Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:48 PM Page 1
Μεταλλευτικά Νέα
χτες , σήμερα , αύριο Τεύχος 03 • Μάρτιος - Απρίλιος 2013 • διανέμεται δωρεάν
Πρόσκληση σ΄έναν ειλικρινή διάλογο Μεσολάβησαν πολλά γεγονότα στην περιοχή της ΒΑ Χαλκιδικής, μετά την έκδοση του πρώτου φύλλου “Μεταλλευτικά Νέα” αλλά και της έκτακτης έκδοσης που αφορούσε το μεγάλο συλλαλητήριο της πραγματικής κοινωνίας της ΒΑ Χαλκιδικής, που έγινε στη Μ. Παναγία στις 2 Μαρτίου. Ίσως συμβούν και άλλα γεγονότα, που πιθανώς να καταστήσουν ανεπίκαιρα και τα όσα γράφονται αυτή τη στιγμή. Η εταιρεία μας όμως πιστεύει, ότι το θολό μέχρι πρότινος τοπίο αρχίζει δειλά - δειλά να ξεκαθαρίζει. Έχουν διαμορφωθεί κάποια δεδομένα πάνω στα οποία αξίζει νομίζουμε να οικοδομηθεί μια συζήτηση με ανοιχτά χαρτιά και χωρίς παραμορφωτικούς φακούς που η εμπειρία μας έχει
σελ.2 Εργασία ή ανεργία; σελ. 3 Ο μύθος της σκόνης που ταξιδεύει. σελ.4-5 Στρατώνι: Τα “Κόκκινα Νερά” που πήραν Γαλάζια Σημαία. σελ.6 Διαβούλευση μέχρι τελικής πτώσης; σελ.7 Η αλήθεια για τα 11.000.000 ευρώ.
αποδείξει ότι οδηγούν σε υπερβολές, παρερμηνείες και ακρότητες.
να κάνει πλιάτσικο, ούτε να διχάσει, ούτε να δικάσει και να καταδικάσει κανέναν.
Ένα δεδομένο για μας είναι το ζεστό αγκάλιασμα που εισπράξαμε από την κοινωνία των Μαδεμοχωρίων, έπειτα από την πρωτοφανή επίθεση που σημειώθηκε στο εργοτάξιο των Σκουριών. Αυτή η μέχρι πρότινος βουβή κοινωνία βγήκε μπροστά με δυναμισμό και χωρίς πολιτικές παροτρύνσεις. Είπε και έδειξε σ’ όλο το πανελλήνιο ότι στηρίζει την επένδυση, που γίνεται στην περιοχή, όχι σαν αναγκαίο κακό ή επιβεβλημένη κατάσταση, γιατί πάνω απ’ όλα γνωρίζει από πρώτο χέρι το έργο που έχει προσφέρει η εταιρεία κατά την 8ετή παρουσία της στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Γιατί πάνω απ’ όλα αναγνωρίζει αυτή η κοινωνία, ότι η εταιρεία δεν ήρθε ούτε
Βρίσκεται εδώ μ’ ένα επενδυτικό πλάνο, που ακόμη και οι πιο κακόπιστοι επικριτές του γνωρίζουν οτι βασική του προτεραιότητα είναι η προστασία και η αποκατάσταση του περιβάλλοντος, πάνω στην οποία στηρίζεται η οικονομική του βιωσιμότητα. Η απόδειξη αυτού που λέμε είναι οι υπεραξίες που έχουν δημιουργηθεί στο μεταλλευτικό πεδίο της περιοχής. Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Αν δεν είχαν επενδυθεί πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ σε έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης και αναβάθμισης και εάν επίσης δεν τηρούσαμε όλες τις δεσμεύσεις μας σε ζητήματα εργασιακής ειρήνης και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης όλα τα
προηγούμενα χρόνια, κανένας επενδυτής σ’ αυτή την πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση δε θα έβλεπε με επενδυτικό ενδιαφέρον τα πλούσια κοιτάσματα της ΒΑ Χαλκιδικής. Η Eldorado δεν είδε κατά το κοινώς λεγόμενον «φως και μπήκε» για να κάνει αρπαχτή, όπως θέλουν να νομίζουν κάποιοι. Δεν ήρθε να επενδύσει 1 δισ δολάρια για να μολύνει και να σκορπίσει τον όλεθρο και την καταστροφή. Ήρθε να επενδύσει 1 δισ δολάρια, γιατί διαπίστωσε ότι στα Μεταλλεία Κασσάνδρας υπάρχει μια νοικοκυρεμένη κατάσταση και ένα ώριμο μεταλλευτικό σκηνικό, λόγω της προϊστορίας και της κουλτούρας, που έχει η ΒΑ Χαλκιδική. Όμως ας μη ξεγελιόμαστε, επενδύσεις με καταδρομικές εφόδους, μολότοφ, ΜΑΤ και σκηνές βίας δεν γίνονται. Το πιο εύκολο για έναν επενδυτή είναι να φύγει. Τον έχει ζήσει η τοπική κοινωνία αυτόν τον εφιάλτη. Νιώθουμε βέβαιοι ότι δε θέλει να τον ξαναζήσει γι’ αυτό και παραμένουμε εδώ καλώντας και τη μερίδα, των φανατικών αμφισβητιών αυτής της επένδυσης σε έναν ειλικρινή διάλογο χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, χωρίς ΜΑΤ, χωρίς κραυγές, χωρίς μαύρες σημαίες... Αν το θέλουν και το μπορούν είμαστε στη διάθεση τους.
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 2
Μεταλλευτικά Νέα
02 τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
Εργασία ή ανεργία; Στο 61,7% η ανεργία στους νέους. Πάνω από 6.000 αιτήσεις στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός. ποιοι είναι και όταν οι «λέξεις» μιλούν τα «λόγια» περισσεύουν. Θανάσης. Άνεργος εργάτης ετών 62. Μια ανάσα πριν τη σύνταξη. Χρειάζεται λίγα ένσημα για να βγει από το αδιέξοδο. Μας κοιτάει στα μάτια. Στα δικά του μάτια δεν εμφανίστηκε ούτε μια ευκαιρία τα τελευταία τρία χρόνια. Αυτό που διεκδικεί είναι μια θέση εργασίας. Οι αριθμοί δεν ψεύδονται. Μαρτυρούν ότι η πλειοψηφία μέχρι τώρα μένει σιωπηλή… 07:10 π.μ. Στρατώνι. Το βροχερό πρωινό μοιάζει ήρεμο. Δεν είναι όμως και τόσο ήρεμο για αυτούς που περνούν το κατώφλι του λογιστηρίου της Ελληνικός Χρυσός. Οι προσωπικές τους ιστορίες, καταφέρνουν να πουν
Μεταλλευτικά Νέα
χτες, σήμερα, αύριο
Ιδιοκτήτης
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ
Έδρα: Λεωφόρος Β. Σοφίας 23Α Αθήνα, Τ.Κ. 10674 press@gr.eldoradogold.com 214 68 70 000 23760 25000 Β. Εκδότης και Διευθυντής Σύνταξης: Γεωργαντζής Κώστας Στρατώνι Χαλκιδικής, 63082 τηλ. 23760 25080 Εκτύπωση: τυπογραφείο Καμπούρη Αγ. Όρους 6, Ν. Μουδανιά Χαλκιδική, 63200 τηλ. 23730 24331
την ανεργία στο 37%, ως γυναίκα με δείκτες της τάξεως του 32%, ενώ ως κλάδος βρίσκεται σε χειρότερη θέση με τους 8 στους 10 μηχανικούς να ψάχνουν αντικείμενο. Ο Θανάσης με βάση τα δεδομένα στην αγορά εργασίας μπήκε πολλές φορές απλά και μόνο λόγω ηλικίας στο περιθώριο. Είναι ενδει-
Απέναντι σ’ αυτή την λίστα υπάρχει μια άλλη με εξίσου σημαντικούς αριθμούς. 6.145 αιτήσεις. Μόνο σε λίγα χρόνια. 2.544 αιτήσεις μόνο στο 2012. 362 αιτήσεις μόνο τον Ιανουάριο του 2013. Με σημείο αναφοράς τις 800 θέσεις που δημιουργήθηκαν μέσα στο 2012, και τον σχεδιασμό για 5.000 θέσεις άμεσης και έμ-
κτικό ότι καθημερινά 1.000 εργαζόμενοι βλέπουν την πόρτα της... απόλυσης, ενώ η ανεργία στο σύνολο του πληθυσμού τον Νοέμβρη του 2012 χτύπησε το ρεκόρ του 27%.
μεσης απασχόλησης. Μια λίστα που αποδεικνύει ότι αυτοί που αναζητούν μια θέση στην Ελληνικός Χρυσός είναι περισσότεροι απ’ αυτούς που διεκδικούν μια θέση… απέναντί της.
Παναγιώτης. Άνεργος περιβαλλοντολόγος, ετών 24. Τα όνειρά του μεγάλα. Οι φιλοδοξίες του ισχυρές. Σπούδασε περιβαλλοντολόγος από συνείδηση. Η επιθυμία του είναι να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Ολυμπιάδα. Αυτό που ψάχνει είναι μια θέση εργασίας. Μαρία. Άνεργη μηχανικός, ετών 35. Δούλευε στην Θεσσαλονίκη. Μετρά ήδη 2 χρόνια ανεργίας. Έψαξε τα πάντα και παντού. Αυτό που ψάχνει είναι ένας αξιοπρεπής τρόπος για να μεγαλώσει το παιδί της. Τρία διαφορετικά προφίλ ανέργων. Μια κατηγορία. Αυτή που δεν αναζητά απλά μια ευκαιρία. Αλλά το αυτονόητο δικαίωμά στην αξιοπρέπεια μιας ασφαλούς εργασιακής προοπτικής. Τρία διαφορετικά προφίλ ανθρώπων ενδεικτικά της ελληνικής πραγματικότητας. Ο Παναγιώτης αντιπροσωπεύει μια κατηγορία που ζει με την ανεργία. Οι 6 στους δέκα νέους 15 - 24 ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι άνεργοι (ποσοστό 61,7%). Η Μαρία εντάσσεται σε 3 δύσκολες κατηγορίες. Ηλικιακά βρίσκεται αντιμέτωπη με δείκτες που ανεβάζουν
Καθημερινή εικόνα στα γραφεία της “Ελληνικός Χρυσός” στο χώρο που συμπληρώνονται αιτήσεις εργασίας.
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 3
Μεταλλευτικά Νέα
τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
03
Η “σιωπηλή” πλειοψηφία έσπασε τη σιωπή της και είπε πολλά Αίσθηση προκάλεσε η συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής του Δήμου Αριστοτέλη και ομάδας δημοσιογράφων που επισκέφτηκαν τη Δευτέρα, 8 Απριλίου το Δήμο προσκεκλημένοι από την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός με σκοπό να δουν από κοντά τις εγκαταστάσεις της εταιρείας, αλλά και να ενημερωθούν επάνω σε θέματα που αφορούν το επενδυτικό σχέδιο της εταιρείας. Μετά την επίσκεψη των εγκαταστάσεων του μεταλλείου της Ολυμπιάδας, οι περίπου 15 δημοσιογράφοι συναντήθηκαν στο Στρατώνι με τους προέδρους και εκπροσώπους 11 Μαντεμοχωρίων από τα
16 και δύο αντιδημάρχους της δημοτικής ενότητας Σταγείρων Ακάνθου και Αρναίας. Η συνάντηση με τους εκπροσώπους της πραγματικής τοπικής κοινωνίας αποτέλεσε «δημοσιογραφική αποκάλυψη» για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ. Οι περισσότεροι από τους οποίους μέχρι τότε είχαν σχηματίσει την εντύπωση, ότι η πλειοψηφία των κατοίκων του Δήμου Αριστοτέλη τασσόταν κατά του έργου της Ελληνικός Χρυσός. Τα φαινόμενα απατούν και οι επισκέπτες δημοσιογράφοι το κατάλαβαν για τα καλά... Συνάντηση εκπροσώπων Τύπου με τους προέδρους των Τοπικών και Δημοτικών Κοινοτήτων της σιωπηλής πλειοψηφίας του Δήμου Αριστοτέλη.
Θα ακολουθήσει εκτενέστερο ρεπορτάζ στο επόμενο τεύχος.
“Η εταιρεία είμαστε εμείς...” Οι αριθμοί δεν ψεύδονται. Μαρτυρούν ότι η πραγματική πλειοψηφία μέχρι τώρα, μέ νει σιωπηλή. “Κατάγομαι από την περιοχή. Στην οικογένεια έχουμε ιστορία στα μεταλλεία.
Τσιτσάνης Παύλος Γεωλόγος
Ο παππούς μου ήταν γεωτρυπανιστής. Μικρό παιδί έκανα συλλογές από πετρώματα. Πάντα με ενδιέφερε να εργαστώ εδώ και γι αυτό σπούδασα Γεωλογία. Σίγουρα αν δεν μου δινόταν αυτή η ευκαιρία, θα ήμουν
άνεργος, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν στο αντικείμενό μου επιχειρήσεις που μπορούν να απορροφήσουν νέους από τον κλάδο μας. Το έργο αυτό αποτελεί μια όαση στην Ελλάδα του σήμερα. Θεωρώ ότι αν επιθυμούμε να λεγόμαστε σύγχρονο κράτος πρέπει να δούμε ότι η κοινωνία σήμερα βασίζεται σε διάφορους πυλώνες. Στην Ελλάδα ο τουρισμός είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης. Δεν είναι όμως απαγορευτικό να υπάρχουν κι άλλοι τομείς που να συμβάλλουν σταθερά και μακροπρόθεσμα στην τόνωση της ελληνικής οικονομίας. Η μεταλλευτική είναι ένας κλάδος στον οποίο δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα, ενώ έχουμε πολλά εκμεταλλεύσιμα πεδία. Ο συνδυασμός και η ανάπτυξη όλων των τομέων οικονομίας είναι το καλύτερο για κάθε χώρα.”
“Εργάζομαι στην εταιρεία ένα χρόνο. Κατάγομαι από το Παλαιοχώρι. Για μένα ό,τι πιο σημαντικό για τα σημερινά δεδομένα αποτελεί η εργασία μου εδώ. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι
Θεοπίστη Βλάχου Υπάλληλος Τμήματος Προσωπικού
αγαπά αυτόν τον τόπο, ότι νοιάζεται και ανησυχεί περισσότερο από μας που ζούμε εδώ. Το θέμα είναι ότι εμείς
εμπιστευόμαστε και τις μελέτες της εταιρείας και το επιστημονικό προσωπικό. Κάποιοι πρέπει να εμπιστευτούν λοιπόν κι εμάς. Δε μπορεί να γνωρίζει κάποιος που μένει στο Κιλκίς ή στην Αθήνα, τι συμβαίνει εδώ στο περιβάλλον και αν έχει επιπτώσεις το έργο στην περιοχή. Ας μου πουν ποιες είναι οι εναλλακτικές που θα έχω εγώ και κάθε εργαζόμενος στην εταιρεία, σε περίπτωση που κλείσει. Ας μας πουν τι κάνουν εκείνοι για το δικό τους περιβάλλον. Ας κοιτάξουν τα δικά τους σπίτια και να αφήσουν κι εμάς να κοιτάξουμε τα δικά μας. Δεν χρειάζομαι προστάτες. Μπορώ να προστατεύσω τη δική μου ζωή. Κανείς δεν μπορεί να με πείσει ότι νοιάζεται για το περιβάλλον αν πρώτα δεν με πείσει ότι δεν υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα πίσω από όλα αυτά.”
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 4
Μεταλλευτικά Νέα
04 τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
Τα «Κόκκινα Νερά» που Έρευνα σε μια από τις παλιές περιβαλλοντικές «ισ τορίες» του Στρατωνίου Ρεπορτάζ για το πρόβλημα, τ ην αντιμετώπισή του και τη σημερινή εικόνα
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
Δεκέμβριος 2002 Στρατώνι. Ο φάκελος… ανοίγει. Ακραία καιρικά φαινόμενα, προκαλούν διαρροή λάσπης και όξινων νερών. Το «κόκκινο χρώμα» της θάλασσας, γίνεται σημαία της αντιμεταλλευτικής εκστρατείας.
Τι πραγματικά συνέβη στις 10 Φεβρουαρίου 2010 Οι μαρτυρίες των κατοίκων είναι ενδεικτικές: «Δεν είχαμε σπίτια, δρόμους, νερό και ρεύμα. Θέλαμε να πιστέ-
Το πόρισμα του ΤΕΕ, της 10ης Ιουνίου 2010, είναι συγκεκριμένο και δίνει όλες τις απαντήσεις. Αποδίδει την πλημμύρα στα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα - 164 mm βροχής σε λίγες ώρες (σε 6 ώρες, βροχή 3 μηνών) - στην ανεπάρκεια της υπάρ-
Μάρτιος 2003 Μετά την αποχώρηση της TVX/KINROSS και το «λουκέτο» στα Μεταλλεία Κασάνδρας, οι εργαζόμενοι προσπαθούν χωρίς αμοιβή να διαχειριστούν το φαινόμενο «όξινα νερά». Χωρίς τη στήριξη κανενός. Ούτε του κράτους.
Φεβρουάριος 2010 Οκτώ χρόνια μετά το 2002. Οι ίδιες, ακραίες καιρικές συνθήκες. Το ίδιο σενάριο κινδύνου. Διαφορετικά, ωστόσο, αποτελέσματα. Η όξινη απορροή ελέγχεται σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό. Το φαινόμενο λειτουργεί ως «τεστ» για την Ελληνικός Χρυσός.
Σήμερα Συγκεκριμένες, στοχευμένες Περιβαλλοντικές παρεμβάσεις (Νέα Μονάδα Επεξεργασίας Υδάτων, λιθογόμωση, διευθέτηση του ρέματος Γιαννάβου) και τεχνογνωσία έχουν σαν αποτέλεσμα το φαινόμενο «όξινη απορροή», να τεθεί υπό πλήρη έλεγχο.
ψουμε ότι κάποιος έφταιγε για αυτήν την καταστροφή – θέλαμε να εκτονώσουμε την οργή μας», λέει η 30χρονη Ειρήνη, που εξηγεί ότι ήταν δύσκολο να πιστέψουν ότι πρόκειται για έργο της φύσης. Και έτσι έγινε. Η καταστροφή αποδόθηκε με μεγάλη ευκολία στην εταιρεία και τις “αποθέσεις” της. Η απάντηση ήρθε από το ΤΕΕ, που έκλεισε οριστικά το φάκελο προτείνοντας μια ολοκληρωμένη μελέτη διαχείρισης φυσικών κινδύνων.
χουσας αντιπλημμυρικής υποδομής του Στρατωνίου και στα ελλιπή μέτρα πολιτικής προστασίας (ευθύνης δημοσίου).
Η θάλασσα βάφτηκε… κόκκινη από τα όξινα νερά; Οι επιστήμονες της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ απαντούν. Εξηγούν πως περιορίστηκε στην πράξη το φαινόμενο της όξινης απορροής στο Στρατώνι, με αποτέλεσμα ακόμα και μια τέτοια πλημμύρα να
λειτουργήσει ως σκληρό test αντοχής έργων και μέτρων. Είναι ενδεικτικό ότι και σε επόμενες κρούσεις κινδύνου, οι επιπτώσεις ήταν σχεδόν μηδενικές.
Πλήρης έλεγχος των όξινων νερών Η Ελληνικός Χρυσός βρέθηκε από την αρχή αντιμέτωπη με το φαινόμενο της όξινης απορροής και, για να το περιορίσει, δρομολόγησε τα ακόλουθα έργα: Μια δεύτερη μονάδα κατεργασίας νερών στην περιοχή του Μάντεμ Λάκκου, που κατασκευάστηκε το 2008, πέραν της ήδη υπάρχουσας στο Στρατώνι. Η παράλληλη λειτουργία των δύο μονάδων παρέχει στην εταιρεία τη δυνατότητα καλύτερης διαχείρισης μεγάλων ποσοτήτων όξινων νερών σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων. Η νέα Μονάδα Νερού, δυναμικότητας 450 κυβικών μέτρων ανά ώρα, στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου τέθηκε σε κανονική λειτουργία από τις αρχές του 2010. Τα οφέλη από την λειτουργία της, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα της Ελληνικός Χρυσός, είναι πολλαπλά: • Η συνολική δυναμικότητα κατεργασίας όξινων νερών έχει διπλασιαστεί. Με αυτόν τον τρόπο θωρακίζεται περιβαλλοντικά η ευρύτερη περιοχή του Στρατωνίου, ειδικά σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών συνθηκών. • Διασφαλίζεται η προστασία των εδαφικών και υδάτινων πόρων. • Βελτιώνονται τα ποιοτικά
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 5
Μεταλλευτικά Νέα
τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
05
πήραν Γαλάζια Σημαία! και ποσοτικά χαρακτηριστικά των νερών του ρέματος (Κοκκινόλακα) ενώ παρέχεται η δυνατότητα άμεσης αξιοποίησης των νερών στην άρδευση.
η άλλως. Πιστεύουμε ότι ο τόπος μας κινδυνεύει από την απουσία αυτών. Τι θα συνέβαινε στο Στρατώνι σε παρόμοιες περιπτώσεις χωρίς την Ελληνικός Χρυσός;».
Κλείσιμο παλαιών στοών στο μεταλλείο του Μαντέμ Λάκκου
Σήμερα το βλέμμα στρέφεται στο μέλλον
Σε μια προσπάθεια σταδιακής ποσοτικής και ποιοτικής αποκατάστασης των νερών η Ελληνικός Χρυσός προχώρησε σε εργασίες λιθογόμωσης των παλαιών στοών του μεταλλείου Μάντεμ Λάκκου. Την περίοδο 2006 - 2011 λιθογομώθηκαν συνολικά 156.073 κ.μ. κενών. Τα οφέλη είναι ήδη ορατά. Η ποσότητα των νερών μεταλλείου μειώθηκε αισθητά ενώ βελτιώνεται σημαντικά η ποιότητά τους – το pH ανέβηκε κατά 2-3 μονάδες.
Διευθέτηση του ρέματος του Γιαννάβου
Η νέα μονάδα νερού στο Μαντέμ Λάκκο, που ολοκληρώθηκε το 2010
βραβεύεται πλέον εδώ και μερικά χρόνια με γαλάζια σημαία. Οι κάτοικοι της περιοχής δεν σκέφτονται το χθες. Αγωνιούν για το αύριο. Οι μαρτυρίες τους είναι γροθιά στο στομάχι. Αν οι ίδιοι δεν ανησυχούν για το «δικό τους» περιβάλλον, τα «δικά τους» νερά... τότε ποιος δικαιούται να μιλά για
ανησυχία; Μια ηλικιωμένη ξεσπά. Υποστηρίζει ότι οι δύσκολες μέρες ήταν οι μέρες που τα μεταλλεία Κασσάνδρας έμειναν «ορφανά». «Ποιος θα έλεγχε αυτά τα φαινόμενα; Νομίζουν ότι η περιοχή κινδυνεύει από τις μεταλλευτικές εταιρείες. Η μεταλλοφορία υπάρχει ούτως
• Σε έναν σχεδιασμό που δομείται στην “Αρχή της Παράλληλης Αποκατάστασης”. • Στο μεγαλύτερο στην Ευρώπη ολοκληρωμένο “Σύστημα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης”. • Σε ένα πλάνο ενιαίου μεταλλευτικού πεδίου. • Σε έναν οικονομικό σχεδιασμό, που περιλαμβάνει την περιβαλλοντική αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής του Στρατωνίου, η οποία έχει υποστεί στο παρελθόν μεγάλη επιβάρυνση λόγω έλλειψης περιβαλλοντικού νομοθετικού πλαισίου. • Σε μια περιοχή με ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος στην πράξη.
Με τη βοήθεια της κατασκευής ειδικού φράγματος συλλογής νερών καθώς κι ενός καναλιού, κατά μήκος του ρέματος του Γιαννάβου, αποτρέπεται η είσοδος βρόχινων νερών σε παλιές εκμεταλλεύσεις της δεκαετίας του 60΄- 70΄που μέσω καθιζήσεων επικοινωνούν με την επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα αυτού του έργου, έχει μειωθεί αισθητά η ποσότητα των νερών που καταλήγουν με όξινη μορφή στην περιοχή του Στρατωνίου κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων.
Στρατώνι 2013 Η επόμενη μέρα, ανήκει στους κατοίκους του. 11 χρόνια μετά η ιστορία ξαναγράφεται και έχει καλό τέλος. Η παραλία του Στρατωνίου
Πανοραμική όψη της παραλίας Στρατωνίου. Η παραλία που φιλοξενεί τις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός, βραβεύτηκε με γαλάζια σημαία.
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 6
Μεταλλευτικά Νέα
06 τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
Πόσο στοιχίζει ένα χρέος; Η Ελληνικός Χρυσός πλήρωσε 11 εκατομμύρια... άλλα τόσα η Kinross/TVX Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι κύκλοι των αντιδρώντων προς την επένδυση επαναφέρουν τους όρους με τους οποίους έγινε η μεταβίβαση των Μεταλλείων Κασσάνδρας προς την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. Για την αποκατάσταση της αλήθειας η TVX (προηγούμενη εταιρεία που είχε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης στην περιοχή), πτωχεύοντας άφησε πίσω της χρέη 22 εκ. ευρώ: 16 εκ. ευρώ για μισθούς και δικαιώματα εργαζομένων και 6 εκ. ευρώ για την αποκατάσταση εργολάβων. Η KINROSS (μητρική της TVX) θα κατέβαλλε 11 εκ. ευρώ και θα «έφευγε», ενώ άλλα 11 εκ. ευρώ θα κατέβαλλε το νέο επενδυτικό σχήμα. Στην ουσία και στην πράξη, και τα 22 εκ. ευρώ διατέθηκαν μόνο για την πληρωμή εργαζομένων και τοπικών εργολάβων. Πρόκειται για διαδικασία πώλησης από ιδιώτη σε ιδιώτη. Το δημόσιο ουσιαστικά μεσολάβησε για να διεξαχθεί η μεταβίβαση. Η αξία των Μεταλλείων Κασσάνδρας ήταν τη δεδομένη χρονική στιγμή μείον 22 εκ. ευρώ (χρέη). Αν προστεθούν και 3 εκ. ευρώ, όσο δηλαδή αποτιμήθηκε η επεξεργασία των νερών που ήταν και είναι διαρκής, η αξία του μεταλλείου υπολογίστηκε στα μείον 25 εκ. ευρώ. Και αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι τα έτη 2004 - 2005 ήταν «νεκρά», προστίθεται ένα επιπλέον κόστος της τάξεως των 12 εκ. ευρώ από την αρχή για το νέο επενδυτικό σχήμα. Γεγονός είναι πώς για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται για την εκμετάλλευση των μεταλλείων στην περιοχή, αποδίδονται 3,5 ευρώ προς την τοπική κοινωνία και το δημόσιο, μετά από μελέτη και του
Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αναλογία αυτή τα λέει όλα. Η μη λειτουργία των μεταλλείων, πέραν του κόστους αποκατάστασης (το οποίο είναι πολύ μεγάλο), θα σημάνει και τον οικονομικό μαρασμό της περιοχής. 4.000 άνθρωποι άμεσα εξαρτώμενοι από τα μεταλλεία και υπερδιπλάσιος αριθμός ελευθέρων επαγγελματιών και τοπικών υπεργολάβων με τις οικογέ-
λοντικής αποκατάστασης που έχει γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια (πρόκειται για την εξυγίανση του χώρου απόθεσης των αποβλήτων των παλαιότερων εκμεταλλεύσεων στην περιοχή της Ολυμπιάδας) και προβάλλουν έναν οικολογικό όλεθρο. Αγνοούν ότι η μεταλλευτική δραστηριότητα αποτελεί τον κυριότερο λόγο προστασίας του περιβάλ-
νειές τους ξαφνικά καθίστανται μη παραγωγικοί, άνεργοι και με όλες τις αυτονόητες συνέπειες. Είναι η συντριπτική πλειοψηφία του Δήμου Αριστοτέλη. Οι αντιδράσεις της μικρής μειοψηφίας των κατοίκων σχετικά με το περιβάλλον είναι εξίσου «ύποπτες». Υποκινούμενοι από μια μερίδα όψιμων οικολογούντων που κινούνται στην περιοχή τα τελευταία 25 χρόνια, τρομοκρατούν την κοινή γνώμη με αναλήθειες και ψεύδη που στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Αγνοούν καταρχήν ότι στη ΒΑ Χαλκιδική συντελείται αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο έργο περιβαλ-
λοντος στην περιοχή, γιατί η βασική της αρχή είναι «δρω και αποκαθιστώ», προβάλλουν ψευδώς την καταστροφή με τεράστια νούμερα, ενώ δεν έχουν μπει καν στον κόπο να διαβάσουν τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την εξέλιξή της στην περιοχή. Τρομοκρατούν, τρομοκρατούν... Ξεχνάνε πως η μη ύπαρξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή, θα είναι αυτή που θα σημάνει τον κώδωνα του περιβαλλοντικού κινδύνου. Ποιος και με τι κόστος θα διαχειριστεί τα όσα θα «ξεβράζουν» τρία κλειστά μεταλλεία; Οι ίδιοι είναι αδύ-
νατο να το κατορθώσουν. Ξέρουμε πολύ καλά πως οι τωρινές περιβαλλοντικές ανησυχίες τους έχουν να κάνουν με αυτό που ονειρεύονται: την καταπάτηση κάθε σπιθαμής γης προκειμένου να δομηθεί ανεξέλεγκτα και αυτό το κομμάτι της Χαλκιδικής. Προβάλλουν ότι θα καταστραφούν πάνω από 300.000 στρέμματα δάσους, όταν η επένδυση αυτή καθαυτή δεν θα καταλάβει παρά μόνο το 0,4% της συνολικής δασικής έκτασης της ΒΑ Χαλκιδικής και μάλιστα με την υποχρέωση της αποκατάστασης. Ποιους εξυπηρετεί τελικά η τρομολαγνεία για το περιβάλλον; Η αντίδραση αυτής της μειοψηφίας έχει, όμως, καταστροφικές συνέπειες για την ίδια την τοπική κοινωνία. Την έχουν διχάσει με την προπαγάνδα τους. Απειλούν, προπηλακίζουν και βιαιοπραγούν όχι μόνο σε βάρος των εργαζομένων και των οικογενειών τους, αλλά και σε βάρος όποιου «τολμήσει» να ξεστομίσει το παραμικρό θετικό στοιχείο για την εκμετάλλευση των μεταλλείων στην περιοχή. Οι υποστηρικτές τους, όμως, αποτελούν συντριπτική πλειοψηφία. Ξέρουν πως ο αγώνας τους για το μεροκάματο, για την ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων και για την ανάπτυξη της ίδιας της περιοχής περνάει μέσα από τα μεταλλεία. Η περιοχή μας έχει ιστορία και συνέχεια σε βάθος 4.000 χρόνων συνδυασμένη με τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Γενιές και γενιές έχουν έρθει εδώ από όλα τα μήκη και πλάτη της γης για να εργαστούν, να δημιουργήσουν, να αναπτυχθούν. Αποδεικνύεται έτσι η αειφορία και η συνεχής δυναμική της. Ισμέτ Αλή Χότζα
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 7
Μεταλλευτικά Νέα χτες , σήμερα , αύριο
τεύχος 03
07
Project2_ΚΑΤΕΡΙΝΑ 1:Layout 1 4/16/13 3:49 PM Page 8
Μεταλλευτικά Νέα
08 τεύχος 03
χτες , σήμερα , αύριο
Διαβούλευση μέχρι τελικής πτώσης;
ΜΠΕ
Τα τελευταία εννέα (9) χαν παράγοντες της Περιφέ- ενημερωθούν για το τι πραγ- ρωθούν οι πολίτες για ένα ζήχρόνια η Ελληνικός Χρυσός ρειας, της Νομαρχιακής Αυ- ματικά περιλαμβάνεται στα τημα, να συζητηθούν τα επιέχει πραγματοποιήσει δια- τοδιοίκησης, εκπρόσωποι σχέδια της μεταλλευτικής χειρήματα όλων των βουλεύσεις και ανοιχτές συ- δήμων, βουλευτές, τοπικοί δραστηριότητας για την πε- πλευρών και στο τέλος να ζητήσεις με κάθε πιθανό σύλλογοι και φορείς, καθώς ριοχή. Είναι οι ίδιοι κύκλοι καταλήξει σε ένα συμπέρασυνομιλητή. Η Μελέτη Περι- και πολίτες που είχαν δηλώ- που σήμερα κατηγορούν την σμα και μια απόφαση. Βασιβαλλοντικών Επιπτώσεων σει την αντίθεσή τους στη με- εταιρεία και την κυβέρνηση κές προϋποθέσεις είναι η (ΜΠΕ) έχει γίνει φύλλο και ταλλευτική δραστηριότητα. ότι δεν υπήρξε δημόσια δια- ύπαρξη διάθεσης από όλες τις φτερό από ιθύνοντες πλευρές να βγει ένα και μη. Επιδιωκόμενος συμπέρασμα βάση της στόχος από την εταιγνώμης της πλειοψηρεία ένας: Να προχωφίας των συμμετερήσει το επενδυτικό χόντων, καθώς και ο έργο με την έγκριση σεβασμός αυτού του των αρμόδιων φορέων συμπε- ράσματος από και την στήριξη της τοόλους, ακόμη και αν πικής κοινωνίας. Αυτός τελικά κάποιοι δεν ο στόχος επιτεύχθηκε συμφωνήσουν με το σε πολύ μεγάλο τελικό αποτέλεσμα. βαθμό. Επομένως, αφού Το Μάιο του 2006 ήδη έχει πραγματουποβλήθηκε η Προμεποιηθεί μια τέτοιου είλέτη Περιβαλλοντικών δους διαβούλευση, Επιπτώσεων (ΠΠΕ). αφού έχουν απαντηΎστερα από 3½ χρόθεί όλα τα ζητήματα νια, το Σεπτέμβριο του πολλαπλές φορές και 2009, εκδόθηκε η θετα επιστημονικά δετική γνωμοδότηση από δομένα δεν αλλάζουν το τότε Υπουργείο ΠΕσύμφωνα με το τι Χωριά που γειτνιάζουν με τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός. ΧΩΔΕ με τη σύμφωνη συμφέρει τον καθένα γνώμη των συναρμόδιων Για την ιστορία αξίζει ν’ ανα- βούλευση. Μέσα σ’αυτό το ανά πάσα στιγμή, μήπως πρέυπουργείων. Όλο αυτό το φερθεί ότι, τη μέρα της δημό- κλίμα γνωμοδοτεί το Νομαρ- πει να αναρωτηθούμε όλοι τι διάστημα είχε γίνει ευρέως σιας διαβούλευσης στον χιακό Συμβούλιο Χαλκιδικής εξυπηρετεί πλέον το αίτημα γνωστό το επενδυτικό σχέδιο Πολύγυρο κύκλοι αντιδρών- το Δεκέμβριο του 2010 ομό- της περαιτέρω διαβούλευσης; της εταιρείας, γεγονός που το των στη μεταλλευτική οργά- φωνα υπέρ της επένδυσης, Δεδομένης της προσπάενώ τον Ιούλιο του 2011 εγ- θειας παρεμπόδισης των ποκρίνεται η ΜΠΕ από το λιτών να παρευρεθούν στην ΥΠΕΚΑ και τα συναρμόδια προηγούμενη διαβούλευση, υπουργεία. Ακολουθεί η έγ- καθώς έτσι έμεινε το έδαφος κριση των τεχνικών μελετών ελεύθερο και εύφορο για την για την Ολυμπιάδα και τις παραπληροφόρηση και τη Σκουριές το Φεβρουάριο του διασπορά τεχνητών φόβων 2012. Όλες οι αποφάσεις της χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος Πολιτείας είναι διαθέσιμες διαρροής της αλήθειας και στο διαδίκτυο για κάθε ενδια- της πραγματικότητας, μήπως φερόμενο. τελικά είναι υποκριτικό το αίΑπαντήσεις, γραπτές και τημα της νέας διαβούλευσης προφορικές, έχουν δοθεί από και γίνεται καθαρά για χάρη την πλευρά της Ελληνικός των εντυπώσεων; Χρυσός σε όλες τις αιτιάσεις Τελικά πρέπει να αναρωτηπερισσότερες από μία φορά θούμε εάν και κατά πόσο όλοι Έτος 2053... και η διαβούλευση συνεχίζεται. και προς όλες τις πιθανές κα- μας είμαστε διατεθειμένοι να τευθύνσεις. Όλες βρίσκονται συμμετέχουμε σε ατελείωτες κατέστησε πολλές φορές νωσαν στην Ιερισσό αντι- αναρτημένες στο διαδίκτυο διαβουλεύσεις μέχρι να ικαθέμα δημόσιας συζήτησης. διαδήλωση. Με αυτό τον έμ- προς ανάκληση από κάθε εν- νοποιηθεί το ζητούμενο κάΤον Αύγουστο του 2010 μεσο τρόπο κατάφεραν να διαφερόμενο ανά πάσα ποιων «αυτόκλητων σωτήκατατέθηκε η Μελέτη Περι- εμποδίσουν αρκετούς πολί- στιγμή. Να συνεχιστεί λοιπόν ρων» ή τελικά εάν θα λειβαλλοντικών Επιπτώσεων, η τες που είχαν ενστάσεις για η διαβούλευση για ποιόν τουργήσουμε σαν δημοκρατιοποία αναρτήθηκε ταυτό- τη μεταλλευτική, βασιζόμενοι λόγο; κός λαός και θα σεβαστούμε χρονα στο διαδίκτυο. Στην κυρίως στα εκφοβιστικά σεΑς μην ξεχνάμε ότι το την απόφαση της πραγματιανοιχτή διαβούλευση, το Νο- νάρια της επικείμενης κατα- πραγματικό νόημα μιας δια- κής πλειοψηφίας του δήμου έμβριο του 2010, συμμετεί- στροφής, από το να βούλευσης είναι το να ενημε- μας.