Μεταλλευτικά Νέα | Τεύχος 11 by HELLAS GOLD S.A.

Μεταλλευτικά

Νέα

ΤΕΥΧΟΣ 11 • ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ ‘14 • ∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ

Τα χωριά μας ξαναζωντανεύουν Γεμάτα σπίτια. Ανοιχτά σχολεία. Καινούργια μαγαζιά.

Ενημερωτικό δελτίο της Ελληνικός Χρυσός, της Eldorado Gold και των Χρυσωρυχείων Θράκης που διανέμεται δωρεάν

Ι∆ΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ Έδρα: Λεωφόρος Β. Σοφίας 23Α Αθήνα, Τ.Κ. 10674 press@gr.eldoradogold.com 214 68 70 000 23760 25000 www.hellas-gold.com ΕΚ∆ΟΤΗΣ - ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κώστας Γεωργαντζής CREATIVE DIRECTOR Αναστάσιος Προδρόμου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Μαριλένα Ρίζου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Αγγελική Ρήγα, Ειρήνη Στρίκου, Χρύσα Στύλου, Κική Τσιλιγγερίδου ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Βασίλης Μεντόγιαννης, Χάρης Αλεξιάδης ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Γεωργία Λυκοτραφίτη

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ-∆ΙΑΝΟΜΗ

www.prodromoulab.gr info@prodromoulab.gr Στρατώνι Χαλκιδικής, 63082 Τηλ. 2312 20 35 20 *Φωτογραφία εξώφυλλου: Στάγειρα Χαλκιδικής, Νοέμβριος 2013

EDITORIAL Αγαπητέ αναγνώστη, Αφορμή γι’ αυτό το τεύχος ήταν η στάση και οι απόψεις των κατοίκων της περιοχής στις πρόσφατες επισκέψεις τους στα έργα μας. Παλιοί μεταλλωρύχοι, γυναίκες εργαζόμενων, νέα παιδιά που επέστρεψαν στον τόπο γιατί πίστεψαν στην ανάπτυξη του, μας «αγκάλιασαν». Μας μίλησαν ανοιχτά για την πραγματική σχέση αυτής της περιοχής και των ανθρώπων της με τα μεταλλεία, μια σχέση 25 αιώνων που καθόρισε την ιστορία της και την κοινωνική της ταυτότητα. Περπατήσαμε στα χωριά λοιπόν για να δούμε πώς αυτή η σχέση αποτυπώνεται στη ζωή και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Μιλήσαμε με νέα ζευγάρια που επέστρεψαν για να μεγαλώσουν εδώ τα παιδιά τους, συναντήσαμε νέους επαγγελματίες που ήρθαν εδώ επενδύοντας στην ανάπτυξη αυτού του τόπου και καταγράψαμε την «αλλαγή». Στα γεμάτα σπίτια, τα νέα μαγαζιά, τα ανοιχτά σχολεία και τα χαμόγελα των ανθρώπων που ζουν στον τόπο τους ασφαλείς. Αυτή την αλλαγή δεν χρειάζεται να στην πουν. Την βλέπεις: σε όλα τα παλιά σπίτια που ανακαινίστηκαν και ξαναγέμισαν κόσμο στο Παλαιοχώρι, στην δημογραφική αύξηση που ξεπερνά το 16% στην Ολυμπιάδα, στους καινούργιους δρόμους, στις παιδικές χαρές και στα έργα υποδομής. Στην τοπική οικονομία που ενισχύθηκε κατά 800% τα τελευταία χρόνια από την ύπαρξη της μεταλλευτικής επένδυσης, στα νέα επαγγέλματα που άνοιξαν, στον τουρισμό που βλέπει πληρότητες της τάξης του 100% όλο τον χρόνο, στο περιβάλλον που αποτελεί δομικό στοιχείο αυτής της επένδυσης. Είδαμε να εφαρμόζεται το πιο ολοκληρωμένο σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης σε όλη την Ευρώπη. Αυτά που είδαμε, πιστεύουμε ότι είναι το μεγαλύτερο «κέρδος» αυτής της περιοχής. Οι άνθρωποί της που επέστρεψαν και φτιάχνουν εδώ στα χωριά τους το μέλλον που τους αξίζει. Γι’ αυτούς και για όλα αυτά που μας συνδέουν, είμαστε περήφανοι και θέλουμε να τα μοιραστούμε μαζί σας. Καλή ανάγνωση. Φιλικά, Κώστας Γεωργαντζής Υπεύθυνος Επικοινωνίας της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.

«Θα πας να ζήσεις στο χωριό;» Με ρώτησε μια φίλη όταν έμαθε ότι αποφασίσαμε με τον άντρα μου να επιστρέψουμε. «Ακόμα μπορώ να ονειρεύομαι… » Της απάντησα και γέλασε. ∆εν μπορούσε εύκολα να δει αυτό που ζούμε πλέον στα χωριά μας! 04 Μαντεμοχώρια 2.500 ετών 10 «Τα χωριά μας ξαναγεννιούνται»: γεμάτα σπίτια, ανοιχτά σχολεία, καινούργια μαγαζιά 14 Οδοιπορικό στη ΒΑ Χαλκιδική: τι είδαμε, τι μας είπαν! 22 Περιβάλλον: όλα τα στοιχεία στο ίντερνετ 26 Πρόγραμμα Ανοιχτών Θυρών: θέλουμε να σε ξεναγήσουμε στα Μεταλλεία

Ο ∆ημήτριος Σγούρος, κάτοικος Μ. Παναγίας και εργαζόμενος της Ελληνικός Χρυσός, έφυγε ξαφνικά από τη ζωή σε ηλικία 47 χρόνων, το Σάββατο 8 Μαρτίου 2014. Οι συνάδελφοί του γράφουν στη μνήμη του: «∆υο χρόνια ήταν αρκετά για να γνωρίσουμε τον άνθρωπο, το συνεργάτη, τον δικό μας ∆ημήτρη και να τον κάνουμε φίλο μας. Γι’ αυτό και μας λείπει και γι’ αυτό νοιώθουμε καθημερινά την απουσία του, από τα εργοτάξια, από την παρέα, από το χωριό μας. Στη μνήμη του, ως ελάχιστη ένδειξη τιμής και αγάπης, αποφασίσαμε να χτίσουμε ένα ξωκλήσι στη στοά 53. Εκεί όπου ο ∆ημήτρης περνούσε τις μέρες του και πρόσφερε τα μέγιστα. Έτσι κάθε πρωί πριν πιάσουμε δουλειά τον θυμόμαστε και προσευχόμαστε για την ψυχή του. Φίλε ∆ημήτρη μπορεί να έφυγες από κοντά μας, από την οικογένειά σου, από τους φίλους σου… Η μνήμη σου όμως θα μείνει χαραγμένη στις καρδιές μας.»

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Μέσα στους αιώνες

∆είτε στο βίντεο την ιστορία των «Μεταλλείων Κασσάνδρας»

Μαντεμοχώρια 2.500 ετών «Οι κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής δεν αισθάνονταν τόσο πιεστικά την τουρκική κυριαρχία. Αυτό είχε σαν συνέπεια να διατηρηθεί αναπτυγμένο το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα του πληθυσμού που έδωσε αμέσως το παρών στην επανάσταση του 1821» της Χρύσας Στύλου

ασική αρχή των περιηγητών ήταν ανέκαθεν η γνωριμία με την ιστορία της περιοχής που επισκέπτονταν. Μέσα από τη γνώση των συνθηκών που επικράτησαν μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει τους παράγοντες που οδήγησαν στην άνθιση και ακμή των κατοίκων σε όλα τα επίπεδα: κοινωνικά, πολιτιστικά, οικονομικά, καθώς και στην παρακμή τους (εάν και όποτε μπορεί να υπήρξε). Η ΒΑ Χαλκιδική έχει μακραίωνη ιστορία, η οποία ως επί το πλείστον σημαδεύτηκε από την ενασχόληση των κατοίκων της με τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Σε ολόκληρη την περιοχή σώζονται περισσότερα από 300 πηγάδια και περίπου 200.000 κυβικά μέτρα αρχαίων μεταλλουργικών απορριμμάτων, των κοινών «σκουριών» από την «εκκαμίνευση» των μεταλλευμάτων, που αποδεικνύουν αυτό το γεγονός. Από την αρχαιότητα στο το Βυζάντιο Η έναρξη της δραστηριότητας, με βάση ιστορικές πηγές και τα αποτελέσματα αναλύσεων που έχουν γίνει στις παραπάνω σκουριές, εντοπίζεται στις αρχές της κλασσικής αρχαιότητας, δηλ. γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. Ενώ η ακμή τοποθετείται κατά την εποχή του Φιλίππου ‘Β όπου τα μεταλλεία αποτελούν τον κυρίαρχο χρηματοδότη του Μακεδονικού Βασιλείου και των εκ-

Μεταλλευτική / Ιστορία

στρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η δυνατότητα κοπής χρυσών νομισμάτων και όχι μόνο αργυρών έδωσε την ώθηση για να επεκταθεί και να επικρατήσει το Μακεδονικό Βασίλειο έναντι των υπολοίπων πόλεων – κρατών της εποχής. Η μεταλλευτική δραστηριότητα συνεχίστηκε μέχρι τη ρωμαϊκή περίοδο, όμως η κατάκτηση των πλούσιων ορυχείων χρυσού και αργύρου της Ισπανίας είχε ως αποτέλεσμα να περιέλθουν τα μεταλλεία της ΒΑ Χαλκιδικής για μεγάλο διάστημα σε μαρασμό. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ξεκινά εκ νέου η εκμετάλλευση των μεταλλείων, και αναδεικνύεται σε μεταλλευτικό κέντρο η περιοχή των Σιδηρουκαυσίων, όπως ονομαζόταν τότε η περιοχή βόρεια από τον ΄Ισβορο (σημερινή Στρατονίκη). Το τοπωνύμιο Σιδηροκαύσια απαντάται για πρώτη φορά τον 9ο αιώνα. Οθωμανική περίοδος και προνόμια χάρη στα μεταλλεία Στις αρχές του 15ου αιώνα, τα μεταλλεία της ΒΑ Χαλκιδικής γνωρίζουν μία νέα περίοδο ακμής και αναδεικνύονται σε σημαντικό μεταλλευτικό κέντρο με πρωτοποριακή για την εποχή οργάνωση και οχύρωση. Τα Σιδηροκαύσια αποτέλεσαν το πληθυσμιακό και διοικητικό κέντρο της Χαλκι-

δικής αφού στην περιοχή λειτουργούσαν περίπου 500 - 600 καμίνια, όπου γινόταν η κατεργασία ψευδαργύρου και μολύβδου. Τον 16ο και 17ο αιώνα η περιοχή περνάει και πάλι εναλλασσόμενες περιόδους άνθισης και παρακμής. Το 1705 τα χωριά της περιοχής, τα λεγόμενα Μαντεμοχώρια (μια ονομασία που έχει επικρατήσει μέχρι και τις μέρες μας), αποκτούν το δικαίωμα της αυτοδιαχείρισης και, με φιρμάνι του Σουλτάνου, το δικαίωμα εκμετάλλευσης των μεταλλείων αργύρου. Για τον σκοπό αυτό συστήνεται ένας Μεταλλευτικός Συνεταιρισμός, στη γενική διοίκηση του οποίου μετέχουν οι εκπρόσωποι των 12 μεγάλων χωριών. Η μόνη τους υποχρέωση απέναντι στην Μεγάλη Πύλη είναι η παράδοση ενός φόρου ύψους 550 λιβρών αργύρου το χρόνο ως αντάλλαγμα για τα ειδικά προνόμια που απολάμβαναν από το Σουλτάνο. Λέγεται μάλιστα, ότι όταν κάποτε μειώθηκε η παραγωγή τους, αγόραζαν από τους κουρσάρους ασημένια νομίσματα, δίνοντας σε αντάλλαγμα ρούχα ή ζώα, και τα έλιωναν για να μπορούν να δίνουν το ασήμι στους Οθωμανούς, ώστε να μη χάσουν τα προνόμια που είχαν. Τα προνόμια αυτά ήταν να μην υπάρχουν Οθωμανοί στην περιοχή εκτός από τον Μαδέμ Αγά, έναν αξιωματικό και 20 στρατιώτες,

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 πρώιμη εκδοχή πενθημέρου, καθώς οι Εβραίοι εργάτες είχαν αργία το Σάββατο ενώ οι Χριστιανοί την Κυριακή. Έως το 1900 εξορύσσονται και περνούν από μεταλλουργική κατεργασία σχεδόν 72.000 τόνοι μεταλλεύματος. Η επιφανειακή εκμετάλλευση του κοιτάσματος σιδηροπυρίτη στο μεταλλείο του «Μαντέμ – Λάκκου», ξεκινά το 1901. Μετά το 1920 Τη Γάλλο-Οθωμανική Α.Ε. διαδέχεται το 1927 η Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων (ΑΕΕΧΠ&Λ), που διέβλεψε εγκαίρως την αναγκαιότητα ευρείας χρήσης λιπασμάτων για την ανάπτυξη της γεωργίας στην χώρα. Με στόχο την εξασφάλιση του θείου ως πρώτης ύλης για την παρασκευή λιπασμάτων, οδηγείται στην αγορά μεταλλείων σε διάφορα σημεία της χώρας. Στο Στρατώνι εκμεταλλευόταν τα μικτά θειούχα κοιτάσματα της περιοχής και τα κοιτάσματα σιδηροπυρίτη και λειτουργούσε το λιμάνι φόρτωσης του μεταλλεύματος. Η εποχή Μποδοσάκη που έμεναν στο Μαχαλά (Στάγειρα). Αυτοί δεν είχαν καμία εξουσία, απλώς εκτελούσαν τις αποφάσεις των 4 αρχόντων που εξέλεγαν κατ’ έτος οι αντιπρόσωποι των 12 χωριών. Οι κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής δεν αισθάνονταν τόσο πιεστικά την τουρκική κυριαρχία αφού υπήρχαν μόνο λίγοι Τούρκοι τσιφλικούχοι στα νότια και ελάχιστες διοικητικές και στρατιωτικές αρχές σε κέντρα της χερσονήσου. Αυτό είχε σαν συνέπεια να διατηρηθεί αναπτυγμένο το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα του πληθυσμού που έδωσε αμέσως το παρών στην επανάσταση του 1821. Τα Μαδεμοχώρια συμμετείχαν ως νομικό πρόσωπο όμως υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από τους Οθωμανούς. Η μεγαλύτερη απώλεια ήταν ότι έχασαν το προνόμιο της αυτοδιοίκησης, το «Κοινόν του Μαδεμίου» διαλύθηκε ενώ τα μεταλλευτικά δικαιώματα της περιοχής παραχωρήθηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Γάλλο – Οθωμανική Α.Ε. (εταιρεία με έδρα το Παρίσι) το 1893. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ονομασία «Μεταλλεία Κασσάνδρας» που έχει επικρατήσει και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Στα 600 περίπου καμίνια της περιοχής δραστηριοποιούνταν μια πολυεθνική κοινότητα 6.000 εργαζόμενων, σε μία

Ο μεταλλευτικός κλάδος γνωρίζει νέα ώθηση όταν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η πλειοψηφία των μετοχών της ΑΕΕΧΠ&Λ περιέρχεται στην ιδιοκτησία του Μποδοσάκη Αθανασιάδη. Το Στρατώνι «κέντρο» της μεταλλευτικής δραστηριότητας Επίκεντρο των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων της εταιρείας γίνεται το Στρατώνι. Χαρακτηριστικό της άνθισης της περιοχής εκείνη την εποχή είναι οι μαρτυρίες κατοίκων ότι το χωριό «λαμποκοπούσε» αφού ήταν το μόνο που διέθετε ηλεκτρικό ρεύμα για να καλύψει τις ανάγκες κυρίως της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η ΑΕΕΧΠ&Λ κατασκευάζει στην παραλία του Στρατωνίου εργοστάσιο εμπλουτισμού και ξεκινάει την παραγωγή και επεξεργασία μικτών θειούχων συμπυκνωμάτων. Η μεταλλευτική δραστηριότητα στην Ολυμπιάδα Από το 1972 αρχίζει η εκμετάλλευση του μεταλλείου μικτών θειούχων της Ολυμπιάδας. Το 1976 κατασκευάζεται το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα, οπότε τα προϊόντα της εκεί μεταλλευτικής δραστηριότητας μεταφέρονται έτοιμα προς φόρτωση στο Στρατώνι.

Μεταλλευτική / Ιστορία

Μεταλλουργία Χρυσού

2003: Η επένδυση παγώνει

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 αποφασίζεται από το Ελληνικό Κράτος η δημιουργία μεταλλουργίας χρυσού μέσω της κρατικής ΜΕΤΒΑ (Μεταλλουργική Βιομηχανία Αιγαίου) στην περιοχή της Ολυμπιάδας. Η απόφαση αυτή δε θα υλοποιηθεί ποτέ λόγω διαφόρων συγκυριών.

Η επένδυση στην Ολυμπιάδα παγώνει λόγω αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, καθώς και μίας αρνητικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) το 2002. Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ οι πιθανοί κίνδυνοι της επένδυσης της ΤVX HELLAS, θα ήταν μεγαλύτεροι από το οικονομικό και κοινωνικό όφελος που θα προέκυπτε τότε για την τοπική κοινωνία.

Η εποχή της ΑΕΕΧΠ&Λ κλείνει το 1992, όταν μπαίνει σε ειδική εκκαθάριση εν λειτουργία από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Η περίοδος της TVX HELLAS Το ∆εκέμβριο του 1995, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των Μεταλλείων Κασσάνδρας και το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων περιέρχονται στην TVΧ Hellas, θυγατρική της καναδικής μεταλλευτικής εταιρείας TVX Gold. Πρωταρχικός σκοπός της εταιρείας είναι η δημιουργία μεταλλουργίας χρυσού στην περιοχή της Ολυμπιάδας. Παράλληλα έχει άδεια εκμετάλλευσης του κοιτάσματος μεικτών θειούχων στις «Μαύρες Πέτρες».

Το 2003 άλλη μία αρνητική απόφαση του ΣτΕ οδηγεί στη διακοπή των εργασιών στο μεταλλείο Μαύρες Πέτρες. Οι εργαζόμενοι τίθενται σε διαθεσιμότητα. Η εταιρεία και ολόκληρη η περιοχή περιέρχονται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση ενώ 480 εργαζόμενοι καταλήγουν να χάσουν τη δουλειά τους. Τα χωριά της περιοχής υφίστανται οικονομικό και πληθυσμιακό μαρασμό. Για την αποφυγή κοινωνικών εκρήξεων η τότε κυβέρνηση καταρτίζει ειδικό κοινωνικό πρόγραμμα στήριξης των πρώην εργαζομένων στα Μεταλλεία Κασσάνδρας.

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Τα Μεταλλεία Κασσάνδρας σήμερα Τον Ιανουάριο του 2004 περνούν στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. τα μεταλλευτικά δικαιώματα, καθώς και το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων των Μεταλλείων Κασσάνδρας, με ειδικό νόμο που επικυρώνεται από τη Βουλή, ενώ τον Οκτώβριο του 2005 επαναλειτουργεί το Μεταλλείο των Μαύρων Πετρών. Τον Ιανουάριο του 2006, υποβάλλεται το ενιαίο επιχειρηματικό σχέδιο για την παράλληλη ανάπτυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, το οποίο προβλέπει και τη δημιουργία μεταλλουργίας χρυσού στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Τον Φεβρουάριο του 2012 η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. περνάει στην ιδιοκτησία της ELDORADO GOLD CORPORATION. Μέχρι να ξεκινήσει η υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου, ένα μήνα μετά, το ανθρώπινο δυναμικό της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ δίνει νέα ζωή στην περιοχή. Σε οποιαδήποτε περίσταση είναι πάντα εκεί να στηρίξει τους συντοπίτες

του σε καλές στιγμές (είτε στην καθημερινότητα με τη στήριξη της τοπικής αγοράς, είτε με πολιτιστικές εκδηλώσεις σε γιορτές π.χ. παραμυθοχώρα, καρναβάλι κλπ.) αλλά και σε δύσκολες στιγμές (όπως η πλημμύρα της 10ης Φεβρουαρίου 2010 στο Στρατώνι ή η πυρκαγιά στο Άγιο Όρος στις 9 Αυγούστου του 2012 κλπ.). Μέσα σε έναν χρόνο αυξήθηκε από 400 στους 800 εργαζόμενους, και σήμερα το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού έφτασε στους 1.600. Ορόσημο στην ιστορία των Μεταλλείων Κασσάνδρας και για όλους τους κατοίκους της περιοχής αποτελεί η 17η Απριλίου 2013 όπου το Συμβούλιο της Επικρατείας επισφραγίζει τη νομιμότητα των οικονομικών - κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων της Επένδυσης. Αφού είναι κοινώς αποδεκτό ότι η ιστορία διδάσκει και μας προφυλάσσει από λάθη του παρελθόντος, το Συμβούλιο της Επικρατείας δίνει με αυτό τον τρόπο ανάσα ζωής και προόδου για την περιοχή για τα επόμενα 30 χρόνια τουλάχιστον… Ας τα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο.

Κοινωνική αλλαγή / Γεμάτα σπίτια, ανοιχτά σχολεία, νέα μαγαζιά

«Τα χωριά μας ξαναγεννιούνται» Γεμάτα σπίτια, νέα ζευγάρια, παιδικά χαμόγελα

της Αγγελικής Ρήγα

«Κυριακή των Βαΐων στη Στρατονίκη. Ο Αντώνης που επέστρεψε πρόσφατα στο χωριό, κρατά σφιχτά το χέρι της γιαγιάς του ευτυχισμένος. Σχεδόν όλοι οι παππούδες έχουν αγκαλιά τα εγγόνια τους. Αυτή τη φορά δεν θα φύγουν τη ∆ευτέρα του Πάσχα. Τα παιδιά τους δουλεύουν και μένουν στην περιοχή» 10

«Θα πας να ζήσεις στο χωριό;» με ρώτησε μια φίλη όταν έμαθε ότι αποφασίσαμε με τον άντρα μου να επιστρέψουμε. «Ακόμα μπορώ να ονειρεύομαι» της απάντησα και γέλασε. ∆εν μπορούσε εύκολα να δει αυτό που ζούμε πλέον στα χωριά μας. Και αποφάσισα να της το εξηγήσω μέσα από μια πραγματική ιστορία: «Πριν λίγα χρόνια, μια ηλικιωμένη γυναίκα μου είπε έξω ακριβώς από το προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, ανήμερα ∆εκαπενταύγουστο: «Έχω πίστη και πιστεύω ότι θα κερδίσουμε. Τους ανθρώπους. Όταν επιστρέψουν, τα χωριά μας θα είναι και πάλι ευλογημένα, όπως τους αξίζει».

Όταν κοίταξα μικρά παιδιά να τρέχουν ευτυχισμένα. Και ήταν η πρώτη φορά μετά από χρόνια, που είδα τόσα παιδιά και τόσα χαμόγελα μαζεμένα.

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να δω καθαρά αυτό το «κέρδος».

Ήταν η 10η βάφτιση μέσα σε έναν μήνα. Όσες γίνονταν σε 2 χρόνια στο παρελθόν! Και αυτό με έκανε να δω τα δεδομένα διαφορετικά. Αυτή η εκκλησία που στολίζονταν κάθε Ιούλιο για το πανηγύρι τώρα στολίζεται για άλλες χαρές, για τους γάμους και τα βαφτίσια.

Το είδα με τα ίδια μου τα μάτια, τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Παλαιοχώρι. Στο εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου.

Πέρσι τον Σεπτέμβρη ήταν η πρώτη φορά που τα χωριά μας δεν άδειασαν, άλλα άρχισαν να γεμίζουν.

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Η ιστορία της Τάνιας ..που αποφάσισε, μετά από δέκα χρόνια στη Θεσσαλονίκη να επιστρέψει στην περιοχή με τον άντρα της και να ανοίξει ένα κατάστημα παιδικών ρούχων, είναι η πιο ενδεικτική της αλλαγής που ζούμε πλέον στα χωριά μας: «Μείναμε άνεργοι και οι δυο. Εντελώς ξαφνικά. Πίσω στο χωριό, βρήκαμε την ελπίδα και σ’ αυτήν πιστέψαμε. Στο μέλλον για μας και τα παιδιά μας. Η απόφαση ήταν εύκολη. Εδώ μεγαλώσαμε και εδώ θέλουμε να μεγαλώσουν τα παιδιά μας. Με ανάπτυξη και προοπτική. Γι’ αυτό και επιστρέψαμε….» Η Τάνια έχει 2 μικρές κορούλες οι οποίες έχουν πλέον παρέα στο χωριό, καθώς τουλάχιστον άλλες 10 νέες οικογένειες πήραν την απόφαση να γυρίσουν πίσω. Πίσω στο σχολείο Τα 150 παιδιά του ∆ημοτικού σχολείου την περίοδο του 90, έπεσαν σε αρνητικό ρεκόρ τα τελευταία χρόνια, με συνένωση τάξεων για πρώτη φορά στην ιστορία. Η αρνητική κατάκτηση των 3 παιδιών στον παιδικού σταθμού στο Παλαιοχώρι και των τάξεων των 6 και 7 παιδιών στο δημοτικό, σε λίγα χρόνια με τις σημερινές γεννήσεις θα είναι απλά μια ανάμνηση, που θα πιστοποιεί την ερήμωση που έφερε στα χωριά ο οικονομικός μαρασμός. Μια τάση που μεταφράστηκε στα λουκέτα σε σχολεία και στην συνεχή και σταθερή αριθμητική αποδυνάμωση των σχολικών τάξεων, σε ολόκληρη την περιοχή. Η εικόνα αυτή αλλάζει σε όλα τα χωριά. Στο Νεοχώρι

δημοπρατήθηκε νηπιαγωγείο μετά από 20 χρόνια προσμονής ενώ στη Στρατονίκη ο κίνδυνος λουκέτου στο σχολείο εξαλείφεται. Και αυτό είναι το κέρδος των νέων ανθρώπων που δημιουργούν οικογένειες και στηρίζουν την κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής. Όπως η Ρένα, Πρόεδρος τοπικού συλλόγου και μητέρα δίδυμων που δεν έφυγε ποτέ. Έμεινε για να στηρίξει τον τόπο της: «Πιστεύουμε σ’ αυτό τον τόπο. Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας εδώ και αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο, για όλου μας». Απογευματάκι παίζει στην παιδική χαρά στην παραλία του Στρατωνίου με τα παιδιά της και μια φίλη της που ετοιμάζεται να γίνει μητέρα. Τα χαμόγελά τους, δείχνουν την αλλαγή και είναι το σύμβολο της αναγέννησης στην περιοχή. Η αναγέννηση της Ολυμπιάδας Εδώ αποτυπώνονται οι δυο περίοδοι που έζησε η ΒΑ Χαλκιδική. Από την πτώση της δεκαετίας 2000-2010 περάσαμε στην άνθιση των τελευταίων χρόνων, που κορυφώνεται σήμερα. Πριν πέντε χρόνια, σε μια επίσκεψη στα Αρχαία Στάγειρα, πέρασα από την Ολυμπιάδα και την είδα άδεια. Θυμήθηκα τις παιδικές εκδρομές την Καθαρά ∆ευτέρα, τις όμορφες παραλίες, την κίνηση που υπήρχε κάποτε. Όμως, είδα ένα χωριό ξεχασμένο. Μια παρέα από ψαράδες που συνάντησα πέρσι το καλο-

Κοινωνική αλλαγή / Γεμάτα σπίτια, ανοιχτά σχολεία, νέα μαγαζιά

καίρι στην προβλήτα με έπεισαν για την αλλαγή. Ο Φάνης, άνθρωπος της θάλασσας, αποφάσισε να αφήσει το καΐκι για τα Μεταλλεία, βλέποντας τη δουλειά να πέφτει. Μια κουβέντα που μου είπε αυτός ο άνθρωπος συγκινημένος με έκανε να πιστέψω ότι όλα πια είναι διαφορετικά: «Οι δύσκολες μέρες πέρασαν. Επέστρεψε η ελπίδα στο χωριό μας». Η Ολυμπιάδα όμως δείχνει και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ Μεταλλείων και τουρισμού. Με πληθυσμιακή αύξηση που ξεπερνά το 16%. Την ώρα που στα Πυργαδίκια καταγράφεται σημαντική πτώση. Η Ζωή Σαμαρά μια γλυκύτατη επαγγελματίας του τουριστικού κλάδου μου έλεγε λίγες μέρες πριν το Πάσχα όταν ετοιμάζονταν να ανοίξει για καλοκαίρι: «Ο τουρισμός κερδίζει από τα Μεταλλεία. Γιατί και ο τουρισμός βασίζεται στην κοινωνία. Για να δουλέψουμε εμείς πρέπει να έχουν δουλειά οι άλλοι. Και όσο δουλεύουν τα μαγαζιά και υπάρχει κίνηση και ζωή, τόσο αναπτύσσεται και ο τουρισμός. Γι ’αυτό επενδύουμε στο καλύτερο μέλλον και είναι στο χέρι μας να το πετύχουμε.» «∆εν έχουμε διαθέσιμα δωμάτια» Αντίστοιχες πληρότητες και την κατάκτηση του 12 μηνου τουρισμού βιώνουν και τα ορεινά χωριά της βόρειας Χαλκιδικής, με γεμάτους ξενώνες και καταλύματα όλο τον χρόνο, και φυσικά με αντίστοιχη ενίσχυση στην τοπική αγορά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αρναία, που βλέπει πληρότητες της τάξης του 100% σε όλα τα καταλύ-

ματα πολλές φορές το χρόνο. Αυτή εξάλλου είναι και μια από τις άλλες παραμέτρους που δείχνουν την κοινωνική αλλαγή που καταγράφεται στα Μαδεμοχώρια. Εκτός από την επιστροφή των νέων ανθρώπων, και τις νέες οικογένειες. Μια παρέα νέων στον Άκη στην Μεγάλη Παναγία, μας δίνει την εικόνα: «Έχουμε όνειρα και γι’ αυτά θα αγωνιστούμε.» Και έχουν κάθε δικαίωμα να τα διεκδικήσουν στον τόπο τους. Πέραν της αύξησης που καταγράφεται στην απασχόληση με 1200 νέες προσλήψεις και ανάλογη αύξηση του ρευστού που κυκλοφορεί στην αγορά, είναι ενδεικτικό ότι η τοπική οικονομία στην ευρύτερη περιοχή του ∆ήμου Αριστοτέλη, ενισχύθηκε κατά 800% από το 2006 έως το 2013, ενώ ακόμα και μέσα στην τελευταία χρονιά αυτή η αύξηση αγγίζει το 165%. Σε πραγματικούς αριθμούς 55 εκ. Ευρώ διοχετεύθηκαν στην τοπική αγορά την τελευταία 6 αετία μόνο από τα Μεταλλεία. Και η πιο δυνατή αποτύπωση αυτής της τόνωσης εκτός από τη ρευστότητα που έφεραν οι 1600 εργαζόμενοι, που στο σύνολό τους ζουν και κινούνται την περιοχή, είναι τα γεμάτα σπίτια και μαγαζιά που άνοιξαν, μέσα στην τελευταία διετία. Σούπερ μάρκετ, εστιατόρια, καφετέριες, κομμωτήρια, από το Στρατώνι μέχρι την Αρναία. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Σταμάτη. Μετά από πολλά χρόνια και μία σημαντική επαγγελματική πορεία εκτός Χαλκιδικής, αποφάσισε να επιστρέψει και να συνε-

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

χίσει την οικογενειακή παράδοση δεκαετιών, ξανανοίγοντας το ταβερνάκι του πατέρα του: «∆εν θα επιτρέψω κανέναν και τίποτα να με ξαναδιώξει από τον τόπο μου, μακριά από την οικογένειά μου». Μαζί με τη γυναίκα του, τη Χαρούλα, μεγαλώνουν αξιοπρεπώς στο χωριό τους και την κορούλα τους, που είναι πια σχεδόν ενός έτους. Κυριακή των Βαΐων στη Στρατονίκη Ο Αντώνης που επέστρεψε πρόσφατα στο χωριό, κρατά σφιχτά το χέρι της γιαγιάς του. Απολύτως ευτυχισμένος. Σχεδόν όλοι οι παππούδες έχουν αγκαλιά τα εγγόνια τους. Αυτή τη φορά δεν θα φύγουν τη ∆ευτέρα του Πάσχα. Τα παιδιά τους δουλεύουν και μένουν στην περιοχή. Μας μιλούν για τις προσλήψεις που ενώνουν. Νέους ανθρώπους σε ένα κοινό όραμα, να μείνουν και να στηρίξουν τον τόπο τους. Την κοινωνία τους. Το περιβάλλον τους. και στη Στρατονίκη και τα Στάγειρα αυτό το ξέρουν. Και αυτό έφερε και την αλλαγή στα χωριά. Και στους ανθρώπους… Κυριακή του Πάσχα Οι οικογένειες ενώνονται. Οι παραδόσεις, τα έθιμα, το θρησκευτικό συναίσθημα, η αγάπη για τον τόπο την οικογένεια, τα χωριά, τα παιδιά και τα εγγόνια μας ανακατεύονται. Αυτό που βλέπω μετά από όλα τα παραπάνω, εκτός από την ηρεμία των ανθρώπων που έπαιξαν και κέρδισαν και διεκδίκησαν και πέτυχαν είναι η ενότητα. Η ενότητα

ανθρώπων που δεν γύρισαν ποτέ την πλάτη στον τόπο τους. Έζησαν την άνθιση του 80 και του 90, με την οικοδομικό οργασμό, την τουριστική ανάπτυξη, και την πληθυσμιακή άνοδο. Βίωσαν την πτώση όταν είδαν χωριά ακμής να γίνονται χωριά γερόντων και τώρα ξαναζούν αυτό που τους αξίζει: τις Καλύτερες μέρες για τις οποίες αγωνίστηκαν. Και ανεβαίνουμε Πρωτομαγιά στο βουνό με την κόρη μου και παρέα με παιδάκια φίλων. Όλοι επέστρεψαν τα τελευταία δύο χρόνια στο χωριό.Τους πάω εκεί που πηγαίναμε κι εμείς μικροί. Και σκέφτομαι πόσο σημαντικό είναι αυτό που θα τους παραδώσουμε: Το περιβάλλον που μας άφησαν οι παππούδες μας οι οποίοι αγωνίστηκαν σκληρά γι’ αυτό τον τόπο, τη δυνατότητα της ζωής στο χωριό και στην ελευθερία που σου προσφέρει και τη δυνατότητα να μεγαλώσουν καλύτερα και όχι χειρότερα από μας με ασφάλεια, σε ένα υγιές και σταθερό οικονομικό περιβάλλον. Την ευκαιρία να κάνουν όνειρα. Να ελπίζουν και να πιστεύουν.» Σήμερα βλέπω πιο καθαρά από ποτέ την εικόνα. Βλέπω μια περιοχή που κέρδισε την ΖΩΗ. Κι αυτή είναι η ευλογία μας για να πάμε παρακάτω. Γι’ αυτό μπορώ ακόμα να ελπίζω. Και για όλα αυτά νοιώθω περήφανη που επέστρεψα και μπορώ να μεγαλώσω στον τόπο μου, το παιδί μου.

Οδοιπορικό στα χωριά / Τι άλλαξε στην περιοχή

Οδοιπορικό στα χωριά της ΒΑ Χαλκιδικής …για να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια τι άλλαξε, και πως ζουν οι ίδιοι οι κάτοικοι στα χωριά τους και τα σπίτια τους, την ωφέλεια από τη λειτουργία των Μεταλλείων Κασσάνδρας.

∆ευτέρας. Ψιλοβρέχει. Ξεκινάμε το οδοιπορικό απ’ το Χοροστάσι Ξ ημέρωμα στη Μεγάλη Παναγία.

Η πρωινή βάρδια φεύγει για τις Σκουριές. Κυρίως νέα παιδιά. Όταν ρωτάμε το Γιάννη, έναν απ’ τους πρώτους της νέας γενιάς που έπιασαν δουλειά τι άλλαξε στο χωριό του, μας καλεί σε μια βόλτα για να δούμε με τα μάτια μας! της Αγγελικής Ρήγα

Οδοιπορικό στα χωριά / Τι άλλαξε στην περιοχή

Τι είδαμε και τι μας είπαν οι ίδιοι οι κάτοικοι στα χωριά της περιοχής Μαδεμοχώρια Στη Μεγάλη Παναγία η αλλαγή φαίνεται στην κίνηση και τη ζωντάνια που έχει και πάλι το Κεφαλοχώρι που κρατούσε τα σκήπτρα της ανάπτυξης τη δεκαετία του ’90. Στα καινούργια μαγαζιά. Στην τοπική αγορά, που είχε κατά 400% μεγαλύτερο καθαρό όφελος από τα μεταλλεία, πέραν της ρευστότητας από τους μισθούς τον τελευταίο χρόνο. Λένα ∆εμοίρη, Μεγάλη Παναγία: «∆ε δουλεύω στα μεταλλεία, αλλά ζω απ’ αυτά».

σπιτιών της προηγούμενης 50ετίας και τα γεμάτα μαγαζιά, που μετρούσαν για χρόνια τους πελάτες, αποτυπώνουν την αλλαγή και την αναπτυξιακή ώθηση που ζει το χωριό που βρίσκεται στο σταυροδρόμι της ΒΑ Χαλκιδικής. Θανάσης Καλαμπαλίκης, πρ. πρόεδρος Παλαιοχωρίου: «Την ανάπτυξη τη ζούμε».

«Η ζωή μας είναι εδώ. Στα μεταλλεία. Όσο υπάρχει το μεταλλείο θα υπάρχει η πρόοδος και η ευημερία για να ζήσουν όλα τα χωριά. Και τα 16 που βρίσκονται κοντά στα μεταλλεία»

Σε επίπεδο έργων υποδομής, η αντιπλημμυρική θωράκιση του Χαβρία και η ανακατασκευή του Κέντρου Υγείας είναι από τα πιο ενδεικτικά.

Η αλλαγή στη Μεγάλη Ενώ η καλύτερη ποιόΠαναγία αποτυπώνετητα ζωής διασφαλίζεται και στη στήριξη ται με την στήριξη των των συλλόγων και λειτουργικών των δράσεων του Βασίλης Κατσιρμάς, Συνταξιούχος αναγκών του Κέντρου χωριού, τη στήριξη Μεταλλείων Κασσάνδρας, Παλαιοχώρι Υγείας, των σχολείων των σχολείων, της του χωριού και της εκκλησίας, των τοπικής κοινωνίας σε όλες τις δομές. κοινωνικών δομών και υπηρεσιών. Αλλά και στα έργα υποδομής με πολλές και σημαντιΣτο Νεοχώρι η ανεργία περιορίστηκε στο κές παρεμβάσεις σε δίκτυα και παροχές, και ελάχιστο όπως και στη γειτονική Βαρβάρα, σημαντικότερη την παρέμβαση στο Προσκύμε αποτέλεσμα την οικονομική άνθιση των νημα. δυο χωριών. Άννα Μαύρου: «Είμαστε περήφανοι για την εικόνα του χωριού μας». Στο Παλαιοχώρι μια εικόνα δείχνει το όφελος της περιοχής. Τα γεμάτα σπίτια. Η αξιοποίηση ακόμη και ερειπωμένων παλιών

Αδάμ Νίτσε, Στρατονίκη: «Τι σημαίνει Μαδεμοχώρια; Το 70% των κατοίκων δουλεύουν στα μεταλλεία. ∆ούλεψαν οι παππούδες μας, οι πατεράδες μας, εμείς και τα παιδιά μας».

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Στη Στρατονίκη και τα Στάγειρα δε χρειάζεται να σου πουν για την αλλαγή. Τη βλέπεις στην εικόνα των δρόμων, στα νέα δίκτυα, στα ανακαινισμένα κτίρια, στις παιδικές χαρές, στα σχολεία και στην καθημερινότητα των πολιτών που βελτιώθηκε με συνεχείς παρεμβάσεις στήριξης, σε όλα τα επίπεδα.

θερή εργασία, αλλά και την ανάπτυξη σε επίπεδο έργων υποδομής και κοινωνικής ωφέλειας. Νίκος Λεβέντης: «Έχουμε ανάγκη από επενδύσεις. Μόνο έτσι θα σωθούμε από την ανεργία».

Στυλιανός Κουκαλιάρης: «Στην υπόΧρήστος Μπρίκος, πρόεδρος Στρατολοιπη χώρα μετρούν λουκέτα. Εμείς νίκης: «Αγωνιμετρούμε νέα μαγαστήκαμε και πετύχαζιά». με πρόοδο σε όλα τα Περιοχή προ Άθω επίπεδα». «Όταν έκλεισαν τα μεταλλεία Η αλλαγή δε σταματά σταμάτησε και η ζωή. Τώρα Στο Στρατώνι μεγαστα Μαδεμοχώρια. Για λύτερη κατάκτηση έχουμε και πάλι ζωντάνια, τους εξής λόγους: θεωρείται η ποιότητα όνειρα για τα παιδιά μας και ζωής με το χωριό Για τις θέσεις εργαελπίδα για τα εγγόνια μας. που έγινε το επίκεσίας, άμεσες και έμμεΈχουμε πάλι ζωή!» ντρο της μεταλλευτισες σε όλη την ζώνη κής δραστηριότητας της ΒΑ Χαλκιδικής. Χάιδω Μαρκογιάννη, Συνταξιούχος με αντίστοιχη οικοΜεταλλείων Κασσάνδρας, Παλαιοχώρι Για την τοπική οικονονομική άνθιση από μία που ενισχύθηκε την περίοδο του στην περίοδο ’60-’70 να αναδεικνύ2006-2013 μόνο από τα μεταλλεία κατά 36 εκ. εται (βάσει των οικονομικών δεικτών) σε ευρώ, με την αύξηση μεταξύ 2012 και 2013 να υπόδειγμα διαβίωσης για την χώρα. ανέρχεται σε 150%. Γιώργος Περαντώνης, Στρατώνι: Για τα έργα υποδομής που έγιναν τα τελευταία «Μετά από 50 χρόνια στο Στρατώνι, χρόνια σε όλη την περιοχή με ενδεικτικότεβλέπω έναν τόπο που πήγε μπροστά». ρες τις παρεμβάσεις στην πλατεία, τα οδικά Στην Ολυμπιάδα το όφελος είναι η «αναγένδίκτυα και το πολιτιστικό κέντρο της Ιερισνηση»: στο περιβάλλον, με την αποκατάσταση σού. της παλιάς λίμνης τελμάτων και στον τουριΓια τον τουρισμό της προ Άθω περιοχής που σμό. ωφελείται από την οικονομική στήριξη δράΗ τοπική αγορά ενισχύθηκε μόνο τον τελευσεων στο εσωτερικο και το εξωτερικό αλλά ταίο χρόνο κατά 380%. και λόγω της ρευστότητας που φέρνει στην τοπική οικονομία η απασχόληση στα ΜεταλΠαναγιώτης Κουκάκης, : «Για να καταλεία Κασσάνδρας. λάβεις το κέρδος απ’ τα μεταλλεία, πρέπει να δεις τι συνέβη όταν έκλεισαν». Αρναία – Στανός Και τα δυο χωριά μετρούν, πλέον, σημαντικό αριθμό εργαζομένων. Η μεγάλη αλλαγή αποτυπώνεται στη στάση της κοινωνίας, που βλέπει ήδη την ανταποδοτικότητα από την στα-

Ντίνα Κοπελίδου, Νέα Ρόδα: «Είναι στο χέρι μας να διεκδικήσουμε ό,τι μας αξίζει».

Ανάπτυξη / Στοιχεία

Η ανάπτυξη της ΒΑ Χαλκιδικής σε αριθμούς 5.000

θέσεις εργασίας

στην περιοχή άμεσα και έμμεσα λόγω της δυναμικής σε οικονομία και εμπόριο

1.634

θέσεις εργασίας σήμερα στα Μεταλλεία Κασσάνδρας

ενίσχυση της τοπικής οικονομίας από το 2006 στο 2013

56.000.000 15.000.000 13.000.000 5.000.000 16%

απευθείας στην τοπική οικονομία την περίοδο 2006-2012 στους προμηθευτές και τους εργολάβους το 2013 στην περιοχή για έργα την περίοδο 2006-2012 για έργα μόνο το 2013

Ανάπτυξη • Ζωή και κίνηση στα χωριά • ∆ημογραφική αύξηση σε όλη την περιοχή • Σημείο αναφοράς η Ολυμπιάδα με την αύξηση να ξεπερνά το 16%

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Απασχόληση • 1.634 θέσεις εργασίας σήμερα (Ελληνικός Χρυσός και εργολάβοι). 5.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης στην πλήρη ανάπτυξη του έργου • Σημαντική δυναμική στην τοπική οικονομία, το εμπόριο, τον τουρισμό με αποτέλεσμα την δημιουργία νέων επαγγελμάτων και θέσεων εργασίας • Στήριξη τοπικών εργολάβων και προμηθευτών • Στήριξη νέων ανθρώπων μέσω προγράμματος θερινής απασχόλησης (254 φοιτητές μόνο το 2013)

Τοπική Οικονομία • Ενίσχυση τοπικής αγοράς και εμπορίου κατά 800% από το 2006-2013. Αύξηση κατά 165% τον τελευταίο χρόνο. • 400% ενίσχυση της τοπικής αγοράς στη μεγάλη Παναγία. • 150% η ενίσχυση στον παλιό ∆ήμο Σταγείρων - Ακάνθου • 56. εκ. Ευρώ απ’ το 2006-2013 απευθείας στην τοπική οικονομία

Έργα Υποδομής 13 εκ. ευρώ στην περιοχή την περίοδο 2006-2013 (Τα 5.000.000 δόθηκαν μόνο το 2013) για έργα, όπως: δίκτυα ύδρευσης, βιολογικούς καθαρισμούς, γεωτρήσεις, οδικά δίκτυα, κατασκευαστικά έργα και ανακαινίσεις κτιρίων

Ποιότητα ζωής • Μέσα από τη σταθερή εργασία και την παράλληλη ανάπτυξη που δημιουργείται • Μέσα από τη στήριξη της υγείας και της παιδείας • Με την κάλυψη λειτουργικών αναγκών του δήμου και των κοινωνικών δομών • Με στήριξη δράσεων και δομών πολιτισμού, αθλητισμού, εθελοντισμού, πολιτικής προστασίας και τη συνεισφορά στην παράδοση και την ενίσχυση των θεσμών της περιοχής (1,6 εκ. ευρώ έχουν δωθεί για επιδοτήσεις συλλόγων και φορέων τα τελευταία 8 χρόνια)

Περιβάλλον

• 17 εκ. Ευρώ μόνο το α’ εξάμηνο του 2013 σε μισθούς

• Θωράκιση του περιβάλλοντος με έμφαση στις αρχές της παράλληλης αποκατάστασης και της μικρότερης δυνατής κατάληψης επιφάνειας

Τουρισμός

• Οριστικός και πλήρης καθαρισμός ολόκληρης της επιφάνειας της Ολυμπιάδας από όλες τις αποθέσεις των προηγούμενων εκμεταλλεύσεων

• 12 μηνες πληρότητας σε όλα τα καταλύματα της βόρειας Χαλκιδικής

• Πλήρης διαχείριση του φαινομένου της όξινης απορροής

• 15 εκ. Ευρώ στους εργολάβους και προμηθευτές το 2013

• 100% πληρότητα στην περιοχή της Αρναίας

• Περιβαλλοντική παρακολούθηση με δημοσίευση όλων των μετρήσεων στο διαδίκτυο.

• Στήριξη δράσεων και δομών και αύξηση ρευστότητας στην προ Άθω περιοχή • 50% αύξηση στις προκρατήσεις στην προ του Άθω περιοχή για το φετινό καλοκαίρι

Οικονομία / Έξοδος από την κρίση;

Μπορούν τα Μεταλλεία να μας βγάλουν από την κρίση; Ο ρόλος της πραγματικής οικονομίας και η «συνταγή» για την πολυπόθητη ανάπτυξη του ∆ιονύση Χιόνη Καθηγητής Οικονομικών στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ∆ΠΘ

«∆υστυχώς η ανάπτυξη δεν θα έρθει με ευχές ούτε με αφορισμούς. Η αύξηση της συμμετοχής στο ΑΕΠ του δευτερογενή τομέα, της μεταποίησης, των ορυχείων θα αποτελέσουν τον αναγκαίο στρατηγικό στόχο. Το θέμα είναι να το συνειδητοποιήσουμε νωρίς ως κοινωνία και να προσαρμόσουμε κατάλληλα το θεσμικό πλαίσιο»

Υπάρχει Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης Συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από την εφαρμογή των μνημονίων και του προγράμματος της δημοσιονομικής σταθερότητας στην ελληνική οικονομία. Η αποτελεσματικότητα αυτού του προγράμματος είναι μια μεγάλη συζήτηση και υπάρχουν διαφοροποιούμενες απόψεις. Σʼ αυτό όμως που συγκλίνουν όλοι είναι ότι τέσσερα χρόνια τώρα ο δημόσιος διάλογος, η δημόσια συζήτηση και η οικονομική πολιτική βρίσκονται παγιδευμένοι αποκλειστικά και μόνο στα θέματα της δημοσιονομικής σταθερότητας. Έτσι, με την συμπλήρωση τεσσάρων χρόνων το ζήτημα της ανάπτυξης αποτελεί μια νομοτελειακή απαίτηση στην οποία πρέπει να ανταποκριθούμε. Με αυτό τον τρόπο θα ξεκινήσει ένας προβληματισμός για την διαμόρφωση μιας αναπτυξιακής πολιτικής που θα μπορέσει να εξειδικεύσει το αίτημα για την ανάπτυξη. Χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε ότι η ανάπτυξη δεν πρόκειται να προέλθει από τον δημόσιο τομέα ούτε και από τις γνωστές πηγές που τροφοδότησαν τους θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ τις προηγούμενες δεκαετίες. Ο ιδιωτικός τομέας και οι ιδιωτικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αποτελούν την μοναδική αναπτυξιακή διέξοδο. Ενώ η παραπάνω άποψη φαίνεται ότι αρχίζει να εμπεδώνεται στην ελληνική κοινωνία διαπιστώνεται ένα πρόβλημα εξειδίκευ-

σης αυτής της αναπτυξιακής πολιτικής. Με άλλα λόγια ο προβληματισμός που αναπτύσσεται συνδέεται με τον κλαδικό προσανατολισμό της αναπτυξιακής πολιτικής. Πως θα πετύχουμε την ανάπτυξη Για να δώσουμε πειστικές απαντήσεις στον παραπάνω προβληματισμό πρέπει να εισάγουμε την έννοια του συγκριτικού πλεονεκτήματος του κάθε κλάδου και παραγωγικού τομέα στην ελληνική οικονομία. Πιο απλά πρέπει να προσδιορίσουμε τους κλάδους και τομείς της ελληνικής παραγωγικής δραστηριότητας όπου οι επενδύσεις θα μπορούν να παράγουν μεγάλη συμμετοχή στο ΑΕΠ σε σύντομο χρονικό διάστημα και θέσεις εργασίας. Με αυτό τον τρόπο θα προσδιοριστούν οι τομείς της οικονομίας όπου θα κατευθυνθούν οι παραγωγικοί πόροι, οι επενδύσεις, τα κίνητρα και οι βελτιώσεις του θεσμικού πλαισίου που θα υποβοηθήσουν την λειτουργία του. Σ αυτή την συζήτηση όπως και σε πολλά άλλα οικονομικά ζητήματα οι απόψεις είναι πολλές δημιουργώντας τέτοια σύγχυση όπου συγχέουμε καμιά φορά την γνώμη με την γνώση. Στην συζήτηση για την παραγωγική ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας ο γνώμονας της κλαδικής πολιτικής πρέπει να είναι ένας και να απαντά ποιοι είναι οι κλάδοι παράγουν προϊόντα που έχουν την μεγα-

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

λύτερη προστιθέμενη αξία και ποιοι κλάδοι μπορούν να ενισχύσουν την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας. Και τα δύο παραπάνω συνεχίζουν να αποτελούν ζητούμενα του παραγωγικού μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας αλλά να αποτελούν και την μόνιμη επωδό οποιασδήποτε συνταγής ελληνικής και ξένης για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Οι παραγωγικές δραστηριότητας που μπορούν να ανταποκριθούν στα παραπάνω προαπαιτούμενα τοποθετούνται στους κλάδους της μεταποίησης, της υψηλής τεχνολογίας των ορυχείων και της αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι σύμφωνα με μελέτες της ∆ιεθνούς Τράπεζας ο πολλαπλασιαστής του εισοδήματος των ορυχείων ανέρχεται στο 3,5. ∆ηλαδή για κάθε ένα ευρώ αύξησης του κύκλου εργασιών των ορυχείων το συνολικό εισόδημα αυξάνεται κατά 3,5 μονάδες. Ανάλογα είναι και τα συμπεράσματα για την ανάπτυξης βιομηχανίας και ∆εν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η μείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας τις τελευταίες τρείς δεκαετίες συνοδεύτηκε από την ταυτόχρονη μείωση της συμμετοχής του δευτερογενή τομέα, της μεταποίησης και των ορυχείων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η συνολική συνεισφορά του τομέα μεταποίηση-ορυχεία

ανήρχετο στο 20% της συνολικής προστιθέμενης αξίας. Σήμερα αυτό το ποσοστό είναι μικρότερο του 10% προκαλώντας με αυτό τον τρόπο διαστρεβλώσεις στο παραγωγικό μοντέλο και επιβαρύνοντας ταυτόχρονα την σχέση μεταξύ εμπορεύσιμων και μη εμπορεύσιμων αγαθών. Η «συνταγή» για την έξοδο από την κρίση ∆υστυχώς η ανάπτυξη δεν θα έρθει με ευχές ούτε με αφορισμούς. Η έξοδος από την κρίση και την πρωτοφανή ύφεση δεν είναι μια αυτονόητη και αυτοματοποιημένη διαδικασία. Οι μηδενικοί ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ μπορούν να παγιδέψουν την ελληνική οικονομία για πολλά χρόνια όπως έχει συμβεί και σε μεγάλο αριθμό χωρών που ολοκλήρωσαν τα σταθεροποιητικά τους προγράμματα. Το εθνικό σχέδιο ανάπτυξης που θα συζητηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα δεν μπορεί να έχει ως κεντρικό βραχίονα τον δημόσιο τομέα όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια. Η αύξηση της συμμετοχής στο ΑΕΠ του δευτερογενή τομέα, της μεταποίησης, των ορυχείων θα αποτελέσουν τον αναγκαίο στρατηγικό στόχο. Το θέμα είναι να το συνειδητοποιήσουμε νωρίς ως κοινωνία και να προσαρμόσουμε κατάλληλα το θεσμικό πλαίσιο.

Υπευθυνότητα / Τεχνολογία

Περιβάλλον

Όλα τα στοιχεία στο ίντερνετ Το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης της Hellas Gold είναι ένα project που επιτρέπει σε όλους μας να ξέρουμε ότι είμαστε ασφαλείς. Κάθε πολίτης θα μπορεί να ελέγχει τα στοιχεία μέσω ίντερνετ, ανά πάσα ώρα και στιγμή.

της Κικής Τσιλιγγερίδου

ώς θα σας φαινόταν αν με ένα «κλικ» στον υπολογιστή σας μπορούσατε ανά πάσα στιγμή να δείτε τα ακριβή στοιχεία για την περιβαλλοντική κατάσταση στην περιοχή σας; Πόσο βολικό θα ήταν να γνωρίζετε αν η ατμόσφαιρα στην περιοχή όπου κινείστε είναι καθαρή, αν το επίπεδο θορύβου είναι ανεκτό, αν το νερό που πίνετε είναι ασφαλές; Οι δυνατότητες αυτές δεν αποτελούν σενάριο για τους κατοίκους της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής, της

περιοχής όπου δραστηριοποιείται η Ελληνικός Χρυσός ΑΕ. Στο πλαίσιο των αυστηρών περιβαλλοντικών όρων που θέτει η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, η εταιρεία εφαρμόζει και επεκτείνει ένα Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης, καταγράφοντας, ουσιαστικά, τα πάντα: τις παραμέτρους των εγκαταστάσεων του κάθε υποέργου (Ολυμπιάδας, Σκουριών, Μαύρων Πετρών και Εγκα-

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

Τα περιβαλλοντικά στοιχεία, που θα λαμβάνονται από ένα πυκνό δίκτυο οργάνων μέτρησης, σε έδαφος, νερό και αέρα, θα είναι διαθέσιμα στον καθένα μέσω του διαδικτύου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σύστημα monitoring που έχει ποτέ λειτουργήσει στην Ευρώπη και ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως

ταστάσεων Μαντέμ Λάκκου, Μεταλλουργίας στον Μαντέμ Λάκκο και νέων εγκαταστάσεων στον λιμένα του Στρατωνίου) και την ποιότητα του περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή των εργασιών. Προχωρά όμως κι ένα βήμα παραπέρα: ετοιμάζει ηλεκτρονική πλατφόρμα, ένα site, στο οποίο οποιοσδήποτε θα μπορεί να βλέπει ανά πάσα στιγμή τα στοιχεία που καταγράφουν τα όργανα μέτρησης σε έδαφος, ατμόσφαιρα και νερό. Αυτό σημαίνει το εξής: τα περιβαλλοντικά στοιχεία, που θα λαμβάνονται από ένα πυκνό δίκτυο οργάνων μέτρησης και σημείων δειγματοληψίας, σε έδαφος, νερό και αέρα, θα είναι διαθέσιμα στον καθένα μέσω του ∆ιαδικτύου. Και δεν πρόκειται για ένα απλό σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης — monitoring, όπως είναι ο τεχνικός όρος. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σύστημα monitoring που έχει ποτέ

λειτουργήσει στην Ευρώπη και ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως. Εκτός από την ποιότητα του περιβάλλοντος, το σύστημα παρακολουθεί και καταγράφει τις επιφανειακές απορροές, τις εκπομπές αερίων, τα στερεά κατάλοιπα, την ποιότητα του πόσιμου νερού, ενώ στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται και η καταγραφή των δονήσεων στην περιοχή. Το χρονοδιάγραμμα πλήρους λειτουργίας του προγράμματος Το πρόγραμμα παρακολούθησης λειτουργεί από την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ ήδη από το 2005 έως το 2012, όταν άρχισε η εκμετάλλευση του κοιτάσματος των Μαύρων Πετρών. «Ήδη από το 2006 παρακολουθούμε την ευρύτερη περιοχή των Μαύρων Πετρών, όπως ακριβώς όριζε ο νόμος που επέτρεπε την εκμετάλλευση στη συγκεκριμένη περιοχή και σταδιακά

επεκτάθηκε σε όλη την περιοχή», εξηγεί ο κ. ∆ημήτρης Μπάλλας, γεωλόγος στην Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, και συμπληρώνει: «Τα τελευταία δύο χρόνια εμπλουτίζουμε το σύστημα παρακολούθησης, που γίνεται πιο πυκνό, πιο σύγχρονο, καθώς όλα είναι πιο αυτοματοποιημένα, ενώ θα είναι πλέον και διαθέσιμα μέσω υπολογιστή σε όλους». Πότε θα μπορεί κάποιος να δει στον υπολογιστή του τα διαθέσιμα στοιχεία; «Σε έναν με ενάμιση χρόνο ευελπιστούμε ότι θα είμαστε έτοιμοι. Στο site θα υπάρχει χάρτης, στον οποίο θα μπορεί κανείς να κάνει κλικ στο σημείο που τον ενδιαφέρει και θα βλέπει όλες τις υπό μέτρηση παραμέτρους και δίπλα τη σύγκριση με το περιβαλλοντικό όριο», απαντά ο κ. Μπάλλας.

Υπευθυνότητα / Τεχνολογία

Μετρήσεις σε αέρα, νερό, έδαφος, θόρυβο, δονήσεις, ακτινοβολία και εξορυκτικά απόβλητα Ατμόσφαιρα Το σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος της περιοχής θα ελέγχει τόσο την ποιότητα του αέρα στα εργοτάξια όσο και στους οικισμούς. Οι μετρήσεις θα γίνονται με αυτοματοποιημένα όργανα μέτρησης και συστήματα και θα είναι προσβάσιμες μέσω διαδικτύου. Ειδικότερα, προβλέπεται εγκατάσταση δικτύου μετρητών και αναλυτών αιωρούμενων σωματιδίων στην Ολυμπιάδα, το Στρατώνι, τη Στρατονίκη, τα Στάγειρα, το Νεοχώρι, το Παλαιοχώρι και τη Μεγάλη Παναγία. Οι μετρήσεις για τα αιωρούμενα σωματίδια θα πραγματοποιούνται σε συνεχή βάση, ενώ παράλληλα, με συχνότητα τουλάχιστον 2 φορές το μήνα, θα αναλύονται ως προς τις συγκεντρώσεις ιχνοστοιχείων. Προβλέπεται, επίσης, καταγραφή των μετεωρολογικών μεταβλητών σε καθέναν από τους σταθμούς μέτρησης της ποιότητας της ατμόσφαιρας σε όλους τους οικισμούς της περιοχής. Ειδικοί μετρητές θα καταγράφουν σε συνεχή βάση τις μετεωρολογικές μεταβλητές, και συγκεκριμένα τις μεταβλητές βροχόπτωσης, θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας ανέμου, ηλιακής ακτινοβολίας και εξάτμισης. Στην περιο-

χή θα λειτουργούν μετεωρολογικοί σταθμοί σε επτά θέσεις οι οποίοι θα έρθουν να συμπληρώσουν το δίκτυο των τεσσάρων που ήδη λειτουργούν. Νερό Εξίσου αναλυτική θα είναι η παρακολούθηση της ποιότητας και της ποσότητας του νερού της περιοχής. Το σύστημα θα παρακολουθεί υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, τον υδροφόρο ορίζοντα, το πόσιμο νερό, ρυάκια, ποτάμια, καθώς και την ποιότητα του νερού της θάλασσας σε συγκεκριμένα σημεία. Οι σταθμοί παρακολούθησης θα καταγράφουν επίσης την ποιότητα των ιζημάτων. Στην περίπτωση του νερού, άλλες μετρήσεις θα είναι συνεχείς και άλλες θα γίνονται με λήψη δειγμάτων ανά τακτά χρονικά διαστήματα: συνεχής θα είναι η μέτρηση της παροχής των ρεμάτων της περιοχής καθώς και η στάθμη των υπογείων υδάτων, ενώ με λήψη δειγμάτων, σε μηνιαία βάση, θα γίνεται η ανάλυση της χημικής ποιότητας των υδάτων. Εξάλλου, θα γίνεται παρακολούθηση και της οικολογικής ποιότητας των ποταμών στην ευρύτερη περιοχή, με δειγματοληψίες ανά δύο χρόνια. Στο πλαίσιο του προγράμματος θα παρακολουθείται η χημική και

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

οικολογική ποιότητα του νερού στις εκβολές των ποταμών και στον λιμένα του Στρατωνίου, καθώς επίσης η χημική ποιότητα των υπόγειων υδάτων, σε μηνιαία βάση. Ήδη στην ευρύτερη περιοχή του έργου υφίσταται εκτεταμένο δίκτυο 54 υδρογεωτρήσεων για την παρακολούθηση της στάθμης και της χημικής ποιότητας των συστημάτων υπογείων υδάτων, το οποίο θα επεκταθεί. Έδαφος Όπως στην περίπτωση του νερού και της ατμόσφαιρας, αναλυτική θα είναι και η παρακολούθηση της ποιότητας των εδαφών στην περιοχή των έργων. Η δειγματοληψία θα γίνεται μία φορά το έτος, ενώ θα παρακολουθείται το έδαφος και σε περιοχές του Καταφυγίου Άγριας Ζωής καθώς και στις αποκατεστημένες επιφάνειες παλιών και νέων χώρων απόθεσης. Στη σελίδα του συστήματος παρακολούθησης θα μπορεί κανείς να δει και το επίπεδο του θορύβου στα εργοτάξια, στους οικισμούς αλλά και σε σημεία με κίνηση φορτηγών αυτοκινήτων, ενώ θα μελετηθούν και τα αποτελέσματα των ανατινάξεων στα μεταλλεία. Επιπλέον όλων των παραπάνω, στην περιοχή θα εγκατασταθούν δονησιογράφοι κοντά στη Μεγάλη Παναγιά, το Παλαιοχώρι, το Νεοχώρι, τη Στρατονίκη, τα Στάγειρα, το Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, προκειμένου να γίνεται συνεχής παρακολούθηση με online σύστημα του επιπέδου δονήσεων. Να σημειωθεί ότι ήδη στη Στρατονίκη λειτουργούν τέσσερις δονησιογράφοι. Επίσης, θα γίνονται μετρήσεις της ακτινοβολίας που προέρχεται από κεραίες κινητής τηλεφωνίας ή ασύρματης επικοινωνίας. Στο πλαίσιο του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Παρα-

κολούθησης της περιοχής, που αναλαμβάνει η Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, θα πραγματοποιείται επίσης έρευνα των προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας στην ευρύτερη περιοχή του έργου ανά τριετία, ούτως ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση του βαθμού όχλησης που τυχόν θα προκληθεί στα είδη. Τέλος, από το σύστημα παρακολούθησης δεν εξαιρούνται, όπως είναι φυσικό, τα εξορυκτικά απόβλητα και η κατάσταση των εγκαταστάσεών τους, τα γεωτεχνικά και γεωχημικά χαρακτηριστικά των οποίων θα παρακολουθούνται και θα επανελέγχονται σε κάθε είδος παραγόμενου αποβλήτου σε ετήσια βάση. Έτσι, μέσα από ένα μεγάλο πρότζεκτ, με απόλυτη διαφάνεια και μέσα από επιστημονικές μεθόδους θα δίδεται στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, και σε όποιον έχει την παραμικρή αμφιβολία για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων από την πλευρά της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, η επιβεβαίωση ότι οι περιβαλλοντολογικές ισορροπίες στη Βορειοανατολική Χαλκιδική δε θα διαταραχθούν.

«Στο site θα υπάρχει χάρτης, στον οποίο θα μπορεί κανείς να κάνει κλικ στο σημείο που τον ενδιαφέρει και θα βλέπει όλες τις υπό μέτρηση παραμέτρους και δίπλα τη σύγκριση με το περιβαλλοντικό όριο»

Πρόγραμμα Ανοιχτών Θυρών / Ξεναγήσεις

Ελάτε

να σας ξεναγήσουμε στα Μεταλλεία της Ειρήνης Στρίκου

«Συγχαίρω την εταιρεία για την πρωτοβουλία που πήρε και έδωσε την ευκαιρία στους ανθρώπους να έρθουν από κοντά και να δουν τι γίνεται»

υνολικά, πάνω από 800 κάτοικοι της περιοχής επισκέφτηκαν τα εργοτάξια της Ελληνικός Χρυσός, στις Σκουριές, στην Ολυμπιάδα και στον Μαδέμ Λάκκο στο Στρατώνι. Πρωτοβουλία της Ελληνικός Χρυσός, που έχει σαν στόχο όλοι οι κάτοικοι της περιοχής που περικλείει τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, να δουν τα έργα, το σχεδιασμό και την πραγματική εικόνα των Μεταλλείων. Στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) η Ελληνικός Χρυσός ξεκίνησε μια σειρά περιοδειών κατοίκων από τα χωριά του ∆ήμου Αριστοτέ-

λη στα εργοτάξιά της. Οι άνθρωποι της ΒΑ Χαλκιδικής θέλουν να γνωρίσουν το έργο της Ελληνικός Χρυσός, θέλουν να δουν την εξέλιξη του και να ενημερωθούν για το μελλοντικό σχεδιασμό. Θέλουν να έχουν και έχουν δικαίωμα στην αλήθεια. Θέλουν να έχουν και έχουν λόγο στη μεταλλευτική ανάπτυξη της περιοχής τους. Την αρχή έκαναν κάτοικοι του Στρατωνίου. Η πρώτη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στις αρχές ∆εκεμβρίου 2013 αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις στους Στρατωνίσιους, που ζουν δίπλα στο ιστορικά παλαιότερο μεταλλείο της περιοχής. Στους επόμενους μήνες ακολούθησαν οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου, του Νεοχωρίου, της Μεγάλης Παναγίας, της Ολυμπιάδας, της Στρατονίκης, των Σταγείρων, της Βαρβάρας, της Αρναίας, του Στανού, του Γοματίου και των Νέων Ρόδων. Κάθε μια από τις επισκέψεις είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον. Άνθρωποι κάθε ηλικίας βρέθηκαν στα εργοτάξια και ενημερώθηκαν για την εξέλιξη των εργασιών. Οι μεγαλύτεροι θυμήθηκαν τις μέρες που οι ίδιοι εργάζονταν σ’ αυτούς τους χώρους. Σύγκριναν τις σύγχρονες γαλαρίες με τις παλαιότερες, μίλησαν για τις συνθήκες εργασίας του παρελθόντος και για το μέλλον που ονειρεύονται για τα μαδεμοχώρια. Ο Κώστας Κατράνης από τη Στρατονίκη έλεγε με καμάρι: «∆ιαπίστωσα ότι όλοι οι αγώνες που κάναμε εμείς οι παλιοί

ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014

εργαζόμενοι δεν πήγαν χαμένοι, αυτό για το οποίο προσπαθήσαμε υλοποιείται στο μεγαλύτερο βαθμό». Οι νεότεροι γνώρισαν τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και άκουγαν τις ιστορίες των μεγαλύτερων με αφοσίωση. Είδαν σε αυτό το έργο την προοπτική, το μέλλον, την ανάπτυξη, τη δυνατότητα να χτίσουν κι αυτοί τη ζωή τους εδώ. «Με μια απλή βόλτα στο χωριό μας, στην Ολυμπιάδα, καταλαβαίνουμε πως ο κόσμος βρήκε το χαμόγελο του», λέει ο Γιώργος Μαγουνάκης από την Ολυμπιάδα. Η ένταση των τελευταίων ετών στην περιοχή αποτέλεσε θέμα συζήτησης και σχολιάστηκε από τους επισκέπτες. «Το χωριό μας δεν κινδυνεύει από τα μεταλλεία αλλά από

τους ανθρώπους γιατί μας έχουν δηλητηριάσει», τόνισε η Ελένη ∆εμίρη από τη Μεγάλη Παναγία. Ενώ η Κατερίνα Γαλάνη, κάτοικος Στρατονίκης, σχολίασε: «Και στη Στρατονίκη υπήρξαν συγκρούσεις αλλά σήμερα τα παιδιά, ακόμα κι αυτών που ήταν κατά των μεταλλείων, είναι υπέρ».

για τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα, από τους συνοδούς εκπροσώπους της εταιρείας. «Συγχαίρω την εταιρεία για την πρωτοβουλία που πήρε και έδωσε την ευκαιρία στους ανθρώπους να έρθουν από κοντά και να δουν τι γίνεται», μας είπε η Ειρήνη Τσολάκη από την Αρναία.

Οι γυναίκες της περιοχής είχαν την πιο έντονη παρουσία σε όλες τις επισκέψεις. Οι μαδεμοχωρίτισες μέχρι τώρα γνώριζαν τη μεταλλευτική δραστηριότητα –μιας και πρόκειται για ανδροκρατούμενο κλάδομόνο μέσα από περιγραφές συγγενών και φίλων. Τους δόθηκε λοιπόν η ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τη μεταλλευτική και παράλληλα να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις τους

Το αυξημένο ενδιαφέρον των ανθρώπων της περιοχής δημιουργεί την ανάγκη συνέχισης των επισκέψεων. Πρόκειται άλλωστε για την τήρηση μιας δέσμευσης απέναντι στην κοινωνία, που υλοποιείται σε συνεργασία με τους κατοίκους της ΒΑ Χαλκιδικής.

Είδατε το website της Ελληνικός Χρυσός;

www.hellas-gold.com HellasGold

HellasGoldSA

Hellas Gold S.A.