T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 1
τεύχος 24 • Σεπ τέµβριος 2008 • € 0.01
www.hrt.org.gr
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 2
Στιγµές της ΕΟ∆
Μέλη της ΕΟ∆ και π ιλότοι ελικοπ τέρου της Ελληνικής αστυνοµίας στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης στην Καλαµπ άκα.
Μέλη της ΕΟ∆ π ου π αρακολούθησαν την άσκηση π αρουσίασης θαλάσσιας διάσωσης στο Θερµαϊκό κόλπ ο στις 30/06/08.
Μέλη της ΕΟ∆ καθώς βγάζουν έναν τραυµατία απ ό το σκάφος κατά τη διάρκεια άσκησης θαλάσσιας διάσωσης στο Θερµαϊκό κόλπ ο στις 30/06/08.
2
∂√¢
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 3
Περιεχόµενα Άσκηση υγρού στοιχείου Επ ιχείρηση ∆ιάσωσης στον Όλυµπ ο Εκπ αίδευση στην Κάλυµνο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης Η αίσθηση του χρώµατος Αναζητώντας το λόγο Ναυτική εβδοµάδα ∆ιάσωση στη θάλασσα Άσκηση σεισµού στο Βόλο
∆ΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝ σελ. 4 - 5 σελ. 6 σελ. 7 σελ. 8 - 10 σελ. 14 - 15 σελ. 19 σελ. 22 - 23
∂§§∏¡π∫∏ √ª∞¢∞ ¢π∞™ø™∏™ ÙÚÈÌËÓÈ·›Ô ÂÚÈÔ‰ÈÎfi Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ √Ì¿‰·˜ ¢È¿ÛˆÛ˘ (∂√¢) ∞Ú. ∆‡¯Ô˘˜ 23 - Μάιος 2008 π¢π√∫∆∏™π∞: ∂.√.¢. - ∆.£. 5087 540 13 £∂™™∞§√¡π∫∏ inform@hrt.org.gr www.hrt.org.gr
σελ. 27 σελ. 30 - 31
∂∫¢√∆∏™: ∂§§∏¡π∫∏ √ª∞¢∞ ¢π∞™ø™∏™ ∞ƒÃπ™À¡∆∞∫∆∏™: ∑·Ê›Ú˘ ∆Úfi̷η˜ ™À¡∂ƒ°∞∆∂™: ∞. §È¿ÌÔ˜, ¶. °È·ÁÎÔ˙›‰Ô˘, Μ. Τριανταφυλλίδης, ∆. Καλαϊτζής ™Ã∂¢π∞™ª√™ & DTP: Polyplano, 2310 486868 ¢π∞º∏ªπ™∂π™: ∆ËÏ. 6945 637983, 2310 318422 ∂•øºÀ§§√: ºˆÙÔÁÚ·Ê›· ·fi την άσκηση θαλάσσιας διάσωσης στην Επ ανοµή τον Ιούνιο του 2008 ∆ËϤʈӷ Ù˘ ∂.√.¢.: ∆ËÏ.: 2310 310649, 6945637983, 6944242315, 6944337999 ∆· ÁÚ·Ê›· Ù˘ ∂.√.¢. ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ¶·¿ 5, (ÂÚÈÔ¯‹ µÔ‡ÏÁ·ÚË) ÷ÚÈÏ¿Ô˘ £ÂÛ/Ó›ÎË
∆· ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ οıÂ Û˘ÓÂÚÁ¿ÙË Î·È fi¯È ··Ú·›ÙËÙ· Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘.
∂√¢
3
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 4
Άσκηση Υγρού Στοιχείου ΝΑΥΑΓΟΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ Πως θα µπ ορούσαµε να συντονιστούµε, να συνεργαστούµε, αλλά και να αντιµετωπ ίσουµε κάπ οια π ροβλήµατα π ου αφορούν την έρευνα και διάσωση σε θάλασσα; Φυσικά ο καλύτερος τρόπ ος π ροσέγγισης αυτής της θεµατολογίας είναι το να οργανώσεις µια άσκηση µε σενάρια π ου έχουν καταγραφεί στο π αρελθόν, αλλά και π αράλληλα να γίνει µια π ειραµατική π ρακτική για να µπ ορέσουµε να αντιµετωπ ίσουµε τέτοιου είδους δυσκολίες χρησιµοπ οιώντας όλα τα σύγχρονα µέσα. Έτσι λοιπ όν άσκηση θαλάσσιας διάσωσης π ραγµατοπ οιήθηκε στην Επ ανωµή στις 7/6/08 µε τη χρήση ελικοπ τέρου. Οι διαδικασίες π ου π ραγµατοπ οιήθηκαν ήταν καταρρίχηση σε σκάφος απ ό το ελικόπ τερο. Αντιµετώπ ιση του κατωρεύµατος π ου π ροκαλεί το ελικόπ τερο και µετακίνηση του σκάφους π ου δηµιουργείται απ ό αυτό. Μια δεύτερη οµάδα κατέβηκε ραπ έλ απ ό 25 µέτρα απ ’ ευθείας στο νερό και στη συνέχεια κολύµπ ησε στο
4
∂√¢
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 5
Άσκηση Υγρού Στοιχείου
σκάφος, ενώ η τρίτη οµάδα π ήδηξε απ ό το ελικόπ τερο στο νερό και κολύµπ ησε στο σκάφος µε τον εξοπ λισµό. Το ελικόπ τερο π αρέλαβε εξωτερικό φορτίο απ ό το σκάφος µε τραυµατία και τον π ήγε στη στεριά, π ραγµατοπ οιήθηκαν χειρισµοί κατά τη διάρκεια αιώρησης ούτως ώστε να π αραληφθούν τραυµατίες ή ναυαγοί. Προβλήµατα κατά τη διάρκεια της π ροσπ άθειας ήταν τα εντελώς τυφλά σηµεία π ου είχε ο π ιλότος και γι’ αυτό το σκοπ ό, υπ ήρχαν π ολύ καλές επ ικοινωνίες το κατώρευµα του ελικοπ τέρου π αρέσυρε το σκάφος π ου απ αιτούσε ειδικούς χειρισµούς, καθώς και διαδικασίες π ου αφορούν τη γρήγορη απ ελευθέρωση των διασωστών απ ό τα σχοινιά π ου καταρριχήθηκαν (για να µη χάνεται χρόνος). Aπ ό την όλη π ρωτοπ οριακή π ροσπ άθεια π ροέκυψαν π ολύ καλά συµπ εράσµατα αλλά και βελτιώσεις σε θέµατα τακτικής π ου θα π αρουσιαστούν σε µελλοντική ηµερίδα π ου αφορά τη διάσωση στη θάλασσα.
ΕΟ∆
5
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 6
∆ιάφορα Επ ιχείρηση ∆ιάσωσης τραυµατία στο Λούκι του Μύτικα, Όλυµπ ος 04/06/08 Ο τραυµατίας κατεβαίνει µόνος του µε τραύµα στο π όδι και στα π λευρά και στο κεφάλι µέχρι π ου συναντήθηκε µε τον υπ εύθυνο του καταφυγίου του “Σπ ήλιου Αγαπ ητο”, ∆. Πουρλιώτη όπ ου και τον κατέβασε µέχρι το καταφύγιο και ειδοπ οίησε για το π εριστατικό. 7:00 τα π ρώτα άτοµα ξεκινάνε απ ό Πριόνια π ρος καταφύγιο “Σπ ήλιο Αγαπ ητό”. Οµάδα απ ό άντρες της Πυροσβεστικής, µέλη του Ορειβατικού Ε.Ο.Σ. Λιτοχώρου έχουν π ροσεγγίσει τον τραυµατία και ακολουθούν 12 άτοµα απ ό την Ελληνική Οµάδα ∆ιάσωσης. Γίνονται οι απ αραίτητες διαδικασίες για να τον µεταφέρουν µε φορείο π ου δόθηκε απ ό το καταφύγιο “Σπ ήλιο Αγαπ ητό”. Οχτώ άτοµα κάθε φορά κρατάνε το φορείο και π ροσπ αθούν να ισορροπ ήσουν στο µονοπ άτι καθώς είναι δύσβατο, στενό και το σκοτάδι το κάνει ολοένα και π ιο δύσκολο. 6:00, µετά απ ό µια κουραστική νύχτα µε συχνές εναλλαγές των ατόµων στο φορείο, φτάνουµε στα Πριόνια όπ ου και µας π εριµένει το ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ.
ΤΜΗΜΑ ΥΓΡΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ 19 ΙΟΥΛΙΟΥ 2008 ∆ιασωστική κάλυψη του 38ου ∆ιάπ λου του Τορωναίου κόλπ ου Τη διασωστική κάλυψη του 38ου διάπ λου του Τορωναίου κόλπ ου ανέλαβε και κάλυψε επ ιτυχώς η Ελληνική Οµάδα ∆ιάσωσης το Σάββατο 19 Ιουλίου 2008. Για την κάλυψη του διεθνούς αυτού διάπ λου διατέθηκαν απ ό την ΕΟ∆: είκοσι ένας (21) διασώστες, τέσσερα (4) διασωστικά φουσκωτά σκάφη, το κινητό κέντρο επ ικοινωνιών "ΕΡΜΗΣ", και το κινητό κέντρο π ρώτων βοηθειών. Αξίζει αν σηµειωθεί ότι οι είκοσι εννέα κολυµβητές ξεκίνησαν την π ροσπ άθεια τους στις 08:00 το π ρωί και ο τελευταίος τερµατισµός ήταν στις 23:00 διανύοντας µια απ όσταση 26 π ερίπ ου χιλιοµέτρων. Η Ελληνική Οµάδα ∆ιάσωσης συγχαίρει τους συµµετέχοντες κολυµβητές και τους συνοδούς του για το απ ίστευτο κουράγιο και αυταπ άρνηση π ου έδειξαν κατά την διάρκεια του διάπ λου ενώ άξια συγχαρητηρίων, θεωρεί την οργανωτική επ ιτροπ ή του αγώνα για την 38η επ ιτυχή διοργάνωση. 6
∂√¢
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 7
Εκπ αίδευση στην Κάλυµνο Στα π λαίσια της εκπ αίδευσης ορεινής διάσωσης για τη συγκρότηση τοπ ικής οµάδας διάσωσης π ραγµατοπ οιήθηκε στο νησί της Καλύµνου υπ ό την αιγίδα της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης ∆ωδεκανήσου, Επ αρχείο Καλύµνου και του ΚΕΚ Γεννηµατάς, µια σειρά µαθηµάτων βασικών αρχών π ρώτων βοηθειών τόσο σε θεωρητικό όσο και σε π ρακτικό επ ίπ εδο π άνω σε αναρριχητικά π εδία. Πραγµατοπ οιήθηκαν διάφορες τεχνικές διάσωσης σε ορθοπ λαγιά µε τη χρήση ειδικού τύπ ου φορείων, γιλέκων ακινητοπ οίησης και γενικότερα π αρουσιάστηκαν µέθοδοι π ου αφορούν την ασφαλή µεταφορά και ακινητοπ οίηση ενός π ολυτραυµατία σε δύσκολα π εδία. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο τραύµα απ ό αιώρηση π ου αφορά άµεσα τη διάσωση σε αναρριχητικό π εδίο.
∂√¢
7
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 8
3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης ∆ιασώστης του Super Puma π ροσεγγίζει την αορθοπ λαγιά
Με µεγάλη επ ιτυχία διοργανώθηκε απ ό την ΕΟ∆ και υπ ό την αιγίδα του ∆ήµου Καλαµπ άκας το 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης στην Καλαµπ άκα στις 24 και 25 Μαΐου 2008. Το συνέδριο π αρακολούθησαν π άνω απ ό 300 άτοµα απ ό όλη την Ελλάδα καθώς και εκπ ρόσωπ οι απ ό π ολλούς φορείς του κρατικού µηχανισµού και του ιδιωτικού εθελοντικού τοµέα. Με την έναρξη του συνεδρίου, έγινε µια σύντοµη ανασκόπ ηση της π ερυσινής χρονιάς και επ ακολούθησαν βραβεύσεις ατόµων για την π ροσφορά τους στην ΕΟ∆ και στην έρευνα και διάσωση. Το π ρόγραµµα του συνεδρίου, π εριλάµβανε εισηγήσεις σε κάπ οιες θεµατικές καθώς και άρτια οργανωµένες ασκήσεις. Με την π αραχώρηση του εκθεσιακού κέντρου απ ό το δήµο, π ραγµατοπ οιήθηκαν οι εισηγήσεις µε θέµατα όπ ως: επ ικοινωνίες στην ορεινή διάσωση, π αρουσίαση π ολυτραυµατία, τεχνικές χρήσης φορείου, π αρουσίαση εξοπ λισµού, ψυχολογία διασώστη κ.α. Για την π ραγµατοπ οίηση των εντυπ ωσιακών ασκήσεων, διατέθηκαν: ένα ελικόπ τερο της Πολεµικής
8
∂√¢
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:23 PM
Page 9
3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης
Ο διασώστης του Super Puma έχει π αραλάβει τον τραυµατία ο οπ οίος φοράει γιλέκο ακινητοπ οίησης κι έχει φουσκωτό νάρθηκα στο π όδι. Αξιολογήθηκε η π ροσπ άθεια π ως επ ιβαρύνεται ένας τραυµατίας κατά τη διάρκεια της ανέλκυσης µε αυτό το µηχανισµό. Αεροπ ορίας, ένα της Ελληνικής Αστυνοµίας, καθώς και ένα ιδιωτικό ελικόπ τερο (INTERSALONICA) Είναι σηµαντικό να τονίσουµε ότι π ραγµατοπ οιήθηκε για π ρώτη φορά για τα ελληνικά δεδοµένα, άµεσος απ εγκλωβισµός και ανέλκυση απ ό ορθοπ λαγιά ενός π ολυτραυµατία µέσα σε φορείο και δύο ελαφρύτερα τραυµατιών απ ό το π λήρωµα του SUPER PUMA της Πολεµικής Αεροπ ορίας. Οι διασώ-
∂√¢
9
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 10
3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ορεινής ∆ιάσωσης
στες του SUPER PUMA κατάφεραν να φτάσουν στην ορθοπ λαγιά και σε συνεργασία µε τα µέλη της ΕΟ∆ π ου ήταν ήδη εκεί, κατάφεραν να απ εγκλωβίσουν τους τραυµατίες και να γίνει αεροµεταφορά. Ο επ ιχειρησιακός ρόλος του ελικοπ τέρου της αστυνοµίας ήταν να εντοπ ίσει 2 αγνοούµενους (κρυµµένους στο δάσος) του όρους Κόζιακα σε υψόµετρο 1700µ., π ραγµατικά µε τη βοήθεια της θερµικής κάµερας ήταν π ολύ γρήγορος και εντυπ ωσιακός εντοπ ισµός. Η άψογη συνεργασία και η επ ιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήµατος, ανοίγει νέους ορίζοντες για την ορεινή διάσωση. Η ΕΟ∆ θέλει να ευχαριστήσει τους ανθρώπ ους και τις εταιρίες π ου βοήθησαν στην διοργάνωση του 3ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ορεινής ∆ιάσωσης. -Την Coca cola για τη διάθεση αναψυκτικών -Την Victorinox Αν.Κοκόλας -Την Active Point Tη Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Τρικάλων 10
∂√¢
-Τις εµφιαλώσεις Κλινός -Κυλινδρόµυλοι ∆ηµ.Σιούλα Αθ.Καψάλη -Άρτος και γεύσεις Κ.και Γ.Βαβίτσα -Αναψυκτικά Κλιάφα -Τυροκοµικά Τρίκκη -∆ιευρυµένη κοινότητα Ασπ ροπ οτάµου -Πολιτιστικός σύλλογος Σκεπ αριωτών οι Βρυσοπ ούλες
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 11
∆ιάφορα ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ ΤΩΝ VHF KAI UHF ΚΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟ Οι δίοδοι των ηλεκτροµαγνητικών κυµάτων στον Όλυµπ ο Στις 12 και 13 Ιουλίου 2008 έγινε µια έρευνα π άνω στον Όλυµπ ο για να εντοπ ιστούν οι δίοδοι διέλευσης των VHF και UHF κυµάτων. Ο σκοπ ός ήταν να π ραγµατοπ οιηθεί απ ’ ευθείας επ ικοινωνία απ ό το καταφύγιο Μιγκοτζίδης υψοµέτρου 2340µ. µε Θεσσαλονίκη. Οπ τική επ αφή δεν υπ άρχει διότι π αρεµβάλλεται η κορυφή του Αγ.Αντωνίου. Η επ ικοινωνία επ ιτεύχθηκε τελικά σε VHF και UHF µε ανάκλαση π άνω στην κορυφή του καλόγερου και µε τη χρήση κατευθυνόµενων κεραιών. Χρησιµοπ οιήθηκαν για τα UHF 2 κεραίες, µε 19 element η καθεµιά,οι οπ οίες είχαν τοπ οθετηθεί σε φάση. Για τα VHF χρησιµοπ οιήθηκαν µια 6 element και µια 9 element και οι δύο µεµονωµένα, οι κεραίες εντόπ ισαν το σηµείο ανάκλασης π άνω στην π λαγιά της κορυφής του καλόγερου. Ειδικά για τα UHF, µε 5 µοίρες απ όκλιση απ ό το σηµείο της ανάκλησης χάνονταν το σήµα.
Ασύρµατος ανάγκης Ασύρµατος ανάγκης π ειραµατικός τοπ οθετήθηκε στην Πετρόστρουγγα ο οπ οίος έχει και φωτεινή ένδειξη του χώρου του καταφυγίου γενικότερα το βράδυ. Ένα µικρό φαράκι ενεργοπ οιείται τις βραδινές ώρες απ ό ειδικό αισθητήρα και αναβοσβήνει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η τροφοδοσία γίνεται απ ό µια ξηρού τύπ ου µπ αταρία και απ ό µια µικρή ηλιακή κυψέλη η οπ oία τροφοδοτεί µε ρεύµα την εν λόγω µπ αταρία κατά τη διάρκεια της ηµέρας.Η κατανάλωση δεν υπ ερβαίνει τα 40 miliamper και φιλοδοξούµε τουλάχιστον αυτός ο φωτεινός σηµαντήρας χαµηλού κόστους και κατανάλωσης να µπ εί σ’ όλα τα καταφύγια. Ένα µικρό κύκλωµα µετατρέπ ει την τάση 12 volt σε 3 volt για να λειτουργήσει η λάµπ α. Ο ασύρµατος ανάγκης είναι ένας µικρός φορητός ισχύος 400 miniwatt. Για π ερισσότερες π ληροφορίες 6945637983. ∂√¢
11
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 12
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 13
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 14
Αίσθηση του Χρώµατος Η αίσθηση των χρωµάτων είναι ένα π ολύπ λοκο φαινόµενο και απ ασχολεί την επ ιστήµη εδώ και π άρα π ολλά χρόνια. Αναφορές σχετικά µε την όραση και το χρώµα έχουµε απ ό την αρχαιότητα σε έργα του Αριστοτέλη και άλλων, όµως η µεγάλη αλλαγή έγινε µε τον Νεύτωνα ο οπ οίος έδειξε ότι το φως είναι το αίτιο για την αντίληψη των χρωµάτων. Ο Νεύτωνας π αρατήρησε ότι το χρώµα βρίσκεται στο φως κι όχι στα ίδια τα αντικείµενα π ου βλέπ ουµε. Το µήκος κύµατος του ορατού φωτός κυµαίνεται π ερίπ ου απ ό τα 400nm µέχρι τα 700nm. Το κάθε αντικείµενο αντανακλά σε διαφορετικό π οσοστό το φως απ ό την κάθε φασµατική π εριοχή και συνεπ ώς η ανακλαστικότητα ως συνάρτηση του µήκους κύµατος δίνει το αρχικό ερέθισµα στο µάτι. Στο σχήµα 1 δείχνουµε την ανακλαστικότητα απ ό το δέρµα για διάφορους τύπ ους δέρµατος. Το 1801 ο Thomas Young π ρότεινε την τριχρωµατική θεωρία βασιζόµενος την π αρατήρηση ότι κάθε χρώµα µπ ορεί να π αραχθεί µε κατάλληλο συνδυασµό απ ό τρία διαφορετικά χρώµατα. Είναι σήµερα γνωστό ότι η ανίχνευση του φωτός στο µάτι γίνεται µε τα κονία και ότι υπ άρχουν τριών ειδών κονία στον άνθρωπ ο, κάθε είδος είναι ευαίσθητο σε διαφορετική φασµατική π εριοχή, όπ ως φαίνεται στο σχήµα 2. Έτσι έχουµε τα κονία Β ευαίσθητα στο κυανό, τα G στο π ράσινο και τα λεγόµενα R µε µέγιστη ευαισθησία στο κιτρινο-π ράσινο. Την ίδια π ερίοδο ο Eward Hering π ρότεινε την θεωρία των αντίθετων χρωµάτων, στηριζόµενος στην π αρατήρηση ότι η αχρωµατοψία συνήθως εµφανίζεται σε ζευγάρια απ ό αντίθετα χρώµατα (κόκκινο-π ράσινο, µπ λε-π ορτοκαλί και µαύροάσπ ρο). Η λέξη αντίθετα χρησιµοπ οιείται για να δηλώσει ότι η ύπ αρξη του ενός χρώµατος επ ιρρεάζει την αίσθηση του άλλου χρώµατος. Συνέπ εια αυτού του γεγονότος είναι ότι ενώ µπ ορούµε να δούµε απ οχρώσεις του κόκκινου στο µπ λε, και του µπ λε στο π ράσινο δεν µπ ορούµε να διακρίνουµε απ οχρώσεις του κόκκινου στο π ράσινο και του π ράσινου στο κόκκινο. Η σύνθεση των δύο θεωριών έγινε το 1957 απ ό τους Hurvich και Jameson µε την διαπ ίστωση ότι η
14
∂√¢
τριχρωµατική θεωρία εξηγεί την αλληλεπ ίδραση του φωτός µε τα κονία και η θεωρία των αντίθετων χρωµάτων την επ εξεργασία της π ληροφορίας π ου π ροέρχεται απ ό τα κονία. Από την άλλη πλευρά το χρώµα συνδέεται και µε π ολλές ψυχολογικές και κοινωνικές π αραµέτρους. Για παράδειγµα το κόκκινο χρώµα είναι το χρώµα π ου αντιπ ροσωπ εύει τα π ιο έντονα συναισθήµτα και γι’ αυτό θα µπορούσε να το θεωρήσει κανείς για το χρώµα της περιπέτειας. Το κόκκινο είναι το χρώµα της δύναµης και χρησιµοποιήθηκε από πολλούς ηγέτες από πολύ παλιά χρόνια και στα νεότερα. Σε κάποιους πολιτισµούς το κόκκινο συµβολίζει και την καθαρότητα της ψυχής. Στην Κίνα είναι το χρώµα της χαράς και επίσης είναι το χρώµα για καλή τύχη. Το κόκκινο χρησιµοπ οιείται για να τραβήξει την π ροσοχή και όταν φοράει κάπ οιος κάτι κόκκινο δύσκολα π ερνάει απ αρατήρητος. ∆ίνει την αίσθηση της ταχύτητας συνδυασµένης µε αυτοπ επ είθηση, την αίσθηση της δράσης και τη ζωτικότητα γι’ αυτόν π ου το φοράει, οπ ότε και δίνει π ερισσότερο το αίσθηµα της εµπ ιστοσύνης λόγω της δυναµικότητας π ου δείχνει. Επ ίσης είναι ζεστό χρώµα και µπ ορεί να δώσει ακόµα και αίσθηση ασφάλειας. Το π ορτοκαλί είναι π ιο ήρεµο χρώµα απ ό το κόκκινο λόγω της π ρόσµιξης µε το κίτρινο και κυρίως συµβολίζει τον ήλιο όπ ως και το κίτρινο. Είναι επ ίσης ζεστό χρώµα όπ ως και το κόκκινο. Όµως σε αντίθεση µε το κόκκινο θεωρείται π ιο φυσικό χρώµα απ ό το κόκκινο και επ οµένως δεν είναι τόσο αντιληπ τό π αρ’ όλο π ου είναι έντονο κι αυτό. Γενικά στην π αράδοση χρησιµοπ οιείται για να π εριγράψει το φθινόπ ωρο και είναι εορταστικό χρώµα. Είναι το χρώµα της αλλαγής, µια και είναι το χρώµα της µεταβατικής π εριόδου απ ό το καλοκαίρι στον χειµώνα. Τραβάει την π ροσοχή αλλά όχι σε µεγάλο βαθµό όπ ως το κόκκινο. Είναι χρώµα π ου δείχνει ανοιχτό και κοινωνικό άνθρωπ ο αν το φοράει κάπ οιος και κάπ ως φιλικό. Αλλά µπ ορεί εύκολα να « χαθεί» µέσα στα π ροϋπ άρχοντα χρώµατα της φύσης. Το µπ λε συµβολίζει την νεότητα, την π νευµατι-
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 15
Αίσθηση του Χρώµατος κότητα και την ειρήνη. Είναι το χρώµα του αισθήµατος της δικαιοσύνης και είναι και απ ό τα π ιο ήρεµα χρώµατα µαζί µε το ροζ. Στηριζόµενοι στα π αραπ άνω δεδοµένα είναι φανερό ότι η επ ιλογή του χρώµατος π ρέπ ει να λάβει υπ όψη της το π εριβάλλον, και την θεωρία των αντίθετων χρωµάτων. Σε ένα χρώµα δεν µπ ορεί να π εριέχονται αναµίξεις του αντίθετου χρώµατος. Πιο ειδικά η στολή του διασώστη θα π ρέπ ει να έχει χρώµατα π ου να ξεχωρίζουν γενικά µε την αντίθεση σε σχέση µε το π εριβάλλον. Οπ ότε για να µην π εριέχεται το π ράσινο, το οπ οίο βρίσκεται σε αρκετά µεγάλο βαθµό στη φύση, θα π ρέπ ει να είναι κυρίως κόκκινη. Επ ίσης να π εριέχει το µπ λε ώστε να µην υπ άρχουν αναµίξεις του π ορτοκαλί π ου συναντάται στη φύση, και κυρίως στις µεταβατικές επ οχές, όπ ως και στους κορµούς των δέντρων σε απ οχρώσεις του καφέ. Η οµίχλη απ οτελεί ένα σοβαρό εµπ όδιο στην όραση. Είναι γενική π επ οίθηση ότι τα φώτα της οµίχλης π ρέπ ει να είναι κίτρινα γιατί το φως µε το µικρότερο µήκος κύµατος θα σκεδάζεται π ερισσότερο στα σταγονίδια της οµίχλης και
αφού το κόκκινο χρησιµοπ οιείται για να σηµοτοδοτεί το στοπ , το αµέσως επ όµενο χρώµα µε το µεγαλύτερο µήκος κύµατος είναι το κίτρινο. Αυτό θα ήταν σωστό γιατί σύµφωνα µε τον Rayleigh σκεδασµός φωτός µικρότερου µήκους κύµατος είναι µεγαλύτερος απ ό ότι για τα µεγαλύτερα µήκη κύµατος. Παρ’ όλα αυτά υπ άρχουν δύο σηµεία π ου δείχνουν ότι στις συγκεκριµένες συνθήκες της οµίχλης δεν ισχύει ο νόµος του Rayleigh. Πρώτον, τα σταγονίδια της οµίχλης είναι συνήθως µικρότερα απ ό τα σταγονίδια των συνέφων αλλά και π άλι είναι τεράστια σε σχέση µε το µήκος κύµατος του ορατού φωτός. Όµως ο νόµος του Rayleigh ισχύει µόνο για µικρούς σκεδαστές σε σχέση µε το µήκος κύµατος. Απ ό την άλλη µεριά έχει βρεθεί ότι η οπ τική οξύτητα εξαρτάται απ ό το χρώµα του αντικειµένου και το π εριβάλλον. Αντικείµενα µε κυανό ή κόκκινο σε άσπ ρο π εριβάλλον µπ ορούν να διακριθούν καλύτερα απ ό όλα τα άλλα χρώµατα σε µεγαλύτερη απ όσταση σε συνθήκες οµίχλης. Χαρίτων Πολάτογλου, Αναπ ληρωτής Καθηγητής τµήµατος Φυσικής ΑΠΘ
∂√¢
15
T24_EOD_exodos:
T23_EOD
9/5/08
1:24 PM
Page 16