ó éáö íëçä ‰Ê ÏÚ‬‬ ‫·‪¯Â·Èˆ ,ÔÏ ‡Ú·ÈÓ˜„ (.¬ô) ˙ÂÁ Ó‬‬ ‫˘‡‪,̄˜ Ô‰Ó ‰Êȇ ÔÈÙÒÂÓ ÔÈ„ÈÓ˙ Ì‰Ï ÔÈ‬‬ ‫‪ÔÈ„ÈÓ˙ ÌÂȉ Â˙‡ Ï˘ ÔÈÙÒÂÓ· ‰Ï ȘÂÓÂ‬‬ ‫˘‪‡ËÈ˘Ù Ê"·„¯‰ ˙¯·ÒÎ ‡ÓÈ È‡Â ,¯ÁÓ Ï‬‬ ‫„‪,˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ„ ÔÈÙÈ„Ú ÔÈÙÒÂÓ‬‬ ‫‡‪ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ Ô È¯Ó‡ ‡Ï„ ȇ„ ‡Ï‬‬ ‫‪Ï·‡ ,˙¢ ˙ˆӉ È˙˘˘· ‡Ï‡ ˙ˆӉ‬‬ ‫‪‡¯Ó‚‰ ÔÎÏ ,Û È„Ú Ô‰Ó „Á‡˘ ÔÙ‡· ‡Ï‬‬

è¼þ

‫ הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˘È ˙Á‡ ‰ÂˆÓ·„ Ï" Î Â Èȉ ,˙·˘ ȇˆÂÓ Ï·‡ ,¯˙ÂÈ· ¯„‰Ӊ ÔÙ‡· ‰ÓÈÈ˜Ï ÔÈ˙Ó‰Ï ÍȯˆÂ ,˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ ˙ÂÂˆÓ È˙˘· ,„ÈÏ ˙ Ó„ÊÓ˘ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ÌÈ„˜‰Ï .È·ˆ ÌÎÁ‰ ȯ·„ Û¯Â˙ Î"Ú ÔÈ˙Ó‰Ï ·ÂË ˙Á‡ ‰ÂˆÓ·„ ‰Ê· ‫מבואר‬ ¯ÂÁȇ‰ È„È ÏÚ˘ ÔÙ‡· ‰¯Á‡Ï ÌÂ˘Ó ‰Ê· Ôȇ ,¯Â„ȉ· ¯˙ÂÈ ‰ÂˆÓ‰ ‰È‰˙ .˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ Ï"Ê ‡"„ÈÁ ·¯‰Ï ãåã éãñç ¯ÙÒ· ‫ומצאתי‬ ‰Ê ÈÙ ÏÚ ¯‡È·˘ (ë"õ ¾−þ ³îëê) ͯ„ ȉÂÊȇ ¯Ó‡ È·¯' ˙·‡· ‰ ˘Ó‰ ˙‡ ˙¯‡Ù˙ ‡È‰˘ ÏÎ Ì„‡‰ ÂÏ ¯Â·È˘ ‰¯˘È ¯È‰Ê ȉ ̄‡‰ ÔÓ ÂÏ ˙¯‡Ù˙ ‰˘ÂÚÏ Ô˙Ó Ú„ÂÈ ‰˙‡ Ôȇ˘ ‰¯ÂÓÁ·Î ‰Ï˜ ‰ÂˆÓ· ˙Á‡ ‰ÂˆÓ ÏÚ È‡˜ ‡˘È¯‰„ '˙ÂˆÓ Ï˘ Ô¯Î˘  Èȉ„ ,¯Â„ȉ· ¯˙ÂÈ ¯ÂÁȇ· ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡˘ È˙˘ ÂÏ ˘È˘ ÔÙ‡· ȯÈȇ ‡ÙÈÒ·Â ,'˙¯‡Ù˙' ‰ÂˆÓ· ¯È‰Ê ȉ' ¯Ó‡ Ê"Ú ÂÈ ÙÏ ˙ÂÂˆÓ ‰ ˘‰ ˙‡ ÁÈ ‰Ï ÂÏ ¯ÂÒ‡˘ ,'‰¯ÂÓÁ·Î ‰Ï˜ .‰ ¢‡¯· ‰· Ú‚Ù˘ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜ ÔÈ Ú· (:î) ‰ÏÈ‚Ó ‡¯Ó‚· ‫והנה‬ ‰Êȇ· Ìȇ ˙ ˜ÏÁ ,˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘· Ô· ÔÂÚÓ˘ Ô·¯ ˙Ú„Â ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ Ôȯ˜ ¯„‡ ÌÚËÓ È ˘‰ ¯„‡· ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ Ôȯ˜„ χÈÏÓ‚ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,ÛÈ„Ú ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ„ øôåñ íúçä ·˙Π,˙ˆÓÏ ÔÈÓÈ„˜Ó ÔÈÊÈ¯Ê ˙ˆӉ ¯ÙÒ· Ô"·Ó¯· ÚÓ˘Ó ÔΠ„" ÚÙÏ„ Ì˘

ÛÈ„Ú ¯È„˙ ȇ ,ÛÈ„Ú Ô‰Ó ‰Êȇ ‰˘˜Ó Ì˘ .Û È„Ú ˘„Â˜Ó È‡ ȯ·„Î ,éáö íëçä ÁÈÎÂÓ Âȯ·„ ‫ובסו‬ „ÚÂÓ ˙ÎÒÓ· ÍÂ¯Ú „ÂÓÏ˙Ó æ"áãøä ÌȘÂÒÙ· ‰¯È˙Ò‰ ·˘ÈÈÏ Ì˘ ‡˙ȇ„ ,(.¬) Ô˘ ÍÈÏ‚¯ Ï‚ÚÓ ÒÏÙ' (î× ,ð −ñ¾ô) 'ȇ„ ,ÈÏ˘Ó· Ϙ˘ ,¯ÓÂÏÎ' :È"˘¯ ¯‡·Ó ' ÂÎÈ ÍÈί„ ÏΠ‰˘Ú ‰Ï„‚ ‰ÂˆÓ ÂÊȇ Ô‰· ÔÈÈÚ ˙ÂˆÓ (î ,í ó¾) ¯Ó‡ ¯Á‡ ˜ÂÒÙ· ÂÏȇ .‰Ï„‚‰ ,ÚÓ˘Ó„' :È"˘¯ ¯‡·Ó 'ÒÏÙ˙ ÔÙ ÌÈÈÁ Á¯Â‡' ‰Ï„‚ ÔÈ· ,‰˙‡ ‰˘Ú Í„ÈÏ ‡·˙˘ ‰ÂˆÓ ÏÎ .'‰Ï„‚‰ È ÙÓ ‰ ˘ ÁÈ ˙ χ ,‰ ˘ ÔÈ· ¯˘Ù‡˘ ‰ÂˆÓ· ԇΠ‡È˘˜ ‡Ï :‡¯Ó‚‰ ı¯˙Ó ȇ˘ ‰ÂˆÓ· ԇΠÌȯÁ‡ È„È ÏÚ ‰˙¢ÚÏ ‰ÂˆÓ·  Èȉ„ ,ÌȯÁ‡ È„È ÏÚ ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ Ï‚ÚÓ ÒÏÙ ÌȯÁ‡ È„È ÏÚ ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡˘ ¢ÚÈ Íȯ·Á ,‰Ï„‚‰ ‰˙‡ ‰˘Ú˙˘ ,ÍÏ‚¯ È"Ú ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ‰ÂˆÓ·Â ,‰ ˘ ,Í„ÈÏ ‡·˘ ‰ÂˆÓ ‡Ï‡ ,ÒÏÙ˙ χ ÌȯÁ‡ .‰˘Ú ,‰ ˘ ÔÈ· ‰Ï„‚ ÔÈ· Ï˘ ÔÙ‡·  Èȉ æ"áãøä ȯ·„ ‫ובפשטות‬ ,ÌȯÁ‡ È"Ú ‰˙¢ÚÏ ‡"‡˘ ‰ÂˆÓ ‰ÂˆÓ ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ„ ‰È‡¯ Ô‡ÎÓ ‡È‚ÂÒ·Â ,‰ ˘ÚÈ Â„ÈÏ ÔÓ„Ê˙˘ ‰ ¢‡¯‰ ˙Á‡ ‰ÂˆÓÎ ·È˘Á„ ¯ÓÂÏ ˘È Ï" ‰ ˙ÂÁ Ó„ ÔÎÏ ,˙Á‡ ‰Ó‰··Â ˙ ·¯˜‰ ˙„Â·Ú Â Èȉ„ ,·ÂË ¯˙Âȉ „ˆ ÏÚ ‰ÓÈÈ˜Ï È„Î ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È öô−½) Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰ ȯ·„ ˘¯ÙÏ ˘È ‰Ê·Â „Ú ‰ ·Ï‰ ˘„˜Ï ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È˘ ·˙΄ (íñ

‫ אבל באופ‬,‫*מבואר ש דא יש להסתפק שבמוצאי שבת יהיה מעונ אי משהי אותה‬ ‫דודאי יהיה שיי לקדש הלבנה במוצאי שבת אזי יש להמתי למוצאי כשה מבושמי‬ . ‫ובכלי נאי‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

þð¼

ÌÂÈ· ÌÈڷ˜  Á ‡ ˙Â Ó ÁÂÏ˘Ó ‰ÁӢ .'‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÈÓÏ È ˘· ¯Á·ÂÓ‰ íúçä ȯ·„ ÏÚ ‰ÂÓ˙Ï ˘È „Â‡Ó ÔÂ˘Ï ÏÈÚÏ È˙‡·‰˘ ‰Ó ÈÙÏ„ ,øôåñ

‫ומה‬

È„ÒÁ ¯ÙÒ· Ï"Ê ‡"„ÈÁ‰ ·¯‰Ó Ï"Ê ˆ"ÎÁ‰ ¯Â¯· ÈÎ ‡È˘Â˜ Ì¢ ԇΠÔȇ ,ÂÓ˘· „„ ¯ÁÓÏ ÔÈ˙Ó‰Ï ·ÂË ˙Á‡ ‰ÂˆÓ·„ Â˙ ˜ÒÓ ˙‡È¯˜· ‡Â‰ ÍΠȯ‰Â ,¯Â„ȉ· ‰˙¢ÚÏ ̄˜‰· Â˙¯˜Ï ̇ · ÌÈ „  ‡˘ ‰Ï‚Ó‰ ‰Ó Ì‚ ,¯Â„ȉ· È ˘‰ ˘„ÂÁÏ ÂÁÈ ‰Ï ‡ Ï"Ê ˆ"ÎÁ‰ ¯‡È· ¯·Î ȯ‰ Ê"·„¯‰Ó ¯ÈÎʉ˘ ȇ˜ Ì˘ ÈÎ ‰¯È˙Ò Â È‡˘ ·Ëȉ ¯‡· ÂÓˆÚ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ· Ï·‡ ,˙ ¢ ˙ÂÂˆÓ È˙˘ ÏÚ Ì˘ ‡È·‰˘ ÂÓÎ ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È˘ ˜ÙÒ Ôȇ (î׳ ’−½ ì"îê) ‡"Ó¯· ‡·Â‰Â Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰Ó ȇˆÂÓÏ ‰ ·Ï ˘Â„Ș· ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È„ ,‰ÎÏ‰Ï .¯Â„ȉ ÌÂ˘Ó ˙·˘ - Ô˙˘¯Ù· äùî úøåú ˙"‰Ú ¯ÙÒ· ‫ג‬ ÔÈ Ú· Ï"Ê Ò"Á‰ Íȯ‡‰ ‰Âˆ˙ ˙˘¯Ù ‰ÏÈ‚Ó„ ‡¯Ó‚Ó Ï" ‰ ‰È‡¯‰ ‡È·‰ ‰ÏÁ˙Ó ,‰Ê ̇„ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ Û È„Ú ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï Î"Á‡ ¯˙ÂÈ ¯„‰ӷ 'È‰È ‰ÂˆÓ‰ ‰È‡¯‰ ÂÓˆÚ ˙Ú„Ó - ‡È·‰Â ,ÌÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊÈ¯Ê Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰Ó È·ˆ ÌÎÁ‰ ·˙΢ Ï" ‰ ‰¯È˙Ò ‰˘˜‰ Î"Á‡˘ ‡Ï‡ ,‰ ·Ï ˘Â„Ș ÔÈ ÚÏ ÏÏÙ˙Ó‰˘ Ì˘ 'ȇ„ (:ëñ) ‰ ˘‰ ˘‡¯ 'Ó‚Ó ‰ÊÏ Â˙¯˜Ï ÌÈ È˙ÓÓ ‡Ï Ïω‰ ˙‡ ‡¯˜Ó ˙ȯÁ˘ ÔÈÊȯʄ ÌÂ˘Ó ,ÌÚ ·Â¯ ˘È ʇ˘ ÛÒÂÓ „Ú ‚"Ú‡ ÛÈ„Ú ÔÈÊȯʄ ¯‡Â·Ó ,˙ˆÓÏ ÌÈÓÈ„˜Ó ÌÂ˘Ó ¯Â„ȉ· ¯˙ÂÈ ‰È‰È ‰ÂˆÓ‰ ¯Á‡È ̇„ .'ÍÏÓ ˙¯„‰ ÌÚ ·Â¯·'

,‡˙Èȯ‡„ ‰Î Á ÌȯÂÙ ¯˜ÈÚ„ (’ë ¾þî¾ ¹î½) ˙Ò Î È˘ ‡Â ,Ò Ï ¯ÎÊ Ì¢· È‚Ò„ ‡Ï‡ ‰˙˘Ó ‰ÁӢ ‰ÏÈ‚Ó ˙¯˜Ï  ˜˙ ‰Ï„‚‰ ÔÈ Ú Ìȇ ÂÓ˘Á‰  ˜˙ ‰Î Á· ÔΠ,ÌȯÂÙ· ÌÎÁ‰ ˙ËÈ˘ ˙‡ Ì˘ ‡È·Ó ,˙¯ ‰ ˙˜Ï„‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ˙ÈÈ˘ÚÏ ‰Á„ ÔÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊȯʄ È·ˆ Î"‡Â ,ÌÈ„˜‰Ï ʯÊÏ ‰ÂÂˆÓ ÌÏÂÚÏ„ ¯Á·ÂÓ‰ ¯ÎÊ Ú·˜Ï ‰¯Â˙‰ ÔÓ ÌÈ·ÈÂÁÓ„ ÔÂÈÎ ‰˘˜ ÌÂ˘Ó È ˘ ¯„‡Ï ÂÁ„ ‡ÓÚË È‡Ó Î"‡ Ò Ï ÌÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊÈ¯Ê ‡Ï‰ ,‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ˙ÎÈÓÒ ‡ È„Ó Â ˜˙ ÈΉ Ì¢ӄ ı¯˙Ó .ÈÙË ÛÈ„Ú ,˙È Ú˙ „ÙÒ‰· ¯ÂÒ‡Ï Â"Ë „"È· Ô¢‡¯ ¯„‡· ,‡˙Èȯ‡„Ó Ò Ï ¯ÎÊ ‰·ÂÁ È„È ÔȇˆÂÈ ‰Ê·Â ÂÁ„ ‰Ï·˜ ȯ·„Ó ‰ÂˆÓ ‰Ê„ ‰ÏÈ‚Ó ˙‡È¯˜‰Â .Âȯ·„ ԇΠ„Ú ,È ˘‰ ¯„‡Ï öô−½) Á"‡· ‰·Â˘˙· Ì‚ ·˙Î ‰Ê ͯ„ ‫ועל‬

˙Ó‡· ‡¯ ‰Ó ÔÂÈÚ Íȯˆ' Ï"‰Ê· (ìþ ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ ÌÂ˘Ó È ˘· ÌȯÂÙ Ú·˜Ï ÔȯȷÚÓ Ôȇ ˙ˆÓÏ ÔÈÓÈ„˜Ó ÔÈÊÈ¯Ê ‡Ï‰ ,ÛÈ„Ú ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ˙¢ÚÓ ÛÈ„Ú ˙ˆӉ ÏÚ ‰ ˘Ó ȷˆ ÌÎÁ ˙·Â˘˙ Ê"·„¯ '¢˙· ¯‡Â·ÓÎ ‰ÊÏ Â‰ÈÓ ,(ê− í×ñí ê šþõ íñ−èô ³î×ñí) ÍÏÓÏ Ê¯ÊÏ ÂÏ ˘È ÂÈÏÚ ÏËÂÓ ¯·Î˘ ‰ÂˆÓ· ‡˜Â„ Ï"È ÌÈÏ·˜Ó  ‡˘ ‰ÂˆÓ Ï·‡ ,ÔÈ˙Ó‰Ï ‡Ï ÌÈ„˜‰Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï ,‰·  ·ÈÈÁ˙ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‰ÏÁ˙  ÈÏÚ Â Èȉ ¯Á·ÂÓ‰ ÌÂÈ· Ú·˜Ï ·ÂË ÔÈÊÈ¯Ê ÍÎ ÏÎ Â Á ‰˘ ‰Á ‰ ÈÙÏ Í‡Â ,‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ ¯ÎÊ Ì¢ ˙¢ÚÏ ÌÈ·ÈÈÂÁÓ ‡˙Èȯ‡„Ó Ù"ÎÚ˘ Î"‡ ,˙È Ú˙ „ÙÒ‰· ¯ÒÂ‡Ï ˙ÂÁÙ‰ ÏÎÏ ÌÂ˘Ó Ô¢‡¯‰ ¯„‡· „ÈÓ ˙¢ÚÏ ÌÈ·ÈÈÂÁÓ ÔÂÚÓ˘ '¯ ‰„ÂÓ ‰Ê·Â ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ ‰Ï‚Ó Â Á ‡  ÙÒ‰˘ ‰Ó ͇ ,χÈÏÓ‚ Ô·

íþ¼

‫ הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡·ÂÓ (î׳ öô−½ ì"îê) ‰Îω· ȯ‰Â ,ÏÏÎ ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È˘ ‰ ·Ï‰ ˘Â„Ș È·‚Ï Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰ ÔÈ„ ‡Ï ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ÌÂ˘Ó ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ‰¯Á‡Ï ÔÈ„‰ ‰È‰È Ò"˙Á‰ ȯ·„ ÈÙÏ .‰Ê ÏÚ ˜ÏÂÁ ‡ˆÓ .ÔÈÓÈ„˜Ó ÔÈÊÈ¯Ê ÌÂ˘Ó ÏÂÁ· ‰ ·Ï‰ ˘„˜Ï ˘È„ íëçä Ï˘ Â˙Èȇ¯ ¯˜ÈÚ È¯‰˘ ,‰ÂÓ˙ 'ÈÙ ÈÙΠԢ „ÚÂÓ„ ‡¯Ó‚Ó ‡Â‰ éáö

‫וכ‬

‰È‡¯ ‡È·Ó Ì˘ ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰Â .Ì˘ È"˘¯ ˘Â¯ÈÙ ˜¯ ‡È·‰ Ì Ó‡ ,˜"ÂÓ„ ‡È‚ÂÒ‰Ó È"˘¯ ÍÂÙȉ ‡Â‰˘ ‡¯Ó‚· Ì˘ ‡"˘¯‰Ó‰ ÍÓÒ ÂÈÏÚ˘ ,ÏÏÎ È"˘¯ ˙ËÈ˘ ¯ÈÎʉ ‡Ï ˙Ú„ Ì‚˘ ¯‡Â·È ÔωÏ ,Ï" ‰ ˆ"ÎÁ‰ ˙گΉ .‡Â‰ ÔÎ ˙·‡· ˘"Ó‰ÈÙ· Ì"·Ó¯‰ ‡È‰‰Ó ‰È‡¯ Ï"Ê øôåñ íúçä ‫ומש"כ‬ Ì˘ ¯‡Â·Ó„ Ïω ÔÈ ÚÏ ‰"¯„ ˙¯„‰ ÌÚ ·¯·Ó ¯˙ÂÈ ·Â˘Á ,ÔÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊȯʄ ˜Á„„ ·˙Π‰¯Â‡ÎÏ ¯Â„È‰Ï ·˘Á ˘ ÍÏÓ ‰ ‰ ,‰ÂˆÓ‰ Û‚· ¯Â„ȉ ÔÈ·Ï Â È· ˜ÏÁÏ È¯Âˉ Ì˘ Î"˘Ó È"ÙÚ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ „" ÚÏ ˙ÓÁÓ ‡Â‰ ÛÒÂÓ· 'ȉ˘ ÌÚ ·Â¯·‰ ÔÈ Ú„ Ô·‡ ÌÚ È·ȯ ‰˘Ú Ê"ÈÚ ÌȯÁ‡Ó Âȉ ÌÚ‰˘ ÔÈ Ú Ê"ÈÙÏ ‰ ‰ - ˙ȯÁ˘·Ó ¯˙ÂÈ ÛÒÂÓ· ÔÈ Ú· ÏÂÊÏʉ È"Ú ‰˘Ú ÌÚ ·Â¯· Ï˘ ¯Â„ȉ‰ ÌÈψÚ˙Ó Âȉ ÌÚ‰ ÈÎ ÔÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊȯʄ ·ÂÈÁ‰ Ï˘ ˙‡ȈӉ ‰˘Ú Ê"ÈÚ ÌÈ΢‰Ï ʯ„Ê‰Ï ÈÓ - ÍÏÓ ˙¯„‰ ÌÚ ·Â¯· Ï˘ ¯Â„ȉ‰ ˙ˆÓÏ ÌÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊÈ¯Ê ÌÈȘÏ ʯ„Ê‰Ï ‰ˆÂ¯˘ Ï΢ ¯Â„ȉ· ·˘Á˙‰Ï Íȯˆ Ôȇ„ Ï"È ¯ÈÙ˘ .¯Â„ȉ‰ ÍÂÙȉ È"Ú ‡Â‰ Â˙Â‡ÈˆÓ ¯Â„ȉ‰ ̇ Ï"Ê øôåñ íúçä Ô„˘ ‫]ובמה‬ ÂÈÏÚ ÔÈ˙Ó‰Ï ¯Â„ȉ ȯ˜ÈÓ ÌÚ ·Â¯·„

ÍȯˆÂ' Ï"‰Ê· Ï"Ê øôåñ íúçä ·˙Î ‫וע"ז‬ ‰ÓˆÚ ‰ÂˆÓ‰˘Î ÌÏÂÚÏ„ ˜ÏÁÏ ˜ÂÁ„Ï ÍÓÒÓ„ ‰ÏÈ‚Ó„ ‡È‰‰ Ô‚Π¯˙ÂÈ ˙¯„Â‰Ó ,ÔÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊÈ¯Ê ˙‡ ‰Á„ ʇ ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ¯˙ÂÈ ‰‡ ˙Ó ‰ ȇ ‰ÓˆÚ· ‰ÂˆÓ‰˘Î Ï·‡ ÌÈÊÈ¯Ê Ê‡ ÍÏÓ ˙¯„‰ ÌÚ ·Â¯· „ˆÓ ˜¯ .Ï"ÎÚ 'ÛÈ„Ú ÌÈÓÈ„˜Ó ÂÏ ‰‡¯ ‰Ê ˜ÂÏÈÁ„ ,·˙Î Î"Á‡ ‫אמנ‬ ÔÈÓÈ„˜Ó ÔÈÊȯʄ ‰‡¯ ÔÎÏ ,˜Á„ ȯ·„ ˙‡Â ,‰ÂˆÓ‰ ̈ڷ ¯Â„ȉ Ì‚ ‰Á„ ‡·Â‰Â - ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ·˘ÈÈÓ ‰ÏÈ‚Ó· 'Ó‚‰ ‰Êȇ· ‡ˆÂÈ ‰¯Â˙‰ ÔÓ„ ÔÂÈ΄ ,ÏÈÚÏ Âȯ·„ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ÂÊ ‰ÂˆÓ ¯˜ÈÚ ÌÈȘ ¯·Î Î"‡ ¯ÎÊ ÔÈ ÚÏ Ê‡Â ,˙È Ú˙ „ÙÒ‰ ¯ÂÒȇ· Ô¢‡¯ ¯„‡· ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ„ ÌȯÓ‡  ‡ ‰ÏÈ‚Ó ‡¯˜Ó .Ï" Π¯˙ÂÈ ¯Â„ȉ ‡Â‰˘ ÛÈ„Ú ‰Ï‡‚Ï Ê"·„¯‰ ȯ·„ ˙‡ ‡È·‰ Â˙¯·ÒÏ ‫ולסיוע‬ ÈÙÎ ÔȉÂÓ˙ Âȯ·„ ,È·ˆ ÌÎÁ‰Â È·ˆ ÌÎÁ‰ ȯ·„· ‰Î¯‡· ÏÈÚÏ ¯‡·˙‰˘ ¯Â„ȉ· ‰˙¢ÚÏ ÍÈÈ˘˘ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ·„ ˙¯Â˙‰ ȯ·„ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‰¯Á‡Ï ¯˙ÂÓ ,‰¯Á‡Ï ÂÈÓÈ ÛÂÒ· ·˙Î Â ‰‡¯˙· ̉ ÂÏω ‰˘Ó ‡ÏÙ ‡Â‰Â .Ì˘ ÔÓÒ ˘ ÂÓÎ Á"ˆ˜˙ ˙ ˘· .Ï" ΠÌÈ Ù· Ì˘ ÔÈÈÚÓÏ ¯‡·˙Ó‰ ÈÙÎ ,È·ˆ ÌÎÁ‰ ȯ·„ ÈÙÏ ‫אמנ‬ ‰ÏÈ‚Ó· 'Ó‚‰ ,ÏÈÚÏ ·ÈËȉ Â Â˘Ï· ,¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ Ï˘ ¢„ÈÁ ÈÏ·Ó ,¯ÈÙ˘ ˙·˘ÂÈÓ ‰ÂˆÓ· ¯Â„ȉ ÔÈ Ú ‡Â‰ ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ„ .Û È„Ú ‡Â‰Â ,‰ÓˆÚ ÂÊ Ï"Ê øôåñ íúçä ˙ ˜ÒÓ ÈÙÏ„ ,‰˘˜ ‫ועוד‬ Ôȇ ‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ‰Á„ ÔÈÓ„˜Ó ÔÈÊȯʄ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ¯Â„È‰Ï ·˘Á Î"‚ ÌÚ È·ȯ  Èȉ„ Ì„‡‰ ÔÓ ‰ ˘Ó‰ ÔÂ˘Ï „Â‡Ó ˜ÈÈ„Ó ÔÈ˙Ó‰Ï ˘È ÏÚ Î"Á‡Â ̈ڷ ¯Â„ȉ ÏÚ ÊÓ¯ ‰ÏÁ˙Ó„ .['Ì„‡‰ ÔÓ' ‰Ê - ÌÚ È·ȯ È"Ú ‰˘Ú ‰ ¯Â„ȉ

î¼þ

‰Ê· È˙¯Ó‡ ‰ ‰ ¯Â„ȉ ȯ˜ÈÓ ‰Ê Ì‚„ ˜ÈÒÓ Ï" ‰ ‰ ˘Ó· „„ È„ÒÁ‰ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ ÌÈÏ˘‰Ï ÔÓ ÂÏ ˙¯‡Ù˙ 'È˘ÂÚÏ ˙¯‡Ù˙ ‡È‰˘ ÏÎ ‡·‰ ¯Â„ȉ ˙¯‡Ù˙ Ì‚˘ ˙·¯Ï ‡·„ Ì„‡‰

‫ מעבירין על המצוות ויעשנה המצוה‬,‫ב( בו יבואר דבמצוה עוברת‬ ‫ ויבואר שיטת הרמב"ם בדין‬- ‫השניה אף שפגע במצוה אחרת קודם‬ .‫ ויישוב קושיית היעב"ץ על אביו החכם צבי‬.‫אין מעבירין על המצוות‬

,˙¯·ÂÚ ‰ÂˆÓ ‡È‰„ ,‡¯ÈÓÁ„ ÌÂ˘Ó ‰ÏÁ˙ „ÈÏ ‰‡·˘ ÔÂÈ„Ù ˙ˆӷ Ô ÈÁ‚˘Ó ‡Ï ȇ ÂÈÏÚ ˙ÂÏËÂÓ Ô‰È˙˘ ‡Î‰ ‡‰Â ,‰ ¢‡¯ ·ÂË 'ȉ Î"Ùڇ ÌȯÁ‡ È"Ú ÔÓÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ ‰¯ÂÓÁ ‰ ȇ„ ‚"ڇ ,‰¯ÂÓÁ‰ ¯Á‡ ¯ÂÊÁÏ ‡˙¯ÓÂÁ ȇÓ ‰˘Ú ȇ‰Â ‰˘Ú ȇ‰ ‡‰„ ˘ÓÓ ÂÏ ˘È˘Î Ô΢ ÏÎ ,„·Ï· ˙¯·ÂÚ ‡È‰˘ ‡Ï‡ ,‰Ï˜‰ ˙¯ÂÓ˙ ˘ÓÓ ‰¯ÂÓÁ ‰ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ï ÂÚ‚Ù˘ ÔÙ‡· ȯÈÈÓ„ ·˘ÈÈÓ˘ ˘"ÈÈÚ .Ï"ÎÚ ‰ÓÈ„˜ ÔÈ„ ‰È‰ ‡Ï ‰Â˘· ˙ˆӉ È ˘ .ÔÂÈ„Ù‰Ï ‰ÏÂÚ ‡Â‰ ‡¯Ó‚‰ ÔÂ˘Ï È¯‰„ ¯ÈÚ‰Ï ‫ויש‬ Û‡„  Èȉ  · ˙‡ ‰„ÂÙ Î"Á‡Â Ï‚¯Ï Ï„˙˘È Ó"Ó Ì‰È ˘ È„Î ÌÏ˘Ï ÂÈ˘ÎÚ ÂÏ Ôȇ˘ Ï"È È¯‰ Î"‡ ,ÔÂÈ„Ù‰ ˙‡ ÌÈÈ˜Ï Ì‚ Î"Á‡ ˙ÂÁ„Ï Ôȇ„ Ô˘ „ÚÂÓ„ ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó„ ‡‰„ ‰ÂˆÓ È ÙÓ ‡˘È¯· ‰· Ú‚Ù˘ ‰ ˘ ‰ÂˆÓ ‰˙‡ ‰Á„˘ ÔÙ‡· ‡˜Â„ ‰Ê„ Ï"È ‰Ï„‚ Ï·‡ ,Î"Á‡ ‰ÓÈÈ˜Ï È‡„· ÏÎÂÈ ‡ÏÂ È¯Ó‚Ï Ï„˙˘È ȇ„· ‰ÓÈ„˜ ÔÈ„· ¯·Â„Ó È¯‰ ԇΠ̂ ÌÈÈ˜Ï ÌÈÚÏÒ ˘ÓÁ‰ ÂÏ ‰È‰È˘ Î"Á‡ Î"Á‡Â Ï‚¯Ï ‰ÏÚÈ ‡¯Ó‚‰ Ô¢ÏΠ,ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ˙ȇ„ ‰ÈÁ„ ԇΠÔȇ Ù"ÎÚ , · ˙‡ ‰„ÙÈ ‡Ï ̇ ,Ï‚¯Ï ‰ÈÏÚ· Î"‡˘Ó ÔÂÈ„Ù‰ ˙ˆÓÏ

Ï"Ê È·ˆ ÌÎÁ‰ ·˙΢ ÔÈ„‰ ̈ڷ ‫והנה‬ ‰ ˘‰ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ¯ÂÒ‡ ˙ÂˆÓ È ˘·„ ı·ÚÈ ˙Ïȇ˘ ˙"¢· È˙ȇ¯ ,‰Ï„‚‰ ˙¢ÚÏ (−"ì ’−½ ’ê šñì) Ï"Ê ÔÈ„ÓÚ ·˜ÚÈ ¯"‰ÂÓ '‚‰Ï Ï"Ê ˆ"ÎÁ‰ ÂÈ·‡ ˙ËÈ˘ ÏÚ ‰˘˜‰Â ‰Ê· Ô„˘ Ô‡‚‰ Ó"‡ Î"˘Ó ÔÈ Ú·Â :Ï"Ê ÔÈ˘Â„È˜ Ò"˘Ó ‡"‡˘ ‰ÂˆÓ·„ Ô˘ „ÚÂÓ„ ‡¯Ó‚‰ ÔÓ Ï"Ê Û‡ ‰ÓÈ„˜‰Ï Íȯˆ ÌȯÁ‡ È"Ú ‰˙¢ÚÏ ‰Ï„‚ ˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ ÔÈ˙ÓÈ Ì‡Â ‰ ˘ ‡È‰˘ ‡Îȇ ,Ê"·„¯‰„ ‡È‰‰Ï ÌȘÂÓ ÈΉ·Â ‰ ÓÓ ÔÈ˘Â„È˜„ ˜"Ù· ‡˙ȇ„ ‡‰Ó ‰ÏÚ ˜„ÈÓÏ ˙‡ ‰„ÂÙ - Ï‚¯Ï ˙ÂÏÚÏ  · ˙„ÙÏ (:¬×) ·È˙΄ ÌÂ˘Ó ‡ÓÚË ,Ï‚¯Ï ‰ÏÂÚ Î"Á‡Â  · È Ù Â‡¯È ‡ÏÂ' ¯„‰Â '‰„Ù˙ ÍÈ · ¯Âη ÏÎÂ' ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó ‡¯˜ ÈÏ‚„ Â‡Ï È‡ ‡‰ ,'̘ȯ ‰ÏÂÚ Ï"Ò„ Ì˙‰„ ‰„Â‰È '¯Ï È„ÂÓ Â‰ Ô ·¯ È‡Ó ‰"χ„ ,˙¯·ÂÚ ‰ÂˆÓ ÂÊ˘ ‰ÏÁ˙ Ï‚¯Ï Ô ·¯ ȇ„ ‡Ï‡ ‡˘È¯· ‰„Ù˙ ·È˙΄ ‡È¯È‡ ˙¯·ÂÚ ‰ÂˆÓ„ ‡¯·Ò· È"¯„ 'ÈÏÚ È‚ÈÏÙ ‡Ï ‡ÓÚË ‡¯˜ Íȯˈȇ ÈΉ Ì¢Ó Y ‰Ó„˜ ‰„Ù˙ ·È˙Î ‡Ï ȇ Ï·‡ ‡Î‰ ‡ ÓÁ¯ ·˙΄ ‡˙ȇ ̇ ,˙ӄ˜ Ï‚¯Ï 'ÈÏÚ Ú"ÎÏ ‡˘È¯· ‰ÏÁ˙ ÂÈ ÙÏ ‰‡· ÔÂÈ„Ù ˙ˆӄ ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ ,ȯÈÈÓ ÈΉ· ȇ„ ‡‰„ ‡˘È¯· ‰· ڂ٘ ς¯Ï ‰ÏÂÚ„ È„ÂÓ Ú"ÂÎ ‡¯˜ Â‡Ï È‡ ‰"Ù‡Â

ï¼þ

‫ הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ ˘‰ ÁÈ È Ì‡„ Ï"È Â È È ÚÏ ÈÓ ÈΉ ,˙¯Á‡ ˙‡ ÂÊ ˙ÂÏË·ÓÎ ‰‡¯ ‰Ï„‚‰ ˙¢ÚÏ È¯Ó‚Ï ‰˘ÚÈ Ù"ÎÚ Ì‡ Ì Ó‡ ,ÏÂÊÏÊ ÔÈ Ú ‡Â‰Â ÂÊ ÏÂÊÏÊ Î"ΠԇΠÔȇ ¯Á‡ È"Ú ‰È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰ .˙ÂÓÈÏ˘· ˙ˆӉ È ˘ ¢ÚÈ ÂÈ˘ÎÚ Ù"ÎÚ„ ‰Á„˘Î ˜¯ ‡Â‰ ÏÂÊÏʉ ¯˜ÈÚ„ Ï"È ‫ולפי"ז‬ ‰˘ÚÈ ‡Ï ȇ„·˘ È¯Ó‚Ï È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰ ‰ÂˆÓ ÍÎ ÍÂ˙· ÂÏ ÔÓ„Ê Ì‡ Ï·‡ ,„ÂÚ ‰˙‡ ‰ÂˆÓ‰Â „ÂÚ ‰˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ ‡Ï ȇ„¢ ˙¯·ÂÚ Î"Á‡ ‰ÓÈÈ˜È˘ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ ‰ ¢‡¯· Ú‚Ù˘ È„ÈÓ ‡ÈˆÂÓ ˜ÙÒ Ôȇ Èʇ ,È¯Ó‚Ï ‰Á„È ‡ÏÂ Ì‰È ˘ ÌÈÈ˜È ÛÂÒ·˘ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ˘ ÔÂÈÎ ,ȇ„ .ȇ‰ ÈÏÂÎ ÏÂÊÏÊ ·È˘Á ‡Ï ËÏÁÂÓ ÈÂÁÈ„‰ Ôȇ ˘È¯ ˙ÂÈ ˘Ó‰ ˘Â¯ÈÙ· í"áîøä ÔÂ˘Ï ‫וזה‬ ‰ÂˆÓ· ¯È‰Ê ȉ ‰ ˘Ó‰ ÏÚ ˙·‡„ ·"Ù Ô¯Î˘ Ô˙Ó Ú„ÂÈ ‰˙‡ Ôȇ˘ ‰¯ÂÓÁ·Î ‰Ï˜ ¯‰ÊÈÏ Íȯˆ˘ ¯Ó‡ Î"Á‡ Ï"Ê ˙ÂˆÓ Ï˘ Ï‚¯‰ ˙ÁӢΠ‰Ï˜ ‡È‰˘ ‰·˘ÁÈ˘ ‰ÂˆÓ· ‡È‰˘ ‰˙¯ÓÂÁ ÍÏ ¯‡·˙‰˘ ‰ÂˆÓÎ 'ÂÎÂ Ì˘Â ,ÁÒÙ‰ ˙ËÈÁ˘Â ˙ȈȈ ‰ÏÈÓÎ ‰Ï„‚ Ï˘ Ô¯Î˘ Ô˙Ó Ú„ÂÈ ‰˙‡ Ôȇ˘ ‰ÊÏ ‰·ÈÒ ‡Â‰Â ,¯Ó‡ ¯˘‡Î ÔÈ Ú‰ ‰Ê ¯Â‡È·Â ,˙ÂˆÓ ‰ ÓÓ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ‰ ÓÓ ‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰˘ ‰˘Ú˙ ‡Ï ˙ÂˆÓ Ì Ó‡Â ,‰˘Ú˙ ‡Ï ˙ÂˆÓ „·ÏÓ Ô‰Ó ˙Á‡ ÏÎ ÏÚ ˘ ÂÚ‰ ·Â˙Ή ¯‡È· ÏÚ ˙Â˙ÈÓ‰ Ì˙ˆ˜ ÏÚ ·ÈÈÁ ,Ì‰Ó ËÚÓ ˙˜ÏÓ ÌÈÓ˘ È„È· ‰˙ÈÓ ˙¯Î‰ Ì˙ˆ˜ ̉ ‰Ó ÌÏÂÎ ‰˘Ú˙ ‡Ï ˙ˆÓÓ Â Ú„È ̉  ÓÓ ‰ËÓÏ Ì‰Ó ‰Ó Ï„‚ ̯ÂÒȇ Ú„ ˙‚¯„Ó‰ ÂχÓ 'ÂΠ˙‚ȯ„Ó ‰ Ó˘ ‡Ï ‰˘Ú ˙ÂˆÓ Ï·‡ ,Â˙ÂϘ ÔÂÚ‰ ¯ÓÂÁ ψ‡ ‡È‰ ‰Ó Ô‰Ó ˙Á‡ ÏÎ ¯Î˘ ¯‡·˙‰

Ôȇ˘ ÂÊ ‰ÂˆÓ ÏËÈ· ȇ„· ‰˙Ú Ï‚¯Ï ‰ÏÚÈ ÌÎÁ‰ ‰„ÂÈ„ Ï"È ÔÎÏ ,ÌÏÂÚÏ ÔÈÓÂÏ˘˙ ‰Ï ‡˘È¯· ÔÂÈ„Ù ˙ˆӷ Ú‚Ù„ Û‡„ ‰Ê· È·ˆ Ï‚¯Ï ‰ÈÏÚ ˙ÂÂˆÓ ÔÓÊ ÚÈ‚‰˘ ÂÈ˘ÎÚ Ó"Ó ˘È Ïȇ‰ ,Ï‚¯Ï ‰ÈÏÚ‰ ÌÈ„˜‰Ï ˘È ˙¯·ÂÚ‰ ÌÈÈ˜Ï ˙ÂÚÓ ÂÏ Â Ó„ÊÈ Î"Á‡„ ¯ÓÂÏ ‡¯·Ò ,„ȷ ˙ˆӉ È ˘ ÂÏÚÈ ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂÂˆÓ .Ï"Ê È·ˆ ÌÎÁ‰ ˙ËÈ˘ ¯ÈÙ˘ È˙‡Â ‡È·‰˘ Ì˘ ù"ùøä éùåãç· È˙‡ˆÓ ‫ושוב‬ ‡ ˘ÈÏ„ (¬"− öô−½) äéøà úâàùäî Ì˘ ˘¯ÈÙ ‡Â‰Â ,ÌÈ„˜‰Ï ˜¯ ÂÚÓ˘Ó Î"Á‡„ ‰ÏÚÈ Î"Á‡Â  · ˙‡ ‰„ÂÙ„ Ô ·¯ ˙ËÈ˘· ÔÎ ‡ÓÈ Ô ‡ Ì‚„ ËÂ˘Ù Î"‡ ,˘"ÈÈÚ 'ÂΠς¯Ï .¯‡·˙ ˘ ÂÓΠ‰„Â‰È '¯„ ‡·Èχ ÔÎ ‡˙ÚÈÈÒ‰ ‰ ‰„ ÌÈ„˜‰Ï ˘È ·˘ÈÈÏ ‫וכדי‬ ¯ÂÒ‡ ˙ÂÂˆÓ È ˘·„ È·ˆ ÌÎÁ‰ ȯ·„Ï ‡¯Ó‚Ó ‡Â‰ ‰ ˘ ‡È‰˘ Û‡ ‰ ¢‡¯‰ ÁÈ ‰Ï Ì˘ È"˘¯ ˙ËÈ˘ ÏÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ÈÙΠ˜"ÂÓ ¯ÂÒ‡ ˙ÂˆÓ È ˘·„ È·ˆ ÌÎÁ‰ ˙¯·Ò ¯˜ÈÚ ‰ ˘ ‡È‰˘ Û‡ · Ú‚Ù˘ Ô¢‡¯‰ ÁÈ ‰Ï ¯Â‡È·‰Â - ÌȯÁ‡ È"Ú Ù"ÎÚ ÌÈȘ˙È ‡Ï ̇ ·"Ù ˘È¯ ï"áîøä Î"˘Ó È"ÙÚ ‰‡¯ ‰Ê· ÈÂÊÈ· ‡ÎÈÏ ‰ÂˆÓÏ ‰ÂˆÓÓ„ Û‡„ (:ê×) ˙·˘„ ¯˙ÂÓ ‰Ê ÌÚËÏ„ ‡È‚ÂÒ· Ì˘ ¯‡Â·ÓÎ ‰ÂˆÓ Ó"Ó Y ‡Ò Ș È"Ú ‡Ï˘ ¯ Ï ¯ Ó ˜ÈÏ„‰Ï ‰Èȯ˙„ ‰ÂˆÓ Â˙‡· ‡˜Â„ ‰Ê„ Ô"·Ó¯‰ ·˙Î ‡Ï‡ Ô È¯˘ ‡Ï ԇΠ„ÚÂ' Ï"Ê ‰ÂˆÓ ‡„Á ‰ÂˆÓ ‡„Á ‰Èȯ˙„ ÌÂ˘Ó ¯ Ï ¯ Ó ˜ÈÏ„‰Ï  ȇ  ÈÓ· ÔÈÓ ‰Î Á ¯ ˙ÂˆÓ ¯ÓÂÏΠ‰ È ÂÊ ˙ÂÏË·ÓÎ ˙‡¯ ˙ÂˆÓ ¯‡˘ Ï·‡ ÏË· ‰ÂˆÓ ‡„Á ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ ‡È„‰Ï ¯‡Â·Ó .'ÂÊ ˙‡ ‰ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ó˘ Û‡ ÔÂÈÊ· ÍÈÈ˘„ ˙ÂˆÓ ¯‡˘Ï

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ôȇ˘ ÌÚˉ˘ Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó ¯‡Â·Ó ‫ועכ"פ‬ Û‡˘ ˙ÓÁÓ ‡Â‰ ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ ÂÓÎ ÔÈ˘Ú· ˙¯ÂÓÁ ˙ÂϘ ˘È˘ ¯Â¯· ‰Ê˘ ‰¯Â˙‰  ÚȄ‰ ‡Ï ÔÈ˘Ú·˘ ÔÂÈÎ Ó"Ó ÔȇϷ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ۇ ‰¯ÂÓÁ ‰Êȇ ‰Ï˜ ‡Â‰ ‰Êȇ Ó"Ó ,ÁÒÙ ˙ȈȈ ‰ÏÈÓ ÂÓÎ ‰˙¯ÓÂÁ Â Ï ˙ÂϘ ˙‡¯ ˘ ˙ÂˆÓ ¯‡˘ Ì‚˘ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ Ì‚ Èχ ÈÎ Ì‰È ÙÓ ÌÈÁ„ Ì È‡ Ì‚ ¯˙ÂÈ ,Ù"ÎÚ Ì˙ÂÓÎ Ï„‚ Ô¯Î˘Â ˙Ó‡· ˙¯ÂÓÁ ̉ ˙ÂÁ„Ï ÈÂÊÈ· ÌÂ˘Ó ÔÈ Ú‰ Ôȇ Ê"ÈÙÏ˘ ‰‡¯  ‰ÚÈ„È ¯ÒÂÁ ˙ÓÁÓ ‡Ï‡ È ˘‰ È ÙÓ „Á‡ ˙Ó‡· ÌÈÚ„ÂÈ Â Èȉ ̇ ¯˙ÂÈ ¯ÂÓÁ ‡Â‰ ÈÓ Ï˜‰ ÌÈÁ„ ȇ„·  Èȉ ‰ÂˆÓ ÏÎ ˙¯ÓÂÁ Èχ ,‡˘È¯· ‰· ڂ٠̇ Û‡ ¯ÂÓÁ‰ È ÙÏ ·˙΄ ˙·˘· Ô"·Ó¯‰ ÔÂ˘Ï· Ì‚ ÔÎ ˘¯ÙÏ ˘È ÔÂÈÎÓ Â˙ ÂÂ΢ ÂÊ ˙‡ ÂÊ ˙ÂÏË·ÓÎ ‰‡¯ „ ¯‡·˙Ó ,¯˙ÂÈ ¯ÂÓÁ ‰Êȇ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡ Ôȇ˘ ¯ÂÒ‡„ ˜"ÂÓ· È"˘¯ ˙Ú„Î ˘¯ÙÓ Ì"·Ó¯‰˘ .‰Ï„‚‰ È ÙÓ ‰ ˘‰ ÁÈ ‰Ï ‰Ó Ê"ÈÙÏ ¯È·Ò‰Ï Íȯˆ Ì"·Ó¯‰Ï ‫אמנ‬ ‰ÂˆÓ·„ Ô˘ „ÚÂÓ· ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó„ ‰ ˘‰ ÁÈ È ÌȯÁ‡ È"Ú ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡˘ ÔÈÈÚ ‰ÂˆÓ‰ Ϙ˘ È"˘¯ÈÙ ‰Ï„‚‰ È ÙÓ ‰Ï„‚‰ ‰˙‡ ‰˘Ú 'ÂΠ‰Ï„‚ ‰Êȇ ̉· ˙Ú„Ï ‰ ‰Â .Î"Ú ‰ ˘‰ ¢ÚÈ ÍȯȷÁ Ï˜˘Ï ‡"‡ ȯ‰„ ÔÎ ˘¯ÙÏ ‡"‡ Ì"·Ó¯‰ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ,Ï" ÎÂ È ˘‰Ó Ï„‚ ‰Êȇ ÏÏΠϘ˘Ï ‡Â‰ ‰ ÂÂΉ„ Ì˘ ˘¯ÙÈ Ì"·Ó¯‰„ ̇ ‡Ï ‡ ÌȯÁ‡ È"Ú ˙¢ÚÈÏ ¯˘Ù‡ ̇ ÁÈ È ¯Á‡ È"Ú ˙¢ÚÈÏ Ô¢‡¯‰ ¯˘Ù‡ ˙Ó‡· ˙¢ÚÏ ÍÏÈ ‡˘È¯· · Ú‚Ù˘ Û‡ Â˙‡ ‡Â‰ ‡Ï ¯Á‡ È"Ú ˙¢ÚÈÏ ¯˘Ù‡ ȇ Ì‡Â È ˘‰

ì¼þ

‰ÂˆÓ ‰Êȇ Ú„ ‡Ï˘ È„Î ‰Ê ÏΠ,˙"È˘‰ ,‰ Óȉ ‰ËÓÏ ‰ÂˆÓ ‰Êȇ ‰¯Ó˘Ï „Â‡Ó Íȯˆ ÚȄ‰ ‡ÏÂ È ÂÏÙÂ È ÂÏÙ ÔÈ Ú ˙¢ÚÏ ‰Âˆ Ï·‡ ‰Ê È ÙÓ ,Ï„‚ ¯˙ÂÈ Ì‰È ˘Ó ‰Êȇ ¯Î˘ ¯˜ÈÚ‰ ‰Ê È ÙÓ ,ÌÏÂΠ̉ÈÏÚ ¯‰ÊÈÏ Íȯˆ È˙Ï·Ó ‰ÂˆÓ‰ ÔÓ ¯ÂËÙ ‰ÂˆÓ· ˜ÒÂÚ‰ ¯Ӈ ‰· ˜ÒÚ˙Ó ‡Â‰ ¯˘‡ ˙ˆӉ ÔÈ· ‰˘˜‰ ë"â äæìå  ÓÓ ¯ˆ·˙ ¯˘‡ ˙¯Á‡‰ ÔÈ·Â ì"ø úåöîä ìò ïéøéáòî ïéà åøîà åäøéáòú àì äåöî äùòî êì ïîãæéùë ÔÂ˘Ï Î"Ú ,úøçà äåöî úåùòì åäçéðúå

.Ì"·Ó¯‰

Â˙·Â˘˙ ÛÂÒ· Ê"·„¯‰ ÔÂ˘Ï ‡Â‰ ÍÎ ‫ובאמת‬ ÂÈÏÚ ÍÂÓÒÏ È‡¯˘ ‰Ó Ï·‡ Ï"Ê ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ„ Ô"ÏÈȘ Ô ‡„ ‡È‰ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÂˆÓ‰ ÍÎω ÏÏÎ ‰Ê· ˜ÏÂÁ Ôȇ ˘Â·Á ‡Â‰Â ‰˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘ „ÈÏ ‡·˙˘ ̇ ÔÈÁÈ‚˘Ó Ôȇ ˙ӄ˜ ÌȯÂÒ‡‰ ˙È·· ‰¯ÂÓÁ ‡ ‰Ï˜ ‡È‰ ‰ÏÁ˙ · ‰Ú‚Ù˘ ‰ÂˆÓ‰ ‰Ê úåöî ìù ïøëù ïúî òãåé äúà éàù „ÓÏ ˙Ó‡· Èχ .Ï"ÎÚ Èψ‡ „Â‡Ó ËÂ˘Ù .¯Â‰Ë Â¯Â˜Ó 'ȉ ‰Ê Ì"·Ó¯‰ Ô¢ÏÓ ÔÎ Á¯Â‡' ˜ÂÒÙ‰ ÏÚ (î ,í) ÈÏ˘Ó· ‫]וברש"י‬ ‡Ï ‰È˙ÂÏ‚ÚÓ ÂÚ ÒÏÙ˙ ÔÙ ÌÈÈÁ ÏÒÏÒ ÌÈÓÎÁ ‰¢¯„ ÍÎ Ï"Ê ·˙Î 'Ú„˙ È„Î Ô˘¯ÈÙ ‡Ï ˙ÂˆÓ Ï˘ Ô¯Î˘ Ô˙Ó ‰"·˜‰ ‰·Â¯Ó ‰¯Î˘ Ô˙Ó˘ ‰ÂˆÓ Ì„‡ ‰‡¯È ‡Ï˘ ȄΠ ¯˙Ù ‰Ê ˙ÂˆÓ ¯‡˘ ÁÈ È ̷ ˜·„È ÂÊȇ Á˜ÈÏ ÂÊ È‡ ‰¯Â˙‰ ˙ÂÁ¯‡ ÒÏÙ˙ ‡Ï˘ 'ÈÙ ‰"·˜‰ ÚÈ ‰ ‰È˙ÂÏ‚ÚÓ ÂÚ ÍÎÏ ,ÁÈ ‰Ï .[ÌÚȄ‰ ‡Ï ‰È˙·È˙

¬¼þ

‫ הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Û‡„ Ï"È ÈÓ ÈΉ ÏÁ ¯·Î ÂχΠ·˘Á ,̄˜  · ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ Â· Ú‚Ù„ ‡¯Ó‚· ȯÈÈÓ„ ÔÂÈΠÔÓÊ· ÈÂÏ˙ Ï‚¯Ï ‰ÈÏÚ ˙ÂˆÓ È¯‰ Ó"Ó Ôȇ ‡˘È¯· · Ú‚Ù ÂχΠ·˘Á ‡·Ï ÂÙÂÒ˘ .Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ ÌÂ˘Ó Ô‡Î

‫ג( בביאור דברי התוס' ביומא בענין‬ .‫אין מעבירין על המצוות‬ ÈÓ ÔÎÂ' Ï"Ê ·˙Î Ì˘ ‰˘Ó ˙¯Â˙· ‫הנה‬ ‡Ï‡ ˙¢ÚÏ ‡"‡Â ˙ÂˆÓ '· ÂÈ ÙÏ ˘È˘ ˙¯Á‡‰ ÁÈ È ‰·Â˘Á‰ ‰˘ÚÈ Y Ì‰Ó ˙Á‡ ‡ÓÂÈ· 'ÒÂ˙‰ Î"Î ,˙¯ÁÂ‡Ó ‰·Â˘Á‰ 'ÈÙ‡ 'ÈÁ ‡"˘¯‰Ó ˘"ÓÚ ,(ö−þ−ë¼ô ö−ê í"ð .èñ) ÌÈÏÂÎÈ ˙ˆӉ '· ̇„ ‡"Ú 'Ë ˜"Ó· ˙„‚‡ χ ʇ ,ÌȯÁ‡ È"Ú '‡Â Â„È ÏÚ '‡ ÌÈȘ˙‰Ï  ÓÈÈ˜È ‰Ï˜‰ 'ÈÙ‡ „ÈÏ ‰‡·˘ ÏÎ ‡Ï‡ ÒÏÙÈ ¯Á‡È χ ÌÈÓ˘ ȈÙÁ ˙È˘Ú Ù"ÎÚ„ ÔÂÈÎ ÌÈÈ˜Ï ‡"‡ ̇ Ï·‡ ,‰¯ÂÓÁ‰ ÏÈ·˘· ÌÈÈ˜Ï ‰¯ÂÓÁ· ¯Á·È ,ÒÏÙÈ Ê‡ Ì‰Ó „Á‡ ‡Ï‡ .Ï"Ê Ò"Á‰ Ï"ÎÚ .˘"Ú ‰Ï˜‰ ‰Á„È ‡"˘¯‰Ó‰„  ·˙Î ¯·Î ‰ ‰„ ¯ÈÚ‰Ï ‫ויש‬ ‡Â‰˘ È"˘¯ ˙Ú„ Ì„Â˜Ó ‡È·‰ ÂÓˆÚ· ÌÎÁ‰ ˙ËÈ˘ Ï΢ ¯‡·˙‰ ¯·ÎÂ È¯Ó‚Ï ÍÙÈ‰Ï ÏÈÚÏ ¯‡Â·ÓÎ È"˘¯ ˙ËÈ˘ ÏÚ ÍÓÒ È·ˆ ˘"Ó‰ÈÙ· Ì"·Ó¯‰ ÔÂ˘Ï È˙‡·‰ Ì‚ ,‰Î¯‡· È ÙÓ ‰Ï˜‰ ÁÈ ‰Ï Ôȇ„ Âȯ·„· ¯‡Â·Ó˘  ‡ Ôȇ˘ ÂÓÈÈ˜Ï ÌȯÁ‡ Ôȇ˘· 'ÈÙ‡ ‰¯ÂÓÁ‰ Ì‚ Ô΢ ÂÓΠ˙ÂˆÓ Ï˘ Ô¯Î˘ Ô˙Ó ÌÈÚ„ÂÈ .Ï" ‰ Ê"·„¯‰ ÔÂ˘Ï· ¯‡Â·Ó ‡ÓÂÈ· 'ÒÂ˙‰Ó ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ˙Èȇ¯· ‫והנה‬ ,¯‡· ˘ ÂÓΠÁ¯ÎÂÓ Â È‡„ ¯ÈÚ‰Ï ˘È

‡·È˘ È ˘‰Ó Ϙ ‰‡¯ ‡Â‰˘ Û‡ Â˙‡ ÁÈ È Ï˜· ‰ÏÈÁ˙ Ú‚Ù˘ Û‡ È"˘¯Ï Î"‡˘Ó ,Î"Á‡ ÈÙÎ ¯ÂÓÁ‰ ˙‡ ˙¢ÚÏ ÂÈÏÚ ¯ÂÓÁ· Î"Á‡Â .¯ȷÁÏ ¯ÂÒÓÈ Ï˜‰Â ÏÂ˜È˘‰ ¯Á‡ ‰‡¯ ‰ È¯Ó‚Ï ·˙΢ Ì˘ ˜"ÂÓ· ‡"˘¯‰Ó· '‫וע‬ ÔÈ ÚÏ Ô‰ Ì"·Ó¯‰Ó ˙Ú„Ó ÍÙÈ‰Ï ÁÈ ‰Ï Íȯˆ˘ ԉ ¯ÂÓÁ Ϙ Ï˘ ‰ Á·‰‰ È"˘¯Î ‡Ï„ ‰Ï„‚‰ ˙¢ÚÏ ‰ ˘‰ ˙‡ ÔӘϠ,ÏÏÎ Ì"·Ó¯‰Ó ¯ÈÎʉ ‡Ï˘ ‡Ïى .‰"ȇ ¯‡Â·È ı¯˙Ï ˘È Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘·  ¯‡È·˘ ‰Ó ‫ולפי‬ È·ˆ ÌÎÁ‰ ˙ËÈ˘ ÏÚ ı"·Úȉ ˙È˘Â˜  ȇ„ ÔÙ‡·„  Èȉ ,Ï" ‰ ÔÈ˘Â„È˜„ 'Ó‚‰Ó ˙Â‡ÈˆÓ ˘ÈÂ È¯Ó‚Ï ‰È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ‰Á„ ‡È‰ ‰· Ú‚Ù˘ ‰È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰Â ,Î"Á‡ ‰ÓÈÈ˜Ï ‡Ï ȇ„ ÂÈ˘ÎÚ ‰ ÓÈÈ˜È ‡Ï ̇ ˙¯·ÂÚ ÔÂÈÎ ÌȯÓ‡  ‡ ‰Ê ÔÙ‡· ,Î"Á‡ ‰ÓÈÈ˜È Ï˜ ‰Êȇ ¯ÂÓÁ ‰Êȇ  ˙‡Ó ÌÏÚ ˙Ó‡·˘ ‰ÂˆÓ ‡È‰˘ ‰È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰ ‰˘ÚÈ Ù"ÎÚ ¯˙ÂÈ ÏÏÎ Î"Á‡ ‰˙¢ÚÏ ÍÈÈ˘ ‰È‰È ‡Ï ˙¯·ÂÚ ÂÏ ÔÓ„ÊÈ˘Î ‰È ˘‰ ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ‰˘ÚÈ Î"Á‡Â ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ È¯Ó‚Ï Ô ÈÁ„ ‡Ï ˙Âȉ ÌÈÚÏÒ '‰ ˆ"ÎÁ‰ ˙ËÈ˘ ¯ÈÙ˘ È˙‡Â ,‰· Ú‚Ù˘ ‰ ¢‡¯‰ .Ï" ‰  · ˙ÈÈ˘Â˜Ó Ï"Ê ı"·Úȉ '˜ È·ˆ ÌÎÁ‰ 'È˘ ·Â˘ÈÈ· Ï"Ù‡ ‫עוד‬ Ô"¯‰ Î"˘Ó È"ÙÚ ,ÔÈ˘Â„È˜ 'Ó‚‰Ó Ï" ‰ Íȯˆ˘ ‰Ï‡˘ ‡ ‰¯Ù‰ ÔÈ ÚÏ (:®) Ìȯ„ · ˘È„ Ô"¯‰ Ê"Ú ·˙Π,¯„ ‰ ÏÁ Ì„Â˜Ó ˙ÂÈ‰Ï ÔÂÈÎ ÌÈÓÈ· ¯„ ‰ÏÂ˙·˘ Ï"Ò„ ‡˙·¯Ó ÔÈÈ„Ú ÏÁ ‡Ï˘ Ù"Ú‡ ÏÂÁÏ Â¯ÂÒȇ ÛÂÒ˘ ÔÓÊ· ÈÂÏ˙‰ ¯·„„  Èȉ .Î"Ú .¯È˙Ó ÌÎÁ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ „ÂÒÈ Í¯„ ¯Â·ÚÏ Íȯˆ Ê"ÈÚ˘ Û‡ ÈÓ¯„ ¯È„˙„ ¯Â„ȉ‰ Ó"Ó Ì˘ ÍÂÙ˘Ï ‡Ï ȷ¯ÚÓ‰ Ô‡‚‰ ˙‰‚‰· Î"΢ È˙ȇ¯ ·Â˘Â .ÛÈ„Ú ‡ÓÂÈ ˙ÎÒÓ ÏÚ ‰˘ÓÏ ˙¯‡Ù˙ ÏÚ· Ï„‚‰ .'ÒÂ˙· ÔÎ ˘¯ÙÏ ‡·¯„‡ ‰Ê ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ„ Ϙ Ô· Ï ‫ודעת‬ ‰ÈÓÈÚ„Â ˆ"ÎÁ‰ ˙ËÈ˘Î 'ÒÂ˙· ¯‡Â·Ó È ˘‰ ˙¢ÚÏ „Á‡‰ ÁÈ È ‡Ï ˙ÂˆÓ È˙˘·„ ˜¯Â ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ„ ÌÚˉ ÔÓ ¯Ó‡ È˙Èȉ ,¯Â„ȉ· ˙¢ÚÏ ÍÈÈ˘˘ ‰Âˆӷ ̘ӷ  Èȉ„ ¯Â„ȉ· ‰ÎÈÙ˘‰ ‰˘ÚÈ ÔÈ˙ÓÈ„ ˙Èȇ¯ '‡ ˙‡· ÏÈÚÏ ¯‡·˙‰˘ ÈÙΠ,¯È„˙‰ ÔÈ„ÈÓ˙ È·‚Ï (.¬ô) ˙ÂÁ Ó 'Ó‚‰Ó È·ˆ ÌÎÁ‰ .¯Â„ȉ Ï˘ ÔÈ Ú ‡È‰ ¯È„˙„ ÔÈÙÒÂÓ Ï"‰Ê· ·˙΢ È˙‡ˆÓ ˜ÁˆÈ ÁÈ˘ ¯ÙÒ· ‫אמנ‬ ¯ÓÂÏÎ 'ÂΠ¯È„˙Ï „È·Ú Â 'ÒÂ˙‰ ˘"Ó È˙˘ ÔÓ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ ˙¢ÚÏ Â Ï ˘È ̇˘ ‰¯È„˙ ‰ ȇ˘ ÁÈ Â ‰¯È„˙‰ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ìáà ,‡˘È¯· ‰· Ú‚Ù ‡Ï ‰¯È„˙‰˘ Ì‚‰Â íúäã íééøéù úëéôùà éîéé÷ àìã éàãå ·Â˙Ή ̇„ êééù øéãú åðéàùå øéãú éàî

Á¯ ‰Êȇ· ÌÈ˘ÂÚ Â Èȉ ÌÂ˜Ó Ú·Â˜ 'ȉ ‡Ï .Ï"ÎÚ ‰ˆ¯ ˘ „ÂÒȉ ÔÙ‡· ȯÈȇ 'ÒÂ˙‰„ ˘¯ÙÓ„ Â˘Â¯ÈÙÏ ‫פירוש‬ ÏÂÎÈ Â È‡Â ˙ÂˆÓ È˙˘ ÂÈ ÙÏ ˘È˘ Ì‚‰ ¯È„˙ ‰ ȇ˘ ÁÈ È Èʇ ˙Á‡ ‡Ï‡ ˙¢ÚÏ ¯„‚· ‡Â‰˘ ‰¯È„˙‰ ‰˘ÚÈ ‡˘È¯· ‰· Ú‚Ù˘ ‰Ï˜ ˙‡¯˜ ‰ ‰¯È„˙ ‰ ȇ˘‰ È·‚Ï ¯ÂÓÁ ̈¯È˙· 'ÒÂ˙‰ ˜ÂÏÈÁ ¯˜ÈÚ Ê"ÈÙÏ .‰·‚Ï È˙˘ ˘È˘ ÏÎÈ‰Ï Â˙ÒÈ Î· ‡ÓÂÈ· Ì˘„ ‡Â‰ ԉ ÈÓÈ Ù‰ Á·ÊÓ ÔÂ˘È„ Ô‰ ˙¢ÚÏ ˙ˆÓ

õþ

ÈÓÈ Ù‰ Á·ÊÓ‰ ÔÂ˘È„„ ‡˙ȇ Ì˘ ‡¯Ó‚·„ ÌÚˉ„ ‡·¯ ¯‡·Ó ˙¯ ˘ÓÁ ˙·Ë‰Ï ̄˜ ÈΠ,˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ„ ˘È˜Ï ˘È¯Î .‡˘È¯· Ú‚Ù Á·ÊÓ· ÏÎÈ‰Ï ÏÈÈÚ Â‰Êȇ ˜¯Ù· Ï"ÊÂ Ì˘ 'ÒÂ˙‰ ·˙Î ‰Ê ‫ועל‬ ‰È‰ Ì„‰ È¯È˘ È·‚ (.êò ó−ìëï) ÔÓÂ˜Ó Ë"Ó ‡¯Ó‚· ¯Ó‡˜ È·¯ÚÓ „ÂÒÈ ÏÚ ÍÙ¢ ‰ÏÂÚ‰ Á·ÊÓ „ÂÒÈ Ï‡' (ï ,ð êþš−î) ·È˙΄ ‰ÓÏ ¯Ó‡˙ ̇ 'ÂΠ'„ÚÂÓ Ï‰‡ Á˙Ù ¯˘‡ Ôȇ„ ˘È˜Ï ˘È¯„Ó ‡˜Ù ‡Ï ȇӇ ‡¯˜ ÈÏ ‡ÎÈÈ˘ ‡Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Â‰Èȯ˙ „·ÚÓÏ Ô ÈÚ·„ ‡Îȉ ‡Ï‡ ˘È˜Ï ˘È¯„ Ï·‡ ‡˘È¯· ‰È· Ú‚Ù„ ‡Â‰‰ ÌÈ„˜‰Ï ˘È˘ ‰È ÈÓ Ô È¯Ó‚ ‡Ï „Á ‡Ï‡ Ô È„·Ú ‡Ï„ ‡Îȉ åðéàùì ãéáòð àìå äéãåçì øéãúì ãéáòðå .'ÒÂ˙‰ ÔÂ˘Ï Î"Ú ,øéãú

„È·Ú ‡Ï ¯È„˙Ï „È·Ú Â 'ÒÂ˙‰ ÔÂ˘Ï ‫והנה‬ ‰¯Â‡ÎÏ ‡Ï‰„ ¯Â‡È· Íȯˆ ¯È„˙  ȇ˘Ï Ì˘Ó˘ Ô ÈÓÈȘ „ÂÒȉ ÏÚ Ì„‰ ˙ÎÈÙ˘ ÏÚ .¯È„˙  ȇ ¯È„˙ ÍÈÈ˘ ‰Ó 'ÒÂ˙‰ ¢˜‰ „ÂÒÈ ÏÚ È‡˜ ¯È„˙ ÔÂ˘Ï„ ¯ÓÂÏ ‫וצרי‬ ÌÈÈ¯È˘‰ ÏÎ ÌÈÎÙ¢ Ì˘˘ ÈÓ¯„‰ È·¯ÚÓ‰ „ÂÒÈÓ ¯˙ÂÈ ¯È„˙ ‡¯˜  ÌÈ ÂˆÈÁ‰ ˜ÏÁÏ Â‡·˘ ‡Â‰ 'ÒÂ˙ ȯ·„ ¯Â‡È· Ê"ÈÙÏ Á·ÊÓ ÔÂ˘È„ ˙ÂˆÓ È ˘ ˘È„ ‡ÓÂÈ„ ‡Â‰‰Ó ˙¯ ‰ ˙·Ë‰ Î"Á‡Â ‡˘È¯· ‰· Ú‚Ù„ ÈÓÈ Ù‰ ÁÈ È ‡Ï„ Ô È¯Ó‡ ‰Ê·„ ˘È˜Ï ˘È¯ ȇ˜ Ê"Ú Î"‡˘Ó ,È ˘‰ È ÙÓ ‰ ¢‡¯· · Ú‚Ù˘ „Á‡‰ ÌÈ „  ‡Â ˙¢ÚÏ ˙Á‡ ‰ÎÈÙ˘ ˜¯ ÂÏ ˘È˘Î È˙Èȉ ˜ÂÒÙ‰ È˙Ï·Ó Èʇ ‰˙¢ÚÏ ‰Ùȇ „ÂÒÈ Â Èȉ„ ¯È„˙‰ ÌÂ˜Ó ÏÚ ÍÂÙ˘Ï ÚȯÎÓ

êõþ

‫ הרב הגאון רבי אלכסנדר אשר מרגליות שליט''א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙Á‡ ‰ÂˆÓ ‡Â‰˘ ïè÷ íéøåôá ‫ולענינינו‬ ¯˙ÂÈ ¯Â„ȉ· Â˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡˘ ÛÈ„Ú ‰Ï‡‚Ï ‰Ï‡‚ ÍÓÒÓ ÁÎÓ È ˘‰ ¯„‡· ‰Ê· ÔÈ„‰˘ Ï"Ê Ò"Á‰ ˙Ú„  ·˙Î ¯·Î ÌÈ˘ÂÚ˘ Ô˘ ÌȯÂÙ È ‡˘„ ‡Ï‡ „ÈÓ˙ ÌÈ„˜‰Ï ‰Ê· ÌȇˆÂÈ ˙È Ú˙ „ÙÒ‰ ¯ÂÒȇ· ¯ÎÊ Â· ÔÈ˙Ó‰Ï ÏÂÎÈ Î"Á‡ ·Â˘Â ‡˙Èȯ‡„ ·ÂÈÁ‰ ˜ÒÙÏ ¯Â˜Ó‰ ‡Â‰˘ Ô˘„‰ ˙Ó¯˙‰ ˙Ú„ Ï·‡ Ï" ΠÔÎ ‰‡¯ ‡Ï Â"Î˙ 'ÈÒ Á"‡· ‡"Ó¯‰ .Ï" ΠÏ"Ê ˆ"ÎÁ‰ ˜ÒÙ˘ ÂÓΠÔȇ„ ‡ È„ ȇ‰ ¯Â˜Ó ‰ ‰„ „ÂÚ ÊÓ¯Ï ‫ונראה‬ Ì˘ È"˘¯ ·˙Î ˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ ˙‡ Ì˙¯Ó˘ÂÓ ‡˙ÏÈÎÓ· ÔÏ ‡˜Ù „ ‡ÓÂÈ· .Î"Ú ,Ô˘ÈÈ˙ ıÈÓÁ˙˘ ÔÈ˙Ó˙ ‡Ï ˙ˆӉ 'ÒÂ˙· ¯‡Â·Ó˘ ‰˘Ó ˙¯Â˙· Ï"Ê Ò"Á‰ ·˙Π‡Ï„ *‡˙Èȯ‡„ ‰¯ÂÓ‚ ‰˘¯„ ‡Â‰˘ Î"Ú 'ÂΠÊ"·„¯‰ '¢˙ ˙ÂÚÓ˘ÓΠʯÈʉ ÏÚ È‡˜„ ‡¯˜‰ ˙ÂË˘Ù È‡„· ‫והנה‬ ˙ˆӷ ˙¢ÚÏ Íȯˆ˘ ÂÓÎ „ÈÓ ˙¢ÚÏ ‡· ˙˘¯Ù È"˘¯ Ô¢ÏΠıÂÓÈÁÓ Ì¯Ó˘Ï ÍÎ ˙ˆӉ ˙‡ ÔȈÈÓÁÓ Ôȇ˘ ͯ„Î Ï"Ê ‰‡· ̇ ‡Ï‡ ˙ˆӉ ˙‡ ÔȈÈÓÁÓ Ôȇ Â ÈˆÓ È¯‰ Ì Ó‡ .„ÈÓ ‰˙‡ ‰˘Ú Í„ÈÏ '¯·„‰ ˙‡ ¯Ó˘ ÂÈ·‡Â' Ù"‰Ú ·˘È 'Ù È"˘¯· ¯Ó¢ ÔΠ,‡·È È˙Ó ‰ÙˆÓ ÔÈ˙ÓÓ ‰È‰ Ï"Ê ‡Ï È˙‡ËÁ ÏÚ ¯ÂÓ˘˙ ‡Ï ÔΠ,ÌÈ ÂÓ‡ .Î"Ú ÔÈ˙Ó˙ ˘È ȯ‰ ‰ÈÓÈÚ„Â Ï" ‰ ˆ"ÎÁ‰ ˙ËÈ˘ ‫ולפי‬ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ· ÌÈÓÚÙÏ„ ÊÓ¯ Ì‚ Ô‡Î

‰Ê· ‰ÓÈ„˜ ÔÈ„ ÏÚ ÌÈ „  ‡Â ˙¯ ‰ ˙·Ë‰ È ˘‰ ‰ÂˆÓ Ì‚ ȯ‰˘ ÔȯȷÚÓ Ôȇ Ô È¯Ó‡ ˙ÂˆÓ È˙˘ ÂÈ ÙÏ ˘È˘Î Î"‡˘Ó Î"Á‡ ‰˘ÚÈ ÌÈ „  ‡ Èʇ ˙Á‡ ‡Ï‡ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Â È‡Â ¯˙ÂÈ ¯ÂÓÁ ¯È„˙ ‡Â‰ ‰Êȇ ˙ˆӉ ÌˆÚ ÏÚ .‡˘È¯· Ú‚Ù˘ ‰Ó ÏÚ Ô ÈÁ‚˘Ó ‡Ï ˙ÂˆÓ '·Ó ˙Á‡ ‰ÂˆÓ·„ ¯‡Â·Ó ȯ‰ ‫ולפי"ז‬ ‰· Ú‚Ù˘ Û‡ Ϙ‰ ÁÈ ‰Ï Íȯˆ ‰˘ÚÈ ‡Ï ‰Ï˜‰˘ Û‡ ¯ÂÓÁ‰ ˙¢ÚÏ ‰ÏÁ˙ ˙ ·‰ ‰È‰ ‰Ê ‡"˘¯‰Ó‰ ˙ËÈ˘Î Â‰Ê ,ÏÏÎ .Âȯ· ÏÚ ¯¯·˙ ˘ ˙"ÈÏ˙ Ï"Ê ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ˙ËÈ˘ ÏÚ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Ó ˙¢˜‰Ï Ôȇ ‫ועכ"פ‬ Ôȇ„ Ï"Ò„ ,‰ÈÓÈÚ„Â È·ˆ ÌÎÁ‰ ‰¯ÂÓÁÏ ‡˘È¯· Ú‚Ù˘ ‰Ï˜ ‰ÂˆÓÓ ÔȯȷÚÓ ˘Â¯ÈÙÎ 'ÒÂ˙· ¢¯ÙÈ Ì‰ ÈÎ ,Î"Á‡ ‡·È˘ ÌÈÈ¯È˘ ˙ÎÈÙ˘ ÏÚ È‡˜„ ‰˘ÓÏ ˙¯‡Ù˙‰ ‰‡¯ Ô΢ ˙Ó‡·Â ˙Á‡ ‰ÂˆÓ ‡Ï‡  ȇ˘ ‰È ÈÓ ÏÈÚχ ȇ˜„ 'ÒÂ˙‰ ÔÂ˘Ï ˙Ëȉ¯Ó .'ÒÂ˙‰ ¢˜‰ Ì˘Ó˘ È˙˘· Ï"Ê Ò"Á‰ ˙ËÈ˘ øáã óåñ ‫ואמנ‬ ‰¯ÂÓÁ‰ ˙¢ÚÏ ‰Ï˜‰ ÁÈ ‰Ï ˙ÂˆÓ ÈÙÏ] ‡ÓÂÈ· 'ÒÂ˙‰Â ‡"˘¯‰Ó‰ ˙ËÈ˘ ‡Â‰˘ „Á‡‰ ˙ËÈ˘ ˙Ó‡· ‡Â‰ [Ï"Ê Ò"Á‰ ˘Â¯ÈÙ ˙ÏÈÁ˙· ‡·ÂÓ‰ Ê"·„¯‰ ¯ÈÎʉ˘  ¯Â„ ÈÓÎÁÓ ,ÔÈ ·‰ ˙Ó‡· Ï"Ê Ê"·„¯‰ ‡Á„˘ ۇ  ȯ·„ ¯·Á ÂÏ Â ‡ˆÓ Âȯ·„Ï Ì‚ ÌÂ˜Ó Â È‡¯‰ Ó"Ó ÔÙ‡· Ï"Ê Ò"Á‰  ÈÊÂÚ Ô‡‚ ‡"˘¯‰Ó‰ ‡Â‰ ‡ˆÂÈΠÌȯÂÒ‡‰ ˙È·Ó ˙‡ˆÏ ÏÂÎÈ˘ ÈÓ˘ .Ï" ‰ È·¯·¯ ÈÏ˘‡· ÈÂÏ˙ ˙Á‡ ÌÚÙ ˜¯ ‰Ê·

.‫*היינו ממה שהקשו התוס' למה לי קרא הרי אי מעבירי וכו' וכנ"ל‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ˙ÏÙ˙ ¯Á‡ „ÈÓ ‰ ÓÊ˘ Ì˘ ¯·ÁÓ‰ ÔÂ˘Ï· ÔÂÈÎ ‰¯Á‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ·ÂË ¯˙ÂÈ Ó"Ó ˙ȯÁ˘ .˙ ·¯˜‰ ÔÓÊ· ÏÏÙ˙È˘ ˙ ·¯˜‰ „‚ ˙ÂÏÙ˙‰„ .ÌÈÓÚË ‰ÓÎÓ ‰Ê· ‰ÈÏ ‡ÁÈ ‡Ï„ Ï"‰·· ˘"ÈÈÚ ÈÂÏ˙ ‰Ê ¯·„ ¯˜ÈÚ˘ ÈÓˆÚÏ È˙Ó˘¯ ‫ומזמ‬ ÔÓÊ· ÏÏÙ˙‰Ï ȯ‰„ Ï" ‰ ‡˙‚ÂÏÙ· È ˘ „ˆÓ ¯Â„ȉ Ï˘ ÔÈ Ú ¯„‚· ‡Â‰ Ô·¯˜‰ Ï"Ê ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰Ï ÔÈÓÈ„˜Ó ÌÈÊÈ¯Ê ÔÈ„ Â Ï ˘È ¯ÎÊÂÓ Ôȇ ÔÎÏ„ Ï"È ̄˜ ÌÈÊÈ¯Ê È¯‰ ‰ÈÓÈÚ„Â ÂËÈÓ˘‰˘ Ú"¢· Ì˘ ¯·ÁÓ‰ ÔÂ˘Ï· Ê"„ .Ô·‰Â È¯Ó‚Ï Ô‡‚ ˙Ú„ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ÈÙÏ„ øîàð ‫ובסיו‬ ‰"‰ÏÏÊ ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰  ˙¯‡Ù˙  ÈÊÂÚ Ï˘ ‰˙¯Ó˘Ó ¯Ó¢ ‰"·˜‰ ȯ‰ 'ÈÓÈÚ„Â ¯‰ÓÈ ˜¯ ¯Â„ȉ‰ ÏÚ ÔÈ˙ÓÈ ‡Ï Î"‡Â ‰¯Â˙  È˙¯Â˙·  ÁÈË·‰ ¯˘‡Î ‰˘ÚÓ ˘ÈÁÈ Ë¯Ù·Â ÏÏη  ˘Ù ˙„Ù  È˙χ‚ ‰˘Â„˜‰ .¯"È· Ô„È„ ‰¯‰Ó· Â È˘‡¯·  ÈÎÏÓÂ

ëõþ

¯˙È· ‰ÂˆÓ‰ ˙¢ÚÏ Î"Á‡ ÏÂÎÈ ‰È‰È˘Î .¯˙ÂÈ ¯Â„ȉ· ‰˘ÚÈ ÔÈ˙ÓÈ ¯ÂÓ˘È Èʇ ¯Â„ȉ ˙Â‡ÈˆÓ ˘È ȯ‰ Ï"Ê ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ˙ËÈ˘Ï Ì‚Â ¯Â·ÚÈ „Á‡ ˜¯ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Ì‡ ˙ÂˆÓ È ˘· ÌÈÓÚÙÏ˘ ‡ˆÓ  ,‰¯ÂÓÁ‰ ÏÚ ÔÈ˙ÓÈ ‰Ï˜‰ ÏÚ ˙ ÈÁ· È ˘Ï ÔÈ˙Ó‰Ï ÌÈÓÚÙÏ ʯ„Ê‰Ï Íȯˆ .‰ÈÙ‚ ÂÊ ˜ÂÒÙ· ÊÓ¯ ˘È Âχ (.ì×) ˙Âί· ˙ÎÒÓ· ‰ ‰„ ¯·„‡ Ú‚¯ ‫עוד‬

ÏÎ ÏÏÙ˙‰Ï ¯˙ÂÓ ÔÈÙÒÂÓ ˙ÏÈÙ˙„ 'ȇ ‡"·Ëȯ·Â ,Ú˘ÂÙ ‡¯˜ Â Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡Â ÌÂȉ Ó"Ó ÌÂȉ ÏÎ ‰ ÓÊ„ ‚"Ú‡„ ˘Â¯ÈÙ' Ï"Ê ·˙Î ‰˙‡ ¯Á‡Ó‰Â Ô·¯˜‰ ÔÓÊ· ÏÏÙ˙‰Ï ÂÏ ˘È Ú˘Â‰È È Ù· Î"Π.Î"Ú ,'Ú˘ÂÙ ‡Â‰ ÍÎ ÏΠʇ ‰È‰˘ ‰·¯˜‰‰ ˙ÓÁÓ ‡Â‰ ÔÓʉ ˙ÏÚÓ„ Ú·˘· ‰¯Ë˜‰‰Â ˘˘· ‰˜È¯Ê‰Â ‰ËÈÁ˘‰ .Ú˘ÂÙ ‡¯˜ ¯Á‡Ó‰Â ˘È„ ‡È·‰ Â"Ù¯ 'ÈÒ ˘È¯ ‰Îω ‫ובביאור‬ ¯‡Â·Ó„ Û‡„ „¯˘ È˘Â·Ï· ˙ÂÚÓ˘Ó

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬

‫‪èõþ‬‬

‫הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬ ‫ראש הכולל יטב לב דסאטמאר אנטווערפען‬ ‫לכבוד ידידנו חברי הקהילה נאה וחסידה ויואל משה ד'סאטמאר‬ ‫מאנטשעסטער יצ"ו‪ .‬אחדשה"ט הנה שמעתי שזכיתם לכתוב ספר‬ ‫תורה לשמו ולזכרו של כ"ק אדמו"ר בעל ברך משה זצ"ל ואי"ה‬ ‫תכניסו את הספר תורה בבית המדרש בהשתתפות כ"ק מרן אדמו"ר‬ ‫שליט"א ודברד בעתו מה טוב שמהשם יצא הדבר שנזדמן דייקא‬ ‫בפרשת כי תשא שאיתא בגמרא בבא בתרא י ע"ב אמר משה לפני‬ ‫הקב"ה במה תרום קרן ישראל אמר לו בכי תשא עיין שם‪ ,‬והשי"ת‬ ‫ירום קרנכם וזכות רביה"ק בעל ברך משה זצ"ל וזכות רביה"ק בעל‬ ‫דברי יואל זצ"ל יעמוד לכם שתזכו לברכה והצלחה בכל מעשי ידיכם‬ ‫ולרומם קרן הקדושה וגם זכותם יעמוד לכ"ק אדמו"ר שליט"א שיוכל‬ ‫להנהיג את עדתינו הקדושה דבכל אתר ואתר על מי מנוחות ע"ד‬ ‫הסלולה לנו מרבותינו הקדושים ע"ד ישראל סבא עדי נזכה במהרה‬ ‫ליך ולקבל פני משיח צדקינו אמן כיה"ר‪.‬‬

‫ביאורים בענין האיסור להחזיר בשבת קדירה לתוכה של כירה או‬ ‫תנור‪ ,‬וטעם האיסור‪ ,‬ובאיזה אופן אסור‪ ,‬ובאיזה תנור אסור‪ ,‬ומה‬ ‫הדין לתוכו של תנור גאז או עלעקטריק‬ ‫הנה ·‪¯Ó‡ ,‡˙ȇ (ê"¼ ï"ñ ¹ð) ˙·˘ ˙ÎÒÓ‬‬ ‫¯' ‪,·¯ ¯Ó‡ ‡È¯Â‚ ¯· ‡ÓÁ ¯"‡ ·ÏÁ‬‬ ‫‪,¯ÂÒ‡ ‰ÎÂ˙Ï Ï·‡ ‰·‚ ÏÚ ‡Ï‡  ˘ ‡Ï‬‬ ‫‪ÔȯÈ˙Ó Ïω ˙È·„ ÔÈ˙È ˙Ó· Ô ˙„ ‡‰ ,˘Â¯ÈÙ‬‬ ‫‪ ˘ ‡Ï ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰¯ÈÎ È·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï‬‬ ‫‡‪‰¯ÈÎ Ï˘ ‰ÎÂ˙Ï Ï·‡ ,‰¯ÈΉ ·‚ ÏÚ ‡Ï‬‬ ‫‡‪.‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ÂÏÈÙ‡ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‬‬ ‫‪˘È ‰¯ÊÁ ÔÈ ÚÏ ‡˜Â„„ ‡¯Ó‚· Ì˘ ˜ÈÒÓÂ‬‬ ‫‪ÔÈ ÚÏ Ï·‡ ,‰ÎÂ˙Ï ÔÈ·Â ‰·‚ ÏÚ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‬‬

‫˘‪˙‰˘‰Ï ¯˙ÂÓ ˜ÂÏÈÁ Ôȇ ˙·˘ ·¯ÚÓ ‰È‰‬‬ ‫‪ÔÈ· ‰Ó¢ ‰Ù¯Â‚ ‡È‰˘ ‰¯Èη ˙·˘ ·¯ÚÓ‬‬ ‫‪‡˙Îω ‡˜ÒÙȇ ÔΠ.‰ÎÂ˙· ÔÈ·Â ‰·‚ ÏÚ‬‬ ‫·˘‪¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ÎÂ˙Ï„ (’ë ’−¼½ è"òþ ’−½) Ú"Â‬‬ ‫·˘·˙ ‡‪.‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ÂÏÈÙ‬‬ ‫והנה ·‚‪ÌÚˉ ˘¯ÂÙÓ Â È‡ Ú"¢· ÔΠ‡¯Ó‬‬ ‫˘‪È"˘¯· ˜¯ ,‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï‬‬ ‫‪È"˘¯Ï ˘È˘ ÚÂ„È Ï·‡ ,ÌÚˉ ˙ˆ˜ ¯‡Â·Ó‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

ðõþ

ÍÂÓÒ ˜ÒÚ˙Ó ‡Â‰ ‰˘ÚÓ ˙Ú˘· ȯ‰ ˙·˘· Î"Ú ,Ì˘ ¯‡˘ ˘ ÌÈÏÁ‚‰ ˙ˆ˜ÓÏ ‰‡¯  ‡Â‰˘Î Ï·‡ ,‰˙ÁÈ ÁÎ˘È ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ ÔÂÈΠ,ÌÈÏÁ‚‰ ÔÓ ˜ÂÁ¯ ‡Â‰˘ ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁÓ ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰˘ ¾¾ì¾ þêëò öôšñî) ,Ì˘ ¯‡˘ ˘ ÌÈÏÁ‚‰ ˙ˆ˜Ó

,̉ „Á‡ ‰ Óˉ ‰È‰˘˘ ,˙„ÁÂÈÓ ‰ËÈ˘ ÌÚˉ ¯‡È·˘ ‰Ó Ò"˘‰ È˘¯ÙÓ· ˘"ÈÈÚ ‡Ï ,È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï˘ ÏÚ Â˜ÏÁ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÏÎ ÈΠԇΠ‰Ê· Íȯ‡ .ÌÈ Â˘‡¯‰ ¯‡˘ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ¯‡·  ,È"˘¯

šþ êîí ó¾ îþê¾ò¾ ó−ñìèí ³®šô í³ì− êô¾ íï

‫טעם א' לאיסור חזרה לתוכה‬

˙ȈÁÓ‰ ÔΠ,(þ³î− íôì êí− í×î³ë¾ óî¾ô ¹îþ−®ë ¯ÂÒȇ Ï˘ ÌÚˉ„ Î"‚ ·˙Î (í"ñ š"½) Ϙ˘‰ .˘"ÈÈÚ ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ‰¯ÊÁ ¯ÂÒÈ‡Ï '‚ ÌÚË ‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯ ‫במ"ב‬ .Âȯ·„· Ò"Ë ˘È ‡Ó˙ÒÓ Ï·‡ ,‰ÎÂ˙Ï Ï·‡ ,Ï"Ê ·˙Î (ì"ò š"½) ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó·Â ‰ÎÂ˙Ï „ÈÓÚÓ ‡Â‰˘ ÔÂÈ΄ ¯ÂÒ‡ ‰ÎÂ˙Ï Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ¯È„˙ ‰· ÔÈÏ˘·Ó˘ ͯ„Î ‰ ˘Ó‰ ȯ·„ ‰ ‰Â .Ï"ÎÚ [Ô"¯Â ‡"·˘¯] Ô˜È˙ Ì¢ ÈÏ· ÒÙ„ ˘ ‰Ó ÈÙÎ Âχ‰ ‰¯Â¯· ‰ÎÂ˙Ï„ ÌÚˉ„  ¢ÏÓ ‰‡¯ „ ,ÔȉÂÓ˙ ˙ÂÚË ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ Ï·‡ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ¯È„˙ ÔÈÏ˘·Ó ‰ÎÂ˙·„ ‰‡¯  ȇ Î"Ú ¯È„˙ ÔÈÏ˘·Ó Ôȇ ‰·‚ ÏÚ ‡È‰˘Î ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯˙ÂÓ ‰"¢ÓÂ Ï˘·ÓÎ ‡‰„ ˙È˘‡¯ ,‰ÂÓ˙ ‰Ê Ï·‡ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ÚÓ˘Ó˘ ÂÓΠ,¯È„˙ ÔÈÏ˘·Ó Âȉ ÈÓ ‰·‚ ÏÚ Â·˙΢ ÔÓÈÒ‰ ˙ÏÁ˙· ¯·ÁӉ ¯Âˉ Ô¢ÏÓ ÔÈ˙Ù¢ ‰¯È„˜Î ‰ÈÂ˘Ú ‡È‰˘ ‰¯ÈÎ :Ï"‰Ê· ‰‡¯ .Ï"ÎÚ ,'ÂΠ‰ÏÚÓÏ ‰¯È„˜ ‰ÈÙ ÏÚ ,‰·‚ ÏÚ Â Èȉ„ ,‰ÈÙ ÏÚ˘ Ì Â˘ÏÓ ‡È„‰Ï ÂÓˆÚ· ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ Ì‚Â ,Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯ Âȉ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ÓÏ ÌÚˉ ¯‡È·˘Î (í"ò š"½ë) Ì˘ ·˙Î Ú˜¯˜ È·‚ ÏÚ ‰ÁÈ ‰˘Î ˙·˘· È·‚ ÏÚ ‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘ÂÓÎ Ï"‰ :Ï"Ê „"‡·

,·˙Î Ô"¯‰ È˘Â„ÈÁ ‡"·Ëȯ‰Â Ô"·Ó¯‰ ‫הנה‬ ˙·˘· ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï˘ ÌÚˉ„ ,Ï˘·ÓÎ ÈÊÁÈÓ ‡Ï·‰ ˘ÈÙ ‰ÎÂ˙·„ ÔÂÈÎ ,‡È‰ ÌÚË ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰¯Èη ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ Î"Ú ‡Ï„ ,˙·˘ ·¯ÚÓ ‰È‰˘ ÔÈ ÚÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Ê ·¯Ú· Ï˘·Ï ¯˙ÂÓ È¯‰„ ,Ï˘·ÓÎ ÈÊÁÈÓ ÍÈÈ˘ ÈÎ ˙·˘ ·¯ÚÓ ˙‰˘‰Ï ¯ÂÒ‡  ȇ ,˙·˘ ÈÈÂ˙ÁÏ È˙‡ ‡ÓÏ„ ˘˘Á‰ ÍÈÈ˘„ ‡Îȉ ̇ ,‰ÊÏ ˘ÁÈÓÏ ‡ÎÈÏ Ì˘ ۯ‚„ ÔÂÈΠ,˙·˘· .‰ÎÂ˙· ÂÏÈÙ‡ ˙·˘ ·¯ÚÓ ˙‰˘‰Ï ¯˙ÂÓ ÔÎÏ ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ ÌÚË„ ·˙Î Ú˘Â‰È È Ù‰ ÔΠ,Ï˘·ÓÎ ÈÊÁÈÓ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰ÎÂ˙Ï ˙·˘· ÈÊÁÈÓ ‰ÎÂ˙· ‰ÓÏ ÌÚˉ ¯‡È· ‡Ï˘ ‡Ï‡ Â˙ ÂÂÎ ‡Ó˙ÒÓ ,‰·‚ ÏÚÓ Ï˘·ÓÎ ¯˙ÂÈ .Ï" ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ Î"˘ÓΠ,‡Ï·‰ ˘ÈÙ „ ˙ÓÁÓ

‫טעם ב' לאיסור חזרה לתוכה‬ ·˙Î (î"× š"½ è"òþ ’−½) ˙·˘ ˙ÂÙÒÂ˙ ‫ובספר‬ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ ÏÚ ¯Á‡ ÌÚË ‡Ó˘ ÈÙË ¯Ê‚ÈÓÏ ÍÈÈ˘ ‰ÎÂ˙· ‡Â‰˘Î„ ,Ï"Ê ‡È‰˘ ۇ ,‰ÎÂ˙Ï Â˙¯ÈÊÁ· ÌÈÏÁ‚· ‰˙ÁÈ ‡Ï˘ ¯˘Ù‡ ȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ,‰ÏÚÓÏ ¯‡·˙ ˘ ÂÓΠÌÈÏÁ‚ ˙ˆ˜ Ì˘ ‡‰È ‰‡¯ ‰ ÈÙΠ.(ð"ô š"½ ì"íëë êëîíî) Ï"ÎÚ ‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁÓ ‡Â‰˘Î„ Â˙ ÂÂÎ ‰¯Â‡ÎÏ Â Â˘ÏÓ

íõþ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

˘ÈÙ ÂÏÈÙ‡ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‰È‰ ‡Ï ‰"‡Ï·˘ .‡Ï·‰ ˙ÈÁ ·"Ó‰„ ÔÂÈ΄ ,Ï„‚ ˜Á„ ‰Ê ‫אבל‬ ,‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï˘ ÌÚˉ ˘¯ÙÏ ÌÚˉ ¯˜ÈÚ„ ,¯ÙÒ‰ ÔÓ ¯ÒÁ ¯˜ÈÚ‰ Î"‡ ,‰‰Ó˙‡ ,ÌÂÏÎ ·˙Î ‡Ï ‡Ï·‰ ˘ÈÙ „ ÌÂ˘Ó ˙ÈÁ ‡Ï„ ,Î"Î ‰˘˜ ‡Ï È" Ù‰ ÏÚ ‡ÓÏ˘· ·"Ó‰ Ï·‡ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‰ÓÏ ÌÚˉ ˘¯ÙÏ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‡Â‰ ‰ÓÏ ÌÚˉ ˘¯ÙÏ ˙ÈÁ „ .¯˜ÈÚ‰ ‡Ï ÏÙˉ ·˙΢ „‡Ó ‰ÂÓ˙ ÌÚË ‡È·‰ (ì"ò š"½ë) ·"Ó‰„ ,‰˘˜ ‫ועוד‬ ÔÈÈÚӉ ,Ô"¯‰Â ‡"·˘¯‰ Ì˘· ‰Ê ‰Êȇ ÏÏÎ Ì˘ ‡ˆÓ ‡Ï„ ‰‡¯È ̉ȯ·„· ,ö"þí −¾îð−ìë šþ) ,‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ ÏÚ ÌÚË .(¹"−þí ñ¼¾ ö"þíô îò−ê ³ë¾ ³×½ô ñ¼ ö"þí ’−ì¾ ¼îð−î ˘È„ ‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯ ‰È‰ ÔÈω ÏÎÓ ÔÎ ‫על‬ ‡Ï Á" ˜"Ò ·"Ó·„ ,ÒÂÙ„‰ ˙ÂÚË Ô‡Î ,"Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „" ˙·È˙ ‡Ï‡ ·Â˙Î ‰È‰ ˘ÈÙ „ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Î"‚ ·Â˙Î ‰È‰ Èχ ÔÂÈÎÓ ‰ÚË ÒÈÙ„Ó‰˘ ‡Ï‡ ,¯˙ÂÈ ‡Ï ‡Ï·‰ ‰‡¯ „" ÔÂ˘Ï‰ ·˙΢ Á" ˜"Ò· ԇΠ‰‡¯˘ ÔÂ˘Ï‰ ·˙Î ‰" ˜"Ò· ÏÈÚÏ Ì‚Â ,"Ï˘·ÓÎ ÔÂÈÎ Ï"‰Ê· ·˙Î Ì˘Â ,"Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „" „ÈÓ˙ Ì˘ Ï˘·Ï ͯ„˘ ̘ӷ ‰„ÈÓÚÓ˘ ‰Ê ‡È·‰ Ì˘Â ,Ï"ÎÚ 'ÂÎÂ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ÔÂȈ‰ ¯Ú˘· Ì˘ Î"˘ÓΠ,Ô"¯‰Â ‡"·˘¯‰Ó ԇΠ̂ ÒÈÙ„‰Â ÒÈÙ„Ó‰ ‰ÚË Î"Ú ,(ì"ô ³îê) ‡"·˘¯‰ Ì˘· ÂÊ ÔÂ˘Ï· ͯڷ Á" ˜"Ò· ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ψ‡ Ì˘Â ,Ô"¯‰Â ‰Ê ÌÚË (ö"þíî ê"ë¾þí) Ì‰È ˘ ·˙Î ˙·˘· ÔÂ˘Ï˘ Ì‚‰ ,‰ÏÁ˙ÎÏ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ˘ Ì¢Ó

‰¯ÊÁ ‡Ï‡ ¯È˙‰ ‡Ï ÌÈÓÎÁ ˙·˘· ‰¯ÈΉ ‰„ÈÓÚÓ˘ ÔÂÈÎ ,'ÂΠ‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï ‡Ï Ï·‡ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „ÈÓ˙ Ì˘ Ï˘·Ï ͯ„˘ ̘ӷ ˘¯ÂÙÓ ‰‡¯ ,·"Ó‰ Ï"ÎÚ ,˙·˘· ‰ÏÁ˙ÎÏ È¯‰„ ,Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯ Âȉ ‰·‚ ÏÚ Ì‚„ Âȯ·„Ó êñë îñ−õê þî½ê í×î³ëð) ‰·‚ ÏÚ· ȯÈȇ Ì˘ Âȉ ‰·‚ ÏÚ Ì‚„ ÔΠ̇ (¼šþš −ëè ñ¼ ì−òí .‰ÎÂ˙ÏÓ ‰·‚ ÏÚ ‡ ˘ È‡Ó Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯ ÌÈÓÚÙ ·Â¯„ ¯ÓÂÏ ˜Á„· ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ‫והיה‬ ‰È‰˘ ‡Ï‡ ,‰ÎÂ˙· Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯ Âȉ ,‰·‚ ÏÚ Ì‚ Ï˘·Ï ÌÈÓÚÙ ‰·¯‰ Ì‚ ÈÂˆÓ Î"ÚÂ Ï˘·ÓÎ ¯˙ÂÈ ‰‡¯ ‰ÎÂ˙· ‰"¢Ó ÏÚ Ï·‡ ,„ȷ ÔÈÈ„Ú ‰¯È„˜‰˘Î ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ ÏÚ Ï˘·Ï ͯ„‰ Ôȇ ÌÈÓÚÙ ·Â¯„ ÔÂÈÎ ‰·‚ ÏÚ ‰ÁÈ ‰˘Î ˜¯ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȇ ‰·‚ ÔÂ˘Ï‰ ·˙Î ‰" ˜"Ò· ÈΉÏ ,Ú˜¯˜ È·‚ .˜"„ "¯È„˙" ÔÂ˘Ï‰ ·˙Î Á" ˜"Ò·Â "„ÈÓ˙" ÈÓ¯˙È Ì‡ ‰Ê ÈÙÏ„ ,ÔÎ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ‫אבל‬ Ï˘·Ï ͯ„‰ ÌÈÓÚÙ ·Â¯˘ ÂÊÎ ‰¯ÈÎ ÂÏÈÙ‡ ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‡‰È ‰·‚ ÏÚ Ô˙È ‡Ï ȇ„ ‰Ê ,„ȷ ‰„ÂÚ ‰¯È„˜‰˘Î ˜ÒÂ٠̢ ËÈÓ˙˘È‡ ‡Ï„ ,ÏÏÎ ¯Ó‡È‰Ï .‰ÊÎ ÔÈ„ ˘Â„ÈÁ  ÚÈÓ˘‰Ï ‰ ˘Ó‰ ȯ·„ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ Ï„‚ ‫ובדוחק‬ ·˙΢ ‰Ó„ ,Á" „"Ò· ‰¯Â¯· Ì˘ ÌÈÏ˘·Ó˘ ÌÂ˘Ó ‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡„ „·Ï· ‰Ê„ Â˙ ÂÂÎ Ôȇ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ¯È„˙ Î"‚ ¯·ÂÒ ‡Â‰ ‡Ï‡ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „ ̯‚ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ˘ ÌÚˉ˘ Ï" ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÂÓÎ ·"Ó‰˘ ‡Ï‡ ,‡Ï·‰ ˘ÈÙ ‰ÎÂ˙·˘ ˙ÓÁÓ ‡Â‰ ¯È„˙ ‰· ÔÈÏ˘·Ó˘ ÌÂ˘Ó ÔÂ˘Ï‰ ÛÈÒÂÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰ÎÂ˙Ï ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ „ÈÓÚӢΠ,'á ‫אופ‬ ÏÚ ÏÈ˘·˙‰ ÌÚ ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚÓ .˙È ˜È¯‰ ‰¯È„˜‰

îõþ

‡ˆÓ ‡Ï ‰" ˜"Ò· ·"Ó‰ ·˙΢ ˘ÓÓ ‰Ê ‡"·˘¯· ˘"ÈÈÚ ,Ì˘ ‡ˆÓ ÔÂÂÎÓ‰ Ï·‡ ,Ì˘ (ð"êë ’î×î ó−ô ñ¾ öî³−š óðê ê−ëô í"ðë ë"¼ ’ô ¹ð)

‰¯È„˜ ˙·˘ ·¯ÚÓ ‰ÎÂ˙· ˙Á ÂӢΠ,'â ‫אופ‬ ¯ÈÊÁÓ ˙·˘·Â ÏÈ˘·˙ ÌÚ ‰‡ÏÓ ˙Á‡ .‰‡ÏÓ‰ ˙¯Á‡ ‰¯È„˜ ‰˙‡ ÏÚ ‰¯È„˜‰

ÂÏÈÙ‡ ‰ÏÁ˙ÎÏ Ô˙ÈÏ ¯ÂÒ‡ ‰ÓÏ Ì˘ ¯È·Ò‰˘ ,Ï"‰Ê· ·˙Î ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰¯ÈÎ È·‚ ÏÚ ÈÙÏ Ï˘·ÓÎ ÈÊÁÈÓ„ ÌÂ˘Ó ‡ÓÚË Â Èȉ Ì˙‰Â .Ï"ÎÚ Íη ÏÂ˘È· ͯ„˘

‰¯ÈΉ˘Î ‡˜Â„ ‡È‰ ‰Ï‡˘‰ ,'‡ ‫ובאופ‬ ‡ÒΉ ‰Ê ÈÎ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ,Ì¢ Û¯‚Π ȇ ȇ„· ÂÈÏÚ Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯˘ ÌÂ˜Ó Â È‡„ ¯Â ˙‰ ‚"Ú˘ ‰·ÈÊÚÓ· ÂÏÈÙ‡„ ¼"î¾í öî¾ñ í"×) ‰ÏÁ˙· ÏÏÎ ÏÂ˘È·Ï È‡¯‰ (ê"ñ š"½ë) ‡"‚Ó‰ ˜ÈÒÓ (−"š½ ¹î½ ê"îšë ëþí ‰Ê ‡ÒÎ ˘"Î ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ÔÈ„ ÂÏ Ôȇ˘ ‡ÒÎ ‡Â‰ ̇‰ ˯ٷ ,ÂÈÏÚ Ï˘·Ï È¢ڢ ˜ÈÒÙÓ Â È‡Â „ÓÂÚ‰ ÏÚ ‰·Â¯Ó ı¯ى˘ ‰ÊÎ ÂÏÈÙ‡ ‡È‰ ‰Ï‡˘‰ '‚‰Â '· ÔÙ‡·Â .ÏÏÎ ÂÓˆÚ· ÈÏΉ ÈÎ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰ ȇ ‰¯ÈΉ Ú"¢· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓΠ,Ì¢ Û¯‚Î ·˘Á .˘"ÈÈÚ (ê"ñ š"½) ‡"‚Ó·Â (’è ¹−¼½)

ÏÎÓ ˜ÂÁÓÏ Íȯˆ Ôȇ„ ,¯ÓÂÏ ‰‡¯ ‫והיותר‬ '· Âχ ˜¯ ‰" ˜"Ò· ·Â˙΢ ‰Ó ,˙·È˙ '‚ ÛÈ҉Ϡ"Ô"¯‰Â ‡"·˘¯‰" ˙·È˙ ÔÂÈ΄ ¯ÂÒ‡ ‰ÎÂ˙Ï Ï·‡ ,Á" ˜"Ò· Ï"ˆ ÍÎÂ Ì˘ ÔÈÏ˘·Ó˘ ͯ„Î ‰ÎÂ˙Ï „ÈÓÚÓ ‡Â‰˘ ,Ï"ÎÚ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ [‡Ï·‰ ˘ÈÙ ‡È‰Â] ¯È„˙ ‰¯ÊÁ Ï˘ ¯ÂÒȇ· Ì‚„ ·"Ó‰ ˙Ú„ ˙Ó‡·„ ͯ„˘ ̘ӷ „ÈÓÚӢΠ˜¯ ¯ÂÒ‡  ȇ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚÓ Ì‡ ȘÂهϠ„ÈÓ˙ Ì˘ Ï˘·Ï (’í ¹−¼½ë) ‡˙ȇ˘ ÂÓΠ,¯˙ÂÓ„ ÈÏÎ È·‚ ÏÚ îô×î) ,˘"ÈÈÚ ÈÏÎ Î"Ú ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰ ÔÈ ÚÏ .(íïë ö−šñîìí ³¼ðî ë"ôí ³¼ð öñíñ þêîë−¾

˘È ,‰ÊÏ ‰Ê ÌÈÓ„ Ì È‡ ÂÏω ÌÈ Ù‡‰ '‫וג‬ .˙Á‡Ï ˙Á‡ ̯‡·  ,Ì‰È È· ˜ÏÁÏ

‫ביאור כוונת המג"א שכתב דלא‬ ‫מקרי תוכה אלא כשיושב למטה‬ ‫בקרקעית הכירה‬ ,Ï"Ê (’ë ¹−¼½ë) ¯·ÁÓ‰ ·˙΄ ‡‰ ÏÚ ‫הנה‬ ·˙Î ,¯ÂÒ‡ ‰ÎÂ˙Ï Ï·‡ ‰·‚ ÏÚ ‡˜Â„ Ì˙Ò„Ó ,"‰·‚ ÏÚ" :Ï"Ê (ë"× š"½ë) ‡"‚Ó‰ ÂÏÈÙ‡„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ È"· ·¯‰ ‡Ï„ ȯ˘ ‰¯ÈΉ ¯È‡ ÍÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ ‰Ï˙ ˙ÈÚ˜¯˜· ‰ËÓÏ ·˘ÂÈ˘Î ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙ ȯ˜Ó

‫ביאור הדין כשמעמיד הקדירה על‬ ‫דבר אחר המונח בתוך הקדירה‬ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡„ ‡‰ ̇‰ ¯‡·Ï ‡· ‫ועכשיו‬ ‡˜Â„ ‡Â‰ ̇ ,˙·˘· ‰ÎÂ˙Ï Â‡ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜ ÏÚ ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚӢΠÁ ÂÓ‰ ¯Á‡ ¯·„ ÏÚ ‰„ÈÓÚÓ Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ¯˘Ù‡ ˙‡Ê‰ ‰Ï‡˘‰Â ,¯ÂÒ‡ Î"‚ ‰¯ÈΉ ÍÂ˙· .ÌÈ Ù‡ '‚Ï ˜ÏÁÏ Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‰¯ÈΉ ÍÂ˙· ˘È˘Î ,'à ‫אופ‬ μþð×î) Ô‰ÈÏÚ Ï˘·Ï ÔÈÏÈ‚¯˘ ÌÈ ·‡ Ï˘ ‡ .ÂÈÏÚ ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚÓ ,(’ê ¹−¼½ ¹î½ ¼"î¾ë ê³−ê¾

ïõþ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ôȇ˘ Ù"Ú‡ ÌÈ ·‡ ‡ Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‚"Ú ÛÂÒ„ ,¯ÂÒ‡ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜ ÏÚ ·˘ÂÈ ‰¯È„˜‰ Ì˘˘ ˙ ل‰ ÔÈ· ˙Á ÂÓ ‰¯È„˜‰ ÏÎ ÛÂÒ ’èíî ’ëí öõîêë −¾ñ ö−ðí íôî) ,‰·Â¯Ó ‰Ï·‰ .(öñíñ þêëò ¯È˙Ó (ó¾ ê"ô¾òëî ,ð"− öô−½ ’× ññ×) Ì„‡ ‫ובחיי‬ ¯ÈÊÁ‰Ï ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‰ÎÂ˙· „ÈÓÚ‰Ï Â È‡ ¯Â ˙‰ ÂÏÈÙ‡ ÂÈÏÚ Ï·Ӊ ÌÚ ‰¯È„˜‰ ‰¯È„˜‰„ (ê"ô¾òë) Ì˘ ¯È·Ò‰Â ,Ì¢ Û¯‚ ¯‡Â·Ó˘ ÂÓΠ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚Πȉ ˙È ˜È¯‰ š"½) Ì˘ ‡"‚Ó·Â (’è ¹−¼½ è"òþ öô−½) Ú"¢·  ȇ˘ ÔÂÈÎ ,‰ÎÂ˙ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó È‡Â ,(ê"ñ ÂÓΠ,‰ÎÂ˙ ȯ˜Ó ‡Ï ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· „ÓÂÚ ‡"ÈÈÁ‰˘ ‰ÊÓ ‰‡¯ ,(ë"× š"½ ó¾) ‡"‚Ó‰ ·˙΢ ˙ÈÚ˜¯˜· Ì˘ ‡"‚Ó‰ Î"˘Ó„ ˘¯ÙÓ ‰È‰ ˙·˘ÂÈ ‰¯È„˜‰˘Î ˜¯„ ,‡˜Â„· ‡Â‰ ‰¯ÈΉ .ÌÚˉ ·"ˆÂ ,¯ÂÒ‡ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙Ï È¯˜Ó ‡Ï„ ‡"ÈÈÁ‰ ‫טע‬ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ˙·˘ÂÈ ‰¯È„˜‰˘Î Ì˘˘ ¯Â ˙‰ ˙ÈÚ˜¯˜„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ˘ÓÓ ‰¯È„˜‰˘Î ˜¯Â „Â‡Ó ÌÁ ‡Â‰ ÌÈÏÁ‚‰ ÌÈÁ ÂÓ „Â‡Ó ÌÁ ‡Â‰˘ ¯Â ˙‰ ˙ÈÚ˜¯˜· ˙Ú‚Â ‰‡¯ ‡˜Â„ ʇ ‡Ï·‰ ˘ÈÙ ‰ÎÂ˙·˘ Û¯Ȉ· „"‡· Ì˘ ·˙Î ‡"Ó˘ ‰˘ Ì‚‰Â ,Ï˘·ÓÎ ‡Ï„ ¯˘Ù‡ ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„„ ȉ ÔΠ̇ :Ï"Ê ,("μ¼ñë" ñ¾ôñ ,þîò³í −ñî¾ ñ¼ ìòîô¾× î³òîî×) È ‰Ó ‰¯Â‡ÎÏ .Ï"ÎÚ 'ÂΠ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜Î ȉ ‰Ê„ ‡Ï ‰ÓÏ Î"Î ÌÁ  ȇ Î"‚ ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„‰ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜Î ‰‡¯ „ ÔÂÈ΄ ¯˘Ù‡Â ,È ‰Ó ÂÏÈÙ‡ ˘ÓÓ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜·˘ ÂÓΠ,‚ÂÏÙ ‡Ï ¯ÂÒ‡„ ȇ„· ‰·¯‰ ÌÁ  ȇ˘ ÔÓ„ÊÈ Ì‡ .˜"„ ‚ÂÏÙ ‡Ï ÌÂ˘Ó Î"‚

ÔÈ·˘ ˜ÂÏÈÁ‰ ·"ˆÂ ,‡"‚Ó‰ Ï"ÎÚ ,‰¯ÈΉ ÔÈ·Ï È¯˘„ ‰¯ÈΉ ¯È‡ ÍÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ ‰Ï˙ ȯ·„· ˘È ,¯ÂÒ‡„ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ·˘ÂÈ ‡ˆÂÈ '‡ ˘Â¯ÈÙ ,ÌÈ˘Â¯ÈÙ '· Âχ‰ ‡"‚Ó‰ ȯ·„Ó ‡ˆÂÈ '· ˘Â¯ÈÙ ·¯‰ Ú"¢‰ ȯ·„Ó Ê"Π:(ï"¬ ¹−¼½ë) ·¯‰ Ú"¢ Ï"Ê ,Ì„‡ ÈÈÁ‰ ‰ÏÚÓÏ ‰¯ÈΉ ÈÙ È·‚ ‰¯È„˜‰ ¯ÈÊÁÓ˘Î È ÙÂ„Ó ‰ÏÚÓÏ ˙ˆ˜ ÔÈËÏ· ‰¯È„˜‰ È Ù„˘ ‰"‰Â ˘ÓÓ ‰¯ÈΉ ÍÂ˙Ï ‰¯ÈÊÁ‰Ï Ï·‡ ‰¯ÈΉ 'ÂΠÔÈ Ú Ïη ¯ÂÒ‡ Â Ï˘ Ìȯ ˙‰ ÍÂ˙Ï ‡Â‰ ˜ÂÏÈÁ‰ ¯˜ÈÚ˘  ¢ÏÓ ‰‡¯ ,Ï"ÎÚ îô× îò−−íð) ‰¯ÈΉ ¯È‡· ‰¯È„˜‰ ‰ÏÂ˙˘Î„ íþ®šî íñ¼ôñ íëìþ íþ−ðší¾× ó¾ ¾"íìôí þ−ë½í¾ îò−ê ëìþí óîšôî þîò³í μî³ñ ½ò×ò þ®ší óîšôî í¬ôñ

ÔÈËÏ· ‰¯È„˜‰ È Ù„ Î"‡Â ,(þîò³í μî³ñ ½ò×ò ÔÈ· ˙Á ÂÓ ‰¯È„˜‰ ÏÎ Ôȇ ‰ÏÚÓÏÓ ˙ˆ˜ ‰"¢Ó ‰·Â¯Ó ‰Ï·‰ Ì˘˘ ‰¯ÈΉ ˙ ل ‰ÏÚÓÏÓ ‰·Á¯ ‰¯È„˜‰ Ôȇ˘Î Ï·‡ ,ȯ˘ Î"‡ ,‰¯ÈΉ ˙ ل ÔÈ· ˙Ò Î ‰¯È„˜‰ ÏΠ‰·Â¯Ó ‰Ï·‰˘ ̘ӷ ˙Á ÂÓ ‰¯È„˜‰ ÏÎ ‡"‚Ó‰ ·˙΢ ‰Ó Ê"ÈÙÏ Î"‡Â ,¯ÂÒ‡ ‰"¢Ó ‰ËÓÏ ·˘ÂÈ˘Î ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙ ȯ˜Ó ‡Ï„ ÔÂ˘Ï‰ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜˘ ‰ ÂÂΉ Ôȇ ,‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ ̯‚ ¯˜ÈÚ ‡Ï‡ ,¯ÂÒȇ‰ ̯‚ ,‰·Â¯Ó ‰Ï·‰˘ ̘ӷ ˙Á ÂÓ ‰¯È„˜‰ Ï΢ ¯·„ Ì¢ Ì˘ Ôȇ˘Î ȯÈȇ ‡"‚Ó‰˘ ‡Ï‡ ˙Ò Î ‰¯È„˜‰ Ï΢· Î"‡Â ,‰¯ÈΉ ÍÂ˙· ˙ÈÚ˜¯˜ ÏÚ ·˘ÂÈ ‡ÏÈÓÓ Ê‡ ‰¯ÈΉ È Ù„ ÔÈ· ÔÎÏ ,¯È‡· ·˘ÈÏ ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÈÎ ,‰¯ÈΉ ÔÂ˘Ï‰ ÏÏÎ ·˙Î ‡Ï Ì˘ ·¯‰ Ú"¢· ¯ÂÒȇ‰ ̯‚ ‰Ê Ôȇ„ ,"‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜·" ÔÙ‡·„ ·¯‰ Ú"¢‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ‡ˆÓ .Ï" Π‰¯È„˜‰ „ÈÓÚӢΠ Èȉ„ ,‰Ï‡˘‰ Ï˘ '‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ‰¯ÈΉ Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‚"Ú ‰¯È„˜‰„ ÔÂÈÎ (³®š íñîì μþî®ñ) ¯˙ÂÓ ÔÎ Ì‚ .‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ˙Ú‚Â ‰ ȇ ¯È˙Ó Î"‚ (ð"®î ê"ô š"½ ì"−¾ öô−½ë) ‫והמ"ב‬ ‚"Ú ‰¯ÈΉ ÍÂ˙ ‰¯È„˜ „ÈÓÚ‰Ï ‡Ï‡ ‡"ÈÈÁ‰ ÌÚËÓ ‡Ï Ï·‡ ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ¯˙ÂÓ˘ ÂÓΠ,Íη ÏÂ˘È· ͯ„ Ôȇ˘ ÌÚËÓ 'ÈÒ· Î"˘ÓΠ‰¯È„˜ ‚"Ú ‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï Î"‚ ¯È˙Ó ,'‰ Û ÈÚÒ ‚" ¯ ̉· Ôȇ˘ Ìȯ·„ ‰ÎÂ˙·˘ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú „‚ Î ÁÈ ‰Ï ¯˙ÂÓ˘ ÂÓΠ,ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ,(î"¬ ¹−¼½ ì"−¾ öô−½ë) ˘"ÈÈÚ ,‰ÏÁ˙ÎÏ ‰¯Â„Ó‰ ‚"Ú ˜¯ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Ê ¯È˙‰˘ ÂÈÏ‡Ó Ô·ÂÓ ‚"Ú Â Èȉ„ ‰Ï‡˘‰ Ï˘ '‡ ÔÙ‡· Ï·‡ ,ÈÏΠͯ„ ‡Ï‰„ ¯˙ȉ‰ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ¯˘Ù‡ ‡"ÈÈÁ‰ Ï˘ ¯˙ȉ‰ ÌÚË ,Íη ÏÂ˘È· ‡"‚Ó· ˘Â¯ÈÙ‰„ Ï"Ò ‡Ï‡ ,·"ÓÏ Ï"Ò ‡Ï„  ¢ÏÓ ‰‡¯ ÔΠ,·¯‰ Ú"¢‰Î ‡Â‰ (ë"× š"½) .˘"ÈÈÚ (ï"ò š"½ è"òþ öô−½ë)

‫ביאור דברי המ"ב שמתיר להעמיד‬ ‫בתוכה ע"ג קדירה ריקנית‬ ‰ ‰ ,Âȯ·„· ·"ˆ˘ ‰Ó ·"Ó‰ ÔÂ˘Ï ‫ונעתיק‬ ¯˙ÂÓ˘ ÔÈ„· ȯÈȇ Ì˘ ‡"Ó ˜"Ò· Èψ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ¯Â ˙‰ ÍÂ˙Ï ‰Ïˆ ˘ ¯·„ Ô˙ÈÏ ‡Ï Ì‚Â :Ï"Ê ÛÂÒ·Ï Ì˘ ·˙Π,Èψ ¯Á‡ ˜ÒÙ‰ È"Ú ‡Ï‡ ¯Â ˙‰ ˙ÈÚ˜¯˜ ÏÚ Â „ÈÓÚÈ ‰‡¯ ‰È‰È ‡Ï˘ È„Î ‰È˙Á˙ ˙È ˜È¯ ÈÏÎ 'ÂΠ‰"Ò ‚" ¯ ÔÓÈÒ· ÏÈÚÏ ÔÈÈÚ ,Ï˘·ÓÎ (þíï−î í"ð ñ"íëë ’è ¹−¼½ ó¾) ÏÈÚÏ„ Ú"ˆÂ ,Ï"ÎÚ Â È‡ '‚ Û ÈÚÒ·˘ Ú"‡ ¯˙ÂÒ ¯·ÁÓ‰„ ‰˘˜‰ ‰¯ÈÎ ‚"Ú˘ ‰¯È„˜ ‚"Ú ‰¯È„˜ ÁÈ ‰Ï ¯È˙Ó

ìõþ

ÍÂÓÒÏ ˘È ,Ï"Ê ÛÂÒ·Ï ·˙Î ‡"ÈÈÁ‰˘ ‫אלא‬ ‰‡¯ ,Ï"ÎÚ ˙ˆ˜ ‰ÏÂÁ Í¯ÂˆÏ Ê"Ú È·‚ ÏÚ ¯˙ȉ‰ Î"Î ÂÏ ¯Â¯· ‰È‰ ‡Ï˘ ‰ÊÓ Í¯ÂˆÏ ‡Ï‡ Ϙȉ ‡Ï Î"Ú ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ öô−½ë) ·"Ó‰ ˙ ÂÂÎ ‰Ê˘ ¯˘Ù‡Â ,˙ˆ˜ ‰ÏÂÁ ‡"Á‰Â ,Ï"‰Ê· ·˙΢ (ì"−þ ³îê ®"í¼¾ë ì"−¾ ÔӘϠ,Ï"ÎÚ ˙˜ÒÙÓ ‰¯È„˜· ÂÏÈÙ‡ ˜Ù˜ÙÓ .ÂÓˆÚ· ·"Ó‰ ˙Ú„ ¯‡· ¯È˙‰˘ Ì„‡ ÈÈÁ‰ ÌÚË„ ¯ÓÂÏ Ôȇ ‫והנה‬ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ¯ÈÊÁ‰Ï Ï˘·Ï ͯ„ Ôȇ˘ ÔÂÈÎ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȇ ʇ˘ ÔÈ ÚÏ (’í ¹−¼½ë) ‡˙ȇ˘ ÔÈÚΠ,ÈÏÎ ‚"Ú ¯˙ÂÓ„ ÔÈÓÁ ˙¯È„˜ ‚"Ú ‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï Ì˘ ÔÈÈÚÓ‰„ ,Íη ÏÂ˘È· ͯ„ Ôȇ˘ ÈÙÏ ,¯È˙‰ ‰Ê ÌÚË ÌÂ˘Ó Â‡Ï„ ‡È„‰Ï ‰‡¯È '‰ ÛÈÚÒ· ‡˙ȇ„ ‰Ó ÏÏÎ Ì˘ ‡È·‰ ‡Ï„ ȯ˜Ó ‡Ï„ (ë"× š"½) ‡"‚Ó‰ Î"˘Ó ‡È·‰ ˜¯ ‡"‚Ó·Â ,‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· „ÓÂڢΠ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙ ¯˙ȉ‰ ÌÚË„ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ ȇ„ ‰ÈÙ‚ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· „ÓÂÚ Â È‡˘Î ¯ÈÎʉ ‡Ï ‡"‚Ó‰ ‡Ï‰„ ,ÏÂ˘È· ͯ„  ȇ„ ·˙Î ‡Ï‡ ,¯·„ ‰Êȇ Ì˘ ˜ÈÒÙ‰„ ÏÏÎ Ì˘ ‰¯ÈΉ ¯È‡ ÍÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ ‰Ï˙ ÂÏÈÙ‡„ ÔÂ˘Ï‰  ȉ„ ˘"‰ÁÓ‰ ¯È·Ò‰˘ ÂÓÎ Â˙ ÂÂΠ,ȯ˘ ‰ËÓÏÓ ‰¯ˆ˜Â ‰ÏÚÓÏÓ ‰·Á¯ ‰¯È„˜‰˘Î ÔÂÈÏÚ‰ ‰ˆ˜‰Â ¯Â ˙‰ ÍÂ˙Ï Ò Î ¯ˆ˜‰ ̘ӄ ˙‡ˆÓ  ¯Â ˙‰ ÍÂ˙Ï Ò Î Â È‡ ·Á¯ ‡Â‰˘ ‡"‚Ó‰ Î"Ú Î"‡Â ,˘"ÈÈÚ ¯È‡· ‰ÏÂ˙ ‰¯È„˜‰ ÌÚˉ„ ‡"ÈÈÁ‰ ¯·ÂÒ ,¯È˙‰ ¯Á‡ ÌÚËÓ ¯Â ˙‰ ˙ÈÚ˜¯˜· Ú‚ Ï ‰Îȯˆ ‰¯È„˜‰˘ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ ‡"ÈÈÁ‰ ˙Ú„Ï„ Ê"ÈÙÏ ‡ˆÓ ,ÌÁ ‡È‰˘ ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚӢΠ‰Ï‡˘‰ Ï˘ '‡ ÔÙ‡· Ì‚

¬õþ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰¯È„˜ ‚"Ú ˜¯ ¯˙ÂÓ Â È‡ ‰ÎÂ˙Ï ÔÈ ÚÏ Ì‚ ÂÈÙ‡ ¯È˙Ó˘ ·"Ó‰ ȯ·„ Ú"ˆ Î"‡Â ,‰‡ÏÓ .˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ˜"Ò Á"È˘ ÔÓÈÒ ·"Ó·˘ ‰Ó„ ¯¯ÂÚ‡ ‫ואגב‬ "'‚ ÛÈÚÒ" ‚" ¯ ÔÓÈÒÏ ÔÈȈ ÂÙÂÒ· „"ˆ ·"Ó‰ ÔÈȈ˘ ÂÓΠ,'‰ Û ÈÚÒ Ï"ˆÂ Ò"Ë ‡Â‰ .˜"„ ‡"Ó ˜"Ò·

‫ביאור דברי החזו"א שאוסר להעמיד‬ ‫בתוכה ע"ג דבר המפסיק‬ (þîò³í μî³ëî í"ð ’½ ³îê ï"ñ öô−½) ‡"ÂÊÁ‰ ‫והנה‬

Ô˙ ̇„ Ì˘ ·"Ó· Î"˘Ó ,Ï"Ê ·˙Î ‡Ï‡ ¯Ó‡ ‡Ï„ ,‰ÂÓ˙ ,¯˙ÂÓ ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„ Ï΄ ¯Â ˙‰ ¯È‡ ÍÂ˙ Ï·‡ ÂÈ·‚ ÏÚ „ÈÓÚÓ· ‰¯È„˜Ï Â˙ÈÚ˜¯˜ ÔÈ· ˜ÒÙ‰ Ôȇ ÌÁ ¯È‡‰ ,‡"Á‰ Ì˘· Ì˘ ·"Ó· Î"Π,ÌÂÏÎ ¯È˙Ó ‰¯ˆ˜· ¯·È„ ‡"ÂÊÁ‰ ‰ ‰ .‡"ÂÊÁ‰ Ï"ÎÚ ÔÈ Ú· ‰ÓÏ ˜ÂÏÈÁ‰ ·Ëȉ ¯‡È· ‡Ï Âί„Î ÈÏÎ ˜ÒÙ‰ È ‰Ó ‰¯ÈÎ ‚"Ú ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÈÏÎ ˜ÒÙ‰ È ‰Ó  ȇ ‰ÎÂ˙· ÔÈ ÚÏ .Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Ì‰È ˘· ‡Ï‰ ÔÈ· ˘È Ï„‚ ˜ÂÏÈÁ„ ,Âȯ·„ ˘¯ÙÏ ‫ונראה‬ ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰ Ï˘ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‰ ,‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ Ï˘ Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‰ ÔÈ·Ï ‰Á ‰‰ Ï˘ ‰˘ÚÓ‰ Û‚ ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰·„ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȇ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰¯ÈÎ ‚"Ú ‚"Ú ÁÈ ‰Ï ¯˙ÂÓ Â„È· ‰„ÂÚ ‰¯ÊÁ· ȯ‰„ Ú˜¯˜ ‚"Ú ‰ÁÈ ‰˘Î ˜¯ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰¯ÈΠ͢Ӊ ÂÏ Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ‰ÏÁ˙· ·È˘ÂӢΠ‡ Ï˘·Ï ÍÏ‰Π‰‡¯ ˙·˘ ·¯Ú Ï˘ ÏÂ˘È·‰Ï Ôȇ˘ ÔÂÈ΄ ÈÏÎ ˜ÒÙ‰ È ‰Ó Ê"Ú ,‰ÏÁ˙·

,‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï ‡Ï Ï·‡ ‰¯ÊÁ ȇ ˙· ‡Ï‡ ‰ÏÁ˙ÎÏ ÂÏÈÙ‡ ·È˘Â‰Ï ¯È˙Ó '‰ ÛÈÚÒ·Â ‚"ÓÙ‰ Ì˘· ı¯È˙ ,‰¯ÈÎ ‚"Ú˘ ‰¯È„˜ ‚"Ú ‰¯È„˜ ÔÈ·Â ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È„  ȇ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú„ ,ÏÈ˘·˙ ‰‡ÏÓ˘ ‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‚"Ú Ï·‡ ¯ÈÊÁ‰Ï ˜¯ ¯˙ÂÓ ˘"ÈÈÚ ,‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ÏÈ˘·˙ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ÔÈ·˘ ˜ÂÏÈÁ‰ ÌÚË ¯È·Ò‰˘ ÚÓ˘Ó„ Ï"‰·· ˘"ÈÈÚ ,‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ÔÈ·Ï ‰ÓÏ Ú"ˆ Î"‡Â ,‚"ÓÙ‰ ȯ·„Π˘ ˘  ¢ÏÓ ‚"Ú ‰ÎÂ˙· ÁÈ ‰Ï (ì"−¾ öô−½ë) ·"Ó‰ ¯È˙Ó ,'‰ ÛÈÚÒ ‚" ¯ ÔÓÈÒÏ ÔÈȈ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‰¯È„˜ ‚"Ú ˜¯ Â˙ËÈ˘Ï ¯˙ÂÓ Â È‡ Ì˘ ‡Ï‰Â .‰‡ÏÓ ˜ÂÏÈÁ Ôȇ„ Ìȯ·ÂÒ‰ ÌÈ Â¯Á‡ ˘È„ ˙Ó‡ ‫ה‬ ‰¯È„˜ ‚"Ú ÔÈ·Ï ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ÔÈ· ,‰ÏÁ˙ÎÏ ·È˘Â‰Ï ¯˙ÂÓ Ì‰È ˘·Â ‰‡ÏÓ ,ÌȈ¯˙Ó '‰ ÛÈÚÒÏ '‚ ÛÈÚÒ ÔÈ·˘ ‰¯È˙҉ ȯÈȇ '‰ ÛÈÚÒ·Â ÁÏ ¯·„· ȯÈȇ '‚ ÛÈÚÒ·„ ì"−¾ öô−½ë) ‡"‚Ó‰ ·˙΢ ÂÓΠ,˘·È ¯·„· ˘·È ¯·„ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È ¯·ÁӉτ (î"× š"½ è"òþ öô−½ ¾"íìô ö−−¼) ÌÚˉ ˘"ÈÈÚ ,ÁÏ ¯·„Ï óíþëê öèôí ñ¼ ì"−¾ öô−½î èòþ öô−½ ô"èðëî ð"ñ š"½ ê"èôí ñ¼ ì"−¾ öô−½î è"òþ öô−½) ó¾ ó−þõê ð−ëî ñ"òí

˙ ˜ÒÓÏ Ì‰È¯·„Ï Î"‡Â ,(ó¾ ó−þõê ð−ëî ñ"òí ÁÏ· ÂÏÈÙ‡ ‡Ï‡ ¯·ÁӉΠ‡Ï„ Ì˘ ‡"‚Ó‰ ¯˙ÂÓ ‰¯ÈÎ ‚"Ú˘ ÈÏÎ ‚"Ú„ ‡ˆÓ ¯˙ÂÓ ‚"Ú Ôȷ Ԙȯ ÈÏÎ ‚"Ú ÔÈ· ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï Î"‡Â ,˘·È ¯·„ ÔÈ·Â ÁÏ ¯·„ ÔÈ· ‡ÏÓ ÈÏÎ ·"Ó‰ ȯ·„ ‡ÁÈ Ï" ‰ ÌÈ Â¯Á‡‰ ȯ·„Ï ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ‰ÎÂ˙Ï ÔÈ ÚÏ Ì‚ ¯È˙Ó˘ ‰¯Â‡ÎÏ (ñ"òí ñ"íëë) ÂÓˆÚ· ·"Ó‰ ȯ·„Ï Ï·‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ Íη ÏÂ˘È· ͯ„˘ Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ˜ÈÒÙÓ‰ ÈÏÎ ‚"Ú Ï·‡ ,¯ÈÊÁ‰Ï ˙ËÈ˘Ï„  ¯‡È· ¯·Î ,‰ÎÂ˙Ï ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ·È˘Â‰Ï ÔȯÈ˙Ó„ ˘"‰ÁӉ Ìȯه „ȉ Ó"‚„‰ ‰ÎÂ˙Ï ¯˙ÂÓ ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ÂÏÈÙ‡ ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ÂÏÈه ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ÂÏÈÙ‡ ,Î"‚ Ï"‰·‰ ‡È·‰˘ ‚"ÓÙ‰ ˙ËÈ˘Ï Ï·‡ ,‰ÏÁ˙· ‰¯È„˜ ‚"Ú ˜¯ ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ¯˙ÂÓ Â È‡„ ‚"Ú ˜¯ ¯˙ÂÓ Â È‡ ‰ÎÂ˙Ï Ì‚ Î"‡ ,‰‡ÏÓ ¯ÂÒ‡ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú Ï·‡ ,‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‡"ÈÈÁ‰ ˙ËÈ˘Ï Ì‚„ ¯·˙ÒÓ ,¯ÈÊÁ‰Ï ÂÏÈÙ‡ ,˜ÈÒÙÓ‰ ÈÏÎ ‚"Ú ‰ÎÂ˙Ï ‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ¯˙ÂÓ ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙Ï È¯˜Ó ‡Ï ‰È„È„Ï„ ÔÂÈ΄ Î"‡ ,‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜ ÏÚ ˙·˘ÂÈ ‰¯È„˜‰˘Î ÏÚ Ï˘ ÔÈ„ ÂÏ ˘È ‰ÎÂ˙Ï È¯˜Ó ‡Ï ÈÏÎ ‚"Ú .‰·‚ ‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‚"Ú ‡"ÈÈÁ‰ ˙ËÈ˘Ï„ ‫ונמצא‬ ‰ÎÂ˙· ·È˘Â‰Ï ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ È‡„· ˙˙‚ÂÏÙ· ÈÂÏ˙ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ,‰ÏÁ˙· ÔȯÈ˙Ó‰ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙Ú„Ï„ ,Ï" ‰ ÌÈ Â¯Á‡‰ ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ÂÏÈÙ‡ ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰· Ï·‡ ,‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ÂÏÈÙ‡ ‰ÎÂ˙Ï Ì‚ ¯˙ÂÓ ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰· ¯˙ÂÓ Â È‡„ ‚"ÓÙ‰ ˙Ú„Ï Â È‡ ‰ÎÂ˙Ï Ì‚ Î"‡ ,‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‚"Ú ˜¯ ‡Ï ‰¯ÊÁ· ˜¯ ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ¯˙ÂÓ .‰ÏÁ˙· ·È˘Â‰Ï ˙„‡ ,¯ÂˆÈ˜·  ȯ·„Ó ‡ˆÂȉ ‫תמצית‬ ‰¯È„˜‰ ÁÈ ‰Ï ¯˙ÂÓ Ì‡‰ ‰Ï‡˘‰ ˙˜ÏÁ ‰Ï‡˘‰Â ,˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„ ‚"Ú ‰ÎÂ˙· Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‚"Ú '‡ ÔÙ‡ ,ÌÈ Ù‡ '‚Ï ‚"Ú '· ÔÙ‡ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ‰¯ÈΉ˘Î .‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‚"Ú '‚ ÔÙ‡ ,˙È ˜È¯ ‰¯È„˜

®þ

Ï˘·Ï ÍÏ‰Π‰‡¯  ȇ Íη ÏÂ˘È· ͯ„ ‰˘ÚÓ‰ Û‚„ ‰ÎÂ˙Ï „ÈÓÚÓ· Î"‡˘Ó ,‰ÏÁ˙· ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ‡Ï·‰ ˘ÈÙ „ ‰ÎÂ˙Ï ‰Á ‰ Ï˘ ÏÂ˘È·‰Ï ͢Ӊ ÂÏ ˘È˘ „ȷ ‰„ÂÚ· ÂÏÈه ÛÂÒ ÈÏÎ ˜ÒÙ‰· ÂÏÈÙ‡ Î"‡Â ,˙·˘ ·¯Ú Ï˘ ‡Ï·‰ ˘ÈÙ „ ̘ӷ ‰¯È„˜ ‰ÁÈ Ó ‡Â‰ ÛÂÒ .‡"ÂÊÁ‰ ˙Ú„ ˘¯ÙÏ ‰‡¯ ÔÎ .Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȯ·„ ‰‡¯ ‡Ï„ ‰‡¯ ‡"ÂÊÁ‰ Ô¢ÏÓ ‫והנה‬ Î"˘Ó ‡Ï‡ ‡È·‰ ‡Ï„ ,ÌÈ Ù· ‡"ÈÈÁ‰ ¯ÈÎʉ ‡Ï ‰"¢Ó ,‡"ÈÈÁ‰ Ì˘· ˆ"‰Ú˘‰ ȯ·„ ÁÎÓ ‡"ÈÈÁ‰ ·˙΢ ¯˙ȉ‰Ó ÌÂÏÎ ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙Ï È¯˜Ó ‡Ï„ (ë"× š"½ë) ‡"‚Ó‰ ,‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ‰ËÓÏ ˙·˘ÂÈ ‰¯È„˜‰˘Î ˘Â¯ÈÙÎ ‡"ÂÊÁ‰Ï ‰ÈÏ ‡ËÈ˘Ù ‰È‰ ‰‡¯ ‰ ÈÙΠÍȯˆ„ ‡È‰ ‡"‚Ó‰ ˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ„ ·¯‰ Ú"¢‰ ˘ÈÙ „ ˙ ل‰ ÍÂ˙· ‰¯È„˜‰ ÏÎ ‡‰˙˘ .Ï" Π‡Ï·‰ ‚"Ú ‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï„ ,‰Ê ÏÎÓ Â Ï ‫היוצא‬ ÌÈί„ È˙˘ Â Ï ˘È ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„ Ê"ÈÙÏ ‡"ÈÈÁ‰ ˙ËÈ˘ ‡Â‰ „Á‡ ͯ„ ,¯È˙‰Ï ‡ÒÎ ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯È„˜‰ „ÈÓÚ‰Ï ¯˙ÂÓ ‡È‰ ‰¯ÈΉ˘Î (î−ñ¼ ñ¾ëñ μþðí¾) Ïʯ· Ï˘ ·È˘Â‰Ï ‡Ï ‰¯ÊÁ· ‡˜Â„ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ˜ÈÒÙÓ‰ ÈÏÎ ‚"Ú ,‰·‚ ÏÚÓ ÛÈ„Ú ‡Ï„ ‰ÏÁ˙· ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‰ ȇ ‰¯ÈΉ˘Î ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ −ñ× è"¼ óêî) ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚Î ·˘Á ÈÏΉ„ ,íþïìë êšîð îê íñì³ë ë−¾îíñ îñ−õê þ³îô š−½õôí

·"Ó‰ ˙ËÈ˘ ‡È‰ '·‰ ͯ„‰Â .(öñíñ þëðò íïô ¯ÂÒȇ‰Ï ‰Ó„ ‰ÎÂ˙Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰„ (ì"−¾ öô−½ë) ‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰·˘ ÂÓ΄ ,‰ÏÁ˙· ‰·˘Â‰ Ï˘ ‰ÎÂ˙Ï Ì‚ Î"ÂÓÎ ˜ÈÒÙÓ‰ ÈÏÎ ‚"Ú ¯˙ÂÓ ‚"Ú ‰Ê ͯ„ ÈÙÏ ,˜ÈÒÙÓ‰ ÈÏÎ ‚"˘ ¯˙ÂÓ

ê®þ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÎÂ˙· ÔÈ„ÈÓÚÓ „ÈÓ˙ Է‚ ÏÚ ‡ÎÈÏ Ô‰·Â ‰Ê] ,‰·‚ ÏÚÎ ‰Â‰ ‰ÎÂ˙ ‰Ê· ˜ÂÏÈÁ ‡ÎÈÏ Ï"ÎÚ ,[Ì˘ ‡"‚Ó‰ ‡È·‰˘ ‚"˘‰ ˙ ÂÂÎ ‚"˘‰ ȯ·„ ‰‡¯ ‡Ï ‰‡¯ ‰ ÈÙΠ,˘"‰Â¯Ú‰ Ï·‡ ,¯ÂˆÈ˜· ‡"‚Ó‰ ‡È·Ó˘ ‰Ó ˜¯ ÌÈ Ù· ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ‰‡¯È ÌÈ Ù· Ì˘ ÔÈÈÚÓ‰ È ÈÚ· ‰‡¯  ,Ê"‡È¯ Ì˘· ‚"˘‰ Ï"Ê ,Â˘Â¯ÈÙÎ ˘È˘ ‰¯Èη ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙· ¯ÈÊÁ‰Ï ¯Ӈ ‡Ï˘ Â Ï˘ ˙¯ÈΉ Ï·‡ ¯Â ˙ ÔÈÚÎ ÏÏÁ ÍÂ˙ ‰Ï ‰ÎÂ˙ ȯ‰ ÏÏÁ ÍÂ˙ Ô‰Ï Ôȇ ˙ÂËÂ˘Ù Ô‰˘ ÏÚÂ] ‰· ¯ÈÊÁ‰Ï ¯˙ÂÓ ԉ „Á‡ ‰·‚ ÏÚ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ Î"‡Â ,‚"˘‰ Ï"ÎÚ ,[‰·‚ ÍÂ˙ Ô‰Ï ˘È ‰·¯„‡ Â˘Â¯ÈÙÏ„ ,˘"‰Â¯Ú‰Î ·"Ó·Â ·¯‰ Ú"¢· ÔΠ,Ô·‚ ÏÚ Ô‰· ‡ÎÈÏ ˜¯ ,ÏÏÁ ÍÂ˙ Ô‰Ï Ôȇ˘ ‚"˘‰ ÔÂ˘Ï Â˜È˙Ú‰  ÓÊ·„ ‡Â‰ ‚"˘‰ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ ‰‡¯ ‰ ÈÙΠÏÚ Ïʯ· Ï˘ ÔÁÏ˘ ÔÈÚÎ ˙ÂÈÂ˘Ú ˙¯ÈΉ Âȉ ˙¯ˆ˜ ˙ ل ÔÈÙÈ˜Ó Âȉ ‰ÏÚÓÏÓ ÔÁÏ¢‰ ÍÂ˙ Ì˘ ‰Ê ÏÚ Ôȇ˘ ÂÈÏ‡Ó Ô·ÂÓ ,„Â‡Ó ÔÈ· ‰¯ÈΉ ÏÚ ˙ÂÁ ÂÓ Âȉ ÌÈÏÁ‚‰Â ,ÏÏÁ ÏÚ ˙ÂÁ ÂÓ Âȉ ˙¯Ȅ˜‰ Ì‚Â ,‰Ï‡‰ ˙ ل‰ ÏÚ Ô‰Ó ‰ÏÚÓÏ Â‡ ÌÈÏÁ‚‰Ï ÍÂÓÒ ‰¯ÈΉ ¹−¼½) Ú"¢· ·˙΢ ÔÈÚÎ Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ È·‚ ,ÍÂ˙ ˙ˆ˜ Ô‰Ï ˘È˘ Ù"Ú‡„ ‚"˘‰ Ï"Ә ,(’ê Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,˙ ل‰ ÔÈ·  Èȉ„ Î"Ú ,Ô·ÂÓÎ ‰ÈÏ·‰ ˘Ù ‡Ï ˙Âί‡ ˙ ل‰ „Â‡Ó ˜ÂÈ„Ó ˘Â¯ÈÙ‰ ‰Ê ,Ô‰Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ¯˙ÂÓ È¯‰ ÏÏÁ ÍÂ˙ Ô‰Ï ÔȇÂ" ·˙΢ ‚"˘‰ ÔÂ˘Ï· ÁÈ ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÈÎ ,"„Á‡ ‰·‚ ÏÚ ‰ÎÂ˙ .˜"„ ,‰·‚ ÏÚ Ì˘ è"ì) ÈÂω Ë·˘ ˙"¢·„ ‡ÏÙ ‰Ê ‰‡¯ ‫אבל‬

‚"˘‰ ÔÂ˘Ï ‡È·‰ (’ð ³îê ì"ô öô−½

¯ÂˆÈ˜· ÔÈ„‰ ·Â˙Î ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ‰Ó ÈÙÏ .Â˙ËÈ˘ ÈÙÎ „Á‡ ÏÎÏ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ '‡ ÔÙ‡· ·¯‰ Ú"¢‰ ‫לשיטת‬ ¯‡·˙ ‡Ï '‚ '· ÔÙ‡·Â ,‰¯ÊÁ· ¯˙ÂÓ '‡ ÔÙ‡· ‡"ÈÈÁ‰ ˙ËÈ˘Ï .‰Ê· Â˙Ú„ ˙˙‚ÂÏÙ· ÈÂÏ˙ '· ÔÙ‡· ,‰ÏÁ˙· ‡Ï ‰¯ÊÁ· ‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ '‡ ‰ÚÈ„Ï ,Ï" ‰ ÌÈ Â¯Á‡‰ ÔÙ‡·Â ,‰¯ÊÁ· ‡Ï‡ ¯˙ÂÓ Â È‡ '· ‰ÚÈ„Ï ‰Ó ÏÎ Ï·‡ ,‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ È‡„· '‚ ˙ËÈ˘Ï .˙ˆ˜ ‰ÏÂÁ Í¯ÂˆÏ ‡Ï‡  ȇ ¯˙ÂÓ˘ ÔÙ‡· ,‰¯ÊÁ· ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ '‡ ÔÙ‡· ·"Ó‰ '‡ ‰ÚÈ„Ï ,Ï" ‰ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙˙‚ÂÏÙ· ÈÂÏ˙ '· ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ '· ‰ÚÈ„Ï ‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ .‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ È‡„· '‚ ÔÙ‡·Â ,‰¯ÊÁ· ÂÏÈÙ‡ ÌÈ Ù‡ '‚‰ Ïη ¯ÂÒ‡ ‡"ÂÊÁ‰ ˙ËÈ˘Ï .‰¯ÊÁ· Ï·‡ ,˙ÂËÈ˘‰ ¯‡·Ï ‡Ï‡  ·˙Î ‡Ï ‰Ê ‫וכל‬ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ÏÚ Ô˜Ê ‰¯Â‰ ¯·Î ‰˘ÚÓÏ ‡Ï ‰ÎÂ˙Ï„ ‡"ÂÊÁ‰Î (’ê ³îê ì"× öô−½ è"ìë) .ÈÏÎ ˜ÒÙ‰ Ì¢ È ‰Ó ‡ ʇ‚ ¯Â ˙ Ï˘  Ȅ ‰Ó ¯‡· ‫ועכשיו‬ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯˙ÂÓ Ì‡‰ ,˜È¯Ë˜ÚÏÚ .ÂÎÂ˙Ï ‰¯È„˜ ˙·˘·

‫פירוש דברי הש"ג שהובא במג"א‬ ‫ס"ק כ"ב‬ (ë"× š"½ë) ‡"‚Ó‰ ȯ·„ ÌÈ„˜ ‰Ê

‫ולבאר‬

Ô‰˘ Â Ï˘ ˙¯Èη ,Ï"Ê ‚"˘‰ Ì˘· ¯˙ÂÓ ԉ ˙Á‡ ‰·‚ ÏÚ ‰ÎÂ˙ ˙ÂËÂ˘Ù ·˙΢ (ï"− ¹−¼½) ÔÁÏ˘‰ ͯڷ ÔÈÈÚ ,Ï"ÎÚ ¯‡·˙È˘ ÂÓÎ ‰¯ÈÎÎ Ô È„˘ Â Ï˘ Ìȯ ˙ ,Ï"ÊÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ Ô È˘ÈÈÁ ÌÈÏÁ‚‰ ÍÂÓÒ ˜ÒÂÚ ‡Â‰ ˙·˘ ‰¯ÊÁ‰ ˙ˆ˜Ó· ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚· ÂÏÈÙ‡ ˙¯Èη ÂÏÈÙ‡ Î"‡„ ,Ì˘ ¯‡˘ ˘ ÌÈÏÁ‚‰ ÛÂÒ ÛÂÒ Ï·‡ ˙‰·‚ ˙ ل Ô‰Ï Ôȇ˘ ÍÂÓÒ ˜ÒÂÚ ‡Â‰ ‡Ï‰ ˙·˘· ¯ÈÊÁӢΠ.‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ˘ÂÁÈ Â ÌÈÏÁ‚‰Ï ˘"ÒÂ˙‰ ȯ·„Ï ÂÏÈÙ‡„ ËÂ˘Ù ‰‡¯ ‫אבל‬ ÌÈÏÁ‚‰ ˙ˆ˜Ó ‰˙ÁÈ ‡Ó˘Ï Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï ÌÂ˜Ó ‡Â‰ ‰ÎÂ˙·˘ Û¯Ȉ· ‡Ï‡ Ì˘ ¯‡˘ ˘ ·˙΢ ‰ÓÏ ˙ˆ˜ ‰Ó„ ÌÁ ‰Ï·‰Â Û˜ÂÓ Ì¢ӄ ,̉ÈÓÈ·˘ Ìȯ ˙ ÏÚ (î"í è"õ) Ì"·Ó¯‰ ÂÏÂ΢ È ÙÓ ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ È ‰Ó ‡Ï ÈΉ ˙ÂˆÂˆÈ ‰ ¯Ú·Ï È„Î ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ ÌÁ ¹−¼½ ëþí ¼"î¾ë ¼"¼î) ˘"ÈÈÚ ¯Â ˙· ˙¯‡˘ ‰ ˜¯ ¯Â ˙·„ ‰ÊÓ Ô ÈÊÁ Ù"ÎÚ ,(ì"š½ ê"êëî ’í ˙ˆ˜Ó ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ ÌÁ ÂÏ·‰˘ È ÙÓ ¯ÈÊÁӢΠ‰¯Èη Î"ÂÓΠ,Ì˘ ¯‡˘ ˘ ÌÈÏÁ‚‰ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô È¯Ê‚ ‡Ï ‰ÎÂ˙Ï ,˙ˆÈÁÓ Û˜ÂÓ ‡Â‰˘ È ÙÓ ÌÁ ‰Ï·‰ ‰ÎÂ˙·˘ ¯˙ÂÈ· ÌÁ ÂÏ·‰˘ ¯Â ˙·„ ,˘È ˜ÂÏÈÁ ‡Ï‡ ·¯ÚÓ ˙‰˘Ï ÂÏÈه ·‚ ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ ÌÁ ‰Ï·‰ Ôȇ ‰ÎÂ˙· ÂÏȇ˘ ‰¯Èη ,˙·˘ ‡Ó˘ Ô È¯Ê‚ ‡Ï ̉ÈÓÈ·˘ Ìȯ ˙ ÂÓÎ Î"Î ‡Â‰˘ Û¯Ȉ· ,˙·˘· ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ· ˜¯ ‰˙ÁÈ .˜"„ ÌÈÏÁ‚‰Ï ÍÂÓÒ ˜ÒÂÚ

‫ביאור דין תנור של גאז או‬ ‫עלעקטריק לענין חזרה לתוכו‬ χ˘ (í"ô öô−½ è"ì) Ì˘ ÈÂω Ë·˘· ‫והנה‬ Í¯ÂˆÏ È¢ډ ˜È¯Ë˜ÚÏÚ ¯Â ˙ ÏÚ ÏÈ˘·˙‰ ÌÈÒÈ ÎÓ ˙Ï„ ÂÏ ˘È ˙˙·˘ ˙ Óˉ ·È˘‰Â ,˙·˘· ¯ÈÊÁ‰Ï ¯˙ÂÓ Ì‡‰ ,ÂÎÂ˙Ï

ë®þ

‡˜Â„„ Â˙ ÂÂÎ ,Ï"Ê ·˙Î Î"Á‡Â ,ÌÈ Ù·˘ ‰È‰˘ Ò"˘·˘ ¯Â ˙ ÔÈÚΠ̉˘ Ò"˘·˘ ˙¯ÈÎ ÌÈÏÁ‚‰ ¯˜ÈÚ ‰ËÓÏ ‰ÏÚÓÏÓ ‰¯È„˜Î ‰˘Ú ‡Â‰˘ ‰ÏÚÓ Ï˘ ˜ÏÁ Î"‡˘Ó ,‰ËÓÏ ÌÂÁ‰Â ÔÂÈΠ‡¯È‡ ‰· ËÈÏ˘ Ì‚Â ˘‡‰ ÔÓ ˜ÂÁ¯ Î"‡ ‰ËÓÏ Ô˙ ‡Â‰Â ‰ÏÚÓÏ Ô˙ÈÏ ÏÂÎÈ˘ ̉˘ Â Ï˘ Î"‡˘Ó ,Ï˘·Ï ÔÂÂÎÓÎ ‰‡¯ ‡Ï Î"Ú ‰ËÓÏ ‰ÏÚÓÏÓ ‡Ï Ï"È ˙ÂËÂ˘Ù ÌÂ˜Ó·Ó ¯˙ÂÈ „Á‡ ̘ӷ ˘‡‰ ‰· ¯·ËˆÓ ‰Ê˘ ÍÂ˙ ÏΉ ÈÎ ÍÂ˙ ·‚ Ôȇ Ì‚Â ¯Á‡ ‚"‰·· ‰Ê‰ ̘ӷ ˜¯ Ï˘·Ó ÌÚÙ ÏΠÌÂÁ· È¯Ó‚Ï ¯Ò‡ ‰˙‡ Î"‡„ ,ÍÂ˙ ÏÚ Â¯Ê‚ ‡Ï Î"‚ ·˙Î ‰ÊÏ ·Â¯˜Â ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȇ Ì‚Â .ÈÂω Ë·˘‰ Ï"ÎÚ ,‚" ¯ ÔÓÈÒ ˘"‰Ú 'Ò· ÒÈÓÚ‰Ï ¯˘Ù‡ Íȇ„ ,ÔȉÂÓ˙ Âȯ·„ „" ÚÏ ÂÏ ‰È‰ Âȯ·„Ï„ ,‚"˘‰ ȯ·„· ‰Ê ˘Â¯ÈÙ ·˙Î ‰ÓÏ ,·‚ Ô‰Ï Ôȇ˘ ÔÂ˘Ï‰ ¯ÓÂÏ ‚"˘‰Ï .ÏÏÁ ÍÂ˙ Ô‰Ï Ôȇ˘ ˙·˘ ˙ÙÒÂ˙ ¯ÙÒÓ ÔÎ Ì‚ ‰¯Â¯· ‫וראיה‬ Ô‚Ó‰ ȯ·„ (î"× š"½ë) Ì˘ ‡È·‰ Ì‚˘ ˙·˘ ˙ÙÒÂ˙‰ ‡Ï‰Â ‚"˘‰ Ì˘· ̉¯·‡ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï˘ ÌÚË· ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‡Ó˘ ˘˘Á ÔÈ ÚÏ ,‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ÌÂ˘Ó ‡È‰ Ë·˘‰ ˙¯·Ò ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ȇ„· ‰˙ÁÈ Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ ‰·‚ ÏÚ Ô˙ÈÏ ‡"‡„ ÔÂÈ΄ ,Èω ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ˘˘Á ÍÈÈ˘ ÛÂÒ ÛÂÒ„ ‰ÎÂ˙· ˘¯ÙÓ ‰È‰˘ ˘"Â˙‰ Ì‚ ȇ„ ‡Ï‡ ,˜"„ ˙¯Èη ȯÈȇ„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ÂÓÎ ‚"˘‰ ȯ·„ .˙‰·‚ ˙ ل Ô‰Ï Ôȇ˘ ‰Ó ÈÙÏ„ ˘"Â˙‰ ȯ·„Ï ·"ˆ ÔÈÈ„Ú˘ ‫אלא‬ ¯ÂÒȇ ÌÚË Âȯ·„Ï„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ˙Ú˘·„ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó ‡‰Â ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ‰

è®þ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯˙ȉ Â ÈˆÓ ‡Ï„ ,‡ÓÏÚ· Û È ÒÏ ‡Ï‡ ‰Ê Ú‚‰Â ,¯˙ÂÓ ¯Á‡ ÔÈ Ú· ‡"‡˘ ÔÙ‡·„ ‰ÊÎ ‰¯ÈΉ ÔÓ ‰¯È„˜‰ Á˜Ï ¯Á‡ ̇ ÍÓˆÚ· ÂÏ ‰˙ȉ ‡Ï˘ ÔÙ‡· Ú˜¯˜ ‚"Ú ‰ÁÈ ‰Â „‡Ó ‰„È·Î ‰¯È„˜‰˘ Ï˘ÓÏ ,˙¯Á‡ ‰¯È¯· ˙Ú„‰ ÏÚ ‰ÏÚÈ Ì‡‰ ,„ȷ ‰˜ÈÊÁ‰Ï ÂÏ ‡"‡Â Î"‡„ ÂÊ ‡¯·Ò ÁÎÓ ‰¯ÈÊÁ‰Ï ÂÏ ¯˙ÂÓ˘ ÈÎ ÂÏ Ôȇ „Á‡ ̇ ‡ ,È¯Ó‚Ï ¯Ò‡ ‰˙‡ ÂÏ ¯˙ÂÓ ‡‰È ̇‰ ,̉ÈÓÈ·˘ ¯Â ˙ ̇ ‰Ê ,Ï" ‰ ÂÊ ‡¯·Ò ÁÎÓ ¯ÈÊÁ‰Ï ‡ ˙‰˘‰Ï ¯˜ÈÚ È‡„ ‡Ï‡ ,ÏÏÎ ¯Ó‡È‰Ï Ô˙È ‡Ï ȇ„Â Ì˘ Î"˘ÓÎ ‡È‰ ÈÂω Ë·˘‰ Ï˘ Â˙¯·Ò ÂÏ ˘È˘Î Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ ʇ ˜¯„ ‰ÏÁ˙· .‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁÓ ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï ‰¯È¯· ÌÚˉ ‰ ‰ ,Ô¢‡¯ Ô¢‡¯ ÏÚ ¯Ó‡ ‫ואע‬ ȯ·„· Â˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ „ÒÂÈÓ ÂÏ˘ ¯˜ÈÚ‰ ‚"˘‰ ÔÂ˘Ï·˘ ÏÈÚÏ Â ·˙Î ¯·Î Ï·‡ ,‚"˘‰ ‰È‡¯  ‡·‰ Ì‚Â ,Â˘Â¯ÈÙ ÒÈÓÚ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÔÎ ˘¯ÈÙ ‡Ï Î"Ú ‡Â‰ Ì‚˘ ˘"Â˙ ¯ÙÒÓ ¯˙ȉ‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ‰˘˜ Î"‡Â ,‚"˘‰ ȯ·„· ¯˙ÂÓ ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï ÂÏ ‡"‡„ ÔÂÈ΄ ‰Ê‰ ÂÏ„ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯  ȇ„ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÈÊÁ‰Ï Ôȇ˘ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,ÔÎ ¯ÓÂÏ ‡¯·Ò ˘È˘ ‡‰È Ôȇ· Ì‚„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ÂÊ ‡¯·ÒÏ ¯Â˜Ó ÂÏ ‰‡¯ Î"‚ ‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ˜¯ ‰¯È¯· ÂÏ ,‰˘ÚÓ ‰˘Ú ÔÈÓ„Ó Â ‡˘ È ÙÓ ÈΠ,Ï˘·ÓÎ Â Ï Â¯‡È· ‡Ï˘ ÌȘÒÂÙ‰ ˙ÂÚÓ˘ÓÓ„ „ÂÚ Ôȇ˘ ÚÓ˘Ó ‡ È„Ï ‰Ï„‚ Ó" ˘È˘ ÂÊ ‡¯·Ò .‡Ï ‡ ˙¯Á‡ ‰¯È¯· ÂÏ ˘È ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ Ì¢ ‡"Ó¯‰Â Ó"„‰ ˙ËÈ˘ Û¯ˆÏ ‰ˆÂ¯˘ ‰Ó ‫וג‬ ,˙·˘· ‰ÏË ˘Î ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯È˙‰Ï ‡"Ó¯‰„ ˙È˘‡¯ ,ÍÂÓÒÏ ‰˘˜ Î"‚ ‰Ê ¯˙ȉ ÏÚ

„ÒÂÈÓ ÂÓÚË ¯˜ÈÚ ,ÌÈÓÚË È ˘ ÁÎÓ ¯˙È‰Ï Ï" ‰ Â˘Â¯ÈÙ ÈÙΠ,Ï" ‰ ‚"˘‰ ȯ·„ ÏÚ Â È‡ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ Ï˘ ¯ÂÒȇ‰„ ‰ÊÓ ‡ˆÂÈ„ ‰·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï ‰¯È¯· ÂÏ ˘È˘ ÔÙ‡· ‡Ï‡ ,Ï˘·Ï ÔÂÂÎÓÎ ‰‡¯ ʇ„ ‰ÎÂ˙Ï ¯ÊÈÁÓ ‡Â‰Â ¯˘Ù‡ ȇ˘ ˜È¯Ë˜ÚÏÚ Ï˘ ¯Â ˙ Â˙‡· Ï·‡ ¯˙ÂÓ (óîì š−ïìô îò−ê ó¾¾) ·‚ ÏÚ ¯ÈÊÁ‰Ï −þîò³ ó³îê óèð þþë³ô −¾ñî) ,‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ×"è ï"×¼ ,î−ñ¼ ñ¾ëñ ïêè ðî¼ ¾− þîò³íô íñ¼ôñ¾ ïêè þìê þîò³ êîí íñ¼ôñ¾ ïêèíð ,ó×î³ñ îþ−ïìíñ þ³îô í¬ôñ¾ ¾êíî þîò³í ó¼ ³î×−−¾ óî¾ îñ ö−êî ³þìê ¾êî

‡"Ó¯‰ ˙ËÈ˘ Û¯ˆÏ ÔÈÏÂÎÈ˘ '·‰ ÌÚË ,(š"îðî ê"èôë êëîí) Ó"„· ¯‡Â·Ó ¯˙ÂÈ '‰ Û ÈÚÒ· ê"ôþë êëîí) Ô"¯‰ ˙ËÈ˘Ï„ ¯·ÂÒ˘ (í"ñ š"½ ‚"Ú ‰¯È„˜ ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ÔÈ„‰ ‰Ê„ (’ë ¹−¼½ ‰ÏË ˘Î ‡Ï‡  ȇ Ú˜¯˜ ‚"Ú ‰ÁÈ ‰˘Î ¯Â ˙ ÔÓ ‰ÏË ˘Î Ï·‡ ,ÌÂÈ „ÂÚ·Ó ‰¯ÈΉ ÔÓ ¯˙ÂÓ Ú˜¯˜ ‚"Ú ‰ÁÈ ‰ ÂÏÈÙ‡ ˙·˘· ‰¯ÈΉ ÔÈ ÚÏ ‰"‰ Â˙ËÈ˘Ï„ ‡"Ó¯‰ ˙Ú„Â ,‰¯ÈÊÁ‰Ï ‰ÏË ˘Î ˜¯ ¯ÂÒ‡  ȇ Î"‚ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ¯˙ÂÓ ˙·˘· ‰ÏË ˘Î Ï·‡ ÌÂÈ „ÂÚ·Ó .ÈÂω Ë·˘‰ „"Â˙ÎÚ ,‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÈÊÁ‰Ï ÈÂω Ë·˘‰ ȯ·„Ó ‰‡¯ ‰¯Â‡ÎÏ˘ ‫והג‬ ÂÏ Ôȇ˘Î ¯˙È‰Ï ÌÚË „ÂÚ ÂÏ ˘È˘ Ì˘ ·˙΢ ,‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ˜¯ ˙¯Á‡ ‰¯È¯· ,Ï"Ê ,·‚ Ô‰Ï Ôȇ˘ ˙¯ÈΉ ˙„‡ „"‡· ¯Ò‡ ‰˙‡ Î"‡„ ÍÂ˙ ÏÚ ¯ÂÒ‡ ‡Ï ‚"‰· „ÂÚ ‰¯Â‡ÎÏ ‰ÊÓ ‰‡¯ Î"‡ ,Ï"ÎÚ È¯Ó‚Ï ‰¯ÈÊÁ‰Ï ¯Á‡ ÌÂ˜Ó ÂÏ Ôȇ„ ÔÂÈ΄ ¯˙È‰Ï ÌÚË ,˙¯Á‡ ‰¯È¯· ÂÏ Ôȇ˘ ÔÂÈ΄ ,¯˙ÂÓ ‰ÎÂ˙Ï ˜¯ ,¯ÈÊÁ‰Ï È¯Ó‚Ï Â¯ÒÂ‡Ï ‡"‡„ ÔÂÈÎÓ ¯˙ÂÓ ·˙Î ‡Ï ÈÂω Ë·˘ ÏÚ·˘ ȇ„ ‰‡¯ Ï·‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‰ ‰ ,Í"ÚÏ· ¯Â ˙‰ ÈÏ¢· Ì˘ ÁÈ ‰˘  Èȉ„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ÂÓΠ¯˙ÂÓ ‡"ÈÈÁ‰ ˙ËÈ˘Ï ·¯‰ Ú"¢‰Ï Ï·‡ ,Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‚"Ú ÔÈ ÚÏ .¯ÂÒ‡ ˜ÁˆÈ ˙Á Ӊ ‡"ÂʉÁ ·"Ó‰Â

‫תוכן הדברים בקצרה מכל מה‬ :‫שנתבאר לעיל‬ ‰¯ÊÁ ¯ÂÒȇ Ï˘ ÌÚË· ˙ÂËÈ˘ '· ‫א( יש‬ ‰¯Èη ÂÏÈÙ‡ ˙·˘· ‰¯ÈΉ ÍÂ˙Ï :‰Ó¢ ‰Ù¯‚ 'ÈÁ ‡"·Ëȯ‰Â Ô"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ‡È‰ '‡ ‫שיטה‬ ‰ÎÂ˙·˘ ÔÂÈ΄„ ,·"Ӊ È" ى Ô"¯‰ ì"ò š"½ ë"ôëî) Ï˘·ÓÎ ÈÊÁÈÓ ‡Ï·‰ ˘ÈÙ .(½"¬ ¾− íþîê×ñ ,˘"‰ÁӉ ˘"Â˙‰ ˙ËÈ˘ ‡È‰ '· ‫שיטה‬ ˙Ú˘·Â ˙·˘· ‰ÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁÓ˘ ÔÂÈ΄ ‰ÎÂ˙·˘ Ì‚Â ÌÈÏÁ‚‰Ï ÍÂÓÒ ˜ÒÂÚ ‡Â‰ ‰¯ÊÁ ˙ˆ˜Ó ‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô ˘ÈÈÈÁ Î"Ú ,ÌÁ ‰Ï·‰ .Ì˘ ¯‡˘ ˘ ÌÈÏÁ‚‰ ȯ˜Ó ‡Ï„ (ë"× š"½ë) ‡"‚Ó‰ ·˙΢ ‫ב( במה‬ ˙ÈÚ˜¯˜· ‰ËÓÏ ·˘ÂÈ˘Î ‡Ï‡ ‰ÎÂ˙ 'ÈÙ ‡Â‰ '‡ ˘Â¯ÈÙ ,ÌÈ˘Â¯ÈÙ '· ˘È ‰¯ÈΉ ¯˜ÈÚ„ (ê"îïìíî ë"ôí óè íþîê×ñî) ·¯‰ Ú"¢‰ ˙ ل ÔÈ· ˙Á ÂÓ ‰¯È„˜‰ Ï΄ ‡"‚Ó‰ ˙ ÂÂÎ Ú‚ÈÏ ‡˜Â„ Íȯˆ Ôȇ Ï·‡ ˙ËÏ· ‰ ȇ ‡"ÈÈÁ‰ 'ÈÙ ‡Â‰ '·‰ ˘Â¯ÈÙ ,‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ˙Ú‚Â ‰¯È„˜‰˘Î ‡˜Â„„ ‡"‚Ó‰ ˙ ÂÂ΄ .‰ÎÂ˙Ï È¯˜Ó „‡Ó ‰ÓÁ ‡È‰˘ ‰¯ÈΉ ˙ÈÚ˜¯˜· ˘È ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„ ‚"Ú ‰ÎÂ˙· ‫ג( להעמיד‬ :ÌÈ Ù‡ '‚

ð®þ

,ÔȯÈÓÁÓ ˘È„ ‡È·‰ (’ì ¹−¼½ë) Ì˘ ÂÓˆÚ· ÏÚ Ú"ˆ· ¯‡˘ (í"ñ š"½ë) Ì˘ ‡"‚Ó‰„ „ÂÚ ·˙΢ (’ì ³îê ï"ñ öô−½) ‡"ÂÊÁ· ÔÈÈÚ ,ÔȯÈ˙Ó‰ ‡"Ó· ˘"ÓΠ‰Ê· ÌȉÂÓ˙ Ó"„‰ ȯ·„ ,Ï"‰Ê· ‡"Ó‰„ ·˙΢ Ê"Ò ˜"Ò ·"Ó‰ ԢϠ‰"Ï ˜"Ò ÏÏÎ ÁÈ Ó Â È‡ ‡"Ó‰„ ÔÂÂÎÓ Â È‡ È"·Î „„ˆÓ Ú"¢· ÔÈÈÚ ,‡"ÂÊÁ‰ Ï"ÎÚ ,Ó"„‰ ȯ·„Ï ÌÂ˜Ó Ì„‡ ÏÎ Ó"Ó ,Ï"Ê ·˙΢ (¬"− ¹−¼½) ·¯‰ ‰¯ÈΉ ÍÂ˙ ¯ÈÊÁ‰Ï ‡Ï˘ ¯ÈÓÁ‰Ï ÂÏ ˘È 'ÂΠ‰Î˘Á˘ ¯Á‡Ï Ì˘Ó ‰ÏË ˘ Û‡ ¯Â ˙‰Â ‰ÏË ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˜ÈÙÒÓ ÌÚË Ôȇ˘ ÈÙÏ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ ÔÈ ÚÏ È"Ú·Ó ‰ÏË ÔÈ·Â ‰Î˘Á˘Ó ‰Ó ÈÙΠ˘"Â˙‰ ÌÚËÏ˘ ˙Ó‡ Ô‰ .Ï"ÎÚ 'ÂΠ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ‰ ¯ÂÒȇ ÌÚË„ ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ‰¯ÊÁ‰ ˙Ú˘· ˙·˘· ˜ÒÂÚ˘ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Â˙ËÈ˘Ï ,‰˙ÁÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ ÌÈÏÁ‚‰Ï ÍÂÓÒ ÍÈÈ˘ ‡Ï ˜È¯Ë˜ÚÏÚ Â‡ ʇ‚ ¯Â ˙·„ ¯·˙ÒÓ ‰˙ÁÈ ‡Ó˘„ ˘˘Á‰ ÏÎ ‡Ï‰„ ,‰Ê ÌÚË ÏÏÎ ÏÈ„‚‰Ï ÌÈÈ¢ڢ ÌȯÂ˙ÙΉ· ‡Ï‡ ÍÈÈ˘ ‡Ï ¯Â ˙‰ ÍÂ˙· Ì È‡ ÌȯÂ˙ÙΉ ‡Ï‰Â ,˘‡‰ ¯˙ÂÓ ‰·‚ ÏÚ ÂÓÎ Â Èȉ Î"‡Â ,ÌÈÏÁ‚‰ ÂÓÎ ·"Ӊ È" ى ÌÈ Â˘‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï Ï·‡ ,¯ÈÊÁ‰Ï ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰ÎÂ˙Ï ‰¯ÊÁ Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚˢ ʇ‚ ȯ ˙ ÍÂ˙· Ì‚„ ¯·˙ÒÓ ,Ï˘·ÓÎ ‰‡¯ „ "Π,ÌÎÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ¯ÂÒ‡ Î"‚ ˜È¯Ë˜ÚÏÚ ·˙΢ (’ê ³îê ì"× ’−½ è"íë) ˜ÁˆÈ ˙Á Ó‰ ˙Ú„ ȇ„· ,¯Â ˙‰ ÍÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ¯Â¯· ¯ÂÒÈ‡Ï Ì˘ ȇ„· Ì˘ Ï‡Â˘‰„ ,ʇ‚ ¯Â ˙· Ì˘ ȯÈȇ .‰Ê‰ ÔÓÊ·˘ ÍÂ˙Ó ‡Ï‡ ¯·È„ ‡Ï ˜È¯Ë˜ÚÏÚ Â‡ ʇ‚ ¯Â ˙ ÍÂ˙Ï ¯ÈÊÁ‰Ï ‫והנה‬ ÔÈÈ¢ڢ ¯Â ˙‰ ÚˆÓ‡·˘ ÌÈÒˉ ÏÚ ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ‡È‰ ‰¯ÈΉ ԉÈÏÚ ˙ÂÙ‡Ï

í®þ

‫ הרב הגאון רבי ישכר בער קאהן שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‚"˘‰ Ì˘· (ë"× š"½ë) ‡"‚Ó‰ ‡È·‰˘ ‫ד( מה‬ 'ÂΠ˙ÂËÂ˘Ù Ì‰˘ Â Ï˘ ˙¯ÈÎ ÏÚ Ô‰Ï Ôȇ Î"Ú ˙‰·‚ ˙ ل ÂÏ Ôȇ˘ Â˘Â¯ÈÙ Ô‰˘ ‰ÎÂ˙ ‰·‚ ÏÚ „ÈÓÚ‰Ï ¯˙ÂÓ ÍÂ˙ Ì˘ ÈÂω Ë·˘‰Â ˘"‰Â¯Ú‰ ¢¯ÈÙ˘ ‰Ó ,„Á‡ .ÔÎ ˘¯ÙÏ ‡"‡ ‚"˘‰ ÔÂ˘Ï· ,˜È¯Ë˜ÚÏÚ Â‡ ʇ‚ ¯Â ˙ ÍÂ˙Ï ‫ה( להחזיר‬ ,¯˙ÂÓ ‰¯Â‡ÎÏ ˘"Â˙‰ ÌÚËÏ ÈÂω Ë·˘·˘ Ì‚‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌÚËÏ Ï·‡ ‰‡¯ ÔΠ,¯È˙‰ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ‰˘˜ Ï·‡ ,¯È˙‰ .¯ÂÒ‡„ È"Á Ó‰ ˙Ú„ ‡ ʇ‚ ¯Â ˙ ÍÂ˙·˘ ÔÈÒˉ ‚"Ú ‫ו( להחזיר‬ ,Ô‰ÈÏÚ ˙ÂÙ‡Ï ÔÈÈ¢ډ ˜È¯Ë˜ÚÏÚ ÏÎÏ ¯˙ÂÓ ‡"ÈÈÁ‰Ï ,Ì¢ Û¯‚ ‡Â‰ ¯Â ˙‰Â .¯ÂÒ‡ ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯‡˘

‡È‰ ‰¯ÈΉ˘Î Ïʯ· Ï˘ ‡ÒÎ ‚"Ú ,'‡ ‫אופ‬ ¯ÂÒ‡ ·¯‰ Ú"Â˘Ï - ‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ¯Â҇ ‰¯ÊÁ· ¯˙ÂÓ ‡"ÈÈÁ‰Ï .‰¯ÊÁ· ÂÏÈÙ‡ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ È"Á Ӊ ‡"ÂÊÁ‰Â ·"Ó‰Ï .‰ÏÁ˙· .‰¯ÊÁ ·¯‰ Ú"Â˘Ï - ˙È ˜È¯ ‰¯È„˜ ‚"Ú ,'· ‫אופ‬ ÈÂÏ˙ ‡"ÈÈÁ‰Ï .Â˙Ú„ ¯‡Â·Ó ‡Ï ‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ '‡ ‰ÚÈ„Ï ,‡˙‚ÂÏÙ· ÈÂÏ˙ ·"Ó‰Ï .‰¯ÊÁ ˜¯ ¯˙ÂÓ '· ‰ÚÈ„Ï ‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ '‡ ‰ÚÈ„Ï ,‡˙‚ÂÏÙ· È"Á Ӊ ‡"ÂÊÁ‰Ï .‰¯ÊÁ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ '· ‰ÚÈ„Ï .‰¯ÊÁ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ ·¯‰ Ú"Â˘Ï - ‰‡ÏÓ ‰¯È„˜ ‚"Ú ,'‚ ‫אופ‬ ·"ӉϠ‡"ÈÈÁ‰Ï .Â˙Ú„ ¯‡Â·Ó ‡Ï ¯ÂÒ‡ È"Á Ӊ ‡"ÂÊÁ‰Ï .‰ÏÁ˙· ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ .‰¯ÊÁ ÂÏÈÙ‡

‫אדירי התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪î®þ‬‬

‫הרב הגאון רבי משה דוד הורוויץ שליט"א‬ ‫רב דבית המדרש ברך משה דסאטמאר בארא פארק‬ ‫אחדשה"ט‬ ‫ע"ד אשר בקש להעלות על הכתב מחיד"ת בהקובץ אשר מתכוננים‬ ‫בקהלתינו הק' להוציא לאור עולם לרגל הופעת קדשו של מרן אדוננו‬ ‫עטרת תפארת ראשינו כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א בעיר מאנשעסטער יצ"ו‬ ‫לרגל יום הגדול יום חינוך ס"ת שנכתבה ע"י בני הקהילה לשמו ולזכרו‬ ‫תאות נפש של אבינו הגדול כ"ק מרן אדמו"ר הגאוה"ק רשכבה"ג משה‬ ‫רעיא מהימנא קדישא בעל ברך משה זצלה"ה זיעועכ"א יום אשר יצוין בו‬ ‫כ"ח שנים להתייסדות הקהילה הקדושה‪ ,‬ולהטיף מאמרות קדוש דברי‬ ‫אלקים חיים בתוככי הקהילה והמוסדות הקדושים אשר בודאי יחקק לזכרון‬ ‫עולם בתוככי עיר מאנשעסטער ולמשמרת ימים רבים בעזהשי"ת‪.‬‬ ‫באמת כבוד גדול נתכבדו בזה בכבודו הרמה של רבנו הגה"ק שליט"א ושל‬ ‫הוד עט"ר הרב אאמו"ר שליט"א אבד"ק‪ ,‬וכבוד הקהלה הקדושה‪ ,‬שיהיו‬ ‫לאורך ימים ושנים טובות‪.‬‬ ‫והשי"ת יעזור שיצליח בכל מעש"י להגדיל תורה ולהאדירה ולהגביר פעלים‬ ‫לתורה ולתעודה כאו"ת הוקרה כל הימים עד ביאת ינון‪.‬‬ ‫ואחשבה להעלות בכתובין איזה גרגיר מה שאמרתי לפניכם לפני כמה‬ ‫שנים במאנשעסטער‪ ,‬באומ"ר הבא מן החד"ש )ואולי ימליץ ע"ד אינו דומה‬ ‫שמיעה לראיה כי מה שאמרתי אז בבחינת שמיעה ויהיה עתה בבחינת‬ ‫ראיה( וסוגיא דחדש והמסתעף‪.‬‬ ‫א( הנה ·‚‪í− ¼¾îí−) ·È˙Î ,(:ïñ ö−¾îðš) ‡¯Ó‬‬

‫‪˙¯ÁÓÓ ı¯‡‰ ¯Â·ÚÓ ÂÏ·È (ê−‬‬ ‫‪‡Ï ‡¯˜ÈÚÓ Ï· ÁÒÙ‰ ˙¯ÁÓÓ ,ÁÒÙ‰‬‬ ‫‡‪‰"„Â˙·Â ,Ï· ¯„‰Â ¯ÓÂÚ ·È¯˜‡ ‡Óχ ,ÏÂÎ‬‬ ‫‡˜¯‪ÂÏ· ‡Ï ‰ÓÏ ‰˘˜Ó ÈÓÏ˘Â¯È· ,Ï"Ê ·È‬‬ ‫‪˙ÂˆÓ ÂÏ·˙ ·¯Ú·„ ‰˘Ú ‡·È ,˘„ÁÓ ‰ˆÓ‬‬ ‫‪‰˘Ú Ôȇ„ ı¯˙Ó ,˘„Á„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ÈÂ‬‬

‫„˜‪¯Á‡Ï„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ¯Â·È„‰ Ì„Â‬‬ ‫‪‰ÏÁ ÈÓÏ˘Â¯È· „ÂÚ ÔÈÈÚ ,˘"Ú „"ÎÚ ,¯Â·È„‰‬‬ ‫)‪.(ê"í ë"õ‬‬

‫ב( ידוע‬

‫˜‪ïúðåé ¯"¯‰ÂÓ Ô‡‚‰ ˙È˘Â‬‬ ‫‪ȯ·„ ÏÚ ‰"‰ÏÏÊ õéùéáééà‬‬

‫‪˘Ï˘˘ (.ï¬ íþîô³) ‡˙ȇ„ ‡‰Ó ÈÓÏ˘Â¯È‰‬‬

ï®þ

‫ הרב הגאון רבי משה דוד הורוויץ שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏÎ‡È˘ ‰Ó˘ ¯ÓÈÈ Ô‡Ó ,ÈÏ ‰˘˜˘ ¯˜ÈÚ· Ï·‡ ÏÎ‡È ‡ÓÏÈ„ ,˘„Á Ï˘ ‰ˆÓ ÏÎ‡È Î"Á‡ ·"ˆÂÈΠ‰¯È˘Ú ‰ˆÓ ‡ ıÓÁ Ô‚ΠÌ˙Ò ‡„Á ¯ÂÒȇ ÂÏȇ ‚"‰Î· ‰ˆÓ ˙·ÂÁ È„È ‡ˆÂÈ Ô‡˘ „" ÚÏ .ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ ‰È‰È ÈÎ ¯Â·ÚÈ ˘„Á Âȯ·„ ·˘ÈÈÏ ‰ÂˆÓ .‰Ï„‚ ‡È˘Â˜ ‡Â‰ Ï"Ê È"ȯ‚‰ ˙È˘Â˜ ‡¯„‰ Ù"ÎÚ ,ÌÈ˘Â„˜‰ .‡˙ÎÂ„Ï é"øøäî ÌÈ Â‡‚‰ ˘‡¯ Ô‡‚‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ‫ד( והנה‬ ‚¯Â·Ó‡‰ ˜"„·‡ ‰"‰ÏÏÊ õ"ë ïäëä

Ï"ÈȘ„ È‡Ó ÈÙÏ ,Ï"Ê È"ȯ‚ ˙ÂÈ˘˜‡ ı¯È˙ Â"ˆÈ ÂÊ ˙ÂÏË·Ó Ôȇ ˙ˆӄ ÏωΠ(. ó−ì½õ) ,˙Á‡Î ¯Â¯Ó ‰ˆÓ ͯÂÎ ÈÚ· ÔÎÏ ,ÂÊ ˙‡ ,˙Á‡Î ¯Â¯Ó ‰ˆÓ ͯÎÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ Î"‡ ÏË·˙ ‡Ï ‰ˆÓ ¯ÂÚÈ˘ ‡Â‰˘ ‰Ó ÔÎÏ ÏË·˙ ȯ‰ ‰ÂˆÓÓ Â È‡˘ ¯˙ÂӉ ¯Â¯Ó‰Ó ,‡„Á ¯ÂÒȇ ÏÚ Â¯·Ú ‡Ï ¯Â¯Ó‰ ÌÚË· .ÌȇÏÙ ‰ „"ÎÚ ˙"¢· ‫אמנ‬ ‰ˆÈ·Î ÂÏÎ‡È Ì‡˘ ,Âȯ·„ ÏÚ ‰˘˜‰  Èȉ ‰ÂˆÓ‰ ÔÓ Â È‡˘ ¯Â¯Ó‰ ,¯Â¯Ó ‰ˆÓ Ï˘ ‰ˆÓ‰ Ì‚ ÏË·˙ ¯ÂÚÈ˘‰ ÔÓ ¯‡˘ ‰ ̇ ‡ÓÏ˘·Â ,Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡Ï ¯ÂÚÈ˘‰ ¯ÈÙ˘ Èʇ ˙ÈÊη ‡Â‰˘ ¯ÂÚÈ˘‰ ÌÈÚ„ÂÈ Âȉ ÈÎ ,˙ÈÊη ˙Á‡Î ¯Â¯Ó ‰ˆÓ ͯÎÏ ¯˘Ù‡ ‡Ï ȯ‰ Ï·‡ ,‰Ê ˙‡ ‰Ê ˙ÂÏË·Ó Ôȇ ˙ÂˆÓ Ï"Ê Ô˙ ÂÈ ¯"¯ Ô‡‚‰ ˙È˘Â˜ ‡¯„‰Â ,ÂÚ„È .‡˙ÎÂ„Ï (ë ’−½ ì"îê) íéøôà úéá

¯˘Ù‡ ͯ„· ı¯˙Ï È ÈÚ ¯È‡‰ ‫ה( והשי"ת‬ ˙ÏÁ˙· Ï"Ê È"¯¯‚‰ ˙È˘Â˜ ˙‡ .˙"ȉÊÚ· ÔÈÙ ‡

,‰˘Ó Ï˘ ÂÏ·‡ ÈÓÈ· ÂÁÎ˙˘ ˙ÂÎω ˙Â‡Ó ÔÓ „Á‡Â ÂÏÂÙÏÙ· Ê ˜ Ô· Ï‡È ˙Ú Ô¯ÈÊÁ‰Â χ¯˘È È · ÂÏÚ ¯˘‡Î Î"‡Â ,ÔȯÂÚÈ˘ ‡Â‰‰ ÂÚ„È ‡Ï ‡Ï‰ ,‰˘Ó ˙ÂÓ È¯Á‡ ‰È‰˘ Ì‰Ï ‰È‰ ‡Ï Í˘Ù ‰ÓÓ Î"‡Â ,ÔȯÂÚÈ˘‰ ˙ÈÊÎ ÂÏÎ‡È Ì‡ ÈÎ ,˘„ÁÓ ‰ˆÓ ÏÂÎ‡Ï ˙ÏÂÎÈ Â‡ˆÈ ‡Ï ‰ˆÈ·Î· ‡È‰ ¯ÂÚÈ˘‰˘ ¯˘Ù‡ ‡Ï‰ ,˘„Á„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÏÚ ¯Â·ÚÈ ‰ˆÓ ˙·ÂÁ È„È ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘‰˘ ¯˘Ù‡ ‡Ï‰ ‰ˆÈ·Î ÂÏÎ‡È Ì‡Â Â È‡Â Í¯Âˆ ‡ÏÏ ˘„Á ÂÏ·˘ ‡ˆÓ  ˙ÈÊÎ Î"Ú ,ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„ ‰˘˜Â ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ .‡È˘Â˜‰ ÔÎÂ˙ ‡‰„ ,ı¯È˙ ÂÓˆÚ· Ï"Ê Ô˙ ÂÈ ¯"¯‰Ó ‫והגאו‬ ȈÁ„ ÌÚˉ Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡˜ (:è¼ êôî−) ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ‡‰„ ‡ÓÚË È‡‰ ‡ÎÈÏ Ô‡Î ,ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ‰˘Ú ÌÈÂ˜Ó ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ ‰È‰È Û¯ËˆÈ˘Î Î"‡Â ,˘„Á„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„È Íȇ ‰ˆÓ„ ˙ÈÊÎ ÏÂÎ‡Ï Ï"ω„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˙È˘Â˜ ‰˘˜ ‰ˆÓ„ Ì˙·ÂÁ È„È Â‡ˆÈ ‡Ï ÔÈÈ„Ú„ ۇ „Á‡ ‰ÂˆÓ ˙ÈÊÎ Ó"Ó ,ÌÈ˙ÈÊ '· ¯ÂÚÈ˘‰˘ ̇ ¯ÂÚÈ˘‰ Èχ „·ÚÈÓÏ Ï"ω È„·Ú˙ÓÏ ‰ˆÓ„ .Ï"Ê „"ÎÚ ‰ˆÓ ˙ÂˆÓ ÂÓÈÈ˜Ó „Á‡ ˙ÈÊ ‡Â‰ ,ÌÈ˘Â„˜‰ Âȯ·„ ÔÈ·‰Ï È˙ÈÎÊ ‡Ï ÈÈ Ú· ‫ג( ואנו‬ ˙ÈÊÎ ÏÎ‡È Ì‡˘ Ï" Ê È"¯‚‰ ¯Ó‡˜„ ̇˘ ,¯˙ÂÈ ÏÎ‡È ‡Ó˘ ˘ÂÁÏ ÔÏ ˙ÈÏ „Á‡ È„È ‡ˆÈ ȯ‰ ʇ ¯ÂÚÈ˘ÎÏ Û¯ËˆÈ È¯‰ ÏÎ‡È Âȯ·„ Ú„‡ ‡Ï ¯Ú· È ‡Â ,‰ˆÓ ˙·ÂÁ ¯ÂÚÈ˘Î ˜¯ Ï·˘ ¯ÓÈÈ Ô‡Ó„Ó ‡„Á ,ÌÈ˘Â„˜‰ ‡Ó˘ ‡Â‰ ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ¯ÈÓÁ„ ˘„Á‰ ȯ‰˘ ˘È Î"‡Â ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰Ó ˘„Á „ÂÚ ÏÎ‡È ,Î"‚ ÌÏ˘‰ ¯ÂÚÈ˘‰ ÔÓ ÏÎ‡È ‡Ó˘ ˘Â˘ÁÏ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÂÒ Î ˘Î„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˘Â¯ÈÙ ÈΉ„ ('· 'ÈÒ Ê‡ ȉ ‰ÈÏÚ·˘ ÔÈËÈÁ· Ì‚ ÈÎÊ ı¯‡Ï χ¯˘È ,˘„Á ÌÂ˘Ó ¯Ò‡  گÙÓÏ Ì‰Ï˘ ‡Â‰ ÂÏȇΠ‡Ï χ¯˘È ı¯‡Ï ̇· ̄˜ ˙Ó‡· Ï·‡ 'ÈÚÂ] .Î"Ú ,˘„Á ¯ÂÒȇ ‰‡Â·˙ ‰˙‡· ‰È‰ ı¯˙Ï ‰Ê· ˘"Ó (è"íë¾ñ ’è ¾îþð) ìçð éáøòá þë¼ë îò−þëð í−í þë×î) .[Ï" ‰ Ï"Ê È"¯¯‚‰ ˙ÈÈ˘Â˜ .[(¾ðìð ê−èî½ë ¬"ò¾³ ³ò¾ô) ñîðèí ³ë¾ñ í¾þðë Ì„È· ‰È‰„ Á"·‰ ȯ·„Ó ÔÈ„ÓÏ ‫נמצינו‬ ˘„Á ¯ÂÒȇ‰ Ï΢ ‰ ˘È ‰‡Â·˙ ‰˙ÚÓ .χ¯˘È ı¯‡Ï ̇·· ˜¯ ÈÂÏ˙ ‡Ï ,Ì˘Â·‰ ˙‚¯ډ ȯ·„· Ï" ‰ ˜"‰¯‰ ȯ·„ ÈÙÏ ¯ÂÚÈ˘ ÏÚ ‡Ï‡ ‰ÏÁ ‡Ï ‰ÊÎ ÔÙ‡· ȯ‰ ȯ‰ ¯ÈÙ˘ Ôη ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÏÚ ‡Ï ÌÏ˘ ,ÔÏ·Ï Ï" ‰ ‰‡Â·˙‰Ó ˙ÈÊÎ Á˜ÈÏ ÂÏÎÈ ˙ÈÊη ‰ˆÓ ˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ȇ Í˘Ù ‰ÓÓ Î"‚ ‡ˆÈ ‡Ï ȇ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ȯ‰ ȈÁ ÏÚ„ ÔÂÈÎÓ ˘„Á„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‡ ¯·Ú ‡Ï ,Ï" Î ˘„Á„ ˘„Á ¯ÂÒȇ‰ ‰ÏÁ ‡Ï ¯ÂÚÈ˘ .˙"ȉ· ·Ëȉ ˜"„ È"¯¯‚‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ı¯˙Ï ‰‡¯ ¯Á‡ ‫ו( באופ‬ ÌÈ Â˘‡¯‰ ˜ÏÁ „ ‰Ó Ì„˜‰· ,Ï"Ê ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ‡¯ÂÒȇ ‡Îȇ ȇ ˙·¯Ú˙ ÔÈ Ú· ˙·¯Ú˙· Û‡˘ Ï"Ò„ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÔÓ ˘È„ ÔÈÏÂÁ 'ÒÂ˙ 'ÈÚÂ] ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ‡¯ÂÒȇ ‡Îȇ (−þ³− í"ð .ðô) ÌÈÁÒÙ Ô"¯ (−¾ñ¾íî í"ð :ðñ) ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ˘ Ï"Ò ÔȘÏÂÁ ˘È Ì Ó‡ ,[„ÂÚ øåèéòä ¯ÙÒ 'ÈÚÂ] ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ˙·¯Ú˙· à"áèéøå éøéàî ,(ì"ëë) ¯˘·‰ ¯˘Î‰ 'ω ÂÏÈÙ‡„ ȯȇӉ ·˙Î ‰ÊÓ ¯˙ÂÈ [(:èô) ÌÈÁÒÙ Ô È¯Ó‡ ‡Ï Î"‚ ˙·¯Ú˙· ¯ÂÒȇ ·Â¯ ˘È ̇ .˙·¯Ú˙ È"Ú ‡Ï ̈ڷ ‡Ï‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ‰È·

®ìþ

˘„Á ¯·„ È˙ȇ¯˘ ‰Ó Ì„˜‰· ,'‡ ‫אופ‬ è"õ ’−½ ð"î−) íùåáä úâåøò ˙"¢· ·˙Î Ì˘Â·‰ ˙‚¯ڷ ,(¾ðîší ³þí¬ þõ½ ó¾ë ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ·ÏÁ· ¯˘· ÏÂ˘È· È·‚Ï ‰Ê ÔÈ Ú ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡  ȇ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â Ï·‡ ,Ì„Â˜Ó ¯ÂÒ‡ ‡Â‰ ¯·Î˘ ¯ÂÒȇ· ˜¯ ‡Ï ˘„Á ¯ÂÒȇ ‰˙Ú ¯˙ȉ ‰È‰˘ ¯·„· ,ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ ÏÚ ‡Ï‡ ¯ÂÒȇ Ì˘ ÏÁÈÓÏ ÏÂÎÈ ÔÎÏ .¯ÂÒȇ Ì¢ ‡ÎÈÏ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· Ï·‡ ¯ÂÒ‡Ï ‡ÎÈÏ ·ÏÁ· ¯˘· ÏÂ˘È··Â Ï‚ÈÙ· ȈÁ ÏÚ ¯ÂÒȇ‰ ÏÁ ‡Ï„ ÌÂ˘Ó ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ìàøùé äáåù Ò¯Ë Â˜· ‰‡¯Â] ˘"ÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ˘"Ó (’ðô ðîô¼) ‡"ËÈÏ˘ ˜"‰Â‡‚‰  ȷ¯ Ô¯ÓÏ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰Â ‰ ˘Ó ÛÒΉ ˙È˘Â˜ ‰Ê· ı¯˙Ï ÈˆÁ È·‚Ï (ð"í ê"õ í®ôî ±ôì) Ì"·Ó¯‰ ÏÚ .[˙Á ‡ˆÓ˙ ˘"ÈÚ ,ıÓÁ· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ‡¯ÂÒȇ„ ˘„Á ¯·„ ÔÈ„ÓÏ Â ÈˆÓ ‫עכ"פ‬ ‰È‰˘ ¯ÂÒȇ ÏÚ ˜¯ ÏÁ  ȇ ¯ÂÚÈ˘ ÏÚ ˘„Á ¯ÂÒȇ ÏÂÁÈ˘ ¯˘Ù‡ ȇ Ï·‡ ,¯·Î ˜ÒÙ„ ‡‰ ÌÈ„˜  ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ‡Â‰˘ ¯·„ Ï˘· ‚‰Â  ȇ ˘„Á„ (ð®þ ’−½ ð"î−) Ï"Ê ç"áä ¯„ ÈÏ„‚ ÂÈÏÚ Â˘˜‰Â ,ÌÈ·ÎÂÎ È„·ÂÚ è"õ) ˘"¯‰ ‡È·‰˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó ,̉È˙·¢˙· ı¯‡Ï χ¯˘È ÂÒ Î ˘Î Ì˘ ¯Ó‡˘ (íñì𠉇·˙ ‰˙ȉ„ ‰ÈÏÚ· ÔÈËÈÁ ‡ˆÓ ÂÏÈÙ‡ ‰‡Â·˙ ‰È‰ ȯ‰Â ,˘„Á ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ȉ ‰ ˘È ¯ÓÂÚ ·È¯˜‡„ ‰Ó ‡ÓÏ˘·Â ,ÌÈ·ÎÂÎ È„·ÂÚ Ï˘ ‰Ï„‚˘ ‰‡Â·˙· ȯÈȇ„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ Ï· ¯„‰Â ,‰„È„ ¯Èˆ˜ ȉ ʇ„ χ¯˘È ı¯‡Ï ̇· ¯Á‡ „È· ˘ÈÏ˘ „È·Ú ‡Ï„ (í"þð š"õ) Ô È¯Ó‡„Π‰ÓÏ ‰ÈÏÚ·˘ ÔÈËÈÁ Î"‡˘Ó ,˘"ÈÈÚ Ì"ÂÎÚ éàøúá éðåàâ ³"î¾ë) Á"·‰ Ì‰Ï ·È˘‰Â ,¯ÂÒ‡

¬®þ

‫ הרב הגאון רבי משה דוד הורוויץ שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ù"Ú‡˘ ÌȯÓ‡ ˘È Ì Ó‡ ,[(èñ ’−½ ì"îê) Û‡ ÌÈËÁ‰ ¯Á‡ ʯ‡‰ ¯¯‚ ˘Î ‰ˆÓ ÔÈ ÚÏ˘ ˘„Á ÔÈ ÚÏ Ó"Ó ,ÌÁÏ Ì˘ ‰ÈÏÚ ÏÁ ‡Â‰ ȯ‰ ÈϘ ÈÏ˜Ï ÌÁÏ ˘˜Â‰˘ È ÙÓ ,ÔΠ ȇ ÔÈÈÚÂ] ,ÌÈ ÈÓ‰ ˙˘ÓÁÓ Â È‡˘ ʯ‡· Ôȇ ‰ÏÁ ÈÓÏ˘Â¯ÈÏ (ñ−èò¼ −"þèíñ) ñ"ùä éðåéìâ .[Ì˘ ·‡ÂÈ ˙˜ÏÁ· Ú"Ú (ê"í ê"õ) Ï" ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï Â Ï ‡ˆÂȉ ‫עכ"פ‬ ȈÁ„ ‡¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ ˙·¯Ú˙·„ ‡ÎÈÏ Ê¯Â‡·„ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙ËÈ˘Ï ,¯ÂÚÈ˘ ‰ÒÈÚ Ô‡˘Ú ·¯Ú˙ ˘Î Û‡ ˘„Á„ ‡¯ÂÒȇ Ô‚„‰ ·¯ÚÏ ‰ˆÚ Ì‰Ï ‰È‰ ‰˙ÚÓ ,Ô‚„‰ ÌÚ È„È Â‡ˆÈ ‰ˆÓ È·‚Ï Ôη ,ʯ‡‰ ÌÚ ˘„Á„ ‰ˆÓ È·‚Ï Ô‚„‰Ï ʯ‡‰ Û¯ËˆÓ È¯‰˘ Ô˙·ÂÁ .˙ÂÙ¯ËˆÓ ‡Ï ȯ‰ ˘„Á ¯ÂÒȇ È·‚Ï Ôȇ„ ÌÚËÓ ÔÂΠ ȇ˘  ¯ÈÚ‰ „Á‡ ‫]וחכ‬ ‡Ï Ôη ,‰ÏÁ˙ÎÏ ¯ÂÒȇ ÔÈÏË·Ó ÈΠ ȇ ‰Ê ,„ÁÈ Ô··¯ÚÏ ¯˘Ù‡‰ ÔÓ ‰È‰ ȯ‰˘ ¯·„‰ ¯È˙‰Ï  ‡· ÏÂËÈ· ÁÎÓ Â‡Ï Â ¯Ó‡ ȯ‰˘ ,ÏÏÎ ¯ÂÒȇ‰ ˙‡ ÏË·Ó Ôȇ ÔÓ ¯˙ÂÈ ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰˘ ÔÙ‡· Û‡˘ ÏÈÚÏ Î"‡Â ˙·¯Ú˙· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ‡ÎÈÏ ¯˙ȉ‰ ¯ÈÙ˘ ‚"‰Î· ȇ„· ÏÏÎ ¯ÂÒȇ‰ ÏË·Ó Â È‡ .ÈÓ„ ·˙Î ¯·Î˘ ‰Ó È"ÙÚ ¯˘Ù‡ ÔÈ„ ÔÓ ‫בר‬ ¯ÂÒȇ ˜ÙÒ·˘ (ô"š½ ðõ ’−½ ð"î−) ê"ùä  ȇ˘ ԇη Ôη ,‰ÏÁ˙ÎÏ Û‡ ÏË·Ï ¯˙ÂÓ ˘„Á„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯ÂÒȇ È„ÈÏ ‡·È˘ ¯Â¯· ȇ„· Î"‡ ,‰ˆÓ ˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ˘ ¯˘Ù‡ ÈÎ ˙È˘Â˜ ·˘ÂÈÓ [ʯ‡ ÌÚ Ô··¯ÚÏ ¯Ò‡ ‡Ï .Ï"Ê È"¯¯‚‰

‰¯ÂÓ‡‰ ˘„Á ¯ÂÒȇ ‰ ‰ ,„ÂÚ ‫ונקדי‬ ÈϘ ÌÁÏ (ð− è× êþš−î) ‰¯Â˙· „Ú ‰Ê ÌÂȉ ÌˆÚ „Ú ÂÏ·˙ ‡Ï ÏӯΠ˙¯Â˙· ‡˙ȇ ,ÌÎȘÂχ Ô·¯˜ ˙‡ Ì·ȷ‰ ˙‡¯˜˘ ÌÚˉ ‡Ï‡ (− í¾þõ þîôê) ÌÈ ‰Î ‡ȷ˙ ÌÎÈ˙·˘ÂÓÓ (ï ó¾ ó¾) ¯Ó‡ ˘ ÌÁÏ ÌÈÓÒÂΠÌȯÂÚ˘ ˙·¯Ï Ô‡ÎÓ ,‰Ù ˙ ÌÁÏ Ù"Ú‡˘ ,ÏӯΠÈϘ Ï"˙ ,ÔÂÙÈ˘Â ÏÚ¢ ˙Ï·˘Â ,ÌÈËÁÓ ÂÓÎ ÌÁÏ Ô‰Ó ˙¢ÚÏ Í¯„ Ôȇ˘ ˙ÂÁ Ó·Â ,ÌÁÏ Ì‰Ó Û‡ ÌÈ˘ÂÚ ÌÈÓÚÙÏ Ó"Ó ¯Ó‡ ˘ ,‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚Ó ˘È˜Ï ˘È¯ „ÓÏ (:¼) È Ú ÌÁÏ ‰ˆÓ· ¯Ó‡  ,ÌÁÏ ˘„Á· ԇΠÌȯ·„ Ì˘ ¯ÂÓ‡‰ ÌÁÏ ‰Ó ,(è ï¬ ó−þëð) Û‡ ,Ô‚„ È ÈÓ ˙˘ÓÁ ̉ ıÂÓÈÁ È„ÈÏ Ìȇ·‰  „ÓÏ Ԃ„ È ÈÓ ˙˘ÓÁÓ Ô‡Î ¯ÂÓ‡‰ ÌÁÏ .ÌÁÏ ÔÈ ÈÓ ˙˘ÓÁ‰ ÏÎ Ôȇ¯˜ ˘ ‡˜ÒÙȇ ÔΠ(ï"ô è"õ) ‰ÏÁ ‰ ˘Ó· ‡˙ȇ ‫והנה‬ ‰ÒÈÚ ‰˘ÂÚ‰„ (’ë ¹−¼½ è"ò³) Ú"˘ÂË· ïþîê öô í½−¼ í¾î¼í¾ ¹ê) ʯ‡‰ ÔÓ ÔÈËÁ‰ ÔÓ ÌÚË ‰· ˘È ̇ (í®ô ³ëîì −ð− ê®î− ö−ê ðîìñ ÌÈÁ·Ê· ‡·¯ ¯Ó‡Â ,‰ˆÓ ˙·ÂÁ ‰· ‡ˆÂÈ Ô‚„ ‰·Â¯ ‰È‰ ̇ Û‡ ÌȯÂÓ‡ Ìȯ·„‰˘ (.ì¼) êš½õ−ê ö×î) ‰ˆÓ ˙·ÂÁ È„È ‰· ‡ˆÂÈ Î"‚ ʯ‡ .(ó¾ íþîþë íò¾ôëî ó¾ ¾"−¼î í×ñíñ ÔÓ ‰ÒÈÚ ‰˘ÂÚ· ÌÈ Â¯Á‡‰ ˜ÏÁ ‫ז( והנה‬ Û¯ËˆÓ Ê¯Â‡‰ ̇ ,ʯ‡‰Â Ô‚„‰ ¢‰˘ ÂÓ΢ ÌȯÓ‡ ˘È„ ,˘„Á ¯ÂÒÈ‡Ï Î"‚ ÁÎÓ Ô‚„ È ÈÓ ˙˘ÓÁ‰ È·‚Ï ‰ˆÓÏ ˘„Á ÔÈ„ È·‚Ï Â¢‰˘ ÂÓ΢ ¯Ó‡ ÍÎ ,‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚‰ È·‚Ï Î"ÂÓÎ ,Ô‚„‰Ï ʯ‡ ˙ÂÙ¯ËˆÓ ‰ˆÓ ˙"¢ 'ÈÚÂ] Ô‚„‰Ï ʯ‡‰ ˙Ù¯ËˆÓ Î"‚ ˘„Á áàåé ú÷ìç ˙"¢·Â (³ ’−½ ì"îê) ˜ÁˆÈ ¯‡·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ȯ‰ ¯ÂÚÈ˘‰ ‡Â‰ ‡Â‰ ̇ ȈÁ· ȯ‰ ˙ÈÊη ‡ˆÈ ̇ ,˘„Á„ ‰˘Ú˙ ·ÈÈÁ˙ ˘ ‰ÓÓ ¯˙ÂÈ ¯‡˘ ˘ ˘„Á„ ¯ÂÚÈ˘ ÔÂÈÎÓ ,ÏÏÎ ‰È·˘Á‡ ‡Ï ȯ‰ ,‰ˆÓ ˙ÏÈ·· ˙‡ ‡Ï ‰ˆÈ·Î ·È˘Á‰ ȯ‰ ‰ˆÈ·Î Ï·˘ ˙È˘Â˜ ‰¯Ò ,˘„Á„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ˙¯‡˘ ‰ .˙"È˘‰ÊÚ· ,Ï"Ê Ô‡‚‰ ‡˜ÓÂÚÓ ‰˜ÂÓÚ ‰Î¯·· ‰ÁÈ˙Ù‰ ÔÈÚÓ ‫ואסיי‬ Ìȯ˜È‰ ‰˘Â„˜‰  È˙ω˜ È ·Ï ‡·Ï„  È˙ω˜ È·ÂËÂ È˘‡¯ ÌÎÂ˙·Â ÂÈÁÈ˘ ÌÈ·È·Á‰Â ‡"ËÈÏ˘ ÒÈÈ ·Â„ ¯Î˘È ¯"‰ÂÓ Á"‰‚‰ ‰"‰ ¯"‰ÂÓ Á"‰¯‰Â (ñ"ï −"ìòô ñ¼ë î"³¾îþ− ð"ëêèíë) ÌÈ·Âˉ ¯‡˘Â ‡"ËÈÏ˘ „¯‡·Ë‡¯ ͯ· 'ÂÏ˘ ÂÎÊÈ˘ ‡"ËÈÏ˘ „"·‡‰ ¯"ÂÓ‡‡ ̇·ˆ ÏÚ ˙ÂÎȇ·Â ˙ÂÓη ‰˘Â„˜‰ ÈÏ·‚ ·ÈÁ¯‰Ï  ·¯ Ï˘ „·ÎÏ ¯‡ÓË‡Ò ˙ÂÎÏÓ ˙¯‡Ù˙Ï ˘„˜· ‰ÏÚÓÏ ‡"ËÈÏ˘ ˜"‰Â‡‚‰ Ô¯Ó ¯"ËÚ ìàåé éøáãä ÌÈ˘Â„˜‰  È˙·¯ Ô ¯Ó ˜"Î ‰Ï‡‚· χ‚‰Ï ‰ÎÊ È„Ú ,‡"ÚÈÊ äùî êøáäå Â È˘‡¯ ˙¯ËÚ Â ÎÏÓ ÌÏÂÚ ˙χ‚ ‰ÓÏ˘ .¯"‰È· ·È¯˜ ÔÓÊ·Â ‡Ï‚Ú· Â È˘‡¯·

¾

Ô‡‚‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ı¯˙Ï ÔÈÏÈÓ ‰ÂÏ‡Ï ‫ח( עוד‬ ‡È˘Â˜˘ ÔÙ‡· ,Ï"Ê Ô˙ ÂÈ '¯ È·¯ ȯ·„ È"ÙÚ ,‰˘ÂϘ‰ „" ÚÙÏ ‡˙ÈÏ ‡¯˜ÈÚÓ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ‡ÓÚË· ,ÌÈ Â¯Á‡‰ ‰˘Ú˘ ÔÂÈÎ ,‰È·˘Á‡ ÌÚËÓ ‡Â‰˘ ,‰¯Â˙‰ ÂÓÎ ,‰Ê· Â·È˘Á‰ ȯ‰ ÂÏ·˘ ‰˘ÚÓ Â· ÏÎ ¯Ó‡˘ ÔÂÚÓ˘ '¯ Ï˘ ÌÓÚË· ·˙΢ ÍÎ ,‰È·˘Á‡ ÌÚËÓ ‡Â‰˘ ˙˜ÏÓÏ Â‰˘ ˙"¢ 'ÈÚÂ] ‰È·˘Á‡ ÌÚËÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ¯ÂÒ‡ .[(îõ ’−½) éáö íëç ðš ’−½ ð"î−) úòã úååçä ·˙Î ‰Ê ‫ומטע‬

˙·¯Ú˙·˘ ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÓÚË· (ê"š½ Ï·„ ԇ΄ (ñ"ò×) ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ‡¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ ¯˙ȉ‰ ˙·¯Ú˙‰ ÌÚ ¯ÂÒȇ‰ ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ .Ï"ÎÚ ,‰ÏÈÎ‡Ï ¯ÂÒȇ‰Ï ‰È·˘Á‡ ‡Ï ȯ‰

Ï"Ê úòã úååçä ˙˘Â„˜ Â Ï ‰ÏÈ‚ ‫ומעתה‬ ‡Ï ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ Ï·˘ ‚"‰Î·˘ Ôη ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ¯ÂÒȇ‰ ˜ÏÁ‰Ï ‰È·˘Á‡ ¯˘Ù‡ ‰ˆÓ‰ ˙‡ χ¯˘È È · ÂÏ· ¯˘‡Î Í˘Ù ‰ÓÓ Ôη ,˙ÈÊÎ ‡Ï ‰ˆÈ·Î ÂÏ·˘

ê¾

‫ הרב הגאון רבי אברהם זאב שנעבאלג שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב הגאון רבי אברהם זאב שנעבאלג שליט"א‬ ‫דומ"ץ בקהל יטב לב דסאטמאר וויליאמסבורג‬ ‫ ואירע‬,‫( ונפגע העגלה באילן או בעמוד‬þêš) ‫ היה יושב בעגלה‬:‫שאלה‬ .‫ אם צריך לברך לברך ברכת הגומל‬,‫לו נס יצא בשלום‬ ‫ נראה דאפילו אם אירע לו מקרה זה בתוך העיר ג"כ צריך‬:‫תשובה‬ ‫לברך ברכת הגומל אם הפגיעה הוא באופן חזק דהי' ראוי להנזק‬ ‫ וכש"כ אם הקאר אכן ניזוק והוא יצא בשלום שבודאי ראוי לו‬.‫בו‬ .‫ ושאר פרטי דין זה יתבאר אי"ה בהמשך הדברים‬.‫לברך‬

ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯‡· ·˙Π,ÏÓ‚‰ ͯ·Ó  ȇ Ò ÔȯÈÎÊÓ˘ ¯˘‚‰ ÏÚ ÈÂË ¯È˜ ˙Á˙ Íω‰„ ÔÂÈÎ Ï"È ,¯·Ú˘ ¯Á‡ ÏÓ‚‰ ͯ·È ÂÈ˙ ÂÚ ÂÏ ·˘Á  ȇ ‰¯‰Ó ¯Â·ÚÏ ‡Â‰ ¯ˆ˜ ¯·„„ ‰Ú·¯‡˘ ÌȯÓ‡ ˘È „ÂÚ ·˙Π.ÍÎ ÏÎ ‰ ÎÒÏ Âίȷ˘ ÌȯÁ‡ Ï·‡ ˙Â„Â‰Ï ÔÈÎȯˆ „·Ï· ·ÂË Ì˘ ¯"‰ ˜ÒÙ ÔΠ,‰ÏË·Ï ‰Î¯· ‡È‰ ‡˜Â„ ‰Ú·¯‡‰ Âχ„ ˙ÂÙÒÂ˙‰ Ì˘· ÂÎÏÙ .¯ÙÒÓ „ÂÓÏ˙‰ ¯ÈÎÊÓ˘ ÌÂ˜Ó Ïη ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ÏÓ‚‰ ÔÈί·Ó Ôȇ˘ ¯·ÁÓ·˘ 'È ˘‰ ‰Ú„ ‰Ê .‡˜Â„ ‰Ú·¯‡ È ‰ ÏÚ ˜¯ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘· ,˘"·È¯‰ ȯ·„ ‡Â‰ ¯·ÁÓ·˘ ‰ ¢‡¯‰ ‫ודעה‬ ˙χ˘ ,(ïñ¾ öô−½) ‰·Â˘˙· ˘"·È¯‰ Ï"Ê ÌÈÎȯˆ ‰Ú·¯‡ ‰‡Â¯‰ ˜¯Ù· Ô È¯Ó‡„ ‡‰ ÏÙ ÂÏÈÙ‡ Î"‡Â ,‡˜Â„ È ‰ ‡ÓÈ ÈÓ ˙Â„Â‰Ï ,ÂÈ˙ÂÁÈ‚  ¯Â˘ ˙Òȯ„Ó ÏˆÈ Â‡ Ï˙ÂÎ ÂÈÏÚ ‡ÓÈ Â‡ ,ͯ·Ï ·ÈÈÁ  ȇ ,ÂχΠÌÈÒ · ‡ˆÂÈΠ,ͯ·Ï Íȯˆ˘ ‰‡¯ ,‰·Â˘˙ .‡Â‰ Ô΢ Ï΄ Â‰Ê ˙Â„Â‰Ï ÌÈÎȯˆ˘ ˙¯·„Ó ÈÎω ȯ‰˘ ,ÌÈί„· ÌÈȈӉ ÌÈ· ‚ ‰È¯‡ ˙ ÎÒ È ÙÓ

Ëȯ ÔÓÈÒ Á"‡ Ú"¢· ¯·ÁÓ‰ ÔÂ˘Ï ‫דזה‬ ÔÈί·Ó Ôȇ ˙Ù¯ˆÂ Ê Î˘‡· .'Ê ÛÈÚÒ ÈÎω· ‡Ï‡ ·ÈÈÁ ‡Ï˘ ,¯ÈÚÏ ¯ÈÚÓ ÔÈÎω˘Î ÌÈËÒÏ ˙ÂÚ¯ ˙ÂÈÁ ‰È· ÈÁÈ΢„ ˙¯·„Ó ÌÈί„‰ Ï΢ È ÙÓ Í¯·Ï ÌÈ‚‰Â „¯Ùҷ  ȇ ‰Ò¯ÙÓ ˙ÂÁÙ· ‰ÈÓ .‰ ÎÒ ˙˜ÊÁ· ,¯˙ÂÈ· ‰ ÎÒ· ˜ÊÁÂÓ ÌÂ˜Ó ‡Â‰ ̇ ,ͯ·Ó ‰Ú·¯‡ È ‰ ·˙Î Ë"Ò·Â .‰Ò¯ÙÓ ˙ÂÁÙ· ÂÏÈÙ‡ Ô‚Π,Ò ÂÏ ‰˘Ú ˘ ÈÓÏ ‰"‰„ ,‡˜Â„ Â‡Ï ¯Â˘ ˙Òȯ„Ó ÏÂˆÈ Â‡ ,Ï˙ÂÎ ÂÈÏÚ ÏÙ ˘ ,ÂÙ¯ÂËÏ ‰È¯‡ ¯ÈÚ· ÂÈÏÚ „ÓÚ˘ ‡ ,ÂÈ˙ÂÁÈ‚  ÏÂˆÈ Â ‰ÏÈÏ È„„¢ ̇ ÂÏ Â‡· ÌÈ· ‚ ̇ ‡ ͯ·Ï ÌÈÎȯˆ ÌÏÂÎ ,‰Ê· ‡ˆÂÈÎ ÏÎÂ Ì‰Ó È ‰ ‡Ï‡ ÏÓ‚‰ ÔÈί·Ó Ôȇ˘ ‡"È .ÏÓ‚‰ Ì˘ ˙¯Îʉ ‡Ï· ͯ·Ï ·ÂË ,‡˜Â„ ‰Ú·¯‡ .˙ÂÎÏÓ ¯·ÁÓ·˘ Âχ‰ ˙ÂÚ„ È ‰ Ï˘ ÂÊ ‫ופלוגתא‬ ,‰ÈÓڄ ̉¯„·‡‰ ˙˙‚ÂÏÙ ‡Â‰ ‡È·‰ ̉¯„·‡‰„ .È"·· ‡·Â‰ .˘"·È¯‰ ÌÚ ÂÏ ‰˘Ú ‰˘ ‰ÓÏ˘ ¯"· Ì¢¯‚ ¯"‰ Ì˘·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ,¯ÈÚ‰ ÍÂ˙· Â˙Âȉ· ‰ ÎÒ‰ ÂÏ Ú¯È‡˘Î ‰Ê ͯ„‰ ̇· Â˙Âȉ· ÔÎ ÂÏ ‰˘Ú ̇ Ï·‡ 'È ˘‰ ‰Ú„Ï ÂÏÈÙ‡ ʇ ,‰Ò¯Ù ¯ÈÚÏ ıÂÁÓ ‡"Ó‰ ·˙΢ ÂÓΠ,ͯ·Ï Íȯˆ ¯·ÁÓ·˘ .Ï" ‰ ˙Ú„ Ô‡ÎÏ ‡È·‰Ï Ôȇ˘ ¯ÓÂÏ ˘È„ ‫והג‬ ÂÈÏÚ ÏÙ · ¯·È„ ¯˘‡ ‡Â‰„ ,˘"·È¯‰ Â˘Â¯ÈÙ„ ,ÂÈ˙ÂÁÈ‚  ¯Â˘ ˙Òȯ„Ó ÏˆÈ Â‡ Ï˙ÂÎ ,ÂÒ¯„Ï ÂÁ‚ Ï ‰ˆ¯Â ¯Â˘‰ ÂÈÏÚ ‰ÏÚ„ ‰¯Â‡ÎÏ ÏÂˆÈ Â ‰ ÎÒ· Ò Î ¯·Î˘ ‡ ‚ ȇ‰Î ÏΠÏ˙ÂΉ Ï٠̇ Ì Ó‡ ,ͯ·Ï Íȯˆ  ÈÓȉ .ͯ·Ï Íȯˆ Ôȇ ,ÂÈÏÚ ‡Ï ÂÏ ÍÂÓÒ Âψ‡ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ Ú‚Ù ˘ ‰Ï‚Ú· ·˘ÂÈ ‰"‰ Î"‡Â ‰Ó„ ,ÌÂÏÎ ÂÏ Ú¯È‡ ‡Ï˘ ,Ú‚Ù ‡Ï· ‡ˆÈ .ͯ·Ï ˆ"‡˘ Âψ‡ Ï˙ÂΉ ÏÙ Ï Ï"¯‰Ó‰ ȯ·„· ‡ˆÓ Ô΢ ‡Ï‡ „ÂÚ ‫ולא‬ ÌÏÂÚ ˙·È˙ ¯ÙÒ· ·˙΢ ‚‡¯ÙÓ Ì„‡ È · ˘È ‰˙Ú ,Ï"Ê (è− šþõ íðîë¼í ë−³ò) Ô·‡‰ ÂÚÈ‚‰ ‡Ï ÂÈÏÚ Ô·‡ ˜¯Ê ¯˘‡Î˘ ‚‰ Ó ‰Ê ÏΠ,ÌÈ·ÂË ÌÈ„ÒÁ ÏÓ‚ ÔÈί·Ó ·¯Á· ÂȯÁ‡ ÂÙ„¯ ̇ Û‡ ÈÎ ı¯‡‰ ÈÓÚ Ï˘ ÌÈÎȯˆ ¯˘‡ ‰Ú·¯‡‰ ÔÓ ‰Ê Ôȇ ËÏÓ Â Í¯·È ‡Ï˘ ¯ÓÂÏ ‡ È Ó ¯Ó‡ ÍÎÏ ,˙Â„Â‰Ï Ìȯ·„ '„ Âχ ÈÎ ‰Ê ,Ìȯ·„ '„ ÏÚ Ì‡ ÈÎ ÔΠ,¯·„Ó· ‰È‰ ¯·Î ÔΠ,ÌÈ· ‰È‰ ¯·Î ÔȯÂÒ‡‰ ˙È·· ‰È‰ ¯·Î ÔΠ,‰ÏÂÁ ‰È‰ ¯·Î ‰¯ˆ· ‰È‰ ‡Ï˘ ¯Á‡ ¯·„ Ï·‡ , ÓÓ ‡ˆÈ ‰Ú·¯‡‰ ÏÏη  ȇ ‰¯ˆ ÂÈÏÚ ‡· ‡Ï˘ ˜¯ .Ï"ÎÚ ,˙Â„Â‰Ï ÌÈÎȯˆ˘ ‰È‰ ˜¯ ,ÏÏÎ Ú‚Ù ‡Ï˘ Ô„È„ ÔÂ„È · ‫ולפי"ז‬ ‰¯˜ ¯˘‡ ÔÂÒ‡· Ú‚Ù ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ

ë¾

,¯ÈÚ· ÂÏÈÙ‡ ,ÂÙ¯ËÏ ‰È¯‡ ÂÈÏÚ „ÓڢΠÎ"‡Â ,Ì‰Ó ÏˆÈ Â ‰ÏÈÏ È„„¢ ̇ ÂÏ Â‡· ÌÈ· ‚ ̇ ,˙Â„Â‰Ï Íȯˆ˘ Ô΢ ÏÎ ,Âχ ÌÈÒ · ‡ˆÂÈΠ̉˘ È ÙÓ ‡Ï‡ ·Â˙η ‰Ú·¯‡‰ ¯Îʉ ‡Ï ·Â¯· ÌÏÂÚ Ï˘ ‚‰ Ó Í¯„· „ÈÓ˙ ÌÈÈÂˆÓ ‰˙ÈÓÓ ÏÂˆÈ Â Ò ÂÏ ‰˘Ú ‰ Ô΢ ÏΠ,ÌÈ˘ ‡‰ ͯ·Ï ˙¯Á‡ ‰Î¯· ÂÈÏÚ ÂÚ·˜ ȯ‰˘ ,‰ÓˆÚ ÈÏ ‰˘Ú˘ ͯ· ‡Â‰‰ ̘ӷ „ÂÚ ¯Â·ÚÈ˘Î Íȯˆ ÏˆÈ ˘ „ÈÓ˘ Ô΢ ÏΠ,‰Ê‰ ̘ӷ Ò ,˙Â„Â‰Ï ÌÈÎȯˆ˘ ‰Ú·¯‡‰ ͯ„Î ˙Â„Â‰Ï ‡Â‰ ‰˘Ú˘ ˙ί·· ‰‡„‰‰ ˙ί·Ó ¯ËÙÈ˘ ‡Ï Ì˜ӷ ¯Â·ÚÏ ·Â˘È˘Î ͯ·Ï ‰·ÈÈÁ˘ Ò ÈÏ Í¯·È ‡Ï ÌÏÂÚÏ Ì˘ ¯Â·ÚÈ ‡Ï Èχ ,‡Â‰‰ ‰‡„‰‰ ˙ί·˘ ‰‡¯ ȇ„ ‡Ï‡ ,‰Î¯· ‰˙‡ .Ï"ÎÚ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰˙‡ ͯ·Ó 'È ˘ ‰Ú„Ï ÂÏÈÙ‡„ ·˙Î (−"š½) ‡"Ó· ‫והנה‬ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘· ÔÈί·Ó Ôȇ„ ¯·ÁÓ·˘ ͯ„· Íω˘ ÈÓ Ó"Ó ,‰Ú·¯‡ È ‰ ÏÚ ˜¯ ÌÈËÒÏ ÂÈÏÚ Â‡·Â ‰ ÎÒ Ì˜ӷ ‡Ï˘ ÂÏÈÙ‡ Ê"Ò· ¯·ÁÓ‰ ˙Ú„ Û¯Ȉ· ,ͯ·Ó ‚¯Â‰Ï ÌÈÈÒÓ .ͯ·Ï Íȯˆ ¯ÈÚÏ ¯ÈÚÓ Íω ÂÏÈÙ‡„ ÔΠ.Ò ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï ‚‰ ÂÈ˘ÎÚ„ ‡"Ó‰ ¯·ÁÓ·˘ ‰ ¢‡¯‰ ‡¯·ÒÎ ‰Îω„ Ê"ˉ ˜ÒÙ (ï"ñ¾ öô−½) ‰·Â˘˙· ˘"·È¯‰ ˙Ú„Î ‡Â‰˘ ¯·„Ó ÈÎω· ÂÏÏÎ ˙ ÎÒ‰ Ï΄ ÔÎ ¯·˙ÒӠͯڷ ,ÌÈ Â¯Á‡‰ ÏΠ·˙Î ÔΠ.'Ó‚‰ ˘ „ .ÔÎ ‚‰ Ó‰ ‰˙Ú Ì‚˘ ·˙Î ÔÁÏ˘‰ ËÂ˘Ù ,˘"·È¯‰ ˙Ú„Î Ô È˘ „ ÔÂÈÎ ‫ומעתה‬ ‰Ú¯ ‰¯˜Ó ÂÏ Ú¯È‡˘ ÈÓ Ï΄ ‡Â‰ ‰Ïˆ‰‰ ̇ ÂÏÈÙ‡ , ÓÓ ÏÂˆÈ ˘ Âί„· ‰Ï‡˘· Î"‡Â .ͯ·Ï ÂÏ ˘È Ó"Ó ,ڷˉ ͯ„· .ͯ·Ï Íȯˆ ,ÔÂÒ‡Ó ÏÂˆÈ ˘ ‰Ï‚Ú· ·˘ÂÈ· Ô„È„

è¾

‫ הרב הגאון רבי אברהם זאב שנעבאלג שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ï"ÊÁ˘ ‡Ï‡ ,Â˙ψ‰ ÏÚ ÏÓ‚‰ ͯ·Ï ˙Â„Â‰Ï ÌÈÈÂˆÓ Ì‰ ‰Ú·¯‡‰ Âχ ,Ȉӷ ‰Â‰· ¯·„ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ˘ ȇ„· ,Ì˙ÏÂÊÓ ¯˙ÂÈ È‡Ó ‡ÓÚË .Ì‰Ó Ì„‡‰ ψ È˘ ‰ ÎÒ È ÈÓ È ÙÓ ‰Ú·¯‡ Ô˙‡ ÏÚ Í¯·È˘ Ï"ÊÁ ¯Ӈ ÈÎ ˜ÙÒÓ ‡Â‰˘ È"Ùڇ ,‰ ÎÒ ˙˜ÊÁ· ‰È‰˘ ˙Âȯ‡Â ÌÈËÒÏ ÂÚ‚ÙÈ ˙¯·„Ó ÈÎω ÏÎ ‡Ï  Î˙ÒÈ Ìȉ È„¯ÂÈ ÏÎ ‡Ï ·¯˜Ú ۯ˘ ˘Á ‰ ÎÒ ÏÏÎÏ Ìȇ· Ì È‡ ÌÈÓÚÙ ‰ÓΠȯ‰˘ ‰È‰ ‰Ê ¯·„˘ ¯Á‡Ó ͯ·Ï ÔÈÎȯˆ ÔÎ È"Ùڇ ‡·˘ ÈÓÏ ‡Â‰ Â"˜Â ,‰ ÎÒ Â· ˙ÂÈ‰Ï È‡¯ ÂÙ¯ËÏ ‰È¯‡ ÂÈÏÚ „ÓÚ˘ ÈÓ Ô‚Π‰ ÎÒ È„ÈÏ ÌÂ˘Ó Âˇ„ ‰Ê· ‡ˆÂÈΠ‡ ¢ÈÎ‰Ï ˘Á ‡ ÈÓ ÔΠÂ˙È·· ‡ ·Â˘ÈÈ· ‰Ê ÔÈ Ú ÂÏ Ú¯È‡˘ È ÙÓ ˙ÂÓ‰Ó ÏÂˆÈ Â ˙ÏÂÙÓ ÂÈÏÚ ‰ÏÙ ˘ ‡Ï ÏÓ‚‰ ͯ·È ‡Ï ·Â˘È· ‰Ê ÂÏ Ú¯È‡˘ ‡Ï ‰Ê Â˙ψ‰ ÏÚ ˙"È˘Ï ‰‡„‰ Á·˘ Ô˙È Â¯·„ Ï"ÊÁ˘ ËÂ˘Ù ¯·„‰Â ·Ï ÏÚ ‰ÏÚÈ ¯·„ ÏÎÏ ÌÚˉ ‡Â‰Â ÔÈ„‰ ‡Â‰ .ÌÈȈӷ .Ï"ÎÚ . ÓÓ Ì„‡‰ ψ È˘ ‰ ÎÒ ‰·Â˘˙· „"·‡¯‰ ȯ·„Ó ‡È·‰Ï ˘È 'ȇ¯ ‫עוד‬ ÈÓ Ï"Ê (ë"¼š³ öô−½ è"ì ï"ëðþ ³"î¾ë êëîí) ‡ ıÚ Ú˜˙ ‡ ¢‡¯Ï ÍÂÓÒ Ô·‡ ÏÙ ˘ ÏÚ ÏÙ ‡ÏÂ Ò ÂÏ ‰˘Ú   ÈÚÏ ÍÂÓÒ Ïʯ· ‰È‰˘ ‡  ÈÚ· Ò Î ‡Ï Ïʯ·‰ Ì‚Â ˘‡¯‰ ‰·ÈÏ˘ ‰ËÓ˘ ‡ ·˜Ú ËÓ˘  ÌÏÂÒ· ‰ÏÂÚ ‡"È ˘ÂÁÈÓ Ì¢ · گȇ ‡Ï ÏÙ Â ÂÈ˙Á˙Ó Ì˜ӷ Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ͯ· ˙Â„Â‰Ï Íȯˆ˘ · ˘È˘ ¯·„Ï ·Â¯˜ ‡Â‰˘ Ì„‡ ÏÎ ÈÎ ‰Ê‰ ‰˘Ú˘ ͯ· ͯ·Ï Íȯˆ  ÓÓ ÏÂˆÈ Â ‰ ÎÒ Ò ÏÚ ‡Ï‡ ͯ·Ï Íȯˆ Ôȇ˘ ‡"È .Ò ÈÏ Â· Â˘Ú ˘ ̘ÓÎ ÌÈÓ˘ ‰˘ÚÓ ‡Â‰˘ ˘„Á

,Ô È¯Ó‡„ ‡‰Ï ‰Ó„ Èχ ,· ·˘È˘ ‰Ï‚ÚÏ .ÏÓ‚‰ ÔÈί·Ó Ôȇ ԄȄ Ú¯Â‡Ó È‡„· , ȇ ‰Ê„ ‰‡¯ ‫אמנ‬ ,˘"·È¯‰ ȯ·„· ÔÂ„È Ï ¯˙ÂÈ ‰Ó„ ‰· ·˘È˘ ‰Ï‚Ú‰ Ú‚Ù ˘ ‰Ó„ ‡¯·˙ÒÓ„ ‡Ï„ Ì‚‰Â ,Ï˙ÂΉ ÂÈÏÚ ÏÙ Î ˘ÓÓ ‰Â‰ ,‰Ï‚Ú‰ Ï˙ÂΠ· ÂÚ‚ ˘ „Ú Î"Î ‰Ï‚Ú‰ Ú‚Ù ÂÈÏÚ ÂÏÙÈ˘ Íȯˆ‰ ‡Ï Ï˙ÂΉ ÏÙ · Ì‚ Ó"Ó ‡Ï ڂ٠‡Ï˘ Ô·‡Î ¯˘· ‰˘Ú ˘Â ÌÈ ·‡‰ Ú‚ ‡Ï ÂÈÏÚ Ï˙ÂΉ ÏÙ ˘ ‰Ê· È„Â ,˜ÂÊÈ Â ÈÓȷ „ˆ· ÂÏÙ ˘ '‰ ÂÏȈ‰ ÈÎ Ô·‡ · .¢‚ ‡Ï ÂÈχ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ˘È ÂÓˆÚ ˘"·È¯‰ Ô¢ÏÓ ‫וג‬ ‡Ï˘ ·˙΢ .ͯ·Ï Íȯˆ„ Ô„È„ ÔÂ„È Ï Ì‰˘ È ÙÓ ‡Ï‡ ·Â˙η ‰Ú·¯‡‰ ¯Îʉ ·Â¯· ÌÏÂÚ Ï˘ ‚‰ Ó Í¯„· „ÈÓ˙ ÌÈÈÂˆÓ ‰ ÎÒ· Ò Î „ ‡ ‚ ȇ‰Î ÏÎ Î"‡Â .ÌÈ˘ ‡‰ ,ͯ·Ï Íȯˆ ,ÌÏÂÚ Ï˘ ‚‰ Ó Í¯„· ‰ÈÈÂˆÓ ,ͯ„ ÈÏÚ ‰Ï‚Ú· ÂÏ Ú¯È‡˘ ÂÊ ‰˘ÚÓ Î"‡Â ‰ ÎÒ‰ ÈΠ„ÈÚÈÂ Â‡Â·È ÌÂÈ Ïη ÌÈ˘ÚÓ˘ ‰Ó„ ,Â È¯Ó˘È '‰ ÌÂÈ Ïη ‰ÈȈӠ‰ÓÂˆÚ .˘"·È¯‰ ˙Ú„Ï Í¯·Ï Íȯˆ„ ¯·„Ó· ÍÏÂ‰Ï Â‡ Ô·‡ ÂÈÏÚ Â˜¯„ Ï" ‰ Ï"¯‰Ó‰ ˙Ú„Ï ÔΠ·˘È˘ ‰Ê Ó"Ó ,Íί·Ó Ôȇ ·¯Á· ÂȯÁ ÂÙ„¯ Ô·‡‰ ÂÈÏÚ ÏÙ Î ‰Â‰ Ú‚Ù Â ˜ÂÊÈ ˘ ‰Ï‚Ú· ÏÂˆÈ Â ·¯Á· ‰Ή ۄ¯‰ Â‚È˘‰ ÂÏȇΠ.ÏÓ‚‰ ͯ·Ó˘ ı"·˘˙‰ ȯ·„Ó ÚÓ˘Ó ‫וכ‬ ‡Ï‡ Ï"ÊÁ ¯ÈÎʉ ‡Ï˘ ‰Ó˘ ·˙΢ ȇ„„ ,Âί·È ‡Ï˘ È ÙÓ ‡Ï ,‰Ú·¯‡‰ Âχ Íȯˆ˘ ÌÈÈÁÏ ˙ÂÓÓ Ïˆ ÈÂ Ò ÂÏ ‰˘Ú ˘ ÏÎ (’ñ öô−½ ð"ì)

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ÌÈ·¯‰Ó „Á‡ Ï΢ ˜¯ ,ÏÓ‚‰ ‰Ê ÏÚ Í¯·Ï ‡Ï ˘È¯Ù ‡·Â¯Ó ˘È¯Ù„ ÏÎ ÂÈÏÚ ¯ÓÂÏ ˘È Ì„‡ ˙ÓÎÁ·Â .˘"ÈÈÚ ,‰Î¯·‰ ·ÂÈÁ ÈÂÏÚ ‰ÏÁ ‡ Ô·‡ ÏÙ · ˙ÂË˘Ù· ·˙Î (’ð ³îê í"½ ññ×) .ÏÓ‚‰ ˙ί· ͯ·Ï Íȯˆ„ ÂÏ ÍÂÓÒ Ïʯ· ÔÙ‡ ‰Êȇ· Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· ÔÈ ÚÏ ˘"ÈÈÚ Á"ȯ ÔÓÈÒ ÛÂÒ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó· ÔÈÈÚ .ͯ·Ó Ì˘ ‰ ¢‡¯ ‰Ú„Ï„ ¢‡¯Ï ÍÂÓÒ Ô·‡ ÏÙ · ,Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· ͯ·Ï Íȯˆ ¯·ÁÓ· .˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ‡Ï· ÔΠͯ·È˘Â ̉¯·‡ Ï˘‡· ·˙΢ ‰Ó ÛÈÒÂ‰Ï ˘È ‫ג‬ ˙ί· ͯ·Ï ÔÈ‚‰Â „ ˘Ë‡˘ËÂ·Ó ˜"‰‚‰Ï ÂÏ‚¯ ÏÂˆÈ Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ,‰Ïˆ‰ ÏÎ ÏÚ ÏÓ‚‰ Ï˘ ÂÊ ‰ ÎÒ .˘"ÈÈÚ ,¯·˘‰ÏÓ Â‡ ËÓ˘‰ÏÓ ‰ÈÈÂˆÓ È‡„· ,Ï‚¯Â „È ˙¯È·˘Î ,¯·‡ ˙ÚÈ‚Ù .Ï"Á¯ ,‰Ï‚Ú· ‰ÚÈ‚Ù ÔÂÒ‡ Ïη „Â‡Ó ‰È‰ (ì"−þ öô−½ í¼−®šî þîô) ı"·Úȯ‰ ‫ולפי"ד‬ ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· ÂÏÈÙ‡ ͯ·Ï Íȯˆ ‡Îȉ Ï΄ ¯‡·Ó˘ ˘"ÈÈÚ ,‰Ê‰ ̘ӷ Ò ‡ˆÂȉ Ò ‡¯˜ Ò ÂÏ Ú¯È‡Â ‡˜Èʉ ÁÈ΢„ ,Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· ÔÈί·Ó„ ÌÏÂÚ‰ ‚‰ ÓÓ Î"‡Â .˘"ÈÈÚ ,̘ȯ Â·Â˘È ‡Ï ·Â¯‰ ÏÚ˘ ÈÙÏ ‡Ï ÂÊ ‰ÚÈ‚Ù ·Â¯ È"ÙÚ„ Ô„È„ ÔÂ„È Ï ‰"‰ Ú‚Ù ‡Ï· ‡ˆÈ  Óȉ ÏÂˆÈ Ì‡ ̘ȯ ·Â˘È ˙Ú„Ï Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· ͯ·Ï ÂÏ ˘È ÏÓ‚‰ ˙ί·„ ˘˘Â· Íȯˆ ÔÈ„ ˙ÈÏ ,ı"·Úȯ‰ .ͯ·Ï Íȯˆ ȇ„· ³×½ô ñ¼ −þ−êôí) ȯȇӉ ˙Ú„ Û¯ˆÏ ˘È ‫ג‬

·ÂÈÁ Ôȇ˘Î ÂÏÈÙ‡˘ ·˙΢ (:ðò ¹ð ³î×þë ÈÓ ˘È ,Ï"Ê ,ͯ·Ï ˙¢¯ ˘È Ó"Ó ,ͯ·Ï ‡Ï‡ ÌȯÂÓ‡ ÂÏω Ìȯ·„‰ Ôȇ˘ ¯Ó‡˘

¾ð

.Ï"ÎÚ ÔÂÈÚ ÔÈÎȯˆ Âχ Ìȯ·„  È˙·‡Ï ÌÈÒÈ μ−þ® ö−ê¾ ñôîèí ³×þë ö−ò¼ñ í"íð î−ñ¼ ë³× ï"ëðþíî)

.(μþëñ ,¢‡¯Ï ÍÂÓÒ ˜¯ Ô·‡ ÏÙ · ÂÏÈÙ‡„ ÔÏ ‫הרי‬ Íȯˆ ‡Ó˘ „"·‡¯‰ ˜ÙÂÒÓ ,ÂÈÏÚ ‡Ï îñ−õê¾) Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ͯ· ˙ί· ÂÏÈÙ‡ ͯ·Ï ,½ò ñ× ñ¼ ñôîèí ³×þë ö−×þëô¾ öê× ó−š½îõí ³¼ðñ ,þîôè ½ò ñ¼ šþ ö−×þëô ö−ê íêîþí ³×þë ö−ò¼ñ ô"ô

˜Ù˙Ò ˘ ‰Ó ÈÎ „ÂÚ .(¬"½ ì"−þ öô−½ë ö−−¼ ˘„Á Ò ÏÚ Í¯·Ï ¯˘Ù‡ ̇ ‡Â‰ „"·‡¯‰ ÔÈ ÚÏ Î"‡Â , È˙·‡Ï ‰˘Ú ˘ Ò Î Â È‡˘ ÏÎ ÏÚ ÔÈί·Ó„ ÔÏ ‡ÓÈȘ˘ ÏÓ‚‰ ˙ί· ÏÙ · ,„"·‡¯‰ · گȇ„ Ò · Ì‚ Î"‡ ,Ò ÔÂ„È · Î"˘Î .ͯ·Ï Íȯˆ ,¢‡¯Ï ÍÂÓÒ Ô·‡ Âȯ·„ ÛÂÒ· Ì˘ Ê"·„¯‰ ȯ·„Ó Ì‚Â .Ô„È„ ‡Â‰„ ÌÈÈÒÓ ,˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ‡Ï· ͯ·Ï ·˙΢ ÚÓ˘Ó ,Ê"Ï˘ ÔÓÈÒ Ï"Ê ˘"·È¯‰Î ‡Ï„ .˙ÂÎÏÓÂ Ì˘· ͯ·Ï Íȯˆ ȇ„· ˘"·È¯‰Ï„ Ï"Ê ‡"„ÈÁ‰  ÈÊÂÚ Ô‡‚Ï Â ÈˆÓ ÂÊÓ ‫וגדולה‬ ‰Ï‡˘· (î"¬ öô−½ ë"ì ñê¾ ó−−ì ³"î¾) ˙Ï„‰ ¯Â·˘Ï ¢‚È ı¯‡‰ ÈÈÂ‚Ó Âˆ·˜˙ ˘ ,˙ÂÈÎÂÎÊ Â¯·˘Â ÌÈ ·‡ ÂÓ‚¯Â ˜"˜‰ Ï˘ ˜"˜‰ È„ÈÁÈ ÏÎ ÔÈ·ÈÈÁ ̇ ,˙ÂÚÓ· ¯˘Ù˙  ,˙ÂÎÏÓÂ Ì˘· ͯ·Ï Ôȇ„ ·˙Π.ÏÓ‚‰ ˙ί·· ÈÏ· ̇ ÈΠͯ·È ‡Ï˘ ˜ÒÙ È"·‰„ ¯Á‡Ó„ ‡Î˙‡ Ô ‡„ Ô È˘ ÈΉ ȇ„ ˙ÂÎÏÓÂ Ì˘ ˙Ú„Ï„ ‡ˆÓ  .‡ ¯È¯‚ Ô¯Ó ‡˙ÂÏ‚ ˘È¯„ .ͯ·Ï Íȯˆ ‡ ‚ ȇ‰Î· Ì‚ ˘"·È¯‰ ·˙Î ˘Ë‡˘ËÂ·Ó ˜"‰‚‰Ï ̉¯·‡ ‫ובאשל‬ · ¢„„ ̘ӷ Ô·‡ ÏÙ ÔÈ ÚÏ ‰‡¯ ‰È‰„ ,˘È‡ Ì˘ ‰È‰ ‡Ï˘ ÔÓÊ· ÌÈ·¯

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב הגאון רבי אברהם זאב שנעבאלג שליט"א‬

‫·‪„ÓÚ˘ Ìȉ È„¯ÂÈ ÂÚ˙˘ ˙¯·„Ó ÈÎω‬‬ ‫‪گȇ ‡Ï ̇ Ï·‡ 'ÂΠÌÈ·˘ Ï¢‰ ̉ÈÏÚ‬‬ ‫‪ÌÈί„ ÈÎω ÔΠͯ·Ï Íȯˆ Ôȇ ÔΠ̉Ï‬‬ ‫˘‪ۇ 'ÂΠͯ·Ï ÔÈÎȯˆ Ôȇ ˙¯·„Ó· ‡Ï‬‬ ‫‪Ôȇ ÍÎ ÌÈÁÈÎÂÓ ˙‡¯˜Ó‰ ÈËÂ˘Ù˘ ÈÙ ÏÚ‬‬ ‫‡ ‪„¯È ‰ËÓÏ ‰ÏÚ˘ ÏÎ ‡Ï‡ Íη ‰„ÂÓ È‬‬ ‫‪‡Ï˘ ÈÏ ‰‡¯ ˘ ‡Ï‡ „ÂÚ ‡Ï 'ÂΠͯ·Ó‬‬ ‫ ‡‪‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ ‡Ï‡ ˯ٷ Âχ ¯Ó‬‬ ‫‡‪¯·„‰Â Ïȇ‰ ˙Â„Â‰Ï ÔÈÎȯˆ ‰ ÎÒ Ì‰Ï Ú¯È‬‬ ‫‪Ô‰ ‰ ÎÒ ÂÏ Ú¯È‡˘ ÏÎ Ï·‡ ÔÎ˙Ò‰Ï ÈˆÓ‬‬ ‫‪Íȯˆ ¯·„ Ïη ‰ ÓÓ ÏˆÈ Â ˙Â˘Ù ˙ ÎÒ‬‬ ‫‪‡‰ ‰·ÂÁ ˙¯Â˙Ó ÌȘÏÂÁ ‰Ê· ˘È ˙„‰Ï‬‬ ‫‪.Ï"ÎÚ ,ͯ·Ó ȇ„ ˙¢¯ ˙¯Â˙Ó‬‬

‫¾‪í‬‬

‫תבנא ‪‰¯˜Â (ë"î−×î þêš) ‰Ï‚Ú· ÚÒ :‡ È„Ï‬‬ ‫‪ÔÏȇ· ‰Ï‚Ú‰ Ú‚Ù„ ,ͯ„· ÔÂÒ‡ ÂÏ‬‬ ‫‡‪'ȉ ̇ ,˙¯Á‡ ‰Ï‚Ú·˘ ‡ ,'„Π„ÂÓÚ· Â‬‬ ‫·‡‪‰ÊÎ ‰ÚȂ٠‡ ÔÂÒ‡·˘ ,‡˜Èʉ ȯ·˘ ÔÙÂ‬‬ ‫‪‰˜ÂÊÈ Ô· ̇ Ô΢ ÏΠ,ÏÏΠͯ„· ‰ ÎÒ ˘È‬‬ ‫‪ö×¾ ñ×î) Ú‚Ù ‡Ï· ‡ˆÈ ÏÂˆÈ ‡Â‰Â ‰Ï‚Ú‰‬‬ ‫‪(öî½ê ¼þ−ê êñî óîñ¾ë ê®−î îô®¼ êîí ³®š šîï−ò óê‬‬

‫ˆ¯‪ÔÂÒ‡‰ ‰È‰ ̇ .ÏÓ‚‰ ˙ί· ͯ·Ï ÍÈ‬‬ ‫·‡‪ڷˉ ͯ„Ï ıÂÁÓ ‰˙ȉ Â˙ψ‰˘ ÔÙÂ‬‬ ‫ˆ¯‪.Ò ÈÏ ‰˘Ú˘ ˙ί· Ì‚ (¼"×ñ) ͯ·Ï ÍÈ‬‬ ‫‡·‪‰È‰Â ËÚÓÎ ˜¯ ,‰Ï‚Ú‰ Ú‚Ù ‡Ï ̇ Ï‬‬ ‫‪Ôȇ ,‰ ¯Á‡ Ú‚¯· ‰ÚÈ‚ÙÓ ÏÂˆÈ Â ,‰ÚÈ‚Ù‬‬ ‫‪.ÏÓ‚‰ ˙ί· ÔÈί·Ó‬‬

‫ולעת החתום ברכת הדיוט תעלה לראש קהלה נאה קהלה קדושה‬ ‫קהל יטב לב בעיר תהלה מאנטשעסטער יע"א‪ ,‬בראשית רבה ומאורה‬ ‫הגה"צ המפורסם שליט"א ותחת צל כנפי מרא דאתרא כ"ק דודי‬ ‫הגה"צ שליט"א היושב על כסא רם ונשא כ"ק זקני הרד"ץ זצללה"ה‬ ‫אשר בזיעת אפיו שתל נטע והשריש את האילן רב פארות – הוא‬ ‫העיר הזאת‪ ,‬אשר פריו יתן עתה לתלפיות להיות עיר גדולה לאלקים‬ ‫מלאה זיו ומפיק נוגה‪ ,‬לעת כזאת אשר הגיעו לשמוח בשמחת‬ ‫התורה ומלכם בראשם כ"ק מרן רבינו שליט"א‪ .‬ברוך הגומל טובות‬ ‫להם ולנו‪ ,‬ונזכה כולנו לשמוח בשמחת עולם על ראשינו בביאת‬ ‫הגואל במהרה בימינו‪.‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬

î¾

‫הרב הגאון רבי מאיר העללער שליט"א‬ ‫ראש הכולל ויואל משה דסאטמאר ירושלים עיה''ק ומו''ץ בהעדה החרדית‬

‫ביאור שיטת רש"י בגדר כלי שמלאכתו לאיסור והמסתעף‬ ȯ‰„ ,‰ÊÏ È"˘¯ ˙ÈÁ ÔÈÈ‚ÂÒ· Ì‚„ ÔÎ˙È ‰Ê ,ÏˆÏ ‰ÓÁÓ Â È‡ ԇη˘ ÏÂËÏˉ ¯˙ȉ„ ¯Â¯· Í¯ÂˆÏ È¯ÈÈÓ ‡Ï‡ ,¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ ÏΠȯ‰ Â˙·ÏÓ˘ È"˘¯ ˜„˜„ ‰ÊÏ ,ÂÓÂ˜Ó Í¯ÂˆÂ ,ÂÙ‚ Ô¯ÒÁ„  Ȅ ‰È‰ „ÈÙ˜Ó ‰È‰ ÂÏȇ ,¯ÂÒÈ‡Ï ‰Ê Ôȇ Ì Ó‡ ,ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ Ì‚ ¯Â҇ ,ÒÈÎ ÂÊÁ ‡Ï ,·˙΢ ‰Ó Ì‚Â ,Â Â˘Ï ÚÓ˘Ó· .‰Ê ÔÈ„Ï ÔÈ Ú Â È‡ ˙¯Á‡ ‰Î‡ÏÓÏ Â‰ÈÓ˙Ò ÌÈ Â˘‡¯‰ ˜ÏÁ ‰ ‰„ ,˘¯ÙÏ ‫ב( והנראה‬ Â˙·ÏÓ˘ ÈÏÎ ˙¯„‚‰ „ÂÒÈ· ìòáäã ,ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ ¯˙‰˘ ,¯ÂÒÈ‡Ï ,Ï"Ê ·˙Î ÍÈ˘Á‰˘ ÈÓ ˜¯Ù ˘È¯· øåàîä Û‡ ,¯·„ ÌÂ˘Ï ÔÙ‚ Í¯ÂˆÏ ÂÊÁ ‡Ï„ ÔÂÈΠ¯ÓÂÏÎ ,Ï"ÎÚ ÏËÏËÏ ÔÈȇ¯ Ô È‡ ÔÓÂ˜Ó Í¯ÂˆÏ Í¯ÂˆÏ È‡¯  ȇ˘ ,¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÏÎ Ì‚ ¯Â҇ ¯ÂÓ‚ ‰ˆ˜ÂÓ È‰ ,¯·„ ÌÂ˘Ï ÂÙ‚ ˘Ó˙˘‰Ï ‰ˆÂ¯˘Î ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,ÂÓÂ˜Ó Í¯ÂˆÏ ¹ð) ˙·˘· é"ùøäå ,ÂÙ‚· ˘ÂÓ˘ ‰Êȇ · ÈÏ΢ ,‡¯Ó‚‰Ó ÁÈÎÂÓ ÂÈÏÚ ˜ÏÂÁ (.î"ñ ۇ ,‰ˆ˜ÂÓ ·˘Á ‡Ï ¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ,ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ ¯˙ȉ Ôȇ˘ ,¯·ÂÒ˘ ‰ÈÓÁ '¯Ï ÔÈÏËÏËÓ ÂÓÂ˜Ó Í¯ÂˆÏ„ ‰„ÂÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .‰ˆ˜ÂÓ Â È‡„ Â˙‡ ,¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÏ΢ ,ÔÈ„ÓÏ ‫נמצינו‬ ˘ÂÓÈ˘Ï È‡¯  ȇ ÈÏÏÎ ÔÙ‡·˘

‡„Â‰È '¯ ¯Ó‡ .(.è"−š ¹ð) ˙·˘ ‫א( בגמרא‬ ¯˙ÂÓ È‡ÂÂȘ ÈÏÎ ,χÂÓ˘ ¯Ó‡ ¯˙ÂÓ ‰"„· È"˘¯ ·˙Π,˙·˘· ÔÏËÏËÏ ,̉ÈÏÚ „ÈÙ˜Ó È„¯‚ Ôȇ„ Ô ÈÚÓ˘‡Â ,ÔÏËÏËÏ Í˘Ó‰· ÔωÏ ,Î"Ú ¯ÂÒÈ‡Ï Ô˙·ÏÓ È‰ ‡Ï ÔÂÈÏÚ‰ „·ÂÎ ,‡„Â‰È '¯„ ‰È ÈÓ ÈÚ· ,‡¯Ó‚‰ Ô È¯Ó‡ ÈÓ È"˘¯ ¯‡È·Â ,Â‰Ó ÔÂ˙Á˙‰ „·ÂΠ˘ÈÓ˘˙Ï Â‰ÈÈÓ˙Ò ÂÊÁ ‡Ï ȯȘȄ È„Èȇ„ .¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ¯·„ ‰ÈÏ ‰Â‰Â ,‡ ȯÁ‡ ȇÂÂȘ ÈÏÎ ˙Ó‡· ȯ‰„ ,ÔÈÈÚÏ ˘È ‫ולכאורה‬ È"˘¯ Íȯˆ ‰Ó ,¯ÂÒÈ‡Ï Ô˙·ÏÓ Â˙·ÏÓ˘ ÈÏÎÏ ˙¢‰Ï ÔÓ‡‰ ˙„ÈÙ˜Ï ÈÊÁ ‡Ï„ ‰Ê„ ,È"˘¯ ·˙΢ ‰Ó ÔΠ,¯ÂÒÈ‡Ï ¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÎÏ Â‰ÂÂ˘Ó ,˙¯Á‡ ‰Î‡ÏÓÏ ˙·ÏÓÏ Â¯˜ÈÚ ÈÏΉ Ï˘ ÂÙ‚ ‰Ê ȯ‰ .¯ÂÒȇ‰ ‰ÎÂ„Ó ,é"ùø ·˙Î (.êõ ¹ð) ˙·˘ ‫ובגמרא‬ à"÷òøå ,¯ÂÒÈ‡Ï ‰˙·ÏÓ ‰ ˘ ‰Î„ӄ ,È"˘¯ ·˙Î (.è"ך ¹ðëð) ,‰˘˜‰ Ì˘ ¯‡È·Â .ÒÈÎ Ô¯ÒÁ ˙ÓÁÓ ‰ˆ˜ÂÓ È‰ ÈÏÎ ÏÚ ‡˜Â„„ È"˘¯ ˙Ú„„ ,ÌÈ Â¯Á‡‰ ‰ˆ˜ÂÓ ÔÈ„ ÏÂÁÏ ÍÈÈ˘ ,¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ Â˙·ÏÓ ‰Î„ӷ È"˘¯ ·˙Î ÔÎÏ ,ÒÈÎ Ô¯ÒÁ„ ÌÚËÓ ‡Â‰ ÂÏ˘ ‰ˆ˜ÂÓ‰ ÔÈ„ ˙Ó‡·Â ,¯ÂÒÈ‡Ï ÈÙÏ ,(.è"ך ¹ð) È"˘¯ ·˙΢ ÂÓÎ ,ÒÈÎ Ô¯ÒÁ

ï¾

‫ הרב הגאון רבי מאיר העללער שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ȇ„ ,„"ÎÚ ÍÎÏ Ô·ÏÓ ÏÎ ÍÎω Ô„·Î È ÙÓ ,‰ˆ˜ÂÓÏ ·˘Á ˙„ȷΉ È ÙÓ„ ,˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ Ï΄ ,‡È„‰Ï ‡˙ȇ (.ë"š ¹ð) Ôȷ¯ÈÚ· ȯ‰„ Ì˘ ÏË·˙ ‡Ï ‰·¯‰ „·Î ‡Â‰ ÂÏÈÙ‡ ÈÏÎ ïçìåùá êëîíî) ,‰ˆ˜ÂÓ È‰ ‡Ï  ÓÓ ÈÏÎ ,Ï" ‰Î ÍÁ¯Î ÏÚ ('· ÛÈÚÒ Á"˘ ÔÓÈÒ êåøò ˙·ÏÓÏ ¯ÓÂÏÎ ,ÍÎÏ Ô˙·ÏÓ Ï΢ ‡Ù‚ ‰Ê„ ‰ÂÂ˘Ó ¯˙ȉ ˘ÂÓÈ˘Ï „ÓÂÚ Â È‡ ÈÏΉ ,¯ÂÒȇ .ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ Ì‚ ¯Â҇ ,¯ÂÓ‚ ‰ˆ˜ÂÓÏ Â È„ ¯˙È‰Ï ÏÏÎ „ÓÂÚ Â È‡˘Î ‡˜Â„„ ‫ונראה‬ ‰Ê· È„ ¯˙È‰Ï ˙ˆ˜ „ÓÂÚ˘Î Ï·‡ ,ÔÎ ,È"¯ ‡‰ ‰"„ (.î"ñ ¹ð) 'ñåúá ‰ ‰„ ,¯È˙‰Ï ÂÏ ˘È„ È"¯Ï Ì‚ ÏËÏËÏ ¯˙ÂÓ ¯Ù¢„ ,¯‡Â·Ó ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,˜Â È˙Ï Â· ÚÓ‚Ï È‡¯Â ,Ï·Ș ˙È· ˙·ÏÓÏ ‰È‡¯ ‰ ȇ ,‡È‰ ‰ËÂ˘Ù„ ‰¯ˆÂˆÁ ,¯˙ÂÓ ‰Ê· ˘"¯Ï ,¯ÂÒ‡ ËÚÓ ‡Ï‡ ¯˙ȉ ÏÚ ·˙Î .Ê"Ó ˙·˘ à"÷òøì ˘Â„ÈÁ ˘Â¯„·Â] ˘ÂÓÈ˘Ï ÏÏÎ „ÓÂÚ Â È‡·„ ,Âχ 'ÒÂ˙ ȯ·„ öô−½) íäøáà ïâîáå [˘"¯Ï Ì‚ ¯ÂÒ‡ ,¯˙ȉ Ïη ‰ÎÏ‰Ï ‰Ê 'ÒÂ˙ ‡È·‰ (ë"− ö¬š ¹−¼½ ì"¾ éøôáå ,ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ ¯˙ÂÓ ËÚÓ È‡¯˘ (ë"− ¹−¼½ ,ì¾ öô−½ ó−−ì ìþîê ,óíþëê ñ¾ê) íéãâî

˘ÈÓ˘˙ ÌÂ˘Ï È‡¯˘ ÏÎ ,‡˙ÏÈÓ„ ‡ÏÏÎ ·˙η˘ ÈÏÎ Ì˘˘ ÈÏ ‰Ó„ ,¯ÂÒ‡ ȇ¯  ȇ˘Î ,ȯ˘ .˘"Ú ÂÈÏÚ äðùîáå ,óñåé úéááã ¯ÈÚ‰Ï ,ÔÂ„È ‰ ÏÎ ÏÏÎ ¯Îʉ ‡Ï ,äøåøá

‫ד( ויש‬

ÈÏÎ Ì˘ ˘È˘ ÏÎ Ì˙Ú„Ï„ ÚÓ˘Ó ÔÓ˙Ò ÏÏÎ „ÓÂÚ Â È‡˘ Û‡ ,¯˙ȉ· ÏÏÎ ,ÂÈÏÚ äðùîäã  ÈȈ˘ ÌȯÁ‡ ˘È ,¯˙ȉ ˙·ÏÓÏ ¯ „ ,·˙Î (’ë ö¬š ¹−¼½ ¬"¼þ öô−½ë) äøåøá ȯ‰ ,ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ ÏËÏËÏ ¯˙ÂÓ ‰ÂÂÚ˘

·˘Á ȇ ,à"áùøäå ,ä"æøä ˜ÏÁ ,¯˙ȉ ·˙΄ ‡‰„ ËÂ˘Ù ‰¯Â‡ÎÏ ,¯ÂÓ‚ ‰ˆ˜ÂÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï˘ ‰ ÂÂΉ Ôȇ ,ÂÊÁ ‡Ï„ ‰"ʯ‰ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ¯·„ Ïη ȯ‰„ ,˙‡Ȉӷ ,‰Ó„Π˙Ï„‰ ÍÂÓÒÏ Ô‚Π,ÌÈÂÒÓ ˘ÂÓÈ˘ ‰ˆ˜Ó ÍÎÏ ,ÍÎÏ „ÓÂÚ Â È‡˘ ‰ ÂΉ ‡Ï‡ .‰È ÈÓ ‰È˙Ú„ ¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÏ΄ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‫ובאמת‬ ,ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ Í¯ÂˆÏ ‡Â‰Â ,‰ˆ˜ÂÓ È‰ ˘È ȯ‰„ ,˙ÓÏ˘ÂÓ Â˙‡ˆ˜‰ Ôȇ„ ÌÚËÓ ‡Â‰ „ÓÂÚ Â È‡˘Î ,¯˙ȉ Ï˘ ÌÈÂÒÓ ˘ÂÓÈ˘ · 'ñåúá Â ÈˆÓ ‰Ê ÔÈÚΠ,È¯Ó‚Ï Â˙‡ ‰ˆ˜‰ ÍÎÏ ,‰„Â‰È ·¯ ˙Ú„· ¯‡È·˘ ,˙Á¯ ‰"„ (:ë"ך ¹ð) ÁˆÙÏ ¯Ò‡ ,ÏÂËÏË· ȇÂÂȘ ÈÏÎ ¯È˙‰˘ Û‡˘ ÈÏη ‰Ê ˘ÂÓÈ˘„ ,ÔÈÁÙ Ï˘ Ò ¯Â˜· ÔÈÊ‚‡ Ì‚„ ,Ï" Î Ì˙ ÂÂÎ ‰¯Â‡ÎÏ ,Ú¯‚ ˘ÂÓÈ˘ ȉ ˙Ú„ ˙‡ˆ˜‰ ÍÈÈ˘ ,¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÏη ïâîá ÚÓ˘Ó ÔΠ,ÍÎÏ „ÓÂÚ Â È‡˘ ‰ÓÏ Ì Ó‡ ,˘"Ú (’í ö¬š ¹−¼½ ê"ñ¾ öô−½) íäøáà ö¬š ¹−¼½ è"½þ öô−½) ‰Ú„ ‰¯ÂÈ à"øâä ¯Â‡È·· íéãâî éøôá „ÂÚ ÔÈÈÚ ,ÔÎ ÚÓ˘Ó ‡Ï (’è ¹−¼½) áäæ úåöáùîáå ,(ì"¾) ÔÓÈÒÏ ‰ÁÈ˙Ù· .˘"ÚÈ Â È¯·„Î ÚÓ˘Ó„ ,(ï"¬ ö¬š ¹−¼½î ,’ð ö¬š ‰ÈÏ ‡¯È·Ò é"ùøã ,¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰Ê ‫ג( ולפי‬ Ì˘ ıÙÁÏ Ú·˜Ï„ Â˙Ú„Â ,ä"æøäë ‡Ï ÔÓ‡‰ ˙„ÈÙ˜· ‡˜Â„ ‡Â‰ ,‰ˆ˜ÂÓ ,ÍÎÏ Â‰ÈÓ˙Ò˘ ‡ ,¯Á‡ ¯·„Ï Â· ˘Ó˙˘‰Ï Í¯ÂˆÏ Ì‚ ,¯Â҇ ¯ÂÓ‚ ‰ˆ˜ÂÓ ‰˘Ú ‰Ê·Â Ì˘ à"÷òø ÔÂÈÎ ‰ÊÏ„ ‰‡¯  .ÂÓ˜Ó ÂÙ‚ ÈÙ ÏÚ ,ԇΠÈ"˘¯ ȯ·„Ï Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰  ÈȈ· ,‡È‚ÂÒ‰ ÛÂÒ· È"˘¯ ·˙΢ ‰Ó ,·Ëȉ ¯‡Â·Ó ‰Ê ÏÂÁ· Û‡ ,Ï"Ê ÔÈÏË Ôȇ˘ ÈÙÏ ‰"„ (.è−š ¹ðë)

‫ וזאת התורה‬Œ ‫אדירי התורה‬ ‡„ȯ‚ ÏÂËÏË„ ,˘Ó˙˘‰Ï È„Î ‡Ï‡ ÏÂËÏËÏ ÈÏη Ï·‡ ,Ë¢Ù ÈÏÎ ˘ÂÓÈ˘Ï ·˘Á ‡Ï ÏÚ .¯˙ÂÓ„ ¯·ÂÒ ÷"åîä Ì‚˘ ÔÎ˙È ¯ÂÓ‚ ,íäøáà ïâîä ,óñåé úéáä ˙ÓÈ˙Ò ÌÈ Ù ÏÎ .¯˙È‰Ï ‰¯ÂÈ ‰¯Â‡ÎÏ ,äøåøá äðùîäå ·˙Î (í"õ ¹−¼½ ì¾ öô−½) áøä êåøò ïçìåùáå ÌÂ˘Ï ÏÏΠȇ¯  ȇ ˙·˘·˘ ÈÏ΄ ,‡È„‰Ï ÈÏÎ ˙¯Â˙ ˘È Ïȇ‰ ,ÏËÏËÏ ¯˙ÂÓ ,˘ÈÓ˘˙ ,„"ÎÚ ÏÂÁ· Â˙·ÏÓÏ È‡¯˘  Èȉ„ ,ÂÈÏÚ Ú·˜ ¯ÂÒÈ‡Ï Â˙·ÏÓ˘ ÈÏÎ Ì‚„ Â˙Ú„„ ȯ‰ ‰ÓÓ Ì Ó‡ .Â˙·ÏÓÏ ÏÂÁ· ȇ¯ ̇ ,È„È ÏÚ ,ÔÎ ÚÓ˘Ó ‡Ï ,ËÙ Ï˘ ¯ Ó ‡Ó‚„ ‡È·‰˘ ˙ÂÒÎÏ È‡¯ ËÙ Ï˘ ¯ „ ·˙Î ¯Á‡ ̘ӷ„ .ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ ,ÈÏΠ· ,é"ùøå ,ä"æøä ˙Ú„ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ÈÙÏ ‫אמנ‬ íéãâî éøôä ˙Ú„ ÔÎ ÂÓΠ,¯ÂÒ‡ ȯ·„ ÔΠ,à"÷òø Á"„· ÚÓ˘Ó ÔΠ,¯ÂÒ‡Ï ÏÚ .à"åæçäå ,ïçìåùä êåøòäå ,øæð éðáàä ÌÂȉΠ.‰Ê· ¯ÈÓÁ‰Ï ÌÂ˜Ó ˘È„ ,‰‡¯ ÔΠ̷¯˘ È Ó„ÓΠ,„ÁÂÈÓ ÈÏÎ ˘È ¯·„ ÏÎÏ˘ ÏÏÎ „ÓÂÚ Â È‡ ,¯ÂÒȇ Ï˘ ÈÏÎ ,ÌÏÂÎÎ ÈÓ„ ÔΠͯ„‰ Ôȇ ,¯˙ȉ Ï˘ ÏÈ‚¯ ˘ÂÓÈ˘Ï ¯ÂÒÓ· ‡ ,ÌÈÊ‚‡ ÁˆÙÏ ˘ÈËÙ· ˘Ó˙˘Ó ˘È ԇΠ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ÈÙÏ ,‰ È·‚ ÍÂ˙ÁÏ ÈÓÎ Ô˙È ÌÈÓÂÏ˘ ¯‰Ê Ï ¯È‰ÊÓÏ .‰Ê· ¯‰ÊÈÏ ‡·Èχ ‡˙ÚÓ˘ ȘÂÒ‡Ï È ÎÊÈ Ì˘‰Â .¯‰ .ÔÓ‡ ˙Ó‡ ͯ„· È Á  ,‡˙ÎÏȉ„

ì¾

ÔÈ Ú Â È‡ È˙Ú„ ˙ÂÈ ÚÏ ,¯˙È‰Ï ‡È„‰Ï ˘ ˘ ‡Ï ,÷"åîãå ,íäøáà ïâîã ˙˜ÂÏÁÓ„ ,‰ÊÏ ¯·„˘ ,¯Â¯· ¯·„ ‰Ê ‰ ‰„ ,‡ÈÏ˙ ÈΉ· ,ÈÏÎÏ ·˘Á  ȇ ÈÂÏÈÎ È„È ÏÚ Â˘ÈÓ˘˙˘ ‡¯Ó‚‰ ÏÚ ,(.ðך ³ë¾) Ô"¯‰ ·˙΢ ÂÓΠ‰ ȇ˘ ÔÂÈ΄ ,˙Ú˜· ÔÈ ÚÏ (.è"ñ ¹ð) ‰ˆÈ·· ‰Ê ÈÙÏ ,̉ÈÏÚ ÈÏÎ ˙¯Â˙ Ôȇ ‰˜Ò‰Ï ‡Ï‡ ͯ„· ‡Â‰ ¢ÂÓÈ˘„ ,‰ÂÚ˘ ¯ · ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÌÚÙ ˜¯ · ÔÈ˘Ó˙˘Ó Ôȇ˘ ÔÂÈÎÓ ‡Ï‡ ,ÈÂÏÈÎ ·Â˘Â ,˘ÂÓÈ˘‰ ¯Ó‚· Â˙‡ ÌÈ·ÎÓ ‡Ï‡ ˙Á‡ .ÔÂ„Ï ˘È ˜ÈÏ„Ó ,÷"åîäå ,íäøáà ïâîä ˜ÏÁ ‰Ê· ‫ולכאורה‬

Â·È˘Á‰Ï ‰Ê È„ ,̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ÈÙÏ„ Ô‡Ó Ï·‡ ,äøåøá äðùîä ȯ·„ ÔΠ,ÈÏÎÏ ,¯˙ȉ Ï˘ ÏÈ‚¯ ˘ÈÓ˘˙Ï È‡¯  ȇ„ ¯ÓÈÈ ÏÚ È˯٠ÈÏÎ Ì‰Ï ‰È ‡Ï˘ Ì ÓÊ·„ ÔÎ˙È„ ȯ·˘· ¢Ó˙˘‰ ÈÏÎ ÈÂÒÈÎÏ Û‡„ ,¯·„ ÏÎ ‰È‰ Ì‚ ÍÎÏ ,¯˙ÂÈÓ ¯·„ ‰È‰ ‡Ï ,ÌÈÏÎ íôô ì−×îíñ ö−êî) ,‰ÂÚ˘ ¯ · ÏÈ‚¯ ˘ÂÓÈ˘ ‰Ê ÌÚÙ·˘ ‚‰ Ó‰ ÏÚ õ"áùøä ñ¾ îòë ë³×¾ Âȉ ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï Â · Ì„‡ ‡È·‰˘ ,‰ ¢‡¯ ‰‡ȷ‰ ‡Ï„ ,˜ÈÏ„‰Ï ÈÏ· ˙¯ Ì˙‡ Ìȇ˘Â ‡Ï˘ Ï΢ ¯Â¯· ¯·„‰Â ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ‰·„ Ï .˘ÂÓÈ˘Ï ·˘Á ‡Ï ,ÏÂËÏË Ì˘Ï Û‡„ (è"− ¹−¼½ ð"ô öô−½) ùéà ïåæçá ‫ומפורש‬ ‡Â‰˘Î ,È ‰Ó ‡Ï „ÂÁÈ ȇ ˙

‫היכל‬ ‫התורה‬ ‫חידושי תורה‬ ‫מאת חברי קהלתינו הק'‬ ‫מתפללי ולומדי בית מדרשינו‬ ‫חידושי תורה על מסכת גיטין הנלמדת‬ ‫במסגרת חבורת יסודי התורה‬

‫חידושי תורה‬

‫מאת חברי קהלתינו הק' על‬ ‫מסכת גיטין הנלמדת במסגרת‬ ‫חבורת יסודי התורה‬

è−¾

‫ הרב משה יצחק אדלער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב משה יצחק אדלער הי"ו‬ ‫מגיד שיעור ביסודי התורה‬

‫בענין מקבל מתנה שאמר אי אפשי בה‬ ȉ ‡È‰ ‰ÏÈË··˘ ˙˘˘ ·¯ ¯Ó‡˘ ‰Ó˘ ÂÓÎ ‡Â‰ ˘Â¯ÈÙ‰ Ôȇ ,ÔÈÓÈȘ Âȯ·„˘ ÔÈ„‰ ˘Â¯ÈÙ‰ ‡Ï‡ ,‰¯ÓÏ ‡¯„‰„ ‡˙Ú„ ‡˜ÏÒ„ ˘È¯ ¯Ó‡˘ ÂÓÎ ÔΠ̇ ,¯˜Ù‰ ‰˘Ú ˘ ‡Â‰ ‰· È˘Ù‡ ȇ ¯Ó‡˘ ‰ ˙Ó Ï·˜Ó· ˘È˜Ï ,¯˜Ù‰ ‰˘Ú ˘ ÙÂ˘Ó ‰ÎÊ ‰· ̄˜‰ ÏÎ ÔÈ„‰ Âȯ·„' ˙˘˘ ·¯ ȯ·„· ˘Â¯ÈÙ‰ ԇΠ̂ ÍÎ .¯˜Ù‰ ‰Ê È„È ÏÚ ‰˘Ú ˘  Èȉ 'ÔÈÓÈȘ ‡¯Ó‚‰ ˙ ˜ÒÓ ÈÙÏ„ ‰˘˜‰˘ à"ùøäîá ‫עיי‬ ‰ÏÈË··˘ ˙˘˘ ·¯ ¯Ó‡˘ ‰Ó˘ ,Ì˘ ÔΠ̇ ,¯˜Ù‰ ‰˘Ú ˘  Èȉ ÔÈÓÈȘ Âȯ·„ ‡È‰ ¯Ó‡˘ ‰Ó„ ‡¯Ó‚‰ È ˘Ó ‡Ï ԇΠ̂ ÚÂ„Ó Ôȇ ÔÈÓÈȘ Âȯ·„ ‡È‰ ‰ÏÈË· ÔÂ˘Ï˘ ˙˘˘ ·¯ ,¯˜Ù‰ ȉ„  Èȉ ‡Ï‡ Ô˙Â Ï ‡¯„‰„ ‰ ÂΉ È ‰Ó ÈΉÏ ÚÓ˘Ó ‡·‰Ï„ ‡ ˘ÈÏ ÌÏÂÚÏ Ï·‡ .ÔÂÈÚ Íȯˆ· ‡"˘¯‰Ó‰ ¯‡˘  ,Ë‚ È·‚ ¯‡˘· ÔΠ,(.ëñ ¹ð ö−¬−èë) òùåäé éðôá ‫ועיי‬ ,¾"¾þ ,−×ðþô þôêô ,óêþ −òþš) ÌÈ˘¯ÙÓ‰ ÔÂ˘Ï‰˘ ¯ÓÂÏ ÔÎ˙È ‡Ï˘ ·˙΢ (¹−¾ ó"þíô ¯˜Ù‰ ‰˘Ú ˘ ˙˘˘ ·¯ ÈÙÏ '‡È‰ ‰ÏÈË·' Ï˘ ̇˘ ,¯˜Ù‰ ‰˘Ú ÍÎÏ ,‡·‰Ï Ï˘ ÔÂ˘Ï È‰ ÚÓ˘Ó ¯˙ÂÈ ‡Â‰˘ ,'ÏË·È˙' Ï˘ ÔÂ˘Ï· ÔÎ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ‰È‰ ȇ„· ,'‰ÏÈË·'Ó ‡·‰Ï ÔÂ˘Ï ¯Ó‡ ‡Ï˘ ˙˘˘ ·¯ ·˙Î Ì˘ Ú„Ó ,¯˜Ù‰ .ÌÂÏÎ

,‡˙ȇ (.ëñ ¹ð) ÁÏ¢‰ ˘È¯ ÔÈËÈ‚· ‫בגמרא‬ · È˘Ù‡ ȇ ‡Â‰ ÏË· Ô ·¯  ˙' '‡Â‰ ÏË·'˘ ‡¯Ó‚· ˘¯ÙÓ ,'ÔÈÓÈȘ Âȯ·„ ‡‰È Y ÚÓ˘Ó ÏË·ÈÏ„ ,‡·‰Ï Ï˘ ÔÂ˘Ï Â‰Ê ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .Ë‚‰ ÏË·Ï È ‰Ó ÍÎÏ ,ÏË· ‰ ˙Ó Ï·˜Ó˘ ,¯Ó‡˘ ˙˘˘ ·¯„ ‡¯ÓÈÓÓ ÂÊ ‰ ˙Ó Â„ÈÏ ‰ ˙Ó ‰˙‡·˘ ¯Á‡Ï ¯Ó‡˘ ‡¯„‰˘ È"˘¯ ˘¯ÈÙ ,ÔÈÓÈȘ Âȯ·„ ,‡È‰ ‰ÏÈË· ‰„ÂÓ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ,‰ ˙Ó‰ Ô˙Â Ï Â Èȉ ‡¯ÓÏ ˙‡„‰˘ ÔÈ„‰ ȉ ÔÎÏ ,ÌÏÂÚÓ ‰· ‰ÎÊ ‡Ï˘ ˙¯ÊÂÁ ÍΠ̢Ӡ,ÈÓ„ ÌÈ„Ú ‰‡ÓÎ ÔÈ„ ÏÚ· ·¯Ó˘ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ .Ô˙Â Ï ÔÂ˘Ï È‰ '‡Â‰ ÏË·' ÔÂ˘Ï‰˘ ,Ìȇ¯ ˙˘˘ ȉ ‰ ˙Ó Ïˆ‡ ‡Î‰ ȯ‰˘ ,¯·Ú˘Ï Ï˘ ö−−¼î) ÌÏÂÚÓ ‰Ï·È˜ ‡Ï ‡Â‰˘ ¯ÓÂ‡Î Â˘Â¯ÈÙ .(êþôèí í®þ−³¾ íô ó¾ ˙Â˙ȯη ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ‡È·‰ ˙ÏËÂ·Ó ‫בתוד"ה‬ −"¾þ ³½þ−èñ-) Ì˘ ‡¯Ó‚‰˘ ,(.ð×) ·¯ Ï˘ ÔÈ„‰Ó ‰˙˘˜‰ (ë"¼ë ³îõ½î³ë öê× êëîíî ,ÔÈÓÈȘ Âȯ·„ ‡È‰ ‰ÏÈË·˘ ¯Ó‡˘ ˙˘˘ ‰Ê ÈÙÏ ‰˘˜Â ,‰¯ÓÏ ‡¯„‰˘ ‡Â‰ ˘Â¯Èى ȇ ¯Ó‡˘ ‰ ˙Ó Ï·˜Ó„ ¯Ó‡˘ ˘È˜Ï ˘È¯‡ ȉ„ ÔÂÂÈÎÓ ,‰ÎÊ ‰· ̄˜‰ ÏÎ ‰· È˘Ù‡ ÂÓÎ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ‰È‰ ÔÈ„‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,¯˜Ù‰ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,‰¯ÓÏ ‡¯„‰„ ‡È‰ ‰ÏÈË··

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÔÂ˘Ï‰˘ ,‡Â‰ ˘È˜Ï ˘È¯ Ï˘ ÔÈ„· ˘Â¯Èى ÍÎÏ ,Â¯È˜Ù‰Ï Ï·˜Ó‰ ‰ˆÂ¯˘ ÔÂ˘Ï È‰ ÂÏ˘ .‰· ‰ÎÊ ‰· ˜ÈÊÁÓ‰ Ï΢ ÔÈ„‰ ȉ ÔΠ(ï"òþ ³îê îš ³îëî³×) éëãøîá ÂÈÏÚ ‫ועיי‬ öô−½ −þ−¾¼ šþõ êôš êëë) ù"àøá ‡˙ȇ ÂÏÈه í"áùøä ˙ËÈ˘ ÔÈÚÎ Ì˘ ‡ȷ‰˘ (ê"× ÔÙ‡· ‰Ï‡˘ ‡ȷ‰ ̉˘ .˘Â„ÈÁ ¯˙ÂÈ ˙ˆ˜ ‰È‰˘ ·ÂÁ Ú¯ÙÏ ÔÂÚÓ˘ ˙‡ ÁÏ˘ Է‡¯˘ ,·ÂÁ‰ Ú·˙ÏÓ Á΢ Ì"ÂÎډ ,Ì"ÂÎÚ‰ ψ‡ ÂÏ ˙ÂÚÓ‰ Ú·˙Ï ÏÂÎÈ Ô·Â‡¯ ̇ ‰Ï‡˘‰ ‰È‰Â ‡Â‰˘ ‡˙Ú„‡ ‡Ï‡ ÂÏ Â ˙ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ,ÔÂÚÓ˘Ó ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ˘ ÔÂÈ΢ ‡ ,‰Ê· ·ÂÁ ˙‡ Ú¯ÂÙ ÏÚ ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ˜ÂÏÈ҉ ÂÏ Â ˙ ˘Î ˙ÂÚÓ‰Ó ù"àøä ‡È·‰Â ,Ì"ÂÎÚ‰ ˙‡ Ú¯ÙÈ ‡Ï˘ „ˆ‰ ˙ÂÚÓ‰ ¯‡˘È˘ ÷çöé ø"á íéøôà åðéáøî ÂÏÈÙ‡ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ Ô·Â‡¯˘ ÔÂÈÎ ,ÔÂÚÓ˘ ψ‡ ÔΠ̇ ,Ì"ÂÎÚ‰Ï ˙ÂÚÓ‰ Ô˙È ‡Ï ÔÂÚÓ˘ ̇ ˙ËÈ˘Î Â‰Ê ,¯˜Ù‰‰ ÔÓ ÔÂÚÓ˘ Ô‰· ‰ÎÊ ,˘Â„ÈÁ ¯˙ÂÈ ˙ˆ˜ ˘È ‰Ê· Ï·‡ ,í"áùøä · ‰ÎÊÈ ‡Â‰˘ È„Î ÔÂÚÓ˘Ï Â ˙ ‡Ï ‡Î‰˘ Ô È¯Ó‡ ÈΉ ÂÏÈه ,Ì"ÂÎÚ‰Ï Â ˙ÈÏ ‡Ï‡ ,ÏÏÎ ‡È·‰ éëãøîáå ,ÔÙ‡ Ïη ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ‡Â‰˘ ¯ÊÁÈ ˙ÂÚÓ‰˘ ¯·ÂÒ ‰Ê ÏÚ ˜ÏÂÁ í"øäù .˙ÂÙÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Î ‰¯Â‡ÎÏ Â‰Ê ,Է‡¯Ï ¯‡Â·Ó˘ (.ð× ³î³−þ×ë) íåùøâ åðéáøá ‫ועיי‬ ÔÈ„· ,í"áùøä ˙ËÈ˘Î ÒÙ˙˘  ¢ÏÓ ‰Ú˘ÓÂ" ,ÔÂ˘Ï‰ ·˙Î Ì˘˘ ˘È˜Ï ˘È¯ Ï˘ ¯Ó‡ ȇ ,Â˙¢¯Ó ‰‡ÈˆÂ‰ ‰ ˙Ó ‰Ê Ô˙ ˘ ¯‡Â·Ó ,"¯˜Ù‰ ‡È‰ ‰· È˘Ù‡ ȇ ‰Ï‰ ‰‰Ê ¯˜Ù‰ ȉ È˘Ù‡ ȇ Ï˘ ÔÂ˘Ï·˘  ¢ÏÓ ‰Ê˘ ‡Ï‡ ,¯˜Ù‰ ȉ È˘Ù‡ ȇ˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï ÔΠ,Ô˙ ˘Î ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ Ô˙ ‰˘ ÌÂ˘Ó ¯˜Ù‰

ð−¾

Ï˘ ÔÂ˘Ï· ¯˜Ù‰ ‰˘Ú ˘ ‰Ó˘ ȇ„ ‫אלא‬ ȉ„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ȉ ‡Ï ,'‡È‰ ‰ÏÈË·' Ï˘ ‡ ˘ÈÏ ‡Â‰ ˙Ó‡· ‡Ï‡ ,‡·‰Ï Ï˘ ÔÂ˘Ï ‡È‰ ‰ÏÈË· ¯Ó‡ Ï·˜Ó‰˘ ÔÂÈÎ ˜¯ ,¯·Ú˘Ï ‰Ï·˜ ‡Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ ¯·Ú˘Ï Ï˘ ÔÂ˘Ï È‰„ ,ıÙÁ‰Ó ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ¯·Î Ô˙ ‰Â ¯Á‡Ó ,ÌÏÂÚÓ ¯‡˘ Ï·˜ÓÏ ‰ ˙Ó‰ ˙‡  ˙ ˘Î˘ ‡ˆÓ Ô¢‡¯‰ ÁÎÓ ¯˜Ù‰ ȉ ,ÌÈÏÚ· ÈÏ· ¯·„‰ Ï·˜Ó‰˘ Ô‡ÎÂ] ,Ï·˜Ó‰Ï  ˙ ˘Î ¯Șى˘ ÔΠ̇ ,ÌÏÂÚÓ ‰· ‰ÎÊ ‡Ï˘ ÂÈ˘ÎÚ ¯Ó‡ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ¯ÈÙ˘ ÔΠ̇ .[¯˜Ù‰ ¯‡˘ ˙˘˘ ·¯Ó ÁÎÂÓ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ„ ˙˘˘ ·¯Ó ԇΠÂÓÎ ‡Ï„ ¯·Ú˘Ï ÔÂ˘Ï È‰ '‡È‰ ‰ÏÈË·'˘ ,‡·‰Ï ÔÂ˘Ï ‡Â‰˘ ‡˙Èȯ·‰ ȯ·„Ó ‰‡¯ ˘ ‡"˘¯‰Ó‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ˘È˘ ‰‡¯ ‫איברא‬ ‡¯Ó‚‰ È·‚Ï ,ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯‡˘Â ˙˘˘ ·¯ ¯Ó‡˘ ‰Ó˘ ˙¯‡·Ó˘ ˙Â˙ȯη „ÓÂÏ ‡"˘¯‰Ó‰˘ ,¯˜Ù‰ ȉ ‡È‰ ‰ÏÈË·˘ ¯‡˘ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,¯Șى Ï·˜Ó‰˘ ÂË¢ÙÎ ,¯Șى Ô˙ ‰ ÂÏȇΠȉ„ ,ÌÈ„ÓÂÏ ÌÈ Â¯Á‡‰ ‰· ‰ÎÊ ‡Ï˘ ¯Ó‡ Ï·˜Ó‰ ̇ ÂÏÈÙ‡˘ .ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ Ô˙ ‰ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,ÌÏÂÚÓ ¹ð) ‡¯˙· ‡··· í"áùøä ȯ·„· ÔÈÈÚÏ ‫ויש‬

¯Ó‡˘ ÔÈ„‰˘ ·˙΢ ,(ìîî®ë öê× í"ð .ìñš È˘Ù‡ ȇ ¯Ó‡˘ ‰ ˙Ó Ï·˜Ó˘ ˘È˜Ï ˘È¯ ÔÂÈΠ‡¯˜ÈÚÓ Áˆ· ȯÈȇ ,¯˜Ù‰ ȉ ‰· Ô˙ ‰˘ ÔÂÈÎ ¯˜Ù‰ ‰˘Ú ‰· ‰ÎÊ ‡Ï ‡Â‰˘ ‡Ï ̇ ÂÏÈه ,Ï·˜ÓÏ Â ˙ ˘Î ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ˙ÂÙÒÂ˙ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó .Â¯È˜Ù‰Ï ‰ˆ¯ ‰· ‰ÎÊ ‡Ï‡ ¯È˜Ù‰ ‡Ï Ô˙ ‰˘ ,ÌȯÓ‡ ÌȘÏÂÁ Ì˘ ¯Ó‡ Ï·˜Ó‰˘ ÔÂÈΠ,‰È ÈÓ ÈÏ·˜Ï„ ‡˙Ú„‡ ,Ô˙Â Ï ¯ÈÊÁÈ ‡Ï‡ ,¯˜Ù‰ ȉ ‡Ï ‰· È˘Ù‡ ȇ



‫ הרב משה יצחק אדלער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰˘Ú ‡Ï˘ ‰Ó Ì‚ ÂÏ ‰˘Ú ˘ ,Ì˘ ‡¯Ó‚· ÂÏ ‰˘Ú ‡Î‰„ ‡˙Ú„‡ ‡ÏÈÓÓ ,Ì„‡ ÏÎÏ .¯Á‡ Ì„‡ ‡Ï · ‡Â‰ ‰ÎÊÈ˘ È„Î ïåàâä ¯˜Á˘ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ‰Ê ,¯‡·Ï ‫והנראה‬ ‡¯˙· ‡·· ,Ï"ˆÊ ôà÷ù ïåòîù 'ø êþ³ë êëë) Ï" ‰ ‡¯Ó‚‰ Ï˘ ÔÈ„‰· (¬"× öô−½)

‰˘Ú ˘  ¯‡·˘ ÂÓÎ ‡Â‰ ˘Â¯ÈÙ‰˘ ‡ ,(:ðò ˜ÏÈÒ ‡Â‰ ¯ÎӢΠ¯ÎÂÓ‰˘ ÌÂ˘Ó ,¯˜Ù‰ ‰ˆÂ¯ ‡ ,ıÙÁ‰ ÔÓ ‰Ú˘ Â˙‡· ÂÓˆÚ ‰‡ ˜‰ ‰˘ÚÓ‰˘ ,¯ÓÂÏ Ï"ˆÊ ù"ùøâä ȉ ÍÎÏ ,Â˙¢¯Ó ‡ȈÂÓ˘ ‰Ó ‡Â‰ ÂÓˆÚ· ‰‡ ˜‰ ‰˘ÚÓ·˘ ÍΠ¯‡·Ó ‡Â‰Â ,¯˜Ù‰ ˙ÏÚÂÙ ‰‡ ˜‰ ‰˘ÚÓ‰˘ .à ÌÈ‚ÂÒ È ˘ ‡Îȇ ˙ÏÚÂÙ ‡È‰˘ .á ,¯ÎÂÓ‰ ˙¢¯Ó ‡ˆÈ ıÙÁ‰˘ ¯ÓÂÏ ‰‡¯ ÔΠ̇ ,Á˜Âω ˙¢¯Ï Ò ÎÈ˘ ,ÔÈ ˜ ÏÂÚÙÏ Á˜Âω Ï˘ Â˙Ú„ ÌÈÎȯˆ˘ ‰Ó˘ ˙ÏÚÂÙ˘ ,ÔÈ ˜‰ Ï˘ ˜ÏÁ‰ ÏÈ·˘· ‡Ï‡ ȉ ‡Ï ˙¢¯Ó ‡ˆÈ˘ È„Î Ï·‡ ,Â˙¢¯Ï Ò ÎÈ ıÙÁ‰˘ ˙Ú„ Íȯˆ ‡Ï˘ ¯ÓÂÏ ‰‡¯ ‰È‰ ,¯ÎÂÓ‰ ‰È‰ Ì"ÂÎÚ‰˘ Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ · ÔΠ̇ ,Ï·˜Ó‰ ÂÏ ‰È‰ ‡Ï χ¯˘È‰ Ï·‡ ,˙ ˜‰Ï ˙Ú„ ÂÏ ,¯˜Ù‰ ıÙÁ‰ ¯‡˘È ‡ÏÈÓÓ ,˙ ˜Ï ˙Ú„ ıÙÁ‰˘ ÏÚÂÙ ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ˘ ÈÙÏ ‡ÓÚË È‡‰Ó ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ ‡Ï ,¯ÎÂÓ‰ Ï˘ Â˙¢¯Ó ‡ˆÈ ˜ÏÒÏ ˙Ú„ ÂÏ ˘È ÔÈ ˜‰ ˙Ú˘· Ì"ÂÎÚ‰˘ ÔÈ ˜ ‰˘ÚÓ‰˘ ‡Ï‡ ,¯˜Ù‰ ȉ ÍÎÏ ÂÓˆÚ .‰ÎÊ ‰· ˜ÈÊÁÓ‰ ÏΠÂ˙¢¯Ó ‡ȈÂÓ ÂÓˆÚ· Ï˘ È ˘‰ „ˆ‰Î ÌÈÒÙÂ˙  Èȉ ̇ ‫ולכאורה‬ ‰¯Â‡ÎÏ Â Èȉ ʇ ,Ï"ˆÊ ù"ùøâä È·‚Ï ‡¯˙· ‡·· ‡¯Ó‚‰ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ÌÈÏÂÎÈ ·˙΢ ‡Ó˜ ‡·· ‡¯Ó‚‰ ÔÈ·Ï ,Ì"ÂÎÚ ÈÒΠ·˙΢ ‰Ó˘ ,‰È¯˜Ù‡ ‡È¯‡„ ‡˙Ú„‡

(:ï"ñš) ‡¯˙· ‡·· ã"éø úåôñåúä ¯‡·Ï ˘È

.í"áùøäë

‡¯˙· ‡·· ˙˘¯ÂÙÓ ‡¯Ó‚ ˘È˘ ‰‡¯ ‫ולכאורה‬ ÚÂÈÒ ‡È·‰Ï ‰ ÓÓ ¯˘Ù‡˘ ,(:ðò ¹ð) ˙ËÈ˘ ÏÚ ‰˘˜ ‰È‰È ÔΠ̇ ‡ÏÈÓÓ í"áùøäì ,ìàåîù øîà àãåé áø ¯Ó‡ Ì˘˘ ,úåôñåúä ˜ÈÊÁÓ‰ ÏΠ,¯·„ÓÎ Ô‰ ȯ‰ ÌÈ·ÎÂÎ „·ÂÚ ÈÒÎ ˘ ,ÛÒÎ ÔÈ ˜· ȯÈÈÓ˘ ÌÈ˘¯ÙÓ ¢¯Ù ,‰ÎÊ ‰· ˙ ˜Ï Â˙Ú„· ¯Ó‚ ‡Ï˘ ,χ¯˘È ψ‡ ‰ ˜ ‡Ï˘ ,¯ÂÚ¯Ú· ÍÎ ¯Á‡ ‡·È ‡Ï˘ ¯Ë˘· ‡Ï‡ Ì"ÂÎÚÓ ¯‡˘ ÍÎÏ ,È¯Ó‚Ï ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ Ì"ÂÎÚ‰ Ï·‡ ˜ÏÈÒ Ì"ÂÎÚ‰˘ ,‰ÎÊ ‰· ˜ÈÊÁÓ‰ Ï΢ ÔÈ„‰ χ¯˘È‰ ‰· ‰ÎÊ ‡Ï˘Î ÂÏÈÙ‡ ıÙÁ‰Ó ÂÓˆÚ ,Ì"·˘¯‰ ˙¯·ÒÎ ÁÎÂÓ ‰¯Â‡ÎÏ ÔΠ̇ ,Á˜Âω ‡Ï‡ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ‡Ï ‡Â‰˘ ÌȯÓ‡ ‡Ï˘ .· ‰ÎÊÈ Á˜Âω˘ ‡˙Ú„‡ åðéáø ı¯È˙˘ ‰Ó ԇΠ‡È·‡ ,·‚‡ ‫ובדר‬ ¢˜‰˘ ‰Ó ÏÚ ,éëãøî ø"á íéøôà ‡Ó˜ ‡··· ‡¯Ó‚‰Ó í"áùøä ÏÚ úåôñåú‰ àøôñ áøá ‰˘ÚÓ ‰È‰ Ì˘˘ ,(.﬚ ¹ð)

¯‡Â·Ó ,ȯ‡‰ ÂÏ· ‡Ï ȯ‡Ï ‡¯ÓÁ ¯„˘˘ ‡¯ÓÁ‰ ʇ ,ÂÏ· ‡Ï ȯ‡‰˘ ÔÂÈ΢ ‡¯Ó‚· ˙¯‡·Ó Ì˘ ‡¯Ó‚‰Â ,‡¯ÙÒ ·¯ Ï˘ ¯‡˘ ,‰È¯˜Ù‡ ‡È¯‡„ ‡˙Ú„‡„" ,ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ‰Ê ÏÚ ,"‰È¯˜Ù‡ ‡Ï ‡ÓÏÚ ‡ÏÂ΄ ‡˙Ú„‡ Ì„‡˘Î˘ í"áùøä „‚ Î ‰È‡¯ ˙ÂÙñåú ‡ȷ‰ ‡Ï‡ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ‡Ï ‡Â‰ ¯ȷÁÏ ‰ ˙Ó Ô˙ Ϸ˜Ó„ ‡˙Ú„‡˘" ,‰ ˙Ó‰ ÌÈȘ˙È˘ ‡˙Ú„‡ í"àøäá Ì˘ ÔÈÈÚ Ï·‡ ."‰È¯˜Ù‡ ‰È ÈÓ ,¯‡È·˘ éëãøî ø"á íéøôà åðéáøî ‡È·‰˘ ,‡¯ÓÁ‰ Ï· ‡Ï ȯ‡‰˘ ‰Ó ‡¯ÙÒ ·¯ ψ‡˘ ‡˙ȇ„ ÂÓÎ ,‰ÈÏÚ ÂÓÂÁ¯„ ‡ÈÓ˘ ÔÓ È‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ '¯ ȯ·„· ‰˘˜ ¯‡˘ ÔÈÈ„Ú˘ ‰Ó ‫אול‬ ‡È·‰˘ ‰Ó ‡Â‰ Ï"ˆÊ Ù‡˜˘ ÔÂÚÓ˘ ÌÈÏÂÎÈ Ôȇ ÔÈ ˜· ‰¯Â‡ÎÏ˘ ÔÈ˘Â„˜· ÈÓÏ˘Â¯ÈÓ ¯˜Ù‰ ‰È‰È „ÂÁÏ ¯ÎÂÓ‰ ˙¢¯Ó ‡ÈˆÂ‰Ï ö−òší¾ ’ê ,ó−ò−ò¼ −³¾ë í−í− êñ ö−òš ñ× ö× óêî) ³ëë¾ êñê ,ìšîñí ³î¾þñ î½−ò×ô¾ ’ëî ,î³î¾þô îê−®îô

ÌÈÎȯˆ ÔΠ̇ ,(ìšîñí ³î¾þñ î½−ò×ô ö−òší ³ìê Ì"ÂÎÚ‰ Ï˘ Â˙Ú„˘ ,Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ · „ÂÓÏÏ ‡¯„‰ ÔΠ̇ ,¯˜Ù‰‰ ˙ÏÚÂÙ ÂÓˆÚ ˜ÏÒÏ Â·˙΢ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ÏÚ ,‡˙ÎÂ„Ï ‡È˘Â˜ ‡Ï‡ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÒÓ ‡Ï ¯ÎÂÓ˘ ÌȯÓ‡˘ ̇˘ ·˙Î ÈÓÏ˘Â¯È‰˘ ,‰È ÈÓ Ï·˜Ó„ ‡˙Ú„‡ Í„˘ ‡ˆ˙ ‰Ê ÛÒÎ ÍÏȉ ¯ȷÁÏ ¯Ó‡ „Á‡ Ï"ˆÊ ˘"˘¯‚‰ ˘¯ÈÙ ,È ‰Ó ‡Ï˘ ¯˜Ù‰Ï Ôȇ ÔΠ̇„ ,¯˜Ù‰ ÏÂÚÙÏ ÏÂÎÈ Â È‡ ÔÈ ˜„ ÏÚÂÙ Ì"ÂÎÚ‰ Ï˘ ÛÒÎ ÔÈ ˜˘ „ÂÓÏÏ ÔÈÏÂÎÈ .˙ÂÙÒÂ˙ ÏÚ ÔÈÈ„Ú ‰˘˜ ÔΠ̇ ,Â˙¢¯Ó ‡ˆÈ˘ ‰¯Â‡ÎÏ˘ ‰Ó ,Ì„˜‰· ‡Â‰ ‰Ê· ‫והנראה‬ ,éîìùåøéä ÏÚ ˙¢˜‰Ï ÌÈÏÂÎÈ Âȉ ÏÈÚÂÓ Ôȇ ÔÈ ˜˘ Ì‚‰˘ ·˙Î ÈÓÏ˘Â¯È‰˘ ‰‡ˆÂ‰‰ È„È ÏÚ Ì‡ Ï·‡ ,¯˜Ù‰Ï ıÙÁ ‡ÈˆÂ‰Ï ¯È˜ÙÓ· ÂÓÎ ,¯Á‡ ˙¢¯Ï Ò ÎÈ „ÈÓ ,¯˜Ù‰Ï ÏÂÎÈ Ê‡ ,ÂÓˆÚ· „ÈÓ ‰ÎÂÊ „·Ú‰˘ „·Ú ¯˜Ù‰‰ ÌÚ „ÈÓ˘ ÔÂÈÎ ,¯˜Ù‰‰ ÏÂÚÙÏ ÔÈ ˜‰ .‰Ê· ‰ÎÂÊ˘ ¯Á‡ Ì„‡Ï ‰‡·‰ ˘È ‡Â‰ éîìùåøéá ˘Â¯ÈÙ‰ ̇ ‰˘˜ ‫ולכאורה‬ ÏÂÚÙÏ ÏÂÎÈ Ôȇ ÔÈ ˜˘  ·˙΢ ÂÓÎ ,˜ÏÁÏ ÌÈÏÂÎÈ Íȇ‰ ÔΠ̇ ,¯˜Ù‰ Ï˘ ˙ÂÏÁ ÌÚ „ÈÓ ¯Á‡ Ì„‡Ï ‰‡·‰ ‰È‰È ̇ ÔÈ· ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Ôȇ ÔÈ ˜‰ ‡‰ ,‡Ï ‡ ¯˜Ù‰‰ ¯˘Ù‡ Èχ ,¯˜Ù‰ Ï˘ ˙ÂÏÁ ‰ÊÎ ‰È‰È˘ ÏÏη ‰Ó ‰Ê· ı¯˙Ï ÈÓÏ˘Â¯È‰· ¯Á‡ ˘Â¯ÈÙ ¯ÓÂÏ

מּ

‡¯ÙÒ ·¯ ˜ÏÈÒ ‡Ï˘ ÌȯÓ‡˘ ,Ì˙‰ ˙ÂÙÒÂ˙‰ .ÔÏË ȯ‡‰˘ ‡˙Ú„‡ ‡Ï‡ ,‡¯ÓÁ‰Ó ÂÓˆÚ ‰˘ÚÓ ‰È‰ ‰˘Ú ‡Â‰˘ ‰˘ÚÓ‰˘ ÌÂ˘Ó ‰Ê ‡Â‰˘ ÔÂÈ΢ ‡Ï‡ ,ȯ‡‰Ï ‡¯ÓÁ ˙ È˙ Ï˘ ˜ÏÈÒ ÍÎÏ Â„ÈÒÙÈ ‡Â‰Â ÂÏËÈ È¯‡‰˘ ¯·Ò ȯ‡‰˘ „ˆ‰ ÏÚ ‡Ï‡ ‰È‰ ‡Ï ‰Ê Ï·‡ ,ÂÓˆÚ ,Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ Ï˘ ‰˘ÚÓ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÂÏË ‡Â‰ ,˙¢ÚÏ Ì"ÂÎÚ‰ ‰ˆ¯˘ ‰˘ÚÓ‰˘ ‡ˆÈ˘ ÏÚÂÙ ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ˘ ,Â˙¢¯Ó ‰‡ˆÂ‰‰ ÌȯÓ‡ ÔΠ̇ ,ÔÈ ˜‰ ˙¢ÚÏ ÔÂÈÎ ‡Â‰Â Â˙¢¯Ó ‡Ï Ô˙ ‰˘ ¯Ó‡ ̇„ ,ÔÙ‡ Ïη ‡˘Ú˘ ‡˙Ú„‡ ‡ ,‡È¯‡„ ‡˙Ú„‡ ‡Ï‡ ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ‡Â‰˘ ‰˘ÚÓ‰˘ ‡Îȉ Â‰Ê ,‰È ÈÓ Ï·˜ÈÏ„ ‡Ï‡ ,Â˙¢¯Ó ‰‡ˆÂ‰ ‰˘ÚÓ È‰ ‡Ï ‰˘Ú ÍÎÏ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÒÏ Íȯˆ ‰Ê ÏÈ·˘·˘ ‰˘ÚÓ Ï·‡ ,Ô¢‡¯‰ ψ‡ ¯‡˘ ʇ ‰˘Ú ‡Ï˘Î ÏÚ ‰˘ÚÓ È‰ ˙¢ÚÏ ‰ˆ¯ ‡Â‰˘ ‰˘ÚÓ‰˘Î .ÔÙ‡ Ïη ‡˘Ú˘ ÌȯÓ‡ ʇ ,Â˙¢¯Ó ‰‡ˆÂ‰ Ô˙ ·˘ í"áùøä ÏÚ úåôñåú ÌȘÏÂÁ ‫ולכ‬ ʇ ,‰· È˘Ù‡ ȇ ‰Ï‰ ¯Ó‡Â ‰ ˙Ó ‰· ‰ÎÊ ‡Ï ÔÈ ˜ Ì¢ ‰ÓÚ ‰˘Ú ‡Ï˘ ÔÂÈÎ (ó"î×¼ −½×ò ñ®ê îô× ,¹½× ó¾ ö³ò êñî) ,Ï·˜Ó‰ Íȯˆ ¯˜Ù‰‰Â ,Â˙¢¯Ó ‰‡ˆÂ‰‰ ‰˘ÚÈ ‰Ê˘ ,‰Ú˘ Â˙‡· ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ˘ ‰Ó ÌÚ ˙ÂÈ‰Ï ‡˙Ú„‡ ‡Ï‡ ˜ÏÈÒ ‡Ï˘ ÌȯÓ‡ ‰Ê ÏÚ ˘¯ÈÙ í"áùøù ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ,‰È ÈÓ Ï·˜Ï„ Ï˘ ÔÈ„· Ï"ˆÊ ñ"ëøáä Ï˘ Ô¢‡¯‰ „ˆ ÈÙÏ ‡ˆÈ˘ ÏÚÂÙ ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ‰ ‡Ï˘ ,Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ ‰‡ ˜‰‰ ˙Ú˘· Â˙Ú„ ‡Ï‡ ,Â˙¢¯Ó ıÙÁ‰ ,Ì˘Ó ‰È‡¯ ÂÏ ‰È‰ ÔΠ̇ ,ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ˘ ,‰È¯˜Ù‡ ‰È ÈÓ Ï·˜Ó„ ‡˙Ú„‡ ÌȯÓ‡ ‡Ï˘ .ÔÙ‡ Ïη ÂÓˆÚ ˜ÏÈÒ ‡Â‰ ‡Ï‡

ï−¾

‫ הרב משה יצחק אדלער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÁÎÓ ‡Â‰ ¯˜Ù‰‰Â Ï·˜Ó‰ ‰ÎÊ˘ ̄˜· ‰˘Ú ‡Ï Ï·˜Ó‰ ‰ÎÊ˘ ¯Á‡Ï Ï·‡ ,Ô˙ ‰ ˙Ú„Â .˘Â¯ÈÙ·  ¯È˜ÙÈ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ¯˜Ù‰ ÁÎÓ ¯˜Ù‰ ‰˘Ú ‡Ï ‰ÎÊ˘ ̄˜˘ ˙ÂÙÒÂ˙ ÈÏÂ΄ ‡˙Ú„‡ ‰¯˜Ù‡ ȯ‡„ ‡˙Ú„‡„ ,Ô˙ ‰ ˜ÏÈÒ ‡Ï Ô˙ ‰ ÈÓ ÈΉ ,‰¯˜Ù‡ ‡Ï ‡ÓÏÚ ‡È·‰Ï ·˙Π.Ï·˜Ó‰ ‰ÎÊÈ Ì‡ ˜¯ ÂÓˆÚ È¯‰ Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ È·‚ ‡¯Ó‚‰ ȯ·„Ó ‰È‡¯ ÈËÓ ÈÎÓ Ì"ÂÎÚ„ ,‡ÓÚË È‡Ó ,¯·„ÓÎ Ô‰ „Ú È ˜ ‡Ï χ¯˘È ,‰ÈÏ ˜Ï˙Òȇ ‰È„ÈÏ ÈÊÂÊ ÔÂÂÈ΄ Ô È¯Ó‡ ‡Ï„ ȯ‰ ,‰È„ÈÏ ‡¯Ë˘ ‡ËÓ„ ÈÙÏ Ì Ó‡ .˜ÂÏÈÒ Ô‡Î Ôȇ ‰ ˜ ‡Ï χ¯˘È„ '¯ Ô‡‚‰ Ï˘ È ˘‰ „ˆ‰ ÏÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ‰Ó Ì‚ ‰‡¯Â .˘"ÈÈÚ ‰˘˜ ‡Ï Ù‡˜˘ ÔÂÚÓ˘ .(ëôþ ³îê) ÏÈÚÏ ÌȯÂÚÈ˘ ı·Â˜· ·˙΢ (ë"½þ ³îê) Ì˘ ·" ˘"·¯˜· ‡˙ȇ - ‫הגה"ה‬

‰· ˜ÈÊÁÓ‰ ÏΠȉ ‰ÓÏ ,‰˘˜‰˘ ‰˘Ú· ‡Ï ÏÁ ‡Ï ‰‡·‰·˘ ÔÂÈÎ ‡‰ ,‰ÎÊ ‡ÎÈÏ ÔÈ ˜·˘ ÒÙ˙ ‡Â‰˘ ÁÎÂÓ ‰¯Â‡ÎÏ ,È„ÈÓ îñ í−í êñ ö× óê¾) Ï"˙·˘ ÂÓÎ ÌÈ È Ú È˙˘ ñëê ,ñì êñ í½ò×í ñ¾ ö−òší ñ¾ šñì¾ óèí¾ ,³î¾šíñ

Ìȇ¯ ÍÎÏ ,(þšõí −îí μ×ñî ñì íê®îíí ñ¾ šñì ÏÚ '˜‰ (¾"³ ³îê) Á"Ϙ ·"·· ÔË˜Ï ˘"·¯˜‰˘ ‡˙Ú„‡ ÌȯÓ‡˘ Ì"·˘¯‰ ÏÚ '˜‰ ‰Ó˘ 'ÒÂ˙ ÈÒΠψ‡ ˙˘¯ÂÙÓ 'Ó‚ ‰Â‰ ‡‰ ‰È ÈÓ Ï·˜Ó„ ϷȘ ‡Ï 'ÈÙ‡ ÔÙ‡ Ïη ¯˜Ù‰ ‰Â‰˘ Ì"ÂÎÚ Ï˘ È ˘‰ „ˆ· Ï"·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ Ï·‡ ‰È ÈÓ ÔÂÈÎ Ï·‡ '˜ ‡Ï˘  ¯‡· Ï"ˆÊ ˘"˘¯‚‰ ‰ÓÓ ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ ÔÎ ÒÙ˙ ‡Ï Ï"ˆÊ Â"‡¯‚‰˘ .(Ú"ˆ· ‡Î‰ ¯‡˘ ÍÎÏ ·"Ó¯ ˙‡· ·˙΢

ÚÂ„È ¯·Î ‰ ‰„ ‡Â‰Â ,Ï"ˆÊ ˘"˘¯‚‰ ‰˘˜‰˘ (®"š öô−½ ¬õ¾ô ö¾îì) ò"îñä ·˙΢ ‰Ó ÏÎÏ ÛÒΉ ˙¯ÈÒÓ ÌˆÚ˘ ‰ ÂΉ Ôȇ ÛÒÎ ÔÈ ˜˘ ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ‰˘ ‡Ï‡ ,ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ È‰ Ì˙Ò· Ú¯ÙÏ ‰ÏÁ˙‰˘ ,·ÂÁ‰ Ú¯ÙÏ ‰ÏÁ˙‰‰ ‡Â‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ¯Ó‡ ÔΠ̇ ,ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ Â‰Ê ·ÂÁ‰ Ì„‡ ,ÛÒÎ ˙ È˙ Ï˘ ‰˘ÚÓ‰ ÌÚ˘ ‡Îȉ˘ ÛÒÎ ˙ È˙ ‰ ʇ˘ ,¯˜Ù‰Ï ‰„˘‰ ‡ˆ˙˘ ‰ˆÂ¯ ,¯˜Ù‰Ï ‡ˆÂÈ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ,ÏÏη ÔÂگ٠ȉ ‡Ï ‡Ï ÔΠ̇ ,‰ÊÓ ‰‡ ‰ „ÂÚ Ì„‡ ÌÂ˘Ï Ôȇ ÏÂÚÙÏ ÏÂÎÈ Ôȇ ÔÈ ˜˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï ,¯˜Ù‰Ï ‡ˆÈ ,ÏÏη ÔÈ ˜ ‰˘ÚÓ È‰ ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,¯˜Ù‰ ˙ È˙ ‰ ȉ ‡Ï ,¯˜Ù‰Ï ‡ˆ˙˘ ‰ˆÂ¯ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ .ıÙÁ‰ ÏÈ·˘· ÔÂÚ¯Ù ÛÒΉ ¯˜Ù‰‰ ÌÚ „ÈÓ Ì‡˘ éîìùåøéä ·˙Î ‫ולכ‬ ÏÚ˘ Ô‚Π,˙‰ӷ ÈÂ È˘ Ì„‡· ‰È‰È ¯˘Ù‡ ʇ ,˙¯ÈÁÏ „ÈÓ „·Ú‰ ‡ˆÈ ‰Ê È„È ‡Â‰˘ ‰Ó ÏÈ·˘· ÔÂÚ¯ÈÙ ‰ È˙ ‰ ȉ˘ ¯ÓÂÏ ‰È‰È ‡ÏÈÓÓ Ìȯ·„‰ ÌÈ Î Ì‡Â .˙¯ÈÁÏ ‡ˆÂÈ ‡¯Ó‚· ˘Â¯ÈÙ‰˘ úåôñåúä ˙ËÈ˘ ı¯Â˙Ó ÏÚÂÙ ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ˘ ȉ Ì"ÂÎÚ ÈÒÎ È·‚Ï ‡·‰˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó ‰˘˜ ‡Ï ,Â˙¢¯Ó ‰‡ˆÂ‰‰ ˙¯Â˙· ȉ ȇ„· ‰ ˙Ó‰ ʇ˘ ,Ì"ÂÎÚ‰ ψ‡ ÂÏ Ôȇ χ¯˘È‰˘ ‡Ï‡Â ,ıÙÁ‰ ÏÈ·˘· ÔÂÚ¯Ù ‰˘ÚÓ ‰Ê ȉ ʇ Ô΢ ÔÂÈΠÂ˙ ˜Ï ˙Ú„ ˙¢¯Ó ‡ȈÂÓ˘ ÔÈ ˜ Ï˘ ȈÁ ÏÚÂÙ˘ ÔÈ ˜ .¯˜Ù‰ ‰Â‰Â Ì"ÂÎÚ‰ ‡¯˙· ‡··· ÌȯÂÚÈ˘ ı·Â˜‰ ȯ·„Ï ÔÈÈˆÏ ‫ויש‬ Ì"·˘¯‰ ˙ËÈ˘ ˙‡ ‡È·‰˘ (¼³ ³îê) ȯÈȇ È˘Ù‡ ȇ ¯Ó‡· ¯˜Ù‰ ‰˘Ú „ ‡‰„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì−¾

‫הרב משה באראן הי"ו‬ ‫הערות על קושית הפני יהושע בענין קטן שכשר לכתוב גט‬ „ÓÂÚ Ï„‚„ ȯÈȇ„ ‡¯Ó‚‰ Ï˘ ‡Ó˜ ‡ÈÂ È˘Ï„ ˘È˘ ‡Ï‡ .‡È˘˜ ,¯ÊÚÈχ È·¯Î  Èȉ ÂÈ·‚ ÏÚ È„È ÏÚ ¯È ‰ ˙ ˜Ï ‰ˆÂ¯ Ô˘‰ Ôȇ˘ ·˘ÈÈÏ Íȯ‡‰Ï ÌÂ˜Ó ˘È ‰¯Â‡ÎÏ] .ÂÏ˘ ‰·È˙Ή Íȯˆ ÔÓ‡˘ ,Âȯ·„Ó ‡ˆÂÈ˘ ‰Ê ı¯È˙· ˙ˆ˜ Ï‡Â˘ ˙·Â˘˙· ÔÈÈÚ .Á·˘· ˙ÂÎÊÏ ÔÈÂÎÏ - ·"Ò¯ ‰·Â˘˙ ˘‡¯ '‡ ‰¯Â„‰Ó ·È˘Ó .[ÔȈӉ :ë× ö−¬−è) Ò"˘‰ ÏÚ ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ‫בחידושי‬

‰ ˜ ÔÓ‡˘ ,ı¯˙Ó (ö−þ¾× ñ×í í"ð Á·˘ ‰˘Ú ˙Ó‡· ̇ ˜¯ ¯Ó‡ ÈÏÎ Á·˘· ‰˘Ú ÔÓ‡‰ ˙ÏÂÚÙ È„È ÏÚ˘  Èȉ ÈÏΉ· Ô˘‰ ‰·¯„‡ ԇΠϷ‡ Á·Â˘Ó ¯˜È ÈÏΉ ‡Ï‡ ȇ¯  ȇ ·Â˘ ȯ‰˘ ¯ÈÈ ‰ ˙‡ Ï˜Ï˜Ó ˜Â˘· Ì„‡ ¯‡˘Ï Ï·‡ ‰˘‡Â ˘È‡ Â˙Â‡Ï ÈÙ ÏÚ ¯ÂˆÏ ‡Ï‡ ¯·„ ÌÂ˘Ï È‡¯  ȇ ÌÏ˘Ï Íȯˆ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ„ ·‚ ÏÚ Û‡Â .Â˙ÈÁÂψ ˙ÂÈ·Á ¯Â·˘Ï ÏÚÂÙ ¯Î¢˘ ÈÓÎ Â¯Î˘ ÂÏ .ԇΠÔȇ ÈÏÎ Á·˘ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,ÔÈ · ¯Â˙ÒÏ ˙È˘Â˜Ï ÌÂ˜Ó ˘È Ì Ó‡˘ ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ÛÈÒÂÓÂ

˙‡ ·Â˙ÎÏ Ôȯ˘Î ÏΉ' (:ë×) ÔÈËÈ‚· ‫במשנה‬ ,'Ô˘ ‰Ë¢ ˘¯Á ÂÏÈÙ‡ ,Ë‚‰ ‰ È ‰ÚÈ„ È · Â‡Ï ‡‰Â ,‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó í"ð) ,òùåäé éðôä ˙È˘Â˜ ÚÂ„È ‰ ‰Â .'ÂΠ˙ÈÈ˘Â˜ ‡ÏÂÏ Û‡ ‡Ï‰˘ ,(¬èë ëî³×ñ ó−þ¾× ñ×í Ë‚ ·Â˙ÎÏÓ Ô˘‰ ˙‡ ÏÂÒÙÏ ˘È ‡¯Ó‚‰ '˜ÏÁ' ‰ ˜È ·˙ÂΉ Ô˘‰˘ ˘˘Á ˘È˘ È ÙÓ ‰ ˜ ÔÓ‡' Ï˘ ÏÏΉ „ˆÓ ,·˙ÂÎ ‡Â‰˘ Ë‚· Ï˘ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ Ë‚‰ ȯ‰Â ,*'ÈÏÎ Á·˘· μ−þ® îô®¼ë íë−³×í¾ :× ñ−¼ñ ¼ô¾ô −×í) ÏÚ·‰ ,È ˜ ÈÈ ˜ Ô˘„ ÔÏ ‡ÓÈȘ ,(ñ¼ë ñ¾ô ³î−íñ Ô˘‰ ‰ ˜Ó Íȇ ÔΠ̇ ,È ˜Ó ‡Ï ÈÈ ˜‡ ̇˘ Ú˘Â‰È È Ù· Ì˘ ÔÈÈÚ .¯È ‰ ÏÚ·Ï Ë‚‰ ÒÙÂˉ ˙‡ ˜¯ ·˙ÂΉ Ô˘· ‰ ˘ÓÏ ÌȘ ˜¯ ̇ È‚Ò ‡ÏÈÓÓ ,Û¯Â˙‰ ÌÂ˜Ó ¯ÈÈ˘Â .ÏÚ·Ï È ˜ ‰È‰È Û¯Â˙‰ È·¯Î Ô ÈÓ˜ÂÓ„ ȇÓÏ„ Ú˘Â‰È È Ù‰ ·˙Î ‫עוד‬ Ì‚ ,ȇ˜ ‰ÓÈ˙Á‡ ‡¯˜„ ·˙΄ ¯È‡Ó È„Î ‰ÓÈ˙Á· È„ ȯ‰˘ ,È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï ÔÎ ˙ÂÙÒÂ˙ È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï Ìχ .Ë‚‰ ˙‡ ÌÈȘÏ

‫ ונראה‬.‫ וחו"מ סימ של"ט ועוד‬,'‫ סעי ד‬,'‫ וחו"מ סימ ש‬,'‫ רמב" פ"ו הל' ד‬:‫*ב"ק צ"ט‬ ‫ לפסוק שאי‬,'‫לפי מהר"ש מבית לוי המובא בפתח הגליו חוש משפט סימ ש"ו סעי ד‬ ‫ שאי אומ קונה‬,‫ שתופס לקולא לפסוק בממנות‬,‫ וכ דעת הרא"ש‬,‫אומ קונה בשבח כלי‬ ,‫ ועיי סו המהרי"ש הנ"ל‬.‫ שאומ קונה בשבח כלי‬,‫ ולחומרא גבי אשת איש‬,‫בשבח כלי‬ .‫ וכ מה שכתב רבינו דסת הרא"ש כר"י וכב"ח‬.‫ובב"ח בטור אב העזר סימ כ"ח צ"ה‬

¬−¾

‫ הרב משה באראן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡È·Ó (’ð ö¬š ¹−¼½ î"¾ ’−½) ïùåçä ‫הקצות‬ ,¯Â˜ÁÏ éåìä ù"øäåî ˙"¢ Ì˘· ‡Ï‡  ȇ ̇ ,ÈÏÎ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡„ ‡‰· ÏÚ„ ‡ÓÈ Â‡ ,ÈÏΉ Û‚· ‡Ï Ï·‡ ÂÁ·˘· ÔÂÈÎ ,ÂÏ˘Î ˙ÂÈ‰Ï ÈÏΉ Û‚· ‰ÎÂÊ Á·˘‰ È„È ,Ô˙ ¯˘‡ ‰¯Âˆ‰ χ ÈÏΉ ¯ÓÂÁ ÍÙ‰˙ ˘ Á"‰Âˆ˜‰ ‡È·Ó ,ÈÏΉ Û‚· ‰ ˜ ‡Â‰ ÔÎÏ ÂÁ·˘ È„È ÏÚ ÔÓ‡‰˘ ÈÂω ˘"¯‰ÂÓ ˙ËÈ˘˘ ·˙΄ ‡‰Ó î³−−êþî]) ,ÈÏΉ Û‚· ‰ ˜ ˜¯Ù ˘"‡¯‰Â (óî¾ô −ê í"ð :í¼ ï"¼) ˙ÂÙÒÂ˙‰ Ô˜˙Ï ÈÂ‚Ï ÛÒÎ Ô˙ ‰„ (í"ñ öô−½ ó¾) ¯Î¢‰ ÂÓ˘ Ôȇ˘ ÈÙÏ ,‰ÏÈ·Ë Íȯˆ Ôȇ˘ ,ÈÏÎ ÂÏ ÂÁ·˘· ‡Ï‡ ˙ÂÎÊ ÂÏ ‰È‰ ‡Ï ̇ .ÂÈÏÚ ‰ÏÈ·Ë ·ÈÈÁ„ È˙È˙ ÈÎȉÓ ÈÏΉ Û‚· ‡Ï ‰ ˜ ‡Ï„ ÔÂÈÎ ‰ ˜ ÔÓ‡ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ÂÏÈÙ‡ ¯ËÂÙÏ ˙ÂÙÒÂ˙ ÈÎȯˆ ȉ ‰ÓÏ ,ÈÏΉ Û‚ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ˜ÂÙÈ˙ ÂÈÏÚ ÂÓ˘ Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï ÌÏÂÚÏ ‡Â‰ χ¯˘È Ï˘ ÌÏÂÚÏ ÈÏΉ„ ˜¯Ù· È"˘¯ Ô¢ÏÓ ‰‡¯ ÔΠ.Ì"ÂÎÚ‰ ‰ ˜ .˘"Ú (öôîêë ê×íî í"ð :ìô ö−¾îð−š) ˘„˜Ó ˘È‡‰ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡ ÁÎÂÓ ÈΉ ÔÂ˘Ï‰„ „ÂÚ ‰È‰ ÂÏȇ ,Á·˘‰ ÌÚ ÈÏΉ ‰ ˜ ¯ÓÂÏÎ ÈÏÎ ÈÏΉ Á·˘ ‰ ˜ ¯ÓÂÏ ÂÏ ‰È‰ Á·˘‰ ‰ ˜ „‚ Î Ì Ó‡ .[ÈÏΉ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡ ‡ Á·˘· ˜¯ ‰ ˜ ÔÓ‡‰˘ Ô˘ÂÁ‰ ˙ˆ˜‰ ÔÚÂË ˙ˆ˜‰ ÍÈ˘ÓÓ ,ÈÏΉ Û‚· ‡Ï ,*ÈÏΉ È¯Ó‚Ï ‰ ˜ ‡Ï ÈÓ Á·˘· ÂÏÈÙ‡ ˙Ó‡·˘

·˙΢ Ô˘· ÔÈ˙È ˙Ó È˜ÂÓ„ Ô‡ÓÏ Ú˘Â‰È È Ù‰ ÒÙÂˉ ˙·È˙η [˙ÂÓ˘ ÈÏ·] ,ÒÙÂˉ ˙‡ ˜¯ Íȯˆ‰ Ì„‡ ÏÎÏ È‡¯ ȯ‰˘ ϘϘ ԇΠÔȇ Ô˘‰ ˙ÏÂÚÙ È„È ÏÚ ¯È ‰ ¯˜ÈÈ˙ ÔΠ̇ ,ÂÏ Ë‚‰ Ô˙ ˘Î Î"‡Â ,ÒÙÂˉ Á·˘· Ô˘‰ ‰ ˜Â Íȯˆ˘ ‡ËÈ˘Ù ÂÏ˘ ÒÙÂˉ Ôȇ Â˙˘‡Ï .‰¯Â‡ÎÏ Ú"ˆÂ ÏÚ· Ï˘ ÒÙÂˉ Ì‚ ‰È‰È˘ ‡Ï˘ ÒÙÂË Â¯È˙‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ ı¯˙Ó ÔÎÏ ,Ì˙Ò ·˙Î ˘ ÒÙÂË Â Èȉ ‰ ˜˙ ÌÂ˘Ó ‰Ó˘Ï ˜˙ Ï Â¯È˙‰ ‡Ï ÏÁ¯ Ì˘Ï ·˙Π̇ Ï·‡ ÔÂÈÎ ‡˙˘‰Â ,‰ ˜˙ ‡ÎÈÏ ‰Ê·„ ‰‡Ï Ì˘Ï ·Â˘ ˘¯‚Ó‰ ‰Ê Ì˘Ï ÒÙÂˉ ·˙ÂÎ Ô˘‰˘ ÂÏ Ôȇ Ô˘„ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,ÌÂÏÎ ‰Â˘  ȇ ˘È ‰˘ÚÓ ÌÚ ‰·˘ÁÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰·˘ÁÓ −ñî½õ ³î×ñí) Ì"·Ó¯‰ ·˙΢ ÂÓÎ ¯ÈÓÁ‰Ï ÂÏ .(î í×ñí ê šþõ ö−¾ðšîôí éðôä ÏÚ ˜ÏÂÁ øôåñ íúçäù ˜ÈÈ„Ï ‫ויש‬ Ì˙Á‰ ȯ·„· ¯‡Â·Ó ԇ΢ ,òùåäé

˙‡ ˙ ˜Ï Íȯˆ ÏÚ·‰˘ ¯·ÂÒ ‡Â‰˘ ,¯ÙÂÒ ˙·È˙η˘ ,Ú˘Â‰È È Ù‰ ˙¯·ÒÏ „Â‚È · ,ÒÙÂˉ È‚Ò˘ È ÙÓ ,‡È˘Â˜ Ôȇ ÒÙÂˉ ˙‡ Ô˘‰ .Û¯Â˙‰ ˙‡ ˜¯ ‰ ˜È ÏÚ·‰˘

˙Â‰Ó ÏÈÚÂÓ Íȇ Ì„˜‰· ÔÈ Ú‰ ¯‡·Ï ‫ונראה‬ ÏÚ ,ÈÏÎ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡‰˘ ÔÈ ˜‰ ˙È˘Â˜Ï ·Â˘ÈÈ È„ÈÏ ‡·Ï ¯˘Ù‡˘ ‰‡¯ ‰Ê È„È .ÌÈ Ù‡ '·· Ú˘Â‰È È Ù‰

‫*והביא שכ מבואר להדיא בתרומת הדש )סימ ש"ט( שכתב 'אמנ לפי זה צרי לדקדק‬ ‫ דבמרדכי פרק בתרא דע"ז‬,‫א השביח הצור החגורה כל כ שיש בשבח כדי ריבית שלו‬ ‫כתב שהשיב רבינו שמחה לרבינו ברו דאי אומ קונה אלא כפי השבח ולא בגו הכלי‬ ,‫ וכ משמע לשו רש"י פרק הגוזל )ב"ק צט‬.‫וא היה אומ רוצה לעכבו לא היה רשאי‬ ‫ ופירש רש"י )ד"ה ישנה‬, ‫א( אהא דקאמר הת דמקודשת היא כשעשה לה שירי ונזמי‬ ‫ וכ"כ אשר"י בהאי פירקא‬,‫לשכירות( דכי יהיב לה מקודשת בשבח דאית ליה לאומ בגויה‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

×¾

íïî ,ðîèê îê ðîèð êò−ð ³−ê í"ð −"¾þë .è− ¹ð êþ³ë ±îšê −òê îê ,−šñì μñ íòšî ó−ôð −ñ ±îš îê îòî¾ñ

·˘ .(μ³îõ³î¾ë −¾õê −ê¾ μšñìë μñ ö³êî ó−ôð ·˙Π,˙˜ÏÂÁÓ È˙Ï·‰ ˙ÂÙ˙¢ ÌÈÓÈÈÒÓ ‰˜ÂÏÁ‰„ ÔÏ ‡ÓÈȘ ‡Î‰ Ì‚„ Ù‡˜˘ ˘"¯‚‰ Á·˘‰ ÈÓ„ ˙È·‰ ÏÚ· Ô˙È˘ ,‰ÊÎ ÔÙ‡· ‡È‰ ̈ڷ ¯˜ÈÚ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ„ ÌÂ˘Ó , ˜ÏÒÈ ˙È˘Â˜ ‰Ê ÈÙÏ ·˘ÂÈÓ .˙È·‰ ÏÚ· Ï˘ ‰È‰ Ô˘· ˙Ú„ Íȯˆ Ôȇ ‡Î‰„ ,Ú˘Â‰È È Ù‰ ÏÂÎÈ ÔÓ‡ ˜¯ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ,Ë‚‰ ˙‡ ˙ ˜‰Ï ˜ÏÒÓ ÂÏ ÌÏ˘Ó˘Î ‡ÏÈÓÓ ,ÂÁ¯Î ÏÚ· ˜ÏÒÏ „ÂÚ ÔÈÈÂÚÈ ,Ë‚‰ ÂÏ ˙ ˜‰Ï Â˙Ú„ Íȯˆ Ôȇ .˙ÂÎȯ‡· ˘"˘¯‚‰ È˘Â„ÈÁ· Ì˘ ö¾îì μîþ¼ öìñ¾) èôùîä úåáéúðá

‫ועיי‬

‡ÓÏ˘·„ ,ÔÚÂˢ (’è š"½ î"¾ öô−½ ¬õ¾ô ÍÈÈ˘ ÂÈ„‰˘ ÔÙ‡· ‡„·ÂÚ‰ ˙‡ ÌȘ ̇ ‡Â‰˘ ˘¯‚ÓÏ ‰ ˜È Ô˘‰˘ ÔÈÎȯˆ ,ÔË˜Ï Ï·‡ .Ú˘Â‰È È Ù‰ ˙È˘Â˜ ‰˘˜È ,Ë‚‰ ÏÚ· ȯÈÈÓ˘ ,·˘ÈÈÏ ˘È˘ ËÙ˘Ó‰ ˙·È˙ ‰ ·˙Πȉ ‡ÏÈÓÓ ,ÂÈ„‰ ˙‡ ÔË˜Ï Ô˙ ÏÚ·‰˘Î êôš êëë ö−−¼) ˙È·‰ ÏÚ·„ ¯Óˆ‰Â ÌÈ ÓÒÎ þèê ¼ë®íð šþ) ‰ ˜ ÔÓ‡‰ Ôȇ Ú"ÂÎÏ„ ,(.êš .(ñš¾ð êîí í−ð−

˜ÏÒÏ ˙È·‰ ÏÚ·‰ ÏÂÎÈ„Ó ,ȘÏÁ ÔÈ ˜ ˜¯ ÂÁ¯Î ÏÚ· ,ÂÈ˙¯È΢ ÌÂÏÈ˘· ÔÓ‡‰ ˙‡ ÈÏÎ‰Ó ¯˙ÂÈ ‰Â˘ ÈÏΉ Á·˘˘ ÂÏÈÙ‡ ,ÔÓ‡„ ‰ÂÂÏÏ ÁÎ ˘È˘ ‰ÓÏ ‰Ê ˙‡ ‰Ó„Ó ,ÂÓˆÚ ÔÂ΢Ӊ˘ ,‰ÂÏÓ„ ÂÁ¯Î ÏÚ·  ÂÎ˘Ó ˙Á˜Ï ı¯Â˙Ó ‰Ê·Â .*·ÂÁ‰ ÌÂÏÈ˘· ÂÓˆÚÓ ¯ÊÂÁ Ôȇ Ô˘‰ ÔÓ‡‰ ԇ΄ ,Ú˘Â‰È È Ù‰ ˙È˘Â˜ ÏÚ·Ï Á·˘· ˜ÏÁ ˙‡ ˙ ˜‰Ï ˙Ú„ Íȯˆ Â˙¯È΢ ÌÂÏÈ˘· ÍÎ ÔÈ· Â˙Ú„ ÈÏ·˘ ,˙È·‰ .ÏÚ·‰ ˙¢¯Ï Ë‚‰ ÏÎ ¯ÊÂÁ êþ³ë êëë) ôà÷ù ïåòîù éáø È˘Â„ÈÁ· ‫והנה‬ (³ôêë íòíð ð"¼ñòî í"ð ’ï ³îê ’ð öòô−½

*ÈÏΉ Û‚· ÔÓÂ‡Ï ÔÈ ˜ ˘È˘ ‰ ˜ÒÓÏ ·˙Î ,ÈÏΉ ˙¯Âˆ· ÔÈ ˜ ˜¯ ÂÏ ‰È‰È˘ ÍÈÈ˘ Ôȇ˘ ‡Â‰ ‰Ê„ ,„·Ï ÈÏΉ ˙‡ ÁÈ·˘‰˘ ‰Ó  Èȉ„ .„Á‡ Á·˘‰Â ÈÏΉ ȯ‰„ ,˘ÓÓ Â· Ôȇ˘ ¯·„ ‰ ˙˘  ÈÏΉ Ô˜È˙˘ ÔÂÈÎ ,ÔÂ˘Ï‰ ‰Ê· ·˙Π‰È‰ ̈ډ˘ ,ÈÏη Û˙¢ ‰˘Ú ¯·„‰ ˙ÂÎȇ ‰˘Ú  Â˙ÂÎȇ· ̈ډ ‰ ˙˘  ˙È·‰ ÏÚ· Ï˘ ÏÚ ‰˘Ú ˘ ÈÂÏÈÚ·Â Á·˘‰ Í¯Ú ÈÙÏ ,Û˙¢ ˘È ÌÂ˜Ó ÏÎÓ„ ÍÈ˘ÓÓ .Ï"ÎÚ Â˙ Ó‡ È„È ,Á·˘‰ ÈÓ„ ÌÂÏÈ˘· ˜ÏÒÏ ,˙È·‰ ÏÚ·‰ È„È· êëë ’−¼) ,„‚‡ ‡ „‚„ ÔÈ„· Â ÈˆÓ˘ ÂÓÎ

,‫)סי' י"ד( אהא דאמר רב אסי אומ קונה בשבח כלי וכל השבח שלו עד שית לו שכרו‬ ‫ ונוכל לומר דא הגאוני המצריכי טבילה לכלי‬. ‫ומשמע דוקא השבח שלו ולא הגו‬ ‫שתיקנו אומ גוי לישראל מטע דאומ קונה בשבח כלי מודי דלא קנה אומ רק כנגד‬ ‫ ואהא פליגי שאר גאוני וכתבו שאי‬,‫השבח ואפילו הכי צרי טבילה משו האי שבח‬ ‫ דאי נימא דאומ קונה בשבח כלי‬,‫צרי טבילה שאי ש הגוי עליו משו האי שבח‬ ‫לגמרי גופא ושבחא א"כ אמאי אי ש הגוי עליו' ומבואר להדיא דאפילו למא דאמר‬ .‫אומ קונה בשבח כלי אינו אלא בשבחו ולא בגו הכלי‬ ‫*עיי ש בקצות שאי זה סתירה להא דאומ יכול לקדש בשבח כלי כל זמ שהשבח‬ . ‫ ויעוי ש‬, ‫ שזה דומה למשכו ששניה חוזרי בעל כרח‬,‫תחת רשותו‬ . ‫*המהל הזה שונה מהקצות כמוב‬

ê×¾

‫ הרב משה באראן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

 ‡· ‡ÏÈÓÓ ‰ÓÈÏ˘ ˙ Ó‡ ‰Ê˘ Ë‚ ·˙ÂΠ‡ ÈÏÎ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡ ̇ ,˙˜ÂÏÁÓÏ Ú˘Â‰È È Ù‰ ˙È˘Â˜ ˙„ÓÂÚ ÔÈÈ„Ú .‡Ï .‰Ó˜ӷ

ïåòîù 'ø Ô‡‚‰ ÔΠíéðåøçà äîë ‫אמנ‬ ˆ¯È˙ ÏÚ ÌÈ˘˜Ó ÏÈÚÏ ¯ÎÊ ‰ ôå÷ù

ÍÈÈ˘ ‡Ï Ë‚ È·‚„ ,ˆ¯È˙˘ ÌÈ Â¯Á‡Ó ‫ויש‬ Ï΄ ÌÂ˘Ó ,ÈÏÎ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡ ̇ ,· ˘¯‚Ï È‡¯˘ ‰Ó ‡Â‰ Ë‚· Á·˘‰ ‡Ï ÏÚ·Ï Â˙ ˜‰Ï ÏÎÂÈ ‡Ï ˂· ‰ÎÊÈ Ô˘‰ Á·˘ ‰· ‡ÎÈÏ ·Â˘Â · ˘¯‚Ï ¯˘Ù‡ ȇ .‰ ˜  ȇ ÔÎÏ

˙¢‰Ï Ôȇ˘ ÌÈ ÚÂË ,ËÙ˘Ó ˙·È˙ ‰ Ï˘ Ôȇ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ„ ‡‰„ ·˙Π.ÌÈ ÓÒÏ ÂÈ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,ÌÈ ÓÒ· ÈÏÎ Á·˘· ‰ ˜ ÔÓ‡ ÌÈ ÓÒ‰ ÍÂ˙Ï ¯Óˆ‰ ÏÙ ‰È‰ ÂÏȇ ̈ڷ„ ‡Ï‡  ȇ ÔÓ‡‰ ÔÎÏ ,ÂÓˆÚÓ Ú·ˆ ‰È‰ ‰Ê Û¯Ȉ· ‡˜Â„ ‡ÏÈÓÓ ,È„„ˆ ÁÈ‚˘ÓÎ ‰˘ÂÚ Â È‡ ‡Â‰ Ì‚Â ,ÂÏ˘Ó Ô È‡ ÌÈ ÓÒ‰˘ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ„ Ô È¯Ó‡ ,ÍÎ ÏÎ ˙ Ó‡ ¯·„ Ô˘‰˘ ,Ô„È„ Ô„ · ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó .‰ ˜  ȇ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ë×¾

‫הר''ר יודא יואל יאקאבאוויטש הי''ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין אמירה בשעת נתינת הגט‬ Íȯˆ˘ ¯·„‰ Û‚„ ,Ìȯ·„‰ ¯Â‡È·Â .Ë‚  ȇ Â˙Ú„ ‰Ï‚È˘ Ô ÈÚ·„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ Ë‚· ‰¯ÈÓ‡ ó"ëôþí ’ñ í"×) ˙Â˙ȯΠ¯ÙÒ ˙¯Â˙·  ˙ ˘ ‡ÙÈÒÓ 'ÈÙÏÈ„ Ï"È Â‡ ,(¬"í ö−¾îþ−è ’í ê"õ ‰„È·  ˙È˘ ,Â˙È·Ó ‰ÁÏ˘Â ‰„È· Ô˙  ‡¯˜„ ‰ÁÏ˘Ó˘ Â˙Ú„ ‰Ï‚È˘  ȉ„ ÔÈÁÂÏÈ˘ ˙¯Â˙· ˙Ó‡·Â .(¬õþ ,ꮳ −× ³¾þõ −þõ½ë í"×) ÂÊ ‰ È˙ · Íȯˆ Ôȇ„ ,‰˘‡‰Ï ÚÈ„Â‰Ï ‡˜Â„ Íȯˆ Ôȇ ‰Ï‚Ó˘ ‰Ó· È‚Ò ,‰Á¯ÂÎ ÏÚ· ˙˘Â¯‚Ó ‰˙Ú„ ,(.í"ò ¹ð) ÏÈÚÏ ¯‡Â·Ó˘ ÂÓΠÌÈ„ÚÏ Â˙Ú„  ˙ ˘ Â˙Ú„ ˙ÂÏ‚Ï ‡Â‰ ‰¯ÈÓ‡‰ ÔÈ„ ¯˜ÈÚ‰„  ˙  ÔÈ Ú Â˙‡· ÔȘÂÒÚ· Ì‚Â ÔÈ˘Â¯È‚ ˙¯Â˙· .ÔÈ˘Â¯È‚ ˙¯Â˙·  ˙ ˘ Â˙Ú„ ÈÂÏÈ‚ ȉ ‰Ï ‡ ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ï ¯Ó‡˘ ÔÂÈÎ Ï·‡ ˜ÒÚ· ÔȘÂÒÚ Âȉ˘ Û‡ ,‰Èˆ¯Á ‰Ï ˜¯Ú„ .Ë‚  ȇ ,Ë‚‰ ,ÌÈ Ù‡ '·· ÌÈ Â˘‡¯‰ ·˙Î ¯·„‰ ‫ובטע‬ ˙ È˙ Ï ‰ÈÏË· ‡ÓÏÈ„ Ô È˘ÈÈÁ„ .‡ ,·ÂÁ ¯Ë˘ ˙¯Â˙·  ˙ ˘ ¯Ó‡˘ ‰Ó· Ë‚‰ È„È ÏÚ ‰ÏÈÁ˙Ó ¯ÈÙ˘ Â˙Ú„ ‰ÏÈ‚˘ Û‡ ¯Â‡È· Íȯˆ ÔÈÈ„Ú ‰Ê ÈÙÏÂ] ,‰ËÈ‚ ȘÒÚ· ÔȘÂÒÚ˘ ‰Ï ¯Ó‡ ‡Ï ȯ‰ Ë‚  ȇ ‰Èˆ¯Á ‰Ï ˜¯Ú· ȇӇ ‰ËÈ‚ ˜ÒÚ· ÔȘÂÒÚ˘ ‰Ó„ .· ,[Ë‚‰ ÏË·Ï ÌÂÏÎ

‰Ó· Û¯Ȉ· ˜¯ ÂÓˆÚ È Ù· ˙Ú„ ÈÂÏÈ‚  ȇ Â˙ÏÈÁ˙ ÏÚ ÂÙÂÒ ÁÈΉ„ Ì˙Ò ‰Ï  ˙ ˘

¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ï ¯Ó‡' ,(.ì¼) ÔÈËÈ‚ ‫במשנה‬ ‰‡¯Â˜ ÂȯÂÁ‡Ó Â˙‡ˆÓ˘ ‡ ‰Ê ·ÂÁ ‡‰ ‰Ï ¯Ó‡È˘ „Ú Ë‚  ȇ ‰ËÈ‚ ‡Â‰ ȯ‰Â Â˙‡ˆÓ˘ È ˙˜„ ‡‰„ Ô È˘¯ÙÓ ‡¯Ó‚·Â ,ÍËÈ‚ ,‰È˙ÙÏ˘Â ‰Èˆ¯Á ‰ÈÏ ˜¯Ú„  Èȉ ÂȯÂÁ‡Ó -] ,Ë‚‰ ‰Ï ·È¯˜‰Ï ÂÈ ˙Ó ‰Ï Ì˜Ú˘  Èȉ .[È"˘¯ ÔÈ Ú· ˙ÂËÈ˘ '„ ¯‡Â·Ó ÔÈÈ‚ÂÒ· ‫בראשוני‬ ¯‡·˙È˘ ÂÓÎ ÔÈËÈ‚· ‰¯ÈÓ‡ .˙"ȉ¯ÊÚ· (¹"−þí −õðô .ô) ˙ÂÓÁÏÓ· Ô"·Ó¯‰ ‰˘˜‰ ‫הנה‬ ó¾) Ô"¯‰Â (íñ þôê ’−ò³ô í"ð) ‡"·˘¯‰Â

‰ ˘Ó‰ ËȘ ‡Ï ȇӇ (íñ þôê −ò³ô í"ð  ȇ„ ,‡ÈÏÚÓ ‰ È˙ · Ì˙Ò ‰Ï Ô˙ · ÂÏÈÙ‡ ¯·„Ó ‰È‰ (.î) ÔÈ˘Â„È˜· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ ,Ë‚ ‰ËÈ‚ ‰Ï Ô˙  ‰È˘Â„Ș ‰ËÈ‚ ȘÒÚ ÏÚ ‰ÓÚ È·¯ ,ÂÈ„ ¯Ó‡ ÈÒÂÈ È·¯ ,˘¯ÈÙ ‡Ï ‰È˘Â„Ș ¯Ó‡ ‡ ‰ ·¯ ¯Ó‡ ,˘¯ÙÏ Íȯˆ ¯Ó‡ ‰„Â‰È Â˙‡· ÔȘÂÒÚ˘ ‡Â‰Â 'ÂΠÈÒÂÈ '¯Î ‰Îω ·¯ .Ë‚  ȇ Ì˙Ò Ô˙ „ ‡Óχ - ,ÔÈ Ú ÔȘÂÒÚ· ȯÈȇ ‡Î‰„ ÍÁ¯Î ÏÚ„ ‫ ותירצו‬.‫א‬ Ì˙Ò ‰Ï Ô˙ ·„ ‰ËÈ‚ ȘÒÚ· ‡ ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ¯Ó‡„ Ì¢ÓÂ È ‰Ó Ȉ¯Á ‰Ï ˜¯Ú„ ‰Ú¯‚ ‰ È˙ · Ô˙ ˘ Ì¢Ó

è×¾

‫ הר''ר יודא יואל יאקאבאוויטש הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

·Â˙Î Ë‚ Ï˘ ÂÙ‚„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ„ '‡ Â"Ϙ ÍÂ˙· '‡ Â"Ϙ ˘"· 'ÈÚ ,˙Â˙ȯΠ˙¯Â˙ · .ÏÚ·‰ ÔÂ˘Ï ‡Â‰ Ë‚‰ ÔÂ˘Ï„ '΢ Âȯ·„ ·Â˙΢ ‰ÓÓ ÍÙÈ‰Ï ¯Ó‡ ‡Ï˘ ÏΠ.˘"ÈÈÚ .‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚ ȉ ‡ÈÏÚÓ ‰ È˙ ·  ˙  ˂· ‡ˆÈ„ (’ê ì"ñš ¾"ëî ô"ìñ ’−¼) ÌÈ Â¯Á‡‰ ‫וכתבו‬ ˘ „ ‡‰Ó ‰Ê ˜ÂÏÈÁ Ì"·Ó¯Ï ÂÏ Â‡ ‰Ê Á"ˢ ÈÒ Î ¯Ó‡„ ,Ë‚  ȇ„ ‰ ˘Ó‰ ,Ì˙Ò· Ô˙ · ËȘ ‡Ï ,'Ȉ¯Á ‰Ï ˜¯Ú„ .‡˙ȯ‡„Ó Ë‚ ȉ Ì˙Ò Ô˙ ·„ Á"ÎÚ ÔȘÂÒÚ·„ Ï"È Î"‚ Ì"·Ó¯Ï„ Ê"ÈÙÏ ‫נמצא‬ ÈÒ Î ¯Ó‡· 'ÈÙ‡ È ‰Ó ÔÈ Ú Â˙‡· .‰Ú¯‚ ‰ È˙ · ‡ ‰Ê Á"ˢ ¯ÓÂÏ ˘È Ì"·Ó¯Ï„ ‡ˆÓ ÌÈ Ù ÏÎ ‫על‬ ¯Ó‡· ÂÏÈÙ‡ È ‰Ó ÔÈ Ú Â˙‡· ÔȘÂÒÚ·„ Ì˙Ò· ‰Ï Ô˙ ̇ ,‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î .¯˘Î Ë‚‰ ‡˙Èȯ‡„Ó ÌÂ˘Ó Íȯˆ Ë‚· ‰¯ÈÓ‡„ ·˙Î ‫ בתוספות‬.‫ד‬ Ô ÈÚ· ‡Ï„ ۇ ,‰˘‡‰ ˙ÚÈ„È ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰Á¯ÂÎ ÏÚ· ˙˘¯Â‚Ó ‰˙ÓÎÒ‰ ‡‰È˘ Ô ÈÚ·„ ˙˘¯Â‚Ó ‡È‰˘ Ú„˙˘ Íȯˆ (.í"ò) ÏÈÚÏ ‡˙ȇ„ ‡‰Â ,˙¯ÊÂÁ ‰ ȇ ‰ÁÏ˘Ó ÍÎ ¯Á‡„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,ÌÈ„ÚÏ ¯Ó‡· È‚Ò„ (‚"˜Ò ÂϘ ÔÓÈÒ) χÂÓ˘ ˙È··Â] ,ÌÈ„Ú‰ ‰Ï Â„È‚È ÔÈËÈ‚ ˙¯Â˙ ÔÈÈÚ .‰ È˙ ‰ ˙Ú· ‰Ï Â„È‚È˘ Íȯˆ„ ·˙Î ÌÈ„Ú‰ Â¯Ó‡È˘ ˜¯ ‰Ê ÔÂ˘Ï ‡ˆÓ ‡Ï ˙ÂÙÒÂ˙·„ ‡¯È·Ò„ ¯˘Ù‡„ „ÂÚ ·˙΢ Ì˘ ÔÈÈÚ ,ÍÎ ¯Á‡ ‡Ï˜„ ˜¯ ‰Ï Â¯Ó‡È ÌÈ„Ú‰˘ Íȯˆ Ôȇ„ ˙ÂÙÒÂ˙Ï ÚÓ˘Ó ‡"Ó¯ Ô¢ÏÓÂ Ì‰Ï Â„È‚È ‡Ó˙Ò·Â ‰ÈÏ ˙ȇ .[‰Ï Â„È‚È˘ Íȯˆ„

‰Ï ¯Ó‡· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,¯·Ȅ ÌÈÏ˘Ó ‡˙Ú„ ÈÂÏÈ‚ ȉ ‡Ï ·ÂÁ ¯Ë˘ ˙¯Â˙·  ˙ ˘ .(óí−þëð þîêë íþîê×ñ íêþò ö×) ¯ÈÙ˘ ÂÏÈÙ‡ Ë‚· ‰¯ÈÓ‡‰„ Ï" ‰ ‰ËÈ˘ ‫תמצית‬ È„Î ‡˙ÈÈ¯Â‡Ó Íȯˆ Ì˙Ò· Ô˙ ÈÒ Î' ¯Ó‡ ÍÎ ¯Á‡Â ÔȘÂÒÚ·Â ,Â˙Ú„ ˙ÂÏ‚Ï ‰Ú¯‚ ‰ È˙ · ÔΠ,È ‰Ó ‡Ï '‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ·"ˆ ÔÈÈ„Ú '·‰ ÔÙ‡·Â] ‰Èˆ¯Á ‰Ï ˜¯Ú Ô‚Π.¯‡·˙ ˘ ÂÓÎÂ È ‰Ó Ì˙Ò Ô˙  ÔȘÂÒÚ·Â .[Ï" Î ˙Ó‡·„ È ˘‰ ˆ¯È˙· ı¯È˙ ‫ הרשב"א‬.‫ב‬ ,ÔÈ Ú Â˙‡· ÌȘÂÒÚ ‡Ï· ȯÈȇ ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ë˜ ‰ ˘Ó‰„ ‰Ó ¯Ó‡· È ‰Ó ÈΉ ÂÏÈÙ‡„ ,‡ÙÈÒ„ ‡˘Â„ÈÁÏ ¯ÂÊÁÏ ÂÏËÈÏ Íȯˆ Ôȇ ÍËÈ‚ ‰Ê ȯ‰ ÍÎ ¯Á‡ ¯ÊÚχ Ô· ÔÂÚÓ˘ È·¯Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„Î Â ˙ÈÏ ÔÈ Ú Â˙‡· ÌȘÂÒÚ· Ê"ÈÙÏ .Î"Ú ,‡˙Èȯ·· ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ï ¯Ó‡· ÂÏÈÙ‡ È ‰Ó„ ¯ÓÂÏ ˘È ¯·„‰ Û‚· Ï·‡ .‰Ú¯‚ ‰ È˙ · ÔΠ‰Ê ·ÂÁ ‡Â‰ Ì˙Ò· Ô˙ · ‰¯ÈÓ‡ ÔÈ„„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò .Ï" ‰ ‰ËÈ˘Î ‡˙Èȯ‡„Ó ,Ï"Ê ·˙Î (¬"í ê"õ ö−¾îþ−è ³î×ñí) "‫ ברמב‬.‫ג‬ ‡Ï‡ ‰Ï  ˙È Â È‡˘ ÔÈ Ó Ô˙  ˙Â˙ȯΠ¯ÙÒ ¯Ó‡ ˘ ,ÔÈ˘Â¯È‚ ˙¯Â˙· Ï·‡ ˙Â˙ȯΠ¯ÙÒ ˙¯Â˙· Â˙‡ Ô˙È˘ ,‰„È· 'ÂΠ·ÂÁ ¯Ë˘ ‡Â‰˘ ˙¯Â˙· ‰Ï  ˙ ̇ ˜ÒÙ (ê"− í×ñí ó¾) Î"Á‡Â .Ï"ÎÚ Ë‚  ȇ Ë‚ ‰Ê ȯ‰ ÌÂÏÎ ¯Ó‡ ‡Ï ‰„È· Ô˙ ̇„  Èȉ 'Ë‚  ȇ' ÔÂ˘Ï„  Ȅȷ ÏÏΉ .ÏÂÒÙ Ù"ÎÚ„ ‡Â‰ 'ÏÂÒÙ' ԢϠÏÏÎ Ë‚  ȇ„ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„ ¯Â‡È·Â .Ë‚ ȉ ‡˙Èȯ‡„Ó Ó" ·‡· 'Î ‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚ ȉ Ì˙Ò Ô˙ ·„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡Â‰ ‰¯ÈÓ‡‰ ÔÈ„„ ‡Â‰ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Â ÏÏÎ .‰˘‡‰ ˙ÚÈ„È Íȯˆ„ ÌÂ˘Ó ‰˘˜‰˘ (ê"š½ ó¾) ÌȇÂÏÈÓ È ·‡‰ ȯ·„Ï ‫ונציי‬ ˜¯Âʉ ˜¯Ù Ô ˙„ ‡‰· ˜„ÈÓÏ ‡ÎȇÂ' Â˙‡ˆÓ˘ ‡ ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ï ¯Ó‡ (ì"¼ ¹ð) „Ú Ë‚  ȇ ‰ËÈ‚ ‰Ê ȯ‰Â Â˙ÏË ÂȯÂÁ‡Ó ÍÎ ¯Á‡ ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó ,ÍËÈ‚ ‡‰ ‰Ï ¯Ó‡È˘ ÔÂÈÎ ‡‰ ȇӇ ÍËÈ‚ ‡‰ ‰Ï ¯Ó‡˘Î È ‰Ó ÔΠ̇ ‰¯Â˙ ¯·„ È ‰Ó Ì"·Ó¯‰Ï ‰˜È˙˘„ ‡ÏÒÙÈÓ„ ‡Îȉ ‰ ‰ÎÓ ÏÒÙÈÓÏ Â˙‡ ˜ ,‰ Óȉ ÂÏËÈÏ ¯ÂÊÁÏ ‡Â‰ Íȯˆ ‰ ‰ÎÏ Ú¯‚ ‡ ‚ ȇ‰Î„ ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‡ÓÏ˘·Â Ï·‡ ÏÂÒÙ ‰¯Â˙ ¯·„ ÂÏÈÙ‡ ÔΠ̇ ‰˜˙˘Ó ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ Â‰ÈÓ ,‰˘˜ ÂȯÂÁ‡Ó Â˙‡ˆÓ Â˙‡ˆÓ„ ‡Îȉ„ (ê"š½ ì"ñš öô−½) χÂÓ˘ ˙È·‰ Ì"·Ó¯‰ Ì‚ ‰Ú¯‚ ‰ È˙ ‰ÈÏ È‰„ ÂȯÂÁ‡Ó Ô·‡· ÔÈÈÚ .Ï"ÎÚ '‡ÁÈ ,˘"Ú ÏÂÒÙ„ ‰„ÂÓ ‰˘˜‰˘ (ë ³îê ì í×ñí è šþõ ³î¾−ê ³î×ñí) Ïʇ‰ Ô˙ ̇·„ ‡ˆÓ Âȯ·„Ï„ ÌȇÂÏÈÓ È ·‡‰ ÏÚ ‡Ï ʇ„ ÍËÈ‚ ‰Ê ȯ‰ ‰Ï ¯Ó‡ ‡Ï ‡Ó˙Ò ‰Ï Íȯˆ ‡Ï‡ ÍËÈ‚ ‰Ê ȯ‰ ‰Ï ¯Ó‡È ̇ ÏÈÚÂÈ ‰Áȉ ÔΠ̇„ ‰˘˜Â ,‰ ÓÓ ÏÂËÈÏ ¯ÂÊÁÏ ‡˜Â„ ‡Ï ‡Ó˙Ò·„ ˘Â¯ÈÙ·  ÚÈÓ˘‰Ï Íȯˆ Ì"·Ó¯‰ ‡ ‚ ȇ‰Î· ˜¯ ÍÎ ¯Á‡ ‰Ï ¯Ó‡È˘ ‰Ó È ‰Ó ÔÂÂÈ΄ Ì˘ ·˙Î ÔÎÏ .ÂȯÂÁ‡Ó Â˙‡ˆÓ„ Ì‚ ÔÎÏ ‰¯ÈÓ‡ ‡Ï· Ì‚ È ‰Ó ‡˙Èȯ‡„Ó„ ‰¯ÂÓ‚ ‰ È˙  Ì˙Ò ‰Ï Ô˙ ˘ ÂÓΠȉ Ô ·¯„Ó ÔÈ˘Â¯È‚ Ï˘ ‰ È˙ Ï ÍÎ ¯Á‡ ۯˈ‰Ï ‰ÏÂÎÈ Û¯Ëˆ‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡ ¯·„· Ô¯ÒÁ ˘È ̇ ˜¯Â .‰ÏÂÒÙ ‰ È˙ ‰Ê„ (¾þèôí ¾−þ ö−−¼) 'ıÂÁ'· ÂÓÎ

ð×¾

˙ÂÙÒÂ˙ ˙ËÈ˘Ï„ ¯ÙÂÒ Ì˙Á È˘Â„ÈÁ ‫ועיי‬ ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰ ˘Ó‰ ËȘ „ ‡‰ ˘Â„Á ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,Ì˙Ò· Ô˙ · ËȘ ‡Ï  ˙ÈÏ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ôȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡„ ‡ÙÈÒ„ Âȯ·„ ¯Â‡È·Â ,Ï" ‰ ‡"·˘¯· '· ı¯È˙Π¯˜ÈÚ‰„ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Ï È ‰Ó ÔȘÂÒÚ· Î"Ú„ .‰˙ÚÈ„È Ô‡Î ˘È„ ‡Â‰ ‡Â‰ ‰¯ÈÓ‡„ '‡‰ ‰ËÈ˘ ,‡˙ÏÈÓ„ ‫ולסיכומא‬ ‰Ê·Â Â˙Ú„ ÈÂÏÈ‚ ÌÂ˘Ó ‡˙Èȯ‡„Ó ¯Á‡Â ÔÈ Ú Â˙‡· ÔȘÂÒÚ· ˙ÂËÈ˘ '· ¯ÓÂÏ ˘È ˙ËÈ˘ .È ‰Ó ȇ ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ¯Ó‡ ÍÎ Ô ·¯„Ó ‡Â‰ Ì˙Ò· Ô˙ „ ‰¯ÈÓ‡„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ,‡˙Èȯ‡„Ó ‡Â‰ ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ¯Ó‡·Â .‰˘‡‰ ˙ÚÈ„È Íȯˆ„ ˙ÂÙÒÂ˙‰ Ô˙ ̇Â' ˜ÒÙ (’ê ¹−¼½ î"ñš öô−½) ‫ובשו"ע‬ Ë‚ ‰Ê ȯ‰ ÌÂÏÎ ¯Ó‡ ‡Ï ‰„È· ˙È··Â ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Î ‡Â‰Â .Î"Ú ,ÏÂÒÙ ¯Ë˘ ÈÒ Î ¯Ó‡·„ ·˙Î (’ë š"½½) χÂÓ˘ ,ÔÈ Ú Â˙‡· ÌȘÂÒÚ„ ‰Ó È ‰Ó ‡Ï ·ÂÁ Ú"¢‰Â Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï„ ¯È‡Ó ˙È·· ‰˘˜‰Â ‰˘˜ ‡Ï„ Ï" Î ‡Â‰Â .‰Ê ÔÈ„Ï ‰È‡¯ Â Ï Ôȇ ‡Ï ‰Ê ·ÂÁ ¯Ë˘ ÈÒ Î ‰Ë˜ ‰ÓÏ ÔÈ˙È ˙ÓÓ ¯Ë˘ ÈÒ Î ¯Ó‡· ‡˜Â„ ȯ‰„ ,Ì˙Ò· Ô˙ · ˙È··„ ‰˘˜ ¯˙ÂÈ· ˙Ó‡·Â ,ÏÏÎ Ë‚  ȇ ·ÂÁ š"½ ì"ñš öô−½ë) ¯Á‡ ̘ӷ ‰ÈÙ‚ χÂÓ˘ Ì"·Ó¯Ï„ ‰Èˆ¯Á ‰Ï ˜¯Ú ÔÈ ÚÏ ·˙Î (’ê ÔÈ Ú· ‰"‰Â ,È ‰Ó ÔȘÂÒÚ„ ¯ÓÂÏ ˘È Ú"¢ ‡Â‰ ‰¯ÈÓ‡‰ ÔÈ„ ‰ÏÂÎÏ ˙ÂË˘Ù·Â .Ú"ˆÂ .‰Ê ‰˘‡‰ ˙ÚÈ„È Íȯˆ Ôȇ Â˙Ú„ ÈÂÏÈ‚ Ì¢Ó

í×¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬ .‫בעינן האם שליח יכול ליתן גט לאשה אחרי שהבעל נשטתה‬ ,‰Ï ÔÈ ˙  ÔÈ·˙ÂΠ‡È¯·È˘ „Ú ÔÈ˙È ˙ÓÓ .‡È¯·‰˘ ¯Á‡ · ÍÏӉϠ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ôȇ .ÏÂÒÙ ‰Ê ȯ‰ ‡È¯·È˘ ̄˜  ˙  ·˙Π̇ ‰È‰" ‡È·‰ (ê"ך öô−½ ö−¬−è ³î×ñí) øåèä ‫והנה‬ ÍÎ ¯Á‡Â ·˙ÎÏ ‰Âˆ˘ ‰Ú˘· ȯ· ,ÂÈÏÂÁ· „ÂÚ· Â˙‡ ÔÈ·˙ÂÎ Ôȇ ÈÏÂÁ‰ ÂÊÁ‡ ‡Ï ,ÌÂÏΠ ȇ ÂÈÏÂÁ· ‰ ˙  ·˙Π̇ Ϸ‡ ,‡Ù¯˙ ‡ ˘ ‡Ï ,ÈÏÂÁ‰ ÍÂ˙Ó ˙Ó ‰ ˘ ‰ÁÈÓ ÂÈÏÂÁ· ̇ ÂÏÈÙ‡ ÔÈ·˙ÂÎ ‡Ù¯˙È˘ÎÏ Â˙‡ ÔÈ ˙  ,ÌÂÏÎ ÂÁÈÓ Â˙‡· Ôȇ ·˙ÂÎÏÓ ˙È ˘ ÌÚ٠· ÍÂÏÓÏ Íȯˆ Ôȇ ,‡Ù¯˙È˘ÎÏ ‡È·‰˘ ¯Á‡ ‡È„‰· È"·‰ ·˙Π,¯Âˉ Ï"ÎÚ .Ô ÁÂÈ '¯Î ‰Îω„ Ú„Ȅ ,Ï" ‰ ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ·˙Π̇ Ì"·Ó¯‰ ·˙ÎÂ" (ó¾) é"áä ‫וז"ל‬ .ÏÂÒÙ ‰Ê ȯ‰ ‡È¯·È˘ ̄˜  ˙  ÈÓ„Ó Ô ÁÂÈ '¯„ Ô È¯Ó‡ ‡¯Ó‚· ‡‰„ ‰ÓÈ˙ ,‡˘˘Ó ‰· ˙ÈÏ ‰Ë¢ È È Ú ÏΠ,‰ËÂ˘Ï ‰ÈÏ ÈÓ„Ó„ ÌÂ˘Ó ÔÈ·˙ÂÎ ¯Ó‡ Ï"¯„ ÌÂ˘Ó ¯˘Ù‡Â Ï"¯Ï Ô ÁÂÈ '¯ ÔÈ· È‚ÂÏÙÏ ‡ÎÈÏ ,Ô˘ÈÏ ‰ÈÏ Â È‡  ˙  ·˙Π̇ Ô ÁÂÈ È·¯Ï„ ,ȇ‰ ÈÏÂÎ ÔÈÈ˙ÒÓ ,ÔÈ·˙ÂÎ ‰ÏÁ˙ÎÏ ÂÏÈÙ‡ Ï"¯Ï ,ÌÂÏÎ È˙· .Ô ·¯„Ó ÏÂÒ٠·˙Π̇ È"¯Ï„ ‡ÓÈ „ ¯Ó‡„ Ï"¯„ ‡ÓÚË„ ,Ô È¯Ó‡ ‡¯Ó‚·„ ‰˘˜ ,Ô„È· ‰ÈÓÒ„ ÌÂ˘Ó Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ÂÊÁ‡· ÔÈ·˙ÂÎ ,‡¯Ó‚· ‡˙ȇ„Î Â È„È· Â˙‡ÂÙ¯˘ ¯ÓÂÏÎ ,‰ËÂ˘Ï ‡Ï ԢÈÏ ‰ÈÏ ÈÓ„Ó ÈΉ Ì¢ÓÂ

‫ שיטת הרמב"ם והטור באופן‬.‫א‬ ‫שנשתטה המשלח‬ ÂÊÁ‡˘ ÈÓ (:ï"½ ¹ð) ÔÈËÈ‚ ÔÈ˙È ˙Ó ‫א( ז"ל‬ È˙˘‡Ï Ë‚ ·˙Î ¯Ó‡Â Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ÂÊÁ‡Â ,È˙˘‡Ï Ë‚ ·˙Î ¯Ó‡ .ÌÂÏÎ ¯Ó‡ ‡Ï Âȯ·„ Ôȇ ,·˙Î˙ ‡Ï ¯Ó‡Â ¯ÊÁ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ .Â È ÚÏ ÔÈ˙È ˙Ó‰ Ï"ÎÚ .ÌÂÏÎ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˘È˜Ï Ô· ˘"¯‡ (:’¼ ¹ð) Ì˘ ‡¯Ó‚‰ ‫ב( וז"ל‬ Ô ÁÂÈ '¯Â ,¯˙Ï‡Ï Ë‚ ÔÈ ˙  ÔÈ·˙ÂÎ ‡ÓÚË È‡Ó ,‰Ù˙˘È˘ÎÏ ‡Ï‡ ÔÈ·˙ÂÎ Ôȇ ¯Ó‡ È"¯Â ,ÌÂÏÎ ÌÈ Â¯Á‡‰ Âȯ·„· Ôȇ È ˙˜„ Ï"¯„ È΄ ,ÌÂÏÎ ÌÈ Â¯Á‡‰ Âȯ·„· Ôȇ ÍÏ ¯Ó‡ ÌÏÂÚÏ ,‰È· ÈÎÂÏÓȇ ¯„‰ÈÓÏ Íȯˆ ‡Ï ÏȈ˙Ó Ï"¯ È‚ÏÙÈÓ˜ ȇӷ ,‰Ù˙˘È˘ „Ú ÔÈ·˙ÂÎ Ôȇ È"¯Â ,‰ËÂ˘Ï ‰ÈÏ ÈÓ„Ó È"¯Â ,Ô˘ÈÏ ‰ÈÏ ÈÓ„Ó ‡Ï Ô˘È ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,Ô˘ÈÏ ‰ÈÓ„ÈÏ ÈÓ ÈÓ Ï"¯Â ,‰˘ÚÓ ¯ÒÂÁÓ È‡‰ ,‰˘ÚÓ ¯ÒÂÁÓ ‡Ï ‰Ë¢ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,‰ËÂ˘Ï ‰ÈÈÓ„ ‡˜ÓÂÒ ‡¯˘Â· ,Ô„È· ‰ÈÓÒ È‡‰ Ô„È· ‰ÈÓÒ ,'ÂÎ ÈΉ È"¯ ¯Ó‡ ÈÓ ‡˜¯Ó ȯÓÁ ȯӂ‡ .‡¯Ó‚‰ ԇΠ„Ú ÔÈ·Â Ï"Ê í"áîøä ÔÈ· ‰Îω ‫ג( ולעני‬ ,È"¯ ˙ËÈ˘Î Â˜ÒÙ ,Ï"Ê øåèä Ì"·Ó¯‰ ÔÂ˘Ï ‰Ê ,‰ËÂ˘Ï Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ‰Ó„Ó„ ‡Â‰˘Î ¯Ó‡ ,(î"¬ í×ñí ö−¾îþ−è ³î×ñíô ë šþõë) ,˙Ú· ÍÎ ¯Á‡Â È˙˘‡Ï  ˙ ˂ ·˙Î ‡È¯·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ È"·‰Î ‡Ï„ .Ï" ‰ ÌÈÓÎÁ ˙¯ÈÊ‚ ÁÎÓ ,Ô ·¯„Ó Ò˜ÈÈ„¯Â˜„ Ì"·Ó¯‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ˘¯ÙÏ ‰ˆ¯„ ,˜"„ 'ÂΠ‡˙Èȯ‡„Ó ‰Ë¢ ,Ô ·¯„Ó ÏÂÒÙ êþ−ë½ ó"ëôþíð ¾þõñ ¾− ðî¼î :ñ"ïî ó¾ ì"ëë ö−−¼î) íñîñ® î³¼ð í³−í îë³×ñ íî−®¾ í¼¾ëð öî−× ê×íð ,í−ñ ,ñî½õ êñê −îí êñ ¾ôô í¬³¾ò μ× þìêð −õ ñ¼ ¹ê ¬ì¾ öòìî− ’þðñî ,êþôèí μ¾ôíë í¾šôð −êôô ì×îôð× î−¾îð−ìë ê"ë¾þí ë³×¾ îô×î ,ñ"þñ í¾šô êñî ó−ò¾ îë

ÌÈ Ù‡ ‰Óη ¯Â˜ÁÏ ˘È ‰˙ÚÓ .(ñ"×¼ ¾"−−¼ .¯Âˉ Ì"·Ó¯‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÌÚË

‫ ביאור מחלוקת הרמב"ם והטור‬.‫ב‬ ‫על פי שני הסברים בשיטת הקצות‬ ‫החושן‬

î×¾

¯‡˘ Ô‚ΠԄȷ ‰ÈÓÒ Â‡Ï„ ‡Îȉ„ ÚÓ˘Ó Ï"¯ ‰„ÂÓ ,Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ˙ÏÂÊ ,‰Ú¯ Á¯ ÈÊÂÁ‡ Ï"¯Ï ÂÏÈÙ‡ Ô΢ ÔÂÈΠ,Â‰Ï Ô ÈÓ„Ó ‰ËÂ˘Ï„ ,ÌÂÏΠ ȇ ‡È¯·È˘ ̄˜  ˙  ·Â˙Π̇ ‡˜Â„„ È˘Â¯ÙÏ ‰ÈÏ È‰ Ì"·Ó¯‰ ÔΠ̇ ‡ÈÓÒ Â‡Ï Ï·‡ ,ÏÂÒÙ„ ‡Â‰ Ô„È· ‡ÈÓÒ„· Ì"·Ó¯‰ ¯ÈÎʉ˘ ȯ‰˘ „ÂÚ ,ȉ ÈÓ ÏË· Ô„È· ,Â˙‡ ˙˙Ú·Ó ‰Ú¯ Á¯ ‰È‰˘ ÈÓ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ .Ô„È· ‰ÈÈÓÒ Â‡Ï ‰Ú¯ ÁÂ¯Ó ÌÈ˙Ú·Ӊ ·Â¯Â .È"·‰ Ï"ÎÚ ,í"áîøä ˜ÏÁ ‰Ê· ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ˘ ‫ונראה‬ Ôȇ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ì"·Ó¯‰„ ,øåèäå

‡È·‰˘ ,(ë ö¬š ¹−¼½ ìõš öô−½) Ï"Ê

˙¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ˜¯ ,Â˙ÂÈˢ ˙Ú˘· Ë‚ Ô˙ÈÏ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ¯Âˉ .‰ËÂ˘Ï ÂÓ„È ‡Ï˘ ÌÈÓÎÁ ÁÎÓ ,Â˙ÂÈˢ ˙Ú˘· Ë‚ Ô˙ÈÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ .‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚‰ ÏÂËÈ·

‡ÓÈÏ Ô‡Î Ôȇ ,Â Â˘Ï ‰Ê ‰Ê ÔÈ Ú· (è ¹−¼½ ·Â˙ÎÏ ‰Âˆ˘ ‰Ú˘·„ ,Ï"Ê ·¯‰ ¯È·Ò„ ÏÏΠȉ ÁÈÏ˘‰ ,ÂÓ˜ӷ ÁÈÏ˘ ‰˘Ú Â˙Ú„· ‰È‰ ‰·È˙Î ˙Ú˘· ‰Ë˙˘ ˘ ۇ ,ÏÚ·‰ ̘ӷ ÏÈÒÙÓ Ô ·¯„Ó„ ‡Ï‡ ,ÌÂÏÎ Íη Ôȇ ‰ È˙  ÈÓ„Ó ÔΠ̇ ,˘¯‚Ó ÈˆÓ ‰Ë¢„ Â¯Ó‡È ‡Ï˘ ÈÓ ‰Ë¢· ‰È˙ÂÂ΄ ‡‰„ ,‰ËÂ˘Ï È"¯ ‰ÈÏ ‡È·‰˘ Á"¯Ù‰ Ï"ÎÚ .Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ÏÈÒÙÓ ‡Ï .Ï" ‰

‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ,Ë˘Ù ÌÈ Â¯Á‡‰ Ïη ‫אמנ‬ ̇ ,¯ÂÓ‚ ‰Ë¢ ÂÏÈÙ‡„ Ì"·Ó¯‰Ï ˜¯ ÏÂÒ٠ ȇ ÈÓ Â˙ÂÈˢ ˙Ú˘· Ë‚ Ô˙ Â¯Ó‡È ‡Ï˘ È„Î ‡È‰ ‰¯ÈÊ‚‰ ÌÚË ,Ô ·¯„Ó È"¯ Ô·˘ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ‡ÈÏ˙ ‰Ê·Â ,˘¯‚Ó ‰Ë¢„ ÔΠ̇ ,‰ËÂ˘Ï Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ‰Ó„Ó È"¯„ ,Ï"¯Â ÈÓ„Ó ‡Ï Ï"¯ Ï·‡ ,Ï" ‰ ‰¯ÈÊ‚ ¯Ê‚Ï ÍÈÈ˘ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ô ·¯„Ó Û‡ ÔΠ̇ ,‰ËÂ˘Ï ‰ÈÏ .Ï" ‰ ‰¯ÈÊ‚ ¯ÂÊ‚Ï

ÍÈÈ˘ ÏÏη ˙ÂÁÈÏ˘·„ ‡Â‰ ‰ÊÏ ‫וההסבר‬ .à ,ÌÈ Ù‡‰ '·Ó „Á‡· ¯È·Ò‰Ï ÔÈ ˜‰ ‰˘ÂÚ‰ ‡Â‰ (ñ¼ëí îê) ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó‡·„ ,‰Á¯Ë· Á¯ËÏ ‰ˆÂ¯  ȇ„ ˜¯ ,(ö−¾îþ−èí îê) ‰ ˜È ÂÁÎ ÏÂËÈ˘ ÁÈÏ˘Ï ‰ÂˆÓ ‰˘ÂÚ ÍÎÏ ˜¯ ÏË ‡Ï ÁÈÏ˘‰ Ï·‡ ,ÂÓ˜ӷ (¾þè− îê)

ÁÎÓ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ‡Â‰ ÍÁ¯Î ÏÚ ‰Ê ‫ודבר‬ ¯‡˘ È"·‰Â ,Ï" ‰ È"·‰ ˙ÂÈ˘˜ '· ‰Ê Ë˘Ù ÈÙÏ ,'·‰ ‡È˘˜‰ ÏÚ ÔÂÈÚ Íȯˆ· Ì"·Ó¯‰ ˜ÂÏÈÁ ‡Ï ÍÎÏ ‡ÁÈ ÏΉ Ì"·Ó¯· ,˙Á‡ ‰Îω ÏΉ„ ,Ò˜ÈÈ„¯Â˜Ï ‰Ë¢ ÔÈ· ˜¯ ÏÂÒ٠ʇ Ì˙ÂÈˢ ˙Ú˘·  ˙ ̇„ ‡È‰Â

ïùåçä úåö÷ä ˜ÂÏÈÁ˘ ‰Ó· ‫א( ונתחיל‬ êך öô−½ ö−¾îþ−è ³î×ñí) ùãç éøôä ·˙΢ ‰Ó

ï×¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÁÏ˘Ó‰˘ ‡È‰ ˙ÂÁÈÏ˘ Ï˘ ˘Â¯ÈÙ„ ¯ÎÊ ‰ ÁÈÏ˘‰„ ˜¯ ,(ö−¾îþ−èí îê) ÔÈ ˜‰ ‰˘ÂÚ‰ ‡Â‰ ̇ ,‰ÊÏ ‰ÊÓ ÔÈ ˜‰ ÁÎ ¯ÒÂÓ˘ „È ÂÓÎ ‡Â‰ ʇ ,ÏÚ·‰ ‰Ë˙˘ ‡ ˙Ó Ì‡ ‰Ê ÈÙÏ ÔÎ ,ÏÏÎ Â˙ÁÈÏ˘· ÍÈ˘Ó‰Ï ÁÈÏ˘‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‰ÈÏ È‰ ÔΠ̇ ,ÁÏ˘Ó‰ ÁÎ ˜ÒÙ „ ÔÂÈÎ „È ÈÏ·„ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÛÂ‚Ó ˜ÒÙ ‰ „È ÂÓÎ .Ô·ÂÓÎ ÔÈ ˜ ˙¢ÚÏ Â‡ ÏÏÎ ˘¯‚Ï ¯˘Ù‡ ȇ

ìñ¾ôí îô×) ÂÈÏÚ ˙ÂÏÚ· ‡Ï ,„·Ï ÔÈ ˜‰ ÁÎ

,Ï" ‰ '·‰ ‰ËÈ˘Î ¯·ÂÒ í"áîøä ‫אמנ‬ Ï˘ ÁÎ ‰ ˜ ÁÈÏ˘‰„ ‡Â‰ ˙ÂÁÈÏ˘„ ,¯Á‡Ï ˙ ˜‰Ï ıÙÁ‰ ‰Ê· ÂÏ ˘È˘ ÁÏ˘Ó‰ ̇ ,ÏÏÎ ÁÏ˘Ó‰· ÌÈÁÈ‚˘Ó  ‡ Ôȇ ÔΠ̇ ÏË ÁÈÏ˘‰„ ÔÂÈ΄ ,‡Ï ‡ ÌÈȘ ÔÈÈ„Ú ‡Â‰ ̇ ,ÔÈ Ú‰ ‰Ê· ˘ÓÓ ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁÎ ‰ ˜Â ‡ ˙Ó ÂÏÈه ÂÓˆÚÏ „¯Ù ¯·„ ‰ÈÏ È‰ ÔÎ ¯Â‡È·‰ ԇΠ„Ú .‰· ÔÏ ˙ÈÏ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ .˙ˆ˜ ˙ÂÎȯ‡· ˘„Á ȯى ȯ·„·

îê) ÔÈ ˜‰ ˜¯ ‡Ï ÏË ÁÈÏ˘‰„ .·‰

˙ËÈ˘ ÏÚ ‰˘˜‰ ïùåçä úåö÷ä ‫אמנ‬ ¹ð) ÔÈËÈ‚· ‡¯Ó‚Ó ,Ï" ‰ Ì"·Ó¯‰ ,È˙˘‡Ï ‰Ê Ë‚  ˙ ¯Ó‡‰ Ì˘ ‡˙ȇ„ (.è"− ¯Á‡Ï  ˙È ‡Ï ˙Ó ,È„·ÚÏ ‰Ê ¯Â¯Á˘ ¯Ë˘ ¯Á‡Ï  ˙È ˙ÓÂ È ÂÏÙ ˘È‡Ï ‰ Ó Â ˙ ,‰˙ÈÓ Ï"Ә :Ï"Ê ·˙Î Ì˘ 'ÒÂ˙‰Â .Ï"ÎÚ .‰˙ÈÓ ‡È„‰·„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰˙ÈÓ ¯Á‡Ï Ë‚ Ôȇ„ ¯Á‡Ï Ë‚ Ôȇ„ (.ë¼ ¹ð) ÂÊÁ‡˘ ÈÓ ˜¯Ù· Ô ˙ ·‚ ÏÚ Û‡„ ,Ô ÈÚÓ˘‡Ï Íȯˈȇ ‡Î‰ ,‰˙ÈÓ Â˙ÂÓÎ ˙ÂÈ‰Ï ·È˘Á ‡Ï ,ÁÈÏ˘‰ ÂÈÈÁ· ‰ ÈÓ˘ ‡Ï‡ ,ÌÈȘ ÂÓˆÚ ‡Â‰ ÂÏȇΠÂ˙ÂÓ ¯Á‡Ï Û‡„ Ô ÈÚÓ˘‡ Ì˙‰Â ,‰˙ÈÓ ¯Á‡Ï Ë‚ ·È˘Á Ë‚ ȉ ÌÈÈÁÓ ‰˘‡‰ „ÈÏ Ë‚‰ ‡·˘ ·‚ ÏÚ Ì˙‰ È ˙„ ‡ ˘ÈÏ ÈÓ Ô ÈÚÓ˘‡Â ,‰˙ÈÓ ¯Á‡ .‰˙ÈÓ ¯Á‡ ÚÓ˘Ó È‰Â ÌÈÈÁÓ ÚÓ˘Ó È‰

Ôȇ„ ,‡˙Îȯ‡ „ÈÎ ˘ÓÓ È‰ ,ÏÏÎ (îô®¼ ‡Â‰ ÏÚ·‰Â ,ÏÚ·‰Ó ÁΠ̢ ÏË „ȉ ÁÎ ÏË ˘ ˜¯ ‡È‰ „ȉ ,‰ ˜Ó‰ ‡ ˘¯‚Ó‰ ¯ÒÂÓ „ȉ ÍÎ ¯Á‡Â ,‰ ˜Ó‰ ‡ ˘¯‚Ó‰ Â‰Ê .ÁÈÏ˘Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰Â (í¾êí îê) ‰ ˜‰Ï ‡¯·Ò ÈÙ ÏÚ ÔÂÎ ¯˙ÂÈ Ô·È „Á‡ ˘Â¯ÈÙ .'·‰ ͯ„Ó

‫האופ‬

ÔÈ ˜‰ Ï˘ ÁÎ ˘Â¯ÈÙ ,(ö−¾îþ−èí ÌÚ˘ ‡Ï‡ ,(í¾êí îê) ‰ ˜‰Ï ¯ÒÂÓ (¬èí ÔÂÈ΄ ˘Â¯ÈÙ ,ÏÚ·‰ Ï˘ ÁÎ ÈÓ ‡· ÔÈ ˜ ÁÎ ÁÈÏ˘ ‰ ÓÓ ‡Â‰ ,Á¯ËÏ ‰ˆÂ¯  ȇ ÏÚ·‰„ ˙ ˜‰Ï ÁÏ˘Ó‰Ï ÂÏ ˘È˘ ÁÎ ÏË ‡Â‰Â È„Î ÁÈÏ˘‰Ï  ˙  ,‰ˆÂ¯˘ ÈÓ ÏÎÏ ‰Ê ıÙÁ óðêñ îê) ‰ˆÂ¯˘ ÈÓ ÏÎÏ Â˙‡ ‰ ˜È ÁÈÏ˘‰˘ „¯Ù ¯·„ ‡Â‰ ÁÈÏ˘‰ ‰Ê ÈÙÏ ,(ó−−î½ô ÏÏÎ ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁÎ‰Ï Íȯˆ  ȇ ÏÚ·‰Ó ,(ñ¼ëí) ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó Â‡ ‰Ë˙˘ ÂÏÈه ,ÏÏΠ˙‡ ÂÏ Ô˙ „ ÔÂÈÎ ,‡Â‰ ÂÏ˘ ÂÁÈÏ˘ ÔÈÈ„Ú È˙È˙ ‡ÎÈ‰Ó ÔΠ̇ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÂÁÂÎ ‰Ó„ ȇ‰Â ,ÁÏ˘Ó· ÂÏ ‰ ˜‰˘ ÁΉ Ú˜ÙÈ˙„ ÔÈ ˜‰ ÌÏ˘ ˘ ,¯ȷÁÓ ıÙÁ ‰ ˜Π˘ÓÓ ‰Ë˙˘ „ Û‡ ʇ ,‰ ˜Ó‰ Ï˘ ÂÈÈÁ ˙Ú˘·  ȄΠ,ÌÂÏÎ ˙ ˜‰Ï ÏÎÂÈ ‡Ï ʇ„ ,‰ ˜Ó‰ ˙Ó Â‡ ÔÈÈ„Ú ÂÈÈÁ· ‰˘Ú˘ ÌÈ È ˜‰ Ï΄ ‡ËÈ˘Ù .ÏÏÎ ˙˜ÂÏÁÓ Ì¢ ÈÏ· ̉ ÌÈÓÈȘ ÌÈȯ˘ ÁÈÏ˘‰Ï ÏÚ·‰ ÂÏ ‰ ˜‰„ ÔÂÈ΄ ‰Ê‰ ¯·„‰ ÔÎ È·‚Ï ˙ÂÏÚ·‰ ‰ ˜ ÁÈÏ˘‰ ÔΠ̇ ,ÂÏ˘ ÁÎ .ÏÏÎ ÁÏ˘Ó‰Ï Íȯˆ  ȇ ‰Ê ¯·„ îê)

í"áîøä ˜ÏÁ ,Ï" ‰ ÌÈί„ '·· ‫ולכאורה‬ '‡‰ ͯ„Î ¯·ÂÒ ¯Âˉ„ ,øåèäå

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‰Ï ‡ËÈ‚„ :Ï"Ê (è"− ¹ð) È"˘¯ÙÓ ‡È·‰ ‫וכ‬ ‡‰ ‰È„ÈÏ ÈËÓ ÈΠ‰È„ÈÏ ÈËÓ„ „Ú È‰ .Ï"ÎÚ ‰È˙¢¯ ‰ÈÏ ‰Ú˜Ù ¯¯Á˘Ó ‰ÈÏ ˙ÈÓ ,ËÂ˘Ù ¯˙Âȉ ÌÚË È"˘¯ ·˙Î ‡Ï„Ó È¯‰ ‰Ú˜Ù ‡Ï˘ ,¯ÓÂÏ ÈˆÓ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡˘  Èȉ„  ȇ„ ÔÂÈÎ ,ÌÂÏΠ ȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ‰È˙¢¯ Â‡Ï ‡Ï‡ ,ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó˘ ÔÂÈÎ „ÂÚ ÂÁÂÏ˘ ÂÏÈÙ‡ ÂÁÈÏ˘ ȉ ¯ÈÙ˘„ ,ÔΠ ȇ ˙Ó‡·„ ‰Ó ˜¯Â ,Ï" ‰ Ì"·Ó¯‰ ˘Â¯ÈÙÎ Â˙ÂÓ ¯Á‡ Ú˜Ù„ ÌÚËÓ ‡Â‰ ,˘¯‚Ï ÁÈÏ˘‰ ÏÂÎÈ Â È‡˘ ‰˘‡‰Â ,‰˘‡‰ ÏÚ·  Èȉ„ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ˙¢¯ Ôȇ ÔΠ̇ ,¯·„ ÌÂ˘Ï ÏÏÎ „ÂÚ Â˙˘‡ ‰ ȇ ‰È‡¯ „ÂÚ ‡È·‰Â .ÌÂÏÎ ˙ÏÚÂÓ ÁÈÏ˘‰ ˙ÏÂÚÙ .Íȯ‡‰Ï ÌÂ˜Ó Ô‡Î Ôȇ ,Ï" ‰ ïçìùä úåö÷ä ¯Â‡È·˘ ‰Ó ‫ב( והנה‬ ÁÏ˘Ó‰ ̘ӷ Ò Î ÁÈÏ˘ ˙Ó‡„ ˙Ó˘Ó ˘¯‚Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ Ï·‡ ,˙Ó˘ ¯·„ Ôȇ ÔΠ̇ ,˙¢ÓÓ‰ Ú˜Ù„ ÔÂÈÎ ÏÚ·‰ ‰˘˜‰ ‰Ê ÏÚ .ÂÈ˘ÎÚ ÂÈÏÚ ˘¯‚Ï ÏÎÂÈ˘ ÈΉ Ôȇ ‰¯Â‡ÎÏ„ (ò"š íëî¾³ë) øôåñ íúçä ÔÈÈ„Ú Ï·‡ ,‰˜ÒÙ ¯·Î ˙Â˘È‡‰ ¯˜ÈÚ„ ÈÓ ,ÌÂ·È ˙˜ÈÊ ÔÈ ÚÏ Â Èȉ„ ,˙Â˘È‡ ˙ˆ˜ ¯‡˘ ÔÂÈÎ ,Ë‚‰ ÏÈÚÂ˙ Ï" ‰ ‰˜Èʉ È·‚Ï ÔΠ̇ ‰˜ÒÙ ‡Ï ,ÏÚ·‰ Ï˘ ÂÁÈÏ˘ ÔÈÈ„Ú ÁÈÏ˘‰„ ‡È˘˜‰ ‰¯ÊÁ ,‰Ê ¯·„ È·‚Ï ÏÚ·‰ Ï˘ ˙Â˘È‡ .‰È˙ÎÂ„Ï .à .ÌȈ¯È˙ '· øôåñ íúçä ı¯È˙ ‰Ê ‫ועל‬ ¯Á‡Â ˙Â˘È‡ ÔÈ Ú· ÁÈÏ˘ ‰˘Ú„ ‡Îȉ„ ÏÎ ‡ÏÈÓÓ ‰ÏË· ʇ ,˙Â˘È‡‰ ˜ÒÙ ÍÎ ‡Â‰ ¯·Ò‰‰Â ,˙Â˘È‡ ÔÈ Ú· ‰˘Ú˘ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ͯ„Î ˘¯‚Ï ˜¯ ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ‡Ï ÏÚ·‰„ ÔÂÈ΄ ‡Ï Ï·‡ ,Â˙˘‡Ó ˘È‡ ˘¯‚Ï Â Èȉ„ ,ÌÏÂÚ‰

ì×¾

˙Ó˘ ÈÓ 'Ù· 'ñåúä Î"Π.Ì˘ 'ÒÂ˙‰ Ï"ÎÚ Ô˘ÂÁ‰ ˙ˆ˜‰ ‰˘˜‰ ÔΠ̇ .˘"Ú .(:ê"òš ¹ð) .Ï" ‰ ‡¯Ó‚Ó ,‡È„‰· ÔÎ ˘¯ÈÙ„ 'ÒÂ˙‰ ˘Â¯ÈÙ Ì‚ ‫והנה‬ ,¯·ÂÒ„ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï ‡È‰ ‰‡ÈÏÙ ˘ÓÓ ‡Â‰ ÁÈÏ˘‰„ ‡Â‰ ˙ÂÁÈÏ˘ Ï˘ ˘Â¯ÈÙ„ ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ˙ÂÎÊ ˙ÈÈ ˜ ˙ÓÁÓ ,ÂÓˆÚ ÏڷΠ̇ ,(í¾êí íï îê) ıÙÁ‰ ‰Ê (¾þèñ îê) ˙ ˜‰Ï ÏÚ Û‡„ ,ÁÏ˘Ó‰ ˙˙ÈÓ· ÔÏ ˙ÙÎȇ ‰Ó ÔÎ ‡Ï ‰ÓÏ Ï·‡ ,Ô·ÂÓÎ ˘¯‚Ï ÈˆÓ ‡Ï ʇ„ ·‚ 'ÒÂ˙‰ Ï˘ ‰ÓÚË ,ʇ ˘¯‚Ï ÁÈÏ˘‰ ÏÎÂÈ Â˙ÂÓÎ ‰È‰È ‡Ï ‰ÓÏ„ ,Íȯˆ ¯·Ò‰ ‰Ù‚ ‡È‰ ‰ÓÏ ,ÁÏ˘Ó‰ ˙˙ÈÓ ¯Á‡ ÂÏÈÙ‡ (ìñ¾ôí ñ¾) ‡˙ȇ„Î Â˙ÂÓ ¯Á‡ ÂÏÈÙ‡ ˘¯‚Ï ÏÎÂÈ ‡Ï .Ï" ‰ ÔÈ˙ ˙Ó· ı¯˙Ï ˘È˘ ïçìùä úåö÷ä „ÂÚ ‫וביאר‬ ¯Ó‡ ̇ ÂÏÈÙ‡ ˙Ó‡·„ ,Ï" ‰ ¯·ÂÒ˘ ÂÓÎ ,‡Â‰ ˙ÂÁÈÏ˘ Ï˘ ˘Â¯ÈÙ‰„ Ô·ÂÓ ‡ÏÓ· Â˙ÂÓÎ ‰˘Ú ˘  Èȉ„ Ì"·Ó¯‰ ,ÏÏÎ ˘ÂÁÈÓ ˙È· ԇΠÔȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰ÏÈÓ‰ ÁÈÏ˘ Ô„‡‰ ‰˘ÂÚ Ì‡„ Ï" ‰ ÔÈ˙ ˙ÓÓ ¯Á‡Ï Ô„‡‰ ¯ÎÓ ÍÎ ¯Á‡Â ,„·Ú ¯Â¯Á˘Ï .„·Ú‰Ï ¯Â¯Á˘‰ Ë‚ ÌÚ ÁÈÏ˘‰ ÚÈ‚‰˘ ̄˜ ÌÚˉ ,ÌÂÏÎ ÏÈÚÂÓ Â È‡ ‰Ê„ Â Ï ‡ËÈ˘Ù Ê‡ ¯ÎÓ˘ ÔÂÈÎ ,„ÂÚ Ô„‡  ȇ Ô„‡‰„ ÔÂÈ΄ ‡Â‰ ¯Á‡Î ÂÈ˘ÎÚ Ô„‡‰ ‰ÈÏ È‰ ÔΠ̇ ,¯Á‡Ï ÂÏÈÙ‡ ÂÁÈÏ˘Ï ÔÈ„‰ ÔΠ,¯¯Á˘Ï ÏÂÎÈ Â È‡Â Ï·‡ ,Ô„‡‰ Ï˘ ÁÎ ÏË ÁÈÏ˘‰˘ ¯Ó‡˙ ̇ ÂÓˆÚ· Ô„‡‰Ó ¯˙ÂÈ ÁÎ ÏË ˘  ȇ ȇ„· ‰Ê Ô„‡‰Ï ÂÏ ‰È‰˘ ÁΉ ‡Ï‡ ÏË  ȇ Ô„‡‰ ψ‡ ÌÂÏÎ ÏÚÂ٠ ȇ ‰Ê ,ʇ ¯Â¯Á˘Ï .‰Ê Ïη ˜"„ ˙ÂÓÈÏ˘· ÂÈÏÚ ËÏ¢‰ ‡Â‰˘

¬×¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰Ï‡˘ ÂÏ ˘È íéøôà äðçîá ‫א( דהנה‬ È„Î ÁÈÏ˘Ï È„ÈÓ Ô˙ ˘ ÈÓ :Ï"Ê ÔÙ‡ Ì¢· ÂÓˆÚÏ Â˙ ˜Ï ÏÂÎÈ È‡ ¯¯·ÓÏ Â Â˘Ï ‰Ê ,Ï" ‰ ÌÈÈÒ .'ÂΠ‰·Â˘˙ .‡Ï ‡ ,Ë‚ È·‚ Ì˙‰„ ÈÁ„ÈÓÏ ‡Îȇ È˙Ú„ ˙ÂÈ ÚÏ ˘¯‚Ó Ì„‡ Ôȇ˘ ,‰Ï ˘¯‚Ó ‡˜„ ‡Â‰ ÏÚ·‰ È„Î ‡Ï‡ ,ÂÁÂÏ˘ ‰˘Ú ‰Ê Ôȇ ,¯ȷÁ ˙˘‡ ,¯ÎÓÓ Á˜Ó È·‚ ‡Î‰ Ï·‡ .‰˘‡Ï ÂÎÈÏÂ‰Ï ,‰ ˜Ó ‰ ˜ Ô ÈÚ·„ ,‡Îȇ ‡ ȯÁ‡ ‡ÓÚË Â È‡ ,„ÓÂÚ ÌÈÏÚ· ̘ӷ ÁÈÏ˘‰ ‰Ê„ ÔÂÈΠ,‰ ˜Ó ‰ ˜ ԇΠÔȇ˘ ,ÂÓˆÚÏ ˙ ˜‰Ï ÏÂÎÈ .Ï" Î .ÂÓˆÚÏ ‰ ˜Ó ‡Â‰ ‡Ï‡ ,øåèäå ,í"áîøä ˜ÏÁ ˘ ‰Ó·„ äðçîä ÈÙÏ˘ ,Ï" ‰ '‡‰ ͯ„·

‫ונראה‬

ÂÏÈه ,‚ÈÏÙ„ Ô‡Ó ˙ÈÏ ÔÈ˘Â¯È‚· íéøôà Ï˘ „È ÂÓÎ ˜¯ ‡Â‰ ÁÈÏ˘‰„ ‰„ÂÈ Ì"·Ó¯‰ 'ÂΠÏÚ·‰ Ï˘ ÁÎ ‰ ˜ ÁÈÏ˘‰ Ôȇ ,Ì„‡ ½"³ìí ’−õ¾ îô× í¾ê í¾îþè šî½õí ì×ô) ,Ï" Î ¯·Ò‰ ÔÈÎȯˆ ÔÈÈ„Ú ‰˙ÚÓ ÔΠ̇ ,(ñ"òí ‰Ë˙˘ ̇ ÂÏÈÙ‡„ ¯·ÂÒ„ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘· ‰‡ÈÏÙ ‰Ê ÈÙÏ ,Ë‚ ˙˙Ï ÏÎÂÈ ÍÎ ¯Á‡ ÏÚ·‰ ̇ ,ÏÚ·‰ Ï˘ „È ÂÓÎ ˜¯ ‡È‰ ̇„ ‡È‰ ˙ÂÁÈÏ˘ ÏÈÚÂÈ ‰ÓÏ ,ÏÚ·‰ ‰Ë˙˘ ̇ ÔÎ Ï˘ ÁΉ ͢ÂÓ‰ ˜¯ ‡Â‰˘ ,ÁÈÏ˘‰ Ï˘ .‰˘‡‰ „ÈÏ ˘¯‚Ó‰ „ÈÓ ÔÈ˘Â¯È‚ ,‰Ê ¯·Ò‰Ï  ‡ ÔÈÎȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ÔÎ ‫ועל‬ ³îì−ñ¾íë) ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ Ë‚„ ȇ„ ‰Ê„ ÏÚ·‰ ̇ ˜¯ ,ÏÈÚÂÓ Â È‡ (ð− îô× ê−í ì−ñ¾í¾ ,‰ˆÂ¯  ȇ˘ ‰Ú˘· „ÈÓ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ‰Ê· ‰ˆÂ¯ í¾êí ð−ñ êë êñ¾ öôï ñ×) ,ÌÂÏÎ ÔÈ˘Â¯È‚‰ Ôȇ ʇ ÈÓ ÔÈ˘Â¯È‚ Ï˘ ˙ÂÁÈÏ˘ Ïη ÔΠ̇ ,(ö−−ð¼ .ÔÈ˘Â¯È‚ ˙Ú˘· Íη ‰ˆÂ¯ ÏÚ·‰˘ Â Ï ¯Ó‡ÈÈ

‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡ ÔÎ ÏÚ ,Ï" ‰ ‰˜ÈÊ ÔÈÈ ÚÏ ÁÈÏ˘‰ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,È¯Ó‚Ï ˙Â˘È‡‰ ‰˜ÒÙ ¯·Î ‰˘Ú ˘ ‰Ó·È ÌÚ ÔÈ Ú‰ ·Â¯„ ÔÂÈÎ ,ÏË· ‰¯Â‡ÎÏ .„ÂÚ ÌÂÏÎ ÏÚ ÁÈÏ˘  ȇ ,‰ÏË· ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÔΠ̇„ ,‰Ê ÈÙÏ ‰˘˜È ˜¯ ÁÈÏ˘ ÏÚ·‰ ‰˘ÚÈ Ì‡„ ,Ï" ‰ ˘Â¯ÈÙÎ ‰ÊÏ„ ,Ï" ‰ ‰˜ÈÊ ÔÈ ÚÏ Â˙˘‡ ˙‡ ˘¯‚Ï ÏË· ‡Ï ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ‡Ï ‰ÊÏ ,ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ‡ËÈ˘Ù ‰Ê„ ,¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ Ì Ó‡ .˙Â˘È‡‰ ÏÏÎ ‰˜ÈÊ ÏÚ ˜¯ ÔÈ˘Â¯È‚ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ Â Ï ÔÈ Ú‰ ÏÎÏ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ‰˘Ú ̇ Ï·‡ ,„·Ï ‰˜ÒÙ „ ·‚ ÏÚ Û‡ ʇ ,ÏÈÚÂÓ ‰Ê ÔÈ˘Â¯È‚ Ï˘ ‰ÈÏ ¯ÓÏ ÍÈÈ˘ ʇ ,‰˜Èʉ „·ÏÓ ˙Â˘È‡‰ ÏÚ ˘¯‚Ï ÍÈÈ˘„ ,È¯Ó‚Ï ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏË· ‡Ï„ ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ Ï·‡ ,Ï" ‰ ‡˜ÈÊ ÔÈ ÚÏ ÌÈ Ù ÏÎ ÔÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ‡ËÈ˘Ù ,ÌÂ·È ˙˜ÈÊ ÔÈ ÚÏ ˜¯ .Î"Ú ˘¯‚Ï ¯˘Ù‡ ȇ„ ËÂ˘Ù ‰Ê„ .áä ‫והתירו‬  ȇ ¯·Î ʇ„ ,‰˜ÈÊ ÏÚ ˜¯ ÏÏÎ ,ÔÈ˘Â¯È‚· ÏÏη ÍÈÈ˘ ‡Ï ,˘È‡ Ï˘ ‰˘‡ ,"ÂÁ˜È ‡Ï ‰˘È‡Ó ‰˘Â¯‚ ‰˘‡" ˜ÂÒÙ· ·È˙Π.ÔÈ·‰Â .„ÂÚ ÌÈȘ ‰˘È‡ Ôȇ˘ ‰˘‡ ‰ÈÏ È‰

‫ ביאור מחלוקת הרמב"ם והטור‬.‫ג‬ ‫על פי דברי המחנה אפרים‬ ÔÈ·˘ ˜ÂÏÈÁ‰ ¯·Ò‰· ,'· ͯ„ ˘¯ÙÏ ˘È ‫עוד‬ ‰Ë˙˘ 'ÈÙ‡„ ,¯·ÂÒ„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ‰˘‡‰ „ÈÏ Ë‚‰ ¯ÂÒÓÏ ÁÈÏ˘‰ ÏÎÂÈ ÏÚ·‰  ȇ„ ,¯·ÂÒ„ ¯Âˉ ˙ËÈ˘ ÔÈ·Ï ,Ô ·¯„Ó ˜¯ ‰Ë˙˘ ‰ÏÚ·˘ ‰˘‡ „ÈÏ Ë‚ ¯ÂÒÓÏ ÏÂÎÈ .È¯Ó‚Ï Ë‚‰ ÏË·Â ‡˙Èȯ‡„Ó ,‰ È˙ ‰ ˙Ú˘·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ,‰˘‡‰ „ÈÏ Ë‚‰ ¯ÂÒÓÏ ÏÎÂÈ ÏÚ·‰ ‰Ë˙˘ .Ï" Π,ÏÏÎ ˙„‚ ˙‰ Ì¢ Ôȇ¯  ‡ Ôȇ„ '‡‰ ͯ„Î ¯·Ò ÂÈÏÚ ‚ÂÏÙ˙ȇ ¯Âˉ Ì Ó‡ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη  ˆ¯Ï  ‡ ÔÈÎȯˆ„ ,Ï" ‰ ,ÌÂÏΠ ȇ ÔÎÏ  ˆ¯ ԇΠÔȇ ‰Ë˙˘ „ ÔÂÈΠ.˙˘¯Â‚Ó ‰ ȇ ‰˘‡‰ „ÈÏ ‰¯ÒÓ Ì‡Â (− š"½ ê"ך ’−½ ö−¬−è ’ñí) èåùô èâá ‫ב( הנה‬

ȇ„ ,Ï"Ê ¯Âˉ ˙ËÈ˘ ÏÚ ‰˘˜‰ ‰Ë¢ ‡È‰˘ „ÂÚ· ·˙Π̇„ Í˙Ú„ ‡˜ÏÒ ÏÚ· ÂÏ ‰Âˆ˘ ‰ÓÓ ÂÁÎ ˜ÒÙ ,ÏË· Ë‚‰ ‰Ë¢ ÏÚ·‰ ‰˘Ú ˘Î ,ÈÂÙ˘ ‰È‰˘Î Ë‚ ·Â˙Î ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÙÂÒ‰ ˙ÂÁÈÏ˘ ÏË·Â ÂÁÎ ˜ÒÙ ¯Ó‡˜ ÈÎȉ ,ÏË· ȉ ‰Ú˘ ‰˙‡· ·˙Π̇ ,‰È· ÈÎÈÏÓÂ‡Ï Íȯˆ Ôȇ ,‰Ù˙˘È˘ÎÏ ÔÈ·˙Â΄ ‰˘Ú „ ÔÂÈÎ ÏÚ·‰ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ÂȈ ÂÁÎ ‡Ï‰ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ„ ,¯ÓÂÏ ‰ÈÏ È‰ ,˜ÒÙ ‰Ë¢ ȇ„ ‡Ï‡ ,ÂÓÂ˙Á ÌÈ„ÚÏ ·Â˙Î ¯ÙÂÒÏ ˙ˆϠ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ôȇ ÏÚ·‰ ‰Ù˙˘ ˘Î„ Ô ÈÊÁ„Ó ‰Âˆ˘ ÏÚ·‰ Ï˘ ÂȈ ÂÁ΄ ‡Óχ ,˙ˆϠ,‰Ë˙˘ „ ·‚ ÏÚ Û‡ „ÓÂÚ ÂÓ˜ӷ ,·Â˙Î ¯ÙÂÒÏ ,‰Ë¢ „ÂÚ· ÔÈ·˙ÂÎ Ôȇ„ ‡Â‰ Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ‡Ó˘ ‰¯Ê‚ ,‡È¯· „ÂÚ· ‰Âˆ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰Âˆ˘Î ,‰Ë¢ „ÂÚ· ‰Âˆ˘ ‰Ó ‰Ù ÏÚ Â ·˙ÎÈ Ë‚‰ ‡ÓÏÚ ‡ÏÂ΄ ‡·Èχ ‡‰· ‰Ë¢ „ÂÚ· .Ï" ‰ Ï"ÎÚ .‰ËÂ˘Ï ˙ÂÁÈÏ˘ Ôȇ„ ,ÏË· ë šþõ ö−¾îþ−è ³î×ñíë) êìîì äðùîä ‫אמנ‬

‰Ó ÏÚ ‰"‡ :Ï"Ê ·˙Î (î"¬ í×ñí ÁÈÏ˘‰„ ÚÓ˘Ó ‡¯Ó‚·„ Ó"η Ô¯Ó ‰Ó˙˘ ËÂ˘Ù Ë‚ ¯ÙÒ· È ˜Ê Ô¯Ó ı¯È˙ ,ȉ ÈÓ ÏË· ÏÈÒÙ ‡Ï ÍÁ¯Î ÏÚ„ ,(’− ö¬š ¹−¼½ ê"ך öô−½) ‰Ê ÔÈ· ‰Ó ÔÈÈÚÏ ÍȯˆÂ .'ÂÎÂ Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ¹ð) ÔÈÈ ˙ ‡È·Ó‰ ˜¯Ù ÛÂÒ· ,Ô ˙„ ‡È‰‰Ï

ñ¾

ÔÓÊ Ï΄ .à ÌÈί„ '·· ˘¯ÙÏ ˘È ‫ולזה‬ Ï˘ ˙„‚ ˙‰ ˘È˘ Ìȇ¯  ‡ Ôȇ˘ ,˘¯‚Ï ‰ˆ¯˘ Ô¢‡¯‰ Ôˆ¯‰ „‚ Î ‰Ó ¯·„ ‰ˆÂ¯ ÔÈÈ„Ú„ ÔȯÓ‡ ‰Ê  ÈÓˆÚÓ ÔÈ΢ÓÓ Â ‡ ͯ„ .‰· ‰ˆÂ¯  ȇ„ ¯ÓÂÏ È˙È˙ ÈÎȉÓ ,‰· „‚ Î „‚ ˙‰Ï ÏÚ·‰ ÏÎÂÈ ˙Ó‡·„ ‡‰ .áä  ‡ ÔÈÎȯˆ„ ˘Â¯ÈÙ‰ Ôȇ Ï·‡ ,Ô¢‡¯‰ Ôˆ¯‰  ˆ¯ Ôȇ ÂÏÈه ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ ÏΠ ˆ¯Ï ‡Ï ̇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰˘ÚÓ ˙Ú˘·  ÓÚ ÂÏ˘ Ôȇ„ ,ÏÏÎ ˘ÂÁÈÓ ˙È· ԇΠÔȇ ,„‚ Î „‚ ˙‰ ˜"„ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη Â˙Ú„Ï ÔÈÎȯˆ  ‡ Ï" ‰ ÌÈί„‰ '· ÔÈ·˘ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‰Â .·Ëȉ „ÈÏ Ô˙ ˘ ¯Á‡ ‰Ë˙˘ ̇„ ‰Ë¢· ,‰È‰È ,˘¯‚Ï ‡Â‰  ˆ¯„ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ Ôȇ ʇ ,ÁÈÏ˘‰ ¯˘Ù‡ ȇ ÔΠ,ÏÏÎ ˙ ˆ¯ ÂÏ Ôȇ ‰Ë¢„ Ì¢  ȇ¯ ‡Ï„ ,˘¯‚Ï Â Âˆ¯ Ôȇ„ ¯ÓÂÏ ,Ï" ‰ '‡‰ ͯ„ ÈÙÏ .Ô¢‡¯‰ ˙Ú„Ï ˙„‚ ˙‰ Ôȇ ÂÏÈÙ‡ ,˙„‚ ˙‰ Ôȇ¯ Ôȇ„ ·‚ ÏÚ Û‡ Íη Ôȇ Ô˙ ̇ ˂‰ ¯ÂÒÓÏ ÏÂÎÈ ÁÈÏ˘‰ ,‰Ú˘ Ïη  ˆ¯Ï ÔÈÎȯˆ  ‡„ ÔÂÈÎ ,ÌÂÏÎ ‰Ë¢·Â ,(ñ"ò× í¼¾ ñ×ë î³îê ö−×−¾ôô îòê¾ šþ) ÏË·Â ÌÂÏΠ ȇ ÔΠ̇ ,˘¯‚Ï Â Âˆ¯ ԇΠÔȇ .Ë‚‰ ÏË·ÈÓ Ì‡„ ‡Â‰ ¯˜ÈÚ‰„ ,Âʉ '·‰ ͯ„ ÈÙÏ ‫אמנ‬ ¯ÂÒÓÏ ¯˘Ù‡ ȇ ʇ ˙„‚ ˙‰  ȇ¯ ˙„‚ ˙‰ Ôȇ¯  ‡ Ôȇ˘ ÔÓÊ ÏÎ Ï·‡ ,Ë‚‰  ˆ¯Ï ÔÈÎȯˆ  ‡ Ôȇ ,‡Â‰ ÌÈȘ Ë‚‰ ‰ÊÏ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ · ÔΠ̇ ,‰ ¢‡¯‰ ‰Ú˘· ˜¯ ‰ÓÈ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡ ,¯ÂÒÓÏ ÁÈÏ˘‰ ÏÎÂÈ ¯ÈÙ˘ ‰Ê·Â .Ï" Î ÏΉ ,„È ÂÓÎ ˜¯ ‡Â‰ ÁÈÏ˘‰„ ‡¯È·Ò Ì"·Ó¯‰„ ,øåèäå í"áîøä ˜ÏÁ ÂÏÈÙ‡ ‰Ê ÈÙÏ ÔΠ̇ ,Ï" ‰ '·‰ ͯ„Î ‰ÈÏ

êñ¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

,Ë‚‰ ˙ È˙ · ÔÎ Ì‚ ,‰˙Ú ˙ÚÏ ‰ˆÂ¯˘ Â˙Ú„ ̇ ,Â È ÙÏ Â˙Ú„ ˙‡ Ôȇ ‰Ë¢ ‡Â‰„ ÔÂÈΠ,‰Ù˙˘ ˘ ¯Á‡ Ì Ó‡ ,‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚  ȇ ÔÎ ˙ÂÏÒÙ‰ Ï΄ ,‰È· ÈÎÂÏÓÂ‡Ï Íȯˆ Ôȇ Â˙ ˙Ú„ ˙¯ÈÓ‚ ‰È‰ ‡Ï„ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‰È‰ ‡Ï ,‰Ê‰ ˜ÏÁ ÁÈÏ˘‰Ï ¯ÒÁ ‰È‰ ÔÎÏ ,Â È ÙÏ ,‰Ù˙˘ ·Â˘„ ÔÂÈΠ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ÌÈÈ˜Ï ÏÎÂÈ˘ È„Î ÏÎÂÈ ,Ì„Â˜Ó˘ ˙Ú„ ˙¯ÈÓ‚‰ ‰˙Ú ˘È ȯ‰ ÏÏÎ ÌÚÙ‰ „ÂÚ ÈÂ Ó Ì¢ ÈÏ· ˘¯‚Ï ¯ÈÙ˘ ‰ ˘Ó‰ ·˘ÈÈ˙ ‡Ï ÔΠ̇ .ԇΠ„Ú .ÔÈ·‰Â ,‰Ê· ÔÏ ÚÈÈÒÓ„ ‡ ˙‰ ‡Â‰ ‰·¯„‡ ,ÍÏÓÏ ËÂ˘Ù Ë‚‰ ˙Ú„ „‚ ‰È‡¯ ‡È·‰Â ,·˘ÈÈÓ .Á"΢˙ ˜"„ ,‡ÁÈ ÏΉ ‰Ê ÈÙÏÂ

‫ ביאור מחלוקת הרמב"ם והטור‬.‫ד‬ ‫על פי דברי הפני יהושע‬ í"áîøä ˙˜ÂÏÁÓ· ¯Â‡È· ˘¯ÙÏ ˘È ‫עוד‬ .‰¯ˆ˜ ‰Ó„˜‰ Ì„˜‰· Ï" ‰ øåèäå

ÈÂ˘Ó ‡Ï ȯӇ (:ë"− ¹ð) ¯ÈÊ · ‡¯Ó‚· ‰ ‰„ ‡˙˘‰ ,„È·Ú ÈˆÓ„ ‡˙ÏÓ· ‡Ï‡ ,ÁÈÏ˘ ˘È ȇ ÈˆÓ ‡Ï ‡˙˘‰ ‰ÈÏ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï„ ‡˙ÏÈÓ· ȯÈÈÓ ‡¯Ó‚‰„ ˘Â¯ÈÙ ,‡¯Ó‚‰ Ï"ÎÚ .ÁÈÏ˘ ‰Êȇ ˘¯ÙÓ Â È‡Â ‰˘‡ ˘„˜Ï ÁÈÏ˘ ÁÏ˘Ó„ Ì‚Â ,‰˘‡ ˘„Ș Íω ÁÈÏ˘‰Â ,Â˙ ÂÂÎ ‰˘‡ Ì˘ ‰Îω‰ .˘„Ș ‰˘‡ ‰Êȇ Â„È Â È‡ ‡Â‰ ³îìê ê−í êô¾ð) ,ÌÏÂÚ·˘ ‰˘‡ Ïη ¯ÂÒ‡„ ˙˘„Â˜Ó ‰˙ȉ˘ ‰˘‡Ó ıÂÁ ,(ì−ñ¾í ¾ð−š¾ í¾êí ¯Á‡Â ,ÁÈÏ˘‰ ˙‡ ‰ ÈÓ˘ ˙Ú˘· ¯Á‡ ˘È‡Ï ‡Ï ʇ„ ,‰˘È‡Ó ‰ Óχ˙ ˘ ‡ ‰˘¯‚˙‰ ÍÎ ÂÓˆÚ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ,‰˘„˜Ï ÁÈÏ˘‰ ÏÂÎÈ ‰È‰ ۇ ,ÁÈÏ˘ ‡ Ó˘ ˙Ú· ¢„˜Ï ÏÂÎÈ ‰È‰ ‡Ï ,ÌÂÏÎ Íη Ôȇ ,‰˘¯‚˙ ÔÓÊ ¯Á‡Ï„ ÈÙ ÏÚ

Ì˙‰Â ,¯˘Î ˙Ú„· ÂÙÂÒ Â˙ÏÈÁ˙˘ ÏÎ (.è× ˜ÒÙ ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ÏË·˙ ÁÈÏ˘‰ ‰Ë˙˘ ˘Î ÈÓ ‰Ë¢ „ÂÚ· ‰Ï ‰ ˙ ̇ ,ÏÚ· Ï˘ ÂÁÎ ‰ ˙È ‰Ù˙˘È˘ÎÏ ÈΉ ÂÏÈه ,ÏÏÎ Ë‚  ȇ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˘„ÁÏ ÏÚ·‰ ¯ÂÊÁÈ˘ Íȯˆ Ôȇ ,‰Ï ÌÂÙÏ ‰˘˜‰„ ȯ‰ .Ï"ÎÚ .Ú"ˆÂ ¯‡Â·ÓÎ ‰ ˘Ó‰ ˙Âȇ¯Â ˙ÂÈ˘˜ ÏÚ ,‰˜ÊÁ ‡È˘˜ ‡Ë‰È¯ ¯Âˉ ˙Ú„Ï ‡Ï Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï ‰Ë „ ÍÏÓÏ .Ï" ‰ ‡È˘Â˜ ÁÎÓ íúçä ÏÚ· Ô¯Ó ·˙΢ ‰Ó  ȄÚÒÏ ‫ויבוא‬ ÏÈÚÏ ¯ÎÊ ‰ ÔÈ Ú ¯‡·Ï ı¯˙Ï øôåñ

‡Ï Ï"Ê Ú"‰‡ ˜ÏÁ· ‰·Â˘˙· ˘"Ó ‡È‰Â Ì˙‰ (¬î¾õ ¬èí ñ¼ μñôñ íò¾ôí ³î−¾š) È„ÈÓ È˘˜ ‰ÓÏ ,„È·Ú˜ ‡ÓÏÚ· Û˜ ‰˘ÚÓ ÁÈÏ˘‰ Íω ÏÚ·‰ ‰ÈÏ ¯Ó‡ Âχ ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ÏË·˙È ,Û˜‰ ÏÚ ÂÁÈ ‰Â ÁÈÏ˘‰ Íω ,È˙˘‡Ï ‰Ê Ë‚ Û˜‰Ó ÂÏË ·Â˘Â ,‰˘‡‰ ̘ÓÏ ÚÈ‚È˘ „Ú ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰Ê· ÌÈȘ ‡Ï ÈΠ,‰Ï  ˙  ‡Î‰ ÔΠ̇ ,ÔÈ˘Â¯È‚ ‰˘Â¯È‚„ ‡ËÈ˘Ù ‡‰ ‰ È˙ ‰ ¯Ó‚Ï ˙ÂÁÈÏ˘‰ È ÈÓ ÔÈ· ‰Ë˙˘ ˘ ‰Ó ÏË·˙ ‡Ï ,Û˜‰ ÏÚ Ë‚‰ Á ÂÓ ÂÏȇΠȉ ‰ È˙ ‰ ¯Ó‚ ˙Ú˘·˘ ÔÂÈÎ ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰Ê· ÁÏ˘Ó‰ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ÈÂÙ˘ ÁÈÏ˘‰ ‰È‰ Ì‚ ‡ÓÈ È‡ ,ÌÈÏË· ÂÈ˘ÚÓ ÏΠ‰Ë˙˘ ˘ ‰ Ó˙ ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ʇ ,ÏË· ˙ÂÁÈÏ˘‰ È ÈÓ ¯ÂÊÁÈ ‰Ó·Â ,È¯Ó‚Ï ÏË· ÔΠ̇ ,Â˙ÂÓÏÁ ˙Ú· .Ï"Ê ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ Ï"ÎÚ .ÂÈÏ‡Ó ÁÈÏ˘ ‰˘ÚÈ ˙¯·Ò· ‰˙Ú ˙ÚÏ Ìȯ·ÂÒ˘ ‰Ó ÈÙÏ ‫אמנ‬ Ï˘ ÁÈÏ˘ ˙Ó‡·„ ¯·ÂÒ„ ,¯Âˉ Íȯˆ ÔΠ̇ ,Ì„‡ „ÈÎ ˘ÓÓ ‡Â‰ ÔÈ˘Â¯È‚ ˜¯ ‡Â‰ ,‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚  ȇ„ ÌÚˉ ¯ÓÂÏ ˙ÓÎ҉ Â˙Ú„ ˙¯ÈÓ‚Ï Íȯˆ„ ,¯·ÂÒ„ Ì¢Ó

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ï˘ ÂÁÈÏ˘„ ÔÂÈÎÓ ,˙ÂÁÈÏ˘„ ÔÈ„ ‡‰ ‡Ï‡  Èȉ„ ,˘ÓÓ Â˙ÂÓΠȉ ÔΠ̇ ,Â˙ÂÓÎ Ì„‡ ,˙ÂÁÈÏ˘ ¯Ó‚ ÁÈÏ˘‰˘ ˙Ú˘· ̇ È ‡ ‰‡Â¯˘ ÔΠ̇ ,Â˙¢ÚÏ ˙¯˘Ù‡· ‰È‰ ÁÏ˘Ó‰ ̇ Ì Ó‡ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ¯ÂÓ‚Ï ÔÎ Ì‚ ÁÈÏ˘‰ ÏÂÎÈ Ôȇ Â˙¢ÚÏ ÁÏ˘Ó‰ ˙¯˘Ù‡· „ÂÚ Ôȇ ̇ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,‡Â‰ Ôȇ ÒهΠ,ÌÂÏÎ Â˙ÁÈÏ˘· ,Â˙ÂÁÈÏ˘· ¯ÂÓ‚Ï ÏÂÎÈ Ì„‡ Ôȇ„ ˙ÂÁÈÏ˘„ .„ÂÚ Â˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÁÏ˘Ó‰Ï Ì‡ èâä ‰˘˜‰˘ ‰Ó ÏÈÚÏ ‡·ÂÓ ¯·Î ‫הנה‬ ˙ËÈ˘Ï ‰È‡¯ ‡È·‰Â øåèä ÏÚ èåùô ˙ ÓÏ ‰ÈÏ È‰ ,¯Âˉ ˙¯·ÒΠ̇„ ,í"áîøä

‡¯Ó‚· ÔÎ ¯‡Â·Ó Ôȇ ,ÁÈÏ˘‰ ˙‡ ÌÚÙ‰ „ÂÚ Íȯˆ Ôȇ„ ,ÍÂÙÈ‰Ï ÚÓ˘Ó ‰·¯„‡Â ,Â È ÙÏ˘ êìîì äðùîäå .ÌÚÙ‰ „ÂÚ ÁÈÏ˘ ˙ ÓÏ È¯Ó‚Ï ÏË·˙ ̇„ ¯Ó‡˙ ÂÏÈÙ‡„ ‰È‡¯ ‡È·‰ „ÂÚ Â˙ ÓÏ Íȯˆ Ôȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ Ë˙Èȯ‡„Ó ÁÈÏ˘‰ ̇„ Ô È¯Ó‡„Ó ‡È‰ ‰È‡¯‰Â ,ÌÚÙ‰ Â˙ÂÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ ȇ„· ʇ„ ,‰Ë˙˘Ó Íȯˆ Ôȇ ˙ÂÁÈÏ˘· ÍÈÈ˘Â ,‰Ù˙˘ ÍÎ ¯Á‡Â ‰Ù˙˘ „ ‡Îȉ ÂÏÈÙ‡„ ȯ‰ ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ Â˙ ÓÏ ÂÏÈÙ‡ ,‡˙Èȯ‡„Ó ÏË·˙ ʇ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÍÂ˙· ‰ ˘Ó‰ ‰˘˜‰ ÔÎ .¯Á‡ È ÈÓ Íȯˆ„ Ôȇ ÈΉ .ÍÏÓÏ ‰Ë˙˘ „ ‡Îȉ ÔÈ· ˜ÏÁÓ øôåñ íúçä ‫אמנ‬ ,ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ „ ‡ÎÈ‰Ï ,ÁÈÏ˘‰ ÏË·˙ ‡Ï ‰Ë˙˘ ˘ ÁÈÏ˘„ Â˙ ÂÂÎ ¯‡·Ó ÂÏȇ΄ ˜¯ ,ÁÏ˘Ó‰ È„È ÏÚ ‰ Ó˙ ˘ Â˙ÂÁÈÏ˘ ,‰¯ÒÂÓ ÁÈÏ˘‰ ̇ ‰È‰È ‰Ó ,Â˙¯Âˆ ‰ ˙˘ ˘ ʇ ,‰˘‡‰ „ÈÏ ‡·˘ „Ú Û˜‰ „ÈÏ Í¯„·· ¯Ó‡ ̇‰ ,‰Ï  ˙  ÂÓˆÚ· ÁÈÏ˘‰ ÂÏË ‰˘ÚÓ‰ ‰˘Ú ‡Â‰ ‡Ï‰Â ,Ë‚ ‰È‰È ‡Ï ʇ„

ëñ¾

ÁÏ˘Ó‰ ˙ÂÁÈÏ˘· ÁÈÏ˘‰ ‰˙‡ ˘„Ș ÂÏÈÙ‡„ ‡Ï‡ ÁÈÏ˘ ˘È ȇ ÈÂ˘Ó ÈˆÓ ‡Ï„ ,ÌÂÏΠ ȇ ¯Â‡È· ԇΠ„Ú ,‡˙˘‰ „È·Ú ÈˆÓ„ ‡˙ÏÓ· .Ï" ‰ ‡¯Ó‚ .à ÌÈ˘Â¯ÈÙ '‚ Ï" ‰ 'ÈÙ· ˘¯ÙÏ ˘È ‫ומעתה‬

È ÈÓ ˙Ú˘· ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ̇„ ‡Ï Ì‚ ʇ ÂÁÏ˘Ï ‰ˆÂ¯˘ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˙¢ÚÏ ÔÂÈ΄ ,Â˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ˘ÎÏ ÁÈÏ˘ ,˙¢ÚÏ ÈˆÓ ÁÏ˘Ó‰Ï ˙¯˘Ù‡· ‰È‰ ‡Ï È ÈÓ ˙Ú˘·„ ÁÈÏ˘‰  Èȉ„ ÂÁÎÓ ‡·‰ Ì‚ ,Â˙¢ÚÏ ‰ ÓӉ .‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ,Ï" Î ‡Â‰ ‡¯·Ò‰ ˙Ó‡·„ .áä ‫והפירוש‬ ,‡¯·Ò „ÂÚ ‰Ê ÏÚ ÛÈÒÂ Ì Ó‡ ÈÏ·Â ,Ú‚¯Â Ú‚¯ Ïη Â˙ ÓÏ Íȯˆ ÁÈÏ˘ Ï΄ ‡Â‰˘ Â˘Â¯ÈÙ„ ÔÈ ˜ ÂÓΠ ȇ ,ÂÁÂÏ˘  ȇ ‰Ê ,'„Π‰‰·‚‰ Ô‚Π,ÔÈ ˜‰ ‰˘ÚÓ ˙‡ ‰˘Ú ÌÂ˘Ï Íȯˆ  ȇ ,ÌÏÂÚÏ ‡Â‰ ÂÏ˘ ʇ˘ ͯ„ ˜¯ ÔΠ ȇ ˙ÂÁÈÏ˘· Ï·‡ ,„ÂÚ ‰ÏÂÚÙ ‰ Ó˙ ȇ„ ۇ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη Â˙ ÓÏ ‡ÏÈÓÓ È ÈÓ‰„ ,Ô È¯Ó‡ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ‰Ú˘ Ïη ÂÏȇΠȉ ,Ô¢‡¯‰ È ÈÓ‰ ˙‡Ó Í˘Ó Â ¯‡˘ ˙Ú· ÂÏÈÙ‡ ̇ ÔΠ̇ ,‰Ú˘ Ïη ‰ Ó˙ ,Â˙¢ÚÏ ÏÚ·‰Ï ˙¯˘Ù‡· ,‰È‰ Ô¢‡¯‰ È ÈÓ ¯Á‡Ï ̇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ʇ Ì‚Â ÁÈÏ˘‰ ʇ ,Â˙¢ÚÏ „ÂÚ Â˙¯˘Ù‡·  ȇ ÔÓÊ Ïη ‰ Ó˙ „ ÔÂÈÎ ,ÌÂÏΠ ȇ Â˙ÂÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ ‰È‰ ‡Ï Â˙ÂÁÈÏ˘ ‰˘Ú˘ ̄˜ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,Â˙¢ÚÏ ÏÚ·‰Ï ˙¯˘Ù‡· .ÁÈÏ˘ ‰Â˘ÓÏ ÈˆÓ ‡Ï„ Ôȇ„ ˜¯ '·‰ ͯ„· Ï" Î .âä ‫והפירוש‬ ,ÏÏÎ ˙ÂÁÈÏ˘‰ È ÈÓ· Ô¯ÒÁ‰

èñ¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

òùåäé éðôä ¯·Ò‰· ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ‫ועל‬

̇„ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη È ÈÓ ÔÈÎȯˆ„ ˙Ú˘· ̇ ‰ÓÏ ,¯Â‡È· Íȯˆ ÈΉ ‰ÓÈ˙ ‡Ï ,‰Ù˙˘ ÍÎ ¯Á‡Â ,ÈÂÙ˘ ‰È‰ ÂÁÂÏ˘ ‰ Ó˙ ˘ ÂÎÈ˘Ó‰Ï ÂÁÂÏ˘ ÌÈÈ˜Ï ÌÈÏÂÎÈ Â ‡ Ôȇ ‰ÓÏ ÏÚ ‡Ï‡ .ÈÂÙ˘ ‰È‰˘ ˙Ú· ‰˘Ú ˘  ÈÓ‰Ó Ì‡Â ,‰ Ó˙ ‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη„ Ï"ˆ ÍÁ¯Î ̄˜ ‰È‰˘ È ÈÓ‰ ,‰Ë¢ ‰˘Ú ˘ „ÈÓ ÔÎ ‰Ú˘Ï È ÈÓ ÈÎȯˆ„ ,ÌÂÏÎ ÏÈÚÂÓ ‡Ï ‰Ë˙˘ ˘ ,ÌÂÏÎ ˙ Ó˙‰Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï ʇ ,ÍÎ ¯Á‡˘ È Ù· ˘¯ÙÏ ÔÈÎȯˆ ÔÎ ,‡Â‰ ‰Ë¢ ÁÏ˘Ó‰„ .Ú˘Â‰È ˙ËÈ˘· øôåñ íúçä ·˙΢ ‰Ó Ô·ÂÓ ‫ומעתה‬ ,Ï" ‰ òùåäé éðôä ˙¯·Ò„ ,¯Âˉ ¯˘Ù‡ ȇ„ ¯·ÂÒ„ ¯Âˉ ˙¯·ÒÎ ˜¯ ‡È‰ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ˘ ˙Ú· ,˙ÂÁÈÏ˘ ÌÈÈÒÏ ÁÈÏ˘Ï Ú˘Â‰È È Ù‰ ¯·Ò‰Î ‡Â‰ ¯·Ò‰‰Â .‡ˆ˙ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη È ÈÓÏ ‡Îȯˆ„ ÔÂÈ΄ ,Ï" ‰ ÁÈÏ˘‰ Ôȇ ÔΠ̇ ,ʇ È ÈÈÓ ‡ÎÈÏ ‰Ë˙˘ ˘Î ˙È˘˜ ‰˘˜ ÔÈÈ„Ú ‰ÓÏ Ô·ÂÓ ÔΠ̇ ,ÂÁÈÏ˘ È ÈÓ ‡Îȯˆ ¯Âˉ ÈÙÏ„ ÔÂÈ΄ ,èåùô èâä ‰Ë˙˘ ˘Î ÔΠ̇ ,Ú‚¯Â Ú‚¯ Ïη ˙ÂÁÈÏ˘‰ Íȇ‰Â ,„ÂÚ ÂÁÂÏ˘  ȇ ÔΠ̇ È ÈÓ ‡ÎÈÏ .ÁÏ˘Ó‰ ‰Ù˙˘ ˘ ¯Á‡ ÂÓˆÚÓ ‰ Ó˙ ˙¯·ÒΠ,øåèä ˙ËÈ˘Î ˜¯ ‡Â‰ ‰Ê ‫וכל‬ Íȯˆ í"áîøä Ì Ó‡ ,òùåäé éðôä ˙¯·ÒΠ ȇ È"¯„ ‡ÓÚË„ ¯·ÂÒ ‰È‰„ ,˘¯ÙÏ ‰Ó Ï΄ ÏÏΉ„ ¯·Ò„ ,Ï" ‰ Ú˘Â‰È È Ù‰ ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ȉȇ„ ÏÏΉ ˜¯ ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ ‰ Ó˙ Ú‚¯ Ïη„ ‡Â‰ ‰ Ó˙ ʇ„ ‰ ¢‡¯‰ ÔÓÊ· ÈÂÏ˙ ‡Î‰„ ‡Â‰ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ¯‡˘Î Û‡ ÔΠ̇ ,ÁÈÏ˘Ï

ÈÓ ‡Î‰ ÔΠ̇ ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘· ‰ È˙ ‰ Ôȇ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÚˆÓ‡· ‰Ë˙˘ „ ·‚ ÏÚ Û‡ Â˙ È˙ ˙Ú·Â È ÈÓ‰ ˙Ú·˘ ÔÓÊ ÏÎ ,ÌÂÏÎ Íη ‡ÏÈÓÓ .‡„·Ú ¯ÈÙ˘ ÈÂÙ˘ ‰È‰ ‰˘‡ „ÈÏ èâä ˙È˘Â˜ ‡¯„‰ ,øôåñ íúçä ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ ÏË·˙ ̇ ,¯Âˉ ÈÙÏ„ ‡˙ÎÂ„Ï ,èåùô ,ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ˘ È„È ÏÚ „Á‡ ÌÚÙ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÌÚÙ‰ „ÂÚ ÂÁÈÏ˘ ‰˘Ú ‡Îȉ ÔΠ̇ .‰Ù˙˘ ˘Î ,‰‡¯˙ ·Èˉ ÔÈÈÚ˙ ̇ ,Ï" ‰ ÏÎ ÈÙÏ ‫אמנ‬ Íȇ‰„ ,ÏÏΠÏÏÎ ‡È˘˜Ï ÌÂ˜Ó Ôȇ„ ‰ËÂ˘Ï Ì‡‰ ,ÏÚ·‰ ‰˘Ú˘ È ÈÓ‰ Á¯Ù ‰Ó·Â ÌÈÎÈÈ˘ Âȉ˘ Ìȯ·„  Èȉ„ ,ÌÈ È ˜ ÍÈÈ˘ ‡Ï ,ÂÏ ÌÈÈÎÈ˘ Ì È‡ ̇‰ ,‰Ë˙˘ ˘ ̄˜ ÂÏ ˙ÂÁÈÏ˘‰Â ÂÏ˘ ÔÈÈ„Ú Ì‰˘ ȯ‰ ,ÔΠ ȇ ȇ„„ Ôȇ ‰˙Ú ˙ÚÏ˘ ÈÓ ÈΉ ȇ ,˙ÂÁÈÏ˘ ¯‡˘ ¯‡Â·ÓÎ ‡Â‰ ÌÚˉ ,Â˙ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ ˙ÂÈ˘˜Ï ÌÂ˜Ó Ôȇ ÔΠ̇ ,ÌȯÁ‡ ÌÈÓÚË· .ÏÏÎ Ï" ‰ ¯Â‡È·˘ ÂÓÎ ,¯ÓÂÏ Â ‡ ÔÈÎȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ‫אלא‬ ‡ÓÚË· (:¼ ¹ð ö−¬−èë) òùåäé éðôä Â Ï ˙Ú· Ë‚‰ Ô˙ÈÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ¯·ÂÒ„ È"¯„ ˙·Â˙΄ ¯·ÂÒ„ ÌÂ˘Ó .‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰Ë˙˘ ˘ ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘· ‡È‰ ¯ÙÂÒ‰ È„È ÏÚ Ë‚‰ ÔÈ·˙Â΢ ˙Ú· ‰Ë˙˘ ÏÚ·‰ ̇ ÔΠ̇ ¯˘Ù‡ ȇ„ ,ÌÂÏÎ ¯ÙÂÒ‰ ˙ÂÁÈÏ˘· Ôȇ ,Ë‚‰ ,„È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ‰ȇ„ ÔÓÊ ÏÎ ,È„ÈÓ ˙¢ÚÏ ÔΠ̇ ,‰˙Ú ˙ÚÏ ‰Ë˙˘ ‡Â‰„ ÔÂÈΠʇ ˙Ú· ̇ ÂÏÈه .ÂÁÈÏ˘ Ì‚ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ÌÂÏÎ Íη Ôȇ ,ÈÂÙ˘ ‰È‰ ÁÈÏ˘‰ ‰ ÈÓ˘ .Ï" Î ÏÏÎ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˜¯ ,‡È‰ ˙ÓÈȘ ÔÈÈ„Ú ‰ ¢‡¯ ‰Ú˘· ‰˘Ú˘ ˙ÚÏ„ ÔÂÈÎ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ˙ÓÏ˘‰· Ô¯ÒÁ ˘È˘ ¯˘Ù‡ ȇ ÔΠ̇ ,ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ‰˙Ú ‰Ù˙˘È ̇ ÔÎ ÏÚ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ¯ÂÓ‚Ï ÂÁÏ˘Ï ÌÏÂÚÓ„ ÌÚÙ‰ „ÂÚ Â˙ ÓÏ Íȯˆ Ôȇ ,ÍÎ ¯Á‡ .˜"„ Ï" Î ˜¯ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏË· ‰˘Ú ‡Ï

‫ בירור האם שליח שעשה שליח‬.‫ה‬ ‫זה מכח המשלח או מכח השליח‬ ‫הראשון‬ ‰˘˜Ó Âȯ·„ ÍÂ˙ ,Ï" ‰ ïùåçä úåö÷ä ‫הנה‬ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï ‰È‡¯ ‡È·‰Â ,¯Âˉ ÏÚ ‰˘ÂÚ ‰ÏÁ˘ Ô¢‡¯ ÁÈÏ˘„ ,¯‡Â·Ó„Ó ‡Â‰Â ,Ë‚‰ ÏÎ ˜¯Ù· ¯‡Â·ÓΠ,ÂÈ˙Á˙ È ˘ ÁÈÏ˘ ,(μþîêë öôšñ þêë³− ³î¼ðí ñ×ñ ó¾ êþôèë þîê−ëíî) Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘ ÁÎÓ '·‰ ÁÈÏ˘„ Ï" ‰ ÁÈΉ ,Ë‚‰ ¯„Ò· ‡"„ÙÓ Ì"¯‰Ó ·˙΢ ‰ÓÓ ,‡· ,È ˘‰ ˙ÂÁÈÏ˘ ÏË·Ó Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘ ̇„ öëêë) Ê"Ë· ‡·Â‰Â ,˘"Ú ÏË· ˙ÂÁÈÏ˘ ȯ‰ ‰ ˘Ó· ÔÈÈÚ (í× ö¬š ¹−¼½ ê"ôš öô−½ þï¼í ÔΠ̇ (ï¬ í×ñí î šþõ ö−¾îþ−è ³î×ñí) ÍÏÓÏ ÁÈÏ˘‰ Ô˙ ÈÎȉ ,Ô¢‡¯‰ ÁÏ˘Ó Ôȇ„ ‡Îȉ ˙Ó„ ‡Îȉ ÂÏÈÙ‡„ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,È ˘‰ ,‰˘‡‰Ï ¯ÒÓÏ ÂÁÂÏ˘ ÏÎÂÈ Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰ ˙˙ÈÓ ¯Á‡ ÂÏÈÙ‡ ,Â˙ÂÓÎ Ì„‡ Ï˘ ÁÂÏ˘„ .Ô˘ÂÁ‰ ˙ˆ˜‰ ÁÈΉ ÔÎ ,ÂÓˆÚ ÁÏ˘Ó‰ .¯Âˉ ‰ÊÏ ‰ ÚÈ ‰Ó ‰¯Â‡ÎÏÂ Ì˘ ȯÈÈÓ˘ ,¯‡·Ó ïåéöì ùøåãá ‫והנה‬ Â˙‡ ÏË·È ‡Ï˘ ÏÚ·‰ ‰ ˙‰˘ ÔÙ‡· ÍÏÈ˘ ,ÌÂÈ 'Ê ÍÂ˙· ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ,ÌÂÈ 'Ê ÏÎ ,‰¯Â‡ÎÏ„ Ï" ‰ ·˙Î ‰Ê ÏÚ ,ÌÂÈ 'Ê ¯Á‡ ÏË·È ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ ‡‰„ ,ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ

ðñ¾

‰˙ȉ È ÈÓ‰„ ÔÂÈÎ ,ÏÏΠ· ÔÈÁÈ‚˘Ó Ôȇ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ¯È·Ò‰Ï ÔÈÎȯˆ ÔÎ ,˙¯˘Î· .ͯ„‰ ‰Ê ÈÙÏ ,øåèä ˙ËÈ˘ ˙‡ ı¯˙Ï ÔÈÎȯˆ ÔÈÈ„Ú ‫אמנ‬ èâä ˙ÂÈ˘Â˜ È„È ÏÚ ,„Â‡Ó ‰˘˜˙ „ ÌÚÙ‰ „ÂÚ ÁÈÏ˘‰ ‰ Ó˙ Íȇ‰„ ,èåùô ¯Âˉ„ Ï„‚ ˜Á„· ı¯˙Ï ÔÈÎȯˆÂ .'ÂΠÂÓˆÚÓ ‰ÈÓÒ Ôȇ„ ͉‰ ,ȯÈÈÓ È"‡„Ó ÏË·„ ‡˙ȇ„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ʇ ,¯ÂÓ‚ ‰Ë¢· ˘Â¯ÈÙ Ô„È· ‰˘˜‰„ ‰Ó Ï·‡ ÌÚÙ‰ „ÂÚ Â˙ ÓÏ Íȯˆ˘ ‰ÈÏ ‰Ó„Ó„ Ò˜ÈÈ„¯Â˜· ‡¯Ó‚Ó ,ËÂ˘Ù Ë‚‰ ‰ÈÏ ‰Ó„Ó„ ‰˘Â¯ÈÙ Ôȇ ,¯ÂÓ‚ ‰ËÂ˘Ï È"¯ ÔÂÈ΄ ˜¯ ,‰ÈÏ ‰Ó„Ó ‡˙Èȯ‡„Ó ,È¯Ó‚Ï ¯ÂÊ‚Ï ÌÈÓÎÁ ˙¯ÈÊ‚ ‰È· ÍÈÈ˘ ‰ËÂ˘Ï ‰Ó„„ ̇ ,˘¯‚Ó ‰Ë¢ Â¯Ó‡È ‡Ï˘ ,‰Ë¢ ¡ Ôȇ„ ¯ÓÂÏ ÍÈ˘ ,‡Â‰ Ô ·¯„ ˙¯ÈÊ‚ ˜¯„ ԇΠÔÎ ÂÈ ÈÓ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ Â˙ ÓÏ ÔÈÎȯˆ .ÏÏÎ ÏË·˙ ‡Ï ÌÏÂÚÓ ,ÌÈȘ ÔÈÈ„Ú Ì„Â˜‰ .(þîôè í¬î¾ë îñ−õê öòëþð êîí óñî¼ñð þëî½ ó"ëôþíî) ÏÎ ˙‡ ,˙ˆ˜ ¯Á‡ ͯ„· ˘¯ÙÏ ˘È ‫ועוד‬ Ïη È ÈÓÏ ÔÈÎȯˆ Ôȇ ˙Ó‡„ ,Ï" ‰ ȇ ÏÚ·‰ ‰Ë˙˘ ̇ ÈΉ ÂÏÈه ,Ú‚¯Â Ú‚¯ ,‡˙Èȯ‡„Ó Â˙˘‡Ï  ˙ Ï ÂÁÈÏ˘Ï ¯˘Ù‡ ÂÁÂÏ˘ ¯„‚· Ò Î ‡Â‰„ ÌÚˉ ¯ÓÂÏ ‡ÎȯˆÂ ÔÂÈΠ,(ó¾ êþôèë ’èí μþð×î) ,Â˙ÂÓÎ Ì„‡ Ï˘ ,‰Ë˙˘ „ ÔÂÈÎ Â˙¢ÚÏ ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÁÏ˘Ó‰„ ¯˘Ù‡ ȇ ,Â˙ÂÓÎ ‰˘Ú ÁÈÏ˘ Ì‚ ÔΠ̇ ԇΠ„Ú .˙ÈÚ·„Πȇ¯Î Â˙ÂÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÂÏ .ÔÈ·˙ Ï" ‰ Ïη ˜"„ ,ËÂ˘Ù Ë‚‰ ˙ÂÈ˘˜ Ë˘Ù ‰Ê ÈÙÏ ‫וממילא‬ È ÈӉ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏË·˙ ‡Ï„ ÔÂÈ΄

íñ¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÍÏÈÓ ¯ÂÒÓ Ï"‡ ,‡Â‰ Ò ‡ ÈÓ ‡Â‰‰ ,‡Â‰ ÁÈÏ˘ Ô ÈÂ˘Ó ÔÈÓÂÈ ÔÈ˙Ï˙ ¯˙·Ï„ ,Ô„È„ ‰ÈÓ˜ ‰¯Â‡ÎÏ„ ȯ‰ .‡¯Ó‚‰ Ï"ÎÚ .‰Ï‰È ‰Ï ¯ÒÓÂ ÈˆÓ ‡Ï ȉȇ„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰ ‰¯Â‡ÎÏ ÔΠ̇ ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ „Ú „·ÚÓÏ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,˙ÂÂ˘Ï ÈˆÓ ÁÈÏ˘ ÈÎȉ ¯Â¯·˘ ÌÂÈ ‡Â·È„ Â È ÙÏ ¯Â¯·„ ÈÎȉ„ Ô È¯Ó‡„ Ì‚ ˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ Ê‡ „È·Ú ÈˆÓ ‰È‰È ʇ˘ ˙¯·ÒÎ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰¯Â‡ÎÏ ÔΠ̇ ,ÁÈÏ˘ .Ï" ‰ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ‰È‡¯ ‰Ê Ôȇ„ ,ÔÂÈˆÏ ˘¯Â„‰ ·˙Î ‫אמנ‬ ÁÈÏ˘‰ Ôȇ„ ÔÂÈ΄ ÌÚˉ ȇ„ ,ÏÏÎ ÂÁÈÏ˘ ˜¯ ,Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰ Ï˘ ÂÁÈÏ˘ È ˘‰ ,¯ÒÂÓ ˜¯  ȇ Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰Â ,ÏÚ·‰ Ï˘ ÁÈÏ˘‰Â ,ÁÈÏ˘‰Ï  ˙  ÏÚ·‰Ó Á˜Ï˘ ÂÓΠ̇ .ÏÏÎ Â È ÙÏ Â È‡Â ÌÏÚ ‡Â‰˘ ÂÓÎ '‡‰ ÌÂ˜Ó Ôȇ ,ÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ ÏÚ·‰„ ÔÂÈÎ ÔÎ ,„È·Ú ÈˆÓ ¯ÈÙ˘ ÏÚ·‰Ï„ ÔÂÈÎ ,ÏÏÎ ‡È˘˜Ï ÌÚ ˙ ˙‰Ï ÏÂÎÈ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡˙˘‰ ÂÏÈÙ‡ ˜"„ .ÌÂÈ 'Ê ÛÂÒ „Ú Â ¯ÒÓÈ ‡Ï˘ ÂÁÂÏ˘ .‰Ê Ïη ‡¯È·Ò„ ,Ï" ‰ ÏÎÓ Â Ï ‡ˆÂȉ ÌÈ Ù ÍÎ ‫על‬ È ˘ ÁÈÏ˘„ ,‡È„‰· ïåéöì ùøåãäì ‰ÈÏ ,ÂÓˆÚ ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁÂÏ˘ ‡Â‰ ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁÈΉ˘ ÈÙÎ ‡Ï„ .'‡‰ ÁÈÏ˘‰ Ï˘ ‡Ï í"øäî ·˙΢ ‰ÓÓ ïùåçä úåö÷ä ˙¯·Ò ı¯˙Ï ¯ÈÙ˘ ÏÎÂÈ ÔÎÏ .à"ååãôî ÁÈÏ˘„ ÔÂÈ΄ ,˙ˆ˜‰ ‰˘˜‰˘ ‰Ó„ ,øåèä ÍÁ¯Î ÏÚ È ˘‰ ÁÈÏ˘‰ ÏË·Ï ÏÂÎÈ Ô¢‡¯‰ ̇ ,'‡‰ ÁÈÏ˘‰ ÁÎÓ ‡· ‡‰ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ ÏÎÂÈ ,'‡‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ‰ÓÏ ‰˘˜ ÔÎ ÈÙÏ ‰˘˜Â ,Â˙ÂÁÈÏ˘· ÍÈ˘Ó‰Ï '·‰ ÁÈÏ˘‰

ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ¯·„ Ï΄ ÏÈÚÏ È˙‡·‰˘ Ì‚ ÔÎÏ ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÈÓ ÁÈÏ˘ ,˙¢ÚÏ ‰ ˙‰ ,ԇΠÔÎÏ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ‡Â‰ Ô‡Î ÈˆÓ ‡Ï ÁÈÏ˘‰ Ì‚ ÔÎÏ ,'Ê ÏÎ ÏË·È ‡Ï˘ ÔÈ ÚÏ ‡¯Ó‚ Ï" Π,¯Á‡ ÁÈÏ˘ ÂÏÈÙ‡ ‰Â˘Ó  ȇ„ ÁΉ ÍÎ ¯Á‡ Ì Ó‡ ,‰˘‡ È˘Â„È˜  ȇ„ ,ÔÙ‡· ˜¯  ȇ Ï" ‰ ÏÏΉ„ ˜¯ ,ÔÎ ÔÙ‡· Ô‚Π,„È·Ú ÈˆÓ„ ÔÓÊ ‡Â·È˘ ¯Â¯· ˘„Ș ÁÈÏ˘‰Â ,‰˘‡ ˘„˜Ï ÁÈÏ˘ ÁÏ˘˘ ‰˘‡ ‰ÊÈ‡Ï Ú„ÂÈ Â È‡Â ,ÁÈÏ˘‰ ¯ÊÁ ‰˘‡ ,ÌÏÂÚ·˘ ÌÈ˘ ‰ Ïη ¯Ò‡ ÔÎÏ ,˙˘„Â˜Ó ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ,˙ÂÈÁ‡ ‰Ï Ôȇ˘ ÈÓÓ ıÂÁ ˙„ÚÂÈÓ ‰˙ȉ˘ ÏÎ Ï·‡ ,˙ÂÈÁ‡ È˙˘ ˘˘Á ÔÎ Ì‚ ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ÁÈÏ˘‰ ‰˘Ú˘ ˙Ú· ,˘È‡Ï ‰Ó„ ÔÂÈÎ ,‰Ê Ï˘ ‰˙ÂÁ‡Ï ‡˘ ÈÏ ˘˘Á Ôȇ ÈˆÓ ‡Ï ÈÓ ÁÈÏ˘ ,„È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ‡Â‰„ ‡È‰˘ ,˙Ú ‡Â·È˘ ¯Â¯· ȇ ‡Î‰„ ,‰Â˘Ó ̇ ,‰ Óχ ‡ ˙˘¯Â‚Ó ‰˘‡ ‰È‰˙ „ÂÚ ÈÎȉ Ï·‡ ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÈΉ ÌÂ˘Ó ÔÎ ,Â˙¢ÚÏ ÏÎÂÈ ‡Â‰ Ì‚˘ ÔÓÊ ‡Â·È˘ ¯Â¯·„ Ì˘„ ,ïåéöì ùøåãä ‰· ȯÈÈÓ„ ÔÙ‡· Ô‚ΠÏÚ ,ÏË·Ï ÏÂÎÈ ‡Â‰ Ì‚ ÌÂÈ 'Ê ¯Á‡„ ¯Â¯· ¯Â¯· ʇ„ 'ʉ ¯Á‡Ï ÁÈÏ˘ ‰Â˘Ó ÈˆÓ ÍÁ¯Î .ÔÓʉ ‡Â·È˘ ·˙Î ,Ï" ‰ ˙¯·Ò ,Ï" ‰ ÁÈΉ˘ ¯Á‡ ‫אמנ‬ ‡Â·È˘ ¯Â¯·„ ‡Îȉ ÂÏÈÙ‡„ ÍÂÙÈ‰Ï ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,„È·Ú ÈˆÓ„ ÔÓʉ ¹ð) ÔÈËÈ‚ ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ„ ‡‰Â ,ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ,‰˙È·„Ï ‡ËÈ‚ ¯„˘„ ‡¯·‚ ‡Â‰‰ :Ï"Ê (:¬× ÔÈ˙Ï˙ „Ú ‰Ï‰È ·˙È˙ ‡Ï ÁÈÏ˘Ï ‰ÈÏ ¯Ó‡ ‰ÈÓ˜Ï ‡˙‡ ,ÔÈÓÂÈ ÔÈ˙Ï˙ ‚· ÒÈ ˙ȇ ,ÔÈÓÂÈ Ò ‡„ ÌÂ˘Ó È‡Ó ‡ÓÚË ‰ÏÁ ,¯Ó‡ ‡·¯„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‫ ביאור החתם סופר ששליח הוא‬.‫ו‬ ‫כל שעה ושעה מקבל הכח‬ ‫מהמשלח‬ È˘‡ ·¯ ¯Ó‡ .(:¬× ¹ð) ÔÈËÈ‚· ‡¯Ó‚· ‫והנה‬ óê :−"¾þ−õ) ,ÔÏÂÎ ÂÏË· Ô¢‡¯ ˙Ó Ì‡ îì×ô þ뽚 ,öñî× îñ¬ë íð−ñ í¼−èí êñ¾ ð¼ ,öî¾êþ ³ô

‡˙ ˘„ ‡·‡„ ‡‰ È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó ¯Ó‡ ,(îêë ,‰· ˙ȇ ‡˘˘Ó È„ÈÓ ÏÚ· ˙Ó ÂÏȇ ,‡Â‰ ,È˙‡˜ ÏÚ·„ ÁÎÓ È˙‡˜ Ô‡Ó ÁÎÓ Â‰ÏÂÎ ÏÚ·Ï È˙ÈÏ Â‰ÏÂÎÏ Â‰ ˙ȇ ÏÚ·Ï ‰È˙ȇ .‡¯Ó‚‰ Ï"ÎÚ .‰ÏÂÎÏ Â‰ ˙ÈÏ ‰Ó„ ,¯Â‡È· Íȯˆ Ï" ‰ ‡¯Ó‚‰ ‫לכאורה‬ ,ÂÈ·‡Ï È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó ÔÚÂË ‰ ÚË ‡˙ ˘· È˘‡ ·¯ Ì‚ ‰Ê„ ,'ÂΠÏÚ· ˙Ó ÂÏȇ„ ÏË·˙ ʇ„ ,ÁÈÏ˘‰ ˙Ó ÂÏȇ ‰ÊÏ ‰„ÂÓ ‰È‰ ,ÂȯÁ‡˘ ÁÈÏ˘‰  Èȉ„ ,ÂÁÎÓ Ìȇ·‰ ÏÎ ¯Â˜Ó‰ ˙Ó Ì‡ ‰"‰Â ,(ê³îò¬šë ê"þ ³þë½ −õñ) ÔÚÂˢ ‰Ê ‰Ó ,ÌÏÂÎ ÂÏË·˙ „ ÌÏÂÎ Ï˘ ‡˙ ˘· ‡"¯ Ì‚ ‡‰Â ,'ÂΠÏÚ· ˙Ó ÂÏȇ .‰¯Â‡ÎÏ ‡È‰ ‰‡ÈÏÙ ,‰ÊÏ ‰„ÂÓ 'ȉ ÏÎ ÏË '‡‰ ÁÈÏ˘„ ÔȯÓ‡ ̇„ ,‰˘˜ ‫עוד‬ '·‰ ÁÈÏ˘‰ Ì‚ ÔΠ̇ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁΉ ,ÏË· ‰ÓÏ ÔΠ̇ .'‡‰ ÁÈÏ˘Ó Â˙‡ ÏË ·˙΢ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ,Ï" ‰ ‡¯Ó‚‰ ¯‡·Ï ˘È Ì Ó‡ ˜ÈÈ„Ó„ ,‡¯Ó‚‰ ˘Â¯ÈÙ· Ï"Ê Û"È˘ Ì"¯‰Ó‰ ‰È‰È ‰Ó„ ,ÔÏÂÎ ÂÏË· Ô¢‡¯ ˙Ó Ì‡„ ,‡ ˘ÈÏ ˙Ó„ ÔȯÓ‡ Ì‚ ̇‰ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ,¯ÓÂÏ ˘È ÔÎÏ ,‡Ï ‡ 'ÂΠÈÚÈ·¯‰Â È˘ÈÏ˘‰ ÁÈÏ˘„ ,'·‰ ÁÈÏ˘Ï '‡‰ ÁÈÏ˘ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È„ ,ÌÈÏÚ·‰ Ï˘ ÁΉ ÏÎ ÏË ‰ ÁÈÏ˘ ‰˘Ú '‡‰ ‰˘ÚÓ‰ ˜¯ ÏË  ȇ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó .Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰Ó „È ÂÓΠȉ ,ÔÈ ˜‰

îñ¾

ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó„ ‡Îȉ„ ¯·ÂÒ„ øåèä ˙ËÈ˘ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‰Ê ÈÙÏ ,ÔÎ Ì‚ ÂÁÂÏ˘ ÏË·˙ '·‰ ÁÈÏ˘‰ ÏË·˙ „ ,˙Ó˘ Ô¢‡¯ ÁÈÏ˘· .¯Âˉ ÈÙÏ ÂÁÎÓ ‡Î‰  ȇ '·‰ ÁÈÏ˘„ ,ÏÈÚÏ Â ¯‡È·˘ ‰Ó ‫ולפי‬ ˜¯ ,ÂÁÎÓ ‡· ‡Ï ,'‡‰ ÁÈÏ˘Ó ÁÈÏ˘ ‰Ó ,ÌÚˉ Ôȇ ÔΠ̇ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÂÁÎÓ ‡·„ ÂÏÈÙ‡ ,ÂÁÂÏ˘ ÌÈÈ˜Ï ÏÂÎÈ '·‰ ÁÈÏ˘‰˘ ‡Îȉ ÏË·˙  ȇ„ ÌÂ˘Ó ,'‡‰ ÁÈÏ˘‰ ÁÎÓ ,ÏË·˙ ¯ÈÙ˘„ ÔΠ ȇ„ ,ÁÏ˘Ó‰ ÏË·˙ „ '‡‰ ÁÈÏ˘‰ Ï˘ ÁÏ˘Ó‰ ÏË·˙ ‡Ï„ ˜¯ ,ÏÏÎ ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ,˙Ó '‡‰ ÁÈÏ˘‰„ Ì‚‰Â .ÁÏ˘Ó‰ ÁÎÓ ‡·‰ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ ÌÈȘ ÔÈÈ„Ú .˜"„ ÏÎÂÈ Ì‡ ,Ï" ‰ ÈÙÏ ¯Â‡È· Íȯˆ„ ‫ומה‬ Ì‚ ÌÈÎÒ‰Ï Ï" ‰ à"åãô í"øäîä ÏÚ·‰Ó ÁÈÏ˘ ‡Â‰ '·‰ ÁÈÏ˘„ ,ÔÎ ¯·ÂÒ Ì‡ ˙Ó‡·„ Ï"È„ ,Â‡Ï Ì‡ ¯Âˉ ˙ËÈ˘ ÂÓÎ ,ÂÓˆÚ ÏË·Ï ÏÂÎÈ Â È‡ Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘„ ¯·ÂÒ ¯Âˉ Ìȯ·„ ÏÚ· ‡Ï ÂÁÈÏ˘ ‡τ ÔÂÈÎ ,'·‰ ÁÈÏ˘ ˙ËÈ˘Î ˜¯ ‡È‰ ‡"„٠Ì"¯‰Ó‰Â ,‡Â‰ ‰È„È„ ˜Ù˙ÒÓ (ó¾) ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙Ó‡·Â Ì"·Ó¯‰ ÁÈÏ˘‰ ÏË·Ï ÏÎÂÈ '‡‰ ÁÈÏ˘‰ ̇ ,¯·„· ‰Ó Ô·ÂÓ Â È‡ ‡Ë‰¯ ÌÂÙÏ ˙Ó‡·Â ,'·‰ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ ˘È„ ‡ .Ô·ÂÓ Ï" ‰ ÈÙÏ ,˜ÈÙÒ ÏË·Ï ÏÎÂÈ ÁÈÏ˘‰„ ,‡Â‰ ÔÎ ¯Âˉ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ÔÂÈÎ ‡È‰ ‰¯·Ò‰Â ,ÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ ‡Â‰˘ ÁÈÏ˘ ‡·  ȇ„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,‰ ÂÓÓ‰ ÏÚ· ‡Â‰„ ÍÎ ¯Á‡˘ ¯Â·È„ È˙‡ ,ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ÂÁÎÓ Íȯˆ ÔÎ ,È ÈÓ‰ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ¯Â·È„Ï ÏË·Ó .¯ÂË‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ô΄ ÔȯÓ‡ ̇ ˘¯ÙÏ .Î"Ú

ïñ¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Â˙‡ ˘¯ÈÙ˘ ÂÓÎ ‡¯Ó‚‰ ˘¯ÙÏ ÔÈÎȯˆ ‫ולכ‬ (ò"š ’−½ þï¼í öëê) ˙"¢· ,øôåñ íúçä ‰ÚË ‡‰·„ ‡ ÈÓ‡ ȉ È ÈÙ˙ÒÓ„ ÈÏÂÏ :Ï"Ê ‡¯È·Ò ‰Â‰„ (:¬"× ö−¬−èë ö−−¼) Â˙ ˘· È˘‡ ·¯ ‰ ÈÓ˘ ÁÈÏ˘‰ ÏË· ÏÚ·‰ ˙Ó Ì‡˘ ‰ÈÏ ˙Ú· ‰ ÈÓ˘ ‰ËÂ˘Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,Â˙ÂÈÁ ˙Ú· ‰ ÈÓ˘ Ô¢‡¯ ÁÈÏ˘ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,Â˙ÂÓÂÏÁ ÏÎ ÏË· ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó Ì‡Â ,˙ÓÂ È ˘ ÁÈÏ˘ ,˙Ó‡‰ χ ÔÂÈÎ È˘‡ ·¯ ¯· ˙Ó‡·Â ,ÂÈ ÈÓ ˙Â˘È‡‰ ÚȘÙÓ Â˙˙ÈÓ˘ ÂÓˆÚ ÏÚ· ‡˜Â„„ Â˙ÂÈˢ ‡Ï Ï·‡ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÈÓ ÚȘÙÓ Â˙‡ ÁÈÏ˘ Ï˘ Â˙˙ÈÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,‰Ë¢ Ï˘ ÂÏÈÙ‡ Â˙ÂÓΠȉ Â˙ÂÈÁ· ‰ Ó˙ ˘ Ï΄ ,Ô¢‡¯ .¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ Ï"ÎÚ .Â˙ÂÓ ¯Á‡ ‡˙ ˘· È˘‡ ·¯Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ Â˘Â¯ÈÙ ‫וכ‬ ,(³î®ší îòñ þê−ë¾ íô −õñ) ,¯Âˉ ˙ËÈ˘Î ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,ÁÈÏ˘‰ ÏË· ˙Ó Ì‡  Èȉ ÁÈÏ˘‰ ÏË·˙ ‡ÏÈÓÓ ,ÏÚ·‰ ‰Ë˙˘ Ï Ôȇ„ ÔÏ ‡¯È·Ò„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ,‡˙ȯ‡„Ó ÂÓÎ ‰˘Ú  ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ Ï˘ ÁΉ ÏË ÁÈÏ˘‰ ÏË  ȇ„ ˜¯ ,ÏÚ·‰Ó „¯Ù  ÂÓˆÚÏ ˘‡¯ ‡Ï ,‡„ȯ‚ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ‰˘ÚÓ ˜¯ ÁÏ˘Ó‰Ó Â È·˘ ¯˘˜‰ ˜ÒÙ ˘Î ÔÎÏ ,„È ÂÓÎ ˜¯ ‰˘Ú ʇ ,˙Ó˘ Ô΢ ÏΠ,‰Ë˙˘ ˘ Ô‚Π,ÂÁÏ˘ÓÏ .È¯Ó‚Ï ÂÁÎ ÏË·˙ ,ÔΠ ȇ„ È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó  · ÔÚË ‫אמנ‬ Ï˘ ÁΉ Ì‚ ÏË ÁÈÏ˘·„ ˜¯ „¯Ù ¯·„ ‰˘Ú  ,ÁÏ˘Ó‰Ó ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙Ó Â‡ ‰Ë˙˘ ̇ ÂÏÈÙ‡ ÔÎÏ ,ÁÏ˘Ó‰Ó Â˙˙Ï ÍÈÈ˘ ˙ÂÁÈÏ˘„ ÔÈ„‰ ÈÙÏ ,ÁÏ˘Ó‰ ÔÓ ·ÎÚÓ‰ ¯·„ ˘È ÔÈ˘Â¯È‚·„ ˜¯ ,‰˘‡‰Ï ÏË·˙ ʇ ÏÚ· ‰˙Ó˘ ‡Îȉ„  Èȉ„ ,„ˆ‰

ÂÏË· Ô¢‡¯ ˙Ó Ì‡„ ,È˘‡ ·¯ ˙ ÚË ‫וזהו‬ ÔÂÈÎÓ ÌÏÂÎ Ï˘ ¯Â˜Ó‰ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ,ÔÏÂΠ‰¯ÒÂÓ Â È‡Â ,ÏÚ·‰ Ï˘ ÁΉ ÏÎ ÏË ‡Â‰˘ '·‰ ÁÈÏ˘Ï Ôȇ˘ Â¯Ó‡È˘ È„Î ,'·‰ ÁÈÏ˘‰Ï ̉ ¯ÈÙ˘„ ˜¯ ,'‡‰ ÁÈÏ˘‰ ÌÚ ¯˘˜ Ì¢ ÁÈÏ˘‰ Ï˘ „È ÂÁÂΠȉ '·‰Â ,Ìȯ˘Â˜Ó ÔÈÈ„Ú Ï·‡ .ÔÏÂÎ ÂÏË· '‡ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ʇ ,'‡‰ ÔΠ ȇ„ ,ÔÚËÂ È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó  · ‡· ÂÁÈÏ˘Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÏÚ·‰ ˙Ó Ì‡ ˙Ó‡·„ ,Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘· ȯÈÈÓ Ì˘Â ,‰˘‡‰Ï ¯ÒÓÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ,¯ÒÓÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÈΉ ÂÏÈه ÏË ˜¯ ‡Â‰ ,Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ Ì‡Â ,„È ÂÓÎ ˜¯ ȉ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ Ï˘ ‰˘ÚÓ‰ ÌÂÏΠ ȇ ,Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ÔÎ ,ÏÚ·‰ ˙˙ÈÓ· ÈÂÏ˙ ÏΉ„ ˜¯ Â˙ ˘· È˘‡ ·¯ ˙ ÚË ˙ˆ˜ Ô·ÂÓ ‫אגב‬ ,ÏÏΠÏÏÎ ‡È˘Â˜ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ÂÓÚË ‡Â‰ Ô¢‡¯ ÁÈÏ˘„ ¯Ó‡˙ ÂÏÈÙ‡ Ì˘„ ÌÂ˘Ó ÏÎÂÈ ÈΉ ÂÏÈه ,ÏÚ·‰ Ï˘ ÂÁÎ ÏÎ ÏË ÔÂÈÎÓ ,‰˘‡‰Ï ¯ÒÂÓÏ ÏÂÎÈ Â È‡„ ÔÈ·‰Ï ˙¯·ÒÎ ˙ÂÁÈÏ˘‰ Ì‚ ÏË·˙ ÁÏ˘Ó‰ ÏË·˙ „ ‰˘‡ ˘¯‚Ï ¯˘Ù‡ ȇ„ ‡ ,øôåñ íúçä .˜"„ Ï" ‰ ïùåçä úåö÷ä ˙¯·ÒÎ ˙‡ÊÎ ïùåçä úåö÷ä ˙Âȇ¯ ‰Ó ÔÈ·‰Ï ˘È ÔÎ ‫וא‬

,Ï" ‰ Ë˘Ù ÈÙÏ„ ,‰Ê ‡¯Ó‚Ó Ï" ‰  · ÔÈ·Â ,È˘‡ ·¯ ÔÈ·„  ȇ Ôȇ¯ ‰·¯„‡ ¯Âˉ ˙ËÈ˘Î Ôȯ·ÂÒ ÔÏÂÎ ,È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó ˜¯ ,ÁÏ˘Ó‰Ó ÂÁÎ ÏÎ ÏË ÁÈÏ˘‰ Ôȇ„ ‰˘Ú ‡Ï ,‡„ȯ‚ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ‰˘ÚÓ ÏË ‡Â‰„ ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó Ì‡ ÔÎÏ ,ÁÏ˘Ó‰Ó „È ÂÓÎ ˜¯ .ÏË· Ë‚‰˘ ÔÈ„‰ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÈÙ ÏÚ Û‡„ ,¯ÓÂÏ Â ‡ ÔÈÎȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ÂÓÎ ˜¯  ȇ ÁÈÏ˘„ ,(þî¬íî) È˘‡ ·¯ ¯·ÂÒ˘ ,ÁÏ˘Ó‰ ÔÓ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ‰˘ÚÓ ˜¯ ÏË  ȇ „È ‡Ï ÂÏ˘ ¯Â˜Ó‰ ˙Ó Ì‡ ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÏË·˙ '‡‰ ÁÈÏ˘  Èȉ„ ,ÂÓˆÚ‰ ÁÏ˘Ó‰ .¯Â‡È· ÍȯˆÂ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ Ï"Ò„ ,Â˙ËÈ˘ ÈÙÏ Ô·ÂÓ øôåñ íúçä ‫אמנ‬ ‰Ó ÈÙÎ ,í"áîøäå ,øåèä ˜ÏÁ „ ‡¯È·Ò ¯Âˉ„  Èȉ„ ,òùåäé éðôä ¯È·Ò‰˘ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη È ÈÓ Íȯˆ ÁÈÏ˘„ ‰ÈÏ ÔÂÈÎ ,È ÈÓ ÂÏ Ôȇ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ̇ ÔÎÏ ‰Ê· ˙ ÓÏ ¯˘Ù‡ ȇ ,ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ˘ ‰Ê· ‰ Ó˙ ‡Ï„ ÏË· ÂÁÈÏ˘ ‡ÏÈÓÓ ,‰Ú˘‰  Èȉ„ ,‰Ê Ï΄ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ì"·Ó¯‰Â ,‰Ú˘‰ ‡˙˘‰ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï ‰ȇ„ ,ȯÈÓ„ ‰Îω‰ ˙Ú˘ ÏÚ ˜¯ ȇ˜ ‡Ï ,ÈÂ˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ ‰Ë˙˘ ÍÎ ¯Á‡ ̇ Ï·‡ ,Ô¢‡¯‰ È ÈÓ‰ ‰Ú˘ Ïη È ÈÓ Íȯˆ Ôȇ ,ÌÂÏÎ Íη Ôȇ ‰ÓÏ ,¯Âˉ ÈÙÏ Ô·ÂÓ ‰Ê ÈÙÏ .Ï" Π‰Ú˘Â ÔÂÈ΄ ,'·‰ ÁÈÏ˘ ÏË·˙ '‡‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ÔΠ̇ ,'·‰ ÁÈÏ˘‰ ˙‡ ‰ ÈÓ '‡‰ ÁÈÏ˘‰„ ÔÂÈ΄ ,ÁÈÏ˘ ԇΠÔȇ È ÈÓ‰ ÏÚ· ˙Ó Ì‡ ˙ӢΠÔΠ̇ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη È ÈÓ Íȯˆ„ ¯ÈÙ˘Â .ÁÈÏ˘‰ ÏË·˙ ÔÎÏ ,È ÈÓ Ô‡Î Ôȇ ‡¯Ó‚‰ ˙ËÈ˘· ¯Â‡È· ԇΠ„Ú .Î"Ú È‡˜ .‡˙ ˘ Ô ÈÚ·

‫ ביאור מחלוקת הרמב"ם והטור‬.‫ז‬ '‫על פי דברי התוס‬ í"áîøä ÔÈ·˘ ˙˜ÂÏÁÓ· ͯ„ ˘¯ÙÏ ˘È ‫עוד‬ ı¯˙Ï Ì„˜‰· ‰‡¯  .Ï" ‰ ÔÈ Ú· øåèäå éðôä ÂÈÏÚ ‰˘˜‰˘ ‰Ó 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÈÙ ÏÚ

ìñ¾

‰˘Ú ˘ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÚȘÙÓ ÈÓ ‡ÏÈÓÓ ,˙Â˘È‡‰ êš−ï ññ× μ−−¾ êñð ³î®ší −þëð× îê) ,˙Â˘È‡ ÏÈ·˘· ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ÍÏ Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ,(’î×î íï× öõîêë ȇ ,ÏÚ·‰ ˙Ó˘ ‡Îȉ„ ÔÈ˙ ˙Ó· ·Â˙΢ ‰Ó ÌÚˉ ʇ„ ,ÔÈ˘Â¯È‚ ‰· ÍÈ˘Ó‰Ï ÁÈÏ˘Ï ¯˘Ù‡ ¯· ¯Ó ÔÚˢ ‰Ê ,˙Â˘È‡‰ ÏË·˙ „ ÌÂ˘Ó ÁÈÏ˘„ ÔÂÈ΄ ˘Â¯ÈÙ .'ÂΠÏÚ·Ï ‰È˙ȇ È˘‡ „¯Ù ¯·„ ‰˘Ú  ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÂÁÎ ÏÎ ÏË Ô¢‡¯ ÁÈÏ˘ ˙Ó„ ‡Îȉ ÂÏÈÙ‡ ÔΠ̇ , ÓÓ ,Â˙ÂÁÈÏ˘· ÍÈ˘Ó‰Ï ÏÎÂÈ '·‰ ÁÈÏ˘„ Â¯Ó‡È .˜"„ Ï" Π'ÂΠ„¯Ù ¯·„ ‰˘Ú „ ÔÂÈÎ Â Ï ·˘ÂÈÓ ,Ï" ‰ øôåñ íúçä Ë˘Ù ‫ולפי‬ ‡¯Ó‚Ó ‰È‡¯‰ ¯ÈÙ˘Â ,Ô˘ÂÁ‰ ˙ˆ˜‰ ‡¯Ó‚„ ‰ ˜ÒÓ„ ÔÂÈÎ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ Ï" ‰ ‡Â‰Â ,È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó ˙ËÈ˘· ,‡È‰ Ì˙‰ ÏË ÁÈÏ˘‰„  Èȉ„ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Î ¯·ÂÒ ˙Ó Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ÔÎÏ ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÁΉ ÏÎ Ô¢‡¯‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,ÁÏ˘Ó‰ ¯·„ ÂÓÎ ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ,ÏË· '·‰ ÁÈÏ˘ Ôȇ .ÁÏ˘Ó‰Ó „¯Ù ,ÏÈÚÏ Â È˘˜‰˘ ‰Ó ¯Â‡È· Íȯˆ ÔÈÈ„Ú ‫אמנ‬ ̇ ,Í˘Ù ‰ÓÓ„ È˘‡ ·¯ ˙¯·Ò ÏÚ ÔΠ,ÁÏ˘Ó‰ Ï˘ ÂÁÎ ÏË ÁÈÏ˘‰„ ¯·ÂÒ Ì‡ ÂÏÈÙ‡ ÔΠ̇ ,'‡‰ ÁÈÏ˘ ÔÓ '·‰ ÁÈÏ˘ ÏË  ȇ„ ¯·ÂÒ Ì‡Â ,ÏË·È ‰ÓÏ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó ÔΠ̇ ,¯Âˉ ˙ËÈ˘Î „È ‡Â‰˘ ˜¯ ÌÂÏ΢ ÂÁÈÏ˘ ÏË·˙È ‰ÓÏ ,'‡‰ ÁÈÏ˘‰ ˙Ó Ì‡ Ô·ÂÓ ÁÏ˘Ó‰ ˙Ó Ì‡ ‡ÓÏ˘· ,'·‰ ÁÈÏ˘ ÔÎÏ ,‰˘Ú ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ÁÈÏ˘‰ ÏË·˙È ,‰ÓÏ ‡ÏÈÓÓ ÂÁÈÏ˘ Ì‚ ˙Ó Ê‡ ,˙Ó ˘¯Â˘‰ ̇ ,ÁÏ˘Ó‰Ó „È ˜¯ ‡Â‰˘ ÁÈÏ˘· Ï·‡ ,ÏË·˙È .¯Á‡ ÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ‰ ÁÈÏ˘ ˙ӢΠÏË·˙È ‰ÓÏ

¬ñ¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ùåáìä ìòá ·˙Î ÔΠ(ê³îñ−® ’−³¼ð ó³í í"ðë :¼

ÈÂÙ˘ ‡‰È˘ ¯‰ÊÈÏ Íȯˆ„ (ê"ך öô−½ þï¼í öëêë) Ì Á·Â ,‰ È˙ ˙Ú˘· ˘"Π,‰·È˙Î ˙Ú˘· ˘"¯ ‡τ ·˙Πèåùô èâ ¯ÙÒ· ÂÈÏÚ ‚È˘‰ éðôä Ï"ÎÚ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ˙È˘È¯Ù„ ȇÓÏ ,‡Â‰ ¯‡˘ Ú˘Â‰È È Ù‰ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ .òùåäé .¯Â‡È· ÍȯˆÂ Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰ ÏÚ ‡È˘Â˜· ùøåãä ·˙΢ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ı¯˙Ï ‫ונראה‬ ‡Ï ‰ȇ„ È„ÈÓ ÏÎ ,ÔÈ Ú· ïåéöì

‡È·‰Â .‰Â˘Ó ÈÂˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ „·ÚÓÏ ÈˆÓ 'ÒÂ˙ ‰˘˜‰˘ ‰Ó ‡È·‰Â ,Ï" ‰ ÔÈ Ú· ‡¯Ó‚‰ −êô í"ð .ë− ¹ð þ−ïò) 'ÒÂ˙· ú"ø ‰˘˜‰Â ,Ï"Ê ˙¯Ó‡ ‰˘‡‰˘ ,ÌÂÈ Ïη ÌÈ˘ÚÓ ‡‰„ (êô¼‰ÏÁ ÈÏ È˘È¯Ù‰Â ,ÁÓ˜ ÈÏ È˘ÂÏ ‰˙¯·ÁÏ ,ÔÎ ÌȯÓ‡ Ô·¯ ˙È· ÌÈ„ÈÓÏ˙ ۇ ,ȯ·ڷ ‰Ú˘· ‡‰ ,‰Ê ¯·„· ÁÈÏ˘ ‰È‰ Íȇ ‰ÓˆÚ· ‰ÏÂÎÈ ‰˙ȉ ‡Ï ,ÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ˘ ,‡·ÂÈÁ ¯·  ȇ˘ ‰Ê‰ ÁÓ˜Ó ,‰ÏÁ ˘È¯Ù‰Ï ˘È„ ú"ø ¯Ó‡ .ÁÓ˜Ó ‰ÏÁ ÔÈ˘È¯ÙÓ Ôȇ˘ ‰ÒÈÚ ,¯ÓÂÏ ˙Ï‚ÏÂ‚Ó ‰ÒÈÚ ‡È·‰Ï ‰„È· ,‰˘ÂÏÈ ‡‰˙˘ÎÏ ÁÓ˜ ÏÚ ‰ÏÁ ‡‰˙ ÂÊ ‡Ï˘ ¯·„ ‰Ê Ôȇ„ ,ÌÈÓÈȘ ‰„È·˘ Ìȯ·„ ,‰ÒÈÚ‰ Ï‚Ï‚Ï ˘ÂÏÏ ‰„È·˘ ÔÂÈÎ ,ÌÏÂÚÏ ‡· ÏÎÓ ,'ÂΠÌÏÂÚÏ ‡· ¯ÈÙ˘ ȯ˜ ‡ÏÈÓÓ ¯ÓÈÓÏ ÔÏ È‚Ò ‡Ï ,„ÂÁÏ ‡ÓÚË È‡‰· ÌÂ˜Ó ˘ÂÏÏ ‰„È·˘ ÔÂÈÎ ,ԇΠÁÈÏ˘ „·ÚÓÏ ÈˆÓ„ ȇ„ ‡Ï‡ ,'ÂΠ‚"¯ 'Ù· ¯Ó‡„Ó ,Ï‚Ï‚Ï ÔÂÈÎ "‰ ,'ÂΠ‰˘¯‚Ï ÈˆÓ ‡Ï ‡˙˘‰„ ÔÂÈΠȯ˜  ȇ ,˘È¯Ù‰Ï ÈˆÓ ‡Ï ‰ÈÓ ‡˙˘‰„ ‰Ê ÔÈ ÚÏ Ï‚Ï‚Ï ˘ÂÏÏ ‰„È·˘ ‰Ó ,‰„È· ‰˘ÈÏ ¯·ÂÁÓ„ ÔÂÈÎ ,ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ‰ÏÂÎÈ˘ .˘"Ú 'ÒÂ˙‰ Ï"ÎÚ Ï‚ςÂ

‰‡¯ ‰¯Â‡ÎÏ ,Ú˘Â‰È È Ù‰ Ï"Ê .òùåäé ˙Ú˘· ÈÂÙ˘ ‡‰È˘ Ô ÈÚ·„ È"¯„ ‡ÓÚË„ ·Â˙ÎÏ Íȯˆ ¯ÙÂÒ‰˘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,‰·È˙Î Ì„‡ Ï˘ ÂÁÂÏ˘ ÔÏ ‡ÓȘ„ ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘· ˙Ú˘· Û¯ÂËÓ ÏÚ·‰ ̇ ÔΠ̇ ,Â˙ÂÓÎ ,ÂÓˆÚ· ·Â˙ÎÏ È‡¯  ȇ˘ ,Ë‚‰ ˙·È˙Î ÏÂÎÈ Ôȇ ÈÓ ¯ÙÂÒ‰ ‡Â‰˘ ÁÈÏ˘‰ ‡ÏÈÓÓ ‡Ï ‰ȇ„ È„ÈÓ ‡ÎÈÏ„ ÔÏ ‡ÓÈȘ„ ,·Â˙ÎÏ ÈÓ Â Èȉ ,„È·Ú ÈˆÓ ÁÈÏ˘‰Â ,„·ÈÚÓÏ ÈˆÓ ‰Ó„Ó„ ‡Ï‡ ,‰Ë¢· Ï"·˘¯„ ‡ÓÚË ‰È‰ ÍÎ ,Ô„È· ‡ÓÒ„ ÔÂÈÎ ,Ô˘ÈÏ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ‡¯·Ò ÔÎ Ì‚ È˙‡ˆÓ ,ËÂ˘Ù ‰¯Â‡ÎÏ ÈÏ ‰‡¯ ÔÈ ÚÏ (¾ðìô ½õðòí) èåùô èâ ¯ÙÒ· ,ÂÊÎ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ‰Ê· ÈÏ ‡È˘˜„ ‡Ï‡ ,ÒÒ‚ ·˙΢ (.è"× ¹ð) ÔÈÈ ˙ ‡È·Ó‰ ˜¯Ù· ,ÏÈÚÏ 'ÒÂ˙· ˘"Ú ,‰·È˙η ˙ÂÁÈÏ˘ Ô ÈÚ· ‡Ï„ ,Ì˘ .‰ È ‰ÚÈ„ È · Â‡Ï Ô˘ ‰Ë¢ ˘¯Á„ ,ÔÈ˙ÚÓ˘· È"¯„ ‡ÓÚË È‡Ó Â‰Ï È˘˜˙ ÔÎ ‫וא‬ È"¯„ ‡ÓÚË„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰Ê ÈÙÏ„ ‰‡¯  È‡¯ ‡‰È˘ Ô ÈÚ·„ Ô˙  ·˙Π,·È˙΄ ÌÂ˘Ó Â È‡ ÏÚ·‰˘ ÔÂÈΠ,‰·È˙Î ˙Ú˘· ‰ È˙ Ï ‡˙Ú˘ ȇ‰·„ ‡ˆÓ ,‰·È˙Î ˙Ú˘· Â˙Ú„· ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ ÂÏÈه ,‰ È˙ Ï È‡¯ Ë‚‰ Ôȇ ‡Ï ȉȇ„ È„ÈÓ ‡Îȇ ÈÓ„ ,˙È˘È¯Ù„ ‡ÓÚËÓ .„È·Ú ÈˆÓ ÂÁÈÏ˘Â „·ÚÈÓÏ ÈˆÓ ˙ËÈ˘ ÏÚ ,‰¯ÂÓ‚ ‰¯È˙Ò ÈÏ ‰‡¯ ‫ומזה‬ Ï"Ê à"áùøä ‡È·‰˘ ‰ÓÓ 'ñåúä ˙Ú˘· ÈÂÙ˘ ‡‰È˘ ‡Ï‡ Ô È„Ù˜ ‡Ï„ ,ÂÈ˘Â„ÈÁ· È ‰Ï ,ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ‰ È˙ ˙Ú˘ ÏÚ ,‰·È˙Î ‰·È˙Ή ¯˜ÈÚ„ ,ÍÂÙÈ‰Ï ‰‡¯ ˙È˘È¯Ù„ ‡ÓÚË ÔΠ,˙ÂÁÈÏ˘ Ô ÈÚ· ȇ„„ ,‰ È˙ ˙Ú˘ ÏÚ ¹ð) ÔÈ˙ÚÓ˘· 'ñåúä ìòá é"ø Ô¢ÏÓ ‰‡¯

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ô¾

ÁÏÂ˘Ï ‰Ó„ ‰Ê˘ ¯ÓÂÏ ÛÈÒÂ‰Ï ÈÏ ‫ונראה‬ Ô˙ÈÏ ÈˆÓ ‡Ï ÏÚ·‰˘ Û‡ ,Â˙˘‡Ï Ë‚ ,˜ÂÁ¯ ̘ӷ ‡È‰ ̇„ ,Â˙˘‡Ï ÂÓˆÚ· Ë‚‰ ̘ÓÏ ÏÚ·‰ ̘ÓÓ ‰ÎÈω ‰˘ÚÓ ¯ÒÂÁÓ ,‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘ ‰Â˘Ó ÈˆÓ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ,‰˘‡‰ ‡‰„ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó ‰ÎÈω ‰˘ÚÓ·„ ÔÂÈÎ ,‰˘‡‰Ï ÍÏÈÏ Íȯˆ ÂÓˆÚ· Ë‚‰ Ô˙È˘ ÁÈÏ˘‰ ÏÎ ¯Ó‚ ·Â˘ ‡ÏÈÓÓ ,¯Á‡ ˘È‡· ¯˘Ù‡ ȇ ,ÏÚ·‰ ˙ÂÁÈÏ˘· Ë‚‰ ‰Ï Ô˙  ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó ,È˙˘‡Ï Ë‚  ˙ ·˙Î ¯Ó‡· Ì‚ ÔÎÏ Ôȇ˘ ‰Ó ,Ë‚‰ ˙·È˙Î ˙Ú˘Ó ÛÎÈ˙ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ‰ÒÈÚ ÈÏ È˘ÈÏ ,‰˙¯·ÁÏ ˙¯Ó‡˘ ‰˘‡· ÔÎ ˙ÂÎÈÈ˘ ‰ÒÈÚ‰ ˙˘ÈÏÏ Ôȇ ,‰ÏÁ È˘È¯Ù‰Â ‰˘‡ ÂÏÈÙ‡ ‡‰„ ,‰ÏÁ ˙˘¯Ù‰ ˙ÂÁÈÏ˘Ï ‰ÒÈÚ‰ ˘ÂÏÏ ‰ÏÂÎÈ ,‰ÁÂÏ˘ ‰ ȇ˘ ˙¯Á‡ Ì¢ Íȯˆ  ȇ ÁÓ˜‰ ˙˘ÈÏÏ ‡‰„ ,‰Ê ÁÓ˜Ó ÁÓ˜Ó ‰ÒÈÚ ‰˘ÂÚ ˙Á‡ ‰˘‡ ̇ ,˙ÂÁÈÏ˘ ÂÏÈÙ‡ ,˙ÂÁÈÏ˘ ÈÏ· ‰ÓˆÚÓ ˙¯Á‡ ‰˘‡ Ï˘ ˙ÏÚ·Ó ÁÈÏ˘‰ ȈÓ ,‰ÏÁ· ‰ÒÈÚ‰ ·ÈÈÁ˙ ÈΉ ÍÈÈ˘ ԇ΄ ÔÂÈÎ ‰˙ÚÓ .‰ÏÁ ˘È¯Ù‰Ï ÁÓ˜‰ ˜¯Â ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó ‰˘Èω ˙Ú˘Ó„ ¯ÓÂÏ ˘È¯Ù‰Ï ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó ‰ÒÈÚ‰ ¯Ó‚ ˘ ¯Á‡ ÈˆÓ ‡Ï„ ,˙"¯ ‰˘˜‰ ¯ÈÙ˘ ‡ÏÈÓÓ ,‰ÏÁ ‡Ï˘ ÔÓÊ ÏÎ ,‰ÏÁ ˘È¯Ù‰Ï ÁÈÏ˘ ‰Â˘Ó ‰˘ÚÓ ¯ÒÂÁÓ ‡Â‰Â Ïȇ‰ ,‰ÒÈÚ‰ ˘ÂÏÈ .‰˘Èω éãðåá ìéáééô 'Ó ‚"‰‡Ó‰ ·¯‰

‫אמנ‬

ÌÚ ,È˙ˆÈÁÓ· ‰È‰ ¯˘‡  ˙ω˜Ó ÏÚ ·È˘‰ ,Ï" ‰ ùèéáéøè íåçð ‰"ÂÓ ·¯‰ ÌÂ˜Ó Ôȇ ‰ÈÈ˙ËÈ˘Ï 'ÒÂ˙‰˘ ,‰Ï‡‰ Ìȯ·„ ÈÚ· ‡Ï„ Ìȯ·ÂÒ 'ÒÂ˙‰ ‡‰„ ,‰Ê ˜ÂÏÈÁÏ ˙È·‰ ‡È·‰˘ ÂÓÎ ,Ë‚‰ ˙·È˙ÎÏ ˙ÂÁÈÏ˘

'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ïåéöì ùøåãä ‫והקשה‬ ÏÎÓ ,˙¢ÚÏ Â„È·˘ ‰Ó Û‡„ ,Ï" ‰ ÈˆÓ ‡Ï ,‡˙˘‰ „·ÚÓÏ ÈˆÓ ‡Ï ȯ˜Ó ÌÂ˜Ó ÏÎ ÏÚ ÌȂ‰  ‡ Íȇ‰ ,‰˘˜ ,ÁÈÏ˘ È¢ÓÏ ÏÚ·‰˘Î ,ÌȘÒÂÙ‰ ÈÙ ÏÚ ÌȂ‰ ˘ ,ÔÈËÈ‚‰ ‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘ ‰ ÓÓ˘ ,Âί„Ï Íω ÊÙÁ ȉ ,Ï" ‰ 'ÒÂ˙ ÈÙÏ ‡‰Â ,Ë‚‰ ·˙ÎÈ˘ ̄˜ ȯ‰˘ ,‡˙˘‰ „È·Ú ÈˆÓ ‡Ï„ ‡˙ÏÈÓ ‰ÈÏ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ Ì‚ ÔΠ̇ ,Ë‚‰ ·˙Î ‡Ï ÔÈÈ„Ú ,¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ÈÏÂÏ ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ÏÂÎÈ ,‡˙˘‰ ÂÓˆÚ· ·Â˙ÎÏ Â„È·˘ ÔÂÈ΄ ¯˘Ù‡ ÔÎÏ ,„ÂÁÏ ‰ È˙ ‰ ÏÚ ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,„ÁÈ· ‰ È˙  ‰·È˙Ή ÏÚ Ì‚ Ï·‡ ,ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ ,·˙Î ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ ‰ÓÏ ,¯Â‡È· Íȯˆ ÏÈÚÏ ˙"¯‰ ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ,¯‡Â·Ó‰ ‡¯Ó‚‰ ÏÎ ÏÚ ÏÏη ¢˜‰ ‡Ï ‡Ï ‡Â‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ„ ‰Ó ¯Â‡È· Íȯˆ ¯˙ÂÈ·Â ,Ï" Î ·Â˙ÎÏ ¯Ó‡ .ÔÂÈˆÏ ˘¯Â„‰ ‰˘˜‰˘ Ï" ‰ ‡È˘˜ ÏÚ ı¯˙È ˙‰‚‰· ïåéöì ùøåãä Ï˘  · ı¯È˙ ‰Ê ‫ועל‬ ÔÂȈ ˙·È˘ ȯ·ÈÁ· È ‡ Ì‚ ,Ï"ÊÂ Ì˘ ‰"ÂÓ ‚"‰Â‡Ó‰ ·¯‰Â ,ÂÊ ‡È˘˜ ÏÚ È˙„ÓÚ ·˘ÈÈÏ Â ¯ÈÚ‰ , ˙ω˜Ó ùèéáéøè íåçð ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÏÚ·‰ Ë‚ È·‚ ‡ÓÏ˘·„ ,ÂÊ ‡È˘Â˜ ¯Ó‡˘Î ÔΠ̇ ,È˙˘‡Ï Ë‚ ·Â˙Î ¯ÙÂÒ‰Ï ‰·È˙Ή ˙Ú˘Ó ÛÎÈ˙ ,È˙˘‡Ï Ë‚  ˙ ·˙Î Ì‚ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ¯Ó‚ ·Â˘Â ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó ,‰ È˙ ‰  Èȉ„ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ԇ΢ ۇ ,‰ È˙ · ԇΠÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,ÏÏÎ „·ÚÓÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÈˆÓ ,‰·È˙Ή  Èȉ„ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˙ÏÈÁ˙˘ ˙‡ ,˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ ·Â˘ ‡˙˘‰ ‡ÏÈÓÓ „·ÚÓÏ .Ë‚‰ ˙ È˙ · Ì‚ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˜ÒÚ ÏÎ

êô¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

È„ ˜¯ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ Ïη ÁÈÏ˘ ˙ ÓÏ ÔÈÎȯˆ ÍÈÏÂÓ ÁÈÏ˘‰ ÂÈ˘ÎÚÓ ˙Á‡ ÌÚÙ ˙ ÓÏ ,'ÂΠȉȇ„ È„ÈÓ Ï΄ ÏÏÎ ˘È Ì Ó‡ ,ÂÓˆÚÓ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ˘ Ô¢‡¯‰ Ú‚¯‰ ÏÚ È‡˜ ‰Ê ,ÂÓˆÚÓ Íω ‡È‰ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ˘ ¯Á‡ Ï·‡ ¯Â‡È·· ÚÓ˘Ó˘˘ ÂÓΠ,Ï" ‰ ÏÏÎ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰È‰ ̇ ÔÎÏ ,Ï" ‰ ïåéöì ùøåãì ˙‰‚‰ ÔÈÎȯˆ Ôȇ ,‰Ê· Â Ï È„ ,‰·È˙Ή ˙Ú˘· ÈÂÙ˘ ÏÈÁ˙‰ ¯·Î˘ ÂÓÎ ,‰ È˙ ‰ ˙Ú˘· „ÂÚ ÂÏ ,‰¯Â˙‰ ͯ„ Ù"Ú ‰È‰ ÏΉ ʇ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ‰È‰˘ ÔÂÈΠʇ ,„·ÚÓÏ ÏÂÎÈ ‰È‰ ʇ„  Èȉ„ .ÏÏÎ ˘ÁÈÓ Ì¢ ÈÏ· ÌÈȘ ¯È¯˘ ÏΉ ,ÈÂÙ˘ .Î"Ú .'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘· ¯‡·Ï Íȯˆ ÔÎ ˘È 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ¯Â‡È·· ,Ï" ‰ ÏÎ ‫ולפי‬ .í"áîøäå øåèä ˜ÏÁ ‰Ó· ,ÔÈ·‰Ï ,˘¯ÙÏ ÏÎÂÈ„ ·˙Î øéàî úéáä ˙Ó‡·„ ÈΉ Ôȇ„ ,'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Î ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ¯Âˉ„ ¯Á‡ ‰Ë˙˘ ÁÏ˘Ó‰ ̇„ ,·˙΢ ¯Âˉ ÈÓ Ì‡ ˜¯ Â˙ ÂÂÎ ‰È‰ ‡Ï ,ÁÈÏ˘‰ ‰˘Ú˘ ‰Ë˙˘ ̇ Ï·‡ ,‰·È˙Ή ˙Ú˘· ‰Ë˙˘ Ì Ó‡ ,ÏÏÎ ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ,‰ È˙ ‰ ˙Ú˘· ȯ·„ ¯Â‡È··Â ,ÏÈÚÏ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„· ¯Â‡È··  Èȉ„ ,¯‡Â·Ó ,¯Âˉ ˙ËÈ˘Ï ¯È‡Ó ˙È·‰ ÏÎ ,ÁÈÏ˘ ÁÂÏ˘Ï Ì„‡Ï ¯˘Ù‡ ȇ„ ÏÏΉ˘ ‰Ú˘· ˜¯ ‰Ê ,„·ÚÓÏ ÈˆÓ ‡Ï ȉȇ„ ÔÓÊ ÏÁ ˙ÂÁÈÏ˘‰Â ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ˘ ‰ ¢‡¯‰ ˙Ú˘·  Èȉ„ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÈÁ˙Ó˘ ‰Ú˘· Ì„‡ ‰˘Ú ‰Ó·„ ‡Â‰ ‰ÊÏ ¯·Ò‰Â ,‰·È˙Ή ÔÎÏ ,ÂÁÏ˘Ó Ôˆ¯ ‰˘ÂÚ˘ ‰Ê· ˜¯ ,ÁÈÏ˘ ‡Â‰ ʇ ˙ÂÁÈÏ˘‰ Ï˘ ‰ È Ú ÏÈÁ˙ӢΠ˜¯ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔÎ ÏÏÎ ÔÎÏ Ì„Â˜ ‡Ï ,ÂÁÂÏ˘ .¯Âˉ ,'ÒÂ˙‰Ï

ÔΠ̇ ,(è"ך öô−½ ¾−þî ,μ"š öô−½ ¾−þ) χÂÓ˘ È˙·˘‰ È ‡Â .‰ÒÈÚ‰ ˙˘ÈÏÏ ‰Ó„ Ë‚‰ ˙·È˙Î ˙ÂÁÈÏ˘ Íȯˆ  ȇ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Ï„ ȉ „ ,ÂÏ Ë‚‰ ˙·È˙Î ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ Ó"Ó ,Ë‚‰ ˙·È˙ÎÏ ¯·ÂÒ„ ‡"¯Ï ,ÔÈ˘Â¯È‚ Ì˘Ï ,‰Ó˘Ï ,ÂÓ˘Ï ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ,‡˙Èȯ‡„Ó È˙¯Î ‰¯ÈÒÓ È„Ú ˘È ¯ÈÙ˘ ÔΠ̇ ,'ÂΠ‰Ó˘Ï Ë‚‰ ˙·È˙Î ÔÂÈÎ Ë‚‰ ˙·È˙Î È·‚„ ,¯ÓÂÏ ˜ÏÁÏ ÌÂ˜Ó Ë‚ ‰Ï Ô˙ÈÏ ,ÔÈ˘Â¯È‚ Ì˘Ï ‰·È˙Ή Íȯˆ˘ ˙Ú˘Ó ÛÎÈ˙ ÏÈÁ˙Ó ÔΠ̇ ,‰·È˙Ή ¯Á‡ ‰Ê ,‰˘‡‰Ï Ë‚‰ ˙ È˙ Ï ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˜ÒÚ ,‰·È˙Ή Ì¢ Íȯˆ  ȇ ,‰ÒÈÚ‰ ˙˘ÈÏ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ‰˘ÚÓÏ Ôȇ ÔΠ̇ ,'ÂΠ‰˘Èω ˙Ú˘· ‰ ÂÂÎ ·ÂÈÁ„ ,‰ÏÁ ˙˘¯Ù‰Ï ˜ÒÚ ,‰ÒÈÚ‰ ˙˘ÈÏ Ï˘ Ï"ÎÚ ,'ÂΠ˜"„ ‰ÒÈÚ ÏÚ ‡ÏÈÓÓ ÏÁ ‰ÏÁ .ÔÂÈˆÏ ˘¯Â„‰ ,ïåéöì ùøåãä Ï˘  · ÁÈ ‰˘ „ÂÒÈ ÈÙ ‫ועל‬ ,˙ÂÁÈÏ˘· ÏÈÁ˙‰Ï ÁÏ˘Ó‰ ÏÂÎÈ„ ‡Îȉ„  ȇ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰¯Ó‚Ï ÈˆÓ ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Û‡ ÈˆÓ ‡Ï ȉȇ„ È„ÈÓ Ï΄ ,ÏÏΉ ¯„‚· Ò Î ı¯˙Ï ÏÎÂÈ ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ ,„È·Ú 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÏÚ ,òùåäé éðôä ˙È˘Â˜ 'ÒÂ˙ ÏÚ Ú˘Â‰È È Ù‰ ‰˘˜‰„ ,ÏÈÚÏ ¯‡Â·Ó˘ ÏÚ·‰ Íȯˆ ‰·È˙Î ˙Ú˘· ‡˜Â„„ ,·˙΢ ‰ È˙ ‰ ˙Ú˘· ÍÎ ¯Á‡ Ï·‡ ,ÈÂÙ˘ ˙ÂÈ‰Ï .ÏÏÎ ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ,‰Ë¢ ˙ÂÈ‰Ï ¯ÈÙ˘ ÏÎÂÈ ‡Ë‰È¯ ÌÂÙÏ ,‰·¯„‡„ Ú˘Â‰È È Ù‰ ‰˘˜‰Â ʇ„ ‰ È˙ ˙Ú˘· ˜¯„ ,ÍÂÙȉ· ¯ÓÂÏ Íȯˆ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ÁÏ˘Ó‰ Ì‚ ʇ ,ÂÁÈÏ˘ ‰ÈÏ È‰ .'ÂΠÈÂÙ˘· ÌÈ È·Ó Â ‡ ¯ÈÙ˘ ,ÏÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ‫ולפי‬ Ôȇ„ ¯·ÂÒ 'ÒÂ˙„ ,'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ˙‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯Ó‡Â ,Â˙˘‡Ï Ë‚ ¯ÒÓ˘ ¯ÂÓ‚ ‡È¯·· ÂÏÈÙ‡„ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ÂÊÁ‡Â ,¯ÁÓÏ „Ú È˘¯‚˙˙ ‡Ï ‰Ï ÌÚË ‰Ó ˙¢˜‰Ï ˘È ÈÓ .Ô ÁÂÈ '¯Ï ÏÂÒÙ ,ÏÈÚÏ ˘¯ÂÙÓ„ ÈÓÚË È ‰ ÈÎÈÈ˘ ‡Ï„ ,‰Ê· ˘È ÏÚ ‡„ÈÙ˜‰ ¯˜ÈÚ„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ,‡ Ú„È ‡Ï ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÓÚË ,Ë‚‰ ˙·È˙Î ˙Ú˘ Ï"ÎÚ .Íȯ‡‰Ï Ôȇ ԇΠ¯Â‡È· Íȯˆ ÔÈÈ„Ú ,È"¯„ ‡ÓÚË„ Ú˘Â‰È È Ù„ Âȯ·„ ¯Â‡È·Â .Ï" ‰ ‰Ë˙˘ ÍÎ ¯Á‡Â ,ÁÈÏ˘ ‰˘Ú ̇„ ¯·ÂÒ„ ‡Â‰ ,Ë‚ Ô˙ÈÏ ·Â˙ÎÏ ¯˘Ù‡ ȇ ,ÁÏ˘Ó‰ ÁÏ˘Ó‰Ï ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ¯·„ Ï΄ ÌÂ˘Ó ,‰Â˘Ó ÈˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ Ì‚ ,ÂÓˆÚ· ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ ÁÈÏ˘‰„ Ô„È„ ˙ÂÁÈÏ˘· Ô¯ÒÁ ‰Ê  ȇ ÁÏ˘Ó‰„ ÌÂ˘Ó ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ÌÈÏ˘‰Ï ÂÏ ÔÙ‡· ,Ï" ‰ ÌÚË ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ,Â˙Ú„· ˙ÂÁÈÏ˘ ‡ÎÈÏ Ì˘„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‰· ȯÈÈÓ„ .ÔÂÈÚ Íȯˆ ÔÎÏ ,ÏÏΠͯ„ ,ÌÈί„ '‚ ,Ï" ‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰· ¯ÓÂÏ ‫ויש‬ ‡¯Ó‚‡ ˜ÏÂÁ  ȇ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˙Ó‡·„ .à‰ Â ÚÓ˘ ‡Ï˘ .‰˘„Á ‡¯·Ò ÂÏ ‰È‰ ˜¯ .Ô„È„ ¯Â·Ò„ Ô ÁÂÈ '¯ ˙ËÈ˘„ ‡Â‰Â .‰˙Ú „Ú ¯˘Ù‡ ȇ .ÁÏ˘Ó‰Ï Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ÊÁ‡È˘ ‡Îȉ„ ÔÂÈ΄ ÌÚˉ ,ÏÏÎ Ë‚‰ Ô˙ÈÏ ·Â˙ÎÏ ÁÈÏ˘Ï Ì‡Â ,Â˙Ú„ ԇΠÔȇ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘·„ ÈÙÏ . ÓÚ Â˙Ú„ Ôȇ ÏÏÎ ÏÁ Ë‚‰ Ôȇ ÔÎ ‰Â˘Ó  ȇ„ ÔÙ‡· ˘¯ÙÏ ˘È ÔÎ ‰Ê ¯·Ò‰ ‰È‰È ,Ë‚ ÍÏ È¯‰ ‰˘‡Ï ¯Ó‡· ˜¯ ,ÁÈÏ˘ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ÂÊÁ‡ ̇˘ ÔÈ„‰ ‡Â‰„ ,¯ÁÓÏ ÏÁ ,¯ÁÓÏ Â Èȉ„ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁÏ ‰ È˙ ‰ ÔÈ· ˙Ú˘·„ ÔÂÈÎ ,È"¯ ˙ËÈ˘Ï Ë‚ Ë‚‰ Ôȇ ʇ ÔÈÎȯˆÂ ,Â˙Ú„ ԇΠÔȇ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ‰ ˘È˘ ‰Ó· È„ ‡Ï ,˙ÂÏÁ ˙Ú˘· Â˙Ú„Ï

ëô¾

,‰Ê· ˙¯Á‡ ‰ËÈ˘ ÒÙ˙ í"áîøä ‫אמנ‬ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘ ÂÓÎ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ Ì‚‰ ‡Ï ,'ÂΠȉȇ„ È„ÈÓ ÏÎ Ï˘ ÏÏΉ„ ,¯Âˉ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ˘ ‰ ¢‡¯ ‰Ú˘ ÏÚ ˜¯ ȇ˜ ‰ ¢‡¯‰ ‰Ú˘‰ ‡È‰ È˙Ó Â˜ÏÁ ˘ Â‰Ê Ì Ó‡ ÈˆÓ ‡Ï ‡È‰ ̇„ ‡ÓÈ „ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ ʇ˘ ‡Â‰„ ,¯·Ò 'ñåúäå øåèäã ,'ÂΠ„È·ÚÓÏ ‰ÁÏ˘ ˘ ˙ÂÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÏÈÁ˙Ó˘ ‰Ú˘· „·ÚÓÏ ÁÏ˘Ó‰ ÈˆÓ Ì‡ ÈÂÏ˙ ʇ ,¯·ڷ ÏÁ ʇ„ ‰·È˙Ή ˙Ú˘· ÔÎÏ ,Â‡Ï Ì‡ Ï·‡ ,„·ÚÓÏ ÈˆÓ ‡Ï ÂÁÈÏ˘ Ì‚ ,˙ÂÁÈÏ˘‰ ‰˘Ú ˘Î „ÈÓ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏÁ„ ¯·Ò í"áîøä Ôȇ¯ ʇ ,È ÈÓ‰ ˙Ú˘· ˘ÓÓ Â Èȉ„ ,ÂÁÈÏ˘ ‡ ‚ΠÔ‚Π,Â‡Ï Ì‡ „·ÚÓÏ ÈˆÓ ÁÏ˘Ó‰ ̇ ˙Ú˘· ˘È‡ ˙˘‡ ‰˙ȉ„ ,Ï" ‰ ¯ÈÊ ‡¯Ó‚„ ‰„¯Ù ÌÈÓÂÈ Â‡ ÌÂÈ ¯Á‡„ Ì‚‰ ,È ÈÓ‰ ‰Ú˘·„ ÔÂÈÎ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰ ÓÓ ˙Â˘È‡‰ ‰˙ȉ ‡Ï ,˘ÓÓ È ÈÓ‰ ˙Ú˘·  Èȉ„ ‰ ¢‡¯ ÂÁÈÏ˘ Ì‚ ÔΠ̇ ,„·ÚÓÏ ÁÏ˘Ó‰Ï ‰ÏÂÎÈ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯Â‡È· ԇΠ„Ú .„È·Ú ÈˆÓ ‡Ï .¯Âˉ Ì"·Ó¯‰

‫ ביאור מחלוקת הרמב"ם והטור‬.‫ח‬ ‫על פי דברי הירושלמי‬ Ì"·Ó¯‰ ÔÈ·˘ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÔÈ Ú· ˘¯ÙÏ ˘È ‫עוד‬ ¯Á‡ ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ˘ ‡Îȉ ,¯Âˉ ‰Ê ·˙Î ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‰ ‰„ .'ÂΠ,ÁÈÏ˘ ‰˘Ú˘ Ë‚ ‡‰È ‡Ï ¯Ó‡Â ‰ËÈ‚ ˙‡ ‰Ï Ô˙ :Â Â˘Ï È"¯„ ‡˙‚ÂÏÙ Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ‰˘Ú  ,¯ÁÓÏ ‡Ï‡ .Ï"ÎÚ .˘È˜Ï ˘È¯„ ˙ËÈ˘ ÏÚ Ì‚ Ì Ó‡ ,òùåäé éðôä ÔÂ˘Ï ‫וזה‬ ,ÂÈ˘Â„ÈÁ· Ï"Ê ‡"·˘¯‰ ‡È·‰˘ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰

èô¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÍÈÈ˘ ʇ ,ÁÏ˘Ó‰ ‰Ë˙˘ ͯ„· ÁÈÏ˘‰˘ ‰Ë¢„ ¯ÓÂÏ ‡Â·È ‡Ï˘ Ë‚‰ ÏÂÁÈ ‡Ï˘ ¯ÂÊ‚Ï ,ÔÎ Â¯Ó‡È˘ ˘Â˘ÁÏ ¯ÈÙ˘ ˘È Ô΄ ,˘¯‚Ó ,˘¯‚Ó ‰Ë¢„ ˙‡¯‰ ÌÈ ÈÚÏ ‰‡¯ Ô΄ ÔÂÈÎ ÏÂÁÈ˘ ¯Ó‡Â ‰˘‡ „ÈÏ Ë‚‰ Ô˙ „ ‡Îȉ Ï·‡ ÔÂÓ‰‰Ï ÔÈÚ ˙ȇ¯Ó ˘È Ôȇ ‰¯Â‡ÎÏ ,¯ÁÓ ÏΉ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,˘¯‚Ó ‰Ë¢˘ „˘ÁÈ˘ ÌÚ ,ÏÂÁÈ Ë‚‰˘  ‡ ÔÈÎȯˆ„ ȯ‰ ¯·Î ‰˘Ú ‰¯ÈÊ‚ ¯ʂȄ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰¯Â‡ÎÏ ‰Ê·Â ÍÈÈ˘ ‰Ê· Ì‚„ ,¯ÓÂÏ ˜ÂÁ„Ï ˘È„ Ì‚‰ ,Ï" ‰ ˙ÂÏÁ‰˘ ÌÈ È·Ó˘ ÌÈ˘ ‡ ‡Â·È ‡Ï˘ ¯ÂÊ‚Ï Â¯·ÒÈ Ì‰ ÔÎÏ ,‰Ë¢ ‡È‰˘ ˙Ú˘· ‡È‰ Ï΢‰ ÔÓ ˜ÂÁ¯ ˙ˆ˜ ‰Ê ,˘¯‚Ï ÏÂÎÈ ‰Ë¢˘ ˙ËÈ˘· ˜¯ Ô·ÂÓ ‡Â‰ ͯ„‰ ‰Ê .ÔÎ Â¯Ê‚È˘ ‡È‰ È"¯„ ÏÂÒÙ ÌÚË„ ‡¯È·Ò„ ,¯Âˉ ‰Ó„Ó˘  Èȉ„ ‰ËÂ˘Ï ‰ÈÏ ‰Ó„Ó ,‡˙Èȯ‡„Ó ˙Ú˘· ̇ ‰Ë¢„ ÂÓΠ,‰ËÂ˘Ï ˙‡Ȉӷ ‰ÈÏ ¯·ÂÒ„ È"¯Ï ¯ÂÓ‚ ‰Ë¢ ‰È‰ Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ˘¯ÈÙ˘ Ï"¯Ï ,¯ÂÓ‚ ‰Ë¢ ‡Â‰ Ò˜ÈÈ„¯Â˜„ ÔÂÈÎ ,Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· ˙Ú„ ÂÏ ˘È˘ .¯ÂÓ‚ ‰ËÂ˘Î Â È‡ Ò˜ÈÈ„¯Â˜„ '·‰ ͯ„Î ,¯ÓÂÏ Â ‡ ÌÈÎȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ‫ולכ‬ ‚ÈÏÙ ÈÓÏ˘Â¯È‰„ ,Ï" ‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰· Â˙Ú„Ï Â ‡ ÔÈÎȯˆ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ԄȄ ‡¯Ó‚‡ Ô„È„ Ò"˘‰ Ì Ó‡ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ Â˙Ú˘· Â˙Ú„Ï ÔÈÎȯˆ  ‡ Ôȇ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ,‚ÈÏÙ ˜¯ ‡Â‰ ͯ„‰ ‰Ê ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ‰ ˙Ú˘· ‡Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ¯Âˉ ÈÙÏ„ ,Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Î .‚ÈÏÙ È ˘ È‚ÈÏÙ ‚ÏÙÈÓ ‰Ó· ÔÈ·‰Ï Íȯˆ ‫ולכאורה‬ ÈÙ ÏÚ ¯È·Ò‰Ï ˘È .Ï" ‰ ÌÈί„‰ íò³ôî í−×ï ³î×ñí) íéøôà äðçîä ¯‡È·˘ ‰Ó

‰˘Ú˘ ˙Ú˘· ‡ ,‰ È˙ ‰ ˙Ú˘· Â È ÙÏ Â˙Ú„ .ÁÈÏ˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰„ ‡Â‰ ,Ï" ‰ ÈÓÏ˘Â¯È‰· .በ‫ודר‬ ‡¯È·Ò ÈÓÏ˘Â¯È‰„ ,ÔÏÈ„ Ò"˘ ÏÚ ˜ÏÂÁ ,Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· ÈÂÙ˘ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ„ ‰ÈÏ È"¯ ‡‚ÈÏÙ ‰Ê·Â .ÏÏÎ Ë‚ Ë‚‰ Ôȇ Â‡Ï Ì‡Â Ì‡ Â˙Ú„· ‡Ï˘ ȯ˜Ó Ò˜ÈÈ„¯Â˜ ̇ ,Ï"¯Â Ì Ó‡ :Ï"Ê øôåñ íúçä ·˙Î ÔÎ ˙Ó‡·Â .Â‡Ï 'ÈÏ˙ ÂÊÁ‡˘ ÈÓ Ù"¯„ ,‡‚ÈÏ٠ȇ„ ÈÓÏ˘Â¯È· ˙Ú˘· ˘¯‚Ï ÏÂÎÈ È‡ ,Âχ ˙Â˙‚ÂÏÙ '‚ ÈΉ ÌÂ˘Ó ‰‡¯  ,'ÂΠÂ˙Âˢ ÂÒ˜ÈÈ„¯Â˜ Â˙˘‡Ï Ë‚ Ô˙ ˘ ÈÓ· ,ÈÓÏ˘Â¯È‰Ï ‰Ï ‰ËÈ˘Ù Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· ‰Ë˙˘  ,¯ÁÓÏ Â· ˘¯‚˙˙˘ ‰ÊÓ ¯ÎÊ ‡Ï ÔÏÈ„ Ò"˘·Â ,˙˘¯Â‚Ó ‰ ȇ˘ È¢ӄ ,‰ÈÓÚËÏ ÈÓÏ˘Â¯È Ï" ‰Ï ,'ÂΠÌÂÏÎ Ë‚ Ô˙ · ,‰ ˘Ó· ¯‡Â·Ó ‰Ê ,˙ÓÎ ‰Ë¢ ,˙˘¯Â‚Ó ‰ ȇ˘ ÌÈ˘Ï˘ ÍÂ˙· ˙Ó ÌÂÈ 'Ï ¯Á‡Ï ÏÚ ,˙ÓÏ ‰Ë¢ ÔÈ· ˜ÏÁÏ Ï"Ò ÔÏÈ„ Ò"˘ Ï·‡ ÂÓÎ ‰È‰ ,Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· ‰Ë˙˘ ̇ ÍÁ¯Î ˙"‰Ó ,˙˘¯Â‚Ó„ Â˙ÂÈˢ ˙Ú˘· ˘¯È‚˘ ÁÈÏ˘ ÂÏÈÙ‡ ‡‰· ¯˘Ù‡Â ,‰¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ˜¯Â ,Ì"·Ó¯‰Ï .¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ Ï"ÎÚ ‡ÎÈÏ ‰¯ÈÊ‚ ÈÓÏ˘Â¯È‰„ ,Ï" ‰ '‡‰ ͯ„Î Â¯Ó‡È Ì‡ ‫והנה‬ ˜¯ ,ÏÏÎ ÔÏÈ„ Ò"˘ ÏÚ ˜ÏÂÁ  ȇ ˙Ú˘· Â˙Ú„· ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ„ È"¯„ ‡ÓÚË„ ˙ÂÁÈÏ˘ ÌÚ˘ ÔÈ Ú ‰Ê Ôȇ ,ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ ˙ËÈ˘ ÌÚ ÌÈÎÒ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÏÏÎ ˙Ó‡·„ ,Ì"·Ó¯‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ÔÂÈ΄ ,Ì"·Ó¯‰ ˜¯ ,Ô ÁÂÈ '¯Ï 'ÈÙ‡ Ë‚ Ë‚‰ ȉ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ‡Ï˘ ,‡¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Ô ÁÂÈ '¯„ ‡ÓÚË ˜¯ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‰Ê ,˘¯‚Ó ‰Ë¢˘ Â¯Ó‡È ÔÓʉ ÍÂ˙·Â ˜ÂÁ¯ ̘ÓÏ ÁÈÏ˘ ÁÏ˘„ ÔÙ‡·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡˙˘‰Ó„ ‡¯ÓÈÓÏ Â‡Ï ÌÏÂÚÏ ‡· ‡Ï˘ ¯·„ ÏÁ„ ‡Â‰ ÌÏÂÚÏ ‡Â·È˘Î ‡Ï‡ ,ÔÈ ˜‰ ÏÂÁÈ Â˙ ˜‰Ï ÈˆÓ ‡Ï„ È„ÈÓ· ÈΉ Ì˘Ó ,ÔÈ ˜‰ ‡Â‰˘ ԂΠ,ÌÏÂÚÏ ‡Â·È˘ ‰Ú˘ Â˙‡· ‰ ˜È˘ ÔÈ ÚÏ ‰ ˜Ó ÈˆÓ ‡Ï ‡˙˘‰ ÒÒ‚ Â˙ ˜‰Ï ÈˆÓ ‡Ï ÌÏÂÚÓ„ ÔÂÈÎ ,ÌÏÂÚÏ ‡Â·È˘Î ‰Ú˘· ÛÂÒ· ‡Ï ‰ÏÈÁ˙· ‡Ï ,¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ ÂÊ ‰¯Ù Í¢ӷ Ô„È„Ï Ï·‡ .ÔÈ ˜‰ ¯Ó‚ ˘ ÛÂÒ·„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,ÌÂÈ ÌÈ˘Ï˘ ¯Á‡Ï ‰ ˜Â ‰ÈÓ ,Â˙ ˜‰Ï ÈˆÓ ‡Ï ÔÈ ˜‰ ¯Ó‚ ˙Ú˘· ‰˙‡· ¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ Â˙ ˜‰Ï ‰È‰ „ȷ ‰ÏÈÁ˙· ˜ÏÁÓ ‡ ‚ ȇ‰Î ,‰ˆÂ¯ ‰È‰ ̇ ‰Ú˘ Ô È‡ Âȯ·„ .Â È È ÚÏ Ï"ÎÚ 'ÂΠ‡„ÂÓÏ˙ .ÏÏÎ ¯Â‡È· ÔÈÎȯˆ ,éîìùåøéä ȯ·„· ˘¯ÙÏ ˘È ÔÎ Ï" ‰ ÏÎ ‫ולפי‬ ‡· ‡Ï˘ ¯·„ ÂÓΠȉ ÈÓ ÔÈ˘Â¯È‚„ ÔÈ˘Â¯È‚‰ Ï˘ ˙ÂÏÁ Ï΢ ,Ó"¯ ˙ËÈ˘Ï ÌÏÂÚÏ ‰Ú˘·  Èȉ„ ,ÏÂÁÏ ÏÎÂÈ˘ ‰Ú˘· ˜¯ ÏÁ ‡Ï ÏÁ ‡Â‰˘ ‰Ú˘· ‡ ‰˘‡‰Ï ÁÈÏ˘‰ Ô˙ ˘ ÔÈÎȯˆ„ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔÎÏ ,¯ÁÓÏ ‡Â‰ ʇ„ ÔÈ˘Â¯È‚‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· Â˙Ú„Ï Â ‡ ÁÏ˘Ó„ ‡ÓÚË Â Èȉ ÔΠ,Â˙ÂÁÈÏ˘ ‰˘ÂÚ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„· ‡ÓÚË Â Èȉ ,ÁÈÏ˘ ‰˘Ú˘ ÔÎ .ÏÏÎ Ô„È„ ‡¯Ó‚‡ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‚ÈÏÙ ‡Ï .¯ÂË‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ô„È„ ‡¯Ó‚„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò í"áîøä ‫אמנ‬ ‡¯È·Ò„ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,ÈÓÏ˘Â¯È‡ ‚ÈÏÙ ¯Âˇ È‚ÏÙ ,Ï" ‰ ˙¯·Ò‰ ÏÎÎ Ì"·Ó¯‰Ï ‰ÈÏ ˙ÂÏÁ‰ ˙ÏÈÁ˙„ ,‰ÈÏ ‡¯È·Ò Ì"·Ó¯‰„ ,‰Ê· ʇ ,ÁÈÏ˘‰Ï  ˙È ˘ ‰Ú˘· ‡‰ ÔÈ˘Â¯È‚‰ Ï˘ (ê³−−þîêðô) Ë‚ ȉ ¯ÈÙ˘ ÔÎÏ ,Â˙Ú„· ‰È‰ ¯ÓÂÏ ˘È„ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ÍÎ ¯Á‡ ‰Ë˙˘ „ ‡Îȉ

ôð¾

¯ȷÁÏ ‰ ˙Ó Ô˙ ˘ ÈÓ :Â Â˘Ï ‰Ê (ï¬ öô−½ ÌÂÈ 'Ï ¯Á‡Â ,ÌÂÈ 'Ï ¯Á‡Ï ‰ ˜ ÂÏ ¯Ó‡Â ,¯·„Ï ÏÂÎÈ Â È‡˘ ÒÒ‚ ‡Â‰ ȯ‰Â ,Ô˙ ‰ ‰ÏÁ ‰·Â˘˙ .Â‡Ï Ì‡ ‰ ˙Ó· Ï·˜Ó‰ ‰ÎÊ Ì‡ ¯Ӈ (:ï"ך ¹ð ö−ñìîò ¾− šþõ) ‡¯˙· ‡·· ‡· ‡Ï˘ ¯·„ ‰ ˜Ó Ì„‡ ‰ÈÏ ˙ȇ„ Ó"¯Ï„ ÂÏ ÂÏÙ ˘ ÌÈÒÎ Ï ¯ÈÎÈ ,Íȯˈȇ ÌÏÂÚÏ ‰ ˜Ó Ì„‡ ‰ÈÏ ˙ȇ„ ÂÏÈÙ‡„ ,ÒÒ‚ ‡Â‰˘Î Ȉӄ ‡Îȉ  Èȉ ,ÌÏÂÚÏ ‡· ‡Ï˘ ¯·„ ÏÂÎÈ Â È‡ ÒÒ‚‰Â ,ÌÏÂÚÏ Â‡Â·È˘Î Â˙ ˜‰Ï ÔΠ̇ .ԇΠ„Ú ¯·„Ï ÏÂÎÈ Ôȇ˘ ˙ ˜‰Ï Â˙‡·Â ,ÌÂÈ 'Ï ¯Á‡Ï ‰ ˜ÓÏ ÚÓ˘ ‰ ÈÓ ‰ÏÁ ‡Ï„ ¯·„Ï ÏÂÎÈ Ôȇ˘ ,ÒÒ‚ ‡Â‰ ÌÂÈ .'ÂΠ‰ ˙Ó‰ šþõëð) ÔÎ ‰‡¯ Ôȇ ¯Á‡ ̘ÓÓ„ ‫איברא‬

ÈÒÎ ¯Ó‡‰ ¯Ӈ (.ï"ñš ¹ð ö−ñìîò ¾− .Ú¯Ó ·È΢ ˙ ˙Ó· Ì ˙ Â È ÂÏÙÏ ÍȯÁ‡Â ÍÏ ·È΢ ˙ ˙Ó ‡ÓÚË È‡Ó ‰ ˜ ‡Ï„ ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ¯·Î ‰˙ÈÓ ¯Á‡Ï ‡Ï‡ ‰ ˜  ȇ ,Ú¯Ó ,ÈΉ ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ÈÓ ÍȯÙ ,ÍȯÁ‡ ÂÓ„˜ ÌÚ ‰ ˜ Ú¯Ó ·È΢ ˙ ˙Ó˘ ÈÈ·‡ ¯Ó‡‰Â ‡ Ó ,‡Â‰‰ ÔÓ ÈÈ·‡ ¯„‰ È ˘Ó ,‰˙ÈÓ ¯Ó‚ ‰Ê ȯ‰ ,È˙Ó Ì‡ ÍËÈ‚ ‰Ê ȯ‰ Ô ˙„Ó ÔÏ Ì"·˘¯ ˘¯ÈÙ ,Ë‚  ȇ ‰˙ÈÓ ¯Á‡Ï ÍËÈ‚ Ô˙ÈÏ Ú¯Ó ·È΢ Ï˘ Â˙Ú„ Ôȇ Èχ Ï"Ê Ì‡„ ,‰˙ÈÓ ¯Ó‚ ÌÚ ‡Ï ,‰˙ÈÓ ¯Á‡Ï ‡Ï‡ ÏÚ ,‰˙ÈÓ ¯Ó‚ ÌÚ È‰ÈÏ ÈÓ Ë‚ ÔÎ ‡Ï ‰Ê ‰ ˜ ‰Ï ¯Ó‡ ȇ„ Ì˘Ó ÁÎÂÓ ÍÁ¯Î ·‚ ÏÚ Û‡Â ,‰ ˜ ‰Ê ȯ‰ ,Â˙˙ÈÓ ¯Ó‚· ÏÎÓ 'ÂΠ.ÈÈ ˜‡Ï ÈˆÓ ‡Ï ‰Ú˘ ‰˙‡·„ ¯Ó‡˜„ ‡‰„ ,ÈÓ„ ‡Ï ‰· Ô È˜ÈÈ„ „Î ÌÂ˜Ó ‰ ˜Ó Ì„‡„ ‰Ï ˙ȇ„ Ó"¯Ï ÂÏÈÙ‡„ ‡„ÂÓÏ˙

íô¾

‫ הר"ר אלי' פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÈÎȯˆ Ôȇ ÔÎÏ ,ÔÈ ˜‰ ÏÈÁ˙‰ ¯·Î„ ÔÙ‡· Ì Ó‡ ,Ô ·¯„ ÏÂÒÈÙ ˘È˘ ˜¯ ,„ÂÚ Â˙Ú„Ï ¯Á‡Ï ʇ ‡Â‰ Ë‚‰ ˙ÂÏÁ ÏÎ ÈÓÏ˘Â¯È„ ÔÙ‡· .Â˙Ú„Ï ¯ÈÙ˘ ÔÈÎȯˆ ÔÎÏ ,‰Ë˙˘ ˘

˙Ú˘· ‡Â‰ ÔÈ ˜‰ ˙ÏÈÁ˙„ ÈÓÏ˘Â¯È„ ‡ ‚· ‡Ï ˙Ó‡·„ ¯ÓÂÏ ˘È Ì Ó‡ .‰˘‡‰Ï ‰ È˙ ‰ ˜ÂÏÈÁ ˘È ¯ÈÙ˘Â ,ÈÓÏ˘Â¯È‰‡ Ô„È„ ‡¯Ó‚ ‚ÈÏ٠ȯÈȇ Ô„È„ ‡¯Ó‚„ ,ÈÓÏ˘Â¯È‰Ï Ô„È„ ‡¯Ó‚ ÔÈ·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

îô¾

‫הרב ארי' ראטה הי''ו‬ ‫מגיד שיעור בבית מדרשינו‬

‫בענין מהו החסרון של והא לא חזרה שליחות אצל בעל‬ Ô‚ΠȯÈȇ„ .‡¯Ó‚‰ ‰„ÈÓÚÓ „ÂÚ .á .Ì˙Á ‰ÈÚ¯‡‡ ‰ÈÁ ˙‡ ‡˙‰ ˙ÈËÓ ÈÎ ‰Ï ¯Ó‡„' ‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘ ˙È˘Ú ˘ ¯ÓÂÏÎ ,'‰ÈϘ˘Â Ì‡Â È ÂÏÙ ÔÈ„ ˙È·‰ ψ‡ Ú˜¯˜‰ ÏÚ ÂÁÈ ‰Ï ÁÈÏ˘ ÔÈÈ„Ú ‡È‰ Ì˘ Â˙ÁÈ Ó˘Î˘ ‡ˆÓ ÔÎ ˜¯ ˙˘¯‚˙Ó È¯‰˘ ,‰˘¯‚˙ ‡Ï ‰ÎÏÂ‰Ï ‡È‰˘ ÔÂÂÈÎ ÔÎÏ ,Ú˜¯˜‰ È·‚ ÏÚÓ Â ÏË˙˘Î È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ ‰Îȯˆ ‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘ ‰Â‰ ÈΉ ȇ' ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ÔÈÈ„Ú .Ì˙Á ‡·¯ ¯Ó‡Â ,Ú˜¯˜ È·‚ ÏÚÓ ÍËÈ‚ ÈÏË ‰ÈÏ ,'ÌÂÏÎ ¯Ó‡ ‡Ï Ú˜¯˜ È·‚ ÏÚÓ ÍËÈ‚ ÈÏË ÔÙ‡· ‰ ˘Ó‰ ˙‡ „ÈÓÚ‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÔΠ̇ ÔÙ‡· ȯÈȇ  ˙ ˘Ó„ ‡¯Ó‚‰ ˙·˘ÈÈÓ .‚ .‰ÊÎ ˙ÈËÓ„ „Ú ‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘ ȉ' ‰Ï ¯Ó‡˘ ÈÏ·˜Â ,‰Ï·˜Ï ÁÈÏ˘ ȉ Ì˙‰ ˙ÈËÓ ÈΠÌ˙‰ ÈÏË Ï˘ Ô¯ÒÁ ‰Ê· Ôȇ ÔΠ̇ ,'ÍËÈ‚ ˙‡ ÔÈÈ„Ú„ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .Ú˜¯˜ È·‚ ÏÚÓ ÍËÈ‚ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰¯ÊÁ ‡Ï ‡‰„' ¯Á‡ Ô¯ÒÁ ԇΠ˘È .'ÏÚ·‰ ψ‡ ‡Ï‡ ȯ˜ÈÓ ‡Ï ÁÈÏ˘' ˘¯ÈÙ È"˘¯ ‫והנה‬ ψ‡ ¯ÂÊÁÏ È‡¯˘ ‰ÊÏ ‰ÊÓ ÁÏ˙˘Ó‰ ÂÊ ,ͯ·ÁÏ Í˙ÂÁÈÏ˘ È˙È˘Ú ¯ÓÂÏ ÂÁÏ¢ ‡Ï‡ ‰ÁÏ˙˘ ‡Ï ȯ‰˘ ¯ÂÊÁÏ ‰È‡¯ ‰ ȇ ‰˘ÚÓ‰ ÏÚ· ‡È‰ ˙È˘Ú Î"Á‡Â ‰ÓˆÚÏ ˙ÂÙÒÂ˙‰Â .'¯ÂÊÁ˙˘ ̄˜ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ÏË·Â

‰ÓˆÚ ‰˘‡‰˘ ˙¯Ó‡ (:è×) ÔÈËÈ‚· ‫המשנה‬ ‰Î¯ˆ ‡È‰˘ „·Ï·Â ‰ËÈ‚ ˙‡ ‰‡È·Ó ‰˘‡‰˘  Èȉ ,·˙Î È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ ı¯‡·˘ ÔÈ„ ˙È· È ÙÏ ‰ËÈ‚ ˙‡ ‡È·‰Ï ˙ Ó‡ ‡¯Ó‚·Â .Ì˙Á È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ χ¯˘È ‰˘¯‚ȇ ‰„ÈÏ ÈËÓ ÈÎÓ ‰˘‡' ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ¯ÓÂÏ ‰Îȯˆ ÏÏη ‡È‰ ÚÂ„Ó ˘Â¯ÈÙ '‰Ï ‰Ï Ô˙ ˘ ÔÂÂÈΠȯ‰ Ì˙Á È Ù·Â ·˙Î È Ù· ÂÏÈÙ‡˘ ˙Ó‡·Â ,‰˘¯‚˙ „ÈÓ Ë‚‰ ÏÚ·‰ ‰ ȇ˘ ÈÙÏ ‰ÏÂÎÈ ‰˙ȉ Ë‚‰ ˙‡ Û¯˘Ï È Ù· ¯ÓÂÏ Íȯˆ˘ Ë‚‰ ‡È·‰Ï ÏÚ·‰ ÁÈÏ˘ ‰ÂÎȯˆ‰ ÚÂ„Ó ÔΠ̇ ,Ì˙Á È Ù·Â ·˙Î ‡¯Ó‚‰ ‰Ò Ó .Ì˙Á È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ È¯Èȇ„ .à .˙Â˙ÓȘ‡ ‰Óη ÂÊ ‡È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ ,'È ÂÏÙ ÔÈ„ ˙È· È Ù· ‡Ï‡ È˘¯‚˙˙ ‡Ï' ¯Ó‡· ‡Â·˙˘ „Ú ˘¯‚˙˙ ‡Ï˘ ‰ÓÚ ‰ ˙‰˘ ÔÂÂÈΠ‰˘‡‰ ˙È˘Ú ˘ ‡ˆÓ ,È ÂÏÙ ÔÈ„ ˙È· Â˙Â‡Ï È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ ‰Îȯˆ ÍÎÏ ÁÈÏ˘ ÈÎ ÛÂÒ ÛÂÒ' ‡¯Ó‚‰ ‰Ê ÏÚ ‰˘˜Ó .Ì˙Á ‰Ê Ôȇ˘ ¯ÓÂÏÎ ,'‰· ‰˘¯‚ȇ Ì˙‰Ï ‡ÈËÓ Ô˙ ÏÚ·‰ ‡Ï‡ ÁÈÏ˘ ˙È˘Ú ‰˘‡‰˘ ÔÂΠȇ ˙ ‰ÓÚ ‰ ˙‰˘ ˜¯ · ˘¯‚˙˙˘ Ë‚‰ ‰Ï „ÈÓ Ï·‡ ,È ÂÏÙ ÔÈ„ ˙È·Ï Ë‚‰ ‡È·˙˘ È„„ˆ Ë‚‰ ˙‡ ‰˘‡‰ ‰‡È·‰Â ȇ ˙‰ ÌÈȘ˙ ˘Î ̇ .‰ÈÏ‡Ó ˙˘¯‚˙Ó È ÂÏÙ ÔÈ„ ˙È· Â˙Â‡Ï È Ù·Â ·˙Î È Ù· ¯ÓÂÏ Í¯Ëˆ˙ ÚÂ„Ó ÔÎ

ïô¾

‫ הרב ארי' ראטה הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙ÏÈÁ˙Ó Ì˘„ ,ı¯È˙ .‡¯Ó‚‰ ‰Ê· ˙˜Ù˙ÒÓ ÂÏȇ ¯ÂÊÁÏ ‰È‡¯ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ‰˙ȉ ˙ÂÁÈÏ˘‰ .¯ÂÊÁÏ ‰È‡¯ ‰ ȇ ˙ÂÁÈÏ˘‰ ˙ÏÈÁ˙Ó Ô‡Î (¬ í×ñí î šþõ ö−¾îþ−è ³î×ñí) ÍÏÓ‰ ¯Ú˘· ‰‡¯Â ԇΠȯ‰˘ ,ÂÊ ‡È˘Â˜ ·˘ÈÈ Ì˘ È"˘¯˘ ·˙΢ ˙ÏÚ· ˙È˘Ú ˘ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ È"˘¯ ˘¯ÈÙ ,˙ÂÙÒÂ˙Î È"˘¯ ˘¯ÈÙ ÔÓ˜Ï ÂÏȇ ‰˘ÚÓ‰ ÔÎÏ ,ÂÊ ‡È˘Â˜ ÂÏ ‰˘˜ ‰È‰˘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ‰Ê·Â ‰˘ÚÓ‰ ˙ÏÚ· ˙È˘Ú ‡È‰˘ ԇΠ˘¯ÈÙ ‰Ó ,ÏÚ·‰ ψ‡ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰¯ÊÁ Ô ÈÚ· ȇ„· ‰Ê· ‰ÓˆÚÏ ‰ÁÏ˙˘ ‡Ï„ ÔÓ˜Ï ÔÎ Ôȇ˘ ÌȇÂÏÈÓ È ·‡· Ì‚ ‰‡¯Â .‡¯Ó‚‰ ‰˜Ù˙Ò‰ ¯Ú˘‰ ‰Á„ ‰Ê ÁÎÓ .ÔÎ ·˙΢ (ê"ôš öô−½) ˙È˘Â˜ ı¯˙Ï Ú˘Â‰È È Ù‰ ·˙΢ ‰Ó ÍÏÓ‰ ˘ ÓÏ ÈÏ ‰ÓÏ Â˘˜‰˘ (íþ®ì í"ð) ˙ÂÙÒÂ˙ ¯ÓÈÓÏ ‰ÈÏ È‰ Ô‡ÎÓ ¯Á‡Ï ‰‡·‰ ‰¯ˆÁ ÌÂ˘Ó Ú˘Â‰È È Ù‰ ·˙Π.‰ÓˆÚ ˙ÂÁÈÏ˘ ÌÂ˘Ó È"˘¯Ï Ï·‡ Ì˙ËÈ˘Ï ˜¯ ‡È‰ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜˘ ÏÚ· ‰˘Ú ÁÈÏ˘‰˘ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ¯˜ÈÚ˘ ‰˘Ú ˘ Û‡„ ‰Ê ˘˘Á Ì˘ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰˘ÚÓ‰ ˙ÙÎȇ ‡Ï ‰Ï·˜Ï ÁÈÏ˘ ÍÎ ¯Á‡ ÂÓˆÚ ÁÈÏ˘‰ ¯·Î ȯ‰ Ì Ó‡ .‰˘ÚÓ‰ ÏÚ·  ȇ˘ ÔÂÂÈÎ ÔÏ ˙ÂÙÒÂ˙Î ˘¯ÈÙ (:è½) ÔÓ˜Ï ÂÓˆÚ È"˘¯˘ ¯‡·˙ .˙ÂÙÒÂ˙‰ ÌÚËÎ Ì‚ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò˘ ȯ‰

‰ÊÓ ÁÏ˙˘Ó‰ ‡Ï‡ ȯ˜ÈÓ ‡Ï ÁÈÏ˘' ¢¯ÈÙ È˙È˘Ú ¯ÓÂÏ ÂÁÏÂ˘Ï ¯ÂÊÁÏ È‡¯˘ ‰ÊÏ ·˙Π.'ÌȯÁ‡Ï ÁÈÏ˘ ‰˘ÚÈ˘ ̄˜ Í˙ÂÁÈÏ˘ ˙Ú„· ¯‡·Ï (î ³îê ¬− öô−½) ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜‰ ÏÚ· ÈÓ ‡¯˜ ÁÈÏ˘ Ï΄ Ï"Ò È"˘¯„ È"˘¯ ‡Ï‡ ÁÏ˘ÓÏ ‡ÓÏÚ· „ÈΠ ȇ˘ ,‰˘ÚÓ‰ ‰˘Ú ˘Î ÔΠ̇ ,‰Ê ˙ÂÏÁ ˙¢ÚÏ ÁΉ · ˘È ‰˘Ú Î ÔÎ Ì‚ ‡Â‰ ȯ‰ ,‰Ï·˜Ï ÁÈÏ˘ ÛÂÒ·Ï È˘Â¯È‚Ï Ë‚‰ ˙Ï·˜ ÔÈ ÚÏ ÂÓˆÚ ‰˘ÚÓ‰ ÏÚ· ¯‡Â·Ó ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ .È ‰Ó ‡Ï ÔÎÏ ,‰˘‡‰ .˙ÂÁÈÏ˘ ÔÈ„· ‡Â‰ Ô¯ÒÁ‰˘ ˙ÂÙÒÂ˙ È"˘¯· ȉ„ ‡Â‰ Ô¯ÒÁ‰˘ ¯‡È·˘ ‡"·Ëȯ· ‰‡¯Â Ô¯ÒÁ ‡Â‰Â ,Ú˜¯˜ È·‚ ÏÚÓ ÍËÈ‚ ÈÏËÎ ‰ÈÏ È¯È‡Ó·Â .˙ÂÈÂÁÈÏ˘ ¯‡˘· ‡Ï ˂„ ‰ È˙ · ˜¯ „ÓÂÚ„ ÏÚ·Î ·˘Á ‰ÎÏÂ‰Ï ÁÈÏ˘„ ¯‡È· ÂÓˆÚ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ ÏÚ·‰ Ôȇ ,ÏÚ·‰ ̘ӷ .Ï·˜È ÈÓÓ„ ‰Ï·˜Ï ÁÈÏ˘Î ‰Îω ÁÈÏ˘ ‰˙ ÈÓ˘ ‰˘‡· (:è½) ÔÓ˜Ï ‫והנה‬ ‡¯Ó‚‰ ˙˜Ù˙ÒÓ ‰Ï·˜ ÁÈÏ˘Ï ÏÚ·„ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰¯ÊÁ ‡Ï' Ï˘ Ô¯ÒÁ‰ ‰Ê· ˘È ̇ ‡ ˘ ȇӄ Ì˘ ‡"·˘¯‰ ‰˘˜‰Â .'ÏÚ·‰ ψ‡ Ï˘ Ô¯ÒÁ‰ ˙‡ ˘È˘ ‡¯Ó‚Ï ‡ËÈ˘Ù Ô‡Î˘ Ì˘ ÂÏȇ 'ÏÚ·‰ ψ‡ ˙ÂÁÈÏ˘ ‰¯ÊÁ ‡Ï'

‫חידושי תורה‬

‫מאת חברי קהלתינו הק'‬ ‫מתפללי ולומדי בית מדרשינו‬

êò¾

‫ הרב בעריש ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב בעריש ווייס שליט"א‬ ‫ראש הקהל דקהילתינו‬

,‫בענין ברכת שעשה ניסים בנס דיחיד לגבי יוצ"ח‬ ‫ובענין חיוב כיבוד אבי אמו‬ ԇΠÔȇ ̇ Û‡„ ,ÂÓ‡ È·‡ ˙‡ „·ÎÏ ‰ˆ¯ ,˙ ÓÁ¯ ÌÂ˘Ó ‰Ê· 'È‰È Ó"Ó ,„·ÈÎ ˙·ÂÁ ÍÎ , · Ô· ÏÚ ·‡‰ ÈÓÁ¯ Ôȇ˘ ÂÓΠ͇ Û‡ [ÂÓ‡ È·‡ ‡] ÂÈ·‡ È·‡ ÏÚ Ô·‰ ÈÓÁ¯ Ôȇ ,Ë"ÂÈ È „ÚÓ‰ '΢ ÂÓÎ Â Èȉ ,Â˙È·· Ï„‚˘ .Ô·‰ ÈÓÁ¯Ï ·‡‰ ÈÓÁ¯ Ô ÈÓ„Ó„ ·‡‰ ÈÓÁ¯„ ¯‡Â·Ó„ Ï" ‰ 'Ó‚Ó ‫איברא‬ ÌÚË ‰Ó ·"ˆ Î"‡  · ÏÚ ˜¯ ‡Â‰ ,Ï"È Èχ .‡ÒÈ ‡ Èί·Ï ȯ· ¯· ·ÂÈÁÏ ‰ËÂÒ 'Ó‚· Ì˘ ˘¯ÙÏ È"˘¯ ˜ÈÈ„ ‰Ê ÌÚËÓ„ ,‰·‰‡Ï ˙ ÓÁ¯ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˘È„ ,"‰·‰‡" ÈÓÁ¯ ˜¯ ȉ ‰·‰‡Â ,˙¯„ '‚ „Ú ‰Â‰ ˙ ÓÁ¯„ ‰˘Ú˘ ˙ί· È·‚ ÔÎÏ ,Ô·Ï ·‡Ó ·‡Ï Ô·Ó ,ÂÈ·‡ È·‡ Ï˘ Ò ÏÚ Ì‚ ͯ·Ó ¯ÈÙ˘ ÌÈÒ .Ï"˜Â ,ÂÈ·‡ È·‡· Ì‚ ‡Îȇ ˙ ÓÁ¯ ‡‰„ (ó¾ ³î×þë) ‡"·˘¯‰ '΢ ‰Ó ÈÙÏ„ ‫ופשוט‬

Ì˘· (ì"−þ ’−½) Á"‡ ¯ÂË· ‡È·‰ ÔΠ˙Âί· 'Ó‚· ˘"‡¯‰Â Û"ȯ‰ ˙үȂτ ,Ó"È ÏÎ ÈÓ „"‰‰ ‡Ï‡  · Ô· ‡˜Â„ Â‡Ï ,Ï" ‰ ,(’ð ’−¼½) Ì˘ Ú"¢· Ù"Π.ÔÈί·Ó ÂÎÈ¯È È‡ˆÂÈ ,ÈÓÁ¯ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Ôȇ Î"Ú Ì˙ËÈ˘Ï Î"‡ ˙¯„‰ Ïη ÍÈÈ˘ ‡Ï ‡„ȯ‚ ÈÓÁ¯ ÂÏÙ‡„ .(’í š"½ ó¾) ‰·Â˘˙ È¯Ú˘ ÔÈÈÚ .ÂȯÁ‡ Ìȇ·‰

ÌÈ·¯„ ‡ÒÈ ‡ (ê"¼ ð"ò) ˙Âί· 'Ó‚· '‫א( אי‬ ˙ί·] Èί·Ï È·ÈÈÁÈÓ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ·ÈÈÁ ‰ȇ „ÈÁÈ„ ‡ÒÈ ‡ ,['ÂΠÌÈÒ ‰˘Ú˘ ÈÒ¯‚ (’ê ’−½ ¬"õ) Ì˘ ˘"‡¯·Â Û"ȯ·Â ,Èί·Ï ÈÎȯˆ ‰È¯· ¯·Â ‰È¯·Â ‡Â‰" „ÈÁÈ„ ‡ÒÈ ‡ (’ë ³îê) Ì˘ Ë"ÂÈ È „ÚÓ·Â .˘"ÈÈÚ "Èί·Ï Ô·‰ ÏÚ ·‡‰ ÈÓÁ¯ ԇΠ„Ú„ ,ÌÚˉ ˘¯ÈÙ ‡Ó˙ÒÓ ,(è"× ê"×) ‡¯È 'Ù ˘ÓÂÁ· È"˘¯ 'ÈÙ„Î ˘¯„Ó‰Ó Â¯Â˜Ó È"˘¯ ȯ·„ .Ï"ÎÚ ÍÙÈ‰Ï ÔÎ .˘"ÈÈÚ (ë"½ ð"òõ ó¾) ‰·¯ ¬"ô í¬î½) Ò"˘· ÔÎ ÚÓ˘Ó ‡Ï

‫ולכאורה‬

ȯӇ„  Èȉ :Ì˘ ‡˙ȇ„ ,(ê"¼ È ·‡ È ·„ ÈÓÁ¯ ,È ·‡ ‡·‡„ ÈÓÁ¯ È˘ ȇ ‡Ï‡ ·‡‰ ÈÓÁ¯ ȉ ‡Ï„ ÁÎÂÓ ,‰ÈÏ Â‰„ ‡˙ȇ „ÂÚ . · Ô· ÏÚ ‡Ï ,„·Ï  · ÏÚ ‰È· ÏÙËȇ ·˜ÚÈ ¯· ‡Á‡ ·¯ :‡¯Ó‚· Ì˘ ‰ÈÏ ¯Ó‡ Ï„‚ ÈÎ ,‰È˙¯· ¯· ·˜ÚÈ ·¯·  Èȉ ,‡ ‡ Íȯ· Â‡Ï ‰ÈÏ ¯Ó‡ ,‡ÈÓ ÔÈȘ˘‡ Ï"ÎÚ ,‡ ‡ Í˙¯· ¯· È·¯ È·¯ È˘ ȇ ȯӇ„ ,È˙‡ Ï„‚ Ï„‚ - È·¯ È·¯ :È"˘¯Ù ,'Ó‚‰ ÈÏÚ Ôȇ - ‡ ‡ Í˙¯· ¯· .Í · È È‡ Î"Ùڇ ‡‰Ï ‡„·ÂÚ Í‰ ‡È·‰˘ ‰ÓÓ .Ô·Î Í„·ÎÏ ÁÈÎÂ‰Ï ˘È ,Ï" ‰ 'ÂΠÈÓÁ¯ È˘ ȇ ȯӇ„ ‡Ï˘ ‰Ê· 'Ó‚‰ ˙ ÂÂΠ,Ë"ÂÈ È „ÚÓ‰ ȯ·„Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ð"® ’õ ¾è−î) ¯"„Ó· ‡˙ȇ„ ‰ÓÓ ‰ÊÏ ‰È‡¯

˙ · È ·Â ,ÌÈ ·Î Ô‰ ȯ‰ ÌÈ · ˙ · :(î"½  ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ‰ ‰Â .Î"Ú ÌÈ ·Î Ì È‡ Ï" ‰ ‡„·ÂÚÓ„ Ï"Ò„ ‡"¯‚‰ ȯ·„ ¯Â‡È·· ‰È‰ ÂÊ ‡„·ÂÚ È¯‰ ,È¯Ó‚Ï ¯ÂËÙ ·"·„ ÁÎÂÓ ¯ÈÙ˘ È"· ‡"¯Ï ·˜ÚÈ ·¯ ¯Ó‡ Ê"Ú ,Â˙· Ô·· ‡È·‰„ ‡‰ Î"‚ ˜ÈÈÂ„Ó ‰Ê·Â ,‡ ‡ Í˙¯· Ô·„ È·¯ È˘ ȇ ȯӇ„  Èȉ Ï" ‰ ‡„·ÂÚ‡ 'Ó‚· ¯˙ÂÈ ¯ÂËÙ Í˙¯· ¯·„ ,‡ ‡ "Í˙¯· ¯·" È·¯ ‡È·‰˘ ‰Ó Ú"ˆ ‰Ê ÈÙÏ„ ‡Ï‡ , · Ô·Ó ˜"ȯ‰Ó‰ ˙ËÈ˘Ï Ï" ‰ 'Ó‚Ó ‰È‡¯ ‡"¯‚‰ Ï" ‰ 'Ó‚· ȯ‰Â ,·‡ „·ÈÎÓ ¯ÂËÙ Â · Ô·„ ‰Ê· ‡"¯‚‰ ÔÂÂÎ˙ Èχ ,Â˙· Ô·· ȯÈȇ ȯ·„Ï ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ‰ÊÏ Ì„Â˜Ó Î"˘Ó ˙ÂÁ„Ï Â · Ô· ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˘È„ ·˙Î Ê"Ú ,˜"ȯ‰Ó‰ ,È"˘¯ ˙ ÂÂη ÏÈÚÏ Â ·˙΢ ‰ÓÏ .Â˙· Ô·Ï .Â È˜Ê „·ÎÏ ·ÂÈÁ ‡Îȇ Â˙· Ô·· Ì‚„ ‡ˆÓ ‚"‰Â‡Ó ¯"ÂÓ‡‡ ·˙Î ‡"¯‚‰ ˙ËÈ˘ ‫ג( ולפי‬ È‡Ó Ò"˘‰ ȯ·„ ˘¯ÙÏ Ï"˜ÂˆÊ Ï„‚" 'ÈÙ È"˘¯Â ."È·¯ È·¯" È˘ ȇ ȯӇ„ ‡"¯‚‰ ȯ·„Ï .Í · È È‡ Î"Ùڇ È˙‡ "Ï„‚ ,‰¯Â˙ „ÓÏ„ ˘ÓÓ È·¯ ¯ÓÂÏ Â Âˆ¯„ Ï"È ‡"¯‚‰ ˙ËÈ˘Ï ÌÚË Ô˙ÈÏ ˘È˘ ‰Ó Ì„˜‰·Â ‡"Á ‰·‰‡Ó ‰·Â˘˙ ˙"¢· ·˙΢ Ó"ÈÙÚ ·ÈÈÂÁÓ Ì„‡˘ ˙Ú¯ÎÓ ‰Ú„‰˘ (ì"¼š ’−½) ê"õ) ˙"˙ 'ω Ì"·Ó¯· ÔÈÈÚ ,‰¯Â˙ „ÓÏÏ Â„Â·Î· ·ÈÈÂÁÓ ‰È‰È ‡Ï ‰ÓÏ Î"‡ ,(ë"í ‡˜Â„˘ Ï"È˘ Ì˘ Ó"η ¯‡Â·Ó ‰ ‰Â .˘"ÈÈÚ Â˙· Ô· ‡Ï „ÓÏÏ ·ÈÈÂÁÓ ‡Â‰  · Ô·· ‡Ï‡ „·ÈÎ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ë"‰Ó„ Ï"È Î"‡Â ,˘"ÈÈÚ ‰Ê ÈÂÏ˙„ ÔÂÈÎ ,ÂÓ‡ È·‡· ‡Ï ,ÂÈ·‡ È·‡·  ˆ¯ "È·¯ È·¯" È˘ ȇ ¯Ӈ˘ ‰Ê ,‰Ê·

ëò¾

ÔȇÂ" (í¬î½ë ó¾) È"˘¯ 'ÈÙ˘ ‰ÓÓ ‫ב( והנה‬ ·ÈÈÂÁÓ˘ ÁÎÂÓ ."Ô·Î Í„·ÎÏ ÈÏÚ ,ԷΠ„·ÎÏ ·ÈÈÂÁÓ ‡Ï ͇ ,ÂÓ‡ È·‡ „·η (ð"® ’−½) ·"Á ·˜ÚÈ ˙·˘ ˙"¢· ˜ÈÈ„ ÔΠ‰ÓÓ ‡Â‰ È"˘¯ ȯ·„Ï ¯Â˜Ó ,È"˘¯ ȯ·„Ó Ì˘ ‡·ÂÓ‰ (í"½ ð"®õ ¾è−î) ¯"„Ó· ‡˙ȇ„ È˜Ï‡Ï ÌÈÁ·Ê Á·ÊÈ Ù"‰Ú (ê"õ î"ô) È"˘¯· ¯˙ÂÈ ÂÈ·‡ „·η Ì„‡ ·ÈÈÁ˘ ,˜ÁˆÈ ÂÈ·‡ „·η ·ÂÈÁ ˘È Ù"ÎÚ„ Ó"˘ ,ÂÈ·‡ È·‡ „·ÎÓ ,¯˙ÂÈ ·ÈÂÁÓ ÂÈ·‡ „·η„ ‡Ï‡ .ÂÈ·‡ È·‡ .(ð"× ’−¼½ ô"þ ’−½) „"ÂÈ· ‡"Ó¯‰ ˜ÒÙ ÔΠ·˙΢ (ó¾ ³îðèê ’−ìë) ‡"˘¯‰Ó‰ ÏÚ ‫ופליאה‬ ,ÌÈ ·Î Ô‰ ȯ‰ ÌÈ · È ·„ ‡‰· ‡·ÂÓ‰ ¯"ÂÙ ˙ÂˆÓ ÌÂȘ ÔÈ ÚÏ ‡˜Â„  Èȉ„ ,‰¯ˆÈ ˙·˘Ï„ ÌÚËÓ ,(ë"¼ ë"½) ˙ÂÓ·È 'Ó‚· ¯ÈÚ‰ ‡Ï ,ÌÈ ·Î Ì È‡ ·‡ „·ÈÎ ÔÈ ÚÏ Ï·‡ È · Ì‚„ Ï"Ò„ ÁÎÂÓ„ Ï" ‰ È"˘¯ ȯ·„Ó ·ÂÈÁ‰„ Û‡ ÏÚ ,Ì È˜Ê „·Èη ÌÈ·ÈÈÂÁÓ ÌÈ · ¯ÈÚ‰Ï ˘È Î"ÂÓΠ.Ô·‰ ÏÚ ˘È˘ ·ÂÈÁ‰Î  ȇ Ï" ‰ 'Ó‚Ó„ ·˙΢ (ó¾ ð"î−ë) ‡"¯‚‰ „"Ú ‡È·‰˘ (’ñ ¾þî¾) ˜"ȯ‰Ó‰ ˙ËÈ˘Ï ‰È‡¯ ‡Îȇ ,ÂÈ·‡ È·‡ „·η ·ÈÈÁ Ì„‡ Ôȇ„ ,‡"Ó¯‰ Ì˘ È"˘¯ 'ÈÙÏ È¯‰Â ,Ï" ‰ ‡„·ÂÚÏ Â˙ ÂÂ΄ Ë¢Ù ˙ËÈ˘Î ÁÎÂÓ ‰·¯„‡ Ï" ‰ 'Ó‚„ ‡„·ÂÚ· ÂÓÈȘ ‡Ï ‡"¯‚‰Â ‡"˘¯‰Ó‰„ ‰‡¯ Π.‡"Ó¯‰ ¯Â‡È··Â ,'Ó‚‰ ȯ·„ ¯Â‡È·· È"˘¯ ˙ËÈ˘Î „·ÈÎ ·ÂÈÁ ‡Îȇ„ ‡ÓÈ È‡„ ,Ï"È Ì˙ËÈ˘ "‡ ‡ Íȯ· ‡Ï" ÂÏ ·È˘‰ ȇӇ  Șʷ Ì¢ ÂÈÏÚ Ôȇ ‡Â‰ ‡¯· ‡τ ÔÂÈÎ ÚÓ˘Ó„ .·ÂÈÁ :Ï"Ê „ÂÚ ·˙Î Ì˘ ‡"¯‚‰ ¯Â‡È·· ‫והנה‬ ‡È·‰Â ,„·ÈÎÓ ¯ÂËÙ ÂÓ‡ È·‡Ï„ Ï" Â

èò¾

‫ הרב בעריש ווייס שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂÈ·‡ ̇„ (ð"− ’−¼½ ô"þ ’−½) „"ÂÈ Ú"¢·Â (ê"¼ È ˜˘‰ ˙¯Ó‡ ÂӇ ,ÌÈÓ È ˜˘‰ ÂÏ ¯Ó‡ ,ÂÈ·‡ „·Π‰˘ÂÚ ,ÂÓ‡ „·ΠÁÈ Ó ,ÌÈÓ ‰·Â˘˙ ˙"¢·Â ,ÂÈ·‡ „·η ˙·ÈÈÁ ÂÓ‡ Ì‚˘ „ÓÚÓ· ȉ ̇„ ,‰Ê· ˘„ÈÁ (ó¾) ‰·‰‡Ó ¯Ó‡ ̇ , · Ô·Â Â ·Â Ԙʉ ,ÂÈ„ÁÈ Ô˙˘Ï˘ È ˜˘‰ ÂÏ ¯Ó‡  ȘÊ ,ÌÈÓ È ˜˘‰ ÂÈ·‡ ÂÏ ,ÂÈ·‡Ï Ô˙ ̇ Ì‚˘ , ȘÊÏ ÌÈ„˜Ó ʇ ÌÈÓ „Â·Î È ÙÓ Ô˜Ê‰ ̉ȷ‡Ï ˙˜˘‰Ï ÔÈ„‰ ˙¯Â˘ ,˘"ÈÈÚ Û È„Ú ÂÈ·‡ „·Π‰Ê ˙ÏÂÊ Ï·‡ ,·‡ ÂÓ‡˘ ÔÙ‡· ‰È‰ ԇΠ‰˘ÚÓ‰˘ Ï"È Î"‡ ÂÈ·‡ ‰È‰ ̇ ,ÌÈÓ È ˜˘‰ Î"‚  ÓÓ ‰Ï‡˘ ‰È‰ ,˙‡Ê ˘˜·Ó Â È˜Ê Ì‚Â Â ÓÓ ˙‡Ê ˘˜·Ó ‰È‰˘ ÔÂÈΠ͇ ,Ï" Î Â È˜Ê ˙‡ ÌÈ„˜‰Ï ·ÈÈÂÁÓ ‰‡Â˘ ‰„ÂÚ· ·‡ „·ÈÎÓ ‰¯ÂËÙ ‡È‰˘ ,ÂÓ‡· ÔÈ˘Â„È˜ Ò"˘· ‡˙ȇ„Î ,„ÈÙ˜Ó ‡Â‰ ̇ ‰ÏÚ·Ï ÌÈ„˜‰Ï ·ÈÈÂÁÓ Î"Ú ,(ï"− ’−¼½) Ì˘ Ú"¢·Â Íȯ· ¡ ¯Ó‡ ‰ÊÏ ,Û È„Ú ÂÓ‡ „·΄ ,ÂÓ‡Ï ÌÈ„˜‰Ï Íȯˆ ÔÎÏ ,‡ ‡ ÍÈ˙¯· ¯· ,‡ ‡ ê"−¾³ ³ò¾) ‰¯Â˙ ÏÈ„‚È ı·Â˜· ÔÈÈÚ ,ÂÓ‡Ï .(¬"ô ³þëîì

·ÈÈÁ È ‡„ Ï"È ,‰¯Â˙ ÈÓÚ ˙„ÓÏ˘ Û‡ ¯ÓÂÏ ‡Ï ,‡ ‡ ÍÈ˙¯· ¯· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,̈́·η Ô·„ Ï"ÈȘ„ ۇ ,ÈÓÚ „ÂÓÏÏ ·ÈÈÂÁÓ ˙Èȉ „"ÂÈ Í"˘· ¯‡Â·ÓΠ¯ȷÁ Ô·Ï Ì„Â˜ Â˙· ¯ÂËÙ Â · ԷΠȉ ‡Ï Ó"Ó ,(’ê š"½ í"ôþ ’−½) ¯ÈÚ‰ ‡"¯‚‰ ȯ·„ ÏÚ Ô· .„·ÈÎÓ ÈÎ ‡ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ÚÓ˘Ó ‡Ï„ Ò"˘· ˙ÂÓÂ˜Ó ‰ÓÎÓ ’õ) ‰ÓÈÓ˙ ‰¯Â˙· ÔÈÈÚ ,Â˙· Ô·Ï Â · Ô· ˜ÏÁÏ ¯·ÂÒ ‡Ï ÂÓ˜ӷ È"˘¯ Ì‚„ (ó¾ ¾è−î .¯ÎÊ Î ‰Ê· ,˜ÈÈ„Ï „ÂÚ Ì„˜‰· ,Ï"È Ò"˘‰ ȯ·„ ‫ובפירוש‬ ‰ˆ¯ ‡Ï ·˜ÚÈ '¯˘ ÔÎ˙È Íȇ ̇ Û‡ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,Â È˜Ê È"·‡¯Ï ÌÈÓ ˙˜˘‰Ï ÌÂ˘Ó Ô‡Î ˘È ȯ‰ ,„·ÈÎ ÌÂ˘Ó Ô‡Î Ôȇ ,¯ÎÊ Î Â È˜ÊÏ Ì‚ ˘È˘ ˙ ÓÁ¯Â ı¯‡ ͯ„ ÌÂ˙È Ï„‚Ó‰ ȯ‰Â ,Â˙È·· ÂÏ„‚˘ ÔÂÈÎ ¯˙ÂÈ·Â Ôȯ„‰ Ò· ‡˙ȇ„Π„ÏÈ ÂÏȇΠȉ Â˙È· ÍÂ˙· ,(ì"−š ’−½) ‡"Ó¯‰ ˙"¢· ‡·Â‰Â .(ë"¼ ¬"−) ‰˘ÚÓ„ Ï"È Í‡ ,(ë"ô −"½î½) Ó"ÂÁ ‡"Ó¯· ÔÈÈÚ ê"ñ) ÔÈ˘Â„È˜· ¯‡Â·Ó‰ ÔÈÚΠȉ ԇΠ‰È‰˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ðò¾

‫הר''ר אלי' אביטאן הי''ו‬ ‫בענין הסיבה וד' כוסות דרך חירות‬ ÂÏÈÙ‡ ÍÎÏ ‡ÎÓÒ„ ÈÓ È‰ ‰·ÈÒ‰ ‰Ó˘ Ï"‰„ ‰·ÈÒ‰ ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰ ȉ ‡Ï „·ÚÈ„ ·Ò‰Ï ¯ÂÊÁÏ ÍȯˆÂ ÏÏÎ ·Òȉ ‡Ï ÂÏȇΠÍÈÈ˘ ‡Ï ÌÈ„˜È ‡Ó˘„ ÌÚˉ ÈÙÏ˘ Ù"ڇ Ô¢‡¯‰ ÌÚË ÈÙÏ Ó"Ó .‰Â‰ ‰Â‰„ ȇӄ ¯ÂÊÁÏ ¯‡Â·Ó Ï"ÎÚ ¯˜ÈÚ ÏÎ ‰·ÈÒ‰ ‡È‰ ‡Ï ‡ÓÚË Ï·‡ ,‡·ÂÎÈÚÏ Â È‡ ‰ ÎÒ„ ‡ÓÚË„ þ¬−êë ï"−õñî) ‡·ÂÎÈÚÏ È‰ ÏÂÎ‡Ï Íȯˆ  ÈÓÈ·„ −þíð ê®− îò−ô−ë ë½í ðë¼−ðë óê ,íï ó¼¬ μ−−¾ êñð ñ×îê¾ ð−ë ë½−í êñ óèî ,êëî×¼ñ îò−ê íò×½ð êô¼¬

.(ê"− š"½ ¹î½ë ë"ôë š½õ ö×î îë ÏÚ ·ÒÈÓ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯Ëȇ„ Ï"ÈȘ ‡‰ ‫וצ"ע‬ ‡˙ ÎÒ ‡¯ÈÓÁ ÌÂ˘Ó Ï‡Ó˘ „ˆ  ÈÓÈ· ʇ ÏÂÎ‡Ï Í¯ËˆÈ„ ‚"ڇ ,‡¯ÂÒÈ‡Ó ‚"‰Î·„ ·˙Î Ï"˘¯‰Ó‰ ȯ‰Â ,· ÏÈ‚¯  ȇ˘ ·ÒÈÓ˘ ÏÈ‚¯ Ì„‡· ¯˜ÈÚ ÏÎ ‰·ÈÒ‰ ȉ ‡Ï ·ÒÈÓ˘ ¯Ëȇ ˘"Ó ,· ÏÂÎ‡Ï ÏÈ‚¯˘  ÈÓÈ ÏÚ ÏÂÎ‡Ï ÏÈ‚¯˘ „È ‡Â‰˘ ÂÏ‡Ó˘ ÏÚ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ .· ‰˙¢  ȇ˘ ÈÓ 'È 'ÈÚÒ ·"Ú˙ 'ÈÒ ‫בשו"ע‬ Íȯˆ ‡ ¢ ‡ ˜ÈÊÓ˘ È ÙÓ ÔÈÈ Ú·¯‡ ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ï ˙Â˙˘Ï ÂÓˆÚ ˜ÂÁ„Ï Î"‡˘Ó ·˙Î Â"Ï ˜"Ò ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó·Â ,˙ÂÒÂÎ ˘Â„Ș ÚÂÓ˘Ï ÏÂÎÈ ÌÈ·ÂË ÌÈÓÈ ˙Â˙·˘· ‰ÈÈ˙˘‰ ·ÂÈÁ ÏÁ ‡Î‰ Ï·‡ ‰Ê· ‡ˆÂÈ ¯Á‡Ó '„·„ ‡ÓÈ È‡ ÂÏÈÙ‡„ ‡‰Â ,Ì„‡ ÏÎ ÏÚ

‰Ó˘ ‡Ï ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰ ,(ìš) ÌÈÁÒÙ ‫בגמרא‬ ÌÈ„˜È ‡Ó˘ ‡Ï‡ „ÂÚ ‡Ï ,‰·ÈÒ‰ 'ÈÙ Ì"·˘¯·Â ‰ ÎÒ È„ÈÏ ‡·È ˢÂÂÏ ‰ ˜  ÈÓÈ· ȯ‰˘ ,‰·ÈÒ‰ ‰Ó˘ ‡Ï ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰ ÏÈ‚¯˘ „ˆ· ·ÒÈÓ·„ Ï"¯Â ,ÏÂÎ‡Ï Íȯˆ ‡Â‰ Í¯ËˆÈ˘ ÌÂ˘Ó Â‡ ,˙¯ÈÁ ‰Ê Ôȇ · ÏÂÎ‡Ï ÌÂ˘Ó Â‡ ,· ÏÈ‚¯  ȇ˘ ÂÏ‡Ó˘· ʇ ÏÂÎ‡Ï ‡ÓÚË .˙¯ÈÁ ‰Ê Ôȇ · ·ÒÈÓ˘ „ˆ· Ï··„ ȇ˜„ Ï"Ò„ È"˘¯Ó Ì"·˘¯ ‡È·Ó ‰ ÎÒ„ ȇ˜„ Ï"Ò Ì"·˘¯Â ,ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰‡ ‡Ï Ԅ˜¯Ù‡ ÌÈÓÚË '· Ì"·˘¯Ï ‡ˆÓ  ,ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰‡ ÈÓ Â È‡„ ÌÂ˘Ó ‰·ÈÒ‰ ‰ ȇ ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰ ȇӇ ¯Ëȇ È·‚Ï Ó"˜Ù  .‰ ÎÒ Ì¢Ó ˙¯ÈÁ ÏÈ‚¯ ÂÏ‡Ó˘· ȯ‰˘  ÈÓÈ ÏÚ ·ÒÈ È"˘¯Ï„ ,‰ ÎÒ ÌÚËÓ ÂÏ‡Ó˘ ÏÚ ·ÒÈ Ì"·˘¯Ï ÏÂÎ‡Ï ·˙Π.'‚ 'ÈÚÒ ·"Ú˙ 'ÈÒ Ú"¢· Ï"ÈȘ ÈΉ ‡˙ ÎÒ ‡¯ÈÓÁ„ ÌÂ˘Ó ‡"È ˜"Ò ·"Ó· .Ì„‡ ÏÎ ÔÈÓÈ· ÌÚÙ Â˙‡ Ï·È ,‡¯ÂÒÈ‡Ó Â È‡˘ „È· Ï· ¯Ëȇ‰„ ‚"Ú‡„ ‡ˆÂÈ Ê"ÈÙÏ ˙ÂˆÓ È„È ‡ˆÈ „·ÚÈ„· ·ÎÚÓ Â È‡ ,· ÏÈ‚¯ ȇӇ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ó Â È‡„ ‡ÓÈ È‡„ ,‰·ÈÒ‰ .ÏÏÎ ·ÒÈ ÏÚ ‡Ï ‰"„ ÛÂÒ· ·"Ú˙ 'ÈÒ· Á"·‰ ‫והנה‬ ·˙Π.Ï"Ê Ï"˘¯‰Ó‰ Ì˘· ‡È·Ó  ÈÓÈ Ì"·˘¯ ˘Â¯ÈÙ ÒÙÂ˙˘ ‚"Ú‡ Ï"Ê ‡È¯ÂÏ ˘"¯‰Ó ‰Ó Ó"Ó .ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰‡ ȇ˜ „ÂÚ ‡Ï„ ¯˜ÈÚ ‡Ï ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰ ‡¯˜ÈÚÓ ‡„ÂÓÏ˙ ¯Ó‡˜„

‫ הר''ר אלי' אביטאן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

íò¾

˙·ÈÒ‰· ˙¯ÈÁ ˘È‚¯Ó  ȇ˘ Ù"Ú‡ ¯Ëȇ ÔÎÏÂ Ï˘ ‰‚‰ ‰ ÂÓˆÚ· ˙‡¯‰Ï ·ÈÈÁ Ó"Ó Ï‡Ó˘ ÏÈ‚¯ Ì„‡ Î"‡˘Ó ,‰ÂˆÓ ‰Ê· ÌÈȘ ,˙¯ÈÁ ȉ ‡Ï„ Ï"˘¯‰Ó‰ ·˙΢  ÈÓÈ ÏÚ ·ÒÈÓ‰ ÔÈÓÈ ˙·ÈÒ‰„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,‡ˆÈ ‡Ï ‰·ÈÒ‰ Ï˘ Ì˘ ‰ÊÏ Ôȇ ,‡˙ÂÚÈ¯Ï È˙¯˙ · ˘È ˘È‚¯Ó  ȇ ÏÈ‚¯ Ì„‡ Ì‚Â ˙¯ÈÁ ˙‚‰ ‰ ‡Ï Î"‡ , ÈÓÈ· ÏÂÎ‡Ï ÏÈ‚¯˘ ¯Á‡Ó ˙¯ÈÁ .˙¯ÈÁ ͯ„ ‰·ÈÒ‰ ˙ˆÓÓ ˜ÏÁ Ì¢ ÌÈȘ îòêëí¾ îô× ðë¼−ðë ê®− îò−ô− ñ¼ ë½−í¾ þ¬−ê ñëê) ô"ô ³îþ−ì ñ¾ íèíòí îò−êð è"¼ê îò−−íî ë"ôíô ñ−¼ñ

.(þ¬−êñ ³îþ−ì ñ¾ í¾èþí −îí Ù"Ú‡ ÔÈÈ ˙Â˙˘Ï ÔÈ·ÈÈÁ„ ‡‰ Ô·ÂÓ ‫ולפי"ז‬  ȇ„ ‚"Ú‡„ ,‡ ¢ ‡ ˜ÈÊÓ˘ Ï˘ ‰‚‰ ‰ ˙‡¯‰Ï ·ÈÈÁ Ó"Ó ,˙¯ÈÁ ˘È‚¯Ó .˙¯ÈÁ Ï˘ ‰‚‰ ‰ ȉ ÔÈÈ ˙ÈÈ˙˘Â ,˙¯ÈÁ ‰Ê‰ ÔÓÊ·„ Ï"ÈȘ„ ‡‰ Î"‚ Ô·ÂÓ ‫ולפי"ז‬ ’¼) ‰"È·‡¯‰Î ‡Ï„ ‰·ÈÒ‰· ÌÈ·ÈÈÁ  ˆ¯‡· ˙ÂÏÈ‚¯ Ôȇ„ ÔÂÈ΄ Ï"Ò„ (−"ëî þîÌÚÙ„ ÔÂÈÎÓ Â Èȉ ,·Ò‰Ï Íȯˆ Ôȇ ·Ò‰Ï Ï˘ Ì˘ ‰ÊÏ ˘È ·Ò‰Ï ÌÈÏÈ‚¯ ÌÈ˘ ‡ Âȉ .˙¯ÈÁ ÌÈ˘È‚¯Ó Ôȇ˘ Ù"ڇ ˙¯ÈÁ ˙‚‰ ‰ „ÂÒȉ ÏÚ ˜ÏÂÁ  ȇ˘ Ï"È ˜ÏÂÁ˘ ‰"È·‡¯‰Â Ôȇ ·Ò‰Ï ˙ÂÏÈ‚¯ Ôȇ Ê"‰Ê·„ ÔÂÈÎ Ï"Ò ‡Ï‡ ‡˙ȇ„ ÌÈ˘  ,˙¯ÈÁ ˙‚‰ ‰ Ï˘ Ì˘ ‰ÊÏ ‡È·‰ Ì"·˘¯‰Â ‰·Ò‰ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ„ 'Ó‚· Ï˘ Ôί„ Ôȇ„ ȇÁ‡ ·¯„ ˙Â˙Ïȇ˘‰Ó ÌÚË Ê"‰ÓÊ· ÌÈ˘ ‡Ó ˘"Ó ·"ˆÂ .·Ò‰Ï ÌÈ˘ ,·Ò‰Ï ÔÈ·ÈÈÁ Ó"Ó ·Ò‰Ï Ôί„ Ôȇ„ ‚"Ú‡„ Ì¢· ·Ò‰Ï Ôί„ Ôȇ˘ È ‡˘ ÌÈ˘ „ Ï"È ˙‚‰ ‰ Ï˘ Ì˘ ÌÈ˘ ˙·ÈÒ‰Ï Ôȇ ,ÌÚÙ .ÔȯÂËÙ ÔÎÏ ÏÏÎ ˙¯ÈÁ

ÒÂΉ ÏÚ ‰¯ÈÓ‡ ÔÈ„ ,È˙¯˙ ‡Îȇ ˙ÂÒÂÎ í×î½ ’½î³ ’¼) Ïω ÔÂÊÓ‰ ˙ί· ,‰„‚‰ ,˘Â„Ș ó"ëôþí ñ¼ ï"−þèí −¾îð−ìë ’¼î ,í−í¾ −ô í"ð ì"ñ ’ôèë ’−êð×) ˙¯ÈÁ ͯ„ ‰ÈÈ˙˘ ÔÈ„ ÔΠ(íïë (³îþ−ì μþð öòëþ −ò−š³ −½× ¼ëþê þôê êò−ëþ :¬"š

˙‡ˆÏ ÏÂÎÈ 'ȉ ÒÂΉ ÏÚ ‰¯ÈÓ‡ ÔÈ„ Ó"Ó ˙Â˙˘Ï ·ÈÂÁÓ„ ‡‰Â ,˘Â„Ș ÂÓÎ ,¯Á‡Ó ‰ÈÈ˙˘ ÔÈ„Ó Â Èȉ ‡ ¢ ‡ ˜ÈÊÓ˘ Ù"Ú‡ ‰Ê· ÍÈÈ˘ ˙¯ÈÁ ͯ„ ‰Ó Ú"ˆÂ ˙¯ÈÁ ͯ„ .‰ÂˆÓ‰ ‰Ê· ÌÈȘ Íȇ ‡ ¢ ‡ ˜ÈÊÓ Ì‡ ͯ„ ‰·ÈÒ‰ Ï"ÊÁ  ˜È˙„ ‡‰„ ¯‡·Ï ‫ויש‬ ‡Îȇ ˙¯ÈÁ ͯ„ ˙ÂÒÂÎ '„ ÔΠ˙¯ÈÁ ˙ÂÒÂÎ '„ ‰˙˘È ,·ÒÈ˘ ‡„Á ,È˙¯˙ ‰Ê· ‚‰ ˙È˘ „ÂÚ ,˙¯ÈÁ Ï˘ ‰˘‚¯‰ ÂÏ ˘È Ê"ÈÚ˘ ˘È‚¯Ó  ȇ˘ Ù"ڇ ,˙¯ÈÁ Ï˘ ‰‚‰ ‰· ˘È˘ ‰˘ÚÓ ˙¢ÚÏ ·ÈÈÁ Ó"Ó ÂÓˆÚ· ˙¯ÈÁ ÍÓÒ ‡È·‰Ï ˘È .˙¯ÈÁ ˙‚‰ ‰ Ï˘ Ì˘ Ê"Ú ·"Ú˙ 'ÈÒ ˘È¯ ‰˘Ó Èί„‰ ·˙΢ ‰ÓÓ ‰ÊÏ ÂÏÈÙ‡„ ÌÈÁÒÙ È·¯Ú ˘È¯ È΄¯Ó‰ ·˙Î Ï"Ê ÏÙÒ‰ ÏÚ ·ÒÈ ,˙Â˙ÒΠÌȯΠÂÏ Ôȇ˘ È Ú Ú"¢· ‡"Ó¯· ‡·Â‰Â ,˙¯ÈÁ ͯ„  ȇ˘ Ù"Ú‡ ˙¯ÈÁ ͯ„  ȇ ̇ ȯ‰˘ ‡ÏÙ ‡Â‰Â ,¯ÂˆÈ˜· ˘¯ÙÏ ˘È Ï" ‰Ï ,ÏÒÙÒ‰ ÏÚ ÏÏη ·ÒÈ ‰ÓÏ ÏÚ Â˙·ÈÒ‰· ˙¯ÈÁ ˘È‚¯Ó  ȇ„ ‚"Ú‡„ È„Î ·ÒÈ Ó"Ó ˙Â˙ÒΠÌȯΠ‡Ï· ÏÒÙÒ‰ .˙¯ÈÁ Ï˘ ‰‚‰ ‰ ÌÈÈ˜Ï ·ÒÈÓ ¯Ëȇ„ Ï"ÈȘ„ ‡‰ Ô·ÂÓ ‫ולפי"ז‬ ͯ„·˘ ‚"Ú‡Â Ï‡Ó˘ „ˆ· ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‰·ÈÒ‰„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,ÂÏ‡Ó˘· Ï· ÏÏÎ ÔÂÈÎ ,˙¯ÈÁ Ï˘ ‰‚‰ ‰ ȯ˜ÈÓ Ï‡Ó˘ „ˆ· ·˘ ‰Ê „ˆ· ·Ò‰Ï ÌÏÂÚ‰ ·Â¯ ͯ„ Ô΢ ,ÔÈÓÈ· ÏÂÎ‡Ï ÌÈÏÈ‚¯˘ ÔÂÈÎÓ ˙¯ÈÁ ÌÈ˘È‚¯Ó

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

îò¾

‫הר''ר אהרן אדלער הי''ו‬ ‫כולל ערב ברך משה דסאטמאר‬

‫בענין ברכת מי פירות ומי שלקות‬ ÈÁ‡ ·˙Π,Ï"Ê ·˙Î (’è ¹−¼½ í"þ ’½) ‫הטור‬ ÔËÁÒ Ì‡ Ô΢ ÏÎ Ï"Ê Ï‡ÈÁÈ '¯‰ ,̉ÈÏÚ Í¯·Ó˘ ͯ„Î Ô‰ÈÓÈÓ ÏÚ Í¯·Ó˘ íúåà ïéèçåñùë éàãåã" ÔÎ ‰‡¯  ȇ ÔȘ˘Ó ¯·„Ï ‰È‡¯Â "àúåòéøâì éðúùî ̇ ,ÏΉ˘ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó˘ ȯى ÔÓ ÔȇˆÂȉ ÈÙÏ ,ȯى ˙ί·Î ˜¯Ó‰ ÏÚ Í¯·Ó ÌÏ˘· ˘"‡¯‰ È·‡ È Â„‡ Ì˘· ‰ÏÚÓÏ È˙·˙΢ ‰Ó ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ ˘Â¯ÈÙ‰„ ‰ÊÓ ¯‡Â·Ó Ï"ÎÚ Ï"Ê Â Èȉ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ,‡Â‰ ÌÈ·Âˢ ˙¯ÈÙ„ (:ìñ) 'Ó‚· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ È"˘¯ÈÙ ÏΉ˘ ͯ·Ó ÌÏ˘· ̇ ,ÈÁ ÏÂÎ‡Ï ‡¯Â· Â˙ÏÁ˙˘ ,ÈÁ Ï· ‰ ˜¯È ÏÎ Ï"ÊÂ Ì˘ äéúìîî äé÷ôà" Â˜Ï˘ ‰Ó„‡‰ ȯ٠.Ï"ÎÚ ÏΉ˘ ͯ·Ó "àúåòéøâì ÏÚ ,Ï"Ê (î"¬ ¹−¼½ ë"þ ’½) ¯ÂË· ¯‡Â·Ó ‫וכ‬ ıÚ‰ ȯ٠‡¯Â· ‚"‰· ·˙Î ¯ÎÂÒ‰ ÔÈËÁÂÒ˘ ÔȘÂ˙Ó ÌÈ ˜ ·˙Î Ï"Ê Ì"·Ó¯‰Â ,ÁÏÓÏ ÂÓ„È ÂÙ˜È˘ „Ú Ô‰ÈÓÈÓ ÔÈÏ˘·Ó Ì˙‡ ȯ٠‡¯Â· Ô‰ÈÏÚ Í¯·Ó˘ ·˙Î ÌÈ Â‡‚‰ ÏÎ ÌȯÓ‡ ÔΠ,ıÚ‰ ȯ٠‡¯Â· ‡"È ‰Ó„‡‰ ,‰Ó„‡‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ó ÌÈ ˜ Ô˙‡ ıˆÂÓ‰ ̉ÈÏÚ ÔÈί·Ó ȯ٠‡¯˜ ‰Ê Ôȇ˘ ¯Ó‡ È ‡Â ‰ ˙˘ ˘ ÌÈ ˜‰ Âχ Ï˘ ˘·„ ‡‰È ‡Ï ,ÏΉ˘ ‰ ˙˘ ‡Ï˘ ÌȯÓ˙ ˘·„Ó Ï„‚ ¯Â‡‰ È"Ú

È˘‡ ·¯ ¯· ¯Ó ¯Ó‡ (.ìñ) ˙Âί· ‫בגמרא‬ öô ëïí ¾ëð) ȯÓ˙„ ‡˘·Â„ ȇ‰ ,¯·„· ‰È‰ ÏΉ˘ ‰ÈÈÏÚ ÔÈί·Ó (ó−þô³í ‡ ˙ ȇ‰ ÈÎ ,Ô‡ÓÎ .‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ Ë"Ó ˙ÂÈ ÂÙÒ ıÓÂÁ ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÈ ÌȯÓ˙ ˘·„ Ô ˙„ ·ÈÈÁÓ ¯ÊÚÈχ È·¯ ‰Ó¯˙ Ï˘ ˙¯ÈÙ ÈÓ ¯‡˘Â äòéæ È"˘¯ÈÙ ,¯ËÂÙ Ú˘Â‰È È·¯Â ˘ÓÂÁ ԯ˜ .Ú"‰Ù· ÂÈÏÚ Í¯·Ï ȯ٠ ȇ ‡Â‰ àîìòá Ôȇ ‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ ¯ËÂÙ Ú˘Â‰È È·¯Â Ô˙È ‰ ȯ٠ÍÏ Ôȇ ,ÂÈÏÚ ÏÁ ‰Ó¯˙ Ì˘ ¯ÓÎ Â Èȉ „·Ï· ÌÈ· Ú ÌÈ˙ÈÊ ‡Ï‡ ‰˜˘ÓÏ ·¯ ¯Ó‡ .ËÏ Û„· ÔωÏ Î"Ú È˘‡ ·¯ ¯· ‡ÈÓ ‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ ÈÏ ‡ËÈ˘Ù ‡Ù٠‰ÏÂÎÎ È˜Ï˘ ‰ÏÂ΄ ‡ÈÓ ‡˙ÙÈÏÎ ‡˙ÙÈÏ„ ‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ ‰"„· 'ÒÂ˙·Â ,È˜Ï˘ ‰Ó„‡‰ ȯ٠‡¯Â· ‰ÈÏÚ ÔÈί·Ó Ï"Ê ·˙Î ˙˜¯È‰ ÌÚË ÌÈÓ ‡Ï‡ ‰· Ôȇ˘ È"ÙÚ‡ Ù"Ú‡ ,˙˜¯È‰ ÏÚ Í¯·È ¯˘‡Î Ô‰ÈÏÚ Í¯·Ó ,‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ ˙¯ÈÙ ÈÓ· ÏÈÚÏ Ô È¯Ó‡„ ‰ÓÏ ‰˘˜Ó 'ÒÂ˙˘  Èȉ„ Ï"ÎÚ ˜ÏÁÏ ˘È ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ· Ì‚ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ÌÈÎÏ‰Ó ‰ÓÎ ‰Ê· ˘È ,ÏΉ˘ ˜¯ ͯ·È ,‡Â‰ ¯‡· ,ÌÈÎωӉ ÏÎ ÔÈ·‰Ï ȄΠÌÈ Â˘‡¯· ‰Ê ȯÁ‡Â ,‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ ˘Â¯ÈÙ‰ ̄˜ ‡ÈÓ·„ ˜ÏÁÏ ÌÈ Â˘‡¯‰ ȯ·„ ÔÈ·‰Ï ¯˘Ù‡ .‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‡˜ÏÈÒ„

‫ הר''ר אהרן אדלער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ïò¾

 Èȉ Ï"ÎÚ ıÚ‰ Ù"· ̉ÈÏÚ Í¯·Ó ,ÌÈÓ· ‡‰È˘ Íȯˆ„ ˘"‡¯‰ ˙·Â˘˙· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ Ï·‡ ,ÏÙË ‡‰È˘ È„Î ÌÈÓ· ȯى ÌÚË Â· Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ ‡˜Â„ Íȯˆ„ ȇ ˙‰ ·˙Î ‡Ï ÔΠ,˘"‡¯‰ ˙·Â˘˙· ·˙΢ ÂÓÎ ,˙˜¯È‰ ’½ ’ë šñì) ˙Â¯È‡Ó ÌÈ Ù ¯ÙÒ· ‰˘˜‰ ˙Ó‡· ‡˜Â„„ ‰·Â˘˙· ˘"‡¯‰ ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ„ ,(®"š Â Ï ˘È Î"‡ ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘È·˘ ÔÙ‡· ÏÙË ‰Â‰„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ˙¯ÈÙ ÈÓ· ‰ÓÏ ı¯˙Ï ÁÈΉ ,ȯى Í¯ÂˆÏ ‰˘Ú ‡Ï„ ÔÂÈÎ ,È¯Ù‰Ï ÌÚ „ÁÈ· Íω  ȇ ‰·Â˘˙· ˘"‡¯‰„ ‰ÊÓ ‰Ó ‡È·‰ Ú"¢‰„ ÔÂÈΠ,ÌȘÒÙ· ·˙΢ ‰Ó ÔÈÎȯˆ ‡Ï Î"‡ ,ÌȘÒÙ· ˘"‡¯‰ ·˙΢ .˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ ‰·Â˘˙· ·˙΢ ȇ ˙‰Ï ÈÓ„ ‡Ï Ï"Ê ı¯˙Ó (.ìñ ¹î½ë) ‫ב( הרשב"א‬ ,‡˙·˘„ ‡ÈÓÂ È˜Ï˘„ ‡ÈÓÏ ,‰˜ÈÏ˘ È"Ú ‡Â‰ Ô˙ÏÈ· ·Â¯„ ÔÂÈΠ‰ ‰„ ‰Èί„ ˙ÈÏ„ È„ÈÓ ÏÎ ‡‰ ,Ô˙ÂÓÎ Ô˙˜ÈÏ˘ ÈÓ ‰ÈÏÎÈÓÏ ‡Ï‡ ,‰ÈËÁÒÈÓÏ ‡Ï ,‰È˜Ï˘ÈÓÏ Ô‰Î Ô‰ÈÓÈÓ Â‰È˘ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‰ ‰· ,‰È ÈÚ· ÏÚ„ ·¯‰ Ú"¢‰ ·˙Î ‰Ê· ¯Â‡È·‰Â Ï"ÎÚ Ì‰ÈÓÈÓ Ì‚ ÏÂÎ‡Ï Ô˙‡ ÔÈÚË ÔÎ ˙Ú„ ÔÂÈÎ ,Ï·‰Ï ÔÈÏÈÙË Â˘Ú ‰"¢Ó ̉ÓÚ È„Î Ï˘È· Ì‚Â ,„ÁÈ· ÔÏÎ‡Ï ˙Ú„ ÏÚ ÂÚË ˘ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ Ô¯ÒÁ Ôȇ ,„ÁÈ· ÏÂÎ‡Ï .˜¯È‰Ï ÏÙË ‰Â‰„ ÔÂÈÎ (’ð í×ñí ’ì šþõ ³î×þë ³î×ñí)

"‫ג( הרמב‬

Ôί„˘ ˙˜¯È Ï"Ê ·˙Î ‡¯Â· Ô‰Ï˘ ˜Ï˘ ÈÓ ÏÚ Í¯·Ó Ô˜Ï˘ ,˜Ï˘‰Ï ,Ô‰ÈÓÈÓ ˙Â˙˘Ï Ô˜Ï˘˘ ‡Â‰Â ,‰Ó„‡‰ ȯ٠Ôί„˘ ̘ӷ ˙Â˜Ï˘Î ˙Â˜Ï˘‰ ÈÓÈÓ˘ ¯˘Ù‡„ ,Ì˘ ·˙Î ‰ ˘Ó ÛÒΉ Ï"ÎÚ Ô˙Â˙˘Ï

·È˘‰Ï ¯˘Ù‡Â ,ÏΉ˘ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó ¯Â‡‰ È"Ú ,ÌȯÓ˙ ˘·„Ï ‰Ó„  ȇ˘ ,Âȯ·„ ÏÚ ÌÏÎ‡Ï ‡˙Ú„‡ Â‰Ï ÂÚË Â È¯Ù Ô‰ ÌȯÓ˙‰˘ éãéî ïúëøá úéðúùð åðúùðùë íëìéä" ïé÷ùî ìò ïéëøáîù úåøéôä ìëà äåäã ,ÔÓ˘‰Â ÔÈÈ‰Ó ıÂÁ "ìëäù íäî ïéàöåéä

¯˜ÈÚ ,‰ÏÈÎ‡Ï ÔÈȇ¯ Ô È‡˘ ÌÈ ˜‰ Âχ Ï·‡ ,ÔÈȯ٠‰Ê ȇ„ ˘·„‰ ˙Ú„ ÏÚ Ô˙ÚÈË ¯‡Â·Ó ÔΠÏ"ÎÚ ıÚ‰ ȯ٠‡¯Â· ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó ‡ÈÓ ‰"„· :ÊÎ Û„· ‰ ÂÈ Â È·¯ ȯ·„· ‡È„‰Ï ‡ÈÓ· ‰ÓÏ„ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌÈ˘˜Ó Ê"ÈÙÏ .˘"Ú Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,˙˜¯È‰ ˙ί·Î ͯ·Ó ‡˜ÏÈÒ„ :ÌÈÎÏ‰Ó ‰ÓÎ ‰Ê· ˘È ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ ·˙Î (î"¬ ’½ ’ð ññ×) ‰·Â˘˙· ‫א( הרא"ש‬ ÔÂÈΠȘÏÒΠȘÏÒ„ ‡ÈÓ ,Ï"Ê ÔÂÈÎ ÍÎω ,˙˜¯È‰ ÏÈ·˘· ÌÏÂ˘È· ¯˜ÈÚ„ ,ÌÚˉ ¯Á‡ ÔÈÎω ̉· ÌÚË ˙˜¯È‰  ˙ ˘ ̉ÈÓÈÓ Í¯ÂˆÏ ˙˜¯È‰ Ï˘È· ̇ 'Èه Ô˙‡ ÔÈÏ˘·Ó ÌÏÂÚ‰ Ï΢ ÔÂÈÎ ,‰‡ÂÙ¯Ï ,‰Ê ÏÈ·˘· ÌÈÓ‰ ˙ί· ˙È ˙˘ ‡Ï ‰ÏÈÎ‡Ï 'Ò· ·¯‰ Ú"¢‰ ·˙Î ‰Ê· ¯Â‡È·‰Â Ï"ÎÚ ,‡Â‰ ‡˜ÏÈÒ· ‡˜ÏÈÒÎ ‡ÈÓ„ „ÂÒȉ„ ,·"¯ ,‡Ù‚ ˜¯È‰Ï ÌÈÏÈÙË Â˘Ú ˜¯È‰ Ï˘ ÌÚˉ„ ¯˜ÈÚ· Ï˘È·˘ ÔÙ‡· ‡˜Â„ ‡Â‰ ‰Ê· ȇ ˙‰Â ʇ ,ÌÈÓ· ˜¯È‰ ÌÚË Ì‚ ˘È ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ôȇ ,ÌÈÓ‰ ˙ί·Î ͯ·Ó ˜¯È‰Ï ÏÙËÎ ‰Â‰ ÏÙË ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘‡„ Ô¯ÒÁ .È¯Ù‰Ï ‡Ï ,Ï"Ê ·˙Î (ì"− ’½) ÌȘÒÙ· ‫הרא"ש‬ ‰ÚÈÊ„ ÏÈÚÏ Ô È¯Ó‡„ ˙¯ÈÙ ÈÓÏ ÈÓ„ ,ȯى ÌÚË ÂÏ Ôȇ ‰˜˘Ó˘ ÈÙÏ ,‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ˙¯ÈÙ‰ ÌÚË Ò Î Â È¯Ù‰ Ï˘È· ̇˘ ¯˘Ù‡Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ 'ÈÙ‡„ ,ÏΉ ȯ·„Ï ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ÂË¢ÙÎ .˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ Íȯˆ Ì"·Ó¯‰Ï ·˙΄ ‡"Ó‰ ȯ·„ ·˘ÂÈÓ ·"Ó‰ ˙үȂ ‫ולפי‬ ‡"ÙÂʉ ÍÂ˙Ï Ô˙ ̇„ ,„"ÂÒ· Ì˘ ,ÏΉ˘ ÌÈÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ ʇ ,˙Â·È·Ï ËÚÓ ‰Ê„ ,‰˘˜‰ (’í ³îê ð"ò ññ×) Ì„‡ ˙Ó˘ ‰Â ÔÙ‡· ‡˜Â„„ ¯·ÂÒ„ ˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï ‡˜Â„ ,˜¯È‰ ˙ί·Î ͯ·Ó ˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó˘ Î"‡ ˙Â·È·Ï ËÚÓ ˜¯ Ô˙ ˘ ÔÂÈÎ ‡Î‰ Î"‡ ͯ·Ó Ú"Â˘Ó ,ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ 'ÈÙ‡„ ¯·ÂÒ„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï Ï·‡ ,ÏΉ˘ ˙ί·Î ͯ·Ó „·Ï ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘È·˘ ÔÙ‡· ¯‡Â·Ó˘ ‰Ó ÈÙÏ ,˙ ÂÊÓ Í¯·È "‰ Î"‡ ,˜¯È‰ Íȯˆ Ì"·Ó¯‰ ÈÙÏ 'ÈÙ‡„ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰Ó .‡ÁÈ ˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ì‚ Ï˘·È˘ ·"¯ 'Ò· ‡"Ó‰ ˘¯ÙÓ˘ ‰Ó Ì‚ ·˘ÂÈÓ ‫ובזה‬ ,ÌÈÓ· ÌȘÂÓȈ ‰¯Â˘ ̇„ Ê"Î ˜"Ò ˜¯ ,ÏÏÎ ÌȘÂÓˆ‰ ÏÂÎ‡Ï Â˙ ÂÎ Ôȇ ̇ ÈÏÎ‰Ó Ô‰Ó ‰˙˘ 'ÈÙ‡ ʇ ,ÔÈȉ Ô‰Ó ÍÈ˘Ó‰Ï ˘È„ ,ÔÙ‚‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ó ÂÎÂ˙· ÌȘÂÓˆ‰˘ ÈÂÏ˙ ‰Ê„ ,Ì˘ ÚÓ˘Ó ‡Ï ,‰˜˘Ó ÔÈ„ ÂÏ 'ÈÙ‡„ ‰ÊÓ ÚÓ˘Ó ,˘"‡¯‰Â Ì"·Ó¯‰ 'ÁÓ· Ï" Î ÌÚˉ ,ÔÙ‚‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ó Ì"·Ó¯‰Ï ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ ˜¯ Ï˘È· ̇ Ì"·Ó¯‰Ï 'ÈÙ‡„ .‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ʇ ‡È·‰ (î"½ š"½ ë"þ ’−½) ÔÂȈ‰ ‫ד( השער‬ ‡ÈÓ„ ÔÈ„‰ Ï΄ ‰"‡¯‰Ó ‰˙¢ Ï·˘ ÔÙ‡· ˜¯ ‡Â‰ ‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ .ÏÙËÎ ‰Â‰ ʇ „ÁÈ· È΄¯Ó‰Ó ‡È·‰ (’î š"½ í"þ ’½) ‫ה( המ"א‬ ‰˜˘Ó‰˘ ˙˜¯È ‡˜Â„„ Ï"ÊÂ

ìò¾

˙·Â˘˙· ·˙΢ Ó"Ú ˜ÏÂÁ  ȇ Ì"·Ó¯‰„ Ì"·Ó¯‰„ ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ Íȯˆ„ ,˘"‡¯‰ ,‡Ó‰Âʉ ¯È·Ú‰Ï ˜¯ Ï˘·Ó˘ ÔÙ‡· ËÚÓÏ ‡· ÈËÏ˘‰Ó ‡È·‰ (’î š"½ í"þ ’½) ‡"Ó‰ Ï·‡ Ôȇ˘ ,˙Â·È·Ï ÈÓ ÏÚ ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ,Ìȯ·Ȃ ,˙Â˜Ï˘‰ ÈÓÎ ˙·ȷω ÈÓ ˙Â˙˘Ï ÌÏÂÚ‰ ͯ„ ,Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï ˜¯ ‰ʄ ‰Ê ÏÚ ·˙Î ‡"Ӊ ͯ·Ó ‰Ê‰ ÔÙ‡· 'ÈÙ‡ ˘"‡¯‰ ˙Ú„Ï Ï·‡ ÏÈ·˘· ‰È‰ ÏÂ˘È·‰ ¯˜ÈÚ˘ ÔÂÈÎ ,˙ ÂÊÓ ÏÚ ˜ÏÂÁ Ì"·Ó¯‰„ ‰ÊÓ ÚÓ˘Ó ,˙·ȷω ÈÙÏ„ ,Ï" ‰ ˘"‡¯‰ ˙·Â˘˙· ·˙΢ ‰Ó ,ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ Íȯˆ ‡Ï ˘"‡¯‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó ‡‰È˘ Ù"ÎÚ Íȯˆ Ì"·Ó¯‰Ï Ì"·Ó¯‰ ̇ ,¯Â˜ÁÏ ˘È ÔÈÈ„Ú Ï·‡ ,ÌÈÓ‰ ‡ ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ì‚ Ï˘·È˘ Íȯˆ˘ ¯·ÂÒ ‡È·‰Ï ˘È ,ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó˘ ‰Ó· È‚Ò ,Ï"Ê (’î š"½ í"þ ’½) ‡"Ó‰ ·˙΢ ‰ÓÓ ‰È‡¯ ͯ·Ó ÌÈÁÂÙ˙Ó ÁÒÙ· ÔÈ˘ÂÚ˘ ‰˜˘Ó‰ ÍÎω 'ÈÙ‡„ ‰ÊÓ ÚÓ˘Ó ,Ï"ÎÚ "ÏΉ ȯ·„Ï" ÏΉ˘ ͯ·Ó „·Ï ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘È· ̇ Ì"·Ó¯‰Ï Í¯ÂˆÏ Ï˘·È˘ Íȯˆ Ì"·Ó¯‰Ï Ì‚„ ,ÏΉ˘ ÔÂ˘Ï ‰ È˘ Ì˘ Ϙ˘‰ ˙ȈÁÓ‰ Ï·‡ ,˜¯È‰ "ÏΉ ȯ·„Ï ‡ˆÂÈ ÏΉ˘ ͯ·Ó" Ò¯‚ ‡"Ó‰ Ï˘È·˘ ÔÂÈÎ ıÚ‰ ͯ·Ó Ì"·Ó¯‰ ÈÙÏ„ ˘¯ÙÓ ˙ËÈ˘Ï ıÚ‰ ͯ·Ï È‚Ò ‰Ê ,ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ È΄¯Ó‰Â ˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘Ï„ ‡Ï‡ ,Ì"·Ó¯‰ ͯ·È˘ ‡"Ó‰ ˜ÒÙ ‰"¢Ó ,ÏΉ˘ ͯ·Ó ¯Ó‡˘ ÌÏÂÎ ÏÚ„ Ì"·Ó¯‰Ï Ì‚ ‡ˆÂÈ ,ÏΉ˘ š"½ í"þ ’½) ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ Ï·‡ ,‡ˆÈ ÏΉ˘ ‰˜˘Ó ÏÚ„ ‡"Ó‰ Ï˘ ÔÈ„‰ ‡È·‰˘Î (’− 'ÁÓ· ‰Ê ‰Ï˙ ‡Ï ÏΉ˘ ͯ·Ó ÌÈÁÂÙ˙ ‡"È ˜"Ò· Ì˘ ·˙΢ ÂÓÎ ,Ì"·Ó¯‰Â ˘"‡¯‰ ‡"Ó‰ ȯ·„ „ÓÏ˘ ÚÓ˘Ó ,˙Â·È·Ï ÈÓ ÔÈ ÚÏ

¬ò¾

ÌÈ¯Ù Â‰Ê Ô‰ÈÓÈÓ Í¯ÂˆÏ Ô˙‡ ÔȘÏ¢ ‡Ï‡ .ÏÏÎ È ˙˘È‡ ‡Ï ‡¯Â· ÔÈÈ ÏÚ ÔÈί·Ó˘ ‰ÓÓ ¯‡Â·Ó Î"‚ ‫וזה‬ ‡Ï ıÚ‰ ȯ٠‡¯Â· ÔÓ˘ ÏÚ ,ÔÙ‚‰ ȯ٠ÈÓ ¯‡˘· ÂÓÎ ,‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ ‰Â‰„ Ô È¯Ó‡ ˙ ÂÂÎ ‰È‰ ‰Ê„ ‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡„ ÔÂÈÎ ,˙¯ÈÙ (’− ¹−¼½ ë"þ ’½) ·¯‰ Ú"¢· ¯‡Â·Ó ÔÎ ,ȯى .(’ê š"½ è"þ ’½ë ê"êë) ‚"ÓÙ·Â Ì˘ ‡"·˘¯‰ Ô¢ÏÓ ÚÓ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ ‫וכ‬ ‰Èί„ ˙ÈÏ„ È„ÈÓ ÏÎ ‡‰ Ï"Ê ·˙΢ ‰ÈÏÎÈÓÏ ‡Ï‡ "‰ÈËÁÒÈÓÏ ‡ÏÂ" ‰È˜Ï˘ÈÓÏ Ô‰Î Ô‰ÈÓÈÓ Â‰È˘ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‰ ‰· ,‰È ÈÚ· ‡Â‰ ͯ„‰˘ ÔÙ‡·„ ‰ÊÓ ÚÓ˘Ó Ï"ÎÚ ¯Â‡È·‰Â ,ȯى ˙ί·Î ÔÈί·Ó ʇ ,‰ÈËÁÒÈÓÏ .‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡ ‰Â‰ ʇ„ Ï" Î ‡Â‰ ‰Ó ÈÙÏ ‰Ê ÏÚ ¯ÈÚ‰Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ‫אבל‬ ,‡"·˘¯‰ ˙Ú„ ·¯‰ Ú"¢· ˘¯ÙÓ˘ ˜¯È‰ ˙ί·Î ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ· ͯ·Ó„ ÌÚˉ„ Ô˙‡ ÔÈÚË ÔÎ ˙Ú„ ÏÚ˘ ÔÂÈÎ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‡˙Ú„‡ Ï˘È· Ì‚Â ,̉ÓÚ Ì‰ÈÓÈÓ Ì‚ ÏÂÎ‡Ï ÌÈÓ‰ Â˘Ú ‰"Â˘Ó ,̉ÓÚ Ì‰ÈÓÈÓ ÂÎ‡Ï ‡˙Ú„‡ ÂÚË „ ÔÂÈÎ ‰¯Â‡ÎÏ ,˜¯È‰Ï ÔÈÏÈÙË È ˙˘È‡ ‰Â‰ ‡Ï ‡‰ ̉ÓÚ ÌÈÓ‰ ÏÂÎ‡Ï Î"‡Â ,‰ÚÈË ‰ ˙ ÂÂÎ ‰È‰ ‰Ê„ ÔÂÈÎ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï ‡˜Â„„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ,ÏÙË ˙¯·ÒÏ Íȯˆ ‰ÓÏ ÂÓÎ ,‰ÚÈË ‰ ˙ ÂÂÎ ÏÎ ‰È‰ ‰Ê˘ ÔÙ‡· Ï·‡ ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡ ‰Â‰ ʇ ,‡˙·È˘· ÏÈ·˘· ¯˜ÈÚ· ‡Â‰ ‰ÚÈË ‰˘ ˙˜¯È Ì˙Ò· ̉ÈÓÈÓ ÏÂÎ‡Ï ‰ ÂÂÎ Î"‚ ÂÏ ˘È 'ÈÙ‡ ,˜¯È‰ ‡Ï Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ ‰Ê Ôȇ˘ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,̉ÓÚ .‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡Î ‰Â‰

‫ הר''ר אהרן אדלער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏÎ‡Ó ·Â˘Á ,ȇ˜ Ï·ËÏ Â¯˜ÈÚ Â ÓÓ ‡ˆÂÈ˘ ÌÈ„ÓÂÚ˘ ÌÈÁÂÙ˙ ÔÈÈ ÌÈ˙Â˙ ÈÓ Ï·‡ ,̄˜ÓÎ ‡¯Â·Â ¯·„· ‰È‰ ÏΉ˘ ͯ·Ó ,‰ÈÈ˙˘Ï .Ï"ÎÚ ˙·¯ ˙Â˘Ù ,‡Â‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÏÎ ÈÙÏ ¯Â‡È·‰ ‫ולכאורה‬ Ï˘ ÌÚˉ ˜¯ ‰Ê˘ ÔÂÈÎ ˙Ó‡·„ ÔÂÈÎ ,ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ ‰È‰ ,ȯى ÏÙË ‰˘Ú „ Ô È¯Ó‡ ‡Ï‡ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡˘ ÌÈ Â˘‡¯‰˘ ˜¯ ,ȯى ˙ί·Î ͯ·Ó ,È¯Ù‰Ï .ÏÙË ‡‰È˘ È„Î ÌÈÎȯˆ Ìȇ ˙ ‰Êȇ ˜ÏÁ ˙¯ÈÙ ÈÓ· Ô¯ÒÁ‰ Ï΄ , Á ‡ ÌÈ Î ‫וא‬ ‡ÈÓ·Â ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‡Â‰ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï„ ‡˜ÏÈÒ„ ÔÙ‡·„ ‡ˆÓ ,È¯Ù‰Ï ÏÙË ‰˘Ú „ ÌÂ˘Ó ‰Ê„ Ô‚Π,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ Ô¯ÒÁ Ôȇ˘ ‡˙Ú„‡ ˜¯ ÂÚË Â ,ȯى Ï˘ ˙ÈÏÎ˙‰ ÏÎ ‰È‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ·˙΢ ‰Ó ÏÎÏ ÔÈÎȯˆ ‡Ï ʇ ,ÈΉ„ ˜¯ Ï˘È· ̇ 'ÈÙ‡ ‡Ï‡ ,ÏÙË ‡‰È˘ ȄΠͯ·Ó ,„·Ï ÌÈÓ‰ ‰˙¢ ,„·Ï ÌÈÓ„ ‡˙Ú„‡ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡ ‡Ï„ ÔÂÈÎ ,ȯى ˙ί·Î ·"¯ '·Ò ·¯‰ Ú"¢· ‡È„‰Ï ·˙Î ÔÎ ˙Ó‡·Â '· ÛÈÚÒ ‰"¯ 'Ò· ¯È‡Ó ˙È·‰Â ·"È ÛÈÚÒ Û„ Ì˘ 'Ó‚· ¯‡Â·Ó„ ,‡˙·È˘„ ‡ÈÓ ÔÈ ÚÏ ,„·Ï ˙·˘ ÏÚ ,‡˙·È˘Î ‡˙·È˘„ ‡ÈÓ„ .ËÏ ÔÂÈÎ ÏΉ˘ ͯ·Ó„ '‡ ÛÈÚÒ „¯ 'Ò· ¯‡Â·Ó ˙¢˜‰Ï ˘È ,‰ÏÈÎ‡Ï ‡ÏÂ È„È·Ú ‡ÓÚËÏ„ ‡ÈÓ„ Ô È¯Ó‡ ‡˜Â„„ ˘"‡¯‰ ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó˘ ÔÙ‡· ˜¯ ‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ‰Â‰„ Ô È¯Ó‡ ‡˙·È˘„ ‡ÈÓ· ‰ÓÏ Î"‡ ,˜¯È‰ ÏÚ ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó  ȇ˘ ÔÂÈÎ ,˙·˘Î ‡ÈÓ·„ ,¯È‡Ó ˙È·‰Â ·¯‰ Ú"¢‰ ˆ¯È˙ ‰Ê ,ÌÏÂ˘È· ¯Á‡Ï ÌÈÏ· Ì È‡˘ ÔÂÈÎ ,‡˙·È˘„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÔÙ‡· ˜¯ ,‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ Ô È¯Ó‡ ¯Â‡È·‰Â ,˘"ÈÚ ‰Ó„‡‰ ‡Ù‚ ˜¯È‰ ÏÚ Í¯·Ó˘ ‡ÈÓ„ „ÂÒȉ Ï΄ ,Ï" ‰ È"ÙÚ ‡Â‰ ‰Ê· ÏÙËÎ ‰Â‰„ ÔÈ„Ó ‡Â‰ ,‡˜ÏÈÒÎ ‡˜ÏÈÒ„ ÏÚ Í¯·Ó˘ ÔÙ‡· ‡˜Â„„ ‰"¢Ó ,˜¯È‰Ï ÈÓ„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ʇ ,‰Ó„‡‰ ‡Ù‚ ˜¯È‰ ÏÚ ‰Ó„‡‰ ͯ·Ó ,˜¯È‰Ï ÏÙË ‡Â‰ ˜¯È‰ ‡Ù‚ ˜¯È‰ ÏÚ 'ÈÙ‡˘ ÔÙ‡· Ï·‡ ,˜¯È‰ ÈÓ ‡‰È„ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ʇ ,‰Ó„‡‰ ͯ·Ó  ȇ ,„"¯ 'Ò ‰ÚȈ˜Â ¯ÂÓ· ¯‡Â·Ó ÔΠ,ÏÙËÎ ¯‡Â·Ó„ ‡˙·È˘„ ‡ÈÓÓ ,‰Ê‰ „ÂÒȉ ÏÚ ‰˘˜‰Â ¯‡Â·Ó ‡Ù‚ ˙·˘ ÏÚ ,‰Ó„‡‰ ͯ·Ó„ 'Ó‚· ‡ÓÚËÏ„ ÔÂÈÎ ,ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·Ó„ „"¯ 'Ò· ˙·˘ ÏÚ„ ¯‡Â·Ó˘ ‰Ó„ Ì˘ ı¯È˙ ,‡„È·Ú Â˙‡ Ï·˘ ÔÙ‡· ˜¯ ‡Â‰ ,ÏΉ˘ ͯ·Ó ,‰Ó„‡‰ ͯ·Ó ,ÂÏ˘·Ó˘ ÔÙ‡· Ï·‡ ,ÈÁ ‡"È ˙‡ „"¯ 'Ò· ‡"¯‚‰ ¯Â‡È·‰Ó Ï·‡ ,ÏΉ˘ ͯ·Ó Ï˘Â·Ó ‡Â‰˘Î 'ÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó È‡Ó Î"‡„ Ú"ˆ ÂÓˆÚ ˙·˘ ÏÚ Ì‚Â Ï"Ê 'ÂΠ‡˙·È˘„ ‡ÈÓ .ËÏ Ì˘ Â‰Ï ‡ÈÚ·ÈÓ ,‰Ó„‡‰ ȯ٠‡¯Â· ÔÈί·Ó Ô‰ÈÓÈÓ ÏÚ 'ÈÙ‡˘ ˙ÂË˘Ù·Â Ï"ÎÚ Ô‰ÈÓÈÓ· ‡˜Â„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â 'ÈÙ‡„ ¯·ÂÒ ,Ï" ‰ „ÂÒȉ ÏÚ ˜ÏÂÁ„ ÚÓ˘Ó ,‰Ó„‡‰ ‡Ù‚ ˜¯È‰ ÏÚ Í¯·Ó  ȇ˘ ÔÙ‡· ÏÙË Â È‡„ ,‰Ó„‡‰ Ô‰ÈÓÈÓ ÏÚ Í¯·Ï ¯˘Ù‡ ˜¯È‰Ï ÏÙË ‰Â‰„ ‡Ï‡ ,‰Î¯·‰ ÔÈ ÚÏ ˜¯È‰Ï Ôȇ„ ÔÂÈΠ,˜¯È ÔÈ„ ÂÏ ˘È„ ÔÈ ÚÏ ,‡Ù‚ ͯ·Ó ,‡„È·Ú ‡ÓÚËÏ„ Ô¯ÒÁ‰ ÌÈÓ‰Ï ‰„ÂÓ ‡"¯‚‰ Ì‚„ ˙ÂÁ„Ï ¯˘Ù‡Â ,‰Ó„‡‰ ˜¯È‰ ÏÚ Í¯·Ó˘ ÔÙ‡· ‡˜Â„ Ï" ‰ „ÂÒÈÏ ‡ÈÓ ,‰Ó„‡‰ ÂÈÓÈÓ ÏÚ Í¯·Ó ‰Ó„‡‰ Ì˘· ÏÈÚÏ È˙·˙΢ ‰Ó È"ÙÚ ,È ‡˘ ‡˙·È˘„ ÏÚ Í¯·Ó˘ ‰Ó„ ,·¯‰ Ú"¢‰Â ¯È‡Ó ˙È·‰

½¾

ÔÙ‡· 'ÈÙ‡„ ¯‡Â·Ó (:ï) ‰ ÂÈ Â È·¯· ‫אבל‬ ˙"‡Â Ï"Ê ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡Î ‰Â‰ ‰Ê‰ ÏΉ˘ Ô‰ÈÏÚ Ô Èί·Ó ȇӇ ȯÓ˙„ ‡˘·Â„· ‡ÈÓ ‡Î‰ Ô È¯Ó‡„ ÈÎȉ È΄ ,ÔÈÚ· ‡Â‰˘Î ÔÏ ‰Â‰ "‰ È˜Ï˘ ‰ÏÂÎÎ È˜Ï˘ ‰ÏÂ΄ ȯÓ˙‰ ÂÓÎ Ô È ÈÈ„ ȯÓ˙‰ ‰˜˘Ó„ ¯ÓÈÓÏ ÔÈί·Ó ÍÎÈÙÏ ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡ Ì˙‰„ Ï"È ‡ÈÂÏÈÚÏ ‡Î‰ Ï·‡ ,¯˙ÂÈ ‰Ú¯‚ ‰Î¯· ‰ÈÈÏÚ Ï"ÎÚ ‰Ó„‡‰ Ù"· ‰ÈÈÏÚ ÔÈί·ÓÂ È ˙˘È‡ ÔÙ‡· 'ÈÙ‡„ ,¯·ÂÒ ‰ ÂÈ Â È·¯„ ‰ÊÓ ÚÓ˘ÓÂ Ô È¯Ó‡ Î"‚ ,ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ Ôȇ˘ Â˙ ÂÂη ÏÏÎ ‰È‰ ‰Ê„ ÔÂÈÎ ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡„ ‰ ÂÈ Â È·¯„ ˙ÂÁ„Ï ¯˘Ù‡Â ,‰ÚÈË ‰ ˙Ú˘· .Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ Î"‚ ‰È‰ ‰Ê„ ¯·ÂÒ ˙¯ÈÙ ÔÈÚË ˘ ÔÙ‡·„ ‡ˆÂÈ Ï" ‰ ÏÎ ‫ולפי‬ ÏÂÎ‡Ï ‡Ï ,Ô‰ÈÓÈÓ ËÂÁÒÏ ‡˙Ú„‡ ˜¯ ‰Â‰„ ,ıÚ‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ó Ú"ÂÎÏ Ê‡ ,ȯى ’½) ·"Ó‰„ ‰˘Ú ‰Ó Ï·‡ ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡ ÔΠ(ð"ò š"½ ë"þ ’½) ÔÂȈ‰ ¯Ú˘Â (ð"− š"½ í"þ ÔÙ‡· 'ÈÙ‡„ ,·˙Î (’î š"½ í"þ ’½) ‚"ÓÙ‰ ÈÂÏ˙ ,‰ËÈÁÒ È"Ú ‡Â‰ ˙¯ÈÙ‰ ˙ÏÈ· ·Â¯˘ ͯ·Ó ˘"‡¯‰Ï„ ,‡"·˘¯‰Â ˘"‡¯‰ 'ÁÓ· ÔÂÈÎ ‰¯Â‡ÎÏ ,ıÚ‰ ͯ·Ó ‡"·˘¯‰Ï ,ÏΉ˘ ‰ ˙˘ ‰Ó ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡ ‰Â‰ ,ͯ„‰ Â‰Ê˘ ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ,ÏΉ˘ Ô Èί·Ó ‡Ï„ ÔӢ ÔÈÈÓ ¯Âˉ ·˙΢ ‰ÓÓ ˘"Ó Ì‚Â ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡ ÔÂÈÎ ¯ÎÂÒ È ˜·„ Ì"·Ó¯‰ ·˙΢ Ó"Ú ·È˘‰Ï ˙¯ÈÙ ÈÓ„ Ô¯ÒÁ Ôȇ ‰ÚÈË ‰ ˙ ÂÂÎ ‰È‰ ‰Ê„ ³ôêëð îõî½ë è"ñ ’½ ì"îê ¾−ê öîïìë ’¼î) .Ú"ˆÂ .(îï êþë½ ì×ô ë"ôí ñ¼ šñîì 'Ò· ‰Îω ¯Â‡È·‰ ·˙΢ ‰Ó ¯‡Â·Ó ‫ובזה‬ ‡Ï„ ,ÌÈÓ‰ Ì˙‡ ÏÚ ‰"„· ·"¯

ê½¾

ÔÂÈÎ ˘"‡¯‰ ÈÙÏ„ ,˘"‡¯‰Â Ì"·Ó¯‰ 'ÁÓ· ,‰Ó„‡‰ Â˙ί· ‡‰È ˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ ˘·Â΢ ÔΠ·"È ÛÈÚÒ ·"¯ 'Ò· ·¯‰ Ú"¢‰ ˙Ó‡·Â Ì"·Ó¯‰ 'ÁÓ· ‰Ê ÔÈ„ ÌÈÏÂ˙ ,ÔÁÏ¢‰ ͯډ Ï˘ ÔÈ„‰„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ·"Ó‰ ˙Ú„·Â ,˘"‡¯‰Â ÏÈ·˘· Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ˘ ÔÙ‡· ˜¯ ȯÈÈÓ ˘"‡¯‰ ,ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· ‰ ÂÂÎ Î"‚ ÂÏ ˘È Ï·‡ ,˜¯È‰ ,ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· ‰ ÂÂΠ̢ ÂÏ Ôȇ˘ ÔÙ‡· Ï·‡ ÚÓ˘Ó ÔΠ,ÏΉ˘ ͯ·Ó ˘"‡¯‰Ï 'ÈÙ‡ ʇ ÏÈ·˘· Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ˘ ·˙΢ ˘"‡¯‰ Ô¢ÏÓ ÌÈÓ‰ ÏÈ·˘· ‰ ÂÂÎ Î"‚ ÂÏ ˘È„ ÚÓ˘Ó ,˜¯È‰ ‰ÓÓ ˜"˜ Ï·‡ ,Â˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ ‰Ê Ôȇ Ï·‡ ‡"Ó‰Ó ‡"È ˜"Ò ‰"¯ 'Ò· ·"Ó‰ ‡È·‰˘ Ì"·Ó¯‰ 'ÁÓ· ÈÂÏ˙˘ ˙Â·È·Ï ÈÓ ÔÈ ÚÏ ‡"Ӊ ,˙ ÂÊÓ Í¯·Ó ˘"‡¯‰ ÈÙÏ ,˘"‡¯‰Â ˙Â·È·Ï ÈÓ· ˙‡ȈӉ„ ·˙Î ' ˜"Ò ‰"¯ 'Ò· ˙·ȷω ÈÓ ˙Â˙˘Ï ÌÏÂÚ‰ ͯ„ Ôȇ˘ ,‡Â‰ ˜ÂÏÈÁ ÔÈÈ„Ú ˘È„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ,˙Â˜Ï˘‰ ÈÓÎ ÒÚ˜¯Ú‚‡ ÈÓ·„ ,ÒÚ˜¯Ú‚‡ ÈÓÏ ˙Â·È·Ï ÈÓ ÔÈ· ‰˘È·Î‰ ÈÓ ÏÈ·˘· Â˙ ÂÂÎ Ôȇ„ ·"Ó‰ ·˙Î Ôȇ˘ È"ÙÚ‡ ˙Â·È·Ï ÈÓ·„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ,ÏÏÎ ,˙Â˜Ï˘ ÈÓÎ ˙·ȷω ÈÓ ˙Â˙˘Ï ÌÏÂÚ‰ ͯ„ ÌÈÓ‰Ï ‰ ÂÂÎ ˙ˆ˜ ÂÏ ˘È„ ¯˘Ù‡ ÔÈÈ„Ú Ï·‡ .Ú"ˆÂ ·¯‰ Ú"¢‰ ·˙Î ,‡"ÈÈË ÈÏÚ· ‰Îω ‫ולעני‬ ͯ·Ó„ ÌÚˉ„ ,·"È Û ÈÚÒ ·"¯ 'ÈÒ· ÏÈ·˘· ˜¯ ÔÈÏÚ‰ Ï˘·Ó˘ ÔÂÈ΄ ÌÂ˘Ó ,ÏΉ˘ ,˘"‡¯‰Ï ÔÈ·Â ‡"·˘¯‰Ï ÔÈ·Â ,„·Ï Ô‰ÈÓÈÓ Í¯·Ó ,Ô‰ÈÓÈÓ Í¯ÂˆÏ ˜¯ Ï˘·Ó˘ ÔÙ‡· ÂÓˆÚ· ·¯‰ Ú"¢‰ ‡‰„ ·"ˆ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÏΉ˘ ‡ÈÓ ÏÚ Í¯·Ó„ ÌÚˉ„ ,·˙Î ÔÓ˜Ï Ì˘ ¯Á‡Ï ÌÈÏ· Ì È‡˘ ÔÂÈÎ ,‰Ó„‡‰ ‡˙·È˘„

‫ הר''ר אהרן אדלער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÂÈÎ ,ÏÙË ÔÈ„Ó Â È‡ ‰Ó„‡‰ ‡˙·È˘„ ‡ÈÓ ‡Â‰ ÌÚˉ ‡Ï‡ ,˜¯È‰ Í¯ÂˆÏ Ï˘·Ó  ȇ˘ ,‰ÚÈË ‰ ˙ ÂÂÎ ÏÎ ‰È‰ ‰Ê„ ,‡ÈÂÏÈÚÏ È ˙˘È‡„ 'ÈÙ‡„ ‡"¯‚‰ ¯·ÂÒ ‰"¢ӄ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ͯ·Ó ,‰Ó„‡‰ ‡Ù‚ ˜¯È‰ ÏÚ Í¯·Ó  ȇ ,˙˜¯È ¯‡˘ Ïη Ï·‡ ,‰Ó„‡‰ ÂÈÓÈÓ ÏÚ ‰Ó„‡‰ ˜¯È‰ ÏÚ Í¯·È˘ Íȯˆ„ ¯·ÂÒ„ ¯˘Ù‡ .‰Ó„‡‰ ÂÈÓÈÓ ÏÚ Í¯·È˘ È„Î Ô È¯Ó‡ ‰ÓÏ ‰˘˜‰ (ê"× öô−½) ·˜ÚÈ ‫הקהלות‬ ‰Â‰„ ÏΉ˘ ͯ·Ó ˙¯ÈÙ ÈÓ· ͯ·È ‰Ê ÌÚË ÈÏ· 'ÈÙ‡ ‡‰ ,‡ÓÏÚ· ‡ÚÈÊ ¯‡Â·Ó„ ,È¯Ó‚Ï ˜Ò¯˙ ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ÌÈ Â˘‡¯ ‰·¯‰Ï 'Ê Û ÈÚÒ ·"¯ 'Ò· 'Ò· ‡"Ó‰ ‰˘˜‰ ‰Ê ÔÈÚÎ ˙Ó‡·Â ,ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ‡˜ÏÈÒ„ ‡ÈÓ ÔÈ ÚÏ ' ÛÈÚÒ ‰"¯ ͯ·È ‡Ï ‰ÓÏ„ ‡"Ó‰ ‰˘˜‰Â ,‰Ó„‡‰ ı¯È˙ ,È¯Ó‚Ï ˜Ò¯˙ ÂÓÎ ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ÏΉ˘ Ï"ÎÚ ÂÓˆÚ Ï·ÓÎ Â È„ ·Ë¯‰˘ Ï"Ê ‡"Ó‰ ȯ·„ ¯‡·Ó 'Ê ÛÈÚÒ ·"¯ 'Ò· „Â„Ï ‰Ï‰˙‰Â ÌÈÓ‰ ‰˘Ú ,ÔÈÚ· ‡Â‰ ˜¯È‰„ ÔÂÈ΄ ,‡"Ó‰ ‰"‰„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ Î"‡Â ˘"ÈÚ ,˜¯È‰Ï ÔÈÏÈÙË ÌÚˉ ÌȯÓ‡  Èȉ ‡Ï ̇„ ˙¯ÈÙ ÈÓ ÔÈ ÚÏ ÏΉ˘ ͯ·Ó ‰È‰ ‡Ï ,‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈÊ„ Ï·‡ ,È¯Ù‰Ï ÏÙË ‰Â‰„ ÔÂÈÎ ,˜Ò¯˙ ÔÈ„Ó ‰ÚÈÊ ‰Â‰„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ÌÚˉ ÏÙË ‰Â‰ ‡Ï ,‡˙ÂÚȯ‚Ï È ˙˘È‡„ ‡ÓÏÚ· .È¯Ù‰Ï Ì˘· ·˙Î (’ì š"½ í"þ öô−½) ‰¯Â¯· ‫המשנה‬ ‡Â‰ ‰˘È·Î‰˘ ÒÚ˜¯Ú‚‡ ÈÓ„ Ê"ˉ Â˙ ÂÂÎ Ôȇ ,ˆÈÓÁÈ˘ ˙˜¯È‰ ÏÈ·˘· ˜¯ ·Ë¯‰ ÏÚ Í¯·Ó ,ÏÏÎ ‰˘È·Î‰ ÈÓ ÏÈ·˘· ‰Ê ‰Ï˙ ‡Ï ‰ÓÏ ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÏΉ˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡"ÈÈË ÈÏÚ ÏÚ ÔÈί·Ó ˙Ó‡· ‰ÓÏ ,·"ˆ .ÏΉ˘ ÛÈÚÒ ·"¯ 'Ò· (¾¬ê¾¬îëô) ̉¯·‡ ‫והאשל‬ ,ÏΉ˘ ͯ·Ó„ ÌÚˉ„ ·˙Î ‡"È „‚ ÌÈÓ ÌÈ˘È˘ ˘È˘ ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ ˘È˘ ÌÂ˘Ó .‡ÓÏÚ· Áȯ ˜¯ ,ÌÚË ˙Ï·˜ Ì¢ Ôȇ ,‡"ÈÈˉ

ë½¾

,Ô‰ÈÓÈÓ Í¯ÂˆÏ Ì˙‡ ÔȘÏ¢ ‡Ï‡ ,ÌÏÂ˘È· ,‡"ÈÈË ÈÏÚ· ‰"‰ ‰¯Â‡ÎÏ Î"‡Â ,ÌÈÈ¯Ù Â‰Ê ˙Â˙˘Ï È„Î ˜¯ ‡Â‰ ‰Úȯʉ ˙ÈÏÎ˙ ÏÎ ,ÌÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ ˜¯ Ï˘·Ó 'ÈÙ‡ Î"‡Â ,Ô‰ÈÓÈÓ È˙‡ˆÓ ÔΠ,‰È‡¯‰ Â˙ί· ͯ·Ï Íȯˆ ‰È‰ ,‡˙·È˘Ï ‡"ÈÈË ÈÏÚ ‰Ó„Ó˘ ,ÌÈÈÁ ˙¯Â˙ ¯ÙÒ· Ê"ÙÏ ,Ô‰ÈÓÈÓ Í¯ÂˆÏ ˜¯ ‡Â‰ ˙ÈÏÎ˙‰ Ï΄

è½¾

‫ הר"ר אברהם אלקובי הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר אברהם אלקובי הי"ו‬ ‫בענין הברכה כשעושה הפסק בשתיה‬ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ÔÈ Ú· ¯·Â„Ó ÂÊ ‰Îω ‫והנה‬ ‰·¯‰ ˙Ú„Ï ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· È·‚Ï Ï·‡ ‡ ‰ÏÈÎ‡Ó Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ‡Ï˘ ÏÎ ÌÈ Â¯Á‡ ‰Î¯· ‰ÏË·˙ ‡Ï ,ÂÓÂ˜Ó ‰ È˘ ‡Ï ‰È˙˘ .ÂÏÂÎ ÌÂȉ ÏÎ ‰‰˘ ÂÏÈÙ‡ ‰ ¢‡¯ ·˙ÂÎ (’¬ š"½ ¹î½ ð"õš öô−½ë) ̉¯·‡ ‫המג‬ È ˘ ¯ÂËÙÏ ‰ˆÂ¯˘ ÈÓ„ ÈÏ ‰‡¯ ' ‰‰˘Â ˙Á‡ ‰Î¯·· ˙ÂÈ˙˘ È ˘ ‡ ˙ÂÏÈ· ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ ÏÎÚ˙È˘ È„Î ÌÈÈ˙ È· ðîð ëþñ) „¯˘ È˘Â·Ï‰ ¯È·ÒÓ '‰ ¢‡¯ ‰Î¯· Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ‡Ï˘ Û‡„ (ñ"®ï êšêþ½ô íôñ¾ .‰˙ί·Â ‰ ¢‡¯ ‰ÏÈ· ‡Ïʇ ÏÎÚ˙ ˘ ÔÂÈ΄ ˜ÏÁÏ ,‰Ê· ̉¯·‡ Ô‚Ó‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ȯ‰ ÏÎÚ˙˙˘ Ȅη ‰È˙˘Ï ‰È˙˘ ÔÈ· ‰‰˘ ̇ ÔÈ· Íȯˆ ÏÎÚ˙È˘ È„Î ‰‰˘·„ ,‡Ï ‡ ‰È˙˘‰ Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ôȇ ÏÎÚ˙˙˘ È„Î ‰‰˘ ‡Ï·Â ,‰È˙˘Ó .ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ ÔÏ‰Ï Ì‰¯·‡ Ô‚Ó‰ ·˙Î ‰Ï‡ Ìȯ·„ ‫וכעי‬ ÒÂÎ ‰˙¢‰' ,(’è š"½ ’ë ¹−¼½ ±"š öô−½ë) ,˘Ï˘ ÔÈÚÓ ÂȯÁ‡ ͯ·Ó ÔÂÊÓ‰ ˙ί· Ï˘ ‡Ï‡ ÂȯÁ‡ ͯ·È ‡Ï „ÂÚ ˙Â˙˘Ï Â˙Ú„ ̇ ȇ„ „ÈÓ ˙Â˙˘Ï Â˙Ú„˘Î ‡˜Â„ 'ÂΠÛÂÒ·Ï ˙ȈÁÓ·Â .Î"Ú 'ÏÎÚ˙È ‡Ó˘ ˘ÂÁÏ ˘È ÈΉ Â‡Ï š"½ ð"õš öô−½) (ñ"®ï ö−ñ¼š −îñí ñêîô¾ ’þñ) Ϙ˘‰ ,¬"¼š öô−½ë) ¯ÊÂÚ‰ Ô·‡‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ‡È·Ó (’¬

:‫שאלה‬ Í˘Ó ˘ „ÂÓÈÏ ÚˆÓ‡· ÌÁ ‰Ù˜ ÒÂÎ ‫השותה‬ ͢ӷ „ÂÚ ˙Â˙˘Ï ‰ˆÂ¯Â ˙ÂÚ˘ ‰ÓÎ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ·Â˘ ͯ·Ï Íȯˆ ̇‰ ,ÔÓʉ Â Ï ˘È˘ ¯˘Ù‡ ÈÎ ?‰È ˘‰ ‰Ù˜‰ ÒÂÎ ÏÚ ÏÂÎÈÚ‰ ÔÓÊ ¯Â·ÚÈ˘ ‡ ,˙Ú„‰ ÁÒÈ‰Ï ˘ÂÁÏ Í¯È·˘ ‰Î¯·‰ „ÈÒÙÈ ,‰ ¢‡¯‰ Â˙ÈÈ˙˘Ó ?‰ÏÈÁ˙Ó

:‫תשובה‬ È˙Óȇ „Ú' (’í ¹−¼½ ð"õš öô−½) Ú"¢· ‫מבואר‬ „Ú (ì×¾¾ −ô íòîþìê í×þë) ͯ·Ï ÏÂÎÈ ÔÓÊ ÏΠ¯ÂÚÈ˘ ‰ÓΠ,ÂÈÚÓ·˘ ÔÂÊÓ‰ ÏÎÚ˙È˘ ‰Ú˘Ó .‰ÏÈ· ‰˙‡ ˙ÓÁÓ ·Ú¯  ȇ˘ ÏÎÚ˙ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,·Ú¯ ˙ÂÈ‰Ï ÏÈÁ˙‰˘ ÔΠ.‰ÈÏ Ô È ÈÈ„ È¯Ó‚Ï ÏÎÚ˙ Î ,È¯Ó‚Ï ÔÈÈ„Ú Â È‡ ̇ ,ÔÈÈ ˙ÈÈ˙˘Â ˙¯ÈÙ ˙ÏÈ· ÔÈ ÚÏ ÈÓ ,ͯ·È ,˙¯ÈÙ Ì˙Â‡Ï ·‡˙ ‡Óˆ ‡Ï ·Ú¯ ÚÓ˘Ó .ÂÏÎÚ˙ ̇ ¯Ú˘Ï Ú„ÂÈ Â È‡ ̇ ¯ÂÚÈ˘Î ‰‰˘Â ‰È¯ È„Î ‰˙˘ ̇ Âȯ·„Ó ‰Î¯· ͯ·Ï ÏÂÎÈ Â È‡ ,Ô‡ӈ ˘Á˘ „Ú íþîþë íò¾ô ö−−¼) .ËÚÂÓ ÔÓÊ ¯·Ú ÂÏÈÙ‡ ‰ ¯Á‡ î−þìê μþë− êñ ðî¼ ³î³¾ñ î³¼ð óê’ ’ì š"½ ±"š öô−½ ð−ô ³î³¾ñ î³¼ð¾× êšîðî î³−−³¾ þôè þìê ¹î½ëñ êñê í−³¾ ñ¾ ñî×−¼ð ñ×¼³− êô¾ ¾îìñ ¾− −×í îêñ −êð

.(×"× ñîðè þî¼−¾ îòò−ê

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯Ó‚ ‡Ï˘ ÏΠ,¯Ó‚ ‡Ï ‡ „ÂÚ ˙Â˙˘Ï ÏÂÎ‡Ï ¯ÂÊÁÏ „ÂÚ Â˙Ú„ ‡Ï‡ ÍÎÏ Â·Ï·  ȇ ÂÏÂÎ ÌÂȉ ÏÎ ˜ÒÙ ÂÏÈÙ‡ Èʇ ˙Â˙˘Ï ÔÁÏ¢‰ ͯډ ‰Ó‰ ‰Ï‰ .˙È ˘ ͯ·Ï Íȯˆ Ï"ˆÊ ·ÈÈË ˜ÁˆÈ '¯Ï (’í ö−ð ð"õš) ÔÓÈÒ· í"ð ’ô ¹−¼½ ®"š öô−½) ‰Îω ¯Â‡È· ,ÒÈ Â˙Ó ,(¬"− š"½ í"½ ð"õš öô−½ë) ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó·Â ,(þôê Ï˘‡ ,(’è ³îê ì"− öô−½ ê"ì) ‰ÓÏ˘ ˙Á Ó ð"õš öô−½ë) ÌÈÈÁ‰ ÛÎ ,˘Ë‡˘ËÂ·Ó Ì‰¯·‡ .„ÂÚ ,(ë"ñ ³îê ³îëî¾³í šñìë ê šñì) ·¯ ÍÏÓ ˙ȯ˜ ¯ÙÒ· ‫והנה‬

̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ÏÚ ÔÎ Ì‚ ‰˘˜Ó (’¬ öô−½ ‰Ó„ ‡È‰ ‰˜ÊÁ‰ Â˙ ÚÂË Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó ¯ÂÚÈ˘„ ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯·Ï ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ÔÈ Ú ‰È¯Á‡Ï˘ ‰Î¯· È·‚ ̇ ÈÎ Â ÈˆÓ ‡Ï ÏÂÎÈÚ Ô È¯Ó‡ Èʇ Ï· ¯·Î˘ ‰Ó ÏÚ ˙Â„Â‰Ï ‰‡·˘ ‰ÏÈ·‰ ‰˙‡ ‰ÏË· ¯·Î ÏÂÎÈÚ‰ ÔÓÊ ¯Â·Ú΄ ‰È ÙÏ˘ ‰Î¯·‰ Ï·‡ ,‰ÈÏÚ Í¯·ÏÓ „ÈÒى ˙ ‰ÈÏ ˙Á˜Ï ˙ÚÎ ‰ˆÂ¯˘ ‰Ó ÏÚ ‰‡· ȯ‰ ‰Ê· ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‰Ó ÔΠ̇ ‡·‰Ï ÏÚ ‡È‰Â ,‰˙ί·Â ‰ ¢‡¯‰ ‰ÏÈ· ‡Ïʇ ÏÎÚ˙ ˘ ÔÂÈ΄ Â˙Ú„· ‰È‰˘ ‰Ó ÏÎ ÏÚ ˙Î˘Ó ‡È‰ ‡Ï‰ ÔÓÊ ˙Ï·‚‰ ÈÏ· ˙Â˙˘Ï ‡ ÏÂÎ‡Ï ÍÈ˘Ó‰Ï .ÂÓÂ˜Ó ‰ ˘Ó ‡Ï Â˙Ú„ ÁÈÒÓ ‡Ï˘ „ÂÚ ÏÎ ¯ÊÚÈχ ‰ÓÏ˘ ¯"¯‰ÂÓ ‡˘È„˜ ‡·Ò‰ Ì‚ È Â¯ ÈÓ˜ ¯ÙÒÏ Â˙ÓÎÒ‰· Ï"ˆÊ ȯ„ Ùχ Â˙ ˜ÒÓ· ·˙Î Ï"ˆÊ ˙ÂÈÏ‚¯Ó Ê"‡È¯‰ Ô‡‚‰Ï ÏÎ ÏÚ ‰ ¢‡¯‰ Â˙ί·· ¯ÂËÙÏ ÔÈÂÎÏ ÔÂÎ „ .ÌÏÂÚ‰ ‚‰ Ó ‡Â‰ ÔΠÎ"Á‡ ‰˙˘È˘ ‰Ó .„"ÎÚ ÏÈÏ· ‰ÓÏ ÔÈ·‰Ï Â Ï ˘È ‰Ï‡ Ìȯ·„ ‫ולפי‬ Ï˘ Ô¢‡¯ ÒÂÎ ÔÈ· ÌȘÈÒÙÓ˘ ÁÒÙ

ð½¾

Ô‚Ó‰ ÏÚ ‰˘˜Ó˘ (ñ"®ï ëî¬ò−ôîñšô þïî¼ ’þ öîêèíñ ³î×ñí) Ì"·Ó¯‰ ȯ‰˘ ,Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó Ì‰¯·‡ ·Ϸ ¯Ó‚' ˘¯ÂÙÓ ·˙ÂÎ (ï í×ñí ð šþõ ³î×þë ÏÂÎ‡Ï ÍÏÓ ÍÎ ¯Á‡Â ˙Â˙˘ÏÓ Â‡ Ï·ÏÓ ÂÓÂ˜Ó ‰ È˘ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ˙Â˙˘Ï ‡ Â˙Ú„ ‡Ï‡ ·Ϸ ¯Ó‚ ‡Ï ̇ ,ͯ·Ó ¯ÊÂÁ ÌÂȉ ÏÎ ˜ÒÙ ÂÏÈÙ‡ ˙Â˙˘Ï ÏÂÎ‡Ï ¯ÂÊÁÏ ¯‡Â·Ó ȯ‰ .Î"Ú '˙È ˘ ͯ·Ï Íȯˆ  ȇ ÂÏÂÎ „ÈÒÙ‰ ‡Ï ÏÂÎÈÚ Ï˘ ¯ÂÚÈ˘ ¯·Ú ÂÏÈÙ‡˘ ¯ÊÂÚ‰ Ô·‡‰ ˜ÈÒÓ ÔÎÏ .‰ ¢‡¯‰ Â˙ί· ‰È˙˘‰Ó ‡ ‰ÏÈ·‰Ó Â˙Ú„ ˜ÏÈÒ ‡Ï˘ Ï΢ ͯڷ Ì‚ ‰‡¯Â .‰ ¢‡¯‰ Â˙ί· ‰ÏË·˙ ‡Ï Ô‚Ó‰ ÏÚ ÔÎ ¯ÈÚ‰˘ „Ù˜ ÔÓÈÒ· ÔÁÏ¢‰ .̉¯·‡ ‰ÁΉ Ôȇ„ ¯˘Ù‡„ ÌÈ Â¯Á‡‰ ¯ÈÚ‰ ‫אמנ‬ ˘È„ ,̉¯·‡ Ô‚Ó‰ „‚ Î Ì"·Ó¯‰Ó ‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙·˘ ‰È˙˘· ¯·„Ó Ì"·Ó¯‰˘ ¯ÓÂÏ Ì‚ ‡Ï‡ ‰È˙˘· ÍÈ˘Ó‰Ï ˜¯ ‡Ï Â˙Ú„Â ,"˙Â˙˘Ï ÏÂÎ‡Ï Â˙Ú„ ‡Ï‡"  ¢ÏΠ‰ÏÈ·· ‡ ‰ÏÈ·‰ ˙΢Ӊ ˙‡ ÍÈ˘Ó‰Ï ‰ˆÂ¯˘ ˙ÂÚÈ·˜ Ì˘˘ ÔÂÈÎÓ ÌÂȉ ÏÎ ÂÏÈÙ‡ ‰È˙˘‰ ԇΠÔȇ˘ „ÂÁÏ ‰È˙˘· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰ÏÚ Ú·˜ ˘È„ ,ÍÎ ÏÚ ˙ÂÚÈ·˜ Ì˘ Ï˘ ˙ÂÏÁ Èχ ‡ ‚ ȇ‰Î· ,‰È˙˘Ï Ú·˜ Ôȇ ‰ÏÈ·· ˙Ú„ ˙¯ÈÓ‚‰ Áη Ôȇ˘ ‰„ÂÈ Ì"·Ó¯‰ Ì‚ ‰È˙˘ ÏÎ ÏÚ ˙È ˘ ͯ·ÏÓ ¯ÂËÙÏ „·Ï· Û¯ˆÈ˘ "˙ÂÚÈ·˜" ԇΠÔȇ ˙Âȉ· ˙ÙÒ .È„„‰‡ ˙ÂÈ˙˘‰ ȯ·„· ‡¯ ÌÈ Â¯Á‡ ‰·¯‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‫אול‬ ¯·„‰˘ ,¯ÊÂÚ‰ Ô·‡‰ ˙ ÚËÎ Ì"·Ó¯‰ ‡Ï‡ ,‡Ï ‡ ÏÎÚ˙ ̇· ÏÏÎ ÈÂÏ˙ ‡Ï ÏÂÎ‡Ï ‡Ï˘ ·Ϸ ¯Ó‚ ̇· ÈÂÏ˙ ¯˜ÈÚ‰

í½¾

‫ הר"ר אברהם אלקובי הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰¯Â˙‰ „ˆÓ ȯ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‡˙Èȯ‡„· Ô ·¯„Ó Ì‚Â ,‰ÚÈ·˘ È„Î Ô ÈÚ· ‰˘Â„˜‰ ‰Ê Ôȇ˘ ‰‡¯ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ˙ÈÚÈ·¯·Â ˙ÈÊη„ ˙˜Ù˙Ò‰ Ï˘ Ôˆ¯ ÂÓˆÚÏ ‰˘ÂÚ˘Î Ì‡ ÈÎ ‰Ó ,Ú·˜ ͯ„· „ÂÚ ˙Â˙˘Ï Â˙Ú„· Ôȇ „Á‡ Ì‚ Ôȇ„ ÁÒÙ„ ˙ÂÒÂÎ '„· ÔÎ Ôȇ˘ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÂÏ ‰È‰È˘ χ¯˘È È · ÌÚÓ Ôȇ˘ ÏÎÏ Ú„È ,'‡ ÒÂÎ ¯Á‡ „ÂÚ ˙Â˙˘ÏÓ Ì¢· Ôˆ¯· Ì‚ ˙˜Ù˙҉ ‰ÚÈ·˘ ¯„‚ ‰Ê· ‰Î¯· ͯ·Ï Ï"ÊÁ Ì‚  ˜È˙ ‡Ï ‰Ê· ,„ˆ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,˙Â˙˘Ï Â˙ÂÏÎ „Ú ÏÏÎ ‰ ¯Á‡ ÏÚ Í¯·Ï ÌÈ‚‰Â  ‡˘ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· È·‚Ï ‰˙˘È˘ ÚÂ„È˘ ‰Ó ‰ÊÏ ÏÈÚÂÓ Ôȇ ÒÂÎ ÏÎ ‰Î¯· È·‚Ï ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó 'ÂΠ˙ÂÒÂÎ '„ ‰ÚÈ·˘ ¯„‚ · ‰È‰ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ‰ ¯Á‡ „ÂÚ ‰˙˘È ‡Ï˘ ˙Ú„‰ ˙ÂÚÈ·˜Â ˙˜Ù˙҉ .˘"ÈÈÚ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ·ÂÈÁ ÂÈÏÚ ÏÁ ‡Ï ÔÈ„· Û"ȯ‰Â ˘"‡¯‰ ˙˜ÂÏÁÓ ÚÂ„È ‫והנה‬ ÏÈÏ· ˙ÂÒÂÎ '„Ï "‰ ¢‡¯ ‰Î¯·" (’ê ¹−¼½ ð"¼³ öô−½ë) ˜ÒÙ Ú"¢‰ Ô¯Ó ,ÁÒÙ ÔÙ‚‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ï Ôȇ˘ ˘"‡¯‰ ˙Ú„Î ÒÂÎ ÏÚ ˘Â„Ș‰ Ï˘ Ô¢‡¯ ÒÂÎ ÏÚ ‡Ï‡ ÔÂÊÓ‰ ˙ί·„ ÌÂ˘Ó ,ÔÂÊÓ‰ ˙ί· Ï˘ È˘ÈÏ˘ ‡Ï Ïω ‰„‚‰ Ï·‡ ˙Ú„‰ Á҉ ˜ÂÏÈÒ È‰ ÏÚ ‰ÏÈÁ˙Ó Í¯·Ï Íȯˆ Ôȇ ÔÎÏ ,˜ÒÙ‰ ȉ ˙Ú„Î ˜ÒÙ ‡"Ó¯‰Â ,ÈÚÈ·¯ ÒÂÎÂ È ˘ ÒÂÎ ÔÈί·Ó ‰ÓˆÚ È Ù· ‰ÂˆÓ ÒÂÎ Ï΄ Û"ȯ‰ ÌÈ„¯Â ˙ È‚ ¯ÙÒ· ·˙Π,ÒÂΠÒÂÎ ÏÎ ÏÚ ñ"®ï −îñí óíþëê îò−ëþñ) (’× öô−½ ’è ññ× ê šñì)

 ‡ ȯ‰ (ï"ëðþí ñ¾ îþîð öë ó−þ®ô −òëþ −ñîðèô ÒÂÎ ÔÈ· ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ‰‰˘ ÂÏÈÙ‡„ Ìȇ¯  ȇ ‰„‚‰‰ ˙¯ÈÓ‡ È„È ÏÚ È ˘ ÒÂÎÏ Ô¢‡¯

·Â¯·Â ‰„‚‰ ȯÁ‡ ÌÈ˙¢˘ È ˘ ÒÂÎÏ ˘Â„Ș ¯˙ÂÈ ÌȯˆÓ ˙‡ÈˆÈ ¯ÂÙÈÒ· ÌȯÁ‡Ó ÌÈÓÚÙ Ú"¢· ¯‡Â·Ó ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘Ó ÔÙ‚‰ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ„ (’ê ¹−¼½ ð"¼³ öô−½ë) ‡Ï‰„ ¯Â‡È· ÍȯˆÂ ,ÈÚÈ·¯ ÒÂÎ ¯Á‡ ̇ ÈÎ ˘Ï˘ ÔÈÚÓ ‰Î¯·· Íȇ ‰Î¯·‰ „ÈÒÙ‰ ¯·Î .Ô¢‡¯ ÒÂÎ ¯ËÂÙ ¯„Ò‰ ÛÂÒ· ÈÚÈ·¯ ÒÂη Ï˘‡· ˘Ë‡˘ËÂ·Ó Ô‡‚‰ ‰Ê· „ÓÚ ¯·Î (’ê ¹−¼½ ð"¼³ öô−½ë) Á"‡ Ú"¢ ÏÚ Ì‰¯·‡ ˘Ë‡˜ ÂÓÓ Ô‡‚‰Ï ÌÈÈÁ Á¯Â‡ ȘÂÓ ¯ÙÒ· Ì‚ ÚÓ˘˘ ·˙ÂΠÍÎ ÏÚ „ÓÚ (ð"¼³ öô−½ë) Ï"Ê ‡ ¯Ó‡˜Ó ‰Î¯·‰ ÏÎȉ ÏÚ·‰ ‚‰ ÔÎ ÏÏ‚·˘ '‡ ÒÂÎ ÏÚ ˘Â„Ș ¯Á‡ „ÈÓ ÔÙ‚‰ ÏÚ Í¯·Ï ‰Ú˘Ó ¯˙ÂÈ 'ÂΠ‰„‚‰· ÔÈÎȯ‡Ó„ ÔÂÈ΄ Â˜Ó · ÛÂÒ· ‰ ¯Á‡ ‰Î¯·‰ È ‰Ó ‡Ï Î"‡ ˘ÓÂÁ .'‡ ÒÂÎ ÏÚ Ë¯Ù·Â ˙ÂÒÂΉ Âχ ÏÚ ¯„Ò‰ ‰Î¯· ÔÈί·Ó Ôȇ˘ ÌÏÂÚ‰ ·Â¯ ‚‰ Ó Ì Ó‡ ÌȘÒÂÙ‰  ˙  ,Ô¢‡¯ ÒÂΠȯÁ‡ ‰ ¯Á‡ Ô‡‚‰Ï ˙‚‰ ‰Â ˙·¢˙· ,¯·„Ï ÌÈÓÚË ‰ÓÎ (ì"¾ ’−½ ’ê šñì) ‡"ËÈÏ˘ Í· ¯Ë˘ ‰˘Ó '¯ Ï˘ ÔÓÊ· ‡ÓÏÚ· ‰ ˜˙‰ Ï΄ ,ÌÚË Ô˙ ȯÁ‡˘ ‰‡ ‰Ï ‰˙¢· ‡Ï‡  ȇ ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ÒÂÎÏ ‰˙¢· Ï·‡ Â˙‡ ‰ ‰ÏË· ‰Ê ¯ÂÚÈ˘ ¯ÂÚÈ˘  ˜È˙ ‡Ï ÁÒÙ ÏÈÏ· ÂÓÎ ‰ÂˆÓ Ï˘ Ï˘‡‰Â .Î"Ú ˙Ú„‰ ÁÒȉ· ÈÂÏ˙ ˜¯ ÏÂÎÈÚ ‰„‚‰‰ ÔÈÓ‚¯˙Ó‰ ,Ï"Ê ,·˘ÈÈÓ Ï" ‰ ̉¯·‡ ̄˜ '‡ ÒÂ΄ ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ȇ„· ˘È „ÈÓ˙ ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘˘ ‡·Â¯„ ‡·Â¯Â ,‰„‚‰‰ ‡ËÂÚÈÓ Ì‡ ÈÎ ,‰„‚‰‰ Ì‚¯È˙ ÈÏ· Ì‚ ÔÈ‚ÏÙÂÓ ˙ÂÒÂÎ Ì‰Ï ˘È˘ ˙Âȯ·„ ‡ËÂÚÈÓ„ ÔÂÊÙÈÁ· ÌȯÓ‡ ‰·¯‰ ˜ÊÁ Ì ÈÈ Ï„Ȃ· ÈÏÂÎÏ ˘˘Á Ì¢ ‰Ê ÏÚ Ôȇ˘ ‰‡¯ ,ÌÂˆÚ ‡È‰ ÔÈÈ„ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ̇ Ì‚ ,‡ÓÏÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÔΠ̇ ,„ÂÚ ‰˙¢ Ï·  ȇ ,¯·„ ‰ÊÈ‡Ó ¯ÙÒ· Ì‚ .„"ÎÚ .È¯Ó‚Ï Â˙ί· „ÈÒÙÓ È‡„· Ï"ˆÊ ¯ÙÂÒ ÌÈÈÁ ·˜ÚÈ ¯"¯‰ÂÓÏ ÌÈÈÁ‰ ÛÎ ‰Î¯· „ÈÒÙÓ Ôȇ„ (ì"− ³îê ¬"½š öô−½ë) ·˙Πͯȷ˘ ‰Ú˘· ÍÎÏ Â˙Ú„ ÔÂÈΠ̇ ‰ ¢‡¯‰ .‰ ¢‡¯‰ ‰Î¯· š"½ ’ê ¹−¼½ −"þ öô−½ë) ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ ‫כתב‬

‰˙˘ ̇ ˙ÈÚÈ·¯ ˙ÈÈ˙˘ ÔÈ ÚÏÂ' ,(’ê ÌÈÏ˘‰˘ „Ú ‰˙˘Â ¯ÊÁ ËÚÓ ˜ÈÒى ˘È ,Û¯ËˆÓ Â È‡„ ÌȯÓ‡ ˘È ,˙ÈÚÈ·¯Ï ˙ÏÁ˙Ó ‰‰˘˘ ‡Ï ̇ ۯˈӄ ÌȯÓ‡ ˙ÏÈ· È„ÎÓ ¯˙ÂÈ ‰È˙˘‰ ÛÂÒ „Ú ‰È˙˘‰ ÌÈÎÒ‰ ‡"¯‚‰Â ,(− ¹−¼½ ë"−þ³ öô−½ë öôšñô) Ò¯Ù ‰ ‰Â .‰È ˘‰ ÂÊ ‰Ú„Î ‰Îω„ ¯‡ȷ· Ì˘ Â˙Â˙˘Ï ͯ„‰˘ Ú"Ù‡˜Â Ú"‰Ë ˙ÈÈ˙˘ ÔÈ ÚÏ Í¯„Î ˜ÒÙ‰ ‡Ï· Â˙Â˙˘Ï ‰˘˜Â ÌÁ ‡Â‰˘Î ‰·¯ ˙˜ÂÏÁÓ ˘È ËÚÓ Ì‡ ÈÎ ÔȘ˘Ó ¯‡˘ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯ·Ï Íȯˆ ̇ ÌȘÒÂÙ‰ ÔÈ· ÈÈÁ·Â Ϙ˘‰ ˙ȈÁÓ·Â Ï" ‰ ‰ ¢‡¯ ‰Ú„Ï Í¯„· ·˙Î ÔΠ,ͯ·Ï ‡Ï˘ ÌÈ„„ˆÓ Ì„‡ ‰˘ÚÓ È˘ ‡Â .ÌÏÂÚ‰ ‚‰ Ó ‡Â‰ ÔΠ,ÌÈÈÁ‰ ¯ÂÚÈ˘ È„Î ÔÈÁÈ Ó Ô˙ÈÈ˙˘ ÛÂÒ·Ï˘ ÔÈ‚‰Â ˙Â˙˘Ï ÏÎÂÈ˘ È„Î ËÚÓ Ô ËˆÈ˘ ˙ÈÚÈ·¯ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯ·Ï ˜ÒÙ‰ ‡Ï· ˙ÈÚÈ·¯ ÈÏÂ΄ ‡·Èχ ˙‡ˆÏ È„Î ÔÎ ˙¢ÚÏ ·ÂË ˜ÒÙ„ Ï" ‰ ‡"¯‚‰ ˙Ú„Ï Ë¯Ù·Â ,‡ÓÏÚ Ò¯Ù ˙ÏÈ· È„Î ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘‰„ ,‰È ˘ ‰Ú„Î ˙¢ÚÏ ÔÂΠȇ„· ,‰È˙˘· Ì‚ Û¯Ȉ ÔÈ ÚÏ .„"ÎÚ .ÔÎ ˙˜ÂÏÁÓ ‡È·Ó (− ¹−¼½ ë"−þ³ öô−½ë) Ú"¢‰ ‫והנה‬ Íȯˆ ‰È˙˘· ̇ ,„"·‡¯‰Â Ì"·Ó¯‰ ͯ„Î] ˙Á‡ ˙·· ˙ÈÚÈ·¯‰ ˙ÈÈ˙˘ ‰È‰È˘

î½¾

„Á‡ ͢Ӊ ÂÏÂÎ ÈÎ ‰ ¢‡¯‰ ‰Î¯· „ÈÒÙÓ ‡¯„Ò Ï"ÊÁ ÂÚ·˜˘ ÂÓÎ È ˘ ÒÂÎ ÏÚ Â˙Ú„Â .‡ÁÒÙ„ ‰Î¯· „ÈÒÙÓ Ì‡ ÔÈ Ú· Ô„È„ ‰Ï‡˘Ï ‫נחזור‬ ‰‰˘˘ ȯÁ‡ ‰Ù˜ ˙ÈÈ˙˘· ‰ ¢‡¯ šñì) ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ˙"¢· ÔÈÈÚ .ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ Ï"ˆÊ ÒÈÈ ·˜ÚÈ ˜ÁˆÈ ¯"‚‰Ï (ë"š öô−½ ’í ‡È·Ó˘ ,‡"··Â˙ ÌÈÏ˘Â¯È„ ‡˙¯˜„ „"·‡¯ ¯‡˘Â ¯ÊÂÚ‰ Ô·‡Â ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ˙˜ÂÏÁÓ ÔÈ ÚÏ„ ,Âȯ·„ ÛÂÒ· ˜ÈÒÓ ,‰Ê ÔÈ Ú· ÌȘÒÂÙ ˙Ú˘· ÍÎÏ Â˙Ú„ ‰È‰ ̇ ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ‰ È˘ ‡Ï Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ‡Ï ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ÌÈÈ˙ È· ÏÂÎÈÚ ¯ÂÚÈ˘ ‰È‰ ̇ Û‡˘ ÂÓÂ˜Ó ‡Ï‡ ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ Ôȇ ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯·Ï Ú‚Â ·„ Û‡„' ,Ï"Ê ·˙΢ ÁÈÒ‰ ‡Ï ,ÍÎÏ Â˙Ú„ ‰È‰„ ‡Îȉ„ ¯ÓÂÏ ˘È ¯ÂÚÈ˘ ‰È‰ ̇ Û‡ ,ÌÂ˜Ó ÈÂ È˘ ‡Ï·Â ,Â˙Ú„ ,Ï" Î ‰ ¢‡¯ ‰Î¯·Ï Íȯˆ Ôȇ ,ÌÈ˙ · ÏÂÎÈÚ ‡Ï˘ È„Î ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÔÎ ‚‰ Ï Ôȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰˙˘˘ ‰Ó ÏÚ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯·‰ ˙‡ „ÈÒÙ‰Ï ’−½) ‰Îω ¯Â‡È·· ÔÎ È˙‡ˆÓ ·Â˘Â ,̄˜ ‰·¯‰„ Û‡„ ,Ì˘„ Ô„ · ·˙΄ ,(’ë ’−¼½ ®"š ÏÚ ‚ÈÏÙ„ ¯ÊÂÚ‰ Ô·‡ ȯ·„Ï ÂÓÈÎÒ‰ ÌÈ Â¯Á‡ ȉ „ ,‰Ê· Ì‚Ó‚Ó Â·Ï Ô· ,Ï" ‰ ‡"‚Ó‰ ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ‰ÏË·˙ ‡Ï ‰·¯‰ ‰‰˘ ̇„ ¯Ó‡È Ô‡Ó ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,Â˙Ú„ ÁÈÒ‰ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ È¯‰„ ,ÔÎ ˙¢ÚÏ È‡˘¯„ ÔÏ ,ÂÊ ‰È˙˘Â ‰ÏÈ· Ï˘ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· „ÈÒÙÓ ‰È ˘ ‰È˙˘Â ‰ÏÈ· ¯Á‡Ï ÛÂÒ·Ï Í¯·È˘ ‰Ó È‰ ,ÏÎÚ˙ ¯·Î˘ ÔÂÈÎ ,‰ÊÏ ÏÏÎ È ‰Ó ‡Ï ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ ÈÂˆÓ˘ Ì‚ ‰Ó , ȇ˘ ÈÓÎ „ȯËÓ Â‡ , ˆ¯ ‰ ˙˘ ÔÓʉ ͢Ӊ·˘

ï½¾

‫ הר"ר אברהם אלקובי הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

˜ÈÊÁ‰Ï ‚‰Â ‰È‰ ˜È˘ Ì"¯‰Ó‰ ȯ·„ ÈÙ ˙‡ ‰· Ûˆ¯ ‰È‰˙˘ È„Î ÂÈÙ· ¯ÎÂÒ ˙ÎÈ˙Á ‚‰ ÔΠ.Î"Ú ,‰È˙˘‰ ÔÓÊ Í˘Ó ÏÎ ‰È˙˘‰ ‰Î¯· ͯ·Ï χ¯˘È ÈÏ„‚ ÌȘȄˆ ‰ÓÎ È„Î ¯ÂÚÈ˘ ÍÂ˙ ‰Ù˜Â ‰˙ ˙È˙˘· ‰ ¯Á‡ ë šñì) ˙‚‰ ‰Â ˙·¢˙ ÔÈÈÚ ,Ò¯Ù ˙ÏÈ· ÔÈÈÚ ,Ï"ˆÊ ˜Òȯ·Ó Ê"ȯ‰ ‚‰ Ô΢ (í"ñš öô−½ χ¯˘È '¯ Ô‡‚‰˘ (’® ðîô¼ ê"ì)  ȷ¯ ˙ÂÁ¯Â‡ ÏÚ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯȷ Ï"ˆÊ È˜Ò·È ˜ ·˜ÚÈ .˙˜„ '„ ÍÂ˙ Â˙‡ ‰˙˘˘Î ÌÁ ‰˙ ÒÂÎ ˙¯ډ· „" Ù Â˙ÎωΠ˙·˘ ˙¯ÈÓ˘· Ì‚ ‚‰Â ‰È‰˘ ‰ÓÏ˘ ˙Á ÓÏ ‰‡¯˘ ‡È·‰ Ì˘ ÌÈ‚‰Â ‰ ÈÙÏ .ÂÈ˙·¯ ψ‡ ÔÎ ‰‡¯˘ ¯Á‡Ó ÔÎ ‰Î¯· ͯ·Ï „"·‡¯‰ ˙Ú„Î ÂÊ ‰Ú¯Î‰· ¯Â‡È·‰ ˙ ˜ÒÓ ,‰ÓÁ ‰È˙˘ ȯÁ‡ ‰ ¯Á‡ ‰È˙˘‰ ÌÂÈÒ· ͯ·Ï ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ˙"¢ ‰Îω „ÈÒÙ‰Ï ‡Ï È„Î ˙‰˘Ï ‡Ï ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· .‰Î¯·‰

¯ÂÚÈ˘‰ ‰È˙˘· Ì‚˘ ‡ [Ì„‡ È · ˙ÈÈ˙˘ ÚȯÎÓ Ú"¢‰ ,‰ÏÈ··Î Ò¯Ù ˙ÏÈ· È„Î ‰È˙˘‰ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ˘ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Î ‰ÎÏ‰Ï ¹−¼½ ð"þ öô−½ë) ·Ëȉ ¯‡·‰ Ì‚ ,˙Á‡ ˙·· Âίȷ ‡Ï˘ ÌÈ Â¯Á‡ ÈÏ„‚Ó ‡È·Ó (ë"− š"½ ’ï ‰Ê ÈÙÏ ,‰ÓÁ ‰È˙˘ ȯÁ‡ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Î ÌÈ‚‰Â ˘ ÌÈ˘ ‡‰ Âχ ,‡ˆÂÈ ‰ÓÁ ‰È˙˘ ¯Á‡ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ÔÈί·Ó Ôȇ ‰Ù˜ Ï˘ Ô¢‡¯ ÒÂη ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÔÂÂÎÏ ÌÈÏÂÎÈ ‡Ï ̄ÂÓÈÏ Í˘Ó· Â˙˘È˘ ÒÂΠÒÂÎ ÏÎ ÏÚ .˙È ˘ ÌÚÙ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ͯ·Ï ÌÈÎȯˆ (í"õ öô−½ ê šñì) ˜È˘ Ì"¯‰Ó ˙"¢· ‫אול‬

‡"ÚÈÊ ¯ÙÂÒ Ì˙Á‰ ·¯Ï ‰‡¯˘ ‡È·Ó ͯ·Ó ‰È‰Â ‡˙ÂÁÈ · ÔÈÓÁ‰ ‰˙¢ ‰È‰˘ Ï"ˆÊ ˘‡ ȯӇ ÏÚ· ‚‰ Ô΢ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· Ô΢ (í"× öô−½ ê šñì þõî½ ³¼ð) ˙"¢ ÔÈÈÚ ÏÚ˘ ÛÈÒÂÓ Í‡ ,¯ÙÂÒ Ë·˘‰ ÂÈ·‡ Ì‚ ‚‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì½¾

‫הר"ר יונה באקאר הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין המבשל בשבת ומי שנתבשל עבורו והמסתעף‬ ¯ÂÒȇ ÂÓÎ ÔÈ„ ˘È Ô ·¯„ ¯ÂÒÈ‡Ï˘ ¯·ÂÒ (ï"š½ ì"−¾ ’−½) ‰Îω ¯Â‡È·‰ ‡È·‰ ÔΠ.‡˙ȯ‡„ ‰Î‡ÏÓ˘ ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰Ó (ñ¾ëôí í"ð ê ¹−¼½ ‡˙ȯ‡„ ‰Î‡ÏÓ ÂÓÎ ‰ÈÏ ˙ȇ ‡ È„ „Á Ô ·¯„ Ìχ .˙·˘ ȇˆÂÓ „Ú ÔÈ˙Ó‰Ï Íȯˆ ‚‚¢·Â (è š"½ ó¾ ë"ò¾ôëî ó¾) ‰Îω ¯Â‡È·· ‡È·‰ ‰„Â‰È È·¯ Ì‚ Ô ·¯„ ‰Î‡ÏÓ·˘ ‡"¯‚‰ ˙Ú„˘ ,„ÈÊÓ Âˇ ‚‚¢ ¯ʂ ‡Ï˘ ¯È‡Ó È·¯Î ¯·Ò Ô΢ ·˙Π,¯˙ÂÓ „ÈÊÓ· Ì‚˘ ‡"¯‚‰ ÛÈÒÂ‰Â Ì Ó‡ .(ì× í×ñí è"×õ ³ë¾) Ì"·Ó¯· ÚÓ˘Ó È·‚Ï ‰¯Â‡ÎÏ˘ Ê"Ú ‰˘˜‰ ‰Îω ¯Â‡È·‰ ˘ÈÂ Ô ·¯„Ï ‡˙ȯ‡„ ÔÈ· ˜ÏÁÏ Ôȇ „ÈÊÓ ˙Ó‡·Â .Ú"ˆ· ¯‡˘ Â Ô ·¯„· Ì‚ ¯ÈÓÁ‰Ï ˘ ‰˘ÚÓÏ Âȯ·„Ó ‰‡¯ ˙ÂÓÂ˜Ó ‰Óη ‰Ó ‰‡¯] .„ÈÊÓ· ÂÏȘ‰ ÔÎ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ·˘ ˙„ÏÂ˙ ÔÈ Ú· ‡"˜Ú¯‰ Ì˘· (ÁÈ ˜"Ò Á"È˘ 'ÈÒ) ·˙΢ ÔÂȈ‰ ¯Ú˘ Ë"Ï˘ ÔÓÈÒ) ·˙΢ ‰Ó ÔÈÈÚ ÔΠ.‰ÓÁ ,Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ‡Â‰˘ Ó"¯˙ ˙˘¯Ù‰ ÔÈ Ú· („Î ˜"Ò ÔÈ·Â „ÈÊÓ ÔÈ ÚÏ ÔÈ· ¯È‡Ó È·¯Î ‡ È„Ï ‚‰ Ï ˘È˘ .[‚‚¢ ÔÈ ÚÏ

ÂÏÈÙ‡˘ (î ³îê èòþ öô−½) „Â„Ï ‰Ï‰˙‰ ‫כתב‬ È·¯Î Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ· Ì‚ ˘ „ ‡"‚Ó‰Ï Ì‡ ÔÂ„È ‰ ʇ˘ ,‚‚¢ ÔÈ ÚÏ ˜¯ Â‰Ê ,‰„Â‰È Ï·‡ ,˙·˘ ‰˙‡· ÂÊ ‰Î‡ÏÓÓ ˙ ‰Ï ¯˙ÂÓ ,˙ÈÓÏÂÚ ÔÈ„‰ È·‚Ï ‡Â‰ ÔÂ„È ‰ ʇ˘ „ÈÊÓ ÔÈ ÚÏ

‫החילוק בין הנאה ממלאכה האסורה‬ ‫בשבת מדאוריתא או מדרבנן‬ ˙˜ÂÏÁÓ ‰‡·Â‰ (:î"¬ ¹ð) ÔÈÏÂÁ· ‫בגמרא‬ ‰Î‡ÏÓ ‰˘Ú˘ ÈÓ ÔÈ„· Ìȇ ˙ Ó"¯ ,˙·˘· Ï˘·Ó‰ Ô‚Π˙·˘· ‡˙ȯ‡„ ‰ ÓÓ ˙ ‰ÈÏ ¯˙ÂÓ ‚‚¢· ˙È˘Ú Ì‡ ¯·Ò ̇ ,ÌȯÁ‡Ï ÔÈ·Â ÂÏ ÔÈ· ÌÂÈ· · ÂÏÈÙ‡ ,ÌȯÁ‡Ï ÂÏÈÙ‡ ÌÂÈ· · ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ· ˙È˘Ú ‰„Â‰È È·¯Â .ÂÏ ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ,ÂÏ ÂÏÈÙ‡ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ¯˙ÂÓ ‚‚¢· ¯·Ò ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ·Â ,ÌȯÁ‡Ï ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ ÌÂÈ· · .˙·˘ ȇˆÂÓÏ ¯˙ÂÓ ÌȯÁ‡Ï ,˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ÂÏ ¯ÂÒ‡ ‚‚¢· ¯·Ò ¯Ï„ Ò‰ Ô ÁÂÈ È·¯Â „ÈÊÓ·Â ,˙·˘ ȇˆÂÓÏ ¯˙ÂÓ ÌȯÁ‡Ï ˙ÈÓÏÂÚ ¯ÂË·Â .ÌȯÁ‡Ï ÔÈ·Â ÂÏ ÔÈ· ˙ÈÓÏÂÚ ¯ÂÒ‡ .ÂÏω Ìȇ ˙‰ ˙ÂËÈ˘ ˙˘Ï˘ ˜È˙Ú‰ (ì"−¾ ’−½) '¯Î ‡˙Îω ˜ÒÙȇ (ê ¹−¼½ ì"−¾ ’−½) ‫ובשו"ע‬ ˙·˘· Ï˘È· ̇˘  Èȉ ‰„Â‰È È‡ˆÂÓÏ ¯˙ÂÓ ÌȯÁ‡Ï ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ· ÌȯÁ‡Ï ÔÈ· ÂÏ ÔÈ· ¯˙ÂÓ ‚‚¢·Â ,„ÈÓ ˙·˘ ‰Î‡ÏÓ ÔÈ ÚÏ ‰Ê ÏÎ .„ÈÓ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ .‡˙ȯ‡„ ,ÌȘÒÂÙ‰ ˜ÏÁ Ô ·¯„ ‰Î‡ÏÓ ÔÈ ÚÏ ‫אול‬ ¬"ñ¾ ’−½ë ö×î ê− š"½ èòþ ’−½) ‡"‚Ó‰

¬½¾

‫ הר"ר יונה באקאר הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Â‰ ̇ ,‰‰˘Â Á΢ ̇Â' ¯·ÁÓ‰ ·˙΢ ‡Â‰ ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ,Âίˆ ÏÎ Ï˘È·˘ ÏÈ˘·˙ ÏÈÁ˙‰˘ ÏÈ˘·˙ ‡Â‰ ̇ ,ÂÏ ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ È‡ˆÂÓ „Ú ¯ÂÒ‡ ,Âίˆ ÏÎ Ï˘È· ‡ÏÂ Ï˘·˙‰Ï :‰‚‰ .Ì‰È ˘· ¯ÂÒ‡ ‰‰˘Â ¯·Ú ̇ ,˙·˘ (ê− š"½) ‡"‚Ó‰ Ê"Ú ·˙Î ,'¢ÚÈ˘ Ȅη „Ú ÚÓ˘ ,Ì˙Ò ·˙Î„Ó - ˙·˘ ȇˆÂÓ „Ú ¯ÂÒ‡' ˜ÒÙ ÔΠ,¯Âˉ ·˙΢ ÂÓÎ ÏÎÏ ¯ÂÒ‡„ ‰ ÈÓ È È¯Á‡Ï„ È΄¯Ó ˙‰‚‰ ·˙΢ ‰Ó Ó"„· È"¯Î Ï"Ș„ Ô ‡ Ï·‡ ,Ó"¯Î Ï"Ò„ ÌÂ˘Ó ,ȯ˘ ÔÈ„‰ ‡Â‰ Î"‡ ,Á"È˘ ÔÓÈÒ ˘È¯  ·˙΢ ÂÎÓÎ ¯ÂÒ‡„ ‡ËÈ˘Ù Â˙È· È ·Ï ,ÏÎÏ ¯ÂÒ‡ ÈÓ ÈΉ „"ÂÈ· ÔÈÈÚ åìéáùá ìùáúðù éîë Ï"‰„ Ì˘ ·˙΢ ‰Ó „ÂÚ ‰‡¯Â] .Î"Ú ,'‰"Ò Ë"ˆ ÔÓÈÒ ÈÓ˘ Âȯ·„· ¯‡·˙ ˘ ȯ‰ .[(„È ˜"Ò) Î"Á‡ ÔΠ̇ ,ÂÓˆÚ Ï˘·ÓÎ Â È„ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ .È„„‰‡ Âȯ·„ ȯ˙Ò

,‡ÈÏÙÓ ¯·„ Âȯ·„Ï ‡ˆÓ .¯˙ÂÓ ‰È‰È Ô· „ÈÊÓ·˘ ¯Â·ÒÈ ‰„Â‰È È·¯Î ¯ÈÓÁÓ˘ ‡"‚Ó‰˘ ‚‚¢· ˜ÒÂÙ˘ ·" ˘Ó‰ ÂÏȇ ,˙ÈÓÏÂÚ ¯˙ÂÓ .˙ÈÓÏÂÚ ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ·˘ „ˆ ÂÏ ˘È ¯È‡Ó È·¯Î

¯‡Â·Ó˘ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ,‡Â‰ ¯Â‡È·‰„ ‫ונראה‬ (ê ¹−¼½ ì"−¾ öô−½) ·¯‰ Ú"¢· ˘È˘ ¯ʂ È˙Ó‡ ¯‡·Ï (í š"½ ó¾) ·" ˘Ó·Â È˙Ӈ ¢ÚÈ˘ Ȅη „Ú ˙·˘ ȇˆÂÓ· ÔÈ˙Ó‰Ï ‰Î‡ÏÓ·˘ ·˙Π,„ÈÓ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ Â¯È˙‰ ÈÙÏ ,χ¯˘È ÏÈ·˘· Ì"ÂÎÚ „È ÏÚ ˙È˘Ú ‰ ‡Â·È Ì"ÂÎÚÏ ‰¯ÈÓ‡ ¯ÂÒȇ ÂÈ ÈÚ· Ϙ˘ ÔÎÂÓ ‰È‰È˘ È„Î ˙¯Á‡ ÌÚÙ· Ì‚ ÔÎ ˙¢ÚÏ ÂÏ Â¯È˙‰ ‡Ï ÔÎÏ ,„ÈÓ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ÂÏ ¯·„· Ï·‡ ,¢ÚÈ˘ Ȅη ‡Ï‡ ‰Î‡ÏÓ ‰˙‡ ‡ÎÈÏ È‡„ ÌÈ„È· χ¯˘È È„È ÏÚ ‰˘Ú ˘ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ¯È˙ ˘ ‰Ê È„È ÏÚ˘ ˘ÁÈÓÏ ÂÏ Ï‡¯˘ÈÏ ¯ÓÂÏ ˙¯Á‡ ÌÚÙ· Ì‚ ‡·È „ÈÓ ÂÏ ÚÓ˘È ‡Ï χ¯˘È‰˘ ,„ÂÚ .˙·˘· Ï˘·Ï Ï˘·˙ ˘ ÈÓ ÔÎÏ .ÂÏ ‡Ï ‡ËÂÁ Ì„‡ Ôȇ„

‫בירור בענין מבשל בשבת לאחרים‬ ‫אם נאסר למי שנתבשל בשבילו‬ ‫עולמית‬ ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ· ˙·˘· Ï˘·Ó‰˘ ÏÈÚÏ ‫נתבאר‬ ÔÈ ÚÏ .ÌÏÂÚÏ ÂÊ ‰Î‡ÏÓÓ ˙ ‰ÈÏ ÂÏ ’−½) ‡"‚Ó‰ ·˙Î ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ÔÈ„‰ ÂÓˆÚ· ‰Î‡ÏÓ‰ ‰˘Ú ̇˘ ÂÓ΄ ,(ë š"½ ì"−¾ Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ Ì‚ ÍÎ ,˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ¯ÂÒ‡ „ÈÊÓ· „"¯ÂÈ· ˜ÒÙ ˘ ÂÓΠ,˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ¯ÂÒ‡ ÂÏÈ·˘· ÏÚ Û‡ ¯ÂÒ‡‰ ¯·„ ÏË·Ó‰„ (’í ’¼½ ¬"® ’−½) ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,¯ÂÒȇ‰ ÏË·˙ ‰¯Â˙ ÔÈ„Ó„ ·‚ ,˙¯Á‡ ÌÚÙ ÏË·Ï ‡·È ‡Ï˘ È„Î ,Ô ·¯ ¯҇ ÂÓÎ ¯Ò‡ Î"‚ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ‰"ΠÈÓÏ„ ԇΠÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ .ÂÓˆÚ ÏË·Ó‰ Ì Ó‡ .˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ¯Ò‡ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÚÓ˘Ó ÛÒÂÈ ˙È· ·¯‰ ȯ·„Ó˘ ‡"‚Ó‰ ÌÈÈÒÓ ¯È˙ ̇„ Ô È˘ÈÈÁ Ì˙‰ ‡˜Â„„ ˜ÏÁÏ ˘È˘ Ì"ÂÎÚÏ ¯Ó‡È˘ ¯˘Ù‡ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ Íȯˆ ÈΉ ‡Ϸ ‡‰ ‡Î‰ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÂÏË·È ,Ì"ÂÎÚ ÂÏ˘È·˘Î ¢ÚÈ˘ Ȅη ÔÈ˙Ó‰Ï ÂÏ ‡Ï ‡ËÂÁ Ì„‡ Ôȇ„ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï χ¯˘ÈÏ ˙È· ԇΠÔȇ„ ÔÂÈΠ,ÂÏ ÚÓ˘È ‡Ï Ï˘·Ó‰Â ‰Ï‰˙‰Â .ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ Â¯Ê‚ ‡Ï ˘ÁÈÓ È¯·„Ó„ ÌÈÈÒÓ„Ó„ ¢¯ÈÙ ‰·¯ ‰Èχ‰Â „Â„Ï Ë˜ Í΢ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ 'ÂΠÚÓ˘Ó ÛÒÂÈ ˙È·‰ ¹−¼½ ì"−¾ ’−½) ·¯‰ Ú"¢‰ ˜ÒÙ ÔΠ.‰ÎÏ‰Ï ‰Ó ÏÚ (ê ¹−¼½ èòþ ’−½) ‰È‰˘ È È„· Ì Ó‡ .(ê

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ì"ÂÎÚ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰ ̇˘ ÌÂ˘Ó ÂÓˆÚ Ï˘·Ó‰ ,¢ÚÈ˘ Ȅη ÔÈ˙Ó‰Ï Íȯˆ ‰"‡Ï· ȯ‰ ‡Ï ‡ËÂÁ Ì„‡ Ôȇ„ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï χ¯˘ÈÏ ȯى ·˙Î Ìχ .ÂÏ ÚÓ˘È ‡Ï Ï˘·Ó‰Â ÂÏ Ï˘·Ó‰ ̇˘ (ë× š"½ ê"ê í×¾ ’−½) ÌÈ„‚Ó Ï˘·Ó‰ ÂÓÎ Â È„ ‰È‰È Ô· ¯ÓÂÓ Ï‡¯˘È ‡Â‰ ‡Ó˘ ˘Â˘ÁÏ ˘È ÂÏ ¯È˙ ̇˘ ÈÙÏ ,ÂÓˆÚ .Â¯Â·Ú Ï˘·È˘ ÂÏ ˙ÂÂˆÏ ˙¯Á‡ ÌÚÙ· ‡·È (ò ’−½ ì"îê ³"î¾) ¯ÙÂÒ ·˙Ή ·˙Î ÔÎ ÂÓÎ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ‚‚¢ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰ ̇˘ ÂÓÎ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ‰ÊÏ ¯ÂÒ‡ ,„ÈÊÓ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰˘ ÔÂÂÈÎ ÈÎ ,„ÈÊÓ· ÂÓˆÚ· Ï˘·Ó‰ Ï˘·È˘ ˙¯Á‡ ÌÚÙ ÂÏ ‰ÂÂˆÈ˘ ˘ÂÁÏ ˘È ‚‚¢ ‡Â‰˘ ¯Á‡Ó ÔÎ ‰˘ÚÈ Ï˘·Ó Â˙‡ ÂÏÈ·˘· .‚‚¢ Ï˘·˙ ˘ ÈÓ„ ·˙Î ‡"‚Ó‰˘ ÏÈÚÏ ‫נתבאר‬ Ï˘·Ó‰ ÂÓÎ ÔÎ Ì‚  Ȅ ÂÏÈ·˘· ÔÈ Ú· (¬"® öô−½) „"ÂÈ· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓΠÂÓˆÚ ÛÒÂÈ ˙È·‰Ó˘ ‡È·‰Â ,ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓ Ô È˘ÈÈÁ Ì˙‰ ‡˜Â„„ ˜ÏÁÏ ˘È˘ ¯‡Â·Ó Ì˘ ¯Ó‡È ̇ ‡Î‰ Ï·‡ ÂÏË·Ï Ì"ÂÎÚÏ ¯Ó‡È˘ χ¯˘ÈÏ ¢ÚÈ˘ Ȅη ÔÈ˙Ó‰Ï Í¯ËˆÈ Ì"ÂÎÚÏ ÚÓ˘È ‡Ï ȯ‰˘ ,„ÂÚ ,¯Ó‡È˘ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï (è"š½ ì"−¾ öô−½) ‰¯Â Ó‰ È ˜‰ ‰˘˜‰Â .ÂÏ ‰¯Â‡ÎÏ È¯‰˘ ÌȘ„˜Â„Ó ‡"‚Ó‰ ȯ·„ Ôȇ˘ ,ԇΠÔÂ„È Ï ÛÒÂÈ ˙È·‰ ȯ·„ ˙ÂÎÈÈ˘ Ôȇ ‡Â‰ ÂÓˆÚ Ï˘·ÓÏ Â¯Ò‡˘ ‰Ó ԇΠȯ‰˘ ÔΠ˙¯Á‡ ÌÚÙ· ÔÎ ‰˘ÚÈ ‡Ó˘ ˘˘ÁÓ ‡Ï ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ¯ÂÒ‡Ï Âˆ¯˘ ‰Ó ·Â˘ ‡·È ˙¯Á‡ ÌÚÙ· ‡Ó˘ ˘˘ÁÓ ‡Ï ‡Â‰ ‰È‰ ‰Ê ÂÏȇ˘ ,ÂÏÈ·˘· Ï˘·Ï ¯·ÁÏ ¯ÓÂÏ Â˘ÚÈ˘ Ȅη ˜¯ ¯ÒÂ‡Ï Â Ï ‰È‰ ˘˘Á‰

¼¾

¯ÓÂÏ ˙¯Á‡ ÌÚÙ ‡·È ÔÙ Â˘˘Á ‡Ï ÂÏÈ·˘· ‰È‰˘ ¯ÂÒȇ· Ï·‡ .ÂÏÈ·˘· Ï˘·È˘ ¯·ÁÏ È¯‰˘ ,ÂÈ ÈÚ· Ϙ ¯ÂÒȇ‰Â ¯Á‡Ó ˙·˘ ·¯ÚÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,¢ÚÈ˘ Ȅη „Ú Â¯Ò‡ ÔÎÏ ‡Ó˘ ‡ÓÚË È‡‰Ó ¯ÂÒ‡ ÂÏÈ·˘· ‰˘˘ ÈÓÏ„ ‰˘ÚÈ Â¯·Á ,ÂÏÈ·˘· ‰‰˘È˘ ¯·ÁÏ ¯Ó‡È ÂίˆÂ‰ ÔÎÏ ,ÂÈ ÈÚ· Ϙ ¯ÂÒȇ‰Â ¯Á‡Ó ÔÎ ÂÏÈ·˘· ‰˘˘ ÈÓÏ Ì‚ ¢ÚÈ˘ Ȅη ¯ÂÒ‡Ï .ÂÓˆÚ ‰‰˘ÓÏ ÂÓÎ ,¯Â‡È· ÌÈÎȯˆ ÔÈÈ„Ú ·¯‰ Ú"¢‰ ȯ·„ ‫אמנ‬ ¹−¼½ ì"−¾ ’−½ -) ԇ΢ ¯‡·˙ ȯ‰˘ ˜ÂÏÁ  Ȅ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ˘ ˜ÒÙ (ê ‰È‰˘ È È„· Âȯ·„· ÔÈÈÚӉ ,ÂÓˆÚ Ï˘·Ó‰Ó ½þ¬òîšë ë³×¾ íô óè íêþî ,ð× ¹−¼½ èòþ ’−½) ‰¯ÊÁ ÈÓ ÔÈ„· ¯ÈÓÁ‰˘ ‰‡¯È (ë š"½ èš³ ’−½ë öîþìê ¯·„Ó Ì˘˘ ¯ÓÂÏ ˘È .ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÌÂ˜Ó ˘È Ì˘Â ÂÓˆÚ ˙·˘· ¯˙ȉ‰ ÔÈ ÚÏ ‰Ï‰˙‰ Ì˘· ÏÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ÂÓΠ¯ÈÓÁ‰Ï .(èòþ öô−½ô ê−¾îší ñ¼ šþ ñ−¼îô íï ±îþ−³ -) „Â„Ï Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˘È˘ ı¯˙Ï ˘È ‫עוד‬ ÔÂÂÈÎ Ô ·¯„˘  Èȉ ,‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒÈ‡Ï ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ÈÙË Â¯ÈÓÁ‰ È˘ È‡Ï ÏȘ˘ ê−¾îší ñ¼ šþ ñ−¼îô íï ±îþ−³ óè -) ‡˙Èȯ‡„· .(èòþ ’−½ô

‫נתבשל בשבילו והמבשל היה מומר‬ ‫או שוגג‬ ‫א‬ ÈÓ˘ ÛÒÂÈ ˙È·‰Ó ‡È·‰ ‡"‚Ó‰˘ ‫נתבאר‬ ÂÓΠ¯҇ ‡Ï ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘

ê¼¾

‫ הר"ר יונה באקאר הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

„Ú„ ,ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ÌÏÂÚÏ ¯ÂÒ‡„ ‡Ï‡ ‡¯‰ „ ȯ·Ú ȯ˙· ȇ˜ Ô ÈÚ· ‡Ï ԇΠ‚‚¢ ‡Â‰ ‰˘ÂÚ‰ ̇ Ï·‡ ,ÔÈ„ÈÊÓ Ô‰È ˘˘· 'Ï¢ÎÓ Ô˙˙ ‡Ï ¯ÂÚ È ÙÏ'‡ ¯·ÂÚ˘ ‡ËÈ˘Ù ÂÚÈ„ÂÓ Â È‡Â ‰˘ÚÈ˘ ÂÏ ¯Ó‡ ‡ ÂÏ Ô˙ ˘Î ÔÂ„Ï ˘È ¯ÓÂÓ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰ ̇ .¯ÂÒȇ‰ ‡˙ȯ‡„‡ ¯·Ú ÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ Ì‡„ Ôȇ ‡Ï ̇ ÌÏÂÚÏ Â¯ÒÂ‡Ï ˘È ¯ÂÚ È ÙÏ„ .ÌÏÂÚÏ Â¯Ò‡Ï

˘È ԇ΢ ÍÁ¯Î ÏÚ ,˙ÈÓÏÂÚ Â¯Ò‡ Ú„Ó ¯·Ú„ ÔÂÂÈÎ „Â‡Ó Â· ¯ÈÓÁ‰˘ „ÁÂÈÓ ÌÚË ‡Â‰ ÔÂ„È ‰ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ · Ï·‡ ,‡˙Èȯ‡„‡ ÌÚÙ· Ì‚ ¯ȷÁÏ ¯Ó‡È ‡Ó˘ ˘Â˘ÁÏ ˘È ̇ ˘Â˘ÁÏ Ôȇ˘ ¯Ӈ ‰Ê ÏÚ ,ÔÎ ˙¢ÚÏ ˙¯Á‡ .ÂÏ ‡Ï ‡ËÂÁ Ì„‡ Ôȇ ÈÎ

‫ג‬ È ˜‰ ˙È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ ˘È Èχ ¯˘Ù‡ ‫ובדר‬ ‰ ˘Ó‰ ȯ·„ Ì„˜‰· ‡Â‰Â ‰¯Â Ó‰ ¯Âη· Ôʇ ̯ˆ‰' (.ë"ñ) ˙¯Âη ˙ÎÒÓ· ˙ÈÓÏÂÚ ËÂÁ˘È ‡Ï ‰Ê ȯ‰ (óîô îë í¾¼ð îò−−íî) · „Ï ÌȯÓ‡ ÌÈÓÎÁ ¯ÊÚÈχ È·¯ ȯ·„ È·¯Ï„  Èȉ ,Î"Ú 'ÂÈÏÚ ËÂÁ˘È ¯Á‡ ÌÂÓ ¯ÂÒ‡Ï ‰·ÈÒ Ôȇ„ ‡˙˘‰ ÂÏÈÙ‡ ¯ÊÚÈχ ˙¯˙ÂÓ Â· ÏÈˉ˘ ÌÂÓ ‡Ï· ‡‰„ ¯Âη‰ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ÂÈÏ‡Ó ¯Á‡ ÌÂÓ Â· ÏÙ ˘ ˙ÓÁÓ ÛÒÂÈ ·¯Â ‰·¯ ¯‡È· (:ðñ) ‡¯Ó‚·Â .¯ÂÒ‡ Ï"Ò„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯Ò‡„ ¯ÊÚÈχ È·¯„ ‡ÓÚË„ îòîôô í"ð) È"˘¯ ˘¯ÈÙ „·ÚÓÏ È˙‡  ÂÓÓ·„ ‰ÓÓ - „·ÚÈÓÏ ‰ÈÏ È˙‡  ÂÓÓ' ,Ï"Ê (−³ê ÈÏ Â‰Â¯È˙È Ì‡Â ÌÂÓ Â· ÏÈˇ ¯·Ò„ Í˘Ù Ì‡ È˙„ÒÙ‰ ‰Ó Â‡Ï Ì‡Â È˙¯Î˘ ȯ‰ Íη ÔÈ˙ÓÓ È˙Èȉ ÈÓ ‰"‡Ï· ¯Á‡ ÌÂÓÏ ÔÈ˙Ó‡ ÏÂÙÈ ÂÏÈÙ‡ ‰ÈÏ Ô ÈÒ ˜ ÍÎω ÌÂÓ ÏÂÙÈ˘ „Ú .'„È·ÚÈÏ È˙ÈÏ ‡Ï„ ÈÎȉ ÈÎ ¯Á‡ ÌÂÓ Â· ‰¯Â Ó‰ È ˜‰ ˙È˘Â˜Ó ‡"‚Ó‰ ·˘ÈÈÏ ‡· ‰Ê·Â „Ú Â¯Â·Ú Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ Ò ˜Ï È‚Ò„ ‰˘˜‰„ ‰ ‰È ‡Ï„ ÔÂÈ΄ ¢ÚÈ˘ Ȅη ˙·˘ ȇˆÂÓ

‫ב‬ ÈÙÏ„ (î ¹−¼½ ì"−¾ öô−½) „Â„Ï ‰Ï‰˙‰ ‫וכתב‬ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ‰¯Â Ó‰ È ˜‰ Ï˘ ¯‡ȷ Ï˘·Ï Ï˘·Ó‰Ï ‰Âˆ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓ Ì‡ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,˙·˘‰ ¯Á‡Ï ÂÏ ¯˙ÂÓ È‡ ˙·˘· ÂÏ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ÌÏÂÚÏ ÂÓˆÚ Ï˘·ÓÏ ¯ÂÒ‡„ ‡‰ Ì"ÂÎÚÏ ¯Ó‡˘ χ¯˘È ÔÎÏ ,‡˙ȯ‡„‡ ¯·Ú„ ¯Á‡Ï ‰Î‡ÏÓ‰ ÂÏ ˙¯˙ÂÓ ,‰Î‡ÏÓ ÂÏ ˙¢ÚÏ Ì‡Â ,‡˙ȯ‡„‡ ¯·Ú ‡Ï„ ÔÂÂÈΠ¢ÚÈ˘ Ȅη Ï˘·Ï ¯Á‡ χ¯˘ÈÏ ‰ÂȈ˘ χ¯˘È· Û‡ ÔÎ .‡˙ȯ‡„‡ ¯·Ú ‡Ï ‰ÂˆÓ‰ ‡‰ ˙·˘· ÂÏ È¯˙· ȇ˜ ‡Ï ȇ Ï˘·Ï ÂÏ Ô˙ ̇ ۇ Ô˙˙ ‡Ï ¯ÂÚ È ÙÏ'‡ ¯·Ú˜ ‡Ï ‡¯‰ „ ȯ·Ú È„È· ÚÈÈÒÓ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ · Ôȇ ,'Ï¢ÎÓ ˙Ó‡· Ì Ó‡ .Ô ·¯„ ‡Ï‡  ȇ„ ‰¯È·Ú ȯ·ÂÚ È¯·Ú ȯ˙ ÔÈ Ú· ‡Ï ÍÁ¯Î ÏÚ„ ˙ÂÁ„Ï ˘È ̇ Ï·‡ ,ÂÓˆÚ ÏÈ·˘· ‰˘ÂÚ· ‡Ï‡ ‡¯‰ „ ȇ˜ ‡Ï„· Û‡ ÂÏÈ·˘· ‰˘ÚÈ˘ ¯Á‡Ï ‰ÂˆÓ ‡Ï ̇„ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‡¯‰ „ ȯ·Ú ȯ˙· ȯ˙„ ‡ÈÓ„ ȉ ÂÏÈ·˘· ‰˘ÚÈ ‡Ï ÂÏ ‰ÂˆÈ ‡Ï ¯ÂÚ È ÙÏÂ' ÌÂ˘Ó ¯·ÂÚ ‡¯‰ „ ȯ·Ú ‡˙ȯ‡„‡ ¯·Ú„ ÔÂÈÎ ‡ÏÈÓÓ ,'Ï¢ÎÓ Ô˙˙ .ÌÏÂÚÏ ÂÏ ¯ÂÒ‡„ ¯˘Ù‡ ‰ÂˆÓ‰ ̇ ÔÎ ÂÓ΄ „Â„Ï ‰Ï‰˙‰ ‫ומוסי‬ ÔÎ Ì‚ ¯·˙ÒÓ ‚‚¢ Ï˘·Ó‰Â „ÈÊÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ È ‰‡ ÏÂËÈ·‰Ó ‰ ‰È ¯Á‡Â ¯Á‡ ÏÈ·˘· ÏËÈ· ÈΉ Ì¢Ó ˙¯Á‡ ÌÚÙ ÏË·Ï ‡·È ÂÈ˘ÚÓ ÔÂÈΠÏË·Ó‰ ÔÈ„ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ÂÏÈˉ ‰ÊÓ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ‰ ‰Ê Ú„È ‡Ï˘Î Û‡ Ô΢ Ï˘ ÂÈ˘ÚÓ È ‰‡ ‰ÊÓ ‰ ‰È ̇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Â˙‡ ÂÒ ˜„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÈΉ Ì¢Ó ÏË·Ó‰ ˙˜ÂÏÁÓ Â Ï ‡ˆÓ .‰ÊÓ Ú„È ‡Ï˘ ÂÏÈÙ‡ Ò ˜‰ ̇ ,ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ÂÒ ˜„ ‡‰· ˙ËÈ˘ ‰Ê ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓ· ÏÈÁ˙Ó ÏÈÁ˙Ó Ò ˜‰„ Ï"Ò ˘"·È¯‰Â Ï"˘¯‰Ó‰ ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ Ì‚ ÂÒ ˜ ÏË·Ó‰ Ì¢Ó ÏË·Ó‰· .ÂÏÈ·˘· ‡‰„ ˘"·È¯‰Î ‡"‚Ó„ ·˘ÈÈÏ ˘È ‰Ê ‫ולפי‬ Ò ˜‰ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ¯Ò‡ „ ¯҇ ÂÈ˘ÚÓ È ‰È ‡Ï˘ ȄΠÏË·Ó‰· ÏÈÁ˙Ó ‡"‚Ó‰Ï Ï"Ò ÈΉ Ì¢Ó ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ÏË·Ó‰ È È„ ÏÎ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ Â ˙ „ ‡"‚Ó‰Ï Ï"Ò Â¯È·Á Í¯ÂˆÏ Ï˘È· ̇ ÔÎÏ ÂÏÈÙ‡ ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ¯Ò‡ „ ˙·˘ ȇˆÂÓ „Ú ¯Ò˙ÈÏ„ È‚Ò ‰È‰ ‰È„È„Ï„ Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ‰ÈÏ ˙ȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Â˘ÚÈ˘ Ȅη ‰¯ÂÒ‡ ȯ‰ ÂÏÂ Ï˘·Ó‰ È È„ ÏÎ ÂÏÈ·˘· Ï"˘¯‰ÓÎ „ÓÏ ‰¯Â Ó‰ È ˜‰ Ï·‡ .˙ÈÓÏÂÚ Î"‡Â ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓ· ÏÈÁ˙Ó Ò ˜‰„ ˙·˘ ȇˆÂÓ „Ú ¯ÂÒ‡ ‡‰È˘ È‚Ò ‰È„È„Ï .¢ÚÈ˘ Ȅη

‫סיכום הדברים‬ ÈÓÏ„ ˜ÒÙ ‡"‚Ó‰„ Ï" ‰  ȯ·„Ó ‫היוצא‬ Ï˘·Ó‰ ÔÈ„ ÂÏ Ôȇ Â¯Â·Ú Ï˘·˙ ˘ Ú"¢‰ ˜ÒÙ ÔΠ,˙ÈÓÏÂÚ ¯ÂÒ‡  ȇ ÂÓˆÚ ÚÓ˘È ¯Á‡‰ ̇ Ï·‡ ,(ê"½ ì"−¾ öô−½ë) ·¯‰

ë¼¾

¯‡Â·Ó‰ ÈÙÏÂ Ï˘·Ï ˙¯Á‡ ÌÚÙ ‡·È ‡Ï ‰ÊÓ Ì‡ Û‡ ÂÒ ˜„ ÌÈ Ù‡ ‡Îȇ„ ˙¯Âη È"˘¯· ÏÂÎÈ ‰È‰ ¯ÂÒȇ‰ ¯·ÂÚ ‰È‰˘ ‰Ó ‡ÏÏ Ì‚ ¯Á‡Ï ÂÏÈÙ‡„ ¯Âη„ ‡„‰Î ‰ÊÓ ˙ ‰ÈÏ Ì˘ ·˙΢ ÂÓΠ¯ÂÒ‡ Î"‚ ÌÂÓ Â· ÏÙ ˘ ÂÏÈÙ‡„ „ÈÒÙ‡ ‰Ó ÌÂÓ Â· ÏÈˇ ¯Ó‡„ È"˘¯ ¯ÒÁ ‡Ï ÌÂÓ Â· ÏÂÙÈ˘ „Ú ‰¯ÂÒ‡ ‰È‰˙ ,‰ÊÏ ÔÈ˙ÓÓ È˙Èȉ Î"‚ ÈΉ ‡Ϸ„ ÌÂÏÎ ÈÏ ÈΉ Î"‡Â ÌÏÂÚÏ Ò ˜Ï ÂÎȯˆ‰ ‰Ê· ÔÎÏ ÔÈÈ„Ú Â˘ÚÈ˘ Ȅη ˜¯ ÂÏ ¯ÂÒ‡ ̇ ԇΠÈÓ ÈÎ ,ÂÏÈ·˘· Ï˘·Ï Ì„‡ ¯Ó‡È˘ ˘Â˘ÁÏ ˘È „Ú ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ÔÈ˙ÓÓ È˙Èȉ ‡ÏÈÓÓ ¯Ó‡È ‰"¢Ó ¯Ò‡È˘ ÈÏ ˙ÙÎȇ ‰Ó ¢ÚÈ˘ È„Î .ÂÓˆÚ Ï˘·Ó‰ ÂÓÎ ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ Ò ˜Ï ÂÎȯˈ‰ ÈÙ ÏÚ ‡Â‰Â ,¯˘Ù‡ ͯ„· ·˘ÈÈÏ ÔÎ˙È ‫עוד‬ öô−½ë) Ú"¢· ¯‡Â·Ó„ ‡‰ ÌÈ„˜ ˘ ‰Ó ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ ‰¯ÂÒ‡„ ÔÈ„·' (’í ¹−¼½ ¬® Ô È¯Ò‡„ ‡‰„ (’− š"½) Ê"ˉ Ì˘ ·˙΄ 'ÂÏÈ·˘· Ú„È˘ ÔÙ‡· ‡˜Â„ ‡Â‰ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ Ï·‡ ,‰Ê· ‰ÈÏ ‡ÁÈ Â Â¯Â·Ú ÏË·˙ ˘ ‰Ê ‡Ï ‚‚¢·Â ‚‚¢ ‡Â‰ ȯ‰ ‰ÊÓ Ú„È ‡Ï˘Î ‡"˜Ú¯‰Â .Ï"˘¯‰Ó‰Ó ̉ Âȯ·„ „ÂÒÈ .ÂÒ ˜ ‡Ï ÂÏÈÙ‡„ Ê"Ú ˜ÏÂÁ„ ˘"·È¯‰Ó Ì˘ ‡È·‰ ¯Â‡È·Â .ÂÈÏÚ ¯Ò‡ Â¯Â·Ú ÏË·˙ ˘ Ú„È ÌÚË„ ÔÂÈ΄ Ï"Ò Ï"˘¯‰Ó‰„ ‡Â‰ Ô˙˜ÂÏÁÓ ‡Ï˘ È„Î ‡Â‰ ÂÏÈ·˘· ÏË·˙ ˘ ÈÓÏ Ô ÈÒ ˜„  Èȉ ÂÏË·Ï ¯Á‡Ó ˘˜·Ï ˙¯Á‡ ÌÚÙ ‡·È Ò ˜‰ ÏÈÁ˙Ó Â ÓÓ ÏË·˙ ‰ ÏÚ ‡Â‰ Ò ˜‰„ Â¯Â·Ú ÏË·˙ ˘ ‰ÊÓ Ú„È ‡Ï˘ ÔÙ‡· Î"‡Â ˘"·È¯‰ Ï·‡ .ÂÒ ˜ ‡Ï ‚‚¢·Â ‚‚¢ ‡Â‰ ȯ‰ ‡"·˘¯‰ Ô¢ÏΠÏË·Ó‰· ÏÈÁ˙Ó Ò ˜‰„ „ÓÏ Ì‡„  Èȉ„ 'ÂÈ˘ÚÓ Â ‰È ‡Ï˘' (¹½î− ³−ëë êëîô)

è¼¾

‫ הר"ר יונה באקאר הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‚"ӯىΠ‡Ï„ ÂÓˆÚ ÏË·Ó‰ ÂÓÎ ˙ÈÓÏÂÚ Ì˘ ˜ÒÙ ‡ È„Ï ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .¯ÙÂÒ ·˙ΠÔÙ‡· ¯Â҇Ϡ‡"‚Ó‰ ÌÚËÎ Ì˘Â·‰ ˙‚¯ډ .¯ÓÂÓ ‡Â‰ Ï˘·Ó‰„

˜ÒÙ ÔÎ ,˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ‰¯ÂÒ‡ ¯ÓÂÓ ÂÓÎ ÂÏ È¯·„Ó ÏÈÚÏ Â ‡·‰˘ ‰Ó ‰‡¯Â ,ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ .‰Ê· „Â„Ï ‰Ï‰˙‰

.‡ ÌÈ Ù‡ ‰ÓÎÏ ˜ÏÁ˙Ó ‰Îω ‫ולעני‬ ¯ÓÂÓÏ ‰ÂˆÂ ¯ÓÂÓ Ï˘·Ó‰„ ÔÙ‡· ‰¯ÂÒ‡ (ì"−¾ öô−½ë) ‚"Ó¯Ù‰Ï ÂÏÈ·˘· Ï˘·È˘ ˘˜·È ‡Ó˘ ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ‡·ÂÓ‰ ·¯‰ Ú"¢‰Ï ˙¯Á‡ ÌÚÙ· Ì‚  ÓÓ ÈÙÏ ˙·˘ ȇˆÂÓÏ ˙¯˙ÂÓ Ì˘Â·‰ ˙‚¯ڷ ‡Â‰Â ¯Á‡Ó ˙¯Á‡ ÌÚÙ·  ÓÓ ˘˜·È ‡Ï˘ ÂÓˆÚÓ Ï˘·Ó ¯ÓÂÓ‰„ ÔÙ‡· .· .χ¯˘È ,‰ÈÏ ‡ÁÈ Â ‰ÊÓ Ú„È Ï‡¯˘È χ¯˘È ÏÈ·˘· ̇ ˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ‰¯ÂÒ‡ Ï" ‰ ÌÈ„‚Ó È¯ÙÏ ‰Ê ,Â¯Â·Ú Ï˘·Ó˘ ‰ÊÓ Ú„È ‡Ï χ¯˘È‰ „"¯ÂÈ· ˘"·È¯Â Ï"˘¯‰Ó„ ‡˙‚ÂÏÙ· ÈÂÏ˙ ˘"·È¯Ï ˙¯˙ÂÓ Ï"˘¯‰ÓÏ„ Ë"ˆ ÔÓÈÒ ÔÂÈÎ ¯ÙÂÒ ·˙Ή ·˙Î ‰ÎωÏ ,‰¯ÂÒ‡ ¢ ‚"ӯى ‰·Â˘˙ ÈÁ˙ى Ê"ˉ„ ˙¯˙ÂÓ Ê"ÈÙÏ Î"‡Â ,Ô È˘ ÈΉ Ï"˘¯‰Ó‰Î Ì˘Â·‰ ˙‚Â¯Ú ˙"¢·„ ‡Ï‡ .˙·˘ ȇˆÂÓÏ (¬"¼ íëî¾³ è"ì) ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ˙"¢·Â Ï" ‰ Ê"ÈÙÏ ‡¯ÓÂÁÏ ˘"·È¯‰Î ‰Îω„ ‰‡¯ Ìχ .ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ÌÏÂÚÏ ‰¯ÂÒ‡ Ï"Ò Ï" ‰ ·¯‰ Ú"¢ „Â„Ï ‰Ï‰˙‰ Ì‚ ÂÏ ˘È ¯ÓÂÓ‰ ̇ .˙·˘ ȇˆÂÓ· ˙¯˙ÂÓ„ Ï˘·Ó  ȇ ÂÓˆÚ· ¯ÓÂӉ ÌȯΠÌÈÏÚÂÙ Ì"ÂÎÚ ‰˘ÚÓ·Â Â¯È·Ú ÌÈÏ˘·Ó ÌȯΠ‰ ˜¯ ‰¯ÂÒ‡„ (’× ¹−¼½) Ê"˘ 'ÈÒ· ‰ÎÏ‰Ï ˜ÒÙ ‡"‚Ó‰„ ‡Ï‡ ,¢ÚÈ˘ Ȅη ˙·˘ ȇˆÂÓ „Ú Ï˘ ¯·„ ‡Â‰ ̇„ Ì˘ ·˙Î (ì"× š"½ë) ˙‚¯ډ ·˙Î Î"‡Â ˙ÈÓÏÂÚ ‰¯ÂÒ‡ ‡ÈÒ‰¯Ù

ÚÓ˘È Ï‡¯˘È‰ ̇„ ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ˘„ÈÁ„ ‫והא‬ Ô È¯Ó‡ ¯ÈÙ˘ ʇ ¯ÓÂÓ ‰È‰„ Ô‚ΠÂÏ ‰Ê ˙ÈÓÏÂÚ ‰¯ÂÒ‡ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ„ ˘ÁÈ È‡Ó‡„ ·˙΢ ‡"‚Ó‰„ ‡ÓÚËÏ Ô·ÂÈ ÚÓ˘È ‡Ï ‡‰ ÂÏ Ï˘·È˘ χ¯˘È‰Ó ˘˜·È˘ .˙ÈÓÏÂÚ ÂÏ ¯Ò‡ ÂÏ ÚÓ˘È„ Ô ÈÚ„È Ì‡ Ô΢ ÂÏ ,Ï"Ê ·˙Î '‡ Á"È˘ 'ÈÒ ·¯‰ Ú"¢‰ ‫אמנ‬ ¯Ó‡È ‡Ó˘ ÏÏÎ ˘ÂÁÏ Ôȇ Ï·‡' ÏÈ·˘· ˙·˘· ‰Î‡ÏÓ ÂÏ ˙¢ÚÏ Ï‡¯˘ÈÏ ¯‡Â·Ó ,Ï"ÎÚ '„ÈÓ ˙·˘ ȇˆÂÓ· ‰ ÓÓ ˙ ‰ÈÏ ÂÏ ÚÓ˘È ‡Ï χ¯˘È‰„ ‰ÓÓ ıÂÁ˘ Âȯ·„· ¯Á‡ χ¯˘È ÏÈ˘ÎÈ˘ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï Â¯Â·Ú Ï˘·Ï Ê"ÈÙÏÂ Â¯Â·Ú Ï˘·Ï  ÓÓ ˘˜·È˘ È„È ÏÚ Û‡„ (í"½ ’½ ì"îê ³"î¾ë) Ì˘Â·‰ ˙‚¯ډ ·˙Î ÔÙ‡· ‡˙ÈÏ ‡"‚Ó‰ ÌÚË ¯ÓÂÓ Ï˘·Ó‰ ̇ ÌÚˉ Ï΄ ÔÂÈ΄ ‚"Ó¯Ù‰ ·˙΢ ÂÓΠ‰Ê ¯ÓÂÓ ‡Â‰˘ ÔÂÈΠÂÏ ÚÓ˘È ‡Ï χ¯˘È„ Ï˘·Ó‰„ ÔÙ‡· Ì‚ ÔÎ ÂÓÎ ,ÂÏ ÚÓ˘È È‡„· ‰Êη „ÈÊÓ ‡Â‰ Â¯Â·Ú Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ‚‚¢ ‡‰„ ÂÏ ÚÓ˘È È‡„„ ¯ÙÂÒ ·˙Ή ·˙Î ÔÙ‡ ÌÚËÏ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‡¯ÂÒȇ‰ ‰ÊÓ Ú„È ‡Ï  ÓÓ ˘˜·È˘ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï„ ·¯‰ Ú"¢‰ ÌÚˉ ‰Ê ,‰¯Â˙ ¯ÂÒȇ‡ ¯Â·ÚÈ˘ ÂÏÈ˘Î‰Ï ÚÓ˘È˘ Û‡„ Ï" ‰ ÌÈ Ù‡‰ Ïη ÔÎ ÂÓÎ ÍÈÈ˘ ‡Â‰˘ ˙ÓÁÓ È‡ ¯ÓÂÓ ‡Â‰˘ ˙ÓÁÓ È‡ ÂÏ . ÓÓ ˘˜·È ÂÏÈ˘ÎÈ˘ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï Ó"Ó ‚‚¢ ‰È‰ Ï˘·Ó‰ ̇ ·¯‰ Ú"¢‰ ÈÙÏ ‫וא"כ‬ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ ¯Ò‡ ‡Ï ¯ÓÂÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‰ÂˆÓ„ ÔÈÏÈÙ˙ È ‡˘„ Ï"Ò ‫ובתפילי‬ ‰ÂˆÓ ‡„Á ÂÓÎ Ì˙¢ÚÏ ¯ÓÂÏ Â ˜˙ ‡Ï Î"Ú ÂÊ ¯Á‡ ÂÊ· ÌÁÈ ‰ÏÂ ó¾ ’½î³ë ’¼î) .˘‡¯ Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÏÚ ÁÈ ‰Ï ö−ñ−õ³ −òê¾ êô¾î ð"êë îë³×ð óí−þëð ¾−þë ì½ í"ð

.(öí ³ìê íî®ô¾

ð¼¾

‰¯ÂÒ‡ ÂÏÈ·˘· Ï˘·˙ ˘ ÈÓÏ Ì‚„ Ì˘Â·‰ .˙ÈÓÏÂÚ ˜ÂÏÁ ‰Ê·„ ˙·˘ ‰˘ÚÓ· ¯ÂÒȇ‰ ‫ומלבד‬ ÌȯÂÒȇ „ÂÚ ‡Îȇ Ï" ‰ ÌÈ Ù‡‰ ÏÎ ¯ÂÈÚ È ÙÏ Ì¢Ó' Ï" ‰ Ì"È˙¢· ‰ÊÓ ¯Â·È„˘ .‡¯ÓÂÁÏ Â˜ÒÙ '‰¯È·Ú ȯ·ÂÚÏ ÚÈÈÒÓÂ

í¼¾

‫ הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬ ‫כולל ערב ברך משה דסאטמאר‬

‫ביאור שיטת הגאונים ור"ת לגבי דין שקיעה ולילה‬ ‫ וכן שיטת‬,‫ויתבאר היטב דעת חכמי ישראל בענין הילוך השמש‬ .‫הגאונים ור"ת לגבי דין שקיעה ולילה‬

Íȇ‰Â χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„ Â‰Ó ¯Â‡È· ‫צרי‬ ‡¯Ó‚‰ ˙ÂË˘Ù˘ ۇ ,‰ÎÏ‰Ï Ô È˘ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ Ï˘ ̉ȯ·„Î ˜ÈÒÓ È·¯„ ÚÓ˘Ó ‡˙ÚÈÈÒ· ˙¯Á‡ ͯ„ ͢Ӊ· ¯‡· ,ÌÏÂÚ‰ .‡ÈÓ˘„ ˙ÏÈÁ˙ ÔÓÊ ˙ÚÈ·˜„ ÌÈ Â˘‡¯ ‰Óη ‫מבואר‬ χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙˜ÂÏÁÓ· ÈÂÏ˙ ‰ÏÈω ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ .Ôω„τΠ,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ È‰ ÈÒ¯Ù ÈÙχ ‡˙È˘ ‡·¯ ¯Ó‡ (.ð® ó−ì½õ) ¯Á˘‰ ˙ÂÏÚÓ 'ÂΠ¯Ó‡ ‰„Â‰È È·¯ 'ÂΠ‡ÓÏÚ ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó ,ÔÈÏÈÓ ˙Ú·¯‡ ‰ÓÁ‰ ı ‰ „Ú È·ÂÚ ˙‡ˆÓ ÔÈÏÈÓ ˙Ú·¯‡ ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ „Ú ¯‡Â·Ó ȯ‰ .Î"Ú ,ÌÂÈ· ‰¯˘ÚÓ '‡ ÚȘ¯ Ï˘ '„ ‡Â‰ ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ „Ú ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó˘ ‰ÊȇÂ' ‡˙Èȯ·· ‡˙ȇ (.ðñ) ˙·˘ ‡¯Ó‚·Â .ÏÈÓ È Ù˘ ÔÓÊ ÏÎ ‰ÓÁ‰ Ú˜˘˙˘Ó - ˙¢Ӣ‰ ÔÈ· ÛÈÒΉ ‡Ï ÔÂ˙Á˙‰ ÛÈÒΉ ,ÔÈÓÈ„‡Ó Á¯ÊÓ ‰Â˘‰Â ÔÂÈÏÚ‰ Û ÈÒΉ ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ· - ÔÂÈÏÚ‰ Ô È¯Ó‡Â .‰„Â‰È È·¯ ȯ·„ ,‰ÏÈÏ Â‰Ê - ÔÂ˙Á˙Ï ÏÈÓ ÈÚ·¯ ˙˘Ï˘ ‡Â‰ ‰Ê ¯ÂÚÈ˘„ ‡¯Ó‚· ‰ÏÚ .[Ì˘ ¯ÈÓÁÓ‰ ˙Ú„Ï]

‫מקור שיטת הגאונים ור"ת‬ ÈÓÎÁ ,Ô ·¯  ˙ (:ð® ó−ì½õ) ‡¯Ó‚· ‫איתא‬ ˙ÂÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚ :ÌȯÓ‡ χ¯˘È Ï‚Ï‚ :ÌȯÓ‡ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ,ÔȯÊÂÁ ̉ȯ·„Ï ‰·Â˘˙ :È·¯ ¯Ó‡ .ÔÈÚ·˜ ˙ÂÏÊÓ ¯ÊÂÁ .ÔÂÙˆ· ·¯˜Ú Ì¯„· ‰Ï‚Ú Â ÈˆÓ ‡Ï ÌÏÂÚÓ ‡ Ȉ·Π‡ÓÏÈ„Â :·˜ÚÈ ¯· ‡Á‡ ·¯ ‰Ï ÛȘ˙Ó .‡˘„„ ‡¯Â ȈΠ- ÈÓ È‡ ,‡ÈÁȯ„ ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ ÌÂÈ· :ÌȯÓ‡ χ¯˘È ‫חכמי‬ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ‰ÏÈÏ·Â ,ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ËÓÏ ÌÂÈ· :ÌȯÓ‡ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ .ÚȘ¯‰ ‰ËÓÏ ‰ÏÈÏ·Â ,ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ËÓÏ ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ , ȯ·„Ó Ô‰È¯·„ Ôȇ¯  :È·¯ ¯Ó‡ .Ú˜¯˜‰ ÔÓ .ÔÈÁ˙¯ ‰ÏÈÏ·Â ÔÈ Âˆ ˙ ÈÚÓ ÌÂÈ·˘ ½õðò) Ì"·Ó¯‰ Ô· ̉¯·‡ È·¯ ¯Ó‡Ó·

‫ועיי‬

ÌÈÈÂÏ˙ ˙˜ÂÏÁÓ‰ È ˘„ (ëš¼− ö−¼ þõ½ ¾−þë Ú·˜ Ï‚Ï‚˘ Ìȯ·ÂÒ Ì‡˘  Èȉ„ ,‰Ê· ‰Ê ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ˘ ¯ÓÂÏ Á¯Î‰· ÔȯÊÂÁ ˙ÂÏÊÓ ‰ÓÁ‰ ÔÈ ÚÏ È·¯ ÚȯΉ˘Î ,ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÎ Ú˜¯˜‰ ÔÓ ‰ËÓÏ ˙ÎÏ‰Ó˘ .Ï‚Ï‚‰ ÔÈ ÚÏ Ì‚ Ì˙ÂÓÎ ÚȯΉ ,ÌÏÂÚ‰

‫ והננו‬, ‫המאמר דלהל קובע ברכה לעצמו בבירור שיטת רבינו ת על פי כמה אנפי‬ ‫ חלק מההערות‬,‫להודות בזה להרב המחבר שליט"א שהואיל למסור לנו מפרי ביכוריו‬ .‫ והמה חידושי וביאורי נפלאי בסוגיא זו‬,‫שכתב במערכה זו‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡ ‡ÏÈÓ ‡˙ÏÈ˙ ȯ˙ ‡ ȉ ‡¯ÂÚÈ˘ ȇ‰„ ȇ ˙ È ‰„ ‡¯ÂÚÈ˘ ȇ‰Â... ,‡ÏÈÓ Èڷȯ ‡˙Ï˙ ·ÎÂÎ ÔÓ˜Ï 'ȯӇ„Î ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ „Ú ÍÂ˘Ó ,‰ÏÈÏ ‰˘Ï˘ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ· ÌÈ ˘ ÌÂÈ „Á‡ ‰·¯ ¯Ó‡ 'ȯӇ ‡ÓË 'ȉ˘ ÈÓ 'Ù· ÌÈÁÒÙ·Â Ì„‡ ÍÏ‰Ó ‰ÓÎ Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡ ‰ Á ¯· ¯· „Ú ¯Á˘‰ ˙ÂÏÚÓ ˙‡ү٠¯˘Ú ÌÂÈ· È Â È· „Ú ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó ÔÈÏÈÓ ‰˘ÓÁ ‰ÓÁ‰ ı ‰ .ÔÈÏÈÓ ‰˘ÓÁ ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ ‰ÓÁ‰ ‰Ú˜˘˘ Ù"Ú‡˘ ı¯˙Ï ÈÏ ‫ונראה‬ ËÏ¢ ‰¯Â‡ ÔÈÈ„Ú ÔÈÚ‰ ÔÓ ‰ÓÏÚ Â ÂÏÂÎ ÌÏÂÚ‰ ÏÎÓ ‰ÓÏÚ ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ ÌÏÂÚ· 'ȉ ÔÈÈ„Ú Ìȯ‰‰ ÏÚ Ì„‡ ‰ÏÂÚ 'ȉ Âχ˘ ‰¯Â‡ ÔÈÈ„Ú ËÏ¢ ‰Ê È ÙÓ ‰˙‡¯Ï ÏÂÎÈ ·¯ÚÓ‰ È Ù Ôȇ ËÏ¢ ‰¯Â‡˘ Ê"ΠÌÏÂÚ· ˙Á˙ ˙ÎÏÂ‰Â È¯Ó‚Ï ˙Ú˜Â˘˘Î Ï·‡ ÔÈÓÈ„‡Ó ÔÈÏÈÁ˙Ó Ê‡Â ÌÏÂÚ‰ ÔÓ ‰¯Â‡ ˜Ï˙ÒÓ ı¯‡‰ ÔÓÊ Ï΢ ‰˙ȯ¯‰Ê ÁÎÓ ÌÈ„‡‰Ï ·¯ÚÓ‰ È Ù ‡Ï ˙ÈÓÂÓ„‡‰ ‰ÒÎÓ ¯Â‡‰ ÌÏÂÚ· ‰¯Â‡˘ ‰¯Â‡ ‰Ï΢·Â ÌÂÈ· ‡ˆÓ˙ ‡Ï˘ ÂÓÎ ‡ˆÓ˙ ÒÙÂ˙ ̄‡‰ Â˙‡ ‡ˆÓ ʇ ÌÏÂÚ‰ ÔÓ È¯Ó‚Ï ı¯‡‰ ˙Á˙ ‰ÒÎ˙˙˘ „Ú ˙ËÚÂÓ ‰Ú˘ „Ú ÔÈÚ‰ ÔÓ ÌÏÚ˙˘ ‰˙ÚȘ˘ ˙ÏÁ˙Ó ‡Â‰ ı¯‡‰ ˙Á˙ ˙ÂÒÎ˙‰Ï ‰˙ÚȘ˘ ¯Ó‚˙˘ ˙ÚȘ˘Ó Ì˙‰ ¯Ó‡„ ȇÓ ÔÈÏÈÓ ‰˘ÓÁ ¯ÂÚÈ˘ ˙ÏÈÁ˙Ó ˘¯Ù˙Ó ÔÈÏÈÓ '‰ Î"‰ˆ „Ú ‰ÓÁ‰ ȇÓ ÔÈÚ‰ ÔÓ ÌÏÚ‰Ï ‰ÏÈÁ˙‰˘ ‰˙ÚȘ˘ ˘¯Ù˙Ó ‰ÓÁ‰ Ú˜˘˙˘Ó ‡Î‰ 'ȯӇ„ ˙Á˙ Ò ÎÏ ˙ÏÁ˙Ó˘ ‰˙ÚȘ˘ ¯ÂÓ‚˙˘Ó  ȇ˘ ÏÂ‚Ú * ¯Â„Î ÂÓÎ ÈÂ˘Ú ÌÏÂÚ‰˘ ı¯‡‰

î¼¾

[ȯ˙ ‰"„Â˙· .‰Ï Ì˘] Ì˙  ȷ¯ ‫והקשה‬ ‡·ÂÓ Ì˘„ (.ð®) ÌÈÁÒÙ· ‡¯Ó‚‰Ó ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘ ÔÈ· ¯ÂÚÈ˘ ‰ÈÙ‚ ‰„Â‰È '¯Ï„  ȷ¯ ı¯È˙ ,ÏÈÓ '„ ‡Â‰ ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ „Ú ‡Î‰Â ,‰ÚȘ˘ ˙ÏÈÁ˙· ȯÈÈÓ Ì˙‰„ Ì˙ ‰ÓÁ ‰Ò Î ˘ ¯Á‡ ‰ÚȘ˘ ÛÂÒÓ 'Ú˜˘˙˘Ó' È˙˘ ˘È„ ˙"¯ ˙ËÈ˘„  Èȉ .ÚȘ¯‰ È·ÂÚ· ÔÈÈ„Ú ˙ȇ¯ ‰ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÚȘ˘ ¯Á‡Â ,˙ÂÚȘ˘ ÏÈÓ '„ ÍÂÏȉ ¯ÂÚÈ˘ ¯Á‡ ˜¯Â ,‡Â‰ ¯ÂÓ‚ ÌÂÈ ‰ÚȘ˘ ȉ ‰ÏÈÏ Ì„Â˜ ÏÈÓ ÈÚ·¯ '‚ ,‰ÏÈÏ È‰ .˙¢Ӣ‰ ÔÈ· ˙ÏÁ˙‰ ‡Â‰ ʇ ,'È ˘ Âχ (ê"×þ öô−½) Ì˙  ȷ¯Ï ¯˘È‰ ¯ÙÒ ‫ועיי‬ ‰ÓÁ‰ ‰ˆÂ¯˘ ‰Ú˘Ó ‡ÓÈ˙ ‡ÏÂ' ,Âȯ·„ ‡Ï‡ Ì„‡ÈÏ ÏÈÁ˙Ó ‡Â‰ ʇӄ ÚȘ¯· Ò ÎÈÏ ‰¯·Ú ÚȘ¯· ‰Ò Î ¯·Î˘ ‰ÓÁ‰ Ú˜˘˙˘Ó Ì¢Ó .ÔÂÏÁ‰ „‚ Î ÔÈÈ„Ú ‡Â‰Â ÚȘ¯ Ï˘ ÂÈ·ÂÚ·  ÂÏÁ ˜ÒÙ ‡Ï  ÂÏÁ ˙‡ ¯·Ú ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ ÌÈ„‡Ó ÔÈ¯Â¯Â‰Ê ÏÈËÓ ‡Â‰ ‰ÙÈΉ ȯÁ‡ ˙ÎÏÏ Ú˜˘˙˘Ó ˘¯ÙÏ Íȯˆ È ‡ ÍÈÁ¯Î ÏÚ .·˘ÂÓ .'ÚȘ¯· ‰Ò Î ¯·Î˘ È˙˘¯ÈÙ˘ ÂÓÎ ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó ÍÈÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡' ˜ÈÒÓ Âȯ·„ ‫ובסו‬ 'ÈÒ¯‚ ÈΉ Ì¢Ó .‡Â‰ ¯ÂÓ‚ ÌÂÈ ‰ÓÁ‰ Ò ÎÈÏ ÏÈÁ˙È˘ ‰Ú˘Ó '‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó' ‰È· ¯·Î Ò Î ˘ ÚÓ˘Ó 'Ú˜˘˙˘Ó' .Ú˜˘Ï ÚȘ¯· .'ÏΠÏÎÓ ‰ÙÈΠȯÂÁ‡Ï ÚÈ‚‰ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‰·Á¯‰· ¯‡·Ó (.ðñ ³ë¾) „"ȯ ‫ובתוספות‬ Â Â˘Ï ˜È˙Ú Â ,Ì˙  ȷ¯ ˙ËÈ˘ ‰ÓÁ‰ Ú˜˘˙˘Ó ˘"‰È· ‰Êȇ' , ÈÈ ÚÏ Ú‚Â ‰ ‡·ÂË ÈÏ ‡È˘˜ ÔÈÓÈ„‡Ó Á¯ÊÓ È Ù˘ ÔÓÊ ÏÎ

(‫ כ הוא הפשטות כמו שאיתא במשנה בע"ז )פ"ג מ"א‬,‫*זה שכתב שהעול עשוי ככדור‬ ,‫כל הצלמי אסורי וכו' וחכ"א אינו אסור אלא כל שיש בידו מקל או ציפור או כדור‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬

‫˘‪‰Â·‚ ‡È‰˘ ¯Â„Ή ÚˆÓ‡· ¯„˘ ÈÓ ‰Â‬‬ ‫‡‪‰¯Â‡ ÌÏÚÈ ‡Ï ÂÈ ÈÚÓ ‰ÓÁ‰ ‰ÓÏÚ ˘ Ù"Ú‬‬ ‫‪¯Â„Î Ï˘ ÂÚÂÙÈ˘ ÏÎ Íω˙˘ „Ú ¯Â„Ή ÔÓ‬‬ ‫‪¯Á‡ ‰¯Â‡ ͢ÂÓ ‰Ê È ÙÓ ÂÈ˙Á˙ Ò ÎÈ˙Â‬‬ ‫˘ ‪.ÏÈÓ '‰ ¯ÂÚÈ˘Î ‰·¯‰ ÔÈÚ‰ ÔÓ ‰ÓÏÚ‬‬ ‫וכדברי ‪¯˘È‰ 'Ò· ˙"¯ Ì‚ ı¯È˙˘ È˙‡ˆÓ‬‬ ‫‡‪χ¯˘È ÈÓÎÁ ÈÙÎ ı¯È˙ ‡Â‰˘ ‡Ï‬‬ ‫˘‡‪‰ÙÈΉ ¯Á‡ ‰ÏÈÏ· ˙Îω ‰ÓÁ‰ ÈÎ ÌȯÓÂ‬‬ ‫‪ÈÓÎÁ ÈÙÎ È˙ˆ¯È˙ È ‡Â ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ‬‬ ‫‡‪˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ‰˘ ÌȯÓ‡˘˘ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‬‬ ‫·‪'ȯӇ„Î ¯˜ÈÚ‰ ‡Â‰Â ı¯‡‰ ˙Á˙ ‰ÏÈÏ‬‬ ‫‪ȯ·„ ԇΠ„Ú ,'‡ÓË ‰È‰˘ ÈÓ 'Ù· Ì˙‰‬‬ ‫˙‪˙¯ӂ‰ ÔÈ· ‰¯È˙Ò‰ ·Â˘ÈÈ· „"ȯ ˙ÂÙÒÂ‬‬ ‫‪‡Â‰ „Á‡ ¯·„· Ì Ó‡ ,Ì˙  ȷ¯ ˙ËÈ˘ÎÂ‬‬ ‫‪ÈÓÎÁÎ ¯·ÂÒ Ì˙  ȷ¯„ ,Ì˙  ȷ¯ ÏÚ ˜ÏÂÁ‬‬ ‫‪ÈÓÎÁ ˙ËÈ˘Ï ¯‡·Ó „"ȯ ˙ÂÙÒÂ˙ ,χ¯˘È‬‬ ‫‡‪.Ú"‰Â‬‬

‫¾¼‪ï‬‬

‫הקושיות על שיטת ר"ת‬ ‫מכל ‪‰È · Ì˙  ȷ¯ ˙ˢ˘ ¯‡Â·Ó Ï" ‰‬‬ ‫‪‰ÏÂÚ ‰ÓÁ‰˘ χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„ ÏÚ‬‬ ‫‪‡È„‰Ï Ï" ‰ „"ȯ 'ÒÂ˙‰ ·˙Î ÔΠ.‰ÏÚÓÏ‬‬ ‫˘¯"˙ ˙‪·˙Î ÔΠ,χ¯˘È ÈÓÎÁ ÈÙÎ ı¯È‬‬ ‫‪‡Â‰ Ú„ÈÂ' Ï"Ê ˆ ÔÓÈÒ ¯˜˘‡Ï‡ Ì"¯‰Ó‰‬‬ ‫‪ȯ·„  Èȉ=] Âχ Ìȯ·„„ Ô¢‡¯ Ï΢ÂÓÂ‬‬ ‫¯·‪̇ ÈÎ ˙Â‡ÈˆÓ Ì¢ Ì‰Ï Ôȇ [Ì˙  È‬‬ ‫‪Ú·˜ Ï‚Ï‚ Ìȯ·ÂÒ˘ χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„Ï‬‬ ‫‪ȯÁ‡ ‰ÏÈÏ· ˙ÎÏ‰Ó ˘Ó˘‰˘Â ,ÔȯÊÂÁ ˙ÂÏÊÓÂ‬‬ ‫‪È·ÂÚ ÏÎ ˙ÎÏÏ ‰Îȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ„ ,‰ÙΉ‬‬ ‫‪ÏÚ ‰ÏÚÓÏ ˙ÂÏÚÏ È„Î ,‰ ÂÏÁ ÁΠÚȘ¯‰‬‬ ‫‚·‪˙"¯˘ ‰Ê ÌÚËÓ .Ï"ÎÚ 'Ô¯Ó‡„Î ‰ÙΉ È‬‬ ‫· ‪‰·¯‰ ¢˜‰ Y χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„ ÏÚ ÈÂ‬‬ ‫‪.̉ȯ·„ ˙ˆ˜Ó ÔÈȈ  ˙"¯ ÏÚ‬‬ ‫עיי ˘‪„ÂÓ„ (î"® ’−½) ¯˜˘‡Ï‡ Ì"¯‰Ó ˙"Â‬‬ ‫¯"˙ ‪ÏÈÓ ÈÚ·¯ '‚ ¯Á‡„ ÌÈ Â‡‚‰Â‬‬

‫וזה לשו הגמ' ש )ד מא‪ (.‬מאי כדור‪ ,‬שתופס את עצמו תחת כל העול כולו ככדור‪,‬‬ ‫ופירש"י תחת לשו גנאי נקיט‪ ,‬כלומר שרודה על כל‪ .‬וכ בירושלמי ש דהעול עשוי‬ ‫ככדור‪ ,‬וכ אי' במדרש רבה פר' נשא )פי"ג סי' י"ד(‪ ,‬מזרק אחד כס כנגד העול שהוא‬ ‫עשוי ככדור הנזרק מיד ליד וכו'‪ ,‬ומני שהעול עשוי ככדור כההיא דתנינ וחכ"א אינו‬ ‫אסור אלא כל שיש בידו מקל או ציפור או כדור וכו'‪ ,‬כדור שהעול עשוי ככדור א"ר‬ ‫יונה אלכסדרוס מקדינוס כד בעי למיסק לעיל הוי סליק וסליק עד שראה את העול‬ ‫ככדור‪ ,‬ע"כ במדרש ומובא בתוס' ש בש הירושלמי‪ ,‬וכ עיי בזוה"ק )ויקרא ד י'‬ ‫ע"א(‪ ,‬כל ישראל מתגלגלא בעיגולא ככדור‪ ,‬אלי לתתא ואלי לעילא וכו'‪ ,‬ועל דא אית‬ ‫אתר בישובא כד נהיר לאלי חשי לאלי ‪ ,‬לאלי יממא ולאילי ליליא‪ ,‬ועיי עוד באור‬ ‫החיי הק' )בראשית ד"ה ויכולו השמי (‪ ,‬טע שעשה ה' העול כדורי וכו'‪ ,‬אבל עיי ‬ ‫פי' מהרז"ו על מד"ר בראשית פ"ו סי' ח' וז"ל דעת חז"ל בעניני אלו ידוע שה סוברי‬ ‫שהאר בכללה ע י אוקיינוס היא שטחית וקצויתיו מגיעי עד הרקיע כמו שכתב בפרקי‬ ‫דר' אליעזר פ"ג ובפסחי צד‪ ,.‬ע"כ‪ ,‬וכ כעי"ז בתוס' )חגיגה יב‪ .‬ד"ה מסו ( וכ ברש"ש‬ ‫)פסחי צד‪ .‬ד"ה תוס'(‪ ,‬דמשמע מרש"י ותוס' ש דהאר שטחית‪ ,‬ומציי ש דכ משמע‬ ‫בגמ' ב"ב עד‪ ,.‬דנשקי ארעא ורקיעא אהדדי‪ ,‬והרש"ש מסיי דהתבאר במופת ובניסיו ‬ ‫שהאר כמו מרכז בתו עיגול הרקיע‪ ,‬ומאמרי הש"ס אשר לכאורה מורי נגד זה יש‬ ‫לה כוונה אחרת פנימית‪.‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì¼¾

ÛÂÒÏ ˙ڂӢΠ,¯Á˘‰ „ÂÓÚ ‰ÏÂÚ ¯˙χÏ ‡Î¢Á Â¯Ú˘˘Î 'ÈÙÏ ,ı¯‡‰ ÏÚ ˙ˆ Ó ÂÈ·Ú Â¯Ó‡ ,ÌÂȉ ¯‡˘ ÍωÓÓ ‡Â‰ ‰ÓÎ ‡Ó„˜Â ,‡Ó„˜Â ‡Î¢Á ÍωÓÎ ÚȘ¯ Ï˘ ‰È·Ú ÈÎ ‡˙ÏÈÓ ‡‰Ï ‡˙ÈÏ .ÌÂȉ ÍωÓÎ ÚȘ¯‰ ¯‡˘Â ‡‰ .'ÂΠ„Á‡ ÚȘ¯  ȇ˘ ÈÙÏ ÈÙ ‡ ‰ÓÎÓ ˙"¯Ï ‡È˘˜ ‰Ê ÏΠ'ÂΠ,ԉȯ·„ Ôȇ¯  ¯"‡ Â˙‡ ·˙ΠÈ"¯ Ï˘ ÂÓÚË ‰ÈÏ ˙ȇ„ Ï"Ê Â„Â‰ χ¯˘È ÈÓÎÁ ÈÎ Á΢ ‰ ‰Â ,‰ÎÏ‰Ï È ÙÓ Ì˙Ú„ ÂÏË·Â ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÏ ‰Ê· .Ì˙Ú„ þôêô ¾ô¾í êîëô šñì) ԉΠ˙Á Ó 'Ò· 'Ú

‫וכ‬

‡Â‰ ‰ ¢‡¯‰ ‡È˘Â˜‰' Ï"Ê (ð"õþ ’ê ÚÂÚ¯ „ÂÒÈ ÏÚ È · ˙"¯ Ï˘ ˘Â¯ÈÙ‰ ‰Ê˘ ÍÏ‰Ó ˘Ó˘‰˘ ˙È˙ÈÓ‡ È˙Ï· ˙Ú„ ÏÚ ‰Ê ¯·„ ÈÎ ,ÚȘ¯‰ ˙˘¯ÙÓ ‰ÏÚÓÏ ‰ÏÈÏ· ÍÏ‰Ó ˘Ó˘‰ ȯ‰˘ ˘ÂÁ‰Â Ï΢‰ „‚ ‡Â‰ ȇ ÔÂÈÒ Ó ‰‡¯ ˘ ÂÓΠ,ı¯‡‰ ˙Á˙ ‰ÏÈÏ· Ï˘ Â˘Â¯ÈÙÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ Ê"ÙÏ ¢ÈÁÎ‰Ï ¯˘Ù‡ ÚȘ¯‰ È·ÂÚ· Ò Î ˘Ó˘‰ Ôȇ ȯ‰˘ ˙"¯ .'˙È ˘ ‰ÚȘ˘ Ì˘ ÔȇÂ

ÂÏ˘ ˙Ú„Â ‰ È· Ò¯Ë Â˜· ˘„Á ȯٷ 'Ú ‫וכ‬ ,ñ"ï ì"þõí ñ¼ëñ ê¾ô¾ −ëð ½þ¬òîš êþšòí)

Ï"Ê .(öí× ³ìòôí ñ¾ þî®−š êîí¾ íôðšíë ë³×òî ÏÚ „ÒÂÈÓ ‡Â‰ ˙"¯ ı¯È˙˘' ,(îí−ôî í"ðë) ‰ÏÈÏ· ÍÏ‰Ó ˘Ó˘‰˘ ‰Á ‰· ÚÂÚ¯ „ÂÒÈ ÔΠ ȇ ˙Ó‡‰ ÈÙÏ Ï·‡ ,ÚȘ¯‰ ˙ÙÈÎ ÏÚ ˙ڄΠ,Ú˜¯˜‰ ÔÓ ‰ËÓÏ ÍÏ‰Ó ˘Ó˘‰˘ ‡Ï‡ .‡ÓË ‰È‰˘ ÈÓ ˜¯Ù· ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ‰ÚȘ˘ ‡Ï‡ ˙ÂÚȘ˘ È˙˘ ԇΠÔȇ Î"‡Â .(¬"î¬ë ³"þ ³¼ð þê−ë¾ íô ¾"−−¼) ,Ï"ÎÚ '˙Á‡ „"‰ ˙·˘ 'Ï‰Ó ‰"Ù ‰ ˘Ó ÌÁÏ· ÔÈÈÚ ÔÎÂ

‡Â‰ ÔÂ„È ‰Â ,ÌÈ·ÎÂΉ ˙‡ˆ ‡Â‰ ‰ÚȘ˘Ó ‰ÚȘ˘‰„ ȯ·Ò ÌÈ Â‡‚‰„ ,‰ÚȘ˘ ȉ È˙Ó ˜¯ ÏÈÓ ÈÚ·¯ '‚ ,˙Ú˜Â˘ ˘Ó˘‰˘ ‰‡¯ ˘Î ‡Â‰ '‚ ˜¯˘ ¯·ÂÒ ˙"¯ Ï·‡ .‰ÏÈÏ È‰ Î"Á‡ (ñ−¼ñ îòþê−ë¾ îô×) 'ÈÈ ˘ ‰ÚȘ˘ ¯Á‡ ÏÈÓ ÈÚ·¯ (³"þ ³¬−¾) Âχ Ìȯ·„„ 'ÂΠ‡Â‰ Ú„ÈÂ' Ï"Ê ÈÓÎÁ ˙Ú„Ï Ì‡ ÈÎ ˙Â‡ÈˆÓ Ì¢ Ì‰Ï Ôȇ 'ÂΠÏ"Ê ÌÈ˘¯ÙÓ‰ ¯‡˘ Ì Ó‡ 'ÂΠχ¯˘È ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÎ Ìȯ·ÂÒ Ï"Ê ÌÈ Â‡‚‰Â ı¯‡‰ ˙Á˙ ‰ÏÈÏ· ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ‰˘ ,'ÂΠ‡Ï ÚȘ¯‰ È·ÂÚ ˙ÎÈÏ‰Ï Í¯Âˆ Ôȇ ‚"‰Î·Â ‡Ï˘ ‡Â‰ ˘ÂÁ Ï" Î ¯·„ 'ÂΠÔÂÏÁ‰ „‚ Ï .Ï"ÎÚ '¢ÈÁÎ‰Ï ÏÎÂÈ ‰„Â‰È È·¯ ȯ·„ ˙¯È˙Ò ˙"¯ ı¯È˙˘ ‰Ó ‫ועל‬ ˙‡ˆ „Ú ‰ÚȘ˘‰Ó ÏÈÓ '„ ˘È„ ÌÈÁÒÙ· ÈÚ·¯ '‚ ˘È„ ˙·˘ ‡¯Ó‚· Âȯ·„Ï ,ÌÈ·ÎÂΉ Ì˙  ȷ¯ ı¯˙Ó ,˙‡ˆÏ ‰ÚȘ˘‰ ÔÈ· ÏÈÓ ¯‡˜˘Ï‡ Ì"¯‰Ó ·˙ÂÎ ,˙ÂÚȘ˘ È˙˘ ˘È„ ‡¯È¯˘ ·¯ ‡˙ÏÈÓ ‡‰Ï ‰Ï ÂÁ„ ¯·Î Ï"Ê ÂÁÓ ÌÈ„È È˙˘· Ï"Ê Ô‡‚ Èȇ‰  ȷ¯Â Ô‡‚ ÂÚ„Â Ï"Ê Â·˙Π,‡ÏÎÂÚ· ÈÏÎÂÚ ‰‡Ó ‰Ï ‰„Â‰È '¯„ ÌÈÁÒÙ„ ‡˙Èȯ· ͉„ ‚"Ú‡„ ‡˙Èȯ· Í‰Ï ‡˙ÈÏ ,‡·¯Ï ‡ÏÂÚÏ ‡˙·ÂÈ˙ ‡¯È·Ò ‰·¯ ÔÈ· ‰„Â‰È È·¯ ÔÈ·„ ,‰·¯„Ï ‡Ï ‡Â‰ Ú·˜ Ï‚Ï‚‰Â ‰·Â˜Î ÈÂ˘Ú ÚȘ¯‰ Â‰Ï ˙ÎωӉ ‰ÓˆÚ· ‡È‰ ‰ÓÁ‰Â ,ÔȯÊÂÁ 'ÂÏÊӉ ,·¯ÚÓÏ Á¯ÊÓ‰ ÔÓ ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ËÓÏ ÌÂÈ· ‡È‰ ÂÊ ,ÂÈ·ÂÚÏ ˙Ò Î ÂÙÂÒÏ ˙ڂӢΠ,ÚȘ¯ Ï˘ ÂÈ·ÂÚ ÏÎ ÏÚ ˙ÎωÓ ,‰˙ÚȘ˘ ˙ÎωÓ ,Ìȇ¯ ÌÈ·ÎÂΉ ÂÈ·Ú ÛÂÒÏ ˙ڂӢΠ·¯ÚÓ‰ ÔÓ ‰ÏÈω ÏÎ ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ÂÈ·ÂÚ· ˙ÎωÓ ˙Ò Î ÂÙÂÒÏ ˙ڂӢΠÁ¯ÊÓÏ

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬

‫¾¼¬‬

‫‪ÂÚ·˜Â ¯ÊÁ ÔÓˆÚ Ï‡¯˘È ÈÓÎÁÂ' ,„"ÂÒ· Ï"ÊÂ‬‬ ‫„‪ÌÈÓ‰ ˙ ÈÏ· ¯Ӈ˘ ÔÂÈ ÈÓÎÁ ˙¯·Ò ÏÚ ÌÈ È‬‬ ‫·‪˘Ó˘‰˘ È ÙÓ ÌÈÓÓÁ˙Ó ‰ÏÈÏ· ÌÈÓ‰˘ ÁÒÙ‬‬ ‫‪ÌÈÓ‰ ·‡˘È ‡Ï ÍÎÏ ,ı¯‡‰Ó ‰ËÓÏ Íω‬‬ ‫·‪Ï"Ê ˙"¯ ˙‡Ê‰ ‡¯·Ò· Ú·˜ Íȇ Î"‡Â ‰ÏÈÏ‬‬ ‫‡‪.Ï"ÎÚ 'Ú"ˆÂ ˙ÈÁ„ ‡È‰˘ ¯Á‬‬

‫· ‪̉ȯ·„Ó Ôȇ ˙È˙ÈÓ‡‰ ‰ÓÎÁ‰ „ˆ ÏÚ ÌÈÈÂ‬‬ ‫ ‪ÈÙÏ ‰‡¯ ÌÈÓÚÙÏ˘ Ù"Ú‡ ,˘˜Ú Ï˙Ù‬‬ ‫˙‪ȯ·„Ï ÌÈÓÈÎÒÓ Ôȇ˘ ‰·˘ÁÓ‰ ˙ÏÈÁ‬‬ ‫‪ÔÈ Ú· ˯ٷ ,˙ÙÂÓ‰ „ˆ ÏÚ Ìȇ·‰ ÌÈÓÎÁ‰‬‬ ‫‪ÔÓˆÚ ˙‡ ÌÈÓÎÁ‰ ˙ˆ˜Ó ÂÎÓÒÈ ,‰ ÂÎ˙‰‬‬ ‫·‪ÈÓÎÁ ˙ÂÓ‡‰ ÈÓÎÁ ÂÁˆ Â' ¯Ӈ˘ ‰Ó‬‬ ‫‪ÔÈ Ú˘ ·˙΢ ‰¯ÂÓ‰ ·¯‰ ȯ·„· Ì‚ ,'χ¯˘È‬‬ ‫‪Ìȇȷ ‰ ÔÓÊ· ˙ÓÏ˘ ‰˙ȉ ‡Ï ‰ ÂÎ˙‰‬‬ ‫‪ÈÎ ¯ÓÂÏ ÔÈÈÚÓ‰ ω·È ,ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌÈÓÎÁÂ‬‬ ‫‪·Â˘ÁÈ ‡Ï Ï·‡ ,̉ȯ·„ ÂÚ„È ‡Ï Ï"Ê ÌÈÓÎÁ‬‬ ‫‪ÈÓÎÁ „·Î  ˜ „·ΠÏÚ ÒÁ‰ Ì„‡‰‬‬ ‫‪ȇ„·˘ ̉ȯ·„· ˜„˜„È ‡Ï‡ ,* ÔÎ ‰¯Â˙‰‬‬ ‫ ‪Âχ· ¯‡·˙ ˘ ÂÓΠ̉ȯ·„ ÏÎ ÍÂ˙ ‡ˆÓ‬‬ ‫‪ÂÚ„È˘ „ˆ ÏÚ ‰ ÂÎ˙‰ „ÂÒ ÂÚ„È˘ ÌȯӇӉ‬‬ ‫‡‪Î"‚ ÂÚ„È˘ Ì‰Ó ¯˙ÂÈ ÌÈ‚‰ ÈÓÎÁ Â˙Â‬‬ ‫„¯‪'ÌÈÈ‚‰ ÈÓÎÁ ÏÎÓ ÂÓÏÚ ¯˘‡ ÌȯÁ‡ ÌÈÎ‬‬ ‫‪.Ï"ÎÚ‬‬

‫זה ‪˙¯Â˙ ¯ÙÒ· Ï"Ê ‡"Ó¯‰  ȷ¯ Ô¢Ï‬‬ ‫‪ÌÏÂÎ Ï"Ê ÌÈÓÎÁ ȯ·„' ,·"Ù ‰ÏÂÚ‰‬‬

‫וז"ל ‪þ³½ê ³ñ−èô ñ¼) ÔÈÈ ¯ÈÁÓ Â˘Â¯ÈÙ· ‡"Ó¯‰‬‬

‫הרי ‪‰ ˘Ó ÌÁω ¯˜‡˘Ï‡ Ì"¯‰Ó‰˘ Â È ÙÏ‬‬ ‫‪ÈÓÎÁ‰„ ÌÈ„ÓÂÏ Á"¯Ù‰Â ԉΠ˙Á Ó‰Â‬‬ ‫‪,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÏ Â„Â‰Â Ì‰· ¯ÊÁ χ¯˘È‬‬ ‫‪ÏÚ ‰È · ‡È‰˘ ˙"¯ ˙ËÈ˘ ÏÚ ÌÈ˘˜Ó ÔÎÏÂ‬‬ ‫„·¯‪.χ¯˘È ÈÓÎÁ È‬‬

‫ישוב א' על ר"ת ‪ -‬לפי חכמי ישראל‬ ‫הרבה ‪χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙ËÈ˘˘ ÌÈ„ÓÂÏ ÌÈ˘¯ÙÓ‬‬ ‫ ‪˜È˙Ú Â .ÂÓˆÚ Ï"Ê ˙"¯ Ì˘‡¯·Â ‰ ÂÎ‬‬ ‫„·¯‪.‰Ó„˜‰ ̘ӷ Ï"Ê ‡"Ó¯‰ È‬‬

‫‪[χ¯˘È ÈÓÎÁ Ï˘] ̉ȯ·„˘' ,(í"õ ë"õ‬‬

‫*הג"ה‪ :‬כדי להציל המורה והמהר" אלשקר מטענה זו אעתיק דברי בעל העקידה )בספרו‬ ‫עקידת יצחק שער ל"ז ד"ה שמעו( וז"ל 'נצחו חכמי אומה"ע והודו לה חכמי ‪ ,‬כדאיתא‬ ‫במסכת פסחי )צד‪ (:‬וכו' נתבאר אמיתתו ראשונה לחכמי הגויי ולמלכיה מצד עוצ‬ ‫השתדלות בעניני פרטי המלאכה ההיא אשר כוונו אליה לעבוד עבודתה ולשמור משמרתה‬ ‫כמו שנתפרס מעבודת הנכריות אשר אסרה אות התורה תכלית האיסור‪ ,‬מה שלא‬ ‫הוצר כל זה לחכמי ישראל רק לדעת מה שכוו מהמלאכה ההיא לחכמת העיבור ולחשבו ‬ ‫תקופות ומולדות כתורה וכמצוה כמו שיבא‪ .‬והנותר מה היה לה לזרה ולאבוד זמ ‬ ‫בעניני חיצוניי שלא הותר לה להתעסק בה רק בזמ שאינו מ היו ולא מ הלילה‬ ‫)מנחות צט‪ ,(:‬כי בתורה כתיב והגית בו יומ ולילה‪ .‬אבל הרמ"א לקמ אומר שידעו ע"פ‬ ‫הנבואה שהיא למעלה מ החקירה[‪ .‬ואגב אציי כעי הנ"ל‪ ,‬מתשו' חות יאיר סי' רי"ט‬ ‫בסו"ד וז"ל 'אל תוסי עוד ראות פני בחקירות ודרישות בחכמה זו כי אתי היתה ולרוב‬ ‫יגיעה ומיעוט השגה שלחתיה לנפשי וג אתה עשה כ ופנית והלכת אל גופי תורה הפו ‬ ‫בה והפו בה ומינה לא תזוע ושמואל ירחינאה שהיה נהירי ליה שבילי דרקיע וכו'‪ ,‬לא‬ ‫היה מפנה לבו רק בעת שהל לצרכיו כהירושלמי' עכ"ל‪.‬‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ï"ÎÚ .Î"Ú '‰ÈÓÚË ¯·˙ÒÓ„ È ˙˜ ÂÏ Â„Â‰Â š"ô¬¾íð ê"þðõñ ñ"ðþí ³ôðší ’¼î) .˜"ÓËÈ˘‰ .(è"− ³îëî³× ¾"êþí ’õ½î³ô îš−³¼í þôêôë) Ì"·Ó¯‰ Ô· ̉¯·‡ '¯ ÔÎ ˘¯ÈÙ ‫וכבר‬

‡Ï È·¯' Ï"Ê (ëš¼− ö−¼ ’½ ¾−þë ½õðò îñ¾ ÚȯΉ˘ ‡Ï‡ ,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ˙Ú„Î ˜ÒÙ ‰Ê , ¯ÎÊ˘ 'ȇ¯· ˙Ú„‰ Ϙ˘ ˙Ú„Ó Ì˙Ú„ ÏÚ ‰¯ÂÓ ‰ÏÓ ‡Â‰ ,̉ȯ·„ Ìȇ¯ ¯Ó‡˘ ‰È‡¯·Â ȇ„· ÂÏ ¯¯·˙ Âχ ,‰Ú¯Î‰‰ ‰Îω ˜ÒÂÙ ‰È‰ ÌÈÚ·˜ ˙ÂÏÊÓ ¯ÊÂÁ Ï‚Ï‚˘ .Ï"ÎÚ 'Ì˙ÂÓÎ

‡"Á ‰ÏÂÚ‰ ˙¯Â˙ ¯ÙÒ· ‡"Ó¯‰ ˘¯ÈÙ ‫וכ‬ ÈÓÎÁ ÂÁˆ  ¯Ӈ˘ Ù"Ú‡Â' Ï"Ê ‰"ÙÂÒ ‰ÏÈ‚Ó‰ 'ÈÙ· ‰Ê· È˙·˙Î ¯·Î 'ÂΠ˙ÂÓ‡‰ ¯ÊÁ˘ ¯ÓÂÏ ˙Ú„ Ôȇ˘ ˙„‚‡ ¯ÙÒ·Â ÈÏ˘ Á΢ ˙ÂÏ‚‰ ˙·ҷ˘ ˜¯ ,χ¯˘È ÈÓÎÁ Ô‰· Èί„ ÏÎ ÔÂÂÎÏ ÂÚ„È ‡Ï ͯ„‰ Â˙‡ Ô‰Ó „ÂÓÏÏ ÂίˆÂ‰Â ,‡È‰‰ ‰ ÂÎ˙‰ Ù"Ú ‰ ÂÎ˙‰ ÂÓΠ‰‡„‰‰ ÔÈ Ú Â‰Ê ,ÌÈ‚‰ ˙ ÂÎ˙ Ù"Ú '˙¯¯· ˙Âȇ¯· Ï" ‰ ÌȯÙÒ· ‰Ê ÏÎ È˙ÁΉ˘ .Ï"ÎÚ þ³½ê ³ñ−èô ñ¼) ÔÈÈ ¯ÈÁÓ Â˘Â¯ÈÙ· Â Â˘Ï ‫וזה‬

ÌÈÓÎÁÏ ‰¯˜ ‰Ê΢ È ‡ ¯Ó‡Â' ,(í"õ ê"õ Û‡ ÈÎ ,˙ÂÓ‡‰ ÈÓÎÁ ÌÚ Ï"Ê Ìȇȷ Ï ¯‡˘Â χ˜ÊÁÈ ÌÁÈ ‰˘ ÂÓÎ ˙Ó‡ ̉ȯ·„˘ ¯Á‡ ,* ¯ÊÂÁ ÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚‰ ˙ÂȉÏ Ìȇȷ ÂÏÎÈ ‡Ï , È˙ ÂÂÚ·  ÓÚ ˙ÓÎÁ ‰„·‡ ÔÓÊ ‰ÓÏ ‰˙‡ ‰ ÂÎ˙ ÁÈ ‰Ï Ò¯˜ÈÙ‡Ï ·È˘‰Ï

õ¾

,Ìȇȷ ¯‡˘Â χ˜ÊÁÈ ÂÁÈ ‰˘ ÂÓÎ ˙Ó‡ ȯ·„ ,'ÂΠ¯ÊÂÁ ÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚‰ ˙ÂȉÏ ÂÓÎ ¯ÊÂÁ ÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚‰˘ ˙Ó‡ Ìȇȷ ‰¯È˜Á‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ‡È‰˘ ‰‡Â· ‰ Ù"Ú ÂÚ„È˘ Ìȇȷ ‰Â ÌÈÓÎÁ‰ ÂÈ‰È ‰Ê·Â ,'ÂΠ˙È ÂÈÚ‰ .Ï"ÎÚ '˙Ó‡ Ì˙¯Â˙ ˙Ó‡ ‰"Ú

‫ביאור הגמ' שדברי חכמי ישראל‬ ‫נכונים ולא הודו לחכמי אוה"ע‬ ¯Ó‡ È·¯„ :„ˆ ÌÈÁÒÙ„ 'Ó‚‰ ˙ÂË˘Ù„ ‫א‬ ÈÓÎÁ˘ ÚÓ˘Ó , ȯ·„Ó Ì‰È¯·„ Ôȇ¯ „ ˙"¯ Ï·‡ ,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÏ Â„Â‰ χ¯˘È ˙·Â˙Î ˜"ÓËÈ˘· ÔÈÈÚ„ ,¯Á‡ ÔÈ Ú· 'Ó‚‰ ˘¯ÈÙ Ï"Ê (½"¾í öî−ñèë êëîô) ,¯Ó‡˜ È‡Ó ‰"„· :‚È ‰·Â˘˙' È"˘¯ÈÙ ,'ÂΠ'˙¯·ÂÚÓ‰ ÏÚ Â ˙·˘‰' ¯ÊÁ ¯·Î Î"‡„ ÂÈÏÚ Â˘˜‰Â ,'˙Áˆ  ‰¯ÂÓ‚ È„·Ú ‚"¯Î ȘÒÙ„ ȇ¯ÂÓ‡ Ô ÈÊÁ ‡‰Â ,‚"¯ · Ó"Ó ‰ ÚË· Ì˙‡ Áˆ „ ‚"Ú‡„ Ï"È ,‰È˙ÂÎ ,ÌÈ·¯Î ‰Îω ÌÈ·¯Â „ÈÁÈ ,‰˙ȉ ˙Ó‡ Ì˙Ï·˜ ¯Ó‡ ‰È‰˘ Ï"Ê ˙"¯ Ï˘ ÂÓ˘Ó È˙ÚÓ˘ ÔΠó−ì½õ) ‡ÓË ‰È‰˘ ÈÓ 'Ù· Ô È¯Ó‡„ ‡‰ ÏÚ ÔÎ ˙ÂÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚ ÌȯÓ‡ χ¯˘È ÈÓÎÁ' (:ð® ,'ÂΠ'ÌȯÓ‡ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ÌȯÊÂÁ ,'ÂΠ̉ȯ·„Ï ‰·Â˘˙ '¯ ¯Ó‡ Ì˙‰ Ô È¯Ó‡Â ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ÂÁˆ „ ‚"Ú‡„ Ï"Ê ˙"¯ ¯Ó‡Â ,˙ ÚË· ÔÂÁˆ  Èȉ ,χ¯˘È ÈÓÎÁÏ ÌÏÂÚ‰ Ô È¯Ó‡„  Èȉ ,χ¯˘È ÈÓÎÁÎ ‡È‰ ˙Ó‡‰ Ï·‡ 'Ù· ¯Ӈ „ÂÚ .'ÚȘ¯ È ÂÏÁ ژ·Â' ‰ÏÈÙ˙· ,ÂÏ·˜Â È ˙˜ ÈÓ È˘‡ ·¯ ·È˙Ó' ,‚"ÎÏ ‰ Óχ

‫*ועיי ספר הברית )ח"א נ"ב ספ"ה( דמביא ראיה שהגלגל קבוע ומזלות חוזרי ממה‬ ‫שיסד הפייט ביוצר ליו אחרו של פסח בתו השירה ]היינו בחזרת הש" עה"פ מי‬ .' ‫כמכה באלי [ וז"ל 'טכס גלגל קבוע ומזלות צומחי‬

êõ¾

‫ הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫לפי המבואר דדברי חכמי ישראל‬ ‫נכונים שוב לא קשה על ר"ת‬ ,(ê"þð −šþõñ îñ¾ íôðšíí þìê) Ï"„¯‰ ÔÂ˘Ï ‫זה‬  Èȉ] Âχ ˘"‡¯‰ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ‰È‰ ÂÏÂ' ‡Ï ¯‡˜˘Ï‡ Ì"¯‰Ó È ÙÏ [Ï" ‰ ˜"ÓËÈ˘‰ ˙"¯ „"Ú Â"ˆ 'Ò '¢˙· Ìȯ·„ ÁÈËÓ ‰È‰ ¯¯Â·Ó ȯ‰ ÈÎ ,χ¯˘È ÈÓÎÁ „‰ ÈÎ Á΢˘ ‡ȷ‰ ¯˘‡Î „‰ 'È‚‰ ‰È‰ ‡Ï ˙"¯ È ÙÏ˘ Ì‚ .'‡˙ÈÏ Â Ï˘ ÌȯÙÒ· ÔΠÌȯ·ÁÓ ˙ˆ˜ Ï" ‰ ˘"‡¯‰ 'ÒÂ˙ ÔÂ˘Ï· Ì˘ „ÂÚ ÌÈÈÒÓ (.ï½) ˙ÂÓ·È· ¯Ӈ „ÂÚÂ' Ï"Ê ˙ˆ·Â˜Ó 'È˘· ÔÂÈÏË·‡Â 'ÈÚÓ˘ ÈÙÓ ÈÒÂÈ '¯ „ÈÚ‰˘ ˙„ڷ' „‰ ,ÂÏ·˜Â È ˙˜ ÈÓ È˘‡ ¯"‡ ,ÂÏ Â„Â‰Â Ï"¯˘ ÚÓ˘Ó ,Ï"ÎÚ ''ÈÓÚË ¯·˙ÒÓ„ È ˙˜ ÂÏ ÏÎÓ ,'ÈÓÚË ¯·˙ÒÓ„ ÂÏ Â„Â‰Â È ˙˜„ ‚"Ú‡„ .Ï"„¯‰ Ï"ÎÚ '‚ÈÏÙ„ Ï"È ÌÂ˜Ó ½õðò) Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ÔÈÓÈ · È · ˙‰‚‰·

‫וכ‬

'Ú Ï"Ê „"‰ ˙·˘ 'Ï‰Ó ‰"Ù (ó−òôï þìê ÈÓÎÁ „‰„ ‰ÊÓ ˙"¯ ÏÚ ‰˘˜Ó„] Ó"ÁÏ ˜"ÓËÈ˘ ÒÙ„ ‡Ï ÂÈÓÈ·Â [‰"‡ ÈÓÎÁÏ Ï‡¯˘È ‚"È Û„ Ì˘Â .Â¯Â‡Ï Â ÈÎÊ Â Á ‡Â ˙·Â˙ÎÏ ÈÓÎÁ ÏÏΠ¯ÊÁ ‡Ï ˙Ó‡·˘ ˙"¯ ȯ·„ ‡È·Ó Ï"Ê ‡"Ú¯‚‰ ˙‰‚‰· ‡·Â‰Â ˘"Ú Ï‡¯˘È ˜¯Ù ÛÂÒ È"˘¯ ȯ·„ ˘"‡ ‰Ê·Â :„ˆ ÌÈÁÒÙ· .* ˘"‡¯‰· ˘"Ú ÌÈÁÒÙ„ '·

Â"Ù 'ÈÒ (ëêñè−ïêš ð"ëê) È·ˆ ı¯‡ ˙"¢· ‫ועיי‬ .'ÂΠÏ"Ê ˙"¯ ˙Ú„ È˙·˘È È ‡Â' Ï"Ê ÂÓˆÚ ˙"¯ Ì˘· ‚"È ˙·Â˙Î ˜"ÓËÈ˘· 'ÎÂ

,Ô¢‡¯‰ ͯ„‰ ÈÙ ÏÚ ÌÈÓ˘‰ ˙Ú ˙Ó ‰‡¯È˘ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,˙ÂÓ‡‰ ÈÓÎÁ ÂÁˆ ˘ ¯Ӈ ‰ÊÏ ¯ÊÂÁ ÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚‰˘ ˙Ó‡ Ìȇȷ ‰ ȯ·„ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ‡È‰˘ ‰‡Â· ‰ ÈÙ ÏÚ ÂÚ„È˘ ÂÓÎ ÌÈÓÈÏ˘Ó Âȉ Â È ÙÏ Âȉ Âχ ,˙È ÂÈÚ‰ ‰¯È˜Á‰ ,‰‡¯È˘ ‰ÓÏ ˙‡ ‰È‰˘ ‡È‰‰ ‰ ÂÎ˙‰ ͯ„ ÈÎ ÂȯȷÁ ÂËÒȯ‡ ‰· ‰„ÂÓ ‰È‰˘ ¯˘Ù‡Â Ìȇȷ ‰Â ÌÈÓÎÁ‰ ÂÈ‰È ‰Ê·Â ,ÚȯÎ˙ ‰‡Â· ‰ .'˙Ó‡ Ì˙¯Â˙ ˙Ó‡ ‰"Ú Ï"Ê Â ‡ÙÓ Ú"Ó¯Ï ˙Â¯Ó‡Ó ‰¯˘Ú· ÔÈÈÚ ‫וכ‬ ¯·ÎÂ' Ï"Ê (ë"− ’−½ ê"ì) ÈÁ ÏΠ̇ ¯Ó‡Ó ÌÈ˘¯ÙÓ‰ ÔÓ ¯Ó‡˘ ÈÓ ‰„ÈÓ‰ ˙‡ Êȯى Ôȇ˘ ,ÍÎ ÌȯÓÂ‡Ï Â„Â‰Â Ï‡¯˘È ÈÓÎÁ ¯ÊÁ˘ ‡ˆÓ Ì‚Â ,Ì‰Ï Â˜˙˘˘ Á ÂÈ Âȯ·„Î 'È‚ÂÒ‰ ‰· Ôȇ ¯˘‡ Ì˙ËÈ˘Ï Íω ˙ÂÎω È Â˘· Ì˙ÓÎÁ· ‰Ó‰ ‰ ‰ ‰Ï‚ ‰ Ë˘Ù‰ ÈÙÏ ·ÊÎ .'̘ÂÓÈ Â ÌÓÚË ˙ÂÏ‚Ï Âˆ¯ ‡Ï ,ñ"ï ðîð ¹½î− þ"þíñ)

„„ ˙È· ¯ÙÒ· ‫ועיי‬

ÚˆÓ‡· Ï"Ê (¬"−þ ’−½ ì"îê ,ð"®³ ³ò¾ ÌÈÁÒÙ· Ì˙‰ ¯Ó‡˜„ ‡Â‰ È·¯„' Âȯ·„ ‰È˙ÂÎ Ï"Ș ‡Ï ‰"‡ ÈÓÎÁ ȯ·„ Ôȇ¯ ˘ ÈÓÎÁ ¯ÊÁ˘ Â ÈˆÓ ‡Ï ÈÎ ,χ¯˘È ÈÓÎÁ „‚ Ì‚ ,ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁÏ Â„Â‰Â Ï‡¯˘È Ïη Á˙ÂÙ‰ Ϙ‰' ˙·˘ ¯ˆÂÈ·  ˜˙˘ Â ÈˆÓ ÚȘ¯ È ÂÏÁ ژ· Á¯ÊÓ È¯Ú˘ ˙Â˙Ï„ ÌÂÈ '‰˙·˘ ÔÂÎÓÓ ‰ ·Ï ‰Ó˜ÓÓ ‰ÓÁ ‡ÈˆÂÓ ‚"Ú ˙ÎÏ‰Ó ‰ÏÈÏ·˘ ‡È„‰· ÚÓ˘Ó„ 'ÂΠ.Ï"ÎÚ ,'‰ÙΉ

‫ ד"ה שלנו )בעני מי שלנו( הטע מפני שבימי ניס המעיינות‬.‫*ע"ש ברש"י פסחי מב‬ .‫ ועיי ברא"ש סי' ל' וקרב נתנאל ש דרש"י לפי החכמי ישראל‬,'‫חמי וכו‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬  È˙Ú„ ÌÈÏË·Ó Â ‡Â  È˙‚˘‰· Ô¯ÒÁ ‡Ï‡ ¢¯ÈÙ˘ Ï"Ê ÌÈ ÂÓ„˜‰Ï È˙ȇ¯ Ï·‡ Ï"Ê Ì˙Ú„Ï Ô‡Î ˙Ó‡·Â] .̉ȯ·„ ˜È˙Ú‡ ÔÎÏ ‰Ê ÔÈ Ú ˙‡ȈӉ ˘ÂÁ ̇„ ‡Â‰ Ï„‚ Ó"˜Ù ‰Ê ÔÂ„È · ÍÂÏȉ ͯ„· Ï"Ê Ì‰È¯·„Ï ¯˙ÂÒ ˙ȇ¯ ‰ Ï"Ê Ì‰È¯·„ ÌÈÏ·˜Ó ȇ„·„ Û‡ ʇ ,˘Ó˘‰ ‡Ï‡ ÔÈÈ„Ï Ôȇ„ Ï"È ‰ÏÈÏ ˙ÂÚÈ·˜ ÔÈ„· Ï·‡ [.˙‡¯ ÂÈ ÈÚ˘ ‰ÓÏ í"íñ)

ÌÈ˘Â¯· ÈˆÚ ˙"¢‰ ÔÂ˘Ï ‫ואקדי‬

’−½) (íôñ¾ š¾ì ’íèí ñ¼ë - öí×í íôñ¾

‰Ó' Ï"Ê .ÂÊ ‰¯È˙Ò ‰˘˜Ó˘ ,(ö×êî í"ð ’½ ÏΉ„ ËÂÈÙ· ¯ÓÂÏ ‰ÏÈÙ˙‰ ȯ„ÒÓ Â ˜˙˘ ‰Ó˜ÓÓ ‰ÓÁ ‡ÈˆÂÓ ÚȘ¯ È ÂÏÁ ژ·„ Í„ÂÈ ‰ÏÂÚ ‰ÏÈÏ·„ ÚÓ˘Ó„ ,‰˙·˘ ÔÂÎÓÓ ‰ ·Ï ͯˆÂ‰ ‰"·˜‰Â ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ‰ÓÁ‰ ÔΠ,ÌÂÈ ÌÂÈ Ïη ‰Ó˜ÓÓ ‰˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï Ìȇ¯  ‡ ȯ‰Â ,ÚȘ¯· Î"‚ ˙Ò Î ‰ ·Ï‰ Ú˜¯˜‰Ï ˙Á˙Ó ˙Ú˜Â˘ ‰ÏÈÏ·„ ÔΠ ȇ„ ˘ÂÁ· „ˆÓ˘ Ú˜¯˜‰ Áˢ ÏÚ ÌÈ·˘ÂÈ‰Ï ˙ȇ¯  .Ï"ÎÚ 'ı¯‡‰ ¯Â„ÎÓ È ˘‰ ‡"¯‚‰Â Ï"Ê Ï"ÁÓ¯‰ ¯‡È· Ê"Ú ‫והביאור‬ ,ö−−¬¾õê ñ"êþôíñ) Ò„¯Ù‰ ÏÚ·Â] ,Ï"Ê Ï"„¯‰Â ,(ðî½î í"ð ,’î ¹ð ,¾"š ³îþšñ ð"− ¼"ô ȄΠ̉ȯ·„ ÌÈ‡È·Ó ,(ê"þðõñ î³ôðší þìê) ÌÈ˘Â¯· ÈˆÚ ˙"¢· 'Ú .˙"¯ ȯ·„ ·˘ÈÈÏ .[Ï"„¯‰ ȯ·„ ÔÎÂ˙ ‡È·Ó˘ ,·˘ÈÈÏ ‰"„ 'Ò 'ÈÒ È¯·„ ԇΠ˜È˙Ú‡ ̉ȯ·„Ï ‰Ó„˜‰ ‫במקו‬ (ö׳−î í"ð ð"−õ ê"õ ³−¾êþë) ÈÈÁ·  ȷ¯ ˙¯‡Ӊ Ôȇ˘ ˙Â¯Â‡Ó È‰È ˘¯ÙÏ ÔÎ˙È' Ï"Ê ÌÈÈ Á¯ ˙Â¯Â‡Ó Ì‰ Ï·‡ ,ÌÈÏ‚Ï‚‰ ÏÏÎÓ ‰Ï‡‰ ‰˙Ú ¯Ê‚ Ô¢‡¯‰ ¯Â‡‰ ÔÓ ‰¯Â‡‰ ÈÏ·˜Ó

ëõ¾

Ó"Ó ˙Âȇ¯· ¯˙ÂÈ Ôȇ¯ ̉ȯ·„˘  Èȉ„ Ô‡‚‰Ï È˙‡ˆÓ ÔΠ,˘"Ú Ï‡¯˘È ÈÓÎÁÎ ˙Ó‡‰ È˙˜˙Ú‰] Ï"Ê Ì"·Ó¯‰ Ï˘  · ̉¯·‡ '¯ ˙"¯ ÏÚ ˙¢˜‰Ï ÍÈÈ˘ ‰Ó Î"‡Â [ÏÈÚÏ Âȯ·„ ÂÓˆÚ Ï"Ê ˙"¯„ Ô ÈÊÁ„ ÔÂÈÎ ˘ÂÁ‰ ÔÓ Ï"Ê ÈÓÎÁ ȯ·„ ¯˙ÂÈ Ôȇ¯ ˙Âȇ¯‰ ÈÙÏ˘ ‰ÊÓ Ú„È ‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯ ˘ ˙Âȇ¯‰ ÏÏη Î"‚ ‰Ê ‰"‡ ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ‰˘ ÌÈ ÂÎÈ˙‰ Ô·˘Á Ù"Ú ˘ÂÁ· ÈÓÎÁ ȯ·„Î ˙Ó‡‰ Ó"Ó ژ¯˜‰ ÔÓ ‰ËÓÏ .‡"Θ 'ÈÒ· Î"ΠÏ"ÎÚ 'χ¯˘È ³ë¾) ÈÓ Ï˘ ˙·˘ ¯ÙÒ· Ï" ‰ ͯ„

‫וכעי‬

Ï˘] ˙"¯„ ı¯È˙ ÈÏ·Â' Ï"Ê (.íñ ¹ð ¯Á‡ 'È˙ ı¯˙Ï ÌÈÏÂÎÈ Â Èȉ [˙ÂÚȘ˘ È˙˘ ,‡˙ÈÏ„ Ó"˘ ÈΉ 'È˙ ‡Ï ˙"¯„ Ô ÈÊÁ„Ó„ ‡Ï‡ ¯„‰ ‰„Â‰È '¯„ ˙"¯ ı¯˙Ó 'ȉ ÂÏȇ„  Èȉ ˙ÂÈ˘Â˜ È˙˘ ÌȈ¯Â˙Ó Âȉ Ì˙‰Ï ‡Î‰Ó 'È· Ì"¯‰Ó ·˙΢ ÂÓÎ ÏÏÎ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ· ‡ÎÈÏ„ '¯ 'È· ¯„‰„ ‰È È„Ï Â"ˆ ÔÓÈÒ· ¯˜˘‡Ï‡ ‡ˆÂ¯È˙ ȇ‰„ ‡Ï‡ ,˙·˘Ï ÌÈÁÒÙÓ ‰„Â‰È ÍÎ Â ÈˆÓ ‡Ï„ ÈÙÏ ÔÎ ¯ÓÂÏ ˙"¯Ï ‡ÁÈ ‡Ï ‡·¯Ï Ò"˘‰ Íȯ٠ÌÈÁÒÙ·„ ,Ò"˘· ˘¯ÂÙÓ ‡ËÈ˘Ù„ Ó"˘ ,Ì˙‰„ ‰„Â‰È '¯ ȯ·„Ó ‡ÏÂÚÏ ȇ„ ,˙·˘Ï ÌÈÁÒÙÓ 'È· ¯„‰ ‡Ï„ Ò"˘‰Ï ‡Ï‡ ‡¯ÓÈÓ ‡È‰‰Ó ·È˙ÂÓ ‰Â‰ ‡Ï ‡˙ȇ Ì"¯‰ÓÏ ‰˘˜Â ,ÏÈÓ È˙Ï˙ ‡˙Ï˙„ ‡Î‰Ó ,'È· ¯„‰„ ˙"¯ ¯Ó‡˜ ‡Ï ÔÎÏ 'ÂΠ¯˜˘Ï‡ .'‰ÚȘ˘ ÛÂÒÏ ‰ÚȘ˘ ˙ÏÈÁ˙Ó ˜ÏÈÁÂ

‫ביאור דעת חכמי ישראל שאינו‬ ‫סותר חוש המציאות‬ ̇ Ï"Ê Â ÈÓÎÁ ȯ·„ ‡Ï‡ Â Ï Ôȇ„ ‫א‬ ‰Ê Ôȇ ˙Â‡ÈˆÓ‰Ï ¯˙ÂÒ˘ Â Ï ‰‡¯

èõ¾

‫ הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ú„ÂÈ Â È‡˘ ÈÓ .‰‚‰ ‰‰ ¯˜ÈÚ Ì‰·˘ ,Ì‰Ï˘ ˙ÂÈ ÂˆÈÁ ‡Ï‡ ‚È˘‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡ ‰ÓÎÁ‰ Èί„ ¯˜ÈÚ‰ Ï·‡ .˙ÂÈÓ˘‚‰ ÈÙÏ ‰‡¯ ‰ Ìȯ·„‰ ‰‚‰ ‰‰ Èί„ ÈÙÏ Íω‰ ˙ÂÈÓÈ Ù· ‡Â‰ Ï"Ê Âȯ·„ ͢Ӊ· „ÂÚ ˘"Ú .Ï"ÎÚ ,˙ÈÓÈ Ù‰ ‰„ÏÂ˙‰ ÈÓÎÁÏ ¯˘Ù‡ ȇ ‰Ï‡‰ Ìȯ·„‰Â È"·˘¯ ¯Ó‡ ‰Ï‡‰ Ìȯ·„‰ ÏÎ ÏÚ .Ì˙Ú„Ï Ì‰ ÈÎ ,¯ÒÓ˙‡ ÔÈÓÂÁ˙ È‚ÏÙÓÏ Â‡Ï ,(:’− è"ìï) ˙ÂÈÓÈ ÙÓ ,˙ÂÈ ÂˆÈÁ‰ Èί„ ‡Ï‡ Ìȇ¯ Ì È‡ ‰Ê ÏÚ ‰ ‰Â .ÌÂÏÎ ÌÈÚ„ÂÈ Ì È‡ ¯˜ÈÚ‰ ‡È‰˘ ̉˘ ,ÚȘ¯ È ÂÏÁ ژ· ,‰ÏÙ˙‰ ÈÏÚ· ¯„Ò ,˘Ó˘‰ ˙ÂÈÓÈ Ù ‡ˆÂÈ Ì˘Ó˘ , ¯Ó‡˘ ˙ ÂÏÁ‰ ‰Ê ÏÚ .‰ÓÁ ˘Ó˘ Ì˘· ˙Ó‡· ‡¯˜ ‰ .'ÂΠÂ˙ÙÂÁÓ ‡ˆÂÈ Ô˙ÁÎ ‡Â‰Â ,·Â˙Î ,˙ÂÈ ÂˆÈÁ ˙ÂÈÓÈ Ù ˘È ÂÓˆÚ Ï‚Ï‚· ‫והנה‬ ‰È‰È Ï"ʯ · ¯·„È˘ ‰Ó ¯˜ÈÚ ˙Ù˜Ó‰ ‰¯Â˙‰ ˙ÚÈ„È Â‰Ê˘ ,ÂÏ˘ ˙ÂÈÓÈ Ù· ‡Ï ,˙ÂÈÓÈ Ù‰ „ÂÒ· ÏΉ ͇ .˙ÂÓÎÁ‰ ÏÎ Ô·‰Â ,‰Èχ ÍÈÈ˘ ‰ ȇ˘ ˙ÂÈ ÂˆÈÁ‰ „ÂÒ· ,‰¯Â˙· ˘È Ôȇ ˙ÂÈ ÂˆÈÁ‰ ÈÎ ,¯·„‰ ‰Ê ·Ëȉ ‡¯˜ „·Ï Â‰Ê ‰„·ډ ˙ˆӉ ÔÈ Ú ‡Ï‡ ͇ .‰¯Â˙  ȇ ‰ÊÓ ıÂÁ ‡Â‰˘ ‰Ó ,‰¯Â˙ ‰¯Â˙‰ ÈÎ ‰¯Â˙ ÏΉ ‡Â‰ ‡·¯„‡ ˙ÂÈÓÈ Ù‰ ˙ÏÏÂΠ,˙ÂÈÓÈ Ù „ÂÒ· Ìȯ·„‰ ÏÎ ˙ÏÏÂÎ ¯˘‡ ‰ÓÎÁ‰Â .˙ÂÈ ÂˆÈÁ‰ „ÂÒ· ‰„·ډ ˙ÂÈ ÂˆÈÁ‰ ˜ÏÁ ‡Ï‡ ‰ ȇ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï .Ï"ÎÚ '‰¯Â˙· ÏÏÎ ‡Ï˘ ÔÈ·˙ ÂÈ˘ÎÚÂ' Ï"Ê Âȯ·„ ͢Ӊ· „ÂÚ ‫וע"ש‬  ȇ ‡Â‰ Ì‚ ÈÎ ,ÒÂ È ÂË ‡ ˙χ˘ Ï"ÎÚ 'ÈÓÈ Ù‰ ˘Ó˘‰ ‰Ê ÏÚ ‡Ï‡ ¯·„Ó '‚ 'ÈÒ ÌÈ˘Â¯· ÈˆÚ ˙"¢· 'ÈÚÂ] .Ï"ÁÓ¯‰ ÌÈÓÚÙ ,Á¯È ˘Ó˘ 'Ï Â ÈˆÓ ÌÈÓÚÙ„ ¯¯ÂÚÓ„

¯Â‡‰ ÔÓ ÂˢÙ˙È˘ ˙Â¯Â‡Ó È‰È ‰Ê ¯Ó‡Ó· ˙¯‡ÓÏ ÂÈ‰È˘ ˙ÂÈ Á¯ ˙Â¯Â‡Ó ‡Â‰‰ Ô¢‡¯‰ ,Âȯ·„ ͢Ӊ· „ÂÚ ˘"Ú ,ı¯‡‰ ÏÚ˘ ˙¯‡ÓÏ È‰È ¯ÈÎʉ˘ ÌÈ Â˘‡¯‰ ˙¯‡Ӊ ÈÎ Ô·‰ Î"‡Â ÔÓ Ô¯Â‡ ÔÈÏ·˜Ó ÌÈÈ Á¯ ˙Â¯Â‡Ó Ì‰ ˙Â¯Â‡Ó Ï˘ ˙¯‡ӷ Ì˙‡ ÔÈÚÈÙ˘Ó Ô¢‡¯‰ ¯Â‡‰ .ÈÈÁ·  ȷ¯ Ï"ÎÚ '‰ËÓ Ì¯ӷ ¯È„‡ ¯ÙÒ· Ï"ÁÓ¯‰ ÔÂ˘Ï ÍÈ ÙÏ ‫והנה‬ ‡Â‰ ÔÈ Ú‰ Ì Ó‡' .(óòôê í"ð ð"ñþ ðîô¼) Ú˜˘˙˘ ȇ¯ ‰È‰˘ ,˜ÏÁ ˜¯Ù· Ï"ʯ‡˘ ‰Ó ÒÂ È ÂË ‡ ˙χ˘ ‰Ê .ÚȘ¯‰ ÚˆÓ‡· ‰ÓÁ‰ ‡ÓÏ˘ Ô˙˙ ÚȘ¯„ ‡‚ÏÙ „Ú È˙È˙ ,È·¯ ˙‡ .‰Ê‰ ÔÈ Ú‰ ‰˙Ú ÍÏ ˘¯Ù‡Â (:ê® ö−þðíò½) 'ÂΠÔȇ ,ÚȘ¯‰ ÚˆÓ‡· Ú˜˘˙˘ ÔÈ· Íȇ ÈÎ Ï˘ ÔÂ˙Á˙‰ ȈÁ χ ˙„¯ÂÈ˘ ‡Ï‡ ‰ÚȘ˘‰ ‡Â‰ ÔÈ Ú‰ „ÂÒ Í‡ .˜Ù‡‰ ÔÓ ‰ËÓÏ Ï‚Ï‚‰ ,(:í× ë"ë) ¯ÂÙÁÈ ‡Ï ˜¯Ù Ï"ʯ ¯Ӈ˘ ‰Ó ,'ÂΠ‰¯„ÒÎ‡Ï ‰Ó„ ÌÏÂÚ‰ ¯Ó‡ ‡"¯ ‡È ˙ ¯Ó‡Ó‰ ‰Ê .'ÂΠ‰Ó„ ‡Â‰ ‰·Â˜Ï ¯Ó‡ È"¯Â ÚȘ¯‰˘ ÌÈÚ„ÂÈ Â ÏÎ ‡Ï‰ ÈÎ ‰·¯‰ ˘Â¯ÈÙ Íȯˆ Ï˘ ‰ÚȘ˘‰Â ,„ˆ ÏÎÓ ÌÏÂÚ‰ ÏÎ ˙‡ ··ÒÓ ¯ÈȈ Íȇ .‰ËÓÏ ‰˙„¯ ‡Ï‡ ‰ ȇ ˘Ó˘‰ ÔÎ Ì‚ ˙Ó‡· ͇ .ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ˙Ò Î ˘ ‡ÈˆÂÓ ÚȘ¯ È ÂÏÁ ژ· ,¯„Ò ‰ÏÙ˙‰ ȯ„ÒÓ Ìȇ¯ ‰Ï‡‰ Ìȯ·„‰ ÏΠ,'ÂΠ‰Ó˜ÓÓ ‰ÓÁ .ÔÈÚ‰ ˘ÂÁ· ‰‡¯ ‰ ÈÙÏ ÌÈÈ˙Ó‡ Ô È‡˘ ÌÈ·ÎÂΉ ÌÈÏ‚Ï‚‰˘ È"ÙÚ‡ ‡Â‰ ˙Ó‡‰ ‫א‬ ÔÈ˘·Ï˙Ó ÌÎÂ˙· ‰ ‰ ,ÌÈÈÓ˘‚ Ìȯ·„ ̉ .‰È˘Ú‰ Ï˘ ˙¯ÈÙÒ‰ „ÂÒ· ,ÌÈ˘¯˘‰Ó ˙ÂÈÓÈ Ù ÔÈ Ú· Ï"ʯ ÌȯÓ‡˘ ‡ˆÓ˙˘ Ìȯ·„‰ ÏΠÈÙÏ ÌÈ„ÓÂÚ Ô È‡˘ ,ÌÈ·ÎÂΉ ¯‡˘Â ˘Ó˘‰ ˙ÂÈÓÈ Ù‰ ‰Ê· ÏΉ ¯·„Ó ,Â È ÈÚÏ ‰‡¯ ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ íôìí ³×þë þõ½í −þìêî ,¬"− šþõ ó−ñí³ ñ¼ î¾îþ−õë ö×î ³¼ð ¾"−¼î ,íôìí ³×þë ö−ò¼ñ î³¾þð ½õðò í³×ñí×

‡˙ȇ„' Ï"Ê Âȯ·„ ˙ˆ˜Ó ˜È˙Ú Â (ê"þèíî ñ"ìôþí ˙‡È¯· ˙Ú˘· ÈÎ (ë"¼ ’¬ ¹ð) ‡¯˜È 'Ù ˜"‰Ê· Ïη ‰ÏÚÓÏ ÌÈÚȘ¯ 'Ê ‰"·˜‰ ‡¯· ÌÏÂÚ‰ ‰ ‰Â .'ÂΠ˙ÂÏÊÓ ÌÈ·ÎÂÎ ÌÈ˘Ó˘Ó ÚȘ¯Â ÚȘ¯ ‰ÓÁ‰ ÔΠ,‰ÏÚÓÏ ˘¯˘ ÂÏ ˘È ÌÏÂÚ· ¯·„ ÏÎ È"ÙÚ ,‰ËÓÏ˘ ÚȘ¯· Ì˙Ú ˙ ˙‚‰ ˙Ó ‰ ·Ï‰Â ‰Ó„ Ï"È ‰Ê È"ÙÚ .ÌÈ ÂÈÏÚ‰ ÌÈÚȘ¯· Ì˙Ú ˙ ‰ÏÈÏ· ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ‰ ÈΠχ¯˘È ÈÓÎÁ ¯Ӈ˘ ÌÈÚȘ¯·˘ ‰ÓÁÏ Ì˙ ÂÂÎ ,ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ .ÚȘ¯‰ È·ÂÚ· ˙Ó‡· ˙Ò Î ‡È‰˘ ,ÌÈ ÂÈÏÚ‰ ÌÂȉ È ÓÊ ÌÈÚ·˜ ‰ÏÚÓÏ ‰˙Ú ˙ ÈÙ ÏÚ êñ¾ ð−¼ô ¾îìíð ó−¾šô ¾−ð ¾"−−¼) ,‰ËÓÏ ‰ÏÈω .¼"ñ¼ôí ñ× ó¾ ³ìþîï íôìí¾ ³îôîšô ¾− −þí¾ ³"þ −þëð× ¼−šþë¾ íôìë îêñ −þí¾ −ð−ô í¾š êñ ñ"òí −õñð ¾"¼ ñëê

.„ÂÚ Íȯ‡Ó„ ˘"ÈÈÚ (−þ−−ô êš íï ÏÈÚÏ Â ‡·‰˘ ÈÈÁ·  ȷ¯ ȯ·„Ó ‰‡¯ ‫והנה‬ ˙Â¯Â‡Ó ÏÚ È‡˜ '˙Â¯Â‡Ó È‰È' ˘Â¯ÈÙ˘ Âȉ ˜ÂÒÙ‰ ͢Ӊ Ì‚ ‰Ê ÈÙÏ ,ÌÈÈ Á¯ ÏÚ„  Èȉ ,ÌÈ ˘Ï ÌÈÓÈÏ ÌÈ„ÚÂÓÏ ˙Â˙Â‡Ï È ÓÊ ÌÈÚ·˜ ÌÈÈ Á¯‰ ˙¯‡Ӊ ˙Ú ˙ ÈÙ ,‡Â‰ ˜ÂÒÙ‰ Â˙‡ ͢Ӊ ‡‰„ ,‰ÏÈω ÌÂȉ ȈÁ ‰ÓÁ‰ ˘ÂÓ˘ È"˘¯ÈÙ ,ÌÈÓÈÏ 'ÂΠÂȉ .ÌÏ˘ ÌÂÈ È¯‰ ÂȈÁ ‰ ·Ï‰ ˘ÂӢ ÌÂÈ ÈÓÎÁÏ Ì˙Ú„ χ¯˘È ÈÓÎÁ ¯‡È· ‡Ï ‫למה‬ ̉ÈÏÚ ÌȘÏÂÁ Ì È‡˘ Ú"‰Â‡ ¯·„ χ¯˘È ÈÓÎÁ˘  ¯‡È·˘ ˙Âȉ ‫לכאורה‬ ÈÓÎÁÂ È Á¯ ÈÓÈ Ù ¯·„ ˙„‡ ˜ÏÁ ‡Ï Î"‡ ,ÈÓ˘‚ ¯·„· ¯·„ Ú"‰Ó‡ .Ì˙Ú„ Ì‰Ï Â¯‡È· ‡Ï ‰ÓÏ „Á‡ ¯·„·

ðõ¾ íôì’ ó¾ ê®ôò êñ íþî³ëð ¾"¼î) ,‰ ·Ï ‰ÓÁ 'Ï

ÏÚ È‡˜ Á¯È ˘Ó˘„ ¯‡·Ó .(ó−ê−ëòë šþ ’íòëñî ÏÚ È‡˜ ‰ ·Ï ‰ÓÁ ,ÌÈÈÓ˘‚‰ Á¯È ˘Ó˘‰ ÏÏÎ Ìȇ¯ Ì È‡˘ ÌÈ ÂÈÏÚ‰ ‰ ·Ï ‰ÓÁ‰ ‰ÓÁ' Ï"ÊÁ ÔÂ˘Ï ˜ÈÈ„Ó .ÔÂ˙Á˙‰ ÌÏÂÚ· '‰Ó˜ÓÓ ‰ÓÁ ‡ÈˆÂÓ' ÔΠ,'‰ÏÚÓÏ ˙ÎÏ‰Ó Â¯ÙÒ· ‡"„ÈÁ· ‰Ê ͯ„· ¯"¢ .Íȯ‡Ó„ ˘"Ú [.'‚ ˙‡ ¯ÙÒ‰ ˘È¯ ‡"Á Í ‡ ˙ÓÂÁ î"õ) ‰¯ÈˆÈ ¯ÙÒÏ ‡"¯‚‰ 'ÈÙ· ‰Ê ÔÈÚÎ

‫וכ‬

· ÂÚ„È ‡Ï˘ ÈÙÏÂ' Ï"Ê (ê"ô ¹î½ ˙¯ȉӷ ¢·˙˘ ÌÈ ÎÂ˙‰Â ÌÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ Ï‚Ï‚‰˘ ¯Ê‚ „"˘Â Ï" ‰ ÏΠÌÈ·ÎÂΉ „ÂÓȇ ςς ˘„ÁÏ Âίˆ  ,ÌÈÚ·˜ ˙ÂÏÊÓ ¯ÊÂÁ ¢ÈÁΉ ,ÌÈ¯Ê Ìȯ·„ ÊÎ¯Ó ‡ˆÂÈΠ‰Ù˜‰ ÔÈ Ú‰ È"Ú Ï·‡ ,ÚȘ¯ È ÂÏÁ· Ï"ʯ ȯ·„ .í"èí) .Â È ÚÏ Ï"ÎÚ 'ÂΠ'ÏΉ ı¯Â˙È ˙ÂÏÊÓ· ,(ê"þðþõñ î³ôðší þìê) ñ"ðþí ê−ëô ñ"òí þîê−ë ˜"Óˢ‰Â ‡"¯‚‰Â Ï"ÁÓ¯‰ ȯ·„ ÏÎ Ì˘ ÔÈȈÓ ÂÏÂ' ,Ì˘ Ï"Ê ÏÈÚÏ Â ‡·‰˘ ‚"È ˙·Â˙΄ (ñ"òí š"ô¬¾í îò−−í) Âχ ˘"‡¯‰ 'ÒÂ˙ ȯ·„ 'ȉ Ìȯ·„ ÁÈËÓ 'ȉ ‡Ï ,¯‡˜˘Ï‡ Ì"¯‰Ó È ÙÏ Â„Â‰ ÈÎ Á΢˘ ˙"¯ „"Ú Â"ˆ 'ÈÒ '¢˙· þë× ñ"ðþí −þëð þ³−î) .˘"Ú 'ÂΠ'χ¯˘È ÈÓÎÁ ¹ð ð"− ¼"ô) Ò„¯Ù‰ ¯ÙÒ· 'Ú ÔΠ(ñ−¼ñ −³š³¼í ˘¯ÙÏ È„Î Ï"ÁÓ¯‰ ȯ·„ ‡È·Ó˘ (ðî½î í"ð ’î .(˙"¯ ȯ·„ ı¯˙Ï È„Î χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„

‫בביאור דברי רביה"ק בעל דברי‬ ‫יואל זי''ע שזמני היום והלילה‬ ‫נקבעים ע"פ החמה הרוחני‬ ȯ·„· ‡˙ȇ Ï" ‰ Ï"ÁÓ¯‰ ͯ„Î ·Á¯ ‫וביאור‬ ,î"ñ¾ ðîô¼ ¼−þï³ ’õ) χÂÈ È¯·„·  ȷ¯

íõ¾

‫ הר''ר נפתלי בינדינגער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

·Â˘È .Ú"‰Ó‡ ÈÓÎÁ Ï˘ ԉȯ·„ Ôȇ¯ „ ˜ÈÒÓ Î"˘Ê χ¯˘È ÈÓÎÁÎ Ô È˘ ˙Ó‡·˘ 'ȉ '‡‰ ‰‡¯ ˘ ‰Ó ‡Ï‡  ȇ ԉȯ·„ Ôȇ¯  'Ó‚‰ .[ÌÈÓÎÁ‰ Ì‰Ï Â„Â‰˘ ‡Ï ˙Âȇ¯‰ ÈÙÏ ˙"¯Î Î"‚ „ÓÂÏ ˙·˘„ ·"ÙÂÒ· „"ȯ '‫התוס‬ ÈÙÏ Û‡ ·˘ÈÈÓ Ï·‡ ˙ÂÚȘ˘ '· ˘È„ ˙ˆ˜Ó ˜È˙ڇ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ˙Ú„ .Ï"Ê Âȯ·„Ó ‰ÓÁ‰ ‰Ú˜˘˘ Ù"Ú‡˘ ı¯˙Ï ÈÏ ‫'ונראה‬ ËÈÏ˘ ‰¯Â‡ ÔÈÈ„Ú ÔÈÚ‰ ÔÓ ‰ÓÏÚ Â ˙ÎÏÂ‰Â È¯Ó‚Ï ˙Ú˜Â˘˘Î Ï·‡ .'ÂΠ'ÂΠÌÏÂÚ· .'ÂΠ'ÂΠÌÏÂÚ‰ ÔÓ ‰¯Â‡ ˜Ï˙ÒÓ ı¯‡‰ ˙Á˙ „Ú ÔÈÚ‰ ÔÓ ÌÏÚ˙˘ ‰˙ÚȘ˘ ‫ומתחילת‬ ˙Á˙ ˙ÂÒÎ˙‰Ï ‰˙ÚȘ˘ ¯Ó‚˙˘ Ì˙‰ ¯Ó‡„ ȇÓ ÔÏÈÓ '‰ ¯ÂÚÈ˘ ‡Â‰ ı¯‡‰ ˘¯Ù˙Ó ÔÈÏÈÓ '‰ Î"‰ˆ „Ú ‰ÓÁ‰ ˙ÚȘ˘Ó ÔÈÚ‰ ÔÓ ÌÏÚÈ‰Ï ‰ÏÈÁ˙‰˘ ‰˙ÚȘ˘ ˙ÏÈÁ˙Ó ˘¯Ù˙Ó ‰ÓÁ‰ Ú˜˘˙˘Ó ‡Î‰ 'ȯӇ„ ȇÓ ˙Á˙ Ò ÎÏ ˙ÏÁ˙Ó˘ ‰˙ÚȘ˘ ¯ÂÓ‚˙˘Ó ˙"¯ Ì‚ ı¯È˙˘ È˙‡ˆÓ ȯ·„Π'ÂΠı¯‡‰ ÈÓÎÁ ÈÙÎ ı¯È˙ ‡Â‰˘ ‡Ï‡ ,¯˘È‰ 'Ò· ‰ÏÈÏ· ˙Îω ‰ÓÁ‰ ÈÎ ÌȯÓ‡˘ χ¯˘È È˙ˆ¯È˙ È ‡Â ,ÚȘ¯‰ ÔÓ ‰ÏÚÓÏ ‰ÙÈΉ ¯Á‡ ‰ÓÁ‰˘ ÌȯÓ‡˘ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓ‡ ÈÓÎÁ ÈÙÎ * ¯˜ÈÚ‰ ‡Â‰Â ı¯‡‰ ˙Á˙ ‰ÏÈÏ· ˙ÎÏ‰Ó .Ï"ÎÚ ,'‡ÓË ‰È‰˘ ÈÓ ˜¯Ù· Ì˙‰ 'ȯӇ„Î

‡Ï˘ ‡ÓÚË Â Èȉ„' ,Ì˘ ·˙Î Ï"„¯‰ ‫הנה‬ È ÙÓ ,˙ ÚË· ÌÂÁˆ ˘ Ù"Ú‡ „‰ ÏÚ Ì˙Ú„ ¯¯·Ï ·È˘‰Ï Ì‰Ï ‰È‰ ˙Ó‡·˘ ÌÈÓÏÚ Ìȯ·„ ‰Ê· ‰È‰˘ È ÙÓ ˜¯ ,Âȯ· ¯ÈÎʉ˘ ÈÓÈ Ù‰ ÔÈ ÚΠ‡ ‡"¯‚‰ ¯‡È·˘ ÔÈ ÚÎ ‡Ï ‰˜È˙˘ ‰ÓÎÁÏ ‚ÈÈÒ Â˘Ú ÔÎÏ ÂˇˆÂω .Ï"ÎÚ 'Ìȯ·„‰ ÏÚ Â·È˘‰ ˜ÈÓډ ¯‡È· Ì˘ χÂÈ È¯·„· Ú''ÈÊ ‫ורביה"ק‬ ÈÓÎÁ Â·È˘‰ ‡Ï˘' Ï"Ê ,¯˙ÂÈ ‰Ê· ÈÎ Ì‰Ï ÁÈÎÂ‰Ï ¯·„ Ú"‰Â‡ ÈÓÎÁÏ Ï‡¯˘È Ú"‰Â‡ Ì‰Ï Â„ÂÈ ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ,˙Ó‡ ̉ȯ·„ .‰ÏÚÓÏ˘ ‰Ó Ì‰Ï ÁÈÎÂ‰Ï Ô˙È ‡Ï ÈÎ ,‰Ê· −õô ¾−ê íñëšë íï þëð îè−¾íî î¼ð− ñêþ¾− −ô×ì −× ¾"¼î) (ö−¼ë ö−¼ ³êï íêþî ó−ô¾ñ íñ¼ þ¾ê ,í"¼þ¾ô ð¼ ¾−ê

ÌÈ È ÚÓ ¯·„ Ì‰Ï ˙ÂÏ‚Ï Âˆ¯ ‡Ï˘ ÔÎ˙È „ÂÚÂ È È ÚÏ Ú‚Â ‰ ·Ï‰Â ‰ÓÁ‰ ÍÂÏȉ˘ ÌÂ˘Ó Âχ ÌÈ„ÓÂÚ ÌÈÚ·˘ÂÓ Ì‰ ÍÎ ÏÚ ,¯Â·ÈÚ‰ „ÂÒ ‡˙ȇ„Î ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÂ‡Ï „ÂÒ‰ ˙‡ ˙ÂÏ‚Ï ‡Ï˘  Èȉ„ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Π(ê"¼ ê−š ¹ð) ˙·Â˙η ¯ÂÒ‡˘ ‰¯Â˙ ȯ˙Ò ÏÏη ‡Â‰˘ ‡ ,¯Â·ÈÚ‰ „ÂÒ .χÂÈ È¯·„· ˜"‰È·¯ Ï"ÎÚ 'Ú"‰Â‡Ï Ì˙ÂÏ‚Ï

‫יישוב ב' על ר"ת‬

‡È˘Â˜‰ ¯ÂÊÁ È ˘‰ ·Â˘ÈÈ ÏÈÁ˙ ˘ ‫]קוד‬ ˙"¯ .ı¯Ó ¯ÂˆÈ˜· Ô¢‡¯‰ ·Â˘ÈÈ χ¯˘È ÈÓÎÁ ‰„Â‰È '¯ ÈÙÏ Â˙ˢ ‰Ï˙ 'Ó‚‰„ '˜Â .ÚȘ¯‰Ó ‰ÏÚÓÏ ‰ÏÂÚ ‰ÓÁ‰˘

‫ דלכא' ק' כיו דתורה‬, ‫ ולפי"ז מתיישב שפיר מה שיש להקשות על יישוב הראשו‬:‫*הג"ה‬ ‫ וכ עיי בגמרא שבת‬,‫לא בשמי היא האי נפסק זמ לילה לפי השמש שאינה נראית לנו‬ ‫ אבל עכשיו שזכינו לראות שזמ של ר"ת‬, ‫לה ותוס' ש ד"ה תרי דזמ לילה הוי בג' כוכבי‬ ‫ ולכאורה יש ליישב קושיא הנ"ל באופ אחר‬.‫מתיישב ג לפי השמש הנראית לא קשה מידי‬ ,‫ דמשגיחי בבת קול א אינו כנגד התורה אלא רק מכריע‬, ‫ ד"ה כא‬:‫ע"פ תוס' עירובי ו‬ .‫וכ ביישוב הנ"ל אזלינ על פי שמש העליו דאינו אלא גילוי דעת מתי הוי זמ לילה‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

îõ¾

Ï"Ê ˙"¯Î ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ Ú˜¯˜Ó ‰ËÓÏ ‰ÏÈÏ· .'Ó"˘‰È· ¯ÂÚÈ˘ ÔÈ Ú· ÈÓÎÁ ˙Ú„ ˘ „ Ì˙  ȷ¯ ÏÚ '‚ ‫יישוב‬ .‰„Â‰È '¯ ˙ËÈ˘ ÌÂ˘Ó ˜¯ χ¯˘È ‡Ï‡ 'ÈÓÈÚ„Â „"ȯ 'ÒÂ˙‰ ·˘ÈÈ ‡Ï ‫ועדיי‬ ÈÙÏ Ì‚ Â¯Ó‡Ï ˘È˘ ˙"¯ ˙ËÈ˘ ‡‰„ ,·˘ÈÈ ‡Ï ÂÓˆÚ ˙"¯ Ï·‡ ,Ú"‰Â‡‰Ï .χ¯˘È ÈÓÎÁ· Â˙ËÈ˘ ‰ÏÂ˙ ˙"¯ ·˘ÈÈ˙È ‰Ê·Â ˙ˆ˜ „ÂÚ ÂÈ˘ÎÚ ¯‡· ‫אבל‬ .ÂÓˆÚ ˙"¯ ȯ·„ Ì‚ 'ÈÒ· (ñ"®ï ðîð ¹½î− îò−ëþñ) „„ ˙È· ¯ÙÒ· '‫ע‬ Ì‚˘ „ÂÚ [ԉΠ˙Á Ó‰] ¯‡È·Â' Ï"Ê Ë"ȯ ˙ÎÏ‰Ó ‰ÏÈÏ·„ ˜ÂÒÙÏ Â˙Ú„ Ôȇ Ï"Ê ˙"¯ ÈΉ Ï"Ò„ ‡Â‰ ‡„ÂÈ '¯ ‡Ï‡ ,‰ÙÎ ‚"Ú ‰ÓÁ 'Ó‚‰ ˜ÒÂÙ˘Î ,'ÂΠχ¯˘È ÈÓÎÁ ˙Ú„Î Â˙¯·Ò ÔÈ ÚÏ ‡Ï ÔÈ„‰ ÔÈ ÚÏ Â Èȉ È"¯Î ‰Îω ÔÂÈÎ Ï"Ê ˙"¯ ÔÎÏ χ¯˘È ÈÓÎÁÎ ¯·ÂÒ˘ ˙Îω ‰ÓÁ‰˘ ¯·Ò„ È"¯ ˙¯·Ò ÏÚ È‡˜„ ,ÂÈ·ÂÚ· ˙Ò Î ˘ 'È ˘ÈÏ· ˘ ÈÎ‰Ï ‰ÙΉ ‚"Ú ÔÈ„‰ Ï·‡ ,ÈΉ ÔÏ ‡ÓÈȘ ‡Ï„ "‰‡ Ï·‡ .Ï"ÎÚ '‰˘ÚÓÏ ‰Îω ˙Ó‡ ÔÈ„ ñ"êþèíñ) Ò„¯Ù‰ ¯ÙÒ È¯·„· ÂÊ Í¯„· (þîïìò í"ð ¾"š ’ñí ³î−êþí ½þ¬òîšë ,ö−−¬¾õê

‫וכ‬

È·ÂÚ ¯Ó‡„ ËȘ È"¯„ ‡ ˘ÈÏ ˙"¯' Ï"Ê Ϸ‡ ,χ¯˘È ÈÓÎÁ ˙¯·ÒÎ ‡‰Â ,'ÂΠÚȘ¯‰ Ú"‰Ó‡ ÈÓÎÁ ÈÙÏ Û‡ Âί„ ‰¯ÂÈ ˙Ó‡‰ .Ï"ÎÚ '‰ ÂÎ˙‰ ÈÓÎÁ ·˘ÈÈ˙Ó„ „"Ò· ¯‡·Ï  ÈÎÊ Ï" ‰ ÏÎ ÈÙ ‫ועל‬ .˙"¯ ˙ËÈ˘ ¯ÈÙ˘

(ñ"ï îòêõô ¼"ôþí ñ¾ ð−ôñ³) ÒÈʘ Ó"¯‰

‫וכ‬

ȯ·„Ï ÔÂÂÈÎ ˙·˘„ ·"ÙÂÒ· ÂÈ˘Â„ÈÁ· Ï"‰Ê· ÌÈÈÒÓ Â¯Â‡È· ˙ÂÎȯ‡ ¯Á‡Â ,„ȯ 'ÒÂ˙‰ ¯˜˘Ï‡ ‰˘Ó '¯ ·¯‰ ÏÚ ‰ÂÓ˙Ï ˘È „ÒÂÈÓ Â˙ÂÈ‰Ï ˙"¯ 'ÈÙ ¯˙Ò Â"ˆ ‰·Â˘˙·˘ ÌȯÊÂÁ ˙ÂÏÊÓ Ú·˜ Ï‚Ï‚ ÌȯÓ‡‰ ˙Ú„ ÏÚ ˙Ó‡‰ ÈÙÎ ˙"¯ ˙È˘Â˜ ı¯˙Ï ÌÂ˜Ó ‡ˆÓ ‡Ï .(¼"íîê −ô×ì −õñ ñ"þ)

Ï"  ‰"„ È"٠ԉΠ˙Á Ó· ‰Ê ͯ„· „ÂÚ '‫וע‬ Û‡Â' ,Ì˘  ¢ÏÓ ˙ˆ˜Ó ‰Ê ,Ú˜˘˙˘Ó˘ ÚȘ¯‰ È·ÂÚ· Ò Î ˘Ó˘‰ Ôȇ ˙Ó‡‰ ÈÙÏ˘ '¯ Ï˘  Ȅ Ó"Ó ˙È ˘ ‰ÚȘ˘ Ì˘ Ôȇ ‰Ê 'ÂΠ‰È˙ÂÂÎ Ô È˘  .˙Ó‡ ‡Â‰ ‰„Â‰È ˘Ó˘‰˘ ÔÈ· ˙"¯ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙÓ ‰ÏÂÚ‰ ÏÏΉ ı¯‡‰ ˙Á˙ Ú˜˘È ‡ ÚȘ¯‰ È·ÂÚ· Ò Î ÂÓΠÔÈ„‰ ‰Ê ÔÈ ÚÏ „ȯÂÓ ‰ÏÚÓ ‰Ê Ôȇ .Ï"ÎÚ ,' ¯‡È·˘ í"ðî½ ³¼ðî íò−ë ½þ¬òîšë) Á"¯Ù‰ ‡È·Ó

‫וכ‬

í"ð ¾−þë ×"š ’−½) È·ˆ ı¯‡ ˙"¢· ÔÈÈÚ

‫וכ‬

ÌÈÈÒÓ ԉΠ˙Á Ó‰Ó Ï" ‰ ÍÏ‰Ó ,(îí−ôî ÍÏ‰Ó˘ È"¯ ¯·Ò˘ ·˙΢ Ù"Ú‡ Ï"‰Ê· Ì˘ ,˙Ó‡  ȇ ÚȘ¯‰ ˙ÙÈÎ ÏÚ ‰ÏÈÏ· ˘Ó˘‰ ¯˜˘Ï‡ Ì"¯‰ÓÎ ‡Ï„ 'ÂΠ˙Ó‡ ÔÈ„ ÔÈ„‰ Ó"Ó È˙˘· ˙"¯ ˙¯·Ò ˙ÂÁ„Ï ‰Ê· ‰Úˢ Ï"Ê ‡Ï ÌÈ Â‡‚‰ 'ÈÙÎ ˜ÈÊÁ‰Â ÂÊ ‡È˘Â˜Î ÌÈ„È Ï"Ê Ì‰È¯·„Ï ˘È˘ ˙ÂÏ„‚ ˙ÂÈ˘Â˜Ï Â·ÈÏ ˙˘ .Á"¯Ù‰ Ï"ÎÚ „"Ò· ÏÈÚÏ ˘"ÓÎÂ

ÛÂÒ· ·˙Π,Ï" Î ˘ÓÓ ¯‡·Ó˘ ,(−òòíî ,Âȯ·„Î „"ȯ 'ÒÂ˙· ÂÏ Â‡¯‰ ·Â˘˘ Âȯ·„ ˙ÎÏ‰Ó ‰ÓÁ‰„ ‡ÓÈ 'ÈÙ‡Â' ,„"ÂÒ· Ï"ÊÂ

ïõ¾

‫ הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין הוא ובנו לפדות מי קודם‬ ˙¯·Ò È‡Ó ,ÔÈ·‰Ï Íȯˆ ‰¯Â‡ÎÏ ‫והנה‬ ÔÈ„· ‰„Â‰È '¯Ï Ô ·¯ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ˜ÒÙ˘ ‰Ó ÏÚ ‰˘˜ „ÂÚ ,ÂÈ·‡Ï  · ˙ÓÈ„˜ Ôȇ„ ,(’− ¹−¼½ í"¾ öô−½) ‰Ú„ ‰¯ÂÈ· ,‡"Ó¯‰ Í"˘‰ ÂÈÏÚ ‰˘˜‰Â ,'ÂΠÁÈÏ˘ È"Ú ˙„ÙÏ ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ‡ ˘ ȇӷ (ê"−) Ô˘ ÛÈÚÒ Ï˘ ÂÁÂÏ˘ ÔÏ ‡ÓÈȘ„ ‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ÏÎÓ ÏÂÎÈ Â È‡ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ȇӇ ,Â˙ÂÓÎ Ì„‡ .ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ,È‚ÈÏÙ Ì˘ æ"èäå ê"ùä ÂÊ ‡È˘Â˜ ‫ומכח‬ ˙„ÙÏ ÏÂÎÈ„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ„ ȯ·Ò ï"øäå ,à"áùøä ·˙Î ÔΠ,ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ ¯‡·Ï ȄΠ.ÌÈ Â˘‡¯ „ÂÚ (:ï ¹ð) ÌÈÁÒÙ· ¯˜Á˘ ‰Ó ÌÈ„˜‰Ï Íȯˆ ,Ï" ‰ ˙È˘Â˜ ˙‡ ö¬š ¹−¼½ ì"− öô−½) ÔÈ˘Â„È˜· ìàåîù úëøáá Â˙·ÈÈÁ˘ ·ÂÈÁ‰ ¯˜ÈÚ ÏÚ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù È·‚Ï ,(’ë ‡Ï‡ ·ÂÈÁ‰ ÌˆÚ ÏÁ ȇ ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ‰¯Â˙‰ ˙„ÙÏ ·ÈÈÁ ·‡‰˘  Èȉ„ ‡Ù‚ ·‡‰ ÏÚ ,ÂÈÏÚ ‡ÈÓ¯ ‰¯Â˙‰˘ ÂÓˆÚ „ˆÓ  · ˙‡ ˙„ÙÏ Ô·‰ ÏÚ Á ÂÓ ·ÂÈÁ‰ ̈ڄ ‡ÓÈ Â‡ ˙„ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,ÂÓˆÚ ˙‡ „ÈÓ Â Èȉ„ ÔÂÈ„Ù ÏÏÎÏ ÚÈ‚Ó˘Î ,ÂÓˆÚ ˙‡ ‰„ÙÈ ·‡‰˘ ÔÈ„‰ ‰Ê ÏÚ ,ÌÂÈ ÌÈ˘ÂÏ˘ ¯Á‡ ÏÚ ˙Ó‡· ‡Â‰ ·ÂÈÁ‰ ÌˆÚ Ï·‡ , · ˙‡ .Ô·‰

Ô ·¯  ˙ ,(.¬"× ¹ð) ÔÈ˘Â„È˜ ‡¯Ó‚· ‫איתא‬ ̄˜ ‡Â‰ ˙„ÙÏ Â ·Â ˙„ÙÏ ‡Â‰ Â˙ÂˆÓ ‰Ê˘ ,Âӄ˜  · ¯Ó‡ ‰„Â‰È '¯ , ·Ï ‰ÈÓ¯È È·¯ ¯Ó‡Â .ÂÈÏÚ Â · ˙ÂˆÓ ‰Ê ÂÈ·‡ ÏÚ ÌÈÚÏÒ ˘ÓÁ ‡Ï‡ ‡ÎÈÏ„ ‡Îȉ ÏÎ ÔÈ„ÂÓ ÏΉ ‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ‡ÓÚË È‡Ó , ·Ï ̄˜ ‡Â‰ ÌÈ„·ÚÂ˘Ó ˘ÓÁ ‡Îȇ„ ‡Îȉ È‚ÈÏÙ ÈÎ ,‡ÙÈ„Ú ‰ÂÏÓ ¯·ÂÒ ‰„Â‰È '¯˘ ,ÔȯÂÁ È · ˘ÓÁÂ È ‰·„ ,‡ÈÓ„ ¯Ë˘· ‰·Â˙ÎÎ ‰¯Â˙· ‰·Â˙Ή ˘ÓÁÏ ÛȯË ԉΠÏÈʇ ,‰È¯·Ï ˜È¯Ù ˘ÓÁ ˙¯Âη· È"˘¯·Â ,È"˘¯· Ì˘ ÔÈÈÚÂ] ,ÌÈ„·Ú¢ÓÓ ˘È˘ ˘ÓÁ Ô˙ÈÏ Íȯˆ ȇӇ ¯·„‰ ¯Â‡È·˘ (:Ë"Î Û„) ‰ÂÏÓ È¯·Ò Ô ·¯Â ,[ · ÔÂÈ„Ù ÏÈ·˘· ÂÈ˘ÎÚ ÂÏ

,‡ÈÓ„ ¯Ë˘· ‰·Â˙ÎÎ Â‡Ï ‰¯Â˙· ‰·Â˙Ή .‡¯Ó‚‰ Ï"ÎÚ ,ÛÈ„Ú ‰ÈÙ‚· ‰ÂˆÓ ÍÎω š"½) È ÈÓ˘ ˜¯Ù ˙¯Âη· éæâìà ‫ובמהרי"ט‬

ԉΉ ÏÂÎÈ Í‡È‰„ ‰˘˜È‰ (ì"½  ȇ ‰Ê ·ÂÁ„ ÔÂÈÎ ‡‰ ,ÌÈ„·Ú¢ÓÓ Á˜ÈÏ ÔÂÓÓΠȉ ‡ÏÈÓÓ ,‰Ê Ô‰ÎÏ ‡˜Â„ ¯¯Â·Ó Â˙ÂÁ„Ï ˙ÂÁ˜ω ÌÈÏÂÎÈ ,ÌÈÚ·Â˙ ÂÏ Ôȇ˘ ÔΠ,˙‡ È„È„ Ìȯ·„ ÏÚ· Â‡Ï ,ÂÏ ¯ÓÂÏ ,ԇΠÔÈ˘Â„È˜· éîì òãåð àì äèéùá ‰˘˜‰ ȯÈÎÓ· ȯÈÈÓ„ ,éîì òãåð àì äèéùä 'È˙ ,ÌÈÚ·Â˙ ÂÏ ˘È˘ ‡¯˜ ‰Ê ‡ÏÈÓÓ ,‰ ‰Π.ÌȈ¯È˙ „ÂÚ Ì˘ ÔÈÈÚÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ìõ¾

‡Â‰ ÔÂÈ„Ù‰ Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ̈ڄ ¯·Ò„ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡  ȇ , · ˙‡ ‰„ÂÙ‰ ·‡‰Â ,Ô·‰ ÏÚ ÁÎ ‡ÏÈÓÓ ,Ï" Î Â˙ ˘ „ˆÓ Ô·‰ ̘ӷ ˙¢ÚÏ ·‡‰ ÏÂÎÈ„ ÍÎ ÏÎ ‡ÓÈχ ‡Ï ·‡‰ ˘"·È¯‰ ‡Â‰ ‡"Ó¯‰ Ï˘ Â¯Â˜Ó ˙Ó‡·Â] ,ÁÈÏ˘ ,[ÏÈÚÏ ¯‡Â·Ó‰ ÈÙÏ ·ÈËȉ ˜ÂÈ„Ó ԇΠ ¯‡·˘ ,à"áùøäå ,êåðéçä ˙ËÈ˘· ÔÈÈÚÏ ˘È ‫אול‬ ‡Â‰ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ·ÂÈÁ‰ ̈ڄ Ìȯ·ÂÒ„ ·ÂÈÁ‰ ÔÎ Ì‚ ÏÈ„‚‰˘ ¯Á‡ ÂÏÈه ,·‡‰ ÏÚ ˙„ÙÏ ‰ˆÂ¯  ȇ ·‡‰ ̇ ˜¯Â ,·‡‰ ÏÚ ‡Â‰ ,ÔÈ·‰Ï Íȯˆ ÔΠ̇ ,Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È ʇ ‡Îȉ„ ,(:¬"× ¹ð) ÔÈ˘Â„È˜ ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó„ ‡‰ ÂÏÈه ,Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ÏÁ ʇ Ô·‰ ÏÈ„‚‰˘ ,˘"Ú "‰„Ù˙ ‰„Ù˙" ˜ÂÒÙ‰Ó ‰Ê ˙‡ ÌÈ˘¯Â„ í×ñí ê− šþõ ó−þî×−ë ³î×ñíë) í"áîøä ˜ÒÙ ÔΠ.(î¬ ¹−¼½ í"¾ öô−½ë) ¯·ÁӉ (ë ,à"áùøäå ,êåðéçä ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ ‫ולכאורה‬ ‡Ï ‡‰ ,Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ‰ ÏÁ ȇӇ μ−þ® −êôêî) ,Â˙„ÙÏ ·‡‰ Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ‰Ú˜Ù ˙Á Ó· ¯‡Â·Ó ‡‰ ‰·¯„‡Â ,(îô®¼ ³ê ³îðõñ öëí ‰ÂˆÓ‰„ ÂÊ ‡¯·ÒÏ„ ·"ˆ˘ ‰ÂˆÓ Ì˘ Í ÈÁ Ô·Ï ¯ÂÒ‡ ʇ ,Ô·‰Ó ¯˙ÂÈ ·‡‰ ÏÚ ‡Â‰ ,¯˜ÈÚ‰ ‡Â‰ ·‡‰ ÈÎ ·‡‰Ó ‰ÂˆÓ‰ ÛÂËÁÏ Ô˘ÂÁ· ¯‡Â·ÓÎ ,ÌÈ·Â‰Ê ‰¯˘Ú Ò ˜ ÌÏ˘Ó ÔΠ̇ ,˘"ÈÚ (ê ¹−¼½ ï"õ¾ öô−½) ËÙ˘Ó ,ÂÓˆÚ ˙‡ ˙„ÙÏ Ô·‰ Íȯˆ ȇӇ í¼ð íþî− ë"ì ³"î¾) øôåñ íúçä

‫ומחדש‬

Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È„ ‰Ê„ ,(î"®þ öô−½ ‰¯Â˙‰˘ ÛÒ ÔÈ„ ,˘„Á ÔÈ„ ‡Â‰ ,Â˙„ÙÏ Â‡„Ù ‡Ï„ Ì¢ӄ ,ÏÈ„‚‰˘Î Ô·‰ ÏÚ ‰ÏÈˉ ˘„Á ÔÈ„ ÂÈÏÚ ‰ÂˆÓ‰ ‰¯Â˙‰ ‰ÏÈˉ ,ÂÈ·‡

È È„Ó (ë"®¾ íî®ô) êåðéçä ¯ÙÒ· ÔÈÈÚ ‫והנה‬ ÏÚ ˙ÏËÂÓ ÂÊ ‰ÂˆÓÂ" ,Ï"Ê ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ ‰ÂˆÓ ,˙„ÙÏ ‰ˆ¯ ‡Ï ·‡‰ ¯·Ú ,"·‡‰ Âȯ·„ ÛÂÒ· ÔΠ,Ï"ÎÚ ÏÈ„‚È˘ÎÏ ˙„ÙÏ Ô·‰ ÈÙÏ ,Â Â˘Ï ‰Ê ˙¯ȉ· ¯˙È· ·˙Î Ì˘ ÂÏÈه , · ˙„ÙÏ ÌÏÂÚÏ ·ÈÈÁ ·‡‰˘ ‰Ó„‰ ,·‡‰ ÏÚ ˙ÏËÂÓ ‰ÂˆÓ‰ ,Ô·‰ ÏÈ„‚‰˘ ¯Á‡ ÍÈ ·· Ì„‡ ¯Âη ÏÎÂ" ,·Â˙Ή ¯Ó‡˘ ÂÓΠÔΠ.·‡‰ ÏÚ ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ÏÈˉ˘ ȯ‰ ,‰„Ù˙ ‡È„‰· Âȯ·„· ¯‡Â·Ó .Ï"ÎÚ ÔÈ˘Â„È˜· ‰‡¯ ,‡„ȯ‚ ·‡‰ ÏÚ ˙ÏËÂÓ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ˘ .˘"ÈÚ ,Ô·‰ ÏÈ„‚‰˘ ¯Á‡ ÂÏÈÙ‡ ·˙Î (ê"ñš öô−½) ‰·Â˘˙· ù"áéøä ‫אבל‬ ‡Â‰ ‰ÂˆÓ‰Â ·ÂÈÁ‰ ¯˜ÈÚ„ ,‡È„‰· ·ÂÈÁ ‰¯Â˙‰ ‰ÏÈˉ˘ ‰Ó ,Ô·‰ ÏÚ ÌˆÚ· ˙ÂÏÁ ÔÓÊ· Ô·· Â˙ ˘ „ˆÓ ˜¯ ‰Ê ,·‡‰ ÏÚ ,ÂÓˆÚ· ÔÂÈ„Ù‰ ÌÈÈ˜Ï ÏÂÎÈ Â È‡˘ ,·ÂÈÁ‰ (.¬× ¹ð) ÔÈ˘Â„È˜· ‡¯Ó‚Ó ÔÎ ÁÈÎÂÓ ù"áéøäå ˙„ÙÏ Â ·Â ˙„ÙÏ ‡Â‰„ ,‡Â‰ ˜"˙ ˙ËÈ˘„ ˜ÒÙ˘ ‰ÓÓ ‰È‡¯ „ÂÚ , ·Ï ̄˜ ‡Â‰ ·‡‰˘ ,(í ¹−¼½ ê− šþõ ó−þî×−ë ³î×ñí) í"áîøä ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù "ÏÚ·" ͯ·Ó  · ˙‡ ‰„ÂÙ‰ ,˙„ÙÏ "„"ÓÏ·" ͯ·Ó ÂÓˆÚ ˙‡ ‰„Âى ·‡‰ ÏÚ ‰ÂˆÓ„ ÈÙÏ (ó¾) ù"áéøä ¯‡·Ó Ì¢Ó ,ÏÚ· ͯ·Ó ‡ÏÈÓÓ Ô·‰ ˙‡ ˙„ÙÏ ÂÓˆÚ ˙‡ ˙„ÙÏ ‰ÂˆÓ ÂÈ·‡ ‡„Ù ‡Ï ̇„ ‡ÏÈÓÓ ,Ì"·Ó¯‰ ¯·Ò ÔÎ ,„"ÓÏ· ͯ·Ó ÔÎÏ ˙ËÈ˘ ÔΠ,ù"áéøä ˙ËÈ˘„ ‰ÊÓ ‡ˆÂÈ Ô·‰ ÏÚ ÌˆÚ· ‡Â‰ ·ÂÈÁ‰ ¯˜ÈÚ„ ,í"áîøä .Ô·‰ ÁÈÏ˘ ÂÓÎ ˜¯ ‡Â‰ ·‡‰Â ,ÂÓˆÚ· ,˜ÒÙ˘ ‡"Ó¯‰ ȯ·„ ·˘ÂÈÓ ‰¯Â‡ÎÏ ‰Ê ‫ולפי‬ ‡Â‰Â ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ÁÈÏ˘ È ‰Ó ‡Ï˘

¬õ¾

‫ הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

'¯ ‰˘˜‰˘ ‰Ó Ì˘ ÔÈÈÚ .Á˜Â¯‰ ȯ·„ ԇΠÂȯ·„ ¯·Ò‰ Ì˘ ¯‡·Ó .ÂÈÏÚ Ï"Ê ÏÈ‚ Ú ÛÒÂÈ ,Ï"Ê ç÷åøä ȯ·„ ˘¯ÙÏ ‰‡¯  ,Â Â˘Ï ‰Ê ‡Â‰ ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ‰¯Â˙ ‰ ˙ ˘ ‰ÂˆÓ Ï΄ ,‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ‰ ˙ ˘ ‰Ó ÈÙÎ ˜¯ ,‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘ˙˙ ‡Ï ̇˘ ‰¯Â˙ ‰¯Ó‡˘ ÏΠÈʇ ,‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ‰¯Ó‡ ˘ ÈÙÎ ‰Ê ‡ÏÈÓÓ ,‰Ê ÔÙ‡· ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰ÓÈȘ˙˙ ÏÚ ,ȯ˜ÈÚ‰ ·ÂÈÁ‰ ÏÚ ‰ÓÏ˘‰‰ ˙¯Â˙· ˜¯ .‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ‰¯Â˙· ¯Ó‡ ˘ ‰Ó ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ¯Ó‡ „ ,‰ÏÈÓ ˙ÂˆÓ ÔÎ ‫ועל‬ ̇ ,È ÈÓ˘‰ ÌÂÈ· ‰È‰˙˘ ‰ ¢‡¯· ¯Á‡ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ Â‰ÂÏÓÈ È ÈÓ˘· ÂÏÓ ‡Ï ˙¯Â˙· ˜¯ ‡Â‰ ÍÎ ¯Á‡ ‰ÏÈÓ‰ ÔÎÏ ,ÍÎ ‰Ê ‰ ˙ ˘ È ÈÓ˘· ‰ÏÈÓ‰ ȯ‰„ ,‰ÓÏ˘‰ ‡È‚ÂÒÓ ‰È‡¯ Ì˘ ‡È·Ó ,‰ÂˆÓ‰ ·ÂÈÁ‰ ¯˜ÈÚ ‡Â‰ È·‚Ï ‰„Â‰È '¯ ˙ËÈ˘Ó ,(.¬× ¹ð ö−¾îð−šð)  ·„ ‰„Â‰È '¯ ¯·Ò„ ,˙„ÙÏ Â ·Â ˙„ÙÏ ˙ÂˆÓ Â · ‰Ê ,ÂÈ·‡ ÏÚ Â˙ÂˆÓ ‰Ê„ ̄˜ Ô·ÂÓ Â È‡ ‰¯Â‡ÎÏ„ ‰Ê ÏÚ ‰˘˜‰Â .ÂÈÏÚ Â · ÛÂÒ ,ÂÈ·‡ ÏÚ Â˙ÂˆÓ ‰Ê„ Íη ‰Ó„ ,ÏÏÎ ˙„ÙÏ ·ÈÈÁ ȯ‰ ÂÈ·‡ ‡„Ù ‡Ï„ ÔÂÈÎ ÛÂÒ ÔÂÈ„Ù Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ‰ÊÏ Ì„˜ÂÈ Ú„Ó .ÂÓˆÚ ˙‡ Ï˘ ÔÂÈ„Ù ·ÂÈÁ ÂÈÏÚ ÏÁ ÂÈ˘ÎÚ È¯‰ , · . ·Ï ̄˜ ‡Â‰ ‰È‰È˘ ÔΠ̇ ,ÂÓˆÚ ÔÂÈ„Ù È·‚Ï„ ,ÏΉ Ô·ÂÓ ç÷åøä ˙¯·ÒÏ ‫אול‬ ‰ÂˆÓ‰ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ó‡„ ÔÂÈÎ ÈÓ Ô·‰ , · ˙‡ ‰„ÙÈ ·‡‰˘ ,‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ¯Ó‡ ˘ ˜¯Â ,"‰„Ù˙ ÍÈ · ¯Âη ÏÎ" ·È˙΄Π,‰Â·‡ ‰È˜¯Ù ˙ÈÏ„ ‡Îȉ‡ "‰„Ù˙" ‡¯˜ „ÂÚ ‡¯Ó‚· ¯‡Â·ÓÎ ,ÂÓˆÚ· ˜¯ÙÈÓÏ Â‰È‡ ·ÈÈÁÓ„ ˙ÓÏ˘‰ ˜¯ ‡Â‰ ‰Ê ·ÂÈÁ ÍÁ¯Î ÏÚ ,ÔÈ˘Â„È˜

ÏÈ„‚‰˘Î Ì‚„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ,ÂÓˆÚ· Â˙„ÙÏ ‰Ê ÁÈÎÂÓ ,Â˙„ÙÏ ·‡‰ ˙ÂÎÊ ‰Ú˜Ù ‡Ï úåãåîç ȯ·„ ‡Â‰Â ,è"åé éðãòîä ȯ·„Ó ‰„ÂÙ‰˘ (¾"− ³îê ì šþõ ³îþî×ëë) ,˘"‡¯‰ ÏÚ ÌÂ˘Ó È„٠ ȇ ,Ô˘ ‡Â‰˘Î ÌÂ˙È ¯Âη ˙Ó„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,˙„ÙÏ Â ÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ Ô·‰Â .Ô·‰ ÏÚ ·‡‰ ·ÂÈÁ ʇ ‰ ˜Â¯˙ ·‡‰ ‡Ï‡ ÏÈÁ˙Ó Â È‡ ·ÂÈÁ Ô˘ ÂÈ˘ÎÚ ‡Â‰ ‰„ÂÙ˘ ·‡‰ ÂÓÎ ‰Ê ȉ ‡ÏÈÓÓ ,ÏÈ„‚‰˘Î  ȇ„ ‡Â‰ ÔÈ„‰„ ,ÌÂÈ ÌÈ˘ÂÏ˘ ̄˜  · ˙‡ .È„٠˙„ÙÏ Ô·‰ ·ÈÈÁ„ ,˘ÓÓ Âȯ·„· ‫ומבואר‬ ·ÂÈÁ ,ÂÈ·‡ ‡„Ù ‡Ï ̇ ÂÓˆÚ ˙‡ È ˘ ̉ ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ· Ô·‰ ˙„ÙÏ ·‡‰ ÏÚ ·ÂÈÁ„ ‡ˆÓ ‡ÏÈÓÓ ,È¯Ó‚Ï ÌÈ Â˘ ÌÈ·ÂÈÁ È˙ȯÁ‡ ‰˘Ú ‰ÂˆÓ ‡Â‰ Â˙„ÙÏ Ô·‰ ÏÚ Íȯˆ ÔΠ̢Ӡ,ÏÈ„‚‰˘Î ‡Ï‡ ÏÈÁ˙Ó„ ‡Â‰ ÌÂÈ· ·ÂÈÁ ·‡‰ ·ÂÈÁ ÏÚ „Á ,ÌȘÂÒÙ È ˘ .˘"Ú ÏÈ„‚‰˘Î Ô·‰ ·ÂÈÁ „Á ÌÈ˘ÂÏ˘ '¯ Ô‡‚‰Ó äøåúì íéðåéö ¯ÙÒ· ÔÈÈÚ ‫והנה‬ (¹îèî í"ð ï"ñ ññ×) Ï"ˆÊ ÏÈ‚ Ú ÛÒÂÈ ’ñíë) ç÷åøä ˙¯·Ò ÈÙ ÏÚ ‰Ê ¯·„ ¯‡·Ó„ ˘È„ ‰Ê„ ,‰ÏÈÓ È·‚Ï ˘„ÁÓ„ (×"þ öô−½ ëñîñ ‰ÓÏ˘‰ ˙¯Â˙· ‡Â‰ , ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ Ï˘ ÔÈ„ ÌÂÈ· ÏÂÓÈÏ Â˙·ÈÈÁ ‰¯Â˙‰„ ,‰ ÓÊ· ‰ÏÈÓ Ï˘ ‰·ÈÒ ‰ÊÈ‡Ó ÏÂÎÈ Â È‡˘ ÈÓ ,‡˜Â„ È ÈÓ˘‰ ‰Ê  ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ‰ ʇ , ÓÊ· ÏÂÓÏ ‡È‰˘ Ï˘ ‰ÂˆÓ‰ Â˙‡ Ï˘ ,‰ÓÏ˘‰ ˙¯Â˙· ˜¯ ,ÏÂÓÈ È ÈÓ˘‰ ÌÂÈ· ÌÂÈ· ˢÙ˙  Ô¢‡¯ ÌÂÈ· ¯‚ÈÁÏ ‰Ê ‫ומדמה‬ „Ú ,Ô¢‡¯„ ÈÓÂÏ˘˙ ÌÏÂ΄ ,È ˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

®¾

‰Ê˘ ‡ˆÓ ‰˙ÚÓ ,'ÂΠ‰ÂˆÓ‰Ï ‰ÓÏ˘‰ ˜¯ ÔÈ„ Â‡Ï ‰Ê ,ÏÈ„‚‰˘Î Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È˘ øôåñ íúçä ¯‡·Ó˘ ÂÓÎ ÛÒ ÔÈ„ ‡ ˘„Á Ï˘ ‰È‰˘ ‰ÂˆÓ‰Ï ‰ÓÏ˘‰ ÁÎÓ ‡Ï‡ ,Ï" ‰ .˜"„ ÂÈ·‡

ÔÎ ÏÚ ,·‡‰ ÏÚ ÌˆÚ· ¯Ó‡ ˘ ÔÂÈ„Ù‰ ·ÂÈÁ ‡Â‰˘  · ÔÂÈ„Ù ·ÂÈÁ ‰˙Ú ÂÈÏÚ ˘È˘ ÔÂÈÎ ·ÂÈÁ ˜¯ ‡Â‰˘ ÈÓˆÚ ÔÂÈ„Ù ·ÂÈÁ ,ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ ÔÂÈ„Ù ‡Â‰˘ ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ ÔÎ ÏÚ ,‰ÓÏ˘‰ ˙¯Â˙ .‰ÓÏ˘‰ ·ÂÈÁÏ Ì„Â˜  ·

ÌÈÎÏ‰Ó È ˘ ˘È˘ ,‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯ ‫ומעתה‬ ,‰„Â‰È '¯Ï ˜"˙ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯·Ò‰· ‡Â‰„ ˙„ÙÏ Â ·Â ˙„ÙÏ ‡Â‰„ ¯·Ò„ ˜"˙„ .à ,Âӄ˜  ·„ ¯·Ò„ ‰„Â‰È '¯Â , ·Ï ̄˜ ¯˜ÈÚ„ ,Ï" ‰ ù"áéøä ˙ËÈ˘Î ¯·Ò ˜"˙„ ‡Ï‡ ,Ô·‰ ÏÚ ÌˆÚ· Á ÂÓ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ· ˙„ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ Â˙ ˘ ˙ÓÁÓ˘ ,Ï" Î Ô·‰ ÁÈÏ˘ ÂÓÎ ·‡‰ ˙‡ ‰¯Â˙‰ ‰˘Ú ˙Á‡ ˙ÂˆÓ È˙˘ ·‡‰ ÏÚ ÂÈ ÙÏ ˘È˘Î ‡ÏÈÓÓ ˘È ,‰È˘Ù ‡ ‡ÈÓ¯„ ‰ÂˆÓ ‰Ê˘ ,ÂÓˆÚ· ˙„ÙÏ „ˆÓ ˜¯ ·ÈÂÁÓ˘  · ˙‡ ˙„ÙÏ ‰ÂˆÓ ÂÏ ˜"˙ ¯·Ò ʇ ,ÁÈÏ˘ ÌÂ˘Ó Ô·‰ Ï˘ Â˙ ˘ , · ÍÎ ¯Á‡Â ÂÓˆÚ ˙‡ ˙„ÙÏ Ì„Â˜ ‡Â‰„ ÔÂÈ„ÙÓ ¯˙ÂÈ ,ÂÙ‚‡ ‡ÈÓ¯„ ‰ÂˆÓ ‰Ê˘ ÌÂ˘Ó :Ô˘ Ï˘ ÁÈÏ˘ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‰È˘Ù ‡ ‡ÈÓ¯„  ·

‰ÚË Ì‡„ ,‰ÏÈÙ˙ ÔÈ ÚÏ ÔÏ ‡ÓÈȘ„ ‫וכמו‬ ‰Á Ó ÏÏÙ˙Ó ˙ȯÁ˘ ÏÏÙ˙‰ ‡Ï ¯Á‡Â ‰Á Ó ˙ÏÈÙ˙ ÌÈ„˜‰Ï Íȯˆ„ ,ÌÈ˙˘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,˙ȯÁ˘ ˙ÏÈÙ˙ ÏÏÙ˙‰Ï ÍÎ ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ‰Á Ó‰ ˙ÏÈÙ˙ Ï˘ ·ÂÈÁ„ ,˙ȯÁ˘ ˙ÏÈÙ˙Ï Ì„Â˜ ‰Ê ,ÂÈ˘ÎÚ ·ÈÈÁ ‡Â‰˘ .˙ȯÁ˘ Ï˘ ‰ÓÏ˘‰ ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ˜¯ ‡Â‰„ ,ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ ‰Ê Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ԇΠ̂ ÔÎ ÏÚ ¯Ó‡˘ ‰Ê ,‰ÓÏ˘‰‰ ·ÂÈÁÏ Ì„Â˜ ‰Ê ‡ÏÈÓÓ ,ÂÈ·‡ ÏÚ Â˙ÂˆÓ ‰Ê˘ Âӄ˜  · ‰„Â‰È '¯ ÏÚ ‡Â‰ ‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ÌˆÚ ¯˜ÈÚ„  Èȉ ˙„ÙÏ ‰˙Ú ·ÈÈÁ ‡Â‰˘ ‰Ó ÔΠ̇ ,ÂÈ·‡ ,·‡‰ ·ÂÈÁ ˙ÓÏ˘‰ ˜¯ ‡Â‰ ȯ‰ ,ÂÓˆÚ ˙‡ ‰ ¢‡¯· ·ÂÈÁ‰ ̈ڷ ÂÈÏÚ Â˙ÂˆÓ Â · ÂÏÈ‡Â Ì˘ ÔÈÈÚ ,Â Â˘Ï Ô‡Î „Ú Âӄ˜  · ÔÎÏ .˜"„ ¯˘ÈÈÓ ˙¢˜‰Ï Íȯ‡‰˘ ‰Ó „ÂÚ

à"áùøä ˙¯·ÒÎ ¯·Ò ‰„Â‰È '¯ ÔÎ Ôȇ˘ ‫מה‬ ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ„ ,ÏÈÚÏ ‡·ÂÓ‰ êåðéçäå

‡Ï ÈÓ ÏÈ„‚‰˘ ¯Á‡ ÂÏÈه ,·‡‰ ÏÚ Á ÂÓ ‰ˆ¯ ‡Ï ̇ ˜¯Â ,ÂÈ·‡ ÏÚÓ ‰ÂˆÓ‰ ‰Ú˜Ù ,Â˙„ÙÏ Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È ʇ ,˙„ÙÏ ·‡‰ ˙Á‡ ,˙ÂˆÓ È˙˘ ÂÈ ÙÏ ˘È˘ ԇΠ‡ÏÈÓÓ ‡˙Ù˜¯˜‡ Á ÂÓ ‰¯Â˙‰· ·ÂÈÁ ‰Ê˘  · ÔÂÈ„Ù ÂÓˆÚ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ „Á ,ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ ‰Ê ·‡„ '¯ ¯·Ò ,ÂÈ·‡ ÏÚ ÌˆÚ· Á ÂÓ˘ ‰ÂˆÓ ‰Ê˘ ¯˙ÂÈ Á ÂÓ„ ,‰ÂˆÓ‰ ̄˜ ·È˘Á„ ‰„Â‰È Íȯˆ ÍÎ ¯Á‡Â , · ÔÂÈ„Ù ‰Ê ·‡„ ‡˙Ù˜¯˜‡ .ÂÓˆÚ ˙„ÙÏ

¯·Ò„ ȇӇ ,¯Á‡ ÔÙ‡· ˙ˆ˜ ˘¯ÙÏ ˘È ‫עוד‬ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,Âӄ˜  ·„ ‰„Â‰È '¯  Èȉ ,‰„Ù˙ ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ·„ ‰¯Ó‡ ‰¯Â˙‰„ ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ· ‡˜Â„ ‡Â‰ ȯ˜ÈÚ‰ ‰ÂˆÓ‰„ ‡Â‰ ,ÍÎ ¯Á‡ ‰„ÂÙ‰ ÏΠ,È ÈÓ˘‰ ÌÂÈ· ÂÓÎ ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ Ï˘ ÔÂÈ„Ù‰ Ï˘ ‰ÓÏ˘‰ ˜¯ „Á‡ ˙ÂˆÓ È˙˘ ÂÈ ÙÏ ˘È˘Î ԇΠ‡ÏÈÓÓ ‰ÓÏ˘‰ ˜¯ ‡Â‰Â ,ÂÓˆÚ ˙‡ ˙„ÙÏ Íȯˆ˘ ÌÂÈ·  · ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ÂÈ ÙÏ ˘È ,‰ÂˆÓ‰ Ï˘  ·„ ȇ„· ,‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ‡Â‰„ ÌÈ˘ÂÏ˘ ‡Ï ,‰¯Â˙‰ Ôˆ¯Î ‰ÂˆÓ‰ ¯˜ÈÚ ‰Ê˘ Âӄ˜

ꮾ

‫ הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂÏ ı¯È˙ ,Â˙„ÙÏ Â˙‡ ÔÈÙÂΠȇ  · ˙‡ ,ÍÏ ‡˜ÙÒÓ È‡Ó ‡ ÈÚ„È ‡Ï„ ,éáö íëçä ÔÈÙÂ΢ ‰¯Â˙·˘ ˙ÂˆÓ ÏÎÓ ÂÊ ‰ÂˆÓ ‡ ˘ È‡Ó È‡„· ,Â˘Ù ‡ˆÂÈ˘ „Ú Â˙‡ ÔÈÎÓ ,Â˙‡ éðùä èåç ¯ÙÒÓ Ì˘ ‡È·Ó ,Â˙‡ ÔÈÙÂ΢ ˙Ó‡· ‰ÓÏ ˙‰Ó˙˘ ‰Ó ,Â Â˘Ï ‰Ê ·˙΢ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ÏÎ ÂÓÎ ,˜¯ÙÓÏ È‰Â·‡Ï ıÂÙ ‡Ï ö−¾îð−šë) Ô È¯Ó‚„ ÔÂÈÎ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,‰¯Â˙·˘ ‰È˜¯Ù ‡Ï„ ‡Îȉ„ "‰„Ù˙ ‰„Ù˙" (:¬"× ¹ð ‰ ˙ ÂÏȇΠȉ ,ÂÓˆÚ· ˙„ÙÏ ·ÈÈÁ ,‰Â·‡ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ˙ÂˆÓ ˜ÏÒÏ ÏÂÎÈ˘ ,‰¯È¯· ‰¯Â˙‰ ‡ÏÏ ‰Ó„ ‡Â‰Â ,ÂÓˆÚ Ô·Ï ÂÁÈ ‰Ï ,ÂÈÏÚÓ ‡È„‰· ¯‡Â·Ó ,ÂÈÏÚ ÔȘÂÏ Ôȇ˘ ,‰˘ÚÏ ˜˙È ˘ .Â˙‡ ÔÈÙÂÎ Ôȇ˘ ‡È·Ó ,ÂÈÏÚ ‰˘˜Ó˘ éáö íëçá Ì˘ ‫ועיי‬ (ê"×¾ öô−½ ë"ì) à"áùøä ˙"¢ ‰È‡¯ ‰Ó ÈÙÏ ,·‡‰ ˙‡ ÔÈÙÂ΢ ‡È„‰· ·Â˙΢ È·‚Ï ,‰„Â‰È '¯Â ˜"˙ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰  ¯‡·˘ ,Ô·‰ ‡ ·‡‰ ÏÚ ·ÂÈÁ‰ ÌˆÚ Á ÂÓ ÈÓ ÏÚ éáö íëçäë  Èȉ„ ÈÓ Ô‡Î ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ,·‡‰ ÏÚ ‡Â‰ ¯˜ÈÚ ÌˆÚ· ‰ÂˆÓ„ ¯·Ò„ ÂÓÎ ,·‡‰ ÏÚ Â˙ÂˆÓ ÏÈ„‚‰˘ ¯Á‡ ÂÏÈه ÈÓÏ˘Â¯ÈÓ ‰È‡¯ ‡È·Ó„ ‡Ï‡] ,Ì˘ ‡È„‰· ·Â˙΢ ,[ÌÈÒÎ ÂÏ ˘È ̇ Ô·‰ ÏÈ„‚‰˘Î ÔÈÙÂÎ Ôȇ„ ÔÈ˘Â„È˜· ‰Ê„ ÔÂÈ„Ù‰ ÌÈÈ˜Ï ·‡‰ ÔÈÙÂ΄ ¯·Ò ‡ÏÈÓÓ .˘ÓÓ ÂÈÏÚ Á ÂÓ„ Â˙ÂˆÓ ‡Â‰ Á ÂÓ ‰ÂˆÓ‰„ ¯·Ò éðù èåçä ÔÎ Ôȇ˘ ‫מה‬ ¯·Ò Â˙ ˘ „ˆÓ ˜¯Â ,Ô·‰ ÏÚ ÌˆÚ· ‡ÏÈÓÓ ,Ï" ‰ ù"áéøä ÂÓÎ ,·‡‰ ·ÈÂÁÓ„ ·˙΢  Èȉ ,Â˙„ÙÏ ·‡‰ ÔÈÙÂÎ Ôȇ„ ¯·Ò ,ÂÈÏÚÓ ‰ÂˆÓ‰ ˜ÏÒÏ ‰¯È¯· ÂÏ ˘È ·‡‰„ ,Ô·‰ ÁÈÏ˘ ÂÓÎ ‡Ï‡  ȇ ·‡„ ÌÂ˘Ó Â ÈȉÂ

öô−½) ‰Ú„ ‰¯ÂÈ· à"îøä ˜ÒÙ ÍÎ ‫ומשו‬

˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Â È‡˘ ,(’− ¹−¼½ í"¾ ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ ˜"˙Î ˜ÒÙ„ ,Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ÁÈÏ˘ ‰Ê ÈÙÏ ˙¢˜‰Ï Ôȇ , ¯‡·˘ ÂÓÎ ù"áéøä ¹−¼½ í"¾ öô−½ ó¾) æ"èå ê"ùäå ï"øäã ‡ˆÓ ˜ÒÙ„ ‡ˆÓ ,ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ„ ˜ÒÙ„ (’− .‡˙Îω„ ‡·Èχ ‡Ï„ ‰Ê ,‰„Â‰È '¯ ˙ËÈ˘Î ˙ËÈ˘ ˙‡ ÔÈ„ÓÏ Ì‰„ ˘¯ÙÏ ÌÈÏÂÎÈ„ ‰‡¯ ¹î½ ë"®¾ íî®ô) êåðéç úçðîä ˙Ú„Î ˜"˙‰ ˙Ú„· Ì‚ „ÂÓÏÏ ‰ˆ¯„ (’î×î ¾−ê ñ× ñ¼ íî®ô í"ð χ ̈ڷ Â˙ˆӄ ¯·Ò„ ¯ÓÂÏ ˘È„ ˜"˙‰ ‡ ˙‰ ‚ÈÏÙ ‡Ï ‰Ê·Â ,Â Â˘Ï ‰Ê ·˙Π,·‡‰ ,ÛÈ„Ú ÂÙ‚· ‰ÂˆÓ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ˜¯ ,‡Ó˜ š"³í ³¬−¾ ³î¼ô¾ô ³î¬¾õ ñëê) .Ï"ÎÚ Ì˘ ÔÈÈÚ ‡ÏÈÓÓ ,(ó®¼ë öëí ñ¼ êîí î³î®ôð íêþò íþîê×ñ úçðîä ˙Ú„Î ,ȯ·Ò æ"èäå ê"ùäã ¯˘Ù‡ .(îï ê−¾îš ñ¼ ±îþ−³ ðî¼ öôšñ ’¼î) .˜"„ êåðéç ‰"„ (:¬"× ¹ð) ÔÈ˘Â„È˜· È"˘¯˘ ‫ובאמת‬ ˘ÓÓ ¯‡·Ó ,‡ÈÓ„ ¯Ë˘· ‰·Â˙ÎÎ È"˘¯ ·˙΢ ,‰„Â‰È '¯ ˙Ú„·  ¯‡·˘ ‰Ó ˘ÓÁ‰ ̄˜ Ô˙ ‡Â‰ ̇ ȇӇ ,‰„Â‰È È·¯Ï Ô‰ÎÏ ¯Ó‡Â , · ÏÈ·˘· ÔȯÂÁ È · ÌÈÚÏÒ È‡Ó‡ ,ÂÓˆÚ ÔÂÈ„Ù ÏÈ·˘· ÌÈ„·Ú¢ÓÓ Û¯ËÏ ‰Ê È"˘¯ ·˙Π,˙ÂÁ˜ÏÏ ‰‡ ‡ ‰Ê Ôȇ ,Â˙ˆÓÓ ¯˙ÂÈ ÂÈÏÚ Â · ˙ÂˆÓ È¯‰ ,Â Â˘Ï ‰„Â‰È '¯ ¯·Ò„ , ¯‡·˘ ÂÓÎ ˘ÓÓ Â Èȉ ,Ô·‰ ÏÚ ‡Ï ·‡‰ ÏÚ ‡Â‰ ÂÓˆÚ· ‰ÂˆÓ‰„ ÏÚ ÌˆÚ· Á ÂÓ ÂÓˆÚ ˙‡ ˙„ÙÏ Â˙ˆÓ .Âӄ˜  · ÔÎÏ ÂÈ·‡ ,˙¯Á‡ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯‡·Ï ÈÓ ¯˘Ù‡ ‰Ê ‫ולפי‬ (ì"š íñê¾) éáö íëç ˙"¢· ‰ ‰„ ˙„ÙÏ ‰ˆÂ¯  ȇ˘ ·‡ ̇‰ ,‰Ï‡˘ Ï‡Â˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‰¯Â˙‰˘  · ÁÎÓ ÈÓˆÚ ·ÂÈÁ .à ,ÌÈ·ÂÈÁ È˙˘ ÂÏ˘ ·ÂÈÁ .á ,ÌÈ˘ÂÏ˘ ÌÂÈ·  · ˙„ÙÏ Â·ÈÈÁ ‰Ê ÏÚ ,ÂÏ˘ ·‡‰ ·ÂÈÁ Ï˘ ‰ÓÏ˘‰ ÁÎÓ ·ÂÈÁ„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,̄˜  ·„ ‰„Â‰È '¯ ¯·Ò ‰¯Â˙‰˘ ·ÂÈÁ ‡Â‰˘ ,Û È„Ú ¯˙ÂÈ ‡Â‰  · ÁÎÓ Ï˘ ÔÂÈ„Ù ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÂÓˆÚ· Â˙‡ ‰·ÈÈÁ ˜"„ ,‰ÓÏ˘‰ ÁÎÓ ‡Ï‡ ·ÈÈÁ  ȇ„ ÂÓˆÚ .È˙Ú„ ˙ÂÈ ÚÏ ‰‡¯ ÔÎ ‰Ê· ‰˘˜ ‡Ï„ ¯ÓÂÏ ˘È ÈÎ‰Ï ˙È˙‡„ ‫והשתא‬ Ê"ˉ Í"˘‰˘ ,Ï" ‰ ‡È˘Â˜ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ„ ȯ·Ò ‡"Ó¯‰ ÏÚ ÔȘÏÂÁ˘ ÈÙÏ ‡ˆÓ „ ÏÈÚÏ Â È˘˜‰Â .Ô·‰ ÔÂÈ„Ù· ÁÈÏ˘  Èȉ„ ‰„Â‰È '¯Î ˜ÒÙ Ê"ˉ Í"˘‰„ ,‰Ê úçðîá ÊÓÂ¯Ó˘ ÂÓΠ,‡˙Îω„ ‡·Èχ ‡Ï ‡ÏÂÎÏ„ ,¯·Ò Ê"ˉ Í"˘‰„ ,ÂÊ ‡È˘Â˜ êåðéç ̈ڷ ‰ ÈÓ ‰ÂˆÓ‰„ ¯·Ò ˜"˙ ÂÏÈÙ‡ ‡ÓÏÚ ÂÓÎ ‡Â‰ È"¯Ï ˜"˙ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁӉ ,·‡‰ à"îøä ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,È ˘‰ ͯ„·  ¯‡·˘ ‰„Â‰È '¯Ï ˜"˙ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯·Ò‰„ ¯·ÂÒ ¯‡Â·Ó˘ Ô¢‡¯‰ ¯Â‡È· Ï˘ ÍωӉ ÈÓ ‡Â‰ .˜"„ ÏÈÚÏ ,ÔÈ˘Â„È˜· ‡È‚ÂÒ‰ Ë˘Ù· ÔÈÈÚ „Î ·‚‡ ‫ובדר‬ ‡Â‰„ ¯·Ò„ ˜"˙ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ ‰ ‰ ‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó Ì„Â˜ ‡Â‰ ,˙„ÙÏ Â ·Â .Û È„Ú ‰Ê˘ ̄˜  ·„ ¯·Ò ‰„Â‰È '¯Â ,Û È„Ú ÏΉ„ ‰ÈÓ¯È ·¯ ¯Ó‡Â ‡¯Ó‚‰ Ì˘ ÍÈ˘ÓÓ ‡Â‰„ ÌÈÚÏÒ ˘ÓÁ ‡Ï‡ ‡ÎÈÏ„ ‡Îȉ ,ÌÈ„ÂÓ ‡ÙÈ„Ú ‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ‡ÓÚË È‡Ó , ·Ï ̄˜ '¯„ ÚÓ˘Ó„ ,‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ ÔΠ̇ ,'ÂΠ,‡ÙÈ„Ú ‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ Ï˘ ‡¯·Ò‰Ï ‰„ÂÓ ‰„Â‰È ‡Â‰„ ¯·Ò„ ˜"˙ ÏÚ ‚ÈÏ٠ȇӇ ÔΠ̇ .‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó Â ·Ï ̄˜

뮾

˜ÏÒÏ ÏÂÎÈ ‡ÏÈÓÓ ,ÂÈÏÚ ·ÂÈÁ ‰¯Â˙‰ ‡ÈÓ¯„ Â˙„ÙÏ ·‡‰ ÔÈÙÂÎ Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ,ÂÈÏÚÓ ‰ÂˆÓ‰ ‰È‡¯ éáö íëçä ‡È·Ó„ ÈÓ Â Èȉ ,˜"„  Èȉ ,·‡‰ ÔÈÙÂ΄ à"áùøä ˙"Â˘Ó ‰ÂˆÓ„ ‡È„‰· ·˙΄ Â˙ËÈ˘Ï à"áùøäù Â˙ ˘ „ˆÓ ˜¯ ‡Ï ,‰ÈÙ‚ ·‡‰ ÏÚ ‡Â‰ .˜"„ Է‰ Ï˘ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯‡·Ï ¯˘Ù‡˘ .éðùä ‫והדר‬ ¯ÓÂÏ ÏÂÎÈ„ ,Ï" ‰ ‰„Â‰È '¯Â ˜"˙ ÔÂÈ„Ù ˙ˆӄ ,ȯ·Ò ‰„Â‰È '¯ ÔÈ·Â ˜"˙ ÔÈ·„ È‚ÈÏÙ„ ‡Ï‡ ,·‡‰ ÏÚ Â¯˜ÈÚ ÌˆÚ· Á ÂÓ Ô·‰ ,˙„ÙÏ Ì„Â˜ ‡Â‰„ ¯·Ò ˜"˙„ ,˙¯·Ò‰ ‰Ê· ÏÈ„‚‰˘Î Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È˘ ‰Ê„ ¯·Ò„ ÌÂ˘Ó íúçä ¯‡·Ó˘ ÂÓÎ ‡Â‰ ,ÂÓˆÚ· ˙„ÙÏ ÈÂ·È¯Ó ÔÈ„ÓÏ˘ ,˘„Á ÔÈ„ ‰Ê˘ Ï" ‰ øôåñ ‰¯Â˙‰ ‰·ÈÈÁ˘ ,"‰„Ù˙ ‰„Ù˙" Ï˘ ‡¯˜‰ ,Â˙‡ ‰„Ù ‡Ï ÂÈ·‡„ ÌÂ˘Ó ,ÂÓˆÚ ˙„ÙÏ .ÂÓˆÚ ˙„ÙÏ ˘„Á ÔÈ„ ÂÈÏÚ ‰¯Â˙‰ ‰ÏÈˉ ,Â˙„ÙÏ Ì„Â˜ ‡Â‰„ ˜"˙ ¯·Ò ÔΠ̢Ӡ‰ÏÈˉ˘ ÌÈ·ÂÈÁ È˙˘ ÂÈÏÚ ˘È˘Î ÌÂ˘Ó ,ÂÓˆÚ ˙„ÙÏ ·ÂÈÁ .à ,ÏÈ„‚‰˘Ó ÂÈÏÚ ‰¯Â˙‰ ˜"˙ ¯·Ò ‰Ê ÏÚ , · ÁÎÓ ÂÈÏÚ ·ÂÈÁ .á ÂÈÏÚ ‰¯Â˙‰ ‰ÏÈˉ˘ ÂÏ˘ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ̄˜„  Èȉ , · ÁÎÓ ·ÂÈÁ‰ ÍÎ ¯Á‡Â ,ÂÓˆÚ ÁÎÓ ,ÛÈ„Ú ‰ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ‡Â‰ ÂÏ˘ ·ÂÈÁ„ ÌÂ˘Ó Ì„Â˜  ·„ ¯·Ò ‰„Â‰È '¯ ÔÎ Ôȇ˘ ‫מה‬ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,‡Â‰ ÍÎ ¯Á‡Â ,˙„ÙÏ ,ÏÈ„‚‰˘Î Â˙„ÙÏ Ô·‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È„ ¯·Ò„ ÌÈ ÂȈ· Ï"Ê ìòâðò óñåé '¯ ¯‡·Ó˘ ÂÓÎ ‡Â‰ ‰ÓÏ˘‰ ÁÎÓ ‡Ï‡  ȇ˘  Èȉ„ ,Ï" ‰ ‰¯Â˙Ï ÔÎÏ ,ÌÈȘ ‡Ï ÂÈ·‡ ·ÈÈÁ ‰È‰˘ ·‡‰ ˙ˆÓÏ ÂÈ ÙÏ ˘È˘Î ÔΠ̢Ӡ,ÂÓÈÏ˘‰Ï ‡Â‰ Íȯˆ

设

‫ הר"ר אשר יוסף בערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

̇„ ÌÈÚÏÒ ˘ÓÁ ‡Ï‡ Ôȇ˘Î Î"‡˘Ó ,ÂÓˆÚ ¯˙ÂÈ Â·ÂÈÁ ̈ڷ ‰Ê˘ ̄˜  · ‰„ÂÙ ‰Â‰ ,ÔÂÈ„Ù ÈÏ· ÂÈ˘ÎÚ ÂÙ‚ ¯‡˘ ÛÂÒ ÛÂÒ Ï·‡ Ï·‡ Ï„‚˘Î ÂÓˆÚ· ˙„ÙÏ ÏÂÎÈ Â · ‡‰„ ‡ÏÈÓÓ ÌÈÚÏÒ ˘ÓÁ ‡Ï‡ ÂÏ Ôȇ ÂÓˆÚ· ‡Â‰ ÛÈ„Ú ‰Ê· ¯˘Ù‡Â ÔÂÈ„Ù ÈÏ· ¯‡˘ ÂÙ‚ 'È‰È ÔÈÈÚÏ ˘È ÛÂÒ ÛÂÒ È„٠'È‰È ÂÙ‚„  Èȉ„ .‰Ê·

‰„Â‰È È·¯ ¯·Ò„ "‰‡„ ¯ÓÂÏ ÏÂÎÈ„ ‫ואפשר‬ ÂÓÎ ÌÚˉ Âӄ˜  · ÏÏΠͯ„· ¯·Ò„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ '‡ ͯ„ ÈÙÏ ÏÈÚÏ Â ¯‡·˘ ÌÂ˘Ó Â Èȉ Âӄ˜  ·˘ ‰Ê„ ‰„Â‰È È·¯ ·‡‰ ÏÚ Á ÂÓ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù Ï˘ ‰ÂˆÓ‰˘ ¯·Ò„ ÔÂÈ„ÙÓ ¯˙ÂÈ 'ÈÙ‚„ ‰ÂˆÓ ‰Ê ‰Â‰ ‡ÏÈÓÓ ‡ÏÈÓÓ .ÂÏ˘ ÂÈ·‡ ÏÚ ·ÂÈÁ ̈ڷ ‰Ê˘ ÂÓˆÚ ÔÂÈ„ÙÓ ¯˙ÂÈ ·ÂÈÁ ‰Ê ‰Â‰ ÂÊ ‡¯·Ò ÈÙ ÏÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ð®¾

‫הרב שמעון ישראל הכהן בראנדער הי''ו‬ ‫ראש חבורת או''ח בכולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין אין הכן לגוי‬ ‡Ï ÈÊÁ‡„ ÌȘÂÓȈ ˙¯‚¯‚ Ô‚Π,˙Ú„‰ „Ú Â ÓÓ ‰È˙Ú„ ‰ˆ˜Ó Ì„‡„ Ô È¯Ó‡„ ,ÈÊÁ‡ ¯·„·„ Ô È¯Ó‡ ‰Ê· ,È¯Ó‚Ï ÌÈȇ¯ ÂÈ‰È˘ ¯‡Â·Ó ÔΠ.‰ˆ˜ÂÓ È‰ ‡Ï„ ,ÈÂ‚Ï ÍÈÈ˘˘ Ìȯ·„ ‰Ó· ,Ï"Ê 'Ó Û ÈÚÒ ·¯‰ Ú"¢· Ï·‡ χ¯˘È Ï˘ ÌȘÂӈ ˙¯‚¯‚· ÌȯÂÓ‡ Ô È‡Â ÔÈȇ¯ ̉ ̇" Ìȯ˙ÂÓ È¯Î Ï˘ ˆ"¯‚ ÏΉ˘ È¯Î Ï˘· ‰ˆ˜ÂÓ ÔÈ„ ̇˘ "Ôȇ¯ Â˙Ú„Â ,ÌÂÏÎ ‰ˆ˜Ó  ȇ ȯΠ‰˘ Âψ‡ ÔÎÂÓ ÔÎÂÓ „Á‡ ˘È‡Ï ÔÎÂÓ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ ÏΉ ÏÚ .·"Șҷ ·"Ó· 'ȇ ÔΠÏ"ÎÚ ,ÏÎÏ Ôȇ„ Ô"¯‰ ·˙΄ ‡‰· ÔÈÈÚÏ ˘È ‫ולכאורה‬ ÈÂ‚Ï ÔΉ Ôȇ„ ,Ì˘Â ÈÂ‚Ï ÔΉ ÌÂÏÎ Â˙Ú„Ó ‰ˆ˜Ó Ì"ÂÎÚ‰ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ˙Ú„· ÈÂÏ˙ ‰Ê ¯·„ ‡‰„ ,"ÌÈÏΉ ÏÚ Â˙Ú„Â" ÂÁÈ Ó˘Î„ Ô È¯Ó‡ χ¯˘È·„ ÔÂÈΠ,Ì„‡ È · ,È¯Ó‚Ï ˘·ÈÈ˙È˘ „Ú ÂÈÏÚ Â˙Ú„ Ôȇ ˘·ÈÈÏ .ÔΠ ȇ„ Ô È¯Ó‡ È‚·„ ‡ ˘ È‡Ó ˘È‡ ÔÂÊÁ‰˘ ‰‡¯ ‰ ‫וכפי‬ ,‰Ê ¯·„ ÂÏ ‰˘˜Â‰ (’ì ³îê ð"ô öô−½ë ,ÂËÂ˘Ù ÈÙ ÏÚ ‡Ï˘ ¢¯ÙÏ Ô"¯‰ ȯ·„ ËÈÒ‰Â Ô È¯Ó‡„ ˜¯ ÏΉ ÏÚ Â˙Ú„ ˙Ó‡·˘  Èȉ„ ÚȯÎÓ È‚‰ ˙Ú„ Ôȇ„ 'ÂΠÚȯÎÓ È‚‰ ˙Ú„ ‰¯Â‡ÎÏ .' ˙Ú„·' ÈÂÏ˙ ÏΉ„ ,‰ˆ˜ÂÓ È·‚Ï È‚‰˘ ‰Ê· ÌÈ·˘Á˙Ó Â ‡ Ôȇ„ ,‡Â‰ Â˙ ÂÂÎ í®šîôí ½þ¬òîš)

‡È·‰ (ðî¼ ë³× í"ð −"¾ öô−½ ì"îê) ÛÒÂÈ ‫הבית‬ ¯·„· ‰ Ή ÔÈ„ Ôȇ„ · ÏΉ ȯ·„Ó öô−½ë) · ÏΉ „ÂÚ ·˙Î' Ï"Ê ,ÈÂ‚Ï ÍÈÈ˘‰ ÂÏ Âȉ ̇˘ ,ÔÈÎ‰Ï ÈÂ‚Ï ‰ Ή ÔÈ„ Ôȇ (ì"ò ,‰·ÏÁÏ ÊÚ ÌȘÂӈ ˙¯‚¯‚ ‡ ‡˜ÒÈÚ„ ȯÓ˙ Ô"¯‰ ·˙Î ÔΠ.‰ Ή Íȯˆ Ôȇ ¯˙ÂÓ ÏΉ ÔÈ˙È ˙Ó‡ (í¾¼ í"ð :îô) È·˙Î ÏÎ ˜¯Ù ÛÂÒ· ,'χ¯˘È ÂȯÁ‡ „¯È · „¯ÈÏ ˘·Î ‰˘Ú„ ÛÈÚÒ· ̉ȯ·„ ˙‡ ‡È·‰ Ì˘ ‡"Ó¯‰Â .Î"Ú Ï"‰Ê· ‰Ê ÏÚ ‡"‚Ó‰ ·˙Î ¯·„‰ ÌÚË·Â '· ÔÂÈΠ,ÌÂÏÎ Â˙Ú„Ó ‰ˆ˜Ó Ì"ÂÎÚ‰ Ôȇ„" Ï"ÎÚ ,"ÏÎÏ ÔÎÂÓ „Á‡ ˘È‡Ï ÔÎÂÓ ‡Â‰˘ ·ÏΉ ȯ·„ ÌÚ Ô"¯‰ ȯ·„ ·Èί‰ ˙Ó‡·Â Â˙Ú„Ó ‰ˆ˜Ó ȯΠ‰ Ôȇ˘ ÈÙÏ Ô"¯‰ Ï"Ê„ ·ÏΉ ԢϠ.„"ÎÚ "ÏΉ ÏÚ Â˙Ú„ ÌÂÏÎ Ó" ˘È "ÏÎ Ï ÔÎÂÓ „Á‡ ˘È‡Ï ÔÎÂÓ„ ‡Â‰ .˙"È˘‰ÊÚ· ÔÏ‰Ï ¯‡Â·È˘ ÂÓÎ ‰Ê· ÍÈÈ˘‰ ¯·ÂÁÓ„ Ì˘ Ô"¯‰ ȯ·„· ¯‡Â·Ó ‫עוד‬ ‡Ï ‰Ê·Â χ¯˘ÈÏ ‰ˆ˜ÂÓ ÔΠȉ ,ÈÂ‚Ï Â‡Ù‡Â ÂÏ˘ ÁÓ˜· ÔΠ.ÈÂ‚Ï ÔΉ Ôȇ Ô È¯Ó‡ Ì‚ ,ÒÂÎÏ È‡¯ ‰È‰ ‡Ï ‡¯˜ÈÚÓ Ì‡ ,˙·˘· ¯·„˘ ‰ÊÓ ¯‡Â·Ó‰ .‰ˆ˜ÂÓ È‰„ Ô È¯Ó‡ ÔÎ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· χ¯˘ÈÏ È‡¯  ȇ ˙‡Ȉӷ ÒÂÎÏ ÂÏÈÙ‡ ȇ¯  ȇ˘ Ï·Ó ¯·ÂÁÓ ÂÓÎ ˙‡ˆ˜‰· ÈÂÏ˙˘ Ìȯ·„ ˜¯ ,‰ˆ˜ÂÓ È‰ ȇ„·

í®¾

‫ הרב שמעון ישראל הכהן בראנדער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Í¯ÂˆÏ Ì"ÂÎÚ ˜ÈÏ„‰˘ ¯ „ ·˙ÂÎ [ԇΠÏ"‰È·· ÂÏËÏËÏ Â˙È·· ÔÒ·˙Ó‰ χ¯˘ÈÏ ¯˙ÂÓ ÂÓˆÚ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,ÈÂ‚Ï ÔΉ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ,‰·Î˘ ¯Á‡Ï ˜Ï„ ÔÈÈ„Ú ‰È‰˘ ‰Ú˘·„ Û‡ ,‰ˆ˜ÂÓ ‰˘Ú „ ‰È‰˘ ÌÚËÓ ÂÏËÏËÏ Ï‡¯˘ÈÏ ¯ÂÒ‡ ‰È‰ ‡Ï„ ¯˙ÂÓ ‰·Î ˘ ¯Á‡ Ï·‡ ,˙·‰Ï˘Ï ÒÈÒ· ¯Ò‡  ȇ È‚‰ ÈÂÁÈ„"„ ,ÌÈ„È· ‰ÈÁ„Πȉ ."χ¯˘ÈÏ ë"−š½ ð"ô öô−½ë) ‰Ê ÏÚ ·˙ÂÎ ˘È‡

‫והחזו‬

Ï˘·„ ÔÏ ‡ÓÈÏ Ô‡Ó Ï"‰Ê· (ë"ôí í"ð ¯ ‰„ ÔÂÈÎ ,ÌÈ„È· ‰ÈÁ„ ȯ˜Ó ‡Ï Ì"ÂÎÚ ,‰˜Ï„‰Ï Â˙Ú˘Ï ¯ÂÓ‚ „ÂÁÈ „ÁÂÈÓ ‡‰ÈÓ ¯˙ÂÈ „ÁÈÈ˙Ó˘ ÈÓ Â Èȉ ÌÈ„È· ‰ÈÁ„ ÌÚË Ï"ÎÚ ÔÈ˘ÈÓ˘˙ È ÈÈ Ú ¯‡˘Ó ‰Á„   ÈÈ ÚÏ .'˜‰ ˘È„ ‡‰· ÌÈ„˜‰Ï ˘È '˜‰ Âȯ·„ ÔÈ·‰Ï ‫וכדי‬ ‰„Â‰È È·¯Î Ô È˜ÒÙ„ Ô„È„Ï ¯Â˜ÁÏ È‡ˆ˜˙ȇ„ ‚ÈÓ Ô È¯Ó‡„ ¯ÂÒȇ ˙ÓÁÓ ‰ˆ˜ÂÓ· ¯‡Â·Ó ,‡ÓÂÈ ‡ÏÂÎÏ È‡ˆ˜˙ȇ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·Ï ‡‰È˘" Î"‚ Ô ÈÚ·„ „"˜Ò Á"È˘ 'ÈÒ· ‡"‚Ó· ‰Ê· ¯ÓÂÏ ˘È ,‰Ê· ÌÚˉ Â‰Ó "ÌÈ„È· 'ÈÁ„ .ÌÈ„„ˆ '· È„È ÏÚ Â ÓÓ ‰È˙Ú„ ‰ˆ˜È˘ Ô ÈÚ·„ .'‫א‬ ȇ¯  ȇ˘ ‰Ê· È‚Ò ‡Ï ‰ÈÁ„ ‰˘ÚÓ ÍÎ ÏΠȉ ‡Ï ‰ÈÁ„ ‡Ï·„ ,ÂÓˆÚ „ˆÓ .˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ÔÎÂÓ ˙ˆ˜ ȯ˜Ó ˙Ú„ ˙‡ˆ˜‰ ,ÍÎ ÏΠȇ¯  ȇ ȯ˜Ó ‡Ï ‰ÈÁ„ ‡Ï‰„ .'‫ב‬ ‰Ê·Â ÂÓˆÚÓ ‡Â‰ ¯ÂÒ‡ ‡Â‰˘ ‰Ê„ ÔÂÈÎ ·ˆÓ‰Ï „ÁÂÈÓ „ÂÁÈ ‰˘Ú ÌÈ„È· 'ÈÁ„˘ ‰Ê‰ „ˆÏ .ȇ¯  ȇ ¯˙ÂÈ È‰ ‰Ê·Â , ÙÏ˘ Â˙‡ ‰˘ÂÚ ‰ÈÁ„‰ ˜¯ ÏÏÎ Â˙Ú„· ÈÂÏ˙  ȇ

Ô È ÈÈ„ ‡Ï‡ ,‰Ê· ˘Ó˙˘‰ÏÓ Â˙Ú„ ‰ˆ˜‰ „ˆÓ„ ÔÂÈÎ ‡ÏÈÓÓ ,¯˜Ù‰ Ï˘ ıÙÁ ÔÈÚÎ ‰ÈÏ .ÏÏÎ ‰ˆ˜ÂÓ ÔÈ„ ÂÈÏÚ Ôȇ ,ȇ¯ ıÙÁ‰ ÂÓˆÚ È¯·„· ÔÎ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡ ȇ ‰¯Â‡ÎÏ„ ‫אלא‬ Ï"‰Ê· ·˙΄ ,‡"‚Ó· ‡·ÂÓ‰ ·ÏΉ ÈÙÏ ,'ÏÎÏ ÔÎÂÓ „Á‡ ˘È‡Ï ÔÎÂÓ˘ ÔÂÈ΄' ÔÎÂÓ˘ È ÙÓ ¯˙ÂÓ„ ÌÚˉ Ôȇ ˘È‡ ÔÂÊÁ‰ È ÙÓ ‡Â‰ ÌÚˉ ¯˜ÈÚ ‡Ï‡ ,È‚‰ ψ‡ ‡Â‰ ‰ÈÏ Ô È ÈÈ„Â ÏÏΠ· ÌÈ·˘Á˙Ó Â ‡ Ôȇ˘ ,‰‡ˆ˜‰ Ì¢ ÂÈÏÚ Ôȇ„ ÌÈÏÚ· ÈÏ· ıÙÁÎ ‰È‰ ˙Ó‡·„ ÍÙÈ‰Ï ÚÓ˘Ó Â·ÏΉ ȯ·„Ó ‡Ï‡ ,ÌÈÏÚ·‰ ˙‡ˆ˜‰ È ÙÓ ‰ˆ˜ÂÓ ˙ÂÈ‰Ï ÂÏ ÏÚ Â˙Ú„„' ‰ˆ˜ÂÓ ÍÈÈ˘ ‡Ï È‚‰ ψ‡„ ÔÂÈÎ Ì‚„ Ô È¯Ó‡ ,ıÙÁ‰ Ï˘ ÌÈÏÚ·‰ ‡Â‰Â ,'ÏΉ .‰ˆ˜ÂÓ Â È‡ χ¯˘ÈÏ ˙Ó‡· ‰ÓÏ Â·ÏÎ‰Ï ¯‡·Ï ÌÈÎȯˆ ‫ולפי"ז‬ ÂÓΠ,È‚‰ ψ‡˘ ‰Ó ‰ˆ˜ÂÓ Â È‡ '·· ‰Ê· ·˘ÈÈÏ ˘È ‰¯Â‡ÎÏ .ÏÈÚÏ Â È˘˜‰˘ ˙¯ÈÓ˘ ÔÈ„ ÂÏ Ôȇ È‚‰„ ÔÂÈ΄ .'‡ .ÌÈ Ù‡ Ì¢ ÈÏ· ÏΉ ÌÚ ˘Ó˙˘‰Ï ÏÂÎÈ ˙·˘ Î"‡ ,ıÙÁ‰ Ï˘ ÌÈÏÚ·‰ ‡Â‰Â ,ÏÏÎ ˙ÂÏ·‚‰ ‡Ï„ ,χ¯˘È‰ ψ‡ Ì‚ ‰ˆ˜ÂÓ ÔÈ„ ÍÈÈ˘ ‡Ï .‰ˆ˜ÂÓ È È„ ıÙÁ‰ ÏÚ ÏÁ È‚ ˙Ú„„ Ô È¯Ó‡Â '˙Ú„·' ÈÂÏ˙ ‰ˆ˜ÂÓ„ '‫ב‬ ‰˜ÊÁ  ȇ Â˙ËÏÁ‰„ ÏÏÎ ˙Ú„ ‡¯˜  ȇ Ì‚‰Â ,ÔÎ ˘¯ÙÏ ˜ÂÁ„ ˙ˆ˜ ˙Ó‡·Â] ,ÏÏÎ '·‰ „ˆÎ ÚÓ˘Ó ¯˙ÂÈ Â·ÏΉ Ô"¯‰ ÔÂ˘Ï·˘ .['‡‰ „ˆÏ ‰Ë ¯˙ÂÈ ‡¯·Ò‰ ˘È‡ ÔÂÊÁ‰ ÌÚË ÔÈ· ‰ ÈÓ ‡˜Ù ˘È ‫ובאמת‬ ,ÔÏ‰Ï ¯‡Â·È˘ ÂÓÎ ¯Á‡‰ ÌÚË ÔÈ·Â Î"‚ ‡·ÂÓÂ] (ë"š½ ï"ôë) ԇΠÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ‰ ‰„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬  ȇ ˘È‡ ÔÂÊÁ‰ ȯ·„ Ï΄ ¯ÓÂÏ ˘È ‫אמנ‬ Ôȇ„ ‡‰· Â˘Â¯ÈÙ· Â˙ËÈ˘Ï ˜¯ Ô·ÂÓ ‰ÈÏ Ô È ÈÈ„Â ÚȯÎÓ È‚‰ ˙Ú„ Ôȇ„ ÈÂ‚Ï ÔΉ ˙ÈÈÁ„·„ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ˘È ÔΠ̇ ,¯˜Ù‰Î ÔÈ·· ȇ¯  ȇ ˙‡Ȉӷ˘ Û¯Ȉ· È‚‰ ‰Ó ,χ¯˘È‰ ψ‡ Ì‚ ‰ˆ˜ÂÓ È‰ ˙¢Ӣ‰ È‚ ψ‡ ÔÎÂÓ ÏΉ„ ·ÏΉ ˘Â¯ÈÙÏ ÔÎ Ôȇ˘ ȉ ԇΠ‰¯Â‡ÎÏ ,ÏÎÏ ÔÎÂÓ È‰ „Á‡Ï ÔÎÂÓ ˙‡Ȉӷ˘ ˆ"Â‚Ï ÈÓ„ ‡Ï„ ÂÓˆÚ· ÈÂ‚Ï ÔÎÂÓ ,‰˙·ÎÏ ÏÂÎÈ È‚· ¯ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ȇ¯  ȇ .‡Â‰ ÔÎÂÓ Î"‡Â



‰˘ÂÚ ‰ÈÁ„‰ '‡‰ „ˆ‰Ï ,ȇ¯  ȇ ¯˙ÂÈ .˙Ú„‰ ˙‡ˆ˜‰ ¯˙ÂÈ ÈΉ Ì¢Ó ,'·‰ „ˆ‰Î ˘ ˘È‡ ‫והחזו‬ ‡‰È˘ È ‰Ó È‚‰ ˙ÈÈÁ„ Ì‚„ Ï"Ò ‡‰È˘ ‰Ê ˜¯ ‰˘ÂÚ Â È‡ ‰ÈÁ„‰„ ÔÂÈÎ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒ‡˘ ‰ÊÏ ¯˙ÂÈ „ÁÂÈÓ„ ,ȇ¯  ȇ ȯ˜Ó Ì‚ ¯ ‰ È‚ ˜ÈÏ„‰· ÔΠ̇ ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ Î"‡˘Ó ,¯ÂÒ‡ ‡‰È˘ Ô·ÂÓ ÔÎ ¯˙ÂÈ ‰˘ÂÚ ‰ÈÁ„‰„ '‡‰ „ˆ‰Î ÔÈ·‰ ‰¯Â‡ÎÏ ÂÏ˘ ÈÂÁ„ È‚‰ ˙Ú„ ÔΠ̇ ,˙Ú„‰ ˙‡ˆ˜‰ .‰ˆ˜ÂÓ Ô‡Î ‰˘ÂÚ Â È‡

﮾

‫ הרב אלימלך גאלדבערג הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הרב אלימלך גאלדבערג הי"ו‬ ‫בענין היסח הדעת בתפילין‬ íþî³ þõ½î íïîïôî ö−ñ−õ³ ³î×ñí) Ì"·Ó¯‰ Ì Ó‡

Ôȇ˘ ÈÓ ¯ÚˈӉ„ ˜ÒÙ (è"− í×ñí ð šþõ ,ÔÈÏÈÙ˙‰ ÔÓ ¯ÂËÙ ÂÈÏÚ ‰ ÂÎ Â ˙·˘ÂÈÓ Â˙Ú„ .Ô‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ÂÏ ¯ÂÒ‡ ÔÈÏÈÙ˙ ÁÈ Ó‰˘ ÌȯÓ‡˘ ‰Ú˘· ÌÈÂω ‰„·ډ ˙Ú˘· ÌÈ ‰Î ÌÈ„ÓÂÚ˘ ‰Ú˘· χ¯˘È Ô΄‰ Ï˘ ¯È˘‰ ȯ‰ .ÔÈÏÈÙ˙‰ ÔÓ ‰ÏÙ˙‰ ÔÓ ÔȯÂËÙ ˘„˜Ó· ÁÒȉ ¯ÂÒȇ ˙‡ ˘¯ÈÙ ‡Â‰˘ Âȯ·„Ó ¯‡Â·Ó˘ ˙Ú„Ï È¯‰˘ ˘"‡¯‰Î ‡Ï„ ÔÈÏÈÙ˙· ˙Ú„‰ ‡Ï ˘‡¯ ˙ÂϘ ̉· ‚‰Â  ȇ ̇ ˘"‡¯‰ ˜ÒÙ Ì"·Ó¯‰ ÂÏȇ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ȉ ¯ÚˈӉ˘ ȇ„ ‰Ê ȯ‰Â ,¯ÂËÙ ¯ÚˈӉ˘ ¯ÚËˆÓ È¯‰˘ ˘‡¯ ˙ÂϘ Ï˘ ‰‚¯„·  ȇ ¯ÂËÙ˘ Ì"·Ó¯‰ ¯·Ò ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰˘ ˘¯ÙÓ ‡Â‰˘ ÍÁ¯ÂÎ ÏÚ ‡Ï‡ ,‡Â‰ Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ‡Ï˘ ÂË¢ÙÎ Â Èȉ ˙Ú„‰ ÁÒȉ .ÔÈÏÈÙ˙‰ ÔÓ ÏÏÎ ¯ÙÒ· Ô"·Ó¯· Ì‚ ¯‡Â·Ó Ì"·Ó¯‰ ‫וכדברי‬ þî¬í îê−ëôî ,³îñ−ëêí ö−ò¼) Ì„‡‰ ˙¯Â˙ Ï·‡Ï ‰ÈÏ ÈÚ·ÈÓÂ' ·˙΢ (ì"õ¾ öô−½ ð"î−ë ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙Ï Â·Ï ÔÈÂÎÏ Â˙Ú„ È·Â˙Â‡Ï Â˙Ú„ ·Â˘È· Â‰Ï Á Ó ÍÎÏȉ ,Ì‰Ó Â˙Ú„ .Î"Ú 'Â‰Ï Á Ó ‡Ï „Ù҉ Èη ˙Ú˘· Ï·‡ ԇΠÔȇ Ï·‡‰ Ï˘ „Ù҉ Èη ˙Ú˘· ȯ‰Â ‡Â‰ ‰Ú˘ Â˙‡· ‰·¯„‡ ,˘‡¯ ˙ÂϘ ˜ÂÁ˘ ¯҇ ÈΉ ÂÏÈه ‰Ú Ή·Â ˘‡¯ „·Âη „ÓÂÚ

¯· ‰·¯ ¯Ó‡' ¯‡Â·Ó (:îñ) ˙ÂÁ Ó· ‫בגמרא‬ ÔÈÏÈÙ˙· ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ·ÈÈÁ ‡ ‰ ·¯ Ôȇ˘ ıȈ ‰Ó .ıÈˆÓ ¯ÓÂÁ Ϙ ‰Ú˘ Ïη ÏÚ ‰È‰Â ‰¯Â˙ ‰¯Ó‡ ˙Á‡ ‰¯Îʇ ‡Ï‡ · ÔÈÏÈÙ˙  ÓÓ Â˙Ú„ ÁÈÒ˙ ‡Ï˘ „ÈÓ˙ ÂÁˆÓ .'‰ÓΠ‰ÓÎ ˙Á‡ ÏÚ ‰·¯‰ ˙¯Îʇ Ô‰· ˘È˘ ˘"‡¯‰ .ÌÈ Â˘‡¯‰ ˜ÏÁ ‰Ê‰ ÔÈ Ú· ‰ ‰Â ‡Ï Ô ·¯  ˙„ ‡‰ ÏÚ (ì"× öô−½ ’è šþõ ³î×þë) ‡Ï ,ÂÚ¯ʷ ˙"Ò „ȷ ÔÈÏÈÙ˙ Ì„‡ ÊÁ‡È ȇ¯Ú ˙ È˘ ‡Ï ڷ˜ ˙ È˘ ‡Ï Ô‰· Ô˘ÈÈ ¯˙ÂÓ Â˘‡¯· Ô‰˘Î Ï·‡ ,(.î× ¹ð í×î½ë þôêð×) Ò Î ‰ ‰ÎÂÒ· ¯Ó‡„Πȇ¯Ú ˙ È˘ Ô‰· Ô˘ÈÏ ‰˘˜Ó .ÁÈ Ó ‰ˆ¯ ıÏÂÁ ‰ˆ¯ ÌÂÈ· Ô˘ÈÏ ¯˙ÂÓ È‡¯Ú ˙ È˘ ͇ȉ ¯Ó‡˙ ̇ ˘"‡¯‰ ‰Ú˘·Â Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‡Ï‰Â ·˙Π.Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÓ˘ ‡ˆÓ Ì Ó ˙Ó˘ ÍÂ˙Ó˘ ¯Ó‡ ‰È‰ Ï"Ê ‰ ÂÈ Â ·¯˘ ˘"‡¯‰ ,‰Ê ¯·„Ï ı¯È˙  ‡ˆÓ Ï"Ê ‰˘Ó  ȷ¯ ȯ·„ ‡Ï‡ ȉ ‡Ï ˙Ú„‰ ÁÒȉ ȇ„„ ,‡Â‰Â „ÓÂÚ˘Î Ï·‡ ˜ÂÁ˘·Â ˘‡¯ ˙ÂϘ· „ÓÂڢΠ˜ÒÂÚ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÂÈίˆ· ˜ÒÚ˙Ó ‰‡¯È· ˘ÓÓ Ô‰ÈÏÚ Â˙Ú„ Ôȇ Â˙ Ó‡ Â˙·ÏÓ· ‡ÓÈ˙ ‡Ï ȇ„ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ‡¯˜ ‰Ê Ôȇ .ÌÂȉ ÏÎ ÔÈÏÈÙ˙ ÁÈ ‰Ï Ì„‡ ÏÎÂÈ Íȇ ÈΉ Ì‚ ÌÚˉ Â˙Â‡Ó ‡ÏÓÈÓ„ ˘"‡¯‰ ·˙Î „ÂÚ ‡Â‰ ÈÎ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ԇΠÔȇ Ì Ó ˙ ˘Î .˘‡¯ ˙ÂϘ ԇΠÔȇ ÌÏÂÚ‰ ÈÏ·‰ Á΢

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÌÂ˘Ó ÔÈÏÈÙ˙· ˘Ó˘ÓÏ ·ÈÈÁ È‡Ó ÔΠ̇ ³îìòô) ‡ ‰ ·¯ ¯· ‰·¯ ¯Ó‡˜„ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡ Ôȇ ‰Ê ˘ÂÓ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ„ ,(ë ,îñ ÁÈÒÓ ÂÏÈÙ‡ ˘‡¯ ˙ÂϘ ‡Ï·„ ÔÂÈÎ ,·ÈË ‰Ó ÔÈ·‰Ï ˘È ÔÎ ÂÓÎ .‰· ÔÏ ˙ÈÏ Ì‰Ó Â˙Ú„ ¯Ó‡„ ‡‰‡ (:èñ) ‡ÓÂÈ„ '‚ ˜¯Ù· ‡˙ȇ„ ‡‰ ,˙ˆӉ ÏÚ ÔȯȷÚÓ Ôȇ Ì˙‰ ˘È˜Ï ˘È¯ ˘È˜Ï ˘È¯„Ó ‰ ÈÓ ÚÓ˘ ‰ÏÚ ‡·¯ ¯Ó‡Â „È·Ú ÈÎȉ ¯ÂÒ‡ ‡˙ÙË¡ ‡Ú¯„ È¯Â·Ú í"ð ó¾) ˙ÂÙÒÂ˙‰ ¢¯ÈÙ ,‡˙ÙËÂËÏ ‡Ú¯„Ó (î¬ ’−½ ö−ñ−õ³ ’ñí) ‰ÈÙ‚ ˘"‡¯‰ ÔΠ(−þîë¼ ·ÈÈÁ„ ȯÈȇ ˘ÂÓ˘Ó ÔÈ ÚÏ„ ‰Èχ '¯ Ì˘· ,ıÈˆÓ Â"˜ ‰Ú˘ ÏÎ ÔÈÏÈÙ˙· ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ‰ÏÈÁ˙· ˘Ó˘ÓÓ „È Ï˘·„ ¯Ó‡˜ ‡˙˘‰Â ˘Ó˘ÓÓ Î"Á‡Â ‡˘È¯· ‰È· Ú‚Ù„ ÌÂ˘Ó ,(ì"× öô−½) Á"‡· ¯Âˉ ·˙Î ÔΠ.˘‡¯ Ï˘· „È Ï˘· ˘Ó˘ÓÈ ‰Ú˘ ÏΠ̉· ˘Ó˘ÓÈ ȯ·„Ï .Î"Ú ˘‡¯ Ï˘· ÍÎ ¯Á‡Â ‰ÏÈÁ˙ ȯ‰ ‰ ÂÈ Â ·¯ ˙ËÈ˘Î Ìȯ·ÂÒ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ˘‡¯ ˙ÂϘ· „ÓÂÚ Â È‡ ̇ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ‡¯˜ ‰Ê Ôȇ ̉ÈÏÚ Â˙Ú„ ¯Â‡È·‰„ ¯ÓÂÏ ˘È ‡Ï‡ .ÈÏ ‰ÓÏ ˘ÂÓ˘Ó ÁÒȉ· ˙¯ÂÒ‡ ÔÈÏÈÙ˙„ ÔÂÂÈÎ ‡Ù‚ ‰Ê„ ‡Â‰ ˘Ó˘ÓÏ ·ÈÈÁ ÍÎÏȉ ,˘‡¯ ˙ÂϘ Ï˘ ˙Ú„‰ Á΢ÈÂ Ô‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ „ÈÓ˙ Ô‰· ˘‡¯ ˙ÂϘ È„ÈÏ ‡·È ‡Ó˘Â ,ÂÈÏÚ˘ ÔÈÏÈÙ˙Ó Û‡Â Ô‰· Ô˘ÈÏ ¯˙ÂÓ ÍÎÈÙÏ ,‰Á΢ È„È ÏÚ ÔÂÈÎ ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÓ„ ·‚ ÏÚ ÔΠ.˘‡¯ ˙ÂϘ È„ÈÏ ‡·Ï ‰ È˘· ¯˘Ù‡ ȇ„ ˙ÂϘ È„ÈÏ ‡·Ï ¯·„‰ ˜ÂÁ¯ ,Â˙·ÏÓ· ˜ÒÂÚ· .Ï"Ê Ì˙Ú„Ï Ô‰· ˘Ó˘ÓÏ Íȯˆ Ôȇ ˘‡¯ ‡È˘Â˜ Ì‚ ·˘ÈÈÓ ‡Â‰ ‰Ê ÈÙÏ ‫וממילא‬ ÏÚ ˙¢˜‰Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ„ ,˙ÙÒÂ

쮾

¯‡Â·Ó .˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ÔÈÏÈÙ˙ ÁÈ ‰Ï ˘¯ÙÏ „ˆ ‰È‰˘ Ì‚‰˘ (¬ñ öô−½) ‰È¯‡ ˙‚‡˘· ÁÈ ‰Ï ‡·˘ ÔÙ‡ ÏÚ Â˙ ÂÂ΢ Ô"·Ó¯‰ ȯ·„· ,‰Ê ˜ÂÏÈÁ ¯ÓÂÏ Ôȇ˘ ·˙Î Ï·‡ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‡Îȉ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ÌÚË Ì¢ Ôȇ ȇ„· ÈÎ ‰Ú˘ Â˙‡· ÔÁÈ ‰Ï ‡·Ï ,ÂÈÏÚ ÌÈÁ ÂÓ ¯·Î˘ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ÌȯÂÒ‡˘ ‰Ó ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ÔÈ ÚÏ Ì‡ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,‰ÏÈÁ˙· ÔÁÈ ‰Ï ‡·· ˙Ú„‰ .˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ÌȯÂÒ‡ ÈÓ ¯·Î ÔÁÈ ‰ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Á ‰ ˙Ú˘·„ „ÂÚ ¯·„‰Â .Ô‰· ˘Ó˘ÓÓ Ô˙Á ‰· ˜ÒÂÚ È¯‰˘ Â‰Ï Á Ó ÍÎÏȉ Ô"·Ó¯‰ ÌÈÈÒÓ˘ ‰Ó˘ ¯Â¯· ,Â‰Ï ıÏÂÁ ¯·Î ÂÈÏÚ ÌÈÁ ÂÓ· ÂÏÈÙ‡  Èȉ ,'ÂÎ ÔÁÈ Ó Ôȇ˘  Èȉ ¯Ó‡˜„ Â‰Ï Á Ó ‡Ï ȇ‰Â ‰˘˜‰Â .ËÂ˘Ù ‰ÊÂ Â‰Ï ıÏÂÁ ‡Ï‡ ÂÈÏÚ ˙ÂÈ‰Ï „"ÂÈ·˘ ¯Âˉ ÏÚ ÂÏ ‰ÓÈ˙„ (ó¾) ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ·˙Î (ð"ô öô−½) Á"‡·Â ,Ô"·Ó¯‰ ȯ·„ ˜È˙Ú‰ ÔÊÁ‡˘Î ȇ¯Ú ˙ È˘ ÂÏÈÙ‡ Ô‰· Ô˘ÈÏ ¯ÂÒ‡ ¯„ÂÒ Ô‰ÈÏÚ Ò¯ÂÙ Â˘‡¯· Ô‰˘Î Ï·‡ ,„ȷ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ȉ ‡Ï ȇ¯Ú ˙ È˘ Ô‰· Ô˘È ̉ .Î"Ú ,˘‡¯ ˙ÂϘ·Â ˜ÂÁ˘· „ÓÂڢΠ‡Ï‡ ȯ˙Ò„ È˙¯˙ ‰Ó‰Â ,Ï" ‰ ‰ ÂÈ Â È·¯‰ ȯ·„ ˙‡ ˜È˙Ú‰ Á"Ï ÔÓÈÒ· Á"‡·˘ „ÂÚ .È„„‰‡ ȯ·„ Ôȯ˙ÂÒ Ô‰Â ,ÏÈÚÏ ÌȯÎÊ ‰ Ì"·Ó¯‰ ȯ·„ .„"Ó ÔÓÈÒ· ˜È˙Ú‰˘ ‰ ÂÈ Â È·¯‰ ÁÒȉ Ï΄ ÂÏ ‰‡¯ ‰Îω ÔÈ ÚÏ„ ‫וכתב‬ „ÓÂÚ Â È‡ ÂÏÈÙ‡ ÔÈÏÈÙ˙· ¯ÂÒ‡ ˙Ú„‰ ,Ô"·Ó¯‰Â Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Î ˘‡¯ ˙ÂϘ ˜ÂÁ˘· .‰ ÂÈ Â ·¯‰ ȯ·„Î ‡Ï˘Â  ·¯‰ ˙Ú„Ï˘ ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ¯ÈÚ‰ ‫אמנ‬ ÁÒȉ ‡¯˜  ȇ ̇„ ‰˘˜ ‰ ÂÈ ,„ÂÁÏ ˘‡¯ ˙ÂϘ ˜ÂÁ˘· „ÓÂÚ· ‡Ï‡ ˙Ú„‰

¬®¾

‫ הרב אלימלך גאלדבערג הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÌÚ Ô˘ÈÏ ¯ÂÒ‡˘ ÌÚˉ˘ ·Â˙ÎÏ ‡¯Ó‚‰ ˜ÂÙÈ˙ ̉· ÁÈÙÈ ‡Ó˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÔÈÏÈÙ˙ Ϙ· ˙‡Ê „ÓÏ Â ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ÌȈ¯È˙ '· ˙ÂÙÒÂ˙‰ ‡ȷ‰Â .ıÈˆÓ ¯ÓÂÁ ÁÈÒ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ÌÚˉ ‡Ù‚ ‰Ê˘ .‡ .ÍÎ ÏÚ .· .̉· ÁÈÙ‰Ï ‡·È ‡Ó˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÌÚ ˙Ú„ ‡Â‰˘Î ˜¯ ÍÈÈ˘ ˙Ú„‰ ÁÒȉ Ï˘ ÌÚˉ Ï΢ ÔÎÏ ,‰Ê ÌÚË ÍÈÈ˘ Ôȇ Ô˘È ‡Â‰˘Î Ï·‡ ¯Ú ‰˘˜‰ ‰ ‰Â .̉· ÁÈÙÈ ‡Ó˘ ÌÚËÏ ÂίˆÂ‰ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ı¯È˙ ÏÚ ˙ÂÁ Ó· ‰¯Â‡ Ô¯˜‰ ÁÒȉ ¯ÂÒȇ ÌÈ„ÓÏ Ì‡ ‡ÓÏ˘·„ ,˙ÂÙÒÂ˙‰ ˜ÂÒÙÏ Â ‡ ÌÈÎȯˆ ÚÂ„Ó Ô·ÂÓ ıÈˆÓ ˙Ú„‰ ˜¯ ‡Â‰ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ¯ÂÒȇ‰ ÏΠ̇ Ï·‡ ÌÚ ÁÈÙ‰Ï ‡·È ‡Ï˘ ¢˘Á˘ ‰¯ÈÊ‚ ÁÎÓ ÔÎÏ .˜ÂÒÙÏ Â Î¯ˆÂ‰ ‰ÓÏ ÔΠ̇ ÔÈÏÈÙ˙‰ ¯Á‡Â ˘¯ÙÏ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Î ‰ÏÈÁ˙·„ ·˙Î ÁÒȉ Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÏÎ ˙Ó‡·˘ ¯‡È· ÍÎ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ˙Ú˘· ˜¯ ‡Â‰ ÔÈÏÈÙ˙· ˙Ú„‰ ‰ È˘ ˙Ú˘· ‡Ï‰ Ï·‡ ,‰ÂˆÓ‰ ·ÂÈÁ ˙Ú˘·Â ˙ÎÒÓ· ‡˙ȇ„ΠÔÈÏÈÙ˙ ˙ÂˆÓ ÌÂȘ ·ÂÈÁ Ôȇ ıÏÂÁ ‰ˆ¯ ,ÌÂÈ· Ô˘ÈÏ Ò Î ‰' (:î×) ‰ÎÂÒ Ôȇ ‰ È˘ ˙Ú˘·˘ ÁÎÂÓ È¯‰ ,'ÁÈ Ó ‰ˆ¯ ‡ÏÈÓÓ ·ÂÈÁ Ôȇ˘ ÔÂÂÈΠÔÈÏÈÙ˙· ÍÏÈÏ ·ÂÈÁ  ˘È ȯ‰˘ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ¯ÂÒȇ ÔÎ Ì‚ ‡ÎÈÏ Â ÈˆÓ ÔΠ,·ÂÈÁÏ Â ˘È˘ ‰Ú˘· ˜¯ ¯ÂÒÈ‡Ï „ÈÓ˙'' (:ï) ‡ÓÂÈ· ‡˙ȇ„ ıȈ È·‚ ÔÎ Ì‚ ÏÚ „ÈÓ˙ ‡ÓÈÏȇ ,„ÈÓ˙ È‡Ó ,'‰ È ÙÏ Ôˆ¯Ï ÏÚÈÓ ÈÚ· ‡Ï ÈÓ ,‰Ï ˙ÁÎ˘Ó ÈÓ ,ÂÁˆÓ „ÈÓ˙ ‡Ï‡ ,Ì ÈÓ ÈÚ· ‡Ï ÈÓ ,‡ÒΉ ˙È·Ï ‰ È·‰ ‡¯Ó‚‰˘ ¯‡Â·Ó ȯ‰ ,'‡Â‰ ‰ˆ¯Ó ÂÏÈÙ‡ ÂÁˆÓ ÏÚ ‰È‰È˘ ·ÂÈÁ Ôȇ˘ ˙ÂËÈ˘Ù· .‰Ê· Íȯ‡‰˘ ‰Ó Ì˘ „ÂÚ ÔÈÈÚÂ.‰ È˘ ˙Ú˘· Ôȇ˘ ‰Ú˘·˘ Âȯ·„Ó ¯‡Â·Ó ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ

χÚÓ˘È È·¯ È·„ ‡ ˙ (.ë−) ˙·˘· ¯‡Â·Ó„ ‡‰ ,‰ÎÈ˘Á ÌÚ ˙·˘ ·¯Ú ÔÈÏÈÙ˙· Ì„‡ ‡ˆÂÈ ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ·ÈÈÁ ¯Ó‡„ ‰·¯„Î ,‡ÓÚË È‡Ó Ô‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ‰Ú˘ ÏÎ ÔÈÏÈÙ˙· Ï"Ê Ì˙Ú„Ï ‰¯Â‡ÎÏ .¯È΄ ¯Î„ÈÓ ‡ÏÈÓÓ ˘‡¯ ˙ÂϘ ‡Ï‡ ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ,‰˘˜˙ È˙· ÔΠ̇ ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ ˙Ú„‰ ÁÒȉ Ï·‡ Ï·‡ .‰ÎÈ˘Á˘Ó ̉· ‡ˆÈ ÁÎ˘È ‡Ó˘ ˘ÂÁÈ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ¯‡·˙ ˘ ‰Ó ÈÙÏ Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ȄΠ̉· ˘Ó˘ÓÏ ·ÈÈÁ ¯Î„ÈÓ ‡ÏÈÓÓ ,˘‡¯ ˙ÂϘ È„ÈÏ ‡·ÈÂ Ì‰Ó È¯·„Ï ÔÈȈ˘ ‰È¯‡ ˙‚‡˘· Ì˘ ‰‡¯Â] .¯È΄ ·˙΢ (¬"š½ ë"òþ öô−½) Á"‡· ‰˘Ó Èί„‰ ‡Î‰„ Ú"ˆÂ ,χÚÓ˘È È·¯ È·„ ‡ ˙„ ‡‰‡ ,ÏÏÎ ÔÈÏÈÙ˙‰ ÔÓ Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ¯ÂÒ‡„ ÚÓ˘Ó ÁÒȉ ȯ˜ÈÓ ‡Ï„ ÚÓ˘Ó „"Ó ÔÓÈÒ ÏÈÚÏ ÈΉ„ ¯ÓÂÏ ‰‡¯  .˘‡¯ ˙ÂϘ ‡Ï‡ ˙Ú„‰ ˙ÂϘ· Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ¯Â҇ Ïȇ‰ ,¯Ó‡˜ .Î"Ú ,˙·˘· Ô˜ÏÒÓ „ÈÓ˙ Ô¯ÎÂÊ ÔÎÏ ,˘‡¯ Èχ .Âȯ·„Ï ÌÚË Ôȇ„ ‰È¯‡ ˙‚‡˘‰ ·˙Π‡Ï Â Â˘Ï Ë˘Ù˘ ‡Ï‡ È˙·˙΢ ‰ÓÏ ÔÂÈÎ .[ÈΉ ÚÓ˘Ó Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘Ï ‰˘˜ ÔÈÈ„Ú ‰¯Â‡ÎÏ„ ‫אלא‬ ÁÒȉ ¯ÂÒȇ„ Ìȯ·ÂÒ‰ Ï" ‰ Ô"·Ó¯‰Â Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ÂË¢ÙÎ Â Èȉ ÔÈÏÈÙ˙· ˙Ú„‰ ˙‡ ¯‡·È ˆ¯˙È „ˆÈÎ ÔΠ̇ ÏÏÎ Ì‰Ó È‡¯Ú ˙ È˘ Ì„‡ Ô˘È' ‰ÎÂÒ· ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ‰¯Â‡ÎÏ 'Ú·˜ ˙ È˘ ‡Ï Ï·‡ ,ÔÈÏÈÙ˙· ˙ È˘ Ì‚ ¯ÂÒ‡Ï ‡¯Ó‚Ï ‰ÈÏ ‰Â‰ ̉ȯ·„Ï ¯‡Â·Ó˘ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ·˘ÈÈÏ ‰‡¯ Ì Ó‡ .ȇ¯Ú ,(¾−¾ ö−ñ−õ³ í"ð .ì) ‡ÓÂÈ· ÌÈ ˘È ˙ÂÙÒÂ˙· ‰Î¯ˆÂ‰ ÚÂ„Ó Â˘˜‰ Ì˘ ÌÈ ˘È ˙ÂÙÒÂ˙‰„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

³

Ì˘Ó .Á Û„ ‡ÓÂÈ· ÌÈ ˘È‰ ˙ÂÙÒÂ˙· ¢¯ÈÙ ÍÈÈ˘ ‡Ï ˙Ú„‰ ÁÒȉ„ ‡ÓÚË„ Ô Áχ È·¯ ‰Ó ÈÙ ÏÚ Âȯ·„ ˘Â¯ÈÙ ,¯ÂÚÈ ‡Â‰˘Î ‡Ï‡ ,˘„˜· ¯ÓÂÁ ˜¯Ù ˘È¯ Ô Áχ '¯ ˘¯ÈÙ˘ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ÏÒÙÈÓ ‡Ï ¯˘·‰ „·‡ „ ‡‰ ÁÒȉ· ÌÈ˘„˜ ÏÂÒÙÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ÌÂ˘Ó ,˙Ú„‰ ,‰ ÈÓ Â˙Ú„ Á҇ „ȷ ‰È‰˘ ÈÎȉ ˜¯ ˙Ú„‰ ÍÈÈ˘ ‡Ï „·‡˘ Ô‚Π„ȷ Ôȇ˘ ÈÎȉ Ï·‡ ԇΠ̂ ‰Ê ÈÙÏ .˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ÏÂÒÙÏ Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÓ ԉ· ˘Â·Ï ÔÈÏÈÙ˙‰ ̇ Ô˘È˘Î Ï·‡ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡Ï ÍÈÈ˘ ȉ ÔΠ̇ ˙Ú„ Ô·  ȇ ÂÏȇΠȉ ʇ ȯ‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡Ï ÍÈÈ˘  ȇ˘ „·‡ ÂÏȇΠÏÚ 'ÂΠÔÈÏÈÙ˙· Ô˘ÈÏ ¯ÂÒ‡„ ÔÂÈΠ,˙Ú„‰ .„ÂÚ ˘"ÈÈÚ ,'ÁÈÙÈ ‡Ó˘ ˜¯ ¯ÂÒ‡  ȇ ÍÁ¯Î (.ë−) ˙·˘· ‡¯Ó‚‰ ˙‡  ¯Îʉ ¯·Î

‫הנה‬

ÔÈÏÈÙ˙· Ì„‡ ‡ˆÂÈ Ï‡ÚÓ˘È È·¯ È·„ È ˙' ÔÂÈÎ ,‡ÓÚË È‡Ó .‰ÎÈ˘Á ÌÚ ˙·˘ ·¯Ú· ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ·ÈÈÁ ‡ ‰ ·¯ ¯· ‰·¯ ¯Ó‡„ ‰Ó ıÈˆÓ ¯ÓÁ Ϙ ,‰Ú˘Â ‰Ú˘ ÏÎ ÔÈÏÈÙ˙· ‰¯Â˙ ‰¯Ó‡ ˙Á‡ ‰¯Îʇ ‡Ï‡ · Ôȇ˘ ıȈ Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ''„ÈÓ˙ ÂÁˆÓ ÏÚ ‰È‰Â'' ÏÚ ‰·¯‰ ˙¯Îʇ Ô‰· ˘È˘ ÔÈÏÈÙ˙ , ÓÓ .'Â‰Ï ¯È΄ ¯Î„ÈÓ ,ÍÎω ,‰ÓΠ‰ÓÎ ˙Á‡ Û"ȯ‰ ȯ‰ (ë"òþ öô−½ ì"îê) ÛÒÂÈ ˙È·‰ ‰˘˜‰Â ̇ ,‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ÌȯÊ‚ ‡Ï˘ ‡·¯Î ¯·ÂÒ ˘Ó˘ÓÓ Ì„‡˘ ÌÚËÏ Íȯˆ ‰Ó ‰˘˜ ÔÎ Ô‰· ˙‡ˆÏ ¯˙ÂÓ ÈΉ ‡Ϸ ‡Ï‰ ,ÔÈÏÈÙ˙· ÏÚ ÌÁÎ˘È ‡Ó˘ ÌȯÊ‚ ‡Ï˘ ,˙·˘ ·¯Ú· ‡ÓÏ˘·Â] .‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ‰Ê ȯ‰˘ ,¢‡¯ ,‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ÌȯÊ‚˘ Ê"ˉ ˙Ú„Ï Û"ȯ‰Ï Ô‰· ‡ˆÂÈ ¢‡¯· ÔÈÏÈÙ˙‰˘Î˘ Û‡ ¯ÈÙ˘

ÁÒȉ ¯ÂÒȇ Ì‚ Ôȇ ÔÈÏÈÙ˙ ˙ÂˆÓ ÌÂȘ ·ÂÈÁ ¯˙ÂÓ ˙Ó‡·„ ,·Ëȉ ·˘ÈÈ˙È ‰Ê ÈÙÏ .˙Ú„‰ ʇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ÔÈÏÈÙ˙ ÌÚ ÈÚ¯‡ ˙ È˘ Ô˘ÈÏ ÔÂÂÈÎ ˙Ú„‰ ÁÒ‰ ȯ˜ÈÓ ‡Ï ˙Ú„‰ ÁÒȉ ˘È ‰Ê ÔÈÚΠ.ÔÈÏÈÙ˙ ˙Á ‰ ·ÂÈÁ ʇ ÂÈÏÚ Ôȇ˘ Y í ¹−¼½ ì"× öô−½) ÔÁÏ¢‰ ͯډ Ì‚ ·˙Î [Ì"·Ó¯‰ -] Ì˘ ·˙Î „ÂÚ Ì Ó‡ ,Ï"Ê (î ̉˘ ÔÓÊ ÏÎ ÂÈÏÈÙ˙· ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ·ÈÈÁ ˙Á‡ Ú‚¯ ÂÏÈÙ‡ Ì‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ÂÈÏÚ Ôȇ ıȈ‰˘ ıȈ‰ ˙˘Â„˜Ó ‰Ï„‚ Ô˙˘Â„˜˘ Ì˘ ‡"Π̉· ˘È Âχ „Á‡ Ì˘ ‡Ï‡ · „È Ï˘· Ô˙ÂÓΠ˘‡¯ Ï˘· ‡"‰ „"ÂÈ Ï˘ ÂÏÈÙ‡ Â˙Ú„ ÁÈÒÈ ‡Ï˘ ·˙΢ ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ·˙΢ ‰Ó Ô·ÂÓ Â È‡ ÔΠ̇ ͇ ,˙Á‡ Ú‚¯ ȯ‰Â ,˘"ÈÈÚ È‡¯Ú ˙ È˘ ̉· Ô˘È„ ÍÎ ¯Á‡ ÈÓ ˘È .Ô‰Ó Â˙Ú„ ÁÈÒÓ˘ ‰·¯‰ ÌÈÚ‚¯ ˘È Â˙Ú„ ÁÈÒ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ÓÎ ¯ÂÚÈ˘ ˘È˘ ¯Ó‡˘ ˙ È˘Â ‰Ó‡ ‰‡Ó ÍÂÏȉ ͯڷ  ÈÈ‰Â Ô‰Ó ¯˙ÂÓ ÍÎÈÙÏ ‰Ê ¯ÂÚÈ˘Ó ˙ÂÁÙ ‰Â‰ ȇ¯Ú ȯ‰˘ ÔÎ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ .(í−þê ³èê¾ ö−−¼) ¯Ó‡˘ ÈÓ ˘È .Ú‚¯ ÂÏÈÙ‡ ·˙Î Ì"·Ó¯‰ Ôȇ Ì˘ ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ ÔÈÏÈÙ˙‰ ‰ÒÎÓ„ ÔÂÈ΄ .(ó−−ìí ³î®þê ö−−¼) ˙Ú„‰ ÁÒȉ ¯ÂÒȇ ‰Ê· È„È„Ï .Ô·ÂÓÎ Á·˘Ï ÌÚË Ì¢ ‰Ê· Ôȇ ̄‡ ȯ‰˘ ,ÏÏÎ ‡È˘˜ ‡Ï ȇ¯Ú ˙ È˘Ó ÍÈÈ˘ ‰Ó ˙ˆӉ ÏÎÓ ¯ÂËÙ Ê‡Â Ô˘ÈÏ Á¯ÎÂÓ Ì˜ÏÒÏ Â‰ÂÁȯˉ ‡Ï Ô ·¯Â ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ʇ ‡Ï ‰ÊÎ ËÚÂÓ ÔÓÊ·˘ ¯ÚÈ˘˘ È ÙÓ Â˘‡¯Ó ,ÂÈÏÚ ·ÂÈÁ Ì¢ Ôȇ ʇ Ï·‡ ,‰ÁÙ‰ È„ÈÏ ‡·È  ‡ ÔÎÏ ÌÈ˙ÓÎ Â Á ‡ ‰ È˘‰ ˙Ú· ȯ‰Â ‰Êȇ ÌÈ˙Ó Ìȯ‚ÙÏ ˙ÂÓ˘ ¯ÈÊÁÓ‰ ÔÈί·Ó ¯Â‡· ·˙Î ÔΠ.Î"Ú ,ʇ Ì„‡‰ ÏÚ ÍÈÈ˘ ·ÂÈÁ ¯·Î ,Ï"Ê (ï"− í×ñí ð šþõ ö−ñ−õ³ ³î×ñí) ÁÓ˘

ê³

‫ הרב אלימלך גאלדבערג הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Á҉ȷ ÌȯÂÒ‡ ÔÈÏÈÙ˙˘ ÌÚˉ È ÙÓ ˜¯Â Á"·‰ ¢˜‰Â .¯È˙‰ ,ÌÁÎ˘È ‡Ï ˙Ú„‰ ˙ÂÁ ÂÓ‰ ÔÈÏÈÙ˙ ˜¯ ‡Ï‰ ,Ê"ˉ ̉¯·‡ ԂӉ ÔÈÏÈÙ˙ ‡Ï ,˙Ú„‰ ÁÒȉ· ÔȯÂÒ‡ ¢‡¯· ÌÏÂÚÏ˘ ·˙ΠÊ"ˉ ˜ÏÂÁ ÔÎÏ .ÂÈ„È· ÔÊÁ‡˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â Â˘‡¯· ˙ÂÁ ÂÓ‰ ÔÈÏÈÙ˙Ó ¯·Â„Ó ‰Ê Ôȇ˘ ÔÂÂÈÎ ¯ÂÒ‡Ï Í˙Ú„ ‡˜ÏÒ ‰È‰ ÔΠ¢˘Á˘' ˙Á‡ ‰¯ÈÊ‚Î ˜¯ ,‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚Î ·˘Á È„È ÏÚ 'ÌÈ·¯‰ ˙¢¯· ˙ÂÓ‡ '„ Ì‡È·È˘ ‡ÒΉ ˙È·Ï ÍÏÈ˘Î Ì¯ÈÒÈ ¢‡¯ ÏÚ ÌÁÎ˘È˘ ‡ÏÂÏȇ ¯ÈÙ˘Â ,˙ÂÓ‡ '„ ̇ȷÈ ÁÎ˘È Ê‡Â .¯ÂÒ‡ ‰È‰ ˙Ú„‰ ÁÒȉ· ÔȯÂÒ‡˘ ÌÚˉ

̯ÈÒÈ˘Î ‡Ó˘ Ô ·¯„Ó ˜¯ ¯ÂÒ‡ ˙·˘· ˙ÂÓ‡ '„ ̇ȷÈ ÌÁÎ˘È ‡ÒΉ ˙È·Ï Ò ÎÈ˘Î ˙·˘ ·¯Ú· Ì˘·ÂÏÏ ¯Â҇Ϡ,ÌÈ·¯‰ ˙¢¯· ÌȯÊ‚˘ Û"È¯Ï ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ‡Â‰ ÌÚË‰Ï ‡¯Ó‚‰ ‰Î¯ˆÂ‰ ‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ Ì‚ ˘Ó˘ÓÏ Ì„‡ ·ÈÈÁ˘ ÔÂÂÈÎ ÌÈ˘˘ÂÁ ‡Ï ԇ΢ ÔÈÏÈÙ˙· Ô·˘ ÛÒÂÈ ˙È·‰ ı¯È˙ .[ÔÈÏÈÙ˙· ¢‡¯·˘ ÔÈÏÈÙ˙· Ï·‡ ,ÂÈ„È·˘ ÔÈÏÈÙ˙Ó ¯·Â„Ó ÂÏÈÙ‡˘ ÔÂÂÈÎ ˙·˘‰ ̄˜ ̉· ˙‡ˆÏ ¯˙ÂÓ ÔÈÏÈÙ˙· ˜¯Â ,Ô ·¯„Ó ˜¯ ÌȯÂÒ‡ ˙·˘· ¯ÈÙ˘ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ˙·˘·˘ ,ÂÈ„È· ÊÁ‡˘ ,‰ÎÈ˘ÁÏ ÍÂÓÒ Ì‰ÈÏÚ ¯ÂÊ‚Ï Í˙Ú„ ‡˜ÏÒ ‰È‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ë³

‫הר"ר שמשון גליק הי"ו‬ ‫ביאור בדיני שווי אוכל ואיסור טוחן‬ ,¯·ÂÒ Ì"·Ó¯‰˘ Ì˘ ‫וכתב בכסף משנה‬ Ô‡Ó È‡‰ (:ð¼ ¹ð) ˙·˘· ËȘ „ ‡‰ ÔÈÎ˙ÂÁ˘ ‡˜ÏÈÒ Ë˜ ‡˜Â„˘ ,‡˜ÏÈÒ Ìȯل ¯‡˘Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,ÏÂ˘È·Ï ˜„ ˜„ ‰˙‡ Ô‰ ÂÏÈÙ‡„ ¯˘Ù‡Â ,ÏÂ˘È·Ï ÔÈÎ˙ÂÁ˘ ˙˜¯È Ô˙‡ Í˙Á ̇ ,˙ÂÈÁ Ô‰˘ ÂÓÎ ˙ÂÏ· ÌÈÈÁ ÔÏÎ‡Ï ‰ˆÂ¯ ̇ Ï·‡ ,·ÈÈÁ ÏÂ˘È·Ï ,ÔÁÂË ÌÂ˘Ó Â‰· ˙ÈÏ ,˜„ ˜„ ÔÎ˙Á ÂÏÈÙ‡ ÛÒΉ ‰˘ÚÓÏ ,‰· ˙ÈÏ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ÂÏÈه ˙¯·Ò Â‰Ó ÌȘÙ˙ÒÓ ,ÛÒÂÈ ˙È·‰Â ,‰ ˘Ó ‡ ‡˙ÈÏ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ÂÏÈÙ‡ ̇‰ ,Ì"·Ó¯‰ .ÍÈÈ˘ ÔÎ Ô ·¯„ ¯ÂÒÈ˘ ˜¯Ù (.ìך ¹ð) ˙·˘ ‡¯Ó‚‰ ‡È·Ó óñåé ‫הבית‬ Ì˘ ,'ÂΠ·Âʇ ‰‡ÈÒ ÈÏÈ·Á ÔÈ ÙÓ ˘¯ÈÙ ,ÈÏη ÌÂË˜È ‡Ï˘ „·Ï·Â ,Ï· „È· Ô È¯Ó‡„Î ÏÂÁ ͯ„Î ÈÏη ÌÂË˜È ‡Ï˘ ,È"˘¯ .ÔÁÂËÏ ÈÓ„ ‡˜ÏÈÒ Ìȯل Ô‡Ó È‡‰ (:ð¼ ¹ðë) ‡Ï‡ ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁÓ ‡Ï„ Âȯ·„Ó ÚÓ˘Ó ·˙Π.‡Ï „È· Ìȯ٠Ϸ‡ ,‡˜Â„ ÈÏη ÌȯلΠ„È· ‰˘Ú ̇˘ ¯˘Ù‡ ‰ÈÓ ,ÛÒÂÈ ˙È·‰ .ÔӘτΠ‰ÊÏ ‰È‡¯ ˘È ,˘È Ô ·¯„ ‡¯ÂÒȇ ˘È (:ð"−š ¹ð) Ìȯ˘˜ Âχ ˜¯Ù ‫ובשבת‬ ÏÁ˘ ÌȯÂÙΉ ÌÂÈ Ì‡ ˙˜ÂÏÁÓ ¯· ‡ÈÈÁ '¯Â .˜¯È ˙·È ˜ ¯˙ÂÓ Ì‡ ˙·˘· ÏÁ˘ ÌȯÂÙΉ ÌÂÈ ¯·Ò Ô ÁÂÈ '¯ ¯Ó‡ ‡·‡ ‰"„· È"˘¯ ˘¯ÈÙ ,˜¯È ˙·È ˜· ¯˙ÂÓ ˙·˘·

ȇ‰ ‡ÙÙ ·¯ ¯Ó‡ (:ð¼ ¹ð) ˙·˘ ‫בגמרא‬ .ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‡˜ÏÈÒ Ìȯل Ô‡Ó ‡˜Â„„ ,Ì˘ 'ÒÂ˙ ·˙Π.˜„‰ ÂÎ˙ÁÓ È"˘¯Ù .ȯ˘ ÔÈÏ· ¯‡˘ Ï·‡ ,‰ ÈÁË ÍÈÈ˘ ‡˜ÏÈÒ· Ô‡Ó È‡‰ ,‰˘ Ó ·¯ ¯Ó‡ (ó¾) ‡¯Ó‚· Ì‚  Èȉ„ È"˘¯Ù .ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ È˙ÏÈÒ ˙ÈÏÒ„ Û"ȯ·Â .˘‡‰ ¯ÈÚ·‰Ï ÌȘ„ ÌÈˆÚ Í˙ÁÓ˘ ÈˆÚ Âχ È˙ÏÈÒ ˙ÈÏÒ ,¯Á‡ ÔÙ‡· ˘¯ÈÙ ÔÈÓÈ ˘Â¯ÈÙ ,È·È˘ È·È˘ ÌÈ„ÓÂÚ˘ ÌÈϘ„ Ô‰È È·Ó ‡ˆÂÈ ,ÔÈÓÈ ‰ Ô˙‡ ˜¯ÙӢΠ,ÔÈÓÈ .ÔÁÂËÎ ·˘Á ÍÎ ÍÂ˙Ó .˜„ ÁÓ˜ ÔÈÓÎ ‡È·Ó„ (’í ³îê ñîðè ññ× šþõ) ‫ועיי ברא"ש‬ ÔÈÓÈ ÔÈÚÎ ,‡˜ÏÈÒ Ìȯ٠ÏÚ Á"¯ ˙ËÈ˘ ˆ٠Ӊ ÍÎÈÙÏ ,ÁÓ˜ ÂÓÎ Ô‰È È·Ó ‡ˆÂÈ ,'ÂΠ‡ÈÓ„ ,‡Â‰ Ô‚‰ ˘Â¯ÈÙ ,ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‡˜ÏÈÒ Ìȯل È"˘¯Ù˘ ‰Ó .È˙ÏÈÒ ˙ÈÏÒ„ ,‡Â‰ ‰ÂÓ˙ ˘Â¯ÈÙ ,˜„ ˜„ ˜¯È‰ Í˙ÁÓ˘ Ôȇ ,˜„ ˜„ Í˙ÁÓ Ï· ‡Â‰˘ ¯·„ ȯ‰˘ Ôȇ„ ˘"‡¯‰Ó ÚÓ˘Ó .‰ ÈÁË ‰È· ÍÈÈ˘ ıÂÁ ÔÎ ¯Â·Ò 'ÒÂ˙‰ Ì‚Â ,ÔÈÏ·· ‰ ÈÁË .‡˜ÏÈÒÓ (ì− í×ñí ê× šþõë ³ë¾ ³î×ñí) ‫שיטת הרמב"ם‬

ÂÏ˘·Ï È„Î ˜„ ˜„ ˜¯È‰ ˙‡ Í˙ÁÓ‰ ÔÈ˜Ò¯Ó Ôȇ ÍÎÈÙÏ .·ÈÈÁ ,ÔÁÂË ˙„ÏÂ˙ ‰Ê ȯ‰ ,‰Ó‰·‰ È ÙÏ Ôȷ¯Á‰ ˙‡ ‡Ï ˙Á˘‰ ˙‡ ‡Ï .ÔÁÂËÎ ‰‡¯ ˘ È ÙÓ

è³

ÍÈÈ˘ ‡Ï ÔÈÏ· ÏÚ„ (:ð¼ ¹ð) ‫והרא"ש‬ ÏÏÎ ˜¯Ù ,ÈÓÏ˘Â¯È· ¯‡·Ó˘ ‰ÓÓ ,‰ ÈÁË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‰Î„ӷ Ì¢ ˜Á¢‰˘ Ï„‚ ‡Ï· ÈÁ Ì‚ Ï· Ì¢˘ ·‚ ÏÚ Û‡Â ,ÔÁÂË 'ÒÂ˙‰˘ ,·˘ÈÏ ‰ˆÂ¯ ˘È‡ ÔÂÊÁ‰Â ,‰˜ÈÁ˘ ÍÂ˙ÈÁ ˜¯Â ,¯ÂÒ‡˘ ‰˘È˙η ÌÈ„ÂÓ ˘"‡¯‰Â ‫‡ הבית‬È·Ó˘ ÔÈÚÎ ‰Ê ,¯˙ÂÓ ˜„ ÌÈ„È· ,ÈÏΠ„È ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ ˘È˘ È"˘¯ ˙ËÈ˘· ‫יוסף‬ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯˙ÂÓ ‰È‰È „È· 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Ï ÏÂÎ‡Ï ‡ÏÂ Ï˘·Ï È„Î Í˙ÂÁ˘ ‡˜ÏÈÒÓ ıÂÁ .Ô ·¯„Ó ¯ÂÒ‡ ‰È‰È È"¯Ï È"˘¯Ï ,‡È‰˘ ˙ÂÓÎ ˙˜ÂÏÁÓ ˘È˘ ¯‡Â·Ó (.íòš ¹ð) ˙·˘ '‫בגמ‬ ¯·Ò ‰„Â‰È '¯˘ ,‡Ï· È¢ ÔÈ Ú· ,Ô ÈÁ¯Ë ‡Ï ‡Ï·· Á¯ËÓ Ô ÈÂ˘Ó ‡Ï· È¢ ¯˙ÂÓ Ï·· Á¯ËÓ ÍÂÙÈ‰Ï ¯·Ò ‡ ‰ ·¯Â Á¯ËÈÓ ˘¯ÙÓ È"˘¯ .¯ÂÒ‡ ‡Ï· È¢ Ô˜È˙ ̄˜ Ï· Â˙ÏÈÁ˙˘ ¯·„· ‡Ï·· .‰Ï Ô˙ÂÙÈÏ Ô È¯˘ÎÓÂ Ô ÈÁ¯Ë ,‰Ê ¯˙ÂÓ ·˙Î (¬ ¹−¼½ ê"×¾ öô−½) êåøò ‫ובשולח‬ ˜„ Èψ ‡ ,Ï˘Â·Ó ¯˘· ÍÂ˙ÁÏ ,(− ö¬š ¹−¼½) ‫ מגן אברהם‬ÔÈÈÚ ,ÔÈÎÒ· ˜„ ‰ ÈÁË Ôȇ„ ,·˙Î ‫ התוס' והרא"ש‬ȯ‰„ ,‰ ÈÁË ˘È„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ˙ˆ˜˘ ۇ ,ÔÈÏ·· ,Ú˜¯˜ ÈÏ„‚· ‡˜Â„ ‰Ê (ë"− ¹−¼½) ·˙΢ ÂÓΠ· ÍÈÈ˘ ‡Ï ,ı¯‡‰ ÔÓ ÂÏ„Ȃ Ôȇ„ ¯˘· Ï·‡ ˘¯ÙÓ (ì ö¬š ¹−¼½) ‫ הטורי זהב‬Ì‚Â .‰ ÈÁË .ÔÎ ÂÓÎ ÍÂ˙ÁÏ ¯ÂÒ‡ Ï·‡ ,‰"‚‰· ·˙Î (ó¾) ‫והרמ"א‬ Ïȇ‰ ,˙ÂÙÂÚ‰ È ÙÏ ÈÁ ¯˘· ˜„ ˜„ ‰Ï ÈÂ˘Ó˜ ÍÂ˙ÈÁ ‡Ï· ÂÏÎ‡Ï ÌÈÏÂÎÈ Ô È‡Â .Ê"Ò „"΢ ÔÓ˜Ï 'Ú .Ï·

‫ הר"ר שמשון גליק הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

·È ˜„ Ô‡Ó È‡‰ Ï„‚ ÏÏ΄ ‡È‰‰ ÈÎ ‰·È ˜ .˘ÂÏ˙· ‡Î‰Â ¯·ÂÁÓ· Ì˙‰„ ‡Ï‡ .‡˜ÏÈÒ ¯Ó‡„ ‡‰Ï ÈÓ„ ‡Ï ˘¯ÙÓ ,‡Ï‡ ‰"„ 'ÒÂ˙‰Â ,ÔÁË ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‡˜ÏÈÒ Ìȯل Ô‡Ó È‡‰ ,„‡Ó ˙˜„ ˙ÂÎÈ˙Á ‰˘ÂÚ˘Î È¯ÈÈÓ Ì˙‰„ .˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎÈ˙Á ‰˘ÂÚ˘Î È¯ÈÈÓ ‡Î‰Â ¹ðë) 'ÒÂ˙‰ ·Â˙΢ ‰ÓÏ ¯˙ÂÒ ‰Ê ‫לכאורה‬

‡˜ÏÈÒ· ‡˜Â„„ Ì˘ ·˙΄ (:ð¼ ‰Ê ÈÙÏ ,ȯ˘ ÌÈÏ· ¯‡˘ Ï·‡ ‰ ÈÁË ÍÈÈ˘ ·ÈÈÁ„ ‡˜ÏÈÒ Ìȯل Ô‡Ó ‡‰Ó ,È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï ˙·È ˜ Ì˙Ò· ȯÈȇ ԇΠ‡˜ÏÈÒ· ȯÈȇ Ì˘„ ÔÈ· ˜ÏÁÏ 'ÒÂ˙ Íȯˆ ‰Ó Î"‡Â ˙˜¯È ¯‡˘ ȯÈȇ Ì˘„ ,˙˜„ ˙ÂÎÈ˙Á ˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎÈ˙Á .˙˜¯È ¯‡˘· ȯÈȇ ˜¯È ˙·È ˜· ԇΠ,‡˜ÏÈÒ· .ÌȘÏÂÁÓ 'ÒÂ˙ ÈÏÚ· '· ̉˘ ÈχÂ

ÔÎ Ì‚ ‰ÏÚÓÏ Â ·˙΢ ‫˙ הרא"ש‬ËÈ˘Ï ‫וג‬ ,‡˜ÏÈÒ Ìȯ٠˘¯ÙÓ˘ ,È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï ÔÈÓÎ Ô‰È È·Ó ‡ˆÂÈ ÔÈÓÈ ÔÈÓÈ ÔÈÚÎ Â Èȉ ¯·ÂÒ ˘"‡¯‰˘ ,˙˜¯È È ÈÓ· ȯÈÈÓ Ô‡Î ,ÁÓ˜ .‰ ÈÁË ‰È· ÍÈÈ˘ Ôȇ„ ˙·È ˜· ¯˙ÂÓ ‰"„Ó ÚÓ˘Ó (. ¹ð) ‫ומרש"י‬ ‡Î‰Â ,Ô ·¯„Ó ¯ÂÒȇ ԇΠ˘È˘ ,˜¯È ȯ‰Â ,Ï·  ȇ Ԙ˙Ó˘ ˘Ù ˙Ó‚Ú ÌÂ˘Ó ‰ÏÚÓÏ ‰Á Ó‰ ÔÓ ‡˜Â„ .ȯ˘ È ÈÚÏ ·Â¯˜ ˙Ó‚Ú ‡Îȇ ,‰ÏÈ· ˙ÚÏ ‰ÙˆÓÂ Û‡Â˘ ‡È‰˘ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ ı¯˙Ï ÌÈÏÂÎÈ Èχ .ÈÙË ˘Ù ‡˜ÏÈÒ Ìȯٷ„ ,˜¯È ˙·È ˜Ï ‡˜ÏÈÒ Ìȯ٠ԇΠ,(.ìך ¹ð) È"˘¯ ·˙΢ ÂÓÎ ,ÈÏη ‡Â‰ .¯˙ÂÓ „È· ˜¯È ˙·È ˜· ‡È·Ó„ (¬ öô−½) ,‫¯ מגילת ספר‬ÙÒ· ‫ועיי‬ '‫˙ תוס‬ËÈ˘ ÏÚ (ï"ò öô−½) ‫חזון איש‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ð³

¯ÂÒȇ ‡‰È˘ È„Î˘ ‰‡¯ Ìȯ·„‰ ‫ולסיכו‬ Íȯˆ ,Ú˜¯˜ ÈÏ„Ȃ Ôȇ˘ ¯·„· ÔÁÂË .‫ ב‬,ÂÏÎ‡Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÍÂ˙ÈÁ ÈÏ·„ .‫ א‬,Ìȇ ˙ '·  ȇ˘ ÔÙ‡· ÍÂ˙ÈÁ Ï·‡ .˜„ ˜„ Â˙‡ ÔÈÎ˙ÂÁ˘ ¯˘Ù‡ ȇ ÍÂ˙ÈÁ‰ ÈÏ· ̇ ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ˜„ ˜„ Ê"Ò „΢ ÔÓÈÒ· ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙ ÔΠ̢ӠÂÏÎÂ‡Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ Ù"Ú‡Â) ÌÈ·ÏÎ ‰È ÙÏ ‰Ï· ÔÈÎ˙ÁÓ ¯˙ÂÓ ‰"Ù‡ ÍÂ˙ÈÁ ÈÏ· ‰ÏÈ· ‰ ÂÏÎ‡È ÌÈ·ÏΉ˘ .(¯˙ÂÓ Ï· È¢„ ‰„Â‰È '¯Î ‰ÎÏ‰Ï Ô È˘ „ Ôȇ (ì ¹−¼½ ð"×¾ öô−½ë) ‫˙· המחבר‬΢ ‫ומה‬ Ôȇ ‰Ó‰· È ÙÏ Ôȷ¯Á ˙Á˘ ÔÈÎ˙ÂÁ ‡Â‰ ÔÁÂË ¯ÂÒȇ‰ ‡‰„ ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ¯ÂÒȇ‰ ȯÈȇ ¯·ÁӉ ˜„ ˜„ ÔÈÎ˙ÂÁ ¯˘‡Î ‡˜Â„ ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ ‡Ï‡Â ˜„ ˜„ ÔÈÎ˙ÂÁ  ȇ˘ ‡Ï·„ ,¯·ÁÓ‰ ÌÈÈÒ˘ ÂÓÎ ,‡Á¯ÈË ÌÂ˘Ó .‰ÏÈÎ‡Ï ÈÊÁ ÈÓ ÍÂ˙ÈÁ ê"×¾ öô−½ë) ¯·ÁÓ‰ ÔÎ Ì‚ Ô·ÂÓ ‰Ê

‫ולפי‬

·ÈÈÁ ˜„ ˜„ ˜¯È Í˙ÁÓ‰ (ë"− ¹−¼½ ˘È ˜„ ˜„ ÔÎ˙ÂÁ˘ ÔÙ‡·„ ,ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ˜„ ÔÈÎ˙ÂÁ˘Î ˙˜¯È·„ ÚÓ˘Ó ,ÔÁÂË ¯ÂÒȇ ÔÎ Ì‚ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ÍÂ˙ÈÁ ÈÏ· ̇ ÂÏÈÙ‡ ¹−¼½) ‫ מהמשנה ברורה‬ÚÓ˘Ó ÔΠ,¯ÂÒ‡ Ì˙Ò„Ó ˘ÂÏ˙ ,˜¯È‰ Í˙ÁÓ‰ ·˙΢,(ì"ñ ö¬š ,ÔÈÈÁ ÔÏÎ‡Ï È‡¯˘ ˙˜¯È· ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó .ÔÈÏ·· ‰ ÈÁË ˘È„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔÎ Ì‚

˜„ ˜„ ÍÂ˙ÁÏ ¯ÂÒ‡ ˙˜¯È· ‡˜Â„ ‫ואפשר‬ ÍÂ˙ÈÁ ÈÏ· ‰ÏÈÎ‡Ï Ôȇ¯ ̉˘ ÂÏÈÙ‡ È„Î ¯˘· Î"‡˘Ó ̉ Ú˜¯˜ ÈÏ„Ȃ„ ÌÂ˘Ó Â È‡ ÍÂ˙ÈÁ‰ ÈÏ· ‡‰È˘ Íȯˆ ¯ÂÒ‡ ‡‰È˘ .‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯

ÔÓ˜Ï ¯·ÁÓ‰˘ .‰¯È˙Ò ÔÈ˘˜Ó ÌÈ˘¯ÙÓ‰ ‫וכל‬ ‰ÏÈ· ÔÈÎ˙ÁÓ ˜ÒÙ (ï ¹−¼½ ð"×¾ öô−½) ‰˘˜‰ ‰ÏÈ· · ÈÏÈÓ È ‰Â ,'ÂΠÌÈ·ÏΉ È ÙÏ Ï·‡ ,‰ÎÈ˙Á ‡Ï· ‰ÏÎ‡Ï Ì‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ ,‡Ï ‰ÎÈ˙Á ‡Ï· Ì‰Ï ‰È‡¯ ‰˙ȉ ̇ ‫ והט"ז‬.Ô ÈÁ¯Ë ‡Ï ȇ¯ ‡Â‰˘ ‰Ó· Á¯ËÓ„ (ê"×¾ öô−½ë) ‫‡ שהרמ"א‬È·Ó (ð ö¬š ¹−¼½) Ì˘ ÍÂ˙ÁÏ Ôȇ„ (î"ò öô−½) ‫˜ התרומת הדשן‬È˙Ú‰ ÂÏÎ‡Ï ÌÈÏÂÎÈ Ô È‡Â Ïȇ‰„ ,˜„ ˜„ ÈÁ ¯˘· ‡ ‰ ·¯Î ‰Ê ,Ï· ÈÂ˘Ó ‡˜ ,ÍÂ˙ÈÁ ‡Ï· ԇΠ‡‰„ ,„‡Ó ‰ÂÓ˙ ‡Â‰Â (.íòš ¹ð) ,˙·˘· È¢‡„ ‰„Â‰È '¯Î ÔÏ ‡ÓÈȘ (ï ¹−¼½ ð"×¾ öô−½ë) .¯ÂÒ‡ Ï·· Á¯ËÓ ¯˙ÂÓ Ï· (ê"− ö¬š ¹−¼½ ê"×¾ öô−½) ì÷ùä

‫ובמחצית‬

Ô È˘ ˙Ó‡·„ ,‫˘· הרמ"א‬ÈÈÓ Ï·· Á¯ËÓ ¯˙ÂÓ Ï· ‡È¢„ ‰„Â‰È '¯Î ÍÂ˙ÁÏ ¯ÂÒ‡„ ‡"Ó¯‰ ·˙Î ÈΉ ÂÏÈه ,¯ÂÒ‡ Ô È‡Â Ïȇ‰ .˙ÂÙÂÚ‰ È ÙÏ ÈÁ ¯˘· ˜„ ˜„ ‫ דבתרומת הדשן‬.ÍÂ˙ÈÁ ‡Ï· ÂÏÎ‡Ï ÌÈÏÂÎÈ ÈΉ ‡Ϸ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ„ ÔÂÈ΄ ,·˙Î ÂÏÈÙ‡ ,ÔÁÂË ÌÂ˘Ó Â· ˘È„ ÌÈ„ÂÓ ‡ ‚ ȇ‰Î ,Ú˜¯˜ ÈÏ„‚· ‡Ï‡ ‰ ÈÁË Ôȇ„ ÌȘÒÂÙ‰Ï ‡Ï· ÏÂÎ‡Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï˘ ÔÙ‡· ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ˜„ ˜„ ÔÎ˙ÂÁ˘Î ʇ ,ÍÂ˙ÈÁ ·˘ÂÈÓ ‰Ê ÈÙÏ .Ï· ÈÂÂ˘Ó ÌÂ˘Ó ‡Ï ,ÔÁÂË ‰ÏÈ· ÍÂ˙ÁÏ ,ȯÈÈÓ „"΢ ÔÓÈÒ·˘ ‰¯È˙Ò‰ · ‡ÎÈÏ ,˜„ ˜„ Í˙ÂÁ  ȇ ,ÌÈ·ÏΉ È ÙÏ Ï· È¢Ӡ,Ï· ÈÂÂ˘Ó ‡Ï‡ ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ÚÓ˘Ó ÔΠ.¯˙ÂÓ ‰„Â‰È '¯Î ÔÏ ‡ÓÈȘ„ Ô„È„Ï (í ö¬š ¹−¼½ ð"×¾ öô−½ë) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ¯·„Ó .ÔÁÂË ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ ԇΠ‡"Ó¯‰„ ˘¯ÙÓ„

‫ הר"ר יוסף גראד הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

í³

‫הר"ר יוסף גראד הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫סוגיא דכופה עליו כלי‬ ‰¯˙‰ Í¯ÂˆÏ ‰¯˙‰˘ ÍÂ˙Ó (í®−ë) Ï"ÈȘ ÌÂ˘Ó ÂÙ¯Â˘Ï È¯˙˘ÈÏ Î"‡Â Í¯ÂˆÏ ‡Ï˘ ÈÓ ÍÂ˙Ó„ ¯˙ȉ Ï΄ Ô"¯‰ ı¯˙Ó .ÍÂ˙Ó„ ¯˙ȉ ͯˆ 'ÈÙ ˙ˆ˜ ͯˆ · ˘È„ ‡˜Â„ ‡Â‰ ‰˘ÂÚ˘ ‡ ÂÎ¯ÂˆÏ ‰˘ÂÚ˘ ¯·„ ‡Â‰ ˙ˆ˜ ¯·„‰ ‰˘ÂÚ ‡Â‰ ̇ Ï·‡ ‰¯Â˙‰ ÈÂÂȈ ÌÂ˘Ó Í¯Âˆ ‡¯˜  ȇ ‰Ê Ô ·¯„ ‡·ÂÈÁ ÌÂ˘Ó ˜¯ ¯ÂÚÈ· ·ÂÈÁ‰ Ôȇ ·Â˘ ÂÏËÈ·· ‡Î‰Â ÏÏÎ ‡Ï ‰"Â˘Ó Ô ·¯„Ó ‡Â‰ ·ÂÈÁ‰ ˜¯ ˙"‰Ó ÂÙ¯Â˘Ï ¯ÂÒ‡ Î"‡Â ÍÂ˙Ó„ ¯˙ȉ‰ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ̇ Ï·‡ ÂÏËÈ·„ ‡Îȉ ‡˜Â„ ‰Ê Ë"ÂÈ· ¯·ÂÚ„ ‡˙Èȯ‡„Ó ¯ÂÚÈ· ·ÂÈÁ‰ ʇ„ ÂÏËÈ· ¯˙ÂÓ Ê‡ Â˙È·˘˙ ·ÂÈÁ ÂÏ ˘È È"·Â È"·· ‰¯˙‰ Í¯ÂˆÏ ‰¯˙‰˘ ÍÂ˙Ó„ Ë"ÂÈ· ÂÙ¯Â˘Ï ‡¯˜Ó ¯ÈÙ˘ ‡˙Èȯ‡„ Í¯ÂˆÂ Í¯ÂˆÏ ‡Ï˘ ÈÓ .˙ˆ˜ ͯˆ ÁÎÓ ˜¯ ‰˘˜Â‰ ‡Ï Ô"¯‰„ ÂÈÏÚ ¯ÈÚ‰Ï ‫ויש‬ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ‰ ÁÎÓ ‡Ï ‰Ùȯ˘ ¯ÂÒȇ‰ ÔÙ‡· ȯÈÈÓ 'Ó‚‰„ ¯·ÂÒ„ Â˙ÈÈ˘Â˜Ó ÚÓ˘Ó ÂÙ¯Â˘Ï„ ‰˘˜Ó Ê"Ú ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯Â˘Ï ÏÂÎÈ˘ ÏÂÎÈ Â È‡˘ ÔÙ‡· ‡Â‰ ̇ Ï·‡ ÍÂ˙Ó ÌÂ˘Ó ÂÙ¯Â˘ÏÂ Â‡ÈˆÂ‰Ï ¯ÂÒ‡„ ȇ„ ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯Â˘Ï ‰ ‰Â .ÍÂ˙Ó ÌÂ˘Ó È¯˘ ‡Ï ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ„ ÍÂ˙Ó Ô È¯Ó‡„ ¯·ÂÒ .·È Û„ ‰ˆÈ·· È"˘¯ ÂÙ¯Â˘  ȇ„ ‡Î‰Â ÏÏΠͯˆ · Ôȇ˘· 'Ù‡

·¯ ¯Ó‡ ‰„Â‰È ·¯ ¯Ó‡ (.î) ÌÈÁÒÙ ‫בגמרא‬ ÂÈÏÚ ‰ÙÂÎ Ë"ÂÈ· Â˙È·· ıÓÁ ‡ˆÂÓ‰ ‡‰„ ,ÈÏΉ ˙‡ ÂÈÏÚ ‰ÙÂÎ È"˘¯ 'ÈÙ .ÈÏΉ ˙‡ ‡Ï ‰‡¯È Ï·· ‰ÈÓ ȘÂه ÈÏËÏËÏ ÈÊÁ ‡Ï Ô È¯Ó‡„Î ÏÂÓ˙‡Ó ‰È·Ï· ‰ÈÏË· ‡‰„ ¯·Ú ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,ÏË·È˘ Íȯˆ ˜„·‰ ( ) ÔÓ˜Ï .È"˘¯ Ï"ÎÚ ÈÏÎ ˙ÈÈÙÎ Íȯˆ  Ï·È ÁÎ˘È ‡Â‰ ÈÏÎ ÂÈÏÚ ‰ÙÂ΄ ÔÈ„‰„ È"˘¯· ‫מבואר‬ ÌÂ˘Ó ‡ÎÈÏ Â˙„ ÂÏËÈ·˘ ¯Á‡Ï ‡˜Â„ Â¯Ú·Ï Ô ·¯„ ·ÂÈÁ ‡Îȇ ‡Ï‡ È"·Â È"· ¯ÂÒȇ ÏÂÎÈ 'ȉ ˙Ó‡·„ ,ÂÏÎ‡Ï ‡Â·È ‡Ó˘ ‰¯ÈÊ‚  ¯Ú·È˘ ‡  Èȉ„ ÌÈ Ù‡ ‰ÓÎ È"Ú Â¯Ú·Ï Î"ÈÚ˘ ¯˙ÂÈ· ‰ÏÈÚÂÓ ¯ÂÚÈ· ‰ʄ ‰Ùȯ˘ È"Ú ¯¯ÙÈ˘ ‡ ÏÚÂÙ· Ô ·¯„ ¯ÂÚÈ· ˙ˆӉ ÌÈÈ˜Ó ‰ˆÈÁÓ È‰„ Â˙È·Ó Â‡ÈˆÂÈ˘ ‡ ÁÂ¯Ï ‰¯ÊÈ ‡‰„ ‡Â‰ È"˘¯ ˙ ÂÂΠÂÏÎ‡Ï ‡Â·È ‡Ï˘ ‡Îȇ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Ï" ‰ 'È Ù‡· ‰˘ÂÚ Â È‡„ ‡Â‰ ıÓÁ„ ÌÂ˘Ó Ô ·¯„ ‰ˆ˜ÂÓ ÏÂËÏË ¯ÂÒȇ È‚Ò ‰"Â˘Ó Ë"ÂÈ· ‰ˆ˜ÂÓ„ ‰‡ ‰ ȯÂÒÈ‡Ó ‰ˆÈÁÓ ÂÓÎ Ù"ÎÚ È‰„ ‡„ȯ‚ ÈÏÎ ˙ÈÈÙη ‡ÎÈÏ ÈÓ È"· ¯ÂÒȇ ÂÏÎ‡Ï ‡Â·È ‡Ï˘ ¯Îȉ ÂÏËÈ· ‡Ï ̇ Ï·‡ ,ÂÏËÈ·˘ ¯Á‡Ï ȯÈÈÓ„ . Ȅ ‰Ó È"˘¯· ¯‡Â·Ó  ȇ ȯÈÈÓ„ È"˘¯ ÍωÓÎ ÔÈ‚ÂÒ 'ÈÙ Ô"¯‰ ‫והנה‬ ‡‰„ Ô"¯‰ ‰˘˜Ó ÂÏËÈ·˘ ¯Á‡Ï Ô‡Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ï·· ÂÈÏÚ ¯Â·ÚÈ ‡Ï˘ È„Î „È ¯Á‡ÏΠ‡ ·¯ÚÓ ÂÏËÈ· ̇ Î"‡˘Ó ,‡ˆÓÈ Ï·Â ‰‡¯È Â˙È·˘‰Ï ‰ÈÏÚ Ô ·¯„ ‡·ÂÈÁ ˜¯ ‡Îȇ„ Ë"ÂÈ ,‡ÓÏÚ· ÈÏÎ ˙ÈÈÙη È‚Ò Ê‡ È"· ¯ÂÒȇ ÂÏ Ôȇ Ì¢Ó ÂÏËÈ·· ȯÈÈÓ ÈÏÎ ÂÈÏÚ ‰ÙÂ΄ ÔÈÈ‚ÂÒ .(ÈÏÎ ˙ÈÈÙη È‚Ò Ô ·¯„ ·ÂÈÁ ȯ˜ÈÓ ˙Ó‡· ¯·ÂÒ .Ê Û„ ˙·Â˙Î '‫ובתוס‬ ÏÂÎÈ ¯ÈÙ˘Â ÂÏËÈ·· 'ÈÙ‡ ˙ˆ˜ ͯˆ Ù"Ú‡ ÈÓ È¯ÈÈÓ ÔÈÈ‚ÂÒ ÍÂ˙Ó„ ¯˙ȉ‰ ¯ÓÂÏ ‡‰Â ,‡˙Èȯ‡„ ‡¯ÂÒȇ ‡Îȇ„ ÂÏËÈ· ‡Ï˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÈÏΉ ˙‡ ‰ÙÂÎ ˜¯ ÂÙ¯Â˘  ȇ· Ô È¯˘ ‡Ï ‰ˆ˜ÂÓ ÏÂËÏË ¯ÂÒȇ ‡Îȇ„ ÔÂÈÎ ÂÏ ˘È˘ ̘ӷ 'ÈÙ‡ ÂÙ¯˘ÏÂ Â‡ÈˆÂ‰Ï ‰ÈÏ ˙ËÈ˘ ‡Â‰ ÔΠ,‰‡¯È Ï· ¯ÂÒȇ Â˙È·˘˙ ·ÂÈÁ ÂÙ¯Â˘Ï Â˙È·Ó Â‡ÈˆÂ‰Ï ¯ÂÒ‡„ ,Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ‰˘˜Ó ‰ ˘Ó ÛÒΉ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó Ô ·¯„Ó ˜¯ ‡Â‰ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ‰"Ï Ì"·Ó¯‰ ȯ˘ÈÏ ‡˙Èȯ‡„Ó ‡Â‰ ‰‡¯È Ï· ¯ÂÒȇ È"· ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó Ô ·¯„ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ‰ÈÏ Ô È¯˘ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ÈΠ,‡˙Èȯ‡„ Ó"ÒΉ '˙Ó ,È"·· ÂÈÏÚ ¯Â·ÚÏ Â˙‰˘‰Ï ÏÚ ¯Â·ÚÏ ‡Ï˘ ̉ȯ·„Ï ˜ÂÊÈÁ Â˘Ú ÌÈÓÎÁ„ ¯ÂÒȇ ˘È˘ ̘ӷ 'ÈÙ‡ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ÏÚ ÂÏȇ„ „ÂÚ ı¯È˙ ‡˙Èȯ‡„ ·˘· ‰‡¯È Ï· ÏÚ ¯Â·ÚÏ ‰˘Ú Ì˜ Íȯˆ ÌÈÓÎÁ‰˘ ‡Ï‡ Â¯Ú·Ï ‡Â‰  ˆ¯Â ‰˘Ú˙ χ ‡Ï„ ¯·ÂÚ Â È‡ ‰"¢Ó ÂÏËÏËÏ Â‰Â¯Ò‡ ‰È‰ ˙¢¯·˘Î ‡Ï‡ È"·Â È"· ‰¯Â˙ ‰¯Ó‡ ,‡Ï ‡Â‰ Ò ‡ ̇ Ï·‡ Â¯Ú·Ó Â È‡Â Â¯Ú·Ï ˜¯Ù· ÔӘτ Ï" ‰Ï 'ȇ¯ ‡È·‰Ï ˘È „" ÚÏ ÔÈ„È‚‰Â ˙ÂÓˆÚ‰ 'È ˙Ó· .‚"Î Û„ ÔÈψ „ˆÈÎ Â‰Ï È˜ÂÓ Ì˘ 'Ó‚·Â Ê"Ë· ÂÙ¯˘È ¯˙ ‰Â

î³

ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÈÏÎ ÂÈÏÚ ‰ÙÂÎ ‡Ï‡ ÍÂ˙Ó ÌÂ˘Ó ÂÏËÈ·˘ ¯Á‡Ï ÂÏÈÙ‡ ÂÙ¯Â˘Ï ¯˙ÂÓ 'ȉ„ "‰‡„ Â‡ÈˆÂ‰Ï ‰ÈÏ Ô È¯Ò‡ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ÂÙ¯Â˘Ï ÏÂÎÈ Â È‡˘ ÔÙ‡· ԇΠȯÈÈÓ ÂÙ¯Â˘ÏÂ Ô ·¯„Ó ‡Â‰ ¯ÂÚÈ· ·ÂÈÁ„ ÔÂÈÎ ÍÎω ÂÓ˜ӷ ‡Ï ̇ Ï·‡ ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ‰ ‰ÈÏ Ô È¯˘ ‡Ï ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‰ˆ˜ÂÓ ¯ÂÒȇ‰ ‰Á„ ÂÏËÈ· ‡ˆÓ ÂÙ¯Â˘Ï Â˙È·Ó Â‡ÈˆÂ‰Ï ¯˙ÂÓ È"· ÏÂÎÈ Â È‡˘ ÔÙ‡· 'Ó‚‰ ԇΠȯÈÈÓ È"˘¯Ï„ ÈÓ ¯˙ÂÓ ÂÏËÈ· ‡Ï ̇ ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯Â˘Ï ‡Ï ‰ˆ˜ÂÓ ÌÂ˘Ó Â· ˘È ÂÙ¯˘ÏÂ Â‡ÈˆÂ‰Ï 'Ó‚‰ ȯÈÈÓ Ô"¯‰Ï Ï·‡ ÍÂ˙Ó„ ‡È˘Â˜ ÍÈÈ˘ '˜Ó ‰"¢Ó ,ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯Â˘Ï ÏÂÎÈ˘ ÔÙ‡· .ÍÂ˙Ó ÌÂ˘Ó È¯˙˘ÈÏ„ ‡È·Ó Ú"¯„ ‡‰‡ .„ Û„ ÔÓ˜Ï 'Ó‚· ‫הנה‬  Ȉӄ „"È· ‡Â‰ ¯ÂÚÈ· ·ÂÈÁ„ 'ȇ¯ ‰¯Ó‡ ‰¯Â˙‰Â ‰Î‡ÏÓ ·‡ ‡Â‰˘ ‰¯Ú·‰Ï ‡Ï Ú"¯„Ó Ó"˘ 'Ó‚· Ì˘ Ô È¯Ó‡Â Â˙È·˘˙ ÈÓ ‰¯˙‰ Í¯ÂˆÏ ‰¯˙‰˘ ÍÂ˙Ó Ô È¯Ó‡ ÈÙÏ ÚÓ˘Ó„ ‡"·Ëȯ‰ ˘¯ÙÓ Í¯ÂˆÏ ‡Ï˘ (.ð"− í®−ë) Ë"ÂÈ„ ‡Ó˜ ˜¯Ù· Ï"ÈȘ„ ‰Ó ‡˜Â„ Â‰Ê ,ÂÙ¯Â˘Ï ¯˙ÂÓ Î"‡Â ÍÂ˙Ó Ô È¯Ó‡„ ‡Â‰ ¯ÂÚÈ· ·ÂÈÁ„ Í˙Ú„ ‡˜ÏÒ„ ‰Ó ÈÙÏ ‰Ú·¯‡·  ÓÊ„ ‡˙˘‰ Ï·‡ Â"Ë·  Èȉ„ Ë"ÂÈ·  ȇ Ë"ÂÈ ·¯ÚÓ ¯˘Ù‡˘ ¯·„Πȉ ¯˘Ú  ȇ„  ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓΠȉ„ Ë"ÂÈ ‰Á„ ʇ„ ÂÏËÈ· ‡Ï„ ‡Îȉ 'Èه ,˙·˘ ‰Á„ ,Â¯Ú·Ï Ú‚¯Â Ú‚¯ Ïη Â˙È·˘˙ ·ÂÈÁ ‡Îȇ ‰Ê‰ ÌÂÈÏ ÍÈÈ˘˘ ÌÂȉ ͯˆ  ȇ„ ÔÂÈÎ Ó"Ó ¯˘Ù‡ 'ȉ ¯ÁÓÏ Â˙¢ÚÏ ÂÏ ¯˘Ù‡„ ‡˜ÈÈ„ ¯È˙‰Ï ˙ˆ˜ ͯˆ 'ÈÙ‡ ‡¯˜  ȇ ÏÂÓ˙‡Ó ÂÏ È‚ È"Ú Â˙È·Ó Â‡ÈˆÂ‰Ï ÍȯˆÂ ,ÍÂ˙Ó Ì¢Ó

ï³

‫ הר"ר יוסף גראד הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÍÂ˙Ó ¯˙ȉ‰„ ‡Â‰ ‰ ˘Ó ÛÒΉ ‫ושיטת‬ ÂÙ‚ ͯˆ · ˘È˘Î ‡˜Â„ ‡Â‰ ÂÙ‚ ˙‡ ‰ Ì¢ ÂÏ Ôȇ ̇ Ï·‡ Â˙‡ ‰Ï · Ôȇ ‰¯Â˙‰ ÈÂÂȈ ÌÂ˘Ó ‰˘ÂÚ˘ ‡Ï‡ ‡‰„ ÔÂÈÎ ÔÈÈ‚ÂÒ· ԇΠÍÂ˙Ó ¯˙ȉ ÌÂ˘Ó ‰‡¯È Ï· ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÂÙ¯˘Ï ‰ˆÂ¯„ ¯Â҇ ,ÂÙ¯˘Ï ÂÏ ¯ÂÒ‡ ‰¯Â˙‰ ÈÂÂȈ  Èȉ„ ‰ÙÂÎ ‰"¢Ó ‰ˆ˜ÂÓ ÌÂ˘Ó Â‡ÈˆÂ‰Ï ÈÓ ‡Ï· ÂÏÈÙ‡ Ó"ÒΉ ÈÙÏ„ ‡ˆÓ ,ÈÏÎ ÂÈÏÚ .ÂÙ¯Â˘Ï ¯ÂÒ‡ ÈÓ ÂÏË·

ÔÂÈÎÂ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ȉ„ ‰˘ ‰ „È‚„  Ӣ· ¯Â·ÚÏ ‰ÈÏ È¯˘ Ô ·¯„Ó ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯  ȇ„ ‡ÓÚË ÌÈ˘„˜ ¯˙Â Ï˘ ‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒȇ ÏÚ Ì˜ ‡Â‰ Ô ·„„Ó „È‚ ˙ÏÈ· ¯ÂÒȇ„ ÔÂÈÎ ÈÓ ·˘ ‡Â‰ ¯˙Â Ï˘ ‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒȇ ‰˘Ú ¯ÂÒȇ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ‰ÈÏ ‡ÁÈ ‰"Â˘Ó ‰˘Ú˙ χ ÏÚ ¯Â·ÚÏÓ ‰˘Ú˙ χ ·˘ Ï˘ ‡˙Èȯ‡„ ı¯È˙ ÁÂ Ó ¯"‰Â ‰˘Ú Ì˜ Ï˘ Ô ·¯„ ¯ÂÒȇ ÂÏËÏËÏ ‰ÈÏ Ô È¯˘ ‡Ï„ Ó"ÒΉ ˙È˘Â˜ ÏÚ .Â˙È·˘˙ ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ó ‡Ï 'ÈÏ ÏËÏËÓ„ ‡ „ÈÚ·„

Ú"¯„Ó Ï"ÈȘ„ Ó"ÒÎ ÏÚ ‰Ó˙Ó ‫והחזו"א‬ ÍÂ˙Ó Ô È¯Ó‡ ‡Ï„ ¯·ÂÒ ‡Â‰„ ‰"ه Â˙È·˘˙ ·ÂÈÁ ÌÂ˘Ó ÂÙ¯Â˘· ȯÈÈÓ Ú"¯Â .‰ÂÓ˙ Ó"ÒΉ ÍÂ˙Ó„ ¯˙ȉ‰ Ì˘ ÍÈÈ˘

¯Â·ÚÈ ‡Ï ÂÓ˜ӷ  ٯ˘È„ ‰˘˜Ó ‫והחזו"א‬ 'È˙ ,‰ˆ˜ÂÓ ÏÂËÏË ¯ÂÒȇ ÏÚ Ì‡„ ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯Â˘Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘· ȯÈÈÓ„ ·ÂÈÁÓ„ Ï"ÈȘ„ ‡‰Â ˙È·‰ Û¯˘È Â˙È·· ÂÙ¯˘ ¯ÂÒȇ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ‡Ï˘ ¢Âί  ‰ ÏÎ Ô˙ÈÏ Á˜ÈÙ ˘È˘ ̘ӷ ȯÈÈÓ„ Ï"ˆ ,‡˙Èȯ‡„ ¯„„ Ï"È Â‡ ,‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒȇ ‰Á„„ ˘Ù  ‰ ÏÎ Ô˙ÈÏ Ì„‡ ·ÈÂÁÓ˘ ÌÈ˘ ‡ ¯‡˘ ‰È· ȇ ¯˙ÂÓ ‰"¢Ó ÌȯÁ‡ ÔÂÓÓ ˜ÂÊÈ˘ ‡Ï .ÂÓ˜ӷ ÂÙ¯˘Ï ÂÏ ¯˘Ù‡

Ó‚‰· ÌÈÎÏ‰Ó '· Â Ï ˘È ‡˙ÏÈÓ„ ‫ולסיומא‬ Ô"¯‰Ï È"˘¯Ï - ÈÏÎ ÂÈÏÚ ‰ÙÂ΄ ˙·Â˙η 'ÒÂ˙Ï ÂÏËÈ· ¯·Î„ ȯÈȇ ‡"·ËȯÏ ̇ ÈÎ ¯Á‡ ÔÙ‡ ÂÏ Ôȇ ÂÏËÈ· ‡Ï ̇ 'ÈÙ‡ .ÈÏÎ ˙ÈÈÙÎ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì³

‫הר"ר אביגדור גראסבערגער הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין איסור לא תתגודדו‬ „"·· ˙Á‡ ¯ÈÚ·Â ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ ‡·¯Ï ,„„‚˙˙ .˙„‚‡ ˙„‚‡ Ï"‰„ ‰¯ÂÒ‡ Ú"ÂÎÏ ˙Á‡ ‰˘˜Ó (îððîè³³ êñ ’−þôê −× í"ð ð− ¹ð) '‫ותוס‬ ¯ÈÚ·„ ‰ÏÈ‚ÓÓ ı¯È˙ ‰Ó ˙"‡Â Ï"Ê ÌȯÙΉ È ·Ï „"È· ¯ÈÚ‰ È ·Ï Ôȯ˜ Âȉ ˙Á‡ ÈÈ·‡ ˙ËÈ˘Ï 'ÈÙ ,‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈÏ ÌÈÓÈ„˜Ó Âȉ ˙¢ÚÏ ¯ÂÒ‡ „"· È˙˘· 'ÈÙ‡ ˙Á‡ ¯ÈÚ·„ ¯ÈÚ· Ôȯ˜ ͇ȉ ‰ÏÈ‚Ó· Î"‡ ˙„‚‡ ˙„‚‡ ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· Ìȇ¯Â˜ ÌȯÙΉ „"È· ˙Á‡ ԉΠÌÈÈÁ  ȷ¯ ·¯‰ ¯Ó‡ ,¯ÈÚ‰ Â˙‡· 'ÈÏ È¯˜„  Èȉ ̯ÈÚ· Ôȯ˜ Âȉ ÌȯÙÎ È ·„ È˘ÈÓÁÂ È ˘· ÂÒ Î˙‰Â ‡·˘ ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙¯˜Ï ÂÓÈ„˜‰Â ‰¯Â˙‰ ˙‡È¯˜ ÚÂÓ˘Ï ‡Ï Ú"ÂÎÏ„ ˙¯ÈÈÚ È˙˘· Ï"‰ Î"‡ ̯ÈÚ· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„Ó 'ȇ¯Â „„‚˙˙ ‡Ï 'È· Ô È¯˜  ȇ˘ Ï΄ ͯΠԷ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯ÈÚ Ô·„ Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Ôȇ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Ô· ȯ‰˘ ¯ÙÎ Ô· ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯ÈÚ Ô· ‰"Π‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· ·ÂÈÁ ¯ÙÎ Ô·Â „"È· ·ÂÈÁ ¯ÈÚ ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏΠÌȇȘ· Âȉ ÌȯÙΉ È ·˘ ÔÂÈΠ,Ô˙·ÂÁ È„È .̯ÈÚ· Ìȯ˜ Âȉ ȇ„ ˙¯˜Ï êñê í"ð) .· Û„ ‰ÏÈ‚Ó 'ÒÓ· È"˘¯ ‫א( והנה‬

„"‡· (í½−ò×í óî−ñ ö−ô−ðšô ó−þõ×í¾ ˙¢¯ ÌÈÓÎÁ Ô‰Ï Â ˙ ÌȯÙΉ˘ ‡Ï‡ Ï"ÊÂ

˙‡¯˜ ‰ÏÈ‚Ó Ì˙‰ Ô ˙ (:è−) ˙ÂÓ·È ‫בגמרא‬ ‰˘Ï˘·Â ¯˘Ú ÌÈ ˘·Â ¯˘Ú „Á‡· ˙ÂÁÙ ‡Ï ¯˘Ú ‰˘ÓÁ·Â ¯˘Ú ‰Ú·¯‡·Â ¯˘Ú ԇΠȯ˜È‡ Ô ÁÂÈ '¯Ï Ï"¯ ‰ÈÏ ¯Ó‡ ¯˙ÂÈ ‡Ï 'ÈÙ ,˙„‚‡ ˙„‚‡ ¢Ú˙ ‡Ï „„‚˙˙ ‡Ï ‡Ï ˙Á‡ ‰Îω ÌÈÈ˜Ï ·ÈÈÁ χ¯˘È Ï΢ ˜ÂÏÁÏ ‡Ï ÈÓ ‡Î‰Â ˙„‚‡ ˙„‚‡ ˙¢ÚÏ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ ÌȯÙÎ Ôȯ˜˘Î ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜ ÈÓÈ ,Â"Ë· ‰ÓÂÁ ÔÈÙ˜ÂÓ „"È· ˙ÂÏ„‚ ˙¯ÈÈÚ ˘"· ‡‰Â ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ÔÈÈ‚ÂÒ‰ ͢Ӊ·Â ˙¯·Ò ÈÓ ,ÌȯÒ‡ ‰"·Â ÌÈÁ‡Ï ˙¯„‰ ÔȯÈ˙Ó Ì‰È¯·„Î ˘"· Â˘Ú ‡Ï ̉ȯ·„Î ˘"· Â˘Ú ‡Ï „„‚˙˙ ‡Ï Ô‡Î Ô È¯˜ Â˘Ú „"Ó 'ÂÎÂ Ô È¯Ó‡ ÈÎ ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ˙„‚‡ ˙„‚‡ ¢Ú˙ ˙Á‡ ¯ÈÚ· ÌÈ È„ È˙· È˙˘ Ô‚Π„„‚˙ ‡Ï ȯ·„Î ÌȯÂÓ ÂÏω ˘"· ȯ·„Î ÌȯÂÓ ÂÏω ˙ÈÏ ˙¯ÈÈÚ È˙˘· ÔÈ È„ È˙· È˙˘ Ï·‡ ‰"· È˙· È˙˘Î ‰"·Â ˘"· ‡‰Â ‡·¯ Ï"‡ ,‰· ÔÏ Ô È¯Ó‡ ÈÎ ‡·¯ ¯Ó‡ ‡Ï‡ ÈÓ„ ˙Á‡ ¯ÈÚ· ÔÈ È„ ÔȯÂÓ ‚ÏÙ ˙Á‡ ¯ÈÚ· „"· Ô‚Π„„‚˙˙ ‡Ï È˙˘ Ï·‡ ‰"· ȯ·„Î ÔȯÂÓ ‚ÏÙ ˘"· ȯ·„Î .‡¯Ó‚‰ Ï"ÎÚ ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ ˙Á‡ ¯ÈÚ· ÔÈ È„ È˙· ,„„‚˙˙ ‡Ï ÔÈ Ú· ‰˜ÂÏÁÓ ÔÈÈ‚ÂÒÓ Â Ï ‫היוצא‬ ¯ÈÚ· ,˙¯˙ÂÓ ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ˙¯ÈÈÚ È˙˘· ‡Ï ÌÂ˘Ó ‰¯ÂÒ‡ ÈÈ·‡Ï ÔÈ È„ È˙· È˙˘· ˙Á‡

¬³

‫ הר"ר אביגדור גראסבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ô· ‰ÏÈ‚Ó· ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó Â¯Â˜Ó ¯ÙÎ Ô· ‡ÈˆÂÓ ‡·ÈÈ Â˙·ÂÁ È„È Í¯Î Ô· ‡ÈˆÂÈ˘ Â‰Ó ¯ÈÚ ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏÎ ‡ ˙ ‡‰Î ‰È˙‡ ˘¯ÈÙ ‡„‰· ,Ô˙·ÂÁ È„È ÌÈ·¯‰ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ȯ·„· 'ÒÂ˙· ԇΠ‰È‚‰ Á"·‰ ˙‰‚‰·Â ÔÈ Ó ,¯ÙÎ Ô· ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯ÈÚ Ô·„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‡Ï‰ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‰"‰˘ ˙‡Ê ÂÏ Â È‡˘ ¯ÈÚ Ô· ‡Ï‡ ¯‡Â·Ó ‡Ï ÈÓÏ˘Â¯È· Ì‰È ˘˘ ËÂ˘Ù˘ ‡Ï‡ ,ͯΠԷ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ Ï΄ ¯Ӈ „Á‡ ÌÚËÓ ·ÂÈÁ˘ ÔÂÈΠ,Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ·ÂÈÁ˘ ͯΠԷ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ „"È· ¯ÈÚ Ô· ,‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· ‡¯Â˜˘ ¯ÙÎ Ô· ‰"‰Â Â"Ë· Âȉ ȇ„ ÌȯÙΉ È ·˘ 'ÒÂ˙ ·˙Î Ë"‰Ó .̯ÈÚ· Ôȯ˜ ‡¯˜ ÌȯÙΉ È ·˘ Ï"Ò„ È"˘¯ ˙Ú„ ‫אמנ‬ ¯ÈÚ‰ È ·Ó „Á‡ È„È ÏÚ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ Ô· Ôȇ„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˘È ¯ÈÙ˘  ȇ˘ Ï΄ ÌÚËÓ Í¯Î Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô·„ Ô„È„ Ô„È Ï 'ÂΠ¯·„· ·ÈÂÁÓ ˙‡ ˙¯˜Ï Ì‰Ï Â ˜˙ ¯ÈÚ Ô·„ ,¯ÙÎ Ô· ˙‡  ˜˙˘ ͯΠԷ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ÔÎÏ „"È· ‰ÏÈ‚Ó‰  ȇ˘ ÏÎ Ï"‰„ Â"Ë· ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙¯˜Ï Ì‰Ï ˙¯˜Ï ·ÂÈÁ ÂÏ Ôȇ ¯ÈÚ Ô·˘ 'ÂΠ¯·„· ·ÈÂÁÓ ¯˜ÈÚ˘ ÌȯÙΉ È · Î"‡˘Ó ,Â"Ë· ‰ÏÈ‚Ó‰ ‡Ï‡  ˜˙ „"È· ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜ ˙ÂÂˆÓ ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· Ì˙ÂˆÓ ÌÈ„˜‰Ï ÂÏȘ‰ ÌÈÓÎÁ˘ ÌȯÙΉ È ·˘ ‡Ï‡ ‰ È „"È È · Ì‰È ˘Â ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÙ˘ ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈÏ ÌÈÓÈ„˜Ó .Ì˙·ÂÁ È„È È È„· È˙ȇ¯˘ ‰ÓÓ 'ȇ¯ ‡È·‰Ï ˘È ‰Ê ‫וכעי‬ È„Î ÏÎ‡È˘Ó ˙"‰Ó„ ,ÔÂÊÓ‰ ˙ί·

˙·˘· È ˘ ÌÂÈ ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈÏ ‰˙‡È¯˜ ÌÈ„˜‰Ï ‰ÒÈ Î ÌÂÈ ‡Â‰˘ ˙·˘· È˘ÈÓÁ ‡ „"È È ÙÏ˘ È˙·˘ ÈÙÏ ËÙ˘ÓÏ ˙¯ÈÈÚÏ ÔÈÒ Î˙Ó ÌȯÙΉ˘ ˙ ˜˙Î È˘ÈÓÁ·Â È ˘· ˙¯ÈÈÚ· ÔÈ·˘ÂÈ ÔÈ È„ ÔÈÎȯˆÂ ˙¯˜Ï ÔȇȘ· Ô È‡ ÌȯÙΉ ‡¯ÊÚ ÌÂÁȯˉ ‡Ï ¯ÈÚ‰ È ·Ó „Á‡ Ì‰Ï ‰ ‡¯˜È˘ ˘¯ÂÙÓ È¯‰ ,„"È ÌÂÈ· ‡·Ï ¯Á‡˙‰Ï ÌÈÓÎÁ ÌȯÙΉ È ·Ï ‡¯Â˜ 'ȉ ¯ÈÚ‰ È ·Ó „Á‡˘ ‡ˆÂÈ ÌÂÈ· Ì˙‡È¯˜ ÌÈ„˜‰Ï ÂÏȘ‰ ÌÈÓÎÁ˘ È · Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ËÙ˘ÓÏ ˙¯ÈÈÚÏ ÂÒ Î˙‰˘ 'ÒÂ˙ ȯ·„Î ‡Ï„ ,˙¯˜Ï ÔȇȘ· ÌȯÙΉ ÌÂÈ· ¯ÙΉ ÍÂ˙· ‡¯Â˜ 'ȉ ¯ÙΉ ÔÓ „Á‡˘ „ÂÒÈ· ÔÈ·‰Ï ˘È ˙"‰¯˜ ÚÂÓ˘Ï ‰ÒÈ Î‰ .'ÒÂ˙Ï È"˘¯ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ Ôȇ˘  ¯‡È· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„Ï ‫ב( ובאמת‬ Î"‡ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· ¯ÈÚ‰ È ·Ó „Á‡˘ ¯ÓÂÏ È"˘¯ ·˙Π͇ȉ .ÌȯÙΉ È ·Ï ‡¯Â˜ 'ω „"ÈÙ Ì"·Ó¯‰ ˘"Ó ¯ÈÚ‰Ï ˘È ‫ג( ג‬ ‰¯‰Ê‡ ÏÏη Ï"Ê „"ȉ ‰¯Ê ‰„Â·Ú ‰Ê ˙Á‡ ¯ÈÚ· ÌÈ È„ È˙· È ˘ ÂÈ‰È ‡Ï˘ ‰Ê ¯·„˘ ¯Á‡ ‚‰ ÓÎ ‚‰Â ‰Ê ‰Ê ‚‰ ÓÎ ‚‰Â „„‚˙˙ ‡Ï ¯Ó‡ ˘ ˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯Â‚ ‰Ê ȯ·„Ó ¯‡Â·Ó ,˙„‚‡ ˙„‚‡ ¢Ú˙ ‡Ï È˙· È ˘ ÂÈ‰È ‡Ï˘ ÈÈ·‡Î ˜ÒÙ˘ Ì"·Ó¯‰ ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ ‡·¯Ï ȯ‰˘ ,˙Á‡ ¯ÈÚ· ÌÈ È„ ıÂÁ ÌÂ˜Ó Ïη ‡·¯Î 'ÈÏ Ô È˜ÒÙ ‰¯Â‡ÎÏ ‰ ˘Ó ÌÁÏ·Â ‰ ˘Ó ÛÒη 'ÈÚ Ì"‚˜ Ï"ÚÈÓ .ı¯˙Ï Â˜Á„‰˘ ‰Ó Ì˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ȯ·„· ˜„˜„Ï Ì„˜‰· ‫ונראה‬ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ˘ 'ȇ¯Ï 'ÒÂ˙· ‡·ÂÓ‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˙˜ÂÏÁÓ Ì¯‚È ÔÎ ÔÈ‚‰Â ÂÏω ÔÎ ÌÈ‚‰Â ‡Ï ÚÂ„Ó Â¯È·Á „"· ÏÚ Ê‚¯È „Á‡ Ï΢ Î"‡˘Ó ,Ì˙ÎωИÒÙ ‡Ï ̂‰ ÓÎ ÂÏ·˜ ‰Ê ¯ÈÚ È · Ôȇ˘ ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ˙¯ÈÈÚ È˙˘· ‡·¯Â ,˙¯Á‡ ¯ÈÚ È · Ï˘ Ì‚‰ Ó ‰Ó ÌÈÚ„ÂÈ '·Î ‡¯ ˘ È"˘¯ÈÙ˘ ÂÓÎ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË Ï"Ò „"·‰Ó ˜ÏÁ ˙Á‡ „"·· ‡˜Â„  Èȉ ˙¯Â˙ Î"‡˘Ó ,ÔÎ ÔȯÂÓ „"·‰Ó ˜ÏÁ ÔÎ ÔȯÂÓ ÂÏ·˜ ÂÏω˘ ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ÔÈ È„ È˙· È˙˘· .ÔÎ ‡˙Îω ˜ÒÙ ÂÏ·˜ ÂÏω ÔÎ ‡˙Îω ·˘ÈÈÏ „"Ò· ¯‡·˙È ‡Î‰Ï ‡ È˙‡„ ‫והשתא‬ Ôȯ˜ ÌȯÙΉ È ·„ 'ÒÂ˙‰ ˙Ú„ ¯ÂÒȇ ÌÚË· Ì"·Ó¯‰Î Ï"Ò„  Èȉ ,̯ÈÚ· È · ̇ ˙˜ÂÏÁÓ Ì¯‚Ï ‡Ï˘ „„‚˙˙ ‡Ï ‰ÏÈ‚Ó ‡¯˜Ó ÚÂÓ˘Ï ¯ÈÚÏ ÂÒ ÎÈ ÌȯÙΉ Âχ „"È· Ôȯ˜ Âχ„ ˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓ Ì¯‚È ÌȯÙΉ È ·Ï  ˜˙ Î"Ú ,‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· Ôȯ˜ ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ ˙¯ÈÈÚ È˙˘·Â ̯ÈÚ· ˙¯˜Ï ÔÂÈ΄ ¯ÙÎ Ô· ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ ÈÓ Ë"‰Ó .˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯Â‚ ‰Ê ¯·„ Ì˘ ‡¯Â˜ ¯ÈÚ Ô·˘ ‡Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË„ Â˙ËÈ˘Î ÏÈʇ È"˘¯Â ÂÓΠ˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ ˘ È ÙÓ Â„„‚˙˙ ˙ÈÏ ˙Á‡ ¯ÈÚ· ÂÏÈÙ‡„ ‡·¯ ˙Ú„·  ¯‡È·˘ ‰‡¯ ‡Ï ˙Á‡ „"··  ȇ˘ ÔÂÈÎ ‰· ÔÏ ÌȯÙΉ È · ÌÈÒ Î˙Ó ¯ÈÙ˘ ÔÎÏ ,˙¯Â˙ È˙˘Î „Á‡ Ï΢ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ ˙¯˜Ï ¯ÈÚ‰ ÍÂ˙· ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· ˙¯˜Ï ÂϷȘ ÂÏω˘ Ú„ÂÈ ¯ÈÚ Ô·˘ ÈÓ ‰"‰Â ,Ì‰Ï ÂÏȘ‰ ÌÈÓÎÁ˘ ˜ÒÙ Ì‰Ï˘ Ú„ÂÈ˘ Ì˙·ÂÁ È„È ˙‡ ‡ÈˆÂÓ .˙¯Â˙ È˙˘Î Ï"‰ ‡Ï ÌÈ„˜‰Ï ‰Îω‰ ÁÈÎÂ‰Ï 'ÒÂ˙Ï ÔÈ Ó ˙¢˜‰Ï ˘È È˙· ‫אמנ‬ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰Ó

−³

˙ÈÊÎ Ï·˘ ÔÂÈÎ Ô ·¯„Ó ͯ·Ï ·ÈÈÁ ‰ÚÈ·˘ ̇ Ô È˘  ,Ê"Ó‰¯·· ·ÈÈÁ ‰ÚÈ·˘ ‡Ï· 'ÈÙ‡ Ô ·¯„Ó ·ÈÈÁ„ ‰ÚÈ·˘ È„ÎÓ ˙ÂÁÙ ˙ÈÊÎ Ï· ,‰ÚÈ·˘ È„Î Ï·‰ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ÔÂÊÓ‰ ˙ί·· ͯ·Ï ÂÈÏÚ ‡ÈÓ¯ ‡Ï ‰˙Ú ˙ÚÏ ÈÎ Ì‚‰ ,‡Â‰ ˙"‰Ó ‡·ÂÈÁ ¯· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ˙"‰Ó ·ÂÈÁ˘ ‰ÚÈ·˘ È„Î ˙ÈÊÎ Ï·˘ Ô˘ Î"‡˘Ó ¯·  ȇ˘ ÔÂÈÎ Ï„‚‰ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ Ô ·¯„Ó Ì·ÂÈÁ Ì‰È ˘˘ ÏÎ Â Èȉ ,‡˙Èȯ‡„Ó ‡·ÂÈÁ ÌȯÁ‡ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯·„· ·ÈÂÁÓ 'ÈÏ ‰Â‰ ‰Â˘ ‰"‰Â ,‰Â˘·  ȇ Ì·ˆÓ ÈÙÏ˘ Ì‚‰ Ô˙·ÂÁ È„È „"È· Ì·ÂÈÁ Ì‰È ˘ ¯ÙÎ Ô·Â ¯ÈÚ Ô· Â È ÚÏ ÌÂÈÏ ÌÈ„˜‰Ï ÂÏȘ‰ ÌÈÓÎÁ ‡Ï‡ ¯Ӈ .¯ÙÎ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÓ Ê"ÎÚ ‰ÒÈ Î‰ 'ÒÂ˙‰ ˙Ú„Ï ˙‡Ê Â Ï ÔÈ Ó ÔÈ·‰Ï ˘È ‫ועדיי‬ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ÔÓ ÁÈÎÂ‰Ï ÔÈ„Ï ‡ÈÓ„ ‡Ï ‰¯Â‡ÎÏ ,¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂÓ Ì˙‰„ ,ͯΠԷ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡˘ ¯ÈÚ Ô· ¯ÙÎ Ô·Â ¯ÈÚ Ô· ‡Î‰Â ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡ ¯ÈÙ˘Â „"È· ÔÈ„‰ ¯˜ÈÚÓ ÌÈ·ÈÂÁÓ Ì‰È ˘ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„ ı¯˙Ï ˘È Ì‚ ,Ì˙·ÂÁ È„È ‡ÈˆÂÓ .‡·¯Î ‡Ï„ ÈÈ·‡Î ˜ÒÙ˘ ÌÚË· ÔÈÈÚ ‰Ê ÏÎ ˙‡ ı¯˙ ˘ ‫ומקוד‬ ‰ ‰„ ,‡·¯Â ÈÈ·‡ Ï˘ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÔÈÈ‚ÂÒ· È"˘¯· ˘¯ÂÙÓ Â„„‚˙˙ ‡Ï ¯ÂÒȇ· −"¾þ ’−¼) ˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ ˘ È ÙÓ ‡Â‰˘ ñ"ê í"ðëî μñ êò−ôê í"ðëî î¾¼³ êñ í"ð ë"¼ è"−

‡Ï˘ È„Î ‡ÓÚË ·˙Î (ó¾) Ì"·Ó¯‰Â ,(ó³í ‡‰·„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯‚Ï ¯‡·˙ ˘ ÂÓÎ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË ÈÈ·‡Ï„ È‚ÈÏÙ ,˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯Â‚ ‰Ê ¯·„˘ Ì"·Ó¯· ÂÏω ÔÈ È„ È˙· È ˘ ˘È˘Î ˙Á‡ ¯ÈÚ·  ÈȉÂ

ê−³

‫ הר"ר אביגדור גראסבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡ÓÚË· ÈÈ·‡Î Ï"Ò Ì"·Ó¯‰Â ,‰· ÔÏ ˙ÈÏ Î"Ú ˙˜ÂÏÁÓ ˙·¯‰Ï ‡Ï˘ „„‚˙˙ ‡Ï„ È ÙÓ ¯ÂÒ‡ ÈÓ ÔÈ È„ È˙· '·· 'ÈÙ‡ ˜ÒÙ .˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯Â‚ ‰Ê ¯·„˘ È˙‡ÏÙ ˙‡¯Â Ï" ‰ ÏÎ Â ¯‡È·˘ ‫ואחרי‬ ‰˜Ò‡Â Ï"Ê ·˙΢ ˘"‡¯‰ ȯ·„· „Á‡ „"· Ô‚Π„„‚˙˙ ‡Ï 'ȯӇ ÈÎ ‡·¯ ˙Á‡ ¯ÈÚ· „"· È˙˘ Ï·‡ 'ÂΠ˙Á‡ ¯ÈÚ· È ·Ï Ôȯ˜˘ Ù"Ú‡ ‰ÏÈ‚Ó·Â 'ÂΠ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ÌȯÙΉ È ·Ï ÔÈÓÈ„˜Ó ¯˘Ú ‰Ú·¯‡· ¯ÈÚ‰ ˘¯ÂÙÓ È¯‰ ,˙Á‡ ¯ÈÚ· „Á‡ „"· ÂÓΠȉ ÂÓΠȉ„ ,˙¯ÈÈÚ· Ôȯ˜ ÌȯÙΉ È ·˘ ‡ˆÂÈ ·˙Î Âȯ·„ ͢Ӊ·Â ˙Á‡ ¯ÈÚ· „Á‡ „"· ¯ÈÚ· ÔÈ È„ È˙· È˙˘Î ȉ ‰ÏÈ‚Ó„ Ï"ÈÚ Ï"ÊÂ È ·Ï Ìȇ¯Â˜ Âȉ ‡Ï ÌÈίΉ È ·˘ ˙Á‡ ÌÓˆÚÏ Ôȯ˜ ÌȯÙΉ È · ‡Ï‡ ÌȯÙΉ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯ÈÚ Ô·„ ÈÓÏ˘Â¯È· ¯Ó‡„ ÌÈίη ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ Ï΄ ¯ÙÎ Ô· ‰Ó ÈÙÏ ‰¯Â‡ÎÏ ,Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ˙‡ ¯ÂÒȇ ÌÚË· Ì"·Ó¯‰Â 'ÒÂ˙‰ ˙Ú„  ¯‡È·˘  Èȉ ,˙˜ÂÏÁÓ ˙·¯‰Ï ‡Ï˘ „„‚˙˙ ‡Ï Î"‡ Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡˘ ‡ÓÚË ¯ÈÚ‰ È ·Ï ÌÈÒ Î ÌȯÙΉ È · Ôȇ˘ ‰"‰ ‡ÓÚË Ï"Ò„ Ï"˙‡Â ,ÔÈÒ Î ˘ ¯‡Â·Ó ˘"‡¯·Â ˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ „ „„‚˙˙ ‡Ï ¯ÂÒȇ„ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ ‰ÓÏ Î"‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ Ï΄ ‡ÓÚË ‡ÎÈÏ ‡Ï‰ ˙¯˜Ï ¯Ӈ „Á‡ ·ÂÈÁ· Ì‰È ˘· ȯ‰˘ ˙·¯‰Ï„ ‡ÓÚË ‡‰Ï ‡˙ÈÏ Ì‚Â ,„"È· ‰ÏÈ‚Ó‰ .˙¯ÈÈÚÏ ÂÒ Î˙È ‡Ï Î"‡„ ˙˜ÂÏÁÓ ÔÙ‡· ˘"‡¯‰ ˘¯ÙÏ È˙¯Ó‡ ÔÂÈÚ‰ ‫ואחרי‬ ˙Âί· 'ÒÓ· ˘"‡¯‰ ‰ ‰„ ,„ÓÁ

ͯΠԷ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ˘ ÔÈ„Ó ¯ÙÎ Ô· 'ÒÂ˙˘ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ,‰Ê χ ‰Ê ·¯˜ ‡Ï ‡Ï‰ ͯΠԷ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ˘ ÌÚˉ˘ Ï"Ò Â È‡˘ Ï΄ ÈÓÏ˘Â¯È· ‡·ÂÓ˘ ÌÚˉ È„ÚÏ· Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â Èȉ ,˙˜ÂÏÁÓ Ì¯‚Ï ‡Ï˘ ‡ÓÚË 'È· ‡Îȇ ˙˜ÏÁÓ Ì¯‚È Í¯Î Ô·Ï ¯ÈÚ Ô· ‡¯Â˜ ̇„ ¯ÙÎ Ô·Ï ‡¯Â˜˘ ¯ÈÚ Ô· ‰"‰Â , ί‡‰˘ ÂÓΠȇ„¢ 'ÒÂ˙ ÁÈΉ Ô‡ÎÓ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯‚È ÈÓ ‡ÓÚË Ï"Ò ‡Ï„ È"˘¯Â ,̯ÈÚ· Ôȯ˜ Âȉ È˙˘Î ‰‡¯ ˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ˙˜ÏÁÓ ˙·¯‰Ï„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ÌÚˢ ¯ÓÈÓÏ ‡ÎÈÏ Â˙ ˙¯Â˙ ÌÈ È„ È˙· È˙˘· ȯ‰˘ „„‚˙˙ ‡Ï ÌÂ˘Ó ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ Ï΄ ÌÚËÓ ‡Ï 'ÈÏ Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï Ì˘·˙È ‡˙˘‰Ó ,‡ÈˆÂ‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡ ¯·„· Ôȇ˘ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· Á È˙‰„ ¯ÓÂÁ ÔÈÓÎ ¯ÈÚ Ô·˘ ,ͯΠԷ Ï˘ ¯·„· ·ÈÂÁÓ ¯ÈÚ Ô·  ȇ ÔÎÏ Â"Ë· ·ÂÈÁ ͯΠԷ „"È· ·ÂÈÁ ͯΠԷ ˙‡ ¯ÈÚ Ô· Ìχ ,Â˙·ÂÁ È„È ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÙ˘ ‰ È „"È È · Ì‰È ˘˘ ÌȯÙΉ È ·˘ È"˘¯ Ï"Ò ‰"˘Ó ,¯ÙΉ Ô· ˙‡ „Á‡ È"Ú ‰ÏÈ‚Ó ‡¯˜Ó ÚÂÓ˘Ï ¯ÈÚ‰Ï ÂÒ Î˙ ̂ „„‚˙˙ ‡Ï ¯ÂÒȇ ԇΠÔȇ˘ ¯ÈÚ‰ È ·Ó ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏÎ Ï˘ ¯ÂÒȇ ԇΠÔȇ .¯·„· ÌÈ·ÈÂÁÓ Ì‰È ˘˘ Ì"·Ó¯‰ ÏÚ Â ‰Ó˙˘ ‰Ó ı¯Â˙È ‫ומהשתא‬ ‡·¯Î Ô È˜ÒÙ ‡Ï‰Â ÈÈ·‡Î ˜ÒÙ˘ Â˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ,Ì"‚˜ Ï"ÚÈÓ ¯· ÌÂ˜Ó Ïη ˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯‚Ï ‡Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË ¯ÈÚ· ÌÈ È„ È˙· È˙˘· 'ÈÙ‡ ÍÈÈ˘ ‰Ê ÌÚË „„‚˙˙ ‡Ï 'È· ˙ÈÏ ‡·¯ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ,˙Á‡ „"· '··Â ˙¯Â˙ '·Î ‰‡¯ ˘ ‡ÓÚË Ï"Ò„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ȯ‰˘ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô· Ôȇ ‰ÓÏ ¯˜ÈÚÓ Â‰ È „"È È ·„ ‰Â˘ Ì·ÂÈÁ Ì‰È ˘ ,¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏÎ Ï"‰ ‡Ï Â˙ ̷ÂÈÁ Ïη„ ˙Âί·· ˘"‡¯‰ ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ‡Ï‡ ˙·¯Ú ÌÚËÓ Â¯È·Á ˙‡ ‡ÈˆÂÓ „Á‡˘ ÌÂ˜Ó ˙ÈÊÎ Ï·˘ ‡·ÂÈÁ ¯· ‡˜Â„ Ë"‰Ó ‰· ÂÚ‚ Ï·˘ ¯ȷÁ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ‰ÚÈ·˘ È„ÎÓ ˙ÂÁÙ ÂÈÏÚ È¯‰˘ ˙"‰Ó ·ÂÈÁÓ˘ ‰ÚÈ·˘ È„Î ˙ÈÊΠȯ·„ ÏÈÚÏ ¯‡Â·ÓÎ ÔÂÚ‰ ÔÓ ÔÏȈ‰Ï ‡Â‰ ˙·¯Ú ÏÏη  ȇ˘ ÔÙ‡· Î"‡˘Ó ,˘"‡¯‰ ¯ÈÚ Ô· Â È ÚÏ ,ÔÂÚ‰ ÔÓ ÏȈ‰Ï ÂÈÏÚ Ôȇ ÔÓ Â˙ÏÈˆÓ Â˙‡È¯˜ Ôȇ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï ‰ÒÈ Î‰ ÌÂÈ· Â˙‡È¯˜ ÌÈ„˜È ‡Ï ̇˘ ÔÂÚ‰ ÔÈ„‰ ¯˜ÈÚÓ È¯‰˘ Â˙ÂˆÓ „·‡ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ˘"‡¯‰ ‰˘˜Ó ¯ÈÙ˘ ‰"˘Ó „"È· Â˙‡È¯˜ ÔÈ„ ÂÏ Ôȇ˘  Èȉ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ Ï΄  ȇ ÔÂÚ‰ ÔÓ ‰Ê· ÂÏÈˆÓ Â È‡ ȯ‰˘ ˙·¯Ú .Ô˙·ÂÁ È„È ˙‡ ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÈ ¯ÈÙ˘ Î"‡ ‰Ó˙˙ ‫ואל‬ ÔÓ ÂÏȈ‰Ï ˙·¯Ú ԇΠ˘È ȯ‰˘ ͯΠ,ÌÏÂÚÏ ‡¯˜È ‡Ï Â"Ë· ‡¯˜È ‡Ï ̇˘ ÔÂÚ‰ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏÎ ÔÈ„„ ÌÈ·ÂÈÁ È ˘Î ԇΠ˘È˘  Èȉ Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ÌÈ˘ ‡ È ˘Ï ‰Ó„ ,‰Ê χ ‰Ê ·¯˜ ‡Ï ¯˘‡ ·ÈÂÁÓ È ˘‰Â ˙Á‡ ‰Î¯·· ·ÈÂÁÓ „Á‡˘ ‡ÈˆÂ‰Ï ˙·¯Ú 'È· ˙ÈÏ„ ȇ„·„ ‰È ˘ ‰Î¯·· ͯΠԷ ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‰"‰Â ,¯ȷÁ ˙‡ „Á‡ .‡ÈˆÂÓ Â È‡„  ȇ˘ Ï΄ ÌÚË ˙Âί·· 'ÒÂ˙ ·˙΢ ‫ומה‬ ¯·  ȇ˘ ÏÎ Â Èȉ 'ÂΠ¯·„· ·ÈÂÁÓ ìô ¹ð ³î×þë ’½ôë ’½î³ë ’−¼) ‡˙Èȯ‡„ ‡·ÂÈÁ ˙ÈÊÎ Ï· ‡Ï˘ ÈÓ Ë"‰Ó (ñ×ê−¾ ð¼ í"ð ê"¼

ë−³

̉˘ ÌÈ˘ ‡ ˘ È‡Ó ‰˘˜Ó ·"Ú 'Î Û„ ‡ÈˆÂÓ Â È‡˘ Ô ·¯„Ó ‡Â‰˘ ÔË˜Â Ô ·¯„Ó ‰˘Ï˘ ˜¯Ù·Â ,‡˙Èȯ‡„ Ô˙·ÂÁ È„È ÌÈ˘ ‡‰ ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï 'Ó‚· ¯‡Â·Ó (.íô ³î×þë) ÂÏ·˘ Ô‚„ ˙ÈÊÎ ÏÎ‡È˘ „Ú Ô˙·ÂÁ È„È ÌȯÁ‡ ‰"Ù‡Â Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ·ÈÈÁ  ȇ ˙ÈÊÎ ¯ÂÚÈ˘·Â ÔÓ ÔÈ·ÈÈÁ ‰ÚÈ·˘ È„Î ÂÏ·˘ ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ ˙·ÈÈÁ ‰ ȇ˘ Ù"Ú‡ ÈÓ ‰˘‡· Î"‡Â ,‰¯Â˙‰ ,˙"‰Ó ÔÈ·ÈÈÁ˘ ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ÌÂÏÎ Ï· ‡Ï˘ ‚"Ú‡ ˘È‡„ ÈÓ„ ‡Ï„ Ï"È Ï‡¯˘È Ï΄ ÌȯÁ‡ ˙‡ ¯ÂËÙÈ˘ ‡Â‰ ÔÈ„ ‡Ï˘ ¯Ӈ Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ‰Ê· ‰Ê ÌÈ·¯Ú Ï·˘Î ÍÎÈÙÏ ‰‡ ‰ ‡Ï· ÔÈ ‰ ‰ ˙ί· Âί·È ‡ÈˆÂÓ Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ·ÈÈÁ˙  ȇ˘ Ù"Ú‡ ˙ÈÊÎ ‡Â‰ ·¯Ú˘ ‰ÚÈ·˘ È„Î ÂÏ·˘ ÌȯÁ‡ ˙‡ ¯ÂËÙÏ ÔÂÚ‰ ÔÓ ÔÏȈ‰Ï ‡Â‰ ÂÈÏÚ ̯·ڷ ÏÏη ‰ ȇ ‰˘‡ Ï·‡ ,˙ˆӉ ÔÓ Â˙‡ ·ÂÈÁ˘ ÈÓ ‡Ï‡ ‰‡ÈˆÂÓ Â È‡ ÍÎÏ ˙·¯Ú .Ï"ÎÚ ,Ô ·¯„Ó ÌÏÂÚÏ„ ¯ÓÂÁ ÔÈÓÎ Ì˘·˙È ÂÊ ‰Ó„˜‰ ÈÙ ‫ועל‬ ‡Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË· È"˘¯ ˙Ú„Î Ï"Ò ‡‰Â ,˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ ˘ ÌÂ˘Ó Â„„‚˙˙ ˙‡ ˙¯˜Ï ˙¯ÈÈÚÏ ÌÈÒ Î ÌȯÙΉ È ·„  ί‡‰˘ ÂÓÎ ˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ ‡Ï ‰ÏÈ‚Ó‰ ,˙¯˙ÂÓ ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ÔÈ È„ È˙· È˙˘·„ ÏÈÚÏ ÔÈ„Ó ˘"‡¯‰ ‰˘˜‰ ÚÂ„Ó Î"‡  ‰Ó˙˘ ‰Ó ÌȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ Â È‡ ¯·„· ·ÈÂÁÓ Â È‡˘ ÏÎ ¯ÂÒ‡„ 'ÒÂ˙Î Ï"Ò È‡ ‡ÓÏ˘· ,Ô˙·ÂÁ È„È Â È‡˘ ‰"‰ ˙˜ÂÏÁÓ· ˙·¯‰Ï ‡Ï˘ ÌÚËÓ Ì¯‚È ‰Ê ¯·„˘ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÓ È‡ Ì Ó‡ ,Ì"·Ó¯· ¯‡Â·ÓÎ ˙ÂÏ„‚ ˙˜ÂÏÁÓÏ ‰· ÂÚ‚ ˙¯Â˙ È˙˘Î ‰‡¯ ˘ ÌÚËÓ„ Ï"Ò

è−³

‫ הר"ר אביגדור גראסבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Ï˘ ‡Ï‡ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÌÚËÓ Â È‡ „„‚˙˙ .˜"„ ‰· ÔÏ ˙ÈÏ ‡‰·Â ˙¯Â˙ È˙˘Î ÂÈ‰È È · ‚‰ Ó· ˙ÂËÈ˘ '‚ ÔÈÈ‚ÂÒÓ Â Ï ‫היוצא‬ :̉ Âχ ,ÌȯÙΉ È ·Ó '‡Â ˙¯ÈÈÚÏ ÌÈÒ Î ÌȯÙΉ È · :‫רש"י‬ .‰ÏÈ‚Ó‰ Ì‰Ï ‡¯Â˜ ¯ÈÚ‰ ÔÓ '‡Â ̯ÈÚ· ÌÈÒ Î˙Ó ÌȯÙΉ È · :'‫תוס‬ .‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ ‡¯Â˜ ¯ÙΉ ÔÓ '‡Â ˙¯ÈÈÚÏ ÌÈÒ Î ÌȯÙΉ È · :‫רא"ש‬ .‰ÏÈ‚Ó‰ ‡¯Â˜ ¯ÙΉ

È„Î Ï·˘ ¯ȷÁ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ ‰ÚÈ·˘ È„Î Ô‚„ Ô˘ Î"‡˘Ó ,̉ ‡˙Èȯ‡„ È ·˘ ÔÂÈÎ ‰ÚÈ·˘ ˘È ¯ÂÒȇ ‰Êȇ ‰¯Â‡ÎÏ ‡Î‰ ‰"‰ ,‰˘‡Â ¯·Î Ì Ó‡ ,¯ÙÎ Ô· ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï ¯ÈÚ Ô·Ï Ô· Ôȇ˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˙Ú„· Ï"Ò 'ÒÂ˙„  ¯‡È· ‡Ï˘Â „„‚˙˙ ‡Ï ÌÚËÓ Í¯Î Ô· ‡ÈˆÂÓ ¯ÈÚ Ô·Ï Í¯Î Ô· Ó"˜Ù Ôȇ ˙˜ÂÏÁÓÏ Ì¯‚Ï .¯ÙÎ ¯ÈÙ˘Â ˙¯ÈÈÚÏ ÌÈÒ Î˙Ó˘ È"˘¯‰ ‫ודעת‬ Ï"Ò„ ¯ÙÎ Ô· ˙‡ ¯ÈÚ Ô· ‡ÈˆÂÓ ‡Ï ¯ÂÒȇ ÌÚË ,˙·¯Ú 'È· ˘È„ 'ÒÂ˙Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ð−³

‫הרב נחמי' גראסבערגער הי"ו‬ ‫הערה בפרשיות קר"ש‬

‫בענין ד' פרשיות שבתפילין‬ Ï·Ï Â ÈÂˈ ˘ ̉ ,‰Ï ·È·Ò Ìȯ·‚ ÌȯÓ¢ Ô˙È ˘Â ,‰ÏÈÏ ÌÓÂÈ Â ÈÙÓ ‰¯Â˙ ȯ·„ ˜ÈÒÙ ‰ÊÂÊÓ  ˙ÂÒÎ ˙ÂÙ Î Ú·¯‡· ˙ÂȈȈ Ú·¯‡ ÏΉ ,Â È˘‡¯·Â  Ȅȷ ÔÈÏÈÙ˙‰Â  ÈÁ˙Ù· ¯Â˙ ‡ÏÂ Â È„È ˜˘ÂÚÓ Ï„Á ÔÚÓÏ Â ¯ÈÎÊ‰Ï È ÙÓ , ·Ï ˙·˘ÁÓ ¯ˆÈ ȯÁ‡Â Â È ÈÚ È¯Á‡ ÌÈ ‰Î‰˘ (.¬− ó−ìëï) ‰Î¯·Ï Ì Â¯ÎÊ Â¯Ó‡ ÔÎ ˙Âȉ·Â .Ô‰Ó ÔȯÂËÙ ‰„Â·Ú ˙Ú˘· ÌÈÂω ̉ÈÏÚ Â ÈÂˈ , ¯ÎÊ˘ ‰Ó ÔÈÏÈÙ˙‰ „ÂÒÈÓ Ì‚ ‰‡¯ È · ‰˙Ú . ˙Ú„ Ô‰Ó ÁÈÒ Ï·Ï ÏÚ ÈÎ , ˘Ù ÏÚ Ï„‚  Ù‚ ÁÎ ‰ÓÎ ‰‡¯ χ‰ , ȯ„‚ ı¯Ù ÌÈÓÚÙÏ ‰ÏÚÈ ‰Ï‡ ÏÎ .„"ÎÚ ," ÓÓ Â ¯Ó˘È  ¯ÊÚ· È‰È ÂÈÓÁ¯· ,‡· ˙˘¯Ù ÛÂÒ· Ô"·Ó¯‰Ó ̉ Âȯ·„ „ÂÒÈ .˘"ÈÈÚ ÌȘÂÒÙ‰ ¯ÓÂÁ ÔÈÓÎ ¯‡·Ï È˙Ú„· ‰ÏÚ ‫והנה‬ ‰"‡ ‰·‰‡Ï ,ÚÂÓ˘ ̇ ‰È‰Â ˙˘¯Ù· ÌΈ¯‡ ¯ËÓ È˙˙  ...Ìη·Ï Ïη „·ÚÏ È˙˙  ,ͯ‰ˆÈ ͢¯È˙Â Í ‚„ ˙Ù҇ Â˙Ú· ÌÎÏ Â¯Ó˘‰ ,˙Ú·˘Â ˙Ï· ...ͯ„· ·˘Ú '‰ Û‡ ‰¯Á '‚ Ì˙¯Ò Ìη·Ï ‰˙ÙÈ ÔÙ ‰¯‰Ó Ì˙„·‡Â '‚ ÌÈÓ˘‰ ˙‡ ¯ˆÚ Ìη ˙„·ڷ Ï„‚ ͯ„ Ì‰Ó „ÂÓÏÏ ¯˘Ù‡˘ .'‚ ÍÎÏ ,‰Ê‰ ÌÏÂÚ· „ÏÁ ÈÓÈ Ïη ˙"È˘‰

‫˙· החינוך‬Î ÔÈÏÈÙ˙·˘ ˙ÂÈ˘¯Ù '„ ‫בעני‬ Ú·¯‡· ÔÈ Ú‰Â" ¯·„‰ ÌÚË· (ë׳ íî®ô) Ï˘ ‰È˙ÂÈ˘¯Ù ¯‡˘·Ó ¯˙ÂÈ Âχ ˙ÂÈ˘¯Ù ÌÈÓ˘ ˙ÂÎÏÓ ˙Ï·˜ Âχ· ˘È˘ ÈÙÏ ,‰¯Â˙ ‡Â‰˘ ÌȯˆÓ ˙‡ÈˆÈ ÔÈ Ú ,Ì˘‰ ˙„Á‡Â Ì˘‰ ˙Á‚˘‰Â ÌÏÂÚ‰ ˘Â„ÈÁ ˙ ÂÓ‡ ÁȯÎÓ ,˙È„Â‰È ˙„ ˙„ÂÒÈ Ì‰ ‰Ï‡Â ,ÌÈ Â˙Á˙· ÔÈ· ÌÂȉ ÏÎ Âχ ˙„ÂÒÈ ÁÈ ‰Ï  ÈÂˈ ÔÎÏ Ìȯ·‡‰ ‰Ï‡ È ˘ ÈÎ , ·Ï ÁÂÏ ÏÚÂ Â È ÈÚ Â ÁÈ ‰·Â ,Ï΢‰ ÔÎ˘Ó Ô‰˘ ڷˉ ÈÓÎÁ Â¯Ó‡È ÛÈÒ  ̉· ˜ÊÁ˙ Ô¯ÎÊÏ Âχ Ìȯ·„ ̉ÈÏÚ ."„Ú ÈÈÁÏ ‰ÎÊ Â Ì˘‰ Èί„· ¯ÎÊ

,ÔÈÏÈÙ˙‰ ˙ÂÂˆÓ ˘¯Â˘ (ê׳ íî®ô) „ÂÚ ‫וביאר‬ ͢ÓÈ ¯ÓÂÁ ÏÚ· Â˙Âȉ· Ì„‡‰˘ ÈÙÏ" ¯ÓÂÁ‰ Ú·Ë ÔÎ ÈÎ ,˙‡˙‰ ¯Á‡ Á¯Î‰· „¯ÙÎ ÒÂÒÎ ·¯Ú‰Â ÂÈχ ˙‡ ‰ ÏÎ ˘˜·Ï Â Ú Ó˙ χ‰  Á˘ ˘Ù ‰˘ ‡Ï ̇ ,ÔÈ·‰ Ôȇ ÂÏ·‚· ÔÂ΢˙ ¯˘‡Ó .‡ËÁ‰ ÔÓ ‰ÁÎ ÈÙÏ ‡È‰˘ ‰Ï·‚Ó „‡Ó ‰˜ÂÁ¯Â ,ı¯‡‰ ‡È‰˘ ,„ÈÓ˙ ‰ÈÏÚ ÂÁÎ ¯·‚È ÂÏ ÏÎÂ˙ ‡Ï ,ÌÈÓ˘‰ ÌȯÓ¢ ‰·¯‰Ï ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰Îȯˆ ‡È‰ ÔÎÏ ‰ ‚¯‰È ‰ÈÏÚ ÌÂ˜È ÔÙ Ú¯‰ ‰ Î˘Ó ‰¯ÓÂ˘Ï Ì˜Ӊ ‰ˆ¯Â .Â„È ˙Á˙ ÂÏ·‚· ‰˙Âȉ ¯Á‡ „ÈÓÚ‰Ï Â ÂÂȈ ,˘„˜‰ ÌÚ Â Á ‡  ˙ÂÎÊÏ



‫ הרב נחמי' גראסבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Â È ˘˘ ÂÓÎ ,‡ÈÓ˘„ ‡˙ÚÈÈÒÏ ‰ÎÂÊ ÂÏ È‡„Î ˜ÒÂÚ‰ ÏÎ¯È‡Ó È·¯ ¯Ó‡ (ê"ô î"õ) ˙·‡· „ÂÚ ‡Ï ,‰·¯‰ Ìȯ·„Ï ‰ÎÂÊ ‰Ó˘Ï ‰¯Â˙· ‡¯˜ ,ÂÏ ‡Â‰ ȇ„Î ÂÏÂÎ ÌÏÂÚ‰ Ï΢ ‡Ï‡ ÏÎ ÏÚ Â˙ÓÓ¯Ó Â˙Ï„‚Ó ,·Â‰‡ Úȯ ‡Â‰ 'ÈÙ ,ÂÏ ‡Â‰ ȇ„Πȇ„· .ÌÈ˘ÚÓ‰ .ÂÏ È‡„Î ÌÏÂÚ‰ ‰ÓÏ ÔÈ·Ó ‰¯Â˙‰ ˙˜È˙Ó ˙‡ ÌÂÚËÏ ‰ÎÂÊ˘Î ‫ואכ‬ ÈÏ·Ó ˙ÈÓÈ Ù ‰ÁÓ˘· ÈÁ ‡Â‰ Èʇ ˙‡¯Ï ‰ÎÂÊ ,‰Ê‰ ÌÏÂÚ ÈÏ·‰ ȯÁ‡ ‰ÙÈ„¯ ‰ ÂÓ‡· ˙Ú Ïη ‡¯Â·‰ ˙ÂÚÙ˘‰ ˙‡ ˘ÂÁ· ‰¯Î‰Â ˙Ú„‰ ˙ÂÏ˘Ï ‰ÎÂÊ ‡ÏÈÓÓ ,‰ËÂ˘Ù ÔÈÊȯÎÓ˘ „Ú ‰ËÓÏÓ ÂÚ·ˆ‡ ۘ ̄‡ Ôȇ˘ ÍÂ˙· ÂÏÈÙ‡ ,ÌÈÂÏ˘ ¯˙ÂÈ ÂÈÈÁ ‰ÏÚÓÏÓ ÂÈÏÚ .¯ÚÂÒ‰ ÌÏÂÚ‰ ÏÎ ÌÏÂÚ‰ ¯Á‡ ۄ¯ ژ˘ ˘ Ì„‡ ,Â"Á ‫ולהיפ‬ ͯ„ ÔÎ ÈÎ ,˜ÏÁ· ÁÓ˘  ȇ ,‰Ê‰ ÏΠ,ÌÈÈ˙‡Ó ‰ˆÂ¯ ‰ Ó ÂÏ ˘È ,‰Ê‰ ÌÏÂÚ‰ ˙‡ ÂÏ Ôȇ ,„ÂÚ „ÂÚ ‚È˘‰Ï ۄ¯ ÂÈÈÁ ÚÈÙ˘Ó˘ ‡¯Â·‰ ˙·ÂË· ÁÂÓ˘Ï ˙Ú„‰ ·Â˘Èȉ .‰Ú˘ Ïη ˙Ú Ïη „ÈÓ˙ ˘„ÁÓÂ Ï˘ ÌÈÈÁ Ì È‡ ÂÈÈÁ˘ ‡Ï‡  ȇ ‰Ê ‫הלא‬  ˆ¯Â Â˙‡˙ ˙‡ÏÓÏ ˜¯ ,˙ÈÏÎ˙ −³³òî’ õ"í¼ ê þ"íš) Ï"ÊÁ ¯Ӈ ¯·Î ,ȯÓÂÁ‰ ÔÓ ‡ˆÂÈ Ì„‡ Ôȇ (’íô×ìë þî³ñî ¾îþðñ −ëñ ³ê ,‰Â‰‰Ó ‰ ‰  ȇ ,„ȷ Â˙‡˙ ȈÁ ÌÏÂÚ‰  ȇ ÌÈÓÚÙ ·Â¯·Â ,‚È˘‰Ï ۄ¯ ÂÈÓÈ ÏΠ‰Ï Ôȇ ‰Â‰‰ ÔÓʉ ,¢˜Â·Ó ˙‡ ‚È˘Ó ‡Ï ‡· ‡Ï ‰Ê ,ÔÈÈ„Ú „È˙Ú‰ ‡Ï‡ ˙Â·È˘Á .‡·È

„ÈÓ˙  Ȅ‚ Ï Âχ Ìȯ·„ ÂÈ‰È˘ ‰¯Â˙‰ ‰˙ÂȈ .ÌÈÁ˙Ù·˘ ‰ÊÂÊÓ·Â Û‚·˘ ÔÈÏÈÙ˙· ÏÎ Â ÈÓÈ·˘ Â È ÓÊ ÈÏ„‚ ¯Ӈ˘ ‰Ó ‫ידוע‬ ·˙΢ ÈÙΠ,ÌÈ¯È‰Ó ÌÏÂÚ‰ È ÈÈ Ú − öô−½) Ô‡Ó¯Ò‡Â Ô Áχ '¯Ï ‫·קובץ הערות‬ ‰È‰˘ '‫ 'החפץ חיים‬Ì˘· (è¼ ðîô¼ ê× ³îê ¯˘‡ Ìȯ·„ Ìȇ¯  ‡ ‰ ¯Á‡‰ ˙Ú·„ ¯Ó‡ ‡Ï ‰‡¯ ‡Ï ÈÎ ‰Ó„È ‰ ¢‡¯ ‰Ù˜˘‰· ˘„Á ÏÎ Ôȇ ˙Ó‡· Ï·‡ ,ÌÏÂÚÓ ÔÎ ÚÓ˘ ‰Ê Â È ÓÊ ÔÈ· Ï„·‰‰˘ ‡Ï‡ ,˘Ó˘‰ ˙Á˙ ˙¯ȉӷ ··ÂÒ ÔÓʉ Ï‚Ï‚ ÈÎ ,ÌÈӄ˜‰ ÌÈ ÓÊÏ ˙Â‡Ó Í˘Ó· ÌÈӄ˜‰ ˙¯„· ‰˘Ú ˘ ‰Ó Î"Ú ,„‡Ó ¯ˆ˜ ÔÓÊ Í˘Ó· ˙ÚÎ ‰˘Ú ÌÈ ˘ ÌÈÈÂ È˘‰ ¯˙ÂÈ· ÌÈ˘‚¯ÂÓ ÌÈËÏ· Ìȯ·„‰ ‰Ê˘ Ï"ه .ͯ‡· ˘"ÈÈÚ ,ÌÂȉ „Ú ÏÂÓ˙‡Ó ˙¯ȉÓ ˙ÂÏȉ·Ï  ӈڷ Â È ÓÊ· ÂÓ¯‚˘ ‰Ó .ÍÂÓÒ· ¯‡·‡˘ ÂÓΠÌÈÈÁ  ‡˘  ÈÈÁ· ˙ÂÏȉ· ·Â¯·˘ ÌÈ˘ ‡‰ ·¯˙  ȯ„· ‫והנה‬ ,ÌÂȉ ÏÎ ÌÈ„Â¯Ë ,Ì˙Ò ¯ÙÂ Ì ÂÓÓ ÏÚ ˙¯ËÓ ˙‡ Ú„ÈÏ ˙Ú„‰ ·Â˘ÈÈ Ì‰Ï Ôȇ ?? ˙¯ËÓ ÏÎ Ú„ÈÎ ‰Ê˘ ,‰Ê‰ ÌÏÂÚÏ Ì‡Â· Â˙Ó‚Ó ÏÎ ˙‡ Ì„‡Ó ÁÈ΢‰Ï Ú¯‰ ¯ˆÈ‰ .‫¯ מסילת ישרים‬ÙÒ· ·˙΢ ÈÙÎ ,‰Ê‰ ÌÏÂÚ· ˙Âȉ ,‰Ï„‚ ˙ÂÚË Ì‡ ÈÎ ‰Ê Ôȇ ,‫ובאמת‬ ‰È‰È Ì„‡˘ ‡Â‰ È˙ÈÓ‡‰ ˙ÈÏÎ˙‰Â ˙ÂÚÙ˘‰Â ˙·ÂË ˙¯Î‰· ˜Â·„ ‰Ê‰ ÌÏÂÚ‰· ÈÏ· „ÈÓ˙ ‰"· ÔÂÈÏÚ‰ ¯Â˜ÓÓ ‡·˘ ·Âˉ .˜ÒÙ‰ ˙ˆӷ ˜ÒÂÚ ‡Â‰ ¯˘‡ Ì„‡‰ ‫ובאמת‬ ÌÏÂÚ‰ ÏÎ ,‰¯Â˙Ï ÂÈ˙Â˙ÈÚ Ú·Â˜Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ò ÎÈ Û‡ Ô¯Á‰ 'ÈÙ ,‫אזי וחרה אף ה' בכם‬ ˙·ˆÚ Ìη ‰È‰È˘ ,‰È‰È ‰ÏϘ‰Â ,Ìη ¯ÈÎÈ ‡Ï 'ÈÙ ,‫ ועצר‬.ÌЈ¯ ‚È˘‰ ‡Ï˘ ÏÚ Ê‚Â¯Â ‫ והאדמה לא‬,ÌÈÓ˘‰ ÔÓ ¯ËÓ‰ Ï˘ ˙·Âˉ ÌÈ·Âˉ ˙¯ÈÙ‰ ¯ÈÎÈ ‡Ï˘ 'ÈÙ ,‫תתן את יבולה‬ ‫ ואבדתם מהרה‬,ÌÏÂÎ ÏÚ .‰‡ÈˆÂÓ ı¯‡‰˘ ‡Ï˘ ,‫מעל הארץ הטובה אשר ה' נותן לכם‬ ‡ÏÈÓÓ ,ͯ·˙È ‡¯Â·‰ - ·ÈËӉ ·Âˉ ¯ÈÎÓ ‡‰È .‰¯‰Ó Íω ÔÓʉ Ìȯˆ˜ ÌÈÓȉ ‰˘Ú ‫ ושמתם את דברי אלה על לבבכם‬̇ ,‫אבל‬ ‫ וקשרתם אותם לאות על ידכם‬,'‫וגו‬ ‫ למען‬Èʇ ,‫ וכתבתם על מזוזות ביתך‬,'‚ ‡Â‰ ÌÂÈ ÌÂÈ Ï΢ ,‫"ירבו ימיכם" על האדמה‬ ˙·˘ ˙ÎÒÓ· È"˘¯ ·˙΢ ÈÙΠ,Ï" Π‰·ÂË· Ì˙‡Π,‫ כימי השמים' על הארץ‬.(ó−ô− í"ð :íš) .̇·· ÌÈ˘˘Â Ì˙‡ˆ· ÌÈÁÓ˘ ̉· ¯Ó‡ ˘

דּ

Ì„‡ Ï˘ ÌÈÈÁ‰ ͯ„˘ ˙Ú„Ï Â È‡¯‰ ‫וא"כ‬ ·˘ÈÈÓ ‡Â‰ ̇˘ ,Â˙·˘ÁÓ ÈÙÏ ‰ ˙˘Ó ˙ˆӷ ‰¯Â˙· ˜ÒÂÚ '‰· ÁË· Â˙Ú„· ,‰·ÂË· ¯ÈÎÓ ,˘Ù ÈÈÁ ÈÁ ‡Â‰ Î"‡ ,‰Ó˘Ï ÂÈÈÁ Â"Á ÍÙȉÏ ,‰ÓÈ˘  ‰ÓÈ˘ ÏÚ ÏωÓ .ÌÈÈÁ Ì È‡ ‫ והיה‬,‰È ˘ ‰˘¯Ù· ÌȯÓ‡  ‡˘ ‰Ó ‫וזה‬ ‰˘ÚÈ˘ 'ÈÙ 'ÂΠ‫אם שמע תשמעו‬ ÂÏ Ô˙È ˘ ¯Î˘‰ ,Â·Ï Ïη '‰ „·ÂÚ ˙ˆӉ ,·ÈËÓ‰ ‡Â‰ ÈÓ ¯ÈÎÓ ‡‰È˘ ÔÙ‡· 'È‰È .‫ונתתי מטר ארצכם וגו' ואכלת ושבעת‬ ‫אבל השמרו לכם פן יפתה לבבכם וסרתם‬ ı¯‰ Ì„‡ 'ÈÙ ,‫ועבדם אלוקים אחרים‬ 'È‰È 'ÈÙ !‫! והשתחויתם להם‬Â˙‡˙ ¯Á‡ .Â"Á !Û¯‰ ÈÏ· ̉ȯÁ‡ ͯÎ

ï−³

‫ הר''ר שמעון הכהן דאוועק הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר''ר שמעון הכהן דאוועק הי''ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין חיוב האשה למול בנה‬ ·˙ΠÁ¯Ë ‰ÓÏ ÌÈ˘ ¯ÂËÙÏ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ˙ÂˆÓ ‡Â‰˘ '‰˙‡' ‡Ï 'Â˙‡' ‡¯˜ ‰Ï .ÌȯÂËÙ ÌÈ˘ ̉·˘ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ‡"·Ëȯ·  ‡ˆÓ Ï" ‰ 'ÒÂ˙‰ ‫וכקושית‬ ˘„Á‰ ¯·„· ÔÈ„Ï Â‡ˆÈ ,Ô"·Ó¯·Â ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ˘ ¯Ӈ ‰Ó· ‡˙ÏÈÓ ¯Â„‚Ï ÌÈ˘ ˘ ‰Ê ÏÏ΢ ¢„ÈÁ ,ÌȯÂËÙ ÌÈ˘ ‡Ó¯‚ ˜¯ È ‰ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ˆÓÓ ˙¯ÂËÙ ÂÓˆÚ· ˙¢ÚÏ Ì„‡‰ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È˘ ‡Îȉ ‰ÂˆÓ˘ ÁÈÏ˘ ˙¢ÚÏ È ‰Ó ‡Ï„ ÔÈÏÙ˙ Ô‚Π,ÂÓˆÚ È„È ÏÚ Â˙¢ÚÏ ÍȯˆÂ ÂÙ‚· Â˘Ú ˘ Ï·‡ ,˙¯ÂËÙ ÌÈ˘ ʇ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ Ì‚ ‡Â‰Â Ôȇ ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ Ì˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡„ ˙ˆӷ ‰ÏÈÓ Ô‚Π‰ÓˆÚ· ‰˙¢ÚÏ Íȯˆ ‰˘‡‰ ‚"˘ÚÓ ‡Â‰ 'Ù‡ ʇ ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ ¯˘Ù‡˘ ÛÏÈÓÏ ‡ Îȯˆ‡ ‡¯˜ ÔÎÏ ˙·ÈÈÁ ÌÈ˘ ÔÈÈ„Ú ¯ÂËÙ˘ ‰˙‡ ‡Ï Â˙Â‡Ó ,‰ÏÈÓÓ ÌÈ˘ ¯ÂËÙÏ .‰ · ˙‡ ÏÂÓÏÓ (ðñ ,ó¾) ‡È·Ó˘ 'Ó‚‰ ˙ÂÚÓ˘Ó ‫וכדבריה‬

·ÏÂÏ 'Ó‚‰ ¯Ó‡Â ‚"˘ÚÓ Â‰Êȇ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ ‰ÏΠÔÈÏÈÙ˙ ‰ÎÂÒ ¯Ù¢ È"Ú ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ‰ÏÈÓ Ï·‡ ÁÈÏ˘ È"Ú ÔÎÏ ˙¯ÂËÙ ÌÈ˘ „ ‰Ê ÏÏÎ ÍÈÈ˘ ‡Ï ÁÈÏ˘ .‰˙‡ ‡Ï Â˙‡„ ‡¯˜ Íȯˆ

 ·· ·ÈÈÁ ·‡‰ ¯"˙ (.¬×) ÔÈ˘Â„˜ ‫בגמרא‬ ,ÔÏ Ó ÂÏÂÓÏ 'ÂΠÂ˙„ÙÏ ÂÏÂÓÏ ‡Îȉ , · ˜ÁˆÈ ˙‡ ̉¯·‡ ÏÓÈ ,·È˙΄ ωÓÈÓÏ Â‰È‡ ·ÈÈÁÈÓ ‡ È„ È„ È· ‰ÈÏ‰Ó ‡Ï„ ÏÂÓÈ ‡Ï ¯˘‡ ¯ÎÊ ÏΠϯÚ ,·È˙΄ ,‰È˘Ù ,·ÈÈÁÈÓ ‡Ï„ ÔÏ Ó È‰È‡ ,‰˙¯Î  ¯˘· ˙‡ ‡Ï Â˙‡ ÌȘχ Â˙‡ ‰Âˆ ¯˘‡Î ,·È˙΄ .‰˙‡ ˜ÙÈ˙ ‡¯˜ Ï"Ï ˙"‡Â ,'˜‰ (î³îê í"ð) '‫ובתוס‬ ‡Â‰ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ˆӄ ‰ÈÏ 'È˙ .˙¯ÂËÙ ÌÈ˘ Â˙„ÈÏÏ È ÈÓ˘· ÏÓÈ ˘ ˜ÒÙ‰ ‰Ï Ôȇ ‰‡Ï‰Â È ÈÓ˘‰ ÌÂÈÓ„ ÔÂÈÎ ÔÓʉ˘ Ú"Ó È˙· ‰˘˜‰Â ,‡Â‰ ‡Ó¯‚ ÔÓÊ Â‡Ï ‡˙ȇ„ '˙ ,ÌÂÈ· ‡Ï‡ ÔÈÏÓ Ôȇ„ ‡Â‰ ‡Ó¯‚ ÔÈ· ˙‚‰Â ‰ ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ„ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÎ Ú"Ó È‰„ ÔÂÈΠ¯ÓÂÏÎ Î"Ú ‰ÏÈÏ· ÔÈ·Â ÌÂÈ· ÌÈ·ÈÈÁ ÌÈ˘ ȉ˙„ ‡"‰ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ Ôȇ˘ .‰˙‡ ‡Ï Â˙‡„ Ï"Ó˜ ‰ÏÈÓ ˙ˆӷ ‰ÓÓ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ȯ·„ ÏÚ ÛÒÂÈ ˙ÂÓˆÚ‰ '‫והק‬ í"ðë ¾"¼) „Ï Û„ ÔÓ˜Ï 'ÒÂ˙‰ ·˙΢ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ È‰ ÔÈÏÈÙ˙˘ (³−®−®î ö−ñ−õ³ ‰¯Â‡ÎÏ ,Ë"È ˙Â˙·˘· ÌÈ‚‰Â Ôȇ„ ÔÂÈÎ ‡Ó¯‚ ‰¯„‰ ԇΠ'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ Âχ Ìȯ·„ ÈÙÏ ·ÂË ÌÂÈ ˙·˘· ÌÈÏÓ Ôȇ ÔÈÈ„Ú˘ 'È˙ÎÂ„Ï ‰˘Ú ˙ˆÓÏ ·˘ÁÈ ‰Á„ ˘ ‰ÏÈÓ Ì‚ ÔÎÏÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ þ¾ë μ³îì¾ îô× êñê) ÏÏÎ ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ Ô‡Î

¯ÂÒȇ˘ ‡Ï‡ ‰ÂˆÓ ·ÂÈÁ ԇΠ˘È˘ ‡ (ó³½ ‰ÏÈÓ‰ ‰˙ˆ˘ ‰Ê ‰ÈÏÚ ‡ÈÓ¯„ ‡È‰ ˙·˘ ̇  Èȉ ‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ Íȯˆ ̇ Ó"˜Ù  ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ Ô‡Î Ôȇ ‰ÂˆÓ‰ Ú˜ÙÂÓ ˙·˘· ˜¯ ˘È ̇ Ï·‡ ,‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ Íȯˆ ÏÏÎ .‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ Íȯˆ Ôȇ ÌÈÈÒÓ ¯ÂÒȇ ÏÓ ÔÈ ÚÏ ·˙Î ‡"Ò ·"Ò¯ 'Ò Ú"¢· ‫והנה‬ ÌÂÈ· ˙ȯ· Ì„ ÛÈË‰Ï Íȯˆ˘ ‰ÏÈÏ· Ú˜ÙÓ ÏÏÎ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘ ‡Ï ÂχΠÚÓ˘Ó 'Á ÍÂ˙ ÏÓ· ‰"„ Í"˘‰ Ì˘ ·˙Π‰ÂˆÓ‰Ó ̇‰ ÔÂ„Ï ˘È .‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ Íȯˆ„ ÌÂÈ ·ÂÈÁ‰ Ú˜ÙÂÓ ‰ ÓÊ· ‡Ï˘ ˙·˘· ‰ÏÈÓ· Ì‚ 'Á ÍÂ˙ ÏÓ· ˜¯˘ ¯ÓÂÏ ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ‡Ï ‡ ÍȯˆÂ ‰ÂˆÓ‰Ó Ú˜ÙÂÓ ‡Â‰ ȯ‰ ‰ÏÈÏ· ‡ ÔÓÊ Â‡Ï 'Á ÍÂ˙ ‰ÈÏÈÏ„ ‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ ˙·˘· ‰ ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ· Ï·‡ ,‡È‰ ‰ÏÈÓ Ú ÂÓ Ô‡Î ˘È ‡Ï‡ ‰ÂˆÓ‰ ÌȘ ÔÈÈ„Ú "‰‡ ‡Ï ÏÓ ¯·Ú ̇ ÔÎÏ ˙·˘ ¯ÂÒȇ ÌÂÈÒÓ ö−−¼) ‰ÏÈÓ Ì„ ˙Ùˉ Íȯˆ„ ÌȘÒÂÙ‰ ·Â˙Î Íȯˆ ‡Ï˘ ÚÓ˘Ó (î"½þ ’−½ ¾−þ ³îëî¾³ −ì³õë ԇΠ‰˙ȉ ȯ‰˘ ˙ȯ· Ì„ Û ÈˉÏ ¯ÂÊÁÏ .¯ÂÒȇ È"Ú ‰˘Ú ˘ ‡Ï‡ ‰ÂˆÓ‰ ˙ÈÈ˘Ú ÔÈÏÈÙ˙·„ ÛÒÂÈ ˙ÂÓˆÚ‰ '˜ ·˘ÈÈÓ ‫ומעתה‬ ÈÓÈÏ ˜¯ ‰ ˙È ‰ÂˆÓ‰ ‡¯˜ÈÚÓ ÏÏη Ôȇ ˙‡ ¯·Î ˘È˘ ˙·˘· ‡Ï ÏÂÁ‰ ‡Â‰ ȯ‰ ‰ÏÈÓ ˙ÂˆÓ Ï·‡ ‰ÂˆÓ‰ ·ÈÈÁ ¯ÂÒȇ ԇΠ˘È˘ ‡Ï‡ ˙·˘· Ì‚ ˙¯ÒÓ ‰Ê ˙·˘· ‰ ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ ÏÂÓÏ ÌÈÈÒÓ È¯‰˘ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ Ôȇ˘ ‰ÂˆÓ ¯ÈÙ˘ ȯ˜ÈÓ Ì„ Û ÈˉÏ ¯ÂÊÁÏ ˆ"‡ ‰Ê ÌÚËÓ ‡È‰ ‰ ÓÊ .˙ȯ·

ì−³

˘"‡¯‰ ȯ·„Ï ‰Â¢ Â È ‡ ‰Ê ÏÎ ‫ולכאורה‬ ¯·ÂÒ˘ 'Á ˜¯Ù· Ì„‰ ÈÂÒÈÎ È·‚ ‡Ï ·‡‰ ÏÚ ÏËÂÓ‰ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ‰ÏÈÓ ˙ÂˆÓ˘ ˘"‡¯‰ ˙Ú„Â ,ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ Â˙¢ÚÏ È ‰Ó Âȯ·„Ó .ÁÂÏ˘ È„È ÏÚ ‰ÏÈÓ ¯ÂÒ‡Ï Ï"Ê Âˆ¯È˙˘ Ô"·Ó¯‰Â ‡"·Ëȯ‰Î Â˙Ú„ Ôȇ˘  „ÓÏ ÁÂÏ˘ È„È ÏÚ ˙¢ÚÏ ¯˘Ù‡ ‰ÏÈÓ ˙Âȉ˘ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ‡Â‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÔÎÏ ¯˘Ù‡Â ˙Âȉ ˙·ÂÈÁ ÌÈ˘ ˙‡Ê Ïη ‡Ó¯‚ ÂÓ‡ ˜ÂÒÙ‰ ‡Ï‡ ,ÁÂÏ˘ È„È ÏÚ Ì˙¢ÚÏ Â˙¢ÚÏ ¯ÂÒ‡ ‰ÏÈÓ ˘"‡¯‰Ï ȯ‰Â ,‰˙‡ ‡Ï ˙ÂˆÓ ¯‡˘Î  Ȅ ‡‰È ÔÎÏ ,ÁÂÏ˘ È„È ÏÚ ÈÏ ‰ÓÏ ÌÈ˘ ¯ÂËÙÏ ‡Ó¯‚ ÔÓʉ˘ ‰˘Ú .̉ȯ·„ ÏÚ ˜ÏÂÁ ˘"‡¯‰ ȇ„ ‡Ï‡ .‡¯˜ ¯‡È·˘ (ë"½ ëõ¾ öô−½) Ô˘ÂÁ‰ ˙ˆ˜· ‫ועיי‬ ,ÔÈÏÈÙ˙Πȉ ‰ÏÈÓ ˙ÂˆÓ˘ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ωÂÓ‰ ˙‡ ‰ ÂÓ Ô·‰ È·‡ ̇˘ Ì˘ ·˙Π˜Â È˙‰ ˙‡ ÏÓ ÛËÁ ¯Á‡ Ì„˜Â ÂÁÂÏ˘Î Ê‡„ ÌÈ·Â‰Ê ‰¯˘Ú ÌÏ˘Ï Â˙‡ ÌÈ·ÈÈÁÓ Ôȇ .χ¯˘È ÏÏÎ ÏÚ ‰ÂˆÓ‰ ¯‡·Ó˘ 'È 'ÈÒ ‡"Á ÈÂω ˙È·· ÔÈÈÚ „Î ‫]א‬ ˙ˆ˜‰ ¯Â‡È·˘ ‰ÓÓ ˙¯Á‡ ˘"‡¯‰ ˙Ú„ È ‰Ó Ô·˘ ˘"‡¯‰ ˙Ú„ ¯‡·Ï ·˙Π,Ô˘ÂÁ‰ ˜ÏÁ ‡Ï ‰Ê ÏÚ ÁÈÏ˘ È„È ÏÚ ‰ÏÈÓ ˙¢ÚÏ ÁÂÏ˘ ˙ ÓÏ ÏÂÎÈ ·‡‰ Ôȇ˘ ¯ÓÂÏ ˘"‡¯‰ ı¯˙Ï ÏΠÔ· Âȯ·„ ÈÙÏ ,‰ÏÈÓ ˙ˆÓÏ [.Ô"·Ó¯‰Â ‡"·Ëȯ‰Î Ì‚ 'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ ‡"˜Ú¯‚‰ ‡È·‰˘ ‰¯È˜ÁÏ Ì„˜‰· ·˘ÈÈÏ ‫ויש‬ ˙·˘· ‰ ÓÊ· ‡Ï˘ ‰ÏÈÓ· (ð"¼š öô−½)  Èȉ ‡Ï ̇ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘ ̇‰ ÏÓ ¯·Ú Ôȇ ‰ÂˆÓ‰ ·ÂÈÁ‰  ÓÓ Ú˜ÙÓ ˙·˘· ̇‰

‫ הר"ר בן ציון דאמיניץ הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

¬−³

‫הר"ר בן ציון דאמיניץ הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין אם טעו וקראו לעולה לתורה רק ב' פסוקים‬ Íȯˆ ̇ ÔÈ ÚÏ .'„Ú ÌÏÂÚÏ Â˙ÂÎÏÓ „·Π¾−þ) ‡"˜Ú¯· ÔÈÈÚ 'Âί·' ¯ÓÂÏ ¯ÂÊÁÏ ÔÎ Ì‚ Ì˘· ÔÏ‰Ï ‰‡¯Â .‰Ê· ˜Ù˙Ò‰˘ (ïñš öô−½ .ÌÈÈÁ‰ ͯ„‰ ‰¯Â˙Ï ˙ÂÏÚÏ „Á‡Ï ‡¯˜ ¯·Î ̇ ‫אפילו‬ ‡¯˜˘ ¯ÎÊ Â ‰·È˙Ï ‰ÏÚ ,ÂȯÁ‡ „È ÏÚ È ˘‰ ‰ÏÂÚ‰ ÔÈ˙ÓÈ ,ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‰ÏÂÚ ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜˘ ‰ÏÂډϠ,‰·È˙‰ '‚ Ôȯ˜ ,‰‡È¯˜‰ È ÙÏ Í¯·Ó ˙È ˘ ·Â˘ ‰ÏÚÈ ÍÎ ¯Á‡Â ‰È¯Á‡Ï ͯ·Ó ,ÌȘÂÒÙ .‰¯Â˙Ï Â‰Â‡¯˜˘ È ˘‰ ‰Ê ‰¯Â˙Ï (í¼¬ óê èíò³− μ−ê ö−ð) ·˙Î ÌÈÈÁ‰

‫ובדר‬

¯·Î ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ „Á‡Ï ‡¯˜ ̇„ ˙¯˜Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯȷ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯·„ ,‰È¯Á‡Ï ‰È ÙÏ ‰Î¯· ͯ·È ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ .˙Ú„‰ ÁÒȉΠȉ ‰ÏÈÁ˙ ͯȷ˘ ‰ÏÈÁ˙ ‡¯˜˘ ÌȘÂÒÙ È ˘‰ ‡¯˜È 'Âί·' Ì‚ ‰˘ÚÓ Ú¯È‡ ̇ ,ÂÓÚ „Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ‡¯˜˘ ÌȘÂÒÙ È ˘‰ ‡¯˜È ,È˘ÈÏ˘· ˙ÂÚˉ „ÁÈ· ‰È‰È˘ È„Î ÌȘÂÒÙ È ˘ „ÂÚ ‰ÏÈÁ˙ ˙ÂÚˉ ‰˘ÚÓ Ú¯È‡ ̇ ,ÌȘÂÒÙ ‰¯˘Ú ‡¯˜ ¯·Î ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜ ‡Ï˘ ԉη Û‡ ÔÈÈ„Ú Í¯È· ‡Ï ̇˘ ,ÍÎ ÔÈ„‰ ʇ ,ÈÂω ԉΉ ‡¯˜È ʇ ÏÈÁ˙‰ ‡ÏΠȉ Âί· ¯Ó‡˘

‫ כיצד יש לנהוג כשקראו‬:‫שאלה‬ '‫לאחד מן העולים לתורה רק ב‬ ‫ בחול ובשבת קודש‬-‫פסוקים‬ ‰˘Ï˘ ˙ÂÁÙ‰ ÏÎÏ ÂÏ Ôȯ˜ ‰¯Â˙Ï ‫העולה‬ ‰˘Ï˘Ó ˙ÂÁÙ ÂÏ Ôȯ˜ Ôȇ ,ÌȘÂÒÙ (ð ¹−¼½ ï"ñš öô−½) Ú"¢· ¯‡Â·Ó .ÌȘÂÒÙ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ ÌȘÂÒÙ '· „Á‡ ‡¯˜ ̇˘ (è ¹−¼½ ï þ¼¾) Ìȯه È¯Ú˘· ·˙Π.˙¯˜Ï ‰¯Â˙Ï ‰ÏÂÚ Â˙‡ ̇„ (è"−š½ ó¾) ·" ˘Ó·Â ¯·Î˘ Ù"Ú‡ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ÔÈÈ„Ú Í¯È· ‡Ï ‰Î¯· ͯ·Ï Â˙Ú„· ‰È‰Â ,‰¯Â˙ ¯ÙÒ‰ ÏÏ‚ ,ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜ ‡Ï˘ ¯ÎÊ Â ,‰ ¯Á‡ ‰‡È¯˜‰ ¯Á‡Â ,‰È ÙÏ ‰Î¯· ‡Ï· ‡¯Â˜Â ÍÈ˘ÓÓ ,‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯȷ ¯·Î ̇ Ï·‡ .ͯ·Ó ‰‡È¯˜ ‰˜Ï˙Ò ˘ ÔÂÈΠ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ ‰ÏÂÚ È ÙÏ Í¯·Ï ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ È¯Ó‚Ï ‰ ¢‡¯‰ ‰‡È¯˜· ÏÈÁ˙‰˘ ̘ÓÓ ÏÈÁ˙‰Ï ,‰‡È¯˜‰ È„Î „Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ÛÈ҉ϠÂÏ˘ ˙ӄ˜‰ ‡Ï ÂÈ ÙÏ˘ ÌÈ ˘‰ ̇ ,ÌȘÂÒÙ '‚ ÌÈÏ˘‰Ï „Ú ÌÈÏ˘‰Ï ‡Â‰ Íȯˆ ÌȘÂÒÙ '‚ ˜¯ ‡¯˜ ‰¯˘Ú Û¯Ȉ· ‰È‰È˘ È„Î ÌȘÂÒÙ ‰Ú·¯‡ .ÔÈ„Î ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯ·Ó ÍÎ ¯Á‡Â ÌȘÂÒÙ ð"š½ë) Ê"ËÎ ‡Ï„ ,(ì"š½) ‡"‚Ó‰ Ì‚ ·˙Î ÔΠ¬"¼þ öô−½ ð"î−) ÌÈ˘Â„˜ ˙Ú„·Â .(öñíñ êëîôí Ì˘ ͯ·' ¯Ó‡È ͯ·Ó˘ È ÙÏ˘ ÛÈÒ‰ (ê"š½

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÏÈÁ˙‰˘ ̘ÓÓ ÏÈÁ˙‰Ï ÂÏ ˘È ,ÂÚˢ ¯ÎÊ Â ÌÈӄ˜‰ ÌȘÂÒÙ‰ È ˘ Û‡  Èȉ„ ,ÂÈ ÙÏ˘ ‰Ê ÌȯÓ‡ ˘È ,ÂȯÁ‡Ï ͯ·È ˜ÂÒÙ „ÂÚ ÌÈÈÒÈ „ÂÚ ‡¯˜È ,ÔÈӄ˜‰ ÌȘÂÒÙ‰ È ˘ „·ÏÓ˘ Â˙ί·· ÔÂÂÎ ‡Ï ‡Â‰ ȯ‰˘ ,ÌȘÂÒÙ ‰˘Ï˘ ÌÈÏÂÚ ‡Ï ÍÎÏ ,ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌȘÂÒÙ È ˘‰ ÏÚ ¯ÂÓ‚È˘ „Ú Ì˘ „ÂÓÚÈ Ô¢‡¯‰Â .Ô·˘Á· ÂÏ È ˘ ‡¯˜˘ Ô¢‡¯‰ ͯ·È ÍÎ ¯Á‡Â ,‰Ê ̇ .‰Ê ÌÈÈÒ˘ ̘ÓÓ ÔÏ‰Ï ‡¯˜È ,ÌȘÂÒÙ ,‰·È˙‰Ó ¯·Î „¯È ÌȘÂÒÙ '· ÂÏ Â‡¯˜˘ Â˙‡ ‰˘Ï˘‰ ÌÈÏ˘‰Ï ¯Á‡Ï Û‡ ˙¯˜Ï ÔÈÏÂÎÈ Ì„‡ Â˙‡˘ Íȯˆ˘ ÌÚˉ ÏΠȯ‰˘ ,Ìȇ¯˜ ÛÈÒÂ‰Ï ¯ÂÒ‡ È˘ÈÓÁÂ È ˘·˘ ÌÂ˘Ó ‡¯˜È ¯Á‡ Ì„‡Ï ‡¯˜È˘Î ,Ìȇ¯˜ ‰˘Ï˘ ÏÚ ¯·Î ̇ Ï·‡ ,Ìȇ¯˜ '„Ï Â‡¯˜ ÂÏȇΠ‰‡¯È .ÔÈÚ ˙ȇ¯Ó '‡Îȇ' ‡ÏÈÓÓ ‰·È˙‰Ó „¯È ÔÓ „Á‡Ï ‡¯˜˘ ˙ȯÁ˘ ˙·˘· گȇ ‫א‬ ‰È¯Á‡Ï ͯȷ ,ÌȘÂÒÙ È ˘ ÌÈÏÂÚ‰ ԉη ˙ÂÚˉ ‰˘ÚÓ Ú¯È‡ ̇ ,‰Úˢ ¯ÎÊ Â ·Â˘ ԉΠÂ˙‡ ‰ÏÚÈ ÈÂω ͯ·˘ È ÙÏ Â¯ÎÊ Â ‰˘¯Ù‰ ˘‡¯Ó ˙¯˜Ï Íȯˆ ˙·˘·Â ¯Á‡Ó ÌÈ ‰ÎÏ Ì‚Ù ‰È‰È ˘‡¯Ó ÈÂω ‡¯˜È ̇ ̇ .(ê× ³îê öî−®í þ¼¾ ö−−¼) Ì˘ ÌȇˆÓ ‰ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ ˙Ú„ ÈÂω ͯȷ˘ ¯Á‡Ï ¯ÎÊ ˙·˘·„ ‰˘¯Ù‰ ˘‡¯Ó ˙¯˜Ï Íȯˆ ÈÂω„ ÌÈÈÁ‰ ͯ„‰Â ‰˘¯Ù‰ ˙ÏÈÁ˙Ó ÏÈÁ˙‰Ï Íȯˆ ȄΠԉΉ ˜ÒÙ˘ ̘ÓÓ ÏÈÁ˙Ó ÈÂω„ ¯·ÂÒ .ÌÈ ‰ÎÏ Ì‚Ù 'È‰È ‡Ï˘ ¯‡˘ ψ‡ ‡ ÈÂÏ· ˙ÂÚˉ ‰˘ÚÓ Ú¯È‡ ‫וא‬ „ÂÚ ÌȘÂÒÙ '·‰ ¯Á‡Ï ‡¯˜È Ìȇ¯˜‰ Ìȇ¯˜‰ ¯‡˘· Ú¯‡ ̇ ÂÏÈه ÌȘÂÒÙ '‚ ,ÌȘÂÒÙ '·‰ ‡¯˜˘ ˘È‡‰ „ÂÚ ‡¯˜È ‡Ï

׳

„Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ‰ÏÈÁ˙ ‡¯˜˘ ÌȘÂÒÙ È ˘‰ ,‰È¯Á‡Ï ‰È ÙÏ Í¯·È ÈÂω ‡¯˜È ‰Ê ¯Á‡Â ͯ· ¯Ó‡ ¯·Î˘  Èȉ„ ÈÂω ͯȷ ̇ Ì Ó‡ ‡Ï˘ ԉΉ ‰Úˢ ¯ÎÊ Ê‡Â 'ÂΠ'„ ‰˙‡ ̘ÓÓ ÈÂω ÏÈÁ˙È ,ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜ ‡¯˜È ÌȘÂÒÙ '·‰ ¯Á‡  Èȉ ԉΉ ˜ÒÙ˘ '·‰ ·Â˘ ‡¯˜È ‡Ï ÌȘÂÒÙ '‚ ÔωÏ ԇÎÓ Ì‡ ¯˘Î ÏÂÁ·„ ÔÂÈÎ ,ԉΉ ‡¯˜˘ ÌȘÂÒÙ '·‰ Ô˙‡ ‡¯˜È ̇ ‰˘¯Ù‰ ˙ÏÈÁ˙Ó ¯ÒÈÁ Ì˘ ÌȇˆÓ ‰ ÌÈ ‰ÎÏ Ì‚Ù ‰È‰È ÌȘÂÒÙ ÈÂω ¯Á‡Â ,‰˘¯Ù‰ ˘‡¯Ó ÈÂω ‡¯˜È˘Î Ìȇ¯˜‰ ÔÈ Ó ÌÈÏ˘‰Ï ÌÈχ¯˘È È ˘ ‡¯˜È Ô‡ÓÎ ÌȘÂÒÙ È ˘ ‡¯˜˘ ‰‡È¯˜‰Â ¯Á‡Ó ÌÈχ¯˘È È ˘Ï ‡¯˜È˘ ÌÚˉ .‡ÈÓ„ ‡˙ÈÏ„ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ÌÂ˘Ó ,‰ÏÚ ¯·Î˘ Ô‰ÎÏ ‡Ï Ôȇ„ ,ÈÂÏ ¯Á‡ ‰Úˢ Ô¢‡¯‰ Ô‰ÎÏ ‡Â¯˜Ï .ԉη ‰ÚË Ì‡ ‰Ê ÏÎ .ÈÂÏ ¯Á‡ ‡¯Â˜ ԉΠ‡Ï˘ ÈÂÏ· ˙ÂÚˉ ‰˘ÚÓ Ú¯È‡ ̇ Ï·‡ ͯȷ χ¯˘ÈÏ ‡¯˜ ¯·Î ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜ Ô˙‡ ‡¯˜È ÈÂω ÏÈÁ˙‰˘ ̘ÓÓ ÏÈÁ˙È Ê‡ ÌȯÓ‡ ˘È ,ÂÓÚ „Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ÌȘÂÒÙ '· '‚ „ÂÚ ‡¯˜È ÌÈӄ˜‰ ÌȘÂÒÙ È ˘ „·ÏÓ˘ È ˘‰ ÏÚ Â˙ί·· ÔÂÂÎ ‡Ï ‡Â‰ ȯ‰˘ ÌȘÂÒÙ Ô·˘Á· ÂÏ ÌÈÏÂÚ ‡Ï ÍÎÏ ÌÈ Â˘‡¯‰ ÌȘÂÒÙ .Ìȇ¯˜‰ ÔÈ Ó ÌÈÏ˘‰Ï χ¯˘È „ÂÚ ‡¯˜È '·‰ Ô˙‡ ‡¯˜ ‡Ï χ¯˘È‰ Ì‚ ̇ Ìχ Èʇ ,ÈÂω ˜ÒÙ˘ ̘ÓÓ ÏÈÁ˙‰Â ÌȘÂÒÙ '·‰ Ô˙Â‡Ó ÏÈÁ˙È ÂȯÁ‡ ‡¯Â˜˘ È ˘‰ χ¯˘È ‰Ó Ì‚ ‡¯˜È ÈÂω ÏÈÁ˙‰˘ ˜ÂÒÙÓ ÌȘÂÒÙ .ÌȘÂÒÙ '‚ „ÂÚ ÛÈÒÂÈ Ô¢‡¯‰ χ¯˘È‰ ‡¯˜˘ ·" ˘Ó‰ ·˙Î ,ÌÈχ¯˘È ˜¯ Ì˘ Âȉ ‫א‬ ͯ·Ï È ˘‰ ÏÈÁ˙‰ ¯·Î ̇˘ ,(ó¾)

ê׳

‫ הר"ר בן ציון דאמיניץ הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

˜ÒÙ˘ ‰Ó È·‚Ï Â˙·Â˘˙· (¬® öô−½ ’í šñì) ‡Ï· „Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ‰ÚÂˉ ‡¯˜È˘ „Á‡ ·¯ Ï˘ Â˙ ÂÂΠ̇ ‰ ‰' Ï"Ê ·˙Î ‰È ÙÏ ‰Î¯· ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ‡Ï·  Èȉ ,Ï" ‰ ‚"‰¯‰ ˜ÒÙ ÌÂ˜Ó ˘È ʇ ,˙È ˘ ͯ·È ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· Ï·‡ Ì‚‰ ,Ì˘ Ê"Âˉ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ,Ï" ‰ ˜ÒÙÏ Ì·˘Á˘ ÂÓΠ,ÂÈÏÚ ÌȘÏÂÁ ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯˘ Ó"Ó ,(è"− ³îê) Ì˘ ·"Ó‰ ÏÚ ÔÂȈ‰ ¯Ú˘· ÌÈÈÁ ˙¯Â˙ ¯ÙÒ·Â ,(ì"− ’−½) ‡"·È¯ ˙·Â˘˙· Ê"Âˉ ȯ·„Î ‰ÎÏ‰Ï Ï"Ò ,Ì˘ (ì"îê ñ¼ ,¬½¼õ) ÚȯΉ˘ ÌÈÈÁ‰ Ûη Ì‚ ‰‡¯Â .Î"Ú ,'˘"ÈÈÚ ˙Âί· ˜ÙÒ È¯‰„ ÂÓÚ Â˜ÂÓÈ Â Ê"ˉΠÂȯ·„· .Ϙ‰Ï ̇˘ ·˙Î (ï× öô−½ ì"îê ³"î¾) ‰˘Ó ‫ובחמדת‬ ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜˘ ÂÊ ˙ÂÚË Ì‚ ˙Ò Î‰ ˙È·· ÈÂÏ Ôȇ˘ Ú„È ԉη گȇ ͯ·È ‡Ï˘ Ê"ËÏ Â„ÂÈ Â˙ÚÈÈÒ ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ͯ·È „Á‡ ˜ÂÒÙ ÂÏ ÂÓÈÏ˘È ‡Ï‡ ‰È ÙÏ ·Â˘ ˙ÂÏÚÏ Íȯˆ˘ ԉΉ Ú„È˘ ÔÂÂÈ΄ ,‰È¯Á‡Ï ˙Ú„‰ ÁÒȉ ԇΠÔȇ ÈÂω ˙ÈÈÏÚÏ ·Â˘ ˙ÈÈÏÚ ÏÚ ·Â˘ ͯ·Ó˘ ‰ÓÂ] ,‰¯Â˙· ‰‡È¯˜‰Ó Ï΢ ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ‰Ê Ôȇ ÈÂω .[‰ÓˆÚ È Ù· ‰Î¯· ‰Îȯˆ ‰ÈÏÚ

Ô‚Ó‰ ÏÚ ‰˘˜‰˘ (è"š½ë) ÛÒÂÈ Èί·· ‫וראה‬ ̇„ ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ¯Ó‡ ԇ΄ ̉¯·‡ ¯ÂÊÁÏ Ô¢‡¯‰ Íȯˆ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯȷ ¯·Î ̘ÓÓ ÏÈÁ˙‰Ï ‰ ¢‡¯ ‰Î¯·(î î×þë) ͯ·Ï ‰Î¯· ͯȷ ¯·Î„ ÔÂÈ΄ Ì„Â˜Ó ÏÈÁ˙‰˘ ˆ"˜ ÔÓÈÒ· ÂÏȇ ,˙Ú„‰ ÁÒȉΠȉ ‰ ¯Á‡ ¯·ÁÓ‰ ȯ·„ ÏÚ Ì‰¯·‡ Ô‚Ó‰ ¯Ó‡ (è"š½ë) ÔÂÊÓ‰ ˙ί· Ï˘ ÒÂÎ ‰˙˘˘ ¯Á‡' ·˙΢ Ô‚Ó‰ ·˙Î ‰Ê ÏÚ '˘Ï˘ ÔÈÚÓ ˙ί· ͯ·È

˙¯˜Ï ÍȯˆÂ ,ÏÏÎ Ìȇ¯˜‰ ÔÈ ÓÏ ‰ÏÂÚ Â È‡Â ÔÈ· ‰Ê· ˜ÏÈÁ˘ ‰Ó ÌÚˉ . ÓÓ „·Ï 'Ê ÛÈÒÂ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ÏÂÁ·„ ÌÂ˘Ó ,ÏÂÁÏ ˙·˘ ¯Á‡ ‡¯˜È ̇ ÔΠ̇ Ìȇ¯˜‰ ÔÈ Ó ÏÚ ‰Ú·¯‡ ‡¯˜˘ ÂÓÎ ÈÊÁÓ ÂÓ˜ӷ ÌÈÏ˘‰Ï ,ÛÈÒÂ‰Ï ¯˙ÂÓ„ ˙·˘· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,Ìȇ¯˜ È ˘ ‰Ê ‰ÏÂÚ ‡¯˜È˘Ó ¯Á‡ ‡¯˜È˘ ·ÂË ¯˙ÂÈ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÔÂÎ Ôȇ„ ,˙Á‡ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ· ÌÈÓÚÙ êëîí) ‡·¯ ‰Èχ‰ Ì Ó‡ .(ë"õþ öô−½ë þêîëô×) Ôȇ ˙·˘· Û‡„ ¯·ÂÒ (è"−š½ ó¾ ë"ò¾ôë î−þëð .¯Á‡Ï ‡Â¯˜Ï Íȯˆ ̇„ ,¯·„· ˜ÂÏÈÁ ˘È˘ (ð"š½ë) Ê"ˉ ‫דעת‬ ‡¯˜ ‡Ï˘ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ¯Á‡ ¯ÎÊ ¯Á‡ ˘È‡Ï ‡¯˜ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ,ÌȘÂÒÙ '· ˜¯ ‡¯˜È „Á‡ ˜ÂÒÙ ¯ÒÁ˘ Â˙‡ Èʇ ,˙ÂÏÚÏ ‰Î¯· ÂÏ Ì„Â˜ ͯ·È ‡Ï „Á‡ ˜ÂÒÙ „ÂÚ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ‡Â‰ ͯȷ ¯·Î ‡‰„ ,‰ ¢‡¯ ‡Ï ÂÏȇΠȉ ͯ·˘ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯·‰Â ,‰ÏÁ˙ ¯Á‡˘ ‡Ï‡ ,‰˙ȉ ˙ÂÚË·˘ ÔÂÈÎ ‰¯Ó‡ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ͯ·È È˘ÈÏ˘‰ ˜ÂÒÙ ÌÈÏ˘È˘ ¯ÎÊ ‡Ï ̇ ,‡¯˜˘ ‰Ó ÏÚ È‡˜Â ˙È ˘ Èʇ ,˙¯˜Ï „ÂÓÚÏ ¯Á‡Ï ‡¯˜˘ ¯Á‡ „Ú È„Î ˙¯˜Ï ÍÏÈÏ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ Íȯˆ ‡Â‰ Ô¢‡¯‰ ˜Ï˙ÒÈ ÔÎ ÏÚ ,‡Â‰ ÌÂ‚Ù Â¯Ó‡È ‡Ï˘ Ú¯ÙÓÏ ÏÈÁ˙È ‰ÏÁ˙ ‰Î¯·· È ˘‰ ‡¯˜È ̉ÈÏÚ ÛÈÒÂÈ ÂÈ ÙÏ˘ Â˙‡ ÏÈÁ˙‰˘ ̘ÓÓ Ï΢ ‡ˆÓ  ,ÂÏ˘Ó ÌȘÂÒÙ ‰ˆ¯È˘ ‰Ó ÈÙÎ ,ȇ¯Î ̉ȯÁ‡ÏÂ Ì‰È ÙÏ Âί·˙ ÌȘÂÒÙ‰ .ÌÂÏÎÏ ·˘Á ‡Ï ÌȘÂÒÙ '· ‡¯˜˘ Â˙‡˘ ˜¯ ͯ„‰ ÔΠ‡·¯ ‰Èχ‰ ˙Ú„ ,‰Îω ‫ולעני‬ ԂӉΠ·" ˘Ó‰Â ÛÒÂÈ Èί·‰Â ÌÈÈÁ‰ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó‰ Ì Ó‡ .Ê"ˉΠ‡Ï„ ̉¯·‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÂÁ¯Î ÏÚ ÌȘÂÒÙ '· ÏÚ Í¯·Ï Â˙¢¯· Ôȇ„ ‰Î¯·‰„ ‡Â‰ ÔÈ„ ,Â˙‡È¯˜ ÌÈÏ˘‰Ï Á¯ÎÂÓ .˙Ú„‰ ÁÒȉΠ·˘Á ‰È‰È ‡Ï ͯȷ˘ ‰ ¯Á‡ Â˙Ú„· ͯȷ˘Î ÔÈ· ˜ÏÁÏ ˘È Èχ Ì Ó‡ ÂÈÙÓ ‰˜¯Ê ‰Î¯·‰˘ ‡ÎÈ‰Ï ˜Ï˙Ò Â ÌÏ˘‰ ˙Ú„· ͯȷ ‰¯Â˙‰ ˙‡È¯˜· ‡Î‰„ ,˙Ú„ ‡Ï· ÔÎÏ Â˙‡È¯˜ ‰ÓÏ˘ ԇ΄ ¯Â·Ò„ ‰ÓÈÏ˘ ‰Î¯· ͯ·Ï ¯ÂÊÁÏ ÍȯˆÂ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ȉ Â˙Ú„ ‰È‰„ Ì˙‰ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ͯȷ ˙Ú„ ÈÏ·· Á΢ „ÂÚ ˙Â˙˘Ï ‡Ï ‡‰ ÈÎ ‰Î¯·„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡Â ‰ ¯Á‡ .‰ÏÈÁ˙· ‰È‰˘ Â˙Ú„Ó ‡˜ÙÓ

ë׳

ͯ·È ‡Ï „ÂÚ ˙Â˙˘Ï Â˙Ú„ ̇Â' ̉¯·‡ ÂȯÁ‡ ͯȷ ‰ÚË Ì‡„ ÈÏ ‰‡¯  ÛÂÒ·Ï ‡Ï‡ Â˙Ú„ ‰È‰˘ ÔÂÈÎ ‰ÏÈÁ˙· ͯ·Ï Íȯˆ Ôȇ ͯȷ˘Î ‡Î‰ Ì‚ Âȯ·„ ÈÙΠ'„ÂÚ ˙Â˙˘Ï ˙ ˜˙Î ˙¯˜Ï Â˙Ú„ ‰ÏÈÁ˙· ‰¯Â˙‰ ÏÚ ÍÎ ¯Á‡ ˙¯˜Ï ‰ÈÏ È ‰È˙ ‡Ï ȇӇ Ï"ʯ ͯȷ˘ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ‡‰„ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ÈÏ· ‰È˙˘‰ ÏÚ Í¯È·Ó ÛÈ„Ú ‡‰Â ,‰˙ȉ ˙ÂÚË· ÈÚ· ȇ È˙˘ ÈÚ· ȇ„ ,Â˙¢¯· ‡Â‰ Ì˙‰„ ‰È‰ Â˙Ú„·˘ ÔÂÈÎ ‰Ê ÏÎ ÌÚ È˙˘ ‡Ï ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· Î"Á‡ ͯȷ˘ ‰Ó „ÂÚ ˙Â˙˘Ï ‰¯Â˙‰ ˙ί·· Ô΢ ÏΠ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ȉ ‡Ï

‫ הר"ר אברהם אליעזר וואלדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

è׳

‫הר"ר אברהם אליעזר וואלדמאן הי"ו‬ ‫בענין תפילה בציבור‬ ‡¯Ó‚· Ì˘ ˘È .Ôˆ¯ ˙Ú ‡Â‰ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙„ Ôˆ¯ ˙Ú ‡Â‰„ ‰Ê ÏÚ ÌÈ„ÂÓÈÏ ‰ÓÎ „ÂÚ ÈÙ ÏÚ ˘¯ÙÓ˘ íéðéò çúôá ÔÈÈÚ .˘"ÈÈÚ ·˙΢ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙·  ˘È˘ ˙ÂÏÚÓ '„‰ .˘"ÈÈÚ è"éáîá Ò‡ÂÓ ‰"·˜‰ Ôȇ˘ ÔÈ Ó' ‡¯Ó‚· Ì˘ ‫עוד‬ Ï-‡ Ô‰'' ¯Ó‡ ˘ ÌÈ·¯ Ï˘ Ô˙ÏÙ˙· ˙ÏÙ˙ é"ùøéôå ''(í ,îñ ëî−ê) Ò‡ÓÈ ‡Ï ¯È·Î ‰ÏÙ˙ ˙ÏÚÓ ÔÏ‰Ï „ÂÚ ÔÈÈÚÂ] Ò‡ÓÈ ‡Ï ÌÈ·¯‰ .[¯Â·Èˆ·

‫החיוב בזה‬ ‡Â‰ øåèä ÔÂ˘Ï ‰ ‰ ,‰Ê· ·ÂÈÁ‰ ‫ובגדר‬ ˙È·· ‡Ï‡ Ì„‡ ÏÏÙ˙È ‡Ï' (’® öô−½ë) Ì˘ øåèä ·˙Î „Ú ,'¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ˙Ò Î‰ ÌÚ ÏÏÙ˙‰Ï ÂÁÂÎ Ïη Ï„˙˘‰Ï Íȯˆ ÔÎÏ' ˘È„ (ï"¬ ¹−¼½) ò"åùáå øåèá ˜ÒÙ Â .'¯Â·Èˆ‰ È„Î ÂȯÁ‡Ï ÏÈÓ ÂÈ ÙÏ ÏÈÓ '„ ÍÏÈÏ ·ÂÈÁ ³î×ñí) ·˙Î í"áîøä Ì‚ .¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï ÔÓÊ ÏÎ „ÈÁÈ· ÏÏÙ˙È ‡Ï' :(ê"í ì šþõ íñ−õ³ ò"åùá ÔΠ.'¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ÏÏÙ˙‰Ï ¯˘Ù‡˘ ÏÚ Û‡ ¯Â·Èˆ‰ ˙ÏÈÙ˙' :·˙Î (ï"− ¹−¼½) áøä ˙ˆÓÓ ‰Ï„‚ ‡È‰ ,̉ȯ·„Ó ‰ÂˆÓ ‡Â‰˘ ÈÙ ,ÌÈ·¯· '‰ ‰· ÔÈ˘„˜Ó Ïȇ‰ ‰¯Â˙ Ï˘ ‰˘Ú ‰¯Â˙ Ï˘ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ¯˙ÂÓ È¯‰˘ ö−−¼) ‰¯˘ÚÏ ÂÓÈÏ˘‰Ï ȄΠ„·Ú ¯¯Á˘ÏÂ

‫המקור בגמרא‬ ÔÈÓÈ · ‡·‡ ‡È ˙' :(.î ³î×þë) ‡¯Ó‚· ‫איתא‬ ˙ÚÓ˘ Ì„‡ Ï˘ ‰ÏÙ˙ Ôȇ ¯Ó‡ ‰ ¯‰ χ ÚÂÓ˘Ï'' ¯Ó‡ ˘ ˙Ò Î‰ ˙È·· ‡Ï‡ Ì˘ ‰ ȯ ̘ӷ ,(ì ,ê ó−×ñô) ''‰ÏÈÙ˙‰ χ ÈÂˆÓ ‰"·˜‰˘ ‡¯Ó‚· „ÂÚ ˘"ÈÈÚÂ] '‰ÏÈÙ˙ ‡‰˙ .['ÂΠ̉ÓÚ ‰ È΢ ÌÈÏÏÙ˙Ó ‰¯˘Ú˘Î ,˙Ò Î‰ ˙È·· Ê"Ú· úåôñåúäì ÔÈÈˆÓ Ì˘ ñ"ùä ‫ובגליו‬ Ôȇ' ‡¯Ó‚· ÔÈү‚˘ (öî−× í"ð :ð) .'¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ‡Ï‡ ˙ÚÓ˘ Ì„‡ Ï˘ Â˙ÏÈÙ˙ Ì„‡ ÏÏÙ˙È ‡Ï' :·˙Î (’® öô−½ ì"îê) ‫ובטור‬ ¯Ó‡„ ,¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ˙Ò Î‰ ˙È·· ‡Ï‡ ‡Ï‡ ˙ÚÓ˘ Ì„‡ Ï˘ Â˙ÏÙ˙ Ôȇ Ô ÁÂÈ '¯ ·˙Π.Î"Ú ,'¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ˘Â¯ÈÙ ,˙Ò Î‰ ˙È·· ˙È··' Ï˘ ÔÂÂÎÓ‰„ ˘¯ÙÓ øåèäã óñåé úéáä ‡È·‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓÂ] '¯Â·Èˆ‰ ÌÚ'  Èȉ '˙Ò Î‰ ÂÏ ˘È „ÈÁÈ· ÏÏÙ˙Ó‰ Û‡„ ‰ ÂÈ Â È·¯‰ Ì˘· Ì˘ „ÁÂÈÓ Ú·˜ ‡Â‰˘ È ÙÓ ˙Ò Î‰ ˙È·· ÏÏÙ˙‰Ï .[('Ë ÛÈÚÒ 'ˆ ÔÓÈÒ) Ú"¢· ˜ÒÙ ÔΠ,¯Â·Èˆ ˙ÏÈÙ˙Ï

Ô ÁÂÈ È·¯ ¯Ó‡' :(.ì ³î×þë) ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ ‫עוד‬ È˙ÏÈÙ˙ È ‡Â'' ·È˙΄ È‡Ó È"·˘¯ ÌÂ˘Ó ˙Ú È˙Óȇ ,(ð− ,¬"½ ó−ñ−í³) ''Ôˆ¯ ˙Ú '‰ ÍÏ Û"ȯ‰ ˙үȂÂ] 'ÔÈÏÏÙ˙Ó ¯Â·Èˆ‰˘ ‰Ú˘· Ôˆ¯ È·¯ ¯Ó‡' :‡Â‰ ¯Âˉ (Ê ÔÓÈÒ ‡"Ù) ˘"‡¯‰Â (.„) ˙È·· ‡Ï‡ ˙ÚÓ˘ Ì„‡ Ï˘ Â˙ÏÙ˙ Ôȇ 'ÂÎÂ Ô ÁÂÈ Ô‡Î ¯‡Â·Ó .['ÂΠÍÏ È˙ÏÙ˙ È ‡Â '‡ ˘ ˙Ò Î‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˜¯ ‡Ï ̄‡‰ ÏÚ ‰ÂˆÓ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ‰¯˘Ú· „Ú ÍÏÈÏ ·ÂÈÁÓ È¯‰˘ ,‡ÓÏÚ· ‰ÏÚÓ ¯Â„ȉ 'Ï„˙˘È' Ô¢ÏÓ ˜ÈÈ„Ï Ôȇ ,'ÂΠÔÈÏÈÓ '„ ÍÈÈ˘ ·ÂÈÁ ÏÚ Ì‚„ ,‡ÓÏÚ· ‰ÏÚÓ ˜¯ ‡Â‰˘ ¯˙ÂÈ ‰ÎÈωΠ‰·Â¯Ó ‡Á¯Èˢ ÔÂÈ΄ ,‰Ê ÔÂ˘Ï ˙ÂÁ¯ÈË ¯‡˘ Ì‚ ˙ÂÓ„Ï ˘È ȯ‰ ,¯ÂËÙ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ‡Á¯ÈËÎ ‡Â‰˘ ¯ÓÂÏ Ì„‡Ï ÔÓ„ÊÓ˘ ‰ ÂÂΉ„ Ï„˙˘È ÔÂ˘Ï· ¯·ÁÓ‰ ¯Ó‡ ÔÎÏ ,ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ‡Á¯ÈËÏ ‡Á¯ÈË ÏÎ ˙ÂÓ„Ï Ï˜È ‡Ï˘ ‰È‰È ‡Ï˘ ÌÈÓÚÙ ‰·¯‰· ¯ÈÓÁÈ ‡Ï‡ ,ÏÈÓÓ .„"ÎÚ ,'ÂΠ‰Ï„‚ ‡Á¯ÈË ‡Â‰˘ ÂÏ ¯Â¯·

‫מה שהתפלה נשמעת בציבור זה‬ ‫עושה החיוב‬ ‡¯Ó‚·˘ Û‡„ (ó¾) äùî úåøâàä ·˙Î ‫עוד‬ ÌÂ˘Ó ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï ˘È˘ ÚÓ˘Ó ÏÎ ‡Ï ,(ñ"ò×î) ˙ÚÓ˘ ‰ÏÈÙ˙‰ ¯Â·Èˆ·„ ÏÎÓ .¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï ·ÂÈÁ‰ ÌˆÚ ÌÂ˘Ó ÍΠ̇„ ,·ÂÈÁ‰ ‰˘ÂÚ ‡Ù‚ ‰Ê˘ ¯·˙ÒÓ ÌÂ˜Ó ,Ï·˜˙‰Ï Ì„‡‰ Ï˘ Â˙ÏÙ˙Ï ˙¯˘Ù‡ ‰È‰ ‡Ï ‰È‰ ‡Ï ,ÏÏÎ ‰ÏÈÙ˙ ‰˙ȉ ‡Ï˘ ¯˘Ù‡ Ï΢ ÔÂÈÎÓ ˜¯Â ,‰ÏÈÙ˙ ˙ÂˆÓ È„È ‡ˆÂÈ Ì„‡ ‡ˆÂÈ ÔÎ ÏÚ ,Ï·˜˙˙˘ ¯˘Ù‡ ‰ÏÙ˙ ˙ÂÎÊ ‰Êȇ ÂÏ ˘È˘ ÔÎ˙È„ ,‰ÏÈÙ˙ ˙ˆӷ ˙ÂÎÊ· Ì‚Â ÂÈ˙·‡ ˙ÂÎÊ· Ôˆ¯Ï Ï·˜˙È˘ .‰˙Ú ‰ÏÙ˙ ˙ÂˆÓ ÂÓÂȘ '˙È Ì˘‰· ‰ ÂÓ‡‰ ˙ÏÈÙ˙ ,„ÈÓ˙ ˙ÚÓ˘ ¯Â·Èˆ·˘ ÔÂÈÎ ÔÎÏ ¯Â¯·  ȇ ˜È„ˆÂ Ï„‚ Ì„‡ Ï˘ Û‡ „ÈÁÈ Ì„‡ ÏÎ ÏÚ ·ÂÈÁ ˘È ÔÎ ÏÚ ,Ï·˜˙È˘ ‰ÊÓ ‡ˆÂȉ .Ï·˜˙È˘ È„Î ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙È˘ ¯Â·Èˆ‰ ˙ÏÙ˙˘ ‡¯Ó‚· ¯ÎÊ ˘ ‰Ê ÌÚË„ ÏÏÙ˙‰Ï ‰·ÂÁ‰Â ÔÈ„‰ ÌˆÚ Â‰Ê „ÈÓ˙ ˙ÚÓ˘ .„"˙ÎÚ ,¯Â·Èˆ·

ð׳

,(íþ¾¼ñ îô−ñ¾íñ −ð× îðë¼ þþì¾ þï¼−ñê −ëþð .ïô ³î×þë .'(ï"ôþ öô−½) „"ÂÈ· ˘"ÓÎ

‫ביאור בדברי המחבר שכתב‬ '‫'ישתדל‬ ñð³¾−’) ’¬ ¹−¼½ë) ¯·ÁÓ‰ Ô¢ÏÓ ÔÈÈÚÏ ¼ô¾ôî ,’þîë−®í ó¼ ³½ò×í ³−ëë ññõ³íñ óðê

‫ויש‬

³"î¾) îí−ñê ð−ë ö−−¼î .³îñð³¾í ö−ò¼ šþ êîí¾ ³®š

‰·ÂÁ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙‰ Ôȇ˘ ·˙΢ (ï öô−½ ÔÂ˘Ï Ú"¢· ·˙Î ÔÎÏ ,‰ÂˆÓ ¯Â„ȉ ˜¯ úøåúá Ï·‡ .·ÂÈÁ  ȇ˘ ˙Â¯Â‰Ï 'Ï„˙˘È' ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙˘ ·˙ΠÂÈÏÚ ˜ÏÁ (ð"−š½) íééç ·˙Πò"åùä ‰ È˘„ ‡‰Â .Ô ·¯„Ó ‰·ÂÁ ‡È‰ úéáá ÏÏÙ˙È˘ Ô ÈÚÓ˘‡Ï ,'Ï„˙˘È' ÔÂ˘Ï ‰Ê·Â ,‰¯˘Ú· åúéáá ‡Ï ¯Â·Èˆ·Â úñðëä ÌÂ˘Ó ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ˜¯ ȉ„ ¯ÓÂÏ ˘È .(’î ’−½ ’ï šñì ³"î¾ šì®− ³ìòôë êëîí) ÌÚ ·Â¯· ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂÎ ˘¯ÙÏ ·˙Î (ó¾) ÷çöé ‫ובמנחת‬ ‰ ‰„' :Ï"Ê ,¯Á‡ ÔÙ‡· 'Ï„˙˘È' Ò"˘‰ È¯Ó‡Ó ‰ÓÎ ‡È·‰˘ ȯÁ‡ øåèä :Ï"‰Ê· ÌÈÈÒ ,¯Â·Èˆ‰ ˙ÏÈÙ˙ ˙ÏÚÓ· Ìȯ·„Ó‰ ììôúäì åçåë ìëá ìãúùäì êéøö ïëì ‰ˆ¯ ȇ„· ,åçåë ìëá ˘È‚„‰Â ,øåáéöä íò

¯˘‡ ˙ÂÚÈ Ó ÌÈÓÚÙÏ ˘È˘ ‰Ó ÈÙÏÎ ¯ÓÂÏ Ò Â‡ È„È ÏÚ ,¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙Ó ¯ÂËÙ Ô‰ÈÙÏ Â˙ÏÚÓ Ï„Â‚ ˙ÓÁÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰Ê· ‡ˆÂÈΠ̇„ ,ÔÈ„‰ ˙¯Â˘Ó ÌÈ ÙÏ ÂÁÂÎ Ïη Ï„˙˘È ‰˘ÚÈ ˙ÂÚÈ Ó‰ ÏÚ ¯·‚˙‰Ï Â˙¯˘Ù‡· ˘È ÔÂ˘Ï· ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂÎ ˘¯ÙÏ ˘È ÔÎ ÂÓΠ,ÔÎ .Ï"ÎÚ ,Ï"˜Â 'ÂΠìãúùé öô−½ ë"ì ì"îê) äùî úåøâàä ·˙Î ‰Ê

ÏÏÙ˙‰Ï„ ȇ„·˘ (š−−ðñ ö−êî í"ð ï"×

‫וכעי‬

‫ הר"ר אברהם אליעזר וואלדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

í׳

 ȇ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ,¯ÊÂÁ ÏÈÓ „Ú' ÌÈÓ ¯Á‡ ¯ÂÊÁÏ ,ÏÈÓÓ ˙ÂÁÙÎ Â È„ ÂÓˆÚ ÏÈÓ„ ÚÓ˘Ó '¯ÊÂÁ ‰˘˜‰Â .(’ð ¹−¼½) Ì˘ áøä ò"åùî ÚÓ˘Ó ÔΠ‰ÏÈÙ˙„ ç"áä ˜ÒÙ˘ ‰Ó ÈÙÏ„ ãåãì äìäúä ¯ÊÁÈ˘ È„È ÏÚ Ì‡˘ ¯ÓÂÏÎ ÌÈÓÓ Û È„Ú ¯Â·Èˆ· ¯ÂÊÁÈ ‡Ï ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙Ó ÏË·˙È ÌÈÓ ¯Á‡ ÔΠ̇ ,(×"š½ ë"® ’−½ ë"ò¾ôë êëîíî) ÌÈÓ ¯Á‡ ˜¯Â ¯ÂÊÁÏ ·ÈÂÁÓ ÔÈÈ„Ú ÏÈÓ· ÌÈÓ ÔÈ ÚÏ„ ÔÂÈÎ ‡Â‰ Ô΢ ÏÎ ÔΠ̇ ,Íȯˆ Ôȇ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ· ¯ÂÊÁÏ ·ÈÂÁÓ ÔÈÈ„Ú ÏÈÓ·„ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙ ÔÈ ÚÏ Ì Ó‡ .[‰ÊÓ ¯ËÙÈ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ· ˜¯Â] ÔÈ Ó ¯Á‡ íé÷ñåô ‰·¯‰„ ·˙Î (¬"−š½ ë"® öô−½) á"ðùîá ò"åùá ͇ .ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈÎ Â È„ ÂÓˆÚ ÏÈÓ„ Ï"Ò äìäúá ÔÈÈÚ ,Ï" ΠÔÎ ÚÓ˘Ó ‡Ï Ì˘ áøä .˘"ÈÈÚ ,·˘ÈÈÏ ·˙΢ ‰Ó Ì˘ ãåãì

‫היושב בביתו‬  ȇ˘ 'ÂȯÁ‡Ï' ÂÓÎ Â È„ Â˙È·· ·˘Âȉ ‫והנה‬ ,ÔÈÏÈÓ '„ ‡Ï ÏÈÓ ˜¯ ¯ÂÊÁÏ ·ÈÈÂÁÓ á"ðùîáå (ï"− ¹−¼½) áøä ò"åùá ·˙Î ÔΠÔÈÈÚ ,(’× ¹−¼½) ïçìåùä êåøòáå (ë"òš½) è"½š) ÔÓÈÒ·„ ‰˘˜‰˘ (î ³îê) ãåãì äìäú Íȯˆ Â˙È·· ·˘Âȉ Ì„‡˘ à"âîä ·˙Î (ê"š½ ÔΠ,ÌÈÈ„È ˙ÏÈË Ï ÌÈÓ ÏÈ·˘· ÔÈÏÈÓ '„ ÍÏÈÏ ÌÈ È„ ȯ‰Â ,(’ê ¹−¼½ ó¾) áøä ò"åùá ·˙Î Âχ ÌÈ È„ ÌÚ ÌÚ „ÁÈ ‡¯Ó‚· ¯Ӈ Âχ ‡Ï ԇΠ̂ ,‰Â˘ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ Ì È„ ̇ .ÔÈÏÈÓ '„ „Ú ÍÏÈÏ ·ÈÈÁÏ ‡Ï‡ Ϙ‰Ï ÂÏ ‰È‰ .‚"Úˆ· ãåãì äìäúä ¯‡˘  íìåò ïéðáäî ‡È·Ó (ï"š ³îê) íééçä ‫בכ‬ ·˘ÂÈ·] ÏÈÓ ¯ÂÚÈ˘‰„ (è öô−½ ì"îê ³"î¾)

‰Ï„‚ ¯ÈÚ ÔΠ̇„ ,Â˙È·Ó ÔÈ·˘ÂÁ Ôȇ [Â˙È··

‫הטעם שפטור בטירחא יתירה או‬ ‫בהפסד ממון‬ ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï ‰·ÂÁ ‡Â‰ ̇„ ÔÈÈÚÏ ‫ויש‬ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ‰ÎÈω· ¯ÂËÙ ‰ÓÏ ,Ï" Π¹−¼½ë š½õò×) Ò Â‡ ‰Êȇ· ‡ ÔÂÓÓ „ÒÙ‰· ‡ ¯‡È·Â .ÌÈ·ÂÈÁ ˙ÂˆÓ ¯‡˘Ó ‡ ˘ ȇÓ ,(’‰˘Ú ˙ˆӷ Û‡ ȯ‰„ (ó¾) äùî úåøâàä ·˘Á ÔÂÓÓ ‰·¯‰ ‡ÈˆÂ‰Ï Íȯˆ˘Î ‡˙ȯ‡„ ·ÈÂÁÓ˘ ‰˘Ú˙ ‡Ï ˙ÂˆÓ ÂÓΠ ȇ ,¯ÂËÙÂ Ò Â‡ ˜¯ ȉ„ Â È È Ú· ÔΠ̇ , ÂÓÓ ÏÎ ‡ÈˆÂ‰Ï ,‰ÊÓ Ô˘ Ò Â‡· Ì‚ ¯ËÙ ÔÎ ÏÚ ,Ô ·¯„Ó ¯‡˘·˘ ۇ .‰Ó„ΠÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ‰ÎÈω· ԂΠ‡ ˘ ȇÓ ‰Ê· Ò Â‡Î ·˘Á ‡Ï Ô ·¯„ ˙ÂˆÓ ¯ÓÂÏ ˘È ‰Ê ÏÚ„ ‡Ï‡ .¯Â·Èˆ· ‰ÏÈÙ˙ ˙ÂˆÓ ‰ÏÈÙ˙„ ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰˘ÂÚ˘ ÔÂÈ΄ ÂÊ ‰ÂˆÓÓ Â¯ËÂÙÏ ÂÏȘ‰ ÔÎ ÏÚ ,‰Ú˘ ‰˙‡· ‡Á¯ÈË„ ‰Ê Ô˘ Ò Â‡· Û‡ ,‡˜Â„ ¯Â·Èˆ·„ ̇„ Ô ·¯„ ˙ÂˆÓ ¯‡˘Ï ÈÓ„ ‡Ï ,‰Ê· ‡ˆÂÈΠÔÎ ÏÚ ,‰ÂˆÓ‰ ÔÈ Ú· ÌÂÏÎ ‰˘ÚÈ ‡Ï  ¯ËÙ ˙‡ˆÂ‰ ˜¯ Ò Â‡Ï ·˘ÁÈ ‡Ï˘ ̉· ¯ÈÓÁ‰ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‡Á¯ÈË ‡Ï Ï·‡ Ï„‚ ÍÒ· ÔÂÓÓ ,‰ÏÈÙ˙„ ‰ÂˆÓ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ‰˘ÂÚ˘ ‰ÏÈÙ˙· Ï˘ ‡Á¯ÈË· Û‡ "¯Â·Èˆ·" ÔÈ ÚÏ ÂÏȘ‰ ÔÎ ÏÚ .„"ÎÚ ,‰Ê· ‡ˆÂÈΠÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ ‰ÎÈω

‫חיוב הליכה של מיל וד' מילין‬ ·ÈÂÁÓ Í¯„· Íω‰„ ˜ÒÙ (ï"¬ ¹−¼½) ‫בשו"ע‬ „Ú ÂȯÁ‡Ï ÔÈÏÈÓ '„ „Ú ÂÈ ÙÏ ÍÏÈÏ êåøò ïçìåùä ·˙Π.ÔÈ Ó· ÏÏÙ˙‰Ï È„Î ,ÏÈÓ ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈÎ Â È„ ÂÓˆÚ ÏÈÓ„ (ï"− ¹−¼½) áøä ÔÓÈÒ· ‰ ‰Â .(’× ¹−¼½) ïçìùä êåøòá ·˙Î ÔΠÍȯˆ ‰ÓÎ ÔÈ ÚÏ øáçîä ·˙Î (’ð ¹−¼½ ë"®)

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ (šîìþë í"ð è"½š öô−½) äëìä øåàéá

î׳

‫ועיי‬

˙ÏÈË · ÌÈÓ ¯Á‡ ¯ÂÊÁÏ ÔÈ Ú· ·˙΢ ‡ÏÓ‚· ÚÒ ‡Â‰˘Î„ ‡¯·˙ÒÓÂ' :˙ÙÏ ÌÈ„È ÈÙÏ ‡Ï‡ ͯ„‰ ͯ‡ ÈÙÏ ÔÈ·˘ÂÁ Ôȇ ‡Á¯Ù ,È Â È· Ì„‡Ï ÔÈÏÈÓ '„ ÍÂÏȉ Ï˘ ÔÓʉ Ô·˘Á ‡ÒÈ‚ ̈́ȇÏ .'ÔÈË ÈÓ ·"Ú ¯ÂÚÈ˘ ‡Â‰˘ ·Î¯˘ ·˙Î (ï"−š½ ë"® öô−½) ԇΠá"ðùîá éùà ¯ÙÒ· ÔÈÈÚ .ÂÈÏ‚¯· ÍÏ‰Ó ÂÓÎ Â È„ Á"¯‚‰Ó ‡È·‰˘ (î"× ¹−¼½ ’ì šþõ) ìàøùé Ì‚„ á"ðùîá ·˙΢ ‰Ó„ ‡"ËÈÏ˘ ȘҷÈÈ ˜ ·Î¯· ‡˜Â„  Èȉ ˜Á¯Ó‰ ÈÙÏ „„Ó ·Î¯· ˙È ÂÎÓ· ÚÒ ‰ ͇ ,È˘Â˜ · ˘È„ ¯ÂÓÁ‰ ÏÚ ¯Â‡È·‰ ‰Ê ,ÔÓÊ· ÈÂÏ˙ È˘Â˜ · Ôȇ˘ ‰Ó„Π.äëìä øåàéáá

:·˙΢ (¬"− ’−½ ’ì šñì ³"î¾) éåìä èáù ‫ועיי‬ Ì‚„ (ï"¬½ ’® öô−½) ÌȘÒÂÙ‰ ˙ÓÈ˙Ò' ÌÈÁÒÙ· ÔÈÏÈÓ '„ È ‰ ,Ï‚¯· ÌÈÎω Ôȇ„ Ô„È„Ï ·ÈÈÁ  ȇ ,ÔÓÊ· ‡Ï ˜Á¯Ó· ÔÈ„„Ó (î"ô) ̘ӷ Ì‚ ˘"ÈÈÚ ,'ÔÈÏÈÓ '„Ó ¯˙ÂÈ ˙ÎÏÏ .(ï"ñ öô−½ ¬"ìë) ¯Á‡

‫המתפלל עם השליח ציבור האם‬ ‫נחשב כתפילה בציבור‬ ‰ÏÈÙ˙Î ·˘Á ̇ ı"˘‰ ÌÚ ‫המתפלל‬ íäøáà ìùà ÔÈÈÚ .‡Ï ‡ ¯Â·Èˆ· ,¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙Î ·˘Á ˘ (ë"ò öô−½ ¾−þ ¾¬ê¬îëô) ,(’è öô−½ ³î¾ðìí ³"î¾ë) øôåñ íúçä ˙Ú„ ÔΠÌχ .¯Â·Èˆ ˙ÏÙ˙ ¯˜ÈÚ Â‰Ê ‰·¯„‡˘ ·˙Πöô−½î ê"š½ ë"ò öô−½ ê"êë) íéãâî éøôä ˙Ú„ ÔΠ.¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙Î ·˘Á ‡Ï„ (ë"š½ ¬"š .(’¬ öô−½ è"ì ì"îê ³"î¾) äùî úåøâàá ‡Â‰ ÏÏÙ˙ÓÎ ·˘Á „ (è"½š½ ’® öô−½) íééçä óë ÔÈÈÚÂ

ÏÈÓ Â˙È·Ó ˜ÂÁ¯ ¯ÈÚ· ‡‰È ˙Ò Î‰ ˙È·‰Â ÏÏÙ˙‰Ï ˙Ò Î‰ ˙È·Ï ÍÏÈÏ Íȯˆ ‡‰È ‡Ï ¡ ÂÓÎ ÏÈÓ ¯ÂÚÈ˘ ·Â˘ÁÏ ¯˜ÈÚ‰ ‡Ï‡ ,ÔÈ Ó· ÔÂÂÈÎ ,¯ÈÚÏ ıÂÁÓ Ì¯Ú˘Ï ˙·˘ ȯÂÚÈ˘ È·‚Ï ¯ÈÚ ¯˙· ÏÈÓ ¯ÂÚÈ˘· ¯ÈÚÏ ÍÂÓÒ‰ Ï΢ ÚÓ˘Ó ‡Ï íé÷ñåô ¯‡˘Ó ͇ .Î"Ú ,¯Â¯‚ ’−½ ð"ì ³"î¾) äîëçä ìöá ¯ÙÒ· ÔÈÈÚ .ÔÎ ‰· ¯‚˘ ¯ÈÚ· ¯ÈÓÁ‰Ï ȇ¯ ȇ„„ (−"š½ ê"× êîí¾) ÔÈÏÈÓ '„Ó ¯˙ÂÈ Í‡ ,ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ· ÂÏÈÙ‡ .˘"ÈÈÚ ,‰Ê· ¯ÈÓÁ‰Ï Íȯˆ  ȇ (³îšð 72 ‰È‰ ‡¯·ÒÓ„ ·˙Î (ó¾) äùî ‫ובאגרות‬ ¯ÂÊÁÏ Â˙È·· ·˘ÂÈ‰Ï ·ÈÈÁÏ Íȯˆ ͯ„· ‡ˆÓ ‰Ï ‰Ó„  ȇ„ .ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ Û‡ ‡Â·Ï ÂÏ ˘È˘ ͯˆ‰ È ÙÓ ÂÏ ÂÏȘ‰ Ì˘„ ·˘Âȉ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,Ì˘Ï Íω˘ ̘ÓÏ ÔÙ‡· ˜¯ ‡Â‰ Ì˘„ Ì‚Â .‰Ê ÍÈÈ˘ ‡Ï Â˙È·· ͇ .˙ÂÚÈ·˜· ÏË·Ï Ú‚Â ‰Ê ԇΠϷ‡ ȇ¯Ú ,·ÈÈÁÏ ¯ÂÚÈ˘ ‰Êȇ ÚÂ„È ‡Ï„ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Í¯„· Íω„ ÔÈÏÈÓ '„ ·ÂÈÁÓ ÛÏÈÓÏ Ôȇ„ ÂÏ ÔÈ‡Â Ì˘Ï ÍÏÈÏ Íȯˆ ‡ÏÈÓÓ Ì˘„ ,ÂÈ ÙÏ ÍÎÏ .Â˙È·· ·˘ÂÈ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰Ê· ‡Á¯ÈË ÔÎ ÏÚ ,Â˙È·· ·˘ÂÈÏ ¯ÂÚÈ˘ ¯ÈÎʉ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ‰Ê ¯ÂÚÈ˘ Â ÈˆÓ˘ ,ÏÈÓÓ ¯˙ÂÈ· ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ .ÂȯÂÁ‡Ï ¯ÂÊÁÏ Ú‚Â · ͯ„· Íω·

‫נוסע ברכב‬ ÔÈ·˘ÂÁ ̇ ÔÈÈÚÏ ˘È ·Î¯· ÚÒ ‰ ‫והנה‬ 18 êîí¾) ÏÈÓ Ï˘ ˙ÈÏ‚¯ ‰ÎÈω ÔÓÊÎ ·ÈÂÁÓ˘  Èȉ„ ,˜Á¯Ó‰ ÈÙÏ ÔÈ·˘ÂÁ˘ ‡ (³îšð ÔÂÈÎ ‡ÏÈÓÓ ,ÏÈÓ ˜Á¯Ó „Ú ˜¯ ÚÂÒ Ï ˙ÂÁÙ ‰·¯‰ Á˜ÂÏ ‰Ê ·Î¯ È„È ÏÚ ‰ÚÈÒ ·˘ .‰ÊÓ ¯˙ÂÈ· ·ÈÂÁÓ Â È‡ ÔΠ̇ ,˙˜„ Á"È ÔÓ

ï׳

‫ הר"ר אברהם אליעזר וואלדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÈ Ú·Â Ï„‚ ÌÈ·¯‰ ˙ÂÎÊ˘ ÈÙÏ ,ÔÎ ¯Ó‡˙ „ÈÁȉ Èχ ,'ÂΠ҇ÂÓ ‰"·˜‰ Ôȇ Ï"ʯ‡˘ ,‰ÚÈ˘Ù· ‡ ‰‚‚˘· ‡ ÌÂÈ Â˙‡· ‡ËÁ ¯˙ÂÈ ÏÏΉ ‰È‰È ¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ÏÏÙ˙Ó ‡Â‰˘Î .˘"ÈÈÚ 'ÂΠԯÒÁ‰ ÌÏ˘˙ ‰Ê·Â .ÌÏ˘ ³îê è þôêô) éøæåëä ¯ÙÒ· ·˙Î ‰Ê

‫וכעי‬

„ÈÁȉ ÏÏÙ˙È˘ Â Ï ÂÚ·˜ ÔÎ È ÙÓÂ' :(¬− „ÂÚ· ¯Â·ˆ· Â˙ÏÙ˙ ‰È‰˙˘Â ,¯Â·ˆ‰ ˙ÏÙ˙ Ì˙ˆ˜ ÌÈÏ˘È˘ È„Î ,‰¯˘ÚÓ ˙ÂÁÙ ‡Ï ÏÎÂÈ˘ ,‰ÚÈ˘Ù· ‡ ‰‚‚˘· Ì˙ˆ˜· ¯ÒÁÈ˘ ‰Ó ,‰ÎÊ ‰ Âη ‰ÓÏ˘ ‰ÏÙ˙ ÏÎ‰Ó ¯„˙ÒÈ „Á‡ ÏÎÏ ÚÈ‚È ÏΉ ÏÚ ‰Î¯·‰ ÏÂÁ˙ .'‰ ÓÓ Â˜ÏÁ ÌÈ„ÈÁÈ‰Ó íñõ³í þ¼¾) íé÷ìà úéá ¯ÙÒ· „ÂÚ

‰ÏÈÙ˙‰ ˙ÏÚÓ· Íȯ‡‰˘ (ê"− šþõ .¯Â·Èˆ·

‫ועיי‬

‫יסוד גדול מהשל"ה הקדוש‬ ÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙· Ò‡ÂÓ ‰"·˜‰ Ôȇ„ ‰Ê ‫ובעני‬ ȇ¯ ,Ï·˜˙Ó „ÈÓ˙ ÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙ ä"ìùá ¯‡Â·Ó‰ Ï„‚ „ÂÒÈ ‰Ê· ‡È·‰Ï í"íèí ð−ô³ ³×½ô íõ ñ¼ë¾ íþî³ë) Ï"Ê ùåã÷ä Ôȇ (.ì ³î×þë) Ï"ʯ ¯Ӈ˘ ‰Ê ¯·„' :(’ê ‰ÂÓ˙Ï ˘È ,ÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙· Ò‡ÂÓ ‰"·˜‰ ȯ‰˘ ,ÔÎ Ôȇ˘ ˙‡¯ Â È ÈÚ ‡‰„ ‰¯Â‡ÎÏ ÔÈÏÏÙ˙Ó Ï‡¯˘È ÏÎ ‰¯˘Ú ‰ ÂÓ˘ ˙ÏÈÙ˙ ÌÈÓÚÙ ‰ÓΠ,ÌÂÈ Ïη ÌÈÓÚÙ ˘Ï˘ ‰˙‡  ÈÈ Ú· ‡ ‰‡¯ ,‰Ï‡‚‰ ‰ÏÈÙ˙‰· ¯ÎÊÂÓ Â ÈËÙ¢ ‰·È˘‰ ,'ÂÎ Ï„‚ ¯Ù¢· Ú˜˙ 'ÂÎ ÛÏ‡Ó ¯˙ÂÈ ‰Ê ,'ÂΠͯÈÚ ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ,'ÂÎ .˙ÂÏ‚·  ‡˘ ‰ ˘ „" ˜˙Â

ùéà ïåæç Ú"Ú .ÔÈÏÏÙ˙Ó ¯Â·Èˆ‰˘ ‰Ú˘·

.¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙Î ·Â˘Á˘ (ï"š½ ¬"− öô−½)

‫מעלת תפלה בציבור‬ (.ì) ˙Âί· ‡¯Ó‚Ó Â ‡·‰˘ ‰Ó ÏÈÚÏ ‫ראה‬

.'ÂΠÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙· Ò‡ÂÓ ‰"·˜‰ Ôȇ„

Ï"Ê ԉ· Âȉ ÂÏÈه „ÈÓ˙ ˙ÚÓ˘ ¯Â·Èˆ‰ ˙ÏÈÙ˙' ,ÌÈ·¯ Ï˘ Ô˙ÏÈÙ˙· Ò‡ÂÓ ‰"·˜‰ Ôȇ ÌȇËÂÁ ,¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ÂÓˆÚ Û˙˘Ï Ì„‡ Íȯˆ ÍÎÈÙÏ ÏÏÙ˙‰Ï ÏÂÎÈ˘ ÔÓÊ ÏÎ „ÈÁÈ· ÏÏÙ˙È ‡Ï ˙È·Ï ·È¯ÚÈ ̄‡ ÌÈÎ˘È ÌÏÂÚÏ ,¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ‡Ï‡ ˙Ú Ïη ˙ÚÓ˘ Â˙ÏÈÙ˙ Ôȇ˘ ˙Ò Î‰ .„ÂÚ ˘"ÈÈÚ ,'ÂΠ˙Ò Î‰ ˙È·· (ê í×ñí ì šþõ íñ−õ³ ³î×ñí) í"áîøä

·˙Π,ÔÈ Ú· „‡Ó ‚ÈÏÙ‰ ˘Â„˜‰ ¯‰ÂÊ· ‫ג‬ ¯Ó‡Â ‡ÈÈÚË ‡Â‰‰ Á˙Ù' (.îòš ¹ð ë šñì) ˙Ú '‰ ÍÏ È˙ÏÙ˙ È ‡Â [·Â˙΢ ‰Ó ˘¯ÙÏ] '' ÍÚ˘È ˙Ó‡· È Ú Í„ÒÁ ·¯· Ìȉχ Ôˆ¯ ȯ˜‡ È˙Óȇ Ô È ˙ [¯Ó‡Â ÌÈ„˜‰Â] ''(ð− ¬½ ó−ñí³) ‡˙Ú˘· ,['‰ È ÙÏ Ôˆ¯ ˙Ú ‡¯˜ È˙Ó] Ôˆ¯ ˙Ú ,[ÔÈÏÏÙ˙Ó ¯Â·Èˆ‰˘ ‰Ú˘·] Ô‡ÏˆÓ ‡˜ ¯Â·ˆ„ ‡¯Â·ˆ ÔÈ„Î ‡‰„ ,ȇ„ ‰ȇ ÈΉ ‰ȇ ¯ÈÙ˘ ‰ȇ ÔȄΠ˙Ú È‡‰„ ‡ ˜˙ È ˜˙Ó ȯ„ÒÓ ‡È‰ ʇÂ] ‡˙χ˘ χ˘ÓÏ Íȯˈ‡Â Ôˆ¯ ˙Ú ÌȘχ'' ·È˙΄ [˙¢˜·‰ ˘˜·Ï ÍȯˆÂ Ôˆ¯ ˙Ú‰ ÔÈ„Î ‡‰„ ''(ó¾)ÍÚ˘È ˙Ó‡· È Ú Í„ÒÁ ·¯· .‡˙χ˘ χ˘ÓÏ Íȯˈ‡ ‡Ï˘ :(í"ô ë"õ ³îëê) ééçá åðéáø ‫וכתב‬ „ÈÁÈ È˙È·· ÏÏÙ˙‡˘ ÈÏ ·ÂË ¯Ó‡˙ ‰È ٠¯˙ÂÈ È˘Ù 'ȉ˙ ÈÓˆÚ ÔÈ·Ï È È· χ ,¯Â·Èˆ‰ ÌÚ ‰È‰˙˘ ‰ÓÓ ˙„„·˙ÓÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‫חובת התפילה בציבור בזמן הזה‬ „"ȉ Ï"ˆÊ ·ÂÏ‚ÊÂ˜Ó Ô‡‚‰ ȯ·„· ‫נסיי‬ ÌÂȉ„ (ë"× öô−½ −ë® ±þê ³"î¾ë) ·˙΢ ·ÂÈÁ‰ ÏÚ ÛÒ ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï ¯ÂÓ‚ ·ÂÈÁ íé÷ñåôä Ï΄ ÌÂ˘Ó ‡Â‰Â .‡¯Ó‚‰ ÈÓÈ· ‰È‰˘ ÔΠ‰Îω· ÔÂÂÎÏ ÌȇȘ·  ‡ Ôȇ„ ·˙Î ‰ ‰Â .˙ÂÓÂ˜Ó ‰Óη à"îøäå ò"åùä ˜ÒÙ ‡Ï· ‰ÏÙ˙ Ì‚ ¯Â·Èˆ·„ ‡˙ȇ (.’ì) ˙È Ú˙· ,˘"ÈÈÚ „ÈÁÈ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ˙Ï·˜˙Ó ‰ ÂÂÎ ‡¯Ó‚„ ‡ È„Ó„ ÔÂÈΠ.(.ð"ñþ −ì−î) ÷"äåæá Î"Π,ÔÂÂÎÏ ÌÈÏÂÎÈ Â ‡ Ôȇ˘ ˜¯ ˙·ÎÚÓ ‰ ÂÂÎ ‰È‰È˘ „·ÚÓÏ ÔÏ ˙ȇ Ș„ˆË ÏÎ ÔΠ̇ ̂ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙„ ÔÂÈΠ,‰ ÂÂΠ̘ӷ ‰ÏÂÚ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙„ ‰ ‰ ,˙Ï·˜˙Ó ‰ ÂÂÎ ‡Ï· ÔÈ ÚÏ ‰ ‰Â .‰Ó ¯ÂÚÈ˘· ‰ ÂÂΉ Ô¯ÒÁ ÌÈÏ˘Ó Â‰ ÔÂÂÎÏ Â È„È· Ôȇ˘ íé÷ñåôä ·˙Î ‰ ÂÂÎ ¯˘Ù‡ ‰Ê„ ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï Ï·‡ ,ÔÈÒ ‡Î  ÈÏÚ ¯ÂÓ‚ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ÔΠ̇ ˙¢ÚÏ Â Ï .‡¯Ó‚· ¯Ó‡ ‰ ¯Â·Èˆ· ‰ÏÙ˙ ·ÂÈÁ ÏÚ ÛÒ ÌȘȄˆ‰Ó „ÂÓÏÏ Â Ï Ôȇ ‡ÓÚË ‫ומהאי‬ ̉„ ,„ÈÁÈ· ÔÈÏÏÙ˙Ó˘ ÌÈ˘Â„˜‰ ’−½) ò"åùá ‡˙ȇ„Πȇ¯Î ÌÈ ÂÂÎÓ È‡„· ÌÈ„„·˙Ó ‰˘ÚÓ È˘ ‡Â ÌÈ„ÈÒÁ„ (ê"½ ì"® ÌÈÚÈ‚Ó Âȉ˘ „Ú Ì˙ÏÙ˙· ÌÈ ÂÂÎÓ ÈÏ΢‰ ÁÎ ˙¯·‚˙‰Ï ˙ÂÈÓ˘‚‰ ˙ÂˢÙ˙‰Ï ‰‡Â· ‰ ˙‚ȯ„ÓÏ ·Â¯˜ ÌÈÚÈ‚Ó Âȉ˘ „Ú ÌÈÏÏÙ˙Ó ÌÈ„„·˙Ó Âȉ˘ ÚÓ˘Ó .˘"ÈÈÚ ,¯˙ÂÈ· ÔÂÂÎÏ ÂÏÎÂÈ˘ È„Î ÂÊ ‰¯ËÓÏ ˙„ÈÁÈ· ¯ÂÓ‚ ·ÂÈÁ ,ȇ¯Î ÌÈ ÂÂÎÓ Ôȇ˘  ‡ Ï·‡ .„"ÎÚ ,¯ÂӇΠ¯Â·Èˆ· ÏÏÙ˙‰Ï

ì׳ (ñ"òí) íé÷ìà úéá ‡¯˜ „Á‡ ¯ÙÒ· ‫וראיתי‬

,ÌÈ Ù ‰Óη ‰ˆ¯È˙ ÂÊ ‡È˘Â˜ ‰˘˜‰ ˙Ó‡ ‰Ê ,‡Â‰ Âȯ·„ ÍÂ˙Ó ÈÏ È˙¯¯È· ¯˘‡Â ‰˘ÚÈ˘ ÔÈ Ú‰ Ôȇ Ï·‡ ,˙ÚÓ˘ ÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙ ˙Ó‚Â„Ó ‰˘ÂÚ ˜¯ ˘ÓÓ Ì˙˘˜· ÏÎ ‰"·˜‰ ‰Ï‡‚ ˘È ÌÂÈ ÌÂÈ Ïη ÈÎ ,‰ ÓÓ ‰˘˜·‰ ȇ ÌÈ·‡Ê ÌÈÚ·˘ ÔÈ· ˙Á‡ ‰˘·Î  Èȉ„ ÌÈ„ÓÂÚ ÌÂÈ ÌÂÈ ÏΠ,ÌÈȘ˙‰Ï ‰Ï ¯˘Ù‡ .„"ÎÚ , ÏÈˆÓ ‰"·˜‰Â  È˙ÂÏÎÏ Â ÈÏÚ

,‡Â‰ ÍÎ ÔÈ Ú‰ ˘¯Â˘ ‰‡¯ ÈÏ ‫אמנ‬ ‡È‰ ·Ï·˘ ‰„·ډ ‡Â‰˘ ‰ÏÈÙ˙‰ ˙ÂˆÓ ¯‡˘ ÏÎ ÂÓÎ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ‰"·˜‰˘ ‡Â‰ ‰ÏÈÙ˙‰ ˙ÚÈÓ˘ ÔÈ Ú ,‰˘Ú ¯˙Î ‰˘ÂÚ ‰¯˘Â˜ ͇ÏӉ ‰ÏÈÙ˙· ¯Á· ‰˘ÚÈ ÌÈÈ˜È˘ Á¯ÎÂÓ Ôȇ Ï·‡ ,‰"·˜‰Ï ϷȘ ‰"·˜‰ ˜¯ .˘˜·Ó˘ ‰Ó ÏÏÙ˙Ó‰Ï Ú"Ó ÏÎ Ï·˜Ó˘ ÂÓÎ ,ÌÈȘ˘ ‰˘Ú ˙ˆӉ ‰ÊÂÊÓ ÔÈÏÈÙ˙ ˙ȈȈ  Èȉ„ ‰˘ÂÚ Ì„‡˘ ÁÏ¢  ȇ˘ Ù"Ú‡ ,·"ÂÈΠÌÈ ÈÓ ‰Ú·¯‡Â ‰ÏÚÓÏ ‰Ó¢¯ ‰ÂˆÓ‰ Ó"Ó ‰Ê ¯Â·Ú· ‰Î¯· ̉ ˙¯˘Î‰ ˙ÂÏÈÙ˙· ‡Â‰ ÔÎ .¯ÂÓ˘ ¯Î˘‰Â Ï·‡ ,‰¯ËÚ ¯˙Î Ô˙ÂÈ‰Ï ‰ÏÚÓÏ ˙ÂÏÂÚ ‰"·˜‰ ‰˘ÂÚ ÌÈÓÚÙÏ ‰˘˜·‰ ˙‡ÏÓÏ ˜È„ˆÂ Ú„Âȉ ‡Â‰ ͯ·˙È ,‡Ï ÌÈÓÚÙÏ Â˙˘˜· ˙ÈÁ„ Ô ÈÓ ¯· ‰ÏÂÒÙ ‰ÏÙ˙ Ï·‡ .ÂÈί„ Ïη ˘È¯ÁÈ ˘¯Á‰ Ô˙È ÈÓ ,'ȉ ‡Ï· 'ȉ 'È¯Ó‚Ï ÍȘχ '‰ Ì˘ ˙‡ ‡˘˙ ‡Ï'' ÏÚ ˘ ÚÈ ‡Ï .'‰ÏÚÓÏ ‰ÏÂÚ‰ ‡È‰ ÌÈ·¯ ˙ÏÈÙ˙ ,''‡Â˘Ï ˘Â„˜‰ ‰"Ï˘‰ ·˙΢ ‰Ó „ÂÚ ÔÈÈÚ .Ï"ÎÚ .(ìñ¾ë ³¾þõ ë³×ë¾ íþî³ë) ¯Á‡ ̘ӷ

¬×³

‫ הר''ר אלעזר ווארהאפטיג הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר''ר אלעזר ווארהאפטיג הי''ו‬ ‫בענין אין מביאין קדשים לבית הפסול‬ È·‚Ï ·˙΢ (è"š½ èñ öô−½) „„ ˘„˜Ó· ‫וראה‬ ÔÓ Ï‡¯˘È ‰˜˘ÓÓ" ¢¯„˘ ÔÈ„‰ ¯ÂÒ‡˘ ‰Ó Ï΢  Èȉ ,"χ¯˘ÈÏ ¯˙ÂÓ‰ ‰‡¯ ' ,(.ìô ó−ì½õ ö−−¼) Ô·¯˜Ï ÏÂÒ٠χ¯˘ÈÏ ˘„˜‰ Ï˘ ‰˙Ú Ô‰˘Î ̇ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÓÂÏ ¯ÂÒȇ ‰È‰ ÔÈÏÂÁ Âȉ ̇ ˜¯ ¯ÂÒȇ ‡ÎÈÏ ,χ¯˘È ‰˜˘ÓÓ ·È˘Á ‡Ï ÔÎ Ì‚ ̉ÈÏÚ ‰„Â‰È È·¯ ¯Ó‡ „ÂÚ (:è−) ÌÈÁÒÙ· Ô È¯Ó‡„ ˙ÂÁ ÂÓ Âȉ ˙ÂÏÂÒÙ ‰„Â˙ Ï˘ ˙ÂÏÁ È˙˘ ÈÙÏ ˙ÂÏÂÒÙ Âȉ˘ Ì˘ Ô È¯Ó‡Â ‡·ËˆÈ‡‰ ‚"Ú ˙ˆӉ ‚Á· ‰„Â˙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ„ ˙Â·Â¯Ó Ô‰˘ È"·‡¯Ï Ï"Ò ‡‰ ‰˘˜Â ,˘"ÈÈÚ ‰·˘ ıÓÁ È ÙÓ ‰È‡¯„ ¯Â‡˘Ó ‰ÏÈ·„ ¯Â‡˘ Ô ÈÙÏÈ„ ÌÈÁÒÙ· ÔΠ̇ ,‰ÏÈ·· ¯˙ÂÓ ˘„˜‰ Ï˘ ıÓÁ ˙ˆӉ ‚Á· ‰„Â˙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ ȇӇ ‰È„È„Ï .ıÓÁ‰ Û‡ Ï·Ϡ‡È·‰Ï ÏÂÎÈ ¯ÈÙ˘ ‡‰ ‚Á· ‰„Â˙ ‡È·‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡„ ‰Ê„ ‰‡¯  È‰ ‡Ï„ ÌÂ˘Ó ,‰·˘ ıÓÁ È ÙÓ ˙ˆӉ Ï˘ ‡È‰˘Î„ ·‚ ÏÚ Û‡Â Ï‡¯˘È ‰˜˘ÓÓ ‰˙ȉ ÂÏȇ˘ ÔÂÈÎ Ó"Ó ‰ÏÈ·· ¯˙ÂÓ ˘„˜‰ ‰˜˘ÓÓ ‰Ê Ôȇ ‰ÏÈ·· ¯ÂÒ‡ 'ȉ χ¯˘È Ï˘ .'χ¯˘È ,„Â‡Ó ÌÈ˘„ÂÁÓ „„ ˘„˜Ó‰ ȯ·„ ‫ובאמת‬ ‰˜˘ÓÓ ¯ÂÒȇ˘ ÁÈÎÂ‰Ï ˘È Ô‡ÎÓ˘ ¯ÂÒ‡ ‰È‰ ÔÈÏÂÁ ‰È‰ ÂÏȇ˘ ÔÂÈÎ ‡Â‰ χ¯˘È Ú˘Â‰È È Ù‰ ÔΠ‰Â‡ÏÁ Ì"¯‰Ó‰ Ô· .‰ÏÈ·· ‡ËÈ˘Ù ‡„ÂÓÏ˙„ ‡Ó˙Ò„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ„ ˆ¯È˙

¯Ó‡ „ÂÚ ,‡˙ȇ (:ê−) ÌÈÁÒÙ· ‫ במשנה‬.(‫א‬ ‰„Â˙ Ï˘ ˙ÂÏÁ È˙˘ ‰„Â‰È È·¯ ‡¯Ó‚·Â .'ÂΠ‡·ËˆÈ‡‰ ·‚ ÏÚ ˙ÂÁ ÂÓ ˙ÂÏÂÒÙ ‡ È Á È·¯ ¯Ó‡ ,˙ÂÏÂÒ٠ȇӇ ‰˘˜Ó (:è−) ÔÒÈ ‚"È· ˙Â·Â¯Ó ‰„Â˙‰ ˙ ·¯˜ Âȉ˘ ÍÂ˙Ó Ì‰Ï Â‡ˆÓ ‡Ï ¯Á‡Ó ‰ ÈÏ· ˙ÂÏÒÙ Âȉ ‡¯Ó‚‰ ‰‡È·Ó Ê"Ú .ÌÈÏ· ‰·¯‰ ÍÎ ÏÎ ˙ˆӉ ‚Á· ‰„Â˙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ ‡È ˙„ ,‡˙Èȯ· ¯‡·Ó ,‡ËÈ˘Ù ,Ô È˘˜Ó ,‰·˘ ıÓÁ È ÙÓ ,¯ÓÂÏ ‡˙Èȯ·‰ ˙ ÂÂ΢ ,‰·‰‡ ¯· ‡„‡ ·¯ ȇ˘ È ÙÓ ‰„Â˙ ‡È·‰Ï Ôȇ ÔÒÈ „"È· Ì‚˘ ÔÓÊ ÛÂÒ „Ú ‡Ï‡ ‰Ï˘ ˙ÂÏÁÏ ÏÂÎ‡Ï ¯˘Ù‡ ˙È·Ï ÌÈ˘„˜ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ„ ¯·Ò˜Â ,ıÓÁ ˙ÏÈ· „"È· ‰„Â˙‰ ˙‡ ‡È·‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ÔÂÂÈΠ.ÏÂÒÙ‰ ‚"È· Ô˙‡ ÌÈ‡È·Ó ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ Âȉ ÔÎÏ ÔÒÈ · .‰ ÈÏ· ÌÈÏÒÙ Âȉ ˙Â·Â¯Ó Ô‰˘ ÍÂ˙Ó ÔÒÈ È‡Ó (ö−ê−ëô ö−ê í"ð) ‰Â‡ÏÁ Ì"¯‰Ó‰ ‫הקשה‬ ‚Á· ‰„Â˙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ˘ ‰È˙ÂËÈ˘Ù (.¬×) ‰Ú˘ ÏÎ ˜¯Ù· ÔÓ˜Ï ‡Ï‰ ,˙ˆӉ ¯Â‡˘Ó ‰ÏÈ·„ ¯Â‡˘ ÛÈÏÈ„ ¯Ó‡„ Ô‡Ó ‡Îȇ ÌȯÁ‡ Ï˘„ (¹−ñ−î í"ð ó¾) È"˘¯Ù ,‰È‡¯„ ¯ÈÙ˘ ÔΠ̇ ,‰ÏÈ·· Û‡ ¯˙ÂÓ ‰Â·‚ Ï˘Â ‡Ï„ ,¯ÂÒ‡ ÈΉ ÂÏÈÙ‡„ Ô ÈÚÓ˘‡Ï Íȯˈȇ ÔΠ.‰È‡¯„ ¯Â‡˘Ó ‰ÏÈ·„ ¯Â‡˘ Ô ÈÙÏÈ ,ÛÈÒ‰ ,(ê−ò³ð êþôèë í"ð) Ú˘Â‰È È Ù‰ ‰˘˜‰ ÔÂÓÓ ÌÈϘ ÌÈ˘„˜„ Ô ÈÚÓ˘‡Ï Íȯˈȇ ÔÎÏ„ .‡Â‰ ÌÈÏÚ·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Á"ψ‰ ˙Èȇ¯ È˙ ·‰ ‡Ï -] .Â˙ÏÈ· ÔÓÊ ÛÂÒ ‡‰È ‡Ï ʇ˘ Ô·¯˜ ‡È·Ó˘Î ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ˘ ¯˜ÈÚ‰˘ ÔÈÈÚ [¯ÁÂ‡Ó ËÁ¢˘Î Ô¯ÒÁ Ôȇ ,Ù"‰·Ï ‡·ÂÓ ÔÈ„ ‡È„‰Ï ·˙Î Ô·˘ (ê"òš öô−½) È·ˆ ÌÎÁ·

‡Ï ,Â˙ÏÈÁ˙· Û‡ Ô·¯˜‰ ˙ÏÈ· ÔÓÊ ËÚÓÏ Ô·¯˜ ˙ÏÈ· ÔÓÊ ¯˜ÈÚ„ ˜„˜„Ó˘ ‡Ï‡ „ÂÚ ÌÎÁÏ Â‡È·Ó Á"ψ‰ Ô· ,Ô¢‡¯‰ ÂÓÂÈ· ‡Â‰ ‡Ï„ Ì˘ ·˙ÂΠ(:ìõ) ‰˘‡‰ ˜¯Ù· ÔÓ˜Ï È·ˆ ËÚÓÏ ‡„ÈÙ˜‰ ¯˜ÈÚ˘ Â˙Ú„Â È·ˆ ÌÎÁ‰Î ÏÚ ˘È‡ ÔÂÊÁ· ÔÈÈÚ .˘"ÈÈÚ Â˙ÏÈ· ÔÓÊ ÛÂÒ· ‡¯Ó‚Ó È·ˆ ÌÎÁ‰ ÏÚ ‰˘˜‰˘ (:ìõ) ÌÈÁÒÙ .˘„Á ¯Â‡· „ÂÚ Ì˘ ÔÈÈÚ .ËÙ Û„· šþõ ö−¾ðšîôí −ñî½õ ³î×ñí) Ì"·Ó¯‰ ‫ כתב‬.(‫ג‬

Ïȇ· ‰·¯Ú˙ ˘ ‰„Â˙' (ê− í×ñí î ‚È˘‰Â .Ô‰ÓÚ ÌÁω Û È È ‰ ·¯˜˙ ̉È˙˘ ¯ÈÊ ˙ÏÈ·· ËÚÓÓ ‡˜ ‡‰ (− í×ñí ó¾) „"·‡¯‰ ,Ì„‡ ÏÎÏ ˙Ï· ‰„Â˙„ Ú¯ʄ ,‰Ï˘· ÚÂ¯Ê .ÌÈ ‰ÎÏ ‡Ï‡ ˙Ï· ‰ ȇ ¯ÈÊ Ïȇ„ ÂÏȇ ËÚÓÓ Â È‡„ ÔÂÂÈ΄ ,‰ ˘Ó ÛÒΉ ·˘ÈÈ .Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï Â˙ˆ˜Ó· ‡Ï‡ Ô·¯˜‰ ÏÎ ˙ÏÈ·· Ôȇ„ ‡È„‰Ï Ô ÈÊÁ ÔÈ‚ÂÒÓ ‡‰„ Á"ψ‰ ‰Ó˙ ıÓÁ‰ Ï˘· Û‡ ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï ÌÈ˘„˜ ÔÈ‡È·Ó ‡Ï‡ ¯Ó‡ ‡Ï ‰ ˘Ó ÛÒΉ„ ,ı¯˙Ó ,„·Ï ˙ÂÏÁ Ï·‡ ,ÂËÂÚÈÓ Â Èȉ„ ,˙ˆ˜Ó ËÚÓÓ· Ïη ÂÓΠ̉· ‰È‰ ıÓÁ Ï˘ ‰¯˘Ú‰˘ ‰„Â˙ Ï˘ ‰¯˘Ú· Âȉ ȯ‰˘ ,‰ˆÓ Ï˘ ÌÈ˘ÂÏ˘‰ Ï˘ ÌÈ˘ÂÏ˘‰ Ïη ,˙ ¯˘Ú ‰¯˘Ú ıÓÁ ̇ ,˙ ¯˘Ú ¯˘Ú ˜¯ ‰È‰ ‡Ï ÔÎ Ì‚ ‰ˆÓ Ô È¯Ó‡ ‰Ê·Â ,Ô·¯˜ ȈÁ ˙ÏÈ· ÔÓÊ ËÚÓÓ ÔÎ .ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï ÌÈ˘„˜ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ˘ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ„ Ô¯ÒÁ‰˘ ,·˘ÈÈÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ ‫עוד‬ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ˘ ‡Â‰ ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï ÌÈ˘„˜

ñ³

¯Â‡˘ ‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚ Í‰Ï ‡˙ÈÏ„ ‡·ÂË ‰ÈÏ ¯· ‡Á‡ ·¯˘ ÔÂÂÈÎ ,‰È‡¯„ ¯Â‡˘Ó ‰ÏÈ·„ ‰Ï·˜˙ ‡Ï ÔΠ̇ ,‰È· ¯„‰ ‡Ù‚ ·˜ÚÈ Ô„ Ì„‡ Ôȇ ,ÏÏÎ È ÈÒÓ ‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚ ͉ ‰Â‡ÏÁ Ì"¯‰Ó‰ ı¯È˙ „ÂÚ .ÂÓˆÚÓ ‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚ ÈÏÂÎÏ ¯ÂÒ‡ ‡‰ÈÓ ‰„Â˙‰ ‡È·‰Ï ÈΉ ÂÏÈÙ‡„ ıÓÁ ÏÚ ËÁ˘˙ ‡Ï" ·È˙΄ ÌÂ˘Ó ,‡ÓÏÚ ˙Ó‡·Â] .ÚÓ˘Ó· ¯˘Î Á·Ê ÏΠ,"ÈÁ·Ê Ì„ ‰„Â˙ ÈÓÁω„ Û‡„ Âȯ·„Ó ÚÓ˘Ó„ ,Ú"ˆ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰‡¯È Ï·· ¯·ÂÚ Â È‡Â ‰Â·‚ Ï˘ .[¯·ÂÚ ÔÎ 'ËÁ˘˙ ‡Ï'· ÔÎ ê¬−¾õ í"ð) Á"ψ‰Â ÛÒÂÈ ˘‡¯‰ ‫ הקשו‬.(‫ב‬

˘Â„ÈÁ‰˘ ‡ÓÈÏ (ö−ê í"ð −"¾þ í"ðî Ï˘ ÈÚÈ·˘· ‡Â‰ ,ÁÒÙ· ‰„Â˙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ˘ ˙ÂË˘Ù·] .‰ÏÈÏ· ıÓÁ‰ ÏÂÎ‡Ï ¯˙ÂÓ ‡‰È ÁÒÙ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ÈÙÏÔÎ ˙¢˜‰Ï Ôȇ Ï" ‰ „„ ˘„˜Ó‰Ï ‰˜˘ÓÓ„ Ô¯ÒÁÓ ÁÒÙ Ï˘ ÈÚÈ·˘· ıÓÁ ‡È·‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ Ì Ó‡ .[χ¯˘È

¯˘Ù‡ ȇ ‡È·Ó˘Î ‰ÏÁ˙· ̇ Ô·¯˜ ·È¯˜‰Ï ‡Â·È˘ Ô·¯˜‰ ˙ÏÈ·· ÏÂÊÏÊΠȉ„ ,ÏÂÎ‡Ï ê×í í"ð :¬−) ‰ˆÈ·· Á"ψ‰ Ìχ .¯˙ ȄÈÏ ÔÓÊ ËÚÓÓ˘ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ·˙Î (ð"−ë ˘„˜‰ ʇ˘ , ÓÊ ÛÂÒ ËÚÓӢΠ‡Ï‡ Â˙ÏÈ· ȇ„·˘ Û‡ ÌÈÏ·  ‡ ÔÈ‡Â Â È ÙÏ ÏËÂÓ ˙ÏÈÁ˙· ËÚÓÓ˘ ‰Ó Ï·‡ ,‰Ùȯ˘‰ ˙È·Ï ‡ˆÈ ‰È‰È ‡Ï ÈΉ ‡ÓÈ˙ ‡Ï ȇ„ ,‡„ÈÙ˜ Ôȇ  ÓÊ Ì΢‰ ˜¯ ,Ï· ‰ Ô·¯˜ Ì¢ ‡È·‰Ï ȇ˘¯ ̇˘ ,¯Á˘ Ï˘ „ÈÓ˙ ¯Á‡ ÛÎÈ˙ ¯˜Â·· ËÚÈÓ ¯·Î ȯ‰ ÌÂȉ ÏÚ ˙ÂÚ˘ ‰Êȇ Â‡È·Ó ‰È‰ ̇˘ ,¯·Ú˘ ˙ÂÚ˘ Ô˙‡ ÏÎ Â˙ÏÈ·· .Â˙ÏÈÎ‡Ï ¯˙ÂÈ ÔÓÊ ÂÏ ‰È‰ ¯Á˘· ·ȯ˜Ó ËÚÓÓ˘ ÏÚ ‡È‰ ‡„ÈÙ˜‰ ¯˜ÈÚ˘ ȇ„ ‡Ï‡

êñ³

‫ הר''ר אלעזר ווארהאפטיג הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÌÂÈ· ÂÏÎÂ‡Ï ¯ÂÒ‡ ÁÒ٠ȯ‰˘ ˙Ó‡ ˙Ù˘‰ ÌÂÈ· Ì‚ Ï· ÁÒÙ‰ ¯˙ÂÓ ,·¯Ú‰ „Ú „"È ÂÏÎÂ‡Ï ¯ÂÒ‡ ÁÒÙ ˜ÙÒ È‰„ ÔÂÂÈΠ,‰ËÈÁ˘‰ ÈÙÏ .‰ÏÈω „Ú Â˙ÏÈ·· ËÚÓÓ ‡ˆÓ  „"È· ‰ÏÈ· ÔÓÊ ˙ÏÈÁ˙· ËÚÓÓ Ì‡˘ Ï" ‰ Á"ψ‰ ÍÏÓ‰ ¯Ú˘·Â .È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï ,Ô¯ÒÁ  ȇ ÌÈÏÂÎÈ„ ı¯È˙ (è šþõ ö−¾ðšîôí −ñî½õ ³î×ñí) ËÚÂÓ ÔÓÊ Ì¢Ó ·¯ÚÏ ÍÂÓÒ ˘ÓÓ ÂËÁ˘Ï Ï"È Èχ .Â˙ÏÈ·· ËÚÓÓ ‡¯˜  ȇ ‰ÊÎ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ È‡„·˘ ÏÈÚÏ Â ·˙΢ ÂÓΠԇΠ‡‰È˘ ÍȯˆÂ ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï Ô·¯˜ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ ˘È˘ ԇΠÔÓʉ ÏÎ ÏÂÎ‡Ï ÂÏÎÂÈ˘ ˙¯˘Ù‡ ÔÓÊ ˜¯ ˘È ̇ ,ÁÒÙ Ô·¯˜· ‡ˆÈ ‡Ï˘ ˘˘Á ÔÈÏÈ˜Ó ¯ÈÙ˘ ʇ ÏÂÒÙ È„ÈÏ ‡Â·È˘ ËÚÂÓ È„ÈÏ ˙ˆ˜ Ô·¯˜‰ ‡È· ˘ ȇ„΢ ÌȯÓ‡ ÏÎÂÈ ÁÒÙ Ô·¯˜‰ ‡ˆÈ ‡Ï˘ ‡Ï ÏÂÒÙ (¾¾ì) . ÓÓ ÏÂÎ‡Ï Ì"·Ó¯‰ ˙˜ÂÏÁÓ ‡Ù‚ ‰Ê„ ‫ ואפשר‬.(‫ו‬ Ôȇ„ ÔÈ Ú‰ ˙¯ÓÂÁ· „"·‡¯‰Â ¯ÈÓÁ‰ „"·‡¯‰„ ,ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï ÌÈ˘„˜ ÔÈ‡È·Ó ‡‰È ÔÓʉ Ï΢ Íȯˆ„ ¯·Ò„ ÌÂ˘Ó ‡·ÂË ÂÏÈه „·ÚÈ„ ·ˆÓ ‡Â‰ ÂÏÈه ,ÏÂÎ‡Ï ¯˘Ù‡ Ï"Ò Ì"·Ó¯‰ Ô· .¯ÈÓÁÓ ËÚÓ ˜¯ „ÈÒÙÓ ˙ˆ˜ ÔÈÏÈ˜Ó Ê‡ ÌÈ˘„˜ „·ȇ ˘˘Á ˘È ̇˘ .ËÚÂÓ ¯·„ ˜¯ ‡Â‰ ̇ ˙¯ÂÙ· ˜Ù˙ÒÓ ,Ù"‰‚Ϙ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ˘ ‫מה‬ ‡ '‡„ ‡Â‰ ̇ .Á ˙ÂÚ·˘ ÛÒÂÈ Á"ȉ ˜"Ó‰ÂÒÙ 'Ï‰Ó Â"Ù Ó"‰Ú˘ 'ÚÂ Ô ·¯„ 'ÚÂ Ô ·¯„ ‡Â‰˘ .ËÙ ÌÈÁÒÙ 'ÒÂ˙Ó ˜ÈÈ„˘ ˙"¢· 'Ú ,‰Ê· È"˜Ò Ë"Ó 'ÈÒ „"Â˙ ¯ÊÚÈÁ‡ .Ê"Ï 'ÈÒ ‡"Á Ìȯ˘ÈÓ ··Â„

ÍÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ¯·Î Ú„ÂÈ ‰˙‡Â Ô·¯˜ ‡È·‰Ï ,‰ÏÈ·· ÏÊÏÊÓ È‰ ,‰ÏÈ·‰ ÔÓÊ Ïη ÏÂÎ‡Ï ÂÏÈÙ‡ ËÚÓÓ Ì‡˘ ˘"ÓÎ Ï"È Èχ ÔΠÏÂÊÏÊÎ ‰‡¯ ˘ Ô¯ÒÁ ȉ ÔÓʉ ˙ÏÈÁ˙· ÁÒÙ Ï˘ ÈÚÈ·˘· ‰„Â˙ ‡È·Ó˘ Ô‚Î] ‰·¯˜‰‰· È˙‡Â .[Ô¯ÒÁ ȉ ÏÂÎ‡Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÔÓʉ ˙ÏÈÁ˙·Â ÔÈ˘„˜ÂÓ‰ ÈÏÂÒÙ ˙ÂÎω· Ì"·Ó¯‰˘ ¯ÈÙ˘ ÂÈ˘ÎÚ ‡Â‰Â ,¯ÈÊ Ïȇ· ·¯Ú˙ ˘ ‰„Â˙· ȯÈÈÓ ,Ì‰È ˘ ·È¯˜‰Ï ÛÈ„Ú Èʇ ,„·ÚÈ„ Ï˘ ·ˆÓ· ,ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï ‡Â·È˘ Ô·¯˜‰ ˙ˆ˜Ó ÏÚ ¯˙ÂÂÏ „"È· ‰„Â˙ ‡È·‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ Ï·‡ .ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï Ô·¯˜ ‡È·‰Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÂÒ‡˘ í"ð ð"−š öô−½ ð"î− ³"î¾ þõî½ ó³ìí ë³× íï ö−¼×î)

ԇΠÏʇ‰ Ô·‡· „ÂÚ ÔÈÈÚ .˘"ÈÈÚ (ó−¾šô ¾− ÌÈ˘„˜ ÔÈ‡È·Ó Ôȇ„ ÔÈ„‰ ÏΠ.Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ·"Ù Ì"·Ó¯ ÔÈÈÚ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‡Â‰ ÏÂÒÙ‰ ˙È·Ï .˘"Ú ‰‚È‚ÁÓ ‚"ȉ ’−½) ‰‚È‚Á ˙ÎÒÓÏ ˘È‡ ÔÂÊÁ‰

‫ והנה‬.(‫ד‬

̇˘ ·˙Î (×"¾ôëî í"ðë −"š½ ¬"ך ‰‡È·‰ ÈÎ ‰ÏÂÒÙ ‰„Â˙‰ ,ÁÒÙ· ‰„Â˙ ‡È·‰ ÌÁÏ Ôȇ ̇˘ ,ÌÁω „·‡Ó Ú¯‚ ,ÌÁÏ ‡Ï· ȯÂÒȇ ıÓÁ‰˘ ,‰ÏÂÒÙ˘ ‰‡¯ ‰ËÈÁ˘ ˙Ú˘· Âȯ·„ ÈÙÏ .˘„Ș ‡Ï ‡È·‰ ̇ ‰ È ‰‡ ‰ Ï˘ ÈÚÈ·˘· Ô·¯˜ ‡È·‰Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï ȇ„· .ÏÏÎ ÁÒÙ ‡·ÂÓ (:ìõ) ÌÈÁÒÙ· ‰ ˘Ó· ‫ איתא‬.(‫ה‬ Ô‰È ˘ ÂÏ ¯Ó‡˘ ‰Ó ·¯ Á΢ ÁÒÙ ˙¢ÚÏÓ ÔȯÂËÙ ‰Ùȯ˘‰ ˙È·Ï Â‡ˆÈ ˙¢ÚÏÓ ÔȯÂËÙ ÚÂ„Ó (.¬õ) ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ,È ˘ È„È„ ȇ ,‡ÓÈ Â ÁÒÙ‰ ¯˙ÂÓ È˙È È ˘ ÁÒÙ 'ÂΠÁÒÙ ÈÂ‰È ‡˙˘‰ È˙Èȇ„ ȇ‰ ÌÂÓ ÏÚ· ‰˘˜‰Â .‰ÏÈÏ ÌÂÈÏ Ï· ÁÒÙ‰ ¯˙ÂÓ„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ëñ³

‫הר"ר צבי מאיר שלו' ווייזער הי''ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין רואה דם בחתיכה ובשפופרת‬ ȯ·„Ó Ê"Î - ıÈÈÁ ‡Ï  ÈÓ· ÔÈÓ„ ‰È· ‡ ȯ˜ ‰¯˘·· ‰Î¯„˘ ÌÂ˘Ó ¯Ó‡ ‰¯Â‡ÎÏ ‡¯Ó‚· ȯ‰˘ ,·"ˆÂ ,È"˘¯ .¯Á‡ ÌÚË ‡Â‰Â ,‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ˙‡¯Ï ‰Î¯„˘ ÔÂÂÈ΄ È"˘¯ ˙ ÂÂ΢ ¯‡È· ÌÈ Â¯Á‡·Â ‰ÎÈ˙Á ˙Á ÂÓ Ì‡ ˙„Ù˜Ó ‰˘‡‰ Ôȇ ‰ÎÈ˙Á· Ì„ ¯·„· Ï·‡ ,ıˆÁ  ȇ  ÈÓ· ÔÈÓ ÔÎÏ ,‰¯Â˜Ó· ‰˜„ ‰Ó „ÂÚ ‰‡¯Â ,ıˆÂÁ  ÈÓ· ÔÈÓ Û‡ ÂÈÏÚ ˙„Ù˜Ó˘ ‡Î‰ ,[‡Î ˙‡ ÂÒ¯ ÔÓÈÒ „"ÂÈ ¯Ê È ·‡· ‰Ê· ¯‡È·˘ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ [˙¯ÙÂÙ˘· ‰˙‡¯˘Î] ˙¯ÙÂÙ˘ ‡ÓÈÏ [‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó] .˙¯ÙÂÙ˘· Ì„

ÏÚ Û‡ ,‰ÎÈ˙Á ˙ÏÙÓ‰ ,‡È ˙„ ,‡È‰ ȇ ˙ ,‰‡ÓË Ì„ '‰ÓÚ' ˘È ̇ ,Ì„ ‰‡ÏÓ˘ ÈÙ ‰¯˘·· ,¯Ó‡ ¯ÊÚÈχ È·¯ .‰¯Â‰Ë Â‡Ï Ì‡Â Â Èȉ ¯ÊÚÈχ È·¯ .‰ÎÈ˙Á· ‡Ï ,¯ÈÙ˘· ‡Ï ̄ ‰˙‡¯ ̇˘ ¯Ӈ Ì‰È ˘ ȯ‰˘] ‡Ó˜ ‡ ˙ ‡˙Èȯ·· ‡Ó˜ ‡ ˙‰ ȯ·„˘] ,‡Óȇ .[‰¯Â‰Ë ‰ÎÈ˙Á· È·¯˘ [¯ÊÚÈχ È·¯ ȯ·„ ̉ ‰ÎÈ˙Á· Ì„ ¯‰ËÓ˘ ,‰ÎÈ˙Á· ‡Ï ¯ÈÙ˘· ‡Ï ‰¯˘·· ¯Ó‡ ¯ÊÚÈχ ‡Ï‡ ‰„ Ì„ ‰Ê Ôȇ :ÌȯÓ‡ ÌÈÓÎÁ [Ï·‡] ‡ ˙ [ÔΠ̇ ,‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó „ÈÓÂ] .‰ÎÈ˙Á Ì„ ‡Ó˜ ‡ ˙ ˜ÏÁ ‰Ó·Â] ¯‰ËÓ È¯Â‰Ë ÈÓ ‡Ó˜ ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ„ ‡Ï‡ .[ÌÈÓÎÁ ¯ÊÚÈχ È·¯ ‡Â‰˘ ˙Â¯Â˘ ˙Â¯Â˘ ‰ÎÈ˙Á· ‰· ˘È˘] ‰ÈÈ È· ‡Îȇ ,¯·Ò ‡Ó˜ ‡ ˙ ,[Ì˘ Ì„‰Â ıÂÁ·Ó ÌÈÚ˜ȷ ,‰ÎÈ˙Á· ‡Ï ¯ÈÙ˘· ‡Ï [‡ ÓÁ¯ ¯Ó‡] ‰¯˘·· Ì„ ÌÈËÚÓÓ˘] ÈÏÈÓ È ‰Â .˙¯ÙÂÙ˘Ï ÔÈ„‰ ‡Â‰Â

È·¯ ‰È ÈÓ ‡Ú· ,‡˙ȇ (:ê×) ‰„ · ‫בגמרא‬ Ì„ ‰‡Â¯‰ ‡¯ÈÊ È·¯Ó ‰ÈÓ¯È ÌÂ˜Ó Â˙‡· ÏÂÏÁ ‰ ˜ ‰ÒÈ Î‰] Â‰Ó ˙¯ÙÂÙ˘· ̇‰ .‰„ ÌÂ˘Ó ˙‡ÓË Ì‡‰ ,Ì„ ÂÎÂ˙· ‡ˆÓ  ¯Ó‡ ȯ‰ ] ‡ ÓÁ¯ ¯Ó‡ ‰¯˘··[˘ ÔÂÂÈ΄ ¯Ó‡ [ËÚÓÏ ‰Ê ‡· ‡Ó˘ ÔΠ̇ ''‰¯˘·· ‰·Ê ‰È‰È Ì„Â'' ͯ„ ‡ˆÈ˘ '‰¯˘··' ˜ÈÈ„Ï ˘È Ô΢] ˙¯ÙÂÙ˘· ‡Ï ‡ ,[‰¯˘·Ï Ì„‰ ÔÈ· ‰ˆÈˆÁ Ôȇ ÌÁ¯‰ ˙È· ÈÏ˙ÂÎ ‰¯˘·· ȇ‰[˘ ÔÂÂÈÎ ,‰ÊÓ ËÚÓÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘] ‡ÓÏ„ ¯Á‡Ó] ıÂÁ·Î ÌÈ Ù·Ó ‰‡ÓËÓ˘ ‰ÈÏ ÈÚ·ÈÓ ‰ÈÏ˙ÂΠ„ÈÓÚ‰˘ ÂÏÈÙ‡ ¯Â„ʯÙÏ ¯Â˜Ó‰ ÔÓ ‡ˆÈ˘ ¯Ó‡ .[‰‡ÓËÓ ‡È‰ „ÈÓ ıÂÁÏ ‡ˆÈ ‡Ï ̄‰ ˙‡ Ô·] ˙¯ÙÂÙ˘· ‡Ï ‡ ÓÁ¯ ¯Ó‡ ‰¯˘·· ,‰ÈÏ ,[‰„ ‡ÓËÓ Â È‡ ˙¯ÙÂÙ˘· ‡ˆÂȉ Ì„˘ ËÚÓÏ ˘È

ÌÈ Ù·Ó ‰‡ÓËÓ˘ ‰ÈÏ ÈÚ·Ó ‰¯˘·· ȇ„ ‰¯˘·· È‡Ó ,¯˘·· ‡¯˜ ‡ÓÈ Î"‡ ,ıÂÁ·Î ‰‡Óˢ „ÂÓÏÏ È¯‰˘ ÔÂÂÈÎÓ] È˙¯˙ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ ·Â˙Î ‰È‰È˘ Íη È„ ‰È‰ ÌÈ Ù· ÔÈÈ„Ú Ì„‰ ÂÏÈÙ‡ ÏΠ˘ È„Î ‡Ï‡ ‰¯˘·· ‰¯Â˙‰ ‰·˙Î ‰ÓÏ ¯˘·· .[˙¯ÙÂÙ˘· ‡·‰ Ì„ ‡Ï ËÚÓÏ ‰ÊÓ „ÂÓÏÏ ÔÎ Ì‚ È·¯ ÌÂ˘Ó Ô ÁÂÈ È·¯ ¯Ó‡‰Â [‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó]

̇ ,‰Ú¯Â˜ ,‰ÎÈ˙Á ˙ÏÙÓ‰ ÈÁÂÈ Ô· ÔÂÚÓ˘ ,‰¯Â‰Ë ,Â‡Ï Ì‡Â ,‰‡ÓË ,¯Â‚‡ Ì„ ‰· ˘È

˙ˆ¯˙Ó] .˙¯ÙÂÙ˘· ¯Â‚‡ Ì„ ˘È Ì‡Ó ‡ ˘ ȇÓÂ] [‰ÎÈ˙Á· ‰˙‡¯˘Î] Ì˙‰ ,‡˙˘‰ ÈΉ ,[‡¯Ó‚‰ ÍÎω] ‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„

èñ³

‫ הר"ר צבי מאיר שלו' ווייזער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

È·¯„ ÍÙÈ‰Ï È‚ÈÏÙ ˙¯ÙÂÙ˘ ÔÈ ÚÏ ‡ÏÈÓÓ ̂ ÔÎÏ ‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ„ ¯·Ò„ ¯ÊÚÈχ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ„ ȯ·Ò„ ÌÈÓÎÁ ,¯È˙Ó ˙¯ÙÂÙ˘· ¯˙ȉ ‰ ȇ ‰ˆÈˆÁ ÔΠ̇ ,‰„ Ì„ ‰Ê Ôȇ˘ ‡ ˜ÒÓÏ .‰‡ÓË ˙¯ÙÂÙ˘· ˙„ Ì„ ‰‡Â¯‰Â È‚ÈÏÙ ‡Ï ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ˙¯ÙÂÙ˘· ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ‰ˆÈˆÁ„ ÌÚËÏ ÌÈ„ÂÓ ÌÈÓÎÁ„ ˘Â¯ÈÙ ,'ÂΠÌÈÙÈÒÂÓ„ ‡Ï‡ ,˙¯ÙÂÙ˘· Ì‚ Ìȯ‰ËÓ ‡ÏÈÓÓÂ Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ˘ ˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ„ ÌÚË „ÂÚ Ì‰ Ìȯ‰ËÓ ÔÎÏ ‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ ¯ÊÚÈχ È·¯Â .ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ„ ·‚ ÏÚ Û‡ ‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„„ ¯·ÂÒ ˜ÏÂÁ .‰ÎÈ˙Á· ¾"êþí ö×î ,−è−ñõ −× í"ð .ë× ó¾)

‫והתוספות‬

̇„ È"˘¯ ˙Ú„Ï Â˘˜‰ (ë öô−½) Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ' ÈÈ·‡ ·˙΢ ‰Ó„ ‡ˆÓ ÔÎ ‰Ê Ôȇ„ ‰ ÂΉ '‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ ‰Î¯„ Ôȇ' ‡È‚ÂÒ‰ ˙ÏÈÁ˙· ÂÏȇ ,˙„ Ì„ ÌÂ˘Ó ‰ ÂΉ '˙¯ÙÂÙ˘· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‡Â‰Â ,˙„ Ì„ ‡Â‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰ˆÈˆÁ ˙ÂÈÂÚÓ˘Ó '·Ï ˘¯Ù˙È ÔÂ˘Ï Â˙‡˘ ˜ÂÁ„ ˆ¯È˙· ˘"‡¯‰ ˙үȂ„ ÔÈÈˆÏ È‡¯Â] .‡È‚ÂÒ ‰˙‡· È‚ÈÏÙ ‡Ï Ú"Î ˙¯ÙÂÙ˘· ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ,‡Â‰ ÈÈ·‡ Ï˘ ‡Î‰Â ,"˙¯ÙÂÙ˘· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ„ Ô„È„ Ò"˘· Ì Ó‡ .'ÂΠȂÏÙÈÓ ‡˜ ‰ÓˆÚ ‰ÎÈ˙Á· ,'‰¯Â‰Ë„ È‚ÈÏÙ ‡Ï Ú"Î ˙¯ÙÂÙ˘·' ̇ ÈÎ ·Â˙Î ‡Ï ‡Â‰ ‰¯Â‰Ë ‰ÎÈ˙Á„ ‡‰ ˜"˙Ï„ ÔÂÈ΄ ,Ô·ÂÈ È"˘¯Ï ˙¯ÈÊ‚ Íȯˆ ‡Ï ‰Î¯„ Ôȇ ̇ ,·Â˙Ή ˙¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë„ È‚ÈÏÙ ‡Ï ˙¯ÙÂÙ˘· Ú"΢ ‰Ó ‰È„È„Ï ,·Â˙Ή ÌÂ˘Ó ˜"˙ ,‰ÈÏ ˙ȇ„Î ¯Ó ‰ÈÏ ˙ȇ„Î ¯Ó ‡Â‰ ‡Ï ‰¯˘·· ‰˘¯„‰ ÂÓÎ ,˙¯ÙÂÙ˘· ‡Ï ‰¯˘·· ,‰Î¯„ Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ÌÈÓÎÁÏ Î"‡˘Ó ,‰ÎÈ˙Á·

Ì„‰˘ ÔÂÂÈ΄] ‡ÚÈ˘„ ‡Îȉ [˙¯ÙÂÙ˘·Â ‰ÎÈ˙Á· ,˙ˆˆÂÁ ‰ÎÈ˙Á‰˘ ȯ‰ ‰ÎÈ˙Á‰ ÍÂ˙· È¯Ó‚Ï ¯Â‚‡ ÈÏÙ Ï·‡ ,[‰¯Â‰Ë ˙¯ÙÂÙ˘· ÚÂ„Ó Ì‚ ÌÚˉ ‰Ê ,[ÌÁ¯· Ú‚Â ÌÈÚ˜·· ‡ˆÓ ‰ Ì„‰ ʇ˘] ÈÈÂÏÙ

Â˙‡Â .‰È· ‡ ȯ˜ ‰¯˘·· ,‰ÈÓÚË È‡Ó ,‰‡ÓË Ôȇ - ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ„ ·‚ ÏÚ Û‡ ,¯ÓÈÓÏ Ô ·¯ ‰Ê Ôȇ˘ ÔÂÂÈÎÂ] ‰ÎÈ˙Á Ì„ ‡Ï‡ ‰„ Ì„ ‰Ê ÂÏÈه ‡ÓË È‡„ ‰„ Ì„ ‡‰ ,[‰¯Â‰Ë ‰„ Ì„ ‰˘¯„‰ Â‰Ï ‡¯È·Ò ‡Ï˘ ÈÙÏ] ÈÓ ˙¯ÙÂÙ˘· ÈÙÏ ‡ÓËÓ ‡Ï ‰ÎÈ˙Á· Ì„˘ ‰Ó ,ÈËÂÚÓÏ ‰¯˘·· ȇ„· ‡Â‰˘ ˙¯ÙÂÙ˘· Ì„ Ì Ó‡ ,‰„ Ì„ ‰Ê Ôȇ˘ ËÚÓ˙ ‡Ï˘ ÈÙÏ ,‡ÓËÓ ‰ˆÈˆÁ· ‡ˆÈ˘ ‡Ï‡ ‰„ Ì„ ‡Ó˜Â ‡ ˙ ˜ÏÁ ˘ ȯ‰ .‡ÓËÓ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ· Ì„˘ [‡¯Ó‚‰ ‰Á„Ó .˙¯ÙÂÙ˘· ‡ˆÈ˘ Ì„ ÔÈ„· ÌÈÓÎÁ ‡Ï ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ˙¯ÙÂÙ˘· [ÌÏÂÚÏ] ,ÈÈ·‡ ¯Ó‡ ‰‡Â¯˘ ȯ·Ò ‡ÓÏÚ ÈÏÂ΢ Ì¢Ó] ‰¯Â‰Ë„ È‚ÈÏÙ ÈÏÙ„Â] ‰ÎÈ˙Á· ,È‚ÈÏÙ ÈÎ [‰¯Â‰Ë ˙¯ÙÂÙ˘· Ì„ Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„ ¯·Ò ¯Ó [ÈÈÂÏÙ ‰ÎÈ˙Á ÍÂ˙ ÈËÂÚÓÏ ‰¯˘·· ¯·Ò ‡Ó˜ ‡ ˙] ‰ÎÈ˙Á· Ô È¯˜ ‰¯˘·· ‡‰„ ‡ÓË ÌÈÚ˜·· ‰‡¯ ‰ Ì„ Ï·‡ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ ¯·Ò ¯Ó [‰· ‰¯Â‰Ë ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ ÂÏÈÙ‡ ȯ·Ò ÌÈÓÎÁÂ] ‰ÎÈ˙Á· Ì„ Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ï˘ ‰Î¯„ Ôȇ„ ,‰„ Ì„ ‰Ê Ôȇ„ .[‰ÎÈ˙Á·

˙˜ÂÏÁÓ‰„ ¯·Ò„ ‡¯˜ÈÚÓ„ ¯‡Â·Ó ‫וברש"י‬ ¯˜ÈÚ„ ¯·Ò ,ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ ÔÈ ÚÏ ‡È‰ ¯ÊÚÈχ È·¯„ ,¯˙ȉ‰ ÌÚË· ‡È‰ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÔÎÏ ‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯˙ȉ‰ ÌÚË„ ¯·Ò ¯˘·· Ú‚Â ˘ ˘Â¯ÈÙ ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ ‡Â‰ Ì„‰ ̇ ȯ·Ò ÌÈÓÎÁ ,Ô È¯‰ËÓ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ Ì˘ Ôȇ ̄ Â‡Ï ‰ÎÈ˙Á Ì„„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯˙ȉ‰„ .¯Â‰Ë ¯˘·· Ú‚Â ÂÏÈÙ‡ ÔÎÏ ‡Â‰ ‰„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ðñ³

Ï·‡ ,Íη ‰È‡¯ ͯ„ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë .‰‡ÓË ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ·

È"˘¯‰ Ï"˘¯‰ ˜ÁÂÓ ‰Ê Ì¢ӄ ¯˘Ù‡Â .‰ÎÈ˙Á· ÂÓÎ [‰¯Â‰Ë„ È‚ÈÏÙ ‡Ï Ú"Î ‰"„

˜ÏÁ „ ÈˆÂ˜Ó ˘"¯‰ Ì˘· ı¯˙Ó ‫והרא"ש‬ '‰¯˘··' Ô È˘¯„„ ‡¯˜„ ‡ÓÚË· ‰¯Â‰Ë ‡È‰ ¯ÊÚÈχ È·¯Ï„ ,˙¯ÙÂÙ˘· ‡Ï ,‰¯˘·Ï Ì„‰ ÔÈ· ˙ˆˆÂÁ ˙¯ÙÂÙ˘‰˘ ÌÂ˘Ó ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· Ï·‡ .‡ÚÈ˘„ ‰ÎÈ˙Á· ÔÎÂ Ï˘ ‰Î¯„„ ‰‡ÓË ˙ˆˆÂÁ ‰ ȇ ‰ÎÈ˙Á‰˘ ‡ÓÚË Ô ·¯Ï Ï·‡ .‰ÎÈ˙Á· Ì„ ˙‡¯Ï ‰˘‡ Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ,‰¯Â‰Ë ˙¯ÙÂÙ˘· ‰‡Â¯˘ ‡¯˜„ ‰¯Â‰Ë ‰ÎÈ˙Á· ‰‡Â¯‰ ÔΠ,‰Î¯„Î ‰È‡¯ ‡È‰ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· ÂÏÈه ,‡ÓÚË È‡‰Ó .Íη ‰Î¯„ Ôȇ˘

Ôȇ ¯ÓÈÓÏ ‰ÈÏ ‰Â‰„' ˘"‡¯‰ ‰˘˜‰ ‫עוד‬ .‡¯˜ÈÚÓ ¯Ó‡„Î ‰„ Ì„ ‰Ê

‰˘ÚÓ ÈˆÂ˜Ó ˘"¯‰ ‰˘Ú Âȯ·„ ÈÙ ‫ועל‬ ÏÙ ‰È‰Â ,‰Ï˘ ¯Â˜Ó‰ ¯˜Ú ˘ ‰˘‡· ‡È‰˘ ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á ÔÈÓÎ ‰ ÓÓ .‰¯Â‰Ë ‰‡ÈˆÂ‰Â ˙¯ÙÂÙ˘ ‰ÒÈ Î‰' ·˙Î ¯·ÁÓ‰ ‫והנה‬ Ì„ ‰˙‡¯ ̇ ÔΠ.‰¯Â‰Ë ,Ì„ ‰· ,ÌÈÚ˜·· Ì„‰Â ˙Ú˜Â·Ó ‡È‰ ÂÏÈÙ‡ ,‰ÎÈ˙Á· ͯ„ Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ,‰¯Â‰Ë ,‰¯˘·· Ú‚Â ˘ ÔÈ Ú· ,‰Ï˘ ¯Â˜Ó ¯˜Ú ˘ ‰˘‡ ÔΠ.ÔÎ ˙‡¯Ï ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ÌÈÏÙ ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á ÔÈÓΠ˘"‡¯‰ ˙ËÈ˘ ÈÙ ÏÚ ˜ÒÙ˘ ȯ‰ .'‰¯Â‰Ë ¯˙ȉ‰ ÌÚË„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ,ÈˆÂ˜Ó ˘"¯‰ Ì˘· .Íη ‰È‡¯ ͯ„ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ˙¯ÙÂÙ˘· ȯ‰˘ ,ÔÂÈÚ ÌÈÎȯˆ Âȯ·„˘ ·˙Î Á"·‰ ‫אול‬ ˙Ú„Ï Ï·‡ ,ÈˆÂ˜Ó ˘"¯‰ ˙Ú„Ï ‰Ê ÏÎ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· ‰ÎÈ˙Á· ¯˙ȉ‰˘ È"˘¯ ¯˜Ú ˘ ‰˘‡· ÔΠ̇ ,˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ˘

Âȯ·„· ˘„ÁÏ ‡· ‡Ï ÈÈ·‡„ ÔÂÈÎ ,‰˘˜ ‫ועוד‬ È‚ÈÏÙ ‰ÎÈ˙ÁÏ ˙¯ÙÂÙ˘ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ‡Ï‡ Íȯˆ ‰Â‰ ‡Ï Î"‡ ‡¯˜ÈÚÓ È‚ÈÏÙ„Î ‰ÎÈ˙Á· 'ÂΠȂÈÏÙ ‡Ï Ú"Î ˙¯ÙÂÙ˘· ‡Ï‡ ¯ÓÈÓÏ Èί‡Ï ÈÈ·‡Ï ‰ÈÏ ‰ÓÏ ,‰ÎÈ˙Á· È‚ÈÏÙ ÈÎ ‡ ˘ÈÏ Â Èȉ ÈÈ·‡ È"˘¯ ˘Â¯ÈÙ ÈÙÏ„ ,ȇ‰ ÈÏÂÎ ‡Ï„ ÈÈ·‡ ÔÏ ˙È„Á ‡Î‰„ ‡Ï‡ ,˘ÓÓ ‡Ó˜ ˙¯ÙÂÙ˘· Û‡ ‰„ Ì„„ ÌÈÓÎÁ„Ó Ô È˜ÈÈ„ .‡"·˘¯‰ ‰˘˜‰ ÔΠ.‰‡ÓË ÌÈÓÎÁ ¯Ӈ˘ ‰Ó„ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ¢¯ÈÙ ‫ולכ‬ Ì„ ‡Â‰˘ ‰ ÂΉ Ôȇ ˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ ‡ÓÈˢ ˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ ‰ ÂΉ ‡Ï‡ ¯Â‰Ë ˜ÏÁ  .Íη ‰È‡¯ ͯ„ Ôȇ˘ ÔÂÂÈÎ ,·Â˙Ή ÔÈÓÎ ‰È¢ډ ‰ÎÈ˙Á· ÌÈÓÎÁ ¯ÊÚÈχ È·¯ ¯·Ò ¯ÊÚÈχ È·¯Ï„ ,‰ˆÈˆÁ ȉ„ ˙¯ÙÂÙ˘ ‡Ï‡ ‰¯Â‰Ë ‰ ȇ Íη ‰È‡¯ ͯ„ ·È˘Á„ ȯ·Ò ÌÈÓÎÁ .˘ÓÓ ‰ÎÈ˙Á‰ ¯˘··˘ Ì„· ‰È¢ډ ‰ÎÈ˙Á‰ ÏÏÁ· ‡ˆÓ ‰ Ì„· Ì‚„ .Íη ‰È‡¯ ͯ„ Ôȇ„ ,‰¯Â‰Ë ˙¯ÙÂÙ˘ ÔÈÚÎ ÌÈÓÎÁ Û‡ ‰ˆÈˆÁ Ôȇ˘ ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· Ï·‡ .‰¯˘·· Ú‚Â ˘ ÔÂÂÈÎ ÌȇÓËÓ ¯˙ȉ‰ ÌÚË· ˙ÂÙÒÂ˙ È"˘¯ ˜ÏÁ „ ‫נמצא‬ Û‡ È"˘¯Ï„ ,ÌÈÓÎÁÏ ‰ÎÈ˙Á· ‰ÎÈ˙Á· ,‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë ˙¯ÙÂÙ˘·„ ‡Ï· ÂÏÈه ˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ‰¯Â‰Ë ‰ˆÈˆÁ ˘È˘Î ˜¯ Ì‰È ˘· ˙ÂÙÒÂ˙Ï ,‰ˆÈˆÁ

íñ³

‫ הר"ר צבי מאיר שלו' ווייזער הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ì„ ‰‡Â¯ ‰˙ȉ ̇ Ï·‡ ‰Ê ÔÈ Ú· ‰‡Â¯ ¯˘Ù‡Â ȯÈȇ ‡Ï ‡‰· ‰ÎÈ˙Á ‡Ï· ‡È„‰Ï ‚"Ú‡„ ‰Ï ‡ÓËÓ ÈÓ ÈÈÂÓË ‡ ‚ ȇ‰Î Ï΄ ‰Ê ̄˜˘ ÔÓÈÒ· ¯‡·˙ ˘ ÂÓÎ ‰ÎÓ· Ô ÈÏ˙„ ‡Î‰ Ï·‡ ÔÈ„„ˆ·˘ ‰ÎÓ· ÈÏÈÓ È ‰ (:ïô) ¯ÓÈÓÏ ‡Îȇ ÂÓˆÚ ¯Â˜Ó· ‰˙ȉ ‰ÎÓ‰˘ ‰˙ȉ ‡Ï„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰Ê ÈÙÏ ‰Ï ‡ÓËÓ„ ÌÁÂ¯È Â È·¯Â  ȷ¯ ·˙΢ ˙‡¯ÏÓ ˙˜ÒÂÙ ‰˙ȉ ‡Ï ¯ÓÂÏΠȇ˜ ÍÂÓÒ·„ ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á‡  ȷ¯ ԢϠ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á ˙‡¯ÏÓ ˙˜ÒÂÙ ‰˙ȉ ‰ÎÈ˙Á ‰˙‡˘ ÔÓÊ ÏÎ ·˙΢ ÌÁÂ¯È Â È·¯ Ô¢ÏÓ ‰Ê ˘Â¯ÈÙÏ ¯˙ÂÈ Á ÔˆÈÁ‰ ˙È·· .'ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ˙ÂÎÈ˙Á‰ Ô˙‡˘ ÔÓÊ ÏÎ ·˙΢ ‰˘˜‰ (î öô−½ ð"î−) Ú˘Â‰È È Ù ˙"¢· ‫והנה‬ Ï˘ ¯˙ȉ‰ Âȯ·„Ï„ ,ÛÒÂÈ ˙È·‰ ÏÚ Â È‡ ‰¯Â˜Ó ¯˜Ú ˘ ÂÊ ‰˘‡· Ô¢Ӣ  ·¯ ȯ‰„ .ÔÈÈ‚ÂÒ· ˘"¯‰ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ· ÏÏÎ ÈÂÏ˙ ‰¯Â‰Ë ‰˘‡‰ Ô ·¯ ˙Ú„Ï È"˘¯ ˘Â¯ÈÙÏ Ì‚ ˙„ Ì„ ‰Ê Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ,ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· Û‡ ˘"¯‰˘ ¯Ó‡ ̇ ۇ .‰ÎÈ˙Á Ì„ ‡Ï‡ ‰ÎÈ˙Á‰˘Î ˘ÓÓ Ì„ ‡ˆÈ˘ ‰¯˜Ó· Ì‚ ¯È˙‰ ÛÒÂÈ ˙È·‰ ·˙΢ ÂÓΠ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ‰˙ȉ ·˙Î ÂÓˆÚ ÛÒÂÈ ˙È·‰ ȯ‰ .Ï" Π‰ÏÈÁ˙· Ì„‰˘ ˙ÂÏ˙Ï ˘È˘ È ÙÓ ‡Â‰ ÍÎÏ ÌÚÂˉ˘ Ì‚ ¯Ó‡È‰Ï Ô˙È ‰Ê ¯·„ ,‰ÎÈ˙Á‰ ÔÓ ‡ÓÈ Ì„‰ Ô ·¯Ï Â˘Â¯ÈÙÏ Ì‚„ ,È"˘¯ Ï˘ Âί„ ÈÙÏ .˙Â„È Ì„  ȇ„ ÌÂ˘Ó ¯Â‰Ë ‰ÎÈ˙Á·˘ Ô¢Ӣ  ·¯˘ ‡È„‰Ï ¯‡Â·Ó ˘"‡¯‰ ȯ·„Ó ‡È‚ÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙ· Âί„ ÈÙ ÏÚ ÂÊ ‰˘‡ ¯È˙‰ Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ‰ÎÈ˙Á· ‰‡Â¯ Ìȯ‰ËÓ Ô ·¯„ ÈÙÏ˘ Âȯ·„Ó ¯‡Â·Ó ,Íη ˙‡¯Ï ‰˘‡ ͯ„ .‰‡ÓË ÂÊ ‰˘‡ È"˘¯

¯Â˜Ó‰ Ï˘ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ÏÚ ˘È˘ ,‰Ï˘ ¯Â˜Ó‰ Ú"¢‰˘ ¯Ó‡ ̇ .‰‡ÓË ‰˘‡‰ ,˙„ Ì„ ‰˘˜‰ ˘"‡¯‰˘ È ÙÓ È"˘¯ ȯ·„ ˙‡ ‰Á„ ‡ Ó ˙¢˜‰Ï ˘È ÔÈÈ„Ú .˙ÂÈ˘Â˜ ‰ÓÎ ÂÈÏÚ ˙ÂÙÒÂ˙‰ Ì‚ ȯ‰˘ ,‰Ê· ˘"¯Î ˜ÂÒÙÏ ‰ÈÏ ˙ÂÈ˘Â˜ ÁÎÓ ,Â˘Â¯ÈÙ ÂÁ„ È"˘¯ ÏÚ Â˘˜‰ ˙·˘ÂÈÓ Ì˘Â¯ÈÙÏ ,¯Á‡ ÔÙ‡· ¢¯ÈÙ Âχ ‰˘‡‰ ÈÈÂÏÙ ÈÏÙ· ̉ȯ·„ ÈÙÏ .˙ÂÈ˘Â˜‰ ÏÎ Ú"Â˘Ï ‰ÈÏ ‡ Ó ÔΠ̇ .ÔÙ‡ Ïη ‰‡ÓË .˙ÂÙÒÂ˙‰ ˘Â¯ÈÙÎ ‡Ï ˘"¯‰ ˘Â¯ÈÙÎ ¯˜ÈÚ‰˘ (ì"š½) Í"˘· ‰‡¯Â .‰Ê· ¯ÈÓÁ‰Ï ˘È˘ ·˙ΠÊ"ˉ ȯ·„Ó Ì Ó‡ .Á"·‰ ȯ·„ ˜È˙Ú‰˘ ÏÚ ‰Ê· ÍÂÓÒÏ ˘È„ ¯·Ò„ ‰‡¯ (í"š½) .Ú"¢‰ ˙گΉ ÈˆÂ˜Ó ¯˘‰„ ‰˘ÚÓ ˙‡ ˜È˙Ú‰ ¯Âˉ ‫והנה‬ ‰Ï˘ ¯Â˜Ó ¯˜Ú ˘ ‰˘‡· ‰˘ÚÓ' Ï"Ê ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ‰Ï ÏÙ ‰È‰ ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á ÔÈÓΠÔ˙‡˘ ÔÓÊ ÏÎ ˙‡¯Ï ˙˜ÒÂÙ ‰˙ȉ ‡Ï ‰˙‡ ¯‰ÈË ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· Âȉ ˙ÂÎÈ˙Á‰ .'ÍÎ ‰‡Â¯ ˙ÂÈ‰Ï ‰˘‡ ͯ„ Ôȇ˘ ÔÂÈÎ ‰ÏÚ·Ï Â È·¯ ·˙΢ ‰ÓÓÂ' ÛÒÂÈ ˙È·‰ ‰Ê ÏÚ ·˙Πȇ‰· (è"¼ ×þ ¹ð ê"ì î"×ò) Ï"Ê ÌÁÂ¯È Â È·¯Â ˙‡¯Ï ˙˜ÒÂÙ ‰˙ȉ ‡Ï Ô¢Ӣ  ȷ¯„ ‡„·ÂÚ ÔˆÈÁ‰ ˙È·· Âȉ ˙ÂÎÈ˙Á‰ Ô˙‡˘ ÔÓÊ ÏÎ ÈΉ ÂÏÈه ˘ÓÓ Ì„ ‰‡Â¯ ‰˙ȉ˘ ‰‡¯ ‰ÏÂ˙ ‰È‰˘ È ÙÓ ‰˙‡ ¯‰ËÓ ‰È‰ ÔÂÈΠ̄‰ Í˘Ó ÔˆÈÁ‰ ˙È··˘ ˙ÂÎÈ˙Á‰Ó˘ ‰ÎÈ˙Á· ‡Ï‡ Ì„ ‰È‰ ‡Ï ¯˜Ú ˘ ‰Ú˘·˘ ÚÓ˘Ó ‡Ï È˙·˙΢ ˘"‡¯‰ Ô¢ÏÓ Ï·‡ ‰¯Â‰Ë ˙‡ˆÂÈ Âȉ ¯˘· ˙ÂÎÈ˙Á ÔÈÓÎ ‡Ï‡ ÈΉ ȇÏÙ ˙ÂÎÈ˙Á‰ ÍÂ˙· Ì„ ‰È‰˘ Ù"ڇ ÔÓˆÚ· ˙ÂÈ‰Ï ‰˘‡ ͯ„ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ¯‰ËÓ ‰È‰ ÈÈÂÏÙ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ,¯Â„ʯى ÍÂ˙Ï ÏÙ ÌÁ¯‰Ó ˜ÏÁ˘ ÔÙ‡· .'ω‡Ù ¯‰‡Ù' Ê Î˘‡ ÔÂ˘Ï· ‡¯˜ ‰ ÈÏÂÁ ‡Â‰Â ,‰Ï˘ ¯Â˜Ó ¯˜Ú ˘ Ô¢Ӣ  ·¯ ˙ ÂÂÎ ÂÊ ÏÙ ¯Â˜Ó‰ ‰˘‡‰ ˙˘ÏÂÁ ˙ÓÁÓ˘  Èȉ„ ÍÂ˙Ï ¯Â„ʯٷ ‰ÏÚÓÏ ‡Â‰˘ Èڷˉ ÂÓ˜ÓÓ ¯·ÂÁÓ ÂÏÂÎ ¯‡˘ ÌÁ¯‰˘ ȯÈÈÓ .¯Â„ʯى ˙ÂÎÈ˙ÁÏ Í˙Á ¯Â˜Ó‰˘ Â˘Â¯ÈÙ Ôȇ ,„ÁÈ· ȇ‰ Èη .¯Â„ʯى ÍÂ˙Ï ˙Á‡ ‰ÎÈ˙Á ‰ÏÙ Â ‡ˆÂÈ Ì„‰ ̇ Û‡ Ô¢Ӣ  ȷ¯‰ ¯‰ÈË ‡ ‚ ‰È‡¯ ͯ„ Ôȇ˘ ÌÂ˘Ó ,Âί„Î ¯Â˜Ó‰ ÔÓ ‡ˆÓ ÌÁ¯‰˘ ÔÙ‡· ‡Â‰ ‰È‡¯ ͯ„„ ,Íη ,¯Â„ʯÙÏ Ì˘Ó ·Ê Ì„‰Â ÔˆÈÁ‰ ˙È· ÏÚÓ ÍÂ˙Ï ‰ËÓÏ Ë˘Ù˙Ó ÌÁ¯‰ ‰È‰È˘ Ï·‡ .‰È‡¯ ͯ„ ÂÊ ÂÔȇ Ì„‰ ·ÂÊÈ Ì˘Ó ¯Â„ʯى ˙Â„È Ì„ ‡Â‰ Ì„‰˘ ‡ ‚ ȇη È"˘¯Ï Ï·‡ ‰Ê ÏÚ ·˙΢ ‰Ó „ÂÚ ‰‡¯Â .‰‡ÓË ‰˘‡‰ .(ìò öô−½ ð"î− êôš êþîðíô ³"î¾) ‰„‰ȷ Ú„Â · È ÙÓ„ ·˙΢ (ï"š½) ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù· ‰‡¯Â ‰¯ÂÓ ÏÎÏ ˙¢¯ Ô˙È ‡Ï · ‡ˆÂÈΠ‰Ê ¯·„˘ ¯‡Â·ÓÎ ¯Â„‰ ÈÏ„‚Ï Ì‡ ÈÎ ‰Ê· ÔÈ„‰ ˜ÂÒÙÏ ÔÎÏ Á"Ù ÔÓÈÒ ÛÂÒ ‰„‰ȷ Ú„Â ˙·¢˙· ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙·¢˙ ˙‡ ˙ÂÎȯ‡· ‡·‰ ‡Ï .‰Ê ÔÈ Ú·

îñ³

¯‡Â·Ó ˘"‡¯‰ ȯ·„Ó„ ˘¯ÙÏ ·˙Î ‫ולכ‬ ¯Â˜Ó‰ ¯˜Ú ˘ ÂÊ ‰˘‡ ¯‰ÈË ˘"¯‰˘ ‰ÎÈ˙Á‰˘ ‰Ú˘· Ì„ ‡ˆÈ ̇ Û‡ ‰Ï˘ Ì„‰˘ ÚÂ„È Ì‡ ۇ ,ÔˆÈÁ‰ ˙È·· ˙‡ˆÓ ‰ÎÈ˙Á‰˘ ÔÂÂÈÎÓ„ ,˙Â„È Ì„ ‡Â‰ ‡ˆÈ˘ ‰È‡¯ ÂÊ È¯‰ ÔˆÈÁ‰ ˙È·Ï ‰ÓÈÚ Â˙‡ ‰ÎÈω .‰¯Â‰Ë ‡È‰Â ‰Î¯„Î ‡Ï˘ ·˘ÈÈÏ ·˙΢ (íôš öô−½ ð"î−) ¯ÙÂÒ Ì˙Á· ‫וראה‬ ÈÏÙ· ‡˜Â„ ‡Ï‡ ¯‰ËÏ Ôȇ È"˘¯ ˙Ú„Ï„ ‡ ‚ ȇ‰ Èη„ ,ÌÈÚ˜·‰ ÍÂ˙· Ì„‰Â ÈÈÂÏÙ .‰ÓˆÚ ‰ÎÈ˙Á‰ Ì„ ‡Â‰ Ì„‰„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ Ì„‰Â ,ÌÈÚ˜· ‰· Ôȇ ‡ÚÈ˘„ ‰ÎÈ˙Á· Ï·‡ ‰ʄ ¯ÓÂÏ È˙È˙ ÈÎÈ‰Ó ,‰ÎÈ˙Á‰ È Ù ÏÚ ‡ˆÓ ˙„ Ì„ ‡Â‰˘ ‰‡¯ ȇ„· ,‰ÎÈ˙Á‰Ó Ì„ ‡ ‚ ȇ‰Î· È"˘¯Ï ÔÎ ÏÚ .‰ÎÈ˙Á‰ ÌÚ ‡ˆÈ˘  ·¯‰„ ‡„·ÂÚ ‡Â‰‰ ȯÈȇ ‰ÊÎ ÔÙ‡·Â.‰‡ÓË ‰ÎÈ˙Á‰ È Ù ÏÚ ‰È‰ Ì„‰„  Èȉ ,Ô¢Ӣ ,‰ÓˆÚ ‰ÎÈ˙Á‰ Ì„ ‡Â‰˘ ¯ÓÂÏ Ôȇ˘ ÔÙ‡· ÈÙÏ ‰˘‡ ‰˙‡ ˙‡ ¯‰ÈË Ô¢Ӣ  ·¯‰ ÔÎÏ ÏÎÓ ˙„ Ì„ ‡Â‰ Ì„‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡„ ,Âί„ .‰Î¯„Î ‰È‡¯ ÂÊ Ôȇ„ ‰¯Â‰Ë ‰˘‡‰ ÌÂ˜Ó Â·˙Î È˙ÏÙ·Â (ðñ öô−½ ³"î¾) ‰˜„ˆ ‫ובמעיל‬ ‰È‰ Ô¢Ӣ  ·¯„ ‡„·ÂÚ· Ô„ ‰„

ïñ³

‫ הר"ר יואל וויינבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר יואל וויינבערגער הי"ו‬ ‫כולל ערב ברך משה דסאטמאר‬

‫בגדרי 'אבות' ו'תולדות' לגבי שבת נזיקין וטומאה‬ ̉· ‡ˆÂÈÎ Ô‰È˙„ÏÂ˙ ¯Á‡Ó Ï·‡ ,·‡ Ì˘· ‡ È„ ÔÈ ÚÏ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ȇÓ ‡˙ÎÏȉ ȇÓÏ ˘È˘ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó .˙·‡ Ìȇ¯˜ ̉˘ È˙˘ ‡ ˙·‡ È˙˘ „·Ú ÂÏȇ„ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‡„Á ‡„Á Ï· ·ÈÈÁÓ È„„‰ È„‰· ˙„ÏÂ˙ ‡Ï ‰È„È„ ‰„ÏÂ˙ ÌÚ ·‡ „È·Ú ÂÏȇ Ï·‡ ¯·Ú˘Î„ Ì¢Ó ,˙‡ËÁ ‡„Á ‡Ï‡ ·ÈÈÁÓ ‡Ï‡ ·ÈÈÁÈÓ ‡Ï˘ ‰„ÏÂ˙‰ ÏË· ·‡‰ ÌÚ ÈÓ Ú„ÈÏ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ÈΉ Ì¢Ó ,·‡‰ ÏÚ ÏÚ ¯·ÂÚ Ì‡„ ,‰„ÏÂ˙‰ ‡Â‰ ÈÓ ·‡‰ ‡Â‰ ·ÈÈÁÓ ‡Ï ‰È„È„ ‰„ÏÂ˙‰ ÌÚ „ÁÈ· ·‡‰ Ô ·¯Ï Á È˙‰ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó „ÂÚ .‡„Á ‡Ï‡ ÌÚ „ÁÈ· ·‡‰ ÏÚ ·ÈÈÁÓ„ ¯ÊÚÈχ '¯Ï Ï·‡ ·‡ ‰ÈÏ È¯˜ ȇӇ ‰„ÏÂ˙‰ ÏÚ Ì‚ ‰„ÏÂ˙‰ ͉ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,‰„ÏÂ˙ ‰ÈÏ È¯˜ ȇӇ ‡Ï„ ͉ ·‡ ‰ÈÏ È¯˜ ‡·È˘Á Ô΢ӷ ‰Â‰„ .‰„ÏÂ˙ ‰ÈÏ È¯˜ ‡·È˘Á Ô΢ӷ ȉ ,ÌÈ Ù‡ '·· ‡¯Ó‚‰ ˙ ˜ÒÓ ¯Â‡È· ˘¯ÙÏ ‫ויש‬ Ôȇ˘ ı¯È˙˘ (ó¾) ˙·˘· Ô"·Ó¯‰Î '‡ ÂÏÈه ‰ ÈÓ ‡˜Ù ԇΠÔȇ ‡"¯Ï„ ÈÓ ÈΉ ‡·È˘Á Ô΢ӷ ‰È‰˘ ÌÂ˘Ó ·‡ ‰ÈÏ È¯˜ ÈΉ ‡˜Ù ÈÏ· ÂÏÈÙ‡ ·‡ ‡¯˜ ‰„ȯ‚ ÂÊ ÌÂ˘Ó ‡¯Ó‚‰˘ ˘¯ÙÓ ˙ÂÚÂ˘È ÒÂΉ '· .‡ È„Ï ‰ ÈÓ ‰Ó Ú„ÈÏ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ˘È ‡"¯Ï Ì‚˘ ˙ˆ¯˙Ó ÔÈÚÓ ‡Â‰˘ ¯·„ ÏÚ ¯·ÂÚ Ì‡˘ ,·‡‰ ‡Â‰

ÔȘÈÊ ˙·‡ ‰Ú·¯‡ (.ë) ‡Ó˜ ‡·· ‫במסכת‬ 'ÂΠ¯Ú·‰‰Â ‰Ú·Ó‰Â ¯Â·‰Â ¯Â˘‰ .ı¯‡‰ ·ËÈÓ· 'ÂΠÌÏ˘Ï ˜ÈÊÓ‰ ·Á ˜Èʉ˘Î ȯ˜ ˙·‡ ,Ï"Ê ·˙Î (í¼ëþê í"ð) È"˘¯·Â ,‡È„‰· ȇ¯˜· ‡·È˙΄ Í ‰Ï ‡¯Ó‚·„ ,ÌÈ˘Â„˜‰ È"˘¯ ȯ·„· ÔÈÈÚÏ ˘È .‫א‬ ‡Îȇ„ ÏÏÎÓ ˙·‡ È ˙˜„Ó ˜ÈÈ„Ó ‡Ù‚ ÌÈ È·Ó ‡„ȯ‚ ‰Ê ÌÂ˘Ó Î"‡ ,'ÂΠ˙„ÏÂ˙ ˘È˘ ÌÂ˘Ó ˙·‡ Í ‰Ï ‡ ˙‰ ‡¯˜ ‰ÓÏ ¯ÓÂÏ È"˘¯ Íȯˈȇ ȇӇ Î"‡ ˙„ÏÂ˙ Ì‰Ï Âχ Ìȇ¯˜ ‰Ó Ì˘ ÏÚ ‡ ȯÁ‡ ‡ÓÚË .˙·‡ ˙·ÏÓ ˙·‡ Ô ˙ ˙·˘·˘ ‡·ÂÓ ‡¯Ó‚·„ .‫ב‬ ‡¯Ó‚‰ ˙˜ÈÈ„Ó ˙Á‡ ¯ÒÁ ÌÈÚ·¯‡ ˙„ÏÂ˙ ‡Îȇ„ ÏÏÎÓ ˙·‡ È ˙˜„Ó„ ˙‡ËÁ ·‡ ‡ ˘ ‡Ï Ô‰· ‡ˆÂÈÎ Ô‰È˙„ÏÂ˙ ‰ÏÈ˜Ò ·‡ ‡ ˘ ‡Ï ˙‡ËÁ ‰„ÏÂ˙ ‡ ˘ ‡Ï ̇ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ,‰ÏÈ˜Ò ‰„ÏÂ˙ ‡ ˘ ‡Ï ˙ ÂÂÎ ¯Â‡È··Â ,‰„ÏÂ˙Ï ·‡ ÔÈ· ‡Îȇ È‡Ó ÔÎ ’þñ í"ð :î®) ˙·˘· Ô"·Ó¯‰ ·˙Î ÂÊ ‡È˘Â˜ ̉ ˙·ÏÓ Ë"ω˘ ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÓÚË„ (þï¼−ñê Ì‚„ ‡ËÈ˘Ù ‰ ˘Ó·  Ӣ ˙·ÏÓ ˙·‡ ˙È˘Â˜ ‡Ï‡ ,Ô΢ӷ ‰„ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Ô ·¯Ï Âȉ ‡Ï ˙„ÏÂ˙‰ ̇ ‡ÓÏ˘·„ ‡È‰ ‡¯Ó‚‰ ˙·ÏÓ Ë"ω Ìȇ¯˜ ÚÂ„Ó Ô·ÂÓ Ì‰· ‡ˆÂÈÎ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡È‰ ˙Â·È˘Á„ ÔÂÈÎ ·‡ Ô˙¯˜Ï ·ÈÈÁÓ Ì‰· ÔÂÈÎ ˙·˘· Ï·‡ ÔÈ˜Ê · ‰Ê ,‰¯Â˙· ·˙΄ ‰Â‰„ ‰Ó ‡Ï‡ ‰¯Â˙· È·È˙Î ‡Ï ‡Ù‚ ·‡„ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ¯ÈÙ˘ ÔÎ ÏÚ ·‡ Â‰Ê Ô΢ӷ ‰„ÏÂ˙ ‰Ê ·‡ ‰Ê„ Ú„ÈÏ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ȇÓÏ Ì‰Ï Ôȇ ‰¯Â˙· ·˙΢ ˙Â·È˘Á‰„ ÔÂÈÎ ‰ÈÏ È¯˜ ȇӇ ÔΠ̇ ̉· ‡ˆÂÈÎ Ô‰È˙„ÏÂ˙ ‡˜Ù ˘È Ô ·¯Ï„ ‡¯Ó‚‰ ‰ˆ¯È˙ ‰Ê ÏÚ ,·‡ ‡"¯Ï Ï·‡ Ô ·¯Ï ‡ÓÏ˘· Ô Èί٠‰Ê ÏÚ ,‰ ÈÓ ‡È˘Â˜ ‰¯„‰ ,·‡ ̘ӷ Ì‚ ‰„ÏÂ˙‡ ·ÈÈÁÓ„ ‰Â‰„ ͉ ı¯˙Ó ,·‡ ‰ÈÏ È¯˜ ȇӇ ‰È˙ÎÂ„Ï ‡‰„ Ô"·Ó¯· ·˙΢ ÂÓΠ‡ ‡·È˘Á Ô΢ӷ .ÏÈÚÏ„Î ˙ÂÚÂ˘È ÒÂÎΠ‡ Ô΢ӷ ‰Â‰„ ‡Ù‚ ÌÈ·Â˙Î ÌÏÂÎ ‰‡ÓÂË·„ ÏÈÚÏ„ ‫והקושיא‬ Â‰Ï È¯˜ ȇӇ ÔΠ̇ ‰¯Â˙· Ì¢ӄ ÌÈ ÈÚ ‰ÙÈ· ı¯È˙ ,‰„ÏÂ˙ ·‡ Ì˘· ÌȯÂÓÁ‰ „¯Ù Ì‰È È· ˘È˘ ÌÈ È„ ȘÂÏÁ .‰¯Â˙· È·È˙Î ÌÏÂ΄ Ì‚‰ ˙·‡Ï ˙·ÈÒ '‚ ˘È˘ Â Ï ‡ˆÈ Ìȯ·„‰ ‫לסיכו‬ ¯·„ .‡ ,·‡ Ì˘· ‡¯˜Ï ȇӇ Ì‚‰ ‰„ÏÂ˙ Ô‰Ï ˘È ‰¯Â˙· ·Â˙΢ ÌÂ˘Ó ˙·‡ Ìȇ¯˜ ̉· ‡ˆÂÈÎ Ô‰È˙„ÏÂ˙„ ,ÔȘÈÊ · Ô‚Π‰¯Â˙· ·Â˙΢ ‡„ȯ‚ ˙Â·È˘Á‰ Ìȇ¯˜ Ì È‡Â ‰¯Â˙· ‡·È˙Î ‡Ï„ ˙·˘· .· ‡ È„Ï ‰È ÈÓ ‡˜Ù ˘È˘ ÌÂ˘Ó ˜¯ ˙·‡ ‰‡ÓÂË· .‚ .Ï" Î Ôψ‡ ÔÈÏË· ˙„ÏÂ˙‰˘ ÂÏÈه ‰¯Â˙· È·È˙Î ‰„ÏÂ˙‰ ÔÈ·Â ·‡‰ ÔÈ·˘ .Ì‰È È·˘ ÌÈ È„ ȘÂÏÈÁ ÌÂ˘Ó ·‡ Ìȇ¯˜ ÈΉ ,‰Ê ÔÈ Ú· ÌÂ˜Ó „ÂÚ ÔÈȈ‡ Ìȯ·„‰ ‫ולסיו‬ ‡ÈÈÁ È·¯ ‡ ˙ (:ð) ‡¯Ó‚·„ ‡È‰Â ‰˘˜Ó Ì˘Â ÔÈ˜Ê ˙·‡ ‰Ú·¯‡Â Ìȯ˘Ú

ìñ³

‡Ï„ ͉ Ï·‡ ,‰„ÏÂ˙ ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‡‰È ·‡‰ ¯Â·ÚÈ Ì‡ ‰„ÏÂ˙ ‰Â‰Â ‡·È˘Á Ô΢ӷ ‰Â‰ ,‰„ÏÂ˙ ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‡‰È„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ÂÊ ÔÈÚÓ ÏÚ .Î"Ú ,·ÈÈÁÓ ‡Ï ‰„ÏÂ˙„ ‰„ÏÂ˙ ‰Ê„ ÔÂÈÎ ˙·˘ È·‚Ï„ ¯Â‡È· Íȯˆ „ÓÏ ˘ Íȇ ‫אמנ‬ ‡¯˜È˘ ˙˜Ù˙ÒÓ ‡Ï ‡¯Ó‚‰˘ Ô ÈÊÁ ,ÔÈ˜Ê · ÂÓÎ ˙„ÏÂ˙ Ô‰Ï ˘È˘ ÌÂ˘Ó ˜¯ ·‡ ˙ÓÁÓ˘ ‡ È„Ï ‰È ÈÓ ‡˜Ù ÔÈÎȯˆÓ Ì‚˘ ‡Ï‡ ÔÈ˜Ê ·„ ‡¯Ó‚‰ ˙ ˜ÒÓÏ˘ ˯ٷ ,·‡ ‡¯˜ ‰Ê ˙·˘Ó ‡ ˘ ȇÓ ,Ï‚¯Ó „·Ï ̉· ‡ˆÂÈÎ ÔÏÂÎ .‰‰Ó˙‡ ,‰ÎÏ‰Ï ‰ ÈÓ ‡˜Ù ÌÈÎȯˆÓ Ì˘„ ‡ˆÂÈÎ Â‡Ï Ô‰È˙„ÏÂ˙ ‰‡ÓÂË·„ Ú"ˆ ‫ועוד‬ ÌÈÏΠ̄‡ ‡ÓËÓ ·‡ ÂÏȇ„ ,̉· Ì„‡ ÔȇÓËÓ ÔȘ˘Ó ÔÈÏ· ˙„ÏÂ˙ ÂÏȇ ·‡‰ ÔÈ· ‰‡ÓÂË·„ ‰˘˜Â ,ÔȇÓËÓ ‡Ï ÌÈÏΠÔȇ¯˜ ȇӇ ÔΠ̇ ‰¯Â˙· È·È˙Î ‰„ÏÂ˙‰Â .˙„ÏÂ˙ ˙·‡ Ì˘· ‰ÙÈ· ·˙΢ ÂÓÎ ¯ÓÂÏ ˘È ‰Ê ÏÎ ‫ולתר‬ ÔÈ˜Ê ·„ ÈÓÏ˘Â¯È‰ Ì˘· ÌÈ ÈÚ ˙·‡ Ìȇ¯˜ ˘ ‰Ó ̉· ‡ˆÂÈÎ Ô‰È˙„ÏÂ˙ ë³×¾ îô×î) ‡¯˜· È·È˙΄ ÌÂ˘Ó ÈÓÏ˘Â¯È· ·˙Î Íȯˆ ȇӇ Î"‡„ ÏÈÚÏ Â È˘˜‰˘ ‰Ó ,(−"¾þë ¯˘Ù‡ ˙„ÏÂ˙ ‡Îȇ„ ÏÏÎÓ ¯ÓÂÏ ‡¯Ó‚‰ ‡Ï ‰¯Â˙· ·˙΄ „ÂÁÏ ‡‰ Ì¢ӄ ¯ÓÂÏ ‡Ï‡ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ·‡„ ,·‡ Ô˙¯˜Ï ÍÈÈ˘ ·˙ÎÓÏ ‰ÈÏ ‰Â‰„ ‡Ï‡ ,˙„ÏÂ˙ Ô‰Ï ˘È ̇ ‰¯ÂÓ˘ ÔÂ˘Ï Ì‚ ‰Ê„ ÔÈ˜Ê · ÌÈ˘¯˘ ‰Ú·¯‡ '·‡' Ì˘ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ï·‡ ˙Â·È˘Á ÏÚ Ìȇ¯Â˜ ̇„ ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,'Ô·' ‡ÎÈÏ„· ‡˙ÂÈÏÚÓ‰ Ï·‡ ,˙„ÏÂ˙ Ô‰Ï ˘È ·‡ Ì‰Ï ‡ˆÂÈÎ ‰Â‰„ ̇ ÂÏÈÙ‡„ ‡È‰ ‰¯Â˙· ·˙΢

¬ñ³

‫ הר"ר יואל וויינבערגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÈÓÏ˘Ó˘ ‰Â¢ ‰¯ÈÊ‚ Â Ï ˘È ̇ .·ËÈÓÓ ·‡ Ô˙¯˜Ï ‡ÈÈÁ '¯ Íȯˆ ȇӇ„ ‰˘˜ ·ËÈÓ ·ËÈÓÓ ÌÈÓÏ˘Ó˘ Ô ÈÚÈ„È ‰Â‰ ‡ÏÈÓÓ ‡‰ ÏÏÎ Â Ï ˘È„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ,‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚‰Ó ‰Ï·È˜ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‰Â¢ ‰¯ÈÊ‚ Ô„ Ì„‡ Ôȇ˘ ÏÚ ,‰Â¢ ‰¯ÈÊ‚ Â Ï ˘È˘ ÂÏÈÙ‡ ÔÎ ÏÚ Â·¯Ó ÌÂ˘Ó ÂϷȘ ‰Ê Ì‚˘ ÊÓ¯Ï ‡ÈÁ '¯ Íȯˆ‰ ÔÎ .Î"Ú ,˙·‡ ÔÂ˘Ï· ·˙Î ˘

‡¯Ó‚‰ ı¯˙Ó Âχ Ï˘ ̉È˙„ÏÂ˙ ‰Ó ‡¯Ó‚· ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ˙„ÏÂ˙ Ô‰Ï Ôȇ ÔȘÈÊÓ‰ Âχ˘ Ïη˘ ¯Á‡ ÔÈ„ „ÓÏÏ È‡„Î ·‡ ÌÈȯ˜ ÈΉ ÂÓÎ ·ËÈÓÓ ÌÏ˘Ï ˜ÈÊÓ‰ Íȯˆ ÔȘÈÊÓ „"Ή ÌÈÈÒÓ ,·‡ ‡¯˜ ÈΉ Ì¢Ó ,ÔÈ˙È ˙Ó„ ˙·‡‰ ‰ È˙ ˙Á˙ ‰Â˘ ‰¯ÈÊ‚Ó ÔÈ„ÓÏ „ ‡¯Ó‚‰ ˙Á˙ ‡ ·Â˙Î ÔȘÈÊÓ „"Ή Ïη„ ÛÒÎ ÌÏ˘È ÌÈÓÏ˘Ó Ì‰ ÈΉ Ì¢Ó ÛÒÎ ÌÏ˘È ‰ È˙

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ô³

‫הרב בערל ווייס הי''ו‬ ‫בענין עירובי חצירות‬ ȘÂÙ‡Ï ‡·„Ó ·Â¯ÈÚ‰ ÏÚ ÏÏÎ „ÈÙ˜‰Ï È"‡ ‚"‰·Â ˘"ÈÚ „"‡˘ ÏÚ „ÈÙ˜Ï ÔÈÏÂÎÈ˘ ˜¯ ‡·˘Î 'Î „"Ò Â"Ò˘ 'ÈÒ Ï"‰È··Â ,˜"Ó¯ „ÈÙ˜‰Ï È"‡ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÂÏÁ ˙Ú˘· ‡ ˘"¯Ú· ˙ÂÏÁ ̄˜ „ÈÙ˜‰Ï È''‡ ‰ÓÏ ‰¯Â‡ÎÏ .˘"ÈÈÚ ˘È ,„ÈÙ˜Ó Â È‡ ˙ÂÏÁ‰ ˙Ú˘· ̇ ·Â¯ÈÚ‰ ÔÓÊ Ïη„ Ì"·Ó¯‰ ˙ Âη ÌÈ Ù‡ '·· ˘¯ÙÏ ·Â¯ÈÚ‰ ÏÂÎ‡Ï ÏÂÁ·  ÓÓ ˘˜·Ó ‡· '‡˘ ð−õšô¾ ê"õ íñ−è óêð) „ÈÙ˜È ‡Ï˘ Íȯˆ ˙·˘· ÂÏ Ô˙ÈÏ Íȯˆ  ȇ Ï·‡ (ó−ð−õšôíô êîí −þí ÌÈÎÒÈ˘ Íȯˆ ‰¯Â‡ÎÏ .ÂÈ˘ÎÚ Â ÏÎ‡È˘ ˙¢¯ ÂÏÎ‡Ï ÌÈ Î˘‰Ó '‡ ÏÎÂÈ˘ ˙·˘‰ ÏÎ ÏÚ Â‰ÂÏÎ‡È˘ ÌÈÎÒÓ˘ ‰Ó· È„„ ¯·˙ÒÓ ‡Ï„ Ìȯ„˘ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ ÂÂ΄ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÂÏÁ Ú‚¯· 'ÈÒ Ï''‰È··Â ‚''Ò „''ˆ˘ 'ÈÒ 'ÈÚ ˙·˘‰ ÏÎÏ „ÁÈ . ˙˜ÈÙÒ ÍÈÈ˘ ÔÈÈ„Ú Ê"ÈÙÏ '· 'ÈÒÂÒ Ë''˙ ‰Ú˘Ó ·Â¯ÈÚ Ì˘ ·Â¯ÈÚ‰ ÏÚ ˘È˘ Ê"΄ ‫א"ד‬ Â„Ù˜È ‡Ï˘ Íȯˆ ·Â¯ÈÚ Ì˘Ï Á ‰˘  ÓÓ Ú˜Ù Î"χ„ ÌÚ٠̢·  Ï·ÏÓ ÂÈÏÚ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ‰·È¯Ú ‰Á ·Â¯ÈÚ„ ,·Â¯ÈÚ Ì˘ ‡"·˘¯Â ‡"·Ëȯ· ˙ˆ˜ ÚÓ˘Ó ÔΠ,ÏÂÁ· Ì‚ ÔȘÏÂÁ‰˘ ¯ÓÂÏ ˘È Ì Ó‡ Ì"¯‰ ˙Ú„· '‡ Á"Ò .Ì˘ ÔÈÈÚ ‰Ê ˯ٷ Ì‚ ÔȘÏÂÁ Ì"¯‰ ÏÎ Ì˘ ‡¯Ó‚„ ÔÈ„„ Ï" ‰ ÌȘÏÂÁ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ ˙ËÈ˘Â] ‰ÎÊÓ· ‡Â‰ ÔÈ„ ˜¯ ·¯ÈÚ ÏÚ „ÈÙ˜ÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ô˙ · È„ ‰Ê· ‰¯Â‡ÎÏ Ï·‡ È¯Ó‚Ï ˙ ˜‰Ï Íȯˆ„ .[˙ÂÙ˙¢‰· ˜ÏÁ ÈÙÏ ‡"‡ÎÏ

ÂÓÚ ÂÈ Î˘ ÏÎÏ ‰ÎÈÊ ·Â¯ÈÚ ÁÈ ‰˘ ‫מי‬ ȇ ˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ˙¯ȈÁ ȷ¯ÈÚ ÏÈ·˘· ÏÂÁ ÌÂÈ· ·Â¯ÈÚ‰ ÏÎ ˙‡ ÏÂÎ‡Ï ÂÏ ¯˙ÂÓ ‡‰È˘ ˙¯Á‡ ˙Ù ÌÚ Ô˙ ˘ ˙Ù‰ ÛÈÏÁ‰Ï ‡ ÔÙ‡· ԇΠȯÈÈÓÂ] Ô˘È‰ ·Â¯ÈÚ ˙‡ Ï·È ·Â¯ÈÚÏ ‡ÁÈ „ È„‰Ò Ô ‡„ ÔÂ„Ï ÍÈÈ˘ ‡Ï„ ˘„Á‰Î ·ÂË Ô˘È‰˘ .[‰Ê· ÌÈ Î˘‰Ï ‡Â‰ ˙ÂÎÊ ‰Ï

ÏÎ ˙‡ ÏÂÎ‡Ï ÏÂÎÈ È‡„ ˙·˘· ‰ ‰Â [‫א‬ .·¯ÈÚ ÏÚ „ÈÙ˜Ó Ï"‰ Î"χ„ ·Â¯ÈÚ‰ ÏÂÎÈ '‡ Ï΄ ÔÏÂÎ ÂÓÈÎÒÈ˘ Íȯˆ ÔÎ ÏÚ .(í"½ î"½¾ ’−½ ¼"î¾) ÂÏÎ‡Ï ÏÂÁ·  ÓÓ ÏÂÎ‡Ï ¯˙ÂÓ È‡ ‰Ï‡˘‰ ‫אבל‬ ˘È˘ ÌÚˉ ¯ÓÂÏ ˘"Ï ‰¯Â‡ÎÏ Ê‡„ ’ñ) ‰·È¯Ú ‰Á ˙ÂÙ˙¢ ÔÏÂÎ 'È‰È˘ ˙·˘· ÔÈÎȯˆ ʇ˘ ‰ÊÏ ÔÈÎȯˆ ˙·˘· (.¬"ô ö−ëîþ−¼ −"¾þ ÔÈÏÂÎÈ ˙Ù· ÔÈÙ˙¢ ÔÏÂÎ ÂÈ˘ÎÚ˘ ÔÂÈΠ,·Â¯ÈÚ ÏÂÎÈ Â È‡ ÔÎÏ ‰Ï·ÏÓ ÂÈÏÚ ·ÎÚÏ ÔÏÂÎ .Ì˙¢¯ ÈÏ· ·Â¯ÈÚ‰ Á˜ÈÏ È·Ӊ È ·Ó '‡ ·"‰ ‰"Ù Ì"·Ó¯‰ '„· ‫ויל"ע‬ ̄˜ ÔÓ˘ ‡ ÔÈÈ Â¯È·ÁÓ ˘˜È·˘ Ó"Î 'Ú .ÛÂ˙È˘‰ ÏË· ÂÏ Ô˙ ‡Ï ˙·˘‰ ÔÂÈΠʇ„ ˙·˘· ȘÂÙ‡Ï Â Èȉ ˘"˜„ Ì˘ îò−−í) ÂÈ˘ÎÚ „ÈÙ˜Ó˘ Ù"Ú‡ ·Â¯ÈÚ‰ ÏÁ ¯·Î˘ ‰Ê ˙·˘Ï Ó"Ó ‡·‰Ï ԇÎÓ ÏË·Â (îë þïì¾ ÏÂÁ·„ Ì˘ 'Ó ˙ˆ˜Â .˘"‰È· ·Â¯ÈÚ 'ȉ ¯·Î

êô³

‫ הרב בערל ווייס הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Â‰ ÂÎÈʉ ‰''„ '‡ '‡ Ë''Ú È¯È‡Ó· 'ÈÚ ÔÈ Â˜ „ÂÚ „''ÎÒ Y ·''ÎÒ ‚''ÙÏ 'È··Â Ì˘ '‚‰·Â Ú''Ú ,Ï''ÊÁ ÂÏȘ‰˘ ÌÈ Ù‡ Ô˙‡· ‡˜Â„„ Ï''È ‡''˘¯‰ÓÂ È ‡˘ ‰''„Â˙· '· „''Ò ÔÈËÈ‚ È'' Ù '· ‡''Ï ‡''·Ëȯ È ‡˘ ‰''„ '· Á''Ò Ôȯ„‰ Ò ‡È·‰ „ÂÚ ,·'' Ò Ï‡Ù¯ ˙¯Â˙ Ôȷ¯ÈÚ ‰''„ ·''Ϙ 'Ó ‰Ï‡˘ ˜ÓÚ‰· ·''Ȉ Ó Ï'' ‰ 'Ò· Ê''ȯ‚‰ Ì˘· ÔΠ·Â¯ÈÚÏ ¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ ˆ''ȇ„ ˆ''ȇ„ ,·Â¯ÈÚÏ Í¯ˆ ‰ ˜¯ ‰ÎÊÓ˘ ¯Ó‡˘ Ï''ˆÊ „''ω˙ '„Ó Ï·‡ .·Â¯ÈÚÏ ÔÈ ˜ ‡Ï‡ ÔÂÓÓ ÔÈ ˜ Â''Ò˘ 'ÈÒ ˙''Ú„· ÔΠÔÎ Ï''ÒÏ„ 'Â·Ó Ï'' ‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ Ê''ËÒ Â''Á Ì''˘¯‰Ó ˙''¢ ‡''Ò . Ú''ˆÂ ,¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ Íȯˆ„ 'ÈÙ ,·''Ȉ ‰

„ÈÙ˜È ‡Ï˘ 'ÈÚ·„ ‰Ó„ Ï"È ‰Ê‰ „ˆÏ '‫ואפי‬ Ï·‡ ‰ÏÈ·‰ ÏÚ ‡˜Â„  Èȉ Ê"ÚÊ ˜¯ ÌÈ Î˘‰Ó '‡  ÏËÈ ‡Ï˘ „ÈÙ˜‰Ï ÔÈÏÂÎÈ ÔÈ„ÈÙ˜Ó ÔÈÙ˙¢ ‰·¯„‡Â . ÏÎ‡È ‡Ï · ˙ÂÎÊÏ Â· ˙ÂÎÊÏ ÔÁÏ˘‰ ÏÚ˘ ˙ÙÓ Á˜ÂÏ '‡ ̇ ‰¯È˙Ò Â‰Ê ÂÏÎ‡Ï ‡Ï ÂÓˆÚÏ ÔÈ ˜ ˙¯Â˙· .(’è ³îêë öñíñ ô"ò íï ’−ìî) .˙È· È · ˙‚‰ ‰Ï

‡È‰ ÁÎÂÓ„ ‡ „Ó‡„ ¯Ó‡ ‡"ËÈÏ˘ ‡"‚ [‫ג‬ ÛÈÏÁ‰Ï ‰ÎÊÓ· ÏÎÂÈ˘ ÌÈÓÈÎÒÓ ÌÈ Î˘‰„ ‰Ê„ Ï"È ÔÎ ¯Ó‡ ̇ 'ÈÙ‡Â] ‰ˆ¯È˘Î ·Â¯ÈÚ‰ ˙‡ ¯‡˘Ó '‡· Î"‡˘Ó ÂÙÈÏÁÓ ÂÓˆÚ ‰ÎÊÓ‰˘Î ˜¯ ÍÈÈ˘ ¯ÈÚ‰ ‡"ËÈÏ˘ ˯ÂÙÂÙ¯ È"¯‰ÂÓ ,[¯ˆÁ‰ È ·

ÌÈ Î˘‰„ È„‰Ò Ô ‡ ÔÈ„Ó ·Â¯ÈÚ‰ ÏË ̇„ Í"˘‰ ˙˜ÂÏÁÓ· ÈÂÏ˙  ÏËÈ˘ ÌÈÓÈÎÒÓ 'ȉ Á˜ÈÏ ¯˙ÂÓ È‡ ,‰ÈÓÚ„Â Á" ˘ È"Ò¯ Ó"ÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ȇ„· Ú„ÂÈ ¯ȷÁÓ Ï· ’í ëþí ¼"î¾ëî) ˙Ú„Ó ‡Ï˘ ˘Â‡ÈÏ ‰Ó„ ȇ .(þ−ôìô öîðšõî íê−®ô ¯·„· ˘„˜Ó· Ê"È 'ÈÚÒ Á"Î 'ÈÒ Ú"‰‡· '‫ועי‬ ’−¼î) ˙˘„Â˜Ó Â· „ÈÙ˜Ó ·"‰Ú· Ôȇ˘ (ó−òê³ −õî½ë ’ë ’î ó−ì½õî ê"½ ¬"ò¾ ’−½ ô"îì

Ï·‡ ‡Â‰ ¯˜Ù‰ ÌÚËÓ„ È"·Â Ó ˙"Ù· ˘"ÈÈÚ ÌÚËÓ„ 'Π˜ÏÂÁ Á"Ó˜Ò Ì˘ ÌȇÂÏÓ È ·‡· ԇ΄ Ï"È (î"òþ - ë"ë ¾"ëîš ’−¼î) ‡Â‰ ‰ ˙Ó ‰Ó„ Í"˘‰ ÔÂ„È Ó ÛÈ„Ú ,·Â¯ÈÚ‰ Ô˙ ‡Â‰„ .(¼"®î) ÔÎ "Ï Ï·‡ ,Ì˘Ï

ÔÈ ˜ ‡Â‰ ˙Ù‰· ÌÈ Î˘‰Ï ˘È˘ ÔÈ ˜‰Â [‫ב‬ Á"Ú„ Ú"¢· 'Ù˘ ‡"Ò ‡"Ò¯ 'ÈÒ·Â ,¯ÂÓ‚ ÔÈÓÂÁ˙ ȷ¯ÈÚ Î"‡˘Ó ˘"‰È· ˙¢ÚÏ ÔÈÏÂÎÈ ˙¢ÚÏ ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ ˙"Ú„ ÌÚˉ ‡"‚Ó· Ì˘ 'Π˘"‰ÁÓ· 'È·Â .‡Â‰ ‡˙È· È ˜Ó„ ˘"‰È· Â˙ÈÙ Ô˙ ÌÈ Î˘‰Ó ‡"΄ Á"Ú Î"‡˘Ó„ ‰"ÏÂ Ì˘ Ìȯ„ ÔÏÂÎ ÂÏÈ‡Î È ‰Â '‡ ˙È·· .(ñ"−î ’î×î ð"ê ’ê ¬"ô ö−ëîþ−¼ ’−¼) ÔÈ ˜ ÌÂ˘Ó ÏÎÏ ·¯ÚÏ ‰ˆÂ¯ '‡ ̇ Ê"ÈÙÏ ‫ולכאורה‬ ¯ÂÒ‡ Â˙ÈÙ· Ì˙ÂÎÊÏ ÌÈ Î˘‰ Û"ȯ‰ 'ÏÓ„ 'Î Ì˘ „"‰˙·Â .˘"‰È· Â˙¢ÚÏ ¯ÂÓÁ ˙È· ÔÈ ˜ ‡˜Â„„ 'Ó ‰ˆÈ·· ˘"‡¯‰Â 'ÏÓ„ 'Èډ ,ÔÈ ˜ ¯‡˘ Î"‡˘Ó ˘"‰È· ¯ÂÒ‡„ ,¯ÂÒ‡ ÔÈ ˜ Ï΄ ‡Ï‡ ÔÎ Ó"Ï Ì˘ ·¯‰ Ú"¢ Ù"ÎÚ ,˘"ÈÈÚ ‡È‰ ¯ÂÓÁ ˙·˘ ÔÈ ˜„ ˙·˘„ .‡Â‰ ¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ Á"Ú„ ÔÈ ˜‰„ 'Â·Ó ‡È·‰ ·''ÎÒ Ôȷ¯ÈÚ ÏÚ ·Ï ˙ÓÎÁ ‫ובספר‬ È ·Ó Á''ÚÏ ¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ ˆ''‡„ 'ȇ¯ 'Ù ‡''·˘¯· ˘''Ó·Â '· ‚''Ú Ôȷ¯ÈÚ ‰¯Â·Á ˘''ÈÚ ÁÙË ˙‰·‚‰· È‚Ò„ '· Ë''Ú Û„Ó '‡ 'ÈÚ ‰Ê· ÔÂ„Ï ˘È ‰ÎÊÓ ‰''„ Íȯˆ ‰''„Â˙· ¯ÂÓ‚ ÔÈ ˜ 'ÈÚ·„ Ó''¯‰ ˙Ú„· Ë''ȉ ‡''Ù Ó''Ó Ô ·¯„Ó Ï''È 'Ù Û„ ‡''·˘¯‰ ȯ·„· Ì‚Â Î''΄ „ÂÚ Ê''ÚÓ Â˙ȇ¯Ó Ó''Π‰ÎÂÊΠ‰‡˘Ú ÔÈÁ¯Â‡„ Ï''È '· ‚''Ú Û„· ˘''˘Ó·Â ,·¯Ï ˜¯

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ú‚Â ‰Ï Ì‚Â ,¯ÈÓÁ‰Ï Íȯˆ ‰¯Â‡ÎÏ ÔÂÓÓ‰ ˜¯ ϘÈÓ‰ '„Î 'ω ‡"Ï„ ‡"È ·Â¯ÈÚ '‰Ï ¯ÓÂÏ ÏÂÎÈ ˜ÊÁÂÓ‰˘Î„ „ÂÚ .Ôȷ¯ÈÚ È È„· '·‰ ÔÂÓÓ ‰"Ï ,ÂÏ˘ ÂÈ˘ÎÚ È‰ Î"‡ ÈÏ ÌȘ ÌÈÈÁ‰ 'Ò·Â È"Ò Â"Ò˘ 'ÈÒ ‡"Ó¯ 'ÈÚ .ÏÏÎ „"Ù˘ 'ÈÒ ÌÈ‚ÂÓχ Ȉڷ ,Ì˘ ˜"˘¯‚‰Ï .[‡"˜Ò ÌÂÏ˘ ¯‰ ·"˜Ò ¯ÈÊÁ‰Ï Ó"Ú ‰ ˙Ó Ô˙ Πȉ„ 'ȯӇ„ ‫ואי‬ ÂÏ Â‰Â ˜È ¯ÊÁÈ ÌÈ Î˘‰˘ ÔÈÎȯˆ Î"‡ [Ï" ‰ Ó" ·‡Â Á"‰ˆ˜ ,Â"ÎÒ ‰ ˙Ó 'ÈÎÊ ‡" ÁÓÚ]

.Ï" ‰ Á" ˘ 'ÈÒ· Í"˘‰· ÈÂÏ˙ ÔÈÈ„ÚÂ

˘È˘ ÔÂÓÓ‰ ÔÈ„ ÔÈ ÚÏ Ï" ‰ ˜ÙÒ‰Ó ıÂÁ [‫ד‬ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ί· ÔÈ„· Ú"ÏÈ Â· ÌȯÁ‡Ï ˘„Á‰ ˙Ù‰ ÏÚ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ί· ‰˘ÚÈ Íȇ‰ ÂÈ˘ÎÚ Ô˘È‰ ˙‡ ÔÈÈ„Ú Ï·  ȇ˘ ÔÙ‡· ñî×êñ ñî×− ×"−¼î þìê ³õë îõ−ñìíñ î−¾×¼ í®îþ ñëê)

¯"‰¯Ï Ô˘È‰ ·Â¯ÈÚ‰ ‡ÈˆÂÈ Ì‡Â (í®îþ¾ −³ô ö¾−í ̘ӷ ÂÁÈ ‰˘ ‡Â‰‰ ·Â¯ÈÚ‰ Ú˜ÙÈ Î"ÈÚ˘ ÂÈ˘ÎÚ ÂÒÈ ÎÈ Î"Á‡Â ,·Â¯ÈÚ ÁÈ ‰Ï ¯"‡˘ Ú"ÏÈ Ï·‡ ,¯Á‡ ˙Ù ÏÚ ·¯ÚÏ ͯ·Ï ÏÎÂÈ ˙Ù‰ Â˙Â‡Ï ·Â¯ÈÚ‰ ¯ÊÂÁ ˙Ù‰ ÒÈ ÎÓ˘Î È‡ Á˙Ù‰ Ì˙Ò Ï ‰Ó„„ ,ÂÈÏÚ Í¯·Ï ÏÂÎÈ Â È‡Â ÂÓ˜ÓÏ ·Â¯ÈÚ‰ ¯ÊÂÁ„ ˙·˘· Á˙Ù Â ¯ÊÁ ÏÂÁ· 'ÈÒ ‡"‚Ó Ú"¢ '‡ Ê"È Ôȷ¯ÈÚ ‡È‚ÂÒ· 'ÈÈÚ È‰ ¯Á‡ ˙Ù„ ˜ÏÁÏ ˘È Ï·‡ ,‡"Ò „"Ú˘ Á˙Ù Â ˙Ù‰ Ì˙Ò Ï „"Ï ,È¯Ó‚Ï ‰˘„Á ‰ÂˆÓ .‡Ù‚ ‰ÂˆÓ‰ ıÙÁ ˙ÏÂÚ٠ ȇ˘ ͯ·Ï ÏÂÎÈ ˙Ù‰ ·Â˘ ÒÈ ÎÓ Â È‡˘ Ê"Î ‫אבל‬ ÒÈ ÎÈ ‡Ï˘ Û È„Ú ‰¯Â‡ÎÏ ,¯Á‡ ÏÚ ‰˘Ú ¯·Î˘Î ȇ Ú"ÏÈ„ ,˙·˘ È ÙÏ ˙Ù‰ ·Â¯ÈÚ‰ Ú˜Ù Â ,ÏÁ ¯·Î Î"Ú ˘„Á‰ ·Â¯ÈÚ‰

ëô³

‰ÏÁ˙Ó„ È„‰Ò Ô ‡„ ȉ ‡ „Ó‡‰„ 'ȯӇ ‫ואי‬ ÂÙÈÏÁ‰Ï Î"Á‡ ÏÎÂÈ˘ „"Ú Ô˙ ‰ Ô˙ :·˙ÂΉ ˙·Á¯‰] ÔÓÊÏ ‰ ˙Ó ÔÂ„È · ÈÂÏ˙ Î"‡ Ú˜¯˜ Û‚ ¯ÎÂÓ‰ „"Ò ·"ȯ 'ÈÒ Ó"ÂÁ Ú"¢·„ ÔÈ· ˘¯Ù‰ ‰Ó 'ÂΠ‰¯ÈÎÓ Ê"‰ ·Âˆ˜ ÔÓÊÏ ‰˙‡ ‰ ˜Ó‰ ÔÈ·Â ·Âˆ˜ ÔÓÊÏ Ú˜¯˜ ¯ÎÂÓ‰ 'ÂΠ˙ ˘Ï È"‡ ˙¯ÈÙÏ ¯ÎÂÓ‰˘ ,˙¯ÈÙÏ ‰˘ÂÚ ү‰ ‰ · ·Âˆ˜ ÔÓÊÏ ‰ ˜‰ Ï·‡ ÔÈ ˜ ‰ ˜‰ ‰˘ÂÚ˘ ÂÓÎ ·Âˆ˜‰  ÓÊ Ïη ‰ ˜ ‚"‰Î· ȇ ˙˜ÂÏÁÓ ˘È .Î"Ú .ÌÏÂÚ Â‡ „·‡Ï ¯ÎÂÓÏ Ì‚ ÏÂÎÈ ÔÓÊÏ Û‚‰ ÔÈ ˜ Ì˙ÒÓ ¯˙ÂÈ ÌÈχ„ ‡Ï‡ ˙¯ÈÙ ÔÈ ˜ ˜¯ ȉ„ .Ù"˜ ‡Â‰„ 'Î Á"ÈÒ ‰ ˙Ó ‰ÈÈÎÊ '‰ ‫ובמחנ"א‬ ÔÈ ˜ ÍÈÈ˘ ȇ ÌÈ Â˘‡¯ ˙˜ÂÏÁÓ Ì˘ Ú"¢· '‰˘ Ì"·Ó¯‰ 'È˘Ï ÔÓÊÏ Û‚‰ ÔÓÊÏ ‰ ˙Ó· ‰"‰Â ,ÔÓÊÏ ¯ÂÓ‚ Û‚‰ ÔÈ ˜ ‰ ˜ 'ÂΠÌÂÏÎ ÂÈÏÚ Ô¢‡¯Ï Ôȇ ¯ÎÓÏ ÏÂÎÈ 'ÈÒ Á"‰Âˆ˜· 'Ù ÔΠ˘"ÈÈÚ (ö"þí ’−¾ñ ×"ê¾ô) ÔÈ ˜Ï 'ÈÙ· ÔË˜Ï ‚¯˙‡ Ô˙ · „"˜Ò ‡"Ó¯ þëî½ ö×î) ˘"‡¯‰ '„Î ‡Ï„ È ‰Ó„ ÔÓÊÏ Û‚‰ (−òíô öôïñ ¹îèí ö−òš ’−õë ö³îò óêð −ô®¼ñ μ−þìêë

Ï·‡ ,‰Ê· „ÂÚ ‚" ˜Ò Á"ÎÒ Ó" ·‡·Â ˘"ÈÈÚ ‡"Ú¯ '‚‰· ÔΠÔȘÏÂÁ ˘È„ Ì˘ 'Â·Ó Ù"ÎÚ ‡"ÂÊÁ·Â ,˘"ÈÈÚ Ô"¯‰ 'È˘Ï ÔÈȈ Ì˘ ·"ȯ 'ÈÒ· Ì"·Ó¯‰Ï Û‡„ 'Î Â"Ë˜Ò ‚"ÈÒ ÌÈ˘ÈÏ Ó"ÂÁ .˘"ÈÈÚ ˙ˆ˜‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ ÔÓÊÏ Û‚‰ ÔÈ ˜ ˘"Ï È‡ Ú"ÏÈ ÌÈ Î˘‰Ï ˙¯ÈÙ ÔÈ ˜ ˜¯ ‰ ˜Ó ̇ îñ×îêñ ³î¾þ óíñ êí−¾ ’−¼ë ³ë¾ë ×"¼î) ‰Ê· È„ .(íïñ ³î×ï óè íþîê×ñî ,·Â¯ÈÚ· ϘÈÓ‰ '„Î 'ω ‰Ê· ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‫ואי‬ ÔÈ„·Â ,ÔÂÓÓ È È„· ‡Â‰ ÔÂ„È ‰¯Â‡ÎÏ„

èô³

‫ הרב בערל ווייס הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

’½ëî) ·Â¯ÈÚ ˙ÂÏÁ Î"‚ ȉ Î"‡Â ,(ó¾ ’½î³ëî)

˙Ú˘· ÈÂÏ˙ ÏΉ„ ÔΠ ȇ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,Ô˘È‰ Â˙Ú„·˘ ÔÂÈÎ Î"‡Â .˘"‰È·· ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÂÏÁ ¯ÂÊÁÈ˘ Ú„ÂÈ ˙·˘ È ÙÏ Ô˘È‰ ·Â¯ÈÚ‰ ÒÈ Î‰Ï ˙Ù‰ ÏÚ Í¯·Ó˘ ‰Ú˘·„ ‡ˆÓ ,·Â¯ÈÚ‰ ÂÏ ‰Î¯· Ï˘ ‰Ï‡˘ ȉ (ö¾−í ½−ò×í¾ −òõñ) ˘„Á‰ ÂÏÂÎ ˙Ù‰ ÏÎ‡È ‡Ï˘ ȇ„· Ú„ÂÈ Ì‡ ‰ÏË·Ï ¯ÈÚ‰ ‡"ËÈÏ˘ ˯ÂÙÂÙ¯ È"¯‰ÂÓ .˙·˘ È ÙÏ ‰˘ÂÚ· ÌÈ Â¯Á‡‰  „˘ ‰Ó· ÈÂÏ˙„ Ï"È„ ‰ÏÈ·Ë ,Ôȷ¯ÈÚ Ô‚Π¯È˘Î‰Ï ˜¯ ‡Â‰˘ ‰ÂˆÓ ÌÚ ˘Ó˙˘‰Ï Â˙Ú„· Ôȇ˘Î ,È"Ë ,‰Â˜Ó· Á"È ˜"Ò Ê"Θ˙ 'ÈÒ ¯"Ó‡Ó·„ ,¯˙ȉ‰ ¯ÂÒ‡„ 'Ó (ì"òš −"½þ ³"¼¾ë ’îí) ‡"·Ëȯ·Â 'Î ·"˜ÒÂÒ Ë"ÈÒ „"Ù˘· „"ÂÈ ‚"ÓÙ·Â ,ͯ·Ï ÂÈÏÚ Í¯·Ï ÏÂÎÈ„ ÌÈ·ÏÎÏ ËÁ¢· ˘"·˙‰Ó ˜ÏÁÏ ˘È„ ¯˘Ù‡ Ï·‡ .„"˙‡ ,(ì"þõë ¾"−¼) Ï˘ ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ ‰˘Ú ȇ„ ËÁ¢· Ì˘˘ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÂÏÁ Ï΢ ÔÂÈΠԇΠϷ‡ ,‰ËÈÁ˘ Ô˘È‰ ·Â¯ÈÚ ·Â˘ ÒÈ ÎÓ È‡ Î"‡ ˘"‰È·· ÈÂÏ˙ ÈÂÏ˙ ‰Ê ,ÏÏÎ ˘„Á‰ ·Â¯ÈÚ ÏÁ ‡Ï„ Ï"È Ô˘È‰ ÔÈÈ„Ú˘Î ·Â¯ÈÚ ÏÚ ÛÈÒÂ‰Ï ÔÈÏÂÎÈ È‡ '·ÓÎ ÔÎ ˙¢ÚÏ ÔÈÏÂÎÈ È‡„·„ Û‡ ÌÈȘ È˙Ó Ú"ÏÈ Ó"Ó Á"Ò˘ 'ÈÒ Ú"¢·Â ÔÂÏÁ ˜¯Ù· ÌÈȘ Ô˘È‰ Ôȇ˘Î Ï"È„ ˘„Á‰ ·Â¯ÈÚ‰ ÏÁ ÔÈ„ ÏÁ ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‰Ê Ú·˘·„ ‡ˆÓ ,„ÂÚ Ï·‡ ͯ·Ï ÏÂÎÈ Â È‡Â ˘„Á‰ ˙Ù ÏÚ ·Â¯ÈÚ Ú·˘· ·Â¯ÈÚ ÁÈ ‰Ï ÏÂÎÈ Â È‡„ ‰ÊÎ ÔÈ„ Ó"Ï .'· Ú·˘· ˜¯ ÏÂÁÈ ÂÈÏÚ Í¯·Ï '‡

'Èه .Ï"Ó· (ï"¼ μþëñ ñî×− óê šõ³½ò ¾"−³ò ÏÁ„ ÔÂÈÎ Ó"Ó ÏÚÂÙ ˘„Á‰ ·Â¯ÈÚ‰„ ‡ÓÈ È‡ ÛÈ„Ú ‡Ï ȇ„Â Ô˘È‰ ·Â¯ÈÚ Ì‚ ˘È ʇ ˘"‰È· ¯˘Î‰ Ï˘ ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ ‰˘ÂÚ· Ï" ‰ ÔÂ„È Ó ·Â¯ÈÚ‰ ˙‡ˆÂ‰Â · ˘Ó˙˘‰Ï ‡Ï˘ Â˙Ú„·Â .(Ï"È ¯˙ȉ· Û ÈÒÂÓ Ôȇ ıÂÁÏ ÔÈÏÂÎÈ ÌÈÏÚ·‰ Ôȇ˘ „ˆ‰Ï ˜¯ ‡Â‰ ‫וכ"ז‬ ˙ÂÎÊ ÚȘىÏ ÂÓˆÚÏ ˙Ù‰ Á˜ÈÏ Î"‡ · ˙ÂÎÊÏ ÏÂÎÈ È‡ Ï·‡ , ÓÓ ÌÈ Î˘‰ ‰Ê‰ ˙Ù ÏÚ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÂÏÁ ¯ÊÂÁ Ôȇ˘ ȇ„ ëþ¼ôë îô× μþëñ ñî×−î) · ÔÈÙ˙¢ Ô È‡ ¯·Î˘ .(¾"þ¼ ñ×ë ÛÈÒÂ‰Ï ‡·‰„ ÌÈ Ù‡ ˘È˘ Ú"ÏÈ „ÂÚ [‫ה‬ È ·Ï ÚÈ„Â‰Ï Íȯˆ ϘϘ˙ ˘ ·Â¯ÈÚ ÏÚ Á"Ò˘ 'ÈÒ ‡"‚ÓÚ ÂÏ˘Ó ·¯ÚÓ· 'Èه ¯ˆÁ‰ ÔȯÒ‡ Ì È‡˘ ÌÈ˙··Â ÌȯÂÈ„ ÂÙÒÂ˙È · ‡"˜Ò .'ÈÒ‰¯ Ì˘ Ï"‰È·· Ú"Ú (ó¾ñ íôîðð) Ê"ÚÊ 'Ú‰ ‡"ÏÙ ˙·˘ ˙·È˙ 'Ò· ˘"Ó ‫וראיתי‬ ¯È˜Ù‰Ï ‡ ·Â¯ÈÚ ÏË·Ï ÔÈ Ú· '·Â '‡ ‰ ‰Â ,˘"ÈÈÚ ÏË·˙È˘ È„Î ·Â¯ÈÚ‰· ˜ÏÁ ‡ ÂÏÂη ‰ÎÂÊ˘ ‰ ÂΉ ȇ ·Â¯ÈÚ ÏË·Ï '·Â '‡ ˙‡· 'ÈÚÏ ˙" ˘Ó· ÈÂÏ˙ ‰Ê ÂÏ·˘ ‰¯Â‡ÎÏ Â˜ÏÁ ¯È˜Ù‰Ï .ÔÎ ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ È‡ ¯ˆÁ‰ È · ·¯ÚÏ ÏÈ‚¯·„ Ê"Ò˘ 'ÈÒ· 'Â·Ó‰Ï ‰¯Â‡ÎÏ Î"‡ ˘"ÈÈÚ Ì‰ÓÚ ·¯ÚÏ ÂÙÂÎÏ ÔÈÏÂÎÈ ¹ê) ÌÈȘ‰ ·Â¯ÈÚ ÏË·Ï ˙¢¯ ÂÏ Ôȇ˘ ˘"Î óòôê ,’îð×î ì×¾−¾ ö׳− ô"ô îôîšôë þìê ö³−ñ í®îþ¾

.(¼"ñ−î íï ö−ð ó¾ô ìþ×îô ö−ê ½"×î½ È È„· Ú"ÏÈ„ ,'ÈÚÏ Â¯‡·˙ ˘ ‫מהחששות‬ ,·Â¯ÈÚ‰ Á˜ÈÏ ÏÂÎÈ È‡ ÔÂÓÓ

,˙Ù· ÔÈÙ˙¢ ÔÏÂÎ Ô˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Ù"ÎÚ„ ‫וא‬ 'ȉ˘ ·"‰Ú·„ '‡ ‡"Ú ‰ ˘Ó· '·Ó Ï"È Ó"Ó ,·¯ÚÏ ˆ"ȇ 'ÂΠÂÈ Î˘ ÌÚ Û˙¢ Ô¯˜· ˘"ÈÈÚ È"ÂÚ·Ó ÂÈÏÚ ÂÎÓÒ· ‡˜Â„ ‰ʄ ‡"ˆ È"ÒÂÒ Ï"˜Ò 'ˆ 'ÈÒ ‡"ÂÊÁ ,ȯȇÓ ‰¯Â‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‰ˆ¯È˘ È˙Ó ·Â¯ÈÚ‰ Û ÈÏÁÈ˘ ÌÈ Î˘‰Ï ÚÈ„ÂÈ .‰ˆ¯˙˘Î È ˜Â ˜ÊÁ ÍÏ ÂÏ ÌȯÓ‡Πȉ ʇ ˙'· ¯''¢] ‡ È„Ï ‡Ï ¯ÈÚ‰Ï ˜¯ Ô·ÂÓÎ Ê"Π·Â¯ÈÚ ÁÈ ‰Ï ‰ˆÂ¯· χ˘ ˘ „''ÓÒ Â''Á ÈÂω Ë·˘ Ï'' ‰ ‰Ï‡˘ ˜ÓÚ‰‰ 'ËÈ˘ È''ÙÚ ‡ÏÂ˜Ï „„Ȉ ÔÓÊÏ ˜¯ .[˘'ÈÈÚ '‚ ˙‡· Á''‰Âˆ˜‰ 'È˘Â '· ˙‡·

ðô³

Ì‚Â ,‰Î¯·‰ ‰˘ÚÈ Íȇ‰ Ú"ÏÈ ÌÈ Ù‡ ‰Êȇ·Â ÔÎÏ ,¯Á‡ ÔÂÓÓ ÛÈÒÂ‰Ï È"‡ ÌÈ Ù‡ ‰Êȇ·„ ·Â¯ÈÚ‰ ˙ÈÈ˘Ú ˙Ú˘· ‰ ˙È˘ ‡È‰ ÔÂÎ ‰ '‡ÎÏ ˙Ù‰ Ïη ˙ÂÎÊÏ ˙ÂÎʉ ÂÏ 'È‰È ‰ˆ¯È ̇˘ ÔÈ„· ÈÂÏ˙ ÔÈÈ„Ú Ì Ó‡ ,˙¯Á‡· ÂÙÈÏÁ‰Ï ̂˘ ÔÂÎ ‰ ÔÎÏ ,'ÈÚÏ ¯‡·˙ ˘ ÔÓÊÏ ‰ ˙Ó

íô³

‫ הר"ר לוי יצחק ווייס הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר לוי יצחק ווייס הי"ו‬ ‫בענין תפלה כנגד תמידין תקנו‬ í×ñí ê šþõ íñõ³ ³î×ñí) ‰˜ÊÁ „È· "‫הרמב‬

„Ú ¯Á˘‰ ˙ÏÙ˙ ‡˙ȇ (.î× ³î×þë) '‫בגמ‬ ,˙ÂÚ˘ '„ „Ú ¯Ó‡ ‰„Â‰È '¯ ,˙ˆÁ ‰È¯· È¯Ó ·¯ ¯Ó‡‰Â ,‡Ï Â˙ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ‰ÚË ,‡·‡ ¯· ‰ÈÓ¯È ·¯„ ‰È¯· ‡ ‰ ·¯„ ,ÌÈÈ˙˘ ‰Á Ó ÏÏÙ˙È ˙ȯÁ˘ ÏÏÙ˙‰ ‡Ï ,ÈÏʇ ÈÏˆÓ ‡ÓÂÈ ÈÏÂÎ ˙Ó‡·„ 'Ó‚‰ 'È˙ ,‰ ÓÊ· ‰ÏÙ˙ ¯Î˘ ‰ÈÏ È·‰È ˙ˆÁ „Ú„ ‡Ï‡ ‰ÏÈÙ˙ ¯Î˘ ,‡Îȇ ‰ÏÙ˙ ¯Î˘ ÍÏȇ ԇÎÓ Ô· Ú˘Â‰È '¯ (ë"¼) Ì˘ ‡¯Ó‚·Â ,‡ÎÈÏ ‰ ÓÊ· ‰¯Â‡ÎÏ .Ì ˜˙ ÌÈ„ÈÓ˙ „‚ Â˙ÏÙ˙ ¯Ó‡ ÈÂÏ ÔÂÈ΄ ,ÔÈÓÂÏ˘˙ Ï˘ ‰Ê ÔÈ Ú· ¯Â‡È· Íȯˆ ÔÈ„‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÌÈ„ÈÓ˙ „‚ Î ‰ÏÈÙ˙  ˜˙„ ¯˘Ù‡ ȇ ˙ȯÁ˘ Ï˘ ˙ ·¯˜˘ ÂÓΠ,‰Â¢ ÔÈ„‰ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ÔÎ ÂÓÎ ,ÔÓʉ ¯Á‡ ·È¯˜‰Ï ,ÌÈÏ˘‰Ï ÏÂÎÈ ‡Ï ¯·Î ÔÓʉ ¯Á‡„ ,‰ÏÈÙ˙· ȇӇ ˙ˆÁ ¯Á‡  ÓÊ „·ÚÈ„· ̇ ‰˘˜ „ÂÚ . ÓÊ· ‰ÏÙ˙ ¯Î˘ ÂÏ Ôȇ

ÏÎ ‰ÏÙ˙ Ï˘ ·ÂÈÁ‰˘ ,í"áîøäî ‫ומבואר‬ ‰Ó ,‡˙Èȯ‡„Ó ‡Â‰ ÌÂÈ Â ˜˙ Ï"ÊÁ ,ÌÂÈ ÏÎ ˙ÂÏÙ˙ '‚ ÌÈÏÏÙ˙Ó˘ í"áîøá ˘¯ÂÙÓ ‡Â‰ ÔΠ,˙ ·¯˜‰ ÔÈ ÓÎ ,‡˙Èȯ‡„Ó ‡Â‰ ˘"˜ Â Â˘Ï ‰Ê 'È ‰ÂˆÓ ÌÈÓÎÁ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ·ÂÈÁ ‡Â‰ ‰ÏÙ˙ Ï·‡ ̯Ӈ ÔÈ Ú Â‰Ê ,ÏÏÙ˙‰Ï È˙Ó ÔÓÊ ÂÚ·˜ ‰È ÓÊ Â¯„Ò ¯ÓÂÏÎ ,Ì ˜˙ ÔÈ„ÈÓ˙ „‚ Î ‰ÏÙ˙ ÌÚˉ Û ÈÒÂ‰Ï ¯˘Ù‡Â .„"ÎÚ ,‰·¯˜‰‰ ÔÓÊ· ˙ ·¯˜„ ,ÔÈ„ÈÓ˙ „‚ Î ‰ÏÙ˙ Ï"ÊÁ ˙ ˜˙·

íî®ô ,ó"ëôþíñ ³îî®ôí þõ½ë) í"áîøä

,‰ÏÙ˙ Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ¯˙ÂÈ ¯‡·Ó (ê ÌÂÈ Ïη ÏÏÙ˙‰Ï ‰ÂˆÓ‰ ˙‡ Ì˘ ¯‡·Ó '‰ ˙‡ Ì˙„·ÚÂ' (í× ,è×) ˙ÂÓ˘ ¯Ó‡ ˘ ,‰ÏÙ˙ ‡È‰ ÂÊ„  „ÓÏ ‰ÚÂÓ˘‰ ÈÙÓ ,'ÌÎȘÂχ 'Ìη·Ï Ïη „·ÚÏÂ' (è− ,ê− ó−þëð) ¯Ó‡ ˘ ÏÂÎÈ ‰ÏÙ˙ ‡È‰ ÂÊ ·Ï·˘ ‰„Â·Ú ‡È‰ ÂÊȇ ÈÓÈ· χ¯˘È ÂÏ‚˘Î ,‰ˆ¯È˘ È˙Ó ÏÏÙ˙‰Ï ̉ ,˙ÂÓ‡‰ ÔÈ· ·¯Ú˙  ڢ¯‰ ¯ˆ „η Íȇ ÌÈÚ„ÂÈ Âȉ ‡Ï ,˙È„Â‰È ÔÂ˘Ï ÂÁ΢ ‡¯ÊÚ ‰ ˜˙ ,˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ‰"·˜‰Ï ÏÏÙ˙‰Ï Ì˘ ÍÈ˘ÓÓ .‰¯˘Ú ‰ ÂÓ˘ ˙ÏÈÙ˙  Ȅ ˙È·Â ‰ÏÙ˙‰ ÁÒ  ˜˙˘ ‰Ù˜˙ Â˙‡· ,í"áîøä Ï˘ „ÈÓ˙ ˙ ·¯˜‰ ÔÈ ÓÎ ÂÏÏÙ˙È˘  ˜˙ ,ÌȯÂÓȇ ˙·¯˜‰Â ,ÌÈÈ·¯Ú‰ ÔÈ· „ÈÓ˙ ,¯Á˘ ‰ÏÈÙ˙ „ÂÚ ÂÙÈÒ‰ ÛÒÂÓ Â· ˘È˘ ÌÂÈ·Â .„‚ Î

‫כתב‬

"Ìη·Ï Ïη „·ÚÏÂ" ÌÈÏÈÓ‰Ó˘ ,(’í ÏÏÙ˙‰Ï ‡˙Èȯ‡„Ó ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ˘È„ ,ÌÈ„ÓÂÏ ‰ÓÎ ‡È·‰Â ,˜ÏÂÁ Ì˘ ï"áîøäå ,ÌÂÈ ÏÎ Ô"·Ó¯‰ ˜ÈÒÓ ,‡˙Èȯ‡„ ‰ ȇ„ ˙Âȇ¯  ‡¯˜ Ïη ÚÓ¢˘ ‰"·˜‰ „ÒÁ ‡Â‰ ‰ÏÈÙ˙„ ,ÌÈ„ÓÂÏ Ìη·Ï Ïη „·ÚÏ ‰ÏÈÓ‰Ó ,ÂÈχ , ··Ï Ïη ͯ·˙È Ï-‡Ï  ˙„·Ú ‰È‰˙˘ ˘È˘ ˜ÙÒ ‡‰È ‡Ï ÌÈÓ˘ Ì˘Ï ‰˘Ú˙˘ .˙ÏÚÂ˙

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬  ÓÊ ¯Á‡ ÏÏÙ˙Ó Ì‡Â ,‰·¯˜‰ ÔÓÊ· ÏÏÙ˙È˘ .ÂÊ ‰ ˜˙ ÌÈȘ ‡Ï ¯‡·Ó Â‰Ï ‡Èڷȇ ‰"„ (.î× ³î×þë) '‫ובתוס‬ ÏÎÂÈ˘ ÏÏÙ˙‰ ‡Ï ‰ÚË Ï˘ ,ÔÈ„‰ ‡Ï ˙ÂÏÈÙ˙ ¯‡˘· ˜¯ ‰Ê ,‰ÏÙ˙‰ ÌÈÏ˘‰Ï ¯·Ú ¯·Î ˙ ·¯˜‰ ‡¯˜È Íȇ‰„ ,ÛÒÂÓ· Ú·˘  ˜˙„ 'ÒÂ˙‰ ˘¯ÈÙ„ ‰Ó ÈÙÏ Ì‚Â , ÓÊ Ìȯ٠‰ÓÏ˘  ÌÂ˘Ó ,ÔÈÙÒÂÓ Ï˘ ˙Âί· , ·¯˜ ÏË·  ÓÊ ¯·Ú ȇ„ ‰Ê·Â , È˙Ù˘ ˙ÂÏÈÙ˙ ¯‡˘ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó 'ÒÂ˙ ·˙΢ ‰Ó ,‰ÏÈÙ˙˘ ‰Ó ÈÙÏ ¯Â‡È· Íȯˆ ,‰ È ÈÓÁ¯„ ˙ÂÈ‰Ï ·ÈÈÁÓ ‰Ê ȇӇ ,˙ ·¯˜ ÔÈ ÚÓ ‡Â‰ . È˙Ù˘ Ìȯ٠‰ÓÏ˘  ÔÈ„Ó Ï‡ Á ·¯ ¯Ó‡ ,‡˙ȇ (.íñ íò¾í ¾êþ) '‫ובגמ‬ ·Â˙Î Í˙¯Â˙·Â ¯Ó‡˘ ÔÂÈÎ ,·¯ ¯Ó‡ ¯Ó‡˘ Ô‚Π,È"˘¯ ˘¯ÙÓ ,Íȯˆ  ȇ ·Â˘ ˙·˙΢ ÂÓÎ Í Âˆ¯ ˙ˆÓÎ ÍÈ ÙÏ ·È¯˜  ‰˘Ú ȘÂÒÙ ¯Ó‡Ï Íȯˆ  ȇ„ ,Í˙¯Â˙·  ÈÏÚ È¯·„ ˘¯ÙÓ„ ˙"¯ ‡È·Ó ˘"‡¯‰ ,ÔÈÙÒÂÓ‰  ȇ ·Â˘ ·È˙Î Í˙¯˙·Â ¯Ó‡˘ ÔÂÈÎ 'Ó‚‰ Íȯˆ ÛÒÂÓ È˜ÂÒÙ Ï·‡ ,˙ÂÈÎÏÓ È˜ÂÒÙ Íȯˆ ‰"·˜‰ ‰‡¯‰ ˙È Ú˙ 'Ó‚· ‡˙ȇ ,Ô¯ÓÂ‡Ï ÂÏË·˙È˘Î ,Ìȯ˙·‰ ÔÈ· ˙ȯ··  ȷ‡ ̉¯·‡Ï .Ô˙¯Îʉ· ÔȇˆÂÈ Ï‡¯˘È ÂÈ‰È˘ ˙ ·¯˜‰ ¯ÈÎÊ‰Ï Íȯˆ„ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Î ˙"¯Ó ‫ומבואר‬ ̉ ,Ìȯ٠‰ÓÏ˘  ÌÂ˘Ó ,˙ ·¯˜‰ ÌÈÈ˜Ï È„Î Ô˜˙ ‰ÏÈÙ˙˘ Ô"·Ó¯Î Ìȯ·ÂÒ ÌÂÈ ÏÎ Ï˘ ˙ÂÏÈÙ˙ '‚‰Â ,˙ ·¯˜‰ ˙„Â·Ú ÛÒÂÓ·Â ,˙¢˜· Ï˘ ˙ÂÏÈÙ˙  ˜È˙ Ï"ÊÁ ͯˆ ‡¯ ‡Ï ‰ÏÈ‚¯‰ ‰ÏÈÙ˙ ÏÚ ÂÙÈÒ‰˘ ,˜"Ӊȷ ˙„Â·Ú ÔÈ Ú·  ˜˙ ,˙˘˜· Ô˜˙Ï

îô³

˙È· ·¯Á ˘Î ,˘„˜Ó‰ ˙È··˘ ‰„Â·Ú ‰È‰ ÂÈ˙Á˙  ˜˙ ÔÎÏ ,ÂÊ ‰„·ډ ÏË·˙  ˘„˜Ó‰ .‰ÏÙ˙ ‡Â‰Â ,˙¯Á‡ ‰„Â·Ú Ôȇ„ ¯·ÂÒ í"áîøä ÏÚ ˜ÏÂÁ˘ "‫הרמב‬ ÍίΠÏÚ ,‡˙Èȯ‡„Ó ‰ÏÙ˙ ·ÂÈÁ ÔÓÊ· ÌÈȘ ‰È‰˘ ‰„·ډ˘ ,˘¯ÙÏ ÌÈÎȯˆ ÏÚ Â ‡ ÌÈÓÈÈ˜Ó ˙ ·¯˜‰ È„È ÏÚ ,˘„˜Ó‰ Íȇ ÌÈ Ù‡ È ˘ ˘È˘  Èȉ„ ,‰ÏÈÙ˙ È„È ˙·¯˜‰ È„È ÏÚ „Á‡ ,˙ ·¯˜ ˙„·ډ ÌÈÈ˜Ï ˙ÏÙ˙ È„È ÏÚ ÂÓÈÈ˜Ï ÔÙ‡ „ÂÚ ,˙ ·¯˜‰ .‰¯˘Ú ‰ ÂÓ˘ ˙ËÈ˘Ï ÔÈ·Â ,ï"áîøä ˙ËÈ˘Ï ÔÈ· ‫לכאורה‬ ÈÙÏ˘ 'Ó‚‰ Ô·ÂÓ í"áîøä ÂÏ ˘È ÔÓʉ ¯Á‡„ Ô È¯Ó‡„ ‰Ó í"áîøä , ÓÊ· ‰ÏÙ˙ ¯Î˘ ÂÏ Ôȇ Ï·‡ ,‰ÏÈÙ˙ ¯Î˘ ,‰ÏÈÙ˙ ÏÏÙ˙‰Ï ·ÂÈÁ‰ '‡ ˙ ˜˙ È˙˘ ‰Â‰„ ,¯Á˘‰ „ÈÓ˙ ·ȯ˜‰˘ ÔÓʉ Â˙‡· ‰È‰È˘ '·Â ÏÚ ¯Î˘ ÂÏ Ôȇ ,ÔÓÊ ˙ ˜˙ ÌÈȘ ‡Ï„ ÔÂÈΠ¯Á‡Ï ÏÏÙ˙‰Ï ÌÈÏÂÎÈ˘ ‰Ó Ô·ÂÓ ÔΠ,‰Ê ˙¯Â˙· Ô˜˙ ‰ÏÙ˙‰„ ,„ÈÓ˙‰ Ôȷȯ˜Ó˘ ÔÓʉ ÌÈÏÂÎÈ ‰ÏÙ˙ Ï˘ ‰„·Ú ,‰ÏÙ˙ ˙„Â·Ú .„ÈÓ˙‰ Ôȷȯ˜Ó˘ ÔÓʉ ¯Á‡ ÌÈÈ˜Ï ,¯ÓÂÏ ˘È ï"áîøä ȯ·„Ï 'Ó‚‰ ‫וליישב‬ ¯˘Ù‡ ȇ „ÈÓ˙ Ô·¯˜˘ ÔÈ„‰˘ ˙·¯˜‰„ ,‰·¯˜‰ ̈ڷ ‰Ê , ÓÊ ¯Á‡ ·È¯˜‰Ï Ï·‡ , ÓÊ ¯Á‡ ·È¯˜‰Ï ÌÈÏÂÎÈ Ôȇ Ô·¯˜‰ ,ÔÓʉ ¯Á‡ Ì‚ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ Ô·¯˜‰ ˙„·ډ Ô·ÂÓ ,Ô·¯˜‰ ˙„Â·Ú È‰ ‰ÏÙ˙„ ‰Ê ÈÙÏ ÔÎÏ ¯Á‡ ÌÈÏÏÙ˙Ó Ì‡ Ì‚ ‰·ÂÁ È„È ÌȇˆÂÈ„ ,Ï"ÊÁ ÌȯÓ‡˘ ‰Ó ,Ô·¯˜‰ ˙·¯˜‰ ÔÓʉ ÔÂÈÎ Â Èȉ , ÓÊ· ‰ÏÙ˙ ÏÚ ¯Î˘ ÂÏ Ôȇ„ Ï"ÊÁ  ˜˙ ,˙ ·¯˜ ̘ӷ ‡È‰ ‰ÏÙ˙„

ïô³

‫ הר"ר לוי יצחק ווייס הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

îþõ½ë) Ï"ˆÊ ¯˘ÈÙ ·˜ÚÈ Ï‡¯˘È '¯ ‫ומדייק‬

˙ÂÏÈÙ˙ '‚ ˯ÙÓ Ì"·Ó¯‰„ (ñêþ¾− öëê ÔÈ„‰ ¯ÈÎÊÓ Â È‡Â ,ÔÈÓÂÏ˘˙ ˘È„ ÌÂÈ ÏÎ Ï˘ ,Ï"ˆÊ ·˜ÚÈ Ï‡¯˘È '¯ ˘¯ÙÓ ,ÛÒÂÓ ˙ÏÙ˙· „Ú„ ,ÌÈÏ˘‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ Á΢ ̇ ÛÒÂÓ·„ ÔÈ·Â ,ÛÒÂÓ ÔÓÊ ‰È‰ ·È¯ÚÓ ÔÓÊ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘ Ì"·Ó¯‰Â ,‰Á Ó ˙ÏÙ˙ ˘È ·È¯ÚÓÏ ÛÒÂÓ ¯˘Ù‡ ȇ ¯·Î ‰ÏÙ˙ ÔÓÊ ¯·Ú˘ ¯Á‡„ ¯·ÂÒ È"˘¯Â Ì"·Ó¯‰Ï„ ‡ˆÂÈ ‰Ê ÈÙÏ ,ÌÈÏ˘‰Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‰˘ÚÓÏ Ï·‡ ,ÛÒÂÓ· ÔÈÓÂÏ˘˙ ÍÈÈ˘ ¯·Ú ÌÏ˘Ï ÔÓʉ ÚÈ‚‰˘Î„ ,‰ÏÙ˙‰ ÌÈÏ˘‰Ï .ÌÈ˙ È· ‰ÏÙ˙

·È¯˜‰ ÂÏȇΠ‰Â‰„ 'ÒÂ˙‰ ¯·ÂÒ ‰ÊÎ ÔÙ‡·Â ÌÈÏÂÎÈ Ôȇ˘ ˙ ·¯˜ Ï˘ ÔÈ„ ÂÏ ˘È ʇ ,Ô·¯˜ ¯·Ú 'ÒÂ˙ ¯Ó‡˘ ÂÓÎ , ÓÊ ¯Á‡ ·È¯˜‰Ï . ·¯˜ ÏË·  ÓÊ ¯ÈÎÊ‰Ï Íȯˆ Ôȇ˘ ¯Ó‡˘ é"ùøù ‫ונראה‬ ‡Â‰ ˙ÂÏÙ˙„ ,Ì"·Ó¯Î ¯·ÂÒ ˙ ·¯˜‰ ˙ ·¯˜ Ï˘ ‰„·ډ „‚ Π,‰ÏÙ˙ Ï˘ ‰„Â·Ú „ÂÚ ‰È‰˘ ÌÂÈ Ïη ,‰ÏÙ˙ Ï˘ ‰„Â·Ú Ô˜˙ Íȯˆ Ôȇ ÔÎÏ ,‰ÏÙ˙ „ÂÚ ÂÙÈÒ‰ Ô·¯˜ .˙ ·¯˜ Ï˘ ‰„Â·Ú Â È‡„ ˙ ·¯˜ ¯ÈÎÊ‰Ï ¯˘Ù‡ ‰È‰ ÛÒÂÓ„ ,‡ˆÂÈ È"˘¯Â Ì"·Ó¯‰ ÈÙÏ .ÔÈÓÂÏ˘˙·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ìô³

‫הר"ר ליפא טאגער הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בעניני חציצה בטבילה‬ ˙ÂÏÂÏÁ ÔÈËÂÁ Ï˘ ˙¯˘¯˘ .‡˙ÏÈÏÁ ÈÎÈ˙' ÏÚ Ô˜„‰Ï ÔÁ˙ÓÏ ‰ÏÂÎÈ ‰ ȇ ˙ÂÏ‚Ú ‡ÈÚ·ÈÓ ,̉· ÔÈÒ Î ÌÈӉ ‰˜ÊÁ· ¯Ú˘‰ ˙·˘· ̉· ‡ˆ˙ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ ‰ ÈÓ ‰ÈÏ :‰ˆÈˆÁ ‡È‰ ‡Ï ‡ ‰ÂˆÓ ˙ÏÈ·Ë ˙¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ˙·˘· · ˙‡ˆÏ .¯ʂ ‡Ï ‚¯‡ ‡Â‰˘ ÏΠȘ„‰‡Ï ÈˆÓ ‡Ï„ ıÈÈÁ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ ÔÈ ÚÏ„ ÔÏËÈÏ .‰ÈÈÏÚ Ô„Ù˜ ‡Ï„ È˙ÂÂÁ‡Ï :¯ÈÙ˘ ÈÏÈÈÚ ‡Óχ ÔÈÓÁ· ˙ˆÁ¯ Ô‰˘Î Ô˘‡¯Ó ÔÂÈΠ‰ˆÈÁ¯ ˙‡ ‰Ï ÂÏÈÙ‡ ¯ÈÙ˘ ‡ÈÓ Â‰· Ô¯È˙‰Ï ÈÎȯˆ ‡Ï ÈÓ ‰ÏÈ·Ë ÔÈ ÚÏ Ô΢ ÈÓ¯˙ÈÓ È‡ ‡‰„ ˙·˘· ̉· ˙‡ˆÏ ¯˙ÂÓ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó ‡Ï Â‰Ï Â¯˘ ‡Ï ‰ÏÈ·Ë ÈÎÈ˙ Í ‰ ÂÙ Ë ˘ .ÈÙ ËÈÓ„ :‡„ÈÙ˜ ÌÂ˘Ó ‡Ï„ ¯Ó‡˜ ‡‰Â .‡Â‰ ‚¯‡ ÈÓ ‡‰ :ËÈË· È„Ù˜ ‡Ï„ ‡ ˘ÈÏ È‡‰Ï ˙‡ˆÏ ÏÏΠ¯ʂ ˙ˆÁ¯ Ô‰˘Î Ô˘‡¯Ó ÔÏË Ï È„Ù˜ ȇ„ ÚÓ˘Ó È˜Â„‰È‡ ÔÈ ÚÏ„ ‚"ڇ ,˙·˘· Ô‰· ˙‡ˆÏ ¯ÂÒ‡ È ‰ ÍÎÏȉ ,Ô‰· Ï·ËÏ ˙¯˙ÂÓ ȈÈÈÁ ‡Ï ˙ÂÈ‰Ï [‡Ï˘] Ô„Ù˜ „Ù˜ÈÓ ÈÙ ËÈÓ„ ÔÂÈÎ ÔÈÁÓÓ ÌÈÓ‰˘ È ÙÓ Ô˙ÏÈ·Ë ˙Ú˘· Ô˘‡¯· ‰Ïȷˉ ÔÓ Ô˙ÈÈÏÚ· Ô¯˘· ÍÏÎÏÓ ËÈˉ ˙‡ ,‡ÈÓ Â‰· ÈÏÈÈÚ ‡‰„ ȉ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ„ ‚"ڇ ‰ ÈÈÂ˙‡Ï Â˙‡ Û ÈË ÌÂ˘Ó Â‰Ï ÂϘ˘„ ÔÂÈÎ ‡Ï ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÏ .˙·˘· ̉· ˙‡ˆÏ ¯Â҇ È˙·¯Â .‰ÏÈ·ËÏ ıÈÈÁ„ È„ÈÓ· ‡Ï‡ ¯ʂ

˜ÁˆÈ È·¯ ¯Ó‡' (:- .î ¹ð í×î½) ‡¯Ó‚· ‫איתא‬ ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó ·¯ ‰¯Â˙ ¯·„ ÏÚ Â¯Ê‚Â ıˆÂÁ  ȇ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó Â È‡Â Â·Â¯ ÔΠ„ÈÙ˜Ó‰ ·¯ ÌÂ˘Ó „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯ .„ÈÙ˜Ó‰ ·¯ ÌÂ˘Ó „ÈÙ˜Ó‰ ÂËÂÚÈÓ ÏÚ Â È‡˘ ÂËÂÚÈÓ ÏÚ ÈÓ ¯ÂÊ‚ÈÏ ,[Ô È˘˜ÓÂ] ÌÂ˘Ó ÈÓ È‡ ,„ÈÙ˜Ó‰ ÂËÂÚÈÓ ÌÂ˘Ó „ÈÙ˜Ó ‰Ù‚ ‡È‰ ,[Ô Èˆ¯˙ÓÂ] ,„ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯ „ÂÚ .'‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ¯ÂÊ‚  ÌÂ˜È Ô ‡Â ‰¯ÈÊ‚ ‡ˆ˙ ‡Ï ÌÚË ‰Ó' (.ïò) ˙·˘· ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ È ÙÓ Ô˙˘Ù ÈËÂÁ· ‡Ï ¯Óˆ ÈËÂÁ· ‡Ï ‰˘‡ „Ú Ô‰· Ï·Ë˙ ‡Ï ÏÂÁ· ÌÈÓÎÁ ¯Ӈ˘ „Ú Ô‰· Ï·Ë˙ ‡Ï ÏÂÁ·„ ÔÂÈΠ.ÌÙ¯˙˘ ‰Ï ÈÓ¯˙ÈÓ ‡ÓÏÈ„ ,‡ˆ˙ ‡Ï ˙·˘· ÌÙ¯˙˘ ‰ ÈÈÂ˙‡Ï È˙‡Â ,Â‰Ï ‡È¯˘Â ‰ÂˆÓ Ï˘ ‰ÏÈ·Ë ·¯ ‰È ÈÓ ‡Ú· .ÌÈ·¯‰ ˙¢¯· ˙ÂÓ‡ Ú·¯‡ ‚ȯ‡ ‰ÈÏ ¯Ó‡ È‡Ó ‡˙ÏÈÏÁ ÈÎÈ˙ ,·¯Ó ‡ ‰Î ,ÈÓ ¯Ó˙ȇ .¯ʂ ‡Ï ‚ȯ‡ ‡Â‰˘ ÏÎ ˙¯Ó‡˜ ‡Â‰˘ ÏÎ Ú˘Â‰È ·¯„ ‰È¯· ‡ ‰ ·¯ ¯Ó‡ ‡ ‰ ·¯ ¯Ó‡ ,ȯӇ„ ‡Îȇ .¯ʂ ‡Ï ‚ȯ‡ Ô„Ù˜ ‡Ï„ È˙ÂÂÁ‡Ï ‡ ÈÊÁ Ú˘Â‰È ·¯„ ‰È¯· ͉ ÔÈ·Â ‡ ˘ÈÏ Í‰ ÔÈ· ‡Îȇ È‡Ó .‰ÈÈÏÚ ‡ ˘ÈÏ Í‰Ï ,ÔÙÈ Ë„ ‰ÈÈ È· ‡Îȇ ‡ ˘ÈÏ ,‚¯‡ ÈÓ È ‰ ¯ʂ ‡Ï ‚ȯ‡ ‡Â‰˘ ÏÎ ¯Ó‡„ ÔÂÈÎ ,‡„ÈÙ˜ ÌÂ˘Ó ˙¯Ó‡„ ‡ ˘ÈÏ Í‰Ï È"˘¯ ˘¯ÈÙ .'‰ÈÈÏÚ ‡„Ù˜ „Ù˜Ó ‡ÙÈ Ë„

¬ô³

Ï˘ ÂÈ˙·¯ ȯ·„· ¯Â‡È· Íȯˆ ÔÈÈ„Ú„ ‫אלא‬ .ıˆÁÈ ÚÂ„Ó ‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ˘ ÔÂÂÈ΄ ,È"˘¯ ¯Óˆ ÈËÂÁ„ ‡‰Â' ·˙Î (ì"®š öô−½) ¯Âˉ ‰ ‰Â ̉˘ ÏÈ„‚ ‰˘ÚÓ Ô‰˘Î ‡˜Â„ ÔȈˆÂÁ Ô˙˘ÙÂ Ì È‡Â Ì‰ ÔÈÈÂÙ¯ ÌȂ¯‡ ̇ Ï·‡ ÔȘ„Â‰Ó Â‰È ‡Ï ÔÈ·‰ÊÂÓ Â‰È ‡Ï˘ „·Ï·Â ÔȈˆÂÁ ˘È˘ ·˙΢ (ï ³îê) ‰˘È¯Ù· ‰‡¯Â 'ÔÈÙ ÂËÓ ÂÁÓÈ ‡Ï˘ ‡˙˙¯ÈÓ„ ÔÂÂÈ΄ ÔÈÙ ÂËÓ· ˘˘Á ‡Ï ÔÎÏ ,‰Ù‚ ÏÚ ‡Â·È Û Èˉ ˙‡ ÌÈÓ‰ (ê ³îê) ‰˘È¯„· ¯‡Â·Ó Ìχ .‰ÙÈ Ï·Ë˙ ˘¯ÈÙ˘ ÛÒÂÈ ˙È·· ¯‡Â·Ó˘ ÂÓÎ ‡Ï„ Â˙Ú„˘ ‡Â‰ ‡Ï‡ ,È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Î ¯Âˉ ȯ·„ ˙‡ ˘˘Á‰ ÏΠ¯˜ÈÚ ‡Â‰ È"˘¯ ˘Â¯ÈÙ˘ ¯·ÂÒ ÏÏ‚· ‡Ó˘ ÔΠ̇ ÌÈÙ ÂËÓ Ì‰˘ ÔÂÂÈ΢ ‡Â‰ Ï˘ ÂÈ˙·¯Î ‡Ï„ ‰Ê .‰ÙÈ Ï·Ë˙ ‡Ï ‰Ê ÈÏÈÈÚ ‰ÙÈ Ï·Ë˙ ̇ ÂÏÈÙ‡ ̉ȯ·„Ï˘ È"˘¯ (ð"š½) ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù· ‰‡¯Â .¯ʂ ÔÎ Ì‚ ‡ÈÓ ‡"Ó¯‰ ȯ·„ ÏÚ ·˙΢ „¯˘ È˘Â·Ï‰Ó ‡È·‰˘ ̇ ÔȈˆÂÁ Ì È‡ ¯Ú˘ ÈËÂÁ ·˙΢ (ð ¹−¼½ë) ‡Ï˘ ̉ÈÏÚ ˙„Ù˜Ó„ ÔȈˆÂÁ ˙·‰ÊÂÓ Âȉ ˙„Ù˜Ó ,‰ÏÁ˙ ÌÈÙ ÂËÓ Âȉ ̇ ÔΠ,ÌÙ Ë˙ .ÔȈˆÂÁ ,ÌÈÓ· Ô‰Ó ÍÏÎÏ˙˙ ‡Ï˘ ̉ÈÏÚ ˙„Ù˜Ó˘ ‰Ó ˜ÈÊÈ ‰Ó ‰· ÈÏÈÈÚ ‡ÈÓ„ ‚"ڇ ÂÈ˙·¯Î ˜ÒÙ ¯Âˉ„ È"·‰ ·˙Î ¯·Î ̯ÈÒ‰Ï Â‡ ·Â¯„ (’ê ¹−¼½ë) ÌÈ È„ ‰ ‰„ È"˘¯ Ï˘ Ê"ÙÏ 'ÂÎ ‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ„ Û‡ ȯÈÈÓ ,ıˆÂÁ „ÈÙ˜Ó È¯ÈÈÓ ıˆÂÁ Ôȇ„ '„ '‚ Û ÈÚÒ„ ÌÈ È„ È ‰ ˙Â¯Ú˘‰ ·Â¯ ‰ÒÎÓ˘Î Ï·‡ ËÂÚÈÓ· ‡˜Â„ .ıˆÂÁ ‰"Ù‡ ÏÈÈÚ ‡ÈÓ ˙„Ù˜Ó ‰ ȇ„ ‚"Ú‡ ¯‡Â·Ó„ '‰ ÛÈÚÒ„ ‡È‰‰Ó ‰˘˜ ˙ˆ˜ ‰Ê ÈÙÏ „ÈÙ˜Ó· Û‡ ıˆÂÁ Ôȇ ¯˙ÂÈ Â‡ ˙Â¯Ú˘ '··„ ‡˜Â„„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ .˜„‰ÈÓ ‡Ï„ ÌÂ˘Ó ·Â¯ ‡ Ô È¯Ó‡ '„ '‚ ÛÈÚÒ„ ͉Π‰ÙÂ‚Ó ‰ ȇ˘ ¯·„·

‫ הר"ר ליפא טאגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ï"ÈȘ„Î ‰ˆÈˆÁ ÔÈ ÚÏ ‡„ÈÙ˜ ͉ ÌÈ˘¯ÙÓ ‰Â‚· ÈÏ ‡È˘˜Â .ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó ·¯ ˜„‰ÈÓ„ È„ÈÓ· ‡È‰‰ ¯Ó˙ȇ È΄ ‡„Á ‡·ÂË ‡ÈÓ ‰È· ÈÏÈÈÚ ‡Ï„ ‚"Ú‡„ Ô ÈÚÂÓ˘‡Â ¯Ó˙ȇ È·‚Ï ÏË·Â ‰ÈÙ‚Π·È˘Á „ÈÙ˜ ‡Ï„ ÔÂÈÎ ‰È· ÈÏÈÈÚ ˜„‰ÈÓ ‡Ï„ È„ÈÓ· Ï·‡ ,Â¯Ú˘ ıˆÂÁ Â‡Ï ‡‰ ¯ÓÈÓÏ ‡Îȇ ıˆÂÁ È‡Ó ‡ÈÓ Ì˙‰„ ıˆÂÁ ‡Â‰‰„ ¯ÓÈÓÏ ˙È˙‡ ȇ .‡Â‰ ‰ÈÈÏÚ „ÈÙ˜„ È„ÈÓ ÏΠ‰ÈÓ ‰È ˘ÈÏ· ˜„ ‡Ï ¯˙ÂÓ ‡Â‰ ‚¯‡ ‡Î‰ Ô È¯Ó‡ ÈÎȉ ,¯ÂÒ‡ Ô„Ù˜ „Ù˜ÈÓ ÈÙ ËÈÓ„ ‡Îȉ„ ÔÏ ‡ËÈ˘Ù„ ÔÂÈÎ ·¯„ ‰È¯· ‡ ‰ ·¯ ‡‰„ ıÈÈÁ ÍÁ¯Î ÏÚ ,È‚ÂÏÙÈ‡Ï ‡˙‡ ‡Ï È ÈÒÓ ‰˘ÓÏ ‰Îω‡ Ú˘Â‰È .Ï"ÎÚ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ˘Â¯ÈÙ ·˘ÈÈÏ ·˙Î ÛÒÂÈ ‫והבית‬ ‰ÈÈ È· ‡Îȇ ¯Ó‡˜„ ‡‰„ ,È"˘¯ ‚¯‡ ‡Â‰˘ ÏÎ ˙¯Ó‡„ ‡ ˘ÈÏ Í‰Ï ,ÔÙÈ Ë„ ‡ ˘ÈÏ Í‰„ ¯ÓÂÏ Â Èȉ ‚¯‡ ÈÓ ‡‰ ¯ʂ ‡Ï ˜„‰ÈÓ„ È„ÈÓ· ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó„ ‡È‰‰„ ¯·Ò ‰È· ÈÏÈÈÚ ˜„‰ÈÓ ‡Ï„ È„ÈÓ· Ï·‡ ¯Ó˙ȇ ‡Ï ¯Ò˙ÈÓ ‡Ï ,ıˆÂÁ ¯ÓÈÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‡ÈÓ ‡ ˘ÈÏ Í‰Ï .Ô ·¯„ ‰¯ÈÊ‚Ó ‡Ï ‡˙Èȯ‡„Ó „Ù˜ÈÓ ÔÙÈ Ë„ ÔÂÈÎ ‡„ÈÙ˜ ÌÂ˘Ó ˙¯Ó‡„ ‡È‰‰„ ¯·Ò ‡ ˘ÈÏ Í‰ ¯ÓÂÏΠ‰ÈÈÏÚ Ô„Ù˜ ‡Ï„ È„ÈÓ· ÂÏÈÙ‡ Ô ·¯„Ó ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó„ ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ„ ¯Ó˙ȇ ˜„‰ÈÓ ‡Ó˜ ‡ ˘Èω ÔÈ· ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‰˘ ȯ‰ .‡Â‰ „ÈÙ˜Ó· ¯ʂ Ô ·¯„Ó Ì‡‰ ‡Â‰ ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏÏ ‡Ï ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÏ„ ,‡Ï‡ ˜„‰ÈÓ ‡Ï· ÂÏÈÙ‡ ‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ È‡ Ï·‡ ıˆÂÁ· ‡˜ÈÈ„ ˜¯ ¯ʂ ‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ· Ì‚ ¯ʂ ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏÏ ÂÏȇ ,‡Ï .ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó È‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡‰Ó Î"‚ ‰˘˜‰ Ì˘Â ‰Ê· ÔÎ Ì‚ Íȯ‡‰˘ Ï"Ê ‡Â‰˘ ¯Á‡ ÔÂ˘Ï· ͇ Ï" ‰ Â"Ó ÛÈÚÒ„ Ì˘ ‡‰„ ˜¯ ‡·Â¯ ȉ Ì˘ ‡‰„ ¯ÈÎʉ ‡Ï ÌÈ„‚·· ȯÈÈÓ„ ¯ÓÂÏ ˘È„ ı¯È˙ ,„ÈÙ˜Ó È‰ ,Ì˘ ÔÈÈÚ Ô‰ÈÏÚ È„Ù˜ ‡Ï„ ÌÈ˙ÂÁÙ ÌÈÚ¯‚‰ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ˙Ú„Ï Ì‚„ Â˙Ú„˘ ‰‡¯ Î „ÈÙ˜Ó· ‡Ï‡ ‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ„ ‡Îȉ ¯ÂÒ‡ ‡Ï Ì¢Ó .ȯ˘ ‡·Â¯· Û‡ „ÈÙ˜Ó Â È‡· Ï·‡ .Ï" ‰ 'Ó ÛÈÚÒ„ ‡‰Ó ˙¢˜‰Ï ·ÊÚ ÈÓ ÈΉ ,ÔÎ ¯ÓÂÏ ‰ÓÈ˙˘ ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù‰ ·˙Î Ìχ ·Â¯Ï „ÈÙ˜Ó‰ ËÂÚÈÓ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ Ôȇ ȇ„„ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Ï Ï"Ò„ ȯÁ‡ „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ÈÓ ¯Ó˙‡ ıˆÂÁ „ÈÙ˜Ó ‡·Â¯„ ‡˙Îω„ ,‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ ˜„‰ÈÓ ‡Ï„ È„ÈÓ· „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯ ¯ʂ„ ‡‰ Ì‚ ÔΠ̇ ‡Ï„ Û‡ ‚"‰Î· ÈÓ ‡Â‰ „ÈÙ˜Ó‰ ·¯ ÌÂ˘Ó ‰¯‰Ë ȯ„Ò· ¯ÓÂÏ ‰ˆÂ¯˘ ‰ÓÏ Û‡Â ,˜„‰ÈÓ ‰ˆÈˆÁ ‡ÎÈÏ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ÂÊ ‰Ú„Ï Ï"Ò„ Ì˘ 'ÂΠ¯ʂ ÌÈÓÎÁ˘ ‡Ï‡ ˜„‰ÈÓ„ È„ÈÓ· ‡Ï‡ ËÂÚÈÓ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ‡¯·Ò Ì¢ Ôȇ ÔÎ Ì‚ ˜ÈÒÓ ,(š"îðî −"ë¼) „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·Â¯Ï „ÈÙ˜Ó‰ ̇ Ϙ‰Ï ˘È Ϙ‰Ï „ˆ „ÂÚ ‡Îȇ„ ‡Îȉ„ .‰ÈÈÏÚ „ÈÙ˜„ ·‚ ÏÚ Û‡ ÔÈÈÂÙ¯ ̉ ·˙Πȇ ¯Â‡È· Íȯˆ ‰˘È¯Ù‰ ˘Â¯ÈÙ ‫ולפי‬ ‡ÏÈÓÓ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ˙Ú„· ‰Ê ,È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Î ¯·Ò ‰Ê ÔÈ„ ‡È·‰˘ ¯Âˉ ‰˘„Á ‡¯·Ò‰ ˘„ÈÁ ÂÓˆÚ· ¯Âˉ˘ ‡ ÈÁ˙ى .¯˜ÈÚ‰ ‡È‰ È"˘¯ ˙ËÈ˘ ˙Ó‡·Â ‰¯‰Ë È¯Ú˘Ó Ì‚Â „¯˘ È˘Â·ÏÓ ‡È·‰ ‰·Â˘˙ ‰˘„Á ‡¯·Ò ‡È‰ ‰˘È¯Ù‰ ÈÙÏ˘ ·˙΢ −¾îëñî) ¯˜ÈÚ‰ ‡È‰ È"˘¯ ˙ËÈ˘Â ¯Âˉ ˘„ÈÁ˘ ó¾ ö−−¼î þš−¼ −"¾þ ³¼ðî í¾−þõí× í×ñíñ š½õ ðþ¾

ò³

‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ È‡ Û‡ ıˆÂÁ ·Â¯ ‡ „ÈÙ˜Ó·„ Ôȇ ‰Ù‚ ‰Â‰„ ‰ÓˆÚ„ ˙Â¯Ú˘ ÔΠ̇˘Ó .‡ÈÓ ÈÏÈÈÚ ‡Ï ȇ ‡Ï‡ ıˆÂÁ˘ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó ‰˘È¯„‰ Ô· .ÛÒÂÈ ˙È·‰ ˙Ú„Ï ‡Â‰ Ê"Π͇ ‡ È„ ͉ ¯˜ÈÚ È"˘¯ ˙Ú„„ ˜ÏÂÁ ‰˘È¯Ù ‡Ï‡ ‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ Ôȇ ˙·‰ÊÂÓ„ .Ì˘ ÔÈÈÚ ¯ÈÙ˘ ‰Ï·Ë ‡Ï ‡˙˙¯ÈÓ„ ÌÂ˘Ó ·Â¯· Û‡ ıˆÂÁ Ôȇ '„ '‚ ÛÈÚÒ„ ͉ Âȯ·„Ï ‰˘È¯„‰Î ¯˜ÈÚ ÈÏ ‰‡¯  .ÈÏÈÈÚ ‡ÈÓ„ ÔÂÈÎ È΄¯Ó‰Ó ÁÎÂÓ ÈΉ„ ÛÒÂÈ ˙È·‰Î ‡Ï ‰˘È¯Ù ÔÈ„Ó ‰È‡¯ „ÂÚ .'ÂΠ‡˙ÏÈÒÂ΄ ‡„·È¯· ‰È‡¯ „ÂÚ .'ÂÎ ÌÈÓÊ ‰Â ÌÈ¯È˘‰ ‚"Î ÛÈÚÒ„ .'ÂÎ ÈÂÙ¯ „‚· ˙¯˘Â˜ ‡ 'Ó ÛÈÚÒÓ ‰¯Â¯· í−ðèëë íñ묾 íðò î"ô ¹−¼½ô íþîþë í−êþ ðî¼î) −ò−¼ë ¾îð−ìî ð−õšô −ôò þ¾õêî ëîþ êîíð ¹ê ³þ³îô

‰˘È¯„‰ ˙Ú„Î ¯˜ÈÚ‰ ÔÎÏ (íï þ−×ïí êñ¾ ëþí ñ¼ ÈÏÈÈÚ„ ‡Îȉ Ï΄ ‰ÎÏ‰Ï Ô È˘ ÈΉ ,‰˘È¯Ù ÂÏÈÙ‡ ‡ È„Ó .ȯ˘ „ÈÙ˜Ó ·Â¯ ÂÏÈÙ‡ ‡ÈÓ Âˇ ÔÈÈÂÙ¯ Ô È¯Ê‚ ‡Ï ̉· ˙Ï·ÂË ‰ÏÁ˙ÎÏ ‰ÊÁ‡ Ô‚Π· Â ÈˆÓ˘ ÌÂ˜Ó ‡Ï‡ ÔÈÈÂÙ¯ Ôȇ˘ ‰Ï ‡Áȯ˄ ÔÂÈÎ Ôʇ‰ ÈÓÊ · ÔΠ‰˙¯·Á ͇ .Ô È¯Ê‚ ‡Ï È˙΄ ¯‡˘· Ï·‡ ,Ô¯ÈÒ‰Ï Ì¯ÈÒ‰Ï ÔÈÈÂÙ¯‰ Ïη ¯ÈÓÁÓ˘ ÈÓ ˘È„ ¯Á‡Ó .̯È҉ϠÌÏÂη ¯ÈÓÁ‰Ï ‰ÏÁ˙ÎÏ ‚‰ Ï ˘È ,ÏÏÎ ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ„ ȇ„ ‰Ï·Ë ¯·Î ̇ Ï·‡ (¾"¼ −"š½ öôšñ êëîí) Ïω ˙È· ¯ÙÒÎ ‡Ï„Â È˘Â·Ï‰ „ÂÚ ·˙Π.È"˘¯ ÁÏ˘ ÂÈ˙·¯Î ¯·Ò„  ȇ ˙·‰ÊÂÓ„ ‡ÓÚË„ È˙ÁΉ„ ¯Á‡Ó „¯˘ ˜¯ ‡Â‰„ Ï"È ÔΠ̇ ‡˙˙¯ÈÓ„ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡ÓÚË„ ‡"Ï ÛÈÚÒ· ¯‡Â·ÓÎ ‰ÏÁ˙ÎÏ ,'ÂÎ „·ÚÈ„· ‰Ïȷˉ ÏÒÂ٠ ȇ ‡˙˙¯ÈÓ„ ‡È·‰ „ÂÚ .˘"Ú „"ÎÚ ‰ÎÏ‰Ï ‰Ê· Ú"ˆÂ (è"−š½) ‰¯‰Ë ȯ„Ò‰Ó (ó¾) ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù‰

êò³

ÍÈÈ˘  ȇ ıˆÂÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï‰ ‰˙¯˘· ¯·Ò ȇ„ ˜ÒÙ ‡"Ó¯‰˘ ·˙Î ‰ÓÏ Ê‡ ÈÂÙ¯ Ï˘ ÌÚˉ ‰ˆÈˆÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï· ÂÏÈÙ‡„ ¯·Ò ȇ .‰˘È¯Ù‰Î ˜ÒÙ ‰ÓÏ ÔΠ̇ ‰˘È¯Ù‰ Ï˘ ÌÚˉ ÍÈÈ˘ ‡ ˘Èω ˙ÂË˘Ù„ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Î ‡Ï„ ‰˘˜ „ÂÚ .È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Ó ‡Â‰ ¯Âˉ· ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ· ‰˘È¯Ù‰Î ¯·Ò ‡"Ó¯„ ¯·Ò ȇ ‡ ˘ÈÏ„ „ÂÚ .È˙˘¯Ù„Î ‰˘È¯Ù‰Î ÚÓ˘Ó Â È‡ ÔÁÏ˘‰ È„·‰ ÈÙÏ .„·ÚÈ„· 'È·‚ ÚÓ˘Ó ıˆÂÁ„ ‰˘È¯Ù‰˘ ¯·Ò„ ‰ ¢‡¯‰ ‡È˘Â˜‰ ‰˘˜ ‡Ï ‰˘È¯Ù‰„ „" ÚÏ Â ,È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ˙Ú„‰ ‡È‰ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ÏÚ ‡Ï ¯Âˉ ÏÚ ˜¯ ȇ˜ „·Ï·Â ¯Âˉ ·˙΢ ‰Ó Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ‡Ï Ì‚Â ‡˙ÏÈÓ ‡È‰ ÔÈÙ ËÓ ÂÈ‰È ‡Ï ÔÈ·‰ÊÂÓ ÂÈ‰È ‡Ï˘ ‡ ˘ÈÏ· ·˙΢ ‰Ê È Ùχ ȇ˜ ‡Ï ‰È˘Ù ÈÙ‡· ·˙΢ ‰Ó Ê"ÈÙÏ ,(šìîð ³®š íï óèî) ıˆÂÁ„ íþðí ï"−õñî) „·ÚÈ„· ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ıˆÂÁ ‡"Ó¯‰ êñð þêëò öôšñ í"ï¼ëî ðþ¾ −¾îëñí ñ¾ ³î−¾ší ñ×

‰¯‰Ë ȯÂÈ˘· Ì‚ È˙ȇ¯ Î"Á‡Â .(−ð−ô í¾š ,‰˘È¯Ù‰ Ï˘ ÌÚˉ ˘ ‡Ï ‰"Ó¯‰„ ·˙΢ ÌÚˉ˘ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰Ê ÈÙÏ ,ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ÈÂÙ¯Ó Ô ·¯„ ‰¯ÈÊ‚Ó ‡Â‰ ÂËÂÚÈÓ ÔÈ· ˘È ˜ÂÏÈÁ ‰Êȇ˘ ¯Â‡È· ÍȯˆÂ Ô È¯Ê‚ ‡Ï Ô ‡„ ıˆÂÁ  ȇ˘ „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ‡ÈÓ ÈΉ ÂÏÈÈÚ„ ÔÙ‡· ÔΠ̇ ‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ ¯Ó˘ ˘"Πȉ  ,‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚ Ô È¯Ê‚ ‡Ï ÔÎ Ì‚ ÂËÂÚÈÓ Â‰È Â‰˘Ó ˘È˘ „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ÂËÂÚÈÓ ÂÏÎ ˘"Î ‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚Ó Ô È¯Ê‚ ‡Ï„ Ô È¯Ó‡  ȇ˘ ÔÂÈΠ‰˘Ó ÂÏÈÙ‡ ÍÏ Ôȇ„ ‰ÙÈ Í¯ÙÈÓ .‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚Ó Ô È¯Ê‚ ‡Ï„ ͯÙÈÓ Â È‡Â „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯· ÔΠ̇„ ‰˘˜ ‫ועוד‬ ‡È‰„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÔÎ Ì‚ ‰Ê· ˜„˜„Ó

‫ הר"ר ליפא טאגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯·Ò˘ È˙È˙ ÔÁÏ˘‰ È„· ¯ÙÒ·Â .(³î−¾îš íô× ¯Âˉ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ˙Ú„· ‡È‰ ‰˘È¯Ù‰˘ ˙Ó‡·Â ,È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯Î ˜ÒÙ ‡"Ó¯‰Â ¯ÓÂÏ È˙È˙ ÈÎȉӄ „¯˘ È˘Â·Ï· ¯Â‡È· Íȯˆ ‡¯Ó‚„ ‡ÓÚËÓ ‡Ï ‰Ê ÔÈ„ ˘„ÈÁ ¯Âˉ˘ ÌÈÎ˘Ó Ì‰ ‡"ӯ ¯Âˉ Ï˘ ‡ ˘ÈÏ· ˙ÂË˘Ù„ ‰ÏÚ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯„ ,‡¯Ó‚„ ‡ ˘ÈÏ ¯Á‡ Ï˘ ÂÈ˙·¯Ó ‡ ˘ÈÏ„ ¯ÓÂÏ ‰ˆ¯ ‰Ê ÏÚ ,ȇ˜ ‡Ï ‰ˆÈˆÁ ÔÈ ÚÏ ‡„ÈÙ˜ ˜¯˘ ¯Ó‡˜„ È"˘¯ ¯ÓÂÏ ÈˆÓ˙ ̇ ÂÏÈÙ‡„ ‰˘È¯Ù‰Î ÚÓ˘Ó ,‡˜Â„ Â‡Ï È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ȯӇ˜„ ‰ˆÈˆÁ„ ¯Ó‡˜„ ıˆÂÁ· È"··Â È"˘¯· ·˙΢ ÂÓΠÈ"·¯Ó ÌÚË„ ‡·Èχ ˜¯„  ȇ ‰Ê ,‡¯Ó‚· ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ʇ ‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰¯ÈÊ‚ ÌÂ˘Ó ,‡˜Â„ Â‡Ï ¯Ó‡˜„ ‰ˆÈˆÁ ıˆÂÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï‰ ÌÂ˘Ó ‡È‰ ‰ÏÈ·Ë ‰Ï ‰˙ÏÚ ‡Ï„ ÌÚˉ„ ̇ ¯ÈÙ˘ ıˆÂÁ ʇ„ ‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰¯ÈÊ‚ ·˘Á ‰ÈÂÙ¯ ‡È‰ ÂÏÈÙ‡ ÂÈ˘ÎÚ Ì‚„ Ô È¯Ó‡ ÔÎ ÌÚˉ„ ‰˘È¯Ù‰ ÈÙÏ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ıˆÂÁÎ ‰ˆÈˆÁ ÌÂ˘Ó Â È‡ ‰ÏÈ·Ë ‰Ï ‰˙ÏÚ ‡Ï„  Èȉ„ ‰ÙÈ Ï·Ë˙ ‡Ï„ ÌÚËÓ ‡Ï‡ ÏÏÎ Ò Î ‡Ï ‰¯Ú˘Ó ˜ÏÁ ‡ ‰˘‡¯Ó ˜ÏÁ ‡Ó˘ .ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ ÍÈÈ˘ ‰Ó ÔΠ̇ ÏÏÎ ÌÈÓÏ „·ÚÈ„· ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ„ „ÂÚ ‰˘È¯Ù‰ ÈÙÏ ,ıˆÂÁ„ ÔÂÈÎ ‰ÏÈ·Ë ‰Ï ‰˙ÏÚ ‡Ï „·ÚÈ„· ÔΠ̇ ‰ÙÈ Ï·Ë˙ ‡Ï ‡Ó˘ ˘˘Á„ ‰Ï ‰˙ÏÚ ‰ÙÈ ‰Ï·Ë˘ ‰ÓˆÚ· ‰Ú„È Ì‡ ‰ÏÈ·Ë· ÏÒÂ٠ ȇ ‰˙Ú„Ó„ ‡"Ï '˙Π.‰ÏÈ·Ë ±ëîšë î−þëð îêëîí ðþ¾ −¾îëñë ¾îþ−õë ×"×î) „·ÚÈ„· ‰ÎÏ‰Ï Ì‚˘ „¯˘ È˘Â·Ï· ·˙Î „ÂÚ .(ó−¾þõô ¯·Ò ÍÁ¯Î ÏÚ ‰"Ó¯‰ Ì‚Â ‰˘È¯Ù‰Î Ô È˘ ‡"Ó¯·˘ ‰˘˜Â ,(ó¾ ö−−¼−î) ‰˘È¯Ù‰Î ÂÓÚË ¯Â‡· ÍȯˆÂ ‰ˆÈˆÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï‰ ˘Â¯ÈÙ· ·˙Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‰˘‡‰ ÏÚ ÔÈ„  ȇ ıˆÂÁ ·¯˘ ÌÚˉ„ ‰ˆÈˆÁ ÈÏ· ·¯  Èȉ„ ‰ˆÈˆÁ ÏÚ ÔÈ„ ‡Ï‡ îò−ê î¬ê óî¾ô íþ−ïè þìê î−¾×¼ êñê) ÌÂÏΠ ȇ Ôȇ˘ ‰Ó .ÌÂÏΠ ȇ ÂÓˆÚ „ˆÓ Ï·‡ (í−îõþ ‰˘‡‰ ̇ ‰˘‡‰ ÏÚ ÔÈ„ ‡È‰˘ ‡„ÈÙ˜· ÔΠ·¯„ Ô È¯Ó‡ ȇ ÈΉ Ì¢Ó .‡Ï ‡ ‰„ÈÙ˜Ó ‰¯ÈÊ‚Ó ıˆÂÁ˘ ‡ÈÓ Ì˘ ÈÏÈÈÚ„ „ÈÙ˜Ó Â È‡Â ÏÚ ÂÈ˘ÎÚ ˜ÂÏÈÁ ‰Ó ÔΠ̇ ‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ˙‡ ÈÙ‡„ ‡Ï ‡ ‰ÙÂ‚Ó ‡È‰ ̇ ‰˘‡‰ ÂÏȇΠ·˘Á ‡ÈÓ Ì˘ ÏÈÈÚ ‰ÙÂ‚Ó Ôȇ ·¯‰ ‰˘‡‰Â ÌÈÓ‰· „Á‡ „ˆ· Ô‰ ÔÈËÂÁ· ‡ „··  ȇ ¡ Ï˘ ‰¯ÈÊ‚ ÈÏ· ÌÈÓ‰· È ˘‰ „ˆ· ·˘Á ˘ ‡ ÂÙ‚· ·˘Á ˘ ˘"Ó Î"Ú ÈÂÙ¯ Ôȇ˘ ‰Ó ,ÌÈÓ‰ È ˘‰ „ˆ· ÌÈ„‚· ˘È ÂÏȇΠËÂÚÈÓ· ˜¯ ‡È‰ Ô ·¯„Ó ‰¯ÈÊ‚‰„ ¯·Ú ȇ ÔÎ ‰˘˜ ‡Ï ¯ÈÙ˘ ʇ ‡ÈÓ Ì˘ ÈÏÈÈÚ „ÈÙ˜Ó‰ ÈÏÈÈÚ ‰ÙÂ‚Ó ‡È‰˘ ÔÂÈ΄ '‰ Û ÈÚÒÓ È„ÈÓ ‡È‰˘ ¯ÓÈÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Ù‚Π·˘Á ‡ÈÓ Ì˘  ȇ˘ ¯·„· ‰ ˜· ‡¯· ˘ ÂÓΠ‰Ê ‰„ÈÙ˜Ó ·˘Á  ȇ ÚÂ„Ó ‰Ê ÏÚ „ÈÙ˜Ó ‡Â‰Â ‰ˆÂ¯ .(‰Ù‚ ‡È‰ Â‰Ê˘ ‰ˆÈˆÁÎ

ëò³

‡ ˘ÈÏ„ ˙ÂˢÙ ‰ÈÂÙ¯  ȇ„ ·¯ ¡ ‰ˆÈˆÁ ÂÊ ‰¯·Ò ÈÙÏ„ Ï"˙Ó Ô‡Î ÚÓ˘Ó Â È‡ 'ÈÙÓ ıˆÂÁ„  Ȅ Î"‚ ‰‡Ù¯Â ÂÎȯ٠È"ÙÚ„ Ï"ˆ ,„¯˘ È˘Â·Ï Ì˘· ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù· ·˙΢ ÂÓΠÚÓ˘Ó ‡ ˘ÈÏ„ ˙ÂË˘Ù„ ‰˘˜ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ 'ÈÙÓ È¯Èȇ ȇ„ „ÈÙ˜Ó‰ ËÂÚÈÓ· ˜¯ ȯÈȇ„ ‡ ·˙ÂÎÏ Íȯˆ ‰È‰ „ÈÙ˜Ó Â È‡Â ‡·Â¯· È"·‰ ‡ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯· ‡ ‡ ‰ ·¯· .‡"Ó¯· Ù"ÎÚ Â‡

ÛÈÚÒ '‚ 'Û ÈÚÒ„ ¯ÓÂÏ ˜Á„„ ‰˘˜ ‫ועוד‬ ‰È‰ ÔΠ̇„ ËÂÚÈÓ· ‡˜Â„ ȯÈȇ '„ .ËÂÚÈÓ· ‡˜Â„ ȯÈȇ„ ·˙ÂÎÏ Íȯˆ

‰„ · ‰ÎÏ‰Ï Ô È˘ Â"Ó ÛÈÚÒ·„ ‰˘˜ ‫ועוד‬ ÂÏÈه ‰ÏÚ·Ï ˙¯˙ÂÓ ‰È„‚·· ‰Ï·Ë˘ Ï"˙Ó ‡ÈÓ Â‰· ÂÏÈÈÚ„ ÔÂÈÎ „ÈÙ˜Ó ·¯· È‡Ó ÔΠ̇ ÔÎ Ì‚ ‡ÈÓ ÂÏÈÈÚ ÂÏÈÙ‡ ·¯„ ’−½ô í¾š ö× óè íð−õšôð −ôò −×í ö−êî) „‚· ‡ ˘ .(ðì− í¾š êñð í"ï¼ë þêîë− êð−õš −ëèñ ñëê ,î"ô ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘ ¯ÙÒ· ·˙Î Âχ ˙ÂÈ˘˜ ÁÎÓ ‡˜Â„ ‡È‰ Ô ·¯„Ó ‡È‰ ‰¯ÈÊ‚‰ ʇ ÂÏÈÙ‡„ „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯· ‡Ï „ÈÙ˜Ó‰ ËÂÚÈÓ· ȯÂÈ˘‰ ÏÚ ÔÎ Ì‚ ‰˘˜ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Ï·‡ ȯÂÈ˘‰ ÏÚ ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù‰ ‰˘˜Ó˘ ÂÓÎ ‰¯‰Ë „ÈÙ˜Ó Â È‡˘ ·¯ ÔÈ· ˘È ˜ÂÏÈÁ ‰Ó˘ ‰¯‰Ë ¡ ‡È‰ ‰¯ÈÊ‚‰˘ ¯·Ò ȇ „ÈÙ˜Ó‰ ÂËÂÚÈÓÏ ÔÈ·Â ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘‰ ÏÚ ÔÈ· ˙Ó‡·Â ÈÂÙ¯  ȇ .‰˘˜ „¯˘ È˘Â·Ï‰ ÏÚ

È ˘‰ ı¯È˙· È"·Ó ÚÓ˘Ó„ ‰˘˜ ˙ˆ˜ ‫ועוד‬ ÂÈ˙·¯˘ ¯·ÂÒ˘ 'È˘‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ„ ·˙΢ È Ù· ÔÂ„È ¯Ú˘„ ÌÈ Â‡‚‰Î ¯·Ò È"˘¯ Ï˘ ‰¯Ú˘ ·Â¯· ÂÏÈÙ‡ ȯÈȇ ‡ ‰ ·¯Â ‰ÓˆÚ È ÈÒÓ ‰˘ÓÏ ‰Îω ‰Â‰„ ‰˘˜Ó ‰Ê ÈÙÏ ı¯È˙˘ ÂÓÎ ı¯˙Ï ÏÂÎÈ˘ ÂÏÈه ,(ó¾ ö−−¼−î) Ôȇ˘ Ì"·Ó¯‰ ȯ·Ò ÌÈ Â‚·˘ ‡„Á È"·‰ ·¯„ ‡˙ÓȘ‡˘ „ÂÚ ‰ÓˆÚÏ ÔÂ„È ˘Ó˘‰

ÔÎ Ì‚ „ÈÙ˜Ó Â È‡Â Â·Â¯· Ô È¯Ó‡ ȇ„ ‫ועוד‬ ‰Ó ÔΠ̇ ,‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ¯ÂÊ‚Ï ˘È ÛÈÚÒÓ È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï„ „¯˘ È˘Â·Ï· ·˙΢ ÂÏÈه ıˆÂÁ  ȇ ‰Ó ‡ ˙Â¯Ú˘ '·„ '‰ ‰ÓˆÚ„ ˙Â¯Ú˘„ ˜ÏÁÓ ‰ˆ¯„ ,·¯ ‡ „ÈÙ˜Ó· ȇ ‡Ï‡ ıˆÂÁ˘ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ ‰ÙÂ‚Ó È‰„ ‰Ó ·¯·„ '΄ ‡ÎÈÏ Ï"ÎÚ ‡ÈÓ ÂÏÈÈÚ ‡Ï ,‡Ï ‡ ‰˘Ó Ï˘ ‰Ó‚Ó ‡È‰ ̇ ˘È ˜ÂÏÈÁ

èò³

‰Îω‰ ·˙΢ ‰Ó Ì‚Â ,‰˘‡‰ Ï˘ „‚·‰ ‡ ˘ÈÏ ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó ·¯ È ÈÒÓ ‰˘ÓÏ Ôȇ ÔÎ ‡Ï ̇„ ,‡È‰ ‡˜Â„ ȇ„ ıˆÂÁ„ ˘È˘ ¯Á‡Ï„ ‰Ê ÈÙÏ ıˆÂÁ ‡‰È˘ ‡¯·Ò ÂÏ ‡˙ÂÚȯ‰ ˜¯ Û ÈÒÂÓ Â È‡ ‡„ÈÙ˜ ʇ ·¯ ÍÏ ‰ˆÈˆÁ„ ‰ˆÈˆÁ Ï˘ ‡˙ÂÚȯ‰ ‡Ï ‰„ÈÙ˜ Ï˘ „·Ï· ‰„ÈÙ˜Ï Â‡ „·Ï· Â·Â¯Ï ‡¯·Ò ‡ÏÈÓÓ Ô ·¯„ ‰ˆÈˆÁÎ ·˘Á Ô‚ Ì‚ ıˆÂÁ ‡‰È˘ ,‡˙Èȯ‡„ ¡ ‰¯ÈÊ‚Ó ‡Ï˘ ‡¯·ÒÓ Â¯Ê‚ ‡Ï  Èȉ ,·¯ ‡˙Èȯ‡„Ó ·˙΢ ‰Ó ˙"‡Â ̇ ,(óîñ× ë¾ìò îò−ê ±®îì êñ −êð) ıˆÂÁ‰ ·¯ ÛÈÒÂÓ Â È‡ ‰„ÈÙ˜ ÍÎ ¯Á‡ ·˙΢ ‰Ó ÔÎ ‰Ï ˘È ‡ÏÈÓÓ ‰ˆÈˆÁ„ ‰„ÈÙ˜ ˜¯ ·¯ ÏÚ ‰„ÈÙ˜ ÏÚ Â¯Ê‚ Ô ·¯˘Î Ê"ÈÙÏ ,ıˆÂÁ‰ ÌÂÓ Â˙Ê· ‰ˆÈˆÁ ÈÏ· ÂÏÈÙ‡ ¯ʂ ·¯ ¡ „·Ï· ˜¯ ·¯ ÏÚ Û ÈÒÂÓ Â È‡„ ‡˙Èȯ‡„Ó ‰„ÈÙ˜ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó È˙˘¯Ù„Î ‰ˆÈˆÁ ‡Ï ‰„ÈÙ˜ ÏÏÎ Â·Â¯Ï ·˘Á  ȇ ‰ˆÈˆÁ ÈÏ· ·¯ ‡ÏÈÓÓ ‰ˆÈˆÁ· ˜¯ ‡È‰ ·¯ Ï˘ ‡˙Èȯ·„ ‡ÈÓ Ô‰· ‡˜ÏÒ„ ÔÙ‡· ÂÏÈÙ‡ ¯ʂ Ô ·¯˘Î È"· ˙Ú„ ‰Ê ‡·Â¯· ‡Ï ‡„ÈÙ˜· ˜¯ .È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯· ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ„ È"·‰ ·˙΢ ‫ומה‬ Â‡Ï ‡˙Èȯ·‰Ó ÂÏÈÙ‡„ ÚÓ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ„ ¯ÓÂÏ ‰ˆ¯ ÛÒÂÈ ˙È·‰„ ‡Ï‡  ȇ ‰Ê ‡˜Â„ ˘È ‡ÏÈÓÓ Ê‡ ·¯ ˘È ̇ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ‰„ÈÙ˜‰ ÔΠ̇ ,(−³¾þõð× ðìê× ó−êëð) ‰ˆÈˆÁ ÛÈÒÂÓ ‰„ÈÙ˜„ ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï· ‡˙Èȯ‡ӄ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ,‰ˆÈˆÁ ‡Ï ‰„ÈÙ˜ ˜¯ Ì‚ ˘È ‰„ÈÙ˜· ȇ È‡Ó ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‡Ï ‰Ï ˘È ‡ÏÈÓÓ„ ,‡Ï ‡ ‰ˆÈˆÁ Ï˘ ‡˙ÂÚȯ‰ ȯ·Ò˘ Ô ·¯„Ó ‰ ÈÓ ‡˜Ù Ï·‡ ,·¯ ÌÚËÓ

‫ הר"ר ליפא טאגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏÎÓ Ï·‡ ,¯ÚÈ˘ ËÂÚÈÓ· ‡˜Â„ ȯÈȇ ‡ ‰ È ˘‰ ı¯È˙‰ ¯Á‡ ˜¯˘ È"·Ó ÚÓ˘Ó ÌÂ˜Ó „ÈÙ˜Ó ·Â¯ ÁÎÓ Â˘˜‰ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ÏÚ ÈÙÏ˘ ,È˙·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ Ï·‡ (ó¾ ö−−¼−î) ÈÏÈÈÚ „ÈÙ˜Ó È ‡Â ·¯· 'ÈÙ‡„ ‰Ê‰ ˜Á¯Ó‰ ¯Á‡ ˙¢˜‰Ï È"·Ï ‰È‰ ıˆÂÁ Î"‚ ‡ÈÓ ‰È·  ȇ˘·„ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯ ÏÚ Ô¢‡¯‰ ı¯È˙‰ „·Ï· ·¯ ÁÎÓ ¯ÂÒ‡Ï Î"‚ ÂÏ ‰È‰ Û ËÓ ı¯È˙‰ ÈÙÏ˘ È"·Ó ÚÓ˘Ó Î"‚ ÂÊ ‡È˘˜ ÁÎÓ ıˆÂÁ ÔÎ Ì‚ ‡ÈÓ Â‰· ÈÏÈÚ· ÂÏÈÙ‡„ Ô¢‡¯‰ ˙ÂË˘Ù Ì‚Â ‡·Â¯· ‡Ï ‡„ÈÙ˜· ‡˜Â„ ȯÈȇ ÍÂ¯Ú ÔÁÏ˘· ‡ ˘Èω ˙ÂˢÙ ‡¯Ó‚· ‡ ˘Èω ‡Ï ‰„ÈÙ˜· ‡˜Â„ ȯÈȇ„ ÚÓ˘Ó ÔÎ Ì‚ .‰·Â¯· ÌÈί„ '· ‡È·‰ È"˘¯„ ‰˘˜ ˙ˆ˜ ‫ועוד‬ È„ÈÓ· ‡˜Â„„ .'‡ ,ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ· ıˆÂÁ„ ÔÂ˘Ï„ .· ,‡˜Â„ ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ ˜„‰ÈÓ„ ‡·Èχ ˜ÏÁÏ ÏÂÎÈ ‰È‰ È"˘¯Â ‡˜Â„ ‡Ï ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏ„ È"·‰ ÂÓÎ È"˘¯ Ï˘ ÂÈ˙·¯„ ¯·Ò ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏ ,‡È‰ ‡˜Â„ ıˆÂÁ˘ ¯·Ò ¯·Ò È"˘¯„ ‡Ï‡ ‡È‰ ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏ„ ÚÓ˘Ó ‡Ï ‡¯Ó‚„ ‡ ˘ÈÏÓ„ ,ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ· È‚ÏÙ‡Ï È˙‡ ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏ ‡Ï‡Â ‰Ê· ı¯È˙‰ È"·‰ ·˙Î ‰ÓÏ ÔΠ̇ .È"˘¯Î ‡È‚ÂÒ‰ ¯‡·Ï È˙Ȉ¯ ÈÏ˘ ˙ÂÈ˘˜ ‫ומכח‬ ‡„ÈÙ˜„ ¯Á‡ ÔÙ‡· ‰"Ó¯Ï Ì‚ È"·· „ÈÙ˜ ‡Â‰˘ ‰˘‡‰ ÏÚ ‡„Á ‡ÓÏÈ„ È ˘ Ôȇ˘ ‰Ó ,ıˆÂÁ˘ ‰ˆÈˆÁ‰ ÏÚ „ÂÚ ,‰ÏÚ È‡„ ‰ˆÈˆÁ· ‡˙ÂÚȯ „Á ˜¯ ˘È ·¯ ÔÎ ,ÌÂÏΠ ȇ ıˆÂÁ  ȇ ȇ ·¯Π·˘Á ıˆÂÁ È ˘Â ‰˘‡‰ „Á‡ ÌÈÓ· Ìȯ·„ È ˘Î ‡È‰Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡È‰˘ Ô È¯Ó‡ ȇ„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ „ÂÚ ıˆÂÁ˘ ‡Ï Ô ·¯„Ó ‰˘„Á ‰¯ÈÊ‚ ‡Ï ‡˙ȇ„ ‰¯ÈÊ‚Ó ‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯ÈÊ‚Ó Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï Ô‡Ó È¯ÈÈÓ ¯Ó‡˜ ȯÈȇ '„ Û ÈÚÒ '‚ ÛÈÚÒ„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ „ÂÚ .‡ ˘ÈÏ· ˙ÂË˘Ù· ÚӢӄΠ·Â¯· ÔÎ Ì‚ Ï˘ ˙ÂÈ˘˜ '‚‰ ÏÎ ¯ÈÙ˘ ı¯Â˙Ó ‰Ê ‫ולפי‬ ˙ÂÈ˘Â˜ ˘Ï˘ ÂÏ ‰È‰„ „¯˘ È˘Â·Ï 'Ó 'Ò ԯÂÙˆ‰ Ï˘ ‰‡¯Â ‡"È ‰Ó ·"· '„Ó ÏÎÓ ÚÓ˘Ó„ ,‡„Á ,(ó¾ ö−−¼−î) Á"Î 'Ò  ȇ ‡ÈÓ ‰È· ÈÏÈÈÚ È‡„ ·¯·„ ˙ÂÓ˜Ӊ ‰È· ÈÏÈÈÚ È‡„ „ÈÙ˜Ó· ÚÓ˘Ó„ „ÂÚ ,ıˆÂÁ ‡Ï„ Á"Î 'ÈÒÓ ÚÓ˘Ó„ „ÂÚ ıˆÂÁ  ȇ ‡ÈÓ ‡È˘˜‰ ÏΠ.‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰ÈÂÙ¯ Ô È¯Ê‚ ıˆÂÁ  ȇ ·¯„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ„ ‡ÁÈ Ô˘‡¯· ‡ÁÈ ÔÎ Ì‚ ‰ ¯Á‡‰ ‡È˘Â˜‰ ÏÚ (−³¾þõð×î) ‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰ÈÂÙ¯Ó ‡¯·ÒÓ ‡Ï ‰¯ÈÊ‚„ ˜¯ ıˆÂÁ  ȇ „ÈÙ˜Ó„ ‡È˘Â˜‰ ÏÚ (−³¾þõð×) ÂÓÎ ı¯˙Ï Íȯˆ ‰Ê ÏÚ ‡ÈÓ Â· ÈÏÈÈÚ Ôȇ· Û‡ ¯ʂ ÌÈÓÎÁ˘ Ï"Ê ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘· ı¯È˙˘ Ì‚Â ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó ‡È‰ ̇ ˜„·ÈÓ ‡Ï„ ȯÈÈÓ· ‰ÏÈ·Ë ˙Ú˘· ‡È‰˘ ‡„ÈÙ˜· ‡˜Â„„ ¯·È‡ .Ï"ÎÚ ·ÎÚÓ„ ‡È‰ ȯÂÈ˘· Ë˘Ù ‰·Â˘˙ ÈÁ˙Ù· ·˙΢ ‫ומה‬ ‰ÈÂÙ¯ ÌÂ˘Ó ‡È‰ ‰¯ÈÊ‚˘ ÌÚË· ‰¯‰Ë Â·Â¯Ó ‰˘˜Ó ÈΉ Ì¢Ó ,‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘· ÔÈÈÚÓ‰Ï Ï·‡ ,„ÈÙ˜Ó Â È‡Â Âˇ ‰ÈÂÙ¯ ÌÂ˘Ó ÌÚˉ ·˙Î ‡Ï˘ ‰‡¯È ‡Ï ‰"Ó¯„ ¯·Ò ‡È‰„ Ì¢Ó ‰ÈÂÙ¯  ȇ ÌÚˉ ¯·Ò ȇ ¯˘Ù‡˘ ÂÓΠ‰˘È¯Ù‰Î ¯·Ò ‰Â‰ ‰ÈÂÙ¯  ȇ ¡ ‰ÈÂÙ¯ ÌÂ˘Ó ‡"Ó¯· ,(−³¾þõð×î) „ÈÙ˜Ó Â È‡Â Â·Â¯· ÈΉ ‡ È„ Î"‚

ðò³

ıˆÂÁ ‰„ÈÙ˜ ‡ ·¯ ‡ Ì‰Ó „Á‡· ÂÏÈÙ‡˘ ÔÈ· ÂÈÏÚ ıˆÂÁ Ï˘ ÔÂ˘Ï· ̇ Ó"˜Ù ˘È ʇ ‰„ÈÙ˜· ÔΠ̇ ‰„ÈÙ˜ ÏÚ Ôȷ ·¯ ÏÚ Ï˘ ÔÂ˘Ï· ‡˙ÂÚȯ È ˘ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ÂÓˆÚ Â·Â¯ ÏÚ ˜¯ ‡ ,‰„ÈÙ˜ ÏÚ Ì‚ ÈÏÚ ıˆÂÁ ‰ˆÈˆÁ„ ‰„ÈÙ˜ Ï˘ ‡˙ÂÚȯ· ˜¯ ˘È ‰„ÈÙ˜„ ö−ë ³šñìôí îíï¾ þôîñ þ¾õêî) ‰Ï ˘È ‡ÏÈÓÓ Ô¢ÏÓ ˜ÂÈ„Ó ˘ÓÓ Â‰Ê (êþ³ë êò¾−ññ êôš êò¾−ñ ‡È·‰„ ¯·Ò ‡ ˘ÈÏ Í‰' Ï"Ê ·˙΄ È"·‰ ˜‰·ÂÓ ‡Ï„ È„ÈÁȉ 'ÈÙ‡ ıˆÂÁ ÂÈÏÚ „ÈÙ˜Ó„ .Ï"ÎÚ '‡È‰ ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ· ¯Ó˙ȇ Â‡Ï ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ· ‰ʄ È"·‰ ȯ·„Ó ‰‡¯ ·¯ ÏÚ ‡Ï ‡˜Â„ ‰„ÈÙ˜ ÏÚ ‡È‰ ‡˜Â„ ‡ ˘ÈÏ˘ ‰ʄ È"˘¯ ˘Â¯ÈÙÎ ‡Ï„ .È˙˘¯Ù„ΠÏÚ Ôȷ ·¯ ÏÚ ÔÈ· ‡Â‰ ‡˜Â„ Â‡Ï ıˆÂÁ„ .(ó¾ ö−−¼−î) ‰„ÈÙ˜ ÏÚ È‚ÏÙ‡Ï È˙‡ ‡Ï È"·„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‫ולפי"ז‬ ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏ È‡ È"˘¯ ·˙Î È"· ‡Ï‡ ,‡Ï ‡ ‡˜Â„ ıˆÂÁ ȇ È‚ÏÙ ‡˜Â„ ȇ„ ıˆÂÁ„ ‡ ˘ÈÏ„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ„ ÂÈÏÚ ıˆÂÁ ȇ„ ¯Á‡ ˘Â„ÈÁ ·˙΢ ‡Ï‡ ,‡È‰ .Â·Â¯Ó ‰Ï ˘È ‡Ï‡„ ‡ ‰„ÈÙ˜ ÏÚ Ì‚ ‰ÈÂÙ¯Ó ‰¯ÈÊ‚Ó Â È‡ È"·Ó ÌÚˉ„ ‫וכתיב‬ ‰ÎÏ‰Ó Â˘˜· 'ȉÈ ‰Â‰  ȇ ¡ ‡˙·¯Ï È ˘‰ 'È˙‰ ¯Á‡ ˜¯ È ÈÒÓ ‰˘ÓÏ È˙˘¯ÈÙ˘ ‰Ó ÈÙÏ Ï·‡ (−³¾þõð×) È"˘¯ Ï˘  ȇ ·¯·„ È"· Ï˘ Ô¢‡¯‰ ı¯È˙‰ ÈÙÏ˘ ¢˜‰ Âȉ˘ ÌÂÏÎ È ÈÒ ‡ÈÓ Ì˘ ÈÏÈÈÚ „ÈÙ˜Ó „ÂÚ ,(ó¾ ö−−¼−î) È ˘‰ 'ÈÁ‰ ¯Á‡ ˜¯ È"·‰ Â·Â¯Ó '‰ ÛÈÚÒÓ È„ÈÓ ‰˘˜ ‡Ï„ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‰Ê ÏÚ ‰„ÈÙ˜Ó ˜¯ (−³¾þõð×) ‡ÈÓ Ì˘ ÈÏÈÈÚ ¯ÓÂÏ ÌÂ˜Ó Ôȇ ‰Ù˜·˘ ¯ÚÈ˘˘ ı¯È˙ ‰ÙÈ

íò³

Ôȇ ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘‰ ÔÈ·‰ ‰ÙÈ ‡˙Èȯ‡„ ¡ .˜Á„ Ì¢ ԇΠ(· ‰¯ÈÊ‚Ó Ó"˜Ù Ôȇ„  ȯ·„Ó Â Ï ‫היוצא‬ Ôȷ ·¯ ÔÈ·„ ‰˘È¯Ù‰„ ‰¯ÈÊ‚Ï 'È· ÏÏÎ ‰ˆÈˆÁ  ȇ ‡ÈÓ Ì˘ ÈÏÈÈÚ È‡ ‰„ÈÙ˜ Ó"˜Ù ˘È ʇ ‰ÏÈ·Ë ‰Ú˘· „ÈÙ˜Ó· ˜¯ ‰ÏÈ·Ë ‰Ï ‰˙ÏÚ „·ÚÈ„· ¯·Ò ‰˘È¯Ù‰„ .‰ÏÈ·Ë ‰Ï ‰˙ÏÚ ‡Ï „·ÚÈ„· 'ÈÙ‡ ¯·Ò È"·Â

‫ הר"ר ליפא טאגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

È˘Â·Ï· ‰˘˜Ó˘ ˙ÂÈ˘Â˜‰ ÏΠ¢˜‰ Ê"ÈÙÏ Ï"Ê ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘· ·˙Î ÈΉ Ì¢Ó .„¯˘ È„ÈÓ· Û‡ ¯ʂ ÌÈÓÎÁ˘ ¯ÓÂÏ ˘È ˜Á„‰ Ù"Ú Ϸ‡ ,˜Á„‰ Â‰Ó ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ ˜„·ÈÓ ‡Ï„ ‰¯‰Ë ȯÂÈ˘‰ ˜ÂÁ„ ‰ÙÈ È˙¯‡È·˘ ‰Ó ÈÙÏ ÏÂÎÈ ‡Ï„ Ô ·¯„ ‰¯ÈÊ‚Ó ‡¯·Ò‰ Ú„È ‡Ï„  ȇ ¡ ‰ÈÂÙ¯ ˙È˘Ú ‡È‰ ÌÚˉ„ ¯ÓÂÏ ‡Ï„  ¯‡È·˘ ‰Ó ÈÙÏ Ï·‡ (−³¾þõð×) ‰ÈÂÙ¯ ˜¯ ‡È‰˘ Ô ·¯„ ‰¯ÈÊ‚Ï ‰¯·Ò Ì¢ Íȯˆ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

îò³

‫הר"ר לייבל טויבער הי"ו‬ ‫בענין נולד באדר הראשון מתי נעשה גדול‬ Ú"¢· ˜ÒÙȇ ÌÈ Â˘‡¯‰ „ÓÏ ÂÊ '‫ומגמ‬ „Á‡ ¯Ú ̇ (’− ¹−¼½ í"ò ’−½ ì"îê) ¯Ú  ˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘Ó '‡ ¯„‡Ï Ë"η „Ï ‚"È ˙ ˘Â · „Á‡· È ˘ ¯„‡· „Ï „Á‡ ¯„‡Ï Ë"η „Ï ˘ Â˙‡ ,˙¯·ÂÚÓ ‰ ȇ ˙ ˘· ¯„‡ Ë"Î „Ú ÔÈ˙Ó‰Ï Íȯˆ Ô¢‡¯‰ ÂȯÁ‡ „Ï ˘ Â˙‡ ‰ ˘ ‚"È Ô· ˙ÂÈ‰Ï ‚"È „Á‡ ÚÈ‚‰˘Î Ô·Î ˘"‚È Ô· 'È‰È ·"„‡· „Á‡· .Ï"ÎÚ .‚"È ˙ ˘ Ï˘ ¯„‡· ‡Î‰ ÚÓ˘Ó 'Î (ó¾ ö−×þ¼ë š"ô¬¾ë) ‫והרא"ש‬ ÌÈ ˘ Ô ÈÚ· ‡Ï ‡˙΄ Ïη„ ‰ ˘ 'ȯӂ„ ‡Îȉ ‡Ï‡ ÌÂÈ Ï‡ ÌÂÈÓ ˙ÂÓÈÏ˘ Ï" Ó Ô Áχ ¯"¯‰Ï ‡ÓÈ˙ ,Á"Ú È˙·Ó ‰ ˘ ÌÂÈ Ï‡ ÌÂÈÓ ˙ÂÓÈÏ˘ Ô ÈÚ· „Á‡ ÌÂÈ ‚"È„ '˜· Ú"ÏÈ ‰ ‰Â .ÌȈ¯È˙ '· 'È˙˘ ˘"ÈÈÚ ˙ ˘˘Î ‡˜Â„ '˜‰ ̇ ˙ÂÓÈÏ˘ ˆ"Ï„ ˘"‡¯‰ Ï„‚˙ ˘ ¯Ú Ïη„ ‡ ˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘· ‡Â‰ ‚"È ‚"È ÂÈÏÚ Â¯·Ú˘Î Ï„‚ ‡‰È„ ÂÏ ‰˘˜˙ ÈÓ ÌÈ˘„Á '‰ ‡ '„ Ï„‚ ‡‰È ˘„ÂÁ ·"È ÌÈÓÚÙ ÌÚ ·˘Á˙‰· ÌÂÈ Ï‡ ÌÂÈÓ Â˙ÂÏ„‚ ÌÂÈ È ÙÏ .‰ ‰ „Ú Â˙„ÈÏÓ ˙¯·ÂÚÓ‰ ÌÈ ˘‰ ÔÈ Ó ÏÚ ˜¯ ÂÏ ‰˘˜Â‰ ‡Ï„ ¯·„‰ ‫ומסתבר‬ È"·· ¯‡Â·Ó ÔΠ,Ô¢‡¯‰ ÔÙ‡‰ χ ÌÂÈÓ ÔÈÎȯˆÓ  Èȉ ‡Ï ̇„ ‰" 'ÈÒ· ¯„‡· Ë"η „Ï ‰ 'ȉ ˙ÂÏ„‚ ˙ ˘ È·‚ ÌÂÈ

È¯Ú È˙· ÔÈ ÚÏ (.êñ ö−×þ¼) ‰ ˘Ó· ‫איתא‬ ‡Â‰˘Î' ,‰ ¢‡¯ ‰ ˘· χ‚ „ ‰ÓÂÁ '¯Â·ÈÚ‰ ˘„ÂÁ ˙‡ ‡È·‰Ï ‰ÓÈÓ˙ ¯Ó‡ ‰ ȇ ˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘ ‰˙ȉ ̇˘ ,È"˘¯ÈÙ ,(:êñ) 'Ó‚·Â .˘„Á ¯˘Ú ‰˘Ï˘ „Ú ˙ËÏÁ È¯Ú È˙· È ˘ ¯ÎÓ ,ÏÓÓ ¯· ‡·‡ È·¯ ¯Ó‡ Ô¢‡¯‰ ¯„‡· ¯˘Ú ‰˘ÓÁ· „Á‡ ‰ÓÂÁ ¯„‡· ÂÏ ¯ÎÓ˘ ‰Ê È ˘‰ ¯„‡· „Á‡· „Á‡Â ‰ ˘ Ï˘ ¯„‡· „Á‡ ÌÂÈ ÚÈ‚‰˘ ÔÂÈÎ È ˘‰ ‰˘ÓÁ· ÂÏ ¯ÎÓ˘ ‰Ê ,‰ ˘ ÂÏ ‰˙ÏÚ ‰‡·‰ ‰ ˘ ÂÏ ‰˙ÏÚ ‡Ï Ô¢‡¯‰ ¯„‡ Ï˘ ¯˘Ú ÛȘ˙Ó ‰‡·‰ ‰ ˘ Ï˘ ¯„‡· ¯˘Ú ‰˘ÓÁ „Ú ‡¯Â ÔÈÁ˘ ÌÈ„˜ ‡ ‡ 'ÈÏ ‡ÓÈÏ ‡ È·¯ ‰Ï ìšîññ öî¾êþ ìšîñ ’−ñ êô−ñî −"¾þ−õ) Í„È„ ÈÓ˜Ó ¬ñìò μñ¾î μôô óðîš ³−ëë −³¾ô³¾òî −³š½í −òê −ò¾

˙˙Á ˙‡ 'ÈÏ ¯Ó‡„ (¬ñì³ êñ −ñ¾î þðêë ðìêë −"¾þ−õî) ‡¯Â·ÈÚÏ ˙È˙Á ‡Ï ‡ ‡Â ‡¯Â·ÈÚÏ ö³−ñ ë−³× íô−ô³ð ð−½õ³ μ×−õñ þîë−¼í ¾ðîìë ³½ò×ò

.(îë −³½ò×ò êñ −òê ñëê þîë−¼í ¾ðîì îñ ÂÏ Â„Ï ÏÓÓ ¯· ‡"¯ ¯Ó‡ 'Ó‚· Ì˘ ‫ועוד‬ μî³ë öë−þšíñ þíïîôî ³îþî×ë öíî) ÌȇÏË È ˘ „Á‡· „Á‡Â ,Ô¢‡¯‰ ¯„‡· Â"Ë· „Á‡ (ö³ò¾ Ï"ÓÏ 'Ó‚‰ 'ÙÓ Ï" ‰ ÏÎÎ 'ÂÎÂ È ˘‰ ¯„‡· È˙· È·‚ Ì˙‰ ‡ÓÈ˙„ ‰ӄ ˙¯ÓÈÓ‰ '· ·È˙Î ‡Ï„ ‡Î‰ Ï·‡ ‰ÓÈÓ˙ ·È˙΄ Á"Ú .ȯӂ È„„‰Ó ‰ ˘ ‰ ˘„ Ï"Ó˜ ,‡Ï ‰ÓÈÓ˙

‫ הר"ר לייבל טויבער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ïò³ ’ëð) ‰" 'ÈÒ Ú"¢„ ‡ È„ ͉ Û‚· ë"ðêñ ’êë íïî ê"ðêñ ¬"×ë íï îðñîò¾ ó−þ¼òí

‫והנה‬

,(öî¾êþ ðñîò¾ −ô −òõñ ¾ðîì ¬¼ô× ñðè³ò öîþìê ðñîòíð „Ï ‰ ÁÎ Ú¯‚È ‰ÓÏ ‡·ÂË ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ „Ï ‰ ̇ ȯ‰ ,¯"„‡· „Ï ˘ ÏÈ·˘· Ô¢‡¯ ÔÂÈÎ ¯„‡ Á"¯· Ï„‚ ‰˘Ú ·"„‡· '‡· Ô¢‡¯ ¯„‡· „Ï ‰ ȯ‰ ‰ ˘ ‚"È ÂÈÏÚ Â¯·Ú˘ È ˘‰ „Ï ˘Î ·"„‡· '‡· ÌÏÂÚ· ʇ 'ȉ "‰‡Â ,‰ ˘ ‚"ȉ Ô˙‡ ¯·Ú Î"‚ ÂÈÏÚ ,Ë"η ˜¯  ȇ Â˙„ÈÏ ÌÂÈ Ô·˘ÁÏ ‡· ˘Î„ ‰ ˘ ‚"È ·˘ÁÏ ÏΠ‡Ï ‰Ê È ÙÓ ÈΠϷ‡ „ÂÚ 'ȉ˘ ÏÈ·˘· ÈΠ,Â˙„ÈÏ È¯Á‡ „Á‡ ÌÂÈÓ Â‰Ê ‰¯Â‡ÎÏ ,Ú¯‚ Ú¯‚Ó ÌÏÂÚ· ‰Ê È ÙÏ ÌÂÈ ‰Ï Û È˜˙Ó ,Á"Ú È˙· ÔÈ ÚÏ 'Ó‚‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ,'ÂΠ‡¯Â ÔÈÁ˘ ÌÈ„˜ ‡ ‡ 'ÈÏ ‡ÓÈÏ ‡ È·¯ 'È ˙Ó„ ‡ È„ ÂÏ ‰˘˜Â‰ ‡Ï ‡ È·¯„  Èȉ ÌÈ˙· '· ¯ÎÂӉ ¯Â·ÈÚ‰ ˘„ÂÁ ÂÏ ÔÈ ˙ „ ˘È ‰ÊÏ„ ÔÒÈ Á"¯· „Á‡Â ‡"„‡ Á"¯· „Á‡ Ï" ‰ 'Â˜Ï ‰ ÂÂΉ ‡Ï‡ ,‚"È ‰ÊÏ ˘„ÂÁ ·"È ·"ˆÂ ,‡¯Â·ÈÚÏ ˙˙Á ˙‡ 'Ó‚‰ ı¯˙Ó Ê"Ú .‡¯Ó‚‰ 'È˙ ÌÈ¯Ú ‰ '·„ ‡ È„ ͉ ÏÚ 'Î È"˜Ò ‫והמג"א‬ 'ÏÓ ÚÓ˘Ó„ ,˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘· „Ï ˘ ‡˜Â„„ ˙¯·ÂÚÓ ‰ ȇ ‚"È ˙ ˘Â '΢ ¯·ÁÓ‰ „Ï ‰„ ‡ È„ ȉ ʇ ‰ËÂ˘Ù ‚"È ˙ ˘˘Î Î"‡˘Ó Ô¢‡¯ „Ï ‰Ï ̄˜ Ï„‚ ‰˘Ú Ô¯Á‡ ¯„‡· „Ï ‰ ʇ ˙¯·ÂÚÓ ÈÓ ‚"È ˙ ˘˘Î ,Ô¢‡¯‰ ¯„‡· ‰ ˘ ‚"È Ô· ‰˘Ú Ô¢‡¯ ·"È Ô· ‰˘Ú ˘Î „˜˙˘‡ ȯ‰„ ‰˘˜‰ Ê"Ú ˜ÒÙ ‡"Ó¯‰Â ,‰ËÂ˘Ù ‰˙ȉ ‰ ˘‰ ȯ‰ ‰ ˘ ‰˘Ú  ȇ ‰ËÂ˘Ù ‰ ˘· ¯„‡· „Ï ‰· (ó¾) ·"È ˙ ˘ ȯ‰ Î"‡Â ,È ˘‰ ¯„‡· ˜¯ ‚"È Ô·

‰ ˘· ‰˙ȉ ‚"ȉ Â˙ ˘˘Î ,Ï„‚ ‰˘Ú 'ÈÏ ËÂ˘Ù„  Èȉ ,Ë·˘Ï Ë"η ,˙¯·ÂÚÓ Ï˘ ¯Â·ÈÚ‰ È˘„Á· ·˘Á˙‰Ï Ó"‡Â‰ ‡ÎÈÏ„ ˙ ˘ Ï˘ ¯Â·ÈÚ‰ ˘„ÂÁ· ˜¯ ÌÈÈ˙ ·˘ ÌÈ ˘ ’−½ ³îôë−) È΄¯Ó ˙‰‚‰· ¯‡Â·Ó ¯˙ÂÈ·Â ,‚"È ¯˘‡ ¯Ú ‰ ˜ÒÚ ÏÚ" Ô„˘ (−"ëë êëîí î"¬š ̇ ÏÏη ¯Â·ÈÚ‰ ˘„ÂÁ ̇ ‰ ˘ ‚"ÈÏ ÚÈ‚‰ ÏÚ Ô„˘  ¢ÏÓ ‡È„‰Ï ¯‡Â·Ó Ï"ÎÚ "Â‡Ï ‰ ˘· ‰˙ȉ ‚"È ˙ ˘„  Èȉ ˙„ÁÂÈÓ ‰˘ÚÓ ˜ÒÚ ÏÚ ÔÂ„Ï Ó"‡Â‰ ÏÏÎ 'ȉ ‡Ï ˙¯·ÂÚÓ ‡Â‰ ‰Ê· ¯Â‡È·‰ ‰¯Â‡ÎÏ .Ï„‚˙ ˘ Ô˘ ÏÎ ,ÌÂÈ Ï‡ ÌÂÈÓ ‡Â‰„ ¯ÓÂÏ ˘È ‰ ˘ ¯Ó‡ ˘Î„ - „ÂÓÈÏ ÈÏ· ÌȯÓ‡  Èȉ ÔΠ- ¯ÓÂÏ ˘È ‡Â‰ Í΄ 'ÈÏÚ ‰ ˘ Ì˘ ÈÓ ÌÈ˘„Á ·"È„ ˜¯  ȇ Ê"Î Ìχ ,ÌÈ ˘‰ ·Â¯· ÌÈ˘„Á ÔÈ Ó ¯ÙÒÓ ˘È˘Î Ï·‡ „·Ï· „Á‡ ‰ ˘ ÏÚ ÔÈ „˘Î Íȯˆ ˜¯ ‰ ˘ ‰¯·Ú˘ È‚Ò ‡Ï ÌÈ ˘ Ï˘ ‰ ˘ Ôȇ Ì˙‰ ˙¯Á‡ ‰ ˘ ˘„Á˙‰Ï „ÂÚ ‰ ˘‰ ÌÂÈ ÚÈ‚‰ ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘Î ˙˘„Á˙Ó 'È ˘ .‰ ˘‰ È˘„Á Ï˘ ÔÈ Ú‰ ÏÎ ‰Ê ÌÂÈ Ï‡ ÌÂÈÓ ‰Ú·˜„ ¯Âη„ ‰ ˘Â Á"Ú È˙· ψ‡ ˜¯Â ˙¢„Á˙‰Ï ˆ"‡Â „Á‡ ‰ ˘ Ï˘ ÔÓÊ ‰¯Â˙‰ .ÌÈ˘„Á ·"È· È‚Ò„ Ó"‡Â‰ Ì˙‰ 'ȯÁ‡Ï˘ ‰ ˘ ‚"È ˙ ˘˘Î ˜¯ ‡Â‰ Ï"Ê ˘"‡¯‰ '˜ ‫ולפי"ז‬ Ï"Ê ˘"‡¯‰Â ,˙¯·ÂÚÓ ‰ ˘· ‡Â‰ ‰ ȇ ¯Ú Ï˘ Â˙ÂÏ„‚ ÔÓÊ„ ˙ÂËÈ˘Ù· ˘ ‰ÈÂÏ˙ ˜¯ ÂÏ˘ „"È ˙ ˘ ˙ÏÁ˙‰· 'ÈÂÏ˙ ˙ ˘ ˙¢„Á˙‰Ï ˆ"‡Â ÂÏ˘ ‚"È ˙ ˘ ¯Ó‚· ÔÈ „  ‡ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ÂÏ ‰˘˜Â‰ Î"Ú ,ÂÏ˘ „"È ‰ÓˆÚ ÂÊ ‰ ˘ ÏÚ ˜¯ ÌÈ ˘ Ô·˘Á ÏÚ È‚Ò ‡‰È ‰ ˘ ·È˙Î ‡Ï„ ÔÂÈÎ Î"‡ ,¯Ó‚ ˘Î .ÌȈ¯È˙‰ '· 'È˙ Ê"Ú ˘„ÂÁ ·"È Ï˘ ‰ ˘·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯‡Â·ÓΠÂÈÏÚ ˙ÙÒÂ˙ ˜¯ ¯Á‡‰Â ȯ˜ÈÚ‰ ‡Èڷȇ„ (’í í×ñí ’ê šþõ ,íñ−èô) ÈÓÏ˘Â¯È· Â‰Ï ËÈ˘Ù ˙ÙÒÂ˙‰ ‰Êȇ Ìȯ„‡ '·· Â‰Ï Â Èȉ ,ȯ˜ÈÚ È ˘‰Â ˙ÙÒÂ˙‰ ‡Â‰ Ô¢‡¯‰„ ˜¯ ‡Ï ,ÂÏ ÏË· È ˘‰Â „Á‡ ¯„‡ ˜¯ ˘È„ ·"È ˜¯ „ÈÓ˙ ˘È„ ˜¯ ,„ÂÁÏ ¯„‡ Ì˘· ‚"È Â·Â ‰ ˘ ˘È˘Î ÌÈȯ˜ÈÚ‰ ‰ ˘‰ È˘„ÂÁ ÌÈ˘„Á‰ È·‚Ï ÏË·˙ „Á‡ ˘„ÂÁ ʇ ÌÈ˘„Á ‰‡· Ê"Ú ,‡Â‰ ̉ÈÏÚ ˙ÙÒÂ˙ ÌȯÁ‡‰ ¯„‡· „Ï ‰ ‰Ê È·‚Ï„ Ï"Ê Ò"˙Á‰ ˙¯·Ò ÌÂÈ ÌÚ ·˘Á˙‰Ï Â Ï ‰Ó¯‚ Â˙„ÈÏ Ô¢‡¯‰ ÌȯÓ‡  ‡ Ôȇ ˙ÂÎω ‰ÓÎ È·‚Ï Â˙„ÈÏ Â ‡ Î"‡Â ÔÈ·˘Á Ô È‡ ÂÈÓÈ˘ ˘„ÂÁ· „Ï „ ¯ÓÂÏ ÔÈÎȯˆ ‡ÏÈÓÓ ¯„‡· „Ï „ ÌȯÓ‡ ¯"„‡· Â˙„ÈÏ ÌÂÈ Â ·˘Á„ ¯Ú ‰ ‰Ê È·‚Ï ‡Â‰ È ˘‰Â ¯˜ÈÚ‰ ‡Â‰ Ô¢‡¯‰ ¯„‡„ ,¯„‡Ï ÔÈ ÚÏ Ì„‡ È · ¯‡˘Ó ‡Â‰ ‰ ¢Ó ˙ÙÒÂ˙‰ ¯„‡· „Ï „ Û‡„ ‡"‚Ó‰ '˜ ‰Ê· ı¯Â˙Ó .‰Ê ,‰ËÂ˘Ù ‰ ˘· ‰ ˘ ·"È Ô· ‰˘Ú  Ô¢‡¯‰ - ÂÏ˘ ‰ ˘‰ ‰¯Ó‚ ‰Ê‰ ¯Ú ‰ È·‚Ï Ó"Ó ÌÂÈÏ ÌÈÎÈÈ˘‰ ̉ÈÏÚ ÔÈ „˘ Ìȯ·„‰ È·‚Ï ˘„ÂÁ‰ Â‰Ê˘ Ô¢‡¯‰ ¯„‡Ï Ë"η - Â˙„ω .ÂÈÏÚ ˙ÙÒÂ˙ ˜¯ È ˘‰Â ¯˜ÈÚ‰ ‰" 'ÈÒ„ ÔÈ„‰ ¯˜ÈÚ ÏÚ '˜‰ ‰Ê· ‫ומיושב‬ 'Ó‚‰ ı¯È˙ ¯Â‡È· Â‰Ê ‰¯Â‡ÎÏ ¯„‡· „Ï ‰ È·‚Ï„ ÔÂÈ΄ - ÂÊ '˜ ‰˘˜‰„ ¯„‡ ,Â˙„ω ÌÂÈ ˘Â„ÈÁ È·‚Ï„  ¯Ó‡ Ô¢‡¯ ÏÙË ‡Â‰ È ˘‰ Î"‡Â ȯ˜Ú‰ ‡Â‰ Ô¢‡¯‰ Î"‡ ,ȯ˜ÈÚ‰ „Á‡ ˜¯ ȉ ÌÏÂÚÏ„ ,˙ÙÒÂ˙ „Á‡· „Ï ¯·Î 'ȉ˘ ‰Ó· ÔÏ ˙ÙÎȇ ‡Ï ˜¯„ ,Ô¯Á‡ „Ï ‰ Â˙‡ „Ï ˘Î È ˘‰ ¯„‡· È ˘‰ ¯„‡· „Á‡ ȉ È ˘ ¯„‡· „Ï ‰ È·‚Ï „ÓÂڢΠÔ¢‡¯ „Ï ‰ È·‚Ï Ï·‡ ¯„‡· „Á‡

ìò³

‰ËÂ˘Ù ‰ ˘· ¯„‡Ï Ë"η ‰ÏÈÁ˙‰˘ ÂÏ˘ Î"‡Â È ˘‰ ¯„‡· Ë"η ˜¯ ˙ÓÈÈ˙ÒÓ ‰ ȇ ˜¯ ‚"È Ô· ‡‰È˘ Íȯˆ ¯"„‡· „Ï 'ÈÙ‡ ÔÎ ‡"‚Ó‰ ˜ÈÒÓ ‰Ê ÌÚËÓ ,È ˘‰ ¯„‡· ‰ ȇ ‚"È ˙ ˘Â ¯·ÁÓ‰ Î"˘Ó„ 'Π‡ È„Ï ‡"‚Ó‰ ˙ÈÈ˘Â˜Â .ËȘ ‡˜Â„ Â‡Ï ˙¯·ÂÚÓ Â ‡˘Î„ ÌÈ Â˘‡¯‰ ȯ·„Ó ˙" ˘ÓÙÏ Ô·ÂÓ ¯˙ÂÈ ÔÈ „  ‡ ‰ ˘ ‚"È Ô· ‡‰È˘ „Á‡ ÏÚ ÔÈ „ ‚"ȉ Â˙ ˘Ï Ò Î ˘ ÌÂÈÓ ,‚"ȉ Â˙ ˘ ÏÚ ˜¯ Ï·‡ .Ï„‚ ‰˘Ú ‰ ˘ ‰˙‡ ˙ÓÈÈ˙ÒӢΠ¯·ÁÓ‰„ Ï"Ò ‡"‚Ó‰ „"Ú Â˜ÏÁ ÌȘÒÂÙ‰ ÏÎ ,ËȘ ‡˜Â„ ,˙¯·ÂÚÓ ‰ ȇ ‚"È ˙ ˘Â ˘ „ .‡"‚Ó‰ '˜ Ú"ˆÂ ¯È·Ò‰Ï 'Î „"È 'ÈÒ Á"‡Á Ò"˙Á '‫ובתשו‬ ,‡"‚Ó‰ ÏÚ Â˜ÏÁ„ ÌȘÒÂÙ‰ ÏÎ ˙Ú„  ÏÁ˙‰ ʇ ȯ‰ Ô¢‡¯‰ ¯„‡· „Ï ˘ ÈÓ„ ‡Â‰Â ÌÈ ÈÈ Ú ¯‡˘Ï ‡ Ô·‰ ÔÂÈ„Ù ÔÈ ÚÏ Â˙‡ ÔÂ„Ï Â˙„ω ÌÂÈÓ ÌÂÈ 'Ï Í˘ÓÏ ‡ÓÈȘ ¯·· ÌÈÈÂÏ˙‰ ¯„‡ ÚˆÓ‡· ÌÈÓÈ ˘„ÂÁ „Ú Ô¢‡¯‰ ¯„‡· Ô¢‡¯‰ ¯„‡· „Ï „ ÔÂÈÎ 'ȯӇ ‡Ï ,È ˘‰  ËÏÁ‰ ¯·Î˘ Î"‡Â ÔÈ·˘Á Ô È‡ ˘„ÂÁ‰ ÈÓÈ ÂÏ ·˘Á Ô¢‡¯‰ ¯„‡· „ÏÂȉ „ÏÈ Í‰ È·‚Ï ˙ ˘· ˘„ÂÁ ͉· ˘‚Ù ˘Î ‡ÏÈÓÓ Ê‡ ˘„ÂÁÏ Â ‡ Ôȇ ,˘„ÂÁ‰ Â˙‡· Ï„‚ ‰˘Ú ‚"È ,˜"„ÎÚ ÌÈÈ˙ · ¯·Ú˘ ÌÈ ˘‰ ÌÚ ÔÈ·˘Á˙Ó ¯Ú ‰ ‰Ê„ ¯Ó‡ Íȇ‰ ·"ˆ ÔÈÈ„Ú ‰¯Â‡ÎÏ ‚"È ˙ ˘ ‰¯Ó‚ ‡Ï˘Î ‰ ˘ ‚"È Ô· ‰˘Ú ˙" ˘ÓÙÏ Ë¯Ù·Â ,„˜˙˘‡„ ¯„‡· Ë"ÎÓ ‰ÓˆÚ  ‡˘ „ÈÁȉ Ô·˘Á‰ ‰Ê Ï„‚ ˙ÂÈ‰Ï ÔÈ ÚÏ„ .ÂÏ˘ ‚"È ˙ ˘ ¯Ó‚  Èȉ ,ÌÈ˘ÂÚ '· ˘È˘ ÌÚÙ Ïη„ ,‰Ê· ¯Â‡È·‰ Ï"È ‫ואולי‬ ˘„ÂÁ‰ ‡Â‰ „Á‡„ ÌȯÓ‡  ‡ Ìȯ„‡

¬ò³

‡¯Ó‚Ó ÁÎÂÓ È¯‰ Î"˘ÓÙÏ„ ‚"Ú‡ ‫והנה‬ ÔÈ ÚÏ„ ‡"‚Ó‰Ï Ï"Ò Ó"Ó ,ÂÊ „ÂÒÈ ‡˜Â„„ ‡Â‰ 'ÈÓÚË ,ÔΠ ȇ ˙ÂÏ„‚ ˙ ˘ ˙ ˘ ‰Ú·˜ ‰„Èω ̈ڄ ¯Âη·Â Á"Ú È˙·· Á"Ú È˙· ÔÈ„ ‰Ú·˜ ‰¯ÈÎÓ‰ ˙ÂÏÁ ¯Âη Ô¢‡¯‰ ¯„‡ ȉ ‰Ê Ô„ È·‚Ï„ 'ȯӇ Ì˙‰ Ï„‚˙ ˘ ¯Ú ÔÈ ÚÏ Ï·‡ ,˙ÙÒÂ˙ È ˘‰Â ¯˜ÈÚ ÂÈ˘ÎÚ ÂÈÏÚ ‰ÏÁ Â˙„ÈÏ ˙Ú˘·„ 'ȯӇ ‡Ï ÈÂÏ˙ ‰Ê ˜¯ ,Ï„‚˙È ‰ ˘ ‚"È ¯Á‡Ï„ ‰Îω ÔÓÊ Í˘Ó Â˙‡ ÚÈ‚Ó˘Î ‰ÓˆÚ ‰ ˘ ‚"È· Ô·˘Á‰ ¯˜ÈÚ Ï΄ Ï"Ò Î"Ú „Ï ˘ ‰Ú˘Ó ÁÎÂӄΠ,‚"ȉ Â˙ ˘ ˙ÏÁ˙Ó ˜¯ ˙ÏÁ˙Ó Ô·˘Á‰ ˙ÏÁ˙‰Â ,Ï"Ê ÌÈ Â˘‡¯Ó ‰Ê „ÂÒÈ Â˜ÏÁ ‰Ê ÏÚ ,‰ËÂ˘Ù ‰ ˘ Ï˘ ¯„‡Ó ‡Â‰ .ÌȘÒÂÙ‰ ¯‡˘

‫ הר"ר לייבל טויבער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÏÙË ˙ÙÒÂ˙ ˘„ÂÁ ˜¯ ‰Ê Ôȇ È ˘ ¯„‡ '‡· .‰Ê‰ ˘„ÂÁ‰ ÈÓÈÏ ¯·„ Ì¢ ÒÁÈÏ ‡"‡Â ¯Ó‡ ‰ ‰ ˘Â Á"Ú È˙· ÔÈ ÚÏ Ì‚ ˘"‡ ‫ובזה‬ ˘ÓÓ ÍÈÈ˘ ‡Ï Á"Ú È˙··„ Û‡ -¯Âη· Ô¢‡¯ ¯„‡· „Ï ‰ È·‚Ï Ï"Ê Ò"˙Á‰ ˙¯·Ò ‰˙ÏÁ„ ÔÂÈ΄ ,‰Ó„Π˘„ÂÁ ÏÚ ÏÏÎ ÔÈ „ Ôȇ„ ÔÂ„Ï Â ‡ ÔÈÎȯˆÂ ‰¯ÈÎÓ‰ ÌÂÈ· Á"Ú È˙· ÔÈ„ ÌÂÈ· ‰¯ÈÎÓ‰ ÌÂÈ Ú·˜ ‡ÏÈÓÓ ‰¯ÈÎÓ‰ ÌÂÈÓ ˘„ÂÁ‰ ‰Ê ˘„ÂÁ ‰˘Ú  ¯„‡ ˘„ÂÁÏ Â"Ë „ˆÓ ˙ÙÒÂ˙ ˜¯ ȉ È ˘‰ ¯„‡Â ȯ˜ÈÚ‰ ‡¯Â·ÈÚÏ ˙ÈÁ „ ÔÂÈÎ ,‰ÓÈÓ˙ ‰ ˘„ ‡˙Îω ¯„‡‰ ‡Â‰Â ¯Â·ÈÚ‰ ˘„ÂÁÓ ÌÈÏÚ‰Ï ÔÈÎȯˆ þî×ëí ³ð−ñ ó¼ð þî×ëë í"íî) .˙ÙÒÂ˙ ȉ„ È ˘‰ öôï ¼ëšò ,íò¾ μî³ îë−þšíñî íþî×ë í¾îðš î−ñ× í³ñì

.(þðê ¾ðîìë¾ î³ð−ñ óî−ë þôêòí íò¾ ö−ò¼ñ î³ð−ñ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

½³

‫הר"ר יוסף חיים לונצער הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בדיני ספיקות בברכות‬ È¯Ó‚Ï ˜ÒÂ¯Ó˘ ˇÙÓ‡˜ ˘È ̇ Ï˘ÓÏ Í¯È· ̇ ÏΉ˘ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó˘ .‡ˆÈ Ú"‰Ù· ÂÈÏÚ Ú"‰Ù· ȇ„ Â˙ί·˘ ¯·„ ÂÈ ÙÏ ˘È ̇ (‫ב‬ ÏΉ˘Â Ú"‰Ù· ˜ÙÒ ÂÈÏÚ ˘È˘ ¯·„ ÌÚ ‡Â‰˘ ȯى ÏÚ Ì„Â˜Ó Ú"‰Ù· ͯ·Ó ̇ ˜ÙÒ‰ ÏÚ „ÂÚ Í¯·Ï ÂÏ ‡"‡ 'ÎÏ È‡„ ȇ„‰ ÏÚ Í¯È·˘ Ú"‰Ù·· ‡ˆÈ ‡Ó˘„ ÏΉ˘ ‰˙˘È ÔÎÏ Ì˘ ‡"‚Ó 'Π(ð"× š"½ ë"þ ê"èô) ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÔÈ ÚÏ ÏΉ˘ ͯ·Ï ‰ÏÁ˙ ¯Á‡ ¯·„ ë"þ ê"êëî ¾−þô í"ð ’− ³îê íì−³õë) ‚"ÓÙ· 'Î ÏÚ Í¯·È˘ ‰Ú˘·„ (ë"š½ ê"−þ ï"ôëî ï"− š"½ Î"‡Â ˜ÙÒ‰ ˙‡ ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ÔÂÂÎÈ È‡„‰ ³îêîë³í ³¼ð¾ ¹êî) ÏΉ˘ ˜ÙÒ‰ ÏÚ Í¯·Ï ÏÎÂÈ ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ‰ ÂÂÎ È ‰Ó ‡Ï„ (¬"− ’−½) þî¾ ‡ÓÏÈ„„ Ò"Ò È‰ Ó"Ó ÂÈ ÙÏ Á ÂÓ‰ ˙‡ Ú"‰Ù· Â˙ί··˘ Ï"˙‡ 'Èه ÏΉ˘ Â˙ί· ‰Ê· ‰ ÂÂÎ È ‰Ó„ Á"¯Ù‰Î ‰Îω‰ ‡ÓÏ„ ˙Ó‡·Â ͯ·Ï Ò"Ò È ‰Ó„ ‡"È ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ¯˙ÂÈ ‰ÎÏ‰Ï ‰‡¯ „ Ò"Ò Ì˙ÒÓ ¯˙ÂÈ ‡È‰ È˙ÚÓ˘] ¯ÂËÙÏ ‡Ï˘ ‰ ÂÂÎ È ‰Ó„ Á"¯Ù‰Î '‡ ̇ ÔÎÏ [‡"ËÈÏ˘ ˯ÂÙÙ‡¯ ÛÒÂÈ '¯‰Ó ó−þëî½íñ) ÌÈ˙Â˙ ÁÂÙ˙ Ï˘ÓÏ ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯ (ð"½ë ð ³îê ê"í ë"õ öñíñ ³"−¾ô× ¼"íõë šõ½ êîí¾

‡Ï˘ ÁÂÙ˙‰ ÏÚ Ú"‰Ù· ͯ·Ó˘ ‰Ú˘· ÔÂÂÎÈ

¯·„ ÏÎ (ê"−½ ð"þ ’−½) Ú"¢· ‫ קי"ל‬.‫א‬ „ÓÏ˘ ¯Á‡) Â˙ί·· ˜ÙÂÒÓ˘ Ì˘· ·"Ó· 'Π,ÏΉ˘ ͯ·È (Î" · ·Ëȉ ÏÎ ÏÚ ÏΉ˘· ‡ˆÂÈ „·ÚÈ„·„ ÌÂ˘Ó È"·‰ ÔΠÈÓ„ „·ÚÈ„Î ˜ÙÂÒÓ˘ ÔÂÈΠԇΠ,¯·„ ̇ ˜ÙÂÒÓ˘ ¯·„ ÏÚ„ (ë"þ ½"î½ë) Ô È˜ÒÙ ÌÂ˘Ó ‡"‰Ù· ͯ·È ‡"‰Ù· ‡ Ú"‰Ù· Â˙ί· ¯·„ ÏÚ ‡"‰Ù· ͯȷ ̇ 'ÈÙ‡ „·ÚÈ„·„ ͯ·È ˜ÙÂÒÓ˘ ÔÂÈΠ‡ˆÈ Ú"‰Ù· Â˙ί·˘ ‰ÓÎ ÌȇˆÓ Ó"Ó ‡"‰Ù· ‰ÏÈÁ˙ÎÏ 'ÈÙ‡ ȇ„· Ì˙ί·˘ Ìȯ·„ ÔÈ· ‰ÎÏ‰Ï ÌȘÂÏÈÁ ÏΉ˘ ̉ÈÏÚ ÌÈί·Ó˘ Ìȯ·„ ÔÈ·Â ÏΉ˘ ¯·„ Ïη Ú„ÈÏ ıÂÁ Î"Ú ˜ÙÒ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡Â‰ ̇ ÏΉ˘ ‡ ‡"‰Ù· ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó˘ ˜ÙÒ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡ ȇ„· Â˙ί· ‰Ê˘ ÌÂ˘Ó ˘È ‡"‰Ù· ̉ÈÏÚ ÌÈί·Ó˘ Ìȯ·„· ÔΠÂ˙ί· ȇ„„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ̇ ÔÈ· ÌȘÂÏÈÁ .˜ÙÒ ÙÂ˘Ó ˜¯ ¯ ‡"‰Ù· ÏΉ˘ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó ̇„ ‡Â‰ '‡ ‫נפק"מ‬ ñ×í¾ þ−×ïê¾ ó¼õ ñ×ë ö×î ê"íõë í"í)

,ÏΉ˘ ‡ Ú"‰Ù· ˜ÙÒ ÌÂ˘Ó ˜¯ (ê"íõë í"í ‡"‡Â ‡ˆÈ Ú"‰Ù· „·ÚÈ„· ÂÈÏÚ Í¯È· ̇ Â˙ί· ‡Ó˘„ ÌÂ˘Ó ÏΉ˘ „ÂÚ ÂÈÏÚ Í¯·Ï š"½ ë"ô ,ê"ôþë ï"½ ë"þ ’−½) ‡ˆÈ ¯·Î Ú"‰Ù· (è"þ ’−½ îñ¾ ¼"î¾ë êëîôí ëþí þîð−½ëî í"¼ š"½î è"ò

ê½³

‫ הר"ר יוסף חיים לונצער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ïη ‰"‰ 'ÎÏ ԉÈÏÚ Í¯·È ¯ÂÊÁÈ ÔÓÊ ¯Á‡Ï (‚ .Ì˘ ˜¯ ‰Ê 'Î ‡Ï˘ Ú"ˆÂ ‰Î¯· ˜ÙÒ 'ÈÒ Ë"‰‡··  ‡ˆÓ ‰ ¯Á‡ ‰Î¯· ÔÈ ÚÏ .‡"˜Ò È"¯ 'ÈÒ ·"Ó·Â Ê"Ò „"¯ ÏΉ˘ ˜ÙÒ Â˙ί·˘ ¯·„ ÂÈ ÙÏ ˘È ̇ (‫ג‬ ˘È˘ Ï˘ÓÏ È‡„· ÏΉ˘ Â˙ί·˘ ¯·„ ·Ëȉ ˜Ò¯Ӊ ‰Ó„‡ ÈÁÂÙ˙Ó Ï‚Â˜ ÂÈ ÙÏ 'ÎÏ ÌÈ‚„ (‡"‰Ù· ‡"ÂÙ˙ ÏÚ Í¯·Ï ÔÈ‚‰Â ‰Ï ۇ ÌÈ‚„‰ ÏÚ ‡Ï ς˜‰ ÏÚ ÏΉ˘ ͯ·È ÌÈ‚„‰ ÏÚ Í¯·È ̇„ ÂÏ ÌÈ·È·Á ÌÈ‚„‰ ̇ ‡"‰Ù· Â˙ί·˘ „ˆ‰ ÏÚ Ï‚Â˜‰ ˙‡ ¯ÂËÙÈ ‡Ï ˘ÂÁÏ ˘È 'ÎÏ Ó"Ó Â¯ËÂÙÏ 'ÈÙ· ÔÂÂÎÈ Ì‡ ۇ Î"˘ÓÎ ¯ËÙÈÓ ‡Ï ‚"‰Î· Û‡„ È"˘¯ 'È˘Ï ÌÈ‚„‰ ̇ (−"š½ î"þ ’−½) ·"Ó·Â ˙"Ú˘· ÔÈÚΠ̯ËÙÏ ‰Î¯· ˙Ú˘· ÔÂÂÎÈ ÂÈÏÚ ÌÈ·È·Á (ê"š½ ê"−þ ’−½ ï"ôë) è"ôþõíð ¹êî) ·"Ó· ˘"Ó 'ÎÏ ˜ÙÒ‰ ¯ÂËÙÏ ÔÂÂÎÈ ȇ„‰ ÏÚ Í¯·È„ 'Î ¯ÂËÙÏ ÔÂÂÎÓ˘Î È ‰Ó„ Ú"¢ 'È˘Ï ˜¯ Î"Î ‡Ï  ȇ˘ ‚È ˙‡ ÂÏ˘ ‰ÁÈ˙Ù· Ìȇ¯˘ ÂÓΠÌÈ Â¯Á‡‰ 'È˘Ï Î"‡˘Ó È"˘¯ ˙ËÈ˘Ï ˘˘ÂÁ 'ÎÏ È"˘¯ 'È˘Ï ÌÈ˘˘ÂÁ˘ (ðî¼î ’−þê ³èê¾) ÏÚ Í¯È· ̇ „·ÚÈ„·Â (Î"˘ÓÎ ˙¢ÚÏ Û È„Ú .‡ˆÈ ȇ„· ς˜‰ ¯ÂËÙÏ ÔÂÂÈΠÌÈ‚„‰ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó˘ ÌÈ ÈÓ‰ ˙Ú·˘Ó ‡Â‰ ̇ (‫ד‬ ‡ Ó"Ó· Â˙ί· ̇ ˜ÙÒ ˘È '‚ ÔÈÚÓ Â‡ '‚ ÔÈÚÓ ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó ‚"‰Ù· ‡ Ú"‰Ù· ÔÈί·Ó Ôȇ ÏΉ˘ (îê ê"íõë) Â˙ί· ̇ ˙ÂÁÙ ‡Ï‡  ÓÓ ÏÂÎ‡Ï Ôȇ ¯" · ‡Ï‡ ¯·„ Á˜È ‡ ‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙· ‡ ¯ÂÚÈ˘ÎÓ ÔÈί·Ó˘ ¯·„ '‚ ÔÈÚÓ È‡„· ÂÈÏÚ ÔÈί·Ó˘ ‰ ȇ '‚ ÔÈÚÓ ˙ί·„ ÌÂ˘Ó ¯" · ȇ„· ÂÈÏÚ

ÏÚ ‡"‰Ù· ͯ·È Î"Á‡Â ÌÈ˙Â˙‰ ˙‡ ¯ÂËÙÏ êñ¾ ¾îþ−õëöîî−× êñ óê öî−× ñ"òíô −³¼ô¾î) .ÌÈ˙Â˙‰ −þí èîíò× ë"ò¾ î−ñ¼ μþëñ î³¼ðë ’−í¾ êñê ,þî¬õñ ô"ô ¼"íõë ³×þëë îþ¬îõ îò−ê¾ î³¼ðë í−í îñ−ê× íï

.(îþ¬õñ êñ¾ ’−õë öîî×− ’×ñ íñ−ì³×ñ ’−½) ·¯‰ Ú"¢ ȯ·„· Ú"ˆ 'ÎÏ ‰Ê

‫ובעני‬

·˙΢ (ð"òî è"ò š"½) ·"Ӊ (ê"−½ ë"þ ‡Â‰˘ ˙¯ÈÙ ÈÓ Ì‰· ÌÈÏ˘·Ó˘ ÌÈÓ ÔÈ„· ÂÈÏÚ Í¯·È ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ ÏΉ˘Â Ú"‰Ù· ˜ÙÒ Â·˙Π‡ˆÈ Ú"‰Ù· ͯȷ ̇ „·ÚÈ„·Â ÏΉ˘ ‡· Î"Á‡Â Ú"‰Ù· ȯى ÏÚ Í¯È· ̇„ Î"‚ ‡Ó˘ ÈÎ ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·È ‡Ï ˜¯Ó‰ ˙Â˙˘Ï ‡"„ Á˜È˘ ·ÂË ÔÎÏ Ú"‰Ù· ˙ί·· ‡ˆÈ ¯·Î 'ÎÏ ,(ê"èôíô êîíî) ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·Ï ‰ÏÁ˙ ÂÓˆÚ· ÌÈÓ‰ ÏÚ Í¯È· ̇„ ˜ÏÈÁ ‰ÓÏ ‰˘˜ ÏΉ˘ ͯ·Ï ÂÎȯˆ‰ ‡Ï ‡ˆÈ„ ·˙Î Ú"‰Ù· ͯ·Ï ÂÎȯˆ‰ ȯ٠ÏÚ Í¯È· ̇ ‡"„ ÏÚ ˜¯ ·˙Î ‡"‚Ó‰˘ ÔÂÈÎ Èχ ‡"„ ÏÚ ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·Ï ÏÎÂÈ˘ „ˆ ˘È„ ÚÓ˘Ó Ú"ˆ ÔÂ˘Ï· .˜ÙÒ‰ ÌÚË· Ú"ˆÂ .ȯى ˙ί·· ‡ˆÈ ‡Ï Ú"‰Ù· ÂÓˆÚ· ÌÈÓ‰ ÏÚ Í¯È· ¯·Î ̇ ‫וא‬  ‡ˆÓ Ó"Ó ‰Î¯· ˜ÙÒ ÌÂ˘Ó ‡ˆÈ„ ‡Ï ‰ÊÓ Ï˜ · ËÓ˙˘‰Ï ÌÈÏÂÎÈ Ì‡„ Ù"ÓÎ š"½ ï"½š ’−½) ·"Ó· (‡ ‰Î¯· ˜ÙÒ· Ò ÎÈ ÔÓ„Ê Ì‡„ ‡ÈˆÂÓ‰ ͯȷ ̇ ˜ÙÒ· 'Î (¬"ô ÔÂÎ ,˙Ù ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯˘ '‡ Â˙·ÈÒÓ· ÂÈ ÙÏ Ë"Ù˙ 'ÈÙ· Î"Π‡ÈˆÂÓ‰ ˙ί··  ‡ÈˆÂÈ˘ ԇΠ‰"‰ 'ÎÏ Ú"‰Ù· ˙ί· ÔÈ ÚÏ (ï"ñ š"½) ¯·„ ‰Êȇ ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯˘ Â˙·ÈÒÓ· '‡ ˘È ̇ 'ÈÒ· (· .˜ÙÒ È„ÈÓ Â ‡ÈˆÂÈ ÏΉ˘ Â˙ί·˘ ¯˙ÂÈ ·˙Î (−"š½) ·"Ó·Â ˙"Ú˘· ·"ÈÒ Â"¯ ‡Ï‡ 'ÂΠ„ÈÓ ÏÂÎ‡Ï ‡Ï˘ ÍÏÓ ˙ÂÈ‰Ï ·ÂË

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ë½³

˙‡ˆÏ ¯ÂÓ‚ ˜ÙÒ Ìȇ¯˜ Ôȇ˘ Ì‰Ó ˘È Ì˙‡ È˙·˙Î ˜¯ ˙¯Á‡‰ ‰Î¯·· „·ÚÈ„· .˙¯Á‡ ˙Âί· ̉ÈÏÚ ÍÈÈ˘˘ ˙ÂËÈ˘ ˘È˘ È ÙÓ óà à"äôá íäéìò ïéëøáîù íéøáã (‫א‬ ‡Ï˘ ÌÈ· Ú (‡ ò"äôá ÷ôñ ãö ùéù

¯‡˘ (· (ð"− š"½î ë"½ ë"þ) ÌÏÂ˘È· ¯Ó‚ Ìȇ¯ ̉˘ ÔÓÊÓ (ó−ëîþìî ó−³−ïô ±îì) ˙¯ÈÙ š"½) ˙¯˘ÚÓ‰ ˙ ÂÚÏ ÂÚÈ‚È˘ „Ú ‰ÏÈÎ‡Ï ÔȘÂ˙Ó ÌÈ ÈÚ¯‚ (‚ (öñ−êí ñ× þê¾î í"ð ñ"íëî ê"× ÌÈÏ„‚‰ ÌÈ˙Â˙ („ (è"× š"½) ‰ÏÈÎ‡Ï Ìȇ¯˘ ‚"Ò ·"Ò ‚"¯ 'ÈÒ· ˜ÒÙ ˘ ˘"ÈʇӠ‰ Ò· ¯„Ò· ·¯‰ ˙Ú„Ï ,‡"‰Ù· ̉ÈÏÚ Í¯·Ó˘ (è"š½) È΄¯Ó ¯Ó‡Ó‰Â Â"Ò Â"Ù ÔÈ ‰ ‰ ˙ί· ÏÚ ÌÈÏ„‚˘ ˙¯ÈÙ (‰ .˜ÙÒ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡Â‰ è"þ) ÌÈÁÙË '‚Ó ˙ÂÁÙ Ô‰·‚˘ ÌÈ Ë˜ ˙ Ïȇ .(è"š½ ö−¾šêñ ñ−õþêõ) ˙Â·È·Ï ìëäùå î"îá ÷ôñ (‫ב‬

ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯  ȇ ÌÈÓ· ÌÏ˘È·˘ (μ−ñð−−òš ˜ÙÒ ‡Â‰ „·Ï ÌÈÓ‰ ˙Â˙˘Ï ˜¯ ˙·ȷω ÏΉ˘ ‡ ˙·ȷωΠÓ"Ó· ̉ÈÏÚ Í¯·È ̇ Ì‚Â Ó"Ó· ͯ·È ˙Â·È·Ï‰Ó ËÚÓ Á˜È Î"ÚÂ È ˘Ó Ï·È ÏΉ˘ Â˙ί·˘ ‡"„ ÏÚ Í¯·È 'ÈÁÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ÏÎÂÈ˘ È„Î ¯ÂÚÈ˘Î ÌÈ ÈÓ‰ (ï"− š"½) ˆ"‰Ú˘·Â ,(ê"− š"½ í"þ) ¯" · Ì‚Â ÏÚ Í¯·È ‡"„ ÂÏ Ôȇ ̇„ ‡"Á Ì˘· 'Î .‰Ê· Íȯ‡Ó˘ „ÂÚ ˘"ÈÚ ÏΉ˘ ÂÓˆÚ ·Ë¯‰ ãö ùéù óà ìëäù êøáéù ïé÷ùî ¯Î˘Â ÔÈÈ ·¯Ú˙ ̇ (‡ â"äôá êøáì

(‫ג‬

ÔÈȉ „‚ ÌÈÓÚÙ ' „Ú ,ÔÈÈ ËÚÈÓ ¯Î˘ ·Â¯Â ‡" ·˘ ÔÈÈ (· (ñ×í¾ μþëô í"ð ñ"íëî −"š½ ë"þ)  ȇ˘ Ê"Î Â˙ˆÈÓÁ È ÙÓ Â˙Â˙˘Ï ÔÈÚ Ó

ë"þ) '‚ ÔÈÚÓ ˙¯ËÂÙ ‰ ȇ "·Â ¯" · ˙¯ËÂÙ (ë"ô š"½ ’−¼î ð"− š"½ ë"ôî ê"−½

˜ÙÂÒÓ˘ ¯·„ ÏÎ Ú"¢· ˘"ÓÚ „"¯ Ò"ÂÒ· (‫ה‬ Ó"Ó ‡"‚Ó‰ 'Î ÏΉ˘ ÂÈÏÚ Í¯·È Â˙ί·· ‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙· ¯ËÂÙÏ ÏÂÎÈ˘ ¯·„ ‡Â‰ ̇ ê"èôí ñ¼ šñîì ó−þõê ³îññî¼ë¾ ¹êî) ÈÙË Û È„Ú îš−³¼í ó−òîþìêí ô"ô ó−þõê ð−ë ¼"î¾ë î−ñ¼ þïìî

‡"ÂÙ˙Ó Ï‚Â˜ ÏÂÎ‡Ï ‰ˆÂ¯ ̇ ÔÎÏ (ê"èô −þë𠉄ÂÚÒ‰ ÍÂ˙· ÂÏÎÂ‡Ï ÏÂÎÈ ·Ëȉ ˜ÒÂ¯Ó˘ ÍÂ˙· ÂÏÎÂ‡Ï ÈÙË Û È„Ú (þšîëë š"ë¾ë ñ¾ôñ) .‰„ÂÚÒ‰ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ ¯·ÁÓ‰ ˜È˙Ú‰ ‚"Ò Á"¯ '‫בסי‬ ÌÈ„˜˘ ÍÂ˙Ï ÁÓ˜ ÌÈ ˙ ˘Î Ï"Ê „ÂÚÒÈ˘ È„Î ÔÎ ÌÈ˘ÂÚ Ì‡ ‰ÏÂÁÏ ÌÈ˘ÂÚ˘  ȇ ‡ÓÏÚ· ˜·„Ï Ì‡Â Ó"Ó· ͯ·Ó ·Ï‰ ÍÂ˙· ÂÚÓ‚Ï ¯ÈÓÁ‰Ï ·ÂË Ó"Ó· ͯ·Ó [ "ÓÓ] ¯ÂËÙ ‡ÈˆÂÓ‰ ˙ί· ¯Á‡Ï ‰„ÂÚÒ‰ È„È ‡ˆÈ˘ ·˙Î ‰ÓÏ ÈÏ 'ÈÓ˙ Ê"ˉ ‰˘˜‰Â ȇӇ 'ÂΠ‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙ ÌÈÏ·˘ ‰Ó· ˜ÙÒ‰ ı¯È˙ 'ÂÎ ÏΉ˘ ̉ÈÏÚ Í¯·È˘ ¯Ӈ ‡Ï Ù"ÎÚ„ È΄¯Ó ¯Ó‡Ó Ì˘· (ï"¬ š"½) ˆ"‰Ú˘· ‰ÏÈÁ˙ÎÏ 'ÈÙ‡ ˙‡ˆÏ ÔÎ ˙¢ÚÏ ÈÙË ÛÈ„Ú ¯Â˜Ó ˘È Ê"ÙÏ 'ÂÎ ÏΉ˘ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ‡Ï .'ÒÂ˙ ȯ·„Ó ‡"‚Ó È¯·„Ï Â¯ÎÊ ˘ Ìȯ·„ ‰ÓÎ È"‰ÊÚ· ‫ ארשו‬.‫ב‬ ‡"‰Ù· ̉ÈÏÚ Í¯·Ï ÌȘÒÂÙ· Ìȯ·„ ‰ÓΠÚ"‰Ù· ˜ÙÒ Ì‰ÈÏÚ ˘È˘ Û‡ „ˆ ˘È˘ Û‡ ÏΉ˘ ̉ÈÏÚ Í¯·Ï ˜ÒÙ ˘ (ë"ô −"õ¼ ññ× μþðë) ,˙¯Á‡ ˙Âί· Ï˘ ˜ÙÒ Í¯È· ̇ „·ÚÈ„·Â ¯ÂÓ‚ ˜ÙÒ Ì‰˘ Ì‰Ó ˘È ‡Ó˙ÒÓ ‡ˆÈ Ú"‰Ù· Ï˘ÓÏ ˙¯Á‡‰ ‰Î¯·

è½³

‫ הר"ר יוסף חיים לונצער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ð"ò š"½ ®"í¾) ‰ËÈÁÒ È"Ú Ô˙ÏÈ· ·Â¯˘ ˙¯ÈÙ ’−¼î ¼"íõëë ê®− −ê ðë¼−ð ö−ò¼ñ ¼"®î ó−−½¾ ¾"−−¼î

ÔȈ ‡¯‡Ó ˙ËÈÁÒ ÈÓ ÔÈ ÚÏ (í"š½ è"ñ ’−½ ê"îïì ‰˘Ó ͯ· ÏÚ· ˜"‰È·¯Ï ‰·Â˘˙· 'ÈÚ Â ÓÊ· ˙¯ÈÙ (Ê .(õ"íþë ’ñí ±ëîš ¹î½ë ½õðò¾) Ï"ˆÊ ·Â¯ ͯ„ ÌÈÏ˘Â·Ó ÌÈ·ÂË ¯˙ÂÈ ÌÈÈÁ ÌÈ·Âˢ ÌÈÈÁ ÌÏ· ‡Â‰Â ÌÈÏ˘Â·Ó ÌÏÎÂ‡Ï ‡" · ˙¯ÈÙ (Á (ë"š½ ®"í¾î è"š½ í"þ ’−½î ê"½ š"½) −"š½ ð"þ ê"èô ’−¼î ð"½ è"þ) ˜¯Ò È Ïȇ ÔȇȈÂÓ˘ ‰"„ Ï"‰·· Ë"Ò ·"¯ 'ÈÒ·Â (Ë .(ð"½ è"þ ³"¼¾î ÌÈÏ˘·˙Ó Ôȇ˘ ÌȯÓ˙ ÔÈ ÚÏ ˜Ù˙ÒÓ ÌÏ˘·˘ Ô·˙· ‡ ¯ÙÚ· Ô˙‡ ÔÈ ˙  ÔÏȇ‰ ÏÚ Ì‡ ȇ¯Î ÌÈÏ˘Â·Ó Â˘Ú ˘ ¯Á‡ ,ÌÓÁ˙‰Ï .ÚȯΉ ‡Ï ÏΉ˘ ‡ Ú"‰Ù· ̉ÈÏÚ Í¯·Ó

ð"½ ð"þ) ı¯‡‰ ÏÚ Â˙‡ ÔÈÎÈÏ˘Ó˘Î Ú·Ú·Ó

˜ÊÁÏ ÌÈ ‡˙ ̉ÈÏÚ Â ˙ ˘ ÌÈ‚Ê (‚ .(ó¾ ñ"íëëî .(¬"ñ š"½î î"½ ê"ôþë) ÔÈȉ ÁÎ

ùéå ìëäù íäéìò ïéëøáîù íéøáã (‫ד‬ ¯ӂ ‡Ï˘ ˙¯ÈÙ (‡ ò"äôá ÷ôñ íäá

˜Á„‰ È"Ú ˜¯ ‰ÏÈÎ‡Ï Ìȇ¯ Ì È‡Â ÌÏÂ˘È· ÌÈȇ¯ Ì È‡˘ ÌÈ¯Ó ÌÈ ÈÚ¯‚ (· .(ì"− š"½ ë"þ) š"½ ®"í¾î í"× š"½) ¯Â‡‰ È"Ú Ô˜˙ÈÓ ‰ÏÈÎ‡Ï ÂÁÂÓÈ ˘ „Ú Ì˙‡ ÌÈÏ˘·Ó˘ ˙¯ÈÙ (‚ .(î"× ë"ô š"½ ë"ôî ï"½ ê"ôþ) Â˙¯Âˆ ¯ÎÈ ‡ÏÂ È¯Ó‚Ï ñ"íë) ÂÏ˘·˙ ˘ ̄˜ ÂÏÙ ˘ ÌȯÓ˙ („ (è"ôî ‡ ‰¯˘˘ ÌÈÓ (‰ .((¾"−−¼î) ñ×í¾ μþëô í"ð ¬"½ ˙ËÈÁÒ ÈÓÈÓ ( .(ê"−î −"½) ˙¯ÈÙ ÈÓ Ì‰· Ï˘È·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ð½³

‫הרב שלום לנדאו הי''ו‬ ‫מנהל כולל ערב ברך משה דסאטמאר‬

‫בירור בענין בישול אחר בישול בשבת‬ ¯·„· ÔÈ ÓÂË Ôȇ„ (.ð’’ñ ¹ðë) Ô È¯Ó‡„ ‡‰Â ,ÁÈ˙¯È ‡Ó˘ ‰¯ÈÊ‚ ‰Î˘Á˘Ó Ï·‰ Û ÈÒÂÓ Ôȇ˘ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ ‡Ï‰ ¯Â‡È· ÍȯˆÂ ÔÈ˘˘ÂÁ˘  Èȉ ÁÈ˙¯È ‡Ó˘ ‰¯ÈÊ‚„ ¯ÓÂÏ ˘È Ïȇ‰ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯ÂÒȇ‰ Ôȇ ,‰˙ÁÈ ‡Ó˘Ï ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ ‡Ï‡ ,˙·˘ ·¯ÚÓ Ï˘·˙ ¯·Î .‰¯Ú·‰ ÌÂ˘Ó ‡ˆÓÈ ‡Ó˘ ‰¯ÈÊ‚„ ,Ì˘ ˘Â¯ÈÙ È''˘¯ ‫אבל‬ ̄˜ ‰ÏÈÁ˙ ÂÁÈ˙¯È ‰ ˈ ˘ Â˙¯„˜ ‰˘˜Ó ‰Ê ÏÚ ,˙·˘· Ï˘·Ó ‡ˆÓ  ,‰ Óˉ‰ ‰ÎÈ˘Á˘Ó ‡Ï‡ ¯ʂ ‡Ï ‰Ó È ÙÓ„ Ì˘ 'Ó‚‰ ‡‰„ È''˘¯ ˘¯ÈÙ ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ¯ʂ ‡Ï ¯ÂÒȇ ˙¯ÈÊ‚ ‡Îȇ„ ‡È‰ ‰Î‡ÏÓ ˙·˘ ˙¯Ȅ˜ Ì˙Ò„ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó .‡˙Èȯ‡„ Ô‰Ï ‰È‰ ‡Ï ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· Ô‰ ˙ÂÁ˙¯ ˘È„ ¯·ÂÒ˘ È''˘¯Ó Ô ÈÊÁ ,ÁÈ˙¯È ‡Ó˘Ï ¯ÂÊ‚Ï ¯·„· ÌÈ ÈÓËÓ˘ ‰¯È„˜„ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ÂÏ¢· ‰¯Ó‚ ˘ ÍÁ¯Î ÏÚ Ï·‰ Û ÈÒÂÓ Â È‡˘ È''˘¯ ¯·ÂÒ ÔÎ ÈÙ ÏÚ Û‡Â (¹½î− ³−ë) ,¯·Î ,ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‰¯ÈÊ‚ · ˘È„ ‰È‚ÂÒ‰· ÏÂ˘È· ˘È„ ÚÓ˘Ó„ ÂÊ ‡¯Ó‚Ó ‰˘˜ Ê''ÈÙÏ Ï'' ‰ (.¬’’ñ ¹ðë) ÔÏ‰Ï ‡¯Ó‚‰Ï ÏÂ˘È· ¯Á‡ Â˙‡ ÔÈ¯Â˘ ˙·˘‰ È ÙÏ ÔÈÓÁ· ‡·˘ Ï΄ ·Â˘ Ï˘·˙ ˘ ÔÂÈ΄ ¯‡Â·Ó ,˙·˘· ÔÈÓÁ· .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ„ ,ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ · Ôȇ

‫בישול אחר בישול בדבר לח ויבש‬ Ô ·¯  ˙ ,‡˙ȇ (:ô) Û„ ˙·˘· ‫בגמרא‬ ÁÈ Ó ÌÈÓ Ï˘ ÔÂ˙Ș Ì„‡ ‡È·Ó ÏÈ·˘· ‡Ï‡ ÂÓÁÈ˘ ÏÈ·˘· ‡Ï ,‰¯Â„Ó‰ „‚ Î .Ô˙ Ȉ ‚ÂÙ˙˘ È‡Ó ‡ÓÈ˙ ,(ê’’− ,’− öô−½) ˘''‡¯‰ Ê''Ú ‫וכתב‬ Ï˘ ÔÂ˙Ș ÌÈ˘‰Ï Ô È¯˘„ ‡Î‰ ‡ ˘ ȇ ,Ô˙ Ȉ ‚ÂÙ˙˘ ÏÈ·˘· ‰¯Â„Ó‰ ψ‡ ÌÈÓ ÚÈ‚È˘ Û‡ ȯ˘ ‰È‰ ˙·˘· Ï˘·Ó„ ÌÂ˘Ó Â‡Ï Ô È¯Ò‡ (:ìñ ö−−¼) ÏÈÚÏ ,'ÂΠ· ˙„ÏÂÒ „È‰Ï ,‰Ó¢ ‰Ù¯‚ ÂÏÈÙ‡ ‰¯ÈΉ ‚''Ú ÌÈ˘‰Ï ·¯ÚÓ Ï˘·˙ ¯·Î ÏÈ˘·˙‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÏÈÚÏ Ô È¯Ó‡„Î ,ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ‰È· ˙ÈÏ ˙·˘ ÔÈ¯Â˘ ˙·˘‰ È ÙÏ ÔÈÓÁ· ‡·˘ ÏÎ (.¬’’ñ ¹ð) îë ö−ê ëî¾ ñ¾ë³ò¾ öî−×ð) ,˙·˘· ÔÈÓÁ· Â˙‡ ÚÂ„Ó ÔΠ̇ ,(ñî¾−ë þìê ñî¾−ë ö−êð ,ñî¾−ë þî½−ê ÁÈ ‰Ï ÂÏ Â¯È˙‰ ÌÈÓ Ï˘ ÔÂ˙Ș È·‚ ‡Î‰ .‰¯Â„Ó‰ „‚ Î ‰¯ÊÁ ¯ÂÒ‡ ‰¯ÈΉ ‚''Ú„ ,˘''‡¯‰ ‫ומתר‬ ÔÂ˙Ș· Ï·‡ ,‰˙ÁÈ ‡Ó˘ ˘˘Á ÌÂ˘Ó ÈÓ„„ ÌÂ˘Ó È¯˘ ,˘‡‰ „‚ ˜¯ ÂÁÈ Ó Â È‡˘  ȷ ˜ÈÒÙÓ ¯·„ Ôȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,ÍÓÂÒÏ ˜ÈÁ¯‰Ï ÌÈÓÎÁ ÂÎȯˆ‰˘ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,‰¯Â„ÓÏ .˙Â˙ÁÏ ‡·È ‡Ï ‰¯ÈΉ ‡Îȇ ‰¯Â„Ó‰ ÔÓ

í½³

‫ הרב שלום לנדאו הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ôȇ ÔÎ ÏÚ ,ÌÁ ÔÈÈ„Ú ‡È‰ ̇ Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó .‰ ˈ ˘ ‡ˆÓÈ ‡Ó˘Ï ‡Ï‡ ˘˘Á

‡·˘ ÏÎ Ô È¯Ó‡„ ‡‰„ ˘''‡¯‰ ‫ומתר‬ ÔÈÓÁ· Â˙‡ ÔÈ¯Â˘ ˙·˘‰ È ÙÏ ÔÈÓÁ· ˘·È ¯·„·„ ,˘·È ¯·„ ‡˜Â„  Èȉ ,˙·˘· Ôȇ„ Ô È¯Ó‡„ ‡‰Â ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ ‰Î˘Á˘Ó Ï·‰ ÛÈÒÂÓ Ôȇ˘ ¯·„· ÔÈ ÓÂË Â· ˘È˘ ÏÈ˘·˙·  Èȉ ,ÁÈ˙¯È ‡Ó˘ ‰¯ÈÊ‚ .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È ÁÏ ¯·„·„ ,˜¯Ó Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ̄˜„ ˘''‡¯‰ ˜ÈÒÓ ÏÈ˘·˙‰˘ ÔÈ· ,·ÈÈÁ ÂÏÂ˘È· ·Â¯È˜ ÏΠȇÒ¯„ ÚÈ‚‰˘ ¯Á‡Â (,¾ë− ö−ë ìñ ö−ëî) ,Ô Ëˆ‰˘ ÔÈ·Â ÌÁ ¯Ó‚ ˘ ¯Á‡ ÂÏÈه ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ ¯·„· ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È ,Ô Ëˆ  ÂÏÂ˘È· ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ ÌÁ ÔÈÈ„Ú˘Î Ï·‡ ,ÁÏ .ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ÏÎ ÏÂ˘È· ¯Á‡

¯ÓÂÏ ‰˘˜„ Â˙ÂÈ˘˜ È˙ ·‰ ‡Ï ˜''‰·„ ‫ולולי‬ ‰Ï˘·˙ ‡Ï· ȯÈȇ„ ‡¯Ó‚‰ ˙ ÂÂ΄ ,ÍÎ ¯Á‡ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó˘Î Î''‡„ ,Âίˆ ÏÎ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ,¯ÂÊ‚ ÈÓ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· Î''‡ ,Ô‰ ˙Á˙¯ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ‰¯È„˜ Ì˙Ò„ ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ï˘ ÔÈ˘˘ÂÁ˘ „ÂÓÏÏ Â ‡ ÔÈÎȯˆ ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ˙È ‰Ê ÏÚ ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚È ‰˙ÁÈ ÏÚ ‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ‰Ê ÈÙÏ ,˙·˘· Ï˘·Ó ˙¯Ȅ˜ Ì˙Ò„ Ïȇ‰ ¯Ê‚ÈÓÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï˘ ‰Ê  Èȉ Ô‰ ˙ÂÁ˙¯ ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· Ô‰ ˙ÂÁ˙¯ ÔΠ̇„ ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ¯·Î˘ ¯·Î˘ ÔÂÈÎ ˙·˘· ‰ Óˉ ¯ÂÒ‡ ȇӇ ‰˘˜ Íȯˆ‰ ÔÎ ÏÚ .˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ó˘Ï ‡È‰ ˘˘Á‰˘ ‡¯Ó‚‰ ˘¯ÙÏ È''˘¯ ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó ‰Ê ÏÚÂ Ô Ëˆ ˘ Â˙¯È„˜ ‡ˆÓÈ Ì˙Ò„ ‡¯Ó‚‰ ı¯˙Ó ¯ÂÊ‚Ï ÈÓ ˙¢Ӣ‰ ÔÈ·„ Î'‡˘Ó ,˙¢Ӣ‰ ÔÈ·· Ô‰ ˙ÂÁ˙¯ ˙¯Ȅ˜ .‰˙ÁÈ ‡Ó˘Ï ÔÈ˘˘ÂÁ ‰ ˈ ¯·Î˘ ˙·˘· ’ê ’õë) ÏÈÚÏ È''˘¯ ˙ËÈ˘ ‡È·Ó

‫והרא''ש‬

‡Ï ‰¯Â˜Ú Ï·‡ Ï''Ê ,(ð’’ñ ’ñí Ï''‰Â È''˘¯Ù ‰· ÒÈ‚Ó ‡ÓÏÈ„ Ô È˘ÈÈÁ ‰ÁÂË ˙Á˙¯ ‰„ÂÚ· ¯Â‡‰ ÔÓ ‰¯Â˜Ú˘ Ù''Ú‡ Ï˘·Ó ·ÈÈÁ˘ ˘''Î ÔΠ̇ .Ï˘·Ó ‡Â‰ ‰· ÒÈ‚Ó‰ „ÂÚ· ÂÏÈÙ‡ ·ÈÈÁ˘ ¯Â‡‰ Ï ·Â˘  ˙ ˘Î ‰˘ÚÓ ‰˘ÂÚ ¯Â‡‰ ÏÚ ‰ È˙ ·„ ˙Á˙¯ „·Ï ÒÈ‚Ó· ·ÈÈÁ Ì‡Â È¯Ó‚Ï ˘„Á ÏÂ˘È· .‰Ê· ·ÈÈÁ˘ ˘''Î Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ¯Á‡˘ ˘''‡¯‰ ˙Ú„Î ‫והנה‬ ̇ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ ȇÒ¯„ Ô·

Û‡˘ ¯·ÂÒ ‡Ï‡ ,ÔΠ ȇ È''˘¯ ˙Ú„ ‫אבל‬ ̇ Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ÌÁ ÏÈ˘·˙‰˘Î ¯·ÂÒ˘ ˘''‡¯‰Î ‡Ï ,ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ï ÔÈÈ„Ú Â· Ôȇ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ¯Á‡„ ˙¢˜‰Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ,ÌÁ „ÂÚ· ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó È''˘¯Ó È''˘¯ ÏÚ (þî¬í ñ¼ ¹½î− ³−ëí ³î−¾š ö−¼×) ‡Â‰ ‰¯ÈÊ‚„ (.ð’’ñ ¹ðë) ‡¯Ó‚‰ ˘¯ÙÓ˘ ,ÂÓˆÚ ‰ ÈÓË‰Ï ‰ˆ¯È˘Î ‰ ˈ ˘ ‰¯È„˜ ‡ˆÓÈ ‡Ó˘ .˙·˘· Ï˘·Ó ‡ˆÓ  ¯Â‡· ‰ÏÈÁ˙ ‰ Á˙¯È ,ÌÁ ‡Â‰˘Î Ì‚ ÏÂ˘È· ˘È˘ È''˘¯ ˙Ú„ ̇ ‡Ó˘Ï ‡È‰ ‰¯ÈÊ‚‰˘ ˘¯ÙÓ È''˘¯ Ôȇ ‰ÓÏ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ Â˙¯È„˜ ‡ˆÓÈ ·ÈÈÁ˙È ‰Ê ÏÚ ,ÂÏÂ˘È· ¯ÂÓ‚Ï È„Î ‰˙ÁÈ „ÂÚ Â· Ôȇ ‚''‰Î·˘ È‡Ó ‡Ï‡ .ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰ ¯·Î˘ ÔÂÈÎ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ‰¯È„˜„ ,¯Âˉ ÏÚ ÛÒÂÈ ˙È·‰ ı¯˙Ó ȇÒ¯„ ÍÁ¯Î ÏÚ Ï·‰ ÛÈÒÂÓ Â È‡˘ ¯·„· ÌÈ ÈÓËÓ˘ „ÂÚ Â· Ôȇ ‰''˘Ó ,¯·Î ÂÏ¢· ‰¯Ó‚ ˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ÛÈÒÂÓ ‡''Ó¯‰Â ,Ô Ëˆ ̇ ·ÈÈÁ˘ ˘''‡¯‰Î ˜Óˈӷ ‡˜Â„ ‰Ê„ ÌÁÂ¯È Â È·¯ Ï˘ ‡Ï˜‰ ¯ÂÒȇ Ôȇ ÂÏ Ú¯Â ˜ÓËˆÓ Ì‡ Ï·‡ ÂÏ ‰ÙÈ (î’’¬ ¹−¼½ë) ÔÏ‰Ï ‡''Ó¯‰Â ,Ô Ëˆ · Û‡ Ï˘È· ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ̇„ Ì''·Ó¯‰ ˙Ú„ ‡È·Ó ÔÎ Ì‚ ˜ÈÒÓÂ Ô Ëˆ ÂÏÈÙ‡ ÁÏ ¯·„· Û‡ ·ÈÈÁ  ȇ Ô Ëˆ ‡Ï· ˜¯ Ϙ‰Ï ‚‰ Ó‰ Ôȇ˘ ‰ÎÏ‰Ï .ȯӂÏ

‫בישול אחר בישול במלח ושומן‬ ÒÙÏȇ‰ ,(.ë’’ô ¹ð) ‰¯ÈÎ ˜¯Ù· ‫במשנה‬ Ô˙È ‡Ï ÔÈÁ˙Â¯Ó Ô¯È·Ú‰˘ ‰¯È„˜‰Â ¯·Ò ,‡¯Ó‚·Â ,[ÏÂ˘È·‰ ÈϘ Ì¢Ó] ÔÈÏ·˙ ÂÎÂ˙Ï ÈÏη„ ÔÈÏ·˙Î ‡Â‰ ȯ‰ ÁÏÓ„ ¯ÓÈÓÏ ÛÒÂÈ ·¯ ‰ÈÏ ¯Ó‡ ‰Ï˘· ‡Ï È ˘ ÈÏη ‰Ï˘· Ô¢‡¯ ÈÏη„ ,ÔÈÏ·˙Î ‰ ȇ ÁÏÓ ,‡ÈÈÁ È·¯ È ˙ ,ÈÈ·‡ ·¯ ¯Ó‡„ ,ÔÓÁ ·¯„ ‡‚ÈÏÙ .‰Ï˘· ÈÓ È ˘ .‡¯Â˙„ ‡¯˘·Î ‡ÏÂ˘È· ‡ÁÏÈÓ ‡Îȯˆ ÔÓÁ ÁÏÓ ¯ÓÈÓÏ ÛÒÂÈ ·¯ ¯·Ò ,ȯӇ„ ‡Îȇ ÈÏη ,‰Ï˘· Ô¢‡¯ ÈÏη„ ,ÔÈÏ·˙Î ‡Â‰ ȯ‰ ‡ÈÈÁ È·¯ È ˙ ,ÈÈ·‡ ‰ÈÏ ¯Ó‡ ,‰Ï˘· ‡Ï È ˘ ‡Ï ÈÓ Ô¢‡¯ ÈÏη„ ,ÔÈÏ·˙Î ‰ ȇ ÁÏÓ ‡ÁÏÈÓ ‡Îȯˆ :ÔÓÁ ·¯ ¯Ó‡„  Èȉ .‰Ï˘· ȯ˙ ‡Îȇ„  Èȉ .‡¯Â˙„ ‡¯˘È·Î ‡ÏÂ˘È· ‰˘˜„ ‡ÏÂ˜Ï ÁÏÓ È‰ ‡¯˙· ‡ ˘ÈÏÏ ,È ˘ÈÏ ¯˙ÂÓ ÈΉ Ì¢Ó ,‡¯Â˙„ ‡¯˘È·Î Ï˘·˙‰Ï ,˘‡‰Ó ‰¯ȷډ˘ Ô¢‡¯ ÈÏη ÂÏÈÙ‡ ÈÏη ÂÏÈÙ‡„ ‡¯ÓÂÁÏ ÁÏÓ È‰ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÏ .Ï˘·˙Ó È ˘ ‰˘˜„ ,‡¯˙· ‡ ˘ÈÏÎ ˘''‡¯‰Â Û''ȯ‰ ‫ופסקו‬ Ï·‡ ,‡¯Â˙„ ‡¯˘È·Î Ï˘·Ï ÁÏÓ ,·˙Î (öôìò ëþð îò−−íî í’’ð ó¾) ˙ÂÙÒÂ˙‰

î½³

̉ ‡Ï‰ ÌÈ Â˘‡¯ ‰ÓИÒÙ ÌÁ ÔÈÈ„Ú Â È·¯ ÔΠ,Ô''¯‰Â ‡''·˘¯‰ ,‰ ÂÈ Â È·¯ ,Ô''·Ó¯‰ ˜ÓËˆÓ ÔÈ· ˜ÏÁÓ ÌÁÂ¯È Â È·¯˘ ‡Ï‡ ÌÁÂ¯È ÂÏ Ú¯Â ˜Óˈӷ„ ÂÏ Ú¯Â ˜ÓˈÓÏ ÂÏ ‰ÙÈ .ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ · Ôȇ Ô Ëˆ ̇ ÂÏÈÙ‡ ,·˙Î (è í×ñí ¬ šþõ ³ë¾ ³î×ñí) Ì''·Ó¯‰ ‫אבל‬ Ï˘Â·Ó ‰È‰˘ ¯·„ ¯Â‡‰ ÏÚ Ï˘·Ó‰' ÏÏÎ ÏÂ˘È· Íȯˆ Ôȇ˘ ¯·„ ‡ Âίˆ ÏÎ ˘·È ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ Ôȇ˘ Âȯ·„Ó ÚÓ˘Ó ,'¯ÂËÙ ÍÈÈ˘˘ ¯·„ Ï΄ ˜¯ ,ÌÁÏ Ô Âˆ ÔÈ· ‡ ÁÏÏ Ù''Ú‡ ˙È ˘ ÂÏ˘·Ó˘Î ·ÈÈÁ ÏÂ˘È· „ÂÚ Â· · Ôȇ ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ˘ ÏΠ,‡Â‰ ÌÁ ÔÈÈ„Ú˘ ÏÚ ˜¯Â ,Ô Ëˆ  ÁÏ ¯·„· Û‡ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ˙Ú„ ÔΠ.‰¯ÊÁ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ ÂÓˆÚ ˘‡‰ ‡Ï‡ ,Ô Ëˆ ˘ ÁÏ ¯·„ È·‚Ï ˜''Ó҉ ‡''·˘¯‰ ÚÈ‚‰ ˜¯˘Î Û‡„ ,¯˙ÂÈ Ï˜‰Ï ‡''·˘¯‰ ˙Ú„˘ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ Ôȇ„ ,ȯȇÓ Ô''¯‰ ˙Ú„ ÔΠ,‰¯Â˙‰ ÔÓ Ù''ÎÚ .Ô Ëˆ  ÁÏ· Û‡ Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó Â· ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ̇„ (ì"−¾ öô−½) ¯Âˉ ‫דעת‬ ‡Ï ̇ ,Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ Ô Ëˆ  Է Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰ ‡Ï˘Î ˘''ΠÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ˙ËÈ˘Î Â‰Ê ,Á˙¯ „ÂÚ· ÂÏÈÙ‡ ·ÈÈÁ ȇÒ¯„ Ï΄ ,Ì''·Ó¯‰Â È''˘¯Î ¯ÈÓÁÓ˘ ‡Ï‡ ,˘''‡¯‰ Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ¯Á‡ Û‡ ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ï˘ „ÂÚ· ÂÏÈÙ‡ ,ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ˘È ȇÒ¯„ Ô· .ÌÁ Ì‚ (’ð ¹−¼½ ì’’−¾ öô−½) Ú''˘· ˜ÒÙ ‫ולהלכה‬ ¯Ó‚ ‡Ï˘ „Ú„ ,¯Âˉ ˙گΉΠÔÎ ÏÈ˘·˙‰˘Î Û‡ ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ · ˘È ÂÏÂ˘È· ˜ÒÂÙ ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ˘ ¯Á‡Â ,Á˙¯ ÔÈÈ„Ú

ï½³

‫ הרב שלום לנדאו הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÔÈ ÚÏ ÁÏ ¯·„ ‡¯˜È ‰ÓÏ ÔÈ·‰Ï ÍȯˆÂ ,˘·È ÔÓÈÒ) ·¯‰ Ú''˘· Ì‚ ‰‡¯Â] .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È·

 ˙ÈÏ ‡Ï˘  Èȉ„ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÎ ¯ÈÓÁÓ‰˘ .‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡·˙ È ˘ ÈÏη ÂÏÈÙ‡

·˙΢ (Ë''ϘÒ) ˙·˘ ˙ÂÙÒÂ˙·Â (Ë''È ˜''Ò Á''È˘ ÂÏÈÙ‡ ¯‰Ê Â Ì‰Ï˘ ÁÏÓÎ Â Â„Ï ¯ÈÓÁÓ‰„ Â˙ ÂÂ΄ .[‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡Â·˙ È ˘ ÈÏÎÓ

Ê''ˉ ÔÈ· ‰Ê ÔÈÚÎ ¯·„· ˙˜ÂÏÁÓ „ÂÚ ‫ונביא‬ ¹−¼½ ì’’−¾ öô−½ë) ˜ÒÙ ¯·ÁÓ‰„ ,‡''Ӊ ˘‡‰ „‚ Î ''‡„ ‡Ù ȇ'' Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ˘ (ï’’„Ï ¯ÂÒȇ · Ôȇ · ˙„ÏÂÒ „ȉ˘ ̘ӷ Ê''ˉ ‰˘˜‰Â ,ÁÂÓÈ Â ¯ÊÂÁ ˘¯˜ ˘ ÔÓ¢‰Ó ‡‰ „Ï ¯ÂÒȇ · Ôȇ˘ ·‚ ÏÚ Û‡„ ,(×’’š½) ÏÚ˘ ȉ „ ,ÔÓ¢‰ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ˘È ¯Á‡ ‰ÈÙ‡ ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ ‡Ù‚ ''‡„ ‡Ù ȇ‰'' ·˘ ÔÓ¢‰ Ï·‡ ,˙ÈÙ‡ ¯·Î˘ ÔÂÈÎ ‰ÈÙ‡ ‰˘Ú ˘ ¯Á‡˘ ÔÂÈÎ ,· ÍÈÈ˘ ÁÏ ¯·„ ÔÈ„ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ˘È Î''‡Â ,ÁÂÓÈ Â ¯ÊÂÁ ÌÁ ¯·ÁÓ‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ ‰Ê Ì¢Ó .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ''‡„‡Ù ȇ‰'' ÁÈ ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ Â˙Ú„Â ,‰Ê ÔÈ„· ˙Ó˘ · ÔÈÈÚ .· ˙„ÏÂÒ „ȉ Ôȇ˘ ̘ӷ ˜¯ ¯·ÁÓ‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ Î''‚˘ ,(î’’š½ ’× ññ×) Ì„‡ ÂÁÈ ‰Ï ¯˙ȉ Ôȇ˘ ¯·ÂÒ ''‡„ ‡Ù ȇ‰'' ÔÈ„· ˙Ó‡·Â .· ˙„ÏÂÒ „ȉ Ôȇ˘ ̘ӷ ˜¯ ÍȯˆÂ Ú"¢· ¯ÙÂÒ ˙ÂÚË ˘È˘ ·˙Î ˘Â·Ï‰ ̘ӷ„ ,· ˙„ÏÂÒ „ȉ ïéàù ̘ӷ ¯ÓÂÏ Ï·‡ .ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ · ˙„ÏÂÒ „ȉ˘ ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ˘ ,(ô’’š½ë) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ˙Ú„ ¯ÊÂÁ ÌÁ ‰˘Ú ˘Î˘ Û‡˘ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È·  Ȅ ,‡Â‰ ˘·È ÔÈÈ„Ú ÂÈ˘ÎÚ Ó''Ó ,ÁÂÓÈ Â .˘·È ¯·„Î ˜ÙÒ˙Ó ‰Ê Ì‚˘ „ÓÏ ‰˘Ó Èί„‰˘ ‫ואפשר‬ ÁÏÓ· Û‡ Èχ„ ,ÁÏÓ ÔÈ ÚÏ È΄¯Ó‰ ¯·„· ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡ Â Ï˘

‡È·Ó ,(−×ðþôí −òô−½ô ì’’¾ öô−½ ó¾) ‫והמרדכי‬ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÎ Ô È˜Ò٠ȇ ˙˜ÂÏÁÓ ‡ ˘ÈÏΠ‡ ,È ˘ ÈÏη ÂÏÈÙ‡ Ï˘·˙Ó ÁÏÓ„ Î''Á‡Â ,È ˘ ÈÏη ÂÏÈÙ‡ Ï˘·˙Ó Â È‡„ ‡¯˙· Â Ï˘ ÁÏÓÓ„ ÈÏ ¯Ó‡ Ô„ ¯"¯‰Â' ,Ï"Ê ·˙Î ,˘ÂÁÏ Ôȇ ÏÂ˘È· È„È ÏÚ Â˙‡ ÔÈ ˜˙Ó„ 'ÂΠ˙·˘‰ È ÙÏ ÔÈÓÁ· ‡·˘ ÏÎ ‡È ˙„Î ‡Ï˘ ‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡·˙ ¯ÈÓÁÓ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ „ȉ˘ ÔÓÊ ÏÎ È ˘ ÈÏη ÂÏÈÙ‡ ÁÏÓ Ô˙ÈÏ ‡˙Èȯ‡„ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ Ïȇ‰ · ˙„ÏÂÒ Ì˘ (í"ñ¾í ñ¼ëô) Ú˘È È„‚· ˙‰‚‰·Â .'ÏÂ˘È·· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ȇ‰„ ,˙ÂËÈ˘Ù· „ÓÏ (ë’’−š½) Ì‰Ï˘ ÁÏÓ‰ È·‚Ï ‡Ï‡  ȇ ,·''Ú˙ ¯ÈÓÁÓ‰ ‡ ˘ÈÏΠ‡ ‡Ó˜ ‡ ˘ÈÏÎ Ô È˜Ò٠̇ Ô È˜ÙÒÓ„ ÂÈÏÚ ‡·˙ ¯ÈÓÁÓ‰˘ ¯Ó‡ ‰Ê ÏÚ ,‡¯˙· ÔÈ„ È·‚Ï Ï·‡ ,Ï'' ‰ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ˙ڄΠ,‰Î¯· ¯ÈÓÁ‰Ï ÌÂ˜Ó Ôȇ ,Ï˘·˙ ¯·Î˘ Â Ï˘ ÁÏÓ ¯·Î˘ ÔÂÈÎ ‡Ï‡ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· · ‰È‰È˘ ÏÚÓ Â¯È·Ú‰˘ Ô¢‡¯ ÈÏη Û‡ ¯˙ÂÓ Ï˘·˙ .˘‡‰ ˜¯ ‡È·Ó (ð ³îê ì’’−¾ öô−½) ‰˘Ó Èί„· ‫א‬ ·˙Î' ,Ï"Ê Ï'' ‰ È΄¯Ó‰ Ï˘ '·‰ ˜ÏÁ‰ ÁÏÓ„ ¯Ó‡ Ô„ ¯''¯‰Â ‰¯ÈÎ ˜¯Ù È΄¯Ó‰ ˘ÂÁÏ Ôȇ ÏÂ˘È· È„È ÏÚ Â˙‡ ÌÈ ˜˙Ó„ Â Ï˘ 'ÂΠ˙·˘‰ È ÙÏ ÔÈÓÁ· ‡·˘ ÏÎ ‡È ˙„Î ÚÓ˘Ó .'‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡Â·˙ ¯ÈÓÁÓ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡Â·˙ ¯ÈÓÁÓ‰„ ȇ‰„ Âȯ·„Ó ¯·„Î Â È„„ Ï˘·˙ ˘ Â Ï˘ ÁÏÓ ÏÚ Û‡ ȇ˜ È„‚·‰Î ‡Ï„ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· · ˘È ,ÁÏ ¯·„Î Â È„ ÁÏÓ„ È΄¯Ó‰ ˙Ú„„ ¯·ÂÒ˘ Ú˘È

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ôȇ È ‰·˘ ,ÔÈÈ ÔӢ ÌÈÓ Ô‚Π‡Ï‡  ȇ „ÂÚ ÂÏ˘·Ó˘Î , ˈ ˘ ¯Á‡ ‡˙ÂÈÏÚÓ Ì¢ ¯·Î˘ Ïȇ‰ È¯Ó‚Ï ˘„Á ÏÂ˘È· ‡¯˜ ÌÚÙ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,Ì‰Ó Ô¢‡¯‰ ÏÂ˘È·‰ Ïʇ ‰È‰ ÏÂ˘È·‰ ̄˜„ ,˜¯Ó · ˘È˘ ÏÈ˘·˙ ¯˜ÈÚ È¯‰ ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯Â Ï˘·˙ ÍÎ ¯Á‡Â ÈÁ .Ô¢‡¯‰ ÏÂ˘È·‰ È„È ÏÚ ‰Â‰˙ ¯·Î ÏÂ˘È·‰ ˙ÂÓÈ˙ÒÓ„ Ïȇ‰ ‰Ê· ϘÈÓ Â È‡ ‰˘ÚÓÏ Í‡ · ˘È˘ ¯·„ Ïη ,‰Ê· ˜ÏÈÁ ‡Ï ÌȘÒÂÙ‰ ¯·„‰ ÌÚË ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· · ÍÈÈ˘ ˜¯Ó ÏÈ˘·˙ ÏÂÎ‡Ï ÏÏΠͯ„‰ Ôȇ˘ Ïȇ‰„ ,Ï'' Î ÏÂ˘È·Â Ô˜È˙ ȯ˜ÈÓ ,¯˜ ‡Â‰˘Î ˜¯Ó · ˘È˘ .˘„Á

ì½³

‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡Â·˙ ¯ÈÓÁÓ‰˘ ·˙Î ÔÎ ÏÚ ÁÏ .Â Ï˘ ÁÏÓ ÏÚ Ì‚ È''˘¯ ˙Ú„Ï ˜ÂÏÈÁ‰ ÌÚË ÔÈ·‰Ï ˘È ‫והנה‬ ÁÏ ¯·„·„ ,ÌÈ Â˘‡¯ ¯‡˘Â ˘''‡¯‰Â ˘·È ¯·„·Â ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È Ô Ëˆ ˘ .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ

‰ÏÂÚÙ‰ ̇· ˙ÂÏ˙Ï ˘È˘ Ï'' ‰ ÏÏΉ ‫לפי‬ Ìȯ·„ ‰ÓÎ Ì‚ ˘È ,˙¯ÎÈ ‰ ¢‡¯‰ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÏÂÚÙ‰ Ôȇ ÔÎ Ì‚Â 'ÌÈ˘·È' ̉˘ ,ÔÈ„‰ Ìψ‡ Ì‚ ‰ ˙˘È ‰Ê ÈÙÏ ,̉· ˙¯ÎÈ Â Ëˆ ˘ ¯Á‡˘ ,˙ÙÊ ,‰ÂÚ˘ ,˙ÂÎ˙Ó Ô‚Î ,̉· ˙¯ÎÈ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÏÂÚÙ‰ Ôȇ ¢˜˙  ¯·„· ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È„ „''ÓÏ ·ÈÈÁ˙È .ÁÏ

,‰Ù‡‰ ˙·ÏÓ ˙·˘‰ ÍÒÂÓ· Í ÈÁ ‫במנחת‬ ¯·„Ï ÁÏ ¯·„ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ ÌÚË ·˙Î ‰ ¢‡¯‰ ‰ÏÂÚÙ‰ ÔÈÈ„Ú ˘·È ¯·„·„ ˘·È Ôȇ˘ ÁÏ ¯·„· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,˙„ÓÂÚ ‰Ó˜ӷ ¯·Ò‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,ÂÈÏÚ ˙¯ÎÈ ‰ ¢‡¯‰ ‰ÏÂÚÙ‰ ˙ÂÓÎÏ ¯ÊÂÁ ¯·„‰ ÏÂ˘È·‰ ¯Á‡Ï ̇„ Âȯ·„ ‰Ï˘·Ó˘Î ʇ ,ÏÂ˘È·‰ ÂÈÏÚ ¯ÎÈ Ôȇ ‰È‰˘ Ì¢Ó ,˘„ÁÓ ÏÂ˘È· ˙·ÏÓ ‰˘ÂÚ ˘„ÁÓ ¯·„· ÔΠ̇ ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· · ˘È ÈΉ ÏÎ‡È˘ È„Î ÁÏ ¯·„· ÏÂ˘È·‰ ¯˜ÈÚ„ ÁÏ Í¯„‰ Ôȇ ˜¯Ó · ˘È˘ ÏÈ˘·˙„ ,Â˙ÂÓÈÓÁ·  ÓÓ Ïʇ Ô Ëˆ ̇ ʇ ,¯˜ ÂÏÎÂ‡Ï ÏÏÎ ÏÂ˘È· ‰˘ÂÚ ÌÚÙ „ÂÚ ÂÏ˘·Ó˘Î ÏÂ˘È·‰ ‰Ó΢ Û‡„ ,ÔΠ ȇ ˘·È ¯·„ Ï·‡ ,˘„ÁÓ ÌÈÏÂÎÈ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,ÌÁ ÂÏÎÂ‡Ï ÌȈ¯ ÌÈÓÚÙ ‰Î‡ÏÓÏ ·˘Á  ȇ ÂÁÈ˙¯Ó˘Î ,¯˜ ÂÏÎÂ‡Ï .ÏÂ˘È· Ï˘ ‰˘„Á

˙·ÏÓ ˙·˘‰ ÍÒÂÓ· Í ÈÁ ˙Á Ó· ‫א‬ Û‡˘ Ì''·Ó¯‰ ˙Ú„ ÈÙÏ„ ,˜ÈÈ„Ó ‰Ù‡‰ ˙Î˙Ó· Ì‚ ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ ÁÏ ¯·„· ‡¯Ó‚‰Ó ‰Ê ÏÚ ‰˘˜Ó ͇ ,ÔÎ ÔÈ„‰ ‰È‰È ˙‡ ‰Á„  ȇ ԉΠ˙· ˙¯·Ú‰„ ˙ÂÓ·È ˘È¯ ,¯·‡‰ ˙Î˙‰ ‡Â‰ ˙·˘ ÏÂÏÈÁ‰Â ˙·˘‰ ‰¯Â‡ÎÏ ,‰˘˜ ¯·„ ‰Ù¯Ó˘ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯·„· ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ„ Ì''·Ó¯‰ ˙Ú„Ï

,˜Ù˙ÒÓ (ê’’š½ ê’’ê ð’’òþ öô−½) ÌÈ„‚Ó ‫ובפרי‬ ÏÂ˘È·‰ ¯˜ÈÚ ÁÏ ¯·„· Û‡ ‰¯Â‡ÎÏ˘ ÔÈÈ„Ú ÏÂ˘È·‰ ̄˜„ ,‰ ¢‡¯ ÌÚÙ· ‰˘Ú ¯Á‡ Ï·‡ ,ÏÏÎ ÂÏÎÂ‡Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÈÁ ‡Â‰ Ï„‚ Ô˜È˙ ˘È˘ ·‚ ÏÚ Û‡ Ô¢‡¯‰ ÏÂ˘È·‰ Ï·‡ ,¯˜ ÂÏÎ‡Ï ‰ˆÂ¯  ȇ˘ ÂÓÓÁÓ˘ ‰Ê· ˙ÂÈ‰Ï ÂÏ ‰È‰ ‡Ï ,ÏÂ˘È·‰ ¯˜ÈÚ ‰Ê Ôȇ ÁÏ ¯·„„ ,¯ÓÂÏ ‰ˆ¯ ÔÎ ÏÚ ,ÍÎ ÏÚ ·ÈÈÁ

‫בישול אחר בישול במתכות זפת‬ ‫ושעוה‬

¬½³

‫ הרב שלום לנדאו הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

È ˘‰ ÏÂ˘È·‰ È„È ÏÚ ˙È˘Ú ˘ ˙ÂÓÈÓÁ‰ .‡Â‰ ˘ÂϘ

¯ÂÊÁÏ ˙·˘ ̄˜ ÂÎÈ˙‰Ï ÌÈÏÂÎÈ ‡Ï‰ ,ÁÏ ˙¯·Ú‰ ¯ÂÒ‡ ‰ÓÏ ÔΠ̇ ,˙·˘· ÂÎÈ˙‰Ï ‰Ù‡ ˙·ÏÓ ÏË ÈÏ‚‡·Â .˙·˘· ԉΠ˙· Í˙È ¯·Î ˙Î˙Ó ÏÎ ‡‰„ ,„ÂÚ ‰˘˜Ó (î’’š½) ,ÌÈ ·‡‰Ó ‡Ȉ‰˘Î ‰ÏÈÁ˙·  Èȉ„ ,ÌÚÙ í×ñí ¬ šþõ ³ë¾ ³î×ñí) ·˙Î ÂÓˆÚ· Ì''·Ó¯‰Â ‡ ‡Â‰˘ ÏÎ ˙ÂÎ˙Ó È ÈÓÓ „Á‡ ÍÈ˙Ó‰˘ (î ȯ‰ ˙ÏÁ‚ ‰˘Ú˙˘ „Ú ˙ÂÎ˙Ó‰ ˙‡ ÌÓÁÓ‰ ÔÈ· ¯·„ Ï˘ ÂÏÏÎ 'ÂÎÂ Ï˘·Ó ˙„ÏÂ˙ ‰Ê ͯ Û‚ ‰˘˜‰˘ ‡ ˘‡· ‰˘˜ Û‚ ‰Ù¯˘ Íȇ ÔΠ̇ ,Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ‰Ê ȯ‰ ,ÏÂ˘È· „ÂÚ Â· Ôȇ˘ Ì''·Ó¯‰· „ÂÓÏÏ ¯˘Ù‡ ,ÏË ÈÏ‚‡‰ Ì˘ ˜ÈÒÓ ÔÎÏ .Ï˘·˙ ˘ ¯Á‡ .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ˘È ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ ˙ÂÎ˙Ó·„ ˙ÂËÈ˘Ù· „ÓÂÏ (î’’š½ ’× ññ×) Ì„‡ ˙Ó˘ ‰ Ì‚ ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ˘ Ì''·Ó¯‰ ˙Ú„Ï Û‡„ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ÔÓ¢ ˙ÂÎ˙Ó· ·ÈÈÁ ,ÁÏ ¯·„· .ÏÂ˘È· ¯Á‡

‰Ó· Ï„‚ Â È˘ ‰˘Ú ˘ Û‡˘ ,ÁÏ ‫ב( בדבר‬ ÈÁÓ˘ „Á‡ ÌÚÙ ¯·Î Ï˘·˙ ˘ ÏÏΠͯ„‰ Ôȇ˘ ÔÂÈΠ͇ ,Ï˘Â·Ó ‰˘Ú ̇ ,¯˜ ‡Â‰˘Î ˜¯Ó · ˘È˘ ÏÈ˘·˙ ÏÂÎ‡Ï Ï˘ ÏÂ˘È·‰ È„È ÏÚ Ï„‚ Ô˜È˙ Ì‚ ‰˘Ú ÔÎ ‡Â‰ ‰Ê·Â .ÂÓÓÁÓ˘ ‰Ê· ‰È ˘‰ ÌÚÙ‰ ¯‡˘Â ˘''‡¯‰Â Ì''·Ó¯‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ÂÈÏÚ „ÂÚ ÌÈ·ÈÈÁ ̇ ,ÌÈ Â˘‡¯ Ì‰Ó Ïʇ Ô¢‡¯‰ ÏÂ˘È·Ó Ô Ëˆ ˘ ¯Á‡„ ÔÂÈÎ ÏÂ˘È·· ˙ÂÓÈÓÁ‰ Ô˜È˙ ,Ô¢‡¯‰ ÏÂ˘È·‰ ÌÂ˘Ó ÂÈÏÚ ·ÈÈÁ˙‰Ï Ï„‚ Ô˜È˙ ‡¯˜ È ˘‰ .ÏÂ˘È·  ˈ ˘ ¯Á‡ ÏÏÎ ÌÈ ˙˘Ó Ôȇ˘ ‫ג( בדברי‬ ,‰ÂÚ˘ ,˙Î˙Ó Ô‚ΠÌÏÂ˘È·Ó ˙ ˙ ‰¯·Ò‰ ,‰ÏÈ·· ¯ÂÒ‡‰ ·ÏÁ ,˙ÙÊ ÈÏÂÎÏ ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ ̉· ˘È˘ ,ÏË ÈÏ‚‡‰Â Ì„‡ ˙Ó˘ ‰ ˙Ú„Î ‰Ê ,‡ÓÏÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ì‰ÈÏÚ ÌÈ·ÈÈÁ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ„ .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ˘È˘ ‡Â‰ ̉· „Á‡ „ˆ˘ ,ÔÓ¢ ‫ד( מלח‬ ˙ÂÓΠȯ‰˘ ,˘·È ¯·„ ÔÈ„ Ì‰Ï È„È ÏÚ ,ÌÂÓÈÁ ÈÏ· ÍÎ ÌÏÎÂ‡Ï ÌÈÏÂÎÈ Ì‰˘ ‡˙˘‰ ¯˙· Ô ÈÏʇ ,ÌȯÁ‡ ÌÈÏ·ӷ ˙·Â¯Ú˙ ÏÈÁ˙‰˘ ¯Á‡ ,È ˘ „ˆÓ ͇ ,˘·È ¯·„ ȯ˜Ó ÌÓÁ˙ ˘ ȯÁ‡ ÁÏ ¯·„ ÌÈ˘Ú '·‰ ÏÂ˘È·‰ ȇ¯  ȇ ‰ˆÂ¯  ȇ ‰Ê ·ˆÓ·Â ¯˘Ù  ˙ˆ˜ „Ú ÔÈ˙ÓÓ ,ÌÁ ‡Â‰˘Î ˜¯ ÍÎ ÂÏÎÂ‡Ï ,‰ ¢‡¯‰ ÏÂ˘È·‰ ‰Ê· ÏË·Ó ,ÌÓÁ˙È˘ ÌÈ˘·È Ìȯ·„ ÂÈ˘ÎÚ˘ ˙Âȉ˘ ‡Â‰ ‰Ê· ˜ÙÒ‰Â

Ì''·Ó¯‰Ï„ Í ÈÁ ˙Á Ó‰ ˙Ú„ ‡ÒÈ‚ ‫מאיד‬ ,ÁÏ ¯·„· ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ˘ Ôȇ ˙Á‡ ÌÚÙ Í˙È ˘ ¯Á‡˘ ,ÔÎ ˙Î˙Ó· Û‡ .ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ÔÈ·Â ,˘·È ÁÏ ÔÈ· ÏÂ˘È·· ÌȘÂÏÈÁ‰ ‫ולהבי‬ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ,ÔÓ¢ ÁÏÓ ˙ÂÎ˙Ó .ÏÂ˘È· È„È ÏÚ ÌÈ˘Ú ˘ ÌȘÂÏÈÁ È‚ÂÒ '„ ˘È˘ Ï·Ӊ ̈ڷ Â È˘ ‰Â‰˙ ˘ ˘·È ‫א( בדבר‬ ȇ¯Â Ï˘Â·Ó ‰˘Ú ÈÁ ¯·„Ó˘ ‡˜Â„ ÂÏÎÂ‡Ï Î''Á‡ ‡„ÈÙ˜ Ôȇ ͇ ‰ÏÈÎ‡Ï ÌÁ ÂÏÎ‡Ï Ï·Ӊ ͯ„ ̇ ÂÏÈه ,ÌÁ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ Ê‡ ,Ô Âˆ ÂÏÎÂ‡Ï ÔÎ Ì‚ ÌÈÏÂÎÈ Ô˜È˙˘ ÌÂ˘Ó ,ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· · Ôȇ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯Ó‚ ·Â ,Ì''·Ó¯‰Î ÌÁ „ÂÚ· ÂÏÈÙ‡ ·ÈÈÁ ,˘''‡¯‰ ˙Ú„Î Ô Ëˆ ˘Î ‡Ï‡ ·ÈÈÁ  ȇ ÂÏÂ˘È· ˜ÏÁÏ ÌÁÂ¯È Â È·¯Î ˜ÒÙ (’ð ¹−¼½ë) ‡''Ó¯‰Â ·'' ˘Ó‰ ͇ ,ÂÏ Ú¯Ï ÂÏ ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ ÔÈ· Û‡ Ô Ëˆ ˘Î ¯ÂÒ‡„ ‰ÎÏ‰Ï Ì˘ ¯ÈÓÁÓ .ÂÏ Ú¯Â ˜ÓËˆÓ˘Î ,Ì''·Ó¯‰ ˙Ú„ ‡È·Ó (î’’¬ ¹−¼½ë) ‫והרמ''א‬ ÂÏÈÙ‡ ¯˙ÂÓ ÏÂ˘È·‰ ¯Ó‚ ̇„ ‚‰ Ó‰ ÌÂ˘Ó ¯È˙Ó Â È‡ ‰ÎÏ‰Ï Í‡ ,Ô Ëˆ .È¯Ó‚Ï Ô Ëˆ ‡Ï˘Î ‡Ï‡ ¯·„Î Â È„˘ ¯ÈÓÁ‰Ï ·'' ˘Ó‰ ˙Ú„ ‫במלח‬ ÂÏ Ôȇ Ï˘·˙ ˘Î ۇ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÁÏ ,˘‡‰ ÏÚÓ Â¯È·Ú‰˘ Ô¢‡¯ ÈÏÎÏ Â ˙ÈÏ ÔΠ,‰Ê ÏÈ·˘· ÏÈ˘·˙‰ ¯Ò‡ Ôȇ „·ÚÈ„·Â ‰Î¯· ÂÈÏÚ ‡Â·˙ ¯ÈÓÁÓ‰˘ ·¯‰ Ú''¢‰ ·˙Î ÈϘ ÌÂ˘Ó È ˘ ÈÏη Û‡ ¯ÈÓÁ‰Ï Â˙Ú„˘ ‡Ï‡] .[ÏÂ˘È·‰

¯ÈÓÁ‰Ï Ï'' ‰ Ì„‡ ˙Ó˘ ‰ ˙Ú„ ‫בשומ‬ ˙Ú„Ï ÂÏÈÙ‡˘ ÁÏ ¯·„Ó ¯˙ÂÈ ¯ÂÓÁ˘ ˙Ú„Â ,·ÈÈÁ ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· Ôȇ˘ Ì''·Ó¯‰ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ ¯ÈÓÁ‰Ï Ï'' ‰ (×’’š½) Ê''ˉ (ô’’š½) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ Ï·‡ ,ÁÏ ¯·„ ÌÂ˘Ó ÁÏÓ ÔȄΠϘ‰Ï ‰ÎÏ‰Ï ·'' ˘Ó‰ ˙Ú„ ÔÎÂ Ì˘ ‡''Ó¯‰ ¯ÈÓÁÓ ÔÓ¢· ͇ ,‡ È„Ó ‰Ê· ·˙Î ‡Ï ÔÎÏ ,„Ï ÌÂ˘Ó ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ÈΉ ‡Ϸ˘ ,ÁÏÓ ÂÓÎ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ¯ÈÓÁ‰Ï .„Ï ÌÂ˘Ó ÌȯÈÓÁÓ

¼³

‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ ÂÈ˘ÎÚ˘ ÔÂÈÎ Ô È¯Ó‡ ̇ ,̉ '·‰ ÏÂ˘È·‰ È„È ÏÚ ¯ÂÓ‚ Ô˜È˙ Ô˜˙Ó Ôȇ ‰˘ÚÓÏ Ô˜È˙˘ ÔÂÈΠ‡ ,˘·È ¯·„ ÔÈ„ ÂÏ ˘È ÏÂ˘È·‰ Ïʇ˘ ÔÓÊ Â· ‰È‰Â  ˜˙Ï ‰ˆÂ¯˘ ‰Ó· ‡Â‰‰ ÔÓÊÓ ,ÁÏ ¯·„ ÌÈ˘Ú ˘ ÔÂÈÎ Ô¢‡¯‰ · ˘È ÁÏ ¯·„ ȯ˜Ó ,ÂÓÓÈÁ˘ ‰Ê·  ˜È˙ .ÏÂ˘È· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Ï·ÓÎ Ï˘·˙ ̇ ˘·È ¯·„· äëìä ‫ולעני‬ ,Ô''·Ó¯‰Â ˘''‡¯‰ ˙Ú„Ï È‡Ò¯„ Ô· „ÂÚ ·ÈÈÁ Ôȇ ,Ô''¯‰Â ‡''·˘¯‰ ,‰ ÂÈ Â È·¯ È''˘¯ ˙Ú„Ï ,Ô Ëˆ ÂÏÈÙ‡ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ¯Ó‚ ˘ ¯Á‡Â ,ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ Ì''·Ó¯‰Â ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ · Ôȇ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ ÏÂ˘È·‰ .Ô ·¯„Ó ÂÏÈÙ‡ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ̄˜ ÁÏ ‫בדבר‬ ,·ÈÈÁ ÂÏÂ˘È· ·Â¯È˜ ÏÎ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ ÔÈÈ„Ú Ì‡ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎÏ ÚÈ‚‰˘ ¯Á‡Â Ì''·Ó¯‰Â È''˘¯Ï ·ÈÈÁ  ȇ ˘''‡¯‰Ï ,‡Â‰ ÌÁ ‡ÏÂ Ô Ëˆ ̇ .ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ï˘ ÏÎ ·ÈÈÁ ·ÈÈÁ Ì''·Ó¯‰Â È''˘¯ ˘''‡¯‰Ï ,ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ¯Ó‚ ˘ ¯Á‡Â .¯ÂË٠ȯȇÓ Ô''¯‰Ï ‡''·˘¯‰Ï · Ôȇ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ ÌÁ ÔÈÈ„Ú Ì‡ ÂÏÂ˘È· ̇ ,ÂÏ ‰ÙÈ ˜Óˈ ÂÏÈه ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ˙Ú„Ï ·ÈÈÁ È''˘¯Â ˘''‡¯‰ ˙Ú„Ï Ô Ëˆ ÔÈ· ˜ÏÁÏ ÌÁÂ¯È Â È·¯ ˙Ú„Â ,¯˙ÂÓ Ì''·Ó¯‰ ˜Óˈӷ„ ,ÂÏ Ú¯Â ˜ÓˈÓÏ ÂÏ ‰ÙÈ ˜ÓËˆÓ ,ÏÂ˘È· ¯ÂÒȇ · Ôȇ Ô Ëˆ ̇ ÂÏÈÙ‡ ÂÏ Ú¯Â ÂÏÂ˘È· ¯Ó‚ ‡Ï˘ Ï΄ ‰ÎÏ‰Ï ¯·ÁÓ‰ ˙Ú„Â

ê¼³

‫ הר''ר בנימין אליעזר לנדאו הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר''ר בנימין אליעזר לנדאו הי''ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין ערב פסח שחל להיות בשבת מה לעשות בחמץ שנשאר‬ Ó"È ıÂÁÏ Â ÎÈÏÂÈ˘ ÈÂ‚Ï ıÓÁ‰ ¯˙ÂÓ Ô˙ÈÏ Ô„È„Ï„ ‰‡¯  ¯˙ÂÓ ÌÁ˜È ‡Â‰Â ÂÈ ÙÏ ÌÈ˘‰Ï„ 'ÈÙ‡ Ì‰Ï Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ ‡˙Èȯ‡„ ‰"¯ Ï"Ï„ ‰È‰ ¯·Î .ıÂÁÏ ÍÈÏÂÈ˘ ÚÂ„È 'Èه „È· 'ÒÂ˙‰Â 'ÂÎ Ô¯ÈÚ ÁÏ˘˘ ‚"¯ÂÙ˘‚ Ú¯· ‰˘ÚÓ ÔΠ'¯È˜Ú ȉ„ È‚ „ÈÏ Ô˙ÈÏ ¯ÂÒ‡„ ·˙Î ˘Â·ÏÓ Í¯„  ÏËÈ ‡Ï ̇  ÂÎ˘Ó ÂÏ ˙˙Ï ‡È·‰˘ ‰Ó„ Ï"ˆ Î"Ú„ È"·¯‰ ·˙Π.Ï"ÎÚ ÌȯÒ‡ ÌȘÏÂÁ 'Â˙‰„ Ï"¯„ 'Â˙‰ ȯ·„ È΄¯Ó 'Â˙‰„ È ˘ÈÏ ˜ÈÈ„ ÈΉ„ ‰"¯ Ï"Ï„ Ô„È„Ï 'ÈÙ‡ ‰Ê„ (Á¯Î‰‰ È"·¯‰· ˘"Ú) ‰Ê‰ ÔÓÊ· ȯÈÈÓ„ Ì˘· Î"Î '΢ ¯˙ȉ‰ È΄¯Ó‰ ‡‰„ ‡˙ÈÏ 'ÈÙ‡ ¯È˙‰ ‡Ï Ê"‡„ ¯‡Â·Ó Ó"‚‰·Â Ê"‡ Ù"¯Ú· ıÓÁ ÂÓÎ ‰ÂˆÓ ̘ӷ ‡"Î ‰È„È„Ï ÁÏ˘˘ Ô¯ÈÚ„ ‡„·ÂÚÎ ÌÂÏ˘ È΄ ÌÂ˘Ó Â‡ 'Â˙‰Â ÌÈ„ÂÓ 'Â˙‰ Ì‚ ¯˘Ù‡ ‚"‰Î 'ÂÎ ‰ÂˆÓ ‡ÎÈÏ„ ÈÎȉ Ì˙Ò· ȯÈÈÓ ÌȯÒ‡˘ È΄¯Ó‰ ‡È·‰˘ ‰Ó Î"Ú ‡Ï‡ ˘"„ ‡ÎÈÏÂ Ï˘ ıÙÁ‰ 'ÈÙ‡ ̉ȯ·„Ó „ÂÓÏÏ 'ÒÂ˙‰ ȯ·„ Ôȇ„ χ¯˘È „È· Ô΢ÂÓÓ ‡Â‰˘ ‡Ï‡ È‚ ‡Îȇ χ¯˘È ˙¢¯ ÈÏ· ÂÏËÈÏ È‡˘¯ È‚‰  ÂÎ˘Ó ÂÏ ˙˙Ï ÔΠ'Â˙‰ ˘"ÓΠÔÈÚ‰ ˙ȇ¯Ó ˘"Ó· È΄¯Ó‰ ˙ ÂÂ΄ ˘¯ÙÓ ‡"Ó Ï·‡ 'ÂÎ Ô˙ ȇ„ ¯‡Â·Ó ̉ȯ·„Ó„ 'Â˙‰ ȯ·„ ÔÈÚ‰ ˙ȇ¯Ó ¯ÂÒȇ „·ÏÓ ˘ÓÓ Â„È· χ¯˘È‰ ‰˘ÂÚ Ï‡¯˘È‰˘  Èȉ„ ¯Á‡ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ

‰Ú·¯‡ ,‡˙ȇ (.¬ô ¹ð) ÌÈÁÒÙ ˙ÎÒÓ· '‫מתני‬ ˙‡ ÔÈ¯Ú·Ó ˙·˘· ˙ÂÈ‰Ï ÏÁ˘ ¯˘Ú çøåà ò"ùá ‡˙ȇ .'ÂΠ˙·˘ È ÙÏÓ ÏΉ ¯Ú·Ï ·ÂË (’ë ¹−¼½ ðô³ öô−½ ì½õ ³î×ñí) íééç ˙ÂÚËÏ ‡Ï˘ È„Î ,˙ˆÁ ̄˜ ˙·˘ ·¯Ú· à"îøä Û ÈÒ‰ ,˙ˆÁ ¯Á‡ ¯Ú·Ï ÌÈ ˘ ¯‡˘· Ì˘ ·˙Π. ÏË·È ˙·˘‰ ÌÂÈ·Â ,‰Ê ÏÚ ,ÂÏ·˘ ¯Á‡ ıÓÁ ¯‡˘È ̇ (’í ¹−¼½) ¯·ÁÓ‰ ,‡ˆÓÈ Ï·· ¯Â·ÚÈ ‡Ï˘ È„Î ÂÈÏÚ ÈÏÎ ‰ÙÎÈ Ì‡ ˜¯˘ ‰Ê˘ ÛÈÒÂÓ (’î š"½) áäæ éøåèäå .ÈÂ‚Ï Ô˙È˘ Íȯˆ ‰ÏÁ˙ÎÏ˘ ,Ì"ÂÎÚ ÂÏ Ôȇ ¯·ÁÓ‰ ·˙΢ ‰Ó˘ ,íéð÷æ úøèòá ·˙Î ‫וכ‬ .È‚ ÂÏ Ôȇ ̇ ˜¯ Â‰Ê ,ÈÏÎ ÂÈÏÚ ‰ÙÎÈ˘ ¹−¼½) ¯·ÁÓ‰ ·˙΢ ‰Ó˘ ,Ì˘ „ÂÚ ·˙Π ‡ÈˆÂÈ ‡Ï˘ ˙ Ó ÏÚ ,ÈÂ‚Ï Â ˙ÈÏ Íȯˆ˘ ,(’ð ‡Ó˙Ò· ÔÈ„‰ ‡Â‰„ ,‡˜Â„ Â‡Ï ,ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï ÂÏÈÙ‡ ,‡ÈˆÂ‰Ï ˙ Ó ÏÚ ÂÏ ¯Ó‡ ‡Ï ̇ ,ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï ıÓÁ‰ ˙‡ ÂÓˆÚÓ ‡ÈˆÂÓ È‚‰˘ .ÂÏ ˙˙Ï ¯˙ÂÓ ·˙Î (’ë ¹−¼½ í"×¾ öô−½) ˙·˘ ‫ובהלכות‬ ̘ӷ˘ È΄¯Ó‰ Ì˘· ‡"Ó¯‰ ,Â˙¢¯Ó ‡ÈˆÂ‰Ï ˙·˘· ÈÂ‚Ï ˙˙Ï ¯˙ÂÓ ,‰ÂˆÓ .˙·˘· ˙ÂÈ‰Ï ÏÁ ÁÒÙ ·¯Ú˘Î ıÓÁ Ô‚Π˙ ÂÂÎ ,Ï"‰Ê· ‰Ê ÏÚ ·˙Î (’î š"½) ˘"‰ÁÓ·Â ¯ÂÒ‡˘ Ó"È ˙·˘· ÏÁ Ù"ڢΠÏ"Ê È΄¯Ó‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ̇˘ ÌÂ˘Ó ,χ¯˘È‰ ˙È·· ‰ÏÂÎ ‰ÏÎ‡Ï ˙È·· ÏÂÎ‡Ï ÏÂÎÈ˘ ‰ÓÓ ¯˙ÂÈ ÈÂ‚Ï Ô˙ ‰˙‡ ˙ Ó ÏÚ ÂÏ Ô˙ ˘ ¯·„‰ ¯ÎÈ È¯‰ ,χ¯˘È‰ Ì˘ ˘È ̇ Ï·‡ ,ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï  ‡ÈˆÂÈ˘ Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ ,Ô ·¯„Ó ˜¯ ¯ÂÒȇ˘ ˙ÈÏӯΠ˜¯ ˘Â¯ÈÙ· ÂÏ ¯ÓÂÏ ÔÎ ÂÓΠ,˙Á‡ ˙·· ‰·¯‰ ÂÏ ÈÂ‚Ï ¯ÓÂÏ Â¯È˙‰ ‰ÂˆÓ ̘ӷ˘ , ‡ÈˆÂÈ˘ .Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ¯ÂÒ‡  ȇ˘ ¯·„ ˙·˘· ˙¢ÚÏ öô−½ ñ−¼ñ êëîôí ñ¼) ‰˘˜Ó à"÷òøä ‫אול‬

‡‰ ,ÈÏÎ ˙ÈÈÙη ¯È˙ ȇӇ (ðô³ ,‡ÒΉ ˙È·Ï ÍÈÏ˘‰Ï ‡ ıÂÁÏ Â˜¯ÊÏ ÏÂÎÈ È·‚Ï ˜¯ ¯Ó‡ ÈÏÎ ˙ÈÈÙ΄ ‡ È„ ȇ‰ ÏΠÍȯˆ˘ ·ÂË ÌÂÈ È ‡˘Â ,·ÂË ÌÂÈ· ıÓÁ ‡ˆÂÓ ıÓÁ‰ ÏËÏËÏ ¯ÂÒ‡˘ ÌÂ˘Ó ,ÈÏÎ ˙ÈÈÙÎ ˙Ó‡·Â .ÔÂÈÚ Íȯˆ· ¯‡˘  ,‰ˆ˜ÂÓ ÌÂ˘Ó ·˙΢ ‰Ó„ ,à"÷òøä ˙È˘Â˜ ¯‡·Ï Íȯˆ ıÂÁÏ Â˜¯ÊÏ ÔÈÏÂÎÈ Íȇ ȯ‰Â ,ıÂÁÏ ˜Â¯ÊÏ ˘È˘ ̘ӷ ȯÈÈÓ ‡Î‰„ ȇ„ ‡Ï‡ .˙·˘· ‡‰ ÔΠ.ıÂÁÏ Â˜¯ÊÏ ÏÂÎÈ ‡ÏÈÓÓ ,·Â¯ÈÚ Ì˘ ȯÈÈÓ„ Â‡Ï ‡ÒΉ ˙È·Ï ÍÈÏ˘‰Ï ·˙΢ ȇ ÂÏÈÙ‡„ ‡Ï‡ ,Â˙¢¯· ‡Ï ‡ÒΉ ˙È·‰˘ Ó"Ó ,Â˙¢¯·˘ ¯ˆÁ· ‡ÒΉ ˙È·‰„ ‡ÓÈ ÂÏÈÙ‡ ȇ¯  ȇ ȇ„· ‰˘Ú Ì˘Ï ÂÎÈÏ˘Ó˘Î .ÏË· ıÓÁ‰ ‡ÏÈÓÓ ,·ÏÎ ˙ÏÈ·Ï

¯˙ÂÈ ‰ÏÁ˙ÎÏ˘ ,ÌÈ Â¯Á‡‰ ÏÎÓ ÚÓ˘Ó ‫וכ‬ ˘ ȇӇ ÔΠ̇ ‰˘˜Â .ÈÂ‚Ï Ô˙ÈÏ ·ÂË ‰È‰ ,ÈÏÎ ˙ÈÈÙÎ Ï˘ „·ÚÈ„·„ ÔÈ„‰ ¯·ÁÓ‰ ‡Â‰ ‰Ê˘ ÈÂ‚Ï Â ˙ÈÏ Íȯˆ˘ ·Â˙ÎÏ Íȯˆ ¯·„ ˘ ¯·ÁÓ‰˘ ı¯˙Ï Ôȇ .‰ÏÈÁ˙ÎÏ ˙ÈÈÙÎ Ô‚Π‰È‰È ‡Ï˘ ˙¯˘Ù‡ Ì¢ Ôȇ˘ .È‚ ‰È‰È ‡Ï˘ ˙¯˘Ù‡ ˘È Ì"ÂÎÚ Ï·‡ ,ÈÏÎ ‰ÏÁ˙ÎÏ ·Â˙ÎÏ Íȯˆ ¯·ÁÓ‰ ‰È‰˘ Ì¢Ó

ë¼³

È ÙÓ Â‡ ‰ÂˆÓ ̘ӷ„ Ù"Ú Û‡ ÔÎÏ ‰¯È˜Ú χ¯˘È‰˘ ¯˙‰ ‡Ï ÈÂ‚Ï Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ ˘"„ Ì‚Â ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡„ ÔÂÈÎ ÌÈ„È·  ˙È Â ÏËÈ˘ ÈÂ‚Ï ‰ÂˆÈ˘ ‰"‡Ï· ÌÂÏ˘ Èί„‰ Ô˜˙Ï Ï·‡ ‰"Ó ¯ÂÒȇ ‚"‰Î ¯È˙‰Ï ÂίˆÂ‰„ Â‰È ¯È˙ ‰ÓÏ ¯È˙‰Ï ͯˆ Ôȇ„ '¯È˜Ú ¯ÂÒȇ ‰"Ó˘ 'ÈÒÚ ‰"¯ Ï"Ï :Ê"Á‡ ‡"Ó ˘"ÓΠÂÏ È‡ ‰Ê· ÌȘÒÂÙ‰ ˙˜ÂÏÁÓ ‡È·‰ 'Ê ÛÈÚÒ .Ï"ÎÚ .‰"¯ Ï"Ï Ô„È„Ï È¯·„ ˘Â¯ÈÙ˘ Ì˘ äøåøá äðùîá ‫ועיי‬ È‚‰˘Î ‡˜Â„ ‰Ê˘ ,(ê− ¹−¼½) ‡"Ó¯‰ ÂÏ ˘È ʇ ,ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï ‰Ê ˙‡ ‡ÈˆÂÈ ‡Ï ‰ÂˆÓ ̘ӷ ,˙·˘„ ˙·˘ ÌÂ˘Ó ¯˙ȉ ̇ Ì‚˘ ·˙΢ ,ÌÈ ˜Ê ˙¯ËډΠ‡Ï„ ,¯˙ÂÓ .¯˙ÂÓ ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï ıÓÁ‰ ˙‡ ‡ÈˆÂÓ È‚‰ ¹−¼½ ðô³ öô−½) áøä êåøò ïçìåùá ·˙Î

‫וכ‬

¯‡·Ó .ÈÂ‚Ï Ô˙ÈÏ Íȯˆ ‰ÏÁ˙ÎÏ˘ (’î"¾ öô−½) ˙·˘ ˙ÂÎω· ¯‡·˙ „ È"ÙÚ‡„ Ì˘ Ôȇ˘ ÏÎ ˙·˘· ‰ ˙Ó Ô˙ÈÏ ¯ÂÒ‡˘ (î¬ ¹−¼½ È„Î ÔÎ ‰˘ÂÚ ‡Â‰˘ ÔÂÈÎ .˙·˘‰ ͯˆ · Ï·· ÂÈÏÚ ¯Â·ÚÈ ‡Ï˘ Â˙¢¯Ó ıÓÁ‰ ¯Ú·Ï ͯˆ ÂÊ ‰ È˙ · ˘È ȯ‰ ,‡ˆÓÈ Ï··Â ‰‡¯È ÂÓÎ ‰ÂˆÓ Í¯ÂˆÏ ‰ ˙Ó Ô˙ÈÏ ¯˙ÂÓ ,‰ÂˆÓ ,Ì˘ ·¯‰ Ú"¢· ·˙Î „ÂÚ .Ì˘ ¯‡·˙˘ Â˙È·Ó Ô‡ÈˆÂ‰Ï ÂÏ ¯Ó‡È ‡Ï˘ ¯‰ÊÈÏ Íȯˆ„ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ˙·˘· · ÏËÏËÏ ¯ÂÒ‡˘ ̘ÓÏ ÏÚÂ Ì˘Ï Â ‡ÈˆÂÈ È‚‰˘ Ú„ÂÈ ‡Â‰˘ È"Ùڇ  ȇ˘ ÔÂÈÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,ÂÏ Ô˙ ‡Â‰ ÔÎ ˙ Ó ‰˘ÂÚ È‚‰ ȯ‰ , ‡ÈˆÂÈ˘ ˘Â¯ÈÙ· ÂÏ ¯Ó‡ χ¯˘È‰ Ï˘ ÂÁÂÏ˘  ȇ ÂÓˆÚ ˙Ú„Ó ÔÎ Â Èȉ„ ,ËÚÂÓ ¯·„ ÈÂ‚Ï Ô˙È˘ Íȯˆ Ì‚Â .¯˙ÂÓ ÏÂÎÈ ‰È‰ ‰ˆÂ¯ È‚‰ ̇˘ ˙Á‡ ‰„ÂÚÒ ÔÂÊÓ

è¼³

‫ הר''ר בנימין אליעזר לנדאו הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ Ê‡˘ ‚"ÓÙ‰ ȯ·„Ó ‰‡¯ ,Ï" Î ˘È˘ ̘ӷ ¯˜Ù‰ ̘ӷ ÂÎÈÏ˘È ¯ȘÙÈ Â¯È˜Ù‰Ï ÏÂÎÈ Â¯ÂÒȇ ÔÓÊ Ì„Â˜ ȯ‰˘ ,·Â¯ÈÚ .ÂÏ˘  ȇ ¯·Î ʇ ‡Ï ÂÊ ‰ˆÚ Ì‚˘ ·Â¯ÈÚ Ôȇ˘ ÔÙ‡· ‫א‬ Ô„È„Ï„ (ï"š½) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ·˙Î ,ÍÈÈ˘ Ì‚ ÏÂÎÈ ‡˙Èȯ‡„ ÌÈ·¯‰ ˙¢¯ Â Ï Ôȇ„  ȇ Ì"ÂÎÚÏ ‰¯ÈÓ‡˘ .ÏΉ Á˜È˘ ÈÂ‚Ï ¯ÓÂÏ ‰‡¯È Ï·· ¯Â·ÚÈ ‡Ï˘ ̘ӷ ,Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ˙¯ÓÏ˘ ÏÈÚÏ Â ¯‡· ÔΠ,¯È˙‰ ‡ˆÓÈ Ï·Â .¯È˙‰ ‰ÂˆÓ ̘ӷ ‰ ˙Ó ˙ È˙ ¯ÂÒȇ ˘È˘ ¯˜ÈÚÓ˘ Ôȯ¯٠˜¯ ¯‡˘ ˘ ÔÙ‡· ˜Ù˙Ò‰Ï ˘ÈÂ Í¯ÂˆÏ ·˘Á 'È‰È Ì‡ ,¯ÂÚÈ· Íȯˆ  ȇ ÔÈ„‰ .Ï" Î ¯È˙‰Ï ‰ÂˆÓ

‰ÙÎÈ È‚ Ôȇ ̇ „·ÚÈ„·Â ,ÈÂ‚Ï Â ˙ÈÏ Íȯˆ .ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ ,ÈÏÎ ÂÈÏÚ š"½ ï"¾ô ðô³ öô−½) ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ·˙Î

‫ולכ‬

ÌȘ„ ˙ÂÎÈ˙ÁÏ ¯¯ÙÈ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ˘ (î ,˙ÂÚ„‰ ÏÎÏ È ‰Ó ‰Ê˘ ‡ÒΉ ˙È·Ï ÌÎÈÏ˘È ÂÓÎ ˙ÂÚ„ ̉· ˘È ˙ˆډ ¯‡˘ Î"‡˘Ó ·¯‰ Ú"¢‰ Ì‚ ˜ÈÒÓ ÔΠ,ÏÈÚÏ Â ¯‡·˘ ˙گΉ ‡Â‰˘ ‰‡¯ ÔΠ,(í ³îê íô³ öô−½) ˜"Ò „Ó˙ ÔÓÈÒ· Âȯ·„· ÔÈÈÚ ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰ ÂÎÈÏ˘‰Ï ÂÏËÏËÏ ¯˙ÂÓ ÔΠ,·˙΢ ‡Î ‰‰˙˘ ̇ ,¯ȈÁ· Î"‰È· ÂÏ ˘È ̇ Î"‰È·Ï ¯Â҇ ‰‡ ‰· ¯ÂÒ‡ ʇ„ ˙È˘˘ ‰Ú˘ „Ú ¯‰ · ˜¯ÊÈ˘ Ì"ÂÎÚ È"Ú È¯˘ ‰"Ù‡ ,ÏÂËÏË· ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ Â È‡ ̇ .„"ÎÚ ,Î"‰È·Ï ‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ð¼³

‫הר"ר יואל ישראל לעוו הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בסוגיא דחדש‬ ÌÈÈ˜È ‡Ï ‡ω ÏÚ ¯Â·ÚÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ÌÚˉ ,‰˘Ú‰ ˙‡ ÈΉ ¯˙· ,ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ,ÌÏ˘ ˙ÈÊÎ Ï·È ¯ÂÚÈ˘‰ ÌÈÏ˘È ‡Ó˘  Èȉ 'ÒÂ˙‰ ˙È˘Â˜ ‰˘˜ Í˘Ù ‰ÓÓ„ ‡ˆÓ Î"‡Â ȇ ˘„Á„ ¯ÂÒȇ ‰Á„È ‰ˆÓ„ ‰˘Ú ‡·È„ ȈÁ ˙ÏÈ·· ¯·Ú ¯·Î ȯ‰˘ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ˜¯ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ,¯ÂÚÈ˘ „ÂÚ ÂÏÎ‡È Ì‡Â ,„ÂÚ ÂÏÎ‡È˘  Èȉ ÈÙ¯ˈ‡Ï ·¯Ú· Ï˘ ‰ÂˆÓ‰ ÂÓÈÈ˜È Ê‡ ˙ÈÊÎÏ ÂÓÈÏ˘È .‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ¯ÈÙ˘Â ˙ÂˆÓ ÂÏ·˙ ì"îê) íéøôà úéá ˙"¢· È˙ȇ¯ ÌÂω ‫שוב‬

‡È˘Â˜ ‡È·‰ (íþîê×ñî í"ðë − ¹ð í öô−½ ‡˙ȇ ‰ ‰„ ,Ï"ˆÊ ïúðåé ø"øä Ì˘· ‰‡ÏÙ ‰˘Ó Ï˘ ÂÏ·‡ ÈÓÈ·„ (:î¬ íþîô³) Ï"ÊÁ· ,ÂÁÎ˙˘ ÌȯÂÚÈ˘‰ Ì‚Â ,˙ÂÎω ‰·¯‰ ÂÁÎ˙˘ ‡ÓÈ Â ˘„Á ÂÏÎ‡È˘ 'ÒÂ˙ ‰˘˜Ó È‡Ó Î"‡Â ÏÂÎ‡Ï ÌÈÎȯˆ ‡‰ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÏÈ„ Ï·‡ ,¯ÂÚÈ˘‰ Â‰Ê ‡Ó˘ Ï„‚ ˙ÈÊΠ¯·ÚÈ ¯˙ÂÈ ÌÈÏ·˘Î Ô˘ ˙ÈÊÎ ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘‰ ÂÏ· ‡Ï ÈΉ ÌÂ˘Ó Èχ ,˘„Á ¯ÂÒȇ ÏÚ Ì˘ ·˘ÈÈ .Â˙ÈÈ˘Â˜ Î"Ú ,˙ÂˆÓ Ï‡¯˘È È · Ï"È„ ,ÏÈÚÏ Â ·˙΢ ‰Ó ÔÈÚÎ „Á‡ ÌÎÁ Ì˘· Í˘Ù ‰ÓÓ ‡ÏÈÓÓ ,Ô˘ ˙ÈÊÎ ˜¯ Ï·Ȅ ‰ÂˆÓ‰ ‡ˆÈ ȯ‰ Ô˘ ˙ÈÊÎ ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘‰ ̇

‡·Â‰ (ê"í ë"õ) ‰ÏÁ ˙ÎÒÓ· éîìùåøéä ‫הנה‬ ÌȘÈÈ„Ó ,(.è−) ‰"¯ 'ÒÂ˙· ̉ȯ·„ ı¯‡‰ ¯Â·ÚÓ ÂÏ·È (ê− í ¼¾îí−) ˜ÂÒÙ‰Ó ÏÈÏ· ‰ˆÓ ÏÂÎ‡Ï ÂÏÎÈ ‡Ï˘ ,ÁÒÙ‰ ˙¯ÁÓÓ ÂÏ· ˙¯ÁÓÓ ˜¯„ ,˘„Á ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ÁÒ٠ȇӇ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‰˘˜‰Â ,ÂÏ· ‡Ï ‡¯˜ÈÚÓ ˙ÂˆÓ ÂÏ·˙ ·¯Ú·„ ‰˘Ú ‡Â·È„ ‡ÓÈ ‡Ï ‡Ï ÏӯΠÈϘ ÌÁÏ„ ‰˘Ú˙ ‡ÏÏ ‰Á„È ,(ð− è× êþš−î) ‰Ê‰ ÌÂȉ ÌˆÚ „Ú ÂÏ·˙ ‰Â‰ ˙ÂˆÓ ÂÏ·˙ ·¯Ú·„ ‰˘Ú„ ÌȈ¯˙Ó  ȇ Î"Î ‡ÓÈχ ‡Ï ‰Ê ¯Â·È„‰ È ÙÏ„ ‰˘Ú .¯Â·È„‰ ȯÁ‡„ ˘„Á„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ Ï‚ Ú È"¯ Ô‡‚‰Ï úøåô ïá ˙"¢· ‫והנה‬ Íȯ٠ȇӄ ‰˘˜‰ (î ’−½ ê"ì) Ï"ˆÊ ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ˘„Á Ï˘ ‰ˆÓ· ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‡ÓÈȘ„ ÔÂÈÎ ,‡ „ÈÚ· ȉ ‡Ï ‡‰ ‰˘Ú˙ ‡Ï ÌÈȘÏ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ÔÏ ‡˜Â„ Ô ÈÚ· ‰¯Â˙· ‡·È˙΢ ‰ÏÈ· ˙ÂˆÓ è"í ê"õ í®ôî ±ôì ’ñí μñôñ íò¾ôí ¾"ô×) ˙ÈÊÎ ¯·Ú ¯·Î ÏÂÎ‡Ï ÏÈÁ˙ӢΠÛÎÈ˙ Î"‡ ,(îõî½ë ÂÏ·˙ ·¯Ú· Ï˘ ‰ÂˆÓ‰Â ,˘„Á ¯ÂÒȇ ÏÚ .˙ÈÊΉ ÌÈÈÒӢΠ˜¯ ÌÈÈ˜Ó Â È‡ ˙ÂˆÓ ‰Á„ ‰˘Ú Ôȇ„ ÌÚˉ ‰ ‰„ ·˘ÈÈÏ ‫ונראה‬ ·˙Î ,‡ „ÈÚ· ȉ ‡Ï˘Î ‰˘Ú˙ ‡Ï ÌÂ˘Ó (.ëñš) ˙·˘ ˙ÎÒÓ· ìàððç åðéáøä

í¼³

‫ הר"ר יואל ישראל לעוו הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Í˘Ù ‰ÓÓ Î"‡ ÈÙÂ¯ËˆÈ‡Ï ÈÊÁ„ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÈÊÁ Ô ÁÂÈ '¯Ï„ ,‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜È ¯˙ÂÈ ÏÎ‡È Ì‡ ‡ÏÈÓÓ ,ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‰Ê  Èȉ ÈÙ¯ˈ‡ ‡ω ÏÚ ¯Â·ÚÈ Â Ï·È ¯ÂÊÁÈ  ‡È˜È ̇ ‰˘˜ ÈÓ ‡ÓÚË È‡‰Ó ,‰˘Ú‰ ÌÈÈ˜È ‡Ï Ô˙ ÂÈ ¯"¯‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ÏÚ „Á‡ ÌÎÁ‰ ·Â˘È ÏÚ ‰Ê· ‡Â‰ ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÔÂÈÎ ‡‰„ ,Ï" ‰ ¯ÂÒ‡ ‡‰È ·Â˘ Î"‡ ,ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‡Ï· ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‰Ê ‡È˜È ÏÎ‡È ‡ÓÏ„ ˘„Á ¯ÂÒȇ ÏÚ ¯Â·ÚÈ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ „ÂÚ Û¯Ȉ .‰ˆÓ ˙ÏÈ· ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜È ‡Ï ˙"¢· ·˙΢ ‰Ó ÈÙÏ ·˘ÈÈÏ ‰‡¯ ‫אכ‬ ¯ÂÓ Ì˘· (ïõš ’−½) Á"‡ ïéáî éðô ‡ÓÚË· ,Ï"ˆÊ ¯ÓÈȉ ‡Ó È·ˆ ÌÈÈÁ '¯ Ô‡‚‰ ‰ ‰„ ,·ÈÈÁ  ¯‚ ˙‡ ‰·„ Ï"Ò„ Ô ÁÂÈ '¯„ ˙‡ ‰· Ú"ÂÎÏ„ ÌÈ Â¯Á‡‰ ·˙Î ‰‡ ‰ ȯÂÒȇ· '¯Î Ï"Ò Ô ÁÂÈ '¯„ Ï"È Î"‡Â ,·ÈÈÁ  ¯‚ ‡Ï ¯Ó‡ ˘ ÌÂ˜Ó Ï΄ (:ê×) ÌÈÁÒÙ· ‰·‡ „Á‡Â ‰ÏÈ· ¯ÂÒȇ „Á‡ Ï·˙ ‡Ï ÏÎ‡È ·Â˙Ή ÍÏ Ë¯Ù˘ „Ú ÚÓ˘Ó· ‰‡ ‰ ¯ÂÒȇ ·Â˙Ή ÍÏ Ë¯Ù„ ‡‰ ‰ ‰Â ,‰‡ ‰· ¯˙ÂÓ˘ Ï·‡ ‰ È˙  ‰¯ÈÎÓ· ‡Â‰ ‰‡ ‰ ¯˙ȉ (íñ−ëòë) Î"Ú ¯ÂÒ‡ „ÂÚ ¯‡˘ ‰‡ ‰ ͯ„ ‰ÏÈ· ˙‡ ‰·„ ‰·‡ '¯Î Ï"Ò„ Ô ÁÂÈ '¯Ï ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰ÏÈ·„ ‰È˜ÊÁÎ Ï"Ò ˘È˜Ï ˘È¯Â ,·ÈÈÁ  ¯‚ Ï"Ò ÍÎÏ ,ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ‡Â‰Â ˘ÓÓ ‰ÏÈ· ˜¯ ‡Â‰ ˘ÓÓ ‰ÏÈ·„ ·ÈÈÁ ‡˜Â„ ÂÈÚÓ ˙‡ ‰·„ È Ù‰ ·˙Î Ê"ÈÙÏ ,„"Â˙ÎÚ ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ˜¯ ‰˘Ú˙ ‡Ï· ˜¯ Ô ÁÂÈ '¯Ï ÍÁ¯Î ÏÚ„ ÔÈ·Ó ,‰‡ ‰ „ˆÓ ¯ÂÒ‡ ‰Ê„  ¯‚ ˙‡ ‰ ÏÚ ·ÈÈÁ ‰ÏÈ· Ú"ÂÎÏ Ô ÈÚ·„ Ô È¯Ó‡ ‰˘Ú ˙ˆӷ Ï·‡ ˙‡ ‰· ‡ˆÂÈ Â È‡ ÍÎÏ ‰‡ ‰ ‡Ï ˘ÓÓ

¯ÂÚÈ˘‰ ̇ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ¯ÈÙ˘Â ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ˜¯ ‰Ê ‡ÏÈÓÓ ,Ô˘ ˙ÈÊÎ ‡Â‰ ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ȯ‰ ‰·¯„‡ Î"‡Â ,¯˙ÂÈ ÏÎ‡È ‡Ó˘  Èȉ ÈÙ¯ˈ‡Ï Ï˘ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜È ‡ÏÈÓÓ Ê‡ ¯˙ÂÈ ÏÎ‡È Ì‡ Î"‡Â ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ȉ ¯ÈÙ˘Â ‰ˆÓ ‰ˆÓ ÂÏ· ‡Ï ‰ÓÏ 'ÒÂ˙‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ¯ÈÙ˘ ÔÈÚÎ Â Èȉ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ÌÂ˘Ó ˘"ÈÈÚ ,˙¯ÂÙ Ô·‰ ˙È˘Â˜ ·Â˘È· ÏÈÚÏ Î"˘Ó .‰Ê·  ·˙΢ ‰Ó ïâîá ‰ ‰„ ,‡‚¯ ‰· ˙„˘Ï ¯˘Ù‡ ·˙Î (ê"š½ î½³ öô−½ ì"îê) óìàä

‫אכ‬

¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ȇ ˘È˜Ï ˘È¯Â Ô ÁÂÈ '¯ ˙˜ÂÏÁÓ„ Ì˙ËÈ˘Ï ‡Â‰ ¯˙ÂÓ Â‡ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ȈÁ Ï·„ Ï"Ò Ô ÁÂÈ '¯„ (.èš) ÔÈÏÂÁ ˙ÎÒÓ· ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ„ ÂÏ· ¯ÊÁ ‡Ș‰Â ‰ÏÈ· ˙ÈÊ Ï"Ò ÔÎÏ ,‰¯Â˙ Â˙·ÈÈÁ  ¯‚ ˙‡ ‰ ÏÚ„ ÈÊÁ„ ÔÂÈÎ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ÏÂÎÈ ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‰Ê˘  Èȉ ,ÈÙ¯ˈ‡Ï Ï·‡ , ÚÏ·È ¯ÂÊÁÈ  ‡È˜È˘ È"Ú Û¯Ëˆ‰Ï ,ÂÙ‚ ˙‡ ‰ ÏÚ ˜¯ ·ÈÈÁ„ Ï"Ò„ ˘È˜Ï ˘È¯ ÏÂÎÈ Â È‡ ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‰Ê„ ÔÂÈÎ Î"‡ ˙Ó‡·Â .‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ‰Ê Î"Ú Û¯Ëˆ‰Ï ÔÂÈÎ Ô ÁÂÈ '¯Ï„ Ê"Ú ÛÈÒÂ‰Ï ˙ˆ˜ ¯˘Ù‡ Ì‚ ˘È ‰Ê ȯ‰  ¯‚ ˙‡ ‰ ÏÚ ¯˜ÈÚ· ·ÈÈÁ˘ ÏÚ ·ÈÈÁ„ ˘È˜Ï ˘È¯Ï Î"‡˘Ó ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· Ê"ÙÏ ,ÌÏ˘ ˙ÈÊη ˜¯ ‡Îȇ ‰Ê ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ‰˘˜Ó ‰Ó ‡˙ÎÂ„Ï ‡È˘Â˜ ‡¯„‰„ ‡ˆÓ ‡‰ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ¯·Î„ ‡ω ÏÚ ¯·Ú ¯·Î ˙ÈÊ ÈˆÁ Ï·˘ ÔÂÈÎ ,ÂÏ·Ï ¯ÂÊÁÏ ‡Ș‰Ï ÏÂÎÈ˘ ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰„ ÔÂÈ΄ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ȇÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯ÈÙ˘ Î"Ú ,‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜È ¯ÈÙ˘ „ÂÚ ÏÎ‡È ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‰˘˜‰ .‰˘Ú˙ Ï" ‰ Ô˙ ÂÈ ¯"¯‰ ˙È˘Â˜ Î"‚ ·˘ÂÈÓ ‫וממילא‬ ,Ô˘ ˙ÈÊÎ ÏÂÎ‡Ï ÌÈÏÂÎÈ ¯ÈÙ˘„ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ȯ‰ ¯ÂÚÈ˘‰ Â‰Ê Ì‡Â ÈˆÁ„ ‚"Ú‡„ ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ˜¯ ‰Ê Â‡Ï Ì‡Â ‡Â‰ ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ¯ÂÒ‡˘ ¯ÂÚÈ˘ Â‰Ê ,„ÂÚ Û¯ˆÏ Íȯˆ ‡Ï ÂÓˆÚ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ÔÂÈÎ ˘„Á ¯ÂÒȇ· Ï·‡ ,ÌȯÂÒȇ‰ Ïη ˜¯ ·ÈÈÁ  ȇ„ ‰„ÂÓ Ô ÁÂÈ '¯ ʇ ‰‡ ‰· ¯˙ÂÓ„ ·ÈÈÁ ,‡„ȯ‚ ‰‡ ‰ ˜¯ ‰Ê„  ¯‚ ˙‡ ‰ ÏÚ ‡˜Â„ ‡Â‰ ÂÈÚÓ ˙‡ ‰Â ,ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ÏÚ ˜¯ ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ Î"‡Â ˙ÈÊη Û¯ˆÈ ̇ ˜¯ ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ˘˘Á‰ ÏΠÂÏÈه ,Ô È˘ÈÈÁ ‡Ï ‰ÊÏ ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘Ï ‰ÊÏ ˜ÏÁÏ ˙ÈÁ ‡Ï„ Ì˘ „Á‡ ÌÎÁ‰ ȯ·„Ï Î"Ú„ ,¯ÈÙ˘ ÈÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ ¯·Ò ÌÚ ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ„ ÌÂ˘Ó ˜¯ ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰  ‡È˜‰Ï ÏÂÎÈ„ ÌÂ˘Ó ‡Ï ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ „ÂÚ ¯ÂÒ‡„ ‡Îȉ ¯ÂÒ‡ ˜¯ ‰Ê„  ÚÏ·Ï ¯ÂÊÁÏ Î"‡Â ,˘„Á· Î"‡˘Ó ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ˘È ‰‡ ‰· ÌÈȘÈ ۯˆÈ ‰·¯„‡ Û¯ˆÈ ‡Ó˘ Ô È˘ÈÈÁ„ Î"Ú ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú„ ÌÂ˘Ó ‰ÂˆÓ‰ ¯Â·È„‰ È ÙÏ„ ‰˘Ú Ôȇ„ 'ÒÂ˙‰ ı¯È˙Î Ï"ˆ ‰˘Ú‰ ÌÈχ ‡Ï„ ¯Â·È„‰ ¯Á‡Ï„ ‡ÏÏ ‰Á„ .ÍÎ ÏÎ úåòåùéä ˙È˘Â˜ ‰Ê· ·˘ÈÈ˙È ‡Î‰Ï ‫ואדאת‬ (íòíî í"ð è"š½ ¬õ³ öô−½ ì"îê) á÷òé ÈÙÏ„ (ê"ô íñìð ë"õ) ù"øä ȯ·„ ÈÙÏ ‰˘˜‰˘

ÌÈËÈÁ ÂÏÈÙ‡„ Ì˘ ÈÓÏ˘Â¯È· ‡˙ȇ„ ‰Ó ı¯‡Ï χ¯˘È ÂÒ Î ˘Î  Èȉ„ ,ÔȯÂÒ‡ ‰ÈÏÚ·˘

î¼³

Íȯ٠(ë"í ë"õ) ÌÈÁÒÙ ÈÓÏ˘Â¯È· ‰ ‰Â , ¯‚ ‡Ï Ï·˙ ‡Ï ¯Ó‡ ˘ ÌÂ˜Ó Ï΄ ‰·‡ '¯Ï ‰‡ ‰ ¯ÂÒȇ „Á‡Â ‰ÏÈ· ¯ÂÒȇ „Á‡ ÂÏ·˙ ‡Ï ÏӯΠÈϘ ÌÁÏ ·È˙Î ‡‰Â ,ÚÓ˘Ó· ¯˙ÂÓ ˘„Á„ Ï"Ș ‰Ê‰ ÌÂȉ ÌˆÚ „Ú ÂÏ·˙ ¯ˆÂ˜ (.ê¼) ˙ÂÁ Ó 'È ˙Ó· Ô ˙„Î ‰‡ ‰· È¯Ó ‡·‡ ¯"‡ È ˘Ó ,‰Ó‰·Ï ÏÈ·Ó ˙Á˘Ï ,ÔÓÊ ·Â˙Ή Ú·˜˘ ‡Â‰ ‰ÈÈ ˘ È"¯„ ÈÂÁ‡ ˘„Á ¯ÂÒȇ„ ÔÂÈ΄ Ì˘ ‰˘Ó È Ù· ˘¯ÈÙ ‰ÏÈ· Ï ‡ÈÓ„ ‡Ï ÌÏÂÚ ¯ÂÒȇ ¯ÂÒȇ Ôȇ ‡Ï ÚÓ˘Ó· ‰ÏÈ· ˜¯ ‰È„È„ ÂÏ·˙ ‡Ï .˘"Ú ‰‡ ‰ ë− öô−½ ê"ì) ïåéö éðáà ˙"¢· ·˙Î ‫ולפי"ז‬

‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ Ïη„ ‚"Ú‡„ (è ³îê , ¯‚ ˙‡ ‰ ÏÚ ¯·Î ·ÈÈÁ„ Ô ÁÂÈ '¯Ï Ï"Ò ,ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ÏÚ ‡˜Â„ ·ÈÈÁ„ Ï"Ò ˘„Á· ‰ÈÓ Â Â¯‚˘ ‰Ê· ¯·Ú ‡Ï Î"‡ ‰‡ ‰· ¯˙ÂÓ„ ÔÂÈÎ ÔÓ ÈÚ· ÔÎ ÏÚ ‰ÏÈ·· ˜¯ ¯Â҇ ,‰ ‰ ‡‰· ‡‰ ȯ‰„ ÌÏ˘ ¯ÂÚÈ˘ ‡˜Â„ ‰¯Â˙‰ ˙ÈÈ˘Â˜ ·˘ÈÈ˙È ¯ÈÙ˘ ‡ÏÈÓÓ ,Ï" Π‡ÈÏ˙ ‰Á„È ‰ˆÓ„ ‰˘Ú ‡·È ‡Ï ȇӇ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ¯·ÂÚ ¯·Î ˘„Á„ ¯Ó‡˙ ̇ ,˘„Á„ Â‡Ï ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ ‡Ï„ ÔÂÈΠ ȇ ‰Ê ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜È Ê‡ ‰·¯„‡ Ï·È ÛÈÒÂÈ Ì‡„ ȈÓ˙ ̇ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‰È‰È ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ‰ ‰Ê„ Ûχ‰ Ô‚Ó‰ ȯ·„Î ¯ÓÂÏ ,ÌȯÂÒȇ ¯‡˘· ˜¯ ‰Ê ÈÙ¯ˈ‡Ï ÈÊÁ „·Ï ÈÚ·„ Ï"Ò Ô ÁÂÈ '¯ Ì‚„ ˘„Á ¯ÂÒȇ· Ï·‡ ¯ÂÒȇ‰ ÏÚ ¯Â·ÚÈ ‡Ï Î"‡ ÂÈÚÓ ˙‡ ‰ ˙‡ ‰ ‡ÎÈÏ„ ÔÂÈÎ Â ‡È˜È ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÏÎ‡È˘Î Â È·¯‰Î ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯ÂÒȇ‰„ Ï"ˆÂ ,ÂÈÚÓ Ì‡ ԇΠ‰·¯„‡Â „ÂÚ ÏÎ‡È ‡Ó˘ χ Á

ï¼³

‫ הר"ר יואל ישראל לעוו הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

˙·ÂÁ ‰Ê· ˙‡ˆÏ ¯˘Ù‡ ˙ÓÁ ¯ÂÒȇ · ÍÈÈ˘ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‰˘˜Ó ¯ÈÙ˘Â ,‰ˆÓ .‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ êìîì äðùîä ·˙Î ‰ ‰„ Ï"È ¯Á‡ ‫ובאופ‬

,Á" ϯ‰Ó Ì˘· (ê"õ) Ó"ÂÁ ˙ÂÎω· ˙·¯Ï ·ÏÁ ÏÎÓ Ô ÈÙÏÈ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯ÂÒȇ„ ·ÏÁÏ ‡ÈÓ„· ˜¯ ‰Ê ,¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒȇ Ï·‡ ,¯˘ÂΉ ˙Ú˘ ‰Ï ‰È‰ ‡Ï˘ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ Ú"ÂÎÏ ¯˘ÂΉ ˙Ú˘ ‰Ï ‰È‰˘ ÌÈÁÒÙ ˙ÎÒÓ· 'ÒÂ˙‰ ‰ ‰Â ,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ‰‡È·‰˘ ̄˜ ‰‡Â·˙„ ·˙Î (þ®îš í"ð .è×) ’½î³í ³¬−¾ñ êô³½ôî) ,˘„Á ÌÂ˘Ó ¯˙ÂÓ ˘ÈÏ˘ ,¾−ñ¾ íê−ëí êñ¾ íêîë³ô ìôš ³î¾¼ñ þ¾õê −êð ñ"®

‡ˆÓ ,(š"îðî ¼"ñ−î í®ô íïô î¾¼ êñ −þôê í"ñêð ˙Ú˘ ‰Ï ‰È‰˘ ¯ÂÒȇ Î"‚ ‡Â‰ ˘„Á„ Ê"ÙÏ ’ð ³îê ’½ öô−½ ê"ì öî−® −òëêë ×"×¾ þ"î¾) ¯˘ÂΉ þ¾î×í ³¼¾ íñ í−í¾ þî½−ê êþšò ¾ðìð íï ¾îð−ì

,‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ,(ñ"òí ó¼¬ô ‡Ï ‰ÓÏ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ˙È˘Â˜ ¯ÈÙ˘ ‡ÏÈÓÓ ,‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú„ ‡ÓÈ Â ‰ˆÓ ÂÏ· ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ·„ ‡ „ÈÚ· ‰Â‰ ‡Ï„ ¯Ó‡˙ ̇ ‰Ï ‰È‰„ ˘„Á· ‡‰„  ȇ ‰Ê ,¯·ÂÚ ¯·Î .‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ¯˘ÂΉ ˙Ú˘

„˜˙˘‡„ ‰ ˘· Û‡ ˙‡·˙‰ ÏΠ¯҇ (:íñ) ÌÈÁÒÙ· ‡˙ȇ„ ‰Ó ÈÙÏ ,˘„Á ÌÂ˘Ó ÂÈÏÚ Ï·˙ ÌÈÓÈ ˙Ú·˘ ıÓÁ ÂÈÏÚ Ï·˙ ‡Ï Ï·Ë ‡ˆÈ ıÓÁ Ï·˙ Ï··  ˘È˘ ÏÎ ,˙ÂˆÓ Ôȇ„ ˘"¯Î ‡È˙‡„ ,ıÓÁ Ï·˙ Ï··  ȇ„ È‡Ó Î"‡Â ,ÏÏÂη ÂÏÈÙ‡ ¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ ¯ÂÒȇ ‰˘Ú˙ ‡Ï ‰Á„ ‰˘Ú ‡ÓÈ „ ÈÓÏ˘Â¯È‰ Íȯ٠ÏΠʇ ¯҇ „ ÔÂÈΠȯ‰Â ,˘„Á Ï˘ ‰ˆÓ· −þí¾) ÏÏÂÎ ¯ÂÒȇ ıÓÁ Ôȇ Î"‡ ˙‡·˙‰ (îï íò¾ë îñðè¾ íô šþ êñ óðîš þî½ê í−í þë× ñ×í

˘„Á ¯ÂÒȇ ÏÚ ıÓÁ ¯ÂÒȇ ÏÁ ȉ ‡Ï ,‰Á„È˘ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰ˆÓ È„È ‡ˆÂÈ Â È‡ ‚"‰Î .Â˙ÈÈ˘Â˜ Î"Ú ˘"¯ Û‡ ‰ ‰„ ¯‡·˙È È˙·˙΢ ‰Ó ‫ולפי‬ ¯ÂÒȇ· ‰„ÂÓ ÏÏÂÎ ¯ÂÒȇ ‰ÈÏ ˙ÈÏ„ ÏΠ¯҇ ˘ ÈÓ ÈΉ Ôȇ Î"‡ ,·ÈÈÁ„ ÛÈÒÂÓ ¯˙ÂÓ ˘„Á„ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,˘„Á ÌÂ˘Ó ˙‡·˙‰ ¯ÂÒȇ Î"‡˘Ó ,¯˙ÂÓ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ ȯ‰ ‰‡ ‰· ȯÂÒȇ ÏÎ ÂÓÎ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ· ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ıÓÁ í®ôî ±ôì) Ì"·Ó¯‰ Î"˘ÓÙÏ ¯˙ÂÈ·Â ,‰¯Â˙ ıÓÁ· ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯ÂÒ‡ ¯ÂÚÈ˘ ȈÁ„ (ï"í ê"õ ÛÈÒ‰ ¯ÈÙ˘„ ‡ˆÓ Î"‡ ,*ÏÎ‡È ‡Ï ÌÂ˘Ó Ì‡Â ,˘„Á Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ÏÚ ıÓÁ ¯ÂÒȇ‰

‫ וצ"ל לדבריו‬,(‫ עי' בצל"ח פסחי )ד מ"ד‬,‫*והטע למה צרי הרמב" קרא מיוחד‬ ‫ וצרי רק הפסוק על החצי כזית שאוכל קוד‬, ‫דאה"נ בכל הפסח אסור כמו כל האיסורי‬ ‫ כי בסו יו השביעי אי‬,‫ וזה שפיר א למג האל שהבאנו לעיל‬,‫סו יו השביעי‬ ,‫פנאי לבלוע ולהקיא ולחזור ולבלוע ודו"ק‬

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì¼³

‫הר''ר דוד מאיר מארטש הי''ו‬ ‫נטילת ידים בנגיעה במקו' מגולה בראש‬ ÍÂÓÒÏ Ôȇ„ ·˙Π¯È˙Ó˘ Ï"˘¯Ó ‡È·‰ „"˜Ò ÏÚ Â„È ÁÈ Ó„ ‰Ê· Ú"ÎÏ„ ‰ÊÓ ÚÓ˘Ó .ÂÈÏÚ ‡Ï Î"χ„ ,ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ÂÎȯˆÓ È È‡ ¢‡¯ .‰Ê ÌÚËÓ ‰¯Îʇ ‡ÈˆÂ‰Ï ÏÂÎÈ 'ȉ ‰„ÂÚÒ· „ÓÂÚ˘ ÈÓ ·"Ò „"Ò˜ 'ÈÒ· '‫ועי‬ ¢‡¯· ÍÎÁ˘ ‡ 'ÂÎ ˜Â˘· Ú‚ ˘ ¯ÎÊ Â Á"Ò ·"Ò˜ 'ÈÒ·Â 'ÂΠÂÈ„È ÏÂËÈÏ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ 'ÂΠ¢‡¯· ‰Ù˘Ù˘Â ˙Á‡ Â„È ÏË ·˙Î ‰‚‰· ·˙Î ÔÎÏ ,¢‡¯· · ‚Ï ÏÂÎÈ„ ÚÓ˘Ó„ ¢‡¯· Û˘Ù˘„ (¾šëþ ô"þ êîíð ë³× ¾"íìôëî) Î"‡˘Ó Â„È ‡ÓË ‡Ï ÍÎÈÙÏÂ Â„È ·‚ Ï È„Î ‡"Ó· Ï·‡ .¢‡¯· ÍÎÈÁ˘ ·"Ò „"Ò˜ 'ÈÒ· ¢‡¯·˘ Ú·Âη Û˘Ù˘˘ ȯÈÈÓ„ ·˙Î „"È˜Ò ˜ÏÁÏ Ôȇ„ Ï"Ò ‡"Ó‰„ ˘"‰ÁÓ· ¯È·Ò‰Â ÔÙ‡ Ïη ¢‡¯· ÍÂÎÈÁÏ Â˘‡¯· ÛÂ˘Ù˘ ÔÈ· ÛÈÒ‰ ÔÎ ·˙Î ‚"ÓÙ· ÔΠ,ÂÈ„È ıÂÁ¯Ï Íȯˆ Íȯˆ Â˙Ú„Ï ˘‡¯ Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÁÈ Ó· ‰Ê ÈÙÏ„ .Ú"ˆÂ ˘‡¯ ˙Â¯Ú˘· ÏÏÎ Ú‚È ‡Ï˘ ¯‰ÊÈÏ 'ÈÒ· ˘Ë‡˘Ë·Ó ˜"‰‰Ï ̉¯·‡ Ï˘‡· '‫ע‬ '˜ӷ ÂÈ„È· ‰ÙÈÙÁ ˙„‡ Ï"Ê „"Ò˜ ˙Â¯Ú˘‰ ÂÎÙ‰˙ Èχ ˘ÂÁÏ ˘È˘ Ì‚ ˙Â¯Ú˘ ÍÂ˙· Ì‚Â ‰ÚÈÊ Ì‰· ˘È˘ ÌÈÓÈ Ù‰· Ú‚  ‰ÙÈÙÁ ÍÂÎÈÁ ͯ„ Ú‚ ‡Ï ̇ ‰„ÂÚÒ‰ ‰Ë Â˙˘‚¯‰ ÈÙ΢ ̇ ÈÎ ˘˘Á Ôȇ˘ ‰‡¯ š−−ðôð ðî¼ ¾"−−¼î) .„ȷ ‰ÚÈÊ ‰ÓÂ‡Ó ˜·„ ˘ μ×ìôí ö×ñî íñ−¬ò ®"ê íñîèô ’îšôë ¾êþëð ’ð ’½ô

,Ï"Ê (’ð öô−½ ó−−ì ìþîê) ÛÒÂÈ ˙È·‰ ‫כתב‬ ˙ÏÈË È¯„Ò ÛÂÒ·] ̉¯„·‡ „"¯‰ ·˙Î ÔÈÎȯˆ Ìȯ·„ 'Ê˘ ı·˘˙‰ 'Ò Ì˘· [ÌÈ ¯Ùˆ 'ÂÎ ‰ËÓ‰ ÔÓ Ì˜‰ Ô‰ Âχ ̉ȯÁ‡Ï ‰ÏÈË ˙Á‡ ‰˘Ú˘ ÈÓ Ï"ʇ 'ÂΠ¢‡¯ ˙‡ ÛÙÂÁ‰Â „ÂÓÏ˙ ‡Â‰ Á"˙ ̇ ÏË ‡Ï ‰Ï‡ ÏÎÓ 'Ò 'ÈÚ .Â˙Ú„Ó ‡ˆÂÈ Á"˙  ȇ ̇ ÁÎ˙˘Ó Á΢„ ˘Â¯ÈÙ ·˙΢ ¯È‡È ˙ÂÂÁÏ ÌÈÈÁ ¯Â˜Ó ÚÈ„ÂÓ 'ȉ ‡Ï Â˙Ú„Ó ˙ˆ˜ ‡ˆÂÈ „ÂÓÈÏ '¢˙Ó ‡È·‰ 'ÈÒ‰ ÛÂÒ·Â .„Á‡ ÏÎÏ ‰Ê ¯·„ ‡ ‰ÏÈÙ˙· ¯‰ÊÈÏ ÌÈÎȯˆ  ‡ ‡"·˘¯‰ 'ÈÙ‡ 'ÂÎ ˙Ù Èˉ '˜ӷ Ú‚ÈÏ ‡Ï˘ ‰ÏÈ·· ¢‡¯· ÍÎÁÓ ÔΠ'ÂÎ ÌÈÒÂÎÓ‰ ͯÈ ˜Â˘ '˜ӷ ÂÈ Ù·Â Â˘‡¯· ÌÈÏÂ‚Ó ˙ÂÓÂ˜Ó Ï·‡ 'ÂΠ˙Ù Èˉ ÌÂ˜Ó ‰Ê Ôȇ ÂÈ˙ÂÚ¯ʷ˘ ‰ÏÂ‚Ó Âχ .Ï"ÎÚ ÌÈ‚‰Â  ‡ ÍΠ‰ÚÈÊ Ì˘ Ôȇ˘ .‡"ÎÒ·Â Á"È ÛÈÚÒ· Ú"˘· ‡È·‰ ˙ÂÎω '· ‡È·‰„ ‡"Á· ‚"ˆ˜ 'ÈÒ ‡"·˘¯‰ '¢˙· '‫עי‬ ÂÈ Ù ˜¯ ¯ÎÊÂÓ ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓ˜ӷ„ È"· .¢‡¯· ‡Ï ڂ · ÌȄȉ ıÂÁ¯Ï Íȯˆ È˙Ó ÔÈÈÚÏ ‫יש‬ Û‡ ‡ ÛÙÂÁ ‡ ÍÎÂÁ· ˜¯ ̇ ¢‡¯· .‰ÚÈ‚ · ¢‡¯ ˙ÂÒÎÏ Íȯˆ„ ÔÈ„· „"Ò ‡"ˆ '‫בס‬ ¯·ÁÓ‰ ·˙Î ,ÂÈÙÓ ‰¯Îʇ ‡ÈˆÂӢΠ‡"‚Ó·Â ÈÂÒÎ ‡·È˘Á ‡Ï ˘‡¯‰ ÏÚ „È ˙Á ‰„

¬¼³

‫ הר''ר דוד מאיר מארטש הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÛÂ˘Ù˘· ‡Ï‡ ¯ÈÓÁ‰ ‡Ï ‡"‚Ó‰ 'ÈÙ‡„ .˘"ÈÚ ‰ÚÈ‚ · ‡Ï ˙Â¯Ú˘· ¯Ó‡Ï ˜ÏÈÁ ‡Ï Ï" Î ÌÈ Â¯Á‡‰ Ïη ‫והנה‬ ‰Ï‚Ó ‰ÒÂÎÓ 'Â˜Ó ÔÈ· Ó" ˘È ˘‡¯·„ 'Â˜Ó Ïη ÂÓÎ ‰ÒÂÎÓ '˜ӷ ˘‡¯· ȉÈÏ ۇ ÂÈ„È ıÂÁ¯Ï Íȯˆ„ ‰ÒÂÎÓ ‡Â‰˘ ÂÙ‚· Ú"˘‰ ÔÂ˘Ï ˙ÂˢÙÓ ÚÓ˘Ó ‰·¯„‡Â Ú‚Â · ÌÈÏÂ‚Ó ˙ÂÓ˜ӷ„ (ê"ë¾þë ê½þ−è −ñ ’−í¾ îô×) ˘"ÓÚ Í˘Ó‰ ‰Ê ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˆ"‡ ¢‡¯· ÂÈ„È ıÂÁ¯Ï Íȯˆ ¢‡¯ ÍÎÈÁ·„ Ì„Â˜Ó ÍÎÈÁ ̇ ÌÈÒÂÎÓ‰ ˙ÂÓ˜ӷ ÍÎÈÁ˘Î ¯Ó‡Ó· 'ÈÚ .ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˆ"‡ ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓ˜ӷ ÚÓ˘Ó„ ‰Ê„ ·˙΢ ‡"È ˙‡ '„ 'ÈÒ È΄¯Ó ÏÚ ÔÈÓÈ˘Ó˘ Ú·ÂÎÏ ıÂÁ ‡Â‰˘ ‰Ó„ Ú"˘‰Ó ÏÏη ȉ„ ,„ÈÙ˜‰Ï Ôȇ ‰ÏÂ‚Ó ‡Â‰Â ˘‡¯‰ ¯Ú˘ ÁÏ‚Ó· ˜¯ ‰ʄ 'Ù‡ ,ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓÂ˜Ó Ú·ÂÎÏ ıÂÁ ‡Â‰˘ ‰Ó Û‡ ¯Ú˘ ÏÚ· Ï·‡ ‡Â‰˘ Ì‚Â ‰·¯‰ ˙ÂÓÈÓÁ ÂÏ ˘È„ ¯ÂÒ‡ íô ñ¬−−¾ ê¾îò¾ −ô óèî) ¯Ú˘· ˙Ó‡· ‰ÒÂÎÓ ÂÈÏÚ ˜ÏÂÁ ÌÈÈÁ‰ ÛΉ Ï·‡ (í½î×ô −îí î−³ì³¾ Ì˘ ËÏ¢˘ ÔÂÈ΄ ÚÓ˘Ó„ ·˙ΠÁ"ˆ ˙‡· ÂÏ ˘È 'ÈÙ‡ ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓ˜ÓÓ È‰ ¯È‡‰ ˜"‰‚‰Ó ̉¯·‡ Ï˘‡· Ú"Ú .¯Ú˘ ˙ÂÁ¯Â‡· Ì‚ ‡·ÂÓ '„ 'ÈÒÒ ˘Ë‡˘ËÂ·Ó '˜ӷ ˘‡¯·„ ÚÓ˘Ó„ Û‡„ (êšò−õ½) ÌÈÈÁ ˙ÏÈË ˆ"‡ ˙Â¯Ú˘ '˜ӷ Ì‚ ÔÈÏÈÙ˙ ˙Á ‰ ¯ÓÂÏ ˘È ÈÎ ¯‰ÊÈÏ ÔÂÎ Èχ Ó"Ó Í‡ ÌÈ„È ‡Ï˘  Èȉ ÌÈ Ù·Â ˘‡¯·˘ ‰ÏÂ‚Ó 'Â˜Ó˘ ˘˘ÂÁ„ ‡ˆÓ  ˘"ÈÈÚ 'ÂΠ˙Â¯Ú˘ '˜ӷ í¼−ï óíñ ¾−ð ³î¼î®þë ¼èîòëð ë³× ñëê) .¯ÈÓÁ‰Ï ۇ äìåâî 'å÷îî éåäã íéãé ìåèéì ®"ê ‰ÚÈÊ Ì‰Ï ˘È˘ ˙ÂÓ˜ӷ ÂÈ˘Â·ÏÓ· Ú‚Â · Â ÈˆÓ ‡Ï ‰Ê Ì‚ Û‚·˘ ÌÈÒÂÎÓ‰ ˙ÂÓ˜ÓÓ

óèî í½î×ô ’îšô× −îíî μëî½ô êîí¾ ’îšôë ¹ê îòšïë ó−ò× ¾−¾ ’îšôë ñ¬−ñ þ−ôìôí ñëê íñ−¬ò ®"ê ó−ò× ¾−

.(ë"¼³ ˜Ù˙Ò‰„ '‡ 'Ò ‡"Á È΄¯Ó È˘Â·Ï 'Ò· '‫עי‬ ,Ï" ‰ ·"Ò˜ 'ÈÒ· ‡"‚Ó‰ ‡È·‰Â ‰Ê· Î"‚ ‰Âχ˘ ˙ÂÁ˙ÙÓ·Â Ì˘ ‰‚‰ ȯ·„ ‡È·‰ ‡Ï ‡"˘Â ‡"Ó‰Ó '¯ „ ·˙Π‡ȷ‰ ‡Ï ‰ÓÏ Â È‡ 'ÎÏ Âχ ‡"Ó¯‰ ȯ·„ Ì‰Ï 'ȉ ‡Ï„ ‡"Ó¯‰Ó  ȇ ÔÂȈ Ì˘ Ôȇ˘ Ó"η ÔΠ‡"Ó¯‰Ó ‡Â‰˘ ˘Â¯ÈÙ· ·˙Î ˘"‰ÁÓ‰ ˙Ó‡·Â .Î"Ú ‰ÓÏ„ ˙ÂÁ˙ÙÓ· Ì˘ ‡È·‰ „ÂÚ .˘˜·¯ Ó"¯‰Ó ‰ÚÈ‚ ·„ ÚÓ˘Ó„ ‡"ˆ 'ÈÒÓ ÚÈ¯Î‰Ï Ë˘Ù ‡Ï ÌÏÚ ‡Ï ȇ„·„ 'È˙ .ÂÈ„È ıÂÁ¯Ï ˆ"‡ „·Ï 'ÒÈ· ‚"ÓÙ‰˘ ˯ٷ ‰Ê ÌÈ Â¯Á‡‰Â ‡"Ó‰Ó È‡„· ˙ÂÎω‰ '· ‡È·‰ '„ '‚ ˜"Ò ‡"ˆ 'Ù‡ Ì˘„ ‡Ï‡ 'È·Â 'È ÈÓ Â ÓÓ ÌÏÚ ‡Ï ‰Ê·„ .Ú¯ʉ „Ú Â„È ÛÎÏ ıÂÁ˘ ‰Ó ÁÈ ‰Ï ‰ÏÈ· ÔÈ· ˜ÏÈÁ „ÂÚ .‰ÏÈË ˆ"‡ ȇ„· 'ÈÙ‡ ‰ÏÙ˙ ‰ÏÈ·τ ˙Âί· ¯‡˘Ï ,‰ÏÙ˙ ¯‡˘Ï Ï·‡ .‰ÏÈË ÍȯˆÓ ‡ÓÏÚ· ‰ÚÈ‚ .‰ÏÈË ˆ"‡ ‡"ˆ 'ÈÒ· ÂÓÎ ˙Âί· ,·"Ò˜ 'ÈÒ Ì"˘¯‰ÓÏ ‰¯Â˙ ˙Ú„· ‫וע"ע‬ ‡"ˆ 'ÒÓ Ï" ‰ 'ȇ¯‰ Î"‚ ‡È·‰˘ ˙‰‚‰· Ì˘Â .˙Â¯Ú˘· ‰ÚÈ‚ · ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ¯Â‡Ó 'ÒÓ ‡È·‰ Ï"ˆÊ Ô¯„·˘ Ó"˘¯‚‰ „Π˜ÏÈÁ„ ‰‚‰‰ ȯ·„ ‰‡¯ ‡Ï ‡"‚Ó‰„ È΄¯Ó (ë³×¾ íô ë³î× ’−í êñ íêþ óêî) Ú‚ Ï ÍÎÈÁ ÔÈ· ÌÈÈÁ‰ Ûη ˜ÒÙ ÔΠ‰" ˜Ò· ·" ˘Ó‰ Î"ΠÊ"¯‚‰Â ‡"Á ¯"‡ Ì˘· „"Ú ˙‡ '„ ÔÓÈÒ Â È‡„ ÔÂÈÎ ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˆ"‡ Ú‚ ·„ „"Ò˜ 'ÈÒ Á ˜Ó ‡Ï‡ ‰ÚÈʉ 'Â˜Ó ˙Â¯Ú˘‰ ÔÈ· ÍÎÁÓ Ï"¯„ ‰‚‰· „ÂÚ ˘"ÈÚ .Ï"ÎÚ ‰ÏÚÓÏÓ ÂÈ„È

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˙ÂÓ˜ӄ ¯È·Ò‰„ '· 'ÈÒ Á"Á ÈÂω Ë·˘· '‫ועי‬ ,‰‡ÂˆÎ ‰ È„„ ‡Ó‰ÂÊ ÌȯˆÈÈÓ ÌÈÒÂÎÓ‰ ˙ÚÈÊ· Î"‡˘Ó ,¯ÈÂ‡Ï ÈÂÏ‚  ȇ˘ '˜ӷ ˜¯ ‰Ê È"Ú 'ÈÙ‡ ‡Ó‰ÂÊ ‰·¯‰ ‰˘ÂÚ Â È‡˘ ÌÈ Ù‰  ˜Ê ˙‡ÈÙ· ÍÂÎÁ ÔÈ ÚÏ„ ·˙ÎÂ Û ÈÒ‰ .‰ÚÈÊ ‰ÚÈÊ ‰·¯‰ ˘È˘ ˙Â¯Ú˘‰ ȯ˜ÈÚ· ÌÈÓÚÙÏ„ ‰ÒÂÎÓ ¯„‚ ,ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓ˜ÓÓ È¯˜Ó ‰Ê Ì‚ Ó"Ó ,‰ ˘ ‰ÙÈΉ ‡Ï ڷÂÎ Áˢ ÏÎ ‡Â‰ „Ú ÌÈÓÈ ‰ÓÎ ıÁ¯ ‡Ï Î"Î ‰ÚÈÊ Û ÈÒ‰ ̇ Ì‚„ ‡ËÈ˘Ù Á¯ÒÓ Ì‚Â ‰Ï„‚ ‡Ó‰ÂÊ ‰˘Ú ˘ ¯˙· ÏÈÊ„ ‰‡Âˆ· Ú‚ Î ÌÈ Â„ ÌÈÏ‚Ӊ ˙ÂÓÂ˜Ó ñ"íë¾ë ³−ìò êñî) .Ï"ÎÚ ‡Ó˙Ò· ¯·„ ̉ ‡ÓÚË .(í¼−èò ¹ê îê êšîð μî×ì óê íñê¾ñ ó¾ '· 'ÈÒ ÌÈ„‚· ˙˘È·Ï ÔÈ„· ·¯‰ Ú"˘· '‫]עי‬ Ê"‰Ê· ÂÈ˘ÎÚ„ ·˙΢ ˜"„‰Ó· Â"Ò Â‡ ÍÏÈÏ ¯ÂÒ‡ ÌÏÂÚÏ Ì˘‡¯ ÌÈÒÎÓ ÏΉ˘ ‰Ê ȯ‰˘ ˙ÂÚÈ ˆ ÌÂ˘Ó ˘‡¯‰ ÈÂÏ‚· ·˘Ï 'ÈÒ· ˜ÒÙ ‰"ه .‰ÒÂÎÓ‰ ¯˘· ‰Ï‚ÓÎ ‰ÚÈ‚ · ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˆ"‡„ ‰ÏÚÓÏ Â ‡·‰˘ „"Ò˜ .[‰ÒÂÎÓ ÌÂ˜Ó È‰„ ‡Î‰Ó ÁÎÂÓ„ Û‡ ,¢‡¯·

õ³

¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ ÌÈ„È ÏÂËÈÏ Íȯˆ˘ Ï"ÊÁ ¯ʂ˘ ˙„Ó ˘È ʇ „ȷ ˘ÓÓ ‰ÚÈÊ ‰˜·„ Î"‡‡ Ï"‰È·Î ‡Ï„ Â‰Ê 'ÎÏ .ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˙„ÈÒÁ „‚·· Ú‚ÈÏ ‡Ï˘ ¯ÈÓÁ‰˘ ,˘˘ ‰"„ „"Ò˜ 'Ò ÔÂ˙Á˙‰ „ˆ· Ô‚Π‰ÚÈÊ ‰·¯‰ Ì˘ ˘È˘ ÚÂ„È˘ Ì˘ ÂÏ ˘È˘ ˘‡¯‰ ÏÚ Á ÂÓ‰ Ú·ÂΉ Ï˘ Ï"‰È·‰˘ ‡Ï ̇ .Ï"ÎÚ ¯Ú˘‰ ÔÓ ‰ÚÈÊ ‰·¯‰ .(Ú"ÏÈ ÂÈ„È· ˘ÓÓ ‰ÚÈÊ ˜·„È˘ ˘˘ÂÁ ÌÈÈÁ ˙‡·Â '„ ˙‡ '„ 'ÈÒ Á"‡ ȘÂÓÈ · '‫ועי‬ ˙ ÁÓ‰ ÏÎÏ ÛÒ‡Ó· ‡·ÂÓ „"È ˙‡ Ê"Î 'ÈÒ ÌÏÂÚ‰ ÏÚ ˙ÂÎÊ „ÓÏÏ ‡‰ ‡"Ș ˙‡ '„ 'ÈÒ Ì‰È„È ÌȈÁ¯ Ôȇ ˘‡¯ Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÌÈÁÈ Ó„ ÔÈ˘ÂÚ„ ‰Ó„ 'Ù‡„ (ð"−-ë"½š ’−½) ‚"ÓÙ‰ ˘"ÓÎ ˙ÂÓ˜ӷ Ú‚ Î Â È„ ȉ ‡Ï ‰ÂˆÓ‰ Í¯ÂˆÏ Á"Ò ‰"Ò¯ 'ÈÒ „"ÂÈ Ú"˘Ó 'ȇ¯ ‡È·‰Â ÌÈÒÂÎÓ‰ ‰Î¯· ˙Ú˘· ‰ÏÈÓ· ÌÈÚ‚Â Ì˘„ ,‰ÏÈÓ È·‚Ï ‡Â‰„ ÔÂÈΠȇ„ ‡Ï‡ ,ÌÈÒÂÎÓ‰ ˙ÂÓ˜ÓÓ È‰ .ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˆ"‡ ¯Á‡ ÔÙ‡· ‡"‡Â ‰ÏÈÓ‰ Í¯ÂˆÏ ÌȄȉ ÏÂËÈÏ ‡¯ÓÂÁÏ ˘˘ÂÁ ‡Â‰„ ‰ÊÓ '¯ ·‚‡Â .¢‡¯ ˙Â¯Ú˘· Ú‚ ˜¯˘Î Û‡

‫ הר"ר אליעזר זוסמאן סופר הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

êõ³

‫הר"ר אליעזר זוסמאן סופר הי"ו‬ ‫בענין מעילה בשופר של עולה‬ ˙ÚÈÓ˘· ‰ ‰ ‡Ï‰Â ¯Ó‡˙ ̇ ,‰ÏÈÚÓ ¯„ÂÓ‰ ÍÎÈÙÏ Â ˙È ˙ ‰ÈÏ ‡Ï ˙ÂˆÓ Ï˜‰ Ï˘ ‰ÚȘ˙ · Ú˜˙Ï ¯˙ÂÓ ¯ÙÂ˘Ó ‰‡ ‰ îþîšô íñ−¼ô ö−ð ñîšë ö−êð ë³×¾ íï) .Ï"ÎÚ ,'‰ÂˆÓ ö−ê ì−þî íêþôî ñîš ó¾ ê³−êð .î× ó−ì½õ ’ôèíô êîí

.(íñ−¼ô óî¾ô óíë ¯Ó‡˙ ̇Â' ·˙΢ ‰Ó ,äðùî íçìä ‫וביאר‬ ·˙΢ ‰Ó ÈÙ ÏÚ ,'‰ ‰ ‡Ï‰Â Ϙ' (íñ−¼ô ³î×ñíô ’í šþõ ¹î½) í"áîøä .'ÔÈÏÚÂÓ ‡Ï ÔÈ ‰ ‡Ï ˘„˜‰ Ï˘ Áȯ ‰‡¯Ó ÔÎÏ ,‡Îȇ ‰‡ ‰ ¯ÂÒȇ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ„ ȯ‰ ˙ˆӄ ‡‰Ï ͯˆÂ‰Â ,‡ˆÈ ‰ÓÏ ÂÏ ‰˘˜Â‰ . ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï Ï˜· Ôȇ„ ‡ÓÚËÏ Í¯ˆÂ‰ ‰ÓÏ Î"‡„ ‫וקשה‬ ˘È ‡ÓÏÚ· ̇ 'ÈÙ‡ ‡‰ ,‰ÏÈÚÓ ÔÈ„ „È·Ú˜ ‰ÂˆÓ„ ,È ‡˘ ‡Î‰ ‰ÏÈÚÓ ÔÈ„ Ϙ· ¯‡Â·Ó Á¯ÎÂÓ ¯˘‡Â . ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ‰ÂˆÓ ˙ˆӄ ‡ÓÚË„ Ì"·Ó¯‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ,‰ÊÓ ,‰ÏÈÚÓ ‡ÏÈ·˘· È ‰Ó ‡Ï  ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï éùåãéçá ,·˙΢ ‰Ó ÈÙ ÏÚ È˙ÚÓ˘ ÌÚˉ ,‰ÏÈÚÓ ˙ÂÎω (í"½ ðîô¼) éåìä íééç åðáø ÏÎÎ ‰‡ ‰ ¯ÂÒȇ Ì˙Ò Â È‡ ‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒȇ„ ¯ÂÒȇ ÂÓΠ,ÔÂÓÓ ÔÈ„ ‰Ê„ ‡Ï‡ ,‰‡ ‰ ȯÂÒȇ ó¾ ö−−¼) ,˘„˜‰ ÔÓ ‰‡ ‰‰ ÏÊ‚ ‡Â‰˘ ,‰ÏÈÊ‚ ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ˙ÂˆÓ ÔÈ„„ ,Ô·ÂÓ ‡ÏÈÓÓ .(³î×−þêë ȇ„„ ,ÏÏÎ ‰ ‰ ·È˘Á ‡Ï„  ȇ , ˙

‰„Â‰È ·¯ ¯Ó‡ ,‡˙ȇ (.ì×) ‰ ˘‰ ˘‡¯ '‫בגמ‬ Ú˜˙ ̇ ژ˙È ‡Ï ‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢· Ú˜˙ ̇ ژ˙È ‡Ï ÌÈÓÏ˘ Ï˘ ¯Ù¢· ,‡ˆÈ ‡È‰ ‰ÏÈÚÓ ˙· ‰ÏÂÚ ‡ÓÚË È‡Ó ,‡ˆÈ ‡Ï ‡˜Ù ‰· ÏÚÓ„ ÔÂÈÎ (öí ó−¾ðš −¾ðšð óî¾ô) êíð) ‰ È ‰ÏÈÚÓ È · ‡τ ÌÈÓÏ˘ ,ÔÈÏÂÁÏ îò−−í) ,‰· ·Èί„ ‡‰ ‡¯ÂÒȇ (öí ó−ñš −¾ðš íîëèñ ö−ô−−š¾ ó−¾ðší ñ×ð êôñ¼ëð ,¾ðîš þî½−êí îêñð öî−×) ,ÔÈÏÂÁÏ ˜Ù ‡Ï ,(öíô ³îòí−ñ ö−þî½ê

ÛȘ˙Ó ,(ö−ñîìñ ¾ðší ê−®îô íñ−¼ô šþð ,öí íñ−¼ô −òë ÈÎ ,Ú˜˙„ ¯˙·Ï (íñî¼ë) ÏÚÓ ˙Óȇ ‡·¯ ‰Ï ¯Ó‡ ‡Ï‡ ,(ê®− −êôêî) Ú˜˙ ‡¯ÂÒȇ· Ú˜˙ ‡˜ ¯Ó‡ ¯„‰ ,‡ˆÈ ‡Ï ‰Ê „Á‡Â ‰Ê „Á‡ ‡·¯ ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ˙ÂˆÓ ,‡ˆÈ ‰Ê „Á‡Â ‰Ê „Á‡ .Î"Ú . ˙È ,‡·¯ ȯ·„Ó ÚÓ˘Ó ˙ÂËÈ˘Ù· ‫ולכאורה‬ ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ‰ÂˆÓ Ï˘ ‡ÓÚË„ ¯Ó‡ ‡‰„ ,‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒÈ‡Ï Ì‚ È ‰Ó  ˙È ÔÈ·Â 'äìåò' ÔÈ·  Èȉ„ ‰Ê „Á‡Â ‰Ê „Á‡ . ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‡ˆÈ 'íéîìù' ,‰ÂˆÓ ˙‡ ‰· Ôȇ ,‰ÏÈÚÓ ‡Îȇ ‰ÏÂÚ·„ 'Èه ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‡Ï Ì‚Â ˘„˜ ¯ÂÒȇ ÌÂ˘Ó ‡Ï . ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ‰ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ,‰ÏÈÚÓ í×ñí ê šþõ þõî¾ ³î×ñí) ·˙Î í"áîøä ‫אבל‬

‡Ï ‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢· ÔÎÂ' ,Ï"Ê (’è ÔÈ„ Ϙ· Ôȇ˘ ‡ˆÈ Ú˜˙ ̇ ,· Ú˜˙È

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ëõ³

ÍÈÈ˘ ‰ÏÈÚÓ„ ,‰Ê „ÂÒÈÏ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ‫ונראה‬ ¯Â‡È· Íȯˆ ‰ ‰„ ,‰ÂˆÓ ˙‡ ‰· ÂÏÈÙ‡ ,‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢· Ú˜˙È ‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‰ÓÏ ¯˙ÂÓ„ ¯ÙÂ˘Ó ‰‡ ‰ ¯„ÂÓ‰Ó ‡ ˘ È‡Ó ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ˙ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ,· Ú˜˙Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ,‡˙ȇ ‰¯Ê ‰„Â·Ú Ï˘ ¯Ù¢· Ì‚Â , ˙È ÂÓÚˢ ï"øä ·˙Π,Ú˜˙È ‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ Ú˜Â˙ ‰È‰ ÈΉ ‡Ϸ„ ȯ‰ .Òȇӄ ÌÂ˘Ó ‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢ ‡ ˘ ȇÓ ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ Â· .‰ÏÈÁ˙ÎÏ Ú˜˙È ‡Ï„

‡Ï‡ ,ÂÏ ‡È‰ ‰‡ ‰ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ˙‡Ȉӷ ‰Ê ÏΠ,‰¯Â˙ ‰¯Ò‡˘ ‰‡ ‰‰ ‚ÂÒ ‰Ê Ôȇ„ ‰‡ ‰‰ Û‚„ ,‰‡ ‰ ȯÂÒȇ· ‡Ï‡ ÍÈÈ˘ ‡Ï Ô È¯Ó‡ ‰Ê ÏÚ ,¯ÂÒȇ‰ ˙ӯ‚ ‡È‰ ‰ÓˆÚ Ï·‡ .¯Ò‡ÈÏ ÏÏÎ ‰‡ ‰ ‰Â‰ ‰ÂˆÓ ˙‡ ‰„ ‰‡¯ ‰È‰ ÔÈÈ„Ú ,‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒȇ „ˆÓ ˘„˜‰· ,˘„˜‰Ó ÏÊ‚ ‰ ‰ ‡Â‰ ÛÂÒ ÛÂÒ„ ¯ÂÒ‡Ï Ï˜· Ôȇ„ ‡ÓÚËÏ Ï"Ê í"áîøä ͯˆÂ‰ ÔÎÏ .ÌÈÓÚˉ È ˘Ï ÌÈÎȯˆ  ‡˘ ‡ˆÓ  ,‰ÏÈÚÓ ÔÈ„

‰Ó ÏÚ ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ ‰ ‰„ ¯ÓÂÏ ‫ויש‬ ,‰ÏÈÚÓ ÔÈ„ Ϙ· Ôȇ˘ í"áîøä ·˙΢ ‡˙ȇ„ .(.ì× íò¾í ¾êþë öê×) 'Ó‚‰ ȯ·„Ó ‰„Â‰È ·¯Â ,‰ÏÈÚÓ ‡Îȇ ‰ÏÂÚ·„ ‡È„‰· ȯ·„ ˙Ó‡·Â .‡ˆÈ ÈΉ Ì¢ӄ ¯ÓÈÓÏ ÈÚ· (.î"× ¹ð ó−ì½õë) 'îâä ȯ·„ Ô‰ í"áîøä ‰ ˘‰ ˘‡¯„ ‡È‚ÂÒ ÈΠ,‰Ê· ˜ÏÂÁ Â ÈˆÓ ‡Ï ó−þô³ ³îõ×ë ê³−ê íï ö−¼×) Ï"È ,‰Ê ÏÚ ˜ÏÂÁ ‰ ˘‰ ˘‡¯„ ‡È‚ÂÒ‰ ˙ ÂÂÎ Ôȇ„ (í¼îþ³ óî−ë Ôȇ ‰Ê· ȇ„‡„ ,Ϙ‰ ˙ÚÈÓ˘„ ‰ÏÈÚÓÏ ³î×ñí ó"ëôþí×î .î"× ó−ì½õ ’ôèí×î) ‰ÏÈÚÓ ÔÈ„ ‰ÏÈÚÓÏ ‰ ÂÂΉ ‡Ï‡ ,(’è í×ñí ê šþõ þõî¾ ÂÓΠ,˘„˜‰ Ï˘ ÈÏη ˘Ó˙˘Ó˘ ‰ÚȘ˙„ −ñ× ³î×ñíô ’ì šþõ) ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ·˙΢ ‰ʄ ‰‡¯Ó· ‰ÏÈÚÓ Ôȇ„ ͉· "‰ ,(¾ðšôí Ôȇ ÂÓˆÚ ‰‡¯Ó‰„ ,¯˙ȉ· ˜Ï„‰˘Î ˜¯ ˙ÏÈ˙Ù Á˜ÂÏ Ì‡ ,Î"‡˘Ó Ï·‡ ,˘ÓÓ Â· Ï„‚ ÏÚÂÓ ÍÏ Ôȇ„ ‡ËÈ˘Ù ,‰˜ÈÏ„Ó ˘„˜‰ ,‰ÏÈÚÓ Â· Ôȇ„ Ϙ· ‡Î‰ ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ,‰ÊÓ Ï·‡ ,ÌÈÈÂω ˙¯È˘ ˙ÚÈÓ˘ Ô‚Π‡˜Â„ Â‰Ê ‰Ê ȯ‰ Ú˜˙Ï · ˘Ó˙˘‰Ï ¯Ù¢ ˙ÁÈ˜Ï ÔÈ„ Ϙ· Ôȇ„ Ì"·Ó¯‰ ·˙΢ ‰Ó ,ÏÚÂÓ

‫חידוש החתם סופר בהנאה ממצוה‬ '„ ÏÓÂ" ˜ÂÒÙ‰ ÏÚ (ó−ë®ò ³¾þõ) ,‫ובחת"ס‬ "ÍÈÈÁ ÔÚÓÏ 'ÂΠͷ·Ï ˙‡ ÍȘχ ʇ È˙¯Ó‡Â ,Â Â˘Ï ‰Ê ,·˙ÂÎ (î ,ñ ó−þëð) ÏÚ ÏÂÚ ‡Ï‡ , ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ˙ˆӄ ‡‰· ‚ ÂÚ‰„ ÔÈ Ú‰ ,(í"þë öê× −"¾þ öî¾ñ×î) , ¯‡Âˆ ˙˜ȷ„‰ ‡Â‰˘ ‰ÂˆÓ‰ ˙ÈÈ˘Ú· È˙ÈÓ‡‰ ‚˘ÂÓ Â È‡˘ ,ÌÈËÚÂÓ‰ ‰ÈÏÚ È · ÌÈÎÂÊ˘ .‰‡ÏÙ ‰ ‰‡ ‰‰ Â˙‡ ÌÈËÂ˘Ù‰ ÌÈ˘ ‡ ÏÎ˘Ï ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ,È˙Ó‡‰ ˘„˜‰ ‰ÓˆÚ· ‡È‰ 'È‰È ÌÈÓÏ˘Â ‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢· Ú˜Â˙‰˘ ‰Ê· ÔÈÈÚ .Ï"ÎÚ .'ÂΠ‰‡ ‰‰ ‰˙‡ ÌÚËÓ ,ÏÚÂÓ ˜¯ ‡Ï„ ,‡Â‰ Ԣ„ÈÁ .ÌÈ˘Â„˜‰ Âȯ·„· Ì˘ ‰ˆÂ¯„ ‡Ï‡ ,‰ÂˆÓ ˙‡ ‰ ‰¯Â˙ ‰¯Ò‡ ‡Ï˘ ˙È˙Ó‡‰ ‰‡ ‰‰Ï ÚÈ‚‰Ï ‰ÎÊÈ Ì„‡˘ ‰¯Â˙‰  ¢ÏÓ ÚÓ˘Ó ·‚‡Â .˘„˜‰ ̈ډ ‡Â‰„ , ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ˙ÂˆÓ Ï˘ ‚˘ÂÓ‰ È ‰Ó„ Ï·‡ ,'ìòåî' ÔÂ˘Ï‰ ·˙΄ ‰ÏÈÚÓ ÔÈ„ ÏÚ Ì‚ ‡Ï‡ ,˘ÓÓ ‰ÏÈÚÓÏ Â Âˆ¯ Ôȇ„ ˙ÂÁ„Ï ˘È ·˙Î ‡‰„ ,˘„˜„ ‰‡ ‰ ¯ÂÒȇ‰ ¯ÓÂÏ ‰ˆÂ¯ Ôȇ ȇ„· ÌÈÓÏ˘· ȯ‰Â ,ÌÈÓÏ˘ ÏÚ Ì‚ .‰ÏÈÚÓ

‫ הר"ר אליעזר זוסמאן סופר הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

èõ³

íï þìêî íï ðìê þôê þðí ’î×î êëþ þôê êñê ,¾ðîš .îò³−ò ³îòí−ñ îêñ ³î®ô ,ê®−

¯Ù¢· Ú˜˙È ‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ ,ËÂ˘Ù ‰Ê ‫ולפי‬ ‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒȇ ˘È˘ È ÙÓ ,‰ÏÂÚ Ï˘ ˙ˆӄ ,ÁÎÂÓ ‰Ê ÏÎÓ ÌÈ Ù ÏÎ ÏÚ .‰ÚȘ˙‰· ȇ„ ,‰ÏÈÚÓ È·‚Ï È ‰Ó ‡Ï  ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ Ú˜˙È ‡Ï ‰ÓÏ È ‰Ó Ô È¯Ó‡ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ,‰ÂˆÓ‰ Û‚ ‰ÚȘ˙‰ Ôȇ˘ ‰ ÓÓ ÂÏ Ôȇ ‡‰„ . ˙È ˙ ‰ÈÏ Â‡Ï ‰ÂˆÓ · ÏÎÂÈ ‰Ê È„È ÏÚ˘ ‰Ó „·ÏÓ ,˙¯Á‡ ‰‡ ‰ ‰ ‰ ̇„] ,Ϙ‰ ˙ÚÈÓ˘· ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ï ,¯ÂÒ‡ ‰‡ ‰ ¯„ÂÓ· Ì‚ ,Â˙ÚȘ˙· ˙¯Á‡ ‰‡ ‰ ‡Ï‡Â [(î"õš³ öô−½) ÛÒÂÈ ˙È·‰ ·˙Â΢ ÂÓΠÔÈÈ„Ú .‰ÏÈÚÓ ÍÈÈ˘ ‰ÂˆÓ ˙‡ ‰· Ì‚„ ÁÎÂÓ ‡˙ȇ ÌÈÓÏ˘ Ï˘ ¯Ù¢· Ì‚„ ,‡‰· ÔÈÈÚÏ Íȯˆ Ï" ‰ ÈÙÏ„ ,· Ú˜˙È ‡Ï ‰ÏÈÁ˙ÎÏ„ 'Ó‚· ÌÈÓÏ˘· ‡‰ ,‰ÏÈÚÓ ÌÂ˘Ó ‰ÏÂÚ· ‡ÓÚË„ ñ¾ þõî¾ ö−ð ññ× ë³× êñ ó"ëôþíî) ,‰ÏÈÚÓ ‡ÎÈÏ ˘Â¯ÈÙÓ È˙ÈÈÓ éàî÷ úåèéù ±ëîšëî .ó−ôñ¾ Ï˘ ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ¯˜ÈÚ ÏÚ ·È˘Ó„ ,Ì"·Ó¯‰ .(˘"ÈÈÚ ¯ÂÒȇ Ô‰· ˘È ‰ÓÏ„ ÌÈÓÏ˘ Ï˘ ¯Ù¢

‰ÓÏ ˜¯ ˘¯ÙÏ ‡· Ì"·Ó¯‰„ ,‡ÁÈ ‰ÏÈÚÓ ‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒȇ ‰È‰ ÂÏȇ ˜¯„ ,‡ˆÈ „·ÚÈ„·„ ʇ„ ,‡ˆÈ ‡Ï˘ ‰·ÈÒ ‰È‰ ,„·Ï ‰ÚÈÓ˘‰· ¯Á‡Ó Ï·‡ ,‰¯È·Ú· ‡· ‰ÂˆÓ‰ ÌˆÚ ‰È‰ ‡Ï ,‡ˆÈ ‰ÏÈÚÓ ¯ÂÒȇ·  ȇ Ϙ‰ ˙ÚÈÓ˘„ ȯ‰„ ,‰ÚȘ˙‰· ‰ÏÈÚÓ ˘È˘ ‰Ó ÔÏ ˙ÙÎȇ .‰ÚÈÓ˘‰ ‡Â‰ ‰ÂˆÓ‰ Û‚ ÔÈ„‰ ˙ӂ„ ˘ÓÓ ‡Â‰ ,‰Ê ÔÈ„ ‫ולכאורה‬ ÏÊ‚· ,‰Ê È ÙÏ í"áîøä ·˙Â΢ ÌÂ˘Ó Ï˜· Ôȇ„ ÌÂ˘Ó ‡ˆÈ · Ú˜˙ ¯Ù¢ ¯ÂÒȇ ԇΠ˘È ,ȇ„„ ·‚ ÏÚ Û‡  Èȉ ,ÏÊ‚ ‡Ï˘ ˙¢Ó˙˘‰Â ,¯Ù¢‰ ˙ÁÈ˜Ï ÌˆÚ· ÏÊ‚ ‡ˆÈ ‡Ï˘ ̯‚ ‰Ê Ôȇ Ó"Ó ,ÌÈÏÚ· ˙¢¯· Ϙ‰ ̈ڄ ¯Á‡Ó ,‰¯È·Ú· ‰‡·‰ ‰ÂˆÓ ÔÈ„Ó ÈÓ ÈΉ ,‰¯È·Ú· ‡·  ȇ ‰ÂˆÓ‰ ‡Â‰˘ ȯÈȇ„ 'îâäå ,‰ÏÂÚ Ï˘ ¯Ù¢ ÔÈ ÚÏ ˘ÓÓ Ì¢ӄ ¯ÓÈÓÏ ‡˙‡ ‡Ï ,‰ÚȘ˙„ ‰ÏÈÚÓ· ‡ˆÈ ÈΉ ÌÂ˘Ó ‰·¯„‡ ‡Ï‡ ,‡ˆÈ ‡Ï ÈΉ ÏÚ ,‰·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡ÏÈÓÓ ,ÔÈÏÂÁÏ ¯Ù¢‰ ,Ú˜˙„ ¯˙· ˜¯ ÏÚÂÓ ‡‰„ ‡·¯ ‰˘˜Ó ÔÎ þî½−êí îò−−íî) Ú˜˙ ‡¯ÂÒȇ· Ú˜˙ ‡˜ ÈÎ Ï·‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ðõ³

‫הרב דוד עבינג שליט"א‬ ‫בענין האם הפסק באמצע הסעודה על ידי תפילה נקרא הפסק‬ ,ÔÂÊÓ‰ ˙ί· ͯ·Ï Íȯˆ ÏÂÎ‡Ï ‡·Â ¯ÊÂÁ˘Î ¯˘Ù‡ ȇ„ ÌÂ˘Ó ,‡ÈˆÂÓ‰ ͯ·Ï ÂÈ„È ÏÂËÈÏ ˘"ÈÚ ,È„„‰ È„‰· ÏÂÎ‡Ï Ì‚Â ,ÏÏÙ˙‰Ï ˙ËÈ˘· Íω Ë"ÂÈ Â È·¯‰ ԇ΄ ‡"˘¯‰Ó· ‰"„· :‚"˜ Û„· Ì˘ ¯‡È·„ ,ÌÈÁÒÙ· È"˘¯ Â Â˘Ï ‰Ê ,'ÂΠÍȯ·È  ·‰ Â˙ȯӇ„ ÔÂÈÎ ÔÂÊÓ‰ ˙ί· ¯Á‡ „Ú È˙˘ÈÓÏ ¯Â҇ „"‡· .Î"Ú í"ðë :ê"š ¹ð) ÌÈÁÒÙ· Ì˙‰ 'ÒÂ˙‰

:î"õ ¹ð) ÔÈÏÂÁ· 'ÒÂ˙·Â ,(’î×î ö−ê®î− öí¾×

‫אבל‬

,ÈΉ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‡Ï ,(’î×î −³¾−ôñ î×ñ þî½ê í"ðë Èχ .„·Ï ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ͯ·È˘Î È‚Ò ‡Ï‡ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ˘È„ ÔÂÈ΄ ‡Â‰ È"˘¯· ¯Â‡È·‰ ,ÔÂÊÓ‰ ˙ί· Ï˘ ·ÂÈÁ‰ ̉ÈÏÚ ÏÁ ÔÎ ÏÚ Í¯·È ‰˙Ú˘· ‰ÂˆÓ ‡·È·Á„ ÔÎ ÏÚ Ô È¯Ó‡Â ÌÂÈ Ïη ÌÈ˘ÚÓÓ Ì˘ 'ÒÂ˙‰ ¢˜‰Â ,„ÈÓ Ô Èί·Ó ‡ ,ÔÈȉ ÏÚ ÔÙ‚‰ ȯ٠‡¯Â· ÌÈί·Ó„ ÏÚ ÌÚÙ‰ „ÂÚ ÔÈί·Ó Ôȇ ,ÌÈÓÚ¯‰ ˙ί· ‡Â‰ ¯‡Â·Ó „ÂÚ ,ÌÈÏ· ÌȯÊÂÁ˘ ÌÁω ÔÈ·˘ÂÈ Âȉ˘ Ìȯ·Á„ ,[.·"˜ Û„] ÌÈÁÒÙ· ,˙Ò Î‰ ˙È·· ÏÏÙ˙‰Ï ̉ÈÏ‚¯ ¯˜Ú ,‰„ÂÚÒ· ‰Î¯· ˙¢ÚÏ ÌÈÎȯˆ Ôȇ„ ¯ÊÁ ÍÎ ¯Á‡Â ÏÚ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ‡Ï ,ÂÏ·˘ ‰Ó ÏÚ Ú¯ÙÓÏ ˙ˆ˜Ó Ì˘ ÂÁÈ ‰˘ ȇ ˙·Â ,ÂÏÎ‡È˘ ‰Ó ,˙Ò Î‰ ˙È·· ÂÏÏÙ˙‰„ Ô È˜ÒÚ ‡Ï ÈÓ ,ÌȯȷÁ ÏÚ ,˜ÒÙ‰Ï ‰ÏÈÙ˙Ï È·È˘Á ‡Ï ÈΉ ÂÏÈه "Íȯ·È  ·‰" ˙¯ÈÓ‡ ˜¯„ 'ÒÂ˙‰ ¯‡È· ÔÎ

‫חלק א בו יבואר שיטת הרבינו‬ ‫יו"ט בענין הפסק באמצע הסעודה‬ ‫על ידי תפילה‬ ¯‡Â·Ó„ ,ÔÈÏÂÁ· ‡¯Ó‚‰ ¯‡·Ï Íȯˆ ‫לכאורה‬ È·¯ ˙ËÈ˘ (:î"õ) ÔÈ˙È ˙Ó· Ì˘ ‡ ,ÛÂÚ ÍÎ ¯Á‡Â ,‰ÈÁ ËÁ¢ ̇„ ‡„Â‰È ,‰ÈÁ‰ Ì„ ˙ÂÒÎÏ Ì„Â˜Ó Íȯˆ„ ,ÍÙÈ‰Ï ËÁ˘È ÍÎ ¯Á‡Â ,‰ËÈÁ˘‰ ˙ÂˆÓ ÌÈÏ˘‰Ï ̇ ‡¯Ó‚‰· ÔÂÈ„ ˘È ,ÍÙÈ‰Ï ‡Â‰ ÔΠ,ÛÂÚ‰ ,ÍÎ ¯Á‡ Ï˘ ‰ËÈÁ˘‰ ÏÚ Í¯·Ï ‡Â‰ Íȯˆ ‡¯Ó‚‰ ˙ ˜ÒÓ .ÈÂÒÈΉ ÌÚ ˜ÈÒÙ‰„ ÔÂÈÎ ‡Â‰ ÏÂÎÈ„ ,ÌÚÙ‰ „ÂÚ Í¯·Ï Íȯˆ Ôȇ„ ‡Â‰ Ôȇ ÍÁ¯Î ÏÚ ,˙Á‡Î Ì‰È ˘ ˙ÂÒÎÏ ËÁ˘Ï ‰˘ÚÓ‰Ï ÌÈÓ„ Ì È‡Â .˜ÒÙ‰Ï ·˘Á ÈÂÒÈΉ Ì˙‰„ ,[‡ ¯· ·¯Â χ Á ·¯] ·¯„ È„ÓÏ˙„ ȉ„] ,‡·Ò ‡·ÈÈ ·¯Ï ·¯„ È„ÈÓÏ˙ ¯Ӈ È"˘¯Ù] ,Íȯ·Ï ·‰ ‰ÈÈ˙„ÂÚÒ ÛÂÒ· [Â‰Ï ˘Ó˘Ó ¯Ӈ ÍÎ ¯Á‡Â ,[ÔÂÊÓ‰ ˙ί·Ï ÒÂÎ ‚ÂÊÓ ,Â Â˘Ï ‰Ê Á˜ ‚ÊÓ ‰ ÒÂÎ Â˙‡„ ˘Â¯ÈÙ ,È˙˘ÈÏ ·‰ ‡·Ò ‡·ÈÈ ·¯ Ì‰Ï ˜ÒÙ ,Ì˙Ò Â˙Â˙˘Ï ˙Â˙˘Ï ÌȈ¯ ̇ ÔÎ ÏÚ ,˜ÒÙ‰ ȉ ˙‡Ê„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ ,‰È˙˘‰ ÏÚ Í¯·Ï ÌÈÎȯˆ È„‰· ÔÂÊÓ‰ ˙ί· ͯ·Ï ˙Â˙˘Ï ¯˘Ù‡ ȇ„ .È„„‰ ,(’î×î −×îþëî ê³¾ô í"ð .ïõ ¹ð ö−ñîì) 'ñåúá ‫ועיי‬ „Á‡„ ,Ë"ÂÈ Â È·¯ ·¯‰ ˜ÈÈ„ Ô‡ÎÓ„ ,ÏÏÙ˙‰Ï È„Î Â˙„ÂÚÒ ˜ÈÒى Ï· ‰È‰˘

íõ³

,‰ÓˆÚ È Ù· ‰ÂˆÓ ̉ ˙ÂÒÂΉ Ï˘ „Á‡ ,˘"ÈÚ ‰Î¯· „ÂÚ ·ÈÈÁÈÓ Â È‡ Ì˙ËÈ˘Ï ˙‡Ê„ ÌÂ˘Ó ,˘Â¯ÈÙ· ¯‡È·˘ ÂÓΠȉ ÌÓÚË ‡Ï‡ ˙Ú˘· ˙Â˙˘Ï ÌÈÏÂÎÈ„ ۇ .˜ÒÙ‰ ȉ ‰„‚‰„ ˙Â˙˘Ï ÌȯÂÒ‡ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰„‚‰‰ ˙¯ÈÓ‡ ,'ÒÂ˙‰ Ì˘ ¯‡È· ÔΠ. χ‚ ¯˘‡ ˙ί· ÔÓÊ· ˙˜¯È‰ ȯÁ‡ ˙Â˘Ù ‡¯Â· ͯ·Ï Íȯˆ„ ȉ ‰„‚‰„ ÔÂÈÎ ,ÒٯΉ ÏÈ·˘· ÌÈÁ˜ÂÏ˘ .˜ÒÙ‰ ,ԇΠ'ÒÂ˙‰Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ÚÓ˘Ó ‫]הגה"ה‬ ȯ٠‡¯Â· ˙ί·Ï Íȯˆ ¯Â¯Ó‰„ ,˜ÒÙ‰ ‰„‚‰‰ ‰˙ȉ ‡Ï ̇ ÔÎ ÏÚ ,‰Ó„‡‰ ‰˙ȉ ,ÒٯΉ ˙ί·· ¯Â¯Ó‰ ÌȯËÂÙ Âȉ ¯ËÙ ‰È‰Â ‰„ÂÚÒ‰Ó ˜ÏÁ ÂÓÎ ÒٯΉ ʇ ,ÏÈÚÏ 'ÒÂ˙‰ ˙ËÈ˘Î ‡Ï„ ‰Ê .ÔÂÊÓ‰ ˙ί·· ‰„‚‰„ ·‚ ÏÚ Û‡ „"‡· ,Ï"Ê Ì˙‰ ¯Ó‡„ ÔÈÈÚ .ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ ,ÏÈÚÏ ˙È˘È¯Ù„Î ˜ÒÙ‰ ȉ ,'ÂΠ‡ÒÁ Ï· ¯„‰Â ‰"„· ,Ì˘ ‡"˘¯‰Ó‰· È·‚Ï ‡Ï‡ ,˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï ‰„‚‰„ ¯‡È·„ ,ÔÈ ‰ ‰ ˙ί· ‡Â‰„ ‰Ó„‡‰ ȯ٠‡¯Â· ˙ί· ,¯Â¯Ó ˙ÏÈ· ÏÚ ˙ί· È·‚Ï ˜ÒÙ‰  ȇ Ï·‡ ¯‡È· à"ùøäîäå ,˙ˆӉ ˙ί· ‡Â‰„ Û„· ÏÈÚÏ 'ÒÂ˙‰ ‡Â‰ ,¢„ÈÁÏ ¯Â˜Ó‰„ ‡Â‰Â ,'ÂΠ‡„ÒÁ ·¯ ‰Ï ÛȘ˙Ó ‰"„· .Â"˘ ȯ·„Ó ‡Â‰ ‡ˆÂÈ ,Ì˙‰ ˙˘¯ÂÙÓ ‡¯Ó‚ ˙Ó‡· Ôȇ ̇„ ‡„ÒÁ ·¯Ï ‰ÈÏ ‡¯È·Ò„ ,‡„ÒÁ ·¯ Á˜È ʇ„ ,ÌÈ¯Â¯Ó ˙˜¯È ‡Ï‡ ÒÙ¯ÎÏ ÂÏ ,¯Â¯Ó ˙ÏÈ· ÏÚ Ì‰ÈÏÚ Í¯·È ÒÙ¯ÎÏ Ì˙‡ ,‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙ Ï˘ ¯Â¯Ó‰ ˙‡ ‰Ê· ¯ËÙÈ ȷ‚Ï Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,¯Â¯Ó ˙ÏÈ· ÏÚ ˙ί·Ó ‰„‚‰„ ˙ˆӉ ˙ί· ‡Â‰„ ,¯Â¯Ó‰ ˙ί· .[‰"‰‚‰‰ Î"Ú ,˜ÒÙ‰ ȉ ‰ÏÈωÂ

‫ הרב דוד עבינג שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Â‰ ‰¯ÈÓ‡ Â˙‡·„ ÔÂÈÎ ,˜ÒÙ‰Ï È·È˘Á ¯‡˘ Ï·‡ ,Â˙ÏÈ· ˙‡ ÌÈÈÒ ¯·Î„ ‰‡¯Ó .˜ÒÙ‰Ï È·È˘Á ‡Ï ,'ÂΠ‰ÏÈÙ˙ Ô‚ΠÌÈ ÈÈ Ú È·È˘Á ‡Ï„ ,Ë"ÂÈ Â È·¯‰ ÈÙÏ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ‡Â‰„ ,˙Ú„‰ ÁÒÈ‰Ï ‰Ó„Π,ÌÈÓÚ¯ ˙ί· ,‰„ÂÚÒ· ÈΉ ˙¢ÚÏ ÌÈÏÈ‚¯Â Ô˘ ¯·„ ˜¯ ˜¯Â ,ÌÈ˙˘Ï ‰„ÂÚÒ‰ ˜ÈÒÙÓ ‰ ȇ ÔÎ ÏÚ È‰„ ÔÂÈÎ ,˜ÒÙ‰ ȉ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‰ÏÈÙ˙ ¯˜Ú„ Ìȯ·Á‰ Ï˘ ÔÈ Ú·Â .˜"„ Ï„‚ ˜ÒÚ ÈÙÏ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ÍÏÈÏ Ì‰ÈÏ‚¯ ‡Ï Ï·‡ ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ÂÎω„ Ë"ÂÈ Â È·¯ .Ì˘ ÂÏÏÙ˙‰ 'Ú„ .Ë"ÂÈ Â È·¯ ÂÓÎ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÈÓ "‫והרי‬ (:¬"− ¹ð ¹"−þí −õðë ó−ì½õë) Û"ȯ· ÏÂÎ‡Ï ÏÈÁ˙‰˘ ÈÓ„ ,ȉ ‡˙Îω„ ˜ÒÂÙ„ ·ˆÓ·„ ,ÌÂȉ ÂÈÏÚ ˘„Ș ,˙·˘‰ ˙ÒÈ Î È ÙÏ ˙¢ÚÏ ˙·˘ Ï˘ ‰ÙÓ‰ Ò¯ÙÏ Íȯˆ ‡Â‰ ‰ÊÎ ÔÓÊ·Â ,˘Â„Ș ˙˘ÚÏ Íȯˆ„ ÔÂÈΠ.˘Â„Ș −ôò êîíî) ,ÏÂÎ‡Ï ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ ˘Â„Ș ˙¯ÈÓ‡ ,(þôîñ μ−þ® ö× íñ−õ³ îô× ³¼ðí ì½−íî ,ñîðè š½¼ ‰Ó ÏÚ ,‡ÈˆÂÓ‰ ͯ·Ï ‡Â‰ Íȯˆ ÔÎ ÏÚ ,Ë"ÂÈ Â È·¯ ·¯‰ ÔΠ̇ .ÏÂÎ‡Ï ‡· ‡Â‰˘ .ÈÓÈȘ ‡˙ËÈ˘ ‡„Á· ,Û"ȯ‰Â ‰"„· (:è"š ¹ð) ÌÈÁÒÙ· 'ÒÂ˙· „ÂÚ ‫ועיי‬ ÌÈÎω 'ÒÂ˙· Ì˘Â ,'ÂÎÂ È˘‡ ·¯ ¯„Ò‰ ÏÈÏ· ,ÔÎ ÏÚ Ë"ÂÈ Â È·¯ ·¯‰ ˙ËÈ˘· ‰ ¢‡¯ ÒÂΉ ȯÁ‡ „ÈÓ ÔÙ‚‰ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ ÏÚ ÔÙ‚‰ ȯ٠‡¯Â· ͯ·Ï ,˙ÂÒÂÎ '„‰ Ï˘ ñ¼ öõèí ñ¼ ö−×þëô ö−êð ’½î³í îþê−ë ó¾) ,'· ÒÂÎ ÌÚË Ôȇ .(íðî¼½íñ μîô½ î³îê ó−³î¾ð öî−× ,’ë ½î× Ï΄ ÌÂ˘Ó [ÒÂÎ ÏÎ ÏÚ ÔÈί·Ó„] ,'ÒÂ˙‰ Ï˘

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˜ÒÂÙ ‡Â‰ ‡Ï‡ ,Ë"ÂÈ Â È·¯ ·¯‰Î ‡Ï„ ˜ÒÂÙ ,‡"·˘¯‰Â ,'ÒÂ˙‰ ÏÚ· È"¯‰Â ,È"˘¯ ÂÓÎ ÔÏ ·‰ ˙¯ÈÓ‡ ‡˜Â„ ¯·ÁÓ‰ ÈÙÏ .˘"‡¯‰Â ‰¯ÂÓ ‰Ê·„ ÔÂÈÎ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ȉ Íȯ·È  ¯‡˘Â ‰ÏÈÙ˙ Ï·‡ .Ï·ÏÓ ‰ÈÏ ¯ÈÓ‚˜„ .˜ÒÙ‰Ï È·È˘Á ȉ ‡Ï · ‡ˆÂÈÎ Ìȯ·„ ‰‡¯  Ï"Ê ,(− ö¬š ¹−¼½ë) áäæ éøåèá ‫ועיי‬ ˙ˆ˜Ó Ì˘ ÂÁÈ ‰ ̇ ‡˜Â„  Èȉ„ ¯„Á Â˙‡· ÌÈÏÏÙ˙Ó ÂÁÈ ‰ ‡Ï˘ ‡ ,Ìȯ·Á ÌÈ·ÂÒÓ‰ ÏΠ¯˜Ú ̇ Ï·‡ ,‰„ÂÚÒ‰ ˘È˘ ˜ÒÙ‰ ȉ ʇ ÏÏÙ˙‰Ï ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ÍÏÈÏ .Î"Ú Ô ‡ ‡‰„ .Âȯ·„ ˙‡ ·‰Ê ȯÂˉ ‫והסביר‬ '„‰ Ï˘ ÒÂΠÒÂÎ ÏÎ ÏÚ Ô Èί·Ó ð"¼³ öô−½ë) ‡"Ó¯· ¯‡Â·Ó ‡Â‰˘ ÂÓÎ ,˙ÂÒÂÎ ,Û"ȯ‰ ÂÓÎ ,Ô È˘ ¯˜ÈÚ· ÔΠ̇ .(ê ¹−¼½ ,ԇΠ˜ÒÙ Íȇ„ ‡ÓÈ˙ ÔΠ̇ ,Ë"ÂÈ Â È·¯‰Â ÔÈÚÎ ˜ÈÒÓ ÔÎ ÏÚ .˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï ‰ÏÈÙ˙„ Ì¢ ÂÁÈ ‰ ‡Ï ̉ÈÏ‚¯ ¯˜Ú˘Î„ ,‰¯˘Ù „ÂÚ Í¯·Ï Íȯˆ ʇ„ ,‰„ÂÚÒ‰ ψ‡ Ì„‡ .Ì˘ ÔÈÈÚ ,ÌÚÙ‰ ˙‡ ˘„˜‰ ÔÓ Â ˙‡ˆ· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‫אבל‬ ÔÈ·‰Ï  ÈÏÚ ‰·ÂÁ ,·‰Ê ȯÂˉ ȯ·„ ,(þëìôí −þëðñ íðîí öê× š−³¾ðôð) ,‡"Ó¯‰ ȘÒÙ Ïη„ ˜ÒÙ„ (è"− ö¬š ¹−¼½) Ì˘ ‡"Ó‰ ÔΠ˜ÒÙ Ì˘Â ,˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï ‰ÏÈÙ˙ ‡Â‰˘ ÔÙ‡ ÔÈ·‰Ï ‰‡¯  .ÒÂΠÒÂÎ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ„ Ì˘„ .Û"ȯ‰ ȯ·„ ˙ ·‰· „Á‡ ¯·„ Ì„˜‰· Û"ȯ‰ ‡È·‰ [Û"ȯ‰ ÈÙ„·] :„"Î Û„ ÌÈÁÒÙ· ̄˜ Ï·‡ ,˜ÒÙ‰ ȉ ‡ÏÈω ‰„‚‰„ ,Â˙¯·Ò ÏÚ Ô Èί·Ó„ ÌÚË„ ,ÂÈ˙·¯ ȯ·„ ‡È·‰ ‰ÊÏ

îõ³

‫חלק ב' לבאר שיטת החולקים על‬ ‫רבינו יו"ט ולבאר שיטת רש"י‬ ¯Ó‡„ ÔÂÈÎ ‰"„· (:î"õ ¹ð) ÔÈÏÂÁ é"ùøá ‫עיי‬ ‡¯Ó‚„ ‰È˙Ú„· ‡ÈÏ‚ Â Â˘Ï ‰Ê ,'ÂΠ,ÂÈ ÙÏ Í¯·È˘ „Ú ˙Â˙˘Ï ¯Â҇ ,‡˙„ÂÚÒ ÍÁ¯Î ÏÚ ,‰ ˘‡¯ ‰„ÂÚÒÏ ˙Ù¯ËˆÓ Ôȇ˘ ‡Ï„ Ë"ÂÈ Â È·¯Î ‡Ï„ ԇΠ¯‡È· È"˘¯ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ˜¯ ‡Â‰ Íȯ·È  ·‰„ ,Û"ȯ‰Î ‡Ï ,‰„ÂÚÒ‰ ˜ÂÏÈÒ ‡Â‰ Â˙ÂÚÓ˘Ó„ ÌÂ˘Ó ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔΠ,ÏÂÎ‡Ï Ê‡ ¯ÂÒ‡˘ È ÙÓ ä"æøäì ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÔΠ,Ì˘ ÔÈÏÂÁ· 'ÒÂ˙‰Ï ‡Â‰ ÔΠ,(¹"−þí −õðë :è"× ¹ðë) ÌÈÁÒÙ· Ì˘ ê"ë¾þíë ö−−¼) ,ù"àøäå ,à"áùøä ˙ËÈ˘ öô−½ë ³î½ìî−ôí ³îëî¾³ëî ë"¼ öô−½ ’ê šñì ³îëî¾³ë

χ˘Ï ˘È .(ð"× öô−½ë ó¾ ¾"êþíë ö−−¼î ,ê"þ ‡Ï ̇„ ,ÔÈÏÂÁ· Ì˘ ‡¯Ó‚‰ ÔÓ ÚÓ˘Ó ‡‰„ ʇ„ ,È„„‰ È„‰· ÈÈÂÒÎÏ ËÁ˘ÈÓÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ ,‰ËÈÁ˘Ï ‰ËÈÁ˘ ÔÈ· ˜ÒÙ‰ ÈÂÒÈΉ ‰˙ȉ ‡‰„ ,ÂÏ˘ ˙ÂËÈÁ˘ ¯Ó‚ ȉ ‡Ï ÈÂÒÈΉ ‡‰Â .ÌÏÂÎ ËÂÁ˘Ï ‡Â‰ ÍȯˆÂ ÂÈ ÙÏ Ì‰ ˙ÂÓ‰·‰ ‡Ï„ ,Ï" ‰  È˙·¯ ÏÎ ÈÙÏ„ ˘¯ÙÏ ÍȯˆÂ ¯ÓÂÏ ÈˆÓ˙ ̇ Û‡„ ,‡¯Ó‚‰ ¯Ó‡˜ ÈÚ·ÈÓ ,¯ÂÓ‚ ˜ÒÙ‰ Íȯˆ Ôȇ ˜ÒÙ‰ È·È˘Á ˙‡Ê„ ÏÂÎÈ„ ,ÔÂÈÎ ˜ÒÙ‰  ȇ ÈÂÒÈΉ ԇΠÌÂ˜Ó ÏÎÓ .È„„‰ È„‰· ˙ÂÒÎÏ ËÁ˘Ï

‫חלק ג' להבין פסקי השו"ע‬ ,Â Â˘Ï ‰Ê ,(î ¹−¼½ ì"¼š öô−½) øáçîäá ‫עיי‬ ÏÏÙ˙‰ ‡Ï˘ ‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙· ¯ÎÊ ˘ ÈÓ ¯ÂÓ‚Ï ˙‰˘ Ôȇ ̇ ÂÏÈÙ‡ ,ÏÏÙ˙‰Â „ÓÚ ‰Ê ÏÎ ÌÚ ˜ÈÒÙ‰Ï ·ÈÈÁ˘ ,ÏÏÙ˙‰Ï Â˙„ÂÚÒ ¯·ÁÓ‰„ ‰ÊÓ Ìȇ¯ ÔΠ̇ .˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï

‫ הרב דוד עבינג שליט"א‬Œ ‫וזאת התורה‬

ïõ³

˙ί· Ï˘ ÒÂΉ ÏÚ Íȯ·˜ ‡Ï ,ÔÂÊÓ‰ ÍÂ˙· .‰Î¯·Ï ˙˜˜ÊÓ ‰ÂˆÓ Ôȇ„ Ô‡ÎÓ Ìȇ¯ ,ÔÂÊÓ‰ Ï˘ ÒÂÎ ‡Â‰ ,‰„ÂÚÒ‰ ÍÂ˙ ‰˙¢˘ ÒÂΉ„ Ï˘ ÒÂÎ ‡Â‰ ÔÂÊÓ‰ ˙ί· Ï˘ ÒÂΉ ,˙¢¯ ,È˘‡ ·¯ ȯ·„Ó ‡¯Ó‚‰ ˙¯ÊÂÁ ˜¯Â ,‰ÂˆÓ ‰˘˜‰ ˙È ˘Â .˜ÒÙ‰ ȉ ÔÂÊÓ‰ ˙ί·„ ÌÚËÓ È Ù· ‰ÂˆÓ ‡‰ ‡„Á Ï΄ ÔÈÏÈÙ˙Ó ,˘"‡¯‰ ÁÈ ‰Ï ˙ί· ÔÈί·Ó Ôȇ ,ÈΉ ÂÏÈه ,‰ÓˆÚ .î"ñ ¹ðë ³îìòôë ’−¼) ,„È Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÏÚ ‡Ï‡ (’î×î íñ−õ³ ö−ë ì½ í"ð³ë

‡ÙÈ„Ú„ ,ȯ·Ò ‡˙·¯‰ Èχ„ ¯ÓÂÏ ‫ונראה‬ È ÙÓ Â‰Ê .È˘‡ ·¯„ ‡‰Ó ˙ÂÒÂÎ '„‰ ˘Â¯ÈÙ ,‰Î¯· Ï˘ ˙ÂÒÂÎ Ì˙Ò Ì È‡ Ì˙‰„ ‡Ï‡ ,ÒÂΉ ˙ÈÈ˙˘ È„È ÏÚ ‰Î¯·‰ ÌÈ„·ÎÓ„ ,‰ÓˆÚ È Ù· ‰ÂˆÓ ‰˘ÚÓ ‡Â‰ „Á‡Â „Á‡ ÏÎ áøä ˙‡Ê ¯‡È·˘ ÂÓΠ,˙¯ÈÁ ˙‡¯Â‰ Ï˘ Ì"·Ó¯‰ ÏÚ ,Ê"ȯ‚‰ È˘Â„Á· ,Ï"ˆÊ ÷ñéøáî .(¬ í×ñí ï šþõë í®ôî ±ôì ³î×ñíë) ‰ÂˆÓ„ ,ÔÈÏÈÙ˙ È ‡˘„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‫ובתפילי‬ ÌÁÈ ‰Ï ‰ÂˆÓ ‡„Á ÂÓÎ Ì˙¢ÚÏ ÁÈ ‰Ï ¯ÓÂÏ Â ˜˙ ‡Ï ÔÎ ÏÚ ,ÂÊ ¯Á‡ ÂÊ· ì½ í"ð ó¾ ’½î³ë ö−−¼î) .˘‡¯ Ï˘ ÔÈÏÈÙ˙ ÏÚ −òê¾ êô¾î ð"êë îë³×ð óí−þëð ¾−þë ,’î×î íñ−õ³ ö−ë

.(öí ³ìê íî®ô¾ ö−ñ−õ³

‰ÂˆÓ „Á‡ Ï΢ È ÙÓ ,‡Â‰ ÒÂΠÒÂÎ ÏÎ ,ÂÓˆÚ Û"ȯ‰„ Û‡„ ¯ÓÂÏ ÏΠ .ÂÓˆÚ È Ù· Íȯˆ„ ÏÈÚÏ ˜ÒÙ ‡‰„ ,‡¯·Ò ȇ‰Ï Íȯˆ Ôȇ ,[ ¯‡È·˘ ÂÓÎ] ,˘Â„Ș ȯÁ‡ ‡ÈˆÂÓ‰ ͯ·Ï ‡˜Â„„ ,ÔÏ ‡¯È·Ò Ô„È„· Ô ‡ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ÂÊ ‰ÂˆÓ ÔÈ· ,˙˜ÏÁÓ‰ ˙·ÈÒ È ˘ ˘È˘Î È Ù· ‰Î¯·Ï Íȯˆ ʇ ‡˜Â„„ ,˙¯Á‡ ‰ÂˆÓÏ ÔÈ· ,˙˜ÏÁÓ‰ ˙·ÈÒ È ˘ ˘È˘ È ÙÓ .‰ÓˆÚ þ¾ê ³×þëî íðèíí ³þ−ôê ñ¾ êðì) ,¯ȷÁÏ ÒÂÎ .(íô®¼ −òõë íî®ô êîí ½î×î ½î× ñ×ð êðìî ,îòñêè Ì˘„ .(ê ¹−¼½ ð"¼³ öô−½) êåøò ïçìåù ‫ועיי‬ ÒÂÎ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ„ ‡"Ó¯‰ ˜ÒÂÙ ,̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ¯‡È·Â ,˙ÂÒÂÎ '„‰ Ï˘ ÒÂΠ‡Ï ‰„‚‰„ ·‚ ÏÚ Û‡„ Â Â˘Ï ‰Ê (’ê š"½ë) ÏÎÓ ,Á"Ú˜ ÔÓÈÒ· È˙·˙΢ ÂÓÎ ,˜ÒÙ‰ ȉ È Ù· ‰ÂˆÓ ȉ ‡„Á ‡„Á Ï΄ ÔÂÈÎ ,ÌÂ˜Ó ˜ÒÙ ÔΠ,‡„Á ‡„Á Ï· ÔÈί·Ó ,‰ÓˆÚ ,Î"Ú (’− öô−½ ö−ñîìð î šþõ) ‰ÓÏ˘ Ï˘ Ìȉ .‡"Ó‰ ȯ·„Ï È˙ Â΢ ͯ·Â Û"ȯ‰ ÈÙ„·] íéøåáâ éèìùäá ‰"‰‚‰ ˘"‡¯‰ ÔÓ ‡È·‰„ ,[˘"‡¯‰ ·˙Î ‰"„· .„"Î

‫עיי‬

È ˘ ‰˘˜‰„ ,„"Î ÔÓÈÒ· "ÌÈÁÒÙ È·¯Ú"· ·¯Ó ‡Â‰ ‡„Á ,Û"ȯ‰„ ‡˙·¯‰ ÏÚ ˙ÂÈ˘Â˜ ‰˙˘˘ ÔÈÈ ÒÂΉ ÏÚ Íȯ·„ [:‚"˜ ÌÈÁÒÙ] È˘‡

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ìõ³

‫הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬ ‫בענין כתיבה כדיבור‬ ‫שכח לספור ספירת העומר וספר‬ ‫על ידי כתיבה‬

‫קושית הט"ז והמג"א מדוע המחבר‬ ‫מחלק בין הרהור לכתיבה‬

·˙Â΢΢ ‡Â‰ Ìȯ˘Î‰ ‚‰ Ó„ ‡·ÂÓ (‫א‬ ÌÂȉ · ÔÈ·˙ÂÎ ,‰¯ÈÙÒ‰ ÈÓÈ· ˙¯‚‡ .¯ÓÂÚÏ ÍΠÍÎ

¯·ÁÓ‰ ·˙Î (’è ¹−¼½ ’ïô öô−½ ì"îê) ‫בשו"ע‬  ȇ˘ Ù"Ú‡ ‰¯Â˙ ȯ·„· ·˙ÂΉ' (’ð ¹−¼½ë) Ì˘ ·˙Î „ÂÚ .'ͯ·Ï Íȯˆ ‡¯Â˜ .'ͯ·Ï Íȯˆ  ȇ ‰¯Â˙ ȯ·„· ¯‰¯‰Ó‰' ‰ÓÏ (ë"š½) Ê"ˉ (ê"š½) ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ¢˜‰Â ‰ÙÈ„Ú ‡Ï ‰·È˙Î ‡‰ ‰·È˙Î ÏÚ Í¯·Ó ÌÚËÓ ¯Â‰¯‰ ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï„ ÂÓΠ,¯Â‰¯‰Ó ͯ·È ‡Ï ÔÎ ÂÓÎ ÈÓ„ ¯Â·È„Î Â‡Ï ¯Â‰¯‰„ .˘"ÈÈÚ .‰·È˙Î ÏÚ

ÌÂÈ ¯ÂÙÒÏ Á΢˘ „Á‡·  „ ÌÈ Â¯Á‡· (‫ב‬ ˙¯‚‡· ·˙Î Á΢˘ ÌÂÈ Â˙‡· Ï·‡ ,ÌÏ˘ ·˘Á ‰Ê ̇‰ ,¯ÓÂÚÏ ÍΠÍÎ ÌÂȉ ¯ÈÈ · ‡ ÏÎÂÈ˘ ¯ÓÂÚ‰ ˙¯ÈÙÒ È„È ‡ˆÈ˘ ‡ÓÈ ˘ ¯ÙÒ˘ ÔÎ ÂÓΠ.Â‡Ï Â‡ ‰Î¯·· ÌÈÓȉ ¯‡˘ ¯ÂÙÒÏ ·˙Î ‰¯ÈÙÒ‰ ˙ÂÏÈÏÓ „Á‡· ȇ ‰Ï‡˘‰ ÂÊ ‰ÏÈÏ· „ÂÚ ÏÂÎÈ È‡ ÌÂÈ Â˙‡ Ï˘ ‰¯ÈÙÒ‰ ‰¯ÈÙÒ ˙·ÂÁ ‡ˆÈ ¯·Î ‡Ó˘ ‡ ‰Î¯·· ¯ÂÙÒÏ ¯·Î˘ ‰Î¯· ÈÏ· ‰ÏÈÏ· ¯ÙÒΠȉ ,‰·È˙Ή· È„„ˆÂ .‰ÏÈÏ Â˙‡· ‰Î¯· ˙¢ÚÏ ÏÂÎÈ ‡Ï ‡ ÈÓ„ ¯Â·È„Î ‰·È˙Î Ô È¯Ó‡ ̇‰ ‰Ï‡˘‰ ‰¯ÈÙÒ ˙·ÂÁ ‡ˆÈ ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ„ .Â‡Ï .‡ˆÈ ‡Ï ¯Â·È„Î Â‡Ï È‡Â .‰·È˙Î È„È ÏÚ ‰ÏÈÁ˙ÎÏÓ È¯Èȇ ‡Ï ÂÊ ‰Ï‡˘ Ï΄ ,ÌÈ„˜‰Ï ˘È] ·˙Î ¯·Î ‰Ê ÏÚ„ ,‰¯ÈÙÒ‰ ·Â˙ÎÈ ͯ·È˘  Èȉ„ ÏÂÎÈ ¯ÈÈ ‰„ ÔÂÈÎ ,ÔÎ ˙¢ÚÏ Ôȇ„ ˙"¢· Ò"˙Ή ÔΠ̇ ,˘Ë˘ËÈ ¯ÈÈ ‰˘ ÁÈ΢ ,˜ÁӉϠ˘Ë˘ËÈ‰Ï ‡Ï‡ .‰ÏË·Ï ‰Î¯· ȉ„ ‡ˆÓ  ,ÏÏÎ ¯ÙÒ ‡ÏΠȉ Â˙‡· ¯ÙÒ ‡Ï˘ ¯ÎÊ Â ˙¯‚‡· ·˙΢ „·ÚÈ„· ȯÈȇ .[‰·È˙Ή ÏÚ ÍÂÓÒÏ ÏÎÂÈ È‡ ÌÂÈ

ͯ·È ‰ÓÏ„ ‡"‚Ӊ Ê"ˉ ¢˜‰„ ‡‰Ó ‫והנה‬ ‡ÙÈ„Ú ‡Ï ‰·È˙Î ‡‰ ‰·È˙Î ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï ÔÎÏ ÈÓ„ ¯Â·È„Π‡τ ¯Â‰¯‰Ó ˙ÂËÈ˘Ù· ¢ ̉„ ¯‡Â·Ó ,¯Â‰¯‰ ÏÚ ÂÓ΄ ¢˜‰ ÔÎÏ .ÈÓ„ ¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΢ ÂÓÎ ¯Â·È„Π‡τ ÌÚËÓ Í¯·Ó  ȇ ¯‰¯‰Ó„ ‡τ ÌÚËÓ Í¯·Ï Í¯ËˆÈ ‡Ï ·˙ÂΉ ÔÎ .ÈÓ„ ¯Â·È„Î ‰ÓÎÏ Ú‚Â ‰ Ï„‚ ÔÂ„È ‰Ê· ˘È ˙Ó‡· ‫אבל‬ .Â‡Ï Â‡ ÈÓ„ ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ Ìȯ·„ ¯‡·˙È Ìȯ·„‰ ÍÂ˙Ó .ÔÏ‰Ï ¯‡·˙È˘ ÂÓΠ˙ËÈ˘Ï ‰¯Â˙ ȯ·„ ˙·È˙Î È·‚Ï Â ÈÈ ÚÏ .ͯ·Ï ·ÈÈÁ˘ ¯·ÂÒ˘ ¯·ÁÓ‰

¬õ³

‫ הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ì„‡Ï ‰Ó„ ‰Ê ,‰Ù ÏÚ ·˘Á ‰·È˙Ή Î"Á‡Â · ¯‰¯‰Ó ‰ÏÈ‚Ó· ˜ÂÒÙ ‰‡Â¯˘ È ÙÏ˘ Ù"Ú‡ ,‡ˆÈ ‡Ï ȇ„„ ‰Ù ÏÚ· ‡¯Â˜ Ï·‡ ,‰ÏÈ‚Ó‰ ÌÈ Ù· ˜ÂÒÙ‰ ˙‡ ‰‡¯ ‡¯˜˘ ‡Â‰ ,‰Ù ÏÚ· ‰È‰ Â˙‡È¯˜ ˙Ú˘· ‰˘ÚÓÏ ‰‡Â¯˘ ¯Á‡ ‰ÏÈ‚ÓÓ ˜È˙ÚӢΠԇΠÔÈ„‰ ‰·È˙΄ ‡ÓÈ È‡ ÂÏÈÙ‡ ,·˙ÂÎ Î"Á‡Â ˜ÂÒÙ‰ ,‰Ù ÏÚ· ȉ ‡Ï‰ ‰·È˙Ή Ï·‡ ,¯Â·È„Î ‡Â‰ ‰‡È¯˜‰  Èȉ„ ¯Â·È„‰˘ ‡ˆÓ Î"‡Â ¯Â·È„‰ ÏÂÎÈ ‡Ï ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ„] .‰Ù ÏÚ· Î"‡ ‰Ù ÏÚ· ‰·È˙Ή˘ ÔÂÈΠ.‰·È˙Î‰Ó ¯˙ÂÈ ˙ÂÈ‰Ï È¯‰Â [‰Ù ÏÚ· ȉ ÈÓ ‰·È˙Î‰Ï ÒÁÈÈ˙Ó˘ ¯Â·È„‰

˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ„ ‰Ù ÏÚ· ‰‡È¯˜ ˙ÂÈ‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰ÏÈ‚Ó· ‡¯˜È˘ Íȯˆ ÔÎÏ ·˙Ή ÍÂ˙Ó ‰‡È¯˜ .·˙Ή ÍÂ˙Ó ‰‡È¯˜ ȉ Ê"ÈÚ , ÓÓ ˜È˙ÚÓ˘

„„ ÌÈÎÒ‰˘ ‡·ÂÓ ‡"˜Ú¯· ‡"Ï ÔÓÈÒ· ÔÏ‰Ï Ô·Â] .[ÂÊ ‡¯·ÒÏ ‡"˜Ú¯ Ï˘

‰ÏÈ‚ÓÓ ‰È‡¯‰ ‰Á„Ó ÈÓ ÌÈÓÂ˙ Ìȯ‡· (‫ה‬ ‰·È˙Î ÌÏÂÚÏ„ Ï"È„ ,‡ ȯÁ‡ ‡ÓÚËÓÂ È ‡˘„ ÌÂ˘Ó ,‡¯˜È˘ Íȯˆ„ ‡‰Â ,¯Â·È„Î ÔÎÏ ‡ÒÈ ÈÓÂÒ¯Ù ‰ È Ú˘ ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜ ê½−ò −ôî½þõ êíð ,ë"®) ‡˜Â„ ÂÈÙ· ‡¯˜È˘ Íȯˆ .(ð−ì−ë ë³î×ë −þ−−ê öê×î ó−ëþë šþ êîí „„˘ ‡·ÂÓ (ê"ñ öô−½) ‡"˜Ú¯ ˙·¢˙· (‫ו‬ ‰ÏÈ‚ÓÓ ‰ÁΉ‰ ‰Á„Ó ‡"˜Ú¯‰ Ï˘ (’ë ¹−¼½ ’ð¼þ öô−½ ð"î−) Ú"¢·„ ,¯Á‡ ÌÚËÓ ‡¯˜È˘ Íȯˆ„ ‡·ÂÓ ˙"Ò ˙·È˙Î ˙ÂÎω· ‡"Ó¯· ˜ÒÙ ÔΠ‰ ·˙ÎÈ˘ ̄˜ ‰·È˙ ÏÎ ˙·È˙Î È·‚Ï (’ë ¹−¼½ ê"®þ³ öô−½) ‰ÏÈ‚Ó ˙ÂÎω ‰"·˜‰˘ (.ñ) ˙ÂÁ Ó ‡¯Ó‚Ó Â¯Â˜Ó ,‰ÏÈ‚Ó ÂÏÈÙ‡ Î"‡Â ,·˙ÂÎ ‰˘Ó ‰·È˙ ÏÎ ¯Ó‡ ‰È‰ ‰Îω ˘È Ó"Ó ¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ‡ÓÈ È‡

‫ראיה שכתיבה לאו כדיבור דמי‬ ‡·ÂÓ (’¬× öô−½ š"îðíô) ‡"˜Ú¯ ˙"¢· (‫ג‬ ¯‚ȇ Ûχ ¯"¯‰ ‡"˜Ú¯ Ï˘ „„˘ Â‡Ï ‰·È˙΄ ¯ÓÂÏ „„ˆÓ˘ ‡"˜Ú¯Ï ÁÏ˘ '· ˜¯Ù ˘È¯·„ ‡‰Ó ÁÈΉ ,ÈÓ„ ¯Â·È„Î 'ÂΠ‰·˙ÂÎ ‰È‰' :(.ï−) ‰ ˘Ó· ‡˙ȇ ‰ÏÈ‚Ó· ‰˘˜Ó (ë"¼ ó¾) ‡¯Ó‚·Â .'‡ˆÈ Â·Ï ÔÂÈΠ̇ ,·˙ÂÎ Î"Á‡Â ˜ÂÒÙ ÏÎ ¯„ÒÓ È‡ ,ÈÓ„ ÈÎȉ ‡Ï ‰Ù ÏÚ ‰‡¯Â˜Â ‰Ù ÏÚ· ‰‡È¯˜ ȉ ‡‰ Î"Á‡Â ·˙ÂΠ̄˜„ ‡Ï‡ ,(.ï− ó¾ þêîëô) ‡ˆÈ ‡‰„ ,¯˘Ù‡ ȇ ÈÓ ‰Ê ·˙΢ ‰Ó ‡¯Â˜ ‰·Â˙Î ‰ÏÈ‚Ó‰ ÏÎ ‡‰È˘ Íȯˆ˘ ‡Â‰ ‰Îω‰ Ôȇ¯Â˜ ‡Ï˘ „"ÓÏ ÂÏÈه ,‡¯Â˜˘ ‰Ú˘· Ú"ÂÎÏ Ï·‡ ,‰ÏÈ‚Ó‰ ˙ÏÁ˙‰ ÔÓ ‰ÏÈ‚Ó‰ ‡¯Â˜˘ ‰Ú˘· ԇΠ,‰ÏÂÎ ‰·Â˙Î ‡‰È˘ Íȯˆ ˘È˘ ȯÈȇ„ ȘÂÓ ‡¯Ó‚‰Â .‰ÏÂÎ ‰·Â˙Î ‡Ï ‰ ÓÓ ˜È˙ÚÓ ,ÂÈ ÙÏ ˙Á ÂÓ ‰·Â˙Î ‰ÏÈ‚Ó ˙¯Ó‡ ‡¯Ó‚‰˘ ÔÂÈÎÓ .‡¯Ó‚‰ Î"Ú ,‡¯Â˜Â ȇ„ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ÁÈÎÂ‰Ï ˘È ‡¯Â˜˘ ‡ÓÈ ,‡¯Â˜˘ ¯ÓÈÓÏ ‰ÈÏ ‰ÓÏ ¯Â·È„Î ‰·È˙Î ÍÁ¯Î ÏÚ ‡Ï‡ ,‡ˆÂÈ ·˙Â΢ „ÂÁÏ ‰Ê„ .‡¯˜È˘ Íȯˆ ÔÎÏ ¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄

‫דחית הראיה הנ"ל‬ ‰È‡¯ ‰Á„Ó (’ñ öô−½ë ó¾) ‡"˜Ú¯ Ï·‡ (‫ד‬ ‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ Ïη„ ¯ÓÂÏ ˘È ÌÏÂÚÏ„ ,ÂÊ ,‡¯Â˜˘ ˙¯Ó‡ ‡¯Ó‚‰„ ‡‰Â ,¯Â·È„Î ‰·È˙Î ÌÂ˘Ó ‡Ï‡ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ÌÂ˘Ó ‡Ï ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ˘ ‰Îω ˘È ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡È¯˜·„ .‰Ù ÏÚ· ˙¯˜Ï ¯ÂÒ‡„ .·˙Ή ÍÂ˙Ó ‰‡È¯˜ ˜È˙ÚÓ˘ Ù"Ú‡ ‡¯Â˜ ‡Ï ·˙ÂΠȇ ÔÎÏ ̈ڄ ,‰Ù ÏÚ È‰ Ó"Ó Ï·‡ ¯Á‡ ‰ÏÈ‚ÓÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ¯ÓÂÁ ÏÎ ÂÏ ˘È ˘ÓÓ ‰Ú·˘ ‰Ê ȯ‰ ÍΠȷ‚Ï ÔΠ,ÂÈÙÓ ‰Ú·˘ ‡ÈˆÂ‰ ÂÏȇΠ‰Ú·˘‰ ‰·È˙΄ ÂÈÙÓ ¯„ ‡ÈˆÂ‰ ÂÏȇΠȉ ,·˙η ¯„ .¯Â·È„Πȇ˘ ÌȯÓ‡˘ ¯„ È·‚Ï - ,·‚‡ ͯ„· (‫ט‬ ˘È ,ÏÁ ¯„ ‰Â ¯Â·È„Πȉ ·˙η ¯„ ¯ȷÁ ÌÚ ¯·„Ï ‡Ï˘ ¯„ ̇ ‰Ï‡˘ ¯Â˜ÁÏ ‰ÏÂ˙ ‰Ê ̇‰ ,ÂÈχ ·Â˙ÎÏ ¯˙ÂÓ Ì‡‰ ÈÙÏ„ ÌȯÓ‡ Âȉ ‡¯·ÒÓ ,¯Â·È„Î ‰·È˙η ,¯Â·È„Î ¯„ ‰ ˙·È˙΢ ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ˙ËÈ˘ ‡‰È ¯ȷÁ ÌÚ ¯·„Ï ‡Ï˘ ¯„ · ‡ˆÓ Î"‡ .¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ÔÂÈΠ¯ȷÁ χ ·Â˙ÎÏ ¯ÂÒ‡ ‡Ï˘ ¯„ ̇„ Ú"¢· ˜ÒÙ ˙Ó‡· Ï·‡ ‰¯Â‡ÎÏ ÂÈχ ·Â˙ÎÏ ¯˙ÂÓ Â¯È·Á ÌÚ ¯·„Ï ¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ‰È‡¯ ‰È‰È ÂÊ ‰ÎÏ‰Ó ‡‰È ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ„ ,¯È‡È ˙ÂÂÁÎ ‡Ï„ ,ÂÈχ ¯·„Ï ‡Ï˘ ¯„ ˘Î ¯ȷÁÏ ·Â˙ÎÏ ¯ÂÒ‡ ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ÈÙÏ ·˘ÈÈ˙È Íȇ ÔÈ·‰Ï ˘È Î"‡Â ,‰Ê· „ÓÚ ÂÓˆÚ ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ Ì Ó‡ .ÂÊ ‰Îω ¯·„Ï ‡Ï˘ ¯„ ·„ Ú"¢· ˜ÒÙ ˘ ‰Ê„ ı¯˙Ó ȇ ÂÏÈÙ‡ ‡Â‰ ÂÏ ·Â˙ÎÏ ¯˙ÂÓ Â¯È·Á ÌÚ Ô ÈÏʇ Ìȯ„ ·„ ÌÂ˘Ó ,¯Â·È„Î ‰·È˙Î ¯Â·Ò ¯Ó‡˘Î Ì„‡ È · ÔÂ˘Ï·Â ,Ì„‡ È · ÔÂ˘Ï ¯˙· ‡Ï˘ Â˙ ÂÂΠ¯ȷÁ ÌÚ ¯·„Ï ‰ˆÂ¯ ‡Ï˘ ̇ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰·È˙Î ‡Ï ˘ÓÓ ¯·„Ï Y ¯„ ‰ ÏÁ ‰·È˙Î È„È ÏÚ ¯„

‫ראיתו לכך‬ ,‡Â‰ ,¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ˙Èȇ¯ (‫י‬ ¬õ¾ô ö¾îì þî¬ ö−−¼) Ï"Ș ˙„ڷ„ ‡‰Ó Ôȇ˘ (ð í×ñí è šþõ ³îð¼ ³î×ñí ó"ëôþ ,ì× öô−½ ‰¯Ó‡ ‰¯Â˙‰ Ô΢ ·˙η „ÈÚ‰Ï ÔÈÏÂÎÈ ÌÈ„Ú‰

®³

˙¯˜Ï Íȯˆ˘ ‰ÏÈ‚Ó ˙"Ò ˙·È˙η ˙„ÁÂÈÓ .·˙Â΢ ̄˜ ‰·È˙ ÏÎ ÈÂÁÈ„ ‰Á„Ó (ë"ñ öô−½ë) Ì˘ ‡"˜Ú¯ Ï·‡ (‫ז‬ ‰È‡¯‰ ‰Á„ ‡Ï ‡‰ ÌÂ˘Ó È‡„ ,‰Ê ˙¯˜Ï ÌÈÎȯˆ˘ ÂÊ ‰Îω ‡‰„ ,Ï" ‰ ‰ÏÈ‚ÓÓ ‡Ï ‰ÏÈ‚Ó ˙"Ò· ·˙Â΢ ̄˜ ‰·È˙ ÏÎ ‡Ï‡ , ‡¯˜È ‡Â‰˘ ·˙Â΢ ‰Ê ‡˜Â„˘ Íȯˆ ȯ‰„ ,·Â˙ÎÈ ‡Â‰Â ‡¯˜È ¯Á‡˘ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ ÏÎ ˙·È˙Π̄˜˘ ˙"Ò ˙·È˙η ÔÈ„ ‡Â‰ ·˙ÂΉ· ÔÈ„  ȇ Ï·‡ ,‰‡È¯˜ ÌÈÎȯˆ ‰·È˙ ˙Ó‡·„ ÛÈÒÂ‰Ï ˘È - ,˙¯˜Ï Íȯˆ ‡Â‰˘ ‰ÊÏ ¯Â˜Ó‰ ȯ‰„ ,Á¯ÎÂÓ ‡Â‰ ÂÓ˜ÓÓ ‰·È˙Ή ̄˜ ‰·È˙ ÏÎ ˙‡È¯˜ ÌÈÎȯˆ˘ ‰˘Ó˘Î˘ Ï" ‰ (.ñ) ˙ÂÁ Ó· ¯‡Â·ÓÎ ‡Â‰ Ìȇ¯ ,·˙ÂÎ ‰˘Ó ¯Ó‡ ‰"·˜‰ ˙"Ò‰ ·˙Î ,ÂÓˆÚ· ˙¯˜Ï Íȯˆ ‡Ï ·˙ÂΉ˘ ‡È„‰Ï ˘È˘ ‡Â‰ ¯˜ÈÚ‰„ ,·˙ÂÎ ‡Â‰Â ‡¯Â˜ ¯Á‡ ÏÚ ÂÏÈه ,‰·È˙Ή È ÙÏ ‰·È˙ ÏÎ ˙‡È¯˜ ‰ÏÈ‚Ó· ‰ ˘Ó· ԇΠÎ"‡˘Ó - .¯Á‡ È„È ÂÓˆÚ· ‡Â‰ ‰ÏÈ‚Ó‰ ·˙ÂΉ˘ ‡¯Ó‚· ·È˙Î ÌÚËÓ ‰Ê Ôȇ„ ÍÁ¯Î ÏÚ ‰·È˙ ÏÎ ‡¯Â˜ ‡Â‰„ ¯ÓÂÏ Ô˙È Î"‡Â ˙"Ò· ˘È˘ Ï" ‰ ÔÈ„ ‰Ê ÈÂÁÈ„ Î"‡Â ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙Î ÌÂ˘Ó ‡"˜Ú¯˘ ¯‡·˙ ¯·Î˘ ÂÓÎ Ï·‡ .ÈÂÁÈ„  ȇ ,‰ÈÓÚËÓ ‰ÏÈ‚ÓÓ ‰È‡¯‰ ‰Á„ ¯·Î ÂÓˆÚ .‡"˜Ú¯ ˙"¢· ‡·ÂÓ‰ „"Â˙ÎÚ

‫שיטת החוות יאיר דכתיבה כדיבור‬ ‫דמי‬ ‰·È˙΄ (𮚠öô−½) ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ˙ËÈ˘ (‫ח‬ È·‚Ï È¯Èȇ ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ .ÈÓ„ ¯Â·È„Î ÍÎ ˙¢ÚÏ Ú·˘ È È¯‰ ·˙΢ „Á‡· ‰Ú·˘

ꮳ

‫ הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰Ê ÏÚ ¯Â‡È· „ÂÚ ‡·ÂÓ ÌÈ Â¯Á‡· (‫יג‬ Ô ÈÚ·„ ‰¯Â˙‰ ‰˙ˆ ˙„ڷ ‡˜ÈÈ„·„ ÁÈÎÂ‰Ï Ôȇ ,Ì·˙Î ÈÙÓ ‡Ï ̉ÈÙÓ ‡˜Â„ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ÌÏÂÚÏ„ ,¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ‰ÊÓ ‰Â‰„ ÌÂ˘Ó ,˙„ڷ „ÁÂÈÓ ËÂÚÈÓ Íȯˆ„ ‡‰Â ‡ÓÏÚ· ‡˙ÏÈÓ ÈÂÏÈ‚ ˙„ڄ ÔÂÈ΄ ‡ ÈÓ‡ È„È ÏÚ Ú„Â È‡ ‰ ÈÓ ‡˜Ù ‰Ó Î"‡ ,‡Â‰ ‡¯˜ Íȯˆ ÔÎÏ ,‰·È˙Î È„È ÏÚ Â‡ ‰„‚‰ ̉ÈÙÓ ‡˜Â„ ˙„ڄ ·Â˙Ή ˙¯ÈÊ‚ ˙Â¯Â‰Ï Â‡Ï ‰·È˙Î ÌÏÂÚÏ Ï·‡ ,Ì·˙Î ÈÙÓ ‡Ï .¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ˙ÁÎ‰Π‡Ï„ ¯Â·È„Î

‫ביאור החילוק בין הרהור לכתיבה‬ Ê"ˉ ˙È˘Â˜Ï ‰·Â˘  ˘‡¯ ‰ ˙È ˙ÚÎ (‫יד‬ Ìȇ¯ ¯·ÁÓ‰ ȘÒÙ„ ‡‰ ÏÚ ‡"‚Ó ȯ·„ ·˙ÂΉ" ˜ÒÙ '‚ Û ÈÚÒ·„ ,Ìȯ˙ÂÒÎ ¯‰¯‰Ó‰" ˜ÒÙ '„ ÛÈÚÒ·Â ."ͯ·Ï Íȯˆ ‰¯Â˙ ‡Ï ‰¯Â‡ÎÏ ."ͯ·Ï Íȯˆ  ȇ ‰¯Â˙ ȯ·„· .¯Â‰¯‰Ó ‰·È˙Î ‡ÙÈ„Ú ‡ÙÈ„Ú ‡Ï ‰·È˙Î ÈÓ ÈΉ Ôȇ„ ı¯˙Ó ‫הט"ז‬ ·˙Â΢΢ ÔÈ˘˘ÂÁ„ ÔÂÈÎ Ï·‡ ,¯Â‰¯‰Ó ‡ÈˆÂ‰Ï ·˙ÂΉ ͯ„„ ÌÂ˘Ó ,ÂÈÙ· ÈÓ ‡¯˜È ͯ·Ï Íȯˆ ÔÎÏ ,‰·È˙Î ˙Ú˘· ÂÈÙÓ ˙·È˙ ÌÂ˘Ó ‡Ï "‰‡Â ‰·È˙Î ÏÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÌÂ˘Ó ˜¯ ,‰·È˙Î ÏÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÌÈÎȯˆ˘ ·" ˘Ó·Â .‰·È˙Ή ˙Ú· ÂÈÙÓ ‡ÈˆÂÓ˘ ˙·È˙‰ ÂÓÈÎÒ‰ ‰˘ÚÓ ÔÈ ÚÏÂ' ˜ÈÒÓ (ð"š½ ó¾) ¯·ÁÓ‰ ˙Ú„ ÏÚ ÍÂÓÒÏ ‡Ï˘ ÌÈ Â¯Á‡‰ ȯ‰˘ È Â‚ Ïη ‰„·Ï ‰·È˙Ή ÏÚ Í¯·Ï ȇ¯ ‡Ï‡ ,‰¯Â˙ ȯ·„· ¯‰¯‰Ó ˜¯  ȇ Ó"Ó ˙·È˙ ˙ˆ˜ ÂÈÙÓ ‡ÈˆÂÈ˘ ˙"„· ·˙ÂÎ ÏÎÏ È˜ÂÒÙ ¯Ó‡  ȇ ̇ ‰ÏË·Ï ‰Î¯·Ó ψ ‰Ï

˙„‚‰˘Ô È˘¯„ ¯·„ ÌÂ˜È ˙Â„Ú ÌÈ ˘ ÈÙ ÏÚ ,Ì·˙Î ÈÙÓ ‡Ï ̉ÈÙÓ ˙ÂÈ‰Ï ‰Îȯˆ ˙Â„Ú Ô ÈÚ· ˙„ڷ˘ ¯ÓÂÏ ‰Îȯˆ‰ ‰¯Â˙‰˘ ‰ÊÓ ‰¯Â˙‰ Ïη„ ÁÎÂÓ Ì·˙Î ÈÙÓ ‡Ï ̉ÈÙÓ „ÁÂÈÓ ËÂÚÈÓ Íȯˆ ÔÎÏ ,¯Â·È„Î ‰·È˙Î ‰ÏÂÎ Ïη ȇ„ ,Ì·˙Î ÈÙÓ ‡Ï ̉ÈÙÓ ˙„ڷ ‰ÓÏ Î"‡ ¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙Î ‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ .˙„ڷ „ÁÂÈÓ ËÂÚÈÓ Íȯˆ Ûχ '¯ ˙ËÈ˘Ï ¯Â‡È· Íȯˆ Ê"ÈÙÏ (‫יא‬ ‰Ó ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ¯·ÂÒ˘ ¯‚Èȇ ̉ÈÙÓ ˙Â„Ú È·‚Ï ¯È‡È ˙ÂÂÁ ˙Èȇ¯ ÌÚ ‰˘ÚÈ .Ì·˙Î ÈÙÓ ‡ÏÂ

‫תירוץ החולקים על ראית החוות‬ ‫יאיר‬ ˜ÒÙ„ ‡‰ ÏÚ„  ‡·‰ ÏÈÚÏ„ ,ı¯˙Ï ˘È (‫יב‬ ·˙ÂΉ' (è ¹−¼½ ’ïô öô−½) Á"‡· ¯·ÁÓ‰ Íȯˆ ‡¯Â˜  ȇ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‰¯Â˙ ȯ·„· ÏÚ Í¯·È ‰ÓÏ ‡"‚Ӊ Ê"ˉ ¢˜‰ 'ͯ·Ï ÂÓΠ¯Â‰¯‰Ó ÛÈ„Ú ‡Ï ‰·È˙Î ‡‰ ‰·È˙Î ¯Â·È„Π‡τ ÌÚËÓ ¯Â‰¯‰ ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï„ Ê"Ë· Ì˘ ‰‡¯Â .‰·È˙Î ÏÚ Í¯·È ‡Ï ÔÎ ÂÓÎ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ‰È‡¯ ‡È·‰Ï ˘È˘ ·˙΢ ‡Ï ̉ÈÙÓ ˙„ڷ ˙¯Ó‡ ‰¯Â˙‰„ ‡‰Ó ȯ‰ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ÁÎÂÓ Ì·˙Î ÈÙÓ ˙¯Ó‡ ‰¯Â˙‰˘ ‰Ê ‰·¯„‡„ ¯·Ò Ê"ˉ˘ ÏÎÏ Â Ï ‰Ï‚Ó ·˙η ˙Â„Ú ˙„‚‰ Ôȇ˘ ÔΠ̇ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ‰ÏÂÎ ‰¯Â˙‰ ,ÔÎ ¯Â·ÒÈ ÈÓ ¯‚Èȇ Ûχ '¯˘ ¯ÓÂÏ ˘È ÈÙÓ ‡Ï ̉ÈÙÓ· ¯È‡È ˙ÂÂÁ‰ ˙ ·‰Î ‡Ï„ .Ì·˙Î

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡‰Ó ‰È‡¯ ‡ÎÈÏ ÈÓ ·˜ÚÈ ·˘‰ ȯ·„ ‫לפי‬ ˘È„ ,¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ‰·È˙· ͯ·Ó„ ͯ·Ó„ ‡‰Â ,¯Â·È„Î Â‡Ï ÌÏÂÚÏ„ ¯ÓÂÏ ¯˜ÈÚ ÏÚ Ô˜˙ ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ÌÂ˘Ó ‰·È˙· ,ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÏ ÏÂÎÈ˘ ÔÙ‡· ‡Â‰˘ ˙"˙ ˙ÂˆÓ ,ͯ·Ó ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÓ Ï˘ ÔÙ‡ Ïη ÔÎÏ .‰·È˙η „ÓÏÓ ÔÈ·Â ¯Â·È„· „ÓÏÓ ÔÈ·  Èȉ ˆ¯È˙· Ê"ˉ„ ,·˜ÚÈ ·˘‰Â Ê"ˉ ÔÈ· ‫נפק"מ‬ ÔÂ˘Ï ‡‰„ ,¯·ÁÓ‰ ˙ËÈ˘ ·˘ÈÈÓ ‡Ï ‡¯Â˜ ‡Ï˘ Ù"Ú‡ ‰¯Â˙ ȯ·„ ·˙ÂΉ" ¯·ÁÓ‰ ˙·È˙ ‡ÈˆÂÈ„ ÌÂ˘Ó ˜¯ Ê"ˉÏ ,"ͯ·Ó ¯Â‰¯‰ ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ ¯‡·Ó ˜¯ Ê"ˉ ,ͯ·Ó .¯·ÁÓ‰ ÏÚ Ú"ˆ· ¯‡˘ "‰‡ Ê"ˉ ,‰·È˙Π˙ËÈ˘· ÔÎ Ï"È ·˜ÚÈ ·˘‰ ¯Â‡È· ÈÙÏ Î"‡˘Ó .¯·ÁÓ‰ ȯ·„· ‰¯È˙Ò‰ ·˘ÈÈÏ ¯·ÁÓ‰ ·˙Î (ð"š½ ë"ò¾ôë î−þëð îêëîí) ˘Â·Ï· (‫טז‬ ÌÂ˘Ó Í¯·Ï Íȯˆ ‰¯Â˙ ȯ·„ ·˙ÂΉ .‰˘ÚÓ „È·Ú„ ÔÓÈÒ Ú"¢· ˜ÒÙ ˘ ‰Ó Ì„˜‰· ¯‡·Ï ‫יש‬ ͯ·Ó˘ ıÓÁ ˙˜È„·Â ÏÂËÈ· È·‚Ï '·Ï˙ ‰¯Â‡ÎÏ .ıÓÁ ÏÂËÈ·‰ ÏÚ ‡Ï ıÓÁ ˙˜È„·‰ ÏÚ ‡Ï ıÓÁ ÏÂËÈ· ÏÚ Í¯·Ï ÌÈÎȯˆ Âȉ ‡¯·ÒÓ ÌÂ˘Ó ,ÏÂËÈ·‰ ÏÚ Ì‚ Ù"ÎÚ Â‡ ‰˜È„·‰ ÏÚ ¯·˙ÒÓÂ Ô ·¯„ ‰˜È„·Â ‡˙Èȯ‡„ ‡Â‰ ÏÂËÈ·„ ‡‰ ¯‡·Ó Ì˘ È"·· .‡˙Èȯ‡„‰ ÏÚ Í¯·È˘ ÏÂËÈ·„ ÔÂÈÎ ÏÂËÈ· ÏÚ ‡Ï ‰˜È„· ÏÚ ÔÈί·Ó„ ÂÏÈه ·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ ·Ï· ‡Â‰ ‰Ï‚Ó ˜¯ ‰Ù· ¯Ó‡˘ ‰Ê Ï·‡ ‰Ù· ÏË·Ó È‡ ÔÈί·Ó Ôȇ ·Ï· ‡Â‰ ¯˜Èډ ·Ϸ˘ ‰Ó ÏÚ Î"‡˘Ó ÏÂËÈ·‡ ͯ·Ó ‡Ï ÔÎÏ ·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ .ÂÈÏÚ Í¯·Ó ‰˘ÚÓ È‰„ ‰˜È„·

뮳

¯Á‡ Ìȯ·„ Âχ„ ‡˙Èȯ· ‡ ÌÈ ‰Î ˙ί· ¯·ÁӉΠ‡Ï„  Èȉ ,'ÔÈ‚‰Â ˘ ÂÓÎ ‰Î¯·‰  ȇ˘ Ù"Ú‡ ‰¯Â˙ ȯ·„· ·˙ÂΉ' ·˙΢ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙ÓÎÒ‰ ‡Ï‡ ,'ͯ·Ï Íȯˆ ‡¯Â˜ ˙·È˙ ‡ÈˆÂ‰Ï ‰‡¯È ‰¯Â˙ ȯ·„ ·˙Â΢΢ ȯ‰„ ,‰ÏË·Ï ‰Î¯· ˘˘ÁÓ Ïˆ ÈÏ È„Î ÂÈÙÓ ‡ÙÈ„Ú ‡Ï„ ͯ·Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÂÓˆÚ ‰·È˙Î ÏÚ .¯Â‰¯‰Ó ·˙ÂΉ„ ‡‰Ó ‰È‡¯ ‡ÎÈÏ "‰‡ ,Ê"ˉ ‫ולפי‬ ,¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ͯ·Ó˘ ‰¯Â˙ ȯ·„ ÌÚˉ ,¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΄ ¯ÓÂÏ ˘È ÌÏÂÚÏ„ ‡ÈˆÂÓ˘ ˙·È˙‰ ÌÂ˘Ó ‰·È˙Î ÏÚ Í¯·Ó„ .Â˙·È˙Î ˙Ú· ÂÈÙÓ ,È ‡˘ ‰¯Â˙ ȯ·„ ˙·È˙΄ Ï"È „ÂÚ (‫טו‬ ,‰ÂˆÓ ȉ ‰¯Â˙ ȯ·„ ˙·È˙΄ "‰‡„ ‡Ï‡ ,‰·È˙η ÔÈ„ ‡Â‰˘ ÌÂ˘Ó ‡Ï Ï·‡ ‰˘Ú ˙ˆӄ ·˜ÚÈ ·˘ ˙·Â˘˙· ‡·ÂÓ‰ È"ÙÚ ,ÍÈ ·Ï Ì˙ ˘Â ÌȘÂÒÙÓ „ÓÏ ‰¯Â˙ „ÂÓÏ˙„ ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ Î"‡ ,ÌÎÈ · ˙‡ Ì˙‡ Ì˙„ÓÏ ÔÎÏ ,ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÏ ÏÎÂÈ˘ ÔÙ‡· ‡Â‰ ˙"˙ ÍÈÈ˘ ‡Ï ¯Â‰¯‰·„ ,¯Â‰¯‰ ÌÈËÚÓÓ ‰Ê ÌÚËÓ „ÓÏÏ ÏÂÎÈ˘ ‰·È˙η Î"‡˘Ó ,ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÏ Ì˙„ÓÏ ,Í ·Ï Ì˙ ˘Â ÏÏη ȉ ÌȯÁ‡Ï ‰·È˙Î ÏÚ Í¯·Ï ÌÈ·ÈÈÁ ÔÎÏ ,ÌÎÈ · ˙‡ ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ ÏÚ ÔÈί·Ó ‰¯Â˙‰ ˙ί·„ ÌÂ˘Ó ÔÙ‡· „ÂÓÈÏ ‡Â‰ ˙"˙ ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ ,˙"˙ ÍÈÈ˘ ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÏ È¯‰Â ,ÌȯÁ‡Ï „ÓÏÓ˘ È„È ÏÚ Â‡ ¯Â·È„ È„È ÏÚ Â‡ ,ÌÈ Ù‡ È ˘· Î"‡˘Ó .‰·È˙· ÈÓ Í¯·Ó ÔÎÏ ,‰·È˙Î ÔÎÏ ÌȯÁ‡Ï · „ÓÏÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘ ¯Â‰¯‰ .¯Â‰¯‰‡ ÔÈί·Ó ‡Ï

讳

‫ הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡"¯‚‰ ˙È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ ÈÓ ÌÈÏÂÎÈ ‰Ê· (‫יז‬ ¯·ÁÓ‰ ˜ÒÙ„ ‡‰ ÏÚ (ó¾) ‡"¯‚‰ ¯Â‡È·· ÔÈί·Ó ‡‰ ,ͯ·Ó  ȇ ˙"„· ¯‰¯‰Ó‰„ ‰ÂˆÓ ‡ÎÈÏ ÈΠ,˙"˙ ˙ÂˆÓ ÏÚ ‰¯Â˙‰ ˙ί· ÈÓ ˙"„ ¯Â‰¯‰ ‡‰ ,‰¯Â˙ ȯ·„ ¯Â‰¯‰· ‰·È˙‰Â ‰ÏÈÏ ÌÓÂÈ Â· ˙È‚‰Â ·È˙΄ ‰ÂˆÓ ȉ ÏÚ ·Ï·˘ ‰·˘ÁÓ‰ ÏÚ ˙˘¯Ù˙Ó '˙È‚‰Â' ˜ÒÂÙ ‰ÓÏ Î"‡Â .'È·Ï ÔÂÈ‚‰Â' ·Â˙΢ ‰Ó ͯ„ ˙Ó˘ · ˘"ÈÈÚ .¯Â‰¯‰‡ ͯ·Ó ‡Ï„ ¯·ÁÓ‰ ȉ È·Ï ÔÂÈ‚‰Â ·Â˙΢Π˜¯„ ı¯˙Ó„ Ì„‡ ȉ „·Ï ÔÂÈ‚‰ ˜¯ ·Â˙Î˘Î Ï·‡ ,·Ï· ÔÂÈ‚‰ .‰Ù· ÔÈ·‰ ‡"¯‚‰„ .¯ÈÙ˘ Ô·ÂÈ ¯‡·˙ ‰Ï ‫אבל‬ ‰¯Â˙ ȯ·„· ¯‰¯‰Ó‰' ¯·ÁÓ‰ ˙ ÂÂη ‡Ï ÔÎÏ ‰ÂˆÓ  ȇ ¯Â‰¯‰„ 'ͯ·Ó  ȇ ȉ ¯Â‰¯‰ ‡‰ ˜„ˆ· ‰˘˜‰ Ê"Ú .ͯ·Ó Ï"È Â Èί„Ï Ï·‡ .· ˙È‚‰Â Î"˘ÓÎ ‰ÂˆÓ ‰ÂˆÓ ȉ ˙"„· ¯Â‰¯‰„ ¯·ÂÒ ¯·ÁÓ‰ "‰‡ Ôȇ„ ÔÂÈÎ ˙"„ ¯Â‰¯‰ ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï ‰"ه .·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó ÏÚ ÔÈί·Ó ‡"¯‚‰Ï ‰ÓÏ Î"‡ ˙"‡Â (‫יח‬ ȯ·„ ‡ÏÂÏ ˙Ó‡·Â .‰¯Â˙ ȯ·„· ¯Â‰¯‰ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‰È‰ (’ëñ³ öô−½ë) Ï" ‰ È"·‰ ‡Ï ÔÎÏ ,‰ÂˆÓ  ȇ ¯Â‰¯‰˘ ¯·ÂÒ ¯·ÁÓ‰˘ ÔÎÏ ,‰ÂˆÓ ¯Â‰¯‰„ ¯·ÂÒ ‡"¯‚‰Â ,ͯ·Ó (’ëñ³ öô−½ë) È"·‰Ó  ÁΉ˘ ÈÙÎ Ï·‡ ,ͯ·Ó ‰"ه ‰ÂˆÓ ȉ ¯Â‰¯‰„ ¯·ÂÒ ÈÓ ¯·ÁÓ‰„ ,·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ„ ÔÂÈΠͯ·Ó ‡Ï .˜ÏÁ ‰Ó·Â ,ÔÈί·Ó ‡"¯‚‰Ï ‰ÓÏ ·"ˆ Î"‡ ÔÈί·Ó˘ ¯·ÂÒ ‡"¯‚‰˘ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ ÏÚ ÔÈί·Ó„ ¯·ÂÒ ÔÎÏ ·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ‡"¯‚‰ ȇ ,‰˘˜ ÔΠ̇˘ ‡Ï‡ .˙"„ ¯Â‰¯‰

¯‰¯‰Ó· ‰ÓÏ ¯È·Ò‰Ï Ô˙È È"·‰ ȯ·„ ‫עפ"י‬ ,ͯ·Ó ˙"„ ·˙Âη ͯ·Ó ‡Ï ˙"„ ‰¯Â‡ÎÏ„ ÔÈ˘˜Ó Ê"Ë ‡"‚Ó‰˘ ÏÈÚÏ Â ‡·‰„ ˜ÒÙ ¯Â‰¯‰ ÏÚ„ ,¯·ÁÓ‰ ȯ·„· ‰¯È˙Ò È‰ Î"‡Â .¯Â·È„Î Â‡Ï ¯Â‰¯‰„ ÌÂ˘Ó Í¯·Ó ‡Ï„ ‡Ï ‰·È˙Î ‡‰ ͯ·Ó ‰·È˙Î ÏÚ„ ˜ÒÙ ‰ÓÏ ÔÓÈÒ· È"· ȯ·„ ÈÙÏ Ï·‡ .¯Â‰¯‰Ó ‡ÙÈ„Ú Â˘˜‰˘ Ê"Ë ‡"‚Ó‰„  Èȉ„ ,¯ÈÙ˘ È˙‡ '·Ï˙ ¯·ÁÓ‰ ȯ·„ ˙ ÂÂη  ȷ‰„ ÌÂ˘Ó ‡È˘Â˜‰ ‡ÎÈÏ ¯Â‰¯‰·˘ 'ͯ·Ó ‡Ï ˙"„· ¯‰¯‰Ó‰'˘ ¯Ó‡ ‰ÓÏ Î"‡„ ¢˜‰ ÔÎÏ ,ÏÏÎ ‰ÂˆÓ ‡Ï ‰·È˙Î ‡‰ ,"ͯ·Ó ˙"„ ·˙ÂÎ" ¯·ÁÓ‰ ¯Â‰¯‰ ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï„ ÂÓΠ¯Â‰¯‰Ó ‰ÙÈ„Ú .‰·È˙· ͯ·È ‡Ï ‰Ê ÌÚËÓ ‰ÂˆÓ  ȇ„ ÌÂ˘Ó ÏÂËÈ· ÔÈ· ˜ÂÏÈÁ‰ È·‚Ï È"·‰ ¯·Ò‰ ÈÙÏ Ï·‡ ¯Â‰¯‰˘ ¯·ÁÓ‰ ˙ËÈ˘ ˙Ó‡·„ Ï"È ‰˜È„·Â ‡Ï Ó"Ó Ï·‡ .‰ÂˆÓ ȉ "‰‡ ‰¯Â˙ ȯ·„· ‡Â‰ ¯Â‰¯‰„ ÔÂÈÎ ˙"„ ¯Â‰¯‰ ÏÚ ÔÈί·Ó Î"‡˘Ó ,·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ ·Ï· ÏÚ ·Ï·˘ Ìȯ·„ ‡Ï ‰˘ÚÓ È‰ ‰·È˙Πͯ·Ó„ ˘Â·Ï‰ ˙ ÂÂΠ‰Ê .ͯ·Ó ¯ÈÙ˘ ‰˘ÚÓ Â È‡„  Èȉ„ ‰˘ÚÓ „È·Ú„ ÌÂ˘Ó ‰·È˙· ‰ÂˆÓ ȉ„ Ù"Ú‡„ Ô È¯Ó‡ Ì˘„ ¯Â‰¯‰ Ì˙ÒÎ ‰·È˙Î ‡Ï‡ ,·Ï· ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ,ÔÈί·Ó ‡Ï Ó"Ó ¯ÈÙ˘ Î"‡Â ,‰˘ÚÓ ‡Â‰„ ,¯Â‰¯‰Ó ¯˙ÂÈ È‰ .‰·È˙· ͯ·Ó ˙ί· È·‚Ï ·˙΄ (’ïô öô−½ë) ¯·ÁÓ‰ ‫לפי"ז‬ ÏÚ ‡Ï ‰·È˙· ͯ·Ó„ ‰¯Â˙‰ ÏÂËÈ· È·‚Ï (’ëñ³ öô−½ë) Â˙ËÈ˘Ï ÏÈʇ ,¯Â‰¯‰ ‡˙Èȯ‡„ ‡Â‰˘ Ù"Ú‡ ÏÂËÈ· ÏÚ Í¯·Ó ‡Ï„ Î"ÂÓÎ .·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ„ ÔÂÈÎ ,‰ÂˆÓ ȉ„ Ù"Ú‡ ˙"„ ¯Â‰¯‰ ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï .·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ„ ÔÂÈÎ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‡˜Â„ ‰¯ÈÙÒ Íȯˆ„ ‰È‡¯ ‡ÎÈÏ Ï·‡ ,‰È‡¯ .‰Ù· ·˙ÂΠÍÈ˘ÓÓ (ê"ñ öô−½ë ó¾) ¯‚Èȇ Ûχ '‫ור‬ Ì˙¯ÙÒ ˙¯Ó‡ ‰¯Â˙‰„ ÔÂÈ΄ ‡"˜Ú¯Ï ‰¯Â˙· ·È˙Î ÂÏȇΠ.‰Ù· ‰¯ÈÙÒ ÚÓ˘Ó Î"Ú ó¾) ÂÏ ·È˘‰ ‡"˜Ú¯Â .‰Ù· ‰¯ÈÙÒ ˘Â¯ÈÙ· ¯ÓÂÏ ˙‡ȷ ȯ·„ ‡Ï‡ Âχ Ôȇ„ (ë"ñ öô−½ë ¢¯„„ ¯ÓÂÏ ˘È ‡‰„ .ÂÈÙ· ¯ÂÙÒÈ˘ ¢¯„˘ Ï·‡ ,¯Â‰¯‰· ‡Ï ‰˘ÚÓ· ¯ÂÙÒÈ˘ ¯˜ÈÚ‰ ¯Â·È„· ÔÈ· ȉ ‰˘ÚÓ·Â ¯ÂÙÒÏ ÏÂÎÈ ‰˘ÚÓ· .¯Â·È„Πȉ„ ‰·È˙η ÔÈ·Â ‰¯ÈÙÒ È·‚Ï .ÔÈω ÏÎÓ Ìȯ˘Â ‰ ˙¯ÈÙ (‫כא‬ ‡Ï ¯‚Èȇ Ûχ '¯Ï ,˙˜ÂÏÁÓ ,·˙η ¯·ÂÒ ¯‚Èȇ Ûχ '¯Â .‡ˆÂÈ ‡"˜Ú¯Ï ‡ˆÂÈ ¯ÂÊÁÏ Íȯˆ ‰¯ÈÙÒ‰ ·˙Πȇ ‰Ê ÌÚËÓ„ ¯ÈÓÁ‰˘ ˘È Ï·‡ .‰ÏÈÏ Â˙‡· ‰Î¯·· ¯ÂÙÒÏ ‰ËÈ˘Ï ˘ÂÁÏ ˘È ‰Î¯· È·‚Ï„ ‰Î¯· ‰È·‚Ï .¯Â·È„Î ‰·È˙΄ ÏÎÂÈ Ì‡‰ ÂÈÙ· ¯ÙÒ ¯ÊÁ ‡Ï ȇ (‫כב‬ ̇‰ ‡ ‰Î¯·· ÌÈÓÈ ¯‡˘· ¯ÂÙÒÏ Â ¯Îʉ˘ Ò"˙Ή ÈÙÏ .ÌÏ˘ ÌÂÈ ¯ÒÈÁÎ ·˘Á ÁÈ΢„ ÔÂÈÎ ‰ÏÈÁ˙ÎÏ ·˙η ¯ÂÙÒÈ ‡Ï„ ÏÈÚÏ Ï·‡ ,‰ÏË·Ï ‰Î¯· ȉ ˘Ë˘ËÈ ¯ÈÈ ‰˘ Ô¯ÒÁ  ȇ„ ,·˙η ‰¯ÈÙÒ ‡ˆÂÈ ÌˆÚ·„ ‡ˆÓ ‰Î¯· ÌÚËÓ ˜¯ ,‰·È˙η ‰¯ÈÙÒ ÔÈ„‰· ‰·È˙η ¯ÙÒ È‡ Ê"ÈÙÏ ,˘ÂË˘Ë È„È ÏÚ ‰ÏË·Ï ‡ÎÈÏ˘ ÌÈȘ „ÂÚ ¯ÈÈ ‰Â ÂÈÙ· ¯ÂÙÒÏ ¯ÊÁ ‡Ï Â˙‡· ¯ÙÒ˘ ·˘Á ˘ Ï"È Î"‡ ‰ÏË·Ï ‰Î¯· .‰Î¯·· ÌÈÓÈ ¯‡˘ ¯ÂÙÒÏ ÍÈ˘Ó‰Ï ÏÂÎÈ ÌÂÈ ·˙΢ (¬"− öô−½ ’î šñì ³"î¾ë) Ò"˙Á· ‫ועיי‬ ÌÂÈ·Â ¯ÓÂÚ‰ ¯ÂÙÒÏ Á΢˘ ‰¯˜Ó„

ð®³

‰ÓÏ Î"‡ ·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó„ ¯·ÂÒ ÌȈ¯˙Ó ÌÈ Â¯Á‡·Â ,ıÓÁ ÏÂËÈ· ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï Ì˘ È"·‰ Ï˘ '· ı¯È˙Î ‡Â‰ ÌÚˉ Ï"È„ ÔÂÈÎ ÏÂËÈ· ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï„ ‡‰„ ·˙΄ .¯ÂÚÈ· ÏÏη ‡Â‰ ÏÂËÈ·„ ‰ÏÈÙ˙ ˙ÂÎÏ‰Ï ˙ÏÏÂÎ ‰ÁÈ˙Ù· ‚"ÓÙ‰ (‫יט‬ ˙ÂˆÓ ÏÚ ÌÈί·Ó ‡Ï ‰ÓÏ ‰Ê· ·˘ÈÈÓ Ì¯Ó‡Î ·Ï· ‡Â‰ ‰ÏÈÙ˙„ ÔÂÈÎ ı¯È˙ .‰ÏÈÙ˙ ÔÈί·Ó ‡Ï ,‰ÏÈÙ˙ ÂÊ ·Ï·˘ ‰„Â·Ú Â‰Êȇ Ï·‡ ‰Ù· ÏÏÙ˙Ó˘ Ù"ڇ ,·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ Ìȯ·„ ȯ˜ÈÓ„ ÏÂËÈ· ÔÈ ÚÏ ¯‡·˙ ˘ ÂÓÎ ‰Ù· ¯Ó‡˘ Ù"ڇ ·Ï· ¯˜ÈÚ˘ ÔÂÂÈÎ ·Ï·˘ ÔÎ ÂÓΠ·Ϸ˘ ‰Ó ÏÚ ÈÂÏ‚ ‡Ï‡ ‰Ê Ôȇ ‰Ù· ¯Ó‡„ Ù"ڇ ·Ï· ¯˜ÈÚ ‰ÏÈÙ˙ È·‚Ï .·Ϸ˘ ‰Ó ÏÚ ÈÂÏ‚ ‡Ï‡ ‰Ê Ôȇ '¯ ÁÈÎÂÓ ÏÂËÈ· È·‚Ï Ï" ‰ È"·‰ ˙ËÈ˘Ó (‫כ‬ ÌȇˆÂÈ ‡Ï„ (ñ öô−½ ó¾ ³"î¾ë) ¯‚Èȇ Ûχ ¯ÂÙÒÏ Íȯˆ ‡Ï‡ ‰·È˙η ¯ÓÂÚ‰ ˙¯ÈÙÒ ¯ÓÂÚ‰ ˙¯ÈÙÒ ÏÚ Í¯·Ï  ˜È˙„ ÔÂÈ΄ ,‰Ù· ‡Ï˘ È"·‰ ÈÙÏ„ ,‰Ù· ‰¯ÈÙÒ Íȯˆ„ Î"Ú ÔÈί·Ó˘ ‰ÊÓ Î"‡ ,·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó .‰Ù· ‰¯ÈÙÒ Íȯˆ„ ‰È‡¯ ȉ ‰¯ÈÙÒ ÏÚ "‰‡„ Ï"È„ .ÂÊ ‰È‡¯ ‰Á„Ó ‡"˜Ú¯ Ï·‡ ÁÈΉ ¯ÈÙ˘ Ê"Ú ¯Â‰¯‰· ‰¯ÈÙÒ ÌȇˆÂÈ ‡Ï˘ ÏÚ Í¯·Ï ‡"‡„ ‰¯ÈÙÒ ÏÚ ÔÈί·Ó„ ‡‰Ó ¯ÂÙÒÏ ÏÂÎÈ ‡Ï„ Ï" Ó Ï·‡ ,·Ï·˘ Ìȯ·„ ¯Â·È„ ÂÓÎ ‰˘ÚÓ È‰ ‰·È˙Î ‡‰„ ,‰·È˙η ͯ·Ï ¯˘Ù‡ ̇‰ ÌÈ „  ‡ ‡Ù‚ ‰Ê ÏÚ ÏÚ ÌÈί·Ó˘ ÂÓÎ ‰˘ÚÓ ‡Â‰˘ ‰·È˙Î ÏÚ ÌÂ˘Ó .ÈÓ„ ¯Â·È„Î Â‡Ï ‰·È˙΢ ‡ ¯Â·È„ ‡Â‰ ÏÂËÈ· È·‚Ï È"·‰Ó ‰È‡¯‰ ÏÎ ˙Ó‡·„ ˘È ‰ÊÏ "‰‡Â ,ͯ·Ó ‡Ï ¯Â‰¯‰ ÏÚ„ ˜¯

í®³

‫ הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰Ù· ‰¯ÈÓ‡Ï Íȯˆ˘ ¯·„„ ,‡¯·Ò‰Â ,˜ÈÒÙ‰Ï ÏÚ ˜¯ ˜ÒÙ‰ ·˘Á ÈÓ ˜ÒÙ‰‰ ʇ ‡˜Â„ ,·ÂÈÁ‰Ï ‰Â˘ ‰‚¯„· ˜ÒÙ‰‰„ ,‰Ù· ¯Â·È„ È„È ÈÓ ˜ÒÙ‰‰ ÔÎÏ ‰Ù· Â˙ÂˆÓ ‰ÏÈÙ˙„ ÔÂÈΠÓ"Ó ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ ÂÏÈÙ‡ ÔÎÏ ,‰Ù· ˜¯ ‰È‡¯Â ,·˙ÂΠȇ ‰ÏÈÙ˙ È·‚Ï ˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï ‡¯Ó‚· ÌÈ Â˘‡¯ ˙˜ÂÏÁÓ· ÈÂÏ˙ ‰Ê„ ,‰ÊÏ þôîê êîí í"ð :ìñ í×î½) È"˘¯ È‚ÈÏÙ„ ˙Âί· È·‚Ï (êñ¾ ð¼ í"ð :ê× ³î×þë) ˙ÂÙÒÂ˙ (μîþë ÚÈ‚‰Â ‰¯˘Ú ‰ ÂÓ˘ ˙ÏÈÙ˙ ÚˆÓ‡· „ÓÂÚ ,È"˘¯Ï ,‚‰ È „ˆÈÎ ‰˘Â„˜Â ˘È„˜Ï ı"˘‰ ˙ÂÙÒÂ˙ ,‰ ÂÚÎ ÚÓ¢ ÌÂ˘Ó ‡ˆÂÈ ˜Â˙˘È ÚˆÓ‡· ‡ˆÂÈ ˜Â˙˘È Íȇ È"˘¯ ÏÚ ‰˘˜Ó ‰Îωτ ˜ÈÒÓ ˙ÂÙÒÂ˙ ,˜ÒÙ‰ ȉ ‡‰ Ú"ÂÓ˘ .È"˘¯Î ÔÈ‚‰Â ‰Ó È"˘¯ ˙ËÈ˘· ÔÈ·‰Ï Íȯˆ ‰˘ÚÓÏ ‫אבל‬ ˙ÂÙÒÂ˙ ÌÚ ˜„ˆ‰ ‰¯Â‡ÎÏ„ ,Â˙¯·Ò .˜ÒÙ‰ ȉ„ ˙ÂÙÒÂ˙ È"˘¯ ˙˜ÂÏÁÓ„ ÌÈ Â¯Á‡· ‫ומבואר‬ ¯Â˜ÁÏ ˘È˘  Èȉ Ï" ‰ „ÂÒÈ· ÈÂÏ˙ ˜¯ ȉ ˜ÒÙ‰‰ ȇ ‰Ù ¯Â·È„ Íȯˆ˘ ¯·„· ¯·„„ ¯·ÂÒ È"˘¯„ ,‰Ù ÈÏ· ÂÏÈÙ‡ ‡ ‰Ù· ‡Â‰ ˜ÒÙ‰‰ Ì‚ ÔÎ ÂÓÎ ‰Ù ¯Â·È„ Íȯˆ˘ - Ú"ÂÓ˘ ÚˆÓ‡· „ÓÂڢΠÔÎÏ ,‰Ù· ˜¯ ,‰Ù· ˜¯ ÈÓ ˜ÒÙ‰‰ ‰Ù· Íȯˆ˘ ‰ÏÈÙ˙ .‰˜È˙˘· ˜¯ ¯Â·È„· ˜ÈÒÙÓ ‡Ï ȯ‰ ԇΠÍȯˆ˘ ‰ÏÈÙ˙ È·‚Ï ˜ÒÙ‰ ȯ˜ ‡Ï ‰Ê Íȯˆ˘ ¯·„· ÂÏÈÙ‡„ Ìȯ·ÂÒ ˙ÂÙÒÂ˙ .‰Ù· ˜ÒÙ‰ ȯ˜ ˜ÈÒÙÓ‰ ¯·„ ÏÎ Ó"Ó ‰Ù ¯Â·È„ ‡¯˜ ÈÓ ˜˙¢ ˜¯ ¯·„Ó ‡Ï ȇ ÂÏÈÙ‡ .˜ÒÙ‰

‚‰ ÓÎ ¯ÓÂÚ‰ ÌÂÈ ˙‡ ¯ÈÎʉ ·˘ ˙¯‚‡ ·˙Î ,˜Ù˙Ò‰Ï ˘È ÂÈÙ· ¯ÙÒ ‡Ï˘ ‡Ï‡ Ìȯ˘Î‰ ʇ ‡˙Èȯ‡„ ‰Ê‰ ÔÓÊ· ¯ÓÂÚ‰ ˙¯ÈÙÒ È‡„ È„È ÏÚ ‡ˆÈ ‡Ï ˙‡ˆÏ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ ‰·È˙η„ ÔÂÈÎ ,˙¯‚‡‰ ˙·È˙η ¯ÙÒ˘ ‰Ó ˙¯ÈÙÒ È‡Â ,˙‡ˆÏ ‰ ÂÂÎ ÂÏ ‰È‰ ‡Ï ˙¯‚‡· .‡ˆÈ ‰ ÂÂÎ Íȯˆ ‡Ï Ô ·¯„ ‰Ê‰ ÔÓÊ· ¯ÓÂÚ‰ ‡˙Èȯ‡„ Ê"‰Ê· ‰¯ÈÙÒ È‡ ˜ÙÒ„ ÔÂÈÎ Ì Ó‡ ˜ÙÒ ÍÏȇ ԇÎÓ ‰¯ÈÙÒ‰ Î"‡ ,Ô ·¯„ ‡ .ÔÈί·Ó Ôȇ ¯ÙÒ ¯ÊÁ ‡Ï ȇ„ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˙ÓÎÒ‰ ‫אבל‬ ,‰Î¯·· ÌÈÓÈ ¯‡˘ ¯ÂÙÒÏ ÏÂÎÈ ÂÈÙ· ˘È ȯ‰„ ,‡·ÂÈÁÏ ‡˜ÈÙÒ ˜ÙÒ È‰„ ÌÚˉ ó−ì½õ ¾"êþë óí−þëð îêëîí) ‚"‰·‰Â È"¯ ˙˜ÂÏÁÓ ÏÂÎÈ È‡ „Á‡ ÌÂÈ ‚ÏÈ„ ȇ (êô öô−½ − šþõ ,ÏÂÎÈ È"¯ ˙Ú„Ï .‰Î¯·· ÌÈÓÈ ¯‡˘ ¯ÂÙÒÏ ‰Îω‰ Ôȇ„ ¯˘Ù‡Â .ÏÂÎÈ Â È‡ ‚"‰·‰ ˙Ú„Ï ‚"‰·‰Î ‰Îω ȇ ÂÏÈه È"¯‰Î ˜¯ ‚"‰·‰Î ‰·È˙΄ ‰ËÈ˘Î ‰Îω‰„ ¯˘Ù‡ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰¯ÈÙÒ ‡ˆÈ ̉ȯ·„Ï ‰¯ÈÙÒ È·‚Ï ¯Â·È„Î .‰·È˙η

‫הפסק בתפילה על ידי כתיבה האם‬ ‫יש לתלות בשאלת כתיבה כדיבור‬ Ì‚ Ú‚Â ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ Ô„È„ ‰Ï‡˘ (‫כג‬ ÚˆÓ‡· ·Â˙ÎÏ ‡˙ÂÓ Ì‡ ‰Ï‡˘‰ È·‚Ï .¯Â·È„· ˜ÈÒÙ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ̘ӷ ‰ÏÈÙ˙‰ ,Ï" ‰ ‰Ï‡˘· ‰Ê ÔÂ„È ˙ÂÏ˙Ï ˘È ˙ÂË˘Ù·Â Â‡Ï ‰·È˙Πȇ ,¯ÂÒ‡ ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ„ ˘„ÁÓ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜· Ï·‡ .¯˙ÂÓ ¯Â·È„Î ˜ÒÙ‰ ȉ ‡Ï Ó"Ó ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ ÂÏÈÙ‡„ ¯ÂÒ‡˘ ̘ӷ ‰ÏÈÙ˙‰ ÚˆÓ‡· ·˙ÂΠȇ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ‫הפסק על ידי כתיבה באמצע‬ ‫הלימוד האם יש לתלות בשאלת‬ ‫כתיבה כדיבור‬ ¯˙ÂÓ È‡ ,˙ÙÒ ‰Ï‡˘ ÔÈÈˆÏ ˘È Î"ÂÓÎ (‫כה‬ ‰¯Â˙‰ „ÂÓÈÏ ÚˆÓ‡· ÏÂÁ ȯ·„ ·Â˙ÎÏ ÚˆÓ‡· ÏÂÁ ȯ·„· ˜ÈÒÙ‰Ï ¯ÂÒ‡ ȯ‰˘ ‡È‰ ‰Ï‡˘‰ „ÂÒÈ ‰·È˙Î ¯˙ÂÓ È‡ ,„ÂÓÈω ÈÓ ˙ÂË˘Ù·Â .˜ÈÒÙÓÎ ·˘Á ‰·È˙Ή ̇‰ ,¯ÂÒ‡ ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ ‰Ê ÔÂ„È ˙ÂÏ˙Ï ˘È .¯˙ÂÓ ¯Â·È„Î Â‡Ï È‡Â Â‡Ï ‰·È˙Πȇ ÂÏÈÙ‡ ÌÏÂÚÏ„ Ï"È ‫אכ‬ ȯ·„ ·Â˙ÎÏ ¯ÂÒ‡ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ¯Â·È„Î ˙¯·Ò ÈÙ ÏÚ ¯·Ò‰‰Â ,„ÂÓÈÏ ÚˆÓ‡· ÏÂÁ ¯Â·È„ Íȯˆ˘ ̘ӷ„ Ï" ‰ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜‰ ‰ÏÈÙ˙· ‡˜Â„ Â‰Ê ,‰Ù· ˜¯ ˜ÒÙ‰‰ ʇ ‰Ù ÈÙÏ˘ ‰¯Â˙ „ÂÓÈÏ· Î"‡˘Ó ‰Ù· Â˙ÂˆÓ˘ Î"‡ ‰·È˙η ¯Â‰¯‰· ÈÓ Â˙ÂˆÓ ‡"¯‚‰ È·‚Ï È"‰˜‰ ˙¯·Ò ÈÙÎ ‰·È˙η ÈÓ ˜ÒÙ‰‰ ۇ ,‰ÂˆÓ‰Î ‰Â˘‰ ‰‚¯„· ˜ÒÙ‰‰˘ ‰ÏÈÙ˙ ÂÏÈÙ‡„ Ï"È ‡"¯‚‰ ÈÙÏ È¯‰„ ‰ÊÓ ¯˙ÂÈ È‰ „ÂÓÈω ÚˆÓ‡· ÌÈÏË· Ìȯ·„ ¯Â‰¯‰· ÔΠ.¯Â‰¯‰· ‰ÂˆÓ ȉ ‰È„È„Ï„ ÔÂÈÎ ,˜ÒÙ‰ ‰ÂˆÓ ȉ ‰¯Â˙ „ÂÓÈÏ˘ ·˜ÚÈ ·˘‰ ˙¯·ÒÏ ˙ÂˆÓ ÌÈÈ˜Ó Ì‚ ‰Ê· ȯ‰˘ ‰·È˙η ÂÏÈÙ‡ Ï" Î ‰·È˙η ˜ÒÙ‰ ÈÓ È‰ Î"‡ „ÂÓÏ˙ .·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜‰ ÌÚËÓ ˙ÂˆÓ Î"‡ ‰˘ÚÓ „È·Ú„ ˘Â·Ï‰ ¯·Ò‰Ï ‫וכ‬ ȉ Î"‡ ‰·È˙η ÔÈ·Â ¯Â‰¯‰· ÔÈ· „ÂÓÈÏ ‰Ó .‰·È˙η ÔÈ· ¯Â‰¯‰· ÔÈ· „ÂÓÈÏ· ˜ÒÙ‰ ȯ‰˘ ,ÔÈÈÚÏ ˘È ‡"‚Ӊ Ê"ˉ ÈÙÏ ÔÎ Ôȇ˘ ‡È‰ „ÂÓÈÏ ˙ÂˆÓ˘ Ìȯ·ÂÒ Ì‰˘ Ì˙ËÈ˘Ï



Ôȇ„ È"˘¯Ï ˙¢˜‰Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ÔÈÈ„Ú ‫אמנ‬ Íȯˆ˘ ̘ӷ„ ¯·ÂÒ ‡Â‰„ ÈÓ ÈΉ ¯·ÂÒ ÔÎÏ ,‰Ù· ˜¯ ˜ÒÙ‰‰ ‰ÏÈÙ˙Î ‰Ù ¯Â·È„ ‰ ÂÚÎ ÚÓ¢ ÌÂ˘Ó ‡ˆÂÈ ˜Â˙˘Ï ¯˙ÂÓ„ È"˘¯ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ‰Ù Íȯˆ‰ ‰ÏÈÙ˙ È·‚Ï ˜ÒÙ‰  ȇ ÚÓ¢ ÌÂ˘Ó ‡ˆÂÈ„ Ô È¯Ó‡ ȯ‰ Ï·‡ ,¯·„Ó Í‡ .ÔÏ È ‰‡ ȇÓ ,¯·„ÓΠȉ ÔΠ̇ ,‰ ÂÚÎ ‡Â‰Â ,ÏÏÎ ‡È˘Â˜ ‰Ê Ôȇ„ ‰Ê ÏÚ ı¯˙Ï ˘È ‡¯·Ò „ÂÚ ˘È˘ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜· ‡·ÂÓ‰ ÈÙ ÏÚ ˘È˘ ‰Ó Ì„˜‰· È"˘¯ ˙ËÈ˘· ¯ÓÂÏ ÌÈÏÂÎÈ˘ ˘ÓÓ Ë˘Ù‰ ȇ ,‰ ÂÚÎ ÚÓ¢ ¯Â‡È·· ¯Â˜ÁÏ ·ÂÈÁ ÂÏ ˘È„ ˜¯ ‰ ÂÚÎ ˘ÓÓ Â È‡„ ‡ ‰ ÂÚÎ ,Â˙·ÂÁÓ ¯ËÙ ¯Á‡Ó ‰ÚÈÓ˘‰ È„È ÏÚ ‰¯ÈÓ‡ '· „ˆÎ Ë˘Ù‰ ‰ ÂÚÎ ÚÓ¢„ ¯Â·ÒÈ È"˘¯ È˙‡ ‰Ê·Â .‰ÚÈÓ˘‰ È„È ÏÚ Â˙·ÂÁÓ ¯ËÙ ˘ ÈÓ ˜ÒÙ‰‰ ‰Ù· Íȯˆ˘ ‰ÏÈÙ˙ È"˘¯Ï„ ,¯ÈÙ˘ ¯·„Ó ‡Ï ȯ‰ ÚÓ¢ ˜˙¢˘Î ÔÎÏ ‰Ù· ˜¯ ‰ ÂÚÎ ÚÓ¢ ÌÂ˘Ó ‡ˆÂÈ„ ˙"‡Â ,˜ÒÙ‰  ȇ ‰ ÂÚΠ ȇ ‰ ÂÚÎ ÚÓ¢ ¯·ÂÒ È"˘¯„ ı¯È˙‰ ,¯·„ÓΠȉ ‡Ï ‡ÏÈÓÓ Â˙·ÂÁÓ ¯ËÙ ˜¯ ˘ÓÓ .¯Â·È„ Íȯˆ˘ ‰ÏÈÙ˙Ï ˜ÒÙ‰  ȇ ÔÎÏ ˙ÂˆÓ˘ È"‰˜‰Ó ¯‡·˙ ˘ ‰Ê ‰¯Â‡ÎÏ (‫כד‬ Ï" ‰Î ‡Ï„ ‡Â‰ ‰Ù· ‡Â‰ ‰ÏÈÙ˙ ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï„ ÌÚˉ ¯Ó‡˘ ‚"ÓÙ‰Ó ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï È"·Ï ·Ï· ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ‰ÏÈÙ˙  ȇ ‰ÏÈÙ˙ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜Ï ,·Ï·˘ Ìȯ·„ Íȯˆ ÔΠ̇ ,‰Ù· Ô˙ÂˆÓ ˜¯ ·Ï·˘ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó ‡Ï ‰ÓÏ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜Ï ¯Â‡È· ‡·ÂÓΠ‡ ÌȯÁ‡‰ ÌȈ¯È˙Ó „Á‡ Ï"È .‰ÏÈÙ˙ ‡È‰ ‰ÓˆÚ ‰ÏÈÙ˙„ ÔÂÈÎ (:ë−) ˙Âί·· ȯȇӷ ¯·„ ‡Â‰„ ÔÂÈΠ̉¯„·‡· ‡·ÂÓΠ‡ ,˙Âί· .·Âˆ˜  ȇ˘

﮳

‫ הר"ר יואל ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

,‰ÂˆÓ ȉ ÂÓˆÚ ‰·È˙Ή„ ÔÂÈÎ ¯Â·È„Î Â‡Ï ÂÈÏÚ Í¯·Ó ‰ÂˆÓ ȉ ¯Â‰¯‰„ ‡"¯‚‰Ï ÔΠÔΠ.˜ÈÒÙ‰Ï ¯ÂÒ‡ Èʇ ‰·È˙Î ÔÈ„‰ ‡Â‰Â ‰˘ÚÓ „È·Ú„ ‰·È˙Î ÏÚ Í¯·Ó„ ˘Â·ÏÏ ÂÏÈÙ‡ ˙Ó‡·„ ,È"·‰ È"ÙÚ Ï" ‰ ¯Â‡È·Î ‡Ï„ ‡‰Â ¯·ÁÓ‰ ˙ËÈ˘· ‰ÂˆÓ ȉ ¯Â‰¯‰ Ìȯ·„ ÏÚ ÔÈί·Ó Ôȇ„ ¯Â‰¯‰· ͯ·Ó ÔÎÏ ‰˘ÚÓ È‰ ‰·È˙Î Î"‡˘Ó .·Ï·˘ ¯ÂÒ‡ Î"‡Â ‰ÂˆÓ ȉ ‰·È˙Î Ù"ÎÚ ,ͯ·Ó ¢˜‰˘ ‡"‚Ó Ê"ËÏ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó .˜ÈÒÙ‰Ï Ìȯ·ÂÒ Ì‰Â ,¯Â‰¯‰Ó ÛÈ„Ú ‡Ï ‰·È˙΄ ‰ ȇ ‰·È˙Î ÔÎ ÂÓΠ‰ÂˆÓ  ȇ ¯Â‰¯‰„ ÚˆÓ‡· ˜ÈÒÙ‰Ï ¯˙ÂÓ ‡‰È Î"‡ ‰ÂˆÓ .‰¯Â˙ ȯ·„ ˙·È˙Î

¯·„„ ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜‰ ˙¯·Ò ÈÙÏ ,‰Ù· ˜¯ ‡‰È Î"‡ ,‰Ù· ˜¯ ˜ÒÙ‰‰ ‰Ù· Â˙ÂˆÓ˘ ‡‰È ‡Ï „ÂÓÈω ÚˆÓ‡· ‰·È˙η ¯˙ÂÓ .˜ÒÙ‰

‫האם מותר להפסיק באמצע כתיבת‬ ‫דברי תורה‬ ˜ÈÒÙ‰Ï ¯˙ÂÓ È‡ È·‚Ï ÈÓ ÂÊ ‰Ï‡˘ (‫כו‬ ˙ÂË˘Ù„ ,‰¯Â˙ ȯ·„ ˙·È˙Î ÚˆÓ‡· ¯Â·È„Î Â‡Ï È‡Â ¯ÂÒ‡ ¯Â·È„Î ‰·È˙Πȇ .Ï" ‰ ˙ÂËÈ˘· Â˙ÂÏ˙Ï ¯˘Ù‡ Ï·‡ ,¯˙ÂÓ È‰ ÂÓˆÚ ‰·È˙η„ ·˜ÚÈ ·˘‰ ¯·Ò‰ ÈÙÏ ‰·È˙Πȇ ÂÏÈه ˜ÈÒÙ‰Ï ¯ÂÒ‡ Î"‡ ‰ÂˆÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

쮳

‫הר"ר משה יהושע ערלאנגער הי"ו‬ ‫בעניין איסור גיד הנשה‬ ‫’( שלא לאכול גיד הנשה‬ê ³"ñ) - '‫מצוה ג‬ ³ôìô þî½êð êîí í¾òí ð−è ñ¾ þî½−êí −ê îšñìòî ð−è þî½ê ö×î íïí ó¼¬ñ ñî¬−ë μ−þ® μ×ñî îë¾ ó¼¬í êôñð îê ,’îð×î íñ−ëò ñ¾ë îô× ö−þî½−ê þê¾ ñ¾× í¾òí ö−ê¾ õ"¼ê í¾òí ð−è êšîð íþî³ íþ½ê¾ ¾îð−ì îíïð êñ íîîêñì ó"þíôí −þëðñî ,ó¼¬í ³ôìô îþ½êñ μ−−¾ ñ×îêë þëî¼ −ê ö−þî½−ê þê¾ë íò−ô êšõò þô−ôñ μ−−¾ þëî¼ −êðîë ³îòšîòš ñ×îêë õ"òôôð íñ−ëò ³ôìô ð−è šþõ ¾−þ êþôèô š"¼®î ,þëî¼ îò−ê −êðîë ð−è ñ×îêëî ñ×îêë ê×−ñ ó¼¬ ö³îòë ö−ð−èë ö−ê ð"ôñð í¾òí ð−è (.šîìðñ μ−þ®î ö−¾ðšîô þî½−ê ð−è

¯‡Â·Ó ÔÎ - ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ ‫ב( קיי"ל‬ Á"Ù ('‡) - ˙ÂÓÂ˜Ó '‚ - Ì"·Ó¯· „È‚ Ï·‰ ,Ï"Ê ‰"‰ ˙¯ÂÒ‡ ˙ÂÏ·ÓÓ Â È‡˘ ÈÙÏ ¯ÂËÙ ÌȇÓˉ ‰ÈÁ ‰Ó‰·Ó ‰˘ ‰ ˙¯˙ÂÓ ‰ÏÂ΢ ‰Ó‰·· ‡Ï‡ ‰‡ÓË· ‚‰Â ÏÎ‡Π ȇ (í¾òí ð−è þî½−ê óî¾ô þëî¼ îò−ê μ×ñî) ÂÓÎ ¯˘·‰ ÏÏÎÓ ÌÈ„È‚‰ Ôȇ˘ ‰Ù‚ ¯‡˘Ó (ì"−í) ·Â˙Î Ì˘Â ('·) (ì"−í ð"õ)  ¯‡È·˘ ‰ÈÁ ‰Ó‰·Ó ‡ ‰ÙȯË ‰ÏÈ· Ó Ï·‰ È ÙÓ ¯ÂËÙ ‰Ê ȯ‰ ÌÈ„È‚‰ ÔÓ 'ÂΠÌȇÓˉ ‰˘˜ ˙Ó‡· Ï·‡ .‰ÏÈÎ‡Ï ÌÈȇ¯ Âχ Ôȇ˘ ‰˘ ‰ „È‚ ÏÂÏÎÏ Ô‡Î Ì"·Ó¯‰ ˙ ÂÂÎ ˘¯ÙÏ Ï˘ "‰È‚ Ï·‰„ ˜ÒÙ Â"‰ Á"Ù· ȯ‰˘ ¯ÈÚ‰ ¯·Î˘ ÂÓΠ‰ÏÈ· ÌÂ˘Ó ‰˜ÂÏ ‰ÏÈ· ÔȯÂÒȇ ¯‡˘ Ê"ȉ Ê"ËÙ ('‚) .‰Ê· ÌÈ Â¯Á‡‰

Ì"·Ó¯·Â ÔÈÏÂÁ„ Ê"Ù· ‰¯‡·˙ ÂÊ ‰ÂˆÓ ‫הנה‬ ˙¯ÂÒ‡ ˙ÂÏÎ‡Ó ˙ÂÎÏ‰Ó Á"Ù ˘È¯ ÌÈ˯٠‰Êȇ ¯‡·  ‰Ò 'ÈÒ „"ÂÈ Ú"˘ÂË·Â .‰Ê· ˙˜ÂÏÁÓ ¯‡Â·Ó (.ë× ó−ì½õ :¬® ö−ñîì) '‫א( הגמ‬ Ï˘  · χÚÓ˘È '¯ ‡È ˙„ ,Ìȇ ˙ ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ ¯Ó‡ ‰˜Â¯· Ô· È"¯ Ôȇ ¯˘·‰ ÌÚ Ï˘·˙ ˘ ‰˘ ‰ „È‚„ ˘Â¯È٠‰· ˙ȇ ¯˘· ÌÚË Â‡Ï„ ¯˘·· ÌÚË Ô˙ 'È ˙Ó„ ‡ ˙ .ÂÈÏÚ ‰·ÈÈÁ ‰¯Â˙‰Â ‡Â‰ ıÚ ‰˘ ‰ „È‚ ‰· Ï˘·˙ ˘ Í¯È Ï"Ò (:î® ö−ñîì) .˘"Ú ‰¯ÂÒ‡ ÂÊ È¯‰ ÌÚË Ô˙ · ‰· ˘È ̇ ‰ÈÓ˘Ó ‡˘¯„Ó È· ÂËÓ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ‫ובביאור‬ · ˘È Ú"ÂÎÏ„ (.ë® ö−ñîì) ‡"·˘¯‰„ ˘ÂϘ ÌÚË Â˙‡ ̇ ˜ÏÁ „ ˜¯ ,˘ÂϘ ÌÚË ˜"‡ÎÏ„ ·˘ÈÈÓ ‰Ê·Â .‡Ï ‡ ÌÚË ÔÈ„ · ˘È ͯ„ ÂÊ Ôȇ ˙‡Ȉӷ ˜ÏÁÈ˘ ÍÈÈ˘ Íȇ‰„ ÍÏ‰Ó „ÂÚ ˘È .·"˘Ú ,ÌÈÓÎÁ Ï˘ Ô˙˜ÂÏÁÓÏ Ú"Ú ,(.ë× ó−ì½õ) ‰Â‡ÏÁ Ì"¯‰Ó‰ ȯ·„ ‡Â‰Â ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· ˘È „"Ó„ (:ë® ö−ñîì) Ô"·Ó¯  Èȉ„ ÌÚË Ô‰· ˘È ‰¯Â˙ ‰¯Ò‡˘ ÔÈ„È‚ ‡Ï‡ ‰¯Â˙ ‰¯Ò‡ ‡Ï˘ ¯Ó‡ ̈́ȇ ,˙ ˜Â ˜ .ÂÈÏÚ ‰·ÈÈÁ ‰¯Â˙‰Â ‡Â‰ ıÚ „·Ï· „È‚‰ ¾îñš ó¼¬ îë ¾− ¼"î×ñð íêþò ê"ë¾þí ³¼ð þîê−ë)

¬®³

‫ הר"ר משה יהושע ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

 ‡˘ ‰Ó Ï΢ Ï„‚ ¯˜Ú (ö−ñîìð ï"õ ¹î½ë) ‰"·˜‰ ˙ˆӷ ‡Ï‡  ȇ ÌÈ˘ÂÚ Â‡ ÌȘÈÁ¯Ó  ȇ ÈÁ‰ ÔÓ ¯·‡ - ‰"Ú Â È·¯ ‰˘Ó È"Ú ÏÈ·˘·  ȇ ‰ÏÈÓ - Á È · Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ È ÙÓ ÏÈ·˘·  ȇ Î"‚ - ‰"Ú Â È·‡ ̉¯·‡ ‰Âˈ ˘ ‰˘Ó ˙ÂˆÓ ÏÈ·˘· ‡Ï‡  ȷ‡ ·˜ÚÈ ¯ÂÒȇ ‚"ȯ˙ ¯Ӈ˘ ‰Ó ‰‡¯˙ ‡Ï‰ ,‰"Ú Â È·¯ ,ÏÏη Âχ ÏÎÂ È ÈÒ· ‰˘ÓÏ Â¯Ó‡ ˙ÂˆÓ Ì"·Ó¯‰ „ÓÏ„ ȯ‰ .˙ÂÈ ˘Ó‰ ˘Â¯ÈÙ Ï"ÎÚ ¯Ó‡˜ ÈΉ Ô ·¯Ï„ ˜¯ .Á È ·Ï ¯Ò‡ Ú"ÂÎÏ„ ÏÈ·˘·  ȇ ‰˘ ‰ „È‚· ÌȯÒ‡  ‡˘ ‰Ó  ȷ¯ ‰˘Ó ÈÂÂȈ ÏÈ·˘· ‡Ï‡ ¯ÂÒȇ‰ Â˙‡ ¯Ò‡ „ ‡˙Ú˘ ‡Â‰‰ ¯˙· Ô ÈÏʇ ÍÎÏ ‰"Ú „"ÎÚ .·˜ÚÈ È · Ï˘ ÔÓÊ ¯˙· ‡Ï - ‰‡ÓË Í‰‡ ‚ÈÏÙ ‰„Â‰È '¯„ Ï"ˆÂ ȯΉ ˙Ó¯˙ È · Ï˘ ÔÓÊ Í‰· ÈÂÏ˙  ¯ÂÒȇ„ Ï"Ò ‡¯·Ò .·˜ÚÈ Ô ·¯ ÂÁÈΉ„ :‡˜ Û„ .‡ .˙¯ӂ È ˘Ó ‫וצ"ע‬ ,χ¯˘È È · ‡Ï‡ ·˜ÚÈ È · ·È˙Î ‡Ï„Ó ÁÈÎÂÓ„ ȯΉ ˙Ó¯˙· ˘"ÓÎ ·˘ÈÈÏ ˘È ‰Ê .˙È ˘ ˘ ‰˘ ‰ „È‚ ÏÂË ÔÎ‰Â Ô È˘¯„„ .‡ˆ 'Ó‚Ó .‫ב‬ .Á Ô·Ï ¯Ò‡ ‰˘ ‰ „È‚ „"ÓÎ Ì‰È Ù· "·Ï ¯Ò‡ Ú"ÂÎÏ È¯‰ Ï" ‰Ï ‡‰„ ˜"‡ÎÏ .‰Ê· ˜Á„ ˘ ˘"Ú ˘Â¯È٠ȯ·„ È"ÙÚ È¯Î‰ ˙Ó¯˙· ˘"ÓÎ ‫והנה‬ ÂÈ˘Â„ÈÁ· Ò"˙Á‰ Ì‚ ·˙Î ÔÎ ˙ÂÈ ˘Ó‰ ‡Ï„ ¯Á‡ ÔÙ‡· ˙ˆ˜ ·˙΢ ‡Ï‡ .˜ ÔÈÏÂÁ ÂÓˆÚ ‚ȉ ‰ ·˜ÚÈ˘ ˜¯ Á È ·Ï ¯Ò‡ ˘ íþî³í ñ× ³îëêí îô−−š¾ ô"¼ ¹½îò îíïð ñ"®î) Â˙È·Â

ÂÓˆÚ „È‚‰Â 'ÂΠÌÈ˘˘· Ô¯ÂÚÈ˘ 'ÂΠ‰¯Â˙·˘ Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ˘ ¯Ò‡  ȇ · ÔÈ¯Ú˘Ó Ôȇ .Ê"ÙÏ ˙¯ډ ‰ÓÎ ¯‡·˙È ÔӘϠÌÚË ‚‰Â ‰˘ ‰ „È‚ Ôȇ„ ‡‰ ¯‡· ‫ג( ומקוד‬ Ï" ‰ Ì"·Ó¯· ¯‡Â·Ó„ ‰‡ÓË· „Ȃ˘ ÈÓ ˜"‡„ (.êš) 'Ó‚· ·È˙Î ‡ÓÚË„ ¯ÂÒ‡ „Ȃ˘ ÂÊ ‰˙ˆÈ ¯˙ÂÓ Â¯˘·Â ¯ÂÒ‡ ÌÂ˘Ó ‡ÓÚË„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ ,¯ÂÒ‡ ¯˘·Â ‰‡ÓÂË ¯ÂÒȇ ‡‰„ ¯ÂÒȇ ÏÚ ÏÁ ¯ÂÒȇ Ôȇ„ ȇ„ ‡Ï‡ .ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ„ ‡Î‰ ‡ÎÈÏ .Ì˘ Ì"·Ó¯‰ ·˙΄ ‡ÓÚË ÌÂ˘Ó 'Ó‚· ' ‰ ˘Ó ÔȘ¯ÈÙ„) ‰ ˘Ó· ÔÈÂÚÈ ‫אכ‬ Û‡ ‚‰Â „ Ï"Ò ˜ÏÂÁ ‰„Â‰È '¯„ ,(:˜ È ·Ó ‡Ï‰Â ‰ ˘Ó· ˘¯ÂÙÓ ÂÓÚË ‰‡ÓË· ‰‡ÓË ‰Ó‰· ÔÈÈ„Ú ‰˘ ‰ „È‚ ¯Ò‡ ·˜ÚÈ ‡Ï‡ ¯Ó‡ È ÈÒ· ÂÏ Â¯Ó‡ .Ô‰Ï ˙¯˙ÂÓ ÏÈÁ˙‰ È˙Ó ˙˜ÂÏÁÓ Â Ï È¯‰ .ÂÓ˜ӷ ·˙Î ˘ ‰˘ÚÓ· ÏÈÁ˙‰ ‰„Â‰È '¯Ï„ ‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒȇ 'ÒÂ˙ Î"˘ÓÎÂ] ‰‡ÓË· Ì‚ ¯Ò‡ ÍÎÏ .·˜ÚÈ„ ÔΠȯÁ‡„ ¯ÓÈÓÏ ¯·˙ÒÓ ‡Ï„ (êñê í"ð :¬õ) [‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒȇ  ÓÓ Ú˜Ù ‰‡ÓË· ¯҇ ˘Î Ô ·¯Î Ï"ÈȘ ,È ÈÒ· ˜¯ ¯ÂÒȇ‰ ÏÈÁ˙‰ Ô ·¯Ï Ë"Ù Ì"·Ó¯ 'ÈÚ .‰‡ÓË· ‚‰Â  ȇ ÍÎÏ ‰˘ ‰ „È‚ ÛÈÒ‰ ·˜ÚÈ - ‡"‰ ÌÈÎÏÓ 'Ï‰Ó Ï"Ș„ Ô ·¯Ï„ ‰ ˘Ó ÌÁÏ· ‰˘˜‰Â .'ÂΠ‡Ï‡ ·˜ÚÈÏ ‰˘ ‰ „È‚ ¯Ò‡ ‡Ï ‰ÈÈ˙ÂÂÎ ÛÈÒ‰ ·˜ÚÈ„ ·˙Î Íȇ Î"‡Â ¯Ò‡ È ÈÒ· ¯Ó‡˜ Â˙Ú„Ó ÛÈÒ‰„ ‡ÓÈ˙ ÈΠ‰˘ ‰ „È‚ .Ú"ˆÂ Ï" Ó ‰˘˜ Ó"Ó ·˘ÈÏ (’³ ³îê íôðšíë) ȯΉ ˙Ó¯˙· ‫וכתב‬ Ì"·Ó¯‰Ï ˙ÂÈ ˘Ó‰ ˘Â¯È٠ȯ·„ È"ÙÚ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ì"·Ó¯‰ ȯ·„ ˘Â¯ÈÙ· ȯΉ ˙Ó¯˙‰ ‫)ומ"ש‬ ¯Ò‡ Ô ·¯Ï Û‡„ ˙ÂÈ ˘Ó‰ ˘¯ÙÏ - Â"Ú 'ÈÒ ˙"¢· Ë"ÂÈ ‚ ÂÚ· ˘ ÔÎ ,‡ È„· ö−þðíò½) 'Ó‚Ó ˙¢˜‰Ï „ÂÚ Û ÈÒ‰˘ ˘"ÂÚÈ ‡Ï‡ ˙È ˘ ‡Ï ‰¯Ó‡ ˘ ‰ÂˆÓ Â Ï Ôȇ„ (.¬ò ‡Ï Ô ·¯Ï„ ȯ‰ ‰„Â‰È '¯„ ‡·Èχ ‰˘ ‰ „È‚ ‰¯Â‡ÎÏ ,‰ÊÏ ·Â˘È ˘"Ú ,Á È ·Ï ‰¯Ó‡ .(˜"„ ˙È ˘  ‰¯Ó‡ ȯ‰ Ô ·¯Ï„ ˙ÂË˘Ù· Ï"È Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ„ ‡˙‚ÂÏÙ· Ó"˜Ù ‫ד( עוד‬ ‡‰Ó„ .·Î ÌÈÁÒÙ„ ‡È‚ÂÒ· 'Â·Ó ÌÚË ‰ÎÂ˙· ‰˘ ‰ „È‚Â È¯Î Ï Í¯È Ì„‡ ÁÏ¢„ '¯Ï ‰˘˜Ó - ‰‡ ‰· ¯˙ÂÓ ‰˘ ‰ „È‚„ ÁÎÂÓ ,‰‡ ‰ ȯÂÒȇ Û‡ ÏÏÂÎ ÂÏÎ‡È ‡Ï Ï"Ò„ ‰·‡ ‰„È‚Â ‰·ÏÁ ‡È‰ ‰ÏÈ· ‰¯˙‰˘Î„ ı¯˙Ó Ô˙ · ÔÈ„È‚· ˘È „"ÓÏ ‡ÁÈ ‰„ ‰˘˜Ó .¯˙‰ ÔÈ„È‚· Ôȇ „"ÓÏ Ï·‡ (íñ−ëò ññ×ë í"í ×"ê) ÌÚË .¯˙‰ ‡Ï ‰ÏÈ· ÏÏη ȉ ‡Ï ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ Ï"Ò ˘"¯„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ„ ı¯˙Ó ,‰‡ ‰· ¯ÂÒ‡ ‰˘ ‰ „È‚„ Ï"Ò ˘"¯Â ÌÚË Ô˙ · ‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒ‡Ï ÔÏ ˙ȇ ‰Ê ÈÙÏ ‰¯Â‡ÎÏ :ˈ ÔÈÏÂÁ 'ÒÂ˙· ‡È„‰Ï ·˙Î ÔΠ,‰‡ ‰· Ìȇ¯È‰ Ì˘· Ó"‚‰· ·˙Î ÔΠ.‡˙Îω ‰"„ .„"Ò 'ÈÒ ‚"˘ ˙"Ú˘ ‰ ÂÈ Â È·¯ ˙Ú„ ‰"Π¯˙ÂÓ ‰˘ ‰ „È‚ (ð"−í ì"õ) Ì"·Ó¯· ‫אכ‬ ‡È·‰˘ ‰ ˘Ó ÛÒη ˘"Ú .'ÂΠ‰‡ ‰· ÏÈ ÂÏ ÈÓÎÁ ‰Ó˙˘ (ï"− ’−½ í"èí) ˘"‡¯‰ ȯ·„ ‰ ˘Ó ÛÒη ÛÈÒ‰ „ÂÚ .Ï" Î Âȯ·„ ÏÚ ‡Ï„ ‰·‡ '¯Î (î"¬í ó¾) ˜ÒÙ Ì"·Ó¯‰ ȯ‰„ ·˙΢ ˘"ÈÈÚ ÚÓ˘Ó ‰‡ ‰ ȯÂÒȇ ÂÏ·˙ ˙Á Ó ÔÈÈÚ Ô"·Ó¯‰ Ì˘· ‰"‰ Î"Π.·Â˘È ö−ò¼ñ ¾"−−¼î) ‰Ê ÏÎ ‡È·‰˘ ‡"È ˙‡ Í ÈÁ ˆ ˙‡ ÌÈÁÒÙ ÌȯÂÚÈ˘ ı·Â˜ ÔÈÈÚ .(³îšñô

š³

Ô¢ÏÓ ‰ÊÏ ÊÓ¯ ·˙΢ ˘"ÈÈÚ (íñëš þðèë íñî× ."‰Ê‰ ÌÂȉ „Ú" ˜ÂÒÙ‰ ȯΉ ˙Ó¯˙ Ï˘ '‡ '˜ ·˘ÂÈÓ ‫ובדבריו‬ È · ·È˙Î ‡Ï„Ó ,Ô ·¯ ÈÁÎÂÓ ÈΉ„ Î"ÎÂ) ÌÓˆÚ Â‚È‰ ‰˘ ˜¯ ¯Ò‡ ‡Ï„ ,·˜ÚÈ .(Ì˘ ÌÈÎÏÓ 'ω Ó"Òη 'ÒÂ˙ Î"˘ÓÙÚ '· '˜ ÈÓ ·˘ÂÈÓ ‰Ê· ‫ולכאורה‬ ÚÓ˘Ó ÔΉ Ô¢ÏÓ„ '‡ 'È˙· .‡ˆ Ò"˙Á‰ ȯ·„„ Ï"ˆÂ ‡ È„Ó ¯ÂÒ‡ ‰Ê ‡Ï·„ 'ÒÂ˙‰ Ï˘ '· ı¯È˙ È"ÙÚ ÏÈʇ ÔÎ 'È˙ ‡Ï˘ ÌÚ¯Ê ÏÚ ̉ÈÏÚ ÂÏ·˜˘ ‰Ó„ „ÂÚ Ï"Ù‡Â) Ì˘ .(˜"Â„Â Ì Âˆ¯Ó ‡Ï ‡ È„Ó ¯ÂÒȇΠ·˘Á ¯Á‡ ÔÙ‡· ı¯È˙˘ Ò"˙Á‰ ȯ·„· ‫וע"ש‬ ı¯‡· ˜¯ 'ȉ ÌÓˆÚ ÏÚ ÂÏ·˜˘ ‰Ó„ ÛÒÂÈ È¯·„Ó ÁÎÂÓ ¯ÈÙ˘Â Ï"ÂÁ· ‡Ï χ¯˘È ˙Ú„Î Á È ·Ï ‡ È„Ó ¯ÂÒ‡„ ÔΉ ¯Ó‡˘ .‰„Â‰È È·¯ (ê ³îê è íî®ô) ˙ˆӉ ÏÚ ˜È˘ "‫ובמהר‬

‰‡¯ Ï·‡ Ï" ‰ ÔÈÚÎ Î"‚ ·˙Î È · ‚ȉ ‰˘ ‰Ó„ Ï"Ò˘ ,˙ˆ˜ ¯Á‡ ͯ„· ¯Á‡ ‰È‰È˘ ÔÈ„‰ ÌÓˆÚÏ ÂÁ˜Ï˘  Èȉ ·˜ÚÈ Ìȯ҇ Âȉ ‡Ï ̉ Ì‚ Î"‡Â ‰¯Â˙ Ô˙Ó '· ‡È˘Â˜ ÏÚ ı¯È˙˘ ˘"ÈÈÚ„ .˜"„ .‰‡ÓË· ˘È Ϙ ÌÚË„ Ï" ‰ ‡"·˘¯‰ „"ÈÙÚ„ Ï" ‰ ÌÚË ¯Ò‡ ‡Ï χ¯˘È· ˜¯„ ¯ÓÂÏ ˘È ,ÔÈ„È‚· „È‚ ÏÂËÈÏ Í¯ˆÂ‰„Ó ,Á È ·· Î"‡˘Ó ‰Ê‰ ÔÏ ‡ÓÈȘ ‡‰Â ·˘ ÌÚˉ ÌÂ˘Ó Î"Ú ‰˘ ‰ „"ÓÎ ÍÁ¯Î ÏÚ .ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ ÂÓÎ ÏË· ‡Ï ‡ÓÚË Ì˙‰Â Á È ·Ï ¯Ò‡ „ .˜"„ ·"˘Ú ,Ì‚ÙÏ ÌÚË Ô˙Â

êš³

‫ הר"ר משה יהושע ערלאנגער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

˜¯ ¯Ò‡ „ (Ò"˙Á‰ È"ÙÚ) Ô ·¯ ˙ËÈ˘ (‫ה‬ ÂÓˆÚÓ ÂÈÏÚ Ï·È˜  ȷ‡ ·˜ÚÈ„ ˜¯ È ÈÒÓ .ÂÈ · ÏÚ - "‰È‚ ¯ÂÒȇ ¯Ò‡ „ (˜È˘ Ì"¯‰Ó È"ÙÚ) Ô ·¯ ˙ËÈ˘ (‫ו‬ ÂÈÏÚ Ï·˜È  ȷ‡ ·˜ÚÈ„ ˜¯ È ÈÒÓ ˜¯ .‰¯Â˙ Ô˙Ó ¯Á‡Ï 'È‰È˘ ÔÈ„‰ ÔÈ Ú· ÌÈ˘„ÂÁÓ Ìȯ·„ ‰ÓÎ ‡È·‡ ‫וכעת‬ ‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒȇ ,‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒȇ ’−½ ê"ì ³"î¾) ¯ÂÒ‡ ‡"·˘¯Ï ˙˜ÂÏÁÓ Ì„‡· .‰˘ÚÓ È‰ ‰È„È„·„ '‡ ÌÈÓÚË È ˘Ó (ð½¾ ì"õ) ÍÏÓ‰ ¯Ú˘·Â .ÏÂ‚Ú ÛÎ ÂÏ ˘È„ '· ³îê è íî®ô) Í ÈÁ ˙Á Ó·Â (ê"í ³îþî½ê ³îñ×êô ˙ÂÈ‚ÂÒ· ÈÂÏ˙„ ·˙Î (.¬õ ö−ñîì) Á"ψ (ë ÔÓ ¯ÂÒ‡ Ì„‡ ¯˘· ȇ Ì"·Ó¯Â ‡"·˘¯ .‡Ï ȇ ‰¯Â˙‰ Ì"·Ó¯‰ ˜ÒÙ ÔÎ ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ ‫קיי"ל‬ ð"õ ³îþî½ê ³îñ×êô) Ì"·Ó¯· ,Ú"¢‰Â ‰˘ ‰ „È‚Ó Ï·‰ ÔÎÏ (ï"−í î"¬õ,í"í ì"õ ,ì"−í  ȇ˘ ‰‡ÓÂË ¯ÂÒÈ‡Ó Ô‰ ¯ÂËÙ ‰‡ÓË Ï˘ Ï"Ș„ ‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒÈ‡Ó Ô‰Â ‰ÏÈÎ‡Ï È‡¯ .¯˙ÂÓ Â„È‚ ¯ÂÒ‡ ¯˘·˘ Ï΄ „È‚ Ï·‰„ Ì"·Ó¯‰ ˜ÒÙ Â"‰·„ ‫וקשה‬ ‰˜ÂÏ ‰ÙȯË ‰ÏÈ· Ï˘ ‰˘ ‰ ÏÁ„ ‰ÏÈ· ¯ÂÒȇ Ì¢Ó „È‚ ÌÂ˘Ó ,ÌÈ˙˘ ‰ ˘Ó ÛÒΉ ‰˘˜‰Â ,ÏÏη „È‚ ¯ÂÒȇ ÏÚ ˜ÒÙ˘ ÔÂÈÎ ‡‰„ (¬õ ’−½ ð"ì) ‡"·˘¯‰ Ì˘· ‰Ï· ¯ÂÒȇ Ôȇ ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ ˙Á Ó·Â .Ú"ˆ· ‡"·˘¯‰ ¯‡˘  „È‚ ÏÚ ¯˙ÂÒ„ ˙¢˜‰Ï Û ÈÒ‰ (è ³îê è íî®ô) Í ÈÁ

Á"ÏˆÂ Ì˘ Ô"·Ó¯‰ ȯ·„ ˘¯ÙÓ ı¯È˙˘ .·˘ÈÓ .·Î ÌÈÁÒÙ 'Ò·„ ÌÂ˘Ó ¯ÈÓÁ‰Ï ˘È„ ÛÒÂÈ ˙È· 'Î ‫ולהלכה‬ Èί„‰ '˜‰Â ¯ÈÓÁ‰Ï ‰‡¯ ¯‰Âʉ ‰„Â‰È '¯Î Ï"ÈȘ ÔÂÚÓ˘ '¯  Èȉ ‡‰„ ‰˘Ó ‰¯ÚÓ‰ ¯Á‡„ Ú"ÈÊ Â È·¯ ȯ·„ Ú„È ¯˙ÂÓ„ .Ë"Ó¯ „ÂÓÚ ·"Á χÂÈ È¯·„ Ú"Ú Â˙ÂÓÎ ‰Îω Ï"˘¯‰Ó '„ Ú„Ȅ „„ÈÁ „"Ú ‰"Ú· „ÂÚ ‫וי"ל‬ "‰ ˙˜ÏÓÏ ˘"Î „"ÓÏ„ (:‚Î ˙ÂÚ·˘) ÌȯÂÚÈ˘  ˙È ‡Ï„ "·Ï Î"‡Â ‡"„ÎÏ˘ Ì˘Â·‰ ˙‚¯ڷ Î"˘ÓÈÙÚ ,Ë" · ˘È„ ‡ËÈ˘Ù Ë" · ÔÈ„È‚· Ôȇ Ï˘ ¯„‚„ (‰"Ò 'ÈÒ „"ÂÈ) .‰ÏÈ· ͯ„Î ‡Ï˘ ȉ„ ‡Â‰ ˙ÂËÈ˘ ˘˘ ÏΉ ÍÒ ˘È ‰Ê ÔÈ Ú ‫לסיכו‬ ‰˘ ‰ „È‚ ¯ÂÒȇ ÏÈÁ˙‰ È˙Ó 'Ú Á È ·Ï ¯Ò‡ „ - ‰„Â‰È '¯ ˙ËÈ˘ (‫א‬ ˘" Èϯ‡„ È"¯‰ ˙ËÈ˘ .·Î ÌÈÁÒÙ 'ÒÂ˙ .ˆ ÔÈÏÂÁ 'ÒÂ˙ Ú"ÚÂ) Á È · ÏÎÏ ¯Ò‡ „ .(ÌÈ˘„˜ ‰"„ - ·˜ÚÈ È ·Ï ¯Ò‡ „ ‰„Â‰È '¯ ˙ËÈ˘ (‫ב‬ ¯Ò‡ ‡Ï„ Ì˘ 'ÒÂ˙· È"¯‰ ˙ËÈ˘ È"ÙÚ .Á È · ÏÎÏ ‡Ï ‡˜Â„ ·˜ÚÈ È ·Ï ‡Ï‡ ¯Ò‡ ‡Ï„ (˙ÂË˘Ù È"ÙÚ) Ô ·¯ ˙ËÈ˘ (‫ג‬ ¯˙ÂÓ 'ȉ È ÈÒ Ì„Â˜Â - ÍÏÈ‡Â È ÈÒÓ ‡Ï‡ .ÏÎÏ ‰ÏÈ·· (˘"Ó‰Ù È"ÙÚ - Î"‰Â¯˙ È"ÙÚ) Ô ·¯ ˙ËÈ˘ (‫ד‬ ÌÂȉ Â Ï˘ ¯ÂÒȇ„ ˜¯ Á È ·Ï ¯Ò‡ „ .È ÈÒ· ¯Ó‡ ˘ ˘„Á ¯ÂÒȇ ‡Â‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ '¯ ¯Ó‡ ,‰‡ÓË· ‚‰Â  ȇ ‰˘ ‰ ‫ב( גיד‬ - ¯ÂÒȇ‰ ÔÓÊ· ÈÂÏ˙ ‚‰Â ‰„Â‰È Ì˘ ˙ÂÈ ˘Ó ˘Â¯ÈÙ Y Ê"Ù ÛÂÒ ‰ ˘Ó ÔÈÈÚ ,‰ ˘Ó ÌÁÏ ÌÈÎÏÓ ˙ÂÎÏ‰Ó Ë"Ù Ì"·Ó¯ ˜È˘ Ó"¯‰Ó ÔÈÈÚ ,Ï"‡ ‰"„ ÔÈÏÂÁ Ò"˙Á .‡˙ȇ ‰"„

ëš³

¯ÂËÙ„ (í"í) ·˙Î ‰‡ÓÂË ÔÈ ÚÏ„ ÂÓˆÚ .ÌÂÏÎÓ Ì‡ ÌÚË Ô˙ ÔÈ„È‚· ˘È - ‫א( מחלוקת‬ ÔÈ„ ÌÚË Ô˙ · ÔÈ„È‚· Ôȇ „ÂÚ ,˙·¯Ú˙ ÔÈ„Ï ‰ ÈÓ ‡˜Ù ˙˜ÂÏÁÓ‰ .‰"Ú· ˜ÂÒÚ

èš³

‫ הר"ר חיים איסר פריעד הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר"ר חיים איסר פריעד הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין שיטת הרמב"ם דמלקות ארבעים מדאורייתא ומדרבנן ל"ט‬ Âȯ·„ ˙ÏÈÁ˙· ‰ ˘Ó ÛÒΉ Âȯ·„ ¯‡È· ‫וכ‬  ȇ˘ ‰Ó˘ ‰‡¯  ȷ¯ ȯ·„Ó ,Ï"Ê Í΢ ÌÈÓÎÁ ˙ ˜˙ ‡Â‰ ˙ÂÓÈÏ˘ 'Ó ‰˜ÂÏ .ÌÈÓÎÁ ¯Ӈ ÍÎÈÙÏ ·˙Î

Â˙‡ ÔȘÏÓ ‰ÓÎ (.ë× ³î×ô) ‰ ˘Ó· ‫איתא‬ ¯ÙÒÓ· ¯Ó‡ ˘ ˙Á‡ ¯ÒÁ ÌÈÚ·¯‡ ‰„Â‰È '¯ .ÌÈÚ·¯‡Ï ÍÂÓÒ ‡Â‰˘ ÔÈ Ó ,ÌÈÚ·¯‡ .‰˜ÂÏ ‡Â‰ ˙ÂÓÈÏ˘ ÌÈÚ·¯‡ ¯Ó‡

ȯ·„Ó Ì"·Ó¯‰Ï ‰È‡¯ ‡È·Ó ‰ ˘Ó ‫והכס‬ „ÓÏ ,‰ ˘Ó ÛÒΉ Ï"Ê Ï" ‰ ‡·¯ Â˙үȂ] Ì˘ ‰·¯ ¯Ó‡˘ ‰ÓÓ ÔÎ [Ì"·Ó¯‰] ÌÈÓÎÁ Â˙‡Â 'ÂΠȇ˘ÙË ‰ÓÎ [‰·¯ 'Ó‚· ,ÔΠ¢ڢ ̉ ÌÈÓÎÁ‰˘ ȯ‰ .‡„Á ȯˆ·Â 'È ˙Ó· ‰˘¯„‰„ Ï"ˆ ÂÊ ÍÏ‰Ó ÈÙÏ ˘"Ú .‡ÓÏÚ· ‡˙ÎÓÒ‡ ‰Â‰

ȇ˘ÙË ‰ÓÎ ‡·¯ ¯Ó‡ (:ë× ó¾) ‫ובגמרא‬ ‰¯Â˙ ¯ÙÒ ÈÓ˜Ó ÈÓÈȘ„ È˘ ȇ ¯‡˘ ¯ÙÒ· ÂÏȇ„ ‰·¯ ‡¯·‚ ÈÓ˜Ó ÈÓÈȘ ‡Ï .‡„Á ¯ˆ· Ô ·¯ Â˙‡Â ÌÈÚ·¯‡ ÌÈ˙· ‰¯Â˙

˘Â¯ÈÙÓ ¯ÊÂÁ ‰ ˘Ó ÛÒΉ ȯ·„ ÛÂÒ· ‫אבל‬ Ë"Ï ÔÈ„· Ï"Ò Ì"·Ó¯‰ Ì‚„ ˘¯ÙÓ ‰Ê ‰ÈÓÚËÏ„ Ï" ¯˙ÂÈ ,Ï"Ê ,‡˙Èȯ‡„Ó È‰ ‰¯Â˙· ‡È„‰· ˘¯ÂÙÓ Â È‡˘ ¯·„ Ï΢ ÏÈʇ ‰"Ú¯ÓÓ ÂÏ·˜ ÌÈÓÎÁ ÌȯÙÂÒ È¯·„ ȯ˜ .Ï"ÎÚ ‰Ê ÌÚËÓ ÂÊ ‡˘¯„ ȯ·„ ¢¯ÈÙ (ó¾) ‰ ˘Ó ÌÁω Ê"·„¯‰ ‫אבל‬ 'Ó ÔȘÂÏ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ÔˢÙÎ Ì"·Ó¯‰ .Ô ·¯„Ó ˜¯ ȉ Ë"Ï ÔÈ„Â ˙ÂÓÈÏ˘ ÛÂÒ· ‰ ˘Ó ÛÒΉ ‡"·Ëȯ‰„ Â È ÙÏ ‫הרי‬ ‰¯Â˙‰ ÔÓ È‰ Ë"Ï ÔÈ„„ Ìȯ·ÂÒ Ì‰È¯·„ Ìȯ·ÂÒ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„· ‰ ˘Ó ÌÁω Ê"·„¯‰Â

ÔÈ„„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò (öò³ð êíî í"ð) ‫הריטב"א‬ ȉ 'Ó ‡Ï Ë"Ï ÔȘÂÏ„ ‰Ê ‡Ë˘Ù ,Ï"Ê ,È ÈÒÓ ‰˘ÓÏ ‰Îω ‡˙Èȯ‡„Ó ˙˜ÏÓ„ ‰Ï ȯÈÓ‚ ‡˙Îω ‡‰„ ‡˙ÏÈÓ„ ,˘Ï˙˘‰Ï ˙Âȇ¯ ̉˘ ̉ „Á‡ ¯ÒÁ ÌÈÚ·¯‡ È"¯Â ,¯Ӈ˘ ÂÓÎ ‡¯˜Ó· ÊÓ¯ ÂÏ ˘È˘ ‡Ï‡ .‰ÈË¢ÙÎ ‡¯˜ ËȘ Â‰Ï ¯ÈÓ‚ ‡Ï„ Ï"Ò„ ‡È„‰Ï ÚÓ˘Ó Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ó ‫אבל‬ ‰Ê ˙ÂÓÈÏ˘ 'Ó ÔȘÂÏ ‡˙Èȯ‡„Ó„ Ï"Ê .‰¯ÈÊ‚‰ È ÙÓ Ô ·¯„ ˜¯ ȉ Ë"Ï ÔȘÂÏ„ ÍÎÈÙÏ ,‡"‰ Ôȯ„‰ Ò ˙ÂÎÏ‰Ó Ê"ÈÙ· Ì"·Ó¯‰ ÔÈÎÓ ¯˙ÂÈ· ‡È¯·‰ ÂÏÈÙ‡˘ ÌÈÓÎÁ ¯Ӈ ˙Á‡ ÂÏ ÛÈÒÂÈ Ì‡˘ Ú˘˙ ÌÈ˘Ï˘ Â˙‡ ˙Âȇ¯‰ ÌÈÚ·¯‡ ‡Ï‡ ‰Ή ‡Ï˘ ˙‡ˆÓ .ÂÏ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ï·‡] .‡Â‰ ¯ÂÓ‚ „ÂÓÈÏ ‰ ˘Ó‰ Ï˘ ‰˘¯„‰Â ¯‡È·Â ÔÎ ‰˘˜‰ ¯·Î˘ ‰ ˘Ó ÌÁÏ· ÔÈÈÚ .[˙ÂÎȯ‡· Ì˘ ‰¯Â˙‰ ÔÓ„ Ì"·Ó¯‰ ȯ·„ ˙ÂË˘Ù ·˘ÈÈÏ ‫כדי‬ Ï"ÊÁÏ ÁÎ Ì‰Ï ˘È ‰Ê ÏÎ ÌÚ 'Ó ÔȘÂÏ ‰ ˘Ó ÌÁω ȯ·„ ‡È· ˙Á‡ ‰ÎÓ ¯ÒÁÏ .„"Ò· ̯‡·  ÔȘÂÏ„ ¯·ÂÒ Ì"·Ó¯‰„ ¯‡·Ó ‰ ˘Ó ‫הלח‬ ˜¯ ‡Â‰ Ë"Ï ÔÈ„‰Â ‡˙Èȯ‡„Ó 'Ó Ï"ÊÁÏ Ì‰Ï ˘È˘ ÂÓ΄ Ì˘ ¯‡È·Â ,Ô ·¯„ ÔÈ„Ó‡˘ ˙˜ÏÓ· ‡ „Ó‡ ÔÈ„ È ÙÓ ¯ÒÁÏ ÁΉ ÁΉ Ì‰Ï ˘È ÔÎ ,Ï·˜Ï ȇ¯ ‰ÓÎ Ì„‡ ÏÎ ÔÙ ÏÚ ¯·ÚÈ ÂÙÈÒÂÈ ‡Ó˘ ˘˘Á È ÙÓ ¯ÒÁÏ .Û ÈÒÂÈ ‡ÓÏ˘·„ ,ÔÂÈÓ„‰ Ô·ÂÓ Â È‡ ‫וליכאורה‬ „ÂÓ‡Ï Â ‡ ÌÈÁ¯ÎÂÓ ‡ „Ó‡ ÔÙ Ë"Ï Ï˘ ÂÊ ‰¯ÈÊ‚ Î"‡˘Ó ‰ ÎÒ‰ È ÙÓ ÂÏÎÂÈ „"·‰ ‡‰Â ‰Ï ͯˆ ÍÎ ÏÎ Ôȇ ÂÙÈÒÂÈ .ÂÙÈÒÂÈ ‡Ï˘ È„Î ¯ÂÙÒÏ ˜„˜„Ï ‰Ê· „ÓÚ ¯·Î˘ ÔÈ Ú‰ Ïη ‰¯Ú‰ ‫ונקדי‬ ÔÂÈÎ , Èȉ ,ÂÓˆÚ ‰ ˘Ó ÌÁω ÌÈÚ·¯‡ Ï˘ ÌÈÈÂÒÓ ¯ÙÒÓ ‰¯Â˙‰ ‰·ˆ˜˘ ˙Á‡ ‰ÎÓ ¯ÒÁ ̇ ,(ó"ëôþí −õñ) ÌÈÓÏ˘ ,˙˜ÏÓ ÔÈ„ Ï˘ ‰˘Ú ˙ˆӉ ÌÈȘ˙È ‡Ï ‡‰ ‰ÎÓ È‰ Â˙‡ ÔȘÏÓ˘ ‰ÎÓ ‰ÎÓ ÏÎ Î"‡Â ̘· Û ÈÒÂ˙ Ï· Ôȯ·ÂÚ ‡ÓÏÚ· ¯ÂÒȇ Ï˘ ‰¯È·Ú ¯Â·ÚÏ ÌÈÓÎÁÏ ÁÎ Ì‰Ï Ôȇ ‰˘Ú .‰˘Ú Ì˜· Â˙Ú„˘ ‰‡¯˙ ‰ ˘Ó ÌÁω ȯ·„· ‫כשתעיי‬  ȇ ‰ ˘Ó‰ Ï˘ ‰˘¯„‰ .‡Â‰ ÍÎ

ðš³

‰¯ÈÊ‚ ˜¯ ȉ Ë"Ï ÔÈ„Â 'Ó ÔȘÂÏ ‰¯Â˙‰ ÔÓ„ .Ô ·¯„Ó Ê"·„¯· ‡·ÂÓÂ Ì‰È È· ˘È ‰ËÂ˘Ù ‫ונפקותא‬ ÈÙÏ„ ,(îþ®ëî í"ð) ¯ Ï Í¯ڷ Î"‡˘Ó ‰Ï‚ ˙Ó 'Ó Â‰Î‰ ̇ ‡"·Ëȯ‰ ȇ¯ ‡˙Èȯ‡„Ó„ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ˙ÂË˘Ù ÈÙÏ Â È‡ ˙Ó 'Ó Â‰Î‰ ̇ ,˙ÂÓÈÏ˘ 'Ó Â˙ÂÎ‰Ï Âȉ 'Ó È¯‰˘ Û ÈÒÂ˙ Ï· ÏÚ ¯·Ú ‡Ï ‰Ï‚ .‰¯Â˙‰ ÔÓ ÂÏ ˙Âȇ¯ Ìȇ¯ ‰·¯ ˘¯„Ó‰ ȯ·„˘ ÔÈÈˆÏ ‫וכדאי‬ ‰¯Â˙‰ ÔÓ„ Ì"·Ó¯‰Ï ˙¯¯Â·Ó ‰È‡¯ Á¯˜ ‰·¯ ˘¯„Ó‰ Ï"Ê„ ,˙ÂÓÈÏ˘ 'Ó ÔȘÂÏ ÛÈÒÂÈ ‡Ï  ÎÈ ÌÈÚ·¯‡ ,(ê"× ³îê ¹î½ ì"−õ) ‰ÂÁ ˘Á ÂÏϘ˙ ˘ ˙ÂÏϘ ÌÈÚ·¯‡ „‚ Î ‡Ï ÌÂ˘Ó ˙Á‡ ÌÈÓÎÁ Â˙ÁÙ ‰Ó„‡Â Ì„‡Â ˘¯„Ó‰ ÏÚ Ì˘ ˘"˘¯‰ ·˙Î ÔΠ.Û ÈÒÂÈ .Ï"Ê Ì"·Ó¯‰ ȯ·„Ï ˘ÓÓ ÔÂÂÎÓ„ ¯ÒÁ Íȇ‰ Ì"·Ó¯‰ ˙ËÈ˘ ÏÚ ˙¢˜‰Ï ‫ואי‬ Â"ʯ‰Ó 'ÈÒ· ÔÈÈÚ„ ‰¯Â˙‰ ȯ·„Ó Ï"ÊÁ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ ¯Â˜ÚÏ ÌÈÓÎÁ „È· ÁÎ ˘È„ Ì˘ ,‰˘Ú˙ ‡Ï Ï˘ ¯„‚ ÌÂ˘Ó ‰˘Ú˙ χ ·˘· .Û ÈÒÂ˙ Ï· Ï˘ ‡Ï‰ ¯Â·ÚÏ ‡Ï˘ ‰˘˜‰ (’ð ³îê ð"®š³ íî®ô) Í ÈÁ ˙Á Ó‰ ‫אבל‬ ÁÎ ÌÈÓÎÁÏ ˘È˘ Û‡„ ,Ì"·Ó¯‰ ÏÚ È¯·„ ÌÈÚÂ„È Ï·‡ Ï" Î ‰˘Ú˙ χ ·˘· ¯Â˜ÚÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ (ê"š½ ï−š ’−½ ð"î−) Ê"ˉ .˘¯ÂÙÓ ¯·„ ÛÒΉΠÍ ÈÁ ˙Á Ó‰ ËȘ ÂÊ ‡È˘Â˜ ‫ומתו‬ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„„ Âȯ·„ ÛÂÒ· ‰ ˘Ó ,Ë"Ï ˜¯ ÔȘÂÏ ‰¯Â˙‰ ÔÓ Ì‚„ ‡"·Ëȯ‰Î Î"‚

íš³

‫ הר"ר חיים איסר פריעד הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÛÈÒÂ˙ Ô٠ԇΠÔȇ„ ¯‡·˙ ¯·Î '· ‡È˘Â˜ .˙ËÚÂÓ ¯ÂÚÈ˘· Ì‚ ‰ÂˆÓ‰ ÌÈÓÈÈ˜Ó˘ ÔÂÈÎ ‰¯Â˙‰ ÁΠτ‚ Ìȇ¯˘ Ï" ‰ ÔÈ Ú· ‫ונסיי‬ Íȇ‰ ˙Ú„Ï ˘È ˙Ó‡·„ ,‰ÈÓÎÁ ‰˜Ï ‰ Ï·˜È ‡Ï ‡‰ ˙Á‡ ‰ÎÓ Ï"ÊÁ ¯ÒÁ  ȇ˘ Â˙‡ „Ӈ˘Î ‡ÓÏ˘·Â .Â˙¯ÙÎ ¯Ó‚ ‰¯ÙÎÏ È‡¯  ȇ„ ÌÂ˘Ó 'Ó‰ ÏÎ Ï·˜Ï ÏÂÎÈ ˙ÂÎÓ È"Ú ¯ÙÎ˙‰Ï ȇ¯  ȇ Ù"ÎÚ Â‡ ÂÊ ÛÈÒÂÈ ÔÙ ˘˘Á È ÙÓ ÌȯÒÁÓ˘Î Ï·‡ ,Âχ . È˙¯ÈÊ‚ È"Ú ‰¯ÙÎ ¯ÒÁ ‰ÓÏ ‰˘˜ Ô¯ÒÁ‰ ‡Â‰ ‡ËÁ ÏÎ Ï˘ ̯‚‰ ˜ÏÁ ‫והנה‬ Ï"ÊÁ ¯Ӈ˘ ÂÓΠ,‰ ÂÓ‡‰ ˙¯ȉ·· Ò Î ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‡ËÂÁ Ì„‡ Ôȇ (.è í¬î½) ‰ ÂÓ‡‰ ÁÎ ˘ÏÁ ˘  Èȉ„ ,˙Âˢ Á¯ · ìô¾− ö−−¼) ÌÈ˘Â„˜‰ ÌȯÙÒ‰ ȯ·„ Ú„È .ÂÏ˘ ‰‡·‰ ‰ ÂÓ‡‰ ˙˜ÊÁ˙‰ È"Ú„ (³šì ³¾þõ ñêþ¾− ‡ËÁ ¯ÙÎ˙ ‰Ó„‡ ‰¯Ù Ï˘ ˜ÂÁ‰ ÌÂȘ È"Ú .‰ ÂÓ‡· Ì‚Ù ‰È‰˘ Ï‚Ú‰ ‰¯Â˙‰˘ Û‡„ Ï"ÊÁ  ˜˙ ԇ΄ Ï"È ‫ועפ"ז‬ Ì˙¯Â˙ Áη ‡· ̉ ÌÈÚ·¯‡ ‰·˙Î ÔÈÓ‡‰Ï Íȯˆ ‰˜Ï ‰ Ì„‡‰Â ,Ë"ÏÏ ÂËÚÈÓ È"Ú .ÔÎ ˙¢ÚÏ ÁΉ Ì‰Ï ˘È„ ÌÈÓÎÁ‰· ‰ ÂÓ‡‰ Ì‚Ù ‡ËÁ ¯ÙÎ˙ ‡Ù‚ ÂÊ ‰ ÂÓ‡ ÂÏ È„Â ÍÎ ÏÎ ‰¯ÙÎ Íȯˆ  ȇ ·Â˘Â ÂÏ˘ È˘ ȇ ¯‡˘ ȇ˘ÙË ‰ÓÎ ‡·¯ ¯Ó‡ ‰Ê .Ë"Ï· Âȉ ÂÏȇ„ ‰·¯ ‡¯·‚ ÈÓ˜Ó ÈÓÈÈ˜Ó ‡Ï„ 'ÂΠ¯ÙÎ˙ ‰È‰ ̉· ÌÈ ÈÓ‡ÓÂ Ì‰È ÙÏ ÌÈ„ÓÂÚ .„"Ò· Î"Ú ,ÂÊ ‰ ÂÓ‡ È"Ú Ì‰È˙ ÂÂÚ Ì‰Ï

ȯ‰˘ ,‡ „Ó‡ ÔÈ„Ï ‡Ï‡ Ë"Ï ÔÈ„Ï ¯Â˜Ó Íȇ‰ Ï" ‰ ‰¯Ú‰Ï  ‡· ÔÈ„Ó‡˘ ÌÚÙ Ïη Ôȯ·ÂÚ Î"‡Â ˙˜ÏÓ Ï˘ ‰˘Ú ˙ˆӉ ÌÈȘ˙ ·˙Î ‰ÊÏÂ Û ÈÒÂÈ ÔÙ ¯ÂÒȇ‰ ÏÚ ‰ÎÓ Ïη ‡Â‰˘ ÔÈ Ó ÌÈÚ·¯‡ ¯ÙÒÓ· ÌÈ˘¯Â„„ ‰ ˘Ó· Ì‚ ˙˜ÏÓ Ï˘ ‚˘ÂÓ ˘È„ ÌÈÚ·¯‡Ï ÍÂÓÒ ÏÎÂÈ Â È‡˘ ÔÈ„Ó‡ „"·‰˘Î .'ÓÓ ˙ÂÁÙ· ÔÙ „ÂÓ‡Ï ÌÈ·ÈÈÂÁÓÂ] ˙ÂÓÈÏ˘ 'Ó‰ Ï·˜Ï ['· 'ω· Ó"Áω ·˙Î΢ ÂÓÎ Â"Á ˙ÂÓÈ ‰˘¯„‰ ÁÎÓ 'ÓÓ ˙ÂÁÙ ˙˜ÏÏ Ìȯ˙ÂÓ ‰ÂˆÓ‰„  ˙‡ ˙„ÓÏÓ ‰¯Â˙‰Â . ˙ ˘Ó·˘ ‰ÂˆÓ‰Â ¯ÂÚÈ˘ ˜¯ ‡Â‰ ¯ÙÒӉ ,˙˜ÏÏ ‡Â‰ ¯ÂÚÈ˘· ÌÈÓÚÙ Ï„‚ ¯ÂÚÈ˘· ÌÈÓÚÙ ˙ÓÈȘ˙Ó .Ô˘ ˘¯ÈÙ„ Ì"·Ó¯‰ ÔÈ„ ‰ ˘Ó ÌÁω ¯‡·Ó ‫ובזה‬ Â˙‡ ÔȘÏÓ ‰ÓÎ ,‰ ˘Ó‰ ˙‡ ÍΠ¯ʂ˘ ‰¯ÈÊ‚  Èȉ - ˙Á‡ ¯ÒÁ ÌÈÚ·¯‡ ‡‰ (‡ ˙ÂÈ˘Â˜ '· ԇΠ˘È ȯ‰ ˙"‡Â ,Ô ·¯ ÂÓÎ] ‰¯Â˙· ˘¯ÂÙÓ ÔÈ„ ÏË·Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‰ÎÓ ÏÎ ‡‰ (· .[Í ÈÁ ˙Á Ó‰ ‰˘˜‰˘ ‰Ê ÏÚ ,Û ÈÒÂÈ ÔÙ ¯ÂÒȇ ÂÈÏÚ ¯Â·ÚÈ ÔȘÏÓ˘ ÌÈȘ˙ „ ‰˘¯„ Â Ï ˘È˘ ˙Âȉ„ ‰ ˘Ó‰ ‰ˆ¯È˙ þõ½ôë íþî³ë ¾þð ö×ð) ‡Â‰˘ ¯ÙÒÓ Ïη ‰ÂˆÓ‰ Ï˘ ÂÊ ‰¯ÈÊ‚ ÔÈ ÚÏ ÔÎ ,(êòðôîê ö−ò¼ñ ó−¼ëþê ÏÏ΄ Ï"È '‡ ‡È˘Â˜„ .˙ÂÈ˘Â˜‰ ‰˘˜ ‡Ï Ë"Ï „‚ ¯ÂÊ‚Ï ÌÈÓÎÁÏ ¯˘Ù‡ ȇ„ Ê"ˉ Ï˘ Ï·‡ ‰¯Â˙‰Ó ¯·„ ÏË·˙ ˘Î ˜¯ ‡È‰ ‰¯Â˙‰ ˜¯ ‡Ï‡ ÏÏÎ ÏË·˙  ȇ ‰¯Â˙‰ ÔÈ„˘Î ÏÚ .ÏÂËÈ· ȯ˜Ó ‰Ê Ôȇ ¯ÂÚÈ˘ ËÚÓ˙

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

îš³

‫הרב יחיאל הלוי פריעדמאנן הי"ו‬ ‫בענין קיום הדין דמברך עובר לעשייתן בנטילת ד' מינין והמסתעף‬ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÈ Í‡ Ìί„Î Ì‰È ˘ ˙‡ ‫ שיטול‬.‫ג‬ .‰Î¯·‰ ¯Á‡Ï „Ú ‰ÂˆÓ‰· ˙‡ˆÏ ,‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂˆÓ Ìȯ·ÂÒ‰Ï Û‡Â ˙ÂÂˆÓ È„È ˙‡ˆÏ ÔÂÂÎÓ Ôȇ ̇ Ì‚ Ì˙Ú„Ï ÔÂÂÎÓ Â È‡ ̇ ˜¯ Â‰Ê ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‡ˆÂÈ ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ˘¯ÂÙÓ· ÔÂÂÎÓ Ì‡ Ï·‡,ÌÂÏÎ .ÂÁ¯Î ÏÚ ‡ˆÂÈ Â È‡ ȇ„ '‰ ÂÂÎ ÍÂÙȉ'  ȉ„ ÏÎ ‰È·‚‰˘ ¯Á‡Ï Û‡ ͯ·Ï ‫ שיכול‬.‫ד‬ ÈÙ ÏÚ Û‡ ,„ȷ ̉ ÌÈ ÈÓ‰ È„È ‡ˆÈ ¯·Î ‰Ê·˘ ‡˜ÈÙÒ·„ Ìȯ·ÂÒ ÔÎ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ 'ÌÎÏ Ì˙Á˜ÏÂ' ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ ˙·ÂÁ ¯·ÂÚÎ ·˘Á Ïω· Ú Ú Ï ÂÏ ˘È ÔÈÈ„Ú˘ ÔÂÈΠȯÈÈ˘ ‡Ï‡ Ô È‡˘ ۇ ,ͯ·Ï ÏÂÎÈ Â˙ÈÈ˘ÚÏ Ô È¯Ó‡„Ó ÔÎ ÂÁÈΉ .(.ìñ êþôèë þêîëô×) ‰ÂˆÓ ,'ͯ·È˘ Íȯˆ ıÓÁ ˜„·‰' (:ï) ÌÈÁÒÙ· ÈÙÙ ·¯Ï ,‰Î¯·‰ Ú·ËÓ· Ìȇ¯ÂÓ‡ ˜ÏÁ  ¯ÂÚÈ· ÏÚ Í¯·Ó ‡ÙÙ ·¯Ï ,ıÓÁ ¯Ú·Ï ͯ·Ó ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ¯Ú·Ï·„ ‡¯Ó‚‰ ˙¯‡·Ó .ıÓÁ ¯ÂÚÈ· ÏÚ· È‚ÈÏÙ ÈÎ ,ÚÓ˘Ó ‡·‰Ï„ È‚ÈÏÙ ‡Ï ‡Â‰ ÂÏȇΠÚÓ˘Ó ¯·Ú˘Ï ¯·Ò ¯Ó„ ıÓÁ ‡Ï ÔÈÈ„Ú È¯‰Â ,‰˘Ú ¯·Î˘ ‰ÂˆÓ ÏÚ Í¯·Ó .ıÓÁ ¯ÂÚÈ· ÏÚ Í¯·Ï ÏÂÎÈ Ôȇ ÍÎÏ ,˜„·  Èȉ ÚÓ˘Ó ‡·‰Ï ¯ÂÚÈ· ÏÚ„ ¯·Ò ¯Ó ¯ÂÚÈ· ÏÚ Í¯·Ó˘ Â˙ί· ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡„ ͯ·Ó˘Î Ì‚ ‰È‡¯ ‰Î¯· ‰Â‰ ÔÎÏ ,‰˘ÚÈ˘ ‡˙Èȯ·Ó ‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .ıÓÁ ¯ÂÚÈ· ÏÚ ˙‡ˆÏ ÂÏË ÂÓˆÚÏ ·ÏÂÏ ‰˘ÂÚ‰„' ˙¯Ó‡˘

ͯ·Ï ‰ÂˆÓ˘ ¯‡Â·Ó (.¬ñ) ‰ÎÂÒ ‫בגמרא‬ ˙ˆӉ Ï΢ ÈÙÏ ·ÏÂÏ ˙ÏÈË È ÙÏ ÔÂ˘Ï Â Èȉ ¯·ÂÚ ,Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ Ô‰ÈÏÚ Í¯·Ó ̄˜ ͯ·Ï ˘È˘ ‰ ÂΉ ÔΠ̇ ,‰Ó„˜‰ (þëî¼ í"ð ó¾) ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Π.‰ÂˆÓ‰ ˙ÈÈ˘Ú ÌÈÏË ˘ È ÙÏ ·ÏÂω ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ ‰Ê ÈÙÏ˘ ÌȇˆÂÈ Â˙‡ Ìȉȷ‚Ó˘ ‰Ú˘Ó˘ ÔÂÂÈÎ ,Â˙‡ ‰ȷ‚‰˘ ¯Á‡ Âί·È ̇ ‰·ÂÁ È„È ¯·Î ͇ ,Â˙ÏÈË È ÙÏ ‰Î¯·‰ ‰È‰˙ ‡Ï Â˙‡ ÏÚ Í¯·Ï ¯˘Ù‡ ȇ ‡ÒÈ‚ Í„È‡Ï˘ ·˙Πȇ˘ ÔÂÈÎ ÈÏη Á ÂÓ ÔÈÈ„Ú ‡Â‰˘Î ·ÏÂω ‡Ï ÔÈÈ„Ú ‡È‰˘Î ‰ÂˆÓ‰ ÏÚ Í¯·Ï ¯˘Ù‡ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙Î ÔÎ ÏÚ .‰˙¢ÚÏ Â„È· ˙ ÓÂÊÓ ‰È‰˙ ‡Ï Ì‚˘ ÔÙ‡· ͯ·È „ˆÈÎ ÌÈ Ù‡ ‰ÓÎ ‡Ï ̂ „ȷ ˙ ÓÂÊÓ ‰ÂˆÓ‰˘ È ÙÏ ‰Î¯·‰ .‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ¯·Î ÌÈÈÒ˘ ȯÁ‡ ‰È‰˙ ÏÂËÈ˘ ̄˜ ·ÏÂω ˙‡ ÏÂËÈ˘Î ‫ שיבר‬.‫א‬ Ï"‰ ‰Ê ÏÎ ÌÚ ,„ȷ ‚¯˙‡‰ '„‰˘ ,‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘ ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ÌÈÈÒӢΠ„ÈÓ .‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ·ÎÚÓ ÌÈ ÈÓ .‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘÈ ‚¯˙‡‰ ÏÂËÈ ‰Î¯·‰ ‡Ï‡ Ì‰È ˘ ˙‡ ÏÂËÈ˘ ¯Á‡ ‫ שיבר‬.‫ב‬ ÍÂÙ‰ ÏÂËÈ ‚¯˙‡‰ ˙‡˘ ,‰ÂˆÓ‰ ˙‡ ÌÈȘ ‡Ï ÍÙÂ‰Ó ‚¯˙‡‰˘Î ÔΠ̇ ‡Ï‡ ‰ÏÈË ˙ÂˆÓ ÌȇˆÂÈ Ôȇ ȯ‰˘ ÍÂÙ‰È „ÈÓ ,ͯ·È ,Ì˙ÏÈ„‚ ͯ„Î ÌÏË .‰ÂˆÓ‰ ÌÈȘÈ ‚¯˙‡‰

ïš³

‫ הרב יחיאל הלוי פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡È·‰ (í ¹−¼½ ê"òþ³ öô−½ ¼"î¾) ¯·ÁÓ‰ ‫אמנ‬ ¯ÈÎʉ˘ ˙ ¢‡¯‰ ˙ˆډ È ˘ ˙‡ ˜¯ ,·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ Í¯·È' Ï"Ê„ ,˙ÂÙÒÂ˙‰ ͯ·È˘ È„Î ,‚¯˙‡‰ ÏÂËÈ˘ ̄˜ , ÈÈÁ‰˘Â .'ͯ·È˘ „Ú ‚¯˙‡‰ ÍÂÙ‰È Â‡ ,Â˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ¯ÈÎʉ˘ ÛÒÂÈ ˙È·‰ ȯ·„Ï ÔÈȈ (í"ך½) ·" ˘Ó·Â È"·· ÔÈÈÚÂ' Ï"Ê ,˙È˘ÈÏ˘‰ ‰ˆÚ‰ ˙‡ Ì‚  Èȉ„ Ô˙ÈÈ˘ÚÏ Ì„Â˜ ‰È‰È˘ ‰ˆÚ „ÂÚ ˘È„ óñî× ñî¬−¾) „Ú ‰ÂˆÓ‰· ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÈ˘ ‡"¯‚‰ ¯Â‡È·· ÔÈÈÚ ,[Ï"ˆÎ Èχ ͯ·È˘] (îð−ë ˙¯Á·ÂÓ ¯˙Âȉ ‡È‰ ‰ˆÚ‰ ‰Ê„ ·˙΢ ˜˘Ó„ ¯ÙÒ· 'ÈÚÂ] ,·"Ó‰ Ï"ÎÚ ,'ÔÏÂη˘ ‡"¯‚‰ ÏÚ ‰˘˜‰˘ -‡"¯‚‰ „ÈÓÏ˙Y ¯ÊÚÈχ ˙‡ ÂÁÈ ‰ ‰ÓÏ „‡Ó ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ [ÂÊ ˙ÂÙÒÂ˙‰˘ ˙ÈÚÈ·¯‰ ‰ˆÚ‰ ‡Â‰Â ,¯˜ÈÚ‰ .'ÂΠ‡Â‰ ˙Ó‡ ‰ÈÓÂ' ÂÈÏÚ Â·˙Î ÌÚ ˙"¯Â È"˘¯ ˙˜ÂÏÁÓ ÌÈ„˜ ı¯˙Ï ‫וכדי‬ ˙ÂÁ Ó ‡¯Ó‚· ‰ ‰„ ,˘"‡¯‰Â ‚"‰·‰ ÔÈ·ÎÚÓ ·ÏÂÏ·˘ ÌÈ ÈÓ '„„ ‡‰‡- ‡˙ȇ (.ï×)  ˘ ‡Ï ‡·¯ ¯· Ô Á ·¯ ¯Ó‡' -‰Ê ˙‡ ‰Ê ˘¯ÈÙ 'ÔÈ·ÎÚÓ Ôȇ ÂÏ ˘È Ï·‡ ÂÏ Ôȇ˘ ‡Ï‡ :ðñ í×î½ë î−þëð îêëîíî î"¬ öô−½) ˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎω· ‡ˆÂÈ ÌÈ ÈÓ‰ ÏÎ ˙‡ ÂÏ ˘È ̇˘ (êí³¾ í"ð ÌÂ˘Ó ,‰Ê ¯Á‡ ‰Ê· ÌÁ˜Ï ̇ Û‡ Â˙·ÂÁ È„È ˙‡ ÂÏ Ôȇ ̇ Ï·‡ ,„‚‡ Íȯˆ  ȇ ·ÏÂÏ˘ ÌÏÂ΢ ÌÂ˘Ó Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÂÈ Â È‡ ,ÌÏÂÎ ‰È‰˙˘ Íȯˆ˘ 'Ì˙Á˜ÏÂ' ·È˙Π˙Á‡ ‰ÂˆÓ ̉ (:ðñ í×î½) ˙ÂÙÒÂ˙‰ Ì Ó‡ . ‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï ‰·ÂÁ È„È ‡ˆÂÈ˘ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ Íȇ ÂÈÏÚ Â˘˜‰ ÌÏÂΠȯ‰ ,„ÁÈ ÌÏÂÎ ˙‡ Á˜ÂÏ Â È‡ ̇ ÔÎ ÏÚ .‰Ê ‡Ï· ‰Ê ÂÏÈÚÂÈ Íȇ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ ÏÎ ˙‡ Á˜Ï ̇˘ ,˘¯ÈÙ Ì˙  ·¯˘ ‡ȷ‰

‡È˘˜ ÔΠ̇ '·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ ¯Ó‡ · ‡˙Èȯ·· ȯ‰˘ ,¯Ú·Ï ͯ·Ó„ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ 'ÏÚ' ͯ·Ï ÍÈÈ˘ ‰È˘Ú ̄˜ Û‡˘ ¯‡Â·Ó .¯·Ú˘Ï ÔÂ˘Ï ‡Â‰˘ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ,·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÍÈÈ˘ ·ÏÂÏ· Ì˙‰ È ‡˘ ,‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó ͯ·Ó ˙Ó‡·˘ ÌÂ˘Ó ¯·Ú˘Ï ÔÂ˘Ï Í¯·Ï ‰ ȉ·‚‡„ ‡ „ÈÚ· ȯ‰˘ ,Â˙ÂÂˆÓ ÌÂȘ ¯Á‡ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ¯Á‡Ï ͯ·Ó˘ ÔÂÂÈΠ,‰È· ˜Ù ÈΉ ȇ ,‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó .¯·Ú˘Ï ÔÂ˘Ï· ͯ·Ó ͯ·Ó · úàöì ÂÏË ' ‡˙Èȯ·· È ˙˜ ȇӇ ÌÂȘ ̄˜ ÂÏË ˘ ÚÓ˘Ó„ '·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ Í¯·Ó ‡Â‰ ȯ‰˘ '‰ÈÏ ÈÚ·Ó åá àöé' ,‰ÂˆÓ‰ ˙Ó‡·˘ "‰‡ ,'Ó‚‰ È ˘Ó .‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ¯Á‡Ï Ì¢Ó ,'åá àöé' ·Â˙Î ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ‰È‰ .˘"ÈÈÚ ,‡˘È¯· Ì‚ ÔΠ˘ ‡˙Èȯ·„ ‡ÙÈÒ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ÍÁ¯Î ÏÚ„ 'Â˙‰ ·˙Î Ê"Ú ‡Â‰ ‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ¯Á‡Ï ͯ·Ï ÏÂÎÈ˘ ÌÚˉ„ Ô ÈÚ·„ È¯Ó‚Ï ‰ÂˆÓ‰ ¯Ó‚ ‡Ï ÔÈÈ„Ú˘ ÔÂÂÈÎÓ ó¾) ‡˙Èȯ·· ¯‡Â·Ó ȯ‰˘ „ÂÚ .Ú ÚÈ ÔÈÈ„Ú ,ÌÈÏ˘Â¯È È˘ ‡ Ï˘ Ô‚‰ Ó ‰È‰ Í΢ (:êô ÚÓ˘ ‡¯Â˜ „ȷ ·ÏÂÏ Â˙È·Ó ‡ˆÂÈ Ì„‡ Ï΢ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,'ÂΠ„ȷ ·ÏÂÏ ÏÏÙ˙Ó Ïȇ‰ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ÌÈ·ÎÚÓ Ô È‡ Ìȯ·„‰ Âχ ¯·ÂÚÎ ·Â˘Á ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ̉· ˘È .(è"ñ öô−½ è šþõ í×î½ë ¾"êþë óè ö−−¼) Ô˙ÈÈ˘ÚÏ È„Î ÌÈ Ù‡ '„ ‡ȷ‰ 'Â˙‰˘ Ù"Ú‡ ‫והנה‬ ‰‡¯ Ê"ÎÚ 'Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ' ‡‰È˘ ˙Ó‡ ‰ÈÓ Ï"Ê„ '„‰ ÔÙ‡Π¯˜ÈÚÏ Â˘ ˘ 'Ó‚„ Ïȇ‰' 'ÂΠͯ·Ó ˜Ù „ ¯˙·Ï„ ‡Â‰ ‡Â‰ '„‰ ÔÙ‡ ,'‡Â‰ ÔÎ ÌÈÁÒÙ· ˙˘¯ÂÙÓ Âί·È „È· Ì„ÂÚ·Â „È· ÌÈ ÈÓ‰ ÏÎ ˙‡ ÂÏËÈ˘ . Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ È‰ ¯ÈÙ˘Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬  ȉ·‚‡„ ‰È „ÈÚ·„ ‡˙Èȯ·· ¯‡Â·Ó˘ ÔÂÂÈ΢ ÏÚ È‡˜ ‰Î¯·‰ ÍÁ¯Î ÏÚ ÔΠ̇ ‰È· ˜Ù .‰˙ÈÈ˘ÚÏ ˙¯·ÂÚ ‰Î¯·‰ ·˘Á ÔÎÏ ÌÈÚÂ Ú ‰ ‰Ê ı¯È˙ ÌÚ ¯‡˘‰Ï ÌÈÁ¯ÎÂÓ ˙ÂÙÒÂ˙‰Â ‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï Ô ÈÚ· Ì˙  ·¯ ˙ËÈ˘Ï È¯‰˘ „ÁÈ ÌÈ ÈÓ '„‰ ÏÎ ˙‡ Á˜È˘  Èȉ ‡˜Â„· ˙ËÈ˘ ÈÙÏ Ï·‡ .Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ È¯˜ÈÓ Ê‡ ˜¯Â ËÂ˘Ù ,ÔȇˆÂÈ ‰Ê ¯Á‡ ‰Ê· ÌÁ˜Ï ̇„ ‚"‰·‰ ‰ ȉ·‚‡„Ó (ó¾) ÌÈÁÒÙ ‡¯Ó‚· ¯Ó‡„ ‡‰„ ‡Ï ÔÈÈ„Ú „·Ï· ·ÏÂω ˜¯ Á˜Ï˘  Èȉ ‡ˆÈ Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ‰ÈÏ È‰ ÔÎÏ ,ÔÈ ÈÓ‰ ¯‡˘ Á˜Ï Ù"ÎÚ -] ÔÈ ÈÓ‰ ¯‡˘ ‰È·‚‰ ‡Ï „ÂÚ˘ ÌÂ˘Ó ¯˘Ù‡Â [-ÔÈ ÈÓ '„‰ ÏÎ Á˜Ï˘ ¯ÓÂÏ Á¯Î‰ Ôȇ ·ÏÂω ˜¯ Á˜Ï˘Î ȯÈȇ ‡˜ÈÈ„˘ Á¯Î‰ ˘È„ ¯Ó‡ ‡Ï‡ ÈΉ ‡ÓÈ ‡Ï ȇ„ ¯‡˘‰ ‡Ï ÌÈȘÓ ÔÈ ÈÓ '„‰ ÏÎ Á˜Ï˘· ȯÈÈÓ˘ ¯˘Ù‡˘ ¯Á‡ ‰˘ÂÚ˘ ÚÂ Ú ‰ ÏÈ·˘· Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ‡‰Ó ıÓÁ ¯ÂÚÈ· ÏÚÏ ‰È‡¯ Ôȇ Î"‡ ÍÎ ‰Î¯·‰„ ¯Ó‡ „ ·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ ÔÈί·Ó˘ ‡Ï‡ ,˜"„ ‰Ù‚ ‰ÂˆÓ‰ ÚˆÓ‡ „ÂÚ· ÔȘ˙ ¯‡˘ Á˜Ï ‡Ï˘Î ˜¯ ‚"‰· ˙ËÈ˘Ï Î"Ú„ ‡Ï „ÂÚ„ ÏÈ·˘· ‰Â‰ Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ÔÈ ÈÓ‰ Ï" ‰ ‡È˘Â˜‰ ı¯Â˙È ‡˙˘‰Â .ÌÏÂÎ ˙‡ Á˜Ï '„‰ ı¯È˙‰ ¯·ÁӉ ¯Âˉ ¯ÈÎʉ ‡Ï ‰ÓÏ ¯Âˉ„ ˘¯ÂÙÓ Ô ÈÊÁ ‡Ï‰„ .˙ÂÙÒÂ˙‰ Ï˘ .‚"‰·‰Î (ë− ¹−¼½) ÔÏ‰Ï Â˜ÒÙ ¯·ÁӉ ȯ·„Î ·˙Î Ú"¢·„ ¯ÈÚ‰Ï ˘È „ÂÚ ‫והנה‬ Âψ‡ ÌÈÈÂˆÓ Ô˙Ú·¯‡ Âȉ ̇Â' ‚"‰·‰ ÂÈ‰È˘ „·Ï·Â :‰‚‰ .‡ˆÈ ,„Á‡ „Á‡ ÌÏË Â ÏÚ Í¯·È ‰ÏÁ˙ ·ÏÂω ÏÂËÈ .ÂÈ ÙÏ ÌÏÂÎ ÁÒ Ì‡Â .ÌȯÁ‡‰ ÏÚ Ì‚ Â˙Ú„Â ·ÏÂω .'ÂÓˆÚ È Ù· „Á‡ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ ,Ì‰È È·

ìš³

Ì„‚‡ ‡Ï˘ Û‡ Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÂÈ „ÁÈ ÌÈ ÈÓ‰ ÌÁ˜Ï ‡Ï ̇ Ï·‡ ,„‚‡ Íȯˆ  ȇ ·ÏÂÏ„ „ÁÈ Ò¯‚˘ ˘"ÈÈÚ ‡ˆÈ ‡Ï ,‰Ê ¯Á‡ ‰Ê· ‡Ï‡ „ÁÈ .‚"‰·‰ ˙Ò¯È‚Ó ˙¯Á‡ ‡·¯ ¯· Ô Á ·¯ ȯ·„· ˙"¯ ÏÚ ‰˘˜‰ (ð− öô−½ ó¾) ˘"‡¯‰ Ìχ ‰Îω‰˘ ‡Ï‡  ÚÈÓ˘‰Ï Ô Á ·¯ ‡· ‡Ï ̇„ ¯ÓÂÏ Íȯˆ ‰È‰ ,„‚‡ Íȯˆ  ȇ ·ÏÂÏ„ Ô ·¯Î Íȯˆ ‰ÓÏ „ÂÚ .È„ÈÓ ‡Ï Â˙Â Ô ·¯Î ‰Îω‰„ ˙‡Ê ‡Ï‰Â ,Ô ·¯Î ‰Îω‰„  ÚÈÓ˘‰Ï ÏÏÎ ,‰„Â‰È È·¯ È·‚Ï Ô ·¯Î ‰Îω‰„ ‡ÏÈÓÓ Â Ú„È ˙үȂΠ˘"‡¯‰ ÚȯΉ ÔÎÏ .ÌÈ·¯Î ‰Îω‰„ ˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎω‰ ˙ڄΠ.‚"‰·‰ ˘Â¯ÈÙ þõî¾ ³î×ñí) ·˙΢ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„ ÔÎ ˘"‡¯‰Â ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ' (î í×ñí ï šþõ ëñîñî í×î½î Ô˙˘Ï˘ ˙¢ÚÏ ‰·¯Ú ҄‰Â ·ÏÂÏ „‚‡Ï ͯ·Ó Ô‰· ˙‡ˆÏ ÌÏË ‡Â‰˘Î ,˙Á‡ ‰„‚‡ ÔÈÎÂÓÒ ÔÏÂΠÏȇ‰ ·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ ‰ÏÁ˙ ‚¯˙‡Â  ÈÓÈ· ˙‡Ê‰ ‰„‚‡‰ ÏË ÍÎ ¯Á‡Â ÂÏ Ô‰È¯˜ÈÚ ÂÈ‰È˘ Ô˙ÏÈ„‚ ͯ„ ÔÏË  ÂÏ‡Ó˘· ‡Ï ̇ ,¯ÈÂ‡Ï ‰ÏÚÓÏ Ô‰È˘‡¯Â ı¯‡Ï ‰ËÓÏ Ô˙Ú·¯‡ ÂÈ‰È˘ ‡Â‰Â ‡ˆÈ „Á‡ „Á‡ ÔÏË Â Ô„‚‡ ÔÈÓ ‡Ï‡ ÂÏ ‰È‰ ‡Ï ̇ Ï·‡ ,Âψ‡ ÔÈÈÂˆÓ ‡ˆÓÈ˘ „Ú ÏÂËÈ ‡Ï „Á‡ ÔÈÓ Â¯ÒÁ˘ ‡ „Á‡ ê"òþ³ öô−½) ¯·ÁÓ· ÔÎ Ì‚ ¯‡Â·Ó ÔΠ.'¯‡˘‰ ‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ·ÎÚÓ ÂÏω ÌÈ ÈÓ '„' (ë− ¹−¼½ ,¯‡˘‰ ÏÚ Í¯·È ‡Ï Ì‰Ó „Á‡ ÂÏ ¯ÒÁ ̇˘ Ô˙Ú·¯‡ Âȉ ̇ ,‡ÓÏÚ· ¯ÎÊÏ ÔÏË Ϸ‡ Ô·] '‡ˆÈ ,„Á‡ „Á‡ ÌÏË Â Âψ‡ ÌÈÈÂˆÓ ·˙΢ (ê ³îê ®³ öô−½ ì"îê ³"î¾) ¯Ê È ·‡· ‰‡¯ .[˙"¯Î (.ï× ³îìòô) È"˘¯ ˙Ú„˘ ‡ȷ‰ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ȯ‰˘ ,·˘ÈÈÏ ˘È ‰Ê ‫ולפי‬ ‡¯Ó‚‰ ˘ Ì˘˘ ÌÈÁÒÙÓ ÁȯΉÏ

¬š³

‫ הרב יחיאל הלוי פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

ÂÈ˘ÎÚ ‰·¯Ú‰ ÌÚ ÌÏË ‡Ï˘ Û‡ ‚¯˙‡Â ,„·Ï· ‰·¯Ú‰ ˙‡ ‡Ï‡ ÏÂËÈÏ Íȯˆ ‰È‰ ‡Ï ÏÎ ÏÂËÈÏ ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ Ô‚Ó‰ ‰˘˜‰Â .˙Á‡ ˙·· ÌÈ ÈÓ‰ ˙Ú·¯‡ öô−½ë) ‰Î Á ˙ÂÎω ÔÈ ÚÏ È¯‰„ Ú"ˆ„ ̉¯·‡ (³îìþîêë ëî³×î í"ð ó¾) ÛÒÂÈ ˙È·‰ ·˙Î (ë"¼þ³ ÏÈÏ· ˜ÈÏ„‰ ‡Ï ̇˘ ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯Â‡‰ Ì˘· ,ͯ·È ‡Ï „Á‡ ˜ÈÏ„È ¯ÂÊÁÈ ˙¯ '‚ ‡Ï‡ '„ ˙¯ ‰ ÏÎ ·ÂÈÁ ÏÚ ‰ÏÁ˙· ‰˘Ú˘ ‰Î¯·‰ ÈÎ (í ¹−¼½) Â"¯ ÔÓÈÒ ÚÓ˘Ó ÔΠ,Ï"ÎÚ ,‰˘Ú ‰Î¯· ˙Ú˘· ÂÈ ÙÏ ‰È‰ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡„ ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯Â‡‰„ ,ı¯È˙ .È‚Ò ÂÈÏÚ Â˙Ú„˘ ÔÂÈÎ ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ„ Ï"Ò„ ÈÏʇ Ì˙ËÈ˘Ï „"·‡¯Â Íȯˆ Ôȇ Ô„È„Ï Ï·‡ ÂÓˆÚ È Ù· „Á‡ ÏÎ ÂËÈÓ˘‰ ÔÎÏ ÌÈ˙ · ÁÒ ÔΠ̇ ‡Ï‡ ͯ·Ï Ô‚Ó‰ ÏÚ ˙ˆ˜ ÈÏ ‰˘˜Â] .Ú"˘· ‰Ê ÔÈ„ ‡Â‰ ‰˘˜‰ ‡Ù‚ ÌÈÈ˙ · ÁÒ· ‡Ï‰ ̉¯·‡ „"·‡¯‰„ Ïȇ‰ ı¯˙Ï ˜Á„ ‰È ÈÓ ÏÈÚÏ Ï"Ê ‡ˆÓ˘Î- ‡Î‰ Ú"Ù· '‡ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Ï"Ò ÏÚ ÍÂÓÒ ÈÓ -‚‚¢· ÌÈ ÈÓ‰Ó '‡ Á΢˘ ͯ·Ï ¯ÂÓ‡‰ „"·‡¯Â Á"‡‰ Ï˘ ‰ËÈ˘ Â˙‡ ‰È‰˘Î ‰Ó (μþõ−ôñ ê×−ê¾ õ"¼ê) ‡Â‰ Â"˜ ˙ˆ˜Â ˙Ú˘· ̉ÈÏÚ Â˙ ÂÂÎ ‰˙ȉ ÔÈ ÈÓ‰ ÏÎ ÂÈ ÙÏ Â È‡ ÁÒ Ì‡„ ˙Ó‡· Ô È˜ÒÙ Ô ‡˘ ‰Î¯· ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ı¯È˙ ‰Ê ÏÎ ÌÚ Í¯·Ó ¯ÊÂÁ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï Ô ÈÚ·„ „"·‡¯‰Ï Ï"Ò„ Ïȇ‰„ ‡Ï ÏÏη˘Î Â"˜ ,ÁÒ· Ô Èί· ÔÎÏ ,ÔÈÓ ÔÈÓ ‰˙ȉ˘ ‡Ï‡ ‰Î¯·‰ ˙Ú˘· ‰·¯Ú‰ ÂÈ ÙÏ ‰È‰ ˙¯ Ï ‰Ó„  ȇ Ì‚˘ ˙Ó‡·Â .ÂÈÏÚ Â˙ ÂÂÎ ‡Ï ‡Î‰ Ï·‡ ÂÈÏÚ Â˙Ú„ ‰˙ȉ Ù"ÎÚ Ì˘˘ ·˘Á ‰Î¯·‰ ˙Ú˘·˘ Ïȇ‰˘ Â˙Ú„ ‰È‰ - 'ÂΠÎ"Á‡˘ ‡Ï‡ ÔÈ ÈÓ‰ ÏÎ Ì˘ ‰˙ȉ˘ ‡Ï‡ .[ÌÏÂ˘Ó Â È·¯ Ï˘ ‰˘ÚÓ‰ Í΢ ˜"„

ÔÈ„‰ ÌȘÒÂÙ‰ ¢ ‰ÓÏ ‰ÂÓ˙Ï ˘È ‰¯Â‡ÎÏ ¯·ÁÓ‰ Ô‚Π‡˜ÈÈ„ „·ÚÈ„ ÔÙ‡· ‚"‰·‰ Ï˘ ‡ˆÈ 'ÂΠÌÏË Â 'ÂΠÌÈÈÂˆÓ Âȉ ̇ ¯Ó‡ ¯ÓÈÓÏ Ï"‰ ÈΉ ,„·ÚÈ„ Ï˘ ÔÂ˘Ï Â‰Ê˘ „‚‡Ï ÔÈ Ú· ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓÏ„ ·‚ ÏÚ Û‡„ ̇ Ï·‡ ,‰ ‡Â ÈϘ ‰Ê ÌÂ˘Ó ÔÈ ÈÓ '„‰ ¯Á‡ ‰Ê·· ‡ˆÂÈ Â‰Â ‡Â ÈϘ ‰Ê ÌÈÈ˜Ó Â È‡ .ÂÈ ÙÏ Ô˙Ú·¯‡ ÂÈ‰È˘ „·Ï·Â ‰Ê ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ȯ·„ ‫ונקדי‬ ȯ‰˘ ,‡"Ó¯‰ ȯ·„ ÏÚ ‰˘˜‰˘ Íȯˆ ,Ì‰È È· ÁÒ Ì‡Â' ‡"Ó¯‰ ȯ·„ „ÂÒÈ È¯·„Ó Ì‰ 'ÂÓˆÚ È Ù· „Á‡ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ï (ï ³îê ï šþõ ëñîñ ³î×ñí) ˙ÂÈ ÂÓÈÈÓ ˙‰‚‰  ·¯ ‡Ï‰Â ,‰ÁÓ˘  ·¯ Ì˘· ÔÎ ‡È·‰˘ ˙ÂÎω· ÔÎ Ï"Ò˘ ÏÈʇ ‰È˙ËÈ˘Ï ‰ÁÓ˘ Ô ‡ ȯ‰ Î"‡Â ,ͯ·Ó ¯ÊÂÁ ÁÒ Ì‡˘ ¯Ù¢ ‡„Á„ ÌÂ˘Ó Í¯·Ó  ȇ„ (ë"®š³ öô−½ë) Ï"Ș„ ͯ·Ó ¯ÊÂÁ  ȇ ÈÓ ‡Î‰ ÔΠ̇ ,‡È‰ ‰ÂˆÓ ‡"Ó¯‰ ‡È·‰ Ú„Ó ,‡È‰ ‰ÂˆÓ ‡„Á ‡‰„ „"·‡¯‰„ ÔÂÂÈ΄ ¯˘Ù‡„ ı¯È˙ .Âȯ·„ ˙‡ ÏÎ ÏÚ Í¯·Ó ÁÒ ‡Ï ÂÏÈÙ‡„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ÏÚ Í¯·Ï ‡"Ó¯ ˜ÒÙ ÔÎÏ ,ÂÓˆÚ È Ù· „Á‡ ¯‡Â·Ó Ù"ÎÚ .ÌÈÈ˙ È· ÁÒ Ì‡ ÌÈ Ù ÏÎ þîê−ëí ×"×î) ÌȘÂÁ„ ‡"Ó¯‰ ȯ·„˘ Âȯ·„Ó Ô‚Ó‰ ‡È·‰ „ÂÚ .(šìîð êîí¾ ì¾ óêî í"ð í×ñí (ë× ³îê ëñîñ ³î×ñí) ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯Â‡‰Ó ̉¯·‡ ÏË ˘ ÌÏÂ˘Ó Â È·¯· ‰È‰ ‰˘ÚÓ˘ ,·˙΢ ¯Á‡Â ,ÂÈÏÚ Í¯È·Â Ô¢‡¯ ·ÂË ÌÂÈ· ·ÏÂω ¯ÊÁ ,‰·¯Ú · ‡ˆÓ ‡Ï · ÏÎ˙Ò‰ ÍÎ ‚¯˙‡‰ ÌÚ „ÁÈ ÂÏË Â ·ÏÂÏ· ‰·¯Ú ÁÈ ‰Â .‰·¯Ú‰ ÌÂ˘Ó Â ÈÈÁ‰˘Â ‰·¯Ú ˙ÏÈË ÏÚ Í¯È·Â Ò„‰Â ·ÏÂÏ ˙ÏÈË ˙·ÂÁ ‡ˆÈ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ (í"ך½ ó¾)

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ,[ÌÚÙ‰ „ÂÚ „ÁÈ· ÔÈ ÈÓ ¯‡˘Â ·ÏÂω ÏÂËÈ˘ ‰Êȇ Î"‡Â ,˙¯Á‡ ‰Î¯· ͯ·Ï Íȯˆ ‡ÏÈÓÓ ‡Ï‰ ·ÏÂÏ ˙ÏÈË ÏÚ Í¯·È ̇ ‰˘ÚÈ ‰Î¯· ,‡ˆÈ ¯·Î ·ÏÂω ÏÚ Í¯È· ¯·Î ‚"‰·‰ ÈÙÏ Ï"Ò ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯Â‡‰Â „"·‡¯‰˘ ÔÂÈÎ ÔÎÏ ԇη „Á‡Â „Á‡ ÏÎ ÏÚ ‰Ê ¯Á‡ ‰Ê· ͯ·Ó„ Ï·‡ ˙ÂËÈ˘‰ ÏÎÏ ‡ˆÈ ÔÈÓ Â˙‡ ÏÚ Í¯·È .Ï" Π„ÁÈ· ÌÁ˜È˘ ȇ ˙· ÌÈÈ˙ · ÁÒ· ̉¯·‡ Ô‚Ó„ ‡˘È¯‰Ï ‫וג‬ '„‰ ÏÎ Á˜È„ Ï"Ù‡ ‰Ê· Ì‚ ͯ·Ó„ ¾"−−¼î îò š"½ íþîþë íò¾ôë ë³× ö×î) „ÁÈ· ÌÈ ÈÓ - ö× îþ−¼í êñ¾ ó−òîþìêí ñ¼ íí−ô³ô¾ öî−®í −þ¼¾ë

ÔÂÈÎÂ(’î×î −õñ ö×ê ®"¾ë ó¾ ë³×¾ −êô í¾š ñ"òíñ¾ êñê ‡Ï‡ ˙ÂÚÈ„‰ ÏÎÏ ‡ˆÂÈ˘ Áȯ‰ ͯ·Ó‰ Ô΢ Ï" ΠÁ˘˘ ¯Á‡„ ‡‰ ÏÚ ‰˘ÚÈ ‰Î¯·‰ ¯Â‡È·‰ ÏÚ ‰‰ÈÓ˙ ˙ˆ˜ ¯‡˘ ÔÈÈ„Ú ‫אמנ‬ ı¯˙Ï ·˙΢ (ì¾ óêî í"ð ó¾) ‰Îω „" ÚÏÂ' ·˙Π̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ‰˘˜‰˘ ‡È˘Â˜‰  ‡ Ôȇ„ Û‡„ Ó"‰‚‰ ÌÚË„ ˙ÂËÈ˘Ù· ‰‡¯ „ȷ ÌÏÂÎ ÌÁ˜È˘ Ô ÈÚ·„ ˙"¯ ˙ËÈ˘Î Ôȯ·ÂÒ ‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï È¯˜ÈÓ ‡Ï ‰"χ„ ˙Á‡ ˙·· ˜ÒÙ‰ ‡Ï· ‰Ê ¯Á‡ ‰Ê· ÂÈ‰È˘ Ô ÈÚ· Ù"ÎÚ È¯˜Ó ‡Ï ȇ„· ‰Ê„ Ï"Ò ‰"χ„ ÌÈÈ˙ È· ÈΠÊ"Ú ÈÏ ‰˘˜Â ,Ï"ÎÚ .'ÂΠ‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï ‰Î¯·‰ ÂÏ ÏÈÚÂÈ ‰Ó ÌÚÙ‰ „ÂÚ Í¯·È ̇ Â˙ ÂÂÎ ¯‡· „ ‡Ï‡Â .‰Ó˙ ‰ÁȘÏÏ ‰È ˘‰ „ÂÚ Í¯·È˘Î˘ Ï"Ò„ ÏÈÚÏ Â ·˙΢ ‰Ó „"Ú Â„È· ÔÈ ÈÓ '„‰ ÏÎ Á˜È˘ "·ÂË Ó"Ó" ÌÚÙ‰ „ÂÚ .˜"„ ,‰Îω ¯Â‡È·· ¯Ó‡ ‡Ï ‰Ê Ï·‡ ˙ÂÎω· ‰ÁÓ˘  ·¯· ÔÂÈÚ‰ ¯Á‡˘ ˙ˆ˜ Ú"ˆ ¯ÊÂÁ˘ ‰ÁÓ˘  ·¯‰ Ï"Ò„ ‡‰„ ‡ˆÓ˙ ¯Ù¢ ‡ ‰ÚȘ˙‰Ï ‰Î¯·‰ ÔÈ· Á˘·  Èȉ ͯ·ÓÂ

−š³

¯‡·Ï ÌÈÈÁ ˙ÂÁ¯Â‡‰ ·˙΢ ‰Ó ‰˘˜ ÔÈÈ„Ú„ '„‰ ÏÎ ÏË Â ¯ÊÁ˘ ÌÏÂ˘Ó Â ·¯ Ï˘ Â˙‚‰ ‰ '„‰ ÏÂËÈÏ ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ„ „ÁÈ ÔÈ ÈÓ (ï"−š½ ó¾) Ê"ˉ ·˙Î ÔΠ.˙Á‡ ˙·· ÌÈ ÈÓ Ò„‰‰˘ ‰‡¯ ÍÎ ¯Á‡Â ·ÏÂω ÏÚ Í¯È·˘ ÈÓ„' ÏÈÚÏ ¯ÎÊ ‰ ͯ„Î ÂÈÏÚ Â¯˘ ˘ ÏÂÒÙ ‡Â‰ Ò„‰ ÂÏ ÔÈ‡È·Ó ÍÎ ¯Á‡Â ,ÏÂÒÙ ‡Â‰ È˙Óȇ Ò„‰ ˙ÏÈË ÏÚ Í¯·Ï Íȯˆ˘ ,¯˘Î ¯Á‡ ÔÏ ‰ÓÏ ‰˘˜Â '·ÏÂω χ ¯·ÁÓ˘  Èȉ · ÌÈ„ÓÂÚ Â ‡˘ È‡Ó ÈÙÏ ·ÏÂω χ ¯·ÁÏ .· ‡ˆÂÈ ‰Ê ¯Á‡ ‰Ê·„ ‚"‰·‰ ˙ËÈ˘· ‰˙Ú ÂÓÎ Ô È˜ÒÙ Ô ‡„ ‡‰„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ‫ואולי‬ ‡˜ÈÈ„ ÔÎ Ô È˜ÒÙ„ ˙Ó‡· ‚"‰·‰ '„‰ ÏÎ Á˜ÈÏ ÂÏ ¯˘Ù‡ ȇ˘Î  Èȉ ,„·ÚÈ„· Ô‰˘ Ù"Ú‡ ‰È‰È˘ ÌÚË ‰ÊÈ‡Ó „ÁÈ· ÔÈ ÈÓ Ì‚ ÔÈ˘˘ÂÁ  ‡ ‡¯ÓÂÁÏ Ï·‡ ,ÂÈ ÙÏ ÔÈÈÂˆÓ Á˜ÈÏ Íȯˆ˘ ˙"¯Â È"˘¯  Èȉ ÔȘÏÂÁ‰ ȯ·„Ï ‰Ê˘ ˜¯ [„‚‡ ‡Ï· ÂÏÈÙ‡] „ÁÈ· ÔÈ ÈÓ '„‰ ÈϘ ‰Ê ÌÂ˘Ó ‡Ï ‡Ù‚ ·ÏÂÏ ÔÈ„Ó ¯ÂÓ‡ ¢ „ ‡‰ Ô‰ ,¯ÈÙ˘ ·˘ÈÈ˙È ‡ÏÈÓÓ .‰ ‡Â .„·ÚÈ„„ ‡ ˘ÈÏ· ‚"‰·‰ Ï˘  Ȅ ÌȘÒÂÙ‰ ÌÚ ÂÏË Â ¯ÊÁ ÌÏÂ˘Ó Â ·¯„ ‡‰ Ô·ÂÈ Ì‚Â ÂÁ˜ÏÏ ‰ÂˆÓ˘ Ê"ˉ ·˙΢ ‰Ó Ì‚Â ,·ÏÂω ‡Â‰ ‰Ê Ï΄ ,ÔÈ ÈÓ‰ ¯‡˘ ÌÚ ÌÚÙ‰ „ÂÚ ·˘ÈÈ˙È Ì‚ .˙"¯Â È"˘¯ ˙ËÈ˘ Ì‚ ˙‡ˆÏ È„Î ÌÏÂ˘Ó Â ·¯„ ‰˘ÚÓ· ÌÚÙ „ÂÚ Âί· ÚÂ„Ó ‰¯˜Ó· Ì‚Â ,‰·¯Ú‰ · ‰È‰ ‡Ï˘ ‰‡¯˘ ‡Ï‰ ÈÎ ,Ò„‰· ÏÂÒÙ ‡ˆÓ · Ê"ˉ ¯·„Ó˘ È"ÙÚ ÂÏ ‰ÏÚ ‡Ï Ì„Â˜Ó ‰˘Ú˘ ‰Î¯·‰ Ï"Ê Ì‰È¯·„ ÈÙÏ ‰·¯„‡Â ˙"¯Â È"˘¯ ˙ËÈ˘ ¯·Ú Ì‚ ÈχÂ] ‚‚¢· ‰ÏË·Ï ‰Î¯· ‰Ê ‰È‰ ‡Ï ̇ Ú¯‚˙ Ï· ÏÚ ˙"¯Â È"˘¯ ÈÙÏ ÂÈÏÚ

ê−š³

‫ הרב יחיאל הלוי פריעדמאנן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

,‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï ÏÈ·˘· ‰Îω ¯Â‡È·‰ ı¯È˙ ‰Ó Ï˘ ˙ÙÒ ‰ÂˆÓ ‡Îȇ ÔÈ ÈÓ '„·˘ ÌÂ˘Ó ÈΠ‰ÁÈ˘˘ ¯Ó‡ ¯˙ÂÈ ‰Ê ÈΉ ‰Ó˙ ‰ÁÈ˜Ï ˙ÂϘ 'Ë Â‡ '‚ Ï˘ ¯Ù¢ ˙ÂˆÓ·Ó ˙˜ÒÙÓ ÛÂÒ ÏÎ ÛÂÒ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ˙Á‡ ‰ÂˆÓ Ì˘˘ .Ú"ˆÂ ‡¯Â·‰ ˙ÂˆÓ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰Ó˙ ˙Á‡

Á˘„ Ï"Ò ‰ÁÓ˘  ·¯˘ ‡ˆÓ ,¯„Ò‰ ÔÈ· ‰ÚȘ˙ ¯Á‡ Á˘ ̇ Ï˘ÓÏ ˜ÒÙ‰ ȉ ‰ËÈ˘ ‰ÊȇÏ] Ìȯ·˘‰ Ú˜˙˘ ̄˜ ‰ ¢‡¯‰ Ô ‡Â ͯ·Ó ¯ÊÂÁ ‰ÁÓ˘  ·¯ ˙Ú„Ï [‰È‰È˘ ̉¯·‡ Ô‚Ó‰ ‰˘˜‰ ÔÎÏ ,ÔÎ Ô È˜ÒÙ ‡Ï Î"‡Â .˜"„ ,ÍÎ ‡"Ó¯‰ ‡È·‰ ÔΠԇΠÚ„Ó

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ë−š³

‫הר"ר מנחם יודא פריעדמאן הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בענין אי מצוות צריכות כוונה והמסתעף‬ ÛÂÒ·Â ‡È‚ÂÒ‰ ÏÎ „ÂÚ Ì˘ ÔÈÈÚ [ÏÈÚÂÓ Â·ÈÏ :‰ÈÚÓ˘Ï ‡¯ÈÊ È·¯ ‰ÈÏ ¯Ó‡ ,‡¯Ó‚‰ ‰‡È·Ó ÈÚ· ÚÈÓ˘Ó :¯·Ò˜ ‡Óχ .ÈÏ Ú˜˙ ÔÂÂÎȇ ,˙Ò Î‰ ˙È· ȯÂÁ‡ ¯·ÂÚ ‰È‰ :È·È˙ÈÓ ,‰ ÂÂÎ ÚӢ ,˙Ò Î‰ ˙È·Ï ÍÂÓÒ Â˙È· ‰È‰˘ ‡ ,‡ˆÈ Â·Ï ÔÂÂΠ̇ ,‰ÏÈ‚Ó Ï˜ ‡ ¯Ù¢ Ϙ ÔÂÂÎ ÈΠ[‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó] .‡ˆÈ ‡Ï Â‡Ï Ì‡Â ÔÂÂÎÈÓ ‡˜ ‡Ï [Ú˜Â˙‰-] ͇ȉ ,ȉ È‡Ó Â·Ï ÁÈÏ˘· ‡Î‰ [‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó] .‰È„È„ ‡˙Ú„‡ .‡ÓÏÚ ‰ÈÏ· ‰È˙Ú„„ ,Ô È˜ÒÚ ¯Â·Èˆ ˜ÒÙ (’ð ¹−¼½ ’½ öô−½ë ì"îê) ¯·ÁÓ‰ ‫והנה‬ ˙Ú„· Ì Ó‡ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ˘ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ˘ ˜ÒÙ ‰ÏÈÁ˙·˘ ‰‡¯ Ê"·„¯‰ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ˘ ˜ÒÙ · ¯ÊÁ ÍÎ ¯Á‡Â ‰ ÂÂÎ Ï‡Â˘‰ ÂÏ ·˙Î 'Î ÔÓÈÒ '„ ˜ÏÁ· ȯ‰˘ ‡Â‰Â ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂÂˆÓ ÔÏ ‡ÓÈȘ„ Ì˙·˙Î ¯˘‡Î ‡˙ÏÈÓ„ ‡Ë˘Â˜ ÂÏ ‰ ÂÚ ·Â¯ ÂÓÈÎÒ‰ Ô΢ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂˆÓ Ê"·„¯‰ ˙·¢˙· Ì Ó‡ ,'ÂΠÌÈ Â¯Á‡‰ ÂÏÈÙ‡Â' ·˙Î ‰"Θ ÔÓÈÒ· Ì"·Ó¯‰ ˙ ¢ÏÏ Â„ÂÓ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂˆÓ ÌȯÓ‡‰ ˙Ú„Ï ‡ÓÈȘ„ ȇÓÏ ÂÏÈه ·˙Î ‡Ï„Ó 'ÂΠ‰ÏÈ‚Ó· ˙Ú„Î ¯·Ò ‡Ï‡ ÔÎ ¯·Ò ‡Ï˘ ÚÓ˘Ó ,ÔÏ '· ÔÓÈÒ È˘È˘ ˜ÏÁ· Ì‚ ·˙Î ÔΠ,¯·ÁÓ‰ ‰Îω„ ÔÏ ÚÓ˘Ó ‰Îω ÔÈ ÚÏÂ' Â"Ó¯ ÌÈÙχ

ÂÁÏ˘ ,¯‡Â·Ó (.ì×) ‰ ˘‰ ˘‡¯· ‫בגמרא‬ Ï· ‡ÙÎ :χÂÓ˘„ ‰Â·‡Ï ‰ÈÏ ‡ÓÈÏȇ ,Ô‡Ó Â‡ÙÎ [Ô È˘˜ÓÂ] .‡ˆÈ ,‰ˆÓ ,‰Ë¢ ÌÈ˙Ú ÌÈÏÁ ÌÈ˙Ú :‡È ˙‰Â ,„˘ ‡ÙÎ ,Âȯ·„ ÏÎÏ Á˜ÙÎ ‡Â‰ ȯ‰ - ÌÈÏÁ ‡Â‰˘Î .Âȯ·„ ÏÎÏ ‰Ë¢Π‡Â‰ ȯ‰ - ‰Ë¢ ‡Â‰˘Î ¯Ó‡ .ÌÈÈү٠‰‡Ù΢ :È˘‡ ·¯ ¯Ó‡ [‡Ï‡] ȯ‰„] ‡ˆÈ ¯È˘Ï Ú˜Â˙‰ :˙¯Ó‡ ˙‡Ê ,‡·¯ ‰ ÂÂÎ ‡Ï· Ò Â‡· ÂÏÈÙ‡ ‰ˆÓ Ï·‰˘ ÂÓÎ ¯Ù¢· Ú˜Â˙‰˘ ¯ÓÂÏ ˘È ÔÎ ÂÓÎ ÔΠ̇ ‡ˆÈ .[‡ˆÈ ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ˙‡ˆÏ ÏÏÎ ÔÂÂÈÎ ‡Ï ¯È˘Ï Â‰Ó [‡Ï‡] .͉  Èȉ ,‡ËÈ˘Ù [Ô È˘˜ÓÂ] Ï· Ì˙‰ :[¯Ó‡ Â Ì‰È È· ˜ÏÁ ˘] ‡ÓÈ˙„ È·‚] ‡Î‰ Ï·‡ Ï· ‡‰Â ‡ ÓÁ¯ ¯Ó‡ ‰ˆÓ ˜ÒÚ˙Ó È‡‰Â ,·È˙Î ''‰Ú¯˙ Ô¯ÎÊ'' [¯Ù¢ ‡ˆÈ ˜ÒÚ˙Ó‰˘] ÔÏ ÚÓ˘Ó ‡˜ ,‡Â‰ ‡ÓÏÚ· ‰˘˜Ó] .[‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ˆӄ ÔÂÂÈÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂˆÓ :‡·¯ ¯·Ò˜ ‡Óχ [‡¯Ó‚‰ ˙˘¯Ù·] ‰¯Â˙· ‡¯Â˜ ‰È‰ :‰È·È˙ȇ .‰ ÂÂÎ ÔÂÂΠ̇ ,‡¯˜Ó‰ ÔÓÊ ÚÈ‚‰Â ,[ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ ÔÂÂÎ Â‡Ï È‡Ó .‡ˆÈ ‡Ï Â‡Ï Ì‡Â ,‡ˆÈ Â·Ï ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ÁÎÂÓ ÔΠ̇Â]˙‡ˆÏ Â·Ï .˙¯˜Ï [ÔÂÈ΢ ‡Ï‡] ,‡Ï [‡¯Ó‚‰ ‰Á„ .‰ ÂÂÎ ˙ˆ¯˙Ó] .ȯ˜ ‡˜ ‡‰ ,˙¯˜Ï [‡¯Ó‚‰ ‰˘˜Ó] ‰‡È¯˜ ÂÏÈÙ‡ ԇΠÔȇ ‰È‚‰Ï ‡¯Â˜· [‡¯Ó‚‰ ÔÂÂΠ̇ ˜¯Â ,‡ÓÏÚ· Ì‚ӂ ‡Ï‡ ‰ ÂÂÎ ‡ÏÎ

è−š³

‫ הר"ר מנחם יודא פריעדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

È·¯' (:êô) ‰ÎÂÒ· ‰ ˘Ó‰ ȯ·„ ÏÚ ‫והנה‬ ‚Á Ï˘ Ô¢‡¯‰ ·ÂË ÌÂÈ :¯Ó‡ ÈÒÂÈ ·ÏÂω ˙‡ ‡ÈˆÂ‰Â Á΢ ,˙·˘· ˙ÂÈ‰Ï ÏÁ˘ ‡Ï' ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó '¯ÂËÙ Y ÌÈ·¯‰ ˙¢¯Ï ·ÈÈÁ · ‡ˆÈ Ï·‡ ,· ‡ˆÈ ‡Ï˘ ‡Ï‡  ˘ ,‰È· ˜Ù ‰È‰·‚‡„Ó ‡‰ [‡¯Ó‚‰ ‰˘˜ÓÂ] :¯Ó‡ ‡·¯ ,ÂÎÙ‰˘Î :ÈÈ·‡ ¯Ó‡ [Ô Èˆ¯˙ÓÂ] Ô È˜ÒÚ È‡Ó· ‡Î‰ .ÂÎÙ‰ ‡Ï˘ ‡ÓÈ˙ ÂÏÈÙ‡ ‰Ê ÏÚ ˘"‡¯‰ ·˙Π.'ÈÏη ‡Ȉ‰˘ Ô‚Π̇ ,·ÏÂω ÏÚ Ì„‡ ͯ·È È˙Ó ˜„˜„Ï Íȯˆ' ‡Î‰ Ô È¯Ó‡ ‡‰ ,„ȷ ÂÏË ˘ ¯Á‡ ͯ·È ÏÚ Í¯·Ó ‡‰È˘ Ô ÈÚ·Â ‰È· ˜Ù ‰È‰·‚‡„Ó Í¯·È˘ ‰‡¯ ‰È‰Â .Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ ˙ˆӉ ÏÎ ¯·˙ÒÈÓ ‡Ï Ï·‡ ,„ȷ  ÏËÈ˘ ̄˜ ÂÈÏÚ ÈÏη Á ÂÓ ‡Â‰˘ „ÂÚ· ÂÈÏÚ Í¯·È ͇ȉ„ ÔÈÏÈÙ˙ (:íñ ¹ð) ‰·¯ ıÓ˜‰ ˜¯Ù· Ô È¯Ó‡ ‡‰ ˙Ú˘ „Ú ‰Á ‰ ˙Ú˘Ó ,Ô‰ÈÏÚ Í¯·Ó È˙ÓÈ‡Ó Â„È· ˙ ÓÂÊÓ ‰ÂˆÓ‰ Ôȇ„ ÔÓÊ Ï΄ ,‰¯È˘˜ ͯ·È˘ ·ÂË .ͯ·È˘ ¯·˙ÒÈÓ ‡Ï ˙¢ÚÏ ‚¯˙‡‰ ÏÂËÈ˘ ̄˜ ·ÏÂω ÏÂËÈÏ ÏÈÁ˙È˘Ó .‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ·ÎÚÓ˘ Ô˙ÈÈ˘ÚÏ ¯·ÂÚ Â Èȉ„ Ô È¯Ó‡„Πͯ·È˘ „Ú Ô‰Ó „Á‡ ÍÂÙ‰È ÈÓ È‡ ÈÓ È‡ .Ô˙ÏÈ„‚ ͯ„· ‡Ï‡ ‡ˆÂÈ Â È‡˘ ‡Î‰ ÏÚ Û‡ ,‰Î¯·‰ ¯Á‡ „Ú ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÈ ˙ˆӄ (:ì× ¹ð) ‰ ˘‰ ˘‡¯· Ô È¯Ó‡„ ·‚ Ï·‡ ,Ì˙Ò· ÈÏÈÓ È ‰ ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ô È‡ .‰ÈÁ¯Î ÏÚ· ˜ÈÙ ‡Ï ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÈÂÎÓ· ȯÈÈÓ„ ÌÂ˘Ó ,ÈΉ ‡Î‰ È ˘Ó ‡Ï„ ‡‰Â ‡Ó˙ÒÓ„ ‰ÂˆÓ ˙ ÂÂÎ È È„· Ș·  ȇ˘ Ì„‡· „Â¯Ë ‰È‰˘ ÈÙÏ ‰"¯Ï ‡Ȉ‰ Á΢˘ ‰Ó ó¾) ‡"·Ëȯ‰ Ìχ .'„ÂÓÏÏ È˜· ψ‡ ÍÏÈÏ ÈÈ ˘ È ‰· Ô È˜Á„„ÓÂ' ·˙Î (−−ëê þôê êþôè í"ð · ˙‡ˆÏ ÔÂÂÎ˙ ‡Ï˘· ÌȘ‡ ‡Ï ȇ‰ ÈÏÂÎ

‰‡¯ ÔΠÂÓÈÚ Â˜ÂÓÈ „ ÈÒÂÈ È·¯Î ‡¯ÈÊ È·¯Î ˜ÒÙ ÔΠ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ÌȘÒÂÙ‰ ˙Ú„ ȯ‰ .'ÂΠ(öñíñ −¾ þîê−ëë ðî¼ ö−−¼) Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„· Ì Ó‡ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ Â˙ ˜ÒÓ˘ ˙ÂÎω· ¯Âˉ ‰ ‰„ ,ÌȘÒÂÙ‰ ˜ÏÁ ˘"‡¯‰ ˙ÂÏ„‚ ˙ÂÎω ÏÚ·„ ·˙Î (í"¼³ öô−½ë) ÁÒÙ È·‡ È Â„‡ ·˙Î ÔΠ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ„ ˜Ò٠ȯ·„Ï ÌÂ˜Ó ‰‡¯‰ Ì˘ ÛÒÂÈ ˙È·‰Â ,˘"‡¯‰ Ì˘˘ (ê"− öô−½ è šþõ) ‰ ˘‰ ˘‡¯· ˘"‡¯‰ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ˘ ˜ÒÂÙ Û"ȯ‰˘ ·˙ΠȘÒÙ ¯ÂˆÈ˜· ÔΠ,‰ÊÏ ˙Âȇ¯ ‡È·‰Ï Íȯ‡‰Â ¯ÈÎʉ ‡Ï ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ„ ˜ÒÙ Ì˘ ˘"‡¯‰ -] ,‰ ÂÎ Íȯˆ Ôȇ„ ÌȘÒÂÙ‰ ˙¯·Ò ˙‡ ÏÏÎ ˙ÎÒÓÏ ˘"‡¯‰ ȘÒÙ ¯ÂˆÈ˜˘ ‡Â‰ ÚÂ„È ¯·„ ¯ÂË· ·˙Î ÔΠ.[¯Âˉ  ȷ¯Ó ̉ ‰ ˘‰ ˘‡¯ ˘"‡¯‰˘ (¬"õš³ öô−½ ¹î½) ‰ ˘‰ ˘‡¯ ˙ÂÎω· ˙È·‰ Ì˘ ·˙Π,‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ˘ ·˙Î Û"ȯ‰„ ÔÂÂÈÎ Ô È˘ ÈΉ ‰Îωτ ÛÒÂÈ ¯Âˉ ·˙Î ÔΠ.ÔИÒÙ ˘"‡¯‰Â Ì"·Ó¯‰Â ˘"‡¯‰ Ì˘· (’½ öô−½) ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ ˙ÂÎω· ˙ÂÎω· Á"·‰ Ì Ó‡ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ¯Âˉ ˙Ú„Ï ·˙Î (’ì ¹−¼½ í"¼³ öô−½) ÁÒÙ ˜ÏÁÓ ÔÎÏ ‰Ê· ‰Îω‰ ËÈÏÁ‰ ‡Ï ˘"‡¯‰„ ‡˙Èȯ‡„·˘  Èȉ„ ,Ô ·¯„Ï ‡˙Èȯ‡„ ÔÈ· ‰Ê‰ ÔÓÊ· ¯Â¯Ó ÔÂ‚Î Ô ·¯„· ÂÏȇ ‰ ÂÂÎ Íȯˆ ·˙΢ ‰ÓÓ ÔÎ ˜ÈÈ„˘ ˘"ÈÈÚ ,‰ ÂÂÎ Íȯˆ Ôȇ ‡¯ÓÂÁÏ Ô ÈÏʇ ÍÎω' (ó¾) ‰ ˘‰ ˘‡¯· ‰¯ÂÓ ÔÂ˘Ï‰˘ ȯ‰ 'ÚÈÓ˘Ó ÚÓ¢ ˙Ú„ Ô ÈÚ·Â ,‡¯ÓÂÁÏ ÏÈʇ ‡ È„ ȇ‰ ‰ÈÏ ‡˜ÙÒÓ„ Ì¢Ӣ ÍÏÈÏ Â Ï ˘È Ô ·¯„ ˜ÙÒ·˘ ȯ‰ Ô΢ ÔÂÂÈΠ·˙Î (’½ öô−½ ¾−þ) ÔÁÏ˘‰ ͯډ Ô· .‡ÏÂ˜Ï ÔÈ· ˜ÏÁÏ ·˙΢ Á"·‰ ȯ·„Î ‡Ï˘ ÁÈ¯Î‰Ï .˘"ÈÈÚ Ô ·¯„Ï ‡˙Èȯ‡„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˘È˜Ï ˘È¯ ˙Ú„Ï È¯‰ ,ÔÎ ˘È˜Ï ˘È¯ ¯Ó‡ ÔÂÂÎÓ Â È‡˘Î ÔΠ̇ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ '· ˜ÏÁÏ ·˙Π.ȯ˜ÈÓ Ú˘¯Â Ú˘Â٠ȇ„ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ „"ÓÏ˘ ,‡ ,ÌȘÂÏÈÁ Ô‚Π,Â˙ˆÓÏ È‡¯ ÔÈÓ‰ Ï΢ ˙ˆӷ  Èȉ ¯Ù¢ ÂÊ ‰ˆÓ ˙ÎÈ˙Á Ôȇ„ ¯Ù¢ ·ÏÂÏ ‰ˆÓ ‰ÂˆÓÏ ¯˘Ù‡„ ,Â˙ˆÓÏ ÔÈ„ÁÂÈÓ Âχ ·ÏÂÏ ,Ô ÈÓ Ï˘ ÌȯÁ‡ Ìȯ·„ È„È ÏÚ ÌÈÈ˜Ï ÂÊ „ÁÂÈÓ‰ È˯٠¯·„· Ï·‡ .‰ ÂÂÎ Ô ÈÚ· ÔÎÏ ÂÙ‚· ‡Ï‡ ÂÓÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ ȇ Â˙ˆÓÏ „ÓÂÚ Ô‚Π,ÂÓˆÚ· · ‡Ï‡ ¯˘Ù‡ ȇ  ÈÓ· ÂÏÈه „ÁÂÈÓ Ô˙ÏÈ· ˙ˆӄ ÁÒÙ ÌÈ˘„˜ ˙ÏÈ· ,ÔÙ‚· ‡Ï‡ Ô˙ÂÂˆÓ ÌÈÈ˜Ï ¯˘Ù‡ ȇ ÔÙ‚· ÔÈ„ÓÂÚ ÔÓ˘Ï ÔÓ˙Ò„ ÌÈ˘„˜ ˙ËÈÁ˘Ï ÈÓ„ Ô‡ÓÏ ‰ÏÈÓ· Ì‚Â .ÔÙ‚· „ÁÂÈÓ Ô˙ˆÓ Ïȇ‰ Ì"ÂÎÚ· ÈΉ ÂÏÈÙ‡ ‰Ó˘Ï ‰ÏÈÓ ÈÚ·„ ¯Ó‡„ ‰Ó˘Ï ‡Ó˙Ò ‡Ó˙Ò „È·Ú„ ÌÂ˘Ó ‰¯È˘Î ,ÌÈÁ·Ê„ ˜"Ù¯ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙΢ ÂÓΠȇ˜ Ì„‡ ˙ˆӄ ÌÂ˘Ó ‡ÓÚË Â Èȉ„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ .ȇ˜ ‰Ó˘Ï ‡Ó˙Ò ‡ÏÈÓÓ ÂÙÂ‚Ï ˙„ÁÂÈÓ ‰Ê ¯Ó‡ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ·˙Î „ÂÚ ,· ˘È ‰ÎωΠ‡Ï˘ Ô‡˘Ú ̇˘ ˙ˆӉ Ïη Ï·‡ Ô˙ˆÓÎ Ô˙¢ÚÏ ¯ÂÊÁÏ ÏÂÎÈ˘ ‰ ˜˙ ÂÏ Ô˙ÂˆÓ ÏË· ÔÓ˘Ï ‡Ï˘ Ô‡˘Ú ȇ„ È ‰· ‰¯˘Î‰Î ‡Ï˘ ‰˘Ú ̇ ‰ÏÈÓ ÔÂ‚Î È¯Ó‚Ï Û‡ Â˙ˆÓÎ ˙¢ÚÏ ‰¯ÊÁ· ¯˘Ù‡ ȇ ·Â˘ ‰Ê Ôȇ ˙ȯ· Ì„ ˙Ùˉ· ¯˘Ù‡„ ·‚ ÏÚ ‡Ï˘ Ô‡˘Ú ȇ ÌÈ˘„˜ ÔΠ,‰ÏÈÓ ˙ÂˆÓ ¯˜ÈÚ ÈΉ ÌÂ˘Ó ,‰Ê Ô·¯˜ ˙ÂˆÓ ÏË· Ô˙ˆÓÎ ˙ÂˆÓ ¯‡˘· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ȇ˜ ÂÓ˘Ï ‡Ó˙Ò ˘È Ô˙ˆÓÎ ‡Ï˘ Ô‡˘Ú ·ÏÂÏ ¯Ù¢ ‰ˆÓÎ Ôȇ ÔÎÏ Ô˙ˆÓÎ ˙¢ÚÏ ¯ÂÊÁÏ ‰ ˜˙ Ì‰Ï ·˙Î ÂÊ ‡¯·Ò ÔÈÚΠ.ÔÓ˘Ï ˙„ÓÂÚ ÔÓ˙Ò

ð−š³

Ôȇ ˙ˆӄ ÔÏ ‡ÓÈȘ„ Ô ÈÚÓ˘ ,‡Ȉ‰˘Î ‡È„‰Ï ÈÓ Ô Èίل  Èȉ ,˙‡ˆÏ ‰ ÂÎ ˙ÂÎȯˆ '‰¯ÂÓ‚ ‰È‡¯ ÂÊ ,‰È· ˜Ù ‰È‰·‚‡„Ó ‡‰Â ÂÊ ‡È‚ÂÒÓ ‰¯Â¯· ‰È‡¯Ï ·˙Πȯ‰ ,Î"Ú ÈÈ·‡Â ,˜Ù ‰È‰·‚‡„Ó È˘˜Ó„ Ò"˘„ ‡Ó˙Ò„ ȯ·Ò„ ÁÎÂÓ ÂˆÂ¯È˙Î „Á‡ ÏÎ È ˘Ó„ ‡·¯Â ‰Â‰ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ̇„ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ„ .˙‡ˆÏ ÔÂÂÎ ‡Ï˘· ȯÈÈÓ ÔÈ˙È ˙Ó„ ¯ÓÈÓÏ Â‰Ï ˙ÂÁ„Ï ˘"‡¯‰ ÈˆÓ ÈÎȉ ¯Â‡È· Íȯˆ ‰¯Â‡ÎÏ ̇„ ÔÂÂÎÏ Ú„ÂÈ Â È‡· ȯÈÈÓ„ ¯ÓÂÏ ÂÊ ‰È‡¯ ÔÈ„‰ ̇ ˙‡ˆÏ ÔÂÈÎ ‡Ï˘ ¯Â¯· ‡Â‰ ȯ‰ ÔÎ ‡‰Â ‡È˘Â˜ È‡Ó ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ„ ‡Â‰ ˙‡ˆÏ ÔÂÈÎ ‡Ï˘ ÔÂÂÈΠȯ‰ ˜Ù ‰È‰·‚‡„Ó ˘"‡¯‰ ˙ ÂÂ΢ ÌÈ Â¯Á‡‰ ˆ¯È˙ .‡ˆÈ ‡Ï ·˙΢ ‰Ó ÏÚ ÂÏ ‰˘˜Â‰˘ ‰Ó ·˘ÈÈÏ ˜¯ ̇ Ï·‡ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ Û‡„ ̇ ,ÂÁ¯ÂÎ ÏÚ· ˜Ù ‡Ï ˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÂÈÎ ‡Î‰„ ÈÈÂ È˘Ï ‡¯Ó‚‰Ï ‰ÈÏ ‰Â‰„ ‰˘˜ ÔÎ È ˘Ó ‰Ê ÏÚ ,˙‡ˆÏ ‡Ï˘ ÔÂÂÎ˙ ˘· ȯÈÈÓ .'ÂΠȘ·  ȇ˘ ȯÈÈÓ„ ˜ÏÁ „ Û‡„ (.¬× íò¾í ¾êþ) Ô·‡ ȯÂˉ ‫כתב‬ ‡ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ È‡ ‡¯Ó‚· ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎÏ„ ˙ÂÂˆÓ Ì ˘È ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‡Ï ÏÚ ˙‡Ê ·˙Î Ô·‡ ȯˉ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ (:ð−š) ÌÈÁÒÙ· ¯Ó‡ ˘È˜Ï ˘È¯„ ‰˘˜‰˘ ‰Ó ÂÏȇ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ¯Â¯Ó ˙ÂˆÓ È·‚ ¯Ó‡˘ Ô ÁÂÈ È·¯ ÏÚ ˜ÏÁ (:−) ˙Âȯ‰ ˙ÎÒÓ· ÂÏ·˘ ‰Ê 'ÂΠ̉ÈÁÒÙ Âψ˘ ÌÈ ˘Ï Ï˘Ó ÂÏ˘ÎÈ ÌÈÚ˘ÂÙ ÂÈÏÚ ¯Ó‡ ‰Ò‚ ‰ÏÈ· Ì˘Ï Â‡¯˜Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ ˘È˜Ï ˘È¯ ¯Ó‡Â ,'ÂΠ̷ ͇ ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ ‰˘Ú ‡Ï ˜¯ ÈÎ Ú˘¯ Íȇ‰ Ô·‡ ȯÂˉ ‰˘˜‰Â .Ú˘¯ ȯ˜ÈÓ ‡Ï

³

‫ הר"ר מנחם יודא פריעדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ˆÓ È·‚ ˙È˙ÈÓ‡‰ Ì"·Ó¯‰ ˙ÁÒ ˘ ¯˘Ù‡„ ˙Ó‡ ÌȯÙÒ‰ ˙ÁÒ ̇ Ì Ó‡ ,'‡ˆÈ ‡Ï' ‰˘ÚÓ ‰˘ÂÚ Â È‡˘ ‡˜Â„„ ·˘ÈÈÏ ‰ˆÂ¯ ‡Â‰ ‡Â‰ ¯˜ÈÚ Ú˜Â˙‰ ÂÏÈه ,‰ÚÈÓ˘‰ ‡Ï‡ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰ ÂÂÎ Íȯˆ ÍÎÈÙÏ ,‰ÚÈÓ˘‰ ¯·Ò„ ·˘ÈÈÓ ÔÈÈ‚ÂÒ· Ô"¯·Â .‰ˆÓ ˙ÏÈ·· Ô‡Ó ‡¯Ó‚· Ô ÈÊÁ ‡Ï ‰ˆÓ·„ ÔÂÂÈÎ Ì"·Ó¯‰ ÏÚ Û‡Â ,‰Ï Ô ÈÁ„ ‡Ï ,‡È„‰· ‰ÈÏÚ ‚ÈÏÙ„ Ô΢ ‡ˆÈ ‡Î‰ ‡ˆÈ ‡Ï ¯Ù¢ ˙ÚȘ˙·„ ·‚ ÌÈ·ÏÁ· ˜ÒÚ˙Ó‰ ‡ÓÏÚ· Ô È¯Ó‡„Î ,‰ ‰ Â˘Ú ‡¯Ó‚· ȯ‰Â ,‰ ‰ Ô΢ ·ÈÈÁ ˙ÂȯÚ Ì"·Ó¯‰Â ,¯ÙÂ˘Ï ‰ˆÓ ÔÈ· ‡˙ÂÎȯˆ ÍÎ ÌÂ˘Ó ëî³×ë) „"·‡¯‰ ·˙Î ÔΠ.‡ ˜ÒÓÏ ÔÎ ¯·ÂÒ ‰·¯ ÏÚ ˜ÏÂÁ ‡ ˜ÒÓÏ ‡¯ÈÊ È·¯„ Û‡„ (ó¾  ȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ¯·ÂÒ ȄÈÓ·„ ,χÂÓ˘„ ‰Â·‡Ï ÂÁÏ˘„ ‡‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ ‰ ‰ ȯ‰˘ ˙ˆÓÏ ‰ ÂÂÎ Ô ÈÚ· ‡Ï ‰ÏÈ·„ ·˙Î ‰"ʯ‰ Ì˘· Ô"¯· ‰ ‰Â .ÂÈÚÓ  ¯‚ ‡ˆÈ ‰ˆÓ Ï· ‰‡ÙÎ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ÂÏÈÙ‡„ Ï·‡ ,‰ˆÓ ÂÊ ÁÒÙ ‰ÏÈω˘ Ú„È˘Î ˜¯  Èȉ ÔÈÈÚ .‡ˆÈ ‡Ï ‰ˆÓ ÂÊ Ôȇ ÏÂÁ ‡Â‰˘ ¯Â·ÒÎ ·˙Π.¯ÂÓ‚ ˜ÒÚ˙ÓΠȉ„ ¯‡È·˘ ȯȇӷ ÍÁ¯Î ÏÚ˘ (è"ñ öô−½ ³ë¾ ³×½ô) ·˜ÚÈ ˙ÂÏȉ˜‰ ‰ ÂÂÎ ÔÈ Ú „ÂÒÈ˘ ¯·Ò˘ Ô"¯‰ ˙Ú„· ¯ÓÂÏ ˘È ÈΉ ‡Ϸ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‰ÂˆÓ Ì˘Ï ˙‡ˆÏ ÔÂÈÎ ,‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ È·‚Ï ˜ÒÚ˙ÓÎ ‰ÈÏ È‰ ‡ÏÈÓÓ ˙¯Á‡ ‰ ÂÂÎÏ ·‚‡ ͯ„ ˙È˘Ú ˘ ˜ÒÚ˙Ó Ïη ‡Â‰ ‡ÏÏΠ,‰ÂˆÓ‰ ÌÂȘ ‰È‰ ‡Â‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ÂÈ˘ÚÓ ÏÈÚÂÓ ‰ ‰ ˘ ‡Îȉ„ .¯È·Ò‰Ï ‰˘˜ ‡˙ÏÈÓ„ ‡ÓÚË„ ,·˙Π,˜ÒÚ˙Ó ’ë šþõ) ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ ˙ÂÎω· Ì"·Ó¯‰ ‰ ‰Â ÔÂÈÎ ‡Ï ÚÓ˘ ˙‡ ‡¯Â˜‰' ·˙Î (’ê í×ñí ‡Ï Ï‡¯˘È ÚÓ˘ ‡Â‰˘ Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ· ·ÈÏ

μî½ í×ñí þîê−ëëî ë"ò¾ôë î−þëð îêëîí) Ì„‡ ÈÈÁ·

‰˘ÂÚ˘ ·ˆÓ‰ „ˆÓ ‰‡¯ ˘ ˙ˆӷ˘ (’½ öô−½ ˙Ú˘· ¯Ó‡˘ ÚÓ˘ ˙‡È¯˜· Ô‚Π,‰ÂˆÓ Ì˘Ï Ô È¯Ó‡ ÈÎ ,‰ ÂÂÎ Ô ÈÚ· ‡Ï ‰Ê· ,Â˙ÏÈÙ˙ .Â˙·ÂÁ È„È ˙‡ˆÏ Â˙Ú„ ‡Ó˙ÒÓ„ ·˙Ή Ô‡‚‰ Ì˘· ‡È·‰ ¯ÙÂÒ Ô˙Á‰ ‫אול‬ ÌÈ ÈÓ Ú·¯‡„ ·ÏÂÏ·„ ,ÍÙÈ‰Ï ¯ÙÂÒ Ôӄʉ· ‰Ê Ôȇ„ ‰ÂˆÓÏ ˜¯ ÌÈ„ÁÂÈÓ Âχ ‡Ï ̇ ÌÈ ÈÓ ‰Ú·¯‡‰ Âχ Ì„‡ Á˜È˘ ‰ ÂÂÎ Íȯˆ Ôȇ„ „ÂÓ ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ‰Ê· ‰ÂˆÓÏ Â È‡„ ‰ˆÓ ˙ÏÈ· ¯Ù¢ ˙ÚȘ˙Ï ÈÓ„ ‡Ï .‰ÂˆÓ‰ ÌÈÈ˜Ï Â˙ ÂÂ΢ ÍÎ ÏÎ ¯¯Â·Ó ³îê ï"¬ öô−½ ê šñì) ̉¯·‡ ¯·„· „ÂÚ ‫וראה‬

ÂÏÈÙ‡„ ·˙΢ (ê ³îê î öô−½ ë šñìî ¬× ˜¯  Èȉ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ,¯Ù¢ ‰ˆÓ Ô‚Π„ÈÓ˙ ‰Ú·˜ ‰ ȇ˘ ‰ÂˆÓ· ‰·ÂÁ ÌÈÂÒÓ ÔÓÊ·Â ‰Ú·˜ ‡È‰˘ ‰ÂˆÓ Ï·‡ ,˙"˙ Ô‚ΠȄÈÓ˙ ÔÙ‡· ‰ÂˆÓ‰ ˙¢ÚÏ ÂÈÏÚ .ÔÂÂÎÓ Â È‡˘Î ÂÏÈÙ‡ È ‰Ó ‰Ê· í×ñí ’î šþõ) ‰ˆÓ ıÓÁ ˙ÂÎω· "‫הרמב‬

Ô‚Π‰ ÂÎ ‡Ï· ‰ˆÓ Ï·' ·˙Î(’è È„È ‡ˆÈ ÏÂÎ‡Ï ÌÈËÒÏ Â‡ ÌÈ‚ ‰ÂÒ ‡˘ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ˆӄ ˜ÒÙ˘ ȯ‰ .'Â˙·ÂÁ ·˙Î (’ð í×ñí ’ë šþõ) ¯Ù¢ ˙ÂÎω· ͇ ÔÂÂÎ˙ ‡Ï Â˙·ÂÁ È„È ˙‡ˆÏ ÚÓ¢ ÔÂÂÎ˙ ' Â‡ÈˆÂ‰Ï Ú˜Â˙‰ ÔÂÂÎ˙ ˘ ‡ Â‡ÈˆÂ‰Ï Ú˜Â˙‰ Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‡Ï ,˙‡ˆÏ ÚÓ¢‰ ÔÂÂÎ˙ ‡Ï ‰ˆÓ È·‚˘ ȯ‰ ,'ÚÈÓ˘Ó ÚÓ¢ ÔÂÂÎ˙È˘ „Ú ˙ÂÎω·Â ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ˆӄ ˜ÒÙ ÁÎÓ .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ÚÓ˘Ó ¯Ù¢ (ó¾ þõî¾ ³î×ñíë) ‰ ˘Ó „È‚Ó‰ ·˙Î ÂÊ ‡È˘Â˜

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Â˙ÂˆÓ ‰˘Ú˘ ÏÎ ‰˘Ú ˙ÂˆÓ Ô‰˘ ˙ÂˆÓ Â˙ÂˆÓ ÌÈȘ ȯ‰ ‰Ï ÔÈÂÎ˙ ‡Ï˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ‡ˆÈ˘ Ô΢ ÏΠ,¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰Ê Ôȇ˘ ‡Ï‡ ÚˆÓ‡· ¯‰¯‰˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ ˙‡ˆÏ ÔÂÈΠ̇ ÌÈÓ˘ ˙ÂÎÏÓ ˙Ï·˜ Ô‰˘ Âχ Ï·‡ .‰ÂˆÓ‰ ‰ Â٠··Ï ‡‰È˘ ÔÈ„·  ȇ ,ÌÈÁ·˘ ¯Â„Ò Â‡ ‰Î¯· ÔÈ· ˜ÏÁ˘ ‡È‰ ÂÊ ,ÌȯÁ‡ Ìȯ·„Ï Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ ÔÈ· ‡ ˙Âί·‰ ¯‡˘Ï ‰ ¢‡¯ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӷ ÔÈÂÏ˙ Ìȯ·„‰ ̇˘ ,¯‡˘Ï ‰ ¢‡¯ ‰Î¯· ÈÏ ‰Ó ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ‡ ‰ ÂÎ ‰Ê ¯˙ÂÈ ‰‡¯ ‰Ê ,˙Âί·‰ ¯‡˘ ÈÏ ‰Ó ˙ÂˆÓ ‰ ÈÓ ˙ÚÓ˘ ÈÚ· ‡˜„ ‡‰Â .˙Ó‡‰ ͯ„ ÈÏÂη„ ‰ÈÏ ÚÓ˘Ó„ ÌÂ˘Ó ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ÂÏ ‰È‰ ¯˘Ù‡˘ ˙Ó‡·Â ,¯Ó‡˜ ÚÓ˘ ˙ȇ¯˜ Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙÓ Ô‡Î Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ· ԇΠı¯˙Ï Â ·¯‰ ˙ ÂÂÎ Ì‚ ÂÊ˘ ÌÈ Â¯Á‡‰ ·˙Π.ÍÏȇ Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ· ÚÓ˘ ˙‡È¯˜· Ì‚ ˙Ó‡·˘ ,‰ ÂÈ ¯ÒÁ ‰ ÂÂÎ ‡ÏÏ„ ÔÂÂÈÎ ·Ï‰ ˙ ÂÂÎ Íȯˆ ÌÈÓ˘ ˙ÂÎÏÓ ÏÂÚ ˙Ï·˜ Ï˘ ‰ÂˆÓ‰ ̈ڷ ‰Ó ,ÌÈÁ·˘ ¯Â„ÈÒ ÏΠ‰Î¯· È·‚ ÂÓΠ˙ÂÎȯˆ ˙ÂˆÓ ‰ ÈÓ ÚÓ˘' ‡¯Ó‚‰ ‰˙˘˜‰˘ Ïη˘ ‡¯Ó‚Ï ÚÓ˘Ó ‰È‰˘ ÌÂ˘Ó ,'‰ ÂÎ ‡ˆÈ ·ÈÏ ÔÂÈΠ̇„ ÔÈ„‰ ¯Ó‡ ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ ‰‡¯˜ ˙ÂˆÓ ˜¯ ˘È ‰˘¯Ù‰ Ïη„ ˙Ó‡·Â ÂÊ˘ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ .‡"·˘¯‰ ¯‡È·„Π‡ÓÏÚ· Ôȇ ˙ÂˆÓ ¯·ÂÒ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„ Ï˘ Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ‡ÏÏ˘ ÔÂÈÎ ,·Ï‰ ˙ ÂÂÎ Ô ÈÚ· ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ .ÌÈÓ˘ ˙ÂÎÏÓ ÏÂÚ ˙Ï·˜· ¯ÒÁ ‰ ÂÎ ˙ÂÓÁÏÓ· Ô"·Ó¯‰ ‫אמנ‬ Ô‡ÓÏ˘ ¯·ÂÒ ‡"·˘¯‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ ˜ÂÒÙ· Ì‚ Èʇ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ÂÂˆÓ ¯Ó‡„ (ó¾ íò¾í ¾êþë)

﬚³

·ÈÏ ÔÂÈÎ ‡Ï ̇ ¯‡˘‰Â Â˙·ÂÁ È„È ‡ˆÈ ‰È‚Ó Ô‡ Âί„Î ‰¯Â˙· ‡¯Â˜ ‰È‰ ÂÏÈÙ‡ ,‡ˆÈ ‡Â‰Â ‡ˆÈ ‰‡È¯˜ ˙ ÂÚ· Âχ‰ ˙ÂÈ˘¯Ù‰ ˙‡ ÚÓ˘Ó ‰¯Â‡ÎÏ .'Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ· ·ÈÏ ÔÂÈ΢ ‰ ÂÂÎ ÈÚ· ÔÎÏ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ˜ÒÙ„ È·‚ ˜ÒÙ˘ ‰ÓÓ ¯Â‡È· ÍȯˆÂ ,Ô¢‡¯ ˜ÂÒÙ·  ·¯· ÔÈÈÚ .‡ˆÈ ÏÎ‡Â Â‰Â‡Ò ‡ ̇„ ‰ˆÓ íò¾í ¾êþë öëê −þî¬ë î−þëð îêëîíî .ë− ³î×þë) ‰ ÂÈ ÈÓ ÂÏÈÙ‡„ ¯‡È·˘ (íòî× ®"ê ³î®ô í"ð :ì× ÈÏÈÓ È ‰ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ˆӄ ¯·ÂÒ˘ ̘ӷ ‡Â‰ ‰˘ÚÓ‰˘ ‰˘ÚÓ Â· ˘È˘ ¯·„· ‰„‚‡„Ó Ô È¯Ó‡„ ·ÏÂÏ ˙ÏÈË Ô‚Π‰ ÂÂΉ ‰ÂˆÓ· Ï·‡ ,‰Ê· ‡ˆÂÈÎ ÏÎ ÔΠ‰È· ˜Ù ,‰ ÂÂÎ ‰Îȯˆ ȇ„ „·Ï· ‰¯ÈÓ‡· ‰ÈÂÏ˙˘ ‰¯ÈÓ‡· ÔÂÂÎÓ Â È‡˘Î ·Ï· ‡È‰ ‰¯ÈÓ‡‰˘ ‰˘Ú ‡Ï˘ ÈÓÎ ‡ˆÓ ‰˘ÚÓ ‰˘ÂÚ Â È‡Â .˙ÂÂˆÓ‰Ó ¯·„ Ì¢ ³î®ô í"ð :ì× íò¾í ¾êþ) Ô·‡ ȯÂˉ ‫והקשה‬

Ô ˙ ÚÓ˘ ˙‡È¯˜ È·‚ ȯ‰ (íòî× ®"ê ÔÂÈΠ̇ ‡¯˜Ó‰ ÔÓÊ ÚÈ‚‰Â ‰¯Â˙· ‡¯Â˜ ‰È‰ ˙ÂˆÓ ‰ ÈÓ ÚÓ˘ ‡¯Ó‚‰ ˙˜ÈÈ„Ó ,‡ˆÈ ·ÈÏ ˙ÂÈÂÏ˙‰ ˙ˆӷ Ì‚˘ ÁÎÂÓ È¯‰ ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ‰ ÂÂÎ Íȯˆ ÔËȇ ‰¯ÈÓ‡· .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˜ÂÒÙ„ ·˙Î (:è−) ˙Âί·· ‡"·˘¯‰ ‫והנה‬ Ôȇ „·ÚÈ„· ÂÏÈه ‰ ÂÂÎ Íȯˆ Ô¢‡¯ ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ˆӄ ÔÂ„È · ÈÂÏ˙ ‰Ê ¯·„ Ï·‡ ,ÌȯÂÓ‡ Ìȯ·„‰ ˙‡ˆÏ ‰ ÂÂη Ì˙‰„ ¯‰¯‰È ‡Ï˘ ¯ÓÂÏÎ ÔÈ Ú‰ ˙ ÂÂÎ Íȯˆ ԇΠ˙ÂÔÎÏÓ ÏÂÚ ÂÈÏÚ Ï·˜È˘ È„Î ÌȯÁ‡ Ìȯ·„· ÔÎ Ì‚ ¯Ӈ˘ ÔÈ ÚΠ,·Ï‰ ˙ÓÎÒ‰· ÌÈÓ˘ ¯‡˘·˘ ,ÌÚˉ .‰ÏÈÙ˙ Ï˘ ‰ ¢‡¯ ‰Î¯··

ï−š³

‫ הר"ר מנחם יודא פריעדמאן הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

(.ì− íñ−èô ö−−¼) ‰ÏÈ‚Ó È·‚  Ȉӄ ¯‡È· (.ð−š

,'‡ÒÈ ÈÓÂÒ¯Ù ‰‡È¯˜ ˙ˆÓ' ȉ ‰ÏÈ‚Ó„ ˙ˆӷ ¯ÒÁ ‰ ÂÎ ‡ÏÏ ‰ÏÈ‚Ó·˘ Ê"ÈÙÏ ‡ˆÓ Ôȇ ˙ÂÂˆÓ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ÂÏÈه ,‡ÒÈ ÈÓÂÒ¯Ù ‡ÏÏ˘ ԇΠ‰„ÂÈ ‡Â‰ Ìχ ‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ÈÓÂÒ¯Ù Ï˘ ˙„ÁÂÈÓ‰ ‰ÂÓ‰ ̈ڷ ¯ÒÁ ‰ ÂÂΠ讚³ öô−½) ˘„Á ȯى ·˙Î ‰Ê ÔÈÚΠ.‡ÒÈ .˘"ÈÈÚ (è"− ³îê .·Ëȉ Ìȯ‡Â·Ó Ì"·Ó¯‰ ȘÒÙ Ï΄ ‫נמצא‬ Á"‡ Ú"¢ÂË· ‰Ê ÔÈ Ú· „ÂÚ ‰‡¯Â ‰Îω ¯Â‡È··Â Ì˘ ·" ˘Ó·Â ,'‚ Û ÈÚÒ 'Ò ÔÓÈÒ .‰Ê ÔÈ Ú· ‰·¯‰ ¯‡·Ï ÂÎȯ‡‰˘ ‰Ó Ì˘

‰ ÂÂÎ ÔÈ„ ÏΠ,ÏÏÎ ‰ ÂÂÎ Íȯˆ Ôȇ Ô¢‡¯ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÏ ˜¯Â ͇ ‡Â‰ ÚÓ˘ ˙‡È¯˜· ˜ÂÒÙ· ˜¯ Ô ÈÚ·„ ‡‰Â .‰ ÂÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ ˙ÂÂˆÓ .‰˘¯Ù‰ ¯˜ÈÚ Â‰Ê˘ ÌÂ˘Ó Ô¢‡¯ ˜ÒÙ (’í í×ñí ’è šþõ) ‰ÏÈ‚Ó ˙ÂÎω· ‫והנה‬ ‡Ï· ‰ÏÈ‚Ó‰ ˙‡ ‡¯Â˜‰˘ Ì"·Ó¯‰ ‰˘¯Â„ ‡ ‰·˙ÂÎ ‰È‰ ̇ ,‡ˆÈ ‡Ï ‰ ÂÎ ‰‡È¯˜· ˙‡ˆÏ ·ÈÏ ÔÂÈΠ̇ ˜¯ ‰‰È‚Ó Â‡ ÍȯˆÂ .‡ˆÈ ‡Ï ·ÈÏ ÔÂÈÎ ‡Ï ̇ ‡ˆÈ ÂÊ ‰ˆÓ ˙ÏÈ· È·‚ Ì"·Ó¯‰ ˜ÒÙ˘ ‰ÓÓ ¯Â‡È· ˙ˆӄ ˜ÒÙ ‡Î‰Â ,‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ Ôȇ ˙ˆӄ ó−ì½õ) χ˜ÊÁÈ ÔÂÊÁ ¯ÙÒ·Â .‰ ÂÂÎ ˙ÂÎȯˆ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ì−š³

‫הר"ר יונה קליין הי"ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫בדין הגסה בשבת‬ Ô ·¯„Ó ˜¯ ÌȯÒ‡‰ ȯ·„Ï ,·ÈÈÁ ,‡˙Èȯ‡„Ó ÌÈÓÎÁ ȯ҇„ ‡‰„ ÌÂ˘Ó È¯˘ ‡‰È ԇΠÂίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ˘ „Ú ÛÈÒÂӢΠ‡˜Â„  Èȉ ȯ·„ ¯Â‡È·· ' 'ÈÚÒ· ÌÈ„Ó‚ ȯى Î"˘ÓΠ.Ì˘ Ê"Âˉ ˘È ÌÈ ÓÓÒ ÔÈ ÚÏ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ˘ ‫אחר‬ ,ÏÂ˘È· „ˆÓ ‡˙Èȯ‡„Ó ¯ÂÒ‡„ ÌȯÓ‡ ͇ ,‰·¯‰ ÏÂ˘È· ÌÈÎȯˆ ÌÈ ÓÓÒ„ ÌÂ˘Ó ‡"‚Ӊ ,ÏÂ˘È· ÌÚËÓ ‡È„‰· ·˙Î ‡Ï Ú"¢· ˘"‡¯‰ Î"˘ÓΠڷˆ ÌÚËÓ ·˙Î (è"ôš½) .‡ˆÂ¯È˙ ̈́ȇ· ¯Á‡ ÏÂ˘È· ·ÂÈÁ Ôȇ ‰¯Â‡ÎÏ ‫ובאוכלי‬ Ï·‡ ,Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ¯·Î˘ ˘‡‰ ‚"Ú ‡Â‰ ‰¯È„˜‰ ̇„ ·˙Π· ÏΉ ÏÎ Ï˘·˙ ¯·Î˘ Ù"Ú‡ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ÂÓÚË Ú„ÂÈ Â È‡„ ·˙Î ‰¯Â¯· ‰ ˘Ó‰Â ,Âίˆ .· ÏΉ Ï˘ È ÈÓ ˘È„ ÌÚˉ ·˙Î ˙·˘ ˙˙È·˘‰ ‫א‬ „ÁÈ Ì˙˜·„˙‰ È"Ú˘ ÌÈÁÈӘ ÔÈÒȯ‚ ˙ÁÈ˙¯ Ì‰Ï ÚÈ‚Ó Ôȇ˘ ‰ÙÈ ÔÈÏ˘·˙Ó Ôȇ Ï˘·˙ ˘ ‰‡¯  ˘‡‰ ÏÚ „ÓÂڢΠ'Èه ÌÈÓ‰ ‡Ï˘ ÌȘÏÁ ˘È˘ ÔÎ˙È Ó"ÎÓ Âίˆ ÏÎ ˙ÁÈ˙¯ ˙ËÏ¢ ÍÂÚÈӉ ‰Ò‚‰‰ È"Ú ,ÂÏ˘·˙ .·ÂÈÁ È„ÈÏ ‡Â·Ï ÏÂÎÈ ‰ÏÂη ÌÈÓ‰

‫חיוב דאורייתא‬ ‰ ˘Ó „È‚Ó‰ Î"˘Ó ‡È·Ó ·"Ó˜Ò· ‫המג"א‬ Ôȇ„ ‡Â‰ ‡"·˘¯‰Â Ô"·Ó¯‰ ˙Ú„„ ÌÚÙ ÒÈ‚‰˘Ó ‰ ¢‡¯ ‰Ò‚‰· ‡Ï‡ ·ÂÈÁ ÈÓ ÒÈ‚Ó ‡Ï·„ ‡Â‰ ÌÚˉ ,¯ÂËÙ „Á‡ ,(ñ×êôí ñ¾ë³ô ï"−¼ð êîí í½èí þî½−êð) Ï˘·˙Ó ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ Ï˘·˙ ‡Ï„· ‡Â‰Â 'ÈÙ‡„ ȯ·Ò ‡"·˘¯‰Â Ô"·Ó¯‰ ÏÚ ÌȘÏÂÁ‰Â Ï˘·˙ ˘ ̄˜ ·ÈÈÁ ÈÓ ‰ÈÈ ˘ ‰Ò‚‰ ÏÚ ·¯˜Ó„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ .ÏÂ˘È·‰ 'ÂΠ„Á‡ (ê"¼ ð"ñ ¹ð) ‰ˆÈ· 'Ó‚· ‫ומקורו‬ ÏÚ Ú"ˆÂ .·ÈÈÁ 'ÂΠÒÈ‚Ó‰ „Á‡Â ‰Ê ÔÈ„Ï ¯Â˜Ó‰ ‡È·Ó„ ÔÓÈÒ ˘È¯· ‡"˜¯‚‰ ,(ë"¼ ï"− ¹ð) ˙ÂÚ·˘ 'ÒÓ· ‡"·˘¯‰ È˘Â„ÈÁÓ ‡Ï„ Ù"Ú‡„ ˘„ÁÓ ‡"˜Ú¯‚‰„ ·˘ÈÈÏ ˘È ˘‡‰· ‡Ï‡ ‡Ù‚ Ï·‰· ‰ÏÂÚ٠̢ ‰˘Ú ·Ëȉ Ô·ÂÓ ,·ÈÈÁ ‰"Ù‡ ‰¯È„˜‰ ˙Á˙ ‡Â‰˘ ·˙΢ (−"ëë ’−¼) Ì"·Ó¯‰ ÈÙÏ (íïë ê³îëþí) ‡Â‰Â" ÌÈÈÒÓ ,‰¯È„˜Ï ‰Ùȯ‚Ó ÒÈ Î‰Ï ¯ÂÒ‡„ Ï·ӷ ‡˜Â„„ ‡"„Ò Î"‡Â ,"ÏÂ˘È·‰ ÈίˆÓ .ÌÈÏÁ‚· ‡Ï "ÏÂ˘È·‰ Èίˆ" ·˘Á ‡Ù‚ ȯ·„Ï ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ ‫וכשנתבשל‬ ¯ÂÒȇ ˘È„ ÌȯÓ‡‰

¬−š³

‫ הר"ר יונה קליין הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Â"ȯ Ì˘· ·˙Î (ê"ôþíñ) ‰˘Ó Èί„ ‫ובספר‬ 'Èه ˘‡‰ ÏÚÓ Â¯È·Ú‰ 'ÈÙ‡„ Ê"ÂË·Â ,Ûη ‡ÈˆÂ‰Ï ¯ÂÒ‡ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ÒÈ‚‰Ï Ìȇ˘ Â"ȯ‰Ó ·˙Î Ï"Ê ˜È˙Ú‰ (è"ך½) ˙·˘„ ˜"Ù· Ô È¯Ó‡„Î Ï˘·ÓÎ ‰Â‰„ Ûη ‰· Î"‡˘Ó Ê"Âˉ ‰˘˜Ó ,‰ÁÂË ‰¯Â˜Ú ‰¯ÂÈ· ȯÈÈÓ Ì˘„ ‰È‡¯ Ôȇ ˙·˘„ ˜"ÙÓ ‰È‡¯ ÍÂÓÒ· ˘"ÓÎ ÈÙË ¯ÈÓÁ„ Ï" Î ‰¯ÂÈÏ ¯ÓˆÓ Î"Π¯˙ÂÓ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ¯·Î ԇΠϷ‡ ‰¯È„˜‰ ÍÂ˙· ¯Â¯Ù‰ ıÚ· ‡"΢ Ò"ÂÒ· ‡È„‰· ‡Ï‡ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ¯·Î˘ ÌÚËÓ ¯˙ÂÓ„ Î"Ú ,‰· Ú‚Ù ‰¯È˙È ‰˜Á¯‰ ÌÂ˘Ó È‡„ ̢ ÈÏ· ‡ÓÏÚ· ‰‡ˆÂ‰„ „"ÚÏ Ê"Âˉ 'ΠԇΠÔȇ ‰ÎÈ˙Á Á˜ÈÏ ‡Ï‡ ‰¯È„˜· ÍÙȉ ¯ÂÒ‡ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ‡Ï˘Î˘ È"ÙÚ‡ ˙Â¯È‰Ê ÏÎ ¯Ó‚ · Ó"ÎÓ ÒÈ‚Ó ‡ˆÓ ˘ ‰‡ˆÂ‰· 'ÈÙ‡ ÍÂÙ‰Ï ¯ÈÓÁÈ˘ ˜¯ ‰‡ˆÂ‰· ¯ÈÓÁ‰Ï Ôȇ Âίˆ ‡"΢ Ò"ÂÒ· ‡‰„ ¯ÈÓÁ‰Ï ‰ˆÂ¯‰ ‰¯È„˜· .Î"Ú ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ 'ÈÙ‡ ¯È˙Ó

¯‡ÂÓ· ÔΠÒÈ‚‰Ï ¯˙ÂÓ ÌÈÓ„ ‰‡¯ ‫ולפי"ז‬ È"¯ Ô‡‚‰ Ì˘· ¯Ê È ·‡ ˙"¢· ,˜¯Ó· ‰"‰ '‡ÎÏ ,ÒÈ‚Ó ‡ÎÈÏ ÌÈÓ·„ ‡ ˘ .Ìȯ·„‰ Ïη ¯ÂÒ‡Ï ˘È ·"‰ÓÏ Ï·‡

ÌÏÂډ ÔÈ Ú Ïη ¯ÈÓÁ‰Ï ˘È„ ·˙Î ‫ובמג"א‬ ÔȇȈÂÓ˘ ˙ÂÈ Ë˜ È ÈÓ· ¯˙ȉ ‚‰ .¯Á‡ ÔÈ Ú· ¯˘Ù‡ ȇ„ ÔÂÈÎ Ûη Ô˙‡ ‡ÈˆÂ‰Ï Ϙ‰Ï ¯˘Ù‡ ‰Îωτ ·˙Î ‫ובחזו"א‬ ¯Á‡Ï] Ô"·Ó¯‰ ˙Ú„„ ȯÁ‡Â ,Ûη Ô"¯‰Â ˘"‡¯‰Â ‡"·˘¯‰Â [‰ ¢‡¯ ‰ÒÈ‚ ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ˘ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ˘ ¯Á‡Ï„ 'ÈÙ Ó"Ӊ ,ÒÈ‚Ó ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ„ ‰"‰ ÏÂ˘È· ,¯·„· Ϙ‰Ï ¯˘Ù‡ ,ÔÎ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„ Ì‚ ˘‡‰ ÏÚ ‡Â‰˘ ÔÓÊ· ˘ÓÓ ‰Ò‚‰· Ì Ó‡ ‡Â‰ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï˘ ȯÁ‡ ,˘Â¯ÙÏ È‡¯ ,· ÏΉ 'ÈÙ˘ ‰Ó ÈÙÎ ‡˙Èȯ‡„ ‰Î‡ÏÓ ÚÓ˘Ó„Î Ô ·¯„Ó ˜¯ ‡Â‰˘ Ûη ÏÂËÈÏ Ó"ÎÓ

Ï˘·˙ · ‡Â‰ Ô ·¯„ ˘˘Á„ · ÏΉ 'È˘ ‫וי"מ‬ Ï˘·˙ ‡Ï„· 'ÈÙ‡ ÒÈ‚È ‡Ó˘ ,Âίˆ ÏÎ Ê"ÈÙÏ ,χÂÓ˘ ˙¯‡Ù˙· ‡È·Ó ÔΠ,Âίˆ ÏÎ ‰¯ÈÊ‚ ͉„ ˘‡‰ ‚"Ú ‡˜Â„ ȇӇ ¯·ÒÂÓ .Ì˘ Ï˘·Ï ÏÈ‚¯‰ ̘ӷ ˜¯ ȯʂ ˙ÏÂÚÙ„ ‡Â‰ ·ÂÈÁ‰ ÌÚˉ„ ·˙΢ ‫ויש‬ ·Ë¯‰ Ï·Ï·Ó ·¯ÚÓ˘ ‡Â‰ ÒÈ‚Ó‰ ˘„Á ÌÚË ‰¯È„˜‰ ˙Ï·˜Ó ‰¯È„˜· ÌÈÓÚˉ ·˘ÂÈÓ ,‰Ò‚‰‰ ˙Ú· ËÏ¢˘ ˘‡‰ ÁÎ È"Ú ‡ ËÂ˜Ó È"¯ Ô‡‚‰ Ì˘· ¯Ê È ·‡‰ ÈÙÏ ·Ëȉ ˙Ï·˜Ó  ȇ„ ÔÂÈÎ ÒÈ‚Ó ‡ÎÈÏ ÌÈÓ·„ Ï" ‰ ‡ˆÂÈ Ê"ÈÙÏ Ï·‡ ,‰Ò‚‰‰ È"Ú ˘„Á ÌÚË ˘„Á ÌÚË ˙Ï·˜Ó ʇ„ ·ÈÈÁ ‡‰È ˜¯Ó·„ .‰Ò‚‰‰ È"Ú

‫דין מגיס מדרבנן‬ ‰Ùȯ‚Ó ÒÈ Î‰Ï ¯ÂÒ‡ ,‚"Ù Ì"·Ó¯· ‫איתא‬ ÈίˆÓ ‰Ê ˘‡‰ ÏÚ ‡È‰Â ‰¯È„˜Ï Ê"Ú ‰Ó˙Ó .˙·˘· Ï˘·ÓÎ ‡ˆÓ  ÏÂ˘È·‰ ¯Ò‡˘ ÂÈ˙Â„Ó ÏÚ Êȯى ‡"‡ Ï"Ê „"·‡¯‰ .‰Ùȯ‚Ó· 'ÈÙ‡ ‰¯È„˜‰ ÔÓ ‡ÈˆÂ‰Ï ‡‰È ‰¯Â‡ÎÏ„ ‰˘˜Â‰ ˜ÁˆÈ ˙Á Ó ‫ובשו"ת‬ ‡‰„ Ûη ‡ÈˆÂӢΠ‡˙Èȯ‡„Ó ·ÈÈÁ Ï„‚ „ÂÒÈ È"Á Ó· Ì˘ ˘„ÁÓ ,ÂÏÂ˘È· ·¯˜Ó ¯„‚· ȉ ‡Ï ‰ÚÈ Ó ˜ÏÒÓ Ì‡„ ‡Ó¯‚ ¯„‚· Ú ÂÓ ˙ÂÓΉ È·ȯ„ ‰ÚÈ Ó ˜ÏÒÓ ˜¯ ‡Ó¯‚ .˙ÂÎÈ˙Á‰ ¯‡˘Ó ÏÂ˘È·

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ,˙·˘ 'ÈÙ‡ ‰ÏÈÎ‡Ï ¯˙ÂÓ Î"‚ ‰ÈÈ ˘ ‰Ò‚‰ ˘È ÈΉ Ô È˘ ‡Ï ‡˙Îω ÔÈ ÚÏ„ ‚"Ú‡ .„·ÚÈ„· ÔÈ ÚÏ Ï" ‰ ÌÈ Â˘‡¯‰ „"Ú ÍÂÓÒÏ ‰È‰˘ ‰¯È„˜‰ ÒÈ‚‰˘ „Á‡· ‰È‰ ‫מעשה‬ ˙Ó‡·Â Ï˘·˙ ¯·Î ÏÈ˘·˙‰„ ¯Â·Ò ¯˙ÂÓ Ì‡ ‰È‰ ÔÂ„È ‰Â ,ÈÁ ÏÈ˘·˙‰ ‰È‰ ¯˙ÂÓ ‚‚¢· ˙·˘ ‰˘ÚÓ ‡‰„ ˙·˘· ÂÏÎ‡Ï ˙·˘· ÂÏÎ‡Ï ¯˙ÂÓ„ ‰Ê· ¯‰ ,˘"ˆÂÓÏ ˜¯ Ï˘·˙‰Ï ‰È‰˘ È„Î „Ú ÔÈ˙Ó‰Ï Íȯˆ˘ ‡Ï‡ ·Â¯È˜‰Ó ‰ ‰  ȇ Î"Á‡Ï„ Â˙Ò‚‰ ‡Ï· .ÂÏÂ˘È· È"·‰ ‡‰„ ,ÂÊ ‰‡¯Â‰ ÏÚ ÔÈÈÚÏ ˘È ‫ובאמת‬ ‡"·˘¯‰ Ì˘· ‡È·Ó ‚" ¯ 'ÈÒ· ÂÏÈ˘·˙ Ï˘È·˘ ÈÓ ,‡"·˘¯‰ Ï"Ê ‰·Â˘˙· Â È‡Ï ¯Ó‡ ˙·˘· ¯ÁÓÏ Âίˆ ÏÎ ˘"ÚÓ ¯ÂÒ‡„ Ï" ÂÏÈ˘·˙ ÌÓÁÏ ˘‡ ˜ÈÏ„‰Ï È„Â‰È ¯ÂÒ‡ Ô Ëˆ ˘ ¯Á‡Ï 'ÈÙ‡˘ ‰Ó„ÓΠ,'ÂΠÏÎ ‰ÈÏ Ô ÈÒ ˜„ ˙·˘ Â˙Â‡Ï ÏÈ˘·˙‰ ÂÏ ‰Î‡ÏÓ ÂÏ ˙¢ÚÏ È„Â‰È Â È‡Ï ¯Ó‡Â „Èʉ˘ 'ÈÙ‡„ ¯‡Â·Ó ‰ÊÓ ,Ï"ÎÚ ÂÏÈ·˘· ‡˙Èȯ‡„ Ô Ëˆ ¯·Î ‡‰„ ˙·˘ ‰˘ÚÓ‰Ó ‰ ‰  ȇ˘Î ‰˘Ú „ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ ,¯ÂÒ‡ ‰"Ù‡ ȇ‰Ó ,˙¯ÂÒ‡ ˙ÂÏÎ‡Ó ÂÓÎ ‡¯ÂÒȇ„ ‰ÎÈ˙Á ‡"·˘¯‰Ó ÚÓ˘Ó„ (ê"š½ë) ‡"‚Ó‰ ·˙Î ‡ÓÚË ‡Ï Ô„È„ ÔÂ„È · Ê"ÈÙÏ ,Î"‚ ‰¯ÂÒ‡ ‰¯È„˜„ Ï˘·˙‰Ï ÏÂÎÈ ‰È‰˘ ÔÓÊ ÔÈ˙ÓÈ Ì‡ 'ÈÙ‡ ÏÈÚÂÈ .‡¯ÂÒȇ„ ‡ÎÈ˙Á ‰˘Ú „ ÔÂÈÎ Â˙Ò‚‰ ‡Ï· ‡˜Â„ ÔÎ ¯·ÂÒ ‡"·˘¯‰ Èχ„ ÔÈÈÚÏ ˘È ‫שוב‬ Ï" Π· ¯ÈÓÁ‰ ʇ„ „ÈÊÓ· ‰˘Ú · Ï·‡ "„Èʉ˘" ÏÎ ‰ÈÏ Ô ÈÒ ˜„ ·‰Ê‰  ¢ÏΠ.Î"Î ¯ÂÒ‡Ï Ôȇ ‚‚¢· ˜¯ ‰È‰ ̇

ך³

,"Ï˘·ÓÎ" ‡ˆÓ˙ 'ÂΠ¯ÂÒ‡ Ì"·Ó¯‰ Ô¢ÏÓ ‡È„‰· ‡Â‰ ÔΠ,˘ÓÓ Ï˘Ó·  ȇ„ ÚÓ˘Ó ˘‡‰ ÏÚ ‡Â‰˘Î 'Èه ,Ϙ‰Ï ˘È ,Ó"Ó· .Ï"ÎÚ „"·‡¯‰ Î"˘ÓΠ˙ËÈ˘ ‡È·Ó (ë"ô š"½ ¹î½) ‡"‚Ó‰ ‫אמנ‬ Ï˘·Ó ÌÂ˘Ó ·ÈÈÁ ÒÈ‚Ó„ · ÏΉ ‡Â‰˘ ÔÓÊ ÏÎ Âίˆ ÏÎ ˙Ï˘Â·Ó ‰¯È„˜· 'ÈÙ‡ ‰¯Â‡ÎÏ Â‡È·‰ ‡"‚Ó‰˘ ÔÂÈΠ,˘‡‰ ÏÚ ,· ÏΉ ˙ËÈ˘Î ¯ÈÓÁ‰Ï ˘È„ ¯·Ò„ ÚÓ˘Ó .˘‡‰ ÏÚ ‡Â‰˘ ÔÓÊ ÏÎ ¯ÈÓÁ‰Ï Íȯˆ Ê"ÈÙÏÂ

‫דין מגיס בדיעבד‬ ÌÈ„‚Ó È¯Ù‰ ˙ËÈ˘ ‡È·Ó (í×ñí þîê−ëë) ‫המ"ב‬ ̇ „·ÚÈ„·„ ·˙΢ (’ð ’−¼½ è"òþ ’−½ë) ¯ÂÒ‡ Âίˆ ÏÎ Ï˘·˙ ‡Ï˘ ¯·„· ÒÈ‚‰ ·"Ó‰ Ê"Ú ·˙Π,˙·˘· Ï˘·Ó‰ ÔÈ„Î ÏÈ˘·˙‰ ‡"·˘¯‰Â Ô"·Ó¯‰ ˙Ú„„ ¯Á‡Ó„ ‡¯È‰ ‡Ï Է Ï·ÓÎ Ï˘·˙ ˘ ¯Á‡„ ˘"‡¯‰Â Ô"¯‰Â Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· Ôȇ Â˙ ȇÒ¯„ Ô ‡„ ȉ  ,‰ÏÈÁ˙ÎÏ 'Èه ÒÈ‚Ó ÌÂ˘Ó Â· Ï˘·˙ ‡Ï·„ Ì"·Ó¯‰ ˙Ú„Î ‰ÎÏ‰Ï Ô È˘ Ô ·¯„Ó Ù"ÎÚ ÏÂ˘È· ÌÂ˘Ó Â· ˘È Âίˆ ÏÎ ‰Îω Ú"¢‰ ˙Ú„Ï 'ÈÙ‡„ ÏÈÚÏ ‡"¯‚‰ Î"Î Â˙Ú„„ ¯‡Â·Ó ȯ‰ ,Ï"ÎÚ ,ÏÎ‡È ‚‚¢·„ Ó"¯Î ÒÈ‚‰ ̇ ˙·˘· 'ÈÙ‡ ÏÂÎ‡Ï ¯˙ÂÓ„ ‡Â‰ Ï"Ê .ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ Ï˘·˙ ˘ ¯Á‡ ‡Ï˘Î 'ÈÙ‡ ‡‰„ Ê"Ú ¯ÈÚ‰Ï ˘È ‫ובאמת‬ „ÂÚ ˘È ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ Ï˘·˙ Ô"·Ó¯‰ ˙Ú„Ï„ ‰ÈÈ ˘ ‰Ò‚‰· ‰Ê ÔÈ ÚÏ ‡¯È˙ȉ ‰ ¢‡¯ ‰Ò‚‰· ‡Ï‡ ·ÈÈÁ  ȇ ‡"·˘¯‰Â ÒÈ‚‰ ̇ Î"‡Â ,¯ÂËÙ ‰ÈÈ ˘ ‰Ò‚‰· Ï·‡

êך³

‫ הר"ר יונה קליין הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰ÓÓ ÂÈ˘ÎÚ ,‰ÏÈ·· ¯˙ÂÓ ÏÈ˘·˙‰„ Ô È˜ÒÙ ÔÓÊ È ÙÏ ÒÈ‚‰ ̇ ‡‰„ ¯˙ÂÓ ÏÈ˘·˙‰ Í˘Ù Ô È˜ÒÙ„ ÌÚËÓ ÏÈ˘·˙‰ ¯˙ÂÓ ˙"¯ ˙ËÈ˘ Ï˘ ‡‰ Î"Á‡Ï ÒÈ‚‰ ̇ ,„·ÚÈ„· ÔÈ ÚÏ ˙"¯Î ,ȇÒ¯„ Ô· Ï·ÓÎ Ù"ÎÚ ÏÈ˘·˙‰ ‰È‰ ȇ„· Ï˘·˙ ˘ ÏÈ˘·˙· ‰Ò‚‰ Âίˆ ÏÎÎ 'ÈÙ‡ ‡ .Ï" ‰ ·"Ó‰ ˘"ÓÎ ¯˙ÂÓ „"·‡ÓÎ ¯·Î

‡‰È ÏÈ˘·˙‰˘ ‡¯È˙ȉ ‰¯Â‡ÎÏ ˘È ‫והנה‬ Ȅη ‰ ˙Ó‰ ÈÏ· „ÈÓ ÂÏÎÂ‡Ï ¯˙ÂÓ Ï˘·˙‰Ï ÏÂÎÈ ‰È‰˘ ÔÓÊ „Ú Â Èȉ„ ¢ÚÈ˘ ˙"¯ ˙ËÈ˘Î Ô È˘ Ô ‡„ ÔÂÈÎ ,Â˙Ò‚‰ ‡Ï· ÔÓÊÓ ‰Î‡ÏÓ ˙¢ÚÏ ‡Ï˘ ÔȯÈÓÁÓ Â ‡˘ ‡Ï‡ „·ÚÈ„· ÔÈ ÚÏ Ï·‡ ÌÈ Â‡‚‰ ˙ËÈ˘ Ï˘ ‰ÚȘ˘ ˙"¯ ˙ËÈ˘ ÔÓʉ È ÙÏ ‰Î‡ÏÓ‰ ‰˘Ú ̇

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ëך³

‫הר"ר משה קנאפפלער הי"ו‬ ‫כולל ערב ברך משה דסאטמאר‬

‫בדין פירצת מבוי‬ ,‡Â‰ ‡Á˙ÈÙ ‡ÓÈ ÈÓ Â˘‡¯Ó ,‡Â‰ ‡Á˙Ù Ô¯˜· ı¯Ù ˘ ÔÂ‚Î Ú˘Â‰È ·¯„ 'ȯ· ‡ ‰ ¯"‡ ·¯Â ,È˘ ȇ È„·Ú ‡Ï ˙ÈÂÊ Ô¯˜· ‡Á˙Ù„ ˙ÈÂÊ Ï"‡ ÔΠ‰Ú·¯‡· ‰Ê '‡Â ‰Ê '‡ ¯Ó‡ ‡ ‰ ȇÏÚ ‚ÂÏÙÈ˙ ‡Ï ‡·¯ ¯· Ô Á ·¯Ï ‡ ‰ '¯ ,È˙ÂÂÎ ‡„·ÂÚ „·Ú ‡È¯ÁÓ„Ï ÚϘȇ ·¯„ Ì˙‰ Â˙ .¯„‚ ‰· ¯„‚ ‡ˆÓ ‰Ú˜· ·¯ Ï"‡ ,‡¯·˙ÒÓ ‡ ‰ '¯„ 'È˙ÂÂÎ ˜ÁˆÈ ¯· "¯ ¯Ó‡ ˘ÏÂÙÓÎ Â˙¯Â˙ ¯Ó‡ ·¯ ÌÂ˜Ú ÈÂ·Ó ¯Ó˙ȇ„ Ô È˜ÒÚ È‡Ó· ,ÌÂ˙ÒÎ Â˙¯Â˙ ¯Ó‡ χÂÓ˘Â Ï‡ÂÓ˘ ‡ÓÈÏ ‡‰· ¯˘ÚÓ ¯˙ÂÈ· ‡ÓÈÏȇ ·¯ ¯Ó‡˜Â ¯˘Ú· Â‡Ï ‡Ï‡ ,ÌÂ˙ÒÎ Â˙¯Â˙ Â„ÈˆÓ ÈÂ·Ó ˙ˆ¯ÈÙ ‡Óχ ,˘ÏÂÙÓÎ Â˙¯Â˙ ÈÚ˜· ‡˜„ Ì˙‰ È ‡˘ ‡·¯ ¯· ÔÈ Á ·¯Â ,'„· ‡Ï„ ‚"Ú‡ ¯·Ò ‡ ‰ '¯„ ÏÏÎÓ ,ÌÈ·¯ ‰· ,ÈÒ‡ '¯Â ÈÓ‡ '¯„Ó ˘"Ó ,ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· Î"Ú ,Ȅ„Ȃ ‡ÎÈÏ„ ‡Î‰ Ȅ„Ȃ ‡Îȇ„ Ì˙‰ .‡È‚ÂÒ‰ Ïη 'ÒÂ˙ È"˘¯ÈÙ ˘"Ú ,Ò"˘‰ ˙¢‰Ï ‡·˘ ÚÓ˘Ó ˘"˘‰ ȯ·„ ÍÂ˙Ó ‫והנה‬ 'ÈÙ‡ '„· ÈÂ·Ó ˙ˆ¯ÈÙ Ï"Ò„ ‰"¯ ˙Ú„ ‰Ê ,‡"¯Â ‡"¯ ˙ËÈ˘ ÌÚ ÌÈ·¯ ˙ÚȘ· ÈÏ· ÒÙ ‡Îȇ· ‡"¯Â ‡"¯Ï„ 'ÈÙ ,˘"Ó Ò"˘‰ '˜ '„ ˙ˆ¯ÈÙ Ï"Ò ‡Ï ,¯˘Ú „Ú ˙¯Ò‡ ‰ ȇ '¯Â ÈÓ‡ '¯„ ˘"‡ ‡ÏÈÓÓ ,ÌÈ·¯ ÈÚ˜·· ˜¯ ‰"¢Ó ,ÌÈ·¯ ˙ÚȘ· ÈÏ· ¯Èȇ Î"‚ ÈÒ‡

Ï"Ê ˜ÒÙ ˙·˘ 'ÎÏ‰Ó Ê"‰ Ê"ÈÙ Ì"·Ó¯‰ (ê) ¯‡˘ ̇ ¢‡¯ ÈÙÏÎ Â„ÈˆÓ ‰ˆ¯Ù · ı¯Ù ¯˙ÂÓ ÌÈÁÙË ‰Ú·¯‡ ·Á¯ ÒÙ Â˘‡¯· „ÓÂÚ Ì‡Â ,¯˘Ú ÏÚ ¯˙È ‰ˆ¯ÈÙ‰ 'ȉ˙ ‡Ï˘ ‡Â‰Â ‰˙ȉ Î"‡ ‡Ï‡ ¯ÂÒ‡ ‰Ú·¯‡ ÒÙ ¯‡˘ ‡Ï ‰˘Ï˘Ó ˙ÂÁÙ Ï΢ ‰˘Ï˘Ó ˙ÂÁÙ ‰ˆ¯ÈÙ‰ ,Â¯Â˜Ó ‰ ˘Ó „È‚Ó‰ ¯‡È·Â .Î"Ú ,‡Â‰ „·ÏÎ ı¯Ù ˘ ÈÂ·Ó ¯Ó˙ȇ (ê"¼ ’í ö−ëîþ−¼) ,Ì˘ Ï"Ê ÈÓ‡ ·¯„ 'ÈÓ˘Ó ¯Ó˙ȇ ¢‡¯ ÈÙÏÎ Â„ÈˆÓ ¯È˙Ó ‰Ú·¯‡ ÒÙ Ì˘ ˘È ̇ ÈÒ‡ ·¯Â '‚ ¯˙ÂÓ '‚Ó ˙ÂÁÙ Â‡Ï Ì‡Â 'È „Ú ‰ˆ¯ÈÙ·  ȷ¯Â ˙ÂÎω‰ ˙ ÂÂ΢ Ï"  ,Î"Ú ¯˙ÂÓ Â È‡ ı¯Ù ˘ ÈÂ·Ó Ì˘ ¯ÈÎʉ˘ ‡¯ÓÈÓ ‰˙‡˘ ÔÂ‚Î Ì˘ ¯Ӈ '·· ¢‡¯Ó ¯˘Ú· Â„ÈˆÓ ‡‰ ÏÚ ‡È‰ ˙˜ÏÂÁ 'ÂΠ˙ÈÂÊ Ô¯˜· ı¯Ù ˘ Ì˙‰ ‡˙ȇ„ ‡È‚ÂÒ ‰ÏΠÈÒ‡ ·¯Â ÈÓ‡ ·¯„ ¯ÎÊ ‰ ˙ÈÂÊ Ô¯˜ ˘Â¯ÈÙ ,‡˙ÎÏȉ ÔÈ ÚÏ ‡˙ÈÏ ÔΠÊ"ËÙ ¯ÎÊ Î „ˆ‰ ÔÓ Ï"Ê Ì˙Ú„Ï Ì˘ Î"Ú ÔÈÒÙ Ì˙Ú„Ï ˘Â¯ÈÙ Ì˘ ¯Ӈ˘ Ȅ„Ȃ ,Ï"Ê Â È·¯ ¯ÈÎʉ ‡Ï ˙ÂÎω· ‰Ê ·˙Î ‡Ï ·˙ÎÂ Ì‰È È· ÌÂÏ˘ ÏÈˉ Ï"Ê ‡"·˘¯‰Â .Ï"Ê „È‚Ó‰ Ï"ÎÚ ,ÌȯÁ‡ ÌÈ Ù· ¯ÙÒ· ÔÈ Á ·¯ ¯Ó‡ ‡˙ȇ ·"Ú '‰ Ôȷ¯ÈÚ· ‫והנה‬ Â„ÈˆÓ ı¯Ù ˘ ÈÂ·Ó ,·¯ ¯Ó‡ ‡·¯ ¯· ¯Ó‡„ ¯˘Ú· Â„ÈˆÓ ˘"Ó ,'„· ¢‡¯Ó ¯˘Ú·

èך³

‫ הר"ר משה קנאפפלער הי"ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰"¯ ¯Ó‡ ,·"Ú '‰ Ôȷ¯ÈÚ· ‡˙ȇ ‰ ‰„ ,Ï"Ê Ï·‡ ‰ ÂÓ˘ È·ӷ ‡Ï‡ Ô¯Ó‡ ‡Ï È"¯„ 'ȯ· ,ı¯ى ÏÚ ‰·Â¯Ó „ÓÂÚ· ¯˙È ‰Ú·˘ È·ӷ ÈÁÏ· ˙¯˙È ‰ ȇ˘ ¯ˆÁ ‰Ó ,¯ˆÁÓ Â"˜Â ÈÂ·Ó ,ı¯ى ÏÚ ‰·Â¯Ó „ÓÂÚ· ˙¯˙È ‰¯Â˜Â „ÓÂÚ· ¯˙È ˘ ÔÈ„  ȇ ‰¯Â˜Â ÈÁÏ· ¯˙È ˘ ‰˙ˆ¯Ù Ô΢ ¯ˆÁÏ ‰Ó ,ı¯ى ÏÚ ‰·Â¯Ó ¯·Ò˜ .Ú·¯‡· Â˙ˆ¯Ù˘ È·ӷ ¯Ó‡˙ ¯˘Ú· Ô‡ÓÏ .¯˘Ú· Â˙ˆ¯Ù ÈÓ ÈÂ·Ó È"¯„ 'ȯ· ‰"¯ ‰"¯ Ï"Ò '„· Â˙ˆ¯ÈÙ ‰"¯ ‡‰Â ‰"¯Ï 'ȯӇ˜ .Î"Ú ,¯Ó‡˜ 'È˘Ù „ ‡ÓÚË È"¯„ 'ȯ· ÔÈ Á '¯Î ˜ÒÙ [·"Ò ‰"Ò˘] Ú"¢· ‫והנה‬ ˙¯Ò‡ ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· ȇ ÈÂ·Ó ˙ˆ¯ÈÙ„ ¯ˆÁÏ Â‡ÂÏÓ· ı¯Ù ˘ ÈÂ·Ó [‚"Ò] Ì˘Â ,'„· ·¯ÈÚ ‡Ï ̇ ¯"‰¯Ï È ˘‰ „ˆÓ ¯ˆÁ‰ ı¯Ù  'Èه ¯˙ÂÓ ¯ˆÁ È·Ӊ È · ÌÚ ¯ˆÁ È · ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· 'Èه È·Ӊ ˙ˆ¯ÈÙ „‚ ı¯Ù ‚"Ú‡ ,Ï"Ê ‚"˜Ò Ê"ˉ ·˙Π,'ÂΠ„·Ï·Â ÔÈ ÚÏ Ô‡Î ÌÈ·¯ ÈÚ˜· ÏÒÂÙ È·ӷ ÏÈÚÏ„ ÔÂ˘Ï ‰"Π,ÌÈ·¯ ÈÚ˜·· Ô ÈÁ‚˘Ó ‡Ï ¯ˆÁ‰ ÔÈÒ Î Â· ÌÈژ· ÌÈ·¯˘ ¯ˆÁ‰˘ Ì"·Ó¯‰ .Ï"ÎÚ ,¯ÂÓ‚ È"‰¯ ‡Â‰ ȯ‰ ÂÊ· ÔȇˆÂÈ ÂÊ· ‰ÓÏ Ú"ˆÂ ‰„ÂÓ Ì"·Ó¯‰ È·ӷ„ ÚÓ˘Ó ,¯Âˉ ˘"ÓÎ ÈÂ·Ó È·‚ ‰Ê ˜ÂÏÈÁ ¯ÈÎʉ ‡Ï ‰ˆ¯ÈÙ„ :Ï"Ê ‰"˜Ò Ì˘ ‡"‚Ó‰ Î"Π.Ï"ÎÚ Âȯ·„ 'Â·Ó ÔΠ,Ï"ÎÚ ,¯ˆÁ· ˙¯Ò‡ Ôȇ 'È .„"˜Ò Ì˘ Ï"Ê Ê"ˉ ÏÚ ˜ÂÏÁÏ Íȯ‡‰ ¯ÊÂÚ‰ Ô·‡ ‫והגאו‬ ÈÚ˜· ̇ ¯ˆÁ· Ì‚„ Ï"Ò ‡"‚Ó ÔÂÈÎ ‚"Ò„ ‡È‰‰ È ‡˘Â '„· Â˙ˆ¯ÈÙ ÌÈ·¯ ‰· .˘"Ú ,˘ÏÂÙÓÎ ‰‡¯  ȇ ÚˆÓ‡Ï ‰Ï΢ ‰ÊÏ ‰¯Â¯· 'ȇ¯Â Ï"Ê ÂÈ˙Âȇ¯Ó ‰Ê· ˜È˙Ú‡Â

Ì‚ ¯Ò‡‰ ‡ ‰ '¯Ï ˜¯ Ò"˘‰ ‰˘˜‰ ‡Ï Ï"Ò Ú"Â΄ ÚÓ˘Ó Î"‡Â ,ÌÈ·¯ ˙ÚȘ· ÈÏ· Ï"Ș ȇ„ Ï"ˆ 'ȉ ‡ÏÈÓÓ ,ÈÒ‡ '¯Â ÈÓ‡ '¯Î ÈÒ‡ '¯Â ÈÓ‡ '¯Î ‡ È„· Î"‡ ‡·¯ ¯· Á"¯Î ÌÈ·¯ ÈÚ˜·· Ï·‡ ÌÈ·¯ ÈÚ˜· ‡Ï„ ‡Îȉ ˜¯ '„ ÒÙ ‡Îȇ„· 'ÈÙ‡ ,'„· ˙¯Ò‡ ‰ˆ¯Ù‰ ÈÓ‡ '¯Î ‡ È„ Î"‡ ‰"¯Î Ï"Ș ȇ ,¢‡¯· ÈÏ· Ï·‡ Ȅ„Ȃ ‡Îȇ„ ‡Îȉ ˜¯ ÈÒ‡ '¯Â Ï"ˆ ÔÎ ,'„· ˙¯Ò‡ ‰ˆ¯ÈÙ‰ „ÈÓ˙ Ȅ„Ȃ 'ÈÒ ˘"‡¯ 'ÈÚ ,ÌȘÒÂÙ‰ ˜ÒÙ ÔΠ,˙ÂË˘Ù· „ÈÓ˙˘ ‡ ‰ '¯Î Ï"Ê Ó"¯ ˜ÒÙ ‡È·‰˘ 'Ê ˜¯ Ï"ÁÎ˘Ó ‡Ï ‡"¯Â ‡"¯Â '„· ‰ˆ¯Ù‰ ˜ÈÒÓ˘ ÚÓ˘Ó ÂÓˆÚ ˘"‡¯‰ ÂÏȇ ,Ȅ„Ȃ· ,Ϙ‰Ï 'È„·Ú ÌȯÙÂÒ Ï˘·„ ÔÈ Á '¯Î ‡˙ÎÏȉ ÈÚ˜·„ ‡ ÂÂ‚Ó ıÂÁ ¯˘Ú· ÈÂ·Ó ˙ˆ¯ÈÙ Ë"‰Ó ¯Âˉ ˜ÒÙ ÔÎÂ] .'„· ‰ˆ¯ÈÙ‰ ʇ˘ ÌÈ·¯ 'È· .[˘"Ú ˙¯ÓÈÓÎ Ì˙Ò˘ ÌȉÂÓ˙ Ì"·Ó¯‰ '„ ‫ומעתה‬ Ù" ÓÓ È˘˜È˙ ,‡Ï Â˙ ‡"¯Â ‡"¯ Ȅ„Ȃ ‡Îȇ„· ‡"¯Â ‡"¯ ȯ·„ „ÈÓÚÈ˘ ‡ ‡˜Â„ ̉ȯ·„ „ÈÓÚÈ˘ ‡ ,‡"¯ ˙˙ÓȘ‡Î ‡Îȇ„ ‡Î‰ ȘÂهϠÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· ‡Ï· ‰‡¯ Π.ÔÈ Á '¯Ï Ï"Ò„ ÚӢӄΠ,ÌÈ·¯ ˙ÚȘ· Ó"¯‰˘ ˘„ÈÁ ‰Ê ÁÎÓ Ó"È‚Ó‰Ï ‰˘˜Â‰ ÂÊ˘ ‰ÏÂÎ ÏÚ ÔȘÏÂÁ ÈÒ‡ '¯Â ÈÓ‡ '¯˘ „ÓÏ Ó"È‚Ó‰ Î"˘ÓΠ,ı¯Ù ˘ ÈÂ·Ó Ï˘ ‡È‚ÂÒ 'Ó‚· 'ÈÊÁ ‡Ï‰ ‰ÓÈ˙ ‰Ê ¯·„ ÌˆÚ Ì‡ ,Ï" ‰ Ï"Ê Ó"¯‰ ÏÏÒ Íȇ Ô˙¢‰Ï ‡· Ò"˘‰˘ ‡È‰ ˙˜ÏÂÁ ‡"¯Â ‡"¯ ˙¯ÓÈÓ˘ ÂÓˆÚÏ Í¯„ .Ú"ˆÂ ,ı¯Ù ˘ È·ӄ ‡È‚ÂÒ‡ '‡ '˜ ÌÚ ÌÈ„˜  ,È"‰Ú· ‰Ê· ‰‡¯ ‰Â (ë) ˙¯„‰ È Â‡‚ ÏÎ ‰· ˜ÏÁ ˘ „‡Ó ‰¯ÂÓÁ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Â˙ËÈ˘Ï Ì"·Ó¯‰ ‰·¯„‡„ ‰‡¯ ÔÎÏ (è)  Èȉ„ ,Â˙ËÈ˘ ÁÈΉ ‡Ù‚ ÂÊ ‡È˘Â˜ ÁÎÓ Ò"˘‰ Áȯ‰ ‰Ó Ï" ‰ '˜ ÂÏ ‰˘˜Â‰˘ ˙ˆ¯˙Ó Ò"˘‰˘ ‰Ó˘ „ÓÏ ÔÎÏ ,ˆ¯È˙· ,¯˘Ú· Â˙ˆ¯Ù ÈÓ ÈÂ·Ó È"¯„ 'ȯ· ‰"¯ ¯·Ò˜ '¯ 'È˘Î È"¯„ 'ȯ· ‰"¯Ï Ï"Ò„ ‰ ÂÂΉ Ôȇ˘ ÈÚ˜· ‡Ï· 'È· Â˙ˆ¯Ù˘ Ï"„ ÍÂÓÒ·„ ÔÈ Á Â˙‡ È˘˜È˙ Î"‡„ ,'„· Â˙ˆ¯ÈÙ ÌÈ·¯ ÈÚ˜··Â Â˙‡˘ 'ȉ ¯·˙ÒÓ È‡„„ ,‡Î¯ÈÙ ‡È˘Â˜ ˙ӂ„ È·ӷ ‡˜Â„ ¯ÓÂÁ Î"‚ ‡Â‰ '„ ˙ˆ¯ÈÙ ,‡Îȯ٠'˜‰ È˙· Î"‡Â ,‡ ‰ '¯„ ‰ˆ¯ÈÙ ,'È· Â˙ˆ¯ÈÙ „ÈÓ˙˘ Ò"˘‰ ˙ ÂÂÎ Î"Ú· ‡Ï‡  Ȅ ‰ ˙˘Ó  ȇ Î"‚ ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜·· 'Èه ¯È‡˘‰Ï ÍÈÈ˘ ‰ÊÎ ‰ËÈ˘· ˜¯Â ,'„· ¯Ò‡ÈÏ Î"Ú ,ÈÂ·Ó ˙ˆ¯Ù Ï˘ ‰Ê ‡Î¯ÈÙ‰ ÈÏ· '˜‰ ˙ËÈ˘ ‡Ï Ê"ȇ ˙Ó‡·Â ,Ò"˘‰ ˙ ÂÂÎ ‰Ê˘ ‡"¯ ˙ËÈ˘ ‡Â‰ ‡Ï‡ ,ÔÈ Á '¯ ˙ËÈ˘ ‡Ï ‰"¯ '„ ÒÙ ‡Îȇ ȇ ÈÂÏ˙ ÏΉ˘ ÔˢÙÎ ‡"¯Â ‡Â‰Â ,'‚· Â˙ˆ¯Ù Ï"‡Â ,¯˘Ú· „ÈÓ˙ Â˙ˆ¯Ù ‡"¯„ Ï"È˘ 'Ó‚· Ì‚ ˘¯ÙÏ Ï„‚ ÍÓÒ ¯Â˜Ó .'„· ÈÂ·Ó ˙ˆ¯Ù„ ‡È‚ÂÒ‰ ÏÚ ÔȘÏÂÁ ‡"¯Â ‡"¯ 'È˘ Ìȇ˙‰Ï ˙¯ÊÁÓ Ò"˘‰˘ Û‡˘ ‡ˆÓ  ‰"¯Ï ȯ‰ Ó"Ó ,ÔÈ Á '¯Â ‰"¯ 'È˘ ÌÚ ‡"¯Â ÈÒ‡ '¯Â ÈÓ‡ '¯˘ ˙È˘ÈÏ˘ ‰ËÈ˘ È"¯„ 'ȯ· ÈÚ˜·„ ‡Îȉ 'ÈÙ‡ '„· ÏÏÎ È·Ӊ ÔÈÏÒÂ٠ ȇ .‰"ÊÚ· ÌÂÏ˘· ‡·È ÂÓÂ˜Ó ÏÚ ÏΉ ,ÌÈ·¯

ðך³

„ÓÂÚ·„ È"¯„ 'ȯ· ‰"¯Î '‰ Û„ Ï"ÈȘ„ ‡‰Ó ¯ˆÁÓ Â"˜ È·ӷ ȯ˘ ı¯ى ÏÚ ‰·Â¯Ó ÈÂ·Ó È ˘Ó 'È· Â˙ˆ¯Ù Ô΢ ¯ˆÁÏ ‰Ó ÍȯÙ ‡"Ó Ê"Âˉ ȯ·„ ÈÙÏ ‰˘˜Â ,'È· Â˙ˆ¯ÈÙ ÈÓ ¯ˆÁÓ 'ÈÙÏÈ„ Ï"Ș Íȇ‰ Ô„È„Ï Ó"Ó ‰˘˜˙ Ô΢ ¯ˆÁÏ ‰Ó È·ӷ [Ï"ˆ„ Î] ȯ˘ ¯"ÓÂÚ„ È·ӷ ¯Ó‡˙ ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· 'ÈÙ‡ 'È· Â˙ˆ¯ÈÙ ‰ÊÓ ‡Ï‡ .ÌÈ·¯ ÈÚ˜· ÂÏÈÙ‡ '„· Â˙ˆ¯ÈÙ˘ ¯ˆÁ 'Èه ԉ ÔÈ¢ È·Ó ¯ˆÁ„ ‰¯Â¯· 'ȇ¯ .Ï"ÎÚ ,'„· Â˙ˆ¯ÈÙ ÌÈ·¯ ‰· ÈÚ˜· ȇ ÏÚ ÔȘÏÂÁ Ï"Ê 'È Â¯Á‡‰ ÈÏ„‚ ÏÎ ‫והנה‬ ‡"‚Ӊ Ê"ˉИÒÙ Ï" ‰ Ê"ÂÚ‰‡‰ ÂÁ¯Ë ͇ .¯ˆÁ· ¯Ò‡  ȇ ÌÈ·¯ ˙ÚȘ·˘ 'ÈÒ Ó"· 'Ú ,Ê"ÂÚ‰‡‰ Ï˘ ˙‡Ê ‡È˘Â˜ ·˘ÈÈÏ Ï"Ê Ê"˜¯ ‰Ê· Íȯ‡‰ ÔΠ,ͯ‡· ‰Ê· ‰"Ò˘ ÏÚ ‡Â‰ ‡È˘Â˜‰ ¯˜ÈÚ .˘"Ú ,Ìȯه ˙È·· Â˙ˆ¯Ù˘ È·ÓÏ ‰Ó 'Èίل ,‡È‚ÂÒ‰ Ë˘Ù ÌˆÚ Â Á¯‰ ‰Ó ,„"Ó Í„È‡Î Ï"Ò„ È ˘Ó ,'„· ÌÈ·¯ ¯˘‡Î È·ӷ '„ ˙ˆ¯ÈÙ ‡Îȇ È˙· ,˙„ÓÂÚ ‰Ó˜ӷ ‡Î¯ÈÙ‰ Î"‡Â · ÔÈژ· ‰· ÈÚ˜·„ ÂÊ ‰˙ˆ¯ÈÙ˘ Ê"ÂÚ‰‡‰ ÁÈÎÂÓ ‰ÊÓ ÌȘÒÂÙ‰ ˙گΉ ͇ ,¯ˆÁ· Ì‚ ‡˙ȇ ÌÈ·¯ ‡Ï„ Î"‚ Ì"·Ó¯‰ 'ÏÓ ˜ÈÈ„Ó Ê"ˉ ,ÔΠ ȇ 'Ú ,˙„ÓÂÚ ‰Ó˜ӷ '˜‰ Î"‡Â Ê"ÂÚ‰‡Î .Ï"Ê 'È Â¯Á‡·

íך³

‫ הר''ר שמואל שווארץ הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‫הר''ר שמואל שווארץ הי''ו‬ ‫ והאם הסתכלות מועטת מותר‬- ‫בענין הסתכלות בכהנים בזמן הזה‬ ‫ ומאיזה טעם נאסר‬‰ËÓ ÈÙÏÎ Ì‰È ÈÚ Â‰È ‡Ï‡ Ì˙Ú„ ÂÁÈÒÈ ‡Ï ÂȉÈ ‰Î¯·Ï  ÂÂÎÈ Ìډ ‰ÏÙ˙· „ÓÂÚ˘ ÈÓÎ .'̉· ÂÏÎ˙ÒÈ ‡Ï ÌÈ ‰Î‰ È Ù „‚ Î Ì‰È Ù ˙ÂÏÎ˙Ò‰ ¯ÂÒȇ ÔÈ„„ óñåé úéáä ‫וביאר‬ ȯ·„Ó Î"‚ „ÓÏ ÌÚ‰· ÌÈ ‰Î‰ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ˘ ÈÓÏ˘Â¯È‰ ‡Ï ÌÓˆÚ ÌÈ ‰Î‰˘ Î"‚ „ÂÓÏÏ ˘È Ì˘Ó „ÂÚ ·˙Π,˙Ú„‰ ÁÒȉ È ÙÓ ÌÚ· ÂËÈ·È ˙ÈÏË Ï˘Ï˘Ï ÌȯˆÓ ı¯‡· ÌÈ ‰Î‰ ÌÈ‚‰Â Â' ‡Â‰ ‰ÙÈ ‚‰ Ó ,̉ȄÈÂ Ì‰È Ù ÏÚ ‰ÂˆÓ Ï˘ ÌÚ‰ ‡Ï ÌÚ· ÏÎ˙Ò‰Ï Ì‰ ÂÏÎÂÈ ‡Ï˘ È„Î .'˙Ú„ ÁÒȉ È„ÈÏ Â‡Â·È ̉· ‡‰„ ·˙Î (íñ š"½) íäøáà ïâîá ‫והנה‬ ÚÓ˘Ó ÌÈ ‰Î‰ È„È· ÏÎ˙Ò‰Ï ¯ÂÒ‡„ ,³¾šë ³îñ׳½í þî½−ê ö−ò¼ë −þ−−ê ó¾) Ë"ί ÔÓÈÒÓ îò−−í ³îñ׳½í öî¾ñð ¾"êþí ó¾ë ó¾ ¹½î− ³−ëí ë³×î ³−−êþ ñ¼ μþëñ μ−−¾ μ−êí ö× êñ óêð ,¬−ëíñî šðšðñ

Ï·‡ ¯ÂÒ‡ ‰·¯‰ ÏÎ˙Ò‰Ï ‡˜Â„„ (³¾ší ÔÂÈÎ Ô˙ ÌÚˉ ÔΠ,ȯ˘ ˙ËÚÂÓ ‰Èȇ¯ Ï·‡ ,˙Ú„‰ ÁÒȉ ‡ÎÈÏ ˙ËÚÂÓ ‰Èȇ¯·„ Ô È„·Ú„ ¯˘Ù‡Â ,ÏÏÎ ˙‡¯Ï ‡Ï˘ ÔÈ‚‰Â „ ·˙Πȉ ‡ÓÏÚ· ‰Èȇ¯ 'ÈÙ‡ Ì˙‰„ ˘„˜ÓÏ ¯ÎÊ ÏÎ˙Ò Ì‡Â ‰ È΢‰ „·ΠÌÂ˘Ó ‰¯ÂÒ‡ ‡ˆÓ .„"Â˙ Î"Ú .˙‰ΠÂÈ ÈÚ ˘„˜Ó· ‰·¯‰ 'ÈÙ‡ ¯ÂÒ‡ ÌÈȘ ˜"Ӊȷ˘ ÔÓÊ·„ ,Âȯ·„ ÈÙÏ

È·¯ ˘¯„ ‡˙ȇ (.ï¬) ‰‚È‚Á ‡¯Ó‚· ‫הנה‬ ˘È¯„ ‰È Ó‚¯Â˙Ó È ÓÁ È·¯· ‰„Â‰È ˙‰ΠÂÈ ÈÚ Ìȯ·„ ‰˘Ï˘· ÏÎ˙ÒÓ‰ ÏÎ ˘È˜Ï ÔÓÊ· ÌÈ ‰Î· 'ÂΠÌÈ ‰Î·Â ‡È˘ ·Â ˙˘˜· Ô Î„ ÏÚ ÔÈ„ÓÂÚ Âȉ˘ ÌÈȘ ˘„˜Ó‰ ˙È·˘ .Î"Ú ,˘¯ÂÙÓ‰ Ì˘· χ¯˘È ˙‡ ÔÈί·Ó ÔÓÊ· ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰ Ï΄ ÚÓ˘Ó ‫ובפשטות‬ 'ÒÂ˙· ͇ ,ÌÈȘ ˘„˜Ó‰ ˙È·˘ Û‡„ ˘¯ÙÏ ‰‡¯ Â' (ó−òí×ë í"ð) ·˙Î Ì˘ ‡˙ȇ ÈΉ ˙Ú„‰ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ¯Ò˙ÈÓ ÔÈÏ·‚· ‡„‰ ÈÒÂÈ '¯ ¯Ó‡ (ì"í ð"õ íñ−èô) ÈÓÏ˘Â¯È· ̉˘ ‰Ú˘· ÌÈ ‰Î· ÏÎ˙Ò‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ‰¯Ó‡ ‡Ï‡ ¯Ó‡ ÌÂÏÎ È‚Á ¯"‡ ,ÌÚ‰ ˙‡ ÔÈί·Ó .'ȇ˙Ú„ ‡ ÁÒÓ ‡Ï ÏÎ˙ÒÓ ‡ ‡ ÁÒȉ ÌÂ˘Ó ·˙΢ Ì˘ ‰‚È‚Á· χ Á  ȷ¯· „ÂÚ 'ÈÚ ȯ‰¯‰Ï Â˙‡˘ È ÙÓ ,˙‰ΠÂÈ ÈÚ˘ ÌÚˉ„ ·˙΢ ‡ ,„Î ‰ÏÈ‚Ó È¯È‡Ó· Ú"Ú ,'‰ „·η ÒÁ ‡Ï˘ ÏÎ' ¯Ó‡ ÌÈ ‰Î· ÏÎ˙ÒÓ‰ ÏÚ˘ .'ÌÏÂÚÏ ‡· ‡Ï˘ ÂÏ È‡¯  ˜ „·ΠÏÚ ¯ÂÒ‡˘ ÌÚˉ˘ ·˙Î Ì˘ ‰‚È‚Á· ‡"˘¯‰Ó·Â Ìȯ·„ '‚·„ È ÙÓ Ì‰ Ìȯ·„‰ '‚· ÏÎ˙Ò‰Ï .˘"ÈÈÚ ,‰ È΢ ÂÈÊ ˙ÂÓ„ ‡Îȇ ð"−õ íñõ³ ³î×ñí) í"áîøá ‰ÎÏ‰Ï ˜ÒÙ

(è× ¹−¼½ ìך ’−½ ì"îê) ò"åùåèáå (ï"í

‫וכ‬

̉· ÂËÈ·È ‡Ï ÌÚ‰ ÔÈί·Ó ÌÈ ‰Î‰˘ ‰Ú˘·'

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ú"˘·¯ ÌÈ ‰Î ˙ί· ˙Ú˘· ÌȯÓ‡  ‡˘ ÌÈ˘˘Ó „Á‡ ‡Â‰ ÌÂÏÁ‰˘ ,È˙ÓÏÁ ÌÂÏÁ ÌÚËÓ˘ ‰‡Â· ÂÏÂÎ ‡Â‰ ÌÈ ‰Î‰Â ,‰‡Â· · ‰ È΢‰˘ ÌÈ ‰Î‰ È„È· ÏÎ˙Ò‰Ï ¯ÂÒ‡ ‰Ê È„Î Ú"˘·¯ ÌȯÓ‡  ‡ ÔÎÏ ̉Ȅȷ ‰¯Â˘ ‡ˆÂȉ .˜"‰·„ Î"Ú 'ÂΠÌÈ˘˘· ÌÂÏÁ‰ ÏË·Ï ÍÏÓÈχ ÌÚ ˜"‰¯‰Â ˜"‰ÂÊ‰Ó ‰‡¯ „ ‰ÊÓ Â Ï Ó"Ó Í‡ ,‰ È΢‰ „·ΠÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ„ .˙‰ΠÂÈ ÈÚ Ôȇ ‡È·‰˘ äøåú úòã ¯ÙÒ· È˙ȇ¯ ‫איברא‬ ˙ί· 'ω ìåëùàä øôñ Ì˘· È ‰Î ÈÒ¯Ù„ ‡ „ÈÚ·Â Ï"Ê (î"¬ ’−½) ÌÈ ‰Î ÔÈÎȯˆ ‡Ï‡ Ô‰· ÈÏÂÎ˙Ò‡Ï ¯ÂÒ‡ Â‰È„È ˘‡¯ „·Âη ˙˙¯·Â ‰‡¯È· Ì‰È ÙÏ „ÂÓÚÏ ÔÈί·Ó˘ ‰Ú˘· ÌÈ ‰Î· ÏÎ˙ÒÓ‰ ¯Ó ¯Ó‡„ Ì‰È„È ÏÚ ‰¯Â˘ ‰ È΢‰˘ ÌÂ˘Ó ˙‰ΠÂÈ ÈÚ Â Ï˙Î ¯Á‡ „ÓÂÚ ‰Ê ‰ ‰ ‡˙„‚‡· ¯ÂÓ‡„Î Â˙ ÂÂΠ.ÌÈίÁ‰ ÔÓ ıÈˆÓ ˙ ÂÏÁ‰ ÔÓ ÁÈ‚˘Ó :˘¯„Ó‰ Ï"Ê (¬ ,ë) ÌÈ¯È˘‰ ¯È˘ ˘¯„ÓÏ ÈÏ˙Î ¯Á‡ - ' Ï˙Î ¯Á‡ „ÓÂÚ ‰Ê ‰ ‰' ÔÓ ÁÈ‚˘Ó' .˙¢¯„Ó È˙·Â ˙ÂÈÒ Î È˙· ıȈÓ' .ÌÈ ‰Î Ï˘ ̉ÈÙ˙Î ÔÈ·Ó - '˙ ÂÏÁ‰ .ÌÈ ‰Î Ï˘ ̉È˙ÂÚ·ˆ‡ ÔÈ·Ó - 'ÌÈίÁ‰ ÔÓ '‰ Íί·È ÈÏ ¯Ó‡ ‰Ó ÈÏ ¯Ó‡Â Ȅ„ ‰ Ú ÏÁ ‰ Ì˘· ˙"Ú„ ¯ÙÒ· Ì˘ ·˙Π.Í¯Ó˘È ȯÈȇ„ ,ÏÂ΢‡‰ ȯ·„Ó ÚÓ˘Ó„ ,Ì˘ ÏÂ΢‡ È˙· ÏÚ È‡˜ ˘¯„Ó·˘ ÔÂÈÎÓ ,‰Ê‰ ÔÓÊ· ‰‚È‚Á 'ÒÓ·˘ 'ÒÂ˙‰Î ‡Ï„ ¯Â¯· ‰Ê ,˙ÂÈÒ Î .ÏÈÚÏ Â ¯ÎÊ˘ ÌÈ ‰Î· ˙ÂÏÎ˙Ò‰ ¯ÂÒȇ ,Ìȯ·„‰ ‫סיכו‬ :˙ÂËÈ˘ '‚ ‰Ê· ˘È ÔÓʉ ÔÓÊ·

îך³

˘„˜Ó‰ ÔÓÊ· ˙‰ΠÂÈ ÈÚ„ ‡‰Â ˙ËÚÂÓ ‰Èȇ¯ ‡Ï˘ ÔÈ‚‰Â Ê"‰Ê·Â ,‰·¯‰ ÏÎ˙ÒÓ· ‡Ï‡  ȇ ‰"Π,˘„˜ÓÏ ¯ÎÊ ˙ËÚÂÓ ‰È‡¯ ÂÏÈÙ‡ ˙‡¯Ï .Ë"Ù ˜"Ò ·" ˘Ó· (öí× í"ð .ð×) ‰ÏÈ‚Ó· é"ùø ˙ËÈ˘

‫אמנ‬

ÔÓÊ· Ì‚ ‡Â‰ 'Ó‚· ·Â˙Ή ¯ÂÒȇ‰„ È˙‡ˆÓ ,Ô‰È„È ÏÚ ‰¯Â˘ ‰ È΢‰˘ ÈÙÏ ‰Ê‰ ‰ÓÏ Ï‡˘ ˘ (’õ ¹ñê öô−½ ê"ì) Ê"·„¯ ˙"¢· ̉ȄÈÂ Ì‰È Ù ˙ÂÒÎÏ Âχ ˙ˆ¯‡· ÌÈ ‰Î‰ ‚‰ ‰‡¯ ‡¯Ó‚‰Ó˘ ˙Âȉ ,ÌÈ ‰Î ˙ί· ˙Ú˘· ˙˙Ï ‡Ï˘ È„Î ı¯È˙ .Ì‰È„È ÔÈÒÎÓ Âȉ ‡Ï˘ Ì‰È Ù· ÏÎ˙Ò‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ÌÚ‰ È ÙÏ Ï¢ÎÓ ‰¯Â˘ ‰ È΢‰˘ ÈÙÏ ‰Î¯·‰ ˙Ú˘· ̉Ȅȷ .ÌÈίÁ '‰ ÔÓ 'ÌÈίÁ‰ ÔÓ ıȈÓ' ·È˙΄ ̉ÈÏÚ .'ÔΠ‚‰ ˙ÂÚÈ ˆ Ì¢ӄ' :·˙Î Âȯ·„ ÛÂÒ·Â ÂÙÂÒ· (ô"š š"½) íééçä óë ¯ÙÒ· ‫ומצאתי‬ Ï"Ê (.ïôš è"ì) ùåã÷ä øäåæä Ì˘· Òȯ٠‡ ‰Î„ ‡˙Ú˘· ÈÒÂÈ È·¯ ¯Ó‡ ‡ ‡˙ ÌÂ˘Ó ‰È· ‡ÏÎ˙Ò‡Ï ‡ÓÚÏ ‰ÈÏ ¯ÈÒ‡ ÈÂ„È ‡˘È„˜ ‡Ó˘„ ÌÂ˘Ó ,'ÂΠȄȷ ‡È¯˘ ‡˙ È΢„ Û‡ ‡ÏÁ„Ï ˘ ¯· ÈÚ·Â È„Ȅ ÔÚ·ˆ‡· ‡ÊÈÓ¯ ‡ÏÎ˙Ò‡Ï Ô‡Ú· ‡Ï ‡˙ È΢ Ô‡ÓÁ ‡Ï„ ·‚ ÏÚ Ô‡ÙȈÁ ‡ÓÚ ÔÂÁÎ˙˘È ‡Ï„ ÔÈ‚· È ‰Î„ ‰ÈÈ„È· ˜ÂÏÈÁ‰„ ÌÈÈÁ‰ ÛΉ ·˙Π.Î"Ú ,‡˙ È΢ È·‚Ï ˜"Ӊȷ ÔÓÊ·„ ,‰Ê‰ ÔÓÊÏ ˜"Ӊȷ ÔÓÊ ÔÈ· Ê"ÈÙÏ „·ΠÌÂ˘Ó ¯ÂÒȇ ˜¯ ˘È Ê"‰Ê·Â ˙‰ΠÂÈ ÈÚ ‰Ó Ù"Ú ¯‡·Ï ‰‡¯  ,„"Â˙ Î"Ú ‰ È΢‰ Âȉ ˘„˜Ó‰ ÔÓÊ·„ (¬õ š"½) ·" ˘Ó‰ ·˙΢ Ï˘ ˘ ÂÚ‰ ‡Îȇ ÔÎÏ ˘¯ÂÙÓ‰ Ì˘· ÔÈί·Ó êìîéìà íòåð ˜"‰ÙÒ· ÔÈÈÚ ,˙‰ΠÂÈ ÈÚ ÌÚˉ ·˙΢ (ïôþ íïî í"ð îõî½ë) ‰Ó¯˙ ˙˘¯Ù

ïך³

‫ הר''ר שמואל שווארץ הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

¯Ó‡ ‰Ê‰ ÔÓÊ ÏÚ Ì‚„ ,ÏÂ΢‡‰ ˙Ú„ .‫ג‬ .˙‰ΠÂÈ ÈÚ ˘ ÂÚ‰ ÏÎ˙Ò‰Ï Ôȇ„ ËÂ˘Ù„ ‰˘ÚÓÏ ‰‡¯ ‫ולפי"ז‬ ˙‡ ÁÈ ‰Ï ‡Ï Ì‚ ÌÈ ‰Î Ï˘ ̉Ȅȷ Ï˘ Ì˙ÈÏË ˙Á˙Ó ÌÈÎω ˙ÂÈ‰Ï ÌÈ„Ïȉ ‰ ÎÒ È ÙÓ Ì‰ÈÙÎ Ìȇ˘Â ˘ ‰Ú˘· ÌÈ ‰Î‰ ‚‰ ˘ ÌÚˉ ‰Ê˘ ‰‡¯  ,ÌÈ ÈÚ ˙Â‰Î Ï˘ ñ"îìë ¬þõë) ¯˙ÂÈ· ¯·„· ¯‰Ê‰Ï ÔÎ ¯ÈÓÁ‰Ï Ú"Ú .(ñîðè ñ¾ ³−ñ¬ ³ì³ ó−×ñîí ó−ðñ−í¾ ¼îð−× .Â" Ò ‚"Á ¯ÊÚχ ˙Á Ó ˙"¢

ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ÌÚˉ„ Ú"¢· ¯‡Â·Ó‰ .‫א‬ ˜¯ ‰Ê· ¯ÂÒȇ‰Â ,Ê"‰Ê· ˙Ú„‰ ÁÒȉ ,˙ËÚÂÓ ‰Èȇ¯· ‡Ï ‰·Â¯Ó ˙ÂÏÎ˙Ò‰· ‰Èȇ¯· Û‡ ¯ÂÒȇ ÌÈ‚‰Â ‡"‚Ó‰ ȯ·„Ï .˘„˜ÓÏ ¯ÎÊ ˙ËÚÂÓ ‡Â‰ ‰Ê‰ ÔÓÊ· ¯ÂÒȇ‰ ÌÚË· È"˘¯ ˙Ú„ .‫ב‬ 'ȇ ÔÎÂ Ô‰È„È ÏÚ ‰¯Â˘ ‰ È΢˘ ÌÂ˘Ó Ï˘ ˘ ÂÚ‰„ ÌÈÈÁ‰ Ûη ·˙΄ ‡Ï‡ ,˜"‰ÂÊ· ÌÈȘ ˘„˜Ó‰ ˙È·˘ ÔÓÊ· ˜¯ ‡Â‰ ˙‰ΠÂÈ ÈÚ .˘¯ÂÙÓ‰ Ì˘· Âίȷ ʇ„

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬

ìך³

‫הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫כולל יטב לב דסאטמאר‬

‫סוגיא דנתן הוא ואמרה הוא בביאור דברי הר"ן שם‬ È„Î ‡˙΄ Ïη Ô È¯Ó‡ ÈΠ‰ÈÓ˙· - ‡˘È¯Ï ‰ÈÈ ˙ ‰È ˙ÈÓÏ Íȯˈȇ ‡Ï„ È„ÈÓ ‰·Ò .‡ ˙ È ˙ ‡Ï ‡˘È¯Ï ‡¯˙Ò„ ‡ÙÈÒ Ï·‡ Ȅη Ô‚Π ¯Ó‡˘ ‰ÓÓ ‰ È˘ Ï·‡ ‡ÙÈÒ - ˜"‰ ‰ ˙ ÂÏȇΠ‰˘Ú ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ ˘ ÈÎ Ô ÈÚ·„ ˙˘„Â˜Ó ‰ ȇ ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡È‰ .˘È‡ Á˜È ÈÎÏ ÈÓ„ - ‡Â‰ Ô˙ .˘È‡ Á˜È Ô È˘ÈÈÁ .˘È‡Ï ‰˘‡ Á˜˙Ï ÈÓ„ - ‡È‰ ‰¯Ó‡Â Ë‚ ‰Îȯˆ ‰˘„Ș ¯Á‡ ‡· ̇˘ - Ô ·¯„Ó ÔÈ˘Â„È˜ Ô¢‡¯‰ Ï˘ Âȉ ‡Ï ‡Ó˘ Ì‰È ˘Ó ÔÈ˘Â„È˜ Ô¢‡¯ Ï˘ ‡Ó˘ ‡ È ˘ È˘Â„È˜ ÂÏÁ .È ˘ Ï˘ ‡Ï ԇΠȯÈȇ„ (ê öô−½ ê šþõ) ˘"‡¯‰ ‫וכתב‬ ȘÒÚ ÏÚ ‰ÏÁ˙ ‰ÓÚ ¯·È„ ‡Ï˘ Ô˙ ÂÏÈÙ‡ ,‰ÏÈÁ˙ ‰ÓÚ ¯·È„ ÂÏȇ„ ,ÔÈ˘Â„È˜ ‡Ï ‰˙¯ÈÓ‡ ÏÈ·˘·Â ,˙˘„Â˜Ó ‰˜È˙˘· ‰Ï .Ï"ÎÚ ,Ú¯‚ ¢¯Ù˘ ÌÈ Â˘‡¯ „ÂÚÓ ÔΠÈ"˘¯Ó ‫והנה‬ Ôȇ„ ÌÂ˘Ó '‡È‰ ‰¯Ó‡' Ï˘ Ô¯ÒÁ‰˘ Á˜Ï˙ ÈÎ ‰Ê ‡Ï‡ '‰˘‡ ˘È‡ Á˜È ÈÎ' ‰Ê ˜ÙÒ‰ Â‰Ê˘ ¢¯È٠̉˘ ‰‡¯ ,'˘È‡Ï ‰˘‡ ¯ÓÂÏ ‡· 'Á˜È ÈÎ' ¯Ó‡ ˘ ‰Ó ̇‰ ˜ÙÒ‰ È„È ÏÚ ‰È‰˙ ‰ È˙ ‰ ÔÈ·Â ‰¯ÈÓ‡‰ ÔÈ·˘ ÏÏη ‰Ê ȯ‰ ‡È‰ ‰¯Ó‡ ȇ ‡˜Â„ ˘È‡‰ ˙ È˙ ˘ ‰¯Â˙‰ ˙ ÂÂÎ ¯˜ÈÚ˘ ‡ ,Á˜Ï˙ ÈÎ

ȯ·„ ÏÚ ÔÈ˘Â„È˜· ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ‡È· ‫תחילה‬ ˘Ï˘· ˙È ˜ ‰˘‡‰' (.ë) ‰ ˘Ó‰ .‰‡È··Â ,¯Ë˘· ,ÛÒη ˙È ˜ ,'ÂΠÌÈί„ ,'ÛÒη „ˆÈÎ' ,‰˘˜Ó˘ ‡˙Èȯ· ‡¯Ó‚‰ ‰‡È·Ó ‰Â˘ ‡ ÛÒÎ ‰Ï Ô˙ ' ‡˙Èȯ·‰ ˙¯‡·Ó ȯ‰ ÈÏ ˙˘„Â˜Ó ˙‡ ȯ‰ :‰Ï ¯Ó‡Â ,ÛÒΠȯ‰ - Â˙ È‡Ï ÈÏ ˙‡ ȯ‰ ÈÏ ˙Ò¯Â‡Ó ˙‡ :‡È‰ ‰¯Ó‡Â ,‰ ˙ ˘ ‡È‰ Ï·‡ ,˙˘„Â˜Ó ÂÊ È È¯‰ ,ÍÏ ˙Ò¯Â‡Ó È È¯‰ ,ÍÏ ˙˘„Â˜Ó È È¯‰ ·¯ ‰Ï ÛȘ˙Ó .˙˘„Â˜Ó ‰ ȇ - Â˙ È‡Ï ÍÏ ‡ÓÚË [˜ÈÈ„Ï ˘È ‡˙Èȯ·„ ‡˘È¯‰Ó ȯ‰] :‡ÙÙ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ ‡‰ ,‡Â‰ ¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ „ ‡È‰ Ï·‡ :‡ÙÈÒ ‡Óȇ ,˙˘„Â˜Ó ‰ ȇ - ‡È‰ ,ÔÈ˘Â„È˜ ‰ ‡Ï - ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ÂÏ ‰ ˙ ˘ ‰ ˙ „ ‡ÓÚË [ÍÙÈ‰Ï ˜ÈÈ„Ï ˘È Ô‡ÎÓ ÔΠ̇] ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ ‡‰ ,‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡È‰ ,‡˜Â„ ‡˘È¯ [‡¯Ó‚‰ ˙ˆ¯˙Ó] ,ÔÈ˘Â„È˜ ‰ ‡˙ÏÈÓ ‡ÙÈÒ È ˙ [Ô È˘˜ÓÂ] .‰·Ò È„Î ‡ÙÈÒ Ô˙ :¯Ó‡˜ ÈΉ ‡Ï‡ ,‡˘È¯Ï ‰Ï ‡¯˙Ò„ Ô˙ ,ÔÈ˘Â„È˜ ‰„ ‡ËÈ˘Ù - ‡Â‰ ¯Ó‡Â ‡Â‰ ‡È‰ ‰ ˙ ˘ ÈÓÎ ‰˘Ú - ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ ˙ÈÚ· ȇ .ÔÈ˘Â„È˜ ‰ ‡Ï ,‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‰ ˙ ,˙˘„Â˜Ó - ‡Â‰ ¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ :‡Óȇ ‡Â‰ Ô˙ ,˙˘„Â˜Ó ‰ ȇ - ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡È‰ ,Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ - ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡¯˙Ò„ ‡˙ÏÈÓ ‡ÙÈÒ ‡ ˙Â' È"˘¯·Â ,Î"Ú

¬×š³

¯ÓÈÓÏ ÔÏ ˙ȇ ‡ È„Ó ÈÓ ‡Î‰ ,„ÈÓ Â˙‡ È ÙÓ˘ ‡Ï‡ ,‡˘ ‰Ï ˙¯˙ÂÓ ‡‰˙˘Â ÈΉ Ô È¯Ó‡ ÈΉ Ì¢Ó ,Ô ·¯ ‰Â¯Ò‡ ‰Â¯Ú„ ‡¯ÓÂÁ ‡˙Èȯ‡„Ó„] 'Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ È‰ ‡˜ÈÙÒ„ ‡Î‰ ÈÒÙχ ·¯‰ Ï·‡ .[‡¯˜ÈÚÓ„ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ·¯„ ‡ÈÚ·· (:ì ¹ð) ÔȘ¯ÈÙ· ÔÓ˜Ï ·˙Î Ï"Ê È‰„ ,˜È˙· ‡˜ÏÒ„ ‰È¯Á‡ ı¯‰ ·Ïη ȯ‡Ó ,'ÔÂÈÚ ÍȯˆÂ ,‡¯ÓÂÁÏ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‰Ï .Ô"¯‰ Ï˘ Ï"ÎÚ ÈΉ Ì¢ӄ ı¯˙Ï ‰ˆÂ¯ Ô"¯‰„ ‰ÊÓ ‫ומבואר‬ ,Ô ·¯„Ó ‡Ï‡ ˘˘Á ȉ ‡Ï ·˙Î Ï·‡ ,‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ÂÏÈÙ‡ ˜ÙÒ Â‰„ ÚÓ˘Ó ÔÓ˜Ï Û"ȯ‰Ó„ Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ¯·ÂÒ˘ ‰‡¯ ‰ÊÓ ‡˙Èȯ‡„Ó .ÔÂÓÓ ˙˜ÊÁ È·‚ ÌȯÓ‡˘ ÂÓÎ ‰˜ÊÁ ¯˙· .ÔÂÈÚ Íȯˆ· ¯‡˘  ȇӷ ̄˜ Ô"¯‰ ÏÚ ‡·ÂË Ú"ψ ‫ובאמת‬ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ȇ ‰ÈÏ ‡˜ÙÒÓ„ ˜Ù˙ÒÓ ‰Ó ,‰È ٠˙˜ÊÁ· ‰˙ȉ˘ ‡¯˜ÈÚÓ„ ¯‡˘ ÏÎÓ ‡ ˘ ȇӄ ‡Â‰ Ô΢ ȇ„· ȯ‰ ‡¯˜ÈÚÓ„ ‰˜ÊÁ ¯˙· ‰È· Ô ÈÏʇ„ ÔȯÂÒȇ ,Ì˙‰ ‡˙ȇ„ (:− ¹ð) ÔÈÏÂÁ ‡¯Ó‚· ‰ÈÏ Ô ÈÙÏÈ ‡˙ÏÈÓ È˜Â‡ Ô ·¯ ¯ÂÓ‡„ ‡˙ÏÈÓ ‡‰ ‡ Ó È·¯ ¯Ó‡ È ÓÁ ¯· χÂÓ˘ ·¯ ¯Ó‡ ,‰È˜ÊÁ‡ χ ˙È·‰ ÔÓ Ô‰Î‰ ‡ˆÈÂ'' ‡¯˜ ¯Ó‡ Ô˙ ÂÈ ''ÌÈÓÈ ˙Ú·˘ ˙È·‰ ˙‡ ¯È‚҉ ˙È·‰ Á˙Ù ‡Ï‡ ,‡¯ÂÚÈ˘ ‰ÈÏ ¯ˆ· ‡˙‡Â ˜ÈÙ „‡ ‡ÓÏ„ ‡ ˘ ‰Ó ÔΠ̇ ,‰È˜ÊÁ‡ Ș‡ Ô È¯Ó‡„ Â‡Ï ÔÈ·‰Ï ÔÈÎȯˆ „ÂÚ .‰Ê· ˜ÙÂÒÓ Ô"¯‰„ Ô‡Î Ì˘ ÔÈ„‰„ ‡ ÂÓÓ„ ˜È˙Ó ‡È·Ó ‰È‡¯ ‰Ó„ Ú·Â˙ ÂÙ˜˙ ȇ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ ÈΉ„ ‰ÊÓ ‰È‡¯ Ô"¯‰ ‡È·Ó , ÓÓ ÔȇȈÂÓ

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰¯ÈÓ‡‰ Ï·‡ ,ÏÚ·‰ È„È ÏÚ ‡‰˙ ÔÈ˘Â„È˜‰ ‰È‡¯Ï ‡Ï‡  ȇ„ ‰„È ÏÚ Ì‚ ˙ÂÈ‰Ï ‰ÏÂÎÈ È‰ ˜˙˘ ‡Â‰„ ÔÂÈΠÔÈ˘Â„È˜ Ì˘Ï ‰Ï Ô˙ „ .‰‡„‰Π.˜ÙÒ‰ ˙¯·Ò· ÌÈ Â˘‡¯· ÌÈÎÏ‰Ó ‰ÓÎ ‫ויש‬ .Ì˙¯·Ò ˜ÓÂÚ· È˙„¯È ‡Ï È ‡Â ‡Â‰ Ô˙ ‡"Ú·‡Â' ‡¯Ó‚· ¯‡Â·Ó ‫עכ"פ‬ Ô È˘ÈÈÁ ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ ‡È‰ ‰¯Ó‡Â îò³ í"ð ¹"−þí −õðô :ê) Ô"¯‰ ·˙Π,'Ô ·¯„Ó È‡Ó‡„ ‡¯Ó‚„ ‡ ˘ÈÏ ÏÚ ‰˘˜ ‰¯Â‡ÎÏ„ (öòëþ ȉ ‡‰ ,'Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ È‰ ‡˜ÈÙÒ' Ô È¯Ó‡ ˘È‡ ˙˘‡ ˜ÙÒ ‡‰„ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‰ÈÏ '‡È‰ ‡˜ÈÙÒ' Ò¯‚ ‡Ï Û"ȯ‰„ ·˙Π.‡È‰ Û"ȯ‰Ï ,'Ë‚ ‰ÎȯˆÂ Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ„' ‡Ï‡ ‡¯Ó‚· Ô È¯Ó‡ È΄ ¯·ÂÒ˘ ÚÓ˘Ó„ ‰˘˜ ‡Ï ‡ËÈ˘Ù ‡ È„Ó„ ‡Ï‡ ,‡˜Â„ Â‡Ï ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ ‡Ï‡ ,‡È‰ ‰¯Ó‡„ ÔÂÈÎ ÔÈ˘Â„È˜ ȉ ‡Ï„ ÔÏ ,˜ÙÒΠ‰‡˘Ú ¯·„· ¯ÈÓÁ‰ ÌÈÓÎÁ‰˘ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‡Ï Ê"ÈÙÏ '‡È‰ ‡˜ÈÙÒ„' ‡ ˘ÈÏ Ô˙ ' (ë"ñí è"õ ³î¾−ê ³î×ñíë) ·˙Î Ì"·Ó¯‰Â ‡Ï '˜ÙÒÓ ˙˘„Â˜Ó ÂÊ È¯‰ ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ ,ÔÈ˘Â„È˜ ˜ÙÒ ÏÎÎ ‡Ï‡ ÏÏÎ Ô ·¯„Ó ¯ÈÎʉ ÏÚ Ï·‡ ‰˘˜ ‡Ï Ì"·Ó¯‰Ï Ì‚ ‡ÏÈÓÓ .‰˘˜ Ô„È„ ‡¯Ó‚„ ‡ ˘ÈÏ ˜Ù˙ÒÓ È ‡ ÍÎÈÙÏÂ' ,Ï"Ê ‰Ê ÏÚ Ô"¯‰ ‫וכתב‬ Ë‚ ‰Îȯˆ ȇ ÔÈ˘Â„È˜ ˜ÙÒ Ïη 'ȯ˘ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ¯˘Ù‡„ ,‡Ï ‡ ‡˙Èȯ‡„Ó ‰˙˜ÊÁ ÏÚ ‰˘‡ „ÓÚ‰ ¯ÓÈÓÏ ‡Îȇ„ ÌÂ˘Ó ‰È· Ô È¯Ó‡„ ‡ ÂÓÓ„ ˜È˙ ÏÎÓ ‡ ˘ ȇӄ ÈÏ„‚ ÏΠ· ÂÓÈÎ҉ Â˙˜ÊÁ ÏÚ ÔÂÓÓ „ÓÚ‰ ÔȇȈÂÓ Ú·Â˙ ÂÙ˜˙ ÂÏÈÙ‡˘ Ï"Ê ÌÈ Â¯Á‡‰

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ì˘ ÔÈ„‰ (:î ¹ð ê¼−®ô êëë êþôèë ö−−¼) ԉΠ¯Ó‡„ Ô‡ÓÎ ÌȘÒÂÙ˘ ÈÙÏ ,‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡Ï„ ¯·ÂÒ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,„ÈÓ ÔȇȈÂÓ Ô‰Î ÂÙ˜˙ ȇ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ ˘"‡¯‰ Ò¯Ë Â˜‰ ‰ˆÂ¯Â .ÂÈ„ÈÓ ÔȇȈÂÓ Ôȇ Ú·Â˙‰ ÒÙ˙ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙ËÈ˘ ÈÙÏ ‰Ê ·˘ÈÈÏ ˙˜ÈÙÒ‰ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ ¯·ÂÒ‰ ȇ‰ Èη ‡ ÂÓÓ· ÈÓ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,‡¯ÂÒȇ· .ÒÙÂ˙‰ „ÈÓ ÔȇȈÂÓ Ôȇ ‰ÒÈÙ˙ È ‰È ‡ ‚ Ô"¯‰ Ï˘ Â˙¯Â˙Ó È˙„ÓÏ ‰Ê ¯·„„ Ì˘ ·˙ΠÈ˙‡·‰˘ Ô"¯‰Ó  Èȉ - ÔÈ˘Â„È˜„ ‡Ó˜ ˜¯Ù· ˜ÊÁÂÓÏ - ‡¯ÂÒȇ„ ‰˜ÊÁ ‰Ó„Ó„ Ôȇ¯„ ÏÈÚÏ .‡ ÂÓÓ· ‰Ê È˙·˙Î ¯·Î„ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰ ‫וכתב‬ ‰ÈÓ˘Ó È¯˙ ȯ˙ ÔÈ ÚÏ ‰ÏÚÓÏ ˙·Â˙η ‡˙ȇ„ ‡‰ ÏÚ ·˙΄ ,Ô"·Ó¯‰„ È„‰Ï ȯ˙ Ș‡ ÔÓÁ ·¯ ¯Ó‡ ‡Ï‡ (.× ¹ð) Ì˙‰ È"˘¯ÈÙ ‰È¯Ó ˙˜ÊÁ· ‡ ÂÓÓ È˜Â‡Â È¯˙ ÌÈ Ó‡ Ôȇ ‡˙Èȯ·· È ˙˜„Â' (êòîôô −šîêî í"ðë) ‡Ï‡ ‰È· È·‚ÈÓÏ ‡ÈÏÚÓ ‡¯Ë˘ ȉÈÏ„ ‡Ï È˙‡ ¯„‰Â È„ÈÓ ÒÈÙ˙ ȇ ‰ÈÏ Ô ÈÚ¯˜ ‡Ï„ Ô È¯Ó‡„ ‰È ÈÓ Ô È˜ÙÓ ‡Ï ‰È ÈÓ Ú·˙ ȇ‰ ‡Îȉ ˙˜ÊÁ· ‡ ÂÓÓ ȯ˙ È„‰·Ï ȯ˙ Ș‡ ,‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ȯ˙ ȯ˙ ‡Îȇ˘Î„  Èȉ .'ȇ˜„ È‡Ó (êòîôô −šîêî í"ð) Ì˘ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ÌÈ˘˜Ó ˜ÙÒ È·‚ (:î ¹ð) ‡ÚÈˆÓ ‡·· ‡¯Ó‚‰Ó ‡ ˘ „ÈÓ Â˙‡ ÔȇȈÂÓ Ô‰Î ÂÙ˜˙„ ÔÈ„‰„ ¯Âη ÌÂÏÎ Â‡Ï ‡˜ÈÙÒ ¯Á‡Ï„ ‰ÒÈÙ˙„ ‡Óχ Ì˘ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ˆ¯È˙ .Ì˙‰Ó ‡ ˘ ‰Ó ‡Â‰ ‰ÒÈÙ˙ ÈÏÏη Ô"·Ó¯‰Â .˘"Ú ÌȈ¯È˙ È ˘ ,¯ÓÂÏ ˘È„ ·˙Î (:î ¹ð ô"ëë š"ô¾ë êëîí) ÂÏ˘ ˙˜ÊÁ‡ ‡ ÂÓÓ È˜Â‡ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ȯ˙ ȯ˙ Ï΄

ñš³

,‡¯˜ÈÚÓ„ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡¯ÂÒȇ· ÈÓ ‡¯ÂÒȇ„ ‰˜ÊÁ ÔÈ· ‡Îȇ ˙ÂÎÈÈ˘ ‰Ó ‰¯Â‡ÎÏ - گˆÓÓ ‰ÈÏ Ô ÈÙÏÈ ·Â˙Ή ˙¯ÈÊ‚ ‡Â‰„ ‡¯Ó‚· ‡˙ȇ„Π‡¯·Ò ‡Â‰„ ‡ ÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓÏ ‰ÈÏ ·È‡Î„ ‡Â‰ ‡¯·Ò (:î"ô ¹ð) ‡Ó˜ ‡··· .‡ÈÒ‡ È·Ï ÏÈʇ ‡·È‡Î ȯ·„ ˘¯ÈÙ (’š öô−½) „"ÂÈ· ˘„Á ȯى ‫והנה‬ ȇ Ô"¯‰Ï ÂÏ ˘È˘ ˜ÙÒ‰„ ÂÏω Ô"¯‰ ˜ÙÒ‰„ ÌÚËÓ ‡Â‰ ,‡Ï ‡ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ Ï΢ ÈÙÏ ,Ò"˘·˘ ˙˜ÈÙÒ ¯‡˘Î  ȇ ԇΠ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ· ‰Ó‰ Ò"˘· Â ÈˆÓ˘ ˙˜ÊÁ‰ ԇΠϷ‡ ,‰È‰ ‰Ó ˙‡ȈӉ ÔÈÚ„ÂÈ Â ‡ Ôȇ„ ȇ ‡ È„· ‡Ï‡  ȇ ˜Ù҉ ˙‡ȈӉ ÔÈÚ„ÂÈ ÏÚ·‰ È„È ÏÚ ‡˜Â„ ˙ÂÈ‰Ï Íȯˆ ‰¯ÈÓ‡‰ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·Ò ‡Îȇ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·Â ,‡Ï ‡ í"ð ê í×ñí ë šþõ ³¼þ® ³êôî¬ ³î×ñí) ÍÏÓÏ ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ· ‡˜Â„„ ¯·ÂÒ˘ (í−í− íô×î ,˙‡ȈӉ ‰È‰ Í΄ Ô È˘  ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ȯӂ‡ ÈÎȉ Ô ÈÚ„È ‡Ï„ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· Ï·‡ ‡¯·‚ Ș‡ ¯ÓÂÏ ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰˘ÓÏ ‡ ÓÁ¯ Ï˘ Â˙˜ÊÁ È ÙÓ Âˇ„ ,ÔÈ„‰ ÈΉ ‰È˙˜ÊÁ‡ .Ï"ÎÚ ‰˘ÓÏ ‡ ÓÁ¯ ‰È¯Ó‚‡„ È‡Ó ‰ ˙˘ ‰Ê ‡˜ÈÙÒ· ȇ ԇΠÔ"¯‰ ˜ÙÂÒÓ ‰Ê· ‡ÏÈÓÓ ‡Ï ‡ ,‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÎ Ì‚ Ô ÈÏʇ ‡ È„„ ˜È˙Ó Â˙Èȇ¯ ÏÚ Ï·‡ .ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·ÒΠÔÈÈ„Ú Íȯˆ ‰Ê ÌÂÏÎ ˘Â¯ÈÙ ‡Ï ‡ ÂÓÓ„ .¯Â‡È· ’ð ññ×ë) ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰„ ‡È‰

‫והאמת‬

ÂÏω Ô"¯‰ ȯ·„ ‡È·Ó (’ð ³îê ˙ËÈ˘ Ì˘ ·˘ÈÈÏ ‰ˆÂ¯˘ Â˙ËÈ˘Ï ‰È‡¯Ï Ì˙Ò·„ Ì‚‰„ ¯·ÂÒ˘ Û"ȯ‰ ˙Ú„· ˘"‡¯‰ ÂÙ˜˙· Ô‚Π˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ· ‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ

êñš³

,(ê× öô−½) Ì˘ ˘"‡¯‰ ˙Ú„ ÔΠ(í−ñ¼ êëí .Î"Ú ÔЈ¯È˙ ‡Ï ÈΉ Ì¢Ó ‰ӄ ‰Ê· ‡·ÂË Ú"ψ„ È˙·˙Î ¯·Î ‫ובאמת‬ ‰˜ÊÁÏ ‡ ÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓ ˙ÂÎÈÈ˘‰ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÌÂ˜Ó Ïη„ ‡ÓÈÏ„ ‡¯ÂÒȇ„ ‡‰Â ,‰ÒÈÙ˙ ‰È· ÏÈÚÂÓ„ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ ‡¯·Ò ‡Â‰ ˜ÊÁÂÓ ,گˆÓÓ „ÂÓÈÏ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ È ˘ ̉ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ÂÓˆÚ· ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰Â .ÌÈ„¯Ù ÌÈ È„ Ì˘ ‡È·Ó„ ‡‰ ÏÚ (’î ³îê ’ê ññ×ë) ·˙ÂÎ Ïη„ ¯Ó‡ ‡Ï ÚÂ„Ó ÔÒ‡· È"¯‰Ó ˙È˘Â˜ ‡¯ÂÒȇ ‰È· ˙ȇ„ ‡¯ÓÂÁÏ ÏÂÊÈÏ ÔÂÓÓ ˜ÙÒ .‡¯ÓÂÁÏ ‡¯ÂÒȇ„ ‡˜ÈÙÒ ÏÂÊ‚˙ ‡Ï Ï˘ ÂÈÁÈ˘  ȯ„ ÈÓÎÁÓ È˙ÚÓ˘Â' ,Ï"Ê ·˙Π‡¯˜ÈÚÓ ‡È˘Â˜‰˘ ̯Ӈ· Âȯ·„ ÏÚ Â‰Ó˙˘ ¯˙· Ô ÈÏʇ ÈÓ ‡¯ÂÒȇ ˜ÙÒ·„ ÌÂ˘Ó ‡˙ÈÏ ‡Îȇ ÈÓ ‡Î‰Â ¯È˙‰Ï ԉ ¯ÂÒ‡Ï Ô‰ ‰˜ÊÁ ‰˜ÊÁ ‡ ÔÂÓÓ ˙˜ÊÁ ‡È‰Â ‡¯È˙‰Ï ‰˜ÊÁ È Ê‡· ̉ȯ·„ ÂÒ Î ‡Ï È˙ÂÈ Ú·Â .‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁ ‡È‰ ‡Ó˜ ‡¯Ó ˙˜ÊÁ„ ‡ÓÈ È‡ ÂÏÈÙ‡„ ˜ÙÒ· ‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁ ˙Ú¯ÎÓ˘ ͯ„Î ˙Ú¯ÎÓ‰ ‡Ó˜ ‡¯Ó ˙˜ÊÁ ÈÏ· „ÂÁÏ ÔÂÓÓ ˙˜ÊÁ ,¯ÂÒȇ ‡¯˜Ó ‡τ ,‡È‰ ˙Ú¯ÎÓ ‰ ȇ˘ ‰˜ÊÁ ȇ„ ‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁÏ ÔÈ Ú ‰Ï Ôȇ ‰Ï Ô ÈÙÏÈ Ì‰„ ·˙΢ ˘Â¯ÈÙ· Ôȇ¯ .Ï"ÎÚ 'ȯÂÒȇ·„ .ÏÏÎ ˙ÂÎÈÈ˘ Ì‰Ï Ôȇ ÌÈ È„ È ˘ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ÔÈ„‰· ‰ ‰„ ÌÈ„˜‰Ï ‰‡¯ ‰ ‫א‬ ‰¯Â‡ÎÏ ‰Ê· Ìȇ¯ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‰Ï„‚‰ ˙Ò Î ·¯‰ ‰ ‰„ - ÌÈÎÏ‰Ó È ˘ (ï ¹−¼½ −"ë šñìë í× öô−½ ô"îì) ÈÏ ÌȘ ÈÏÏη ‡·Â‰Â] ,ÔÒ‡· χÈÁÈ ¯"¯‰ÂÓ ·¯‰ Ì˘· ‡È·‰ ‰˘˜‰˘ ,[(' ˙‡ '‡ ÏÏη) ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜· Âȯ·„

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ô‡ÓÎ ˜ÒÂÙ„ ,ÒÙ˙ ÒÙ˙„ Ô‡Ó ‡Ï‡ ‰È¯Ó ,‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‡Â‰ ȯ˙ ȯ˙„ ¯Ó‡„ ‡Ï ‡¯ÂÒȇ· ‡ ‚ ‡‰Î· ‰¯Â˙‰ ÔÓ ÂÏÈه ‡ ÂÓÓ· ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‡ÏÈÓÓ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ .Ô"·Ó¯‰ ı¯È˙ ԇΠ„Ú ,‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó„ ¯‡·Ó (’í ³îê ’ê ññ×ë) ˙˜ÈÙÒ‰ ‫והקונטרס‬ È ‰Ó ‡Ï„ ‡‰„ ,·˙Π.Âȯ·„ ÒÙÂ˙‰Ï Ô È ÈÈ„„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‡˜ÈÙÒ· ‰ÒÈÙ˙ „ÂÚ· ‡ È„ È·Ï Â˙‡ ȉ ÂÏȇ„ ,‡˙ ÏÊ‚· ‡ÈˆÂÓ‰„ Ú·˙ ‰ ÌÚ ÔÈ„‰ ‰È‰ ÒÙ˙ ‡Ï˘ ̈́ȇ ÒÙ˙„ ‡˙˘‰ ,‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ÌÚË Â‰Ê ,‡˙ ÏÊ‚· ‰ÈÏ Ô È ÈÈ„Â ‰ ÈÓ Ô È˜ÙÓ ¯Ó‡˜ ÈΉ Ê"ÈÙÏ ,‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡Ï„ ¯·„‰ ˘È„ ‡Îȉ ‡¯ÂÒȇ ˜ÙÒ·„ ÂÓ΄ ,Ô"·Ó¯‰ ÏÚ ¯·ÂÚÎ ÂÈÏÚ ¯·ÂÚÏ Ô È ÈÈ„ ‡¯ÂÒÈ‡Ï ‰˜ÊÁ ,˙˜ÊÁ‰ ÏÚ ÔÈÙ¯Â˘Â ÔÈϘÂÒ - ¯ÂÒȇ ȇ„ ‰ÈÏ Ô È ÈÈ„ ‡Ï ȯ˙ ȯ˙„ ˜ÙÒ· ‰"ه ÔÂÓÓ ˜ÙÒ· ÈÓ ÈΉ ,¯ÂÒȇ ȇ„ ÏÚ ¯·ÂÚÎ ‡˙ ÏÊ‚· ÒÙÂ˙‰Ï Ô È ÈÈ„ ˜ÙÒ Ïη„ Û‡ Ô È ÈÈ„ ‡Ï ȯ˙ ȯ˙„ ˜ÙÒ· ‰È ÈÓ Ô È˜ÙÓ .‰È ÈÓ Ô È˜ÙÓ ‡Ï ‡˙ ÏÊ‚· ‰ÈÏ ‰ÈÏ È„ÂÓ Ú"Â΄ (’ð ³îê ’ë ññ×ë) ·˙Î ‫עוד‬ ‡Ï ȯÂÒ‡·„ ˜ÙÒ Ï΄ ,‡˙ÏÈÓ È‡‰· ‡ ÂÓÓ· ,‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁ ÏÚ ‰ÈÏ Ô ÈÓ˜ÂÓ È‰ ˘"‡¯‰Â ˙ÂÙÒÂ˙‰„ ‡‰Â .‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‚"‰Î· Ì¢ӄ (.× ¹ð ó¾) ˙·Â˙η ‰Ê ˆ¯È˙ ‡Ï ı¯È˙˘ ÂÓΠȯ˙ ȯ˙· ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ÈΉ Ì˙ËÈ˘Ï ÈÏʇ ‰ ȇ„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,Ô"·Ó¯‰ ¯Ó‡„ Ô‡ÓΠȯ·Ò„ ÌȘÒÂÙ‰ ·Â¯ ˙ËÈ˘ ÂÓÎ ‡˙Èȯ‡„Ó ‡Â‰ Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ È¯˙ ȯ˙ ,ȯÂÒȇ· Ì‚ ‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁ‡ Ô ÈӘ‡ ¯ÈÙ˘ í"ð "ë"× ¹ð) ˙·Â˙η ˙ÂÙÒÂ˙‰ ·˙΢ ÂÓÎÂ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˜ÒÙ· ÈÂÏ˙  ȇ ÏÂÊ‚˙ ‡Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰„ ¯·ÂÒ ,˙ ÂÓÓ È È„· ÌȘÒÂ٠̉˘ ‰Ó ÈÙÏ „"È· ÚÂ„È Â È‡„ ÔÂÈÎ ‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ Ïη„ ‡Ï‡ ‡˜ÈÙÒ ‡Îȇ ˙Ó‡· ÂÏ˘ ‡Â‰ ÔÂÓÓ‰ ȇ ÔΠ̇„ ‰˘˜‰ ÈΉ Ì¢Ó ,ÔÎ Ì‚ ‡¯ÂÒȇ„ ·˘ÈÈÓ ,‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ· Ì‚ ‡¯ÓÂÁÏ ÏÈÊÈÏ Ì¢Ó ,¯ÂÒȇ È„ÈÓ Â ‡ˆÈ ‡Ï ÌÏÂÚÏ ÔÂÓÓ·„ Ò¯Ë Â˜‰ Ï·‡ .̘È˙ ‡ ÂÓÓ ‡ÓÈȘ„ ÈÎȉ ÈΉ ¯ÂÒȇ‰ ÏÎ ÌÏÂÚÏ„ „ÓÏ„ Ìȇ¯ ˙˜ÈÙÒ‰ ‡Ï‡  ȇ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ò‡„ ÏÂÊ‚˙ ‡Ï Ï˘ Íȯˆ ̄˜„ ,˙ ÂÓÓ È È„ Ï˘ ˜ÒÙ‰ ¯Á‡Ï ÔÂÓÓ‰ ˙ ÂÓÓ È È„· È˘Â ‡ Ï΢ ÈÙ ÏÚ ¯¯·Ï ÔÈ „ „"È· ˜ÒÙ‰ ÈÙÏ ÍÎ ¯Á‡Â ,‡Â‰ ÈÓ Ï˘ ˙È·„ ÔÂÈÎ ‡ÏÈÓÓ .ÏÂÊ‚˙ ‡Ï Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ ÌȘÒÂÙ ÔÈ„ , Èȉ .˜ÊÁÂÓ‰Ï ¯ÂÒȇ Ì¢ ԇΠ‡ÎÈÏ „ÁÈ· Â Ï ˘È˘Î„ ¯·ÂÒ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰„ ÌÈÁ˜ÂÏ˘ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ¯ÂÒȇ‰Â ÔÂÓÓ ‡¯ÂÒȇ Ì„Â˜Ó ¯„ÒÏ ÔÂ„Ï Íȯˆ ʇ ¯ȷÁ ÔÂÓÓ ˘È ‰Ê ˜ÒÙ ÈÙÏ Î"Á‡Â ‡Â‰ ÈÓ Ï˘ ÔÂÓÓ‰ ÔÈ„‰· ÌÈÎÏ‰Ó '· ‡Îȇ„ ‡ˆÓ Ê"ÈÙÏ .¯ÂÒȇ È"¯‰ÓÏ„ ,‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ÂȯÁ‡ ˙¯¯‚ ÔÂÓÓ ˜ÙÒ Ïη„ ¯·ÂÒ˘ ÔÒ‡·Ó ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ÔÈ„‰ ÏÎ ÔΠ̇ ,‡¯ÂÒȇ„ ‡˜ÈÙÒ „"È·˘ ÈÙÏ ‡Ï‡  ȇ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ÌȈ¯ Ì È‡Â ıÙÁ‰ ÍÈÈ˘ ÈÓÏ ÔÈÚ„ÂÈ Ì È‡ ÌȘÒÂÙ ÈΉ Ì¢Ó ,‰ÏÈÊ‚ ¯ÂÒȇ ÏÚ ¯Â·ÚÏ ÌÚËÓ ‡Ï ,̘È˙ ‡ ÂÓÓ ‡ÓÈȘ„ ÈÎȉ„ Ï·‡ .ȇ„ ˙¯Â˙· È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡‰È˘ ˜ÒÙ˘ Ï˘ ¯ÂÒȇ‰ Ï΄ ¯·ÂÒ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰ - „"È· ˜ÒÙ‰ ¯Á‡Ï ‡Ï‡ ‡· ‡Ï ÏÂÊ‚˙ ‡Ï ¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ÔȘÒÂÙ „"È·˘ ‰Ó ‰È„È„Ï ‡Â‰ ÂÏȇΠ‰ÈÏ Ô È ÈÈ„˘ Ë˘Ù‰ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ

ëñš³

‡ÏÂ˜Ï ‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ Ô È¯Ó‡ ‡ÓÚË È‡Ó ‡Ï Ï˘ ‡¯ÂÒȇ ‡Îȇ ÔÂÓÓ Ïη ‡‰Â ,Ú·˙ Ï ˙ȇ„ ¯ÂÒȇ‰ ÌÚËÓ ‡¯ÓÂÁÏ ÏÂÊÈÏ ,ÏÂÊ‚˙ ÌȘ ˙ ÚË ÏÚ ‰Ê ‰˘˜Â‰ ÔÒ‡· È"¯‰Ó‰ ˙Ó‡·] .‰È· (‰"Î 'ÈÒ) ԉΠÂÙ˜˙ Ò¯Ë Â˜· ÌÈÓÂ˙ Ìȯ‡‰ Ï·‡ ÈÏ ı¯˙Ó .[‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ ÏÎ ÏÚ ‡È˘Â˜‰ ‡È·‰

Ô ÈÏʇ ȇ ‡¯ÂÒȇ„ ‡˜ÈÙÒ È·‚ ‡ÓÏ˘·„ ÌÈ ˘˘Î Ï·‡ ,¯ÂÒȇ È„ÈÓ Â ‡ˆÈ ‡¯ÓÂÁÏ ‡Ï˜ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ȇ ÂÏÈÙ‡ ÔÂÓÓ ÏÚ ÔȘÏÂÁ ȯ‰˘ ,ÏÊ‚ ¯ÂÒȇ È„ÈÓ ÔȇˆÂÈ Â ‡ Ôȇ ,Ú·˙ Ï È‰ ,˜ÈÊÁ‰Ï ÌȯÓ‡‰ ȯ·„Î ‡Â‰ ÔÈ„‰ ̇ ‡ ÂÓÓ ‡ÓÈȘ„ ÈÎȉ ÔÎÏ ,‡ÈˆÂÓ‰ „È· ÏÊ‚ ‰ÈÏ ÂÈÏÚ ‰˘˜Ó ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰Â .Î"Ú Ì˜È˙ êëë ö−−¼) χÂӢΠÏ"Ș„ Ô„È„Ï„ ,‰˘˜ ÔÈÈ„Ú„ ÂÏÈه ·Â¯‰ ¯Á‡ ÔÂÓÓ· ÔÈÎω Ôȇ„ (:ë® êþ³ë ,˜ÊÁÂÓ‰Ó Ô È˜ÙÓ ‡Ï ‡ÈˆÂÓ‰Ï ÚÈÈÒÓ ‡·Â¯ ̇ ÈÈÂ˙‡Ï Â ÈˆÓ ‡Ï ‡ ÂÓÓ ˙¯Â˙Ó„ ȉ ,ȇӇ ȯ‰˘ ,‡¯ÂÒȇ ˙¯Â˙Ó ‰ÈÏÚ È˙È ,‰ÈÏÚ ˜ÙÒ ÏÚ ¯·ÂÚ˘ „Á‡· Ìȇ¯ ÔÈ„ ˙È·‰˘Î ÈÓ ÏÊ‚Â , Óȉ ÔÈ˘È¯ÙÓ Â˙‡ ÔÈÙÂÎ ¯ÂÒȇ ÏÎÓ ¯ÂÒȇ È„ÈÓ Â ‡ˆÈ Ì˙‰Â ,‡Â‰ ‡¯ÂÒȇ ‡·Â¯„ ÔÂÈÎ ¯ÂÒȇ ‡‰È ‡Ï ‡ÈˆÂÓ‰ „È·˘ ,ÏΠÏÈÊÈÏ Î"‡Â ,‡¯ÂÒȇ· È ‰Ó ‡·Â¯Â ‰ÈÏ ÚÈÈÒÓ Ò¯Ë Â˜‰ ı¯˙Ó .ÔÂÓÓ ˜ÙÒ Ïη ‡·Â¯ ¯˙· ‡Ï‡ ÏÊ‚‰ ˙‡ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ò‡ ‡Ï˘ ˙˜ÈÙÒ‰ ‰Ó Ï·‡ ÔÈ„‰ „ˆÓ ¯ȷÁ Ï˘ ‡Â‰˘ ‰Ó ‰¯Â˙‰ ÂÈÏÚ ‰˙¯Ò‡ ‡Ï ÔÈ„‰ „ˆÓ ÂÏ˘ ‡Â‰˘ ¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ · ÔÈ„‰˘ ÔÂÓÓ ˜ÙÒ· ÍÎω ‰· ˙ÈÏ ‡¯ÂÒȇ„ ‡¯¯„ Ì‚ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ .Î"Ú ‰¯ÈÊÁÓ ‰ ȇ˘Î È"¯‰Ó ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰„ ‰‡¯ ‫ולכאורה‬ ÔÒ‡· È"¯‰Ó„ ,‰Ê· ÌȘÏÂÁ ÔÒ‡·

èñš³ ‰Ê· ‡Îȇ„ ‡¯Ó‚· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÈÂÏ˙ ‰Ê·„ ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ .(˙˜ÂÏÁÓ‰ ˙¯·Ò Â‰Ó ÌÈÎÏ‰Ó ‰ÓÎ

Ô"·Ó¯‰Â Ô"¯‰ ȯ·„ ˘¯ÙÏ ÔÈÏÂÎÈ ‫ולפי"ז‬ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·ÒÏ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰Â ‡ÓÏÚ· Ìȯ·ÂÒ‰Ï ÂÏÈÙ‡„ - Ï" ‰ ÍÏÓÏ ÔȇȈÂÓ„ ,Ú·Â˙ ÂÙ˜˙˘Î ‡ ÂÓÓ„ ‡˜ÈÙÒ· Ï˘ ÔÈ„‰„ Ìȯ·ÂÒ Ì‰˘ ÌÚËÓ ,ÒÙÂ˙‰ „ÈÓ ‰Ó˘ Â˘Â¯ÈÙ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ¯¯·˙ ÂÏȇΠȯ‰ ˜ÊÁÂÓ‰ „È· ‰˙Ú ‰Ê˘ ̘ӷ„ „ÂÈ Ì‰ Ï·‡ Y È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡Â‰˘ ÔÈ„‰ ‡‰È ,‡¯ÂÒȇ· ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÌÚˉ ‰Ê„ ,ÔȇȈÂÓ Ôȇ„ ‚"‰Î· ‡ ÂÓÓ· Ì‚ ÌÚË Î"‚ ‡Â‰ ,‰˜ÊÁ ¯˙· ÍÏÈÏ ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ„ ¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ˜ÂÒÙÏ ÔÈÏÂÎÈ „"È·‰ Ôȇ˘ ‰Ó .‡Â‰ ÂÏ˘„ ¯¯·˙ ÂÏȇΠ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ ‡Â‰ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ÌȘÒÂÙ˘ ˙ÓÁÓ ˜ÊÁÂÓ‰ „ÈÓ ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ˘ ÌÚËÓ Á ÂÓ ‡‰È  ÓÓ ÔÈÒÙÂ˙˘Î ÔÎÏ ,‰ÏÈÊ‚ ˜ÙÒ ‰‡¯ ‰ ÈÙÎ ¯Â‡È·‰ Ôȇ ‰Ê ÈÙÏ .ÒÙÂ˙‰ „È· ÔÈ„‰ ̈ÚÓ„ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰Ó ‰¯Â‡ÎÏ È ‰Ó ‰"˘Ó ‡¯ÂÒȇ· ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ‰Ó„Ó ‰"˘Ó ,‡ ÂÓÓ· ‰ÒÈÙ˙ ‡Ï‡ ,ȯ˙ ȯ˙· Ô"·Ó¯‰Ï ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· Â‰Ê ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ‰·È҉ ÌÚˉ„ ˙¯·Ò ‡Îȇ ‰Ê ÈÙÏ .‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó„ ÌÚË Î"‚ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ȯÈȇ„ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰· ˙ ¢ ÔÓ˜Ï ¯‡Â·È ȯ˙ ȯ˙· ȯÈȇ„ Ô"·Ó¯‰Ï .‰"ÊÚ· ‡"˜Ú¯ ˙"¢· Â ÈˆÓ ‰˜ÊÁ ÔÈ Ú· ‫דהנה‬ ‰‡ ¯·„ ·˙΄ (îñš öô−½ š"îðíô) ȯ˙ ȇ (.êñ ¹ð) ˙ÂÓ·È· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ¯È·Ò‰Ï ¯Ó‡„ Ô‡Ó„ ,Ï"Ê ,‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ È‰ ȯ˙Â

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‰Ó ˜ÙÂÒÓ „"È·˘ ÌÚËÓ ‡Ï ,È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ̘· ‰˘ÚÓ ˙¢ÚÏ ÌȈ¯ Ì È‡Â ˙¢ÚÏ È"¯‰Ó‰ ˙¯·ÒÏ ÂÓÎ ‰ÏÈÊ‚ ¯ÂÒȇ ÌÚËÓ ‰˘Ú ˜ÊÁÂÓ˘ ÈÓ„ „"È· ˜ÒÙ ÌÚËÓ ‡Ï‡ - ÔÒ‡·Ó .È¯Ó‚Ï ÂÏ˘Î ‡Â‰„ ÔÈ „ ıÙÁ‰· ˙˜ÂÏÁÓ‰ ÈÂÏ˙ ‰Ê·„ ‰Ê ÈÙÏ ¯ÓÂÏ ‫ואפשר‬ ȇ ԉΠÂÙ˜˙· (:î ¹ð ô"ë) ‡¯Ó‚· Ôȇ ¯Ó‡„ Ô‡Ó„ ,ÔȇȈÂÓ Ôȇ ‡ ÔȇȈÂÓ Íȯˆ ̄˜ӄ ,ÔÒ‡· È"¯‰ÓÎ ¯·Ò ÔȇȈÂÓ ‰¯Â˙‰ È È„ Ù"Ú ‰ÏÈÊ‚ ¯ÂÒȇ ‡Îȇ ȇ ˙‡¯Ï È È„· ‡Â‰ ÈÓ Ï˘ ÔÂÓÓ‰ ÔÈ „ Ê"ÈÙÏ Î"Á‡Â ¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ ÔÈ„‰ ÈΉ Ì¢Ó ,˙ ÂÓÓ ,̘È˙ ‡ ÂÓÓ ‡ÓÈȘ„ ÈÎȉ„ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ ‡ÈˆÂ‰Ï ‰ÏÈÊ‚ ˘˘Á Î"‚ ‡Îȇ ÒÙ˙˘Î ÔÎÏ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ¯Ӈ˘Î ,ÒÙÂ˙‰ „ÈÓ ‡Ï‡ È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡‰È˘ ÂÏ Â ˙ ‡Ï ‰È‡¯‰ ‡Â‰˘ ‰Ú˘· · ˘Ó˙˘‰Ï ¯˙ȉ ÂÏ ˘È˘ „ÈÓ ÔȇȈÂÓ Ôȇ  ÓÓ ÂÒÙ˙ ̇ ÔÎÏ ,„ȷ Ï"Ò ÔȇȈÂÓ Ô‰Î ÂÙ˜˙ ¯Ó‡„ Ô‡Ó .ÒÙÂ˙‰ Ìȇ·˘Î ÔÈ„ ˙È·„ ,˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰ ˙¯·ÒÎ ¯ÂÒȇ‰ Ï΄ ‰ÏÈÊ‚ ¯ÂÒÈ‡Ï ÔÈ˘˘ÂÁ Ôȇ ÔÂ„Ï È È„ Ù"Ú ÔȘÒÂÙ „"È·˘ ˜ÒÙ‰ ÈÙÏ ‡Ï‡  ȇ ¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ ˜Ò٠̉˘ ÔÂÈΠ,˙ ÂÓÓ È¯Ó‚Ï ÂÏ˘Î ‡Â‰„ Â˘Â¯ÈÙ ÔΠ̇ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ ½þ¬òîší ¾"ô×î) ‰˘‡ · ˘„˜Ï ÏÂÎÈ Û‡Â −ê íïë −îñ³ ö−¾îð−š −ëèñð ’ì ³îê ’ê ññ×ë ³îš−õ½í

ÔÈ„‰ „ÈÓ ÂÒÙ˙˘Î ÈΉ Ì¢Ó .(.êñ îê ö−ê−®îô È"¯‰Ó„ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ„ Ì‚‰Â] .ÒÙÂ˙‰ „ÈÓ ÔȇȈÂÓ„ „"È· ‰˘ÚÓÏ„ ÔÂÈ΄ ÔȇȈÂÓ „"ÓÎ Î"‚ ¯·ÂÒ ÔÒ‡·  ÓÓ ÒÙ˙ ‡Â‰Â ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰„ ˜ÒÙ ·˙Î ‡Ï ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰ Ì‚Â - ¯ÈÊÁÈ˘ ‰ÈÏ Ô ÈÒ ˜ Ï·‡ ÔȇȈÂÓ „"ÓÎ ÔÈ„‰ ÂÊ ‡¯·Ò Ì¢ӄ ˘Â¯ÈÙ· ‰Ê

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ ˘ÓÓ È„‰ÒÓ ÛÈ„Ú ‡Ï ,ÈΉ ÔÈÚË ‡Ï„Ó ‰˜ÊÁ ÔÈ ÚÏ ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,‰‡ÓΠȯ˙„ Ô È¯Ó‡Â ‰¯Ó‡ Í΄ ‡Ï‡ ,‰ÁΉ ¯Â¯È· ͯ„Ó Â È‡„ ‡Ï ̄˜ÓÎ ¯·„‰ ÁÈ ˜ÙÒ Ïη„ ‰¯Â˙‰ ȯ˙· Ì‚ ,‰ ¢‡¯‰ Â˙˜ÊÁ ÏÚ ÈÓ˜Â‡Ï ‰ Â˘È ÈӘ‡ ,‡ÈÏÚÓ ˜ÙÒ È‰„ ÈΉ Ô È¯Ó‡ ȯ˙ .Ï"ÎÚ .‰ ¢‡¯‰ ‰˜ÊÁ‰ ÏÚ ÂÊȇ ‡È‰ „"Ó‰ ÔÈ· ˙˜ÂÏÁÓ‰„ ‡Â‰ ‫וכוונתו‬ Ú"Â΄ - ,‰˜ÊÁÏ ‰¯Â˙‰ ‰ ˙ ÔÈ„ ˙‡ȈӉ ¯¯·˙ ˘ ˘ÓÓ ¯Â¯È·  ȇ„ È„ÂÓ ·Â˙Ή ˙¯ÈÊ‚ ‡Ï‡  ȇ„ ,‰˜ÊÁ‰ È"Ú È¯Ó‚Ï ˙˜ÂÏÁÓ‰ ‡Ï‡ ,‰ ¢‡¯‰ ‰˜ÊÁ ¯˙· ÍÏÈÏ ¯Ó‡„ Ô‡Ó„ ,‰¯Â˙‰ ÂÏ ‰ ˙ ÔÈ„ ‰Êȇ ‡Â‰ ÔÈ„ ‰ÈÏ ˙ȇ ‰˜ÊÁ„ Ï"Ò ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‰È· Ô È¯Ó‡„ ÌÈ„ÚÎ ÔÈ„ ÂÏ ˘È ‡ÏÈÓÓ ¯Â¯È· ˙ÏÈÁ˙Ó ,Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ „"ÓÏ ,‰‡ÓΠȯ˙ ¯·ÂÒ ÂÏÈÙ‡„ „ÂÓÏÏ ÔÈÏÂÎÈ ‡"˜Ú¯‰ Ï˘ Âȯ·„ ¯Â¯È·  ȇ ÌÂ˜Ó ÏÎÓ ¯Â¯È· ‡Â‰„ ÔÎ Ì‚ Ï·‡ ,‰‡ÓΠȯ˙ ‰È·‚ ‡ÓÈÏ„ ÌÈ„Ú ÂÓÎ ‡˜ÈÙÒ ¯Ó‡„ Ô‡Ó„ ˘Â¯ÈÙ· ·˙Î ÛÂÒ·Ï ,‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ‡Ï‡  ȇ ‰˜ÊÁ„ Ï"Ò Ô ·¯„ ‚‰ Ï Íȇ '˜ÙÒ ÍÏ ˘È˘Î ‰¯Ó‡ ‰¯Â˙‰˘ ‡ÏÈÓÓ ,‚‰ ÍΠ‰ ¢‡¯‰ ‰˜ÊÁ ¯˙· ÏÈÊ ‰¯Â˙‰ ÔÓ„ ÔÎ Ô È¯Ó‡ ȯ˙ ȯ˙„ ˜ÙÒ· Ì‚ .Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ ‡Ï‡  ȇ ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ‚ÈÓ·„ ·˙Î Î"Á‡Â ,‰ÏÈÁ˙Ó ‡"˜Ú¯‰ ·˙Î ‰Ê ȯ˙·Â Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ„ „"ÓÏ Ì‚ ȘÂÙÒÏ ‡Îȇ Ï"Ò„ ‰¯Â˙‰ ÔÓ ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ȯ˙ ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ Ó"Ó ,‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ‡ÏÈÓÓ ¯Â¯È· ÌÚËÓ ‡Â‰„ ,ÔΠ ȇ ‚ÈÓ„ È ‰Ó ‡Ï„ ÂÓΠȯ˙ ȯ˙· È‚ÈÓ È ‰Ó ‡Ï .‰‡ÓΠȯ˙ ‰È· Ô È¯Ó‡„ ÌÈ„Ú ˙Î „ÂÚ

ðñš³

Ô È¯Ó‡„ ÂÓÎ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ È¯˙ È„‰Ï ȯ˙ Ș‡ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ‰‡ÓΠȯ˙ ȯ˙„ ÍÁ¯Î ÏÚ Â Èȉ ,ÌÈ„Ú Í„È‡ ¯‡˘  „‚ ÈÓ ÈΉ ,˙Â˙Î ‰ÓÎ „‚ ‰ÈÈÁÂÎ ÌÈχ ‡Ï ˙Î Í„È‡Ï ÚÈÈÒÓ‰ ‰˜ÊÁ„ ,‰˜ÊÁ ÌÈ„Ú .Ì‰Ï ÌÈÚÈÈÒÓ ÌÈ„Ú ˙Î „ÂÚ ÂÏ‡Ó ‡ÙÈ„Ú ‡¯˙· ‡··· ˙ÂÙÒÂ˙‰ ˘ÓÓ Â·˙Î ÂÊ ‡¯·ÒΠÔÈ ÚÏ Ô¢‡¯‰ ı¯È˙· (’î×î íêë îïî í"ð :ê"ñ ¹ð) ‡ ‰ ·¯ ˙˜ÂÏÁÓ ‡¯Ó‚· Ì˙‰ ‡˙ȇ„] .Â‚Ó ˙‡ ‰Ê ˙¢ÈÁÎÓ‰ ÌÈ„Ú È˙ÈÎ '·· ‡„ÒÁ ·¯Â ‰ÓˆÚ È Ù· ‰‡· ÂÊ„ ¯·ÂÒ ‡ ‰ ·¯„ ,‰Ê ̉„ - ‰„ÈÚÓ ‰ÓˆÚ È Ù· ‰‡· ÂÊ ‰„ÈÚÓ ¯·ÂÒ ‡„ÒÁ ·¯Â ,˙¯Á‡ ˙„ڷ „ÈÚ‰Ï ÌÈ Ó‡ ,ÈÏ ‰ÓÏ È¯˜˘ È„‰Ò È„‰·„ ÌÈ Ó‡ Ôȇ„ ‡ ‰ ·¯Ï ÔÈ· ‰ÓÈ˙ Ì˘ ˙ÂÙÒÂ˙‰ ‰˘˜Ó ȇ„ ‚ÈÓ· ȇ¯˙·Ï ‰  Óȉ ‡„ÒÁ ·¯Ï Ôȷ Ȉ¯˙Ó ÔÎ ÏÚ .‡˙ ÏÊ‚· È‡Ó˜Ï Â‰ ÈÏÒÙ ÈÚ· ‚ÈÓ„ ÈÏ ‰‡¯ Â' Ï"Ê Ô¢‡¯‰ ̈¯È˙· ˙ÂÙÒÂ˙ ÌÚÈÈÒÏ ÏÎÂÈ ‡Ï ‚ÈÓ„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ÌÈ„Ú Ì˜ӷ ÌÈ„Ú '˜ ̉ÓÚ Âȉ ÂÏÈه ÌÈ„Ú È ˘Ó ¯˙ÂÈ Ô‡Î Â ¯·„Î Â Èȉ - ‰‡ÓΠȯ˙„ ÌÈ Ó‡ Ôȇ ȯ˙ ‡˜Â„„ Ï"Ò „"Ó Í„È‡Â .[‰˜ÊÁ ÔÈ ÚÏ Î"‡˘Ó ,˙Â„Ú ÔÈ„Ó ˜¯ ÏΉ„ ,Ô È¯Ó‡ ‰‡ÓÎ ˙˘ÁÎÂÓ ˙Â„Ú È‰„ ÔÂÈÎ Ô È¯Ó‡ ‰˜ÊÁ ÔÈ ÚÏ ‰‡¯  .‰˜ÊÁ‰ ‰ÓÈȘ˙  ˙„ډ ÏÎÏ ÔȘÏÒÓ ˙ÂÙÒÂ˙· Ì˘ È"¯‰ Ô‡ÈÓ ‡ÓÚË È‡‰Ó„ ÈÏ ¯Ó‡„ Ô‡ÓΠȯ·Ò„ -] Ô¢‡¯‰ ̈¯È˙· Ï" ‰ ˙ÂÙÒÂ˙· ¯‡Â·Ó ÔΠ.[Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ È¯˙ ȯ˙ ȯ˙ ȯ˙· ͉· Â‰Ï ‡˜ÙÒÓ (ë"¼ ¹ð) ˜"·· ‰˜ÊÁ ÔÈ ÚÏ Ô È¯Ó‡„ ÂÓÎ Ï"È„  Èȉ ,Â‚Ó ˘È ,‰˜ÊÁ‰ ‰ÓÈȘ˙  ˙Â„Ú‰Ï ÔȘÏÒÓ ‡˙Èȯ‡„Ó„ ‡Â‰ Â‚Ó ÔÈ ÚÏ„ ˜ÏÁÏ ˘È„ ‡ ,Â‚Ó ÔÈ ÚÏ "‰ È„‰Ò Ô ‡ ÂÓÎ ˜¯ ȉ ,¯Â¯È·Â ‰ÁΉ ͯ„

íñš³

˜ÂÒÙÏ „"È·‰ ÔÈÏÂÎÈ ÔÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓ· ÔÈ„‰ ¯¯·˙ ÂÏȇΠ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ˜ÙÒ Ô‡Î ‰È‰ ‡Ï„ ÂÓÎ È¯Ó‚Ï ‡Â‰ ÂÏ˘„ .‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ÂÏÈÙ‡ ¯ÓÂÏ ÔÈÏÂÎÈ ‰Ê ÏÏÎ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·Ò ÔÎ Ì‚ Ô·ÂÓ ‫וממילא‬ Ô ÈÏʇ ‡Ï ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ ¯·ÂÒ˘ ‰˜ÊÁ„ ¯·Ò ‡Â‰„ ¯ÓÂÏ ÍȯˆÂ ,‰˜ÊÁ ¯˙· ,‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÎ ¯Â¯È· ÌÚËÓ È‰ ˙„ÓÂÚ ‡¯Ó‚‰„ ÔÂÈÎ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ „ÓÏ ¯Â¯È· ÔÈ„‰„ „ÓÏ„ ,ÏÏÎ ¯¯·Ï ‡ÎÈÏ ˜ÙÒ· Ôȯ¯·Ó˘ ÌÈ„Ú ÂÓÎ ¯Â¯È·  Èȉ ‰˜ÊÁÏ ‰ÈÏ ˘È„ (‡¯˜ÈÚÓ) ¯¯·˙ ÂÏȇΠ¯Â¯È· ‡Â‰„ ‡ÏÂ] ÂÈ˘ÎÚ ‡˜ÈÙÒ· ÍÈÈ˘ ‡Ï ‰Ê ,[ÏÏÎ ˜ÙÒ Ô‡Î ‰È‰ ‡Ï„ ÔÈÏÂÎÈ „"È· Ôȇ˘ ˜ÊÁÂÓ· ‡ÏÈÓÓ ,‡ È„„ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ˜ÒÙ ˜ÂÒÙÏ ÔȘÒÂÙ ‡Ï‡ ,‰ÒÈÙ˙ È ‰È ‡Ï˘ ¯Â¯È· ÌÚËÓ ,˜ÙÒÓ ˜ÊÁÂÓ‰Ó ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ˘ ÌÚËÓ ÔÎ ÔÓˆÚÓ ¯Â¯È· ¯ÓÂÏ ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ „"È·Â ¯Á‡Ó Ôȇ¯ Ôȇ ȇ ˜È˙· ˙„ÓÂÚ ‡¯Ó‚‰˘ ¯·„· ‡¯ÂÒȇ· Ôȇ¯„ ¯·ÂÒ Ô"¯‰„ ,‰¯Â˙‰ È È„Ó ‰Ê ‡˜ÈÙÒ· ÂÏÈه ¯Â¯È· ÔÈ„ ‰ ˙ ‰¯Â˙‰„ ‰˜ÊÁ· ‰È‰ ‡Ï„ Ôȯ¯·Ó˘ ÂχΠ‡Â‰„ ÌÚËÓ ‡ È„„ ‡ ÂÓÓ· ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‡ÏÈÓÓ ,‡¯˜ÈÚÓ ÏÏÎ ˜ÙÒ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰Ï Ï·‡ ,ÔÎ ˜ÂÒÙÏ „"È·‰ ÔÈÏÂÎÈ ,‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ „ÓÏ„ ‰˜ÊÁÏ ‰ ˙ ‰¯Â˙‰˘ ¯Â¯È· ÔÈ„‰„ „ÓÏ˘ ȯ‰ ‰Ê ÂÈ˘ÎÚ Ôȯ¯·Ó˘ ÌÈ„ÚÎ ¯Â¯È· ÔÈ„ ‡Â‰ ‡Â‰ ‡ÏÈÓÓ ,‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ÍÈÈ˘ ‡Ï ȯ‰ ¯ÓÂÏ ÔÈ„ ˙È·Ï Ôȇ„ ‰ÒÈÙ˙ È ‰È ‡ ÂÓÓ· ÔÈ„‰ .‰¯Â˙‰Ó ‰Ê ‡¯˘ ‡Ï ̇ ÔÓˆÚÓ ¯Â¯È· ‡Ï ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·Ò ÈÙÏ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·Â .ÏÏÎ ¯Â¯È· ÔÈ„ ‰¯Â˙‰ ‰ ˙

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

Ô‡ÈÓ ‡ÓÚË È‡‰Ó„ ÈÏ ‰‡¯ Â' ·˙΢ ‫ומה‬ 'Ô¢‡¯‰ ̈¯È˙· ˙ÂÙÒÂ˙· Ì˘ È"¯‰ ¯·Ò '·‰ ı¯È˙· ˙ÂÙÒÂ˙„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ‡Â‰„ Ô È¯Ó‡ ‚ÈÓ· Ì‚ Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ „"ÓÏ„ Ô È¯Ó‡ ‡Ï ÌÈ„ÚÎ ¯Â¯È· ȉ ‡Ï„ ‰˜ÊÁ ÂÓÎ .‰‡ÓΠȯ˙„ ‰È· Ô"¯‰ ȯ·„ ÔÈ·‰Ï ÔÈÏÂÎÈ ‰Ê ÈÙÏ ‫וממילא‬ ‡ ÂÓÓ„ ˜È˙Ó ‰È‡¯ ‡È·Ó„ ,Ï" ‰ ÂÙ˜˙ ÂÏÈÙ‡„ ÌȘÒÂÙ‰ ˜ÒÙ Ì˘„ ÂÓ΄ ‚"‰Î· ‡¯ÂÒȇ·„ ÈÓ ÈΉ , ÓÓ ÔȇȈÂÓ Ú·Â˙ ̉˘ ÈÙ ÏÚ Û‡Â ,‡¯˜ÈÚÓ„ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ , ¯‡È·˘ ÂÓΠ‡Â‰ ‡ÓÚË „Á Ó"Ó ÌÈ È„ È ˘ ȇ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ÔÈ„‰„ ÔȘÒÂÙ „"È· ȇ ÈÂÏ˙ ÔȇȈÂÓ Ôȇ ‡ ÔȇȈÂÓ ,ıÙÁ‰· ˜ÊÁÂÓ˘ ÔÂÈÎ È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡Â‰˘ ˜ÒÙ ÈÓÏ ˜ÙÒ Ì‰Ï ˘È˘ ÌÚËÓ ‡Ï‡  ȇ„ ‡ ,̘È˙ ‡ ÂÓÓ È˜Â‡„ ‡Îȉ„ Ô È¯Ó‡ ÔÎÏ ÍÈÈ˘ ‡ ÂÓÓ· ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· Ôȇ¯„ ԇΠ‡˙˘‰Â ÔȘÒÂÙ „"È·„ ‡Â‰ Ë˘Ù‰ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡Ï„ ‡Â‰„ ˜ÒÙ ÌÚËÓ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ,È¯Ó‚Ï ˜ÊÁÂÓ‰ Ï˘ ‡Â‰„ Ì‰Ï ¯¯·˙ „ ÂÏȇΠ‡¯Ó‚‰˘ ¯·„ ¯¯·Ï ÔÈÏÂÎÈ „"È· ͇ȉ ‰¯Â‡ÎÏ ‡¯ÂÒȇ·„ ‰È‡¯ Â Ï ˘È ‰ÊÓ ,˜È˙· ˙„ÓÂÚ ÌÚËÓ È‡ ‡¯˜ÈÚÓ„ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‚"‰Î· Ë˘Ù‰Â - ¯Â¯È· ÌÚËÓ ÂÏÈه ‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ˙Ó‡· ˘ÓÓ ¯Â¯È·  ȇ ‰˜ÊÁ„ ÔÂÈ΄ ‡Â‰ ,‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ„ Î"‰Ê‚ ‡Ï‡ ȉ ‡Ï ‡‰„ ÔÈÏÂÎÈ Î"‡ ¯Â¯È· ÔÈ„ ÂÏ ‰ ˙ ‰¯Â˙‰„ ‡Ï‡ ‡˜ÈÙÒ· ÂÏÈÙ‡ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ„ ¯ÓÂÏ ¯¯·˙ ÂÏȇΠ‡Â‰„ ÏÈÚÂÓ ‰˜ÊÁ‰„ ,‡ È„„ ÏÏÎ (êþš−¼ô) ˜ÙÒ Ô‡Î ‰È‰ ‡Ï ÂÏÈ‡Î Â Ï ‡Â‰Â ,‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· 'ÈÙ‡ ÍÈÈ˘ ‰ÊÎ ¯Â¯È·Â

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ì˙˜ÂÏÁÓ ˘¯ÙÏ ¯˘Ù‡„ „"Ò· ¯ÓÂÏ ‫ונראה‬ ȯ˙ ȯ˙ „"Ó„ ,‡Â‰Â ,¯Á‡ ÔÙ‡· ¯‡˘ ÌÈ„Ú‰„ ÔÂÈ΄ Ï"Ò ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ Â˜ÏÁ „ Û‡Â] ,¯Á‡ ̘ӷ „ÈÚ‰Ï Ì˙¯˘Î· ̉ ȇ ‰Ê· (‡"Ï Û„ ·"··) ‡„ÒÁ ·¯Â ‡ ‰ ·¯¯ ˙˜ÊÁ ÌÂ˘Ó ÔÂÓÓ· ‡˜Â„ ‡Â‰ ,˙¯Á‡ ˙„ÚÏ Ìȯ˘Î ‡ÓÏÚ ÈÏÂÎ ‡¯ÂÒȇ· Ï·‡ Ì˘ Ì"·˘¯· ÔÈÈÚ ÔÂÓÓ ÂÏÈÙ‡ Ì˙‡ Ô„ ,[˙¯Á‡ ˙„ÚÏ Ìȯ˘Î ̉„ „ÂÓ

‰¯Â˙‰Â ,Ìȯ˘Î ÌÈ„ÚÎ ÔÎ Ì‚ ‰Ê ÔÈ ÚÏ ÏÚ'' ·È˙΄Π,ÌÈ„ÚÏ ÚÂÓ˘Ï Â ˙‡ ˙·ÈÈÁÓ ‰Ó Ô ÈÚ„È ‡Ï ,''¯·„ ÌÂ˜È ÌÈ„Ú ÌÈ ˘ ÈÙ ÌÈ„Ú ˙Π‰Ê „ˆÏ ÌÈ„Ú ˙Î Â Ï ˘È„ ˙¢ÚÏ Â Ï ˘È„ ˙¢ÚÏ ‰Ó ˜ÙÒ‰  Ï ,¯Á‡ „ˆÏ ˙Î ‰ÊÈ‡Ï ÌÈÚ„ÂÈ Â È‡Â „ˆ ÏÎÏ È‡„ ˙¯Â˙ ¯·ÂÒ ‡Â‰ ̇ Ó"˜Ù Ôȇ Ê"ÈÙÏ .ÚÓ˘ ÌÈ„Ú ¯Â·ÒÏ ÏÂÎÈ„ ,ÔÈ„ ‡ ¯Â¯È· ÌÚËÓ ‰˜ÊÁ„ ‡Ï ¯Â¯È· ÌÚËÓ ‰˜ÊÁ Ï"Ò È‡„ ,‰Èȯ˙ Ï"Ò È‡ ,‡ÓÚË È¯˙Ó ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ‡Ï„ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·ÒÎ ¯˙· ÔÈÎω Ôȇ„ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ¯¯·Ï ÏÂÎÈ Ôȇ ‰˜ÊÁ„ ,ȯ˙ ȯ˙· ‰˜ÊÁ ¯¯·Ï ÏÂÎÈ Ôȇ˘ ÂÓÎ ÚÓ˘ ÌÈ„Ú Â‰ÊÈ‡Ï .‡ È„ ȯ·Ò„ ,ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·Ò Ï"Ò ‡Ï„ ‫וא‬  ȇ ‡‰ ¯Â¯È· ȉ ‰˜ÊÁ ȇ ÂÏÈÙ‡„ ÔÈ„ ÂÏ ‰ ˙ ‰¯Â˙‰˘ ‡Ï‡ ,˙Ó‡· ¯Â¯È· ¯ÓÂÏ ¯˘Ù‡ ÔÎÏ ,¯·„‰ ¯¯·˙ ÂÏȇΠ¯Â¯È· ÌÂ˜Ó ÏÎÓ .‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ„ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· Ôȇ„ ,ȯ˙ ȯ˙„ ˜ÙÒ· ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω Ôȇ Ì˙‰Ó ÔÈ„ÈÓÏ„ ˙Ú¯ˆ„ ˜ÙÒÏ ‰Ó„ ԇΠ˜ÙÒ‰ ‰Ï„‚ ‡¯·Ò ˘È ,(’− ¹ð) ÔÈÏÂÁ· ‰˜ÊÁ Ï˘ ÔÈ„ ÏÎÏ ÌÈ„Ú ˘È ‡‰„ ȇ„ ‡Â‰ „ˆ Ï΄ ˜ÏÁÏ

îñš³

‰ ˘Ó‰„ ¯ÓÂÏ ÔÈÎȯˆ , ¯‡È·˘ ‰Ó ÈÙÏ„ ‫אלא‬ ‡˜ÈÙÒ È¯˙ ȯ˙„ „"ÓÎ „ÓÏ ÍÏÓÏ Ì¢Ó ,¯Â¯È· ÌÚËÓ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ ,‡˙Èȯ‡„ ‰È¯Ó‚‡ ‡Îȉ ˜ÙÒ ‡Îȇ„ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ÈΉ ‡ÎÈÏ„ ‰˜ÊÁ‰ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ‰˘ÓÏ ‡ ÓÁ¯ ‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ Ï"Ò È‡ Ï·‡ ,¯¯·Ï ‡˜Ù ‰Ó Î"‡ Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ ¯Ó‡„ Ô‡ÓÎ ,˜ÙÒ Ì˙ÒÏ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ ÔÈ· ‡Îȇ ‰ ÈÓ ‚‰ Ï ‰¯Â˙‰ ‰¯Ó‡ ˜ÙÒ ˘È˘Î ÌÏÂÚÏ ‡ˆÓ  .¯¯·Ï ‡ÎÈÏ ÂÏÈه ‰ ¢‡¯‰ ‰˜ÊÁ‰Î  ‡„ ‡ È„Î ‡Ï„ ‡Â‰ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰„ ‰Ê ÈÙÏ .Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ „"ÓÎ ÔȘÒÂÙ Ô"·Ó¯‰ ȯ·„ ·˘ÈÈÏ Â ‡ ÔÈÎȯˆ ÔÈÈ„Ú ‫ועוד‬ Ï" ‰ ‡"˜Ú¯‰ ˙¯·Ò ÈÙÏ„ ,ȯ˙ ȯ˙· „"ÓÎ ˜ÒÂÙ Ô"·Ó¯‰„ ÂÏÈÙ‡„ ÔÈ·‰Ï ÔÈÎȯˆ ȯ˙· ‰˜ÊÁ È ‰Ó ‡Ï ‰"˘Ó ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ È¯˙„ ‰È· Ô È¯Ó‡Â ÌÈ„Ú ÂÓÎ ¯Â¯È· ȉ„ ȯ˙ ‡ ÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓ· ÏÏÎ ‡¯·Ò Ôȇ ‰Ê Ó"Ó ,‰‡ÓÎ ˜ÂÒÙÏ ÔÈÏÂÎÈ „"È· Ôȇ ȇӇ„ ‰ÒÈÙ˙ È ‰È„ ¯¯·Ï ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ˜ÒÙ ‡˜ÈÙÒ· ‡ÓÏ˘·„ ,È¯Ó‚Ï ˜ÊÁÂÓ‰ Ï˘ ‡Â‰„ ‡¯ÂÒȇ·„ ÔÂÈ΄ Ô È¯Ó‡ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰Ï ‡ È„„ ‡Â‰„ „ÓÏ„ ÌÚËÓ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ‡ÎÈÏ ‡¯Ó‚· ˜ÙÒ ‡Îȇ˘Î ¯Â¯È· ÌÚËÓ ‡¯Ó‚‰„ ÔÂÈÎ ˜ÊÁÂÓ· ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,¯¯·Ï Ï·‡ ,¯¯·Ï ÔÈÏÂÎÈ „"È· Ôȇ ,˜ÙÒ· ˙„ÓÂÚ ‰È¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÌÚˉ ‰˜ÊÁ· Ô"·Ó¯‰Ï ˙Î „ÂÚÎ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ ‰‡ÓÎ ‡Â‰ ȯ˙„ ‡Â‰ È ‰È˘ ˜ÊÁÂÓ· ÏÏÎ ‡¯·Ò Ôȇ ‰Ê ,ÌÈ„Ú ‡˜ÈÙÒ ¯‡˘Ó ‰Ê ˜ÙÒ ‡ ˘ ȇӄ ,‰ÒÈÙ˙ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ ÔȘÒÂÙ „"È·„ ‡ ÂÓÓ„ .ÒÙÂ˙‰ „ÈÓ ÔȇȈÂÓÂ È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡Â‰„ ‰È‡¯‰

ïñš³

,‰È˙ÂÂÎ ÔȘÒÂÙ Â ‡„ Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ È¯˙ ȯ˙„ ÌÈ„Ú‰ ˙‰ӷ È‚ÈÏÙ ‡Ï‡ ‰Ê· È‚ÈÏÙ ‡Ï„ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ Ìȯ·ÂÒ È‡„ ÈÓ ÈΉ Ôȇ ,Â‰Ó ‡˜ÈÙÒ· Ì‚ ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ÔÈ„ ÌÚËÓ ‡Â‰„ ¯·ÂÒ„ Ï"ˆ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ Ï·‡ ,‡ È„„ .¯Â¯È· ÌÚËÓ ˜ÒÂÙ ‡Â‰˘ ÈÙÏ ,Î"‚ Ô"·Ó¯‰ Ô·ÂÓ ‫והשתא‬ Ô ÈÏʇ ‡Ï ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ „"ÓΠȯ·Ò ȇ ,ÌÈÓÚË È ˘Ó ȯ˙ ȯ˙· ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÂÈ΄ ÌÚˉ ÔΠ̇ ,¯Â¯È· ÌÚËÓ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ¯¯·Ï ¯˘Ù‡ ȇ „ˆ ÏÎÏ ÌÈ„Ú È ˘ Â Ï ˘È˘ Ôȇ ÌÈ„Ú Ï˘ ÁÎ Ì‰È ˘Ï ˘È ȯ‰„ ,ÔÈ„‰ ˙ÓÁÓ ‡Â‰ ˜Ù҉ ÚÂÓ˘Ï ÈÓÏ ÔÈÚ„ÂÈ Â ‡ ÔÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓ· ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,ȇ„‰ ‡ÈˆÂÓ‰ Ï˘ ˜ÒÙ ˜ÂÒÙÏ ÁÎ „"È·Ï Ôȇ ‚"‰Î· ÂÏȇÎÂ È¯Ó‚Ï ÂÏ˘ ‡‰È˘ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ¯¯·Ï ÔÈÏÂÎÈ „"È· Ôȇ ‰ÊÎ ˜ÙÒ·„ ,ÍÎ ¯¯·˙ ÌÚËÓ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ȯ·Ò ȇ .ÌÈ„Ú‰ „‚ Î ÈΉ Ì¢ӄ ‡Â‰ ÔÂÂÎÓ‰ ÔΠ̇ ‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ˜ÙÒ·„ ,ȯ˙ ȯ˙· ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ,‰˜ÊÁ ¯˙· ÏÈʇ„ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ó‡ ‡Ï ‰ÊΠԇΠ‡Â‰ ˜ÙÒ‰„ ,˙Ú¯ˆ„ ˜ÙÒÏ ‰Ó„  ȇ„ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ÔΠ̇ ,ÌÈ„„ˆ‰ È ˘Ï ȇ„ ˙ÓÁÓ „"È·‰ Ôȇ ÔÎ Ì‚ ‡ ‚ ȇ‰ Èη ÔÂÓÓ· È ‰È ‡ÏÂ È¯Ó‚Ï ˜ÊÁÂÓ‰ Ï˘ ‡Â‰˘ ÌȘÒÂÙ „‚ ˜ÒÙ ˜ÂÒÙÏ ÔÈÏÂÎÈ „"È·‰ Ôȇ˘ ,‰ÒÈÙ˙ ÌȘÒÂÙ ‡ÏÈÓÓ ,¯·„‰ ¯¯·˘ ‡Ï ̇ ÌÈ„Ú‰ ˜ÙÒ ÌÚËÓ ‰È‡¯‰ ÂÈÏÚ Â¯·ÁÓ ‡ÈˆÂÓ‰ Ôȇ¯ ÂÊ ‡¯·Ò .̘È˙ ‡ ÂÓÓ ‡ÓÈȘ„ ‡Îȉ„ ¹"−þí −õðë .è ¹ð) ‡ÚÈˆÓ ‡·· ÛÒÂÈ È˜ÂÓ · ‡Ï ȯ˙ ȯ˙ Ï΄ Ï"È Ï"Ê (êþ−ï −ëþ −¼ë í"ð Ïη„ ÌÂ˘Ó ‡Ó˜ ‰˜ÊÁ‡ ‡ ÂÓÓ È˜Â‡ Ô È¯Ó‡

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

‡Â‰ ˜ÙÒ‰Â Ì‰Ï ÚÂÓ˘Ï ÍȯˆÂ „ˆÂ „ˆ ˜ÙÒ‰ ˙Ú¯ˆ· ÔÎ Ôȇ˘ ‰Ó ,ȇ„ ÌÚËÓ ‰Ó ˙‡ȈӉ ÔÈÚ„ÂÈ Ôȇ„ ,˜ÙÒ ÌÚËÓ ‡Â‰ ÔÈ„ Ì˙‰Ó „ÂÓÏÏ ÔÈÏÂÎÈ Ôȇ ‡ÏÈÓÓ ,‰È‰ ¯˙· ÍÏÈÏ ‰¯Â˙‰ ¯Ó‡ ‡Ï„ ¯˘Ù‡„ ,‰˜ÊÁ Ô‚Π˜ÙÒ ˙ÓÁÓ ‡·‰ ˜ÙÒ· ‡Ï‡ ‰˜ÊÁ Ôȇ„ ˜ÙÒ Â Ï ˘È ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ÔΠ,˙Ú¯ˆ· ȯ˙ ȯ˙„ ˜ÙÒ· Ï·‡ ,ÔÈ„‰ ÌÈÚ„ÂÈ Â ‡ ȇ„Â Â Ï ˘È˘ ȇ„‰ ˙ÓÁÓ ‡· ˜ÙÒ‰„ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ó‡ ‡Ï Ì˘ ‡ÓÏÈ„ ,ÌÈ„Ú‰ È ÙÓ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ‰ÈÏ ‡¯È·Ò ȇ .‰˜ÊÁ ¯˙· ÏÈÊÈÏ Ï" ‰ ‡¯·ÒÎ ˜ÏÁÏ ÍÈÈ˘ ÔÎ Ì‚ ‰‚‰ ‰Â Ô„ .ȇ„‰ ˙ÓÁÓ ‡· ˜ÙÒ‰„ È„‰Ï ȯ˙ Ș‡„ Ï"Ò Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ ‫ומ"ד‬ ÏÏÎ ÌÈ„Ú Ì˘ ‰È‰ ‡Ï˘ ÂχΠȯ˙ ȯ‰ ÔÈ„ÈÚÓ˘ ‰˘ÚÓ Â˙‡τ ,‰˘ÚÓ Â˙Â‡Ï ÂÏȇΠÌÈ·˘Á ÔÎÏ ,‰Ê ˙‡ ‰Ê ÔÈ˘ÈÁÎÓ È‰ ,ԇΠ˜ÙÒ‰ Â Ï ÂÏÈ‚ ̉˘ ‡Ï‡ ,Ì È‡ ÔΠ̇ ,˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ Ì˙Ò ÂÓÎ ‡˙˘‰ ÔÈ„ÈÓÏ„ ˙Ú¯ˆ„ ˜ÙÒÏ ˘ÓÓ ‰Ó„ ‰Ê ‰¯˜Ó ¯Â·ÒÏ ÏÂÎÈ Î"‚ ‡Â‰Â ,‰˜ÊÁ Ï˘ ÔÈ„‰  ÓÓ ‡Ï„ ,¯Â¯È· ‡ ÔÈ„ ÌÚËÓ ‰˜ÊÁ ‰Èȯ˙ È‚ÈÏÙ ‡Ï‡ ,Â‰Ó ‰˜ÊÁ‰ ˙‰ӷ ‰Ê· È‚ÈÏÙ (êñ ¹ð) ˙ÂÓ·È· ‡¯Ó‚„ ‡ ˘ÈÏ Ô· ,ÌÈ„Ú‰· È˙˘· Â˙Â' Ì˙‰ ‡˙ȇ„ ,‰Ê ˘Â¯ÈÙÎ ÚÓ˘Ó ÈӘ‡„ ‡Â‰ Ô ·¯„ ‡˜ÈÙÒ ÈÓ ÌÈ„Ú È˙Î ‡˜ÈÙÒ„ ÌÚˉ„ ÚÓ˘Ó 'ÂΠȯ˙ „‚ Πȯ˙ ,ȯ˙ È„‰·Ï ȯ˙ Ô ÈӘ‡„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ Ô ·¯„ .˜"„ ¯·ÂÒ ‡Â‰„ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ¯ÈÙ˘ È˙‡ ‫ולפי"ז‬ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ „"ÓÏ Ì‚ ·˘ÂÈÓ ‰Ê ,¯Â¯È· ȉ ‰˜ÊÁ„ ÌÚËÓ

‫ וזאת התורה‬Œ ‫היכל התורה‬ Ô"¯‰ ȯ·„ ¯ÈÙ˘ ·˘ÈÈ˙ „ ‡˙˘‰ ‫וזכינו‬ ÔÂ˘Ï ÏÚ ÂÏ ‰˘˜‰˘ , ÏÁ˙‰˘ ˜ÙÒ È‰ ‡‰„ 'Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁÂ' ‡¯Ó‚‰ ·˙Î ‰Ê ÏÚ ,‡˙Èȯ‡„ ‡Â‰˘ ˘È‡ ˙˘‡ ȇ ÔÈ˘Â„È˜ ˜ÙÒ Ïη ˜Ù˙ÒÓ È ‡ ÍÎÈÙÏ ȯى ·˙΢ ÂÓÎ Â Èȉ ,‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ ‡Â‰„ ÔÂÈÎ ‰ÈÏ ‡˜ÙÒÓ„ ˘„Á ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ˙¯·ÒΠ‰È‡¯ È˙ÈÈÓ Ê"Ú Ï·‡ ,‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ‰˜ÊÁ Ú·Â˙ ÂÙ˜˙„ ˜Ò٠ȯ‰„ ‡ ÂÓÓ„ ˜È˙Ó ‡¯ÂÒȇ· ‰"‰„ ‰ÊÓ Ôȇ¯  ÓÓ ÔȇȈÂÓ ˘È˘ ‡Ï‡ , ¯‡È·˘ ÂÓΠ‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï ÔÓ˜Ï Û"ȯ‰Ó„ ,‡ÒÈ‚ Í„È‡Ï ˜ÙÒ ÂÏ È¯‡Ó ·¯„ ‡ÈÚ·· Ì˘ ·˙΢ ,ÔÎ ÚÓ˘Ó ‡˜ÈÙÒ ‰Ï ȉ„ ,˜È˙· ‡˜ÏÒ„ ı¯‰ ·Ïη Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ¯·ÂÒ˘ ÚÓ˘Ó ‡¯ÓÂÁÏ ‡˙Èȯ‡„ .‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· ‰˜ÊÁ ¯˙· ¯·ÂÒ„ Û"ȯ‰„ ‡·Èχ ˘"‡¯‰ ȯ·„ ‫ולפי‬ Û"ȯ‰ ȯ·„ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ˜È˙·„ ˙Ó‡· È·‚ (:ì ¹ðë) ÔÓ˜Ï ·˙΢ ‰Ó· Ԃ‰ΠÌÈÏÂÚ ,‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‡Â‰„ ÌÂ˘Ó ,˜È˙ ı¯‰ ·ÏÎ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡ ÂÓÓ· ˜È˙·„ Ï"Ò Â‰È‡„ ÔÂÈ΄ ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒÏ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ ÔÈ· ˜ÏÁÓ ‡Â‰Â ‰È·Ï‡ ÔÈ˘Â„È˜· ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ· Ì‚ ÈΉ Ì¢Ó ˙˜ÊÁ‡ ‰Ï Ô ÈÓ˜ÂÓ ‡Ï ‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚ ‡Îȯˆ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ „ ȇ‰· Ì‚ ÈΉ Ì¢Ó ‰È ٠·˙Î ‡ÏÂ Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ Ì˙Ò ·˙Î ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ È‰ ÂÏȇ ‰È·Èχ„ ÌÂ˘Ó ‡Â‰ ‡˜ÈÙÒ ‰Ê„ ˘¯ÈÙ ÔÎÏ ‡˙Èȯ‡„Ó Ë‚ ‰Îȯˆ ȉ .‡˜Â„ Â‡Ï ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ Ò"˘· ¯Ó‡˜„ ÏÎÓ„ (’ð ññ×ë) ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰ ‫וכתב‬ ˙ËÈ˘Î ‰ÊÓ ÚÈ¯Î‰Ï Ôȇ ‰Ê ÏÎÓ Ì˜Ó

ìñš³

‡ÈˆÂ ˘ ÔÈ„·  ȇ ȇ„· Ô ÈÎÓÒ Â‰ÈÈ Ó È¯˙ ÔÈ„ÈÚÓ ÌÈ„Ú È ˘˘ ÔÂÈÎ ÒÙÂ˙‰ ˙¢¯Ó ÔÂÓÓ .Ï"ÎÚ .Âȯ·„Î Ô ÈÏʇ ‡Ï„ ÂÓ΄ ˙ÂÎÈÈ˘‰ Ô·ÂÓ ‰Ê ‫ולדר‬ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,ȯ˙ ȯ˙· ‰˜ÊÁ ¯˙· ˜ÙÒ‰  ȯ·„Ï„ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡ ÂÓÓ· ˜ÊÁÂÓ· ‡Â‰„ ˙˜ÈÙÒ ¯‡˘Ó ‰ Â˘Ó ‡Â‰ ȯ˙ ȯ˙· .ȇ„‰ ˙ÓÁÓ ˜ÙÒ ˙˜ÈÙÒ‰ Ò¯Ë Â˜‰Î ‡Ï„ ‡ˆÓ ‰Ê ‫ולפי‬ ‡˜ÈÙÒ· ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ ‰Ó„Ó ‡Â‰„ ‰¯Â‡ÎÏ ‰‡¯  ,ȯ˙ ȯ˙· Ô"·Ó¯‰Ï ‡ È„„ ¯˙· ÔÈÎω ‡Ï„ ÔÈ„‰ ̈ÚÓ ÌÈ„ÓÏ„ „ÓÏ„ Ï·‡ ,‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó„ ÔÈ„‰ ‡Â‰ ,Ì‰È ˘· ‰˜ÊÁ ‰·ÈÒ‰ ‡Ï‡ ,ÔÈ„‰ ̈ÚÓ Ô È„ÓÏ ‡Ï  ȯ·„Ï ÔÎ Ì‚ Â‰Ê ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ‡Ï„ ÌÚˉ ˘È„ ‡ˆÓ Ê"ÈÙÏ .‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó„ ÌÚˉ ‡Ï„ ÌÚˉ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ ˙ ¢ ˙¯·Ò Ï"Ò È‡ ‡Ï‡  ȇ ‰È„È„· ‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ·„ ¯Â¯È· ÌÚËÓ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ‰˜ÊÁ„ Ï"Ò È‡ Ï·‡ ,‰Îω‰ ¯¯·Ï ‡"‡ ÔÈ· Ó"˜Ù Ôȇ Î"‡ ‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ÌÚËÓ ‡Â‰ ‰¯Ó‡ ÌÏÂÚÏ„ ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒÏ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ ,‰˜ÊÁ ¯˙· ÏÈÊÈ˙ ˜ÙÒ ÍÏ ˘È˘Î„ ‰¯Â˙ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ „"ÓÏ È¯˙ ȯ˙· Ï·‡ ,‰˜ÊÁ ¯˙· Ô ÈÏʇ ‡Ï [‰È˙ÂÂÎ Íȯ٠Ô"·Ó¯‰„]  ¯‡È·˘ ÂÓΠ¯Â¯È· ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ‡ÓÚËÓ ÔÈ· ,¯¯·Ï ‡ÎÈÏ È‡„ ˙ÓÁÓ ‡·„ ‰ÊÎ ˜ÙÒ·„ Ô È¯Ó‡ ‰‚‰ ‰Â ÔÈ„ ‡Â‰ ‰˜ÊÁ„ ÌÚËÓ ÔÈ·Â ‰Ó„  ȇÂ] ȇ„‰ ˙ÓÁÓ ‡·„ ‰ÊÎ ˜ÙÒ·„ ¯˙· ÏÈʇ„ ‰¯Â˙‰ ‰¯Ó‡ ‡Ï [˙Ú¯ˆ„ ˜ÙÒÏ .‰˜ÊÁ

‫ הרב עקיבא שטערן הי''ו‬Œ ‫וזאת התורה‬

¬ñš³ (ë í×ñí è šþõ ³î¾−ê ³î×ñí) ÍÏÓÏ

‫ובמשנה‬

‡·Â‰Â] ‰"Ó¯‰ ˙ËÈ˘ (ó¾) ‡È·Ó ï× öô−½ë) Ú"¢· ˜ÒÙ ÔΠ[Ê"Ú‰‡ ¯ÂË· Âȯ·„ ÏÚ·‰ ‰ Ú ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ ·„ (’ì ¹−¼½

,ÍÏÓÏ ‰ ˘Ó‰ Ì˘ ·˙Π.˙˘„˜ӄ Ô‰ ‡ÓÚË„ ‰"Ó¯‰ ¯·ÂÒ„ ‰‡¯ ‰¯Â‡ÎÏÂ'  Èȉ ,‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ · ÔÏ ‡˜ÙÒÓ„ Ì˘Ï Ì‡ Ú„Â ‡Ï Ì˙Ò Ô˙ ‡Â‰„ ÌÂ˘Ó ‡È‰ ‰¯Ó‡ ÈΠ,‰ ˙Ó Â‡ Ô„˜Ù ‡ ÔÈ˘Â„È˜ ,‰È¯·„Ï ˘Á ‡Ï ‡Ó˘ ,‰Ê· ÍÏ ˙˘„Â˜Ó È È¯‰ ˙˘„˜ӄ Ô‰ ‰ Ú„ ‡Îȉ„ ·˙Î ÈΉ Ì¢Ó š"½ë ó¾) ÌȇÂÏÈÓ È ·‡‰ ·˘ÈÈÓ ‰Ê·Â .'ȇ„ ‡Ï„ 'Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁÂ' ‡¯Ó‚‰ ȯ·„ ˙‡ (ì"− ‡Â‰„ ‡Ï‡ ,Ô"¯‰Â È"˘¯ÈÙÎ ‡ È„„ ‡˜ÈÙÒ È‰ Ì˘Ï ‰ˆ¯˙ ȇ Ô ÈÚ„È ‡Ï„ ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ ‡˙Èȯ‡„Ó ˙‡Ȉӄ ‡˜ÈÙÒ·Â ,‡Ï ‡ ÔÈ˘Â„˜ ‡Ï‡ ȉ ‡Ï ÈΉ Ì¢Ó ,‰˜ÊÁ ¯˙· ÔÈÎω .Ô ·¯„ ˘˘Á

˙Ú„· ÌÏÂÚÏ ¯˘Ù‡„ ,Û"ȯ‰ ˙Ú„· ˘"‡¯‰ ‰ÒÈÙ˙ È ‰Ó ‡Ï„ ¯·ÂÒ˘ Ô"·Ó¯‰Î Û"ȯ‰ ‡˜ÈÙÒ· ‰˜ÊÁ‡ Ô ÈÓ˜ÂÓ ÈÓ ‡¯ÂÒȇ·Â ,˜È˙· ·ÏÎ È·‚ ˜È˙· Û"ȯ‰ ·˙΄ ‡‰Â ,‡ È„„ Â˘Â¯ÈÙ ,‡¯ÓÂÁÏ ‡Â‰ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ„ ,ı¯‰ ÏÚ ,‡¯ÓÂÁÏ Ô ·¯„Ó ‡Â‰ ‡˙Èȯ‡„ ˜ÙÒ„ ¯·ÂÒ Â‰È‡„ Â˙ËÈ˘Ï Ì"·Ó¯‰ ˘¯ÈÙ˘ ͯ„ Ô È¯Ó‡˜„ ‡‰Â ‰¯Â˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÓ ‡˜ÈÙÒ Ï΄ ‰Ó .Ô ·¯„Ó Â Èȉ ‡¯ÓÂÁÏ ‡˙Èȯ‡„ ‡˜ÈÙÒ ‡È‰ ‰¯Ó‡Â ‡Â‰ Ô˙ „ ‡‰ È·‚ ·˙Î ‡Ï˘ ÈΉ Ò"˘‰„ ‡ ˘ÈÏ„ ÌÂ˘Ó Â Èȉ ,‡È‰ ‡˜ÈÙÒ È¯Ó‡˜„ ,‡Â‰ ‡˜ÈÙÒ ˙¯Â˙Ó Â‡Ï„ ‰ÈÏ ÚÓ˘Ó ‡È‰ ‡˜ÈÙÒ ‡ÓÈÏ Î"‡„ Ô ·¯„Ó Ô È˘ÈÈÁ ‡¯ÓÂÁÏ ‡Â‰ Ô ·¯„Ó„ ‡ÏÈÓÓ ,„ÂÁÏ ‡Ï‡ ‡˙ÈÈÓ˜ ‰˜ÊÁ‡ ‰Ï Ô ÈÓ˜ÂÓ ‡˙Èȯ‡„Ó„ Ô È˘ÈÈÁ„ ‡Â‰ ‡ÓÏÚ· Ô ·¯„Ó„ ¯ÓÂÏ Â‡·˘ È˘Â„ÈÁÓ ‰‡¯ ÔΠ.‡˜ÈÙÒ ˙¯Â˙Ó ‡Ï .Ï"ÎÚ ÔÈ˘Â„È˜· Ì˘ ‡"·Ëȯ‰

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬

‫‪êôš³‬‬

‫שואל כענין ומשיב כהלכה‬ ‫פתיחה‬ ‫צבי וחמיד ורגיג דילעון בלעותא‪ -‬ובכן מה נכבד היום הזה בהגלות עמלם‬ ‫ויגיעתם של לומדי ותופשי תורה‪ .‬זכות וכבוד לנו להגיש לפני ציבור‬ ‫משתתפי שמחתינו פרי ביכורים שאלות ותשובות מאברכי וראשי הכוללים‬ ‫שנתעוררו תוך כדי לימודם ונתלבנו היטב הדק ובתוכם חידושים וביאורים‬ ‫ברורים וליקוטים בהלכות שבת עד שכל הרואה זאת אומר ברקאי‪ ,‬ויצמח‬ ‫מזה תועלת לציבור הלומדים בכלל והעוסקים בהלכות שבת בפרט‪ .‬והנה‬ ‫קובץ זה בעיקרו נתחבר עלי ידי צורבי דרבנן מכולל 'ייטב לב' שקיימו‬ ‫בנפשם הא דאמרו חז"ל באבות )פרק ו משנה ה( שמקנייני התורה הוא‬ ‫להיותה נלמדת בדקדוק חברים ובפלפול התלמידים‪.‬‬ ‫גדול הוא מעלת חידושי תורה עד שאמרו בזוהר הקדוש )חלק ג' פרשת‬ ‫צו דף לה‪ (.‬כי המחדש חידושי תורה בונה שמים חדשים‪ ,‬ועליו הכתוב‬ ‫אומר ''לנטוע שמים וליסוד ארץ ולאמר לציון עמי אתה''‪ ,‬אל תקרי אמי‬ ‫אלא עימי שנעשה שותף להקדוש ברוך הוא‪ .‬וכן איתא בתנא דבי אליהו‬ ‫'אשרי מי שמתחדש דברי תורה על פיו‪ ,‬וכל מי שמנתחדש דברי תורה‬ ‫על פיחו דומה כמי שמשמיעין אותו מן השמים ואומר לו כך אמר‬ ‫הקדוש ברוך הוא בני בנה לי בית המדרש ששכר הגדול שיש לי באוצרי‬ ‫שלך הוא ובשבילך אני מציל את ישראל‪ .‬וגדולה היא מעלת כתיבת‬ ‫חידושי תורה כמבואר בספר חסידים )תק"ל( וכל מי שגילה לו הקב"ה‬ ‫דבר ואינו כותבה ויכול לכתוב הרי גוזל מי שגילה לו כי לא גלה לו אלא‬ ‫לכתוב דכתיב )תהלים כ"ה י"ד( סוד ה' ליראיו ובריתו להודיעם‪.‬‬ ‫אמנם זאת למודעי שאין הכתוב כאן אלא על דרך הקב"ה חדי בפלפולא‬ ‫דאורייתא וחלילה לקחת מכאן פסק הלכה מאחר שהעניינים הנידונים‬ ‫כאן לא עברו את שבט ביקורת מורי ההוראה‪ ,‬לכן להלכה למעשה יש‬ ‫לשאול מו"צ מוסמך‪.‬‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ëôš³‬‬

‫שאלות ותשובות בהלכות שבת בהלכות מוקצה והמסתעף‬ ‫שאלה א( האם מותר לעשות שילוח הקן בשבת ע"י מקל )לשי' הט"ז‬

‫והמנש"ב דמקילין דלא מקרי ידא אריכתא( האם מקרי לצורך דבר המותר כדי‬ ‫לקיים המצוה?‬ ‫תשובה‪ :‬הראש כולל שליט"א הביא ראי'‬ ‫לאיסור מסימ ' תמ"ו )סעיף ג'(‬ ‫דכתב המחבר המוצא חמ בפסח דבחוה"מ‬ ‫דוחפו בקנה ושבת ויו"ט אסור לדחו בקנה‬ ‫וכתב המשנ"ב ש )ס"ק י"א( דטלטול מ ‬ ‫הצד שמיה טלטול הרי מפורש דאע"פ דאי ‬ ‫כוונתו אלא לסלק החמ מכא מ"מ אסור‬ ‫דאמרי' כיו דנתקיי בי' מצות תשביתו‬ ‫א"כ הו"ל טלטול "לצור דבר האסור" א"כ‬ ‫ה"ה הכא אע"פ דאי כוונתו אלא להבריח‬ ‫העו מ"מ כיו דנתקיי בזה מצות שילוח‬ ‫הק א"כ הו"ל טלטול "לצור דבר האסור"‪.‬‬ ‫ונציין לדברי החת סופר )בשו"ת או"ח סימן‬ ‫ק( שחקר במי שפגע בק וא יושבת‬ ‫על הבני ביו ש"ק אי מחייב בשלוח‬ ‫אע"ג דמטלטל מוקצה‪ ,‬והביא ש נידו ‬ ‫אי חובת המצוה היא דוקא היכ שרוצה‬ ‫ליקח את הבני שאז הזהירה התורה לא‬ ‫תקח הא על הבני או שמחויב לשלח‬ ‫אפילו אינו רוצה לא בא ולא בבני ‪,‬‬ ‫ועיי"ש שהביא את דברי הזוהר שטע ‬ ‫מצות שילוח הא הוא כדי לעורר ייללת‬ ‫אימא עילאה על בניה‪ ,‬וא כ לטעמו של‬

‫הזוהר‪ ,‬בשבת וי"ט אסור לעורר יללה‬ ‫לעילא‪ ,‬והס שלא להזכיר ולא לשתמיט‬ ‫תנא או שו פוסק לומר בשבת וי"ט לא‬ ‫ינהוג‪ .‬מיהו לזה י"ל דלפי שיטת הרמב" ‬ ‫דצרי לשלח בידו ולתופסה בכנפיה‬ ‫ולשלחה‪ ,‬א כ לא מיבעיא במחוסרת‬ ‫צידה דהוה ליה צידה גמורה ומכוו לתכלית‬ ‫המלאכה ההיא כי כ המצוה‪ ,‬לצוד אותה‬ ‫בידיו ולשלחה אחר כ ‪ ,‬וכ היא מצותו‪,‬‬ ‫ופשיטא בלי ספק שחייב חטאת‪ .‬אלא אפילו‬ ‫באינו מחוסר צידה מכל מקו טלטול‬ ‫מוקצה איכא ואסור‪ .‬דאפילו לפקח גל‬ ‫לתקוע בשופר שתחתיו אסור‪ ,‬ובשופר עצמו‬ ‫שהוא מוקצה או נולד אסור לתקוע ומתבטל‬ ‫מצות תקיעה לגמרי כמ"ש במג"א )ס"ס‬ ‫תקפ"ו(‪ ,‬כל שכ הכא שיקיי המצוה בחול‬ ‫פשיטא שאסור‪ ,‬ועמג"א סימ תמ"ו סק"ב‪.‬‬ ‫א לרש"י שיכול להפריח הא בלי נגיעת‬ ‫ידו ובלי איסור צידה ומוקצה היה אפשר‬ ‫בשבת‪ ,‬ולהזוהר הנ"ל אסור משו יללת‬ ‫אימא עילאה‪ .‬אלא שאי אתנו יודע עד‬ ‫מה ובמופלא ממני לא אדרוש‪ ,‬וסיי ש ‪,‬‬ ‫שיש לאסור‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬

‫‪èôš³‬‬

‫שאלה ב( מוהל שלא ידע שיהי' לו ברית מילה בשבת ובאמצע שבת‬ ‫נזדמן לו לעשות ברית מילה האם מותר בטלטול האיזמל )הסכין( לאחר‬ ‫המילה לשי' הרמ"א יו"ד ס' רס"ו והמהרש"ל דמותר לכתחילה לטלטול‬ ‫האיזמל בשבת דלא הוקצה ביה"ש?‬ ‫תשובה‪ :‬חברי הכולל צדדו להתיר א ‬ ‫בכה"ג דכל מוהל יש לו דעת‬ ‫דכשיהי' לו ברית מילה הרי האיזמל מוכ ‬

‫ועומד וא"כ איה"נ דהוא לא ידע מזה מ"מ‬ ‫למעשה הרי הוא מוכ ועומד מתחילת‬ ‫השבת )ביה"ש(‪.‬‬

‫שאלה ג( מוהל שיחד לו קודם השבת איזמל למול בו ובאמצע השבת‬ ‫נמלך למול באיזמל אחר האם מותר לטלטל האיזמל שמל בו לאחר‬ ‫המילה?‬ ‫תשובה‪ :‬לכאורה נראה לאיסור כיו דהמוהל‬ ‫יחד בתחילת שבת איזמל אחר‬

‫א"כ האיזמל שמל בו עכשיו הי' מוקצה‬ ‫בתחילת השבת‪.‬‬

‫שאלה ד‪ :‬האם מותר להכניס קליפי אגוזים בתוך כלי בשבת ואח"כ‬ ‫)לאחר זמן( מנערים את הקליפים לתוך אשפה האם מקרי שמבטל כלי‬ ‫מהיכנו או דאמרינן כיון דמנערו לאחר זמן אינו מבטל הכלי מהיכנו?‬ ‫תשובה‪ :‬ע' במגילת ספר שכתב דמותר‬ ‫להניח בתו כלי הקליפי דלא‬ ‫הוה ביטול כלי מהיכנו כיו דהקליפות‬ ‫שבכלי הוא "גר של רעי" ולא אמרי' דאי ‬ ‫עושי גר של רעי לכתחילה כיו דאוכל‬ ‫אכילתו ומתנהג כדרכו בחול )ע' בשיטמ"ק ביצה‬ ‫דף כ"א ע"ב שכתב דלצורך כגון זריקת קליפין ועצמות‬

‫לפנינו בשעה שאוכלין מותר אפי' לכתחי' יעו"ש( ובכה"ג‬ ‫דלא הוה גר של רעי יש לעיי ‪.‬‬ ‫והנה בשו"ע )סימן ש"ח סעיף כ"ז( פסק שא ‬ ‫היה מונח על השולח חתיכות פת‬ ‫וקליפי מוקצי ‪ ,‬אי חיוב אפילו לנער‬ ‫השולח ויכול ליטלו ולנערו במקו אחר‪,‬‬ ‫וכבר תמה החזו איש היכ מצינו 'טלטול‬ ‫מ צד' שאי בו חובת ניעור‪ ,‬ועיי"ש מה‬ ‫שכתב לבאר מקור השו"ע‪ ,‬ועכ"פ א אי ‬ ‫חתיכות פת ודאי לכתחילה יש חובת ניעור‪,‬‬

‫וא צרי למקומו של השולח יכול ליטלו‬ ‫ממקומו ולנערו במקו אחר‪ .‬ובגליו חת"ס‬ ‫ש כתב טוב להניח חתיכת פת לתו הקערה‬ ‫שש מקל קליפי הביצי והאגוזי ‪ ,‬ולא‬ ‫פירש מאיזה טע ראוי לעשות כ ‪.‬‬ ‫ויתכן שרק עצה טובה קמ"ל שעי"ז יבטלו‬ ‫הקליפי לפת ולא יוצר לנער ולטנ ‬ ‫ביתו‪ .‬אכ יתכ שרצה לחדש שכיו ‬ ‫שהקליפי בטלי לפת עדי מטלטול מהצד‬ ‫ונחשב כאילו אי כא מוקצה‪ ,‬ולכ ראוי‬ ‫לעשות עצה זו ולמנוע עצמו מטלטול מהצד‪,‬‬ ‫ועכ"פ אי כא צד של חיוב מעיקר הדי ‪.‬‬ ‫ולפי"ז הרוצה לנהוג כעצת החת"ס יש‬ ‫להניח חתיכת פת חשובה שאכ יבטלו‬ ‫אליה הקליפי ‪.‬‬ ‫אכן עדיי יש לעורר בנות קליפי בכלי‬ ‫מדוע לא יחשב הכלי כבסיס ואז יאסר‬

‫‪ðôš³‬‬ ‫ניעורו )וראה תוספות ביצה ב‪ .‬ד"ה ובית הלל אומרים(‬

‫שתמהו בדבר‪ ,‬וכמו כ יאסר עצ נתינת‬ ‫הקליפי משו מבטל כלי מהיכנו וכמו‬ ‫שהבאנו בשאלה‪.‬‬ ‫והנה דעת המג"א והמשנ"ב בסימ ש"ט‬ ‫סעי ד' שכל שמניח מוקצה באמצע‬ ‫שבת וג דעתו לנערו אינו נחשב 'בסיס' וכ ‬ ‫כא הכלי והשולח אינו בסיס‪ ,‬אמנ יש‬ ‫החולקי על זה‪ ,‬ולדעת אולי יש לתר ‬ ‫שא אינו מקפיד הוי בסיס באקראי ולא הוי‬ ‫בסיס )עיין במג"א סימן ש"ט סק"ו ובמחצית השקל שם(‪.‬‬ ‫אמנ במניח קליפי לתו הקערה הרי יש‬ ‫לו עני שבדוקא יהיה בתו הקערה ושל‬ ‫יטנ ביתו וא"כ יאסר לטלטל הכלי מדי ‬ ‫בסיס וכמו כ יאסר לעשות כ דהוי ליה‬ ‫מבטל כלי מהיכנו‪ .‬ולפי"ז עצת החת"ס ג ‬ ‫כ תועיל שלא יעבור איסור 'ביטול כלי‬ ‫מהיכנו'‪ .‬אכ יש להקפיד להניח את הדבר‬ ‫היתר קוד שיניח את האיסור‪ ,‬שא יניח‬ ‫קוד את האיסור לא יועיל שהרי כבר נתבטל‬ ‫שימוש הכלי‪ .‬וראה בספר שבות יצחק‬ ‫שמציי מהב איש חי שכתב להדיא שיש‬ ‫להניח דבר היתר משו ביטול כלי מהכנו‪.‬‬ ‫ועיי עוד במנחת יצחק )חלק ה' סימן קכ"ה(‬ ‫שכתב וז"ל‪ ,‬יש עצה לסלק ] את הגרעיני‬ ‫פירות המוקצי מחמת גופ [ מ השלח ‬ ‫כלאחר יד‪ ,‬דהיינו להעביר ע"י דבר אחר‬ ‫שיפלו על האר ‪ ,‬וכמ"ש במ"ב ש )סי' ש"ח‬ ‫ס"ק קט"ו(‪ ,‬ושוב יהי' מותר לכבד אות ע"י‬ ‫מטאטא‪ ,‬וכמבואר ש בביאור הלכה )ד"ה‬ ‫מנער ובשעה"צ סי' של"ז סק"ז( עיי"ש‪ ,‬אמנ היכא‬ ‫דאי אפשר להפיל לאר ‪ ,‬מחמת שיתקלקלו‬ ‫השטיחי וכיב"ז‪ ,‬לכאורה יש לצדד ג"כ‬ ‫להקל‪ ,‬היכא שנותני הגרעיני וכיוב"ז‬ ‫פסולת שאינ ראויי למאכל בהמה‪ ,‬או א ‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫כבר נתנ על השלח להעביר מהשלח ‬ ‫כלאחר יד לתו הכלי‪ ,‬דיש על הכלי די ‬ ‫טבלא המבואר בש"ע ש )סעי' כ"ז(‪ ,‬דמנער‬ ‫את הטבלא‪ ,‬ומבואר ש במג"א )ס"ק נ'(‪,‬‬ ‫הטע דל"ה בסיס לדבר האסור עיי"ש‪ ,‬וכיו ‬ ‫דשרי ע"י ניעור ל"ה ג"כ בכלל ביטול כלי‬ ‫מהכנו‪ ,‬עיי במג"א )סי' רס"ו סקי"ד(‪ ,‬ובס' תהלה‬ ‫לדוד ש )סק"ט(‪ ,‬וג במש"כ ש )סי' רס"ה‬ ‫סק"א(‪ ,‬אבל מוכח דדוקא ע"י ניעור‪ ,‬מדלא‬ ‫כתב כלשו המשנה דמסלק את הטבלא‪ ,‬ועי'‬ ‫בביאור הלכה ש ‪ ,‬שכתב דתלוי בב' תירוצי ‬ ‫המובא בחי' הרשב"א עיי"ש‪ ,‬ועי' בש"ע‬ ‫הרב )סעי' ס'( ש ‪ ,‬בביאור השיטה הנ"ל‪,‬‬ ‫דאע"פ שמטלטל דבר המותר‪ ,‬ודבר האסור‬ ‫מטלטל מאליו‪ ,‬מ"מ לא התירו לטלטל‬ ‫מוקצה ע"י ד"א טלטול גמור‪ ,‬כל שאפשר‬ ‫לנערו ממנו‪ ,‬שהניעור כלאחר יד הוא‪ ,‬אמנ ‬ ‫מבואר בש"ע ש ‪ ,‬דא צרי למקו השלח ‬ ‫אפילו אי עלי' אלא דברי שאינ ראויי ‬ ‫למאכל בהמה‪ ,‬מותר להגביה ולטלטל ‪,‬‬ ‫ובזה הי' אפ"ל דמש"כ בש"ע קוד דאפשר‬ ‫בניעור‪ ,‬היינו דלא איכפת לי' א הקליפי ‬ ‫יהי' נשארי ש תחת השלח ‪ ,‬או ע"י כיבוד‬ ‫יסלק ‪ ,‬אבל א אי אפשר כזה או כזה‪,‬‬ ‫וצרי למקו הקליפי בהשלח ‪ ,‬יש לו הדי ‬ ‫כמו שצרי למקו השלח המבואר בש"ע‬ ‫כנ"ל‪ ,‬ובחפשי בספרי מצאתי בס' תהלה‬ ‫לדוד ש )סי' ש"ח ס"ק ל"ג( שכתב כ ‪ ,‬א נראה‬ ‫מדבריו דלא ברירא לי' כ בשיטת הש"ע‬ ‫עיי"ש‪ .‬ובזה יש להשתמש בזה בעצת החת"ס‬ ‫בגליו הש"ע על המג"א ש )ס"ק נ"א(‪ ,‬שכתב‪,‬‬ ‫דטוב להניח פת בקערה ולקלו עלי' קליפת‬ ‫הביצי בשבת או קליפות האגוזי עיי"ש‪,‬‬ ‫ונראה מדבריו דדוקא פת‪ ,‬וכ משמע מדברי‬ ‫המג"א ש ‪ ,‬אבל בטו"ז )סי' ש"י סק"ח( כתב‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫סת דברי של היתר עיי"ש‪ ,‬אכ בס' תהל"ד‬ ‫ש )ס"ק ל"ד(‪ ,‬כתב בכוונת הטו"ז דרצונו‬ ‫לומר ע"י ניעור דוקא‪ ,‬ומשו דס"ל דבלא‬

‫‪íôš³‬‬ ‫אוכלי הי' אסור בניעור‪ ,‬משו דהוי בסיס‬ ‫עי"ש‪ .‬ובזה נראה דברי החת"ס נאמרי ‬ ‫בדקדוק גמור‪.‬‬

‫שאלה ה'‪ :‬מהו הגדר 'טלטול בגופו' האם דוקא שלא ע"י ידיו )כגון בגופו‬

‫או ברגלו( או אפילו אחורי ידיו מותר? ומה הדין טלטול בגופו שלא‬ ‫לצורך כלל?‬ ‫תשובה‪ :‬ע' בשו"ע הרב ס' רע"ו סעי ט'‬ ‫– י' דמפורש בדבריו דאחורי ידיו‬ ‫ואצילי ידיו הוה טלטול בגופו ומותר אפילו‬ ‫לצור דבר האסור ומדברי המשנ"ב )סימן‬ ‫רע"ו ס"ק ל"א( משמע דאחורי ידיו ואצילי‬ ‫ידיו הו"ל כטלטול מ הצד ומותר רק לצור ‬ ‫דבר המותר‪.‬‬ ‫אלא דעיי בהגהות דעת תורה )להמהרש"ם(‬ ‫ובהגהות טל תורה )להירושלמי( דחקשו‬ ‫מדברי הירושלמי פרק תולי )צ"א( דמבואר‬ ‫ש דר' ינאי מקלל למא דמיקל לנענע‬ ‫דר אצילי ידיו וצ"ע‪ .‬ועיי במשנה הלכות‬ ‫)חלק ז סימן מ"ה( דכתב ליישב דברי הירושלמי‬ ‫יעו"ש‪.‬‬ ‫ולגבי טלטול בגופו תיר הראש חבורה‬ ‫שליט"א דמתחילת לשו המשנ"ב‬ ‫סימ ש"ח ס"ק י"ג נראה דמותר כיו דלא‬ ‫מקרי טלטול כלל אלא דמסו דבריו שכתב‬ ‫דא מונח איזה דבר מותר לדוחפו ברגליו‬ ‫'כדי שלא יבא להפסד' אולי יש לדייק‬ ‫אחרת‪ .‬אמנ הפשטות הוא שטלטול מוקצה‬ ‫מ הצד מותר רק לצור דבר המותר‪ ,‬ואילו‬ ‫בגופו וכלאחר יד שרי בכל עני ‪ .‬ועיי ‬ ‫בחזו"א )סימן מ"ז ס"ק י"ב( שסובר דלא מיקרי‬ ‫טלטול מ הצד אלא א כ מטלטל דבר‬ ‫המותר ע האסור‪ ,‬כההיא דשכח אב על‬ ‫כלי שמטלטל כלי ע האב ‪ ,‬דש הטלטול‬

‫הוא על הכלי‪ ,‬אבל א עיקר הטלטול הוא‬ ‫בשביל המוקצה אפילו א מטלטל אותו‬ ‫על ידי דבר המותר אסור‪ ,‬וא על פי‬ ‫שמכוי לצור מקומו שהוא לצור דבר‬ ‫המותר‪ ,‬וג העלה ש עוד חידוש גדול‪,‬‬ ‫דאי שו חילוק בי טלטול ביד לטלטול‬ ‫בגו או בשאר האברי ‪ ,‬וכל שמעשהו הוא‬ ‫רק כדי לטלטל את המוקצה אסור לכו"ע‬ ‫אפילו א מטלטל בגופו‪ ,‬כי אי זה קרוי‬ ‫טלטול מ הצד אלא טלטול גמור ואסור‬ ‫אפילו לצור מקומו‪ ,‬ומה שכתב בשו"ע‬ ‫)או"ח סימן שי"א סעיף ח'( מהרא"ש דשרי לנענע‬ ‫את הקש בגופו אע"פ שכוונתו לשכב על‬ ‫הקש‪ ,‬היינו מפני שאי במעשיו היכר טלטול‬ ‫ולכ אי זה קרוי טלטול קש אלא תשמיש‬ ‫של שכיבה‪ .‬אול החזו איש ז"ל עצמו‬ ‫כתב ש שדבריו ה לא כהט"ז והמג"א‬ ‫והמשנ"ב )ועוד גדולי האחרונים( אלא דכ משמע‬ ‫מדברי הראשוני עיי"ש‪ .‬ונראה דמפשטות‬ ‫דברי הב"י )או"ח ריש סימן ש"ח ד"ה ודע שכתב‬ ‫'הי"ג התירו לטלטל האיסור בגופו שלא בנענוע ידיו'‬ ‫משמע כמו שכתבו כל גדולי האחרונים דבגופו לא חשיב‬ ‫כלל טלטול‪ ,‬וכן נראה מלשונו של הטור בקיצור פסקי‬

‫הרא"ש שבפ"ג דשבת‪ ,‬וכן בטור )או"ח סימן שי"א( וז"ל‪,‬‬ ‫'טלטול מ הצד לצור דבר המותר מותר‪,‬‬ ‫וטלטול בגופו אפילו לצור דבר האסור‬ ‫מותר‪ ,‬הלכ קש שעל גבי המטה והוא‬

‫‪îôš³‬‬ ‫מוקצה מנענע בגופו'‪ .‬וכ כתב ג הרמב" ‬ ‫במסכת שבת קנ"ד‪ (:‬שהקשה אהא דהיתה‬ ‫בהמתו טעונה שלי של טבל שהוא מוקצה‬ ‫מכניס ראשו תחתיו ומסלקו לצד אחר‪ ,‬דלמה‬ ‫מותר והרי אפילו טלטול במקצת שמיה‬ ‫טלטול‪ ,‬ותיר בתחלה 'משו דלא הוי‬ ‫טלטול כי אורחיה הוא דשרי ליה משו ‬ ‫צער בע"ח'‪ ,‬ואח"כ כתב‪' ,‬ויותר נראה לומר‬ ‫דמכניס ראשו תחתיה אפילו בעלמא דליכא‬ ‫צער בע"ח שרי משו שטלטול שבגופו לא‬ ‫גזרו בו רבנ ‪ ,‬כדתנ בפרק תולי הקש‬ ‫שע"ג המטה לא ינענע בידו אבל מנענע‬ ‫בגופו' עכ"ל‪] ,‬ג הרשב"א כתב ש בהאי‬ ‫לישנא 'הכא משו הפסד בהמתו ועוד‬ ‫דטלטול מ הצד הוא שאינו מטלטלו ביד‬ ‫אלא בראשו התירו'‪ ,‬א אפשר שנתכוי רק‬ ‫לשני הדברי יחד[‪ .‬עכ"פ‪ ,‬נשמע דא ‬ ‫שעיקר הכנסת הראש הוא כדי לטלטל את‬ ‫המוקצה אפילו הכי שרי‪ ,‬ומה שהחזו"א‬ ‫מסתמ ש על הרמב" במלחמות שכתב‬ ‫'דשאני טלטול לתשמיש הצרי נענוע הקש'‪,‬‬ ‫נראה דהרמב" אזיל ש כאות המפרשי ‬ ‫במשנה דמיירי שמנענע את הקש לפנותו‬ ‫בגופו לצדדי כדי שלא יפריע אותו הקש‬ ‫משכיבה על המטה בלא קש‪ ,‬אשר כ פירשו‬ ‫להדיא הריטב"א והר" )בדף קנ"ד( ]וכמו‬ ‫שכתב המג"א בסימ ש"ה סק"ט עיי"ש[‬ ‫ואינ סוברי כלל כהרא"ש שכתב דטלטול‬ ‫בגופו קיל טפי מטלטול מ הצד‪ ,‬וכ רואי ‬ ‫שג הרמב" סובר הכי‪ ,‬שהרי כתב בסו ‬ ‫פרק שואל 'והא דתנ לקמ בפרק בתרא‬ ‫בשלי של תבואה מכניס ראשו תחתיה‬ ‫ומסלקו לצד אחר משו צער בע"ח התירו‬ ‫כ ' ורק בפרק מי שהחשי הוא שכתב‬ ‫'ויותר נראה לומר' וכו' דהיינו כהרא"ש‪.‬‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫גם הרמ"א )בסימן ש"ח סעיף ג'( כתב 'מותר‬ ‫לטלטל דבר מוקצה ע"י נפוח דלא הוי‬ ‫טלטול אלא כלאחר יד ולא מיקרי טלטול'‪,‬‬ ‫והמקור הוא מהמהרי"ל שנשאל )בסימן ר'(‬ ‫א מותר לטלטל מוקצה ע"י נפוח‪ ,‬והשיב‬ ‫'אע"ג דכתבתי לעיל דכחו כגופו דמי‪ ,‬מכל‬ ‫מקו אי נראה לאסור זה דהכא תלוי‬ ‫באורחא לטלטל בכה"ג‪ ,‬וטלטול מ הצד‬ ‫דע"י שנוי כלאחר יד שרינ ‪ ,‬דתנא הקש‬ ‫שעל המטה" וכו'‪ ,‬ומשמע דמותר בכל עני ‬ ‫א בכה"ג שמנפח רק לטלטל את המוקצה‬ ‫בלבד ולא לעוד שו דבר אחר‪ ,‬ואפי"ה‬ ‫טעמא דשרי הוא משו דחושבו כטלטול‬ ‫ע"י שינוי כלאחר יד‪.‬‬ ‫אך צ"ע דלפי"ז מאי איכפת ליה להמהרי"ל‬ ‫במ"ש מהא דכחו כגופו‪ ,‬ותפ"ל דבפיו‬ ‫ממש ג"כ מותר להזיז את המוקצה משו ‬ ‫דהו"ל טלטול בגופו‪ ,‬א אפשר שנתכוי ‬ ‫להתיר ג להסוברי דאי שו חילוק בי ‬ ‫טלטול מ הצד לטלטול בגופו‪ ,‬בר יותר‬ ‫נראה לדחוק דהא גופיה כתב דאע"ג שכחו‬ ‫כגופו מ"מ ג בגופו ממש שרי בכה"ג‪,‬‬ ‫עכ"פ חזינ שסובר דדמי לקש שע"ג המטה‪,‬‬ ‫וכ"כ ג הגר"א ז"ל דשורש די זה שמותר‬ ‫לטלטל מוקצה ע"י נפוח הוא מקש שע"ג‬ ‫המטה‪ ,‬וסברי נמי דטלטול כלאחר יד לא‬ ‫חשיב טלטול ושרי בכל עני אפי' בלא‬ ‫שו השתמשות רק טלטול גרידא‪ ,‬שהרי‬ ‫מיירי בהכי וכתבו דלא מיקרי טלטול‪.‬‬ ‫ועיין ג בריטב"א ובר" בשבת )מ"ג‪(:‬‬ ‫שכתבו בש רש"י 'דהופכו ממטה‬ ‫למטה למת עצמו קאמר‪ ,‬ואי צרי לאחוז‬ ‫כלל במטה‪ ,‬דכל דבר שמטלטלו שלא כדרכו‬ ‫אלא כלאח"י טלטול מ הצד מיקרי' וכ"כ‬ ‫ג הרי"ד ז"ל בפסקיו‪ ,‬וא דאנ קיי"ל‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫כרב דאסר‪ ,‬עכ"פ חזינ דשמואל מיהא סובר‬ ‫דע"י שנוי שרי לגלגל מוקצה ממש בידיו‪,‬‬ ‫ועיי באו"ז )סימן פ"ו( דטעמא דפסקינ ‬ ‫הלכתא כרב הוא משו גזירה "דלמא אתי‬ ‫לטלטולי האיסור לגמרי בידי "‪ ,‬וכיו דלא‬ ‫אסור אלא משו גזירה יכולי שפיר לומר‬ ‫כפשטות דברי השו"ע דא מטלטל בגופו‬ ‫או כלאחר יד דאי זה טלטול להרא"ש‬ ‫ושפיר שרי בכל עני ‪ ,‬וטעמא דמלתא נראה‬ ‫דכיו שאיסור מוקצה הוא גזירה אטו‬ ‫הוצאה‪ ,‬לכ כל שמטלטל בגופו וכלאחר‬ ‫יד כיו דבכה"ג בהוצאה פטור מחטאת‬ ‫מפני שאי דר הוצאה בכ הוא הדי נמי‬ ‫דלא גזרו בכה"ג איסור מוקצה ]ועיי באורק‬ ‫שמח פרק כ"ד משבת הלכה י"ב דכתב נמי‬ ‫כעי"ז למלתא אחריתא[‪ ,‬ואי ה"נ דא ‬ ‫מטלטל ברגליו מוקצה כזה שרגילי לטלטל‬ ‫ברגל‪ ,‬דאי זה קרוי מ הצד רק טלטול‬ ‫גמור‪ ,‬ומ"ש החזו"א מהגמ' בשבת קי"ב‬ ‫דאסור לטלטל מנעל קרוע ע"ג רגלו‪ ,‬י"ל‬ ‫דשאני מנעל שכ דר טלטולו‪ ,‬כמו שאסור‬ ‫לטלטל מוקצה בכיסו או על גבו ]עיי בסי'‬ ‫ש"ח סעי כ"א ובמג"א ש ביושב על‬ ‫חריות או על אב קטנה שה מוקצה‪ ,‬אע"ג‬ ‫דהת כשיושב עליה הרי הדר הוא להזיז‬ ‫אות ‪ ,‬א כיו שאי רגילי בטלטול כזה‬ ‫לצור הוצאה שפיר חשיב כטלטול בגופו‬ ‫עיי"ש[‪.‬‬ ‫אולם כתב המנחת שלמה )חלק א סימן י"ד(‬ ‫דעדיי צ"ע כיו דשורש הדברי ‬ ‫לחלק בי טלטול מ הצד לטלטול בגופו‬ ‫הוא מהרא"ש‪ ,‬וא"כ הרי אפשר דלא שרי‬ ‫אלא דר פעולה של שכיבה וכמו"ש‬ ‫החזו"א‪ ,‬אבל מני שמותר ג בכה"ג‬ ‫שמטלטל להדיא את המוקצה בגופו‪ .‬ונראה‬

‫‪ïôš³‬‬ ‫דידוע מ"ש הרשב"א ומבואר בגדולי‬ ‫האחרוני דהשתמשות במוקצה חשיב‬ ‫כאכילת מוקצה ואסור ביו"ט אפי' לצור ‬ ‫אוכל נפש‪ ,‬ולפי"ז יש לדו התינח טלטול‬ ‫דאיסורו משו הוצאה שפיר אמרינ ‬ ‫דכלאחר יד שרי‪ ,‬אבל מה יהיה הדי ‬ ‫בהשתמשות בכה"ג‪ ,‬א מבואר דהאיסור‬ ‫של השתמשות הוא רק בצירו ע טלטול‬ ‫וכגו שמטלטל את האב לישב עליו או‬ ‫לסמו בו קדירה‪ ,‬או מסיק בעצי של‬ ‫מוקצה דאע"פ שאינו מזיז אות אפי"ה‬ ‫אסור כיו ששור ומשנה את גו העצי ‬ ‫וכמבואר בשו"ע הרב ז"ל )סימן תק"ט(‪ ,‬וכיו ‬ ‫שכ קשה אי מותר לנענע הקש בגופו‬ ‫כדי שיהא צ ור לשכב עליו‪ ,‬נהי דעיקרו‬ ‫הוא תשמיש של שכיבה וכמו"ש החזו"א‪,‬‬ ‫אבל אי אמרינ דטלטול בגופו קרוי טלטול‬ ‫א"א לומר דמפני שהכל נקרא בש שכיבה‬ ‫יהיה מותר לטלטל הקש בגופו כדי לשכב‬ ‫עליו‪ ,‬והרי הו"ל השתמשות במוקצה ע"י‬ ‫טלטול בגופו‪ ,‬ומוכח מזה דטלטול בגופו‬ ‫לא מיקרי כלל טלטול וממילא הו"ל‬ ‫כהשתמשות בלא טלטול דשרי ועיי בשו"ת‬ ‫בית הלוי )חלק סימן י"ב(‪ .‬וכיו שהטור והשו"ע‬ ‫פסקו כהרא"ש שמתיר לנענע הקש בגופו‬ ‫כדי שיהא ר ונוח לשכב על הקש שפיר‬ ‫צ"ל כדאמר דטלטול בגופו לא קרוי כלל‬ ‫טלטול‪ ,‬וכ בנוגע לטלטול מ הצד לצור ‬ ‫דבר המותר נראה דטעמא דשרי אפילו‬ ‫בכה"ג שעיקר מעשהו בדבר המותר הוא‬ ‫רק כדי לטלטל את המוקצה‪ ,‬הוא משו ‬ ‫דג במנער את האב מהכלי אע"ג דבתחלה‬ ‫בשעה שמטלטל את האב יחד ע הכלי‬ ‫יכולי שפיר לומר שעיקר הטלטול הוא‬ ‫הכלי‪ ,‬אבל אח"כ בשעה שמנער את האב ‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ìôš³‬‬ ‫מהכלי הרי ניכר לכל שעיקר מעשהו הוא‬ ‫רק כדי לטלטל את המוקצה‪ ,‬וא להסוברי ‬ ‫שג באב א הוא כבר בידו רשאי לטלטלו‬ ‫לכל מקו שירצה‪ ,‬מ"מ אפשר דיש לראות‬ ‫את הניעור כתחלת טלטול ואפי"ה תנ דשרי‪,‬‬ ‫ולכ למדו מזה דלצור דבר המותר שרי‬ ‫לטלטל מוקצה ע"י דבר אחר א א עיקר‬ ‫מעשהו הוא לטלטל את המוקצה‪ ,‬וכ ג ‬ ‫נשמע מרוב הראשוני שלא חילקו בי ‬ ‫טלטול בגופו לטלטול מ הצד וסוברי ‬ ‫דמה שמותר לנענע הקש בגופו אנה ואנה‬

‫כדי לשכב על המטה בלא קש‪ ,‬הוא רק‬ ‫משו דחשיב טלטול מ הצד לצור דבר‬ ‫המותר‪ ,‬וא"כ מוכח דאע"ג דמשכחת שניכר‬ ‫לכל אד שתנועותיו ה רק כדי לטלטל‬ ‫את המוקצה‪ ,‬ואפי"ה שרי לצור מקומו‬ ‫שהוא לצור דבר המותר‪ ,‬הואיל ואינו נוגע‬ ‫בגו המוקצה ממש בידיו‪ ,‬וא שנחלקו‬ ‫האחרוני בדוח את המוקצה בקנה אי‬ ‫חשיב כטלטול מ הצד‪ ,‬מ"מ א דוחפו‬ ‫בדבר שאי דרכו בכ אפשר דדמי לניעור‬ ‫ולכו"ע שרי‪.‬‬

‫שאלה ו(‪ :‬בס' ש"ט בנוטל תינוק ו"דינר בידו" דאסור יל"ע מה הגדר‬ ‫של דינר האם אפ' פרוטה אחת אסור או דלא שייך בו החשש דילמא‬ ‫אתי לאתויי‪ .‬ואת"ל דלא פלוג א"כ מה הדין בשאר חפצים של מוקצה‬ ‫)יקרי ערך( דאי נימא דהכל תלוי בדינר א"כ שפיר מותר בכה"ג ואי נימא‬ ‫דתלוי בשוויית הדבר א"כ אסור אבל א"כ פרוטה דאינו חשובה מותר?‬ ‫תשובה‪ :‬הדבר נוטה דאזלי' בתר חשיבות‬ ‫הדבר וא"כ כל חפ יקרי ער ‬ ‫גזרי' דילמא אתי לאתויי‪.‬‬

‫ובפרוטה נמי מסתבר דלא פלוג חכמי ‬ ‫תקנת ובכל אופ גזרינ דילמא‬ ‫אתי לאתויי‪.‬‬

‫שאלה ז( פריזע"ר שיש בתוכו רוב מאכלים הנחשבים למוקצה )כגון בשר‬

‫ודגים חיין שאינם ראויים לאכילה( האם מותר לפתוח דלת הפריזע"ר )דלכאורה‬

‫נעשה בסיס לדבר האסור(?‬

‫תשובה ב'‪ :‬הנה צד האיסור ע' בפמ"ג‬ ‫סימ )ש"ח מש"ז ס"ק י"ד( שכתב דכל‬ ‫בסיס א הוא משמש לאיסור אסור ואע"פ‬ ‫שההיתר מונח למעלה א הוא משמש‬ ‫להאיסור נעשה "בסיס" וא"כ לכאורה ה"ה‬ ‫הכא הדופ משמש להפריזע"ר שמונחי ‬ ‫ש רוב מאכלי מוקצי ונעשה בסיס‬ ‫לאיסור ואסור לפותח ‪.‬‬ ‫אלא דאבר חשוב מלונדו טע דלא‬ ‫אמרינ דמשמש נעשה בסיס אלא‬

‫בכה"ג דהדבר איסור עומד על ידו משא"כ‬ ‫בנידו דיד דאע"פ שהדופ משמש לאיסור‬ ‫מ"מ הדברי המוקצי עומדי ג בלעדי‬ ‫הדופ אלא דהדופ משמש לקירור הדבר‪.‬‬ ‫אולם לאידך גיסא איכא למימר דאין לך משמש גדול‬ ‫מזה הכלי דלולא הדלת יתקלקלו המאכלים כידוע ומהיכי‬ ‫תיתי לומר דרק אם מעמיד המוקצה נחשב בסיס‪ ,‬אמנם‬ ‫עפ"י הידוע דבתוך הדלת עצמו מעמידים בצד פנים‬ ‫מאכלים כמו בקבוקים וכדו' וא"כ הרי הדלת משמש ג"כ‬ ‫תשמיש של היתר שהוא מעמיד מאכלם של היתר ודומה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫למפה דלא נעשה בסיס לנרות כיון שמשמש להשולחן‬

‫)עפ"י סברת הבית מאיר( אבל בדלת של פריזע"ר‬ ‫כידוע אי מעמידי בתו הדלת עצמו‬ ‫מאכלי לא שיי ה סברא‪ ,‬ובכה"ג ל"א‬ ‫דנעשה בסיס וא"כ שפיר מותר לפתוח דלת‬ ‫הפריזע"ר‪ .‬ויש להביא ראי' לדבריו מדינא‬ ‫דס' ש"י סעי' ו' דכופי כלי על הביצה‬ ‫ובלבד שלא יגע בה ואי נימא דכל היכא‬ ‫דמשמש הוה בסיס א"כ הו"ל ביטול כלי‬ ‫מהיכנו אלא מוכח מזה דכיו שאי הכלי‬ ‫משמש להביצה באופ שהדבר איסור עומד‬ ‫ע"י הדבר היתר לא מקרי בסיס‪ .‬אכ ‬ ‫להשיטות דלא נעשה בסיס באמצע השבת‬ ‫אי ראיה‪.‬‬

‫‪¬ôš³‬‬ ‫)על מה שנכתב בשאלה בשר ודגי יש‬ ‫להעיר שבשר חי אינו מוקצה )ס' ש"ח סל"א(‬ ‫דחזי לאומצא‪ ,‬וא ששמעתי שיש אומרי ‬ ‫שבזמנינו נשתנה המציאות ואי א אחד‬ ‫שיאכל בשר חי וא"כ הו"ל מוקצה‪ ,‬מ"מ‬ ‫חידוש שלא העיר המשנ"ב כלו בזה‬ ‫דבוודאי א בזמנו לא היו אוכלי בשר‬ ‫חי כלל ומ"מ לא כתב שאסור וצ"ע‪ .‬ועיי ‬ ‫בספר שאילת שאול לעני מאכלי קפואי ‬ ‫שאי אפשר לאוכל א נאמר שאינ ‬ ‫מוקצי משו שהו"ל גמרי בידי אד שא ‬ ‫יסירו אות יפשירו קצת זמ או כי דריצה‬ ‫שיהא קפוי הינה לנר שאנו גמרי בידי אד ‬ ‫כיו דרוצה בביחויו(‬

‫שאלה נוספת בענין הנ"ל‪ :‬מה הדין תיבה )לעדע"ל( של הפריזע"ר שמונחים‬ ‫שם רוב בשר חי וחלה קפואה האם מותר לפתוח התיבה כדי להוציא‬ ‫החלה?‬ ‫תשובה‪ :‬מחלוקת הפוסקי א בכי האי‬ ‫גוונא מקרי דההיתר חשוב יותר‬ ‫מהאיסור ולא נעשה בסיס או להיפ ונעשה‬ ‫בסיס‪ .‬ובשבט הלוי )חלק ח' סימן נ"ב( כתב‬ ‫דאי בסיס נמדד במחיר אלא בהצור ‬ ‫שנצר בשבת‪ ,‬והיינו שא על פי ששאר‬ ‫הדברי המונחי ה יותר יקרי מכל מקו ‬ ‫אמרינ דההיתר חשוב יותר מ האיסור‬ ‫כיוו דהחלה הוי דבר הצור בשבת‪ .‬ועיי"ש‬ ‫שביאר בזה את דברי המג"א‪ ,‬וז"ל‪ ,‬ובמג"א‬ ‫)סימן רע"ז ס"ק ח'( כתב וז"ל ונ"ל דא הי'‬ ‫מונח על השולח בי השמשות ג ככרות‬ ‫ושאר דברי פשיטא דה חשובי יותר‬ ‫מהנר ושרי כמ"ש סימ ש"י ס"ח‪ ,‬ע"כ‪.‬‬

‫הנה מה שכתב המג"א 'פשיטא דה ‬ ‫חשובי יותר מהנר' אי זה מצד מחירו‬ ‫ושויו עד שנימא דא נדו על פמוטות של‬ ‫כס או זהב שה מוקצה מחמת עצמ ‪,‬‬ ‫דיתבטל עי"ז חשיבת הככרות או שאר‬ ‫מאכלי וכיו"ב‪ ,‬אבל פשיטא דחשיבות‬ ‫נמדד בצור ‪ ,‬מה שהוא חשוב ונצר אצלו‬ ‫עכשיו‪ ,‬וכ מצאתי בפמ"ג ש שהוסי על‬ ‫מג"א‪ ,‬וז"ל כשההיתר חשוב יותר לדידי'‬ ‫עכשיו‪ .‬ע"כ‪ .‬אמנ יש פוסקי שרצו לצדד‬ ‫דאזלינ בתר מחיר ויוקר הדבר א כ ‬ ‫בכהאי גוונא נעשה בסיס לאיסור יותר‬ ‫מלהיתר ואסור לפתוח הפריזער כדי להוציא‬ ‫החלה‪.‬‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪òš³‬‬

‫שאלה‪ :‬האם מותר ליישב על גבי עשבים בשבת וכן לטלטלן בידיו‬ ‫בשעה שהן מחוברים‪ ,‬והאם אמרינן דאין מוקצה במחובר או לא? והאם‬ ‫מותר לסגור השאלטער בכדי למנוע ביאת זרם החשמל להחדר‪.‬‬

‫תשובה‪:‬‬

‫הנה מפורש להדיא ברמ"א )סוף‬

‫סימן של"ו( וז"ל 'ומותר ליגע באיל ‬ ‫ובלבד שלא ינידנו' ועכ"ח הטע משו ‬ ‫דהאיל הוי מוקצה ומותר בנגיעה ואסור‬ ‫לנענע כברמ"א )בסימן רס"ה(‪ ,‬וכ מבואר‬ ‫להדיא ג בשו"ע הרב דזה כוונת הרמ"א‪,‬‬ ‫דמשו משתמש באיל אסור רק כשנשע ‬ ‫באיל ‪ ,‬וכבמג"א ש סו הסימ וז"ל‬ ‫ולהשע באיל בבריא מותר בתש אסור‪,‬‬ ‫וכמבואר באחרוני ש דא האיל מתנועע‬ ‫בשעת הישענו זה מקרי משתמש באיל ‬ ‫עיי במשנ"ב וערו השולח ש ‪ ,‬אבל‬ ‫הרמ"א מדבר רק מנגיעה בעלמא בלתי‬ ‫השענה‪ ,‬ואפילו הכי מסיי ובלבד שלא‬ ‫ינידנו ועכ"ח משו מוקצה‪ ,‬וכהסבר שו"ע‬ ‫הרב הנ"ל‪ .‬וכ מבואר להדיא ג בטו"ז‬ ‫)שם ס"ק ד'( דירק מחובר הוי מוקצה‪ ,‬וזה‬ ‫כמג"א )סימן שי"ב סק"ו( וכ הוא בערו ‬ ‫השולח ש )סימן שי"ב ס"ק ט'( דחביא למג ‬ ‫אברה ‪' ,‬וכתב ותדע ל שהרי אסרו לעלות‬ ‫באיל שמא יעלה ויתלוש ולא משו מוקצה'‬ ‫עכ"ל‪ ,‬ולא זכר דברי הטו"ז )סימן של"ו( דדעתו‬ ‫ג כ כמג"א דבירק מחובר אסור משו ‬ ‫מוקצה וכתב 'והא דלא אסרו הגמרא משו ‬ ‫טע זה‪ ,‬וי"ל שנתנו טע לכ"ע א למא ‬ ‫דל"ל מוקצה' עיי"ש‪ .‬והנחלת יעקב )או"ח‬ ‫סימן קי"ד( כתב דיש לתר בפשיטות יותר‪,‬‬ ‫דאילו משו מוקצה היה מותר על כל פני ‬ ‫כשעשה איזה מעשה בכדי לעלות לש ‬ ‫מערב שבת‪ ,‬כמו לעני חריות של דקל או‬ ‫נדב אבני )עיין שו"ע סימן ש"ח סעיף כ' כ"א(‪,‬‬

‫או באופ שאי האיל מתנועע כלל בעלייתו‪,‬‬ ‫דמשו מוקצה ליכא איסור כמו שכתב‬ ‫במג"א )שם סקמ"א(‪ ,‬אבל משו שמא יעלה‬ ‫ויתלוש בכל עני אסור‪.‬‬ ‫עוד כתב‪ ,‬דנראה ברור‪ ,‬דא לשיטת האליה‬ ‫רבא ותוספות שבת‪ ,‬המובא במחצית‬ ‫השקל )סימן שי"ב ס"ק ו'( החולקי על מג"א‬ ‫ש ‪ ,‬דדוקא בפירות הנתלשי או נשרו‬ ‫בשבת מדלא לקטנהו מאתמול שיי מוקצה‪,‬‬ ‫אבל כל זמ שה מחוברי ליכא איסור‬ ‫מוקצה‪ ,‬משו"ה בעשבי מחוברי דאי בה ‬ ‫משו משתמש במחובר לא שיי מוקצה‬ ‫ומותר להזיז ‪ ,‬אי ללמוד מזה לומר דא ‬ ‫חיבר איזה דבר מוקצה לכותל שבבית שלא‬ ‫יהי' שיי בזה מוקצה א מתנועע )דאי ‬ ‫כוונת לומר כיו דאינו מזיז כל העשבי ‪,‬‬ ‫שהרי עיקר נשאר מחובר‪ ,‬לא מיקרי טלטול‬ ‫מוקצה‪ ,‬אלא כוונת לומר דעשבי בעוד ‬ ‫מחוברי אי עליה די מוקצה לגבי‬ ‫השתמשות בה בעוד מחוברי ומשו"ה‬ ‫מותר להזיז כדי לקנח בה ‪ ,‬אבל דבר‬ ‫שהוא מוקצה‪ ,‬כגו בני"ד שאי על‬ ‫השאלטער תורת כלי וכנ"ל‪ ,‬אפילו טלטול‬ ‫במקצת‪ ,‬שרק חלק ממנו מתנועע‪ ,‬ג"כ אסור‬ ‫לכו"ע( דברמ"א רס"ה סע' ג' דאסור ליגע‬ ‫בנר דולק כשהוא תלוי וכו' משמע סתמא‬ ‫א כשנר מחובר להכותל ג כ אסור‪.‬‬ ‫וכי יעלה על הדעת‪ ,‬להתיר הפנסי ‬ ‫החשמלאי התלויי ונקשרי בתקרת‬ ‫הבית‪ ,‬מטע שה מחוברי ובמחובר לא‬ ‫שיי מוקצה‪ ,‬וזה ודאי אינו ובפרט דג ‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫בעשבי מחוברי דעת המג"א וטו"ז‪,‬‬ ‫וכאמור לעיל ג דעת הרמ"א סוסי' של"ו‪,‬‬ ‫ושו"ע הרב דאסור משו מוקצה‪ ,‬וכ פוסק‬ ‫ג התפא"י בכלכלת שבת )סוף דיני מוקצה ס"ק‬ ‫ה'( וז"ל 'אסור להניד עלה בהאיל מטע ‬

‫‪êòš³‬‬ ‫מוקצה'‪ ,‬ותמוה לי על המשנ"ב )בסימן שי"ב‬

‫ס"ק י"ז‪ ,‬י"ט( דפסק בפשיטות דלא כמג"א‪,‬‬ ‫ולא הזכיר הפוסקי הנ"ל דדעת כמג"א‪.‬‬ ‫ועיי רמב" שבת )דף קנ"א( ובלבד שלא יזיז‬ ‫אבר דטלטול במקצת שמיה טלטול‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬האם מותר להזיז שעון שבת בכדי למנוע כיבוי או הדלקה‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬כתב המנחת יצחק )חלק ג' סימן ל"ז(‬

‫דבשעו כזה שנעשה רק לתכלית‬ ‫כיבוי הודלקת החשמל בשבת ויו"ט‪ ,‬אז‬ ‫לא מיבעיא דאסור להאריכו לגרו כיבוי‬ ‫והדלקה‪ ,‬כמבואר בפוסקי דא גרמא כזה‬ ‫אסור בשויו"ט‪ ,‬אלא א א יגרו רק שלא‬ ‫יכבה או שלא ידליק‪ ,‬יש בזה משו מוקצה‬ ‫כמ"ש בספרי מנחת יצחק )ח"א סי' נ"ח וח"ב‬ ‫סי' ק"י(‪ .‬אכ ראיתי בספר מאורות נת )מרב‬ ‫גדול ירושלמי(‪ ,‬שכתב )בפ"ו אות ד'( לצדד‪ ,‬לעשות‬ ‫כ כלאחר יד‪ ,‬כגו ללחו על הכפתור‬

‫כלאחר יד או בגופו‪ ,‬ובאחורי ידיו או בי ‬ ‫אצילי ידיו וכי"ב‪ ,‬דהוי בכלל טלטול בגופו‪,‬‬ ‫עיי בש"ע הרב )סי' רע"ו סעי' י'(‪ ,‬אכ כשהרצה‬ ‫הדברי לפני הגאו החזו איש ז"ל‪ ,‬אמר‬ ‫דלדעתו יש בלחיצת הכפתור שמחבר החוט‬ ‫ומפסיקו )א כשאי בזה הדלקה וכיבוי(‬ ‫משו בונה וסותר‪ ,‬ושכ"כ בחיבורו על‬ ‫הלכות שבת )סימן נ' אות ט'( עכת"ד‪ ,‬וכבר‬ ‫כתבתי מזה במק"א‪ ,‬אבל יש להתיר לעשות‬ ‫כ ביו"ט‪ ,‬ע"י עכו" ‪ ,‬ועפ"י המבואר בשו"ת‬ ‫מהר"ש )ח"ה סי' צ"ה( עיי"ש‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬האם מותר לשאת בשבת שעון יד אלקטרוני המופעל על ידי‬ ‫מצבר?‬ ‫תשובה‪ :‬הנה בשעו יד רגיל דעת הגאו ‬ ‫בעל שבות יעקב )חלק ג' סימן כ"ו(‬ ‫שפסק להחמיר בזה‪ ,‬והסתמ בי השאר‬ ‫על דברי הגאו רבי שמואל אבוהב בשו"ת‬ ‫דבר שמואל )סימן של"ד(‪ ,‬שהשעו אסור‬ ‫בטלטול משו איסור מדידה בשבת‪ ,‬או‬ ‫גזירה משו שעו המשמיע קול בשבת‪.‬‬ ‫והוסי ‪ ,‬שיש עוד טע לאסור שהשעו הוא‬ ‫כמוקצה מחמת חסרו כיס‪ .‬עיי"ש‪ .‬וכ ‬ ‫העלה להחמיר הגאו רבי רפאל מילדולא‬ ‫בשו"ת מי רבי )חלק אורח חיים סימן ל"א(‪.‬‬ ‫אול באמת אי הכרח כלל לראיותיה ‪,‬‬ ‫וכבר הסכימו גדולי האחרוני להתיר‪,‬‬

‫וכמבואר בדברי הגאו מהריק"ש בשו"ת‬ ‫אהלי יעקב )סימן ק"ד(‪ .‬וכ העלה להקל הגאו ‬ ‫בעל פני מאירות בחלק ב' )סימן קכ"ב(‪.‬‬ ‫והעיד שכמה גאוני עול המפורסמי ‬ ‫בתורה ובחסידות‪ ,‬ומה ‪ ,‬הגאו בעל חכ ‬ ‫צבי‪ ,‬והגאו רבי נפתלי כ" בעל סמיכת‬ ‫חכמי ‪ ,‬עשו מעשה רב להתיר טלטול‬ ‫השעו בשבת‪ .‬וכ הסכי מר החיד"א‬ ‫בברכי יוס )סימן ש"ח סק"ה(‪ .‬והני ידו שנית‬ ‫בשו"ת יוס אומ )סימן ט"ז(‪ .‬והעיד ג כ ‬ ‫שבזמנינו כבר פשטה ההוראה להקל‪ .‬וראה‬ ‫עוד בשו"ת בני עול )חלק אורח חיים סימן‬ ‫יא(‪ ,‬ובשו"ת שער שלמה )סימן צג(‪ ,‬ובשו"ת‬

‫‪ëòš³‬‬ ‫כתב סופר )סימן נה(‪ ,‬ובשו"ת יהודה יעלה‬ ‫אסאד )חלק אורח חיים סימן ע"ד(‪ .‬ובספר פתח‬ ‫הדביר )סימן ש"ח ס"ק כא(‪ ,‬ובמחצית השקל‬ ‫)שם ס"ק עח(‪ .‬ועוד אחרוני ‪.‬‬ ‫אולם בשעו האלקטרוני המופעל על ידי‬ ‫מצבר‪ ,‬יש לדו בדבר‪ ,‬כי שמא יש‬ ‫לאסור טלטולו ונשיאתו בשבת משו ‬ ‫שנחשב כבסיס לדבר האסור‪ .‬וכיוצא בזה‬ ‫כתב הגאו רבי עקיבא סופר בשו"ת משנת‬ ‫ר' עקיבא )סימן כ"ט(‪ ,‬בדי מכונת שמיעה‬ ‫בשבת‪ ,‬המופעלת על ידי סוללה חשמלית‪,‬‬ ‫שיש לאסור אפילו א הופעלה מערב שבת‪,‬‬ ‫ואי שו לחיצה על הכפתור בשבת‪ ,‬שאי ‬ ‫בזה לא הבערה ולא כיבוי‪ ,‬מכל מקו יש‬ ‫לדו לאסור משו טלטול מוקצה‪ ,‬כיו ‬ ‫שמופעלת על ידי חשמל‪ .‬ע"שוכ העירו‬ ‫עוד אחרוני שהנושא מכונת שמיעה בשבת‪,‬‬ ‫הרי זה כמטלטל נר הדולק בשבת שאסור‪.‬‬ ‫אול לפי מה שהסביר הגאו בעל החזו ‬ ‫איש בהלכות שבת )סימן י"ג אות ט"ז(‪ ,‬במה‬ ‫שאמרו )בשבת מז‪ (.‬הנח לנר שמ ופתילה‪,‬‬ ‫שנעשה בסיס לדבר האסור‪ ,‬היא השלהבת‪,‬‬ ‫שלכאורה מה ההבדל בי הנר ושמ ופתילה‪,‬‬ ‫מדי שלהבת‪ ,‬והרי ג הנר אינו ראוי אלא‬ ‫לתשמיש האור‪ ,‬וא לא נחשב מוקצה כיו ‬ ‫שאפשר להשתמש לאורו‪ ,‬א כ ג ‬ ‫השלהבת לא תהיה נחשבת למוקצה‪ .‬ותיר ‪,‬‬ ‫כי דר השימוש בנר הדולק כשהוא מונח‬ ‫וקבוע במקומו‪ ,‬ואי דר לטלטלו‪ ,‬ודבר‬ ‫שאינו עשוי לטלטלו‪ ,‬א על פי שנהנה‬ ‫ממנו בשבת נחשב מוקצה‪ ,‬אבל נר שמ ‬ ‫ופתילה שמותרי לאחר שכבתה השלהבת‬ ‫מעתה אינ נחשבי למוקצה‪ .‬ורק בשעה‬ ‫שהנר דולק נאסרו בטלטול משו שנעשו‬ ‫בסיס לדבר האסור‪ .‬ע"ש‪ .‬ונראה ללמוד‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫מדבריו שמכונת שמיעה אי מקו לאסור‬ ‫אותה בטלטול מטע שמופעלת על ידי‬ ‫מצבר חשמלי‪ ,‬הואיל ודרכה לטלטלה לצור ‬ ‫השימוש בה‪ .‬וכ פסק בשו"ת חלקת יעקב‬ ‫)חלק ג' סימן קפ"ו(‪ .‬וראה עוד בזה בשו"ת‬ ‫מנחת יצחק )חלק א' סימן ל"ז‪ ,‬וחלק ב' סימן יז אות‬ ‫ד(‪ .‬ולפי זה ג לעני שעו אלקטרוני‬ ‫המופעל על ידי מצבר‪ ,‬כל שאינו לוח על‬ ‫הכפתור בשבת‪ ,‬אלא הוא פועל והול ‬ ‫מעצמו‪ ,‬יש להתיר לשאתו בשבת‪.‬‬ ‫ולאור האמור יש ג לדו אודות שמיכה‬ ‫חשמלית המחוברת מערב שבת‬ ‫לזר החשמל‪ ,‬הא מותר לטלטלה‬ ‫ולהתכסות בה בשבת‪ .‬ועל פי הנ"ל יש‬ ‫להתיר ולומר שאי בזה משו בסיס לדבר‬ ‫האסור‪ .‬וכ מבואר בשו"ת חלקת יעקב )חלק‬ ‫א' סימן מ'( שנשאל בזה‪ ,‬והעלה שאי לחוש‬ ‫בזה משו מוקצה כלל‪ ,‬וג אי לחוש‬ ‫שמא על ידי השימוש בשמיכה בשבת‪,‬‬ ‫תנתק מחיבורה אל זר החשמל‪ ,‬שהרי זה‬ ‫בגדר דבר שאינו מתכוי ‪ ,‬וקיימא ל כרבי‬ ‫שמעו שדבר שאינו מתכוי מותר‪ .‬וכמו‬ ‫שאמרו ג כ כיוצא בזה בשבת )מו‪ .(:‬ע"ש‪.‬‬ ‫והני ידו שנית בשו"ת חלקת יעקב חלק‬ ‫ג' )סימן קפא(‪ ,‬לחזק דבריו הנ"ל‪.‬‬ ‫ואף שבודאי אסור בהחלט ללחו בלילה‬ ‫על כפתור השעו האלקטרוני להדליק‬ ‫אור כדי להבחי ולראות את השעה‪ ,‬שהרי‬ ‫זו הבערה גמורה‪ ,‬שאסורה מ התורה‪ .‬אלא‬ ‫שמכל מקו אי לאסור לענוד את השעו ‬ ‫בכלל בשבת‪ ,‬משו גזירה שמא ישכח וילח ‬ ‫על הכפתור הנזכר‪ ,‬כמעשהו בחול‪ ,‬ויבוא‬ ‫לידי חילול שבת‪ .‬אול ראה מה שכתב‬ ‫הגאו רבי עקיבא סופר בשו"ת משנת רבי‬ ‫עקיבא )סימן כו(‪ ,‬שלא להשתמש במכונת‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫שמיעה בשבת א על פי שהיא דולקת‬ ‫מערב שבת‪ ,‬משו שמא ישכח ויכבה אותה‬ ‫בשבת‪ .‬א בפשטות אי אנו גוזרי גזירות‬ ‫וסייגי מדעתינו לאחר חתימת התלמוד‪.‬‬ ‫וכמבואר בדברי הרא"ש בשבת )פרק ב' סימן‬

‫‪èòš³‬‬ ‫ט"ו(‪ .‬והרב המגיד משנה )בפרק ה' מהלכות חמץ‬

‫ומצה הלכה כ'(‪ .‬ובשו"ת הריב"ש )סימן ש"צ(‪ .‬וכ ‬ ‫כתב מר הבית יוס )או"ח סימן תס"ב(‪ .‬והרדב"ז‬ ‫בתשובה )סימן קמ"ט(‪ .‬והפרי חדש )באורח חיים‬ ‫סימן תס"א‪ ,‬וביורה דעה סימן פ"ז(‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬שעון שעמד מהילוכו האם מותר לטלטלו בשבת‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬הנה בספר חסד לאלפי )סימן ש"ח‬

‫סעיף כ( כתב וז"ל 'וכ כלי שמורה‬ ‫השעות יש אוסרי לטלטל‪ ,‬ונראה דאפילו‬ ‫להמתירי לטלטל א לא ערכו מערב שבת‬ ‫או שערכו ונתקלקל אסור לטלטלו משו ‬ ‫מוקצה מחמת חסרו כיס' ע"כ‪ ,‬וכ כתב‬ ‫הכ החיי לאסור הטלטול כשעמד מלכת‬ ‫משו מוקצה‪.‬‬ ‫אמנם בפשטות החסד לאלפי מדבר על‬ ‫סוג מורה השעות שמובא על כ ‬ ‫ב' הדיעות בב"י בטור ובשו"ע בסעי נ"א‪.‬‬ ‫וע"ז הוא שבא החסד לאלפי להכריע‬ ‫ולומר דא לא ערכו אותו או שערכו אותו‬ ‫ונתקלקל דבכה"ג ג הדעה המתרת תודה‬ ‫שאסור לטלטלו‪ .‬וממילא אי כל הוכחה‬ ‫מזה בנוגע לשעוני שלנו‪ ,‬כי יש לומר‬ ‫שכל זה הוא רק על כגו סוג המורה שעות‬ ‫ההוא שסברו בכלל לומר שדינו ככלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור וג לא היה עשוי לטלטלו‬ ‫כ"כ והאד לא היה רגיל להובילו עמו‪,‬‬ ‫אתו‪ ,‬אבל על כגו סוג השעוני שלנו‬ ‫שכידוע התירוהו הפוסקי בטילטול אליבא‬ ‫דכו"ע וכמו שנתבאר לעיל‪ ,‬וחילקו שאינו‬ ‫דומה לסוג השעו שנזכר בשו"ע ש שהב"י‬ ‫והרמ"א הכריעו לאיסור‪ ,‬ג החסד לאלפי ‬ ‫יודה שמותר בטילטול ג אפילו א עמד‬ ‫מהליכתו‪ ,‬ולא שיי לאוסרו משו מוקצה‬

‫מחמת חיסרו כיס כי כידוע דר האד ‬ ‫לשאתו עליו ג א עמד מהליכתו‪ .‬ואי ‬ ‫מקפידי כלל על כ ‪ .‬וה זהו טעמו של‬ ‫שו"ת פני מאירות )בח"ב סי' קכ"ג(‪ ,‬דמשו ‬ ‫הכי אי הכלי הזה מלאכתו לאיסור משו ‬ ‫דתכשיט גדול הוא שמשתמשי בו גדולי ‬ ‫ושרי נכבדי ואי זה דומה למדידות החול‬ ‫ולמדידות הצל כיעו"ש‪ .‬וכ"כ ג הפרמ"ג‬ ‫בסי' ש"ח בא"א ס"ק ע"ח דלעני טלטול‬ ‫י"ל דעתה תכשיט הוא לכל אד ואפשר‬ ‫להתיר ע"ש‪ .‬וג בשו"ת שואל ומשיב‬ ‫)מהדורא ו' סימן נ"ג( מנמק ג"כ בטע היתר‬ ‫טילטול שעו ‪ ,‬מפני דהזייגער חזי לטילטול‬ ‫דהוא כלי יפה עיי"ש‪ ,‬וכיו שכ ‪ ,‬הרי מהאי‬ ‫טעמא דנחשב לתכשיט יש להתיר נמי‬ ‫טלטולו ג אחרי שנעמד‪ .‬וג אי חסרו ‬ ‫של איסור טילטול שלא לצור כלל שאסור‬ ‫אפילו בכלי שמלאכתו להיתר‪ ,‬דשפיר נקרא‬ ‫זה לצור מכיו שהוא תכשיט‪ ,‬כמוב ‪.‬‬ ‫]האמור אינו קובע ג בנוגע לטלטול שעו ‬ ‫ברה"ר‪ ,‬דבש ג כשקבוע‬ ‫לשניה לתכשיט ולשימוש יש ג"כ מקו ‬ ‫לאסור‪ ,‬וכדכותב לחלק בזה במשנה ברורה‬ ‫)בסימן ש"א ס"ק מ"ה ובביאור הלכה שם(‪ .‬ובפרט‬ ‫בשעו כיס שאינו נראה מבחו ‪ .‬ובעצ ‪,‬‬ ‫ישנ מהפוסקי שבאמת מתירי ג בש ‬ ‫מהאי טעמא דתכשיט‪ ,‬יעו"ש במשנ"ב וכ ‬

‫‪ðòš³‬‬ ‫בארחות חיי )אות ז'( ובדעת תורה )סעיף י"א(‬

‫ושו"ת מהרש" )ח"ה סימן ל"ד(‪ .‬וישנ ‬ ‫המחלקי בי שעו כיס לבי שעו יד‬ ‫ומתירי מדינא בשעו יד הלבוש על הבשר‬ ‫עיי במנחת שבת )סימן פ"ד סק"ה(‪ .‬ובש ‬ ‫הגרי"צ דושינסקי ז"ל הובא שהשיב להיתר‪,‬‬ ‫בנמקו דהרי בשו"ע )או"ח סימן ש"ג סעיף ט"ו(‬ ‫בשיטה ראשונה כתב להתיר בזרוע ורק י"א‬ ‫לאסור בשל זרוע‪ ,‬וידוע דהלכתא כשיטה‬ ‫ראשונה‪ ,‬וא דמחובר השעו מ"מ ג ‬ ‫השעו הוי תכשיט‪ ,‬ואפילו א רוצי ‬ ‫להחמיר כסברא אחרונה מ"מ אח"כ הביא‬ ‫דנוהגי היתר בכל התכשיטי וכו' ומכש"כ‬ ‫באצעדה שמחובר לשעו דהוי שכיח טובא‬ ‫ורובא דעלמא נושאי כ נראה דיש בזה‬ ‫היתר ברור‪ ,‬וודאי מי שרוצה להחמיר על‬ ‫עצמו הר"ז משובח‪ ,‬אבל עפ"י עיקר הדי ‬ ‫א"צ להחמיר‪ .‬ויעוי עוד מה שכתב בזה‬ ‫בשו"ת קר לדוד )סימן פ"ט( ושו"ת מנחת‬ ‫יצחק )חלק א' סימן ס"ז([‪.‬‬ ‫ובספר תורת שבת על הלכות שבת )בסימן‬ ‫ש"ח ס"ק ס"ה( ישב על מדוכת הספק‬ ‫הזה‪ ,‬בא השעו מותר בטילטול אחר שעמד‬ ‫מהילוכו‪ ,‬ובא על כ מטע שהרי אינו‬ ‫ראוי לכלו ‪ ,‬דמפני חשיבותו אינו ראוי ג ‬ ‫כ לכסות בו כלי‪ ,‬ואי לומר שהוא תכשיט‬ ‫שהרי נושאי אותו בתו הכיס ולא יראה‬ ‫חוצה‪ .‬ונשאר בספק עיי"ש‪ .‬הרי שא על‬ ‫פי שבנוגע לשעו יד נוטה ג הבעל תורת‬ ‫שבת להתיר מטע תכשיט אבל מאיד ‬ ‫בשעו כיס נוטה לאסור בהיות שנתו בתו ‬ ‫הכיס‪.‬‬ ‫אמנם הפני מאירות הנ"ל מנמק טע ‬ ‫ההיתר ג מפני שהוא תכשיט‪,‬‬ ‫וכותב זה מפורש ג על שעו כיס שעל‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫זה הוא נושא דיונו‪ ,‬וטע זה הרי קאי ‬ ‫ועומד אחרי שנעמד מהילוכו כמלפני‬ ‫שנעמד מהילוכו‪ .‬ומה שכותב שהרי נושאי ‬ ‫אותו בתו הכיס‪ ,‬יש לדחות ולומר דמ"מ‬ ‫תכשיט הוא בזה שמוציאו מהכיס בבואו‬ ‫בי אנשי בכדי להתפאר בו‪ ,‬ונוס ע"ז‬ ‫הרי הוא קשור ג בשלשלת וזה נראה מ ‬ ‫השפה ולחו ‪ ,‬וכ מצינו שמדגיש עני ‬ ‫השלשלת שהשעו קשור בו וששפיר נחשב‬ ‫עבור כ לתכשיט בספר פתח הדביר )בסימן‬ ‫ש"ח ס"ק כ"ב( עיי"ש‪ ,‬ומכש"כ דשייכא טעמא‬ ‫דתכשיט בשעו יד דנראה תמיד החוצה‪,‬‬ ‫ושכאמור משמע שהתורת שבת בעצמו ג"כ‬ ‫מודה על כ ‪.‬‬ ‫כאמור נראי הדברי שהחסד לאלפי אינו‬ ‫מדבר על סוג שעוני שלנו‪ .‬ואפשר‬ ‫להוסי לבאר שאפילו אילו כוונתו ג על‬ ‫סוג שעוני שלנו‪ ,‬מכל מקו נראי הדברי ‬ ‫בעליל דכל עיקר דבריו של החסד לאלפי ‬ ‫שאוסר הטילטול לא נאמרו בכלל בהיכא‬ ‫שהשעו עמד בשבת ממהלכו בדר הרגילה‬ ‫מפני שנגמר מילואו‪ ,‬ובכה"ג יש לומר דג ‬ ‫על דעת בעל החסד לאלפי לא עלה לאסור‬ ‫הטילטול בהיות ודעתו היה על כ מערב‬ ‫שבת וג לא נגר כל קלקול בו‪ ,‬ושפיר‬ ‫הוי זה כלי יפה ותכשיט נאה ומותר לטלטלו‪,‬‬ ‫ומה שאוסר הוא רק בגוונא שלא ער אותו‬ ‫במתכוו מערב שבת דגלי אז אדעתיה שאינו‬ ‫רוצה בשימושו והוי זה כאקציה מדעתיה‪.‬‬ ‫או שנגר בו בשבת קילקול ממשי שבכהאי‬ ‫גוונא ישנ באמת מקפידי שלא לשאת‬ ‫אותו אז ולהניחו במקו המשתמר עד‬ ‫שיתוק כדי שלא יתקלקל יותר ויש שפיר‬ ‫על כ מקו לומר דהו"ל מוקצה מחמת‬ ‫חיסרו כיס‪.‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫וכשנדקדק נראה שדברי הללו מדויקי ‬ ‫מאד בדברי החסד לאלפי ‪,‬‬ ‫שכותב בזה בלשו 'ונראה דאפילו‬ ‫להמתירי לטלטל א לא ערכו מערב שבת‬ ‫או שערכו ונתקלקל אסור לטלטלו משו ‬ ‫מוקצה מחמת חסרו כיס'‪ .‬הרי שדייק לכתוב‬ ‫בגוונא שלא ערכו מערב שבת‪ ,‬או שערכו‬ ‫ונתקלקל‪ ,‬ואינו כותב‪ ,‬או שערכו ונגמר‬ ‫הילוכו‪ .‬ומשמע בהדיא כנ"ל שאסר רק‬ ‫כשבאמת נתקלקל דאז הוא דיש מקו לומר‬ ‫דהוה ליה זה מוקצה מחמת חסרו כיס‬ ‫וכנ"ל‪ ,‬או בגוונא שלא ערכו כלל מערב‬ ‫שבת דג בזה יש מקו לומר דאקציה‬ ‫דעתיה משימושו לשבת זו וכנ"ז‪ ,‬אבל‬ ‫כשנגמר הילוכו בשבת באופ טבעי ולא‬ ‫קרה בו שו קלקול ג החסד לאלפי ‬ ‫מודה דמותר לטלטלו‪.‬‬ ‫ובהמשך לדברינו בזה יש להוסי ג דברי‬ ‫ההסבר שמסביר בספר תשובה‬ ‫מאהבה ש למה שכותב‪ ,‬שאי להעלות‬ ‫על הדעת כלל שיהא חיוב מכה בפטיש‬ ‫במילוי השעו שיל ‪ ,‬והוא‪ ,‬דמכה בפטיש‬ ‫כזה שחוזר לאחוריו דהיו ע ההמשכה‬ ‫נגמרת המלאכה ומחר תשובה השלשלת‬ ‫לאחורה ולא נגמרה המלאכה עד שחוזר‬ ‫ומוש השלשלת אי זה בכלל מכה בפטיש‪,‬‬ ‫וכי נאמר אומ שתק כלי שיר כנור ונבל‬ ‫וכדומה בכל פע שמנג בו הוא גמר‬ ‫מלאכתו א"כ המנג בשבת עובר על מלאכה‬ ‫דאורייתא‪ ,‬לא כ הוא‪ ,‬אלא בפע הראשו ‬

‫‪íòš³‬‬ ‫שבוח האומ א קולו ערב ונעי זהו גמר‬ ‫מלאכתו‪ ,‬ה"נ הכא כאשר רואה האומ בפע ‬ ‫הראשו בהמשכת הגלגלי סובבי והולכי ‬ ‫כמשפט אז הוא גמר מלאכתו והוא מכה‬ ‫בפטיש‪ ,‬ולא זה מה שמוש והול יו יו ‪,‬‬ ‫ואפשר שמדרבנ אסור כמו שגזרו שמא‬ ‫יתק כלי שיר ה"נ הכא שמא יתק בו דבר‬ ‫וגזרה זו היא שלא לבוא לידי מכה בפטיש‬ ‫עיי"ש‪.‬‬ ‫והמובן היוצא מדבריו‪ ,‬ומה ששיי ג ‬ ‫לנידוננו‪ ,‬הוא‪ ,‬שמכיו שכ טיבה‬ ‫של כלי זה שזמ קבוע לה כמה שתל ‪,‬‬ ‫ולאחר מיכ תעמוד ממהלכה עד שימלאוה‬ ‫מחדש‪ ,‬א"כ ש כלי עליה בי כשמהלכת‬ ‫ובי כשעומדת‪ ,‬ואדרבה כשתשנה מטיבעה‬ ‫זאת אזי הוא שיקרא שקרה קלקול בה‪,‬‬ ‫ופשוט‪.‬‬ ‫שוב ראיתי בספר מנחת שבת )בסימן פ"ח אות‬ ‫כ"ג( שמדבר ג כ על אודות טילטול‬ ‫השעו לאחר שעמד מהילוכו או כשנתקלקל‪,‬‬ ‫ונשאר בספק וכתב דטוב להחמיר בזה א ‬ ‫אפשר ולית עליו די מוקצה מחמת חסרו ‬ ‫כיס‪ .‬ונראה דלאור מה שביררנו יש שפיר‬ ‫להתיר טלטול השעו ג כשאינו בפעולה‬ ‫דתורת כלי ותורת תכשיט עליו‪ ,‬ובמיוחד‬ ‫יש להתיר כשהל בשעה שנכנסה השבת‬ ‫והיתה דעתיה עליה וג לאחר מיכ לא‬ ‫קרה בו שו קילקול ורק מפני שנגמרה‬ ‫מילוי ההמשכה עמד ממהלכו‪ ,‬והכל כפי‬ ‫שנתבאר‪.‬‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪îòš³‬‬

‫שאלה‪ :‬אשה שהבחינה ביום השבת בקורי עכביש תלוים מתקרות‬ ‫ביתה‪ ,‬אם מותרת להסירם משום כבוד שבת כמבואר במג"א )ריש‬ ‫סימן רס"ב(‪ ,‬שבכלל תיקון עניני הבית לכבוד שבת הוא גם כן‪ ,‬שיפנה‬ ‫קורי העכביש מהבית והעתיקו האחרונים דבריו‪ .‬אמנם יש לומר שלא‬ ‫הותר דבר זה רק בערב שבת דמיירי ביה במג"א‪ ,‬אבל בשבת י"ל‬ ‫דאסור משום עובדא דחול או משום מוקצה או מטעם אחר‪.‬‬

‫א(‬

‫איתא בשו"ע )או"ח סימן שכ"ח סעיף מ"ח(‬

‫'אסור להניח בגד על מכה וכו' וי"א‬ ‫שכור קורי עכביש על המכה וכו' ע"כ‪.‬‬ ‫וכתב עלה במג"א )שם סקנ"ד( ויש מפקפקי ‬ ‫לאסור משו שמרפא‪ .‬ובספר מור וקציעה‬ ‫)שם ד"ה ולתת קורי עכביש( כתב 'נראה לי דלאו‬ ‫שפיר דמי‪ ,‬אפילו תימא דאינו מרפא מכל‬ ‫מקו הוא מוקצה ודאי )אם לא שיש מוכנים‬ ‫מבעו"י‪ ,‬אז נ"ל לסמוך על המתיר( וגרע מעפר‬ ‫ואבני שלא הוכנו מאתמול' עכ"ל‪ .‬ובספר‬ ‫כ החיי )שם ס"ק ע"ר( מעתיק דבריו ומוסי ‬ ‫להביא מספר יפה ללב )שם אות ג'( שנסתפק‬ ‫בקורי עכביש מחובר ומדובק בכותל במקו ‬ ‫שהיא תתפש‪ ,‬א כשמסירו מקרי תולש‬ ‫דבר מ המחובר ואסור אפילו ע"י גוי ע"ש‪.‬‬ ‫ולדבריה יש לאסור בנד"ד להסיר ביו ‬ ‫השבת את קורי העכביש מתקרת הבית מתרי‬ ‫טעמא‪ ,‬חדא‪ ,‬כי האשה שהבחינה בו בשבת‬ ‫בודאי שלא הכינה אותו מבעוד יו וממילא‬ ‫הוה ליה מוקצה‪ .‬ועוד דכיו שהוא מחובר‬ ‫אל תקרת הבית יש בו חששא דתולש דבר‬ ‫מחיבורו‪.‬‬ ‫אולם בספר בצל החכמה )חלק ה' סימן י"ח(‬ ‫כתב עיינתי בספר יפה ללב וז"ל‬ ‫ש ‪ ,‬עבאה"ט סקל"ט ] רצה לומר שכתב‬ ‫ויש מפקפקי לאסור משו שמרפא ב"י‬ ‫עכ"ל[ ולפי"ז ע"י גוי ליכא פקפוק כלל‬ ‫וכו'‪ ,‬ואני מפקפק א קורי עכביש הוא‬

‫מחובר מדובק בכותל במקו שהיא תתפש‬ ‫)עיי' פרש"י משלי סי' ל'( אי מקרי זה תולש דבר‬ ‫מ המחובר ואיכא איסור תורה ויש קפידא‬ ‫אפי' ע"י גוי או לא וכו' עכ"ל‪ .‬ודבריו אלו‬ ‫במחכ"ת כי רב הוא מרפסי איגרא לענ"ד‪.‬‬ ‫כי אי אפשר להעלות על הדעת שיהיה‬ ‫בהסרת קורי עכביש הדבוק אל הכותל איסור‬ ‫תולש מ התורה‪ .‬והרי תנ )שבת צ"ט‪' (:‬הזורק‬ ‫ד' אמות בכותל וכו' למטה מעשרה כזורק‬ ‫באר והזורק ד"א באר חייב'‪ ,‬ומבואר‬ ‫בגמרא ש דמתניתי מיירי בדבילה שמינה‬ ‫ופרי ואמאי והא קא ממעט מד"א ומשני‪,‬‬ ‫הת לא מבטלי ליה‪ ,‬ופרש"י )ד"ה התם לא‬ ‫מבטיל לי'( 'לא מבטלי ליה דבילה הלכ לאו‬ ‫מיעוט הוא' ע"כ‪ .‬ובחידושי הר" ש )ד"ה‬ ‫התם לא( כתב‪' ,‬פירוש לא מבטל ליה לדבילה‬ ‫ועל דעת ליטלה מ הכותל זרקה בו והלכ ‬ ‫לאו ממעטיה היא וכו' עכ"ל‪ .‬מבואר דכיו ‬ ‫שאי בדעתו להשאיר את הדבילה דבוקה‬ ‫לכותל אי היא בטילה לכותל למעט מד'‬ ‫אמות‪ ,‬וכיו שאינה בטילה לכותל בודאי‬ ‫לא חשיבא בני לכותל‪ .‬וכ מבואר בסוגיא‬ ‫דחולי )פ"ג ב'( דכסוי הד אינו נוהג‬ ‫במוקדשי ‪ ,‬משו דלא אפשר‪' .‬דהיכי‬ ‫ליעבד לבטליה קא מוסי אבני לא לבטליה‬ ‫קא הוי חציצה' ע"כ‪ .‬מבואר להדיא דהיכי‬ ‫שאינו מבטלו‪ ,‬לא חשיבא בני ואפילו בעפר‬ ‫שדר בני בכ ומכל שכ בדבילה שמינה‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫שאי דר בני בכ ‪ .‬ג יש להביא ראיה‬ ‫מתוספות )ב"ב ס"ה‪ :‬ד"ה הר"י( דכוורת אפילו‬ ‫מחוברת בטיט הרודה ממנו אינו חייב דומיא‬ ‫דרודה פת מתנור המחובר לקרקע ע"ש‪.‬‬ ‫מעתה קורי עכביש שכל שעה דעתו להסירו‬ ‫מ הכותל ואינו מבטלו ש כלל וג אי ‬ ‫דר בני בכ כלל בודאי שאי חיבורו אל‬ ‫הכותל חשיבא כבנוי אל הכותל‪ ,‬לחייב מ ‬ ‫התורה את המסירו משו מלאכת סותר‬ ‫בשבת‪ ,‬ובפרט שהרי אינו על מנת לבנות‪.‬‬ ‫יתר על כ הרי מבואר בגמרא )שבת קמ"א‪(.‬‬ ‫טיט שע"ג רגלו וכו' מקנחו בקרקע‬ ‫ואינו מקנחו בכותל‪ ,‬אמר רבא מ"ט בכותל‬ ‫לא דמיחזי כבונה‪ ,‬הא בני חקלאה הוא‬ ‫אלא אמר רבא מקנחו בכותל ואי מקנחו‬ ‫בקרקע וכו' ע"ש‪ .‬מפורש כי ג לאביי‬ ‫האוסר לקנחו בכותל אינו אלא משו ‬ ‫"דמיחזי" כבונה והיינו מדרבנ ‪ ,‬אבל חיוב‬ ‫בונה מ התורה אי בו‪ .‬ולרבא החולק מותר‬ ‫אפי' מדרבנ ולכתחילה‪ .‬וברור לענ"ד בס"ד‬ ‫דג לאביי אינו אסור מדרבנ רק משו ‬ ‫דהו"ל עכ"פ בני חקלאה שדר לבנות‬ ‫בטיט‪ ,‬אבל קורי עכביש שאינו דר בני ‬ ‫כלל‪ ,‬בודאי דאע"ג שהוא מודבק לכותל‬ ‫אינו כלו ואי בהסרתו מש אפילו משו ‬ ‫שמ של סתירה לא מה"ת וא לא מדרבנ ‪.‬‬ ‫והנה בשו"ע או"ח )סי' ש"ב סעי' ו'( כתב‪ ,‬טיט‬ ‫שעל רגלו מקנחו בכותל אבל לא‬ ‫בקרקע וכו' ויש מי שאוסר א בכותל‪,‬‬ ‫הגה‪ ,‬ויש מי שמתיר בשניה וכו' ע"כ‪.‬‬ ‫הנה המחבר סות להתיר לקנח בכותל וכ ‬ ‫דעת הרמ"א וכ מכריע במשנ"ב )שם סקכ"ח(‪.‬‬ ‫ועיי' מג"א )שם סקי"א( דאפילו להאוסרי ‬ ‫בכותל היינו כותל של אבני דמיחזי כמוסי ‬ ‫על הבני אבל כותל של ע שרי שאי דר ‬

‫‪ïòš³‬‬ ‫לתת עליו טיט עיי מחצהש"ק ופרמ"ג ש ‪.‬‬ ‫וקורי עכביש אפי' על כותל אבני ולבני ‬ ‫לא גרע מטיט על כותל של ע דלא חשיבא‬ ‫בני וא לא מיחזי כבני כלל ושרי אפי'‬ ‫לכתחילה לכו"ע‪.‬‬ ‫גם למש"כ הב"ח )שם ד"ה טיט( דלקנח טיט‬ ‫שברגלו בכותל נהי דלא הוי רק בני ‬ ‫חקלאה מ"מ ראוי לאוסרו עכ"פ מדרבנ ‬ ‫משו דדמי לבני ‪ ,‬ולא התירו רבא רק‬ ‫משו דמיירא בהול יח והטיט מצערו‪,‬‬ ‫ומשו צערא התירו אפי' מלאכה שאיצל"ג‬ ‫וה"ה צערא אחרינא ומשו"ה חולק על‬ ‫הרמ"א שמתיר ג לקנח טיט שבמנעלו‪,‬‬ ‫דבזה כיו דליכא צערא אסור ע"ש ובפרמ"ג‬ ‫)שם א"א סקי"א(‪ .‬מ"מ ג הוא אינו אוסר‬ ‫במקו דליכא צערא רק היכא דדמי לבני ‬ ‫כמפורש בדבריו‪ ,‬משא"כ בקורי עכביש‬ ‫שאינו דומה לבני כלל בודאי שאי בהסרתו‬ ‫משו סותר אפי' מדרבנ ובפרט כשהוא‬ ‫סותר שלא ע"מ לבנות כבנד"ד‪.‬‬ ‫ועיי' מג"א )סי' שט"ו סק"ב( במש"כ‪ ,‬ונ"ל‬ ‫פשוט דמותר לתלות בשבת סדיני ‬ ‫המצויירי לנוי אעפ"י שקבועי ש כיו ‬ ‫שאי עשוי ש למחיצה עכ"ל‪ .‬וכ במג"א‬ ‫ש )סקי"ח( במש"כ‪ ,‬דשאני הכא דמתכוי ‬ ‫לעשות מחיצה משא"כ הת ע"ש‪ .‬וקורי‬ ‫עכביש דנד"ד עדי טפי‪ ,‬דלא זו בלבד‬ ‫שאינו למחיצה ולא נעשה בכוונה כלל אלא‬ ‫אדרבה כל שעה דעתו להסיר ושלא ע"מ‬ ‫לבנות‪ ,‬בודאי שיש להתיר‪.‬‬ ‫ומה שציי ביפה ללב ש לפרש"י משלי‬ ‫ל'‪ ,‬נראה דכוונתו למש"כ ש פסוק‬ ‫כ"ח‪ ,‬שממית בידי תתפש‪ ,‬ופרש"י בידה‬ ‫היא אוחזת ומתדבקת בכותלי ע"כ‪ ,‬וראייתו‬ ‫דחשיבא דבוק בכותלי ‪ .‬מ"מ אי בכ ‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪ìòš³‬‬ ‫כלו ‪ ,‬שבודאי אינו דבוק יותר מדבילה‬ ‫שמינה )אות ב'( ומעפר וטיט )אות ב' ג'( וג ‬ ‫בה לא שיי בני כמבואר מכש"כ בקורי‬ ‫עכביש שאי דר בני בו ואדרבה עומד‬ ‫כל שעה להיות הוסר מש וכמש"כ‪.‬‬ ‫ברם בודאי דשיי לאסור הסרת קורי‬ ‫העכביש מתקרת הבית משו טלטול‬ ‫מוקצה כמבואר במור וקציעה )הובאו דבריו‬ ‫לעיל( שבודאי לא הוכנו לטלטול‪ ,‬על כ ‬ ‫צרי להסיר כלאחר יד כבשו"ע או"ח )סי'‬ ‫ש"ח סעי' ח'(‪ .‬שהרי בודאי לא הוכנו לשו ‬ ‫צור ובפרט בנד"ד שלא הבחינה האשה‬ ‫בה רק ביו השבת‪.‬‬ ‫ואמנם הי' מקו לומר דדוקא בה דסי'‬ ‫שכ"ח שהוא מחשיב את קורי‬ ‫העכביש להשתמש בה לתתו על מכתו‬

‫ס"ל להמור וקציעה שאסור לטלטלו משו ‬ ‫מוקצה א לא הכינו מבעוד יו ‪ ,‬משא"כ‬ ‫קורי עכביש דנד"ד שאינו מחשיבו אדרבה‬ ‫רצונו לעברו‪ ,‬ובפרט בזמנינו שאי דר ‬ ‫להשתמש בו כלל‪ ,‬הי' מקו לומר שאינו‬ ‫חל איסור מוקצה עליו דכיו שאי לו ער ‬ ‫וחשיבות כלל בטיל הוא ממילא‪ .‬עיי ספר‬ ‫קצות השלח )סי' קט"ז( בבדי השלח ש ‬ ‫)אות י'( דלא שיי איסור מוקצה אלא בדבר‬ ‫שראוי לאיזה תשמיש עכ"פ ואפילו לקל‬ ‫הער ‪ ,‬כקיסו לחצו בו שיניו וכעפר‬ ‫לכסות בו רוק‪ ,‬אבל דבר שאינו ראוי לכלו ‬ ‫כגו נוצות דקות מאד שכמעט אי בה ‬ ‫ממש בטלי ה ממילא ע"ש‪ .‬מ"מ למעשה‬ ‫נראה שאי להקל בנידו דיד אלא להסיר ‬ ‫כלאחר יד וכמש"כ‪.‬‬

‫שאלה‪:‬אם מותר לגעת במוקצה מבלי להזיזו ואם יש הבדל מה מטרת‬ ‫הנגיעה‪.‬‬ ‫הן דבר ידוע הוא שאיסור מוקצה נוהג לא‬ ‫רק בהגבהת וטלטול המוקצה כולו‪ ,‬אלא‬ ‫ג בנענועו והזזתו של המוקצה‪ ,‬וכמו‬ ‫ששנינו בשבת )קנא‪ (.‬עושי כל צרכי המת‪,‬‬ ‫סכי ומדיחי אותו‪" ,‬ובלבד שלא יזיז בו‬ ‫אבר"‪ .‬וכתב הרמב" בחידושיו ש 'ושמע‬ ‫מינה שטלטול מוקצה שמיה טלטול‪ ,‬שלא‬ ‫תאמר שאינו אסור אלא עד שיגביהנו או‬ ‫עד שיגרור את כולו‪ ,‬אלא כיו שמזיז חלק‬ ‫מדבר שאינו ניטל אסור'‪ .‬וכ כתבו הר" ‬ ‫והריטב"א ש ‪ .‬וכ כתב רבינו ישעיה‬ ‫בפסקיו‪ .‬ומיהו בנגיעה בלבד לא נאסר‪ ,‬וכ ‬ ‫כתב בשו"ת מהר" )דפוס לבוב סימן תל"ו(‪,‬‬ ‫שמותר לנגוע במעמד ] העמוד[ שלפני‬ ‫ארו הקודש‪ ,‬שהנרות עומדי עליו‪ ,‬ובלבד‬

‫שלא ינענע אותו‪ ,‬אע"פ שהוא תשמיש של‬ ‫מוקצה‪ ,‬שהרי אפילו המוקצה עצמו אינו‬ ‫אסור ליגע בו כי א במטלטלו‪ .‬מורי רבינו‪.‬‬ ‫ע"כ‪) .‬וכן הובא כלשון הנ"ל בשו"ת תרומת הדשן סימן‬ ‫ס"ז‪ ,‬שכן מצא לאחד מן הגדולים שהעתיק כן בשם מהר"ם(‪.‬‬ ‫וכ"כ המרדכי )פ"ק דביצה סימן תרמ"ה( בש ‬ ‫מהר" ‪ .‬ע"ש‪ .‬וכ בארחות חיי )הל' שבת‬ ‫סימן שפט ‪ -‬שצ(‪ .‬ע"ש‪.‬‬ ‫והרמב"ם )בפרק כה מהלכות שבת הלכה כ"ג( כתב‬ ‫וז"ל 'אי נותני כלי תחת‬ ‫התרנגולת לקבל ביצתה‪ ,‬אבל כופה הוא‬ ‫את הכלי עליה‪ ,‬וכ כופה הכלי על כל דבר‬ ‫שאסור לטלטלו‪ ,‬שהרי לא ביטלו‪ ,‬שא ‬ ‫יחפו יטלנו'‪ .‬וכתב על זה הראב"ד‬ ‫בהשגות‪' ,‬בירושלמי‪ ,‬ובלבד שלא יגע‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫בביצה'‪ .‬עכ"ל‪ ,‬וז"ל הרב המגיד ע"ד‬ ‫הראב"ד‪ ,‬ולא ידעתי טע לזה‪ ,‬וכי המוקצה‬ ‫והנולד אסור ליגע בה א שאינו מנענע ‪,‬‬ ‫הא ודאי דלא‪ ,‬ואפשר שמא ינענע הביצה‬ ‫על ידי הכלי‪ .‬ע"כ‪ .‬והרדב"ז )בלשונות הרמב"ם‬ ‫סימן קל"א( כתב ע"ז‪ ,‬ואני אומר יפה דקדק‬ ‫הראב"ד על פי הירושלמי‪ ,‬לפי שכל דבר‬ ‫עגול בשעה שאד נוגע בו בעל כרחו הוא‬ ‫מתנועע תנועה כל שהיא‪ ,‬לפי שהדבר העגול‬ ‫נקודה היא מושבו‪ ,‬ובנגיעה קלה הוא נד‬ ‫כל שהוא‪ ,‬וכיו שהביצה עגולה היא הדבר‬ ‫נראה לעי שבנגיעה בלבד היא מתנועעת‪.‬‬ ‫ע"כ‪ .‬וכיו"ב כתב הבית יוס )ריש סימן תקי"ג(‬ ‫'ומ"ש רבינו ] הטור[ ואסור ליגע בה‪,‬‬ ‫נראה דלאו דוקא‪ ,‬שהרי דבר המוקצה אינו‬ ‫אסור בנגיעה כל שאינו מטלטלו‪ ,‬וכמו‬ ‫שכתבתי בסימ ש"ח בש המרדכי וכמה‬ ‫רבוותא‪ ,‬ומיהו לפי מש"כ בסימ ש"י בש ‬ ‫הרב המגיד נראה דשאני ביצה שמתו שהיא‬ ‫דבר המתגלגל‪ ,‬חיישינ שמא ינענע אותה‬ ‫כשנוגע בה‪ .‬ולפי מש"כ ש בש התרומת‬ ‫הדש )סימן ס"ז( אי היתר ליגע בשו מוקצה‬ ‫אלא א כ ההנחה שמניח עליו‪ ,‬והתשמיש‬ ‫שמשתמש בו‪ ,‬אינו אלא לצור דבר שאינו‬ ‫מוקצה‪ .‬ע"כ‪ .‬והמחבר בשלח ערו )סימן‬ ‫ש"ח סעיף מב( כתב בזה"ל 'דבר שהוא מוקצה‬ ‫מותר ליגע בו‪ ,‬ובלבד שלא ינענע אפילו‬ ‫מקצתו'‪ .‬ומשמע שאפילו נגיעה במוקצה‬ ‫עצמו‪ ,‬אפילו שלא לצור דבר המותר‪,‬‬ ‫מותרת‪ .‬וכ נראה דעת הרמ"א )סימן ש"ח‬ ‫סעיף ג( שכתב 'כל מוקצה אינו אסור אלא‬ ‫בטלטול‪ ,‬אבל בנגיעה בעלמא שאינו מנדנדו‬ ‫מותר'‪ .‬וה אמת שהמחבר בשו"ע )סימן ש"י‬ ‫סעיף ו'( כתב וז"ל 'כל דבר שאסור לטלטלו‬ ‫מותר לכפות עליו כלי‪ ,‬ובלבד שלא יגע‬

‫‪¬òš³‬‬ ‫בו'‪ .‬וכתב המג"א ש ‪ ,‬ואע"ג דמוקצה מותר‬ ‫בנגיעה‪ ,‬וכמ"ש בשו"ע )סימן ש"ח סמ"ב(‪ ,‬היינו‬ ‫כשהנגיעה לצור דבר המותר‪ ,‬כגו שהניח‬ ‫חפ על המוקצה ורוצה ליטלו‪ ,‬מה שאי ‬ ‫כ הכא שהנגיעה לצור המוקצה‪) .‬וכמ"ש‬ ‫התה"ד סימן סז(‪ .‬ע"כ‪ .‬אול בביאורי הגר"א‬ ‫ש )ס"ק יח( כתב ע"ד המג"א‪' ,‬ואשתמטיתיה‬ ‫מ"ש בש"ע )סימן שיא ס"ז( מותר לסו את‬ ‫המת ולהדיחו‪ ,‬ולשמוט הכר מתחתיו‪ ,‬ובלבד‬ ‫שלא יזיז בו אבר‪ .‬אלמא שאפילו נגיעה‬ ‫לצור המוקצה עצמו מותרת‪ ,‬והיא משנה‬ ‫ערוכה בשבת )קנא א(‪ ,‬ולא הקילו במת אלא‬ ‫לטלטלו ע"י ככר או תינוק‪ ,‬משו כבוד‬ ‫הבריות‪ ,‬וכמ"ש הר" ‪ .‬וממשנה זו נלמד‬ ‫היתר הנגיעה במוקצה‪ .‬והתה"ד דחק עצמו‬ ‫ללמוד מעירובי )פד א( וכו'‪ ,‬ולכ עלה בדעתו‬ ‫לחלק א הטלטול לצור דבר המותר או‬ ‫לצור המוקצה‪ ,‬אבל העיקר כמ"ש הרב‬ ‫המגיד שהוא כדי שלא ינענע הביצה'‪ .‬ע"כ‪.‬‬ ‫ובספר תורת שבת )סימן שי סק"ז( כתב‪ ,‬דמה‬ ‫תבשכ השו"ע‪ ,‬ובלבד שלא יגע בו‪ ,‬היינו‬ ‫בדבר שיש לחוש פ בנגיעתו ינדנד אותו‪,‬‬ ‫כגו ביצה‪ ,‬הא לאו הכי שרי‪ ,‬וכ מוכח‬ ‫)בסימן ש"ח סעיף ג' וסעיף מ"ב( שהנגיעה במוקצה‬ ‫מותרת בכל עני ‪ .‬וכ הסכי האליה רבה‪,‬‬ ‫והביא ראיה מסימ שי"א )סעיף ז'( שמותר‬ ‫לסו את המת‪ ,‬א שהנגיעה לצור המת‬ ‫שהוא מוקצה‪ ,‬א י"ל דהת משו כבוד‬ ‫הבריות הקילו‪ ,‬ויותר יש ל"ר ממה שמותר‬ ‫לנגוע בבהמה‪ ,‬כמ"ש בש"ע )סי' שח ס"מ(‪.‬‬ ‫עכת"ד‪ .‬והגר"א הרגיש במה שרצה הרב‬ ‫תורת שבת לדחות‪ ,‬ודחאו בקצרה שלא‬ ‫הקילו במת אלא לטלטלו ע"י ככר או תינוק‪.‬‬ ‫)ועיין בדמשק אליעזר על ביאור הגר"א(‪ .‬וכ פסק‬ ‫המשנה ברורה )סימן ש"י ס"ק כ"ב( כדברי‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪½š³‬‬ ‫הגר"א‪ .‬ושכ פסק בדר החיי ‪ .‬ודלא‬ ‫כהמג"א‪ .‬ע"ש‪.‬‬ ‫ומעתה מ"ש המג"א )סימן תקי"ג סק"ב( שמר ‬ ‫הש"ע )בסימן שי ס"ו( הנ"ל ס"ל‬ ‫כהתרומת הדש לחלק בי כשהוא לצור ‬ ‫דבר המותר או לצור המוקצה‪ ,‬ודלא‬ ‫כהרמ"א‪ ,‬אינו מחוור‪ ,‬שהרי התיר מר ‬ ‫להדיא לסו את המת ולהדיחו‪ ,‬הרי שאפילו‬ ‫נגיעה לצור המוקצה מותרת‪ ,‬ובע"כ דס"ל‬ ‫כדברי הרב המגיד‪ ,‬וכמ"ש ג"כ בביאורי‬ ‫הגר"א הנ"ל‪] .‬ומכא ג"כ תשובה למ"ש‬

‫בספר תוספת שבת )סימן שי ס"ק יב(‪ ,‬והפרי‬ ‫מגדי )סימן שי מש"ז סק"ה‪ ,‬וסימן תקיג א"א סק"ב(‪,‬‬ ‫בדעת מר הש"ע‪ ,‬דלא שרי נגיעה במוקצה‬ ‫אלא לצור דבר המותר‪ ,‬וכ"כ בכ החיי ‬ ‫)סימן שח סק"ל‪ ,‬וסימן תקיג סק"ב(‪ ,‬וההיא דסיכת‬ ‫המת הויא תיובתייהו‪ ,‬וכמ"ש הגר"א[‪.‬‬ ‫הילכ העיקר שאי כא מחלוקת בי השו"ע‬ ‫להרמ"א‪ ,‬ולכו"ע נגיעה אפילו לצור ‬ ‫המוקצה מותרת‪ .‬וכ"כ הערו השלח )סימן‬ ‫רס"ה סק"י(‪ .‬וע"ע בערו השלח )סימן שי סק"ח(‪.‬‬ ‫ע"ש‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬פנקס שחציו כתוב וחציו ריק או ריק לגמרי‪ ,‬אם מותר לטלטלו‬ ‫בשבת‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬נחלקו בזה הפוסקי ובשו"ת‬ ‫חלקת יעקב כתב דא הפנקס‬ ‫ריק אסור לטלטל לא מטע כלי שמלאכתו‬ ‫לאיסור‪ ,‬רק משו מוקצה מחמת חסרו ‬ ‫כיס‪ ,‬כמבואר להדיא במג"א )סימן ש"ח ס"ק‬ ‫י'( דכיו דעומד לכתיבה קפיד עליהו‪,‬‬ ‫וממילא אסור לטלטל א לצור גופו או‬ ‫מקומו‪ ,‬לא כ בכלי שמלאכתו לאיסור‬ ‫דמותר לצור גופו ומקומו‪ ,‬וא כשחציו‬ ‫נכתב בו חידושי תורה‪ ,‬ג כ אסור כיו ‬ ‫דהוא קפיד על הנייר החלק שלא יופסד‪,‬‬ ‫והוא עומד רק לכתיבה‪ ,‬ממילא חל איסור‬ ‫המוקצה על כל הפנקס‪ ,‬כמו בסכי של‬ ‫שחיטה או מילה‪ ,‬דמבואר בריש סימ ש"ח‬ ‫דאסור לטלטל א לצור גופו ולצור ‬ ‫מקומו‪ ,‬דפשיטא א כשרוצה לעשות מה‬ ‫בהסכי בצד השני באופ שלא יתקלקל‬ ‫חודו של הסכי ‪ ,‬אפילו הכי פשיטא דאסור‪,‬‬ ‫משו דאמרינ דמחמת חסרו כיס‪ ,‬שחס‬ ‫על חודו של הסכי ‪ ,‬מקציה ליה לגמרי‬

‫הסכי מדעתו‪ ,‬א כ הכא נמי בנידו דיד ‬ ‫מקציה לגמרי הפנקס מדעתיה כיו שהיא‬ ‫חפ אחד‪ ,‬ומחמת חסרו כיס מקציה להחפ ‬ ‫מדעתיה‪ .‬ועיי בספרי הקיצורי בנז"י סימ ‬ ‫ל"ח חלק א'‪ ,‬ומנח"ש סימ פ"ח ס"ק ט"ז‬ ‫בש פמ"ג רסי' ש"ח‪ ,‬דמוקצה מחמת חסרו ‬ ‫כיס אסור אפילו טלטול מ הצד‪ ,‬ומסיי ‬ ‫במנ"ש ש 'לכ ראוי להסיר בערב שבת‬ ‫נייר החלק שדר להניח לפעמי בספרי ‪,‬‬ ‫א הוא ספר כזה שרגיל ללמוד בו'‪ .‬והפריז‬ ‫על המדה דמסתמא אי אד מקפיד על‬ ‫זה‪ ,‬והעיקר בקפידא תליא מילתא א האד ‬ ‫מקפיד או לא כמבואר במחצה"ש )ריש סימן‬ ‫ש"ח ס"ק ב'( ובישועות יעקב )סק"ב מובא בנז"י(‪.‬‬ ‫אבל באופ שמקפיד ודאי אסור‪.‬‬ ‫וכשהפנקס כבר נכתב כלו‪ ,‬א ה דברי ‬ ‫שאסור לקרות בשבת‪ ,‬עיי ‬ ‫סימ ש"ז‪ ,‬אסור ג לטלטל‪ ,‬והוא גמרא‬ ‫ערוכה בגיטי )דף ס'(‪ ,‬עי' מג"א )סימן ש"ח‬ ‫ובמחצית שם(‪ ,‬וא מותר לקרות בשבת פשיטא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫דמותר‪ ,‬וכשמחצה מותר לקרות ומחצה אסור‬ ‫לקרות אסור בטלטול‪ ,‬עיי סו סימ ש"י‬ ‫ובמשנ"ב ש לעני בסיס לדבר האסור ומותר‬ ‫ומש יש ללמוד ג לנידו דיד ‪ ,‬ובערו ‬

‫‪꽚³‬‬ ‫השלח ש דעתו להתיר במחצה על מחצה‪,‬‬ ‫וא דבר האסור לקרות בשבת הנכתב בש ‬ ‫הוא דבר מועט משמע דבטיל לגבי דהיתר‪,‬‬ ‫כל זה מבואר בספרי האחרוני עיי בה ‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬האם אפשר לצרף חלה קפואה מהמקרר ללחם משנה‪ ,‬בסעודות‬ ‫שבת‪ ,‬כשאין לו חלה אחרת‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬בגמרא ברכות )לט‪ (:‬א"ר אבא‪,‬‬ ‫בשבת חייב אד לבצוע על שני‬ ‫ככרות‪ ,‬מאי טעמא ''לקטו לח משנה''‬ ‫כתיב‪ .‬אמר רב אשי חזינא ליה לרב כהנא‬ ‫דנקיט תרתי ובצע חדא‪ ,‬רבי זירא הוה בצע‬ ‫אכולא שירותא‪ ,‬אמר ליה רבינא לרב אשי‬ ‫והא קא מתחזי כרעבתנותא‪ ,‬אמר ליה כיו ‬ ‫דבכל יומא לא קעביד הכי‪ ,‬והשתא הוא‬ ‫דקעביד‪ ,‬לא מתחזי כרעבתנותא‪ .‬ופירש‬ ‫רש"י‪ ,‬רבי זירא בצע אכולא שירותא‪ ,‬פרוסה‬ ‫גדולה שתספיק לו לכל הסעודה בשבת‪.‬‬ ‫וכתב על זה הרשב"א בחידושיו‪ ,‬ואינו‬ ‫מחוור בעיני‪ ,‬דאי הכי היכי פרי דמחזי‬ ‫כרעבתנותא והא אדרבה כהאי גוונא עי ‬ ‫יפה מקרי‪ ,‬כדאמר בברכות )מו‪ (.‬בעל הבית‬ ‫בוצע‪ ,‬כדי שיבצע בעי יפה‪ ,‬ועוד דהוי‬ ‫דבר הלמד מענינו דמיירי בעני חיוב לבצוע‬ ‫על שני ככרות‪ ,‬אלא הכי פירושו‪ ,‬בצע על‬ ‫כל הככרות שלפניו‪ ,‬והיינו דאמרינ קמי‬ ‫הכי דרב כהנא שקיל תרתי ובצע חדא‪ .‬וכ ‬ ‫פירש רב האי גאו וז"ל‪ :‬אי מבר איניש‬ ‫בשבתא אתרתי ובצע חדא שפיר דמי‪ ,‬ואי‬ ‫בצע לתרוייהו כרבי זירא שפיר דמי‪ .‬ע"כ‪.‬‬ ‫וכ כתבו הריטב"א והר" שבת )קיז ב(‪ .‬ע"ש‪.‬‬ ‫וע"ע בחידושי הרא"ה והריטב"א )ברכות לט‪.(:‬‬ ‫ע"ש‪ .‬והאור זרוע )ח"א סימן קנג(‪ ,‬הביא פירוש‬ ‫רש"י‪ ,‬ושוב הביא פירושו של רבינו חננאל‪,‬‬

‫דאי נקיט תרתי ובצע אחדא‪ ,‬או בצע‬ ‫לתרוייהו‪ ,‬או בצע כולי שירותיה מנייהו‬ ‫שפיר עבד‪ .‬ע"ש‪ .‬וז"ל המאירי במסכת שבת‬ ‫)קיז‪ ,(:‬חייב אד לבצוע על שני ככרות‬ ‫בשבת‪ ,‬שנאמר לקטו לח משנה‪ ,‬ומכל‬ ‫מקו אינו חייב לבצוע את שניה ‪ ,‬שאי ‬ ‫לח משנה אמור אלא בלקיטה ולא בבציעה‪.‬‬ ‫וראוי לבצוע בציעה גדולה ומהודרת‪ ,‬ומכל‬ ‫מקו אי צרי לבצוע שיעור כל אכילתו‪,‬‬ ‫ולא עוד אלא שנראה כרעבתנות מעט‪ .‬ע"כ‪.‬‬ ‫והרמב" )הלכות ברכות פרק ז' הלכה ג'( כתב‬ ‫כפירוש רש"י‪ .‬ועיי בפסקי הרשב" )ברכות‬ ‫לט‪ (:‬שכתב ליישב דברי רש"י‪ ,‬שדבריו‬ ‫מסתייעי מהברייתא )דמסכת דרך ארץ רבה פ"ו(‪,‬‬ ‫דתניא‪ ,‬לא יפרוס המוציא ממקו הר אלא‬ ‫ממקו הקשה‪ ,‬ולא יאחז פרוסה כביצה‬ ‫בידו‪ ,‬וא אחז הרי זה רעבת ‪ ,‬וקושית‬ ‫רבינא לרב אשי דמתחזי כרעבתנותא‪ ,‬מזו‬ ‫הברייתא היא‪ .‬ע"כ‪ .‬וכ כתב הרמב" )הלכות‬ ‫ברכות פרק ז' הלכה ג'(‪' :‬ואינו בוצע לא פרוסה‬ ‫קטנה לפי שהוא נראה כצר עי ‪ ,‬ולא פרוסה‬ ‫גדולה יותר מכביצה מפני שנראה כרעבת '‪.‬‬ ‫וכ הוא בשו"ע )סימן קסז סעיף א'(‪ .‬עיי"ש‪.‬‬ ‫והנה ג לפירוש הרשב"א וסיעתו‪ ,‬אי עבדינ ‬ ‫כרב כהנא דנקיט תרתי ובצע חדא שפיר‬ ‫דמי‪ ,‬וכמ"ש הרשב"א עצמו בש רבינו‬ ‫האי גאו ‪ .‬וכ כתב האור זרוע בש רבינו‬

‫‪뽚³‬‬ ‫חננאל‪ .‬וכ פסק מר בשו"ע )סימן רע"ד סעיף‬

‫א'(‪ ,‬שבוצע מככר אחד בלבד‪ .‬וכ דעת‬ ‫רבינו האר"י בשער הכוונות )דף עב‪.(:‬‬ ‫ומעתה נראה שהואיל ואי צרי לבצוע‬ ‫משני הככרות‪ ,‬אלא מאחד מה ‪,‬‬ ‫אפשר ג כ לצר חלה קפואה לחלה אחרת‪,‬‬ ‫ללח משנה‪ ,‬ויבצע מהחלה האחרת‪ ,‬וא ‬ ‫על פי שהחלה הקפואה אינה ראויה לאכילה‬ ‫בשעת ברכת המוציא‪ ,‬כיו שראוי להפשירה‬ ‫על ידי שיניחנה מחו למקרר‪ ,‬או ע"י חו ‪,‬‬ ‫ואז תהיה ראויה לאכילה‪ ,‬שפיר מצטר ‬ ‫ללח משנה‪ .‬דהא דבעינ לח משנה אינו‬ ‫אלא מדרבנ זכר למ ‪ ,‬ומה שלמדו כ ‬ ‫מהכתוב לח משנה‪ ,‬נראה שאינו אלא‬ ‫אסמכתא בעלמא‪ ,‬וכמו שכתב בשו"ת מנחת‬ ‫יעקב )סימן יב‪ ,‬סוד"ה ועוד שאף את"ל(‪ .‬עיי"ש‪.‬‬ ‫]ועיי בט"ז )סימן תרעח( שכתב שלח משנה‬ ‫הוי דאורייתא‪ .‬אבל המג"א )בסימן רנ"ד ס"ק‬ ‫כ"ג( כתב שלח משנה אינו חובה כל כ ‪,‬‬ ‫ומוכח דס"ל דלא כהט"ז‪ .‬וכ העיר בספר‬ ‫תוספת שבת )סי' רנד ס"ק לב(‪ .‬ע"ש‪ .‬וע' בשו"ת‬ ‫צמח צדק )חלק או"ח סימן לו(‪ .‬ובשו"ת רב פעלי ‬ ‫ח"ג )סימן כב(‪ .‬ובשו"ת זכר יהוס )סוף סימן‬ ‫סט(‪ .‬ובחידושי החת סופר על מסכת שבת‬ ‫)קיא‪ (.‬ובספר לח יהודה עייאש )דף לה‪(.‬‬ ‫עיי"ש‪ .[.‬הילכ כל שלאחר זמ תהיה ראויה‬ ‫לאכילה‪ ,‬אפשר לצרפה ללח משנה‪ .‬ועיי ‬ ‫בשו"ת מקו שמואל )סימן מ"ה( שכתב להתיר‬ ‫לצר לח שנחר באפייתו ללח משנה‪,‬‬ ‫שאע"פ שנחר ראוי הוא לאכילה לכ"ע‪,‬‬ ‫שהרי עושי ממנו מורייס שנותני בו לח ‬ ‫קלוי דוקא‪ ,‬ואורחיה למיכל לכ"ע‪ ,‬כמ"ש‬ ‫הרא"ש פ' כל שעה וכו'‪ .‬ע"ש‪ .‬ואפילו לדברי‬ ‫השערי תשובה )סימן רע"ד( שכתב על זה‪ ,‬דלא‬ ‫נהירא‪ ,‬דמכל מקו לאו אורחא למיכל פת‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫חרו וכו'‪ .‬עיי"ש‪ .‬שאני הת שאינו ראוי‬ ‫אלא למורייס‪ ,‬אבל כא שהלח הקפוא עצמו‬ ‫עתיד להפשר ויהיה ראוי לאכילה לגמרי‪,‬‬ ‫ואינו מחוסר מעשה‪ ,‬שפיר מצטר ללח ‬ ‫משנה ג בעודו קפוא‪ .‬ועיי בשו"ת פרי‬ ‫השדה ח"ב )סי' פח(‪ ,‬שמותר לצר מצה ללח ‬ ‫משנה בע"פ שחל בשבת‪ ,‬משו דקי"ל שאי ‬ ‫צרי לבצוע משני הככרות בשבת‪ ,‬אלא כרב‬ ‫כהנא דשקיל תרתי ובצע חדא‪ ,‬ומשו שאי ‬ ‫זה אלא זכר למ ‪ ,‬והואיל והמצה ראויה‬ ‫לצרפה ללח משנה אי עליה תורת מוקצה‬ ‫וכו'‪ .‬ע"ש‪) .‬וע"ע בשו"ת פרי השדה ח"ג סי' צא(‪ .‬וכ ‬ ‫פסק החזו איש באגרותיו ח"א )ס"ס קפח(‪.‬‬ ‫וע"ע בשו"ת לבושי מרדכי תליתאה )חאו"ח‬ ‫סי' מח אות ב(‪ .‬ובשו"ת אפרקסתא דעניא )סי'‬ ‫קכב אות ג(‪ .‬ע"ש‪ .‬ולפ"ז י"ל שג בלח קפוא‬ ‫יש להקל לצרפו ללח משנה‪ .‬ועיי בשו"ת‬ ‫משנה הלכות מה"ת )חלק או"ח סימן קצ"ז( שכתב‬ ‫להתיר לטלטל חלה קפואה מהפריזר‪ ,‬ושאי ‬ ‫עליה תורת מוקצה‪ ,‬כיו שראויה היא‬ ‫לאכילה כשתשאר זמ מה מחו למקרר‪ ,‬או‬ ‫שיפררנה ויניחנה במי חמי ‪ ,‬או במרק ח ‪,‬‬ ‫ושלא כמו שחשב רב אחד לאסור אותה‬ ‫בטלטול משו מוקצה‪ ,‬שאי לדבריו יסוד‬ ‫כלל‪ ,‬ומעשה רב‪ ,‬שפעמי רבות היו שובתי ‬ ‫במקומות הקרי מאד‪ ,‬והחלות היו קפואות‬ ‫מהקור‪ ,‬וטלטלו אות ואכלו מה בשבת‪,‬‬ ‫ולא היה פוצה פה ומצפצ ‪ .‬ע"ש‪ .‬וכ כתב‬ ‫בספר שלמי יהודה )עמוד קמ( שהואיל ואפשר‬ ‫לשרות החלה הקפואה ולהפשירה ע"י מרק‬ ‫ח ותהיה ראויה לאכילה‪ ,‬אי עליה תורת‬ ‫מוקצה‪) .‬ועיי"ש מה שכתב בשם תלמיד חכם אחד להעיר‬ ‫על זה‪ ,‬ודו"ק(‪.‬‬ ‫והנה הפרי מגדי )סימן רע"ד מש"ז סק"ב( כתב‪,‬‬ ‫שא נוהג שלא לאכול פת עכו" ‪,‬‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫ואי לו ללח משנה אלא פת אחד של‬ ‫ישראל‪ ,‬ופת אחד של עכו" ‪ ,‬אפשר שמכל‬ ‫מקו יצר פת של עכו" ללח משנה‬ ‫זכר למ ‪ .‬ע"כ‪ .‬ולכאורה הוא הדי לחלה‬ ‫קפואה‪ ,‬שמותר לצרפה ללח משנה זכר‬ ‫למ ‪ .‬ומיהו יש לדחות דשאני הת שהוא‬ ‫ראוי לאכילה למי שנוהג להקל באכילת פת‬ ‫עכו" ‪ ,‬ואי בו איסור מ הדי ‪ ,‬ואפילו למי‬ ‫שנוהג להחמיר בפת עכו" ‪ ,‬אריא הוא‬ ‫דרביע עליה‪ ,‬ומצד עצ הפת הוא ראוי‬ ‫לאכילה‪ ,‬מה שאי כ חלה קפואה שאינה‬ ‫ראויה לאכילה מצד עצמה )ולפי זה יש לדחות‬ ‫גם הראיה שהבאנו לעיל מדברי הרב פרי השדה והחזון‬ ‫איש בדין מצה בע"פ שחל בשבת‪ .‬וראה על זה בדברי‬ ‫התוספות מסכת שבת )קכז‪ :‬בד"ה כיון דחזיא לכהן‪ .‬עיי"ש‪.‬‬

‫ודו"ק(‪ .‬וה אמת שא העיסה אסורה באכילה‪,‬‬ ‫כגו שלא הפרישו ממנה חלה וכיו"ב‪ ,‬אי ‬ ‫היתר לצרפה ללח משנה‪ ,‬וכמ"ש בשו"ת‬ ‫עי הבדולח )סימן ס"א( לגבי צירו ללח ‬ ‫משנה‪ ,‬פת שהחמיצוהו בשמרי מתבואה‬ ‫חדשה‪ ,‬כיו שאינו ראוי לאכילה‪ .‬ע"ש‪.‬‬ ‫וע"ע בשו"ת הר הכרמל )סימן ב'(‪ ,‬ובשו"ת‬ ‫חלקת יעקב ח"א )סימן צ"ה אות ב'(‪ .‬ע"ש‪.‬‬ ‫ועכ"פ בנידו דיד שהחלה עתידה להיות‬ ‫נפשרת מאליה זמ מה לאחר שהוציאוהו‬ ‫מהמקרר‪ ,‬ותהיה ראויה לאכילה‪ ,‬שפיר‬ ‫מצטר ללח משנה‪ .‬וכ מבואר בשו"ת‬ ‫מנחת יצחק )חלק ט' סימן מ"ב( שפסק להקל‬ ‫בנ"ד‪ ,‬מטע שאפשר להפשירו ע"י חו ‬ ‫באופ שיהיה ראוי לאכילה‪ ,‬הילכ אפשר‬ ‫לצרפו ללח משנה‪ .‬עיי"ש‪ .‬וה אמת כי‬ ‫לעומתו מבואר בשו"ת שבט הלוי )חלק ו'‬ ‫סימן ל"א( שנשאל ג כ בנידו דיד ‪ ,‬וכתב‪,‬‬ ‫ואני דרכי להחמיר בזה‪ ,‬שמכיו דבעינ ‬ ‫לח משנה‪ ,‬וג לדעת קצת ראשוני צרי ‬

‫‪轚³‬‬ ‫לבצוע משני הככרות‪ ,‬ממילא מוכח דבעינ ‬ ‫שיהיה ראוי לאכילה ממש‪ ,‬ולא מהני בזה‬ ‫מה שעומד להפשרה‪ ,‬כי מה יושיענו זה‪,‬‬ ‫השתא מיהת בשעת סעודה אינו ראוי‬ ‫לאכילה‪ .‬וסיי ‪ ,‬וא שידעתי שיש מקילי ‬ ‫בזה‪ ,‬מ"מ ראוי להחמיר לכתחלה‪ .‬ע"כ‪.‬‬ ‫ועיי עליו בשו"ת בצל החכמה )ח"ג סימן ק"י‬ ‫אות ד'( שכתב‪ ,‬שאפשר לצר חלה קפואה‬ ‫ללח משנה א תהיה ראויה לאכילה )על‬ ‫ידי הדחק( בסו הסעודה‪ ,‬והרי בידו להמשי ‬ ‫בסעודתו כמה שירצה‪ .‬ע"כ‪ .‬ומשמע מדבריו‬ ‫שא אינו ממשי בסעודתו שיעור כזה אי ‬ ‫לו לצר חלה קפואה ללח משנה‪ .‬ועיי ‬ ‫עליו בספר שמירת שבת כהלכתה )ח"ב עמוד‬ ‫קצ"ו הערה ל"ט( שהביא בש הגרש"ז אוירב ‬ ‫זצ"ל‪ ,‬שדוקא א בדעתו להארי בסעודתו‬ ‫עד שהלח הקפוא יהיה ראוי לאכילה‪,‬‬ ‫אפשר לצרפו ללח משנה‪ .‬ע"ש‪ .‬אבל הרב‬ ‫המחבר פסק ש )באות יב(‪ ,‬שמותר לצר ‬ ‫ללח משנה לח קפוא שעכשיו הוציאוהו‬ ‫מתא ההקפאה של המקרר‪ .‬ע"כ‪ .‬ומשמע‬ ‫שמתיר בכל אופ ‪] .‬ובסעודה שלישית‬ ‫בלא"ה נראה שיש לצר לסני סברת‬ ‫האומרי שבסעודה שלישית די בככר אחד‬ ‫של ‪ ,‬א לא יוכל לבר על שני ככרות‪.‬‬ ‫וכמ"ש כ בארחות חיי )דס"ג ע"א אות ד'(‪.‬‬ ‫עיי"ש‪ .‬וכ"כ בשו"ת הרשב"א חלק ז )סימן‬ ‫תק"ל(‪ .‬ועיי בדעת זקני מבעלי התוספות‬ ‫)סוף פרשת בשלח(‪ .‬עיי"ש‪ .‬ג בשו"ת קני תורה‬ ‫)ח"ד סימן כ"ח( העלה להתיר לצר חלה קפואה‬ ‫ללח משנה‪.‬‬ ‫ומיהו א אפשר בנקל לשאול חלה הראויה‬ ‫לאכילה משכנו לצרפו ללח משנה‪,‬‬ ‫הכי עדי טפי‪ ,‬א על פי שעליו להחזיר‬ ‫החלה לשכנו אחר שביר עליו‪.‬‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪𽚳‬‬

‫שאלה‪ :‬כלי זכוכית וכדומה שהוא מוקצה מחמת חסרון כיס ונשמט‬ ‫ממקומו ועומד ליפול על גבי רצפה של אבנים ושם ישבר בלי ספק‬ ‫והוא ביום ש"ק‪ ,‬אם מותר לתפוס את הכלי באויר עד שלא הגיע‬ ‫לארץ ואף שאסור לטלטלו משום דהוי מוקצה‪ ,‬מ"מ כיון שגם אם לא‬ ‫יתפוס אותו ויניחנו ליפול על הרצפה ושם ישבר יצטרך אח"כ ללקוט‬ ‫השברים והרסיסים כדי שלא יזוקו בהם התינוקות שבבית‪ ,‬לכן אולי‬ ‫מוטב שיקלוט אותו מן האויר שלא יפול על הרצפה וירויח בזה כי‬ ‫אז יעבור על איסור טלטול מוקצה רק פעם אחת‪ ,‬מה שאין כן אם‬ ‫יניחנו ליפול וישבר על גבי הריצפה יצטרך לטלטל הרבה חלקי שברים‬ ‫בהרבה פעמים‪ .‬או דילמא מוטב שיניחנו ליפול‪ ,‬ואם ישבר ויצטרך‬ ‫ללקטם כדי שלא יזוקו בהם התינוקות שבבית‪ ,‬הרי אז בהיתר יטלטלם‬ ‫כדין המבואר ברמ"א )סימן ש"ח סעיף ו'( מה שאין כן לקלטו באויר‬ ‫באיסורא קא מטלטל ליה‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬הנה לכאורה יש להוכיח ממתניתי ‬ ‫דתרומות )פרק ח' משנה ט‪ -‬יא(‬ ‫ומסוגיא דמסכת פסחי )כ‪ (:‬דש מבואר‬ ‫דתרומה העומדת להאבד או להטמאות‬ ‫בע"כ ואי בידו להצילה או למנוע‬ ‫הטמאותה‪ ,‬הרי היא כמי שאבודה כבר או‬ ‫כמי שנטמאה כבר ולא שיי בה מצות‬ ‫''ושמרת את משמרת תרומתי''‪ ,‬ומותר‬ ‫לטמאותה בידי א על פי שהיא עדיי ‬ ‫טהורה וטר אבודה‪ .‬ויותר מזה עיי בסוגיא‬ ‫דבבא קמא )קט"ו‪ (:‬דג דבר שאינו עומד‬ ‫להאבד רק אחר עשייה נוספת מצד בני‬ ‫אד העומדי לאבדו ואי בידו להציל הרי‬ ‫הוא כאבוד כבר עיי"ש‪ .‬מעתה בנידו דיד ‬ ‫כיו שא לא יקלוט את הכלי מ האויר‬ ‫בלי ספק כי בדר הטבע הוא יגיע לאר ‬ ‫וישבר וממילא שדינו מעתה כאלו נשבר‬ ‫כבר‪ ,‬וכש שאחר השבירה מותר לטלטל‬ ‫השברי בשביל שלא יזוקו בה התינוקות‬ ‫שבבית‪ ,‬כ ג קוד שנשברו מכיו שעל‬ ‫ידי שיקליטנו באויר הוא מונע שלא יזוקו‬

‫הילדי ‪ .‬דמה לי א מציל מנזק על ידי‬ ‫טלטול מוקצה אחר שנשברו כבר ומה לי‬ ‫א מציל מנזק על ידי טלטול מוקצה‬ ‫בעודו כלי עדיי ‪ .‬ואדרבה הכי עדי טפי‬ ‫שאי כא רק טלטול א' של מוקצה‪ ,‬מה‬ ‫שאי כ לכשישבר יצטר לטלטל הרבה‬ ‫פעמי חתיכות חתיכות של שברי זכוכית‪.‬‬ ‫ועיין בספר תהלה לדוד )סימן ש"ח אות ה' ד"ה‬ ‫ולכאורה( דכלי שמלאכתו לאיסור א ‬ ‫שאסור לטלטלו מחמה לצל‪ ,‬מכל מקו ‬ ‫א צרי להכלי להשתמש בו בשבת‪ ,‬מותר‬ ‫לטלטלו מקוד מחמה לצל כדי שלא ישבר‬ ‫או כדי שלא יגנב‪ ,‬דג זה מיקרי צור ‬ ‫גופו כיו שרוצה להשתמש בו היו ‪ ,‬עיי"ש‪.‬‬ ‫וכעי זה ג בנידו דיד ‪ ,‬דג הקליטה‬ ‫מהאויר הוא לצור הצלת התינוקות מנזק‪.‬‬ ‫וא שיש לחלק קצת‪ .‬והכי נמי הואיל וסופו‬ ‫להשבר וליזוק אינו מטלטלו אלא להציל‬ ‫מהיזק‪.‬‬ ‫ואף כי יתכ שבשעת קליטת הכלי לא‬ ‫יתכוו להצלת התינוקות מ הנזק אלא‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫להצלת הכלי שלא ישבר ומשו הפסד‬ ‫ממונו‪ ,‬נראה שאי בכ כלו כיו שבעצ ‬ ‫טלטול הכלי בהיותו באויר ועומד ליפול‬ ‫ולהשבר מותר‪ ,‬וסו סו בלאו הכי יהיה‬ ‫מוכרח לטלטלו לכשישבר אי לאסור‬ ‫הטלטול ג א אינו מכוו בו אלא להצלת‬ ‫הפסידו בלבד‪ ,‬וכעי זה מבואר בהלכות‬ ‫בכורות להרמב" )דף יח‪ .‬מדפי הספר( שמותר‬ ‫למרוט ביו"ט הנוצות מעו קוד שחיטה‬ ‫כדי לגלות מקו השחיטה‪ .‬וא דתולש‬ ‫נוצות מ העו חייב משו גוזז‪ ,‬מכל מקו ‬ ‫כיו דלאחר השחיטה יצטר לתלוש נוצות‬ ‫אלו וסופו של יו"ט לדחות אצל מלאכה‬ ‫זו משו דאית בה צור אוכל נפש וגוזז‬ ‫הרי חייב בי קוד שחיטה ובי לאחר‬ ‫שחיטה‪ ,‬וכיו דליכא איסורא טפי קוד ‬ ‫שחיטה מלאחר שחיטה‪ ,‬מותר לתלוש ג ‬

‫‪í½š³‬‬ ‫קוד שחיטה לצור השחיטה ע"כ ע"ש‪.‬‬ ‫הרי דא שאינו תולש אלא לצור השחיטה‪,‬‬ ‫כיו שסו סו בלאו הכי יצטר לתלוש‬ ‫אות נוצות לצור אוכל נפש שפיר דמי‪.‬‬ ‫אמנם זה לתשובת השאלה כפי אשר הוצגה‪,‬‬ ‫שא יפול הכלי לאר וישבר יצטר ‬ ‫לטלטל השברי במו ידיו לסלק מ המקו ‬ ‫כדי שלא יזוקו בה התינוקות שבבית‪ .‬אבל‬ ‫היכי שא ג אחר שישבר הכלי יהיה‬ ‫אפשר לסלק השברי בעזרת מטאטא דהוי‬ ‫ליה טלטול מוקצה מ הצד )עיין שו"ע או"ח‬ ‫סימן שי"א סעיף ח'( ולא יצטר לטלטל השברי ‬ ‫בידיו‪ ,‬עדיי יש לעיי א ג בכהאי גוונא‬ ‫מותר לקלוט את הכלי בעודו באויר שהוא‬ ‫טלטול גמור‪ ,‬מאחר וא יניחנו ליפול וישבר‬ ‫לא יצטר לטלטל השברי טלטול גמור‬ ‫רק טלטול מ הצד‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬מי שהוצרך לצאת מביתו בשבת למקום שלא ימצא שם תפלין‬ ‫האם מותר לו ליקח עמו התפלין ולטלטלם בשבת כדי שיוכל להניחם‬ ‫למחר‪ ,‬להסוברים דנקרא כלי שמלאכתו לאיסור )עיין סימן ש"ח‬ ‫ובמשנ"ב שם ס"ק כ"ד(‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬במנחת שלמה תנינא‬ ‫כתב דמותר ואדרבה צרי ליקח‬ ‫תפלי כדי להניח ואע"ג שהוי לצור מחר‬ ‫מ"מ הו"ל לצור מצוה‪ ,‬ורק צ"ע היכא‬ ‫דידע מערב שבת שצרי ללכת והיה יכול‬ ‫להכי התפלי במקו שיצטר לו דאפשר‬ ‫דאסור‪.‬‬ ‫עוד כתב דכמו כ יש להסתפק בכל כלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור לצור מצוה‪ ,‬כגו ‬ ‫שמצא אבידה שההשבה היא מצוה‪ ,‬וכמו‬ ‫כ בהשבת גזילה כשאי אפשר להחזירו‬ ‫אלא בשבת דיהא מותר‪ ,‬דמאי שנא מקורנס‬ ‫)סימן מ"ג(‬

‫לפצח בו אגוזי דג הכא הוי לצור גופו‬ ‫משו המצוה‪ ,‬וכמו שכתבו התוספות בשבת‬ ‫)ס‪ .‬בד"ה ולא בסנדל וכו'( דמשלחי ביו"ט כלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור משו שמחת יו"ט דהוי‬ ‫כצור גופו‪ ,‬וא"כ השבת אבידה לא גרע‬ ‫ממשלחי ‪ .‬ובהשבת אבידה של מוקצה גמור‬ ‫כבר מבואר בשו"ת חת סופר או"ח סי'‬ ‫פ"ב דא מצא כיס של מעות אסור לטלטלו‬ ‫ולהחזירו לבעליו משו דלא דחינ איסורא‬ ‫מקמיה ממונא וג כל שבשלו אינו מחזיר‬ ‫עיי"ש‪ ,‬אבל הכא דהוי לצור גופו אינו‬ ‫נקרא איסורא‪ ,‬א א"כ יהיה מותר לזכות‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬

‫‪³‬‬ ‫ג לעצמו‪ ,‬דמאי שנא א אחר שולח לו‬ ‫או שהוא עצמו זוכה מהפקר ויש שמחה‬ ‫של הוספת רכוש שמברכי הטוב והמטיב‪,‬‬ ‫וא"כ כ"ש שיהא מותר מחמה לצל דג"כ‬ ‫איכא שמחת יו"ט ועשית חסד דחשיב טפי‬ ‫מלפצח אגוזי ‪ .‬אמנ י"ל דאינו‪ ,‬דהרי בכלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור אפילו א יתקלקל‪ ,‬דאי ‬ ‫מתחשבי בזה‪ ,‬דא זה אסור אדרבה אי ‬ ‫לו להצטער‪ ,‬ולכ אסור ג לזכות לעצמו‬

‫משו דשמחה כזו אסורה ביו טוב‪ ,‬והטע ‬ ‫דמשלחי דנתינת מתנה עצמה חשיב‬ ‫שימוש‪ ,‬ושמחה זו היא צור יו טוב‬ ‫שראוי להשתמש בו בימות החול והוי צור ‬ ‫גופו בשבת‪ ,‬ולכ ג בהשבת אבידה אע"ג‬ ‫שהוא מצוה מכל מקו כמו שאסור בטלטול‬ ‫לבעל האבידה כ ג אסור לאחרי ‪ ,‬וכל‬ ‫שבשלו אינו מחזיר ג בשל אחרי אינו‬ ‫מחזיר‪.‬‬

‫שאלה‪ :‬מהו שיטת רש"י והחולקים עליו בגדר כלי שמלאכתו לאיסור‪.‬‬ ‫תשובה‪ :‬א( במסכת שבת )קי"ג‪ (.‬איתא אמר‬ ‫רב יהודא אמר שמואל כלי קיוואי‬ ‫מותר לטלטל בשבת וכתב רש"י )ד"ה מותר‬ ‫לטלטלן( ואשמעינ דאי גרדי מקפיד עליה ‬ ‫ולא הוי מלאכת לאיסור' ע"כ‪ ,‬ולהל ‬ ‫בגמרא בעי מיניה דר' יהודא כובד העליו ‬ ‫וכובד התחתו מהו וביאר רש"י מי אמרינ ‬ ‫דאיידי דיקירי לא חזו סתמיה לתשמיש‬ ‫אחרינא והוה ליה דבר שמלאכתו לאיסור‪.‬‬ ‫ולכארה יש לעיי דהרי באמת כלי קיוואי‬ ‫מלאכת לאיסור ומה צרי רש"י‬ ‫לקפידת האומ להשוות לכלי ש של‬ ‫מלאכתו לאיסור וכ מה שכתב רש"י דזה‬ ‫דלא חזי למלאכה אחרת משווהו לכשמל"א‬ ‫הרי זה גופו של הכלי ועיקרו למלאכת‬ ‫האיסור‪.‬‬ ‫ובדף פ"א‪ .‬כתב רש"י )ד"ה מדוכה( מדוכה‬ ‫קטנה מלאכתה לאיסור‪ ,‬ורעק"א ש ‬ ‫הקשה דבד קכ"ג כתב רש"י דמדוכה הוי‬ ‫מוקצה מחמת חסרו כיס‪ .‬וביארו האחרוני ‬ ‫דדעת רש"י דדוקא על כלי שמלאכתו‬ ‫לאיסור שיי לחול די מוקצה מחמת חסרו ‬ ‫כיס ולכ כתב רש"י במדוכה מלאכתו‬

‫לאיסור‪ ,‬ובאמת די המוקצה שלו הוא מטע ‬ ‫חסרו כיס כמו שכתב רש"י ד קכ"ג‪ ,‬ולפי‬ ‫זה יתכ דג בסוגיי נחית רש"י לזה‪ ,‬דהרי‬ ‫ברור דהיתר הטלטול שבכא אינו מחמה‬ ‫לצל דהרי כל מלאכתו לאיסור אלא מיירי‬ ‫לצור גופו ולצור מקומו‪ ,‬ולזה דקדק‬ ‫רש"י שמלאכתו לאיסור ואילו היה מקפיד‬ ‫היה דינו כמוקצה מחמת חסרו כיס ואסור‬ ‫ג לצור גופו‪ .‬אמנ אי זה במשמע לשונו‬ ‫וג מש"כ לא חזו סתמיהו למלאכה אחרת‬ ‫אינו עני לדי זה‪.‬‬ ‫ב( והנראה לפרש דהנה נחלקו הראשוני ‬ ‫ביסוד הגדרת כלי שמלאכתו לאיסור‬ ‫שהותר לצור גופו ומקומו‪ ,‬דהבעל המאור‬ ‫בריש פרק מי שהחשי )סו‪ :‬ד"ה אמר רב( כתב‬ ‫וז"ל 'וכיו דלא חזו לצור גופ לשו דבר‬ ‫א לצור מקומ אינ ראויי לטלטל' עכ"ל‬ ‫כלומר כלי שמלאכתו לאיסור שאינו ראוי‬ ‫לצור גופו לשו דבר הוי מוקצה גמור‬ ‫ואסור ג לצור מקומו‪ ,‬וה"ה כשרוצה‬ ‫להשתמש בו איזה שמוש בגופו‪ .‬והרש"י‬ ‫)בדף ל"ו‪ (:‬חולק עליו ומוכיח מהגמרא שכלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור לא נחשב מוקצה וא ‬

‫וזאת התורה ‪ Œ‬הרב עקיבא שטערן הי''ו‬ ‫לרבי נחמיה שסובר שאי היתר לצור גופו‬ ‫מכל מקו מודה דלצור מקומו מטלטלי ‬ ‫אותו דאינו מוקצה‪.‬‬ ‫נמצינו למדי שכלי שמל"א שבאופ כללי‬ ‫אינו ראוי לשימוש היתר נחלקו‬ ‫הרז"ה והרשב"א אי נחשב למוקצה גמור‪,‬‬ ‫ולכאורה פשוט דהא דכתב הרז"ה דלא חזו‪,‬‬ ‫אי הכוונה שלא שיי במציאות דהרי בכל‬ ‫דבר אפשר לעשות שימוש מסוי כגו ‬ ‫לסמו הדלת וכדו' אלא הכונה שאינו עומד‬ ‫לכ ולכ מקצה דעתיה מיניה‪ .‬ובאמת אפשר‬ ‫לומר דכלי שמלאכתו לאיסור הוי מוקצה‬ ‫והוא לצו"ג ומקומו הוא מטע אי הקצאתו‬ ‫מושלמת דהרי יש בו שימוש מסוי של‬ ‫היתר וכשאינו עומד לכ הקצה אותו לגמרי‪,‬‬ ‫וכעי זה מצינו בתוס' )דף קכ"ב ד"ה רחת(‬ ‫שביארו בדעת רב יהודא שא שהתיר כלי‬ ‫קיוואי בטלטול אסר לפצח אגוזי בקורנס‬ ‫של נפחי דשימוש זה בכלי הוי שימוש‬ ‫גרוע ולכאורה כוונת כנ"ל דג בכלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור שיי הקצאת דעת למה‬ ‫שאינו עומד לכ ‪ ,‬וכ מבואר בסימ ש"ח‬ ‫בביאור הלכה )ד"ה קרב( וכ משמע במג"א‬ ‫בסימ של"א )סק"ה( עיי"ש‪ .‬אמנ בביאור‬ ‫הגר"א )יו"ד סימן רס"ג סק"ג( לא משמע כ ‪,‬‬ ‫ועיי עליו בפמ"ג בפתיחה לסימ ש"ח‬ ‫ובמשב"ז סק"ד וסקט"ז דמשמע כדברינו‬ ‫יע"ש‪.‬‬ ‫ג( ולפ"ז אפשר לומר דרש"י ס"ל כהרז"ה‬ ‫ודעתו דלקבוע לחפ ש מוקצה דכלי‬ ‫שמלאכתו לאיסור הוא דווקא בקפידת‬ ‫האומ לא להשתמש בו לדבר אחר או‬ ‫שסתמיהו לכ ובזה נעשה מוקצה גמור‬ ‫ואסור ג לצו"ג ומקומו‪ .‬ונראה דלזה כיו ‬ ‫רעק"א ש בציינו התוס' הנ"ל לדברי רש"י‬

‫‪ｚ³‬‬ ‫כא ‪ ,‬ועפ"ז מבואר היטב מש"כ רש"י בסו ‬ ‫הסוגיא )ד"ה לפי שאין נוטלין( וז"ל 'א בחול‬ ‫מפני כבד הלכ כל מלאכ לכ ' עכ"ד‬ ‫דא"א לפרש דמפני הכבידות נחשב למוקצה‬ ‫דהרי בעירובי ד ק"ב איתא להדיא דכל‬ ‫כלי אפילו הוא כבד הרבה לא נתבטל ש ‬ ‫כלי ממנו ולא הוי מוקצה )והובא בשו"ע סי'‬ ‫ש"ח ס"ב( וע"כ כהנ"ל דזה גופא שכל מלאכת ‬ ‫לכ כלומר למלאכת איסור ואינו עומד‬ ‫לשימוש היתר משווהו למוקצה גמור ואסור‬ ‫ג לצו"ג ומקומו‪.‬‬ ‫ונראה דדוקא כשאינו עומד כלל להיתר‬ ‫דינו כ אבל כשעומד קצת להיתר‬ ‫די בזה להתיר‪ ,‬דהנה בתוספות )ל"ו‪ .‬ד"ה הא‬ ‫ר"י( מבואר דשופר מותר לטלטל ג לר"י‬ ‫דיש לו בית קיבול וראוי לגמע בו לתינוק‬ ‫משא"כ חצוצרה דפשוטה היא ואינה ראויה‬ ‫למלאכת היתר אלא מעט אסור‪ ,‬ולר"ש בזה‬ ‫מותר‪] ,‬ובדרוש וחידוש לרעק"א )שבת מ"ז‪(.‬‬ ‫כתב על דברי תוספות אלו דבאינו עומד‬ ‫כלל לשימוש היתר אסור ג לר"ש[‪ ,‬ובמג"א‬ ‫)סימן ש"ח סקי"ב( הביא תוספות זה להלכה‬ ‫דכל שראוי מעט מותר לצור גו"מ‪ ,‬וראה‬ ‫בפמ"ג שבכתב כללא דמילתא כל שראוי‬ ‫לשו תשמיש שרי וכשאינו ראוי אסור דמה‬ ‫לי שש כלי עליו ע"ש‪.‬‬ ‫ד( ויש להעיר דבב"י ובמשנ"ב לא הוזכר‬ ‫כלל כל הנידו וסתמ משמע דלדעת ‬ ‫כל שיש ש כלי עליו נכלל בהיתר א ‬ ‫שאינו עומד כלל למלאכת היתר‪ ,‬ויש אחרי ‬ ‫שציינו דהמשנ"ב )בסימן רע"ט סק"ב( כתב דנר‬ ‫שעווה מותר לטלטל לצגו"מ ]וזה עפ"י‬ ‫דברי המג"א בסימ )ש"ח סקי"ח( ודלא כהמו"ק‬ ‫שהובא ש במשנ"ב )סקל"ד([ הרי שנקט‬ ‫להדיא להיתר‪ .‬ולענ"ד אינו עני לזה‬

‫‪콚³‬‬ ‫דמחלוקת דמג"א ודמו"ק לא בהכי תליא‬ ‫דהנה זה ברור דדבר שתשמישו על ידי‬ ‫כילוי אינו נחשב לכלי וכמוש"כ הר" בביצה‬ ‫)דף ל"ג( לעני בקעת דכיו שאינה אלא‬ ‫להסקה אי תורת כלי עליה ‪ ,‬ולפי"ז הוא‬ ‫הדי בנר שעוה דשימושו הוא בדר כילוי‬ ‫אלא מכיו שאי משתמשי בו בפע אחת‬ ‫אלא מכבי בגמר השימוש ושוב מדליקו‬ ‫יש לדו ‪ ,‬ולכאורה בזה נחלקו המג"א‬ ‫והמו"ק הנ"ל דלהמג"א די בזה להחשיבו‬ ‫לכלי וכ"ד המשנ"ב‪ ,‬אבל מא יימר דאינו‬ ‫ראוי לתשמיש רגיל של היתר דיתכ דבזמנ ‬ ‫שלא היה לה מיוחד כלי על כל דבר‬ ‫דא לכיסוי כלי השתמשו בשברי כלי ולא‬ ‫היה דבר מיוחר לכ ג היה זה שימוש‬ ‫רגיל בנר שעוה ]ואי להוכיח ממש"כ בנו‬ ‫של הרשב" על המנהג שבפע ראשונה‬ ‫שהביא אד בנו לביהכ"נ היו נושאי את ‬ ‫נרות בלי להדליק‪ ,‬דלמא הביאוהו לנדבה‬ ‫לביהכ"נ והרבה ברור שכל לש טלטול‬ ‫לא נחשב לשימוש ומפורש בחזו"א סימ ‬ ‫מ"ד סי"ג דא תנאי ויחוד לא מהני כשהוא‬ ‫לטלטול אלא כדי להשתמש דטלטול גרידא‬

‫היכל התורה ‪ Œ‬וזאת התורה‬ ‫לא נחשב לשימוש כלי ופשוט[ אבל בכלי‬ ‫גמור יתכ שג המו"ק סובר דמותר‪ .‬ועל‬ ‫כל פני סתימת הב"י המג"א והמשנ"ב‬ ‫לכאורה יורה להיתר‪ .‬ובשו"ע הרב בסעי ‬ ‫פ"ה כתב להדיא דכלי שבשבת אינו ראוי‬ ‫כלל לשו תשמיש מותר לטלטל הואיל‬ ‫ויש תורת כלי עליו דהיינו שראוי למלאכתו‬ ‫בחול עכ"ד הרי דדעתו דג כלי שמלאכתו‬ ‫לאיסור נקבע ע"י מה שראוי בחול‬ ‫למלאכתו‪ .‬אמנ ממה שהביא דוגמא מנר‬ ‫של נפט לא משמע כ דבמק"א כתב דנר‬ ‫של נפט ראוי לכסות בו כלי וצ"ע‪.‬‬ ‫אמנם לפי מה שנתבאר דעת הרז"ה ורש"י‬ ‫אסור וכ"כ דעת הפמ"ג לאסור וכ"מ‬ ‫בדו"ח רעק"א וכ"ד האבני נזר והערו ‬ ‫השולח והחזו"א‪ ,‬על כ נראה דיש מקו ‬ ‫להחמיר בזה‪ .‬וכהיו שלכל דבר יש כלי‬ ‫מיוחד וכמדומני שרוב ככול של כלי ‬ ‫שמלאכת לאיסור אינו עומד כלל לשימוש‬ ‫רגיל של היתר ואי הדר כ דמי משתמש‬ ‫בפטיש לפצוח אגוזי או במסור לחתו ‬ ‫גבינה ולפמשנת"ב יש ליזהר בזה‪ .‬ולמזהיר‬ ‫ולנזהר שלומי ית כמי נהר‪.‬‬

‫התודה והברכה‬ ‫באנו בזה ליתן תודה וברכה‬ ‫לידידינו היקרים והחשובים הי''ו‬ ‫אשר עמדו לימינינו ומסרו לידינו‬ ‫דברות קדשם של רבותה''ק עצי התמרים זצוק''ל‬ ‫ויבלחט''א כ''ק מרן אדמו''ר שליט''א‬ ‫להעלותם על מכבש הדפוס‬ ‫בתוך הקובץ ה''ה‬

‫וועד הוצאת עצי התמרים‬ ‫וועד להוצאת ספרי כ''ק אדמו''ר שליט'''א‬ ‫וועד מערכת דמתה לתמר‬ ‫ד' הטוב משאלותם ימלא‬ ‫ואך טוב וחסד ירדוף אותם כל הימים‬ ‫המברכים מעומק הלב‬ ‫מערכת הקובץ‬

‫תשואות חן חן להם‬ ‫בשם כל הקהל הקודש נביע בזה עומק הכרת הטוב‬ ‫להנהו גבורי כח האברכים המופלגים ברוכי הכשרון‬ ‫וכבירי המעש בתוככי קהלתינו‬ ‫ה''ה‬

‫הר''ר צבי מאיר שלו' ווייזער הי''ו‬ ‫הר''ר חיים איסר פריעד הי''ו‬

‫אשר יומם ולילה לא שבתו‬ ‫עד שהוציאו מתוך ידם דבר שלם ומתוקן‬ ‫ה''ה הקובץ הנהדר הנוכחי‬

‫וזאת התורה‬

‫אשר הננו נותנים לפניכם ברכה‬

‫ואתם עמם כל האברכים היקרים שיחיו‬ ‫שעמדו לימינם בכל עת‬

‫ישלם ד' פעלם ויזכו לעבוד את ד' כאוות נפשם‬ ‫מתוך נחת ושמחה וכל טוב סלה‬ ‫המברכים מעומק הלב‬ ‫מערכת הקובץ‬