25 jaar Culturele Heemkring "HOBONIA" H a r r y De Sitter b l z

25 jaar Culturele Heemkring "HOBONIA"

Harry De Sitter

DE GESCHIEDENIS VAN HOOGBOOM Van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon

In Kapellen weet men ondertussen wel waar Hoogboom ligt; daarvoor was het niet eens nodig om nationaal in het nieuws te komen met het asielcentrum dat weldra zijn deuren zal openen. De viering van 125 jaar parochie Hoogboom, meestal geafficheerd als "125 jaar Hoogboom" is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Onder impuls van Willy Meirsman groepeerde zich zowat al wat er aan verenigingen in Hoogboom actief is en onder de naam "Hobome" werd er tijdens het weekend van 14 en 15 september 1996 een groots "Klank- en Lichtspel" opgevoerd m.m.v. talloze plaatselijke acteurs. Grote blikvanger was Koen Crucke die als troubadour zijn medewerking verleende. Alle acteurs onder de dynamische leiding van regisseur Martin Ceulemans mochten van een talrijk opgekomen publiek (twee dagen na elkaar 700 aanwezigen) minutenlang genieten van een staande ovatie. De medewerking van onze heemkring in dit grootse spektakel was er vooral een van administratieve aard, zo nam o.m. Raymond Roelands het vele secretariaatswerk met succes voor zijn rekening. Aansluitend op dit grandioze feestweekend kwam onze heemkring dan ook met zijn eigen specifieke jubileumviering naar buiten. Wie trouwens de bovenaan geciteerde "Geschiedenis van Hoogboom" reeds gelezen heeft, weet dat n.a.v. "100 jaar Sint-Jozefsparochie Hoogboom" er grote eeuwfeesten georganiseerd werden en dat juist uit deze viering met o.m. een heemkundige tentoonstelling onze culturele heemkring ontstond. Bij de voorbereidende bestuursvergaderingen was het voor Paul, Raymond en mezelf al lang duidelijk geworden dat de tijd rijp was om alle geschriften, alle reeds verschenen artikels, het vele materiaal omtrent de geschiedenis van ons eigen heem te bundelen en uit te geven in een lijvig en duurzaam boek. Met Fons Gebruers als technisch adviseur werd de hand aan de ploeg geslagen en werd er bergen werk verzet om onze jubileumuitgave tijdig klaar te stomen. Er werd bovendien een gans weekend geprogrammeerd om dit boek aan de pers, aan de Hobonialeden en het grote publiek voor te stellen. Bovendien zag het bestuur de kans om nogmaals een "ouderwets" teerfeest te organiseren zoals er ruim twintig jaar lang teerfeesten op het jaarprogramma hadden gestaan. Sedert enkele jaren werd dergelijk smulfestijn met bijzonder veel bijval vervangen door een daguitstap gekoppeld aan een lekker etentje ergens in één of ander cultureel aantrekkelijk oord. Maar aangezien er voor dit feestweekend zaterdag en zondag gebruik kon gemaakt worden van ons parochiecentrum "Den Haasdam" en er een grote retro-tentoonstelling opgebouwd werd, was dit het ideale kader om nogmaals lekker te "tafelen" en te "teren"in ons eigen heem.

Uit het voorgaande kan elkeen dan ook tussen de lijntjes reeds gelezen hebben wat er tijdens het weekend van 21 en 22 september allemaal op het menu stond:

* Om 15 uur was er een "Academische Zitting" * Om 17 uur werd de grote retro-tentoonstelling "25 jaar Hobonia" voor het publiek geopend. * Om 19.30 uur was er voor de leden een gezellig "Teerfeest" * Op zondag was de tentoonstelling de ganse dag geopend en konden de voorintekenaars op onze jubileumuitgave hun boek komen afhalen.

51

�et óe3tuur van de (..,uCture�e -WeemGzring 1, Io�onia heelt de eer en het genoegen l// uit te nodigen op de 4cctemiàche Ziting

n.a.v. van liet 25-jarig heitaan van de heemhring. ZctircLa,21�e ter�ner 199G orn Î5 uur � p / / // �aroc�i.iecenLrum��oCJerc�htr�.>ac�anz��,�oo600msieenweg227 29SO��a�eC�enJ

Programma : Verwelkoming door Harry De Sitter, secretaris Terugblik op 25 jaar verenigingsleven door Raymond Roelands, voorzitter Persvoorstelling en recensie van de jubileumuitgave "De geschiedenis van Hoogboom - Van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon" door Guido Boogaerts, ere-schooldirecteur Overhandiging van het eerste exemplaar van de jubileumuitgave aan burgemeester Jacky Buchmann, door Paul Arren, archivaris Huldiging van ere-leden Opening van de "Retro-tentoonstelling" door Raymond Roelands, voorzitter Muzikale omlijsting : Tinne Smolders, viool en Meike De Sitter, piano Receptie met Vlaams abdijbier en -kaas

Op de nu volgende bladzijden krijgt U een overzicht van de ganse organisatie van dit weekend a.d.h. van de nodige reacties en persverslagen, geïllustreerd met foto's die wellicht nog het best de sfeer kunnen weergeven van dit, naar onze bescheiden mening, bijzonder geslaagd weekend; uiteindelijk zijn het enkel en alleen de leden zelf en al het aanwezige publiek die een objectief oordeel kunnen vellen en het zou al te ijdel zijn om nu in uitvoerige termen te gaan schrijven "hoe goed we dit weer gedaan" hebben.

Vooraleer U in deze sfeerbeelden onder te dompelen, past het enkele mensen bijzonder te danken voor hun inzet; zonder al die helpende handen hadden wij nooit dit weekend tot een goed einde kunnen brengen. In de hoop nu niemand te vergeten (... zou dit echt kunnen lukken?) volgen we daarom best het chronologisch verloop van het weekend.

52

Bij de opbouw van de tentoonstelling en de voorbereiding van de academische zitting konden wij rekenen op hardwerkende vrienden: Ilse De Sitter, Liezelot en Louis Noels, Ria Milbau, Peter Meier, Filip Ceulemans en Bart Roelands. Zij zullen zich nog wel herinnneren hoe wij onder een verschrikkelijke tijdsdruk het onmogelijke waarmaakten en "Den Haasdam" (daags tevoren nog verhuurd en slechts beschikbaar vanaf 8 uur 's morgens) in een mum van tijd van een lege feestzaal tot een aantrekkelijke tentoonstellingsruimte omtoverden. Voor de prachtige "bebloeming" zorgde Walter De Beukelaer van het gelijknamige tuincentrum.

De voorintekenaars konden hun boeken afhalen en laten tekenen door de auteurs.

Dankzij Tinne Smolders en Meike De Sitter werd de academische zitting stijlvol muzikaal opgeluisterd. Guido Boogaerts zorgde voor een schitterende terugblik op de werking van onze heemkring en tevens had hij de zware taak op zich genomen om het werk vooraf grondig door te nemen en aan kritische blikken te onderwerpen. Zijn recensie en de wijze waarop hij deze aan de talrijke genodigden. w.o. onze burgemeester, ten gehore bracht was dermate subliem dat weinigen het hem kunnen nadoen. Wie herinnert zich trouwens niet meer op welke wijze hij "onze burgemeester en andere hoogwaardigheidsbekleders" verwelkomde en hoe hij midden in zijn betoog van het prozaïsche overging op het poëtisch-muzische en Wim Sonneveld met zijn "Thuis heb ik nog een a(a)n zichtkaart" zingend citeerde. Omwille van de originaliteit en de inhoud van deze recensie wordt de hele toespraak dan ook samen met dit verslag weergegeven. Ook de verwelkoming van voorzitter Raymond Roelands en enkele persreacties worden aan dit verslag toegevoegd.

Andrea De Bra zorgde voor sfeervolle klanken op piano en accordeon tijdens een heerlijk gastronomisch teerfeest. Traiteur Ronny Claessens uit Gooreind zorgde voor een heerlijk warm en koud buffet. Els en Ann De Sitter(Beenaerts) zetten de kroon op het werk door zelf voor een zeer gesmaakt gebakbuffet te zorgen.

Voor de tentoonstelling mochten wij bovendien weerom rekenen op de medewerking van verscheidene kunstenaars; mensen waarop Hobonia nog nooit tevergeefs beroep gedaan heeft:

53

Verwelkoming door voorzitter Raymond Roelands

Geachte Genodigden, Beste Vrienden,

"25 Jaar Culturele Heemkring HOBONIA", dit moest gevierd moest worden. En hoe konden we dit doen? Natuurlijk met een heemkundige tentoonstelling en de uitgifte van een gedenkboek. Ook 25 jaar geleden, toen de parochie Sint-Jozef Hoogboom 100 jaar oud was, werd een "heemkundige tentoonstelling" ingericht. Deze tentoonstelling kaderde in een feestweek, die het eeuwfeest van onze parochie zou herdenken. Bij zijn inleiding noemde René Buyst de tentoonstelling, "Hoogboom vroeger en nu", een "meer dan amateuristische bevlieging" van de inrichters: Pieter Van Velthoven, Roger Michels, Harry De Sitter en ikzelf. De tentoonstelling werd een onvergetelijk gebeuren, want juist voor de opening ervan werd het besluit genomen om de geboorte van een heemkundige kring aan te kondigen. De naam "HOBONL4" vonden we in een akte van 1267. Het is de latijnse benaming voor "HOOGBOOM". Het werd een vereniging die niet meer weg te denken is uit Hoogboom. HOBONIA werd een begrip in Hoogboom en ver daarbuiten. "HOBONIA " stelde zich tot doel om de geschiedenis van de wijk Hoogboom op te zoeken en het plaatselijke culturele leven te stimuleren. Vijfentwintig jaar lang hebben we geprobeerd om, door creativiteit en actualiteit te combineren, de interesse van onze leden en alle belangstellenden op te wekken. Het is aan onze leden en om te oordelen of wij in ons opzet slaagden. Hier opsommen wat we allemaal hebben georganiseerd zou ons te ver leiden. Zij die deze tentoonstelling bezoeken vinden hier de belangrijkste zaken opgesomd of voorgesteld; zij die ons jubileumboek bestelden vinden hierin eveneens een overzicht van onze activiteiten Toch past het om enkele belangrijke activiteiten en manifestaties in het kort te belichten.

De algemene ledenvergaderingen

In het begin zeer droog, maar al gauw leerden we dat vergaderen met een beetje eten en drinken veel aangenamer was. Vanaf 25 januari 1975 werd de jaarlijkse statutaire vergadering voorafgegaan door worstenbroden en appelbollen. Een gezellig spelprogramma, werd eveneens een vaste waarde. Het was meestal gebaseerd op actuele rubriek van de TV, zoals: "Wie van de drie?", Rad van Fortuin, de BB-kwis, Hoger-Lager, Ken je gemeente, Melomanie, Wie weet wat?, Wie kent Vlaanderen?, De Vier Wijzen, Klap-Klap, De Muziekkampioen, De Pre-Historie, enz.

Teerfeesten

En zoals het elke vereniging past, werd er elk jaar een "teerfeest" ingericht. De Dennenburghoeve in Kapellen werd onze vaste stek. Als eerste mocht HOBONIA de nog-niet-afgewerkte hoeve van Louis De Schutter gebruiken. Louis werd een meteen een geïnteresseerd lid. Op het menu stond afwisselend: stoofvlees, speenvarken, fondue, gourmet, barbecue, koude schotels, enz. Het menu werd steeds eerst door het bestuur geproefd en goedgekeurd. Door een afwisseling in het aanbod van eten, muziek en tombolapriften bleef de belangstelling voor ons "teerfeest" aanvankelijk steeds groeien. Op een bepaald ogenblik was de Dennenburghoeve te klein en huurden we feestzaal De Castel. De parochiezaal "DEN HAASDAM" werd af en toe ook wel eens gebruikt maar we vonden het hier niet zo gezellig. De deelnemers aan de teerfeesten hebben goede herinneringen overgehouden; het bestuur misschien nog meer: dikwijls hard werken om salades en schotels klaar te maken, gevaarlijke toestanden met alcoholbranders oplossen (EuroRent leerde ons "Gel" te gebruiken), materiaal aansleuren (soms viel dit materiaal wel eens van de kar in het centrum van Kapellen), en als dan de muzikanten van dienst naar huis gingen dan was er nog altijd een auto om op de dansvloer te zetten. Vanaf 1992 werd er overgeschakeld op een systeem van gecombineerde uitstappen. We denken hierbij aan Hasselt, Delft, Dinant en Gent. Een gezellig bezoek aan de stad en nadien een lekker etentje.

55

Culturele activiteiten

Als "Culturele Heemkring" was het vanzelfsprekend dat een grote diversiteit aan culturele activiteiten op het programma zouden voorkomen. We bezochten bijna alle musea van Antwerpen, we gingen naar Lillo, Brecht, Essen, enz. We bezochten Bokrijk - r met de trein; een belevenis op zichzelf. We maakten ontelbare wandelingen in Antwerpen, telkens met een gids (meestal dezelfde). Mia Verdoek was zo goed dat we een heemkundige relatie met haar aanknoopten en sindsdien is ze er bijna altijd bij. Ook de wandelingen in Oude Gracht stonden dikwijls op ons programma. Dit brokje Hoogboomse natuur blijft ons bekoren. {

Theaterbezoeken

We bezochten verschillende grote en minder grote theaters. Koninklijke Vlaamse Opera (KVO), KNS, EWT, Meirtheater, Vlaams Kameropera, 't Appeltje; enz. We bezochten Poppenschonwburg Van Campen, Het Klokhuis, MMT, en vele andere.

Dia- en filmvoorstellingen

Met de diareeks de "Oude Gracht in de vier seizoenen" en de beelden over het kasteel werd in 1973 gestart met een traditie. Hierna volgden: Begijnhoven en Kastelen, film- en diareeks over Ekeren, Oud Antwerpen, De Schelde van Gent tot Antwerpen, Noord Ierland, Van Kopenhagen tot de Noordkaap, Zuid-Tirol en de Dolomieten, Afrika, Kapellen, In Vogelvlucht door USA, Flora en Landschappen uit de bergwereld, enz. Veel van deze diareeksen werden samengesteld en getoond door leden van HOBONIA. De uitzonderlijke prestaties van Luc Beccu op de hoogste bergen van de wereld en op de Groenlandse ijskap zijn een speciale vermelding waard. Eveneens uitzonderlijk, was de diareeks over "Soldatengraven 1939 - 1945", die de heer George Spittael uit Eeklo, ons op 12 maart 1978 kwam voorstellen. Voor deze gelegenheid ontwierp HOBONIA een projectiescherm van 30 m2 dat op het hoogkoor van onze kerk werd opgehangen. Dit projectiescherm werd bewaard en deed een tweede maal dienst tijdens het succesvolle "klank- en lichtspel" op de kazerne vorig weekend Absolute topper in deze reeks was de Griekse avond op 12 november 1993, waarvoor de familie Ann, Meike en Harry De Sitter de Griekse cultuur kwam promoten in zaal "Onze Kring" te Kapellen. Onze Haasdam was hiervoor te klein !

Kasteel- en fabrieksbezoeken

Met een kastelenspecialist als Paul Arren in ons midden mochten kasteelbezoeken niet op onze agenda ontbreken. We denken hierbij aan het kasteel van graaf Daniel Christyn de Ribaucourt in de gemeente Perk Het kasteel van Veltwijck in Ekeren, het kasteel van Gaasbeek, Ooidonck, het Steen in Antwerpen, enz.

Sinterklaasvieringen

Dit een initiatief van HOBONIA ontstond de jaarlijks terugkerende Sinterklaasviering. Op 1 december 1973, werd de eerste stoet ingericht samen met onze plaatselijke harmonie R. K. Verbroedering

56

Hoogboom. Na de stoet was er ons eerste "Bomenbal" in Den Haasdam. Dit was het tijdperk van de autoloze zondagen. Nadien werden de andere verenigingen er bij betrokken zodat het een echte Hoogboomse viering werd. Op 6 december 1997 zal de 25ste viering doorgaan.

Tentoonstellingen 25 - 26 september 1971: Eeuwfeesttentoonstelling "Hoogboom vroeger en nu"

Met als hoogtepunt het ontstaan van HOBONIA.

13 -14 oktober 1973: eerste groepstentoonstelling met plaatselijke kunstenaars

Onder het motto "A thing of beauty is a joy for ever" werden een aantal kunstenaars uit eigen streek bijeengebracht in Den Haasdam. Sim Cootjans uit Brasschaat was er toen bij en nu ook.

9 tot 11 november 1974: tweede groepstentoonstelling met plaatselijke kunstenaars

De heer Lic. R. Geerts, kunstcriticus, opende op 9 november 1974 de tweede kunsttentoonstelling van plaatselijke kunstenaars.

22 en 23 januari 1977: heemkundige tentoonstelling "5 jaar HOBONIA"

Bij Koninklijk Besluit van 28 juni 1976 werd de kerk van Hoogboom als "monument" gerangschikt, terwijl de onmiddellijke omgeving als "beschermd landschap" gevrijwaard bleef Dit resultaat van een jarenlange inzet van het bestuur van HOBONIA en gesteund door verschillende sympathisanten, was een mooi afsluiten van de eerste vijf jaren en was toen de aanleiding tot een eerste jubileumviering. In deze tentoonstelling o.m.5 jaar HOBONIA-werking, de Hoogboomse kunstenares Alda Vos stelde haar werken tentoon en pottenbakker Gust Verley demonstreerde het pottenbakken. Als kroon op het werk was een eerste boekje over de geschiedenis van Hoogboom in voorbereiding. Het zou de naam "HOBONIA - Hoogland van Ekeren" meekrijgen. Door allerlei omstandigheden kwam dit boekje pas in oktober 1977 van de pers.

9 en 10 februari 1980: tentoonstelling "Ambachten van eertijds en nu"

Gedurende twee dagen werd Den Haasdam omgetoverd in een bedrijvig atelier waarin verschillende ambachten werden getoond en gedemonstreerd.

21 maart 1982: tentoonstelling "Van Instrumentenbouwers en Spelemannen"

Ter gelegenheid van ons 10 jarig bestaan werd een tentoonstelling opgebouwd met als titel "Van Instrumentenbouwers en Spelemannen". Dank zij de inspirerende medewerking van onze goede vriend John Lündstrom groeide deze eendagstentoonstelling uit tot een nooit geziene manifestatie in Vlaanderen. Zelfs de Vlaamse TV was er toen bij. Daar er een kapitaal aan instrumenten in Den Haasdam stond werd bewaking noodzakelijk geacht. Het bestuur - waaronder een beveiligingsspecialist - zou de nacht doorbrengen in de zaal. Er was maar een klein probleem, de sleutel van de voordeur was door de vrouwtjes meegenomen en bijgevolg moest deze deur vakkundig gebarricadeerd worden om mogelijke indringers buiten te houden.

1992 Jihlava (Tsjechië)

Tijdens een muzikale reis near Tsjechië - ingericht door COSY - verzorgden wij in 1992 in het stadje Jihlava een tentoonstelling onder het moto "Vlaanderen groet Bohemen/Moravië". diezelfde tentoonstelling hebben we vandaag opgesteld in de kleine zaal van Den Haasdam. In Tsjechië lieten we Belgische producten proeven; hier hebben we Tsjechische producten.

29 oktober 1982: uitgifte van de HOBONL4 gedenkpenning

Bij de grenscorrectie van 1 januari 1983 werd Hoogboom (Zilverenhoek en een gedeelte van Leugenberg) bij de gemeente Kapellen gevoegd Dit was voor HOBONIA een belangrijk historisch feit dat vereeuwigd werd door de uitgifte van een gedenkpenning. Op de voorzijde van de penning: de Sint-Jozefskerk van Hoogboom met links het wapenschild van Ekeren en rechts het gemeentewapen van Kapellen. Het jaartal 1983 geeft het jaar aan waarin Hoogboom bij Kapellen gevoegd werd. Op de achterzijde van de penning: het wapenschild van de Culturele Heemkring HOBONL4.

"Van Kasteel naar Kasteel"

Na lang aandringen vanwege het bestuur werd Paul Arren in 1984 eindelijk bereid gevonden om de vruchten van 20 jaar opzoekingswerk te verwerken in een boek dat de titel kreeg: "Van Kasteel naar Kasteel". In 1984 werd gestart met de voorbereidingen en op 20 oktober 1985 werd het eerste deel aan de pers voorgesteld in Den Haasdam.

57

Het tweede deel werd op 11 oktober 1987 voorgesteld in Den Haasdam. Op 7 oktober 1989 verscheen deel 3. De persvoorstelling had toen plaats in het Cultureel Centrum "De Oude Pastorij" te Kapellen. De voorstelling werd gekoppeld aan een tentoonstelling "Kastelen in Antwerpen ". Op 19 oktober 1991 was HOBONIA te gast in de Gemeentelijke Basisschool "De Platanen" voor de persvoorstelling van deel 4. In samenwerking met het oudercomité en het schoolteam werd een kunsttentoonstelling georganiseerd met werken van Joris Thijs en Christine Dheere. Op 16 oktober 1993 werd de persvoorstelling van deel 5 eveneens in de feestzaal van De Platanen gehouden. Ditmaal werd een spetterend "Cultureel weekend" georganiseerd, weerom in samenwerking met het schoolteam en het oudercomité. De blikvanger van dit weekend was ongetwijfeld het heraldisch werk van Jos Goolenaerts. Het 6de deel van het kastelenalbum werd op 14 oktober 1995 voorgesteld.

Open Monumentendagen

Sinds 1992 werkte HOBONIA actief mee aan de Open Monumentendagen in Kapellen: "Kastelen in Kapellen" in 1992, "Militaire domeinen" in 1993, "Kapelletjes in Kapellen" in 1994, "Burgerlijke Openbare gebouwen" in 1995 en "kunst en kleur" dit jaar.

Kerstmarkt in Brasschaat

Gedurende vele jaren was HOBONIA terug te vinden op de kerstmarkt van Brasschaat-Driehoek. Steeds enkele dagen hard werken, maar het was plezant. Vooral plezante geburen zoals "het borrelkraam" en Sim Cootjans.

Kerstboomverbranding in Kapellen

Vanaf het begin - in 1992 - leerden wij de Kapellenaren Glühwein drinken tijdens de kerstboomverbranding op het marktplein.

Ann De Sitter-Beenaerts en Els Simkens-De Sitter zorgden voor een aantrekkelijk gebakbuffet

Publicaties - boeken

25 jaar HOBONIA waren goed voor: 4.131 bladzijden in ons tijdschrift "HOBONIA" 1.857 bladzijden "Van Kasteel near Kasteel" 47 bladzijden "Kastelen in Kapellen" - 1992 50 bladzijden "HOBONIA - Hoogland van Ekeren" - 1977 37 bladzijden "Ambachten van eertijds en nu" - 1980

58

44 bladzijden "Van Instumentenbouwers en Spelemannen" - 1982 216 bladzijden: "Geschiedenis van Hoogboom" - 1996 Samen goed voor 6.382 bladzijden culturele en historische artikelen uitgegeven door HOBONIA.

Recente geschiedenis van Hoogboom

"De geschiedenis van Hoogboom" is niet af. De viering van 125 jaar parochie Hoogboom op het paradeplein van de kazerne Bauwin werd een enorm succes. Dat zoiets in Hoogboom mogelijk was had niemand durven denken, maar het is succesvol gelukt. Het paradeplein was hiervoor ideaal geschikt; het is groot en ligt in een rustige omgeving. Zou het niet beter zijn om dit plein te behouden voor zulke gelegenheden; de dikke betonplaten uitbreken zal waarschijnlijk toch te veel kosten. Misschien is dit een idee voor ons gemeentebestuur bij toekomstige onderhandelingen...

Tot slot wens ik nog enkele woorden te zeggen over ons jubileumboek. Niet over de inhoud ervan, want dit zal U horen van de volgende spreker. Maar wel over de onderwerpen die niet konden opgenomen worden wegens plaatsgebrek. Zo zal U tevergeefs zoeken naar de Hoogboomse processies, de Vlaamse kermissen, de vele boerderijen die Hoogboom eertijds rijk was, de verschillende herbergen en winkeltjes, de Koude Heide en Ter Soeter Locht, de prachtige buitenverblijven in Koningin Astridlaan, de Jagersdreef en de Hoogboomsteenweg, en zoveel meer. Ik wil nu reeds beloven dat deze onderwerpen in de volgende jaarboeken zullen behandeld worden. Stijl en vormgeven zullen aangepast worden aan dit jubileumboek zodat de jaarboeken een aanvulling worden op "DE GESCHIEDENIS VAN HOOGBOOM".

59

Recensie door Guido Boogaerts tijdens de academische zitting

Geachte Genodigden, Dames en Heren,

Als we hier een vluchtige opsomming geven van wat er in de ons omringende dorpen en gemeenten gepubliceerd werd over het verleden van hun leefruimte en gemeenschap met feestvieren allerhande, zal het niemand verwonderen dat onze heemkundige kring, Hobonia, ook een uitgebreide kroniek ter perse brengt onder de titel: "De Geschiedenis van Hoogboom" met de sprekende toevoeging, "Van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon." Het ligt voor de hand dat Hobonia, juist ter gelegenheid van zijn 25-jarig bestaan, met deze uitgave de kroon op eigen werk wil zetten samen met een overzichtelijke tentoonstelling in Den Haasdam van en over de talrijke prestaties gedurende deze kwart eeuw : de keurige periodieken, de rijk voorziene exposities van kunstenaars en artisanale ambachten, uitstappen, reizen, diavertoningen, feesten, etc., etc. Bovendien behoort tot die palmares de merkwaardige reeks "Van kasteel naar kasteel" - reeds 6 boekwerken in het totaal - geschreven door Paul Arren, prestigieuze werken die inhoudelijk uniek zijn en getuigenis afleggen van een accurate geschiedschrijving. Het is gewaagd een vergelijking te maken met andere edities van het heemkundige genre, zoals "De geschiedenis van Stabroek" door oud-secretaris Joppen, "Over St.-Mariaburg gesproken" door wijlen Rik Asselbergh en Rik De Smedt, "Van polderdorp tot wereldhaven" door kunstschilder Albert De Vree, over Brasschaat door Frans Bellens, het foto-album van Kapellen door Roger Balbaert. Hier ligt de nadruk op het culturele aspect, met bijzondere aandacht voor het verenigingsleven en over de memorabele verwikkelingen in het onderwijs, geschreven door Harry De Sitter ; terwijl Raymond Roelands de historische situering, het Hobonia-verhaal, de St.-Jozejkerk met parochie, militaire domeinen, figuren en straten voor zijn rekening nam, en ... de rubriek "Kastelen en landhuizen" - hoe kan het ook anders - aan kasteeloloog Paul Arren toevertrouwd werd. Vermeldenswaardig is wel het feit dat het grandioze en succesrijke "Klank- en lichtspel" Hobome tijdens het voorbije weekend in de voormalige kazerne Cdt. Bauwin als het ware de feeërieke en luisterrijke inleiding betekende voor deze persvoorstelling. Bovendien, de levenswekker van die feestelijke viering "125 jaar parochie Hoogboom" speelt in een bepaald hoofdstuk op een bepaalde bladzijde van dit persrijpe boek een cruciale rol. Binnen de gewijde kloostermuren van Vorselaar acteerde hij eens met gevoel voor dramatiek en hilariteit, wat achteraf resulteerde in een gelukkig modus vivendi, hét historisch klapstuk in de evolutie van het onderwijs te Hoogboom. Die bladzijde moet u beslist lezen : een eenzaam stuk humor én ontlading in dit overigens vlot leesbare boek. Men zou zich kunnen afvragen: wat beweegt mensen om zich met culturele geschiedenis of plaatselijk gezien, heemkunde bezig te houden? Een eerste antwoord is vanzelfsprekend : mensen willen weten, mensen zijn gewoonweg nieuwsgierig en de vraag naar "wat iets is", is gauw veranderd in "hoe het was", "hoe het werd". Die belangstelling voor het verleden is ook correlatief met ouder worden, want dan begint men aan vroeger te denken en komen herinneringen boven. Wellicht is er een retro-trend, een stuk nostalgie mee gemoeid, heimwee naar en weemoed over wat verdwenen is. Of is het een antidotum tegen de pletwals van dit jachtige leven, van verbroedering, het verweer tegen de flitsen en impact van audio-visuele media die sensatie na sensatie doorspoelen en ons in een passieve rol drummen? Meer dan waarschijnlijk hoort bij die motivering of verantwoording wat reeds in het voorwoord beweerd wordt :... "om te beschermen, om te redden wat aan waardevols dreigt verloren te gaan en dit met het uiteindelijke doel de wereld waarin wij leven bewoonbaar te houden." En de resultaten zijn legio, want mede dankzij de inwijkelingen in Hoogboom kon hier voluit groeien: een bruisend verenigingsleven, waarvan Hobonia een sprekend bewijs is, maar ook de plaatselijke school "De Platanen" met driekoningenzingen, kinderwijkfeest, schoolfeesten, sportieve prestaties

60

waarvan de bekers in de toonkasten uitpuilen ; de sinterklaasstoeten en -feesten ; het accordeonensemble Cosy (denk aan Treffpunkt Wien), dat evenals Rorate en Die Ghespeelkens ruim 25 levensjaren telt, parochiezaal Den Haasdam ; Hoogboom telt a.u.b. 4 zangkoren en niet te vergeten was het telkens Hoogboom dat bijvoorbeeld bij de Kapelse Zangfeesten zeg maar zowat 70% van het programma opbracht. En voorzeker nu, M. de Burgemeester, na het schitterende Hobome en al die zilveren jubilea mag Hoogboom de titel voeren van "parel aan de Kapelse kroon ". Dit boek is rijkelijk geïllustreerd met niet te hooi en te gras wat plaatjes bijeengezocht, maar met zorg uitgekozen foto's en schetsen om tekst en betekenis aan te vullen en herinneringen op te roepen. Van dit landelijk dorp, dat Hoogboom eertijds was, hebben de auteurs een intieme pentekening van André Marlen in dit boek opgenomen : de Holleweg, toen een zandspoor met spaarzame bomen, maar waar dat ijle winterse zonnelicht zo tastbaar te zien is. Prachtig! Dat doet me terugdenken - en nu wordt ik even persoonlijk - aan één van die zomerse dagen, toen de koebeesten van Charel Stevens tot bijna onder de kerktoren stonden te grazen en dat het landschap nog niet tot beschermde dorpskom was gedecreteerd. De lome rust van een zonnige namiddag, met zicht op die weide, huizen en bomen rond de kerk, vond ik weer bij Anton van Wilderode in zo 'n gezelliaans kleengedichije onder de summiere titel HIER Op het dorp op het weideland légt de zon haar helderste hand van hier tot het vergezicht schijnt alles vrolijk en licht. Hier in het zomergras graast vee zonder ijver en haast ginds boven leven en werk blauw in blauw opwaarts de kerk alles bestaat tegelijk terwijl ik gewoon maar kijk. Of hoort u liever dit melancholieke luisterlied: Thuis heb ik nog een aanzichtkaart waarop een kerk een kar met paard.. (maar ik ben Wim Sonneveld niet!) Ik was een kind, hoe kon ik weten dat dat voorgoed voorbij zou gaan. Hoogboom en de toekomstige lezers mogen de auteurs dankbaar zijn en feliciteren voor dit met hart en ziel geschreven werk:

Raymond Roelands, gedegen heemkundige en zuivere autochtoon;

Harry De Sitter, beweeglijke duizendpoot en mentor van de Hoogboomse schoolgaande jeugd;

Paul Arren, eminente, unieke en onvermoeibare kasteeloloog; deze drie, de troika van Hobonia, mét palfrenier/illustrator René Mariën! Proficiat!

Guido, hartelijke dank voor zoveel lovende woorden en gefeliciteerd voor de voortreffelijke voordracht!

61

Gazet van Antwerpen

Wo 25 september 1996

Zilveren Hobonia met luxueus boek

Graafwerk in archiefstukken legt wijkgeschiedenis bloot

R am.aemn vats

00(c-') TjCPDODKI

De naam Hobonia klinkt als een klok. Niet alleen in Hoogboom, waar de leden van de heemkundige kring bekend zijn om hun speurwerk naar de authentieke geschiedenis van de wijk, is de vereniging een begrip. Ook buiten de grenzen van Kapellen kreeg Hobonia in de loop der jaren bekendheid als uitgever van onder andere de boekenreeks "Van Kasteel naar kasteel" en als organisator van diverse tentoonstellingen en evenementen.

teiten inluidde. De Hoogbo-IHoogboom menaars kregen naar aanleiding van het jubileum een ten-

De grondslag van de Hoog- toonstelling voorgeschoteld boomse heemkundige kring waarin heemkundige aspecten werd vijfentwintig jaar geleden werden afgewisseld met stands gelegd, naar aanleiding van de van lokale kunstenaars. viering van de honderdste ver- Hoofdbrok werd de officiële j aardag van de Sint-Jozefparo-voorstelling van het boek over chie. Via speurwerk in diverse de geschiedenis van de wijk. archieven werd toen de geschiedenis van de parochie vol- "De geschiedenis van Hoogledig gereconstrueerd en in boom is boeiende lectuur", brochurevorm gegoten. Maar zegt Raymond Roelands. Hij er kwamen zovele andere gege- stond vijfentwintig jaar gelevens boven water, die verder den aan de Hobonia-wieg saopzoekingswerk nodig maak- men met Pieter Van Velthoten. Sindsdien delven de leden ven, Roger Michels en Harry van de heemkundige kring in De Sitter. "Door jarenlang tientallen archiefstukken om speurwerk zijn we een heleboel het wel en wee van het vroegere belangrijke zaken over de wijk Hoogboom te achterhalen. te weet gekomen. Die gege-

Het zilveren jubileum van de vens werden nu gebundeld en vereniging moest met de nodi- uitgebracht". ge Iuister worden gevierd, zegt Raymond Roelands en Harhet bestuur van Hobonia. No- ry De Sitter kregen voor de tabelen, vrienden en sympathi- voorbereiding en publicatie santen van de kring tekenden van het nieuwe boek de steun present tijdens de officiële aca- van Paul Arren. Arren is de demische zitting die de festivi- archivaris van de vereniging en

Van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon

w„reac,_ . . 14u, De &n+ P a u l Pam

E«. wee. "HOBOMA"

tevens auteur van de prestigieuze Kastelenboekenreeks van Hobonia. Het drietal schreef tweehonderd pagina's vol en belicht een aantal thema's uitvoerig.

Naast een studie over de naamgeving van de wijk, wordt een hoofdstuk gewijd aan de parochie in al zijn facetten. Ook de militairen, die jarenlang in de kazerne Bauwin verbleven, nemen een stuk van de beschikbare ruimte van het boek in. Grasduinen in de naamgeving van straten en een hoofdstuk over de geschiedenis van de jarige heemkring vervolledigen het luxueus uitgegeven werk.

Wie een exemplaar wenst van het boek "Hoogboom, van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon", kan contact opnemen met Harry De Sitter, Vinusakker 60 in Kapellen (tel. 664.80.03) en betaalt 1.450 fr. per exemplaar.

62

De Kijker Wo 2 oktober 1996

Hoogboom

Van landelijk Ekers dorp tot parel aan de Kapelse kroon

De voorstelling van de jubileumuitgave "De geschiedenis van Hoogboom" vormde bet hoogtepunt van de viering van het 25jarig bestaan van heemkring Hobonia. In den Haasdam had een academische zitting plaats waar secretaris Harry De Sitter ta] van prominenten en afgevaardigden van het verenigingsleven van Hoogboom mocht verwelkomen. Voorzitter Raymond Roelands overliep de geschiedenis van Hobonia, terwijl ere-schooldirecteur Guido Boogaerts het geschiedenisboek voorstelde. Enkele ere-leden werden op passende wijze gevierd terwijl Lisette, Helga en An. de dames van de drijvende krachten achter Hobonia, Raymond Roelands (54), Harry De Sitter (48) en Paul Arren (55), met een bloemstuk werden bedacht. Burgemeester Jacky Buchmann bracht in herinnering dat Hoogboom als Ekerse wijk door een grenscorrectie bij Kapellen werd gevoegd. Voor Kapellen een goede zaak gezien behoorlijk wat inwoners van Hoogboom best bij kas zitten om via allerhande opcentiemen de gemeentekas te spijzen. En ook de betrokken bewoners die van Ekeren, nu de peperdure grootstad Antwerpen, zijn in hun schik gezien de belastingsaanslagen in Kapellen meevallen. In het geschiedenisboek, dat 208 bladzijden telt en verlucht is met meer dan honderd foto's en prachtige pentekeningen van Andre Marien. wordt de geschiedenis van de wijk in al zijn facetten belicht. Jarenlange opzoekingen staan in voor de waarde van het boek. De respectievelijke auteurs hebben zich niet enkel laten leiden door wat aan volkse waarheden van mond tot mond wordt doorgegeven. Met de nauwgezetheid, die van een verslaggever kan verwacht worden. werden alle gegevens verzameld. tegen elkaar afgewogen en nagetrokken. Het boek is voor alle geinteresseerde inwoners van Ekeren en Kapellen een waardevolle aanvulling van het boekenarsenaal. Voor de echte Hoogbomenaars is het een onmisbaar en waardevol document. Het is het resultaat van vele jaren enthousiaste heemkundige inzet en opzoekingswerk. In het gescheidenisboek zullen ta] van antwoorden op vragen rond namen en feiten in en om Hoogboom een passend antwoord krijgen. Hoe oud is Hoogboom, hoe is het gegroeid. sedert wanneer is er een kerk, wie woonde er in de kastelen De Oude Gracht, De Sterre, Haezeldonck. Waarvan komen namen als Haasdam, Duivelshoek, Moeder Mennekens. Wie waren Jan Van .Hoogboom, baron Osy de Zegwaart of Edward Bunge. Zat Hoogboom eerder rPerls op de wip tussen Ekeren en Kapellen, heeft Hoogboom vermaarde zonen en dochters voortgebracht, en hoe staat het met het verenigingsleven, de scholen, de kermissen en de processies. Aandacht gaat naar de straatnamen en naar typische dorpsfiguren. Tevens worden tal van eigen "aardigheidjes" uit de doeken gedaan. Wie belangstelling bezit voor de geschiedenis van Hoogboom kan het jubileumboek van Hobonia bestellen bij Raymond Roelands, Vmusakker 24, tel. 664.18.88. . De persvoorstelling van het boek, die kaderde in de viering van 25 jaar Hobonia, ging gepaard met een retro-tentoonstelling en een receptie met een pittig abdijbiertje en passende kaas en vleesbrood. Zoals wij het gewoon zijn van Hobonia was de academische zitting af, Tinne Smolders, viool, en Meike De Sitter, piano, stonden borg voor hoogstaande muziekstukjes. En ook het geschiedenisboek is zeker de moeite waard.

Burgemeester Jacky Buchmann feliciteert de auteurs

63

Het Laatste Nieuws Di 24 september 1996

Van dorp tot Kape se pare

■ KAPELLEN

De voorstelling van dejubileumuitgave «De geschiedenis van Hoogboom» vormde het hoogtepunt van de viering van het 25-jarig bestaan van heemkring Hobonia. In den Haasdam had een academische zitting plaats waar secretaris Harry De Sitter tal van prominenten en afgevaardigden van het verenigingsleven van Hoogboom mocht verwelkomen. Voorzitter Raymond Roelands overliep de geschiedenis van Hobonia, terwijl ereschooldirecteur Guido Boogaerts het geschiedenisboek voorstelde-. Enkele ereleden werden op Passende wijze gevierd terwijl Lisette, Helea en An, de dames van de drijvende krachten achter Hobonia, Raymond Roelands, Harry De Sitter en Paul Arren, met een bloemstuk werden bedacht. Harry De Sitter (zittend), Paul Arren (tweede van links) en Raymond Roelands (derde van links) schreven naar

Burgemeester Jack aanleiding van het zilveren Hobonia-jubileum een boek over de geschiedenis van Hoogboom.> Foto: Marc wouters Buchmann herinnerde er- honderd foto's en prachtige worden, werden alle gegevens Hoogboom al eerder op de aan dat Hoogboom als pentekeningen van André Ma- verzameld, tegen elkaar afge- wip tussen Ekeren en KaEkerse wijk door een erens- rien, wordt de geschiedenis van wogen en nagetrokken», zegt pellen en heeft Hoogboom correctie bij Kapellen werd de wijk in al zijn facetten be- Raymond Roelands. vermaarde zonen en dochgevoegd. «Het is een voor- licht. «Jarenlang opzoekings- in het geschiedenisboek ters voortgebracht. beeld van een geslaagd hu- werk staat in voor de waarde krijgt u tal van antwoorden op Wie belangstelling heeft welijk. En wij zijn bijzonder van het boek. De respectieve- vragen rond namen en feiten in voor de geschiedenis van fier deze _parel aan de Ka- lijke auteurs hebben zich niet en om Hoogboom. Hoe oud is Hoogboom kan het jubipelse kroon te mogen bezit- enkel laten leiden door wat aan Hoogboom. hoe is het ge- leumboek van Hobonia beten», zei de burgemeester. volkse waarheden van mond tot groeid. sinds wanneer is er een stellen bij Raymond Roe-

In het geschiedenisboek. mond wordt doorgegeven. Met kerk. wie woonde er in de kas- lands, Vinusakker 24. op het dat 208 bladzijden telt en de nauwgezetheid, die van een telen De Oude Gracht. De telefoonnummer voorzien is van meer dan verslaggever kan verwacht Sterre, Haezeldonck. Zat 03/664.18.88. — MWE

Het Nieuwsblad Di 24 september 1996

Geschiedenis van Hoogboom in boek vastgelegd

KAPELLEN — Naar aanlei- rien stond in voor de pentekeding van hun 25-jarige bestaan ningen. De respectieve auteurs, heeft de Kapelse Culturele Raymond Roelands, Harry De Heemkring Hobonia de 125-ja- Sitter en Paul Arren, hebben rige geschiedenis van de wijk zich niet enkel laten leiden Hoogboom te boek gesteld. door wat aan volkse waarheden Een beperkte redactie- en op- van mond tot mond wordt zoekploeg heeft bijna twee jaar doorgegeven. Met de nauwgegewerkt aan het boek dat de zetheid van heemkundigen titel meekreeg „Hoogboom, Werden alle gegevens vervan landelijk Ekers dorp tot zameld, tegen elkaar afgewoparel aan de Kapelse kroon". gen en nagetrokken. Ondanks

Het boek telt 215 pagina's, alle inspanningen zijn ze zich is opgesmukt met verschil- er van bewust dat de absolute lende foto's en geeft een gron- perfectie een utopie zal blijven. dig overzicht van het ontstaan en de groei van de wijk Hoog- Kazerne Bauwin boom. Voor het eerst worden de

Nog nooit werd er zoveel originele tekeningen van de werk gemaakt van de geschie- oorspronkelijke glasramen van denis van de wijk. André Ma- de Sint-Jozefskerk gepubliceerd. De eerste glasramen onder de loep. De geschiedenis werden ernstig beschadigd ge- leert dat een aantal van de durende de oorlogsjaren en tij- Hoogboomse kastelen geen delijk vervangen door gewoon lang leven beschoren zijn. De vensterglas. meeste vielen onder de slopers-

Nadien zijn nieuwe ontwer- hamer om plaats te maken voor pen opgesteld en uitgevoerd residentiële woningen. Het door vier bekende Belgische boek leert dat heel wat bekende glazeniers. Vlamingen Hoogboom uitko-

De geschiedenis van de ka- zen als vestigingsplaats. Onder zerne Bauwin krijgt een afzon- hen Lode Baekelmans, Maria derlijk hoofstuk dat voorlopig de Lannoy, Rocco Granata, is afgesloten op 27 november Pim Polak, Gilbert Stapelaere, 1995 met de beslissing van de Dora Van der Groen, Gert VerVlaamse regering om het mili- huist en Terry Van Ginderen. tair domein een nieuwe be- Het boek kost 1.450 frank stemming te geven als zone en is te bekomen bij Raymond voor openbaar nut en recreatie- Roelands, voorzitter van Hogebied. bonia, Vinusakker 24, 2950

Paul Arren neemt alle kaste- Kapellen, tel: 664.18.88. len en landhuizen in de wijk —F. S. E.

64