ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016
2016: Ανέτειλε το «Έτος Αριστοτέλη»
ΕΡΩΤΉΣΕΙΣ ΖΗΤΟΎΝ ΑΠΑΝΤΉΣΕΙΣ
(και τις δίνει το ΣτΕ)
ΒΟΡΕΙΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΉ ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ…
ΥΠΟΒΡΥΧΊΩΣ Τα ανεξερεύνητα ναυάγια του Στρυμονικού
ΠΑΡΆΛΛΗΛΗ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ
Οι βέλτιστες τεχνικές στην υπηρεσία του περιβάλλοντος
ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ
ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ
2 0 1 6
Ενημερωτικό έντυπο της Ελληνικός Χρυσός, της Eldorado Gold και των Χρυσωρυχείων Θράκης. Διανέμεται δωρεάν.
ΤΑΥ ΤΟΤ Η ΤΑ ΕΚΔΟΤΗΣ – ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κώστας Γεωργαντζής ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Μάριος Θεοδωρακάκης ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αγγελική Ρήγα, Ειρήνη Στρίκου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Χρήστος Παπάζογλου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αγλαΐα Κοκορέλια ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Βασίλης Μεντόγιαννης ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., Shutterstock, public domain, UFR Team
Μεταλλευτικά Νέα
2
ΠΕ Ρ ΙΕ ΧΟΜΕ Ν Α Νέα
4
14 Ερωτήματα ζητούν απαντήσεις
10
2016: Ανέτειλε το « Έτος Αριστοτέλη»
16
Βορειο- Ανατολική Χαλκιδική… Υποβρυχίως
18
Παράλληλη αποκατάσταση στην πράξη
22
Μεταλλουργική δραστηριότητα στην Μακεδονία και Θράκη κατά την αρχαιότητα Πρόγραμμα «Ανοικτών Θυρών 2015» Ψευδάργυρος: Δεν τον γνωρίζουμε αλλά ζούμε μαζί του…
26 28
30
ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ Έδρα: Λεωφόρος Β. Σοφίας 23Α, Αθήνα, Τ.Κ. 10674 press@gr.eldorado.com 214 68 70 000 23760 25000
Editorial /
Επένδυση σε... αναμονή.
Αγαπητέ αναγνώστη Ποτέ δεν είχε περάσει από το μυαλό μας πως η Ελληνικός Χρυσός, μια εταιρεία που στήθηκε και διοικείται από Έλληνες μηχανικούς και επιστήμονες, θα βρισκόταν στην απίστευτη θέση να προσπαθεί να πείσει την ελληνική κυβέρνηση πως δεν θέλει να… κάνει κακό στην ίδια την Ελλάδα! Η απύθμενη δυσπιστία που αντιμετωπίζουμε από υπηρεσίες και δημόσια διοίκηση, κορυφώθηκε από τα τέλη του 2015, ενώ αναμενόταν η απόφαση του ΣτΕ η οποία θα μας δικαίωνε –τουλάχιστον ηθικά–, για όλα αυτά που μας καταμαρτυρούν. Προφανώς, η ενορχήστρωση των αντίθετων προς την επένδυση φωνών είχε σκοπό την απαξίωση και αυτής της απόφασης ΣτΕ, η οποία φυσικά όπως και οι προηγούμενες 15 ήταν υπέρ της επένδυσης. Και το κατάφερε! Ο ίδιος ο υφυπουργός Περιβάλλοντος κος Γιάννης Τσιρώνης δήλωσε στις 23 Ιανουαρίου πως «Δεν αλλάζει τίποτα η απόφαση του ΣτΕ για την εταιρεία εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές. Η εταιρεία θα πρέπει να αποδείξει ότι η μέθοδος χωρίς κυάνιο που θα χρησιμοποιήσει, και που δεν έχει εφαρμοστεί πουθενά έως τώρα, θα είναι και εφαρμόσιμη στα συγκεκριμένα πετρώματα και οικονομικά συμφέρουσα»!!! Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο κος υπουργός γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ως χημικός και ως οικολόγος την εφαρμοσιμότητα και την καθαρότητα της μεθόδου flash smelting. Το οξύμωρο είναι πως ακούστηκαν και φωνές οι οποίες καταγγέλλουν τη μητρική εταιρεία Eldorado Gold για την απόφασή της να παγώσει την επένδυση στις Σκουριές, τη στιγμή που ακόμα και αυτή η απλή άδεια της πολεοδομίας καθυστερεί εδώ και τρία χρόνια! Και τι δεν έχει ακουστεί… Πως η Ελληνικός Χρυσός πληρώνει τους υπαλλήλους της μέσω ΕΣΠΑ (!!!), πως η Eldorado Gold θέλει να κλείσει την επένδυση επειδή πέφτει η τιμή του χρυσού, πως δεν μπορεί να πληρώσει τα πρόστιμα που της επιβλήθηκαν και γι’ αυτό φεύγει, κι άλλα απίθανα… Κι όλα αυτά για μια εταιρεία που έχει ήδη επενδύσει 700 εκατομμύρια ευρώ και προτίθεται να επενδύσει περίπου άλλα τόσα στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Υπάρχει όμως κι άλλο οξύμωρο… Σήμερα που εταιρείες όπως η Softex, η Bacardi Hellas, η Τιτάν κλείνουν, φεύγουν ή προτίθενται να φύγουν άρον-άρον από τη χώρα λόγω του κακού οικονομικού και επενδυτικού κλίματος, εμείς διώχνουμε από τη χώρα μια εταιρεία που όχι μόνο επιμένει να θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα, αλλά έχει αποδείξει τις προθέσεις της με τα κεφάλαια που έχει ήδη τοποθετήσει στη χώρα. Και μπορεί η Eldorado Gold να έχει ξεκαθαρίσει πως δεν σκοπεύει να φύγει από την Ελλάδα, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία αν τα έργα παγώσουν επ’ αόριστον… Λυπούμαστε που οι Σκουριές κατάντησαν πολιτικό θέμα. Λυπούμαστε που εργαζόμενοι, τοπική και εθνική οικονομία θα πληρώσουν το τίμημα. Λυπούμαστε που η αξιοπιστία της χώρας όσον αφορά το επενδυτικό περιβάλλον πλήττεται ανεπανόρθωτα. Αλλά επειδή η ελπίδα δεν πέθανε ακόμη, ελπίζουμε να βρεθούν σκεπτόμενοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις, άνθρωποι που ενδιαφέρονται πραγματικά για την πρόοδο του τόπου μας όσο και όπως εμείς, και να αποφευχθεί η περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης.
Κώστας Γεωργαντζής Υπεύθυνος Επικοινωνίας & Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.
Μεταλλευτικά Νέα
3
Νέα /
ΒΡΑΒΕΊΟ ΕΤΑΙΡΙΚΉΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΕΥΘΎΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΧΡΥΣΌΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΣΒΒΕ Αναγνώριση της οικονομικής και κοινωνικής συνεισφοράς της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.
«Εύχομαι σαν την επένδυση της Ελληνικός Χρυσός, να έρθουν στη χώρα όχι μια, αλλά άλλες 10, άλλες 100 επενδύσεις. Θα ευχηθώ επίσης, αν γίνει εφικτό να έρθουν, να τις κρατήσουμε αυτές τις επενδύσεις στην Ελλάδα και να μην τις διώξουμε, αφού μόνο έτσι θα καταφέρει να βγει η οικονομία από το τέλμα».
Μεταλλευτικά Νέα
4
Με αυτό το μήνυμα ο Κώστας Γεωργαντζής υπεύθυνος επικοινωνίας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, παρέλαβε το βραβείο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) για την κοινωνική και οικονομική συνεισφορά της Ελληνικός Χρυσός, σε μια από τις πιο κρίσιμες συγκυρίες για την εθνική οικονομία και το επιχειρηματικό περιβάλλον της βορείου Ελλάδος, αλλά και για την ίδια την επένδυση και την εξέλιξή της. Η τελετή απονομής των διακρίσεων «Ελληνική Αξία» του ΣΒΒΕ, πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη στις 11 Δεκεμβρίου 2015. Το συγκεκριμένο βραβείο, αν μη τι άλλο, δικαιώνει την πρόθεση της Ελληνικός Χρυσός να ενισχύσει τις επενδύσεις κεφαλαίων της, βοηθώντας την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας και ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα, ειδικά στην βόρεια Ελλάδα.
«Η συγκεκριμένη επένδυση που σχεδιάστηκε και υλοποιείται από Έλληνες μηχανικούς και επιστήμονες, αποτελεί στην συγκεκριμένη συγκυρία δείγμα γραφής για την εθνική στρατηγική μας όσον αφορά τις παραγωγικές επενδύσεις, την ανταγωνιστικότητα, την ενεργειακή μας πολιτική και την αξιοποίηση των ορυκτών μας πόρων, αλλά και για την στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης που κάμπτεται με τεράστιες απώλειες σε επίπεδα ΑΕΠ, παραγωγικότητάς και απασχόλησης» δήλωσε σχετικά ο κος Γεωργαντζής, παρουσία της Θεοδώρας Τζάκρη, Υφυπουργού Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού, αρμόδιας για θέματα Βιομηχανίας, και άλλων εκπροσώπων, πολιτικών, θεσμικών και οικονομικών φορέων.
l Προβλέπονται κρατικά έσοδα 1,6 δις ευρώ σε άμεσους φόρους την επόμενη 20ετία. Από το 2012 μέχρι και σήμερα έχουν αποδοθεί 50 εκ. ευρώ σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. l Συντηρούνταν περισσότερες από 2.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και υπήρχε έμπρακτη στήριξη ελληνικών επιχειρήσεων και προμηθευτών. l Το 90% των προμηθευτών είναι ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ το 22% εξ αυτών έχουν έδρα στον Δήμο Αριστοτέλη. l Από το 2017 υπολογίζεται πως θα υπάρχει αύξηση των εξαγωγών της χώρας της τάξης των 500 -700 εκ. ευρώ ετησίως. l Μετρήθηκε 800% ενίσχυση της τοπικής οικονομίας στην Χαλκιδική τα τελευταία χρόνια αποκλειστικά λόγω της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Την περίοδο 2006-2014 διατέθηκαν περισσότερα από 83 εκ. ευρώ απευθείας στην τοπική οικονομία. l Πάνω από 10 εκ ευρώ επενδύθηκαν τα τελευταία χρόνια σε δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας. l Η υπεύθυνη και ασφαλής λειτουργία των
έργων σε σχέση με τους ανθρώπους και το περιβάλλον πιστοποιείται μέσα από μια σειρά διακρίσεων: ISO 14001, χρυσό βραβείο H&S awards, διάκριση HR awards, CRI Bronze από το Ινστιτούτο Ε.Κ.Ε., κ.ά. Όλα αυτά αποτελούν μια σειρά επιλογών που προσδιορίζουν αυτή την επένδυση και τους ανθρώπους της και αποτελούν σύμφωνα με τον Μιχάλη Θεοδωρακόπουλο, αντιπρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Ελληνικός Χρυσός, και το βασικό προαπαιτούμενο για την εξέλιξή της: «Το επενδυτικό μας σχέδιο, άρρηκτα συνδεδεμένο με την βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, ενισχύει και θα συνεχίσει να ενισχύει την συνεισφορά μας στον τόπο μας, στους ανθρώπους μας και στην χώρα μας. Η Ελληνικός Χρυσός είναι κομμάτι της Ελλάδας, συνεχίζει να παράγει και να δημιουργεί υπεραξία εδώ, στην χώρα μας. Μια πραγματικά χρυσή υπεραξία, η οποία για την Ελλάδα μας έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ».
Και αυτός είναι και ο βασικός προσανατολισμός αυτής της επένδυσης: Η έξοδος από την κρίση και η δημιουργία παραγωγικής υπεραξίας, που ήδη αποτυπώνεται ως εξής: l Οι συνολικές επενδύσεις υπολογίζονται στο 1 δις ευρώ. Πάνω από 400 εκ. ευρώ έχουν επενδυθεί σε 3 χρόνια, τα 250 εκ. μόνο το 2015 στην Χαλκιδική. l Το συνολικό όφελος για την Εθνική Οικονομία έχει προϋπολογιστεί στο 30-35% των συνολικών εσόδων ετησίως.
Μεταλλευτικά Νέα
5
Νέα /
Η ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΧΡΥΣΌΣ Α.Ε. ΒΡΑΒΕΎΕΙ ΤΟΥΣ ΑΡΙΣΤΟΎΧΟΥΣ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΜΑΣ Έπαινοι και χρηματικά βραβεία στους εισαχθέντες σε Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.
ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΥΧΌΝΤΕΣ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ επιβράβευσε, για ένατη συνεχή χρονιά, η Ελληνικός Χρυσός, για την εισαγωγή τους στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου, παραμονή της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας των μεταλλωρύχων, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Στρατωνίου.
Μεταλλευτικά Νέα
6
Το κεντρικό μήνυμα της βράβευσης ήταν πως τα παιδιά αυτά θα έχουν την ευκαιρία να κερδίσουν το στοίχημα για να οικοδομήσουν την μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής. Τους επαίνους και την συμβολική οικονομική ενίσχυση των 300 ευρώ στους νέους φοιτητές και σπουδαστές απένειμαν ο πρόεδρος της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» κ. Eduardo Moura, ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας κ. Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος, ο τέως Δήμαρχος κ . Χρήστος Πάχτας και ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών και τρεις φορές χρυσός Ολυμπιονίκης, κ. Πύρρος Δήμας, που τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση. Ο Πύρρος Δήμας πήρε το λόγο και έδωσε τα συγχαρητήρια του στα παιδιά, τονίζοντας πως οι στόχοι στη ζωή επιτυγχάνονται με τη βοήθεια της συλλογικότητας και της ομαδικότητας, ενώ ο κος Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος σχολίασε πως ο αυξημένος αριθμός εισαχθέντων σε σχέση με τα προηγούμενα έτη αλλά και οι επιλογές σχετικού με τη μεταλλευτική δραστηριότητα αντικειμένου από τα παιδιά του Δήμου Αριστοτέλη, είναι ο πιο θετικός οιωνός για το μέλλον του τόπου μας…
ΉΤΑΝ Ο ΕΟΡΤΑΣΜΌΣ ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΩΡΎΧΟΙ ΛΑΜΠΡΌΣ προς τιμήν της προστάτιδας των μεταλλείων και μεταλλωρύχων Αγίας Βαρβάρας στον ομώνυμο ΤΙΜΟΎΝ ΤΗΝ των Ιερό Ναό, στο Στρατώνι, στις 4 του Δεκέμβρη. Την της εικόνας, η οποία πραγματοποιήθηκε ΠΡΟΣΤΆΤΙΔΑ ΑΓΊΑ λιτάνευση σε κλίμα κατάνυξης, ακολούθησε το παραδοσιακό «κουρμπάνι» στην αίθουσα εκδηλώσεων ΒΑΡΒΆΡΑ εορταστικό του ΟΑΕΔ. Αιρετοί και εκπρόσωποι τοπικών φορέων, όπως
Λαμπρός ο εορτασμός ο δήμαρχος Πολύγυρου Αστέριος Ζωγράφος, ο στο Στρατώνι
πρώην δήμαρχος Αριστοτέλη Χρήστος Πάχτας, μέλη της παράταξης του, ο αντιπεριφερειάρχης επιχειρηματικότητας και περιβάλλοντος Κεντρικής Μακεδονίας Θεοφάνης Παπάς, ο περιφερειακός σύμβουλος Στέλιος Βαλιάνος, ο βουλευτής της Ν.Δ. Άδωνις Γεωργιάδης και ο πρώην βουλευτής Χαλκιδικής με τη Ν.Δ. Ευθύμης Καρανάσιος έδειξαν με την παρουσία τους την αγάπη τους προς τη μεγάλη μεταλλευτική οικογένεια της Β.Α. Χαλκιδικής.
Μεταλλευτικά Νέα
7
Νέα /
ΘΛΙΒΕΡΌ ΤΟΠΊΟ ΟΙ ΈΡΗΜΕΣ ΣΚΟΥΡΙΈΣ Ερημιά… Αλήθεια, αυτή είναι η εικόνα που θέλουμε για τον τόπο μας;
ΈΡΗΜΟ ΤΟΠΊΟ ΟΙ ΣΚΟΥΡΙΈΣ! Χωρίς ανθρώπους το πάλαι ποτέ πολύβουο εργοτάξιο… Δρόμοι άδειοι, μηχανές παγωμένες, φορτηγά και εκσκαφείς σταματημένα. Σκηνικό έρημο και σκοτεινό. Αυτή είναι η εικόνα που παρουσιάζουν από τα μέσα Γενάρη οι Σκουριές, μετά τον εξαναγκασμό της Eldorado Gold να παγώσει τις εργασίες στο συγκεκριμένο εργοτάξιο αφού οι απαραίτητες άδειες για τη συνέχιση του έργου
Μεταλλευτικά Νέα
8
καθυστερούν αδικαιολόγητα. Η απόφαση αυτή έχει δημιουργήσει ένα εργοτάξιοφάντασμα εκεί που μέχρι πρότινος εργάζονταν περίπου 600 άτομα. Αλήθεια, αυτή είναι η εικόνα που θέλουμε για τον τόπο μας; Έρημα εργοτάξια, έρημοι χώροι δουλειάς και στη συνέχεια έρημα χωριά; Και αυτοί που δεν θέλουν την επένδυση συμφωνούν με αυτή την εικόνα; Με τι αλήθεια θα αντισταθμιστούν όλες αυτές οι σημερινές και μελλοντικές χαμένες θέσεις εργασίες; Με εποχιακές θέσεις γκαρσονιών στις τουριστικές επιχειρήσεις της παραλιακής ζώνης; Για εμάς που ζούμε εδώ και πονάμε τον τόπο, η αντίδραση είναι μονόδρομος. Παντού, όταν σταματάει ένα εργοτάξιο, σταματάει και η ανάπτυξη, η πρόοδος. Η ΒΑ Χαλκιδική δεν πρέπει να καταδικαστεί στον μαρασμό και τον αργό θάνατο. Η επένδυση πρέπει να προχωρήσει και θα παλέψουμε με όποιο νόμιμο τρόπο μπορούμε για αυτό.
Η ELDORADO ΠΑΓΏΝΕΙ ΆΜΕΣΑ ΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΈΣ ΚΑΙ ΕΠΙΦΥΛΆΣΣΕΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΥΜΠΙΆΔΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΏΝΙ «Η Eldorado έχει υπάρξει ένας αφοσιωμένος, υπεύθυνος και υπομονετικός εταίρος προς την Ελληνική κυβέρνηση…»
ΤΟ ΠΡΩΊ ΤΗΣ 12ΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eldorado Gold κος Πολ Ράιτ, σε συνέντευξη τύπου στο Χίλτον της Αθήνας, ανακοίνωσε πως ο καναδικός όμιλος σταματάει το έργο των Σκουριών αφού δεν διαφαίνεται πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην έκδοση των απαιτουμένων αδειών, ενώ ανάλογα με την πορεία αδειοδότησης των άλλων έργων σε Ολυμπιάδα και Στρατώνι, η
εταιρεία θα αναθεωρήσει το επενδυτικό της σχέδιο. Ο κος Ράιτ αναφέρθηκε ευθέως στον πόλεμο χαρακωμάτων που αντιμετωπίζει η επένδυση στην Ελλάδα από το 2012 και μετά, παρ’ όλο που το 2011 εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου και παρ’ όλες τις θετικές αποφάσεις των δικαστηρίων όποτε κατατέθηκαν αιτήσεις ανάκλησης αδειών από διάφορους φορείς ή πρόσωπα αντίθετα στην επένδυση. Χαρακτηριστικά, ο κος Ράιτ ανέφερε μεταξύ άλλων, πως «η Eldorado έχει υπάρξει ένας αφοσιωμένος, υπεύθυνος και υπομονετικός εταίρος προς την Ελληνική κυβέρνηση και προς τις κοινότητες όπου βρίσκονται τα μεταλλεία μας. […] Ακόμη και κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου, συνεχίζουμε να προσπαθούμε να επιτύχουμε διάλογο σε διάφορα επίπεδα της Ελληνικής Κυβέρνησης […] Ελπίζουμε να επαναρχίσουμε τις ανασταλείσες δραστηριότητες και τα επενδυτικά σχέδιά μας στην Ελλάδα μόλις έγκαιρα χορηγηθούν οι απαραίτητες άδειες». Στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων που ακολούθησαν, δόθηκαν μερικές ενδιαφέρουσες απαντήσεις από τον κο Ράιτ αλλά και την διοίκηση της Ελληνικός Χρυσός, που συμμετείχε στο πάνελ: Ρωτήθηκε ο κος Ράιτ για το καθεστώς που θα ισχύσει για τους εργαζομένους, και το ενδεχόμενο ν’ αποχωρήσει η εταιρεία από την Ελλάδα. Η απάντηση ήταν σαφής: «Όταν αναστέλλονται κάποιες δραστηριότητες, υπάρχει μια μεταβατική φάση κατά
την οποία τα συστήματα σιγά-σιγά κλείνουν και θεωρώ ότι αυτό το χρονικό διάστημα θα είναι 3 με 4 μήνες ώστε να μειωθεί ο αριθμός των εργαζομένων στον απολύτως απαραίτητο για να μπορέσει να τρέξει τα συστήματα κατά την περίοδο αναστολής μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο. Για το αν θα φύγουμε από την Ελλάδα, όχι, είμαστε εδώ και θα παραμείνουμε εδώ». Στην ερώτηση «Αν σας ρωτούσε ένας επενδυτής ξένος να έρθει να επενδύσει στην Ελλάδα, τι θα του λέγατε; Τι θα τον συμβουλεύατε;», ο κος Ράιτ απάντησε «Είναι ένα δίλημμα. Γιατί τούτο δεν αφορά την Ελλάδα, τους ανθρώπους, άρα θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο για εμένα να σηκωθώ και να πω ότι υπό τις υπάρχουσες συνθήκες “η Ελλάδα είναι ένα καταπληκτικό μέρος, πηγαίνετε και επενδύστε εκατομμύρια δολάρια”». Σε άλλη ερώτηση, αν η εταιρεία «δεν διάβασε από την αρχή τις προθέσεις των κατοίκων της περιοχής, όπως θα έπρεπε», ο κος Ράιτ απάντησε πως «Έχουμε εμπειρία σε διάφορα μέρη του κόσμου. Τις περισσότερες φορές η αντίδραση έχει να κάνει με την άγνοια και όταν δοθεί χρόνος και εξηγήσεις συνήθως τα ζητήματα λύνονται. Εδώ όμως καθοδηγούνται ιδεολογικά αυτές οι αντιδράσεις. Και εν προκειμένω δεν πρόκειται ποτέ να τους πείσεις αυτούς τους ανθρώπους».
Μεταλλευτικά Νέα
9
Κοινωνία /
14 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΑ ΤΟ ΣτΕ)
Τον Απρίλιο του 2013 εξετάστηκε από το ΣτΕ η αίτηση ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΚΥΑ ΕΠΟ) της επένδυσης στην ΒΑ Χαλκιδική. Αυτοί που έκαναν αίτηση στο Συμβούλιο Επικρατείας να ακυρωθεί η επένδυση ήταν κάτοικοι της περιοχής, ιδιοκτήτες ακινήτων και απασχολούμενοι σε αγροτικές και τουριστικές επιχειρήσεις, μελισσοκόμοι κ.ά. Την επένδυση υποστήριξαν και έκαναν παρέμβαση κατά της ακύρωσής της, όχι μόνον η άμεσα ενδιαφερόμενη εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός», αλλά και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ν. Χαλκιδικής (που έχει ως καταστατικό σκοπό την προάσπιση των επαγγελματικών συμφερόντων των εργαζομένων που αποτελούν μέλη των εργατικών σωματείων) και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (με καταστατικό σκοπό την ενίσχυση των μεταλλευτικών επιχειρήσεων και την αξιοποίηση του ορυκτού δυναμικού της χώρας). Ο κάθε φορέας παρενέβη με ξεχωριστά δικόγραφα. Η απόφαση 1492 της 11ης Απριλίου 2013 ήταν απορριπτική κατά της αίτησης ακύρωσης και απάντησε σε πολλά από τα ερωτήματα που κυκλοφορούσαν μέσω του τύπου και του διαδικτύου με σκοπό να υπονομεύσουν την επένδυση. Παρ’ όλα αυτά, οι ερωτήσεις αυτές, με τη μορφή μιας επαναλαμβανόμενης άτυπης προπαγάνδας εμφανίζονται κατά καιρούς ξανά και ξανά, σε έντυπα, ιστότοπους και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι και σήμερα, ακόμη και μετά την οριστική απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ σχετικά με την γνωστή «απόφαση Σκουρλέτη», οι ίδιες ερωτήσεις έχουν αρχίσει να αναδύονται και πάλι, απαντημένες από διάφορους «ειδήμονες». Εμείς, ας δούμε για μια ακόμη φορά τις –αληθινές– απαντήσεις. Μεταλλευτικά Νέα
10
Πως κατέληξαν τα μεταλλεία στα χέρια της El Dorado και της «Ελληνικός Χρυσός»; Το 1996, τα Μεταλλεία Κασσάνδρας πωλήθηκαν στην εταιρεία εξόρυξης μετάλλων TVX HELLAS μετά από δημόσιο διαγωνισμό για ποσό ισοδύναμο των 32 εκατ. ευρώ. Η πώληση περιλάμβανε όλα τα πάγια και κυκλοφορούντα στοιχεία ενεργητικού της εταιρείας, τα μεταλλευτικά δικαιώματα, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, τις σχετικές άδειες για τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και δύο μεταλλεία σε πλήρη λειτουργία (Μαύρες Πέτρες και Ολυμπιάδα). Το 2002, ακυρώνονται όλες οι προτάσεις της TVX HELLAS για την ανάπτυξη των μεταλλείων Κασσάνδρας από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ Ολ. 613 έως 615/2002 και 3615/2002). Τον Ιανουάριο του 2003 η TVX βγάζει σε διαθεσιμότητα το σύνολο των εργαζομένων. Τον Ιούνιο του 2003, η TVX HELLAS καταθέτει αίτηση πτώχευσης και διάθεση αποχώρησης από την Ελλάδα καταγράφοντας ζημίες και έχοντας απλήρωτους τετρακόσιους πενήντα εργαζόμενους και προμηθευτές επί 6 μήνες. Καθόλη τη διάρκεια του έτους 2003 αναζητείται συνέχεια της δραστηριότητας στην ΒΑ Χαλκιδική. Η αξία του ενεργητικού των μεταλλείων Κασσάνδρας υπέστη σοβαρή απομείωση, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες της αγοράς, αλλά και την επιστημονική και τεχνική δεοντολογία στην εκμετάλλευση μεταλλείων εξαιτίας: Tης παρατεταμένης αδράνειας των μεταλλείων Κασσάνδρας. Tων δικαστικών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας. Tης αβεβαιότητας που δημιούργησε η αδυναμία υλοποίησης του επενδυτικού προγράμματος της TVX HELLAS. l l l
Τότε εμφανίζεται η Ελληνικός Χρυσός ΑΕ σαν εν δυνάμει φορέας συνέχισης. Ωστόσο, η εξαγορά της TVX HELLAS απ’ ευθείας παρουσιάζει προβλήματα:
Δεν υπάρχει χρόνος οικονομικού ελέγχου Έχει ήδη απορριφθεί η συνέχιση της λειτουργίας των δύο μεταλλείων από το ΣτΕ l Υπάρχουν σοβαρές οικονομικές υποχρεώσεις της TVX σε εργαζόμενους και προμηθευτές l Περιβαλλοντικά θέματα στην περιοχή απαιτούν άμεσες και συνεχείς επεμβάσεις l Η επαναδειοδότηση έχει καταστεί προβληματική μετά την απόφαση του ΣτΕ (χρειάζεται άλλη προσέγγιση). Επιλέγεται η λύση της εξαγοράς του ενεργητικού της TVX με διαμεσολάβηση του Ελληνικού Δημοσίου προκειμένου να διασφαλιστεί η πληρωμή προσωπικού και προμηθευτών, η περιβαλλοντική συνέχεια και η πρόθεση αδειοδότησης σε δύο χρόνια. Τα οικονομικά διασφαλίζονται με συμμετοχή 11.000.000€ από την Ελληνικός Χρυσός και 11.000.000€ από την ίδια την TVX. Στις 12 Δεκεμβρίου 2003, υπογράφεται η σύμβαση 22138/2003 η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 52 του N. 3220/2004 (ΦΕΚ 15 Α΄/28.1.2004) και καταβάλλονται στους εργαζόμενους 17.800.000 €, τα δε υπόλοιπα (ΙΚΑ, προμηθευτές) τοποθετούνται σε πτωχευτική διαχείριση (η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη). Επομένως, υπήρξε συναλλαγή τρίτων με διαμεσολαβητή το Ελληνικό Δημόσιο για καθαρά λόγους προστασίας εργαζομένων και περιβάλλοντος και το τίμημα ανταποκρινόταν στην κατάσταση, στην οποία είχαν περιέλθει τα Μεταλλεία Κασσάνδρας κατά το χρόνο που έγινε η μεταβίβαση. l l
Στο ιδιαίτερα εκτενές άρθρο 6 της απόφασης του ΣτΕ αναλύονται όλα τα ανωτέρω και περιγράφεται και με χρονολογική σειρά όλη η ιστορία της ιδιοκτησίας των μεταλλείων.
Τι συμβαίνει με το τίμημα των 11.000.000 ευρώ που παραχωρήθηκαν τα μεταλλεία; Είναι λίγα τα χρήματα; Η αξία των μεταλλείων, στη δεδομένη χρονική στιγμή και λόγω των γεγονότων που ίσχυαν τότε (χρέη σε εργαζόμενους, καμία άδεια σε ισχύ, υποχρεώσεις διαχείρισης των περιβαλλοντικών κινδύνων ανεξαρτήτως προόδου της επένδυσης κ.π.α.) ήταν αρνητική. Τα 11 εκατ. ευρώ που δόθηκαν από την επερχόμενη Ελληνικός Χρυσός και τα άλλα 11 εκατ. € που δόθηκαν από την αποχωρούσα TVX κάλυψαν οφειλές προς εργαζόμενους και τρίτους. Η απόφαση του ΣτΕ της 17-04-2013 αναφέρει αναλυτικά και με σαφήνεια τα ανωτέρω στο άρθρο 31.
Τι ακριβώς είναι αυτή η νέα μέθοδος μετάλλευσης που ονομάζεται «ακαριαία τήξη» και γιατί θεωρείται καλύτερη από τις παραδοσιακές μεθόδους; Η ουσιαστική παράμετρος είναι ότι η ακαριαία τήξη (flash smelting) δεν περιλαμβάνει χρήση κυανίου ή ενώσεων που περιέχουν κυάνιο. Είναι πιο αποτελεσματική και θεωρείται παγκοσμίως η καθαρότερη πυρομεταλλουργική μέθοδος από περιβαλλοντικής απόψεως. Λεπτομέρειες για την μέθοδο αναφέρει το άρθρο 13 της απόφασης του ΣτΕ.
Μεταλλευτικά Νέα
11
Κοινωνία / Επίσης προβλέπεται η σύσταση, με κοινή υπουργική απόφαση, Επιστημονικής Επιτροπής Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων, με συμμετοχή και εκπροσώπου του δήμου. Ακόμη, η εταιρεία εξόρυξης είναι υποχρεωμένη να συστήσει εσωτερική Επιστημονική Ομάδα Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων. Στο άρθρο 6 της απόφασης του ΣτΕ περιγράφεται διεξοδικά ο μηχανισμός εξασφάλισης της τήρησης των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων.
Ακούγονται πολλά για την αέρια ρύπανση. Τι γίνεται σε αυτό τον τομέα; Σε όλες τις μελέτες που εκπονήθηκαν και σε όλα τα μοντέλα διασποράς αέριων ρύπων που δοκιμάστηκαν, τα προβλεπόμενα όρια αέριων ρύπων και αιωρούμενων σωματιδίων είναι κάτω από τα θεσμοθετημένα όρια τόσο της ελληνικής όσο και της κοινοτικής νομοθεσίας. Και τα περί όξινης βροχής είναι επίσης αβάσιμα, όπως προκύπτει από την απόφαση του ΣτΕ. Στο άρθρο 24 της απόφασης του ΣτΕ υπάρχει πλήρης ανάλυση του θέματος.
Για ποιους λόγους η επένδυση του χρυσού χαρακτηρίζεται συμφέρουσα για την Ελλάδα; Οι λόγοι είναι πολλοί και είναι συμφέρουσα όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την τοπική κοινωνία ιδιαίτερα. Μερικοί από αυτούς είναι: ώθηση στην περιφερειακή ανάπτυξη, μείωση της ανεργίας (με δημιουργία 1.300 θέσεων που θα καλυφθούν κατά 90% τοπικά), ενίσχυση παράπλευρων δραστηριοτήτων που εξαρτώνται από τα μεταλλεία, αύξηση των εξαγωγών και του συναλλαγματικού οφέλους, αύξηση του Α.Ε.Π. μέσω της φορολογίας του φορέα και των επιχειρήσεων που σχετίζονται με την επένδυση, κ.ά.
Και τι γίνεται με το αρσενικό που προκύπτει από την επεξεργασία; Το αρσενικό, πριν πάει σε χώρο απόθεσης, μετατρέπεται μέσω μιας τεχνικής σε ένα στερεό κρυσταλλικό και πολύ σταθερό ορυκτό, τον κρυσταλλικό σκοροδίτη. Έτσι πηγαίνει για απόθεση μικρότερη ποσότητα και η απόθεση γίνεται με ασφάλεια, διότι ο κρυσταλλικός σκοροδίτης δεν διαλύεται και παραμένει σταθερός εφ’ όρου ζωής. Λεπτομέρειες θα βρούμε στο άρθρο 13 της απόφασης του ΣτΕ.
Και πως διασφαλίζεται το ότι θα τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι; Προβλέπεται ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης του έργου και της ποιότητας του περιβάλλοντος (ατμόσφαιρα, νερά, έδαφος, ακουστικό περιβάλλον, δονήσεις, ακτινοβολίες, χλωρίδα, πανίδα). Τα στοιχεία θα υποβάλλονται στις αρμόδιες υπηρεσίες και θα δημοσιοποιούνται και άμεσα στο διαδίκτυο. Ο δήμος θα ενημερώνεται για την πορεία του έργου με ειδική ετήσια έκθεση περιβαλλοντικής παρακολούθησης.
Μεταλλευτικά Νέα
12
Τα ανωτέρω μαζί με περισσότερες λεπτομέρειες αναφέρονται στο άρθρο 31 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013 κατά της αίτησης ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 κοινής απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης.
Ακούγεται ότι η αλλαγή του χαρακτήρα της οικονομίας της περιοχής θα είναι καταστροφική και ότι παραδοσιακές δραστηριότητες όπως ο τουρισμός, θα πληγούν ανεπανόρθωτα. Τι ισχύει στ’ αλήθεια; Ισχύει ακριβώς το αντίθετο: Κατ’ αρχάς θα υπάρξει αύξηση του εισοδήματος των κατοίκων της περιοχής από όλο τον κύκλο εργασιών των μεταλλείων, διότι εξόρυξη δεν είναι μόνο οι μεταλλωρύχοι, είναι ένα ευρύς κύκλος δραστηριοτήτων που περιστρέφονται γύρω από τα ορυχεία. Με την αύξηση των εισοδημάτων θα υπάρχει δυνατότητα ώθησης και επένδυσης στον τουρισμό, στην παράκτια ζώνη μεταξύ Σταυρού και Ιερισσού. Εξ’ άλλου μια από τις υποχρεώσεις της Ελληνικός Χρυσός είναι να προωθήσει την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση της Β.Α. Χαλκιδικής μέσω της συστάσεως ειδικού φορέα, με συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, για την
προώθηση και άλλων τομέων, όπως ο συνεδριακός, ο πολιτιστικός, ο μεταλλευτικός τουρισμός και ο αγροτουρισμός. Αξίζει να διαβάσει κανείς το άρθρο 30 της απόφασης του ΣτΕ της 17-04-2013 όπου αναφέρονται αναλυτικά και με σαφήνεια τα ανωτέρω.
Η περίφημη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων γιατί δέχτηκε τόσα βέλη; Δεν είναι επαρκής; Το τι περιέχει μια Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) καθορίζεται λεπτομερώς στο Παράρτημα ΙΙΙ της Κ.Υ.Α. 107017/2006, και η συγκεκριμένη ΜΠΕ κατά γενική ομολογία περιείχε πολύ περισσότερα από τα απαιτούμενα. Και εκτός αυτού, μπήκε και σε δημόσια διαβούλευση με κοινό και αρχές, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Κάποιοι είπαν ότι θα έπρεπε να προηγηθεί στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικής εκτίμησης ή μελέτη περιβαλλοντικού προελέγχου, αλλά αυτά δεν ισχύουν για μεμονωμένα έργα και δραστηριότητες, παρά μόνο για σχέδια και προγράμματα, η εκπόνηση των οποίων σκοπεί στο σχεδιασμό και προγραμματισμό δράσεων, δραστηριοτήτων και χρήσεων γης.
Περισσότερες λεπτομέρειες θα βρείτε στο άρθρο 27 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013 κατά της αίτησης ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 κοινής απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης.
Ακούγεται ότι τα αναφερόμενα στην ΜΠΕ όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα των προβλεπόμενων αποκαταστάσεων είναι ασαφή. Ισχύει κάτι τέτοιο; Σαφώς και όχι. Στο Κεφάλαιο 6 της Μ.Π.Ε. υπάρχει πίνακας με το πρόγραμμα εργασιών κλεισίματος και αποκατάστασης τόσο των παλαιών όσο και των νέων εγκαταστάσεων σε χρονοκλίμακα έτους. Αναφέρεται δε σαφώς ότι προβλέπεται η άμεση αποκατάσταση όλων των μη λειτουργικών παλαιών μεταλλευτικών χώρων, αλλά και η σταδιακή αποκατάσταση όλων των χώρων που αποδεσμεύονται από τη χρήση τους. Για περισσότερες λεπτομέρειες στο θέμα, ανατρέξτε στο άρθρο 28 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013 κατά της αίτησης ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 κοινής απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης.
Μεταλλευτικά Νέα
13
Κοινωνία / Γράφτηκε στον τύπο ότι η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων είναι άκυρη διότι δεν βασίζεται σε σχέδια διαχείρισης των λεκανών απορροής της Κεντρικής Μακεδονίας, αφού αυτά δεν έχουν ακόμη εκπονηθεί, (αν και έληξε η προθεσμία προσαρμογής που έχει τεθεί με την οδηγία 2000/60). Αυτό δεν έπρεπε να είχε γίνει; Κάποιες φορές χρησιμοποιούνται επιχειρήματα τα οποία είναι και ουσιαστικά και νομοθετικά άκυρα. Η Ελληνικός χρυσός θα αντλεί και θα χρησιμοποιεί νερό για τις εξορυκτικές και άλλες δραστηριότητές της, όπως γίνεται σε κάθε εξορυκτική δραστηριότητα. Κανείς δεν έδωσε στην εταιρεία το ρόλο και το έργο της διαχείρισης και της αξιοποίησης των υδατικών πόρων της περιοχής, ώστε να προαπαιτείται εκπόνηση των σχεδίων διαχείρισης των λεκανών απορροής. Για νομικές και άλλες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε το ιδιαίτερα εκτενές άρθρο 23 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013, όπου υπάρχουν κι άλλα αναλυτικά στοιχεία για την χρήση του νερού.
Ποιος είναι με λίγα λόγια ο σχεδιασμός του έργου και ποια είναι τα θετικά του στοιχεία που υποστηρίζουν οι υπέρμαχοί του; Τα κύρια στοιχεία του σχεδιασμού είναι:
Η χρήση της μεθόδου της υπόγειας, κατά βάση, εκμετάλλευσης, με την οποία επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η κατασκευή υπόγειας στοάς για τη μεταφορά των προϊόντων και αποβλήτων από την Ολυμπιάδα στον Μαντέμ Λάκκο, για να απελευθερώνεται η δημόσια οδός που χρησιμοποιούνταν για τις μεταφορικές ανάγκες των υφιστάμενων εκμεταλλεύσεων, και να αποτρέπεται η διατάραξη του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (Τ.Κ.Σ.) «Όρος Στρατωνικό-Κορυφή Σκαμνί» που βρίσκεται στην άμεση περιοχή των έργων. Η συγκέντρωση του μεγαλύτερου μέρους των δραστηριοτήτων στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου όπου βρίσκεται η βιομηχανική ζώνη που θεσμοθετήθηκε με το από 18.10.1979 π.δ. και η παύση λειτουργίας και αποκατάσταση παλαιών εργοστασίων και χώρων απόθεσης στις περιοχές Ολυμπιάδας και Στρατωνίου. Η υιοθέτηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών που έχουν αναπτυχθεί σε όλες τις φάσεις της επίμαχης δραστηριότητας (εξόρυξη, μέθοδος μεταλλουργίας, διαχείριση αποβλήτων, υδάτων, μείωση εκπομπών, κατασκευή χώρων απόθεσης κ.λπ.). Η εφαρμογή της πυρομεταλλουργικής μεθόδου ακαριαίας τήξης (flash smelting), που αποκλείει τη χρήση κυανίου ή ενώσεών του κατά τη λειτουργία της μεταλλουργίας. Οι γενικοί όροι για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που αναμένεται να προκληθούν τόσο στο φυσικό (αέρας, επιφανειακά, υπόγεια και θαλάσσια ύδατα, έδαφος, χλωρίδα/
Μεταλλευτικά Νέα
14
πανίδα), όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον (οικισμοί, αρχαιολογικοί χώροι) και ειδικοί όροι για κάθε υποέργο με ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση των αποβλήτων. Επίσης υπάρχει πρόβλεψη για τη σταδιακή αποκατάσταση των περιοχών κατά τη διάρκεια λειτουργίας της εκμετάλλευσης. Οι γενικοί και ειδικοί, ανά υποέργο, όροι προς διασφάλιση της επιτυχούς περιβαλλοντικής αποκαταστάσεως, μεταξύ των οποίων και η ύπαρξη πυκνότητας φυτοκάλυψης 80% για 3 συνεχόμενα έτη, με προτεραιότητα στην αποκατάσταση των ιστορικών αποθέσεων και λιμνών τελμάτων. Το ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης του έργου και της ποιότητας του περιβάλλοντος με αναλυτική καταγραφή των μεταβλητών που θα καταγράφονται για κάθε υποέργο και για κάθε περιβαλλοντικό μέσο. Καθορισμός της συχνότητας των μετρήσεων, υποβολή στοιχείων στις αρμόδιες υπηρεσίες και δημοσιοποίηση άμεσα στο διαδίκτυο, ώστε να είναι προσιτά στο ευρύ κοινό. Η κατάθεση εγγυητικής επιστολής ύψους 50.000.000 ευρώ, η υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη στο πλαίσιο του π.δ. 148/2009,
ΜΈΧΡΙ ΣΉΜΕΡΑ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΆΝΩ ΑΠΌ 15 ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ ΣτΕ ΥΠΈΡ ΤΗΣ ΕΠΈΝΔΥΣΗΣ καθώς και πρόσθετη ασφαλιστική κάλυψη τουλάχιστον 1.500.000 ευρώ ετησίως για την εγκατάσταση απόθεσης αποβλήτων στον Κοκκινόλακκα. Οι ειδικοί περιβαλλοντικοί όροι που έχουν τεθεί προς διασφάλιση της κοινωνικής διάστασης της εξορυκτικής δραστηριότητας και η διοχέτευση των κοινωνικοοικονομικών ωφελειών, κατά βάση, στην τοπική κοινωνία. Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται με λεπτομέρειες στο άρθρο 6 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013.
Ποιές θα είναι οι επιπτώσεις της επένδυσης στα δάση και τα δασικά οικοσυστήματα της περιοχής; Η μεταλλευτική δραστηριότητα αποτελεί επιτρεπτή, υπό όρους, δραστηριότητα εκμετάλλευσης πλουτοπαραγωγικών πόρων, η οποία, έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και συνδέεται με υποχρέωση ανάπλασης του μεταλλευτικού χώρου μετά τη λήξη της δραστηριότητας αυτής. Συνολικά η έκταση που πρόκειται να αποψιλωθεί για την υλοποίηση της επένδυσης ανέρχεται σε 3.238,28 στρέμματα, το οποίο αντιστοιχεί στο 0,44% του Δήμου Αριστοτέλη (740.000 στρέμματα), τα δε είδη που πρόκειται να θιγούν είναι κατά βάση δρυοδάση, σε ποσοστό 0,01% του συνόλου της έκτασης που καταλαμβάνουν στον Δήμο Αριστοτέλη, δάση οξιάς, σε ποσοστό 2,2% και εκτάσεις αείφυλλης πλατύφυλλης και σκληροφυλλικής βλάστησης, σε ποσοστό 0,29%, ενώ ουδεμία επέμβαση
προβλέπεται στα δάση καστανιάς. Και βέβαια επισημαίνεται ότι ενώ η μέση δασοκάλυψη των Δήμων της ελληνικής επικράτειας κυμαίνεται στο 18%, η δασοκάλυψη του Δήμου Αριστοτέλη ανέρχεται στο 85%. Για νομικές και άλλες λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε τα ιδιαίτερα εκτενή άρθρα 16 και 17 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 11ης Απριλίου 2013, όπου παρατίθενται αναλυτικά στοιχεία για την άσκηση μεταλλευτικών δραστηριοτήτων εντός δασών και δασικών εκτάσεων.
Ποιές θα είναι οι επιπτώσεις του μεταλλείου των Σκουριών στα νερά της περιοχής; Η ροή και η ποιότητα των επιφανειακών νερών δεν αναμένεται να επηρεαστούν λόγω της περιμετρικής υδραυλικής προστασίας όλων των εγκαταστάσεων και διοχέτευσης των καθαρών νερών στα πλησιέστερα υδατορρεύματα καθώς και συλλογή των ομβρίων υδάτων και ανακύκλωσή τους στην παραγωγική δραστηριότητα. Ομοίως δεν αναμένεται να επηρεαστούν η ροή και η ποιότητα των υπογείων υδάτων δεδομένου του σημαντικού αποθέματος νερών που υπάρχουν στην περιοχή, της εφαρμογής της βέλτιστης διαθέσιμης τεχνικής της «εισπίεσης» με την οποία επιτυγχάνεται η επαναδιάθεση στον υδροφόρο ύδατος με τα ίδια χαρακτηριστικά ποιότητας, της αδρανούς φύσης των αποβλήτων και των μέτρων που έχουν ληφθεί ώστε να αποφεύγεται η επαφή τους με τα ύδατα. Περισσότερες λεπτομέρειες θα βρείτε στο άρθρο 23 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ.
Μεταλλευτικά Νέα
15
Πολιτισμός /
2016: ΑΝΕΤΕΙΛΕ ΤΟ «ΕΤΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
Ολοκληρώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο Παρίσι, στο πλαίσιο της Γενικής Διάσκεψης της UNESCO, κατά την 38η Σύνοδό της, η διαδικασία ανακήρυξης του 2016 ως «Επετειακού Ετους Αριστοτέλη».
Η
αρχική σύλληψη της ιδέας για τον εορτασμό της μεγάλης αυτής επετείου γεννήθηκε το 2013, με την ανάληψη της πρωτοβουλίας του «Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών» του ΑΠΘ να διοργανώσει Παγκόσμιο Συνέδριο τον Μάιο του 2016 για τα 2.400 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Μακεδόνα φιλοσόφου Αριστοτέλη. Την πρωτοβουλία αυτή υιοθέτησε και υλοποίησε θεσμικά η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και τον Ιανουάριο του 2015 κατατέθηκε η πρόταση για την ανακήρυξη του 2016 ως «Επετειακού Ετους Αριστοτέλη». Μεταξύ των εκδηλώσεων που προγραμματίζονται για τον εορτασμό της επετείου, προεξάρχουσα θέση έχει το Παγκόσμιο Συνέδριο «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. 2.400 ΧΡΟΝΙΑ», που διοργανώνει το «Διεπιστημονικό Κέντρο Αριστοτελικών Μελετών» του ΑΠΘ. Το Συνέδριο έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Έχει επίσης τη στήριξη και συνεργασία της Ακαδημίας Αθηνών, του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φιλοσοφικών Εταιρειών/Fédération Internationale des Sociétés de Philosophie, της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO και πολλών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας. Οι εργασίες του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν στους χώρους του
Μεταλλευτικά Νέα
16
ΑΠΘ, στα αρχαία Στάγειρα, γενέτειρα του Αριστοτέλη και στην αρχαία Μίεζα, τον τόπο όπου ο Μακεδόνας φιλόσοφος δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο. Περισσότεροι από 400 ακαδημαϊκοί και ερευνητές από 40 διαφορετικές χώρες έχουν υποβάλει, μέχρι σήμερα, εργασίες για παρουσίαση. [ΠΗΓΗ: www.archaiologia.gr]
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ο ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΗΣ Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα Αρχαία Στάγειρα της Μακεδονίας (σημερινή ονομασία της περιοχής Λιοτόπι, μισό χιλιόμετρο νοτίως της Ολυμπιάδας). Ο πατέρας του, Νικόμαχος, ήταν γιατρός του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Β΄. Ο Αριστοτέλης πρόωρα ορφάνεψε από πατέρα και μητέρα και την κηδεμονία του ανέλαβε ο φίλος του πατέρα του Πρόξενος, που ήταν εγκαταστημένος
στον Αταρνέα της μικρασιατικής Αιολίδας, απέναντι από τη Λέσβο. Ο Πρόξενος, που φρόντισε τον Aριστοτέλη σαν δικό του παιδί, τον έστειλε στην Αθήνα σε ηλικία 17 ετών (367 π.Χ.), για να γίνει μαθητής του Πλάτωνα. Πράγματι ο Αριστοτέλης σπούδασε στην Ακαδημία του Πλάτωνα επί 20 χρόνια (367 – 347 π.Χ.). Στο περιβάλλον της Ακαδημίας άφηνε κατάπληκτους όλους και τον ίδιο το δάσκαλό του, με την ευφυΐα και τη φιλοπονία του. Όταν το 347 π.Χ. πέθανε ο Πλάτωνας, o Αριστοτέλης εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε στην Άσσο, πόλη της μικρασιατικής ακτής, απέναντι από τη Λέσβο. Στην Άσσο ο Αριστοτέλης δίδαξε τρία χρόνια. Το 345 π.Χ. ακολουθώντας τη συμβουλή του μαθητή του Θεόφραστου, πέρασε απέναντι στη Λέσβο και εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη, όπου έμεινε και δίδαξε μέχρι το 342 π.Χ. Στο μεταξύ είχε παντρευτεί την Πυθιάδα,
από την οποία απέκτησε κόρη, που πήρε το όνομα της μητέρας της. Μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου ο Αριστοτέλης συνδέθηκε αργότερα στην Αθήνα με τη Σταγειρίτισσα Ερπυλλίδα, από την οποία απέκτησε ένα γιο, το Νικόμαχο. Το 342 π.Χ. τον προσκάλεσε ο Φίλιππος στη Μακεδονία, για να αναλάβει τη διαπαιδαγώγηση του γιου του Αλέξανδρου, που ήταν τότε μόλις 13 χρονών. Ο Αριστοτέλης φρόντισε να του μεταδώσει το πανελλήνιο πνεύμα και χρησιμοποίησε ως παιδευτικό όργανο τα ομηρικά έπη. Η εκπαίδευση του Αλέξανδρου γινόταν άλλοτε στην Πέλλα και άλλοτε στη Μίεζα. Ο Αριστοτέλης έμεινε στη μακεδονική αυλή έξι χρόνια. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα
Ο Σταγειρίτης φιλόσοφος εξακολουθεί μέχρι σήμερα να εντυπωσιάζει την υφήλιο με την ευρύτητα και την βαθύτητα της σκέψης του
(335 π.Χ.) και ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, στο Γυμνάσιο, που λεγόταν και Λύκειο, ανάμεσα στο Λυκαβητό και τον Ιλισό. Με χρήματα που του έδωσε άφθονα ο Αλέξανδρος, ο Αριστοτέλης έχτισε μεγαλόπρεπα οικήματα και στοές, που ονομάζονταν “περίπατοι“. Ίσως γι’ αυτό η σχολή του ονομάστηκε Περιπατητική και οι μαθητές του περιπατητικοί φιλόσοφοι. Στα δεκατρία χρόνια που έμεινε ο Αριστοτέλης στην Αθήνα δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του, που προκαλεί το θαυμασμό μας με τον όγκο και την ποιοτική του αξία. Γιατί είναι άξιο απορίας, πώς ένας άνθρωπος σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα συγκέντρωσε και κατέγραψε τόσες πολλές πληροφορίες. Το 323 π.Χ., με την είδηση του θανάτου του Μ. Αλεξάνδρου, οι οπαδοί του αντιμακεδονικού κόμματος κατηγόρησαν τον Αριστοτέλη για ασέβεια. Ο Αριστοτέλης έφυγε για τη Χαλκίδα, προτού γίνει η δίκη του. Εκεί το 322 π.Χ. πέθανε από στομαχικό νόσημα, μέσα σε θλίψη και μελαγχολία. Το σώμα του μεταφέρθηκε στα Στάγειρα, όπου θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές. Οι συμπολίτες του τον ανακήρυξαν «οικιστή» της πόλης και έχτισαν βωμό πάνω στον τάφο του. Στη μνήμη του καθιέρωσαν γιορτή, τα «Αριστοτέλεια», και ονόμασαν έναν από τους μήνες «Αριστοτέλειο». Πολύ χαρακτηριστική είναι και η γνωστή ρήση του Μ. Αλεξάνδρου: «Εις τον μεν πατέρα οφείλω το ζην, εις τον δε διδάσκαλο (τον Αριστοτέλη) το ευ ζην». [ΠΗΓΗ: Κατάλογος και σύντομα βιογραφικά στοιχεία των Αρχ. Ελλήνων Μαθηματικών και Αστρονόμων, www.scribd.com]
Η επίδραση του Αριστοτέλη στο πνεύμα των μεταγενέστερων υπήρξε τεράστια. Ας σημειωθεί ότι η διδασκαλία του -και ιδιαίτερα οι περί ηθικής και Θεού αντιλήψεις τουχρησίμευσαν ως βάση για την οικοδόμηση της μετέπειτα χριστιανικής θεολογίας.
Μεταλλευτικά Νέα
17
Έρευνα /
ΒΌΡΕΙΟ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΉ
ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ… Άγνωστα ναυάγια στα νερά του Δήμου Αριστοτέλη Κείμενο: Βασίλης Μεντόγιαννης, Φωτογραφίες: UFR Team.
Στα πλαίσια των ενεργειών της για την ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, η «Ελληνικός Χρυσός» χρηματοδότησε μια προκαταρκτική μελέτη για τον εντοπισμό ναυαγίων, την παρατήρηση θαλάσσιας ζωής αλλά και της διερεύνησης ευκαιριών για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού βάσει του υποβρύχιου πλούτου.
Μεταλλευτικά Νέα
18
Επάνω: Το βρετανικό ναρκαλιευτικό «Carlton». Κάτω: Το φουγάρο του «Ermine» στέκεται ακόμη όρθιο μετά από 90 χρόνια στο βυθό.
καταδυτική ομάδα μας, έπειτα από μια προεργασία που περιελάμβανε συλλογή ιστορικών στοιχείων και μελέτη αρχείων, και στηριζόμενη στη σημαντική βοήθεια των ντόπιων ψαράδων αλιέων, συγκέντρωσε περίπου 30 στίγματα και πληροφορίες που πιθανόν θα αναγνωρίζονταν σαν «ανθρωπογενείς στόχοι» (manmade targets), όπως ονομάζονται οι πιθανές θέσεις ναυαγίων στην ορολογία μας. Όλοι οι στόχοι ερευνήθηκαν συστηματικά, με τη διενέργεια καταδύσεων, με τη χρήση ηχητικών σαρωτών απεικόνισης του πυθμένα (ηχογραφίες), αλλά και με τη χρήση υποβρύχιας τηλεχειριζόμενης ρυμουλκούμενης κάμερας (TCS). Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας, θα λέγαμε τα εξής: Τα πρώτα στοιχεία έδειξαν την ύπαρξη ενός ατμόπλοιου(!) σε βάθος 65 μέτρων σε εξαιρετική κατάσταση, ενός δεύτερου πλοίου ξαπλωμένου στον πυθμένα σε βάθος 45 μέτρων επί της αριστερής του πλευράς και ενός άλλου επίσης εντυπωσιακού ατμόπλοιου σε βάθος 63 μέτρων. Όλα από την χρονική περίοδο του A’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη συνέχεια εντοπιστήκαν δυο πολεμικά αεροσκάφη, πιθανόν ένα μαχητικό-καταδιωκτικό, σε βάθος 53 μέτρων και ένα μεταγωγικό ή βομβαρδιστικό, σε βάθος 60 μέτρων. Συντρίμμια ή άλλα αντικείμενα εντοπίστηκαν επίσης σε διάφορες περιοχές, χωρίς όμως να είναι δυνατή η περαιτέρω αναγνώριση τους. Ηχητικές καταγραφές, καταδύσεις και οπτικές διασκοπίσεις, πραγματοποιήθηκαν επίσης στις Ελευθερίδες και σχεδόν σε όλη την γειτονική παράκτια ζώνη. Στις βραχονησίδες Ελευθερίδες, το ανάγλυφο και η τοπιογραφία του πυθμένα, οι απότομες διακυμάνσεις του βάθους καθώς και η θέση τους σε σχέση με τη ξηρά, τις καθιστούν ιδιαίτερα κατάλληλες για την ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού. Τέλος, διενεργήθηκαν καταδύσεις για την επιβεβαίωση της
παρουσίας των ιππόκαμπων, ακριβώς μπροστά από το ρέμα που καταλήγει στη θάλασσα, παραπλεύρως της εισόδου του εργοστάσιου εμπλουτισμού στο Στρατώνι. Για τον ιππόκαμπο έχουμε ξαναμιλήσει, αλλά πρέπει να επαναλάβουμε πως καταδυόμενοι από το 2008 στο συγκεκριμένο σημείο όπου εντοπίζεται ο πληθυσμός των ιππόκαμπων, είμαστε πλέον σε θέση να υποστηρίξουμε πως οι ιππόκαμποι εμφανίζονται αποκλειστικά και ΜΟΝΟΝ στη εν λόγω περιοχή του Στρατωνίου, γεγονός που αποτελεί φαινόμενο μοναδικό. Κατά την δεκαπενθήμερη διάρκεια της έρευνας, έγιναν πλήθος καταδύσεων στην ευρύτερη περιοχή, επιχειρώντας καθημερινά και σε διάφορα βάθη, και παρόλα αυτά σε κανένα άλλο σημείο δεν εντοπίστηκε κάποιος ιππόκαμπος. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ότι το ρέμα που εκβάλει στη θάλασσα περιέχει διάφορα στοιχεία τα οποία είναι ευνοϊκά για την ανάπτυξη των πληθυσμών ιππόκαμπων. Αλλά αυτό θα μας το επιβεβαιώσουν ειδικοί επιστήμονες που ασχολούνται με τη θαλάσσια βιολογία, με περαιτέρω έρευνα.
Μεταλλευτικά Νέα
19
Έρευνα / 1
ΤΑ ΝΑΥΆΓΙΑ Το ένα από τα ναυάγια ταυτοποιήθηκε ως το νεότευκτο Βρετανικό ατμόπλοιο «Ermine», μήκους περίπου 110 μέτρων, που βυθίστηκε ξημερώματα της 2ας Αύγουστου του 1917, προσκρούοντας σε νάρκη του ναρκοπεδίου που είχε ποντίσει το γερμανικό υποβρύχιο UC-23. Από τα αρχεία μάθαμε πως υπήρξαν απώλειες περίπου 30 ανθρώπων, και το σκάφος βυθίστηκε σε μόλις δυόμισι λεπτά. Το ναυάγιο βρίσκεται σε αρίστη κατάσταση καθώς το φουγάρο του υψώνεται έως τα 42 μέτρα βάθος και τα δυο κατάρτια παραμένουν έως σήμερα στην αρχική τους θέση. Πρόκειται για ένα «ναυάγιο – μουσείο», που έχει ήδη προκαλέσει το ενδιαφέρον σε διεθνές επίπεδο. Υπάρχουν εκτεταμένα ιστορικά στοιχεία, (όπως τα σχέδια από το ναυπηγείο του πλοίου, ένα γράμμα από τον τηλεγραφητή του πλοίου, οι θέσεις των τάφων των θυμάτων στην περιοχή της Καλαμαριάς στη Θεσσαλονίκη και άλλα), τα οποία θα παρουσιαστούν μόλις ολοκληρωθεί η έρευνα που ξεκινήσαμε. Όσον αφορά το δεύτερο ναυάγιο, είναι πιθανότατα παλαιότερο του 1916, και αρχικά ταυτίστηκε με το Βρετανικό ναρκαλιευτικό «Clacton», που βυθίστηκε στις 3 Αύγουστου του 1916 από το γερμανικό υποβρύχιο UC-73, (αξίζει να αναφέρουμε πως το συγκεκριμένο υποβρύχιο έχει τορπιλίσει και βυθίσει στην περιοχή της Κέας, το αδελφό πλοίο του «Τιτανικού», τον «Βρετανικό», αλλά και το «Burdigala», ένα σημαντικό και μεγάλων διαστάσεων πλοίο). Σε δεύτερη φάση όμως, περαιτέρω μελέτη των αρχείων του Βασιλικού Βρετανικού Ναυτικού, μας έδειξε πως η ταυτοποίηση αυτή δεν ισχύει. Το τρίτο ναυάγιο εντοπίστηκε σε απόσταση 711 μέτρων βορειανατολικά του «Ermine» και όλα δείχνουν πως είναι βυθισμένο εντός του ναρκοπεδίου 667, που είχε ποντίσει το γερμανικό υποβρύχιο UC-23. Στο συγκεκριμένο ναυάγιο έγιναν δυο καταδύσεις, εξαιτίας όμως της μηδενικής ορατότητας κατέστη αδύνατη η οπτική τεκμηρίωσή του. Από τις ηχογραφίες και τις μαρτυρίες των αλιέων, υπολογίζεται πως πρόκειται για ένα ατμόπλοιο μήκους περίπου 40 μέτρων, με το φουγάρο του να παραμένει ακόμα σε θέση η οποία του προσδίδει σαφές ναυπηγικό σχήμα. Οι παλαιοί καπετάνιοι το αναφέρουν ως «ποταμόπλοιο», γεγονός που εφόσον εξακριβωθεί θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού πιθανόν να πρόκειται για ένα από τα σπάνια τροχήλατα ατμόπλοια (Paddleship). Στις θέσεις των δυο αεροπλάνων δεν μπορέσαμε να καταδυθούμε άλλα ούτε να χρησιμοποιήσουμε άλλα μέσα για την οπτική τεκμηρίωση, εξαιτίας της μηδενικής ορατότητας. Παραμένουν όμως αρκετά υποσχόμενοι, «κλειδωμένοι» στόχοι για την συνέχεια της έρευνας.
Μεταλλευτικά Νέα
20
1. Η ομάδα έρευνας επί το έργον. 2. Η εξωτερική γέφυρα του «Ermine». 3. Το γερμανικό υποβρύχιο UC23 που πόντισε τις νάρκες στον Στρυμονικό κόλπο. 4. Διαφημιστικό φυλλάδιο για κρουαζιέρα με το «Ermine» από την Γλασκώβη στην Ισλανδία, το 1913, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. 5. Εισιτήριο του ατμόπλοιου «Ermine». 2
3
4
5
ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ Επάνω: Ηχογραφία του βυθισμένου «Ermine», όπως στέκεται στον βυθό. Κάτω: Το βρετανικό ναρκαλιευτικό «Carlton» είναι βυθισμένο σχεδόν ανάποδα. Εδώ διακρίνεται η κουπαστή του σκάφους. Δύτης της ομάδας έρευνας πάνω από την κουβέρτα του βυθισμένου «Ermine».
ΑΝΕΠΊΣΗΜΑ ΉΔΗ ΈΧΟΥΝ ΕΚΦΡΆΣΕΙ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΌ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΑΘΗΝΏΝ
Το ενδιαφέρον για τα ναυάγια της περιοχής φαίνεται να είναι μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, αφού ανεπίσημα ήδη έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την παρουσίαση του θέματος το Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, τα οποία διαθέτουν λιγοστές πληροφορίες και ευρήματα από την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης, μια σημαντική καταδυτική εταιρεία από την Αγγλία, η οποία εκπαιδεύει αυτοδύτες άλλα και επισκέπτεται ναυάγια σε όλο τον κόσμο (η ίδια είχε εκπαιδεύσει και την Μονάδα Βατραχανθρώπων του Λιμενικού – Μ.Υ.Α.), σκοπεύει να μας αποστείλει «επιστολή ενδιαφέροντος», για να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή ή ακόμα και να συμμετέχει σε τυχόν σχήμα που θα δημιουργηθεί. Επιπλέον έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από πολλούς αυτοδύτες από τη Θεσσαλονίκη, την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό, μεγάλη ανταπόκριση από ιστορικούς, ερευνητές, καταδυτικούς συλλόγους και οργανισμούς που καταγράφουν τα ναυάγια σε παγκόσμια βάση. Όλοι οι προαναφερθέντες ήρθαν σε επαφή μαζί μας από μία και μόνο, ανεπίσημη, δημοσίευση στο Facebook, σχετικά με τον εντοπισμό του ναυάγιου «Εrmine» , χωρίς να έχει αναφερθεί καμία άλλη λεπτομέρεια. Ελπίζουμε στο μέλλον να υπάρξει ξανά η ευκαιρία να καταδυθούμε σε όλες τις θέσεις που σας αναφέραμε, με ιδανικές καιρικές συνθήκες, για να φωτογραφήσουμε και να βιντεοσκοπήσουμε τα ευρήματα ώστε να τα παρουσιάσουμε , τόσο με εντυπωσιακές εικόνες όσο και με καινούργια στοιχεία. Θεωρούμε πως τα ναυάγια που πλαισιώνουν τον Δήμο Αριστοτέλη, είναι μια μεγάλη «περιουσία», μια κληρονομιά, που έχει τη δυνατότητα να προβάλει ιστορικά την περιοχή αλλά και να γίνει πόλος έλξης για εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως η αυτόνομη κατάδυση.
Μεταλλευτικά Νέα
21
Περιβάλλον /
Παράλληλη
Aποκατάσταση στην πράξη ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΣΕ ΠΡΏΤΟ ΠΛΆΝΟ
Μεταλλευτικά Νέα
22
Η ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΉ ΕΠΙΣΤΉΜΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΉΜΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ ΕΞΕΛΊΣΣΟΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΏΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΈΠΟΥΝ, ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΈΛΙΞΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΏΝ ΈΡΓΩΝ, ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΒΈΛΤΙΣΤΕΣ ΔΥΝΑΤΈΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΏΝ ΕΠΙΠΤΏΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΎΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΉ.
Ολυμπιάδα: ΚΑΘΑΡΊΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΛΉ ΜΑΣ Μόλις 500 μέτρα βόρεια των Υφιστάμενων Εγκαταστάσεων Εμπλουτισμού, ο πλήρης και οριστικός καθαρισμός ολόκληρης της επιφάνειας της Ολυμπιάδας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. 2,5 εκ. τόνοι παλιών μεταλλευτικών καταλοίπων (τέλματα), που είχαν αποτεθεί από το 1976-1995 στη γνωστή «λίμνη» της Ολυμπιάδας, απομακρύνονται οριστικά. Παράλληλα, πραγματοποιείται η εξυγίανση και αποκατάσταση του χώρου. Οι εργασίες περιλαμβάνουν απομάκρυνση των παλαιών τελμάτων από το χώρο απόθεσης με συμβατικά μηχανικά μέσα και μεταφορά στο υφιστάμενο παρακείμενο εργοστάσιο εμπλουτισμού για καθαρισμό τους με τη μέθοδο της επίπλευσης. Από τον καθαρισμό των τελμάτων παράγονται δύο υλικά, ένα
Μεταλλευτικά Νέα
23
Περιβάλλον /
Εργασίες αποκατάστασης στην περιοχή της Ολυμπιάδας.
εμπορεύσιμο συμπύκνωμα πυριτών 340 Κt με περιεκτικότητα 20-25 γραμμάρια χρυσού/τόνο και ένα επίσης εμπορεύσιμο υπόλειμμα, 2,1 Mt. Μέσω αυτού του έργου έχει επιτευχθεί: Η αποκατάσταση των μορφολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής και η επαναφορά της στην αρχική της μορφολογία. (Η έκταση αυτή αντιστοιχεί στο 40% του συνόλου των επιφανειακών μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Ολυμπιάδας.) Η αναβάθμιση της υφιστάμενης χρήσης γης της περιοχής κατάληψης και η επανένταξή της στις χρήσεις γης της περιοχής. Η αναβάθμιση των ποσοτικών χαρακτηριστικών των υδατικών πόρων.
“Με το έργο του καθαρισμού και της αποκατάστασης της Ολυμπιάδας, πετυχαίνουμε ένα στοίχημα ζωής που θέσαμε πριν καν ξεκινήσει η δραστηριότητά μας: να καθαρίσουμε την αυλή μας. Καθώς και έναν στόχο καθοριστικό σε κάθε στάδιο της δραστηριότητας μας: την αειφορική ανάπτυξη.”
Δείτε στο YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=TE534eUfpis), ένα εντυπωσιακό βίντεο για το μεγαλύτερο έργο για το περιβάλλον στη Βόρεια Ελλάδα.
Μεταλλευτικά Νέα
24
Καρακόλι: ΑΛΛΆΞΑΜΕ ΤΟ ΤΟΠΊΟ Η περιοχή Καρακόλι Στρατωνίου βρίσκεται στην Νοτιοανατολική πλευρά του Στρατωνικού όρους και εντάσσεται στην ευρύτερη μεταλλευτική ζώνη της Βορειανατολικής Χαλκιδικής. Η αποκατάσταση του παλαιού χώρου απόθεσης τελμάτων στη θέση Καρακόλι Στρατωνίου, έκτασης 40 περίπου στρεμμάτων, είναι γεγονός. Στην περιοχή είχαν αποτεθεί στερεά απόβλητα που προέκυπταν από την κατεργασία των μικτών θειούχων μεταλλευμάτων των προηγούμενων δεκαετιών. Όλες οι απαραίτητες εργασίες για την εδαφοκάλυψη της περιοχής πραγματοποιήθηκαν εντός του 2014. Η πρώτη εφαρμογή σποράς (πρώτο στάδιο φυτοαποκατάστασης) του παλαιού χώρου απόθεσης, και η παράλληλη εφαρμογή υδροσποράς στα πρανή, δημιούργησαν ήδη ένα διαφορετικό τοπίο αλλά και ένα
1
2
3
4
5
1. Σπορά φυτών στην περιοχή Καρακόλι. 2. Θρυμματισμός πρέμνων στις Σκουριές. 3. Λίμνη τελμάτων στην Ολυμπιάδα. 4. Εφαρμογή υδροσποράς σε πρανή στις Σκουριές. 5. Επίσκεψη φοιτητών στην φυτοαποκατάσταση της περιοχής Καρακόλι.
ιδιαίτερο παράδειγμα προς μελέτη από φοιτητές του αντικειμένου. Μέσω αυτού του έργου έχει επιτευχθεί: Η επανεγκατάσταση της βλάστησης, Η αναβάθμιση του τοπίου και Η προστασία της υγείας του ανθρώπου και του οικοσυστήματος που περιβάλλει την περιοχή
Σκουριές: ΕΦΑΡΜΌΖΟΥΜΕ ΠΑΡΆΛΛΗΛΗ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ Ένα σύγχρονο έργο απαιτεί σύγχρονες μεθόδους και διαδικασίες. Στις εγκαταστάσεις των Σκουριών βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες υλοτόμησης και όλες οι πρόδρομες κατασκευαστικές εργασίες. Σε κάθε επιφάνεια όπου ολοκληρώνονται οι υλοτομικές εργασίες, γίνεται η εκρίζωση και θρυμματισμός των πρέμνων καθώς και ανάμειξη τους με φυτική γη προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως εδαφοβελτιωτικά στην αποκατάσταση των επιφανειών που καταλαμβάνουν τα έργα. Παράλληλα εφαρμόζεται υδροσπορά σε σημεία εντός του
εργοταξίου. Επομένως, τα επιμέρους έργα των οποίων ολοκληρώνεται η λειτουργικότητα, αποκαθίστανται άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπόλοιπων έργων. Νέες τεχνολογίες που η εφαρμογή τους απαιτεί περαιτέρω κόστος, μελέτη και ανθρώπινο δυναμικό, αποτελούν την απόδειξη της προτεραιότητας στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Δείτε στο YouTube ( https://www. youtube.com/watch?v=lG-bRq9r9xE), ένα ενδιαφέρον βίντεο για την διαδικασία αποκατάστασης στις Σκουριές.
Μεταλλευτικά Νέα
25
Πολιτισμός /
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΧΡΥΣΟΥ, ΜΟΛΥΒΔΟΥ – ΑΡΓΥΡΟΥ ΚΑΙ ΧΑΛΚΟΥ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Μεγάλος αριθμός χρυσών αντικειμένων βρίσκονται σε νεκροταφεία της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής εποχής
ύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, και τις μέχρι τώρα αρχαιολογικές και αρχαιομετρικές έρευνες, ο χαλκός, ο χρυσός, ο άργυρος και ο μόλυβδος είναι από τα πρώτα μέταλλα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Μεταλλουργικές δραστηριότητες στη Μακεδονία και Θράκη έχουμε ήδη από
Σ
Μεταλλευτικά Νέα
26
τη Νεολιθική Εποχή. Τα πρωιμότερα κυρίως χάλκινα αντικείμενα βρέθηκαν σε ανασκαφές στους Σιταγρούς (Φάση ΙΙ 52004600 π.Χ.) και στο Ντικιλί Τας (5300-4500 π.Χ.). Στη φάση ΙΙΙ των Σιταγρών (4600-3500 π.Χ.), στο Ντικιλί Τας (3200-2000 π.Χ.) και στη Σκάλα Σωτήρος της Θάσου (2300 π.Χ.) βρέθηκαν εκτός από χάλκινα και χρυσά αντικείμενα. Την εποχή αυτή γινόταν
Μιχάλης Bαβελίδης, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας, Α.Π.Θ., Τομέας ΟρυκτολογίαςΠετρολογίας-Κοιτασματολογίας*
εκμετάλλευση των τοπικών πηγών για την κάλυψη προσωπικών κυρίως αναγκών. Αντίθετα, ο εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός χρυσών, αργυρών, μολύβδινων και χάλκινων αντικειμένων που βρίσκονται ιδιαίτερα στα νεκροταφεία της αρχαϊκής, κλασικής και ελληνιστικής εποχής στη Μακεδονία και Θράκη, προϋποθέτει μια οργανωμένη και ανεπτυγμένη μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα. Τα σημαντικότερα μεταλλευτικά κέντρα στην Ελλάδα κατά την αρχαιότητα βρίσκονται στο Λαύριο, στη ΒΑ Χαλκιδική, στη Θάσο, στην οροσειρά της Λεκάνης (Σκαπτή Ύλη), στο όρος Παγγαίο και στη Σίφνο. Κατά την αρχαιότητα η κατοχή μεταλλείων, ιδιαίτερα χρυσού, ήταν σύμβολο δύναμης, πλούτου και εξουσίας και απετέλεσε σε πολλές περιπτώσεις αντικείμενο λατρείας αλλά και πολέμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το τελευταίο είναι η εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία, η οποία οργανώνεται σε μια περίοδο κατά την οποία τα μυκηναϊκά βασίλεια γνωρίζουν οικονομική ύφεση, εξαιτίας της έλλειψης του χρυσού. Ο Ηρόδοτος (Ιστορ. VI, 4647) και ο Θουκυδίδης (Ι,100,2) αναφέρουν ότι ο σημαντικότερος παράγοντας του πλούτου και της ανάπτυξης της Θάσου ήταν «η πρόσοδος από τα μεταλλεία». Ο Διόδωρος Σικελιώτης (XVI,8.6 ) αναφέρει ότι «Ύστερα ήρθε ο Φίλιππος Β΄ στην πόλη Κρηνίδες την οποία αύξησε σε πληθυσμό και τη μετονόμασε σε Φιλίππους και τα μεταλλεία χρυσού που ήταν εκεί λιτά και άδοξα, έφτιαξε καινούρια, ώστε να μπορεί να έχει προσόδους πάνω από 1000 τάλαντα ετησίως». Οι ποσότητες αυτές ήταν
σημαντικές για τη δύναμη του Μακεδονικού βασιλείου και πιστεύουμε αρκετές για να κατακλείσουν την τότε αγορά με χρυσό νόμισμα υψηλότερης καθαρότητας (996 χιλιοστά), το ονομαζόμενο «φιλίππειον» και να εκτοπίσουν έτσι το περσικό «δαρικό». Δυτικά των μεταλλευτικών κέντρων της Νεάπολης (Καβάλα) και των Φιλίππων βρίσκεται το όρος Παγγαίο, το οποίο ήταν φημισμένο κατά την αρχαιότητα για τα κοιτάσματα χρυσού και αργύρου που υπήρχαν σε αυτό. Η εκμετάλλευση χρυσού και αργύρου στο όρος Παγγαίο είναι γνωστή από πληθώρα αρχαίων και μεταγενέστερων συγγραφέων. Ο μύθος αναφέρει ότι ο βασιλιάς των Θηβών Κάδμος ήταν ο πρώτος ο οποίος ίδρυσε μεταλλεία χρυσού στο Παγγαίο καθώς και τον πλούσιο βασιλιά της περιοχής Ρήσο ο οποίος πήγε στην Τροία με χρυσή πανοπλία τα «χρύσεια πελώρια». Το δεύτερο σε μέγεθος και έκταση ( μετά το Λαύριο ) μεταλλευτικό κέντρο στον ελλαδικό χώρο αποτελεί, σύμφωνα με τις έρευνές μας το βορειοανατολικό τμήμα της χερσονήσου της Χαλκιδικής. Τα μεταλλεύματα εδώ είναι πλούσια σε χρυσό, άργυρο-μόλυβδο και χαλκό. Στις περιοχές Μεταγγίτσι, Μαύρες Πέτρες, Ολυμπιάδα (Αρχαία Στάγειρα) έχtουμε ίχνη των αρχαιότερων εκμεταλλεύσεων χρυσού στην Χαλκιδική, οι οποίες χρονολογούνται πιθανώς από την προϊστορική εποχή. Οι έρευνες δείχνουν ότι στην περιοχή έχουμε συνεχή εκμετάλλευση μολύβδου-αργύρου τουλάχιστον από τον 7 ο π.Χ. αιώνα, χρονολογία ίδρυσης των αρχαίων Σταγείρων από αποίκους της νήσου Άνδρου. Τα κοιτάσματα χρυσού εκμεταλλεύτηκαν και κατά τους Νεότερους χρόνους. Ένα παράδειγμα νεότερης εκμετάλλευσης χρυσού αποτελεί ο Γαλλικός ποταμός
Πλυντήριο μεταλλεύματος στα αρχαία μεταλλεία του Λαυρίου
(αρχαία ονομασία Εχέδωρος, δηλαδή ο έχων ή ο φέρων δώρα). Η συνολική παραγωγή στο Γαλλικό ποταμό από το 1953 έως το 1960 ανήλθε στα 1.355 κιλά. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, στρατηγικής σημασίας και αναμφισβήτητα πλουτοπαραγωγικές μονάδες εθνικής σημασίας αποτέλεσαν και τα μεταλλεύματα χρωμίου, σιδήρου, μαγγανίου και ιδιαίτερα βωξίτη και σιδηρονικελίου.
*Από την Επιστημονική Ημερίδα «Η Συμβολή του Ορυκτού Πλούτου της Βόρειας Ελλάδας στην Ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας», 12/03/2011, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη. Συνδιοργάνωση: Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., Επιτροπή Οικονομικής Γεωλογίας, Ορυκτολογίας και Γεωχημείας της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας
Τα σημαντικότερα μεταλλευτικά κέντρα στην Ελλάδα κατά την αρχαιότητα βρίσκονται στο Λαύριο, στη ΒΑ Χαλκιδική, στη Θάσο, στην οροσειρά της Λεκάνης (Σκαπτή Ύλη), στο όρος Παγγαίο και στη Σίφνο.
Μεταλλευτικά Νέα
27
Εκπαίδευση /
Σπουδάζουμε
στα Μεταλλεία Κασσάνδρας ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΑΝΟΙΧΤΏΝ ΘΥΡΏΝ 2015 ΤΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΏΝ ΘΥΡΏΝ ΈΔΩΣΕ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ 2015 ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΈΣ ΔΙΑΦΌΡΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΉΤΩΝ, ΠΟΥ ΣΧΕΤΊΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ, ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΟ ΈΡΓΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΧΡΥΣΌΣ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΟΜΙΛΉΣΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ ΕΦ’ ΌΛΗΣ ΤΗΣ ΎΛΗΣ.
ανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού ενδιαφέρθηκαν να επισκεφτούν τα Μεταλλεία Κασσάνδρας και βρέθηκαν στις εγκαταστάσεις μας να ενημερώνονται για την ιστορία των Μεταλλείων της Χαλκιδικής, για τις υφιστάμενες διαδικασίες παραγωγής συμπυκνωμάτων, για την κατασκευή των νέων σηράγγων, για τον εκσυγχρονισμό των συνθηκών εργασίας, για την επιλογή των βέλτιστων πρακτικών για το περιβάλλον, για την μελλοντική καθετοποίηση της παραγωγής… και η λίστα δεν έχει τέλος, καθώς το μεταλλευτικό πεδίο έχει να δώσει θέματα για μελέτη και έρευνα σε δεκάδες ειδικότητες επιστημόνων και για αμέτρητα επιμέρους αντικείμενα. Αυτό είναι που κάνει και την κάθε επίσκεψη ξεχωριστή. Καινούρια πρόσωπα, καινούρια θεματολογία προς συζήτηση, καινούριες απόψεις και θέσεις, αλλά πάντα οι καλύτερες εντυπώσεις. Μεταπτυχιακοί σπουδαστές της σχολής Μεταλλείων του Παρισιού, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Queens
Μεταλλευτικά Νέα
28
University του Καναδά, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, αλλά και προπτυχιακοί φοιτητές του British Columbia του Καναδά και Πανεπιστημίων όλης της ελληνικής επικράτειας γνώρισαν τα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Στο πλαίσιο του μαθήματος “Φυτώρια και Αποκαταστάσεις”, οι σπουδαστές του τμήματος Δασολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ενημερώθηκαν για τις μεθόδους παραγωγής ενδημικών φυτών στα Ελληνικά Φυτώρια και για τις διαδικασίες που ακολουθούνται για τη φυτοαποκατάσταση μιας περιοχής. Σπουδαστές Γεωλογίας, αφού ενημερώθηκαν για τη μεταλλευτική δραστηριότητα και τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, επισκέφτηκαν την πλατεία απόθεσης του εξορυσσόμενου υλικού από το
Οι επισκέψεις πεδίου αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο στην εκπαιδευτική διαδικασία και ειδικά σε ειδικότητες που σχετίζονται με τεχνικά και τεχνολογικά αντικείμενα, όπως οι γεωτεχνικοί και οι μηχανικοί.
μεταλλείο των Μαύρων Πετρών και για περισσότερες από δύο ώρες αφοσιώθηκαν στην αναζήτηση του σφαλερίτη, του γαληνίτη ή του ροδοχρωσίτη μέσα στα πετρώματα. Μεταπτυχιακοί φοιτητές διαφόρων ειδικοτήτων επισκέφθηκαν επιφανειακές και υπόγειες εγκαταστάσεις και ενημερώθηκαν για όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες του έργου, τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων υλοποίησης του και τις επιλογές πρακτικών σύμφωνα με τα δεδομένα της περιοχής. Η δικαίωση που οι ίδιοι λένε ότι αισθάνονται για την επαγγελματική επιλογή τους και η αισιοδοξία για τις επαγγελματικές προοπτικές τους, είναι η επιβεβαίωση της αξίας του Προγράμματος Ανοιχτών Θυρών για την Ελληνικός Χρυσός.
Μεταλλευτικά Νέα
29
ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ
Αγγλικά > zinc Γαλλικά > zinc Γερμανικά > zink Ιταλικά > zinco Ισπανικά > cinc
ΔΕΝ ΤΟΝ ΓΝΩΡΊΖΟΥΜΕ, ΑΛΛΆ ΖΟΎΜΕ ΜΑΖΊ ΤΟΥ… Σημείο τήξης (oC)
419,53
Σημείο βρασμού (oC)
907
Ειδικό βάρος (g/cm3)
7,14
Aφθονία στο φλοιό της Γης (ppm)
72
Αφθονία στη θάλασσα (mg/L)
0,0049
Ήταν γνωστός στην Ινδία και στην Κίνα πριν από τον 15ο αιώνα. Σχετικά εύθρυπτο μέταλλο με ελαφριά κυανή απόχρωση. Οξειδώνεται επιφανειακά στον αέρα. Αρκετά δραστικό μέταλλο, προσβάλλεται από όλα τα οξέα και τις ισχυρές βάσεις. Η ονομασία του έχει γερμανική προέλευση: «zink», δηλαδή «τσίγκος», (υποδηλώνει συγγένεια με το «zinn», κασσίτερος). Ο ορείχαλκος (ή μπρούντζος ψευδαργύρου) είναι κράμα χαλκού-ψευδαργύρου γνωστό από την αρχαιότητα. Με τον ορείχαλκο κατασκευάζονταν σκληρότερα και ανθεκτικότερα εργαλεία και όπλα σε σχέση με εκείνα από καθαρό χαλκό. Η τοξικότητα του μετάλλου και των ανόργανων ενώσεών του είναι σχετικά μικρή, ωστόσο μερικές από τις ενώσεις του απεδείχθησαν πειραματικά καρκινογόνες. Τα πλέον κοινά ορυκτά του είναι: ο σφαλερίτης, Zn(Fe) S και ο σμιθσονίτης (ή καλαμίνα), ZnCO 3. Πιο σπάνιο ορυκτό του ψευδαργύρου είναι ο βιλλεμίτης, Zn 2SiO 4. Παγκοσμίως παράγονται περίπου 5.000.000 τόνοι μετάλλου. Κυριότερες παραγωγοί χώρες: ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Αυστρία, Ρωσία. Η μεγαλύτερη ποσότητα του Zn χρησιμοποιείται για την κατασκευή συσκευών, δοχείων και σωλήνων που έρχονται σε επαφή με το νερό ή εκτίθενται στον αέρα και για την επιψευδαργύρωση ελασμάτων σιδήρου (γαλβανισμένη λαμαρίνα). Μεγάλες ποσότητες χρησιμοποιούνται στην κατασκευή κραμάτων, όπως ο ορείχαλκος (μπρούντζος ψευδαργύρου) καθώς επίσης και στην κατασκευή μπαταριών (Zn-C). Με τη μορφή του ZnO χρησιμοποιείται στα ελαστικά, στην φαρμακευτική, σαν χρωστική και σαν σταθεροποιητής πολυμερών. Τα μεταλλεία Κασσάνδρας παράγουν 48.000 τόνους συμπυκνώματος ψευδάργυρου το χρόνο, με μέση περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο περίπου 51%. Αυτό αντιστοιχεί σε 24.000 τόνους ψευδάργυρο το χρόνο. [http://www.chem.uoa.gr/]
Μεταλλευτικά Νέα
30
Μ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ:
«ΤΟ ΣτΕ ΔΕΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΕΙ» Ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικός Χρυσός κος Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος αναλύει την επικρατούσα κατάσταση σχετικά με τα Μεταλλεία Κασσάνδρας και παραμένει αισιόδοξος Με την έκδοση της θετικής για την επένδυση απόφαση του ΣτΕ της 20ης Ιανουαρίου, πολλοί έσπευσαν να πανηγυρίσουν. Μάλιστα, δέχτηκα και ερωτήσεις από εργαζόμενους για το «αν τη Δευτέρα θα λειτουργήσουν κανονικά οι Σκουριές…» Είναι εμφανές το ότι από πολλούς διαφεύγει το γεγονός πως το Συμβούλιο της Επικρατείας κρίνει τη νομιμότητα των πράξεων ή παραλείψεων της Διοίκησης και σε καμία περίπτωση δεν είναι αρμόδιο για την παροχή αδειοδοτήσεων ρουτίνας για οποιοδήποτε έργο. Οι αδειοδοτήσεις παραμένουν στην αρμοδιότητα της εκάστοτε υπηρεσίας, η οποία βεβαίως πρέπει να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 16 αποφάσεις του ΣτΕ που δικαιώνουν απόλυτα την εταιρεία, εντούτοις παραμένουν σε εκκρεμότητα 9 άδειες ρουτίνας. Άλλες από αυτές εκκρεμούν εδώ και καιρό κι άλλες πρέπει να εκδοθούν σύντομα. Το γεγονός είναι πως η χορήγηση όλων αυτών των αδειών αποτελεί εκτός από νόμιμη, και συμβατική υποχρέωση του Δημοσίου. Έτσι, αν και η τελευταία απόφαση του ΣτΕ, (ή καλύτερα οι τελευταίες, αφού εκδόθηκαν πέντε αποφάσεις μαζί) αποτελεί άλλη μια δικαίωση –τουλάχιστον σε ηθικό επίπεδο– για εμάς, και επαναβεβαιώνει το ότι η εταιρεία ακολουθεί απαρέγκλιτα την οδό της νομιμότητας, δεν επιλύει αυτόματα το ζήτημα με τις εκκρεμούσες άδειες ρουτίνας, οι οποίες και αναμένονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την απρόσκοπτη συνέχιση της επένδυσης. Συνεπώς, τα μέχρι σήμερα δεδομένα που οδήγησαν την εταιρεία στην αναστολή της επένδυσης στις Σκουριές δεν αλλάζουν, αφού βρισκόμαστε εν αναμονή των ενεργειών του ΥΠΕΝ και των λοιπών αρμόδιων υπηρεσιών. Και θα πρέπει η κυβέρνηση να συμπεριλάβει στην εξίσωση και τους εργαζόμενους. Θα έπρεπε, αν μη τι άλλο, να ξενίζει η θέση των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους οργάνων απέναντι στην εταιρεία, αναφορικά με την απόφαση παγώματος του έργου των Σκουριών. Αυτό σημαίνει πως αναγνωρίζουν το γεγονός πως ό,τι συμβαίνει δεν συμβαίνει με υπαιτιότητα της εταιρείας. Και αυτό θα έπρεπε να προβληματίζει τους αρμόδιους.
Αν με ρωτήσετε τι θα θέλαμε εμείς σαν εταιρεία, ή και το τι θα επιθυμούσα προσωπικά σαν έλληνας μηχανικός, θα έλεγα αυθόρμητα, τον διάλογο. Να κάτσουμε σε ένα τραπέζι και σε ειλικρινή βάση να συζητήσουμε και να βρούμε λύση. Στις επιστολές που έχουμε μέχρι σήμερα στείλει στην κυβέρνηση, ακόμα και στον ίδιο τον πρωθυπουργό, για συναντήσεις, η απάντηση ήταν πως περιμένουμε την απόφαση του ΣτΕ. Τώρα που η απόφαση βγήκε, ελπίζουμε να έχουμε νεώτερα στο θέμα του διαλόγου. Εμείς είμαστε πάντοτε στη διάθεση και του Υπουργείου και των υπηρεσιών. Εξάλλου, η θέση του Υπουργού πως πρέπει να προχωρήσουμε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και την προστασία του περιβάλλοντος, μας βρίσκει κάτι περισσότερο από σύμφωνους. Και όταν υπάρχει κοινή βάση συζήτησης, υπάρχει και πεδίο συνεννόησης λαμπρό. Ειλικρινά, ελπίζω να με δικαιώσουν οι εξελίξεις.
Με εκτίμηση,
Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος
Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.
Μεταλλευτικά Νέα
31
Μεταλλεία Κασσάνδρας:
Εδώ που το όνειρο των Ελλήνων μηχανικών γίνεται πραγματικότητα